1.

Europa stoi w obliczu ery, w której globalizacja, postęp technologiczny, wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem, utrzymujące się wyzwania w zakresie włączenia społecznego, niestabilność polityczna i zmiany demograficzne wywierają ogromny wpływ na europejskie społeczeństwa i na obywateli Unii. Te wspólne wyzwania wymagają wspólnej refleksji i skoordynowanych działań ze strony państw członkowskich;

2.

Priorytetami przyszłej współpracy w tej dziedzinie są: rola kształcenia i szkolenia w promowaniu postaw obywatelskich i demokracji, w rozwoju osobistym, włączeniu społecznym, równości szans i wzmacnianiu pozycji oraz w zwiększaniu dobrobytu i wspieraniu spójności społeczeństw. Dwie główne społeczne funkcje kształcenia i szkolenia – ich wkład w konkurencyjność, innowacje i szanse na zatrudnienie oraz w aktywną postawę obywatelską, włączenie społeczne, spójność i rozwój osobisty – są w dzisiejszych społeczeństwach ściśle ze sobą powiązane i w pełni komplementarne;

3.

Kształcenie i szkolenie są na szczeblu europejskim kluczowymi instrumentami polityki na rzecz tworzenia i utrzymywania trwałego wzrostu gospodarczego i konkurencyjności oraz wspierania zatrudnienia i uczestnictwa w rynku pracy. Przy przygotowywaniu nowej strategii Unii na rzecz wzrostu należy w pełni uwzględnić ich potencjał w stawianiu czoła szerszym wyzwaniom społecznym. Wysokiej jakości kształcenie i szkolenie zapewniają Unii przewagę konkurencyjną w coraz bardziej cyfrowej i opartej na wiedzy gospodarce światowej, ponieważ w przyszłości Europa będzie w jeszcze większym stopniu polegać na kreatywnych, wysoko wykwalifikowanych i dobrze wyszkolonych osobach. Konieczne będzie również kierowanie opracowywaniem i wdrażaniem nowych technologii oraz wspomaganie przekształcania Unii w neutralną dla klimatu gospodarkę o obiegu zamkniętym – poprzez wspieranie wiedzy, umiejętności i kompetencji potrzebnych do napędzania tych zmian;

4.

Europejska współpraca w dziedzinie kształcenia i szkolenia jest jednym z zasadniczych instrumentów polityki służących do opracowywania innowacyjnych, zorientowanych na przyszłość i reagujących na zmiany strategii mających na celu sprostanie tym wspólnym wyzwaniom, przy jednoczesnym poszanowaniu zasad pomocniczości i proporcjonalności oraz bogatej różnorodności systemów kształcenia i szkolenia w Unii;

5.

Inwestowanie w wysokiej jakości kształcenie i szkolenie dla wszystkich przynosi istotne korzyści nie tylko obywatelom, ale również gospodarce i społeczeństwu. Inwestowanie w kompetencje musi obejmować wszystkie etapy życia osób uczących się. Osiąganie wysokiej jakości wyników edukacyjnych wymaga odpowiednich zasobów, które muszą być dobrze wyważone w ramach całej ścieżki uczenia się przez całe życie;

6.

Należy promować na szczeblu europejskim i krajowym inwestycje w kształcenie, szkolenie i umiejętności. Potrzebne są skuteczne i innowacyjne metody pracy, które sprzyjają podejściu ukierunkowanemu na budowanie potencjału i wspierają rozwijanie systemów kształcenia i szkolenia poprzez inteligentne i strategiczne inwestycje. Szczególną uwagę należy zwrócić na zwiększanie kompetencji, które będą istotne w przyszłości, na strategiczne wykorzystanie finansowania w zakresie cyfryzacji i innowacji, na zmodernizowaną infrastrukturę edukacyjną, innowacyjne i bezpieczne otoczenie edukacyjne oraz udoskonalone podejścia pedagogiczne, a także na zwiększenie dostępu do usług poradnictwa przez całe życie i poprawę ich jakości. Inwestycje mogłyby obejmować dalsze rozwijanie europejskiego obszaru edukacji i poprawę synergii między europejskimi instrumentami finansowania, jak również między unijnymi politykami i instrumentami finansowania mającymi znaczenie dla kształcenia i szkolenia;

7.

