(1)

Po trzech latach wdrażania, w zasadach finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (zwanego dalej „budżetem”) należy wprowadzić dalsze zmiany, aby usunąć przeszkody we wdrażaniu poprzez zwiększanie elastyczności, aby uprościć osiąganie celów zainteresowanym podmiotom i służbom, aby w większym stopniu skoncentrować się na rezultatach, a także aby poprawić dostępność, przejrzystość i rozliczalność. Należy zatem uchylić rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (5) i zastąpić je niniejszym rozporządzeniem.

(2)

Aby zmniejszyć złożoność zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu oraz ująć odpowiednie przepisy w jednym rozporządzeniu, Komisja powinna uchylić rozporządzenie delegowane (UE) nr 1268/2012 (6). Dla jasności należy włączyć główne przepisy rozporządzenia delegowanego (UE) nr 1268/2012 do niniejszego rozporządzenia, natomiast pozostałe przepisy należy ująć w wytycznych dla służb.

(3)

Należy zachować podstawowe zasady budżetowe. Istniejące odstępstwa od tych zasad dotyczące poszczególnych obszarów, takich jak badania naukowe, działania zewnętrzne i fundusze strukturalne należy poddać przeglądowi i możliwie jak najbardziej uprościć, biorąc pod uwagę ich dalsze znaczenie, wartość dodaną dla budżetu oraz obciążenie, jakie powodują dla zainteresowanych stron.

(4)

Należy w jaśniejszy sposób przedstawić zasady przenoszenia środków oraz dokonać rozróżnienia między automatycznymi i nieautomatycznymi przeniesieniami. Zainteresowane instytucje Unii powinny przekazywać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie informacje zarówno dotyczące automatycznych, jak i nieautomatycznych przeniesień.

(5)

Należy zezwolić na przenoszenie i wykorzystywanie zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel na kolejny program lub kolejne działanie, z myślą o efektywnym wykorzystaniu takich środków finansowych. Możliwość przeniesienia wewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel powinna być ograniczona wyłącznie do kolejnego roku budżetowego, chyba że niniejsze rozporządzenie stanowi inaczej.

(6)

W odniesieniu do wewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel należy zezwolić na finansowanie nowych przedsięwzięć z zakresu nieruchomości z dochodów pochodzących z wynajmu i sprzedaży nieruchomości. W tym celu dochody takie należy uznać za wewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel, które można przenosić do czasu całkowitego ich wykorzystania.

(7)

Instytucje Unii powinny mieć możliwość przyjmowania wszelkich darowizn na rzecz Unii.

(8)

Należy wprowadzić przepis umożliwiający osobom prawnym sponsoring w formie rzeczowej na rzecz wydarzenia lub działania do celów promocyjnych lub związanych ze społeczną odpowiedzialnością przedsiębiorstw.

(9)

Należy doprecyzować pojęcie „wykonania” w odniesieniu do budżetu. Wykonanie należy powiązać z bezpośrednim stosowaniem zasady należytego zarządzania finansami. Zasadę należytego zarządzania finansami również należy zdefiniować oraz ustanowić związek pomiędzy ustalonymi celami a wskaźnikami wykonania, rezultatami oraz oszczędnością, efektywnością i skutecznością w wykorzystywaniu środków. Mając na uwadze pewność prawa, należy zdefiniować terminologię dotyczącą wykonania, w szczególności produkt i rezultaty, unikając przy tym kolizji z obowiązującymi ramami wykonania poszczególnych programów.

(10)

Zgodnie z Porozumieniem międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (7) przepisy Unii powinny charakteryzować się wysoką jakością oraz powinny koncentrować się na dziedzinach, w których mają największą wartość dodaną dla obywateli, oraz być możliwie najbardziej efektywne i skuteczne w realizacji wspólnych celów politycznych Unii. W osiągnięciu tych celów pomocne może być poddanie ocenie istniejących i nowych programów wydatkowania oraz działań pociągających za sobą znaczące wydatki.

(11)

Zgodnie z zasadą przejrzystości zapisaną w art. 15 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (zwanym dalej „TFUE”) instytucje Unii mają obowiązek działania z jak największym poszanowaniem zasady otwartości. W odniesieniu do wykonania budżetu stosowanie tej zasady oznacza, że obywatele powinni wiedzieć gdzie i na jakie cele Unia wydaje środki finansowe. Takie informacje sprzyjają demokratycznej debacie, przyczyniają się do udziału obywateli w procesie decyzyjnym Unii, wzmacniają instytucjonalną kontrolę i nadzór nad wydatkami Unii oraz przyczyniają się do zwiększenia jej wiarygodności. Komunikacja powinna być bardziej ukierunkowana i powinna dążyć do zwiększenia widoczności wkładu Unii dla obywateli. Cele takie należy realizować poprzez publikowanie – najlepiej z wykorzystaniem nowoczesnych metod komunikacji – odpowiednich informacji dotyczących wszystkich odbiorców środków finansowanych z budżetu, przy uwzględnieniu uzasadnionego prawa tych odbiorców do poufności i bezpieczeństwa, a w przypadku osób fizycznych – ich prawa do prywatności i ochrony ich danych osobowych. Instytucje Unii powinny zatem przyjąć wybiórcze podejście przy publikacji informacji, zgodnie z zasadą proporcjonalności. Decyzje o publikacji powinny być podejmowane na podstawie odpowiednich kryteriów, tak aby zapewnić dostęp do istotnych informacji.

(12)

Bez uszczerbku dla przepisów dotyczących ochrony danych osobowych należy dążyć do jak największej przejrzystości w odniesieniu do informacji dotyczących odbiorców. Informacje dotyczące odbiorców środków finansowych Unii wykonywanych w ramach zarządzania bezpośredniego powinny być publikowane na specjalnej stronie internetowej instytucji Unii, takiej jak system przejrzystości finansowej, oraz powinny obejmować co najmniej imię i nazwisko lub nazwę, dane umożliwiające lokalizację odbiorcy, kwotę zobowiązania prawnego oraz cel, na jaki środki finansowe zostały przyznane. Informacje te powinny uwzględniać odpowiednie kryteria, takie jak okresowość, rodzaj i znaczenie tego środka.

(13)

Komisja powinna mieć możliwość wykonywania budżetu pośrednio poprzez organizacje w państwach członkowskich. Mając na uwadze pewność prawa, należy zatem zdefiniować pojęcie organizacji w państwie członkowskim jako podmiotu ustanowionego w państwie członkowskim jako podmiot prawa publicznego lub jako podmiot prawa prywatnego, któremu powierzono misję publiczną i który otrzymał odpowiednie gwarancje finansowe tego państwa członkowskiego. Wsparcie finansowe udzielane przez państwo członkowskie takim podmiotom prawa prywatnego zgodnie z obowiązującymi wymogami określonymi w prawie Unii, w formie, o której zadecyduje to państwo członkowskie, niekoniecznie wymagając gwarancji bankowej, należy uznać za odpowiednie gwarancje finansowe.

(14)

W odniesieniu do nagród, dotacji i zamówień, które zostały przyznane lub udzielone w następstwie otwarcia procedury publicznej na konkurencję, a w szczególności w przypadku konkursów, zaproszeń do składania wniosków oraz zaproszeń do składania ofert, aby zapewnić poszanowanie zasad TFUE, w szczególności zasad przejrzystości, proporcjonalności, równego traktowania i niedyskryminacji, należy publikować imię i nazwisko lub nazwę oraz dane umożliwiające lokalizację odbiorców środków finansowych Unii. Taka publikacja powinna przyczyniać się do kontroli procedur wyboru przez wnioskodawców niewybranych w ramach procedury konkurencyjnej.

(15)

Dane osobowe dotyczące osób fizycznych nie powinny być publicznie dostępne dłużej niż trwa okres korzystania ze środków finansowych przez odbiorcę i w związku z tym należy je usuwać po dwóch latach. Powyższe powinno również mieć zastosowanie do danych osobowych dotyczących osób prawnych, których oficjalna nazwa identyfikuje jedną lub większą liczbę osób fizycznych.

(16)

W większości przypadków objętych zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia publikacja dotyczy osób prawnych. Jeśli chodzi o osoby fizyczne, publikacja danych osobowych nie powinna naruszać zasady proporcjonalności między wielkością przyznanej kwoty a potrzebą kontroli jak najlepszego wykorzystania środków finansowych. W takich przypadkach publikacja regionu na poziomie 2 wspólnej klasyfikacji jednostek terytorialnych do celów statystycznych (zwanej dalej „NUTS”) jest spójna z celem publikacji informacji o odbiorcach oraz zapewnia równe traktowanie państw członkowskich różnej wielkości, nie naruszając przy tym prawa odbiorców do poszanowania życia prywatnego, a w szczególności do ochrony ich danych osobowych.

(17)

Mając na uwadze pewność prawa oraz zgodnie z zasadą proporcjonalności, należy określić sytuacje, w których publikacja nie powinna mieć miejsca. Na przykład publikacji nie powinny podlegać informacje dotyczące stypendiów lub innych form wsparcia bezpośredniego wypłacanego osobom fizycznym najbardziej potrzebującym, dotyczące określonych zamówień o bardzo niskiej wartości lub wsparcia finansowego poniżej określonego progu zapewnianego przez instrumenty finansowe lub w przypadkach, gdy ujawnienie informacji stanowi zagrożenie dla praw i wolności zainteresowanych osób, chronionych na mocy Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, lub gdy ujawnienie informacji może zaszkodzić interesom handlowym odbiorców. Jednakże w odniesieniu do dotacji nie powinno być specjalnego wyłączenia z obowiązku publikowania informacji w oparciu o określony próg, w celu utrzymania obecnej praktyki oraz zapewnienia przejrzystości.

(18)

W przypadku gdy dane osobowe odbiorców są publikowane do celów przejrzystości w związku z wykorzystywaniem środków finansowych Unii oraz kontroli procedur wyboru, odbiorcy ci powinni zostać poinformowani o takiej publikacji, a także o przysługujących im prawach i procedurach mających zastosowanie na potrzeby wykonywania tych praw, zgodnie z rozporządzeniami Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 45/2001 (8) oraz (UE) 2016/679 (9).

(19)

Aby zapewnić przestrzeganie zasady równego traktowania wszystkich odbiorców, należy także publikować informacje dotyczące osób fizycznych, zgodnie ze spoczywającym na państwach członkowskich obowiązkiem zapewnienia wysokiego stopnia przejrzystości zamówień, których wartość przekracza progi określone w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE (10).

(20)

W przypadku zarządzania pośredniego i dzielonego osoby, podmioty lub wyznaczone organy wykonujące środki finansowe Unii powinny udostępniać informacje o odbiorcach i odbiorcach końcowych. W przypadku zarządzania dzielonego informacje powinna być publikowana zgodnie z odpowiednimi przepisami sektorowymi. Komisja powinna udostępnić informacje o jednej stronie internetowej, w tym również odniesienie do jej adresu, na której można znaleźć informacje dotyczące odbiorców i odbiorców końcowych.

(21)

Mając na uwadze lepszą czytelność i przejrzystość danych dotyczących instrumentów finansowych wdrażanych w ramach zarządzania bezpośredniego i pośredniego, należy scalić wszystkie wymogi w zakresie sprawozdawczości w jeden dokument roboczy dołączony do projektu budżetu.

(22)

Aby promować najlepsze praktyki w zakresie wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (zwanego dalej „EFRR”), Europejskiego Funduszu Społecznego (zwanego dalej „EFS”), Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (zwanego dalej „EFRROW”) oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (zwanego dalej „EFMR”), a także Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (zwanego dalej „EFRG”), Komisja powinna mieć możliwość, w celach informacyjnych, udostępnienia organom odpowiedzialnym za działania w zakresie zarządzania i kontroli niewiążącego przewodnika metodologicznego przedstawiającego jej własną strategię kontroli oraz podejście do kontroli, w tym również listy kontrolne, oraz przykłady najlepszych praktyk. Przewodnik ten należy aktualizować w razie potrzeby.

(23)

Należy przewidzieć możliwość zawierania przez instytucje Unii między sobą umów o gwarantowanym poziomie usług w celu ułatwienia wykonywania ich środków, a także możliwość zawierania takich umów pomiędzy departamentami instytucji Unii, organami Unii, urzędami europejskimi, organami lub osobami, którym powierzono wykonanie określonych działań w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (zwanej dalej „WPZiB”) na mocy tytułu V Traktatu o Unii Europejskiej (zwanego dalej „TUE”), a także biurem sekretarza generalnego Rady Najwyższej Szkół Europejskich, które to umowy dotyczą świadczenia usług, dostawy produktów, wykonania robót budowlanych lub umów dotyczących nieruchomości.

(24)

Należy określić procedurę ustanawiania nowych urzędów europejskich oraz stosować rozróżnienie między obowiązkowymi i nieobowiązkowymi zadaniami takich urzędów. Należy umożliwić instytucjom Unii, organom Unii i innym urzędom europejskim delegowanie uprawnień urzędnika zatwierdzającego na dyrektora urzędu europejskiego. Urzędy europejskie powinny również mieć możliwość zawierania umów o gwarantowanym poziomie usług, które to umowy dotyczą świadczenia usług, dostawy produktów, wykonania robót budowlanych lub umów dotyczących nieruchomości. Należy określić szczegółowe zasady sporządzania dokumentacji księgowej, przepisy upoważniające księgowego Komisji do delegowania niektórych swoich zadań na pracowników w tych urzędach oraz procedury operacyjne dotyczące rachunków bankowych, które Komisja powinna mieć możliwość otwierać w imieniu urzędów europejskich.

(25)

Aby zwiększyć efektywność kosztową agencji wykonawczych oraz w świetle praktycznych doświadczeń z innymi organami Unii, należy umożliwić powierzanie księgowemu Komisji całości lub części zadań księgowego danej agencji wykonawczej.

(26)

Mając na uwadze pewność prawa niezbędne jest doprecyzowanie, że dyrektorzy agencji wykonawczych pełnią obowiązki delegowanych urzędników zatwierdzających, gdy zarządzają środkami operacyjnymi programów, których wykonanie zostało delegowane na ich agencje. Aby uzyskać pełen efekt zwiększenia efektywności wynikającej z globalnej centralizacji niektórych usług wsparcia, należy wyraźnie określić, że agencje wykonawcze mogą wykonywać wydatki administracyjne.

(27)

Należy ustanowić zasady dotyczące uprawnień i obowiązków podmiotów upoważnionych do działań finansowych, w szczególności urzędników zatwierdzających oraz księgowych.

(28)

Parlament Europejski, Rada, Trybunał Obrachunkowy oraz księgowy Komisji powinni być informowani o powołaniu delegowanego urzędnika zatwierdzającego, audytora wewnętrznego i księgowego lub o zakończeniu pełnienia przez nich obowiązków w terminie dwóch tygodni od takiego powołania lub zakończeniu pełnienia obowiązków.

(29)

Urzędnicy zatwierdzający powinni być w pełni odpowiedzialni za wszelkie operacje po stronie dochodów i wydatków, wykonywane pod ich nadzorem, oraz za systemy kontroli wewnętrznej, a także powinni odpowiadać za swoje działania, w tym również, w razie potrzeby, w drodze postępowania dyscyplinarnego.

(30)

Należy określić zadania, obowiązki i zasady procedur, które mają być przestrzegane przez urzędników zatwierdzających. Delegowani urzędnicy zatwierdzający powinni zapewniać, aby subdelegowani urzędnicy zatwierdzający i ich personel otrzymywali informacje i zostali przeszkoleni w zakresie standardów kontroli oraz odnośnych metod i technik oraz aby podejmowano środki w celu zapewnienia funkcjonowania systemu kontroli. Delegowany urzędnik zatwierdzający powinien składać swojej instytucji Unii sprawozdanie z wykonywania obowiązków w postaci rocznego sprawozdania. Sprawozdanie to powinno zawierać wymagane informacje dotyczące finansów i zarządzania na poparcie poświadczenia wiarygodności tego urzędnika, dotyczącego wykonywania przez niego obowiązków, w tym również informacje dotyczące ogólnego wykonania przeprowadzonych operacji. Dokumenty potwierdzające dotyczące przeprowadzonych operacji należy przechowywać przez co najmniej pięć lat. Różne formy procedury negocjacyjnej stosowanej przy udzielaniu zamówień publicznych powinny być przedmiotem specjalnego sprawozdania delegowanego urzędnika zatwierdzającego dla danej instytucji Unii oraz sprawozdania tej instytucji Unii dla Parlamentu Europejskiego i Rady, ze względu na fakt, że procedury te stanowią odstępstwa od zwykłych procedur wyboru.

