—

uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 kwietnia 2011 r. zatytułowany „Unijne ramy dotyczące krajowych strategii integracji Romów do 2020 r.” (COM(2011)0173) oraz późniejsze sprawozdania z wdrażania i oceny,

—

uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka oraz Europejską konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,

—

uwzględniając orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczące uznania Romów za grupę wymagającą szczególnej ochrony przed dyskryminacją,

—

uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nr 2153 z 2017 r. zatytułowaną „Promowanie integracji Romów i Trawelerów”,

—

uwzględniając dyrektywę Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającą w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (1),

—

uwzględniając zalecenie Rady z dnia 9 grudnia 2013 r. w sprawie skutecznych środków integracji Romów w państwach członkowskich (2), a także konkluzje Rady z dnia 8 grudnia 2016 r. w sprawie przyspieszenia procesu integracji Romów i z dnia 13 października 2016 r. w sprawie sprawozdania specjalnego nr 14/2016 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego,

—

uwzględniając decyzję ramową Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2017 r. w sprawie aspektów praw podstawowych w integracji Romów w UE: walka z antycygańskością (4),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 kwietnia 2015 r. w sprawie Międzynarodowego Dnia Romów – antycygańskość w Europie i uznanie przez UE dnia pamięci o ludobójstwie Romów podczas drugiej wojny światowej (5),

—

uwzględniając sprawozdanie w sprawie praw podstawowych za 2016 r. przygotowane przez Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA), a także pierwsze i drugie Badanie Unii Europejskiej na temat mniejszości i dyskryminacji (EU-MIDIS I i II) opracowane przez FRA oraz różne inne badania i sprawozdania dotyczące Romów,

—

uwzględniając europejską inicjatywę obywatelską „Minority SafePack” zarejestrowaną w dniu 3 kwietnia 2017 r.,

—

uwzględniając odpowiednie sprawozdania i zalecenia romskiego społeczeństwa obywatelskiego, organizacji pozarządowych i ośrodków badawczych,

—

uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że antycygańskość (6) jest szczególnym rodzajem rasizmu, ideologią opartą na wyższości rasowej, formą odczłowieczenia i rasizmu instytucjonalnego, dla której pożywką jest dyskryminacja historyczna, a której przejawami są między innymi przemoc, mowa nienawiści, wyzysk, stygmatyzacja i dyskryminacja w najbardziej jaskrawej formie (7);

B.

mając na uwadze, że Romowie (8) w Europie są nadal pozbawieni podstawowych praw człowieka;

C.

mając na uwadze, że w ustaleniach zawartych w sprawozdaniu Komisji z oceny Unijnych ram dotyczących krajowych strategii integracji Romów do 2020 r. (COM(2018)0785) podkreśla się, że „ramy miały zasadnicze znaczenie dla rozwoju unijnych i krajowych instrumentów i struktur mających na celu promowanie integracji Romów, lecz ambitne założenie »położenia kresu wykluczeniu Romów« nie zostało zrealizowane”;

D.

mając na uwadze, że ocena przeprowadzona przez Komisję wykazała, iż strategie integracji muszą uwzględniać różne cele jednocześnie oraz w ramach kompleksowego podejścia koncentrującego się w większym stopniu na walce z antycygańskością; mając na uwadze, że obok czterech celów dotyczących integracji Romów (edukacja, sytuacja mieszkaniowa, zatrudnienie i ochrona zdrowia) powinien znaleźć się szczegółowy cel w postaci niedyskryminacji;

E.

mając na uwadze, że postępy na drodze do integracji Romów są, ogólnie rzecz biorąc, ograniczone; mając na uwadze, że zaobserwowano poprawę sytuacji w odniesieniu do przedwczesnego kończenia nauki i do wczesnej edukacji, ale sytuacja pod względem segregacji w szkołach uległa pogorszeniu; mając na uwadze, że poprawiła się samoocena stanu zdrowia Romów, ale ich dostęp do opieki medycznej jest nadal ograniczony; mając na uwadze, że w większości państw członkowskich nie odnotowano poprawy w dostępie do zatrudnienia, a do tego wzrósł udział młodych Romów niekształcących się, niepracujących ani nieszkolących się; mając na uwadze, że sytuacja mieszkaniowa budzi poważne obawy, a w kwestii ubóstwa osiągnięto jedynie niewielki postęp; mając na uwadze, że źródłem poważnych obaw nadal jest też antycygańskość i jej przejawy, takie jak przestępstwa z nienawiści i mowa nienawiści – w internecie i poza nim; mając na uwadze, że działanie UE uznano za wnoszące istotną wartość dodaną do krajowych strategii na rzecz Romów i ich wdrażania z wykorzystaniem obszarów polityki, zarządzania i finansów;

F.

mając na uwadze, że w ocenie odnotowano niedociągnięcia w pierwotnym projekcie ram oraz ich ograniczoną skuteczność podczas wdrażania;

G.

mając na uwadze, że w ocenie zwrócono uwagę na potrzebę wzmocnienia pozycji Romów i ich uczestnictwa za pomocą specjalnych środków; mając na uwadze, że takie wzmocnienie pozycji Romów i organizacji pozarządowych oraz budowanie ich zdolności ma kluczowe znaczenie;

H.

mając na uwadze, że w ocenie wskazuje się, że w unijnych ramach nie zwrócono wystarczającej uwagi na ukierunkowanie na konkretne grupy Romów, że należy zająć się dyskryminacją z wielu przyczyn jednocześnie i dyskryminacją krzyżową oraz że w strategiach należy uwzględnić wyraźnie zaakcentowany aspekt płci i podejście skupiające uwagę na potrzebach dzieci;

I.

mając na uwadze, że w obecnych unijnych ramach brakuje jasnych założeń i wymiernych celów; mając na uwadze, że procedury monitorowania pod względem jakościowym i ilościowym są niewystarczające, a zalecenia dla poszczególnych krajów nie są wiążące; mając na uwadze, że działania podejmowane w dążeniu do rozwiązania problemu ograniczonego udziału Romów i społeczności romskich w projektowaniu tych ram, ich wdrażaniu i monitorowaniu oraz ocenie środków, programów i projektów dotyczących Romów są niewystarczające;

J.

mając na uwadze, że w większości głównych programów nie uwzględnia się Romów, a także mając na uwadze, że ukierunkowane działania objęte funduszami strukturalnymi nie doprowadziły do trwałych pozytywnych zmian w życiu Romów znajdujących się w najbardziej niekorzystnej sytuacji;

K.

mając na uwadze, że państwa członkowskie ponoszą jednoznaczną odpowiedzialność za podejmowanie środków naprawczych przeciwdziałających praktykom dyskryminującym Romów;

L.

mając na uwadze, że kwestia budowania zaufania między Romami i nie-Romami ma kluczowe znaczenie dla poprawy warunków życia i szans życiowych Romów; mając na uwadze, że zaufanie ma zasadnicze znaczenie dla całego społeczeństwa;

1.

2.

3.

4.

—

uwzględniając art. 2, 3, 6, 9, 10, 11, 12, 21 i 23 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), a także art. 8, 9, 10, 15, 18, 20, 21, 22, 23 24, 26, 45, 46, 47, 48, 153 i 165 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—

uwzględniając art. 10 i 11 TUE oraz art. 10 ust. 3, który stanowi, że „[k]ażdy obywatel ma prawo uczestniczyć w życiu demokratycznym Unii”,

—

uwzględniając art. 3 ust. 2 TUE, w którym zapewnia się swobodę przepływu osób,

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając wieloletnie ramy finansowe na lata 2020–2027,

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (1),

—

uwzględniając dyrektywę 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, zmieniającą rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylającą dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG (2),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) nr 390/2014 z dnia 14 kwietnia 2014 r. ustanawiające program „Europa dla obywateli” (3) na okres 2014-2020,

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011 z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Unii (4),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/589 z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie europejskiej sieci służb zatrudnienia (EURES), dostępu pracowników do usług w zakresie mobilności i dalszej integracji rynków pracy oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 492/2011 i (UE) nr 1296/2013 (5),

—

uwzględniając dyrektywę 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (6),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/55/UE z dnia 20 listopada 2013 r. zmieniającą dyrektywę 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych i rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 w sprawie współpracy administracyjnej za pośrednictwem systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym (7),

—

uwzględniając wniosek dotyczący dyrektywy Rady ustanawiającej unijny tymczasowy dokument podróży i uchylającej decyzję 96/409/WPZiB (COM(2018)0358),