Należy w pełni zbadać potencjał kształcenia i szkolenia w zakresie wnoszenia wkładu w osiągnięcie neutralnej dla klimatu i ekologicznej Europy. Kształcenie i szkolenie są kluczowe dla zapewnienia wiedzy, umiejętności i kompetencji oraz wspierania wartości i motywacji, które mają zasadnicze znaczenie dla umożliwienia sprawiedliwej i równej transformacji społecznej. Europejskie działanie na rzecz ekologicznej Europy, oparte na zaleceniu Rady w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie oraz zaleceniu Rady w sprawie promowania wspólnych wartości, musi obejmować wszystkie poziomy i wszystkie formy kształcenia i szkolenia oraz wszystkie etapy życia i umożliwiać działania inicjowane na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim, w celu poczynienia postępów w realizacji odpowiednich oenzetowskich celów zrównoważonego rozwoju;

8.

Europejski filar praw socjalnych powinien zostać wdrożony na szczeblu europejskim i na szczeblu państw członkowskich, z należytym uwzględnieniem odnośnych kompetencji. Prawo do dobrego jakościowo i włączającego kształcenia, szkolenia i uczenia się przez całe życie powinno być przestrzegane na każdym etapie życia, począwszy od wczesnego dzieciństwa po starość, oraz na wszystkich poziomach i we wszystkich formach kształcenia i szkolenia, w synergii ze staraniami podejmowanymi w związku z europejskim obszarem edukacji. Przy wdrażaniu szczególną uwagę należy poświęcić skutecznym politykom w zakresie dostępności, równości szans i włączenia, zapewniającym dostęp do uczenia się przez całe życie i możliwości podejmowania go;

9.

Znaczenie zapewnienia ochrony i promowania wspólnych wartości Unii, w tym demokracji, praworządności i praw podstawowych;

10.

Fakt, że poczyniono istotne postępy na drodze do ustanowienia europejskiego obszaru edukacji, oraz to, jak ważne jest zwiększenie zaangażowania na rzecz dalszego rozwijania w ambitny sposób jego założeń, celów i zakresu – tak aby wizja europejskiego obszaru edukacji stała się rzeczywistością, a Europa – wiodącym w skali światowej społeczeństwem uczącym się, a także, jak ważne jest wspieranie kultury, która zachęca, wzmacnia i motywuje poszczególnych ludzi i społeczeństwa do uczenia się i wprowadzania innowacji – na wszystkich poziomach i we wszystkich formach kształcenia i szkolenia oraz na wszystkich etapach życia;

11.

Znaczenie opracowania przyszłych strategicznych ram współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia, jako narzędzia wspierania i wdrażania europejskiego obszaru edukacji, które przyczyni się do jego pomyślnego wdrożenia i dalszego ambitnego rozwijania;

12.

Kluczową rolę programu Erasmus+ w realizacji europejskiego obszaru edukacji polegającą na oferowaniu szerokiego dostępu do mobilności edukacyjnej, a także możliwości w zakresie wzmocnionych partnerstw strategicznych i wsparcia politycznego na rzecz bardziej włączających, opartych na uczeniu się przez całe życie, uwzględniających aspekt płci i stymulowanych innowacjami polityk dotyczących kształcenia, szkolenia i młodzieży;

13.

Potrzebę kontynuowania wysiłków na rzecz wspierania i rozwijania współpracy państw członkowskich na szczeblu europejskim służącej wzmocnieniu partnerskiego i wzajemnego uczenia się oraz wymianie najlepszych praktyk, przy jednoczesnym usuwaniu barier dla mobilności edukacyjnej, a także potrzebę wsparcia państw członkowskich w rozwijaniu ich systemów kształcenia i szkolenia w sposób całościowy, w celu przyczynienia się do ogólnego zrównoważenia tych systemów i ostatecznie do zwiększenia pozytywnej konwergencji społeczno-gospodarczej;

14.

Potrzebę zajęcia się globalnymi wyzwaniami i szansami oraz przeprowadzania refleksji nad tymi kwestiami – zwłaszcza w odniesieniu do zmiany klimatu, cyfryzacji, sztucznej inteligencji oraz wprowadzających w błąd lub nieprawdziwych informacji – poprzez stymulowanie rozwoju wiedzy, umiejętności i kompetencji oraz krytycznego myślenia, począwszy od umiejętności podstawowych po wysokie kwalifikacje, na wszystkich poziomach i we wszystkich formach kształcenia i szkolenia;

15.

