24.4.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 122/1

(1)

Solidarność jest podstawową wartością Unii; istnieje możliwość dalszego rozwoju środków okazywania przez obywateli Unii solidarności z ludnością w państwach trzecich podatną na zagrożenia lub dotkniętą klęskami żywiołowymi lub sytuacjami kryzysowymi spowodowanymi przez człowieka. Ponadto Unia jako całość jest największym darczyńcą pomocy humanitarnej, udzielając niemal 50 % światowej pomocy humanitarnej.

(2)

Wolontariat stanowi konkretny i widoczny wyraz solidarności umożliwiający jednostkom dzielenie się wiedzą, umiejętnościami i czasem w służbie innym ludziom, bez motywacji finansowej.

(3)

Należy dalej umacniać solidarność z ofiarami kryzysów i katastrof w państwach trzecich, a także szerzyć wśród obywateli Unii wiedzę na temat pomocy humanitarnej oraz wolontariatu w ogóle i zwiększać ich widoczność.

(4)

Unijna koncepcja pomocy humanitarnej, w tym wspólny cel, zasady i dobre praktyki oraz wspólne ramy dla dostarczania pomocy humanitarnej Unii, zostały przedstawione we wspólnym oświadczeniu Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej zatytułowanym „Konsensus europejski w sprawie pomocy humanitarnej” (2). Podkreślono w nim zdecydowane zobowiązanie Unii do podejścia zgodnego z potrzebami oraz do utrzymania i promowania podstawowych zasad humanitarnych, tj. humanitaryzmu, neutralności, bezstronności i niezależności. Działania Europejskiego Ochotniczego Korpusu Pomocy Humanitarnej (zwanego dalej „inicjatywą »Wolontariusze pomocy UE«”) powinny być realizowane zgodnie z Konsensusem europejskim w sprawie pomocy humanitarnej.

(5)

Unia udziela pomocy humanitarnej w sytuacjach, gdy w użyciu mogą być inne instrumenty związane ze współpracą na rzecz rozwoju, zarządzaniem kryzysowym i ochroną ludności. Inicjatywa „Wolontariusze pomocy UE” powinna działać w sposób spójny z odnośnymi strategiami i instrumentami Unii, uzupełniać je i unikać powielania działań, zwłaszcza w odniesieniu do unijnej polityki pomocy humanitarnej, polityki współpracy na rzecz rozwoju oraz Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności ustanowionego w decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/UE (3), Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego ustanowionego w tej decyzji, a także Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) oraz delegatur UE w celu koordynacji reakcji Unii na kryzysy humanitarne w państwach trzecich.

(6)

Inicjatywa „Wolontariusze pomocy UE” powinna wspierać wysiłki zmierzające do zwiększenia zdolności Unii do udzielania pomocy humanitarnej odpowiadającej potrzebom oraz do rozwijania zdolności i odporności społeczności podatnych na zagrożenia lub dotkniętych klęskami w państwach trzecich. Ponadto istotne jest wspieranie współpracy z odnośnymi organizacjami międzynarodowymi i innymi partnerami w dziedzinie pomocy humanitarnej oraz z podmiotami lokalnymi i regionalnymi. Współpracę tę należy prowadzić zgodnie z działaniami podejmowanymi przez Organizację Narodów Zjednoczonych, tak aby wspierać kluczową rolę ogólnego koordynatora, jaką pełni Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (UN-OCHA).

(7)

Na przestrzeni ostatnich lat znacznie wzrosła liczba, zakres i złożoność kryzysów humanitarnych na całym świecie, zarówno związanych z katastrofami spowodowanymi przez człowieka, jak i klęskami żywiołowymi, a tendencja ta prawdopodobnie utrzyma się, co prowadzi do wzrostu zapotrzebowania na organizacje humanitarne, które mogą zapewnić natychmiastowe, efektywne, skuteczne i spójne reagowanie oraz wsparcie społeczności lokalnych w państwach trzecich, tak aby zmniejszyć ich podatność na zagrożenia i wzmocnić ich odporność na klęski żywiołowe.

(8)

Wolontariusze mogą przyczynić się do zwiększenia zdolności Unii do udzielania pomocy humanitarnej odpowiadającej potrzebom i opartej na zasadach oraz do zwiększenia skuteczności sektora pomocy humanitarnej, pod warunkiem że zostali oni odpowiednio wyselekcjonowani, przeszkoleni i przygotowani do oddelegowania, tak aby zagwarantować, że posiadają oni niezbędne umiejętności i kompetencje, by móc w najbardziej efektywny sposób nieść pomoc potrzebującym, oraz że mogą liczyć na wystarczające wsparcie i nadzór na miejscu.

(9)

W Europie i na świecie realizowane są programy dla wolontariuszy, w których kładzie się nacisk na oddelegowanie wolontariuszy do państw trzecich. Są to często programy krajowe, które skupiają się głównie lub wyłącznie na projektach na rzecz rozwoju. W ramach inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE” należy zatem zapewnić wartość dodaną poprzez umożliwianie wolontariuszom wnoszenia wspólnego wkładu w akcje pomocy humanitarnej, tym samym promując aktywne obywatelstwo europejskie. Inicjatywa „Wolontariusze pomocy UE” może także przynieść wartość dodaną poprzez ożywienie współpracy międzynarodowej organizacji uczestniczących we wdrażaniu działań podejmowanych w ramach inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE”, doprowadzając tym samym do pogłębienia stosunków międzynarodowych, wykreowania pozytywnego wizerunku Unii na świecie oraz zwiększenia zainteresowania ogólnoeuropejskimi projektami humanitarnymi.

(10)

Inicjatywa „Wolontariusze pomocy UE” powinna być racjonalna pod względem kosztów, powinna uzupełniać istniejące krajowe i międzynarodowe systemy wolontariatu, nie powielając ich działań, a także powinna się koncentrować na spełnianiu konkretnych potrzeb i zaradzeniu brakom w dziedzinie pomocy humanitarnej.

(11)

Jak podkreślono w komunikacie Komisji z dnia 23 listopada 2010 r. zatytułowanym „Wolontariat jako wyraz solidarności obywateli UE — wstępne refleksje na temat Europejskiego Ochotniczego Korpusu Pomocy Humanitarnej”, w obecnej strukturze wolontariatu w dziedzinie pomocy humanitarnej istnieją braki, które inicjatywa „Wolontariusze pomocy UE” może pomóc wyeliminować dzięki oddelegowaniu właściwie dobranych wolontariuszy we właściwe miejsce we właściwym czasie. Można to osiągnąć zwłaszcza poprzez zapewnienie norm i procedur europejskich w zakresie naboru i selekcji wolontariuszy niosących pomoc humanitarną, wspólnie ustalone punkty odniesienia dla szkoleń i działań przygotowujących adresowanych do wolontariuszy, którzy mają zostać oddelegowani, bazę danych potencjalnych wolontariuszy, których nabór przeprowadza się na podstawie potrzeb stwierdzonych w danym obszarze, oraz umożliwienie wolontariuszom udziału w akcjach humanitarnych nie tylko poprzez oddelegowanie ich, ale również poprzez korzystanie z ich wsparcia administracyjnego i angażowanie ich w wolontariat przez internet.

(12)

Odpowiednie szkolenia, a także bezpieczeństwo i ochrona wolontariuszy powinny mieć nadrzędne znaczenie oraz być przedmiotem regularnej wymiany informacji, w tym z udziałem państw członkowskich. Wolontariusze pomocy UE nie powinni uczestniczyć w operacjach prowadzonych w miejscach, w których toczą się międzynarodowe i wewnętrzne konflikty zbrojne.

(13)

Unia prowadzi akcje pomocy humanitarnej odpowiadającej potrzebom we współpracy z organizacjami wdrażającymi. Organizacje te powinny odgrywać znaczącą rolę we wdrażaniu inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE” w celu zapewnienia, by zaangażowane podmioty ponosiły odpowiedzialność w terenie, oraz w sposób maksymalny wykorzystać działania prowadzone w ramach tej inicjatywy. Unia powinna powierzyć tym organizacjom przede wszystkim nabór wolontariuszy pomocy UE, ich selekcję, przygotowywanie, oddelegowanie oraz nadzór nad nimi w trakcie wykonywania zadań i po ich zakończeniu zgodnie z normami i procedurami ustanowionymi przez Komisję. W stosownych przypadkach Komisja powinna móc korzystać z należycie przeszkolonych i przygotowanych wolontariuszy, oddelegowując ich do swoich biur terenowych w celu wykonywania zadań wspierających.

(14)

W komunikacie Komisji z dnia 25 października 2011 r. zatytułowanym „Odnowiona strategia UE na lata 2011–2014 dotycząca społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw” stwierdzono, że przedsiębiorstwa prywatne mogą odgrywać ważną rolę i przyczyniać się do realizowanych przez Unię akcji pomocy humanitarnej, w szczególności poprzez wolontariat pracowniczy.

(15)

Inicjatywa „Wolontariusze pomocy UE” powinna pomóc Europejczykom w każdym wieku zademonstrować aktywne obywatelstwo europejskie. Inicjatywa ta powinna zatem przyczyniać się do propagowania wolontariatu w całej Unii oraz do osobistego rozwoju i świadomości międzykulturowej uczestniczących wolontariuszy pomocy UE, rozszerzając w ten sposób ich kompetencje i zdolności do zatrudnienia w gospodarce światowej.

(16)

Unijne zasady równych szans i niedyskryminacji wskazują, że obywatele Unii oraz rezydenci długoterminowi zamieszkujący na terenie Unii, ze wszystkich środowisk i w każdym wieku, powinni móc angażować się jako aktywni obywatele. Zważywszy na specyficzne wyzwania związane z akcjami pomocy humanitarnej, wolontariusze pomocy UE powinni mieć ukończone 18 lat; mogą oni wywodzić się z różnych środowisk i należeć do różnych grup wiekowych, np. mogą być ekspertami lub wykwalifikowanymi emerytami.

(17)

Istotnym warunkiem wstępnym oddelegowania wolontariuszy do państw spoza Unii jest jasny status prawny. Warunki, na jakich wolontariusze zostają oddelegowani, w tym normy dotyczące ochrony i bezpieczeństwa wolontariuszy, obowiązki organizacji wysyłających i przyjmujących, ubezpieczenie, pokrycie kosztów utrzymania, zakwaterowania i innych odnośnych wydatków, powinny być określone w umowie. Warunkiem oddelegowania wolontariuszy do państw trzecich powinno być odpowiednie bezpieczeństwo i ochrona.

(18)

Działania podejmowane w ramach inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE” powinny być prowadzone z uwzględnieniem w stosownych przypadkach zaleceń ujętych w Agendzie Działań na rzecz Wolontariatu w Europie, działalności europejskich i międzynarodowych organizacji wolontariackich oraz programu Narodów Zjednoczonych w dziedzinie wolontariatu.

(19)

Inicjatywa „Wolontariusze pomocy UE” powinna wspierać działania odpowiadające potrzebom ukierunkowane na rozwijanie zdolności organizacji przyjmujących w państwach trzecich w zakresie pomocy humanitarnej w celu podniesienia gotowości do działania na szczeblu lokalnym i poprawy reakcji na kryzysy humanitarne oraz zapewnienia skutecznego i trwałego wpływu działalności wolontariuszy pomocy UE w terenie przez zarządzanie ryzykiem wystąpienia klęsk żywiołowych, gotowość i reagowanie, instruktaż, szkolenia z kierowania wolontariatem oraz inne odnośne obszary.

(20)

W stosownych przypadkach inicjatywa „Wolontariusze pomocy UE” powinna przyczyniać się do wzmocnienia perspektywy równości płci w unijnej polityce pomocy humanitarnej, wspierając odpowiednie działania humanitarne w odpowiedzi na szczególne potrzeby kobiet i mężczyzn w każdym wieku. Należy zwrócić szczególną uwagę na współpracę z grupami i organizacjami kobiet, tak aby wspierać uczestnictwo i przywództwo kobiet w działalności humanitarnej oraz korzystać z ich zdolności i wiedzy fachowej w działaniach polegających na usuwaniu skutków katastrof, budowaniu pokoju, zmniejszaniu ryzyka wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wzmacnianiu odporności społeczności dotkniętych klęskami.

(21)

Niniejsze rozporządzenie określa na cały okres finansowania pulę środków finansowych, która w trakcie corocznej procedury budżetowej będzie dla Parlamentu Europejskiego i Rady stanowić główną kwotę odniesienia w rozumieniu pkt 17 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (4).

(22)

Przydział pomocy finansowej powinien nastąpić zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (5). Z uwagi na szczególny charakter działań podejmowanych w ramach inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE” należy zapewnić możliwość przyznania pomocy finansowej osobom fizycznym oraz osobom prawnym prawa publicznego i prywatnego. Ważne jest również zapewnienie przestrzegania przepisów tego rozporządzenia, w szczególności w odniesieniu do określonych w nim zasad oszczędności, wydajności i skuteczności.

(23)

Poprawa wdrażania i jakości wydatkowania powinna stanowić wiodącą zasadę z punktu widzenia realizowania celów inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE” przy jednoczesnym zapewnieniu optymalnego wykorzystania środków finansowych.

(24)

Należy chronić interesy finansowe Unii poprzez przyjęcie proporcjonalnych środków w całym cyklu wydatkowania, w tym prewencję, wykrywanie i dochodzenie nieprawidłowości, odzyskiwanie utraconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych środków oraz, w stosownych przypadkach, nakładanie sankcji. Należy przedsiębrać właściwe środki, aby zapobiec nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym, a także podejmować konieczne działania w celu odzyskania utraconych, niesłusznie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych środków, zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 (6), rozporządzeniem Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 (7) oraz rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 (8).

(25)

Należy umożliwić państwom trzecim, w szczególności krajom przystępującym, krajom kandydującym, potencjalnym kandydatom, krajom partnerskim objętym europejską polityką sąsiedztwa i państwom Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, udział na podstawie umów o współpracy.

(26)

Uczestniczący wolontariusze i organizacje wdrażające działania w ramach inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE”, z państw współpracujących, powinny także przestrzegać — oraz opowiadać się za poszanowaniem — zasad określonych w Konsensusie europejskim w sprawie pomocy humanitarnej, kładąc nacisk na ochronę „przestrzeni humanitarnej”.

(27)

Aby umożliwić stałą informację zwrotną i poprawę oraz zwiększyć stopień elastyczności i skuteczności przyjmowania aktów prawnych, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu w odniesieniu do przepisów dotyczących norm w zakresie selekcji i oddelegowania wolontariuszy pomocy UE oraz kierowania nimi, zmiany wskaźników skuteczności działania i priorytetów tematycznych oraz korekty podziału procentowego puli środków finansowych na wykonanie niniejszego rozporządzenia. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

(28)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (9). Procedurę sprawdzającą należy stosować przy przyjmowaniu procedur selekcji i oddelegowania wolontariuszy pomocy UE oraz kierowania nimi, mechanizmu certyfikacji, programu szkoleń oraz rocznego programu prac w ramach inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE”.

(29)

Niniejsze rozporządzenie respektuje prawa podstawowe i jest zgodne z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.

(30)

Przetwarzanie danych osobowych, które odbywa się w ramach niniejszego rozporządzenia, nie wykracza poza to, co jest niezbędne i proporcjonalne do celów zapewnienia sprawnej realizacji inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE”. Wszelkie czynności związane z przetwarzaniem danych osobowych przez Komisję będą regulowane przepisami rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady (10). Wszelkie czynności związane z przetwarzaniem danych osobowych przez organizacje wdrażające działania w ramach inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE”, powołane zgodnie z prawem w Unii, będą regulowane przepisami dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (11).

(31)

Zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 45/2001 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 23 listopada 2012 r. (12).

