„3)

wydaje jedno lub więcej: zezwolenia, instrukcje lub informacje służące zapobieganiu kolizjom statków powietrznych znajdujących się pod jego kontrolą oraz usprawnieniu i utrzymaniu uporządkowanego przepływu ruchu lotniczego;”;

a)

formuła wprowadzająca otrzymuje brzmienie:

„Z wyjątkiem przypadków operacji na drogach startowych równoległych lub prawie równoległych, o których mowa w ATS.TR.255 w załączniku IV do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/373 (*1), lub przypadków, w których można zastosować redukcję minimów separacji w sąsiedztwie lotnisk, separację zapewnia organ kontroli ruchu lotniczego przez zastosowanie przynajmniej jednego z następujących rodzajów separacji:

(*1)  Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/373 z dnia 1 marca 2017 r. ustanawiające wspólne wymogi dotyczące instytucji zapewniających zarządzanie ruchem lotniczym/służby żeglugi powietrznej i inne funkcje sieciowe zarządzania ruchem lotniczym oraz nadzoru nad nimi, uchylające rozporządzenie (WE) nr 482/2008, rozporządzenia wykonawcze (UE) nr 1034/2011, (UE) nr 1035/2011 i (UE) 2016/1377 oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 677/2011 (Dz.U. L 62 z 8.3.2017, s. 1).”;"

b)

pkt 1 otrzymuje brzmienie:

1)

statek powietrzny wykonuje lot bezpośrednio za innym statkiem powietrznym na tej samej wysokości bezwzględnej lub mniej niż 300 m (1 000 ft) poniżej;

2)

oba statki powietrzne wykorzystują tę samą drogę startową lub równoległe drogi startowe oddalone od siebie o mniej niż 760 m (2 500 ft);

3)

statek powietrzny wykonuje przelot za innym statkiem powietrznym na tej samej wysokości bezwzględnej lub mniej niż 300 m (1 000 ft) poniżej.

„6)

W przypadku wektorowania lub przebiegu trasy, które nie są ujęte w planie lotu, na skutek czego lot IFR znajduje się poza opublikowaną trasą ATS lub procedurą podejścia według wskazań przyrządów, kontroler ruchu lotniczego pełniący służbę dozorowania ATS wydaje zezwolenia tak, aby przewidziane przewyższenie nad przeszkodami istniało do czasu aż dany statek powietrzny osiągnie punkt, w którym pilot ponownie znajdzie się na trasie opisanej w planie lotu, na trasie ATS lub rozpocznie procedurę podejścia według wskazań przyrządów.”;

„5)

wszelkie niezbędne instrukcje lub informacje dotyczące innych zagadnień, takich jak przydział czasu na start wynikający z zarządzania przepływem ruchu lotniczego, w stosownych przypadkach, manewry podejścia lub odlotu, łączność oraz czas wygaśnięcia zezwolenia.”;

(i)

pkt 3 otrzymuje brzmienie:

(ii)

zdanie wprowadzające w pkt 5 otrzymuje brzmienie:

„Kiedy statek powietrzny otrzymał zezwolenie na lądowanie lub informację o dostępności drogi startowej do lądowania na lotniskach AFIS oraz wykonuje swoje podejście, wykorzystując ciśnienie atmosferyczne na poziomie lotniska (QFE), pozycja statku powietrznego w locie w płaszczyźnie pionowej musi być wyrażana jako wysokość nad poziomem lotniska w czasie tej części lotu, dla której można wykorzystywać QFE, z zastrzeżeniem, że musi ona być wyrażana jako wysokość nad poziomem progu drogi startowej:”;

(i)

dodaje się pkt 7 i 8 w brzmieniu:

(ii)

uchyla się akapit drugi;

(i)

pkt 3 otrzymuje brzmienie:

(ii)

dodaje się pkt 4 w brzmieniu:

„d)

AFIS zapewniana statkom powietrznym, poza odnośnymi elementami wymienionymi w lit. a) i b), obejmuje również dostarczanie informacji dotyczących:

(i)

przekazuje statkowi powietrznemu wszelkie elementy informacji wymagające uaktualnienia;

(ii)

wydaje statkowi powietrznemu polecenie uzyskania aktualnych informacji ATIS.”;

1)

udostępnienie niezakłóconego kanału między statkiem powietrznym znajdującym się w stanie zagrożenia lub w sytuacji awaryjnej a stacją naziemną, w przypadku gdy normalne kanały są wykorzystywane dla innego statku powietrznego;

2)

udostępnienie kanału łączności na częstotliwości VHF między statkiem powietrznym a lotniskami, który nie jest zwykle wykorzystywany przez międzynarodowe służby lotnicze, na wypadek sytuacji awaryjnej;

3)

udostępnienie wspólnego kanału łączności na częstotliwości VHF między statkiem powietrznym, cywilnym albo wojskowym, a także między takim statkiem powietrznym a służbami naziemnymi zaangażowanymi we wspólne operacje poszukiwawczo-ratownicze przed przejściem – w razie konieczności – na odpowiednią częstotliwość;

4)

zapewnienie łączności ziemia-powietrze ze statkiem powietrznym, w przypadku gdy awaria wyposażenia pokładowego uniemożliwia korzystanie ze zwykłych kanałów;

5)

udostępnienie kanału na potrzeby działania awaryjnych nadajników lokalizacyjnych oraz łączności między jednostką ratunkową a statkiem powietrznym biorącym udział w operacjach poszukiwawczo-ratowniczych;

6)

udostępnienie wspólnego kanału VHF na potrzeby łączności między cywilnym statkiem powietrznym a przechwytującym statkiem powietrznym lub organami kierującymi przechwytywaniem oraz między cywilnym lub przechwytującym statkiem powietrznym a organami służb ruchu lotniczego w przypadku przechwytywania cywilnego statku powietrznego.”.

„8)

przederupcyjna aktywność wulkaniczna lub erupcja wulkaniczna; lub”;

„9)

stwierdzona skuteczność hamowania drogi startowej nie jest tak dobra, jak zgłoszono.”.