Miała na względzie ambicje wyrażone w konkluzjach Rady w sprawie kroków ku urzeczywistnieniu wizji europejskiego obszaru edukacji, zgodnie z którymi podstawą europejskiego obszaru edukacji powinna być ciągłość uczenia się przez całe życie obejmującego wczesną edukację i opiekę nad dzieckiem, edukację szkolną, kształcenie i szkolenie zawodowe, aż po szkolnictwo wyższe i uczenie się dorosłych, oraz by kontynuowała zdecydowane działania na rzecz: usuwania barier dla mobilności edukacyjnej, promowania i wspierania mobilności i współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia, wspomagania państw członkowskich w modernizowaniu ich systemów kształcenia i szkolenia, promowania uczenia się i nauczania języków, jak i wzajemnego uznawania kwalifikacji oraz efektów uczenia z okresów nauki za granicą;

16.

Podejmowała kolejne inicjatywy na rzecz utworzenia prawdziwego europejskiego obszaru edukacji, mając na względzie dalsze rozwijanie jego założeń, celów i zakresu, oraz by wzmocniła jego powiązania z przyszłymi strategicznymi ramami współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia, które zastąpią ET 2020; oraz by podejmowała odpowiednie kroki w celu zapewnienia, by wszystkie poziomy i wszystkie formy kształcenia i szkolenia były promowane na równych zasadach;

17.

W pełni wykorzystała potencjał priorytetów określonych w programie strategicznym na lata 2019–2024 – zwłaszcza poprzez zwiększenie inwestycji w te kompetencje, które są niezbędne do zaspokojenia potrzeb związanych z pracą i zmianami zachodzącymi w społeczeństwie, które to potrzeby wynikają między innymi ze zmiany klimatu, globalizacji, cyfryzacji, zastosowania sztucznej inteligencji i robotyzacji – w celu promowania innowacji, uczestnictwa w społeczeństwach demokratycznych i włączenia społecznego;

18.

Angażowała się we wspólną refleksję nad możliwościami, odpowiednimi działaniami politycznymi i rezultatami, które przyczyniłyby się do realizacji strategicznego celu, jakim jest osiągnięcie neutralnej dla klimatu i ekologicznej Europy oraz do sprawiedliwej transformacji; a także by uwzględniała bogaty potencjał kształcenia i szkolenia podczas opracowywania europejskich polityk dotyczących ekologicznej Europy, zwłaszcza za pośrednictwem programu Erasmus+ i poprzez skupienie uwagi na aktywnym udziale osób uczących się w edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju;

19.

Nadal podejmowała skoordynowane wysiłki na rzecz poczynienia postępów w realizacji kompleksowego Planu działania w dziedzinie edukacji cyfrowej dla Europy oraz skoordynowanego planu w sprawie sztucznej inteligencji, poprzez zapewnianie komplementarności, wartości dodanej i koordynowania celów i narzędzi polityki względem europejskiego obszaru edukacji;

20.

W oparciu o zestaw narzędzi współpracy ET 2020 opracowała konkretne, zorientowane na przyszłość i innowacyjne metody pracy w obszarze europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia. Warto by w pełni zbadać możliwości uruchamiania instrumentów współpracy, takich jak międzynarodowe analizy, wizyty badawcze i studyjne oraz projekty pilotażowe oparte na współpracy, w celu wprowadzania innowacji oraz testowania polityk i narzędzi realizacji, a także w celu opracowywania i promowania opartych na badaniach scenariuszy tematycznych i długoterminowych prognoz dotyczących przyszłości pracy i społeczeństwa uwzględniających rozwój wydarzeń zarówno w Europie, jak i na świecie;

21.

Opracowała nowe sposoby szkolenia i wspierania kompetentnych, zmotywowanych i wysoko wykwalifikowanych nauczycieli, osób prowadzących szkolenia, edukatorów i liderów edukacyjnych i promowała ich stały rozwój zawodowy, jak i wysokiej jakości, oparte na badaniach, kształcenie nauczycieli;

22.

