15.10.2021

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 418/7

Sprawozdanie końcowe urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające (1)

Sprawa AT.40324 – Europejskie obligacje skarbowe

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2021/C 418/07)

W projekcie decyzji stwierdzono naruszenie art. 101 TFUE i art. 53 Porozumienia EOG przez siedem przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie obligacji skarbowych emitowanych w euro przez państwa członkowskie UE należące do strefy euro („europejskie obligacje skarbowe”). Przedsiębiorstwami objętymi postępowaniem wyjaśniającym (zwanymi również „stronami”) są:

—	Bank of America;

—

Natixis;

—

Nomura;

—	RBS/NatWest;

—

UBS;

—	UniCredit oraz

—	WestLB/Portigon (2).

Powodem wszczęcia postępowania był wniosek o zwolnienie z grzywny złożony przez przedsiębiorstwo RBS/NatWest w dniu 29 lipca 2015 r. Przedsiębiorstwo RBS/NatWest otrzymało warunkowe zwolnienie z grzywny w dniu 27 stycznia 2016 r. Odpowiednio w dniach 29 czerwca i 30 września 2016 r. przedsiębiorstwa UBS i Natixis złożyły wnioski o obniżenie grzywien na podstawie „obwieszczenia w sprawie łagodzenia kar” (3).

Pisemne zgłoszenie zastrzeżeń

Decyzją z dnia 31 stycznia 2019 r. Komisja wszczęła postępowanie na podstawie art. 2 ust. 1 rozporządzenia nr 773/2004 (4) i przyjęła pisemne zgłoszenie zastrzeżeń. O pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń powiadomiono w dniu 4 lutego 2019 r. podmioty prawne reprezentujące przedsiębiorstwa objęte postępowaniem (5), jak również jedno dodatkowe przedsiębiorstwo (6).

Dostęp do akt

Dostęp do akt w formie elektronicznego nośnika informacji zapewniono w dniach 1–4 lutego 2019 r. oraz w siedzibie Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji („DG ds. Konkurencji”) w dniach 7–22 lutego 2019 r.

W dniu 2 maja 2019 r. przedsiębiorstwo Nomura przedłożyło urzędnikowi przeprowadzającemu spotkanie wyjaśniające uzasadniony wniosek, na podstawie art. 7 ust. 1 decyzji 2011/695/UE, w celu uzyskania dalszego dostępu do dokumentów w aktach sprawy zawierających dane pochodzące od kilku stron, które to dane mogłyby stanowić podstawę przewidywanego obliczenia wskaźnika zastępczego dla wartości sprzedaży (7) jako punktu wyjścia do ustalenia ewentualnych grzywien w tej sprawie lub wpłynąć na to obliczenie. Po interwencji urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające właściwe podmioty udzielające informacji ograniczyły zakres swoich wniosków o zachowanie poufności w odniesieniu do dokumentów będących przedmiotem wniosku przedsiębiorstwa Nomura o udzielenie dalszego dostępu. DG ds. Konkurencji udostępniła wszystkim stronom zmienione, nieopatrzone klauzulą poufności wersje przedmiotowych dokumentów w dniu 26 czerwca 2019 r. Tylko dwie strony przedstawiły pisemne uwagi na temat zmienionych dokumentów nieopatrzonych klauzulą poufności, które zostały dostarczone każdej ze stron w odpowiedzi na wniosek przedsiębiorstwa Nomura o udzielenie dalszego dostępu.

Przedłużenie terminu odpowiedzi na pisemne zgłoszenie zastrzeżeń

DG ds. Konkurencji początkowo wyznaczyła stronom ośmiotygodniowy termin na udzielenie pisemnych odpowiedzi na pisemne zgłoszenie zastrzeżeń. W odpowiedzi na kilka wniosków DG ds. Konkurencji przedłużyła obowiązujące terminy pięciu stronom (8). Urzędnik przeprowadzający spotkanie wyjaśniające nie otrzymał żadnych wniosków o dalsze przedłużenie terminu.

Wszystkie strony udzieliły odpowiedzi na pisemne zgłoszenie zastrzeżeń w (przedłużonym) terminie wyznaczonym przez DG ds. Konkurencji.

Złożenie ustnych wyjaśnień na spotkaniu wyjaśniającym

Wszystkie strony uczestniczyły w spotkaniu wyjaśniającym, które odbyło się w dniach 22–24 października 2019 r.

Pismo w sprawie metodyki ustalania grzywien i pismo przedstawiające okoliczności faktyczne

W dniach 6 (9) i 26 listopada 2020 r. (10) wiceprzewodnicząca wykonawcza Margrethe Vestager, komisarz do spraw konkurencji, przesłała pisma do stron, na które mogą zostać nałożone grzywny (11), zawierające dalsze szczegółowe informacje na temat metodyki ustalania grzywien, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnego sposobu obliczania oraz wyniku przewidywanego obliczenia wskaźnika zastępczego dla wartości sprzedaży w odniesieniu do każdej z nich („pismo w sprawie metodyki ustalania grzywien”). DG ds. Konkurencji przekazała również tym stronom pocztą elektroniczną w dniach 9 i 10 grudnia 2020 r. dodatkowe informacje na temat metodyki ustalania grzywien (12).

10.

W dniu 12 listopada 2020 r. strony otrzymały również pismo przedstawiające okoliczności faktyczne, umożliwiające im przedstawienie opinii na temat uzupełnień i korekt dotyczących niektórych informacji przedstawionych w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń (w tym w załączniku do niego). W tym samym dniu strony uzyskały za pośrednictwem poczty elektronicznej (wznowiony) dostęp do dostępnych wersji materiału dowodowego zawartego w aktach postępowania wyjaśniającego Komisji (13).

11.

DG ds. Konkurencji początkowo wyznaczyła stronom termin 20 dni roboczych na przedstawienie uwag do każdego z dwóch wspomnianych wyżej pism.

12.

W odpowiedzi na wnioski DG ds. Konkurencji przedłużyła obowiązujące terminy zgłaszania uwag do pisma w sprawie metodyki ustalania grzywien oraz pisma przedstawiającego okoliczności faktyczne (14). Urzędnik przeprowadzający spotkanie wyjaśniające nie otrzymał żadnych wniosków o dalsze przedłużenie terminu.

13.

Z zachowaniem (przedłużonych) terminów wyznaczonych przez DG ds. Konkurencji w grudniu 2020 r. i styczniu 2021 r. cztery strony przedstawiły uwagi na temat pisma w sprawie metodyki ustalania grzywien, a pięć stron przedstawiło uwagi dotyczące pisma przedstawiającego okoliczności faktyczne (15). Cztery strony twierdziły między innymi, że ich prawo do obrony zostało naruszone, ponieważ informacje przekazane w piśmie przedstawiającym okoliczności faktyczne – a według dwóch z nich również informacje przekazane w piśmie w sprawie metodyki ustalania grzywien – powinny były zostać zawarte w dodatkowym pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń, które zapewniłoby im możliwość wystąpienia z wnioskiem o możliwość złożenia ustnych wyjaśnień na spotkaniu wyjaśniającym.

14.

Jeżeli chodzi o informacje przekazane w piśmie przedstawiającym okoliczności faktyczne, które niektóre strony uznały za wprowadzające zmiany w (prawnej ocenie zawartej w) pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń, w projekcie decyzji stwierdzono, że pismo przedstawiające okoliczności faktyczne nie zawierało nowych zastrzeżeń (16) ani w inny sposób nie zmieniło zasadniczego charakteru naruszenia opisanego w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń. W szczególności pismo przedstawiające okoliczności faktyczne nie zmieniło znacząco kategorii ani rodzajów informacji opisanych w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń, ani też ich kwalifikacji prawnej jako stanowiących łącznie część ogólnego planu mającego na celu osiągnięcie wspólnego antykonkurencyjnego celu, a tym samym stanowiących pojedyncze i ciągłe naruszenie. Korekty przekazane stronom w piśmie przedstawiającym okoliczności faktyczne można raczej uznać za równoznaczne z pominięciem niektórych dowodów, w połączeniu z umożliwieniem stronom złożenia wyjaśnień w sprawie uzupełnienia takich faktów lub nowych faktów, które nie zostały jeszcze wskazane w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń (17), jako dowodów na poparcie określonych (innych) kategorii lub rodzajów informacji opisanych w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń. W każdym razie wydaje się, że wykonywanie przez strony prawa do bycia wysłuchanym na podstawie dowodów wskazanych w piśmie przedstawiającym okoliczności faktyczne, na które zwrócono już uwagę w momencie sporządzenia pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń i z którymi strony mogły się już zapoznać (18), jest mniej uciążliwe niż na podstawie dokumentów lub dowodów, które nie zostały jeszcze wskazane w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń.

15.

Jeżeli chodzi o informacje przekazane za pośrednictwem pisma w sprawie metodyki ustalania grzywien, jak argumentowano w projekcie decyzji, wyrok Sądu w sprawie Campine (19) potwierdza pogląd, że na etapie pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń Komisja nie była zobowiązana do podjęcia ostatecznej decyzji w sprawie ostatecznej metodyki ustalania wysokości grzywien, które zamierzała nałożyć, oraz że dalsze wyjaśnienia dotyczące metodyki ustalania grzywien mogły zostać przekazane w formie pisma, a nie w formie dodatkowego pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń.

16.

W świetle wyjaśnień zawartych w projekcie decyzji i powyższych uwag dotyczących odpowiedzi stron zarówno na pismo w sprawie metodyki ustalania grzywien, jak i na pismo przedstawiające okoliczności faktyczne, a także biorąc pod uwagę fakt, że nie istnieje podstawowe prawo do bycia wysłuchanym poprzez złożenie ustnych wyjaśnień, o ile opinie mogą być skutecznie przedstawione na piśmie (20), a także uwzględniając fakt, że w art. 12 rozporządzenia 773/2004 przewidziano jedynie prawo do przesłuchania ustnego po przedstawieniu pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń, drugie złożenie ustnych wyjaśnień na spotkaniu wyjaśniającym nie było prawnie wymagane.

Inne kwestie proceduralne podnoszone przez Bank of America

17.

W dniu 15 kwietnia 2021 r. Bank of America skierował skargę do urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające. Przekazał, że podczas nieformalnego spotkania w dniu 16 marca 2021 r. DG ds. Konkurencji poinformowała Bank of America, iż Komisja nie będzie już opierać się na jednym z elementów domniemanego zachowania stanowiącego naruszenie ze strony Bank of America. Bank of America argumentował, że jeżeli Komisja zamierza kontynuować postępowanie przeciwko niemu na tej podstawie, sprawa ta będzie „znacznie różnić się od tej przedstawionej w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń”, a także że Bank of America musi mieć możliwość złożenia pisemnych i ustnych oświadczeń w sprawie tych „zmienionych zarzutów”. Bank of America zwrócił się do urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające o wydanie pewnych instrukcji dla DG ds. Konkurencji w tej kwestii.

18.

W odpowiedzi z dnia 16 kwietnia 2021 r. urzędnik przeprowadzający spotkanie wyjaśniające wyjaśnił Bank of America, że jego wniosek skierowany do urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające o poinstruowanie DG ds. Konkurencji, aby ta podjęła określone działania, nie wchodził w zakres jakichkolwiek przepisów decyzji 2011/695/UE, na mocy których przyznano urzędnikowi przeprowadzającemu spotkanie wyjaśniające uprawnień decyzyjnych, a także że tym samym urzędnik przeprowadzający spotkanie wyjaśniające nie był uprawniony do przyjęcia decyzji, o które wnioskował Bank of America. Następnie w kolejnych kontaktach z DG ds. Konkurencji Bank of America powtórzył zasadniczo te same argumenty (21). Zasadniczo urzędnik przeprowadzający spotkanie wyjaśniające uważa za bezzasadne stanowisko Bank of America, iż zmiana oceny, o której poinformowała DG ds. Konkurencji, naruszyła jego prawo do bycia wysłuchanym. Fakt, że projekt decyzji pociąga za sobą ograniczenie zakresu indywidualnej odpowiedzialności Bank of America za pojedyncze i ciągłe naruszenie, jak wstępnie określono w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń oraz zgodnie z argumentami Bank of America zawartymi w odpowiedzi na pisemne zgłoszenie zastrzeżeń, nie stanowi naruszenia prawa do bycia wysłuchanym.

Projekt decyzji

19.

W porównaniu z pisemnym zgłoszeniem zastrzeżeń (i) jeden z adresatów pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń nie został zachowany jako adresat projektu decyzji ze względu na brak wystarczających dowodów oraz (ii) całkowity czas trwania pojedynczego i ciągłego naruszenia został skrócony w projekcie decyzji o dwa miesiące i cztery dni (podczas gdy jednocześnie okresy naruszenia w odniesieniu do poszczególnych przedsiębiorstw zostały skrócone odpowiednio o pięć miesięcy i o 16 dni).

20.

Zgodnie z art. 16 decyzji 2011/695/UE urzędnik przeprowadzający spotkanie wyjaśniające zbadał, czy projekt decyzji dotyczy jedynie zastrzeżeń, co do których strony miały możliwość przedstawienia swoich stanowisk, i stwierdził, że tak właśnie było.

21.

W związku z powyższym urzędnik przeprowadzający spotkanie wyjaśniające uważa, że w niniejszej sprawie przestrzegano skutecznego wykonywania praw procesowych przysługujących stronom.

Brukseli dnia 20 maja 2021 r.

Dorothe DALHEIMER

(1) Na podstawie art. 16 decyzji 2011/695/UE Przewodniczącego Komisji Europejskiej z dnia 13 października 2011 r. w sprawie funkcji i zakresu uprawnień urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające w niektórych postępowaniach z zakresu konkurencji (Dz.U. L 275 z 20.10.2011, s. 29) („decyzja 2011/695/UE”).

(2) Odpowiednimi podmiotami prawnymi, pogrupowanymi według przedsiębiorstw, są: Bank of America, National Association i Bank of America Corporation (zwane łącznie lub zamiennie z odpowiednim przedsiębiorstwem „Bank of America”); Natixis S.A. („Natixis”); Nomura International plc i Nomura Holdings, Inc. (zwane łącznie lub zamiennie z odpowiednim przedsiębiorstwem „Nomura”); The Royal Bank of Scotland Group plc, NatWest Markets Plc i NatWest Markets N.V. (zwane łącznie lub zamiennie z odpowiednim przedsiębiorstwem „RBS/NatWest”); UBS Group AG i UBS AG (zwane łącznie lub zamiennie z odpowiednim przedsiębiorstwem „UBS”); UniCredit S.p.A. i UniCredit Bank AG (zwane łącznie lub zamiennie z odpowiednim przedsiębiorstwem „UniCredit”); a także Portigon AG (wcześniej WestLB AG, „WestLB/Portigon”).

