(1)

Rozporządzeniem (WE) nr 91/2009 (2) Rada nałożyła ostateczne cło antydumpingowe na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej („ChRL” lub „Chiny”). Środki te będą dalej zwane „środkami pierwotnymi”, a dochodzenie, które doprowadziło do wprowadzenia tych środków, będzie dalej zwane „pierwotnym dochodzeniem”.

(2)

Po nałożeniu ostatecznego cła antydumpingowego Komisja otrzymała dowody na to, że środki te były obchodzone poprzez wysyłkę z przeładunkiem w Malezji.

(3)

Z tego powodu w dniu 28 listopada 2010 r. Komisja, rozporządzeniem (UE) nr 966/2010 (3), wszczęła dochodzenie dotyczące możliwego obchodzenia środków antydumpingowych nałożonych rozporządzeniem (WE) nr 91/2009 („dochodzenie w sprawie obejścia środków”).

(4)

W dniu 26 lipca 2011 r. rozporządzeniem wykonawczym Rady (UE) nr 723/2011 („rozporządzenie w sprawie obejścia środków”) (4) Rada rozszerzyła cło antydumpingowe nałożone rozporządzeniem (WE) nr 91/2009 na niektóre elementy złączne z żeliwa lub stali wysyłane z Malezji, zgłoszone lub niezgłoszone jako pochodzące z Malezji.

(5)

W dniu 27 lutego 2016 r. rozporządzeniem Komisji (UE) 2016/278 (5) Komisja uchyliła ostateczne cło antydumpingowe nałożone rozporządzeniem (WE) nr 91/2009 i rozszerzone rozporządzeniem wykonawczym (UE) nr 723/2011.

(6)

Wyrokiem w sprawie C-644/17 Eurobolt z dnia 3 lipca 2019 r. (6) Trybunał Sprawiedliwości unieważnił rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 723/2011 w zakresie, w jakim zostało ono przyjęte z naruszeniem procedury konsultacji zawartej w art. 15 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1225/2009 (7).

(7)

Trybunał Sprawiedliwości orzekł, iż wymóg przekazania wszystkich istotnych informacji Komitetowi Doradczemu nie później niż na dziesięć dni roboczych przed jego posiedzeniem, ustanowiony w art. 15 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1225/2009, należy do istotnych wymogów proceduralnych prawidłowości postępowania, których naruszenie skutkuje nieważnością danego aktu (8). Zdaniem Trybunału przepis ten został naruszony w zakresie, w jakim uwagi przedstawione przez Eurobolt, niderlandzkiego importera elementów złącznych z Malezji, nie zostały przekazane państwom członkowskim nie później niż na dziesięć dni roboczych przed posiedzeniem Komitetu Doradczego.

(8)

Zgodnie z art. 266 TFUE instytucje Unii muszą podjąć działania niezbędne do wykonania wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W dniu 27 sierpnia 2019 r. Komisja wznowiła zatem dochodzenie w sprawie obejścia środków w celu skorygowania stwierdzonej przez Trybunał Sprawiedliwości niezgodności z prawem (9).

(9)

Wznowienie dochodzenia w sprawie obejścia środków było ograniczone w swoim zakresie do wykonania wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-644/17 Eurobolt, mianowicie do zapewnienia, że spełnione zostały wszystkie wymogi proceduralne wynikające z procedury komitetu doradczego, o której mowa w art. 15 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1225/2009 (10). Procedura ta została w międzyczasie zastąpiona przez procedurę komitetu sprawdzającego, uwzględnioną w art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (11).

(10)

W tym względzie należy podkreślić, że akty prawne Unii Europejskiej mają być przyjmowane zgodnie z przepisami proceduralnymi obowiązującymi w momencie ich przyjmowania. Art. 15 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1225/2009 w brzmieniu, w jakim obowiązywał w czasie przedmiotowego dochodzenia, został uchylony. W związku z tym takie postępowanie, jak obecne wznowienie dochodzenia w sprawie obejścia środków na podstawie art. 13 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1225/2009, może, z chwilą uchylenia art. 15 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1225/2009 w brzmieniu, jakie miało zastosowanie w czasie przyjęcia rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 723/2011, zostać przeprowadzone jedynie w oparciu o procedurę komitetową mającą obecnie zastosowanie do wprowadzenia środków przeciwdziałających obejściu ceł (12). Zgodnie z art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1225/2009, zmienionego i ujednoliconego rozporządzeniem (UE) 2016/1036, procedurą mającą zastosowanie do celów niniejszego wznowienia jest procedura, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

(11)

W swoim piśmie z dnia 13 czerwca 2011 r. Eurobolt zakwestionował zgodność z prawem dokonanej przez Komisję wykładni art. 13 rozporządzenia (WE) nr 1225/2009 z dwóch powodów. Po pierwsze, przedsiębiorstwo to twierdziło, że rozszerzone środki nie powinny mieć zastosowania do produktu objętego postępowaniem, jeżeli produkt ten pochodził w rzeczywistości z Malezji. Po drugie, Eurobolt zakwestionował uprawnienia Komisji do domniemania szkody, w ramach podjętego z urzędu dochodzenia w sprawie obejścia środków, na podstawie danych z pierwotnego dochodzenia bez przedstawienia dowodów na istnienie szkody.

(12)

Komisja zauważyła, że żaden z argumentów nie dotyczył wykonania wyroku. Uwagi przedsiębiorstwa Eurobolt odnosiły się zatem do kwestii nieobjętych zakresem tego wykonania. W każdym razie argumenty te mogą również zostać odrzucone po ich rozpatrzeniu co do istoty.

(13)

W odniesieniu do pierwszego argumentu przedsiębiorstwa Eurobolt i jak zauważono w motywie 46 rozporządzenia w sprawie obejścia środków, art. 13 ust. 1 rozporządzenia podstawowego zezwala na rozszerzenie środków na przywóz produktu podobnego z „państw trzecich”. Art. 13 ust. 4 rozporządzenia podstawowego dopuszcza wyjątki w odniesieniu do rzeczywistych producentów z tego państwa trzeciego. Ponieważ dochodzenie w sprawie obejścia środków wykazało, że stosowane praktyki obchodzenia środków są zgodne z ustaleniami dochodzeń przeprowadzonych przez OLAF i władze Malezji, w art. 1 rozporządzenia w sprawie obejścia środków rozszerzono środki antydumpingowe na przywóz wysyłany z Malezji. Każde przedsiębiorstwo, które wykazało, że jest rzeczywistym malezyjskim producentem, uzyskało jednak zwolnienie z rozszerzonych środków. Ponadto możliwe było składanie wniosków o przyszłe zwolnienia na podstawie art. 2 rozporządzenia w sprawie obejścia środków. W związku z tym, ponieważ potwierdzono przeładunek produktów pochodzących z Chin w Malezji (zob. motywy 34 i 45 rozporządzenia w sprawie obejścia środków), a wywóz od rzeczywistych producentów z Malezji był wyłączony z zakresu rozszerzenia środków, pierwszy argument przedsiębiorstwa Eurobolt został odrzucony.

(14)

W odniesieniu do drugiego argumentu przedsiębiorstwa Eurobolt należy zauważyć, że zgodnie z wymogiem określonym w art. 13 ust. 1 rozporządzenia podstawowego muszą istnieć „dowody szkody lub osłabienia skutków naprawczych cła w odniesieniu do cen lub ilości podobnych produktów […]”. (wyróżnienie dodano). Te dwa wymogi są rozłączne. W motywach 37 i 38 rozporządzenia w sprawie obejścia środków wykazano, że skutki naprawcze cła antydumpingowego nałożonego rozporządzeniem pierwotnym zostały osłabione przez obejście środków, zarówno pod względem ceny, jak i ilości. Wymogi prawne określone w art. 13 rozporządzenia podstawowego zostały zatem spełnione. W związku z tym nie było potrzeby ani obowiązku prawnego dokonania ponownej oceny lub ponownego wykorzystania danych dotyczących szkody i przedstawionych w ramach dochodzenia pierwotnego w odniesieniu do przywozu z Chin. Również ten argument został zatem odrzucony.