(32)

Właściwe jest dostosowanie okresu stosowania niniejszego rozporządzenia do okresu stosowania rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 (13). Niniejsze rozporządzenie należy zatem stosować od dnia 1 stycznia 2014 r.,

1)

selekcji, szkolenia i oddelegowania wolontariuszy pomocy UE w celu wspierania i uzupełniania pomocy humanitarnej w państwach trzecich;

2)

działań, które służą wspieraniu, promowaniu i przygotowaniu wolontariuszy pomocy UE do oddelegowania w celu wspierania i uzupełniania pomocy humanitarnej w państwach trzecich;

3)

działań na terenie Unii i poza nią, których celem jest rozwijanie zdolności organizacji przyjmujących w zakresie pomocy humanitarnej w państwach trzecich.

a)

„wolontariusz” oznacza osobę, która dobrowolnie i bez motywacji finansowej decyduje się zaangażować w działania służące wspólnocie i ogółowi społeczeństwa;

b)

„kandydat na wolontariusza” oznacza osobę kwalifikującą się zgodnie z art. 11 ust. 3 do ubiegania się o udział w działaniach podejmowanych w ramach inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE”;

c)

„wolontariusz pomocy UE” oznacza kandydata na wolontariusza, który został wybrany, przeszkolony zgodnie z określonymi normami, procedurami i kryteriami odniesienia oraz uznany za spełniającego kryteria i zarejestrowany jako osoba gotowa do oddelegowania w celu wspierania i uzupełniania pomocy humanitarnej w państwach trzecich;

d)

„pomoc humanitarna” oznacza działania i akcje w państwach trzecich mające zapewnić zgodne z potrzebami wsparcie w sytuacjach kryzysowych, którego celem jest ochrona życia, przynoszenie ulgi w cierpieniu ludzi i zapobieganie mu, a także zachowanie godności ludzkiej w obliczu klęsk żywiołowych lub sytuacji kryzysowych wywołanych przez człowieka. Obejmuje ona wsparcie, pomoc doraźną i ochronę w sytuacjach kryzysu humanitarnego lub bezpośrednio w ich następstwie, działania wspierające mające zapewnić dostęp do potrzebujących i ułatwić swobodny przepływ pomocy, jak również akcje zmierzające do poprawy gotowości na wypadek klęsk żywiołowych i zmniejszenia ryzyka ich wystąpienia, a także działania na rzecz wzmocnienia odporności i zdolności w zakresie radzenia sobie z kryzysami i ich przezwyciężania;

e)

„państwo trzecie” oznacza państwo spoza Unii, w którym prowadzone są działania i akcje pomocy humanitarnej, o których mowa w lit. d).

a)

przyczyniania się do wzrostu i poprawy zdolności Unii do niesienia pomocy humanitarnej.

Postęp w kierunku osiągnięcia tego celu operacyjnego oceniany jest na podstawie wskaźników, takich jak:

b)

podniesienia umiejętności, poziomu wiedzy i kompetencji wolontariuszy w dziedzinie pomocy humanitarnej, a także poprawy warunków ich zatrudniania.

Postęp w kierunku osiągnięcia tego celu operacyjnego oceniany jest na podstawie wskaźników, takich jak:

c)

rozwoju zdolności organizacji przyjmujących i wspierania wolontariatu w państwach trzecich.

Postęp w kierunku osiągnięcia tego celu operacyjnego oceniany jest na podstawie wskaźników, takich jak:

d)

komunikowaniu zasad unijnej pomocy humanitarnej ustalonych w Konsensusie europejskim w sprawie pomocy humanitarnej.

Postęp w kierunku osiągnięcia tego celu operacyjnego oceniany jest na podstawie wskaźników, takich jak:

e)

wzmocnienie spójności i zgodności wolontariatu w poszczególnych państwach członkowskich w celu zwiększenia szans dla obywateli Unii na udział w działaniach i akcjach pomocy humanitarnej.

Postęp w kierunku osiągnięcia tego celu operacyjnego oceniany jest na podstawie wskaźników, takich jak:

—

opracowanie i utrzymanie norm i procedur dotyczących kandydatów na wolontariuszy i wolontariuszy pomocy UE;,

—

opracowanie i utrzymanie mechanizmu certyfikacji dla organizacji wysyłających i przyjmujących,

—

nabór i selekcja kandydatów na wolontariuszy,

—

ustanowienie programu szkoleń i wspieranie szkoleń i staży,

—

tworzenie, prowadzenie i aktualizacja bazy danych wolontariuszy pomocy UE,

—

oddelegowanie wolontariuszy pomocy UE w celu wspierania i uzupełniania pomocy humanitarnej w państwach trzecich,

—

rozwijanie zdolności organizacji przyjmujących,

—

ustanowienie sieci na potrzeby inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE” oraz zarządzanie tą siecią,

—

komunikacja i podnoszenie świadomości,

—

działalność pomocnicza, która przyczynia się do zwiększenia rozliczalności, przejrzystości i skuteczności inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE”.

—

zakresu kompetencji wymaganych w procesie naboru, selekcji i przygotowania wolontariuszy na stanowisko młodszych lub starszych specjalistów,

—

przepisów gwarantujących równe szanse i niedyskryminację w procesie naboru i selekcji,

—

przepisów zapewniających przestrzeganie przez organizacje wysyłające i przyjmujące odnośnego prawa krajowego, prawa Unii oraz prawa państwa przyjmującego,

—

norm regulujących partnerstwo między organizacjami wysyłającymi i przyjmującymi,

—

przepisów regulujących uznawanie umiejętności i kompetencji nabywanych przez wolontariuszy pomocy UE zgodnie z odnośnymi inicjatywami Unii.

—

procedur, jakich należy przestrzegać podczas naboru, selekcji i koniecznego przygotowania kandydatów na wolontariuszy przed oddelegowaniem, w tym również — w odpowiednich przypadkach — możliwości odbycia stażu,

—

przepisów dotyczących oddelegowania wolontariuszy pomocy UE do państw trzecich i kierowania nimi, w tym między innymi nadzoru na miejscu, ciągłego wsparcia poprzez instruktaż, opiekę, dodatkowe szkolenie, niezbędne warunki pracy oraz wsparcie po oddelegowaniu,

—

przepisów związanych z ochroną ubezpieczeniową i warunkami życia wolontariuszy, w tym pokryciem kosztów utrzymania, zakwaterowania, podróży i innych powiązanych kosztów,

—

procedur, jakich należy przestrzegać przed oddelegowaniem, w jego trakcie i po nim, aby zapewnić dochowanie należytej staranności, oraz odpowiednich środków bezpieczeństwa, w tym protokołów medyczno-ewakuacyjnych i planów bezpieczeństwa na wypadek nagłej ewakuacji z państw trzecich, obejmujących niezbędne procedury współpracy z władzami krajowymi,

—

procedur monitorowania i oceny indywidualnych wyników wolontariuszy pomocy UE.

a)

przestrzegają norm i procedur, o których mowa w art. 9;

b)

działają w dziedzinie pomocy humanitarnej w rozumieniu art. 3 lit. d); oraz

c)

należą do jednej z następujących kategorii:

a)

przestrzegają norm i procedur, o których mowa w art. 9;

b)

działają w dziedzinie pomocy humanitarnej w rozumieniu art. 3 lit. d); oraz

c)

należą do jednej z następujących kategorii:

a)

obywatele Unii;

b)

obywatele państw trzecich będący rezydentami długoterminowymi w państwie członkowskim; oraz

c)

obywatele z krajów, o których mowa w art. 23 ust. 1, na warunkach określonych w tym artykule.

a)

przez certyfikowane organizacje wysyłające do organizacji przyjmujących w państwach trzecich; lub

b)

w stosownych przypadkach przez Komisję do jej terenowych biur ds. pomocy humanitarnej do zadań wspierających.

a)

zarządzanie ryzykiem wystąpienia klęsk żywiołowych, gotowość i reagowanie, instruktaż, szkolenia z kierowania wolontariatem oraz inne odnośne obszary dla pracowników i wolontariuszy z organizacji przyjmujących;

b)

wymianę najlepszych praktyk, pomoc techniczną, programy partnerskie i wymianę pracowników i wolontariuszy, tworzenie sieci oraz inne stosowne działania.

a)

kandydatów na wolontariuszy i wolontariuszy pomocy UE, którzy uczestniczą lub uczestniczyli w inicjatywie;

b)

organizacje wysyłające i przyjmujące;

c)

przedstawicieli państw członkowskich i Parlamentu Europejskiego.

a)

ułatwiać kontakty i służyć jako platforma dzielenia się wiedzą, konsultacji i rozpowszechniania informacji, w celu wymiany dobrych praktyk oraz do celów oceny potrzeb, o której mowa w art. 21 ust. 3;

b)

ułatwiać budowanie partnerstwa i opracowywanie wspólnych projektów dotyczących oddelegowania i rozwijania zdolności w zakresie pomocy humanitarnej przy udziale organizacji wysyłających działających w całej Unii oraz organizacji przyjmujących w państwach trzecich;

c)

stanowić podstawę, na której opierać się będą działania podejmowane w ramach inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE” z myślą o zapewnieniu ciągłej poprawy oraz skutecznego monitorowania i oceny;

d)

stwarzać możliwości wolontariatu internetowego w przypadku projektów związanych z inicjatywą „Wolontariusze pomocy UE”.

a)

obywatele i organizacje wysyłające z krajów przystępujących, krajów kandydujących i potencjalnych kandydatów oraz krajów partnerskich objętych europejską polityką sąsiedztwa zgodnie z ogólnymi zasadami i ogólnymi warunkami udziału tych krajów w unijnych programach ustanowionymi w odnośnych umowach ramowych i decyzjach Rady Stowarzyszenia lub podobnych porozumieniach;

b)

obywatele i organizacje wysyłające z państw Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, które są członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), zgodnie z warunkami określonymi w porozumieniu o EOG;

c)

obywatele i organizacje wysyłające z innych państw europejskich pod warunkiem zawarcia porozumień dwustronnych z tymi państwami.

a)

roczne sprawozdania z postępów we wdrażaniu niniejszego rozporządzenia, przedstawiające jego wyniki oraz — w miarę możliwości — najważniejsze skutki;

b)

okresowe sprawozdanie z oceny dotyczącej uzyskanych wyników oraz jakościowych i ilościowych aspektów wykonania niniejszego rozporządzenia, w tym z wpływu inicjatywy „Wolontariusze pomocy UE” na sektor pomocy humanitarnej oraz z opłacalności programu, w ciągu pierwszych trzech lat jego stosowania, najpóźniej do dnia 31 grudnia 2017 r.;

c)

komunikat w sprawie dalszego stosowania niniejszego rozporządzenia na podstawie okresowego sprawozdania z oceny, o którym mowa w lit. b) niniejszego ustępu, najpóźniej do dnia 31 grudnia 2018 r.;

d)

sprawozdanie z oceny ex post w odniesieniu do siedmioletniego okresu finansowania — najpóźniej do dnia 31 grudnia 2021 r.

24.4.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 122/18

(1)

Należy zapewnić wysoki ogólny poziom bezpieczeństwa w lotnictwie cywilnym w Unii oraz dołożyć wszelkich starań w celu zmniejszenia liczby wypadków i incydentów, z myślą o zapewnieniu publicznego zaufania do transportu lotniczego.

(2)

Wskaźnik częstości wypadków śmiertelnych w lotnictwie cywilnym nie zmienił się znacząco w ciągu ostatniego dziesięciolecia. Niemniej jednak liczba wypadków mogłaby wzrosnąć w nadchodzących dziesięcioleciach z uwagi na wzrost ruchu powietrznego oraz większą złożoność techniczną statków powietrznych.

(3)

Celem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 (3) jest zapobieganie wypadkom poprzez ułatwienie prowadzenia szybkich, skutecznych i wysokiej jakości badań zdarzeń lotniczych. Niniejsze rozporządzenie nie powinno zakłócać procesu badania wypadków i incydentów zarządzanego przez krajowe organy ds. badania zdarzeń lotniczych, określonego w rozporządzeniu (UE) nr 996/2010. W razie wypadku lub poważnego incydentu powiadomienie o zdarzeniu podlega także rozporządzeniu (UE) nr 996/2010.

(4)

Istniejące unijne akty prawne, w szczególności rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 (4) oraz przepisy wykonawcze do niego, nakładają na niektóre organizacje obowiązek ustanowienia systemów zgłaszania zdarzeń w kontekście ich systemu zarządzania bezpieczeństwem. Przestrzeganie przepisów rozporządzenia (WE) nr 216/2008 i przepisów wykonawczych do niego nie powinno zwalniać organizacji z obowiązku zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem. Podobnie przestrzeganie przepisów niniejszego rozporządzenia nie powinno zwalniać organizacji z obowiązku zapewnienia zgodności z rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 i przepisami wykonawczymi do niego. Jednakże nie powinno to prowadzić do utworzenia dwóch równoległych systemów zgłaszania zdarzeń, a rozporządzenie (WE) nr 216/2008, rozporządzenia wykonawcze do niego oraz niniejsze rozporządzenie należy uważać za uzupełniające się.

(5)

Doświadczenie pokazuje, że wypadki są często poprzedzone incydentami związanymi z bezpieczeństwem oraz uchybieniami wskazującymi na istnienie zagrożeń dla bezpieczeństwa. Informacje dotyczące bezpieczeństwa są zatem ważnym źródłem wiedzy potrzebnej do wykrywania potencjalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa. Ponadto, chociaż zdolność wyciągania wniosków z wypadku ma zasadnicze znaczenie, systemy oparte wyłącznie na reagowaniu uznano za mające ograniczone zastosowanie w zakresie dalszej poprawy bezpieczeństwa. Systemy oparte na reagowaniu powinny w związku z tym zostać uzupełnione systemami proaktywnymi, które wykorzystują inne rodzaje informacji dotyczących bezpieczeństwa, aby dokonać skutecznych usprawnień w obszarze bezpieczeństwa lotniczego. Unia, jej państwa członkowskie, Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego („Agencja”) oraz organizacje powinny przyczyniać się do poprawy bezpieczeństwa lotniczego poprzez wprowadzenie bardziej proaktywnych i opartych na dowodach systemów w zakresie bezpieczeństwa, w których nacisk położony jest na zapobieganiu wypadkom w oparciu o analizę wszystkich stosownych informacji dotyczących bezpieczeństwa, w tym informacji o zdarzeniach w lotnictwie cywilnym.

(6)

W celu poprawy poziomu bezpieczeństwa lotniczego należy zgłaszać, gromadzić, przechowywać, chronić, wymieniać, udostępniać i analizować stosowne informacje dotyczące bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego oraz podejmować odpowiednie działania w zakresie bezpieczeństwa na podstawie zgromadzonych informacji. To proaktywne i oparte na dowodach podejście powinno być wdrażane przez stosowne organy państw członkowskich odpowiadające za bezpieczeństwo lotnicze, przez organizacje — jako część ich systemu zarządzania bezpieczeństwem — oraz przez Agencję.

(7)

Nałożenie na organizacje obowiązków w zakresie zgłaszania zdarzeń powinno być proporcjonalne do rozmiaru danej organizacji i zakresu jej działalności. Należy zatem umożliwić, zwłaszcza mniejszym organizacjom, decydowanie o łączeniu zadań związanych z obsługą zgłoszeń zdarzeń w ramach organizacji, dzieleniu zadań związanych ze zgłaszaniem zdarzeń z innymi organizacjami o tym samym charakterze lub zlecaniu gromadzenia, oceny, przetwarzania, analizy i przechowywania szczegółowych danych o zdarzeniach wyspecjalizowanym podmiotom zatwierdzonym przez właściwe organy państw członkowskich. Takie podmioty powinny działać zgodnie z zasadami ochrony i poufności danych ustanowionymi niniejszym rozporządzeniem. Organizacja zlecająca powinna utrzymać odpowiednią kontrolę nad zleconymi zadaniami i ponosić ostateczną odpowiedzialność za stosowanie się do wymogów ustanowionych niniejszym rozporządzeniem.

(8)

Niezbędne jest zapewnienie, aby bezpośrednio zaangażowani pracownicy branży lotniczej zgłaszali zdarzenia, które stwarzają znaczące ryzyko dla bezpieczeństwa lotniczego. Systemy dobrowolnego zgłaszania zdarzeń powinny uzupełniać systemy obowiązkowego zgłaszania zdarzeń, a oba rodzaje systemów powinny umożliwiać osobom zgłaszanie szczegółowych danych o zdarzeniach związanych z bezpieczeństwem lotniczym. Systemy dobrowolnego i obowiązkowego zgłaszania zdarzeń należy utworzyć w ramach organizacji, Agencji oraz właściwych organów państw członkowskich. Zgromadzone informacje powinny być przekazywane organom odpowiedzialnym za odpowiedni monitoring w celu podniesienia poziomu bezpieczeństwa lotnictwa. Organizacje powinny analizować te zdarzenia, które mogłyby mieć wpływ na bezpieczeństwo, w celu zidentyfikowania zagrożenia dla bezpieczeństwa oraz podejmować wszelkie odpowiednie działania naprawcze lub zapobiegawcze. Organizacje powinny przesyłać wstępne wyniki analiz właściwemu organowi swojego państwa członkowskiego lub Agencji, a także powinny przesyłać im ostateczne wyniki, jeżeli w tych wynikach zidentyfikowano rzeczywiste lub potencjalne ryzyko dla bezpieczeństwa lotniczego. Właściwe organy państw członkowskich i Agencja powinny wprowadzić podobną procedurę w odniesieniu do zdarzeń, które zostały zgłoszone im bezpośrednio oraz powinny odpowiednio monitorować ocenę dokonywaną przez organizację oraz wszelkie podejmowane działania naprawcze lub zapobiegawcze.