ZAŁĄCZNIK I –

ZAŁĄCZNIK II –

PODCZĘŚĆ A –

PODCZĘŚĆ B –

PODCZĘŚĆ C –

Dodatek 1 –

ZAŁĄCZNIK III –

PODCZĘŚĆ A –

PODCZĘŚĆ B –

PODCZĘŚĆ C –

PODCZĘŚĆ D –

Dodatek 1 –

ZAŁĄCZNIK IV –

PODCZĘŚĆ A –

SEKCJA 1 –

SEKCJA 2 –

SEKCJA 3 –

SEKCJA 4 –

SEKCJA 5 –

PODCZĘŚĆ B –

SEKCJA 1 –

SEKCJA 2 –

SEKCJA 3 –

SEKCJA 4 –

ZAŁĄCZNIK V –

PODCZĘŚĆ A –

SEKCJA 1 –

SEKCJA 2 –

Rozdział 1 –

Rozdział 2 –

Rozdział 3 –

Rozdział 4 –

Rozdział 5 –

Rozdział 6 –

PODCZĘŚĆ B –

SEKCJA 1 –

SEKCJA 2 –

Rozdział 1 –

Rozdział 2 –

Rozdział 3 –

Rozdział 4 –

Rozdział 5 –

Rozdział 6 –

Dodatek 1 –

Dodatek 2 –

Dodatek 3 –

Dodatek 4 –

Dodatek 5A –

Dodatek 5B –

Dodatek 6 –

Dodatek 7 –

Dodatek 8 –

ZAŁĄCZNIK VI –

PODCZĘŚĆ A –

SEKCJA 1 –

SEKCJA 2 –

SEKCJA 3 –

Rozdział 1 –

Rozdział 2 –

SEKCJA 4 –

SEKCJA 5 –

SEKCJA 6 –

PODCZĘŚĆ B –

SEKCJA 1 –

SEKCJA 2 –

SEKCJA 3 –

Rozdział 1 –

Rozdział 2 –

SEKCJA 4 –

SEKCJA 5 –

Dodatek 1 –

Dodatek 2 –

Dodatek 3 –

Dodatek 4 –

ZAŁĄCZNIK VII –

PODCZĘŚĆ A –

SEKCJA 1 –

SEKCJA 2 –

PODCZĘŚĆ B –

SEKCJA 1 –

ZAŁĄCZNIK VIII –

PODCZĘŚĆ A –

SEKCJA 1 –

PODCZĘŚĆ B –

SEKCJA 1 –

ZAŁĄCZNIK IX –

ZAŁĄCZNIK X –

SEKCJA 1 –

ZAŁĄCZNIK XI –

PODCZĘŚĆ A –

SEKCJA 1 –

PODCZĘŚĆ B –

SEKCJA 1 –

Dodatek 1 –

ZAŁĄCZNIK XII –

SEKCJA 1 –

ZAŁĄCZNIK XIII –

PODCZĘŚĆ A –

SEKCJA 1 –

SEKCJA 2 –

SEKCJA 3 –

SEKCJA 4 –

Dodatek 1 –

Dodatek 2 –

Dodatek 3 –

Dodatek 4 –

„6)

»lotniskowa służba informacji powietrznej (ang. aerodrome flight information service, AFIS)« oznacza służbę informacji powietrznej dla ruchu lotniskowego zapewnianą przez wyznaczoną instytucję zapewniającą służby ruchu lotniczego;”;

„19)

»AIRMET« oznacza informację wydawaną przez meteorologiczne biuro nadzoru, dotyczącą określonych zjawisk pogody występujących lub mogących wystąpić na określonej trasie, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo lotów na małych wysokościach, oraz rozwoju tych zjawisk w czasie i przestrzeni, która to informacja nie została włączona do wydanej prognozy dla lotów na małych wysokościach w danym rejonie informacji powietrznej lub w jego części;”;

„71)

»meteorologiczne biuro nadzoru (ang. meteorological watch office, MWO)« oznacza biuro, które monitoruje warunki meteorologiczne mające wpływ na operacje lotnicze i przekazuje informacje dotyczące określonej pogody oraz innych zjawisk atmosferycznych występujących lub mogących wystąpić na określonej trasie, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo operacji statków powietrznych w granicach określonego dla tych operacji obszaru odpowiedzialności;”;

„93)

»SIGMET« oznacza informację wydaną przez meteorologiczne biuro nadzoru, dotyczącą określonych zjawisk pogody oraz innych zjawisk atmosferycznych występujących lub mogących wystąpić na określonej trasie, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo operacji statków powietrznych, oraz rozwoju tych zjawisk w czasie i przestrzeni;”;

„99)

»lotnisko zapasowe dla lotniska startu (ang. take-off alternate aerodrome)« oznacza lotnisko zapasowe, na którym statek powietrzny będzie w stanie wylądować, jeżeli okaże się to konieczne wkrótce po starcie, a lądowanie na lotnisku startu nie będzie możliwe;”;

„108)

»światowe centrum prognoz obszarowych (ang. world area forecast centre, WAFC)« oznacza centrum meteorologiczne, którego zadaniem jest przygotowywanie i dostarczanie bezpośrednio państwom członkowskim prognoz istotnych zjawisk pogody (SIGWX) i prognoz dla górnych poziomów atmosfery całego obszaru kuli ziemskiej w postaci cyfrowej, w ramach usług internetowych stałej służby lotniczej (AFS);”;

„110)

»organ kontroli lotniska (ang. aerodrome control tower)« oznacza organ ustanowiony do zapewnienia służby kontroli ruchu lotniczego dla ruchu lotniskowego;

111)

»ruch lotniskowy (ang. aerodrome traffic)« oznacza wszelki ruch na polu manewrowym lotniska i ruch wszystkich statków powietrznych wykonujących loty w sąsiedztwie lotniska. Statek powietrzny wykonujący loty w sąsiedztwie lotniska oznacza m.in. statek wchodzący w krąg nadlotniskowy lub opuszczający go;

112)

»krąg nadlotniskowy (ang. aerodrome traffic circuit)« oznacza określoną trasę, na której statek powietrzny wykonuje lot w sąsiedztwie lotniska;

113)

»stała stacja lotnicza (ang. aeronautical fixed station)« oznacza stację stałej służby lotniczej;

114)