—

uwzględniając dyrektywę Rady (UE) 2015/637 z dnia 20 kwietnia 2015 r. w sprawie środków koordynacji i współpracy mających ułatwić ochronę konsularną niereprezentowanych obywateli Unii w państwach trzecich oraz uchylającą decyzję 95/553/WE (8),

—

uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program „Prawa i Wartości” (COM(2018)0383),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 lipca 2009 r. pt. „Wytyczne w celu skuteczniejszej transpozycji i stosowania dyrektywy 2004/38/WE w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich” (COM(2009)0313),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 24 stycznia 2017 r. zatytułowane „Wzmocnienie praw obywateli w Unii demokratycznych zmian. Sprawozdanie na temat obywatelstwa UE z 2017 r.” (COM(2017)0030),

—

uwzględniając zalecenie Komisji z dnia 12 września 2018 r. w sprawie sieci współpracy wyborczej, przejrzystości w internecie, ochrony przed cyberincydentami i przeciwdziałania kampaniom dezinformacyjnym w kontekście wyborów do Parlamentu Europejskiego (C(2018)5949),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie poprawy funkcjonowania Unii Europejskiej dzięki wykorzystaniu potencjału traktatu z Lizbony (9),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 października 2015 r. w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej (10) oraz wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej (COM(2017)0482),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie obywatelstwa UE na sprzedaż (11),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie zdobywania wiedzy o UE w szkole (12),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 2 marca 2017 r. w sprawie wdrożenia rozporządzenia Rady (UE) nr 390/2014 z dnia 14 kwietnia 2014 r. ustanawiającego program „Europa dla Obywateli” na lata 2014–2020 (13),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie przeszkód utrudniających obywatelom UE swobodne przemieszczanie się i podejmowanie pracy na rynku wewnętrznym (14),

—

uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 31 stycznia 2013 r. pt. „Wzmocnienie obywatelstwa UE poprzez propagowanie praw wyborczych obywateli UE”,

—

uwzględniając badania opublikowane w 2016 r. przez Departament Tematyczny C Parlamentu Europejskiego pt. „Przeszkody w prawie do swobodnego przemieszczania się i pobytu obywateli UE i ich rodzin”,

—

uwzględniając sprawozdanie Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej z 2018 r. pt. „Urzeczywistnienie praw obywateli UE: sądy krajowe egzekwujące swobodę przemieszczania się i powiązane prawa”,

—

uwzględniając wyniki badania Eurobarometr 89/2018,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lutego 2018 r. w sprawie składu Parlamentu Europejskiego (15),

—

uwzględniając swoje stanowisko z dnia 4 lipca 2018 r. w sprawie projektu decyzji Rady zmieniającej Akt dotyczący wyborów przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich, załączony do decyzji Rady 76/787/EWWiS, EWG, Euratom z dnia 20 września 1976 r. („akt wyborczy”) (16),

—

uwzględniając swoją decyzję z dnia 7 lutego 2018 r. w sprawie przeglądu porozumienia ramowego dotyczącego stosunków między Parlamentem Europejskim a Komisją (17),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 i zasobów własnych (18),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 – stanowisko Parlamentu z myślą o osiągnięciu porozumienia (19),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 12 września 2018 r. zatytułowany „Zapewnienie wolnych i uczciwych wyborów europejskich” (COM(2018)0637),

—

uwzględniając art. 52 Regulaminu, a także art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych oraz opinie przedstawione przez Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych i Komisję Petycji (A8-0041/2019),

A.

mając na uwadze, że obywatelstwo UE i powiązane z nim prawa zostały wprowadzone po raz pierwszy w 1992 r. na mocy traktatu z Maastricht, a następnie zostały wzmocnione w Traktacie z Lizbony, który wszedł w życie w grudniu 2009 r., lecz zostały wdrożone tylko częściowo;

B.

mając na uwadze, że zgodnie z prawami, wartościami i zasadami, na których opiera się Unia i które zostały podkreślone w art. 2 i 6 TUE, obywatel znajduje się w samym centrum projektu europejskiego; mając na uwadze, że debata na temat przyszłości Europy obejmuje zatem również refleksję na temat siły naszej wspólnej tożsamości;

C.

mając na uwadze, że zasady przejrzystości, uczciwości i rozliczalności instytucji UE i procesów decyzyjnych, zapisane w art. 10 i 11 TUE oraz w art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, są istotnymi elementami koncepcji obywatelstwa i mają zasadnicze znaczenie dla budowania i wzmacniania wiarygodności i zaufania do Unii jako całości; mając na uwadze, że sięganie do tymczasowych ustaleń i instrumentów międzyrządowych w różnych obszarach polityki UE, a także zwracanie się do nieformalnych organów decyzyjnych, obchodząc przy tym zwykłą unijną procedurę legislacyjną i powodując jej dezinstytucjonalizację, grozi poważnym naruszeniem takich zasad;

D.

mając na uwadze, że UE napotykała trudności w sprostaniu licznym kryzysom o poważnych konsekwencjach społeczno-gospodarczych, które doprowadziły do pojawienia się ideologii populistycznych i nacjonalistycznych opartych na tożsamości sprzyjającej wykluczeniu i kryteriach supremacji, które są sprzeczne z wartościami europejskimi;

E.

mając na uwadze, że niezadowalające zarządzanie różnymi kryzysami pogłębiło rozczarowanie obywateli niektórymi wynikami projektu integracji z UE; mając na uwadze, że kluczowe znaczenie ma zagwarantowanie, by obywatelstwo UE było uznawane za ceniony przywilej wśród obywateli, w tym dzięki przywróceniu zaufania do projektu UE, przyznaniu pierwszeństwa promowaniu wszystkich praw obywatelskich, w tym praw cywilnych, politycznych i społecznych, poprawie jakości demokracji w Unii, praktycznemu korzystaniu z podstawowych praw i wolności oraz możliwości udziału każdego obywatela w życiu demokratycznym Unii, przy jednoczesnym zapewnieniu większego zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego w procesy podejmowania decyzji i ich wdrażania;

F.

mając na uwadze, że obecny przegląd europejskiej inicjatywy obywatelskiej ma na celu poprawę jej skuteczności oraz wzmocnienie demokracji partycypacyjnej i aktywnego obywatelstwa;

G.

mając na uwadze, że dostęp do obywatelstwa UE uzyskuje się w drodze posiadania obywatelstwa państwa członkowskiego, które regulowane jest prawem krajowym; mając jednocześnie na uwadze, że prawa i obowiązki wynikające z obywatelstwa UE są określone w prawie UE i nie są zależne od państw członkowskich, w związku z czym państwa członkowskie nie mogą ich ograniczać w nieuzasadniony sposób;

H.

mając na uwadze, że w kwestii dostępu do obywatelstwa krajowego państwa członkowskie powinny kierować się zasadami prawa UE, takimi jak zasady proporcjonalności, praworządności i niedyskryminacji, które zostały dokładnie rozwinięte w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

I.

mając na uwadze, że perspektywa brexitu uwidoczniła znaczenie praw obywatelskich UE, zwłaszcza wśród młodych Europejczyków, oraz ich rolę w życiu milionów obywateli UE, a ponadto zwiększyła w UE wiedzę na temat konsekwencji potencjalnej utraty takich praw po obu stronach;

J.

mając na uwadze, że średnia frekwencja w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 r. wyniosła 42,6 %; mając na uwadze, że według najnowszego badania Eurobarometr z maja 2018 r. tylko 19 % ankietowanych Europejczyków znało datę kolejnych wyborów europejskich;

K.

mając na uwadze, że obywatele UE praktycznie nie znają biur Europe Direct, mimo że odgrywają one główną rolę informacyjną;

L.

mając na uwadze, że w całej UE istnieje ponad 400 centrów informacyjnych Europe Direct, które przyczyniają się do przekazywania przez Komisję informacji na temat polityki Unii Europejskiej mającej bezpośrednie znaczenie dla obywateli, w celu utrzymania kontaktu z obywatelami na szczeblu lokalnym i regionalnym;

M.

mając na uwadze, że koncepcja obywatelstwa definiuje relacje obywateli ze społecznością polityczną, w tym ich prawa, obowiązki i odpowiedzialność; mając na uwadze, że art. 20 TFUE daje obywatelom UE prawo do głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach lokalnych w państwie członkowskim miejsca zamieszkania na takich samych warunkach jak obywatele tego państwa;

N.

