ISSN 1977-1002

Dziennik Urzędowy

Unii Europejskiej

C 501I

European flag  

Wydanie polskie

Informacje i zawiadomienia

Rocznik 64
13 grudnia 2021


Spis treści

Strona

 

IV   Informacje

 

INFORMACJE INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

 

Rada

2021/C 501 I/01

Konkluzje Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie na temat aktywności fizycznej przez całe życie

1

2021/C 501 I/02

Konkluzje Rady w sprawie zwiększenia dostępności i konkurencyjności europejskich treści audiowizualnych i medialnych

7

2021/C 501 I/03

Konkluzje Rady w sprawie kultury, wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego jako kluczowych elementów inicjatywy nowy europejski Bauhaus

13

2021/C 501 I/04

Konkluzje Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie ochrony i tworzenia dla młodych ludzi przestrzeni obywatelskich, które ułatwiają merytoryczne uczestnictwo młodzieży

19


PL

 


IV Informacje

INFORMACJE INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

Rada

13.12.2021   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CI 501/1


Konkluzje Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie na temat aktywności fizycznej przez całe życie

(2021/C 501 I/01)

RADA I PRZEDSTAWICIELE RZĄDÓW PAŃSTW CZŁONKOWSKICH ZEBRANI W RADZIE,

PRZYPOMINAJĄC, ŻE:

1.

W zaleceniu Rady z dnia 26 listopada 2013 r. w sprawie propagowania we wszystkich sektorach prozdrowotnej aktywności fizycznej (HEPA) zaleca się między innymi, by państwa członkowskie „dążyły do skutecznej polityki w dziedzinie prozdrowotnej aktywności fizycznej przez opracowanie międzysektorowego podejścia uwzględniającego takie obszary polityki jak sport, zdrowie, edukacja, środowisko i transport, a także inne stosowne sektory, oraz by działały zgodnie z uwarunkowaniami krajowymi”.

2.

W konkluzjach Rady z dnia 15 grudnia 2015 r. w sprawie promowania zajęć w zakresie sprawności ruchowej, aktywności fizycznej i zajęć sportowych dla dzieci wzywa się państwa członkowskie do „zastanowienia się nad wprowadzeniem w życie międzysektorowych polityk, obejmujących m.in. sektor edukacji, młodzieży i zdrowia, służących propagowaniu aktywności fizycznej oraz sprawności ruchowej we wczesnym dzieciństwie”.

3.

W konkluzjach Rady z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie wpływu pandemii COVID-19 na sektor sportu i odbudowy tego sektora wzywa się państwa członkowskie, by „propagowały współpracę międzysektorową i konsultacje w obszarach istotnych dla sportu na wszystkich poziomach, w tym z ruchem sportowym, sektorem działalności gospodarczej w dziedzinie sportu i innymi odpowiednimi zainteresowanymi stronami”.

4.

W konkluzjach Rady z dnia 4 grudnia 2020 r. w sprawie promowania współpracy międzysektorowej na rzecz sportu i aktywności fizycznej w społeczeństwie podkreślono, że „współpraca międzysektorowa może odegrać ważną rolę w tworzeniu lub optymalizowaniu warunków aktywnego i zdrowego stylu życia”

5.

W planie prac Unii Europejskiej w dziedzinie sportu na lata 2021–2024 uznano, że promowanie aktywności fizycznej jest kluczowym tematem w ramach obszaru priorytetowego „promocja uczestnictwa w sporcie i prozdrowotnej aktywności fizycznej”.

UZNAJĄC, ŻE:

6.

Brak aktywności fizycznej powoduje poważne problemy zdrowotne w dzisiejszym stylu życia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała brak aktywności fizycznej za jeden z głównych czynników ryzyka śmiertelności (1). Pandemia COVID-19 jeszcze bardziej uwypukliła ryzyka dla zdrowia związane z brakiem aktywności fizycznej.

7.

Europa stoi w obliczu znacznego nasilenia się i tak zauważalnych tendencji w zakresie braku aktywności fizycznej całej populacji, zwłaszcza wśród ludzi młodych. Polityki europejskie zachęcają państwa członkowskie do promowania i monitorowania aktywności fizycznej; jednak działania wdrożeniowe należy bardziej nasilić (2).

8.

W innych dokumentach europejskich i międzynarodowych (3) wskazano również na kluczowe znaczenie monitorowania poziomu aktywności fizycznej w ramach całościowego podejścia do prozdrowotnej aktywności fizycznej. Monitorowanie sprawności fizycznej zgodne z RODO (4) może dostarczyć wiarygodnych i opartych na dowodach rezultatów aktywności fizycznej, a także przyciągnąć uwagę do wszelkich ewentualnych zachowań powodujących ryzyko dla zdrowia.

UZNAJĄC, ŻE:

9.

Aktywność fizyczna jest jednym z najważniejszych i najskuteczniejszych czynników utrzymania zdrowia fizycznego i psychicznego przez całe życie. Przyczynia się również do zapobiegania niektórym schorzeniom, takim jak choroby układu krążenia, cukrzycy typu 2 itp.

10.

Systemy monitorowania sprawności fizycznej mogą ocenić skalę problemu braku aktywności fizycznej i zbadać skuteczność wszelkich strategii politycznych, planów działania lub inicjatyw przyjmowanych na szczeblu lokalnym, krajowym lub unijnym.

11.

Koncepcja aktywności fizycznej przez całe życie powinna opierać się na regularnej aktywności fizycznej prowadzonej w trakcie całego życia, którą można poprzeć opartym na dowodach monitorowaniem sprawności fizycznej z myślą o podtrzymaniu zdrowia każdej osoby przez całe życie.

PODKREŚLAJĄC, ŻE:

12.

Regularna i dostateczna (5) aktywność fizyczna jest ważna dla zdrowego rozwoju dzieci i nastolatków, zarówno pod względem fizycznym, jak i umysłowym i społecznym.

13.

W kontekście aktywnego i zdrowego stylu życia dorosłych regularna aktywność fizyczna jest szczególnie ważna, nawet jeżeli dana osoba rozpoczyna ćwiczenia dopiero w wieku dorosłym. Regularna aktywność fizyczna jest również ważnym czynnikiem zapobiegającym obniżaniu się produktywności w pracy. Ponieważ dorośli spędzają jedną trzecią swojego życia w pracy, niezwykle ważną rolę w promowaniu aktywności fizycznej pracowników odgrywa środowisko pracy.

14.

Grupy znajdujące się w niekorzystnej sytuacji (6) we wszystkich grupach wiekowych są często niewystarczająco aktywne fizycznie ze względu na mniejsze możliwości i ograniczony dostęp, co sprawia, że są bardziej narażone na niektóre choroby. Powinniśmy zapewnić tym grupom docelowym równe szanse, umożliwiając im uczestnictwo w dostosowanej do potrzeb regularnej aktywności fizycznej i programach sportowych.

15.

Zgodnie z koncepcją aktywności fizycznej przez całe życie długoterminowym skutkiem powinno być więcej aktywnych fizycznie Europejczyków, co ma przyczynić się do poprawy zdrowia fizycznego i psychicznego oraz zmniejszenia presji na nasze systemy opieki zdrowotnej i do obniżenia kosztów związanych ze zdrowiem (7). Tam gdzie to możliwe, należy koordynować programy polityczne i zachęcać do współpracy międzysektorowej w celu osiągnięcia jak najlepszych rezultatów.

BIORĄC POD UWAGĘ, ŻE:

16.

Zdrowy styl życia: w wielu krajach strategie polityczne dotyczące zdrowia publicznego i sportu mają przede wszystkim zachęcać obywateli do aktywnego i zdrowego stylu życia przez całe życie i do uczestnictwa w aktywności fizycznej i sporcie (8). Kilka europejskich inicjatyw ma również na celu włączenie zagadnienia aktywności fizycznej do programów nauczania związanych z opieką zdrowotną, by zapewnić lepsze doradztwo i wsparcie w zakresie aktywności fizycznej ze strony klinicystów (9).

17.

Monitorowanie: niektóre państwa monitorują zmiany w sprawności fizycznej swoich populacji i mogą przekazywać każdej chętnej osobie informacje zwrotne na temat rozwoju jej sprawności. Niektóre państwa dysponują systemami, dzięki którym mogą co roku monitorować i oceniać wyniki aktywności fizycznej dzieci szkolnych i młodzieży (10).

18.

Współpraca międzysektorowa: promowanie i monitorowanie aktywności fizycznej powinno odbywać się w sposób międzysektorowy zgodnie z RODO. W promowaniu aktywności fizycznej i monitorowaniu sprawności fizycznej rolę odgrywają nie tylko instytucje związane ze sportem, ale również instytucje działające w obszarze zdrowia publicznego, infrastruktury, edukacji i szkolenia, środowiska pracy, młodzieży itp. Powinno to być zatem zadanie dla całego rządu, społeczeństwa obywatelskiego, klubów sportowych, społeczności lokalnych itp.

19.

Zmiana zachowań jest kwestią długotrwałego rozwoju i postępowania zgodnie ze wskazówkami dotyczącymi aktywności fizycznej (11), które wymagają włączenia dostatecznej aktywności fizycznej do codziennego życia. Oznacza to, że strategie polityczne powinny być również wdrażane w sposób zintegrowany i skupiać się na różnych porach dnia i różnych kontekstach codziennego życia.

20.

Media: media mogą odgrywać rolę w promowaniu odpowiedzialności społecznej, działań i kampanii mających na celu podnoszenie świadomości na temat korzyści płynących z aktywności fizycznej i ograniczania jej braku.

21.

Europejskie inicjatywy i projekty: różne projekty i inicjatywy europejskie przyczyniają się do rozwoju strategii politycznych, które mają na celu promowanie zdrowego stylu życia oraz do rozwoju systemu monitorowania sprawności fizycznej mającego dostarczyć porównywalnych, ważnych i wiarygodnych danych w państwach członkowskich UE. Może to pomóc decydentom politycznym w umożliwieniu prowadzenia aktywności fizycznej przez całe życie i uzyskaniu większego wpływu na zdrowie.

ZWRACAJĄ SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, BY ZGODNIE Z ZASADĄ POMOCNICZOŚCI I NA ODPOWIEDNICH SZCZEBLACH:

22.

Nadal promowały aktywność fizyczną przez całe życie populacji, w tym grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, i zachęcały do tej aktywności, skupiając się na ograniczaniu bierności fizycznej poprzez dzielenie się najlepszymi praktykami, na przykład z wykorzystaniem technologii mobilnych i bezprzewodowych, a także mediów i innych kanałów komunikacji.

23.

Wspierały inicjatywy i kampanie na szczeblach krajowych, regionalnych i lokalnych, które zachęcają do aktywności fizycznej, rozwoju systemów monitorowania i powszechnego uczestnictwa w sporcie, takie jak Europejski Tydzień Sportu, inicjatywa HealthyLifestyle4All, badanie Eurobarometr na temat sportu i aktywności fizycznej, Europejskie Ankietowe Badanie Zdrowia – Kwestionariusz aktywności fizycznej itp.

24.

