17.12.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 344/1

(1)

W ciągu ostatnich 20 lat poczyniono w Unii znaczne postępy w dziedzinie emisji antropogenicznych do powietrza i jakości powietrza, w szczególności w ramach specjalnej polityki unijnej, określonej między innymi w komunikacie Komisji z dnia 21 września 2005 r. pt. „Strategia tematyczna dotycząca zanieczyszczenia powietrza”. Kluczowym elementem tego procesu jest dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/81/WE (4) ustanawiająca ograniczenia całkowitych rocznych emisji państw członkowskich od 2010 r. dla dwutlenku siarki (SO2), tlenków azotu (NOx), niemetanowych lotnych związków organicznych (NMLZO) oraz amoniaku (NH3). W rezultacie w Unii w latach 1990–2010 emisje dwutlenku siarki zostały zmniejszone o 82 %, emisje tlenków azotu – o 47 %, emisje niemetanowych lotnych związków organicznych – o 56 %, a emisje amoniaku – o 28 %. Jak jednak wskazano w komunikacie Komisji z dnia 18 grudnia 2013 r. pt. „Czyste powietrze dla Europy” (zwanym dalej „zmienioną strategią tematyczną dotyczącą zanieczyszczenia powietrza”), nadal występują znaczące negatywne skutki i zagrożenia dla zdrowia ludzkiego i środowiska.

(2)

W siódmym unijnym programie działań w zakresie środowiska (5) potwierdzono długofalowy cel polityki Unii w zakresie jakości powietrza, polegający na osiągnięciu poziomów jakości powietrza, które nie powodują znacznych negatywnych skutków ani zagrożenia dla zdrowia ludzkiego i środowiska, i dlatego wezwano do zapewnienia pełnej zgodności z obowiązującymi przepisami Unii dotyczącymi jakości powietrza oraz celami strategicznymi i działaniami zaplanowanymi po 2020 r.; wezwano także do wzmożenia wysiłków na obszarach, na których ludność i ekosystemy narażone są na wysokie poziomy zanieczyszczenia powietrza, oraz do wzmocnienia synergii między przepisami dotyczącymi jakości powietrza a ustanowionymi celami polityki Unii, w szczególności w odniesieniu do różnorodności biologicznej i zmiany klimatu.

(3)

Zmieniona strategia tematyczna dotycząca zanieczyszczenia powietrza określa nowe cele strategiczne na okres do 2030 r. w celu zbliżenia się do realizacji długoterminowego celu Unii w zakresie jakości powietrza.

(4)

Państwa członkowskie i Unia są w trakcie ratyfikacji przyjętej w 2013 r. w ramach Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych konwencji z Minamaty w sprawie rtęci z 2013 r. – której celem jest ochrona zdrowia ludzkiego i środowiska przez zmniejszenie emisji rtęci z istniejących i nowych źródeł – z myślą o wejściu w życie tej konwencji w 2017 r. Sprawozdawane emisje tego zanieczyszczenia powinny być poddawane przeglądowi przez Komisję.

(5)

Państwa członkowskie i Unia są stronami Konwencji Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) z 1979 r. w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości (zwanej dalej „konwencją LRTAP”) oraz kilku protokołów do niej, w tym protokołu z 1999 r. w sprawie przeciwdziałania zakwaszeniu, eutrofizacji i powstawaniu ozonu w warstwie przyziemnej, zmienionego w 2012 r. (zwanego dalej „zmienionym protokołem z Göteborga”).

(6)

Jeżeli chodzi o 2020 r. i lata następne, w zmienionym protokole z Göteborga dla każdej strony określa się, przyjmując 2005 r. za rok odniesienia, nowe zobowiązania w zakresie redukcji emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu, niemetanowych lotnych związków organicznych, amoniaku i pyłu drobnego, wspiera się redukcję emisji sadzy i wzywa się do gromadzenia i przechowywania informacji dotyczących negatywnych skutków stężeń i depozycji zanieczyszczeń powietrza dla zdrowia ludzkiego i środowiska oraz do uczestnictwa w programach zorientowanych na wyniki w ramach konwencji LRTAP.

(7)

Należy zatem zmienić ustanowiony dyrektywą 2001/81/WE system krajowych pułapów emisji w celu dostosowania go do międzynarodowych zobowiązań Unii i państw członkowskich. W tym celu krajowe zobowiązania w zakresie redukcji emisji na którykolwiek rok z lat 2020–2029 są w niniejszej dyrektywie takie same jak w zmienionym protokole z Göteborga.

(8)

Państwa członkowskie powinny wdrożyć niniejszą dyrektywę w taki sposób, aby skutecznie przyczyniała się do osiągnięcia długoterminowego celu Unii dotyczącego jakości powietrza, wspieranego przez wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia, oraz celów Unii dotyczących ochrony różnorodności biologicznej i ekosystemów – poprzez zmniejszenie poziomów i depozycji zanieczyszczeń powietrza powodujących zakwaszanie, eutrofizację i powstawanie ozonu poniżej krytycznych ładunków i poziomów określonych w konwencji LRTAP.

(9)

Niniejsza dyrektywa, oprócz poprawy jakości powietrza w skali globalnej a także zwiększenia synergii z unijną polityką klimatyczno-energetyczną, przy jednoczesnym unikaniu powielania obowiązujących przepisów Unii, powinna również przyczynić się do osiągnięcia, w sposób racjonalny pod względem kosztów, celów dotyczących jakości powietrza ustanowionych w prawie Unii i do złagodzenia skutków zmian klimatu.

(10)

Niniejsza dyrektywa przyczynia się również do zmniejszenia kosztów zanieczyszczenia powietrza w Unii związanych z ochroną zdrowia, poprawiając dobrostan obywateli Unii, a także sprzyja przechodzeniu na zieloną gospodarkę.

(11)

Niniejsza dyrektywa powinna przyczyniać się do stopniowego zmniejszania zanieczyszczenia powietrza, opierając się na redukcjach emisji określonych substancji wynikających z przepisów Unii w zakresie ograniczania zanieczyszczeń powietrza u źródła.

(12)

Przepisy Unii w zakresie ograniczania zanieczyszczeń powietrza u źródła powinny skutecznie przynieść przewidywane redukcje emisji. Zidentyfikowanie nieskutecznych przepisów Unii w zakresie ograniczania zanieczyszczeń u źródła i podjęcie na wczesnym etapie działań w odpowiedzi na nieskuteczność tych przepisów mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia szerszych celów dotyczących jakości powietrza, co wykazała rozbieżność między rzeczywistymi emisjami a emisjami testowymi tlenków azotu z samochodów EURO 6 z silnikiem wysokoprężnym.

(13)

Państwa członkowskie powinny przestrzegać określonych w niniejszej dyrektywie zobowiązań w zakresie redukcji emisji od 2020 r. do 2029 r. i od 2030 r. Aby zapewnić widoczny postęp w realizacji zobowiązań przyjętych na 2030 r., państwa członkowskie powinny określić orientacyjne poziomy emisji w 2025 r., które byłyby technicznie możliwe do uzyskania i nie pociągałyby za sobą nieproporcjonalnych kosztów, oraz dążyć do osiągnięcia tych poziomów. W przypadku gdyby ograniczenie emisji na 2025 r. zgodnie z ustaloną ścieżką nie było możliwe, państwa członkowskie powinny wyjaśnić powody tego odstępstwa, a także środki, które pozwoliłyby państwom członkowskim powrót do ich ścieżki, w kolejnych raportach przygotowywanych zgodnie z niniejszą dyrektywą.

(14)

Krajowe zobowiązania w zakresie redukcji emisji określone w niniejszej dyrektywie na 2030 r. i kolejne lata opierają się na szacowanym potencjale każdego państwa członkowskiego w zakresie redukcji określonym w sprawozdaniu w sprawie strategii tematycznej dotyczącej zanieczyszczenia powietrza nr 16 ze stycznia 2015 r. (zwanym dalej „sprawozdaniem nr 16”), na technicznej analizie różnic między szacunkami krajowymi a szacunkami zawartymi w sprawozdaniu nr 16 oraz na założeniu politycznym, by utrzymać do 2030 r. (w porównaniu z 2005 r.) poziom redukcji ogólnego wpływu na zdrowie jak najbliższy poziomowi zawartemu we wniosku Komisji dotyczącym niniejszej dyrektywy. Aby zwiększyć przejrzystość, Komisja powinna opublikować podstawowe założenia zastosowane w sprawozdaniu nr 16.

(15)

Spełnienie krajowych zobowiązań w zakresie redukcji emisji powinno być ocenianie w świetle konkretnego stanu metod w momencie określenia zobowiązania.

(16)

Wymogi dotyczące sprawozdawczości i zobowiązania w zakresie redukcji emisji powinny być oparte na krajowym zużyciu energii i sprzedawanych paliwach. Niektóre państwa członkowskie mogą jednak na mocy konwencji LRTAP zdecydować się na użycie całkowitych krajowych emisji obliczonych na podstawie wykorzystywanych paliw w przypadku sektora transportu drogowego, jako podstawy oceny spełniania zobowiązań. Należy zachować w niniejszej dyrektywie ten wariant, aby zapewnić spójność między prawem międzynarodowym i unijnym.