mając na uwadze, że obywatele europejscy są bezpośrednio reprezentowani w Parlamencie Europejskim, a każdy obywatel musi być traktowany przez instytucje UE z jednakową uwagą; mając na uwadze, że art. 8 TFUE ustanawia zasadę uwzględniania problematyki płci, stanowiąc, że „we wszystkich swoich działaniach Unia zmierza do zniesienia nierówności oraz wspierania równości mężczyzn i kobiet”;

O.

mając na uwadze, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) orzekł w szeregu spraw, iż obywatele państwa członkowskiego mogą powoływać się na prawo wynikające z obywatelstwa UE wobec tego państwa (20);

P.

mając na uwadze, że wiele państw członkowskich oferuje tzw. programy złotych wiz i systemy inwestycyjne jako sposób na uzyskanie obywatelstwa;

Q.

mając na uwadze, że swoboda przemieszczania się daje obywatelom Unii możliwość podróżowania, studiowania, pracy i życia w innych państwach UE; mając na uwadze, że ponad 16 milionów Europejczyków korzysta z przysługującego im prawa do pobytu w innym państwie UE;

R.

mając na uwadze, że prawo do swobodnego przemieszczania się ma kluczowe znaczenie dla obywatelstwa UE oraz uzupełnia inne swobody na rynku wewnętrznym UE; mając na uwadze, że młodzi Europejczycy są szczególnie przywiązani do swobody przemieszczania się, którą uważa się za najbardziej pozytywne osiągnięcie UE po zapewnieniu pokoju w Europie;

S.

mając na uwadze, że wdrożenie dyrektywy 2004/38/WE napotkało trudności praktyczne, a Europejczycy wciąż mogą mieć trudności z przemieszczaniem się do innego państwa członkowskiego lub zamieszkaniem w nim w wyniku dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, wymogi związane z wjazdem i pobytem; mając na uwadze, że Trybunał Sprawiedliwości w wielu orzeczeniach dążył do uściślenia kluczowych koncepcji związanych z mobilnością obywateli UE;

T.

mając na uwadze, że prawo do ochrony konsularnej zostało zagwarantowane w art. 20 i 23 TFUE, w związku z czym obywatele UE przebywający na terytorium państwa trzeciego, w którym państwo członkowskie ich przynależności państwowej nie jest reprezentowane, mają prawo do ochrony udzielanej przez dowolne inne państwo członkowskie na tych samych warunkach, na jakich udziela ono ochrony swoim obywatelom; mając na uwadze, że obywatele europejscy z państwa członkowskiego nieposiadającego reprezentacji w danym państwie trzecim mogą być narażeni na sytuacje kryzysowe, klęski żywiołowe lub wydarzenia takie jak ataki terrorystyczne;

U.

mając na uwadze, że Komisja przedstawiła w sprawozdaniu w sprawie obywatelstwa UE z 2017 r. zobowiązanie do zorganizowania ogólnounijnej kampanii informacyjnej na temat obywatelstwa UE, aby pomóc obywatelom lepiej zrozumieć przysługujące im prawa; mając na uwadze, że tę powinność lepszego informowania obywateli UE o ich prawach i obowiązkach muszą wypełniać zarówno państwa członkowskie, jak i społeczeństwo obywatelskie;

V.

mając na uwadze, że według sprawozdania Komisji na temat obywatelstwa UE z 2017 r. od 2012 r. coraz więcej osób zgłasza, że doświadczyło jakiejś formy dyskryminacji;

W.

mając na uwadze, że utworzenie strefy Schengen oraz włączenie dorobku Schengen do unijnych ram prawnych znacznie zwiększyło swobodę przemieszczania się na terytorium UE i jest jednym z największych osiągnięć procesu integracji europejskiej;

X.

mając na uwadze, że wprowadzenie obywatelstwa europejskiego jest zwieńczeniem europejskiego projektu, którego potencjał nie został jeszcze w pełni zrealizowany; podkreśla, że jest to unikalna struktura, niespotykana nigdzie indziej na świecie;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

—

uwzględniając postanowienia Traktatów dotyczące wzmocnionej współpracy, w szczególności art. 20, art. 42 ust. 6, art. 44, 45 i 46 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz art. 82, 83, 86, 87, 187, 188, 326, 327, 328, 329, 330, 331, 332, 333 i 334 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—

uwzględniając postanowienia Traktatów dotyczące innych istniejących form zróżnicowanej integracji, a w szczególności art. 136, 137 i 138 TFUE zawierające postanowienia dotyczące konkretnych państw członkowskich, których walutą jest euro,

—

uwzględniając Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w unii gospodarczej i walutowej (TSCG),

—

uwzględniając Protokół nr 10 w sprawie stałej współpracy strukturalnej ustanowionej na mocy artykułu 42 Traktatu o Unii Europejskiej, Protokół nr 14 w sprawie Eurogrupy i Protokół nr 19 w sprawie dorobku Schengen włączonego w ramy Unii Europejskiej,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie poprawy funkcjonowania Unii Europejskiej dzięki wykorzystaniu potencjału Traktatu z Lizbony (1),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie ewentualnych zmian i dostosowań w obecnej strukturze instytucjonalnej Unii Europejskiej (2),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie mechanizmu zdolności fiskalnej dla strefy euro (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie skutków konstytucyjnych, prawnych i instytucjonalnych wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony – możliwości oferowane przez Traktat z Lizbony (4),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 stycznia 2019 r. w sprawie zróżnicowanej integracji (5),

—

uwzględniając białą księgę Komisji z dnia 1 marca 2017 r. (COM(2017)2025) oraz pięć dalszych dokumentów otwierających debatę (COM(2017)0206), COM(2017)0240, COM(2017)0291, COM(2017)0315, COM(2017)0358),

—

uwzględniając deklarację rzymską z dnia 25 marca 2017 r.,

—

uwzględniając art. 52 Regulaminu, art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych oraz opinię Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0038/2019),

A.

mając na uwadze, że Unia jest szczególnie zainteresowana wdrożeniem wzmocnionej współpracy w niektórych obszarach kompetencji niewyłącznych UE w celu przyspieszenia realizacji projektu europejskiego i ułatwienia życia obywatelom;

B.

mając na uwadze, że zgodnie z art. 20 ust. 2 TUE wzmocniona współpraca oznacza środek przyjmowany w ostateczności na wypadek gdyby nie można było osiągnąć celów takiej współpracy w rozsądnym terminie przez Unię jako całość;

C.

mając na uwadze, że wzmocnionej współpracy nie należy postrzegać jako instrumentu wykluczenia lub podziału państw członkowskich, lecz jako pragmatyczne rozwiązanie służące pogłębianiu integracji europejskiej;

D.

mając na uwadze, że delikatny charakter niektórych obszarów polityki utrudnia przyjmowanie aktów prawnych w drodze zwykłej procedury ustawodawczej, nie tylko ze względu na wymóg jednomyślności, ale również ze względu na ugruntowaną praktykę Rady, która zawsze dąży do osiągnięcia konsensusu między państwami członkowskimi, nawet jeśli kwalifikowana większość byłaby wystarczająca do podjęcia decyzji;

E.

mając na uwadze, że z wyjątkiem podatku od transakcji finansowych wszystkie dotychczasowe inicjatywy, które objęto wzmocnioną współpracą, mogły zostać przyjęte przez Radę kwalifikowaną większością głosów, gdyby było to wymagane zamiast jednomyślności;

F.

mając na uwadze, że istnieje szereg przypadków grup państw członkowskich współpracujących ze sobą w różnych dziedzinach, takich jak obronność, w ramach współpracy dwustronnej lub wielostronnej poza ramami Traktatów; mając na uwadze, że spowodowana kryzysem gospodarczym i walutowym presja wymuszająca szybkie decyzje i uniknięcie wymogu jednomyślności w niektórych obszarach doprowadziła do przyjęcia instrumentów międzyrządowych poza ramami prawnymi UE, takich jak Europejski Mechanizm Stabilności (EMS) oraz Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w unii gospodarczej i walutowej („pakt fiskalny”);

G.

mając na uwadze, że wzmocniona współpraca jest procedurą, w ramach której co najmniej dziewięć państw członkowskich może ustanowić zaawansowaną współpracę w danej dziedzinie w obrębie struktur UE, jednak bez udziału pozostałych państw członkowskich; mając na uwadze, że wzmocniona współpraca umożliwia uczestniczącym państwom członkowskim realizację wspólnego celu lub inicjatywy oraz rozwiązanie problemu paraliżu w negocjacjach lub zablokowania działania przez inne państwo członkowskie lub państwa członkowskie w przypadku gdy wymagana jest jednomyślność; mając na uwadze, że zgodnie z art. 20 ust. 4 TUE akty przyjęte w ramach wzmocnionej współpracy powinny być wiążące wyłącznie dla uczestniczących państw członkowskich; mając na uwadze, że wzmocniona współpraca ogranicza się do obszarów, w których UE nie posiada wyłącznych kompetencji;