»lotnicze światło naziemne (ang. aeronautical ground light)« oznacza jakiekolwiek światło, które zainstalowano specjalnie jako pomoc dla żeglugi powietrznej, inne niż światła znajdujące się na statku powietrznym;

115)

»Biuletyn Informacji Lotniczej (ang. aeronautical information circular, AIC)« oznacza zawiadomienie zawierające informacje o charakterze niekwalifikującym ich do stworzenia NOTAM lub włączenia ich do zbioru informacji lotniczych, lecz dotyczące bezpieczeństwa lotów, żeglugi powietrznej lub zagadnień natury technicznej, administracyjnej lub prawnej;

116)

»zarządzanie informacją lotniczą (ang. aeronautical information management, AIM)« oznacza dynamiczne, zintegrowane zarządzanie informacją lotniczą poprzez zapewnianie i wymianę danych lotniczych o gwarantowanej jakości, we współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami;

117)

»produkt informacji lotniczej (ang. aeronautical information product)« oznacza dane i informacje lotnicze dostarczane albo jako cyfrowe zbiory danych, albo jako w ustandaryzowanej formie prezentacji na papierze bądź na nośnikach elektronicznych. Produktami informacji lotniczej są:

118)

»zbiór informacji lotniczych (ang. aeronautical information publication, AIP)« oznacza publikację wydawaną przez organ państwowy lub wraz z nim, zawierającą informacje lotnicze o charakterze trwałym, które mają istotne znaczenie dla żeglugi powietrznej;

119)

»zmiana do AIP (ang. AIP amendment)« oznacza trwałą zmianę informacji zawartych w AIP;

120)

»suplement do AIP (ang. AIP supplement)« oznacza tymczasową zmianę informacji zawartych w AIP, publikowaną na specjalnych stronach;

121)

»Regulacja i Kontrola Rozpowszechniania Informacji Lotniczych (ang. aeronautical information regulation and control, AIRAC)« oznacza system wczesnego powiadamiania o okolicznościach wymuszających zasadnicze zmiany w działaniach operacyjnych, działający w oparciu o wspólne daty wejścia w życie;

122)

»ruchoma służba lotnicza (ang. aeronautical mobile service)« oznacza służbę telekomunikacyjną między naziemnymi stacjami lotniczymi a lotniczymi stacjami pokładowymi lub między lotniczymi stacjami pokładowymi, w której mogą uczestniczyć także stacje jednostek ratunkowych; w służbie tej mogą również współdziałać awaryjne radiolatarnie wskazujące pozycję na częstotliwościach przeznaczonych do stosowania w sytuacjach zagrożenia i sytuacjach awaryjnych;

123)

»stacja lotnicza (ang. aeronautical station)« oznacza stację naziemną ruchomej służby lotniczej. W pewnych przypadkach stacja lotnicza może być umieszczona np. na pokładzie statku wodnego lub na platformie morskiej;

124)

»lotnicza stacja telekomunikacyjna (ang. aeronautical telecommunication station)« oznacza stację wykorzystywaną w lotniczej służbie telekomunikacyjnej w dowolnym celu lotniczym;

125)

»lotnisko AFIS (ang. AFIS aerodrome)« oznacza lotnisko, na którym zapewniana jest służba AFIS w obrębie przestrzeni powietrznej związanej z tym lotniskiem;

126)

»organ AFIS (ang. AFIS unit)« oznacza organ ustanowiony w celu zapewniania służby AFIS oraz służby alarmowej;

127)

»znak rozpoznawczy statku powietrznego (ang. aircraft identification)« oznacza grupę liter, cyfr lub kombinację obu tych rodzajów znaków, która jest identyczna ze znakiem wywoławczym statku powietrznego używanym w łączności powietrze-ziemia albo stanowi jego zakodowany odpowiednik i wykorzystywana jest do identyfikacji statku powietrznego w łączności ziemia-ziemia służb ruchu lotniczego;

128)

»łączność powietrze-ziemia (ang. air-ground communication)« oznacza łączność dwukierunkową między statkami powietrznymi a stacjami lub punktami na powierzchni Ziemi;

129)

»służba doradcza ruchu lotniczego (ang. air traffic advisory service)« oznacza służbę zapewnianą w przestrzeni powietrznej o określonych wymiarach lub na wyznaczonej trasie (przestrzeń powietrzna ze służbą doradczą) w celu zapewnienia, w miarę możliwości, separacji między statkami powietrznymi wykonującymi operacje według planów lotów zgodnych z przepisami wykonywania lotów według wskazań przyrządów (IFR);

130)

»zezwolenie kontroli ruchu lotniczego (ang. air traffic control clearance)« lub »zezwolenie ATC (ang. ATC clearance)« oznacza zezwolenie dla statku powietrznego na kontynuowanie lotu na warunkach określonych przez organ kontroli ruchu lotniczego;

131)

»instrukcja kontroli ruchu lotniczego (ang. air traffic control instruction)« lub »instrukcja ATC (ang. ATC instruction)« oznacza polecenia wydawane przez kontrolę ruchu lotniczego, wymagające od pilota podjęcia określonego działania;

132)

»organ kontroli ruchu lotniczego (ang. air traffic control unit)« lub »organ ATC (ang. ATC unit)« jest wyrażeniem ogólnym oznaczającym w zależności od przypadku ośrodek kontroli obszaru, organ kontroli zbliżania lub organ kontroli lotniska;

133)

»ALERFA« jest wyrazem kodowym używanym do określenia fazy alarmu;

134)

»służba alarmowa (ang. alerting service)« oznacza służbę ustanowioną w celu zawiadamiania właściwych organów o statkach powietrznych potrzebujących pomocy w zakresie poszukiwania i ratownictwa oraz w celu współdziałania z tymi organami w razie potrzeby;

135)

»faza alarmu (ang. alert phase)« oznacza sytuację, w której istnieją obawy, co do bezpieczeństwa statku powietrznego i osób znajdujących się na jego pokładzie;

136)

»organ kontroli zbliżania (ang. approach control unit)« oznacza organ powołany do zapewniania służby kontroli ruchu lotniczego w odniesieniu do lotów kontrolowanych przylatujących lub wylatujących przynajmniej na jedno lotnisko lub z jednego lotniska;