W stosownych przypadkach i zgodnie z RODO tworzyły i promowały oparte na dowodach krajowe, regionalne lub lokalne systemy monitorowania sprawności fizycznej, które motywują ludność do aktywności fizycznej przez całe życie za pomocą odpowiednich indywidualnych sprawozdań zawierających informacje zwrotne, a także śledzenia zmian sprawności na zasadzie dobrowolności, i dostarczają cennych informacji na potrzeby kształtowania polityki (12).

25.

Wspierały, przy zastosowaniu podejścia międzysektorowego, polityki na wszystkich szczeblach w zakresie stworzenia dostępnych i zrównoważonych obszarów publicznych, gdzie wszyscy obywatele mogą brać udział w aktywności sportowej lub aktywności fizycznej przez całe życie, takich jak osiedla, tereny nowo zabudowywane, chodniki połączone ze ścieżkami rowerowymi lub joggingowymi, obiekty sportowe w szkołach i na uniwersytetach itp., na przykład poprzez fundusze polityki spójności.

26.

Na wszystkich szczeblach identyfikowały i synchronizowały, przy udziale wszelkich odpowiednich organów i społeczności naukowej, te polityki i środki, które mają na celu zachęcenie ludzi do angażowania się w aktywność sportową lub aktywność fizyczną przez całe życie, i zachęcały decydentów sektorowych do większego uwzględniania w ich odpowiednich politykach korzyści, których mogą przysporzyć aktywność fizyczna przez całe życie i monitorowanie sprawności fizycznej populacji.

27.

Wymieniały dobre praktyki w zakresie motywowania ludzi do ruchu i ćwiczeń w ciągu dnia oraz wymieniały informacje na temat skutecznych instrumentów i inicjatyw politycznych w różnych środowiskach życia codziennego w celu stymulowania aktywności fizycznej, w tym w szkołach i miejscach pracy.

28.

Zacieśniały w miarę możliwości współpracę z sektorem opieki zdrowotnej w zakresie przepisywania i doradzania ćwiczeń przez pracowników służby zdrowia i specjalistów.

ZWRACAJĄ SIĘ DO KOMISJI, BY:

29.

Zbadała możliwość wsparcia rozwoju zharmonizowanego systemu danych, który pomaga monitorować aktywność fizyczną na szczeblu europejskim w celu dokładniejszej oceny konsekwencji zdrowotnych, społecznych i gospodarczych.

30.

Promowała wiedzę i upowszechniała dowody na koszty wynikające z ryzyk dla zdrowia związanych z brakiem aktywności fizycznej, zwłaszcza wydatki na ochronę zdrowia, z myślą o wsparciu publicznego procesu decyzyjnego w sprawie inwestycji w ten obszar, których należy dokonywać na szczeblu europejskim.

31.

Wspierała wymianę w ramach istniejących udanych projektów i sieci najlepszych praktyk dotyczących promowania aktywności fizycznej przez całe życie i monitorowania sprawności fizycznej, w stosownych przypadkach angażując sieć punktów kontaktowych ds. prozdrowotnej aktywności fizycznej. Z myślą o ułatwieniu monitorowania sprawności fizycznej w całej Europie i stworzeniu podstawy dla szybkiego kształtowania polityki opartego na dowodach, promowała te praktyki wraz z siecią punktów kontaktowych ds. prozdrowotnej aktywności fizycznej na stosownej europejskiej platformie.

32.

Rozważyła udzielenie unijnego finansowania, na przykład za pośrednictwem programu Erasmus+, InvestEU itp., co pozwoliłoby wesprzeć współpracę europejską na rzecz ułatwiania tworzenia krajowych, regionalnych lub lokalnych systemów monitorowania sprawności fizycznej.

33.

Informowała państwa członkowskie i ruch sportowy o odpowiednich unijnych programach i inicjatywach finansowych, które można wykorzystać do wspierania międzysektorowych projektów związanych ze sportem i aktywnością fizyczną oraz do promowania zdrowego stylu życia, a także do utworzenia krajowych, regionalnych lub lokalnych systemów monitorowania sprawności fizycznej, na przykład za pośrednictwem programów Erasmus+, EU4Health, „Horyzont Europa”, InvestEU itp.

ZWRACAJĄ SIĘ DO RUCHU SPORTOWEGO I INNYCH STOSOWNYCH STRON, BY:

34.

Rozważyły wykorzystywanie, zgodnie z RODO, istniejących bezpłatnych platform (13) do monitorowania sprawności fizycznej obywateli jako narzędzia diagnostycznego i motywacyjnego do celów aktywności fizycznej przez całe życie.

35.

W swoich działaniach, projektach i inicjatywach kładły większy nacisk na możliwości angażowania obywateli należących do różnych grup docelowych w sport i aktywność fizyczną przez całe życie.

36.

Blisko współpracowały z innymi sektorami na rzecz likwidowania luk w stwarzaniu okazji do angażowania obywateli w sport i aktywność fizyczną w różnych sferach codziennego życia.

37.

W stosownych przypadkach aktywnie angażowały się w rozwijanie krajowych, regionalnych i lokalnych systemów monitorowania sprawności fizycznej i opracowywanie strategii zwiększających aktywność fizyczną obywateli przez całe życie.

38.

Dostosowywały, zgodnie z RODO, narzędzia komunikacji do grup docelowych, w oparciu o konkretne działania.


(1)  Światowa Organizacja Zdrowia (2020). Wytyczne WHO w sprawie aktywności fizycznej i siedzącego trybu życia.

(2)  Sprawozdanie Komisji dotyczące wdrażania zalecenia Rady w sprawie propagowania we wszystkich sektorach prozdrowotnej aktywności fizycznej, COM/2019/565 final.

(3)  Na przykład Strategia aktywności fizycznej dla Europejskiego Regionu WHO na lata 2016–2025 sporządzona przez WHO, plan działania UE w sprawie otyłości u dzieci na lata 2014–2020 oraz globalny plan działania na lata 2018–2030 dotyczący aktywności fizycznej (WHO (2018)).

(4)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1).

(5)  Światowa Organizacja Zdrowia (2020). Wytyczne WHO w sprawie aktywności fizycznej i siedzącego trybu życia.

(6)  Definicja według Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE): „Grupy osób, które doświadczają wyższego ryzyka ubóstwa, wykluczenia społecznego, dyskryminacji i przemocy niż ogół społeczeństwa, do których zaliczyć można między innymi mniejszości etniczne, migrantów, osoby z niepełnosprawnościami, samotne osoby starsze i dzieci”.

(7)  Międzynarodowe Stowarzyszenie Sportu i Kultury (ISCA): „Gospodarcze koszty braku aktywności fizycznej w Europie: Sprawozdanie ISCA/Cebr”, czerwiec 2015 r.

(8)  Na szczeblu UE Komisja Europejska uruchomiła inicjatywę HealthyLifestyle4All, która jest 2-letnią kampanią mającą na celu powiązanie sportu i aktywnego stylu życia ze strategiami politycznymi dotyczącymi zdrowia, żywności i innych obszarów. Wezwanie z Tartu w sprawie zdrowego stylu życia zostało ogłoszone w 2017 r.

(9)  Światowa Organizacja Zdrowia (2018): Promowanie aktywności fizycznej w sektorze zdrowia.

(10)  Np. Cypr (wkrótce), Finlandia, Litwa, Niderlandy, Portugalia, Słowenia, Węgry.

(11)  Światowa Organizacja Zdrowia (2018): „Globalny plan działania na rzecz aktywności fizycznej na lata 2018–2030: więcej aktywnych osób na rzecz zdrowszego świata”.

(12)  Na przykład poprzez zapewnienie narzędzi monitorowania sprawności, które umożliwiają analizę tendencji w zakresie zdrowia populacji, wpływu krajowych polityk i interwencji na zdrowie na szczeblu lokalnym, regionalnym lub krajowym.

(13)  Na przykład platformy internetowej, która wspiera tworzenie programów monitorowania sprawności fizycznej zapewniających informacje zwrotne na temat szczególnych indywidualnych wyników w zakresie sprawności fizycznej.


ZAŁĄCZNIK I

Definicje pojęć użytych w niniejszych konkluzjach:

Aktywność fizyczna jest zasadniczo definiowana jako „wszelki ruch ciała wywołany mięśniami szkieletowymi, który wymaga wydatkowania energii” (1). Odnosi się do wszelkiego ruchu, w ramach czasu wolnego, przemieszczania się w dane miejsca i z nich lub w ramach pracy danej osoby.

Sprawność fizyczna to zdolność do wykonywania codziennych zadań z energią i czujnością bez nadmiernego zmęczenia i z wystarczającą energią, by cieszyć się aktywnością w wolnym czasie i być gotowym na nieprzewidziane sytuacje.

Aktywność fizyczna przez całe życie to wszelka aktywność fizyczna podejmowana w czasie całego życia w celu poprawy własnego zdrowia, zapobieżenia chorobom niezakaźnym oraz utrzymania zdrowej wagi, dobrej jakości życia i dobrostanu w wymiarze osobowym, obywatelskim, społecznym lub zawodowym.


(1)  Za: Światowa Organizacja Zdrowia (2020): Wytyczne WHO w sprawie aktywności fizycznej i siedzącego trybu życia.


ZAŁĄCZNIK II

TŁO POLITYCZNE

1.

Konkluzje Rady z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie propagowania aktywności fizycznej sprzyjającej zdrowiu

2.

Zalecenie Rady z dnia 26 listopada 2013 r. w sprawie propagowania we wszystkich sektorach prozdrowotnej aktywności fizycznej

3.

Konkluzje Rady z dnia 15 grudnia 2015 r. w sprawie promowania zajęć w zakresie sprawności ruchowej, aktywności fizycznej i zajęć sportowych dla dzieci

4.

Konkluzje Rady z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie wpływu pandemii COVID-19 na sektor sportu i odbudowy tego sektora.

5.

Konkluzje Rady z dnia 4 grudnia 2020 r. w sprawie promowania współpracy międzysektorowej na rzecz sportu i aktywności fizycznej w społeczeństwie

6.

Rezolucja Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie planu prac Unii Europejskiej w dziedzinie sportu (na okres 1 stycznia 2021 r. – 30 czerwca 2024 r.) (2020/C 419/01).

7.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie wpływu COVID-19 na młodzież i sport (2020/2864(RSP))


13.12.2021   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CI 501/7


Konkluzje Rady w sprawie zwiększenia dostępności i konkurencyjności europejskich treści audiowizualnych i medialnych

(2021/C 501 I/02)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ

UZNAJE, ŻE:

1.

Udostępnianie europejskich treści audiowizualnych i medialnych oraz skuteczny dostęp do nich mają coraz większe znaczenie dla zrównoważonego rozwoju europejskiego sektora medialnego i nieodłącznie wiążą się z promowaniem różnorodności kulturowej i językowej [...] jako głównego atutu, na którym opiera się konkurencyjność tego sektora.

2.

Aby osiągnąć ten cel, ukierunkowane sektorowe i horyzontalne środki z zakresu polityki powinny zapewnić odpowiednią ekspozycję europejskich utworów audiowizualnych i treści medialnych oraz stymulować nowe źródła finansowania i modele dystrybucji w związku z rosnącą obecnością globalnych dostawców usług w zakresie treści medialnych i audiowizualnych oraz platform oferujących takie treści.

3.