(3) Obwieszczenie Komisji w sprawie zwalniania z grzywien i zmniejszania grzywien w sprawach kartelowych (Dz.U. C 298 z 8.12.2006, s. 17).

(4) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 773/2004 z dnia 7 kwietnia 2004 r. odnoszące się do prowadzenia przez Komisję postępowań zgodnie z art. 81 i art. 82 Traktatu WE (Dz.U. L 123 z 27.4.2004, s. 18).

(5) Zob. przypis 2 wyżej.

(6) W pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń wyjaśniono, że na Bank of America i Natixis nie można nałożyć grzywny, ponieważ ich praktyki opisane w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń wykraczają poza termin przedawnienia określony w art. 25 ust. 1 lit. b) i art. 25 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu, Dz.U. L 1 z 4.1.2003, s. 1. W motywie 11 rozporządzenia nr 1/2003 przewidziano, że Komisja powinna mieć możliwość wydawania – na podstawie art. 7 ust. 1 tego samego rozporządzenia – decyzji stwierdzających naruszenie przepisów w przeszłości, nawet bez nakładania grzywny.

(7) W pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń wskazano, że chociaż Komisja „zamierza zastosować metodykę określoną w wytycznych w sprawie grzywien”, to ponieważ europejskie obligacje skarbowe nie generują sprzedaży w zwykłym znaczeniu tego słowa, Komisja zastosuje jako punkt wyjścia do obliczenia grzywien specjalny wskaźnik zastępczy dla wartości sprzedaży, oparty na rocznych referencyjnych kwotach transakcji obrotu europejskimi obligacjami skarbowymi, pomniejszonych o określony współczynnik korygujący.

(8) Przedłużone terminy przesyłania odpowiedzi na pisemne zgłoszenie zastrzeżeń przypadały na dni między 23 kwietnia a 15 maja 2019 r.

(9) W odniesieniu do przedsiębiorstw Nomura, RBS/NatWest, UBS, UniCredit i jednego innego przedsiębiorstwa.

(10) W odniesieniu do przedsiębiorstwa WestLB/Portigon.

(11) Zob. przypis 6 wyżej.

(12) Te dodatkowe informacje zostały przekazane w odpowiedzi na wniosek przedsiębiorstwa Nomura przekazany DG ds. Konkurencji w dniu 2 grudnia 2020 r. o przedstawienie dalszych informacji szczegółowych na temat metodyki ustalania grzywien.

(13) Wszystkie dokumenty z wyjątkiem jednego były już wcześniej udostępnione w ramach dostępu do akt, który został przyznany po przyjęciu pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń.

(14) W dniu 24 listopada 2020 r. dwie strony złożyły również osobne pisma do DG ds. Konkurencji, w których poruszyły kwestię przysługujących im praw procesowych w odniesieniu zarówno do pisma w sprawie metodyki ustalania grzywien, jak i do pisma przedstawiającego okoliczności faktyczne.

(15) Przed posiedzeniem komitetu doradczego uwagi te zostały również przekazane gabinetowi komisarza do spraw konkurencji, pracownikom wyższego szczebla w DG ds. Konkurencji, pozostałym służbom Komisji zajmującym się tą sprawą, w tym urzędnikowi przeprowadzającemu spotkanie wyjaśniające, oraz właściwym organom państw członkowskich.

(16) Wyrok Sądu z dnia 24 maja 2012 r., MasterCard i in./Komisja, T-111/08, ECLI:EU:T:2012:260, pkt 266. Zob. także wyrok Sądu z dnia 9 września 2015 r., Panasonic/Komisja, T-82/13, ECLI:EU:T:2015:612, pkt 50.

(17) Wyrok Sądu z dnia 5 października 2020 r., HeidelbergCement AG i Schwenk Zement KG/Komisja, T-380/17, ECLI:EU:T:2020:471, pkt 636.

(18) W projekcie decyzji wspomniano również, że większość korekt przekazanych stronom w piśmie przedstawiającym okoliczności faktyczne została już wcześniej zidentyfikowana przez same strony.

(19) Wyrok Sądu z dnia 7 listopada 2019 r., Campine NV i Campine Recykling NV/Komisja, T-240/17, ECLI:EU:T:2019:778, pkt 355–360.

(20) Zob. wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 23 listopada 2006 r., Jussila/Finlandia (skarga nr 73053/01), pkt 40–49, z dnia 19 kwietnia 2007 r., Vilho Eskelinen & Ors/Finlandia (skarga nr 63235/00), pkt 72–75 oraz z dnia 23 października 2018 r., Produkcija Plus storitveno podjetje d.o.o./ Słowenia (skarga nr 47072/15), pkt 54, a także decyzja Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 13 marca 2012 r., Bouygues Telecom/Francja (skarga nr 2324/08), pkt 69–71, jak również postanowienia Trybunału, Troszczynski/Parlament, C-462/18 P, EU:C:2019:239, pkt 52–55 oraz Gollnisch/Parlament, C-330/18 P, EU:C:2019:240, pkt 60 i 61, a także wyrok Sądu, Syrian Lebanese Commercial Bank SAL/Rada, T-174/12 i T-80/13, ECLI:EU:T:2014:52, pkt 147 oraz opinia rzecznika generalnego N. Wahla, SKW Stahl-Metallurgie/Komisja, C-154/14 P, EU:C:2015:543, pkt 49 i 58, wyrok Sądu, Lucchini/Komisja, T-185/18, ECLI:EU:T:2019:298, pkt 49, a także wyrok Sądu, HeidelbergCement AG i Schwenk Zement KG/Komisja, T-380/17, ECLI:EU:T:2020:471, pkt 634.

(21) W dniu 5 maja 2021 r. odbyła się kolejna nieformalna rozmowa telefoniczna między Bank of America a DG ds. Konkurencji, a następnie w dniu 7 maja 2021 r. Bank of America wystosował pismo do DG ds. Konkurencji, z kopią do urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające, w którym to piśmie Bank of America ponownie podniósł tę kwestię.

15.10.2021

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 418/11

Streszczenie decyzji Komisji

z dnia 20 maja 2021 r.

dotyczącej postępowania na podstawie art. 101 TFUE i art. 53 Porozumienia EOG

(Sprawa AT.40324 — Europejskie obligacje skarbowe)

(notyfikowanej jako dokument C(2021) 3489)

(Jedynie teksty w języku angielskim i niemieckim są autentyczne)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2021/C 418/08)

W dniu 20 maja 2021 r. Komisja przyjęła decyzję dotyczącą postępowania przewidzianego w art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („Traktat”) oraz art. 53 Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym („Porozumienie EOG”). Zgodnie z przepisami art. 30 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 (1) Komisja podaje niniejszym do wiadomości nazwy stron oraz zasadniczą treść decyzji, wraz z informacjami na temat wszelkich nałożonych kar, uwzględniając jednak uzasadnione prawo przedsiębiorstw do ochrony ich tajemnic handlowych. Pełen tekst omawianej decyzji w wersji nieopatrzonej klauzulą poufności dostępny jest na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji, pod adresem: http://ec.europa.eu/competition/antitrust/cases/

1. WPROWADZENIE

Adresaci decyzji uczestniczyli w jednolitym i ciągłym naruszeniu art. 101 Traktatu i art. 53 Porozumienia EOG. Celem naruszenia (kartelu) było ograniczenie lub zakłócenie konkurencji w sektorze europejskich obligacji skarbowych.

2. PROCEDURA

Komisja wszczęła postępowanie wyjaśniające w dniu 29 lipca 2015 r. na podstawie wniosku o zwolnienie z grzywny złożonego przez RBS (teraz NatWest) w ramach programu łagodzenia kar (2). Na podstawie art. 18 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 Komisja przesłała wnioski o przekazanie informacji do różnych banków, w następstwie czego dwa z nich, UBS i Natixis, złożyły wnioski o zmniejszenie grzywien w ramach programu łagodzenia kar. Oprócz dobrowolnej współpracy ze strony podmiotów wnioskujących o złagodzenie kary postępowanie wyjaśniające opierało się na dalszych wnioskach o przekazanie informacji kierowanych do banków objętych tym postępowaniem.

Komisja wszczęła postępowanie na podstawie art. 11 ust. 6 rozporządzenia nr 1/2003 w dniu 31 stycznia 2019 r. i wydała pisemne zgłoszenie zastrzeżeń, na które adresaci udzielili odpowiedzi na piśmie oraz ustnie podczas spotkania wyjaśniającego. Następnie Komisja przesłała kolejny wniosek o przekazanie informacji, pismo przedstawiające okoliczności faktyczne oraz pismo wyjaśniające sposób obliczania wskaźnika zastępczego dla wartości sprzedaży w odniesieniu do przedmiotowej sprawy. Wszystkie zainteresowane strony przedstawiły swoje uwagi.

Przeprowadzono konsultacje z Komitetem Doradczym ds. Praktyk Ograniczających Konkurencję i Pozycji Dominujących, który wydał pozytywną opinię. Urzędnik przeprowadzający spotkanie wyjaśniające sporządził również sprawozdanie końcowe. Komisja przyjęła decyzję w dniu 20 maja 2021 r.

3. PRAKTYKI ANTYKONKURENCYJNE

Naruszenie dotyczy praktyk kartelowych prowadzonych na rynku pierwotnym i wtórnym w zakresie obrotu europejskimi obligacjami skarbowymi przez okres prawie pięciu lat.

Europejskie obligacje skarbowe to obligacje skarbowe emitowane w euro przez rządy centralne państw członkowskich należących do strefy euro. Europejskie obligacje skarbowe są rodzajem papierów dłużnych, które umożliwiają rządom europejskim pozyskanie środków pieniężnych na finansowanie wydatków lub inwestycji albo na refinansowanie istniejącego długu. Dzięki europejskim obligacjom skarbowym rząd emitujący obligacje (emitent) może pożyczać środki finansowe (kwota główna) od inwestorów na określony czas (termin zapadalności). W zamian rząd płaci inwestorowi będącemu posiadaczem obligacji stałą lub zmienną stopę procentową (kupon), a w terminie zapadalności spłaca inwestorowi będącemu posiadaczem obligacji kwotę główną.

Europejskie obligacje skarbowe są emitowane na rynku pierwotnym, a następnie są przedmiotem obrotu na rynku wtórnym. Rządy powierzają emisję obligacji swoim departamentom skarbu, a dokładniej urzędom ds. zarządzania długiem. Mogą one oferować lub plasować europejskie obligacje skarbowe na rynku w drodze aukcji, które są procedurą przetargową, lub poprzez konsorcjum, co stanowi proces plasowania na rynku niepublicznym. Główni dealerzy nabywają obligacje na rynku pierwotnym i plasują je u swoich klientów na rynku wtórnym. Na rynku wtórnym obligacje są przedmiotem obrotu między dealerami a innymi inwestorami instytucjonalnymi. Zazwyczaj duże banki inwestycyjne obracają wszystkimi europejskimi obligacjami skarbowymi w ramach swoich działów ds. europejskich obligacji skarbowych, niezależnie od daty emisji, kwoty głównej lub terminu zapadalności europejskich obligacji skarbowych.

W okresie od stycznia 2007 r. do listopada 2011 r. grupa traderów zajmujących się obrotem europejskimi obligacjami skarbowymi pozostawała ze sobą w bliskim kontakcie osobistym, telefonicznym, za pomocą komunikatorów internetowych i stałych, dedykowanych pokojów czatu (ang. persistent chatrooms). Stałe pokoje czatu to miejsca wielostronnych spotkań, w których uczestnicy nie są fizycznie obecni i nie komunikują się ustnie, ale porozumiewają się ze sobą poprzez wysyłanie do grupy natychmiastowych wiadomości, do których wszyscy użytkownicy mają dostęp i na które wszyscy mogą reagować. Stałe pokoje czatu są ciągłą konferencją, dostępną wyłącznie za zaproszeniem, co oznacza, że udział w niej mogą brać tylko zaproszeni użytkownicy, którzy mają automatyczny dostęp do całej rozmowy (całych rozmów).

Dwa stałe pokoje czatu, które miały szczególne znaczenie dla wymiany informacji w ramach kartelu, zostały uruchomione na początku 2007 r. przez grupę czterech traderów. Grupa ta od samego początku nieprzerwanie miała dostęp do obu pokojów czatu, nawet w sytuacji zmiany pracodawcy i konieczności technicznego odnowienia dostępu. Traderzy ci utrzymywali wzajemne kontakty przez cały okres istnienia tych pokojów. Zapraszali również innych traderów, będących przedstawicielami ich lub innych banków, do jednego z tych pokoi czatu lub do obu tych pokoi. W związku z tym ci traderzy również uczestniczyli w naruszeniu, aczkolwiek w bardziej ograniczonym zakresie i przez krótsze okresy. Praktyki wszystkich tych traderów pociągały za sobą odpowiedzialność zatrudniających ich banków, w imieniu których realizowali transakcje.

10)

Kontakty w stałych pokojach czatu odbywały się regularnie, czasami codziennie, w szczególności w przypadku, gdy europejskie obligacje skarbowe były wystawiane na aukcję. Rozmowy bywały długie, mogły trwać cały dzień lub wiele dni. Traderzy używali żargonu branżowego, skrótów, pseudonimów i kodów słownych.

11)

Do celów omawianej decyzji Komisja podzieliła te rozmowy na cztery powiązane ze sobą i częściowo pokrywające się kategorie porozumień i uzgodnionych praktyk dotyczących:

a)	prób wpłynięcia na dominującą cenę rynkową na rynku wtórnym w zależności od praktyki na rynku pierwotnym;

b)	prób koordynowania licytacji na rynku pierwotnym;

c)	prób koordynowania poziomu przebijania ofert na rynku pierwotnym;

innych wymian informacji szczególnie chronionych, w tym na temat (i) elementów cenowych, pozycji lub wolumenów oraz strategii dotyczących określonych kontrahentów w odniesieniu do poszczególnych transakcji obrotu europejskimi obligacjami skarbowymi na rynkach wtórnych; (ii) indywidualnych zaleceń wydawanych urzędom ds. zarządzania długiem oraz (iii) terminów ustalania cen konsorcjów.