137)

»trasa nawigacji obszarowej (ang. area navigation route)« oznacza trasę ATS ustanowioną na użytek statku powietrznego, który może zastosować nawigację obszarową;

138)

»gromadzenie danych (ang. assemble)« oznacza proces zbierania i łączenia danych, pochodzących z wielu źródeł, w jednej bazie oraz ustanawianie podstaw ich dalszego przetwarzania;

139)

»trasa ATS (ang. ATS route)« oznacza określoną trasę przeznaczoną do kanalizowania przepływu ruchu według potrzeb w celu zapewnienia ATS;

140)

»służba dozorowania ATS (ang. ATS surveillance service)« oznacza służbę zapewnianą bezpośrednio przez system dozorowania ATS;

141)

»system dozorowania ATS (ang. ATS surveillance system)« jest wyrażeniem ogólnym, oznaczającym w zależności od przypadku ADS-B, PSR, SSR lub dowolny inny porównywalny, naziemny system, umożliwiający identyfikację statków powietrznych;

142)

»automatyczne zależne dozorowanie – rozgłaszanie (ang. automatic dependent surveillance – broadcast, ADS-B)« oznacza sposób, w jaki statki powietrzne, pojazdy lotniskowe i inne obiekty mogą w sposób automatyczny przekazywać lub otrzymywać albo przekazywać i otrzymywać dane, tj. znak rozpoznawczy, pozycję i w stosownych przypadkach dodatkowe dane w trybie rozgłaszania, przez łącze transmisji danych;

143)

»automatyczne zależne dozorowanie – kontrakt (ang. automatic dependent surveillance – contract, ADS-C)« oznacza sposób wymiany informacji, zgodnie z warunkami kontraktu ADS-C, między systemem naziemnym a statkiem powietrznym z wykorzystaniem łącza transmisji danych, z określeniem sytuacji, w których meldunki ADS-C będą nadawane oraz danych, jakie będą zawierać;

144)

»służba automatycznej informacji lotniskowej (ang. automatic terminal information service, ATIS)« oznacza automatyczne dostarczanie bieżących, rutynowych informacji przylatującym i odlatującym statkom powietrznym, nieprzerwanie przez 24 godziny na dobę lub przez określoną część doby;

145)

»służba cyfrowej automatycznej informacji lotniskowej (ang. data link-automatic terminal information service, D-ATIS)« oznacza dostarczanie ATIS przez łącze transmisji danych;

146)

»foniczna służba automatycznej informacji lotniskowej (foniczny ATIS, ang. voice-automatic terminal information service)« oznacza dostarczanie ATIS poprzez ciągłe i powtarzające się foniczne rozgłaszanie;

147)

»rozgłaszanie (ang. broadcast)« oznacza przesyłanie informacji dotyczących żeglugi powietrznej, które nie są skierowane do jednej lub kilku określonych stacji;

148)

»pułap chmur (ang. ceiling)« oznacza wysokość podstawy najniższej warstwy chmur znajdujących się poniżej 6 000 m (20 000 ft) i pokrywających więcej niż połowę nieba nad ziemią lub wodą;

149)

»granica zezwolenia (ang. clearance limit)« oznacza punkt, do którego statkowi powietrznemu udzielono zezwolenie ATC;

150)

»podstawa chmur (ang. cloud base)« oznacza wysokość najniższego obserwowanego lub prognozowanego fragmentu chmur w pobliżu lotniska, miejsca lub obszaru operacji lotniczych, standardowo mierzoną względem elewacji lotniska lub, w przypadku operacji morskich, względem średniego poziomu morza;

151)

»kompletność (ang. completeness)« oznacza, w odniesieniu do danych, stopień pewności, że dostarczono wszystkie potrzebne dane;

152)

»poziom ufności (ang. confidence level)« oznacza prawdopodobieństwo, że realna wartość parametru mieści się w pewnym przedziale wokół jego wartości szacunkowej;

153)

»system łączności konferencyjnej (ang. conference communications)« oznacza urządzenia łączności, za pomocą których można prowadzić bezpośrednią rozmowę między przynajmniej trzema punktami jednocześnie;

154)

»strefa kontrolowana lotniska (ang. control zone)« oznacza przestrzeń powietrzną kontrolowaną, rozciągającą się od powierzchni Ziemi do określonej górnej granicy;

155)

»lotnisko kontrolowane (ang. controlled aerodrome)« oznacza lotnisko, na którym zapewniana jest służba kontroli ruchu lotniczego w odniesieniu do ruchu lotniskowego;

156)

»przestrzeń powietrzna kontrolowana (ang. controlled airspace)« oznacza przestrzeń powietrzną o określonych wymiarach, w której służba kontroli ruchu lotniczego jest zapewniana zgodnie z klasyfikacją przestrzeni powietrznej;

157)

»lot kontrolowany (ang. controlled flight)« oznacza każdy lot, który wymaga zezwolenia ATC;

158)

»łączność kontroler-pilot łączem transmisji danych (ang. controller-pilot data link communications, CPDLC)« oznacza sposób komunikacji pomiędzy kontrolerem i pilotem z zastosowaniem łącza transmisji danych dla łączności ATC;

159)

»strefa krytyczna (ang. critical area)« oznacza strefę o określonych wymiarach, rozciągającą się wokół urządzeń naziemnych systemu podejścia precyzyjnego, w której obecność pojazdu lub statku powietrznego powoduje niedopuszczalne zakłócenia sygnału naprowadzania;

160)

»poziom przelotu (ang. cruising level)« oznacza poziom utrzymywany podczas znacznej części lotu;

161)

»cykliczna kontrola nadmiarowa (ang. cyclic redundancy check, CRC)« oznacza algorytm matematyczny stosowany w odniesieniu do danych cyfrowych, zapewniający odpowiedni poziom ochrony przed ich utratą lub modyfikowaniem;

162)

»strefa niebezpieczna (ang. danger area)« oznacza przestrzeń powietrzną o określonych wymiarach, w której w danym czasie mogą odbywać się działania niebezpieczne dla lotów statków powietrznych;

163)