(17)

Aby uwzględnić problem niepewności nierozerwalnie związanej z określaniem krajowych zobowiązań w zakresie redukcji emisji, zmieniony protokół z Göteborga przewiduje pewną elastyczność, którą należy przenieść do niniejszej dyrektywy. W szczególności zmieniony protokół z Göteborga ustala mechanizm służący korygowaniu krajowych bilansów emisji i uśrednianiu krajowych rocznych emisji przez maksymalnie trzy lata, w przypadku gdy spełnione są pewne warunki. Ponadto niniejsza dyrektywa powinna wprowadzać elastyczne podejście w przypadku, gdy nakłada ona zobowiązanie w zakresie redukcji, które przekracza racjonalną pod względem kosztów redukcję określoną w sprawozdaniu nr 16, a takie elastyczne podejście powinno też pomagać państwom członkowskim w przypadku nagłych i wyjątkowych zdarzeń związanych z wytwarzaniem lub dostarczaniem energii, o ile spełnione są pewne warunki. Komisja powinna monitorować stosowanie tego elastycznego podejścia, biorąc pod uwagę wskazówki opracowane w ramach konwencji LRTAP. Na potrzeby oceny wniosków o korektę należy uznać, że zobowiązania w zakresie redukcji emisji na lata 2020–2029 zostały ustalone w dniu 4 maja 2012 r., czyli w dniu zmiany protokołu z Göteborga.

(18)

Każde państwo członkowskie powinno przyjąć i wdrożyć krajowy program ograniczania zanieczyszczenia powietrza, aby spełnić swoje zobowiązania do redukcji emisji, a także skutecznie przyczynić się do realizacji celów dotyczących jakości powietrza. W związku z tym państwa członkowskie powinny wziąć pod uwagę potrzebę zmniejszenia emisji, w szczególności tlenków azotu i pyłu drobnego, w strefach i aglomeracjach dotkniętych nadmiernymi stężeniami zanieczyszczeń powietrza lub w strefach i aglomeracjach, które znacząco przyczyniają się do zanieczyszczenia powietrza w innych strefach i aglomeracjach, w tym w państwach sąsiednich. W tym celu krajowe programy ograniczania zanieczyszczenia powietrza powinny przyczyniać się do udanego wdrażania planów ochrony jakości powietrza, przyjętych na mocy art. 23 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE (6).

(19)

W celu zmniejszenia emisji ze źródeł antropogenicznych, w krajowych programach ograniczania zanieczyszczenia powietrza należy rozważyć środki mające zastosowanie do wszystkich odpowiednich sektorów, w tym rolnictwa, energii, przemysłu, transportu drogowego, żeglugi śródlądowej, ogrzewania gospodarstw domowych oraz używania maszyn jezdnych nieporuszających się po drogach i stosowania rozpuszczalników. Państwa członkowskie powinny być jednak uprawnione do podejmowania decyzji w sprawie przyjęcia środków służących realizacji zawartych w niniejszej dyrektywie zobowiązań w zakresie redukcji emisji.

(20)

Przy opracowywaniu krajowych programów ograniczania zanieczyszczenia powietrza państwa członkowskie powinny brać pod uwagę najlepsze praktyki w zakresie m.in. wpływu najbardziej szkodliwych zanieczyszczeń objętych zakresem stosowania niniejszej dyrektywy na wrażliwe grupy ludności.

(21)

Rolnictwo w dużym stopniu odpowiada za emisje amoniaku i pyłu drobnego do atmosfery. Aby zmniejszyć te emisje, do krajowych programów ograniczania zanieczyszczenia powietrza należy włączyć środki mające zastosowanie w sektorze rolnym. Środki te powinny być racjonalne pod względem kosztów oraz opierać się na konkretnych informacjach i danych uwzględniających postęp naukowy i wcześniejsze środki podjęte przez państwa członkowskie. Wspólna polityka rolna stwarza państwom członkowskim możliwość przyczynienia się do poprawy jakości powietrza za pomocą konkretnych środków. Przeprowadzona w przyszłości ocena pozwoli lepiej zrozumieć skutki tych środków.

(22)

Poprawę jakości powietrza powinno się osiągnąć za pomocą proporcjonalnych środków. Przy podejmowaniu środków, które mają zostać włączone do krajowych programów ograniczania zanieczyszczenia powietrza mających zastosowanie w sektorze rolnym, państwa członkowskie powinny zapewnić pełne uwzględnienie wpływu tych środków na małe gospodarstwa w celu jak największego ograniczenia wszelkich dodatkowych kosztów.

(23)

W przypadku gdy pewne środki podejmowane w ramach krajowych programów ograniczania zanieczyszczenia powietrza w celu zapobiegania emisjom w sektorze rolnym kwalifikują się do wsparcia finansowego, w szczególności środki podejmowane przez gospodarstwa, w których wymagane są istotne zmiany praktyk lub istotne inwestycje, Komisja powinna ułatwiać dostęp do takiego wsparcia finansowego oraz innego dostępnego finansowania unijnego.

(24)

Aby zmniejszyć emisje, państwa członkowskie powinny rozważyć wspieranie przesuwania inwestycji w kierunku czystych i wydajnych technologii. Innowacje mogą pomóc w zwiększaniu zrównoważenia i w rozwiązywaniu problemów u źródła przez poprawę sektorowych reakcji na wyzwania związane z jakością powietrza.

(25)

Należy regularnie aktualizować krajowe programy ograniczania zanieczyszczenia powietrza, w tym analizę pomagającą określić strategie i środki.

(26)

Aby opracowywać rzetelne krajowe programy ograniczania zanieczyszczenia powietrza oraz wszelkie istotne aktualizacje, państwa członkowskie powinny poddawać te programy i aktualizacje konsultacjom z opinią publiczną i właściwymi organami na wszystkich poziomach i w czasie, gdy pozostają otwarte wszystkie warianty dotyczące strategii i środków. Państwa członkowskie powinny podjąć konsultacje transgraniczne w przypadku, gdy wdrożenie ich programu mogłoby mieć wpływ na jakość powietrza w innym państwie członkowskim lub państwie trzecim, zgodnie z wymogami określonymi w prawie unijnym i międzynarodowym, w tym w Konwencji EKG ONZ o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym (zwanej dalej „Konwencją z Espoo”) z 1991 r. i w załączonym do niej protokole w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko z 2003 r.

(27)

Celem niniejszej dyrektywy jest między innymi ochrona zdrowia ludzkiego. Jak wielokrotnie przypominał Trybunał Sprawiedliwości, sprzeczne z wiążącym charakterem, jaki przyznaje dyrektywom art. 288 akapit trzeci Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, byłoby zasadnicze wyłączenie możliwości powoływania się przez zainteresowane osoby na ustanowiony w danej dyrektywie obowiązek. Stwierdzenie to ma znaczenie w szczególności w przypadku dyrektywy, której celem jest kontrola i redukcja zanieczyszczeń powietrza i która w związku z tym zmierza do ochrony zdrowia ludzkiego.

(28)

Państwa członkowskie powinny przygotować i przekazywać krajowe bilanse i prognozy emisji oraz raporty metodyczne IIR (ang. informative inventory report) dla wszystkich zanieczyszczeń powietrza objętych niniejszą dyrektywą, dzięki czemu Unia będzie mogła wykonywać swoje obowiązki dotyczące sprawozdawczości na mocy konwencji LRTAP i protokołów do niej.

(29)

W celu zachowania ogólnej spójności dla całej Unii państwa członkowskie powinny zapewnić, aby przekazywanie Komisji krajowych bilansów i prognoz emisji oraz raportów metodycznych IIR było w pełni spójne z ich działaniami sprawozdawczymi na mocy konwencji LRTAP.

(30)

Aby ocenić skuteczność krajowych zobowiązań w zakresie redukcji emisji określonych w niniejszej dyrektywie, państwa członkowskie powinny również monitorować wpływ zanieczyszczenia powietrza na ekosystemy lądowe i wodne oraz informować o tym wpływie. Aby zapewnić podejście racjonalne pod względem kosztów, państwa członkowskie powinny mieć możliwość zastosowania fakultatywnych wskaźników monitorowania, o których mowa w niniejszej dyrektywie oraz powinny koordynować działania z innymi programami monitorowania ustanowionymi zgodnie z powiązanymi dyrektywami i, w stosownych przypadkach, z konwencją LRTAP.

(31)

Należy powołać Europejskie Forum Czystego Powietrza skupiające wszystkie podmioty, w tym właściwe organy państw członkowskich na wszystkich odpowiednich szczeblach, jako forum wymiany doświadczeń i dobrych praktyk, w szczególności w celu wypracowania wkładu do wytycznych i ułatwiania skoordynowanego wdrażania unijnych przepisów i polityk związanych z poprawą jakości powietrza.

(32)

Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/4/WE (7) państwa członkowskie powinny zapewnić aktywne i systematyczne rozpowszechnianie informacji drogą elektroniczną.