(9)

Pracownicy różnych kategorii pracujący w lotnictwie cywilnym lub w inny sposób powiązani z tą branżą są świadkami zdarzeń, które mają znaczenie dla zapobiegania wypadkom. Powinni zatem mieć dostęp do narzędzi umożliwiających im zgłaszanie takich zdarzeń, a ich ochrona powinna być zagwarantowana. Aby zachęcić pracowników do zgłaszania zdarzeń i umożliwiać im docenienie w większym stopniu pozytywnych skutków zgłaszania zdarzeń dla bezpieczeństwa lotniczego, należy ich regularnie informować o działaniach podejmowanych w ramach systemów zgłaszania zdarzeń.

(10)

Zagrożenia i ryzyko związane ze skomplikowanymi technicznie statkami powietrznymi z napędem silnikowym są bardzo odmienne od zagrożeń i ryzyka związanych z innymi rodzajami statków powietrznych. W związku z tym — chociaż niniejsze rozporządzenie powinno obejmować całą branżę lotniczą — obowiązki, które nakłada, powinny być proporcjonalne do zakresu działalności oraz złożoności różnych rodzajów statków powietrznych. Dlatego też zgromadzone informacje dotyczące zdarzeń z udziałem statku powietrznego innego niż skomplikowane technicznie statki powietrzne z napędem silnikowym należy objąć uproszczonymi obowiązkami w zakresie zgłaszania, które są lepiej dostosowane do tej gałęzi lotnictwa.

(11)

Należy zachęcać do opracowywania innych — obok systemów wymaganych na mocy niniejszego rozporządzenia — środków gromadzenia informacji dotyczących bezpieczeństwa, z myślą o gromadzeniu dalszych informacji, które mogłyby się przyczynić do poprawy poziomu bezpieczeństwa lotniczego. W przypadku gdy organizacje posiadają istniejące i dobrze funkcjonujące systemy gromadzenia informacji dotyczących bezpieczeństwa, należy zezwolić im na dalsze wykorzystywanie tych systemów wraz z systemami, które mają być ustanowione do celów niniejszego rozporządzenia.

(12)

Organy ds. badania zdarzeń lotniczych oraz wszelkie inne podmioty, którym powierzono regulację bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego w Unii, powinny mieć pełny dostęp do zgromadzonych szczegółowych danych o zdarzeniach oraz do zgłoszeń zdarzeń przechowywanych przez ich państwa członkowskie, aby decydować, które incydenty wymagają badania zdarzenia lotniczego, a także aby wyciągać wnioski w interesie bezpieczeństwa lotniczego oraz wypełniać swoje obowiązki w zakresie nadzoru.

(13)

Istotne jest posiadanie dobrej jakości kompletnych danych, ponieważ analizy i trendy oparte na niedokładnych danych wykazują mylące wyniki i mogą powodować koncentrację wysiłków na nieodpowiednich działaniach. Takie niedokładne dane mogą ponadto powodować utratę zaufania do informacji dostarczanych przez systemy zgłaszania zdarzeń. Aby zapewnić jakość zgłoszeń zdarzeń oraz ułatwić zapewnienie ich kompletności, powinny one zawierać określone minimum informacji, które mogą się różnić w zależności od kategorii zdarzenia. Należy ponadto wdrożyć procedury służące kontroli jakości informacji oraz unikaniu niespójności między zgłoszeniem zdarzenia a szczegółowymi danymi o zdarzeniu, które zostały pierwotnie zgromadzone. Z pomocą Komisji należy ponadto opracowywać odpowiednie materiały zawierające wytyczne, w szczególności w celu zapewnienia jakości danych i ułatwienia dbania o ich kompletność, jak również w celu spójnego i jednolitego włączania danych do baz danych. Powinny być także organizowane warsztaty, w szczególności przez Komisję, w celu zapewnienia niezbędnego wsparcia.

(14)

Komisja powinna opracować wspólny europejski system klasyfikacji ryzyka w celu zapewnienia identyfikacji wszelkich niezbędnych szybkich działań na podstawie pojedynczych zdarzeń stwarzających wysokie ryzyko związane z bezpieczeństwem. System ten powinien również umożliwiać identyfikację kluczowych obszarów ryzyka na podstawie informacji zbiorczych. Taki system powinien stanowić pomoc dla odpowiednich podmiotów w ramach prowadzonej przez nie oceny zdarzeń i ustalania najbardziej pożądanych kierunków działań. Wspólny europejski system klasyfikacji ryzyka powinien ułatwić przyjęcie zintegrowanego i ujednoliconego podejścia do zarządzania ryzykiem w całym systemie lotnictwa europejskiego, a tym samym umożliwić organizacjom, państwom członkowskim, Komisji oraz Agencji skupienie się na poprawie poziomu bezpieczeństwa w sposób zharmonizowany.

(15)

Wspólny europejski system klasyfikacji ryzyka powinien także umożliwiać identyfikację kluczowych obszarów ryzyka w Unii w oparciu o zbiorcze informacje z perspektywy europejskiej oraz zapewnić wsparcie dla prac prowadzonych w ramach europejskiego programu bezpieczeństwa lotniczego i europejskiego planu bezpieczeństwa lotniczego. Komisja powinna zapewniać odpowiednie wsparcie w celu zapewnienia spójnej i jednolitej klasyfikacji ryzyka we wszystkich państwach członkowskich.

(16)

Aby ułatwić wymianę informacji, zgłoszenia zdarzeń należy przechowywać w bazach danych, które powinny być kompatybilne z europejskim centralnym systemem koordynacji powiadamiania o zdarzeniach w lotnictwie (Eccairs) (oprogramowaniem używanym przez wszystkie państwa członkowskie oraz centralne archiwum europejskie do przechowywania zgłoszeń zdarzeń) i z systematyką ADREP (systematyką Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO), wykorzystywaną również w oprogramowaniu Eccairs). Agencja i Komisja powinny zapewniać techniczne wsparcie interoperacyjności systemów.

(17)

Organizacje powinny przechowywać w jednej lub większej liczbie baz danych zgłoszenia zdarzeń sporządzone w oparciu o szczegółowe dane o zdarzeniach zgromadzonych w ramach systemów obowiązkowego oraz, w stosownych przypadkach — dobrowolnego zgłaszania zdarzeń. Złożoność bazy danych powinna móc być proporcjonalna do rozmiaru danej organizacji lub jej znaczenia w odniesieniu do celów niniejszego rozporządzenia, a baza ta powinna składać się co najmniej z pliku danych zawierającego wspólne obowiązkowe rubryki oraz, w stosownych przypadkach — szczególne obowiązkowe rubryki.

(18)

Zdarzenie z udziałem statku powietrznego zarejestrowanego w państwie członkowskim lub eksploatowanego przez organizację mającą siedzibę w państwie członkowskim należy zgłaszać nawet wtedy, gdy miało miejsce poza terytorium tego państwa członkowskiego.

(19)

W celu zwiększenia wykrywalności rzeczywistych lub potencjalnych zagrożeń, należy wymieniać się w Unii informacjami o zdarzeniach. Taka wymiana informacji powinna również umożliwiać państwom członkowskim uzyskanie dostępu do wszystkich informacji o zdarzeniach mających miejsce na ich terytorium lub w ich przestrzeni powietrznej, lecz zgłoszonych innemu państwu członkowskiemu. Powinno to również umożliwić Agencji otrzymywanie dokładnych informacji o zdarzeniach oraz uzyskanie dostępu do wszystkich zgłoszeń zdarzeń zgromadzonych w Unii, aby w stosownych przypadkach podjąć działanie naprawcze w reakcji na zidentyfikowane w Unii ryzyko. Ta wymiana informacji powinna umożliwić właściwym organom państw członkowskich otrzymywanie dokładnych informacji o zdarzeniach w ich przestrzeni powietrznej oraz podjęcie przez nie, w stosownych przypadkach, działania naprawczego w reakcji na zidentyfikowane na ich terytorium ryzyko.

(20)

Celem wymiany informacji o zdarzeniach powinno być przede wszystkim zapobieganie wypadkom i incydentom lotniczym. Nie powinna być ona wykorzystywana do przypisywania winy lub odpowiedzialności ani do analizy porównawczej skuteczności działania w dziedzinie bezpieczeństwa.

(21)

Najskuteczniejszym środkiem zapewnienia wymiany dużej ilości informacji dotyczących bezpieczeństwa między państwami członkowskimi, Komisją i Agencją jest centralne archiwum europejskie, pod warunkiem że państwa członkowskie, Komisja i Agencja mają do niego pełen dostęp.

(22)

Wszystkie informacje związane z bezpieczeństwem pochodzące ze zgromadzonych w Unii zgłoszeń zdarzeń należy terminowo przekazywać do centralnego archiwum europejskiego. Powinno to obejmować gromadzenie informacji dotyczących incydentów, ale również informacji dotyczących wypadków i poważnych incydentów badanych zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 996/2010.

(23)

Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do informacji dotyczących zdarzeń, które są przechowywane w bazach danych organizacji, państw członkowskich i Agencji.

(24)

Wszystkie informacje dotyczące bezpieczeństwa znajdujące się w centralnym archiwum europejskim powinny być dostępne dla podmiotów, którym powierzono regulację bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego w Unii, w tym dla Agencji, oraz dla organów odpowiedzialnych za badanie wypadków i incydentów w Unii.

(25)

Należy umożliwić zainteresowanym stronom zwracanie się z wnioskiem o dostęp do niektórych informacji znajdujących się w centralnym archiwum europejskim, z zastrzeżeniem przepisów dotyczących poufności tych informacji oraz anonimowości zainteresowanych osób.

(26)

Ponieważ krajowe punkty kontaktowe dysponują najlepszą wiedzą o zainteresowanych stronach mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w danym państwie członkowskim, to każdy krajowy punkt kontaktowy powinien rozpatrywać wnioski zainteresowanych stron mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w jego państwie członkowskim. Komisja powinna rozpatrywać wnioski zainteresowanych stron z państw trzecich lub organizacji międzynarodowych.

(27)

Należy analizować informacje zawarte w zgłoszeniach zdarzeń i identyfikować ryzyko związane z bezpieczeństwem. Wszelkie odpowiednie działania na rzecz poprawy poziomu bezpieczeństwa lotniczego powinny być identyfikowane i wdrażane terminowo. Informacje na temat analizy zdarzeń i podjętych w związku z nimi działań następczych należy udostępniać w ramach organizacji, właściwych organów państw członkowskich i Agencji, ponieważ dostarczanie informacji zwrotnych dotyczących zgłoszonych zdarzeń stanowi dla osób zachętę do zgłaszania zdarzeń. W stosownych przypadkach i w miarę możliwości informacje na temat analizy zdarzeń i podjętych w związku z nimi działań następczych należy przekazywać także osobom bezpośrednio zgłaszającym zdarzenia właściwym organom państw członkowskich lub Agencji. Takie informacje zwrotne powinny być zgodne z przepisami dotyczącymi poufności i ochrony zgłaszającego oraz osób wymienionych w zgłoszeniu zdarzeń zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

(28)

Niniejsze rozporządzenie powinno wspierać państwa członkowskie, Agencję oraz organizacje w zarządzaniu ryzykiem dla bezpieczeństwa lotniczego. Systemy zarządzania bezpieczeństwem organizacji są uzupełniane systemami zarządzania bezpieczeństwem państw członkowskich i Agencji. Organizacje zarządzają ryzykiem związanym z bezpieczeństwem w odniesieniu do ich konkretnej działalności, natomiast właściwe organy państw członkowskich oraz Agencja zarządzają ryzykiem związanym z bezpieczeństwem w systemach lotnictwa, odpowiednio, państw członkowskich i Unii jako całości, uwzględniając wspólne ryzyko związane z bezpieczeństwem lotnictwa w danym państwie członkowskim lub na poziomie Unii. Obowiązki Agencji i właściwych organów państw członkowskich nie powinny wiązać się ze zwolnieniem organizacji z ich bezpośrednich obowiązków dotyczących zarządzania bezpieczeństwem zapewnianych przez organizacje produktów i usług. W tym celu organizacje powinny gromadzić i analizować informacje o zdarzeniach, aby identyfikować i zmniejszać zagrożenia związane ze swoją działalnością. Powinny one także oceniać ryzyko związane z bezpieczeństwem i rozdzielać zasoby umożliwiające podjęcie szybkich i odpowiednich działań służących zmniejszeniu ryzyka związanego z bezpieczeństwem. Cały proces powinien być monitorowany przez stosowny właściwy organ, który w razie konieczności powinien wymagać podjęcia dodatkowych działań w celu zapewnienia, aby właściwie zajęto się uchybieniami w zakresie bezpieczeństwa. Z drugiej strony, właściwe organy państw członkowskich oraz Agencja powinny uzupełniać systemy zarządzania bezpieczeństwem organizacji odpowiednio na poziomie państw członkowskich i na poziomie europejskim.

(29)

Określając działania, które mają być włączone do ich krajowego programu bezpieczeństwa i krajowego planu bezpieczeństwa, państwa członkowskie powinny wykorzystywać informacje pochodzące ze zgromadzonych zgłoszeń zdarzeń i ich analizy, w celu zapewnienia, aby działania te były oparte na dowodach. Krajowe programy bezpieczeństwa i krajowe plany bezpieczeństwa są uzupełniane — na poziomie europejskim — europejskim programem bezpieczeństwa lotniczego i europejskim planem bezpieczeństwa lotniczego.

(30)

Ponieważ cel, jakim jest poprawa poziomu bezpieczeństwa lotniczego, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, gdyż systemy zgłaszania zdarzeń prowadzone indywidualnie przez państwa członkowskie są mniej skuteczne niż skoordynowana sieć umożliwiająca wymianę informacji i identyfikację ewentualnych problemów w zakresie bezpieczeństwa oraz najważniejszych obszarów ryzyka na poziomie Unii, analizę na poziomie krajowym należy uzupełniać analizą i działaniami następczymi na poziomie Unii w celu zapewnienia lepszego zapobiegania wypadkom i incydentom lotniczym. To zadanie na poziomie Unii powinna wykonywać sieć analityków bezpieczeństwa lotniczego w koordynacji z Agencją i Komisją. Sieć ta powinna mieć możliwość decydowania w drodze konsensusu o zaproszeniu obserwatorów do uczestnictwa w swoich posiedzeniach, w tym przedstawicieli lub pracowników tej branży.

(31)

Europejski program bezpieczeństwa lotniczego i europejski plan bezpieczeństwa lotniczego powinny korzystać w szczególności z prac sieci analityków bezpieczeństwa lotniczego w celu określania potrzeb w zakresie działań, które należy realizować na poziomie Unii z perspektywy opartej na dowodach.

(32)

Ogółowi społeczeństwa należy zapewnić ogólne informacje zbiorcze na temat poziomu bezpieczeństwa lotniczego w państwach członkowskich i w Unii. Informacje te powinny obejmować w szczególności wiedzę o trendach i analizach wynikających z wykonywania niniejszego rozporządzenia przez państwa członkowskie, a także informacje w zbiorczej formie na temat zawartości centralnego archiwum europejskiego, oraz mogą być przekazywane w formie publikacji wskaźników skuteczności działania w dziedzinie bezpieczeństwa.

(33)

System bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego ustanowiony jest w oparciu o informacje zwrotne i wnioski wyciągnięte z badania wypadków i incydentów. Zgłaszanie zdarzeń i wykorzystywanie informacji o zdarzeniu do celów poprawy bezpieczeństwa zależne jest od relacji zaufania między zgłaszającym a podmiotem odpowiedzialnym za gromadzenie i ocenę informacji. Wymaga to ścisłego stosowania przepisów dotyczących poufności. Celem ochrony informacji dotyczących bezpieczeństwa przed niewłaściwym wykorzystaniem oraz ograniczenia dostępu do centralnego archiwum europejskiego jedynie do zainteresowanych stron uczestniczących w działaniach na rzecz poprawy poziomu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego jest zapewnienie ciągłej dostępności informacji dotyczących bezpieczeństwa, tak aby możliwe było terminowe podejmowanie odpowiednich działań zapobiegawczych oraz aby poprawił się poziom bezpieczeństwa lotniczego. W związku z tym wrażliwe informacje dotyczące bezpieczeństwa powinny być w odpowiedni sposób chronione, a ich gromadzenie powinno przebiegać przy zagwarantowaniu ich poufności, ochrony ich źródeł oraz zapewnieniu zaufania ze strony personelu pracującego w lotnictwie cywilnym do systemów zgłaszania zdarzeń. Należy wprowadzić odpowiednie środki, aby zapewnić zachowanie poufności tych informacji gromadzonych przy pomocy systemów zgłaszania zdarzeń oraz ograniczenie dostępu do centralnego archiwum europejskiego. W krajowych przepisach dotyczących dostępu do informacji należy uwzględnić niezbędną poufność takich informacji. Zgromadzone informacje powinny być odpowiednio chronione przed bezprawnym wykorzystaniem lub ujawnieniem. Powinny być one wykorzystywane wyłącznie do celów utrzymania lub poprawy poziomu bezpieczeństwa lotniczego i nie powinny być wykorzystywane do przypisywania winy lub odpowiedzialności.