»dokładność danych (ang. data accuracy)« oznacza stopień zgodności między wartością oszacowaną lub zmierzoną a wartością rzeczywistą;

164)

»powierzchnia zbierania danych (ang. data collection surface)« oznacza określoną powierzchnię służącą do zbierania danych o przeszkodach lub terenie;

165)

»spójność danych (ang. data integrity)« oznacza stopień pewności, że dane lotnicze i ich wartości nie zostały utracone bądź zmodyfikowane od czasu ich utworzenia lub autoryzowanej zmiany;

166)

»element danych (ang. data item)« oznacza jeden parametr z całego zbioru danych, któremu przyporządkowana jest wartość określająca jego aktualny stan;

167)

»łączność łączem transmisji danych (ang. data link communications)« oznacza rodzaj łączności przeznaczonej do wymiany depesz przy wykorzystaniu łącza transmisji danych;

168)

»łącze przekazywania danych VOLMET (ang. data link-VOLMET, D-VOLMET)« oznacza dostarczanie, przez łącza transmisji danych, komunikatów zawierających aktualną pogodę na lotniskach (METAR) oraz komunikatów specjalnych (SPECI), prognoz lotniskowych (TAF), SIGMET, specjalnych komunikatów z powietrza nie uwzględnionych w SIGMET oraz, jeżeli są dostępne, informacji AIRMET;

169)

»tworzenie danych (ang. data origination)« oznacza tworzenie nowego elementu danych z odpowiadającą mu wartością, zmianę wartości istniejącego elementu danych lub usunięcie istniejącego elementu danych;

170)

»specyfikacja produktu uzyskanego z danych (ang. data product specification)« oznacza szczegółowy opis zbioru danych lub serii zbiorów danych wraz z informacjami dodatkowymi, które pomogą w ich stworzeniu, dostarczaniu i stosowaniu przez drugą stronę;

171)

»zbiór danych (ang. data set)« oznacza identyfikowalny zbiór danych;

172)

»układ odniesienia (ang. datum)« oznacza każdą wielkość lub zbiór wielkości, które mogą służyć jako odniesienie lub podstawa do obliczenia innych wielkości;

173)

»DETRESFA« jest wyrazem kodowym używanym do określenia fazy niebezpieczeństwa;

174)

»faza niebezpieczeństwa (ang. distress phase)« oznacza sytuację, gdy z dużą pewnością można stwierdzić, że statkowi powietrznemu i osobom na jego pokładzie grozi poważne i nieuchronne niebezpieczeństwo lub potrzebują natychmiastowej pomocy;

175)

»zezwolenie z wyprzedzeniem (ang. downstream clearance)« oznacza zezwolenie wydane statkowi powietrznemu przez organ kontroli ruchu lotniczego, który w chwili wydawania zezwolenia nie zapewnia służby kontroli ruchu lotniczego danemu statkowi powietrznemu;

176)

»zasadniczy ruch (ang. essential traffic)« oznacza ruch kontrolowany, którego separację zapewnia służba kontroli ruchu lotniczego, ale który w odniesieniu do konkretnego lotu kontrolowanego nie jest lub nie będzie odseparowany od innego ruchu kontrolowanego o odpowiednie minimum separacji;

177)

»zasadniczy ruch lokalny (ang. essential local traffic)« oznacza każdy statek powietrzny, pojazd lub osobę na polu manewrowym i w pobliżu tego pola, bądź też ruch odbywający się w strefie podejścia i wznoszenia lub w strefie podejścia końcowego, które mogą stanowić zagrożenie dla statku powietrznego wykonującego dany manewr;

178)

»przewidywany czas przylotu (ang. estimated time of arrival)« oznacza:

179)

»vobiekt (ang. feature)« oznacza abstrakcję zjawiska ze świata realnego;

180)

»atrybut obiektu (ang. feature attribute)« oznacza cechę obiektu; atrybut obiektu posiada nazwę, typ danych oraz kojarzoną z nim dziedzinę wartości;

181)

»typ obiektu (ang. feature type)« oznacza klasę zjawisk ze świata realnego o wspólnych właściwościach, które tworzą podstawowy poziom klasyfikacji w katalogu obiektów;

182)

»podejście końcowe (ang. final approach)« oznacza część procedury podejścia według wskazań przyrządów, która:

183)

»strefa informacji powietrznej (ang. flight information zone)« oznacza przestrzeń powietrzną o określonych wymiarach, w której zapewniana jest lotniskowa służba informacji powietrznej i służba alarmowa lotniska dla ruchu lotniskowego;

184)

»służby projektowania procedur lotu (ang. flight procedure design services)« oznaczają służby zajmujące się projektowaniem, dokumentacją, walidacją, obsługą i okresowym przeglądem procedur lotu niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa, prawidłowości i skuteczności żeglugi powietrznej;

185)

»projektant procedur lotu (ang. flight procedure designer)« oznacza wykwalifikowaną osobę, która zajmuje się projektowaniem, dokumentacją, walidacją, ciągłą obsługą oraz okresowym przeglądem procedur lotu;

186)

»procedura lotu (ang. flight procedure)« oznacza zbiór uprzednio ustalonych manewrów w locie, których przestrzeganie jest obowiązkowe dla pilota, publikowanych w formie drukowanej lub cyfrowej, lub w obu tych postaciach. Procedurę lotu przeprowadza się albo zgodnie z przepisami wykonywania lotów według wskazań przyrządów (IFR), albo zgodnie z przepisami wykonywania lotu z widocznością (VFR);

187)

»plan lotu (ang. flight plan)« oznacza określone informacje dostarczane organom służb ruchu lotniczego, odnoszące się do zamierzonego lotu lub do części lotu statku powietrznego;

188)

»widzialność w locie (ang. flight visibility)« oznacza widzialność do przodu z kabiny pilota podczas lotu statku powietrznego;

189)

»format« (ang. format) oznacza, w odniesieniu do danych, strukturę elementów danych, rekordów i plików, zestawionych w taki sposób, aby spełnić normy, specyfikacje lub wymagania dotyczące jakości danych;

190)

»geoida (ang. geoid)« oznacza powierzchnią ekwipotencjalną pola siły ciężkości Ziemi, pokrywającą się ze niezakłóconym średnim poziomem mórz otwartych przedłużonym pod powierzchniami kontynentów;