Środki takie są tym bardziej istotne, że pandemia COVID-19 wywarła duży wpływ na poziom i strukturę finansowania europejskich treści audiowizualnych. Przyspieszyła ona trendy rynkowe w postaci zwiększonej podaży i popytu na treści od usługodawców internetowych w odniesieniu do udziału utworów kinematograficznych i innych utworów audiowizualnych pochodzących z różnych rynków krajowych, relacji między udanymi premierami kinowymi i premierami wideo na żądanie (VOD) oraz nierównomiernego eksponowania takich utworów na różnych rynkach (1).

4.

Wrazze wzrostem popytu na treści dostępne online ewoluują biznesowe modele finansowania inwestycji przez dostawców VOD i udzielania licencji, choć większość europejskich treści audiowizualnych i medialnych jest nadal produkowana przez tradycyjne podmioty – takie jak publiczne i prywatne przedsiębiorstwa medialne i producenci niezależni – które mają zdolność do opracowywania nowych projektów i rozwoju nowych talentów [...]. Finansowanie ze środków publicznych jest w niektórych sektorach ważniejsze niż w innych; zarazem utrzymują się różnice między systemami i zdolnościami poszczególnych krajów.

5.

Ponadto pandemia COVID-19 pogłębiła lukę między dochodami z reklamy internetowej a dochodami z reklamy tradycyjnej. Chociaż do czasu kryzysu związanego z COVID-19 reklama telewizyjna miała stosunkowo dobrą pozycję konkurencyjną w porównaniu z reklamą internetową, w roku 2021 udział reklamy internetowej wzrósł (2).

6.

Dystrybucja treści audiowizualnych i medialnych w coraz większym stopniu odbywa się w internecie, w szczególności za pośrednictwem platform internetowych, i odgrywa ważną rolę w strumieniu dochodów przedsiębiorstw medialnych. Ponieważ treści kreatywne i kulturowe mają duży potencjał gospodarczy dla Europy zarówno w internecie, jak i poza nim, ważne jest zapewnienie sprawiedliwego dostępu do nich w celu ochrony debaty demokratycznej, pluralizmu mediów oraz różnorodności kulturowej i językowej.

7.

W celu zwiększenia podaży i konkurencyjności europejskich treści audiowizualnych i medialnych należy podjąć dalsze działania w następujących obszarach priorytetowych:

a)

różnorodność kulturowa

b)

promowanie i eksponowanie treści europejskich

c)

zrównoważony charakter.

A.   RÓŻNORODNOŚĆ KULTUROWA

RADA UNII EUROPEJSKIEJ

UZNAJE, ŻE:

8.

Ponieważ różnorodność kulturowa i kreatywność znajdują się w centrum europejskiego sektora audiowizualnego i medialnego, który konkuruje na rynku międzynarodowym z innymi szeroko dostępnymi treściami, ważne jest poszerzenie zdolności tego sektora w celu dotarcia do szerszej publiczności, zwiększenia obiegu treści i promowania różnych form wyrazu, innowacji i talentów, przy jednoczesnym zachowaniu naszych strategicznych atutów kulturowych.

9.

Rozwiązania cyfrowe mogą zwiększyć dostępność, natomiast koprodukcje, wsparcie dystrybucji transgranicznej, dynamiczny niezależny sektor kinowy i dystrybucyjny, promowanie różnorodności językowej oraz swoboda twórcza mogą mieć istotny wpływ na poszerzenie podaży treści i poprawę konkurencyjności sektora audiowizualnego.

PODKREŚLA, ŻE:

10.

Koprodukcje oraz międzynarodowa współpraca między specjalistami na wszystkich szczeblach łańcucha wartości (tworzenie, szkolenie, rozwój, produkcja, promocja, dystrybucja) ułatwiają transgraniczną dystrybucję utworów audiowizualnych, przyczyniają się do zwiększenia rozwoju sektora w krajach partnerskich oraz wspomagają wymianę kulturalną i gospodarczą.

11.

Zgodnie z zasadą pomocniczości międzynarodowe koprodukcje w poszczególnych państwach członkowskich podlegają różnym systemom finansowania i wykorzystują różne zdolności audiowizualne, czego skutkiem jest różny udział poszczególnych treści europejskich na rynkach europejskich i międzynarodowych.

12.

Aby europejskie utwory audiowizualne odnosiły sukcesy zarówno na rynkach europejskich, jak i międzynarodowych, niezwykle ważne jest, aby treści spełniały wysokie standardy jakości i innowacyjności, odzwierciedlały różnorodność kulturową i tematyczną społeczeństwa europejskiego oraz, w stosownych przypadkach, były atrakcyjne dla międzynarodowej publiczności.

13.

Historyczna i kulturowa wartość archiwów audiowizualnych stanowi ważny atut sektora i musi być chroniona, by ułatwiać rozpowszechnianie i ewentualne ponowne wykorzystywanie treści w interesie publicznym.

14.

Jeśli chodzi o swobodę twórczą, ważne jest zapewnienie wolności wypowiedzi, pluralizmu mediów oraz różnorodności poglądów i idei – są to niektóre z podstawowych wartości Unii Europejskiej.

15.

Szczególną uwagę należy zwrócić na dostępność treści dla osób z niepełnosprawnościami i osób starszych.

16.

Media publiczne w Europie odgrywają istotną rolę w ochronie interesu publicznego, zachęcaniu do różnorodności opinii, generowaniu nowych i innowacyjnych treści i idei oraz zwalczaniu dezinformacji i wprowadzania w błąd.

17.

Godziwe wynagradzanie autorów, producentów i innych posiadaczy praw ma zasadnicze znaczenie dla ich swobody twórczej i niezależności ekonomicznej, a także dla zrównoważoności, oryginalności i konkurencyjności sektora mediów.

18.

Zrównoważone pod względem płci i sprzyjające włączeniu społecznemu uczestnictwo przyczynia się do poprawy jakości i poszerzania horyzontów europejskich treści audiowizualnych i medialnych.

ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY W RAMACH SWOICH KOMPETENCJI:

19.

Ułatwiały koprodukcje, w szczególności poprzez promowanie europejskiego modelu koprodukcji, oraz promowały ich obieg nie tylko w państwach w nie zaangażowanych, przy jednoczesnym uwzględnieniu zmieniającego się kontekstu inwestycji za strony dostawców VOD (3).

20.

Zachęcały do wymiany know-how w zakresie koprodukcji oraz wspierały współpracę od wczesnych etapów rozwoju koprodukcji i między specjalistami w całym łańcuchu wartości.

21.

Udoskonalały strategie polityczne mające na celu zwiększenie konkurencyjności europejskiego sektora audiowizualnego poprzez sprzyjanie tworzeniu wysokiej jakości treści europejskich, które mogą przyciągać szersze grono odbiorców, przy jednoczesnym wspieraniu autorów jako kluczowych twórców treści oraz koprodukcji, a także dystrybucji oryginalnych treści.

22.

Zachęcały do zwiększania podaży oryginalnych treści w różnych wersjach językowych i wspierały rozwój rozwiązań cyfrowych umożliwiających korzystanie z różnych wersji językowych i zapewniających możliwość oglądania treści w języku oryginalnym.

23.

Promowały rozwój skutecznych narzędzi marketingowych i strategii dotyczących odbiorców filmowych oraz zwiększanie umiejętności korzystania z mediów i edukacji filmowej, z uwzględnieniem analizy audytorium i oczekiwań odbiorców.

24.

Propagowały równowagę płci i różnorodność społeczną w tworzeniu treści poprzez wprowadzenie zachęt dla interesariuszy z sektora audiowizualnego do dążenia do równości, różnorodności i inkluzywności, przy jednoczesnym poszanowaniu swobody twórczej.

25.

Dążyły do zapewnienia ochrony i promowania treści przechowywanych w krajowych archiwach i instytutach dziedzictwa filmowego, a także ich udostępniania na szerszą skalę, przy jednoczesnym zapewnieniu poszanowania odnośnych praw własności intelektualnej.

ZWRACA SIĘ DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY:

26.

Nadal wspierała – za pośrednictwem komponentu MEDIA w ramach programu „Kreatywna Europa” – sieci niezależnych europejskich usług VOD, prezentujących w znacznej części treści europejskie i eksponujących je poprzez działania popularyzatorskie.

27.

Kontynuowała – za pośrednictwem Europejskiego Forum Filmowego – konsultacje z państwami członkowskimi i wszystkimi interesariuszami na temat sposobów stymulowania długoterminowego obiegu treści europejskich pochodzących z koprodukcji i innych form współpracy transgranicznej, przy jednoczesnym uwzględnieniu wyników zapowiedzianego w planie działania na rzecz mediów dialogu z branżą audiowizualną dotyczącego metod poprawy transgranicznego dostępu do treści audiowizualnych i ich podaży.

B.   PROMOWANIE I EKSPONOWANIE TREŚCI EUROPEJSKICH

RADA UNII EUROPEJSKIEJ

UZNAJE, ŻE:

28.

Dostęp do różnorodnych treści audiowizualnych i informacji we wszystkich językach UE, a także do wiarygodnych i godnych zaufania treści, jest bardzo istotny.

29.

Media publiczne w Europie odgrywają ważną rolę w ochronie wartości demokratycznych, zachęcaniu do różnorodności opinii oraz zwiększaniu podaży i konkurencyjności treści europejskich, zwłaszcza przy wykorzystaniu innowacyjnych narzędzi technologicznych.

30.

Przepisy dotyczące promowania i eksponowania europejskich treści audiowizualnych i medialnych mają odgrywać ważną rolę w zapewnianiu pluralizmu mediów, zwiększaniu różnorodności kulturowej, wzmacnianiu międzynarodowej konkurencyjności i promowaniu produkcji niezależnej.

31.

W porównaniu z tradycyjnymi sposobami dystrybucji, znalezienie europejskich utworów na platformach VOD może być dla konsumentów trudne. W związku z tym ważne jest, aby przeanalizować rynek i ocenić skuteczność środków mających na celu eksponowanie treści.

ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY W RAMACH SWOICH KOMPETENCJI:

32.

Przyspieszyły transpozycję zmienionej dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych (4), ponieważ jej skuteczne wdrożenie pomoże poprawić dostęp online do utworów europejskich.

33.

Sprzyjały dyskusji nad istniejącymi i planowanymi rozwiązaniami odnośnie do promocji utworów europejskich i umożliwiały wymianę sprawdzonych rozwiązań co do środków eksponowania utworów europejskich w ramach różnych modeli biznesowych.

34.

Rozwinęły wymianę sprawdzonych rozwiązań i wzmocniły współpracę między regulatorami audiowizualnymi a organizacjami finansowania kinematografii.

35.

Poprawiły i ułatwiły wyszukiwalność legalnie dostępnych kreatywnych treści online we wszystkich językach Unii Europejskiej, zwłaszcza poprzez narzędzia internetowe takie jak Agorateka (5), tak by można było łatwo rozpoznawać te treści wśród szerokiego wyboru innych.

36.

Zachęcały do tworzenia baz danych takich jak Lumiere VOD (6), po to by ułatwić weryfikację kraju pochodzenia utworów europejskich.

37.

Sprzyjały stałemu wspieraniu dystrybucji kinowej utworów europejskich, w tym wspieraniu dystrybutorów mniejszych i niezależnych z myślą o rozpowszechnianiu bardzo różnorodnych filmów europejskich, oraz wspierały festiwale jako skuteczną metodę popularyzacji oryginalnych i różnorodnych treści – na szczeblu krajowym, europejskim i międzynarodowym.