(33)

Konieczna jest zmiana dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE (8) w celu zapewnienia spójności tej dyrektywy z Konwencją EKG ONZ z 1998 r. o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (zwaną dalej „konwencją z Aarhus”).

(34)

W celu uwzględnienia rozwoju technicznego i sytuacji międzynarodowej należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do zmiany załącznika I, jak również części 2 załącznika III oraz załącznika IV, w celu dostosowania ich do rozwoju sytuacji w ramach konwencji LRTAP oraz w odniesieniu do zmiany załącznika V w celu dostosowania go do postępu technicznego i naukowego oraz do rozwoju sytuacji w ramach konwencji LRTAP. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (9). W szczególności, aby zapewnić udział na równych zasadach Parlamentu Europejskiego i Rady w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(35)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania przepisów niniejszej dyrektywy dotyczących elastycznego podejścia oraz krajowych programów ograniczania zanieczyszczenia powietrza należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (10).

(36)

Państwa członkowskie powinny określić przepisy dotyczące sankcji stosowanych w przypadku naruszenia przepisów krajowych przyjętych na podstawie niniejszej dyrektywy i zapewnić ich wykonanie. Sankcje te powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

(37)

Mając na uwadze charakter i zakres zmian, które należy wprowadzić w dyrektywie 2001/81/WE, dyrektywa ta powinna zostać zastąpiona w celu zwiększenia pewności prawa, jasności, przejrzystości i uproszczenia przepisów. W celu zapewnienia ciągłości w poprawie jakości powietrza państwa członkowskie powinny stosować krajowe pułapy emisji określone w dyrektywie 2001/81/WE, do czasu gdy zaczną obowiązywać nowe krajowe zobowiązania w zakresie redukcji emisji określone w niniejszej dyrektywie, co nastąpi w 2020 r.

(38)

Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, jakim jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska, nie może zostać osiągnięty w wystarczającym stopniu przez państwa członkowskie, natomiast z uwagi na transgraniczny charakter zanieczyszczenia powietrza możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie unijnym, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości, jak określono w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(39)

Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających (11) państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o środkach transpozycji, jednego lub więcej dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy prawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione,

a)

celów dotyczących jakości powietrza zawartych w ustawodawstwie Unii oraz postępów w dążeniu do realizacji unijnego długoterminowego celu polegającego na osiągnięciu poziomów jakości powietrza zgodnych z wytycznymi w zakresie jakości powietrza opublikowanymi przez Światową Organizację Zdrowia;

b)

unijnych celów w dziedzinie różnorodności biologicznej i ekosystemów zgodnych z siódmym programem działań w zakresie środowiska;

c)

zwiększonych synergii między unijną polityką w zakresie jakości powietrza a innymi odpowiednimi politykami unijnymi, w szczególności polityką klimatyczno-energetyczną.

1)

„emisja” oznacza uwolnienie do atmosfery substancji ze źródła punktowego lub rozproszonego;

2)

„emisje antropogeniczne” oznaczają emisje zanieczyszczeń do atmosfery związane z działalnością człowieka;

3)

„prekursory ozonu” oznaczają tlenki azotu, niemetanowe lotne związki organiczne, metan i tlenek węgla;

4)

„cele dotyczące jakości powietrza” oznaczają wartości dopuszczalne, wartości docelowe i pułapy stężenia ekspozycji określone w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE i w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/107/WE (12);

5)

„dwutlenek siarki” lub „SO2” oznacza wszystkie związki siarki wyrażone jako dwutlenek siarki (SO2), w tym trójtlenek siarki (SO3), kwas siarkowy (H2SO4), oraz zredukowane związki siarki, takie jak siarkowodór (H2S), merkaptany i siarczki dimetylu;

6)

„tlenki azotu” lub „NOx” oznaczają tlenek azotu i dwutlenek azotu, wyrażone jako dwutlenek azotu;

7)

„niemetanowe lotne związki organiczne” lub „NMLZO” oznaczają wszystkie związki organiczne inne niż metan, które są zdolne do wytwarzania utleniaczy fotochemicznych w reakcjach z tlenkami azotu w obecności światła słonecznego;

8)

„pył drobny” lub „PM2,5” oznacza cząstki o średnicy aerodynamicznej wynoszącej nie więcej niż 2,5 mikrometra (μm);

9)

„sadza” lub „BC” oznacza węglowe cząstki stałe pochłaniające światło;

10)

„krajowe zobowiązanie w zakresie redukcji emisji” oznacza zobowiązanie państw członkowskich w zakresie redukcji emisji substancji; określa ono minimalną redukcję emisji, jaką należy osiągnąć w docelowym roku kalendarzowym, wyrażoną jako wielkość procentową całkowitej ilości emisji uwolnionych w roku odniesienia (2005 r.);

11)

„cykl lądowania i startu” oznacza cykl obejmujący kołowanie przy starcie i lądowaniu, start, wznoszenie się, podchodzenie do lądowania, lądowanie i wszelkie inne czynności statku powietrznego odbywające się poniżej wysokości 3 000 stóp;

12)

„międzynarodowa żegluga morska” oznacza kursy – na morzu i w wodach przybrzeżnych – statków wodnych, z wyjątkiem statków rybackich, pływających pod wszystkimi banderami, wypływających z terytorium jednego państwa i wpływających na terytorium innego państwa;

13)

„strefa kontroli zanieczyszczeń” oznacza obszar morski położony nie dalej niż 200 mil morskich od linii podstawowych, od których mierzy się szerokość pasa morza terytorialnego, określony przez państwo członkowskie do celów zapobiegania zanieczyszczeniom powodowanym przez statki oraz do celów zmniejszania i kontroli takich zanieczyszczeń zgodnie z mającymi zastosowanie międzynarodowymi przepisami i normami;

14)

„przepisy Unii w zakresie ograniczania zanieczyszczeń powietrza u źródła” oznaczają ustawodawstwo Unii, którego celem jest zmniejszenie emisji zanieczyszczeń powietrza objętych niniejszą dyrektywą przez podjęcie środków łagodzących u źródła.

a)

emisji ze statków powietrznych poza cyklem lądowania i startu;

b)

emisji z krajowej żeglugi morskiej do terytoriów i z terytoriów, o których mowa w art. 2 ust. 2;

c)

emisji z międzynarodowej żeglugi morskiej;

d)

emisji tlenków azotu i niemetanowych lotnych związków organicznych pochodzących z działalności objętej Nomenklaturą dla sprawozdawczości (NFR) 2014 określoną przez konwencję LRTAP kategorie 3B (gospodarka nawozami) i 3D (gleby rolne).

a)

uwzględniwszy ustalenia dokonane w ramach krajowych programów kontroli i egzekwowania, monitorujących skuteczność przepisów Unii w zakresie ograniczania zanieczyszczeń powietrza u źródła, dane państwo członkowskie wykazuje, że znacząco różne wskaźniki emisji nie wynikają z wdrażania lub egzekwowania przez nie tych przepisów;

b)

dane państwo członkowskie poinformowało o znaczącej różnicy w zakresie wskaźników emisji Komisję, która zgodnie z art. 11 ust. 2 analizuje potrzebę podjęcia dalszych działań.

a)

dane państwo członkowskie wykazało, że podjęto wszelkie rozsądne działania, obejmujące wdrożenie nowych środków i strategii, w celu spełnienia tych zobowiązań i że działania te będą nadal podejmowane, tak aby okres, w którym zobowiązania te nie są spełniane był jak najkrótszy; oraz

b)

państwo członkowskie wykazało, że wdrożenie dodatkowych środków i strategii oprócz tych, o których mowa w lit. a), pociągałoby za sobą nieproporcjonalne koszty i poważnie zagrażałoby krajowemu bezpieczeństwu energetycznemu lub tworzyłoby duże ryzyko ubóstwa energetycznego dla znacznej części ludności.

a)

oceniają, do jakiego stopnia krajowe źródła emisji mogą wpływać na jakość powietrza na ich terytoriach i w sąsiednich państwach członkowskich, w stosownych przypadkach, używając danych i metod opracowanych w ramach europejskiego programu monitorowania i oceny (EMEP) na podstawie Protokołu do konwencji LRTAP dotyczącego długofalowego finansowania wspólnego programu monitorowania i oceny przenoszenia zanieczyszczeń powietrza na dalekie odległości w Europie;

b)

uwzględniają potrzebę zmniejszenia emisji zanieczyszczeń powietrza, aby osiągnąć cele dotyczące jakości powietrza na swoich terytoriach oraz, w stosownych przypadkach, w sąsiednich państwach członkowskich;

c)

przy podejmowaniu środków służących wypełnieniu krajowych zobowiązań w zakresie redukcji emisji pyłu drobnego traktują priorytetowo środki redukcji emisji sadzy;

d)

zapewniają spójność z innymi odpowiednimi planami i programami przyjętymi w oparciu o wymogi określone w przepisach krajowych lub unijnych.

a)

programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji;

b)

europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, w tym odpowiedniego finansowania w ramach wspólnej polityki rolnictwa;

c)

instrumentów finansowania działań w zakresie środowiska i klimatu, takich jak program LIFE.