H.

mając na uwadze, że zgodnie z art. 328 ust. 1 TFUE „Komisja i Państwa Członkowskie uczestniczące we wzmocnionej współpracy zapewniają wsparcie dla uczestnictwa w niej możliwie największej liczby Państw Członkowskich”;

I.

mając na uwadze, że doświadczenie wykazało, iż wzmocniona współpraca przyniosła zadowalające wyniki w dziedzinie prawa rozwodowego (6) i zapewnia interesujące perspektywy w dziedzinie przepisów dotyczących ustrojów majątkowych (7), jednolitego patentu i Prokuratury Europejskiej;

J.

mając na uwadze, że pierwsze doświadczenia ze wzmocnioną współpracą uwypukliły trudności związane z zastosowaniem tego modelu współpracy ze względu na ograniczone postanowienia Traktatów dotyczące praktycznego wdrażania wzmocnionej współpracy oraz brak wystarczających działań następczych podejmowanych przez instytucje Unii;

K.

mając na uwadze, że analiza różnych modeli współpracy stosowanych na szczeblu federalnym w państwach członkowskich UE oraz w państwach federalnych poza Unią wykazała, że elastyczne mechanizmy współpracy są często wykorzystywane przez jednostki szczebla poniżej federalnego w obszarach wspólnego zainteresowania;

L.

mając na uwadze, że bez stosowania klauzul pomostowych w celu zmiany głosowania jednomyślnego na głosowanie większością kwalifikowaną w Radzie oraz wobec braku gruntownej reformy Traktatów wydaje się możliwe, iż w przyszłości państwa członkowskie będą musiały korzystać ze wzmocnionej współpracy w celu rozwiązania wspólnych problemów i osiągnięcia wspólnych celów;

M.

mając na uwadze, że dla sprawnego stosowania wzmocnionej współpracy istotne jest ustalenie listy kwestii, które należy rozstrzygnąć, oraz opracowanie planu działania na rzecz skutecznego funkcjonowania wzmocnionej współpracy zgodnie z duchem i literą Traktatów;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

—

uwzględniając postanowienia Traktatów dotyczące sprawowania przez Parlament kontroli politycznej nad Komisją Europejską, a w szczególności art. 14, 17 i 25 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz art. 121, 159, 161, 175, 190, 225, 226, 230, 233, 234, 249, 290, 291, 319 i 325 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—

uwzględniając art. 17 TUE powierzający Komisji wspieranie ogólnego interesu Unii oraz, „w tym celu”, monopol w zakresie inicjatywy,

—

uwzględniając porozumienie ramowe w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską,

—

uwzględniając porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie lepszego stanowienia prawa z 2016 r. oraz porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami z 2013 r.,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie poprawy funkcjonowania Unii Europejskiej dzięki wykorzystaniu potencjału Traktatu z Lizbony (1),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie ewentualnych zmian i dostosowań w obecnej strukturze instytucjonalnej Unii Europejskiej (2),

—

uwzględniając swoją decyzję z dnia 7 lutego 2018 r. w sprawie nowelizacji Porozumienia ramowego w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską, a w szczególności jej ust. 2 i 8, które ponownie potwierdzają, że system głównych kandydatów („Spitzenkandidaten”) opiera się na skutecznej konstytucyjnej i politycznej praktyce odzwierciedlającej równowagę przewidzianą postanowieniami Traktatów (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego w sprawie szczegółowych przepisów regulujących wykonywanie przez Parlament Europejski uprawnień śledczych i zastępującego decyzję 95/167/WE, Euratom, EWWiS Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (4), a także uwzględniając toczące się negocjacje międzyinstytucjonalne;

—

uwzględniając sprawozdanie Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczące posiedzeń i kontroli dokumentów – sprawy połączone 488/2018/KR i 514/2018/KR dotyczące mianowania nowego sekretarza generalnego Komisji, a także uwzględniając zalecenia w tych sprawach,

—

uwzględniając swój Regulamin, w tym art. 52, a także art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy oraz załącznik 3 do tej decyzji,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych oraz opinię Komisji Kontroli Budżetowej (A8-0033/2019),

A.

mając na uwadze, że ramy instytucjonalne Unii zapisane w Traktatach przyznają Parlamentowi jako organowi prawodawczemu Unii odpowiedzialność za kontrolę polityczną nad Komisją;

B.

mając na uwadze, że Parlament dysponuje szeregiem instrumentów umożliwiających mu rozliczanie Komisji z jej działalności, takie jak wotum nieufności (art. 17 TUE i art. 234 TFUE), możliwość zwrócenia się do przewodniczącego Komisji o wycofanie poparcia dla danego komisarza (art. 118 ust. 10 Regulaminu Parlamentu Europejskiego), uprawnienia śledcze (art. 226 TFUE), uprawnienia kontrolne w zakresie aktów delegowanych i wykonawczych (art. 290 i 291 TFUE), prawo do wnoszenia pytań wymagających odpowiedzi ustnej i pytań wymagających odpowiedzi na piśmie (art. 230 ust. 2 TFUE) oraz możliwość wniesienia skargi do Trybunału Sprawiedliwości przeciwko Komisji w celu kontroli legalności (art. 263 TFUE) lub z powodu zaniechania działania przez Komisję;

C.

mając na uwadze, że oprócz tych instrumentów Parlament dysponuje szeregiem narzędzi do sprawowania kontroli służącej ukierunkowaniu polityki, dzięki którym może aktywnie kształtować europejski program polityczny;

D.

mając na uwadze, że budżet jest najważniejszym narzędziem Unii Europejskiej służącym do realizacji jej celów i strategii, w związku z czym kontrola budżetowa ma ogromne znaczenie;

E.

mając na uwadze, że system głównych kandydatów („Spitzenkandidaten”) odzwierciedla równowagę międzyinstytucjonalną między Parlamentem a Komisją, przez co znacząco skonsolidował i wzmocnił powiązania między obiema instytucjami, prowadząc do większego upolitycznienia Komisji, co powinno doprowadzić do zwiększenia parlamentarnej kontroli wykonywania funkcji wykonawczych przez Komisję;

F.

mając na uwadze, że art. 17 TUE przewiduje, iż przewodniczący Komisji jest wybierany przez Parlament na wniosek szefów państw i rządów UE z uwzględnieniem wyników wyborów do Parlamentu Europejskiego oraz konsultacji z Parlamentem; mając na uwadze, że art. 17 TUE przewiduje również, że te same procedury – łącznie z konsultacjami z Parlamentem – należy stosować, gdyby Parlament odrzucił proponowanego kandydata;

G.

mając na uwadze, że wszyscy kandydaci na komisarzy podlegają przesłuchaniu przed powołaniem kolegium komisarzy, a także mając na uwadze, że w ramach swojego mandatu Parlament może dokonać przeglądu zobowiązań i priorytetów wymienionych przez kandydatów na komisarzy podczas przesłuchań, w tym także ocenić, czy przebieg ich życia kwalifikuje ich do spełnienia wymogów związanych z pełnieniem urzędu;

H.

mając na uwadze, że Traktaty przyznają Parlamentowi prawo do głosowania nad wnioskiem o wotum nieufności wobec całej Komisji, ale nie przyznają mu prawa do wycofania poparcia udzielonego komisarzowi;

I.

mając na uwadze, że niezależnie od zbiorowej odpowiedzialności kolegium komisarzy przed Parlamentem ten ostatni powinien zapewnić skuteczną kontrolę polityczną nad działalnością każdego z komisarzy;

J.

mając na uwadze, że niedawne mianowanie nowego sekretarza generalnego Komisji wzbudziło poważne obawy co do roli i wpływu politycznego wywieranego przez wyższych urzędników Komisji;

K.

mając na uwadze, że do mianowania nowego przewodniczącego Komisji oraz nowych komisarzy w 2019 r. należy zastosować nową zgodną z przepisami zasadę mianowania na stanowisko sekretarza generalnego Komisji;

L.