Promowały rozwijanie umiejętności i kompetencji cyfrowych, innowacyjności i ducha przedsiębiorczości w kształceniu i szkoleniu wszystkich osób uczących się poprzez otwarcie edukacji na bardziej elastyczne możliwości uczenia się i poprzez zwiększenie przenikania się ścieżek kształcenia i szkolenia, a także poprzez zapewnianie włączających i innowacyjnych podejść, obejmujących wysiłki na rzecz zwalczania problemu nierówności;

23.

Wspierały udoskonalenia pozwalające osiągnąć systemy kształcenia i szkolenia charakteryzujące się wysoką jakością, włączające, obejmujące całe życie, elastyczne, uwzględniające aspekt płci i oparte na innowacjach;

24.

W pełni wykorzystywały potencjał wszystkich istotnych obszarów kształcenia i szkolenia w celu pogłębienia europejskiego obszaru edukacji i dążyły do zapewnienia równowagi między wszystkimi odpowiednimi poziomami i formami kształcenia i szkolenia oraz do zaangażowania wszystkich poziomów i form kształcenia i szkolenia;

25.

Dalej angażowały się na rzecz charakteryzujących się wysoką jakością i włączających systemów wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem, wspierały działania mające na celu promowanie kompetencji kluczowych oraz ogólnodostępnej i włączającej, charakteryzującej się wysoką jakością edukacji, nadal rozwijały europejską współpracę w dziedzinie edukacji szkolnej, kształcenia i szkolenia zawodowego, szkolnictwa wyższego i uczenia się dorosłych oraz promowały doskonały poziom nauczania na wszystkich szczeblach edukacji, w tym poprzez zwiększanie transgranicznej mobilności i współpracy nauczycieli, tworzenie i rozwijanie doskonałości w kształceniu i szkoleniu zawodowym oraz promowanie uczenia się opartego na pracy, we wszystkich jego formach;

26.

Promowały współpracę i dzielenie się dowodami świadczącymi o korzyściach płynących z inwestowania w kształcenie i szkolenie, jako że lepsza wiedza, dane i analizy dotyczące korzyści ze skutecznych inwestycji publicznych w kształcenie i szkolenie mogą pomóc państwom członkowskim w opracowywaniu bardziej włączających, skutecznych i reagujących na zmiany systemów kształcenia i szkolenia, przy jednoczesnym uniknięciu dodatkowych obciążeń administracyjnych dla państw członkowskich;

27.

Promowały opracowanie wspólnych, odpowiednich narzędzi umożliwiających monitorowanie, na szczeblu krajowym, losów absolwentów szkół wyższych i osób, które ukończyły kształcenie i szkolenie zawodowe, zgodnie z Nowym europejskim programem na rzecz umiejętności i zaleceniem Rady dotyczącym monitorowania losów absolwentów;

28.

Rozwijanie pierwszych Europejskich Uniwersytetów jako ambitnej inicjatywy, która może pozwolić na bardziej intensywną, innowacyjną i ustrukturyzowaną współpracę między wszystkimi rodzajami instytucji szkolnictwa wyższego z wszystkich regionów w Europie, na wszystkich poziomach i we wszystkich obszarach działalności, od uczenia się i nauczania aż po badania i innowacje, oraz uważa, że może to stanowić przełomowy krok naprzód we współpracy międzyinstytucjonalnej, poprzez oferowanie różnych inspirujących wizji, modeli i tematów interakcji na rzecz przyszłego rozwoju europejskiego obszaru edukacji zgodnie ze zmieniającymi się potrzebami społeczeństwa;

29.

Poszukiwały sposobów zwiększania wiedzy na temat inicjatywy Europejskie Uniwersytety i sprzyjania uczestnictwu w niej instytucji szkolnictwa wyższego różnego typu – poprzez zapewnienie wysokiej jakości tej inicjatywy, a także jej włączającego charakteru pod względem geograficznym i społecznym – mając na celu uczynienie jej faktycznym sukcesem:

—

w dziale dotyczącym połączeń przedsiębiorstw na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Powyższa strona została wyposażona w różne funkcje pomagające odnaleźć konkretną decyzję w sprawie połączenia, w tym indeksy wyszukiwania według nazwy przedsiębiorstwa, numeru sprawy, daty i sektora,

—

w formie elektronicznej na stronie internetowej EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=pl) jako dokument nr 32019M9600. Strona EUR-Lex zapewnia internetowy dostęp do europejskiego prawa.