a)

weryfikacji przejrzystości, dokładności, spójności, porównywalności i kompletności przedłożonych informacji;

b)

identyfikacji przypadków, w których dane zawarte w bilansach są przygotowane w sposób sprzeczny z wymogami określonymi w prawie międzynarodowym, w szczególności konwencji LRTAP;

c)

w stosownych przypadkach, obliczeniu wynikających z powyższego niezbędnych korekt technicznych, w konsultacji z danym państwem członkowskim.

a)

do dnia 1 lipca 2018 r., a następnie co cztery lata – lokalizację stacji monitoringowych i związane z tym wskaźniki używane do monitorowania wpływu zanieczyszczenia powietrza; oraz

b)

do dnia 1 lipca 2019 r., a następnie co cztery lata – dane uzyskane w wyniku monitorowania, o których mowa w art. 9.

a)

postępów w realizacji:

b)

określenia dalszych środków wymaganych na poziomie Unii i państw członkowskich służących realizacji celów, o których mowa w lit. a);

c)

pobierania i wykorzystania funduszy unijnych przeznaczonych na wsparcie środków służących realizacji celów niniejszej dyrektywy;

d)

wyników prowadzonej przez Komisję analizy krajowych programów ograniczania zanieczyszczenia powietrza i ich aktualizacji na mocy art. 10 ust. 1 akapit trzeci;

e)

oceny zdrowotnych, środowiskowych i społeczno-gospodarczych skutków niniejszej dyrektywy.

a)

wyniki najnowszych badań naukowych;

b)

wytyczne EKG ONZ z 2014 r. dotyczące zapobiegania emisjom amoniaku pochodzącym z rolnictwa i ich zmniejszania (zwane dalej „wytycznymi dotyczącymi amoniaku”) (15) oraz kodeks ramowy EKG ONZ, dotyczący dobrej praktyki rolniczej na rzecz redukcji emisji amoniaku (16), w wersji zaktualizowanej i ostatnio zmienionej w 2014 r.;

c)

aktualizacje najlepszych dostępnych technik zdefiniowanych w art. 3 pkt 10 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE (17);

d)

środki rolno-środowiskowe w ramach wspólnej polityki rolnej.

a)

krajowych programów ograniczania zanieczyszczenia powietrza i wszystkich aktualizacji;

b)

krajowych bilansów emisji (w tym, w stosownych przypadkach, skorygowanych krajowych bilansów emisji), krajowych prognoz emisji, raportów metodycznych IIR oraz dodatkowych sprawozdań i informacji przekazywanych Komisji zgodnie z art. 10.

a)

podstawowe założenia stosowane w odniesieniu do poszczególnych państw członkowskich przy określaniu ich potencjału w zakresie krajowej redukcji emisji, użyte do celów przygotowania sprawozdania nr 16;

b)

listę odpowiednich przepisów Unii w zakresie ograniczania zanieczyszczeń powietrza u źródła; oraz

c)

wyniki analizy, o której mowa w art. 10 ust. 1 akapit trzeci.

a)

art. 1 i 4 dyrektywy 2001/81/WE oraz załącznik I do niej mają nadal zastosowanie do dnia 31 grudnia 2019 r.;

b)

art. 7 i 8 dyrektywy 2001/81/WE oraz załącznik III do niej zostają uchylone z dniem 31 grudnia 2016 r.

17.12.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 344/32

(1)

Art. 43 ust. 3 Traktatu stanowi, że Rada, na wniosek Komisji, przyjmuje środki dotyczące ustalania i przydziału uprawnień do połowów.

(2)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 (1) zawiera wymóg przyjęcia środków ochronnych z uwzględnieniem dostępnych opinii naukowych, technicznych i ekonomicznych, w tym, w odpowiednich przypadkach, sprawozdań przygotowanych przez Komitet Naukowo-Techniczny i Ekonomiczny ds. Rybołówstwa (STECF).

(3)

Rada zobowiązana jest do przyjęcia środków dotyczących ustalenia i przydziału uprawnień do połowów, w tym – w stosownych przypadkach – określonych warunków funkcjonalnie z nimi związanych. Uprawnienia do połowów należy rozdzielić między państwa członkowskie w taki sposób, aby zapewnić każdemu z państw członkowskich względną stabilność działalności połowowej w odniesieniu do każdego stada lub łowiska i należycie uwzględnić cele wspólnej polityki rybołówstwa ustanowione w rozporządzeniu (UE) nr 1380/2013.

(4)

Uprawnienia do połowów dotyczące gatunków głębokowodnych w rozumieniu art. 2 lit. a) rozporządzenia Rady (WE) nr 2347/2002 (2) ustalane są na okresy dwuletnie.

(5)

Całkowite dopuszczalne połowy (TAC) należy ustalać na podstawie dostępnych opinii naukowych z uwzględnieniem aspektów biologicznych i społeczno-gospodarczych przy jednoczesnym zapewnieniu sprawiedliwego traktowania poszczególnych sektorów rybołówstwa, jak również w świetle opinii wyrażanych podczas konsultacji z zainteresowanymi stronami, w szczególności odpowiednimi komitetami doradczymi.

(6)

Uprawnienia do połowów powinny być zgodne z międzynarodowymi umowami i zasadami, takimi jak porozumienie Organizacji Narodów Zjednoczonych z 1995 r. w sprawie ochrony międzystrefowych zasobów rybnych i zasobów rybnych masowo migrujących i zarządzania nimi (3) oraz szczegółowe zasady zarządzania określone w międzynarodowych wytycznych Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) z 2008 r. dotyczących zarządzania połowami dalekomorskimi, zgodnie z którymi, w szczególności, organ regulacyjny powinien zachować dużą ostrożność w przypadkach, gdy informacje są niepewne, nierzetelne lub niepełne. Brak odpowiednich informacji naukowych nie powinien być wykorzystywany jako podstawa odroczenia lub zaniechania podjęcia środków ochrony i zarządzania.

(7)

Najnowsze opinie naukowe Międzynarodowej Rady Badań Morza (ICES) oraz STECF wskazują, że większość stad głębokowodnych nadal poławia się w sposób niezrównoważony i że w celu zapewnienia zrównoważonych połowów należy jeszcze bardziej ograniczyć uprawnienia do połowów dotyczące tych stad aż do chwili, gdy ich liczebność wykaże tendencję wzrostową.

(8)

Zgodnie z opinią ICES, TAC dotyczący morlesza bogara w wodach północno-zachodnich należy przekształcić w TAC odnoszący się wyłącznie do przyłowów.

(9)

Znaczne połowy morlesza bogara prowadzi się w odpowiednich obszarach Komitetu ds. Rybołówstwa na Środkowym i Wschodnim Atlantyku (CECAF) i Generalnej Komisji Rybołówstwa Morza Śródziemnego (GFCM), które graniczą z podobszarem ICES IX. Ponieważ dane ICES dla obszarów przyległych są niepełne, zakres TAC powinien pozostać ograniczony do podobszaru ICES IX. Jednak z myślą o przygotowywaniu przyszłych decyzji dotyczących zarządzania należy przyjąć przepisy dotyczące przekazywania danych odnoszących się do tych obszarów przyległych.

(10)

ICES zaleca zaprzestanie połowów gardłosza atlantyckiego do 2020 r. W przeszłości ustalano TAC dla gardłosza atlantyckiego (od 2010 r. te TAC pozostawały na poziomie zerowym). Należy zakazać poławiania, zatrzymywania na statku, przeładunku i wyładunku ryb pochodzących z tego gatunku, ponieważ stado jest przełowione i nie następuje jego odbudowa. ICES odnotowuje, że na wodach północno-wschodniego Atlantyku nie prowadzono ukierunkowanych połowów unijnych gardłosza atlantyckiego od 2010 r.

(11)

Zgodnie z opinią ICES ograniczone obserwacje na pokładzie pokazują, że odsetek buławika siwego wynosił mniej niż 1 % zgłaszanych połowów buławika czarnego. Na podstawie tych rozważań ICES zaleca, aby nie prowadzić ukierunkowanych połowów buławika siwego i aby przyłowy były odejmowane od TAC dotyczącego buławika czarnego, w celu zminimalizowania nieprawidłowego raportowania gatunków. Zdaniem ICES występują znaczne różnice – więcej niż jednego rzędu wielkości (więcej niż dziesięciokrotne) – między względnymi proporcjami buławika czarnego i buławika siwego zgłaszanymi w ramach oficjalnych wyładunków a obserwowanymi połowami i badaniami naukowymi w obszarach, w których obecnie poławia się buławika siwego. Dla tego gatunku dostępne są bardzo ograniczone dane, a niektóre z danych dotyczących zgłaszanych wyładunków uważane są przez ICES za nieprawidłowe raportowanie gatunków. W rezultacie nie można ustalić dokładnej historycznej dokumentacji połowów buławika siwego. Wszelkie przyłowy buławika siwego powinny być zatem ograniczone do 1 % kwot każdego z państw członkowskich dotyczących buławika czarnego i odejmowane od tych kwot, zgodnie z opinią naukową.