(15)

W związku z powyższym Komisja stwierdziła, że pismo przedsiębiorstwa Eurobolt z dnia 13 czerwca 2011 r. zostało należycie rozpatrzone, a do argumentów tego przedsiębiorstwa odniesiono się w rozporządzeniu w sprawie obejścia środków, w szczególności w jego sekcji 2.8 i 4. Ponadto należy zauważyć w tym względzie, że Eurobolt nie kwestionował ani dowodu na przeładunek produktów pochodzących z Chin w Malezji, ani ustalenia, że przedsiębiorstwa, od których Eurobolt pozyskiwał produkt objęty postępowaniem, przekazały Komisji wprowadzające w błąd informacje i nie były w stanie wykazać, że są rzeczywistymi producentami malezyjskimi.

(16)

W rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2019/1374 dotyczącym wznowienia dochodzenia w sprawie obejścia środków zainteresowane strony wezwano do przedstawienia uwag dotyczących wznowienia dochodzenia w sprawie obejścia środków. Dwie strony przedstawiły swoje uwagi.

(17)

Eurobolt stwierdził, że naruszeniu art. 15 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1225/2009 stwierdzonemu przez Trybunał Sprawiedliwości nie można zaradzić ex post, ponieważ jest ono naruszeniem istotnych wymogów proceduralnych i tym samym powoduje wadliwość całego pierwotnego dochodzenia w sprawie obejścia środków.

(18)

Twierdzenie to jest bezpodstawne z następujących względów. Naruszenie art. 15 ust. 2 nie powoduje wadliwości całego postępowania, ponieważ niezgodność z prawem stwierdzona przez Trybunał nie dotyczyła istotnych ustaleń w kwestii obchodzenia środków. W związku z tym naruszeniu temu można zaradzić poprzez wznowienie dochodzenia w sprawie obejścia środków od etapu, na którym wystąpiła niezgodność z prawem. Wiązało się to z przekazaniem pierwotnych uwag przedsiębiorstwa Eurobolt komitetowi, wraz z projektem aktu wykonawczego, zgodnie z obowiązującą obecnie procedurą nakładania środków przeciwdziałających obejściu. Jest to procedura, o której mowa w motywie 10 powyżej. Obowiązujący, prawnie ustalony termin, w którym odpowiednie informacje muszą dotrzeć do komitetu, wymaga ich przedłożenia nie później niż 14 dni przed posiedzeniem tego komitetu. Umożliwia to komitetowi, który składa się z przedstawicieli państw członkowskich, zapoznanie się ze wszystkimi istotnymi informacjami, tak aby państwa członkowskie mogły sformułować swoje stanowisko w sprawie projektu aktu wykonawczego. Jak orzekł ostatnio Trybunał Sprawiedliwości, nie można uznać, iż podjęcie postępowania administracyjnego oraz ponowne nałożenie ceł antydumpingowych na przywóz dokonany w okresie stosowania rozporządzenia, którego nieważność stwierdzono, jest sprzeczne z zasadą niedziałania prawa wstecz (13).

(19)

Jeżeli wyrok Trybunału Sprawiedliwości unieważnia rozporządzenie antydumpingowe, instytucja wykonująca ten wyrok (w tym przypadku Komisja) ma możliwość wznowienia postępowania stanowiącego podstawę takiego rozporządzenia (14). Ponadto, o ile stwierdzona nieprawidłowość nie spowodowała nieważności całego postępowania, odnośna instytucja może, aby przyjąć akt mający na celu zastąpienie unieważnionego aktu, wznowić postępowanie na etapie, na którym wystąpiła ta nieprawidłowość (15).

(20)

Eurobolt stwierdził również, że niewłaściwe byłoby ponowne nałożenie przez Komisję środków przeciwdziałających obejściu ceł, gdyż środki te wygasły i zostały uchylone.

(21)

W tym względzie należy zauważyć, że poprzez usunięcie nieprawidłowości proceduralnej i potwierdzenie ustaleń dochodzenia, które nie zostały zakwestionowane w przedmiotowym wyroku, Komisja wywiązuje się z obowiązku nałożenia środków na przywóz produktu objętego postępowaniem, który to przywóz miał miejsce w okresie obowiązywania tych środków, tj. od dnia 27 lipca 2011 r. do dnia 27 lutego 2016 r. Komisja odrzuciła zatem argument przedsiębiorstwa Eurobolt.

(22)

Inna strona, Europejskie Stowarzyszenie Dystrybutorów Elementów Złącznych (European Fastener Distributor Association, EFDA), stwierdziła, że „wciąż nie traktuje się poważnie istotnych i dokładnie przeanalizowanych uwag europejskich dystrybutorów elementów złącznych oraz właściwych organów ich reprezentujących”. Ponadto strona ta podnosiła, że w przypadku gdy importer może wykazać, iż dochował należytej staranności i podjął wszelkie racjonalne i odpowiednie działania, by zapewnić, że przywożony produkt został wytworzony zgodnie z prawem w Malezji, nie powinien być on odpowiedzialny za uiszczenie cła antydumpingowego, a wszelkie zapłacone cło tego rodzaju powinno zostać zwrócone.

(23)

Komisja odrzuciła pierwszy argument EFDA, ponieważ stowarzyszenie nie wykazało żadnego konkretnego naruszenia zasad postępowania w ramach wznowienia dochodzenia i nie przedstawiło żadnych dowodów w tym zakresie.

(24)

W odniesieniu do drugiego argumentu EFDA art. 13 ust. 4 rozporządzenia podstawowego stanowi, że w przypadku gdy praktyka, proces lub prace skutkujące obejściem mają miejsce poza Unią, zwolnienie może zostać przyznane producentom danego produktu, co do których stwierdzono, iż nie biorą udziału w praktyce obejścia środków. Nie ma zatem możliwości zwolnienia z uwagi na dochowanie należytej staranności przez importera w przypadku, gdy do obejścia środków dochodzi poza UE (jak ma to miejsce w niniejszej sprawie). To raczej eksporter musi udowodnić, że jest w rzeczywistości producentem z Malezji i zwrócić się z wnioskiem o zwolnienie. Jak wspomniano w sekcji 4 rozporządzenia w sprawie obejścia środków, kilku malezyjskich eksporterów złożyło wnioski o zwolnienia. Wnioski te zostały rozpatrzone i Komisja przyznała wspomniane zwolnienia łącznie dziewięciu przedsiębiorstwom. W związku z powyższym Komisja odrzuciła drugi argument EFDA.

(25)

Po uwzględnieniu i analizie przedstawionych uwag Komisja stwierdziła, że środki pierwotne powinny zostać ponownie nałożone na przywóz produktu objętego postępowaniem wysyłanego z Malezji, zgłoszonego lub niezgłoszonego jako pochodzący z Malezji.

(26)

Wszystkie strony, które zgłosiły się w momencie wznowienia dochodzenia w sprawie obejścia środków, zostały poinformowane o zasadniczych faktach i ustaleniach, na podstawie których zamierzano ponownie nałożyć cło antydumpingowe. Wyznaczono również termin, w którym strony miały możliwość przedstawienia uwag dotyczących ujawnionych informacji. Eurobolt i EFDA przedstawiły swoje uwagi.

(27)

Po pierwsze, przedsiębiorstwo Eurobolt utrzymywało, że naruszenie istotnych wymogów proceduralnych powoduje wadliwość całego postępowania, a zatem naruszeniu temu nie można zaradzić ex post. Po drugie, Eurobolt podtrzymał stwierdzenie, że ponowne nałożenie środków, których podstawę prawną stanowi akt uznany przez WTO za niezgodny z prawem, narusza zasadę praworządności i zasadę dobrej administracji. Po trzecie, przedsiębiorstwo Eurobolt twierdziło, że rezultatem wniosku Komisji dotyczącego przywrócenia środków jest brak skutecznej ochrony sądowej, ponieważ oznacza to, iż Komisja może po prostu naprawić wszelkie przypadki naruszenia ex post, co z kolei zaburza równowagę sił w postępowaniu w sprawie ochrony handlu. Po czwarte, Eurobolt twierdził, że we wniosku Komisji nie uwzględniono decyzji Hoge Raad (Sądu Najwyższego Niderlandów) w sprawie Eurobolt v Staatssecretaris van Financiën (16) i wezwał Komisję do powstrzymania się od ingerencji w wyłączne kompetencje organów celnych w zakresie decydowania o zwrocie uiszczonych przez Eurobolt ceł zapobiegających obchodzeniu środków.

(28)

Jeśli chodzi o pierwszy argument przedsiębiorstwa Eurobolt, który już został przedstawiony w odniesieniu do wznowienia dochodzenia w sprawie obejścia środków, Komisja odsyła do motywów 18 i 19 powyżej. Ponieważ nie przedstawiono żadnych nowych argumentów, stwierdzenie to zostało odrzucone.