mając na uwadze, że Komisja ma wynikające z Traktatu obowiązki dotyczące regularnego składania Parlamentowi sprawozdań: rocznego ogólnego sprawozdania z działalności Unii (art. 249 TFUE); co trzy lata – sprawozdania dotyczącego stosowania postanowień dotyczących niedyskryminacji i obywatelstwa Unii (art. 25 TFUE); sprawozdania dotyczącego rezultatów wielostronnego nadzoru polityki gospodarczej (art. 121 ust. 5 TFUE); co trzy lata – sprawozdania dotyczącego postępów w osiąganiu celów w zakresie polityki społecznej (art. 159 i 161 TFUE); co trzy lata – sprawozdania dotyczącego postępów w urzeczywistnianiu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej (art. 175 TFUE); rocznego sprawozdania dotyczącego działań w zakresie badań w Unii (art. 190 TFUE); rocznego sprawozdania dotyczącego zwalczania nadużyć finansowych (art. 325 TFUE); sprawozdania z postępu w rokowaniach prowadzonych z państwami trzecimi lub organizacjami międzynarodowymi (art. 207 TFUE);

M.

mając ponadto na uwadze, że w prawie wtórnym Komisja jest odpowiedzialna za dokonywanie przeglądu i oceny różnych dyrektyw i rozporządzeń oraz przedstawianie sprawozdań ze swoich ustaleń;

N.

mając na uwadze, że wraz z przyjęciem porozumienia ramowego w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską Parlament zyskał dodatkową siłę nacisku w procesie opracowywania programu ustawodawczego proponowanego przez Komisję co roku w programie prac Komisji;

O.

mając na uwadze, że od czasu przyjęcia Traktatu z Lizbony Parlament stał się faktycznym współprawodawcą w odniesieniu do budżetu i jest odpowiedzialny za udzielenie absolutorium Komisji z wykonania budżetu Unii;

P.

mając na uwadze, że po wejściu w życie Traktatu z Lizbony Parlament zaczął odgrywać większą rolę w zakresie kontroli polityki zewnętrznej UE, uzyskując prawo do wyrażania zgody na zawieranie umów międzynarodowych, z którym związane jest zobowiązanie Komisji do natychmiastowego i pełnego informowania Parlamentu na wszystkich etapach negocjacji takich umów (art. 218 TFUE, art. 50 TUE);

Q.

mając na uwadze, że negocjacje ze Zjednoczonym Królestwem w sprawie wystąpienia tego kraju z Unii Europejskiej przebiegły we wzorowych warunkach opartych na przejrzystości oraz zaangażowaniu Parlamentu;

R.

mając na uwadze, że zakres uprawnień kontrolnych Parlamentu w odniesieniu do aktów delegowanych różni się znacznie od zakresu jego uprawnień w odniesieniu do aktów wykonawczych; mając na uwadze, że Parlament ma prawo zawetowania aktu delegowanego lub odwołania przekazanych uprawnień, podczas gdy jego wpływ w zakresie aktów wykonawczych jest znacznie bardziej ograniczony;

S.

mając na uwadze, że obecna struktura instytucjonalna Unii i brak precyzyjnej definicji władzy wykonawczej w Traktatach sprawiają, że władza wykonawcza UE ma złożony charakter i jest współdzielona przez szczeble unijny, krajowy i regionalny;

T.

mając na uwadze, że ściślejsza współpraca między Parlamentem Europejskim a parlamentami narodowymi i regionalnymi, zgodnie z ich odpowiednimi konstytucyjnymi uprawnieniami i zgodnie z art. 10 ust. 2 TUE, ma zasadnicze znaczenie dla rozwiązania kwestii parlamentarnej kontroli sprawowania funkcji wykonawczych w zakresie wdrażania przepisów Unii;

U.

mając na uwadze, że przejrzystość oraz silne zaangażowanie Parlamentu w negocjacje ze Zjednoczonym Królestwem miały pozytywny wpływ na wynik tego procesu, tworząc klimat zaufania i jedności, i dlatego powinny służyć za inspirację do prowadzenia przyszłych międzynarodowych negocjacji;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 2, 3, 6, 7, 9, 10, 11, 21, 23 i 49 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz art. 8, 9, 10, 11, 12, 15, 16, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, art. 67 ust. 1, art. 258, 263, 267 i 352 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—

uwzględniając europejską Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC) oraz orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC),

—

uwzględniając protokół ustaleń między Radą Europy a Unią Europejską,

—

uwzględniając opinie i listę kontrolną Komisji Weneckiej dotyczącą praworządności,

—

uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych oraz Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych,

—

uwzględniając Konwencję Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (konwencję stambulską) oraz swoją rezolucję z dnia 12 września 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (1),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 marca 2007 r. w sprawie przestrzegania Karty Praw Podstawowych we wnioskach legislacyjnych Komisji – metodologia ścisłej i systematycznej kontroli (2),

—

uwzględniając swoje coroczne rezolucje w sprawie stanu praw podstawowych w UE,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2016 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w kwestii utworzenia unijnego mechanizmu dotyczącego demokracji, praworządności i praw podstawowych (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2017 r. w sprawie europejskiego filaru praw socjalnych (4),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 września 2017 r. w sprawie rozliczalności, przejrzystości i rzetelności w instytucjach UE (5),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (6),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 168/2007 z dnia 15 lutego 2007 r. ustanawiające Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej (7),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 27 kwietnia 2005 r. pt. „Przestrzeganie Karty praw podstawowych we wnioskach legislacyjnych Komisji – Metodologia zapewniająca systematyczną i ścisłą kontrolę” (COM(2005)0172),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 29 kwietnia 2009 r. z praktycznego stosowania metodologii zapewniającej systematyczną i ścisłą kontrolę przestrzegania Karty praw podstawowych (COM(2009)0205),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 października 2010 r. pt. „Strategia skutecznego wprowadzania w życie Karty praw podstawowych przez Unię Europejską” (COM(2010)0573),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 6 maja 2011 r. pt. „Operational Guidance on taking account of Fundamental Rights in Commission Impact Assessments” [Wytyczne operacyjne w sprawie uwzględniania praw podstawowych w ocenach skutków przeprowadzanych przez Komisję] (SEC(2011)0567),

—

uwzględniając wspólny komunikat Komisji oraz Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2011 r. pt. „Prawa człowieka i demokracja w centrum działań zewnętrznych UE – dążenie do bardziej skutecznego podejścia” (COM(2011)0886),

—

uwzględniając dokument z dnia 25 czerwca 2012 r. dotyczący ram strategicznych i planu działania UE w zakresie praw człowieka i demokracji,

—

uwzględniając wytyczne Rady z dnia 20 stycznia 2015 r. w sprawie działań w zakresie metodyki, które należy podjąć, aby sprawdzić zgodność z prawami podstawowymi w przypadku organów przygotowawczych Rady,

—

uwzględniając wytyczne dla organów przygotowawczych Rady dotyczące zgodności z prawami podstawowymi,

—

uwzględniając sprawozdanie prezydencji Rady z seminarium z dnia 13 maja 2016 r. pt. „National policy application of the EU Charter of Fundamental Rights” [Stosowanie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej w ramach polityki krajowej],

—

uwzględniając wytyczne Komisji z dnia 19 maja 2015 r. dotyczące analizy wpływu na prawa człowieka w ramach ocen skutków inicjatyw politycznych związanych z handlem,

—

uwzględniając sprawozdania roczne Komisji w sprawie stosowania Karty praw podstawowych UE,

—

uwzględniając doroczne seminaria Komisji w sprawie praw podstawowych,

—

uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 20 września 2016 r. w sprawach połączonych od C-8/15 P do C-10/15 P, Ledra Advertising Ltd przeciwko Komisji Europejskiej i Europejskiemu Bankowi Centralnemu (EBC) (8),

—

uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 6 listopada 2018 r. w sprawach połączonych C-569/16 i C-570/16, Stadt Wuppertal przeciwko Marii Elisabeth Bauer i Volker Willmeroth przeciwko Martinie Broßonn (9),

—

uwzględniając opinię 2/13 Trybunału Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 2014 r. w sprawie przystąpienia Unii Europejskiej do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (10),

—

uwzględniając opinię 4/2018 Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) z dnia 24 września 2018 r. pt. „Challenges and opportunities for the implementation of the Charter of Fundamental Rights” [Wyzwania i możliwości w zakresie wprowadzania w życie Karty praw podstawowych],