(34)

W celu zapewnienia zaufania pracowników lub personelu kontraktowego do systemu zgłaszania zdarzeń organizacji, należy odpowiednio chronić informacje zawarte w zgłoszeniach zdarzeń i nie należy ich wykorzystywać do celów innych niż utrzymanie lub poprawa poziomu bezpieczeństwa lotniczego. Wewnętrzne przepisy dotyczące zasady „just culture” przyjęte przez organizacje zgodnie z niniejszym rozporządzeniem powinny przyczynić się w szczególności do osiągnięcia tego celu. Ponadto skutecznym sposobem osiągnięcia tego celu może być ograniczenie przepływu danych osobowych lub informacji pozwalających na identyfikację zgłaszającego lub innych osób wymienionych w zgłoszeniach zdarzeń poprzez wyraźny rozdział między działami zajmującymi się obsługą zgłoszeń zdarzeń a resztą organizacji.

(35)

Zgłaszający lub osoba wymieniona w zgłoszeniu zdarzenia powinni być odpowiednio chronieni. W związku z powyższym ze zgłoszeń zdarzeń należy usuwać dane osobowe, a do baz danych nie należy wprowadzać szczegółowych informacji dotyczących tożsamości zgłaszającego oraz osób wymienionych w zgłoszeniach zdarzeń.

(36)

W systemie lotnictwa cywilnego powinno się ponadto propagować „kulturę bezpieczeństwa” ułatwiającą spontaniczne zgłaszanie zdarzeń i tym samym wspomagającą upowszechnienie zasady „just culture”. Zasada „just culture” jest podstawowym elementem szerszego pojęcia „kultura bezpieczeństwa”, na którym opiera się solidny system zarządzania bezpieczeństwem. Otoczenie uwzględniające zasady „kultury bezpieczeństwa” nie powinno uniemożliwiać podejmowania działań w przypadku gdy są one niezbędne dla utrzymania lub poprawy poziomu bezpieczeństwa lotniczego.

(37)

Zasada „just culture” powinna zachęcać osoby do zgłaszania informacji dotyczących bezpieczeństwa. Nie powinna ona jednak zwalniać tych osób z ich zwykłych obowiązków. W związku z tym pracownicy lub personel kontraktowy nie powinni ponosić jakiegokolwiek uszczerbku z powodu informacji przekazanych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, z wyjątkiem przypadków umyślnego naruszenia przepisów lub w przypadku gdy doszło do wyraźnego i poważnego zlekceważenia oczywistego ryzyka i poważnego zaniedbania zawodowego obowiązku zachowania staranności bezsprzecznie wymaganej w danych okolicznościach, powodującego możliwą do przewidzenia szkodę na osobie lub na mieniu lub poważnie narażającego na szwank poziom bezpieczeństwa lotniczego.

(38)

Aby zachęcić do zgłaszania zdarzeń, należy chronić nie tylko zgłaszających, ale także osoby wymienione w odnośnych zgłoszeniach zdarzeń. Jednakże ochrona taka nie powinna zwalniać tych osób z ich obowiązków zgłaszania zdarzeń na mocy niniejszego rozporządzenia. W szczególności w sytuacji gdy w zgłoszeniu zdarzenia została wymieniona osoba, która sama ma obowiązek zgłoszenia tego samego zdarzenia, a umyślnie tego nie robi, należy przestać chronić tę osobę i nałożyć na nią sankcje zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

(39)

Bez uszczerbku dla krajowego prawa karnego i właściwego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości ważne jest, aby wyznaczyć jasny zakres ochrony zgłaszającego i innych osób wymienionych w zgłoszeniach zdarzeń przed uszczerbkiem lub ściganiem.

(40)

Aby zwiększyć zaufanie osób do systemu, obsługę zgłoszeń zdarzeń należy zorganizować w sposób odpowiednio zabezpieczający poufność tożsamości zgłaszającego i innych osób wymienionych w zgłoszeniach zdarzeń, w związku z upowszechnianiem zasady „just culture”. Celem powinno być umożliwienie ustanowienia — tam, gdzie to możliwe — niezależnego systemu obsługi zgłoszeń zdarzeń.

(41)

Pracownicy organizacji, właściwych organów państw członkowskich oraz Agencji, którzy zajmują się oceną, rozpatrywaniem lub analizą zdarzeń, odgrywają znaczącą rolę w identyfikacji zagrożeń dla bezpieczeństwa i uchybień w zakresie bezpieczeństwa. Doświadczenie pokazuje, że jeżeli analizy zdarzeń dokonuje się z perspektywy czasu po zaistniałym wypadku, prowadzi ona do identyfikacji ryzyka i uchybień, które w innym przypadku mogłyby nie zostać zidentyfikowane. Możliwe jest zatem, że osoby zaangażowane w ocenę, rozpatrywanie lub analizę zdarzeń mogą obawiać się potencjalnych skutków w postaci wszczęcia wobec nich postępowania przez organy sądowe. Bez uszczerbku dla krajowego prawa karnego i właściwego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, państwa członkowskie nie powinny wszczynać postępowań wobec osób, których praca we właściwych organach państw członkowskich wiąże się z oceną, rozpatrywaniem lub analizą zdarzeń, w odniesieniu do decyzji podjętych w ramach obowiązków wypełnianych przez te osoby, które to decyzje później i z perspektywy czasu okazały się błędne lub nieskuteczne, lecz w momencie ich podejmowania i w świetle dostępnych wówczas informacji były proporcjonalne i odpowiednie.

(42)

Pracownicy i personel kontraktowy powinni mieć możliwość zgłaszania naruszeń zasad określających ich ochronę ustanowionych niniejszym rozporządzeniem i nie powinni podlegać sankcjom z tego tytułu. Państwa członkowskie powinny określić konsekwencje naruszenia zasad ochrony zgłaszającego i innych osób wymienionych w zgłoszeniach zdarzeń i w stosownych przypadkach powinny przyjąć środki zaradcze lub nałożyć sankcje.

(43)

Osoby mogą zniechęcać się do zgłaszania zdarzeń z obawy przed dostarczeniem dowodów przeciwko sobie i przed potencjalnymi tego skutkami w postaci wszczęcia wobec nich postępowania przez organy sądowe. Cele niniejszego rozporządzenia mogą zostać osiągnięte bez niepotrzebnej ingerencji w systemy wymiaru sprawiedliwości państw członkowskich. Należy zatem przewidzieć, że nieumyślne lub niezamierzone naruszenia prawa, o których organy państw członkowskich dowiadują się jedynie dzięki zgłoszeniu dokonanemu zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, nie powinny być przedmiotem postępowania dyscyplinarnego, administracyjnego ani sądowego, o ile mające zastosowanie krajowe prawo karne nie przewiduje inaczej. Jednakże prawo osób trzecich do wszczęcia postępowania cywilnego nie powinno być objęte tym zakazem i powinno podlegać jedynie prawu krajowemu.

(44)

Niemniej jednak, w kontekście rozwijania zasady „just culture”, państwa członkowskie powinny zachować możliwość rozszerzenia zakazu wykorzystywania zgłoszeń zdarzeń jako dowodów przeciw zgłaszającemu w postępowaniach administracyjnych i dyscyplinarnych także do postępowań cywilnych lub karnych.

(45)

Ponadto należy zacieśnić i sformalizować współpracę między organami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo i organami sądowymi w drodze zawieranych między nimi wcześniej porozumień, w których należy dążyć do zachowania równowagi między różnymi interesami publicznymi i w których należy w szczególności uwzględniać na przykład kwestie dostępu do zgłoszeń zdarzeń znajdujących się w krajowych bazach danych i wykorzystywania tych zgłoszeń.

(46)

Aby wesprzeć Agencję w wykonywaniu większej liczby obowiązków w ramach niniejszego rozporządzenia, należy zapewnić jej wystarczające zasoby umożliwiające jej realizację dodatkowych zadań, które jej powierzono.

(47)

W celu uzupełnienia lub zmiany niniejszego rozporządzenia należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

(48)

Stosując niniejsze rozporządzenie, Komisja powinna konsultować się z Agencją oraz z siecią analityków bezpieczeństwa lotniczego, o której mowa w niniejszym rozporządzeniu.

(49)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (5).

(50)

Stosując niniejsze rozporządzenie, należy w pełni przestrzegać zasad przetwarzania danych i ochrony osób fizycznych, określonych w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (6) oraz w rozporządzeniu (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady (7). Stosując niniejsze rozporządzenie, należy w pełni przestrzegać zasad dostępu do danych, określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady (8), z wyjątkiem przypadków dotyczących udostępniania danych i informacji znajdujących się w centralnym archiwum europejskim, które są chronione na mocy surowszych zasad dostępu określonych w niniejszym rozporządzeniu.

(51)

Sankcje powinny być w szczególności stosowane wobec wszelkich osób lub podmiotów, które wbrew niniejszemu rozporządzeniu niewłaściwie wykorzystują informacje chronione niniejszym rozporządzeniem, postępują w sposób, który powoduje uszczerbek dla zgłaszającego lub innych osób wymienionych w zgłoszeniach zdarzeń, z wyjątkiem przypadków, w których zastosowanie mają zwolnienia określone w niniejszym rozporządzeniu, osób lub podmiotów, które nie tworzą odpowiedniego otoczenia umożliwiającego gromadzenie szczegółowych danych o zdarzeniach, nie analizują zgromadzonych informacji lub nie zajmują się wszelkimi wykrytymi rzeczywistymi lub potencjalnymi uchybieniami w zakresie bezpieczeństwa lub nie dokonują wymiany informacji zgromadzonych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

(52)

Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie wspólnych zasad w dziedzinie zgłaszania zdarzeń w lotnictwie cywilnym, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na jego ogólnounijne rozmiary i skutki możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(53)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) nr 996/2010.

(54)

Należy w związku z tym uchylić dyrektywę 2003/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (9), rozporządzenie Komisji (WE) nr 1321/2007 (10) oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 1330/2007 (11).

(55)

Zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 45/2001 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 10 kwietnia 2013 r. (12),

a)

terminowe podejmowanie w stosownych przypadkach działań w zakresie bezpieczeństwa w oparciu o analizy zgromadzonych informacji;

b)

ciągłą dostępność informacji dotyczących bezpieczeństwa poprzez wprowadzenie przepisów dotyczących poufności i odpowiedniego wykorzystywania informacji, a także poprzez zharmonizowaną i zwiększoną ochronę zgłaszającego i innych osób wymienionych w zgłoszeniach zdarzeń; oraz

c)

uwzględnianie ryzyka dla bezpieczeństwa lotniczego i zajęcie się tym problemem zarówno na poziomie Unii, jak i na poziomie krajowym.

1)

„zgłaszający” oznacza każdą osobę fizyczną, która zgłasza zdarzenie lub inne informacje związane z bezpieczeństwem zgodnie z niniejszym rozporządzeniem;

2)

„statek powietrzny” oznacza każde urządzenie, które może utrzymywać się w powietrzu w wyniku oddziaływania powietrza, innego niż oddziaływanie powietrza odbitego od powierzchni ziemi;

3)

„incydent” oznacza incydent w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 996/2010;

4)

„poważny incydent” oznacza poważny incydent w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 996/2010;

5)

„wypadek” oznacza wypadek w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 996/2010;

6)

„informacje zdepersonalizowane” oznaczają informacje zawarte w zgłoszeniach zdarzeń, z których usunięto wszystkie dane osobowe, takie jak imiona, nazwiska lub adresy osób fizycznych;

7)

„zdarzenie” oznacza każde związane z bezpieczeństwem wydarzenie, które naraża na niebezpieczeństwo lub które — jeżeli nie podjęto w odniesieniu do niego działań naprawczych lub nie zajęto się nim — mogłoby narazić na niebezpieczeństwo statek powietrzny, znajdujące się w nim osoby lub jakiekolwiek inne osoby; zdarzenie obejmuje w szczególności wypadek lub poważny incydent;

8)

„organizacja” oznacza każdą organizację dostarczającą wyroby lotnicze lub zatrudniającą osoby, które są zobowiązane do zgłaszania zdarzeń zgodnie z art. 4 ust. 6, zawierającą umowy z takimi osobami lub korzystającą z usług takich osób;

9)

„anonimizacja” oznacza usunięcie ze zgłoszeń zdarzeń wszystkich danych osobowych dotyczących zgłaszającego i osób wymienionych w zgłoszeniach zdarzeń oraz wszelkich szczegółowych danych, w tym nazwy (nazw) organizacji związanej(-ych) ze zdarzeniem, które mogłyby ujawniać tożsamość zgłaszającego lub osób trzecich lub doprowadzić do ustalenia tej informacji na podstawie zgłoszenia zdarzenia;

10)

„zagrożenie” oznacza sytuację lub przedmiot z potencjałem możliwości spowodowania śmierci lub urazów ciała osoby, uszkodzeń sprzętu lub konstrukcji, straty materiału lub zmniejszenia możliwości wypełnienia przez osobę określonych funkcji;

11)

„organ ds. badania zdarzeń lotniczych” oznacza stały krajowy organ ds. badania zdarzeń lotniczych przeprowadzający lub nadzorujący badanie zdarzeń lotniczych, o którym mowa w art. 4 rozporządzenia (UE) nr 996/2010;

12)

„zasada just culture” oznacza politykę, w ramach której bezpośrednio zaangażowani operatorzy lub inne osoby nie są karani za działania, zaniechania lub podjęte przez nich decyzje, które są współmierne do ich doświadczenia i wyszkolenia, lecz w ramach której nie toleruje się rażącego niedbalstwa, umyślnych naruszeń i działań powodujących szkody;

13)

„punkt kontaktowy” oznacza:

14)

„zainteresowana strona” oznacza każdą osobę fizyczną bądź prawną lub każdy organ urzędowy, posiadający osobowość prawną lub jej nieposiadający, które mają możliwość przyczynienia się do poprawy poziomu bezpieczeństwa lotniczego dzięki dostępowi do wymienianych przez państwa członkowskie informacji o zdarzeniach i które należą do jednej z kategorii zainteresowanych stron określonych w załączniku II;

15)

„krajowy program bezpieczeństwa” oznacza zintegrowany zbiór aktów prawnych i działań do celów zarządzania bezpieczeństwem lotnictwa cywilnego w państwie członkowskim;

16)

„europejski plan bezpieczeństwa lotniczego” oznacza ocenę kwestii bezpieczeństwa i powiązany plan działań na poziomie europejskim;

17)

„europejski program bezpieczeństwa lotniczego” oznacza zintegrowany zbiór regulacji na poziomie Unii wraz z działaniami i procedurami stosowanymi w celu wspólnego zarządzania bezpieczeństwem lotnictwa cywilnego na poziomie europejskim;

18)

„system zarządzania bezpieczeństwem” oznacza systematyczne podejście do zarządzania bezpieczeństwem, obejmujące niezbędne struktury organizacyjne, zakresy odpowiedzialności, polityki i procedury, a także obejmuje każdy system zarządzania, który — niezależnie lub w sposób zintegrowany z innymi systemami zarządzania organizacji — dotyczy zarządzania bezpieczeństwem.

a)

zgłaszania zdarzeń, które narażają na niebezpieczeństwo lub które — jeżeli nie podjęto w odniesieniu do nich działań naprawczych lub nie zajęto się nimi — mogłoby narazić na niebezpieczeństwo statek powietrzny, znajdujące się w nim osoby, jakiekolwiek inne osoby, sprzęt lub urządzenia, wpływając na eksploatację statku powietrznego, a także zgłaszania innych odpowiednich informacji związanych z bezpieczeństwem w tym kontekście;

b)

analizy i podjęcia działań następczych w odniesieniu do zgłoszonych zdarzeń i innych informacji związanych z bezpieczeństwem;

c)

ochrony pracowników branży lotniczej;

d)

odpowiedniego wykorzystywania zgromadzonych informacji dotyczących bezpieczeństwa;

e)

włączania informacji do centralnego archiwum europejskiego; oraz

f)

udostępniania zanonimizowanych informacji zainteresowanym stronom w celu przekazania im informacji potrzebnych do poprawy poziomu bezpieczeństwa lotnictwa.

