6.2.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 32/1

(1)

W wyniku informacji, uzyskanych przez służby Komisji, dotyczących realizowanego we Francji Programu Kontroli Zanieczyszczeń Pochodzenia Rolniczego (zwanego dalej „PMPOA” lub „programem”), Komisja skierowała w dniu 24 lutego 2000 r. pismo do władz francuskich, z prośbą o przedstawienie szczegółów dotyczących realizacji wymienionego programu od roku 1994. W piśmie z dnia 31 maja 2000 r. Francja przekazała część informacji, w tym informacje potwierdzające istnienie PMPOA od roku 1994. Komisja pismem z dnia 11 lipca 2000 r. poprosiła o przedstawienie informacji uzupełniających. Władze francuskie odpowiedziały pismem z dnia 26 grudnia 2000 r.

(2)

Władze francuskie zgłosiły w dniu 13 lutego 1991 r. pomoc państwa na rzecz hodowców trzody chlewnej, w odniesieniu do inwestycji indywidualnych. Komisja zezwoliła na udzielenie pomocy pismem z dnia 11 grudnia 1991 r. (2) Ponadto władze francuskie przekazały w dniu 20 kwietnia 1993 r., w ramach współfinansowanego programu strukturalnego, i zgodnie z przepisami art. 29 ust. 4 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2328/91 z dnia 15 lipca 1991 r. w sprawie poprawy efektywności struktur rolniczych (3), okólniki DEPSE/SDEE nr 93-7005 z dnia 2 marca 1993 r. i DEPSE/SDEE nr 7027 z dnia 5 listopada 1992 r., dotyczące pomocy na rzecz inwestycji w sektorze mięsa wołowego i cielęcego. Komisja, zgodnie z rozporządzeniem (EWG) nr 2328/91, przyjęła w dniu 29 lipca 1993 r. decyzję zezwalającą na udział finansowy Wspólnoty w tym wspólnym działaniu (4). Pomoc krajowa nie została jednak notyfikowana Komisji, w rozumieniu art. 88 ust. 3 Traktatu (5). Zdaniem władz francuskich, uregulowania te, obowiązujące przed wdrożeniem Programu PMPOA, zostały do niego włączone przy pomocy okólnika DEPSE nr 7016 z dnia 22 kwietnia 1994 r. Stanowią więc pakiet wołowy i wieprzowy programu PMPOA. Powyższy okólnik nie został jednak również notyfikowany Komisji w rozumieniu art. 88 ust. 3 Traktatu.

(3)

Pismem z dnia 13 czerwca 1994 r. władze francuskie dokonały zgłoszenia pomocy państwa na rzecz inwestycji mających na celu ochronę środowiska w hodowli drobiu. Pismem z dnia 26 kwietnia 1995 r. (6) Komisja zezwoliła na stosowanie powyższego systemu pomocowego, włączonego później do programu PMPOA i stanowiącego jego pakiet drobiowy.

(4)

Władze francuskie nie notyfikowały, w rozumieniu art. 88 ust. 3 Traktatu, porozumienia z dnia 8 października 1993 r. tworzącego program, ani żadnego innego dokumentu przedstawiającego dokładne dane dotyczące programu PMPOA, w szczególności systemu finansowania programu (7). Komisja nie została poinformowana o udziale agencji wodnych w finansowaniu wymienionego programu.

(5)

Ponadto władze francuskie nie notyfikowały Komisji pomocy na rzecz przewidzianych inwestycji w sektorze hodowli bydła.

(6)

Nie przekazano Komisji żadnego zgłoszenia dotyczącego młodych rolników.

(7)

Pismem z dnia 11 kwietnia 2001 r. Komisja powiadomiła Francję o wszczęciu procedury przewidzianej w art. 88 ust. 2 Traktatu w odniesieniu do programu PMPOA. Niniejsza decyzja dotyczy jedynie stosowania programu PMPOA w latach 1994-2000.

(8)

Decyzja Komisji o wszczęciu procedury została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich  (8). Komisja wezwała inne Państwa Członkowskie i zainteresowane strony trzecie do przedstawienia uwag na temat wspomnianej pomocy. Komisja nie otrzymała uwag od stron trzecich. Władze francuskie przesłały własny komentarz w piśmie z dnia 21 czerwca 2001 r.

(9)

Pismem z dnia 30 października 2001 (9) Komisja zezwoliła na dalsze stosowanie programu PMPOA od roku 2001.

(10)

Program PMPOA powstał w wyniku porozumienia zawartego w dniu 8 października 1993 r. pomiędzy władzami Francji i francuskimi organizacjami zawodowymi rolników. Porozumienie weszło w życie w dniu 1 stycznia 1994 r. Celem programu jest umożliwienie rolnikom dostosowania posiadanego sprzętu i stosowanych praktyk, pozwalających na zapewnienie skuteczniejszej ochrony środowiska, a w szczególności ochrony wód. Stwierdzone zanieczyszczenia, których dotyczy program, to zanieczyszczenie wód przez środki fitosanitarne oraz nawozy mineralne i organiczne.

(11)

Program PMPOA ma na celu w szczególności działanie w sprawie przestrzegania przepisów dyrektywy Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. dotyczącej ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (10) (zwanej dalej „dyrektywą ’azotanową’”), jak również przepisów krajowych związanych z wprowadzeniem Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej. Program dotyczy wszystkich metod produkcji: hodowli i upraw.

(12)

Mając na uwadze spełnianie wymogów prawnych oraz zapobieganie zanieczyszczaniu zasobów wodnych przez odchody zwierzęce, uznano za niezbędne podjęcie działań mających na celu poprawienie stanu budynków hodowlanych i gospodarkę odchodami zwierzęcymi. Koszt prac, jakie należało wykonać jedynie w budynkach, został wtedy oceniony orientacyjnie na około 1 mld EURO, w okresie do roku 2002. Opracowano program inwestycyjny, dla którego przyjęto poniższy ogólny plan finansowania: hodowcy 1/3, państwo (Ministerstwo Rolnictwa i Rybołówstwa, fr. Ministère de l'agriculture et de la pêche) oraz społeczności terytorialne po połowie – 1/3; agencje wodne (11) 1/3. Hodowcy kwalifikujący się do korzystania z pomocy zostali natomiast objęci opłatą z tytułu zanieczyszczania pobieraną przez agencje wodne.

(13)

Francuskie Ministerstwo Rolnictwa oraz Ministerstwo Ochrony Środowiska (fr. les Ministères français de l'environnement et de l'agriculture) w nocie z dnia 24 lutego 1994 r. kierowanej do zainteresowanych władz administracyjnych, wyszczególniły elementy procedury określone przez krajowy komitet nadzoru odpowiedzialny za wdrożenie programu: harmonogram, system finansowania, zasady stosowane wobec hodowców.

(14)

Władze francuskie zaznaczyły w powyższej nocie, odnośnie do powiązania programu z zakwalifikowanymi do niego obiektami, że w interesie hodowcy leży, by zrealizowane prace, przewidziane w umowie lub w umowach kontroli zanieczyszczeń, były zgodne z przepisami dotyczącymi ochrony wód, zawartymi w rozporządzeniach ministerstwa z dnia 29 lutego 1992 r. dotyczących hodowli.

(15)

Wdrażanie programu PMPOA realizowano w podziale na sektory i przy pomocy wyszczególniających rodzaje pomocy okólników Ministerstwa Rolnictwa i Rybołówstwa kierowanych do prefektów regionów i departamentów. Na prośbę Komisji władze francuskie przesłały jej kopie wymienionych niżej okólników:

(16)

Beneficjentami pomocy byli rolnicy lub właściciele gruntów użytkowanych rolniczo, w szczególności w sektorze bydła, trzody chlewnej i drobiu. Inwestycje dotyczyły modernizacji istniejących budynków w celu zwiększenia pojemności składowania odchodów zwierzęcych i podniesienia jakości urządzeń służących do składowania, pozwalającej na osiągnięcie poziomu wymaganego przez normy określone w dyrektywie „azotanowej” (12).

(17)

Finansowanie polegało na udziale państwa w wysokości 35 % kosztów, w formie dotacji kapitałowej pokrywającej 30 % kosztów, do której można dodać korzyść z kredytu preferencyjnego, w przypadku którego dotacja równoważna odpowiadałaby 5 % kosztów. Udział agencji wodnych w wysokości 1/3 kosztów nie był określony w okólnikach wymienionych w motywie 15.

(18)

W sektorach bydła i trzody chlewnej pomoc przewidziano również dla rolników w ramach realizacji przez nich tzw. planu PAM (plan d'amélioration matérielle – plan ulepszenia infrastruktury) na obszarach o mniej korzystnych warunkach gospodarowania, w formie pomocy kapitałowej w wysokości 30 % oraz pożyczki równoważnej dotacji w wysokości 15 %. Powyższe udziały procentowe zwiększają się w przypadku młodych rolników (43,75 % dla obszarów nizinnych oraz 56,25 % dla obszarów mniej uprzywilejowanych). W sektorze drobiu, dla młodych rolników przewiduje się zwiększenie pomocy o 5 % przy pomocy kredytów preferencyjnych.

(19)

Okólnik DEPSE/SDEEA nr 7001 z 15 stycznia 1996 r. dokonał zmiany udziału procentowego pomocy dla młodych rolników rozpoczynających działalność od 1 stycznia 1996 r. Udział dotacji kapitałowej został podniesiony z 30 % do 35 % dla obszarów mniej uprzywilejowanych i terenów wiejskich, których rozwój ma priorytetowe znaczenie. Nie przewidziano kredytów preferencyjnych. Dla pozostałych obszarów udział pomocy kapitałowej został podniesiony z 30 % do 32,5 %. Zezwala się na udzielenie pożyczki dodatkowej o skutku równoważnym dotacji w wysokości 2,5 %.

(20)

W celu korzystania z powyższych pomocy, producenci byli zobowiązani do przedstawienia projektu wstępnego przygotowanego dla nich przez upoważnionych techników rolnych, w oparciu o który opracowywany był projekt inwestycyjny producenta. Badanie projektu stanowiło podstawę zawarcia umowy kontroli zanieczyszczeń (patrz motyw 21) oraz określenia przez każdą ze stron uczestniczących w finansowaniu publicznym prac, kwalifikujących się do finansowania podstawy kwoty. Projekty te stanowiły 2 % kosztu inwestycji i były finansowane w wysokości 50 % przez państwo oraz 50 % przez agencje wodne, w granicach pułapu 6 000 franków francuskich (FRF) bez podatku (tzn. 914 euro).

(21)

Umowa kontroli zanieczyszczeń gwarantowała hodowcy stosowanie mechanizmu pomocy określonego w programie PMPOA oraz kompensatę ewentualnych opłat należnych na rzecz agencji wodnej. Chodzi tutaj o opartą na zaufaniu umowę, stwierdzającą w sposób jasny istnienie w hodowli problemów ochrony środowiska, mającą jednak na celu pomoc w ich rozwiązaniu. Umowa zostaje podpisana przez wszystkich partnerów finansowych, z hodowcą włącznie.

(22)

Komisja uznała, w pierwszym rzędzie, że udział agencji wodnych w programie PMPOA stanowił pomoc państwa w rozumieniu art. 87 ust.1 Traktatu. Faktycznie agencje wodne uczestniczyły w finansowaniu kosztów inwestycji realizowanych w ramach programu PMPOA w 1/3 ich wysokości. Służby Komisji dowiedziały się o ich udziale jedynie w wyniku ogłoszenia sprawozdania szacunkowego z zarządzania oraz bilansu PMPOA, opracowanego przez Generalną Inspekcję Finansów, Stały Komitet koordynacji kontroli Ministerstwa Rolnictwa i Rybołówstwa oraz Radę Generalną budownictwa wiejskiego, wód i lasów (13).

(23)

Komisja wzięła pod uwagę art. 2 francuskiego dekretu nr 66-700 z dnia 14 września 1966 r. dotyczącego agencji finansowych dorzeczy, przewidujący, że agencje wodne są zakładami prawa publicznego, posiadającymi osobowość prawną i autonomię finansową. Francuskie przepisy prawne nie pozostawiają więc wątpliwości co do publicznego charakteru agencji.

(24)

Komisja stwierdziła w decyzji o wszczęciu procedury, że w świetle przyjętych we Francji przepisów prawnych dotyczących agencji wodnych i zasad ich działania, jak również orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich i Sądu Pierwszej Instancji (14) agencje wodne należy uważać za rozszerzenie działań państwa, oraz że finansowanie przez nie inwestycji dokonywanych w gospodarstwach rolnych stanowi wobec tego pomoc państwa (15).

(25)

Komisja uznała, że kwoty przyznane hodowcom bydła, trzody chlewnej i drobiu, w tym kwoty pochodzące z agencji wodnych, udzielały tym producentom przywileju, z którego nie mogli korzystać inni producenci. Stanowiły one więc pomoc przyznaną przez Francję, która zakłócając lub grożąc zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom i produkcji niektórych towarów, mogła wpłynąć na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi. W konsekwencji, podjęty środek podlega art. 87 ust. 1 Traktatu.

(26)

Komisja stwierdziła również, że pomoc państwa udzielona przez Francję stanowiła pomoc nową niezgłoszoną Komisji, i mogła, wobec tego, stanowić w rozumieniu Traktatu pomoc przyznaną bezprawnie. Komisja opierała się w szczególności na art. 1 lit. f) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (16), określającym pomoc przyznaną bezprawnie jako pomoc nową wprowadzoną w życie z naruszeniem dawnego art. 93 (obecnego art. 88) ust. 3 Traktatu. Pojęcie nowej pomocy obejmuje z kolei każdą pomoc, tzn. programy pomocowe lub pomoc indywidualną, która nie jest pomocą istniejącą, włącznie ze zmianami istniejącej pomocy.

(27)

Komisja przypomniała, że każdy program pomocowy dozwolony przez Komisję, w którym wprowadzono później znaczące zmiany – w tym przypadku dotyczące udziału organu publicznego w finansowaniu zgłoszonej Komisji pomocy, wpływającego w sposób znaczący na system finansowania i, co za tym idzie, wielkość pomocy – stanowi pomoc nową, która powinna być zgłoszona Komisji w rozumieniu art. 88 Traktatu, i na którą Komisja powinna zezwolić. Powyższy obowiązek zgłoszenia został zatwierdzony w art. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 659/1999. Zdaniem Komisji zmiana wielkości pomocy wydawała się stanowić element modyfikujący istotę pomocy, co czyni obowiązkowym zgłoszenie w rozumieniu art. 88 ust. 2 Traktatu.

(28)

Komisja przeprowadziła następnie ocenę powyższych pomocy, biorąc pod uwagę pkt 23.3 Wytycznych Wspólnoty w zakresie pomocy państwa w sektorze rolnictwa (17) (zwanych dalej „Wytycznymi”) określający, że każda pomoc przyznana bezprawnie w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 659/1999 powinna być oceniana zgodnie z przepisami i wytycznymi obowiązującymi w momencie jej przyznawania.

(29)

Odnośnie do objętych dotacjami inwestycji oraz formy pomocy, Komisja uznała, że dla sektora trzody chlewnej program PMPOA faktycznie przejmował rodzaj inwestycji, oraz że inwestycje odpowiadały w zasadniczej części inwestycjom zgłoszonym Komisji i dozwolonym przez nią. W przypadku sektora bydła, Komisja mogła stwierdzić, nawet jeżeli nie przeprowadziła wówczas badania pomocy pod kątem wspólnotowych zasad konkurencji, że pomoc ta jest zgodna z tymi zasadami. Dla sektora drobiu, Komisja stwierdziła, że program PMPOA przejmował dokładnie mechanizm, uprzednio przez nią dozwolony. Na koniec, odnośnie do pomocy państwa na rzecz młodych rolników rozpoczynających działalność od 1 stycznia 1996 r., Komisja stwierdziła, że pomoc ta nie wnosiła zmian do programu w jego części odnoszącej się do inwestycji kwalifikujących się do pomocy, a ograniczała się do zmiany formy pomocy w części finansowanej przez państwo.

(30)

Biorąc powyższe pod uwagę Komisja mogła stwierdzić, że pod względem rodzaju inwestycji i form pomocy przewidzianych przez władze francuskie, przyznana pomoc, mimo bezprawnego charakteru, została wprowadzona zgodnie z obowiązującymi wówczas wspólnotowymi zasadami konkurencji. Komisja nie zakwestionowała w związku z tym tej części wykonania pomocy.

(31)

Odnośnie do systemu finansowania pomocy, Komisja przypomniała, że zgodnie z zasadami obowiązującymi w momencie wejścia w życie programu, pułap pomocy inwestycyjnych na rzecz ochrony środowiska wynosił 35 % poniesionych kosztów (45 % w rejonach mniej uprzywilejowanych). Faktycznie art. 12 ust. 5 piąte tiret rozporządzenia (EWG) nr 2328/91 przewidujący badanie pomocy krajowych z punktu widzenia dawnych art. 92 i 93 (obecnych 87 i 88) Traktatu oraz art. 6 wymienionego rozporządzenia, zezwalały na pomoc na rzecz inwestycji mających na celu ochronę środowiska, pod warunkiem że pomoc ta nie wpływała na zwiększenie produkcji. Komisja, w wydanej przez nią decyzji dotyczącej pomocy państwa nr N 136/91 wzięła pod uwagę fakt, że miała w zwyczaju dla tego rodzaju pomocy uznawać za zgodny ze wspólnym rynkiem udział 35 % kwalifikujących się kosztów (45 % dla obszarów mniej uprzywilejowanych w rozumieniu dyrektywy Rady 75/268/EWG z dnia 28 kwietnia 1975 r. w sprawie gospodarki rolnej na terenach górskich i wyżynnych oraz na niektórych obszarach mniej uprzywilejowanych (18)). Powyższe udziały procentowe pomocy zostały potwierdzone w pkt 3.2.3 Wytycznych Wspólnoty w zakresie pomocy państwa na rzecz ochrony środowiska (19), wkrótce po wejściu w życie programu.

(32)

Istnienie i charakter tych pułapów zostały zresztą wyjaśnione przez władze francuskie w wymienionych w motywie 15 okólnikach dla sektorów, których dotyczy program PMPOA. Faktycznie, określają one w nich „Unia Europejska zezwoliła, by pomoc publiczna na tego rodzaju inwestycje związane z poprawą stanu środowiska osiągała dozwolony w drodze odstępstwa udział w wysokości 35 %”.

(33)

Biorąc pod uwagę, że system finansowania programu zakłada uczestnictwo w kosztach inwestycji w 1/3 państwa i społeczności lokalnych (w równej części, tj. 1/6 dla każdej ze stron), 1/3 agencji wodnych i 1/3 rolników, oraz uwzględniając w szczególności, że udział agencji wodnych stanowi pomoc państwa, Komisja stwierdziła w podjętej decyzji o wszczęciu procedury, że wydaje się, iż nie zostały zachowane dozwolone pułapy pomocy zaakceptowane dla tego rodzaju inwestycji. Faktycznie udział agencji wodnych w finansowaniu PMPOA podniósł udział finansowania publicznego do 2/3 kosztów inwestycji, tj. do około 66 % poniesionych kosztów. Zdaniem Komisji stanowi to przekroczenie dozwolonego udziału o około 31,6 % (21,6 % w rejonach mniej uprzywilejowanych) poniesionych kosztów. Identyczne przekroczenie ma miejsce w przypadku programu dla młodych rolników rozpoczynających działalność od 1 stycznia 1996 r., gdyż zmiany dokonane w programie dotyczą jedynie formy pomocy w jej części finansowanej przez państwo i nie pociągają za sobą ogólnego zwiększenia udziału pomocy na rzecz tych rolników.

(34)

Komisja stwierdziła również, że od 1 stycznia 2000 r., daty stosowania Wytycznych, Komisja zezwala jednakże, w oparciu o pkt 4.1.1.2 wymienionych wytycznych, dla tego rodzaju inwestycji, na udział pomocy w wysokości 40 % poniesionych kosztów (50 % w rejonach mniej uprzywilejowanych). W przypadku młodych rolników udział dozwolony pomocy wynosi 45 % (55 % w obszarach mniej uprzywilejowanych). Oznacza to, że przy zastosowaniu dla pomocy przyznanych w roku 2000 korzystniejszych warunków przekroczenie wynosiłoby jedynie 26,6 % (16,6 % w obszarach mniej uprzywilejowanych), oraz w przypadku młodych rolników 21,6 % (11,6 % w obszarach mniej uprzywilejowanych), dla inwestycji zrealizowanych od 1 stycznia 2000 r. i spełniających warunki określone w Wytycznych.

(35)

Ponieważ pomoc inwestycyjna dozwolona przez Komisję opierała się na dozwolonym udziale finansowania publicznego w maksymalnej wysokości 35 % kosztów tych inwestycji (45 % na obszarach o mniej korzystnych warunkach gospodarowania), a nawet, w zależności od przypadku, 40 % do 55 % od 1 stycznia 2000 r., Komisja stwierdziła w decyzji o wszczęciu procedury wyjaśniającej, że poziom pomocy przyznanych w zastosowaniu programu PMPOA mógł nie odpowiadać udziałowi pomocy dozwolonemu przez Komisję, oraz że, w związku z tym, każde przyznane finansowanie publiczne przekraczające dozwolony pułap stanowi pomoc państwa niezgodną z Traktatem.

(36)

Komisja, po zbadaniu informacji przekazanych przez władze francuskie miała wątpliwości dotyczące zgodności ze wspólnym rynkiem pomocy inwestycyjnej finansowanej w ramach programu PMPOA w latach 1994-2000, w szczególności odnośnie do kwot pomocy, jakie mogły zostać przyznane powyżej dozwolonej wielkości 35 %, a nawet 45 %. W związku z tym, Komisja wszczęła procedurę przewidzianą w art. 88 ust. 2 Traktatu.

(37)

Komisja uznała również, że udział pomocy, jaki zastosowały władze francuskie w celu przeprowadzenia badań gospodarowania był zgodny z obowiązującymi zasadami konkurencji.

(38)

Pismem z dnia 21 czerwca 2001 r. władze francuskie przedstawiły uwagi na temat decyzji Komisji o wszczęciu wobec zgłoszonej pomocy procedury przewidzianej w art. 88 ust. 2 Traktatu.

(39)

Władze francuskie przyjęły do wiadomości stanowisko Komisji dotyczące publicznego charakteru pomocy udzielanej przez agencje wodne. Według tych władz rząd Francji planuje zmianę ustawy nr 64/1245 z dnia 16 grudnia 1964 r. dotyczącej gospodarki wodnej i rozdziału zasobów wodnych oraz walki z zanieczyszczeniem wód, określającej w szczególności podstawowe zasady działania agencji wodnych. Powyższa zmiana ma na celu w szczególności poddanie w przyszłości głosowaniu w Parlamencie sposobu obliczania opłat, oraz wytycznych programów udziału finansowego agencji.

(40)

Władze francuskie uważają jednak, że dla przekroczenia udziałów 35 % i 45 % można było oprzeć się na przepisach art. 12 ust. 5 rozporządzenia (EWG) nr 2328/91, oraz art. 12 ust. 3 lit. d) rozporządzenia Rady (WE) nr 950/97 z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie poprawy wydajności struktur rolnych (20). Przepisy te, zdaniem władz francuskich, pozwalają na niestosowanie zakazu pomocy i ograniczenia przekroczenia tych udziałów dla niektórych inwestycji, w tym dla inwestycji związanych z ochroną środowiska.

(41)

Odnośnie do wpływu udziału agencji wodnych w programie PMPOA na konkurencję, władze francuskie uważają, że nie wspiera on w sposób nieuzasadniony konkretnego sektora państwa, gdyż mamy tu do czynienia z inwestycjami nieprodukcyjnymi, które nawet przy zwiększonym udziale pomocy wywierają wpływ na ekonomikę gospodarstw i stawiają zainteresowanych hodowców w sytuacji niekorzystnej w stosunku do hodowców nie dokonujących tego rodzaju inwestycji. Tych hodowców jest zresztą coraz więcej we Francji. Zdaniem władz francuskich, zniekształcenie konkurencji dokonuje się, w sposób ogólny, ze szkodą dla, a nie na korzyść, zainteresowanych hodowców.

(42)

Zdaniem władz francuskich zakłócenie konkurencji w rozumieniu art. 87 Traktatu, do jakiego mogło tu dojść, dotyczy hodowców w innych Państwach Członkowskich przeprowadzających podobnego rodzaju prace, ale przy pomocy finansowej ograniczonej do udziału 35 %, lub 45 % na obszarach o mniej korzystnych warunkach gospodarowania. Zdaniem władz francuskich istnienie takiego zakłócenia mogłoby faktycznie być stwierdzone jedynie przy badaniu każdego z przypadków osobno.

(43)

Władze francuskie kontynuują argumentację potwierdzając, że udział rzeczywistej pomocy przyznawanych dla tego rodzaju prac zmienia się znacznie dla poszczególnych hodowców, biorąc pod uwagę konkretny sposób stosowania programu. Władze francuskie wyjaśniają, że udział ten jest na ogół znacznie niższy od 60 %, przy jego obliczaniu w oparciu o wartość pomocy wyrażoną jako procent kwoty inwestycji, zgodnie z art. 7 ust. 2 rozporządzenia (EWG) nr 2328/91 oraz art. 7 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 950/97.

(44)

Zdaniem władz francuskich warunki stosowania pomocy przyznanej przez państwo, o których Komisja została powiadomiona, określają ogólne ramy stosowania programu. Agencje wodne sporządziły nawet ze swojej strony listę kwalifikujących się do pomocy prac, ale pułapy pomocy nie zawsze są identyczne. Ponadto zarówno odnośnie do pomocy agencji jak państwa lub społeczności lokalnych, zostały dla niektórych miejsc określone pułapy techniczne (na przykład określone w m2 powierzchni objętych pomocą w miejscu składowania odchodów), które ograniczają często objętą finansowaniem część kwalifikujących się prac. Na koniec, w przypadku niektórych agencji wodnych, ograniczono pomoc ogólnie według tzw. jednostki UGBN „unité gros bétail azote” („jednostka żywego inwentarza”).

(45)

Z powodu różnych ograniczeń rzeczywistego udziału przyznanej pomocy porównywanej z wydatkiem ustalonym przez hodowcę na wykonanie kwalifikujących się prac, zdaniem władz francuskich jest on praktycznie ciągle niższy od maksymalnego udziału dozwolonego przez program.

(46)

Władze francuskie wyjaśniły, że niektórzy hodowcy przeprowadzają prace modernizacyjne, w związku z koniecznością poprawy środowiska. Prace te nie kwalifikują się do pomocy i nie korzystają w związku z tym z pomocy w ramach programu PMPOA.

(47)

W przypadku hodowli bydła, stanowiącej 80 % hodowli mogących korzystać z PMPOA, rzeczywisty średni udział pomocy jest raczej niewysoki, najczęściej zawarty między 35 i 50 %, i ponadto uzależniony od metod produkcji. Tłumaczy się to różnorodnością rodzajów odchodów, płynnych, stałych, a najczęściej mieszanych, i związku z tym ich składowaniem, zarówno odnośnie do ich typu (płyty obornikowe, kanały gnojowe), jak ich pojemności, oraz w związku z faktem, że te inwestycje dotyczące składowania, powierzchni betonowanych i zadaszenia miejsc składowania podlegają ograniczeniom technicznym lub wyjątkowo niskim pułapom finansowym.

(48)

W przypadku chowu bezściółkowego trzody chlewnej i drobiu, zdolność składowania istniejących odchodów jest w większości przypadków wystarczająca, biorąc pod uwagę okresy zakazu rolniczego wykorzystywania. Prace polegają w związku z tym na przywróceniu uszczelnienia istniejących miejsc składowania lub przygotowaniu powierzchni betonowych lub na wprowadzeniu dwufazowego systemu zaopatrywania w wodę, ograniczającego rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w hodowli trzody chlewnej, lub na ulepszeniu zarządzania odchodami w hodowli drobiu. Rzeczywisty udział pomocy może więc być podniesiona do 60 % kwoty kwalifikujących się prac, jak to ukazuje tabela 1. Najczęściej jednak kwota prac jest wyraźnie niższa niż w przypadku bydła.

(49)

Zdaniem władz francuskich badanie przeprowadzone na podstawie 20 000 raportów dotyczących dorzecza podlegającego agencji wodnej Loire-Bretagne ukazuje, że średni udział pomocy wynosi 40 %.

(50)

W rzeczywistości część tych raportów dotyczy nowych budowli, zrealizowanych w ramach programu, w trakcie którego z różnych powodów uznano za niewłaściwe przeprowadzenie zalecanych prac w budynkach istniejących. Zdaniem władz francuskich przypadki te powinny być oceniane osobno, ponieważ wymieniona pomoc nie dotyczy pomocy na ochronę środowiska, lecz pomocy na modernizację przewidzianą w art. 7 ust. 2 lit. b) rozporządzenia (EWG) nr 2328/91 oraz w art. 12 ust. 4 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 950/97. Kwota pomocy nie może w związku z tym przekraczać 35 % lub 26,25 % (odpowiednio 45 lub 38,75 % na obszarach o mniej korzystnych warunkach gospodarczych) kosztu prac, zależnie od istnienia lub braku możliwości sporządzenia przez hodowcę tzw. planu PAM (plan d’amélioration matérielle). W przypadkach tych rzeczywisty udział pomocy jest, w przykładach z tabeli 2, zawsze dużo niższy od powyższych udziałów – kolumna (a) określająca koszt realizacji prac związanych z ochroną środowiska przy zachowaniu budynków istniejących.

(51)

Prace w budynkach istniejących i nowych mogą zresztą być realizowane w tym samym gospodarstwie.

(52)

Zdaniem władz francuskich należałoby wyłączyć na mocy art. 87 Traktatu hodowców płacących opłatę roczną na rzecz agencji wodnej przy porównywaniu poszczególnych przypadków.

Tabela 1

Przykłady rzeczywistych udziałów pomocy w celu dostosowania do norm w ramach programu PMPOA

Tabela 2

Przykłady rzeczywistych udziałów pomocy w przypadku budowy nowych budynków

(53)

Zgodnie z art. 87 ust. 1 Traktatu, „z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w [wymienionym] Traktacie, wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi”.