38.

Oceniły i omówiły obecną sytuację utworów europejskich w Unii Europejskiej, uwzględniając pozycję rynkową różnych interesariuszy i wszystkie inne istotne czynniki (równe warunki działania, specyfika audiowizualna i językowa różnych krajów, obecna definicja utworów europejskich (7) itp.), po to by zapewnić różnorodny, sprawiedliwy i zrównoważony rynek utworów europejskich.

39.

Zastanowiły się nad cyfrową i technologiczną suwerennością Europy, uwzględniając istniejących usługodawców europejskich, i przeanalizowały wartość dodaną ewentualnej platformy europejskiej, we współpracy z mediami publicznymi, która zawierałaby treści europejskie z państw członkowskich przeznaczone do udostępnienia jak największej liczbie obywateli UE, z poszanowaniem praw własności intelektualnej oraz obecnych przepisów o konkurencji i pomocy państwa.

40.

Zachęcały media publiczne do zapewniania niezależnym producentom nowych możliwości tworzenia i promowania treści europejskich.

41.

Opracowały nowe programy promowania produkcji i dystrybucji europejskich utworów audiowizualnych skierowanych do dzieci i młodych dorosłych i sprzyjały takim programom.

ZWRACA SIĘ DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY:

42.

Nadal aktywnie ułatwiała sprawne wdrażanie dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych poprzez dokładne monitorowanie, sprawozdawczość i wsparcie dla państw członkowskich.

43.

Przeanalizowała sytuację europejskiego rynku audiowizualnego, skupiając się na najważniejszych wyzwaniach i zakłóceniach równowagi z perspektywy UE oraz na możliwych rozwiązaniach.

C.   ZRÓWNOWAŻONY CHARAKTER

RADA UNII EUROPEJSKIEJ

PODKREŚLA, ŻE:

44.

Aby rozwijać się w sposób zrównoważony, sektor mediów musi korzystać ze swoich atutów (takich jak kreatywność i różnorodność kulturowa), udostępniać i eksponować treści, a także dostosowywać się do wyzwań i możliwości wynikających z transformacji cyfrowej.

45.

Platformy i usługodawcy internetowi, jako globalne podmioty gospodarki cyfrowej, mają do odegrania ważną rolę w zapewnianiu podaży, dostępności i dystrybucji treści. Zarazem stają się oni coraz bardziej istotni dla debaty demokratycznej, różnorodności kulturowej, poszanowania podstawowych praw i wartości, ochrony małoletnich przed szkodliwymi treściami oraz ochrony praw własności intelektualnej.

46.

Licencje terytorialne i licencje wyłączne pozostają nieodzowne dla swobody twórczej, zrównoważoności i finansowania sektora oraz dla tworzenia podstaw do rozwoju nowych modeli biznesowych.

ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY W RAMACH SWOICH KOMPETENCJI:

47.

Promowały praktyki licencyjne mające zapewnić bardziej zrównoważoną relację między dostawcami VOD, platformami, producentami niezależnymi i innymi posiadaczami praw w całym łańcuchu wartości oraz sprzyjały opracowywaniu środków służących uzyskaniu przejrzystych i wyczerpujących informacji o użytkowaniu utworów audiowizualnych w ramach usług online, w tym możliwości dostępu do danych o ogólnej liczbie wyświetleń i terytoriach.

48.

Promowały konkurencyjność europejskiego sektora audiowizualnego, uwzględniając rolę licencji terytorialnych i licencji wyłącznych w systemie finansowania utworów europejskich. Kwestia udzielania licencji powinna zostać uwzględniona również w dialogu na temat obiegu utworów audiowizualnych zapowiedzianym w planie działania na rzecz mediów.

49.

Promowały i wspierały podejścia do finansowania koncentrujące się na innowacjach, wzroście, technologiach i strukturze branży.

50.

Nadal promowały stosowne działania w ramach planu działania na rzecz mediów, sprzyjając transformacji i odporności niezależnych przedsiębiorstw audiowizualnych i medialnych, zwłaszcza w ramach inicjatywy MediaInvest, która ma zwiększyć inwestycje w produkcję i dystrybucję audiowizualną oraz być interaktywnym narzędziem wskazującym przedsiębiorstwom medialnym różnorodne narzędzia wsparcia.

51.

Zachęcały do zwiększania liczby europejskich utworów audiowizualnych w katalogach na żądanie poprzez włączenie do nich dobrych jakościowo filmów obejmujących szeroki zakres tematów i grup wiekowych oraz oceniły możliwość ustanowienia partnerstw publiczno-prywatnych w celu rozpowszechniania treści o wysokiej jakości na szczeblu krajowym, europejskim i międzynarodowym.

52.

Skoncentrowały się na inwestowaniu w odporność obywateli za pomocą środków na rzecz umiejętności cyfrowych i umiejętności korzystania z mediów, po to by promować nabywanie wiedzy i krytyczne myślenie. Pozwoli to użytkownikom identyfikować nielegalne treści i dezinformację, zrozumieć funkcjonowanie algorytmicznych narzędzi rekomendacji oraz wykorzystywać wyszukiwalność treści.

53.

Wzmocniły i poprawiły szkolenia specjalistów i przedsiębiorstw, po to by pomóc im dostosowywać się do ewoluujących modeli twórczych i dystrybucyjnych w kontekście systemów opartych na sztucznej inteligencji, oraz sprzyjały procesom zmiany i podnoszenia kwalifikacji.

54.

Promowały i wspierały nowe możliwości dystrybucji treści dostępne w gospodarce cyfrowej ze szczególnym uwzględnieniem sprawiedliwej równowagi między rozwojem systemów sztucznej inteligencji a użytkowaniem przez nie treści, tak by zagwarantować konkurencyjność zarówno sektora sztucznej inteligencji, jak i sektora audiowizualnego i medialnego. W tym kontekście zapewniły stosownym interesariuszom równe warunki działania i pomogły sektorowi audiowizualnemu i medialnemu rozwijać się bez zakłócania dynamiki innowacji.

55.

Przedsięwzięły wszelkie niezbędne środki, by zapobiegać dostępowi do nielegalnych treści audiowizualnych na szczeblu krajowym i unijnym, i ustanowiły skuteczne egzekwowanie przepisów online wobec naruszeń na skalę komercyjną.

56.

Przedsięwzięły wszelkie niezbędne środki, by umożliwić sektorowi medialnemu korzystanie z możliwości oferowanych przez Europejski Zielony Ład i przez europejskie prawo o klimacie.

57.

Omówiły ewentualne inicjatywy polityczne związane z ramami reklamy internetowej, po to by zapewnić sprawiedliwe zasady reklamowe dla reklamy internetowej i tradycyjnej w odniesieniu do treści audiowizualnych i medialnych.

58.

Chroniły niezależność organizacji medialnych i w stosownym przypadku przedsięwzięły środki gwarantujące przejrzystość i pluralizm w sektorze mediów.

ZWRACA SIĘ DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY:

59.

Zmniejszyła obciążenia administracyjne związane z dostępem do finansowania treści europejskich, w pełni respektując zarazem wymogi rozporządzenia finansowego.


(1)  Yearbook 2020/2021 Key Trends, European Audiovisual Observatory (Rada Europy), Strasburg 2021, s. 2021.

(2)  Yearbook 2020/2021 Key Trends, European Audiovisual Observatory (Rada Europy), Strasburg 2021, s. 46.

(3)  W tym kontekście istotne będzie sprawozdanie grupy roboczej ds. otwartej metody koordynacji zajmującej się koprodukcjami.

(4)  Dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych (zob. odnośnik w załączniku).

(5)  Ogólnoeuropejski portal Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO): https://agorateka.eu/ea/pl/About.

(6)  Pierwszy internetowy katalog filmów europejskich dostępnych jako VOD, uruchomiony 16 kwietnia 2019 r. przez Europejskie Obserwatorium Audiowizualne przy Radzie Europy.

(7)  Zawarta w dyrektywie o audiowizualnych usługach medialnych. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32010L0013&from=PL


ZAŁĄCZNIK

Konkluzje Rady

Konkluzje Rady w sprawie wzmacniania treści europejskich w gospodarce cyfrowej (Dz.U. C 457/2 z 19.12.2018).

Konkluzje Rady w sprawie zwiększenia transgranicznego obiegu europejskich utworów audiowizualnych ze szczególnym uwzględnieniem koprodukcji (Dz.U. C 192 z 7.6.2019, s. 11).

Konkluzje Rady w sprawie ochrony wolnego i pluralistycznego systemu medialnego (Dz.U. C 422 z 7.12.2020, s. 8).

Konkluzje Rady w sprawie umiejętności korzystania z mediów w stale zmieniającym się świecie 2020/C 193/06 (Dz.U. C 193 z 9.6.2020, s. 23).

Konkluzje Rady pt. „Europejskie media w dekadzie cyfrowej: plan działania na rzecz wsparcia odbudowy i transformacji” 2021/C 210/01 (Dz.U. C 210 z 3.6.2021, s. 1).

Konkluzje Rady w sprawie planu prac w dziedzinie kultury na lata 2019–2022 (Dz.U. C 460 z 21.12.2018, s. 12).

Akty ustawodawcze

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych) (Dz.U. L 303 z 28.11.2018, s. 69).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/818 z dnia 20 maja 2021 r. ustanawiające program Kreatywna Europa (2021–2027) i uchylające rozporządzenie (UE) nr 1295/2013 (Dz.U. L 189/34 z 28.5.2021).

Komunikaty i zalecenia Komisji

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. „Europejskie media w cyfrowej dekadzie: plan działania na rzecz wsparcia odbudowy i transformacji” (COM(2020) 784 final).

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie europejskiego planu działania na rzecz demokracji (COM(2020) 790 final).

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. „Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy” (COM(2020) 67 final).

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. „Pełne wykorzystanie potencjału innowacyjnego UE. Plan działania w zakresie własności intelektualnej wspierający odbudowę i odporność UE” (COM(2020) 760 final).

Inicjatywy Parlamentu Europejskiego

Sprawozdanie w sprawie sztucznej inteligencji w sektorze edukacji i kultury oraz w sektorze audiowizualnym (2020/2017(INI)).

Badania Europejskiego Obserwatorium Audiowizualnego

Yearbook 2020/2021 Key Trends, European Audiovisual Observatory (Rada Europy), Strasburg.

Rada Europy

Europejska konwencja o koprodukcji filmowej (1992).


13.12.2021   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CI 501/13


Konkluzje Rady w sprawie kultury, wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego jako kluczowych elementów inicjatywy nowy europejski Bauhaus

(2021/C 501 I/03)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

Uznając kroki podjęte już przez Unię Europejską i jej państwa członkowskie w celu wzmocnienia ważnej roli kultury, wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego w agendzie politycznej oraz zapewnienia efektów Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018, a także jego trwałego wpływu na nasze społeczeństwa i przyszłe pokolenia,

Przywołując główne odniesienia polityczne zamieszczone w załączniku do niniejszych konkluzji;

Wychodząc od planu prac w dziedzinie kultury na lata 2019–2022, w szczególności od priorytetu B („Spójność społeczna i dobrostan”), a także od działań w zakresie „wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego dla wszystkich”,

Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE w tym kontekście inicjatywę nowy europejski Bauhaus.