a)

zdarzenia dotyczące eksploatacji statku powietrznego, takie jak:

b)

zdarzenia związane z warunkami technicznymi, obsługą techniczną i naprawą statku powietrznego, takie jak:

c)

zdarzenia związane ze służbami i obiektami żeglugi powietrznej, takie jak:

d)

zdarzenia związane z lotniskami i służbami naziemnymi, takie jak:

a)

pilot dowódca lub — w przypadkach gdy pilot dowódca nie jest w stanie zgłosić zdarzenia — inny członek załogi kolejny w strukturze dowodzenia statku powietrznego zarejestrowanego w państwie członkowskim lub statku powietrznego zarejestrowanego poza Unią, lecz użytkowanego przez operatora, w odniesieniu do którego państwo członkowskie zapewnia nadzór nad eksploatacją, lub operatora mającego siedzibę w Unii;

b)

osoba zajmująca się — pod nadzorem państwa członkowskiego lub Agencji — projektowaniem, produkcją, monitorowaniem ciągłej zdatności do lotu, obsługą techniczną lub modyfikacją statku powietrznego, lub jakiegokolwiek sprzętu lub jego części;

c)

osoba podpisująca — pod nadzorem państwa członkowskiego lub Agencji — poświadczenie przeglądu zdatności do lotu lub dopuszczenie do eksploatacji statku powietrznego lub jakiegokolwiek sprzętu lub jego części;

d)

osoba pełniąca funkcję wymagającą upoważnienia jej przez państwo członkowskie jako członka personelu służb ruchu lotniczego, któremu powierzono zadania związane z służbami żeglugi powietrznej lub pracownika służb informacji lotniczej;

e)

osoba pełniąca funkcję związaną z zarządzaniem bezpieczeństwem portu lotniczego, do którego ma zastosowanie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1008/2008 (13);

f)

osoba pełniąca funkcję związaną z instalowaniem, modyfikowaniem, obsługą techniczną, naprawami, remontami kapitalnymi, kontrolą w locie lub inspekcją lotniczych instalacji nawigacyjnych, w odniesieniu do których państwo członkowskie zapewnia nadzór;

g)

osoba pełniąca funkcję związaną z obsługą naziemną statków powietrznych, obejmującą tankowanie paliwa, przygotowywanie list ładunkowych, załadunek, odladzanie i holowanie w porcie lotniczym objętym rozporządzeniem (WE) nr 1008/2008.

a)

szczegółowych danych dotyczących zdarzeń, które mogły nie zostać wychwycone w systemie obowiązkowego zgłaszania zdarzeń;

b)

innych informacji związanych z bezpieczeństwem, które zdaniem zgłaszającego stanowią rzeczywiste lub potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa lotniczego.

a)

szczegółowych danych dotyczących zdarzeń, które mogły nie zostać wychwycone w systemie obowiązkowego zgłaszania zdarzeń;

b)

innych informacji związanych z bezpieczeństwem, które zdaniem zgłaszającego stanowią rzeczywiste lub potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa lotniczego.

a)

szczegółowych danych dotyczących zdarzeń, które mogły nie zostać wychwycone w systemie obowiązkowego zgłaszania zdarzeń;

b)

innych informacji związanych z bezpieczeństwem, które zdaniem zgłaszającego stanowią rzeczywiste lub potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa lotniczego.

a)

nieobjętych obowiązkowym zgłaszaniem zdarzeń zgodnie z art. 4 ust. 1;

b)

zgłaszanych przez osoby niewymienione w art. 4 ust. 6.

a)

branży lotniczej;

b)

organizacji zawodowych zrzeszających pracowników branży lotniczej.

a)

krajowy organ lotnictwa cywilnego; lub

b)

organ ds. badania zdarzeń lotniczych; lub

c)

jakikolwiek inny niezależny organ lub podmiot mający siedzibę w Unii, któremu powierzono tę funkcję.

a)

znormalizowane w celu ułatwienia wymiany informacji; oraz

b)

kompatybilne z oprogramowaniem Eccairs i systematyką ADREP.

a)

scalania minimalnych informacji, o których mowa w ust. 1;

b)

klasyfikacji zdarzeń pod względem ryzyka, o której mowa w ust. 2; oraz

c)

ustanowienia procedur kontroli jakości danych, o których mowa w ust. 3.

a)

poradników;

b)

warsztatów; oraz

c)

odpowiedniego szkolenia.

a)

w trakcie badania — wstępne informacje o faktach dotyczące wypadków i poważnych incydentów;

b)

po zakończeniu badania:

a)

mające znaczenie dla innych państw członkowskich lub Agencji; albo

b)

mogące wymagać podjęcia działań w zakresie bezpieczeństwa przez inne państwo członkowskie lub Agencję.

a)

wniosek został złożony przez zainteresowaną stronę;

b)

jest właściwy do rozpatrzenia tego wniosku.

a)

informacje, o które wystąpiono, dotyczą własnych urządzeń, operacji lub dziedziny działalności zainteresowanej strony;

b)

decyzja o charakterze ogólnym nie stanowi o przyznaniu dostępu do całej zawartości bazy danych;

c)

decyzja o charakterze ogólnym dotyczy jedynie dostępu do zanonimizowanych informacji.

a)

zainteresowana strona wykorzystuje informacje jedynie w celach określonych w formularzu wniosku, które powinny być zgodne z celami niniejszego rozporządzenia określonymi w art. 1; oraz

b)

zainteresowana strona nie ujawnia otrzymanych informacji bez pisemnej zgody przekazującego informacje oraz podejmuje środki niezbędne dla zapewnienia odpowiedniej poufności otrzymanych informacji.

a)

wdraża te działania terminowo; oraz

b)

ustanawia procedurę monitorowania wdrażania działania i jego skuteczności.

a)

ewentualne wstępne wyniki analizy przeprowadzonej zgodnie z ust. 1; oraz

b)

informacje o wszelkich działaniach, jakie należy podjąć zgodnie z ust. 2.

a)

ewentualne wstępne wyniki analizy przeprowadzonej zgodnie z ust. 1; oraz

b)

informacje o wszelkich działaniach, jakie należy podjąć zgodnie z ust. 2.

a)

wdrażają te działania terminowo; oraz

b)

ustanawiają procedurę monitorowania wdrażania działania i jego skuteczności.

a)

zawiera zanonimizowane informacje w postaci zbiorczej o rodzajach zdarzeń i innych informacji związanych z bezpieczeństwem zgłoszonych za pośrednictwem jego krajowych systemów obowiązkowego i dobrowolnego zgłaszania zdarzeń;

b)

identyfikuje trendy;

c)

określa podjęte przez siebie działania.

a)

w celu przypisania winy lub odpowiedzialności; lub

b)

do celów innych niż utrzymanie lub poprawa poziomu bezpieczeństwa lotniczego.

a)

zapewniają poufność informacji; oraz

b)

ograniczają wykorzystywanie informacji ściśle do zakresu niezbędnego do wywiązania się przez nie z obowiązków związanych z bezpieczeństwem, bez przypisywania winy lub odpowiedzialności; w tym względzie informacje te są w szczególności wykorzystywane do zarządzania ryzykiem i do analizy trendów w zakresie bezpieczeństwa, która może skutkować zaleceniami w zakresie bezpieczeństwa lub działaniami zmierzającymi do wyeliminowania rzeczywistych lub potencjalnych uchybień w zakresie bezpieczeństwa.

a)

zgłaszającemu; lub

b)

osobom wymienionym w zgłoszeniach zdarzeń.

a)

przypadków umyślnego naruszenia przepisów;

b)

w przypadku gdy doszło do wyraźnego i poważnego zlekceważenia oczywistego ryzyka i poważnego zaniedbania zawodowego obowiązku zachowania staranności bezsprzecznie wymaganej w danych okolicznościach, powodującego możliwą do przewidzenia szkodę na osobie lub na mieniu lub poważnie narażającego na szwank poziom bezpieczeństwa lotniczego.

a)

aktualizacji wykazu obowiązkowych rubryk w zgłoszeniach zdarzeń określonych w załączniku I, w przypadku gdy — w świetle doświadczenia zdobytego podczas stosowania niniejszego rozporządzenia — do poprawy poziomu bezpieczeństwa lotniczego niezbędne są zmiany;

b)

aktualizowania przewidzianego w załączniku III formularza wniosku o informacje z centralnego archiwum europejskiego, aby uwzględnić zdobyte doświadczenie i nowe osiągnięcia;

c)

ujednolicenia któregokolwiek z załączników z oprogramowaniem Eccairs i systematyką ADREP, a także z aktami prawnymi przyjętymi przez Unię oraz umowami międzynarodowymi.

24.4.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 122/44

(1)

Globalny monitoring środowiska i bezpieczeństwa (GMES) był kierowaną przez Unię inicjatywą polegającą na monitorowaniu Ziemi, realizowaną we współpracy z państwami członkowskimi i z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA). Początki GMES sięgają maja 1998 r., kiedy to instytucje zaangażowane w rozwój działalności kosmicznej w Europie złożyły wspólną deklarację znaną jako „deklaracja z Baveno”. W deklaracji wzywa się do długoterminowego zaangażowania w rozwój usług monitorowania środowiska związanych z przestrzenią kosmiczną przy użyciu europejskich umiejętności i technologii oraz dalszym ich rozwoju. W 2005 r. Unia dokonała strategicznego wyboru, podejmując decyzję o rozwinięciu wspólnie z ESA niezależnej europejskiej zdolności w zakresie obserwacji Ziemi, która umożliwiłaby świadczenie usług w dziedzinie ochrony środowiska i bezpieczeństwa.

(2)

W oparciu o tę inicjatywę rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 911/2010 (3) ustanowiono europejski program monitorowania Ziemi (GMES) oraz zasady wdrożenia początkowej fazy jego realizacji.

(3)

Mimo że program ustanowiony na mocy rozporządzenia (UE) nr 911/2010 powinien być kontynuowany zgodnie z wieloletnimi ramami finansowymi na lata 2014–2020, ustanowionymi rozporządzeniem Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 (4), skrót „GMES” należy zastąpić nazwą „Copernicus”, aby ułatwić komunikację z ogółem społeczeństwa. Ponieważ Komisja zarejestrowała znak towarowy, może on być wykorzystywany przez instytucje unijne oraz innych zainteresowanych użytkowników, którym zostanie udzielona licencja na jego wykorzystywanie, w szczególności dostawców usług podstawowych.

(4)

Program Copernicus oparty jest na partnerstwie między Unią, ESA i państwami członkowskimi. Powinien zatem opierać się na istniejącym potencjale europejskim i krajowym i powinien być uzupełniany o wspólnie wypracowane nowe aktywa. Aby zrealizować to podejście, Komisja powinna dążyć do utrzymania dialogu z ESA i z państwami członkowskimi posiadającymi odpowiednie aktywa kosmiczne i in situ.

(5)

Aby program Copernicus osiągnął swoje cele, powinien zapewniać autonomiczną zdolność Unii w zakresie obserwacji prowadzonych z przestrzeni kosmicznej oraz świadczyć usługi operacyjne w obszarze środowiska, ochrony ludności i bezpieczeństwa ludności, w pełni przestrzegając krajowych mandatów w odniesieniu do oficjalnych ostrzeżeń. W ramach programu Copernicus należy również wykorzystywać dostępne dane z misji wspomagających i dane in situ, dostarczane głównie przez państwa członkowskie. W możliwie największym zakresie w programie Copernicus należy wykorzystać potencjał państw członkowskich dotyczący prowadzenia obserwacji z przestrzeni kosmicznej i świadczenia usług w tej dziedzinie. W programie Copernicus należy także wykorzystać potencjał inicjatyw komercyjnych w Europie, przyczyniając się tym samym również do rozwoju solidnego komercyjnego sektora kosmicznego w Europie. Ponadto należy propagować systemy optymalizujące transmisję danych w celu zwiększenia możliwości zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania użytkowników na uzyskiwanie danych w czasie prawie rzeczywistym.

(6)

Mając na celu propagowanie i ułatwienie wykorzystywania technologii obserwacji Ziemi zarówno organom lokalnym, jak i małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP), należy propagować dedykowane sieci dystrybucji danych z programu Copernicus, obejmujące także organy krajowe i regionalne.

(7)

Celem programu Copernicus powinno być dostarczanie dokładnych i rzetelnych informacji z dziedziny środowiska i bezpieczeństwa, dostosowanych do potrzeb użytkowników i stanowiących wsparcie dla innych obszarów polityki Unii, w szczególności rynku wewnętrznego, transportu, środowiska, energii, ochrony ludności i bezpieczeństwa ludności, współpracy z państwami trzecimi i pomocy humanitarnej.

(8)

Program Copernicus należy traktować jako europejski wkład w budowanie Globalnej Sieci Systemów Obserwacji Ziemi (GEOSS) utworzonej w ramach Grupy ds. Obserwacji Ziemi (GEO).

(9)

Realizacja programu Copernicus powinna odbywać się w sposób zgodny z innymi stosownymi instrumentami i działaniami Unii, w szczególności z działaniami związanymi ze środowiskiem i zmianą klimatu, instrumentami w obszarze bezpieczeństwa, ochrony danych osobowych, konkurencyjności i innowacji, spójności, badań naukowych, transportu, konkurencji i współpracy międzynarodowej, oraz z europejskimi systemami nawigacji satelitarnej (Galileo i EGNOS). Dane z programu Copernicus powinny być spójne z referencyjnymi danymi przestrzennymi państw członkowskich, a także z przepisami wykonawczymi i wytycznymi technicznymi dotyczącymi infrastruktury informacji przestrzennej w Unii, ustanowionymi dyrektywą 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (5). Program Copernicus powinien również stanowić uzupełnienie wspólnego systemu informacji o środowisku (SEIS), o którym mowa w komunikacie Komisji z dnia 1 lutego 2008 r. zatytułowanym „Wprowadzenie wspólnego systemu informacji o środowisku (SEIS)”, oraz działań Unii w zakresie reagowania kryzysowego. Realizacja programu Copernicus powinna odbywać się zgodnie z celami dyrektywy 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (6) w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego, w szczególności przejrzystością, stworzeniem warunków sprzyjających rozwojowi usług i przyczynianiem się do wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy. Dane z programu Copernicus i informacje z programu Copernicus powinny być dostępne bezpłatnie i bez przeszkód w celu wsparcia europejskiej agendy cyfrowej, o której mowa w komunikacie Komisji z dnia 26 sierpnia 2010 r. zatytułowanym „Europejska agenda cyfrowa”.

(10)

Program Copernicus ma być realizowany w ramach strategii „Europa 2020” na rzecz inteligentnego i trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu (zwanej dalej „strategią »Europa 2020«”). Powinien on przynosić korzyści w szerokim zakresie obszarów polityki Unii i przyczynić się do osiągnięcia celów strategii „Europa 2020”, w szczególności dzięki opracowaniu skutecznej polityki kosmicznej, która zapewnia narzędzia umożliwiające sprostanie niektórym z kluczowych globalnych wyzwań i realizację celów w zakresie zmiany klimatu i zrównoważenia energetyki. Program Copernicus powinien także wspierać realizację europejskiej polityki kosmicznej, a także wzrost europejskich rynków danych i usług związanych z przestrzenią kosmiczną.

(11)

Program Copernicus powinien także wykorzystywać wyniki uzyskane w ramach programu „Horyzont 2020”, ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1291/2013 (7), w szczególności z prowadzonych w jego ramach działań w zakresie badań naukowych i innowacji na rzecz przyszłych technologii obserwacji Ziemi i ich zastosowań, w których to działaniach wykorzystywane są technologie i dane teledetekcyjne, z przestrzeni powietrznej oraz technologie i dane in situ; takie technologie i dane umożliwią programowi Copernicus reagowanie na wielkie wyzwania społeczne. Komisja powinna zapewnić odpowiednią synergię, przejrzystość i jasność w odniesieniu do różnych aspektów programu Copernicus.

(12)

Rozwój komponentu kosmicznego programu Copernicus powinien zostać oparty na analizie wariantów, tak aby zaspokajać zmieniające się potrzeby użytkowników, w tym zamówień ze strony krajowych/publicznych misji i komercyjnych usługodawców w Europie, specyfikacji nowych misji dedykowanych, umów międzynarodowych zapewniających dostęp do misji pozaeuropejskich oraz europejskiego rynku obserwacji Ziemi.