(54)

Artykuły 87-89 Traktatu zaczęły być stosowane w sektorze mięsa wieprzowego na podstawie art. 21 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2759/75 z dnia 29 października 1975 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku wieprzowiny (22). Ponadto zaczęły być stosowane w sektorze mięsa wołowego na podstawie art. 40 rozporządzenia Rady (WE) nr 1254/99 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku wołowiny i cielęciny (23). Przed przyjęciem tego rozporządzenia były stosowane w tym sektorze na mocy art. 24 rozporządzenia Rady (EWG) nr 805/68 z dnia 27 czerwca 1968 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku wołowiny i cielęciny (24). Zaczęły być stosowane w sektorze mięsa drobiowego na podstawie art. 19 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2777/75 z dnia 29 października 1975 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku mięsa drobiowego (25).

(55)

Rodzaj pomocy powinien być określany na szczeblu rolników dokonujących inwestycji w ramach programu PMPOA. Komisja ocenia, że finansowanie PMPOA udzieliło wybiórczej korzyści rolnikom francuskim.

(56)

Komisja uważa, że w przeciwieństwie do tego, co utrzymują w uwagach władze francuskie, nieprodukcyjny charakter inwestycji nie odbiera pomocy skutku korzyści w rozumieniu czysto ekonomicznym, ponieważ pomoc ta przejmuje koszt zwykle ponoszony przez beneficjenta, stawiając go w ten sposób w korzystnej sytuacji wobec nieotrzymujących takiej pomocy konkurentów.

(57)

Ponadto nawet zakładając, że tego rodzaju inwestycje nieprodukcyjne mogłyby początkowo zachwiać ekonomikę gospodarstw, stawiając, zdaniem władz francuskich, rolników inwestujących w sytuacji niekorzystnej w stosunku do rolników, którzy nie dokonują tego rodzaju inwestycji, nie zmienia to faktu, że wymienione inwestycje podlegają konkretnemu zobowiązaniu prawnemu. Docelowo wszyscy rolnicy będą zobowiązani do ich przeprowadzenia, by nie popełnić wykroczenia.

(58)

W celu ustalenia czy pomoc będąca przedmiotem niniejszej decyzji wchodzi w zakres stosowania art. 87 ust. 1 Traktatu, należy na koniec określić czy może ona mieć wpływ na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.

(59)

Trybunał stwierdził, że jeżeli korzyść przyznana przez dane Państwo Członkowskie przyczynia się do wzmocnienia pozycji danej kategorii przedsiębiorstw w porównaniu z pozycją innych przedsiębiorstw konkurujących w handlu wewnątrzwspólnotowym, należy uznać, że taka korzyść ma wpływ na inne przedsiębiorstwa konkurujące (26).

(60)

Okazuje się, że pomoc będąca przedmiotem niniejszej decyzji może wpłynąć na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi, w zakresie w jakim sprzyja ona produkcji krajowej na niekorzyść produkcji w innych Państwach Członkowskich. W rzeczywistości sektory objęte pomocą są w sposób szczególny otwarte na konkurencję na poziomie wspólnotowym i, co za tym idzie, niezwykle wrażliwe na wszelkie działania na rzecz produkcji w którymkolwiek z Państw Członkowskich.

(61)

Tabela 3 ilustruje poziom wymiany handlowej między Francją a innymi Państwami Członkowskimi dotyczącej objętych pomocą produktów w pierwszym roku po wejściu w życie programu PMPOA.

Tabela 3

(62)

Środki badane w niniejszej decyzji stanowią pomoc państwa w rozumieniu Traktatu ponieważ dostarczają beneficjentom korzyść ekonomiczną, z której nie mogą korzystać inne sektory. Komisja uznaje, że środki te podlegają art. 87 ust. 1 Traktatu.

(63)

Artykuł 1 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 659/1999 określa pomoc przyznaną bezprawnie jako nową pomoc wprowadzoną w życie z naruszeniem art. 88 ust. 3 Traktatu. Pojęcie nowej pomocy obejmuje, zgodnie z art. 1 lit. c) wymienionego rozporządzenia, każdą pomoc, czyli programy pomocowe i pomoc indywidualną, która nie jest pomocą istniejącą, włącznie ze zmianami istniejącej pomocy.

(64)

Każdy program pomocowy dozwolony przez Komisję, w którym wprowadzono później znaczące zmiany – w tym przypadku dotyczące udziału organu publicznego w finansowaniu zgłoszonej Komisji pomocy, wpływającego w sposób znaczący na system finansowania i, co za tym idzie, wielkość pomocy – stanowi pomoc nową, która podlega zgłoszeniu Komisji w rozumieniu art. 88 Traktatu, i na którą Komisja powinna zezwolić.

(65)

Zdaniem Trybunału Sprawiedliwości obowiązek informowania Komisji o wszelkich planach przyznania lub zmiany pomocy, określony w pierwszym zdaniu ust. 3 art. 88 Traktatu, nie stosuje się wyłącznie do projektu początkowego, ale również do zmian dokonywanych później w projekcie, przy czym informacje te mogą być przekazane Komisji w ramach konsultacji następujących w wyniku zgłoszenia początkowego (27).

(66)

Obowiązek ten został ustanowiony w art. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 659/1999.

(67)

Należy zaznaczyć dodatkowo, że włączenie do opracowanego przez francuskie Ministerstwo Rolnictwa inwentarza pomocy karty informacyjnej ma znaczenie jedynie informacyjne i nie może być w rozumieniu Traktatu uznane za zgłoszenie. Ponadto zawarte w wymienionej karcie informacje nie wymieniają udziału w programie agencji wodnych, potwierdzając jednocześnie, że udział państwa stanowi 35 % kosztów inwestycji.

(68)

Komisja nie była w stanie ocenić udziału agencji wodnych w programie oraz skutku, jaki wielkość ich udziału mogła wywierać na udział publiczny w badanych inwestycjach. Mówiąc dokładniej, nie mogła zbadać możliwego wpływu udziału zakładu publicznego w finansowaniu pomocy w rozumieniu wielkości pomocy. Wynika z tego, że pomoc faktycznie przyznana przez władze francuskie nie odpowiadała koniecznie mechanizmom dozwolonym przez Komisję w ramach pomocy państwa nr N 136/91 i N 342/94.

(69)

Zmiana wielkości pomocy stanowi sama w sobie element modyfikujący istotę pomocy, co czyni obowiązkowym jej zgłoszenie w rozumieniu art. 88 ust. 2 Traktatu.

(70)

W przypadku sektora hodowli bydła władze francuskie nie zgłosiły Komisji w szczególności planowanej pomocy inwestycyjnej. Władze francuskie utrzymywały jednak, że skoro Komisja uznała mechanizmy pomocy za kwalifikujące się do udziału finansowego Wspólnoty, były one uprawnione do uznania zgodności pomocy z przepisami wspólnotowymi. Obowiązujące w tym okresie rozporządzenie (EWG) nr 2328/91 przewidywało w art. 12 ust. 5, że pomoc na inwestycje związane z ochroną i poprawą środowiska jest dozwolona pod warunkiem, że nie powoduje zwiększenia produkcji, oraz że jest zgodna z art. 92-94 (obecnymi 87-89) Traktatu. Przepis ten zawiera w sobie obowiązek zgłaszania każdego programu pomocowego w rozumieniu dawnego art. 93 ust. 3 Traktatu, tym bardziej że warunki stosowane wobec pomocy w roku 1994 nie odpowiadały warunkom przekazanym Komisji w roku 1991.

(71)

Z powyższego wynika, że pomoc państwa udzielona przez Francję stanowiła pomoc nową nie zgłoszoną Komisji i w związku z tym, w rozumieniu Traktatu, przyznaną bezprawnie.

(72)

Artykuł 87 Traktatu przewiduje jednakże wyjątki, nawet jeśli niektóre z nich nie mają w sposób oczywisty zastosowania w niniejszym przypadku, w szczególności określone w ust. 2 tego artykułu. Władze francuskie nie odwołały się do nich.

(73)

Odstępstwa określone w art. 87 ust. 3 Traktatu powinny zostać poddane ścisłej interpretacji w trakcie badania każdej pomocy o przeznaczeniu regionalnym lub sektorowym, lub każdego przypadku stosowania ogólnych programów pomocowych. W szczególności pomoc może być przyznana jedynie w przypadku, w którym Komisja może ustalić, że pomoc jest konieczna dla realizacji jednego z obranych celów. Przyznanie powyższych odstępstw niepociągające za sobą takiego obowiązku prowadziłoby do umożliwienia naruszenia wymiany handlowej między Państwami Członkowskimi i do zakłócenia konkurencji pozbawionego uzasadnienia z punktu widzenia interesu wspólnotowego, oraz, jednocześnie, do korzystania przez podmioty niektórych Państw Członkowskich z nienależnych korzyści.

(74)

Komisja uznaje, że badana pomoc nie ma na celu wspierania rozwoju ekonomicznego regionu, w którym poziom życia jest zbyt niski, lub w którym istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia, zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu. Pomoc ta nie ma również na celu wspierania realizacji ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce Państwa Członkowskiego, zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. b) Traktatu. Pomoc ta nie ma również na celu wspierania kultury i zachowania dziedzictwa kulturowego, zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. d) Traktatu.

(75)

Artykuł 87 ust. 3 lit. c) Traktatu określa, że za zgodną ze wspólnym rynkiem może być uznana pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. Aby korzystać z tego odstępstwa, pomoc powinna przyczyniać się do rozwoju danego sektora.

(76)

Komisja stwierdziła w momencie wszczynania procedury odnośnie do objętych dotacjami inwestycji i form pomocy, że przyznana pomoc mimo bezprawnego charakteru, została wprowadzona zgodnie z obowiązującymi wówczas wspólnotowymi zasadami konkurencji. Komisja nie ma w związku z tym powodu do kwestionowania tej części wykonania pomocy.

(77)

Dalsze badanie zgodności pomocy będzie dotyczyło jedynie udziału pomocy stosowanej przez władze francuskie.

(78)

Komisja zaznaczyła w momencie wszczynania procedury wyjaśniającej, że zgodnie z zasadami obowiązującymi w momencie wejścia w życie programu, pułap pomocy na inwestycje na rzecz ochrony środowiska wynosił 35 % poniesionych kosztów (45 % w obszarach mniej uprzywilejowanych).

(79)

Władze francuskie uważały jednak, że dla przekroczenia udziałów 35 % i 45 %, można było posłużyć się przepisami art. 12 ust. 5 rozporządzenia (EWG) nr 2328/91 oraz art. 12 ust. 3 lit. d) rozporządzenia (WE) nr 950/97. Przepisy te pozwalają, zdaniem władz francuskich, na niestosowanie zakazu pomocy i ograniczeń przekraczania tych udziałów w stosunku do niektórych inwestycji, w tym inwestycji związanych z ochroną środowiska.

(80)

Komisja zaznacza przede wszystkim, że art. 12 ust. 5 piąte tiret rozporządzenia (EWG) nr 2328/91, przewidujący badanie pomocy krajowych na podstawie dawnych art. 92 i 93 (obecnych 87 i 88) Traktatu oraz art. 6 wymienionego rozporządzenia, zezwalały na pomoc na inwestycje mające na celu ochronę środowiska, pod warunkiem że pomoc ta nie wpływała na zwiększenie produkcji. Komisja uznaje, że inwestycje objęte pomocą nie wpływały w tym wypadku na zwiększenie produkcji, ponieważ były przeznaczone wyłącznie na ochronę środowiska w rejonach wiejskich (w szczególności składowanie i przetwarzanie odchodów).

(81)

Odnośnie do dozwolonego udziału pomocy, Komisja przypomniała w decyzji dotyczącej pomocy państwa nr N 136/91 adresowanej do Francji, że miała w zwyczaju dla tego rodzaju pomocy uznawać za zgodny ze wspólnym rynkiem udział w wysokości 35 % kwalifikujących się kosztów (45 % w obszarach mniej uprzywilejowanych).

(82)

Powyższe udziały pomocy zostały potwierdzone przez Wytyczne Wspólnoty w zakresie pomocy państwa na rzecz ochrony środowiska wkrótce po wprowadzeniu w życie programu PMPOA. I tak pkt 3.2.3 Wytycznych przewidywał zasadnicze zezwolenie na pomoc na inwestycje z przeznaczeniem na ochronę środowiska, pod warunkiem, że pomoc ta nie przekracza określonej wielkości. Przypis na stronie 14, akapit drugi określał „dla inwestycji podlegających przepisom art. 12 ust. 1 i 5 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2328/91 (…) maksymalna wielkość pomocy wynosi 35 % lub 45 % w obszarach (…) mniej uprzywilejowanych. Powyższe wielkości maksymalne pomocy stosuje się bez względu na wielkość przedsiębiorstwa. Nie mogą one zostać więc zwiększone dla małych i średnich przedsiębiorstw, jak jest to określone dalej w niniejszej sekcji. Dla inwestycji dokonywanych w regionach objętych celami nr 1 i nr 5 b), Komisja zastrzega sobie prawo do zaakceptowania, po dokonanym badaniu przypadku, wyższej wielkości pomocy niż określona powyżej, jeżeli Państwo Członkowskie jest w stanie tą wielkość uzasadnić.”

(83)

Rozporządzenie (WE) nr 2328/91 zostało uchylone rozporządzeniem (WE) nr 950/97. Art. 12 ust. 2 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 950/97 określał, że Państwa Członkowskie są uprawnione do przyznawania pomocy na inwestycje mające na celu „ochronę i poprawę stanu środowiska, pod warunkiem że takie inwestycje nie pociągają za sobą wzrostu mocy produkcyjnej”. Art. 12 ust. 3 wymienionego rozporządzenia określał „w przypadku gospodarstwach indywidualnych lub stowarzyszonych, które spełniają warunki odnośnie do kwalifikowania się do pomocy określone w art. 5 i 9, zabronione są typy pomocy inwestycyjnej przekraczające wielkości określone w art. 7 ust. 2 i 3 oraz w art. 11”. Jednakże, na mocy art. 12 ust. 3 drugi akapit lit. d) wymienionego rozporządzenia zakaz ten nie był stosowany wobec pomocy przeznaczonej „na inwestycje mające na celu ochronę i poprawę środowiska”.

(84)

Artykuł 12 ust. 2 i 3 rozporządzenia (WE) nr 950/97 określał, że art. 92-94 Traktatu (obecne 87-89) znajdowały zastosowanie w przypadku powyższej pomocy. Było to równoznaczne z odwołaniem się do zasad konkurencji obowiązujących w tym okresie, tj. praktyk wspólnotowych już powoływanych w decyzji dotyczącej pomocy państwa nr N 136/91, oraz do warunków określonych w Wytycznych Wspólnoty w zakresie ochrony środowiska.

(85)

Komisja, opierając się na przedstawionych w niniejszej decyzji przepisach obowiązujących w latach 1994-1999, może jedynie stwierdzić, że udział maksymalnej pomocy stosowanej w przypadku badanej pomocy stanowił 35 % poniesionych kosztów (45 % w obszarach mniej uprzywilejowanych), oraz że, w związku z tym, przyznana pomoc, nie była zgodna z wymienionymi przepisami, ponieważ przekraczała powyższe udziały.

(86)

W pkt 4.1.1.2 wytycznych dla rolnictwa obowiązujących od 1 stycznia 2000 r. ustalono, odnośnie do pomocy na inwestycje w gospodarstwach rolnych w 2000 roku, pułap maksymalnego udziału pomocy publicznej w wysokości 40 %, lub 50 % w rejonach mniej uprzywilejowanych. Jednakże w przypadku inwestycji dokonywanych przez młodych rolników w ciągu pięciu lat od rozpoczęcia przez nich działalności, maksymalny udział pomocy zostaje podniesiony do 45 %, lub 55 % w obszarach mniej uprzywilejowanych.

(87)

Pkt 4.1.2.4 wytycznych dla rolnictwa przewiduje, w drodze wyjątku, że w przypadku gdy inwestycje powodują powstanie dodatkowych kosztów związanych w szczególności z ochroną i poprawą środowiska maksymalny udział pomocy 40 % i 50 % określony w pkt 4.1.1.2 tych wytycznych może zostać zwiększony odpowiednio o 20 i 25 punktów procentowych. Zwiększenie to może zostać w związku z tym przyznane dla inwestycji mających na celu zapewnienie przestrzegania ostatnio wprowadzonych minimalnych norm, z zastrzeżeniem warunków określonych w art. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1750/1999 z dnia 23 lipca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (28). Zwiększenie to musi mieścić się ściśle w granicach kwalifikujących się wydatków dodatkowych koniecznych dla realizacji wyznaczonego celu i nie może dotyczyć inwestycji, których wynikiem jest zwiększenie zdolności produkcji.

(88)

Wejście w życie w dniu 23 stycznia 2004 r. rozporządzenia Komisji (WE) nr 1/2004 z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z produkcją, przetwórstwem i obrotem produktami rolnymi (29) zmieniło stanowisko prawne wobec badanego przypadku. Rozporządzenie to zezwala, pod określonymi warunkami, na udzielanie pomocy małym i średnim przedsiębiorstwom rolnym, wyłączając je z obowiązku zgłoszenia określonego w art. 88 ust. 3 Traktatu.

(89)

Władze francuskie zaznaczyły, że beneficjentami pomocy na inwestycje przyznawanej w ramach programu PMPOA w latach 1994-2000 były małe i średnie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 4 rozporządzenia (WE) nr 1/2004.

(90)

Rozporządzenie (WE) nr 1/2004 określa w art. 20 ust. 2, że pomoc indywidualna i systemy pomocy wprowadzone przed datą wejścia w życie niniejszego rozporządzenia oraz pomoc udzielana w ramach tych systemów w przypadku braku zatwierdzenia przez Wspólnotę oraz przy niedotrzymaniu wymogu zgłoszenia określonego w art. 88 ust. 3 Traktatu, są zgodne ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu i podlegają wyłączeniu, jeśli spełniają warunki określone w art. 3 niniejszego rozporządzenia, z wyjątkiem wymogów określonych w ust. 1 i ust. 2 lit. b) i c) tego artykułu.

(91)

Artykuł 3 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1/2004 określa, że pomoc udzielona w ramach systemów określonych w ust. 2 jest zgodna ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu i jest wyłączona z obowiązku zgłoszenia, określonego w art. 88 ust. 3 Traktatu pod warunkiem, że udzielona pomoc bezpośrednio spełnia wszystkie warunki wymienionego rozporządzenia.

(92)

Artykuł 4 rozporządzenia (WE) nr 1/2004 określa warunki, jakie należy wypełnić w badanym przypadku, to znaczy w przypadku nie zgłoszonego programu pomocy inwestycyjnej na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw.

(93)

Zgodnie z art. 4 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1/2004, pomoc na cele inwestycji dla gospodarstw rolnych w zakresie wytwarzania produktów rolnych jest zgodna ze wspólnym rynkiem i wyłączona z wymogu zgłaszania, jeżeli wielkość brutto pomocy nie przekracza 50 % uprawnionych inwestycji na obszarach o mniej korzystnych warunkach gospodarowania oraz 40 % w innych regionach.

(94)

Jednakże, jeżeli inwestycje pociągają za sobą dodatkowe koszty związane z ochroną środowiska i poprawą środowiska naturalnego, maksymalne stawki pomocy 50 % i 40 % mogą zostać zwiększone odpowiednio o 25 i 20 punktów procentowych. To zwiększenie stawki może zostać przyznane dla inwestycji, które przekraczają minimalne, istniejące wymogi Wspólnoty lub dla inwestycji dokonywanych w celu dostosowania się do nowo wprowadzonych norm minimalnych. Zwiększenie stawki pomocy musi być ograniczone do dodatkowych niezbędnych kosztów dopuszczalnych i nie stosuje się w przypadku inwestycji, które powodują wzrost zdolności produkcyjnych.

(95)

W tym przypadku jest oczywiste, że mamy do czynienia z inwestycją mającą na celu ochronę i poprawę środowiska naturalnego, dla których obowiązującą normą środowiskową była, w szczególności, dyrektywa „azotanowa”. Norma ta została przyjęta w 1991 roku i, w związku z tym, nie mogła być uznawana w 2000 roku za normę nową.

(96)

Komisja wypowiedziała się już na ten temat w ramach pomocy państwa nr N 355/2000, zezwalając na kontynuowanie programu PMPOA od roku 2001 aż do roku 2006. Akceptując ponownie przyjęty wówczas sposób rozumowania Komisja podkreśla dzisiaj fakt, że nie może nie brać pod uwagę faktu, że pierwszy francuski program działania mający na celu wprowadzenie w życie dyrektywy „azotanowej” został przyjęty dopiero w roku 1997, i że pierwsze faktyczne zobowiązania do wyników narzucone tamtejszym hodowcom na mocy wymienionego programu miały miejsce po roku 1997. Nawet jeżeli wydaje się jasne, że Francja nie wykazała się starannością w transponowaniu dyrektywy oraz powinna była podjąć niezbędne działania w dużo wcześniejszym terminie (30), pozostaje niezaprzeczalne, że pierwsze zobowiązania znane hodowcom mają o wiele późniejszą datę.

(97)

Ponadto w przeciwieństwie do niektórych innych norm wspólnotowych, dyrektywa „azotanowa” nie zawiera konkretnych zobowiązań, do których podmioty ekonomiczne miały obowiązek się dostosować bez uprzedniego działania Państwa Członkowskiego. Dyrektywa ta nie określa również ostatecznego terminu dostosowania obiektów.

(98)

Z tego względu Komisja ciągle dalszym ciągu uważa, że w świetle szczególnych okoliczności związanych z dyrektywą „azotanową”, spoczywające na hodowcach zobowiązania mogły być uznawane za nowe normy w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1/2004. Każda inna interpretacja stanowiłaby faktycznie karanie hodowców w związku z brakiem działania Francji na płaszczyźnie prawnej.

(99)

Komisja uważa, że inwestycje dokonane w strefach nie objętych zagrożeniem w rozumieniu dyrektywy „azotanowej”, w których nie występują wymagane przez tą dyrektywę warunki, mogły korzystać z podwyższonych udziałów pomocy w związku z faktem, że stosowane były inne, mniej wymagające normy niż określone w dyrektywie oraz przewidziane prace przewyższały minimalne wymagania w tych regionach.

(100)

W odniesieniu do inwestycji, jakie miały być dokonane w strefach zagrożenia, Komisja, pozostając wierna jej już przedstawionemu rozumowaniu dotyczącemu nowego charakteru norm spoczywających na hodowcach, musi stwierdzić, że podwyższenie udziału pomocy można było w związku z powyższym zastosować w tym przypadku. Udziały te mogły wobec tego być ustalone na 60 % kosztów inwestycji, a nawet 75 % na obszarach o mniej korzystnych warunkach gospodarowania.

(101)

W związku z faktem, że liczby przedstawione przez władze francuskie ukazują, że wielkość pomocy w praktyce nigdy nie przekroczyła 60 % poniesionych kosztów, Komisja uważa, że pomoc przyznana w latach 1994-1999 w ramach programu PMPOA może być dozwolona.

(102)

Komisja uważa, w świetle przedstawionego rozumowania, że zgłoszone działanie jest zgodne z wspólnotowymi zasadami konkurencji oraz, w szczególności, z art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu.

(103)

Działanie polegające na przyznaniu pomocy inwestycyjnej na rzecz rolników w ramach Programu Kontroli Zanieczyszczeń Pochodzenia Rolniczego (PMPOA) w latach 1994-2000 może korzystać z odstępstwa przewidzianego w art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu,

6.2.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 32/14

(1)

W piśmie z dnia 17 grudnia 1999 r. (zarejestrowanym dnia 22 grudnia 1999 r.) Stałe Przedstawicielstwo Włoch przy Unii Europejskiej poinformowało Komisję o przedmiotowej pomocy, zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu, w odniesieniu do działań podejmowanych przez A.I.M.A. (Włoskie Zrzeszenie Rynków Rolnych) na rzecz włoskiego rynku drobiarskiego w związku z drastycznym spadkiem spożycia i sprzedaży drobiu przypisywanym niebezpieczeństwu skażenia dioksynami w 1999 r.

(2)

W pismach z dnia 8 sierpnia 2000 r. (zarejestrowanym dnia 9 sierpnia 2000 r.), z dnia 15 listopada 2000 r. (zarejestrowanym dnia 21 listopada 2000 r.), z dnia 27 lutego 2001 r. (zarejestrowanym dnia 1 marca 2001 r.) oraz z dnia 23 maja 2001 r. (zarejestrowanym dnia 28 maja 2001 r.) Stałe Przedstawicielstwo Włoch przy Unii Europejskiej przekazało Komisji uzupełnienie informacji, którego zażądano od władz włoskich w pismach z dnia 18 lutego 2000 r. (nr ref. AGR 5073), z dnia 2 października 2000 r. (nr ref. AGR 25123), z dnia 10 stycznia 2001 r. (nr ref. AGR 000449) oraz z dnia 24 kwietnia 2001 r. (nr ref. AGR 009825).

(3)

W piśmie z dnia 30 lipca 2001 r. Komisja poinformowała Włochy o swojej decyzji wszczęcia procedury, o której mowa w art. 88 ust. 2 Traktatu, w odniesieniu do przedmiotowej pomocy.

(4)

Decyzja Komisji o wszczęciu procedury została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej  (1). Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag w odniesieniu do przedmiotowej pomocy.

(5)

Władze włoskie przedstawiły uwagi w piśmie z dnia 24 października 2001 r. (zarejestrowanym dnia 26 października 2001 r.). Zainteresowane strony nie przedstawiły Komisji żadnych uwag.

(6)

Narodowy program pomocy Zrzeszenia A.I.M.A. na rok 1999. Podstawę prawną planowanej pomocy określa art. 3 ust. 1 lit. d) ustawy nr 610/82, która upoważnia AIMA, aby „posługując się środkami pochodzącymi z własnego zarządu finansowego, w zależności od funkcjonowania rynku wewnętrznego i od możliwości (...) dostarczało produkty rolno-spożywcze do krajów rozwijających się, wybranych w porozumieniu z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, po zasięgnięciu opinii Narodowego Instytutu Żywienia”.

(7)

Włoski Związek Hodowli Drobiu (U.N.A.) zabiegał w A.I.M.A. (Włoskim Zrzeszeniu Rynków Rolnych) o pomoc na poziomie rynku mającą na celu zaradzenie poważnym konsekwencjom kryzysu dioksynowego w zakresie spożycia mięsa drobiowego.

(8)

Początkowo (por. pismo z dnia 17 grudnia 1999 r.), w następstwie odmowy przez Zrzeszenie AIMA nabycia 17 000 ton niesprzedanego mięsa o wartości 40 miliardów ITL (około 20 milionów EUR), Związek UNA zaproponował umieszczenie części mięsa (11 450 ton) na rynkach krajów rozwijających się, po korzystnych cenach, przy czym różnicę między rzeczywistą wartością handlową towarów a ich ceną sprzedaży (około 20 miliardów ITL, czyli 50 % aktualnej wartości rynkowej) miało ponieść Zrzeszenie AIMA.

(9)

W następstwie uwag przedstawionych przez służby Komisji (por. pismo z dnia 18 lutego 2000 r.), zgodnie z którymi pomoc miała postać refundacji wywozowej, na pokrycie różnicy między ceną drobiu w krajach rozwijających się a jego ceną na rynku włoskim (pomoc, która okazałaby się zatem, ze względu na swój charakter, niezgodna ze wspólnym rynkiem, zobowiązaniami Komisji w ramach Światowej Organizacji Handlu oraz wspólnej organizacji rynków), władze włoskie, w piśmie z dnia 10 sierpnia 2000 r., nie odniosły się już więcej do pierwotnego celu pomocy, lecz utrzymywały, że straty drobiu poniesione przez producentów włoskich można uznać za straty spowodowane zdarzeniami nadzwyczajnymi (a nie normalnym ryzykiem rynkowym) i dlatego można było powołać się na odstępstwo przewidziane w art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu.

(10)

Przedmiotowy program przewiduje rekompensatę na rzecz producentów drobiu, w następstwie obniżki cen i spadku sprzedaży, spowodowanych kryzysem dioksynowym oraz niepokojem społecznym, który zapanował wśród konsumentów. Pomoc odpowiada różnicy między średnimi cenami w krajach niedotkniętych niebezpieczeństwem skażenia dioksynami a cenami we Włoszech w okresie czerwiec – lipiec 1999 r. (jest to okres brany pod uwagę w związku z rekompensatą). Średnie ceny w krajach niedotkniętych wyżej wymienionym kryzysem (wyłączając Włochy) wynosiły, według władz włoskich, 137,89 EUR/100 kg w czerwcu oraz 132,35 EUR/100 kg w lipcu. Różnica cen wynosi zatem 53,966 EUR/100 kg w czerwcu oraz 46,218 EUR/100 kg w lipcu (2). Maksymalna wysokość pomocy to 21 150 ITL (10,92 EUR)/100 kg oraz 15 400 ITL (7,95 EUR)/100 kg. Pomoc przyznano w odniesieniu do mięsa wyprodukowanego i sprzedanego w czerwcu i w lipcu 2001 r., a jej całkowita maksymalna kwota wynosiła 10 329 138 EUR.

(11)

Na poparcie tego argumentu władze włoskie stwierdziły, że niebezpieczeństwo skażenia dioksynami spowodowało nie tylko spadek produkcji i handlu (wynikający z zakłóceń rynku spowodowanych wymienionym zdarzeniem), lecz także poważny spadek spożycia produktów drobiowych. Na podstawie danych dostarczonych przez władze włoskie, sprzedaż po obniżonych cenach dotyczyła: w czerwcu 1999 r., 34 700 000 kg mięsa (w porównaniu z 52 000 000 kg w czerwcu 1998 r.) oraz w lipcu 1999 r., 30 200 000 kg (w porównaniu z 51 000 000 kg w lipcu 1998 r. (3)). Pomimo że Związek UNA wdrożył działania prewencyjne mające na celu uniknięcie kryzysu nadprodukcji mięsa drobiowego (polegające na przeprowadzonym w marcu uboju kurcząt, które dojrzałyby w kolejnych miesiącach), niebezpieczeństwo skażenia dioksynami uniemożliwiło osiągnięcie zadowalających wyników w tym sektorze.