12)

W ramach tych kontaktów traderzy prowadzili wymianę szczególnie chronionych informacji handlowych, dzięki którym byli stale informowani o wzajemnych praktykach i strategiach nabywania europejskich obligacji skarbowych na rynku pierwotnym i obrotu nimi na rynku wtórnym. Dzięki tym wymianom mogli dostosowywać lub koordynować swoje praktyki oraz pomagać sobie wzajemnie w uzyskiwaniu przewagi konkurencyjnej przy emitowaniu i plasowaniu europejskich obligacji skarbowych oraz obrocie nimi. Istotne informacje będące przedmiotem wymiany obejmowały informacje o cenach, wolumenie i pozycjach transakcyjnych: średnie ceny rynkowe, krzywe rentowności i spready obligacji będących ostatnio przedmiotem obrotu lub oferowanych na rynku wtórnym, wolumeny przewidywanych zakupów na aukcjach, informacje na temat ofert, poziomu przebijania ofert i strategii przebijania ofert na aukcjach itp. Informacje wymieniane między konkurentami były często szczegółowe i stanowiły szczególnie chronione informacje handlowe. Były istotne z puntu widzenia podejmowania decyzji przez traderów, a w rezultacie pozwalały im dostosowywać ich strategie tradingowe.

13)

Ogólnym celem współpracy między traderami było zapewnianie sobie wzajemnej pomocy w działaniach na rynku dzięki zwiększonej przejrzystości i zmniejszonej niepewności w zakresie emisji europejskich obligacji skarbowych lub obrotu nimi, poprzez świadome zastępowanie ryzyka związanego z konkurencją na niekorzyść innych uczestników rynku, banków, ich klientów lub urzędów ds. zarządzania długiem.

14)

W istocie te działania antykonkurencyjne były powiązane i wzajemnie się uzupełniały. Biorąc pod uwagę różne obiektywne elementy, takie jak treść i częstotliwość kontaktów, przedmiotowy produkt, zastosowane metody, schemat, okres i zaangażowane podmioty, tworzyły one jednolite i ciągłe naruszenie polegające na porozumieniach lub uzgodnionych praktykach, których celem było ograniczenie konkurencji w sektorze europejskich obligacji skarbowych.

15)

Zakres geograficzny naruszenia obejmował co najmniej całe terytorium EOG.

4. INDYWIDUALNE ZAANGAŻOWANIE

16)

Wymienione poniżej przedsiębiorstwa uczestniczyły w praktykach i w związku z tym dopuściły się naruszenia art. 101 ust. 1 TFUE oraz art. 53 ust. 1 Porozumienia EOG w okresach wskazanych poniżej.

—	Bank of America w okresie od 29 stycznia 2007 r. do 6 listopada 2008 r.;

—	Natixis w okresie od 26 lutego 2008 r. do 6 sierpnia 2009 r.;

—	NatWest w okresie od 4 stycznia 2007 r. do 28 listopada 2011 r. (3);

—	Nomura w okresie od 18 stycznia 2011 r. do 28 listopada 2011 r.;

—	Portigon w okresie od 19 października 2009 r. do 3 czerwca 2011 r.;

—	UBS w okresie od 4 stycznia 2007 r. do 28 listopada 2011 r. oraz

—	UniCredit w okresie od 9 września 2011 r. do 28 listopada 2011 r.

5. ŚRODKI ZARADCZE

17)

Indywidualny udział przedsiębiorstw Bank of America i Natixis w przedmiotowych praktykach zakończył się ponad pięć lat przed rozpoczęciem postępowania wyjaśniającego przez Komisję. Zgodnie z art. 25 rozporządzenia nr 1/2003 Komisja nie może już stosować art. 23 ust. 2 lit. a) tego rozporządzenia i nie może nałożyć grzywny na przedsiębiorstwa Bank of America i Natixis. W związku z tym w omawianej decyzji nałożono grzywny wyłącznie na przedsiębiorstwa NatWest, Nomura, Portigon, UBS i UniCredit.

18)

Do przedmiotowej decyzji zastosowanie mają wytyczne w sprawie grzywien z 2006 r. (4) Wysokość podstawowej kwoty grzywny ustalana jest przy uwzględnieniu wskaźnika zastępczego dla wartości sprzedaży. Komisja obliczyła roczną wartość sprzedaży na podstawie referencyjnej kwoty transakcji obrotu europejskimi obligacjami skarbowymi dokonywanego przez strony na rynku wtórnym w EOG w okresie ich indywidualnego zaangażowania, pomniejszonej o współczynnik uwzględniający specyfikę sektora europejskich obligacji skarbowych, a w szczególności fakt, że produkty te są przedmiotem ciągłego obrotu. W tym celu Komisja skorygowała lub zdyskontowała roczne referencyjne kwoty transakcji obrotu europejskimi obligacjami skarbowymi o współczynnik uwzględniający charakterystyczne dla tego rynku poziomy rozpiętości cen oferowanych i cen sprzedaży. Komisja zastosowała inny współczynnik dyskontujący dla każdej strony ze względu na dużą zmienność poziomów rozpiętości cen oferowanych i cen sprzedaży w przypadku europejskich obligacji skarbowych oraz rozbieżności między państwami emitującymi i terminami zapadalności oraz różnic w całym okresie występowania naruszenia.

19)

Wysokość grzywien uwzględnia bardzo poważny charakter naruszeń kartelowych, czas trwania i zasięg geograficzny działań kartelu, fakt, że przedmiotowe praktyki dotyczyły całego sektora europejskich obligacji skarbowych na rynku pierwotnym i wtórnym, że europejskie obligacje skarbowe są wykorzystywane do pozyskiwania środków publicznych oraz że praktyki były prowadzone w czasie bardzo poważnego kryzysu finansowego. Zgodnie z praktyką Komisji dodano dodatkową kwotę, aby zniechęcić przedsiębiorstwa do stosowania takich nielegalnych praktyk (tzw. opłata wstępna).

20)

Nie istnieją okoliczności obciążające ani łagodzące dla przedsiębiorstw, na które nałożono grzywny, ale fakt, że trader reprezentujący UniCredit prowadził działalność jedynie na rynku wtórnym, został uwzględniony przy obliczaniu współczynnika wagi naruszenia w odniesieniu do przedsiębiorstwa UniCredit.

21)

Grzywna nałożona na każde przedsiębiorstwo, z wyjątkiem West LB/Portigon, nie przekracza 10 % jego całkowitego obrotu uzyskanego w roku obrotowym poprzedzającym datę wydania decyzji przez Komisję. W przypadku West LB/Portigon ostatni obrót netto (2020 r.) jest ujemny, w związku z czym wysokość grzywny wynosi zero.

22)

Komisja przyznała przedsiębiorstwu NatWest pełne zwolnienie z grzywny i obniżyła grzywnę nałożoną na UBS o 45 % w zamian za współpracę w postępowaniu wyjaśniającym.

6. WNIOSKI

23)

W decyzji wskazano następujące przedsiębiorstwa w związku z naruszeniem art. 101 Traktatu oraz art. 53 Porozumienia EOG i nałożono grzywnę na podstawie art. 23 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1/2003 na wymienione niżej podmioty prawne, które są solidarnie zobowiązane do zapłaty grzywny.

Przedsiębiorstwa i podmioty prawne

Grzywny [w EUR]

Bank of America:

Bank of America Corporation

Bank of America, National Association

nie dotyczy (przedawnienie)

Natixis:

Natixis S.A.

nie dotyczy (przedawnienie)

NatWest:

NatWest Group plc

NatWest Markets plc

NatWest Markets N.V

0 (wnioskujący o zwolnienie z grzywny)

Nomura:

Nomura Holdings Inc

Nomura International plc

129 573 000

Portigon:

Portigon AG

0 (ujemny obrót netto w 2020 r.)

UBS:

UBS Group AG

UBS AG

172 378 000

UniCredit:

UniCredit S.p.A.

Unicredit Bank AG

69 442 000

(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu (Dz.U. L 1 z 4.1.2003, s. 1).

(2) Obwieszczenie Komisji w sprawie zwalniania z grzywien i zmniejszania grzywien w sprawach kartelowych (Dz.U. C 298 z 8.12.2006 r., s. 17).

(3) NatWest Group plc i NatWest Markets plc w okresie od 4 stycznia 2007 r. do 28 listopada 2011 r. oraz NatWest Markets N.V. od 17 października 2007 r. do 28 listopada 2011 r.

(4) Wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych na mocy art. 23 ust. 2 lit. a) rozporządzenia 1/2003 (Dz.U. C 210 z 1.9.2006, s. 2).

15.10.2021

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 418/19

Streszczenie decyzji Komisji

z dnia 28 kwietnia 2021 r.

dotyczącej postępowania na podstawie art. 101 TFUE i art. 53 Porozumienia EOG

(Sprawa AT.40346 – SSA Bonds)

(notyfikowana jako dokument C(2021) 2871)

(Jedynie tekst w języku angielskim jest autentyczny)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2021/C 418/11)

W dniu 28 kwietnia 2021 r. Komisja przyjęła decyzję dotyczącą postępowania na podstawie art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („Traktat”) i art. 53 Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym („Porozumienie EOG”). Zgodnie z przepisami art. 30 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 (1) Komisja podaje niniejszym do wiadomości nazwy stron oraz zasadniczą treść decyzji, wraz z informacjami na temat wszelkich nałożonych kar, uwzględniając jednak uzasadnione prawo przedsiębiorstw do ochrony ich tajemnic handlowych. Pełen tekst omawianej decyzji w wersji nieopatrzonej klauzulą poufności dostępny jest na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji, pod adresem:

http://ec.europa.eu/competition/antitrust/cases/

1. WPROWADZENIE

Adresaci decyzji uczestniczyli w pojedynczym i ciągłym naruszeniu art. 101 Traktatu i art. 53 Porozumienia EOG. Celem naruszenia było ograniczenie lub zakłócenie konkurencji w sektorze obligacji ponadnarodowych, skarbowych i komunalnych emitowanych w USD („obligacje dolarowe SSA”).

Obligacje SSA stanowią ogólną kategorię skupiającą różne obligacje, które są przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, bez żadnej centralnej wymiany i obejmują:

—	obligacje ponadnarodowe: emitowane przez instytucje ponadnarodowe, których mandat wykracza poza granice państwowe, takie jak Europejski Bank Inwestycyjny („EBI”) lub Międzyamerykański Bank Rozwoju („IDB”),

—	obligacje skarbowe zagraniczne: emitowane przez instytucje rządowe na szczeblu centralnym na podstawie prawa innego niż ich prawo krajowe lub w walutach innych niż waluta krajowa,

—

obligacje komunalne: emitowane przez rządy lub podmioty powiązane z rządem znajdujące się poniżej poziomu państwowych instytucji rządowych na szczeblu centralnym, do których należą m.in. władze prowincji, rządy regionalne, władze gminne (na przykład landy w Niemczech lub prowincje w Kanadzie), lub przez instytucje takie jak banki będące własnością państwa, podmioty działające w dziedzinie rozwoju infrastruktury, podmioty finansowe działające w dziedzinie eksportu lub instytucje zabezpieczeń społecznych, podlegające zazwyczaj domniemanej lub wyraźnej gwarancji państwowej.

Zachowanie, którego dotyczy decyzja obejmuje wszystkie trzy rodzaje obligacji.

Obligacje SSA zazwyczaj są emitowane na rynku pierwotnym za pośrednictwem konsorcjum. Zachowanie opisane w decyzji nie odnosi się jednak do rynku pierwotnego, ale raczej do późniejszego obrotu obligacjami dolarowymi SSA na rynku wtórnym.

Decyzja skierowana jest do następujących podmiotów (zwanych dalej „adresatami”):

—	Bank of America Corporation i Merrill Lynch International (zwane łącznie „BAML”);

—	Crédit Agricole SA, Crédit Agricole Corporate and Investment Bank (zwane dalej łącznie „Crédit Agricole”);

—	Credit Suisse Group AG i Credit Suisse Securities (Europe) Limited (zwane dalej łącznie „Credit Suisse”); oraz

—	Deutsche Bank AG, DB Group Services (UK) Limited i Deutsche Securities Inc. (zwane dalej łącznie „Deutsche Bank”).

2. OPIS SPRAWY

2.1. Procedura

Postępowanie wszczęto na podstawie wniosku o zwolnienie z grzywny otrzymanego od Deutsche Bank w dniu 4 sierpnia 2015 r. Żadna z pozostałych stron nie wystąpiła z wnioskiem o złagodzenie kary. Dnia 4 grudnia 2015 r. i 6 września 2016 r. Komisja Europejska („Komisja”) skierowała wnioski o udostępnienie informacji na podstawie art. 18 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1/2003 do BAML, Crédit Agricole, Credit Suisse i innych przedsiębiorstw. W dniach 21-24 listopada 2016 r. natomiast przeprowadziła zapowiedziane kontrole w siedzibach BAML i Crédit Agricole.

Decyzją z dnia 20 grudnia 2018 r. Komisja wszczęła postępowanie na podstawie art. 11 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1/2003 przeciwko BAML, Crédit Agricole, Credit Suisse i Deutsche Bank, a dnia 21 grudnia 2018 r. wystosowała pisemne zgłoszenie zastrzeżeń skierowane do tych czterech banków. Strony uzyskały następnie dostęp do akt sprawy Komisji.

Wszyscy adresaci pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń przedstawili Komisji w formie pisemnej swoje stanowiska na temat podniesionych przeciwko nim zarzutów. Przedstawili oni również swoje opinie podczas spotkania wyjaśniającego, które odbyło się w Brukseli w dniach 10 i 11 lipca 2019 r.

W dniu 6 listopada 2020 r. Komisja wystosowała pismo do wszystkich stron postępowania zawierające dalsze szczegóły dotyczące metody obliczania grzywien, ze szczególnym uwzględnieniem obliczania wskaźnika zastępczego dla wartości sprzedaży. Jedna ze stron odpowiedziała na to pismo w dniu 4 grudnia 2020 r., a pozostałe trzy strony przedstawiły swoje uwagi w dniu 8 stycznia 2021 r.