191)

»undulacja geoidy (ang. geoid undulation)« oznacza odległość geoidy powyżej (pozytywna) lub poniżej (negatywna) matematycznej elipsoidy odniesienia;

192)

»ścieżka schodzenia (ang. glide path)« oznacza profil schodzenia/zniżania ustalony do prowadzenia statku powietrznego w płaszczyźnie pionowej podczas wykonywania podejścia końcowego;

193)

»widzialność przy ziemi (ang. ground visibility)« oznacza widzialność na lotnisku podawaną przez uprawnionego obserwatora lub przez systemy automatyczne;

194)

»kurs (ang. heading)« oznacza kierunek osi podłużnej statku powietrznego, wyrażany zwykle w stopniach w odniesieniu do północnego kierunku południka (geograficznego, magnetycznego, busoli lub siatki);

195)

»lotnisko dla śmigłowców (ang. heliport)« oznacza lotnisko lub określony obszar przeznaczony do wykorzystania w całości lub w części do przylotów, odlotów i do ruchu naziemnego śmigłowców;

196)

»klasyfikacja spójności (ang. integrity classification)« oznacza, w odniesieniu do danych lotniczych, klasyfikację opartą na potencjalnym ryzyku wykorzystania zniekształconych danych, określającą dane zwykłe, ważne i krytyczne;

197)

»Międzynarodowe Biuro NOTAM (ang. international NOTAM office, NOF)« oznacza biuro wyznaczone przez państwo członkowskie do prowadzenia międzynarodowej wymiany NOTAM;

198)

»pozycja oczekiwania (ang. holding fix)« oznacza lokalizację geograficzną służącą jako odniesienie przy procedurze oczekiwania;

199)

»procedura oczekiwania (ang. holding procedure)« oznacza uprzednio ustalony manewr, który zapewnia utrzymywanie się statku powietrznego w określonej przestrzeni powietrznej podczas oczekiwania na dalsze zezwolenie;

200)

»identyfikacja (ang. identification)« oznacza sytuację, która ma miejsce, kiedy identyfikacja pozycji konkretnego statku powietrznego jest widoczna na wyświetlaczu sytuacji i zostaje potwierdzona;

201)

»przepisy wykonywania lotów według wskazań przyrządów (ang. instrument flight rules)« to przepisy, które dopuszczają przelot statku powietrznego wyposażonego w odpowiednie przyrządy oraz urządzenia nawigacyjne właściwe dla planowanej trasy, zgodnie z obowiązującymi wymaganiami w zakresie operacji lotniczych;

202)

»INCERFA« jest wyrazem kodowym używanym do określenia fazy niepewności;

203)

»operacje podejścia według wskazań przyrządów (ang. instrument approach operations)« oznaczają podejście i lądowanie przy użyciu przyrządów do prowadzenia nawigacyjnego w oparciu o procedurę podejścia według wskazań przyrządów. Istnieją dwie metody wykonywania podejścia według wskazań przyrządów:

204)

»procedura podejścia według wskazań przyrządów (IAP) (ang. instrument approach procedure, IAP)« oznacza szereg uprzednio ustalonych manewrów wykonywanych według wskazań przyrządów pokładowych z określonym zabezpieczeniem przed zderzeniem z przeszkodami, od pozycji rozpoczęcia podejścia początkowego lub – w stosownych przypadkach – od początku określonej trasy dolotu do punktu, od którego może być wykonane lądowanie, a jeśli lądowanie nie zostanie wykonane – do pozycji, w której obowiązują odpowiednie kryteria przewyższenia nad przeszkodami dla lotu w oczekiwaniu lub po trasie. Klasyfikacja procedur podejścia według wskazań przyrządów:

205)

»warunki meteorologiczne dla lotów według wskazań przyrządów (IMC) (ang. instrument meteorological conditions, IMC)« oznaczają warunki meteorologiczne wyrażone w formie widzialności, odległości od chmur i pułapu chmur, poniżej minimów określonych dla warunków meteorologicznych dla lotów z widocznością;

206)

»operacje przy ograniczonej widzialności (ang. low-visibility operations, LVO)« oznaczają operacje podejścia lub startu na drodze startowej z dowolnym zasięgiem widzialności wzdłuż drogi startowej (RVR) mniejszym niż 550 m lub kołowaniem na lotnisku, na którym każdy RVR jest mniejszy niż 550 m;

207)

»pole manewrowe (ang. manoeuvring area)« oznacza część lotniska, z wyłączeniem płyt postojowych, przeznaczoną do startów, lądowań i kołowania statków powietrznych;

208)

»metadane (ang. metadata)« oznaczają dane o danych;

209)

»pole ruchu naziemnego (ang. movement area)« oznacza część lotniska przeznaczoną do startów, lądowań i kołowania statków powietrznych, składającą się z pola manewrowego i płyty postojowej;

210)

»pomoc nawigacyjna (ang. navigation aid)« oznacza urządzenie lub system zewnętrzny w stosunku do statku powietrznego, generujące sygnały elektromagnetyczne, które mają być wykorzystywane przez systemy nawigacji statku powietrznego do określania pozycji lub prowadzenia po ścieżce lotu;

211)

»mod wtórnego radaru dozorowania (ang. mode Secondary Surveillance Radar, SSR)« oznacza konwencjonalny identyfikator związany ze specyficznymi funkcjami sygnałów zapytania przesyłanych przez interrogator SSR. W załączniku 10 ICAO określono cztery mody: A, C, S i mod pośredni;

212)

»drogi startowe prawie równoległe (ang. near-parallel runways)« oznaczają drogi startowe nieprzecinające się, których przedłużone osie przecinają się pod kątem 15 stopni lub mniejszym;

213)

»pilot dowódca (ang. pilot-in-command)« oznacza pilota wyznaczonego przez operatora lub – w przypadku lotnictwa ogólnego – przez właściciela statku powietrznego do dowodzenia i odpowiedzialnego za bezpieczne wykonanie lotu;

214)