—

w dziale dotyczącym połączeń przedsiębiorstw na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Powyższa strona została wyposażona w różne funkcje pomagające odnaleźć konkretną decyzję w sprawie połączenia, w tym indeksy wyszukiwania według nazwy przedsiębiorstwa, numeru sprawy, daty i sektora,

—

w formie elektronicznej na stronie internetowej EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=pl) jako dokument nr 32019M9539. Strona EUR-Lex zapewnia internetowy dostęp do europejskiego prawa.

—

w dziale dotyczącym połączeń przedsiębiorstw na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Powyższa strona została wyposażona w różne funkcje pomagające odnaleźć konkretną decyzję w sprawie połączenia, w tym indeksy wyszukiwania według nazwy przedsiębiorstwa, numeru sprawy, daty i sektora,

—

w formie elektronicznej na stronie internetowej EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=pl) jako dokument nr 32019M9484. Strona EUR-Lex zapewnia internetowy dostęp do europejskiego prawa.

—

w dziale dotyczącym połączeń przedsiębiorstw na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Powyższa strona została wyposażona w różne funkcje pomagające odnaleźć konkretną decyzję w sprawie połączenia, w tym indeksy wyszukiwania według nazwy przedsiębiorstwa, numeru sprawy, daty i sektora,

—

w formie elektronicznej na stronie internetowej EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=pl) jako dokument nr 32019M9319. Strona EUR-Lex zapewnia internetowy dostęp do europejskiego prawa.

—

w dziale dotyczącym połączeń przedsiębiorstw na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Powyższa strona została wyposażona w różne funkcje pomagające odnaleźć konkretną decyzję w sprawie połączenia, w tym indeksy wyszukiwania według nazwy przedsiębiorstwa, numeru sprawy, daty i sektora,

—

w formie elektronicznej na stronie internetowej EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=pl) jako dokument nr 32019M9367. Strona EUR-Lex zapewnia internetowy dostęp do europejskiego prawa.

1.

że pierwsza zasada Europejskiego filaru praw socjalnych (1) stanowi, iż każda osoba ma prawo do dobrej jakości włączającego kształcenia, szkolenia i uczenia się przez całe życie w celu utrzymania i nabywania umiejętności, które pozwolą jej w pełni uczestniczyć w życiu społecznym i skutecznie radzić sobie ze zmianami na rynku pracy;

2.

że uczenie się przez całe życie obejmuje uczenie się od okresu wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem po okres emerytury oraz wszystkie formy uczenia się formalnego, nieformalnego i pozaformalnego, a jego celem jest poprawa wiedzy, umiejętności i kompetencji w kontekście osobistym, obywatelskim, społecznym lub zawodowym. W ramach uczenia się przez całe życie każda osoba uznawana jest za podmiot uczenia się; umożliwia ono wszystkim ludziom nabywanie odpowiedniej wiedzy, by mogli uczestniczyć – jako aktywni obywatele – w społeczeństwie opartym na wiedzy i w rynku pracy, oraz ułatwia obywatelom UE swobodną mobilność;

3.

że obecne wyzwania społeczne i gospodarcze wymagają podejścia, które angażuje, motywuje i wzmacnia osoby uczące się, społeczeństwo i pracodawców, by działali bardziej aktywnie i strategicznie z myślą o uczynieniu uczenia się przez całe życie dostępnym dla wszystkich, oraz UZNAJE znaczenie systematycznej i zaangażowanej koordynacji w odpowiednich sektorach polityki w celu skutecznej realizacji polityk w zakresie uczenia się przez całe życie, oraz kluczową rolę partnerów społecznych w opracowywaniu i wdrażaniu tych polityk i zapewnianiu ich pozytywnych rezultatów;

4.

znaczenie promowania równych szans w zakresie udziału w uczeniu się przez całe życie i dostępu do niego – dla wszystkich bez względu na pochodzenie – poprzez uznawanie wcześniej uzyskanych wiedzy, umiejętności i kompetencji i ich wykorzystywanie, a przez to – sprzyjanie ciągłemu, wielokrotnemu i sprawnemu przechodzeniu pomiędzy poziomami i formami kształcenia i szkolenia;

5.

kluczową rolę polityk uczenia się przez całe życie w europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia i w programie Erasmus+ oraz znaczenie tych polityk dla krajowych polityk w zakresie kształcenia i szkolenia, polityk zatrudnienia i polityk społecznych, a także dla zaangażowania w życie demokratyczne;