W dniu 26 kwietnia 2021 r. przeprowadzono konsultacje z Komitetem Doradczym ds. Praktyk Ograniczających Konkurencję i Pozycji Dominujących, który wydał pozytywną opinię. Urzędnik przeprowadzający spotkanie wyjaśniające sporządził w dniu 27 kwietnia 2021 r. swoje sprawozdanie końcowe, zaś w dniu 28 kwietnia 2021 r. Komisja przyjęła przedmiotową decyzję.

2.2. Opis zachowania

10)

Omawiane zachowanie dotyczyło obrotu obligacjami dolarowymi SSA na rynku wtórnym. Miało ono bezpośredni wpływ na wynik negocjacji między zainteresowanymi handlowcami i konkretnymi kontrahentami, jak również ogólnie na warunki handlowe na rynku obligacji dolarowych SSA do tego stopnia, że handlowcy nie opracowywali swoich strategii z myślą o konkretnych klientach, ale z myślą o całym rynku.

11)

BAML, Crédit Agricole, Credit Suisse i Deutsche Bank wymieniali – za pośrednictwem niektórych swoich pracowników – szczególnie chronione informacje handlowe, co pozwoliło im na koordynowanie swoich działań i w rezultacie na uzyskiwanie przewagi nad klientami i konkurencyjnymi handlowcami podczas obrotu obligacjami dolarowymi SSA na rynku wtórnym, mając na celu przede wszystkim zwiększenie dochodów z handlu.

12)

Do celów analizy zachowanie kartelu można przedstawić w następujących kategoriach:

(1)	Uzgadnianie cen przekazywanych konkretnym kontrahentom: strony uzgadniały ceny kupna lub ceny, które oferowały konkretnym klientom, kiedy bezpośrednio konkurowały (lub miały bezpośrednio konkurować) ze sobą w kwestiach handlowych;

(2)

Uzgadnianie cen prezentowanych ogólnie na rynku: strony uzgadniały ceny za konkretne obligacje, jakie miały być ogólnie prezentowane na rynku w danym momencie (w tym dla klientów, maklerów i konkurujących handlowców) za pośrednictwem ekranów maklerskich lub w odpowiedzi na przychodzące wnioski klientów;

(3)

Wymiana aktualnych lub perspektywicznych szczególnie chronionych informacji handlowych dotyczących ich działalności handlowej i przepływów handlowych na rynku wtórnym: strony swobodnie omawiały informacje uzyskane z wewnętrznych źródeł każdego banku w odniesieniu do strategii i działań konkretnych klientów w czasie rzeczywistym, nadchodzących przepływów i konsorcjów w sposób wykraczający poza działania niezbędne do prowadzenia zgodnych z prawem negocjacji dotyczących konkretnych transakcji w zakresie obligacji dolarowych SSA;

(4)

Wymiana, potwierdzanie i dostosowywanie strategii handlowych i cenowych: strony ujawniały swoje ostatnie ceny lub aktualne strategie cenowe dla konkretnych obligacji i terminów zapadalności w zakresie spreadów lub cen w ciągu całego dnia handlowego, pozwalając sobie wzajemnie na dostosowywanie swoich strategii i wzajemną ochronę; oraz

(5)

Koordynowanie działalności handlowej: strony uzgodniły, że będą powstrzymywać się od kupna i składania ofert kupna lub usuwać („pozbywać się”) zakup lub ofertę kupna z rynku (zazwyczaj z ekranu maklerskiego) w sytuacji, gdy mogą ze sobą konkurować lub w inny sposób kolidować ze sobą w odniesieniu do konkretnego przedziału czasowego ze względu na zapowiadaną pozycję lub działalność handlową innego handlowca. Strony uzgodniły również, że podzielą się transakcjami między sobą i skoncentrują lub ograniczą swoją pozycję handlową, aby sprostać konkretnym potrzebom klienta (o których się wzajemnie poinformowały).

13)

Różne kategorie zachowań opisanych do celów analizy były ze sobą powiązane i często się pokrywały. Na przykład, uzgadnianiu cen lub działalności handlowej nieuchronnie towarzyszyła wymiana konkretnych informacji na temat zamiarów w zakresie ustalania cen lub obrotu. Przynajmniej jeden handlowiec z każdej ze stron brał udział w niektórych lub wszystkich z tych kategorii zachowań w całym okresie trwania kartelu, czyli okresie co najmniej od dnia 19 stycznia 2010 r. do dnia 24 marca 2015 r.

14)

Do działań mających znamiona zmowy dochodziło w ramach powtarzalnych wielostronnych rozmów na czacie internetowym, którym towarzyszyły częste kontakty dwustronne (które następnie całkowicie zastąpiły rozmowy online z powodu ograniczeń w korzystaniu z wielostronnych czatów internetowych przez strony).

2.3. Zaangażowanie poszczególnych banków w przedmiotowe zachowanie

15)

W całym okresie trwania naruszenia każda ze stron brała udział w naruszeniu w następujących okresach:

BAML wziął udział po raz pierwszy w okresie od 19 stycznia 2010 r. do 23 października 2012 r. a następnie ponownie w okresie od 22 lipca 2014 r. do 27 stycznia 2015 r.,

Crédit Agricole brał udział w okresie od 10 stycznia 2013 r. do 24 marca 2015 r.,

Credit Suisse brał udział w okresie od 21 czerwca 2010 r. do 24 marca 2015 r.,

Deutsche Bank brał udział w okresie od 19 stycznia 2010 r. do 28 marca 2014 r.

16)

W decyzji stwierdzono, że BAML, Crédit Agricole, Credit Suisse i Deutsche Bank uczestniczyły w pojedynczym i ciągłym naruszeniu art. 101 Traktatu i art. 53 Porozumienia EOG. Okoliczności faktyczne sprawy, takie jak produkt objęty postępowaniem, mechanizm zachowania, uczestniczące w zmowie przedsiębiorstwa, metody kontaktów, zamiar przyczynienia się do realizacji całościowego planu zmierzającego do zwiększenia swoich przychodów, świadomość handlowców co do prowadzonych kontaktów oraz ciągły charakter naruszenia pokazują, że kontakty pomiędzy stronami mające znamiona zmowy były powiązane ze sobą, uzupełniały się i służyły osiągnięciu jednego celu.

2.4. Zakres geograficzny

17)

Zakres geograficzny naruszenia obejmował co najmniej całe terytorium EOG.

2.5. Środki zaradcze

18)

Do przedmiotowej decyzji zastosowanie mają wytyczne w sprawie grzywien z 2006 r. (2) Decyzja nakłada grzywny na podmioty wymienione w motywie 4 powyżej – BAML, Crédit Agricole i Credit Suisse.

2.5.1. Kwota podstawowa grzywny

19)

Podstawową kwotę grzywny, która ma zostać nałożona na przedsiębiorstwa, należy określić przy uwzględnieniu wartości sprzedaży, czasu trwania i zakresu geograficznego kartelu oraz faktu, że naruszenie, w którego ramach dokonuje się uzgadniania cen, należy ze względu na swój charakter do najpoważniejszych ograniczeń konkurencji.

20)

Produkty finansowe takie jak obligacje dolarowe SSA nie generują sprzedaży w zwykłym znaczeniu tego słowa, jako że są zarówno nabywane, jak i sprzedawane przez dealerów, a przychody pochodzą z różnicy między ceną kupna a ceną sprzedaży każdej obligacji nabytej, a następnie sprzedanej przez handlowców. W tej sprawie należy zatem obliczyć wskaźnik zastępczy wartości sprzedaży jako punkt wyjścia do ustalenia kwoty podstawowej grzywny.

21)

Stałą praktyką Komisji w sprawach kartelowych w sektorze finansowym jest nieokreślanie wskaźnika zastępczego wartości sprzedaży poprzez odniesienie do „wyniku z działalności operacyjnej” lub „zysku netto z operacji finansowych”. Te metody odzwierciedlają zyski z działalności handlowej kompensowane ze stratami handlowymi (które mogą znacznie różnić się w zależności od przedsiębiorstwa i nie zawsze są proporcjonalne do wolumenu i wartości obrotu) i są raczej porównywalne do pomiaru zysku uzyskanego z działalności handlowej niż stanowią odpowiedni wskaźnik zastępczy wartości sprzedaży zgodnie z wytycznymi w sprawie grzywien. Zamiast tego, jako punkt wyjścia dla wskaźnika zastępczego wartości sprzedaży dla tej sprawy należy przyjąć wolumen referencyjny i wartość obligacji dolarowych SSA, które strony wprowadziły do obrotu podczas okresu ich indywidualnego zaangażowania w kartel.

22)

Zazwyczaj Komisja uwzględnia wartość sprzedaży przedsiębiorstwa za ostatni pełny rok obrotowy jego uczestnictwa. Jednak biorąc pod uwagę zmieniającą się wielkość rynku obligacji dolarowych SSA, wysoką zmienność w okresie naruszenia oraz różne okresy zaangażowania w kartel poszczególnych adresatów decyzji, Komisja uważa, że właściwsze jest oparcie uśrednionego do okresu roku wskaźnika zastępczego sprzedaży na wartości sprzedaży faktycznie dokonanej przez przedsiębiorstwa w miesiącach odpowiadających ich udziałowi w naruszeniu.

23)

Te uśrednione do okresu roku kwoty referencyjne będące przedmiotem obrotu odzwierciedlają gospodarcze znaczenie naruszenia i stopień zaangażowania każdego z uczestniczących w nim przedsiębiorstw, bez względu na okres indywidualnego udziału, ale mogą prowadzić do nieproporcjonalnych grzywien jeśli specyfika sektora finansowego, a zwłaszcza rynku obligacji dolarowych SSA nie będzie wzięta pod uwagę. Jako że przychód z transakcji obligacji dolarowych SSA na rynku wtórnym znajduje odzwierciedlenie w różnicy między ceną kupna a ceną sprzedaży każdej obligacji, znanej jako „rozpiętość cen oferowanych i cen sprzedaży”, Komisja obniża zatem wyżej wspomniane uśrednione do okresu roku kwoty referencyjne obligacji dolarowych SSA będących przedmiotem obrotu na rynku wtórnym za pomocą czynnika opartego na mających zastosowanie rozpiętościach cen oferowanych i cen sprzedaży.

24)

Komisja uważa, że współczynnik wartości sprzedaży brany pod uwagę przy obliczaniu podstawowej kwoty grzywny powinien wynosić 16 %, a wartość procentowa stosowana do obliczenia kwoty dodatkowej powinna wynosić 16 % wskaźnika zastępczego wartości sprzedaży.

2.5.2. Dostosowania kwoty podstawowej: okoliczności obciążające lub łagodzące

25)

Nie występują okoliczności obciążające ani łagodzące.

2.5.3. Grzywna dla zapewnienia skutku odstraszającego

26)

Przy ustalaniu kwoty grzywien Komisja zwraca szczególną uwagę na potrzebę zapewnienia, aby nałożone grzywny miały odpowiedni efekt odstraszający i może zastosować mnożnik służący zapewnieniu skutku odstraszającego pod warunkiem, że nie stanowi on czynnika dyskryminującego którąś ze stron w sprawie. W szczególności Komisja może podwyższyć grzywny nakładane na przedsiębiorstwa, których obrót – poza sprzedażą dóbr i usług objętych naruszeniem – jest szczególnie wysoki. Na tej podstawie i biorąc pod uwagę obrót osiągnięty przez te przedsiębiorstwa w ostatnim roku obrotowym poprzedzającym wydanie decyzji, Komisja uznaje za właściwe zastosowanie mnożnika w wysokości 1,3 do grzywien nakładanych na BAML oraz mnożnika w wysokości 1,2 do grzywien nakładanych na Crédit Agricole.

2.5.4. Zastosowanie pułapu 10 % obrotów

27)

Zgodnie z art. 23 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1/2003 wartość grzywny nałożonej na każde przedsiębiorstwo za każde naruszenie nie może przekraczać 10 % jego rocznego obrotu uzyskanego w roku obrotowym poprzedzającym decyzję Komisji.

28)

W tym przypadku żadna z grzywien nie przekracza 10 % całkowitego obrotu przedsiębiorstwa uzyskanego w roku obrotowym poprzedzającym niniejszą decyzję.

2.5.5. Zastosowanie obwieszczenia w sprawie łagodzenia sankcji

29)

Komisja uważa, że Deutsche Bank może skorzystać ze zwolnienia z grzywien, które w przeciwnym razie zostałyby na niego nałożone za jego udział w naruszeniu będącym przedmiotem decyzji.

3. WNIOSKI

30)

Na mocy art. 23 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1/2003 nałożono następujące grzywny:

a)	Deutsche Bank AG, DB Group Services (UK) Limited i Deutsche Securities Inc., odpowiedzialne solidarnie: 0 EUR;

b)	Bank of America Corporation i Merrill Lynch International, odpowiedzialne solidarnie: 12 642 000 EUR;

c)	Crédit Agricole SA i Crédit Agricole Corporate and Investment Bank, odpowiedzialne solidarnie: 3 993 000 EUR;

d)	Credit Suisse Group AG i Credit Suisse Securities (Europe) Limited, odpowiedzialne solidarnie: 11 859 000 EUR.

(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu, Dz.U. L 1 z 4.1.2003, s. 1, zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 411/2004, Dz.U. L 68 z 6.3.2004, s. 1.

(2) Wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych na mocy art. 23 ust. 2 lit. a) rozporządzenia 1/2003, Dz.U. C 210 z 1.9.2006, s. 2.

15.10.2021

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 418/24

Zawiadomienie Komisji dotyczące stosowania Regionalnej konwencji w sprawie paneurośródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia lub protokołów w sprawie reguł pochodzenia przewidujących kumulację diagonalną pomiędzy umawiającymi się stronami tej konwencji

(2021/C 418/12)

W celu zastosowania diagonalnej kumulacji pochodzenia pomiędzy umawiającymi się stronami (1) Regionalnej konwencji w sprawie paneurośródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia (2) (zwanej dalej „konwencją”), strony informują się wzajemnie, poprzez Komisję Europejską, o stosowanych regułach pochodzenia obowiązujących w stosunkach z innymi stronami.