(12)

Według ICES ukierunkowane połowy rekinów głębokowodnych powinny wynosić zero. ICES wskazuje jednak, że w związku z mającymi obecnie zastosowanie restrykcyjnymi limitami połowowymi występuje problem nieprawidłowego raportowania niemożliwych do uniknięcia przyłowów rekinów głębokowodnych. W szczególności w ukierunkowanych połowach głębinowych pałasza czarnego przy użyciu takli w ramach tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego występują niemożliwe do uniknięcia przyłowy rekinów głębokowodnych, które są obecnie odrzucane martwe. W związku z tym, oraz aby zebrać informacje naukowe dotyczące rekinów głębokowodnych, należy na zasadzie eksperymentu wprowadzić zezwolenie na przyłowy w latach 2017 i 2018 przez umożliwienie ograniczonych wyładunków niemożliwych do uniknięcia przyłowów rekinów głębokowodnych w ukierunkowanych połowach głębinowych pałasza czarnego przy użyciu takli w ramach tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego. Takle są uznanym selektywnym narzędziem połowowym w ramach tego rodzaju rybołówstwa. Zainteresowane państwa członkowskie powinny opracować regionalne środki zarządzania w odniesieniu do połowów pałasza czarnego i ustanowić szczególne środki w zakresie gromadzenia danych dotyczących rekinów głębokowodnych w celu zapewnienia ścisłego monitorowania tych stad. Zezwolenie przez Unię na przyłowy w odniesieniu do rekinów głębokowodnych w wodach Unii i wodach międzynarodowych podobszarów ICES V, VI, VII, VIII oraz IX, w wodach Unii i wodach międzynarodowych podobszaru ICES X oraz w wodach Unii obszarów CECAF 34.1.1, 34.1.2 oraz 34.2 pozostaje bez uszczerbku dla zasady względnej stabilności w odniesieniu do rekinów głębokowodnych w tych obszarach.

(13)

Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 847/96 (4) należy zidentyfikować zasoby, które są przedmiotem różnych środków, o których mowa w tym rozporządzeniu. TAC przezornościowe należy stosować w odniesieniu do stad, dla których nie istnieje ocena naukowa dotycząca uprawnień do połowów, w szczególności w odniesieniu do roku, w którym TAC mają być wyznaczone; we wszystkich innych przypadkach powinno się stosować TAC analityczne. W świetle opinii ICES i STECF w przypadku stad głębokowodnych, dla których nie jest dostępna ocena naukowa odpowiednich uprawnień do połowów, należy zastosować TAC przezornościowe.

(14)

Zgodnie z art. 3 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 847/96 w dniu 15 września 2016 r. Portugalia złożyła skierowany do Komisji wniosek o zwiększenie TAC dla sardeli europejskiej na 2016 r. w podobszarach ICES IX i X oraz wodach Unii CECAF 34.1.1 do 15 000 ton. W opinii z dnia 21 października 2016 r. ICES potwierdziła wyjątkowo dobry stan tego stada sardeli europejskiej oraz fakt, że połowy wielkości 15 000 ton w 2016 r. można uznać za zrównoważone. Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie Rady (UE) 2016/72 (5).

(15)

Uprawnienia do połowów sardeli europejskiej w podobszarach ICES IX i X oraz w wodach Unii CECAF 34.1.1 przewidziane w rozporządzeniu (UE) 2016/72 mają zastosowanie od dnia 1 stycznia 2016 r. Przepisy zmieniające zawarte w niniejszym rozporządzeniu również powinny mieć zastosowanie od tej daty. Takie stosowanie z mocą wsteczną nie narusza zasad pewności prawa ani ochrony uzasadnionych oczekiwań, ponieważ odnośne uprawnienia do połowów zostały zwiększone w porównaniu z uprawnieniami określonymi w rozporządzeniu (UE) 2016/72.

(16)

Aby uniknąć zakłócenia działalności połowowej oraz zapewnić rybakom unijnym środki utrzymania, niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane od dnia 1 stycznia 2017 r. W związku z pilnym charakterem niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie natychmiast po jego opublikowaniu,

a)

„unijny statek rybacki” oznacza statek rybacki pływający pod banderą państwa członkowskiego i zarejestrowany w Unii;

b)

„wody Unii” oznaczają wody podlegające suwerenności lub jurysdykcji państw członkowskich, z wyjątkiem wód sąsiadujących z terytoriami wymienionymi w załączniku II do Traktatu;

c)

„całkowity dopuszczalny połów” (TAC) oznacza ilość, którą można odłowić i wyładować co roku z każdego ze stad ryb;

d)

„kwota” oznacza część TAC przydzieloną Unii lub państwu członkowskiemu;

e)

„wody międzynarodowe” oznaczają wody niepodlegające suwerenności lub jurysdykcji żadnego z państw.

a)

obszary ICES (Międzynarodowej Rady Badań Morza) oznaczają obszary geograficzne określone w załączniku III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 218/2009 (6);

b)

obszary CECAF (Komitetu ds. Rybołówstwa na Środkowym i Wschodnim Atlantyku) oznaczają obszary geograficzne określone w załączniku II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2009 (7).

a)

wymian dokonywanych na podstawie art. 16 ust. 8 rozporządzenia (UE) nr 1380/2013;

b)

odliczeń i ponownych przydziałów dokonywanych na podstawie art. 37 rozporządzenia Rady (WE) nr 1224/2009 (8);

c)

ponownych przydziałów dokonywanych na podstawie art. 10 ust. 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 1006/2008 (9);

d)

dodatkowych wyładunków dozwolonych na podstawie art. 3 rozporządzenia (WE) nr 847/96;

e)

ilości zatrzymanych zgodnie z art. 4 rozporządzenia (WE) nr 847/96;

f)

odliczeń dokonywanych na podstawie art. 105 i 107 rozporządzenia (WE) nr 1224/2009.

17.12.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 344/46

(1)

Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 531/2012 dostawcy usług roamingu nie powinni pobierać żadnych dopłat do krajowych cen detalicznych od klientów korzystających z roamingu w którymkolwiek państwie członkowskim za jakiekolwiek wykonane lub odebrane połączenie realizowane w roamingu regulowanym, wiadomości SMS wysłane w roamingu regulowanym lub jakąkolwiek usługę transmisji danych w roamingu regulowanym, w tym wiadomości MMS, w ramach „polityki uczciwego korzystania”. Przepis ten będzie miał zastosowanie od dnia 15 czerwca 2017 r. pod warunkiem że przed tą datą rozpocznie się stosowanie aktu ustawodawczego przyjętego na podstawie wniosku dotyczącego rynku hurtowych usług roamingowych, o którym to akcie mowa jest w art. 19 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 531/2012.

(2)

Rozporządzenie (UE) nr 531/2012 przewiduje, że w szczególnych i wyjątkowych okolicznościach dostawca usług roamingu może zwrócić się do krajowego organu regulacyjnego o zezwolenie na stosowanie wobec swoich klientów korzystających z roamingu dodatkowych opłat. Każdy wniosek o udzielenie zezwolenia musi zawierać wszystkie informacje niezbędne do wykazania, że bez dodatkowych opłat z tytułu detalicznych usług roamingu dostawca nie jest w stanie odzyskać wartości kosztów świadczenia detalicznych usług roamingu regulowanego, co podważa zrównoważony charakter modelu opłat krajowych.

(3)

W celu zapewnienia spójnego stosowania w całej Unii polityki mającej na celu zapobieganie niewłaściwemu lub niestandardowemu korzystaniu z usług roamingowych („polityka uczciwego korzystania”) i zezwoleń na stosowanie dodatkowych opłat należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące stosowania polityki uczciwego korzystania, metody oceny zrównoważonego charakteru zniesienia dodatkowych opłat z tytułu detalicznych usług roamingu i wniosku, jaki ma obowiązek złożyć dostawca usług roamingu na potrzeby tej oceny.

(4)

Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 531/2012 polityka uczciwego korzystania ma na celu zapobieganie niewłaściwemu lub niestandardowemu korzystaniu przez klientów z detalicznych usług roamingu świadczonych po mających zastosowanie stawkach krajowych, np. korzystaniu z takich usług w celach innych niż okresowe podróże, np. stałemu korzystaniu z takich usług. Środki wykonawcze powinny zapewnić, by możliwość stosowania w tym celu polityki uczciwego korzystania z roamingu nie była wykorzystywana przez dostawców usług roamingu w innych celach, na szkodę klientów korzystających z roamingu podczas wszelkiego typu okresowych podróży.

(5)

W sytuacji zniesienia dodatkowych opłat z tytułu detalicznych usług roamingu w Unii stosuje się te same warunki taryfowe za korzystanie z usług telefonii komórkowej w roamingu międzynarodowym w Unii, jak i w kraju klienta (tj. w kraju, gdzie została zawarta umowa na abonament łączności ruchomej). Rozporządzenie (UE) nr 531/2012 ma na celu wyeliminowanie rozbieżności pomiędzy cenami krajowymi a cenami stosowanymi w roamingu podczas okresowych podróży w Unii, prowadząc do urzeczywistnienia roamingu po cenach usług krajowych. Jednakże nie ma ono umożliwić stałego roamingu w całej Unii, tj. sytuacji, w której w celu stałego korzystania z usług roamingu w państwie członkowskim, w którym stosowane są wyższe ceny krajowych usług łączności ruchomej, klient kupuje usługi od podmiotów prowadzących działalność w państwach członkowskich, w których ceny krajowych usług łączności ruchomej są niższe, a w których nie zamieszkuje on na stałe i z którymi nie ma żadnych innych powiązań wiążących się z częstą obecnością na ich terytorium przez dłuższy czas.