(31)

Należy mieć na uwadze podwójną rolę szefów delegatur Unii, a także ich zastępców w razie ich nieobecności, pełniących rolę subdelegowanych urzędników zatwierdzających dla Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (zwanej dalej „ESDZ”) oraz, w odniesieniu do środków operacyjnych, dla Komisji.

(32)

Delegowanie uprawnień w zakresie wykonywania budżetu przez Komisję w odniesieniu do środków operacyjnych jej własnej sekcji budżetu zastępcom szefów delegatur Unii powinno być ograniczone do sytuacji, gdy wykonywanie tych zadań przez zastępców szefów delegatur Unii jest bezwzględnie konieczne, aby zapewnić ciągłość działania w razie nieobecności szefów delegatur Unii. Nie należy zezwalać zastępcom szefów delegatur Unii na wykonywanie tych uprawnień w sposób systematyczny lub z powodu wewnętrznego podziału pracy.

(33)

Księgowy powinien odpowiadać za właściwe wykonywanie płatności, pobór dochodów i odzyskiwanie należności. Księgowy powinien zarządzać zasobami finansowymi, rachunkami bankowymi i aktami stron trzecich, prowadzić księgowość oraz odpowiadać za sporządzanie sprawozdań finansowych instytucji Unii. Księgowy Komisji powinien być jedyną osobą uprawnioną do określania reguł rachunkowości i zharmonizowanego planu kont, natomiast księgowi wszystkich pozostałych instytucji Unii powinni określać procedury księgowe mające zastosowanie w ich instytucjach.

(34)

Należy także ustanowić zasady mianowania księgowego i zakończenia pełnienia przez niego obowiązków.

(35)

Księgowy powinien ustanowić procedury w celu zapewnienia, aby na rachunkach otwartych zgodnie z wymogami zarządzania zasobami finansowymi i na rachunkach zaliczkowych nie było debetu.

(36)

Należy określić warunki korzystania z rachunków zaliczkowych – systemu zarządzania, który stanowi wyjątek od normalnych procedur budżetowych i dotyczy wyłącznie niewielkich kwot – oraz zadania i obowiązki administratorów rachunków zaliczkowych, a także urzędników zatwierdzających i księgowych w związku z kontrolą rachunków zaliczkowych. Trybunał Obrachunkowy powinien być informowany o każdym powołaniu administratora rachunków zaliczkowych. Ze względu na efektywność należy utworzyć rachunki zaliczkowe w delegaturach Unii dla środków zarówno z sekcji budżetu dotyczących Komisji, jak i ESDZ. Należy również zezwolić – na szczególnych warunkach – na korzystanie z rachunków zaliczkowych w delegaturze Unii w odniesieniu do płatności niewielkich kwot w ramach procedur budżetowych. Jeżeli chodzi o powoływanie administratorów rachunków zaliczkowych, powinno być możliwe wybieranie ich również spośród pracowników zatrudnionych przez Komisję w dziedzinie operacji związanych z pomocą w zakresie zarządzania kryzysowego i z pomocą humanitarną, ilekroć nie jest dostępny personel Komisji objęty regulaminem pracowniczym urzędników Unii Europejskiej i warunkami zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej ustanowionymi rozporządzeniem Rady (EWG, Euratom, EWWiS) nr 259/68 (11) (zwanym dalej „regulaminem pracowniczym”).

(37)

Aby uwzględnić sytuację w dziedzinie operacji związanych z pomocą w zakresie zarządzania kryzysowego i pomocą humanitarną, ilekroć personel Komisji objęty regulaminem pracowniczym nie jest dostępny oraz występują trudności techniczne z uzyskaniem podpisu właściwego urzędnika zatwierdzającego w odniesieniu do wszystkich zobowiązań prawnych, należy zezwolić personelowi zatrudnionemu przez Komisję w tej dziedzinie na zaciąganie zobowiązań prawnych o bardzo niskiej wartości nieprzekraczającej 2 500 EUR, które związane są z płatnościami dokonywanymi z rachunków zaliczkowych, a szefom delegatur Unii lub ich zastępcom na zaciąganie zobowiązań prawnych na polecenie właściwego urzędnika zatwierdzającego Komisji.

(38)

Po określeniu zadań i obowiązków podmiotów upoważnionych do działań finansowych możliwe jest pociągnięcie tych podmiotów do odpowiedzialności wyłącznie na warunkach określonych w regulaminie pracowniczym. Zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 966/2012 w instytucjach Unii ustanowiono wyspecjalizowane zespoły do spraw nieprawidłowości finansowych. Jednakże z uwagi na niewielką liczbę przedkładanych im spraw oraz ze względu na efektywność, należy przekazać ich zadania zespołowi międzyinstytucjonalnemu ustanowionemu zgodnie z niniejszym rozporządzeniem (zwanemu dalej „zespołem”). Zespół powinien być ustanowiony w celu rozpatrywania wniosków, kierowanych do niego przez Komisję lub inne instytucje Unii i organy Unii, oraz w celu wydawania zaleceń w sprawie potrzeby podjęcia decyzji o wykluczeniu i karach finansowych, bez uszczerbku dla autonomii administracyjnej tych instytucji i organów w odniesieniu do członków ich personelu. Takie przekazanie zadań ma również na celu zapobieganie powielaniu oraz ograniczenie ryzyk wynikających ze sprzecznych zaleceń lub opinii w sprawach dotyczących zarówno podmiotu gospodarczego, jak i członka personelu instytucji lub organu Unii. Niezbędne jest zachowanie procedury umożliwiającej występowanie przez urzędnika zatwierdzającego o potwierdzenie polecenia, które uznaje on za nieprawidłowe lub sprzeczne z zasadą należytego zarządzania finansami, co powoduje zwolnienie go z wszelkiej odpowiedzialności. Skład zespołu powinien podlegać zmianie, kiedy wypełni on swoją rolę. Zespół nie powinien mieć uprawnień w zakresie prowadzenia dochodzeń.

(39)

W odniesieniu do dochodów, niezbędne jest uregulowanie kwestii ujemnych korekt zasobów własnych objętych zakresem stosowania rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 609/2014 (12). Z wyjątkiem przypadku zasobów własnych Niezbędne jest zachowanie istniejących zadań i kontroli wchodzących w zakres obowiązków urzędników zatwierdzających na poszczególnych etapach procedury: ustalanie prognoz należności, wydanie nakazów odzyskania środków, wysyłanie not debetowych informujących dłużnika, że należność została ustalona, oraz – w razie potrzeby – podejmowanie decyzji o odstąpieniu od należności, z zastrzeżeniem kryteriów gwarantujących zgodność z należytym zarządzaniem finansami w celu zapewnienia efektywnego poboru dochodów.

(40)

Urzędnik zatwierdzający powinien móc całkowicie lub częściowo odstąpić od odzyskiwania ustalonej należności, jeżeli dłużnik stał się stroną jakiegokolwiek postępowania upadłościowego zgodnie z definicją w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/848 (13), w szczególności w przypadku układów i innych podobnych postępowań.

(41)

Należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące procedur korekty lub obniżenia do zera prognozy należności.

(42)

Niezbędne jest sprecyzowanie momentu zapisywania w budżecie kwot otrzymanych z tytułu grzywien, innych kar i sankcji, a także wszelkich narosłych odsetek lub innych dochodów przez nie wygenerowanych.

(43)

Z uwagi na niedawne wydarzenia na rynkach finansowych oraz stopę procentową stosowaną przez Europejski Bank Centralny (zwany dalej „EBC”) do jego podstawowych operacji refinansowania, niezbędne jest dokonanie przeglądu przepisów dotyczących stopy procentowej stosowanej dla grzywien lub innych kar oraz ustanowienie zasad w przypadku ujemnej stopy procentowej.

(44)

Aby odzwierciedlić szczególny charakter kwot należności w postaci grzywien lub innych kar, nakładanych przez instytucje Unii na mocy TFUE lub Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (zwanego dalej „Traktatem Euratom”), należy wprowadzić szczegółowe przepisy dotyczące stóp procentowych mających zastosowanie do kwot należnych, ale jeszcze niewypłaconych, w przypadku gdy takie kwoty zostały zwiększone przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

(45)

Należy zarówno doprecyzować, jak i wzmocnić zasady odzyskiwania środków. W szczególności należy określić, że księgowy odzyskuje kwoty przez potrącenie ich również z kwot należnych dłużnikowi przez agencję wykonawczą przy wykonywaniu budżetu.

(46)

Aby zagwarantować pewność prawa i przejrzystość, należy ustanowić przepisy dotyczące terminów, w jakich ma zostać przesłana nota debetowa.

(47)

W celu zagwarantowania zarządzania aktywami przy jednoczesnym dążeniu do osiągnięcia dodatniego zwrotu niezbędne jest, aby kwoty związane z grzywnami, innymi karami lub sankcjami nałożonymi na podstawie TFUE lub Traktatu Euratom, takie jak zaskarżane grzywny za naruszenie zasad konkurencji, były tymczasowo pobierane i inwestowane w składniki aktywów finansowych, oraz aby ustalić przeznaczenie zwrotu z tych kwot. Ponieważ Komisja nie jest jedyną instytucją Unii uprawnioną do nakładania grzywien, innych kar lub sankcji, niezbędne jest ustanowienie przepisów dotyczących takich grzywien, innych kar lub sankcji nakładanych przez inne instytucje Unii oraz określenie zasad ich odzyskiwania, które powinny być równoważne zasadom mającym zastosowanie do Komisji.

(48)

W celu zapewnienia, aby Komisja dysponowała wszystkimi informacjami niezbędnymi do przyjęcia decyzji w sprawie finansowania, konieczne jest ustanowienie minimalnych wymagań dotyczących treści decyzji w sprawie finansowania odnoszących się do dotacji, zamówień, unijnych funduszy powierniczych na potrzeby działań zewnętrznych (zwanych dalej „unijnymi funduszami powierniczymi”), nagród, instrumentów finansowych, instrumentów łączonych lub platform łączonych oraz gwarancji budżetowych. Jednocześnie, aby zapewnić bardziej długoterminową perspektywę potencjalnym odbiorcom, należy zezwolić, aby decyzje w sprawie finansowania mogły być przyjmowane na okres dłuższy niż jeden rok budżetowy precyzując jednocześnie, że ich realizacja jest uzależniona od dostępności środków budżetowych na odpowiednie lata budżetowe. Ponadto konieczne jest zmniejszenie liczby elementów niezbędnych do podjęcia decyzji w sprawie finansowania. Zgodnie z celem, jakim jest uproszczenie, decyzja w sprawie finansowania powinna jednocześnie stanowić roczny lub wieloletni program prac. Ponieważ wkłady na rzecz organów Unii, o których mowa w art. 70 i 71, są już określone w budżecie, przyjęcie szczególnej decyzji w sprawie finansowania w tym zakresie nie powinno być wymagane.

(49)

W odniesieniu do wydatków, w celu ustanowienia jasnych ram dla poszczególnych etapów wykonania budżetu należy doprecyzować zależność między decyzjami w sprawie finansowania, globalnymi zobowiązaniami budżetowymi oraz indywidualnymi zobowiązaniami budżetowymi, a także pojęcia zobowiązania budżetowego i zobowiązania prawnego.

(50)

W celu uwzględnienia w szczególności liczby zobowiązań prawnych zaciąganych w delegaturach Unii i przedstawicielstwach Unii oraz wahań kursów wymiany walut odnotowywanych przez delegatury Unii i przedstawicielstwa Unii, tymczasowe zobowiązania budżetowe powinny być możliwe również w przypadku, gdy znani są końcowi odbiorcy płatności oraz kwoty.

(51)

W odniesieniu do typologii płatności, których mogą dokonywać urzędnicy zatwierdzający, należy doprecyzować różne rodzaje płatności zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami. Należy ponadto doprecyzować zasady rozliczania płatności zaliczkowych, w szczególności w sytuacjach, w których rozliczenie okresowe nie jest możliwe. W tym celu należy zawrzeć odpowiednie przepisy w zaciągniętych zobowiązaniach prawnych.

(52)

Niniejsze rozporządzenie powinno określać, że płatności mają być dokonywane w określonych terminach i że w przypadku niedotrzymania takich terminów wierzyciele, z wyjątkiem państw członkowskich oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego (zwanego dalej „EBI”) i Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (zwanego dalej „EFI”), będą mieli prawo do odsetek za zwłokę, które będą pokrywane z budżetu.

(53)

Stosowne jest włączenie przepisów dotyczących poświadczania zasadności wydatków i ich zatwierdzania w jednym artykule oraz wprowadzenie definicji „umorzeń”. Ponieważ transakcje realizowane są w systemach komputerowych, podpisanie dowodu kasowego formułą „płatność dopuszczona” w celu wyrażenia decyzji o poświadczeniu zasadności należy zastąpić elektronicznie zabezpieczonym podpisem, z wyjątkiem ograniczonej liczby przypadków. Niezbędne jest też doprecyzowanie, że poświadczanie zasadności wydatków ma zastosowanie do wszystkich kosztów kwalifikowalnych, w tym również kosztów, które nie są związane z wnioskiem o płatność, tak jak w przypadku rozliczania płatności zaliczkowych.

(54)

Aby zmniejszyć złożoność, uprościć obowiązujące przepisy oraz poprawić czytelność niniejszego rozporządzenia, należy ustanowić przepisy wspólne dla więcej niż jednego instrumentu wykonania budżetu. W związku z powyższym należy uporządkować niektóre przepisy, dostosować brzmienie i zakres innych przepisów oraz usunąć zbędne powtórzenia i odesłania.

(55)

Każda instytucja Unii powinna ustanowić komitet ds. audytu wewnętrznego, którego zadaniem jest zapewnienie niezależności audytora wewnętrznego, monitorowanie jakości audytów wewnętrznych oraz zapewnienie, aby służby danej instytucji Unii właściwie uwzględniały i wdrażały zalecenia z audytu wewnętrznego i zewnętrznego. O składzie tego komitetu ds. audytu wewnętrznego powinna decydować każda instytucja Unii, z uwzględnieniem swojej autonomii organizacyjnej oraz wagi porad niezależnych ekspertów.

(56)

Większy nacisk należy położyć na wykonanie i rezultaty projektów finansowanych z budżetu. Należy zatem określić dodatkową formę finansowania niepowiązanego z kosztami odnośnych operacji poza już funkcjonującymi formami wkładu Unii (zwrot faktycznie poniesionych kosztów kwalifikowalnych, koszt jednostkowy, płatności ryczałtowe oraz finansowanie według stawek zryczałtowanych). Dodatkowa forma finansowania powinna opierać się na spełnieniu określonych warunków ex ante lub osiągnięciu rezultatów mierzonych przez odniesienie do wcześniej ustalonych celów pośrednich lub za pomocą wskaźników wykonania.

(57)

W przypadku gdy Komisja dokonuje ocen zdolności operacyjnej i finansowej odbiorców środków finansowych Unii lub ich systemów i procedur, powinna móc polegać na ocenach już przeprowadzonych przez siebie, inne podmioty lub darczyńców, takich jak agencje krajowe i organizacje międzynarodowe, w celu uniknięcia wielokrotnego oceniania tych samych odbiorców. Należy korzystać z możliwości wzajemnego uznawania wyników ocen przeprowadzonych przez inne podmioty w przypadku, gdy takie oceny dokonane były zgodnie z warunkami równoważnymi warunkom określonym w niniejszym rozporządzeniu w odniesieniu do mającej zastosowanie metody wykonywania. W związku z powyższym w celu wspierania wzajemnego uznawania wyników ocen wśród darczyńców Komisja powinna promować uznawanie przyjętych na szczeblu międzynarodowym standardów lub międzynarodowych najlepszych praktyk.