Należy przypomnieć, że kumulacja diagonalna może być stosowana wyłącznie wtedy, gdy strony końcowej produkcji i końcowego miejsca przeznaczenia zawarły umowy o wolnym handlu przewidujące identyczne reguły pochodzenia ze wszystkimi stronami uczestniczącymi w uzyskaniu statusu pochodzenia, tj. ze wszystkimi stronami, z których pochodzą użyte materiały. Materiał pochodzący ze strony, która nie zawarła umowy ze stronami końcowej produkcji lub końcowego przeznaczenia, jest traktowany jako materiał niepochodzący. Konkretne przykłady podano w Wyjaśnieniach dotyczących paneurośródziemnomorskich protokołów w sprawie reguł pochodzenia (3).

Na podstawie informacji przekazanych przez strony Komisji Europejskiej w załączonych tabelach określono:

W tabeli 1 – uproszczony przegląd możliwości kumulacji w dniu 1 sierpnia 2021 r.

W tabelach 2 i 3 – datę, od której kumulacja diagonalna ma zastosowanie.

Litera „X” występująca w tabeli 1 wskazuje na fakt, że między dwoma partnerami zawarta jest umowa o wolnym handlu zawierająca reguły pochodzenia pozwalające na kumulację w oparciu o model paneurośródziemnomorskich reguł pochodzenia. Diagonalna kumulacja z udziałem trzech partnerów (A, B i C) wymaga, aby „X” pojawiło się w rubrykach dotyczących A-B, B-C i A-C („X” musi wystąpić trzykrotnie). W kumulacji diagonalnej istnieją jednak pewne wyjątki. W takich przypadkach na istnienie wyjątku wskazuje (1), (2) lub (*) znajdujące się obok „X”.

Daty wymienione w tabeli 2 odnoszą się do:

—	daty rozpoczęcia stosowania kumulacji diagonalnej na podstawie art. 3 dodatku I do konwencji, jeżeli dana umowa o wolnym handlu odnosi się do konwencji. W tym przypadku data poprzedzona jest oznaczeniem „(C)”;

—	daty rozpoczęcia stosowania protokołów w sprawie reguł pochodzenia przewidujących kumulację diagonalną, załączonych do danej umowy o wolnym handlu, w pozostałych przypadkach.

Podane w tabeli 3 daty odnoszą się do daty rozpoczęcia stosowania protokołów w sprawie reguł pochodzenia przewidujących diagonalną kumulację, załączonych do umów o wolnym handlu między UE, Turcją oraz uczestnikami procesu stabilizacji i stowarzyszenia Unii Europejskiej. Za każdym razem gdy w danej umowie o wolnym handlu pomiędzy stronami wymienionymi w tej tabeli zamieszczone zostaje odniesienie do konwencji, data poprzedzona symbolem „(C)” została dodana w tabeli 2.

Należy również przypomnieć, że materiały pochodzące z Turcji objęte unią celną UE-Turcja mogą być stosowane jako materiały pochodzące do celu diagonalnej kumulacji pomiędzy Unią Europejską i krajami uczestniczącymi w procesie stabilizacji i stowarzyszenia, wobec których obowiązuje protokół w sprawie reguł pochodzenia.

Kody umawiających się stron wymienionych w tabelach są następujące:

—	Unia Europejska

—	Państwa EFTA:

—

Islandia

—	Szwajcaria (w tym również Liechtenstein) (4)

CH (+ LI)

—

Norwegia

—	Wyspy Owcze

—	Uczestnicy procesu barcelońskiego:

—

Algieria

—

Egipt

—

Izrael

—

Jordania

—

Liban

—

Maroko

—	Zachodni Brzeg i Strefa Gazy

—

Syria

—

Tunezja

—

Turcja

—	Uczestnicy procesu stabilizacji i stowarzyszenia UE:

—

Albania

—	Bośnia i Hercegowina

—	Macedonia Północna

—	Czarnogóra

—

Serbia

—	Kosowo (*)

—	Republika Mołdawii

—

Gruzja

—

Ukraina

Niniejsze zawiadomienie zastępuje zawiadomienie 2020/C 322/03 (Dz.U. C 322 z 30.9.2020, s. 3).

Tabela 1

Uproszczony przegląd możliwości kumulacji diagonalnej w strefie paneurośródziemnomorskiej w dniu 1 sierpnia 2021 r.

Państwa EFTA

Uczestnicy procesu barcelońskiego

Uczestnicy procesu stabilizacji i stowarzyszenia UE

CH (+LI)

X (5)

CH (+LI)

X (5)

X (*1)

(*1)

X (*1)

X (6)

X (*1)

(*1)

X (*1)

X (6)

Tabela 2

Data, od której stosuje się reguły pochodzenia przewidujące kumulację diagonalną w strefie paneurośródziemnomorskiej

Państwa EFTA

Uczestnicy procesu barcelońskiego

Uczestnicy procesu stabilizacji i stowarzyszenia UE

CH (+ LI)

1.1.2006

1.12.2005

1.11.2007

1.3.2006

1.1.2006

1.7.2006

1.12.2005

1.7.2009

1.8.2006

(7)

(+LI)

1.1.2006

1.8.2005

1.1.2006

1.8.2007

1.7.2005

17.7.2007

1.1.2007

1.3.2005

1.5.2016

1.6.2005

1.9.2007

1.2.2016

1.6.2012

1.1.2006

1.8.2005

1.11.2005

1.8.2007

1.7.2005

17.7.2007

1.1.2007

1.3.2005

1.5.2016

1.3.2006

1.9.2007

1.5.2015

1.6.2012

1.1.2006

1.8.2005

1.12.2005

1.8.2007

1.7.2005

17.7.2007

1.1.2007

1.3.2005

1.5.2016

1.8.2005

1.9.2007

1.5.2015

1.6.2012

1.12.2005

1.1.2006

1.11.2005

1.12.2005

1.11.2007

1.3.2006

1.8.2007

6.7.2006

1.3.2007

1.1.2006

1.7.2005

9.2.2006

1.3.2006

1.7.2006

17.7.2007

6.7.2006

9.2.2006

6.7.2006

1.1.2007

1.12.2005

1.3.2005

6.7.2006

1.1.2006

1.7.2009

1.5.2016

1.1.2007

1.8.2006

1.6.2005

1.3.2006

1.8.2005

6.7.2006

1.7.2005

(7)

1.9.2007

1.3.2007

1.3.2006

1.1.2006

1.1.2007

1.7.2005

1.9.2019

1.2.2016

1.5.2015

1.6.2012

Tabela 3

Data, od której stosuje się protokoły w sprawie reguł pochodzenia przewidujące diagonalną kumulację pomiędzy Unią Europejską, Albanią, Bośnią i Hercegowiną, Kosowem, Macedonią Północną, Czarnogórą, Serbią i Turcją

	UE	AL	BA	KO	MK	ME	RS	TR
UE		1.1.2007	1.7.2008	1.4.2016	1.1.2007	1.1.2008	8.12.2009	(8)
AL	1.1.2007		22.11.2007	1.4.2014	26.7.2007	26.7.2007	24.10.2007	1.8.2011
BA	1.7.2008	22.11.2007		1.4.2014	22.11.2007	22.11.2007	22.11.2007	14.12.2011
KO	1.4.2016	1.4.2014	1.4.2014		1.4.2014	1.4.2014	1.4.2014	1.9.2019
MK	1.1.2007	26.7.2007	22.11.2007	1.4.2014		26.7.2007	24.10.2007	1.7.2009
ME	1.1.2008	26.7.2007	22.11.2007	1.4.2014	26.7.2007		24.10.2007	1.3.2010
RS	8.12.2009	24.10.2007	22.11.2007	1.4.2014	24.10.2007	24.10.2007		1.9.2010
TR	(8)	1.8.2011	14.12.2011	1.9.2019	1.7.2009	1.3.2010	1.9.2010

(1) Umawiające się strony to: Unia Europejska, Albania, Algieria, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Egipt, Gruzja, Islandia, Izrael, Jordania, Kosowo (na mocy rezolucji nr 1244 (1999) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych), Liban, Macedonia Północna, Maroko, Norwegia, Republika Mołdawii, Serbia, Szwajcaria (w tym Liechtenstein), Syria, Tunezja, Turcja, Ukraina, Wyspy Owcze, Zachodni Brzeg Jordanu i Strefa Gazy.

(2) Dz.U. L 54 z 26.2.2013, s. 4.

(3) Dz.U. C 83 z 17.4.2007, s. 1.

(4) Szwajcaria i Księstwo Liechtensteinu tworzą unię celną.

(*) Użycie tej nazwy nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244 oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa.

(*1) (*) Diagonalna kumulacja między Turcją, Albanią, Bośnią i Hercegowiną, Kosowem, Macedonią Północną, Czarnogórą i Serbią jest możliwa. Jednak w odniesieniu do możliwości diagonalnej kumulacji między Unią Europejską, Turcją, Albanią, Bośnią i Hercegowiną, Kosowem, Macedonią Północną, Czarnogórą i Serbią zob. tabelę 3.

(5) (1) Dla towarów objętych unią celną UE–Turcja datę rozpoczęcia stosowania ustala się na dzień 27 lipca 2006 r.

Dla produktów rolnych datę rozpoczęcia stosowania ustala się na dzień 1 stycznia 2007 r. (kumulacja nie ma zastosowania z MD i GE).

Dla węgla i wyrobów ze stali datę rozpoczęcia stosowania ustala się na dzień 1 marca 2009 r. (kumulacja nie ma zastosowania z MD i GE)

(6) (2) Dla produktów:

—	objętych rozdziałami 1–24 Zharmonizowanego systemu oznaczania i kodowania towarów; oraz

—	objętych załącznikiem 1 do umowy o wolnym handlu między Republiką Turcji a Gruzją kumulacja pochodzenia może być stosowana tylko wtedy, gdy pochodzą one z Republiki Turcji i Gruzji

(7) Dla towarów objętych unią celną UE-Turcja datę rozpoczęcia stosowania ustala się na dzień 27 lipca 2006 r.

Dla produktów rolnych datę rozpoczęcia stosowania ustala się na dzień 1 stycznia 2007 r.

Dla węgla i wyrobów ze stali datę rozpoczęcia stosowania ustala się na dzień 1 marca 2009 r.

(8) Dla towarów objętych unią celną UE-Turcja datę rozpoczęcia stosowania ustala się na dzień 27 lipca 2006 r. Nie dotyczy produktów rolnych oraz produktów węgla i stali.

15.10.2021

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 418/35

Publikacja informacji dotyczącej zatwierdzenia zmiany standardowej w specyfikacji produktu objętego nazwą pochodzenia w sektorze winorośli i wina, o której to zmianie mowa w art. 17 ust. 2 i 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/33

(2021/C 418/14)

Niniejsza informacja zostaje opublikowana zgodnie z art. 17 ust. 5 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/33 (1).

INFORMACJA DOTYCZĄCA ZATWIERDZENIA STANDARDOWEJ ZMIANY ZMIENIAJĄCEJ JEDNOLITY DOKUMENT

„Huşi”

PDO-RO-A1583-AM02

Data przekazania informacji: 13 lipca 2021

OPIS I UZASADNIENIE ZATWIERDZONEJ ZMIANY

1. Wskazanie szczególnych warunków etykietowania

Specyfikację produktu uzupełniono o inne nazwy winnic, takie jak Colina Mănăstirii, La Schit i Dealul lui Moțoc, które mogą być stosowane przy etykietowaniu win objętych ChNP, jeśli wina pochodzą z tych miejsc lub zostały w nich uzyskane.

Wprowadzono zmiany w rozdziale III specyfikacji oraz pkt 9 jednolitego dokumentu.

2. Wprowadzenie do produkcji wina nowych odmian winorośli

Do specyfikacji win białych/różowych/czerwonych dodano nowe winne odmiany winorośli, tj. Grasă de Cotnari, Riesling de Rhin, Muscadelle i Semillon w przypadku win białych oraz Syrah, Zweigelt, Sangiovese, Nebbiolo i Barbera w przypadku win czerwonych. Odmiany te są preferowane w przypadku win różowych nie tylko dlatego, że są to odmiany aromatyczne, w których mogą gromadzić się aromaty (w szczególności owoców) i cukry, ale również z tego względu, że w winach różowych wraz z koncentrowaniem się aromatów mogą gromadzić się kolorowe taniny.

Wprowadzono zmiany w rozdziale IV specyfikacji oraz pkt 7 jednolitego dokumentu.

3. Zmiana wydajności produkcji wina

Zmiany wynikają z czynników enologicznych związanych z nowymi urządzeniami do produkcji wina oraz z wykorzystaniem nowych rozwiązań technicznych w dziedzinie materiałów do produkcji wina, co przyczynia się do zwiększenia ilości i jakości win „Huși”.

W wyniku szeroko zakrojonych projektów przebudowy i restrukturyzacji winnic na tym obszarze znacznie zmieniła się ich gęstość i czystość, a także wzrosła średnia gęstość nasadzeń w porównaniu z poprzednimi winnicami. Dostosowanie selekcji klonalnej i wykorzystanie odpowiedniej struktury podkładek przyczyniło się do znacznego wzrostu wydajności produkcji wina i wielkości zbiorów winogron na tym obszarze.

Przekształcone/zrestrukturyzowane winnice, zwłaszcza te, w których zasadzono odmiany rodzime, takie jak Tămâioasa Românească, Busuioacă de Bohotin, Fetească Regală, Fetească Albă i Feteasca Neagră, a także odmiany zagraniczne, takie jak Traminer Roz, Riesling de Rhin, Chardonnay, Sauvignon lub Cabernet Sauvignon, zastosowały selekcje klonalne, które prowadzą do znacznie większej produkcji wina na obszarze objętym ChNP Huși, na którym panuje korzystny klimat (optymalny poziom promieniowania słonecznego w okresie wegetacji sprzyjający właściwemu dojrzewaniu winogron, umiarkowany klimat na bardziej pagórkowatych obszarach, umiarkowane okresy mrozów pod względem częstotliwości i długości itp.). Ponadto odmiany te mają znacznie większy potencjał produkcyjny.

Przejawem wpływu zmiany klimatu na winnice prowadzone na wyznaczonym obszarze w latach 1961–1990 i 1991–2018, zgodnie ze scenariuszami klimatycznymi dla Rumunii na lata 2001–2030, jest stały wzrost temperatury między czerwcem a październikiem o co najmniej 1,4 °C/przedział poddany analizie, z naprzemiennym występowaniem opadów i okresów bardzo wysokich temperatur.

