ZALECENIE KOMISJI

z dnia 10 czerwca 2022 r.

dotyczące definicji nanomateriału

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2022/C 229/01)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)

Celem ustalenia, czy materiał należy uznać za „nanomateriał” na potrzeby stanowienia prawa i kształtowania polityki w Unii, stosowano zalecenie Komisji 2011/696/UE (1), co umożliwiło skuteczne i spójne stosowanie definicji we wszystkich sektorach. W zaleceniu 2011/696/UE zapowiedziano poddanie definicji nanomateriału przeglądowi w świetle doświadczeń oraz postępów nauki.

(2)

Komisja przeprowadziła ten przegląd zalecenia 2011/696/UE w latach 2013–2021 i odniosła się w nim do celu, zakresu, jasności i stosowania definicji nanomateriału zawartej w zaleceniu. W przeglądzie skupiono się w szczególności na kwestii, czy wartość progową liczbowego rozkładu wielkości cząstek wynoszącą 50 % należy zwiększyć lub zmniejszyć oraz czy należy uwzględnić materiały o strukturze lub strukturze powierzchniowej mieszczącej się w nanoskali, takie jak kompleksowe materiały składające się z nanokomponentów, w tym materiały nanoporowate i nanokompozytowe, które mogą być stosowane w określonych sektorach.

(3)

Elementy techniczne i naukowe, na których oparto przegląd definicji nanomateriału zawartej w zaleceniu 2011/696/UE, podsumowano i opublikowano w sprawozdaniach z cyklu Science for Policy [Nauka dla polityki] Wspólnego Centrum Badawczego Komisji (JRC) zatytułowanych „Towards a review of the EC Recommendation for a definition of the term »nanomaterial« Part 1, 2 and 3” [Sprawozdanie na potrzeby przeglądu zalecenia WE dotyczącego definicji terminu „nanomateriał”, część 1 (2), 2 (3) i 3 (4)] i dotyczących doświadczeń zdobytych przez zainteresowane strony podczas stosowania definicji oraz identyfikacji ewentualnych potrzebnych zmian. Ponadto JRC opublikowało dwa sprawozdania zawierające wytyczne dotyczące stosowania definicji (5) (6), w tym uwzględniające istotne zmiany w zakresie normalizacji dokonane przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO) i Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN), wyniki projektu NanoDefine realizowanego w ramach siódmego programu ramowego Komisji w zakresie badań naukowych, (7), oraz dodatkowe informacje dostępne w domenie publicznej.

(4)	Elementy dotyczące możliwych zmian definicji były przedmiotem ukierunkowanych konsultacji z zainteresowanymi stronami w okresie od 6 maja do 30 czerwca 2021 r. Informacje otrzymane w trakcie tych konsultacji uwzględniono w dokonanym przez Komisję przeglądzie definicji nanomateriału.

(5)	Wyniki przeglądu i konsultacji z zainteresowanymi stronami, opis wprowadzonych zmian oraz ich uzasadnienie przedstawiono w dokumencie roboczym służb Komisji (SWD(2022) 150) towarzyszącym niniejszemu zaleceniu.

(6)	Należy zalecić opracowanie definicji nanomateriału, która będzie odpowiednia w kontekście polityki i przepisów Unii („definicja”) i będzie uwzględniała materiały pochodzenia naturalnego, materiały powstałe przypadkowo i materiały wytworzone.

(7)	Definicja powinna się opierać na względnym ułamku cząstek w określonym zakresie w rozkładzie liczbowym cząstek w wymiarze zewnętrznym cząstek składowych danego materiału, niezależnie od potencjalnych właściwości stwarzających zagrożenie lub ryzyko dla zdrowia ludzkiego lub środowiska.

(8)

Definicja i jej podstawowe pojęcia powinny, w stosownych przypadkach, opierać się na istniejących naukowo zdefiniowanych i znormalizowanych pojęciach przyjętych przez organizacje międzynarodowe (ISO, CEN). Podstawowe terminy użyte w definicji powinny pozostać wystarczająco szczegółowe i powinny umożliwiać praktyczne stosowanie definicji w unijnym kontekście regulacyjnym. JRC powinno opracować wytyczne ułatwiające stosowanie definicji i wskazówki te powinny być aktualizowane w miarę rozwoju nauki i postępu technicznego oraz zawierać wykaz zalecanych metod pomiarowych i narzędzi opartych na najlepszych praktykach7.

(9)

Termin „nanomateriał” powinien odnosić się do materiałów składających się z cząstek w stanie stałym, występujących samodzielnie lub związanych jako części składowe agregatów lub aglomeratów. Celem sprecyzowania, że cząstki są głównym składnikiem materiału, należy używać określenia „składa się z”, a nie „zawiera”. Inne składniki niebędące cząstkami stałymi, które mogą być obecne (np. dodatki niezbędne do zachowania stabilności lub rozpuszczalniki, które można oddzielić bez wpływu na rozkład wielkości cząstek), stanowią część (nano)materiału, ale nie powinny być brane pod uwagę przy ocenie, czy dany materiał jest nanomateriałem.

(10)

Z definicji należy wyłączyć cząstki w stanie niestałym (tj. ciekłym i gazowym). Dzięki temu fakt, że wymiary zewnętrzne cząstek w stanie niestałym, takich jak micele lub kropelki w nanoskali znajdujące się w emulsjach lub rozpylaczach mają wysoce dynamiczny charakter, nie powinien uniemożliwiać stosowania wymiaru zewnętrznego jako kwalifikatora na potrzeby definicji.

(11)

Definicja nie powinna obejmować dużych produktów lub komponentów w stanie stałym, nawet jeśli ich struktura lub struktura powierzchniowa mieści się w nanoskali, takich jak powłoki, niektóre materiały ceramiczne i złożone nanokomponenty, w tym materiały nanoporowate i nanokompozytowe. Niektóre z tych produktów lub komponentów mogły zostać wytworzone z wykorzystaniem nanomateriałów, a nawet nadal je zawierać.

(12)	Definicja powinna być nadal zgodna z opinią działającego w ramach Komisji Komitetu Naukowego ds. Pojawiających się i Nowo Rozpoznanych Zagrożeń dla Zdrowia (SCENIHR) z 2010 r (8)., w której termin „nanoskala” zdefiniowano jako zakres 1–100 nm.

(13)

Podczas przeglądu definicji nie znaleziono dowodów naukowych na to, że domyślną wartość progową cząstek o wymiarach zewnętrznych w nanoskali, wynoszącą 50 %, należy zwiększyć lub zmniejszyć w celu uwzględnienia szczególnych kwestii bądź objęcia lub wykluczenia określonych rodzajów materiałów. Swoboda w stosowaniu domyślnej wartości progowej w szczególnych przypadkach, przewidziana w zaleceniu 2011/696/UE, powinna zostać zniesiona w celu zapewnienia spójności i zgodności przepisów oraz uniknięcia sytuacji, w której określony materiał były uznawany za nanomateriał w ramach jednych ram prawnych, a w ramach innych nie, co doprowadziłoby do braku pewności prawa dla podmiotów gospodarczych, konsumentów i organów regulacyjnych.

(14)

Definicja powinna obejmować zarówno cząstki występujące samodzielnie, jak i możliwe do zidentyfikowania cząstki składowe w aglomeratach lub agregatach. W trakcie przeglądu definicji zwrócono uwagę na fakt, że identyfikacja i pomiar cząstek składowych w agregatach może stanowić duże wyzwanie. Dlatego kwalifikator „możliwe do zidentyfikowania” wynika z względów praktycznych dotyczących identyfikacji cząstek. Kwestie te powinny zostać bardziej szczegółowo omówione w wytycznych.

(15)	Termin „cząstka” należy zdefiniować jako drobinę materii o określonych granicach fizycznych, a więc zgodnie z definicją „cząstki” przyjętą w normie ISO 26824:2013. Wszelkie techniczne aspekty definicji cząstki, np. dotyczące jej ruchliwości, powinny zostać dokładniej wyjaśnione w wytycznych.

(16)

Za cząstkę nie powinno się uważać pojedynczych cząsteczek, w tym makrocząsteczek takich jak białko, która mogą mieć rozmiar większy niż 1 nm. W bardzo szczególnych przypadkach rozróżnienie to może zależeć od dokładnej interpretacji terminu „pojedyncza cząsteczka”. Odpowiednie przykłady i wyjaśnienia powinny zostać przedstawione w wytycznych.

(17)

SCENIHR wskazał, że ustalenie zakresu 1–100 nm może spowodować, że niewielka liczba materiałów, takich jak (nano)rurki o średnicy mniejszej niż 1 nm i długości przekraczającej 100 nm, nie będzie uznawana za nanomateriały. Aby nie dopuścić do takiego możliwego pominięcia, w zaleceniu 2011/696/UE do definicji nanomateriałów włączono fulereny, płatki grafenowe i jednościenne nanorurki węglowe o co najmniej jednym wymiarze poniżej 1 nm. Takie same właściwości pod względem rozmiaru mogą mieć jednak również inne materiały, takie jak materiały oparte na węglu. Jest również prawdopodobne, że w wyniku postępu naukowego i innowacji powstanie więcej podobnych materiałów, co będzie wymagało regularnych i ciągłych aktualizacji zakresu definicji. Aby tego uniknąć, w definicji należy zatem uwzględnić wszystkie cząstki w stanie stałym o co najmniej jednym wymiarze zewnętrznym mniejszym niż 1 nm należące do cząstek w nanoskali uwzględnianych na potrzeby osiągnięcia wartości progowej 50 %, jeżeli co najmniej jeden z pozostałych wymiarów tych cząstek przekracza 100 nm.

(18)

Ponieważ we wszystkich racjonalnie przewidywalnych i istotnych sytuacjach cząstki o co najmniej dwóch ortogonalnych wymiarach zewnętrznych powyżej 100 μm występują w znacznie mniejszej liczbie, nie wpływają znacząco na względny udział cząstek o wymiarach w zakresie 1–100 nm w całkowitej liczbie cząstek, a zatem nie mają znaczącego wpływu na klasyfikację materiałów. Definicja powinna umożliwiać ograniczenie określenia liczbowego rozkładu wielkości cząstek tylko do cząstek składowych o co najmniej dwóch ortogonalnych wymiarach zewnętrznych wynoszących poniżej 100 μm, pod warunkiem że wybór ten zostanie udokumentowany za pomocą wyników odpowiednich pomiarów. Praktyczne wykorzystanie tej możliwości powinno zostać wyjaśnione w wytycznych.

(19)

Z doświadczenia wynika (9), że wykorzystanie powierzchni właściwej jako przybliżonego wskaźnika na potrzeby identyfikacji nanomateriału może prowadzić do trudności interpretacyjnych i technicznych na przykład dlatego, że duża powierzchnia właściwa może wynikać z wewnętrznej nanostruktury, a nie wskazywać na obecność dużej liczby małych cząstek składowych. W przeglądzie definicji stwierdzono zatem, że możliwość przewidziana w pkt 5 zalecenia 2011/696/UE nie jest właściwa i nie powinno się jej stosować jako kwalifikatora definicji nanomateriału.

(20)

W projekcie NanoDefine9 wykazano, na podstawie dużego zbioru różnych materiałów przemysłowych, że nie ma niespójności w klasyfikacji nanomateriałów na podstawie, odpowiednio, wartości mediany określonej na podstawie liczbowego rozkładu wielkości cząstek oraz powierzchni właściwej przypadającej na objętość mniejszej niż 6 m2/cm3 (nawet jeśli kształt cząstek jest nieznany). W związku z tym za nanomateriał nie powinno się uznawać materiału o powierzchni właściwej przypadającej na objętość mniejszej niż 6 m2/cm3.

(21)	Definicję nanomateriału zawartą w zaleceniu 2011/696/UE należy zatem uaktualnić.

(22)

Postęp naukowo-techniczny nie ustaje i może wpłynąć na przesłanki dotyczące elementów wykorzystywanych do identyfikacji nanomateriałów. Należy zatem rozważyć przegląd definicji za każdym razem, gdy z nowych dowodów naukowych lub doświadczeń zdobytych podczas stosowania regulacji wyniknie, że definicja ta nie jest już odpowiednia.

(23)

Definicja nie powinna wpływać na zakres stosowania jakiegokolwiek instrumentu przepisów Unii lub przepisów ustanawiających dodatkowe lub szczególne wymagania dla danej grupy materiałów (w tym dotyczące bezpieczeństwa), ani go odzwierciedlać. W pewnych przypadkach konieczne może być wyłączenie niektórych materiałów z zakresu stosowania określonego prawodawstwa lub przepisów prawa, nawet jeżeli w rozumieniu niniejszego zalecenia są one nanomateriałami. Może również powstać konieczność opracowania wymogów regulacyjnych dotyczących innych materiałów nieobjętych definicją zawartą w niniejszym zaleceniu, w zakresie stosowania danych przepisów Unii lub przepisów prawa poświęconych nanomateriałom. Takie przepisy powinny jednak obejmować rozróżnienie między „nanomateriałem” a materiałem należącym do takiej podgrupy, aby zachować spójność z definicją i w konsekwencji z innym prawodawstwem.

(24)

Definicja zawarta w niniejszym zaleceniu może służyć różnym celom politycznym, legislacyjnym i badawczym w odniesieniu do materiałów lub kwestii dotyczących produktów nanotechnologii. Można ją również wykorzystać w innym akcie zawierającym definicję nanomateriału na potrzeby polityki horyzontalnej i w prawodawstwie przyjętym przez Komisję lub prawodawcę Unii, w którym to przypadku taki akt zastąpiłby niniejsze zalecenie.