PODKREŚLA, ŻE:

1.

Architektura i środowisko zbudowane są przejawami historycznej i obecnej kultury, sposobów życia i wartości. Tworzą zasoby naszego dziedzictwa kulturowego na przyszłość i przyczyniają się do kształtowania naszych społeczeństw i tożsamości.

2.

Środowisko zbudowane (1) jest odzwierciedleniem społeczności, a odpowiedzialność za jego ogólną jakość spoczywa w rękach odpowiednich organów sektora publicznego i innych zainteresowanych stron, działających w ścisłej współpracy ze wszystkimi obywatelami.

3.

Ważne jest zapewnienie, aby zarówno rozwój istniejących zasobów budowlanych – poprzez odbudowę, renowację, dostosowane ponowne wykorzystanie i konserwację – jak i tworzenie nowych budynków i przestrzeni były wysokiej jakości.

4.

Architekci odgrywają m.in. główną rolę na wszystkich etapach rozwoju wysokiej jakości architektury i środowiska życia, a zatem mogą w znaczący sposób przyczyniać się do realizacji interesu publicznego poprzez uwzględnienie różnorodności terytorialnej i potrzeb społeczeństwa obywatelskiego.

5.

Kultura, wysokiej jakości architektura (2) i środowisko zbudowane na wiele sposobów przyczyniają się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych (3). Mogą mieć pozytywny wpływ na wdrożenie Europejskiego Zielonego Ładu (4) i jego celu, jakim jest uczynienie z Europy do 2050 r. pierwszego kontynentu neutralnego dla klimatu.

6.

Inicjatywa nowy europejski Bauhaus jest transdyscyplinarną inicjatywą łączącą trzy wzajemnie powiązane wymiary: estetykę, zrównoważony charakter i włączenie społeczne. Opiera się na podejściu partycypacyjnym i ma na celu zaangażowanie wszystkich ludzi w całej Unii, w tym osób należących do grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, zgodnie z Agendą ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i celem Europejskiego Zielonego Ładu, jakim jest niepozostawianie nikogo samemu sobie.

7.

Inicjatywa nowy europejski Bauhaus czerpie inspirację z pierwotnego projektu Bauhaus (5), który miał już całościowe, zrównoważone, wysokiej jakości i integracyjne podejście do projektowania, architektury i sztuki.

8.

Inicjatywa nowy europejski Bauhaus ma na celu stworzenie – z poszanowaniem różnorodnego dziedzictwa kulturowego Europy – otoczenia umożliwiającego przekształcanie środowiska życia i uczynienie naszego życia piękniejszym, bardziej zrównoważonym i integracyjnym, m. in. dzięki innowacjom, wysokiej jakości architekturze (6), projektowaniu, urbanistyce i wielu innym obszarom artystycznym i kreatywnym.

9.

Kulturowe i architektoniczne dziedzictwo Europy stanowi istotny punkt odniesienia dla jakości doznań i fizycznej jakości naszego otoczenia zbudowanego. Jest również silnym atutem, który może inspirować spójność społeczną, innowacje, transformację i odbudowę oraz przyczyniać się do nich. Inicjatywa nowy europejski Bauhaus uznaje zatem znaczenie naszego dziedzictwa architektonicznego i archeologicznego, krajobrazów oraz materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

10.

Wielowymiarowy charakter wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego wymaga współpracy międzysektorowej, uczestnictwa, współtworzenia i podejść transdyscyplinarnych, w szczególności pod względem zrównoważonego rozwoju i spójności polityki.

11.

Pandemia COVID-19 spowodowała uruchomienie środków finansowych na wszystkich szczeblach zarządzania, m. in. na rzecz wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego. Te środki finansowe powinny być wykorzystywane w sposób zrównoważony i zorientowany na jakość, zgodnie z zasadami zawartymi w narzędziach kontroli jakości Baukultur określonych w deklaracji z Davos (DBQT), zaleceniami grupy ekspertów ds. otwartej metody koordynacji (7) oraz zmienionymi przez ICOMOS zasadami jakości dotyczącymi działań finansowanych ze środków UE i mających potencjalny wpływ na dziedzictwo kulturowe (8).

ZACHĘCA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE I KOMISJĘ, ABY W RAMACH SWOICH OBSZARÓW KOMPETENCJI:

12.

Potwierdzały rolę kultury i dziedzictwa kulturowego jako nieodłącznych części środowiska zbudowanego i środowiska życia oraz elementów niedających się od nich oddzielić, a także jako ważnego wkładu w zrównoważoność, w tym gospodarkę o obiegu zamkniętym, spójność społeczną i terytorialną, środowisko, cele w zakresie różnorodności biologicznej i klimatu, dobrobyt i dobrostan wszystkich ludzi w Europie.

13.

Ułatwiały osiąganie odpowiednich synergie między inicjatywą nowy europejski Bauhaus a innymi procesami angażującymi ludzi w Europie, takimi jak Konferencja w sprawie przyszłości Europy (9), a także innymi strategiami i planami działania propagującymi jakość architektury i estetykę, takimi jak inicjatywa „Fala renowacji” (10) i dostępność, takimi jak strategia na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021–2030 (11).

14.

Przyczyniały się do tworzenia całościowego konceptu i wspólnej kultury wysokiej jakości architektury poprzez dalsze podnoszenie świadomości, np. poprzez edukację formalną, pozaformalną i nieformalną od najmłodszych lat oraz poprzez szerokie propagowanie i rozpowszechnianie informacji na temat inicjatywy nowego europejskiego Bauhausu oraz roli, jaką odgrywają w niej kultura, architektura wysokiej jakości i środowisko zbudowane.

15.

Pracowały nad całościową, sprzyjającą włączeniu społecznemu, transdyscyplinarną, opartą na wysokiej jakości i długoterminową wizją architektury i środowiska zbudowanego poprzez włączenie różnych polityk i wiedzy eksperckiej do wszystkich procesów, wytycznych i projektów współtworzenia kształtujących nasze środowisko życia, w tym sprawozdań grupy ekspertów ds. otwartej metody koordynacji (12).

16.

Uwzględniały podejście oparte na jakości, które obejmuje zasady jakości określone w DBQT (13), jako podstawę świadomych wyborów i decyzji podejmowanych w trakcie całego cyklu życia konstrukcji budowlanych oraz planowania krajobrazu i zarządzania krajobrazem (koncepcja, plany inwestycyjne, mechanizmy finansowania, środki wsparcia, procesy planowania, utrzymanie, remonty, konserwacja, adaptacyjne ponowne wykorzystanie, rozbiórka i recykling).

17.

Stymulowały zrównoważoność, żywotność i innowacje na europejskich obszarach miejskich i wiejskich poprzez wykorzystywanie, w stosownych przypadkach, kompleksowych kryteriów wysokiej jakości, metod współtworzenia oraz zasad ICOMOS dotyczących udzielania wsparcia finansowego UE na rzecz projektów architektonicznych i budowlanych.

18.

Propagowały optymalizację efektywności energetycznej istniejących zasobów budowlanych poprzez podejście całościowe, przy jednoczesnym poszanowaniu wszystkich kryteriów DBQT, w tym zachowania historycznych zespołów budowlanych.

19.

Przeanalizowały rozwiązania umożliwiające dostęp do przystępnych cenowo i godziwych warunków mieszkaniowych, w szczególności dla młodych ludzi wchodzących na rynek pracy, a także dla innych słabszych grup społecznych.

20.

Uwzględniały zasady współtworzenia partycypacyjnego poprzez zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron w procesy takie jak podejmowanie decyzji, planowanie, projektowanie i budowa w przypadku środowiska zbudowanego i środowiska życia oraz planowania przestrzennego na wszystkich odpowiednich szczeblach zarządzania.

21.

Propagowały podejście uwzględniające dialog między istniejącym dziedzictwem kulturowym, krajobrazem i współczesną twórczością, w tym, w stosownych przypadkach, poprzez adaptacyjne ponowne wykorzystanie.

22.

Stworzyły korzystne ramy dla wysokiej jakości architektury, by wesprzeć przepisy dotyczące zamówień publicznych, uproszczenie regulacyjne i innowacyjne procedury, które przedkładają podejście oparte na wysokiej jakości nad podejście oparte wyłącznie na kosztach, poprzez stosowanie najlepszych praktyk w zakresie przeprowadzania konkursów w dziedzinie architektury publicznej, architektury krajobrazu i planowania przestrzennego.

23.

Dalej propagowały i zwiększały poziom świadomości, wiedzę i kompetencje decydentów i specjalnych zespołów na wszystkich odpowiednich szczeblach zarządzania, w tym ekspertów technicznych i wykonawców, aby umożliwić wszystkim stosowanie kryteriów i standardów wysokiej jakości przy podejmowaniu decyzji dotyczących architektury i środowiska zbudowanego.

24.

Propagowały jak najlepsze wykorzystanie odpowiednich unijnych programów finansowania i innych dostępnych narzędzi finansowania w celu:

stosowania wysokiej jakości norm w procesach planowania, projektowania, budowy, konserwacji, odbudowy, renowacji i adaptacyjnego ponownego użycia, a także podnosiły takie normy;

dalej ulepszały szkolenia i doskonaliły umiejętności architektów i specjalistów w pokrewnych dziedzinach, takich jak inżynierowie budownictwa, architekci krajobrazu, urbaniści, projektanci, artyści, eksperci w dziedzinie dziedzictwa, konserwatorzy restauratorzy, konserwatorzy przyrody, wykonawcy budowlani itp. nie tylko jako specjalistów w poszczególnych zawodach, ale również jako edukatorów i badaczy, którzy rozumieją kompleksowe wyzwania w kontekście integracji zrównoważoności, jakości doznań i włączenia społecznego.

25.

Utrzymały dynamikę i kontynuowały proces refleksji i wymiany na temat kulturowych, społecznych, gospodarczych i ekologicznych ról wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego.

ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, BY:

26.

Zwiększyły spójność polityki na rzecz wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego poprzez odpowiednią koordynację między wszystkimi właściwymi ministerstwami i szczeblami administracji, agencjami i służbami, by włączyć podejście całościowe i oparte na jakości do wszystkich polityk i działań mających wpływ na środowisko zbudowane i środowisko życia.

27.

Propagowały włączenie inicjatywy nowy europejski Bauhaus oraz zasad i podejść gospodarki o obiegu zamkniętym do krajowych strategii rozwoju społeczno-gospodarczego i terytorialnego, w tym zrównoważonego projektowania i architektury.

28.

Powoływały i wspierały, na odpowiednich szczeblach zarządzania, doradcze grupy ekspertów złożone z architektów i innych odpowiednich specjalistów, takie jak państwowe i miejskie zespoły architektów (14), a także procedury oparte na jakości, by zapewniać lub wzmacniać włączenie wymaganych kompetencji i umiejętności zawodowych do procesów decyzyjnych w celu osiągnięcia wysokiej jakości wyników.

29.

Wyznaczyły podmiot jako punkt kontaktowy dla inicjatywy nowego europejskiego Bauhausu i docierały do społeczności na szczeblu lokalnym, zgodnie z podejściem ukierunkowanym na konkretny obszar (15), by zaangażować, w stosownych przypadkach, wszystkich członków społeczeństwa obywatelskiego i odpowiednie zainteresowane strony.