Dodano również warunki dotyczące lat, w których panują sprzyjające warunki klimatyczne mające wpływ na poziom produkcji, tak aby wydajność produkcji wina mogła zostać przekroczona maksymalnie o 20 %.

Wprowadzono zmiany w rozdziałach V i VI specyfikacji oraz pkt 5 jednolitego dokumentu.

4. Usunięcie przepisów dotyczących praktyk upraw

Ze specyfikacji usunięto szereg praktyk upraw winorośli związanych z nawożeniem, ponieważ nie są one już konieczne na obszarze objętym ChNP Huși.

Wprowadzono zmiany w rozdziale VIII specyfikacji, nie wprowadzając zmian w jednolitym dokumencie.

5. Dodanie warunku dotyczącego zebranych winogron

Do specyfikacji dodano warunek, że w latach, w których klimat jest niekorzystny, dopuszcza się, aby zawartość cukru w zebranych winogronach była na poziomie 160 g/l, co stanowi wartość, przy której można uzyskać jakość win objętych ChNP Huși, zachowując szczególne właściwości jakościowe produkowanych win.

Wprowadzono zmiany w rozdziale VII specyfikacji, nie wprowadzając zmian w jednolitym dokumencie.

6. Dodanie warunków produkcji wina różowego

Do specyfikacji dodano przepisy dotyczące możliwości produkcji win białych i różowych z odmian winogron Pinot Gris i Traminer Roz, ponieważ jest to zgodne z wymaganiami konsumentów dotyczącymi tych win; odpowiada to potrzebie zróżnicowania win objętych tą chronioną nazwą pochodzenia.

Wprowadzono zmiany w rozdziale IX specyfikacji oraz pkt 5 jednolitego dokumentu.

7. Odstępstwo dotyczące całkowitej zawartość alkoholu w winach

Dodano odstępstwo dotyczące całkowitej zawartości alkoholu w winach, które wyprodukowano bez żadnego wzbogacania, w celu osiągnięcia wartości 15 % obj. w przypadku win objętych ChNP Huși.

Wprowadzono zmiany w rozdziale IX specyfikacji oraz pkt 5 jednolitego dokumentu.

8. Dodanie przepisów dotyczących technologii produkcji

W ramach uzupełnienia specyfikacji wskazano przepisy dopuszczające stosowanie również w przypadku ChNP Huși technologicznych etapów produkcji/praktyk enologicznych wykorzystywanych w praktyce międzynarodowej i w produkcji wina. Stosując je, należy jednak zawsze zachowywać szczególne cechy jakościowe ChNP.

Wprowadzono zmiany w rozdziale IX specyfikacji, nie wprowadzając zmian w jednolitym dokumencie.

9. Przeredagowanie warunków etykietowania/wprowadzania do obrotu

Wina można etykietować w dowolny sposób, pod warunkiem że obowiązkowe informacje zostaną podane w tym samym polu widzenia. Etykieta i tylna etykieta nie są obowiązkowe, etykieta może składać się z jednego lub kilku elementów, mieć dowolny kształt i być wykonana z dowolnego materiału i przy użyciu dowolnej techniki.

Na etykiecie można również umieścić określenie tradycyjne przewidziane w obowiązujących przepisach dotyczących win, które wskazuje na jakość zbiorów wynikającą z zawartości cukru podczas zbiorów (gdy winogrona pokrywa szlachetna pleśń).

Wprowadzono zmiany w rozdziałach XII i XIII specyfikacji oraz pkt 9 jednolitego dokumentu.

10. Przeredagowanie warunków produkcji wina w przypadku niezgodności

W przypadku gdy w wyniku oceny produkcji prowadzonej przez producenta na dowolnym etapie procesu produkcji, w odniesieniu do uzyskania jakości/właściwości, zostanie stwierdzona konieczność zaklasyfikowania produktów sektora wina do innych kategorii, w specyfikacji należy wskazać warunki, zgodnie z którymi produkcję można zaklasyfikować do innych kategorii, jak określono w obowiązujących przepisach.

Wprowadzono zmiany w rozdziale XIV specyfikacji, nie wprowadzając zmian w jednolitym dokumencie.

JEDNOLITY DOKUMENT

1. Nazwa lub nazwy

Huşi

2. Rodzaj oznaczenia geograficznego:

ChNP – chroniona nazwa pochodzenia

3. Kategorie produktów sektora wina

Wino

4. Opis wina lub win

1. Właściwości organoleptyczne

KRÓTKI OPIS TEKSTOWY

1.	Muscat Ottonel: barwa słomkowożółta/intensywnie żółta, typowy, harmonijny, okrągły aromat.

2.	Sauvignon: barwa żółtawozielona, intensywny aromat kwiatów winorośli, czarnego bzu, zielonych cytrusów, owocowe, w miarę dojrzewania pojawiają się nuty melona.

3.	Pinot Gris: barwa cytrynowożółta, zielonkawa, zapach letnich jabłek lub świeżo skoszonej trawy, lekko gorzkie.

4.	Fetească Regală: barwa cytrynowożółta, złota, zapach polnych kwiatów, po okresie dojrzewania zapach świeżo skoszonej trawy, miodu, owocowe.

5.	Fetească Albă: barwa słomkowożółta/zielonkawa, typowy aromat kwitnącej winorośli, z typową naturalną subtelnością.

6.	Riesling Italian: barwa słomkowożółta, delikatny aromat dojrzewających winogron, lekko kwaśny smak, wyrazisty, owocowy, okrągły, przyjemny posmak.

7.	Zghihară de Huşi: barwa żółtawozielona, owocowe, aromat zielonego jabłka, owoców cytrusowych, kwaśny smak.

8.	Chardonnay: barwa złotożółta, aromat kwiatów akacji, nuta świeżego masła, kwiatowe, zrównoważona kwasowość.

9.	Tămâioasă Românească: barwa żółtawozielona/słomkowa, wyraźny aromat kadzidła i bazylii.

10.	Aligoté: barwa słomkowożółta, lekko gorzki posmak.

11.	Pinot Noir: barwa rubinowoczerwona, aromat czereśni, truskawek, wiśni, aksamitne.

12.	Fetească Neagră: barwa czerwona przypominająca barwę owocu granatu, aromat z nutami śliwek, pełne.

13.	Cabernet Sauvignon: barwa czewonofioletowa, aromat czerwonych porzeczek, żurawiny, jeżyn, mocno ziołowe.

14.	Merlot: barwa jasnoczerwona/ciemnoczerwona, aromat dojrzałych owoców leśnych, aksamitne.

15.	Băbească Neagră: barwa jasnoczerwona, kwiatowy bukiet, taninowe.

16.	Busuioacă de Bohotin: barwa łupinki cebuli, zapach płatków róży i bazylii, długo utrzymujący się smak.

OGÓLNE ANALITYCZNE CECHY CHARAKTERYSTYCZNE

Maksymalna całkowita zawartość alkoholu (w % objętości):	15
Minimalna rzeczywista zawartość alkoholu (w % objętości):	10,5
Minimalna kwasowość ogólna:	4,5 grama na litr, wyrażona jako kwas winowy
Maksymalna kwasowość lotna (w miliekwiwalentach na litr):	18
Maksymalna całkowita zawartość dwutlenku siarki (w miligramach na litr)	250

2. Właściwości organoleptyczne

KRÓTKI OPIS TEKSTOWY

Ogólne właściwości organoleptyczne win otrzymywanych z białych odmian Grasă de Cotnari, Muscadelle, Semillon, Riesling de Rhin:

odmiany aromatyczne i półaromatyczne charakteryzują się ponadprzeciętnymi nutami zapachowymi, które mogą powodować gromadzenie się aromatów lub cukrów, co prowadzi do wyraźnego zróżnicowania produktów oferowanych konsumentom.

Ogólne właściwości organoleptyczne win otrzymywanych z czerwonych odmian Syrah, Zweigelt, Sangiovese, Nebbiolo, Barbera:

wina charakteryzują się większym gromadzeniem się barwnych tanin i równym stężeniem ich aromatycznego charakteru. Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że wynika to ze zmiany klimatu, która w ostatnich latach nastąpiła na tym obszarze.

OGÓLNE ANALITYCZNE CECHY CHARAKTERYSTYCZNE

Maksymalna całkowita zawartość alkoholu (w % objętości):	15
Minimalna rzeczywista zawartość alkoholu (w % objętości):	10,5
Minimalna kwasowość ogólna:	4,5 grama na litr, wyrażona jako kwas winowy
Maksymalna kwasowość lotna (w miliekwiwalentach na litr):	20
Maksymalna całkowita zawartość dwutlenku siarki (w miligramach na litr)	250

5. Praktyki enologiczne

5.1. Szczególne praktyki enologiczne

1. Praktyki uprawy

Praktyka uprawy

—	minimum 3 000 roślin/ha lub minimum 75 % roślin w stosunku do planowanej winnicy;

—

nawadnianie: jest dozwolone jedynie w latach suszy i pod warunkiem zgłoszenia tej praktyki do ONVPV (Krajowego Urzędu ds. Winorośli i Wina), gdy zawartość wody w glebie na głębokości 100 cm spada do 50 % AHI (ang. active humidity interval); wymaga się również przestrzegania rozsądnych norm nawadniania (400–600 m3/ha);

—	zielone zbiory – zmniejszanie liczby gron w fazie véraison, gdy potencjalna produkcja przekracza maksymalne limity dozwolone w ramach specyfikacji.

2. Produkcja win

Ograniczenie mające zastosowanie do produkcji wina

W pewnych warunkach klimatycznych, które w połączeniu z potencjałem niektórych odmian mają pozytywny wpływ na plony na plantacjach na wyznaczonym obszarze, możliwe byłoby przetwarzanie win objętych ChNP Huși również poza wyznaczonym obszarem, na obszarze sąsiednim, gdzie ośrodki uprawy winorośli oferują najlepszą zdolność produkcyjną.

Sąsiadujący obszar przeznaczony do tego celu (szybki proces produkcji wina, fermentacja w kontrolowanej temperaturze, zachowanie potencjału aromatycznego niektórych odmian, w tym Fetească Regală, Sauvignon, Muscat Ottonel, Tămâioasă Românească, Busuioacă de Bohotin) obejmuje następujące miasta i wsie w okręgu Vrancea:

—	Panciu, Movilița;

—	Odobești, Unirea, Jariștea, Bolotești;

—	Obrejița, Tâmboiești, Popești, Budești, Cârligele, Vârteșcoiu, Câmpineanca.

3. Produkcja wina białego lub różowego

Szczególne praktyki enologiczne

Z odmian Pinot Gris i Traminer Roz można otrzymywać wina białe i różowe, w zależności od wyboru producenta, stosując technologie, które zachowują jakość winogron objętych ChNP i win produkowanych z tych odmian.

5.2. Maksymalna wydajność

1.	Odmiany Aligoté, Fetească Regală, Zghihară de Huși, Crâmpoșie Selecționată, Francușă, Plăvaie, Donaris i Grasă de Cotnari 16 000 kg winogron z hektara

2.	Odmiany Riesling Italian, Semillon, Băbească Gri, Codană i Portugais Bleu 16 000 kg winogron z hektara

3.	Odmiany Riesling de Rhin, Muscadelle, Fetească Albă, Chardonnay, Aromat de Iași, Syrah, Sangiovese, Nebbiolo i Barbera 15 000 kg winogron z hektara

4.	Odmiany Muscat Ottonel, Sauvignon, Pinot Gris, Tămâioasă Românească, Șarba, Traminer Roz, Busuioacă de Bohotin, Merlot i Zweigelt 13 500 kg winogron z hektara

5.	Odmiany Cabernet Sauvignon, Fetească Neagră, Pinot Noir, Negru Aromat i Băbească Neagră 12 600 kg winogron z hektara

6.	Wina białe i różowe, odmiany Aligoté, Fetească Regală, Zghihară de Huși, Crâmpoșie Selecționată, Francușă i Plăvaie 123 hektolitry z hektara

7.	Wina białe i różowe, odmiany Grasă de Cotnari, Donaris, Riesling Italian, Semillon, Băbească Gri, Codană i Portugais Bleu 123 hektolitry z hektara

8.	Wina czerwone, odmiany Codană i Portugais Bleu 119 hektolitrów z hektara

9.	Wina białe i różowe, odmiany Riesling de Rhin, Muscadelle, Fetească Albă, Chardonnay i Aromat de Iași 115 hektolitrów z hektara

10.	Wina czerwone, odmiany Syrah, Sangiovese, Nebbiolo i Barbera 111 hektolitrów z hektara

11.	Wina białe i różowe, odmiany Muscat Ottonel, Sauvignon, Pinot Gris, Tămâioasă Românească, Șarba i Traminer Roz 104 hektolitry z hektara

12.	Wina czerwone, odmiany Busuioacă de Bohotin, Merlot i Zweigelt 100 hektolitrów z hektara

13.	Wina różowe, odmiany Cabernet Sauvignon, Fetească Neagră, Pinot Noir, Negru Aromat i Băbească Neagră 97 hektolitrów z hektara

14.	Wina czerwone, odmiany Cabernet Sauvignon, Fetească Neagră, Pinot Noir, Negru Aromat i Băbească Neagră

93 hektolitry z hektara

6. Wyznaczony obszar geograficzny

Obszar wyznaczony na potrzeby produkcji win objętych kontrolowaną nazwą pochodzenia „HUȘI” znajduje się na następujących obszarach okręgu Vaslui:

1.1.

Nazwa „HUȘI”:

—	miasto Huși;

—	gmina Duda-Epureni, wsie Epureni, Duda;

—	gmina Pădureni, wsie Pădureni, Văleni, Leoști, Ivănești, Rusca;

—	gmina Tătărăni, wsie Tătărăni, Crăsnășeni, Bălțați, Manțu;

—	gmina Stănilești, wsie Stănilești, Pogănești;

—	gmina Buneşti-Avereşti, wsie Buneşti, Avereşti, Armăşeni, Tăbălăeşti, Plopi;

—	gmina Arsura, wsie Arsura, Fundătura, Pâhnești;

—	gmina Drânceni, wsie Drânceni, Ghermănești, Râșești;

—	gmina Boțești, wsie Boțești, Gugești;

—	gmina Banca, wsie Banca, Stoișești, Sârbi, Țifu;

—	gmina Fălciu, wsie Fălciu, Bozia, Copăceana, Rânzești;

—	gmina Blăgești, wsie Blăgești, Igești.

1.2.