(58)

Ważne jest również, aby unikać sytuacji, w których odbiorcy środków finansowych Unii są poddawani wielokrotnym audytom przez różne podmioty w zakresie wykorzystania tych środków finansowych. Powinno być zatem możliwe poleganie na audytach przeprowadzonych już przez niezależnych audytorów, pod warunkiem że istnieją wystarczające dowody potwierdzające ich kompetencje i niezależność oraz pod warunkiem że audyt opiera się na przyjętych na szczeblu międzynarodowym standardach audytu zapewniających wystarczającą pewność, jak również że audyty te zostały przeprowadzone w odniesieniu do sprawozdania finansowego i sprawozdania przedstawiającego wykorzystanie wkładu Unii. Takie audyty powinny następnie stanowić podstawę uzyskania ogólnej pewności co do wykorzystania środków finansowych Unii. W tym celu ważne jest zapewnienie, aby sprawozdanie niezależnego audytora i powiązana dokumentacja audytowa były udostępniane na żądanie Parlamentowi Europejskiemu, Komisji, Trybunałowi Obrachunkowemu oraz instytucjom audytowym państw członkowskich.

(59)

Na potrzeby polegania na ocenach i audytach oraz w celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego dla osób i podmiotów otrzymujących środki finansowe Unii, ważne jest zapewnienie ponownego wykorzystywania wszelkich informacji, którymi już dysponują instytucje Unii, instytucje zarządzające lub inne organy i podmioty wykonujące środki finansowe Unii, aby uniknąć wielokrotnego zwracania się o informacje do odbiorców lub beneficjentów.

(60)

Aby zapewnić długoterminowy mechanizm współpracy z odbiorcami, należy przewidzieć możliwość podpisywania ramowych umów o partnerstwie finansowym Ramowe umowy o partnerstwie finansowym należy realizować za pomocą dotacji lub umów o przyznanie wkładu zawieranych z osobami lub podmiotami wykonującymi środki finansowe Unii. W tym celu należy określić minimalny zakres treści takich umów o przyznanie wkładu. Ramowe umowy o partnerstwie finansowym nie powinny nadmiernie ograniczać dostępu do unijnego finansowania.

(61)

Warunki i procedury zawieszenia, zakończenia lub zmniejszenia wkładu Unii powinny zostać zharmonizowane w ramach różnych instrumentów wykonania budżetu, takich jak dotacje, zamówienia, zarządzanie pośrednie, nagrody itd. Należy określić podstawy takiego zawieszenia, zakończenia lub zmniejszenia.

(62)

W niniejszym rozporządzeniu należy ustanowić standardowe okresy przechowywania przez odbiorców dokumentów dotyczących wkładów Unii, tak aby uniknąć rozbieżnych lub nieproporcjonalnych wymogów umownych, jednocześnie nadal zapewniając Komisji, Trybunałowi Obrachunkowemu i Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (zwanemu dalej „OLAF”) wystarczającą ilość czasu na uzyskanie dostępu do takich danych i dokumentów oraz na przeprowadzenie kontroli ex post i audytów. Ponadto każda osoba lub podmiot, które otrzymują środki finansowe Unii, powinny być zobowiązane do współpracy na rzecz ochrony interesów finansowych Unii.

(63)

Aby dostarczać uczestnikom i odbiorcom stosowne informacje oraz zapewnić im możliwość korzystania z prawa do obrony, należy umożliwić uczestnikom i odbiorcom zgłaszanie uwag przed przyjęciem jakiegokolwiek środka negatywnie wpływającego na ich prawa oraz należy informować ich o środkach dochodzenia roszczeń, jakimi dysponują, aby zaskarżyć taki środek.

(64)

W celu ochrony interesów finansowych Unii Komisja powinna ustanowić jednolity system wczesnego wykrywania i wykluczania.

(65)

System wczesnego wykrywania i wykluczania powinien mieć zastosowanie do uczestników, odbiorców, podmiotów, na których zdolności kandydat lub oferent zamierzają polegać, do podwykonawców wykonawcy, każdej osoby lub podmiotu, które otrzymują środki finansowe Unii w przypadku gdy budżet jest wykonywany w ramach zarządzania pośredniego, do każdej osoby lub podmiotu, które otrzymują środki finansowe Unii w ramach instrumentów finansowych wdrażanych w ramach zarządzania bezpośredniego, do uczestników lub odbiorców, o których podmioty wykonujące budżet w ramach zarządzania dzielonego przekazały informacje, oraz do sponsorów.

(66)

Należy doprecyzować, że w przypadku gdy decyzja o zarejestrowaniu osoby lub podmiotu w bazie danych systemu wczesnego wykrywania i wykluczania podejmowana jest na podstawie sytuacji wykluczenia dotyczącej osoby fizycznej lub prawnej, która jest członkiem organów administracyjnych, zarządzających lub nadzorczych tej osoby lub tego podmiotu lub która posiada uprawnienia do reprezentowania, uprawnienia decyzyjne lub kontrolne w odniesieniu do tej osoby lub tego podmiotu, lub sytuacji wykluczenia dotyczącej osoby fizycznej lub prawnej, która ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za długi tej osoby lub tego podmiotu, lub osoby fizycznej, która pełni kluczową funkcję w procedurze wyboru lub w wykonaniu zobowiązania prawnego, informacje zarejestrowane w tej bazie danych obejmują informacje dotyczące tych osób.

(67)

Decyzja o wykluczeniu osoby lub podmiotu z udziału w procedurze wyboru lub nałożenie kary finansowej na osobę lub podmiot oraz decyzja o opublikowaniu odnośnej informacji powinny być podejmowane przez właściwego urzędnika zatwierdzającego, mając na uwadze jego autonomię w kwestiach administracyjnych. Jeżeli brak jest prawomocnego wyroku lub ostatecznej decyzji administracyjnej oraz w przypadkach związanych z poważnym naruszeniem umowy, właściwy urzędnik zatwierdzający powinien podjąć decyzję na podstawie wstępnej kwalifikacji prawnej, uwzględniając zalecenie zespołu. Zespół powinien również oszacować czas trwania wykluczenia w przypadkach, gdy nie został on ustalony prawomocnym wyrokiem lub ostateczną decyzją administracyjną.

(68)

Rolą zespołu powinno być zapewnienie spójnego funkcjonowania systemu wykluczania. W skład zespołu powinni wchodzić stały przewodniczący, dwóch przedstawicieli Komisji oraz przedstawiciel wnioskującego urzędnika zatwierdzającego.

(69)

Wstępna kwalifikacja prawna nie przesądza o końcowej ocenie zachowania danej osoby lub danego podmiotu przez właściwe organy państw członkowskich na podstawie prawa krajowego. W związku z tym zalecenie zespołu, a także decyzja właściwego urzędnika zatwierdzającego, powinny być przedmiotem przeglądu w następstwie powiadomienia o takiej końcowej ocenie.

(70)

Właściwy urzędnik zatwierdzający powinien wykluczyć osobę lub podmiot, w przypadku gdy stwierdzono w drodze prawomocnego wyroku lub ostatecznej decyzji administracyjnej, że dana osoba lub dany podmiot dopuściły się poważnego wykroczenia zawodowego, niewypełnienia – umyślnego lub nieumyślnego – obowiązków dotyczących uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne lub podatków, utworzenia podmiotu w innej jurysdykcji z zamiarem obejścia obowiązków podatkowych, socjalnych lub jakichkolwiek innych obowiązków prawnych, nadużycia finansowego na szkodę budżetu, korupcji, zachowań związanych z organizacją przestępczą, prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, przestępstwo charakterze terrorystycznym lub przestępstw związanych z działalnością terrorystyczną, pracy dzieci lub innych przestępstw związanych z handlem ludźmi lub nieprawidłowości. Osobę lub podmiot należy też wykluczyć w przypadku poważnego naruszenia zobowiązania prawnego lub w przypadku upadłości.

(71)

Podejmując decyzję o wykluczeniu osoby lub podmiotu lub o nałożeniu kary finansowej na osobę lub podmiot, oraz o publikacji odnośnej informacji, właściwy urzędnik zatwierdzający powinien zapewnić przestrzeganie zasady proporcjonalności, w szczególności uwzględniając powagę sytuacji, wpływ tej sytuacji na budżet, czas, jaki upłynął od danego zachowania, czas trwania zachowania i jego powtarzalność, czy zachowanie było umyślne lub stopień wykazanego zaniedbania i stopień współpracy osoby lub podmiotu z odpowiednim właściwym organem w czasie dochodzenia oraz wkładu tej osoby lub tego podmiotu w dochodzenie.

(72)

Właściwy urzędnik zatwierdzający powinien mieć również możliwość wykluczenia osoby lub podmiotu, w przypadku gdy osoba fizyczna lub prawna ponosząca nieograniczoną odpowiedzialność za długi podmiotu gospodarczego znajduje się w stanie upadłości lub w podobnej sytuacji związanej z niewypłacalnością lub gdy ta osoba fizyczna lub prawna nie wypełnia swoich obowiązków dotyczących uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne lub podatków, w przypadku gdy takie sytuacje mają wpływ na sytuację finansową tego podmiotu gospodarczego.

(73)

Decyzja o wykluczeniu nie powinna być wydawana w odniesieniu do osoby lub podmiotu w przypadku podjęcia przez nie środków zaradczych i wykazania tym samym swojej rzetelności. Możliwość ta nie powinna mieć zastosowania w przypadku najpoważniejszej działalności przestępczej.

(74)

W świetle zasady proporcjonalności należy rozróżnić przypadki, w których istnieje możliwość nałożenia kary finansowej jako alternatywy dla wykluczenia, z jednej strony, oraz przypadki, w których poważny charakter zachowania danego odbiorcy w zakresie usiłowania uzyskania w nienależyty sposób środków finansowych Unii uzasadnia nałożenie kary finansowej w uzupełnieniu wykluczenia, tak aby zapewnić skutek odstraszający, z drugiej strony. Należy również określić maksymalną kwotę kary finansowej, jaką może nałożyć instytucja zamawiająca.

(75)

Kara finansowa powinna być nakładana wyłącznie na odbiorcę, a nie na uczestnika, zważywszy że kwotę nakładanej kary finansowej oblicza się na podstawie wartości danego zobowiązania prawnego.

(76)

Możliwość podjęcia decyzji o wykluczeniu lub nałożeniu kar finansowych jest niezależna od możliwości zastosowania kar umownych, takich jak ryczałtowe odszkodowanie.

(77)

Czas trwania wykluczenia powinien być ograniczony, podobnie jak w przypadku dyrektywy 2014/24/UE, oraz powinien być zgodny z zasadą proporcjonalności.

(78)

Konieczne jest określenie daty rozpoczęcia i czasu trwania okresu przedawnienia na potrzeby podejmowania decyzji o wykluczeniu lub nałożeniu kar finansowych.

(79)

Ważna jest możliwość wzmocnienia skutku odstraszającego osiąganego dzięki wykluczeniu i karze finansowej. W tym względzie skutek odstraszający należy wzmocnić poprzez możliwość publikowania informacji związanych z wykluczeniem lub karą finansową w sposób spełniający wymogi w zakresie ochrony danych określone w rozporządzeniach (WE) nr 45/2001 i (UE) 2016/679. Taka publikacja powinna przyczynić się do zapewnienia, aby takie zachowanie się nie powtórzyło. Mając na uwadze pewność prawa oraz zgodnie z zasadą proporcjonalności, należy określić sytuacje, w których publikacja nie powinna mieć miejsca. Dokonując oceny, właściwy urzędnik zatwierdzający powinien uwzględniać wszelkie zalecenia zespołu. W przypadku osób fizycznych dane osobowe należy publikować tylko w wyjątkowych okolicznościach uzasadnionych powagą zachowania lub jego wpływem na interesy finansowe Unii.

(80)

Informacje dotyczące wykluczenia lub kary finansowej należy publikować wyłącznie w niektórych przypadkach takich jak poważne wykroczenie zawodowe, nadużycie finansowe, znaczące uchybienie w wypełnianiu najważniejszych obowiązków określonych w zobowiązaniu prawnym finansowanym z budżetu lub nieprawidłowość, lub w przypadku utworzenia podmiotu w innej jurysdykcji z zamiarem obejścia obowiązków podatkowych, socjalnych lub jakichkolwiek innych obowiązków prawnych.

(81)

Kryteria wykluczenia powinny być wyraźnie oddzielone od kryteriów prowadzących do ewentualnego odrzucenia z procedury wyboru.

(82)

Informacje dotyczące wczesnego wykrywania ryzyk oraz decyzji dotyczących wykluczenia i nakładania kar finansowych na osobę lub podmiot powinny być scentralizowane. W tym celu stosowne informacje powinny być przechowywane w bazie danych utworzonej i obsługiwanej przez Komisję będącą właścicielem scentralizowanego systemu. System ten powinien funkcjonować z poszanowaniem prawa do prywatności i ochrony danych osobowych.

(83)

Chociaż za utworzenie i obsługę systemu wczesnego wykrywania i wykluczania powinna odpowiadać Komisja, inne instytucje Unii i organy Unii, a także wszystkie osoby i podmioty wykonujące środki finansowe Unii w ramach zarządzania bezpośredniego, dzielonego i pośredniego powinny uczestniczyć w tym systemie, przekazując stosowne informacje Komisji. Właściwy urzędnik zatwierdzający i zespół powinni gwarantować danej osobie lub danemu podmiotowi prawo do obrony. Takie samo prawo powinno zostać przyznane osobie lub podmiotowi w ramach wczesnego wykrywania, gdy czynność, jakiej zamierza dokonać urzędnik zatwierdzający, mogłaby negatywnie wpłynąć na prawa danej osoby lub danego podmiotu. W przypadkach nadużyć finansowych, korupcji lub wszelkiej innej nielegalnej działalności mającej wpływ na interesy finansowe Unii, które to działania nie są jeszcze przedmiotem prawomocnego wyroku, należy umożliwić właściwemu urzędnikowi zatwierdzającemu odroczenie powiadomienia danej osoby lub podmiotu, a zespołowi odroczenia prawa przedstawienia uwag przez daną osobę lub dany podmiot. Odroczenie takie powinno być uzasadnione tylko wówczas, gdy istnieją istotne uzasadnione przesłanki dla zachowania poufności dochodzenia lub krajowego postępowania sądowego.

(84)

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej powinien mieć nieograniczoną jurysdykcję w odniesieniu do decyzji o wykluczeniu oraz kar finansowych nakładanych na mocy niniejszego rozporządzenia, zgodnie z art. 261 TFUE.

(85)

Aby ułatwić ochronę interesów finansowych Unii we wszystkich metodach wykonania budżetu, osoby i podmioty uczestniczące w wykonaniu budżetu w ramach zarządzania dzielonego i pośredniego powinny mieć możliwość brania pod uwagę, w stosownych przypadkach, wykluczeń, o których zadecydowali urzędnicy zatwierdzający na poziomie Unii.

(86)

Niniejsze rozporządzenie powinno sprzyjać realizacji celu, jakim jest e-administracja, w szczególności korzystaniu z elektronicznej wymiany informacji między instytucjami Unii i osobami trzecimi.

(87)

Postępom ku elektronicznej wymianie informacji i składaniu dokumentów drogą elektroniczną, łącznie z e-zamówieniami, w stosownych przypadkach, co stanowi ważny środek upraszczający, powinny towarzyszyć jasne warunki akceptacji systemów, które mają być stosowane, tak aby stworzyć stabilne otoczenie prawne, zachowując jednocześnie elastyczność w zarządzaniu środkami finansowymi Unii dla uczestników, odbiorców i urzędników zatwierdzających, jak przewiduje niniejsze rozporządzenie.

(88)

Należy ustanowić zasady dotyczące składu i zadań komisji odpowiedzialnej za ocenę dokumentacji wniosku w procedurach udzielania zamówień, udzielania dotacji oraz w konkursach o przyznanie nagrody. Należy umożliwić komisji włączenie ekspertów zewnętrznych, jeżeli taką możliwość przewidziano w akcie podstawowym.