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

1.

„Nanomateriał” oznacza naturalny, powstały przypadkowo lub wytworzony materiał składający się z cząstek w stanie stałym, które występują albo samodzielnie, albo jako możliwe do zidentyfikowania cząstki składowe w agregatach lub aglomeratach, i w którym co najmniej 50 % takich cząstek w liczbowym rozkładzie wielkości spełnia co najmniej jeden z poniższych warunków: a) co najmniej jeden zewnętrzny wymiar cząstki mieści się w zakresie 1–100 nm; b) cząstka ma wydłużony kształt, taki jak pręt, włókno lub rurka, gdzie dwa wymiary zewnętrzne są mniejsze niż 1 nm, a drugi wymiar jest większy niż 100 nm; c) cząstka ma kształt płytki, gdzie jeden wymiar zewnętrzny jest mniejszy niż 1 nm, a pozostałe wymiary są większe niż 100 nm. Podczas określania liczbowego rozkładu wielkości cząstek można nie uwzględniać cząstek o co najmniej dwóch ortogonalnych wymiarach zewnętrznych wynoszących powyżej 100 μm. Jednakże za nanomateriał nie uznaje się materiału o powierzchni właściwej przypadającej na objętość mniejszej niż 6 m2/cm3.

2.

Na potrzeby pkt 1 stosuje się następujące definicje: a) „cząstka” oznacza drobinę materii o określonych granicach fizycznych; za „cząstki” nie uznaje się pojedynczych cząsteczek; b) „agregat” oznacza cząstkę zawierającą silnie powiązane lub stopione cząstki; c) „aglomerat” oznacza zbiór słabo powiązanych cząstek lub agregatów, w którym ostateczna wielkość powierzchni zewnętrznej jest zbliżona do sumy powierzchni poszczególnych składników.

3.

Zaleca się, aby w odniesieniach do materiałów lub kwestii dotyczących produktów nanotechnologii stosowano definicję terminu „nanomateriał” określoną w najnowszym zaleceniu lub innym akcie zawierającym definicję nanomateriału na potrzeby polityki horyzontalnej i w prawodawstwie przyjętym przez Komisję lub prawodawcę Unii: a) w przypadku Komisji – podczas przygotowywania prawodawstwa, programów polityki lub programów badawczych oraz podczas wdrażania takiego prawodawstwa lub realizacji takich programów, również we współpracy z innymi instytucjami i agencjami Unii; b) w przypadku państw członkowskich – podczas przygotowywania prawodawstwa, programów polityki lub programów badawczych oraz podczas wdrażania takiego prawodawstwa lub realizacji takich programów; c) w przypadku podmiotów gospodarczych – podczas przygotowywania i prowadzenia ich działań i badań.

4.	Niniejsze zalecenie stanowi aktualizację zalecenia 2011/696/UE.

---

(1)  Zalecenie Komisji 2011/696/UE z dnia 18 października 2011 r. dotyczące definicji nanomateriału (Dz.U. L 275 z 20.10.2011, s. 38).

(2)  „Sprawozdanie na potrzeby przeglądu zalecenia WE dotyczącego definicji terminu „nanomateriał”; Część 1: Zestawienie informacji na temat doświadczeń uzyskanych podczas stosowania definicji; EUR 26567 EN; doi:10.2788/36237 (2014).

(3)  „Sprawozdanie na potrzeby przeglądu zalecenia WE dotyczącego definicji terminu „nanomateriał”; Część 2: Ocena zebranych informacji na temat doświadczeń uzyskanych podczas stosowania definicji; EUR 26744 EN; doi: 10.2787/97286 (2014).

(4)  „Sprawozdanie na potrzeby przeglądu zalecenia WE dotyczącego definicji terminu „nanomateriał”; Część 3: Naukowo-techniczna ocena możliwości doprecyzowania definicji i ułatwienia jej stosowania; EUR 27240 EN; doi:10.2788/678452 (2015).

(5)  Przegląd pojęć i terminów stosowanych w definicji nanomateriału opracowanej przez Komisję Europejską; EUR 29647 EN; doi:10.2760/459136 (2019).

(6)  Identyfikacja nanomateriałów za pomocą pomiarów; EUR 29942 EN; doi:10.2760/053982 (2019).

(7)  Podręcznik metod NanoDefine; EUR 29876 EN; doi:10.2760/79490 (2020).

(8)  http://ec.europa.eu/health/scientific_committees/emerging/docs/scenihr_o_032.pdf

(9)  NanoDefine, Evaluation report on the applicability ranges of the volume specific surface area (VSSA) method and the quantitative relation to particle number-based size distribution for real-world samples [Sprawozdanie oceniające zakres stosowalności metody powierzchni właściwej przypadającej na objętość (VSSA) i jej ilościowego związku z liczbowym rozkładem wielkości cząstek dla próbek rzeczywistych], nr produktu 3.5, 2015, oraz „Reliable nanomaterial classification of powders using the volume-specific surface area method” [Wiarygodna klasyfikacja nanomateriałów w proszkach z wykorzystaniem metody powierzchni właściwej przypadającej na objętość], J Nanopart, Res 19, 61 (2017); DOI: 10.1007/s11051-017-3741-x.

Kursy walutowe euro (1)

13 czerwca 2022 r.

(2022/C 229/02)

1 euro =

	Waluta	Kurs wymiany
USD	Dolar amerykański	1,0455
JPY	Jen	140,51
DKK	Korona duńska	7,4397
GBP	Funt szterling	0,85850
SEK	Korona szwedzka	10,6160
CHF	Frank szwajcarski	1,0375
ISK	Korona islandzka	138,70
NOK	Korona norweska	10,3222
BGN	Lew	1,9558
CZK	Korona czeska	24,724
HUF	Forint węgierski	399,30
PLN	Złoty polski	4,6373
RON	Lej rumuński	4,9459
TRY	Lir turecki	18,0495
AUD	Dolar australijski	1,4998
CAD	Dolar kanadyjski	1,3435
HKD	Dolar Hongkongu	8,2071
NZD	Dolar nowozelandzki	1,6635
SGD	Dolar singapurski	1,4538
KRW	Won	1 349,93
ZAR	Rand	16,8070
CNY	Yuan renminbi	7,0434
HRK	Kuna chorwacka	7,5215
IDR	Rupia indonezyjska	15 376,17
MYR	Ringgit malezyjski	4,6195
PHP	Peso filipińskie	55,720
RUB	Rubel rosyjski
THB	Bat tajlandzki	36,425
BRL	Real	5,2785
MXN	Peso meksykańskie	21,2102
INR	Rupia indyjska	81,6060

---

(1)  Źródło: referencyjny kurs wymiany walut opublikowany przez EBC.

Zawiadomienie Komisji w sprawie bieżących stóp procentowych od zwracanej pomocy państwa oraz stóp referencyjnych/dyskontowych obowiązujących od dnia 1 lipca 2022 r.

(Opublikowano zgodnie z art. 10 rozporządzenia Komisji (WE) nr 794/2004 (1) )

(2022/C 229/03)

Stopy bazowe obliczono zgodnie z komunikatem Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz.U. C 14 z 19.1.2008, s. 6). W zależności od zastosowania stopy referencyjnej, nadal należy dodawać odpowiednie marże, tak jak określono w komunikacie. W przypadku stosowania stopy referencyjnej jako stopy dyskontowej oznacza to, że do stopy bazowej należy dodać marżę 100 punktów bazowych. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 271/2008 z dnia 30 stycznia 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 794/2004 przewiduje, że o ile odrębna decyzja nie stanowi inaczej, także stopę od zwracanej pomocy oblicza się, dodając 100 punktów bazowych do stopy bazowej.

Zmienione stopy zaznaczono pogrubioną czcionką.

Poprzednia tabela została opublikowana w Dz.U. C 192 z 11.5.2022, s. 91.

Od	Do	AT	BE	BG	CY	CZ	DE	DK	EE	EL	ES	FI	FR	HR	HU	IE	IT	LT	LU	LV	MT	NL	PL	PT	RO	SE	SI	SK	UK
1.7.2022	…	0,02	0,02	0,00	0,02	5,73	0,02	0,44	0,02	0,02	0,02	0,02	0,02	0,26	6,24	0,02	0,02	0,02	0,02	0,02	0,02	0,02	5,81	0,02	5,10	0,50	0,02	0,02	1,19
1.6.2022	30.6.2022	-0,19	-0,19	0,00	-0,19	4,85	-0,19	0,24	-0,19	-0,19	-0,19	-0,19	-0,19	0,26	6,24	-0,19	-0,19	-0,19	-0,19	-0,19	-0,19	-0,19	4,88	-0,19	4,40	0,22	-0,19	-0,19	1,02
1.5.2022	31.5.2022	-0,35	-0,35	0,00	-0,35	4,85	-0,35	0,08	-0,35	-0,35	-0,35	-0,35	-0,35	0,26	5,40	-0,35	-0,35	-0,35	-0,35	-0,35	-0,35	-0,35	4,06	-0,35	3,38	0,08	-0,35	-0,35	0,86
1.4.2022	30.4.2022	-0,49	-0,49	0,00	-0,49	4,00	-0,49	0,00	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	0,26	4,66	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	3,42	-0,49	3,38	-0,01	-0,49	-0,49	0,66
1.3.2022	31.3.2022	-0,49	-0,49	0,00	-0,49	4,00	-0,49	-0,03	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	0,26	4,02	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	2,85	-0,49	2,74	-0,04	-0,49	-0,49	0,66
1.2.2022	28.2.2022	-0,49	-0,49	0,00	-0,49	3,29	-0,49	-0,03	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	0,26	3,17	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	2,04	-0,49	2,74	-0,05	-0,49	-0,49	0,66
1.1.2022	31.1.2022	-0,49	-0,49	0,00	-0,49	2,49	-0,49	-0,01	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	0,26	2,38	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	-0,49	1,21	-0,49	2,27	-0,03	-0,49	-0,49	0,51

---

(1)  Dz.U. L 140 z 30.4.2004, s. 1.

Aktualizacja wykazu przejść granicznych, o których mowa w art. 2 ust. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (1)

(2022/C 229/04)

Publikacja wykazu przejść granicznych zgodnie z art. 2 ust. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (2) opiera się na informacjach przekazanych Komisji przez państwa członkowskie zgodnie z art. 39 kodeksu granicznego Schengen.

Oprócz publikacji w Dzienniku Urzędowym regularnie aktualizowane informacje dostępne są na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Migracji i Spraw Wewnętrznych.

WYKAZ PRZEJŚĆ GRANICZNYCH

FRANCJA

Zmiana informacji opublikowanych w Dz.U. C 483 z 1.12.2021, s. 19.

Granice powietrzne

(1)	Ajaccio-Napoléon-Bonaparte

(2)	Albert-Bray

(3)	Angers-Marcé

(4)	Angoulême-Brie-Champniers

(5)	Annecy-Methet

(6)	Auxerre-Branches

(7)	Avignon-Caumont

(8)	Bâle-Mulhouse

(9)	Bastia-Poretta

(10)	Beauvais-Tillé

(11)	Bergerac-Dordonge-Périgord

(12)	Béziers-Vias

(13)	Biarritz-Pays Basque

(14)	Bordeaux-Mérignac

(15)	Brest-Bretagne

(16)	Brive-Souillac

(17)	Caen-Carpiquet

(18)	Calais-Dunkerque

(19)	Calvi-Sainte-Catherine

(20)	Cannes-Mandelieu

(21)	Carcassonne-Salvaza

(22)	Châlons-Vatry

(23)	Chambéry-Aix-les-Bains

(24)	Châteauroux-Déols

(25)	Cherbourg-Mauperthus

(26)	Clermont-Ferrand-Auvergne

(27)	Colmar-Houssen

(28)	Deauville-Normandie

(29)	Dijon-Longvic

(30)	Dinard-Pleurtuit-Saint-Malo

(31)	Dôle-Tavaux

(32)	Epinal-Mirecourt

(33)	Figari-Sud Corse

(34)	Grenoble-Alpes-Isère

(35)	Hyères-le Palivestre

(36)	Paris-Issy-les-Moulineaux

(37)	La Môle – Saint-Tropez (otwarte co roku od 1 lipca do 15 października)

(38)	La Rochelle-Ile de Ré

(39)	La Roche-sur-Yon

(40)	Laval-Entrammes

(41)	Le Castellet (otwarte co roku od 1 czerwca do 31 lipca. Otwarte wyjątkowo od 22 do 31 października 2022 r.)

(42)	Le Havre-Octeville

(43)	Le Mans-Arnage

(44)	Le Touquet-Côte ďOpale

(45)	Lille-Lesquin

(46)	Limoges-Bellegarde

(47)	Lorient-Lann-Bihoué

(48)

Lyon-Bron

(49)	Lyon-Saint-Exupéry

(50)	Marseille-Provence

(51)	Metz-Nancy-Lorraine

(52)	Monaco-Héliport

(53)	Montpellier-Méditérranée

(54)	Nantes-Atlantique

(55)	Nice-Côte d’Azur

(56)	Nîmes-Garons

(57)	Orléans-Bricy

(58)	Orléans-Saint-Denis-de-l’Hôtel

(59)	Paris-Charles de Gaulle

(60)	Paris-le Bourget

(61)	Paris-Orly

(62)	Pau-Pyrénées

(63)	Perpignan-Rivesaltes

(64)	Poitiers-Biard

(65)	Quimper-Pluguffan (otwarte od początku maja do początku września)

(66)	Rennes Saint-Jacques

(67)	Rodez-Aveyron

(68)	Rouen-Vallée de Seine

(69)	Saint-Brieuc-Armor

(70)	Saint-Etienne Loire

(71)	Saint-Nazaire-Montoir

(72)	Strasbourg-Entzheim

(73)	Tarbes-Lourdes-Pyrénées

(74)	Toulouse-Blagnac

(75)	Toulouse-Francazal

(76)	Tours-Val de Loire

(77)	Troyes-Barberey

(78)	Valence – Chabeuil (od 1 czerwca 2021 r.)