(29)

Jeśli chodzi o drugi argument przedsiębiorstwa Eurobolt, Komisja postanowiła dostosować środki do ustaleń zespołów orzekających i organu apelacyjnego WTO, co było powodem wydania rozporządzenia z dnia 26 lutego 2016 r. (zob. motyw 5 powyżej). Komisja postanowiła nie korzystać w tym przypadku ze skutku ex tunc. Komisja była więc zobowiązana do podjęcia niezbędnych kroków w celu zastosowania się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości, tj. do skorygowania stwierdzonej przez Trybunał niezgodności z prawem. Ze względu na fakt, że błąd proceduralny mógł zostać usunięty, a ustalenia dotyczące obchodzenia środków zostały potwierdzone, Komisja była uprawniona do ponownego nałożenia ceł zapobiegających obchodzeniu środków na okres stosowania środków w oparciu o niekwestionowane ustalenia dochodzenia w sprawie obejścia środków. Żadne z powyższych działań nie wskazuje na naruszenie zasady dobrej administracji. W każdym razie przedsiębiorstwo Eurobolt powołało się na zasadę dobrej administracji, lecz nie sprecyzowało, jakie prawo zostało w tym względzie naruszone (17). Komisja odrzuciła zatem ten argument.

(30)

Jeżeli chodzi o trzeci argument przedsiębiorstwa Eurobolt, z utrwalonego orzecznictwa wynika, że zakres i podstawy stwierdzenia nieważności przez Trybunał zawartego w wyroku powinny być określane w każdym konkretnym przypadku (sprawy C-283/14 i C-284/14 CM Eurologistik i GLS, wyrok z dnia 28 stycznia 2016 r., EU:C:2016:57, pkt 49 i przytoczone tam orzecznictwo) i że pełny i natychmiastowy zwrot odnośnych ceł mógłby nie być wymagany na skutek takiego określenia (sprawa C-256/16 Deichmann SE/Hauptzollamt Duisburg, wyrok Trybunału z dnia 15 marca 2018 r., pkt 70). W niniejszym przypadku naruszenie nie spowodowało wadliwości całego postępowania w związku z nieprawidłowością. Jak wskazano powyżej w motywach 7–10, w tym konkretnym przypadku naruszenie wymogów proceduralnych mogło zostać naprawione, a środki mogły zostać ponownie nałożone zgodnie z obowiązującymi przepisami proceduralnymi. Zobowiązania te nie naruszają zasady skutecznej ochrony sądowej. W związku z tym Komisja odrzuciła również ten argument.

(31)

Jeśli chodzi o czwarty argument przedsiębiorstwa Eurobolt, przedstawiony w motywie 8 powyżej, Komisja musiała podjąć niezbędne kroki w celu zastosowania się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Orzeczenie Sądu Najwyższego Niderlandów, które ponadto dotyczyło kwestii, czy należy zapłacić odsetki w przypadku zwrotu ceł antydumpingowych, nie może zwolnić Komisji z ciążącego na niej obowiązku wynikającego z wyroku Trybunału Sprawiedliwości. Działanie Komisji nie stanowi także uzurpowania sobie kompetencji właściwych organom celnym państw członkowskich, jak uznał Trybunał Sprawiedliwości w sprawach C&J Clark International (18) i Deichmann (19). Komisja odrzuciła zatem ten argument.

(32)

EFDA wyraziło ubolewanie, że jego poprzedni wniosek o zwolnienie importerów z obowiązku zapłaty ceł antydumpingowych w przypadkach, gdy importerzy byli w stanie wykazać należytą staranność w odniesieniu do zapewnienia, iż przywożony produkt został legalnie wyprodukowany w Malezji, został odrzucony. EFDA zwróciło się do Komisji z wnioskiem o ponowne rozważenie jej zastrzeżeń.

(33)

Jak stwierdzono w motywie 24, nie ma możliwości zwolnienia z uwagi na dochowanie należytej staranności przez importera, jeżeli do obejścia środków dochodzi poza UE (jak ma to miejsce w niniejszym przypadku). W związku z tym Komisja potwierdziła swoje wcześniejsze odrzucenie wniosku EFDA.

(34)

W związku z powyższym uwagi zgłoszone po ujawnieniu ustaleń nie doprowadziły do zmiany wniosku Komisji, jak określono w motywie 25 powyżej.

(35)

Zgodnie z art. 109 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 (20), gdy kwotę należy zwrócić w następstwie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, do wypłaty należnych odsetek wykorzystuje się stopę stosowaną przez Europejski Bank Centralny w odniesieniu do jego podstawowych operacji refinansujących, opublikowaną w serii C Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej, obowiązującą pierwszego kalendarzowego dnia każdego miesiąca.

(36)

Niniejsze rozporządzenie jest zgodne z opinią komitetu ustanowionego art. 15 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/1036,

(1)

W 1994 r. przedsiębiorstwo United Parcel Service (zwane dalej „UPS”) złożyło skargę, w której twierdziło, że przedsiębiorstwu Deutsche Bundespost POSTDIENST (zwanemu dalej „POSTDIENST”) przyznano pomoc państwa niezgodną z prawem.

(2)

W dniu 23 października 1999 r. Komisja wszczęła formalne postępowanie wyjaśniające („decyzja o wszczęciu postępowania”) w odniesieniu do różnych środków państwowych: rekompensat przyznanych z tytułu obowiązku w zakresie świadczenia usług powszechnych, gwarancji państwowej i dotacji do emerytur w latach 1995–1999.

(3)

Decyzja o wszczęciu postępowania została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (2). Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag.

(4)

Niemcy przedstawiły uwagi w dniu 16 września 1999 r.

(5)

Po publikacji decyzji o wszczęciu postępowania Komisja otrzymała uwagi 14 zainteresowanych stron, które przesłano rządowi niemieckiemu pismem z dnia 15 grudnia 1999 r. w celu umożliwienia mu przedstawienia swoich opinii na temat tych uwag.

(6)

Władze niemieckie odpowiedziały pismem z dnia 1 lutego 2000 r., zarejestrowanym w dniu 2 lutego 2000 r.

(7)

W dniu 19 czerwca 2002 r. Komisja przyjęła decyzję 2002/753/WE (3) („decyzja z 2002 r.”), w której stwierdziła, że ceny za przesyłki wysyłane w systemie „od drzwi do drzwi” stosowane przez POSTDIENST oraz jego następczynię spółkę Deutsche Post AG (zwaną dalej „DPAG”, podczas gdy POSTDIENST i DPAG są zwane dalej łącznie „Deutsche Post”) kształtowały się poniżej kosztów przyrostowych oraz że ta agresywna polityka cenowa nie wchodzi w zakres usług powszechnych, które świadczyła spółka Deutsche Post.

(8)

Komisja stwierdziła, że wynikające z tego straty w wysokości 572 mln EUR zostały ostatecznie sfinansowane z naruszeniem art. 106 i 107 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) z zasobów państwowych, przekazanych Deutsche Post w różnorodnej formie, np. poprzez transfer środków publicznych przez spółkę siostrzaną Deutsche Bundespost TELEKOM (zwaną dalej „TELEKOM”), państwowe gwarancje kredytowe oraz wsparcie ze strony państwa, przeznaczone na finansowanie emerytur dla urzędników poczty (zwane dalej „dotacjami do emerytur”).

(9)

W następstwie decyzji z 2002 r. Niemcy odzyskały od DPAG pomoc państwa niezgodną z rynkiem wewnętrznym w wysokości 572 mln EUR. Spółka Deutsche Post odwołała się od tej decyzji do sądów unijnych.

(10)

W dniu 13 maja 2004 r. spółka UPS wniosła kolejną skargę zawierającą zarzuty, że po wydaniu negatywnej decyzji z 2002 r. przyznano spółce Deutsche Post niezgodną z prawem pomoc państwa. Spółka UPS wyraziła pogląd, iż w ramach negatywnej decyzji z 2002 r. nie zbadano wszystkich środków wymienionych w pierwotnej skardze z 1994 r., a także iż korzyści finansowe przyznane spółce Deutsche Post znacznie przekraczają kwotę 572 mln EUR, uznaną za niezgodną z przepisami dotyczącymi pomocy. Ponadto zdaniem UPS spółka Deutsche Post wykorzystała zasoby państwowe na rozszerzenie swojej działalności w zakresie przesyłek (np. poprzez przejęcie innych przedsiębiorstw) oraz na świadczenie usług po zaniżonych cenach transferowych dla swoich spółek zależnych Postbank AG (zwanej dalej „POSTBANK”) i Deutsche Post Euro Express GmbH & Co OHG, które prowadzą działalność odpowiednio w dziedzinie usług bankowych oraz dystrybucji przesyłek biznesowych pod marką DHL.