(6)

Stałe korzystanie z detalicznych usług roamingu regulowanego po mających zastosowanie stawkach krajowych w celach innych niż okresowe podróże mogłoby zakłócać warunki konkurencji, wywierać presję wzrostową na ceny krajowe i zagrażać zachętom inwestycyjnym zarówno na rynkach macierzystych, jak i odwiedzanych. Na rynkach odwiedzanych operatorzy sieci odwiedzanych musieliby bezpośrednio konkurować z krajowymi usługodawcami innych państw członkowskich, w których ceny, koszty, warunki regulacyjne i warunki konkurencji mogą się istotnie różnić, przy czym miałoby to miejsce na podstawie hurtowych warunków roamingu ustalonych na poziomie zbliżonym do poziomu kosztów wyłącznie w celu ułatwienia roamingu okresowego. Dla operatora sieci macierzystej stałe stosowanie krajowych stawek w roamingu może prowadzić do odmowy lub ograniczenia hurtowych usług roamingu przez operatorów sieci odwiedzanej lub udostępniania ograniczonych pul krajowych przez operatora sieci macierzystej lub zastosowania wyższych cen krajowych, co może mieć znaczny wpływ na zdolność operatora macierzystego do obsługi klientów krajowych zarówno w kraju, jak i za granicą.

(7)

Należy ustanowić przepisy wykonawcze na podstawie jasnych i powszechnie obowiązujących zasad, które byłyby w stanie objąć swoim zakresem liczne i zróżnicowane modele okresowych podróży klientów korzystających z roamingu, w celu zapewnienia, by polityka uczciwego korzystania nie stanowiła bariery dla pełnego korzystania z roamingu po cenach usług krajowych. W celu zapewnienia wdrożenia polityki uczciwego korzystania przez dostawcę usług roamingu za klienta okresowo podróżującego za granicę na terytorium Unii zwykle uznaje się klienta, który zamieszkuje państwo członkowskie dostawcy usług roamingu lub posiada stabilne związki z tym państwem wiążące się z częstą obecnością na jego terytorium przez dłuższy czas i korzysta z detalicznych usług roamingu regulowanego w innym państwie członkowskim.

(8)

Rozporządzenie (UE) nr 531/2012 stanowi, że polityka uczciwego korzystania powinna umożliwić klientom dostawcy usług roamingu korzystanie z pul detalicznych usług roamingu regulowanego po stawce obowiązującej w przypadku krajowych usług detalicznych, która odpowiada ich krajowym planom taryfowym.

(9)

Niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla możliwości oferowania przez dostawców usług roamingu i rozmyślnego wyboru przez klientów alternatywnej taryfy roamingowej, zgodnie z art. 6e ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 531/2012, która może obejmować umowne warunki korzystania wykraczające poza politykę uczciwego korzystania ustanowioną zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

(10)

W celu zapewnienia, że detaliczne usługi roamingu nie są przedmiotem niewłaściwego lub niestandardowego korzystania niezwiązanego z okresowymi podróżami poza państwo członkowskie zamieszkałe przez klienta lub z którym klient ma powiązania wiążące się z częstą obecnością na jego terytorium przez dłuższy czas, dostawcy usług roamingu mogą potrzebować dowodu faktycznego miejsca zamieszkania swoich klientów korzystających z roamingu lub istnienia takich powiązań. Uwzględniając formy dowodów zwyczajowych w poszczególnych państwach członkowskich oraz postrzegany poziom ryzyka niewłaściwego lub niestandardowego korzystania, dostawca usług roamingu powinien być w stanie sprecyzować rodzaj rozsądnego wymagalnego dowodu miejsca zamieszkania, pod nadzorem krajowego organu regulacyjnego co do proporcjonalności ogólnego obciążenia w zakresie dokumentacji i jego adekwatności w kontekście krajowym. Takie dowody, w odniesieniu do poszczególnych użytkowników, mogą obejmować oświadczenie klienta, przedstawienie ważnego dokumentu potwierdzającego jego państwo członkowskie zamieszkania, adres pocztowy lub adres na fakturze wystawionej klientowi za inne usługi świadczone w państwie członkowskim dostawcy usług roamingu, zaświadczenie instytucji szkolnictwa wyższego o uczęszczaniu na zajęcia w pełnym wymiarze godzin, dowód wpisu na lokalne listy wyborcze lub dowód płatności podatków lokalnych i podatku pogłównego. W przypadku klientów biznesowych taki dowód może obejmować dokumentację dotyczącą miejsca uzyskania zdolności prawnej przedsiębiorstwa lub siedziby podmiotu, miejsca faktycznego wykonywania głównej działalności gospodarczej lub głównego miejsca, w którym pracownicy posiadający daną kartę SIM pełnią swoje obowiązki. Stałe powiązania z danym państwem członkowskim wiążące się z częstą obecnością na jego terytorium przez dłuższy czas mogą wypływać z trwałego stosunku pracy w pełnym wymiarze godzin, włączając pracę pracowników przygranicznych, trwałych stosunków umownych wiążących się z podobnym stopniem fizycznej obecności osoby prowadzącej własną działalność, uczestnictwa w zajęciach w instytucjach szkolnictwa wyższego w pełnym wymiarze godzin lub z innych sytuacji, np. sytuacji pracowników delegowanych lub emerytów, gdy wymagają one analogicznego stopnia obecności na danym terytorium.

(11)

Po zawarciu danej umowy dostawcy usług roamingu powinni ściśle ograniczyć liczbę wniosków o przedłożenie dowodów potwierdzających stałe miejsce zamieszkania lub inne stałe powiązania wiążące się z częstą obecnością na terytorium danego państwa przez dłuższy czas do okoliczności, w których dane, które muszą być gromadzone do celów rozliczeniowych, pozwalają podejrzewać niewłaściwe lub niestandardowe korzystanie niezwiązane z okresowymi podróżami. Wymagane dowody powinny ograniczać się do tego, co jest bezwzględnie niezbędne i proporcjonalne w celu potwierdzenia związków klienta z państwem członkowskim będącym dostawcą usług roamingu. Nie należy nakładać na klientów żadnych wymogów w zakresie dokumentacji w celu oceny zgodności z polityką uczciwego korzystania, gdy nie ma ku temu żadnych podstaw. Przede wszystkim nie należy nakładać wymogu okresowego składania takiej dokumentacji niezwiązanego z oceną ryzyka prawdopodobieństwa wystąpienia niewłaściwego lub niestandardowego korzystania.

(12)

Aby umożliwić klientom korzystanie z pul detalicznych usług roamingu regulowanego po mającej zastosowanie krajowej cenie detalicznej odpowiadającej ich krajowym planom taryfowym, dostawca usług roamingu zasadniczo nie powinien nakładać w przypadku okresowej podróży klienta w ramach terytorium Unii limitów na pule usług łączności ruchomej udostępniane klientowi korzystającemu z usług roamingu, poza limitem krajowym. Takie limity krajowe powinny obejmować mającą zastosowanie politykę uczciwego korzystania w odniesieniu do krajowego korzystania z planu taryfowego.

(13)