Podnazwa „VUTCANI”:

—	gmina Vutcani, wsie Vutcani, Mălăiești;

—	gmina Roșiești, wsie Roșiești, Gara Roșiești, Valea lui Darie;

—	gmina Şuletea, wsie Şuletea, Râşcani, Fedeşti;

—	gmina Epureni, wieś Horga;

—	gmina Berezeni, wsie Berezeni, Rânceni, Mușata.

7. Główne odmiany winorośli

Aligoté B – Plant de Trois, Plant Gris, Vert Blanc, Troyen Blanc

Aromat de Iași B

Barbera N

Busuioacă de Bohotin Rs – Schwarzer Muscat, Muscat Fioletovâi, Muscat Violet Cyperus, Tămâioasă Violetă

Băbească Gri G

Băbească Neagră N – Grossmuttertraube, Hexentraube, Crăcana, Rară Neagră, Căldăruşă, Serecsia

Cabernet Sauvignon N – Petit Vidure, Bourdeos Tinto

Chardonnay B – Gentil Blanc, Pinot Blanc Chardonnay

Codană N

Crâmpoşie Selecţionată B

Donaris B

Fetească Albă B – Păsărească Albă, Poama Fetei, Mädchentraube, Leanyka, Leanka

Fetească Neagră N – Schwarze Mädchentraube, Poama Fetei Neagră, Păsărească Neagră, Coada Rândunicii

Fetească Regală B – Königliche Mädchentraube, Königsast, Kiralyleanka, Dănășană, Galbenă de Ardeal

Frâncuşă B – Vinoasă, Mildweisser, Mustoasă de Moldova, Poamă Creaţă

Grasă de Cotnari B – Dicktraube, Grasă, Köver Szölö

Merlot N – Bigney Rouge

Muscadelle B – Moscatello Bianco, Mouscadet Doux

Muscat Ottonel B – Muscat Ottonel Blanc

Nebbiolo N

Negru Aromat N

Pinot Gris G – Affumé, Grauer Burgunder, Grauburgunder, Grauer Mönch, Pinot Cendré, Pinot Grigio, Ruländer

Pinot Noir N – Blauer Spätburgunder, Burgund Mic, Burgunder Roter, Klăvner Morillon Noir

Pinot Noir N – Spätburgunder, Pinot Nero

Plăvaie B – Bălană, Plăvană, Poamă Bălaie

Portugais Bleu N – Blauer Portugieser, Oporto, Portugieser

Riesling de Rhin B – Weisser Riesling, White Riesling

Riesling Italian B – Olasz Riesling, Olaszriesling, Welschriesling

Sangiovese N – Brunello di Montalcino, Morellino

Sauvignon B – Sauvignon Verde

Syrah N – Shiraz, Petit Syrah

Sémillon B – Semillon Blanc

Traminer Roz Rs – Rosetraminer, Savagnin Roz, Gewürztraminer

Tămâioasă Românească B – Busuioacă de Moldova, Muscat Blanc à Petit Grains

Tămâioasă Românească B – Rumänische Weihrauchtraube, Tamianka

Zghihară de Huși B – Zghihară, Zghihară Galbenă, Zghihară Verde Bătută

Zweigelt N – Blauerzweigelt, Negru de Zweigelt, Zweigelt Blau

Şarba B

8. Opis związku lub związków

Związek z wyznaczonym obszarem

Podłoże skalne tworzy typologicznie zróżnicowaną pokrywę. Występują w nim naprzemiennie stepowe i leśno-stepowe gleby zaliczane do kategorii Mollisol w gliniasto-mulistej glebie piętra lasu. Wyługowane czarnoziemy i szaroziemy będące najbardziej rozpowszechnionymi glebami w depresji Huși są również najbardziej wartościowe dla winnic, ponieważ ich piaszczysta/glinopodobna struktura poprawia właściwości fizyczne wraz z ich podstawowymi właściwościami biochemicznymi: intensywną aktywnością biologiczną, znaczną zawartością próchnicy, wysoką pojemnością wymiany kationów, odczynem obojętnym do lekko kwaśnego, wysokim nasyceniem zasadami i składnikami odżywczymi.

Rzeźbę terenu tworzy szereg rozległych, łagodnych wzgórz wzdłuż osi NW–SE. Wzgórza mają różne ekspozycje, cechy morfologiczne i nachylenie. Ten obszar uprawy winorośli łączy w sobie różne podjednostki: pagórkowaty obszar na wysokości około 300 m, a niżej pogórze położone na średniej wysokości 150 m. Wzgórza mają różne ekspozycje, cechy morfologiczne i nachylenia, które stanowią tło dla niektórych winnic na tym obszarze.

Na terenie depresji Huși, którą wyznaczają wysokie wzgórza na południu, zachodzie i północy oraz dolina Prutu na wschodzie, znajduje się ponad 70 % winnic na tym obszarze. Doliny rozdzielające wzgórza regionu, o lekko asymetrycznych zboczach, zaczynają się na przybrzeżnej równinie o pagórkowatym pokryciu, tworząc łańcuch depresji (Voloseni, Huși, Epureni, Novaci, Diuca, Fundătura, Arsura, Ghermănești), które wraz z wyższymi wzgórzami depresji obejmują najcenniejsze obszary uprawy winorośli.

Panuje tu klimat umiarkowany kontynentalny, na wzgórzach mający charakter umiarkowany kontynentalny, a w depresji Huși hemiborealny.

Całkowite natężenie promieniowania słonecznego wynosi około 120 kcal/CMP/rok, średni czas nasłonecznienia w ciągu roku wynosi 2 000 godzin na wysokich wzgórzach i ponad 2 100 godzin w depresji Huși i dolinie Prutu. Biorąc pod uwagę średnie roczne wartości promieniowania i ciepła słonecznego, można zauważyć, że pozostają one wysokie przez cały sezon wegetacyjny, co jest korzystne dla rozwoju i dojrzewania winogron.

Przeważają wiatry z zachodu, północnego-zachodu i północy, które łącznie stanowią ponad 60 % rocznych wiatrów i mają cechy fenu, gdy wieją w dół zboczy wzgórz w kierunku depresji. Wiatr północnowschodni, zwłaszcza Crivăț, wzmaga mrozy, natomiast latem wiatry ze wschodu i południowego-wschodu są gorące i suche, zwiększając susze, które są intensywnie odczuwane zarówno w depresji Huși, jak i na równinach zalewowych Prutu.

Sieć hydrograficzna, która odwadnia terytorium miasta, składa się z dwóch głównych arterii: Drăslăvăț na południu, a na północy Răiești, którą tworzą Turbata i Șara. Zbiegają się one na wschód od miasta, tworząc rzekę Huși. Potoki Drăslăvăț i Răiești pod względem hydrograficznym mają charakter wezbraniowy. Wiosną, gdy śnieg szybko topnieje na skutek wzrostu temperatury, lub latem po ulewnych deszczach strumienie niosą duże ilości wody, niekiedy zrywając brzegi.

Na tym obszarze produkuje się białe, różowe lub czerwone wina od win wytrawnych do słodkich lub win likierowych. Są to na ogół wina lekkie, niezbyt ekstraktywne, o umiarkowanej zawartości alkoholu, lekko kwaskowate na północy obszaru, przy czym „szczyt” kwasowości występuje na obszarze Averești, gdzie naturalna kwasowość może w niektórych latach osiągnąć 11–12 gramów kwasu winowego na litr, co sprawia, że obszar ten nadaje się doskonale do produkcji win musujących.

Wina czerwone z północy regionu są jasno zabarwione, natomiast na południu mają intensywną barwę.

Pierwsze pisemne dokumenty dotyczące istnienia winnic na terenach, na których znajdują się dzisiejsze winnice, pojawiły się zanim po raz pierwszy umieszczono w dokumentach nazwę miasta Huși. Granice starej winnicy wyznaczono w 1415 r. aktem Aleksandra Dobrego. Z innego dokumentu z sierpnia 1436 r. wynika, że na obszarach uprawy winorośli Epureni – Pâhnești – Huși istniały plantacje winorośli. Współczesne dokumenty podają, że winorośl była intensywnie sadzona w winnicach Saca i Ochi w latach 1600–1662, a winorośle w Huși należały do lokalnego władcy.

O doskonałej jakości win z Huși wspominali w starych zapiskach zagraniczni podróżnicy, którzy przybywali do średniowiecznej Mołdawii, w szczególności Marco Bandinus w 1646 r.: „Huși, stara osada mołdawskich winnic, produkuje pyszne i aromatyczne wino, które cieszy się dużym zainteresowaniem”. Urodzony w położonej niedaleko Huși wsi Silișteni wielki kartograf Dimitrie Cantemir (na którego cześć zmieniono nazwę wsi) pisze w „Descriptio Moldaviae”, że „najlepsze wino produkuje się w Cotnari, a drugie miejsce zajmuje wino z Huși”.

9. Dodatkowe wymogi zasadnicze (pakowanie, etykietowanie i inne wymogi)

Informacje na etykietach

Ramy prawne:

przepisy krajowe

Rodzaj wymogów dodatkowych:

przepisy dodatkowe dotyczące etykietowania

Opis wymogu

W zależności od interesów producentów chronioną nazwę pochodzenia HUŞI można uzupełnić jedną z następujących nazw pojedynczych winnic (wina produkowane wyłącznie w tych gospodarstwach): DUDA-EPURENI, PĂDURENI, DEALUL LOHAN, DEALUL DOBRINA, DEALUL ŞARA, DEALUL OCHI, DEALUL GALBENA, DEALUL OGRADA, DEALUL PODGORIA, CERDACUL LUI VODĂ, DEALUL MĂNĂSTIRII, AVEREŞTI, PÎHNEŞTI, ARSURA, DEALUL DRAGALINA, DEALUL ROŞIORI, PODINA, ARMĂŞENI, DEALUL PRIBEASCA, BUNEŞTI, MOVILA LUI ANDREI, DEALUL CÂLCEA, COLINA MĂNĂSTIRII, LA SCHIT, DEALUL LUI MOȚOC.

Warunki w zakresie wprowadzania do obrotu

Ramy prawne:

przepisy krajowe

Rodzaj wymogów dodatkowych:

przepisy dodatkowe dotyczące etykietowania

Opis wymogu

Link do specyfikacji produktu

https://www.onvpv.ro/sites/default/files/caiet_de_sarcini_doc_husi_modif_cf_cererii_1422_14.06.2019_no_track_changes_0.pdf

(1) Dz.U. L 9 z 11.1.2019, s. 2.

15.10.2021

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 418/44

Publikacja wniosku o rejestrację nazwy zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych

(2021/C 418/15)

Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu wobec wniosku zgodnie z art. 51 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 (1) w terminie trzech miesięcy od daty niniejszej publikacji.

JEDNOLITY DOKUMENT

„Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté”

Nr UE: PGI-FR-02432 — 17 sierpnia 2018

ChNP ( ) ChOG (X)

1. Nazwa lub nazwy

„Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté”

2. Państwo członkowskie lub państwo trzecie

Francja

3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego

3.1. Typ produktu

Klasa 1.2. Produkty wytworzone na bazie mięsa (podgotowanego, solonego, wędzonego itd.).

3.2. Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1

„Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté” to surowa kiełbasa wątrobiana do gotowania, w kształcie litery U, w osłonce naturalnej. Po przekrojeniu widać farsz z kawałkami grubo siekanego mięsa, tłuszczu i wątroby wieprzowej.

W wyniku wędzenia produkt uzyskuje typowy bursztynowo-brązowy kolor, który nie musi być jednorodny.

Kolor części wewnętrznej różni się między poszczególnymi kawałkami od bordowego do brązowego, z białymi kawałkami.

Kolor produktów o większej zawartości wątroby jest zbliżony do czarnego.

Początkowo zapach jest wyraźny i stanowi mieszaninę dymu i pieprzu, a następnie przechodzi w zapach suszonego mięsa i wątroby.

W smaku niejednorodna konsystencja wynika ze ścisłości kawałków mięsa i miękkości wątroby. Tłuszcz z podgardla jest miękki lub chrupiący. Wyrób charakteryzuje się odpowiednią równowagą między solą, suszonym mięsem, wątrobą i tłuszczem, które uzupełniają wyraźna nuta pieprzu i trwały posmak dymu długo wyczuwalny w ustach, lecz niemaskujący wszystkich smaków.

Właściwości fizykochemiczne

—	wilgotność odtłuszczonego produktu ≤ 75 %;

—	tłuszcze (ujęte w wilgotności odtłuszczonego produktu 75 %) ≤ 45 %.

—	stosunek kolagenu do białek ≤ 22 %;

—	całkowita zawartość cukrów rozpuszczalnych (ujęta w wilgotności odtłuszczonego produktu 75 %) ≤ 2 %.

Długość i masę produktu opisano w poniższej tabeli:

Osłonka	Średnica osłonki	Wielkość produktu	Sucha masa
Cienka	28–42 mm	Od 15 do 30 cm	Od 200 do 500 g
Cienka	28–42 mm	> 30 cm	> 500 g

Produkt jest sprzedawany w całości lub w plastrach.

Produkt sprzedawany w całości ma postać kiełbasy w kształcie litery U, której dwa końce są związane lub zakończone klipsami i połączone sznurkiem.

Plastry są pakowane w folię, próżniowo lub w atmosferze ochronnej.

3.3. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)

Surowce używane podczas wytwarzania „Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté” pochodzą z tuczników zwykłych lub loch (maksymalnie 50 % masy surowców) i są zgodne z poniższymi kryteriami:

—	zwierzęta są pozbawione allenu Rn- i mniej niż 3 % wykazuje wrażliwość na halotan;

—	porcja podawana podczas fazy tuczu tuczników zwykłych oraz ciąży i odpoczynku loch zawiera mniej niż 1,9 % kwasu linolowego;

—	lochy odpoczywają przez minimum 15 dni między odsadzeniem prosiąt a dniem uboju;

—	okres oczekiwania między wyładunkiem zwierząt w rzeźni a ich ubojem wynosi co najmniej 2 godziny;

—	masa tuszy ciepłej tucznika zwykłego wynosi ≥ 75 kg;

—	masa tuszy ciepłej lochy (bez głowy i wymion) wynosi ≥ 120 kg;

—	ostateczne pH wynosi od 5,50 do 6,20;

—	mięso nie ma żadnej z poniższych wad wyglądu: plamy krwi, ropień, zabrudzenie odchodami lub smarem z przenośnika, poważny defekt koloru lub konsystencji;

—	tłuszcz jest biały i zbity;

—	kolor mięsa mieści się w skali od różowego do czerwonego.