(12)

W pismach z dnia 21 listopada 2000 r. i z dnia 28 maja 2001 r. władze włoskie podkreśliły zasadniczą rolę, jaką odegrały środki masowego przekazu w miesiącach, w których odnotowano niebezpieczeństwo skażenia dioksynami: niepokój wzbudzony przez te środki jeszcze pogłębił poważny spadek spożycia mięsa drobiowego (które było niższe w porównaniu z rokiem poprzednim o 29,1 % w czerwcu, 10,1 % w lipcu, 16,2 % w sierpniu i 5,9 % w ciągu całego roku). Spadek popytu spowodował poważną redukcję cen, szczególnie ostro zarysowaną w czerwcu i lipcu (–30 % i –30,1 % w porównaniu z analogicznymi miesiącami roku poprzedniego). Ponadto, aby zaradzić tej sytuacji producenci włoscy zmuszeni byli zmagazynować 4 150 ton mięsa drobiowego w czerwcu, 9 271 ton w lipcu oraz 2 595 ton w sierpniu, ze względu na brak możliwości umieszczenia go na rynku.

(13)

Pomoc nie przewiduje żadnego odszkodowania za ubój zwierząt lub eliminację produktów pochodzenia zwierzęcego nienadających się do spożycia i sprzedaży.

(14)

Przewidziana maksymalna całkowita kwota pomocy wynosi 20 mld ITL (10 329 138 EUR).

(15)

Komisja wszczęła procedurę, o której mowa w art. 88 ust. 2 Traktatu, ponieważ miała wątpliwości dotyczące zgodności programu pomocy ze wspólnym rynkiem. Wątpliwości te dotyczyły możliwości uznania przedmiotowej pomocy za pomoc przeznaczoną na rekompensatę strat spowodowanych zdarzeniem nadzwyczajnym. Rzeczywiście władze włoskie powołały się na art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu, który stanowi, że pomoc przeznaczona na naprawienie szkód spowodowanych zdarzeniami nadzwyczajnymi jest zgodna ze wspólnym rynkiem. Powiadomienie odnosi się do niebezpieczeństwa skażenia dioksynami stanowiącego zdarzenie nadzwyczajne.

(16)

Traktat nie definiuje pojęcia zdarzenia nadzwyczajnego i Komisja stosuje jego postanowienie do poszczególnych przypadków po uważnej ocenie danego faktu. W przypadku niebezpieczeństwa skażenia dioksynami środków spożywczych oraz pasz dla zwierząt produkowanych w Belgii Komisja stwierdziła, że chodzi o zdarzenie nadzwyczajne w myśl art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu z uwagi na charakter i zasięg restrykcji, które należało nałożyć w celu ochrony zdrowia publicznego w tym kraju (4).

(17)

Jeżeli chodzi o definicję zdarzenia nadzwyczajnego, istnieją inne precedensy, w szczególności różne środki pomocy przyznane przez Zjednoczone Królestwo (5) w związku z kryzysem BSE. Komisja stwierdziła, że było to zdarzenie nadzwyczajne, mając na uwadze w szczególności zakaz wywozu wołowiny oraz spadek spożycia wołowiny w następstwie poczucia niepewności i niepokoju wywołanego informacjami o BSE. Należy jednak podkreślić, że wyżej wymienione przykłady dotyczą krajów bezpośrednio dotkniętych przez dane zjawisko (odpowiednio, Zjednoczonego Królestwa dotkniętego chorobą BSE i Belgii – skażeniem dioksynami), a nie, jak w badanym przypadku, kraju, w którym wystąpiły zakłócenia rynku z powodu zaniepokojenia konsumentów w związku z niebezpieczeństwem skażenia dioksynami.

(18)

W wymienionych przypadkach odszkodowanie na rzecz producentów za utratę dochodów zostało uznane przez Komisję pod warunkiem, że utrata udziału w rynku oraz spadek spożycia zostały spowodowane nie tylko niepokojem społecznym, lecz także czynnikami nadzwyczajnymi, które stanęły na przeszkodzie normalnego handlu przedmiotowymi produktami (działania podejmowane przez władze publiczne w połączeniu z nadzwyczajnym zachowaniem konsumentów i środków masowego przekazu). W cytowanych decyzjach można było zawsze wyodrębnić bliski i bezpośredni związek między zbiorem faktów uznanych za fakty stanowiące zdarzenie nadzwyczajne a stratami poniesionymi przez przedsiębiorstwa.

(19)

Dotychczas władzom włoskim, wezwanym do wykazania związku między utratą dochodów poniesioną przez producentów rolnych a wystąpieniem zdarzenia nadzwyczajnego, tak by Komisja mogła zezwolić na przyznanie odszkodowania z tytułu wymienionych szkód na mocy art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu, nie udało się przedstawić przekonującego wyjaśnienia. Błyskawiczne rozprzestrzenienie się niepokoju społecznego skutkujące poważnym zakłóceniem rynku, na którym działali hodowcy włoscy, jak również utratą udziału w rynku i, w konsekwencji, spadkiem obrotu w porównaniu z normą, nie wydaje się stanowić samo w sobie – na podstawie aktualnie dostępnych informacji – zdarzenia nadzwyczajnego w myśl Traktatu. Ponadto nic nie wskazuje na to, że organy krajowe lub wspólnotowe podjęły działania zmierzające do zablokowania sprzedaży.

(20)

Nawet gdyby uznano, że wpływ środków masowego przekazu we Włoszech był silniejszy od wpływu, który zaznaczył się w innych państwach europejskich, mając na uwadze wrażliwość ludzi w kwestii bezpieczeństwa żywności oraz istnienie bardzo krytycznej opinii o systemach produkcji w sektorze zwierzęcym, nie wydaje się to w chwili obecnej wystarczające, aby wykazać nadzwyczajny charakter przedmiotowego zdarzenia.

(21)

Komisja zastanawiała się raczej, z jakiego powodu producenci włoscy nie mogli odnieść korzyści z takiej sytuacji i zwiększyć sprzedaży produktów rolnych za granicę (lub także na własnym terytorium) biorąc pod uwagę, że w odróżnieniu od Belgii Włochy nie należały do krajów bezpośrednio dotkniętych niebezpieczeństwem skażenia dioksynami.

(22)

Inny aspekt wymagający wyjaśnienia to stwierdzenie władz włoskich, zgodnie z którym hodowcy zmuszeni byli zamrozić niesprzedane mięso (4 150,8 ton w czerwcu, 9 271,3 ton w lipcu oraz 2 595,9 ton w sierpniu). Na podstawie powyższego stwierdzenia, nie można było wykluczyć, że taka operacja mogła umożliwić sprzedaż w późniejszym terminie produktów rolnych niesprzedanych w okresie zagrożenia. W takim przypadku straty byłyby mniejsze od strat zadeklarowanych w badanym przypadku. Ponadto Komisja nie była w stanie ustalić ilości mięsa niesprzedanego z powodu spadku popytu spowodowanego obawami związanymi z obecnością dioksyn, ani rozmiarów nadprodukcji wywołanej nieprawidłowym oszacowaniem popytu w okresie letnim.

(23)

Na podstawie powyższych rozważań Komisja nie mogła wykluczyć, że chodzi o pomoc zmierzającą wyłącznie do polepszenia sytuacji finansowej producentów bez przyczynienia się w żaden sposób do rozwoju sektora, pomoc przyznaną w dużej mierze wyłącznie na podstawie cen, ilości i jednostki produkcji, innymi słowy, pomoc porównywalną do pomocy operacyjnej, w konsekwencji niezgodnej ze wspólnym rynkiem w myśl punktu 3.5 Wytycznych wspólnotowych (zwanych dalej „Wytycznymi”) dotyczących pomocy państwa w sektorze rolnym (6).

(24)

Komisja wyraziła zatem wątpliwości dotyczące związku między utratą dochodów poniesioną przez producentów włoskiego sektora drobiu a wystąpieniem zdarzenia nadzwyczajnego, jak również dotyczące faktu, czy badana pomoc spełnia warunki jej zatwierdzenia na mocy art. 87 ust. 2 lit. b) lub na mocy art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu (w tym względzie producenci nie wydawali się nawet ułatwiać rozwoju niektórych działań gospodarczych) lub czy pomoc ta może być uznana za zgodną z jednym z punktów Wytycznych.

(25)

W piśmie z dnia 24 października 2001 r. (zarejestrowanym dnia 26 października 2001 r.) władze włoskie podkreśliły przede wszystkim, że spadek spożycia produktów drobiowych w czerwcu, lipcu i sierpniu oraz w mniejszym zakresie, do grudnia 1999 r., nie został poddany w wątpliwość w decyzji o wszczęciu procedury.

(26)

Zważywszy, że Komisja nie poddała w wątpliwość wystąpienia strat związanych ze sprzedażą oraz spadkiem cen, według władz włoskich konieczne było tylko udowodnienie związku między wymienionymi stratami a niebezpieczeństwem skażenia dioksynami. Związek ten można było udowodnić faktem, że pierwszą wiadomość o „kurczętach zawierających dioksyny” podano dnia 28 maja 1999 r. o godz. 19.00 oraz że nagły spadek sprzedaży nastąpił począwszy od czerwca 1999 r. (spadek sprzedaży o 29 % w porównaniu z czerwcem 1998 r.). Tendencja spożycia we Włoszech miała kształtować się analogicznie do stopnia niepokoju społecznego wywołanego przez środki masowego przekazu, wykazując poważny spadek sprzedaży w pierwszym okresie rozpowszechnienia wiadomości o dioksynach, ożywienie w lipcu, gdy osłabło zainteresowanie mediów oraz stały spadek sprzedaży w sierpniu w następstwie rozpowszechnienia decyzji Unii Europejskiej o podwojeniu maksymalnej tolerowanej dawki dioksyn w niektórych produktach. Począwszy od września środki masowego przekazu poświęcały coraz mniej uwagi temu zdarzeniu i spożycie produktów drobiowych stopniowo wracało do normy.

(27)

W konsekwencji władze włoskie uznają za niezaprzeczalny związek między niepokojem społecznym, który wystąpił po ogłoszeniu informacji o dioksynach w Belgii a spadkiem spożycia i cen.

(28)

Dlatego też pozostaje do udowodnienia fakt, że niebezpieczeństwo skażenia dioksynami, które miało miejsce we Włoszech może zostać uznane za zdarzenie nadzwyczajne w myśl art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu. Komisja przyznała, że w przypadku Belgii kryzys dioksynowy stanowił zdarzenie nadzwyczajne, mając na uwadze charakter i rozmiar restrykcji nałożonych w celu ochrony zdrowia publicznego. Prawdą jest, że Włochy nie były bezpośrednio dotknięte kryzysem dioksynowym, jednakże władze włoskie utrzymują, iż nie można zaprzeczyć, że skutki kryzysu przekroczyły granice narodowe i dotknęły również kraje sąsiednie, na przykład Włochy.

(29)

Władze włoskie utrzymują, że zdarzeniem nadzwyczajnym w myśl art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu jest jakiekolwiek zdarzenie nieprzewidywalne lub trudne do przewidzenia, takie jak klęski żywiołowe. Koniecznym jest zatem rozważenie samego zdarzenia, a nie działań przedsięwziętych w celu zaradzenia sytuacji kryzysowej, które stanowią jedynie konsekwencję samego zdarzenia. Zresztą w przypadku BSE w Zjednoczonym Królestwie Komisja uznała nadzwyczajny charakter zdarzenia, odnosząc się do zakazu wywozu mięsa oraz przede wszystkim do przyczyny spadku spożycia wołowiny spowodowanego niepewnością i obawami wywołanymi informacjami o BSE. Taka sama sytuacja miała miejsce we Włoszech w 1999 r. w następstwie niebezpieczeństwa skażenia dioksynami. Zakaz wywozu wprowadzony w Zjednoczonym Królestwie nie miał wielkiego wpływu na spadek spożycia, ponieważ, nawet bez takiego zakazu, w każdym przypadku konsumenci zagraniczni (tak jak i konsumenci angielscy) ograniczyli spożycie wołowiny, co uniemożliwiło znalezienie jakiegokolwiek innego rynku zbytu za granicą na te produkty. W przypadku dioksyn w 1999 r. należałoby dodać, że wszystkie państwa trzecie zakazały w tym samym okresie przywozu mięsa drobiowego pochodzącego z Unii Europejskiej.

(30)

Powód, dla którego producenci włoscy nie zwrócili się w kierunku innych rynków zagranicznych lub nie wykorzystali rynku włoskiego leży zatem w ponadnarodowym charakterze zdarzenia, które znacznie przekroczyło granice Belgii.

(31)

Według władz włoskich dochody niektórych włoskich przedsiębiorstw drobiarskich w okresie od czerwca do sierpnia 1999 r. wyraźnie wskazują, na wspomniany spadek sprzedaży i cen.

(32)

W myśl art. 87 ust. 1 Traktatu wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji przez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.

(33)

Artykuł 19 rozporządzenia Rady (WE) nr 2777/75 z dnia 29 października 1975 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku mięsa drobiowego (7) przewiduje, że, o ile przedmiotowe rozporządzenie nie stanowi inaczej, artykuły 87, 88 i 89 Traktatu mają zastosowanie do produkcji i handlu produktami wyszczególnionymi w przedmiotowym rozporządzeniu.

(34)

Planowany środek przewiduje wypłatę pomocy publicznej na rzecz niektórych przedsiębiorstw, a przedmiotowa pomoc (która wynosi 20 miliardów ITL) zostanie przyznana w sposób wybiórczy hodowcom, którzy, jak się uważa, ponieśli straty na skutek niebezpieczeństwa skażenia dioksynami. Ponadto przewidywany środek sprzyja produkcji niektórych towarów (produktów drobiarskich) i może wpływać na wymianę handlową, mając na uwadze udział Włoch w produkcji globalnej drobiu w Unii Europejskiej (13,2 %). W 2001 r. produkcja drobiu we Włoszech wynosiła 1 134 000 ton brutto w porównaniu z 9 088 000 ton produkcji UE-15 (8).

(35)

Dlatego też definicja pomocy państwa określona w art. 87 ust. 1 Traktatu obejmuje przedmiotowy środek.

(36)

Zakaz przyznawania pomocy państwa nie jest bezwarunkowy. W tym przypadku władze włoskie powołały się na odstępstwa, o których mowa w art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu. W myśl postanowień art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu za zgodną ze wspólnym rynkiem uważa się pomoc mającą na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi.

(37)

Traktat nie definiuje „zdarzenia nadzwyczajnego” i dlatego konieczne jest sprawdzenie, czy „niebezpieczeństwo skażenia dioksynami” we Włoszech można przyrównać do zdarzenia nadzwyczajnego w myśl art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu.

(38)

Zgodnie z Wytycznymi wspólnotowymi dotyczącymi pomocy państwa w sektorze rolnym (9), w ocenie pomocy mającej na celu rekompensatę strat spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi, Komisja konsekwentnie uważa, że pojęcia „klęska żywiołowa” i „zdarzenie nadzwyczajne”, o których mowa w art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu należy interpretować w sposób ograniczający, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady niezgodności pomocy państwa ze wspólnym rynkiem, ustanowionej w art. 87 ust. 1. Dotychczas Komisja uznawała za klęski żywiołowe trzęsienia ziemi, lawiny, osunięcia ziemi i powodzie. Do zdarzeń nadzwyczajnych zaliczano wojny, zamieszki wewnętrzne i strajki oraz w stopniu ograniczonym i zależnym od ich zasięgu, katastrofy nuklearne lub przemysłowe i pożary, które powodują znaczne straty. Komisja nie uznała jednak za zdarzenie nadzwyczajne pożaru, który wybuchł w jednym z zakładów przetwórczych, mającym pokrycie z normalnego ubezpieczenia. Zasadniczo Komisja nie uznaje za klęski żywiołowe lub zdarzenia nadzwyczajne chorób zwierząt lub roślin, chociaż w jednym przypadku Komisja rzeczywiście uznała za zdarzenie nadzwyczajne szeroko rozpowszechnioną, dotychczas nieznaną chorobę zwierzęcą. Z uwagi na trudności w przewidzeniu takich zdarzeń Komisja będzie nadal indywidualnie oceniać konkretne wnioski o przyznanie pomocy państwa zgodnie z art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu, mając na uwadze praktykę wcześniej stosowaną w danym sektorze. Indywidualne badanie konkretnych przypadków jest szczególnie konieczne w kontekście pomocy przyznanej w sektorze wrażliwym, jakim jest sektor drobiu, w którym jakiekolwiek działanie pomocowe na rynkach mogłoby być sprzeczne z działaniami przewidzianymi przez wspólną organizację rynków.

(39)

Komisja nie może zasadniczo przyjąć, że skażenie chemiczne środków spożywczych przeznaczonych do spożycia przez ludzi samo w sobie mogłoby stanowić zdarzenie nadzwyczajne w myśl art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu. Przeciwnie, ryzyko skażenia jest konsekwencją faktu, że w obrębie całego łańcucha żywnościowego nie jest zagwarantowany najwyższy poziom jakości.

(40)

W przypadku kryzysu dioksynowego w Belgii wzięto pod uwagę liczne względy i stwierdzono, że stanowił on zdarzenie nadzwyczajne. Komisja wzięła przede wszystkim pod uwagę zakres działań przedsięwziętych w celu przeciwdziałania kryzysowi i ochrony zdrowia ludzkiego, między innymi zakaz wprowadzania na rynek i dystrybucji w handlu detalicznym mięsa drobiowego, zakaz wymiany handlowej i wywozu do państw trzecich niektórych produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi lub zwierzęta, nałożenie szeregu warunków, do których należy nadzór, odtworzenie historii produktu i kontrola przedmiotowych produktów (10). Zdarzenie nadzwyczajne stwierdzono na podstawie dwóch elementów, to jest na podstawie ogłoszenia przez władze belgijskie i, w konsekwencji, przedsięwzięcia środków nadzwyczajnych oraz niemożliwości zbycia produkcji, co postawiło belgijskich producentów w sytuacji kryzysowej. Sytuacja ta, ze względu na swoje cechy i wpływ na zainteresowane podmioty, różniła się wyraźnie od zwykłej sytuacji i mieściła się poza normalnymi warunkami działania rynku. Błyskawiczne rozprzestrzenienie się niepokoju społecznego wśród konsumentów oraz embargo nałożone przez różne państwa trzecie w stosunku do belgijskich zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego silnie przyczyniły się do rozwoju kryzysu oraz spowodowały poważne zakłócenie rynku, na którym działały podmioty belgijskie, utratę udziału w rynku i, w konsekwencji, obniżenie obrotów przewidywanych w sytuacji normalnego funkcjonowania rynku.

(41)

Ani chemiczne skażenie produktów, ani spadek sprzedaży sam w sobie nie były wystarczające aby stwierdzić, że zdarzenie miało charakter nadzwyczajny, spowodowany połączeniem znacznych środków restrykcyjnych dotyczących obrotu i wywozu tych produktów oraz spadkiem sprzedaży i cen. Niepokój społeczny oraz reakcja konsumentów na skażenie mięsa drobiowego dioksynami jedynie przyczyniły się do nadzwyczajnego charakteru zdarzenia.

(42)

W przypadku producentów włoskich stwierdza się, że nie nałożono żadnych środków ograniczających sprzedaż i wywóz ani żadnych środków ograniczających, których celem była ochrona zdrowia konsumentów, ponieważ kraj nie był bezpośrednio dotknięty sytuacją kryzysową. Jedynym czynnikiem nieprzewidzianym i zakłócającym rynek było rozprzestrzenienie się niepokoju społecznego i reakcja konsumentów na skażenie, które miało miejsce gdzie indziej.

(43)

Sytuacja Włoch nie może być porównywana do sytuacji krajów bezpośrednio dotkniętych kryzysem. Niebezpieczeństwo skażenia dioksynami zostało w rzeczywistości uznane za zdarzenie nadzwyczajne w Belgii, a nie za zdarzenie nadzwyczajne samo w sobie. Jak podkreślono już w punktach 35-38, skażenie chemiczne środków spożywczych przeznaczonych do spożycia przez ludzi lub rozprzestrzenienie się niepokoju społecznego nie stanowi samo w sobie zdarzenia nadzwyczajnego w myśl art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu.

(44)

Władze włoskie odniosły się także do pierwszego kryzysu BSE w Zjednoczonym Królestwie. W tym przypadku nadzwyczajna sytuacja w sektorze wołowiny spowodowana była całkowitym zakazem wywozu żywych zwierząt i wołowiny ze Zjednoczonego Królestwa do państw europejskich i państw trzecich. Dlatego wpływ działań rynkowych przedsięwziętych w związku z BSE osiągnął w Zjednoczonym Królestwie nienotowane wcześniej rozmiary. Wśród działań przedsięwziętych w odpowiedzi na ten kryzys Komisja wskazała całkowite embargo na mięso pochodzące z Wielkiej Brytanii, jak również na wszystkie produkty pochodne, które mogą wchodzić w skład łańcucha żywieniowego ludzi i zwierząt oraz bezprecedensowy spadek wewnętrznego spożycia mięsa. Spadek spożycia związany był z wyraźnymi restrykcjami rynkowymi, które spowodowały sytuację, którą można było określić jako nadzwyczajną.

(45)

Ponadto w późniejszych przypadkach choroby BSE w Europie (11) Komisja podkreśliła, że spadek sprzedaży i wpływów nie został uznany za nadzwyczajny. Spadek sprzedaży został uznany za konsekwencję zdarzenia nadzwyczajnego, które nastąpiło w konsekwencji rzadkiej kombinacji różnych czynników. Podobnie jak w wyżej wymienionych przypadkach, pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych zdarzeniem nadzwyczajnym, w myśl art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu została przyznana w krajach bezpośrednio zainteresowanych, w których różne czynniki przyczyniły się do nadzwyczajnego charakteru kryzysu, w tym wyjątkowo negatywne skutki odczuwane przez europejskich producentów rolnych, niepokój społeczny rozpowszechniony wśród konsumentów oraz embargo nałożone przez wiele krajów trzecich na zwierzęta i produkty mięsne pochodzące z UE, jak również szereg zdarzeń, które wymknęły się spod kontroli hodowców i przyczyniły się do zaostrzenia sytuacji kryzysowej oraz rozprzestrzeniania niepokoju wśród konsumentów. Powyższe przełożyło się na poważne zakłócenia rynku, na którym działają producenci europejscy i w następstwie na utratę udziałów w rynku i spadek obrotów przewidywanych w normalnej sytuacji rynkowej.

(46)

Ważnym elementem, który Komisja wzięła pod uwagę w celu uznania wyżej wymienionego kryzysu za zdarzenie nadzwyczajne, była stabilność i równowaga rynku wołowiny przed wybuchem kryzysu. Jednakże, jak wykazano poniżej (por. punkty od 52 do 55) i jak oświadczyły same władze włoskie (por. pisma z dnia 28 sierpnia 2000 r. oraz z dnia 15 listopada 2000 r.), powyższe nie odnosi się do rynku drobiu we Włoszech, na którym już wcześniej odnotowano nadmierną produkcję i spadek cen.

(47)

We wszystkich wyżej przytoczonych przypadkach, a w szczególności w przypadkach cytowanych przez władze włoskie, zdarzenie nadzwyczajne miało miejsce w przedmiotowym kraju oraz skutkowało przedsięwzięciem szeregu środków restrykcyjnych, środków kontroli rynku i środków sanitarnych, któremu towarzyszył spadek sprzedaży i cen przedmiotowych produktów.

(48)

Ponadto zdarzenie nadzwyczajne musi co najmniej mieć cechy zdarzenia, które ze swojej natury oraz ze względu na wpływ na zainteresowane podmioty wyraźnie odróżnia się od zwykłej sytuacji i mieści się poza normalnymi warunkami funkcjonowania rynku. Nieprzewidziany charakter zdarzenia lub trudność jego przewidzenia mogą stanowić element nadzwyczajnego charakteru zdarzenia, lecz nie są same w sobie wystarczające do określenia zdarzenia jako „nadzwyczajne” w myśl art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu.

(49)

W tym przypadku domniemany spadek sprzedaży nie odróżnia się od innych zdarzeń, które mają wpływ na popyt, jak na przykład zamknięcia rynku eksportu. Również taki element jest nieprzewidywalny, lecz stanowi on część normalnego ryzyka przedsiębiorstwa i nie ma zatem charakteru zdarzenia nadzwyczajnego w myśl art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu.

(50)

Według władz włoskich producenci włoscy nie mieli żadnych innych rynków zbytu, ponieważ kryzys rozprzestrzenił się szeroko poza granice Belgii i spadek spożycia mięsa drobiowego odnotowano w całej Europie.

(51)

Natomiast według danych, którymi dysponuje Komisja, eksport wewnątrzwspólnotowy drobiu w czerwcu i sierpniu 1999 r. był stały w porównaniu z tendencją roczną, a nawet wzrósł w porównaniu z 1998 r. Eksport wewnątrzwspólnotowy w lipcu był natomiast wyższy względem tendencji odnotowanej w 1999 r. i w porównaniu z analogicznym miesiącem roku poprzedniego. Wzrost ten, chociaż niewystarczający do wchłonięcia nadmiaru niesprzedanego produktu, o którym mówiły władze włoskie, zmniejszył wpływ kryzysu na producentów umożliwiając im sprzedaż części produkcji na rynku wspólnotowym. Władze włoskie nie dostarczyły żadnych danych liczbowych na dowód braku innych wspólnotowych rynków zbytu i ograniczyły się wyłącznie do stwierdzenia, że z powodu kryzysu także inne państwa europejskie ograniczyły spożycie mięsa drobiowego. Jednakże według władz włoskich niektóre państwa (takie jak Dania, Grecja, Hiszpania, Irlandia, Austria, Portugalia, Finlandia, Szwecja, Zjednoczone Królestwo) mogłyby zostać uznane jako punkt odniesienia dla ustalenia cen porównawczych (por. punkt 7 powyżej) z powodu tego, że nie zostały dotknięte kryzysem. Dlatego też mogłyby one stać się przynajmniej częściowo odbiorcą nadmiernej produkcji.

(52)

Ponadto, mając na uwadze politykę przyjętą przez Komisję w kwestii zastosowania postanowień art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu w sektorze rolnym, należy wykluczyć jakąkolwiek nadwyżkę rekompensaty z tytułu strat.

(53)

Mechanizm kompensacyjny przewidziany przez władze włoskie polega na pomocy na rzecz mięsa wyprodukowanego i sprzedanego w czerwcu i lipcu 1999 r., obliczonej na podstawie różnicy cen średnich w krajach niedotkniętych kryzysem i cen średnich we Włoszech. Różnica ta wynosi według władz włoskich 53,966 EUR/100 kg w czerwcu i 46,218 EUR/100 kg w lipcu. Pomoc wynosi 21 150 ITL (stanowiących równowartość 10,92 EUR)/100 kg i 15 400 ITL (7,95 EUR)/100 kg.

(54)

Powyższa metoda obliczenia pomocy wiąże się z dwoma problemami. Pierwszy dotyczy stwierdzenia władz włoskich, że hodowcy zmuszeni byli zamrozić niesprzedane mięso (12). Miałoby to pozwolić na zbyt w późniejszym terminie produktów drobiowych niesprzedanych w czasie kryzysu, a straty byłyby niższe od strat zgłoszonych w kontekście badanego przypadku. Władze włoskie nie skomentowały tego punktu. W konsekwencji nie wyklucza się ryzyka wystąpienia nadwyżki rekompensaty z tytułu strat dzięki późniejszej sprzedaży części produkcji prawdopodobnie po cenach znormalizowanych. Ponadto władze włoskie stwierdziły, że w czerwcu 1999 r. przeprowadzono ubój drobiu w ilości 43 170,1 ton, a w lipcu w ilości 47 485,9 ton, czyli łącznie w ilości 90 656 ton (por. pismo z dnia 15 listopada 2000 r.), podczas gdy sprzedana ilość wynosiła 34 700 000 kg mięsa w czerwcu 1999 r. i 30 200 000 kg w lipcu, to jest 64 900 ton. Zamrożono 4 150,8 ton mięsa w czerwcu i 9 271,3 ton w lipcu, to jest 13 422,1 t. Nie dostarczono żadnych wskazań dotyczących przeznaczenia wyprodukowanego mięsa, które nie zostało sprzedane ani zamrożone, w odniesieniu do którego nie można wykluczyć innego przeznaczenia handlowego.

(55)

Włochy odnoszą się do cen średnich w innych krajach europejskich niedotkniętych kryzysem, nie biorąc pod uwagę faktu, że ceny we Włoszech wykazywały tendencję spadkową jeszcze przed czerwcem 1999 r. ani zmienności tendencji cen mięsa drobiowego. Tendencję we Włoszech w latach 1998, 1999 i 2000 (13) ilustruje poniższa tabela:

Miesięczna cena rynkowa, Kurczęta całe,

(56)

Według władz włoskich, sektor mięsa drobiowego już wcześniej wykazywał nadprodukcję i dlatego w marcu producenci zdecydowali się przeprowadzić ubój części drobiu przeznaczonej na ubój w kwietniu i w maju, aby zmniejszyć podaż mięsa do czerwca o 4,8 %. Z powodu kryzysu dioksynowego, według władz włoskich, 10 % produkcji z czerwca nie zostało poddane ubojowi i wprowadzone na rynek, lecz pozostawione na lipiec i sierpień, powodując tym samym znaczne zwiększenie podaży w tych dwóch miesiącach. Na podstawie danych, którymi dysponuje Komisja, liczba kurcząt przeznaczonych do hodowli w rzeczywistości wzrosła w lutym, marcu i kwietniu, co każe szacować wzrost produkcji w czerwcu o 5,6 %.

(57)

Dane odnoszące się do uboju drobiu w okresie maj – sierpień 1999 r. w porównaniu z analogicznymi miesiącami roku poprzedniego wskazują, że w maju 1999 r. odnotowano wzrost uboju, a zatem podaży drobiu, o prawie + 9 %, w czerwcu 1999 r. podaż zmalała w porównaniu z czerwcem 1998 r. o –10 %, a w lipcu drób poddany ubojowi prawie o 10 % przewyższał wartość z 1998 r. Wzrostowa tendencja podaży widoczna jest nadal w sierpniu 1999 r. (+6,5 %). Zważywszy, że tendencja cen podąża za tendencją podaży, można by wnioskować o spadku cen względem cen z kwietnia, które były niższe od średniej europejskiej z powodu nadprodukcji. W konsekwencji porównanie cen drobiu we Włoszech w czerwcu i lipcu ze średnimi cenami w krajach niedotkniętych niebezpieczeństwem skażenia dioksynami doprowadziłoby do przecenienia domniemanej wartości drobiu we Włoszech.