(11)

W dniu 9 listopada 2004 r. oraz dniu 1 kwietnia 2005 r. służby Komisji przesłały władzom niemieckim wnioski o udzielenie informacji. Władze niemieckie przekazały swoje odpowiedzi odpowiednio w dniu 2 grudnia 2004 r. oraz w dniu 3 czerwca 2005 r.

(12)

W dniu 16 lipca 2004 r. również przedsiębiorstwo TNT Post AG & Co KG (zwane dalej „TNT”) złożyło skargę zawierającą zarzut, że spółka Deutsche Post dokonała sprzedaży usług na rzecz spółki POSTBANK po zaniżonych cenach transferowych. Przedsiębiorstwo TNT stwierdziło, że spółka POSTBANK pokryła jedynie koszty zmienne świadczonych usług, podczas gdy spółka Deutsche Post sfinansowała wspólne koszty stałe związane z utrzymaniem sieci dystrybucyjnej w całości z przychodów uzyskanych z tytułu prowadzenia działalności w zakresie doręczania listów, w przypadku której posiada pozycję monopolisty.

(13)

W dniu 11 listopada 2004 r. oraz dniu 25 kwietnia 2005 r. służby Komisji przesłały władzom niemieckim wnioski o udzielenie informacji. Władze niemieckie przekazały swoje odpowiedzi odpowiednio w dniu 17 grudnia 2004 r. oraz w dniu 23 czerwca 2005 r.

(14)

Po otrzymaniu kolejnych skarg Komisja poinformowała władze niemieckie pismem z dnia 12 września 2007 r. (4) o rozszerzeniu zakresu postępowania wyjaśniającego wszczętego w 1999 r. („decyzja z 2007 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego”).

(15)

Decyzja z 2007 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego miała na celu uwzględnienie w postępowaniu nowych informacji oraz szczegółowe zbadanie wszystkich ewentualnych przypadków zakłócenia konkurencji wskutek przyznania przez państwo środków na rzecz spółki Deutsche Post.

(16)

Władze niemieckie przekazały swoje uwagi w dniu 14 grudnia 2007 r., a spółka Deutsche Post odwołała się od decyzji z 2007 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego (5). W dniu 16 listopada 2007 r. przedsiębiorstwa UPS i TNT przekazały swoje uwagi. Po wystąpieniu ze wstępnym wnioskiem o przedłużenie terminu w dniu 20 grudnia 2007 r. Niemcy przekazały ostatecznie swoje uwagi dotyczące opinii przedsiębiorstw TNT i UPS w dniu 12 marca 2008 r.

(17)

W dniu 17 lipca 2008 r. Komisja skierowała do władz niemieckich wniosek o udzielenie informacji w odniesieniu do wszystkich środków objętych postępowaniem, który to wniosek zawierał kwestionariusz dotyczący przychodów spółki Deutsche Post i poniesionych przez nią kosztów w latach 1989–2007. W dniu 5 sierpnia 2008 r. władze niemieckie wystąpiły z wnioskiem o przedłużenie terminu przekazania informacji na czas nieokreślony ze względu na to, że przed udzieleniem odpowiedzi konieczne było sprawdzenie, czy niektóre dane są dostępne.

(18)

W dniu 12 sierpnia 2008 r. Komisja wyjaśniła, dlaczego istnieje konieczność zbadania przychodów spółki Deutsche Post i poniesionych przez nią kosztów w latach 1989–2007, oraz ponownie wezwała do przekazania wymaganych informacji.

(19)

W swoim piśmie z dnia 14 sierpnia 2008 r. władze niemieckie ponownie stwierdziły, że nie istnieją żadne przesłanki do badania przychodów spółki Deutsche Post i poniesionych przez nią kosztów w okresie po 1994 r. W dniu 22 sierpnia 2008 r. Komisja zastrzegła sobie prawo do wydania nakazu udzielenia informacji zgodnie z art. 10 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 (6) w przypadku nieprzekazania przez władze niemieckie wymaganych informacji.

(20)

W dniu 2 października 2008 r. władze niemieckie przekazały wyniki kolejnej ekspertyzy potwierdzającej stanowisko Niemiec, zgodnie z którym analiza danych księgowych z okresu po 1994 r. nie jest konieczna, a właściwym okresem badania są lata 1990–1994.

(21)

W dniu 28 października 2008 r. władze niemieckie przekazały informacje dotyczące państwowych gwarancji kredytowych oraz środka w zakresie emerytur.

(22)

Komisja nie zaakceptowała argumentów przedstawionych przez władze niemieckie, podtrzymując swoją opinię, iż w celu dokonania pełnej oceny wpływu wdrożonych środków pomocy państwa na konkurencję niezbędne jest przeprowadzenie analizy do 2007 r. Po obu monitach – z dnia 12 sierpnia 2008 r. oraz z dnia 22 sierpnia 2008 r. – Komisja wydała w dniu 30 października 2008 r. nakaz udzielenia informacji, w którym władze niemieckie zostały formalnie wezwane do przekazania wszystkich niezbędnych danych księgowych za cały okres 1989–2007.

(23)

Władze niemieckie oraz Deutsche Post zakwestionowały ważność nakazu udzielenia informacji (7).

(24)

W dniu 27 listopada 2008 r. władze niemieckie przekazały wymagane dane księgowe za okres 1989–1994. W dniach 5 i 16 grudnia 2008 r. władze niemieckie dokonały aktualizacji danych księgowych przekazanych w dniu 27 listopada 2008 r.

(25)

Po zorganizowanym w dniu 6 lutego 2009 r. spotkaniu z udziałem niemieckiego sekretarza stanu właściwego w przedmiotowej sprawie, przewodniczącego zarządu DPAG oraz członka Komisji właściwego w sprawach konkurencji władze niemieckie oraz Deutsche Post oświadczyły, że są gotowe przekazać dane księgowe za okres po 1994 r.

(26)

W dniu 3 marca 2009 r. władze niemieckie przekazały pierwszy pakiet danych księgowych za cały okres objęty badaniem, czyli lata 1989–2007.

(27)

Spotkania przedstawicieli spółki Deutsche Post ze służbami Komisji odbyły się w dniu 3 marca 2009 r. w Brukseli oraz w dniach 12 marca 2009 r., 2 kwietnia 2009 r., 28 maja 2009 r., 23 czerwca 2009 r. i 18 września 2009 r. w Bonn. Władze niemieckie przekazały kolejne informacje od przedsiębiorstwa Deutsche Post w dniach 26 marca 2009 r., 7 maja 2009 r. oraz 22 czerwca 2009 r.

(28)

Po powyższych spotkaniach, a także szeregu pytań, które służby Komisji skierowały do spółki Deutsche Post w dniach 4 czerwca 2009 r. oraz 30 lipca 2009 r., władze niemieckie przekazały w dniach 9 lipca 2009 r., 31 lipca 2009 r., 17 sierpnia 2009 r., 8 września 2009 r., 10 września 2009 r. oraz 15 października 2009 r. zaktualizowane dane księgowe oraz kolejne wyjaśnienia.

(29)

W dniach 16 i 24 września 2009 r. służby Komisji przekazały kolejne pytania, na które władze niemieckie udzieliły odpowiedzi w dniu 14 października 2009 r.

(30)

Pismem z dnia 10 maja 2011 r. (8) Komisja poinformowała władze niemieckie o swojej decyzji dotyczącej rozszerzenia zgodnie z art. 108 ust. 2 TFUE zakresu postępowania wyjaśniającego wszczętego w 1999 r. i rozszerzonego w 2007 r., w celu szczegółowego zbadania dotacji do emerytur, które spółka Deutsche Post otrzymywała od 1995 r. (zwanej dalej „decyzją z 2011 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego”).

(31)

Po wystąpieniu z wnioskiem o przedłużenie terminu w dniu 23 maja 2011 r. władze niemieckie przekazały swoje uwagi w dniu 29 lipca 2011 r.