(89)

Zgodnie z zasadą dobrej administracji urzędnik zatwierdzający powinien wystąpić o wyjaśnienia lub brakujące dokumenty, przestrzegając jednocześnie zasady równego traktowania oraz bez wprowadzania istotnych zmian w dokumentacji wniosku. Urzędnik zatwierdzający powinien mieć możliwość odstąpienia od tego jedynie w należycie uzasadnionych przypadkach. Ponadto urzędnik zatwierdzający powinien mieć możliwość skorygowania oczywistego błędu pisarskiego lub zwrócić się do uczestnika o skorygowanie takiego błędu.

(90)

Należyte zarządzanie finansami powinno wymagać, aby Komisja chroniła swoje interesy, żądając gwarancji w chwili dokonywania płatności zaliczkowych. Wymóg składania gwarancji przez wykonawców i beneficjentów nie powinien być automatyczny, lecz powinien opierać się na analizie ryzyka. W przypadku gdy podczas wykonania urzędnik zatwierdzający stwierdzi, że gwarant nie jest lub nie jest już uprawniony do wydawania gwarancji zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym, urzędnik zatwierdzający powinien mieć możliwość żądania zastąpienia gwarancji.

(91)

Istnienie różnych zbiorów zasad dotyczących zarządzania bezpośredniego i pośredniego, w szczególności w odniesieniu do koncepcji „zadań związanych z wykonaniem budżetu”, wywołało nieporozumienia i pociągnęło za sobą ryzyko błędów dotyczących kwalifikacji zarówno po stronie Komisji, jak i jej partnerów, i dlatego zasady te powinny zostać uproszczone i zharmonizowane.

(92)

Należy poddać przeglądowi przepisy dotyczące oceny ex ante spełnienia wymogów dotyczących filarów przez osoby lub podmioty wykonujące środki finansowe Unii w ramach zarządzania pośredniego, aby Komisja mogła w jak największym stopniu polegać na systemach, zasadach i procedurach tych osób i podmiotów, które uznano za równoważne z systemami i procedurami stosowanymi przez Komisję. Ponadto ważne jest, aby doprecyzować, że jeżeli w ramach oceny wykryte zostaną obszary, w których istniejące procedury nie są wystarczające, aby chronić interesy finansowe Unii, Komisja powinna mieć możliwość podpisania umów o przyznanie wkładu, podejmując jednocześnie odpowiednie środki nadzoru. Ważne jest również, aby doprecyzować, w jakich sytuacjach istnieje możliwość zadecydowania przez Komisję o niewymaganiu oceny ex ante spełnienia wymogów dotyczących filarów, aby podpisać umowę o przyznanie wkładu.

(93)

Wynagrodzenie osób i podmiotów wykonujących budżet powinno, w stosownych przypadkach i w miarę możliwości, opierać się na wykonaniu.

(94)

Komisja przystępuje do partnerstw z państwami trzecimi w drodze umów w sprawie finansowania. Ważne jest doprecyzowanie treści takich umów w sprawie finansowania, w szczególności tych części działania, które są wdrażane przez państwo trzecie w ramach zarządzania pośredniego.

(95)

Ważne jest uwzględnienie specyfiki instrumentów łączonych lub platform łączonych, w sytuacji gdy Komisja łączy swój wkład z wkładem instytucji finansowych, a także doprecyzowanie stosowania przepisów dotyczących instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych.

(96)

Przepisy dotyczące udzielania zamówień oraz zasady mające zastosowanie do zamówień publicznych udzielanych przez instytucje Unii na własny rachunek powinny opierać się na zasadach określonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE (14) dyrektywie 2014/24/UE.

(97)

W przypadku zamówień mieszanych należy doprecyzować metodologię stosowaną przez instytucje zamawiające do celów ustalenia, które przepisy mają zastosowanie.

(98)

Należy doprecyzować środki upubliczniania ex ante i ex post niezbędne do rozpoczęcia postępowania o udzielenie zamówienia w przypadku zamówień o wartości równej lub większej od progów określonych w dyrektywie 2014/24/UE, w przypadku zamówień o wartości poniżej tych progów i w przypadku zamówień nieobjętych zakresem stosowania tej dyrektywy.

(99)

Niniejsze rozporządzenie powinno zawierać wyczerpujący wykaz wszystkich rodzajów procedur udzielania zamówień, z jakich mogą korzystać instytucje Unii niezależnie od progów.

(100)

W celu uproszczenia procedur administracyjnych oraz aby zachęcić do udziału małe i średnie przedsiębiorstwa (zwane dalej „MŚP”), przy zamówieniach o średniej wartości należy przewidzieć procedury negocjacyjne.

(101)

Podobnie jak w przypadku dyrektywy 2014/24/UE niniejsze rozporządzenie powinno umożliwiać konsultacje rynkowe przed rozpoczęciem postępowania o udzielenie zamówienia. W celu zapewnienia, aby partnerstwo innowacyjne było stosowane wyłącznie w przypadkach, gdy pożądane roboty budowlane, dostawy i usługi nie są dostępne na rynku lub jako działalność rozwojowa bliska rynkowi, należy ustanowić w niniejszym rozporządzeniu obowiązek przeprowadzenia takich wstępnych konsultacji rynkowych przed skorzystaniem z partnerstwa innowacyjnego.

(102)

Należy sprecyzować, w jaki sposób instytucje zamawiające mogą przyczyniać się do ochrony środowiska i wspierania zrównoważonego rozwoju, przy jednoczesnym zapewnieniu uzyskania przez te instytucje dla ich zamówień najlepszej jakości za daną cenę, w szczególności poprzez wymaganie określonych etykiet lub stosowanie odpowiednich metod udzielania zamówień.

(103)

W celu zapewnienia, aby w trakcie wykonywania umów podmioty gospodarcze przestrzegały mających zastosowanie obowiązków w dziedzinie prawa ochrony środowiska, prawa socjalnego i prawa pracy, ustanowionych w prawie Unii, prawie krajowym, układach zbiorowych lub w międzynarodowych konwencjach w dziedzinie prawa socjalnego i prawa ochrony środowiska wymienionych w załączniku X do dyrektywy 2014/24/UE, obowiązki takie powinny być elementem minimalnych wymagań określanych przez instytucję zamawiającą oraz powinny stanowić integralną część umów podpisywanych przez instytucję zamawiającą.

(104)

Należy zidentyfikować i odrębnie traktować różne przypadki zwykle określane jako konflikt interesów. Pojęcie „konfliktu interesów” należy stosować jedynie w odniesieniu do przypadków, w których osoba lub podmiot, na których ciążą obowiązki związane z wykonaniem budżetu, przeprowadzeniem audytu lub kontroli, lub urzędnik lub pracownik instytucji Unii lub organów krajowych na dowolnym szczeblu, znajdują się w takiej sytuacji. Próby wywarcia nienależytego wpływu na procedurę wyboru lub uzyskania informacji poufnych należy traktować jako poważne wykroczenie zawodowe, które może prowadzić do odrzucenia z procedury wyboru lub wykluczenia z dostępu do środków finansowych Unii. Ponadto podmioty gospodarcze mogłyby znajdować się w sytuacji, w której nie powinny zostać zakwalifikowane do wykonania umowy z powodu sprzeczności interesów zawodowych. Na przykład, spółka nie powinna oceniać projektu, w którym brała udział, a audytor nie powinien badać sprawozdań finansowych, które wcześniej poświadczył.

(105)

Zgodnie z dyrektywą 2014/24/UE powinna istnieć możliwość sprawdzenia w dowolnej kolejności, czy podmiot gospodarczy jest wykluczony, możliwość zastosowania kryteriów kwalifikacji i wyboru, a także sprawdzenia zgodności z dokumentami zamówienia. W związku z tym powinna istnieć możliwość odrzucania ofert na podstawie kryteriów udzielenia zamówienia bez uprzedniej weryfikacji danego oferenta w odniesieniu do kryteriów wykluczenia lub kryteriów kwalifikacji.

(106)

Udzielanie zamówień powinno odbywać się na podstawie kryterium oferty najkorzystniejszej ekonomicznie zgodnie z art. 67 dyrektywy 2014/24/UE.

(107)

Mając na uwadze pewność prawa, niezbędne jest doprecyzowanie, że kryteria kwalifikacji są ściśle powiązane z oceną kandydatów lub oferentów i że kryteria udzielenia zamówienia są ściśle powiązane z oceną ofert. W szczególności kwalifikacje i doświadczenie personelu wyznaczonego do wykonania zamówienia powinny być stosowane jako kryterium kwalifikacji, a nie kryterium wyboru, gdyż wprowadziłoby to ryzyko powielania i podwójnej oceny tego samego elementu. Ponadto jeżeli takie kwalifikacje i doświadczenie byłyby stosowane jako kryterium udzielania zamówienia, wszelkie zmiany personelu wyznaczonego do wykonania zamówienia, nawet uzasadnione chorobą lub zmianą stanowiska, stanowiłyby podstawę do zakwestionowania warunków, na których udzielono danego zamówienia, prowadząc tym samym do braku pewności prawa.

(108)

Udzielanie zamówień przez Unię powinno zapewniać skuteczne, przejrzyste i odpowiednie wykorzystywanie środków finansowych Unii, przy jednoczesnym zmniejszaniu obciążeń administracyjnych dla odbiorców środków finansowych Unii. W tym względzie e-zamówienia powinny przyczynić się do lepszego wykorzystania środków finansowych Unii oraz poprawić dostęp wszystkich podmiotów gospodarczych do zamówień. Wszystkie instytucje Unii prowadzące postępowania o udzielenie zamówienia powinny publikować na swoich stronach internetowych jasne zasady dotyczące nabywania, wydatków i monitorowania, a także wszystkie udzielone zamówienia, w tym również ich wartość.

(109)

Należy doprecyzować istnienie fazy otwarcia i oceny w każdym postępowaniu. Decyzja o udzieleniu zamówienia zawsze powinna być wynikiem oceny.

(110)

Przy powiadamianiu o wyniku postępowania należy poinformować kandydatów i oferentów o podstawie, na jakiej podjęto decyzję, oraz przekazać im szczegółowe uzasadnienie oparte na treści sprawozdania z oceny.

(111)

Biorąc pod uwagę fakt, że kryteria stosowane są w dowolnej kolejności, należy przekazać odrzuconym oferentom, którzy złożyli oferty spełniające wymagania, informacje dotyczące charakterystyki i względnej przewagi zwycięskiej oferty, jeżeli wystąpią oni z takim wnioskiem.

(112)

W przypadku umów ramowych z ponownym poddaniem zamówienia procedurze konkurencyjnej nie powinien istnieć obowiązek informowania niewybranego wykonawcy o charakterystyce i względnej przewadze zwycięskiej oferty, gdyż otrzymanie takich informacji przez strony tej samej umowy ramowej w przypadku każdego ponownego poddania zamówienia procedurze konkurencyjnej mogłoby zaszkodzić uczciwej konkurencji między nimi.

(113)

Instytucja zamawiająca powinna mieć możliwość unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia przed podpisaniem umowy, przy czym kandydaci ani oferenci nie powinni być uprawnieni do dochodzenia odszkodowania. Powinno to pozostawać bez uszczerbku dla sytuacji, gdy instytucja zamawiająca działała w sposób, który może sprawić, że zostanie pociągnięta do odpowiedzialności za szkody zgodnie z zasadami ogólnymi prawa Unii.

(114)

Podobnie jak w przypadku dyrektywy 2014/24/UE konieczne jest doprecyzowanie warunków, na jakich istnieje możliwość modyfikacji umowy w trakcie jej wykonywania bez wszczynania nowego postępowania o udzielenie zamówienia. W szczególności nowe postępowanie o udzielenie zamówienia nie powinno być wymagane w przypadkach takich jak zmiany administracyjne, sukcesja uniwersalna oraz zastosowanie jasnych i jednoznacznych klauzul przeglądowych lub opcji, które nie zmieniają minimalnych wymagań określonych w pierwotnym postępowaniu. Nowe postępowanie o udzielenie zamówienia powinno być wymagane w przypadku istotnych modyfikacji pierwotnej umowy, w szczególności w odniesieniu do zakresu i treści wzajemnych praw i obowiązków stron, w tym również w odniesieniu do podziału praw własności intelektualnej. Modyfikacje takie wskazują na zamiar stron dotyczący renegocjacji istotnych warunków tej umowy, w szczególności w sytuacji, gdy modyfikacje miałyby wpływ na wynik postępowania, gdyby zmodyfikowane warunki były uwzględnione w pierwotnym postępowaniu.

(115)

Niezbędne jest wprowadzenie możliwości wymagania gwarancji należytego wykonania umowy w odniesieniu do robót budowlanych, dostaw i złożonych usług w celu zagwarantowania przestrzegania istotnych zobowiązań umownych oraz zapewnienia prawidłowego wykonania umowy w całym okresie jej obowiązywania. Niezbędne jest także wprowadzenie opcji wymagania gwarancji środków zatrzymanych, która obejmowałaby okres odpowiedzialności umownej, zgodnie ze zwyczajowymi praktykami w danych sektorach.

(116)

Aby ustalić mające zastosowanie progi i procedury, konieczne jest doprecyzowanie, czy instytucje Unii, agencje wykonawcze i organy Unii uznaje się za instytucje zamawiające. Nie należy ich uznawać za instytucje zamawiające w przypadkach, gdy dokonują one zakupów od centralnej jednostki zakupującej. Ponadto instytucje Unii stanowią jeden podmiot prawny i ich departamenty nie mogą zawierać umów, lecz tylko umowy o gwarantowanym poziomie usług między sobą.

(117)

W niniejszym rozporządzeniu należy zawrzeć odesłanie do dwóch progów określonych w dyrektywie 2014/24/UE mających zastosowanie, odpowiednio, do robót budowlanych oraz do dostaw i usług. W celu uproszczenia, a także zapewnienia należytego zarządzania finansami progi te powinny mieć również zastosowanie do umów koncesji, z uwagi na specyfikę potrzeb instytucji Unii w zakresie zamówień. Korekta tych progów, jak przewidziano w dyrektywie 2014/24/UE, powinna mieć zatem bezpośrednie zastosowanie do zamówień udzielanych na podstawie niniejszego rozporządzenia.

(118)

Do celów harmonizacji i uproszczenia standardowe procedury mające zastosowanie przy udzielaniu zamówień powinny mieć zastosowanie także do zakupów w ramach tzw. łagodniejszego reżimu dotyczącego udzielania zamówień na usługi społeczne i inne szczególne usługi, o którym mowa w art. 74 dyrektywy 2014/24/UE. W związku z tym próg obowiązujący w przypadku zakupów w łagodniejszym reżimie należy dostosować do progu stosowanego w przypadku zamówień na usługi.

(119)

Niezbędne jest doprecyzowanie warunków stosowania okresu zawieszenia przed podpisaniem umowy lub umowy ramowej.

(120)

Przepisy mające zastosowanie do udzielania zamówień w dziedzinie działań zewnętrznych powinny być zgodne z zasadami ustanowionymi w dyrektywach 2014/23/UE i 2014/24/UE.

(121)

Aby zmniejszyć złożoność, uprościć istniejące przepisy oraz poprawić czytelność przepisów dotyczących zamówień, konieczne jest uporządkowanie ogólnych przepisów dotyczących zamówień i szczegółowych przepisów mających zastosowanie do zamówień w dziedzinie działań zewnętrznych oraz usunięcie zbędnych powtórzeń i odesłań.

(122)

Należy doprecyzować, które podmioty gospodarcze mają dostęp do zamówień udzielanych na podstawie niniejszego rozporządzenia w zależności od siedziby tych podmiotów, oraz wyraźnie przewidzieć możliwość takiego dostępu również dla organizacji międzynarodowych.

(123)

Aby osiągnąć równowagę między potrzebą przejrzystości i większej spójności przepisów dotyczących zamówień, z jednej strony, a potrzebą zapewnienia elastyczności w odniesieniu do niektórych technicznych aspektów tych przepisów, z drugiej strony, należy określić przepisy techniczne dotyczące zamówień w załączniku do niniejszego rozporządzenia oraz przekazać Komisji uprawnienie do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do wprowadzania zmian w tym załączniku.