—

uwzględniając sprawozdania roczne FRA w sprawie praw podstawowych,

—

uwzględniając podręcznik opracowany w październiku 2018 r. przez FRA pt. „Applying the Charter of Fundamental Rights of the European Union in law and policymaking at national level – Guidance” [Podręcznik stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej w prawie i procesie kształtowania polityki na szczeblu krajowym – Wytyczne],

—

uwzględniając Zestaw instrumentów służących lepszemu stanowieniu prawa, w szczególności instrument nr 28 „Fundamental rights & human rights” [Prawa podstawowe i prawa człowieka],

—

uwzględniając art. 38 Regulaminu,

—

uwzględniając opinię Sekretarza Generalnego Rady Europy z dnia 2 grudnia 2016 r. w sprawie inicjatywy Unii Europejskiej dotyczącej ustanowienia Europejskiego filaru praw socjalnych,

—

uwzględniając dokument z listopada 2017 r. przedłożony przez delegację niderlandzką na Konferencji Komisji do Spraw Europejskich (COSAC) w sprawie przejrzystości UE pt. „Opening up closed doors: Making the EU more transparent for its citizens” [Otwieranie zamkniętych drzwi: UE bardziej przejrzysta dla swoich obywateli], a także pismo skierowane przez delegacje COSAC do instytucji UE z dnia 20 grudnia 2017 r. w sprawie przejrzystości politycznych procesów decyzyjnych w UE,

—

uwzględniając badania pt. „The implementation of the Charter of Fundamental Rights in the EU institutional framework” [Stosowanie Karty praw podstawowych w ramach instytucjonalnych UE], „The interpretation of Article 51 of the EU Charter of Fundamental Rights: the Dilemma of Stricter or Broader Application of the Charter to National Measures” [Wykładnia art. 51 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej: dylemat węższego lub szerszego stosowania Karty do środków krajowych] oraz „The European Social Charter in the context of implementation of the EU Charter of Fundamental Rights” [Europejska karta społeczna w kontekście stosowania Karty praw podstawowych UE] opublikowane przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wewnętrznej Unii Europejskiej odpowiednio w dniach 22 listopada 2016 r., 15 lutego 2016 r. i 12 stycznia 2016 r. (11),

—

uwzględniając art. 52 Regulaminu, art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych i opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz Komisji Petycji (A8-0051/2019),

A.

mając na uwadze, że w traktacie lizbońskim nadano Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „Kartą”) status prawa pierwotnego w ramach prawnych UE, o takiej samej mocy prawnej jak traktaty;

B.

mając na uwadze, że w niniejszym sprawozdaniu nie ocenia się poszczególnych praw zawartych w Karcie, lecz analizuje się stosowanie Karty jako instrumentu prawa pierwotnego;

C.

mając na uwadze, że postanowienia socjalne stanowią zasadniczą część Karty i struktury prawnej Unii; mając na uwadze, że ważne jest zapewnienie poszanowania praw podstawowych w całej Unii i podkreślanie ich znaczenia;

D.

mając na uwadze, że według TSUE prawa podstawowe uznane w Karcie leżą u podstaw struktury prawnej UE i ich poszanowanie jest niezbędnym warunkiem wstępnym legalności każdego aktu UE;

E.

mając na uwadze, że Karta, zgodnie z wymogami międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka oraz jej art. 51, obejmuje zobowiązania zarówno negatywne (nienaruszanie postanowień), jak i pozytywne (aktywne promowanie), które należy w równym stopniu wypełniać w celu osiągnięcia pełnej operacyjności jej postanowień;

F.

mając na uwadze, że art. 51 Karty ogranicza zakres jej stosowania w związku z przestrzeganiem zasady pomocniczości, uwzględnianiem kompetencji państw członkowskich i Unii oraz poszanowaniem granic kompetencji Unii powierzonych jej w traktatach;

G.

mając na uwadze, że art. 51 ust. 2 Karty wyraźnie stanowi, że Karta nie rozszerza zakresu zastosowania prawa Unii poza kompetencje Unii, nie ustanawia nowych kompetencji ani zadań Unii, ani też nie zmienia kompetencji i zadań określonych w traktatach;

H.

mając na uwadze, że instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii są stale związane postanowieniami Karty, nawet wtedy gdy działają poza ramami prawnymi UE;

I.

mając na uwadze, że na mocy art. 51 postanowienia Karty mają zastosowanie do państw członkowskich wyłącznie w zakresie, w jakim stosują one prawo Unii; mając jednak na uwadze, że niejasne ograniczenia dotyczące tego wymogu sprawiają, iż trudno jest określić, czy i w jaki sposób Karta ma zastosowanie w konkretnych przypadkach;

J.

mając na uwadze, że dotychczas nie wykorzystano odpowiednio potencjału praw socjalnych i gospodarczych określonych w Karcie; mając na uwadze, że zgodnie z opinią Sekretarza Generalnego Rady Europy przestrzeganie praw socjalnych stanowi nie tylko nakaz etyczny i obowiązek prawny, ale także konieczność ekonomiczną;

K.

mając na uwadze, że również w art. 6 TUE podkreślono, że prawa podstawowe zagwarantowane w EKPC muszą być zasadami ogólnymi prawa Unii;

L.

mając na uwadze, że art. 151 TFUE odnosi się do podstawowych praw socjalnych, w tym praw wskazanych w Europejskiej karcie społecznej;

M.

mając na uwadze, że w badaniu z dnia 22 listopada 2016 r. pt. „The Implementation of the Charter of Fundamental Rights in the EU institutional framework” [Stosowanie Karty praw podstawowych w ramach instytucjonalnych UE] (12) stwierdzono m.in. znaczenie Karty dla działań Komisji realizowanych na mocy Porozumienia ustanawiającego Europejski Mechanizm Stabilności (Porozumienia ustanawiającego EMS) oraz w kontekście europejskiego semestru; mając na uwadze, że w zarządzaniu gospodarczym Unii niewiele uwagi poświęca się prawom socjalnym określonym w Karcie; mając na uwadze, że prawa te muszą zostać uznane za rzeczywiste prawa podstawowe;

N.

mając na uwadze, że zawarte w Europejskim filarze praw socjalnych zobowiązanie do zapewnienia obywatelom nowych i skuteczniejszych praw w obszarach takich, jak równość szans i dostęp do rynku pracy, uczciwe warunki pracy oraz ochrona socjalna i włączenie społeczne, dodatkowo wzmacnia prawa zapisane w Karcie;

O.

mając na uwadze, że zasada równouprawnienia płci stanowi podstawową zasadę UE i jest zapisana w traktatach UE oraz w Karcie; mając na uwadze, że art. 8 TFUE ustanawia zasadę uwzględniania problematyki płci, stanowiąc, że „we wszystkich swoich działaniach Unia zmierza do zniesienia nierówności oraz wspierania równości mężczyzn i kobiet”;

P.

mając na uwadze, że przejrzystość unijnych procesów prawodawczych i decyzyjnych wywodzi się z prawa do dobrej administracji przewidzianego w art. 41 Karty i jest zasadniczym warunkiem wstępnym umożliwiającym obywatelom ocenę i prawidłowe monitorowanie stosowania Karty przez instytucje UE;

Q.

mając na uwadze, że promowanie przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii szerokiego zakresu przewidzianych w Karcie praw – począwszy od praw obywatelskich i politycznych po prawa socjalne i gospodarcze oraz prawa trzeciej generacji – stanowiłoby niezbędny impuls prowadzący do rozwoju europejskiej przestrzeni publicznej i do nadania konkretnego wyrazu pojęciu obywatelstwa europejskiego i partycypacyjnego wymiaru UE ujętego w traktatach;

R.

mając na uwadze, że FRA w swoich opiniach zatytułowanych „Improving access to remedy in the area of business and human rights at the EU level” [Poprawa dostępu do środków prawnych w obszarze biznesu i praw człowieka na szczeblu UE] (13) oraz „Challenges and opportunities for the implementation of the Charter of Fundamental Rights” [Wyzwania i możliwości w zakresie wdrażania Karty praw podstawowych] (14) sformułowała szereg zaleceń dotyczących skutecznego wdrażania Karty;

S.

mając na uwadze, że w art. 24 Karty przewidziane są prawa dziecka, które zobowiązują władze publiczne i instytucje prywatne do kierowania się przede wszystkim najlepszym interesem dziecka;

T.

mając na uwadze, że art. 14 Karty podkreśla prawo każdego dziecka do nauki na sprawiedliwych zasadach;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2017 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie przepisów prawa cywilnego dotyczących robotyki (1),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu (2),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2018 r. w sprawie autonomicznych systemów uzbrojenia (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 września 2018 r. w sprawie równości językowej w erze cyfrowej (4),