Wykorzystuje się następujące części z rozbioru: podgardle, boczek, obrzynki z okrawania, wątroba i serce odpowiednio pozbawione skóry.

Podgardle jest wykorzystywane obowiązkowo w minimalnej proporcji 25 % w mieszance, ponieważ zapewnia charakterystyczną chrupkość.

Zawartość wątroby w mieszance również jest obowiązkowa w proporcji od 30 do 50 %.

Kawałki są dostarczane w postaci świeżej lub mrożonej.

3.4. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym

Produkcja „Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté”, w tym wszystkie etapy od siekania do suszenia, muszą odbywać się na wskazanym obszarze geograficznym.

3.5. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

Po krojeniu produktu obowiązkowo następuje pakowanie w folię, próżniowo lub w atmosferze ochronnej (plastry nie są umieszczane w dodatkowej osłonie).

3.6. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

—

4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego

Obszar geograficzny chronionego oznaczenia geograficznego „Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté” składa się z dwóch departamentów: Corse-du-Sud i Haute-Corse.

5. Związek z obszarem geograficznym

Związek między obszarem geograficznym a „Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté” opiera się głównie na tradycyjnej wiedzy fachowej i specjalnych cechach produktu.

Korsyka – francuski region administracyjny i górzysta wyspa na Morzu Śródziemnym – powszechnie nazywana jest „Wyspą Piękna”.

Panuje tam klimat śródziemnomorski, który charakteryzuje się ciepłym latem oraz łagodną i wilgotną zimą. Na Korsyce dominują dwa rodzaje wiatrów: nocą „tramuntana” przynosi rześkie powietrze, a w dzień „maestrale” zastępuje je suchym powietrzem.

Warunki glebowe i klimatyczne ogólnie bardzo sprzyjają zalesieniu. Korsyka jest zatem regionem leśnym, w którym zasoby drzew liściastych, a zwłaszcza kasztanowców, dębów i buków są szczególnie bogate na całym terytorium. Na całym terenie Korsyki średni współczynnik zadrzewienia wynosi 46 % przy powierzchni zadrzewionej wynoszącej 401 817 ha, co znacznie przekracza średnią krajową (26,9 %). Wśród drzew liściastych najliczniejsze są dęby, a zwłaszcza dąb ostrolistny, który pokrywa 22 % powierzchni zadrzewionej wyspy. Dąb korkowy występuje głównie w centralnej i południowej części wyspy i stanowi około 15 % powierzchni zalesionej. Makia pokrywa powierzchnię przekraczającą 200 000 ha i często jej gęste formacje osiągają wysokość 5–6 metrów. Buk występuje powyżej 1 000 m n.p.m.; kasztanowiec jest gatunkiem dobrze dostosowanym do korsykańskiego środowiska naturalnego i występuje na całej wyspie, a jego drzewa można spotkać zarówno nad brzegiem morza, jak i na wysokości 1 200 m n.p.m.

Ze względu na wyspiarski charakter Korsyki jej mieszkańcy opracowali metody produkcji wyrobów wędliniarskich dostosowane do warunków klimatycznych i zasobów leśnych.

W efekcie suchy i wietrzny klimat Korsyki sprzyjał rozwojowi peklowania na sucho jako techniki konserwacji mięsa wieprzowego w przeciwieństwie do wędlin pieczonych występujących w północnej części Francji.

Wytwarzanie „Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté” jest jedną z najstarszych praktyk konserwowania mięsa wieprzowego znaną w całej Korsyce. Wyrób jest spożywany krótko po uboju. Peklowanie na sucho zawsze było ważnym elementem żywienia na Korsyce, przez co stanowi część dziedzictwa kulturowego wyspy.

Do wyrobu „Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté” stosuje się składniki grubo siekane, aby odtworzyć tradycyjne siekanie nożem.

Następnie kawałki miesza się z solą; można je doprawić winem i środkami aromatyzującymi.

Wysoka temperatura przez większą część roku wymusiła rozwój techniki peklowania na sucho przy użyciu dużej ilości pieprzu czarnego (od 2 do 6 g/kg). Pieprz czarny, początkowo używany jako naturalny odstraszacz owadów, z czasem stał się jednym z głównych składników „Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté”.

Wędzenie przeprowadza się z wykorzystaniem drewna z lokalnych gatunków drzew liściastych, w przeciwieństwie do innych wyrobów, do których wykorzystuje się głównie drewno gatunków iglastych. Najczęściej wykorzystuje się drewno, które jest najbliżej i najbardziej dostępne: dąb, kasztanowiec, buk, mącznicę i wrzosy. Jest to jedna z tradycyjnych technik, która kiedyś była powiązana z produkcją kasztanów zajmującą ważne miejsce w rolnictwie wyspiarskim. Drewno drzew liściastych występujących na wyspie zawsze było używane do wędzenia wędlin ze względu na dostępność na całym terytorium wyspy. Ponadto ma ono lepszą ognioodporność i wytwarza znacznie mniej pozostałości po spalaniu niż drewno drzew iglastych. W ten sposób wędzenie zyskuje finezję bez nasycenia smaku, które może występować w przypadku używania drewna drzew iglastych: dlatego jest to proces „łagodny”. Pozwala również zakonserwować produkty peklowane i zakończyć proces ochrony zewnętrznej wyrobów przed owadami. Wędzenie jest też elementem dziedzictwa kulturowego, występującym przede wszystkim w regionach, w których następowało osadnictwo plemion germańskich. Metoda ta rozwinęła się na całym obszarze wyspy i stanowi specyficzną praktykę, ponieważ nie jest rozpowszechniona w basenie Morza Śródziemnego.

Do etapu suszenia wykorzystuje się powietrze zewnętrzne. Na tym etapie następuje podkreślenie cech organoleptycznych produktu.

„Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté” to sztandarowy wyrób korsykański opierający się na wiedzy fachowej będącej odzwierciedleniem wyspy, jej kultury i jej obyczajów. Wyróżnia się specjalnymi technikami produkcji przekazywanymi z pokolenia na pokolenie. Dzięki stosowanej wiedzy fachowej wyrób ma następujące cechy:

—	typowy niejednorodny kolor bursztynowo-brązowy, który zbliża się do czarnego wraz z większą zawartością wątroby w mieszance;

—	wyrazisty zapach z aromatem dymu i pieprzu w pierwszym momencie, po którym wydobywa się zapach suszonego mięsa i wątroby;

—	niejednorodna konsystencja wynikająca ze ścisłości kawałków mięsa i miękkości wątroby; miękki lub chrupiący tłuszcz z podgardla;

—	odpowiednie wyważenie między solą, suszonym mięsem i tłuszczem;

—	wyraźna nuta pieprzu, która utrzymuje się w ustach i podkreśla smak;

—	innym dominującym aromatem jest wątroba;

—	trwały i długo wyczuwalny w ustach smak dymu, który nie maskuje pozostałych smaków.

Specjalna umiejętność wytwarzania „Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté” opiera się na tradycyjnych technikach takich jak grube siekanie, w powiązaniu z klimatem i zasobami naturalnymi wyspy: użycie dużej ilości czarnego pieprzu, wędzenie drewnem lokalnych gatunków liściastych i suszenie powietrzem zewnętrznym – to techniki szczególnie dostosowane do suchego i wietrznego klimatu, wyspiarskiego charakteru i zalesienia wyspy.

Składniki grubo siekane zapewniają niejednorodną fakturę. Użycie podgardla i wątroby nadaje produktowi charakterystyczną chrupkość i miękkość, przez co jest on zupełnie wyjątkowy. Zawartość wątroby i środków aromatyzujących odpowiada za złożony i mocny bukiet aromatyczny.

Użycie czarnego pieprzu w dużej ilości nadaje produktowi wyraźną nutę pieprzową, która jest charakterystyczna dla „Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté.

Wędzenie z wykorzystaniem drewna lokalnych gatunków liściastych (kasztanowiec, dąb, buk itp.) tworzy bardzo złożoną paletę aromatów (smak dymu długo wyczuwalny w ustach), która jest również bardzo ważną cechą wyróżniającą „Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté”. Nadaje również produktowi wyrazisty zapach dymu i typowy bursztynowy kolor.

Suszenie wewnątrz suszarni z dostępem powietrza zewnętrznego umożliwia stabilizację i konserwację wyrobu oraz przyczynia się do wytworzenia jego cech organoleptycznych (odpowiednia równowaga między solą, suszonym mięsem i tłuszczem).

Wyspiarski charakter sprzyjał przekazywaniu tej wiedzy fachowej z pokolenia na pokolenie i umożliwił zachowanie cech „Figatelli de l’Ile de Beauté”/„Figatellu de l’Ile de Beauté”.

Odesłanie do publikacji specyfikacji produktu

(art. 6 ust. 1 akapit drugi niniejszego rozporządzenia)

https://extranet.inao.gouv.fr/fichier/CDC-FigatelliIdB-RepCOM2.pdf

(1) Dz.U. L 343 z 14.12.2012, s. 1.

		ISSN 1977-1002
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej		C 418

Wydanie polskie	Informacje i zawiadomienia	Rocznik 64 15 października 2021

Spis treści		Strona
	II Komunikaty
	KOMUNIKATY INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ
	Komisja Europejska
2021/C 418/01	Brak sprzeciwu wobec zgłoszonej koncentracji (Sprawa M.10462 – H&F/ZOOPLUS) ( 1 )	1
2021/C 418/02	Brak sprzeciwu wobec zgłoszonej koncentracji (Sprawa M.10427 – KKR/ Telefónica/InfraCo) ( 1 )	2
2021/C 418/03	Brak sprzeciwu wobec zgłoszonej koncentracji (Sprawa M.10375 – ARCELORMITTAL/CONDESA TUBOS) ( 1 )	3
	Europejski Bank Centralny
2021/C 418/04	INFORMACJA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO WYCOFUJĄCA INFORMACJĘ W SPRAWIE NAKŁADANIA SANKCJI ZA NARUSZENIE OBOWIĄZKU UTRZYMYWANIA REZERW OBOWIĄZKOWYCH	4

	IV Informacje
	INFORMACJE INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ
	Komisja Europejska
2021/C 418/05	Kursy walutowe euro — 14 października 2021 r.	5
2021/C 418/06	Opinia Komitetu Doradczego ds. praktyk ograniczających konkurencję i Pozycji Dominujących wydana na posiedzeniu w dniu 19 maja 2021 r. dotycząca wstępnego projektu decyzji w sprawie AT.40324 europejskie obligacje skarbowe ( 1 )	6
2021/C 418/07	Sprawozdanie końcowe urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające – Sprawa AT.40324 – Europejskie obligacje skarbowe ( 1 )	7
2021/C 418/08	Streszczenie decyzji Komisji z dnia 20 maja 2021 r. dotyczącej postępowania na podstawie art. 101 TFUE i art. 53 Porozumienia EOG (Sprawa AT.40324 — Europejskie obligacje skarbowe) (notyfikowanej jako dokument C(2021) 3489) ( 1 )	11
2021/C 418/09	Opinia Komitetu Doradczego ds. Praktyk Ograniczających Konkurencję i pozycji dominujących wydana na posiedzeniu w dniu 26 kwietnia 2021 r. dotycząca wstępnego projektu decyzji zakazującej w sprawie AT.40346 – SSA Bonds – Spotkanie w formie audiokonferencji – za pośrednictwem platformy Skype for Business – Sprawozdawca: Estonia ( 1 )	15
2021/C 418/10	Sprawozdanie końcowe urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające w sprawie AT.40346 – SSA Bonds ( 1 )	16
2021/C 418/11	Streszczenie decyzji Komisji z dnia 28 kwietnia 2021 r. dotyczącej postępowania na podstawie art. 101 TFUE i art. 53 Porozumienia EOG (Sprawa AT.40346 – SSA Bonds) (notyfikowana jako dokument C(2021) 2871) ( 1 )	19
2021/C 418/12	Zawiadomienie Komisji dotyczące stosowania Regionalnej konwencji w sprawie paneurośródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia lub protokołów w sprawie reguł pochodzenia przewidujących kumulację diagonalną pomiędzy umawiającymi się stronami tej konwencji	24

	Waluta	Kurs wymiany
USD	Dolar amerykański	1,1602
JPY	Jen	131,65
DKK	Korona duńska	7,4406
GBP	Funt szterling	0,84618
SEK	Korona szwedzka	10,0138
CHF	Frank szwajcarski	1,0686
ISK	Korona islandzka	149,60
NOK	Korona norweska	9,7928
BGN	Lew	1,9558
CZK	Korona czeska	25,387
HUF	Forint węgierski	359,00
PLN	Złoty polski	4,5693
RON	Lej rumuński	4,9500
TRY	Lir turecki	10,6104
AUD	Dolar australijski	1,5644
CAD	Dolar kanadyjski	1,4361
HKD	Dolar Hongkongu	9,0244
NZD	Dolar nowozelandzki	1,6506
SGD	Dolar singapurski	1,5642
KRW	Won	1 375,51
ZAR	Rand	17,1620
CNY	Yuan renminbi	7,4683
HRK	Kuna chorwacka	7,5127
IDR	Rupia indonezyjska	16 353,05
MYR	Ringgit malezyjski	4,8195
PHP	Peso filipińskie	58,778
RUB	Rubel rosyjski	83,1225
THB	Bat tajlandzki	38,524
BRL	Real	6,3528
MXN	Peso meksykańskie	23,8458
INR	Rupia indyjska	87,3355

	V Ogłoszenia
	POSTĘPOWANIA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ POLITYKI KONKURENCJI
	Komisja Europejska
2021/C 418/13	Zgłoszenie zamiaru koncentracji (Sprawa M.10460 – DMK/Uelzena/Niesky/Milchtrocknung Südhannover) – Sprawa, która może kwalifikować się do rozpatrzenia w ramach procedury uproszczonej ( 1 )	33
	INNE AKTY
	Komisja Europejska
2021/C 418/14	Publikacja informacji dotyczącej zatwierdzenia zmiany standardowej w specyfikacji produktu objętego nazwą pochodzenia w sektorze winorośli i wina, o której to zmianie mowa w art. 17 ust. 2 i 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/33	35
2021/C 418/15	Publikacja wniosku o rejestrację nazwy zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych	44