6.

rolę, jaką odgrywa uczenie się przez całe życie w upodmiotowieniu i uaktywnieniu obywateli, społeczeństw i świata pracy z myślą o stawieniu czoła technologicznej i ekologicznej transformacji, przy jednoczesnym przyczynianiu się do włączenia społecznego;

7.

zaangażowanie Unii i jej państw członkowskich w realizację Agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i jej celów zrównoważonego rozwoju;

8.

nowy program strategiczny na lata 2019–2024 (2), który za priorytety strategiczne obiera rozwój silnej i prężnej bazy gospodarczej oraz budowanie neutralnej klimatycznie, ekologicznej, sprawiedliwej i społecznej Europy i podkreśla znaczenie polityk w zakresie transformacji cyfrowej ucieleśniających nasze wartości społeczne i promujących włączenie, jak również uznaje potrzebę zwiększania inwestycji w umiejętności i edukację obywateli przy jednoczesnym zapewnianiu podstaw długoterminowego, trwałego i włączającego wzrostu gospodarczego, potrzebę wdrożenia Europejskiego filaru praw socjalnych na szczeblu UE i państw członkowskich, z należytym uwzględnieniem odnośnych kompetencji i zasady pomocniczości, a jednocześnie wskazuje, że konieczne jest zwrócenie szczególnej uwagi na kwestie społeczne, zagrożenia i wykluczenie wynikające z nierówności i z podziałów edukacyjnych;

9.

nową koncepcję „gospodarki dobrobytu”, której celem jest postawienie ludzi i ich dobrobytu w centrum procesu kształtowania polityki i procesu decyzyjnego;

10.

w swoich konkluzjach pt. „Kroki ku urzeczywistnieniu wizji europejskiego obszaru edukacji” Rada stwierdziła, że podstawą europejskiego obszaru edukacji powinna być ciągłość uczenia się przez całe życie obejmującego wczesną edukację i opiekę nad dzieckiem, edukację szkolną, kształcenie i szkolenie zawodowe, aż po szkolnictwo wyższe i uczenie się dorosłych, w tym uczenie się pozaformalne i nieformalne;

11.

trwająca transformacja technologiczna i cyfrowa naszych społeczeństw na nowo kształtuje otoczenie gospodarcze, świat pracy i zaangażowanie obywatelskie, a zatem może mieć znaczący wpływ na spójność społeczną i równość;

12.

w ramach kształtowania europejskich polityk na rzecz transformacji cyfrowej polityki kształcenia i szkolenia mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia dobrobytu i trwałego wzrostu w Europie. Inwestowanie w nową wiedzę, umiejętności i kompetencje jest kluczowe dla zwiększania konkurencyjności i produktywności Europy;

13.

rozwój technologii, a zwłaszcza sztucznej inteligencji, ma znaczny potencjał tworzenia nowych rodzajów działalności gospodarczej i obywatelskiej, umiejętności, miejsc pracy i usług. Należy opracowywać skuteczne polityki, narzędzia i środki kształcenia i szkolenia zapewniające posiadanie przez każdą osobę odpowiedniej wiedzy, umiejętności i kompetencji umożliwiających pełne uczestnictwo w przekształcającym się społeczeństwie, a jednocześnie podnosić świadomość na temat kwestii etycznych i zagrożeń stwarzanych przez potencjalne niewłaściwe wykorzystywanie technologii;

14.

transformacja technologiczna powoduje zwiększenie zapotrzebowania na umiejętności i kompetencje na wysokim poziomie, umiejętności adaptacji i zarządzania karierą, a jednocześnie zmniejsza się zapotrzebowanie na niskie umiejętności potrzebne do wykonywania rutynowych i powtarzalnych prac. Skutki tej transformacji są zmienne – zależą od czasu i miejsca oraz mają różną skalę, gdyż niektóre sektory i obszary są nimi bardziej dotknięte. Dobre świadczenie usług w zakresie uczenia się przez całe życie i doradztwa przez całe życie może przyczynić się do zmniejszenia przepaści na rynku pracy między wysoko wykwalifikowanymi pracownikami a pracownikami o niskich umiejętnościach;

15.