(124)

Niezbędne jest sprecyzowanie zakresu stosowania tytułu dotyczącego dotacji, w szczególności w odniesieniu do rodzaju działania lub organu kwalifikującego się do otrzymania dotacji, a także w odniesieniu do zobowiązań prawnych, które mogą być wykorzystywane w celu pokrycia dotacji. W szczególności należy stopniowo wycofywać decyzje o udzieleniu dotacji ze względu na ich ograniczone zastosowanie oraz stopniowe wprowadzanie e-dotacji. Strukturę tę należy uprościć, przenosząc przepisy dotyczące instrumentów niebędących dotacjami do innych części niniejszego rozporządzenia. Należy doprecyzować charakter podmiotów, które mogą otrzymywać dotacje na działalność poprzez zaprzestanie odnoszenia się do podmiotów realizujących cel leżący w ogólnym interesie Unii, ponieważ podmioty te objęte są pojęciem podmiotów realizujących cel należący do polityki Unii i wspierający tę politykę.

(125)

W celu uproszczenia procedur oraz poprawy czytelności niniejszego rozporządzenia należy uprościć i usprawnić przepisy dotyczące treści wniosku o udzielenie dotacji, treści zaproszeń do składania wniosków oraz umowy o udzielenie dotacji.

(126)

W celu ułatwienia realizacji działań finansowanych przez wielu darczyńców, w przypadku gdy łączne finansowanie działania nie jest znane w momencie zaciągnięcia zobowiązania do wniesienia wkładu Unii, konieczne jest sprecyzowanie sposobu definiowania wkładu Unii oraz metody sprawdzania jego wykorzystania.

(127)

Doświadczenie zdobyte w zakresie stosowania płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych lub finansowania według stawek zryczałtowanych pokazuje, że takie formy finansowania znacząco upraszczają procedury administracyjne oraz w istotny sposób zmniejszają ryzyko wystąpienia błędu. Niezależnie od obszaru interwencji Unii, płatności ryczałtowe, koszty jednostkowe i stawki zryczałtowane są odpowiednią formą finansowania, w szczególności w przypadku standardowych i powtarzających się działań, takich jak mobilność czy szkolenia. Ponadto, z uwagi na to, że współpraca instytucjonalna między administracjami publicznymi państw członkowskich i beneficjentów lub krajów partnerskich (partnerstwo instytucjonalne) jest realizowana przez instytucje z państw członkowskich, zastosowanie uproszczonych opcji kosztów jest uzasadnione i powinno sprzyjać ich zaangażowaniu. Mając na uwadze zwiększenie efektywności państwa członkowskie i inni odbiorcy środków finansowych Unii powinni mieć możliwość częstszego stosowania uproszczonych opcji kosztów. W tym kontekście należy uelastycznić warunki korzystania z płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych i stawek zryczałtowanych. Konieczne jest wprowadzenie wyraźnych przepisów dotyczących ustanowienia jednolitych płatności ryczałtowych obejmujących wszystkie koszty kwalifikowalne danego działania lub danego programu prac. Ponadto, aby sprzyjać koncentrowaniu się na rezultatach, należy priorytetowo traktować finansowanie ukierunkowane na produkt. Oparte na nakładach płatności ryczałtowe, koszty jednostkowe i stawki zryczałtowane powinny nadal stanowić opcję, w przypadku gdy oparte na produkcie płatności ryczałtowe, koszty jednostkowe i stawki zryczałtowane nie są możliwe lub właściwe.

(128)

Należy uprościć procedury administracyjne dotyczące zatwierdzania płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych i stawek zryczałtowanych, powierzając uprawnienie do zatwierdzania tych elementów właściwemu urzędnikowi zatwierdzającemu. W stosownych przypadkach takie upoważnienie do zatwierdzania może być udzielone przez Komisję zważywszy na charakter działalności lub wydatków, lub na liczbę danych urzędników zatwierdzających.

(129)

Aby wypełnić braki w dostępności danych stosowanych przy ustalaniu płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych i stawek zryczałtowanych, należy zezwolić na stosowanie oceny eksperckiej.

(130)

Choć należy wykorzystać możliwości w zakresie częstszego stosowania uproszczonych form finansowania, należy przy tym zapewnić przestrzeganie zasady należytego zarządzania finansami, w szczególności zasad oszczędności, efektywności oraz zakazu podwójnego finansowania. W tym celu uproszczone formy finansowania powinny zapewniać, aby wykorzystywane zasoby były adekwatne do wytyczonych celów, aby te same koszty nie były finansowane z budżetu więcej niż raz, aby przestrzegano zasady dotyczącej współfinansowania oraz aby unikano ogólnego uzyskiwania nadmiernej rekompensaty przez odbiorców. W związku z tym uproszczone formy finansowania powinny być oparte na danych statystycznych lub księgowych, podobnych obiektywnych środkach lub ocenie eksperckiej. Ponadto nadal powinny mieć zastosowanie odpowiednie weryfikacje, kontrole i oceny okresowe.

(131)

Należy doprecyzować zakres weryfikacji i kontroli w odróżnieniu od okresowych ocen płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych lub stawek zryczałtowanych. W trakcie takich weryfikacji i kontroli należy koncentrować się na spełnianiu warunków uruchamiających wypłacenie płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych lub stawek zryczałtowanych, w tym również, w stosownych przypadkach, uzyskania produktów lub rezultatów. Warunki te nie powinny obejmować wymogu składania sprawozdań dotyczących kosztów faktycznie poniesionych przez beneficjenta. W przypadku gdy kwoty płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych lub finansowania według stawek zryczałtowanych zostały określone ex ante przez właściwego urzędnika zatwierdzającego lub przez Komisję, nie należy ich kwestionować podczas kontroli ex post. Nie powinno to stać na przeszkodzie obniżeniu dotacji w przypadku realizacji działania w niewystarczającym stopniu, częściowo lub z opóźnieniem lub w przypadku nieprawidłowości, nadużycia finansowego lub naruszenia innych obowiązków. W szczególności dotację należy obniżyć, gdy warunki uruchamiające wypłacenie płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych lub stawek zryczałtowanych nie zostały spełnione. Częstotliwość i zakres ocen okresowych powinny zależeć od ewolucji i charakteru kosztów, w szczególności z uwzględnieniem istotnych zmian cen rynkowych oraz innych odnośnych okoliczności. W wyniku oceny okresowej mogłoby dojść do korekt płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych lub stawek zryczałtowanych mających zastosowanie do przyszłych umów, lecz takich ocen okresowych nie należy wykorzystywać do podważania już uzgodnionych wartości płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych lub stawek zryczałtowanych. Ocena okresowa płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych lub stawek zryczałtowanych mogłaby wiązać się z koniecznością uzyskania dostępu do ksiąg rachunkowych beneficjenta do celów statystycznych i metodologicznych; dostęp taki jest również konieczny do celów zapobiegania nadużyciom finansowym i ich wykrywania.

(132)

Aby ułatwić udział małych organizacji we wdrażaniu polityk Unii w sytuacji ograniczonej dostępności zasobów, niezbędne jest uznanie wartości pracy wykonywanej przez wolontariuszy za koszty kwalifikowalne. W rezultacie takie organizacje powinny móc w większym stopniu polegać na pracy wolontariuszy, aby zapewnić współfinansowanie danego działania lub danego programu prac. Bez uszczerbku dla maksymalnej stawki współfinansowania określonej w akcie podstawowym, w takich przypadkach dotacja unijna powinna ograniczać się do szacunkowych kosztów kwalifikowalnych innych niż te dotyczące pracy wolontariuszy. Ponieważ praca wolontariuszy jest świadczona przez osoby trzecie, a beneficjent nie wypłaca wolontariuszom wynagrodzenia, ograniczenie to pozwala uniknąć zwrotu kosztów, których beneficjent nie poniósł. Ponadto wartość pracy wolontariuszy nie powinna przekraczać 50 % wkładów rzeczowych oraz każdego innego współfinansowania.

(133)

W celu ochrony jednej z podstawowych zasad finansów publicznych w niniejszym rozporządzeniu należy utrzymać zasadę niedochodowości.

(134)

Co do zasady, dotacje powinny być udzielane w następstwie zaproszeń do składania wniosków. W sytuacji gdy dopuszczalne są wyjątki, należy je interpretować i stosować w sposób ścisły pod względem zakresu i czasu trwania. Wyjątkowa możliwość udzielania dotacji bez zaproszenia do składania wniosków podmiotom z monopolem faktycznym lub prawnym powinna być stosowana wyłącznie wtedy, gdy dane podmioty są jedynymi, które są zdolne realizować odnośne działania lub którym taki monopol został powierzony z mocy prawa lub przez organ publiczny.

(135)

W ramach przechodzenia na e-dotacje i e-zamówienia wnioskodawcy i oferenci powinni być proszeni o przedstawienie dowodu swojego statusu prawnego i zdolności finansowej tylko raz w danym okresie i nie powinno się od nich wymagać ponownego przedkładania dokumentów potwierdzających w każdej procedurze wyboru. Niezbędne jest zatem ujednolicenie wymogów dotyczących liczby lat, za które dokumenty będą wymagane, w ramach procedur udzielania dotacji i postępowań o udzielenie zamówienia.

(136)

Ponieważ nagrody stanowią cenną formę wsparcia finansowego niezwiązaną z przewidywalnymi kosztami, należy uprościć stosowanie nagród i doprecyzować mające zastosowanie zasady. Nagrody powinny być postrzegane jako uzupełnienie innych instrumentów finansowania, takich jak dotacje, a nie jako ich forma zastępcza.

(137)

Aby umożliwić bardziej elastyczne stosowanie nagród, w miejsce przewidzianego w rozporządzeniu (UE, Euratom) nr 966/2012 obowiązku publikacji konkursów w odniesieniu do nagród o wartości jednostkowej 1 000 000 EUR lub wyższej w dokumentach dołączonych do projektu budżetu należy wprowadzić obowiązek przedłożenia uprzedniej informacji Parlamentowi Europejskiemu i Radzie oraz umieszczenia wyraźnej wzmianki takich nagrodach w decyzji w sprawie finansowania.

(138)

Nagrody powinny być przyznawane zgodnie z zasadami przejrzystości i równego traktowania. W tym kontekście należy określić minimalne cechy konkursów, w szczególności zasady dotyczące wypłaty nagrody zwycięzcom po jej przyznaniu, oraz odpowiednie środki publikacji. Konieczne jest również ustanowienie wyraźnie określonej procedury wyboru, począwszy od nadsyłania zgłoszeń, poprzez udzielanie informacji wnioskodawcom, po powiadamianie zwycięskich wnioskodawców, co jest odzwierciedleniem procedury udzielania dotacji.

(139)

Niniejsze rozporządzenie powinno ustanawiać zasady i warunki mające zastosowanie do instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych i pomocy finansowej oraz zasady ograniczania odpowiedzialności finansowej Unii, zwalczania nadużyć finansowych i prania pieniędzy, zamykania instrumentów finansowych oraz sprawozdawczości.

(140)

W ostatnich latach Unia coraz częściej stosowała instrumenty finansowe umożliwiające budżetowi uzyskanie większego efektu dźwigni, ale zarazem stwarzające ryzyko finansowe dla budżetu. Wśród tych instrumentów finansowych są nie tylko instrumenty finansowe objęte zakresem stosowania rozporządzenia (UE, Euratom) nr 966/2012, ale również inne instrumenty, takie jak gwarancje budżetowe i pomoc finansowa, które wcześniej były regulowane wyłącznie zasadami ustanowionymi w ich odpowiednich aktach podstawowych. Ważne jest, aby ustanowić wspólne ramy zapewniające jednorodność zasad mających zastosowanie do tego zbioru instrumentów oraz aby uporządkować je w ramach nowego tytułu w niniejszym rozporządzeniu, obejmującego sekcje dotyczące gwarancji budżetowych i pomocy finansowej na rzecz państw członkowskich lub państw trzecich, obok istniejących przepisów mających zastosowanie do instrumentów finansowych.

(141)

Instrumenty finansowe i gwarancje budżetowe mogą pomóc zwielokrotnić efekt osiągany dzięki środkom finansowym Unii, gdy środki te łączy się z innymi środkami finansowymi i przewiduje się efekt dźwigni. Instrumenty finansowe i gwarancje budżetowe należy wdrażać tylko w przypadku, gdy nie istnieje ryzyko zakłócenia konkurencji na rynku wewnętrznym lub niezgodności z zasadami pomocy państwa.

(142)

W ramach rocznych środków zatwierdzonych przez Parlament Europejski i Radę na dany program, z instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych należy korzystać na podstawie oceny ex ante wykazującej, że są one skuteczne w osiąganiu celów polityki Unii.

(143)

Instrumenty finansowe, gwarancje budżetowe i pomoc finansowa powinny być zatwierdzane za pomocą aktu podstawowego. W przypadku gdy w należycie uzasadnionych przypadkach instrumenty finansowe są ustanawiane bez aktu podstawowego, powinny być one zatwierdzane przez Parlament Europejski i Radę w budżecie.

(144)

Należy zdefiniować instrumenty, które potencjalnie mogą zostać objęte zakresem stosowania tytułu X, takie jak pożyczki, gwarancje, inwestycje kapitałowe, inwestycje quasi-kapitałowe oraz instrumenty oparte na podziale ryzyka. Definicja „instrumentów opartych na podziale ryzyka” powinna umożliwiać włączenie wsparcia jakości kredytowej dla obligacji projektowych, obejmującego ryzyko obsługi długu w danym projekcie i zmniejszającego ryzyko kredytowe dla posiadaczy obligacji dzięki wsparciu jakości kredytowej w formie pożyczki lub gwarancji.

(145)

Każdą spłatę z instrumentu finansowego lub gwarancji budżetowej należy wykorzystać na rzecz instrumentu lub gwarancji, które te spłaty wypracowały, w celu zwiększenia efektywności tego instrumentu lub gwarancji, chyba że akt podstawowy stanowi inaczej; spłaty te należy również uwzględniać przy proponowaniu przyszłych środków na ten instrument lub tę gwarancję.

(146)

Należy uznać zbieżność interesów w realizowaniu celów polityki Unii, w szczególności fakt, że EBI i EFI posiadają szczególną wiedzą fachową w zakresie wdrażania instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych.

(147)

EBI i EFI, działając jako grupa, powinny mieć możliwość przenoszenia na siebie nawzajem części procesu wdrażania, w sytuacji gdy takie przenoszenie mogłoby wpłynąć korzystnie na realizację danego działania, zgodnie z postanowieniami odpowiedniej umowy z Komisją.

(148)

Należy doprecyzować, że w przypadku gdy instrumenty finansowe lub gwarancje budżetowe łączone są z dodatkowymi formami wsparcia z budżetu, zastosowanie do całego środka powinny mieć przepisy o instrumentach finansowych i gwarancjach budżetowych. Przepisy takie należy uzupełnić, w stosownych przypadkach, o szczególne wymogi określone w przepisach sektorowych.

(149)

Wdrażanie instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych finansowanych z budżetu powinno być zgodne z polityką Unii dotyczącą jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych, wraz z jej uaktualnieniami, jak określono w odpowiednich aktach prawnych Unii oraz w konkluzjach Rady, w szczególności w konkluzjach Rady z dnia 8 listopada 2016 r. w sprawie kryteriów i procesu prowadzącego do ustanowienia unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych (15) oraz załączniku do nich, a także w konkluzjach Rady z dnia 5 grudnia 2017 r. o unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych (16) oraz załącznikach do nich.

(150)

Gwarancje budżetowe i pomoc finansową na rzecz państw członkowskich lub państw trzecich stanowią na ogół operacje pozabudżetowe, które mają znaczący wpływ na bilans Unii. Choć pozostają one na ogół operacjami pozabudżetowymi, ich włączenie do niniejszego rozporządzenia zapewnia lepszą ochronę interesów finansowych Unii oraz bardziej przejrzyste ramy ich zatwierdzania, zarządzania nimi oraz ich księgowania.