30.

Wzmocniły pozycję podmiotów, które promują kulturowe i jakościowe aspekty środowiska zbudowanego i środowiska życia wśród wszystkich odbiorców oraz zapewniły odpowiednie wsparcie takim podmiotom.

ZWRACA SIĘ DO KOMISJI, BY:

31.

Ułatwiała stosowanie DBQT wraz z ich ośmioma kryteriami jakości w odpowiednich inwestycjach, ramach regulacyjnych i programach finansowania UE oraz stosowała te zasady jakości jako właściciel, deweloper i użytkownik nieruchomości.

32.

Zapewniała wszystkim, we wszystkich odpowiednich programach UE, możliwości w zakresie badań naukowych, budowania potencjału i partnerskiego uczenia się w dziedzinie kultury, wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego.

33.

Dążyła do synergii między odpowiednimi istniejącymi i planowanymi rozporządzeniami, programami i politykami UE, tak aby transformacje ekologiczna i cyfrowa były spójne z zasadami i celami nowego europejskiego Bauhausu, a także uwzględniały współpracę międzydyscyplinarną i proces decyzyjny.

34.

Udostępniała informacje i ułatwiała dostęp do istniejących instrumentów finansowych, by wspierać projekty związane z wysokiej jakości środowiskiem życia, w tym inicjatywy na małą skalę w terenie i projekty w sektorze kultury i sektorze kreatywnym.

35.

Przy opracowywaniu i wdrażaniu strategii, projektów i działań w ramach nowego europejskiego Bauhausu uwzględniała równowagę geograficzną, a także różnorodność geograficzną, klimatyczną, gospodarczą, społeczną i kulturową UE.

36.

Propagowała synergie między sztuką, architekturą, krajobrazem i architekturą wewnętrzną, planowaniem przestrzennym, projektowaniem i rzemiosłem, a także innowacyjne modele szkoleniowe dla architektów i specjalistów z pokrewnych dziedzin, w tym szkolenia w zakresie najnowocześniejszych technologii cyfrowych.

37.

Propagowała zadania obiektów historycznych w zakresie ulepszania istniejącego i powstającego środowiska fizycznego społeczności lokalnych przy wykorzystaniu najnowocześniejszych technologii cyfrowych w dokumentowaniu i przedstawianiu środowiska zbudowanego i środowiska życia.

38.

Wzmacniała międzysektorową świadomość i współpracę poprzez propagowanie inicjatywy nowego europejskiego Bauhausu, deklaracji z Davos i zasad ICOMOS wśród odpowiednich sektorów polityki, w szczególności sektorów zaangażowanych w kształtowanie środowiska zbudowanego i środowiska życia.

39.

Regularnie składała Radzie lub jej organom przygotowawczym, a także podmiotom, którym powierzono funkcję punktów kontaktowych dla nowego europejskiego Bauhausu, sprawozdania na temat postępów w realizacji inicjatywy oraz ułatwiała wymianę między państwami członkowskimi najlepszych praktyk w zakresie działań następczych na szczeblu krajowym.


(1)  Zob. definicję w załączniku.

(2)  Zgodnie z ośmioma kryteriami zawartymi w narzędziach kontroli jakości Baukultur określonych w deklaracji z Davos.

(3)  Zgodnie z Agendą ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 (zob. odniesienie w załączniku).

(4)  https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_pl

(5)  Bauhaus (Weimar, Dessau i Berlin, lata 1919–1933) jest najbardziej wpływową szkołą architektury, projektowania i sztuki XX wieku.

(6)  W tym architektura wnętrz i krajobrazu oraz planowanie przestrzenne.

(7)  Grupa robocza ds. otwartej metody koordynacji złożona z ekspertów z państw członkowskich ds. wysokiej jakości architektury i środowiska zbudowanego dla wszystkich.

(8)  Europejskie zasady jakości dotyczące działań finansowanych ze środków UE i mających potencjalny wpływ na dziedzictwo kulturowe – wersja zaktualizowana przez ICOMOS: https://www.icomos.org/en/about-icomos/committees/regional-activities-europe/90984-quality-principles-new-version-available

(9)  https://futureu.europa.eu/?locale=pl

(10)  https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/IP_20_1835

(11)  https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=738&langId=pl&pubId=8376&furtherPubs=yes

(12)  Zob. odesłania w załączniku.

(13)  Zarządzanie, funkcjonalność, środowisko, gospodarka, różnorodność, kontekst, poczucie miejsca i piękna.

(14)  Zob. definicję w załączniku.

(15)  Zob. definicję w załączniku.


ZAŁĄCZNIK

A.   ODNIESIENIA

W tym kontekście Rada Unii Europejskiej przywołuje:

1.

Art. 167 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej

2.

Prace i sprawozdanie grupy ds. otwartej metody koordynacji poświęcone architekturze wysokiej jakości i środowisku zbudowanemu dla wszystkich (2020–2021) https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/bd7cba7e-2680-11ec-bd8e-01aa75ed71a1/language-en

3.

Europejska Karta Dziedzictwa Architektonicznego z 1975 r.

4.

Konwencja o ochronie dziedzictwa architektonicznego Europy – konwencja z Grenady (1987 r.)

5.

Europejska konwencja krajobrazowa z 2000 r.

6.

Rezolucja Rady z dnia 12 lutego 2001 r. w sprawie jakości architektury w środowisku miejskim i wiejskim (Dz.U. C 73 z 6.3.2001, s. 6).

7.

Konkluzje Rady z dnia 13 grudnia 2008 r. na temat architektury: udział kultury w zrównoważonym rozwoju (Dz.U. C 319 z 13.12.2008, s. 13).

8.

Konkluzje Rady w sprawie planu prac w dziedzinie kultury na lata 2019–2022 (Dz.U. C 460 z 21.12.2018, s. 12)

9.

Konkluzje Rady z dnia 26 listopada 2012 r. w sprawie zarządzania kulturą (Dz.U. C 393 z 19.12. 2012, s. 8)

10.

Wspólne oświadczenie „Dziedzictwo, współczesna architektura i projektowanie we wzajemnych relacjach” przyjęte na konferencji w Rydze 13 marca 2015 r.

11.

Rezolucja RB ONZ z dnia 25 września 2015 r. pt. „Przekształcamy nasz świat: agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030” (A/RES/70/01)

12.

Agenda miejska UE – pakt amsterdamski (wprowadzony w 2016 r.) (http://urbanagendaforthe.eu/pactofamsterdam/)

13.

Komunikat Komisji „Długoterminowa wizja dla obszarów wiejskich UE – W kierunku silniejszych, lepiej skomunikowanych, odpornych i zamożnych obszarów wiejskich do 2040 r.” COM(2021) 345 final

14.

Deklaracja z Davos „W kierunku europejskiej wizji wysokiej jakości Baukultur”, przyjęta na konferencji ministrów kultury (Davos, 20–22 stycznia 2018 r.) (https://davosdeclaration2018.ch/media/Context-document-en.pdf)

15.

System jakości Baukultur z Davos, opublikowany w maju 2021 r. (https://davosdeclaration2018.ch/quality-system/)

16.

Nowa karta lipska – transformacyjny potencjał miast na rzecz wspólnego dobra; przyjęta na nieformalnych posiedzeniach ministerialnych zorganizowanych 30 listopada 2020 r. (https://ec.europa.eu/regional_policy/en/newsroom/news/2020/12/12-08-2020-new-leipzig-charter-the-transformative-power-of-cities-for-the-common-good)

17.

ICOMOS (Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków), „Europejskie zasady jakości dotyczące działań finansowanych ze środków UE i mających potencjalny wpływ na dziedzictwo kulturowe” (nowa wersja z 2021 r.) (http://openarchive.icomos.org/id/eprint/2436/)

18.

Komunikat Komisji z dnia 14 września 2021 r. pt. „Nowy Europejski Bauhaus: piękno, zrównoważoność, wspólnota” (dok. 11892/21 + ADD 1 + ADD 2 + ADD 3 – COM(2021) 573 final)

19.

Konwencja Rady Europy w sprawie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa (konwencja z Faro, 2005 r.) (https://www.coe.int/en/web/culture-and-heritage/faro-convention)

20.

Agenda terytorialna 2030, przyszłość dla wszystkich miejsc (https://ec.europa.eu/regional_policy/en/information/publications/brochures/2021/territorial-agenda-2030-a-future-for-all-places)

B.   DEFINICJE

Do celów niniejszych konkluzji Rady stosuje się następujące definicje:

„Baukultur” (dosłownie „kultura budowlana”) to niemiecki termin opisujący wszelką działalność człowieka, która w pozytywny sposób zmienia przestrzenie i środowisko życia. Obejmuje istniejące budynki, w tym zabytki i inne elementy dziedzictwa zabudowanego, a także projektowanie i budowę współczesnych budynków, infrastruktury, przestrzeni publicznych i krajobrazów osadzonych w środowisku naturalnym i odnoszących się do niego. Baukultur odnosi się również do procedur planowania projektów budowlanych, infrastruktury, miast, wsi i otwartych krajobrazów, a także do tradycyjnych i innowacyjnych technik i metod budowlanych. Istnieje szerokie dorozumiane społeczne rozumienie jakości, a także narzędzi, procedur i praktyk, a zatem „kultura” jest w przypadku tego terminu używana selektywnie.

„Środowisko zbudowane” to istniejąca przestrzeń otaczająca ludzi, którą aktywnie kształtują, i która z kolei wpływa na ich życie i zachowanie. Obejmuje środowisko życia.

„Projektowanie pod kątem obiegu zamkniętego” polega na tworzeniu produktów i usług, które nie mają już cyklu życia z początkiem, środkiem i końcem. Celem jest projektowanie produktów, które mogą być wykorzystywane, ponownie wykorzystywane i poddawane recyklingowi, co prowadzi do mniejszego zużycia zasobów, mniejszej ilości odpadów i większej wartości dodanej dla ekosystemu. Projektowanie pod kątem obiegu zamkniętego koncentruje się na tworzeniu produktów i usług na potrzeby gospodarki o obiegu zamkniętym.

„System jakości Baukultur z Davos” to zestaw instrumentów, który umożliwia określenie i ocenę właściwości „Baukultur” w miejscach, w których wartości społeczne, emocjonalne i kulturowe są łączone i traktowane na równi z aspektami technicznymi i funkcjonalnymi, z uwzględnieniem następujących ośmiu kryteriów: zarządzanie, funkcjonalność, środowisko, gospodarka, różnorodność, kontekst, poczucie miejsca i piękna.

„Środowisko życia” to zrównoważone połączenie środowiska sztucznego i środowiska naturalnego, które obejmuje zarówno przestrzeń zewnętrzną, jak i wewnętrzną. Planowanie i tworzenie zrównoważonego i zintegrowanego środowiska życia (projektowanie miejskie lub, szerzej, przestrzenne) obejmuje planowanie i projektowanie (w tym planowanie przestrzenne, architekturę, architekturę krajobrazu), działalność budowlaną i koordynację przestrzenną innych decyzji związanych z przestrzenią (takich jak ruch drogowy i opcje dotyczące mobilności, usługi użyteczności publicznej, rolnictwo itp.) w celu poprawy warunków życia jak największej liczby osób w perspektywie długoterminowej poprzez decyzje przestrzenne.