Granice morskie

(1)

Ajaccio

(2)

Bastia

(3)

Bayonne

(4)

Bordeaux

(5)

Boulogne

(6)

Brest

(7)	Caen-Ouistreham

(8)

Calais

(9)	Cannes-Vieux Port

(10)

Carteret

(11)

Cherbourg

(12)

Dieppe

(13)

Douvres

(14)

Dunkerque

(15)

Granville

(16)

Honfleur

(17)	La Rochelle-La Pallice

(18)

Le Havre

(19)	Les Sables-d’Olonne-Port

(20)

Lorient

(21)

Marseille

(22)	Monaco-Port de la Condamine

(23)	Nantes-Saint-Nazaire

(24)

Nice

(25)	Port-de-Bouc-Fos/Port-Saint-Louis

(26)	Port-la-Nouvelle

(27)	Port-Vendres

(28)

Roscoff

(29)

Rouen

(30)	Saint-Brieuc

(31)	Saint-Malo

(32)

Sète

(33)

Toulon

Granice lądowe

(1)	Dworzec kolejowy Bourg-Saint-Maurice (otwarty od początku grudnia do połowy kwietnia)

(2)	Dworzec kolejowy Moûtiers (otwarty od początku grudnia do połowy kwietnia)

(3)	Dworzec kolejowy Ashford International

(4)	Cheriton/Coquelles

(5)	Dworzec kolejowy Chessy-Marne-la-Vallée

(6)	Dworzec kolejowy Fréthun

(7)	Dworzec kolejowy Lille-Europe

(8)	Dworzec kolejowy Paris-Nord

(9)	Dworzec kolejowy Saint-Pancras

(10)	Dworzec kolejowy Ebbsfleet

(11)	Pas de la Case-Porta

(12)	Dworzec kolejowy TGV Roissy – port lotniczy

Wykaz wcześniejszych publikacji

Dz.U. C 247 z 13.10.2006, s. 25.

Dz.U. C 77 z 5.4.2007, s. 11.

Dz.U. C 153 z 6.7.2007, s. 22.

Dz.U. C 164 z 18.7.2008, s. 45.

Dz.U. C 316 z 28.12.2007, s. 1.

Dz.U. C 134 z 31.5.2008, s. 16.

Dz.U. C 177 z 12.7.2008, s. 9.

Dz.U. C 200 z 6.8.2008, s. 10.

Dz.U. C 331 z 31.12.2008, s. 13.

Dz.U. C 3 z 8.1.2009, s. 10.

Dz.U. C 37 z 14.2.2009, s. 10.

Dz.U. C 64 z 19.3.2009, s.20.

Dz.U. C 99 z 30.4.2009, s. 7.

Dz.U. C 229 z 23.9.2009, s. 28.

Dz.U. C 263 z 5.11.2009, s. 22.

Dz.U. C 298 z 8.12.2009, s. 17.

Dz.U. C 74 z 24.3.2010, s. 13.

Dz.U. C 326 z 3.12.2010, s. 17.

Dz.U. C 355 z 29.12.2010, s. 34.

Dz.U. C 22 z 22.1.2011, s. 22.

Dz.U. C 37 z 5.2.2011, s. 12.

Dz.U. C 149 z 20.5.2011, s. 8.

Dz.U. C 190 z 30.6.2011, s. 17.

Dz.U. C 203 z 9.7.2011, s. 14.

Dz.U. C 210 z 16.7.2011, s. 30.

Dz.U. C 271 z 14.9.2011, s. 18.

Dz.U. C 356 z 6.12.2011, s. 12.

Dz.U. C 111 z 18.4.2012, s. 3.

Dz.U. C 183 z 23.6.2012, s. 7.

Dz.U. C 313 z 17.10.2012, s. 11.

Dz.U. C 394 z 20.12.2012, s. 22.

Dz.U. C 51 z 22.2.2013, s. 9.

Dz.U. C 167 z 13.6.2013, s. 9.

Dz.U. C 242 z 23.8.2013, s. 2.

Dz.U. C 275 z 24.9.2013, s. 7.

Dz.U. C 314 z 29.10.2013, s. 5.

Dz.U. C 324 z 9.11.2013, s. 6.

Dz.U. C 57 z 28.2.2014, s. 4.

Dz.U. C 167 z 4.6.2014, s. 9.

Dz.U. C 244 z 26.7.2014, s. 22.

Dz.U. C 332 z 24.9.2014, s. 12.

Dz.U. C 420 z 22.11.2014, s. 9.

Dz.U. C 72 z 28.2.2015, s. 17.

Dz.U. C 126 z 18.4.2015, s. 10.

Dz.U. C 229 z 14.7.2015, s. 5.

Dz.U. C 341 z 16.10.2015, s. 19.

Dz.U. C 84 z 4.3.2016, s. 2.

Dz.U. C 236 z 30.6.2016, s. 6.

Dz.U. C 278 z 30.7.2016, s. 47.

Dz.U. C 331 z 9.9.2016, s. 2.

Dz.U. C 401 z 29.10.2016, s. 4.

Dz.U. C 484 z 24.12.2016, s. 30.

Dz.U. C 32 z 1.2.2017, s. 4.

Dz.U. C 74 z 10.3.2017, s. 9.

Dz.U. C 120 z 13.4.2017, s. 17.

Dz.U. C 152 z 16.5.2017, s. 5.

Dz.U. C 411 z 2.12.2017, s. 10.

Dz.U. C 31 z 27.1.2018, s. 12.

Dz.U. C 261 z 25.7.2018, s. 6.

Dz.U. C 264 z 26.7.2018, s. 8.

Dz.U. C 368 z 11.10.2018, s. 4.

Dz.U. C 459 z 20.12.2018, s. 40.

Dz.U. C 43 z 4.2.2019, s. 2.

Dz.U. C 64 z 27.2.2020, s. 17.

Dz.U. C 231 z 14.7.2020, s. 2.

Dz.U. C 58 z 18.2.2021, s. 35.

Dz.U. C 81 z 10.3.2021, s. 27.

Dz.U. C 184 z 12.5.2021, s. 8.

Dz.U. C 219 z 9.6.2021, s. 9.

Dz.U. C 279 z 13.7.2021, s. 4.

Dz.U. C 290 z 20.7.2021, s. 10.

Dz.U. C 380 z 20.9.2021, s. 3.

Dz.U. C 483 z 1.12.2021, s. 19.

Dz.U. C 201 z 18.5.2022, s. 82.

---

(1)  Zob. wykaz wcześniejszych publikacji zamieszczony na końcu niniejszej aktualizacji.

(2)  Dz.U. L 77 z 23.3.2016, s. 1.

Publikacja wniosku o rejestrację nazwy zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych

(2022/C 229/05)

Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu zgodnie z art. 51 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 (1) w terminie trzech miesięcy od daty niniejszej publikacji.

JEDNOLITY DOKUMENT

„VACA GALLEGA – BUEY GALLEGO”

Nr UE: PGI-ES-02308 – 27.4.2017

ChNP ( ) ChOG (X)

1.   Nazwa

„Vaca Gallega – Buey Gallego”

2.   Państwo członkowskie lub państwo trzecie:

Hiszpania

3.   Opis produktu rolnego lub środka spożywczego

3.1.   Typ produktu

Klasa 1.1 Świeże mięso i podroby

3.2.   Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1

Świeże mięso z krów i młodych wołów galicyjskich ras Rubia Gallega, Morenas Gallegas (Cachena, Caldelana, Frieiresa, Limiana i Vianesa), Asturiana de los Valles, Limousin, Blonde d’Aquitaine, Frisona i Pardo Alpina, zarówno czystorasowych, jak i krzyżówek tych ras.

W zależności od płci, wieku i sposobu hodowli wyróżnia się następujące typy zwierząt:

a)

Krowy: samice, które ocieliły się co najmniej raz przed ubojem. Ich mięso ma barwę od czerwonej do wiśniowo-czerwonej i jest marmurkowate z cienkimi pasmami. Tłuszcz ma barwę od kremowobiałej do żółtawo-białej, strukturę zwartą, a włókna są jędrne w dotyku. — Klasyfikacja tusz: E, U, R oraz O (z wyjątkiem O-). Klasyfikacja ta nie dotyczy tusz pochodzących ze zwierząt rasy Morenas Gallegas. — Stopień otłuszczenia: 5, 4 oraz 3.

b)

Młode woły: samce, które zostały wykastrowane przed ukończeniem 1 roku życia, a w czasie uboju są w wieku ponad 48 miesięcy. Ich mięso ma barwę od czerwonej do purpurowo-czerwonej i charakteryzuje się wyraźną marmurkowatością Tłuszcz ma barwę od perłowo-białej do żółtej, strukturę zwartą, a włókna są jędrne w dotyku. — Klasyfikacja tusz: E, U oraz R. — Stopień otłuszczenia: 5 i 4.

Mięso „Vaca Gallega – Buey Gallego” ma zapach tłuszczu zwierzęcego ze względu na jego otłuszczenie (średnia zawartość tłuszczu śródmięśniowego w tuszach przekracza 5,6 %); jest delikatne i soczyste w ustach, o wyraźnym i długotrwałym mięsnym smaku oraz lekko kwaśnym posmaku.

Tusze, ćwierćtusze, polędwica i pozostałe kawałki przeznaczone do filetowania i sprzedaży konsumentom w stanie świeżym i po rozbiorze muszą być prezentowane schłodzone. W przypadku poddania ich mrożeniu tracą one ochronę ChOG.

Słowo „selección” można umieszczać na etykiecie mięsa objętego ChOG pochodzącego z tusz zarówno „Vaca Gallega”, jak i „Buey Gallego”, które wyróżniają się stopniem marmurkowatości i pomarańczowożółtą barwą okrywy tłuszczowej oraz spełniają następujące wymogi:

—	Klasyfikacja tusz: E, U oraz R+.

—	Stopień otłuszczenia: 5 i 4+.

3.3.   Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego)

W okresie ich życia produkcyjnego podstawową paszą dla krów i młodych wołów jest wypas, świeża zielonka (trawa i zboża) oraz zielonka konserwowana (kiszonka z trawy, kiszonka z kukurydzy i siano), uzupełniane zbożem, ziemniakami, rzepą, słomą i mieszanką paszową.

Łagodny klimat atlantycki sprzyja obfitym i wczesnym zbiorom zielonki o wysokiej jakości energetycznej i zawartości białka, co zapewnia zaopatrzenie w paszę dla zwierząt. Uwzględnia się również fakt, że średnie roczne zagęszczenie populacji nie może przekraczać 2 DJP na hektar wykorzystywanej powierzchni użytków rolnych.

Większość wykorzystywanej zielonki musi pochodzić z samego gospodarstwa, a co najmniej 80 % z obszaru geograficznego objętego ChOG. Gatunki występujące na łąkach galicyjskich to głównie trawy (kostrzewa, mietlica, trawy łąkowe, życica i kupkówka pospolita) oraz, w mniejszym stopniu, rośliny strączkowe (koniczyna i komonica). Wartość energetyczną paszy uzupełnia się kiszonką z dojrzałej i niedojrzałej kukurydzy oraz mączką zbożową.

Na etapie tuczu dietę zwierząt można uzupełniać mieszanką paszową, maksymalnie do 1 kg suchej masy dziennie i średniej żywej wagi 100 kg na tym etapie. Pasza taka musi być wyprodukowana z surowców pochodzenia roślinnego. Musi ona zawierać co najmniej 80 % zbóż i pochodnych zbóż, roślin strączkowych i nasion oleistych. Wyraźnie zakazuje się użycia produktów ingerujących w naturalne tempo wzrostu krów i młodych wołów oraz użycia produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego z odzysku.

3.4.   Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym

Narodziny, chów, tuczenie i ubój krów i młodych wołów oraz rozbiór tuszy muszą odbywać się na określonym obszarze geograficznym.

3.5.   Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

Dojrzewanie, filetowanie, pakowanie i etykietowanie produktu może odbywać się w zakładach przetwórstwa mięsnego zarejestrowanych przez Radę Regulacyjną lub w zakładach, które podpisały już z Radą Regulacyjną umowę o współpracy dotyczącą kontroli, etykietowania i wprowadzania do obrotu produktu objętego ochroną.

3.6.   Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

Na wszystkich tuszach, ćwierćtuszach, kawałkach i porcjach musi znajdować się zarejestrowana nazwa „Vaca Gallega – Buey Gallego” oraz następujące logo ChOG:

Słowa „Vaca Gallega” lub „Buey Gallego” (w zależności od rodzaju mięsa) musi znajdować się na każdej etykiecie w tym samym polu widzenia, co zarejestrowana nazwa i logo ChOG, jak pokazano poniżej:

4.   Zwięzłe określenie obszaru geograficznego

Obszar geograficzny objęty chronionym oznaczeniem geograficznym „Vaca Gallega _ Buey Gallego” obejmuje cały obszar Wspólnoty Autonomicznej Galicji.

5.   Związek z obszarem geograficznym

Związek przyczynowy zachodzący pomiędzy obszarem geograficznym a mięsem „Vaca Gallega – Buey Gallego” opiera się na specyficznych właściwościach produktu i jest wzmacniany przez jego renomę.