(151)

Unia rozpoczęła niedawno ważne inicjatywy oparte na gwarancjach budżetowych, takie jak Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (zwany dalej „EFIS”) lub Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (zwany dalej „EFZR”). Instrumenty te charakteryzują się tym, że tworzą zobowiązanie warunkowe po stronie Unii i wiążą się z koniecznością tworzenia rezerw na środki w celu udostępnienia bufora płynnościowego, który pozwala budżetowi reagować w sposób uporządkowany na zobowiązania płatnicze, które mogłyby wyniknąć z tych zobowiązań warunkowych. Aby zagwarantować rating kredytowy Unii i tym samym zapewnić jej zdolność skutecznego finansowania, istotne jest, aby zatwierdzanie i monitorowanie zobowiązań warunkowych, a także zasilanie rezerw na te zobowiązania, opierało się na solidnym zbiorze przepisów, które powinien być stosowany do wszystkich gwarancji budżetowych.

(152)

Zobowiązania warunkowe wynikające z gwarancji budżetowych mogą obejmować szerokie spektrum operacji w zakresie finansowania i inwestycji. Możliwości uruchomienia gwarancji budżetowej nie można z całą pewnością zaplanować w ujęciu rocznym, tak jak ma to miejsce w przypadku pożyczek, które mają określony harmonogram spłat. Niezbędne jest zatem stworzenie ram zatwierdzania i monitorowania zobowiązań warunkowych, zapewniających całkowite przestrzeganie, w każdym momencie, pułapu rocznych środków na płatności określonego w decyzji Rady 2014/335/UE, Euratom (17).

(153)

Ramy te powinny także przewidywać zarządzanie i kontrolę, w tym również regularne składanie sprawozdań dotyczących ekspozycji finansowej Unii. Wskaźnik zasilania rezerw na zobowiązania finansowe powinien być ustalany w oparciu o właściwą ocenę ryzyka dotyczącą ryzyk finansowych wynikających z odnośnego instrumentu. Stabilność poziomu zobowiązań warunkowych należy oceniać co roku w ramach procedury budżetowej. Należy ustanowić mechanizm wczesnego ostrzegania w celu uniknięcia niedoborów rezerw na pokrycie zobowiązań finansowych.

(154)

Coraz częstsze korzystanie z instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych i pomocy finansowej wymaga uruchomienia i zapewnienia rezerw znaczących środków na płatności. W celu osiągnięcia efektu dźwigni, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego poziomu ochrony przed zobowiązaniami finansowymi, ważne jest, aby zoptymalizować kwotę wymaganych rezerw oraz uzyskać zwiększenie efektywności przez łączenie tych rezerw w ramach wspólnego funduszu rezerw. Ponadto bardziej elastyczne stosowanie tych połączonych rezerw pozwala na uzyskanie efektywnego globalnego wskaźnika zasilenia rezerw, który zapewnia wymaganą ochronę przy optymalnej kwocie zasobów.

(155)

Aby zapewnić właściwe funkcjonowanie wspólnego funduszu rezerw w okresie programowania po 2020 r., Komisja powinna – do dnia 30 czerwca 2019 r. – przedłożyć niezależną zewnętrzną ocenę zalet i wad powierzenia Komisji, EBI – lub obu tym instytucjom łącznie – zarządzania finansowego aktywami wspólnego funduszu rezerw, z uwzględnieniem odpowiednich kryteriów technicznych i instytucjonalnych stosowanych do porównywania usług zarządzania aktywami, łącznie z infrastrukturą techniczną, porównaniem kosztów świadczonych usług, strukturą instytucjonalną, sprawozdawczością, wykonaniem, rozliczalnością i wiedzą fachową każdej z tych instytucji oraz innymi uprawnieniami do zarządzania aktywami w odniesieniu do budżetu. W stosownych przypadkach ocenie powinien towarzyszyć wniosek ustawodawczy.

(156)

Przepisy mające zastosowanie do tworzenia rezerw i wspólnego funduszu rezerw powinny zapewniać solidne ramy kontroli wewnętrznej. Po konsultacji z księgowym Komisji Komisja powinna ustanowić wytyczne mające zastosowanie do zarządzania zasobami we wspólnym funduszu rezerw. Urzędnicy zatwierdzający instrumenty finansowe, gwarancje budżetowe lub pomoc finansową powinni aktywnie monitorować zobowiązania finansowe, za które odpowiadają, a zarządzający zasobami finansowymi wspólnego funduszu rezerw powinien zarządzać środkami pieniężnymi i aktywami w funduszu zgodnie z przepisami i procedurami określonymi przez księgowego Komisji.

(157)

Gwarancje budżetowe i pomoc finansowa powinny podlegać tym samym zasadom, które zostały ustanowione dla instrumentów finansowych. Gwarancje budżetowe, w szczególności, powinny być nieodwołalne, bezwarunkowe i na żądanie. Powinny one być wdrażane w ramach zarządzania pośredniego lub, jedynie w wyjątkowych przypadkach, w ramach zarządzania bezpośredniego. Powinny one obejmować tylko operacje w zakresie finansowania i inwestycji, a ich partnerzy powinni wnosić wkład w postaci swoich własnych zasobów na rzecz operacji objętych gwarancją.

(158)

Pomoc finansowa na rzecz państw członkowskich lub państw trzecich powinna mieć formę pożyczki, linii kredytowej lub jakiegokolwiek innego instrumentu, który zostanie uznany za odpowiedni do zapewnienia skuteczności wsparcia. W tym celu Komisja powinna zostać upoważniona w odpowiednim akcie podstawowym do pożyczania niezbędnych środków finansowych na rynkach kapitałowych lub od instytucji finansowych, aby uniknąć udziału Unii w jakiejkolwiek zmianie terminów wymagalności, która naraziłaby ją na ryzyko stopy procentowej lub inne ryzyko handlowe.

(159)

Przepisy dotyczące instrumentów finansowych powinny mieć zastosowanie jak najszybciej w celu osiągnięcia zamierzonych uproszczeń i skuteczności. Przepisy dotyczące gwarancji budżetowych i pomocy finansowej, a także wspólnego funduszu rezerw, powinny mieć zastosowanie od rozpoczęcia obowiązywania wieloletnich ram finansowych na okres po 2020 r. Kalendarz ten umożliwi gruntowne przygotowanie nowych narzędzi służących zarządzaniu zobowiązaniami warunkowymi. Pozwoli on również na dostosowanie między sobą zasad określonych w tytule X, a także dostosowanie wniosku w sprawie wieloletnich ram finansowych po 2020 r., z jednej strony, oraz szczegółowych programów związanych z tymi ramami, z drugiej strony.

(160)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 1141/2014 (18) określa zasady dotyczące między innymi finansowania partii politycznych i fundacji politycznych na szczeblu europejskim, w szczególności w odniesieniu do warunków finansowania, przyznawania i podziału finansowania, darowizn i wkładów, finansowania kampanii wyborczych do Parlamentu Europejskiego, wydatków podlegających zwrotowi, zakazu niektórych rodzajów finansowania, rachunków, sprawozdawczości i audytu, wykonania i kontroli, kar, współpracy między Urzędem ds. Europejskich Partii Politycznych i Europejskich Fundacji Politycznych, urzędnikiem zatwierdzającym Parlamentu Europejskiego i państwami członkowskimi, oraz przejrzystości.

(161)

Do niniejszego rozporządzenia należy włączyć przepisy dotyczące wkładów z budżetu na rzecz europejskich partii politycznych, jak przewidziano w rozporządzeniu (UE, Euratom) nr 1141/2014.

(162)

Wsparcie finansowe udzielane europejskim partiom politycznym powinno przybrać formę specjalnego wkładu odpowiadającego szczególnym potrzebom tych partii.

(163)

Mimo że wsparcie finansowe przyznawane jest bez wymogu przedstawienia rocznego programu prac, europejskie partie polityczne powinny w trybie ex post wykazać należyte wykorzystanie unijnego finansowania. W szczególności właściwy urzędnik zatwierdzający powinien sprawdzić, czy finansowanie zostało wykorzystane na pokrycie podlegających zwrotowi wydatków, jak przewidziano w zaproszeniu do składania wniosków o przyznanie wkładu, w terminach określonych w niniejszym rozporządzeniu. Wkłady na rzecz europejskich partii politycznych powinny zostać wykorzystane do końca roku budżetowego następującego po roku ich przyznania; po upływie tego okresu wszelkie niewykorzystane finansowanie powinno zostać odzyskane przez właściwego urzędnika zatwierdzającego.

(164)

Finansowanie unijne przyznane na finansowanie kosztów operacyjnych europejskich partii politycznych nie powinno być wykorzystywane do celów innych niż cele określone w rozporządzeniu (UE, Euratom) nr 1141/2014, w szczególności do bezpośredniego lub pośredniego finansowania stron trzecich, takich jak krajowe partie polityczne. Europejskie partie polityczne powinny wykorzystywać wkłady na pokrycie części obecnych i przyszłych wydatków, a nie wydatków lub zadłużenia, jakie powstały, zanim złożyły one wnioski o przyznanie wkładów.

(165)

Należy również uprościć zasady przyznawania wkładów oraz dostosować je do specyfiki europejskich partii politycznych, w szczególności poprzez zniesienie kryteriów kwalifikacji, wprowadzenie – jako ogólnej zasady – jednej płatności zaliczkowej wypłacanej w pełnej kwocie, a także poprzez umożliwienie wykorzystania płatności ryczałtowych, finansowania według stawek zryczałtowanych oraz kosztów jednostkowych.

(166)

Wkłady z budżetu powinny zostać zawieszone, zmniejszone lub ich przyznawanie zakończone, jeżeli europejskie partie polityczne naruszają rozporządzenie (UE, Euratom) nr 1141/2014.

(167)

Kary, których podstawą jest zarówno niniejsze rozporządzenie, jak i rozporządzenie (UE, Euratom) nr 1141/2014, powinny być nakładane w sposób spójny i z poszanowaniem zasady ne bis in idem. Zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 1141/2014 kary administracyjne lub finansowe przewidziane w niniejszym rozporządzeniu nie mogą być nakładane w jednym z przypadków, w których kary zostały już nałożone na podstawie rozporządzenia (UE, Euratom) nr 1141/2014.

(168)

Niniejsze rozporządzenie powinno ustanawiać ogólne ramy, na podstawie których wsparcie budżetowe może być stosowane jako instrument w dziedzinie działań zewnętrznych, łącznie z obowiązkiem państwa trzeciego do dostarczania Komisji odpowiednich i terminowych informacji na potrzeby oceny spełnienia uzgodnionych warunków i przepisów zapewniających ochronę interesów finansowych Unii.

(169)

W celu wzmocnienia roli Parlamentu Europejskiego i Rady należy doprecyzować procedurę ustanawiania unijnych funduszy powierniczych. Niezbędne jest również szczegółowe określenie zasad mających zastosowanie do wkładów na rzecz unijnych funduszy powierniczych, w szczególności znaczenie zapewnienia wkładów od innych darczyńców, które uzasadniają utworzenie takich funduszy w odniesieniu do wartości dodanej. Niezbędne jest również doprecyzowanie obowiązków podmiotów upoważnionych do działań finansowych oraz rady unijnego funduszu powierniczego, a także określenie przepisów zapewniających sprawiedliwą reprezentację uczestniczących darczyńców w radzie unijnego funduszu powierniczego oraz wprowadzenie wymogu uzyskania głosu poparcia ze strony Komisji co do wykorzystania środków. Ważne jest również bardziej szczegółowe określenie wymogów dotyczących sprawozdawczości mających zastosowanie do unijnych funduszy powierniczych.

(170)

Z myślą o usprawnieniu istniejących przepisów oraz w celu uniknięcia zbędnych powtórzeń przepisy szczególne zawarte w części drugiej rozporządzenia (UE, Euratom) nr 966/2012 mające zastosowanie do EFRG, do badań naukowych, działań zewnętrznych oraz specjalnych funduszy Unii powinny być wprowadzone wyłącznie w odpowiednich częściach niniejszego rozporządzenia, pod warunkiem że przepisy te są nadal stosowane i zasadne.

(171)

Należy uprościć i doprecyzować przepisy dotyczące prezentacji sprawozdań finansowych i rachunkowości. Właściwe jest zatem, aby zebrać wszystkie przepisy dotyczące rocznych sprawozdań finansowych i pozostałej sprawozdawczości finansowej.

(172)

Należy udoskonalić obecny sposób, w jaki instytucje Unii przedkładają Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania dotyczące przedsięwzięć z zakresu nieruchomości. Należy zezwolić instytucjom Unii na finansowanie nowych przedsięwzięć z zakresu nieruchomości z dochodów otrzymanych za sprzedane już budynki. W związku z tym w przepisach dotyczących przedsięwzięć z zakresu nieruchomości należy wprowadzić odniesienie do przepisów dotyczących dochodów wewnętrznych przeznaczonych na określony cel. Pozwoliłoby to zaspokoić zmieniające się potrzeby polityki instytucji Unii w zakresie nieruchomości, przy jednoczesnej oszczędności kosztów i zapewnieniu większej elastyczności.

(173)

W celu dostosowania przepisów mających zastosowanie do niektórych organów Unii, szczegółowych przepisów dotyczących zamówień oraz szczegółowych warunków i minimalnego poziomu efektywnego wskaźnika zasilenia rezerw, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do ramowego rozporządzenia finansowego dla organów ustanowionych na mocy TFUE i Traktatu Euratom, modelowego rozporządzenia finansowego dla organów realizujących partnerstwa publiczno-prywatne, zmian w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, szczegółowych warunków i metodologii obliczania efektywnego wskaźnika zasilenia rezerw oraz zmiany ustalonego minimalnego poziomu efektywnego wskaźnika zasilenia rezerw, którego nie powinno się jednak ustalać na poziomie niższym niż 85 %. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa. W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(174)

W celu zapewnienia, aby program Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (zwany dalej „EaSI”), ustanowiony na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1296/2013 (19) płynnie dostarczał odpowiednich zasobów na wspieranie zmieniających się priorytetów politycznych, orientacyjne udziały dla każdej z trzech osi oraz minimalne wartości procentowe dla każdego z priorytetów tematycznych w ramach każdej osi powinny umożliwiać większą elastyczność, przy jednoczesnym utrzymaniu ambitnego poziomu przydziału środków dla partnerstw transgranicznych EURES. Powinno to przyczynić się do poprawy zarządzania EaSI oraz umożliwić skoncentrowanie zasobów budżetowych na działaniach dających lepsze wyniki w obszarze zatrudnienia i spraw społecznych.

(175)

Aby ułatwić inwestycje w infrastrukturę kulturalną oraz infrastrukturę turystyki zrównoważonej, bez uszczerbku dla stosowania aktów prawnych Unii w dziedzinie środowiska, w szczególności dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE (20) i 2011/92/UE (21), stosownie do sytuacji, należy doprecyzować pewne ograniczenia, jeśli chodzi o zakres wsparcia na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 (22) na takie inwestycje. Niezbędne jest zatem wprowadzenie jasno określonych ograniczeń, jeżeli chodzi o ograniczenie skali wkładu EFRR na rzecz takich inwestycji od dnia 2 sierpnia 2018 r.

(176)

Aby odpowiedzieć na wyzwania związane z coraz większymi przepływami migrantów i uchodźców, należy wyznaczyć cele, do osiągnięcia których EFRR może się przyczynić, wspierając migrantów i uchodźców, z myślą o umożliwieniu państwom członkowskim dokonywania inwestycji ukierunkowanych na przebywających legalnie obywateli państw trzecich, w tym również osoby ubiegające się o azyl i osoby korzystające z ochrony międzynarodowej.

(177)

W celu ułatwienia wykonania operacji na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 (23) należy rozszerzyć zakres potencjalnych beneficjentów. W związku z powyższym należy umożliwić instytucjom zarządzającym uznawanie osób fizycznych za beneficjentów oraz określić bardziej elastyczną definicję beneficjentów w kontekście pomocy państwa.

(178)

W praktyce strategie makroregionalne uzgadniane są w drodze przyjęcia konkluzji Rady. Jak ma to miejsce od momentu wejścia w życie rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, konkluzje takie mogą być w stosownych przypadkach zatwierdzane przez Radę Europejską, uwzględniając uprawnienia tej instytucji określone w art. 15 TUE. Należy zatem odpowiednio zmienić definicję „strategii makroregionalnych” określoną w tym rozporządzeniu.