(32)

W dniu 4 października 2011 r. uwagi przekazało przedsiębiorstwo UPS. Przedsiębiorstwo Free and Fair Post Initiative przekazało swoje uwagi w dniu 5 października 2011 r., a przedsiębiorstwo Bundesverband Internationaler Express und Kurierdienste (zwane dalej „BIEK”) – w dniu 7 października 2011 r. Komisja przekazała uwagi zainteresowanych stron władzom niemieckim w dniu 13 października 2011 r.

(33)

W dniu 14 listopada 2011 r. władze niemieckie przedstawiły uwagi odnoszące się do uwag zainteresowanych stron.

(34)

W dniu 18 listopada 2011 r. Komisja przekazała kolejny nakaz udzielenia informacji, odnoszący się do szczegółów finansowania uprawnień do emerytury po 2007 r. Władze niemieckie udzieliły odpowiedzi w dniach 2 i 19 stycznia 2012 r. W dniu 16 grudnia 2011 r. Komisja przekazała władzom niemieckim ekspertyzę Charles River Associates dotyczącą analizy porównawczej zysków (9), a władze niemieckie przekazały uwagi do tej ekspertyzy w dniu 16 stycznia 2012 r.

(35)

W dniu 25 stycznia 2012 r. Komisja przyjęła decyzję 2012/636/UE (10) (zwaną dalej „decyzją z 2012 r.”).

(36)

W decyzji tej Komisja stwierdziła w odniesieniu do środka w zakresie emerytur, że stanowi on niezgodną z prawem i z rynkiem wewnętrznym pomoc państwa, i nakazała odzyskanie pomocy za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia ustania korzyści komparatywnej. Jeżeli chodzi o środek pomocy stosowany w latach 1995–2002, Komisja stwierdziła, że określenie kwoty pomocy niezgodnej z rynkiem wewnętrznym jest niemożliwe. W związku z tym Komisja postanowiła nie nakazywać odzyskania pomocy za ten okres.

(37)

Jeżeli chodzi o transfery środków publicznych, Komisja uznała, że władze niemieckie przyznały ją niezgodnie z prawem, z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE, ale są one zgodne z rynkiem wewnętrznym. Jeżeli chodzi o gwarancje państwowe, Komisja stwierdziła, że stanowią one istniejącą pomoc państwa na rzecz Deutsche Post zgodnie z art. 107 ust. 1 i art. 108 ust. 3 TFUE.

(38)

W wyroku z 2008 r. (11) Sąd uznał negatywną decyzję z 2002 r. za nieważną, powołując się przy tym na fakt, iż Komisja nie przeprowadziła szczegółowej analizy przychodów i kosztów związanych ze świadczeniem usług powszechnych w celu stwierdzenia, czy spółka Deutsche Post uzyskała niedostateczną czy też nadmierną rekompensatę.

(39)

Następnie władze niemieckie dokonały zwrotu pomocy państwa w wysokości 572 mln EUR wraz z odsetkami, zwróconej uprzednio przez Deutsche Post.

(40)

W dniu 2 września 2010 r. Trybunał Sprawiedliwości oddalił odwołanie Komisji wniesione od wyroku Sądu (12).

(41)

Spółka Deutsche Post wniosła skargę na decyzję z 2007 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego, twierdząc, że decyzja z 2002 r. spowodowała uzasadnione oczekiwanie, iż Komisja nie wznowi swojego badania w przedmiotowej sprawie.

(42)

W dniu 8 grudnia 2011 r. Sąd oddalił powyższą skargę jako niedopuszczalną (13) z uwagi na to, że decyzja z 2007 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego dotyczyła tych samych środków co decyzja o wszczęciu postępowania.

(43)

W dniu 24 października 2013 r. Trybunał Sprawiedliwości uchylił wyrok Sądu z 2011 r. w sprawie decyzji z 2007 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego (14), kierując sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd.

(44)

W dniu 18 września 2015 r. Sąd uchylił decyzję z 2007 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego (15). Od wyroku Sądu nie wniesiono apelacji.

(45)

W dniu 14 lipca 2016 r. Sąd stwierdził nieważność art. 1 i 4 decyzji z 2012 r. (16), wskazując, że Komisja nie udowodniła istnienia korzyści przyznanej na rzecz Deutsche Post. Od wyroku Sądu nie wniesiono apelacji.

(46)

Pozostałe przepisy decyzji z 2012 r. nie zostały unieważnione.

(47)

W dniu 10 kwietnia 2019 r. Sąd stwierdził nieważność decyzji z 2011 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego (17), wskazując, że Komisja niewystarczająco uzasadniła wszczęcie formalnego postępowania wyjaśniającego (naruszenie art. 296 TFUE) w odniesieniu do istnienia korzyści. Od wyroku Sądu nie wniesiono apelacji.

(48)

Po stwierdzeniu przez Sąd nieważności decyzji z 2012 r. i decyzji z 2011 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego Komisja otrzymała dodatkowe informacje od spółki UPS w pismach z dnia 24 maja 2019 r. i z dnia 17 lipca 2019 r. oraz od spółki BIEK w piśmie z dnia 31 maja 2019 r. W swoich pismach spółki UPS i BIEK podkreśliły, że w dalszym ciągu mają wątpliwości co do środka w zakresie emerytur, i wezwały Komisję do kontynuowania i zakończenia postępowania wyjaśniającego. W dniu 28 listopada 2019 r. spółka UPS przekazała dalsze uwagi.

(49)

Na początku Komisja pragnie wskazać, że w świetle wielu decyzji przezeń przyjętych i stwierdzenia nieważności niektórych decyzji należy wyjaśnić zakres niniejszej decyzji.

(50)

Komisja przypomina, że w decyzji z 2012 r. stwierdziła, co następuje:

(51)

Zakres decyzji z 2012 r., który obejmuje te wnioski, nie został zaskarżony, w związku z czym w dalszym ciągu obowiązuje.

(52)

Ponadto Komisja zauważa, że Sąd i Trybunał Sprawiedliwości stwierdziły nieważność decyzji z 2007 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego i decyzji z 2011 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego.

(53)

W tym kontekście postępowanie wyjaśniające dotyczy wyłącznie płatności, o których mowa w decyzji o wszczęciu postępowania.

(54)

W szczególności w decyzji o wszczęciu postępowania wskazano:

(55)

W tym kontekście przedmiotem niniejszej decyzji jest opisany wyżej środek w zakresie emerytur.

(56)

Od 1995 r. przy pomocy środka w zakresie emerytur, który wdrożono na podstawie ustawy o zasadach dotyczących pracowników dawnych niemieckich federalnych usług pocztowych (Gesetz zum Personalrecht der Beschäftigten der früheren Deutschen Bundespost (Postpersonalrechtsgesetz)) (18) („PostPersRG”), sfinansowano większość emerytur dla emerytowanych urzędników Deutsche Post. W celu uwzględnienia pełnego wpływu środka w zakresie emerytur w ocenie, która znajduje się w pkt 5, przedstawiono poniżej bardziej szczegółowe informacje na temat świadczeń socjalnych oraz składek na ubezpieczenia społeczne dla urzędników, a następnie dokonano zestawienia tych danych z przepisami dotyczącymi obowiązkowych ubezpieczeń społecznych dla pracowników sektora prywatnego (zwanych dalej „pracownikami prywatnymi”).

(57)

Urzędnicy mają prawo do emerytury, opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej. Świadczenia przysługujące urzędnikom Deutsche Post są takie same jak świadczenia przyznawane wszystkim innym urzędnikom państwowym.

(58)

Po pierwszej reformie pocztowej z 1989 r. przedsiębiorstwa POSTDIENST, TELEKOM i POSTBANK zgodnie z § 54 ust. 2 ustawy o korporacyjnej strukturze prawnej niemieckich federalnych usług pocztowych (Gesetz über die Unternehmensverfassung der Deutschen Bundespost (Postverfassungsgesetz – PostVerfG) (20) zostały zmuszone do finansowania w pełnej wysokości emerytur oraz kosztów opieki zdrowotnej dla emerytowanych urzędników, którzy na podstawie swojej wcześniejszej działalności zawodowej zostali przyporządkowani do poszczególnych przedsiębiorstw.

(59)

Zgodnie z powyższym przepisem podczas gdy urzędnicy w dalszym ciągu posiadają określone roszczenia wobec państwa, państwo może pobrać całość kwoty odpowiednio od spółek POSTDIENST, TELEKOM lub POSTBANK.