(13)

W celu zapewnienia przejrzystości i ułatwienia kontroli kosztów, maksymalną kwotę przydzieloną przez Unię do celów realizacji działań w zakresie programu Copernicus należy rozbić na kilka kategorii. Jednak z myślą o elastyczności i w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania programu Copernicus Komisja powinna mieć możliwość przenoszenia środków z jednej kategorii do drugiej.

(14)

Świadczenie usług operacyjnych uzależnione jest od prawidłowego funkcjonowania, ciągłej dostępności i bezpieczeństwa komponentu kosmicznego programu Copernicus. Poważnym zagrożeniem dla komponentu kosmicznego programu Copernicus jest rosnące ryzyko kolizji z innymi satelitami i śmieciami kosmicznymi. Działania w ramach programu Copernicus powinny zatem objąć ochronę jego komponentu kosmicznego i jego funkcjonowanie, w tym podczas wynoszenia satelitów na orbitę. W tym względzie proporcjonalny udział w kosztach usług umożliwiających zapewnienie takiej ochrony może być finansowany z budżetu przydzielonego programowi Copernicus w zakresie, w jakim jest to możliwe w ramach rygorystycznego zarządzania kosztami i przy pełnym przestrzeganiu maksymalnej kwoty 26,5 mln EUR w cenach bieżących, ustalonej w niniejszym rozporządzeniu. Wkład ten powinien być wykorzystywany wyłącznie do dostarczania danych i usług, a nie do zakupu infrastruktury.

(15)

Aby usprawnić realizację programu Copernicus i jego długoterminowe planowanie, Komisja powinna przyjąć roczny program prac, w tym plan realizacji działań wymaganych do osiągnięcia celów programu Copernicus. Ten plan realizacji powinien określać perspektywy i zawierać opis działań potrzebnych do realizacji programu Copernicus przy uwzględnieniu zmieniających się potrzeb użytkowników i rozwoju technologicznego.

(16)

Biorąc pod uwagę złożoność programu Copernicus i przydzielone na niego zasoby, realizacja komponentu usługowego programu Copernicus powinna być oparta na specyfikacjach technicznych. Ułatwiłoby to również absorpcję usług przez sektor publiczny, ponieważ użytkownicy mieliby możliwość przewidywania dostępności i rozwoju usług, a także współpracy z państwami członkowskimi i innymi stronami. Komisja powinna zatem przyjmować i aktualizować, w razie konieczności, specyfikacje techniczne w odniesieniu do wszystkich usług programu Copernicus dotyczące aspektów, takich jak zakres, struktura, portfele usług technicznych, orientacyjny podział i planowanie kosztów, poziomy wyników, potrzeby w zakresie dostępu do danych kosmicznych i danych in situ, rozwój, standardy, archiwizacja i upowszechnianie danych.

(17)

Biorąc pod uwagę złożoność programu Copernicus i przydzielone na niego zasoby, realizacja komponentu kosmicznego programu Copernicus powinna być oparta na specyfikacjach technicznych. Komisja powinna zatem przyjmować i aktualizować, w razie konieczności, specyfikacje techniczne uszczegółowiające działania, które mają otrzymywać wsparcie w ramach komponentu kosmicznego programu Copernicus, oraz orientacyjny podział i planowanie ich kosztów. Ponieważ program Copernicus powinien opierać się na inwestycjach dokonywanych przez Unię, ESA i państwa członkowskie w kontekście globalnego monitoringu środowiska i bezpieczeństwa, działania prowadzone w ramach komponentu kosmicznego programu Copernicus powinny uwzględniać, w stosownych przypadkach, elementy długoterminowego scenariusza ESA, który jest dokumentem przygotowywanym i aktualizowanym przez ESA, ustanawiającym ogólne ramy komponentu kosmicznego programu Copernicus.

(18)

Program Copernicus powinien być ukierunkowany na użytkowników, a zatem wymaga stałego, efektywnego udziału użytkowników, zwłaszcza w zakresie określania i zatwierdzania wymogów dotyczących usług.

(19)

Międzynarodowy wymiar programu Copernicus ma szczególne znaczenie w kontekście wymiany danych i informacji, jak również w kontekście dostępu do infrastruktury obserwacyjnej. Taka wymiana jest bardziej racjonalna pod względem kosztów niż systemy oparte na kupowaniu danych, a dodatkowo umacnia globalny wymiar programu Copernicus.

(20)

Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) i umowy ramowe z krajami kandydującymi i potencjalnymi kandydatami przewidują udział tych krajów w programach Unii. Należy umożliwić innym państwom trzecim oraz organizacjom międzynarodowym udział w programach, zawierając w tym celu umowy międzynarodowe.

(21)

Należy umożliwić państwom członkowskim, państwom trzecim i organizacjom międzynarodowym wnoszenie wkładu do programów na podstawie odpowiednich umów.

(22)

Komisja powinna ponosić ogólną odpowiedzialność za program Copernicus. Powinna określić priorytety oraz zapewnić ogólną koordynację programu Copernicus i nadzór nad nim. Powinno to również objąć specjalne działania prowadzące do podniesienia poziomu świadomości społeczeństwa na temat znaczenia programów kosmicznych dla obywateli europejskich. W odpowiednim czasie Komisja powinna przekazywać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wszelkie odpowiednie informacje dotyczące programu Copernicus.

(23)

Realizując program Copernicus, Komisja powinna w stosownych przypadkach liczyć na wsparcie ze strony europejskich organizacji międzyrządowych, z którymi już ustanowiła partnerstwo, w szczególności z ESA w zakresie technicznej koordynacji komponentu kosmicznego programu Copernicus, określenia jego struktury, rozwoju aktywów kosmicznych i związanych z nimi zamówień, dostępu do danych oraz kierowania misjami dedykowanymi. Ponadto Komisja powinna także liczyć na wsparcie ze strony Europejskiej Organizacji Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych (EUMETSAT) w zakresie kierowania misjami dedykowanymi zgodnie z jej wiedzą fachową i mandatem.

(24)

Biorąc pod uwagę partnerski wymiar programu Copernicus, a także aby uniknąć powielania wiedzy technicznej, realizację programu Copernicus należy powierzyć podmiotom dysponującym odpowiednią zdolnością techniczną i zawodową. Takie podmioty powinny być zachęcane do otwarcia się na konkurencję — do odpowiedniego stopnia — w wykonywaniu tych zadań, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego (UE, Euratom) nr 966/2012 (8) (zwanym dalej „rozporządzeniem finansowym”).

(25)

Program Copernicus powinien obejmować komponent usługowy zapewniający dostarczanie informacji w zakresie monitorowania atmosfery, monitorowania środowiska morskiego, monitorowania obszarów lądowych, zmiany klimatu, zarządzania kryzysowego i bezpieczeństwa. W szczególności program Copernicus powinien dostarczać informacje na temat stanu atmosfery w skali lokalnej, krajowej, europejskiej i światowej; informacje na temat stanu oceanów, w tym przez utworzenie specjalnej europejskiej grupy na rzecz monitorowania obszarów morskich; informacje wspierające monitorowanie obszarów lądowych na rzecz realizacji polityk lokalnych, krajowych i europejskiej; informacje wspierające dostosowanie do zmiany klimatu i jej łagodzenie; informacje geoprzestrzenne wspierające zarządzanie kryzysowe, w tym przez działania zapobiegawcze, i bezpieczeństwo ludności, w tym wsparcie na rzecz działań zewnętrznych Unii. Komisja powinna określić odpowiednie ustalenia umowne wspierające zrównoważony charakter świadczenia usług.

(26)

Przy realizacji komponentu usługowego programu Copernicus Komisja może, w przypadkach należycie uzasadnionych specjalnym charakterem działania i szczególną wiedzą ekspercką, liczyć na wsparcie ze strony właściwych podmiotów, takich jak Europejska Agencja Środowiska, Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej (Frontex), Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA), Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (SatCen), Europejskie Centrum Prognoz Średnioterminowych (ECMWF) i inne odpowiednie europejskie agencje, grupy lub konsorcja organów krajowych, lub innego właściwego organu potencjalnie kwalifikującego się do powierzenia mu zadań zgodnie z rozporządzeniem finansowym. Przy wyborze podmiotu trzeba w należyty sposób uwzględniać opłacalność powierzenia mu danych zadań oraz wpływ takiego powierzenia zadań na strukturę zarządzania podmiotu i jego zasoby finansowe i ludzkie.

(27)

Wspólne Centrum Badawcze (WCB) Komisji aktywnie uczestniczyło w inicjatywie GMES i w realizacji początkowej fazy GMES na mocy rozporządzenia (UE) nr 911/2010. Komisja powinna móc nadal liczyć na naukowe i techniczne wsparcie WCB na rzecz realizacji programu Copernicus.

(28)

Udzielanie zamówień publicznych przez podmioty, którym powierzono realizację programu Copernicus, powinny być zgodne z przepisami unijnymi lub równoważnymi standardami międzynarodowymi w zakresie dopuszczalnym przez przepisy dotyczące zamówień publicznych zawarte w rozporządzeniu finansowym. W odpowiednich umowach o przekazaniu zadań należy określić niezbędne szczegółowe dostosowania do tych przepisów, a także ustalenia dotyczące przedłużenia obowiązujących umów. Ich celem powinno być przede wszystkim optymalne wykorzystanie środków finansowych, kontrolowanie kosztów, ograniczenie ryzyka, poprawa skuteczności i zmniejszenie zależności od jednego dostawcy. Należy zapewnić otwarty dostęp i uczciwą konkurencję w całym łańcuchu dostaw oraz wyważone oferowanie możliwości uczestnictwa podmiotom przemysłowym na wszystkich szczeblach, w tym w szczególności nowym podmiotom oraz MŚP. Należy unikać ewentualnego nadużywania dominującej pozycji i długotrwałej zależności od jednego dostawcy. W miarę potrzeb należy korzystać z wielu źródeł dostaw, tak aby ograniczyć ryzyko związane z programem, uniknąć zależności od jednego dostawcy i zapewnić lepszą ogólną kontrolę programu Copernicus oraz jego kosztów i harmonogramu. Ponadto należy chronić i propagować rozwój europejskiego przemysłu we wszystkich dziedzinach związanych z obserwacją Ziemi zgodnie z umowami międzynarodowymi, których Unia jest stroną.

(29)

Należy w jak największym stopniu zmniejszać ryzyko niewłaściwego wykonania lub niewykonania zamówienia. W tym celu wykonawcy powinni wykazać trwały charakter wykonywania zobowiązań umownych pod względem podjętych zobowiązań i czasu trwania umowy. Instytucje zamawiające powinny zatem w stosownych przypadkach szczegółowo określić wymogi dotyczące niezawodności dostaw i świadczenia usług. Ponadto w przypadku zakupu towarów i usług wrażliwych instytucje zamawiające mogą uzależnić takie zakupy od spełnienia specjalnych wymogów, w szczególności mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa informacji. Unijne sektory przemysłu powinny mieć możliwość korzystania ze źródeł spoza Unii w odniesieniu do niektórych elementów i usług, jeżeli wykazane zostaną znaczne korzyści pod względem jakości i kosztów, jednakże przy uwzględnieniu strategicznego charakteru programu Copernicus oraz wymogów Unii w zakresie bezpieczeństwa i kontroli wywozu. Należy wykorzystywać inwestycje sektora publicznego oraz doświadczenia i kompetencje przemysłu, zapewniając jednocześnie przestrzeganie przepisów procedury konkurencyjnej.

(30)

Aby lepiej ocenić całkowity koszt produktu, usługi lub robót, które są przedmiotem przetargu, w tym długoterminowych kosztów operacyjnych, należy w stosownych przypadkach w ramach procedury udzielania zamówienia uwzględnić całkowite koszty ponoszone przez cały okres użyteczności produktu, usługi lub robót, które są przedmiotem przetargu, z zastosowaniem podejścia oszczędnościowego, takiego jak rachunek kosztów cyklu życia, gdy przyznanie zamówienia w ramach przetargu opiera się na kryterium oferty najkorzystniejszej ekonomicznie. W tym celu instytucja zamawiająca powinna się upewnić, czy metodologia mająca posłużyć do obliczenia kosztów ponoszonych przez cały okres użyteczności produktu, usługi lub robót została wyraźnie określona w dokumentach zamówienia lub w ogłoszeniu o zamówieniu i czy pozwala ona na weryfikację rzetelności informacji przekazanych przez oferentów.

(31)

Instytucja zamawiająca powinna mieć możliwość przywrócenia równych warunków konkurencji, jeżeli przed rozpoczęciem przetargu co najmniej jedno przedsiębiorstwo posiada uprzywilejowane informacje dotyczące działań związanych z tym przetargiem. Powinno również być możliwe udzielenie zamówienia w postaci zamówienia w transzach warunkowych, wprowadzenie — pod pewnymi warunkami — aneksu do umowy w ramach jej realizacji, a nawet nałożenie obowiązku minimalnego zakresu podwykonawstwa. Ponadto ze względu na niepewności technologiczne, które są jedną z cech programu Copernicus, ceny w ramach zamówień publicznych nie zawsze można ustalić w dokładny sposób i w związku z tym należałoby zawierać umowy w szczególnej formie, nieokreślające konkretnej i ostatecznej ceny i zawierające klauzule ochronne w stosunku do interesów finansowych Unii.

(32)

Z myślą o utrzymaniu maksymalnej kwoty programu Copernicus przez jak największe zmniejszenie ryzyka związanego z aspektami technicznymi i z harmonogramem oraz powiązanych kosztów, a także zapewnienie ciągłej niezawodności dostaw, program Copernicus powinien w maksymalnym stopniu korzystać z wcześniejszych finansowych i infrastrukturalnych inwestycji sektora publicznego, a także doświadczeń i kompetencji sektorowych nabytych w drodze takich inwestycji w ramach GMES. Powinno się to w szczególnym stopniu odnosić do powtarzających się komponentów: kosmicznego i segmentu naziemnego rozwiniętych przez ESA i jej państwa uczestniczące w kontekście opcjonalnego programu komponentu kosmicznego GMES przy finansowym udziale Unii. W tym ostatnim przypadku instytucja zamawiająca powinna należycie rozważyć skorzystanie z wynegocjowanej procedury bez uprzedniej publikacji ogłoszenia o zamówieniu lub równoważnej procedury.

(33)

Aby osiągnąć cele programu Copernicus w sposób trwały, niezbędna jest koordynacja działań poszczególnych partnerów zaangażowanych w program Copernicus oraz opracowanie, stworzenie i wykorzystywanie zdolności w zakresie usług i obserwacji, które odpowiadać będą oczekiwaniom użytkowników. W tym kontekście w zapewnianiu koordynacji wkładu Unii, państw członkowskich oraz organizacji międzyrządowych na rzecz programu Copernicus, a także koordynacji z sektorem prywatnym, Komisję powinien wspomagać komitet (zwany dalej „Komitetem ds. Programu Copernicus”), w jak najlepszy sposób wykorzystując istniejące zdolności i identyfikując braki, jakim należy zaradzić na poziomie Unii. Powinien on także wspomagać Komisję w monitorowaniu spójnej realizacji programu Copernicus. Ponieważ należyte zarządzanie publiczne wymaga jednolitego zarządzania programem Copernicus, szybszego podejmowania decyzji i równego dostępu do informacji, przedstawiciele podmiotów, którym powierzono zadania w zakresie wykonywania budżetu, powinni mieć możliwość uczestniczenia w charakterze obserwatorów w pracach Komitetu ds. Programu Copernicus. Z tych samych powodów przedstawiciele państw trzecich i organizacji międzynarodowych, które zawarły umowę międzynarodową z Unią, powinni mieć możliwość uczestniczenia w pracach Komitetu ds. Programu Copernicus przy zastrzeżeniu ograniczeń związanych z bezpieczeństwem i zgodnie z postanowieniami takiej umowy. Tacy przedstawiciele nie powinni być uprawnieni do udziału w procedurach Komitetu ds. Programu Copernicus dotyczących głosowania.

(34)

Ponadto należy oceniać pracę podmiotów, którym Komisja powierzyła zadania w zakresie realizacji, a ocena ta powinna opierać się na wskaźnikach skuteczności działania. Dzięki temu Parlament Europejski i Rada będą otrzymywać informacje o postępach w realizacji działań w ramach programu Copernicus i w realizacji programu Copernicus.

(35)

W rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) nr 1159/2013 (9) ustanowiono warunki rejestracji i licencjonowania dla użytkowników GMES i określono kryteria ograniczania dostępu do danych do celów GMES i informacji z usług GMES.