„Podejście ukierunkowane na konkretny obszar” to podejście ukierunkowane na szczególne cechy danego miejsca i angażujące społeczność i szeroką gamę lokalnych organizacji z różnych sektorów jako aktywnych uczestników w opracowywanie i wdrażanie takiego podejścia.

„Państwowe i miejskie zespoły architektów” to zespoły architektów w administracji publicznej, których zadaniem jest zapewnienie rządowi kierowniczej roli w zakresie projektowania i doradztwa strategicznego, by poprawić projektowanie budynków publicznych, propagować jakość przestrzenną i kulturę tworzenia miejsc.


13.12.2021   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CI 501/19


Konkluzje Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie ochrony i tworzenia dla młodych ludzi przestrzeni obywatelskich, które ułatwiają merytoryczne uczestnictwo młodzieży

(2021/C 501 I/04)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ I PRZEDSTAWICIELE RZĄDÓW PAŃSTW CZŁONKOWSKICH ZEBRANI W RADZIE,

UZNAJĄC, ŻE:

1.

Unia Europejska i jej państwa członkowskie uzgodniły, iż współpraca na szczeblu UE w dziedzinie młodzieży „wspiera zaangażowanie społeczne i obywatelskie młodzieży i ma za cel zapewnić, by wszystkie młode osoby dysponowały niezbędnymi środkami umożliwiającymi udział w życiu społecznym” (1).

2.

Młodzi ludzie są jednym z atutów naszego społeczeństwa, a także podmiotami praw jednostki. W związku z tym mają oni prawo do merytorycznego uczestnictwa w kształtowaniu, wdrażaniu, monitorowaniu i ocenianiu polityk, które mają wpływ na nich i na ogół społeczeństwa, jak również w prowadzeniu działań następczych w odniesieniu do tych polityk (2).

3.

„Zdrowa demokracja opiera się na stałym zaangażowaniu obywateli i aktywnym społeczeństwie obywatelskim, nie tylko podczas wyborów. Zaangażowani, świadomi i upodmiotowieni młodzi obywatele oraz organizacje popierające ich interesy są najlepszą gwarancją odporności naszych demokracji” (3) i naszego wspólnego dobra.

4.

Unia Europejska opiera się na takich wartościach jak demokracja, pluralizm, równość i praworządność. Poszanowanie praw człowieka, wolność, niedyskryminacja, równość płci, tolerancja i ochrona mniejszości stanowią niezbywalne fundamenty idei europejskiej (4).

5.

„Trwająca obecnie pandemia COVID-19 i jej skutki społeczno-gospodarcze mają coraz większy negatywny wpływ na prawa człowieka, demokrację i praworządność, w tym na przestrzeń obywatelską” (5).

6.

Do wzmocnienia przestrzeni obywatelskich dla młodych ludzi i wspierania zaangażowania młodzieży w ich obrębie przyczyni się dalsze zwiększanie uczestnictwa młodych ludzi w procesach demokratycznych zgodnie z rezolucją Rady w sprawie zachęcania młodych ludzi do politycznego angażowania się w demokratyczne życie Europy (6), z konkluzjami Rady w sprawie wspierania świadomości demokratycznej i demokratycznego zaangażowania młodych ludzi w Europie (7) oraz z konkluzjami w sprawie wzmacniania zarządzania wielopoziomowego przy promowaniu uczestnictwa młodych ludzi w procesach decyzyjnych (8).

UWAŻAJĄ, ŻE:

7.

Przestrzenie obywatelskie dla młodych ludzi to przestrzenie, które umożliwiają im merytoryczne uczestnictwo w życiu społecznym i stanowią jeden z kluczowych elementów każdego demokratycznego społeczeństwa (9). Są to środowiska polityczne, publiczne i społeczne (online i offline), które spełniają szereg prawnych, politycznych, instytucjonalnych i praktycznych warunków umożliwiających młodym ludziom korzystanie z przysługujących im swobód obywatelskich w zakresie dostępu do informacji, wyrażania poglądów i tworzenia stowarzyszeń lub organizacji służących uczestniczeniu w życiu publicznym w celu wywierania wpływu na społeczeństwa i ich kształtowania.

8.

Ponieważ przestrzenie obywatelskie dla młodych ludzi są dynamiczne i stale się zmieniają, wszystkie demokratyczne i niezależne organizacje działające na rzecz młodzieży i pozaformalne grupy młodych ludzi okazują się kluczowymi podmiotami w promowaniu uczestnictwa młodzieży, w związku z czym powinny być wspierane i chronione.

9.

Młodzi ludzie potrzebują bezpłatnych, bezpiecznych, otwartych, dostępnych, inkluzywnych i przedstawicielskich przestrzeni obywatelskich, które umożliwią im tworzenie stowarzyszeń, działanie w obszarach związanych z ich potrzebami i zainteresowaniami, niezależnie od tematu, wypowiadanie się na temat kwestii publicznych i uczestniczenie w publicznym procesie decyzyjnym.

10.

Aktywny udział różnych grup młodych ludzi – w tym młodych ludzi znajdujących się w trudnej sytuacji lub rzadko słyszanych, takich jak młodzi migranci – w różnorodnych przestrzeniach obywatelskich pomaga im rozwijać kompetencje niezbędne do zaangażowania obywatelskiego. Jednocześnie wspiera ich rozwój osobisty, zawodowy i społeczny, promuje wartości Unii Europejskiej (10), wzmacnia spójność społeczną i współpracę międzypokoleniową, a także zapewnia, by demokracja i obywatelstwo odzwierciedlały różnorodność perspektyw i pluralizm obecne w społeczeństwie.

11.

Zaangażowanie młodych ludzi w przestrzenie obywatelskie jest „ważnym katalizatorem różnych innowacji społecznych” (11), co pokazuje, że przestrzenie te przyczyniają się do bardziej demokratycznych i bardziej świadomych procesów decyzyjnych, a tym samym do poprawy jakości demokracji. Z drugiej strony, młodzi ludzie są szczególnie narażeni na dyskryminację i ograniczanie przestrzeni obywatelskich (12).

12.

Kurcząca się przestrzeń obywatelska dla młodych ludzi oraz doniesienia o naruszeniach praw podstawowych i demokratycznych to zjawiska globalne, które mogą stanowić zagrożenie dla demokracji w całej Europie, niezależnie od rozwoju gospodarczego czy położenia geograficznego. Badania pokazują, że możliwości uczestnictwa młodzieżowych organizacji społeczeństwa obywatelskiego w procesach politycznych również ocenia się jako ograniczone (13).

13.

Organizacje działające na rzecz młodzieży i pozaformalne grupy młodych ludzi powinny być zaangażowane w opracowywanie kluczowych projektów dotyczących m.in. wszystkich tematów objętych 11 europejskimi celami młodzieżowymi. Ponadto organizacje te mają zasadnicze znaczenie dla świadczenia usług i wsparcia na rzecz młodych ludzi, często uzupełniając usługi świadczone przez organy publiczne.

14.

W wyniku pandemii COVID-19 przestrzenie obywatelskie dla młodych ludzi w wielu krajach kurczą się jeszcze bardziej, a ich odpowiedniki internetowe są często wykorzystywane jako jedyna realna alternatywa. Niektóre z dotychczasowych doświadczeń są pozytywne, na przykład gdy w przestrzeni cyfrowej znajdowane są nowe funkcje, jednakże migracja do internetowych przestrzeni obywatelskich ujawniła problemy związane z dostępem (infrastrukturą), umiejętnościami (kompetencjami) i bezpieczeństwem młodych ludzi w internecie.

PODKREŚLAJĄ, ŻE:

15.

Środowiska sprzyjającego wspieraniu organizacji działających na rzecz młodzieży i w odniesieniu do pozaformalnych grup młodych ludzi nie da się stworzyć przy pomocy jednego uniwersalnego podejścia. Należy pamiętać o modelu uniwersalnym, odmiennych kontekstach kulturowych i geograficznych, nierównościach strukturalnych, zróżnicowanej sytuacji kobiet i mężczyzn oraz innych istotnych czynnikach, gdy elementy te uniemożliwiają młodym ludziom i młodzieżowym organizacjom społeczeństwa obywatelskiego swobodne działanie i merytoryczne uczestnictwo.

16.

Zbyt długie przebywanie przed ekranem i nadmierna aktywność w internecie mają negatywny wpływ na zdrowie psychiczne, fizyczne i społeczne młodych ludzi (14). Niemniej jednak internetowe przestrzenie obywatelskie zapewniły wielu młodym ludziom ważny azyl, w którym mogą korzystać ze swoich praw obywatelskich, zwłaszcza w czasie pandemii COVID-19. Chociaż kwestie związane ze zdrowiem są jednym z aspektów, które należy wziąć pod uwagę, to trzeba jednak również zająć się bezpieczeństwem w internecie i przepaścią cyfrową (w tym barierami infrastrukturalnymi i poznawczymi). Znalezienie właściwej równowagi między aktywnością w internecie i poza nim powinno być zatem jednym z priorytetów dla wszystkich zainteresowanych stron, jeśli chodzi o wspieranie przestrzeni obywatelskich dla młodych ludzi.

ZWRACAJĄ SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, BY ZGODNIE Z ZASADĄ POMOCNICZOŚCI I NA ODPOWIEDNICH SZCZEBLACH:

17.

Chroniły i poszerzały przestrzenie obywatelskie dla wszystkich młodych ludzi, zwłaszcza dla tych, którzy zostali w największym stopniu dotknięci pandemią COVID-19, a także by wprowadziły dodatkowe środki zapewniające młodym ludziom ze środowisk defaworyzowanych i o mniejszych szansach, w szczególności osobom z obszarów oddalonych i wiejskich oraz osobom z niepełnosprawnościami, możliwość dostępu do tych przestrzeni i uczestniczenia w nich. Należy również promować eksponowanie i dostępność tych przestrzeni dla młodych ludzi.

18.

Zajęły się problemami związanymi z procesami i instrumentami, które powodują niedobór wolnych i dostępnych przestrzeni publicznych lub tworzą istotne bariery dla młodych ludzi pragnących uzyskać dostęp do przestrzeni obywatelskich i w nich uczestniczyć, mianowicie narzędziami komercyjnymi, które wykorzystują algorytmy zapewniające spersonalizowany marketing, gentryfikacją, migracją z obszarów wiejskich i zwiększoną komercjalizacją przestrzeni fizycznych i internetowych (15).

19.

Zajęły się problemami związanymi z prywatnością młodych ludzi korzystających z przysługujących im praw i swobód obywatelskich w celu zapewnienia im bezpieczeństwa osobistego i zapewnienia poszanowania praw jednostki, które należy propagować w przystępnym języku, a także przekazania im kontroli nad ich danymi, przede wszystkim poprzez bezpieczne i zgodne z prawem przetwarzanie wszystkich danych, które do nich należą lub ich dotyczą, zgodnie z ogólnym rozporządzeniem UE o ochronie danych.

20.