Europa stoi przed ogromnym wyzwaniem związanym z przekwalifikowaniem i podnoszeniem kwalifikacji osób dorosłych. Dlatego też inwestowanie w umiejętności podstawowe i kompetencje kluczowe jest ważniejsze niż kiedykolwiek. Włączająca i wysokiej jakości edukacja (uczenie się formalne, nieformalne, pozaformalne, a także uczenie się oparte na pracy) oraz szeroko zakrojone podejście do rozwoju kompetencji wpływają na wzrost poziomów osiągnięć w zakresie umiejętności podstawowych i wspierają postępy ku bardziej zaawansowanym umiejętnościom i kompetencjom;

16.

nierówności w dostępie do uczenia się dorosłych i świadczeniu usług w tym zakresie nadal stanowią wyzwanie: uczestnictwo dorosłych w zajęciach edukacyjnych jest nadal niskie, przy czym zwłaszcza dorośli o niskich umiejętnościach potrzebują bardziej intensywnego wsparcia, by zaangażować się w proces uczenia się (3). Należy dołożyć większych starań, by w uczenie się przez całe życie angażować osoby w niekorzystnej sytuacji społecznej i umożliwiać im wchodzenie na rynek pracy, powrót na ten rynek lub pozostawanie na nim oraz wspierać rozwój ich kariery zawodowej;

17.

trwające zmiany demograficzne stwarzają szanse i wyzwania zarówno na poziomie indywidualnym, jak i społecznym; dzieje się tak, ponieważ z powodu niskiego współczynnika urodzeń i dłuższego średniego trwania życia społeczeństwa w wielu państwach członkowskich przekształcają się w populacje, w których przeważają osoby w starszym wieku (4);

18.

większe uznawanie potencjału osób starszych oraz promowanie szans dla nich i możliwości uczestnictwa w życiu społecznym, nawet na późniejszym etapie życia, przyczyniają się do tworzenia spójnych społeczeństw. Uczenie się przez całe życie jest jednym z kluczowych czynników zdrowego starzenia się obywateli w starszym wieku i ich aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i gospodarczym;

19.

wysoka jakość, włączający charakter i dostępność usług wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem, podstawowej edukacji szkolnej oraz działania z zakresu pozaformalnego uczenia się to niezbędne elementy polityk w zakresie stawiania czoła zmianom demograficznym; zapewniają dzieciom i młodym ludziom odpowiednią wiedzę, umiejętności i kompetencje na przyszłość, pomagają zmniejszać ryzyko wczesnego kończenia nauki, ubóstwa i wykluczenia społecznego i dają poczucie sensu życia;

20.

istnieje pilna potrzeba dalszego promowania równouprawnienia płci i popierania równego dostępu do kształcenia i szkolenia, zwłaszcza w sektorach i zawodach zdominowanych przez jedną płeć. W Europie kobiety są niedostatecznie reprezentowane w sektorach STEM, zwłaszcza w sektorze cyfrowym – ich udział w tych sektorach jest coraz mniejszy. Wzmocnienie pozycji kobiet w sektorach STEM, szczególnie w sektorze cyfrowym, jest istotne dla rozwoju europejskich społeczeństw i gospodarek (5). Kształcenie i szkolenie mogą pomóc przeciwdziałać zróżnicowaniu sytuacji kobiet i mężczyzn w sektorze cyfrowym;

21.

potrzebę nadania silnego impulsu politykom uczenia się przez całe życie i świadczeniu stosownych usług w celu lepszego reagowania na wyzwania pojawiające się w kontekście transformacji społeczeństwa;

22.

że kontynuowanie wysiłków na rzecz wdrożenia zalecenia Rady w sprawie ścieżek poprawy umiejętności jest niezbędnym krokiem w kierunku opracowania skutecznych polityk uczenia się przez całe życie. Jednak by uzupełnić te działania i udostępnić stosowne możliwości wszystkim obywatelom, potrzebne będą większe wysiłki i szerszy wachlarz polityk i instrumentów;

23.

zobowiązanie na rzecz dalszego ambitnego rozwijania europejskiego obszaru edukacji z myślą o uczynieniu Europy wiodącym na świecie społeczeństwem uczącym się, co oznacza wspieranie kultury, która zachęca, wzmacnia i motywuje poszczególnych ludzi i społeczeństwa do ciągłego uczenia się i wprowadzania innowacji – na wszystkich poziomach i we wszystkich formach kształcenia i szkolenia oraz na wszystkich etapach życia;