Właściwości fizyczne i czynniki naturalne występujące na obszarze geograficznym

Chów i tuczenie krów i młodych wołów nadających się do produkcji „Vaca Gallega – Buey Gallego” są historycznie związane ze szczególnym środowiskiem geograficznym Galicji, w szczególności ze względu na warunki glebowe i klimatyczne sprzyjające produkcji paszy.

Krajobraz Galicji zdominowany jest przez pofałdowane wzgórza i niskie góry, rzadko przekraczające wysokość 800 m n.p.m., poprzecinane osłoniętymi dolinami, co umożliwia całoroczny wypas. Są one nawadniane przez rozległą sieć rzek dostarczających wodę do nawadniania oraz do picia dla krów i młodych wołów. Woda ma stosunkowo wysoką zawartość sodu i chlorków, ale niską wapnia, magnezu i krzemu.

Gleby leżą głównie na skałach granitowych i łupkach charakteryzujących się kwasowością i dużą zawartością substancji organicznych. Klimat jest umiarkowany, o silnym wpływie oceanu, odznacza się łagodnymi temperaturami (średnia ważona powyżej 13o C) i obfitymi opadami (ponad 1 100 mm/rok).

Te warunki środowiskowe przyczyniły się do powstania bardzo zróżnicowanej flory, składającej się głównie z hemikryptofitów, z przewagą lokalnie przystosowanych gatunków acydofilnych. Na szczególną uwagę zasługują naturalne gatunki łąkowe, zwłaszcza trawy (głównie kostrzewa, mietlica, trawy łąkowe, życica i kupkówka pospolita), a także rośliny strączkowe (koniczyna i komonica), o wielu ekotypach i odmianach z rodzimą bazą genetyczną. Rozwijają się na tym obszarze i są cenione za to, że się do niego przystosowały.

Takie warunki naturalne sprzyjają produkcji paszy i pozwalają na żywienie krów i młodych wołów głównie zasobami samego gospodarstwa.

Czynniki historyczne i ludzkie

Chów krów i młodych wołów w Galicji sięga czasów prehistorycznych. Od XII wieku rozwinął się model produkcji, w którym krowy i młode woły były stopniowo włączane do działalności gospodarstw rodzinnych. Jego znaczenie jest widoczne od XVIII wieku, kiedy to krowy i młode woły pracowały na polach, a pod koniec życia były tuczone na mięso. W okresie od XVI do XX wieku jedna trzecia hiszpańskiego bydła była hodowana w Galicji.

W połowie XX wieku trudny okres powojenny skłonił rodziny do dalszego stosowania tradycyjnych praktyk produkcyjnych jako sposobu na przetrwanie, co pozwoliło na zachowanie najważniejszego elementu decydującego o jakości tego produktu, a mianowicie szczególnej metody tuczenia z wykorzystaniem lokalnych zasobów. Podstawą chowu zwierząt gospodarskich pozostają małe gospodarstwa rodzinne, które podtrzymują symbiozę między zwierzętami gospodarskimi, ziemią i ludźmi oraz przestrzegają praktyk żywienia i starannego zarządzania przekazywanych z pokolenia na pokolenie.

Podsumowując, historycy ujawnili sekret produkcji tych krów i młodych wołów: drobni producenci i małe stada, zwierzęta, które pracują na polach – ale nie nadmiernie – a pod koniec życia roboczego są starannie tuczone w boksie świeżą trawą łąkową i innymi paszami. Ta metoda tuczenia, która łączy opiekę nad krowami i młodymi wołami z ich umiarkowaną aktywnością fizyczną i która stopniowo rozpowszechniła się w całym regionie, a dowody jej stosowania sięgają wieków wstecz, poprawia końcową jakość mięsa i pomaga je odróżnić. Jej renoma była tak duża, że już w XVIII i XIX wieku wielu ekspertów, takich jak Martín Sarmiento, N. Casas i R. Jordana y Morera, przedstawiało Galicję i jej rolników zajmujących się chowem zwierząt gospodarskich jako przykład dla reszty Hiszpanii: małe gospodarstwa, w których rolnictwo i chów zwierząt gospodarskich łączy się z myślą o zapewnieniu dobrobytu, zaludnieniu ziemi i produkcji najlepszych zwierząt gospodarskich i mięsa w królestwie.

Najpowszechniejszym systemem produkcji jest system półekstensywny ze względu na jego dopasowanie do ukształtowania terenu Galicji oraz stopień rozdrobnienia i niewielkie rozmiary gospodarstw. Krowy i młode woły są zazwyczaj wypasane w ciągu dnia, a w nocy przebywają w oborze, gdzie otrzymują dodatkową paszę.

W celu zakończenia tuczenia krów i młodych wołów konieczny jest okres opasania wynoszący co najmniej 6 miesięcy przed ubojem. Z tego względu, zgodnie z galicyjską tradycją, przed ubojem zwierzęta są trzymane w oborze lub przynajmniej ogranicza się ich ruch na polu.

Szczególne właściwości produktu

Średnia zawartość tłuszczu śródmięśniowego w tuszach „Vaca Gallega – Buey Gallego” wynosi powyżej 5,6 %, co znacznie przewyższa średnie wartości w przypadku tusz innych krów i młodych wołów. Uznaje się to za czynnik pozytywny, który ma zasadnicze znaczenie dla jakości mięsa, jeśli chodzi o wywoływane przez nie wrażenia zmysłowe (jego smak, delikatność, soczystość i smakowitość).

Mięso „Vaca Gallega – Buey Gallego” ma dobry profil lipidowy, charakteryzujący się wysoką względną zawartością jednonienasyconych i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Ponadto stosunek kwasów tłuszczowych n-6/n-3 jest doskonały, ponieważ wynosi średnio poniżej 2,05.

Związek przyczynowy zachodzący pomiędzy obszarem geograficznym, czynnikiem ludzkim a szczególnymi właściwościami produktu

Metody produkcji mięsa w Galicji koncentrują się wokół systemu mieszanego, w którym wypas występuje naprzemiennie z żywieniem w boksach. Gospodarstwa wykorzystują własne zasoby paszowe i nadwyżki zbiorów, produkując marmurkowe mięso, które wyróżnia się właściwościami i jakością, jeśli chodzi o wywoływane przez nie wrażenia organoleptyczne.

Pasza składa się z zielonki, głównie z bardzo urodzajnych traw i roślin strączkowych, których ekotypy i odmiany są cenione ze względu na ich przystosowanie do lokalnego środowiska. Powyższe czynniki, a także minimalny, 6-miesięczny okres opasania, w trakcie którego wartość energetyczna paszy dla krów i młodych wołów jest uzupełniana kiszonką z dojrzałej i niedojrzałej kukurydzy, mączką zbożową, a także mieszanką paszową, sprawiają, że tusze „Vaca Gallega – Buey Gallego” charakteryzują się wyższą zawartością tłuszczu śródmięśniowego niż średnie wartości dla innych tusz.

Zwyczaj wypasu bydła, pasza składająca się w co najmniej 80 % z zielonki wyprodukowanej w Galicji, gdzie dominują rodzime, acydofilne gatunki traw, oraz skład chemiczny wody w regionie nadają tuszom „Vaca Gallega – Buey Gallego” dobry profil lipidowy, w którym jednonienasycone i wielonienasycone kwasy tłuszczowe przeważają nad nasyconymi kwasami tłuszczowymi. Czynniki te nadają również mięsu zapach tłuszczu zwierzęcego, długotrwały mięsny smak i lekko kwaśny posmak, które są typowe dla produktu objętego ochroną.

Związek przyczynowy zachodzący pomiędzy obszarem geograficznym a właściwościami produktu został określony w Sprawozdaniu potwierdzającym związek przyczynowy zachodzący pomiędzy obszarem geograficznym a jakością galicyjskiego mięsa z krów i młodych wołów, sporządzonym przez Fundación Centro Tecnolóxico da Carne (11.04.2016 r.).

Renoma

Mięso „Vaca Gallega – Buey Gallego” jest cenione przez konsumentów i często wymieniane w tekstach kulinarnych z XIX i XX wieku. W 1878 r. Museros y Rovira stwierdził: „Mięso to jest chude i ma wyśmienity smak dzięki podawanej paszy”. W 1894 r. Ángel Muro, największy smakosz w historii hiszpańskiej sztuki kulinarnej, opisał je w następujący sposób: „Dobrej jakości wołowina z krowy lub młodego wołu, o intensywnej, ciemnoczerwonej barwie, z żyłkami przypominającymi marmur”.

Zdaniem wielu ekspertów mięso to należy do wyselekcjonowanej grupy mięs uznawanych za najlepsze na świecie, zarówno wśród sklepów mięsnych, jak i w sektorze haute cuisine w wielu państwach. (Na swojej stronie internetowej www.stephanedecotterd.com szef kuchni Stéphane Décotterd zamieścił post: „Le bœuf de Galice, la meilleure viande du monde?” [„Galicyjska wołowina: najlepsze mięso na świecie?”], opublikowany 11.02.2017 r., a w El Mundo dziennikarz Manuel Darriba napisał artykuł „El buey gallego. 1.600 kilos de la mejor carne del mundo” [„Młody wół galicyjski: 1 600 kilogramów najlepszego mięsa na świecie”], opublikowany 8.11.2009 r.). Mięso „Vaca Gallega – Buey Gallego” jest produktem znanym i renomowanym, o czym świadczy fakt, że jest ono obecne w specjalistycznych sklepach mięsnych, w menu wysokiej klasy restauracji oraz w daniach przygotowywanych przez znanych szefów kuchni.

W mediach krajowych i międzynarodowych można znaleźć liczne odniesienia, takie jak: dziennikarz Carlos Herrera w XLSemanal: „[...]kiedy w barze Iñaki w Balmaseda wrzucono kawałek na grilla, niebo dosłownie się otworzyło. To był prawdziwy kawał galicyjskiej wołowiny [...]”. (8.4.2018); dziennikarka Marie-Claire Digby w The Irish Times: „Najlepszy kawałek wołowiny, jaki szef kuchni Gareth Smith kiedykolwiek jadł, pochodził od jednej z tych galicyjskich krów [...]”. (2.12.2016). Mięso to zostało również przychylnie ocenione przez wielu krytyków kulinarnych (Mike Gibson, Killian Fox, Jay Rayner, Lydia Itoi, Jeffrey Steingarten, Jacob Richler, Janet Mendel itd.), blogerów i opiniotwórców specjalizujących się w wołowinie z krów i młodych wołów.

Odesłanie do publikacji specyfikacji produktu

https://mediorural.xunta.gal/sites/default/files/produtos/en-tramitacion/Pliego-de-condiciones-IGP-Vaca-Gallega-Buey-Gallego-febreiro-2022.pdf

---

(1)  Dz.U. L 343 z 14.12.2012, s. 1.

Publikacja wniosku o zatwierdzenie zmiany w specyfikacji produktu, która nie jest zmianą nieznaczną, zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych

(2022/C 229/06)

Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu wobec wniosku w sprawie zmian zgodnie z art. 51 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 (1) w terminie trzech miesięcy od daty niniejszej publikacji.

WNIOSEK O ZATWIERDZENIE ZMIANY W SPECYFIKACJI PRODUKTU OZNACZONEGO CHRONIONĄ NAZWĄ POCHODZENIA/CHRONIONYM OZNACZENIEM GEOGRAFICZNYM, GDY ZMIANA TA NIE JEST NIEZNACZNA

Wniosek o zatwierdzenie zmiany zgodnie z art. 53 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) nr 1151/2012

„Murazzano”

Nr UE: PDO-IT-0015-AM01 – 18.11.2020

ChNP (X) ChOG ( )

1.   GRUPA SKŁADAJĄCA WNIOSEK I MAJĄCA UZASADNIONY INTERES

Consorzio di Tutela del Formaggio Murazzano DOP [stowarzyszenie na rzecz ochrony sera objętego ChNP „Murazzano”], via Piazza Oberto, 1 – 12060 Bossolasco (CN), Włochy. E-mail: consorzio.murazzano@gmail.com; Certyfikowany adres E-mail: consorziomurazzano@sicurezzapostale.it

Consorzio di Tutela del Formaggio Murazzano DOP [stowarzyszenie na rzecz ochrony sera objętego ChNP „Murazzano”], tworzone przez producentów sera „Murazzano”, jest uprawnione do złożenia wniosku w sprawie zmian zgodnie z art. 13 ust. 1 dekretu nr 12511 Ministerstwa Polityki Rolnej, Żywnościowej i Leśnej z dnia 14 października 2013 r.

2.   PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE LUB PAŃSTWO TRZECIE

Włochy

3.   PUNKT W SPECYFIKACJI PRODUKTU, KTÓREGO DOTYCZĄ ZMIANY

☒	Nazwa produktu

☒	Opis produktu

☐	Obszar geograficzny

☒	Dowód pochodzenia

☒	Metoda produkcji

☒

Związek

☒	Etykietowanie

☒	Inne: Zmiana specyfikacji produktu; przeredagowanie punktu dotyczącego kontroli i dodanie szczegółowych informacji na temat jednostki certyfikującej

4.   RODZAJ ZMIAN

☐	Zmiana specyfikacji zarejestrowanego produktu oznaczonego ChNP lub ChOG, niekwalifikująca się do uznania za nieznaczną zgodnie z art. 53 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia (UE) nr 1151/2012.