—

uwzględniając wniosek Komisji ustanawiający program „Cyfrowa Europa” na lata 2021–2027, opublikowany dnia 6 czerwca 2018 r. (COM(2018)0434),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2018/1488 z dnia 28 września 2018 r. w sprawie ustanowienia Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali (5),

—

uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz opinie przedstawione przez Komisję Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisję Prawną, Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz Komisję Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A8-0019/2019),

A.

mając na uwadze, że przejrzysta i oparta na założeniach etycznych sztuczna inteligencja i robotyka mogą wzbogacić nasze życie i poszerzyć nasze możliwości zarówno na poziomie jednostek, jak i dobra ogółu;

B.

mając na uwadze, że rozwój sztucznej inteligencji dokonuje się w szybkim tempie oraz że sztuczna inteligencja już od wielu lat jest obecna w naszym codziennym życiu; mając na uwadze, że sztuczna inteligencja i robotyka pobudzają innowacje oraz leżą u podstaw nowych modeli biznesowych i odgrywają kluczową rolę w transformacji społecznej i w cyfryzacji gospodarek w wielu sektorach, takich jak przemysł, opieka zdrowotna, budownictwo i transport;

C.

mając na uwadze, że coraz częstsze stosowanie robotyki w systemach ludzkich wymaga zdecydowanych wytycznych politycznych dotyczących sposobów maksymalizacji korzyści i minimalizacji ryzyka społecznego oraz zapewnienia bezpiecznego i sprawiedliwego rozwoju sztucznej inteligencji;

D.

mając na uwadze, że sztuczna inteligencja jest jedną ze strategicznych technologii XXI wieku, zarówno w Europie, jak i na świecie, która przynosi pozytywne zmiany gospodarce europejskiej, zwiększając innowacyjność, produktywność, konkurencyjność i dobrobyt;

E.

mając na uwadze, że około jednej czwartej wszystkich robotów przemysłowych oraz połowę wszystkich profesjonalnych robotów usługowych na świecie produkują przedsiębiorstwa europejskie, w związku z czym UE posiada już istotne atuty, na których powinna oprzeć europejską politykę przemysłową;

F.

mając na uwadze, że sztuczna inteligencja i robotyka mogą przekształcić liczne dziedziny przemysłu i zwiększyć wydajność produkcyjną, a ponadto sprawić, że europejski przemysł i MŚP staną się bardziej konkurencyjne na poziomie światowym; mając na uwadze, że dostępność dużych zbiorów danych oraz zaplecza testowego i doświadczalnego ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju sztucznej inteligencji;

G.

mając na uwadze, że wspólne podejście ułatwi rozwój technologii sztucznej inteligencji z korzyścią dla obywateli, a jednocześnie przyczyni się do sprostania wyzwaniom związanym z tymi technologiami w dążeniu do wsparcia innowacji, poprawy jakości produktów i usług opartych na sztucznej inteligencji, zwiększenia zadowolenia konsumentów i ich zaufania do technologii sztucznej inteligencji i robotyki oraz do uniknięcia rozdrobnienia rynku wewnętrznego;

H.

mając na uwadze konieczność utrzymania unijnych zdolności obliczeniowych na najwyższym poziomie, które powinny zapewnić możliwości dla branży zaopatrzeniowej w UE, a także zwiększyć skuteczność działań, aby rozwój technologii stał się bardziej zorientowany na popyt i zastosowanie produktów i usług, w wyniku czego opracowywane technologie będą wdrażane w wielkoskalowych i powstających zastosowaniach opartych na sztucznej inteligencji;

I.

mając na uwadze pilną potrzebę przyjęcia skoordynowanego podejścia na szczeblu europejskim, aby móc konkurować z potężnymi inwestycjami państw trzecich, w szczególności USA i Chin;

J.

mając na uwadze, że w dniu 25 kwietnia 2018 r. (6) Komisja zobowiązała się do zaproponowania europejskiego podejścia do sztucznej inteligencji poprzez opracowanie projektu wytycznych dotyczących sztucznej inteligencji we współpracy z zainteresowanymi stronami w ramach sojuszu na rzecz sztucznej inteligencji oraz grupą ekspertów ds. sztucznej inteligencji, w celu rozwoju w Europie zastosowań i przedsiębiorstw opierających się na sztucznej inteligencji;

K.

mając na uwadze, że należy dokonać oceny i, w razie konieczności, zmiany istniejących przepisów i procesów w taki sposób, aby uwzględniały sztuczną inteligencję i robotykę;

L.

mając na uwadze, że należy rozwijać europejskie ramy dla sztucznej inteligencji przy pełnym poszanowaniu praw zapisanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, a w szczególności zasad ochrony danych, prywatności i bezpieczeństwa;

M.

mając na uwadze, że rozwój sztucznej inteligencji można i należy ukształtować w taki sposób, aby zapewnić poszanowanie godności jednostki, jej niezależności i prawa do samostanowienia;

N.

mając na uwadze, że w rezolucji z dnia 16 lutego 2017 r. zawierającej zalecenia dla Komisji w sprawie przepisów prawa cywilnego dotyczących robotyki Parlament wezwał Komisję do zaproponowania spójnych ram prawnych dotyczących rozwoju robotyki, w tym autonomicznych systemów i inteligentnych robotów autonomicznych;

O.

mając na uwadze, że rozwój sztucznej inteligencji i robotyki musi obejmować wszystkich obywateli; mając jednak na uwadze, że w 2017 r. obszary wiejskie były w dużej mierze pozbawione możliwości korzystania z zalet sztucznej inteligencji, ponieważ 8 % gospodarstw domowych nie było objętych żadną siecią stacjonarną, a 53 % nie było objętych żadną technologią dostępu nowej generacji (VDSL, Cable Docsis 3.0 czy FTTP);

P.

mając na uwadze, że rozwój usług i produktów opartych na sztucznej inteligencji wymaga łączności, swobodnego przepływu danych i dostępności danych w obrębie UE; mając na uwadze, że stosowanie zaawansowanych technik eksploracji danych w usługach i produktach może przyczynić się do poprawy jakości procesu podejmowania decyzji, a tym samym zwiększyć możliwości wyboru dostępne konsumentom, oraz do poprawy wyników działalności gospodarczej;

Q.

mając na uwadze, że rozwój technologiczny w dziedzinie inteligentnych produktów i usług może przynieść korzyści gospodarce opartej na wiedzy – która zależy od ilości, jakości i dostępności zgromadzonych informacji – a tym samym może skutkować lepszym dostosowywaniem się do potrzeb konsumentów;

R.

mając na uwadze, że cyberbezpieczeństwo jest niezwykle istotne, by móc zagwarantować, że dane nie są złośliwie fałszowane ani wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem w taki sposób, by sztuczna inteligencja działała na szkodę obywateli lub przedsiębiorstw, co podważyłoby zaufanie firm i konsumentów do sztucznej inteligencji; mając na uwadze, że rozwój sztucznej inteligencji zwiększa uzależnienie działań i decyzji od tych systemów, co z kolei rodzi potrzebę zapewnienia wysokich standardów cyberodporności w UE, aby chronić się przed naruszeniami i lukami w systemie cyberbezpieczeństwa;

S.

mając na uwadze, że tendencja do automatyzacji wymaga, aby osoby zaangażowane w rozwój i komercjalizację rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji od samego początku kierowały się zasadami bezpieczeństwa i etyki, tak aby były świadome konieczności poniesienia odpowiedzialności prawnej za jakość technologii, którą tworzą;

T.

mając na uwadze, że budowa zaufanego ekosystemu dla rozwoju technologii sztucznej inteligencji powinna opierać się na strukturze polityki w zakresie danych; mając na uwadze, że oznacza to stworzenie płynnych i uproszczonych programów gromadzenia danych i zarządzania nimi do celów badań edukacyjnych, aby umożliwić rozwój sztucznej inteligencji w wielu dziedzinach, takich jak medycyna, finanse, biologia, energetyka, przemysł, chemia czy sektor publiczny; mając na uwadze, że ekosystem sztucznej inteligencji oparty na danych może obejmować ogólnoeuropejskie inicjatywy podejmowane w oparciu o otwarte standardy, wzajemne uznawanie certyfikatów i przejrzyste zasady interoperacyjności;

U.