(60)

W ramach reformy usług pocztowych i telekomunikacyjnych z 1994 r. (Gesetz zur Neuordnung des Postwesens und der Telekommunikation) urzędnicy, którzy byli pracownikami spółki POSTDIENST, zostali przeniesieni do spółki DPAG zgodnie z § 2 ust. 1 PostPersRG. Zgodnie z § 2 ust. 3 PostPersRG urzędnicy zachowali przy tym swój status prawny. W oparciu o § 1 ust. 1 PostPersRG przedsiębiorstwo DPAG przejęło od Niemiec wszystkie prawa i obowiązki pracodawcy, a w oparciu o § 2 ust. 3 PostPersRG także wszystkie przysługujące urzędnikom roszczenia majątkowe.

(61)

Zgodnie z § 15 PostPersRG wypłatę świadczeń emerytalnych i zdrowotnych na rzecz emerytowanych urzędników powierzono nowo utworzonemu funduszowi emerytalnemu dla urzędników Deutsche Post. W dniu 1 lipca 2001 r. fundusze emerytalne spółek Deutsche Post, TELEKOM oraz POSTBANK połączono w fundusz emerytalny na rzecz urzędników pocztowych (Postbeamtenversorgungskasse) (zwany dalej „funduszem emerytalnym”).

(62)

Zgodnie z art. 16 ust. 1 PostPersRG w okresie 1995–1999 spółka Deutsche Post zobowiązana była do odprowadzania do funduszu emerytalnego kwoty 2,045 mld EUR rocznie, czyli łącznie 10,225 mld EUR.

(63)

Zgodnie z § 16 ust. 2 PostPersRG przy pomocy środka w zakresie emerytur finansowany jest pozostały deficyt (czyli różnica pomiędzy emeryturami wypłacanymi na rzecz emerytowanych urzędników a składką odprowadzaną przez Deutsche Post do funduszu emerytalnego). Wysokość środka w zakresie emerytur wzrosła z 151 mln EUR w 1995 r. do 1,118 mld EUR w 1999 r.

(64)

Na wykresach 1 i 2 poniżej przedstawiono odnośne składki Deutsche Post i organów niemieckich (liczbowo i procentowo) do funduszu emerytalnego.

(65)

Pracownicy prywatni podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu i zobowiązani są do zawarcia czterech ustawowych rodzajów ubezpieczeń: ubezpieczenia emerytalnego, ubezpieczenia od utraty pracy, ubezpieczenia zdrowotnego oraz ubezpieczenia na wypadek opieki długoterminowej (21). Systemy obowiązkowego ubezpieczenia społecznego dla pracowników prywatnych przewidują w przypadku ubezpieczeń emerytalnych, zdrowotnych i na wypadek opieki długoterminowej inną ochronę ubezpieczeniową, niż ma to miejsce w przypadku systemu obowiązującego dla urzędników:

(66)

Również w przypadku finansowania świadczeń społecznych istnieją znaczne różnice w stosunku do zasad obowiązujących w odniesieniu do urzędników:

(67)

Na wykresie 3 poniżej przedstawiono obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne płacone przez pracowników prywatnych za okres od 1995 r. do 1999 r.

(68)

Z wykresu 3 wynika, że wysokość obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne kształtowała się na poziomie ok. 39–42 % wynagrodzenia brutto (wynagrodzenie brutto = wynagrodzenie netto + część składki przypadająca na pracownika). Biorąc pod uwagę, że część przypadająca na pracodawcę i część przypadająca pracownika pokrywają około połowy całkowitej obowiązkowej składki na ubezpieczenie społeczne, wysokość ich odpowiednich obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne waha się pomiędzy ok. 19 % a 21 % wynagrodzenia brutto.

(69)

Pracownicy prywatni zatrudnieni w Deutsche Post korzystali nie tylko z ustawowych ubezpieczeń społecznych, ale również z dodatkowego ubezpieczenia emerytalnego. Pracownikom prywatnym zatrudnionym przed 1997 r. proponowano zawarcie dodatkowego ubezpieczenia emerytalnego, dzięki któremu mogli oni uzyskać emeryturę w wysokości porównywalnej do emerytury otrzymywanej przez urzędników. Dodatkowe ubezpieczenie emerytalne pokrywało zatem różnicę pomiędzy emeryturą przysługującą pracownikom prywatnym z ustawowego ubezpieczenia społecznego, której wysokość odpowiada określonej stawce procentowej przeciętnego otrzymywanego dotychczas wynagrodzenia, a emeryturą otrzymywaną przez urzędników, której wysokość określa się na podstawie określonej części procentowej ostatniej pensji. Szczegółowe przepisy w tym zakresie określono w statucie agencji ds. dodatkowych emerytur i rent niemieckich federalnych służb pocztowych (Satzung der Versorgungsanstalt der Deutschen Bundespost).

(70)

W decyzji o wszczęciu postępowania Komisja uznała, że fakt, iż państwo pokryło deficyt nagromadzony do 1999 r. – w związku z wcześniejszym przejściem na emeryturę znacznej liczby urzędników Deutsche Post w latach 1995–1999 – mógł stanowić korzyść dla Deutsche Post.

(71)

W związku z tym Komisja uznała, że w ramach prowadzonego przez siebie wstępnego postępowania wyjaśniającego dotyczącego środka nie może potwierdzić wniosku, że środek ten nie stanowi pomocy państwa.

(72)

Ponadto w decyzji o wszczęciu postępowania Komisja stwierdziła, że w oparciu o wstępne postępowanie wyjaśniające zgłoszono wątpliwości co do zgodności środka z rynkiem wewnętrznym.

(73)

Zainteresowane strony przekazały swoje uwagi do decyzji o wszczęciu postępowania, decyzji z 2007 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego (obecnie uchylonej) oraz decyzji z 2011 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego (obecnie uchylonej).

(74)

W niniejszej sekcji podsumowano uwagi, które uznano za istotne dla oceny przedmiotowego środka (tj. środka w zakresie emerytur za okres od 1995 r. do 1999 r.), przy czym sekcja ta nie odzwierciedla wszystkich uwag otrzymanych w trakcie poprzednich postępowań w sprawie innych środków lub środka w zakresie emerytur za okres po 1999 r.

(75)

Według brytyjskiej spółki Post Office („Post Office”) przejęcie zobowiązań emerytalnych, które spółka DPAG zaciągnęła w wyniku wcześniejszego przejścia na emeryturę 25 % swojego personelu, stanowi pomoc państwa. Zdaniem Post Office niedobór świadczeń emerytalnych powinien był zostać sfinansowany ze sprzedaży aktywów przedsiębiorstwa.

(76)

W opinii UPS spółka Deutsche Post odniosła korzyść w związku z częściowym zwolnieniem z zobowiązań w zakresie płatności, które musiała wypełnić przed 1995 r. Ponieważ zwykli operatorzy pocztowi muszą samodzielnie finansować koszty emerytur, spółka Deutsche Post znalazła się w lepszej pozycji od swoich konkurentów.

(77)

W swoim piśmie z dnia 28 listopada 2019 r. (w następstwie wyroku Sądu z 2019 r. unieważniającego decyzję z 2011 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego) spółka UPS twierdzi, że Komisja powinna kontynuować dochodzenie w sprawie środka w zakresie emerytur, a w szczególności powinna ocenić środek w zakresie emerytur, stosując orzecznictwo w sprawie Orange (22) (zamiast orzecznictwa w sprawie Combus (23)). Ponadto UPS jest zdania, że nawet na podstawie orzecznictwa w sprawie Combus Komisja powinna stwierdzić, że środek w zakresie emerytur stanowi pomoc niezgodną z rynkiem wewnętrznym.

(78)

Według władz niemieckich wkład państwa do funduszu emerytalnego ograniczał się do tego, co było konieczne, aby zrównoważyć obiektywną niekorzystną sytuację, w jakiej znalazła się spółka DPAG w wyniku działań państwa.