☒	Zmiana specyfikacji zarejestrowanego produktu oznaczonego ChNP lub ChOG, dla których jednolity dokument (lub dokument mu równoważny) nie został opublikowany, niekwalifikująca się do uznania za nieznaczną zgodnie z art. 53 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia (UE) nr 1151/2012.

5.   ZMIANY

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że głównym celem zmiany specyfikacji produktu „Murazzano” jest zebranie zasad dotyczących ChNP „Murazzano” w jednym dokumencie i dodanie pewnych informacji, które nie były dostępne w chwili rejestracji produktu, zapewniając tym samym zgodność specyfikacji produktu i jednolitego dokumentu z obowiązującymi wymogami prawnymi.

Nazwę „Murazzano” zarejestrowano jako ChNP rozporządzeniem (WE) nr 1107/96 z dnia 26 czerwca 1996 r. na podstawie art. 17 rozporządzenia (EWG) nr 2081/92. Dokumenty, na podstawie których dokonano rejestracji, obejmowały dekret prezydencki nr 334 z dnia 30 czerwca 1983 r., na mocy którego nazwa pochodzenia była uznawana we Włoszech, czterostronicowy dokument zatytułowany „Murazzano” D.O.P. [ChNP „Murazzano”] oraz streszczenie.

Specyfikacja produktu dzieli się obecnie na trzy punkty: pkt 1 dotyczy uznania nazwy produktu; pkt 2 zawiera opis uznanego produktu, sposobu jego produkcji i jego właściwości; pkt 3 zawiera opis obszaru produkcji.

Streszczenie zawiera informacje dotyczące nazwy produktu i jego opis, a także informacje na temat obszaru geograficznego, metody produkcji i związku z obszarem geograficznym oraz pewne szczegółowe informacje na temat etykietowania i kontroli.

Nazwa produktu

Przedmiotowa zmiana odnosi się wyłącznie do brzmienia tekstu. Dotyczy ona pkt 1 obecnej specyfikacji produktu (dekret prezydencki nr 334 z dnia 30 czerwca 1983 r.).

Obecne brzmienie:

Nowe brzmienie:

Opis produktu

Zmiany w pkt 2 specyfikacji produktu (dekret prezydencki nr 334 z dnia 30 czerwca 1983 r.) i pkt 3.2 jednolitego dokumentu.

Obecne brzmienie:

„Pełnotłusty ser świeży produkowany wyłącznie z mleka owczego lub z mieszanki zawierającej co najmniej 60 % mleka owczego, do którego dodano mleko krowie w maksymalnej proporcji 40 %.

Kształt: cylindryczny z płaską powierzchnią górną i dolną o lekko uniesionych brzegach.

Rozmiar: średnica wynosząca ok. 10–15 cm, wysokość brzegu ok. 3–4 cm; w zależności od długości procesu produkcji brzeg może być nieco wyższy lub niższy.

Masa: od 300 do 400 g.

Kolor miąższu: barwa mlecznobiała.

Struktura miąższu: miękka, nieco jędrna, niekiedy o niewielkiej liczbie oczek, delikatnie ziarnista, bez dodatku barwników ani środków aromatyzujących.

Warstwa zewnętrzna: pozbawiona skórki, sery świeże są mlecznobiałe, podczas gdy na serach, które dojrzewały przez dłuższy czas, tworzy się delikatna, słomkowożółta warstwa.

Smak: delikatny, o subtelnym aromacie i przyjemnym smaku przywodzącym na myśl mleko owcze.

Zawartość tłuszczu w suchej masie: co najmniej 50 %.”

Nowe brzmienie:

Minimalną masę zmieniono z 300 g na 250 g.

Zmiana ta była konieczna, aby zaspokoić popyt na rynku i ułatwić pracę producentom wytwarzającym sery na niewielką skalę w tych okresach w ciągu roku, w których produkcja mleka jest niższa. Doprecyzowano również, że masa odnosi się do masy sera po minimalnym okresie dojrzewania, ponieważ dojrzewanie lub leżakowanie serów przez dłuższy czas skutkuje utratą przez nie wilgotności, a co za tym idzie, zmniejszeniem się ich rozmiaru i masy.

Minimalna zawartość tłuszczu w suchej masie została obniżona z co najmniej 53 % do co najmniej 50 % z tolerancją na poziomie 2 % w przypadku produktu wytwarzanego wyłącznie z mleka owczego i z co najmniej 50 % do co najmniej 47 % z tolerancją na poziomie 2 % w przypadku produktu wytwarzanego z mieszanki mleka owczego i mleka krowiego. Decyzję tę podjęto na podstawie następujących obserwacji i względów:

Poziom zawartości tłuszczu określony w specyfikacji produktu z 1983 r. zaczerpnięto z badania przeprowadzonego w 1964 r. Przedmiotem tego badania były zwierzęta gospodarskie hodowane w warunkach znacznie odbiegających od warunków, z jakimi mamy do czynienia obecnie. Najlepiej świadczy o tym fakt, że w tamtym okresie rasa owiec Delle Langhe liczyła ponad 30 000 zwierząt, podczas gdy dziś pozostało ich zaledwie 2 000 – tego rodzaju poważny spadek liczebności pociąga za sobą określone skutki związane z zubożeniem puli genetycznej, co przekłada się na zdolność do prowadzenia selektywnej hodowli.

W 1963 r. średni poziom produkcji wynosił około 100 kg na zwierzę, podczas gdy obecnie utrzymuje się on w granicach 150 kg na zwierzę.

Choć brak jest jakichkolwiek danych dotyczących zawartości tłuszczu w mleku owczym w okresie, w którym przeprowadzano badanie z 1964 r., oczywiste jest, że na zawartość tłuszczu w serze wpływ wywiera poziom różnego rodzaju składników (tłuszcze, białko, laktoza, popiół) w mleku, z którego go wytworzono. W rezultacie wzrost poziomu produkcji odbija się niekorzystnie na procentowej zawartości tłuszczu, białka itp. w jednym litrze mleka.

Niedawne kompleksowe badanie poświęcone tej kwestii przeprowadzone przez Uniwersytet Turyński w 2012 r. wykazało, ze zawartość tłuszczu w mleku różni się znacząco w poszczególnych gospodarstwach, co wynika niewątpliwie z czynników o charakterze genetycznym, jak również z tradycyjnych praktyk w zakresie karmienia. Innym niewątpliwie istotnym czynnikiem jest to, że z uwagi na fakt, iż przedmiotowy produkt jest w bardzo dużej mierze wyrobem rzemieślniczym, odnotowano istotne różnice w poziomie osadu tłuszczowego w serwatce, tj. w ilości tłuszczu traconej w procesie obróbki, która nie zostaje następnie zachowana w skrzepie.

Te dane liczbowe wywierały istotny wpływ na zawartość tłuszczu w serze – skala tego wpływu była na tyle znacząca, że badacze z Uniwersytetu Turyńskiego zaobserwowali, że w wielu przypadkach zawartość tłuszczu w serze „Murazzano” była niższa od tej odnotowanej w 1964 r. oraz w późniejszym okresie, w specyfikacji produktu z 1983 r.

Co więcej, można przyjąć, że wartości liczbowe przedstawione w aktualnie obowiązującej specyfikacji produktu ustalono przy zastosowaniu mniej precyzyjnych technik analitycznych niż techniki dostępne dziś.

Do opisu mleka owczego dodano odniesienie do rasy Delle Langhe.

Do tej pory o tej właściwości wspominano wyłącznie w dokumencie zatytułowanym „Murazzano”, o którym mowa we wstępie. Dlatego też do pkt 2 specyfikacji produktu i pkt 3.2 jednolitego dokumentu dodano wzmiankę na ten temat.

Opis barwy miąższu, warstwy zewnętrznej i smaku uzupełniono o właściwości sera „Murazzano”, który dojrzewał przez dłuższy czas, aby zapewnić spójność opisu „Murazzano” z wprowadzoną zmianą dotyczącą dłuższego okresu dojrzewania (zob. zmiana dotycząca metody produkcji przedstawiona poniżej).

Dowód pochodzenia

Do specyfikacji produktu dodano specjalny punkt, aby zapewnić jej zgodność z obowiązującymi przepisami.

Wspomniany nowy punkt ma następujące brzmienie:

Metoda produkcji

Zmiana pkt 2 specyfikacji produktu. Część dotycząca paszy i liczby dojeń została zmieniona; określono również poziom tolerancji dla temperatury koagulacji i czas trwania okresu dojrzewania.

Zmiana pkt 2 specyfikacji produktu i pkt 3.3 jednolitego dokument – pasza.

Obecne brzmienie:

Nowe brzmienie:

Obszar produkcji jest położony w całości na nienawadnianych gruntach zlokalizowanych na zboczach wysokich lub umiarkowanie wysokich wzgórz. Dlatego też produkcja zielonki może obniżyć się w latach, w których odnotowuje się niski poziom opadów, co jest również powiązane ze zmianą klimatu.

Na przestrzeni ostatnich lat na obszarze pochodzenia można zaobserwować również bardzo szeroko zakrojoną intensyfikację uprawy orzechów laskowych oraz, w mniejszym stopniu, winorośli, co przekłada się na zmniejszenie dostępnej powierzchni paszowej. Na obszarze odnotowuje się ponadto coraz większą obecność wilków, które atakują stada i straszą owce, co utrudnia wypas na bardziej niedostępnych obszarach, na których trudniej jest przeprowadzić koszenie. Ta sytuacja coraz częściej skłania hodowców do okazjonalnego korzystania z zabezpieczonych zagród dla zwierząt i porzucania najbardziej niekorzystnie położonych pastwisk, co z kolei zwiększa stopień wykorzystania zielonki konserwowanej.

Z tego względu dopuszczono możliwość potencjalnego uzupełniania diety zwierząt gospodarskich niewielkimi ilościami materiałów paszowych, uwzględniając uzupełniające materiały paszowe. Wszelkie nieznaczne uzupełnianie diety materiałami paszowymi, w tym uzupełniającymi materiałami paszowymi, wynika z konieczności zapewnienia zrównoważonego żywienia zwierząt w okresie laktacji i ciąży i jest również podyktowane względami związanymi z dobrostanem zwierząt. Stosowanie tej praktyki może okazać się konieczne również z uwagi na występowanie niekorzystnych warunków atmosferycznych/klimatycznych, które mogą ograniczyć dostępność lokalnych zasobów paszowych (pastwiska, siano). Ponadto nie ma możliwości, aby ewentualne uzupełnianie diety w ograniczonym zakresie mogło w jakikolwiek sposób wpłynąć na wyjątkowy charakter produktu ani na właściwości mleka.

Zmiana pkt 2 specyfikacji produktu i pkt 3.3 jednolitego dokumentu – surowiec.

Obecne brzmienie:

Nowe brzmienie:

Dzięki korzystaniu z systemów chłodzenia i przechowywania mleka, które były udoskonalane w miarę upływu czasu, wprowadzono możliwość wytwarzania sera z mleka pochodzącego z dwóch lub większej liczby dojeń, co umożliwiło producentom prowadzącym działalność na mniejszą skalę produkowanie sera w odstępach dwudniowych lub dłuższych, w szczególności w tych okresach w ciągu roku, w których odnotowuje się obniżenie poziomu produkcji.

Zmiana pkt 2 specyfikacji produktu i pkt 3.3 jednolitego dokumentu – metoda produkcji.

Obecne brzmienie:

Nowe brzmienie:

Przedstawiono szczegółowy opis wyjaśniający, co należy rozumieć pod pojęciem „metody tradycyjne” użytym w istniejącej specyfikacji produktu. Doprecyzowano również, że mleko może zostać poddane obróbce cieplnej w celach dezynfekcyjnych.

Wskazano, że mleko może zostać zaszczepione enzymami mleka lub naturalnymi kulturami starterowymi.

W odniesieniu do temperatury koagulacji słowo „około” zastąpiono sformułowaniem „z tolerancją na poziomie ±3 °C”, co odpowiada standardowemu wahaniu temperatury w przypadku tradycyjnych metod produkcji.

Wymóg codziennego mycia serów w okresie dojrzewania został usunięty; doprecyzowano natomiast, że w okresie pierwszych 4 dni, tj. w trakcie minimalnego okresu dojrzewania, sery należy przemywać letnią wodą. Wniosek w sprawie zmian opiera się na stwierdzonych na przestrzeni lat faktach, które potwierdzają, że zmodyfikowanie tego wymogu pozostanie bez wpływu na ostateczną jakość sera.

Zmiana pkt 2 specyfikacji produktu i pkt 3.2 jednolitego dokumentu – okres dojrzewania.

Obecne brzmienie:

Nowe brzmienie:

Podczas gdy w specyfikacji produktu z 1983 r. wspomniano o 10-dniowym okresie dojrzewania, obecnie niektóre produkowane sery „Murazzano” częściej dojrzewają przez dłuższy okres, co spotyka się z bardzo przychylną reakcją rynku. Z tego względu skreślono odniesienie do 10 dni i wprowadzono wzmiankę o maksymalnym okresie dojrzewania wynoszącym 90 dni.

Praktyka ta oznacza powrót do starej tradycji. W przeszłości ser „Murazzano” dojrzewał zazwyczaj znacznie dłużej niż przez 10 dni, co służyło podkreśleniu jego walorów.

Ponadto uwzględniono możliwość konserwowania sera „Murazzano” w burnie (hermetycznie zamykanych naczyniach szklanych), w których umieszcza się ser.

Również ta praktyka stanowi powrót do tradycji kultywowanej obecnie przez coraz większą liczbę producentów. Burnie były wykorzystywane w przeszłości głównie do konserwowania sera na zimę, kiedy to produkowano bardzo niewielkie ilości mleka, a tym samym sera, lub wręcz całkowicie zaprzestawano jego produkcji.