(179)

W celu zapewnienia należytego zarządzania finansami w kontekście środków z EFRR, ESF, Funduszu Spójności, EFRROW i EFMR (zwanych dalej „europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi” – „EFSI”), które wdraża się w ramach zarządzania dzielonego, a także w celu doprecyzowania obowiązków państw członkowskich, zasady ogólne określone w art. 4 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 powinny odnosić się do określonych w niniejszym rozporządzeniu zasad kontroli wewnętrznej wykonania budżetu i unikania konfliktu interesów.

(180)

W celu zmaksymalizowania efektu synergii między wszystkimi funduszami Unii, aby skutecznie odpowiadać na wyzwania związane z migracją i azylem, należy zapewnić, aby – w sytuacji gdy cele tematyczne przekładają się na priorytety w przepisach dotyczących poszczególnych funduszy – priorytety takie obejmowały odpowiednie wykorzystanie każdego z funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w tych obszarach. W stosownych przypadkach należy zapewnić koordynację z Funduszem Azylu, Migracji i Integracji.

(181)

Aby zapewnić spójność rozwiązań dotyczących programowania, należy raz w roku przeprowadzać dostosowanie między umowami partnerstwa a zmianami w programach zatwierdzonymi przez Komisję w poprzednim roku kalendarzowym.

(182)

Aby ułatwić przygotowanie i realizację strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, należy umożliwić pokrywanie kosztów przygotowawczych i bieżących oraz kosztów animacji z funduszu wiodącego.

(183)

Aby ułatwić realizację inwestycji w zakresie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność oraz zintegrowanych inwestycji terytorialnych, należy doprecyzować role i obowiązki lokalnych grup działania odnośnie do strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, a także role i obowiązki władz lokalnych, organów rozwoju regionalnego lub organizacji pozarządowych odnośnie do zintegrowanych inwestycji terytorialnych (zwanych dalej „ZIT”), w odniesieniu do innych instytucji programu. Oznaczenie jako instytucja pośrednicząca zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych funduszy powinno być wymagane wyłącznie w przypadkach, gdy odnośne instytucje wykonują dodatkowe zadania, za które odpowiada instytucja zarządzająca lub certyfikująca lub agencja płatnicza.

(184)

Instytucje zarządzające powinny mieć możliwość wdrażania instrumentów finansowych przez bezpośrednie udzielenie zamówienia EBI oraz międzynarodowym instytucjom finansowym.

(185)

Wiele państw członkowskich ustanowiło publiczne banki lub instytucje, które działają w ramach zadań wykonywanych w interesie publicznym w celu promowania działań dotyczących rozwoju gospodarczego. Takie publiczne banki lub instytucje mają szczególne cechy, które odróżniają je od prywatnych banków komercyjnych pod względem ich struktury własności, ich zadań w zakresie rozwoju oraz faktu, że nie koncentrują się one w głównej mierze na maksymalizacji zysków. Podstawowa rola takich publicznych banków lub instytucji polega na minimalizowaniu niedoskonałości rynku, w sytuacji gdy w niektórych regionach lub w niektórych obszarach polityki lub sektorach banki komercyjne świadczą niedostateczne usługi finansowe. Te publiczne banki lub instytucje mają odpowiednie kompetencje, aby wspierać dostęp do EFSI, zachowując przy tym neutralność konkurencyjną. Ich szczególna rola i cechy charakterystyczne mogą umożliwić państwom członkowskim większe wykorzystanie instrumentów finansowych w celu zmaksymalizowania wpływu EFSI na gospodarkę realną. Taki wynik byłby zgodny z polityką Komisji mającą na celu ułatwianie takim publicznym bankom lub instytucjom wypełniania ich roli jako zarządzających funduszami, zarówno w zakresie wdrażania EFSI, jak również łączenia tych funduszy z finansowaniem z EFIS, jak określono w szczególności w planie inwestycyjnym dla Europy. Bez uszczerbku dla udzielonych już zamówień na potrzeby wdrażania instrumentów finansowych zgodnie z mającym zastosowanie prawem, uzasadnione jest doprecyzowanie, że instytucje zarządzające mogą udzielać zamówień bezpośrednio takim publicznym bankom lub instytucjom. Niemniej jednak w celu zapewnienia, aby możliwość bezpośredniego udzielania zamówień pozostała zgodna z zasadami rynku wewnętrznego, należy ustanowić rygorystyczne warunki, które powinny spełniać publiczne banki lub instytucje.

Takie warunki powinny obejmować wymóg braku bezpośredniego udziału kapitału prywatnego, z wyjątkiem form udziału kapitału prywatnego o charakterze niekontrolującym i nieblokującym, zgodnie z wymogami określonymi w dyrektywie 2014/24/UE. Ponadto – i wyłącznie w ramach zakresu stosowania rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 – publicznym bankom lub instytucjom należy zezwolić na wdrażanie instrumentów finansowych także wtedy, gdy udział kapitału prywatnego nie wpływa na decyzje w zakresie bieżącego zarządzania instrumentem finansowym wspieranym z EFSI.

(186)

Aby zachować możliwość wnoszenia wkładu z EFRR i EFRROW we wspólne instrumenty finansowe dotyczące gwarancji nieograniczonych co do kwoty oraz sekurytyzacji na rzecz MŚP, niezbędne jest ustanowienie przepisu, zgodnie z którym możliwe jest wykorzystywanie EFRR i EFRROW przez państwa członkowskie w celu wniesienia wkładu w takie instrumenty podczas całego okresu programowania, a także aktualizowanie odpowiednich przepisów odnoszących się do tego wariantu, takich jak przepisy dotyczące ocen ex ante oraz wprowadzenie w ramach EFRR możliwości programowania na poziomie osi priorytetowych.

(187)

Przyjęcie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 (24) miało na celu umożliwienie państwom członkowskim korzystanie z EFSI w celu wnoszenia wkładu w finansowanie kwalifikowalnych projektów wspieranych w ramach EFIS. W rozporządzeniu (UE) nr 1303/2013 należy wprowadzić przepis szczegółowy określający warunki umożliwiające lepszą interakcję i komplementarność, które ułatwią możliwość łączenia EFSI z produktami finansowymi EBI w ramach unijnej gwarancji EFIS.

(188)

Prowadząc swoje działania, podmioty wdrażające instrumenty finansowe powinny działać zgodnie z polityką Unii dotyczącą jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych, wraz z jej uaktualnieniami, jak określono w odpowiednich aktach prawnych Unii oraz w konkluzjach Rady, w szczególności w konkluzjach Rady z dnia 8 listopada 2016 r. oraz załączniku do nich, a także w konkluzjach Rady z dnia 5 grudnia 2017 r. oraz załącznikach do nich.

(189)

W celu uproszczenia i zharmonizowania wymogów dotyczących kontroli i audytu oraz w celu poprawy rozliczalności instrumentów finansowych wdrażanych przez EBI i inne międzynarodowe instytucje finansowe niezbędna jest zmiana przepisów dotyczących zarządzania i kontroli w odniesieniu do instrumentów finansowych, aby ułatwić proces poświadczania wiarygodności. Zmiana ta nie powinna mieć zastosowania do instrumentów finansowych, o których mowa w art. 38 ust. 1 lit. a) i art. 39 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, ustanowionych na mocy umowy o finansowaniu podpisanej przed dniem 2 sierpnia 2018 r. Dla takich instrumentów finansowych art. 40 tego rozporządzenia mający zastosowanie w momencie podpisania umowy o finansowaniu powinien nadal mieć zastosowanie.

(190)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 w odniesieniu do wzorów sprawozdań z kontroli oraz rocznych sprawozdań z audytu, o których mowa w art. 40 ust. 1 tego rozporządzenia, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (25).

(191)

W celu zapewnienia spójności z podejściem do korekt finansowych w okresie programowania 2007–2013 niezbędne jest doprecyzowanie, że w przypadku instrumentów finansowych należy umożliwić ponowne wykorzystanie wkładu anulowanego w wyniku pojedynczej nieprawidłowości na rzecz prawidłowych wydatków w ramach tej samej operacji, tak aby odnośna korekta finansowa nie skutkowała stratą netto dla danej operacji w ramach instrumentu finansowego.

(192)

Aby zapewnić więcej czasu na podpisanie umów o finansowaniu umożliwiających wykorzystanie rachunków powierniczych w przypadku płatności na inwestycje na rzecz ostatecznych odbiorców po zakończeniu okresu kwalifikowalności w odniesieniu do instrumentów kapitałowych, termin podpisania takich umów o finansowaniu należy przedłużyć do dnia 31 grudnia 2018 r.

(193)

Aby zachęcić inwestorów działających na zasadzie gospodarki rynkowej do współinwestowania w projekty polityki publicznej, należy wprowadzić koncepcję zróżnicowanego traktowania inwestorów, która zezwala na określonych warunkach, aby EFSI zajmowały pozycję podporządkowaną w stosunku do inwestora działającego na zasadzie gospodarki rynkowej i produktów finansowych EBI w ramach unijnej gwarancji EFIS. Jednocześnie należy określić warunki stosowania takiego zróżnicowanego traktowania przy wdrażaniu EFSI.

(194)

Zważywszy na przewlekle niskie stopy procentowe oraz aby w nieuzasadniony sposób nie karać podmiotów wdrażających instrumenty finansowe, konieczne jest, z zastrzeżeniem aktywnego zarządzania zasobami finansowymi, umożliwienie finansowania ujemnych odsetek powstałych w wyniku inwestycji w ramach EFSI zgodnie z art. 43 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 z zasobów zwróconych na rzecz danego instrumentu finansowego.

(195)

Aby dostosować wymogi w zakresie sprawozdawczości do nowych przepisów dotyczących zróżnicowanego traktowania inwestorów oraz uniknąć powielania niektórych wymogów, należy zmienić art. 46 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

(196)

Aby ułatwić wdrażanie EFSI, konieczne jest umożliwienie państwom członkowskim wdrożenia działań w zakresie pomocy technicznej poprzez bezpośrednie udzielanie zamówienia EBI, innym międzynarodowym instytucjom finansowym oraz publicznym bankom lub instytucjom.

(197)

W celu dalszej harmonizacji warunków w przypadku operacji generujących dochód po ich ukończeniu, odpowiednie przepisy niniejszego rozporządzenia powinny mieć zastosowanie do już wybranych, lecz nadal trwających operacji oraz do operacji, które mają jeszcze zostać wybrane w ramach tego okresu programowania.

(198)

Aby zapewnić mocną zachętę do wdrażania środków w zakresie efektywności energetycznej, oszczędności kosztów będące wynikiem poprawy efektywności energetycznej za pomocą danej operacji nie powinny być traktowane jako dochód.

(199)

Aby ułatwić wdrażanie operacji generujących dochód, obniżenie stopy współfinansowania powinno być dozwolone w dowolnym momencie realizacji programu; należy też zapewnić możliwości ustanowienia zryczałtowanych procentowych stawek dochodów na poziomie krajowym.

(200)

Z uwagi na późne przyjęcie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 508/2014 (26) oraz fakt, że rozporządzenie to określa poziomy intensywności pomocy, niezbędne jest określenie pewnych zwolnień w rozporządzeniu (UE) nr 1303/2013 dotyczących EFMR w odniesieniu do operacji generujących dochód. Ponieważ zwolnienia te zapewniają korzystniejsze warunki w odniesieniu do niektórych operacji generujących dochód, dla których kwoty lub stawki wsparcia są określone w rozporządzeniu (UE) nr 508/2014, konieczne jest ustalenie innej daty rozpoczęcia stosowania tych zwolnień w celu zapewnienia równego traktowania operacji wspieranych na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

(201)

W celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego po stronie beneficjentów należy podnieść próg, który zwalnia niektóre operacje z wymogu obliczania i uwzględniania dochodów generowanych w trakcie ich wdrażania.

(202)

Aby ułatwić synergie między EFSI oraz innymi instrumentami Unii, należy zapewnić, aby istniała możliwość zwrotu poniesionych wydatków z różnych EFSI oraz instrumentów Unii w oparciu o uzgodnioną z wyprzedzeniem proporcję.

(203)

Aby promować stosowanie płatności ryczałtowych oraz z uwagi na fakt, że płatności ryczałtowe mają opierać się na rzetelnej, sprawiedliwej i weryfikowalnej metodzie obliczeń, która zapewnia należyte zarządzanie finansami, należy usunąć mający zastosowanie górny limit korzystania z takich płatności ryczałtowych.

(204)

Aby zmniejszyć obciążenia administracyjne związane z realizacją projektów przez beneficjentów, należy wprowadzić nową uproszczoną opcję kosztów dla finansowania opartego na warunkach innych niż koszty operacji.

(205)

W celu uproszczenia przepisów dotyczących korzystania z funduszy oraz zmniejszenia powiązanych obciążeń administracyjnych, państwa członkowskie powinny w coraz większym stopniu korzystać z uproszczonych opcji kosztów.

(206)

Biorąc pod uwagę fakt, że zgodnie z art. 71 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 obowiązek zapewnienia trwałości operacji inwestycyjnych ma zastosowanie od daty płatności końcowej na rzecz beneficjenta oraz że – jeżeli inwestycja polega na dzierżawie z opcją zakupu nowych maszyn i sprzętu – płatność końcowa następuje na koniec okresu obowiązywania umowy, obowiązek ten nie powinien mieć zastosowania do tego rodzaju inwestycji.

(207)

Aby zapewnić szerokie zastosowanie uproszczonych opcji kosztów, należy przewidzieć obowiązkowe stosowanie standardowej stawki jednostkowej, płatności ryczałtowych lub stawek zryczałtowanych dla operacji lub projektów będących częścią operacji otrzymujących wsparcie z EFRR i EFS poniżej określonego progu, z zastrzeżeniem odpowiednich przepisów przejściowych. Instytucja zarządzająca lub komitet monitorujący w przypadku programów w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” powinny mieć możliwość przedłużenia okresu przejściowego o okres, jaki uznają za stosowny, jeżeli stwierdzą, że taki obowiązek powoduje nieproporcjonalne obciążenie administracyjne. Taki obowiązek nie powinien mieć zastosowania do operacji otrzymujących wsparcie w ramach pomocy państwa niestanowiącej pomocy de minimis. W odniesieniu do takich operacji wszystkie formy dotacji i pomocy zwrotnej powinny być nadal możliwe. Jednocześnie dla wszystkich EFSI należy wprowadzić stosowanie projektów budżetów jako dodatkowej metody określania kosztów uproszczonych.

(208)

W celu ułatwienia wcześniejszego i bardziej ukierunkowanego stosowania uproszczonych opcji kosztów należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do uzupełniania rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 dodatkowymi przepisami szczegółowymi dotyczącymi roli, zakresu odpowiedzialności i obowiązków podmiotów wdrażających instrumenty finansowe, związanych z nimi kryteriów wyboru i produktów, które mogą być dostarczone poprzez te instrumenty, uzupełnienia przepisów rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 dotyczących standardowej stawki jednostkowej lub finansowania według stawek zryczałtowanych, rzetelnej, sprawiedliwej i weryfikowalnej metody obliczania, na podstawie której mogłyby one zostać ustalone, oraz w odniesieniu do określenia szczegółowych zasad dotyczących finansowania w oparciu raczej o spełnienie warunków odnoszących się do postępów w realizacji lub do osiągania celów programów niż o koszty oraz ich stosowanie. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa. W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(209)

Aby zmniejszyć obciążenie administracyjne, należy zwiększyć wykorzystanie stawek zryczałtowanych, które nie wymagają od państw członkowskich ustanowienia metodologii. Należy zatem wprowadzić dwie dodatkowe stawki zryczałtowane: jedną do obliczania bezpośrednich kosztów personelu, a drugą do obliczania pozostałych kosztów kwalifikowalnych na podstawie kosztów personelu. Ponadto należy dodatkowo doprecyzować metody obliczania kosztów personelu.

(210)

W celu zwiększenia skuteczności i wpływu operacji należy ułatwić realizację operacji obejmujących całe terytorium państwa członkowskiego lub operacji obejmujących różne obszary programowe oraz zwiększyć możliwości wydatków poza Unią na niektóre inwestycje.