(36)

Dane i informacje uzyskane w ramach programu Copernicus należy udostępniać w pełni, bez ograniczeń i bezpłatnie, z zastrzeżeniem odpowiednich warunków i ograniczeń, tak by propagować wykorzystywanie takich danych i informacji oraz dzielenie się nimi, a także by umocnić europejskie rynki obserwacji Ziemi, w szczególności zaś sektor usług pochodnych, co z kolei przyczyni się do pobudzenia wzrostu gospodarczego i zwiększenia zatrudnienia.

(37)

Komisja powinna współpracować z dostawcami danych na rzecz uzgodnienia warunków licencjonowania w przypadku danych pozyskanych od stron trzecich, aby ułatwić ich wykorzystywanie w ramach programu Copernicus, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i mającymi zastosowanie prawami stron trzecich.

(38)

Należy uwzględnić prawa dostępu do danych pochodzących z satelitów Sentinel programu Copernicus przyznane w ramach programu dotyczącego komponentu kosmicznego GMES, zatwierdzone przez Radę Programową ESA ds. Obserwacji Ziemi w dniu 24 września 2013 r.

(39)

Ponieważ program Copernicus jest cywilnym programem pod kontrolą cywilną, pierwszeństwo należy nadać nabywaniu danych i tworzeniu informacji, w tym obrazów o wysokiej rozdzielczości, które nie stanowią ryzyka ani zagrożenia dla bezpieczeństwa Unii ani jej państw członkowskich. Jednak ze względu na to, że niektóre dane z programu Copernicus i informacje z programu Copernicus mogą wymagać ochrony, to w celu zapewnienia bezpiecznego obiegu takich informacji — w zakresie stosowania niniejszego rozporządzenia — wszyscy uczestnicy programu Copernicus powinni zapewniać stopień ochrony informacji niejawnych UE równoważny stopniowi zapewnianemu przez przepisy dotyczące bezpieczeństwa określone w załączniku do decyzji Komisji 2001/844/WE, EWWiS, Euratom (10) oraz przepisy bezpieczeństwa Rady określone w załącznikach do decyzji Rady 2013/488/UE (11).

(40)

Ponieważ niektóre dane z programu Copernicus i informacje z programu Copernicus, w tym obrazy o wysokiej rozdzielczości, mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo Unii lub jej państw członkowskich, należy Radzie przekazać uprawnienia do przyjmowania, w należycie uzasadnionych przypadkach, środków służących postępowaniu z ryzykiem i zagrożeniami dla bezpieczeństwa Unii lub jej państw członkowskich.

(41)

Wszystkie aktywa materialne i niematerialne, które zostały stworzone lub rozbudowane w ramach programu Copernicus, powinny być własnością Unii. Aby być w pełnej zgodności z wszelkimi podstawowymi prawami odnoszącymi się do własności, należy z obecnymi właścicielami dokonać niezbędnych ustaleń. Należy to rozumieć w ten sposób, że określone w niniejszym rozporządzeniu przepisy dotyczące własności aktywów niematerialnych nie obejmują praw niematerialnych, które nie mogą być przenoszone na mocy stosownych przepisów prawa krajowego. Takie prawo własności przysługujące Unii nie powinno naruszać możliwości udostępniania przez Unię powyższych aktywów stronom trzecim lub rozporządzania nimi, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem oraz jeżeli zostanie to uznane za stosowne na podstawie oceny poszczególnych przypadków. W szczególności Unia powinna mieć możliwość przenoszenia praw własności intelektualnej wynikających z prac wykonywanych w ramach programu Copernicus lub udzielania licencji w odniesieniu do takich praw, mając na względzie zwiększoną absorpcję usług programu Copernicus przez użytkowników usług pochodnych.

(42)

W całym cyklu wydatkowania interesy finansowe Unii powinny być chronione za pośrednictwem proporcjonalnych środków, które obejmują zapobieganie nieprawidłowościom, ich wykrywanie i badanie, odzyskiwanie środków straconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, kary administracyjne i finansowe zgodnie z rozporządzeniem finansowym.

(43)

Ponieważ program Copernicus jest złożony, Komisję powinni wspierać niezależni eksperci z szerokiego spektrum zainteresowanych stron, w tym w szczególności eksperci mianowani przez państwa członkowskie w sprawach bezpieczeństwa, przedstawiciele odpowiednich podmiotów krajowych odpowiedzialni za kwestie przestrzeni kosmicznej i użytkowników programu Copernicus, tak aby przekazywali jej niezbędną techniczną i naukową wiedzę fachową, a także przedstawiali interdyscyplinarne i międzysektorowe punkty widzenia, przy uwzględnieniu odpowiednich istniejących inicjatyw na szczeblu unijnym, krajowym i regionalnym.

(44)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia w zakresie rocznego programu prac, specyfikacji technicznych w odniesieniu do komponentu usługowego i kosmicznego, aspektów bezpieczeństwa oraz środków mających na celu wspieranie konwergencji państw członkowskich w zakresie korzystania z danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus oraz dostępu do technologii i rozwoju w dziedzinie obserwacji Ziemi, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (12).

(45)

Program Copernicus jest ukierunkowany na użytkowników, dlatego wymaga stałego, efektywnego udziału użytkowników, zwłaszcza w zakresie określania i zatwierdzania wymogów dotyczących usług. Aby zwiększyć znaczenie użytkowników, o ich wkład należy aktywnie zabiegać dzięki regularnym konsultacjom z użytkownikami końcowymi z sektora publicznego i prywatnego. Do tego celu należy utworzyć grupę roboczą („forum użytkowników”), aby wspomagała Komitet ds. Programu Copernicus w identyfikacji wymogów użytkowników, weryfikacji zgodności usługi oraz koordynacji z użytkownikami z sektora publicznego.

(46)

Komisji należy przekazać uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w odniesieniu do wymogów dotyczących danych niezbędnych w przypadku rozwoju usług operacyjnych, warunków i procedur dotyczących dostępu do danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus oraz ich rejestracji i wykorzystywania, szczegółowych kryteriów technicznych niezbędnych do zapobiegania zakłóceniom dotyczącym danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus oraz kryteriów ograniczania nabywania lub rozpowszechniania danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus ze względu na konflikt praw. Szczególnie ważne jest, aby Komisja w czasie prac przygotowawczych przeprowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

(47)

Działania finansowane na mocy niniejszego rozporządzenia należy monitorować i oceniać, tak by możliwe było wprowadzanie korekt i nowych rozwiązań. W szczególności ocena powinna obejmować skutki polityki w zakresie danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus dla zainteresowanych stron, użytkowników usług pochodnych, wpływ na przedsiębiorstwa, a także krajowe i prywatne inwestycje w infrastrukturę obserwacji Ziemi. Ocena powinna także dotyczyć ewentualnego przyszłego zaangażowania odpowiednich agencji europejskich, jak np. Agencji Europejskiego GNSS. Aby zmaksymalizować wyniki i wykorzystać wiedzę fachową zdobytą podczas realizacji programu Copernicus, należy przeanalizować możliwość wykorzystania w dalszym planowaniu nowych modeli organizacyjnych przy zapewnieniu długoterminowego zaangażowania gospodarczego.

(48)

Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie programu Copernicus, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie ze względu na fakt, że będzie on obejmować również zdolność ogólnoeuropejską i będzie zależeć od skoordynowanego na poziomie Unii świadczenia usług we wszystkich państwach członkowskich, natomiast ze względu na rozmiary działania możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(49)

W niniejszym rozporządzeniu określa się pulę środków finansowych, stanowiącą — dla Parlamentu Europejskiego i Rady podczas rocznej procedury budżetowej — główną kwotę odniesienia w rozumieniu pkt 17 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (13).

(50)

Właściwe jest dostosowanie okresu finansowania na podstawie niniejszego rozporządzenia do okresu finansowania określonego w rozporządzeniu (UE, Euratom) nr 1311/2013. Niniejsze rozporządzenie powinno być zatem stosowane od dnia 1 stycznia 2014 r.

(51)

Należy także uchylić rozporządzenie (UE) nr 911/2010 w celu ustanowienia właściwych ram zarządzania i finansowania oraz w celu zapewnienia pełnego funkcjonowania programu Copernicus. Wszelkie środki przyjęte na podstawie rozporządzenia (UE) nr 911/2010 powinny pozostać w mocy w celu zapewnienia ich ciągłości,

a)

komponentu usługowego zapewniającego dostarczanie informacji w następujących obszarach: monitorowanie atmosfery, monitorowanie środowiska morskiego, monitorowanie obszarów lądowych, zmiana klimatu, zarządzanie kryzysowe i bezpieczeństwo;

b)

komponentu kosmicznego zapewniającego trwałe obserwacje prowadzone z przestrzeni kosmicznej na potrzeby obszarów usług, o których mowa w lit. a);

c)

komponentu in situ zapewniającego skoordynowany dostęp do obserwacji z instalacji powietrznych, morskich oraz naziemnych na potrzeby obszarów usług, o których mowa w lit. a).

1)

„misje dedykowane” oznaczają misje obserwacji Ziemi z przestrzeni kosmicznej do wykorzystania w programie Copernicus i kierowane w ramach tego programu, zwłaszcza misje Sentinel;

2)

„misje wspomagające” oznaczają misje obserwacji Ziemi z przestrzeni kosmicznej przekazujące programowi Copernicus dane, które uzupełniają dane przekazane przez misje dedykowane;

3)

„dane z misji dedykowanych” oznaczają dane pochodzące z obserwacji Ziemi prowadzonych z przestrzeni kosmicznej, uzyskane przez misje dedykowane, do wykorzystania w programie Copernicus;

4)

„dane z misji wspomagających” oznaczają dane pochodzące z obserwacji Ziemi prowadzonych z przestrzeni kosmicznej, uzyskane przez misje wspomagające, przy czym dane te objęte są licencją na wykorzystanie w programie Copernicus lub są do tego celu przekazywane;

5)

„dane in situ” oznaczają dane obserwacyjne uzyskane przez naziemne, morskie lub powietrzne czujniki, a także dane referencyjne i pomocnicze, objęte licencją na wykorzystanie w programie Copernicus lub przekazywane do tego celu;

6)

„dane i informacje pozyskane od stron trzecich” oznaczają dane i informacje stworzone poza zakresem programu Copernicus, a niezbędne do realizacji jego celów;

7)

„dane z programu Copernicus” oznaczają dane z misji dedykowanych, dane z misji wspomagających i dane in situ;

8)

„informacje z programu Copernicus” oznaczają informacje uzyskane za pośrednictwem usług programu Copernicus, o których mowa w art. 5 ust. 1, w następstwie przetwarzania lub modelowania danych z programu Copernicus;

9)

„użytkownicy programu Copernicus” oznaczają:

a)

monitorowanie Ziemi w celu wspierania ochrony środowiska i działań w zakresie ochrony ludności i bezpieczeństwa ludności;

b)

maksymalizowanie korzyści społeczno-gospodarczych, a tym samym wspieranie realizacji strategii „Europa 2020” i jej celów związanych z inteligentnym, trwałym wzrostem gospodarczym sprzyjającym włączeniu społecznemu, przez propagowanie wykorzystywania obserwacji Ziemi w zastosowaniach i usługach;

c)

wspieranie rozwoju konkurencyjnego europejskiego sektora kosmicznego i usługowego oraz maksymalizowanie możliwości europejskich przedsiębiorstw w zakresie rozwoju i realizacji innowacyjnych systemów obserwacji Ziemi oraz rozwoju i świadczenia innowacyjnych usług w tym zakresie;

d)

zapewnienie autonomicznego dostępu do wiedzy środowiskowej i kluczowych technologii dla usług w zakresie obserwacji Ziemi i geoinformacji, a tym samym umożliwienie Europie niezależnego podejmowania decyzji i działań;

e)

wspieranie europejskich polityk i wkład w te polityki oraz wspieranie globalnych inicjatyw, takich jak GEOSS.

a)

przekazywanie użytkownikom programu Copernicus dokładnych i rzetelnych danych i informacji, dostarczanych w długiej perspektywie i w sposób trwały, umożliwiających świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1, oraz zgodnych z wymogami podstawowych użytkowników programu Copernicus;

b)

zapewnianie trwałego i niezawodnego dostępu do danych i informacji pochodzących z przestrzeni kosmicznej w oparciu o niezależną europejską zdolność w zakresie obserwacji Ziemi o stałych specyfikacjach technicznych oraz wykorzystywanie istniejących europejskich i krajowych aktywów i zdolności, uzupełniając je w stosownych przypadkach;

c)

zapewnianie trwałego i niezawodnego dostępu do danych in situ w oparciu, w szczególności, o istniejące zdolności wykorzystywane na szczeblu europejskim i krajowym oraz o globalne systemy i sieci obserwacji.

a)

dane z programu Copernicus i informacje z programu Copernicus udostępnione zgodnie z wymogami dostarczania usług na gwarantowanym poziomie w odniesieniu do środowiska, ochrony ludności i bezpieczeństwa ludności;

b)

zwiększony popyt na dane z programu Copernicus i informacje z programu Copernicus mierzony wzrostem liczby użytkowników, ilością udostępnionych danych i informacji o wartości dodanej, większą liczbą usług pochodnych oraz zwiększeniem dystrybucji w państwach członkowskich i Unii;

c)

wykorzystywanie danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus przez instytucje i organy unijne, organizacje międzynarodowe oraz organy europejskie, krajowe, regionalne lub lokalne, w tym poziom absorpcji i zadowolenia użytkowników, a także korzyści płynące dla społeczeństw europejskich;

d)

penetracja rynku, w tym rozwój istniejących rynków i tworzenie nowych rynków, a także konkurencyjność europejskich operatorów usług pochodnych;

e)

trwała dostępność danych z programu Copernicus wspierających usługi programu Copernicus.

a)

usługa monitorowania atmosfery zapewniająca informacje o jakości powietrza w skali europejskiej oraz składzie chemicznym atmosfery w skali globalnej. W szczególności dostarcza informacje dla systemów monitorowania jakości powietrza na poziomach od lokalnego do krajowego oraz przyczynia się do monitorowania zmiennych klimatycznych w aspekcie składu chemicznego atmosfery, w tym, o ile jest to wykonalne, interakcji z pokrywą leśną;

b)

usługa monitorowania środowiska morskiego zapewniająca informacje o stanie i dynamice fizycznych ekosystemów oceanicznych i morskich w obszarach oceanów w skali globalnej i w obszarach mórz w regionalnej skali europejskiej, służąca zapewnieniu bezpieczeństwa morskiego, przyczynianiu się do monitorowania przepływu odpadów, morskich regionów środowiskowych, przybrzeżnych i polarnych oraz zasobów morskich, a także prognozowania meteorologicznego i monitorowania klimatu;

c)

usługa monitorowania obszarów lądowych zapewniająca informacje dotyczące użytkowania gruntów i pokrycia terenu, kriosfery, zmiany klimatu i zmiennych biogeofizycznych, w tym ich dynamiki, wspierająca monitorowanie środowiskowe różnorodności biologicznej, gleb, wód śródlądowych i przybrzeżnych, lasów i roślinności oraz zasobów naturalnych — na poziomach od globalnego do lokalnego, jak również ogólną realizację polityki w zakresie środowiska, rolnictwa, rozwoju, energii, urbanistyki, infrastruktury i transportu;

d)

usługa w zakresie zmiany klimatu zapewniająca informacje mające poszerzyć bazę wiedzy na potrzeby wspierania polityki w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i jej łagodzenia. W szczególności przyczynia się do dostarczenia kluczowych zmiennych dotyczących klimatu, analiz klimatu, prognoz i wskaźników w skali czasowej i przestrzennej mających znaczenie dla strategii w zakresie przystosowywania i łagodzenia w odniesieniu do różnych obszarów korzyści sektorowych i społecznych w Unii;

e)

usługa w zakresie zarządzania kryzysowego zapewniająca informacje konieczne do reagowania kryzysowego w związku z różnego rodzaju klęskami i katastrofami, w tym z zagrożeniami wynikającymi ze zjawisk meteorologicznych, zagrożeniami geofizycznymi, zamierzonymi i przypadkowymi katastrofami spowodowanymi przez człowieka i innymi katastrofami humanitarnymi, a także do działań w zakresie zapobiegania, zapewniania gotowości, reagowania i odbudowy;

f)

usługa w zakresie bezpieczeństwa zapewniająca informacje wspierające sprostanie wyzwaniom, przed jakimi stoi Europa w dziedzinie bezpieczeństwa ludności, wzmacniająca zdolności w zakresie zapobiegania kryzysom oraz zapewniania gotowości i reagowania na nie, zwłaszcza w dziedzinie nadzorowania granic i nadzoru morskiego, ale również wspierające działania zewnętrzne Unii, bez uszczerbku dla ustaleń dotyczących współpracy, które mogą zostać poczynione przez Komisję i różne organy wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, zwłaszcza Centrum Satelitarne Unii Europejskiej.