W przypadku stosowania tej techniki ser, który dojrzewał przez co najmniej 20 dni, umieszcza się w burnie, gdzie może być przechowywany przez maksymalnie 15 miesięcy.

Związek

Do specyfikacji produktu dodano specjalny punkt, natomiast informacje zawarte w lit. d) i f) streszczenia przeredagowano, aby zapewnić zgodność specyfikacji z przepisami rozporządzenia (UE) nr 1151/2012.

Obecne brzmienie:

„d)	HISTORIA: ser, który historycznie wytwarza się na obszarze produkcji, zawdzięcza swoją nazwę gminie Murazzano będącej głównym ośrodkiem jego produkcji. Pomimo upływu czasu produkt zachował swoje szczególne właściwości związane z faktem, że wytwarza się go w regionie położonym u podnóży gór.

f)

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM: do czynników naturalnych, o których warto wspomnieć, zalicza się warunki klimatyczne panujące na opisanym obszarze położonym u podnóży gór, które wywierają wpływ na jakość paszy podawanej zarówno bydłu, jak i owcom. Jeżeli chodzi o czynniki ludzkie, ser występował historycznie w regionie Cuneo, ponieważ jest produktem powszechnie dostępnym w placówkach gastronomicznych.”

Nowe brzmienie:

Etykietowanie

Rozwinięto fragment poświęcony etykietowaniu zawarty w lit. h) streszczenia.

Obecne brzmienie:

„h)	ETYKIETOWANIE: produkt wprowadza się do obrotu po opatrzeniu go symbolem stowarzyszenia na rzecz jego ochrony.”

Nowe brzmienie:

Inne

Specyfikację produktu przekształcono w taki sposób, aby była ona bardziej czytelna. Nowa specyfikacja produktu składa się z następujących ośmiu punktów: pkt 1 – Nazwa, pkt 2 – Właściwości produktu, pkt 3 – Obszar geograficzny, pkt 4 – Dowód pochodzenia, pkt 5 – Metoda produkcji, pkt 6 – Związek ze środowiskiem, pkt 7 – Kontrole i pkt 8 – Etykietowanie.

Punkt dotyczący kontroli znajdujący się w lit. g) streszczenia został zmieniony, aby zapewnić jego zgodność z obowiązującymi przepisami oraz aby uzupełnić go o dane kontaktowe jednostki certyfikującej.

Obecne brzmienie:

„g)	KONTROLE: NAZWA: Ministerstwo Polityki Rolnej i Leśnej – Centralny Inspektorat ds. Przeciwdziałania Oszustwom; Consorzio di Tutela del Formaggio Murazzano [stowarzyszenie na rzecz ochrony sera »Murazzano«] jako organ odpowiedzialny za sprawowanie nadzoru”

Nowe brzmienie:

JEDNOLITY DOKUMENT

„Murazzano”

Nr UE: PDO-IT-0015-AM01 – 18.11.2020

ChNP (X) ChOG ( )

1.   Nazwa lub nazwy [ChNP lub ChOG]

„Murazzano”

2.   PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE LUB PAŃSTWO TRZECIE

Włochy

3.   OPIS PRODUKTU ROLNEGO LUB ŚRODKA SPOŻYWCZEGO

3.1.   Typ produktu

Klasa 1.3 – Sery

3.2.   Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1

Nazwa pochodzenia „Murazzano” jest zastrzeżona dla sera charakteryzującego się następującymi właściwościami: pełnotłusty ser świeży produkowany wyłącznie z mleka owiec należących do rasy Delle Langhe lub z mieszanki zawierającej co najmniej 60 % mleka owczego, do którego dodano mleko krowie w maksymalnej proporcji 40 %. Produkt ma zastosowanie jako ser stołowy i posiada właściwości wymienione poniżej.

Kształt: cylindryczny z płaską powierzchnią górną i dolną o lekko uniesionych brzegach.

Rozmiar: średnica wynosząca ok. 10–15 cm, wysokość brzegu ok. 3–4 cm.

Masa: od 250 do 400 g.

Rozmiary i masę określono dla produktu po minimalnym okresie dojrzewania

Opis miąższu: miękki, nieco jędrny, niekiedy o niewielkiej liczbie oczek, delikatnie ziarnisty; w miarę dojrzewania sera barwa zmienia się z mlecznobiałej na słomkowożółtą; struktura zmienia się w miarę dojrzewania od miękkiej do coraz bardziej jędrnej wraz ze stopniową utratą wilgotności, uzyskując po pewnym czasie półtwardą lub twardą konsystencję.

Do sera nie dodaje się barwników ani środków aromatyzujących.

Warstwa zewnętrzna: sery świeże są pozbawione skórki; warstwa zewnętrzna jest mlecznobiała, przy czym niekiedy pokrywa ją delikatna warstwa barwy jasnosłomkowożółtej. W miarę dojrzewania sera jego warstwa zewnętrzna barwy słomkowożółtej stopniowo przybiera coraz ciemniejszy odcień.

Smak: delikatny, o subtelnym aromacie i przyjemnym smaku przywodzącym na myśl mleko owcze; w miarę dojrzewania sera jego zapach i smak staje się bardziej zdecydowany.

Zawartość tłuszczu w suchej masie: co najmniej 50 % z tolerancją na poziomie 2 % w przypadku produktu wytwarzanego wyłącznie z mleka owczego i co najmniej 47 % z tolerancją na poziomie 2 % w przypadku produktu wytwarzanego z mieszanki mleka owczego i mleka krowiego.

Minimalny okres dojrzewania trwa 4 dni, a maksymalny – 90 dni. Produkt może dojrzewać maksymalnie przez 15 miesięcy bez dodawania innych produktów wyłącznie w przypadku wykorzystania tradycyjnych burnie (hermetycznie zamykanych naczyń szklanych), w których umieszcza się ser, który dojrzewał przez co najmniej 20 dni.

Ser może być sprzedawany w całości lub w kawałkach i może być paczkowany.

3.3.   Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)

Roczna dawka pokarmowa zwierząt gospodarskich, których mleko ma zostać przetworzone w celu wyprodukowania sera objętego ChNP „Murazzano”, musi składać się z zielonki lub zielonki konserwowanej obejmującej co najmniej 70 % suchej masy, oraz skoncentrowanych lub uzupełniających materiałów paszowych obejmujących maksymalnie 30 % suchej masy. Co najmniej 80 % zielonki musi pochodzić z obszaru pochodzenia. Zwierzęta wypasa się, o ile pozwalają na to warunki panujące w danej porze roku. Udział paszy pochodzącej spoza określonego obszaru geograficznego nie może w żadnym przypadku przekraczać w danym roku 50 % suchej masy. Dopuszcza się możliwość stosowania witamin i suplementów mineralnych w granicach określonych w obowiązujących przepisach.

Obszar produkcji jest położony w całości na nienawadnianych gruntach zlokalizowanych na zboczach wysokich lub umiarkowanie wysokich wzgórz. Dlatego też produkcja zielonki może obniżyć się w latach, w których odnotowuje się niski poziom opadów, co jest również powiązane ze zmianą klimatu.

Na przestrzeni ostatnich lat na obszarze pochodzenia można zaobserwować również bardzo szeroko zakrojoną intensyfikację uprawy orzechów laskowych oraz, w mniejszym stopniu, winorośli, co przekłada się na zmniejszenie dostępnej powierzchni paszowej. Na obszarze odnotowuje się ponadto coraz większą obecność wilków, które atakują stada i straszą owce, co utrudnia wypas na bardziej niedostępnych obszarach, na których trudniej jest przeprowadzić koszenie. Ta sytuacja coraz częściej skłania hodowców do okazjonalnego korzystania z zabezpieczonych zagród dla zwierząt i porzucania najbardziej niekorzystnie położonych pastwisk, co z kolei zwiększa stopień wykorzystania zielonki konserwowanej.

Z tego względu dopuszczono możliwość potencjalnego uzupełniania diety zwierząt gospodarskich niewielkimi ilościami materiałów paszowych, uwzględniając uzupełniające materiały paszowe. Wszelkie nieznaczne uzupełnianie diety materiałami paszowymi, w tym uzupełniającymi materiałami paszowymi, wynika z konieczności zapewnienia zrównoważonego żywienia zwierząt w okresie laktacji i ciąży i jest również podyktowane względami związanymi z dobrostanem zwierząt. Stosowanie tej praktyki może okazać się konieczne również z uwagi na występowanie niekorzystnych warunków atmosferycznych/klimatycznych, które mogą ograniczyć dostępność lokalnych zasobów paszowych (pastwiska, siano). Ponadto nie ma możliwości, aby ewentualne uzupełnianie diety w ograniczonym zakresie mogło w jakikolwiek sposób wpłynąć na wyjątkowy charakter produktu ani na właściwości mleka.

Mleko owiec należących do rasy Delle Langhe lub mieszanka zawierająca co najmniej 60 % mleka owczego, do którego dodano mleko krowie w maksymalnej proporcji 40 %. Do produkcji wykorzystuje się mleko z dwóch lub większej liczby dojeń. Może ono zostać poddane obróbce cieplnej w celach dezynfekcyjnych i zostać zaszczepione enzymami mleka lub naturalnymi kulturami starterowymi. Do mleka dodaje się płynną podpuszczkę cielęcą.

3.4.   Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym

Stada owiec mlecznych i bydło mleczne, których mleko jest przetwarzane na ser „Murazzano”, muszą znajdować się na określonym obszarze geograficznym.

Proces produkcji mleka i jego przetwarzania, jak również proces dojrzewania serów musi odbywać się na określonym obszarze geograficznym.

3.5.   Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

—

3.6.   Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

Logo/symbol sera „Murazzano” to stylizowana, zapisana kapitalikami litera „M” odciśnięta na jednej z płaskich powierzchni kręgu sera „Murazzano”, z którego wykrojono kawałek do spróbowania. Symbol ma kolor niebieski (Pantone niebieski 0729) lub czarny (Pantone czarny U) na białym tle i umieszcza się go na etykiecie, jaką opatruje się opakowanie sera „Murazzano”. Etykietę można przytwierdzić do produktu wyłącznie po upływie minimalnego okresu dojrzewania.

Produkt, który dojrzewał/został zakonserwowany w tradycyjnym burnie, należy opatrzyć specjalną etykietą (naklejką) przytwierdzaną po zewnętrznej stronie naczynia lub alternatywnie umieszczaną na zakonserwowanym produkcie znajdującym się wewnątrz naczynia.

Ponieważ mleko owcze wykorzystywane w procesie produkcji sera „Murazzano” może pochodzić wyłącznie od zwierząt rasy Delle Langhe, na opakowaniu lub na specjalnej etykiecie dopuszcza się możliwość umieszczenia słów Con latte di pecora delle Langhe [„Zawiera mleko owiec rasy Delle Langhe”]. Na opakowaniu sera „Murazzano” wytwarzanego w 100 % z mleka owczego lub na specjalnej etykiecie przytwierdzonej do tego sera dopuszcza się możliwość umieszczenia słów Solo latte di pecora delle Langhe [„Wytworzony w całości z mleka owiec rasy Delle Langhe”].

4.   ZWIĘZŁE OKREŚLENIE OBSZARU GEOGRAFICZNEGO

Obszar produkcji (w tym obszar dojrzewania) obejmuje całe terytorium administracyjne następujących gmin: Albaretto Torre, Arguello, Bastia Mondovì, Belvedere Langhe, Benevello, Bergolo, Bonvicino, Borgomale, Bosia, Bossolasco, Camerana, Castelletto Uzzone, Castellino Tanaro, Castelnuovo di Ceva, Castino, Cerreto Langhe, Ceva, Cigliè, Cissone, Clavesana, Cortemilia, Cravanzana, Feisoglio, Gorzegno, Gottasecca, Igliano, Lequio Berria, Levice, Marsaglia, Mombarcaro, Monesiglio, Montezemolo, Murazzano, Niella Belbo, Paroldo, Perletto, Pezzolo Valle Uzzone, Priero, Prunetto, Roascio, Roccacigliè, Rocchetta Belbo, Sale Langhe, Sale San Giovanni, Saliceto, San Benedetto Belbo, Serravalle Langhe, Somano, Torre Bormida, Torresina.

5.   ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM

Gminy znajdujące się na obszarze produkcji sera objętego ChNP „Murazzano” są położone na pogórzu określanym mianem Alta Langa [Langa Wysoka] graniczącym od północy z niższymi wzgórzami Langa, na których znajdują się winnice produkujące renomowane wina objęte chronioną nazwą pochodzenia, od południa z Apeninami Liguryjskimi, od wschodu z obszarem Monferrato i od zachodu z nizinami prowincji Cuneo.

Jest to obszar geograficzny, który nie był poddawany zakłóceniom o charakterze geologicznym w miarę upływu czasu, a jego flora była chroniona przed poważnymi zmianami wiążącymi się z tego rodzaju zakłóceniami. Czynniki te sprawiły, że obszar geograficzny „Murazzano” stał się „oazą”, w której schronienie znalazły również gatunki roślin charakterystyczne dla zupełnie odmiennych środowisk. Poza gatunkami typowymi dla europejskich terenów nizinnych oraz gatunkami charakterystycznymi dla regionu Morza Śródziemnego, obszar ten stanowi również doskonałe siedlisko dla wielu gatunków wywodzących się z Europy Środkowej i Południowej oraz dla gatunków pochodzenia atlantyckiego, które są znacznie rzadziej spotykane na obszarach graniczących z obszarem produkcji sera objętego ChNP „Murazzano”.