(58)

Zważywszy na zmienność cen drobiu we Włoszech i tendencję do obniżania cen jeszcze przed wybuchem kryzysu dioksynowego, porównywanie cen sprzedaży w czerwcu 1999 r. i w czerwcu 1998 r. nie byłoby słuszne i nie odzwierciedlałoby nadprodukcji, która miała wpływ na rynek drobiu we Włoszech i w konsekwencji na odnotowany spadek cen. Oświadczenie władz włoskich, według którego producenci już wcześniej przedsięwzięli środki w celu korekty rynku, przeprowadzając w marcu wcześniejszy ubój kurcząt, które były przeznaczone na ubój w kwietniu i w maju w celu zmniejszenia podaży w czerwcu i w lipcu, stoi w sprzeczności z danymi dotyczącymi wprowadzenia do hodowli kurcząt, a zatem z szacunkiem produkcji, który wskazuje na wzrost podaży w czerwcu i na mały spadek (1,6 %) w lipcu. Wszelkie prognozy cen sprzedaży w czerwcu i w lipcu 1999 r. (w porównaniu z cenami z czerwca 1998 r. lub z cenami odnotowanymi w innych państwach europejskich niedotkniętych kryzysem dioksynowym) dokonane na podstawie tych elementów byłyby ryzykowne.

(59)

Komisja może zatem wnioskować, że, mając na uwadze, iż niepokój społeczny sam w sobie nie stanowi stanu nadzwyczajnego w myśl art. 87 ust. 2 lit. b) Traktatu oraz że metoda obliczania strat zaproponowana przez władze włoskie mogłaby prowadzić do przeszacowania strat poniesionych przez włoskich producentów mięsa drobiowego, pomoc nie może być uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem na podstawie art. 87 ust. 2 lit. b).

(60)

Również badając pomoc w świetle art. 87 ust. 3 Traktatu można jedynie wnioskować, że pomoc jest niezgodna ze wspólnym rynkiem. Artykuł 87 ust. 3 lit. a) nie ma zastosowania ponieważ pomoc nie jest przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia.

(61)

Jeżeli chodzi o postanowienia art. 87 ust. 3 lit. b), przedmiotowa pomoc nie jest przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania ani nie ma na celu zaradzenia poważnym zaburzeniom w gospodarce Państwa Członkowskiego.

(62)

W odniesieniu do postanowień art. 87 ust. 3 lit. d) Traktatu, przedmiotowa pomoc nie dotyczy celów wskazanych w tym artykule.

(63)

W odniesieniu do art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu, zważywszy, że przedmiotowa ustawa nie została prawidłowo notyfikowana przez władze włoskie w myśl art. 88 ust. 3 w celu jej oceny stosuje się postanowienia Wytycznych wspólnotowych (dalej zwanych Wytycznymi) dotyczących pomocy państwa w sektorze rolnym (14). Rzeczywiście, zgodnie z punktem 23.3 Wytycznych mają one zastosowanie do nowej pomocy państwa, także do pomocy wcześniej notyfikowanej przez Państwa Członkowskie, w odniesieniu do której Komisja nie wydała jeszcze decyzji, ze skutkiem od 1 stycznia 2000 r.

(64)

Pomoc przeznaczoną na rekompensatę z tytułu strat dochodu spowodowanych chorobami zwierząt reguluje punkt 11.4. Odszkodowanie może zawierać rozsądną rekompensatę straty zysków, biorąc pod uwagę trudności związane z zastąpieniem zwierząt lub przesadzaniem lub kwarantanną lub innymi okresami oczekiwania nałożonymi lub rekomendowanymi przez właściwe władze, aby umożliwić wyeliminowanie choroby przed zastąpieniem inwentarza i roślin. Zatem koniecznym warunkiem do przyznania pomocy jest przymusowy ubój zwierząt na polecenie władz sanitarnych/weterynaryjnych, w ramach planu mającego na celu zapobieżenie lub zwalczenie choroby zwierząt.

(65)

Z notyfikowanych działań wyraźnie wynika, że władze sanitarne/weterynaryjne nie wydały polecenia uboju zwierząt w ramach planu mającego na celu zapobieżenie lub zwalczenie choroby zwierząt, ponieważ skażenie chemiczne nie dotyczyło przedsiębiorstw włoskich. Badana pomoc nie spełnia zatem warunków przewidzianych w punkcie 11.4 Wytycznych.

(66)

W świetle powyższego pomoc na rzecz przedsiębiorstw działających w sektorze produkcji drobiu nie może być uznana za pomoc mającą na celu naprawienie szkód spowodowanych zdarzeniem nadzwyczajnym w myśl art. 87 ust. 2 lit. b) ani za pomoc, która mogłaby korzystać z jednego z odstępstw przewidzianych w art. 87 ust. 3. Dlatego też przedmiotowa pomoc stanowi pomoc na działanie, niezgodną ze wspólnym rynkiem, zgodnie z postanowieniami punktu 3.5 Wytycznych (15).

(67)

Pomoc narusza również przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 2777/75, które przewiduje, że tylko następujące działania mogą zostać przedsięwzięte w odniesieniu do produktów, o których mowa w art. 1 tego rozporządzenia: środki na rzecz upowszechniania lepszej organizacji produkcji, przetwórstwa i wprowadzania na rynek; środki na rzecz poprawy jakości; środki pozwalające na tworzenie krótko- i długoterminowych prognoz na podstawie stosowanych środków produkcji; środki na rzecz ułatwiania odnotowywania tendencji cenowych na rynku. Ponadto, aby uwzględnić ograniczenia swobodnego przepływu, które mogłyby skutkować zastosowaniem środków mających na celu zwalczanie rozprzestrzeniania się chorób zwierząt, mogą zostać przedsięwzięte, zgodnie z procedurą określoną w art. 17, środki nadzwyczajne na wsparcie rynku dotkniętego wymienionymi ograniczeniami. Wyżej wspomniane środki mogą zostać przyjęte wyłącznie w ścisłym zakresie i na okres konieczny do wsparcia rynku. W tym przypadku we Włoszech nie podjęto żadnych z wymienionych działań. Wynika stąd, że wszelka inna pomoc publiczna może zostać przyznana tylko zgodnie z artykułami 87-89 Traktatu. Jak wskazano w poprzednim punkcie, przedmiotowa pomoc nie jest zgodna z przepisami regulującymi pomoc państwa i, w konsekwencji, nie jest zgodna ze wspólnym rynkiem.

(68)

W świetle powyższego Komisja może wnioskować, że pomoc przewidziana w programie A.I.M.A na rzecz sektora drobiu stanowi pomoc państwa w myśl art. 87 ust. 1, która nie może korzystać z żadnych odstępstw przewidzianych w art. 87 ust. 2 ani w art. 87 ust. 3.

(69)

Ponieważ program został notyfikowany w myśl art. 88 ust. 3 Traktatu, zgodnie z którym Państwo Członkowskie nie może wprowadzić w życie planowanych środków dopóki nie zatwierdzi ich Komisja Europejska, nie istnieje powód do przyznania pomocy,

6.2.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 32/23

(1)

Niniejsza decyzja skierowana jest do Microsoft Corporation.

(2)

Microsoft Corporation naruszył przepisy art. 82 Traktatu WE i art. 54 Porozumienia EOG poprzez:

(3)

Systemy operacyjne są programami kontrolującymi podstawowe funkcje komputera. Komputery osobiste spełniające funkcję terminala (Client Personal Computers, PC) są komputerami o zastosowaniu ogólnym, przeznaczonymi do użytku przez jedną osobę naraz. Mogą one być połączone w sieć komputerową.

(4)

Można rozróżnić: i) systemy operacyjne dla komputerów z „procesorami Intela lub kompatybilnymi”; oraz ii) systemy operacyjne dla komputerów z procesorami niekompatybilnymi z układami Intela. „Procesory Intela lub kompatybilne” w tym kontekście odnosi się do szczególnego rodzaju struktury sprzętu. „Portowanie” (czyli dostosowanie) systemu operacyjnego dla komputerów z procesorami niekompatybilnymi z układami Intela (np. Apple MacIntosh), tak aby działał na sprzęcie z procesorami Intela lub kompatybilnymi, jest długim i kosztownym procesem. Jednakże kwestia zawarcia w definicji właściwego rynku systemów operacyjnych dla komputerów z procesorami Intela lub kompatybilnymi i systemów operacyjnych dla komputerów z procesorami niekompatybilnymi z układami Intela może pozostać otwarta, ponieważ ewentualna różnica nie zmieni wyników oceny pozycji rynkowej Microsoft.

(5)

Systemy operacyjne dla urządzeń podręcznych, takich jak komputery kieszonkowe („PDA”) lub „inteligentne” telefony komórkowe oraz systemy operacyjne dla serwerów, nie mogą obecnie być uważane za konkurencyjne substytuty systemów operacyjnych dla komputerów klienckich.

(6)

Jeżeli chodzi o podaż substytutów, program, który obecnie nie istnieje na rynku systemów operacyjnych dla komputerów osobistych, musiałby ulec znacznym modyfikacjom w celu dostosowania go do szczególnych potrzeb konsumentów na tym rynku. Obejmują one proces tworzenia i testowania, który zajmuje dużo czasu (często ponad rok) i jest kosztowny, a także niesie za sobą poważne ryzyko handlowe. Ponadto z uwagi na dominację spółki Microsoft na właściwym rynku nowy konkurent napotkałby poważne bariery wejścia na rynek.

(7)

„Usługi (ang. services) serwerów grup roboczych” są podstawowymi usługami, z których korzystają pracownicy biurowi w codziennej pracy, takimi jak na przykład współdzielenie plików przechowywanych na serwerach, współdzielenie drukarek i korzystanie z praw użytkowników sieci podlegających centralnemu zarządzaniu przez dział informatyczny ich organizacji. „Systemy operacyjne dla serwerów grup roboczych” są to systemy operacyjne opracowane i wprowadzone na rynek w celu umożliwienia zbiorowego korzystania z tych usług stosunkowo niewielkiej liczbie komputerów połączonych ze sobą w małą lub średnią sieć.

(8)

Dowody zgromadzone przez Komisję w trakcie dochodzenia potwierdziły, że usługi serwerów grup roboczych są postrzegane przez klientów jako odrębny zestaw usług dostarczanych przez serwer. W szczególności istnieje ścisły związek między usługami związanymi z plikami i drukowaniem, z jednej strony, a usługami związanymi z zarządzaniem grupami i użytkownikami, z drugiej: bez prawidłowego zarządzania grupami i użytkownikami użytkownik nie miałby zapewnionego skutecznego i bezpiecznego dostępu do usług związanych ze współdzieleniem plików i drukarek.

(9)

Należy odróżnić serwery grup roboczych (serwery wykorzystujące system operacyjny dla serwerów grup roboczych) od serwerów najwyższej klasy, z których korzysta się na ogół przy operacjach wielkiej wagi, takich jak kontrola zasobów, rezerwacje lotnicze lub transakcje bankowe. Tego typu zadania mogą pociągać za sobą konieczność przechowywania ogromnych ilości danych i wymagają najwyższej (często zwanej w języku angielskim rock-solid – o kamiennej wytrzymałości) niezawodności i dyspozycyjności (2). Są one wykonywane przez kosztowne urządzenia (czasem zwane „serwerami klasy korporacyjnej”) lub przez superkomputery. Z kolei systemy operacyjne dla serwerów grup roboczych są zwykle instalowane na mniej kosztownych komputerach.

(10)

Jednakże nie wszystkie serwery klasy podstawowej są użytkowane jako serwery grup roboczych. Na przykład serwery klasy podstawowej można instalować na „brzegu” sieci i mogą być one wyspecjalizowane w obsłudze Internetu (3), zapisywaniu w pamięci podręcznej obiektów internetowych (4) lub ścianach ogniowych (ang. firewall) (5); wówczas nie są one wykorzystywane do głównych usług serwerów grup roboczych.

(11)

Należy również zauważyć, że podczas gdy jedynie usługi związane z plikami, drukowaniem oraz zarządzaniem grupami i użytkownikami stanowią główne usługi serwerów grup roboczych, operacyjne systemy dla serwerów grup roboczych mogą być wykorzystywane do wykonywania programów użytkowych, tak jak w przypadku innych systemów operacyjnych. Programy te są często ściśle związane z dostarczaniem usług dotyczących zarządzania grupami i użytkownikami. Ponieważ systemy operacyjne dla serwerów grup roboczych są zasadniczo używane w niedrogich urządzeniach, wymienione programy użytkowe zwykle nie wymagają serwerów o najwyższej niezawodności.

(12)

Odtwarzacze multimediów są programami użytkowymi przeznaczonymi dla klientów; ich podstawową funkcją jest rozkodowywanie, rozpakowywanie i odtwarzanie (oraz umożliwienie przetwarzania) cyfrowych plików audiowizualnych pobieranych w całości (ang. downloaded) lub w strumieniu (ang. streamed) z Internetu (i innych sieci). Odtwarzacze multimediów umożliwiają również odtwarzanie plików audiowizualnych przechowywanych na nośnikach fizycznych, takich jak płyty CD i DVD.

(13)

Jeżeli chodzi o popyt na substytuty, tradycyjne urządzenia odtwarzające, takie jak odtwarzacze płyt CD i DVD, nie mogą zastępować odtwarzaczy multimediów, ponieważ dysponują one bardzo ograniczonym zestawem funkcji związanych z odtwarzaniem plików multimedialnych. Odtwarzacze multimediów opierające się na prawnie zastrzeżonych technologiach stron trzecich, w przeciwieństwie do WMP firmy Microsoft, RealOne Player firmy RealNetworks i Quicktime Player firmy Apple, nie ograniczają w niczym stron trzecich. Odtwarzacze multimediów niezdolne do odbioru treści audiowizualnej przesyłanej strumieniowo przez Internet nie mogą zastępować odtwarzaczy mediów strumieniowych, ponieważ nie zaspokajają one szczególnego popytu konsumentów na strumieniową transmisję danych.

(14)

Jeżeli chodzi o podaż na substytuty, charakterystyczne właściwości omawianego rynku, takie jak konieczność znacznych inwestycji w badania naukowe i rozwój, ochrona istniejących technologii medialnych poprzez prawa autorskie oraz pośrednie efekty sieci (ang. network effects), stanowią bariery dla twórców innych programów użytkowych, w tym odtwarzaczy mediów niestrumieniowych.

(15)

Microsoft przyznał, że posiada pozycję dominującą na rynku systemów operacyjnych dla komputerów osobistych.

(16)

Ta pozycja dominująca charakteryzuje się udziałem w rynku, który przynajmniej od 1996 r. utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie (90 % i więcej w ostatnich latach) i obecnością bardzo poważnych barier wejścia na rynek. Bariery te są w szczególności związane z obecnością pośrednich efektów sieci. Popularność systemów operacyjnych dla komputerów osobistych wśród użytkowników spowodowana jest ich popularnością wśród producentów programów użytkowych do komputerów osobistych, którzy z kolei dążą do skupienia swoich wysiłków na rzecz rozwoju technologicznego na najbardziej popularnych wśród użytkowników systemach operacyjnych dla komputerów osobistych. Stwarza to samonapędzającą się dynamikę, która chroni pozycję Windows jako faktycznej normy w dziedzinie systemów operacyjnych dla komputerów osobistych („bariera wejścia na rynek dla oprogramowania”).

(17)

Komisja stwierdza, że Microsoft osiągnął dominującą pozycję na rynku systemów operacyjnych dla serwerów grup roboczych. Wniosek ten opiera się w szczególności na następujących ustaleniach:

(18)

Niniejsza decyzja ustala, co następuje.

(19)

Te wyjątkowe okoliczności prowadzą do wniosku, że odmowa Microsoft stanowi nadużywanie pozycji dominującej niezgodne z art. 82, chyba że odmowa ta jest obiektywnie uzasadniona.

(20)

Microsoft podał jako uzasadnienie swej odmowy fakt, że udzielenie omawianych informacji i zezwolenie konkurentom na ich wykorzystanie w celu opracowania kompatybilnych produktów byłoby jednoznaczne z przyznaniem praw do własności intelektualnej. Komisja nie zajęła stanowiska w sprawie zasadności ogólnych roszczeń Microsoft związanych z własnością intelektualną, która mogłaby być uznana jedynie indywidualnie dla każdego rozpatrywanego przypadku, w którym Microsoft przygotował odpowiednie specyfikacje. Jednakże zgodnie z orzecznictwem interes przedsiębiorstwa związany z wykonywaniem praw do własności intelektualnej nie może sam w sobie stanowić obiektywnego uzasadnienia w przypadkach, gdy występują wyjątkowe okoliczności, takie jak te opisane powyżej.

(21)

Komisja rozważyła, czy w szczególnych okolicznościach występujących w tej sprawie podane przez Microsoft uzasadnienie przeważa nad wymienionymi wyjątkowymi okolicznościami, i uznała, że Microsoft nie dostarczył żadnych dowodów, które mogłyby to potwierdzić. W szczególności udzielenie przedmiotowych informacji nie mogłoby doprowadzić do skopiowania produktu Microsoft. Komisja wzięła również pod uwagę fakt, że ujawnienie informacji tego rodzaju, jakich Microsoft odmówił, jest na porządku dziennym w przemyśle informatycznym.

(22)

Ponadto Komisja oparła się na zobowiązaniu IBM, opracowanym dla Komisji w 1984 r. („Zobowiązanie IBM” – „the IBM Undertaking”) (6) i na dyrektywie o oprogramowaniu z 1991 r. (7) Microsoft przyznaje, że zobowiązanie IBM i dyrektywa o oprogramowaniu dostarczają przydatnych wskazówek w obecnej sprawie. Komisja uznała, że nakaz udzielenia informacji w obecnej sprawie byłby analogiczny do sprawy zobowiązania IBM, ponieważ dotyczyłby on wyłącznie specyfikacji interfejsu. Komisja uznała również, że odmowa Microsoft stanowi odmowę udzielenia informacji dotyczących interoperacyjności w rozumieniu dyrektywy o oprogramowaniu. W związku z tym Komisja zauważyła, że dyrektywa o oprogramowaniu ograniczała korzystanie z praw autorskich w zakresie oprogramowania (w tym korzystanie z nich przez przedsiębiorstwa nieposiadające pozycji dominującej) w celu zapewnienia interoperacyjności, podkreślając w ten sposób wagę interoperacyjności w przemyśle oprogramowania. Komisja zauważyła również, że w dyrektywie o oprogramowaniu otwarcie ustalono, że jej przepisy są bez uszczerbku dla zastosowania art. 82, szczególnie jeżeli dominujące przedsiębiorstwo odmawia dostępu do informacji koniecznych dla interoperacyjności.

(23)

Spółka Microsoft argumentowała również, że celem jej odmowy udzielenia informacji dotyczących interoperacyjności nie mogło być ograniczenie konkurencji na rynku systemów operacyjnych dla serwerów grup roboczych, ponieważ nie miała ona podstawy ekonomicznej do prowadzenia takiej strategii. Komisja odrzuciła argument Microsoft, ponieważ był on oparty na modelu ekonomicznym, który nie odpowiadał faktom w tej sprawie i ponieważ argument ten był niespójny z opiniami wyrażonymi przez kadrę kierowniczą Microsoft w wewnętrznych dokumentach Microsoft uzyskanych w trakcie dochodzenia.

(24)

Niniejsza decyzja stwierdza, że Microsoft narusza przepisy art. 82 Traktatu przez zintegrowanie WMP z systemem operacyjnym dla komputerów osobistych Windows (Windows). Komisja opiera swoje ustalenia nadużywania integracji na czterech elementach: i) Microsoft zajmuje dominującą pozycję na rynku systemów operacyjnych dla komputerów osobistych; ii) system operacyjny dla komputerów osobistych Windows i WMP są dwoma oddzielnymi produktami; iii) Microsoft nie pozostawia klientom wyboru nabycia Windows bez WMP; i iv) integracja ta eliminuje konkurencję. Ponadto niniejsza decyzja odrzuca argumenty, jakimi Microsoft uzasadnia zintegrowanie WMP.

(25)

Microsoft nie zaprzecza, że posiada pozycję dominującą na rynku systemów operacyjnych dla komputerów osobistych.

(26)

Decyzja Komisji uznaje, że odtwarzacze mediów strumieniowych i systemy operacyjne dla komputerów osobistych są dwoma oddzielnymi produktami (odrzucając argument Microsoft, że WMP jest integralną częścią Windows). Decyzja określa najpierw, że chociaż Microsoft od pewnego czasu integruje swój odtwarzacz multimediów z Windows, aktualnie istnieje osobny popyt konsumentów na niezależne odtwarzacze multimediów, równoległy do popytu na systemy operacyjne dla komputerów osobistych. Po drugie, wielu producentów opracowuje i oferuje odtwarzacze multimediów oddzielnie. Po trzecie, sam Microsoft tworzy i rozpowszechnia wersje swojego WMP dla innych systemów operacyjnych dla komputerów osobistych. Wreszcie Microsoft promuje WMP w bezpośredniej konkurencji z odtwarzaczami multimediów produkowanymi przez strony trzecie.

(27)

Co do trzeciego elementu integracji, niniejsza decyzja ustala, że Microsoft nie daje klientom możliwości nabycia Windows bez WMP. Producenci komputerów osobistych muszą wydawać licencję na Windows z WMP. Jeżeli chcą oni zainstalować inny odtwarzacz multimediów w systemie Windows, mogą to zrobić jedynie w dodatku do WMP. Sytuacja jest taka sama w przypadku, kiedy użytkownik kupuje Windows w sklepie detalicznym. Decyzja uznaje argumenty Microsoft, że klienci nie muszą płacić dodatkowo za WMP i że nie muszą go używać, za nieistotne przy ustalaniu, czy istnieje przymus w rozumieniu art. 82 Traktatu.

(28)

Następnie decyzja wyjaśnia, dlaczego w tym konkretnym przypadku integracja może wyeliminować konkurencję. Decyzja ustala, że skutkiem zintegrowania WMP z Windows jest powszechne i niedoścignione przez konkurentów występowanie odtwarzacza multimediów Microsoft w komputerach osobistych na całym świecie. Istotne dane wykazują, że inne sposoby dystrybucji są mniej skuteczne. Poprzez zintegrowanie WMP z Windows spółka Microsoft może zaoferować dostawcom treści internetowej i producentom oprogramowania, którzy używają technologii Windows Media, możliwość dotarcia do niemal wszystkich użytkowników komputerów osobistych na świecie dzięki monopolowi Windows. Dowody wykazują, że używanie kilku technologii medialnych powoduje dodatkowe koszty. W związku z tym wszechobecność WMP skłania dostawców treści internetowej i producentów oprogramowania do używania przede wszystkim technologii Windows Media. Konsumenci z kolei wolą używać WMP, ponieważ dostępna gama oprogramowania uzupełniającego i treści internetowej jest dla omawianego produktu szersza. Integracja stosowana przez Microsoft wzmacnia i zniekształca te „efekty sieci” z korzyścią dla Microsoft, tym sposobem poważnie osłabiając konkurencję na rynku odtwarzaczy multimediów. Dowody wykazują, że użycie WMP wzrasta wskutek integracji, chociaż użytkownicy oceniają wyżej jakość innych odtwarzaczy multimediów. Wskaźniki rynkowe dotyczące użycia odtwarzaczy multimediów, użycia formatów oraz treści dostępnych na stronach internetowych wykazują przewagę WMP i formatów Windows Media, niekorzystną dla głównych konkurencyjnych odtwarzaczy multimediów (i technologii medialnych). Niniejsza decyzja podkreśla tę korzystną dla WMP i formatu Windows Media tendencję, zwracając jednocześnie uwagę, że na podstawie orzecznictwa Trybunału w celu ustalenia nadużywania integracji Komisja nie jest obowiązana dostarczyć dowodów na to, że konkurencja została już zakłócona lub że istnieje ryzyko usunięcia wszelkiej konkurencji. W przeciwnym wypadku kontrola służąca wykrywaniu praktyk ograniczających konkurencję i nadużywania pozycji dominującej na niektórych rynkach oprogramowania byłaby spóźniona, ponieważ dowody wpływu na rynek można byłoby przedstawić dopiero wtedy, gdy wpływ ten już zaistniał.

(29)

Wreszcie, decyzja analizuje argumenty, jakimi Microsoft uzasadnia zintegrowanie WMP, w szczególności domniemaną skuteczność zintegrowania WMP z Windows. Jeżeli chodzi o domniemaną skuteczność w odniesieniu do dystrybucji, Komisja odrzuca argument Microsoft, że integracja obniża koszty transakcji dla konsumentów, oszczędzając im czasu i zmniejszając możliwość pomyłek dzięki temu, że komputer osobisty z zestawem domyślnych opcji jest natychmiast gotowy do użycia. Fakt, że preinstalacja odtwarzacza multimediów wraz z systemem operacyjnym dla komputera klienckiego jest korzystna, nie oznacza, że Microsoft powinien dokonywać wyboru odtwarzacza za konsumentów. Producenci komputerów osobistych mogą zapewnić, aby popyt konsumentów na preinstalowane odtwarzacze multimediów przez nich wybrane został zaspokojony. Decyzja ustala również, że Microsoft nie przedstawił żadnego aspektu skuteczności technicznej, dla którego „integracja” WMP byłaby koniecznym warunkiem. Zintegrowanie WMP raczej osłania Microsoft przed skuteczną konkurencją ze strony producentów potencjalnie skuteczniejszych odtwarzaczy multimediów, która mogłaby zagrozić jego pozycji. Tym sposobem integracja powoduje obniżenie poziomu zdolności i kapitału inwestowanych w innowacje w dziedzinie odtwarzaczy multimediów.

(30)

Decyzja nakazuje spółce Microsoft ujawnić informacje, których udzielenia spółka odmówiła, i zezwolić na ich wykorzystanie w celu opracowania kompatybilnych produktów. Nakaz ujawnienia jest ograniczony do specyfikacji protokołów i do zapewnienia interoperacyjności z koniecznymi funkcjami określającymi typową sieć grup roboczych. Nakaz ten dotyczy nie tylko firmy Sun, ale też każdej innej firmy zainteresowanej tworzeniem produktów wywierających presję konkurencyjną na Microsoft na rynku systemów operacyjnych dla serwerów grup roboczych. Niniejsza decyzja może wymagać od Microsoft powstrzymania się od pełnego korzystania z praw do własności intelektualnej w zakresie uzasadnionym potrzebą położenia kresu sytuacji nadużywania pozycji dominującej.

(31)

Warunki, na jakich spółka Microsoft ujawni informacje i zezwoli na ich użycie, muszą być rozsądne i niedyskryminujące. Wymóg ustalenia przez Microsoft rozsądnych i niedyskryminujących warunków dotyczy w szczególności wszelkich opłat, których Microsoft mógłby zażądać w zamian za udzielenie informacji. Na przykład opłata taka nie może odpowiadać wartości strategicznej wynikającej z pozycji Microsoft na rynku systemów operacyjnych dla komputerów osobistych lub na rynku systemów operacyjnych dla serwerów grup roboczych. Ponadto Microsoft nie może narzucać ograniczeń dotyczących rodzajów produktów, w których specyfikacje mogą być zastosowane, jeżeli takie ograniczenia stanowią czynnik zniechęcający do konkurowania z Microsoft lub niepotrzebnie ograniczają zdolność beneficjentów do wprowadzania innowacji. Wreszcie, warunki ustalone przez Microsoft w przyszłości muszą być wystarczająco przewidywalne.

(32)

Microsoft musi ujawnić właściwe specyfikacje protokołów w odpowiednim czasie, to znaczy jak tylko opracowana zostanie sprawna i wystarczająco stabilna aplikacja tych protokołów w produktach Microsoft.

(33)

Odnośnie do nadużywania integracji niniejsza decyzja nakazuje spółce Microsoft wprowadzenie do sprzedaży dla użytkowników i producentów komputerów (ang. OEM – Original Equipment Manufacturers) na obszarze EOG w pełni sprawnej wersji Windows, niezawierającej WMP. Microsoft zachowuje prawo do oferowania pakietu Windows z WMP.

(34)

Microsoft nie może podejmować żadnych działań, których skutek byłby podobny do zintegrowania WMP z Windows, na przykład rezerwować dla WMP uprzywilejowanej interoperacyjności z Windows, dawać selektywne prawa dostępu do interfejsów programowania aplikacji (API) Windows lub promować WMP w ramach Windows w sposób niekorzystny dla produktów konkurentów. Microsoft nie może również oferować producentom komputerów lub użytkownikom zniżki, której warunkiem będzie zakup Windows wraz z WMP; Microsoft nie może w sposób finansowy lub inny faktycznie uniemożliwiać użytkownikom i producentom komputerów dokonania wolnego wyboru zakupu wersji Windows bez WMP lub ograniczać możliwości takiego wyboru. Wersja Windows bez WMP nie może być mniej sprawna od pakietu Windows z WMP pod względem funkcjonalności WMP, który z definicji nie będzie wchodzić w skład osobnej wersji Windows.

(35)

Komisja uważa, że omawiane naruszenie stanowi bardzo poważne naruszenie art. 82 Traktatu WE i art. 54 Porozumienia EOG.

(36)

Ponadto działania spółki Microsoft, mające na celu skuteczne wyparcie z rynku konkurencji, wywierają znaczny wpływ na rynek systemów operacyjnych dla serwerów grup roboczych i rynek odtwarzaczy mediów strumieniowych.

(37)

W celu dokonania oceny wagi nadużycia przyjmuje się, że rynek systemów operacyjnych dla komputerów osobistych spełniających funkcje terminala, rynek systemów operacyjnych dla serwerów grup roboczych i rynek odtwarzaczy multimediów obejmują cały obszar EOG.

(38)

W świetle powyższych okoliczności początkowa kwota grzywny, jaka miała zostać nałożona na Microsoft w celu odzwierciedlenia wagi naruszenia, powinna wynieść 165 732 101 EUR. Ze względu na znaczną zdolność finansową spółki Microsoft (8) i w celu zapewnienia wystarczającego efektu odstraszającego dla spółki Microsoft, kwota ta zostaje podwojona do wysokości 331 464 203 EUR.

(39)

Wreszcie, podstawowa kwota grzywny zostaje podwyższona o 50 % ze względu na czas trwania naruszenia (pięć i pół roku). Podstawową kwotę grzywny ustala się zatem na 497 196 304 EUR.

(40)

Nie istnieją okoliczności zaostrzające lub łagodzące do niniejszej decyzji.

6.2.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 32/29

(1)

Pismem z dnia 2 września 1997 r., zarejestrowanym w dniu 5 września 1997 r., Stałe Przedstawicielstwo Włoch przy Unii Europejskiej powiadomiło Komisję o treści art. 6 ustawy regionalnej nr 27 z 1997 r. regionu Sycylii, zgodnie z art. 88 ustęp 3 Traktatu WE.

(2)

Teleksem VI/41836 z dnia 28 października 1997 r. służby Komisji zwróciły się do właściwych władz o złożenie wyjaśnień w sprawie pomocy, o której mowa w art. 6 oraz w ustawie regionalnej nr 27 z 1997 r.

(3)

Pismem z dnia 19 stycznia 1998 r. właściwe władze przekazały dodatkowe informacje i powiadomiły, że przedmiotowa ustawa weszła już w życie. Wobec powyższego zgłoszenie zostało przekazane do rejestru pomocy niezgłoszonej i oznaczone numerem NN 36/98, o czym powiadomiono Włochy pismem SG(98)D/32328 z dnia 3 kwietnia 1998 r. Jednakże właściwe władze wskazały również wyraźnie, iż pomoc przewidziana w ustawie nie zostanie przyznana przed zakończeniem z wynikiem pozytywnym procedury w ramach art. 88 ust. 3 Traktatu.

(4)

Teleksem VI/13937 z dnia 31 maja 2000 r. (poprzedzonym wersją w języku angielskim, przesłaną teleksem 2000/VI/10442 w dniu 14 kwietnia) służby Komisji zwróciły się do właściwych władz o dostarczenie wyjaśnień w sprawie przepisów ustawy regionalnej nr 27/1997 i przesłanie jej kopii.

(5)

Pismem z dnia 31 lipca 2002 r., zarejestrowanym 5 sierpnia 2002 r., właściwe władze przekazały dodatkowe informacje w sprawie art. 5 ustawy.

(6)

Teleksem AGR 024925 z dnia 22 października 2002 r. służby Komisji zwróciły się do właściwych władz o złożenie wyjaśnień dotyczących uprzednio przekazanych dodatkowych informacji, a także środków zawartych w ustawie regionalnej nr 27/1997. W tym samym piśmie służby Komisji poinformowały właściwe władze o możliwości wycofania przedmiotowego zgłoszenia, jeżeli pomoc przewidziana w art. 6 ustawy regionalnej nr 27 z 1997 r. oraz ewentualnie w innych jej przepisach nie została jeszcze przyznana i jeżeli właściwe władze mogą zapewnić, iż na podstawie tejże ustawy nie została i nie zostanie wypłacona pomoc.

(7)

Z uwagi na brak odpowiedzi na powyższy teleks, teleksem AGR 30657 z dnia 20 grudnia 2002 r. służby Komisji wysłały do władz włoskich ponaglenie, w którym zwracały się o przedstawienie żądanych informacji w terminie jednego miesiąca, wyjaśniając jednocześnie, iż w przypadku nieotrzymania we wskazanym terminie zadowalającej odpowiedzi na wszystkie postawione kwestie służby Komisji zastrzegają sobie prawo wystąpienia do Komisji o wydanie nakazu udzielenia informacji na mocy art. 10 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (2).

(8)

Pismem z dnia 10 lipca 2003 r. SG(2003)D/230470 Komisja powiadomiła Włochy o swojej decyzji, przyjętej dnia 9 lipca 2003 r. (C(2003) 2054 wersja ostateczna) na mocy art. 10 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 659/1999, zawierającej nakaz udzielenia informacji w sprawie art. 6 i 4 ustawy regionalnej nr 27/1997.

(9)

W nakazie udzielenia informacji Komisja zwróciła się do Włoch o dostarczenie, w terminie 20 dni roboczych od dnia powiadomienia o decyzji, wszystkich dokumentów, informacji i danych niezbędnych do stwierdzenia, czy pomoc przewidziana w ustawie została już udzielona i czy jest zgodna ze wspólnym rynkiem. Oprócz zwrócenia się o dostarczenie wszystkich innych ewentualnych informacji, które mogą być uznane za przydatne do oceny wspomnianego działania, w nakazie wskazano szereg konkretnych informacji, które Włochy miały przekazać.

(10)

Służby Komisji nie otrzymały ani odpowiedzi na powyższy nakaz, ani też wniosku o przedłużenie terminu udzielenia odpowiedzi.

(11)

Pismem z dnia 17 grudnia 2003 r. (SG(2003)D/233550) Komisja poinformowała włoskie władze o swojej decyzji C(2003) 4473 wersja ostateczna z dnia 16 grudnia 2003 r. o wszczęciu procedury, o której mowa w art. 88 ust. 2 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy określonej w art. 4 (Reklama produktów sycylijskich) i art. 6 (Spółdzielnie winiarskie) ustawy regionalnej nr 27/1997.

(12)

Decyzja Komisji o wszczęciu procedury została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej  (3). Komisja wezwała zainteresowane strony do złożenia uwag w jej przedmiocie.

(13)

Pismem z dnia 10 lutego 2004 r., zarejestrowanym w dniu 13 lutego 2004 r., Stałe Przedstawicielstwo Włoch przy Unii Europejskiej zwróciło się do Komisji w imieniu regionu Sycylii o przedłużenie o 20 dni roboczych terminu udzielenia informacji, o które zwracała się Komisja w decyzji C(2003) 4473 wersja ostateczna z dnia 16 grudnia 2003 r., dotyczących art. 4 (Reklama produktów sycylijskich) ustawy regionalnej nr 27/1997. W piśmie tym włoskie władze zgłosiły ponadto zamiar wycofania zgłoszenia o pomocy określonej w art. 6 (Spółdzielnie winiarskie), która, jak wskazano w piśmie, nie została jeszcze wdrożona.

(14)

Teleksem AGR 05312 z dnia 23 lutego 2004 r. służby Komisji potwierdziły, że przedłużenie terminu, o które zwróciły się Włochy, zostało udzielone ze skutkiem od dnia 13 lutego 2004 r.

(15)

Pismem z dnia 18 lutego 2004 r., zarejestrowanym w dniu 26 lutego 2004 r., Stałe Przedstawicielstwo Włoch przekazało wniosek o przedłużenie o 20 dni roboczych terminu udzielenia informacji dotyczących tego samego środka pomocy.

(16)

Pismem z dnia 24 lutego 2004 r., zarejestrowanym w dniu 1 marca 2004 r., potwierdzonym następnie pismem z dnia 12 marca 2004 r., zarejestrowanym w dniu 17 marca 2004 r., władze włoskie poinformowały Komisję o wycofaniu zgłoszenia dotyczącego pomocy określonej w art. 6 (Spółdzielnie winiarskie) ustawy regionalnej nr 27/1997, która, jak wskazywano w pismach, nie została i nie zostanie wdrożona.

(17)

Teleksem AGR 07074 z dnia 11 marca 2004 r. władze włoskie zostały poinformowane, iż nie zostanie udzielone żadne przedłużenie terminu na przekazanie informacji i/lub uwag poza dzień 24 marca 2004 r., ponieważ decyzja o wszczęciu procedury została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 24 lutego 2004 r. i termin przekazania uwag przez zainteresowane strony upływa w tym właśnie dniu. W tym samym teleksie służby Komisji potwierdziły wycofanie zgłoszenia dotyczącego art. 6 (Spółdzielnie winiarskie) ustawy regionalnej nr 27/1997.

(18)

Pismem z dnia 15 marca 2004 r. (zarejestrowanym w dniu 18 marca 2004 r.) Komisja otrzymała uwagi władz włoskich dotyczące art. 4 (Reklama produktów sycylijskich) ustawy regionalnej nr 27/1997.

(19)

Zgodnie z decyzją o wszczęciu procedury (4) niniejsza decyzja dotyczy wyłącznie pomocy państwa, o której mowa w art. 4 (Reklama produktów sycylijskich) ustawy regionalnej nr 27/1997 na rzecz produktów rolnych wymienionych w załączniku I do Traktatu, a która to pomoc mogła lub będzie mogła być udzielana po wejściu w życie wspólnotowych wytycznych dotyczących pomocy państwa na rzecz reklamy produktów wymienionych w załączniku I do Traktatu WE oraz niektórych produktów nieujętych w tym załączniku  (5) (dalej zwane „wytycznymi dotyczącymi reklamy”), tj. od dnia 1 stycznia 2002 r.

(20)

Zważywszy że zgłoszenie dotyczące art. 6 (Spółdzielnie winiarskie) ustawy regionalnej nr 27/1997 zostało przez Włochy wycofane pismem z dnia 24 lutego 2004 r., zarejestrowanym w dniu 1 marca 2004 r., nie ma powodu, by opisywać i oceniać środki pomocy określone w art. 6.

(21)

Artykuł 4 (Reklama produktów sycylijskich) zmienia art. 17 ustawy regionalnej nr 14/1966 i stanowi, co następuje: „1) Kampanie reklamowe prowadzone są bezpośrednio przez Regionalne Ministerstwo (assessorato) za pośrednictwem Instytutu Handlu Zagranicznego, poprzez wyspecjalizowane jednostki albo poprzez konsorcja utworzone przez spółkę Targi Śródziemnomorskie (Ente fiera del Mediterraneo) i spółkę Targi Mesyńskie (Ente fiera di Messina) lub przez nie i jedną, lub większą liczbę izb handlowych regionu, na podstawie programów wskazanych w art. 15. Programy te mogą obejmować okres trzyletni. 2) Z wyjątkiem konsorcjów, o których mowa w ustępie pierwszym, w przypadku powierzania wykonania programów organom spoza administracji państwowej lub regionalnej stosuje się przepisy regulujące zasady delegowania realizacji usług publicznych”.

(22)

Mimo kilku wezwań do udzielenia informacji ze strony służb Komisji i pomimo nakazu udzielenia informacji, wydanego przez Komisję decyzją z dnia 9 lipca 2003 r., władze włoskie nie przekazały informacji, które umożliwiłyby Komisji rozwianie wątpliwości, czy na podstawie art. 4 może być udzielana pomoc państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE, a jeśli tak, oceny, czy pomoc taka może być uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem. Niejasne było także, czy omawiana pomoc została już udzielona.

(23)

W decyzji o wszczęciu procedury w trybie art. 88 ust. 2 Traktatu w sprawie przedmiotowej pomocy Komisja zauważyła, że na tym etapie postępowania, wobec niedostarczenia informacji przez władze włoskie, nie można było stwierdzić, czy art. 4 ustawy regionalnej nr 27/1997 przewiduje wprowadzenie lub zmianę pomocy państwa na rzecz promocji i/lub reklamy produktów rolnych, o których mowa w załączniku I do Traktatu.

(24)

Ponadto Komisja wyraziła wątpliwości, co do zgodności środków pomocy ze wspólnym rynkiem, jako że wobec nieudzielania odpowiedzi przez włoskie władze niejasne jest dla Komisji, czy środki, które miałyby być finansowane na podstawie art. 4 ustawy, byłyby zgodne z obecnie obowiązującymi przepisami dotyczącymi tego rodzaju pomocy czy też z przepisami, o których mowa we Wspólnotowych wytycznych dotyczących pomocy państwa na rzecz reklamy.

(25)

Ponadto, biorąc pod uwagę szczegółowe zasady wdrożenia programów i kampanii reklamowych, o których mowa w art. 4, opisanych w motywie 21 powyżej, Komisja wyraziła wątpliwości, czy ewentualne określone w nim środki pomocy państwa będą wdrażane zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego w zakresie zamówień publicznych. W odniesieniu w szczególności do bezpośredniego wyboru jednostek i organów mających prowadzić kampanie reklamowe, Komisja ma wątpliwości, czy zostanie zawarta umowa odpłatna w formie pisemnej pomiędzy zamawiającym a wybranymi dostawcami usług i czy w takim przypadku przestrzegane będą restrykcyjne warunki ustalone w orzeczeniu w sprawie Teckal  (6). W przypadku gdyby warunki te nie były spełnione, Komisja ma wątpliwości, czy wybór pośredników byłby dokonywany zgodnie z zasadami ustalonymi w dyrektywie Rady 92/50/EWG (7), jeżeli stosowne, a w każdym razie z zasadami ustalonymi w Traktacie, w szczególności w kwestii równości traktowania i przejrzystości, zapewniając „dostateczny stopień jawności”, jak wymaga tego Trybunał Sprawiedliwości (8).

(26)

Strony trzecie nie przekazały Komisji żadnych uwag.

(27)

Włochy pismem z dnia 15 marca 2004 r., zarejestrowanym w dniu 18 marca 2004 r., przesłały do Komisji uwagi w imieniu regionu Sycylii.

(28)

W piśmie tym władze włoskie potwierdziły wycofanie zgłoszenia art. 6 ustawy regionalnej nr 27/1997 i przekazały swoje uwagi w związku z art. 4.

(29)

Władze włoskie wskazały w szczególności, że zmiana art. 17 ustawy regionalnej nr 14/1966, wprowadzona artykułem 4 (Reklama produktów sycylijskich) w zakresie prowadzenia kampanii reklamowych przez konsorcja tworzone przez spółkę Targi Śródziemnomorskie i spółkę Targi Messyńskie lub przez nie i jedną, lub większą liczbę izb handlowych Regionu, nie znalazła zastosowania, ponieważ konsorcja takie nigdy nie zostały utworzone.

(30)

Z przekazanych informacji wynika, że programy promocyjne prowadzone są bezpośrednio przez Regionalne Ministerstwo lub za pośrednictwem Instytutu Handlu Zagranicznego (konwencje sporządzone na lata 1993–1998 i 1999–2001–2003 w ramach porozumień między Ministerstwem Działalności Produkcyjnej a regionami). Odpowiedzialne podmioty dokonują wyboru składanych corocznie projektów o dofinansowanie i zapewniają usługi niezbędne do ich wdrożenia, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa oraz zgodnie z zasadami rynkowymi, za wyjątkiem sytuacji, w których istnieją umowy z organizatorami przewidujące prawo wyłączności.

(31)

Uprawnienia Ministerstwa Regionalnego odnoszą się nie tylko do branży rolno-spożywczej, ale także do innych branż (rzemiosła, wydawnictwa, sektora tekstylnego itd.). W odniesieniu do omawianej branży działania, których koszty są w całości finansowane ze środków publicznych, to:

(32)

Beneficjentami pomocy wyszczególnionej w lit. a) i b) są konsorcja przedsiębiorstw i przedsiębiorstwa prawidłowo zarejestrowane przez izby handlowe Sycylii. Wybór beneficjentów następuje w drodze corocznego publicznego zaproszenia do składania wniosków, na podstawie uprzednio określonych i opublikowanych w Dzienniku Urzędowym Regionu Sycylii kryteriów wyboru. W oparciu o motyw czwarty rozporządzenia Komisji (WE) nr 69/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis  (9) pomoc, o której mowa w lit. a) i b), nie stanowi pomocy na rzecz wywozu i od 2002 r. stosuje się do niej zasadę „de minimis”. W odniesieniu do sektora rolno-spożywczego, w świetle wytycznych dotyczących reklamy, przedmiotowa pomoc może być zaliczona do pomocy „miękkiej” (ang. soft), o której mowa w sekcji 14.1 Wspólnotowych wytycznych dotyczących pomocy państwa w sektorze rolnym (10), odnoszącej się do „organizacji konkursów, wystaw i targów”. Ponadto, mimo że ustawa regionalna nie mówi bezpośrednio o maksymalnym pułapie 100 000 EUR na beneficjenta w okresie trzyletnim, pomoc udzielana poszczególnym firmom z tytułu udziału w targach i warsztatach utrzymywałaby się zdecydowanie poniżej tego pułapu.

(33)

W zakresie dotyczącym reklamy w środkach masowego przekazu władze włoskie uściśliły, iż kampanie reklamowe prowadzone zarówno na terenie kraju, jak i Unii nie dotyczą konkretnie produktów poszczególnych przedsiębiorstw lub grup przedsiębiorstw, lecz reklamują produkty w sposób ogólny, nie podkreślając ich pochodzenia, nawet w przypadku gdy chodzi o typowe produkty regionalne. W przypadku kampanii reklamowych związanych z branżą rolno-spożywczą przesłanie kierowane do konsumentów dotyczy produktu lub grupy produktów, bez odwoływania się do producentów. Reklama ma charakter ogólny i nie zachęca do nabywania produktów wyłącznie ze względu na ich pochodzenie regionalne, toteż nie może być uznana za negatywną w stosunku do produktów innych państw członkowskich. Z tego względu reklama nie narusza art. 28 Traktatu.

(34)

Uwagi złożone przez włoskie władze dotyczą inicjatyw promocyjnych i reklamowych, prowadzonych zarówno na terenie Wspólnoty Europejskiej, jak i w państwach trzecich, ponieważ w obu przypadkach przestrzegane są te same kryteria.

(35)

Zgodnie z art. 87 ust. 1 Traktatu wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych, w jakiejkolwiek formie sprzyjająca niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, zakłócając lub grożąc w ten sposób zakłóceniem konkurencji, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

(36)

Omawiany środek pomocy zakłada udzielanie pomocy z publicznych środków regionalnych dla konkretnych przedsiębiorstw rolnych z Sycylii, które bezspornie czerpać będą nienależną korzyść ekonomiczną i finansową ze szkodą dla innych przedsiębiorstw, niekorzystających z takich dopłat. Według orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości poprawa pozycji konkurencyjnej jednego przedsiębiorstwa dzięki pomocy państwa wywołuje zwykle zakłócenie konkurencji w stosunku do przedsiębiorstw konkurencyjnych, nieotrzymujących takiej pomocy (11).

(37)

Pomoc wywiera wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi, ponieważ wielkość obrotów handlowych produktami rolnymi na rynku wewnątrzwspólnotowym jest znacząca, jak zostało to pokazane w poniższej tabeli (12), w której podana została łączna wartość przywozów i wywozów produktów rolnych pomiędzy Włochami a Wspólnotą w latach 1997–2001 (13). Należy uwzględnić fakt, że wśród włoskich regionów Sycylia jest znaczącym producentem produktów rolnych.

(38)

W odniesieniu do powyższego należy przypomnieć, że Trybunał Sprawiedliwości uznał, iż pomoc udzielona określonemu przedsiębiorstwu może mieć wpływ na wymianę handlową z innymi państwami członkowskimi i zakłócać konkurencję w przypadku, gdy przedsiębiorstwo to konkuruje z produktami pochodzącymi z innych państw członkowskich, nawet jeżeli samo nie jest jednocześnie eksporterem. W przypadku gdy państwo członkowskie przyznaje subwencję przedsiębiorstwu, produkcja krajowa może pozostać na poziomie niezmienionym lub ulec zwiększeniu, co powoduje zmniejszenie możliwości wywozów ze strony przedsiębiorstw zlokalizowanych w innych państwach członkowskich na rynek przedmiotowego państwa. Pomoc w takiej formie zatem może przynosić uszczerbek dla wymiany handlowej między państwami członkowskimi i zakłócać konkurencję (14).

(39)

Komisja wyciąga zatem wniosek, iż omawiany środek pomocy objęty jest zakazem, o którym mowa w art. 87 ust. 1 Traktatu. Włoskie władze nigdy nie kwestionowały tego stwierdzenia.

(40)

Zakaz z art. 87 ust. 1 ograniczony jest odstępstwami, o których mowa w art. 87 ust. 2 i 3.

(41)

Odstępstwa wyszczególnione w art. 87 ust. 2 lit. a), b) i c) w sposób wyraźny nie mają zastosowania w przedmiotowym przypadku, z uwagi na charakter omawianych środków pomocy i ich cele. Władze włoskie zresztą nie powoływały się na zastosowanie art. 87 ust. 2 lit. a), b) lub c).

(42)

Artykuł 87 ust. 3 lit. a) także nie ma zastosowania w omawianym przypadku, ponieważ pomoc nie jest przeznaczona na wspieranie rozwoju gospodarczego regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia. Poza tym Włochy nie powoływały się na zastosowanie art. 87 ust. 2 lit. a).

(43)

Również art. 87 ust. 3 lit. b) nie ma zastosowania do omawianej pomocy, jako że nie jest ona przeznaczona na wspieranie realizacji ważnego projektu stanowiącego przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub też na przeciwdziałanie poważnym zaburzeniom gospodarki włoskiej. Poza tym Włochy nie powoływały się na zastosowanie art. 87 ust. 3 lit. b).

(44)

Przedmiotowa pomoc nie jest przeznaczona ani nie jest dostosowana do celów wspierania kultury lub zachowania dziedzictwa kulturowego, o których mowa w art. 87 ust. 3 lit. d), ani też Włochy nie powoływały się na zastosowanie tego przepisu.

(45)

Biorąc pod uwagę charakter omawianej pomocy i jej cele, jedynym odstępstwem, które mogłoby być zastosowane, jest odstępstwo określone w art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu.

(46)

Możliwość zastosowania odstępstwa, o którym mowa w motywie 45, należy ocenić w świetle przepisów dotyczących udzielania pomocy państwa na rzecz promocji i reklamy sektora rolnego, czyli zasad ustalonych w wytycznych dotyczących reklamy (15).

(47)

Zgodnie z sekcją 7.1 wytycznych dotyczących reklamy Komisja będzie stosowała przedmiotowe wytyczne w odniesieniu do nowej pomocy państwa, w tym także do zgłoszeń złożonych przez państwa członkowskie, co do których decyzje nie zostały jeszcze podjęte, poczynając od dnia 1 stycznia 2002 r. Pomoc przyznana bezprawnie, w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 659/1999, będzie oceniana zgodnie z zasadami i wytycznymi obowiązującymi na dzień jej udzielenia.

(48)

Zgodnie z decyzją o wszczęciu procedury, w której Komisja wyraziła wątpliwości co do zgodności omawianych środków z przepisami mającymi obecnie zastosowanie do tego rodzaju pomocy (16), niniejsza decyzja obejmuje wyłącznie pomoc udzieloną i tę, która zostanie udzielona od dnia 1 stycznia 2002 r. na promocję i reklamę produktów rolnych, o których mowa w załączniku I do Traktatu.

(49)

W odniesieniu do pomocy na rzecz promocji sekcja 8 wytycznych dotyczących reklamy stanowi, że pojęcie reklamy nie obejmuje działań promocyjnych, takich jak rozpowszechnianie wiedzy naukowej, organizacja targów i wystaw oraz udział w podobnych imprezach lub analogicznych inicjatywach z zakresu public relations, w tym także badania opinii publicznej i badania rynku. Pomoc państwa na rzecz działań promocyjnych sensu largo jest uregulowana w sekcjach 13 i 14 Wspólnotowych wytycznych dotyczących pomocy państwa w sektorze rolnym (17). Zważywszy że zgłoszenie nie precyzuje, że przedmiotowa pomoc ma zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorstw, w omawianym przypadku nie znajduje zastosowania rozporządzenie Komisji (WE) nr 1/2004 z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z produkcją, przetwarzaniem i obrotem produktami rolnymi (18).

(50)

W odniesieniu do pomocy na rzecz reklamy sekcja 7 wytycznych dotyczących reklamy stanowi, że pojęcie „reklamy” – będącej przedmiotem tychże wytycznych mających zastosowanie do omawianego przypadku – stosuje się nie tylko do wszelkich działań prowadzonych za pośrednictwem środków masowego przekazu (jak prasa, radio, telewizja czy plakaty), mających nakłonić konsumentów do zakupu określonego produktu, lecz obejmuje również wszelkiego rodzaju działania, mające nakłonić podmioty gospodarcze lub konsumentów do zakupu określonego produktu, a także wszelkie materiały rozprowadzane bezpośrednio wśród konsumentów w tym samym celu, w tym działania reklamowe kierowane do konsumentów w punktach sprzedaży.

(51)

Z posiadanych informacji wynika, że pomoc przeznaczona na udział w targach i warsztatach na terytorium Wspólnoty i poza jej granicami, o której mowa w motywie 31 lit. a) i b) oraz w motywie 32 niniejszej decyzji, może być w całości uznana za pomoc przeznaczoną na promocję wyłącznie pod warunkiem, że opisane działania nie obejmują środków mających nakłonić podmioty gospodarcze lub konsumentów do zakupu określonego produktu, ani materiałów rozprowadzanych bezpośrednio wśród konsumentów w tym samym celu. Na podstawie sekcji 7 wytycznych dotyczących reklamy pomoc na działania mające nakłonić podmioty gospodarcze lub konsumentów do zakupu określonego produktu albo na materiały rozprowadzane bezpośrednio wśród konsumentów w tym samym celu należy uznać za pomoc na rzecz reklamy.

(52)

W zakresie, w jakim pomoc, przeznaczoną na dofinansowanie udziału w targach i warsztatach na terenie Wspólnoty i poza jej granicami, zostanie uznana rzeczywiście za pomoc na rzecz promocji, w rozumieniu sekcji 13 i 14 Wspólnotowych wytycznych dotyczących pomocy państwa w sektorze rolnym, pomoc może być udzielana do wysokości 100 % kosztów, pod warunkiem że nie przekroczy pułapu 100 000 EUR na beneficjenta w okresie trzyletnim. Pułap ten może być podwyższony, pod warunkiem że nie przekroczy wartości 50 % kosztów kwalifikowalnych, w przypadku pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw, w rozumieniu definicji zawartej w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw (19). Dla potrzeb obliczenia kwoty pomocy za beneficjenta uznaje się odbiorcę usług. Jak wynika z uwagi przekazanej przez władze włoskie, pomoc na rzecz promocji finansowana jest w poszanowaniu wspomnianego pułapu maksymalnego, przez co może być uznana za zgodną z przepisami mającymi zastosowanie w tej dziedzinie (20).

(53)

Zgodnie z sekcją 14 wspólnotowych wytycznych dotyczących pomocy państwa w sektorze rolnym w celu niedopuszczenia do zakłócenia konkurencji tego rodzaju środki pomocy muszą być dostępne dla wszystkich uprawnionych z danego obszaru, na podstawie obiektywnie określonych warunków. Z informacji przekazanych przez Włochy, o których mowa w motywie 32 niniejszej decyzji, wynika, że warunek ten jest spełniony (21). Pomoc ograniczona do określonych grup i mająca wspierać tylko członków tych grup nie sprzyja rozwojowi sektora jako całości i należy uznać ją za pomoc operacyjną. Dlatego też, w przypadku, jeśli usługi te świadczone są przez grupy producentów lub inne organizacje rolne wzajemnego wsparcia, muszą być one dostępne dla wszystkich rolników. W takim przypadku ewentualny udział w kosztach administracyjnych danej grupy lub organizacji, musi być ograniczony do kosztów świadczenia usługi.

(54)

W zakresie, w jakim wyżej wspomniana pomoc na uczestnictwo w targach i warsztatach obejmuje także działania mające nakłonić podmioty gospodarcze lub konsumentów do zakupu określonego produktu, lub rozprowadzanie bezpośrednio wśród konsumentów materiałów w tym samym celu (na przykład reklama w punktach sprzedaży lub reklama skierowana do podmiotów gospodarczych, takich jak przedsiębiorcy z branży rolno-spożywczej, prowadzący sprzedaż hurtową lub detaliczną, restauracje, hotele i inni przedsiębiorcy z branży gastronomicznej), wówczas należy dokonać jej oceny z uwzględnieniem przepisów mających zastosowanie do pomocy na rzecz reklamy, podobnie jak w przypadku pomocy na reklamę prowadzoną w środkach masowego przekazu (prasa, plakaty, radio, telewizja), o których mowa w motywie 31 lit. c) oraz w motywie 33 niniejszej decyzji.

(55)

Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi reklamy koszty związane z reklamą powinny z zasady obciążać samych producentów i podmioty gospodarcze, jako integralna składowa ich normalnej działalności gospodarczej.

(56)

Stąd, aby pomoc na reklamę nie była uznana za pomoc operacyjną, lecz za pomoc zgodną ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu, nie może ona zakłócać warunków wymiany handlowej w sposób sprzeczny ze wspólnym interesem (kryteria negatywne) i musi sprzyjać rozwojowi określonych działalności lub określonych obszarów gospodarczych (kryteria pozytywne). Ponadto pomoc państwa musi być zgodna z międzynarodowymi zobowiązaniami Wspólnoty, znajdującymi się, odnośnie do rolnictwa, w Porozumieniu w sprawie rolnictwa zawartego w ramach WTO/GATT w 1994 r.

(57)

W celu spełnienia kryteriów negatywnych, zgodnie z sekcją 3.1 wytycznych dotyczących reklamy, pomoc nie może być przyznana na wsparcie kampanii reklamowych z naruszeniem art. 28 Traktatu WE (sekcja 3.1.1) lub kampanii sprzecznych z wtórnym prawem wspólnotowym (sekcja 3.1.2) albo też na reklamę związaną z określonymi przedsiębiorstwami (sekcja 3.1.3). Poza tym, jeżeli realizacja działań reklamowych finansowanych ze środków publicznych powierzana jest firmom prywatnym, w celu niedopuszczenia do udzielania pomocy przedsiębiorcom przeprowadzającym kampanie, wybór wykonawcy prywatnego musi odbywać się z zachowaniem zasad wolnego rynku, w sposób niedyskryminacyjny i, w razie konieczności, z zastosowaniem trybu przetargowego, zgodnego z prawem i w szczególności orzecznictwem wspólnotowym (22), poprzez zachowanie jawności tych działań, aby rynek usług pozostawał otwarty na konkurencję i aby było możliwe stwierdzenie bezstronności postępowania przetargowego.

(58)

Z przedstawionych informacji wynika, że pomoc na reklamę, o której mowa w motywie 30 i motywie 31 lit. c) oraz w motywie 33 niniejszej decyzji, spełnia kryteria określone w sekcji 3.1.1 (kampanie z naruszeniem art. 28 Traktatu) oraz 3.1.3 (reklama dotycząca określonych przedsiębiorstw). Włoskie władze nie przekazały natomiast żadnych informacji w kwestii tego, czy spełnione jest również kryterium, o którym mowa w sekcji 3.1.2 (kampanie sprzeczne z wtórnym prawem wspólnotowym).

(59)

Poza zgodnością z kryteriami negatywnymi, jak stanowi sekcja 3.2 wytycznych dotyczących reklamy, subwencjonowana działalność reklamowa musi spełniać przynajmniej jedno z wymienionych kryteriów pozytywnych, aby dowieść, iż pomoc rzeczywiście sprzyja rozwojowi określonych działalności gospodarczych lub określonych obszarów gospodarczych. Powyższy pozytywny warunek uznaje się za spełniony, jeżeli reklama podlegająca dofinansowaniu dotyczy jednej z następujących działalności: nadwyżki produkcji rolnej lub gatunków niedostatecznie wykorzystywanych; produkcji nowej lub substytutów, jeszcze niewytwarzającej nadwyżek; produktów o wysokiej jakości, w tym produktów uzyskiwanych przy zastosowaniu przyjaznych dla środowiska metod produkcji lub zbioru, jak np. produktów ekologicznych; rozwoju określonych regionów; rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 70/2001; projektów realizowanych przez organizacje formalnie uznane w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr 104/2000 z dnia 17 grudnia 2000 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury (23); projektów realizowanych wspólnie przez grupy producentów lub inne organizacje z sektora rybołówstwa uznane przez władze krajowe.

(60)

W odniesieniu do pomocy na rzecz reklamy w uwagach przekazanych przez włoskie władze nie wskazano, czy przedmiotowa pomoc na reklamę spełnia wyżej wyszczególnione kryteria pozytywne.

(61)

W odniesieniu do maksymalnej kwoty pomocy państwa na rzecz reklamy produktów rolnych sekcja 5 wytycznych dotyczących reklamy stanowi na zasadzie ogólnej, że pomoc bezpośrednia, wypłacana ze środków budżetowych, nie może być wyższa od kwoty przeznaczonej na daną kampanię przez określony sektor. W związku z tym w przypadku pomocy na rzecz reklamy stopa pomocy bezpośredniej nie może przekroczyć 50 %, a wkład przedsiębiorców z sektora musi wynieść co najmniej 50 % wydatków, czy to w formie wpłat dobrowolnych, opłat parafiskalnych czy wpłat obowiązkowych. Aby uwzględnić znaczenie wybranych kryteriów pozytywnych, o których mowa w sekcji 3.2 wytycznych dotyczących reklamy, Komisja może zezwolić na podwyższenie maksymalnego pułapu pomocy bezpośredniej do 75 % kosztów w przypadku reklamy produktów MŚP na obszarach kwalifikujących się do otrzymania wsparcia, na mocy art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu.

(62)

Z przekazanych informacji, których treść przytoczono w motywie 31 niniejszej decyzji wynika, że środki na promocję i reklamę w ramach rozpatrywanego programu pomocowego finansowane są w 100 % ze środków publicznych. Warunek przewidujący, by 50 % (lub, w niektórych przypadkach, 25 %) finansowania pochodziło z sektora prywatnego, nie jest zatem spełniony.

(63)

Na podstawie powyżej przedstawionej oceny Komisja może więc wnioskować, iż rozpatrywana pomoc na rzecz reklamy nie spełnia kryteriów określonych w sekcji 3.1.2 (kampanie sprzeczne z wtórnym prawem wspólnotowym), 3.2 (kryteria pozytywne) i 5 (maksymalny poziom pomocy państwa) wytycznych dotyczących reklamy.

(64)

Ten sam wniosek dotyczy pomocy wdrażanej zarówno na terenie Wspólnoty, jak i poza jej granicami. Ponieważ kwestia pomocy na reklamę udzielanej poza granicami Wspólnoty nie jest wyraźnie uregulowana w wytycznych dotyczących pomocy państwa w sektorze rolnym, przy ocenie takich przypadków Komisja kieruje się zasadą uznaniowości. W oparciu o stałą praktykę przyjętą przez Komisję pomoc taka, jeżeli jest zgodna z zasadami obowiązującymi dla pomocy państwa na terenie Wspólnoty, może być uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem i może być finansowana do poziomu 80 % (24). W omawianym przypadku, jak wynika z przedłożonych informacji, których treść przytoczono w motywach 31 i 33 niniejszej decyzji, zasady przyznawania pomocy w granicach i poza granicami Wspólnoty są takie same, a finansowanie udzielane jest do wysokości 100 %. Stąd także w tym przypadku kryteria, o których mowa w sekcji 3.1.2 (kampanie sprzeczne z wtórnym prawem wspólnotowym) i 3.2 (kryteria pozytywne) wytycznych dotyczących reklamy, jak również maksymalny poziom pomocy państwa dopuszczony przez Komisję, nie są spełnione (25). W związku z tym omawiana pomoc jest niezgodna ze wspólnym rynkiem.

(65)

Niniejsza decyzja dotyczy wyłącznie pomocy w sektorze rolnym na rzecz promocji i reklamy produktów rolnych, o których mowa w załączniku I do Traktatu. Nie jest ona formalnym stanowiskiem Komisji w sprawie zgodności wyboru wykonawców usług z prawodawstwem wspólnotowym w zakresie zamówień publicznych i stosownym orzecznictwem. Komisja zastrzega sobie prawo do dalszego rozpatrzenia sprawy pod kątem prawodawstwa w zakresie zamówień publicznych.

(66)

Z wyżej przedstawionych spostrzeżeń wynika, że pomoc na rzecz promocji w zakresie, w jakim jest zgodna z sekcją 13 i 14 Wspólnotowych wytycznych dotyczących pomocy państwa w sektorze rolnym, może zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 lit. c), jako pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi określonych działalności gospodarczych.

(67)

Pomoc na rzecz reklamy niezgodna z przepisami określonymi w wytycznych dotyczących reklamy produktów, o których mowa w załączniku I do Traktatu WE, jak również niektórych produktów nieujętych w tym załączniku, nie jest zgodna ze wspólnym rynkiem i może być wdrożona tylko pod warunkiem wprowadzenia zmian zapewniających jej zgodność z cytowanymi przepisami.

(68)

W odniesieniu do pomocy na rzecz reklamy niezgodnej ze wspólnym rynkiem, a już przyznanej, należy domagać się jej zwrotu od beneficjentów,

6.2.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 32/37

(1)

W piśmie z dnia 23 czerwca 2003 r. Stałe Przedstawicielstwo Francji przy Unii Europejskiej zgłosiło Komisji system pomocy, zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu, który Francja zamierzała wdrożyć na rzecz producentów i pośredników w handlu winami likierowymi: Pineau de Charentes, Floc de Gascogne, Pommeau de Normandie i Macvin du Jura. Informacje uzupełniające przesłano w pismach z dnia 9 sierpnia, 24. i 28. listopada 2003 r. oraz z dnia 17. i 24. lutego 2004 r.

(2)

W piśmie z dnia 20 kwietnia 2004 r. Komisja poinformowała Francję o swojej decyzji -o wszczęciu procedury przewidzianej w art. 88 ust. 2 Traktatu WE w odniesieniu do tego środka.

(3)

Decyzja Komisji o wszczęciu procedury została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej  (2) . Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag odnośnie do przedmiotowej pomocy.

(4)

Komisja nie otrzymała uwag od zainteresowanych stron.

(5)

Francja przedstawiła Komisji swoje uwagi w piśmie z dnia 11 czerwca 2004 r., zarejestrowanym dnia 14 czerwca 2004 r.

(6)

Zgłoszona pomoc stanowi kontynuację pomocy, która została zgłoszona wcześniej i zatwierdzona przez Komisję w ramach pomocy państwa nr N 703/95 (3) i nr N 327/98 (4) i będzie przeznaczona na działania reklamowe i promocyjne, programy badawcze i eksperymentalne, działania w zakresie pomocy technicznej i działania mające na celu wspieranie produkcji o odpowiedniej jakości.

(7)

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości, którego treść przedstawiono szczegółowo poniżej, unieważnił decyzję Komisji dotyczącą pomocy państwa nr N 703/95.

(8)

Pomoc N 703/95 i 327/98, początkowo przewidziana na pięć lat, od przełomu lat 1995 i 1996, obejmowała siedem płatności, z których ostatnia dotyczyła okresu od maja 2001 r. do kwietnia 2002 r. W związku z ograniczeniami finansowymi nałożonymi przez rząd, ostatnie środki pomocowe są obecnie zamrożone. Datę zakończenia poprzedniego systemu pomocy przesunięto na dzień 30 kwietnia 2002 r.

(9)

W porównaniu z poprzednimi systemami pomocy wprowadzono zmiany odnośnie do objętych pomocą rodzajów produkcji. I tak operatorzy sektora wódek (Armagnac, Calvados, Cognac) nie złożyli wniosku o przedłużenie okresu obowiązywania systemu. Tym samym władze francuskie zdecydowały się ograniczyć przedłużenie okresu obowiązywania systemu pomocy wyłącznie do win likierowych z zastrzeżoną nazwą pochodzenia.

(10)

Dla wszystkich zainteresowanych branż i całej opisanej niżej pomocy przez pięć lat przewidziano całkowity budżet pomocy w wysokości 12 000 000 euro z zachowaniem następującego podziału: Pineau des Charentes, 9 360 000 euro, Floc de Gascogne, 2 040 000 euro, Pommeau de Normandie, 360 000 euro i Macvin du Jura, 240 000 euro.

(11)

Działania badawcze, działania w zakresie pomocy technicznej i rozwoju produkcji o odpowiedniej jakości będą finansowane przez państwo wyłącznie ze środków budżetowych. Działania reklamowe i promocyjne będą finansowane w części przez państwo, a częściowo przez zainteresowane organizacje międzybranżowe, ze środków pochodzących z dobrowolnych składek (zwanych dalej CVO) pobieranych obowiązkowo od ich członków. W działaniach reklamowych na terytorium Unii Europejskiej udział państwa nie przekroczy maksymalnie 50 %.

(12)

CVO znajdują zastosowanie do ilości wina likierowego z zastrzeżoną nazwą pochodzenia, wprowadzanego do obrotu przez producentów wina, zawodowych gorzelników, pośredników w handlu i hurtowników z obszaru produkcji danej zastrzeżonej nazwy pochodzenia.

(13)

W roku 2002 CVO dla Pineau de Charentes wynosiła 12,96 euro za 1 hektolitr wina, dla Floc de Gascogne 0,25 euro za 1 butelkę, dla Pommeau de Normandie 30,79 euro za 1 hektolitr i dla Macvin de Jura 2,75 euro za 1 hektolitr wina.

(14)

Władze francuskie wyjaśniły, że planowane programy będą realizowane na niektórych rynkach Unii Europejskiej, w tym we Francji, oraz na rynkach państw trzecich. Celem planowanych działań reklamowych jest wsparcie sprzedaży win likierowych poprzez poprawę ich znajomości, nie ograniczając jednocześnie reklam wyłącznie do wyrobów określonych przedsiębiorstw. Wszystkie produkty objęte reklamą posiadają zastrzeżoną nazwę pochodzenia: Pineau des Charentes, Floc de Gascogne, Pommeau de Normandie i Macvin du Jura.

(15)

Działania te przynoszą korzyść wszystkim producentom win likierowych zrzeszonym w organizacjach, którzy, zdaniem władz francuskich, nie mogliby sami podjąć równoważnych działań, mających na celu wzrost sprzedaży ich produktów.

(16)

W trakcie działań reklamowych uwzględni się, aby przesłania w nich zawarte nie zniechęcały konsumentów do zakupu produktów innych państw członkowskich lub nie przedstawiały tych produktów w niekorzystnym świetle.

(17)

Na reklamę składać się będą kampanie reklamowe, informacyjne i komunikacyjne, obejmujące różnego typu działania, w szczególności reklamę w mediach, tworzenie i rozpowszechnianie innych materiałów promocyjnych, organizowanie działań reklamowych w punktach sprzedaży, w powiązaniu z kampaniami. Towarzyszyły będą im także działania promocyjne, takie jak public relations, udział w wystawach, organizacja seminariów, imprez, wydawanie broszur lub dokumentów informacyjnych, prowadzenie badań postrzegania produktu i skuteczności kampanii.

(18)

Władze francuskie zobowiązały się przedstawić materiały reklamowe stosowane w tych kampaniach lub ich kopie.

(19)

Planowana pomoc w zakresie reklamy, z podziałem na wymienione niżej branże, będzie ograniczona do 50 % w przypadku działań wewnątrz Unii Europejskiej, z Francją włącznie, oraz do 80 % w przypadku działań podejmowanych w państwach trzecich.

(20)

Przewidywana pomoc na rzecz planowanych działań wynosi w euro:

(21)

Zdaniem władz francuskich, działania wspierające programy badawcze i eksperymentalne obejmują wyłącznie wszystkie badania użyteczne dla sektora, o charakterze ogólnym i przynoszące korzyść całości sieci.

(22)

W przypadku Pineau des Charentes: mikrobiologia, zmiany bakteryjne i ich skutki (identyfikacja czynników rozwoju bakterii mlekowych w Pineau des Charentes, opracowanie testów zanieczyszczenia oraz technik jego usuwania), mechanizmy dojrzewania Pineau des Charentes (identyfikacja charakterystycznych kryteriów analizy zjawisk utleniania i czynników wpływających na dojrzewanie), stworzenie banku danych analitycznych (analizy ogólne – zawartość alkoholu fermentacyjnego, cukrów, pH, ewentualnych zanieczyszczeń chemicznych lub bakteryjnych, metali, jonów dodatnich, związków lotnych, pozostałości produktów fitosanitarnych).

(23)

Dla Floc de Gascogne: badania szczepów i ich krzyżówek, w celu zoptymalizowania doboru krzyżówek szczepów dla wzmocnienia świeżości i owocowego smaku w produkcji Floc de Gascogne (dążenie do osiągnięcia wysokiej zawartości cukru, intensywności koloru oraz odpowiedniej kwasowości całkowitej), badanie Armagnac, z którego produkowane jest Floc de Gascogne (kontrola analityczna – zawartość miedzi, etanolu, octanu etylu, stężenie alkoholu, ulepszenie stosowanych odmian Armagnac), badania i opracowanie Floc de Gascogne dostosowanego do docelowych typów konsumpcji, przeprowadzanie testów jakościowych i ilościowych, przechowywanie.

(24)

W przypadku Macvin du Jura: opracowanie techniczne (kontrola dojrzewania grup szczepów Jury w celu określenia stanu dojrzałości oraz szczepów najlepiej dostosowanych do produkcji Macvin du Jura), selekcja i ocena winnicy, jakości moszczu i wytłoczyn (wpływ metod ekstrakcji – stosowanie enzymów i niskiej temperatury – oraz maceracji moszczu ze skórkami na jakość aromatu Macvin de Jura), wpływ ilości SO2 stosowanej przy oczyszczaniu; klaryfikacja i postępowanie przy butelkowaniu (porównanie różnych metod, mających na celu osiągnięcie i utrzymanie klarowności Macvin de Jura po jego butelkowaniu).

(25)

Finansowanie obejmie 100 % kosztów planowanych badań. Przewidywany podział pomocy w przypadku tego działania badawczego, obejmującej koszty informatyczne i bibliograficzne oraz wszystkie nośniki rozpowszechniania wyników uruchomionych działań między wszystkich operatorów na pięć lat przedstawia się następująco: Pineau des Charentes 912 600 euro, Floc de Gascogne 118 000 euro i Macvin du Jura, 65 000 euro.

(26)

Władze francuskie opisały planowane działania dotyczące pomocy technicznej, które będą polegały głównie na szkoleniach technicznych, mających na celu udoskonalenie i kontrolę procesu produkcji na wszystkich szczeblach (produkcja pierwotna, produkcja wina, degustacja), jak również na działaniach związanych z popularyzacją wiedzy.

(27)

Finansowanie obejmie 100 % tych prac, z zastrzeżeniem określonego wyżej pułapu. Przewidywany podział pomocy w przypadku tego działania na pięć lat przedstawia się następująco: Pineau des Charentes 280 800 euro i Floc de Gascogne 169 000 euro.

(28)

Pomoc na rzecz wytwarzania produktów odpowiedniej jakości jest planowana w sektorze Pineau des Charentes i Floc de Gascogne. Dotyczy ona następujących działań: HACCP i historii produktu (opracowanie i rozpowszechnianie bazy zgodnej z wymaganiami technicznymi i określonymi przepisami), badania techniczne i ekonomiczne wspierające działania na rzecz jakości.

(29)

Przewidywany podział pomocy na rzecz wyżej wymienionego działania przedstawia się na pięć lat następująco: Pineau des Charentes 210 600 euro i Floc de Gascogne 50 500 euro.

(30)

Odnośnie do charakteru, warunków przyznania lub metody finansowania planowanej pomocy, badanie wstępne działania nie wywołało zasadniczych wątpliwości, pomimo że, w przypadku pomocy na rzecz działań reklamowych, Komisja uznała za konieczne, aby Francja zobowiązała się wyraźnie, że wszelkie odniesienie do krajowego pochodzenia produktów będzie miało drugorzędną rolę.

(31)

Komisja wszczęła procedurę określoną w art. 88 ust. 2 Traktatu w celu zbadania zgodności pomocy z innymi przepisami prawa wspólnotowego, w szczególności z art. 90 Traktatu.

(32)

Należy tutaj przypomnieć, że Trybunał Sprawiedliwości (5) unieważnił decyzję Komisji dotyczącą pomocy państwa nr N 703/95, której kontynuację stanowi zgłoszony środek.

(33)

Trybunał przypomina w wyroku, że w latach 1992 – 1993 (6) rząd francuski wprowadził zróżnicowany system opodatkowania win likierowych i naturalnych win słodkich. I tak, od 1 lipca 1993 r., wina te były objęte akcyzą w wysokości 1 400 FRF (7) dla 1 hektolitra win likierowych i 350 FRF dla 1 hektolitra naturalnych win słodkich.

(34)

W latach 1993/1994, niektórzy producenci francuscy odmówili zapłaty dodatkowej akcyzy na wina likierowe. Po zawieszeniu „strajku akcyzowego” w czerwcu 2004 r., przewodniczący Confédération nationale des producteurs de vins de liqueur AOC (Krajowej Konfederacji Producentów Wina Likierowego z zastrzeżoną nazwą pochodzenia) uzasadnił zawieszenie faktem, że, jego zdaniem, rząd francuski zamierzał zrekompensować producentom francuskim różnicę w opodatkowaniu poprzez odszkodowania roczne i rekompensatę za lata 1994 – 1997.

(35)

W roku 1995 Associação dos Exportadores de Vinho do Porto (Zrzeszenie Przedsiębiorstw Eksportujących wino Porto, zwane dalej AEVP) skierowało do Komisji dwie skargi. AEVP utrzymywało, że istniał związek między różnicą w opodatkowaniu między winami likierowymi i naturalnymi winami słodkimi a niektórymi rodzajami pomocy na rzecz francuskich producentów win likierowych. Zdaniem AEVP przedmiotowa pomoc miała w szczególności na celu zrekompensowanie francuskim producentom win likierowych wyższego opodatkowania, co prowadziło w istocie do tego, że tylko zagraniczni producenci win likierowych podlegali wyższemu opodatkowaniu. To dyskryminacyjne opodatkowanie było zatem niezgodne z art. 95 (obecny art. 90) Traktatu.

(36)

Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że część przedmiotowej pomocy wydawała się faworyzować pewną kategorię producentów, która odpowiada w dużym stopniu kategorii francuskich producentów win likierowych, których system opodatkowania stawia w gorszej sytuacji, oraz że możliwość istnienia związku między systemem opodatkowania a projektem przedmiotowej pomocy stanowi poważne utrudnienie dla oceny zgodności pomocy z postanowieniami Traktatu.

(37)

Trybunał podkreślił, że, w tych okolicznościach, jedynie wszczynając procedurę przewidzianą w art. 93 ust. 2 (obecny art. 88 ust. 2) Traktatu Komisja będzie w stanie zrozumieć kwestie poruszone w skargach wniesionych przez AEVP.

(38)

Ponadto Trybunał stwierdził brak uzasadnienia decyzji Komisji, ponieważ Komisja nie wyjaśniła, dlaczego doszła do wniosku, że zarzut AEVP dotyczący możliwego naruszenia art. 95 (obecny art. 90) Traktatu WE był nieuzasadniony.

(39)

Trybunał uznał więc, że zaskarżona decyzja była bezprawna, zarówno w związku z pominięciem wszczęcia procedury przewidzianej w art. 93 ust. 2 (obecny art. 88 ust. 2) Traktatu, jak i naruszeniem obowiązku uzasadnienia, przewidzianym w art. 190 (obecny art. 253) Traktatu.

(40)

Uwzględniając powyższy wyrok, Komisja uznała, że konieczne jest dokładniejsze zbadanie zgłoszonego środka w świetle art. 90 Traktatu, który kontynuuje pomoc zatwierdzoną decyzją unieważnioną przez Trybunał Sprawiedliwości.

(41)

W ramach wstępnego badania środka Komisja zwróciła się do Francji z zapytaniem mającym na celu stwierdzenie, czy przedmiotowa pomoc państwa nie polegała faktycznie na częściowym przeniesieniu, wyłącznie na rzecz francuskich producentów win likierowych, podatku przewidzianego w art. 402a Generalnego Kodeksu Podatkowego.

(42)

W odpowiedziach przesłanych w trakcie tego pierwszego etapu Francja podkreśliła, opierając się na poniższych rozważaniach, że, zarówno w przeszłości jak i dzisiaj, nie istniał związek między proponowanymi środkami wsparcia i akcyzami:

(43)

Zdaniem Francji kwota przyznanej pomocy (2,4 mln euro rocznie, 12 mln euro w ciągu pięciu lat) jest niewspółmierna z przychodami z sektora w postaci podatku konsumpcyjnego (akcyzy). I tak 150 000 hektolitrów win likierowych z zastrzeżoną nazwą pochodzenia wprowadzonych do obrotu, przyjmując podatek akcyzowy w wysokości 214 euro/hl, przynosiło ponad 32 mln euro dochodu z akcyzy rocznie.

(44)

W związku z tą szczególną stopą podatku od win likierowych w wysokości 214 euro/hl zamiast 54 euro/hl od naturalnych win likierowych, sektor ten jest opodatkowany 24 mln euro akcyzy dodatkowej. Zdaniem Francji kwota ta jest również niewspółmierna do proponowanego poziomu pomocy.

(45)

Zdaniem Francji nigdy nie wprowadzono żadnego przepisu określającego, że środki zebrane na mocy art. 402a Generalnego Kodeksu Podatkowego należy wykorzystać ponownie na rzecz krajowych producentów win likierowych. Zatem od dnia 1 stycznia 1995 r. do dnia 31 grudnia 2000 r. zebrane przychody przekazywano na rzecz fonds de solidarité vieillesse (fundusz solidarności emerytalnej). W okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2003 r. były one wykorzystywane na rzecz funduszu przeznaczonego na finansowanie skróconego czasu pracy. Od dnia 1 stycznia 2004 r. przychody te transferowane są do budżetu państwa.

(46)

Po zbadaniu powyższych informacji Komisja uznała, że nie rozwiewają one jednoznacznie wyrażonych wątpliwości odnośnie do istnienia związku między pobieranym podatkiem a pomocą.

(47)

Komisja uznała faktycznie, że brak bezpośredniego związku między kwotą pomocy (2,4 mln euro) a dochodami z akcyzy na wina likierowe (32 mln euro) lub kwotą pomocy (2,4 mln euro) a akcyzami dodatkowymi płaconymi od win likierowych w stosunku do naturalnych win słodkich (24 mln euro), nie stanowił wystarczającego dowodu braku związku między podatkiem a pomocą. Nie można więc na tym etapie procedury wykluczyć, że pomoc, przynajmniej częściowo, służy zrekompensowaniu niekorzystnej sytuacji francuskich producentów win likierowych, z którego nie mogą korzystać inni producenci wspólnotowi.

(48)

Komisja uznała ponadto, że należy odpowiedzieć na zastrzeżenia Trybunału i umożliwić zainteresowanym stronom trzecim przedstawienie argumentów dotyczących ewentualnego naruszenia art. 90 Traktatu.

(49)

W decyzji o wszczęciu procedury przewidzianej w art. 88 ust. 2 Traktatu Komisja poprosiła Francję o udostępnienie dodatkowych informacji i liczb na poparcie przedstawionych przez nią argumentów.

(50)

Po pierwsze Francję wezwano, by określiła, czy już wcześniej istniało zobowiązanie ze strony państwa w stosunku do francuskich producentów win likierowych, dotyczące wypłaty odszkodowania lub rekompensaty, choćby częściowej, z związku z wprowadzeniem podatku w 1993 r.

(51)

Komisja zwróciła się następnie do Francji z prośbą o przedstawienie liczb, określających kwoty pobrane z tytułu podatku od win likierowych, zarówno od produktów francuskich, jak i produktów importowanych, oraz kwot pobranych z tytułu każdej indywidualnej produkcji (francuskiej lub wspólnotowej).

(52)

Stwierdziwszy, że głównym beneficjentem zgłoszonej pomocy, wyprzedzającym znacznie inne produkcje, jest Pineau de Charentes, na które przypada 78 % kwoty pomocy, po którym drugie miejsce przypada Floc de Gascogne z 17 %, następne Pommeau de Normandie z 3 %, a ostatnie Macvin du Jura z 2 %, Komisja poprosiła Francję o wyjaśnienie, czy wymienione wartości procentowe dla każdej z tych produkcji odpowiadają udziałowi w dochodach, jakie państwu przynosi podatek od win likierowych.

(53)

Ze względu na fakt, że większa część pomocy koncentruje się na działaniach reklamowych, do władz francuskich zwrócono się o wyjaśnienie, czy wybór ten jest reprezentatywny dla wyborów dokonywanych przez państwo francuskie w innych sektorach produkcji rolnej, w szczególności produkcji o odpowiedniej jakości.

(54)

Komisja poprosiła Francję o przedstawienie kwot pomocy przeznaczonej na kampanie reklamowe prowadzone we Francji dla każdej z czterech produkcji.

(55)

Francję poproszono także o przedstawienie wyjaśnień dotyczących ewentualnego powiązania między środkami uzyskanymi z CVO a środkami pochodzącymi z budżetu krajowego, przeznaczonymi na finansowanie pomocy.

(56)

W piśmie z dnia 10 stycznia 2005 r. Francja przesłała poniższe informacje i uwagi:

(57)

Odnośnie do działań reklamowych (patrz motyw 30), władze francuskie zobowiązały się, że w ramach finansowanych działań, reklama produktów nie będzie podkreślała francuskiego pochodzenia objętych nią win likierowych.

(58)

Odnośnie do związku między podatkiem od win likierowych a pomocą, Francja podkreśliła, że nie istnieje powiązanie między dochodem z akcyzy a kwotą pomocy pochodzącą z budżetu krajowego. Dochody z akcyzy, włącznie z dochodami z akcyzy na wina likierowe, są przekazywane do budżetu ogólnego państwa. Zdaniem Francji władze publiczne podejmują decyzje dotyczące pomocy na rzecz niektórych sektorów gospodarki w sposób całkowicie niezależny. W tym przypadku pomoc ma na celu naprawienie niektórych niedoskonałości strukturalnych odczuwanych przy produkcji powyższych win, w szczególności brak stosownej wiedzy konsumentów na ich temat, małe rozmiary i rozproszenie producentów, jak również brak środków do zdobycia pozycji na rynku.

(59)

Francja potwierdziła brak jakiegokolwiek przepisu prawnego pozwalającego na zrekompensowanie akcyz płaconych przez producentów win likierowych (patrz motyw 50).

(60)

Odnośnie do wielkości dochodów pochodzących odpowiednio z wprowadzenia do konsumpcji francuskich win likierowych i win likierowych przywożonych (patrz motyw 51), Francja wyjaśniła w pierwszej kolejności, że statystyki podatkowe (prowadzone z podziałem na taryfy akcyzy) nie umożliwiają odróżnienia produktów francuskich od produktów o innym pochodzeniu wspólnotowym.

(61)

W każdym przypadku, w oparciu o liczby odnotowane przez Urząd celny, kwota akcyzy pobranej w 2003 r. na naturalne wina słodkie i wina likierowe różnego pochodzenia stanowi 142,5 mln euro i dzieli się w następujący sposób: 25,2 mln euro w przypadku naturalnych win słodkich objętych akcyzą w wysokości 54 euro/hl, co stanowi ilościowo 467 000 hl, i 117,3 mln euro w przypadku win likierowych objętych akcyzą w wysokości 214 euro/hl, co stanowi ilościowo 548 000 hl produktu.

(62)

W tej ostatniej grupie można, na podstawie deklaracji o zbiorach, oddzielić wina likierowe wyprodukowane we Francji, które stanowią 94 477 hl produktu dla Pineau des Charentes, 2 091 hl dla Macvin du Jura, 5 680 hl dla Pommeau i 6 057 hl dla Floc de Gascogne.

(63)

Francja przekazała tabelę ilustrującą podział planowanej pomocy między cztery branże oraz podział produkowanych ilości dla każdego z tych win likierowych (patrz motyw 52).

(64)

Francja stwierdziła, że udział każdego wina likierowego w całości produkcji i kwota procentowa planowanej pomocy są zbliżone, a niekiedy nawet całkowicie zbieżne. Podkreśla ona, że podział planowanej pomocy jest wynikiem porozumienia między korzystającymi z pomocy branżami, a nie wyboru narzuconego przez władze publiczne.

(65)

Odnośnie do pytania Komisji o budżet przeznaczony na działania reklamowe (patrz motyw 53), Francja przedstawiła dane liczbowe, które wskazują, że, szczególnie w sektorze win VQPRD (wina jakościowe wyprodukowane w określonych regionach –, kwoty przyznane na działania reklamowe stanowią 50 – 74 % całkowitego budżetu udostępnionego operatorom.

(66)

Francja określiła, dla każdej z czterech branż, część budżetu przeznaczonego na kampanie reklamowe prowadzone we Francji. Podział ten, który nie powinien ulec zmianie, w przypadku zatwierdzenia systemu pomocy, jest również wynikiem swobodnego wyboru branż.

(67)

Francja przedstawiła poniższą tabelę odnośnie do ewentualnego powiązania między środkami pochodzącymi z CVO a środkami pochodzącymi z budżetu krajowego, z przeznaczeniem na finansowanie pomocy:

(68)

Przychody, które mogą zostać przeznaczone na reklamę, nie są ograniczone do kwot zgromadzonych z CVO. W szczególności operatorzy mogą wykorzystywać inne źródła przychodu, pochodzącego na przykład ze świadczenia usług, sprzedaży reklamowanych przedmiotów i innych źródeł. Francja potwierdziła, że działania reklamowe zostaną objęte w części finansowaniem prywatnym w wysokości co najmniej 50 % dopuszczonych kosztów.

(69)

Francja przedstawiła poniższe dane celem porównania planowanej pomocy i dochodu z akcyzy, szacowanego w oparciu o zebrane ilości (8):

(70)

Francja podkreśliła szczególne znaczenie tej ostatniej tabeli, z której nie wynika rekompensowanie akcyzy dzięki przyznanej pomocy, gdyż taki związek ilościowy nie istnieje.

(71)

Zgodnie z art. 87 ust. 1 Traktatu, z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w niniejszym Traktacie, wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych, w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

(72)

Aby art. 87 ust. 1 Traktatu zastosować do danego środka, należy spełnić jednocześnie cztery warunki: (1) środek musi być finansowany przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych, (2) musi dotyczyć w sposób wybiórczy niektórych przedsiębiorstw lub sektorów produkcji, (3) musi powodować korzyść ekonomiczną dla przedsiębiorstw, beneficjentów tego środka, (4) musi wpływać na handel wewnątrzwspólnotowy i zakłócać lub grozić zakłóceniem konkurencji.

(73)

W tym przypadku Komisja ocenia, że warunki te zostały spełnione.

(74)

Działania badawcze, w zakresie pomocy technicznej i rozwoju produkcji o odpowiedniej jakości będą w całości finansowane przez państwo z jego środków budżetowych.

(75)

Działania promocyjne i reklamowe będą za to finansowane w części przez państwo, a w części (minimum 50 %) przez zainteresowane organizacje branżowe przy użyciu środków pochodzących głównie z dobrowolnych składek (CVO) pobieranych obowiązkowo od ich członków.

(76)

Na podstawie argumentów przytoczonych poniżej Komisja uznaje, że budżet przeznaczony na działania promocyjne i reklamowe składa się w całości ze środków państwowych.

(77)

Zgodnie ze stałą praktyką Komisji obowiązkowe składki przedsiębiorstw danego sektora, przeznaczane na finansowanie środka wsparcia finansowego, uznaje się za opłaty parafiskalne, stanowią one zatem środki państwowe, jeśli składki te są narzucone przez państwo, lub gdy zasoby z tych składek przechodzą przez organizację utworzoną na podstawie ustawy.

(78)

W tym przypadku pobierane składki stały się obowiązkowe na podstawie decyzji rządu francuskiego w ramach procedury rozszerzenia porozumień międzybranżowych. Rozszerzenie porozumień zrealizowano w drodze przyjęcia zarządzenia opublikowanego w Dzienniku Urzędowym Republiki Francuskiej. Składki te wymagają więc, dla ich skuteczności, dokumentu wydanego przez władze publiczne.

(79)

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości, dokonując oceny charakteru pomocy państwa w przypadku danego środka, bada się również, czy przedmiotowy środek można przypisać państwu  (9). Bieżące orzecznictwo (10) dostarcza elementów, które należy niniejszym zbadać.

(80)

Trybunał stwierdził, że niektóre środki finansowane przez członków organizacji branżowych ze składek ich członków nie wchodziły w zakres stosowania art. 87 ust. 1 Traktatu, biorąc pod uwagę, że (a) składki przeznaczano obowiązkowo na finansowanie działania, (b) organizacja lub władza publiczna nie miały nigdy prawa swobodnego dysponowania tymi środkami, (c) działanie było uzależnione wyłącznie od członków danej organizacji branżowej, a nie stanowiło części polityki państwowej (...).

(81)

Z orzecznictwa tego wydaje się wynikać, że w przypadku, gdy rola odgrywana przez państwo jest bezwarunkowo rolą pośrednika, w związku z faktem, że nie bierze ono udziału w określeniu wyborów politycznych operatorów i nie może w żadnym momencie dysponować zebranymi środkami, które przeznacza się obowiązkowo na przedmiotowe działania, kryterium przypisania środka państwu nie jest spełnione. Biorąc to pod uwagę, działań można zatem nie uznać za pomoc państwa.

(82)

W tym przypadku jednak kryteria określone w wyroku Pearle nie zostały spełnione. W szczególności fakt, że państwo uczestniczy w 50 % w finansowaniu działań promocyjno-reklamowych ukazuje jednoznacznie, że działania te są częścią polityki państwowej i w związku z tym fundusze wykorzystywane na ich finansowanie należy uznać, w całości, za środki publiczne przeznaczone na działania przypisane państwu.

(83)

Beneficjentami środków są wyłącznie producenci francuskich win likierowych, mają one zatem charakter wybiórczy.

(84)

Producenci win likierowych uzyskują korzyści gospodarcze w postaci finansowania poszczególnych działań (projektów badawczych, pomocy technicznej, rozwoju produktów o odpowiedniej jakości, promocji i reklamy). Udogodnienia te faworyzują pozycję konkurencyjną beneficjentów. Zgodnie ze stałym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości, faworyzowanie pozycji konkurencyjnej jednego przedsiębiorstwa wynikające z pomocy państwa oznacza, na ogół, zakłócenie konkurencji w stosunku do innych przedsiębiorstw, nie otrzymujących podobnego wsparcia (11).

(85)

Pomoc ta może dotyczyć wymiany handlowej między państwami członkowskimi, która faworyzuje produkcję krajową ze szkodą dla produkcji pozostałych państw członkowskich. Sektor winiarski jest wyjątkowo otwarty na konkurencję na poziomie wspólnotowym, o czym świadczy istnienie wspólnej organizacji rynku wina.

(86)

Poniższa tabela przedstawia, tytułem przykładu, wielkość wewnątrzwspólnotowej i francuskiej wymiany handlowej wyrobów winiarskich w latach 2001, 2002 i 2003 (12).

(87)

Niektóre z proponowanych środków są przeznaczone do realizacji poza granicami Unii Europejskiej. Jednakże, biorąc pod uwagę współzależność rynków, na których działają podmioty Wspólnoty, nie można wykluczyć, że udzielona pomoc mogłaby zniekształcić wewnątrzwspólnotową konkurencję poprzez wzmocnienie pozycji konkurencyjnej tychże podmiotów (13), nawet jeśli pomoc dotyczyłaby wyrobów przeznaczonych do wywozu poza obszar Wspólnoty (14).

(88)

W świetle powyższego, przedmiotowe środki wynikają z art. 87 ust. 1 Traktatu i mogą zostać uznane za zgodne z postanowieniami Traktatu wyłącznie, jeśli wchodzą w zakres odstępstw przewidzianych przez Traktat.

(89)

Jedynym odstępstwem, które można wziąć pod uwagę na tym etapie, jest odstępstwo z art. 87 ust. 3 lit. c), który przewiduje, iż pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych może zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem.

(90)

Aby zastosować wspomniane odstępstwo, przedmiotowa pomoc powinna być zgodna z prawodawstwem dotyczącym pomocy państwa. Komisja sprawdza po pierwsze zakres stosowania rozporządzenia Komisji (WE) nr 1/2004 z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z produkcją, przetwarzaniem i obrotem produktami rolnymi (15). W przypadku, gdy wspomniane rozporządzenie nie ma zastosowania, Komisja sprawdza, czy można zastosować inne podstawy prawne, takie jak wytyczne lub ramy prawne Wspólnoty.

(91)

Biorąc pod uwagę, że planowana pomoc nie ogranicza się do małych i średnich przedsiębiorstw, rozporządzenie (WE) nr 1/2004 nie ma tu zastosowania. Komisja oparła więc swoją ocenę na następujących instrumentach: (a) Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa dla rolnictwa (16) (zwanych dalej: „wytycznymi dla rolnictwa”); (b) Wytycznych wspólnotowych mających zastosowanie do pomocy państwa w zakresie reklamy produktów wskazanych w załączniku I Traktatu WE i niektórych produktów nie wskazanych w załączniku I (17) (zwanych dalej: „wytycznymi w zakresie reklamy”) oraz (c) Ramach wspólnotowych pomocy państwa w zakresie badań i rozwoju (18) (zwanych dalej: „ramami”).

(92)

Biorąc pod uwagę, że planowana pomoc ma być finansowana, przynajmniej częściowo, z obowiązkowych składek włączonych do opłat parafiskalnych, Komisja dokonała również oceny warunków finansowania pomocy.

(93)

Wytyczne wspólnotowe mające zastosowanie do pomocy państwa w zakresie reklamy produktów wskazanych w załączniku I do Traktatu WE (19) (zwane dalej: wytycznymi w zakresie reklamy) przewidują zarówno negatywne, jak i pozytywne kryteria, których powinny przestrzegać wszystkie krajowe systemy pomocy. Zgodnie z pkt 16 do 30 wytycznych, nie może chodzić o działania reklamowe sprzeczne z art. 28 Traktatu lub wtórnym prawem wspólnotowym oraz działania te nie mogą być uzależnione od danych przedsiębiorstw.

(94)

Zgodnie z wyjaśnieniami władz francuskich, działania nie będą przeznaczone dla wybranych przedsiębiorstw, reklama nie będzie ukazywać w niekorzystnym świetle pozostałych produktów wspólnotowych oraz dokonywać żadnych nieprzychylnych porównań opartych na pochodzeniu produktów.

(95)

Odniesienia do pochodzenia produktów muszą mieć charakter drugorzędny w stosunku do głównego przekazu kampanii dla konsumentów i nie mogą stanowić istotnej przyczyny, z powodu której konsumentom zaleca się zakup danego produktu. W omawianym przypadku ważne jest, aby francuskie pochodzenie produktów nie stanowiło głównego przesłania w realizowanych na terenie Francji kampaniach reklamowych.

(96)

Dostarczone przez władze francuskie próbki, jak również wyraźne zaangażowanie Francji w tej sprawie, pozwalają uznać, że reklama nie będzie kładła szczególnego nacisku na pochodzenie przedmiotowych produktów i że każde odniesienie do pochodzenia będzie miało charakter drugorzędny w stosunku do głównego przekazu kampanii reklamowych.

(97)

Jeśli chodzi o pozytywne kryteria, zgodnie z pkt 31 do 33 wytycznych w zakresie reklamy, produkty korzystające ze wsparcia kampanii reklamowych muszą spełnić co najmniej jeden z następujących warunków: muszą być to produkty rolne wytwarzane w nadwyżce lub gatunki produkowane w niedoborze, bądź nowe typy produkcji lub typy zastępcze bez nadwyżki, bądź muszą one wpływać na rozwój niektórych regionów lub małych i średnich przedsiębiorstw, czy też stanowić produkty o wysokiej jakości, w tym produkty ekologiczne.

(98)

Władze francuskie przedstawiły w tej sprawie wyjaśnienie, że środki będą miały na celu rozwijanie określonych regionów produkcji, przy wykorzystaniu ich strefy produkcji typowej. Odpowiedzą na istniejące zapotrzebowanie na wsparcie sieci małych i średnich przedsiębiorstw z uwzględnianych stref geograficznych: przedsiębiorstwa przedmiotowej branży winiarskiej posiadają strukturę małych firm z niewielką liczbą pracowników, często jeszcze o charakterze rodzinnym. Ponadto będą one miały również na celu rozwój produktów wysokiej jakości (zastrzeżona nazwa pochodzenia).

(99)

Odnośnie do pomocy w zakresie reklamy produktów rolnych noszących zarejestrowane przez Wspólnotę (20) prawnie chronione nazwy lub chronione oznaczenia geograficzne, Komisja, w celu zapewnienia, że pomoc nie zostanie przyznana poszczególnym producentom, sprawdza, czy wszyscy producenci produktu objętego zastrzeżoną nazwą pochodzenia posiadają takie samo prawo do pomocy. Oznacza to, iż środki reklamowe powinny odnosić się do samej zastrzeżonej nazwy pochodzenia a nie do obojętnie jakiego logo czy etykiety, chyba że wszyscy producenci nie byliby upoważnieni do jego użycia. Podobnie, przy przekazaniu pomocy, ze względów praktycznych, na rzecz grupy producentów, Komisja wymaga zapewnień, że pomoc trafi rzeczywiście do wszystkich producentów, niezależnie od tego, czy są oni czy nie członkami tej grupy.

(100)

Władze francuskie zobowiązały się, że beneficjentami pomocy, w postaci wspólnie prowadzonych działań, będą, bez dyskryminacji, wszyscy producenci reklamowanego produktu, jak również wyspecjalizowane firmy zajmujące się jego obrotem na rynku.

(101)

Odnośnie do pułapu pomocy przewidzianego w pkt 60 wytycznych, państwo może finansować działania reklamowe w wysokości 50 %, natomiast pozostałą różnicę muszą wnieść organizacje branżowe i międzybranżowe, beneficjenci pomocy.

(102)

Władze francuskie zobowiązują się, że stopa finansowania ze środków publicznych będzie ograniczona do maksymalnie 50 % działań prowadzonych w zakresie reklamy na obszarze Unii Europejskiej. Różnicę wniosą podmioty z przedmiotowej branży rolniczej.

(103)

Działania prowadzone poza obszarem Unii Europejskiej będą mogły korzystać z finansowania w wysokości 80 %. Jest to zgodne z linią przyjętą przez Komisję (21), według której udział producentów w tego typu działaniach jest pojęciem już znanym z rozporządzenia Rady (WE) nr 2702/1999 z dnia 14 grudnia 1999 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych w państwach trzecich (22), które odnosi się do działań współfinansowanych. Co do działań realizowanych przez Wspólnotę w państwach trzecich, art. 9 rozporządzenia przewiduje, iż, dla działań typu public relation, promocyjnych czy reklamowych produktów rolnych i żywnościowych, część finansowania pokrywają organizacje inicjujące. W przypadku działań prowadzonych co najmniej przez dwa lata, na ogół minimalna wysokość, którą pokrywają wynosi 20 % kosztów, z maksymalnym udziałem Wspólnoty w wysokości 60 % oraz udziałem państw członkowskich w wysokości 20 %. Wynika stąd, iż rzeczywiste włączenie się beneficjentów w tego typu działania, na minimalnym poziomie 20 % kosztów, wydaje się korzystne dla ograniczenia zakłóceń konkurencji w stosunku do pozostałych produkcji Wspólnoty.

(104)

Komisja otrzymała od władz francuskich próbki działań promocyjno-reklamowych finansowanych ze zgłoszonej pomocy, potwierdzające zobowiązania przyjęte przez wspomniane władze.

(105)

Komisja stwierdza, że przedmiotowa pomoc spełnia warunki ustanowione przez Wspólnotę.

(106)

Odnośnie do prowadzonych badań i eksperymentów, jak również upowszechniania postępu naukowego, wytyczne dotyczące rolnictwa przewidują, w pkt 17, że pomoc na badania i rozwój podlega weryfikacji zgodnie z kryteriami przedstawionymi w ramach wspólnotowych w sprawie pomocy państwa w zakresie badań i rozwoju (23). Ramy te określają, że stopa pomocy do wysokości 100 % jest zgodna ze wspólnym rynkiem, nawet w przypadku, gdy działania związane z badaniami i rozwojem wykonują przedsiębiorstwa, przy czym, w każdym z przypadków, muszą być spełnione cztery warunki:

(107)

Władze francuskie przyjęły następujące zobowiązania:

(108)

Komisja stwierdza, że przedmiotowa pomoc spełnia warunki ustanowione przez Wspólnotę.

(109)

Wytyczne w dziedzinie rolnictwa przewidują, w pkt 14, że dopuszcza się przedmiotowy rodzaj pomocy, w wysokości 100 %, jeśli jest ona dostępna dla wszystkich kwalifikujących się osób, prowadzących działalność na danym obszarze, na warunkach obiektywnie określonych i, jeśli całkowita kwota przyznanej pomocy nie przekracza 100 000 euro na beneficjenta w okresie trzech lat bądź, w przypadku MŚP, 50 % kwalifikujących się wydatków (zastosowanie ma najwyższa kwota). Władze francuskie zobowiązały się do przestrzegania wymienionych warunków.

(110)

Komisja stwierdza, że przedmiotowa pomoc spełnia warunki ustanowione przez Wspólnotę.

(111)

Wytyczne w dziedzinie rolnictwa przewidują, w pkt 13, że dopuszcza się przedmiotowy rodzaj pomocy, w wysokości 100 %, jeśli jest ona dostępna dla wszystkich kwalifikujących się osób prowadzących działalność na danym obszarze, na warunkach obiektywnie określonych i, jeśli całkowita kwota przyznanej pomocy nie przekracza 100 000 euro na beneficjenta w okresie trzech lat bądź, w przypadku MŚP, 50 % kwalifikujących się wydatków, przy zastosowaniu najwyższej kwoty. Władze francuskie zobowiązały się do przestrzegania wymienionych warunków.

(112)

Komisja stwierdza, że przedmiotowa pomoc spełnia warunki ustanowione przez Wspólnotę.

(113)

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości (25), Komisja uważa zazwyczaj, że finansowanie pomocy państwa z obowiązkowych opłat może wpłynąć na pomoc, wywołując efekt ochronny wykraczający poza pomoc jako taką. Przedmiotowe składki (CVO) stanowią rzeczywiście opłaty obowiązkowe. Zgodnie ze wspomnianym orzecznictwem Komisja uważa, że pomoc nie może być finansowana z opłat parafiskalnych, obciążających również produkty przywożone z innych państw członkowskich.

(114)

CVO stosuje się do ilości wina likierowego z zastrzeżoną nazwą pochodzenia, wprowadzanego do obrotu przez producentów wina, zawodowych gorzelników, pośredników w handlu i hurtowników z obszaru produkcji danej zastrzeżonej nazwy pochodzenia. Władze francuskie wyjaśniły, że, w przeciwieństwie do opłat pobieranych w oparciu o dyrektywy wspólnotowe dotyczące podatków akcyzowych na alkohol i napoje alkoholizowane, składki międzybranżowe obciążają, z definicji, wyłącznie wina likierowe posiadające wybrane zastrzeżone nazwy pochodzenia, a więc wytwarzane wyłącznie w regionach ograniczonych prawnie, co oznacza, że wina likierowe pochodzące z pozostałych państw członkowskich nie podlegają wspomnianym opłatom.

(115)

W zakresie dotyczącym hurtowników nie wyklucza się, że prowadzą oni także sprzedaż produktów przywożonych. Jednakże władze francuskie wyraźnie określiły, że składce międzybranżowej płaconej przez hurtowników będzie podlegać wyłącznie zgłaszane wino likierowe z zastrzeżoną nazwą pochodzenia, a mianowicie: Pineau des Charentes, Floc de Gascogne, Pommeau de Normandie i Macvin du Jura. Zatem składce tej nie podlega wino przywożone.

(116)

Ponieważ wyłącznie produkcja krajowa win likierowych z zastrzeżoną nazwą pochodzenia objętych środkiem podlega opłacie składki, nie znajduje ona zastosowania do żadnego produktu przywożonego.

(117)

Odnośnie do pomocy państwa finansowanej z opłat parafiskalnych, Trybunał ustanowił również inne kryteria, które należy niniejszym przeanalizować. W spawie Nygard (26) Trybunał orzekł, że opłatę należy uznać za naruszającą zakaz dyskryminacji określony w art. 90 Traktatu, o ile korzyści z przeznaczenia przychodu z podatków przynoszą specjalną korzyść produktom krajowym, podlegającym opodatkowaniu, przetworzeniu i sprzedaży na własnym rynku, kompensując częściowo ponoszone przez te produkty obciążenie i dyskryminując w ten sposób wywożone produkty krajowe.

(118)

Pomoc w zakresie promocji i reklamy, jedyna finansowana z CVO, przynosi korzyść sektorowi obrotu towarowego i może stanowić całkiem inny interes dla pośredników w handlu, którzy mogliby się skłaniać wyłącznie ku sprzedaży poza Francję lub poza Unię Europejską.

(119)

Władze francuskie zapewniły jednakże, że działania reklamowe i promocyjne we Francji, w Unii Europejskiej oraz w państwach trzecich finansuje komitet krajowy przedsiębiorstwa Pineau des Charentes oraz komitet międzybranżowy przedsiębiorstwa Floc de Gascogne. Ich wybór w tym względzie jest całkowicie niezależny i podejmowany przez zarządy, w których zasiadają przedstawiciele podmiotów z danej branży.

(120)

Z kolei organizacja międzybranżowa wytwórców jabłecznika oraz komitet międzybranżowy win regionu Jura nie przewidują obecnie finansowania działań poza rynkiem francuskim. Jednakże, według zapewnień władz francuskich, ukierunkowanie działań na rynek francuski odzwierciedla politykę tego sektora, który za priorytet uznaje umacnianie swojej pozycji na rynku krajowym, zdając sobie sprawę z braku odpowiedniego doświadczenia handlowego w sprzedaży win likierowych za granicą. Władze francuskie zapewniają, że tego typu ukierunkowanie nie oddziałuje niekorzystnie na żadnego z pośredników w handlu, ponieważ wielkość sprzedaży poza rynkiem francuskim jest nikła i brak pośredników handlowych wyspecjalizowanych wyłącznie w sprzedaży na wywóz.

(121)

W każdym z przypadków, władze francuskie zobowiązały się do tego, aby wywożone produkty nie korzystały w mniejszym stopniu z działań finansowanych ze składek międzybranżowych niż produkty sprzedawane na terytorium kraju.

(122)

Komisja przyjmuje do wiadomości powyższe zobowiązanie i uważa, że dostarczone przez Francję informacje nie zawierają obecnie elementów wskazujących na dyskryminację wywożonych win likierowych.

(123)

Komisja zwraca jednakże uwagę władzom francuskim na konsekwencje wyroku Nygard w dziedzinie dyskryminacji między produktami wywożonymi i produktami sprzedawanymi na terytorium kraju. Trybunał orzekł bowiem, że to sądownictwo krajowe ustala poziom ewentualnej dyskryminacji związanej z produktami. W związku z tym jest ono zobowiązane do weryfikacji, w wyznaczonym okresie, równowagi pieniężnej między całością wpłaconych kwot od produktów krajowych sprzedanych na rynku krajowym z tytułu przedmiotowej opłaty a korzyściami przyznanymi tym produktom z tytułu wyłączności.

(124)

Należy przypomnieć, że pomoc państwowa, która niektórymi swymi warunkami narusza inne postanowienia Traktatu, nie może zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem. W omawianym przypadku Komisja zbadała zasadność skargi Zrzeszenia Przedsiębiorstw Eksportujących wino Porto (AEVP) wniesionej przeciwko pomocy N 703/95 pod względem możliwości naruszenia art. 90 Traktatu. Komisja zauważa jednakże, że AEVP nie przedstawiło żadnych uwag w ramach niniejszej procedury.

(125)

Art. 90 Traktatu przewiduje, iż „żadne państwo członkowskie nie nakłada bezpośrednio lub pośrednio na produkty innych państw członkowskich podatków wewnętrznych jakiegokolwiek rodzaju wyższych od tych, które nakłada bezpośrednio lub pośrednio na podobne produkty krajowe”.

(126)

W omawianym przypadku, wysokość akcyzy, mająca zastosowanie do win likierowych we Francji, jest taka sama w przypadku win francuskich, jak i dla win pochodzących z pozostałych państw członkowskich.

(127)

Mielibyśmy tu do czynienia z dyskryminującym opodatkowaniem wewnętrznym sprzecznym z art. 90 Traktatu wyłącznie przy założeniu, że opłata wnoszona przez producentów francuskich byłaby częściowo kompensowana pomocą zarezerwowaną dla tych producentów w taki sposób, że jedynie nie francuscy producenci musieliby całkowicie uiszczać wspomnianą opłatę.

(128)

Należy, przede wszystkim, stwierdzić, iż opłaty nie wchodzą w zakres stosowania postanowień Traktatu dotyczących pomocy państwa, chyba że nie mamy w ich przypadku do czynienia ze sposobem finansowania środka pomocowego i że stanowią integralną część tej pomocy.

(129)

Z powyższego wynika, że opłata nałożona na wina likierowe pozostaje bez wpływu na ocenę zgodności planowanej pomocy i może być przedmiotem niniejszej analizy wyłącznie, jeśli istnieje wystarczający związek między wspomnianą opłatą a środkami pomocy.

(130)

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 stycznia 2005 r. w sprawie Streekgewest Westelijk Noord-Brabant (27), wydany po wszczęciu procedury przewidzianej w art. 88 ust. 2 Traktatu w sprawie pomocy będącej przedmiotem niniejszej decyzji, określił okoliczności, w których należy przyjąć istnienie wystarczającego związku między opłatą a środkiem pomocowym, w taki sposób, aby można było uznać, iż opłata stanowi integralną część pomocy.

(131)

Pkt 26 uzasadnienia wspomnianego wyroku określa zwłaszcza że, aby uznać daną opłatę lub część tej opłaty za integralną część środka pomocowego, musi koniecznie istnieć związek opodatkowania wiążącego między opłatą a pomocą na podstawie właściwych przepisów krajowych, w tym znaczeniu, że przychód z opłaty ma bezpośredni wpływ na wielkość pomocy oraz, w konsekwencji, na ocenę zgodności tej pomocy ze wspólnym rynkiem.

(132)

W sprawie Streekgewest Trybunał orzekł, że nawet jeśli, na potrzeby oceny budżetu państwa członkowskiego, istnieje kompensacja między zwiększeniem wysokości opłaty a korzyścią (pomocą), okoliczność ta, sama w sobie, nie wystarcza do wykazania obowiązkowego związku między opłatą a korzyścią (28).

(133)

W omawianym przypadku Francja wskazała, iż przychody z opłaty wpłacane są do ogólnego budżetu państwa i że nie istnieje żaden dokument prawny umożliwiający kompensację podatków akcyzowych opłacanych przez producentów win likierowych. Komisja nie dysponuje żadnymi informacjami, które sugerowałyby inny stan rzeczy. Na podstawie powyższego stwierdzenia Komisja może zatem przyjąć, że nie istnieje obowiązkowy związek między wysokością opłaty od win likierowych a pomocą przyznawaną dla wspomnianych produktów, a przy tym nie jest konieczne wykazywanie braku ewentualnej korelacji ilościowej między kwotami pobieranymi przez Francję a kwotami wydawanymi w ramach systemu pomocy.

(134)

Ponadto, tytułem uzupełnienia, Komisja stwierdza, że dostarczone przez Francję, po wszczęciu procedury przewidzianej w art. 88 ust. 2 Traktatu, dane liczbowe wskazują na brak korelacji ilościowej między przychodami z opłaty dla poszczególnych produktów a pomocą przyznaną dla tych produktów.

(135)

Biorąc pod uwagę brak wystarczającego związku między opłatą a planowaną pomocą, nie można przeprowadzić oceny wpływu tej opłaty na zgodność ze wspólnym rynkiem zgłoszonych środków, zwłaszcza w rozumieniu art. 90 Traktatu, w ramach rozważanej procedury przyznania pomocy państwa w art. 88 Traktatu.

(136)

Na podstawie powyższego Komisja stwierdza, że planowana przez Francję pomoc może zostać objęta odstępstwem przewidzianym w art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu i uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem,

6.2.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 32/49

(1)

W dniu 24 marca 2003 r. Komisja otrzymała skargę dotyczącą rzekomego przyznania kilku środków pomocy państwa na rzecz przedsiębiorstwa Schneider Technologies AG („Schneider AG”). Wnosząca skargę spółka Gebrüder Schneider GmbH & Co. KG jest należącą do dwóch braci Schneiderów spółką holdingową, która posiadała udziały w przedsiębiorstwie Schneider AG.

(2)

W dniu 14 lipca 2004 r. Komisja wszczęła formalne postępowanie wyjaśniające w odniesieniu do trzech pożyczek udzielonych przez Bayrische Landesanstalt für Aufbaufinanzierung („LfA”) oraz dwóch pożyczek udzielonych przez Bayrische Forschungsstiftung (Bawarską Fundację Badawczą – „BFS”) na badania i rozwój („B&R”). Decyzja Komisji dotycząca wszczęcia wspomnianego postępowania została opublikowana w dniu 22 lutego 2005 r. (2) w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawiania uwag w sprawie przypuszczalnej pomocy państwa. Nie wpłynęły żadne uwagi stron trzecich (3). Niemcy przekazały swoją odpowiedź dotyczącą wszczęcia formalnego postępowania wyjaśniającego w pismach z dnia 16 oraz 24 września 2004 r., zarejestrowanych odpowiednio tego samego dnia.

(3)

W dniu 6 września 2005 r. Komisja zwróciła się z wnioskiem o dalsze informacje, których Niemcy udzieliły w piśmie z dnia 5 października 2005 r. (zarejestrowanym w dniu 6 października 2005 r.). W piśmie z dnia 6 lutego 2006 r. (zarejestrowanym w dniu 7 lutego 2006 r.) przekazane zostały dodatkowe informacje.

(4)

Schneider AG było znaczącym niemieckim przedsiębiorstwem z siedzibą w Türkheim, w Bawarii, produkującym telewizory kolorowe. Obok działalności produkcyjnej przedsiębiorstwo to w latach 90-tych zaangażowało się także w prace nad ambitnym projektem opracowania technologii monitorów laserowych, która gwarantowałaby lepszą ostrość i większą jasność obrazu, brak ograniczeń wielkości monitora oraz elastyczność w zakresie powierzchni wyświetlania. W latach 2000 – 2002 wymienione dziedziny działalności zostały przeniesione do dwóch nowo utworzonych spółek zależnych przedsiębiorstwa Schneider AG, tj. Schneider Electronics AG („SE”), która przejęła produkcję telewizorów, oraz Schneider Laser Technologies AG („SLT”).

(5)

LfA, którego zadaniem jest wspieranie rozwoju gospodarki regionalnej, miał od 1998 r. udziały w Schneider AG. W latach 1999 i 2000 LfA, będąc w posiadaniu 35,6 % udziałów, był największym udziałowcem. Prywatny bank inwestycyjny Lehman Brothers dysponował 26,6 % udziałów, Gebrüder Schneider GmbH & Co. KG 14,6 %, inni inwestorzy prywatni zaś 23,2 %.

(6)

W tamtym okresie na rynku wysoko oceniane były szanse Schneider AG na odniesienie sukcesu w związku z wiodącą rolą tej firmy w opracowywaniu technologii monitorów laserowych. W latach 1998 – 2000 kurs akcji firmy Schneider wzrósł niemal dziesięciokrotnie, zaś na przełomie roku 1999/2000 prawie dwuipółkrotnie. Również Lehman Brothers, drugi co do wielkości inwestor, podzielał opinię co do pozytywnych rokowań dla wspomnianego przedsiębiorstwa, jak wynika z opracowania z kwietnia 2000 r., w którym przewidywano zyskowność sektora elektroniki użytkowej od końca 2000 r., a sektora technologii monitorów laserowych od ostatniego kwartału 2001 r. W okresie od połowy 1999 r. do połowy 2000 r. Lehman Brothers kupił od LfA [...] (*1) akcji.

(7)

Jednak osiągane przez przedsiębiorstwo wyniki różniły się od oczekiwań. SE produkowała telewizory niskiej jakości i nie była w stanie konkurować z tanimi produktami sprowadzanymi przede wszystkim z Azji. Ponieważ produkcja telewizorów nie przyniosła zysków, Schneider AG nie miał środków potrzebnych SLT na kontynuację przebiegających wolniej niż pierwotnie zakładano prac nad technologią laserową. Pierwszy prototyp gotowy był dopiero w maju 2000 r., znacznie później niż planowano, i miał jedynie przemysłowe zastosowanie. Do 2002 r. przedsiębiorstwu nie udało się opracować produktu przeznaczonego do użytku prywatnego, co zasadniczo stanowiło cel gospodarczy SLT.

(8)

W marcu 2002 r. wszczęto trzy oddzielne postępowania upadłościowe dla Schneider AG oraz jej dwóch spółek zależnych. Syndyk masy upadłościowej sprzedał aktywa Schneider AG i SE chińskiemu przedsiębiorstwu elektronicznemu TCL, zaś majątek SLT spółce Jenoptik Laser, Optik, Systeme GmbH (zwanej dalej „LOS”). TCL i LOS złożyły odpowiednio najwyższe oferty.

(9)

W swojej decyzji o wszczęciu postępowania Komisja wyraziła wątpliwości co do zgodności wymienionych poniżej środków pomocy.

(10)

Wspomniane trzy pożyczki udzielone przez LfA były częścią pakietu uzgodnionego pomiędzy LfA, Lehman Brothers, spółką wnoszącą skargę oraz konsorcjum banków. Niemcy poinformowały, że w 1998 r. omawiane przedsiębiorstwo przynosiło straty w związku z nieudanymi próbami zwiększenia sprzedaży odbiorników telewizyjnych poprzez branżowy kanał detaliczny. Dlatego kierownictwo podjęło decyzję o restrukturyzacji przedsiębiorstwa i rozszerzeniu działalności typu OEM (ang. original equipment manufacturer — producent sprzętu finalnego). Przedsiębiorstwo musiało uzyskać wypłacalność, aby zdobyć środki na restrukturyzację, prefinansowanie produkcji w ramach dużych zleceń oraz pokrycie strat.

(11)

Pierwsza pożyczka („pożyczka 1”) w wysokości 2,1 mln EUR udzielona została przez LfA we wrześniu 1999 r. przy stopie procentowej [...] % . Drugą pożyczkę („pożyczka 2”) w wysokości 5,1 mln EUR LfA przyznało również we wrześniu 1999 r. przy stopie procentowej [...] %. Trzecia pożyczka („pożyczka 3”) w wysokości 5,6 mln EUR została udzielona w lutym 2000 r. przy stopie procentowej wynoszącej [...] %. Dwie pierwsze pożyczki zostały przyznane na okres roku, natomiast termin zapadalności pożyczki 3 wynosił niemal dwa lata i upływał w dniu 31 grudnia 2001 r.

(12)

We wrześniu 2000 r. okres zapadalności dwóch pierwszych pożyczek został przedłużony do dnia 30 września 2002 r., tj. o kolejne dwa lata, a stopy procentowe podniesione: w przypadku pożyczki 1 do poziomu [...] %, a w przypadku pożyczki 2 do poziomu [...] %. W grudniu 2000 r. przedłużono okres zapadalności również pożyczki 3 do dnia 30 września 2002 r., a stopę procentową zwiększono do poziomu [...] %.

(13)

Zabezpieczeniem pożyczki 1 były przede wszystkim długi gruntowe, cesje całkowite należności oraz przeniesienie własności produktów. Jednak gwarancje te miały charakter podporządkowany w stosunku do należności wspomnianej powyżej konsorcjum banków, których pożyczki zostały udzielone wcześniej. Pożyczki 2 i 3 nie zostały zabezpieczone żadnymi gwarancjami. Niemcy wyjaśniły, że zamiast gwarancji uzgodniono wyższą stopę procentową. Rzeczywista wartość gwarancji dla LfA, będącego udziałowcem Schneider AG, była niezmiernie niska, jako że zgodnie z prawem niemieckim (§ 30 Ustawy o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością) przedmiotową pożyczkę od udziałowca najprawdopodobniej uznano by za wniesienie dodatkowego kapitału.

(14)

Partnerzy prywatni wnieśli w ramach uzgodnionego pakietu następujące rodzaje wkładu:

(15)

W 1994 r. i 1997 r. Bayrische Forschungsstiftung (BFS) przyznała Schneider AG dwie dotacje o łącznej wartości 9 050 121,88 EUR (4).

(16)

Pierwsza dotacja w wysokości 6 498 468,68 EUR (5) przyznana została w dniu 16 grudnia 1994 r. i przeznaczona była na sfinansowanie projektu „Technologia monitorów laserowych” („projekt 1”). Pomoc tę wypłacano w kilku transzach w okresie realizacji projektu, tj. pomiędzy styczniem 1995 r. i czerwcem 1997 r. Koszty kwalifikowane opiewały na kwotę 12 484 972,74 EUR, natomiast intensywność pomocy wynosiła 48,9 %.

(17)

Zamysłem projektu 1 było stworzenie warunków dla nowych metod pracy przy wyświetlaniu dużych kolorowych obrazów o wysokiej rozdzielczości do różnych zastosowań, a także podstaw naukowo-technologicznych dla poszczególnych komponentów przyszłego systemu.

(18)

Przy udzielaniu pomocy pod uwagę wzięto następujące koszty projektu (*2):

(19)

Niemcy potwierdziły, że koszty te powstały w bezpośrednim związku z odnośnym projektem badań.

(20)

Zgodnie z uzgodnieniami dotyczącymi dotacji wyniki projektu zostały przedstawione szerokiemu gronu publicznemu oraz ogólnie udostępnione.

(21)

BFS sfinansowała ponadto w 100 % projekt badawczy dotyczący „niebieskiego laseru” prowadzony przez Uniwersytet w Würzburgu. Koszty tego projektu opiewały na kwotę 0,26 mln EUR. Projekt 1 oraz projekt „Niebieski laser” zostały powiązane na prośbę BFS, tak aby mogła mieć miejsce wymiana naukowego know-how.

(22)

Kolejna dotacja w wysokości 2 551 653,20 EUR została przyznana w dniu 23 lipca 1997 r. Dotacja ta przeznaczona była na sfinansowanie projektu „Technologia monitorów laserowych – integracja systemu i prototypy” (zwanego dalej „projektem 2”), który miał być projektem następczym w stosunku do projektu 1. Pomoc tę wypłacano w kilku transzach w okresie realizacji projektu, tj. pomiędzy kwietniem 1997 r. i wrześniem 1999 r. Koszty kwalifikowane oszacowano na kwotę 5 103 293,22 EUR, co oznaczało intensywność pomocy na poziomie 50 %.

(23)

W ramach projektu 2 prowadzone miały być prace nad rezultatami projektu 1, ponadto miały zostać podjęte próby zintegrowania poszczególnych elementów w jeden system. Prace objęły również badania nad tworzeniem obrazu za pomocą pikosekundowych laserów impulsowych, wytrzymałością laserową poszczególnych komponentów, a także miniaturyzacją monochromatycznych systemów laserowych.

(24)

Przy udzielaniu pomocy pod uwagę wzięto następujące koszty projektu:

(25)

Niemcy potwierdziły, że koszty te powstały w bezpośrednim związku z odnośnym projektem badań.

(26)

Zgodnie z uzgodnieniami dotyczącymi dotacji wyniki projektu zostały przedstawione szerokiemu gronu publicznemu oraz ogólnie udostępnione. Prawa użytkowania przyznawane były na wniosek na warunkach rynkowych.

(27)

W odniesieniu do wspominanych trzech pożyczek Komisja początkowo była zdania, że pożyczki te najprawdopodobniej zgodne są z zasadą inwestora kierującego się regułami rynkowymi. Jednak Komisja nie mogła wydać ostatecznej opinii z braku dokładniejszych informacji. Ponadto miała ona też wątpliwości co do zgodności obu projektów dotyczących technologii laserowej ze wspólnotowymi zasadami przyznawania pomocy państwa.

(28)

Nie wpłynęły żadne uwagi od osób trzecich.

(29)

Ustosunkowując się do kwestii wszczęcia formalnego postępowania wyjaśniającego Niemcy stwierdziły, iż przedmiotowe pożyczki nie stanowiły pomocy państwa, ponieważ są one zgodne z zasadą inwestora kierującego się regułami rynkowymi.

(30)

Odnosząc się do dotacji na badania i rozwój Niemcy wyraziły opinię, zgodnie z którą oba projekty należy traktować jako badania przemysłowe, w związku z czym dotacje do wysokości 50 % kosztów kwalifikowanych są zgodne z przepisami dotyczącymi pomocy na badania i rozwój, które obowiązywały w momencie przyznawania poszczególnych środków pomocy. Jeśli chodzi o projekt 2 Niemcy wyjaśniły, że nazwa projektu, tj. „Integracja systemu i prototypy” jest myląca, ponieważ celem projektu było przeprowadzenie dokładniejszych prac nad poszczególnymi komponentami projektu.

(31)

Zgodnie z art. 87 Traktatu WE wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Aby stwierdzić, czy pożyczki od udziałowców przyznawane przez instytucje publiczne stanowią pomoc państwa w rozumieniu art. 87 Traktatu WE, należy zbadać, czy inwestor kierujący się regułami rynkowymi udzieliłby w podobnej sytuacji pożyczek na porównywalnych warunkach.

(32)

Zdaniem Komisji wiele przemawia za tym, że omawiane trzy pożyczki nie stanowią pomocy państwa, ponieważ były one zgodne z zasadą inwestora kierującego się regułami rynkowymi. Po pierwsze, zgodnie z informacjami znajdującymi się w posiadaniu Komisji w sytuacji, jaka miała miejsce w latach 1999 i 2000, z punktu widzenia rynku nie było nierozsądne przyznanie Schneider AG pożyczek o stopach procentowych w przedziale pomiędzy [...] %, [...] % i [...] % (referencyjna stopa procentowa Komisji: 4,76 %), które następnie podniesiono do poziomu [...] %,[...] % i [...] % (referencyjna stopa procentowa Komisji: 5,7 %). Fakt, że rynek wierzył w osiąganie przez Schneider AG zysków w przyszłości, potwierdzał m.in. niemal dziesięciokrotny wzrost kursu akcji przedsiębiorstwa Schneider w latach 1998-2000, zaś strategiczny bank inwestycyjny Lehman Brothers, opierając się na bardzo optymistycznych wynikach analiz, nabył w tamtym okresie kolejne [...] akcji Schneider AG. W lipcu 2000 r. około 50 % kapitału spółki znajdowało się w rękach około 40 inwestorów strategicznych. Po drugie, działania LfA były znacznie ostrożniejsze niż postępowanie Lehman Brothers – prywatnego udziałowca. Lehman Brothers podniósł kapitał spółki Schneider AG o 25 mln EUR w grudniu 1999 r., jak również był wiodącym inwestorem w lutym 2000 r. przy podniesieniu kapitału o kolejne 46 mln EUR. LfA oprócz udziału w wysokości około 8,74 mln EUR we wspomnianym podniesieniu kapitału w lutym (co zostało uznane za zgodne z zasadą inwestora kierującego się zasadami rynkowymi już w decyzji o wszczęciu wspomnianego postępowania) udostępnił kolejne 12,8 mln EUR wyłącznie w postaci podlegających spłacie oprocentowanych pożyczek. Po trzecie, stopy procentowe LfA były wyższe od tych zaoferowanych przez konsorcjum banków, i to zarówno w przypadku pierwszego przyznania pożyczek (wrzesień 1999 r. i luty 2000 r.), jak i późniejszego ich przedłużenia (wrzesień i grudzień 2002 r.)

(33)

Niemniej jednak nadal istnieją pewne wątpliwości co do charakteru odnośnych pożyczek. W związku z rolą LfA, polegającą na wspieraniu gospodarki regionalnej, oraz na podstawie dostępnych informacji Komisja nie może wykluczyć, że celem inwestycji było umożliwienie firmie Schneider przetrwania kryzysu i uratowanie miejsc pracy w regionie. Ponadto nie jest jasne, czy wyższe stopy procentowe były wystarczającym środkiem do zastąpienia brakujących gwarancji. W momencie przyznania pożyczek Schneider AG znajdowała się w trudnej sytuacji finansowej, nie można było także wykluczyć, że technologia laserowa nie odniesie sukcesu. Trudno jest ocenić, czy wyższe odsetki wystarczały do pokrycia takiego ryzyka.

(34)

Zdaniem Komisji kwestię tego, czy w przypadku pożyczek LfA mamy do czynienia z pomocą państwa, można pozostawić otwartą. Nawet jeśli pożyczki te zostałyby zaklasyfikowane jako niezgodna z prawem pomoc państwa, negatywna decyzja nakazująca windykację dotacji byłaby bezprzedmiotowa, ponieważ nie istnieje już żadne przedsiębiorstwo, które bezpośrednio bądź pośrednio było beneficjentem domniemanej pomocy państwa.

(35)

Beneficjentem pożyczki była z formalnego punktu widzenia firma Schneider AG. SE oraz SLT zostały utworzone dopiero po przyznaniu pożyczek, jednak nie można wykluczyć, że i te przedsiębiorstwa stały się beneficjentami przedmiotowych pożyczek. W marcu 2002 r. wszczęto postępowania upadłościowe przeciwko wymienionym trzem firmom Schneider i wszystkie trzy przedsiębiorstwa zostały zlikwidowane. Zobowiązanie z tytułu pożyczek zostało uwzględnione w masie upadłościowej.

(36)

Aktywa tych trzech przedsiębiorstw zostały sprzedane przez syndyka masy upadłościowej pod nadzorem sądów upadłościowych. Komisja stoi na stanowisku, że za poszczególne składniki aktywów uzyskano ceny rynkowe, a tym samym korzyści wynikające z pomocy państwa nie przeszły na żadnego z nabywców.

(37)

Państwowe środki finansowe udostępniane są przez kraj związkowy Bawarię za pośrednictwem BFS. Środki te pochodzą tym samym ze źródeł państwowych i są własnością państwa. Schneider AG odniósł korzyść w związku z omawianym finansowaniem realizowanych przez SLT części projektu 1 oraz projektu 2. Ponieważ elektronika użytkowa stanowi przedmiot wymiany handlowej pomiędzy państwami członkowskimi, przedmiotowy środek pomocy grozi zakłóceniem konkurencji i wpływa negatywnie na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Tym samym dotacje do projektów 1 i 2 stanowią pomoc państwa.

(38)

Natomiast finansowanie z zasobów państwowych projektu „Niebieski laser” realizowanego przez Uniwersytet w Würzburgu nie stanowi, zdaniem Komisji, pomocy. Projekt ten obejmował badania podstawowe i ukierunkowany był na ogólne poszerzenie wiedzy naukowej i technicznej. Zgodnie z pkt 2.2 zasad ramowych w dziedzinie B&R z 1986 r. (7) (obowiązujących w 1994 r. w okresie przyznania dotacji) wspieranie badań podstawowych w normalnym przypadku nie jest klasyfikowane jako pomoc państwa. „Jednak w wyjątkowych przypadkach, w których badania te przeprowadzane są w szczególnych przedsiębiorstwach bądź dla takich przedsiębiorstw, Komisja może nie wykluczyć możliwości, że pomoc wchodzi w zakres obowiązywania art. 92 ust. 1” [obecnie art. 87 ust. 1]. Taka sytuacja nie ma miejsca w omawianym przypadku. Projekt nie był realizowany dla firmy Schneider. Wniosek o wsparcie został złożony w sposób niezależny przez Uniwersytet w Würzburgu, a dotacje wypłacone bezpośrednio tej uczelni. Z informacji przekazanych Komisji przez Niemcy wynika, że wyniki przeprowadzanych przez Uniwersytet badań nie były istotne dla Schneider AG, jako że przedsiębiorstwo to miało własne koncepcje rozwiązania problemów związanych z niebieskim laserem. Schneider AG prowadziła swoje działania w zakresie badań i rozwoju niezależnie od projektu „Niebieski laser” i nie wykorzystała wyników projektu uniwersyteckiego przy opracowywaniu własnych rozwiązań technicznych. Wspomniane projekty zostały ze sobą powiązane na życzenie BFS, która liczyła na efekt synergii, co jednak nie miało miejsca.

(39)

Dotacje na badania i rozwój należy oceniać w oparciu o wspólnotowe ramy pomocy państwa na badania i rozwój (zwane dalej „wspólnotowymi zasadami ramowymi w dziedzinie B&R”) z 1986 r. (8), względnie 1996 r. (9), zgodnie z którymi dopuszczalna jest pomoc państwa na badania podstawowe, (podstawowe) badania przemysłowe oraz na działalność rozwojową na etapie przedkonkurencyjnym.

(40)

Projekt 1 może zostać zaklasyfikowany jako podstawowe badania przemysłowe w rozumieniu załącznika 1 do wspólnotowych zasad ramowych w dziedzinie B&R z 1986 r. (10) Celem działalności badawczej było uzyskanie poprzez prace teoretyczne i eksperymentalne zupełnie nowych informacji na temat wyświetlania dużych kolorowych obrazów o wysokiej rozdzielczości do różnych zastosowań, jak również opracowanie podstaw naukowych i technologicznych dla poszczególnych komponentów przyszłego systemu monitorów laserowych.

(41)

BFS sfinansowała projekt w 48,98 %, tym samym intensywność pomocy nie przekroczyła pułapu wynoszącego 50 % przewidzianego dla podstawowych badań przemysłowych.

(42)

Komisja jest zdania, że pomoc na badania i rozwój miała efekt zachęty, ponieważ projekt nie zostałby zrealizowany bez wsparcia ze strony państwa. Projekt ten obarczony był wysokim stopniem ryzyka technicznego i ekonomicznego, zaś technologia miała wysoce innowacyjny charakter; wymagał on przeprowadzenia badań podstawowych oraz znacznych nakładów. Potwierdziły to badania zewnętrzne przeprowadzone na zlecenie BFS przed podjęciem decyzji w sprawie dotacji. Poproszeni o opinię eksperci byli zdania, iż przedmiotowy projekt może zostać zrealizowany jedynie przy znaczącym wsparciu finansowym, z uwagi na jego wysoką złożoność oraz ambitnie wytyczone cele. Za największe ryzyko uznano kwestię dokładnego oddania obrazu. Eksperci potwierdzili ponadto, że z tą zupełnie nową technologią wiązał się szereg pojedynczych problemów, które mogły być rozwiązane jedynie w ramach intensywnie realizowanego, skoncentrowanego i odpowiednio finansowanego projektu badawczo-rozwojowego.

(43)

W odniesieniu do projektu 2 Niemcy przekonywały, że również ten projekt należy postrzegać jako badania podstawowe (11). Zdaniem Niemiec prace w ramach tego projektu pomimo mylącej drugiej części jego nazwy („Integracja systemu i prototypy”) odpowiadały swoim charakterem podanej powyżej definicji. Niemcy wyjaśniły, że projekt miał na celu realizację dalszych prac nad poszczególnymi elementami omawianej technologii. Dlatego z punktu widzenia BFS projekt ten należało zaklasyfikować w całości jako badania przemysłowe. Ponadto pierwszy prototyp powstał kilka miesięcy po zakończeniu projektu 2, przy czym prototyp ten przeznaczony był do zastosowania przemysłowego, a nie komercyjnego, jak planowano pierwotnie. Właściwe badania przedkonkurencyjne podjęto dopiero po zakończeniu projektu 2, przy czym już bez dalszych publicznych środków finansowych.

(44)

Komisja jest raczej przekonana, że projekt ten przynajmniej częściowo należałoby uznać za działalność rozwojową na etapie przedkonkurencyjnym (12). Wsparcie byłoby ograniczone do 25 % lub zgodnie z pkt 5.5 i pkt 5.9 wspólnotowych zasad ramowych w dziedzinie B&R z 1996 r. musiałoby stanowić ważoną średnią dopuszczalnej intensywności pomocy. Komisja sądzi, że integracja poszczególnych komponentów w jeden system wchodzi w zakres definicji działań rozwojowych na etapie przedkonkurencyjnym. Ponadto pierwszy prototyp został ukończony zaledwie kilka miesięcy po zakończeniu projektu 2, co świadczy o tym, że projekt ten ukierunkowany był na stworzenie pierwszego prototypu.

(45)

Niemniej dogłębniejsza analiza tej kwestii byłaby bezprzedmiotowa, jako że ewentualne niezgodne z prawem dotacje nie mogłyby już prowadzić do zakłóceń na rynku. Dotacje na badania i rozwój otrzymała firma Schneider AG. SE i SLT zostały utworzone dopiero później. Wydaje się bardzo mało prawdopodobne, aby producent telewizorów SE odniósł korzyść z dotacji na badania i rozwój przeznaczonej na badania w zakresie technologii laserowej, która została w całości wykorzystana w uzgodniony sposób. SLT mogłaby dzięki dotacji odnieść korzyść. Jednak w międzyczasie przedsiębiorstwa zlikwidowano, dotacje na badania i rozwój włączono do masy upadłościowej (13), a składniki aktywów sprzedano po cenach rynkowych (patrz motyw 36).

(46)

Komisja stoi na stanowisku, że poziom ryzyka technologicznego i ekonomicznego w przypadku projektu 2 był jeszcze bardzo wysoki i SLT nie byłaby w stanie zrealizować tego projektu bez wsparcia BFS. Podobnie jak projekt 1, także projekt 2 miał wybitnie innowacyjny charakter i wymagał znacznych nakładów.

(47)

Komisja dochodzi do wniosku, że dotacja na badania i rozwój w wysokości 6 498 468,68 EUR dla projektu 1 oraz 50 % dotacji na badania i rozwój dla projektu 2, tj. kwota 1 275 826,60 EUR były zgodne ze wspólnotowymi zasadami przyznawania pomocy państwa.

(48)

W odniesieniu do trzech pożyczek o łącznej wysokości 12,8 mln EUR oraz 50 % pomocy na badania i rozwój dla projektu 2 Komisja jest zdania, iż dostępne informacje nie są wystarczające do wydania ostatecznej oceny. Jednak zasadnicza kwestia tego, czy w przypadku przedmiotowych pożyczek mamy do czynienia z pomocą państwa oraz w jakim stopniu projekt 2 wykorzystano do badań przemysłowych, może pozostać otwarta. Nie można byłoby zażądać zwrotu ewentualnie niezgodnej z prawem pomocy państwa, ponieważ po likwidacji wszystkich przedsiębiorstw będących faktycznymi i domniemanymi jej beneficjentami oraz po sprzedaży wszystkich aktywów po cenach rynkowych pomoc ta nie prowadziłaby już do zakłóceń na rynku.

Dlatego Komisja dochodzi do wniosku, że wszczęte zgodnie z art. 88 ust. 2 Traktatu WE formalnie postępowanie wyjaśniające dotyczące trzech wspomnianych pożyczek oraz części projektu 2 stało się bezprzedmiotowe,

6.2.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 32/56

(1)

Środek został notyfikowany Komisji pismem z dnia 19 kwietnia 2001 r. w odpowiedzi na pisemne zapytanie służb Komisji. Ze względu na fakt, iż środek w momencie tym został już wdrożony, pomoc przeniesiona została do spisu pomocy nienotyfikowanych (Pomoc nr NN 32/01).

(2)

Dodatkowe informacje przekazane zostały pismem z dnia 13 lutego 2002 r., które wpłynęło dnia 18 lutego 2002 r., pismem z dnia 5 lipca 2002 r., które wpłynęło dnia 9 lipca 2002 r. oraz pismem z dnia 5 grudnia 2002 r., które wpłynęło dnia 10 grudnia 2002 r. Ponadto w dniu 25 czerwca 2002 r. w siedzibie Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa miało miejsce zebranie.

(3)

Komisja poinformowała Niemcy pismem z dnia 2 października 2003 r., SG (2003) D/232035, o swej decyzji o wszczęciu postępowania w sprawie tego środka zgodnie z art. 88 ust. 2 traktatu WE (Pomoc nr C 60/2003).

(4)

Decyzja Komisji o wszczęciu postępowania ogłoszona została w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej  (2). Komisja wezwała zainteresowane strony do ustosunkowania się do przedmiotowej pomocy.

(5)

W piśmie z dnia 18 listopada 2003 r., które wpłynęło w dniu 25 listopada 2003 r., w piśmie z dnia 23 grudnia 2003 r., które wpłynęło w dniu 5 stycznia 2004 r., oraz w piśmie z dnia 12 lutego 2004 r., które wpłynęło w dniu 17 lutego 2004 r. Komisja uzyskała stanowiska zainteresowanych stron oraz władz lokalnych przydzielających środki pomocowe.

(6)

Niemcy przekazały swoje stanowisko Komisji pismem z dnia 5 listopada 2003 r., które wpłynęło dnia 6 listopada 2003 r.

(7)

W piśmie z dnia 7 marca 2005 r., które wpłynęło dnia 9 marca 2005 r., Niemcy przekazały Komisji stanowisko uzupełniające, w którym wnoszono o ocenę środka w oparciu o art. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1860/2004 z dnia 6 października 2004 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rolnego i sektora rybołówstwa (3).

(8)

Dotacja na zakup udziałów przez producentów winogron w Nadrenii – Palatynacie.

(9)

Środek realizowany jest w oparciu o następujące 4 dyrektywy:

Wytyczne dot. przydzielania dotacji ze środków powiatu Bernkastel-Wittlich na rzecz wspierania producentów winogron przystępujących do spółdzielni winiarskich.

Wytyczne dot. przydzielania dotacji ze środków powiatu Cochem-Zell na rzecz wspierania producentów winogron przystępujących do spółdzielni winiarskich/grup producentów.

Wytyczne dot. przydzielania dotacji ze środków powiatu Trier-Saarburg na rzecz wspierania producentów winogron przystępujących do spółdzielni winiarskich/grup producentów.

Komunikat gminy zbiorczej Schweich o zwiększeniu dotacji powiatu Trier-Saarburg na rzecz wspierania producentów winogron przystępujących do spółdzielni winiarskich/grup producentów.

(10)

Dyrektywa zarządu powiatu Bernkastel-Wittlich przewiduje pomoc na zakup udziałów jednej określonej spółdzielni winiarskiej, spółdzielni Moselland. W dyrektywach zarządu powiatu Cochem-Zell zawarte zostały podobne przepisy, które w praktyce doprowadziły do tego, że wspierane były wyłącznie udziały spółdzielni Moselland. Dyrektywy zarządu powiatu Trier-Saarburg i gminy zbiorczej Schweich nie są ukierunkowane na jedno konkretne przedsiębiorstwo, lecz ogólnie na spółdzielnie, względnie grupy producentów, uznane zgodnie z niemiecką ustawą strukturalną.

(11)

Celem środka było zwiększenie ilości winogron zbieranych przez grupy producentów i zmniejszenie ilości wina beczkowego sprzedawanego indywidualnie, tzn. nie poprzez grupy producentów. Powinno to przyczynić się do stabilizacji cen na rynku wina beczkowego. Jednocześnie w dłuższej perspektywie zlikwidowane zostać miały dzięki temu moce produkcyjne indywidualnych gospodarstw w zakresie techniki winiarskiej, a w szczególności małych zakładów winiarskich na obszarze uprawy winorośli Mosel-Saar-Ruwer.

(12)

W ramach pomocy pokrywana była część kosztów nabycia przez producentów winogron udziałów w spółdzielniach winiarskich względnie grupach producentów (zwanych dalej grupami producentów). Warunkiem przyznania pomocy było zobowiązanie się producenta winogron do pozostania w posiadaniu udziałów przez okres 5 lat od złożenia wniosku. Ponadto producent musiał przystąpić wraz z uprawianymi przez siebie winnicami do grupy producentów i dostarczać wszystkie wyprodukowane winogrona względnie moszcz gronowy lub wino grupie producentów. Producent winogron zobowiązany został również do likwidacji posiadanych urządzeń techniki winiarskiej.

(13)

Pomoc przyznana została w formie dotacji bezpośrednich, jak również w formie dotacji do odsetek od pożyczek rynku kapitałowego.

(14)

Koszty nabycia jednego udziału wynosiły zwykle 293,99 EUR. Gdy tylko koszty jednego udziału zmniejszały się, odpowiednio zmniejszeniu ulegała także dotacja.

(15)

Przyznano następujące dotacje na zakup udziału:

(16)

Dotacje gminy zbiorczej Schweich zostały wypłacone dodatkowo do płatności w powiecie Trier-Saarburg (pomoc skumulowana).

(17)

W powiecie Cochem-Zell zostały przyznane dotacje na spłatę odsetek od pożyczek zaciągniętych na zakup udziałów do wysokości 4,95 % przez okres maksymalnie czterech lat.

(18)

W roku 2000 zrealizowane zostały następujące płatności na rzecz grup producentów:

(19)

Łącznie w roku 2000 wypłacono 155 460 EUR. Środek sfinansowany został z funduszy zarządów powiatów oraz gminy Schweich.

(20)

Okres obowiązywania środka w powiecie Cochem-Zell wynosił cztery lata (lata 2000-2003). Inne regulacje dotyczące pomocy ograniczone były do roku 2000.

(21)

Pomoc wypłacana była bezpośrednio grupom producentów, sprzedającym swoje udziały po obniżonej cenie nowo przystępującym producentom winogron oraz zakładom winiarskim.

(22)

Producenci winogron i zakłady winiarskie w danym powiecie mogły dzięki temu nabywać udziały w grupach producentów po niższych kosztach.

(23)

Grupy producentów mogły dzięki temu środkowi podwyższyć swój kapitał własny i zabezpieczyć dostawy surowca.

(24)

Pobieżna kontrola pozwoliła na zaklasyfikowanie tego środka jako pomocy dla przedsiębiorstw skierowanej do producentów winogron oraz grup producentów, niezgodnej ze wspólnym rynkiem. Dlatego też Komisja wszczęła formalną procedurę dochodzenia.

(25)

Urzędy Komisji otrzymały skargę w związku z wprowadzeniem niniejszej regulacji dotyczącej pomocy. Składający skargę zwracał uwagę na fakt, iż dzięki pomocy producenci winogron mogli nabywać udziały w miejscowych grupach producentów po obniżonych cenach. Oprócz korzyści w postaci zwiększenia kapitału, grupy producentów mogły dzięki temu również zabezpieczyć dostawy surowca – moszczu gronowego i win surowych. Według skarżącego konkurenci znaleźli się w niekorzystnej sytuacji, jeśli chodzi o dostawy wina gronowego i win surowych.