»pozycja (ang. position)« oznacza, w kontekście geograficznym, zestaw współrzędnych geograficznych (szerokości geograficznej i długości geograficznej) odnoszących się do matematycznej elipsoidy odniesienia, które określają pozycję punktu na powierzchni Ziemi;

215)

»wskazywanie położenia (ang. position indication)« oznacza wizualne wskazanie na wyświetlaczu, w formie niesymbolicznej, symbolicznej lub w obu formach, sytuacji, pozycji statku powietrznego, pojazdu lotniskowego lub innego obiektu;

216)

»barometryczna wysokość bezwzględna (ang. pressure-altitude)« oznacza ciśnienie atmosferyczne wyrażone jako wysokość bezwzględna, które odpowiada temu ciśnieniu w atmosferze wzorcowej;

217)

»radar pierwotny (ang. primary radar)« oznacza system radarowy, który wykorzystuje odbite sygnały radiowe;

218)

»łączność drukiem (ang. printed communications)« oznacza łączność, która automatycznie wykonuje trwały drukowany zapis na każdym terminalu obwodu wszystkich komunikatów przechodzących przez taki obwód;

219)

»strefa zakazana (ang. prohibited area)« oznacza przestrzeń powietrzną o określonych wymiarach nad obszarami lądowymi lub wodami terytorialnymi państwa członkowskiego, w której loty statków powietrznych są zabronione;

220)

»służba radionawigacji (ang. radio navigation service)« oznacza służbę zapewniającą wskazówki lub dane o pozycji na potrzeby wykonania przez statek powietrzny sprawnej i bezpiecznej operacji, wspieraną przez przynajmniej jedną pomoc radionawigacyjną;

221)

»radiotelefonia (ang. radiotelephony)« oznacza rodzaj łączności radiowej przeznaczonej głównie do wymiany informacji w postaci fonicznej;

222)

»specyfikacja wymaganej charakterystyki łączności (ang. required communication performance specification lub RCP specification)« oznacza zestaw wymagań dla służb ruchu lotniczego zapewnianych w danej przestrzeni powietrznej i związanych z tym urządzeń naziemnych, potencjału statku powietrznego oraz operacji niezbędnych do wsparcia łączności opartej na charakterystykach;

223)

»specyfikacja wymaganej charakterystyki dozorowania (ang. required communication surveillance specification lub RSP specification)« oznacza zestaw wymagań dla służb ruchu lotniczego zapewnianych w danej przestrzeni powietrznej i związanych z nimi urządzeń naziemnych, potencjału statku powietrznego oraz operacji niezbędnych do wsparcia dozorowania opartego na charakterystykach;

224)

»rozdzielczość (ang. resolution)« oznacza, w odniesieniu do danych, liczbę jednostek lub cyfr, z jaką mierzy się lub oblicza wyrażane i stosowane wartości;

225)

»strefa ograniczona (ang. restricted area)« oznacza przestrzeń powietrzną o określonych wymiarach nad obszarami lądowymi lub wodami terytorialnymi państwa członkowskiego, w której loty statków powietrznych są ograniczone określonymi warunkami;

226)

»odcinek trasy (ang. route stage)« oznacza trasę lub część trasy lotu przebytą bez pośredniego lądowania;

227)

»droga startowa w użyciu (ang. runway-in-use)« oznacza drogę startową lub drogi startowe, które w danym momencie organ służb ruchu lotniczego uważa za najbardziej odpowiednie do wykorzystania przez typy statków powietrznych, które mają lądować lub startować na lotnisku. Jako drogę startową w użyciu dla przylatującego i odlatującego statku powietrznego można wyznaczyć oddzielne drogi startowe lub wiele dróg startowych;

228)

»radar wtórny (ang. secondary radar)« oznacza system radarowy, w którym sygnał radiowy wysłany z jednej stacji radarowej powoduje wysłanie sygnału radiowego z innej stacji;

229)

»wtórny radar dozorowania (ang. secondary surveillance radar, SSR)« oznacza system nadzoru radarowego, który wykorzystuje nadajniki/odbiorniki (interrogatory) i transpondery;

230)

»strefa wrażliwa (ang. sensitive area)« oznacza strefę rozciągającą się poza strefą krytyczną, w której parkowanie lub ruch statków powietrznych lub pojazdów wpływa na sygnał naprowadzania, powodując niedopuszczalne zakłócenia dla wykorzystującego ten sygnał statku powietrznego;

231)

»SNOWTAM« oznacza NOTAM oddzielnej serii, zawiadamiający przy użyciu standardowego formularza do podawania warunków panujących na nawierzchni, o zaistnieniu lub ustaniu istnienia warunków niebezpiecznych w obrębie pola naziemnego ruchu lotniczego, spowodowanych przez: śnieg, lód, topniejący śnieg, szadź, stojącą wodę lub wodę związaną ze śniegiem, topniejącym śniegiem, lodem, szadzią;

232)

»znaczący punkt nawigacyjny (ang. significant point)« oznacza ustalone miejsce geograficzne wykorzystywane do określania przebiegu trasy ATS lub toru lotu statku powietrznego albo do innych celów nawigacyjnych i służb ruchu lotniczego;

233)

»wyświetlacz sytuacji (ang. situation display)« oznacza wyświetlacz elektroniczny przedstawiający pozycję i ruch statku powietrznego oraz inne wymagane informacje;

234)

»standardowy dolot według wskazań przyrządów (ang. standard instrument arrival, STAR)« oznacza wyznaczoną trasę dolotu zgodnie z przepisami wykonywania lotów według wskazań przyrządów (IFR), która łączy znaczący punkt, zwykle na trasie ATS, z punktem, z którego można rozpocząć wykonywanie opublikowanej procedury podejścia według wskazań przyrządów;

235)

»standardowy odlot według wskazań przyrządów (ang. standard instrument departure, SID)« oznacza wyznaczoną trasę odlotu zgodnie z przepisami wykonywania lotów według wskazań przyrządów (IFR), która łączy lotnisko lub określoną drogę startową lotniska z określonym znaczącym punktem nawigacyjnym, zwykle na wyznaczonej trasie ATS, od którego zaczyna się faza lotu po trasie;

236)