Obecność tak szerokiego i zróżnicowanego spektrum gatunków roślin oznacza, że dieta zwierząt pozostaje zróżnicowana i urozmaicona przez cały rok.

W okresie, w którym wypasanie zwierząt jest możliwe (zazwyczaj od kwietnia do października), owce pasą się bezpośrednio na zielonce rosnącej na łąkach i użytkach zielonych. W przypadku braku możliwości prowadzenia wypasu dieta zwierząt w dalszym ciągu obejmuje głównie siano, w którego skład wchodzą gatunki roślin występujące na tym obszarze.

Wyjątkowość smaku i zapachu sera objętego ChNP „Murazzano” jest zatem zasługą złożoności i bogactwa flory charakterystycznej dla obszaru produkcji, której składniki aromatyczne przenikają do mleka, a następnie do sera.

Innym elementem o kluczowym znaczeniu dla produkcji sera objętego ChNP „Murazzano” są owce miejscowej rasy Delle Langhe, która od wieków była kojarzona z regionem Alta Langa (pierwsze pisemne wzmianki na jej temat można znaleźć w dziele Naturalis Historia autorstwa Pliniusza Starszego). Przez długi czas zwierzę to stanowiło wyłączne źródło utrzymania rodzin zamieszkujących obszary wiejskie, ponieważ pozwalało im wykorzystywać zasoby znajdujące się na terenach, które – z racji swojego położenia, ograniczonej dostępności i niskiej wydajności produkcji – nie nadawały się do intensywniejszego użytkowania ani do hodowli innego rodzaju zwierząt gospodarskich. Delle Langhe to rasa bardzo wytrzymałych owiec średniej wielkości produkujących duże ilości mleka nawet w nieoptymalnych warunkach. To właśnie dzięki tym cechom owce tej rasy zapewniły najlepszą możliwość wykorzystania potencjału związanego z wytwarzaniem sera objętego ChNP „Murazzano” na tym obszarze produkcji, o czym najlepiej świadczy fakt, że do dziś stanowią one kluczowy element gospodarki rolnej tego regionu.

Chów owiec, produkcja sera i zarządzanie gruntami to nierozerwalnie powiązane ze sobą elementy, które zachowały swój kluczowy charakter pomimo koniecznych i nieuniknionych zmian dokonujących się na przestrzeni wieków. Elementy te pełnią nie tylko istotną funkcję w procesie produkcji, ale odgrywają również ważną rolę polegającą na wspieraniu ochrony obszaru o wysokiej wartości naturalnej i krajobrazowej oraz wnoszeniu wkładu w działania służące zagwarantowaniu dobrego stanu środowiska rozumianego jako całość.

Technika produkcji sera objętego ChNP „Murazzano”, która po dziś dzień pozostaje silnie związana z tradycyjnymi praktykami, uwypukla właściwości stanowiące rezultat interakcji między środowiskiem, zwierzętami, czynnikami produkcji i wiedzą fachową mieszkańców regionu. Fakt, że skrzepy rozbija się dwukrotnie, niewielki rozmiar serów oraz szybkie umieszczanie skrzepów w formach to czynniki, które mają na celu zapewnienie szybkiego odsączenia serwatki, natomiast dzięki częstemu obracaniu sera, specyficznym metodom solenia oraz warunkom dojrzewania i leżakowania produkt może nabrać wyjątkowych właściwości typowych dla serów „Murazzano”.

Aromat sera objętego ChNP „Murazzano”, który nie został poddany długiemu procesowi dojrzewania, cechuje się nutami – wyczuwalnymi w pierwszej kolejności za pomocą zmysłu węchu, a dopiero później za pomocą zmysłu smaku – charakterystycznymi dla różnych gatunków roślin wchodzących w skład paszy, która stanowi dietę zwierząt; ma on delikatny smak i miękki miąższ o barwie od mlecznobiałej po słomkowożółtą. W przypadku dłuższego okresu dojrzewania, w miarę jak ser dojrzewa i leżakuje, jego zapach i smak stają się bardziej zdecydowane. Na jego powierzchni może pojawić się miękka, delikatna skórka o bardzo cienkiej warstwie znajdującej się pod skórką. Jego miąższ staje się bardziej jędrny i ciemniejszy i wydziela aromat przywodzący na myśl szlachetne owcze runo.

Połączenie specyficznych warunków klimatycznych, diety zwierząt i charakterystyki mleka wytwarzanego przez owce rasy Delle Langhe, a także wyjątkowej techniki produkcji i umiejętności serowarów, którzy w odpowiedni sposób wykorzystują te warunki, stanowi zatem czynnik o kluczowym znaczeniu dla produkcji sera objętego ChNP „Murazzano” i wyraz zbiorowej wiedzy fachowej mieszkańców regionu Langa mającej swoje źródło we wspólnej, wielowiekowej historii.

Odesłanie do publikacji specyfikacji produktu

(art. 6 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia)

Pełny tekst specyfikacji produktu jest dostępny na stronie internetowej: http://www.politicheagricole.it/flex/cm/pages/ServeBLOB.php/L/IT/IDPagina/3335

lub alternatywnie: bezpośrednio na stronie głównej Ministerstwa Polityki Rolnej, Żywnościowej i Leśnej (www.politicheagricole.it), po otwarciu zakładki „Qualità” (na górze po prawej stronie ekranu), kliknięciu „Prodotti DOP IGP e STG” (po lewej stronie ekranu), a następnie odnośnika „Disciplinari di Produzione all’esame dell’UE”.

---

(1)  Dz.U. L 343 z 14.12.2012, s. 1.

Publikacja wniosku o rejestrację nazwy zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych

(2022/C 229/07)

Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu zgodnie z art. 51 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 (1) w terminie trzech miesięcy od daty niniejszej publikacji.

JEDNOLITY DOKUMENT

„Αρνάκι Λήμνου / Arnaki Limnou”

Nr UE: PGI-GR-02791 – 27.7.2021

ChNP ( ) ChOG (X)

1.   Nazwa lub nazwy ChOG

„Αρνάκι Λήμνου / Arnaki Limnou”D

2.   Państwo członkowskie lub państwo trzecie

Grecja

3.   Opis produktu rolnego lub środka spożywczego

3.1.   Typ produktu

Klasa 1.1. Mięso świeże (i podroby)

3.2.   Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1

„Arnaki Limnou” to mięso jagniąt o masie powyżej 10 kg poddanych ubojowi w wieku od 60 do 120 dni. Mięso opatrzone chronionym oznaczeniem geograficznym „Arnaki Limnou” pochodzi z tusz zwierząt urodzonych na wyspach Limnos i Ajos Efstratios (jednostka regionalna Limnos). Jagnięta są urodzone przez owce tradycyjnie hodowane na tych wyspach i przystosowane do panującego na nich klimatu, które żywią się roślinnością występującą na wyraźnie określonym obszarze geograficznym (obejmującym terytorium wyspy).

Mięso „Arnaki Limnou” jest naturalnie delikatne, soczyste i miękkie i cechuje się wyraźnym, charakterystycznym i przyjemnym zapachem i smakiem. Ma ono jasnoczerwoną barwę i jednolity wygląd, natomiast tłuszcz jest w czysto białym kolorze. Mięso posiada tłuszcz wewnętrzny i dobrze rozwiniętą masę mięśniową – dotyczy to w szczególności kawałków o znacznej wartości handlowej, które cieszą się dużym zainteresowaniem konsumentów, takich jak polędwica, udziec i comber.

Mięso „Arnaki Limnou” charakteryzuje się wysokim odsetkiem tłuszczu w tkankach jadalnych – tłuszcz ten jest w przeważającej mierze tłuszczem śródmięśniowym („marmurkowatość”). Nadaje to produktowi określone właściwości organoleptyczne i wpływa na jego delikatność i smak.

Zawartość tłuszczu w tkankach jadalnych tusz „Arnaki Limnou” waha się od 10 do 15 %, podczas gdy podobne tusze pochodzące z innych części Grecji charakteryzują się średnią zawartością tłuszczu w tkankach jadalnych na poziomie 1,5–3 %.

W poniższej tabeli przedstawiono skład chemiczny tkanek jadalnych mięsa „Arnaki Limnou”:

Produkt		Białko	Tłuszcz
„Arnaki Limnou”		od 17,6 do 23,4  %	od 10,0 do 15,0  %

Mięso „Arnaki Limnou” sprzedawane jest w stanie świeżym w następujących postaciach:

—	cała tusza;

—

półtusza;

—	kawałki sprzedawane na wagę.

3.3.   Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)

Jagnięta rodzą się między końcem listopada a końcem lutego i są karmione głównie mlekiem matki – okres ssania wynosi od 45 do 60 dni. Po zakończeniu tego okresu jagnięta przyzwyczajają się do spożywania pasz objętościowych dzięki stosowaniu pasz przystosowawczych, w których skład wchodzi pożywienie objętościowe takie jak siano ze zbóż i uprawiane lokalnie rośliny strączkowe. Po odsadzeniu jagnięta wypasa się zazwyczaj wiosną przez okres od 1 do 2 miesięcy na lokalnej roślinności razem z dorosłymi owcami.

Na populację owiec hodowanych na Limnos i Ajos Efstratios („owce z Limnos”) pewien ograniczony wpływ wywarły rasy Mytilini (lub Lesbos) i Chios.

Dieta dorosłych owiec obejmuje w przeważającej mierze wypas na wolnym wybiegu na pastwiskach położonych na określonym obszarze geograficznym. W skład diety owiec wchodzą również mieszanki uzupełniające, które zawierają zazwyczaj produkty pochodzące ze zbóż, rośliny strączkowe, słomę zbóż (głównie pszenicy durum), koniczynę i produkty z nasion oleistych wytwarzane głównie na wyznaczonym obszarze geograficznym, a także witaminy i mikroskładniki pokarmowe.

3.4.   Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym

Chronione oznaczenie geograficzne „Arnaki Limnou” może być wykorzystywane wyłącznie w odniesieniu do jagniąt urodzonych, wyhodowanych i poddanych ubojowi na wyznaczonym obszarze. Ubój obejmuje wykrwawianie i oskórowanie. Owce rodzące jagnięta również urodziły się i zostały wyhodowane na wyznaczonym obszarze geograficznym.

3.5.   Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

—

3.6.   Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

Poza koniecznością spełnienia wymogów w zakresie etykietowania ustanowionych w ustawodawstwie krajowym i w przepisach UE, mięso „Arnaki Limnou” opatruje się przedstawionym poniżej specjalnym logo, niezależnie od formy, w jakiej produkt ten będzie sprzedawany (tusza, półtusza lub kawałki):

Powyższemu logo musi towarzyszyć kod identyfikujący zwierzę i gospodarstwo, z którego pochodzi tusza, a także data uboju. Wspomniany kod obejmuje:

—	kod numeryczny odpowiadający gospodarstwu, w którym wyhodowano zwierzęta;

—	kod identyfikacyjny żywego zwierzęcia, z którego pochodzi tusza;

—	datę uboju.

Na przykład tusza z gospodarstwa opatrzonego kodem numerycznym EL8330**** pochodząca z żywego zwierzęcia o numerze 002 poddanego ubojowi 1.12.2020 r. otrzymałaby następujący unikalny kod 8330****002-01/12/2020.

Jeżeli mięso „Arnaki Limnou” jest cięte na kawałki i pakowane, wspomnianą powyżej etykietę umieszcza się na poszczególnych kawałkach mięsa albo na zewnętrznej części opakowania, jeżeli produkt został już zapakowany, aby przekazać stosowne informacje konsumentowi końcowemu.

4.   Zwięzłe określenie obszaru geograficznego

Granice obszaru geograficznego, na którym produkuje się „Arnaki Limnou”, odpowiadają granicom geograficznym wysp Limnos i Ajos Efstratios.

5.   Związek z obszarem geograficznym

Związek produktu z wyznaczonym obszarem opiera się na specyficznych cechach jakościowych mięsa. Mięso „Arnaki Limnou” jest renomowanym produktem. Charakteryzuje się przyjemnymi właściwościami organoleptycznymi, które mają swoje źródło w tradycyjnych metodach chowu jagniąt i owiec oraz w ich diecie opierającej się głównie na bogatej roślinności pastwisk na wyznaczonym obszarze geograficznym.

Specyfika obszaru geograficznego

Wyspy Limnos i Ajos Efstratios należą do grupy wysp położonych w północno-wschodniej części Morza Egejskiego. Limnos jest pokryta w przeważającej mierze bezdrzewnymi połaciami terenu i równinami. Jednymi z głównych elementów krajobrazu wyspy są pola pszenicy i innych zbóż, winnice, garig i otwarte pastwiska, które pokrywają ponad połowę jej powierzchni. Krajobraz Ajos Efstratios (lub „Aj Stratis”) przedstawia się podobnie.

Wspomniane dwie wyspy są ze sobą nierozerwalnie powiązane, nie tylko pod względem społecznym i kulturowym, ale również pod względem ekonomicznym i handlowym. Na przestrzeni lat mieszkańcy wysp handlowali ze sobą licznymi produktami i transportowali te produkty z jednej wyspy na drugą. Niezakłócony przepływ zwierząt gospodarskich obejmował również owce, co przyczyniło się do ich homogenicznego rozwoju na obydwu wyspach. Wyspa Ajos Efstratios dysponuje regularnym połączeniem świadczącym usługi przewozu w ramach żeglugi przybrzeżnej wyłącznie z Limnos.