W przypadku niektórych krajowych planów taryfowych, opisanych dalej jako otwarte pakiety danych, zużycie danych może być nieograniczone lub może podlegać pulom danych po niskiej wewnętrznej krajowej cenie jednostkowej odpowiadającej maksymalnej hurtowej opłacie za usługi w roamingu regulowanym, o której mowa w art. 12 rozporządzenia (UE) nr 531/2012. Wobec braku nadzwyczajnych środków ochronnych pul w ramach takich otwartych pakietów danych, takie plany taryfowe, częściej niż inne plany taryfowe, mogą być przedmiotem zorganizowanej odsprzedaży na rzecz osób, które nie zamieszkują państwa członkowskiego dostawcy usług roamingu i nie posiadają stabilnych związków z tym państwem wiążących się z częstą obecnością na jego terytorium przez dłuższy czas. Ponadto takie niewłaściwe lub niestandardowe korzystanie z otwartych pakietów danych w roamingu może doprowadzić do zaniku takich planów taryfowych na rynkach krajowych lub ograniczenia roamingu w ramach takich planów taryfowych ze szkodą dla użytkowników krajowych oraz w sprzeczności z celem rozporządzenia (UE) nr 531/2012. Ryzyko to jest znacznie mniejsze w przypadku połączeń głosowych i usług SMS, ponieważ usługi te podlegają większym ograniczeniom fizycznym i czasowym, a rzeczywiste schematy korzystania w ostatnich latach wykazują tendencję stabilną lub malejącą. Pozostaje to bez uszczerbku dla prawa operatorów do podejmowania środków w celu zwalczania wysoce nietypowych sposobów korzystania z połączeń głosowych i usług SMS w roamingu wynikających z nielegalnej działalności. Mimo że konieczne jest zapewnienie dodatkowych środków ochrony przed takim zwiększonym ryzykiem niewłaściwego korzystania z detalicznych usług transmisji danych w roamingu regulowanym po mającej zastosowanie krajowej cenie detalicznej w ramach otwartych pakietów danych, podczas okresowych podróży po terytorium Unii klient krajowy powinien mieć jednak możliwość korzystania z detalicznych pul takich usług równych dwukrotności pul, które można kupić po hurtowej cenie danych w roamingu za kwotę równą całkowitej krajowej cenie detalicznej bez podatku VAT komponentu usług łączności ruchomej w krajowym planie taryfowym dla całego przedmiotowego okresu fakturowania. Oznacza to pulę, która jest spójna z krajowym planem taryfowym, ponieważ dostosowuje się do krajowej ceny detalicznej danego planu taryfowego, i dlatego może być stosowana w przypadku otwartych pakietów danych, również w pakiecie z innymi detalicznymi usługami łączności ruchomej. Stosowanie mnożnika wynoszącego dwa w odpowiedni sposób odzwierciedla fakt, że operatorzy często negocjują hurtowe ceny za transmisję danych w roamingu poniżej mających zastosowanie pułapów oraz że klienci często nie wyczerpują limitu danych określonego w ich planie taryfowym. W tym kontekście przejrzystość w stosunku do klientów zostanie zapewniona poprzez zgodność z przepisami rozporządzenia (UE) nr 531/2012, według których dostawca usług roamingu wysyła klientowi powiadomienie, gdy mająca zastosowanie pula uczciwego korzystania z usług transmisji danych w roamingu regulowanym zostanie w pełni wykorzystana, informujące o dodatkowych opłatach za dalsze korzystanie z usług transmisji danych w roamingu regulowanym przez klienta korzystającego z roamingu.

(14)

Aby uniknąć ryzyka wykorzystywania abonamentów na zasadzie przedpłaty, które nie wiążą się z długoterminowym zobowiązaniem, wyłącznie do stałego korzystania z roamingu, dostawca usług roamingu powinien mieć prawo, alternatywnie do wymogu przedstawienia dowodu miejsca zamieszkania lub stabilnych związków wiążących się z częstą obecnością przez dłuższy czas na terytorium państwa członkowskiego tego dostawcy usług roamingu, do ograniczania wykorzystywania detalicznych usług transmisji danych w roamingu regulowanym po mającej zastosowanie krajowej cenie detalicznej z przedpłatą abonamentową do pul, które można kupić po hurtowej cenie danych w roamingu za pozostałą kwotę bez podatku VAT dostępną w tym abonamencie na zasadzie przedpłaty podczas korzystania z roamingu.

(15)

Dostawca usług roamingu powinien mieć możliwość podejmowania środków mających na celu wykrycie przypadków niewłaściwego lub niestandardowego korzystania z detalicznych usług roamingu regulowanego po cenach krajowych do celów innych niż okresowe podróże oraz zapobiegania tym praktykom. Jednocześnie klienci korzystający z roamingu powinni być chronieni przed wszelkimi środkami, które w jakikolwiek sposób mogą wpływać na ich zdolność do korzystania z detalicznych usług roamingu regulowanego po cenach krajowych podczas okresowych podróży zagranicznych w Unii. Środki mające na celu wykrywanie niewłaściwego lub niestandardowego korzystania z detalicznych usług roamingu regulowanego po cenach krajowych i zapobieganie tym praktykom powinny być proste i przejrzyste oraz powinny zminimalizować obciążenia administracyjne klientów korzystających z roamingu, a także nadmierne i niepotrzebne ostrzeżenia. Zgodnie z wymogiem miejsca pobytu lub stabilnych związków wiążących się z częstą obecnością przez dłuższy czas na terytorium państwa dostawcy usług roamingu wskaźniki potwierdzające prawdopodobieństwo niewłaściwego lub niestandardowego korzystania z usług powinny być oparte na obiektywnych wskaźnikach powiązanych ze schematami ruchu wykazującymi brak przeważającej obecności klienta w kraju dostawcy usług roamingu lub głównie krajowego wykorzystywania mobilnych usług krajowych. Zgodnie z definicją takie obiektywne wskaźniki powinno określać się na przestrzeni pewnego okresu. Taki okres czasu powinien być wystarczająco długi (co najmniej cztery miesiące), aby umożliwić klientom korzystającym z roamingu korzystanie z detalicznych usług roamingu po cenach krajowych podczas przewidywanych form okresowych podróży w Unii. Niezamierzone korzystanie z roamingu w rejonach przygranicznych nie powinno negatywnie wpływać na wskaźniki obecności w państwie dostawcy roamingu. W tym względzie zarówno sytuacja osób, które korzystają z usług roamingu w sposób niezamierzony, jak i pracowników przygranicznych powinna być brana pod uwagę poprzez uznanie, że zalogowanie się do sieci dostawcy usług roamingu w dowolnym momencie w danym dniu oznacza dzień obecności w kraju do celów stosowania obiektywnych wskaźników. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 531/2012 dostawcy usług roamingu powinni również zapewniać klientom odpowiednie informacje w celu umożliwienia im czynnego unikania przypadków niezamierzonego korzystania z roamingu. Obecność i zużycie danych poza Unią nie powinny wpływać negatywnie na zdolność klienta korzystającego z roamingu do korzystania z usług roamingu w Unii po cenach krajowych, ponieważ nie można ich uznać za wskaźniki ryzyka, że klient korzysta z roamingu po mającej zastosowanie krajowej cenie detalicznej w państwie członkowskim dostawcy usług roamingu w celach innych niż okresowe podróże w Unii. W tym względzie tego rodzaju obecność i zużycie powinny być uznawane za krajowe do celów stosowania obiektywnych wskaźników. Dostawca usług roamingu może również polegać na innych wyraźnych dowodach niewłaściwego lub niestandardowego korzystania z detalicznych usług roamingu regulowanego po cenach krajowych, takich jak rzadkie korzystanie z abonamentu w państwie członkowskim dostawcy usług roamingu, ale korzystanie z niego zazwyczaj w roamingu, albo korzystanie kolejno z kilku abonamentów przez tego samego klienta w ramach roamingu.

(16)

Zgodnie z przepisami rozporządzenia (UE) nr 531/2012 dotyczącymi zachowania przejrzystości w korzystaniu z usług roamingu oraz zgodnie z przepisami dotyczącymi umów w sektorze łączności elektronicznej należy w sposób jasny poinformować klientów o treści klauzul umownych przewidujących politykę uczciwego korzystania przed ich wejściem w życie. Polityka uczciwego korzystania wdrożona przez dostawcę usług roamingu zgodnie z niniejszym rozporządzeniem powinna być zgłoszona przez dostawcę usług roamingu do krajowego organu regulacyjnego.

(17)

Przetwarzanie danych o ruchu i lokalizacji podlega przepisom dyrektywy 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (2). W szczególności art. 6 umożliwia dostawcy usług roamingu przetwarzanie danych o ruchu niezbędnych do celów naliczania opłat i rozliczeń międzyoperatorskich. Zastosowanie przez dostawcę usług roamingu środków mających na celu wykrywanie przypadków niewłaściwego lub niestandardowego korzystania z detalicznych usług roamingu regulowanego po cenach krajowych i zapobieganie takim praktykom nie powinno prowadzić do gromadzenia i zautomatyzowanego przetwarzania danych dotyczących klienta umożliwiających jego identyfikację, w tym danych o ruchu i lokalizacji, które są niezwiązane i nieproporcjonalne dla celów wykrywania niewłaściwego lub niestandardowego korzystania i zapobiegania takim praktykom.

(18)

Przede wszystkim dostawca usług roamingu powinien mieć możliwość wykrywania i zapobiegania sytuacji, w której, z naruszeniem warunków umowy na poziomie hurtowym lub detalicznym, osoby trzecie korzystają z usług roamingu po cenach krajowych przy arbitrażu cenowym w celu uzyskania korzyści gospodarczej poprzez sprzedaż na rzecz klientów, którzy nie zamieszkują państwa członkowskiego dostawcy roamingu i nie posiadają z nim innych stabilnych związków. W przypadku gdy operator dowiedzie, na podstawie obiektywnych i uzasadnionych środków dowodowych, regularnej aktywności o charakterze nadużycia, powinien on powiadomić krajowy organ regulacyjny o dowodach na regularne nadużycie oraz środkach podjętych w celu zapewnienia zgodności ze wszystkimi warunkami umowy, nie później niż w momencie zastosowania tych środków.

(19)

W szczególnych przypadkach, jeżeli operator posiada potwierdzone dowody świadczące o prawdopodobieństwie niewłaściwego lub niestandardowego schematu korzystania przez danego klienta z detalicznych usług roamingu regulowanego po cenach krajowych do celów innych niż okresowe podróże, pomimo dowodu w postaci dokumentu potwierdzającego miejsce zamieszkania lub istnienie innych stabilnych powiązań dostarczonego przez klienta, operator powinien wpierw zawiadomić klienta o ryzyku uruchomienia dodatkowych opłat w roamingu. Obiektywne kryteria, które miałyby służyć jako wskaźniki potwierdzające prawdopodobieństwo niewłaściwego lub niestandardowego korzystania, powinny być z góry określone w umowie.