a)

działania rozwojowe mające na celu poprawę jakości i skuteczności usług, w tym ich rozwijanie i dostosowywanie, unikanie lub minimalizowanie ryzyka operacyjnego, a także wykorzystywanie synergii z powiązanymi działaniami, np. w ramach programu „Horyzont 2020”;

b)

działania wspierające, na które składają się środki propagujące wykorzystywanie i absorpcję danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus przez:

a)

prowadzenie obserwacji z przestrzeni kosmicznej, w tym:

b)

działania w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby użytkowników, w tym:

c)

ochronę satelitów przed ryzykiem kolizji przy uwzględnieniu unijnych ram wsparcia obserwacji i śledzenia obiektów kosmicznych;

d)

bezpieczną likwidację satelitów na koniec ich cyklu życia.

a)

zapewnianie danych in situ na potrzeby usług operacyjnych, w tym danych in situ pozyskanych od stron trzecich na szczeblu międzynarodowym, w oparciu o istniejące zdolności;

b)

koordynację i harmonizację gromadzenia i dostarczania danych in situ;

c)

udzielanie Komisji pomocy technicznej w zakresie wymogów dotyczących usług w odniesieniu do danych z obserwacji in situ;

d)

współpracę z operatorami in situ w celu propagowania spójności działań rozwojowych związanych z infrastrukturą i sieciami obserwacji in situ;

e)

identyfikację braków w obserwacjach in situ, których nie można zlikwidować za pomocą istniejącej infrastruktury i sieci, w tym na szczeblu globalnym, oraz zaradzenie tym brakom przy poszanowaniu zasady pomocniczości.

a)

na działania, o których mowa w art. 5 i 7, 897,415 mln EUR;

b)

na działania, o których mowa w art. 6, 3 394,065 mln EUR, w tym maksymalna kwota 26,5 mln EUR na działania, o których mowa w art. 6 ust. 2 lit. c).

a)

specyfikacji technicznych dotyczących komponentu usługowego programu Copernicus, o którym mowa w art. 5 ust. 1, w odniesieniu do jego realizacji;

b)

specyfikacji technicznych dotyczących komponentu kosmicznego programu Copernicus, o którym mowa w art. 6, w odniesieniu do jego realizacji i zmian na podstawie wymogów użytkowników.

a)

zapewnienie technicznej koordynacji komponentu kosmicznego programu Copernicus;

b)

określenie ogólnej struktury systemu dla komponentu kosmicznego programu Copernicus i jego rozwoju na podstawie wymogów użytkowników przy koordynacji przez Komisję;

c)

zarządzanie przydzielonymi środkami finansowymi;

d)

zapewnienie procedur monitorowania i kontroli;

e)

opracowanie nowych misji dedykowanych;

f)

zamawianie ponownych misji dedykowanych;

g)

kierowanie misjami dedykowanymi z wyjątkiem misji kierowanych przez EUMETSAT zgodnie z ust. 2 niniejszego artykułu;

h)

koordynowanie systemu dostępu do danych z misji wspomagających dla usług programu Copernicus;

i)

zdobywanie praw dostępu i negocjowanie warunków wykorzystywania komercyjnych danych satelitarnych wymaganych przez usługi programu Copernicus, o których mowa w art. 5 ust. 1.

a)

Europejskiej Agencji Środowiska (EEA);

b)

Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej (Frontex);

c)

Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA);

d)

Centrum Satelitarnemu Unii Europejskiej (SatCen);

e)

Europejskiemu Centrum Prognoz Średnioterminowych (ECMWF);

f)

innym odpowiednim europejskim agencjom, grupom lub konsorcjom organów krajowych.

a)

propagowanie w całej Unii jak najszerszego i jak najbardziej otwartego uczestnictwa wszystkich wykonawców, w szczególności nowych podmiotów i MŚP, m.in. przez zachęcanie oferentów do korzystania z podwykonawstwa;

b)

unikanie ewentualnego nadużywania pozycji dominującej i zależności od jednego dostawcy;

c)

wykorzystywanie wcześniejszych inwestycji sektora publicznego i związanych z nimi doświadczeń oraz doświadczeń i kompetencji sektorowych, przy jednoczesnym zapewnieniu przestrzegania przepisów procedury konkurencyjnej;

d)

dążenie, w stosownych przypadkach, do korzystania z licznych źródeł dostaw, by zapewnić lepszą ogólną kontrolę nad programem Copernicus, jego kosztami i harmonogramem;

e)

uwzględnianie, w stosownych przypadkach, całkowitych kosztów w okresie użytkowania produktu, usługi lub robót budowlanych, które są przedmiotem zamówienia.

a)

może przynosić temu wykonawcy znaczne korzyści związane z dostępem do poufnych informacji i tym samym wzbudzać obawy co do przestrzegania zasad równego traktowania; lub

b)

wpływa na normalne warunki konkurencji lub na bezstronność i obiektywizm przy udzielaniu zamówienia lub realizacji umowy w sprawie zamówienia.

a)

zamówienie obejmuje elementy bardzo złożone lub wymagające zastosowania nowych technologii i tym samym wiąże się z dużą liczbą ryzyk natury technicznej; lub

b)

działania będące przedmiotem zamówienia trzeba, ze względów operacyjnych, rozpocząć bezzwłocznie, mimo że nie jest jeszcze w pełni możliwe ustalenie ostatecznej ceny stałej z uwagi na występowanie znacznych ryzyk lub na fakt, że realizacja zamówienia zależy częściowo od realizacji innych zamówień.

a)

rodzaj zamówienia, mianowicie, czy jest to zamówienie wynagradzane w całości lub częściowo na podstawie umowy koszt plus w granicach ceny maksymalnej;

b)

w przypadku zamówienia wynagradzanego częściowo na podstawie umowy koszt plus — elementy zamówienia, których dotyczy zwrot kosztów;

c)

całkowitą cenę maksymalną;

d)

kryteria udzielenia zamówienia, które muszą umożliwiać ocenę prawdopodobieństwa szacowanego łącznego budżetu, kosztów podlegających zwrotowi, mechanizmów określania tych kosztów oraz zysków wyszczególnionych w ocenianej ofercie;

e)

sposób powiększenia kwoty kosztów bezpośrednich, o którym mowa w ust. 1;

f)

przepisy i procedury dotyczące kwalifikowalności kosztów przewidywanych przez oferenta w odniesieniu do realizacji zamówienia, zgodnie z zasadami określonymi w ust. 5;

g)

reguły rachunkowości, których oferenci muszą przestrzegać;

h)

w przypadku zamówienia wynagradzanego częściowo na podstawie umowy koszt plus, które ma zostać zamienione na zamówienie obejmujące ostateczną cenę stałą, parametry dotyczące takiej zamiany.

a)

zostały faktycznie poniesione w okresie objętym umową, z wyjątkiem kosztów dotyczących wyposażenia, elementów infrastruktury oraz niematerialnych aktywów trwałych, które są niezbędne do realizacji zamówienia i które można uznać za kwalifikowalne w odniesieniu do całej wartości ich zakupu;

b)

są wyszczególnione w szacowanym łącznym budżecie, który może być korygowany w drodze zmian do pierwotnej umowy w sprawie zamówienia;

c)

są konieczne do realizacji zamówienia;

d)

wynikają z realizacji umowy w sprawie zamówienia i możne je do niej przypisać;

e)

są identyfikowalne, możliwe do sprawdzenia, ujęte w księgach rachunkowych wykonawcy i określone zgodnie ze standardami rachunkowości, o których mowa w specyfikacji i w umowie w sprawie zamówienia;

f)

są zgodne z wymogami mających zastosowanie przepisów prawa podatkowego i socjalnego;

g)

nie odbiegają od warunków umowy;

h)

są racjonalne, uzasadnione i zgodne z wymogami należytego zarządzania finansami, zwłaszcza pod względem oszczędności i efektywności.

a)

określenie jak najbardziej prawdopodobnej ceny maksymalnej, zapewniając jednocześnie niezbędną elastyczność umożliwiającą uwzględnienie trudności technicznych;

b)

dokonanie zamiany zamówienia wynagradzanego częściowo na podstawie umowy koszt plus na zamówienie w całości oparte na ostatecznej cenie stałej, gdy możliwe będzie ustalenie takiej ostatecznej ceny stałej. W tym celu określa parametry zamiany zamówienia wynagradzanego na podstawie umowy koszt plus na zamówienie oparte na ostatecznej cenie stałej;

c)

realizacja środków w zakresie monitorowania i kontroli obejmujących w szczególności system prognozowania szacowanych kosztów;

d)

określenie odpowiednich zasad, narzędzi i procedur do celów wykonywania zamówień, w szczególności do celów identyfikacji i kontroli kwalifikowalności kosztów zadeklarowanych przez wykonawcę lub jego podwykonawców podczas realizacji zamówienia oraz do celów wprowadzenia zmian do umowy;

e)

sprawdzenie, czy wykonawca i jego podwykonawcy przestrzegają standardów rachunkowości określonych w umowie oraz obowiązku dostarczenia dokumentów księgowych, które powinny przedstawiać prawdziwy i rzetelny obraz ksiąg rachunkowych;

f)

podczas realizacji zamówienia stałe zapewnianie skuteczności zasad, narzędzi i procedur, o których mowa w lit. d).

a)

nie zmienia przedmiotu zamówienia;

b)

nie narusza równowagi ekonomicznej umowy;

c)

nie wprowadza warunków, które gdyby zostały pierwotnie ujęte w dokumentach zamówienia, umożliwiałyby dopuszczenie oferentów innych niż oferenci pierwotnie dopuszczeni lub wybór oferty innej niż oferta pierwotnie wybrana.

a)

propagowanie wykorzystywania danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus i dzielenia się nimi;

b)

wzmocnienie europejskich rynków obserwacji Ziemi, zwłaszcza sektora usług pochodnych, w celu sprzyjania wzrostowi gospodarczemu i tworzeniu miejsc pracy;

c)

przyczynianie się do trwałości i ciągłości dostarczania danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus;

d)

udzielanie wsparcia europejskim środowiskom zajmującym się badaniami naukowymi, innowacjami i technologią.

a)

warunków udzielania licencji dotyczących danych i informacji pozyskanych od stron trzecich;

b)

formatów, cech charakterystycznych i środków rozpowszechniania;

c)

interesów związanych z bezpieczeństwem i stosunków zewnętrznych Unii lub jej państw członkowskich;

d)

ryzyka zakłócenia, ze względów bezpieczeństwa lub ze względów technicznych, systemu opracowywania danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus;

e)

zapewnienia użytkownikom europejskim niezawodnego dostępu do danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus.

a)

warunków i procedur dotyczących dostępu do danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus, ich rejestracji i wykorzystywania, w tym środków rozpowszechniania;

b)

konkretnych kryteriów technicznych niezbędnych w celu zapobiegania zakłóceniom dotyczącym danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus, w tym w odniesieniu do pierwszeństwa dostępu;

c)

kryteriów i procedur dotyczących ograniczenia nabywania lub rozpowszechniania danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus ze względu na konflikt praw.

a)

specyfikacji technicznych dotyczących transmisji i wykorzystywania danych z misji dedykowanych przekazywanych do stacji odbiorczych lub za pośrednictwem szerokopasmowych połączeń o dużej szybkości do stacji niebędących częścią programu Copernicus;

b)

specyfikacji technicznych dotyczących archiwizacji danych z programu Copernicus i informacji z programu Copernicus.

a)

kraje Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), które są umawiającymi się stronami Porozumienia EOG, zgodnie z warunkami określonymi w Porozumieniu EOG;

b)

kraje kandydujące, a także potencjalni kandydaci, zgodnie z ich odpowiednimi umowami ramowymi lub protokołem do układu o stowarzyszeniu, określającymi główne zasady i warunki uczestniczenia tych krajów w programach unijnych;

c)

Konfederacja Szwajcarska, inne państwa trzecie nieobjęte lit. a) i b) oraz organizacje międzynarodowe zgodnie z umowami zawartymi przez Unię z tymi państwami trzecimi lub organizacjami międzynarodowymi na podstawie art. 218 TFUE, określającymi warunki i szczegółowe zasady ich uczestnictwa.

24.4.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 122/67

(1)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1166/2008 (2) przewiduje, że państwa członkowskie mają przeprowadzić badania struktury gospodarstw rolnych w latach 2010, 2013 i 2016 r. Państwa członkowskie mają otrzymać maksymalny wkład finansowy w wysokości 75 % z Unii na poczet kosztów przeprowadzenia tych badań, zgodnie z określonymi maksymalnymi kwotami.

(2)

W celu przeprowadzenia badań struktury gospodarstw rolnych i spełnienia wymogów informacyjnych Unii wymagane jest znaczne finansowanie po stronie państw członkowskich i Unii.

(3)

W rozporządzeniu (WE) nr 1166/2008 przewidziano pulę środków finansowych na wdrożenie programu badań, w tym zarządzanie, utrzymywanie i rozwój systemów baz danych, wykorzystywanych w Komisji do przetwarzania danych dostarczonych przez państwa członkowskie, a także określono kwotę na lata 2008–2013.

(4)

Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1166/2008 kwotę na lata 2014–2018 ustala władza budżetowa i ustawodawcza na wniosek Komisji na podstawie nowych ram finansowych na okres rozpoczynający się w roku 2014.

(5)

Z zaproponowanej puli środków finansowych powinno być finansowane jedynie przeprowadzenie badania struktury gospodarstw rolnych w roku 2016 r. i powiązanego z nim zarządzania, utrzymania i rozwoju systemów baz danych wykorzystywanych w Komisji do przetwarzania danych dostarczonych przez państwa członkowskie.

(6)

W świetle przystąpienia Chorwacji i konieczności przeprowadzania badań dotyczących struktury gospodarstw rolnych w tym państwie członkowskim w 2016 r. należy określić maksymalny wkład Unii na jedno badanie dla Chorwacji, ponieważ nie został on przewidziany w Akcie przystąpienia.

(7)

Przeprowadzono konsultacje ze Stałym Komitetem ds. Statystyk Rolniczych.

(8)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1166/2008,

1)

w art. 13 dodaje się ustęp w brzmieniu:

„4a)   Na badanie struktury gospodarstw rolnych w 2016 r. przeznacza się maksymalną kwotę na rzecz Chorwacji w wysokości 500 000 EUR.”;

2)

w art. 14 wprowadza się następujące zmiany:

3)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

„Artykuł 14a

Ochrona interesów finansowych Unii

1.   Komisja przyjmuje odpowiednie środki zapewniające, w przypadku realizacji działań finansowanych na podstawie niniejszego rozporządzenia, ochronę interesów finansowych Unii przez stosowanie środków zapobiegania nadużyciom finansowym, korupcji i innym nielegalnym działaniom, przez skuteczne kontrole oraz, w razie wykrycia nieprawidłowości, przez odzyskiwanie kwot nienależnie wypłaconych, a także, w stosownych przypadkach, przez nałożenie skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających sankcji.

2.   Komisja lub jej przedstawiciele oraz Trybunał Obrachunkowy mają uprawnienia do audytu, na podstawie dokumentacji i na miejscu, wobec wszystkich beneficjentów dotacji, wykonawców i podwykonawców, którzy otrzymują od Unii środki na podstawie niniejszego programu.

Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) może przeprowadzać kontrole i inspekcje na miejscu u podmiotów gospodarczych, których takie finansowanie bezpośrednio lub pośrednio dotyczy, zgodnie z procedurami określonymi w rozporządzeniu Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 (4), w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycia finansowe, korupcja lub jakiekolwiek inne nielegalne działanie, naruszające interesy finansowe Unii, w związku z umową o dotację, decyzją o udzieleniu dotacji lub zamówieniem dotyczącym finansowania przez Unię.

Nie naruszając przepisów akapitów pierwszego i drugiego, w umowach o współpracy z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi, umowach o dotację, decyzjach o udzieleniu dotacji i zamówieniach wynikających z wdrożenia niniejszego rozporządzenia wyraźnie upoważnia się Komisję, Trybunał Obrachunkowy i OLAF do prowadzenia takich audytów, kontroli i inspekcji na miejscu.

(4)  Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościam (Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2).”."