Uwzględniały bariery utrudniające młodym ludziom uczestnictwo w internecie (m.in. dostęp do internetu, kompetencje cyfrowe, brak infrastruktury i sprzętu) oraz dążyły do zapewnienia bezpieczeństwa cyfrowych młodzieżowych przestrzeni obywatelskich poprzez promowanie odporności cyfrowej, w szczególności poprzez zwiększanie umiejętności cyfrowych i umiejętności korzystania z mediów oraz podnoszenie świadomości młodych ludzi, również za pomocą środków bezpieczeństwa chroniących młodych ludzi przed dezinformacją, propagandą, polaryzacją społeczną, mową nienawiści i cyberprzemocą, nagabywaniem w internecie, itp.

21.

Uznawały organizatorów kształcenia na wszystkich płaszczyznach (formalnych, pozaformalnych i nieformalnych) za kluczowe podmioty w promowaniu różnych form edukacji obywatelskiej, które koncentrują się na kompetencjach potrzebnych do pożądanej aktywności obywatelskiej, co z kolei przyczynia się do tworzenia bardziej demokratycznego społeczeństwa.

22.

Promowały procesy obywatelskie i polityczne oraz aktywną współpracę między organizacjami młodzieżowymi a instytucjami edukacyjnymi i szkoleniowymi w zakresie wspólnych projektów, m.in. po to, by poprawić warunki funkcjonowania istniejących przestrzeni obywatelskich lub stworzyć nowe przestrzenie obywatelskie, a tym samym wnieść praktyczny wkład w realizację celów zrównoważonego rozwoju i europejskich celów młodzieżowych.

23.

W stosownych przypadkach, zobowiązały się na rzecz współprojektowanych i współzarządzanych interakcji lub kanałów komunikacji pomiędzy organami publicznymi a młodymi ludźmi za pośrednictwem przestrzeni obywatelskich, w tym tych wspieranych i utrzymywanych przez organizacje działające na rzecz młodzieży i pozaformalne grupy młodych ludzi, tak by ułatwić znaczącą i zróżnicowaną reprezentację głosów młodych ludzi oraz wywrzeć wymierny wpływ na kształtowanie i wdrażanie polityk mających znaczenie dla młodych ludzi oraz na prowadzenie działań następczych w odniesieniu do tych polityk, a także by wspierały takie interakcje i kanały komunikacji.

ZWRACAJĄ SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY W ODNOŚNYCH DZIEDZINACH SWOICH KOMPETENCJI I NA ODPOWIEDNICH SZCZEBLACH, Z NALEŻYTYM UWZGLĘDNIENIEM ZASADY POMOCNICZOŚCI:

24.

Dążyły do ochrony i poszerzania różnorodnych przestrzeni obywatelskich dla młodych ludzi na wszystkich poziomach poprzez zrównoważone finansowanie strukturalne oraz, w stosownych przypadkach, rozważyły finansowanie oparte na projektach dla organizacji działających na rzecz młodzieży i pozaformalnych grup młodych ludzi. Podnosiły świadomość wśród młodych ludzi na temat ich swobód obywatelskich i politycznych oraz możliwości korzystania z nich poprzez zaangażowanie w przestrzenie obywatelskie.

25.

Wspierały organizacje działające na rzecz młodzieży i pozaformalne grupy młodych ludzi zwalczające mowę nienawiści i inne zagrożenia dla ich działalności, zwłaszcza w odniesieniu do korzystania z wolności wypowiedzi, zrzeszania się i zgromadzania się.

26.

Stale monitorowały, oceniały i wspierały otoczenie sprzyjające przestrzeniom obywatelskim dla młodych ludzi, przy jednoczesnym wskazywaniu zagrożeń dla tych przestrzeni i reagowaniu na te zagrożenia.

27.

Zapewniały łatwy dostęp do informacji w przystępnych formatach oraz, w stosownych przypadkach, w języku przyjaznym dla młodzieży oraz zgodnie z Europejską kartą informacji dla młodzieży (16), aby propagować przejrzystość i zwiększać zaufanie młodych ludzi do instytucji politycznych, przy jednoczesnym wprowadzaniu odpowiednich środków, w szczególności poprzez promowanie umiejętności korzystania z mediów w celu zwalczania dezinformacji, propagandy, polaryzacji społecznej, mowy nienawiści, teorii spiskowych, cyberprzemocy i nagabywania w internecie itp.

28.

Zwiększały zasięg instytucjonalny skierowany do młodych ludzi (bezpośrednio lub za pośrednictwem organizacji działających na rzecz młodzieży i pozaformalnych grup młodych ludzi) poprzez wykorzystywanie skutecznych internetowych i pozainternetowych narzędzi zaangażowania. Ponadto wykorzystywały mechanizmy współtworzone z samymi młodymi ludźmi, uznane przez decydentów i wspierane przez niezależne badania naukowe, aby ułatwiać młodym ludziom uczestnictwo w przestrzeniach obywatelskich i w polityce.

29.

Badały, w stosownych przypadkach, wpływ, jaki na przestrzenie obywatelskie dla młodych ludzi mają komercyjne narzędzia wykorzystujące algorytmy w celu zapewnienia spersonalizowanego marketingu, i podejmowały dialog z dostawcami tych narzędzi w celu zajęcia się skutkami, jakie mogą one mieć dla przestrzeni obywatelskich. Rozważyły przyjęcie niezbędnych, odpowiednich i proporcjonalnych środków w celu przeciwdziałania wszelkim negatywnym skutkom komercyjnych narzędzi, których to skutków nie można złagodzić w drodze dialogu.

30.

Wspierały badania naukowe i monitorowały stan przestrzeni obywatelskich dla młodych ludzi w całej Unii Europejskiej oraz na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, łącznie z wyzwaniami i zagrożeniami, przed którymi stoją, a także oceniały uczestnictwo młodych ludzi w przestrzeniach obywatelskich.

31.

Rozważyły zwrócenie szczególnej uwagi na przestrzenie obywatelskie i podstawowe swobody młodych ludzi w ramach Europejskiego Roku Młodzieży 2022.

ZWRACAJĄ SIĘ DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY:

32.

Wspierała niekomercyjne, otwarte, inkluzywne i bezpieczne przestrzenie obywatelskie dla młodych ludzi za pośrednictwem różnych programów europejskich, w tym kluczowych programów na rzecz młodzieży, takich jak Erasmus+ i Europejski Korpus Solidarności, oraz we wszystkich sektorach.

33.

W dalszym ciągu angażowała młodych ludzi i organizacje działające na rzecz młodzieży i pozaformalne grupy młodych ludzi w planowanie i wdrażanie inicjatyw europejskich, które mają wpływ na ich życie, takich jak nowy europejski Bauhaus, Pakt UE na rzecz Klimatu i Konferencja w sprawie przyszłości Europy, a także w podejmowanie działań następczych w odniesieniu do tych inicjatyw, mając przy tym na uwadze rolę wspomnianych inicjatyw w zapewnianiu przestrzeni obywatelskich dla młodych ludzi.


(1)  Rezolucja Rady Unii Europejskiej i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie ram europejskiej współpracy na rzecz młodzieży: Strategia Unii Europejskiej na rzecz młodzieży na lata 2019–2027 (Dz.U. C 456 z 18.12.2018, s. 1).

(2)  Rezolucja Rady Unii Europejskiej i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie ram europejskiej współpracy na rzecz młodzieży: Strategia Unii Europejskiej na rzecz młodzieży na lata 2019–2027 (Dz.U. C 456 z 18.12.2018, s. 1).

(3)  Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie europejskiego planu działania na rzecz demokracji (COM (2020) 790 z 3 grudnia 2020, s. 3).

(4)  Ten punkt opiera się na art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej..

(5)  Konkluzje Rady w sprawie przeprowadzenia po pandemii COVID-19 odbudowy w oparciu o prawa człowieka (dok. 6324/21 z 22 lutego 2021).

(6)  Rezolucja Rady w sprawie zachęcania młodych ludzi do politycznego angażowania się w demokratyczne życie Europy (Dz.U. C 417 z 15.12.2015, s. 10).

(7)  Konkluzje Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie wspierania świadomości demokratycznej i demokratycznego zaangażowania młodych ludzi w Europie (Dz.U. C 415 z 1.12.2020, s. 16).

(8)  Konkluzje Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie wzmacniania zarządzania wielopoziomowego przy promowaniu uczestnictwa młodych ludzi w procesach decyzyjnych (Dz.U. C 241 z 21.6.2021, s. 3).

(9)  Pojęcie „przestrzeni obywatelskich dla młodych ludzi” użyte w niniejszych konkluzjach opiera się na opracowanej przez OECD definicji przestrzeni obywatelskich dla podmiotów pozarządowych.

(10)  Skonsolidowane wersje Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 1).

(11)  Safeguarding Civic Space for Young People in Europe, Europejskie Forum Młodzieży (s. 8)

(12)  Partnerstwo na rzecz młodzieży Tomaž Deželan i Laden Yurttagüler, Pool of European Youth Researchers, Shrinking democratic space for youth, 2021.

(13)  Partnerstwo na rzecz młodzieży Tomaž Deželan i Laden Yurttagüler, Pool of European Youth Researchers, Shrinking democratic space for youth, 2021.

(14)  Oświadczenie UNICEF, Growing concern for well-being of children and young people amid soaring screen time, 8 lutego 2021 r.

(15)  Smith, Neil (1996) The new urban frontier: Gentrification and the revanchist city. Londyn, Routledge. Day, Kristen (1999) Introducing gender to the critique of privatized public space. Journal of Urban Design, Vol. 4, No. 2. Kohn, M., (2004) Brave new neighborhoods: The privatization of public space. Nowy Jork, Routledge.

(16)  Europejska karta informacji dla młodzieży to zbiór profesjonalnych zasad i wytycznych dotyczących informacji i doradztwa dla młodzieży.


ZAŁĄCZNIK

Źródła

Przyjmując niniejsze konkluzje, Rada i przedstawiciele rządów państw członkowskich zebrani w Radzie odwołują się do następujących dokumentów:

Wspólne Centrum Badawcze – JRC: Scientific and Technical Reports, Measuring Civic Competence in Europe, A composite indicator based on IEA Civic Education Study 1999 for 14 years old in School, 2008.

Moxon, D. and Bárta, O. (2018), Structured Dialogue Cycle VI Thematic Report: Young People and the EU, European Steering Committee of the 6th Cycle of Structured Dialogue, 2018.

Komisja Europejska: Eurobarometr, seria Future of Europe, marzec 2021.

Parlament Europejski: Badanie zamówione przez Komisję CULT, Education and youth in post-COVID-19 Europe – crisis effects and policy recommendations, PE 690.872, maj 2021.

Partnerstwo na rzecz młodzieży Tomaž Deželan i Laden Yurttagüler, Pool of European Youth Researchers, Shrinking democratic space for youth, 2021.

Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy, rezolucja 2096 (2016) How can inappropriate restrictions on NGO activities in Europe be prevented?

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).

Zgromadzenie Ogólne Europejskiej Agencji Informacji i Doradztwa dla Młodzieży (ERYICA), Europejska karta informacji dla młodzieży, przyjęta w Cascais (Portugalia) 27 kwietnia 2018 r.

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Europejski Pakt na rzecz Klimatu, COM/2020/788 final.

Unia Europejska, Konferencja w sprawie przyszłości Europy, strona internetowa Konferencja w sprawie przyszłości Europy | Komisja Europejska (europa.eu)