(79)

Według władz niemieckich finansowanie wcześniejszych emerytur urzędników zatrudnionych przed prywatyzacją DPAG pozostało podstawowym obowiązkiem państwa w stosunku do jego urzędników. Współodpowiedzialność spółki DPAG za finansowanie funduszu emerytalnego wiązała się zatem z nietypowymi kosztami specjalnymi. Wkład państwa w zobowiązania emerytalne tylko częściowo zrekompensował obiektywną niekorzystną sytuację, w jakiej znalazła się spółka DPAG w wyniku działań państwa. W związku z tym Niemcy uważają, że spółce DPAG nie przyznano żadnej korzyści, a także że zakłócenie konkurencji ani wymiany handlowej nie występuje w sytuacji, gdy państwo wnosi wkład na rzecz funduszu emerytalnego.

(80)

Powołując się na wyrok w sprawie Combus (24), władze niemieckie twierdzą, że pokrycie przez państwo kosztów emerytalnych – których wysokość przekracza wartość kosztów ponoszonych zwykle przez konkurencyjne przedsiębiorstwa z sektora prywatnego – podczas prywatyzacji podmiotów świadczących usługi powszechne będących w przeszłości własnością skarbu państwa nie stanowi pomocy państwa. Władze niemieckie uważają, że aby ocenić istnienie pomocy należy dokonać porównania między świadczeniami socjalnymi dla urzędników Deutsche Post a świadczeniami socjalnymi konkurentów.

(81)

Zgodnie z art. 107 ust. 1 TFUE „wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi”.

(82)

Środek można uznać za pomoc państwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki: a) środek jest przyznawany przez państwa członkowskie przy użyciu zasobów państwowych, b) przyznaje on selektywną korzyść gospodarczą niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, c) korzyść ta zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji oraz d) środek wpływa na handel wewnątrz UE.

(83)

Środek w zakresie emerytur opiera się na art. 16 PostPersG i jest finansowany z budżetu państwa, w związku z czym można go przypisać państwu jako środek przyznawany przy użyciu zasobów państwowych w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Ponadto ponieważ środek w zakresie emerytur został wdrożony jedynie w celu częściowego zmniejszenia kosztów ponoszonych przez Deutsche Post w związku ze świadczeniami emerytalnymi dla urzędników, i ostatecznie stanowi korzyść dla Deutsche Post, ma on charakter selektywny.

(84)

W oparciu o wyrok w sprawie Combus władze niemieckie twierdzą, że przyznanie środka w zakresie emerytur nie wiąże się z korzyścią finansową, ponieważ spowodował on zmniejszenie dodatkowych kosztów emerytalnych ponoszonych przez Deutsche Post.

(85)

W decyzji z 2012 r. Komisja odrzuciła twierdzenia Niemiec, że istnienie korzyści musi zostać stwierdzone na podstawie orzecznictwa w sprawie Combus.

(86)

W następstwie stwierdzenia nieważności decyzji z 2012 r. oraz decyzji z 2011 r. w sprawie rozszerzenia zakresu postępowania wyjaśniającego Komisja uznała jednak, że wyroki Sądu w sprawach T-143/12 (25) i T-388/11 (26) zobowiązują ją, zgodnie z art. 266 TFUE, do stosowania orzecznictwa w sprawie Combus w odniesieniu do środka w zakresie emerytur. Zgodnie z art. 266 akapit pierwszy TFUE „[w] przypadku orzeczenia o nieważności aktu przyjętego przez instytucję […] lub stwierdzenia, iż zaniechanie przez nią działania jest sprzeczne z Traktatami, jest ona zobowiązana do podjęcia środków, które zapewnią wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej”.

(87)

W wyroku z dnia 14 lipca 2016 r. Sąd orzekł, iż „samo twierdzenie, że obciążenia emerytalne są częścią kosztów ponoszonych normalnie przez przedsiębiorstwa, nie wystarczy w tym wypadku do wykazania, że po stronie Deutsche Postu istnieje rzeczywista korzyść gospodarcza. Komisja, na której spoczywał obowiązek udowodnienia, że korzyść taka istnieje, nie wywiązała się z tego obowiązku, a tym samym dopuściła się naruszenia prawa” (27).

(88)

W tym kontekście Komisja oceni istnienie korzyści dla Deutsche Post, stosując orzecznictwo w sprawie Combus. W szczególności Komisja uważa, że – w przeciwieństwie do opinii wyrażonej przez UPS – w celu oceny środka w zakresie emerytur jest zobowiązana do stosowania orzecznictwa w sprawie Combus, a nie stosowania orzecznictwa w sprawie Orange (28). Przede wszystkim Komisja uważa, że fakt, iż w wyroku tym Trybunał Sprawiedliwości mógł zaprzestać stosowania podejścia prawnego wykorzystanego w sprawie Combus i że w związku z tym orzecznictwo w sprawie Combus może nie mieć już zastosowania do podobnych środków w innych sprawach, nie podważa obowiązku zastosowania przez Komisję metody opisanej w sprawie Combus w odniesieniu do środka w zakresie emerytur w niniejszej sprawie zgodnie z art. 266 akapit pierwszy TFUE (zob. motyw (86)).

(89)

Biorąc pod uwagę zastosowanie orzecznictwa w sprawie Combus w niniejszej sprawie, Komisja oceni, czy władze niemieckie, przyjmując na siebie odpowiedzialność za różnicę między kwotą ryczałtową ustaloną w latach 1995–1999 a całkowitą kwotą kosztów emerytur byłych urzędników Deutsche Post, przyznały Deutsche Post korzyść gospodarczą w porównaniu z jej konkurentami.

(90)

Komisja przeprowadzi tę analizę w następujących trzech etapach w celu ustalenia istnienia korzyści:

(91)

Konkurencyjne przedsiębiorstwa z sektora prywatnego muszą odprowadzać do państwa ze swoich przychodów zarówno część składki na ubezpieczenie społeczne przypadającą na pracodawcę, jak i część składki przypadającą na pracownika. Jak wynika z wykresu 3, łączna wysokość obowiązkowej składki na ubezpieczenie społeczne za okres od 1995 r. do 1999 r. wynosiła ok. 39–42 % wynagrodzenia brutto. Część obowiązkowej składki na ubezpieczenie społeczne przypadająca na pracodawcę i część przypadająca na pracownika wynosi ok. 19–21 % wynagrodzenia brutto (zob. motyw 68)).

(92)

W porównaniu z pracownikami prywatnymi urzędnicy nie muszą płacić części składek na ubezpieczenie społeczne w odniesieniu do opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej, lecz muszą sami pokrywać od 30 % do 50 % kosztów opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej (zwłaszcza poprzez zawarcie dodatkowego prywatnego ubezpieczenia). Można jednak przyjąć, że pokrywanie przez urzędników 30–50 % swoich kosztów opieki zdrowotnej i długoterminowej w znacznym stopniu odpowiada pod względem skutku gospodarczego składce, którą pracownicy prywatni zobowiązani są odprowadzać na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenie na wypadek opieki długoterminowej (29).

(93)

Ponadto urzędnicy nie płacą żadnych składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie od utraty pracy. W związku z tym składka odprowadzana przez Deutsche Post powinna być wyższa niż część składki odprowadzanej przez prywatnego pracodawcę i obejmować pełne koszty ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczenia od utraty pracy oraz pozostałe koszty opieki zdrowotnej i długoterminowej urzędników.

(94)

Stawka służąca za punkt odniesienia dla składek na ubezpieczenie społeczne odprowadzanych przez Deutsche Post („stawka służąca za punkt odniesienia”) musi zatem uwzględniać łączną wysokość składek (łączna wysokość składek = część przypadającą na pracodawcę + część przypadająca na pracownika) na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie od utraty pracy, a także przypadającą na pracodawcę część składki na ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenie na wypadek opieki długoterminowej.

(95)

Jak wynika z tabeli 1 poniżej, w okresie 1995–1999 stawka służąca za punkt odniesienia wynosiła od 32 % do 34,5 % wynagrodzenia brutto pracowników prywatnych.

Tabela 1

Stawka służąca za punkt odniesienia dla składek na ubezpieczenie społeczne odprowadzanych przez Deutsche Post

(96)

Ponieważ wysokość składek na ubezpieczenie społeczne, które spółka Deutsche Post obowiązana jest finansować w odniesieniu do swoich urzędników, powinna zostać zrównana z wysokością obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne, istotne jest, aby nie tylko spółka Deutsche Post musiała stosować stawkę składki w jednakowej wysokości, ale również aby stawka taka była obliczana w oparciu o odpowiednią podstawę wynagrodzenia brutto.