»lot specjalny VFR (ang. special VFR flight)« oznacza lot wykonywany według przepisów dla lotów VFR na podstawie zezwolenia ATC w strefie kontrolowanej lotniska, w warunkach meteorologicznych gorszych niż VMC;

237)

»kołowanie (ang. taxiing)« oznacza ruch statku powietrznego po powierzchni lotniska lub w miejscu operacji lotniczej przy użyciu mocy własnej, wyłączając start i lądowanie;

238)

»droga kołowania (ang. taxiway)« oznacza określoną drogę na lotnisku lądowym, wyznaczoną do kołowania statków powietrznych i zapewniającą połączenie między poszczególnymi częściami lotniska;

239)

»rejon kontrolowany lotniska (ang. terminal control area, TMA)« oznacza obszar kontrolowany ustanowiony zazwyczaj u zbiegu dróg lotniczych w pobliżu jednego dużego lotniska lub kilku dużych lotnisk;

240)

»czasowość (ang. timeliness)« oznacza, w odniesieniu do danych, stopień pewności, że dane są właściwie przyporządkowane do okresu ich zamierzonego stosowania;

241)

»identyfikowalność (ang. traceability)« oznacza stopień pewności, że system lub produkt uzyskany z danych pozwala uzyskać zapis dokonanych w nim zmian, umożliwiając poprowadzenie ścieżki audytu od użytkownika końcowego do twórcy danych;

242)

»linia drogi (ang. track)« oznacza rzut toru lotu statku powietrznego na powierzchnię ziemi, którego kierunek w każdym jego punkcie jest wyrażony zwykle w stopniach w odniesieniu do północnego kierunku południka (geograficznego, magnetycznego lub siatki);

243)

»informacja o ruchu (ang. traffic information)« oznacza informację podaną przez organ służb ruchu lotniczego celem ostrzeżenia pilota o innym znanym lub zaobserwowanym ruchu lotniczym, który może znajdować się w pobliżu jego pozycji lub zamierzonej trasy lotu, i udzielenia mu pomocy w celu zapobieżenia kolizji;

244)

»punkt przekazania kontroli (ang. transfer of control point)« oznacza określony punkt na torze lotu statku powietrznego, gdzie odpowiedzialność za zapewnienie statkowi służby kontroli ruchu lotniczego jest przekazywana z jednego organu kontroli lub stanowiska kontroli do następnego;

245)

»organ przekazujący (ang. transferring unit)« oznacza organ kontroli ruchu lotniczego w procesie przekazywania kolejnemu organowi kontroli ruchu lotniczego lub kontrolerowi ruchu lotniczego odpowiedzialności za zapewnienie statkowi powietrznemu służby kontroli ruchu lotniczego na trasie lotu;

246)

»wysokość bezwzględna przejściowa (ang. transition altitude)« oznacza wysokość bezwzględną, na której lub poniżej której pozycja statku powietrznego w płaszczyźnie pionowej jest określana w odniesieniu do wysokości bezwzględnych;

247)

»warstwa przejściowa (ang. transition layer)« oznacza przestrzeń powietrzną między wysokością bezwzględną przejściową a poziomem przejściowym;

248)

»poziom przejściowy (ang. transition level)« oznacza najniższy poziom lotu, jaki można wykorzystać powyżej wysokości bezwzględnej przejściowej;

249)

»walidacja (ang. validation)« oznacza, w odniesieniu do danych, potwierdzenie, że spełniono wymagania dotyczące konkretnego zamierzonego użycia lub zastosowania;

250)

»weryfikacja (ang. verification)« oznacza, w odniesieniu do danych, ocenę wyników przetwarzania danych lotniczych mającą zapewnić poprawność i spójność, z uwzględnieniem danych wejściowych oraz odpowiednich norm, reguł i konwencji zastosowanych w tym działaniu, odnoszących się do tych danych;

251)

»faza niepewności (ang. uncertainty phase)« oznacza sytuację, w której istnieje niepewność co do bezpieczeństwa statku powietrznego i osób znajdujących się na jego pokładzie;

252)

»balon wolny bezzałogowy (ang. unmanned free balloon)« oznacza statek powietrzny lżejszy od powietrza, bez napędu i załogi, w locie swobodnym;

253)

»wektorowanie (ang. vectoring)« oznacza zapewnianie statkom powietrznym wytycznych nawigacyjnych w formie określonych kursów w oparciu o zastosowanie systemu dozorowania ATS;

254)

»lot według przepisów wykonywania lotu z widocznością (ang. visual flight rules flight)« lub »lot VFR (ang. VFR flight)« oznacza lot wykonywany zgodnie z przepisami wykonywania lotu z widocznością;

255)

»podejście z widocznością (ang. visual approach)« oznacza podejście do lądowania lotu IFR, gdy niewykonana jest część lub całość procedury podejścia według wskazań przyrządów i podejście wykonuje się na podstawie obserwacji terenu;

256)

»warunki meteorologiczne dla lotów z widocznością (ang. visual meteorological conditions, VMC)« oznaczają warunki meteorologiczne wyrażone za pomocą widzialności, odległości od chmur i pułapu chmur co najmniej równych ustalonym minimom;

257)

»VOLMET« oznacza informację meteorologiczną dla statków powietrznych w locie;

258)

»rozgłaszanie VOLMET (ang. VOLMET broadcast)« oznacza dostarczanie, w stosownych przypadkach, aktualnych komunikatów METAR, SPECI, TAF oraz SIGMET, poprzez ciągłe i powtarzalne przekazywanie informacji fonicznej;

259)

»punkt drogi (ang. waypoint)« oznacza ustalone położenie geograficzne wykorzystywane do określania przebiegu trasy nawigacji obszarowej lub toru lotu statku powietrznego z zastosowaniem nawigacji obszarowej. Punktami drogi mogą być:

„ATM/ANS.OR.A.080 Dostarczanie danych lotniczych

ATM/ANS.OR.A.085 Zarządzanie jakością danych lotniczych

Podczas tworzenia, przetwarzania lub przesyłania danych instytucji zapewniającej AIS usługodawca:

ATM/ANS.OR.A.090 Wspólne układy odniesienia na potrzeby żeglugi powietrznej

Na potrzeby żeglugi powietrznej usługodawcy stosują: