P10_TA(2025)0004

Systematyczne naruszenia praw człowieka w Iranie, w szczególności sprawy Pakszan Azizi i Wriszy Moradi, oraz branie obywateli UE na zakładników

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 stycznia 2025 r. w sprawie systematycznych naruszeń praw człowieka w Iranie, w szczególności spraw Pakszan Azizi i Wriszy Moradi, oraz brania obywateli UE na zakładników (2025/2511(RSP))

(C/2025/2145)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Iranu,

—	uwzględniając art. 150 ust. 5 i art. 136 ust. 4 Regulaminu,

A.	mając na uwadze, że sytuacja w zakresie praw człowieka w Iranie znacznie się pogorszyła, a liczba egzekucji gwałtownie wzrosła – tylko w 2024 r. stracono ponad 900 osób, a wiele z nich to kobiety, dysydentki polityczne i osoby powiązane z protestami po zabójstwie Jiny Mahsy Amini;

mając na uwadze, że kurdyjskie działaczki – pracownica socjalna Pakszan Azizi i obrończyni praw kobiet Wrisza Moradi, która walczyła z ISIS w Kurdystanie – zostały skazane na karę śmierci za „zbrojny bunt przeciwko państwu”; mając na uwadze, że odmówiono im rzetelnego procesu sądowego oraz zastosowano wobec nich tortury i izolację;

C.	mając na uwadze, że w styczniu 2025 r. irański Sąd Najwyższy utrzymał w mocy wyrok śmierci na Pakszan Azizi i inne osoby;

D.	mając na uwadze, że w Iranie arbitralnie zatrzymano dziesiątki niewinnych obywateli UE, odmawiając im sprawiedliwego procesu, w ramach szerszej strategii Iranu polegającej na wykorzystywaniu zakładników do celów dyplomatycznych;

potępia niczym nieograniczone represje stosowane przez irański reżim wobec działaczy, a zwłaszcza działaczek na rzecz praw człowieka; zdecydowanie potępia wyrok śmierci na Pakszan Azizi i Wriszę Moradi; domaga się, aby Iran natychmiast i bezwarunkowo uwolnił wszystkich niesprawiedliwie uwięzionych obrońców praw człowieka i więźniów politycznych, w tym Pakszan Azizi i Wriszę Moradi oraz co najmniej 56 innych więźniów politycznych skazanych na śmierć;

2.	ponownie wyraża zdecydowany sprzeciw wobec kary śmierci i wzywa rząd Iranu do wprowadzenia natychmiastowego moratorium na jej wykonywanie oraz do jej zniesienia;

3.	wzywa UE i jej państwa członkowskie, by nasiliły wsparcie dla irańskich obrońców praw człowieka, oraz wyraża pełne poparcie i solidarność z Irańczykami zjednoczonymi w ruchu „Kobieta, Życie, Wolność”;

wzywa władze Iranu do natychmiastowego uwolnienia i bezpiecznej repatriacji obywateli UE, w tym Oliviera Grondeau, Cécile Kohler, Jacques’a Paris i Ahmadrezy Djalalego, oraz do wycofania wszelkich stawianych im zarzutów; zdecydowanie potępia wykorzystywanie zakładników do celów dyplomatycznych przez Iran; wzywa UE i jej państwa członkowskie, by podjęły wspólne wysiłki dyplomatyczne i wspólnie pracowały na rzecz ich uwolnienia;

5.	zdecydowanie potępia zabójstwo Jamshida Sharmahda; wzywa islamski reżim w Iranie do przedstawienia szczegółowych informacji na temat okoliczności jego śmierci oraz do natychmiastowego przekazania jego ciała rodzinie;

potępia systemowe tłumienie przez irański reżim ruchów na rzecz praw człowieka i prześladowanie mniejszości, w tym Kurdów, Beludżów, chrześcijan, którzy są prześladowani po konwersji, oraz bahaitów, z których wszyscy doświadczają dyskryminacji etnicznej i religijnej, aresztowań i naruszeń praw podstawowych mających na celu uciszenie sprzeciwu;

ponawia apel do Rady o uznanie Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej za organizację terrorystyczną oraz o rozszerzenie sankcji UE na wszystkie osoby odpowiedzialne za naruszenia praw człowieka, takie jak m.in. najwyższy przywódca Ali Chamenei, prezydent Masud Pezeszkijan, szef wymiaru sprawiedliwości Gholam-Hossein Mohseni-Eje’i, prokurator generalny Mohammad Movahedi-Azad i sędzia Iman Afshari;

8.	wzywa władze Iranu, by umożliwiły specjalnemu sprawozdawcy ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Iranie oraz misji rozpoznawczej ONZ pełne i niezakłócone wykonywanie ich mandatów; wzywa UE i jej państwa członkowskie, by w pełni wspierały tę misję i poparły odnowienie jej mandatu;

9.	ponawia apel o zwiększenie wsparcia finansowego dla irańskiego społeczeństwa obywatelskiego;

10.	zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawicielce, Islamskiemu Zgromadzeniu Konsultacyjnemu oraz najwyższemu przywódcy Islamskiej Republiki Iranu.