mając na uwadze, że samo korzystanie ze sztucznej inteligencji nie jest gwarancją prawdy ani uczciwości, ponieważ błąd systematyczny może pojawiać się w sposobie gromadzenia danych i pisania algorytmów oraz może wynikać z tendencyjności występującej w społeczeństwie; mając na uwadze, że jakość danych, a także projektowanie algorytmiczne i ciągłe procesy ponownej oceny powinny uniemożliwiać błąd systematyczny;

V.

mając na uwadze, że sztuczna inteligencja i robotyka powinny być rozwijane i stosowane w sposób zorientowany na człowieka w celu wspierania go w pracy oraz w gospodarstwie domowym; mając na uwadze, że dzięki sztucznej inteligencji ludzie będą mogli także unikać wykonywania niebezpiecznych prac;

W.

mając na uwadze, że dalszy rozwój i rosnące wykorzystanie automatycznego podejmowania decyzji opartego na algorytmach niewątpliwie wywrze wpływ na wybory dokonywane zarówno przez osoby fizyczne (np. przedsiębiorców lub użytkowników internetu), jak i organy administracyjne, sądowe lub inne organy publiczne przy podejmowaniu ostatecznych decyzji dotyczących konsumentów, decyzji biznesowych lub decyzji o charakterze rozstrzygającym; mając na uwadze, że w procesie automatycznego podejmowania decyzji opartego na algorytmach konieczne jest zapewnienie zabezpieczeń oraz możliwości kontroli i weryfikacji przez człowieka;

X.

mając na uwadze, że uczenie się maszyn wiąże się również z wyzwaniami w postaci zapewnienia braku dyskryminacji, sprawiedliwości proceduralnej, przejrzystości i zrozumiałości w procesach podejmowania decyzji;

Y.

mając na uwadze, że sztuczna inteligencja stanowi istotne narzędzie umożliwiające stawienie czoła światowym wyzwaniom społecznym; mając na uwadze, że państwa członkowskie za pomocą prowadzonej polityki publicznej powinny wspierać inwestycje, udostępniać środki na prace badawczo-rozwojowe i eliminować bariery na drodze do rozwoju i wdrażania sztucznej inteligencji;

Z.

mając na uwadze, że komercyjne platformy wykorzystujące sztuczną inteligencję przeszły z etapu testów do prawdziwych zastosowań w opiece zdrowotnej, ochronie środowiska, energetyce i transporcie; mając na uwadze, że techniki uczenia się maszyn leżą u podstaw wszystkich głównych platform internetowych i rozwiązań wykorzystujących duże zbiory danych;

AA.

mając na uwadze, że naukowcy i przedsiębiorstwa w Europie pracują nad różnorodnymi zagadnieniami z zakresu łańcucha bloków, obejmującymi łańcuchy dostaw, usługi rządowe, finanse, internet rzeczy, opiekę zdrowotną, media, inteligentne miasta, energię i transport; mając na uwadze, że Europa zajmuje silną pozycję w istotnych dziedzinach związanych z łańcuchem bloków, takich jak sztuczna inteligencja; mając na uwadze, że łańcuch bloków może odgrywać ważną rolę w zwiększaniu innowacyjności w Europie;

AB.

mając na uwadze, że technologie z zakresu cyberbezpieczeństwa, takie jak tożsamości cyfrowe, kryptografia czy wykrywanie włamań, oraz ich zastosowanie w dziedzinach takich jak finanse, przemysł 4.0, energia, transport, opieka zdrowotna i administracja elektroniczna mają zasadnicze znaczenie dla zagwarantowania bezpieczeństwa i zaufania obywateli, administracji publicznych i przedsiębiorstw w związku z ich obecnością w internecie oraz realizowanymi przez nich transakcjami internetowymi;

AC.

mając na uwadze, że eksploracja tekstów i danych służy jako podstawa rozwiązań w zakresie sztucznej inteligencji i uczenia się maszyn oraz ma kluczowe znaczenie dla MŚP i przedsiębiorstw typu start-up, jako że umożliwia im dostęp do dużych ilości danych w celu trenowania algorytmów sztucznej inteligencji;

AD.

mając na uwadze, że sztuczna inteligencja może okazać się bardzo energochłonna; mając na uwadze, że w związku z tym ważne jest, aby wykorzystywanie sztucznej inteligencji było zgodne z istniejącymi celami UE w zakresie efektywności energetycznej i gospodarki o obiegu zamkniętym;

AE.

mając na uwadze, że sztuczna inteligencja powinna w pełni obsługiwać wszystkie europejskie języki, aby zapewnić wszystkim Europejczykom równe szanse w zakresie czerpania korzyści z rozwoju nowoczesnej sztucznej inteligencji w ramach wielojęzycznego społeczeństwa informacyjnego Europy;

AF.

mając na uwadze, że w przemyśle i usługach związanych z zaawansowanymi technologiami sztuczna inteligencja odgrywa kluczową rolę w upowszechnianiu w Europie przedsiębiorstw typu start-up przy wykorzystaniu najnowszych technologii do generowania wzrostu na tym kontynencie, w szczególności w dziedzinie technologii medycznej, usług i programów opieki zdrowotnej, opracowywania nowych leków, robotyki i chirurgicznej robotyki medycznej, leczenia chorób przewlekłych, obrazowania medycznego i dokumentacji medycznej, a także zapewnienia równowagi w środowisku i bezpiecznej produkcji żywności; mając na uwadze, że obecnie Europa pozostaje zdecydowanie w tyle za Ameryką Północną i Azją, jeśli chodzi o badania naukowe i patenty w dziedzinie sztucznej inteligencji;

AG.

mając na uwadze, że rozwój technologii sztucznej inteligencji może przyczynić się do poprawy jakości życia osób przewlekle chorych i niepełnosprawnych oraz stanowić odpowiedź na problemy społeczne, takie jak starzenie się społeczeństwa, dzięki temu, że pozwoli zwiększyć precyzję i skuteczność technologii medycznej wykorzystywanej w opiece zdrowotnej;

AH.

mając na uwadze, że sztuczna inteligencja i robotyka mogą znaleźć szerokie zastosowanie w opiece medycznej, np. do celów takich jak zarządzanie dokumentacją medyczną i danymi, wykonywanie powtarzalnych zadań (analiza badań, prześwietleń, tomografii komputerowej, wprowadzanie danych), planowanie leczenia, konsultacje cyfrowe (takie jak konsultacje medyczne oparte na osobistej historii medycznej i powszechnej wiedzy medycznej), wirtualne pielęgniarki, zarządzanie leczeniem farmakologicznym, tworzenie leków, medycyna precyzyjna (genetyka i genomika polegają bowiem na odkrywaniu mutacji i powiązań chorobowych na podstawie informacji zawartych w DNA), monitorowanie stanu zdrowia, analiza systemu opieki zdrowotnej;

AI.

mając na uwadze, że dostępność nie oznacza taki samych usług i urządzeń dla wszystkich; mając na uwadze, że dostępność sztucznej inteligencji i robotyki opiera się na planowaniu i projektowaniu sprzyjającym włączeniu społecznemu; mając na uwadze, że punktem wyjścia projektu powinny być potrzeby, życzenia i doświadczenia użytkowników;

AJ.

mając na uwadze, że autonomia robotów, ich oczywisty brak ludzkiej empatii oraz ich wpływ na stosunki między lekarzem a pacjentem budzą silne obawy o charakterze etycznym, psychologicznym i prawnym, które nie zostały jeszcze odpowiednio rozwiane na szczeblu Unii, w szczególności w odniesieniu do ochrony danych osobowych pacjentów, odpowiedzialności za działania oraz powstania nowych stosunków ekonomicznych i stosunków pracy; mając na uwadze, że autonomię jako taką można w pełni przypisać wyłącznie istotom ludzkim; mając na uwadze potrzebę stworzenia solidnych ram prawnych i etycznych dla sztucznej inteligencji;

AK.

mając na uwadze, że podstawą stosowania sztucznej inteligencji w obszarze zdrowia musi być zawsze zasada odpowiedzialności „człowiek obsługuje maszynę”;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

61.

62.

63.

64.

65.

66.

67.

68.

69.

70.

71.

72.

73.

74.

75.

76.

77.

78.

79.

80.

81.

82.

83.

84.

85.

86.

87.

88.

89.

90.

91.

92.

93.

94.

95.

96.

97.

98.

99.

100.

101.

102.

103.

104.

105.

106.

107.

108.

109.

110.

111.

112.

113.

114.

115.

116.

117.

118.

119.

120.

121.

122.

123.

124.

125.

126.

127.

128.