Czynniki naturalne

Podobnie jak w całej Grecji na obszarze wspomnianych dwóch wysp panuje typowo śródziemnomorski klimat. Zimy są łagodne i wilgotne. Okres letni jest stosunkowo gorący i suchy, przy czym co do zasady przez większą część roku odnotowuje się długie okresy dużego nasłonecznienia. Klimat na omawianym obszarze jest jednak suchszy i charakteryzuje się sporadycznymi silnymi wiatrami i niskim poziomem opadów.

Jako wyspy Morza Egejskiego, Limnos i Ajos Efstratios pełniły funkcję istotnego szlaku stopniowej migracji lokalnych gatunków roślin do Grecji ze wschodu, z uwagi na ich bliskość geograficzną względem gatunków roślin pochodzących z Azji Mniejszej.

Owce hodowane na terytorium obydwu tych wysp żywią się głównie bujną roślinnością pastewną i odmianami aromatycznych roślin i krzewów. Badania wykazały, że naturalna roślinność Limnos obejmuje 756 gatunków roślin, z czego większość (55 %) stanowią terofity. Wśród nich występuje osiem gatunków endemicznych dla Grecji, jeden gatunek endemiczny dla północno-wschodniego regionu Morza Egejskiego i jeden gatunek endemiczny dla Limnos. Ponadto, pomimo jej niewielkiego rozmiaru, na wyspie Ajos Efstratios występuje 438 różnych gatunków roślin.

Ogólnie rzecz biorąc, na terytorium Limnos i Ajos Efstratios powszechnie występuje garig. Najlepiej świadczy o tym fakt, że pokrywa on 25 % pastwisk na tym obszarze. Typowymi gatunkami roślin wchodzącymi w skład garigu są: dąb skalny, krwiściąg ciernisty, macierzanka, lebiodka pospolita, rośliny z gatunku Calicotome villosa, werbena pospolita, szałwia, przelot z gatunku Anthyllis hermanniae, wilczomlecz, dziurawiec zwyczajny, czystek kreteński, czystek szary, czystek z gatunku Cistus salviifolius oraz hyzop lekarski. Na omawianym obszarze występują również następujące rośliny: wilczomlecz błękitnawy, omanowiec lepki i mierznica z gatunku Ballota acetabulosa.

W makii – drzewiastej formacji roślinnej porastającej obydwie wyspy – występują również następujące gatunki roślin: judaszowiec południowy, rośliny z gatunku Calicotome villosa, ostnica, pistacja kleista, oliwka europejska, rośliny z gatunku Bontia daphnoides, rozmaryn, szparag lekarski, myszopłoch kolczasty itp.

Na obszarze występują również wydmy porośnięte roślinnością w postaci zarośli twardolistnych.

Ponadto roślinność obydwu wysp często obejmuje również naturalne trawy i rośliny strączkowe, które stanowią idealne pożywienie dla pasących się owiec.

Zwierzęta gospodarskie

Dzięki wieloletniemu procesowi ustawicznego przystosowywania się do otoczenia, który był poprzedzony długim procesem selekcji i hodowli, populacja owiec perfekcyjnie przystosowała się do specyficznych lokalnych warunków glebowych i klimatycznych i wykształciła ściśle określone cechy takie jak samowystarczalność i odporność na niekorzystne warunki środowiskowe, odporność na choroby endemiczne i wysokiej jakości produktywność.

Zwierzęta są średniej wielkości i proporcjonalnej budowy. Przystosowały się do trudnych warunków geofizycznych i klimatycznych panujących na tym obszarze oraz do mikroklimatu i środowiska wysp Limnos i Ajos Efstratios.

Ogólnie rzecz biorąc, dieta owiec i jagniąt sprzyja produkcji mięsa o charakterystycznym profilu kwasów tłuszczowych. Poziom zawartości tłuszczu w mięsie jest powiązany z odpowiednią proporcją wielonienasyconych kwasów tłuszczowych występujących w roślinach – właściwość tę uznaje się za wysoce pożądaną z uwagi na fakt, że jest ona powiązana ze specyficznym smakiem produkowanego mięsa. Wypasanie zwierząt na wolnym wybiegu zwiększa również stężenie innych pożądanych mikroskładników odżywczych w mięsie takich jak witaminy i naturalne przeciwutleniacze.

Czynniki ludzkie

Tradycyjna metoda chowu zwierząt opiera się na wykorzystywaniu typowych padoków ogrodzonych ścianami – tzw. mantres – położonych w pobliżu pastwisk, w których zamieszkują owce i jagnięta. Korzystanie z tych tradycyjnych padoków (mantres) zapewnia zwierzętom możliwość uzyskania bezpośredniego dostępu do otaczających pastwisk.

Tradycyjne praktyki stosowane przez osoby zajmujące się chowem zwierząt gospodarskich wywierają wpływ na właściwości produktu „Arnaki Limnou”. W szczególności późne odsadzenie jagniąt (w wieku około 60 dni) przyczynia się do rozwoju zdrowych zwierząt o znacznej ilości tkanki tłuszczowej. Ponadto zarządzanie stadami przy wykorzystaniu tradycyjnego systemu chowu w padokach sprawia, że owce nie muszą pokonywać dużych dystansów w poszukiwaniu pożywienia, ponieważ pastwiska są położone w pobliżu padoków, a odległości pomiędzy poszczególnymi miejscami na wyspach są niewielkie. Dzięki temu zwierzęta nie są zmuszane do nadmiernego wysiłku, co pozwala im zgromadzić znacznie więcej tłuszczu śródmięśniowego niż w przypadku innych podobnych zwierząt, a także rozwinąć masę mięśniową.

Do chwili uboju odstawione jagnięta i dorosłe zwierzęta dysponują – w miarę możliwości – ciągłym dostępem do pastwisk. Dorosłe zwierzęta i jagnięta pasą się przez cały rok, a dzięki stosowaniu metody chowu półekstensywnego mogą uzyskać bezpośredni dostęp do pastwisk charakteryzujących się bogactwem odmian aromatycznych roślin i ziół jadalnych. Sprawia to, że w tkance tłuszczowej zwierząt wytwarzają się składniki aromatyczne, dzięki czemu produkt nabiera przyjemnych właściwości organoleptycznych. Wspomniane właściwości obejmują smak połączony z delikatnością mięsa wynikającą z odpowiedniej ilości tłuszczu śródmięśniowego.

Metoda chowu półekstensywnego zakładająca maksymalne wykorzystywanie potencjału ekosystemu naturalnego obszaru poprzez wypasanie zwierząt była rozwijana w miarę upływu czasu, aby czerpać korzyści ze specyficznych warunków otoczenia oraz aby dopasować się do tych warunków. Stosowanie tej metody pozwala zachować ekosystem i różnorodność biologiczną obszaru, a tym samym ochronić integralną część lokalnego dziedzictwa kulturowego.

Arkana chowu owiec były przekazywane z pokolenia na pokolenie – w ten sposób młodzi adepci sztuki chowu tych zwierząt zapoznawali się z praktykami związanymi z opieką nad zwierzętami gospodarskimi i nabywali doświadczenia w tej dziedzinie, dzięki czemu do dziś są w stanie produkować słynące ze swojej wysokiej jakości mięso „Arnaki Limnou”. Od wieków stadami zajmowali się doświadczeni kehagiades, jak określa się lokalnie osoby zajmujące się chowem zwierząt gospodarskich, którzy korzystali z tradycyjnego systemu chowu bazującego na padokach. Praktyki te doprowadziły do wykształcenia się rentownego i zrównoważonego modelu półekstensywnego chowu owiec.

Specyfika produktu

Jeżeli chodzi właściwości organoleptyczne mięsa „Arnaki Limnou”, jest ono delikatne, soczyste i miękkie. Ogólny poziom zawartości tłuszczu jest wysoki, przy czym tłuszcz ten jest w przeważającej mierze tłuszczem śródmięśniowym (marmurkowatość), co odbija się korzystnie na walorach smakowych produktu i jego delikatności.

Z uwagi na wiek zwierząt poddawanych ubojowi tusza jest stosunkowo ciężka. Mięso charakteryzuje się również dobrze rozwiniętą masą mięśniową – dotyczy to w szczególności kawałków o znacznej wartości handlowej, które cieszą się dużym zainteresowaniem konsumentów, takich jak polędwica, udziec i comber.

Związek przyczynowy zachodzący pomiędzy obszarem geograficznym a specyficznym charakterem produktu

„Arnaki Limnou” posiada przyjemne właściwości organoleptyczne i jest bardzo popularnym produktem, który był wytwarzany na obszarze dwóch wysp nieustannie przez wiele lat. Specyficzne czynniki środowiskowe panujące na wyznaczonym obszarze geograficznym obejmującym wyspy Limnos i Ajos Efstratios oraz praktyki stosowane od dawna przez mieszkańców tego obszaru doprowadziły do powstania produktu o przyjemnych właściwościach, które odróżniają „Arnaki Limnou” od innych podobnych wyrobów.

Chów owiec stanowi podstawę działalności związanej z hodowlą zwierząt gospodarskich i odbywa się na obydwu wyspach. Roślinność dwóch wysp, na której prowadzi się wypas, jest bardzo zbliżona. Na Limnos znajdują się rozległe obszary pastwisk obejmujące jedną trzecią całkowitej powierzchni wyspy. Około 25 % pastwisk tej wyspy stanowi garig. Roślinność na tych obszarach jest niska, szeroko rozstawiona i rozproszona. Gatunkami dominującymi jest krwiściąg ciernisty i macierzanka; występuje na nich również znaczna liczba roślin aromatycznych.

Pastwiska na Limnos i Ajos Efstratios charakteryzują się dużym potencjałem w zakresie prowadzenia wypasu; ich dodatkowym atutem jest obecność różnego rodzaju roślin aromatycznych. Wszystkie te czynniki pozwalają uzyskać produkty mięsne, w których tłuszcz uzyskał właściwości organoleptyczne ukształtowane oddziaływaniem różnorodnych roślin aromatycznych oraz innych roślin występujących na pastwiskach. Dla jakości produktu i jego właściwości organoleptycznych decydujące znaczenie ma zatem fakt, że zwierzęta dysponują szerokim dostępem do pastwisk.

Łagodne ukształtowanie terenu na wyznaczonym obszarze, na którym występują nisko położone równiny, zapewnia łatwy dostęp do pastwisk położonych w pobliżu tradycyjnych budynków, w których przebywają zwierzęta. Dzięki temu zwierzęta nie są zmuszane do nadmiernego wysiłku, co pozwala im zgromadzić znacznie więcej tłuszczu śródmięśniowego niż w przypadku innych podobnych zwierząt, a także rozwinąć masę mięśniową.

Ściślej rzecz ujmując, owce wypasane na wyspach Limnos i Ajos Efstratios spożywają szeroką gamę aromatycznych roślin i ziół jadalnych. Zwierzęta nie muszą pokonywać dużych odległości w poszukiwaniu pożywienia z uwagi na niewielki rozmiar wysp.

Biorąc pod uwagę warunki klimatyczne, zwierzęta mogą żyć na pastwiskach przez cały rok, bez konieczności przebywania w budynkach dla zwierząt gospodarskich. Dlatego też jagnięta, po zakończeniu okresu karmienia ich wyłącznie mlekiem, dysponują dostępem do pastwisk aż do chwili poddania ich ubojowi. Wysoka zawartość tłuszczu w tkankach jadalnych stanowi zasługę wypasu. Dieta zwierząt składa się w przeważającej mierze z roślinności występującej na pastwiskach, do których zwierzęta uzyskują dostęp dzięki wypasaniu ich na otwartym wybiegu.

Dorosłe owce dysponują dostępem do pastwisk niemal przez cały rok, podobnie jak jagnięta w okresie od odstawienia do uboju. To właśnie opisane połączenie bezpośredniego wypasu na bujnej roślinności obydwu wysp i długiego okresu ssania mleka matki przez zwierzęta hodowane zgodnie z metodą chowu półekstensywnego sprawia, że mięso nabiera swoich charakterystycznych właściwości, ponieważ tusze cechują się należycie wykształconą masą mięśniową i odpowiednią ilością tłuszczu śródmięśniowego.

Ilość tłuszczu śródmięśniowego w mięsie „Arnaki Limnou” wywiera bezpośredni wpływ na wilgotność i strukturę mięsa oraz na jego smak i zapach uwalniający się w trakcie jego przygotowywania.

Źródłem tożsamości produktu opatrzonego chronionym oznaczeniem geograficznym „Arnaki Limnou” jest metoda chowu półekstensywnego, wypasanie na otwartym wybiegu i stosowanie tradycyjnych praktyk przez osoby zajmujące się chowem zwierząt gospodarskich. Popularność produktu „Arnaki Limnou” wynikająca z jego przyjemnych właściwości, które opisano powyżej, stanowi zachętę do tego, aby dbać o zachowanie tych praktyk chowu zwierząt gospodarskich w celu zagwarantowania możliwości dalszego uzyskiwania wspomnianych właściwości.

Wszystkie powyższe czynniki przyczyniają się do tego, że mięso „Arnaki Limnou” charakteryzuje się wysoką jakością i przyjemnymi właściwościami organoleptycznymi, które rozsławiły je w świecie. Produkt jest powiązany z tradycją gastronomiczną wysp, gdzie dania lokalne takie jak jagnięcina kaspakino cieszą się uznaniem zarówno ich mieszkańców, jak i odwiedzających je turystów.

Odesłanie do publikacji specyfikacji

http://www.minagric.gr/images/stories/docs/agrotis/POP-PGE/2021/prodiagrafes_arnaki_limnou150222.pdf

---

(1)  Dz.U. L 343 z 14.12.2012, s. 1.