(211)

Aby zachęcić państwa członkowskie do korzystania z oceny dużych projektów przez niezależnych ekspertów, należy zezwolić na przedłożenie Komisji deklaracji wydatków związanych z danym dużym projektem przed wydaniem pozytywnej oceny przez niezależnego eksperta, gdy tylko Komisja zostanie poinformowana o przekazaniu odnośnych informacji niezależnemu ekspertowi.

(212)

Aby promować stosowanie wspólnych planów działania, które zmniejszą obciążenie administracyjne po stronie beneficjentów, niezbędne jest zmniejszenie wymogów regulacyjnych związanych z ustanowieniem wspólnego planu działania, przy jednoczesnym zwróceniu należytej uwagi na zasady horyzontalne, w tym również równouprawnienie płci i zrównoważony rozwój, które w istotny sposób przyczyniają się do skutecznego wdrażania EFSI.

(213)

Aby uniknąć niepotrzebnego obciążenia administracyjnego po stronie beneficjentów, przepisy w zakresie informacji, komunikacji i widoczności powinny być zgodne z zasadą proporcjonalności. W związku z tym ważne jest, aby sprecyzować zakres stosowania tych przepisów.

(214)

W celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego oraz zapewnienia skutecznego korzystania z pomocy technicznej w ramach EFRR, EFS i Funduszu Spójności oraz w ramach kategorii regionów należy zwiększyć elastyczność w zakresie obliczania i monitorowania odpowiednich limitów mających zastosowanie do pomocy technicznej państw członkowskich.

(215)

Z myślą o usprawnieniu struktur wdrażania należy sprecyzować, że możliwość, aby instytucja zarządzająca, instytucja certyfikująca i instytucja audytowa były częścią tego samego organu publicznego jest również dostępna dla programów w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna”.

(216)

Należy bardziej szczegółowo określić obowiązki instytucji zarządzających w zakresie weryfikacji wydatków, gdy stosowane są uproszczone opcje kosztów.

(217)

W celu zapewnienia, aby beneficjenci mogli w pełni korzystać z uproszczeń, jakie niosą ze sobą rozwiązania w zakresie e-rządzenia we wdrażaniu EFSI oraz Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym, zwłaszcza z myślą o ułatwieniu w pełni elektronicznego zarządzania dokumentami, niezbędne jest sprecyzowanie, że dokumentacja w formie papierowej nie jest wymagana, jeżeli spełnione zostały określone warunki.

(218)

W celu zwiększenia proporcjonalności kontroli oraz złagodzenia obciążenia administracyjnego wynikającego z wielokrotnych kontroli, zwłaszcza dla małych beneficjentów, bez podważania zasady należytego zarządzania finansami, w przypadku EFRR, EFS, Funduszu Spójności i EFMR powinna przeważać zasada jednego audytu, a progi, poniżej których operacja nie podlega więcej niż jednemu audytowi, powinny zostać podwojone.

(219)

Ważne jest zwiększenie widoczności EFSI oraz lepsze uświadomienie społeczeństwu ich wyników i osiągnięć. Działania informacyjne i komunikacyjne oraz środki na rzecz zwiększenia widoczności skierowane do społeczeństwa wciąż mają istotne znaczenie dla nagłaśniania osiągnięć EFSI oraz dla pokazywania, w jaki sposób inwestowane są zasoby finansowe Unii.

(220)

Aby ułatwić dostęp pewnych grup docelowych do EFS, gromadzenie danych dotyczących niektórych wskaźników, o których mowa w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 (27), nie powinno być wymagane.

(221)

Aby zapewnić równe traktowanie operacji wspieranych na podstawie niniejszego rozporządzenia, konieczne jest określenie daty rozpoczęcia stosowania niektórych zmian do rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

(222)

W celu zapewnienia, aby cały okres programowania dla rozporządzeń (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013 oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 223/2014 (28) podlegał spójnemu zbiorowi zasad, konieczne jest, aby niektóre zmiany do tych rozporządzeń miały zastosowanie od dnia 1 stycznia 2014 r. Przewidując stosowanie tych zmian z mocą wsteczną, uwzględnia się uzasadnione oczekiwania.

(223)

Aby przyspieszyć wdrożenie instrumentów finansowych łączących w sobie wsparcie z EFSI oraz produkty finansowe EBI w ramach unijnej gwarancji EFIS oraz aby zapewnić ciągłość podstawy prawnej dla podpisywania umów o finansowaniu umożliwiających wykorzystanie rachunków powierniczych w odniesieniu do instrumentów kapitałowych, konieczne jest, aby niektóre zmiany do tych rozporządzeń miały zastosowanie ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2018 r. Przewidując stosowanie tych zmian z mocą wsteczną, zapewnia się w przyspieszonym trybie możliwość finansowania projektów z połączonego wsparcia z EFSI oraz EFIS, a także zapobiega się powstaniu luki prawnej w okresie między dniem, w którym tracą moc niektóre przepisy rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, a dniem wejścia w życie przepisu o przedłużeniu ich obowiązywania na mocy niniejszego rozporządzenia.

(224)

Uproszczenia i zmiany wprowadzone w przepisach sektorowych powinny mieć zastosowanie jak najszybciej, aby ułatwić przyspieszenie wdrażania w trakcie bieżącego okresu programowania, w związku z czym powinny mieć zastosowanie od dnia 2 sierpnia 2018 r.

(225)

Po dniu 31 grudnia 2017 r. Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (zwany dalej „EFG”) powinien w dalszym ciągu tymczasowo zapewniać pomoc młodym osobom niepracującym, niekształcącym się ani nieszkolącym się, które mieszkają w regionach nieproporcjonalnie dotkniętych masowymi zwolnieniami. Aby umożliwiać nieprzerwaną pomoc młodym osobom niepracującym, niekształcącym się ani nieszkolącym się, zmiana do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1309/2013 (29) zapewniająca taką ciągłą pomoc powinna mieć zastosowanie ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2018 r.

(226)

Dla jednego lub większej liczby sektorów instrumentu „Łącząc Europę” należy móc ustanawiać instrumenty łączone na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 (30). Takie instrumenty łączone mogłyby finansować działania łączone, czyli działania łączące bezzwrotne formy wsparcia, takie jak wsparcie z budżetów państw członkowskich, dotacje w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, EFSI lub instrumenty finansowe z budżetu Unii, w tym również skojarzone kapitałowe i dłużne instrumenty finansowe w ramach instrumentu „Łącząc Europę” oraz finansowanie zapewniane przez grupę EBI, krajowe banki prorozwojowe, instytucje finansowania rozwoju lub inne instytucje finansowe, inwestorów oraz prywatne wsparcie finansowe. Finansowanie zapewniane przez grupę EBI, w tym również finansowanie zapewniane przez EBI w ramach EFIS oraz prywatne wsparcie finansowe, powinny obejmować zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie wkłady finansowe, a także wsparcie otrzymane w drodze partnerstw publiczno-prywatnych.

(227)

Koncepcja i struktura instrumentów łączonych powinna opierać się na ocenie ex ante przeprowadzonej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem oraz powinna odzwierciedlać doświadczenia i wnioski z wdrożenia „mieszanego” zaproszenia do składania wniosków w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, o którym mowa w decyzji wykonawczej Komisji z dnia 20 stycznia 2017 r. zmieniającej decyzję wykonawczą Komisji C(2014) 1921 ustanawiającą wieloletni program prac na lata 2014–2020 w odniesieniu do pomocy finansowej dotyczącej instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) – sektor transportu na lata 2014–2020. Instrumenty łączone w ramach instrumentu „Łącząc Europę” powinny być ustanawiane w wieloletnich lub rocznych programach prac oraz przyjmowane zgodnie z art. 17 i 25 rozporządzenia (UE) nr 1316/2013. Komisja powinna zapewnić przejrzyste i terminowe przekazywanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdań z wdrażania wszelkich instrumentów łączonych w ramach instrumentu „Łącząc Europę”.

(228)

Celem instrumentów łączonych w ramach instrumentu „Łącząc Europę” powinno być ułatwienie i usprawnienie składania pojedynczego wniosku w odniesieniu do wszystkich form wsparcia, w tym również dotacji unijnych w ramach instrumentu „Łącząc Europę” oraz finansowania przez sektor prywatny. Takie instrumenty łączone powinny mieć na celu optymalizację procesu składania wniosku z punktu widzenia promotorów projektów przez zapewnienie jednego procesu oceny, pod względem technicznym i finansowym.

(229)

Instrumenty łączone w ramach instrumentu „Łącząc Europę” powinny zwiększyć elastyczność w zakresie przedkładania projektów oraz uprościć i usprawnić proces identyfikacji i finansowania projektów. Powinny one także zwiększyć poczucie odpowiedzialności i zaangażowanie uczestniczących instytucji finansowych, ograniczając w ten sposób ryzyka związane z projektami.

(230)

Instrumenty łączone w ramach instrumentu „Łącząc Europę” powinny skutkować wzmocnieniem koordynacji, wymiany informacji i współpracy między państwami członkowskimi, Komisją, EBI, krajowymi bankami prorozwojowymi oraz prywatnymi inwestorami, z myślą o generowaniu i wspieraniu odpowiednio zaplanowanej serii projektów realizujących cele polityki w ramach instrumentu „Łącząc Europę”.

(231)

Instrumenty łączone w ramach instrumentu „Łącząc Europę” powinny mieć na celu zwiększenie efektu mnożnikowego unijnych wydatków poprzez przyciągnięcie dodatkowych zasobów od inwestorów prywatnych, zapewniając w ten sposób maksymalny poziom ich zaangażowania. Ponadto powinny one zapewnić, aby wspierane działania były ekonomicznie i finansowo opłacalne, oraz pomóc w zapewnieniu dźwigni inwestycyjnej. Powinny one przyczynić się do realizacji celów Unii związanych z osiąganiem poziomów docelowych określonych podczas konferencji paryskiej w sprawie zmiany klimatu (COP 21), tworzeniem miejsc pracy oraz połączeniami transgranicznymi. W przypadku finansowania działań z użyciem zarówno instrumentu „Łącząc Europę”, jak i EFIS, ważne jest aby Trybunał Obrachunkowy – zgodnie z art. 287 TFUE i art. 24 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 – zbadał, czy zapewniono należyte zarządzanie finansami.

(232)

W większości przypadków oczekuje się, że dotacje w sektorze transportu pozostaną głównym środkiem wspierania celów polityki Unii. Stosowanie instrumentów łączonych w ramach instrumentu „Łącząc Europę” nie powinno zatem ograniczyć dostępności takich dotacji.

(233)

Udział współinwestorów prywatnych w projektach transportowych mógłby zostać ułatwiony poprzez ograniczenie ryzyka finansowego. Do tego celu odpowiednie mogą być gwarancje z tytułu pierwszej straty udzielane przez EBI w ramach wspólnych mechanizmów finansowych wspieranych z budżetu, takich jak instrumenty łączone.

(234)

Finansowanie działań z instrumentu „Łącząc Europę” powinno opierać się na kryteriach selekcji oraz udzielania zamówień ustanowionych w wieloletnich i rocznych programach prac zgodnie z art. 17 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1316/2013, bez względu na zastosowaną formę finansowania lub kombinację takich form.

(235)

Doświadczenie nabyte w ramach instrumentów łączonych należy uwzględnić w ocenach rozporządzenia (UE) nr 1316/2013.

(236)

Wprowadzenie na mocy niniejszego rozporządzenia instrumentów łączonych w ramach instrumentu „Łącząc Europę” nie powinno być traktowane jako przesądzające o wyniku negocjacji w sprawie wieloletnich ram finansowych na okres po 2020 r.

(237)

Uwzględniając bardzo wysoki wskaźnik wykonania instrumentu „Łącząc Europę” w sektorze transportu oraz aby wspierać realizację projektów o największej wartości dodanej dla transeuropejskiej sieci transportowej, które dotyczą korytarzy sieci bazowej, projektów transgranicznych, projektów na pozostałe odcinki sieci bazowej oraz projektów kwalifikujących się w ramach priorytetów horyzontalnych wymienionych w załączniku I do rozporządzenia (UE) nr 1316/2013, konieczne jest, aby – w drodze wyjątku – zapewnić dodatkową elastyczność w korzystaniu z wieloletniego programu prac poprzez umożliwienie wykorzystania kwoty puli środków finansowych do 95 % finansowych zasobów budżetowych, o których mowa w rozporządzeniu (UE) nr 1316/2013. Ważne jest jednak, aby w pozostałym okresie wykonywania instrumentu „Łącząc Europę” dalsze udzielane wsparcie było priorytetom ujętym w rocznych programach prac.

(238)

Ze względu na odmienny charakter instrumentu „Łącząc Europę” w sektorze telekomunikacji w porównaniu z sektorami transportu i energii, a mianowicie niższą średnią wielkość dotacji oraz różnice w rodzaju kosztów i rodzaju projektów, należy unikać niepotrzebnych obciążeń dla beneficjentów i państw członkowskich uczestniczących w odnośnych działaniach poprzez mniej uciążliwy obowiązek poświadczenia, bez osłabiania zasady należytego zarządzania finansami.

(239)

Na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 283/2014 (31) do wspierania działań w obszarze infrastruktury usług cyfrowych można aktualnie wykorzystywać jedynie dotacje i zamówienia. Aby zapewnić jak największą efektywność infrastruktury usług cyfrowych, na wspieranie takich działań należy udostępnić także inne instrumenty finansowe, które są obecnie stosowane w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, w tym również innowacyjne instrumenty finansowe.

(240)

Aby uniknąć nakładania na instytucje zarządzające zbędnych obciążeń administracyjnych, które mogłyby utrudnić efektywne wdrażanie Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym, należy uprościć i ułatwić procedurę dotyczącą zmiany innych niż istotne elementów programów operacyjnych.

(241)

Z myślą o dalszym uproszczeniu korzystania z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym należy wprowadzić dodatkowe przepisy dotyczące kwalifikowalności wydatków, w szczególności w odniesieniu do korzystania ze standardowej stawki jednostkowej, płatności ryczałtowych i stawek zryczałtowanych.

(242)

Aby uniknąć niesprawiedliwego traktowania organizacji partnerskich, nieprawidłowości, które można przypisać jedynie organowi odpowiedzialnemu za zakup pomocy, nie powinny wpływać na kwalifikowalność wydatków organizacji partnerskich.

(243)

W celu uproszczenia wdrażania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym, a także uniknięcia braku pewności prawa, należy doprecyzować niektóre obowiązki państw członkowskich w zakresie zarządzania i kontroli.

(244)

Mając na uwadze potrzebę spójnego stosowania odpowiednich zasad finansowych w danym roku budżetowym, stosowanie części pierwszej niniejszego rozporządzenia (rozporządzenia finansowego) powinno, co do zasady, rozpocząć się na początku roku budżetowego. Jednakże w celu zapewnienia, aby odbiorcy środków finansowych Unii mogli jak najszybciej skorzystać z istotnych uproszczeń przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu zarówno w odniesieniu do samego rozporządzenia finansowego, jak i zmian w przepisach sektorowych, należy – w drodze wyjątku – przewidzieć stosowanie niniejszego rozporządzenia od dnia jego wejścia w życie. Jednocześnie, aby zapewnić dodatkowy czas niezbędny do dostosowania do nowych przepisów, instytucje Unii powinny w dalszym ciągu stosować rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 do końca roku budżetowego 2018 w odniesieniu do wykorzystania swoich odpowiednich środków administracyjnych.

(245)

Niektóre zmiany dotyczące instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych oraz pomocy finansowej powinny mieć zastosowanie dopiero od dnia rozpoczęcia stosowania wieloletnich ram finansowych na okres po 2020 r., tak aby zapewnić wystarczający okres na dostosowanie mających zastosowanie podstaw prawnych i programów do nowych przepisów.

(246)

Informacje dotyczące rocznej średniej ekwiwalentów pełnego czasu pracy oraz dotyczące szacowanej kwoty dochodów przeznaczonych na określony cel przeniesionej z poprzednich lat należy przedstawić po raz pierwszy wraz z projektem budżetu w 2021 r., aby dać Komisji wystarczający okres na dostosowanie się do nowego obowiązku,