24.

opracowywały strategiczne podejścia, by wzmocnić polityki uczenia się przez całe życie, oraz uznawały potencjał uczenia się przez całe życie we wspieraniu trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu i w reagowaniu na technologiczną i ekologiczną transformację, w tym poprzez:

25.

w zdecydowany sposób przyczyniała się do tworzenia aktywnych, skutecznych i zorientowanych na przyszłość strategii i polityk uczenia się przez całe życie w celu zwiększenia uczestnictwa w uczeniu się przez całe życie na wszystkich poziomach i we wszystkich formach kształcenia i szkolenia;

26.

dokonywała aktualizacji obecnych polityk uczenia się przez całe życie pod względem ich skuteczności, skali i grup docelowych w celu lepszego reagowania na potrzeby w zakresie uczenia się wynikające ze zmian w społeczeństwie i w świecie pracy, w tym przez dalsze rozwijanie europejskiego obszaru edukacji, uwzględnienie uczenia się przez całe życie w przyszłych strategicznych ramach współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia oraz wykorzystywanie możliwości oferowanych przez Erasmus+, Europejski Fundusz Społeczny i inne odpowiednie instrumenty unijne;

27.

wspierała inicjatywy ułatwiające inwestowanie w uczenie się przez całe życie, w tym współpracę między sektorem publicznym i prywatnym;

28.

uznała skuteczne i włączające wykorzystanie sztucznej inteligencji za jeden z obszarów wymagających dalszego rozwoju w ramach Planu działania w dziedzinie edukacji cyfrowej i europejskiego obszaru edukacji;

29.

poprawiła koordynację obecnych i przyszłych działań na rzecz poprawy interoperacyjności danych, na przykład poprzez zapewnienie dostępu do danych osobowych dotyczących edukacji, usprawnienie wymiany danych dotyczących edukacji między osobami uczącymi się, instytucjami edukacyjnymi i pracodawcami, przy jednoczesnym unikaniu powielania działań na szczeblu Unii, aby jak najlepiej wykorzystać potencjał transformacji cyfrowej – przy poszanowaniu ogólnego rozporządzenia o ochronie danych;

30.

wspierała polityki krajowe mające na celu zwiększanie zdolności reagowania systemów kształcenia i szkolenia na szybko zmieniające się potrzeby rynku pracy i społeczeństwa – poprzez ułatwianie i zwiększanie rozpowszechniania i wykorzystywania danych analitycznych, badawczych i prognostycznych, w tym związanych z monitorowaniem losów absolwentów, a także uzyskanych w wyniku gromadzenia informacji na temat umiejętności, z myślą o wywieraniu długoterminowego wpływu na politykę;

31.

zachęcała do czynienia istotnych postępów w dalszym rozwoju uczenia się przez całe życie poprzez poszukiwanie lepszych możliwości współpracy między poziomami i sektorami kształcenia i szkolenia, a także odpowiednimi organami (np. ds. społecznych, zdrowia, migracji) oraz przez promowanie wszechstronnych i elastycznych możliwości uczenia się do celów przekwalifikowywania i podnoszenia kwalifikacji przez osoby dorosłe, we współpracy z partnerami społecznymi, społeczeństwem obywatelskim, publicznymi służbami zatrudnienia i innymi odpowiednimi interesariuszami;

32.

promowała dalsze synergie między kształceniem, szkoleniem, badaniami naukowymi i innowacjami jako bodziec do rozwoju europejskiego obszaru edukacji, w szczególności poprzez sojusze w ramach inicjatywy Europejskie Uniwersytety, które odgrywają ważną rolę w promowaniu uczenia się przez całe życie;

33.

rozważyła, podczas dokonywania oceny i aktualizacji europejskich polityk dotyczących walidacji uczenia się pozaformalnego i nieformalnego, wprowadzenie szerszej koncepcji walidacji wiedzy, umiejętności i kompetencji w celu umożliwienia walidacji umiejętności i kompetencji niezależnie od tego, w jaki sposób lub gdzie zostały nabyte, w celu wspierania niezakłóconego przechodzenia pomiędzy poziomami i formami kształcenia i szkolenia i motywowania do konstruowania indywidualnych ścieżek uczenia się, przy jednoczesnym poszanowaniu kompetencji państw członkowskich w tej dziedzinie.