(20)

Możliwość stosowania dodatkowych opłat przez dostawcę usług roamingu pozostaje bez uszczerbku dla jakichkolwiek proporcjonalnych środków, które można podjąć zgodnie z prawem krajowym i z przepisami prawa unijnego – w celu zapewnienia przestrzegania wszystkich warunków umowy – w przypadku gdy klient dostarczył nieprawdziwe informacje.

(21)

Dostawcy usług roamingu stosujący politykę uczciwego korzystania powinni wprowadzić przejrzyste, proste i efektywne procedury rozpatrywania skarg klientów dotyczących stosowania tej polityki. Zgodnie z art. 17 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 531/2012 klienci korzystający z roamingu powinni w każdym przypadku mieć dostęp do właściwego organu pozasądowego rozstrzygania sporów, który sprawiedliwie i szybko rozstrzygnie nierozwiązane spory pomiędzy klientami a dostawcami usług roamingu wynikające ze stosowania polityki uczciwego korzystania, zgodnie z art. 34 dyrektywy 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (3), zmienionej dyrektywą dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/136/WE (4).

(22)

Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 531/2012 krajowe organy regulacyjne muszą ściśle monitorować i nadzorować stosowanie polityki uczciwego korzystania w celu zapewnienia, że żadna polityka uczciwego korzystania wprowadzona przez dostawców krajowych nie zmniejsza dostępności korzystania z usług roamingu po cenach krajowych. Jeżeli krajowy organ regulacyjny uzna, że doszło do naruszenia zobowiązań wynikających z rozporządzenia w sprawie roamingu, jest on uprawniony do żądania natychmiastowego zaprzestania takiego naruszenia.

(23)

Niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla praw i zobowiązań istniejących na mocy prawa Unii lub prawa krajowego zgodnego z prawem Unii. Dotyczy to w szczególności prawa użytkowników końcowych do korzystania z ruchomych sieci łączności elektronicznej i usług w dowolnym państwie członkowskim, bez względu na narodowość lub miejsce zamieszkania w Unii, wszelkich przepisów krajowych wymagających dowodu tożsamości lub innych dokumentów poświadczających w celu uzyskania karty SIM lub wykupienia dostępu do sieci lub usług w inny sposób, wszelkich krajowych środków dotyczących ciągłości świadczenia usług lub środków przedpłaconych w przypadku danego numeru lub karty SIM oraz prawa dostawców usług łączności elektronicznej do stosowania odpowiednich środków zgodnie z prawem krajowym w celu przeciwdziałania nadużyciom.

(24)

Ponieważ schemat korzystania z usług roamingu zmienia się w ciągu roku, wnioski o zezwolenie na stosowanie dodatkowych opłat w roamingu przez dostawcę usług roamingu zgodnie z art. 6c ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 531/2012 w celu zapewnienia zrównoważonego charakteru modelu opłat krajowych powinny być oceniane na podstawie danych o ruchu obejmujących co najmniej 12 miesięcy. Aby obliczyć wielkość ruchu w ciągu roku, dostawca usług roamingu powinien mieć możliwość korzystania z prognoz ruchu. Prognozy te powinny opierać się na rzeczywistych danych, takich jak dane dotyczące rzeczywistego zużycia danych w roamingu, ekstrapolacje stosunku rzeczywistego zużycia krajowego do zużycia w roamingu, ekstrapolacje stosunku rzeczywistego zużycia w roamingu przez istotną podgrupę klientów korzystających z planów taryfowych usług roamingu po cenach krajowych do zużycia przez wszystkich klientów korzystających z roamingu na zasadach usług roamingu po cenach krajowych, zgodnie z art. 6a rozporządzenia (UE) nr 531/2012. Podczas oceniania wniosków różnych wnioskodawców o udzielenie odstępstwa w celu zachowania zrównoważonego charakteru modelu opłat, krajowe organy regulacyjne powinny zapewnić, aby założenia przyjęte przez każdego z nich w celu określenia prognozowanych pul były spójne, po uwzględnieniu istotnych różnic w pozycjach rynkowych i bazach klientów.

(25)

Dane dotyczące kosztów i przychodów na poparcie wniosku o zezwolenie na stosowanie dodatkowych opłat w roamingu złożonego przez dostawcę usług roamingu zgodnie z art. 6c ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 531/2012 w celu zapewnienia zrównoważonego charakteru modelu opłat krajowych powinny opierać się na sprawozdaniach finansowych, które mogą być dostosowane do prognoz wielkości ruchu. Odchylenia od założeń dotyczących kosztów opierających się na sprawozdaniach finansowych powinny być dozwolone wyłącznie po przedstawieniu dowodu zobowiązań finansowych podjętych już w momencie składania wniosku.

(26)

Należy opracować zharmonizowaną metodę określania przychodów ze świadczenia detalicznych usług roamingu regulowanego oraz kosztów z myślą o zapewnieniu jednolitej oceny wniosków o zezwolenie na stosowanie dodatkowych opłat złożonych przez dostawcę usług roamingu zgodnie z art. 6c ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 531/2012 w celu zapewnienia zrównoważonego charakteru modelu opłat krajowych.

(27)

Świadczenie detalicznych usług roamingu regulowanego obejmuje dwie ogólne kategorie kosztów: koszt zakupu hurtowego dostępu do usług roamingu w sieciach odwiedzanych w niezbilansowanym ruchu oraz inne koszty związane z roamingiem. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 531/2012 koszt zakupu hurtowego dostępu do usług roamingu w sieci odwiedzanej w niezbilansowanym ruchu jest uwzględniony w rzeczywistych hurtowych opłatach roamingowych stosowanych wobec nadwyżki w ilości danych wychodzących w roamingu od danego dostawcy usług roamingu w stosunku do ilości danych przychodzących w roamingu u tego dostawcy. W przypadku dostawców usług roamingu, którzy, na poziomie krajowym, dokonują hurtowego zakupu dostępu od innego dostawcy usług roamingu (np. wirtualni operatorzy sieci komórkowych), koszt hurtowego dostępu do usług roamingu może być wyższy niż w przypadku dostawców, od których dostęp zakupują, gdy operator krajowej sieci macierzystej nakłada na dostawcę usług roamingu kupującego hurtowy dostęp krajowy wyższą cenę za hurtowy dostęp do usług roamingu niż cena, jaką uzyskał dla siebie u operatorów sieci odwiedzanych, lub cena uzyskana u tych operatorów za świadczenie usług powiązanych. Tak wysoki koszt hurtowego dostępu do usług roamingu może sprawić, że dostawcy usług roamingu, dokonujący zakupu hurtowego dostępu krajowego, będą częściej starać się o zezwolenie na stosowanie dodatkowej opłaty roamingowej, a krajowe organy regulacyjne powinny należycie uwzględniać ten aspekt podczas oceniania takich wniosków.

(28)

Pozostałe koszty związane z roamingiem za świadczenie detalicznych usług roamingu regulowanego są wspólne dla świadczenia usług roamingu w Unii oraz w krajach spoza Unii, a niektóre są również wspólne dla hurtowych i detalicznych usług roamingu. Do celów wystąpienia z wnioskiem o zezwolenie na stosowanie dodatkowych opłat w roamingu przez dostawcę usług roamingu zgodnie z art. 6c ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 531/2012 w celu zapewnienia zrównoważonego charakteru modelu opłat krajowych wspólne koszty powinny zostać alokowane na świadczenie detalicznych usług roamingu w Unii oraz, w przypadku kosztów wspólnych dla detalicznych i hurtowych usług roamingu, zgodnie z ogólnym stosunkiem przychodów z ruchu przychodzącego i wychodzącego w roamingu.

(29)

Koszty świadczenia detalicznych usług roamingu regulowanego mogłyby również być obliczane z uwzględnieniem części łącznych i wspólnych kosztów poniesionych na świadczenie detalicznych usług łączności ruchomej ogółem, pod warunkiem że kalkulacja odzwierciedlałaby stosunek zastosowany przy alokacji przychodów ze świadczenia wszystkich pozostałych detalicznych usług łączności ruchomej na takie usługi.

(30)

Przy określaniu przychodów ze świadczenia detalicznych usług roamingu regulowanego wniosek o zezwolenie na stosowanie dodatkowych opłat w roamingu przez dostawcę usług roamingu zgodnie z art. 6c ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 531/2012 w celu zapewnienia zrównoważonego charakteru modelu opłat krajowych powinien uwzględniać całość przychodów detalicznych zafakturowanych bezpośrednio za świadczenie detalicznych usług łączności ruchomej w odwiedzanym państwie członkowskim, np. przychody za ruch wykraczający poza pule w ramach polityki uczciwego korzystania lub za alternatywne usługi roamingu regulowanego, jak również wszelkie inne opłaty jednostkowe lub inne płatności wynikające z korzystania z detalicznych usług łączności ruchomej w odwiedzanym państwie członkowskim.