(97)

W związku z powyższym istnieje konieczność określenia wysokości wynagrodzenia brutto urzędników („wynagrodzenie brutto urzędników”), która będzie stanowić podstawę wynagrodzenia odpowiadającą wynagrodzeniu brutto pracowników prywatnych.

(98)

Przyjmuje się przy tym założenie, że składka na pokrycie kosztów opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej urzędników jest równa składce na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenie na wypadek opieki długoterminowej odprowadzanej w przypadku pracowników prywatnych (zob. motyw 92)). W związku z tym dostosowanie podstawy wynagrodzenia w tym zakresie nie jest konieczne. Ponieważ jednak urzędnicy nie odprowadzają żadnych składek na ubezpieczenie emerytalne i od utraty pracy (zob. motyw 93)), pobierane wynagrodzenie (tj. rzeczywiste koszty wynagrodzenia) należy zwiększyć, stosując czynnik uwzględniający część składek na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne i od utraty pracy uiszczanych przez pracowników prywatnych.

(99)

Za pomocą przedstawionego poniżej wzoru pobierane wynagrodzenie jest przeliczane na wynagrodzenie brutto, odpowiadające wynagrodzeniu brutto pracowników prywatnych:

(100)

Poniższy wzór zastosowany do roku 1997 doprowadziłby na przykład do następującego wyniku:

(101)

I tak na przykład w przypadku zastosowania stawki składki obowiązującej w 1997 r. wartość wynagrodzenia brutto urzędników jest o 15 % wyższa od wynagrodzenia pobieranego przez urzędników.

(102)

Zgodnie z art. 16 ust. 1 PostPersRG w okresie 1995–1999 spółka Deutsche Post zobowiązana była do odprowadzania do funduszu emerytalnego kwoty 2,045 mld EUR rocznie, czyli łącznie 10,225 mld EUR.

(103)

Na tej podstawie, biorąc pod uwagę powyższe, możliwe jest obliczenie kwoty składek na ubezpieczenie społeczne liczonych od wynagrodzenia brutto poniesionych przez Deutsche Post w okresie 1995–1999 i porównanie ich ze stawką służącą za punkt odniesienia ustaloną w motywie 95.

Tabela 2

Ponoszone przez Deutsche Post składki na ubezpieczenie społeczne obliczone na podstawie wynagrodzenia brutto oraz stawka służąca za punkt odniesienia dla Deutsche Post

(104)

Z obliczeń tych nie wynika, aby spółka Deutsche Post odniosła korzyść, ponieważ zapłaciła więcej niż obliczona stawka służąca za punkt odniesienia.

(105)

Należy zauważyć, że w motywach 332–338 decyzji z 2012 r. Komisja uznała, że regulacja cen Deutsche Post jest istotnym czynnikiem przy obliczaniu wysokości składek na ubezpieczenie społeczne liczonych od wynagrodzenia brutto, które faktycznie poniosła spółka Deutsche Post, i przy ocenie proporcjonalności środka w zakresie emerytur.

(106)

Było to uzasadnione faktem, że na mocy art. 20 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 grudnia 1997 r. o usługach pocztowych (30) (Postgesetz) („PostG”) spółka Deutsche Post może domagać się od organu regulacyjnego w zakresie usług pocztowych, aby ten przy ustalaniu maksymalnej dopuszczalnej wysokości przychodów związanych z wyłączną licencją oraz świadczeniem usług objętych regulacją cen, uwzględnił koszty przenoszone na użytkowników, w tym „zobowiązania socjalne, które nie są typowe dla warunków konkurencji” oraz koszty skutecznego udostępniania usług powszechnych.

(107)

Organ regulacyjny w zakresie usług pocztowych po raz pierwszy zaakceptował to podejście w decyzji w sprawie wskaźników górnych granic cen z 2002 r. (stosowanej od dnia 1 stycznia 2003 r.), a także zatwierdził „zobowiązania socjalne, które nie są typowe dla warunków konkurencji” w decyzjach w sprawie wskaźników górnych granic cen z 2007 r. i 2011 r. Komisja uznała, że z ekonomicznego punktu widzenia doprowadziło to do sytuacji, w której spółka Deutsche Post faktycznie ponosiła niższe składki na pokrycie wydatków socjalnych niż jej wiadoma składka na fundusz emerytalny. W oparciu o powyższe rozważania w decyzji z 2012 r. Komisja była w stanie ustalić i określić wysokość kwoty pomocy państwa niezgodnej z rynkiem wewnętrznym, którą należało odzyskać za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do momentu, w którym zlikwidowano przewagę komparatywną.

(108)

W odniesieniu do niniejszej decyzji, a tym samym oceny środka w zakresie emerytur za okres od 1995 r. do 1999 r., kwestią wymagającą omówienia może być to, czy w ocenie istnienia korzyści w przypadku zastosowania metody opisanej w sprawie Combus przy określaniu potencjalnej korzyści przyznanej podmiotowi za pomocą środka w zakresie emerytur należy uwzględnić potencjalny wpływ regulacji cen Deutsche Post, czy też nie.

(109)

Komisja uważa jednak, że w każdym razie potencjalny wpływ regulacji cen nie jest istotny w odniesieniu do zakresu czasowego środka będącego przedmiotem oceny, tj. okresu od 1995 r. do 1999 r.

(110)

Jak zauważyła Komisja w decyzji z 2012 r., pierwsza decyzja organu regulacyjnego w zakresie usług pocztowych w sprawie wskaźników górnych granic cen, która uwzględniała „zobowiązania socjalne, które nie są typowe dla warunków konkurencji” określone w PostG, została podjęta dopiero w 2002 r. na okres od 2003 r. do 2007 r. (31) Natomiast w odniesieniu do okresu przed 2003 r. Komisja uznała, że w oparciu o podstawę prawną cen regulowanych obowiązujących w latach 1995–2002 nie można bez żadnych wątpliwości wywnioskować, w jaki sposób właściwe organy podjęły uprzednio decyzję dotyczącą struktury opłat z tytułu świadczenia usług objętych regulacją cen (32). W tym kontekście Komisja wyjaśniła, że z uwagi na nieprzeznaczenie żadnego elementu taryfy na pokrycie wydatków socjalnych nie było możliwe określenie poziomu składek na ubezpieczenie społeczne liczonego od wynagrodzenia brutto z uwzględnieniem regulacji cenowej Deutsche Post (33). Na podstawie tych rozważań Komisja stwierdziła w decyzji z 2012 r., że nie może ustalić i określić wysokości żadnej kwoty pomocy państwa niezgodnej z rynkiem wewnętrznym w okresie od 1995 r. do 2002 r. (34)

(111)

W odniesieniu do niniejszej decyzji Komisja uważa, że względy te mają takie samo zastosowanie do oceny istnienia korzyści w przypadku zastosowania metody opisanej w sprawie Combus, tj. analizy porównawczej opisanej w motywie (90). W związku z tym, że Komisja nie może, pomimo dołożenia wszelkich starań, określić ilościowo potencjalnego wpływu regulacji cen na składki na ubezpieczenie społeczne obliczane na podstawie wynagrodzenia brutto, płacone przez spółkę Deutsche Post na rzecz jej urzędników, nie może ona stwierdzić istnienia korzyści na tej podstawie.

(112)

Z powyższego wynika, że jeżeli Komisja ograniczy się do bezpośredniego porównania składek płaconych przez spółkę Deutsche Post na fundusz emerytalny i odpowiedniej stawki służącej za punkt odniesienia, nie można stwierdzić żadnej korzyści dla Deutsche Post. Ponadto nawet gdyby Komisja rozszerzyła swoją ocenę w celu rozważenia potencjalnego wpływu regulacji cen Deutsche Post – zakładając, że byłoby to uzasadnione – to i tak nie byłoby możliwe określenie, wyrażenie ilościowe i powiązanie ze środkiem w zakresie emerytur dokładnej korzyści za okres 1995–1999.

(113)

W związku z powyższym Komisja uważa, że nie może stwierdzić, iż środek w zakresie emerytur, wdrożony w latach 1995–1999 na rzecz Deutsche Post, stanowił korzyść dla podmiotu w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Zważywszy, że nie można stwierdzić istnienia korzyści, która jest jednym z łącznych warunków istnienia pomocy, Komisja stwierdza, że środek w zakresie emerytur nie wiązał się z pomocą państwa.

(114)

Komisja stwierdza, że środek w zakresie emerytur wdrożony przez Niemcy w latach 1995–1999 nie stanowi pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE,