27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/2

P8_TA(2016)0433

Sprawozdanie roczne Europejskiego Banku Centralnego za rok 2015

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie sprawozdania rocznego Europejskiego Banku Centralnego za rok 2015 (2016/2063(INI))

(2018/C 224/01)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając sprawozdanie roczne Europejskiego Banku Centralnego za rok 2015,

—	uwzględniając art. 284 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—	uwzględniając art. 123 ust. 1 TFUE,

—	uwzględniając Statut Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, szczególnie jego art. 15,

—	uwzględniając art. 132 ust. 1 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0302/2016),

mając na uwadze, że odnosząc się do ewentualnego wycofania się Wielkiej Brytanii z UE, prezes Mario Draghi słusznie stwierdził, że „to, jak ucierpią perspektywy gospodarcze, będzie zależało od harmonogramu, przebiegu i ostatecznego wyniku przyszłych negocjacji. Gospodarka strefy euro jest nadal odporna, ale ze względu na brak pewności nasz scenariusz podstawowy jest wciąż obarczony ryzykiem”; powiedział także, że „niezależnie od rodzaju stosunków umownych powstałych między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem należy bezwzględnie zapewnić przestrzeganie integralności jednolitego rynku. Każdy wynik powinien gwarantować, że wszyscy uczestnicy podlegają takim samym zasadom”;

B.	mając na uwadze, że zgodnie z najnowszą wiosenną prognozą Komisji w strefie euro oczekuje się niewielkiego i nierównomiernego pod względem geograficznym realnego wzrostu – 1,6 % w 2016 r. i 1,8 % w 2017 r., po wzroście w wysokości 1,7 % w 2015 r.;

mając na uwadze, że według tej samej prognozy nastąpi spadek bezrobocia w strefie euro, z 10,9 % na koniec 2015 r. do 9,9 % na koniec 2017 r.; mając na uwadze, że rozbieżności między wysokością stopy bezrobocia w państwach członkowskich nadal rosły w 2015 r. i mieściły się w przedziale od 4,6 % w Niemczech do 24,9 % w Grecji;

mając na uwadze, że według tej samej prognozy deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w strefie euro stopniowo spadnie z 2,1 % w 2015 r. do 1,9 % w 2016 r. i 1,6 % w 2017 r., a wskaźnik zadłużenia ma także spaść po raz pierwszy od rozpoczęcia kryzysu, chociaż nadal następujące cztery kraje strefy euro są objęte przez Komisję procedurą nadmiernego deficytu: Francja, Hiszpania, Grecja i Portugalia; mając na uwadze, że Cypr, Irlandia i Słowenia dzięki programom makroekonomicznym z powodzeniem zmniejszyły swój deficyt poniżej wartości odniesienia wynoszącej 3 % PKB;

mając na uwadze, że według tej samej prognozy dla strefy euro oczekuje się nadwyżki zewnętrznej w wysokości ok. 3 % PKB w 2016 r. oraz takiej samej w 2017 r.; mając na uwadze możliwe negatywne skutki dla bilansu handlowego zarówno UE, jak i Zjednoczonego Królestwa spowodowane przez twardy Brexit, jako że Zjednoczone Królestwo jest jednym z głównych partnerów handlowych strefy euro;

F.	mając na uwadze, że art. 127 ust. 5 TFUE zobowiązuje Europejski System Banków Centralnych do przyczyniania się do stabilności systemu finansowego;

G.	mając na uwadze, że art. 127 ust. 2 TFUE zobowiązuje Europejski System Banków Centralnych do „popierania należytego funkcjonowania systemów płatniczych”;

mając na uwadze, że według prognozy EBC z września 2016 r. średnia stopa inflacji w strefie euro, będąca na poziomie zero w 2015 r., pozostanie blisko tego poziomu (0,2 %) w roku 2016 i osiągnie 1,2 % w roku 2017 oraz 1,6 % w roku 2018; mając na uwadze, że niską stopę inflacji w poprzednich latach można wyjaśnić m.in. przede wszystkim niskimi cenami energii;

mając na uwadze, że cel inflacyjny staje się coraz trudniejszy do osiągnięcia ze względu na konsolidację zmian demograficznych, utrzymujące się niskie ceny energii i istotny wpływ globalizacji handlu i finansów na społeczeństwa europejskie cierpiące z powodu wysokiego bezrobocia; mając na uwadze, że presja deflacyjna przyczynia się do braku inwestycji i słabego zagregowanego popytu;

J.	mając na uwadze, że w marcu 2015 r. EBC rozpoczął program rozszerzonych zakupów aktywów na kwotę 1,1 bln EUR, który początkowo miał być prowadzony do września 2016 r.;

mając na uwadze, że program ten został unowocześniony, a skup aktywów ma być prowadzony do marca 2017 r. na łączną kwotę, która powinna oscylować wokół 1,7 bln EUR, a ponadto wykaz kwalifikowalnych aktywów został rozszerzony w celu objęcia nim obligacji przedsiębiorstw niefinansowych oraz podmiotów publicznych szczebla niższego niż państwowy; mając na uwadze, że pojawiły się obawy, że bilans EBC zawiera rosnący poziom ryzyka;

L.	mając na uwadze, że EBC kupił 19 094 mln EUR w papierach wartościowych zabezpieczonych aktywami (ABS) od początku programu zakupu;

mając na uwadze, że w marcu 2016 r. EBC bardziej poluzował swoją politykę pieniężną, obniżając swoje kluczowe stopy interwencyjne do niespotykanego wcześniej poziomu, a w przypadku podstawowych operacji refinansujących i depozytów aż do, odpowiednio, 0 % i 0,40 %; mając na uwadze, że EBC tworzy zachęty do udzielania kredytów przez banki i przeprowadza w tym celu kolejną serię ukierunkowanych dłuższych operacji refinansujących (TLTRO-II);

mając na uwadze, że według EBC ustanowienie Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego (SSM) miało na celu spójne stosowanie nadzoru mikroostrożnościowego i egzekwowanie związanych z nim przepisów w całej strefie euro, tak aby zapewnić równe warunki działania dla operacji bankowych i nałożenia obowiązku stosowania metodyki wspólnej oceny (SREP);

O.	mając na uwadze, że prezes EBC stale podkreśla pilny charakter bardzo potrzebnych reform strukturalnych w strefie euro;

P.	mając na uwadze, że EBC wspiera ramy prostej, przejrzystej i standardowej sekurytyzacji oraz wynikające z niej zmniejszone wymogi kapitałowe, które nadadzą nowej dynamiki zarówno rynkom sekurytyzacji, jak i finansowaniu realnego sektora gospodarki;

Q.	mając na uwadze, że w art. 123 TFUE i art. 21 Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego zakazuje się finansowania rządów ze środków banku centralnego;

podkreśla, że strefa euro wciąż odczuwa negatywne skutki wysokiego poziomu bezrobocia, zbyt niskiej inflacji i znacznych zaburzeń równowagi makroekonomicznej, w tym zaburzeń równowagi rachunku obrotów bieżących oraz że strefa euro boryka się ponadto z bardzo niskim poziomem wzrostu wydajności, co jest spowodowane brakiem inwestycji (10 punktów procentowych mniej niż przed kryzysem), brakiem reform strukturalnych i słabym popytem wewnętrznym; zauważa, że wysoki poziom długu publicznego, a zwłaszcza duża liczba kredytów zagrożonych oraz ciągle niedokapitalizowany sektor bankowy w niektórych państwach członkowskich wciąż wpływają na rozdrobnienie rynku finansowego strefy euro, ograniczając tym samym pole manewru do wspierania najsłabszych gospodarek; podkreśla, że tylko sprawna polityka budżetowa i społecznie wyważone reformy strukturalne ukierunkowane na zwiększanie wydajności powodują trwale pozytywny rozwój gospodarczy w tych państwach członkowskich;

przypomina o federalnym charakterze Europejskiego Banku Centralnego, w którym poszczególne państwa członkowskie nie mają prawa weta, co umożliwiło podjęcie zdecydowanych kroków w obliczu kryzysu;

przyznaje, że w obliczu tak bardzo złożonego środowiska i ryzyka długiego okresu niskiej inflacji nadzwyczajne środki przyjęte przez EBC w celu podniesienia inflacji ponownie do celu średniookresowego w wysokości 2 % były zgodne z zakresem jego mandatu, zgodnie z art. 127 TFUE, a zatem nie były nielegalne (1); zwraca uwagę, że od momentu zainicjowania programu rozszerzonych zakupów aktywów w marcu 2015 r. i dzięki programom ukierunkowanych długoterminowych operacji refinansujących ukierunkowanym na realną gospodarkę nieznacznie polepszyły się warunki finansowe, które wspierały ożywienie kredytowania przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w strefie euro; zauważa, że te środki przyczyniły się także do zmniejszenia się spreadów obligacji rządowych niektórych państw należących do strefy euro; zauważa, że to polepszenie sytuacji nie wpłynęło w równym stopniu na państwa członkowskie oraz że zapotrzebowanie na kredyty w niektórych państwach członkowskich utrzymuje się na niskim poziomie;

podkreśla, że w czerwcu 2016 r. EBC rozpoczął nową serię czterech ukierunkowanych dłuższych operacji refinansujących (TLTRO); zwraca uwagę, że struktura zachęt w ramach tego programu zmieniła się w stosunku do oryginalnej TLTRO, ponieważ niektóre banki będą w stanie pożyczać pieniądze z oprocentowaniem ujemnym, nawet jeśli nie zwiększą one poziomu kapitału dłużnego netto dla gospodarki realnej;

wyraża zaniepokojenie faktem, że oferując płynność przy ujemnym oprocentowaniu przy jednoczesnym znoszeniu wymogów dotyczących zwrotu funduszy przez banki w sytuacji, gdy nie osiągną one kredytowego poziomu odniesienia, EBC osłabia związek między zapewnianiem płynności banku centralnego a udzielaniem pożyczek dla gospodarki realnej, który był centralnym elementem koncepcji TLTRO;

z zadowoleniem przyjmuje ogłoszoną w lipcu 2012 r. kategoryczną deklarację Europejskiego Banku Centralnego, w której zapowiedziano, że „zrobi on wszystko, co w jego mocy”, aby bronić euro, co miało kluczowe znaczenie dla zapewnienia stabilności finansowej strefy euro;

uważa, że program rozszerzonych zakupów aktywów miałby jeszcze większy wpływ na gospodarkę europejską, gdyby towarzyszyły mu skuteczne i zrównoważone pod względem społecznym reformy strukturalne mające na celu zwiększenie konkurencyjności gospodarki europejskiej i gdyby miał wyższy udział w zakupach obligacji EBI, w szczególności związanych z m. in. TEN-T i TEN-E (projekty o potwierdzonej europejskiej wartości dodanej z punktu widzenia społeczeństwa i gospodarki) i z kredytami sekurytyzowanymi MŚP; wzywa EBC do opracowania studium analizującego, jaki byłby wpływ programu rozszerzonych zakupów aktywów, gdyby EBC był w stanie kupować dług publiczny państw członkowskich bezpośrednio związany z inwestycjami oraz wydatkami na badania naukowe na rynkach wtórnych; jest zaniepokojony, że bezwarunkowe nabywanie obligacji emitowanych przez przedsiębiorstwa niefinansowe w ramach programu skupu obligacji w sektorze przedsiębiorstw, które mogłoby być uzasadnione w obecnych okolicznościach, może powodować zakłócenia;

zgadza się z prezesem EBC Mario Draghim, że sama tylko jednolita polityka monetarna nie może stymulować zagregowanego popytu, o ile nie jest uzupełniona racjonalną polityką fiskalną i ambitnymi i zrównoważonymi pod względem społecznym programami reform strukturalnych na szczeblu państw członkowskich; przypomina, że priorytetowym celem EBC, w ramach uprawnień określonych w prawie pierwotnym wynikającym z traktatów UE jest utrzymanie stabilności cen, aby zagwarantować stabilne warunki sprzyjające inwestycjom; uważa, że sama tylko polityka pieniężna nie jest odpowiednim instrumentem, aby rozwiązać problemy strukturalne gospodarki europejskiej; podkreśla, że również oczekiwana poprawa koniunktury nie może zastąpić niezbędnych reform strukturalnych; zwraca uwagę na niedawne badania oraz dyskusje dotyczące prawdopodobnego spadku neutralnych stóp procentowych na całym świecie w ostatnim dziesięcioleciu; zwraca uwagę, że taki stan rzeczy przełoży się na bardziej ograniczoną i mniej skuteczną politykę pieniężną, gdyż częściej będzie się wiązać z ryzykiem zejścia na poziom zerowej granicy nominalnych stóp procentowych;

zgadza się, że należycie funkcjonujący, zróżnicowany i zintegrowany rynek finansowy przyczyniałaby się do wspierania kanałów transmisji jednolitej polityki pieniężnej; apeluje w tym kontekście o stopniowe ukończenie i pełne wdrożenie budowy unii bankowej oraz o zapewnienie pełnego przestrzegania przez państwa członkowskie związanego z nią prawodawstwa, a także o budowanie unii rynków kapitałowych, gdyż byłby to decydujący krok w stronę zwiększenia skuteczności jednolitej polityki pieniężnej oraz łagodzenia ryzyka wynikającego ze wstrząsu w sektorze finansowym; uważa za kwestię zasadniczej wagi, aby rozwiązać kwestię pożyczek zagrożonych w krajowych sektorach bankowych, które w największym stopniu doświadczają tego problemu, w celu przywrócenia należytej transmisji polityki pieniężnej w całej strefie;

10.

podkreśla, że strukturalne i zrównoważone społecznie reformy gospodarki i rynku pracy powinny również w pełni uwzględniać niedobory demograficzne w Europie, aby uporać się z presją deflacyjną i stworzyć zachęty do bardziej zrównoważonej struktury demograficznej, co pomogłoby utrzymać cel inflacyjny wynoszący około 2 %; wskazuje na ryzyko wystąpienia negatywnych oczekiwań inwestycyjnych w przypadku niekorzystnych tendencji demograficznych;

11.

zauważa jednak, że chociaż wpływ, ryzyko i efekty uboczne niekonwencjonalnych środków są istotne, zwłaszcza w odniesieniu do warunków finansowania dla banków peryferyjnych, inflacja prawdopodobnie nie osiągnie średniookresowego celu 2 % w roku 2017; zauważa, że obecne ożywienie rynku pożyczek bankowych i pożyczek z rynku jest nierównomiernie rozłożone pod względem geograficznym w poszczególnych państwach członkowskich i nie przyniosło dotychczas w pełni oczekiwanych w zakresie istniejących braków inwestycyjnych w strefie euro; podkreśla, że nie tylko brak dostępu do środków finansowych, lecz również niewielki popyt na kredyty są przyczynami braku inwestycji, oraz że konieczne jest promowanie reform strukturalnych, które bezpośrednio ułatwiają inwestowanie i tworzenie miejsc pracy; zwraca uwagę na spadek dostępności aktywów wysokiej jakości, które są uznane na szczeblu międzynarodowym przez inwestorów instytucjonalnych;

12.

podkreśla, że choć wpływ na gospodarkę realną był bardzo ograniczony, banki mogły uzyskać finansowanie praktycznie bez żadnych kosztów lub bardzo niskim kosztem, co bezpośrednio przełożyło się na wsparcie bilansów tych banków; ubolewa nad tym, że wielkość tego wsparcia, mimo że stanowi ono wyraźny fiskalny efekt uboczny polityki pieniężnej, nie jest monitorowana ani podawana do publicznej wiadomości, a sam fakt ani sposób inwestowania tego wsparcia nie podlega ścisłym warunkom; domaga się, aby wszelkim tego rodzaju nadzwyczajnym środkom towarzyszyły środki ograniczające zakłócenia na rynkach i w gospodarce;

13.

ubolewa nad istniejącymi – choć stopniowo zmniejszającymi się – różnicami między stawkami oprocentowania kredytów przyznawanych MŚP a stawkami oprocentowania kredytów przyznawanych większym przedsiębiorstwom, między oprocentowaniem małych i dużych kredytów, a także między warunkami udzielania kredytów dla MŚP znajdujących się w różnych krajach strefy euro, zwracając jednocześnie uwagę, że polityka pieniężna ma ograniczone pole działania w tym zakresie; podkreśla, że ciągła potrzeba dostosowywania bilansów banków ma między wpływ na dostępność kredytów dla MŚP w niektórych państwach członkowskich; podkreśla ponadto ryzyko możliwych dalszych zakłóceń konkurencji wskutek zakupu przez EBC obligacji dużych przedsiębiorstw działających na rynku kapitałowym, w którym kryteria kwalifikowalności nie powinny powodować dalszych zakłóceń, zwłaszcza biorąc pod uwagę ryzyko, i z którego to zakupu MŚP nie powinny być wyłączone;

14.

podkreśla, że długi okres niskiej inflacji może zmniejszyć rentowność banków, zwłaszcza jeżeli nie dostosują one swoich modelów biznesowych, i może stwarzać potencjalne zagrożenie, w szczególności w odniesieniu do prywatnych oszczędności oraz funduszy emerytalnych i ubezpieczeniowych; ostrzega, że spadek rentowności banków może osłabić chęć rozwijania działalności pożyczkowej; wskazuje szczególnie na negatywny wpływ takiej polityki stóp procentowych na banki i kasy oszczędnościowe lokalne i regionalne przy niewielkim finansowaniu z rynków finansowych oraz na ryzyko w sektorze ubezpieczeń i emerytur; apeluje w związku z tym o szczególne i nieustanne monitorowanie narzędzia, którym są ujemne stopy procentowe, a także procesu jego wdrażania i wywoływanych przez nie o skutków; podkreśla konieczność odpowiedniego, ostrożnego i terminowego zarządzania stopniowym wycofywaniem się z polityki bardzo niskich (ujemnych) stóp procentowych;

15.

rozumie, dlaczego EBC wdrożył politykę ujemnych stóp procentowych, ale podkreśla swoje zaniepokojenie ewentualnymi skutkami ujemnych stóp procentowych dla klientów indywidualnych i równowagi finansowej systemów emerytalnych oraz w odniesieniu do pojawienia się baniek spekulacyjnych cen aktywów; wykazuje zaniepokojenie faktem, że odsetki od oszczędności długoterminowych w niektórych państwach członkowskich są niższe od wskaźników inflacji; uważa, że z uwagi na trendy demograficzne i kulturowe preferencje w zakresie oszczędzania, te negatywne skutki dla przychodów mogą doprowadzić do wzrostu stopy oszczędności gospodarstw domowych, które mogłoby być ze szkodą dla popytu wewnętrznego w strefie euro; ostrzega, że biorąc pod uwagę sztywność w obniżaniu oprocentowania depozytów, korzyści wynikające z dalszego przesuwania w stronę coraz bardziej ujemnych wartości stóp procentowych stosowanych do depozytów w EBC mogłyby być ograniczone;

16.

jest nadal zaniepokojony utrzymującymi się wysokimi poziomami aktywów nierynkowych i papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami wśród zabezpieczeń operacji refinansujących Eurosystemu; ponownie zwraca się do EBC o przedstawienie informacji, które banki centralne przyjęły takie papiery wartościowe, jak również o ujawnienie metod wyceny stosowanych do takich aktywów; podkreśla, że ujawnienie tych informacji byłoby korzystne z punktu widzenia kontroli parlamentarnej nad realizacją zadań nadzorczych powierzonych EBC;

17.

zwraca się do EBC o przeanalizowanie, w jaki sposób transmisja polityki pieniężnej różni się w państwach członkowskich o scentralizowanym i skoncentrowanym sektorze bankowym od tych z bardziej różnorodną siecią banków lokalnych i regionalnych, jak również między krajami, które w większym stopniu polegają na bankach i rynkach kapitałowych przy finansowaniu gospodarki;

18.

zwraca się do EBC o dokonanie uważnej oceny ryzyka pojawienia się w przyszłości baniek spekulacyjnych na rynku nieruchomości ze względu na jego politykę bardzo niskich (ujemnych) stóp procentowych, zwłaszcza w obliczu znacznego wzrostu wolumenów kredytów i nieproporcjonalnie wysokich cen w branży nieruchomości, szczególnie w niektórych dużych miastach, oraz jest zdania, że EBC, wraz z Europejską Radą ds. Ryzyka Systemowego (ERRS), powinien przedstawić wnioski do opracowania konkretnych makroostrożnościowych zaleceń w tej kwestii;

19.

popiera ocenę EBC, zgodnie z którą w obecnym pakiecie CRD IV/CRR brakuje niektórych środków, które również mogłyby skutecznie przeciwdziałać konkretnym typom ryzyka systemowego, takich jak (i) różne środki po stronie aktywów, w tym stosowanie maksymalnych dopuszczalnych wartości współczynnika pokrycia należności zabezpieczeniem, współczynnika wartości kredytu do dochodu lub współczynnika dochodów przeznaczanych na obsługę zadłużenia oraz (ii) wprowadzenie różnych dopuszczalnych wartości narażenia niepodlegających obecnej definicji dużej ekspozycji; wzywa Komisję do zbadania konieczności przedstawienia wniosków ustawodawczych w tym względzie; zauważa, że niektóre z tych środków mogłyby zostać już włączone w kontekst trwających prac legislacyjnych nad wnioskiem EDIS;

20.

zwraca uwagę, że jak wynika z roli, którą odegrał EBC w zapewnianiu płynności dla Grecji w czerwcu 2015 r., oraz z ujawnionych rozmów Rady Gubernatorów EBC na temat wypłacalności banków cypryjskich, w koncepcji „niewypłacalności” leżącej u podstaw zapewnienia płynności banku centralnego na potrzeby instytucji w strefie euro brakuje wystarczającego poziomu jasności i pewności prawa, gdyż EBC w poprzednich latach naprzemiennie odnosił się do statycznej koncepcji wypłacalności (czy dany bank przestrzega minimalnych wymogów kapitałowych w określonym punkcie czasowym) albo do koncepcji dynamicznej opartej na perspektywicznych scenariuszach testów warunków skrajnych w celu uzasadnienia kontynuacji lub ograniczenia świadczenia awaryjnego wsparcia płynnościowego; podkreśla, że należy zlikwidować ten brak jasności, aby zagwarantować pewność prawa i przyczynić się do zapewnienia stabilności finansowej;

21.

zauważa uznanie przez kierownictwo EBC istnienia redystrybucyjnych skutków polityki EBC mających wpływ na poziom nierówności, oraz przyjmuje do wiadomości ocenę EBC, iż obniżanie kosztów kredytu dla obywateli i MŚP, przy jednoczesnym zwiększeniu zatrudnienia w strefie euro, mogłoby częściowo zrekompensować te skutki redystrybucyjne;

22.

zauważa, że program rozszerzonych zakupów aktywów EBC spowodował obniżenie rentowności obligacji w większości państw członkowskich do niespotykanego wcześniej poziomu; ostrzega przed ryzykiem zbyt wysokich wycen na rynkach obligacji, co byłoby trudne do opanowania, jeżeli stopy procentowe zaczną ponownie rosnąć przy braku wystarczająco znaczącego ożywienia gospodarczego, zwłaszcza dla krajów objętych procedurą nadmiernego deficytu lub z wysokim poziomem zadłużenia; zwraca uwagę, że nagłe odwrócenie stóp procentowych z obecnych niskich poziomów wzdłuż krzywej rentowności niesie z sobą znaczące ryzyko rynkowe dla instytucji finansowych posiadających znaczący odsetek instrumentów finansowych wycenionych według wartości rynkowej;

23.

podkreśla określone przez Trybunał Sprawiedliwości warunki wstępne, które muszą zostać spełnione w przypadku każdego zakupu przez Europejski System Banków Centralnych (ESBC) obligacji państwowych państw członkowskich strefy euro na rynku wtórnym:

—	nie ogłasza się zakupu,

—	wielkość zakupu jest od samego początku ograniczona,

—	obowiązuje minimalny okres między emisją obligacji państwowych a ich zakupem przez ESBC, który to okres jest od samego początku jasno określony, co zapobiega zniekształcaniu warunków emisji,

—	ESBC nabywa wyłącznie obligacje państwowe tych państw członkowskich, które posiadają dostęp do rynku obligacji umożliwiający finansowanie takich obligacji,

—	zakupione obligacje są jedynie w wyjątkowych przypadkach utrzymywane do terminu wymagalności, a zakupy zostają ograniczone lub zawieszone, przy czym zakupione obligacje są odsprzedawane, jeśli dalsza interwencja staje się zbędna;

24.

uwzględnia fakt, że niektóre państwa członkowskie mogą korzystać z polityki bardzo niskich (ujemnych) stóp procentowych do odraczania niezbędnych reform strukturalnych i konsolidacji ich pierwotnego deficytu publicznego, szczególnie na poziomie centralnym, i przypomina w tym kontekście o obowiązkach istniejących w ramach paktu stabilności i wzrostu; uznaje, że jednym z powodów przyczyniających się do nadwyżki budżetowej w niektórych państwach członkowskich były ujemne stopy oprocentowania ich długu publicznego; podkreśla, że krajowa polityka gospodarcza powinna być koordynowana, zwłaszcza w strefie euro; podkreśla, że nieunikniony proces odchodzenia od niekonwencjonalnej polityki pieniężnej będzie bardzo złożony i będzie musiał zostać starannie zaplanowany w celu uniknięcia negatywnych wstrząsów na rynkach finansowych;

25.

z zadowoleniem przyjmuje publikację protokołu posiedzenia Rady, jak też decyzję o ujawnieniu umów w sprawie aktywów finansowych netto pomiędzy EBC a krajowymi bankami centralnymi; zachęca EBC do kontynuowania przejrzystości; przypomina EBC, że polityka zawierania umów o pracę musi być zgodna z najlepszymi praktykami;

26.

przypomina, że niezależność Europejskiego Banku Centralnego w prowadzeniu polityki monetarnej przewidziana w art. 130 TFUE jest niezbędna do realizacji celu zabezpieczenia stabilności cen; wzywa wszystkie rządy, by unikały wydawania oświadczeń kwestionujących rolę pełnioną przez instytucję w ramach jej mandatu;

27.

wzywa Europejski Bank Centralny, by w ramach powierzonych mu zadań w zakresie nadzoru bankowego poświęcił szczególną uwagę zasadzie proporcjonalności;

28.

przypomina o podziale zadań między Europejskim Bankiem Centralnym i Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego (EUNB); podkreśla, że EBC nie powinien stać się podmiotem ustanawiającym de facto standardy dla banków nieobjętych Jednolitym Mechanizmem Nadzorczym;

29.

przyjmuje do wiadomości, że dnia 18 maja 2016 r. Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego przyjęła rozporządzenie wdrażające bazę statystycznych danych granularnych na potrzeby sprawozdawczości dotyczącej kredytów – AnaCredit; wzywa EBC i krajowe banki centralne do pozostawiania jak największej swobody działania przy wdrażaniu bazy AnaCredit;

30.

wzywa EBC, by rozpoczął prace nad ewentualnymi kolejnymi poziomami bazy AnaCredit wyłącznie po konsultacjach społecznych, przy całkowitym zaangażowaniu Parlamentu Europejskiego i przy szczególnym uwzględnieniu zasady proporcjonalności;

31.

zauważa z zaniepokojeniem, że w strefie euro ponownie pojawiają się zaburzenia równowagi w systemie TARGET 2 pomimo zmniejszenia nierównowagi zewnętrznej wskazującej na stały odpływ kapitału z peryferii strefy euro;

32.

przypomina, że dialog monetarny jest istotny dla zapewnienia przejrzystości polityki pieniężnej wobec Parlamentu i opinii publicznej;

33.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz Europejskiemu Bankowi Centralnemu.

(1) Jak ostatnio podkreślił Europejski Trybunał Sprawiedliwości, a także w orzeczeniu niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 czerwca 2016 r.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/8

P8_TA(2016)0434

Zielona księga w sprawie detalicznych usług finansowych

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie zielonej księgi w sprawie detalicznych usług finansowych (2016/2056(INI))

(2018/C 224/02)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 maja 1999 r. pt. „Wprowadzanie w życie ram dla rynków finansowych: plan działania” (plan działań na rzecz usług finansowych) (COM(1999)0232),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 31 stycznia 2007 r. pt. „Badanie sektorowe na podstawie art. 17 rozporządzenia 1/2003 w sprawie bankowości detalicznej (sprawozdanie końcowe)” (COM(2007)0033),

—	uwzględniając zieloną księgę Komisji z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie detalicznych usług finansowych na jednolitym rynku (COM(2007)0226),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającą dyrektywę Rady 87/102/EWG (1),

—	uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 924/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 września 2009 r. w sprawie płatności transgranicznych we Wspólnocie oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 2560/2001 (2),

—	uwzględniając zieloną księgę Komisji z dnia 11 stycznia 2012 r. pt. „W kierunku zintegrowanego europejskiego rynku płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych, przez Internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych” (COM(2011)0941),

—	uwzględniając dokument Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych z 2014 r. pt. „Report on Good Practices on Comparison Websites” („Sprawozdanie dotyczące dobrych praktyk w zakresie porównywarek internetowych”),

—	uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych dla instytucji UE z kwietnia 2016 r. dotyczącą wspólnych ram oceny ryzyka i przejrzystości dla instytucji pracowniczych programów emerytalnych,

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/17/UE z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi i zmieniającą dyrektywy 2008/48/WE i 2013/36/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 (3),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniającą dyrektywę 2002/92/WE oraz dyrektywę 2011/61/UE (4),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE (5),

—

uwzględniając dyrektywę 2009/65/WE ostatnio zmienioną dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/91/UE z dnia 23 lipca 2014 r. zmieniającą dyrektywę 2009/65/WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) w zakresie funkcji depozytariusza, polityki wynagrodzeń oraz sankcji (6),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/92/UE z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie porównywalności opłat związanych z rachunkami płatniczymi, przenoszenia rachunku płatniczego oraz dostępu do podstawowego rachunku płatniczego (7),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1286/2014 z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie dokumentów zawierających kluczowe informacje dotyczących detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych (8),

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 8 sierpnia 2014 r. w sprawie funkcjonowania Europejskich Urzędów Nadzoru i Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego (COM(2014)0509),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/751 z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie opłat interchange w odniesieniu do transakcji płatniczych realizowanych w oparciu o kartę (9),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniającą dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 oraz uchylającą dyrektywę 2007/64/WE (10),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/97 z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie dystrybucji ubezpieczeń (11),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 maja 2016 r. w sprawie wirtualnych walut (12),

—	uwzględniając zieloną księgę Komisji z dnia 10 grudnia 2015 r. w sprawie detalicznych usług finansowych: lepsze produkty, szerszy wybór i większe możliwości dla konsumentów i przedsiębiorstw (COM(2015)0630),

—	uwzględniając odpowiedź EUNB z dnia 21 marca 2016 r. na zieloną księgę Komisji w sprawie detalicznych usług finansowych,

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz opinię Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A8-0294/2016),

mając na uwadze, że unijny rynek detalicznych usług finansowych nadal jest raczej słabo rozwinięty i bardzo rozdrobniony, na przykład pod względem niskiej liczby transakcji transgranicznych, a zatem konieczne są skuteczne działania w celu odblokowania pełnego potencjału jednolitego rynku i ułatwienia wprowadzania innowacji z korzyścią dla użytkowników końcowych;

mając na uwadze, że dynamikę rynków detalicznych usług finansowych cechuje połączenie stosunkowo wysokiej koncentracji oraz niewystarczającej konkurencji, co może skutkować ograniczonym wyborem i niskim stosunkiem jakości do ceny oraz dużymi rozbieżnościami między państwami członkowskimi; mając na uwadze, że przedsiębiorstwom wielonarodowym posiadającym oddziały w kilku państwach członkowskich łatwiej jest omijać te bariery niż mniejszym przedsiębiorstwom;

mając na uwadze, że europejski rynek detalicznych usług finansowych byłby skuteczny tylko wówczas, gdyby oferował konsumentom rzeczywistą wartość dodaną dzięki zapewnieniu skutecznej konkurencji, dostępu i ochrony konsumentów, szczególnie w odniesieniu do produktów, które są rzeczywiście niezbędne do uczestnictwa w życiu gospodarczym;

mając na uwadze, że dalszy rozwój rynku detalicznych usług finansowych na szczeblu unijnym w odpowiednich ramach prawnych zapewniających wymaganą ochronę konsumentów nie tylko ułatwiłby intensywną i owocną działalność transgraniczną, ale mógłby także stworzyć szersze dla pole zdrowej konkurencji na szczeblu krajowym; mając na uwadze, że prawdziwy europejski rynek wewnętrzny detalicznych usług finansowych ma wielki potencjał w zakresie zapewnienia konsumentom lepszych usług i produktów finansowych, większego wyboru i lepszego dostępu do usług i produktów finansowych, a także niższych cen; mając na uwadze, że wpływ konkurencji na ceny będzie odmienny w poszczególnych sektorach i w odniesieniu do poszczególnych produktów;

mając na uwadze, że zielona księga koncentruje się głównie na usługach finansowych dla obywateli potrzebujących usług o charakterze transgranicznym; mając na uwadze, że istotne jest, aby w razie przedłożenia nowych wniosków przynosiły one korzyści wszystkim konsumentom w Unii, gwarantując, że rynek detalicznych usług finansowych funkcjonuje z korzyścią dla wszystkich;

mając na uwadze, że należy utrzymać ambitne założenia dotyczące zniesienia barier i ograniczenia istniejących tendencji protekcjonistycznych, które ograniczają innowacyjność w obszarze detalicznych usług finansowych; mając na uwadze, że prawdziwy jednolity rynek uatrakcyjni UE jako centrum innowacyjnych usług finansowych;

mając na uwadze, że gwałtowne przemiany zachodzące wskutek digitalizacji oraz innowacji w dziedzinie technologii finansowej nie tylko oferują możliwość – pod warunkiem że będzie się nimi ostrożnie zarządzać – tworzenia nowych i często lepszych produktów finansowych dla konsumentów oraz przyczyniania się do włączenia społecznego pod względem finansowym, w tym przez obniżanie kosztów transakcji i ułatwianie dostępu do finansowania, ale także niosą ze sobą istotne wyzwania dotyczące bezpieczeństwa, ochrony danych, ochrony konsumentów, opodatkowania, uczciwej konkurencji i stabilności finansowej, które powinny być ściśle monitorowane, aby maksymalizować korzyści dla obywateli;

H.	przypominając, że choć wiele usług przenosi się do internetu, należy dopilnować, aby nikt nie był pomijany, a w razie potrzeby był również zapewniony dostęp przez kanały niecyfrowe, aby unikać wykluczenia finansowego;

mając na uwadze, że wszelkie działania na rzecz wzmocnienia unijnego rynku detalicznych usług finansowych powinny być skoordynowane z programami działań dotyczących jednolitego rynku cyfrowego, unii rynków kapitałowych i strategii jednolitego rynku, a ich ogólnym celem powinno być tworzenie większej liczby miejsc pracy, większy trwały wzrost gospodarczy, wzmocnienie stabilności finansowej i roli konsumenta w gospodarce europejskiej;

J.	podkreśla, że europejski rynek detalicznych usług finansowych musi przynosić korzyści MŚP zarówno po stronie podaży, jak i popytu; po stronie podaży musi on służyć ułatwieniu dostępu MŚP do finansowania; po stronie popytu musi on umożliwić MŚP łatwiejszy dostęp do rynków transgranicznych;

mając na uwadze, że ukończenie tworzenia rynku wewnętrznego jest ważne dla konsumentów, ale istotne znaczenie ma również zapewnienie europejskim przedsiębiorstwom działającym w branży technologii finansowych możliwości czerpania korzyści z rynku wewnętrznego w odniesieniu do konkurowania z tradycyjnymi podmiotami, aby oferować innowacyjne, przyjazne konsumentom rozwiązania oraz tworzyć miejsca pracy w całej UE;

mając na uwadze, że mikroprzedsiębiorstwa, małe i średnie przedsiębiorstwa, a także spółki o średniej kapitalizacji stanowią trzon gospodarki europejskiej oraz siłę napędową zatrudnienia i wzrostu gospodarczego; mając na uwadze, że wszystkie europejskie przepisy i inicjatywy muszą być dostosowane do specyfiki tych przedsiębiorstw;

M.	mając na uwadze, że ukończenie tworzenia europejskiego rynku wewnętrznego ma ogromne znaczenie dla konsumentów i przedsiębiorstw oraz że innowacyjne, nowe podmioty zaczynają oferować alternatywne wobec istniejącej oferty usługi;

z zadowoleniem przyjmuje zieloną księgę Komisji w sprawie detalicznych usług finansowych (rozumianych jako obejmujące swym zakresem ubezpieczenia) oraz ożywioną i produktywną debatę, jaką dotychczas ona wywołała; z zadowoleniem przyjmuje konsultacje publiczne dotyczące zielonej księgi w sprawie detalicznych usług finansowych, gdyż umożliwiły one poszczególnym podmiotom, których dotyczą detaliczne usługi finansowe, przedstawienie opinii uwzględniających ich specyfikę lub obszary działalności; podkreśla, że jednolite podejście do detalicznych usług finansowych miałoby efekt przeciwny do zamierzonego ze względu na różnorodność podmiotów i produktów, których te usługi dotyczą;

uważa, że digitalizacja nadal stwarzać będzie nowe możliwości dla konsumentów, inwestorów, MŚP i innych przedsiębiorstw w zakresie konkurencji, prowadzenia działalności transgranicznej i innowacji; podkreśla, że sama digitalizacja nie wystarcza, aby stworzyć prawdziwy europejski rynek detalicznych usług finansowych; przypomina, że licznych przeszkód – takich jak różne systemy podatkowe, systemy opieki społecznej, sądownictwa, służby zdrowia, prawa umów i ochrony konsumentów, a także różne języki i kultury – nie można przezwyciężyć wyłącznie za sprawą digitalizacji;

uważa, że inicjatywa zawarta w zielonej księdze została przedstawiona we właściwym czasie, zważywszy na potrzebę proaktywnego działania na wszystkich etapach procesu kształtowania polityki, aby odpowiednio i skutecznie reagować na rozwój wydarzeń na tym innowacyjnym i szybko zmieniającym się rynku;

uważa, że uproszczenie przepisów, które ułatwia zniechęcanie do tworzenia nadmiernie skomplikowanych produktów i usług, ma zasadnicze znaczenie dla starań na rzecz większej porównywalności produktów dostępnych na rynkach poszczególnych państwa członkowskich, szczególnie w sektorze ubezpieczeń;

zwraca uwagę, że przyjęto już szereg przepisów unijnych dotyczących jednolitego rynku detalicznych usług finansowych, takich jak druga dyrektywa o usługach płatniczych, rozporządzenie w sprawie wielostronnych opłat interchange, dyrektywa o rachunkach płatniczych, dyrektywa w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy, dyrektywa w sprawie kredytów hipotecznych i dyrektywa w sprawie dystrybucji ubezpieczeń; wzywa Komisję do ścisłego monitorowania transpozycji i wdrażania tych przepisów przy jednoczesnym unikaniu powtarzania się i nakładania przepisów;

podkreśla znaczenie wspierania pozytywnych postępów na rynkach detalicznych usług finansowych przez stworzenie konkurencyjnego otoczenia i zachowanie równych warunków działania dla wszystkich zainteresowanych podmiotów, w tym dotychczasowych operatorów i nowych podmiotów, z regulacjami w możliwie jak największym stopniu neutralnymi pod względem technologii i modeli biznesowych; zwraca uwagę, że takie podejście jest nieodzowne, zwłaszcza dla zapewnienia nowym i innowacyjnym MŚP i przedsiębiorstwom typu start-up pomocy w rozwoju;

wzywa Komisję do dopilnowania, aby do tej samej usługi stosowano te same zasady, aby uniknąć zakłóceń konkurencji, zwłaszcza wobec pojawiania się nowych dostawców detalicznych usług finansowych; nalega, aby zasady te nie hamowały innowacyjności; podkreśla, że tworzenie „punktów kontaktowych” umożliwiających zainteresowanym podmiotom zgłaszanie przypadków niezgodnego z prawem stosowania unijnych przepisów w zakresie udzielania pozwoleń sprzyjałoby integracji rynkowej;

zauważa, że w pierwszym kwartale 2016 r. finansowanie technologii finansowych w Europie wyniosło jedynie 348 milionów USD, natomiast w Stanach Zjednoczonych 1,8 miliardów USD, a w Chinach 2,6 miliardów USD, co wskazuje na pilną potrzebę zmiany mentalności i odpowiedniej reakcji regulacyjnej na zmiany technologiczne, aby Europa stała się wiodącym rynkiem pod względem innowacyjności; podkreśla, że rzeczywisty jednolity rynek detalicznych usług finansowych zapewniający nowym podmiotom takie same warunki działania sprawi, że UE stanie się atrakcyjnym centrum innowacyjnych usług finansowych i zapewni konsumentom większy i lepszy wybór i niższe stawki; podkreśla, że choć przełomowe technologie stwarzają regulacyjne wyzwania, ale również oferują ogromne możliwości w zakresie innowacji i przynoszą korzyści użytkownikom końcowym oraz stanowią bodziec dla wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy;

podkreśla, że zwłaszcza aby odbudować zaufanie i zadowolenie konsumentów inicjatywa zawarta w zielonej księdze może się powieść tylko wówczas, gdy będzie zdecydowanie ukierunkowana na tworzenie rynku unijnego, na którym należycie chronieni konsumenci będą mieć równe szanse oraz równy dostęp do przejrzystych i nieskomplikowanych produktów o dobrym stosunku jakości do ceny; dostrzega wartość dostarczania konsumentom prostych, bezpiecznych i standardowych produktów; wzywa europejskie urzędy nadzoru do regularnej oceny wpływu praktyk z zakresu sprzedaży wiązanej na ceny i konkurencję w sektorze detalicznych usług finansowych; wzywa Komisję do wprowadzenia ram dla prostych, możliwych do przenoszenia i bezpiecznych produktów finansowych; wzywa ponadto Komisję do zbadania możliwości stworzenia ujednoliconych ram prawnych dla zestandaryzowanych opcji domyślnych w przypadku najczęściej stosowanych unijnych produktów finansowych wzorem podstawowego rachunku bankowego i modelu ogólnoeuropejskiego produktu emerytalnego (PEPP);

10.

podkreśla, że inicjatywy wynikające z zielonej księgi muszą być zgodne z zasadą proporcjonalności;

11.

przypomina, że wszystkie inicjatywy na podstawie zielonej księgi powinny iść w parze z zaostrzeniem międzynarodowej walki z oszustwami podatkowymi, unikaniem i uchylaniem się od opodatkowania oraz praniem pieniędzy i uwzględniać wzmożenie wysiłków na rzecz opracowania wspólnego numeru identyfikacji podatkowej;

12.

zauważa, że detaliczne produkty finansowe stają się coraz bardziej złożone; podkreśla potrzebę opracowania inicjatyw oraz instrumentów zwiększających konkurencję i umożliwiających konsumentom rozpoznawanie i porównywanie bezpiecznych i nieskomplikowanych produktów spośród całej gamy dostępnych produktów; popiera takie inicjatywy jak dokument zawierający kluczowe informacje dla inwestorów przeznaczony dla przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe oraz dokument zawierający kluczowe informacje dla inwestorów dotyczące detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych (PRIIP); podkreśla konieczność dostosowania tych mechanizmów informowania do realiów epoki cyfrowej; w tym kontekście uważa, że podsumowanie prospektu emisyjnego powinno być dostosowane do dokumentu zawierającego kluczowe informacje dla inwestorów w detalicznych produktach zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktach inwestycyjnych (PRIIP), aby umożliwić inwestorom detalicznym odpowiednią ocenę ryzyka związanego z papierami wartościowymi znajdującymi się w ofercie publicznej lub dopuszczonymi do obrotu;

13.

przypomina o niedawnych zmianach ram prawnych dla sektora bankowego, w szczególności o dyrektywie w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków oraz o dyrektywie w sprawie systemów gwarancji depozytów; przypomina, że nowo wprowadzony system restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji spowodował zwiększenie poziomu ryzyka niektórych instrumentów oferowanych inwestorom detalicznym; zwraca uwagę na potrzebę wyczerpującego informowania konsumentów o skutkach nowych przepisów, w szczególności jeśli ich depozyty lub inwestycje są zagrożone w związku z umorzeniem lub konwersją długu; wzywa Komisję do zbadania, czy państwa członkowskie prawidłowo stosują przepisy dyrektywy w sprawie systemów gwarancji depozytów; zwraca uwagę, że sprzedaż inwestorom detalicznym określonych instrumentów podlegających umorzeniu lub konwersji jest wysoce problematyczna pod względem zarówno ochrony konsumentów, jak i zapewnienia wykonalności umorzenia lub konwersji, i apeluje do Komisji o zbadanie możliwości ograniczenia takich praktyk;

14.

uważa, że europejski rynek detalicznych usług finansowych może funkcjonować wyłącznie pod warunkiem, że konsumenci będą cieszyć się identyczną ochroną prawną w całej Unii; podkreśla, że konieczna jest aktualizacja i wspieranie sieci rozstrzygania sporów finansowych FIN-NET;

15.

zwraca uwagę, że brak ubezpieczeniowego systemu gwarancyjnego w niektórych państwach członkowskich może podważyć zaufanie konsumentów, i apeluje do Komisji o rozważenie usankcjonowania przepisami zakresu ubezpieczeniowego systemu gwarancyjnego;

16.

podkreśla, że należy zawsze mieć na względzie perspektywę włączenia finansowego, a także podjąć środki zapewniające wszystkim konsumentom równy dostęp przynajmniej do najbardziej podstawowych usług finansowych także za pośrednictwem kanałów niecyfrowych, aby unikać wykluczenia finansowego;

17.

uważa, że zmiany strukturalne zachodzące w sektorze finansowym – począwszy od pojawienia się technologii finansowych, a na połączeniach i przejęciach skończywszy – które mogłyby skutkować zmniejszeniem liczby zatrudnionych i oddziałów, muszą dokonywać się bez obniżania jakości usług dla osób znajdujących się w najmniej korzystnym położeniu, zwłaszcza dla osób w podeszłym wieku i osób mieszkających na obszarach wiejskich lub słabo zaludnionych;

18.

podkreśla znaczenie edukacji finansowej jako narzędzia służącego ochronie i wzmacnianiu pozycji konsumentów; apeluje o rozszerzenie i ułatwienie dostępu do niezależnej edukacji finansowej oraz podkreśla konieczność uwrażliwienia konsumentów na możliwości inwestycyjne;

19.

zauważa, że digitalizacja może przynieść korzyści inwestorom detalicznym, takie jak łatwiejsza porównywalność produktów, lepszy i łatwiejszy dostęp do inwestycji transgranicznych i wynikająca z tego uczciwsza konkurencja między usługodawcami oraz szybsze i łatwiejsze procesy rejestracji i płatności, a w związku z tym niższe koszty transakcji, lecz że digitalizacja może również stawiać wyzwania, których nie można ignorować, na przykład zagwarantowanie przestrzegania wymogów dotyczących zasady „znaj swojego klienta”, przeciwdziałania praniu pieniędzy i ochrony danych, jak i stwarzać zagrożenia, na przykład podatność scentralizowanych systemów na ataki cybernetyczne; apeluje o wskazanie i monitorowanie kształtujących się i ukształtowanych tendencji na rynkach finansowych oraz wynikających z nich korzyści i zagrożeń z wykorzystaniem potencjalnego wpływu na inwestorów detalicznych jako punktu odniesienia;

20.

zwraca uwagę, że finansowe i niefinansowe dane konsumentów pochodzące z różnych źródeł są w coraz większym zakresie wykorzystywane przez podmioty świadczące usługi finansowe do różnych celów, w szczególności w sektorze kredytów i ubezpieczeń; podkreśla, że wykorzystywanie danych osobowych i dużych zbiorów danych przez podmioty świadczące usługi finansowe powinno odbywać się zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi ochrony danych, a także powinno być ściśle ograniczone do danych niezbędnych do realizacji usługi oraz przynosić korzyści konsumentom; w tym kontekście brak podziału ryzyka w ubezpieczeniach wiążącego się ze stosowaniem dużych zbiorów danych powinien być ściśle nadzorowany;

21.

podkreśla, że dostęp do środków pieniężnych za pośrednictwem bankomatów stanowi podstawową usługę, która powinna być powszechnie dostępna, wolna od nadużyć i dyskryminacyjnych praktyk oraz nie powinna pociągać za sobą nadmiernych kosztów;

22.

podkreśla, że większe zaufanie konsumentów do usług finansowych jest konieczne, ponieważ utrzymuje się na niskim poziomie zwłaszcza w odniesieniu do produktów finansowych charakteryzujących się wysokim ryzykiem różnic kursowych, i apeluje do Komisji o zapewnienie pełnego wdrożenia obowiązujących środków zmierzających do poprawy edukacji finansowej i wiedzy o finansach oraz wprowadzenie tam, gdzie jest to konieczne, dodatkowych środków, które umożliwią konsumentom podejmowanie świadomych decyzji, zwiększą przejrzystość tych produktów, usuną bariery utrudniające konsumentom zmianę produktu oraz zlikwidują nieuzasadnione koszty związane z produktem lub odstąpieniem od niego; podkreśla, że przed zawarciem umowy konsumenci powinni rutynowo otrzymywać formularze europejskiego znormalizowanego arkusza informacyjnego (ESIS) i standardowego europejskiego arkusza informacyjnego dotyczącego kredytu konsumenckiego jako element wyceny kredytu, pożyczki czy hipoteki;

23.

zwraca uwagę, że pracownicy obsługujący klientów w instytucjach finansowych i podmioty świadczące usługi finansowe mają do odegrania kluczową rolę w procesie otwierania usług detalicznych na wszystkie warstwy społeczeństwa oraz na konsumentów w całej Europie; podkreśla, że co do zasady pracownicy ci powinni mieć zapewnione szkolenia oraz czas niezbędny do starannej obsługi klientów i nie powinni podlegać żadnym celom sprzedażowym lub zachętom, które mogłyby wpływać na treść ich porad lub wypaczać ich sens, oraz zawsze powinni postępować w interesie klienta zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi ochrony konsumentów zawartymi w dyrektywie MiFID II;

24.

podkreśla, że dostęp do przystępnych cenowo i niezależnych porad ma kluczowe znaczenie dla podejmowania rozważnych decyzji inwestycyjnych; podkreśla, że udoskonalenie doradztwa wymaga w szczególności szerszej oferty standardowych detalicznych produktów inwestycyjnych oraz przydatnych dokumentów informacyjnych dla inwestorów dotyczących złożonych i prostych produktów;

25.

zauważa, że pomimo istniejącego popytu brakuje obecnie przystępnych cenowo, ukierunkowanych porad, które miałyby węższy zakres niż porady inwestycyjne uregulowane w ramach MiFID; zauważa, że w niektórych państwach członkowskich przeprowadzono analizy i podjęto inicjatywy dotyczące stworzenia takiej usługi pośrednictwa; apeluje do Komisji, państw członkowskich i podmiotów działających na rynku, aby wskazywały, badały i wykorzystywały dobre praktyki i inicjatywy w tym zakresie;

26.

podkreśla niedociągnięcia we wdrażaniu dyrektywy MiFID II na szczeblu krajowym, co w wielu przypadkach skutkuje wymagającymi od pośredników dużych nakładów pracy wymogami sprawozdawczymi, które nie zwiększają skutecznie ochrony konsumentów i idą dalej niż sama dyrektywa MiFID II; wzywa do wyciągnięcia wniosków z tych doświadczeń;

27.

podkreśla, że bankowość detaliczna odgrywa decydującą rolę w odpowiednim przenoszeniu warunków polityki pieniężnej na rynek, w szczególności na konsumentów; podkreśla znaczenie odpowiedniej polityki pieniężnej dla promowania długoterminowego oszczędzania wśród konsumentów;

28.

podkreśla, że w trosce o zapewnienie skuteczności i dynamiki jednolitego rynku detalicznych usług finansowych nie należy niepotrzebnie lub niesprawiedliwie różnicować państw należących oraz nienależących do strefy euro;

29.

uważa, że przyjęcie wspólnej waluty przez wszystkie bez wyjątku państwa członkowskie przyniesie jednolitemu rynkowi detalicznych usług finansowych większą skuteczność i spójność;

30.

zauważa, że zapewne trzeba będzie zwiększyć możliwości gromadzenia i analizy danych na szczeblu unijnym w tej dziedzinie; zwraca uwagę, że niektóre z najbardziej obiecujących pomysłów zawartych w zielonej księdze muszą zyskać solidne i właściwe podstawy empiryczne, nim będzie można przystąpić do procesu ustawodawczego; podkreśla, że metodyka i założenia takich prac empirycznych powinny być odpowiednio ujawniane i w pełni wykorzystywać wyniki prac monitorujących powierzonych Europejskiemu Urzędowi Nadzoru w rozporządzeniu w sprawie EUNB, aby wskazać korzyści i zagrożenia wynikające z różnych innowacji i wszelkich działań ustawodawczych koniecznych do zapewnienia odpowiedniej równowagi między nimi;

31.

wzywa Komisję do zajęcia się problemem niewłaściwej sprzedaży produktów i usług finansowych; w szczególności wzywa Komisję do ścisłego monitorowania wdrażania nowych przepisów na mocy znowelizowanej dyrektywy w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID II), które zakazują prowizji dla niezależnych doradców finansowych i ograniczają ich stosowanie w przypadku doradców, którzy nie są niezależni, oraz do rozważenia na podstawie tych działań monitorujących, czy te ograniczenia należy uściślić;

Priorytety krótkoterminowe

32.

podkreśla, że należy wzmocnić egzekwowanie unijnych i krajowych norm prawa finansowego i konsumenckiego oraz że jednolity rynek detalicznych usług finansowych wymaga zaawansowanego prawodawstwa dotyczącego ochrony konsumentów oraz spójnego i rygorystycznego egzekwowania go we wszystkich państwach członkowskich; przypomina jednocześnie, że w ostatnich latach znacznie zwiększono objętość przepisów dotyczących detalicznych usług finansowych, aby zwiększyć stabilność ostrożnościową, wzmocnić ochronę konsumentów i przywrócić zaufanie do sektora finansowego; podkreśla, że europejskie organy nadzoru powinny zintensyfikować działania w sprawach dotyczących konsumentów i inwestorów detalicznych, a właściwe agencje w poszczególnych państwach członkowskich powinny zacząć aktywniej i bardziej kompetentnie działać w tej dziedzinie; wzywa organy nadzoru państw członkowskich do prowadzenia wymiany dobrych praktyk w celu zadbania o to, by przepisy dotyczące detalicznych usług finansowych były stosowane w sposób chroniący uczciwą konkurencję przy jednoczesnym egzekwowaniu przepisów dotyczących ochrony konsumentów;

33.

apeluje do Komisji, aby w ramach procedury związanej z planowaną białą księgą w sprawie finansowania europejskich urzędów nadzoru i zarządzania nimi zwróciła szczególną uwagę na dopilnowanie, aby organy te otrzymały modele finansowania i upoważnienia potrzebne do odegrania aktywniejszej i ukierunkowanej na konsumenta roli na rynku detalicznych usług finansowych przy jednoczesnym zapewnianiu stabilności finansowej;

34.

przyjmuje z zadowoleniem zaangażowanie Komisji na rzecz zachęcania sektora finansów do zrównoważonych i zielonych inwestycji oraz nalega, by Komisja – opierając się na dokonanych w przeszłości konsultacjach i ściśle angażując Parlament Europejski – odgrywała aktywniejszą rolę w wykorzystywaniu unii rynków kapitałowych, będącego elementem wprowadzania w życie porozumienia paryskiego, do wspierania rozwijającego się rynku zrównoważonych odpowiedzialnych inwestycji przez promowanie zrównoważonych inwestycji, dzięki zapewnieniu skutecznych i zestandaryzowanych informacji z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego z wykorzystaniem kryteriów stosowanych wobec spółek giełdowych i pośredników finansowych oraz odpowiedniemu odzwierciedleniu tych kryteriów w systemach zarządzania inwestycjami i standardach informacyjnych oraz wykorzystując podobne przepisy z powodzeniem promowane przez Parlament podczas niedawnej zmiany dyrektywy o IORP; wzywa następnie Komisję do promowania „usług ratingowych” z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego oraz spójnych ram dla rynku zielonych obligacji, wykorzystując analizę Komisji i prace grupy analitycznej powołanej w ramach G20 na temat zielonego finansowania;

35.

wzywa Komisję do wzmożenia działań przeciwko dyskryminacji z powodu miejsca zamieszkania na europejskim rynku detalicznych usług finansowych oraz do uzupełnienia w koniecznym zakresie planowanych ogólnych propozycji zniesienia nieuzasadnionego blokowania geograficznego oraz dalszych inicjatyw ustawodawczych ukierunkowanych w szczególności na sektor finansowy, przy uwzględnieniu, że cena niektórych produktów i usług jest związana z pewną liczbą czynników (regulacyjnych lub geograficznych), które różnią się między sobą w poszczególnych państwach członkowskich;

36.

apeluje do Komisji – między innymi w oparciu o strukturę dyrektywy o rachunkach płatniczych oraz analizę sektora ubezpieczeń przeprowadzoną przez Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych – by stworzyła ustrukturyzowaną i łatwą w użyciu unijną porównywarkę internetową obejmującą większość lub całość segmentów rynku detalicznych usług finansowych; podkreśla, że narzędzia porównawcze muszą być precyzyjne i przydatne konsumentom oraz nie mogą koncentrować się wyłącznie na cenach produktów, ale muszą uwzględniać także ich jakość, zwracając uwagę, że porównywane mogą być jedynie podobne produkty;

37.

nawiązując między innymi do dyrektywy o rachunkach płatniczych, wzywa Komisję do zidentyfikowania zasad, praktyk i ich braku w odniesieniu do przenoszenia rachunków płatniczych na szczeblach krajowym i transgranicznym w odnośnych segmentach europejskiego rynku detalicznych usług finansowych oraz do przedstawienia spójnej i kompleksowej strategii ułatwiania konsumentom transgranicznego przenoszenia w obrębie całej UE;

38.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do wzmocnienia struktur alternatywnych metod rozwiązywania sporów (ADR) związanych z rynkiem detalicznych usług finansowych poprzez zadbanie o to, by organy do spraw ADR były rzeczywiście niezależne i by tym organom podlegały wszystkie podmioty na rynku, a także poprzez podejmowanie działań w celu zadbania o to, by sieć FIN-NET była skuteczniejsza i dobrze znana konsumentom; apeluje także do Komisji, aby po dokonaniu planowanej oceny wdrożenia zalecenia w sprawie zbiorowego dochodzenia roszczeń zbadała możliwość wprowadzenia europejskiego systemu zbiorowego dochodzenia roszczeń;

39.

zwraca się do Komisji o dokładniejsze zbadanie zawiłych i czasami wprowadzających w błąd praktyk stosowanych wobec konsumentów, którzy dokonują płatności kartą i wypłat z bankomatów obejmujących wymianę walut, a także do przedstawienia spójnego rozwiązania, które umożliwi konsumentom pełne zrozumienie i kontrolę sytuacji, także od strony praktycznej, w tym w odniesieniu do płatności związanych z rynkiem cyfrowym;

40.

przypomina Komisji, że instytucje finansowe wciąż praktykują wycofywanie z użycia kart płatniczych, gdy ich posiadacz przenosi się do innego państwa członkowskiego, i wzywa do podjęcia działań w tym zakresie, w tym do uczulenia na to organów krajowych;

41.

wzywa Komisję do wspierania wzajemnego uznawania i interoperacyjności technik identyfikacji cyfrowej bez uszczerbku dla poziomu bezpieczeństwa dotychczasowych systemów lub zdolności spełniania przez nie wymogów przewidzianych w unijnych ramach przeciwdziałania praniu pieniędzy; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie, by – przez przemyślane działania na rzecz wdrożenia rozporządzenia eIDAS oraz nowego prawodawstwa w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy – stworzyły ogólne środowisko łączące wysokie wymagania w zakresie bezpieczeństwa z uczciwymi i prostymi procedurami samodzielnej identyfikacji konsumentów przy poszanowaniu zasad ochrony danych osobowych, co powinno być całkowicie wykonalne; wzywa również Komisję i państwa członkowskie do wskazania i usunięcia przeszkód regulacyjnych utrudniających korzystanie z usług finansowych za pomocą podpisu elektronicznego oraz do ułatwienia transgranicznego onboardingu cyfrowego w całej UE;

42.

zwraca uwagę, że potencjalnie sprzyjający transformacji wpływ technologii zdecentralizowanej księgi rachunkowej wymaga zwiększenia zdolności regulacyjnych, aby na wczesnym etapie wskazać potencjalne zagrożenia systemowe i wyzwania w kontekście ochrony konsumentów; apeluje w związku z tym do Komisji o stworzenie horyzontalnej grupy zadaniowej, której zadaniem będzie ścisłe monitorowanie zagrożeń i pomoc w ich szybkim eliminowaniu;

43.

apeluje do Komisji, by w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi sporządziła plan utworzenia skoordynowanej sieci krajowych punktów kompleksowej obsługi zgodnie z koncepcją pojedynczych punktów kontaktowych, które będą wspierać przedsiębiorstwa świadczące detaliczne usługi finansowe chcące lepiej wykorzystać transgraniczne możliwości biznesowe;

44.

podkreśla, że należy zachęcać dostawców detalicznych usług finansowych do finansowania projektów związanych z innowacjami i ochroną środowiska; podkreśla, że można by rozważyć podejście podobne do podejścia opartego na współczynniku wsparcia MŚP;

45.

apeluje do Komisji, aby podjęła działania następcze w związku z wnioskiem EIOPA dotyczącym wspólnych ram oceny ryzyka i przejrzystości dla instytucji pracowniczych programów emerytalnych w celu sprzyjania stabilnemu systemowi w ramach drugiego filaru w całej Unii i porównywalności systemów, a także w celu lepszego zrozumienia korzyści i zagrożeń dla konsumentów przez organy regulacyjne, nadzorcze i przez samych konsumentów;

46.

wzywa Komisję do rozważenia nowych podejść, które mogłyby zapewnić przedsiębiorstwom większą elastyczność regulacyjną umożliwiającą eksperymentowanie i wprowadzanie innowacji przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony konsumentów i bezpieczeństwa;

47.

zwraca się do Komisji o przedstawienie wniosku ustawodawczego dotyczącego utworzenia „rachunku oszczędnościowego UE”, aby uwolnić finansowanie długoterminowe i wesprzeć transformację ekologiczną w Europie;

48.

wzywa Komisję do wyjaśnienia, jak należy stosować zasady dobra ogólnego, które mogą być obecnie wykorzystywane zastępczo przez państwa członkowskie w celu blokowania dostępu nowych produktów do ich rynków, oraz do wzmocnienia europejskich urzędów nadzoru, aby stały się aktywnym mediatorem między państwami członkowskimi w przypadku sprzecznych wykładni tych przepisów;

Perspektywa długoterminowa

49.

zwraca się do Komisji o dalsze zbadanie wykonalności, adekwatności, korzyści i kosztów usunięcia istniejących przeszkód w świadczeniu transgranicznych usług finansowych i zapewnienie w ten sposób możliwości przenoszenia na szczeblu krajowym i transgranicznym w różnych segmentach rynku detalicznych usług finansowych (przykładowo w odniesieniu do indywidualnych produktów emerytalnych i ubezpieczeniowych);

50.

podkreśla, że dyrektywa w sprawie kredytów hipotecznych jest obecnie transponowana do przepisów krajowych państw członkowskich lub jest w trakcie wdrażania; zachęca Komisję, by uważnie monitorowała transpozycję i wdrażanie tej dyrektywy oraz by przeanalizowała skutki tej dyrektywy dla rynku detalicznych usług finansowych; przypomina, że nadal istnieją istotne bariery utrudniające stworzenie solidniejszego jednolitego rynku kredytów hipotecznych i konsumpcyjnych; zachęca zatem Komisję do dalszych działań przy równoczesnym zapewnieniu stabilności finansowej, równowagi między ochroną prywatności i ochrony danych a poprawą transgranicznego dostępu do lepiej skoordynowanych baz danych kredytowych oraz przy zagwarantowaniu, że w związku z udzielaniem kredytów nie dojdzie więcej do sytuacji, w których konsumenci zostają nadmiernie narażeni na ryzyka kursowe;

51.

wzywa Komisję, by wraz z państwami członkowskimi przeanalizowała wdrażanie i skutki unijnych przepisów dotyczących detalicznych usług finansowych; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by przeprowadziły szczegółową analizę barier prawnych i wciąż istniejących przeszkód utrudniających działalność transgraniczną i ukończenie tworzenia unijnego rynku detalicznych usług finansowych; podkreśla, że w analizie tej należy uwzględnić specyfikę MŚP;

52.

apeluje do Komisji o zbadanie, jakie dane są potrzebne kredytodawcom, by umożliwić im dokonanie oceny zdolności kredytowej klientów, i o przedstawienie – w oparciu o tę analizę – wniosków dotyczących uregulowania tego procesu oceny; wzywa Komisję do dalszego badania obecnych praktyk biur informacji kredytowej w zakresie gromadzenia i przetwarzania danych oraz obrotu danymi konsumentów, aby zadbać o to, by praktyki te były odpowiednie i nie naruszały praw konsumentów; wzywa Komisję do rozważenia, w stosownych przypadkach, działań w tym obszarze;

53.

zwraca się do państw członkowskich o dopilnowanie, by komunikacja i sprzedaż cyfrowa związana z detalicznymi usługami finansowymi były dostępne dla osób niepełnosprawnych, w tym za pośrednictwem stron internetowych i plików w formacie umożliwiającym ich pobranie; opowiada się za tym, aby wszystkie detaliczne usługi finansowe zostały w pełni objęte zakresem dyrektywy dotyczącej wymogów dostępności produktów i usług (europejski akt w sprawie dostępności);

54.

z zadowoleniem przyjmuje prace zmierzające do większej przejrzystości w ustalaniu cen za usługi wynajmu samochodów, w tym za sprzedaż dodatkowych ubezpieczeń, i innych opłat; podkreśla, że wszystkie opłaty lub należności – niezależnie od tego, czy wymagane czy opcjonalne – związane z wynajmem pojazdu powinny być uwidocznione w wyraźny i wyróżniający się sposób na stronie internetowej wypożyczalni samochodów lub porównywarki internetowej; przypomina Komisji o potrzebie egzekwowania dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych oraz z zadowoleniem przyjmuje nowe wytyczne dotyczące wdrażania, przyjęte niedawno w związku ze zmianami technologicznymi;

55.

przypomina prace wykonane w związku z rozporządzeniem w sprawie agencji ratingowych; zwraca się do Komisji, by dokonała przeglądu skutków takich przepisów w kontekście produktów sprzedawanych konsumentom detalicznym;

o o

56.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. L 133 z 22.5.2008, s. 66.

(2) Dz.U. L 266 z 9.10.2009, s. 11.

(3) Dz.U. L 60 z 28.2.2014, s. 34.

(4) Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349.

(5) Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 73.

(6) Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 186.

(7) Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 214.

(8) Dz.U. L 352 z 9.12.2014, s. 1.

(9) Dz.U. L 123 z 19.5.2015, s. 1.

(10) Dz.U. L 337 z 23.12.2015, s. 35.

(11) Dz.U. L 26 z 2.2.2016, s. 19.

(12) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0228.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/18

P8_TA(2016)0435

Europejska Unia Obrony

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie Europejskiej Unii Obrony (2016/2052(INI))

(2018/C 224/03)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając Traktat z Lizbony,

—	uwzględniając tytuł V Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

—	uwzględniając art. 42 ust. 6 TUE dotyczący stałej współpracy strukturalnej,

—	uwzględniając art. 42 ust. 7 TUE dotyczący sojuszu obronnego,

—	uwzględniając Protokół nr 1 w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej,

—	uwzględniając Protokół nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności,

—	uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 18 grudnia 2013 r. i z dni 25–26 czerwca 2015 r.,

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 25 listopada 2013 r. oraz z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie UE w zmieniającym się globalnym otoczeniu – świat bardziej połączony, skonfliktowany i złożony (1),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie klauzul wzajemnej obrony i solidarności UE: wymiar polityczny i operacyjny (2),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 stycznia 2009 r. w sprawie stanu praw podstawowych w Unii Europejskiej w latach 2004–2008 (3), której ust. 89 stanowi, że „prawa podstawowe nie kończą się przed bramą koszar i że mają pełne zastosowanie również do obywateli w mundurze, i zaleca państwom członkowskim zapewnienie przestrzegania praw podstawowych również w siłach zbrojnych”,

—

uwzględniając ostateczne konkluzje konferencji międzyparlamentarnych w sprawie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) w Hadze z dnia 8 kwietnia 2016 r., w Luksemburgu z dnia 6 września 2015 r., w Rydze z dnia 6 marca 2015 r., w Rzymie z dnia 7 listopada 2014 r., w Atenach z dnia 4 kwietnia 2014 r., w Wilnie z dnia 6 września 2013 r., w Dublinie z dnia 25 marca 2013 r. oraz w Pafos z dnia 10 września 2012 r.,

—

uwzględniając niedawne oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa wydane podczas Konferencji Ministrów Spraw Zagranicznych UE w Gymnich w dniu 2 września 2016 r., potwierdzające „szansę” na osiągnięcie konkretnych postępów we współpracy między państwami członkowskimi w dziedzinie obronności,

—

uwzględniając dokument zatytułowany „Wspólna wizja, wspólne działanie: Silniejsza Europa. Globalna strategia na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej” zaprezentowany przez wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w dniu 28 czerwca 2016 r.,

—	uwzględniając sprawozdanie z postępów we wdrażaniu konkluzji Rady Europejskiej z grudnia 2013 r., przedstawione w dniu 7 lipca 2014 r. przez wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz szefową Europejskiej Agencji Obrony,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 24 lipca 2013 r. zatytułowany „W kierunku bardziej konkurencyjnego i wydajnego sektora obronności i bezpieczeństwa” (COM(2013)0542),

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 24 czerwca 2014 r. zatytułowane „Nowy ład na rzecz europejskiego sektora obronności”,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 8 maja 2015 r. w sprawie wdrażania jej komunikatu dotyczącego obrony,

—

uwzględniając oceny dyrektywy 2009/81/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty zamawiające w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa oraz dyrektywy 2009/43/WE w sprawie uproszczenia warunków transferów produktów związanych z obronnością we Wspólnocie,

—	uwzględniając wspólne oświadczenie przewodniczących Rady Europejskiej i Komisji oraz sekretarza generalnego NATO z dnia 8 lipca 2016 r.,

—	uwzględniając wspólny komunikat wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel i Komisji z dnia 11 grudnia 2013 r. zatytułowany „Kompleksowe podejście UE do zewnętrznych konfliktów i sytuacji kryzysowych” (JOIN(2013)0030) oraz powiązane z nim konkluzje Rady z dnia 12 maja 2014 r.,

—	uwzględniając oświadczenie włoskich ministrów obrony i spraw zagranicznych z dnia 10 sierpnia 2016 r. wzywające do „obronnego Schengen”,

—	uwzględniając wspólne oświadczenie niemieckiego i francuskiego ministra spraw zagranicznych z dnia 28 czerwca 2016 r.: „Silna Europa w niepewnym świecie”,

—	uwzględniając potencjalne wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE,

—	uwzględniając wyniki Eurobarometru 85.1 z czerwca 2016 r.,

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinie Komisji Budżetowej, Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów oraz Komisji Spraw Konstytucyjnych (A8-0316/2016),

mając na uwadze, że w ostatnich latach sytuacja w zakresie bezpieczeństwa w Europie i jej sąsiedztwie uległa znacznemu pogorszeniu, co skutkuje trudnymi i bezprecedensowymi wyzwaniami, którym żaden kraj lub organizacja nie są w stanie sprostać samotnie; mając na uwadze, że Europa doświadcza zagrożenia terroryzmem na swoim terytorium w stopniu większym niż kiedykolwiek dotąd, podczas gdy w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie ciągle rozszerza się obszar zagrożony terroryzmem i plagą nieustannej przemocy; mając na uwadze, że solidarność i odporność wymagają od UE jedności oraz wspólnego i systematycznego działania w porozumieniu z naszymi sojusznikami, partnerami i państwami trzecimi; mając na uwadze, że zapobieganie, dzielenie się danymi szczególnie chronionymi, zakończenie konfliktu zbrojnego, przezwyciężenie powszechnych naruszeń praw człowieka, szerzenie demokracji i rządów prawa oraz zwalczanie terroryzmu są priorytetami UE i jej obywateli oraz powinny być prowadzone zarówno w UE, jak i poza jej granicami, w tym przez korpusy wojsk inżynieryjnych utworzone w celu zajęcia się niektórymi bardzo praktycznymi wyzwaniami związanymi ze skutkami zmiany klimatu oraz klęskami żywiołowymi w państwach trzecich; mając na uwadze, że w sytuacjach realnego zagrożenia Europa powinna być silniejsza i szybsza w działaniu;

mając na uwadze, że terroryzm, zagrożenia hybrydowe, niestabilność gospodarcza, zagrożenie cybernetyczne i niepewność energetyczna, przestępczość zorganizowana i zmiana klimatu stanowią główne zagrożenia dla bezpieczeństwa w coraz bardziej złożonym i wzajemnie powiązanym świecie, w którym UE powinna dołożyć wszelkich starań i poszukiwać środków w celu zagwarantowania bezpieczeństwa oraz zapewnienia dobrobytu i demokracji; mając na uwadze, że obecny kontekst finansowy i bezpieczeństwa wymaga od europejskich sił zbrojnych ściślejszej współpracy, a od personelu wojskowego szerszego i lepszego wspólnego wyszkolenia i działania; mając na uwadze, że według Eurobarometru 85.1 z czerwca 2016 r. około dwóch trzecich obywateli Unii chciałoby większego zaangażowania UE w kwestie związane z polityką bezpieczeństwa i obrony; mając na uwadze, że bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne staje się coraz bardziej niepewne; mając na uwadze, że należy zwrócić szczególną uwagę na zapobieganie konfliktom przez przeciwdziałanie podstawowym przyczynom niestabilności i zapewnienie ludziom bezpieczeństwa; mając na uwadze, że zmiana klimatu stanowi poważne zagrożenie dla globalnego bezpieczeństwa, pokoju i stabilności oraz nasila zagrożenia dla tradycyjnego bezpieczeństwa, m.in. poprzez zmniejszenie dostępu do świeżej wody i żywności dla ludności w krajach niestabilnych i rozwijających się, tym samym prowadząc do napięć ekonomicznych i społecznych, zmuszając ludzi do migrowania lub generując napięcia polityczne i zagrożenia dla bezpieczeństwa;

C.	mając na uwadze, że wiceprzewodnicząca / wysoka przedstawiciel w swojej „globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej” uznała bezpieczeństwo Unii za jeden z pięciu priorytetów;

mając na uwadze, że Traktat z Lizbony nakłada na państwa członkowskie obowiązek udostępnienia odpowiednich zdolności umożliwiających wykonywanie cywilnych i wojskowych misji i operacji WPBiO; mając na uwadze, że przewidziana w Traktatach zdolność w dziedzinie budowania bezpieczeństwa i obrony jest jeszcze daleka od poziomu optymalnego; mając na uwadze, że instytucje europejskie mogą również odegrać bardzo istotną rolę, podejmując inicjatywy polityczne; mając na uwadze, że jak dotąd państwa członkowskie wykazywały brak chęci do utworzenia Europejskiej Unii Bezpieczeństwa i Obrony w obawie, że będzie ona zagrożeniem dla ich suwerenności narodowej;

E.	mając na uwadze, że szacunkowy koszt braku działań na szczeblu europejskim w zakresie obronności i bezpieczeństwa wynosi 26,4 mld EUR rocznie (4) w wyniku dublowania, nadwyżki zdolności produkcyjnych i barier w zamówieniach w sektorze obrony;

mając na uwadze, że art. 42 TUE zobowiązuje do stopniowego określania wspólnej polityki obronnej Unii jako części WPBiO, co doprowadzi do wspólnej unijnej obrony w przypadku jednomyślnego podjęcia takiej decyzji przez Radę Europejską; mając na uwadze, że art. 42 ust. 2 TUE także zaleca państwom członkowskim przyjęcie takiej decyzji zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi;

mając na uwadze, że art. 42 TUE również przewiduje utworzenie instytucji obronnych, a także określenie europejskiej polityki w zakresie zdolności i uzbrojenia; mając na uwadze, że zgodnie z tym artykułem starania UE powinny być kompatybilne z NATO, mieć charakter uzupełniający i wzajemnie wzmacniający; mając na uwadze, że wspólna polityka obronna Unii powinna wzmocnić zdolność Europy do promowania bezpieczeństwa w obrębie swych granic i poza nimi, a także partnerstwo z NATO i stosunki transatlantyckie, i w związku z tym umożliwi wzmocnienie NATO, w rezultacie wspierając rozwój skuteczniejszej terytorialnej, regionalnej i globalnej strategii bezpieczeństwa i obrony; mając na uwadze, że w ostatnim wspólnym oświadczeniu ze szczytu NATO w Warszawie w 2016 r. dotyczącym strategicznego partnerstwa NATO-UE uznano rolę NATO i wsparcie, jakiego może udzielić UE w dążeniu do osiągnięcia wspólnych celów; mając na uwadze, że Europejska Unia Obrony powinna zapewniać utrzymywanie pokoju, zapobieganie konfliktom i umacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego, zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych;

mając na uwadze, że grupy bojowe UE, które osiągnęły pełną zdolność operacyjną w 2007 r. i które mają być wykorzystywane do zadań wojskowych o charakterze humanitarnym, zapewniających i przywracających pokój, nie zostały dotychczas wykorzystane, mimo że była po temu okazja i konieczność, ze względu na przeszkody proceduralne, finansowe i polityczne; podkreśla, że jest to przykład straconej możliwości wzmocnienia roli UE jako ważnego globalnego gracza opowiadającego się za stabilnością i pokojem;

mając na uwadze, że poza ustanowieniem Europejskiej Agencji Obrony (EDA) żaden z pozostałych brakujących elementów wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony UE nie został dotychczas utworzony, zatwierdzony lub wdrożony; mając na uwadze, że należy przeprowadzić przegląd organizacyjny Europejskiej Agencji Obrony w taki sposób, by mogła ona rozwinąć cały swój potencjał i udowodnić, że tworzy wartość dodaną, zwiększa skuteczność WPBiO i może prowadzić do zharmonizowania krajowych procesów planowania obrony w tych dziedzinach, które są istotne dla operacji wojskowych WPBiO zgodnie z zadaniami petersberskimi określonymi w art. 43 TUE; zachęcając wszystkie państwa członkowskie do udziału i zaangażowania w działalności Europejskiej Agencji Obrony, aby zrealizować ten cel;

mając na uwadze, że globalna strategia UE w dziedzinie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa wymaga, by UE systematycznie wspierała współpracę w zakresie obronności, w całym spektrum możliwości, w celu reagowania na zewnętrzne sytuacje kryzysowe, wspierania budowania potencjału naszych partnerów, zagwarantowania bezpieczeństwa Europy oraz stworzenia silnego europejskiego przemysłu obronnego, który ma kluczowe znaczenie dla samodzielnego podejmowania przez Unię decyzji i działań, co jest sprawą strategiczną; mając na uwadze, że wszystkie środki muszą zostać uzgodnione przez wszystkich członków Rady przed ich wdrożeniem;

mając na uwadze, że na poświęconym częściowo obronie posiedzeniu Rady Europejskiej w czerwcu 2015 r. wezwano do wspierania ściślejszej i bardziej systematycznej europejskiej współpracy w dziedzinie obrony w celu generowania kluczowych zdolności, w tym poprzez wykorzystanie w stosownych przypadkach funduszy UE, i zauważając, że zdolności wojskowe pozostają własnością państw członkowskich i są przez nie prowadzone;

L.	mając na uwadze, że w dniu 17 listopada 2015 r. Francja powołała się na art. 42 ust. 7 TUE, a następnie wyłącznie na zasadzie dwustronnej zwróciła się do innych państw członkowskich o pomoc i wsparcie oraz nimi zarządzała;

mając na uwadze, że biała księga UE w zakresie bezpieczeństwa i obrony powinna dodatkowo wzmocnić WPBiO i zwiększyć zdolność UE do pełnienia funkcji dostarczyciela bezpieczeństwa, zgodnie z Traktatem z Lizbony, i mogłaby stanowić użyteczną refleksję nad przyszłością WPBiO; mając na uwadze, że misje i operacje WPBiO przeważnie mają miejsce w takich regionach, jak Róg Afryki i region Sahelu, które są ciężko doświadczone negatywnymi skutkami zmiany klimatu, takimi jak susza i degradacja gleby;

mając na uwadze, że niderlandzka prezydencja Rady promowała ideę białej księgi UE; mając na uwadze, że kraje Grupy Wyszehradzkiej z zadowoleniem przyjęły ideę ściślejszej integracji obrony europejskiej; mając na uwadze, że Niemcy wezwały do utworzenia Europejskiej Unii Bezpieczeństwa i Obrony w białej księdze z 2016 r. dotyczącej niemieckiej polityki bezpieczeństwa i przyszłości Bundeswehry;

O.	mając na uwadze, że stopniowa integracja obrony jest dla nas najlepszym rozwiązaniem, które pozwoli osiągnąć więcej mniejszym kosztem, a biała księga może zapewnić niepowtarzalną możliwość zaproponowania dodatkowych kroków;

Europejska Unia Obrony

przypomina, że dla zapewnienia długoterminowego bezpieczeństwa Europa potrzebuje woli i determinacji politycznej opartej na obszernym zestawie odpowiednich instrumentów polityki, w tym silnych i nowoczesnych zdolnościach wojskowych; zachęca Radę Europejską do przyjęcia wiodącej roli w stopniowym kształtowaniu wspólnej polityki obronnej Unii i przeznaczenia dodatkowych zasobów finansowych dla zapewnienia jej realizacji, w celu ustanowienia jej w następnych wieloletnich ramach politycznych i finansowych UE (WRF); przypomina, że ustanowienie wspólnej polityki obronnej Unii stanowi rozwinięcie i wdrożenie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony sformułowanej w Traktacie z Lizbony, wobec której mają zastosowanie przepisy prawa międzynarodowego i w rzeczywistości jest niezbędna do tego, aby umożliwić UE promowanie rządów prawa, pokoju i bezpieczeństwa na świecie; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje wszystkie bieżące działania państw członkowskich mające na celu dalszą integrację naszych wspólnych inicjatyw w zakresie obrony, przy uwzględnieniu ponadto niezwykle ważnego wkładu białej księgi w zakresie bezpieczeństwa i obrony;

wzywa państwa członkowskie UE do uwolnienia pełnego potencjału Traktatu z Lizbony w szczególności w odniesieniu do WPBiO, ze szczególnym uwzględnieniem stałej współpracy strukturalnej określonej w art. 42 ust. 6 TUE lub funduszu początkowego określonego w art. 41 ust. 3 TUE; przypomina, że w art. 43 TUE zadania petersberskie składają się z długiej listy ambitnych zadań wojskowych takich jak wspólne działania rozbrojeniowe, misje humanitarne i ratunkowe, misje wojskowego doradztwa i wsparcia, misje zapobiegania konfliktom i utrzymywania pokoju, misje zbrojne służące zarządzaniu kryzysowemu, w tym misje przywracania pokoju i operacje stabilizacji sytuacji po zakończeniu konfliktów; przypomina, że w tym samym artykule stwierdzono także, iż wszystkie te zadania mogą przyczynić się zwalczania terroryzmu, w tym przez wspieranie państw trzecich w zwalczaniu terroryzmu na ich terytorium; podkreśla, że obecny stan WPBiO nie pozwala UE na wykonanie wszystkich wymienionych zadań; uważa, że celem powinna być systematyczna praca nad sposobami umożliwiającymi UE osiągnięcie celów Traktatu z Lizbony;

wyraża opinię, że prawdziwie silna Europejska Unia Obrony musi zapewnić państwom członkowskim gwarancje i zdolności wykraczające poza te możliwe do uzyskania przez pojedyncze państwa;

wierzy, że drogę do Europejskiej Unii Obrony należy rozpocząć od gruntownej zmiany WPBiO opartej na mocnej zasadzie obrony, skutecznym finansowaniu i koordynacji z NATO; uważa, że w miarę zwiększania integracji w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego WPBiO, jako konieczny krok, musi wyjść poza zakres zarządzania kryzysami zewnętrznymi, aby rzeczywiście zapewnić wspólne bezpieczeństwo i obronę oraz umożliwić zaangażowanie Unii na każdym etapie kryzysów i konfliktów, korzystając z całej palety instrumentów, jakie ma do dyspozycji;

podkreśla potrzebę ustanowienia formatu Rady Ministrów Obrony w celu zapewnienia trwałego przywództwa politycznego i koordynacji kształtowania Europejskiej Unii Obrony; wzywa Radę Unii Europejskiej do ustanowienia – na pierwszym etapie – stałej formuły spotkań ministrów obrony państw członkowskich, które zobowiązały się do ściślejszej współpracy w dziedzinie obrony, jako forum konsultacji i podejmowania decyzji;

wzywa przewodniczącego Komisji do ustanowienia stałej grupy roboczej ds. obrony, w skład której wchodzić będą członkowie Komisji i której przewodniczyć będzie wiceprzewodnicząca / wysoka przedstawiciel; apeluje, aby Parlament brał udział w pracach tej grupy za pośrednictwem stałych przedstawicieli; popiera dalsze zaangażowanie Komisji w obronność poprzez jasno określone badania, plany i wdrożenia; wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do uwzględniania działań na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu we wszystkich unijnych działaniach dotyczących polityki zewnętrznej, zwłaszcza WPBiO;

uważa, że pogłębiające się poczucie ryzyka i zagrożenia w Europie wymaga pilnego utworzenia Europejskiej Unii Obrony; jest to zwłaszcza konieczne z powodu postępującego osłabienia bezpieczeństwa na granicach Unii Europejskiej, przede wszystkim w jej wschodnim i południowym sąsiedztwie; zauważa, że wspomina się o tym również w strategiach bezpieczeństwa państw członkowskich; podkreśla, że sytuacja stopniowo pogorszyła się szczególnie w ciągu 2014 r., wraz z powstaniem i ekspansją samozwańczego Państwa Islamskiego oraz późniejszym użyciem siły przez Rosję;

wyraża opinię, że Europejska Unia Obrony powinna opierać się na okresowej wspólnej ocenie zagrożeń bezpieczeństwa opracowanej przez państwa członkowskie, ale musi również być wystarczająco elastyczna, by móc sprostać wyzwaniom w zakresie bezpieczeństwa, przed jakimi stoją poszczególne państwa członkowskie, i ich potrzebom w tym zakresie;

uważa, że Unia powinna przeznaczyć środki własne na wspieranie ściślejszej i bardziej systematycznej europejskiej współpracy w dziedzinie obronności pomiędzy państwami członkowskimi, w tym stałej współpracy strukturalnej (PESCO); jest przekonany, że wykorzystanie funduszy UE stanowiłoby wyraźny znak spójności i solidarności i że pozwoliłoby to wszystkim państwom członkowskim zwiększyć – dzięki intensyfikacji wspólnych wysiłków – swoje zdolności wojskowe;

10.

wierzy, że zacieśnienie europejskiej współpracy w dziedzinie obronności przyczyniłoby się do zwiększenia skuteczności, jedności i efektywności, a także do zwiększenia aktywów i zdolności UE, oraz miałoby potencjalny pozytywny wpływ na badania w dziedzinie obrony i kwestie związane z przemysłem; podkreśla, że tylko poprzez coraz ściślejszą współpracę, która stopniowo powinna przekształcić się w rzeczywistą Europejską Unię Obrony, UE i jej państwa członkowskie będą w stanie uzyskać zdolności technologiczne i przemysłowe niezbędne do umożliwienia im szybszego, samodzielnego i skutecznego działania w celu reagowania na dzisiejsze zagrożenia w odpowiedzialny i skuteczny sposób;

11.

zachęca wszystkie państwa członkowskie do podjęcia pomiędzy sobą bardziej wiążących zobowiązań poprzez ustanowienie stałej współpracy strukturalnej w ramach Unii; zachęca państwa członkowskie do ustanowienia wielonarodowych sił w ramach PESCO i udostępnienia tych sił do celów WPBiO; podkreśla znaczenie i konieczność zaangażowania wszystkich państw członkowskich w stałą i skuteczną współpracę strukturalną; uważa, że Rada powinna zasadniczo powierzać tym wielonarodowym siłom realizację działań na rzecz utrzymywania pokoju, zapobiegania konfliktom i wzmacniania międzynarodowego bezpieczeństwa; proponuje, aby zarówno procesy podejmowania decyzji politycznych na szczeblu UE, jak i procedury krajowe były kształtowane w sposób umożliwiający szybkie reagowanie kryzysowe; jest przekonany, że należy zmienić nazwę systemu grup bojowych UE, korzystać z niego i dalej rozwijać w tym celu, politycznie, w sposób modułowy i przy skutecznym finansowaniu; zachęca do ustanowienia dowództwa operacyjnego UE jako warunku wstępnego skutecznego planowania, dowodzenia i kontroli wspólnych operacji; podkreśla, że stała współpraca strukturalna (PESCO) jest otwarta dla wszystkich państw członkowskich;

12.

wzywa państwa członkowskie do uznania w szczególności prawa personelu wojskowego do tworzenia stowarzyszeń zawodowych lub związków zawodowych i wstępowania do nich oraz ich udziału w regularnym dialogu społecznym z władzami; zachęca Radę Europejską do podejmowania konkretnych kroków ukierunkowanych na harmonizację i normalizację europejskich sił zbrojnych w celu ułatwienia współpracy personelu sił zbrojnych w ramach nowej Europejskiej Unii Obrony;

13.

zauważa, że wszystkie państwa członkowskie napotykają na trudności w utrzymaniu bardzo szerokiego zakresu zdolności obronnych, przede wszystkim z uwagi na ograniczenia finansowe; w związku z tym wzywa do lepszej koordynacji i bardziej przejrzystych zasad wyboru zdolności, które należy utrzymać, tak aby państwa członkowskie specjalizowały się w określonych zdolnościach;

14.

zachęca państwa członkowskie do poszukiwania nowych możliwości wspólnych zakupów, konserwacji i utrzymania sił zbrojnych i zasobów materialnych; sugeruje, że przyjrzenie się na początek kwestii łączenia i wzajemnego udostępniania sprzętu nieśmiercionośnego, takiego jak pojazdy transportowe i statki powietrzne, pojazdy i statki powietrzne do tankowania oraz inny sprzęt pomocniczy, może okazać się użyteczne;

15.

wierzy, że interoperacyjność ma kluczowe znaczenie dla większej kompatybilności i integracji sił zbrojnych państw członkowskich; w związku z tym podkreśla, że państwa członkowskie muszą badać możliwości wspólnego udzielania zamówień na zasoby w dziedzinie obrony; zauważa, że utrudnia to protekcjonistyczny i zamknięty charakter unijnych rynków obronności;

16.

podkreśla, że potrzebna jest zmiana i poszerzenie mechanizmu ATHENA, by zagwarantować finansowanie misji UE ze wspólnych środków, tak aby większości kosztów nie ponosiły poszczególne uczestniczące państwa członkowskie, co usunęłoby potencjalną przeszkodę dla zaangażowania sił przez państwa członkowskie;

17.

wzywa Parlament Europejski do ustanowienia pełnoprawnej Komisji Bezpieczeństwa i Obrony w celu monitorowania wdrożenia stałej współpracy strukturalnej;

18.

wierzy, że silna i coraz ważniejsza rola Europejskiej Agencji Obrony jest niezbędna dla skuteczności Europejskiej Unii Obrony w koordynowaniu programów i projektów opartych na zdolnościach i ustanowienia wspólnej europejskiej polityki w zakresie zdolności i uzbrojenia w celu zwiększenia efektywności, wyeliminowania powielania działań i obniżenia kosztów oraz w oparciu o katalog zawierający bardzo precyzyjne wymogi dotyczące zdolności do wykonywania operacji WPBiO, zharmonizowanego planowania obrony narodowej i procesów zamówień w odniesieniu do tych szczególnych zdolności; uważa, że powinno to być zgodne z przeglądem obronności zasobu sił państw członkowskich oraz przeglądem wcześniejszych działań i procedur Europejskiej Agencji Obrony; wzywa Europejską Agencję Obrony do wykazania, które luki w zakresie zdolności, stwierdzone w głównych celach i planie rozwoju zdolności, zostały wyeliminowane w ramach Agencji; jest przekonany, że łączenie i wzajemne udostępnianie inicjatyw i projektów to doskonałe pierwsze kroki zmierzające do zacieśnienia współpracy europejskiej;

19.

zachęca Komisję do współpracy z Europejską Agencją Obrony w celu wzmocnienia bazy przemysłowej i technologicznej sektora obrony, która ma zasadnicze znaczenie dla niezależności strategicznej Unii; wierzy, że kluczem do utrzymania przemysłu jest wzrost wydatków państw członkowskich na obronę, a także zapewnienie zachowania jego konkurencyjności na światowym rynku; zauważa, że aktualna fragmentacja rynku jest słabym punktem dla konkurencyjności europejskiego przemysłu obronnego; uważa, że wspólne badania mogą przyczynić się do zmniejszenia tej fragmentacji i poprawy konkurencyjności;

20.

zdecydowanie wierzy, że tylko skoordynowane podejście do rozwoju zdolności, w tym przez konsolidację klastrów funkcjonalnych takich jak Europejskie Dowództwo Transportu Powietrznego, może prowadzić do uzyskania efektu ekonomii skali, który jest konieczny do wzmocnienia Europejskiej Unii Obrony; ponadto wierzy, że wzmocnienie zdolności UE poprzez wspólne udzielanie zamówień i inne formy łączenia i wzajemnego udostępniania zasobów mogą stanowić bodziec tak bardzo potrzebny europejskiemu przemysłowi obronnemu, w tym MŚP; wspiera środki ukierunkowane na zachęcanie do takich projektów, w celu osiągnięcia wartości odniesienia Europejskiej Agencji Obrony wynoszącej 35 % całkowitych wydatków na wspólne zamówienia, jak tego wymaga globalna strategia UE; wierzy, że wprowadzenie europejskiego semestru obrony, zgodnie z którym państwa członkowskie przeprowadzałyby wzajemne konsultacje dotyczące cykli planowania i planowanych zakupów, mogłoby przyczynić się do przezwyciężenia aktualnego stanu fragmentacji rynku obrony;

21.

podkreśla, że z uwagi na swój charakter cyberbezpieczeństwo jest obszarem polityki, w którym najważniejsza jest współpraca i integracja, nie tylko między państwami członkowskimi UE, kluczowymi partnerami i NATO, ale także między różnymi podmiotami w obrębie społeczeństwa, ponieważ odpowiedzialność za tę kwestię nie ma jedynie charakteru wojskowego; wzywa do opracowania bardziej przejrzystych wytycznych dotyczących zasad wykorzystywania defensywnych i ofensywnych zdolności UE i określenia ich kontekstu; przypomina, że Parlament wielokrotnie wzywał do gruntownej zmiany rozporządzenia UE dotyczącego wywozu produktów podwójnego zastosowania, aby zapobiec wywozowi oprogramowania i innych systemów, które mogą zostać użyte przeciwko cyfrowej infrastrukturze UE lub w celu naruszenia praw człowieka, jeżeli trafią w niewłaściwe ręce;

22.

przypomina o opublikowanej niedawno przez wysoką przedstawiciel globalnej strategii, stanowiącej spójne ramy priorytetowych działań w zakresie polityki zagranicznej, na podstawie których należy określić przyszłe zmiany w europejskiej polityce obrony;

23.

przypomina cztery punkty odniesienia dla zbiorowego inwestowania, zatwierdzone przez Ministerialną Radę Sterującą Europejskiej Agencji Obrony w listopadzie 2007 r. i wyraża zaniepokojenie z powodu niskiego poziomu współpracy wykazanego w Defence Data Report opublikowanym w 2013 r.;

24.

wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do podjęcia inicjatywy ukierunkowanej na zrzeszenie dużych przedsiębiorstw i zainteresowanych podmiotów europejskiego przemysłu obronnego w celu rozwijania europejskiego przemysłu dronów;

25.

wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do podjęcia inicjatywy zrzeszenia dużych przedsiębiorstw i zainteresowanych podmiotów europejskiego przemysłu obronnego w celu opracowania strategii i platformy na rzecz wspólnego rozwoju sprzętu obronnego;

26.

wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do zacieśnienia współpracy obejmującej krajowe strategie, zdolności i ośrodki dowodzenia w zakresie bezpieczeństwa cybernetycznego oraz Europejską Agencję Obrony jako elementu stałej współpracy strukturalnej na rzecz ochrony przez atakami cybernetycznymi i w celu ich zwalczania;

27.

wzywa do dalszego opracowywania ram polityki UE w zakresie cyberobrony w celu rozwijania zdolności państw członkowskich, współpracy operacyjnej i wymiany informacji w tym zakresie;

28.

odnotowuje trwające prace nad ustanowieniem działania przygotowawczego w zakresie przyszłego unijnego programu badań w dziedzinie obronności i apeluje o jak najszybsze skuteczne uruchomienie tego działania, tak jak domagała się tego Rada Europejska w latach 2013 i 2015 w następstwie projektu pilotażowego zapoczątkowanego przez PE; podkreśla, że w ciągu następnych trzech lat (2017–2020) na działanie przygotowawcze należy przydzielić wystarczający budżet w wysokości co najmniej 90 mln EUR; jest zdania, że za działaniem przygotowawczym powinien pójść kompleksowy, specjalny program badawczy finansowany przez UE jako element następnych WRF począwszy od roku 2021; zauważa, że w latach 2021–2027 europejski program badań w dziedzinie obronności, aby był wiarygodny i sprawił istotną różnicę, będzie wymagał całkowitego budżetu w wysokości co najmniej 500 mln EUR rocznie przez cały ten okres; wzywa państwa członkowskie do określenia przyszłych wspólnych programów, w których finansowane przez UE badania nad obronnością mogą stanowić punkt wyjścia, a także wzywa do ustanowienia funduszu początkowego na działania przygotowawcze poprzedzające operacje wojskowe, jak przewidziano w Traktacie z Lizbony; odnotowuje inicjatywy Komisji związane z obronnością, takie jak plan działań w sektorze obrony, polityka w dziedzinie przemysłu obronnego i europejska baza technologiczno-przemysłowa sektora obronnego;

29.

podkreśla, że rozpoczęcie misji WPBiO takich jak EUNAVFOR MED przyczynia się do wdrożenia Europejskiej Unii Obrony; zwraca się do UE o kontynuowanie i zintensyfikowanie tego rodzaju operacji;

30.

uważa, że należy zastosować procedury europejskiego semestru w celu wprowadzenia ściślejszej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony;

31.

podkreśla znaczenie wprowadzenia niezbędnych środków wspierających funkcjonujący, uczciwy, dostępny i przejrzysty europejski rynek obrony otwarty dla innych, które promują przyszłe innowacje technologiczne, wspierają MŚP oraz pobudzają wzrost i tworzenie miejsc pracy, tak aby państwa członkowskie mogły w sposób znacznie bardziej skuteczny i efektywny wykorzystać i zmaksymalizować odpowiednio swoje budżety na obronę i bezpieczeństwo; zauważa, że solidna europejska baza obronna, technologiczna i przemysłowa potrzebuje sprawiedliwego, dobrze funkcjonującego i przejrzystego rynku wewnętrznego, bezpieczeństwa dostaw i ustrukturyzowanego dialogu z gałęziami przemysłu mającymi znaczenie dla obronności; wyraża zaniepokojenie z powodu wolnych jak dotychczas postępów na rzecz zwiększenia konkurencyjności, usprawnienia działań antykorupcyjnych i większej przejrzystości w sektorze obrony oraz z powodu utrzymującego się braku skutecznej europejskiej polityki w dziedzinie przemysłu obronnego i poszanowania zasad rynku wewnętrznego; wyraża opinię, że zintegrowany i konkurencyjny europejski rynek broni obronnej powinien wprowadzić zachęty dla wszystkich państw członkowskich i je nagradzać, a także zaopatrywać wszystkich nabywców w odpowiednie, przystępne cenowo środki odpowiadające ich indywidualnym potrzebom w zakresie bezpieczeństwa; podkreśla potrzebę zapewnienia prawidłowego stosowania w całej UE dyrektywy w sprawie zamówień publicznych w dziedzinie obronności i dyrektywy w sprawie transferów produktów związanych z obronnością we Wspólnocie; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zagwarantowania pełnego wykonania dwóch dyrektyw związanych z obroną w tzw. pakiecie dotyczącym obronności;

32.

wzywa Komisję do odegrania swojej roli przy pomocy planu działań w sektorze obrony w celu wspierania silnej bazy przemysłowej, zdolnej do zaspokojenia potrzeb Europy w zakresie zdolności strategicznych i określenia możliwości zapewnienia przez UE wartości dodanej;

33.

jest przekonany, że w stopniowym kształtowaniu wspólnej unijnej polityki obrony UE powinna przewidzieć – za zgodą zainteresowanych państw członkowskich – udział w przeprowadzanych przez państwa członkowskie programach w zakresie zdolności, w tym udział w strukturach utworzonych w ramach Unii do celów realizacji tych programów;

34.

zachęca Komisję, w ramach współpracy z Europejską Agencją Obrony, do działań mających na celu ułatwienie i umożliwienie współpracy w dziedzinie obrony poprzez uruchomienie funduszy i instrumentów UE ukierunkowanych na opracowanie przez państwa członkowskie programów w zakresie zdolności obronnych; przypomina, że europejski plan działań w sektorze obrony powinien stanowić strategiczne narzędzie wspierania współpracy w dziedzinie obronności na szczeblu europejskim, w szczególności w ramach finansowanego przez UE programu badań w dziedzinie obronności i za pomocą środków zacieśniania współpracy przemysłowej w całym łańcuchu wartości;

35.

z dużym zadowoleniem przyjmuje koncepcję niezależności strategicznej wpisaną w globalną strategię Unii Europejskiej przez wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel; uważa, że koncepcję tę powinny odzwierciedlać zarówno priorytety strategiczne Unii, jak i wzmocnienie jej zdolności i przemysłu;

36.

z zadowoleniem przyjmuje wspólne oświadczenie przewodniczących Rady Europejskiej i Komisji oraz sekretarza generalnego NATO z dnia 8 lipca 2016 r., w którym podkreśla się potrzebę współpracy między UE i NATO w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony; wyraża przekonanie, że współpraca UE-NATO powinna obejmować współdziałanie na wschodzie i południu, zwalczanie zagrożeń hybrydowych i cybernetycznych i poprawę bezpieczeństwa morskiego, a także harmonizowanie i koordynowanie rozwoju zdolności obronnych; uważa, że współpraca w zakresie zdolności technologicznych, przemysłowych i wojskowych oferuje perspektywę poprawy kompatybilności i synergii obu struktur, tym samym zapewniając bardziej efektywne wykorzystanie zasobów; przypomina, że szybkie wdrożenie powyższego oświadczenia ma zasadnicze znaczenie i w związku z tym wzywa ESDZ wraz z właściwymi odpowiednikami do opracowania konkretnych wariantów jej wdrożenia do grudnia 2016 r.; uważa, że państwa członkowskie powinny rozwijać zdolności nadające się do zastosowania w ramach WPBiO w celu umożliwienia samodzielnego działania w przypadkach, gdy NATO nie wykazuje chęci do działania lub działanie UE jest bardziej właściwe; jest przekonany, że wzmocniłoby to również rolę NATO w polityce bezpieczeństwa i obrony oraz w obronie zbiorowej; podkreśla, że współpraca między UE i NATO w zakresie wspierania silniejszego i wydajnego przemysłu obronnego oraz badań w dziedzinie obronności stanowi priorytet strategiczny i jej szybkie wdrożenie ma kluczowe znaczenie; jest przekonany, że współpraca obejmująca prewencję, analizę i wczesne wykrywanie za pomocą skutecznej wymiany informacji i danych wywiadowczych zwiększy zdolność UE do przeciwdziałania zagrożeniom, w tym zagrożeniom hybrydowym; pozostaje przekonany, że NATO jest głównym gwarantem bezpieczeństwa i obrony w Europie; podkreśla konieczność unikania powielania działań między instrumentami NATO i UE; uważa, że UE ma potencjał również w zakresie aspektów cywilnych, który może być podstawowym czynnikiem zmian w niestabilnych regionach; nalega jednak, że skoro rolą NATO jest ochrona przede wszystkim jego europejskich członków przed atakiem zewnętrznym, UE powinna dążyć do uzyskania rzeczywistych zdolności do obrony własnej i samodzielnego działania w razie potrzeby, przyjmując większą odpowiedzialność w tym względzie poprzez podniesienie jakości sprzętu, szkolenia i organizacji;

37.

zauważa, że wprawdzie NATO musi pozostać fundamentem obrony zbiorowej w Europie, ale polityczne priorytety NATO i UE nie zawsze muszą być takie same, zwłaszcza w kontekście zwrotu Stanów Zjednoczonych w kierunku Azji; zauważa ponadto, że UE dysponuje wyjątkowym zestawem instrumentów związanych z bezpieczeństwem, które nie są dostępne dla NATO, i vice versa; jest zdania, że UE powinna przyjąć na siebie większą odpowiedzialność za kryzysy bezpieczeństwa w swoim bezpośrednim sąsiedztwie, wnosząc w ten sposób wkład w zadania NATO, w szczególności w kontekście wojny hybrydowej i bezpieczeństwa morskiego; uważa, że w dalszej perspektywie konieczna może okazać się reforma uzgodnień Berlin Plus, także w celu umożliwienia NATO korzystania ze zdolności i instrumentów UE; podkreśla, że ambicje UE obejmujące autonomię strategiczną i kształtowanie Europejskiej Unii Obrony muszą być realizowane w pełnej synergii z NATO i muszą prowadzić do bardziej skutecznej współpracy, sprawiedliwego podziału obciążeń i produktywnego podziału pracy pomiędzy NATO i UE;

38.

wyraża przekonanie, że współpraca UE-NATO powinna obejmować budowanie odporności na wschodzie i południu oraz inwestycje w obronność; uważa, że współpraca w zakresie zdolności oferuje perspektywę poprawy kompatybilności i synergii obu struktur; wyraża przekonanie, że zwiększyłaby ona również rolę NATO w polityce bezpieczeństwa i obrony, a także w obronie zbiorowej;

39.

jest głęboko zaniepokojony doniesieniami, że procedury administracyjne niepotrzebnie hamują formowanie sił na potrzeby misji WPBiO i transgraniczne przerzucanie sił szybkiego reagowania w obrębie UE; wzywa państwa członkowskie do ustanowienia ogólnounijnego systemu koordynowania szybkiego przerzucania personelu, sprzętu i zaopatrzenia sił obrony do celów WPBiO w przypadku zastosowania klauzuli solidarności oraz w przypadku obowiązku udzielenia pomocy i wsparcia przy zastosowaniu wszelkich dostępnych im środków zgodnie z art. 51 Karty Narodów Zjednoczonych;

40.

wzywa do przywrócenia praktycznych ustaleń i wytycznych do celów uruchomienia w przyszłości art. 42 ust. 7 TUE; wzywa państwa członkowskie do opracowania niezbędnych ustaleń w celu wdrożenia tego artykułu, aby umożliwić poszczególnym państwom członkowskim skuteczne zarządzanie pomocą i wsparciem ze strony innych państw członkowskich bądź zapewnić ich skuteczne zarządzanie w ramach struktur Unii; wzywa państwa członkowskie, aby dążyły do przeznaczenia 2 % PKB na wydatki na obronę, a także aby przeznaczyły 20 % swojego budżetu obronnego na sprzęt uznany przez Europejską Agencję Obrony za niezbędny, w tym na odnośne badania i rozwój, tym samym eliminując lukę przy użyciu czterech punktów odniesienia Europejskiej Agencję Obrony w zakresie zbiorowego inwestowania;

41.

jest zdania, że wyzwaniom stawianym budżetom krajowym przez ograniczenia finansowe towarzyszą jednocześnie szanse na postęp, wynikające z oczywistej potrzeby ściślejszej współpracy między państwami członkowskimi w kwestiach dotyczących obrony; z zadowoleniem przyjmuje decyzję niektórych państw członkowskich dotyczącą powstrzymania lub odwrócenia tendencji do cięcia wydatków na obronę;

42.

jest zdania, że Parlament Europejski powinien zajmować ważną pozycję w przyszłej Europejskiej Unii Obrony, i uważa wobec tego, że Podkomisja Bezpieczeństwa i Obrony powinna stać się pełnoprawną komisją parlamentarną;

43.

wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do zainicjowania białej księgi UE w zakresie bezpieczeństwa i obrony, która będzie oparta na globalnej strategii UE zatwierdzonej przez Radę Europejską; zwraca się do Rady o niezwłoczne przydzielenie zadania opracowania projektu tego dokumentu; wyraża ubolewanie z powodu wniosku zgłoszonego ministrom obrony UE przez wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel, by zamiast kompleksowego procesu związanego z białą księgą dysponować tylko planem wdrażania w zakresie bezpieczeństwa i obrony; wyraża opinię, że taki plan wdrażania powinien być prekursorem regularnego procesu związanego z białą księgą w zakresie bezpieczeństwa i obrony, który powinien stanowić użyteczną podstawę do konkretnego i realistycznego określenia ilościowego ewentualnych wkładów Unii w politykę bezpieczeństwa i obrony w każdej kadencji;

44.

wyraża przekonanie, że biała księga UE w zakresie bezpieczeństwa i obrony powinna być rezultatem spójnych procesów międzyrządowych i międzyparlamentarnych oraz wkładów poszczególnych instytucji UE, które powinny opierać się na międzynarodowej współpracy z naszymi partnerami i sojusznikami, w tym NATO, oraz kompleksowym wsparciu międzyinstytucjonalnym; wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do skorygowania wstępnego harmonogramu dotyczącego księgi w celu rozpoczęcia ukierunkowanych konsultacji z państwami członkowskimi i parlamentami;

45.

uważa, że – w oparciu o globalną strategię UE – biała księga powinna obejmować unijną strategię na rzecz bezpieczeństwa i obrony, zdolności niezbędne do realizacji tej strategii oraz środki i programy na szczeblu państw członkowskich oraz unijnym pozwalające na osiągnięcie tych zdolności, które powinny bazować na wspólnej europejskiej polityce w zakresie zdolności i uzbrojenia, jednocześnie biorąc pod uwagę, że obrona i bezpieczeństwo pozostają w zakresie kompetencji krajowych;

46.

uważa, że biała księga powinna przybrać formę porozumienia międzyinstytucjonalnego o wiążącym charakterze, określającego wszystkie unijne inicjatywy, inwestycje, środki i programy w odnośnych wieloletnich ramach politycznych i finansowych UE; jest przekonany, że państwa członkowskie, partnerzy i sojusznicy powinni uwzględnić to porozumienie międzyinstytucjonalne w swym własnym planowaniu w zakresie bezpieczeństwa i obrony, tak aby zapewnić spójność i wzajemną komplementarność;

Wstępne inicjatywy

47.

uważa, że należy niezwłocznie podjąć następujące inicjatywy:

—	działanie przygotowawcze dotyczące WPBiO rozpoczynające się w 2017 r., które będzie kontynuowane do 2019 r.;

—

w dalszej kolejności – bardziej ambitny i strategiczny program badań w dziedzinie obronności, który będzie stanowił pomost do czasu następnych WRF, pod warunkiem zapewnienia przez państwa członkowskie dodatkowych zasobów finansowych lub współfinansowania ze strony państw członkowskich zgodnie z art. 185 TFUE;

—	europejski semestr obrony oceniający postępy poczynione w zakresie wydatków budżetowych państw członkowskich w dziedzinie obrony;

—	strategia określająca kroki, które należy podjąć w celu ustanowienia i wdrożenia Europejskiej Unii Obrony;

—	przeanalizowanie utworzenia stałej rady ministrów obrony;

—	wspieranie inicjatywy NATO na rzecz rozmieszczania wielonarodowych batalionów w państwach członkowskich kiedy tylko i gdziekolwiek będzie to konieczne, w szczególności wspieranie rozwoju niezbędnej infrastruktury (w tym mieszkań) dla tych batalionów;

—	rozwój regularnego procesu związanego z białą księgą w celu umożliwienia pierwszego zastosowania w ramach planowania następnych WRF;

—	konferencja zainteresowanych stron na temat rozwoju wspólnej europejskiej polityki w zakresie zdolności i uzbrojenia oraz harmonizacja odnośnych krajowych polityk w oparciu o przegląd obrony w UE;

—	rozwiązanie problemów prawnych uniemożliwiających wdrożenie wspólnego komunikatu w sprawie budowania zdolności na rzecz bezpieczeństwa i rozwoju w państwach trzecich;

—	reforma koncepcji grup bojowych UE mająca na celu ustanowienie stałych jednostek, które byłyby niezależne od państwa wiodącego i poddawane systematycznym wspólnym szkoleniom;

—	utworzenie wojskowego funduszu początkowego przewidzianego w art. 41 ust. 3 TUE, który przyczyniłby się do znaczenie szybszego podejmowania operacji wojskowych WPBiO;

—	plan działania ukierunkowany na wzmocnienie i rozszerzenie mechanizmu ATHENA w celu zapewnienia większych środków wspólnotowych na misje UE;

—

reforma mechanizmu ATHENA mająca na celu zwiększenie jego potencjału w zakresie podziału kosztów i wspólnego finansowania, w szczególności w odniesieniu do rozlokowania grup bojowych UE lub innych środków szybkiego reagowania, a także budowania zdolności sił wojskowych w krajach partnerskich (szkolenie, opieka mentorska, doradztwo, zapewnienie sprzętu, poprawa infrastruktury i inne usługi);

—	proces związany z rozważaniami na temat zagranicznych inwestycji bezpośrednich w sektory o kluczowym znaczeniu dla obrony i bezpieczeństwa oraz usługodawców, w celu opracowania przepisów prawnych na szczeblu UE;

—	proces związany z rozważaniami na temat standaryzacji produktów podwójnego zastosowania w celu opracowania przepisów prawnych na szczeblu UE;

—	rozważania na temat ustanowienia stałego ośrodka dowodzenia operacjami wojskowymi WPBiO i kontroli nad nimi;

—	ogólnounijny system koordynowania szybkiego przerzucania personelu, sprzętu i zaopatrzenia sił obrony;

—	wstępne elementy europejskiego planu działania w sektorze obrony opartego na białej księdze UE w zakresie bezpieczeństwa i obrony;

—

wstępne projekty UE-NATO w zakresie przeciwdziałania i zapobiegania zagrożeniom hybrydowym oraz budowania odporności, współpracy w dziedzinie komunikacji i reakcji strategicznej, współpracy operacyjnej, w tym na morzu, migracji, koordynacji w odniesieniu do bezpieczeństwa cybernetycznego i cyberobrony, zdolności obronnych, wzmocnienia bazy technologicznej, badawczej i przemysłowej sektora obronnego, manewrów oraz budowania zdolności w zakresie bezpieczeństwa i obrony naszych partnerów na wschodzie i południu;

—	środki mające na celu zacieśnienie współpracy i zwiększenie zaufania między podmiotami działającymi w sektorze bezpieczeństwa cybernetycznego i obrony;

48.

proponuje, by Europejska Unia Obrony rozpoczęła działanie w trybie pilnym, z wykorzystaniem systemu zróżnicowanej integracji, składającej się z dwóch etapów:

a)	uruchomienia stałej współpracy strukturalnej, która spotkała się już z aprobatą Parlamentu i została uwzględniona w programie „Nowy początek dla Europy” przedstawionym przez przewodniczącego Komisji;

b)	realizacji planu działania dotyczącego globalnej strategii w dziedzinie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa zaprezentowanej przez wysoką przedstawiciel;

o o

49.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Europejskiej, Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, sekretarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, sekretarzowi generalnemu Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, unijnym agencjom działającym w dziedzinie przestrzeni kosmicznej, bezpieczeństwa i obrony oraz parlamentom narodowym.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0120.

(2) Dz.U. C 419 z 16.12.2015, s. 138.

(3) Dz.U. C 46 E z 24.2.2010, s. 48.

(4) „The Cost of Non-Europe in Common Security and Defence Policy”, Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego (2013), s. 78.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/29

P8_TA(2016)0436

Uwolnienie potencjału pasażerskiego transportu wodnego

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie uwolnienia potencjału pasażerskiego transportu wodnego (2015/2350(INI))

(2018/C 224/04)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając Międzynarodową konwencję o bezpieczeństwie życia na morzu (SOLAS) z 1974 r., ze zmianami,

—	uwzględniając Protokół Międzynarodowej Organizacji Morskiej z 1978 r. dotyczący Międzynarodowej konwencji o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki z 1973 r.,

—	uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych z 2006 r.,

—	uwzględniając 21. konferencję stron (COP 21) konwencji UNFCCC oraz 11. konferencję stron służącą jako spotkanie stron protokołu z Kioto (CMP 11), które odbyły się w Paryżu w dniach 30 listopada – 11 grudnia 2015 r.,

—	uwzględniając białą księgę Komisji z dnia 28 marca 2011 r. pt. „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” (COM(2011)0144),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 21 stycznia 2009 r. pt. „Strategiczne cele i zalecenia w zakresie polityki transportu morskiego UE do 2018 r.” (COM(2009)0008),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej i uchylające decyzję nr 661/2010/UE (1),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument „Łącząc Europę”, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010 (2),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 maja 2010 r. w sprawie strategicznych celów i zaleceń w zakresie polityki transportu morskiego UE do 2018 r. (3),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 września 2015 r. w sprawie wdrożenia białej księgi w dziedzinie transportu z 2011 r.: podsumowanie i dążenie w kierunku mobilności zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju (4),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1177/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. o prawach pasażerów podróżujących drogą morską i drogą wodną śródlądową oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 (5),

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 24 maja 2016 r. w sprawie stosowania rozporządzenia (UE) nr 1177/2010 o prawach pasażerów podróżujących drogą morską i drogą wodną śródlądową oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 (COM(2016)0274),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 września 2013 r. pt. „W kierunku wysokiej jakości śródlądowego transportu wodnego NAIADES II” (COM(2013)0623),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/87/WE z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającą wymagania techniczne dla statków żeglugi śródlądowej (6),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/45/WE z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie reguł i norm bezpieczeństwa statków pasażerskich (7),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1090/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. dotyczące zmiany dyrektywy 2009/42/WE w sprawie sprawozdań statystycznych w odniesieniu do przewozu rzeczy i osób drogą morską (8),

—	uwzględniając dyrektywę Rady 98/41/WE z dnia 18 czerwca 1998 r. w sprawie rejestracji osób podróżujących na pokładzie statków pasażerskich płynących do portów państw członkowskich Wspólnoty lub z portów państw członkowskich Wspólnoty (9),

—	uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 3051/95 z dnia 8 grudnia 1995 r. w sprawie zarządzania zapewniającego bezpieczeństwo na promach pasażerskich (typu ro-ro) (10),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/33/UE z dnia 21 listopada 2012 r. zmieniającą dyrektywę Rady 1999/32/WE w zakresie zawartości siarki w paliwach żeglugowych (11),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 16 października 2015 r. pt. „REFIT – Korekta kursu: kontrola sprawności unijnego prawodawstwa w dziedzinie bezpieczeństwa statków pasażerskich” (COM(2015)0508),

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 31 marca 2016 r. pt. „Ocena REFIT dyrektywy 2000/59/WE w sprawie portowych urządzeń do odbioru odpadów wytwarzanych przez statki i pozostałości ładunku” (COM(2016)0168),

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki (A8-0306/2016),

A.	mając na uwadze, że ukształtowanie geograficzne Europy – z jej długą linią brzegową oraz licznymi wyspami i rzekami – stwarza ogromne możliwości pod względem zrównoważonego pasażerskiego transportu wodnego;

mając na uwadze, że pasażerski transport wodny wykazuje wielki potencjał w dziedzinach żeglugi przybrzeżnej (żeglugi morskiej bliskiego zasięgu), śródlądowej i morskiej żeglugi promowej, mobilności na obszarach miejskich i peryferyjnych, rejsów wycieczkowych i turystyki, jeśli chodzi o wykorzystanie dostępnej nadmiarowej zdolności pod względem zarówno infrastruktury, jak i statków, a także odgrywa kluczową rolę w łączeniu różnych regionów Unii Europejskiej, co czyni go istotnym czynnikiem zwiększania spójności; mając na uwadze, że działalność rejsowa i promowa sprzyja ponadto rozwojowi turystyki przybrzeżnej, która jest jednym z głównych rodzajów działalności morskiej w Europie;

C.	mając na uwadze, że w ostatnich latach obserwuje się tendencję do intensywnego rozwoju statków przeznaczonych dla różnych obszarów żeglugi, np. statków rzeczno-morskich, które spełniają wymagania stawiane statkom morskim, a jednocześnie są zdolne do żeglugi po płytkich wodach;

D.	mając na uwadze, że dzięki postępowi technologicznemu transport wodny znów stał się alternatywą dla zatłoczonych dróg dojazdowych do śródmieść;

mając na uwadze, że pasażerski transport wodny i towarowy transport wodny mierzą się z różnymi wyzwaniami i mają różne potrzeby pod względem infrastruktury, wyzwań środowiskowych, kwestii operacyjnych, bezpieczeństwa i stosunków port-miasto, choć oba te segmenty rynku podlegają jednemu organowi portowemu;

mając na uwadze, że włączenie węzłów pasażerskiego transportu wodnego w zakres europejskiej polityki dotyczącej tworzenia połączeń infrastrukturalnych – która jest już wdrażana w drodze rozporządzeń (UE) nr 1315/2013 i (UE) nr 1316/2013 w sprawie, odpowiednio, transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) i instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) – zapewni dodatkową europejską wartość dodaną;

G.	mając na uwadze, że pożyczki i gwarancje dla projektów wodnych są również dostępne w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), stanowiącego instrument uzupełniający tradycyjne dotacje;

mając na uwadze, że żegluga śródlądowa została uznana za proekologiczną gałąź transportu, wymagającą szczególnej uwagi i wsparcia, a w białej księdze zalecono promowanie transportu morskiego i wodnego śródlądowego, zwiększenie udziału żeglugi przybrzeżnej i śródlądowej oraz poprawę bezpieczeństwa przewozów;

mając na uwadze, że Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych oraz wniosek dotyczący europejskiego aktu w sprawie dostępności stanowią solidne wytyczne nie tylko dla wdrożenia i, w razie potrzeby, przyszłego przeglądu rozporządzenia (UE) nr 1177/2010, lecz również dla przyjęcia ustawodawstwa o prawach pasażerów w kontekście intermodalnym, zważywszy, że takie prawodawstwo powinno uwzględniać wolną od barier dostępność dla pasażerów niepełnosprawnych lub o ograniczonej możliwości poruszania się;

J.	mając na uwadze, że choć pasażerski transport wodny uchodzi za bezpieczny środek transportu, w przeszłości doszło w tym sektorze do szeregu tragicznych wypadków, jak wypadki promów Estonia, Herald of Free Enterprise, Costa Concordia, Norman Atlantic i UND Adryatik;

mając na uwadze, że w strategii dotyczącej polityki transportu morskiego do 2018 r. UE wyznaczyła sobie cel osiągnięcia pozycji światowego lidera w dziedzinie badań i innowacji związanych z morzem, a także przemysłu stoczniowego, z myślą o poprawie efektywności energetycznej i inteligentnych rozwiązań na statkach, ograniczeniu ich wpływu na środowisko, zmniejszeniu do minimum ryzyka wypadków oraz zapewnieniu lepszej jakości życia na morzu;

L.	mając na uwadze, że turystyka na rzecznych statkach wycieczkowych i pasażerski transport wodny po rzekach, kanałach i innych śródlądowych drogach wodnych rozwijają się na wielu odcinkach europejskich rzek i w węzłach miejskich leżących na ich brzegach;

M.	mając na uwadze, że UE przyjęła szereg strategii makroregionalnych opierających się na wykorzystaniu dróg wodnych, w tym strategie na rzecz regionu Dunaju, regionu Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego oraz regionu Morza Bałtyckiego;

jest zdania, że pasażerski transport wodny musi zajmować bardziej poczesne miejsce w programach dotyczących polityki transportowej UE i jej państw członkowskich; w związku z tym uważa, że powinny one dążyć do utworzenia „jednolitego obszaru pasażerskiego transportu wodnego”, np. przez zmniejszenie obciążenia administracyjnego związanego z transgraniczną żeglugą pasażerską;

Konkurencyjność

zachęca państwa członkowskie, organy regionalne i lokalne oraz Komisję do rozważenia kwestii pasażerskiego transportu wodnego, a zwłaszcza do doskonalenia związanej z tym infrastruktury, zarówno sieci bazowych, jak i kompleksowych, w ramach TEN-T i CEF, poprzez wzmocnienie wzajemnych połączeń z m.in. infrastrukturą zaplecza kolejowego, w tym zapewnienie infrastruktury i informacji, tak aby zaspokoić potrzeby wszystkich podróżnych w zakresie mobilności;

zachęca do tworzenia – w tym przez państwa trzecie – autostrad morskich, które wspierają wydajny transport multimodalny, ułatwiają integrację tego rodzaju transportu z innymi sieciami i rodzajami transportu, likwidują „wąskie gardła” w najważniejszej infrastrukturze sieciowej oraz zapewniają ciągłość i integrację terytorialną;

podkreśla konieczność likwidacji „wąskich gardeł” w połączeniach między rozbudowanym zachodnioeuropejskim systemem śródlądowych dróg wodnych a obecnym systemem wschodnioeuropejskim, który uległ znaczącej i miejscami całkowitej degradacji;

wzywa Komisję do publikowania corocznego zestawienia projektów dotyczących pasażerskiego transportu wodnego współfinansowanych przez UE w ramach Funduszu Spójności, funduszy strukturalnych, regionalnych, Interreg, „Horyzont 2020”, CEF i TEN-T oraz Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych;

apeluje do Komisji o opublikowanie streszczenia sprawozdania z realizacji strategii UE w zakresie pasażerskiego transportu wodnego;

zwraca uwagę na kluczowe znaczenie europejskich danych statystycznych dla formułowania planów i strategii na rzecz sektora pasażerskiego transportu wodnego, szczególnie w odniesieniu do szeregu usług transgranicznych świadczonych na morskich i śródlądowych drogach wodnych zarówno przez promy, jak i statki wycieczkowe, zważywszy, że na niektórych obszarach między poszczególnymi miejscowościami możliwy jest tylko transport drogą wodną; zwraca się do Eurostatu, by uwzględnił w danych statystycznych dotyczących pasażerów morskich statków wycieczkowych „wizyty pasażerów w porcie zawinięcia”, czyli liczbę pasażerów schodzących z pokładu i wchodzących na pokład w każdym porcie tranzytowym, a nie tylko coroczną liczbę pasażerów statków wycieczkowych w okresie wakacyjnym (obrót); uwzględnienie tych liczb dałoby bardziej realistyczny obraz wartości dodanej sektora rejsów wycieczkowych i pasażerskiego transportu wodnego w ogóle;

wzywa Komisję do opracowania systemu ujednoliconego gromadzenia danych statystycznych o wypadkach i incydentach z udziałem statków żeglugi śródlądowej, w tym w ruchu transgranicznym;

uważa, że integracja pasażerskiego transportu wodnego z miejskimi i regionalnymi publicznymi sieciami transportowymi mogłaby znacznie poprawić efektywność mobilności, wyniki środowiskowe, jakość życia i przystępność cenową, odciążyć lądowe sieci transportowe oraz zwiększyć wygodę w miastach; apeluje do Komisji, by w pełni wspierała inwestycje w infrastrukturę zaplecza wysokiej jakości, która może przyczynić się do zmniejszenia zagęszczenia ruchu lokalnego i sprawić, by warunki życia miejscowej ludności nie pogorszyły się; wzywa Komisję do opracowania listy najlepszych praktyk w tym zakresie;

10.

wzywa państwa członkowskie do promowania i wspierania inicjatyw lokalnych zmierzających do aktywizacji żeglugi śródlądowej jako środka zaopatrywania aglomeracji, w tym rozwoju centrów dystrybucji położonych w portach rzecznych i rozwoju transportu pasażerskiego, głównie w celu podniesienia atrakcyjności turystycznej danych obszarów;

11.

podkreśla, że należy lepiej uwzględniać pasażerski transport wodny w systemach informacji, rezerwacji i sprzedaży biletów, z myślą o poprawie jakości usług publicznych i dalszym rozwoju sektora turystyki, zwłaszcza na odległych i odizolowanych obszarach; podkreśla potrzebę uwzględnienia operatorów pasażerskiego transportu wodnego w pracach nad budową zintegrowanego europejskiego systemu biletowego;

12.

zachęca Komisję do finansowania lepiej zorganizowanych i wydajniejszych projektów zintegrowanych usług transportowych, co doprowadzi do: stopniowego zmniejszenia zużycia energii; reorganizacji rozkładów kursów różnych publicznych i prywatnych przewoźników lotniczych, morskich i lądowych z myślą o intermodalnym, skutecznym zarządzaniu transportem pasażerskim; połączenia biletów wydawanych przez operatorów publicznych i prywatnych w jeden bilet dostępny za pośrednictwem aplikacji cyfrowej;

13.

wskazuje, że – o ile to możliwe – należy wspierać praktyki polegające na tym, że statki towarowe świadczą także usługi pasażerskie i odwrotnie, np. w przypadku promów, gdyż umożliwiają one osiągnięcie lepszego poziomu zapełnienia statków i większą opłacalność finansową, a także zmniejszenie natężenia ruchu drogowego;

14.

z zadowoleniem przyjmuje wysiłki sektora pasażerskiego transportu wodnego na rzecz korzystania ze statków mniej zanieczyszczających środowisko i bardziej energooszczędnych, o niższej emisji zanieczyszczeń, prowadzone jako część europejskich ram mających na celu ekologizację transportu wodnego; uważa, że doprowadzi to do tańszych rozwiązań – zrównoważonych, atrakcyjnych, a zatem bardziej konkurencyjnych gospodarczo – co uczyni dany sektor ogólnie „tańszym, czystszym, bardziej ekologicznym”;

15.

zauważa, że ze względu na różne wyzwania dotyczące najważniejszych stref przybrzeżnych w UE konieczne jest podjęcie różnych działań (więcej usług promowych na Morzu Północnym, modernizacja i usprawnienie techniczne promów na Morzu Śródziemnym itp.);

16.

wyraża przekonanie, że unijny pasażerski przemysł stoczniowy musi pozostać kluczowym konkurencyjnym podmiotem, który trzeba wspierać bardziej aktywnie, przy jednoczesnym ograniczeniu jego śladu środowiskowego poprzez pobudzenie działalności badawczej i innowacyjnej w tym sektorze;

Zrównoważenie środowiskowe

17.

wzywa Komisję, by włączyła pasażerski transport wodny w zakres swojej strategii, a także podjęła kroki w celu ograniczenia emisji CO2 zgodnie z porozumieniami z konferencji COP 21, tak aby zminimalizować koszty zewnętrzne;

18.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do poprawy norm środowiskowych z myślą o zmniejszeniu zanieczyszczenia powietrza, zgodnie z normami dotyczącymi Morza Bałtyckiego odnoszącymi się do limitów emisji tlenków siarki, do jakości paliw i do bardziej paliwooszczędnych silników;

19.

podkreśla, że dekarbonizacja transportu wymaga znacznego nakładu pracy i postępów w zakresie badań naukowych i innowacji; popiera promowanie przez Komisję LNG, alternatywnych paliw niekopalnych, systemów elektrycznych i hybrydowych tworzonych w oparciu o źródła odnawialne, a także energii słonecznej i wiatrowej dla statków morskich, a ponadto zachęca ją, by dostosowała badania i innowacje do potrzeb ze szczególnym naciskiem na przydatność rozwiązań dla sektora pasażerskiego transportu wodnego;

20.

przypomina, że zgodnie z dyrektywą 2014/94/UE w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych porty morskie sieci bazowej TEN-T są zobowiązane zapewnić instalacje do bunkrowania LNG dla statków żeglugi śródlądowej i statków morskich do 2025 r., a porty śródlądowe – do 2030 r.;

21.

wzywa Komisję do promowania polityki samowystarczalności energetycznej poprzez umieszczanie paneli słonecznych na budynkach terminali portowych i przechowywanie energii wyprodukowanej w ciągu dnia do późniejszego wykorzystania w nocy;

22.

podkreśla, że sektor promów jest ważnym elementem rynku żeglugi morskiej bliskiego zasięgu i odgrywa w związku z tym kluczową rolę w utrzymaniu jego dynamiki i konkurencyjności, a jednocześnie zwiększa efektywność środowiskową i wydajność energetyczną;

23.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT) w odniesieniu do portowych urządzeń do odbioru odpadów, która stwarza możliwość dostosowania obecnie obowiązującej dyrektywy do zmian w skali międzynarodowej, a także popiera plany Komisji dotyczące przyjęcia nowych przepisów w trybie zwykłej procedury ustawodawczej i zachęca do ich realizacji; zwraca uwagę, że nie powinno to powstrzymywać państw członkowskich przed podejmowaniem bardziej zrównoważonych inicjatyw, obejmujących dobre systemy informacji i monitorowania w zakresie gospodarowania odpadami zarówno na statkach, jak i w portach;

Bezpieczeństwo i ochrona

24.

podkreśla, że zapobieganie zanieczyszczeniu i wypadkom ma zasadnicze znaczenie dla roli, jaką Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego odgrywa w zakresie poprawy bezpieczeństwa transgranicznej morskiej żeglugi promowej i transgranicznych rejsów wycieczkowych, a także w zakresie zapewniania bezpieczeństwa konsumentów;

25.

przypomina, że personel promów i statków wycieczkowych musi być przeszkolony do udzielania pasażerom skutecznej pomocy nagłym wypadku;

26.

z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych w żegludze śródlądowej, w którym określono ujednolicone normy kwalifikacji członków załogi i kapitanów statków w celu poprawy mobilności zawodowej w żegludze śródlądowej;

27.

podkreśla, że jeśli chodzi o dalszy rozwój systemów informacyjnych, takich jak radary konwencjonalne, SafeSeaNet, Galileo i usługi informacji rzecznej (RIS), należy położyć nacisk na poprawę bezpieczeństwa, ochrony i interoperacyjności; zachęca jednocześnie państwa członkowskie, by wprowadziły obowiązek korzystania z RIS;

28.

zwraca się do właściwych organów, aby zaproponowały klarowne ramy podziału obowiązków i kosztów z myślą o poprawie bezpieczeństwa oraz aby zajęły się szkoleniami, instrukcjami i wytycznymi dla personelu, zwłaszcza kwestią dopuszczenia szkolenia prowadzonego na zatwierdzonych symulatorach będącego częścią programu szkoleniowego w ramach zasad Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) i Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP); uważa, że jakość i bezpieczeństwo usług można najlepiej poprawić dzięki wykwalifikowanemu personelowi;

29.

z zadowoleniem przyjmuje nowe wnioski ustawodawcze Komisji mające na celu uproszczenie i poprawę wspólnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa statków przewożących pasażerów na wodach UE, tak aby zwiększyć bezpieczeństwo i konkurencyjność przez doprecyzowanie i uproszczenie przepisów oraz dostosowanie ich do postępu prawnego i technologicznego;

30.

uznaje, że w związku z tym, iż bezpieczeństwo staje się coraz ważniejszą kwestią, konieczne może być wprowadzenie dodatkowych środków, które uwzględniają specyfikę ruchu promowego i działalność portową, tak aby zapewnić sprawne funkcjonowanie codziennych połączeń promowych;

31.

wskazuje, że wiele rzek stanowi granice, i zachęca właściwe organy do zapewnienia współpracy oraz dobrze zintegrowanych i efektywnych systemów bezpieczeństwa, ochrony i ratownictwa działających po obu stronach granic;

32.

zwraca uwagę, że z niektórymi morzami zamkniętymi, na przykład z Morzem Bałtyckim czy Adriatyckim, graniczą niektóre państwa członkowskie, a także kraje nienależące do UE i dlatego wzywa właściwe organy do zapewnienia skutecznego systemu bezpieczeństwa i ochrony, a w szczególności systemu awaryjnego;

33.

podkreśla, że gdy międzynarodowe promy morskie pływają na wodach terytorialnych UE, zastosowanie musi mieć prawodawstwo UE i państw członkowskich;

Jakość i dostępność usług

34.

zachęca Komisję, aby do swojego wniosku dotyczącego praw pasażerów w transporcie intermodalnym włączyła zasady określone w rozporządzeniu (UE) nr 1177/2010, w tym aspekty dostępu wolnego od barier dla osób niepełnosprawnych lub o ograniczonej możliwości poruszania się, a także aby uwzględniła w nim szczególne potrzeby osób w podeszłym wieku oraz rodzin podróżujących z dziećmi; zachęca Komisję do przedstawienia rocznych danych statystycznych dotyczących zmian liczby pasażerów niepełnosprawnych lub o ograniczonej możliwości poruszania się;

35.

podkreśla znaczenie sektora pasażerskiego transportu wodnego dla rozwoju zrównoważonej turystyki i przeciwdziałania sezonowości, w szczególności w unijnych regionach oddalonych i peryferyjnych, takich jak regiony przybrzeżne i wyspiarskie, pojezierza oraz regiony wiejskie; uważa ponadto, że MŚP powinny zajmować centralne miejsce w promocji usług turystycznych; wzywa Komisję, państwa członkowskie oraz organy lokalne i regionalne, aby w jak największym stopniu korzystały z możliwości finansowania MŚP ze środków UE, w tym w postaci dotacji dla społeczności lokalnych we wspomnianych regionach oddalonych;

36.

zauważa, że tworzenie dogodnych połączeń między wodnymi szlakami śródlądowymi a europejską siecią szlaków rowerowych ma duży potencjał w zakresie podnoszenia atrakcyjności turystycznej wielu regionów w UE; podkreśla konieczność uwzględniania potrzeb osób podróżujących z rowerami, korzystających z pasażerskiego transportu wodnego;

37.

uważa, że turystyka w regionach przybrzeżnych i wyspiarskich nie jest wystarczająco rozwinięta ze względu na brak wzajemnych połączeń; sądzi, że Komisja powinna uwzględnić fakt, iż na tych obszarach istnieje większy popyt na dobre usługi transportowe;

38.

uważa, że sektor pasażerskiego transportu wodnego jest ważny nawet na obszarach, gdzie nie jest on obecnie rentowny, takich jak słabiej zaludnione odległe wyspy;

39.

przypomina, że niektóre połączenia promowe to linie niezbędne mieszkańcom w codziennym życiu – mające kluczowe znaczenie dla rzeczywistej spójności terytorialnej, społecznej i gospodarczej – łączące regiony najbardziej oddalone ze stałym lądem oraz z obszarami wzrostu gospodarczego i przemysłowego, a tym samym przyczyniające się do spójności i integracji europejskiej;

40.

podkreśla, że należy wspierać regulacje ramowe dotyczące świadczenia połączeń z wyspami, regionami wyspiarskimi i obszarami oddalonymi, wraz ze środkami służącymi zapewnieniu lepszej jakości promów i odpowiednich terminali;

41.

zwraca uwagę na potencjał i zalety włączenia pasażerskiego transportu wodnego w ramy mobilności multimodalnej, z uwzględnieniem transportu publicznego na obszarze dużych aglomeracji, zarówno dla osób dojeżdżających do pracy, jak i dla turystów; w związku z tym uważa, że dalsze udoskonalenia są potrzebne, aby rozwinąć mobilność jako usługę przez wprowadzenie zintegrowanych systemów sprzedaży biletów, aby poprawić niezawodność, wygodę, punktualność i częstotliwość, zmniejszyć presję na łańcuchy logistyczne oraz skrócić czas wejścia na pokład w celu przyciągnięcia pasażerów;

42.

podkreśla, że aby utrzymać wysoki poziom usług, a także w interesie bezpieczeństwa na morzu, konieczne jest zwiększanie wiedzy i umiejętności w sektorze morskim w UE;

o o

43.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 1.

(2) Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 129.

(3) Dz.U. C 81 E z 15.3.2011, s. 10.

(4) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0310.

(5) Dz.U. L 334 z 17.12.2010, s. 1.

(6) Dz.U. L 389 z 30.12.2006, s. 1.

(7) Dz.U. L 163 z 25.6.2009, s. 1.

(8) Dz.U. L 325 z 9.12.2010, s. 1.

(9) Dz.U. L 188 z 2.7.1998, s. 35.

(10) Dz.U. L 320 z 30.12.1995, s. 14.

(11) Dz.U. L 327 z 27.11.2012, s. 1.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/36

P8_TA(2016)0437

Podniesienie skuteczności współpracy na rzecz rozwoju

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie podniesienia skuteczności współpracy na rzecz rozwoju (2016/2139(INI))

(2018/C 224/05)

Parlament Europejski,

—

uwzględniając szczyt Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie zrównoważonego rozwoju oraz dokument końcowy przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 25 września 2015 r., zatytułowany „Przekształcenie naszego świata – agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030”, a w szczególności cel nr 17 spośród określonych w tym dokumencie celów zrównoważonego rozwoju, zobowiązujący państwa będące członkami ONZ do wzmocnienia środków służących wdrożeniu agendy i ożywieniu globalnego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju (1),

—	uwzględniając plan działania z Addis Abeby – dokument końcowy przyjęty podczas trzeciej międzynarodowej konferencji poświęconej finansowaniu rozwoju (Addis Abeba, Etiopia, w dniach 13–16 lipca 2015 r.) i zatwierdzony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w rezolucji nr 69/313 z dnia 27 lipca 2015 r. (2),

—	uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego ONZ pt. „Tendencje i postępy w ramach międzynarodowej współpracy na rzecz rozwoju”, przedstawione na sesji Forum Współpracy Rozwojowej 2016 (E/2016/65) (3),

—

uwzględniając deklarację paryską w sprawie skuteczności pomocy, przyjętą podczas drugiego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy w 2005 r., program działania z Akry przyjęty podczas trzeciego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy w 2008 r. w Akrze (Ghana) (4), a także wynik czwartego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy w Pusanie (Republika Korei) w grudniu 2011 r., na którym zainicjowano globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju (GPEDC) (5),

—	uwzględniając deklarację z Dili z dnia 10 kwietnia 2010 r., która dotyczy zaprowadzania pokoju i budowania państwowości, a także nowy ład na rzecz państw niestabilnych, zainicjowany w dniu 30 listopada 2011 r. podczas czwartego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy,

—	uwzględniając komunikat z pierwszego posiedzenia wysokiego szczebla poświęconego globalnemu partnerstwu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju, które odbyło się w Meksyku w kwietniu 2014 r. (6),

—	uwzględniając zaplanowane drugie posiedzenie wysokiego szczebla poświęcone globalnemu partnerstwu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju, które odbędzie się w Nairobi w dniach 28 listopada – 1 grudnia 2016 r. (7),

—	uwzględniając sprawozdanie OECD/UNDP z postępów za 2014 r. pt. „W trosce o większą skuteczność współpracy na rzecz rozwoju” (8),

—	uwzględniając konsensus organizacji społeczeństwa obywatelskiego z Siem Reap w sprawie międzynarodowych ram na rzecz skuteczności rozwoju z 2011 r.,

—

uwzględniając art. 208 TFUE, w którym ograniczenie i eliminację ubóstwa określono jako podstawowy cel polityki UE w zakresie rozwoju i na podstawie którego wymaga się od Unii i jej państw członkowskich przestrzegania zobowiązań podjętych w kontekście ONZ i innych właściwych organizacji oraz brania pod uwagę celów współpracy na rzecz rozwoju we wdrażanych przez nie strategiach politycznych, które mogą mieć wpływ na kraje rozwijające się,

—	uwzględniając Konsensus europejski w sprawie rozwoju z 2005 r. (9) oraz plany wypracowania nowego konsensusu w 2017 r.,

—	uwzględniając unijny kodeks postępowania w sprawie komplementarności i podziału pracy w ramach polityki na rzecz rozwoju (10),

—

uwzględniając skonsolidowany tekst ram działania na rzecz skuteczności pomocy (11), którego podstawą są konkluzje Rady z dnia 17 listopada 2009 r. poświęcone ramom działania na rzecz skuteczności pomocy, konkluzje Rady z dnia 14 czerwca 2010 r. poświęcone kwestii podziału pracy między poszczególne kraje oraz konkluzje Rady z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie przejrzystości i wzajemnej rozliczalności,

—	uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 26 marca 2015 r. pt. „Rozpoczęcie stosowania unijnych ram wyników w zakresie międzynarodowej współpracy i rozwoju” (SWD(2015)0080) oraz konkluzje Rady z dnia 26 maja 2015 r. na temat ram wyników (12),

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 17 marca 2014 r. w sprawie wspólnego stanowiska UE na pierwsze posiedzenie wysokiego szczebla poświęcone globalnemu partnerstwu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju (13),

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 26 maja 2015 r. w sprawie nowego globalnego partnerstwa na rzecz eliminacji ubóstwa i na rzecz zrównoważonego rozwoju po roku 2015 (14),

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie intensyfikacji wspólnego programowania (15),

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 maja 2016 r. na temat sprawozdania rocznego za rok 2016 dla Rady Europejskiej poświęconego celom UE w zakresie pomocy rozwojowej (16),

—	uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 23 czerwca 2015 r. pt. „Sprawozdanie za rok 2015 dotyczące rozliczalności w zakresie finansowania rozwoju – przegląd postępów UE i jej państw członkowskich” (SWD(2015)0128),

—	uwzględniając globalną strategię UE w dziedzinie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – wspólna wizja, wspólne działania, silniejsza Europa, przedstawioną w czerwcu 2016 r. przez wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (17),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie dalszych działań związanych z deklaracją paryską z 2005 r. w sprawie skuteczności pomocy (18),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2011 r. w sprawie przyszłości wsparcia budżetowego UE na rzecz krajów rozwijających się (19),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2011 r. w sprawie czwartego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy (20),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2013 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie koordynacji darczyńców w UE w zakresie pomocy rozwojowej (21),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 maja 2015 r. w sprawie finansowania rozwoju (22),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie sektora prywatnego i rozwoju (23),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie działań następczych i przeglądu programu działań do roku 2030 (24),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 czerwca 2016 r. poświęconą sprawozdaniu UE za rok 2015 w sprawie spójności polityki na rzecz rozwoju (25),

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0322/2016),

A.	mając na uwadze, że zasady ustalone na mocy deklaracji paryskiej i w ramach programu działania z Akry w dalszym ciągu w pełni obowiązują i dowiodły swojej wartości w zakresie poprawy jakości pomocy rozwojowej, jak i umacniania poparcia opinii społecznej dla niej w krajach jej udzielających;

mając na uwadze, że zobowiązania polityczne wysokiego szczebla podjęte w konsensusie z Monterrey (2002), deklaracja rzymska (2003), deklaracja paryska (2005), program działania z Akry (2008) i czwarte Forum w sprawie Skuteczności Pomocy w Pusanie (2011) mają ten sam cel, jakim jest poprawa jakości wdrażania i wykorzystywania oficjalnej pomocy rozwojowej oraz zarządzania nią z myślą o jej maksymalnym oddziaływaniu;

C.	mając na uwadze, że zasady dotyczące skuteczności pomocy jednoznacznie przyczyniły się do postępów w realizacji milenijnych celów rozwoju w wielu krajach, ale postępy te są nierówne oraz nie wszystkie zasady zostały w pełni wdrożone we wszystkich krajach i za każdym razem;

mając na uwadze kluczową rolę, jaką globalne partnerstwo może odegrać we wdrażaniu programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 i osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju poprzez przesunięcie uwagi z koncepcji „skuteczności pomocy”, dotyczącej tradycyjnej oficjalnej pomocy rozwojowej, na koncepcję „skuteczności współpracy na rzecz rozwoju”;

mając na uwadze, że oficjalna pomoc rozwojowa może odegrać decydującą rolę w realizacji programu działań do roku 2030, zwłaszcza w krajach o niskim dochodzie oraz w związku ze zwalczaniem skrajnego ubóstwa i nierówności, jeżeli będzie lepiej ukierunkowana, a udzielając jej, będzie się przestrzegać zasad skutecznej współpracy na rzecz rozwoju, takich jak odpowiedzialność demokratyczna na szczeblu krajowym, dostosowanie, wzmocnienie zdolności na szczeblu lokalnym, przejrzystość i demokratyczna rozliczalność, koncentrowanie się na wynikach oraz integracyjność; podkreśla, że warunki pomocy powinny być zgodne z zasadami demokratycznej współodpowiedzialności;

F.	mając na uwadze, że oprócz pomocy rozwojowej i współpracy na rzecz rozwoju niezbędne są inne instrumenty z dziedziny polityki rozwoju, aby skutecznie wyeliminować ubóstwo i dążyć do realizacji celów zrównoważonego rozwoju;

G.	mając na uwadze, że pomoc budżetowa ma wiele zalet, takich jak odpowiedzialność państwa, dokładniejsza ocena wyników, większa spójność polityki, lepsza przewidywalność pomocy i optymalne wykorzystanie środków bezpośrednio na rzecz ludności;

H.	mając na uwadze, że obok innych tradycyjnych rządowych i pozarządowych organizacji w dziedzinie rozwoju również sektor prywatny staje się prawdziwym partnerem we wdrażaniu naszych strategii rozwojowych w kontekście dążenia do zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu;

mając na uwadze, że sprawą zasadniczej wagi dla skuteczności pomocy jest równoległe realizowanie w krajach ją otrzymujących prowzrostowej polityki gospodarczej, która wprowadza mechanizmy gospodarki rynkowej, mobilizację prywatnego kapitału i reformę gruntów oraz otwiera stopniowo ich rynki na światową konkurencję;

J.	mając na uwadze, że według badania Komisji rozdrobnienie pomocy stanowi dla Unii Europejskiej dodatkowy koszt rzędu 2–3 mld EUR rocznie;

K.	mając na uwadze, że globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju to integracyjne forum skupiające rządy, organizacje dwu- i wielostronne, społeczeństwo obywatelskie, parlamenty, związki zawodowe i sektor prywatny na równi ze wszystkich krajów;

mając na uwadze, że globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju koncentruje się na działaniach podmiotów w dziedzinie rozwoju oraz na stosunkach między nimi, na skutecznym wdrażaniu strategii i programów rozwojowych, a także na monitorowaniu postępów w zakresie przestrzegania najważniejszych zasad ustalonych w ciągu ostatnich dziesięciu lat, aby poprawić skuteczność działań wszystkich podmiotów w dziedzinie rozwoju; mając na uwadze, że jego stanowisko w kwestii globalnych struktur rozwojowych służących nadzorowi nad realizacją programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 należy doprecyzować;

mając na uwadze, że kraje takie jak Chiny, Brazylia, Turcja, Rosja i Indie odgrywają coraz ważniejszą rolę jako nowi darczyńcy oraz w zakresie transferu wiedzy fachowej i technologii z dziedziny rozwoju, przede wszystkim dzięki własnym niedawnym i bieżącym doświadczeniom rozwojowym; mając na uwadze, że można zacieśnić ich współpracę z tradycyjnymi darczyńcami w zakresie promowania globalnych dóbr publicznych oraz bardziej zaakcentować ich zaangażowanie we współpracę na rzecz rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu w ramach globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju;

N.	mając na uwadze, że Komisja odgrywa aktywną rolę w komitecie sterującym ds. globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju, a jeden ze współprzewodniczących jest z Holandii, a więc z państwa członkowskiego UE; mając na uwadze, że tę rolę współprzewodnictwa przejmują Niemcy;

mając na uwadze, że odpowiedzialność na szczeblu krajowym w ramach współpracy na rzecz rozwoju wymaga dostosowania się darczyńców do krajowych planów rozwojowych i celów zrównoważonego rozwoju uzgodnionych na arenie międzynarodowej, a także uczestnictwa na szczeblu krajowym w odniesieniu do kształtu i rozliczalności w procesie wdrażania planów i programów rozwojowych;

mając na uwadze, że pomoc przynosi podwójną korzyść, jeżeli nie służy jedynie finansowaniu projektów na rzecz rozwoju, ale jest wykorzystywana lokalnie, na produkowane na miejscu towary i świadczone tam usługi; mając zatem na uwadze, że usprawnienie systemów krajowych i krajowych systemów udzielania zamówień publicznych stanowi niezbędny element osiągnięcia skuteczności pomocy zgodnie z deklaracją paryską w sprawie skuteczności pomocy oraz wzmocnienia dobrych rządów i demokratycznej rozliczalności w krajach partnerskich;

mając na uwadze, że programy współpracy na rzecz rozwoju dostosowane do potrzeb podmiotów udzielających pomocy oraz pomoc wiązana, w tym również w dziedzinie zamówień publicznych, mogą być wyrazem różnych interesów politycznych stojących niekiedy w sprzeczności z polityką rozwoju i mogących osłabiać zasadę odpowiedzialności na szczeblu krajowym oraz zrównoważony charakter pomocy rozwojowej i poczynione w przeszłości postępy w zakresie dostosowania, co może prowadzić do braku skuteczności i rosnącej zależności; mając na uwadze, że odpowiedzialność na szczeblu krajowym odgrywa ważną rolę, jeżeli chodzi o zagwarantowanie skutecznego rozwoju z perspektywy obywateli;

R.	mając na uwadze, że obecnie w większym stopniu wykorzystuje się ramy wyników w celu oceny osiągnięć programów w zakresie współpracy na rzecz rozwoju, ale w dalszym ciągu wyzwaniem pozostaje pełna odpowiedzialność na szczeblu krajowym i wykorzystanie tych ram w krajach rozwijających się;

mając na uwadze, że w ramach etapu monitorowania globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju w 2016 r. nadal stwierdza się słabe postępy w korzystaniu z systemów krajowych oraz brak dalszych postępów w zakresie odejścia od pomocy wiązanej, która wciąż stanowi 80 %, pozostając na najwyższym dotychczas poziomie osiągniętym w 2010 r.;

T.	mając na uwadze, że parlamentarzyści z krajów partnerskich, organy lokalne i społeczeństwo obywatelskie w dalszym ciągu wyrażają niezadowolenie ze stopnia, w jakim są zaangażowane w programowanie i wdrażanie współpracy na rzecz rozwoju, a także z tego, jak się je informuje o tych aspektach;

mając na uwadze, że skuteczność rozwoju rozumiana jako skuteczne wykorzystanie wszystkich środków i zasobów na rzecz rozwoju, w tym również w celu ograniczenia ubóstwa, zależy zarówno od krajów udzielających pomocy, jak i krajów ją otrzymujących, a także od istnienia skutecznych i sprawnie działających instytucji i rozsądnych strategii, zaangażowania zainteresowanych podmiotów i społeczeństwa obywatelskiego na szczeblu lokalnym, praworządności, pluralistycznych rządów demokratycznych, istnienia skutecznych i przejrzystych mechanizmów monitorowania oraz zabezpieczeń przeciwko korupcji w krajach rozwijających się i przeciwko nielegalnym przepływom finansowym na szczeblu międzynarodowym; mając na uwadze, że globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju powinno odgrywać większą rolę w ułatwianiu i promowaniu postępów w odniesieniu do wymienionych wyżej czynników warunkujących rozwój;

V.	mając na uwadze, że niezmiennym wyzwaniem pozostaje rozdrobnienie pomocy ze względu na wzrost liczby darczyńców i agencji niosących pomoc oraz brak koordynacji ich działań i projektów;

W.	mając na uwadze ciągły rozwój współpracy południe–południe pomimo spowolnienia gospodarek wschodzących oraz spadku cen towarów;

mając na uwadze, że struktura rozwoju staje się coraz bardziej zróżnicowana, przy czym więcej ubogich osób mieszka w krajach o średnich dochodach niż w krajach o niskich dochodach; mając jednocześnie na uwadze, że wyzwania związane z rozwojem zmieniły swój charakter wraz z pojawieniem się nowych globalnych wyzwań, takich jak migracja, bezpieczeństwo żywnościowe, pokój i stabilizacja oraz zmiana klimatu;

apeluje do wszystkich podmiotów w zakresie rozwoju o kierowanie się zobowiązaniami podjętymi od Paryża do Pusanu oraz o odnowienie i zintensyfikowanie wysiłków mających na celu uczynienie współpracy na rzecz rozwoju jak najskuteczniejszą z myślą o realizacji ambitnych celów określonych w programie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 oraz o jak najlepszym wykorzystaniu zasobów publicznych i prywatnych z korzyścią dla rozwoju;

wzywa do wykorzystania wszelkich narzędzi polityki rozwoju w celu wyeliminowania ubóstwa i realizacji celów zrównoważonego rozwoju; jest zdania, że skuteczność finansowania rozwoju należy oceniać na podstawie konkretnych rezultatów i w oparciu o jego wkład w politykę rozwoju jako taką;

podkreśla kluczową rolę oficjalnej pomocy rozwojowej w realizacji programu na rzecz skuteczności rozwoju, w eliminowaniu ubóstwa, ograniczaniu skali nierówności, w świadczeniu podstawowych usług publicznych i we wspieraniu dobrego zarządzania; podkreśla, że oficjalna pomoc rozwojowa jest elastyczniejsza, łatwiej przewidywalna i można ją łatwiej rozliczyć niż inne środki mogące wspierać rozwój;

przypomina, że finansowanie w wystarczającej wysokości to podstawowy warunek skutecznej współpracy na rzecz rozwoju; zwraca uwagę, że większość darczyńców udzielających oficjalnej pomocy rozwojowej nie wypełniła swojego zobowiązania do przeznaczania 0,7 % DNB na pomoc rozwojową do 2015 r., co oznacza, że środki w wysokości ponad 2 bilionów USD nie trafiły do krajów rozwijających się, aby kraje te mogły realizować milenijne cele rozwoju;

wzywa Unię Europejską i jej państwa członkowskie do wypełnienia długofalowego zobowiązania dotyczącego przeznaczania 0,7 % DNB na pomoc, aby zwiększyć pomoc rozwojową, w tym również za pośrednictwem budżetu UE i Europejskiego Funduszu Rozwoju, a także do przyjęcia skutecznego planu gwarantującego wypełnienie tego zobowiązania poprzez realizację wyznaczonego celu w sposób przejrzysty, przewidywalny i umożliwiający rozliczalność; ostrzega przed rozmywaniem kryteriów dotyczących oficjalnej pomocy rozwojowej w celu pokrywania kosztów innych niż koszty bezpośrednio związane ze wspieraniem zrównoważonego rozwoju w krajach rozwijających się;

z niepokojem zauważa, że do połowy 2015 r. jedynie pięć państw członkowskich UE opublikowało plany wdrażania z Pusanu; wzywa państwa członkowskie do opublikowania planów wdrażania i informowania o wysiłkach podejmowanych przed drugim posiedzeniem wysokiego szczebla poświęconym globalnemu partnerstwu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju, które odbędzie się w Nairobi w dniach 28 listopada – 1 grudnia 2016 r.;

apeluje o to, aby w dokumencie końcowym z drugiego posiedzenia wysokiego szczebla jasno opisano i przydzielono zróżnicowane role i kompetencje podmiotów i instytucji do celów wdrażania programu i stosowania zasad, aby ułatwić postępy i przyszłą współpracę;

zwraca uwagę na wniosek z Meksyku dotyczący wprowadzenia piątej zasady skuteczności rozwoju, zgodnie z którą nikogo nie należy zostawiać w tyle; docenia znaczenie wyraźnego koncentrowania się w kontekście programu skuteczności rozwoju na ubogich, najsłabszych i marginalizowanych grupach społecznych przy jednoczesnym zwróceniu należytej uwagi na równouprawnienie płci oraz sytuacje konfliktów i niestabilności; stoi na stanowisku, że choć zasada ta odpowiada ogólnemu przesłaniu oraz nadrzędnemu zobowiązaniu wyrażonemu w programie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, ewentualnemu jej wprowadzeniu powinny towarzyszyć poważne dyskusje i przemyślenia na temat jej praktycznego wdrożenia, zwłaszcza w odniesieniu do kwestii uwzględniania tej problematyki i powiązanych wskaźników;

podkreśla potrzebę ścisłego powiązania globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju z wdrożeniem programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 oraz planu działania z Addis Abeby; uważa, że globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju może być źródłem wartości dodanej, jeżeli wykonywana w jego ramach praca będzie strategicznie skoordynowana pod względem czasowym i organizacyjnym z pracami i harmonogramem Forum Współpracy Rozwojowej Rady Gospodarczo-Społecznej ONZ, Forum Finansowania Rozwoju i Forum Politycznego Wysokiego Szczebla ds. Zrównoważonego Rozwoju;

10.

podkreśla, że globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju powinno odgrywać istotną rolę w odniesieniu do sprawdzonych empirycznie aspektów monitorowania i rozliczalności w kwestii zasad skuteczności dotyczących realizacji celów zrównoważonego rozwoju, a także w odniesieniu do wspierania ich pełniejszego wdrożenia przez wszystkie podmioty na szczeblu krajowym; podkreśla, że w ramach globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju należy udostępniać jasno zdefiniowane kanały współpracy dla konkretnych podmiotów w dziedzinie rozwoju, które nie są darczyńcami z OECD, takich jak nowi darczyńcy, władze lokalne i regionalne, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, prywatni filantropi, instytucje finansowe, przedsiębiorstwa z sektora prywatnego i związki zawodowe; uważa, że zasady przewodzenia globalnemu partnerstwu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju powinny odzwierciedlać różnorodność zainteresowanych stron;

11.

przypomina, że 1 % wzrostu w Afryce odpowiada ponad dwukrotnej wartości oficjalnej pomocy rozwojowej;

12.

uważa, że w ramach globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju należy w sposób szczególny zadbać o postępy w realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 17, mianowicie w odniesieniu do monitorowania i rozliczalności, poprawy skuteczności pomocy, aspektów jakościowych i ilościowych dotyczących finansowania rozwoju, podatków i zdolności obsługi zadłużenia, mobilizowania sektora prywatnego i jego odpowiedzialności za zrównoważony rozwój, a także w odniesieniu do przejrzystości, spójności polityki, partnerstwa z udziałem wielu zainteresowanych stron oraz współpracy południe–południe i współpracy trójstronnej;

13.

podkreśla istotną rolę, jaką ma do odegrania globalne partnerstwo w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju w odniesieniu do wskaźnika celów zrównoważonego rozwoju 17.16.1, zwłaszcza w zakresie dążenia do skuteczniejszego i sprzyjającego włączeniu społecznemu partnerstwa obejmującego wiele zainteresowanych stron w celu wspierania i podtrzymania wdrażania programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, a to poprzez pomiar jakości wysiłków rozwojowych; z zadowoleniem przyjmuje etap monitorowania za 2016 r., zauważając jednocześnie, że wzrosła liczba partnerów w dziedzinie rozwoju zaangażowanych w to przedsięwzięcie, oraz oczekuje na publikację sprawozdania z postępów;

14.

zachęca strony w ramach globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju do rozważenia możliwości utworzenia bardziej niezależnego i dysponującego odpowiednimi zasobami stałego sekretariatu na potrzeby partnerstwa w oparciu o działalność wspólnego zespołu wsparcia, a także wzywa państwa członkowskie UE i kraje partnerskie do wyznaczenia krajowych punktów kontaktowych;

15.

zwraca uwagę, że Parlamentowi Europejskiemu należy zapewnić możliwość odgrywania kluczowej roli w ramach sprawowania demokratycznej kontroli nad wszystkimi strategiami politycznymi UE, w tym nad polityką rozwoju, i stanowczo zwraca się o regularne i terminowe otrzymywanie informacji na temat stanowisk zajmowanych przez Komisję w ramach komitetu sterującego ds. globalnego partnerstwa w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju;

16.

z zadowoleniem przyjmuje poczynione postępy i zaleca Komisji podejmowanie dalszych wysiłków z myślą o tym, aby wszystkie zainteresowane podmioty miały dostęp do informacji na temat przejrzystości programowania współpracy na rzecz rozwoju, mechanizmów finansowania, projektów i przepływów pomocy, zwłaszcza w kontekście międzynarodowej inicjatywy na rzecz przejrzystości pomocy i unijnej strony internetowej poświęconej pomocy „EU Aid Explorer”; zwraca jednak uwagę, że w kwestii tej wciąż pozostaje wiele do zrobienia, a także pilnie domaga się podjęcia przez wszystkich darczyńców dalszych znaczących wysiłków z myślą o lepszej dostępności, terminowości i porównywalności informacji i danych; wzywa państwa członkowskie, które nie uczestniczą jeszcze w międzynarodowej inicjatywie na rzecz przejrzystości pomocy, do przyłączenia się do niej; apeluje do Komisji i państw członkowskich o wykorzystywanie dostępnych danych, a także o wspieranie krajów partnerskich poprzez promowanie wymiany informacji i dobrych praktyk w tej dziedzinie;

17.

uważa, że monitorowanie, przeglądy i dzielenie się wiedzą na temat postępów w ramach rozwoju to elementy o kluczowym znaczeniu dla poprawy rozliczalności i wzmocnienia pozytywnych skutków współpracy, zwłaszcza na szczeblu krajowym; wobec tego wzywa Komisję do przedkładania, co najmniej co 24 miesiące, sprawozdań na temat wysiłków i planów działań UE i państw członkowskich mających na celu kompleksowe wdrożenie zasad z Pusanu; wzywa UE do dalszego wspierania krajów partnerskich w podejmowanych przez nie wysiłkach na rzecz poprawy ich zdolności administracyjnych i logistycznych, a w szczególności z myślą o usprawnieniu ich systemów statystycznych;

18.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy OECD, które mogą przyczynić się do ograniczenia nielegalnych przepływów finansowych, i wzywa społeczność międzynarodową do zacieśnienia współpracy w celu zwiększenia przejrzystości systemów podatkowych i ogólnie przepływów finansowych; zwraca w tym względzie uwagę na decydującą rolę i odpowiedzialność międzynarodowych firm oraz instytucji finansowych;

19.

zwraca się do Komisji, delegatur UE i agencji państw członkowskich o informowanie parlamentów narodowych, a w miarę możliwości również władz lokalnych i regionalnych, podmiotów prywatnych oraz społeczeństwa obywatelskiego o programowaniu i zobowiązaniach finansowych w dziedzinie pomocy rozwojowej poprzez publikowanie dla poszczególnych krajów przeglądów na temat współpracy na rzecz rozwoju, które powinny zawierać w ogólnym zarysie informacje na temat strategicznych dokumentów, koordynacji darczyńców, rocznych planów działania, zaproszeń do przedstawiania projektów i udzielanych zamówień oraz innych stosowanych mechanizmów finansowania;

20.

zachęca parlamenty krajów otrzymujących pomoc do przyjmowania narodowych strategii w zakresie pomocy rozwojowej w celu poprawy rozliczalności darczyńców i rządów otrzymujących pomoc, w tym władz lokalnych, oraz usprawnienia publicznego zarządzania finansami, podniesienia zdolności absorpcyjnej, wykorzenienia korupcji i wszelkich form trwonienia pomocy, zapewnienia skuteczności systemów podatkowych, a także z myślą o poprawie warunków dotyczących otrzymywania wsparcia budżetowego, a w dłuższej perspektywie – ograniczenia zależności od pomocy;

21.

uważa, że należy wspierać przystąpienie wszystkich państw członkowskich do inicjatywy podatkowej z Addis Abeby, aby do 2020 r. podwoić pomoc techniczną mającą na celu wzmocnienie zdolności krajów partnerskich w dziedzinie opodatkowania;

22.

apeluje do Komisji i państw członkowskich o dialog z parlamentami narodowymi krajów partnerskich w celu konstruktywnego wspierania procesu opracowywania takich strategii i uzupełniania ich o ustalenia dotyczące wzajemnej odpowiedzialności; z zadowoleniem przyjmuje starania Komisji mające na celu poprawę wewnętrznej rozliczalności w kontekście wsparcia budżetowego poprzez zwiększanie zdolności instytucjonalnych parlamentów narodowych i najwyższych organów kontroli;

23.

podkreśla rolę, jaką w odniesieniu do rozwoju odgrywają obywatele, społeczności lokalne, wybrani przedstawiciele, organizacje religijne, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, środowisko akademickie, związki zawodowe i sektor prywatny, a także podkreśla, że wszystkie te podmioty powinny uczestniczyć na różnych szczeblach w promowaniu i realizacji programu na rzecz skuteczności pomocy i rozwoju; uważa, że aby ich wkład był skuteczny, muszą oni aktywnie angażować się w planowanie i wdrażanie, wzajemną rozliczalność i przejrzystość, monitorowanie i ocenę oraz że darczyńcy powinni działać bardziej przewidywalnie i szybciej, gdy pracują z tymi podmiotami w charakterze partnerów wykonawczych i partnerów świadczących podstawowe usługi, aby rzeczywiście dotrzeć do najmniej uprzywilejowanych grup społecznych;

24.

podkreśla, że pomoc można utrzymać tylko wówczas, jeżeli otrzymujący ją są ponad wszelką wątpliwość zaangażowani i ponoszą odpowiedzialność; domaga się wspólnej odpowiedzialności za wyniki w zakresie rozwoju, w tym również za wdrożenie zasad stambulskich, oraz przypomina, że odpowiedzialność demokratyczna wymaga silnych instytucji będących w stanie w pełni zadbać o zaangażowanie lokalnych podmiotów w proces wdrażania, monitorowania i oceny programów rozwojowych;

25.

podkreśla znaczenie umożliwienia organizacjom społeczeństwa obywatelskiego wypełniania ich roli jako niezależnych podmiotów w dziedzinie rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem sprzyjających warunków odpowiadających uzgodnionym prawom międzynarodowym i pozwalających na maksymalny wkład tych organizacji w rozwój; wyraża obawy w związku z kurczącymi się możliwościami w zakresie działalności organizacji społeczeństwa obywatelskiego w wielu krajach partnerskich; apeluje do Komisji o poprawę dostępności finansowania dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego;

26.

z zadowoleniem przyjmuje postępy i zaangażowanie UE w odniesieniu do wspólnego programowania; zauważa, że wspólne programowanie powinno zmniejszyć rozdrobnienie pomocy i koszty transakcji, zwiększyć komplementarność dzięki lepszemu podziałowi pracy oraz rozszerzyć wewnętrzną i wzajemną rozliczalność, jak również poprawić przewidywalność współpracy na rzecz rozwoju, tym samym zapewniając wyraźne korzyści zarówno UE, jak i krajom partnerskim; zauważa, że wspólne programowanie było rozważane w 59 spośród 110 krajów partnerskich otrzymujących pomoc UE na rzecz rozwoju; wzywa państwa członkowskie UE i kraje partnerskie do intensywniejszego zaangażowania we wspólne programowanie w celu pełnego wykorzystania jego zalet we wszystkich możliwych krajach;

27.

przypomina swój wniosek (26) dotyczący kodyfikacji oraz wzmocnienia mechanizmów i praktyk mających na celu zapewnienie lepszej komplementarności i skutecznej koordynacji w zakresie pomocy rozwojowej między państwami członkowskimi i instytucjami UE dzięki wprowadzeniu jasnych i możliwych do egzekwowania przepisów, zapewniających demokratyczną odpowiedzialność na szczeblu krajowym, harmonizację, dostosowanie do krajowych strategii i systemów, przewidywalność funduszy, przejrzystość i wzajemną rozliczalność; zwraca się do Komisji o dostarczenie informacji na temat braku działań następczych w związku z tym wnioskiem oraz o wskazanie, jakie alternatywne środki podjęła ona lub zamierza podjąć w tym zakresie;

28.

przypomina, że UE i jej państwa członkowskie są zobowiązane do niewiązania pomocy oraz docenia postępy poczynione w tym zakresie; apeluje o dalsze wysiłki, aby jak najszybciej położyć kres praktyce wiązania pomocy stosowanej na szczeblu globalnym przez wszystkie podmioty udzielające pomocy rozwojowej, w tym również gospodarki wschodzące; apeluje do podmiotów udzielających pomocy o korzystanie w pierwszej kolejności z systemów udzielania zamówień publicznych w krajach partnerskich;

29.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania nowych inicjatyw w celu zacieśnienia współpracy południe–południe i współpracy trójstronnej nad sztandarowymi projektami z udziałem nowych darczyńców i innych krajów o średnich dochodach w ramach wspólnych wysiłków zmierzających do opanowania globalnych wyzwań będących przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz bez utraty z pola widzenia celu, jakim jest wyeliminowanie ubóstwa; podkreśla potrzebę wykorzystania w pełni potencjału współpracy zdecentralizowanej z myślą o realizacji programu na rzecz skuteczności rozwoju, przy jednoczesnym przestrzeganiu wszelkich zasad gwarantujących przejrzystość, skuteczność i spójność oraz w trosce o unikanie dalszej fragmentacji międzynarodowych struktur w zakresie udzielania pomocy;

30.

podkreśla, że pomoc na rzecz rozwoju może odegrać istotną rolę w walce z ubóstwem, w eliminowaniu nierówności i w promowaniu rozwoju, w szczególności w odniesieniu do krajów najsłabiej rozwiniętych, oraz w kwestii ułatwiania dostępu do usług publicznych dobrej jakości dla najbardziej potrzebujących i najsłabszych grup społecznych, a także w odniesieniu do mobilizacji innych czynników o decydującym znaczeniu systemowym, sprzyjających rozwojowi, takich jak promowanie równości płci (zgodnie z postanowieniami w ramach partnerstwa z Pusanu), edukacja i wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej, w tym zwalczanie chorób wynikających z ubóstwa, jeśli stosuje się ją w kontekście usankcjonowanego, pluralistycznego sprawowania rządów opartych na praworządności i poszanowaniu praw człowieka;

31.

podkreśla znaczenie celu zrównoważonego rozwoju nr 16 ogólnie dla skuteczności rozwoju i ostrzega, że pomoc rozwojowa nie może skutecznie pełnić swej roli w przypadku braku takich elementów jak pokój, poszanowanie praw człowieka, praworządność, bezstronny, skuteczny i niezależny system sądowy, uznane na szczeblu międzynarodowym społeczne, środowiskowe i pracownicze normy i zabezpieczenia dotyczące integralności instytucji publicznych i osób sprawujących funkcje, a także integracyjny, partycypacyjny i reprezentatywny proces podejmowania decyzji na wszystkich szczeblach oraz przejrzystość i rozliczalność;

32.

przypomina, że korupcja w krajach otrzymujących pomoc, czy to bezpośrednio związana z pomocą rozwojową, czy też nie, stanowi poważne osłabienie demokratycznej legitymacji i poparcia publicznego dla pomocy na rzecz rozwoju w krajach udzielających pomocy; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje wszelkie środki mające na celu promowanie należytego zarządzania finansami oraz ostateczne wykorzenienie korupcji, lecz zauważa również, że sytuacja w wielu krajach partnerskich z definicji zakłada pewien stopień ryzyka;

33.

wzywa państwa członkowskie oraz innych darczyńców do zwiększenia wysiłków i zasobów ludzkich w celu zapewnienia lepszej konceptualizacji skuteczności i dogłębnej analizy w kontekście niestabilności, sytuacji pokonfliktowej oraz w zakresie zapobiegania konfliktom, przy czym oczekiwane wyniki nie zawsze mogą być ujęte w formie danych i w ramach wyników;

34.

jest przekonany, że sektor prywatny to ważny partner, jeżeli chodzi o realizację celów zrównoważonego rozwoju i zmobilizowanie dalszych zasobów z przeznaczeniem na rozwój; podkreśla, że z uwagi na coraz znaczniejszą rolę podmiotów sektora prywatnego w ramach współpracy na rzecz rozwoju muszą one dostosować się do zasad skuteczności rozwoju oraz przestrzegać zasad odpowiedzialności przedsiębiorstw podczas całego cyklu życia projektów; docenia wysiłki podejmowane przez niektóre podmioty sektora prywatnego z myślą o uwzględnieniu zobowiązań w dziedzinie praw człowieka, włączenia społecznego i zrównoważoności w ich podstawowym modelu prowadzenia działalności, a także apeluje o generalizację tego podejścia; zwraca uwagę na konieczność przestrzegania przez sektor prywatny zasad prawa międzynarodowego, norm społecznych i środowiskowych, globalnego paktu ONZ dotyczącego praw człowieka, wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, podstawowych zasad prawa pracy MOP i konwencji ONZ przeciwko korupcji; wzywa Komisję do zadbania o to, aby przedsiębiorstwa prowadzące działalność z rajów podatkowych nie brały udziału w projektach finansowanych w ramach oficjalnej pomocy rozwojowej; jednocześnie podkreśla potrzebę dbania przez kraje partnerskie o warunki sprzyjające prowadzeniu działalności gospodarczej, co obejmuje również przejrzysty system prawny i takież ramy regulacyjne;

35.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, ESDZ, parlamentowi i rządowi Kenii jako gospodarzom drugiego posiedzenia wysokiego szczebla poświęconego globalnemu partnerstwu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju (GPEDC), współprzewodniczącym Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju GPEDC, OECD oraz Unii Międzyparlamentarnej.

(1) http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/70/1&Lang=E

(2) http://www.un.org/esa/ffd/wp-content/uploads/2015/08/AAAA_Outcome.pdf

(3) https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N16/132/05/PDF/N1613205.pdf?OpenElement

(4) http://www.oecd.org/dac/effectiveness/34428351.pdf

(5) http://www.oecd.org/dac/effectiveness/49650173.pdf

(6) http://effectivecooperation.org/2014/03/draft-communique-for-the-first-high-level-meeting-of-the-global-partnership/

(7) http://effectivecooperation.org/events/2016-high-level-meeting/

(8) http://effectivecooperation.org/wp-content/uploads/2016/05/4314021e.pdf

(9) Dz.U. C 46 z 24.2.2006, s. 1.

(10) Konkluzje Rady 9558/07 z dnia 15.5.2007 r.

(11) Dokument Rady 18239/10.

(12) http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9145-2015-INIT/pl/pdf

(13) http://www.consilium.europa.eu/en/workarea/downloadasset.aspx?id=15603

(14) http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9241-2015-INIT/pl/pdf

(15) http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-8831-2016-INIT/pl/pdf

(16) http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-8822-2016-INIT/pl/pdf

(17) Dokument Rady 10715/16.

(18) Dz.U. C 279 E z 19.11.2009, s. 100.

(19) Dz.U. C 33 E z 5.2.2013, s. 38.

(20) Dz.U. C 131 E z 8.5.2013, s. 80.

(21) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0558.

(22) Dz.U. C 353 z 27.9.2016, s. 2.

(23) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0137.

(24) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0224.

(25) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0246.

(26) Teksty przyjęte dnia 11 grudnia 2013 r., P7_TA(2013)0558.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/45

P8_TA(2016)0439

Finalizacja pakietu Bazylea III

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie finalizacji pakietu Bazylea III (2016/2959(RSP))

(2018/C 224/06)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając pokryzysowe konkluzje ze szczytów G20,

—	uwzględniając komunikat ministrów finansów państw z grupy G20 oraz prezesów banków centralnych z dnia 27 lutego 2016 r.,

—	uwzględniając komunikat ministrów finansów państw z grupy G20 oraz prezesów banków centralnych z dni 14–15 kwietnia 2016 r.,

—	uwzględniając komunikat ministrów finansów państw z grupy G20 oraz prezesów banków centralnych z dni 23–24 lipca 2016 r.,

—	uwzględniając komunikat przywódców państw G20 z dni 4–5 września 2016 r.,

—

uwzględniając sprawozdania Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego (BCBS) dla przywódców grupy G20 zawierające aktualne informacje na temat realizacji uzgodnionego programu reform, a w szczególności sprawozdanie Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego z listopada 2015 r. dla przywódców grupy G20 pt. „Zakończyć pokryzysowe reformy: aktualizacja” (1),

—

uwzględniając dokumenty konsultacyjne Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego pt.: „Zmiany do ram Bazylea III dotyczących wskaźnika dźwigni” z dnia 6 kwietnia 2016 r., „Zmniejszanie wahań aktywów ważonych ryzykiem kredytowym – ograniczenia dla stosowania podejścia opartego na modelach wewnętrznych” z dnia 24 marca 2016 r. oraz „Przegląd metody standardowej dotyczącej ryzyka kredytowego” z dnia 10 grudnia 2015 r.,

—	uwzględniając dokument do dyskusji i dokument konsultacyjny Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego w sprawie uregulowań dotyczących rezerw księgowych z października 2016 r.,

—	uwzględniając standard Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego pt. „Udziały zgodnie z wymogami całkowitej zdolności do pokrywania strat – zmiany standardu Bazylea III dotyczącego definicji kapitału” z października 2016 r. (2),

—	uwzględniając publikację – UE Shadow Banking Monitor – Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z lipca 2016 r.,

—	uwzględniając wyniki przeprowadzonych przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) testów warunków skrajnych, opublikowane w dniu 29 lipca 2016 r.,

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 lipca 2016 r. na temat finalizacji reform pokryzysowych wynikających z regulacji Bazylea (3),

—	uwzględniając sprawozdanie MFW z 2016 r. na temat globalnej stabilności finansowej,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 marca 2016 r. w sprawie unii bankowej – sprawozdanie roczne za 2015 r. (4),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie bilansu obecnej sytuacji i przyszłych wyzwań związanych z regulacją usług finansowych w UE: wpływ unijnych ram dotyczących regulacji finansowych i unii rynków kapitałowych oraz dalsze działania na rzecz ich usprawnienia (5),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie roli UE w ramach międzynarodowych instytucji i organów finansowych, walutowych i regulacyjnych (6),

—	uwzględniając opracowanie naukowe dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej Parlamentu Europejskiego na temat roli Unii Europejskiej w międzynarodowych forach ekonomicznych, dokument 5: Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego,

—

uwzględniając wymianę poglądów z sekretarzem generalnym Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego Billem Coenem, przewodniczącą Rady Nadzorczej Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego Danièle Nouy, z przewodniczącym EUNB Andreą Enrią oraz wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej Valdisem Dombrovskisem, w sprawie finalizacji pakietu Bazylea III/„Bazylea IV”,

—	uwzględniając oświadczenie Komisji w sprawie przeprowadzonego przez Komitet Bazylejski przeglądu metody standardowej oraz późniejszą wymianę poglądów z udziałem wiceprzewodniczącego Jyrkiego Katainena w dniu 6 lipca 2016 r.

—	uwzględniając skierowane do Komisji pytanie w sprawie finalizacji pakietu Bazylea III (O-000136/2016 – B8-1810/2016),

—	uwzględniając projekt rezolucji Komisji Gospodarczej i Monetarnej,

—	uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.	mając na uwadze, że odporny i dobrze dokapitalizowany system bankowy jest warunkiem wstępnym utrzymania stabilności finansowej, zapewnienia odpowiednich warunków kredytowania gospodarki realnej przez cały cykl oraz wspierania wzrostu gospodarczego;

B.	mając na uwadze, że w następstwie kryzysu finansowego przywódcy G20 zgodzili się na wdrożenie kompleksowego programu reform na rzecz wzmocnienia standardów regulacyjnych międzynarodowych banków, w tym wzmocnienia wymogów ostrożnościowych;

mając na uwadze, że Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego opracowuje międzynarodowo uzgodnione minimalne standardy dotyczące wymogów ostrożnościowych w odniesieniu do dużych banków prowadzących międzynarodową działalność; mając na uwadze, że Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego monitoruje i ocenia wdrażanie tych standardów międzynarodowych i zdaje sprawozdania grupie G20; mając na uwadze, że jego wytyczne są ważnym narzędziem przeciwdziałania fragmentacji regulacyjnej na całym świecie;

mając na uwadze, że Unia Europejska wdrożyła normy uzgodnione na szczeblu międzynarodowym w ramach rozporządzenia w sprawie wymogów kapitałowych (CRR) oraz dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych (CRD IV), dostosowując je jednak do rzeczywistych potrzeb finansowania UE, np. w odniesieniu do współczynnika wsparcia MŚP, i z umożliwieniem pewnej elastyczności; mając na uwadze, że UE postanowiła, iż standardy te mogą być stosowane do wszystkich banków, a nie tylko do największych banków prowadzących działalność międzynarodową, tymczasem w niektórych krajach nieeuropejskich niektóre z tych standardów stosuje się tylko do największych banków; mając na uwadze, że ważne są postępy w tworzeniu równych warunków działania na szczeblu międzynarodowym; mając na uwadze, że oczekuje się, iż Komisja przedstawi wniosek ustawodawczy dotyczący przeglądu pakietu CRR/CRD IV, aby dalej wdrażać uzgodnione zmiany regulacji kapitałowych Bazylea;

mając na uwadze, że wymogi ostrożnościowe dla banków są ze sobą powiązane i uzupełniają inne wymogi regulacyjne, takie jak całkowita zdolność do pokrycia strat (TLAC) oraz obowiązkowe stosowanie centralnego rozliczania instrumentów pochodnych; mając na uwadze, że ramy regulacyjne dotyczące sektora bankowego UE uległy znacznej poprawie w ciągu ostatnich lat, zwłaszcza dzięki utworzeniu unii bankowej;

F.	mając na uwadze, że solidne ramy stabilności finansowej i wzrostu powinny być kompleksowe i wyważone, aby uwzględniać dynamiczne praktyki nadzorcze, a nie skupiać się tylko na statycznych regulacjach odnoszących się głównie do aspektów ilościowych;

G.	mając na uwadze, że dane pokazują nadmierną zmienność w przeszłości wag ryzyka i „modelowania ryzyka strategicznego”, aby zmniejszyć wymogi kapitałowe banków, oraz trudności napotykane przez krajowe organy nadzoru przy ocenie modeli wewnętrznych, co przyczyniło się do kryzysu finansowego;

mając na uwadze, że wdrażanie wymogów ostrożnościowych dla różnych modeli prowadzenia działalności bankowej może znacznie się różnić pod względem zakresu i złożoności, co powoduje, że podejście uniwersalne („one-size-fits-all”) jest nieskuteczne i wiąże się z nieproporcjonalnymi obciążeniami, zwłaszcza dla wielu mniejszych, skupionych na rynku krajowym, mniej złożonych i wzajemnie powiązanych banków oraz ich organów regulacyjnych i nadzorczych; w związku z tym wymagany jest odpowiedni stopień elastyczności i proporcjonalności;

mając na uwadze, że Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego debatuje obecnie nad dodatkowymi zmianami ram ostrożnościowych dla banków, które są narażone na ryzyko kredytowe i ryzyko operacyjne; mając na uwadze, że reformy te koncentrują się na zwiększeniu wrażliwości na ryzyko oraz odporności metody standardowej dotyczącej ryzyka kredytowego, na dodatkowych ograniczeniach w zakresie wewnętrznie modelowanego podejścia oraz na zakończeniu projektowania wskaźnika dźwigni, jak również na potencjalnym dolnym pułapie kapitałowym w oparciu o metodę standardową;

J.	mając na uwadze, że większość amerykańskich instytucji finansowych wykorzystuje metodę standardową w odniesieniu do oceny ryzyka kredytowego, natomiast wiele dużych i średnich banków w UE opiera się na modelach wewnętrznych;

K.	mając na uwadze, że odpowiednia zmiana metody standardowej i poszanowanie zasady proporcjonalności to kluczowe czynniki funkcjonowania standardu Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego w odniesieniu do małych banków, które są głównymi użytkownikami tego standardu;

L.	mając na uwadze, że grupa G20 wskazuje, że obecne zmiany nie powinny spowodować znaczącego zwiększenia łącznych wymogów kapitałowych, a stanowisko to zostało potwierdzone przez państwa członkowskie na posiedzeniu Rady ECOFIN w lipcu 2016 r.;

M.	mając na uwadze, że europejskie banki podlegają obecnie przeprowadzanym przez organy regulacyjne regularnym systemowym testom warunków skrajnych, a wyniki tych testów są podawane do publicznej wiadomości;

N.	mając na uwadze, że przedstawiciele krajów trzecich, takich jak Japonia, wyrazili obawy w związku z rosnącą presją na pozyskiwanie kapitału i wyższymi kosztami przestrzegania przepisów w celu spełnienia tych nowych standardów;

mając na uwadze, że decyzje Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego nie mają mocy prawnej i muszą być transponowane w drodze zwykłej procedury ustawodawczej, aby móc obowiązywać w UE; mając na uwadze, że nie wszystkie właściwe organy krajowe mają reprezentację w Bazylejskim Komitecie Nadzoru Bankowego, przy czym EBC i Jednolity Mechanizm Nadzorczy są reprezentowane jako pełnoprawni członkowie, a Komisja i EUNB mają status obserwatorów;

podkreśla znaczenie solidnych globalnych standardów i zasad nadzoru ostrożnościowego banków i z zadowoleniem przyjmuje prace Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego po kryzysie w tej dziedzinie;

potwierdza, że banki muszą być dobrze skapitalizowane w celu wspierania gospodarki realnej, ograniczenia ryzyka systemowego i uniknięcia ponownej konieczności ratowania banków na ogromną skalę, co miało miejsce w czasie kryzysu; podkreśla konieczność odpowiedniej regulacji sektora działalności parabankowej w celu zapewnienia uczciwej konkurencji oraz stabilności finansowej;

podkreśla, że w przeciwieństwie do innych krajów, banki odgrywają kluczową rolę w finansowaniu europejskiej gospodarki i prawdopodobnie pozostaną głównym źródłem finansowania dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP; podkreśla, że prawodawstwo UE zawsze starało się to uwzględnić (np. poprzez zastosowanie współczynnika wsparcia MŚP) i nadal powinno to robić (np. poprzez przedłużanie i rozszerzanie tego współczynnika wsparcia); uznaje jednak znaczenie dywersyfikacji źródeł finansowania gospodarki europejskiej i w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje prace prowadzone w ramach unii rynków kapitałowych;

odnotowuje prowadzone obecnie przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego prace nad sfinalizowaniem regulacji kapitałowych Bazylea III mających na celu jeszcze dalej idące uproszczenia, większą porównywalność i ujednolicenie ram kapitałowych ważonych ryzykiem w celu wyeliminowania nadmiernej zmienności aktywów ważonych ryzykiem oraz stosowania tych samych przepisów do tych samych rodzajów ryzyka; podkreśla potrzebę większej przejrzystości i odpowiedzialności w celu zwiększenia legitymizacji i odpowiedzialności za prace Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego; z zadowoleniem przyjmuje wystąpienie sekretarza generalnego Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego przed komisją ECON i popiera dalszy dialog;

podkreśla, że trwający obecnie przegląd powinien respektować wyrażoną przez grupę prezesów banków centralnych i szefów organów nadzoru (GHOS) zasadę niezwiększania nadmiernie łącznych wymogów kapitałowych, przy jednoczesnej poprawie ogólnej sytuacji finansowej banków europejskich;

podkreśla, że drugą i równie ważną zasadą, jakiej należy przestrzegać dokonując przeglądu, jest promowanie równych warunków działania na poziomie światowym dzięki ograniczaniu, nie zaś pogłębianiu, różnic między jurysdykcjami i modelami bankowymi oraz bez nieuzasadnionego szkodzenia modelowi bankowemu UE;

jest zaniepokojony, że wczesna analiza ostatnich projektów Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego wskazuje, że pakiet reform na obecnym etapie może nie być zgodny z dwoma wyżej wymienionymi zasadami; wzywa Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego do dokonania przeglądu swoich propozycji, a EBC i Jednolity Mechanizm Nadzorczy do zagwarantowania ich przestrzegania podczas finalizacji i monitorowania nowego standardu;

podkreśla, że takie podejście miałoby zasadnicze znaczenie dla zapewnienia spójnego wdrażania nowego standardu przez Parlament Europejski jako współprawodawcę;

przypomina o znaczeniu zasady proporcjonalności, którą należy oceniać nie tylko w stosunku do rozmiaru instytucji, które podlegają regulacji, ale także rozumieć jako sprawiedliwą równowagę pomiędzy kosztami a korzyściami wynikającymi z regulacji dla każdej grupy zainteresowanych stron;

10.

wzywa do dialogu i wymiany najlepszych praktyk wśród organów regulacyjnych w dziedzinie stosowania zasady proporcjonalności do określenia na szczeblu UE i na szczeblu międzynarodowym;

11.

wzywa Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, by przed przyjęciem standardu przeprowadził dokładną i kompleksową ocenę jakościowych i ilościowych skutków nowych reform, biorąc pod uwagę ich oddziaływanie na różne jurysdykcje i różne modele bankowe; uważa, że ocena ta powinna również uwzględniać poprzednie reformy zaproponowane przez komitet; wzywa Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego do dokonania niezbędnych dostosowań w przypadku gdy podczas analizy wystąpią zakłócenia równowagi;

12.

przypomina, jak ważne jest podejście do regulacji oparte na analizie ryzyka, przy czym takie same przepisy miałyby zastosowanie do takiego samego ryzyka; podkreśla jednocześnie potrzebę ograniczenia zakresu arbitrażu regulacyjnego i zmniejszenia nadmiernej zmienności aktywów ważonych ryzykiem; wzywa Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego do utrzymania wrażliwości na ryzyko regulacji ostrożnościowej, w tym poprzez zagwarantowanie, że w zmianie metody standardowej i zakresu stosowania metody IRB uniknie się ryzyka arbitrażu regulacyjnego i odpowiednio uwzględni specyfikę różnych form finansowania, takich jak pożyczki na zakup nieruchomości, finansowanie infrastruktury oraz kredytowanie specjalistyczne, oraz poprzez unikanie niewspółmiernych skutków dla realnej gospodarki; w tym kontekście wyraża obawy związane z potencjalnymi skutkami dla gospodarki realnej sugerowanego wprowadzenia dolnych pułapów produktywności (tzw. „output floors”);

13.

wzywa Komisję do dokładnej i kompleksowej oceny jakościowych i ilościowych skutków niedawno przeprowadzonych i nowych reform, między innymi na finansowanie gospodarki realnej w Europie i na planowane europejskie projekty legislacyjne, takie jak unia rynków kapitałowych; wzywa Komisję do wykorzystania ustaleń poczynionych w wyniku zaproszenia do zgłaszania uwag i prac nad pierwszą oceną sytuacji w zakresie regulacji usług finansowych, która powinna być gotowa do końca 2016 r.; wzywa Komisję do dopilnowania, aby nowe propozycje Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego lub ich wdrażanie nie kłóciło się z tymi inicjatywami; podkreśla, że ta ocena nie powinna podważać dotychczasowych osiągnięć ustawodawczych i nie powinna być postrzegana jako zachęta do deregulacji;

14.

apeluje, by wymogi dotyczące obowiązku centralnego rozliczania produktów pochodnych były w pełni uwzględniane przy ustalaniu wskaźnika dźwigni w celu promowania praktyki centralnego rozliczania;

15.

przypomina, że należy odpowiednio uwzględnić specyfikę europejskich modeli bankowych, rynki, na których działają, różne rozmiary instytucji i różne profile ryzyka, zarówno w ocenach, jak i kalibrowaniu wzorców, aby podtrzymać konieczną różnorodność europejskiego sektora bankowego oraz przestrzegać zasady proporcjonalności; wzywa Komisję do uwzględnienia wszystkich tych zasad przy określaniu zakresu stosowania i przy wdrażaniu propozycji Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego do prawa UE;

16.

podkreśla kluczową rolę krajowych i europejskich organów nadzoru bankowego w zapewnianiu konwergencji praktyk nadzorczych w UE, przy jednoczesnym uwzględnieniu zasady proporcjonalności i stosowności przepisów w odniesieniu do różnych modeli bankowych; podkreśla znaczenie wiarygodnych i porównywalnych informacji dotyczących sytuacji instytucji objętych nadzorem w celu umożliwienia prowadzenia tych prac w sposób skuteczny i wiarygodny; podkreśla, że prawo do stosowania modeli wewnętrznych powinno zostać utrzymane; wzywa Jednolity Mechanizm Nadzorczy i EUNB do kontynuowania działań nadzorczych w celu zapewnienia spójnego wdrażania modeli wewnętrznych oraz ich zdolności do odpowiedniego uwzględniania ryzyka modeli biznesowych banków, aby poprawić konwergencję, jeśli chodzi o metodę likwidowania ich wad i zaproponować zmiany tam, gdzie jest to konieczne, aby poprawić konwergencję w taki sposób, by zneutralizować wady tych modeli;

17.

przypomina związki wymogów ostrożnościowych dla banków z innymi głównymi standardami bankowymi, takimi jak wprowadzenie normy TLAC w UE oraz jej harmonizacja z minimalnym wymogiem funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowanych na mocy dyrektywy w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków, jak również ze stosowaniem standardu rachunkowości MSSF 9 w najbliższej przyszłości i z ramami unii bankowej; podkreśla zatem, że refleksja na temat reform regulacji ostrożnościowej powinna uwzględniać wszystkie te elementy oraz ich odrębne i połączone skutki;

18.

przypomina, że kilka głównych banków UE w ostatnich latach wypłaciło dywidendy akcjonariuszom, przy czym banki te były wówczas znacząco niedokapitalizowane i nie dokonały spójnego czyszczenia bilansów;

19.

wzywa Komisję do nadania priorytetowego znaczenia w pracach nad pakietem dla małej bankowości („a small banking box”) najmniej ryzykownym modelom bankowym, a także do uwzględnienia w tych pracach wykonalności przyszłych ram prawnych składających się z mniej skomplikowanych oraz bardziej odpowiednich i proporcjonalnych wymogów ostrożnościowych dostosowanych do różnych rodzajów modeli bankowych;

20.

podkreśla znaczenie roli odgrywanej przez Komisję, Europejski Bank Centralny i Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, jeśli chodzi o zaangażowanie w prace Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego i przekazywanie przejrzystych i wyczerpujących aktualnych informacji na temat postępów w dyskusjach Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego; wzywa do większego wyeksponowania tej roli podczas posiedzeń Rady ECOFIN oraz zwiększenia odpowiedzialności wobec parlamentarnej komisji ECON, poprzez regularne raporty składane przez przedstawicieli UE biorących udział w dyskusjach;

21.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji.

(1) http://www.bis.org/bcbs/publ/d344.pdf.

(2) https://www.bis.org/bcbs/publ/d387.htm.

(3) http://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2016/07/12-conclusions-banking-reform/

(4) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0093.

(5) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0006.

(6) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0108.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/50

P8_TA(2016)0440

Wdrażanie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie wdrażania wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (na podstawie sprawozdania rocznego Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa) (2016/2067(INI))

(2018/C 224/07)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając wdrażanie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (na podstawie sprawozdania rocznego Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa),

—	uwzględniając art. 42 ust. 6 i art. 46 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) dotyczące ustanowienia stałej współpracy strukturalnej,

—

uwzględniając roczne sprawozdanie wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa dla Parlamentu Europejskiego w sprawie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) (13026/2016), zwłaszcza części dotyczące wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO),

—	uwzględniając art. 2 i 3 oraz tytuł V Traktatu o Unii Europejskiej, zwłaszcza jego art. 21, 36, art. 42 ust. 2, 3 i 7,

—	uwzględniając konkluzje Rady w sprawie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony z dnia 25 listopada 2013 r., 18 listopada 2014 r., 18 maja 2015 r., 27 czerwca 2016 r. i 17 października 2016 r.,

—	uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 20 grudnia 2013 r. i 26 czerwca 2015 r.,

—

uwzględniając swoje rezolucje z dnia 21 maja 2015 r. w sprawie wdrażania wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (1), z dnia 21 maja 2015 r. w sprawie wpływu zmian na europejskim rynku wyposażenia obronnego na możliwości w zakresie obronności i bezpieczeństwa w Europie (2), z dnia 11 czerwca 2015 r. w sprawie strategicznej sytuacji militarnej w basenie Morza Czarnego po bezprawnej aneksji Krymu przez Rosję (3), z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie UE w zmieniającym się globalnym otoczeniu – świat bardziej połączony, skonfliktowany i złożony (4) oraz z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie operacji pokojowych – zaangażowanie UE w działania ONZ i Unii Afrykańskiej (5),

—	uwzględniając dokument zatytułowany „Wspólna wizja, wspólne działanie – silniejsza Europa. Globalna strategia na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej”, przedstawiony przez wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel Federikę Mogherini w dniu 28 czerwca 2016 r.,

—

uwzględniając plan wdrażania działań w zakresie bezpieczeństwa i obrony, przedstawiony przez wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel F. Mogherini w dniu 14 listopada 2016 r., a także konkluzje Rady z dnia 14 listopada 2016 r. w sprawie wdrożenia globalnej strategii UE w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony,

—	uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel i Komisji z dnia 6 kwietnia 2016 r. w sprawie przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym (JOIN(2016)0018) i odnośne konkluzje Rady z dnia 19 kwietnia 2016 r.,

—

uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel i Komisji z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie budowania zdolności na rzecz bezpieczeństwa i rozwoju (JOIN(2015)0017) i wniosek Komisji z dnia 5 lipca 2016 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 230/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające instrument na rzecz przyczyniania się do stabilności i pokoju (COM(2016)0447),

—	uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel i Komisji z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie elementów ogólnounijnych ram strategicznych w celu wspierania reformy sektora bezpieczeństwa (JOIN(2016)0031),

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 18 kwietnia 2016 r. w sprawie platformy wsparcia misji,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 kwietnia 2015 r. pt. „Europejska agenda bezpieczeństwa” (COM(2015)0185),

—	uwzględniając „Odnowioną strategię bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej” na lata 2015–2020 oraz powiązane konkluzje Rady z dnia 15–16 czerwca 2015 r.,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 kwietnia 2016 r. pt. „Realizacja Europejskiej agendy bezpieczeństwa w celu zwalczania terroryzmu i utorowania drogi ku rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa” (COM(2016)0230),

—	uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel i Komisji z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie kompleksowego podejścia UE do zewnętrznych konfliktów i sytuacji kryzysowych (JOIN(2013)0030) oraz odnośne konkluzje Rady z dnia 12 maja 2014 r.,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie cyberbezpieczeństwa i cyberobrony (6); uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel i Komisji z dnia 7 lutego 2013 r. pt. „Strategia bezpieczeństwa cybernetycznego Unii Europejskiej – otwarta, bezpieczna i chroniona cyberprzestrzeń” (JOIN(2013)0001); uwzględniając przedstawione przez Radę unijne ramy polityki w zakresie cyberobrony z dnia 18 listopada 2014 r.,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 lipca 2016 r. pt. „Wzmacnianie europejskiego systemu odporności cybernetycznej oraz wspieranie konkurencyjnego i innowacyjnego sektora bezpieczeństwa cybernetycznego” (COM(2016)0410),

—

uwzględniając porozumienie techniczne podpisane w dniu 10 lutego 2016 r. przez zespół reagowania na incydenty komputerowe NATO (NCIRC) i zespół reagowania na incydenty komputerowe Unii Europejskiej (CERT-EU), które czyni łatwiejszym szersze dzielenie się informacjami na temat incydentów cybernetycznych,

—	uwzględniając wspólną deklarację UE i NATO podpisaną w dniu 8 lipca 2016 r. podczas szczytu NATO w Warszawie w 2016 r. (wspólna deklaracja przewodniczącego Rady Europejskiej, przewodniczącego Komisji Europejskiej i sekretarza generalnego Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego),

—	uwzględniając komunikat ze szczytu w Warszawie wydany przez szefów państw i rządów uczestniczących w posiedzeniu Rady Północnoatlantyckiej w Warszawie w dniach 8–9 lipca 2016 r.,

—	uwzględniając wyniki Eurobarometru 85.1 z czerwca 2016 r.,

—	uwzględniając art. 132 ust. 1 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0317/2016),

Kontekst strategiczny

zauważa, że sytuacja w zakresie bezpieczeństwa europejskiego istotnie się pogorszyła, stała się mniej jasna, bardziej skomplikowana, bardziej niebezpieczna i słabiej przewidywalna; zauważa, że zagrożenia mają charakter zarówno konwencjonalny, jak i hybrydowy, są wywołane przez podmioty państwowe i niepaństwowe, pochodzą z południa i ze wschodu oraz dotyczą państw członkowskich na różne sposoby;

przypomina, że bezpieczeństwo państw członkowskich UE w bardzo dużym stopniu ma charakter współzależności, a także zauważa, że państwa członkowskie reagują na wspólne zagrożenia i ryzyko w sposób niekoordynowany i rozdrobniony, co komplikuje i często utrudnia przyjęcie bardziej ujednoliconego podejścia; podkreśla, że ów brak koordynacji stanowi jedną ze słabych stron w działaniach podejmowanych przez Unię; zwraca uwagę, że Europie brakuje odporności, aby skutecznie odpierać zagrożenia hybrydowe, które często mają wymiar transgraniczny;

uważa, że Europa jest obecnie zmuszona do reagowania na coraz bardziej złożone kryzysy, które pod względem lokalizacji geograficznej układają się w łuk sięgający od Afryki Zachodniej, przez Sahel, Róg Afryki i Bliski Wschód, wschodnią Ukrainę aż po Kaukaz; uważa, że UE powinna poszerzyć dialog i współpracę z państwami trzecimi w regionie oraz z organizacjami działającymi na szczeblu regionalnym i niższym od regionalnego; podkreśla, że UE powinna być przygotowana na radzenie sobie ze strukturalnymi zmianami w międzynarodowej architekturze bezpieczeństwa, na stawienie czoła wyzwaniom obejmującym konflikty między państwami, upadek państw i ataki cybernetyczne oraz na reagowanie w odpowiedzi na skutki zmian klimatycznych w zakresie bezpieczeństwa;

z niepokojem zauważa, że Europa na niespotykaną dotąd skalę ma do czynienia z atakami terrorystycznymi przeprowadzanymi przez radykalne organizacje islamistyczne i pojedyncze jednostki, co jest źródłem presji na europejski styl życia; podkreśla, że w konsekwencji bezpieczeństwo jednostki staje się sprawą najwyższej wagi, co podkopuje tradycyjny rozdział między jego zewnętrznym a wewnętrznym wymiarem;

apeluje do UE o dostosowanie się do tych wyzwań w zakresie bezpieczeństwa, zwłaszcza przez skuteczniejsze korzystanie z istniejących narzędzi w ramach WPBiO w połączeniu z innymi instrumentami zewnętrznymi i wewnętrznymi; wzywa do ściślejszej współpracy i koordynacji między państwami członkowskimi, w szczególności w zakresie zwalczania terroryzmu;

wzywa do ustanowienia silnej polityki prewencyjnej w oparciu o kompleksowe programy deradykalizacji; zauważa, że istotne jest również przyjęcie aktywniejszej postawy w zwalczaniu radykalizacji i propagandy terrorystycznej, zarówno w samej UE, jak i w ramach jej stosunków zewnętrznych; wzywa Komisję do podjęcia działań mających na celu rozwiązanie problemu rozpowszechniania treści ekstremistycznych online, a także do promowania aktywniejszej współpracy sądowej między systemami sądownictwa karnego, w tym z udziałem Eurojustu, w walce z radykalizacją postaw i terroryzmem we wszystkich państwach członkowskich;

zauważa, że po raz pierwszy od czasów II wojny światowej granice w Europie zmieniono przy użyciu siły; podkreśla szkodliwy wpływ okupacji wojskowej na bezpieczeństwo całej Europy; ponownie podkreśla, że każda zmiana granic na Ukrainie, przeprowadzona przy użyciu siły, jest sprzeczna z zasadami aktu końcowego z Helsinek i Karty Narodów Zjednoczonych;

podkreśla, że według badania Eurobarometru 85.1 opublikowanego w czerwcu 2016 r. około dwie trzecie obywateli UE chce jej większego zaangażowania w kwestie polityki bezpieczeństwa i obrony;

uważa, że bardziej ujednolicona i przez to skuteczniejsza unijna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa może zdecydowanie przyczynić się do łagodzenia wstrząsów wywołanych konfliktami zbrojnymi w Iraku i Syrii oraz do eliminacji samozwańczego Państwa Islamskiego;

Zmieniona i solidniejsza WPBiO

10.

jest głęboko przekonany, że z powyższego wynika konieczność gruntownej i istotnej zmiany WPBiO, aby umożliwić UE i jej państwom członkowskim przyczynienie się w decydujący sposób do bezpieczeństwa Unii, udział w zarządzaniu kryzysami międzynarodowymi i potwierdzenie jej strategicznej autonomii; przypomina, że żadne państwo nie jest w stanie samodzielnie sprostać obecnym wyzwaniom w dziedzinie bezpieczeństwa;

11.

uważa, że pomyślna zmiana WPBiO będzie wymagać pełnego włączenia państw członkowskich UE w ten proces od samego początku, aby uniknąć ryzyka impasu w przyszłości; podkreśla praktyczne i finansowe korzyści dalszej współpracy na rzecz rozwoju europejskich zdolności obronnych, a także odnotowuje podejmowane inicjatywy, które powinny pociągnąć za sobą konkretne działania do uzgodnienia na posiedzeniu Rady Europejskiej w grudniu 2016 r. poświęconym obronności; wzywa również państwa członkowskie i UE do odpowiednich inwestycji w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony;

12.

podkreśla, że ustanowienie stałej współpracy strukturalnej (art. 42 ust. 6 TUE) umożliwi opracowanie środków obrony własnej lub utworzenie stałej struktury służącej obronie własnej, która może wzmocnić operacje zarządzania kryzysowego;

13.

podkreśla, że ponieważ Europa nie kontroluje już w pełni swojej sytuacji w zakresie bezpieczeństwa ani nie decyduje o wyborze czasu i miejsca działania, poprzez misje i operacje w ramach WPBiO, jak i przy pomocy innych właściwych instrumentów UE powinna mieć zdolność do podejmowania działań w zakresie całego spektrum środków zarządzania kryzysowego, co obejmuje również zapobieganie kryzysom i rozwiązywanie kryzysów, a więc na wszystkich etapach trwania konfliktu i przy pełnym zaangażowaniu na rzecz bezpieczeństwa w Europie oraz wspólnego bezpieczeństwa i wspólnej obrony na całym obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości; zachęca Radę Europejską do rozpoczęcia prac nad przekształceniem wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony we wspólną obronę, jak przewidziano w art. 42 ust. 2 TUE; jest zdania, że jednym z ważnych celów WPBiO powinno być wzmocnienie odporności UE;

14.

z zadowoleniem przyjmuje plan działania dotyczący WPBiO, zaprezentowany przez wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel i obejmujący konkretny harmonogram i kroki; wyraża zadowolenie, że ten plan działania stanowi uzupełnienie planowanego europejskiego planu działania w dziedzinie obrony; podkreśla konieczność wzmocnienia elementu wojskowego w ramach WPBiO; zdecydowanie popiera koncepcję koordynowania przez państwa członkowskie inwestycji w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, a także zwiększenia przez nie wsparcia finansowego na rzecz badań w dziedzinie obrony na szczeblu UE;

15.

podkreśla również, że WPBiO powinna się opierać na silnej zasadzie obrony zbiorowej i skutecznym finansowaniu oraz że należy ją wdrażać w sposób skoordynowany z instytucjami międzynarodowymi działającymi w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony oraz rozumieć jako dopełnienie działań NATO; jest zdania, że UE powinna zachęcać państwa członkowskie do osiągania celów NATO w zakresie potencjału, zgodnie z którymi minimalny wymagany poziom wydatków na obronność wynosi 2 % PKB, co ponownie potwierdzono na szczytach w Walii i Warszawie;

16.

przypomina, że konflikty i kryzysy w Europie i w jej otoczeniu rozgrywają się zarówno w przestrzeni fizycznej, jak i w cyberprzestrzeni, a także podkreśla, że w związku z tym cyberbezpieczeństwo i cyberobronę należy włączyć do WPBiO jako jej podstawowe elementy i w pełni uwzględniać we wszystkich unijnych strategiach politycznych, wewnętrznych i zewnętrznych;

17.

z zadowoleniem przyjmuje zaprezentowaną przez wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel globalną strategię na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, która stanowi konieczną i pozytywną zmianę ram instytucjonalnych, w których WPZiB i WPBiO będą opracowywane i prowadzone; ubolewa nad niewielkim zaangażowaniem państw członkowskich w przygotowanie globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej;

18.

podkreśla, że w celu szybkiej i skutecznej realizacji politycznych ambicji, priorytetów i kompleksowego podejścia globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej w formie białej księgi UE w sprawie bezpieczeństwa i obrony, poprzedzonej planem wdrażania działań w zakresie bezpieczeństwa i obrony, konieczne jest zaangażowanie, odpowiedzialność i wsparcie ze strony państw członkowskich i parlamentów narodowych w ścisłej współpracy ze wszystkimi właściwymi organami UE; podkreśla ścisły związek planu wdrażania z szerszym kontekstem wdrażania globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, z planowanym przez Komisję europejskim planem działania w dziedzinie obrony oraz z wdrożeniem podpisanej w Warszawie wspólnej deklaracji UE i NATO; z zadowoleniem przyjmuje bieżące działania wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel i państw członkowskich dotyczące procesu wdrożenia; podkreśla, że na wdrożenie globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej oraz z myślą o skutecznej i solidniejszej WPBiO należy przeznaczyć odpowiednie środki;

19.

uważa, że opracowanie strategii sektorowej stanowi niezbędną kontynuację globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, która ma być uzgodniona i przedstawiona przez Radę, dzięki czemu doprecyzowywany zostanie wymiar wojskowo-cywilnych ambicji, zadania, wymogi i priorytety w zakresie zdolności; ponawia swoje dotychczasowe wezwania do opracowania białej księgi w dziedzinie europejskiej obronności oraz wzywa Radę do bezzwłocznego przygotowania tego dokumentu; wyraża zaniepokojenie faktem, że sugerowany plan wdrożenia dotyczący bezpieczeństwa i obrony zdecydowanie odbiega od oczekiwań Parlamentu i obywateli; przypomina, że bezpieczeństwo wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej jest kwestią niepodzielną;

20.

odnotowuje zaproponowane przez ministrów spraw zagranicznych Niemiec i Francji europejskie porozumienie na rzecz bezpieczeństwa oraz popiera między innymi pomysł wspólnego analizowania europejskiej sytuacji strategicznej, dzięki czemu ocena zagrożeń stałaby się wspólnym zadaniem wykonywanym okresowo, a przez to pozwoliłaby nabrać szacunku do wzajemnych obaw i umożliwiła wspieranie wspólnych zdolności i wspólnych działań; z zadowoleniem przyjmuje także ostatnie inicjatywy innych państw członkowskich dotyczące rozwoju WPBiO; z ubolewaniem zwraca jednak uwagę na brak samooceny bezczynności państw członkowskich we wdrażaniu wcześniejszych europejskich zobowiązań w dziedzinie obronności;

21.

zauważa, że w tym celu potrzebna jest współpraca w ramach podobnych działań NATO; podkreśla, że niezbędne jest autentyczne zaangażowanie oraz szersza i skuteczniejsza wymiana danych wywiadowczych i informacji między państwami członkowskimi;

22.

zauważa, że skoro bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne staje się coraz bardziej zintegrowane, a różnica między przestrzenią fizyczną a cyberprzestrzenią trudniejsza do zdefiniowania, konieczne staje się także zintegrowanie narzędzi przypisywanych każdej z nich, co umożliwi UE wykorzystanie pełnego spektrum instrumentów aż do poziomu określonego w art. 42 ust. 7 Traktatu o Unii Europejskiej;

WPBiO i zintegrowane podejście do sytuacji kryzysowych

23.

podkreśla znaczenia utworzenia stałej unijnej kwatery głównej dla cywilnych i wojskowych misji i operacji w ramach WPBiO, w której zintegrowany personel operacyjny obsługiwałby cały cykl planowania, począwszy od wstępnej koncepcji politycznej, a skończywszy na szczegółowych planach; podkreśla, że nie byłoby to powielaniem struktur NATO, lecz stanowiłoby niezbędną strukturę instytucjonalną z myślą o usprawnieniu planowania misji i operacji w ramach WPBiO oraz wzmocnieniu zdolności w zakresie realizacji;

24.

podkreśla wkład misji i operacji w ramach WPBiO, w tym znaczenie pomocy w zarządzaniu granicami, budowania zdolności, szkoleniowych misji wojskowych i operacji morskich, na rzecz międzynarodowego pokoju i stabilności;

25.

z ubolewaniem stwierdza, że misje i operacje w ramach WPBiO w dalszym ciągu napotykają na trudności w związku ze słabościami strukturalnymi, co zagraża ich skuteczności; uważa, że powinny to być prawdziwe narzędzia, które można lepiej zintegrować w ramach globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej;

26.

w związku z tym zwraca uwagę na poziom ambicji politycznych określonych w globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, które dotyczą zintegrowanego podejścia do konfliktów i kryzysów w odniesieniu do zaangażowania Unii na wszystkich etapach cyklu konfliktu poprzez zapobieganie, rozwiązywanie i stabilizowanie, a także odnotowuje zobowiązanie, by unikać przedwczesnego ograniczania zaangażowania; uważa, że UE powinna w spójny sposób wspierać państwa członkowskie biorące udział w koalicji przeciwko samozwańczemu Państwu Islamskiemu poprzez uruchomienie w Iraku w ramach WPBiO operacji skoncentrowanej na szkoleniu;

27.

z zadowoleniem przyjmuje koncepcję misji w ramach WPBiO mających charakter regionalny i działających w krajach Sahelu, ponieważ odpowiada ona przede wszystkim woli państw tego regionu, by zacieśnić współpracę w dziedzinie bezpieczeństwa za pośrednictwem platformy G5 w krajach Sahelu; jest przekonany, że może to stanowić sposobność do poprawy skuteczności i przydatności misji w ramach WPBiO (EUCAP Sahel Mali i EUCAP Sahel Niger) działających w tym regionie; jest głęboko przekonany, że taka koncepcja regionalizacji musi opierać się na specjalistycznej wiedzy dotyczącej działań w terenie, określonych celach i środkach ich osiągnięcia oraz nie należy jej definiować wyłącznie z uwagi na względy polityczne;

28.

podkreśla, że wszystkie decyzje Rady dotyczące przyszłych misji i operacji powinny na pierwszym miejscu stawiać zaangażowanie w konflikty bezpośrednio wpływające na bezpieczeństwo UE lub bezpieczeństwo partnerów bądź regionów, wobec których UE pełni funkcję podmiotu zapewniającego bezpieczeństwo; jest zdania, że decyzja o zaangażowaniu powinna być oparta na wspólnej analizie i zrozumieniu sytuacji strategicznej i na wspólnych interesach strategicznych państw członkowskich oraz że powinna ona uwzględniać działania innych sojuszników i organizacji, takich jak ONZ i NATO; jest zdania, że misje w dziedzinie WPBiO w zakresie budowania zdolności muszą być koordynowane z pracami Komisji dotyczącymi reform sektora bezpieczeństwa i praworządności;

29.

przyjmuje do wiadomości wniosek Komisji dotyczący zmiany rozporządzenia (UE) nr 230/2014 (ustanawiającego instrument na rzecz przyczyniania się do stabilności i pokoju) w celu rozszerzenia pomocy Unii na kwestie związane z wyposażeniem podmiotów wojskowych w krajach partnerskich, co uważa za niezbędny wkład w odporność tych krajów, zmniejszający prawdopodobieństwo, że staną się one ponownie obszarem konfliktu i ostoją wrogich działań wymierzonych przeciwko UE; podkreśla, że działania takie należy podejmować w wyjątkowych sytuacjach, jak określono w art. 3a wzmiankowanego wniosku dotyczącego zmiany rozporządzenia (UE) nr 230/2014, aby przyczynić się do zrównoważonego rozwoju, dobrego zarządzania i praworządności; w tym kontekście zachęca ESDZ i Komisję do przyspieszenia wdrażania inicjatywy na rzecz budowania zdolności w zakresie wspierania bezpieczeństwa i rozwoju, mającej na celu poprawę skuteczności i uwydatnienie zrównoważonego charakteru misji w ramach WPBiO;

30.

podkreśla także konieczność określenia innych instrumentów finansowych potrzebnych do wzmocnienia przez partnerów zdolności w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony; wzywa ESDZ i Komisję do zadbania o pełną spójność i koordynację, by można było osiągać najlepsze rezultaty i uniknąć powielania działań w terenie;

31.

zauważa w związku z tym, że zadania petersberskie należy poddać przeglądowi oraz że grupy bojowe jak najszybciej powinny stać się użytecznym instrumentem wojskowym dzięki zwiększonej modułowości i bardziej funkcjonalnemu finansowaniu; zauważa, że brak konstruktywnego podejścia państw członkowskich nadal stanowi przeszkodę polityczną i operacyjną uniemożliwiającą wykorzystanie grup bojowych; apeluje do Rady o zainicjowanie procesu tworzenia funduszu początkowego (przewidzianego w art. 41 ust. 3 TUE) z myślą o pilnym finansowaniu początkowych etapów operacji wojskowych;

32.

wzywa do większej elastyczności przepisów finansowych UE, by wesprzeć jej zdolność do reagowania na kryzysy, oraz do wdrożenia obowiązujących postanowień traktatu lizbońskiego; wzywa do przeglądu mechanizmu ATHENA w celu rozszerzenia jego zakresu na wszystkie koszty związane przede wszystkim z operacjami szybkiego reagowania i rozmieszczania unijnych grup bojowych, a w drugiej kolejności ze wszystkimi operacjami wojskowymi;

Współpraca z NATO i innymi partnerami

33.

przypomina, że NATO i UE mają te same strategiczne interesy i stoją przed takimi samymi wyzwaniami na wschodzie i południu; zwraca uwagę na znaczenie klauzuli wzajemnej obrony (art. 42 ust. 7) dla państw członkowskich UE, zarówno dla tych, które są członkami NATO, jak i dla państw nienależących do sojuszu; zauważa, że przy użyciu środków własnych UE powinna być w stanie w takim samym stopniu chronić państwa członkowskie UE niebędące członkami NATO; zwraca uwagę na zakreślony w globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej cel polegający na odpowiednim poziomie autonomii strategicznej UE oraz podkreśla, że te dwie organizacje muszą wykazać się komplementarnością środków; jest zdania, że tzw. strategiczna autonomia UE powinna zwiększyć zdolność Europy do promowania bezpieczeństwa w jej granicach oraz poza nimi, a także wzmocnić partnerstwo z NATO i stosunki transatlantyckie;

34.

jest zdania, że fundamentem bliskiej i efektywnej współpracy między UE a NATO jest komplementarność i kompatybilność ich misji, a przez to instrumentów, jakimi dysponują; podkreśla, że stosunki między tymi dwiema organizacjami muszą się nadal opierać na współpracy, a nie konkurencji; jest zdania, że UE powinna zachęcać państwa członkowskie do osiągania celów NATO w zakresie potencjału, zgodnie z którymi minimalny wymagany poziom wydatków na obronność wynosi 2 % PKB;

35.

podkreśla, że NATO ma doskonałe możliwości odstraszania i obrony oraz że jest gotowe do uruchomienia mechanizmu obrony zbiorowej (art. V traktatu waszyngtońskiego) w przypadku agresji na jednego z jego członków, natomiast WPBiO koncentruje się obecnie na utrzymaniu pokoju, zapobieganiu konfliktom i wzmacnianiu bezpieczeństwa międzynarodowego (art. 42 TUE), a UE dysponuje dodatkowymi środkami radzenia sobie z wyzwaniami w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego państw członkowskich, w tym działalności przewrotowej, których nie dotyczy art. V; ponownie podkreśla, że celem klauzuli solidarności ujętej w art. 222 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej jest zagwarantowanie ochrony instytucji demokratycznych i ludności cywilnej w przypadku ataku terrorystycznego;

36.

z zadowoleniem przyjmuje ostatnią wspólną deklarację podpisaną przez UE i NATO w Warszawie oraz w pełni popiera wskazane w niej dziedziny współpracy; zauważa, że w deklaracji opisano ugruntowane nieformalne praktyki, zamiast wprowadzić współpracę między UE a NATO na nowy poziom; podkreśla zwłaszcza potrzebę pogłębienia współpracy i dalszego dopełniania budowania zdolności w odniesieniu do zagrożeń hybrydowych i cybernetycznych oraz badań naukowych; z zadowoleniem przyjmuje zawarty w planie z Bratysławy jednoznaczny cel, jakim jest natychmiastowe rozpoczęcie wdrażania postanowień wspólnego oświadczenia;

37.

w pełni popiera dalsze zacieśnianie współpracy w zakresie bezpieczeństwa i obrony z innymi partnerami instytucjonalnymi, w tym z ONZ, Unią Afrykańską i OBWE, a także ze strategicznymi partnerami dwustronnymi, zwłaszcza USA, w takich dziedzinach jak zagrożenia hybrydowe, bezpieczeństwo morskie, szybkie reagowanie, walka z terroryzmem i bezpieczeństwo cybernetyczne;

Europejska współpraca obronna

38.

uważa, że rozwój silniejszego przemysłu obronnego wzmocniłby strategiczną autonomię i niezależność technologiczną UE; jest przekonany, że wzmocnienie pozycji UE jako podmiotu zapewniającego bezpieczeństwo w sąsiedztwie Europy wymaga odpowiednich i wystarczających zdolności, a także konkurencyjnego, wydajnego i przejrzystego przemysłu obronnego gwarantującego zrównoważony łańcuch dostaw; zauważa, że europejski sektor obronny charakteryzuje rozdrobnienie i powielanie, co należy stopniowo eliminować w ramach procesu przewidującego zachęty i nagrody dla wszystkich elementów krajowych oraz przy uwzględnieniu długoterminowej perspektywy zintegrowanego rynku obronnego;

39.

ubolewa, że państwa członkowskie nie wdrożyły jeszcze z niezbędnym zaangażowaniem ram polityki systematycznej i długotrwałej współpracy w zakresie obronności oraz że inicjatywa wspólnego pozyskiwania i wykorzystywania zdolności wojskowych nie przyniosła wymiernych rezultatów; wzywa Radę do wprowadzenia regularnych, organizowanych dwa razy do roku debat na temat obronności, które zapewnią strategiczne wytyczne i nadadzą polityczny impuls WPBiO oraz europejskiej współpracy w dziedzinie obronności;

40.

podkreśla potrzebę dalszego pogłębienia współpracy w zakresie cyberobrony i zagwarantowania pełnej cyberodporności misji w ramach WPBiO; wzywa Radę do uwzględnienia cyberobrony jako integralnej części jej debat na temat obronności; dostrzega zdecydowaną potrzebę stworzenia krajowych strategii cyberobrony; wzywa państwa członkowskie, by pod patronatem Europejskiej Agencji Obrony w pełni korzystały ze środków budowania zdolności w zakresie cyberbezpieczeństwa i wykorzystywały natowskie Centrum Doskonałości ds. Współpracy w Dziedzinie Obrony przed Atakami Cybernetycznymi;

41.

zauważa, że wszystkie państwa członkowskie mają problemy z utrzymaniem szerokiego zakresu pełnych zdolności operacyjnych w dziedzinie obrony, zwykle z powodu ograniczeń finansowych; w związku z tym wzywa do większej koordynacji i dokonywania jaśniejszych wyborów co do zdolności, jakie państwa członkowskie będą utrzymywać, by mogły one specjalizować się w określonych zdolnościach;

42.

jest zdania, że interoperacyjność jest kluczem do większej kompatybilności i integralności sił państw członkowskich; w związku z tym podkreśla, że państwa członkowskie muszą zbadać możliwości wspólnego udzielania zamówień na zasoby w dziedzinie obrony; zauważa, że utrudnia to protekcjonistyczny i zamknięty charakter unijnych rynków obronności;

43.

przypomina, że solidna europejska baza technologiczno-przemysłowa sektora obronnego, która obejmuje instrumenty dla MŚP, stanowi główny filar WPBiO oraz niezbędny warunek wstępny dla stworzenia wspólnego rynku, który pozwoli UE budować jej strategiczną autonomię;

44.

zwraca uwagę, że państwa członkowskie stosują dyrektywę 2009/81/WE dotyczącą zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa oraz dyrektywę 2009/43/WE dotyczącą wewnątrzunijnych transferów produktów związanych z obronnością w zupełnie różnym zakresie; w konsekwencji wzywa Komisję do stosowania wytycznych dotyczących art. 346 oraz do przyjęcia przysługującej jej roli strażniczki traktatów i wszczynania postępowań o naruszenie w przypadku niestosowania się do dyrektyw; wzywa państwa członkowskie do zwiększenia wielonarodowych wysiłków po stronie popytu w zakresie nabywania zasobów wojskowych oraz wzywa przemysł europejski – po stronie dostawców – do wzmocnienia swojej pozycji na światowym rynku dzięki lepszej koordynacji i konsolidacji branży;

45.

wyraża zaniepokojenie stałym spadkiem nakładów na badania w dziedzinie obronności w państwach członkowskich, co stanowi zagrożenie dla bazy przemysłowo-technologicznej, a tym samym dla strategicznej autonomii Europy; wzywa państwa członkowskie do wyposażania swoich armii w sprzęt produkowany przez europejski przemysł obronny, a nie przez konkurentów z branży;

46.

jest przekonany, że wzmocnienie roli Europejskiej Agencji Obrony w zakresie koordynowania programów, projektów i działań opartych na zdolnościach przyczyniłoby się do poprawy skuteczności WPBiO; uważa, że Europejska Agencja Obrony powinna otrzymać wsparcie, aby w pełni realizować swoje cele, w tym w szczególności w kontekście przyszłych priorytetów i roli w związku z europejskim planem działań w sektorze obrony i europejskim programem badań w dziedzinie obronności; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do dokonania analizy organizacji, procedur i działań agencji, co pozwoli na poszerzenie możliwości w zakresie dalszej współpracy i integracji; wzywa państwa członkowskie, by przekazały agencji wytyczne w zakresie koordynacji przeglądu planu rozwoju zdolności zgodnie z globalną strategią na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej i strategią sektorową;

47.

podkreśla, że z uwagi na swój charakter cyberbezpieczeństwo jest obszarem polityki, w którym najważniejsza jest współpraca i integracja, nie tylko między państwami członkowskimi UE, kluczowymi partnerami i NATO, ale także między różnymi podmiotami w obrębie społeczeństwa, ponieważ odpowiedzialność za tę kwestię nie ma jedynie charakteru wojskowego; apeluje o jaśniejsze wytyczne na temat sposobu wykorzystania zdolności defensywnych i ofensywnych UE oraz kontekstu takiego wykorzystania; przypomina, że Parlament Europejski wielokrotnie wzywał do gruntownej zmiany rozporządzenia UE dotyczącego wywozu produktów podwójnego zastosowania, aby zapobiec dostaniu się w niewłaściwe ręce oprogramowania i innych systemów, które mogą zostać użyte przeciwko cyfrowej infrastrukturze UE i w celu naruszenia praw człowieka; wzywa UE do obrony na forach międzynarodowych, w tym także na forach zarządzania internetem, ale nie tylko, zasady, zgodnie z którą podstawowa infrastruktura internetowa powinna stanowić strefę neutralną, w którą nie wolno ingerować rządom dążącym do realizacji swoich krajowych interesów;

48.

popiera podejmowane przez Komisję inicjatywy związane z obronnością, takie jak plan działań w sektorze obrony oraz polityka przemysłowa w dziedzinie obronności, które powinny rozpocząć się po zaprezentowaniu unijnej białej księgi w sprawie bezpieczeństwa i obrony; popiera dalsze zaangażowanie Komisji w obronność przez szeroko zakrojone i jasno określone badania, planowanie i wdrażanie; z zadowoleniem przyjmuje działania przygotowawcze dotyczące badań związanych z WPBiO i zwraca się o zapewnienie wystarczającego finansowania na pozostałą część obecnych wieloletnich ram finansowych; popiera rozwój unijnego programu badań w dziedzinie obronności w następnych wieloletnich ramach finansowych (na lata 2021–2027);

49.

uważa, że w ramach przyszłego unijnego programu badań w dziedzinie obronności należy finansować projekty badawcze w priorytetowych dziedzinach, które uzgodnić powinny państwa członkowskie, oraz że europejski fundusz obronny mógłby wspierać finansowanie zdolności uzgodnionych wspólnie przez państwa członkowskie i mających uznaną wartość dodaną na szczeblu UE;

50.

apeluje o przeprowadzenie reformy prawa europejskiego, która umożliwi europejskim branżom obronnym korzystanie z tych samych form pomocy państwa, z których korzystają producenci amerykańscy;

o o

51.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu NATO, przewodniczącemu Zgromadzenia Parlamentarnego NATO, sekretarzowi generalnemu ONZ, urzędującemu przewodniczącemu Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), jak również przewodniczącemu Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE.

(1) Dz.U. C 353 z 27.9.2016, s. 59.

(2) Dz.U. C 353 z 27.9.2016, s. 74.

(3) Dz.U. C 407 z 4.11.2016, s. 74.

(4) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0120.

(5) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0249.

(6) Dz.U. C 419 z 16.12.2015, s. 145.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/58

P8_TA(2016)0441

Unijna komunikacja strategiczna w celu przeciwdziałania wrogiej propagandzie stron trzecich

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie unijnej komunikacji strategicznej w celu przeciwdziałania wrogiej propagandzie stron trzecich (2016/2030(INI))

(2018/C 224/08)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 2 kwietnia 2009 r. w sprawie świadomości europejskiej i totalitaryzmu (1),

—	uwzględniając oświadczenie wydane na szczycie NATO w Strasburgu/Kehl w dniu 4 kwietnia 2009 r., przyjęte z okazji 60. rocznicy powstania NATO,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie strategii wolności cyfrowej w polityce zagranicznej UE (2),

—	uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 9 lutego 2015 r. dotyczące zwalczania terroryzmu,

—	uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dni 19 i 20 marca 2015 r.,

—	uwzględniając przyjęte dnia 16 marca 2015 r. konkluzje Rady w sprawie regionalnej strategii UE dotyczącej Syrii i Iraku oraz zagrożenia ze strony ISIL/Daisz, które Rada do Spraw Zagranicznych potwierdziła dnia 23 maja 2016 r.,

—

uwzględniając opublikowane w dniu 18 maja 2015 r. sprawozdanie wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa pt. „UE w zmieniającym się globalnym otoczeniu – świat bardziej połączony, skonfliktowany i złożony”, a także bieżące prace nad nową globalną strategią bezpieczeństwa UE,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie stanu stosunków UE-Rosja (3),

—	uwzględniając plan działania UE dotyczący komunikacji strategicznej (Ref. Ares(2015)2608242 – 22.6.2015),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa (4),

—	uwzględniając deklarację ze szczytu NATO w Walii z dnia 5 września 2014 r.,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie zapobiegania radykalizacji oraz rekrutacji obywateli europejskich przez organizacje terrorystyczne (5),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 kwietnia 2015 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów w sprawie europejskiej agendy bezpieczeństwa (COM(2015)0185),

—

uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 6 kwietnia 2016 r. do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram dotyczących przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym – odpowiedź Unii Europejskiej (JOIN(2016)0018),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 kwietnia 2016 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej i Rady w sprawie realizacji europejskiej agendy bezpieczeństwa w celu zwalczania terroryzmu i utorowania drogi ku rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa (COM(2016)0230),

—

uwzględniając przeprowadzone przez Europejski Fundusz na rzecz Demokracji studium wykonalności dotyczące rosyjskojęzycznych inicjatyw medialnych w ramach Partnerstwa Wschodniego i poza nim pt. „Bringing Plurality and Balance to the Russian Language Media Space” (Zapewnienie pluralizmu i równowagi w rosyjskojęzycznej przestrzeni medialnej),

—	uwzględniając sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ONZ w sprawie propagowania i ochrony praw człowieka i wolności podstawowych w warunkach walki z terroryzmem (A/HRC/31/65),

—	uwzględniając komentarz ogólny nr 34 Komitetu Praw Człowieka ONZ (CCPR/C/GC/34),

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinię Komisji Kultury i Edukacji (A8-0290/2016),

mając na uwadze, że UE zobowiązała się do kierowania się w swoich działaniach prowadzonych na arenie międzynarodowej zasadami demokracji, praworządności i poszanowania praw człowieka oraz podstawowych wolności, jak również zasadami wolności mediów, dostępu do informacji, wolności słowa i pluralizmu mediów, choć ostatnia z nich może być jednak do pewnego stopnia ograniczona zgodnie z prawem międzynarodowym, w tym europejską konwencją praw człowieka; mając na uwadze, że strony trzecie, których celem jest zdyskredytowanie Unii, nie podzielają tych samych wartości;

mając na uwadze, że UE, jej państwa członkowskie i obywatele znajdują się pod coraz większą i regularną presją w obliczu kampanii informacyjnych, dezinformacyjnych i wprowadzających w błąd oraz propagandy krajów i podmiotów niepaństwowych, takich jak transnarodowi terroryści i organizacje przestępcze w sąsiedztwie Unii, którzy starają się osłabić samo pojęcie obiektywnych informacji czy etycznego dziennikarstwa, przedstawiając wszystkie informacje jako stronnicze czy będące narzędziem władzy politycznej, i które za cel ataku wybierają demokratyczne wartości i interesy;

mając na uwadze, że wolność mediów, dostęp do informacji i wolność słowa są podstawowymi filarami systemu demokratycznego, w którym przejrzystość własności środków przekazu i źródeł finansowania mediów ma kluczowe znaczenie; mając na uwadze, że strategie mające na celu zapewnienie dziennikarstwa dobrej jakości, pluralizmu mediów i sprawdzania faktów mogą być skuteczne jedynie wówczas, gdy podmioty dostarczające informacji cieszą się zaufaniem i są wiarygodne; mając na uwadze, że jednocześnie należy poddać krytycznej ocenie sposób postępowania ze źródłami mediów, którym udowodniono wielokrotne angażowanie się w strategię umyślnego oszustwa i dezinformacji, zwłaszcza w „nowych mediach”, sieciach społecznościowych i sferze cyfrowej;

mając na uwadze, że wojna informacyjna jest zjawiskiem hstorycznym równie starym jak sama wojna; mając na uwadze, że wojna informacyjna była szeroko wykorzystywana w czasie zimnej wojny i od tamtej pory jest nieodłączną częścią nowoczesnej wojny hybrydowej, która stanowi połączenie wojskowych i niewojskowych środków o charakterze ukrytym i jawnym, stosowanych w celu zdestabilizowania sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej w atakowanym kraju bez formalnego wypowiedzenia mu wojny, czego celem są nie tylko partnerzy UE, ale także sama UE, jej instytucje i wszystkie państwa członkowskie i obywatele niezależnie od ich narodowości i wyznania;

mając na uwadze, że wraz z aneksją Krymu przez Rosję i wojną hybrydową prowadzoną przez Rosję w Donbasie Kreml nasilił konfrontację z UE; mając na uwadze, że Kreml nasilił działania propagandowe, a Rosja odgrywa większą rolę w europejskim otoczeniu medialnym w celu ukształtowania politycznego poparcia europejskiej opinii publicznej dla działań Rosji i w celu podważenia spójności polityki zagranicznej UE;

F.	mając na uwadze, że propaganda wojenna oraz popieranie w jakikolwiek sposób nienawiści narodowej, rasowej lub religijnej, stanowiące podżeganie do dyskryminacji, wrogości lub przemocy, jest prawnie zakazane zgodnie z art. 20 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych;

G.	mając na uwadze, że kryzys finansowy i rozwój nowych form mediów cyfrowych stwarza poważne wyzwania dla dziennikarstwa dobrej jakości, prowadząc do ograniczenia krytycznego myślenia wśród obywateli, co sprawia, że są oni bardziej podatni na dezinformację i manipulację;

mając na uwadze, że działania propagandowe i wtrącanie się mediów rosyjskich są szczególnie silne i często nieporównywalne w skali w krajach wschodniego sąsiedztwa; mając na uwadze, że media krajowe w tych państwach są często słabe i nie są w stanie przeciwstawić się sile i potędze mediów rosyjskich;

I.	mając na uwadze, że wojenne technologie informacyjne i komunikacyjne są wykorzystywane do uzasadniania działań zagrażających suwerenności, niezależności politycznej i integralności terytorialnej państw członkowskich UE oraz bezpieczeństwu ich obywateli;

J.	mając na uwadze, że UE nie uznaje ISIL/Daisz ani za państwo, ani za organizację quasi-państwową;

mając na uwadze, że ISIL/Daisz, Al-Kaida i wiele innych brutalnych dżihadystycznych grup terrorystycznych systematycznie wykorzystuje strategie komunikacji i bezpośrednią propagandę – zarówno w internecie, jak i poza nim – by po części uzasadnić swoje działania prowadzone przeciwko UE i państwom członkowskich oraz europejskim wartościom, a także w celu rekrutacji większej liczby młodych Europejczyków;

mając na uwadze, że w następstwie oświadczenia wydanego na szczycie NATO w Strasburgu/Kehl, w którym podkreślono, że coraz ważniejsze jest, by NATO informowało w sposób właściwy, terminowy, dokładny i reaktywny o swoich zmieniających się rolach, celach i misji, w 2014 r. utworzono na Łotwie Centrum Doskonałości ds. Łączności Strategicznej NATO (NATO StratCom COE), co zostało przyjęte z zadowoleniem w oświadczeniu ze szczytu NATO w Walii;

Unijna komunikacja strategiczna w celu przeciwdziałania wrogiej propagandzie stron trzecich

podkreśla, że wroga propaganda przeciwko UE przyjmuje wiele różnych form i wykorzystuje różnorakie narzędzia, często dostosowane do specyfiki państw członkowskich, czego celem jest wypaczenie prawdy, pobudzenie wątpliwości, poróżnienie państw członkowskich, ukartowanie strategicznego rozłamu między Unią Europejską a jej partnerami w Ameryce Północnej oraz sparaliżowanie procesu decyzyjnego, zdyskredytowanie instytucji UE i partnerstwa transatlantyckiego – które odgrywają uznaną rolę w europejskiej architekturze bezpieczeństwa i gospodarce – w oczach i umysłach unijnych obywateli oraz obywateli państw sąsiadujących, a także osłabienie i zniszczenie europejskiego przesłania opartego na wartościach demokratycznych, prawach człowieka i praworządności; przypomina, że jednym z najważniejszych wykorzystywanych narzędzi jest wzbudzanie strachu i niepewności wśród obywateli UE oraz takie przedstawianie państw wrogich oraz podmiotów niepaństwowych, by wydawały się one dużo silniejsze, niż ma to miejsce w rzeczywistości;

wzywa instytucje UE do uznania, że komunikacja strategiczna i wojna informacyjna są nie tylko zewnętrznym, ale i wewnętrznym problemem UE, i wyraża niepokój o wiele istniejących w obrębie Unii przyczółków wrogiej propagandy; wyraża zaniepokojenie tym, że niektóre państwa członkowskie nie zdają sobie w pełni sprawy z tego, iż są odbiorcami i areną propagandy i dezinformacji; w tym kontekście wzywa organy UE do rozwiązania aktualnego problemu braku jasności oraz do uzgodnienia, co należy uznawać za propagandę i dezinformację, do opracowania we współpracy z przedstawicielami mediów i ekspertami z państw członkowskich UE wspólnego zestawu definicji, a także do gromadzenia danych i faktów dotyczących konsumpcji propagandy;

zauważa, że dezinformacja i propaganda stanowią elementy wojny hybrydowej; podkreśla w związku z tym potrzebę zwiększenia świadomości i wykazania asertywności poprzez komunikację instytucjonalną/polityczną, badania prowadzone przez ośrodki analityczne/akademickie, kampanie w mediach społecznościowych, inicjatywy społeczeństwa obywatelskiego, umiejętność korzystania z mediów oraz inne użyteczne działania;

podkreśla, że stosowana przez państwa trzecie strategia propagandy i dezinformacji wymierzona przeciw Unii może przybierać różne formy i angażować w szczególności tradycyjne media, sieci społecznościowe, szkolne programy nauczania bądź partie polityczne zarówno w Unii Europejskiej, jak i poza nią;

zwraca uwagę na wielowymiarowy charakter obecnych strategicznych komunikatów UE na różnych szczeblach, w tym na szczeblu instytucji UE, państw członkowskich, poszczególnych organów NATO i ONZ, organizacji pozarządowych, jak również organizacji obywatelskich, i apeluje o jak najlepszą możliwą koordynację i wymianę informacji między tymi stronami; domaga się zacieśnienia współpracy i wymiany informacji między poszczególnymi podmiotami, które wyraziły zaniepokojenie propagandą i pragną wprowadzenia strategii walki z dezinformacją; uważa, że w kontekście UE taką koordynacją powinny się zająć instytucje unijne;

uznaje, że UE musi traktować priorytetowo swoje działania dotyczące komunikacji strategicznej, na które należy przeznaczyć odpowiednie zasoby; powtarza, że UE stanowi udany przykład integracji, który mimo kryzysu wciąż przyciąga kraje pragnące taki model przejąć i stać się jego częścią; podkreśla zatem, że UE powinna w pozytywny sposób, z determinacją i odwagą, informować o swoich sukcesach, wartościach i zasadach oraz że jej przesłania powinny być ofensywne, a nie defensywne;

Uznanie i obnażenie rosyjskiej wojny dezinformacyjnej i propagandowej

zauważa z ubolewaniem, że Rosja wykorzystuje kontakty i spotkania z partnerami unijnymi raczej do celów propagandowych i publicznego osłabiania wspólnego stanowiska UE niż do nawiązania prawdziwego dialogu;

zauważa, że rosyjski rząd wykorzystuje szeroki wachlarz narzędzi i instrumentów, takich jak zespoły doradców i specjalne fundacje (np. Russkij Mir), specjalne organy (Rossotrudniczestwo), wielojęzyczne stacje telewizyjne (np. RT), pseudoagencje informacyjne i usługi multimedialne (np. Sputnik), transgraniczne grupy społeczne i religijne (gdyż reżim chce uchodzić za jedynego obrońcę tradycyjnych wartości chrześcijańskich) oraz trolle mediów społecznościowych i internetu, do zakwestionowania wartości demokratycznych, wprowadzenia rozłamu w Europie, uzyskania krajowego poparcia i stworzenia wizerunku niewydolnych państw we wschodnim sąsiedztwie UE; podkreśla, że Rosja inwestuje w instrumenty dezinformacji i propagandy znaczne środki finansowe, które są wypłacane bezpośrednio przez państwo lub za pośrednictwem kontrolowanych przez Kreml przedsiębiorstw i organizacji; podkreśla, że z jednej strony Kreml finansuje partie polityczne i inne organizacje w UE z zamiarem zaszkodzenia politycznej spójności, a z drugiej strony propaganda Kremla jest wycelowana bezpośrednio w konkretnych dziennikarzy, polityków i obywateli UE;

przypomina, że służby bezpieczeństwa i wywiadu stwierdziły, iż Rosja ma zdolność i zamiar przeprowadzenia działań służących destabilizacji w innych krajach; zwraca uwagę, że często przybiera to formę politycznego wsparcia ekstremistów, dezinformacji na dużą skalę i kampanii medialnych; ponadto zauważa, że takie przedsiębiorstwa medialne są obecne i aktywne w UE;

10.

podkreśla, że strategia informacyjna Kremla uzupełnia politykę intensyfikacji stosunków dwustronnych, współpracy gospodarczej oraz wspólnych projektów z niektórymi państwami członkowskimi UE, aby osłabić spójność unijnych działań i osłabić strategie polityczne UE;

11.

uważa, że rosyjska komunikacja strategiczna jest częścią szerszej kampanii wywrotowej, mającej na celu osłabienie współpracy i suwerenności UE oraz niezależności politycznej i integralności terytorialnej Unii i jej państw członkowskich; wzywa rządy państw członkowskich do zachowania czujności wobec rosyjskich działań informacyjnych na terenie Europy, a także większego dzielenia się potencjałem i staraniami kontrwywiadu zmierzającymi do zwalczania tych działań;

12.

zdecydowanie krytykuje rosyjskie wysiłki zmierzające do przerwania procesu integracji europejskiej i wyraża w tym względzie ubolewanie z powodu popierania przez Rosję sił antyeuropejskich w UE, co dotyczy w szczególności partii skrajnie prawicowych, ruchów populistycznych i innych ruchów negujących podstawowe wartości liberalnych demokracji;

13.

jest poważnie zaniepokojony szybkim upowszechnianiem się w Europie działań prowadzonych z inicjatywy Kremla, w tym dezinformacji i propagandy, które mają na celu utrzymanie lub zwiększenie wpływu Rosji na osłabienie i podział UE; podkreśla, że znaczna część propagandy Kremla ma na celu opisanie niektórych krajów europejskich jako należących do „tradycyjnej strefy wpływów Rosji”; zauważa, że zakłamywanie historii jest jedną z głównych strategii Rosji; w tym względzie zauważa potrzebę upowszechnienia wiedzy o zbrodniach reżimów komunistycznych poprzez kampanie publiczne i systemy edukacyjne oraz wspieranie działań badawczych i dokumentacyjnych, szczególnie w bloku byłych członków Związku Radzieckiego, w celu przeciwdziałania narracji Kremla;

14.

podkreśla, że Rosja wykorzystuje brak międzynarodowych ram prawnych w obszarach takich jak bezpieczeństwo cybernetyczne oraz brak odpowiedzialności w prawodawstwie dotyczącym mediów, a wszelkie dwuznaczności w tych kwestiach obraca na swoją korzyść; podkreśla, że agresywne działania Rosji w dziedzinie cybernetycznej ułatwiają wojnę informacyjną; wzywa Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do zwrócenia uwagi na rolę punktów wymiany ruchu internetowego jako infrastruktury o kluczowym znaczeniu w unijnej strategii bezpieczeństwa; podkreśla pilną potrzebę zapewnienia odporności systemów informatycznych na szczeblu UE i państw członkowskich, zwłaszcza w przypadku blokad i zakłóceń, które mogą odegrać kluczową rolę w konfliktach hybrydowych i przeciwdziałaniu propagandzie, oraz prowadzenia ścisłej współpracy w tym względzie z NATO, a szczególnie z Centrum Doskonałości ds. Współpracy w Dziedzinie Obrony przed Atakami Cybernetycznymi NATO;

15.

zachęca państwa członkowskie do opracowania skoordynowanych mechanizmów strategii komunikacyjnej, aby wesprzeć przydział i przeciwdziałać propagandzie i dezinformacji w celu uwidocznienia zagrożeń hybrydowych;

Zrozumienie wojny informacyjnej oraz metod dezinformacji i radykalizacji stosowanych przez ISIL/Daisz oraz przeciwdziałanie im

16.

jest świadomy zakresu strategii stosowanych przez ISIL/Daisz zarówno na szczeblu regionalnym, jak i ogólnoświatowym do promowania jego nienawistnych i agresywnych poglądów politycznych, religijnych i społecznych; wzywa UE i jej państwa członkowskie do sformułowania przekazu zadającego kłam wersji wydarzeń przedstawianej przez ISIL/Daisz poprzez zaangażowanie w to systemu edukacji, a także wzmocnienie pozycji i większą widoczność głównych muzułmańskich uczonych wiarygodnych w obalaniu propagandy ISIL/Daisz; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki światowej koalicji przeciwko ISIL/Daisz i w tym kontekście popiera regionalną strategię UE dotyczącą Syrii i Iraku; domaga się od Unii Europejskiej i państw członkowskich natychmiastowego sformułowania i rozpowszechnienia przekazu przeciwstawnego propagandzie dżihadystycznej, nalegając szczególnie na wymiar pedagogiczny, który wykaże, że propagowanie radykalnego islamu jest teologicznie błędne;

17.

zauważa, że islamskie organizacje terrorystyczne, zwłaszcza ISIL/Daisz i Al-Kaida, są aktywnie zaangażowane w kampanie informacyjne mające na celu podważenie europejskich wartości i interesów oraz zwiększenie poziomu nienawiści wobec nich; wyraża zaniepokojenie z powodu powszechnego wykorzystywania przez ISIL/Daisz narzędzi mediów społecznościowych, a zwłaszcza Twittera i Facebooka, do celów upowszechniania propagandy i werbunku, co dotyczy w szczególności ludzi młodych; w tym kontekście podkreśla znaczenie włączenia strategii kontrpropagandy przeciwko ISIL/Daisz do szerszej, wszechstronnej strategii regionalnej, łączącej narzędzia dyplomatyczne, społeczno-gospodarcze i rozwojowe oraz narzędzia służące zapobieganiu konfliktom; z zadowoleniem przyjmuje utworzenie grupy zadaniowej StratCom ds. Południa, która ma potencjał wniesienia skutecznego wkładu w prace dekonstrukcyjne oraz zwalczanie ekstremistycznej propagandy i wpływów ISIL/Daisz;

18.

podkreśla, że obywatele UE i Europy są głównym adresatem działań ISIL/Daisz, i wzywa UE i jej państwa członkowskie do ściślejszej współpracy w celu ochrony społeczeństwa, w szczególności ludzi młodych, przed rekrutacją, zwiększając tym samym ich odporność na radykalizację; podkreśla potrzebę zwiększonego nacisku na ulepszenie narzędzi i metod UE, głównie w obszarze cybernetycznym; zachęca państwa członkowskie, aby w ścisłej współpracy z utworzonym w październiku 2015 r. centrum doskonałości w ramach sieci upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw zbadały podstawowe społeczno-demograficzne przyczyny podatności na radykalizację postaw oraz skutecznie im zaradziły, a także by ustanowiły wielowymiarowe struktury instytucjonalne (łączące badania akademickie, administrację więzienną, policję, wymiar sprawiedliwości, służby socjalne i systemy edukacji) w celu zwalczania radykalizacji; podkreśla, że Rada wezwała do promowania środków reagowania z zakresu sądownictwa karnego w odpowiedzi na radykalizację postaw prowadzącą do terroryzmu i brutalnego ekstremizmu;

19.

apeluje do państw członkowskich, by dążyły do ograniczania dostępu ISIL/Daisz do środków finansowych i funduszy oraz wspierały tę zasadę w ramach działań zewnętrznych UE, a także podkreśla konieczność ujawnienia prawdziwej natury ISIL/Daisz i odrzucenia jego legitymizacji ideologicznej;

20.

wzywa UE i jej państwa członkowskie do podejmowania spójnych, ogólnoeuropejskich działań przeciwko mowie nienawiści systematycznie promowanej przez nietolerancyjnych i radykalnych kaznodziejów poprzez kazania, książki, programy telewizyjne, internet oraz wszystkie inne kanały komunikacji, które tworzą podatny grunt dla rozwoju organizacji terrorystycznych takich jak ISIL/Daisz i Al–Kaida;

21.

podkreśla, że ważne jest, by UE i państwa członkowskie współpracowały z dostawcami społecznościowych usług medialnych w celu przeciwdziałania propagandzie ISIL/Daisz rozpowszechnianej kanałami mediów społecznościowych;

22.

podkreśla, że islamskie organizacje terrorystyczne, zwłaszcza ISIL/Daisz i Al-Kaida, są aktywnie zaangażowane w kampanie dezinformacyjne mające na celu podważenie europejskich wartości i interesów; podkreśla w tym względzie znaczenie specjalnej strategii przeciwdziałania islamistycznej antyunijnej propagandzie i dezinformacji;

23.

podkreśla, że bezstronna, wiarygodna i obiektywna komunikacja oraz przepływ informacji opartych na faktach dotyczących wydarzeń w państwach UE mogłyby zapobiec rozpowszechnianiu propagandy podsycanej przez strony trzecie;

Strategia UE przeciwdziałająca wrogiej propagandzie

24.

z zadowoleniem przyjmuje plan działania dotyczący strategicznej komunikacji; z zadowoleniem przyjmuje wspólny komunikat w sprawie wspólnych ram dotyczących przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym i wzywa do niezwłocznego poparcia go oraz wdrożenia jego zaleceń; podkreśla, że proponowane działania wymagają współpracy i koordynacji pomiędzy wszystkimi właściwymi podmiotami na szczeblu UE oraz szczeblu krajowym; uważa, że jedynie kompleksowe podejście może doprowadzić do powodzenia wysiłków UE; wzywa państwa członkowskie sprawujące rotacyjną prezydencję w UE do standardowego ujmowania komunikacji strategicznej w programie prac w celu zapewnienia ciągłości działań w tym obszarze; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy i osiągnięcia prezydencji łotewskiej w tym zakresie; wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do zapewnienia częstej komunikacji z państwami członkowskimi na szczeblu politycznym w celu lepszej koordynacji działań UE; podkreśla, że współpraca między UE a NATO w kwestiach dotyczących łączności strategicznej powinna zostać zdecydowanie zacieśniona; z zadowoleniem przyjmuje zapowiedzianą przez prezydencję słowacką organizację konferencji na temat totalitaryzmu z okazji Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych;

25.

zwraca się do właściwych instytucji i organów UE o skrupulatne monitorowanie źródeł finansowania propagandy antyeuropejskiej;

26.

podkreśla, że potrzebna jest większa pula środków finansowych w ramach instrumentów UE na rzecz demokracji w celu wsparcia wolności mediów w krajach objętych europejską polityką sąsiedztwa (EPS); wzywa w tym względzie Komisję do zapewnienia pełnego wykorzystania istniejących instrumentów, takich jak Europejski Instrument na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka, EPS, mechanizm obserwacji wolności mediów w ramach Partnerstwa Wschodniego oraz Europejski Fundusz na rzecz Demokracji, w celu ochrony wolności i pluralizmu mediów;

27.

zauważa ogromne zasoby przeznaczane przez Rosję na działalność propagandową i możliwy wpływ wrogiej propagandy na procesy decyzyjne w UE oraz podważanie zaufania publicznego, otwartości i demokracji; wyraża uznanie dla ogromu pracy wykonanej przez grupę zadaniową ds. komunikacji strategicznej; wzywa w związku z tym do wzmocnienia grupy zadaniowej ds. komunikacji strategicznej poprzez przekształcenie jej w pełnoprawną jednostkę w ramach ESDZ, odpowiedzialną za sąsiedztwo wschodnie i południowe, przy zapewnieniu odpowiedniego personelu i stosownych środków budżetowych, ewentualnie za pomocą dodatkowej specjalnej linii budżetowej; wzywa do zacieśnienia współpracy między służbami wywiadowczymi państw członkowskich z myślą o ocenie wpływu wywieranego przez państwa trzecie próbujące naruszyć demokratyczne podstawy i wartości UE; wzywa do zacieśnienia współpracy między Parlamentem a ESDZ w zakresie komunikacji strategicznej, w tym poprzez wykorzystanie potencjału analitycznego Parlamentu Europejskiego oraz biur informacyjnych w państwach członkowskich;

28.

podkreśla, że UE powinna nadal aktywnie wspierać – poprzez swoje działania zewnętrzne – poszanowanie podstawowych praw i wolności; uważa, że wspieranie wolności wypowiedzi, wolności gromadzenia się, prawa dostępu do informacji oraz niezależności mediów w krajach sąsiadujących powinno stanowić trzon unijnych działań przeciwdziałających propagandzie;

29.

podkreśla potrzebę wzmocnienia pluralizmu mediów oraz zwiększenia obiektywności, bezstronności i niezależności mediów w UE i jej sąsiedztwie, w tym wśród podmiotów niepaństwowych, m.in. poprzez wspieranie dziennikarzy i opracowywanie programów budowania zdolności dla podmiotów działających w obszarze mediów, propagowanie partnerstw i sieci służących wymianie informacji, takich jak platformy służące do dzielenia się treścią, badań związanych z mediami, mobilności i możliwości szkoleń dla dziennikarzy oraz staży w mediach mieszczących się w UE w celu ułatwienia wymiany najlepszych praktyk;

30.

podkreśla istotną rolę wysokiej jakości kształcenia i szkolenia dziennikarzy w UE i poza jej terytorium w celu zapewniania analiz dziennikarskich dobrej jakości oraz wysokich standardów redakcyjnych; utrzymuje, że propagowanie wartości UE, jakimi są wolność prasy i słowa oraz pluralizm mediów, obejmuje wspieranie prześladowanych i więzionych dziennikarzy i obrońców praw człowieka w państwach trzecich;

31.

opowiada się za ściślejszą współpracą między instytucjami UE, Europejskim Funduszem na rzecz Demokracji, Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), Radą Europy i państwami członkowskimi, aby uniknąć powielania inicjatyw i zapewnić synergię w zakresie podobnych inicjatyw;

32.

wyraża zaniepokojenie poważnymi problemami związanymi z niezależnością i wolnością mediów w niektórych państwach członkowskich, zgłaszanymi przez międzynarodowe organizacje, w tym przez Reporterów bez Granic; wzywa UE i państwa członkowskie do podjęcia odpowiednich kroków w celu poprawy sytuacji w sektorze medialnym, które zagwarantują wiarygodność działań zewnętrznych UE na rzecz wolności, bezstronności i niezależności mediów;

33.

zwraca się do wzmocnionej w ten sposób – zgodnie z propozycją – grupy zadaniowej ds. komunikacji, działającej na portalu Twitter pod nazwą @EUvsDisInfo, o ustanowienie przestrzeni online, gdzie obywatele będą mogli znaleźć szereg narzędzi umożliwiających zidentyfikowanie dezinformacji, wraz z objaśnieniem, jak działa dezinformacja, która to przestrzeń mogłaby wspierać wiele podobnych inicjatyw organizacji społeczeństwa obywatelskiego skupionych na tej samej kwestii;

34.

potwierdza, że skuteczna strategia komunikacji musi włączać społeczności lokalne do dyskusji na temat działań UE, zapewniać wsparcie dla kontaktów międzyludzkich oraz odpowiednio uwzględniać wymiany kulturowe i społeczne jako kluczowe środki zwalczania uprzedzeń wśród ludności lokalnej; przypomina, że w tym kontekście delegatury UE muszą utrzymywać bezpośrednie kontakty z lokalnymi zainteresowanymi stronami na poziomie najbliższym obywatelowi oraz z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego;

35.

podkreśla, że podburzania do nienawiści, przemocy lub wojny nie można „uzasadniać” wolnością słowa; wspiera inicjatywy prawne, które można podjąć w tym względzie, w celu zapewnienia większej odpowiedzialności w obszarze przeciwdziałania dezinformacji;

36.

podkreśla znaczenie spójnego i skutecznego informowania o polityce UE, zarówno wewnątrz, jak i poza granicami UE, oraz zapewniania komunikacji dostosowanej do poszczególnych regionów, w tym dostępu do informacji w językach lokalnych; z zadowoleniem odnosi się w tym kontekście do uruchomienia strony internetowej ESDZ w języku rosyjskim, co stanowi pierwszy krok w dobrym kierunku, oraz zachęca do przetłumaczenia strony internetowej ESDZ na większą liczbę języków, jak np. arabski i turecki;

37.

podkreśla odpowiedzialność państw członkowskich za aktywne, prewencyjne i wspólne przeciwdziałanie wrogim działaniom informacyjnym na ich terytorium lub ukierunkowanych na zaszkodzenie ich interesom; wzywa rządy państw członkowskich do rozwijania własnego potencjału komunikacji strategicznej;

38.

wzywa każde państwo członkowskie do udostępniania swoim obywatelom opracowywanych przez unijną grupę zadaniową ds. komunikacji strategicznej dwóch cotygodniowych biuletynów zatytułowanych The Disinformation Digest oraz The Disinformation Review w celu uświadomienia opinii publicznej metod propagandy stosowanych przez strony trzecie;

39.

kładzie nacisk na potrzebę rozróżnienia między propagandą a krytyką;

40.

podkreśla, że choć krytyka UE lub jej strategii politycznych, zwłaszcza w ramach wypowiedzi politycznych, niekoniecznie stanowi element propagandy czy dezinformacji, to ewentualne manipulacje czy wsparcie – związane z państwami trzecimi – mające na celu podtrzymanie i zaostrzenie tej krytyki stanowi podstawę do kwestionowania wiarygodności takich przekazów;

41.

podkreśla, że choć propaganda i dezinformacja wymierzone przeciw Unii i pochodzące z państw trzecich muszą być zwalczane, nie powinno to podawać w wątpliwość znaczenia, jakie ma utrzymanie konstruktywnych stosunków z państwami trzecimi oraz czynienie z nich strategicznych partnerów w rozwiązywaniu wspólnych problemów;

42.

z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie planu działania dotyczącego strategicznej komunikacji i utworzenie zespołu ds. komunikacji strategicznej dotyczącej Wschodu (ang. East StratCom Team) w Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych (ESDZ), co ma na celu prezentowanie polityki UE oraz przeciwdziałanie antyunijnej propagandzie i dezinformacji; wzywa do dalszego wzmacniania strategicznej komunikacji; uważa, że należy jeszcze bardziej zwiększyć wydajność i przejrzystość prac zespołu ds. komunikacji strategicznej dotyczącej Wschodu; zwraca się do ESDZ o opracowanie kryteriów pomiaru wydajności prac tego zespołu; podkreśla także znaczenie zapewnienia wystarczających środków finansowych oraz odpowiedniego personelu na potrzeby zespołu ds. komunikacji strategicznej dotyczącej Wschodu;

43.

zauważa, że Disinformation Review publikowany przez grupę zadaniową zespołu ds. komunikacji strategicznej dotyczącej Wschodu musi spełniać normy ustanowione w Deklaracji zasad postępowania dziennikarzy Międzynarodowej Federacji Dziennikarzy; podkreśla, że przegląd ten musi być redagowany w odpowiedni sposób, bez używania obraźliwego języka lub dokonywania ocen wartościujących; zwraca się do grupy zadaniowej ds. komunikacji strategicznej dotyczącej Wschodu o dokonanie ponownej oceny kryteriów stosowanych podczas redagowania tego przeglądu;

44.

uważa, że skuteczną strategię przeciwdziałania antyunijnej propagandzie mogłoby stanowić przyjęcie środków mających na celu zapewnienie odbiorcom docelowym dokładnych i interesujących informacji dotyczących działań UE, europejskich wartości i innych kwestii ważnych z punktu widzenia interesu społecznego, oraz podkreśla, że do tych celów można wykorzystać nowoczesne technologie i sieci społecznościowe;

45.

wzywa Komisję do realizacji niektórych inicjatyw prawnych w celu osiągnięcia większej skuteczności i odpowiedzialności w radzeniu sobie z dezinformacją oraz propagandą, a także do wykorzystania śródokresowego przeglądu Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa do promowania wzmocnienia odporności mediów jako strategicznego priorytetu; wzywa Komisję do przeprowadzenia szczegółowego przeglądu skuteczności istniejących instrumentów finansowych UE i do przedstawienia wniosku dotyczącego kompleksowego i elastycznego rozwiązania, które będzie bezpośrednio wspierać niezależne środki przekazu, ośrodki analityczne i organizacje pozarządowe – zwłaszcza w językach ojczystych grup docelowych – i umożliwiać przekazywanie dodatkowych środków finansowych organizacjom, które mają ku temu potencjał, takim jak Europejski Fundusz na rzecz Demokracji, przy jednoczesnym ograniczeniu przepływów finansowych mających na celu finansowanie osób i podmiotów prowadzących działania z zakresu komunikacji strategicznej, podżegania do przemocy i nienawiści; wzywa Komisję do przeprowadzenia szczegółowego badania skuteczności niektórych projektów medialnych na wielką skalę finansowanych przez UE, takich jak Euronews;

46.

podkreśla znaczenie upowszechniania wiedzy, edukowania oraz umiejętności korzystania z internetowych środków przekazu i urządzeń informatycznych w UE i krajach sąsiadujących w celu umożliwienia obywatelom dokonywania krytycznej analizy treści medialnych w celu zidentyfikowania propagandy; podkreśla w tym kontekście znaczenie umacniania wiedzy na wszystkich szczeblach systemu edukacji; podkreśla potrzebę zachęcania ludzi do aktywnego obywatelstwa oraz uświadamiania ich jako konsumentów mediów; podkreśla główną rolę narzędzi internetowych, zwłaszcza mediów społecznościowych, w których rozpowszechnianie fałszywych informacji oraz rozpoczynanie kampanii dezinformacyjnych jest łatwiejsze i często nie napotyka żadnych przeszkód; przypomina, że zwalczanie jednej propagandy drugą propagandą przynosi efekty przeciwne do zamierzonych, oraz rozumie, że UE jako całość oraz państwa członkowskie indywidualnie mogą walczyć z propagandą stron trzecich jedynie poprzez prostowanie kampanii dezinformacyjnych i wykorzystywanie pozytywnych komunikatów i informacji oraz powinny opracować prawdziwie skuteczną strategię, która byłaby zróżnicowana i dostosowana do charakteru podmiotów rozpowszechniających propagandę; stwierdza, że kryzys finansowy i rozwój nowych form cyfrowych środków przekazu stwarza poważne wyzwania dla dziennikarstwa dobrej jakości;

47.

wyraża zaniepokojenie wykorzystywaniem mediów społecznościowych i platform internetowych do karygodnego nawoływania do nienawiści i podżegania do przemocy oraz wzywa państwa członkowskie do przyjęcia i zaktualizowania ustawodawstwa w celu rozwiązania bieżących problemów bądź do pełnego wdrożenia i egzekwowania istniejącego ustawodawstwa dotyczącego nawoływania do nienawiści, zarówno w internecie, jak i poza nim; uważa, że potrzebna jest ściślejsza współpraca z platformami internetowymi oraz wiodącymi spółkami internetowymi i medialnymi;

48.

wzywa państwa członkowskie do zapewnienia niezbędnych ram dla dobrej jakości dziennikarstwa i zróżnicowanych informacji w celu zwalczania koncentracji mediów, która ma negatywny wpływ na pluralizm mediów;

49.

zauważa, że edukacja medialna zapewnia wiedzę i umiejętności oraz umożliwia obywatelom korzystanie z prawa do wolności wypowiedzi, krytyczne analizowanie treści medialnych i reagowanie na dezinformację; podkreśla zatem konieczność uświadamiania ryzyka dezinformacji poprzez działania w zakresie umiejętności korzystania z mediów na wszystkich poziomach, w tym poprzez europejską kampanię informacyjną na temat mediów oraz etyki dziennikarskiej i redaktorskiej, a także poprzez rozwijanie lepszej współpracy z platformami społecznościowymi i promowanie wspólnych inicjatyw w celu zajęcia się problemem mowy nienawiści, podsycania do przemocy i dyskryminacji w internecie;

50.

zauważa, że żadna strategia tzw. „miękkiego nacisku” nie może okazać się skuteczna, jeśli nie obejmuje dyplomacji kulturalnej oraz promowania dialogu międzykulturowego między różnymi państwami i wewnątrz nich, zarówno w UE, jak i poza jej terytorium; zachęca w związku z tym do długoterminowych działań i inicjatyw z zakresu dyplomacji publicznej i kulturalnej, takich jak stypendia i programy wymian dla studentów i młodych pracowników, w tym inicjatyw wspierających dialog międzykulturowy, zacieśniających więzy kulturowe z UE oraz promujących wspólne więzy kulturowe i dziedzictwo, a także organizowania odpowiednich szkoleń dla pracowników delegatur UE i ESDZ w celu nabycia przez nich odpowiednich umiejętności międzykulturowych;

51.

uważa, że publiczne środki przekazu powinny stanowić przykład przedstawiania bezstronnych i obiektywnych informacji zgodnie z najlepszymi praktykami i etyką dziennikarską;

52.

podkreśla, że należy zwrócić szczególną uwagę na nowe technologie – w tym transmisję cyfrową, łączność ruchomą, media internetowe i sieci społecznościowe, włącznie z tymi o charakterze regionalnym – ułatwiające rozpowszechnianie informacji i upowszechnianie wiedzy na temat europejskich wartości zapisanych w traktatach; przypomina, że taka komunikacja musi być oparta na wysokich normach, obejmować konkretne najlepsze praktyki i podkreślać wpływy UE w państwach trzecich, w tym pomoc humanitarną UE oraz możliwości i korzyści płynące ze ściślejszego stowarzyszenia i współpracy z UE dla obywateli państw trzecich, w szczególności osób młodych, takie jak w stosownych przypadkach ruch bezwizowy lub programy budowania zdolności, mobilności i wymiany;

53.

podkreśla potrzebę zapewnienia, by nowy portal EPS – opracowywany obecnie w ramach programu OPEN Neighbourhood – zawierał nie tylko treści ukierunkowane na środowiska eksperckie, ale też sekcję przeznaczoną dla szerszego grona odbiorców; uważa, że portal powinien obejmować sekcję poświęconą Partnerstwu Wschodniemu, gromadzącą informacje na temat inicjatyw, które są obecnie rozrzucone po różnych stronach internetowych;

54.

wskazuje na potencjał kultury popularnej i edukacji rozrywkowej jako sposobów wyrażania wspólnych wartości ludzkich oraz informowania o polityce UE;

55.

podkreśla swoje poparcie dla inicjatyw takich jak bałtycki ośrodek doskonałości mediów w Rydze, Centrum Doskonałości ds. Łączności Strategicznej NATO (NATO StratCom COE) czy centrum doskonałości w ramach sieci upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw; podkreśla potrzebę wykorzystania wyników ich prac i analiz oraz wzmocnienia zdolności analitycznych na wszystkich szczeblach; wzywa Komisję i państwa członkowskie do inicjowania podobnych projektów, organizowania szkoleń dla dziennikarzy, wspierania niezależnych ośrodków medialnych i pluralizmu mediów, zachęcania do tworzenia sieci i współpracy między środkami przekazu a ośrodkami analitycznymi oraz wymiany sprawdzonych rozwiązań i informacji w tych dziedzinach;

56.

potępia systematyczne represje wobec niezależnych mediów, dziennikarzy i działaczy społeczeństwa obywatelskiego w Rosji i na okupowanych terytoriach, w tym na Krymie od czasu jego nielegalnej aneksji; podkreśla, że od 1999 r. wielu dziennikarzy zostało zabitych, zaginęło bez śladu lub zostali oni aresztowani w Rosji; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia ochrony dziennikarzy w Rosji i w sąsiedztwie UE oraz do wspierania społeczeństwa obywatelskiego w Rosji i inwestowania w bezpośrednie kontakty międzyludzkie; wzywa do natychmiastowego uwolnienia dziennikarzy; zauważa, że UE zacieśnia stosunki ze swoimi wschodnimi partnerami i innymi sąsiadami, a także prowadzi otwarte kanały komunikacji z Rosją; uznaje, że główną przeszkodą dla rosyjskich kampanii dezinformacyjnych byłoby istnienie niezależnych i wolnych środków przekazu w samej Rosji; uważa, że osiągnięcie takiej sytuacji powinno być celem UE; wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi i przeznaczenia wystarczających zasobów na pluralizm mediów, lokalne media, dziennikarstwo śledcze oraz media obcojęzyczne, zwłaszcza w języku rosyjskim, arabskim, perskim, tureckim i urdu, a także w innych językach, którymi posługują się społeczności narażone na propagandę;

57.

wspiera kampanie informacyjne prowadzone przez właściwe podmioty w Syrii, Iraku i w regionie Bliskiego Wschodu (a także w państwach pochodzenia zagranicznych bojowników) mające na celu dyskredytację ideologii ISIL/Daisz, ujawnianie przypadków łamania praw człowieka oraz przeciwdziałanie brutalnemu ekstremizmowi i nawoływaniu do nienawiści w odniesieniu do innych grup tego regionu; wzywa UE i jej państwa członkowskie, by w ramach dialogu z krajami Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej podkreślały, że dobre zarządzanie, odpowiedzialność, przejrzystość, praworządność i poszanowanie praw człowieka są warunkiem koniecznym do ochrony społeczeństwa przed rozprzestrzenianiem się nietolerancyjnych i agresywnych ideologii, które stanowią inspirację dla organizacji terrorystycznych takich jak ISIL/Daisz i Al–Kaida; w świetle rosnącego zagrożenia terrorystycznego ze strony ISIL/Daisz oraz innych międzynarodowych organizacji terrorystycznych podkreśla potrzebę wzmocnienia współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa z krajami, które mają szerokie doświadczenie w zwalczaniu terroryzmu;

58.

wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel oraz Radę, by potwierdziły pełne poparcie UE dla trwającego procesu wdrażania i wsparły finansowo realizację zaleceń przedstawionych w „Studium wykonalności dotyczącym rosyjskojęzycznych inicjatyw medialnych w ramach Partnerstwa Wschodniego i poza nim”, które zostało przeprowadzone przez Europejski Fundusz na rzecz Demokracji w 2015 r.;

o o

59.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, państwom członkowskim, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, ESDZ oraz NATO.

(1) Dz.U. C 137 E z 27.5.2010, s. 25.

(2) Dz.U. C 434 z 23.12.2015, s. 24.

(3) Dz.U. C 407 z 4.11.2016, s. 35.

(4) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0272.

(5) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0410.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/68

P8_TA(2016)0442

Język migowy i profesjonalni tłumacze języka migowego

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie języków migowych i zawodowych tłumaczy języka migowego (2016/2952(RSP))

(2018/C 224/09)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając art. 2, 5, 9, 10, 19, 168 i art. 216 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz art. 2 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

—	uwzględniając Kartę praw podstawowych UE,

—	uwzględniając swoje rezolucje z dnia 17 czerwca 1988 r. w sprawie języka migowego dla osób niesłyszących (1) oraz z dnia 18 listopada 1998 r. w sprawie języków migowych (2),

—	uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych i jej wejście w życie w UE w dniu 21 stycznia 2011 r. zgodnie z decyzją Rady 2010/48/WE z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych (3),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2016 r. w sprawie wdrażania Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem uwag podsumowujących Komitetu do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ (4),

—	uwzględniając komentarz ogólny nr 4 (2016) Komitetu do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ w odniesieniu do prawa do edukacji włączającej (5),

—	uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych oraz Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

—	uwzględniając dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy („dyrektywa w sprawie równego traktowania w obszarze zatrudnienia i pracy”) (6),

—	uwzględniając dyrektywę 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (7),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie programu Erasmus+ i innych narzędzi wspomagania mobilności w kształceniu i szkoleniu zawodowym – podejścia zakładającego uczenie się przez całe życie (8),

—	uwzględniając dokument programowy Europejskiego Forum Młodzieży dotyczący równości i niedyskryminacji (9);

—	uwzględniając wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w odniesieniu do wymogów dostępności produktów i usług (COM(2015)0615),

—	uwzględniając wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2012 r. w sprawie dostępności stron internetowych instytucji sektora publicznego (COM(2012)0721),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/64/UE z dnia 20 października 2010 r. w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego w postępowaniu karnym (10),

—

uwzględniając publikację poświęconą wynikom nauczania i wytyczne dotyczące oceny opracowane przez Europejskie Forum Tłumaczy Języka Migowego (EFSLI) na rzecz równych szans dla tłumaczy języka migowego w zakresie szkoleń oraz na rzecz wysokiej jakości usług dla niesłyszących obywateli w całej Unii (11),

—	uwzględniając wytyczne EFSLI/EUD dotyczące tłumaczy języka migowego na posiedzeniach na szczeblu międzynarodowym/europejskim (12),

—	uwzględniając wytyczne AIIC (Międzynarodowego Stowarzyszenia Tłumaczy Konferencyjnych) dotyczące tłumaczy ustnych pracujących w zespołach mieszanych (13),

—	uwzględniając sprawozdanie EFSLI w sprawie praw do usług tłumaczenia w języku migowym w czasie pracy lub studiów za granicą (14),

—	uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

mając na uwadze, że jako pełnoprawni obywatele wszystkie osoby niepełnosprawne, a w szczególności kobiety i dzieci, w tym osoby niesłyszące i niedosłyszące, łącznie z osobami posługującymi się i nieposługującymi się językiem migowym, mają równe prawa i przysługuje im niezbywalne prawo do godności, równego traktowania, samodzielnego życia, niezależności i pełnego uczestnictwa w życiu społecznym;

B.	mając na uwadze, że TFUE wymaga, aby przy określaniu i realizacji swej polityki i działań Unia zwalczała dyskryminację ze względu na niepełnosprawność (art. 10), oraz daje jej prawo do przyjmowania prawodawstwa mającego na celu zwalczanie takiej dyskryminacji (art. 19);

C.	mając na uwadze, że art. 21 i 26 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej wyraźnie zakazuje dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność i zapewnia osobom niepełnosprawnym równe prawo do udziału w życiu społeczności;

D.	mając na uwadze, że w UE żyje ok. miliona niesłyszących użytkowników języka migowego (15) oraz 51 mln obywateli niedosłyszących (16), z których wielu również posługuje się językiem migowym;

E.	mając na uwadze, że krajowe i regionalne języki migowe to pełnoprawne języki naturalne z własną gramatyką i składnią podobnie jak języki mówione (17);

mając na uwadze, że polityka wielojęzyczności UE propaguje naukę języków obcych, a także mając na uwadze, że jeden z jej celów zakłada, iż każdy Europejczyk powinien władać dwoma innymi językami oprócz języka ojczystego; mając na uwadze, że nauka i promowanie krajowych i regionalnych języków migowych mogłyby wspierać realizację tego celu;

G.	mając na uwadze, że dla osób niepełnosprawnych dostępność jest warunkiem koniecznym do prowadzenia samodzielnego życia oraz pełnego i równego uczestnictwa w życiu społecznym (18);

H.	mając na uwadze, że dostępność nie ogranicza się wyłącznie do fizycznej dostępności otoczenia, lecz obejmuje też dostępność informacji i komunikacji, w tym w formie dostarczania treści w języku migowym (19);

I.	mając na uwadze, że zawodowi tłumacze języka migowego mają takie same zadania i taką samą misję jak tłumacze języków mówionych;

J.	mając na uwadze, że sytuacja tłumaczy języka migowego jest różna w państwach członkowskich, począwszy od nieformalnego wsparcia rodziny po zawodowych, dyplomowanych i w pełni wykwalifikowanych tłumaczy;

K.	mając na uwadze, że we wszystkich państwach członkowskich brakuje wykwalifikowanych i zawodowych tłumaczy języka migowego, a także mając na uwadze, że stosunek użytkowników tego języka do jego tłumaczy waha się od 8:1 do 2 500:1, przy czym średnio wynosi 160:1 (20);

L.	mając na uwadze, że do Parlamentu wypłynęła petycja (21) z apelem o umożliwienie składania petycji w krajowych i regionalnych językach migowych UE;

mając na uwadze, że Deklaracja brukselska języka migowego w Unii Europejskiej (22) propaguje pozbawione dyskryminacji podejście do używania naturalnego języka migowego, zgodnie z wymogami Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, którą ratyfikowała UE i wszystkie z wyjątkiem jednego państwa członkowskie UE;

mając na uwadze, że poziom i jakość napisów w telewizji publicznej i prywatnej różni się znacząco w poszczególnych państwach członkowskich, począwszy od mniej niż 10 % do prawie 100 %, przy bardzo różnych normach jakości (23); mając na uwadze, że w większości państw członkowskich brak jest danych dotyczących poziomu tłumaczenia programów telewizyjnych na język migowy;

O.	mając na uwadze, że rozwój nowych technologii językowych może przynieść korzyści użytkownikom języków migowych;

mając na uwadze, że zgodnie z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych odmowa racjonalnego usprawnienia stanowi dyskryminację, a także mając na uwadze, że zgodnie z dyrektywą w sprawie równego traktowania w obszarze zatrudnienia i pracy należy zapewnić racjonalne usprawnienia w celu zagwarantowania zgodności z zasadą równego traktowania;

mając na uwadze, że obecnie obywatele głusi, głuchoniewidomi lub niedosłyszący nie mają bezpośredniej możliwości komunikowania się z posłami do Parlamentu Europejskiego i administratorami instytucji Unii Europejskiej ani z osobami głuchymi lub niedosłyszącymi pracującymi w instytucjach UE i vice versa;

Wykwalifikowani i zawodowi tłumacze języka migowego

podkreśla zapotrzebowanie na wykwalifikowanych i zawodowych tłumaczy języka migowego, które można zaspokoić tylko dzięki następującemu podejściu:

a)	oficjalne uznawanie krajowych i regionalnych języków migowych w państwach członkowskich i w instytucjach UE;

b)	formalne szkolenie zawodowe (uniwersyteckie lub podobne odpowiadające trzyletnim studiom stacjonarnym i szkoleniu wymaganemu w przypadku tłumaczy języków mówionych) (24);

c)	rejestracja (oficjalna akredytacja i system kontroli jakości, np. ciągły rozwój zawodowy);

d)	formalne uznawanie zawodu;

uznaje, że świadczenie wysokiej jakości usług tłumaczenia na język migowy:

a)	jest zależne od obiektywnej oceny jakości z udziałem wszystkich zainteresowanych stron;

b)	jego podstawą są kwalifikacje zawodowe;

c)	obejmuje ekspertów reprezentujących społeczność osób niesłyszących;

d)	jest zależne od wystarczających środków na szkolenie i zatrudnienie tłumaczy języka migowego;

uznaje, że tłumaczenie na język migowy stanowi usługę świadczoną w ramach wolnych zawodów i wymaga odpowiedniego wynagrodzenia;

Rozróżnienie pomiędzy dostępnością a racjonalnym usprawnieniem (25)

zdaje sobie sprawę z tego, że dostępność przynosi korzyści niektórym grupom i że jej podstawą jest zestaw stopniowo wdrażanych norm;

rozumie, że nie można powoływać się na nieproporcjonalność lub nadmierne obciążenie, by uzasadnić brak zapewnienia dostępności;

uznaje, że racjonalne usprawnienie odnosi się do jednostek i ma charakter uzupełniający w stosunku do obowiązku zapewnienia dostępności;

ponadto zauważa, że jednostka może wystąpić o środki w zakresie racjonalnego usprawnienia, nawet jeżeli spełniony został obowiązek zapewnienia dostępności;

zdaje sobie sprawę, że w zależności od sytuacji zapewnienie tłumaczenia w języku migowym może stanowić środek na rzecz dostępności lub racjonalne usprawnienie;

Dostępność

podkreśla, że obywatele głusi, głuchoniewidomi i niedosłyszący muszą mieć dostęp do takich samych informacji i wiadomości jak pozostali obywatele dzięki tłumaczeniu w języku migowym, napisom i przetwarzaniu mowy na tekst i/lub alternatywnym formom komunikacji, w tym tłumaczeniu ustnemu;

10.

podkreśla, że usługi publiczne i administracyjne, w tym ich treści online, muszą być udostępniane za pomocą pośredników, takich jak obecni na miejscu tłumacze języka migowego, a także, w stosownych przypadkach, alternatywne usługi internetowe i usługi świadczone na odległość;

11.

potwierdza swoje zaangażowanie na rzecz uczynienia procesu politycznego jak najbardziej dostępnym, w tym poprzez zapewnianie zawodowych tłumaczy języka migowego; zaznacza, że obejmuje to wybory, konsultacje publiczne i, w stosownych przypadkach, inne wydarzenia;

12.

podkreśla coraz większą rolę technologii językowych w zapewnianiu wszystkim obywatelom równego dostępu do przestrzeni cyfrowej;

13.

uznaje znaczenie norm minimalnych dla zapewnienia dostępności, zwłaszcza w związku z nowymi i powstającymi technologiami, takimi jak świadczenie internetowych usług tłumaczenia w języku migowym oraz wykonywania napisów;

14.

zauważa, że skoro świadczenie opieki zdrowotnej znajduje się w gestii państw członkowskich, powinno ono uwzględniać potrzeby pacjentów głuchych, głuchoniewidomych i niedosłyszących, na przykład poprzez zapewnianie zawodowych tłumaczy języka migowego oraz szkoleń uświadamiających pracowników, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet i dzieci;

15.

stwierdza, że równy dostęp do wymiaru sprawiedliwości dla obywateli głuchych, głuchoniewidomych i niedosłyszących można zagwarantować tylko dzięki zapewnieniu odpowiednio wykwalifikowanych i zawodowych tłumaczy języka migowego;

16.

jest świadomy znaczenia poprawnych i precyzyjnych usług tłumaczenia ustnego i pisemnego, zwłaszcza w obrębie organów sądowych i innych instancji prawnych; w związku z tym ponownie podkreśla znaczenie wyspecjalizowanych i wysoko wykwalifikowanych zawodowych tłumaczy języka migowego, w szczególności w tych kontekstach;

17.

podkreśla konieczność zwiększenia wsparcia i przyjęcia przepisów szczegółowych, jak te dotyczące tłumaczenia w języku migowym i dostępnych w czasie rzeczywistym informacji tekstowych o katastrofach adresowanych do osób niepełnosprawnych w sytuacjach konfliktów zbrojnych, nadzwyczajnych sytuacji humanitarnych i klęsk żywiołowych (26);

Zatrudnienie, kształcenie i szkolenie

18.

zauważa, że konieczne jest przyjmowanie środków w zakresie racjonalnego usprawnienia, obejmujących zapewnienie zawodowych tłumaczy języka migowego, w celu zagwarantowania równego dostępu do zatrudnienia, kształcenia i szkolenia;

19.

podkreśla, że należy zapewniać zrównoważone i wszechstronne informacje o języku migowym oraz o jego znaczeniu dla osób niesłyszących, tak aby rodzice mogli dokonywać świadomych wyborów w najlepszym interesie dzieci;

20.

podkreśla, że programy wczesnej interwencji mają zasadnicze znaczenie dla dzieci w rozwoju umiejętności życiowych, w tym umiejętności językowych; zauważa ponadto, że najlepiej by było, gdyby programy te obejmowały wzorce wśród osób niesłyszących;

21.

podkreśla, że uczniom głuchym, głuchoniewidomym i niedosłyszącym oraz ich rodzicom należy dać możliwość uczenia się używanego w ich otoczeniu krajowego lub regionalnego języka migowego poprzez usługi przedszkolne i szkolne (27);

22.

podkreśla, że język migowy powinien zostać włączony do programów nauczania, aby podnieść świadomość w tym zakresie i rozpowszechnić posługiwanie się językiem migowym;

23.

podkreśla, że należy podjąć środki w celu uznania i propagowania tożsamości językowej środowisk osób niesłyszących (28);

24.

wzywa państwa członkowskie, by zachęcały do nauki języka migowego w taki sam sposób jak do nauki języków obcych;

25.

podkreśla, że wykwalifikowani tłumacze języka migowego oraz kadra nauczycielska władająca językiem migowym i posiadająca umiejętność efektywnej pracy w dwujęzycznych środowiskach kształcenia sprzyjających włączeniu społecznemu w znaczącym stopniu przyczyniają się do szkolnych i uniwersyteckich osiągnięć dzieci niesłyszących i młodzieży niesłyszącej, dzięki czemu w perspektywie długoterminowej osiągany poziom kształcenia jest wyższy, a stopa bezrobocia niższa;

26.

podkreśla powszechny brak dwujęzycznych podręczników i materiałów dydaktycznych do nauki języka migowego w dostępnych formatach i językach;

27.

wzywa do zapewnienia przestrzegania zasady swobody przemieszczania się w UE w odniesieniu do osób niesłyszących, głuchoniewidomych lub niedosłyszących, zwłaszcza w kontekście programu Erasmus+ i powiązanych programów w dziedzinie mobilności, poprzez dopilnowanie, by na uczestników nie nakładano nieproporcjonalnych obciążeń związanych z zapewnieniem sobie udogodnień w dziedzinie tłumaczenia;

28.

z zadowoleniem przyjmuje projekt pilotażowy w sprawie Europejskiej Karty Osób Niepełnosprawnych; wyraża ubolewanie z powodu wykluczenia z tego projektu tłumaczenia w języku migowym, ponieważ utrudnia to znacząco swobodę przemieszczania się w UE pracowników i studentów głuchych, głuchoniewidomych oraz niedosłyszących;

Instytucje Unii Europejskiej

29.

uznaje, że instytucje UE muszą dawać swoim pracownikom, urzędnikom wybieranym i stażystom oraz obywatelom UE przykłady najlepszych praktyk w odniesieniu do zapewniania racjonalnych usprawnień i dostępności, co obejmuje świadczenie usług tłumaczenia w języku migowym;

30.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że instytucje UE zapewniają już ad hoc dostępność wydarzeń publicznych i posiedzeń komisji; uważa, że należy traktować opracowywanie napisów i przetwarzanie mowy na tekst jako alternatywę, a także jako równy i niezbędny środek dla osób niedosłyszących, które nie posługują się językiem migowym, i że odnosi się to również do pracowników instytucji UE, jeżeli chodzi o wprowadzanie racjonalnych usprawnień zgodnie z art. 5 dyrektywy 2000/78/WE ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy;

31.

zauważa, że instytucje UE mają system usług tłumaczenia w języku migowym świadczonych przez ich poszczególne działy tłumaczeń ustnych w celu dopełnienia obowiązku zapewnienia dostępności; wzywa instytucje do wykorzystywania takich istniejących systemów również do wprowadzania racjonalnych usprawnień dla pracowników i/lub urzędników wybieranych, tym samym zmniejszając skutecznie obciążenia administracyjne nakładane na jednostki i na instytucje;

32.

stanowczo wzywa instytucje do oficjalnego przyznania tłumaczom języka migowego takiego samego statusu jak tłumaczom języków mówionych w odniesieniu do usług tłumaczenia ustnego świadczonych przez nich dla instytucji i/lub ich pracowników oraz urzędników wybieranych, łącznie z dostępem do wsparcia technologicznego, materiałów i dokumentów przygotowawczych;

33.

wzywa Eurostat do dopilnowania, by instytucje UE otrzymywały dane statystyczne dotyczące głuchych, głuchoniewidomych i niedosłyszących użytkowników języka migowego, by mogły one lepiej określać, realizować i analizować swoje strategie polityczne w dziedzinie niepełnosprawności i języków;

34.

wzywa dział usług dla odwiedzających Parlamentu do uwzględnienia potrzeb osób głuchych, głuchoniewidomych i niedosłyszących przez zapewnienie bezpośredniego dostępu w krajowym lub regionalnym języku migowym oraz za pośrednictwem usług przetwarzania mowy na tekst;

35.

zwraca się do instytucji o pełne wdrożenie unijnego projektu pilotażowego INSIGN będącego reakcją na decyzję Parlamentu z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie realizacji zastosowania i usług języka migowego w czasie rzeczywistym oraz mającego na celu poprawę komunikacji pomiędzy osobami niesłyszącymi i niedosłyszącymi a instytucjami UE (29);

o o

36.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. C 187 z 18.7.1988, s. 236.

(2) Dz.U. C 379 z 7.12.1998, s. 66.

(3) Dz.U. L 23 z 27.1.2010, s. 35.

(4) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0318.

(5) http://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/CRPD/GC/RighttoEducation/CRPD-C-GC-4.doc

(6) Dz.U. L 303 z 2.12.2000, s. 16.

(7) Dz.U. L 255 z 30.9.2005, s. 22.

(8) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0107.

(9) http://www.youthforum.org/assets/2016/04/0099-16_Policy_Paper_Equality_Non-discrimination_FINAL2.pdf

(10) Dz.U. L 280 z 26.10.2010, s. 1.

(11) http://efsli.org/publications

(12) http://efsli.org/efsliblu/wp-content/uploads/2012/09/SL-Interpreter-Guidelines.pdf

(13) http://aiic.net/page/6701/guidelines-for-spoken-language-interpreters-working-in-mixed-teams/lang/1

(14) http://efsli.org/efsliblu/wp-content/uploads/2012/09/R1101-The-right-to-sign-language-interpreting-services-when-working-or-studying-abroad.pdf

(15) http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-511_en.htm

(16) Europejska Federacja Osób Niedosłyszących (EFHOH) http://www.efhoh.org/about_us

(17) Brentari, D., wyd. (2010) „Sign Languages”. Cambridge University Press. Pfau, R., Steinbach M. & Bencie W., wyd. (2012) „Sign Language: An International Handbook”, De Gruyter.

(18) Komentarz ogólny nr 2, Komitet ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych, CRPD/C/GC/2.

(19) Konwencja Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, art. 9.

(20) Wit, M. de (2016, ukaże się wkrótce), „Sign Language Interpreting in Europe”, wyd. 2016.

(21) Petycja nr 1056-16.

(22) Deklaracja brukselska (2010), Europejska Unia Głuchych (EUD) http://www.eud.eu/files/8514/5803/7674/brussels_declaration_FINAL.pdf

(23) Europejska Federacja Osób Słabosłyszących (EFHOH) (2015 r.). „State of subtitling access in EU”. Dostępne pod adresem: http://media.wix.com/ugd/c2e099_0921564404524507bed2ff3648781a3c.pdf

(24) EFSLI (2013), „Learning Outcomes for Graduates of a Three Year Interpreting Training Programme”.

(25) CRPD/C/GC/4, ust. 28

(26) Konwencja Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, art. 11.

(27) http://www.univie.ac.at/designbilingual/downloads/De-Sign_Bilingual_Findings.pdf

(28) Komentarz ogólny nr 4, Komitet ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych, CRPD/C/GC/4, dostępny pod adresem: http://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/CRPD/GC/RighttoEducation/CRPD-C-GC-4.doc

(29) http://www.eud.eu/projects/past-projects/insign-project/

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/75

P8_TA(2016)0443

Odnowienie zatwierdzenia substancji czynnej bentazon

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji w sprawie odnowienia zatwierdzenia substancji czynnej bentazon, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, oraz w sprawie zmiany załącznika do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011 (D047341/00 – 2016/2978(RSP))

(2018/C 224/10)

Parlament Europejski,

—

uwzględniając projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji w sprawie odnowienia zatwierdzenia substancji czynnej bentazon, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, oraz w sprawie zmiany załącznika do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011 (D047341/00,

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG (1), w szczególności jego art. 20 ust. 1,

—	uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (2),

—	uwzględniając wnioski Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności z wzajemnej weryfikacji oceny ryzyka stwarzanego przez pestycydy dotyczącej substancji czynnej bentazon (3),

—	uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

—	uwzględniając art. 106 ust. 2 i 3 Regulaminu,

A.	mając na uwadze, że substancja czynna bentazon jest działającym selektywnie herbicydem pogłównym stosowanym do zwalczania chwastów szerokolistnych w szerokim zakresie upraw i jest powszechnie stosowana w rolnictwie;

B.	mając na uwadze, że substancja czynna bentazon ze względu na swoje szczególne właściwości może być bardzo łatwo wypłukiwana bezpośrednio do wód podziemnych;

mając na uwadze, że według danych brytyjskiej agencji środowiskowej substancja czynna bentazon jest najczęściej wykrywanym w wodach podziemnych w Zjednoczonym Królestwie zatwierdzonym pestycydem i można ją także znaleźć w wodach powierzchniowych; mając na uwadze, że podobna sytuacja występuje w całej Europie;

D.	mając na uwadze, że rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2016/549 z dnia 8 kwietnia 2016 r. zmieniającym rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 540/2011 przedłużono okres zatwierdzenia substancji czynnej bentazon do dnia 30 czerwca 2017 r. z powodu opóźnienia w wydaniu oceny tej substancji;

mając na uwadze, że projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji w sprawie odnowienia zatwierdzenia substancji czynnej bentazon, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, oraz w sprawie zmiany załącznika do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011 (zwany dalej „projektem rozporządzenia wykonawczego”) przewiduje – na podstawie oceny naukowej przeprowadzonej przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) – zatwierdzenie bentazonu do dnia 31 stycznia 2032 r., tj. na najdłuższy możliwy okres;

F.	mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1107/2009 i w świetle aktualnej wiedzy naukowej i technicznej w projekcie rozporządzenia wykonawczego zawarto pewne warunki i ograniczenia, w szczególności wymóg dostarczenia dodatkowych informacji potwierdzających;

G.	mając na uwadze, że po rozpatrzeniu otrzymanych uwag na temat sprawozdania z oceny dotyczącej odnowienia stwierdzono, iż należy zażądać od wnioskodawców dodatkowych informacji;

mając na uwadze, że po rozpatrzeniu otrzymanych uwag na temat sprawozdania z oceny dotyczącej odnowienia stwierdzono, iż EFSA powinien przeprowadzić konsultacje z ekspertami w zakresie toksykologii u ssaków, pozostałości, losów i zachowania w środowisku oraz ekotoksyczności, a także powinien zająć stanowisko, czy można się spodziewać, że substancja czynna bentazon będzie spełniała warunki przewidziane w art. 4 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009;

mając na uwadze, że wnioskodawcy są zobowiązani przedłożyć informacje potwierdzające dotyczące badań na poziomie 2/3, zalecanych aktualnie w ramach koncepcyjnych OECD, w celu przeanalizowania możliwości działania zaburzającego funkcjonowanie układu hormonalnego w odniesieniu do zmian rozwojowych obserwowanych w badaniu toksyczności rozwojowej u szczurów (zwiększenie strat poimplantacyjnych, zmniejszenie liczby żywych płodów i opóźniony rozwój płodowy, gdy nie występuje wyraźna toksyczność matczyna, co sugeruje, że właściwe może być zaklasyfikowanie do substancji działających szkodliwie na rozrodczość kategorii 2)

J.	mając na uwadze, że ocena ryzyka dla konsumentów nie została zakończona, ponieważ zaproponowane definicje pozostałości na potrzeby oceny ryzyka w odniesieniu do roślin i egzekwowania w odniesieniu do inwentarza żywego uznano za tymczasowe ze względu na stwierdzone luki w danych;

mając na uwadze, że nie zakończono oceny narażenia wód podziemnych w odniesieniu do macierzystego bentazonu i metabolitów N-metylo-bentazonu; mając na uwadze, że brakuje informacji dotyczących możliwości narażenia wód podziemnych, gdy roczne wskaźniki stosowania przekraczają 960 gramów substancji czynnej na hektar (wnioskowano o reprezentatywne zastosowania w wysokości do 1 440 gramów substancji czynnej na hektar);

mając na uwadze, że wydanie przez Komisję decyzji zatwierdzającej substancję czynną z jednoczesnym zażądaniem danych potwierdzających bezpieczeństwo tej substancji (co jest nazywane procedurą dostarczania danych potwierdzających) umożliwiłoby wprowadzenie substancji czynnej do obrotu, zanim Komisja uzyska wszystkie dane niezbędne do uzasadnienia tej decyzji;

mając na uwadze, że Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich w decyzji w sprawie 12/2013/MDC z dnia 18 lutego 2016 r. dotyczącej praktyk Komisji w zakresie udzielania zezwoleń i wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin (pestycydów) wezwał Komisję, by stosowała procedurę dostarczania danych potwierdzających w sposób ograniczony i z zachowaniem bezwzględnej zgodności z obowiązującymi przepisami oraz aby w ciągu dwóch lat od decyzji Rzecznika Praw Obywatelskich przedłożyła sprawozdanie ukazujące, że liczba decyzji zawierających informacje potwierdzające zdecydowanie spadła w porównaniu z obecnym podejściem;

N.	mając na uwadze, że w projekcie rozporządzenia wykonawczego Komisji nie uwzględniono propozycji Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczących rozwiązania, które udoskonaliłoby system zatwierdzania pestycydów;

mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1107/2009 zatwierdzenie substancji czynnych powinno być odnawiane na okres nieprzekraczający piętnastu lat; mając na uwadze, że okres zatwierdzenia powinien być proporcjonalny do ewentualnego ryzyka związanego ze stosowaniem takich substancji; mając na uwadze, że zasada ostrożności, która zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1107/2009 musi być stosowana, zobowiązuje Komisję do niezatwierdzania substancji czynnych w przypadku, gdy może być zagrożone zdrowie publiczne lub środowisko;

P.	mając na uwadze, że we wzajemnej weryfikacji EFSA zaproponowano sklasyfikowanie substancji czynnej bentazon, zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 1272/2008, jako substancji działającej toksycznie na rozrodczość kategorii 2;

mając na uwadze, że sprawa należy do newralgicznego obszaru budzącego zaniepokojenie, gdy dostępnych jest wystarczająco dużo informacji do przeprowadzenia oceny reprezentatywnych zastosowań według jednolitych zasad, o których mowa w art. 29 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 i określonych w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 546/2011, i jeżeli ta ocena nie umożliwia stwierdzenia, że w przypadku co najmniej jednego reprezentatywnego zastosowania można oczekiwać, iż środek ochrony roślin zawierający substancję czynną nie będzie miał żadnego szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi lub zwierząt ani na wody podziemne i nie będzie miał żadnego niedopuszczalnego wpływu na środowisko;

mając na uwadze, że – według wniosków EFSA – stwierdzono istnienie newralgicznych obszarów budzących zaniepokojenie, w szczególności fakt, że specyfikacje materiału technicznego zaproponowane w przypadku obu wnioskodawców nie były porównywalne z materiałem stosowanym w badaniach mających na celu uzyskanie toksykologicznych wartości referencyjnych oraz że nie wykazano, iż materiał techniczny używany w badaniu ekotoksyczności jest wystarczająco reprezentatywny dla specyfikacji technicznych w przypadku obu wnioskodawców;

uważa, że projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji przekracza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1107/2009;

uważa, że ocena reprezentatywnych zastosowań substancji czynnej bentazon jest niewystarczająca, by stwierdzić, iż w przypadku co najmniej jednego reprezentatywnego zastosowania można oczekiwać, że środek ochrony roślin zawierający substancję czynną bentazon nie będzie miał żadnego szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi lub zwierząt ani na wody podziemne i nie będzie miał żadnego niedopuszczalnego wpływu na środowisko;

wzywa Komisję i państwa członkowskie, by finansowały badania i innowacje w dziedzinie alternatywnych, zrównoważonych i oszczędnych rozwiązań w zakresie środków ochrony roślin z myślą o zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska;

uważa, że Komisja, stosując procedurę dostarczania danych potwierdzających w odniesieniu do zatwierdzenia substancji czynnej bentazon, naruszyła postanowienia rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 oraz zasadę ostrożności określoną w art. 191 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

wzywa Komisję, aby przed podjęciem decyzji w sprawie zatwierdzenia w pierwszej kolejności zażądała wszelkich istotnych brakujących informacji i oceniła je;

wzywa Komisję do wycofania projektu rozporządzenia wykonawczego oraz do przedłożenia komitetowi nowego projektu;

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 1.

(2) Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13.

(3) Dziennik EFSA 2015; 13(4):4077.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/78

P8_TA(2016)0444

Przypadek Gui Minhaia, wydawcy uwięzionego w Chinach

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie Gui Minhaia, wydawcy uwięzionego w Chinach (2016/2990(RSP))

(2018/C 224/11)

Parlament Europejski,

—

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie sytuacji w Chinach, w szczególności rezolucję z dnia 4 lutego 2016 r. w sprawie zaginionych wydawców książek w Hongkongu (1), z 16 grudnia 2015 r. w sprawie stosunków UE–Chiny (2) oraz rezolucję z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie priorytetów UE na 25. sesję Rady Praw Człowieka ONZ (3),

—	uwzględniając oświadczenie rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z dnia 7 stycznia 2016 r. w sprawie zaginięcia osób związanych z wydawnictwem Mighty Current w Hongkongu,

—	uwzględniając 18. roczne sprawozdanie Komisji Europejskiej i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w sprawie Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong (SRA) z kwietnia 2016 r.,

—	uwzględniając rozpoczęty w 1995 r. dialog na temat praw człowieka między UE a Chinami oraz 34. rundę tego dialogu, która odbyła się w dniach 30 listopada i 1 grudnia 2015 r. w Pekinie,

—	uwzględniając oświadczenie wysokiego komisarza ONZ ds. praw człowieka z dnia 16 lutego 2016 r.,

—	uwzględniając wspólny komunikat Komisji Europejskiej i ESDZ do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 2016 r. pt.: „Elementy nowej strategii UE wobec Chin”,

—	uwzględniając Ustawę zasadniczą Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong Chińskiej Republiki Ludowej, w szczególności jej artykuły dotyczące wolności osobistych i wolności prasy, a także uwzględniając Kartę praw Hongkongu,

—	uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z dnia 16 grudnia 1966 r.,

—	uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

—

uwzględniając przyjęcie nowej ustawy o bezpieczeństwie narodowym przez Stały Komitet Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych w dniu 1 lipca 2015 r. oraz przyjęcie nowej ustawy o zarządzaniu zagranicznymi organizacjami pozarządowymi w dniu 28 kwietnia 2016 r. przez Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych, a także przyjęcie nowej ustawy o bezpieczeństwie cybernetycznym w dniu 7 listopada 2016 r.,

—	uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.	mając na uwadze, że Gui Minhai, wydawca książek i udziałowiec w wydawnictwie i księgarni sprzedającej literaturę krytyczną wobec Pekinu, zaginął bez śladu w Pattaya w Tajlandii w dniu 17 października 2015 r.;

B.	mając na uwadze, że od października do grudnia 2015 r. zaginęło także czterech innych mieszkańców Hongkongu (Lui Bo, Zhang Zhiping, Lam Wing-Kee i Lee Bo), którzy pracowali dla tej samej księgarni;

C.	mając na uwadze, że Gui Minhai jest obywatelem Szwecji chińskiego pochodzenia, a zatem obywatelem UE;

mając na uwadze, że w dniu 17 stycznia 2016 r. Gui Minhai pojawił się w chińskim programie telewizyjnym i rzekomo przyznał, że dobrowolnie powrócił do kontynentalnych Chin, aby stawić się przed sądem w związku z podejrzeniem o popełnienie przestępstwa w związku z wypadkiem samochodowym w 2003 r.; mając na uwadze, że istnieją poważne przesłanki, aby sądzić, iż jego pojawienie się w telewizji zostało zaaranżowane oraz że został on zmuszony do odczytania wcześniej przygotowanego tekstu;

E.	mając na uwadze, że Gui Minhai przez ponad rok przebywał w areszcie, bez prawa kontaktu, oraz mając na uwadze, że miejsce jego pobytu pozostaje nieznane; mając na uwadze, że Gui Minhai jest jedynym księgarzem w grupie wciąż uwięzionych osób;

mając na uwadze, że szwedzkie władze zwróciły się do chińskich władz o pełne wsparcie w celu ochrony praw ich obywatela oraz pozostałych „zaginionych” osób; mając na uwadze, że ani rodzina Gui Minhaia, ani szwedzki rząd nie zostały poinformowane o żadnych formalnych zarzutach mu postawionych ani też o oficjalnym miejscu jego uwięzienia;

mając na uwadze, że Lui Bo i Zhang Zhiping uzyskali zgodę na powrót do Hongkongu w dniu, odpowiednio, 4 marca i 8 marca 2016 r., po pobycie w areszcie w Chinach kontynentalnych; mając na uwadze, że zwrócili się do policji o wycofanie zarzutów i wrócili na teren Chin kontynentalnych jeszcze tego samego dnia, w którym przyjechali; mając na uwadze, że Lee Bo powrócił do Hongkongu w dniu 24 marca 2016 r. i zaprzecza jakoby go porwano; mając na uwadze, że Lam Wing-Kee powrócił do Hongkongu w dniu 16 czerwca 2016 r.;

mając na uwadze, że w czerwcu 2016 r. Lam Wing-Kee, jeden z wydawców, powrócił do Hongkongu, aby doprowadzić do zakończenia śledztwa w sprawie jego zaginięcia, ale zamiast powrócić na kontynent oświadczył mediom, że został porwany przez chińskie służby bezpieczeństwa, które przetrzymywały go w odosobnieniu i zmusiły do przyznania się przed kamerami telewizyjnymi do przestępstw, których nie popełnił;

mając na uwadze, że Hongkong szanuje oraz chroni wolność słowa, wypowiedzi i publikacji; mając na uwadze, że publikacja jakichkolwiek materiałów krytycznych wobec chińskiego przywództwa jest legalna w Hongkongu, chociaż zakazana w Chinach kontynentalnych; mając na uwadze, że zasada „jeden kraj, dwa systemy” gwarantuje Hongkongowi autonomię od Pekinu pod względem swobód określonych w art. 27 ustawy zasadniczej;

mając na uwadze, że w rocznym sprawozdaniu z 2015 r. w sprawie Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong ESDZ i Komisja uważają sprawę pięciu wydawców za najpoważniejsze wyzwanie dla ustawy zasadniczej Hongkongu i zasady „jeden kraj, dwa systemy” odkąd Hongkong powrócił do Chińskiej Republiki Ludowej w 1997 r.; mając na uwadze, że tylko legalne organy ścigania z Hongkongu mają prawo egzekwować przestrzeganie prawa w Hongkongu;

mając na uwadze, że Komitet ONZ przeciwko Torturom zgłaszał poważne obawy z powodu powtarzających się doniesień z różnych źródeł na temat utrzymującej się praktyki nielegalnego przetrzymywania osób w tajnych i nielegalnych zakładach karnych znanych jako „czarne więzienia”; mając na uwadze, że komitet wyraził również poważne obawy z powodu powtarzających się doniesień o tym, że praktyka tortur i brutalnego traktowania jest wciąż głęboko zakorzeniona w systemie sądownictwa karnego, który w zbyt dużym stopniu uzależnia wydanie wyroku skazującego od przyznania się do winy;

L.	mając na uwadze, że Chiny podpisały Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR), ale jeszcze go nie ratyfikowały; mając na uwadze, że Chiny nie podpisały ani nie ratyfikowały Międzynarodowej konwencji w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem;

mając na uwadze, że podczas 17. szczytu UE–Chiny, który odbył się dnia 29 czerwca 2015 r., otwarto nowy rozdział w dwustronnych stosunkach oraz mając na uwadze, że w ramach strategicznych na rzecz praw człowieka i demokracji UE zobowiązała się do umieszczenia kwestii praw człowieka w centrum swoich stosunków z wszystkimi krajami trzecimi, w tym ze swoimi strategicznymi partnerami; mając na uwadze, że na zakończenie 18. szczytu UE–Chiny, który odbył się w dniach 12–13 lipca 2016 r., wydano oświadczenie, w którym stwierdzono, że przed końcem 2016 r. odbędzie się kolejna runda dialogu na temat praw człowieka między UE a Chinami;

wyraża poważne zaniepokojenie brakiem informacji na temat miejsca pobytu Gui Minhaia; wzywa do natychmiastowego opublikowania szczegółowych informacji na temat jego miejsca pobytu i apeluje o jego natychmiastowe bezpieczne uwolnienie i przyznanie mu prawa do komunikacji;

wyraża zaniepokojenie z powodu zarzutów, że organy ścigania Chin kontynentalnych działają w Hongkongu; przypomina chińskim władzom, że jakakolwiek działalność ich organów ścigania w Hongkongu stałaby w sprzeczności z zasadą „jeden kraj, dwa systemy”;

wzywa właściwe władze Tajlandii, Chin i Hongkongu do wyjaśnienia okoliczności tych zaginięć zgodnie z zasadą praworządności;

stanowczo potępia wszelkie przypadki naruszeń praw człowieka, w szczególności niesłuszne aresztowania, nielegalne wydawanie więźniów, wymuszone zeznania, tajne przetrzymywanie, zatrzymanie bez prawa kontaktu, a także naruszenia wolności publikacji i wypowiedzi; przypomina, że należy zagwarantować niezależność wydawcom książek, dziennikarzom i blogerom; wzywa do natychmiastowego położenia kresu łamaniu praw człowieka i politycznemu zastraszaniu;

potępia ograniczenia i penalizację wolności wypowiedzi oraz ubolewa z powodu zaostrzenia ograniczeń wolności wypowiedzi; wzywa chiński rząd, by zaprzestał blokowania swobodnego przepływu informacji, w tym przez nakładanie ograniczeń w korzystaniu z internetu;

wyraża zaniepokojenie z powodu nowej ustawy dotyczącej bezpieczeństwa cybernetycznego przyjętej 7 listopada 2016 r., która mogłaby wzmocnić i zinstytucjonalizować praktyki cenzury i kontroli cyberprzestrzeni, a także z powodu przyjętej ustawy dotyczącej bezpieczeństwa narodowego oraz projektu ustawy o zwalczaniu terroryzmu; zwraca uwagę na obawy chińskich proreformatorskich prawników i obrońców praw obywatelskich, że ustawy te spowodują dalsze ograniczenie swobody wypowiedzi i nasilenie autocenzury;

wzywa Chiny do uwolnienia pokojowo nastawionych krytyków rządu, antykorupcyjnych działaczy, prawników i dziennikarzy lub do wycofania postawionych im zarzutów;

wyraża zaniepokojenie faktem, że wkrótce wejdzie w życie nowa ustawa o zarządzaniu zagranicznymi organizacjami pozarządowymi w dniu 1 stycznia 2017 r., ponieważ ustawa ta drastycznie utrudni działalność chińskiego społeczeństwa obywatelskiego i poważnie ograniczy wolność zrzeszania się i wolność słowa w tym kraju, wprowadzając między innymi zakaz finansowania jakiegokolwiek obywatela lub organizacji w Chinach przez zagraniczne organizacje pozarządowe, które nie są zarejestrowane w chińskim Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego i wydziałach bezpieczeństwa publicznego w poszczególnych prowincjach, a także zakaz prowadzenia przez chińskie grupy „działań” w imieniu niezarejestrowanych zagranicznych organizacji pozarządowych lub za ich pozwoleniem, w tym organizacji posiadających siedzibę w Hongkongu i Makau; wzywa chińskie władze do zapewnienia organizacjom pozarządowym bezpiecznych i sprawiedliwych warunków i przejrzystych procedur prowadzenia swobodnej i skutecznej działalności w Chinach;

podkreśla zobowiązanie Unii Europejskiej do wzmacniania demokracji, w tym praworządności, niezawisłości sądownictwa, podstawowych praw i wolności, przejrzystości, swobodnego dostępu do informacji, a także wolności słowa w Hongkongu;

10.

wzywa Chiny do ratyfikowania ICCPR i do podpisania i ratyfikowania Międzynarodowej konwencji w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem;

11.

podkreśla zobowiązanie Unii Europejskiej do wzmacniania praworządności, niezawisłości sądownictwa i podstawowych praw i wolności, zwłaszcza przejrzystości, a także swobodnego dostępu do informacji, a także wolności słowa we wszystkich krajach, z którymi nawiązała stosunki dwustronne; uważa, że należy nawiązać konkretny i otwarty dialog dotyczący praw człowieka oparty na wzajemnym szacunku; uważa, że ożywione obecnie stosunki UE–Chiny muszą zapewniać skuteczną platformę dla dojrzałego, konkretnego i otwartego dialogu dotyczącego praw człowieka opartego na wzajemnym szacunku;

12.

podkreśla, że handel i stosunki gospodarcze są istotne dla zwiększania dobrobytu obu obszarów; przypomina, że takie stosunki mogą się rozwijać tylko w atmosferze dobrej woli i wzajemnego zaufania; podkreśla, że respektowanie praw człowieka i przejrzystość to element nowoczesnych umów handlowych;

13.

wzywa odpowiednie instytucje UE do szybkiego działania i umieszczenia sprawy Gui Minhaia w programie następnego dialogu na temat praw człowieka między UE a Chinami;

14.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządowi i parlamentowi Chińskiej Republiki Ludowej oraz zwierzchnikowi władz wykonawczych i zgromadzeniu Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0045.

(2) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0458.

(3) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0252.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/82

P8_TA(2016)0445

Sytuacja Indian Guarani-Kaiowá w brazylijskim stanie Mato Grosso do Sul

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie sytuacji Indian Guarani-Kaiowá w brazylijskim stanie Mato Grosso do Sul (2016/2991(RSP))

(2018/C 224/12)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie potrzeby ochrony praw ludności tubylczej w Brazylii, w szczególności rezolucję w sprawie konstytucyjnych praw ludności tubylczej w Brazylii z dnia 15 lutego 1996 r. (1),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 października 1995 r. w sprawie sytuacji ludności tubylczej w Brazylii (2),

—	uwzględniając Deklarację praw ludów tubylczych Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNDRIP) przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne w dniu 13 września 2007 r.,

—	uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z dnia 10 grudnia 1948 r.,

—	uwzględniając cele ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju z września 2015 r.,

—	uwzględniając wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka oraz inicjatywę ONZ Global Compact,

—	uwzględniając podpisaną w Brazylii konwencję Międzynarodowej Organizacji Pracy w sprawie ludności tubylczej i plemiennej (konwencja nr 169) w brzmieniu przyjętym dnia 27 czerwca 1989 r.,

—	uwzględniając wydane dnia 9 sierpnia 2016 r. oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini z okazji Międzynarodowego Dnia Ludności Tubylczej na Świecie,

—	uwzględniając deklarację ONZ z 1998 r. w sprawie obrońców praw człowieka, wytyczne Unii Europejskiej w sprawie obrońców praw człowieka oraz Europejski Instrument na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka (EIDHR),

—	uwzględniając sprawozdanie specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. praw ludów tubylczych Victorii Tauli Corpuz z jej wyjazdu do Brazylii w dniach 7–17 marca 2016 r. (A/HRC/33/42/Add.1),

—	uwzględniając sprawozdanie Tubylczej Rady Misyjnej (Indigenous Missionary Council (CIMI)) z 2016 r.,

—	uwzględniając wypowiedzi specjalnego przedstawiciela UE ds. praw człowieka w ramach dialogu UE-Brazylia na temat praw człowieka,

—	uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

mając na uwadze, że obowiązująca obecnie brazylijska konstytucja z 1988 r., którą wynegocjowano z udziałem ludności tubylczej, uznaje prawa tej ludności do zachowania jej tradycji kulturowych oraz uznaje ich pierwotne prawo do ziemi przodków; mając na uwadze, że obowiązkiem państwa jest uregulowanie i ochrona tego prawa;

mając na uwadze, że według specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. praw ludów tubylczych niepokojący jest fakt, że w ciągu ostatnich ośmiu lat nie odnotowano postępów w realizacji zaleceń ONZ i rezolucji w sprawie trwałego rozwiązania kwestii o kluczowym znaczeniu dla ludów tubylczych w Brazylii, takich jak uznanie ich terytoriów, a także stwierdzono niepokojące pogorszenie ochrony praw ludności tubylczej;

mając na uwadze, że według danych Specjalnego Sekretariatu Zdrowia Ludności Tubylczej (SESAI) oraz tubylczego okręgu zdrowia Mato Grosso do Sul (DSEI-MS) na temat zabójstw dokonywanych na tubylczych Indianach Guarani-Kaiowá w stanie Mato Grosso do Sul, w ciągu ostatnich 14 lat zostało zamordowanych co najmniej 400 tubylców i 14 przywódców ludności tubylczej, którzy próbowali odzyskać ziemie swoich przodków, uczestnicząc w pokojowych protestach, m.in. Simiao Vilharva i Clodiodi de Souza;

mając na uwadze, że według krajowego badania dotyczącego żywienia i zdrowia ludności tubylczej w Brazylii, które przeprowadzono w latach 2008–2009, wskaźnik chronicznego niedożywienia dzieci wśród ludności tubylczej wyniósł 26 %, przy czym średni wskaźnik dla dzieci spoza ludności tubylczej wynosi 5,9 %; mając na uwadze, że według najnowszych badań przeprowadzonych przez FIAN Brazil i Tubylczą Radę Misyjną (CIMI) 42 % członków społeczności Indian Guarani i Kaiowá cierpi z powodu chronicznego niedożywienia;

mając na uwadze, że brak odpowiedniej opieki zdrowotnej, edukacji i usług socjalnych oraz niewyznaczenie gruntów należących do tubylców miały wpływ na samobójstwa wśród młodzieży i umieralność dzieci; mając na uwadze, że w ciągu ostatnich 15 lat co najmniej 750 osób, głównie młodych ludzi, popełniło samobójstwo, a ponad 600 dzieci w wieku poniżej 5 lat zmarło, przy czym większość z nich na choroby, których można było uniknąć lub które z łatwością można było wyleczyć;

mając na uwadze, że 98,33 % tubylczych gruntów w Brazylii znajduje się w regionie Amazonii, gdzie tubylcza ludność przyczynia się do zachowania różnorodności biologicznej w regionie, a przez to odgrywa ważną rolę w zapobieganiu zmianom klimatu; mając na uwadze, że zgodnie z badaniem przeprowadzonym w ramach inicjatywy „Prawa i zasoby” realizowanej przez Woods Hole Research Center i Światowy Instytut Zasobów pt. „Toward a Global Baseline of Carbon Storage in Collective Lands: An Updated Analysis of Indigenous Peoples” [Ku globalnemu punktowi odniesienia w zakresie składowania dwutlenku węgla – zaktualizowana analiza udziału ludności tubylczej i społeczności lokalnych w łagodzeniu zmian klimatu], które opublikowano dnia 1 listopada 2016 r., upowszechnianie przysługujących tubylczej ludności praw do gruntów może odgrywać ważną rolę w ochronie lasów, różnorodności biologicznej i ekosystemów;

G.	mając na uwadze, że w 2007 r. Federalne Ministerstwo Spraw Publicznych i Krajowa Fundacja na rzecz Wspierania Ludności Tubylczej (FUNAI) podpisały warunki dostosowania działań (TAC) w celu ustalenia i rozgraniczenia 36 terytoriów społeczności Indian Guarani-Kaiowá w Mato Grosso do Sul do 2009 r.;

H.	mając na uwadze, że realizowane są inicjatywy na rzecz reform, wykładni i stosowania Federalnej Konstytucji Brazylii, oraz mając na uwadze, że ewentualne zmiany mogą zagrozić uznanym w konstytucji prawom ludności tubylczej;

docenia długotrwałe partnerstwo między UE a Brazylią, które opiera się na wzajemnym zaufaniu i poszanowaniu zasad i wartości demokratycznych; wyraża uznanie dla rządu Brazylii w związku z postępami w sprawach takich jak konstruktywna rola FUNAI, szereg orzeczeń Federalnego Sądu Najwyższego w celu zapobiegania eksmisjom, wysiłki na rzecz wdrożenia zróżnicowanych usług w dziedzinie opieki zdrowotnej i edukacji, istotne osiągnięcia w odniesieniu do rozgraniczania gruntów w regionie Amazonii, organizacja pierwszej krajowej konferencji na temat polityki dotyczącej ludności tubylczej oraz utworzenie Krajowej Rady ds. Polityki Dotyczącej Ludności Tubylczej;

stanowczo potępia przemoc stosowaną wobec tubylczych społeczności w Brazylii; ubolewa nad ubóstwem i sytuacją praw człowieka ludności Guarani-Kaiowá w Mato Grosso do Sul;

wzywa władze Brazylii, by podjęły natychmiastowe działania na rzecz ochrony bezpieczeństwa ludności tubylczej oraz by przeprowadziły niezależne śledztwa w sprawie zabójstw i ataków, których ofiarami stają się członkowie tubylczej ludności, którzy próbują dochodzić swoich praw człowieka i praw do terytorium, tak by sprawcy tych przestępstw mogli stanąć przed sądem;

przypomina władzom Brazylii o ich obowiązkach w zakresie utrzymywania w mocy i pełnego stosowania do ludności Guarani-Kaiowá przepisów konstytucji Brazylii o ochronie praw jednostek, praw mniejszości i bezbronnych grup etnicznych;

przypomina władzom Brazylii o ich obowiązku przestrzegania międzynarodowych standardów dotyczących praw człowieka w odniesieniu do ludów tubylczych, w szczególności zgodnie z wymogami federalnej konstytucji Brazylii oraz ustawy 6.001/73 o „Statucie Indian”;

docenia rolę Federalnego Sądu Najwyższego Brazylii w dalszej ochronie pierwotnych i konstytucyjnych praw ludów tubylczych oraz zwraca się do Krajowej Rady o opracowanie mechanizmów i działań dających lepszą ochronę w odniesieniu do potrzeb społeczności znajdujących się w trudnym położeniu;

wzywa władze Brazylii do pełnego wdrożenia zaleceń specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. praw ludów tubylczych wydanych w związku z jej wyjazdem do Brazylii w marcu 2016 r.;

wzywa władze Brazylii, by opracowały plan roboczy, który doprowadzi do nadania priorytetowego charakteru dokończeniu rozgraniczenia wszystkich terytoriów, do których zgłaszają roszczenia Indianie Guarani-Kaiowá, oraz do stworzenia w tym celu technicznych warunków operacyjnych, jako że wiele zabójstw wynika z odwetu za przywrócenie gruntów przodków;

zaleca, by władze brazylijskie zapewniły FUNAI wystarczający budżet na jej działalność oraz by zasiliły ją zasobami potrzebnymi do świadczenia podstawowych usług, które są konieczne dla ludów tubylczych;

10.

wyraża zaniepokojenie z powodu zaproponowanej poprawki do konstytucji 215/2000 (PEC 215), której stanowczo sprzeciwiają się ludy tubylcze Brazylii, jako że w razie jej przyjęcia zagrożone będą przysługujące ludności tubylczej prawa do ziemi, ponieważ umożliwi ona antyindiańskim grupom interesu z przemysłu rolnego, drzewnego, wydobywczego i energetycznego zablokowanie uznawania terytoriów tubylczych; jest głęboko przekonany, że przedsiębiorstwa powinny być rozliczane za szkody wyrządzone środowisku i przypadki łamania praw człowieka, za które są odpowiedzialne, oraz że UE i państwa członkowskie powinny traktować to jako podstawową zasadę, nadając jej wiążący charakter w przepisach regulujących wszystkie dziedziny polityki handlowej;

11.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, Wysokiemu Komisarzowi NZ ds. Praw Człowieka, prezydentowi i rządowi Brazylii, przewodniczącemu Kongresu Narodowego Brazylii, współprzewodniczącym Europejsko-Latynoamerykańskiego Zgromadzenia Parlamentarnego oraz Stałemu Forum ONZ do spraw Ludów Tubylczych.

(1) Dz.U. C 65 z 4.3.1996, s. 164.

(2) Dz.U. C 287 z 30.10.1995, s. 202.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/88

P8_TA(2016)0449

Sytuacja w Syrii

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie sytuacji w Syrii (2016/2933(RSP))

(2018/C 224/14)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Syrii, w tym rezolucję z dnia 6 października 2016 r. (1),

—	uwzględniając zasady Karty Narodów Zjednoczonych,

—	uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

—	uwzględniając konwencje genewskie z 1949 r. i protokoły dodatkowe do nich,

—	uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie Daiszu i Frontu an-Nusra oraz rezolucje w sprawie konfliktu w Syryjskiej Republice Arabskiej, w szczególności rezolucje 2118 (2013), 2139 (2014), 2165 (2014), 2191 (2014), 2199 (2015), 2254 (2015), 2258 (2015) i 2268 (2016),

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 17 października 2016 r., a także konkluzje Rady Europejskiej z posiedzeń w dniach 18 i 19 lutego 2016 r. oraz w dniach 20 i 21 października 2016 r.,

—

uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini oraz komisarza do spraw pomocy humanitarnej i ochrony ludności Christosa Stylianidisa z dnia 16 września 2016 r. w sprawie Syrii, z dnia 20 września 2016 r. w sprawie ataków lotniczych na konwój z pomocą humanitarną ONZ / Syryjskiego Czerwonego Półksiężyca, z dnia 24 września 2016 r. w sprawie sytuacji w Aleppo, z dnia 2 października 2016 r. w sprawie nadzwyczajnej inicjatywy humanitarnej na rzecz Aleppo oraz z dnia 25 października 2016 r. w sprawie pilnej potrzeby dotarcia z pomocą humanitarną do Aleppo,

—	uwzględniając sprawozdania niezależnej międzynarodowej komisji śledczej ds. Syryjskiej Republiki Arabskiej, powołanej przez Radę Praw Człowieka ONZ, oraz rezolucje Rady Praw Człowieka ONZ w sprawie Syryjskiej Republiki Arabskiej z dnia 27 września 2016 r. i z dnia 21 października 2016 r.,

—	uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel Federiki Mogherini z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie Rosji i Międzynarodowego Trybunału Karnego,

—	uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

mając na uwadze, że sześć lat konfliktu, skrajnej przemocy i brutalności w Syrii pociągnęło za sobą śmierć ponad 400 tysięcy osób i sprawiło, że ponad 13 milionów ludzi potrzebuje pomocy humanitarnej; mając na uwadze, że według przewidywań liczba przesiedleńców na terytorium Syrii wyniesie w 2016 r. 8,7 miliona, a 4,8 miliona osób uciekło z kraju;

mając na uwadze, że walki i bombardowania w Syrii nie słabną, a sytuacja humanitarna staje się coraz gorsza; mając na uwadze, że Aleppo pozostaje epicentrum konfliktu w Syrii, lecz walki nie ustają również w miastach Hama i Idlib, w północno-zachodniej części Syrii oraz na przedmieściach Damaszku i Dajr az-Zaur; mając na uwadze, że ponad cztery miliony ludzi żyje w obleganych miastach i na trudno dostępnych obszarach, gdzie zniszczeniu uległa podstawowa infrastruktura wodociągowa i energetyczna; mając na uwadze, że mimo jednostronnych przerw w walce motywowanych względami humanitarnymi, ogłaszanych przez reżim Assada i Rosję, poważny niedobór podstawowej żywności i zaopatrzenia medycznego dotyka mieszkańców wschodniej części Aleppo i innych oblężonych miast, takich jak będące w rękach rebeliantów Az-Zabadani, czy kontrolowanych przez rząd miejscowości Kefraya i Fua w prowincji Idlib; mając na uwadze, że od lipca 2016 r. do obleganych części wschodniego Aleppo nie dotarła żadna pomoc humanitarna;

C.	mając na uwadze, że w Aleppo i w całej Syrii stale utrzymuje się sytuacja kryzysowa dotycząca zdrowia; mając na uwadze, że według UNICEF-u ponad dwie trzecie Syryjczyków w tym regionie nie ma regularnego dostępu do wody, a prawie sześć milionów dzieci pilnie potrzebuje pomocy ratującej życie;

mając na uwadze, że poważne naruszenia międzynarodowych praw człowieka i prawa humanitarnego popełniane są przez wszystkie strony konfliktu, lecz najpoważniejsze – przez reżim Assada popierany przez Rosję i Iran, w tym używanie na masową skalę broni oraz bomb zapalających, beczkowych i burzących na obszarach cywilnych, a także stosowanie substancji sklasyfikowanych jako broń chemiczna na mocy Konwencji o zakazie prowadzenia badań, produkcji, składowania i użycia broni chemicznej oraz o zniszczeniu jej zapasów; mając na uwadze, że nie są przestrzegane zasady ostrożności i proporcjonalności; mając na uwadze, że obszary cywilne, szkoły, szpitale, pracownicy humanitarni oraz obozy dla uchodźców są celem umyślnych ataków; mając na uwadze, że zbrodnie wojenne oraz zbrodnie przeciwko ludzkości nie powinny pozostać bezkarne;

mając na uwadze, że niezależna międzynarodowa komisja śledcza ds. Syryjskiej Republiki Arabskiej z ramienia ONZ oraz grupy działające na rzecz praw człowieka zebrały dowody na to, że co najmniej 200 tysięcy osób jest przetrzymywanych przez rząd Syrii w nieludzkich warunkach; mając na uwadze, że w ostatnich latach tysiące Syryjczyków zmarło w więzieniach rządu syryjskiego w wyniku tortur i chorób; mając na uwadze, że wymuszone zaginięcia i przerażające znęcanie się nad więźniami to zjawiska powszechne; mając na uwadze, że władze Syrii starały się utrzymać w tajemnicy informacje na temat swoich ośrodków przetrzymywania, odmawiając dostępu do nich uznanym międzynarodowym obserwatorom sytuacji w więzieniach; mając na uwadze, że od 2011 r. Międzynarodowemu Komitetowi Czerwonego Krzyża (MKCK) pozwolono odwiedzić zaledwie kilka więzień;

mając na uwadze, że świat był wielokrotnie zbulwersowany okrucieństwami popełnianymi przez Daisz i inne grupy dżihadystów, wykonywaniem brutalnych egzekucji i niewysłowioną przemocą seksualną, uprowadzaniem, torturami, wymuszonymi nawróceniami oraz niewolnictwem kobiet i dziewcząt; mając na uwadze rekrutację dzieci oraz ich wykorzystywanie w atakach terrorystycznych; mając na uwadze, że Daisz nadal kontroluje znaczne obszary Syrii i Iraku; mając na uwadze, że Daisz dopuszcza się ludobójstwa mniejszości religijnych i etnicznych, dokonuje ekstremalnych aktów tortur i niszczy dziedzictwo kulturowe; mając na uwadze, że istnieją poważne obawy, jeśli chodzi o dobro ludności przebywającej obecnie na terenach kontrolowanych przez Daisz, oraz co do jej ewentualnego wykorzystania jako ludzkich tarcz podczas kampanii wyzwoleńczej;

G.	mając na uwadze, że Dżabhat Fatah an-Szam, znany poprzednio jako Front an-Nusra, należący do siatki Al-Kaidy w Syrii, jest organizacją terrorystyczną, która odrzuca przemiany polityczne uzgodnione w drodze negocjacji i pluralistyczną, demokratyczną przyszłość Syrii;

mając na uwadze, że Syria podpisała Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK), ale go nie ratyfikowała; mając na uwadze, że sekretarz generalny ONZ Ban Ki-moon wielokrotnie apelował do Rady Bezpieczeństwa ONZ, by skierowała sprawę sytuacji w Syrii do MTK; mając na uwadze, że z Rosja i Chiny blokują wszelkie postępy w kwestii odpowiedzialności w Syrii, wetując każdą rezolucję Rady Bezpieczeństwa, która dałaby Trybunałowi uprawnienia do zbadania potwornych zbrodni popełnionych w czasie konfliktu w Syrii; mając na uwadze, że w dniu 16 listopada 2016 r. Rosja postanowiła wycofać swój podpis pod statutem rzymskim; mając na uwadze, że brak odpowiedzialności prowadzi do kolejnych okrucieństw oraz potęguje cierpienia ofiar;

mając na uwadze, że wszystkim krajom i stronom zaangażowanym w ten konflikt należy przypomnieć o ich zobowiązaniach na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2254 (2015), w szczególności o obowiązku powstrzymania się od ataków na ludność i infrastrukturę cywilną oraz obowiązku zapewnienia dostępu do pomocy humanitarnej w całym kraju; mając na uwadze, że Unia Europejska musi wykorzystać wszystkie swoje instrumenty, w tym możliwość nałożenia środków ograniczających, aby zapewnić pełne przestrzeganie tej rezolucji przez wszystkie strony;

mając na uwadze, że UE jest jednym z głównych dostarczycieli pomocy humanitarnej dla ludzi uciekających przed bezprecedensową przemocą i zagładą w Syrii; mając na uwadze, że brak jedności międzynarodowej sprawia, że doprowadzenie do zakończenia wojny w Syrii na drodze negocjacji jest znacznie trudniejsze;

ponownie wyraża swoje najgłębsze zaniepokojenie kontynuacją walk, bombardowaniami oraz pogarszającą się sytuacją humanitarną w Syrii; zdecydowanie potępia wszelkie ataki na ludność i infrastrukturę cywilną, nieustanne obleganie wielu miast w Syrii oraz brak dostępu organizacji humanitarnych do potrzebującej pomocy ludności syryjskiej; apeluje do wszystkich stron, aby umożliwiły niezakłócony i stały dostęp organizacji humanitarnych i dostawę najpilniej potrzebnych towarów, zwłaszcza do oblężonych i trudno dostępnych obszarów; podkreśla, że międzynarodowe prawo humanitarne zakazuje umyślnego głodzenia ludności oraz wzywa wszystkie strony do bezzwłocznego umożliwienia ewakuacji chorych ze wschodniego Aleppo i wszystkich innych oblężonych obszarów;

potępia w najostrzejszych słowach okrucieństwa i powszechne łamanie praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego, jakich dopuszczają się siły Assada przy wsparciu Rosji i Iranu, a także naruszanie praw człowieka i łamanie międzynarodowego prawa humanitarnego przez uzbrojone niepaństwowe ugrupowania terrorystyczne, w szczególności Daisz, Dżabhat Fatah an-Szam (dawny Front an-Nusra) oraz inne grupy dżihadystyczne;

domaga się natychmiastowego zaprzestania bombardowań i masowych ataków na ludność cywilną, podkreśla, że wszystkie strony muszą zwracać maksymalną uwagę i podejmować wszelkie odpowiednie środki w celu ochrony cywilów, niezależnie od ich tożsamości etnicznej, religii lub wyznania; zdecydowanie potępia wystrzeliwanie na oślep przez zbrojne grupy opozycyjne dużej liczby rakiet w kierunku zamieszkiwanych przez ludność cywilną przedmieść w zachodniej części Aleppo; podkreśla, że według doniesień wielu cywilów, w tym dzieci, zostało rannych lub poniosło śmierć; wzywa wszystkie strony konfliktu, by podjęły stosowne działania w celu ochrony ludności cywilnej zgodnie z prawem międzynarodowym, w tym przez zaprzestanie ataków na obiekty cywilne, takie jak placówki medyczne, szkoły i zbiorniki wodne, natychmiastową demilitaryzację takich obiektów, unikanie lokalizowania pozycji wojskowych na gęsto zaludnionych obszarach oraz umożliwienie ewakuacji rannych i wszystkich cywilów, którzy pragną wydostać się z oblężonych obszarów; podkreśla, że reżim syryjski ponosi główną odpowiedzialność za ochronę ludności Syrii;

pochwala wysiłki pracowników pomocy humanitarnej starających się dostarczyć osobom, które znalazły się w potrzasku konfliktu, bardzo potrzebną pomoc, żywność, wodę i leki oraz wzywa wszystkie strony zaangażowane w konflikt do zapewnienia organizacjom humanitarnym bezpiecznego i swobodnego dostępu do ludności cywilnej dotkniętej skutkami wojny;

wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do zapewnienia ONZ i Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW) wszelkiego wsparcia, by mogły dalej prowadzić dochodzenie w sprawie stosowania i niszczenia broni chemicznej przez wszystkie strony w Syrii; zdecydowanie podkreśla, że wszystkie osoby odpowiedzialne za użycie broni chemicznej muszą zostać pociągnięte do odpowiedzialności; popiera przedłużenie mandatu wspólnego mechanizmu śledczego OPCW w celu ustalenia, kto jest odpowiedzialny za użycie broni chemicznej w Syrii;

wyraża zaniepokojenie bezprawnym przetrzymywaniem, torturami, złym traktowaniem, wymuszonymi zaginięciami oraz egzekucjami osadzonych w więzieniach reżimowych i tajnych ośrodkach przetrzymywania prowadzonych przez bojówki wspierane przez siły zagraniczne; wzywa władze syryjskie zarządzające tymi ośrodkami przetrzymywania do położenia kresu wszystkim egzekucjom i nieludzkiemu traktowaniu;

apeluje o natychmiastowe uwolnienie osób arbitralnie przetrzymywanych oraz zaprzestanie stosowania tortur i innych form złego traktowania, a także o położenie kresu praktyce wymuszonych zaginięć, zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2139 z dnia 22 lutego 2014 r.; domaga się zapewnienia międzynarodowym obserwatorom sytuacji w więzieniach – takim jak MKCK – natychmiastowego i swobodnego dostępu umożliwiającego monitorowanie sytuacji wszystkich osób pozbawionych wolności w Syrii oraz udzielanie informacji i wsparcia rodzinom tych osób;

ponownie zdecydowanie potępia okrucieństwa popełniane przez reżim Assada, Daisz, Dżabhat Fatah an-Szam/ an-Nusra i inne organizacje terrorystyczne, które to działania można uznać za ciężkie zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości; popiera apel państw kwintetu (Stany Zjednoczone, Francja, Niemcy, Włochy i Zjednoczone Królestwo) oraz wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel skierowany do wszystkich grup zbrojnych walczących w Syrii o zaprzestanie wszelkiej współpracy z Dżabhat Fatah an-Szam; podkreśla, że istotne znaczenie ma skuteczne ograniczenie dostępu do finansowania działań Daiszu, powstrzymanie zagranicznych bojowników oraz zatrzymanie transferu broni do grup dżihadystów; wzywa opozycję syryjską do wyraźnego zdystansowania się od takich ekstremistycznych elementów i ideologii; przypomina, że należy skoncentrować wysiłki na zwalczaniu Daiszu i innych wskazanych przez ONZ ugrupowań terrorystycznych; apeluje o podjęcie działań mających nie dopuścić do tego, aby wsparcie materialne i finansowe trafiało do osób, grup, przedsiębiorstw i jednostek powiązanych ze wskazanymi przez ONZ ugrupowaniami terrorystycznymi;

ponawia apel, by osoby winne zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości poniosły konsekwencje swoich czynów i zostały z nich rozliczone; podkreśla, że osoby popełniające przestępstwa przeciwko grupom religijnym, etnicznym i innym oraz przeciwko mniejszościom powinny również zostać postawione przed wymiarem sprawiedliwości; jest nadal przekonany, że ani rzeczywiste rozwiązanie konfliktu, ani trwały pokój w Syrii nie są możliwe bez rozliczenia popełnionych zbrodni; stoi na stanowisku, że kwestia odpowiedzialności za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości nie powinna być upolityczniana; obowiązek przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego we wszelkich okolicznościach odnosi się do wszystkich stron konfliktu, a ktokolwiek popełnia takie zbrodnie, musi wiedzieć, że prędzej czy później stanie przed wymiarem sprawiedliwości;

10.

wzywa UE i państwa członkowskie do dopilnowania, by wszystkie osoby odpowiedzialne za łamanie międzynarodowych praw człowieka i prawa humanitarnego postawiono przed wymiarem sprawiedliwości z pomocą właściwych, bezstronnych mechanizmów międzynarodowego sądownictwa karnego lub z pomocą sądów krajowych i przy zastosowaniu zasady represji wszechświatowej; ponawia poparcie dla skierowania sprawy Syrii do MTK, jednak z uwagi na niezdolność Rady Bezpieczeństwa do rozpatrzenia tej kwestii ponownie wzywa UE i jej państwa członkowskie, aby przewodziły działaniom na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ, a także zbadały możliwość utworzenia syryjskiego trybunału ds. zbrodni wojennych, do czasu skierowania sprawy do MTK; podkreśla znaczenie odpowiedzialności strony syryjskiej za ten proces po ustaniu konfliktu, z myślą o wspieraniu pojednania;

11.

z zadowoleniem przyjmuje i podkreśla decydujące znaczenie, jakie prace lokalnych i międzynarodowych organizacji społeczeństwa obywatelskiego mają dla udokumentowania dowodów na popełnione zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości i inne naruszenia prawa, w tym niszczenie dziedzictwa kulturowego; wzywa UE i jej państwa członkowskie, by w dalszym ciągu udzielały pełnej pomocy tym podmiotom;

12.

wyraża ubolewanie z powodu decyzji prezydenta Rosji Władimira Putina o wystąpieniu z MTK oraz zauważa, że Federacja Rosyjska faktycznie nigdy nie ratyfikowała statutu rzymskiego, a także że moment podjęcia tej decyzji podważa wiarygodność tego kraju i nasuwa wnioski dotyczące jego zaangażowania w międzynarodowy wymiar sprawiedliwości;

13.

z zadowoleniem przyjmuje konkluzje Rady w sprawie Syrii z dnia 17 października 2016 r. oraz konkluzje Rady Europejskiej w sprawie Syrii z posiedzenia w dniach 20–21 października 2016 r.; popiera apel UE o zakończenie wszelkich lotów wojskowych nad Aleppo, niezwłoczne zaprzestanie działań wojennych i jego monitorowanie za pomocą silnego i przejrzystego mechanizmu, zniesienie blokad oraz udzielenie przez wszystkie strony pełnego, niezakłóconego, zrównoważonego, ogólnokrajowego dostępu pomocy humanitarnej;

14.

z zadowoleniem przyjmuje przegląd unijnych środków ograniczających wobec Syrii oraz osób współodpowiedzialnych za represjonowanie ludności cywilnej w tym kraju; podkreśla, że UE powinna rozważyć wszelkie dostępne działania – w tym ustanowienie strefy zakazu lotów nad miastem Aleppo – umożliwiające wyciąganie konsekwencji za najbardziej rażące naruszenia praw człowieka i nadużycia ze strony wszystkich sprawców, jeżeli nadal dochodzić będzie do okrucieństw i otwartego lekceważenia prawa humanitarnego;

15.

domaga się poszanowania przez wszystkich prawa mniejszości etnicznych i religijnych w Syrii, w tym chrześcijan, do dalszego zamieszkiwania na terenach będących ich historyczną i zwyczajową ojczyzną, w poczuciu godności, równości i bezpieczeństwa, a także do całkowicie swobodnego praktykowania religii i przekonań bez żadnego przymusu, przemocy czy dyskryminacji; popiera dialog międzywyznaniowy służący szerzeniu wzajemnego zrozumienia i zwalczaniu fundamentalizmu;

16.

wzywa wszystkich członków Międzynarodowej Grupy Wsparcia Syrii do wznowienia negocjacji, aby ułatwić wprowadzenie stabilnego rozejmu oraz zintensyfikować prace na rzecz trwałego porozumienia politycznego w Syrii; podkreśla, że na podmiotach regionalnych, zwłaszcza krajach sąsiadujących, spoczywa szczególna odpowiedzialność;

17.

ponawia swój apel do wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel o wznowienie wysiłków na rzecz opracowania wspólnej unijnej strategii wobec Syrii; z zadowoleniem przyjmuje i w pełni popiera niedawne inicjatywy dyplomatyczne wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel Federiki Mogherini, zgodne z mandatem Rady Europejskiej, zmierzające do nakłonienia stron konfliktu, by powróciły do stołu negocjacyjnego, oraz do ożywienia procesu politycznego w Genewie; z zainteresowaniem przyjmuje rozmowy regionalne, jakie F. Mogherini przeprowadziła z Iranem i Arabią Saudyjską, oraz uważa, że jej działalność stanowi wartość dodaną i użyteczny wkład w wysiłki specjalnego wysłannika ONZ Staffana de Mistury; wzywa wszystkie strony zaangażowane w konflikt do jak najszybszego wznowienia i zintensyfikowania negocjacji politycznych w oczekiwaniu na ustanowienie nowego i stabilnego rozejmu, który powinien obejmować przepisy zapewniające sprawiedliwość okresu przejściowego po zakończeniu konfliktu w Syrii; podkreśla, że te rozmowy pokojowe powinny doprowadzić do zaprzestania działań wojennych oraz do przemian politycznych kierowanych i dokonywanych przez samych Syryjczyków; podkreśla rolę, jaką UE może odegrać w odbudowie pokonfliktowej i pojednaniu;

18.

ponownie wyraża pełne poparcie dla prowadzonej przez UE inicjatywy humanitarnej dla Aleppo i wzywa wszystkie strony do ułatwienia jej wdrożenia;

19.

z zadowoleniem przyjmuje priorytety partnerstwa i porozumienia z Jordanią na okres 2016–2018 oraz z Libanem na okres 2016–2020; zauważa, że porozumienia te stanowią ramy, dzięki którym wzajemne zobowiązania podjęte w dniu 4 lutego 2016 r. na konferencji londyńskiej poświęconej wsparciu Syrii i regionu można przekuć w działania; zauważa rosnące potrzeby finansowe i utrzymujący się niedobór środków na cel pomocy humanitarnej na rzecz państw w sąsiedztwie Syrii; wzywa państwa członkowskie UE do wywiązania się ze złożonych obietnic i do udzielania ONZ, jej wyspecjalizowanym agencjom i innym podmiotom prowadzącym działalność humanitarną bardzo potrzebnego wsparcia w niesieniu pomocy humanitarnej milionom Syryjczyków zarówno przesiedlonych wewnętrznie, jak i przebywających w krajach i społecznościach przyjmujących;

20.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich UE, Organizacji Narodów Zjednoczonych, członkom Międzynarodowej Grupy Wsparcia Syrii oraz wszystkim stronom zaangażowanym w ten konflikt.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0382.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/96

P8_TA(2016)0451

Przystąpienie UE do konwencji stambulskiej w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie przystąpienia UE do Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (konwencji stambulskiej) (2016/2966(RSP))

(2018/C 224/16)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając art. 2 i art. 3 ust. 3 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz art. 8, 19, 157 i 216 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE);

—	uwzględniając art. 21, 23, 24 i 25 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając deklarację pekińską i pekińską platformę działania, przyjęte podczas czwartej Światowej Konferencji w sprawie Kobiet w dniu 15 września 1995 r., oraz późniejsze dokumenty końcowe przyjęte na posiedzeniach specjalnych Organizacji Narodów Zjednoczonych Pekin + 5 (2000 r.), Pekin + 10 (2005 r.), Pekin + 15 (2010 r.) oraz Pekin + 20 (2015 r.),

—

uwzględniając postanowienia instrumentów prawnych ONZ dotyczących praw człowieka, a w szczególności praw kobiet, takich jak Karta Narodów Zjednoczonych, Powszechna deklaracja praw człowieka, Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych oraz Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, Konwencja w sprawie zwalczania handlu ludźmi i eksploatacji prostytucji, Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet oraz fakultatywny protokół do niej, jak również Konwencja w sprawie zakazu tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania lub karania, Konwencja dotycząca statusu uchodźców z 1951 r. i zasada non-refoulement, a także Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych,

—	uwzględniając art. 11 ust. 1 lit. d) Konwencji w sprawie eliminacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w rezolucji nr 34/180 z dnia 18 grudnia 1979 r.,

—	uwzględniając swą rezolucję z dnia 9 czerwca 2015 r. w sprawie strategii UE na rzecz równości kobiet i mężczyzn w okresie po 2015 r. (1),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie eliminacji przemocy wobec kobiet (2), rezolucję z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie priorytetów oraz zarysu ram nowej polityki UE w dziedzinie walki z przemocą wobec kobiet (3) oraz rezolucję z dnia 6 lutego 2013 r. w sprawie 57. sesji Komisji ds. Statusu Kobiet ONZ: likwidacja wszelkich form przemocy wobec kobiet i dziewcząt i zapobieganie wszelkim jej formom (4),

—	uwzględniając swą rezolucję z dnia 25 lutego 2014 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie zwalczania przemocy wobec kobiet (5),

—	uwzględniając europejski pakt na rzecz równości płci (2011–2020), przyjęty przez Radę Unii Europejskiej w marcu 2011 r.,

—	uwzględniając wytyczne UE w sprawie aktów przemocy wobec kobiet i dziewcząt oraz zwalczania wszelkich form ich dyskryminacji,

—	uwzględniając ocenę europejskiej wartości dodanej (6),

—	uwzględniając program „Prawa, równość i obywatelstwo” na okres 2014–2020,

—	uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 3 grudnia 2015 r. zatytułowany „Strategic engagement for gender equality 2016–2019” [Strategiczne zaangażowanie na rzecz równouprawnienia płci w latach 2016–2019] (SWD(2015)0278),

—	uwzględniając deklarację trzech kolejnych prezydencji UE w sprawie równouprawnienia płci z dnia 7 grudnia 2015 r. wydaną przez Holandię, Słowację i Maltę,

—	uwzględniając sprawozdanie Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej pt. „Przemoc wobec kobiet: badanie na poziomie UE”, opublikowane w marcu 2014 r.,

—	uwzględniając dyrektywę 2012/29/UE ustanawiającą normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw (7),

—	uwzględniając dyrektywę 2011/99/UE w sprawie europejskiego nakazu ochrony (8) oraz rozporządzenie (UE) nr 606/2013 w sprawie wzajemnego uznawania środków ochrony w sprawach cywilnych (9),

—

uwzględniając dyrektywę 2011/36/EU w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar (10) oraz dyrektywę 2011/92/UE w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, zastępującą decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW (11),

—	uwzględniając Konwencję Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (konwencja stambulska),

—	uwzględniając plan działania Komisji dotyczący możliwości przystąpienia UE do konwencji stambulskiej opublikowany w październiku 2015 r.,

—	uwzględniając wnioski Komisji dotyczące decyzji Rady w sprawie zawarcia i podpisania przez Unię Europejską Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (COM(2016)0111 i COM(2016)0109),

—	uwzględniając pytania do Rady i Komisji w sprawie przystąpienia UE do konwencji stambulskiej w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (O-000121/2016 – B8-1805/2016 i O-000122/2016 – B8-1806/2016),

—	uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

mając na uwadze, że równouprawnienie płci stanowi podstawową wartość UE zapisaną w traktatach i Karcie praw podstawowych, którą UE zobowiązała się uwzględniać we wszystkich swoich działaniach, a także mając na uwadze, że równouprawnienie płci jako cel strategiczny ma istotne znacznie dla realizacji ogólnych celów strategii „Europa 2020”, a mianowicie pobudzenia wzrostu gospodarczego, zatrudnienia i zapewnienia integracji społecznej;

mając na uwadze, że prawo do równego traktowania i niedyskryminacji jest prawem podstawowym, uznanym w traktatach unijnych i głęboko zakorzenionym w społeczeństwie europejskim, a także że prawo to jest nieodzowne dla dalszego rozwoju społeczeństwa i powinno być stosowane w ustawodawstwie, praktyce, orzecznictwie i w życiu codziennym;

mając na uwadze, że zgodnie z dyrektywą 2012/29/UE ustanawiającą normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw, przemoc na tle płciowym określana jest jako przemoc, która jest skierowana przeciwko osobie ze względu na jej płeć, tożsamość płciową lub ekspresję płciową bądź której ofiarami stają się w przeważającej mierze osoby danej płci; mając na uwadze, że przemoc ta może być przyczyną szkód fizycznych, seksualnych, emocjonalnych lub psychologicznych bądź strat ekonomicznych ze strony ofiar, a także może wywrzeć wpływ na ich rodziny i krewnych oraz całe społeczeństwo; mając na uwadze, że przemoc uwarunkowana płcią stanowi skrajną formę dyskryminacji oraz jest pogwałceniem praw podstawowych i swobód ofiary, co jest zarówno przyczyną, jak i konsekwencją różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn; mając również na uwadze, że przemoc wobec kobiet i dziewcząt obejmuje przemoc w bliskich związkach, przemoc seksualną (w tym gwałt, napaść na tle seksualnym i molestowanie seksualne), handel ludźmi, niewolnictwo, w tym nowe formy nadużyć wobec kobiet i dziewcząt w internecie, a także różne formy szkodliwych praktyk, takich jak przymusowe małżeństwa, okaleczanie żeńskich narządów płciowych oraz tzw. zbrodnie w imię honoru;

mając na uwadze, że przemoc wobec kobiet i przemoc na tle płciowym są nadal powszechnym zjawiskiem w UE; mając na uwadze, że w badaniu Agencji Praw Podstawowych na temat przemocy wobec kobiet z 2014 r., podobnie jak w innych przeprowadzonych badaniach, stwierdzono, że jedna trzecia wszystkich kobiet w Europie doświadczyła przemocy fizycznej lub przemocy seksualnej co najmniej raz w ciągu dorosłego życia, 20 % młodych kobiet (w wieku od 18 do 29 lat) doświadczyło molestowania seksualnego w internecie, jedna na pięć kobiet (18 %) doświadczyła uporczywego nękania, jedna na 20 kobiet została zgwałcona oraz więcej niż jedna na 10 kobiet padła ofiarą przemocy seksualnej charakteryzującej się brakiem zgody lub użyciem siły; mając na uwadze, że w badaniu wyjaśniono, że większość przypadków przemocy nie została zgłoszona jakimkolwiek władzom, co dowodzi, że badania wiktymizacyjne, podobnie jak statystyki administracyjne, są niezbędne, aby uzyskać pełny obraz różnych form przemocy wobec kobiet; mając na uwadze, że konieczne są dalsze środki na rzecz zachęcania kobiet będących ofiarami przemocy do zgłaszania swych doświadczeń i ubiegania się o pomoc, a także na rzecz gwarantowania, że organy udzielające pomocy mogą spełnić potrzeby ofiar i poinformować je o przysługujących im prawach i dostępnych formach wsparcia;

mając na uwadze, że zgodnie z oceną europejskiej wartości dodanej roczny koszt, jaki Unia Europejska poniosła w związku z przemocą wobec kobiet i przemocą na tle płciowym w 2011 r. szacuje się na 228 mld EUR (tj. 1,8 % unijnego PKB), z czego 45 mld EUR rocznie wyniósł koszt usług publicznych i państwowych, a 24 mld EUR to koszt związany z utratą potencjału gospodarczego;

mając na uwadze, że Komisja podkreśliła w swym strategicznym zaangażowaniu na rzecz równouprawnienia płci na lata 2016–2019, że przemoc wobec kobiet oraz przemoc uwarunkowana płcią, która niszczy zdrowie i dobrostan kobiet, ich życie zawodowe, niezależność finansową i ekonomiczną, to jeden z głównych problemów, jaki należy rozwiązać, aby osiągnąć rzeczywiste równouprawnienie płci;

mając na uwadze, że przemoc wobec kobiet i mężczyzn jest zbyt często uważana za sprawę prywatną i zbyt łatwo tolerowana; mając na uwadze, że w rzeczywistości jest to pogwałcenie praw podstawowych i poważne przestępstwo, które musi być karane jako takie; mając na uwadze, że należy położyć kres bezkarności sprawców oraz przerwać zaklęty krąg milczenia i samotności kobiet i dziewcząt, które stały się ofiarami przemocy;

mając na uwadze, że eliminacja przemocy wobec kobiet i przemocy uwarunkowanej płcią możliwa jest nie dzięki pojedynczemu działaniu, ale dzięki połączeniu działań o charakterze infrastrukturalnym, prawnym, sądowym, organów ścigania, kulturowym, edukacyjnym, społecznym, zdrowotnym oraz innych działań związanych ze świadczeniem pomocy, które mogą w znacznym stopniu pogłębić wiedzę o problemie oraz ograniczyć przemoc i jej konsekwencje;

mając na uwadze, że ze względu na takie czynniki, jak pochodzenie etniczne, religia lub przekonania, zdrowie, stan cywilny, własność nieruchomości, status migranta, wiek, niepełnosprawność, klasa społeczna, orientacja seksualna, tożsamość płciowa lub ekspresja płciowa, kobiety mogą mieć specyficzne potrzeby i być w większym stopniu narażone na dyskryminację z wielu przyczyn jednocześnie, co oznacza że powinny zostać objęte specjalną ochroną;

mając na uwadze, że przyjęcie wytycznych UE w sprawie zwalczania przemocy wobec kobiet i dziewcząt oraz zwalczania wszelkich form ich dyskryminacji, jak również konkretny rozdział dotyczący ochrony kobiet przed przemocą na tle płciowym znajdujący się w strategicznych ramach i planie działania UE dotyczącym praw człowieka, dowodzą wyraźnej woli politycznej UE, by traktować temat praw kobiet jako jeden z priorytetów i podejmować długoterminowe działania w tym zakresie; mając na uwadze, że spójność wymiaru wewnętrznego i zewnętrznego strategii politycznych dotyczących praw człowieka może czasami uwidocznić rozbieżności między retoryką a postępowaniem;

mając na uwadze, że obywatele oraz mieszkańcy Unii nie są w równym stopniu chronieni przed przemocą uwarunkowaną płcią ze względu na brak spójnych ram oraz różne strategie i przepisy prawne w państwach członkowskich, m.in. jeżeli chodzi o definicję naruszeń i zakres uregulowań prawnych, dlatego też są w mniejszym stopniu chronieni przed przemocą;

L.	mając na uwadze, że w dniu 4 marca 2016 r. Komisja zaproponowała przystąpienie UE do konwencji stambulskiej, która jest pierwszym prawnie wiążącym instrumentem międzynarodowym dotyczącym zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet;

M.	mając na uwadze, że wszystkie państwa członkowskie UE podpisały wspomnianą konwencję, ale zaledwie 14 ją ratyfikowało;

N.	mając na uwadze, że ratyfikacja konwencji nie da rezultatów, jeżeli nie zapewni się właściwego jej wykonania oraz nie przeznaczy się odpowiednich zasobów finansowych i ludzkich na zapobieganie przemocy wobec kobiet i przemocy uwarunkowanej płcią i walkę z nią oraz na ochronę ofiar;

mając na uwadze, że konwencja stambulska jest zgodna z podejściem całościowym, potraktowaniem kwestii przemocy wobec kobiet i dziewcząt oraz przemocy uwarunkowanej płcią z wielu różnych perspektyw, takich jak zapobieganie dyskryminacji i walka z nią, środki prawa karnego w walce z bezkarnością, ochrona i wspieranie ofiar, ochrona dzieci, ochrona kobiet ubiegających się o azyl i uchodźczyń oraz efektywniejsze gromadzenie danych; mając na uwadze, że podejście to oznacza przyjęcie zintegrowanej polityki, łączącej w sobie działania w wielu dziedzinach prowadzone przez wiele zainteresowanych podmiotów (wymiar sprawiedliwości, policja, opieka społeczna, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia i samorządy lokalne i regionalne itp.) na wszystkich szczeblach sprawowania rządów;

mając na uwadze, że konwencja stambulska to porozumienie mieszane, do którego mogą jednocześnie przystąpić zarówno UE, jak i państwa członkowskie, jako że UE posiada kompetencje w takich dziedzinach, jak prawa ofiar i nakazy ochrony, azyl i migracja, a także współpraca sądownicza w sprawach karnych;

przypomina, że postanowienia art. 2 TUE i Karty praw podstawowych zobowiązują Komisję do podejmowania działań na rzecz równouprawnienia płci, do gwarantowania równouprawnienia oraz promowania go;

z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji w sprawie podpisania konwencji stambulskiej oraz sfinalizowania przystąpienia do niej UE, jednak ubolewa nad faktem, że negocjacje w Radzie nie odbywają się w tym samym tempie;

podkreśla, że przystąpienie UE do konwencji zapewni spójne europejskie ramy prawne umożliwiające zapobieganie przemocy wobec kobiet i przemocy uwarunkowanej płcią oraz walkę z nią, a także ochronę ofiar przemocy; podkreśla, że przystąpienie do konwencji zapewni większą spójność i skuteczność unijnej polityki wewnętrznej i zewnętrznej, zagwarantuje skuteczniejszą interpretację i wdrażanie prawa UE, unijnych programów oraz wydatkowania funduszy UE dotyczących konwencji i skuteczniejszy nadzór nad nimi, a także zaowocuje efektywniejszym gromadzeniem odpowiedniejszych, porównywalnych zdesegregowanych danych dotyczących przemocy wobec kobiet i przemocy uwarunkowanej płcią na szczeblu UE oraz wzmocni odpowiedzialność UE na szczeblu międzynarodowym; podkreśla ponadto, że przystąpienie UE do tej konwencji zaowocuje ponownym wywarciem presji politycznej na państwa członkowskie, by ratyfikowały ten instrument;

wzywa Radę i Komisję do przyspieszenia negocjacji w sprawie podpisania i zawarcia konwencji stambulskiej;

w pełni i bez zastrzeżeń wspiera przystąpienie UE do tej konwencji;

wzywa Komisję i Radę do zapewnienia, że Parlament zostanie w pełni zaangażowany w proces monitorowania konwencji stambulskiej po przystąpieniu do niej UE, zgodnie z postanowieniami art. 218 TFUE;

przypomina, że przystąpienie UE do tej konwencji nie zwalnia państw członkowskich z jej ratyfikacji na szczeblu krajowym; wzywa zatem wszystkie państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do szybkiego ratyfikowania konwencji stambulskiej;

wzywa państwa członkowskie, by zapewniły właściwe wdrażanie konwencji oraz przeznaczyły odpowiednie zasoby finansowe i kadrowe na zapobieganie przemocy wobec kobiet i przemocy uwarunkowanej płcią oraz walkę z nią, a także na ochronę ofiar;

jest zdania, że wysiłki UE na rzecz wykorzenienia przemocy wobec kobiet i dziewcząt muszą być częścią kompleksowego planu walki ze wszystkimi formami nierówności płci; domaga się unijnej strategii walki z przemocą wobec kobiet i przemocą uwarunkowaną płcią;

10.

ponawia wezwanie skierowane do Komisji zawarte w rezolucji z dnia 25 lutego 2014 r. zawierającej zalecenia w sprawie zwalczania przemocy wobec kobiet, by przedstawiła akt prawny zapewniający spójny system gromadzenia danych statystycznych oraz aktywniejsze podejście w państwach członkowskich do zapobiegania wszelkim formom przemocy wobec kobiet i dziewcząt, przemocy uwarunkowanej płcią i do zwalczania tej przemocy oraz by umożliwiła łatwiejszy dostęp do wymiaru sprawiedliwości;

11.

zwraca się do Rady o uruchomienie tzw. klauzuli pomostowej przez przyjęcie jednomyślnej decyzji określającej przemoc wobec kobiet i dziewcząt (oraz inne formy przemocy uwarunkowanej płcią) jako dziedzinę przestępczości wymienioną w art. 83 ust. 1 TFUE;

12.

uznaje ogrom pracy wykonanej przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego w zakresie zapobiegania przemocy wobec kobiet i dziewcząt oraz walki z nią, a także ochrony ofiar przemocy i udzielania im pomocy;

13.

wzywa państwa członkowskie i zainteresowane podmioty współpracujące z Komisją i organizacjami pozarządowymi zajmującymi się problematyką kobiet, a także organizacjami społeczeństwa obywatelskiego do pomocy w zakresie upowszechniania informacji dotyczących konwencji, programów unijnych oraz funduszy dostępnych w ramach tych funduszy na walkę z przemocą wobec kobiet i ochronę ofiar;

14.

wzywa Komisję i Radę do współpracy z Parlamentem w zakresie identyfikacji postępów w dziedzinie równouprawnienia płci oraz zwraca się do trzech prezydencji o podjęcie aktywnych działań na rzecz realizacji ich zobowiązań w tym względzie; apeluje o zorganizowanie unijnego szczytu poświęconego równouprawnieniu płci i prawom kobiet i dziewcząt z myślą o podjęciu nowych zobowiązań;

15.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich oraz Zgromadzeniu Parlamentarnemu Rady Europy.

(1) Dz.U. C 407 z 4.11.2016, s. 2.

(2) Dz.U. C 285 E z 21.10.2010, s. 53.

(3) Dz.U. C 296 E z 2.10.2012, s. 26.

(4) Dz.U. C 24 z 22.1.2016, s. 8.

(5) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0126.

(6) PE 504.467.

(7) Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 57.

(8) Dz.U. L 338 z 21.12.2011, s. 2.

(9) Dz.U. L 181 z 29.6.2013, s. 4.

(10) Dz.U. L 101 z 15.4.2011, s. 1.

(11) Dz.U. L 335 z 17.12.2011, s. 1.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/101

P8_TA(2016)0452

Działalność Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2015 r.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie sprawozdania rocznego z działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2015 r. (2016/2150(INI))

(2018/C 224/17)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając sprawozdanie roczne z działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2015 r.,

—	uwzględniając art. 15 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—	uwzględniając art. 228 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—	uwzględniając art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—	uwzględniając art. 11 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—	uwzględniając art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—	uwzględniając art. 42 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—	uwzględniając art. 43 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—	uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych,

—	uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego 94/262/EWWiS, WE, Euratom z dnia 9 marca 1994 r. w sprawie przepisów i ogólnych warunków regulujących wykonywanie funkcji Rzecznika Praw Obywatelskich (1),

—	uwzględniając Europejski kodeks dobrej praktyki administracyjnej przyjęty przez Parlament Europejski w dniu 6 września 2001 r. (2),

—	uwzględniając umowę ramową w sprawie współpracy, zawartą pomiędzy Parlamentem Europejskim a Europejskim Rzecznikiem Praw Obywatelskich w dniu 15 marca 2006 r., która weszła w życie w dniu 1 kwietnia 2006 r.,

—	uwzględniając zasady przejrzystości i uczciwości dotyczące lobbingu opublikowane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD),

—	uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich,

—	uwzględniając art. 220 ust. 2 zdanie drugie i trzecie Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Petycji (A8-0331/2016),

mając na uwadze, że sprawozdanie roczne z działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2015 r. zostało oficjalnie przedstawione przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego w dniu 3 maja 2016 r., a w dniu 20 czerwca 2016 r. rzecznik Emily O’Reilly przedstawiła je Komisji Petycji w Brukseli;

B.	mając na uwadze, że art. 15 TFUE stanowi, iż w dążeniu do dobrego sprawowania rządów i zapewnienia udziału społeczeństwa obywatelskiego instytucje, organa i agencje Unii powinny działać w jak największym stopniu zgodnie z zasadą otwartości;

C.	mając na uwadze, że art. 24 TFUE wprowadza zasadę, iż każdy obywatel Unii może zwrócić się do Rzecznika Praw Obywatelskich ustanowionego zgodnie z postanowieniami art. 228 TFUE;

mając na uwadze, że na mocy art. 228 TFUE Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich uprawniony jest do przyjmowania skarg dotyczących przypadków niewłaściwego administrowania w działaniach instytucji, organów lub jednostek organizacyjnych Unii, z wyłączeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wykonującego funkcje sądowe;

E.	mając na uwadze, że art. 258 TFUE określa rolę Komisji jako strażniczki traktatów; mając na uwadze, że brak lub unikanie podjęcia takiej odpowiedzialności mogą być postrzegane jako niewłaściwe administrowanie;

mając na uwadze, że zgodnie z art. 298 TFUE instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii „korzystają ze wsparcia otwartej, efektywnej i niezależnej administracji europejskiej” oraz że ten sam artykuł przewiduje przyjęcie w tym celu specjalnych aktów prawa wtórnego takich jak rozporządzenia, mających zastosowanie do wszystkich obszarów administracji UE;

G.	mając na uwadze, że art. 41 Karty praw podstawowych stanowi, że „każdy ma prawo do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia swojej sprawy w rozsądnym terminie przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii”;

mając na uwadze, że art. 43 Karty stanowi, że „każdy obywatel Unii i każda osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania lub statutową siedzibę w Państwie Członkowskim ma prawo zwracać się do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w przypadkach niewłaściwego administrowania w działaniach instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii, z wyłączeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Sądu Pierwszej Instancji wykonujących swoje funkcje sądowe”;

I.	mając na uwadze, że urząd Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, ustanowiony na mocy Traktatu o Unii Europejskiej, w 2015 r. obchodził dwudziestolecie działalności, a od roku 2005 rozpatrzył 48 840 skarg;

mając na uwadze, że zgodnie z wynikami badania Eurobarometru Flash dotyczącego praw obywatelskich w UE, które przeprowadzono w październiku 2015 r., 83 % europejskich obywateli ma świadomość, że obywatel UE ma prawo złożyć skargę do Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego lub Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich;

mając na uwadze, że Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich definiuje niewłaściwe administrowanie jako wadliwe lub nieudolne administrowanie, które występuje, jeżeli dana instytucja lub organ publiczny nie podejmą działań wynikających z przepisów prawa, przepisu lub zasady, które ich obowiązują, nie będą przestrzegały zasad dobrej administracji lub naruszą prawa człowieka;

L.	mając na uwadze, że Europejski kodeks dobrej praktyki administracyjnej ma na celu zapobieganie niewłaściwemu administrowaniu; mając na uwadze, że przydatność tego narzędzia jest ograniczona z uwagi na jego niewiążący charakter;

M.	mając na uwadze, że w celu uzyskania legitymacji i zaufania, iż decyzje bazują na ogólnym interesie publicznym, kluczowy jest wysoki poziom przejrzystości;;

N.	mając na uwadze, że brak przejrzystości w odniesieniu do dokumentów, które mają duży wpływ na model społeczno-gospodarczy UE, a często mają istotne skutki dla zdrowia publicznego i środowiska, zwykle prowadzi do braku zaufania wśród obywateli i ogólnie opinii publicznej;

mając na uwadze, że demaskatorzy odgrywają kluczową rolę w ujawnianiu przypadków niewłaściwego administrowania, a w niektórych przypadkach nawet korupcji politycznej; mając na uwadze, że takie przypadki mają niezwykle negatywny wpływ na jakość naszej demokracji; mając na uwadze, że demaskatorzy są narażeni na poważne kłopoty w następstwie ujawnienia takich przypadków oraz że zbyt często muszą liczyć się z negatywnymi osobistymi konsekwencjami na wielu szczeblach, nie tylko zawodowymi, lecz także karnymi; mając na uwadze, że z uwagi na brak dalszych zabezpieczeń wcześniejsze znane doświadczenia demaskatorów mogą zniechęcać poszczególne osoby do podążania etyczną ścieżką demaskatorów w przyszłości;

P.	mając na uwadze, że w 2014 r. wskaźnik stosowania decyzji lub zaleceń urzędu Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich osiągnął poziom 90 %, co stanowi wzrost o 10 punktów procentowych w stosunku do wskaźnika osiągniętego w 2013 r.;

mając na uwadze, że w dochodzeniach wszczętych przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2015 r. można wyróżnić następujące kluczowe tematy: przejrzystość w instytucjach UE, kwestie etyczne, udział obywateli w procesie podejmowania decyzji w UE, unijne reguły konkurencji i prawa podstawowe;

R.	mając na uwadze, że Komisja Petycji jest aktywnym członkiem europejskiej sieci rzeczników praw obywatelskich; mając na uwadze, że działając w tym charakterze, Komisja otrzymała 42 skargi od Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich do rozpatrzenia w dalszym postępowaniu w formie petycji;

zatwierdza sprawozdanie roczne za 2015 r. przedstawione przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich;

gratuluje Emily O’Reilly doskonałej pracy i niesłabnącego dążenia do zwiększenia jakości usług oferowanych obywatelom przez administrację europejską; uznaje znaczenie przejrzystości jako podstawowego elementu zdobywania zaufania i dobrej administracji, na co wskazuje także wysoki odsetek skarg dotyczących przejrzystości (22,4 %), i nadaje tej kwestii najwyższy priorytet; uznaje rolę strategicznych postępowań służących zapewnieniu dobrej administracji i wspiera dochodzenia przeprowadzone do tej pory przez urząd Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w tym zakresie;

z zadowoleniem przyjmuje nieustanne wysiłki podejmowane przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w celu zwiększenia przejrzystości w negocjacjach w sprawie TTIP w drodze wniosków składanych do Komisji; wyraża uznanie dla wynikającej z tego publikacji przez Komisję licznych dokumentów dotyczących TTIP, a zatem włączenia przejrzystości jako jednego z trzech filarów nowej strategii Komisji w zakresie handlu; ponownie podkreśla potrzebę zwiększonej przejrzystości w porozumieniach międzynarodowych takich jak TTIP, CETA itp., czego domagało się wielu zaniepokojonych obywateli w petycjach skierowanych do Komisji Petycji; domaga się bardziej zdecydowanych i szerzej zakrojonych działań w tym zakresie w celu ochrony zaufania obywateli europejskich;

wzywa Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich do zbadania, w jakim stopniu tworzenie zabezpieczonych czytelni jest zgodne z prawem dostępu do dokumentów i z zasadami dobrej administracji;

przypomina, że rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji opiera się na zasadzie „najszerszego dostępu do dokumentów”; podkreśla zatem, że przejrzystość i pełny dostęp do dokumentów przechowywanych przez instytucje UE muszą być stać się regułą, tak aby dopilnować, by obywatele mogli w pełni korzystać ze swoich demokratycznych praw; podkreśla, że zgodnie z wcześniejszym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE, wyjątki od tej zasady muszą być ściśle interpretowane, z uwzględnieniem nadrzędnego interesu publicznego, jakim są jawność, wymogi demokracji, większy udział obywateli w procesie decyzyjnym, legalność administracji, skuteczność i odpowiedzialność przed obywatelami;

zachęca Komisję Europejską i państwa członkowskie do zapewnienia Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich możliwości wydawania oświadczeń w sprawie braku zgodności w różnych instytucjach UE z rozporządzeniem (WE) nr 1049/2001 dotyczącym publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, pod warunkiem że dokumenty te nie wchodzą w zakres art. 4 i art 9 ust. 1 rozporządzenia; wspiera pogląd, zgodnie z którym Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich powinien mieć możliwość podjęcia decyzji w sprawie opublikowania stosownych dokumentów po przeprowadzeniu dochodzenia w sprawie braku zgodności;

wyraża ubolewanie, że przegląd rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 został wstrzymany; uważa, że należy niezwłocznie osiągnąć postępy, ponieważ rozporządzenie nie odzwierciedla już obecnego stanu prawnego oraz praktyk instytucjonalnych;

uznaje potrzebę przejrzystości procesów podejmowania decyzji w UE i popiera dochodzenia prowadzone przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie nieformalnych negocjacji między trzema głównymi instytucjami UE (rozmów trójstronnych) oraz uruchomienie konsultacji społecznych w tej kwestii; popiera publikację dokumentów z rozmów trójstronnych, z należytym uwzględnieniem art. 4 i art. 9 rozporządzenia (WE) nr 1049/2001;

ubolewa nad faktem, że Komisja śledcza Parlamentu Europejskiego ds. pomiarów emisji w sektorze motoryzacyjnym otrzymała od Komisji jedynie wybiórczą dokumentację sporządzoną w taki sposób, że brakowało w niej niektórych informacji, jakie Komisja uznała za nieistotne; wzywa Komisję do zapewnienia w jej pracach najwyższego poziomu dokładności i pełnej przejrzystości w odniesieniu do przekazywanych dokumentów, w pełnej zgodności z zasadą uczciwej współpracy, tak aby Komisja śledcza ds. pomiarów emisji w sektorze motoryzacyjnym mogła w pełni i skutecznie korzystać ze swoich uprawnień dochodzeniowych;

10.

popiera determinację Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w dążeniu do zapewnienia większej przejrzystości Europejskiego Banku Centralnego i osiągnięcia wysokiego standardu zarządzania, zwłaszcza w ramach działalności członka trojki/grupy czterostronnej, która nadzoruje programy konsolidacji budżetowej w państwach członkowskich UE; z zadowoleniem przyjmuje decyzję EBC dotyczącą publikacji listy posiedzeń członków Zarządu; wspiera nowe zasady przewodnie dotyczące wystąpień oraz ustanowienie „okresu ciszy” w odniesieniu do informacji wrażliwych z punktu widzenia rynku przed posiedzeniami Rady Prezesów;

11.

zauważa, że EBC występuje w roli zarówno organu kształtującego politykę pieniężną, jak i członka trojki/grupy czterostronnej, i wzywa Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich do ochrony interesów dobrej administracji tego jednego z najważniejszych organów finansowych Europy;

12.

wzywa do zwiększenia przejrzystości posiedzeń Eurogrupy, wykraczającego poza działania podjęte już przez jej przewodniczącego w wyniku interwencji Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich;

13.

wyraża poparcie dla dochodzenia prowadzonego przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie składu i przejrzystości prac grup ekspertów Komisji; odnotowuje wysiłki Komisji zmierzające do zapewnienia ogółowi społeczeństwa wglądu w działalność tych grup i podkreśla, że w celu zapewnienia pełnej przejrzystości konieczne są dalsze działania; przypomina swój apel do Rady, w tym jej organów przygotowawczych, o jak najszybsze przyłączenie się do rejestru lobbystów oraz o zwiększenie przejrzystości ich prac;

14.

wyraża poparcie dla wysiłków podejmowanych przez Rzecznika w celu zwiększenia przejrzystości lobbingu; wyraża ubolewanie z powodu niechęci Komisji do publikowania szczegółowych informacji na temat spotkań z lobbystami reprezentującymi przemysł tytoniowy; wzywa Komisję do zapewnienia pełnej przejrzystości jej prac, tak aby ogół społeczeństwa nabrał do jej działalności większego zaufania;

15.

wzywa Komisję, aby wszystkie informacje na temat wpływu wywieranego przez lobbystów były bezpłatnie, w pełni zrozumiałe i łatwo dostępne dla ogółu społeczeństwa w jednej scentralizowanej internetowej bazie danych;

16.

domaga się, by w 2017 r. Komisja przedłożyła wniosek w sprawie pełnego obowiązkowego i prawnie wiążącego rejestru lobbystów w celu wyeliminowania wszystkich luk i ustanowienia pełnego obowiązkowego rejestru dla wszystkich lobbystów;

17.

wspiera wysiłki na rzecz wdrożenia wytycznych dotyczących przejrzystości działalności lobbingowej, które będą stosowane nie tylko w instytucjach UE, lecz także w organach administracji krajowej;

18.

zwraca uwagę na zaniepokojenie obywateli sposobem działania Komisji w przypadku postępowań dotyczących naruszeń kierowanych przed Europejski Trybunał Sprawiedliwości oraz brakiem przejrzystości co do istotnych etapów tego procesu; podkreśla, że prawo do dobrej administracji, o którym mowa w art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, obejmuje obowiązek przedkładania odpowiednich uzasadnień w sprawach, w których Komisja podejmuje decyzje, by nie wszczynać postępowania w sprawie naruszenia przepisów prawa przed Trybunałem Sprawiedliwości; z zadowoleniem przyjmuje strategiczne postępowanie sprawdzające przeprowadzone przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie kwestii o charakterze systemowym występujących w programie EU Pilot;

19.

z zadowoleniem przyjmuje wszczęcie przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich dochodzenia (sprawa OI/5/2016/AB) w sprawie rozpatrywania przez Komisję, jako strażniczkę Traktatów, skarg o naruszenie przepisów w ramach procedur EU Pilot; przypomina o wcześniejszych wnioskach Komisji Petycji dotyczących zapewnienia dostępu do dokumentów dotyczących procedur EU Pilot oraz postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, ponieważ petycje często prowadzą do wszczęcia takich postępowań;

20.

z zadowoleniem przyjmuje dalsze dochodzenia Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie przypadków „drzwi obrotowych” w Komisji; przyjmuje do wiadomości, że w wyniku tych dochodzeń Komisja zwiększyła zakres udostępnianych informacji na temat nazwisk urzędników wyższego szczebla, którzy odeszli z Komisji, aby podjąć pracę w sektorze prywatnym; zachęca do częstszego publikowania nazwisk i innych danych takich osób; wyraża nadzieję, że inne europejskie instytucje i organy pójdą za tym przykładem; z zadowoleniem przyjmuje gotowość Komisji do upubliczniania informacji dotyczących zatrudnienia byłych komisarzy; wyraża duże zaniepokojenie faktem, że były przewodniczący Komisji José Manuel Barroso został mianowany doradcą i prezesem niewykonawczym Goldman Sachs International; wzywa Rzecznika Praw Obywatelskich, aby wszczął strategiczne dochodzenie dotyczące działania Komisji w związku ze sprawą przejścia J.M. Barroso z sektora publicznego do prywatnego, w tym aby sformułował zalecenia co do tego, w jaki sposób należy zreformować kodeks postępowania zgodnie z zasadami dobrej administracji oraz wymogami określonymi w art. 245 TFUE;

21.

przypomina, że konflikt interesów ma szerszy zakres niż przypadki „drzwi obrotowych”; przypomina, że skuteczne rozwiązanie konfliktu interesów u źródła jest kluczowe dla osiągnięcia dobrej administracji i zapewnienia wiarygodnego politycznego i technicznego procesu decyzyjnego; uważa, że powołując kandydatów na stanowiska w instytucjach, agencjach i organach Unii, na szczeblu UE należy zwrócić szczególną uwagę na wysokie standardy i konkretne środki, które nie pozostawiają wątpliwości co do jakiegokolwiek konfliktu interesów;

22.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2015 r. wszystkie instytucje UE wprowadziły przepisy wewnętrzne dotyczące ochrony demaskatorów na mocy art. 22 lit. a)-c) regulaminu pracowniczego, zachęcając tym samym do informowania o nieprawidłowościach w uregulowanych ramach; zauważa, że ochrona demaskatorów przed odwetem mogłaby być skuteczniejsza; w tym celu wzywa do pilnego przyjęcia wspólnych przepisów zachęcających do informowania o nieprawidłowościach oraz do wprowadzenia minimalnych gwarancji i zabezpieczeń dla demaskatorów;

23.

wzywa do opracowania dyrektywy w sprawie informowania o nieprawidłowościach, ustanawiającej odpowiednie kanały i procedury demaskowania wszystkich form przestępstw, a także odpowiednie minimalne gwarancje i zabezpieczenia prawne dla demaskatorów zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym;

24.

z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie we Fronteksie mechanizmu składania skarg dotyczących ewentualnych naruszeń praw podstawowych, które było następstwem toczącego się dochodzenia prowadzonego przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w odniesieniu do praktyk stosowanych przez Frontex i państwa członkowskie w zakresie wspólnie organizowanych przymusowych powrotów migrantów o nieuregulowanym statusie; wyraża uznanie dla wprowadzenia takiego mechanizmu w nowej Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej;

25.

z zadowoleniem przyjmuje wszczęte przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich dochodzenie mające na celu ustalenie, czy państwa członkowskie przestrzegają Karty praw podstawowych Unii Europejskiej przy realizacji działań współfinansowanych ze środków UE, takich jak projekty, które instytucjonalizują życie osób niepełnosprawnych, zamiast integrować te osoby ze społeczeństwem; ponagla Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, by dalej prowadził takie dochodzenia, tak aby zapewnić przejrzystość i wartość dodaną projektów;

26.

z zadowoleniem przyjmuje współpracę Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z Parlamentem Europejskim w zakresie Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, zwłaszcza jeżeli chodzi o apele o jej pełne wdrożenie na szczeblu UE oraz o przeznaczenie odpowiednich środków na ten cel; ponownie potwierdza swoje pełne poparcie dla wdrożenia konwencji i domaga się, by Komisja i państwa członkowskie dopilnowały jej pełnego wdrożenia na szczeblu UE;

27.

wspiera wysiłki Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w rozpatrywaniu spraw dotyczących dyskryminacji, praw mniejszości oraz praw osób starszych podczas seminarium zorganizowanym przez europejską sieć rzeczników praw obywatelskich i zatytułowanym „Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich przeciwko dyskryminacji”;

28.

wspiera wysiłki Rzecznika na rzecz zapewnienia bezstronności w odniesieniu do procesu podejmowania przez Komisję decyzji dotyczących konkurencji;

29.

przyznaje, że prawo obywateli do zabierania głosu w procesie podejmowania decyzji w UE jest obecnie ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej; z zadowoleniem przyjmuje wytyczne zaproponowane przez Rzecznika w celu poprawy funkcjonowania europejskiej inicjatywy obywatelskiej, zwłaszcza w odniesieniu do przekonującego uzasadnienia ze strony Komisji w przypadku odrzucenia europejskiej inicjatywy obywatelskiej; jednocześnie uznaje, że istnieją znaczące braki, które należy wychwycić i wyeliminować, aby usprawnić europejską inicjatywę obywatelską; uważa, że włączenie obywateli w większym stopniu w tworzenie polityki UE zwiększy wiarygodność instytucji europejskich;

30.

z zadowoleniem przyjmuje stały dialog Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich i bliskie relacje z wieloma instytucjami UE, w tym z Parlamentem Europejskim, a także innymi organami, w celu zapewnienia współpracy administracyjnej i spójności; docenia również wysiłki Rzecznika na rzecz zapewnienia stałej i otwartej komunikacji z Komisją Petycji;

31.

potwierdza potrzebę przestrzegania przez agencje UE takich samych wysokich standardów przejrzystości, odpowiedzialności i etyki, jak te stosowane przez wszystkie inne instytucje; odnotowuje z uznaniem istotny nakład pracy wykonanej przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w szeregu agencji w całej Unii; popiera wniosek Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA), zgodnie z którym rejestrujący muszą wykazać, że dołożyli wszelkich starań, aby uniknąć badań na zwierzętach oraz zapewnić informacje dotyczące sposobu, w jaki można uniknąć badań na zwierzętach;

32.

wspiera zalecenia Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, zgodnie z którymi Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności powinien dokonać przeglądu przepisów i procedur w zakresie konfliktu interesów, aby zapewnić właściwe konsultacjach społeczne i udział społeczeństwa;

33.

przypomina, że Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich ma także możliwość, a co za tym idzie obowiązek, kontrolowania pracy Parlamentu w ramach realizacji celu zapewniania obywatelom UE dobrej administracji;

34.

domaga się skutecznej aktualizacji Europejskiego kodeksu dobrej praktyki administracyjnej w formie przyjęcia wiążącego rozporządzenia w tej sprawie w trakcie obecnej kadencji;

35.

domaga się, by Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich w przyszłych sprawozdaniach rocznych ujął kategorię skarg niewchodzących w zakres jego uprawnień, dzięki czemu posłowie do Parlamentu Europejskiego mieliby ogólny przegląd problemów, z jakimi zmagają się obywatele UE;

36.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji oraz sprawozdania Komisji Petycji Radzie, Komisji, Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rzecznikom praw obywatelskich lub odpowiadającym im organom w państwach członkowskich.

(1) Dz.U. L 113 z 4.5.1994, s. 15.

(2) Dz.U. C 72 E z 21.3.2002, s. 331.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/107

P8_TA(2016)0453

W kierunku ostatecznego systemu VAT i zwalczania oszustw związanych z VAT

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. W kierunku ostatecznego systemu VAT i zwalczania oszustw związanych z VAT (2016/2033(INI))

(2018/C 224/18)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając przedstawiony przez Komisję w dniu 7 kwietnia 2016 r. plan działania w sprawie VAT (COM(2016)0148),

—	uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 24/2015 z dnia 3 marca 2016 r. zatytułowane „Zwalczanie wewnątrzwspólnotowych oszustw związanych z VAT: wymagane dalsze działania”,

—	uwzględniając dyrektywę Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 października 2011 r. w sprawie przyszłości podatku VAT (1),

—	uwzględniając wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie zwalczania nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii za pośrednictwem prawa karnego (COM(2012)0363),

—	uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (COM(2013)0534),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (2),

—	uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust) (COM(2013)0535),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (3),

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz opinie Komisji Kontroli Budżetowej i Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0307/2016),

mając na uwadze, że w wyniku ustanowienia z dniem 1 stycznia 1993 r. jednolitego rynku zniesione zostały kontrole graniczne w handlu wewnątrzwspólnotowym oraz mając na uwadze, że system VAT istniejący w Unii Europejskiej od 1993 r. na podstawie art. 402–404 obowiązującej dyrektywy VAT ma jedynie charakter tymczasowy i przejściowy;

B.	mając na uwadze, że Rada zgodnie z art. 113 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) musi jednomyślnie przyjąć odpowiednie dyrektywy w celu uzupełnienia wspólnego systemu VAT, a w szczególności w celu stopniowego ograniczenia lub zlikwidowania odstępstw od tego systemu;

C.	mając na uwadze, że Komisja jest zobowiązana przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie co cztery lata sprawozdanie na temat funkcjonowania obecnego systemu VAT, w szczególności uregulowań przejściowych;

mając na uwadze, że VAT, z którego wpływy wyniosły w 2014 r. prawie 1 bln EUR, stanowi ważne i rosnące źródło dochodów państw członkowskich oraz że zasila on zasoby własne UE, a łączna kwota przychodów UE z zasobów własnych opartych na VAT wyniosła 17 667 mln EUR i stanowiła 12,27 % całkowitej kwoty przychodu UE w 2014 r. (4);

mając na uwadze, że obecny system VAT, zwłaszcza gdy jest stosowany przez duże korporacje do transakcji transgranicznych, jest podatny na oszustwa, strategie unikania opodatkowania, ubytki w poborze VAT ze względu na niewypłacalność lub na błędne naliczenia; mając na uwadze, że szacowana luka w podatku VAT wynosi rocznie około 170 mld EUR oraz że pojawiają się coraz doskonalsze technologie cyfrowe, które mogą pomóc w wyeliminowaniu tej luki;

F.	mając na uwadze, że według badania Komisji (5) same tylko wewnątrzwspólnotowe oszustwa typu „znikający podmiot gospodarczy” (powszechnie zwane oszustwami karuzelowymi) odpowiadają za ubytek przychodów z VAT wynoszący w przybliżeniu 45–53 mld EUR rocznie;

G.	mając na uwadze, że państwa członkowskie różnią się między sobą pod względem skuteczności, z jaką są w stanie przeciwdziałać oszustwom związanym z VAT i unikaniu opodatkowania VAT, gdyż szacuje się, iż w zależności od kraju luka w podatku VAT wynosi od poniżej 5 % do ponad 40 %;

H.	mając na uwadze, że według szacunków Europolu zorganizowane grupy przestępcze odpowiadają za uszczuplenie dochodów państw członkowskich z tytułu VAT na poziomie 40–60 mld EUR rocznie, a 2 % tych grup odpowiada za 80 % wewnątrzwspólnotowych oszustw typu „znikający podmiot gospodarczy”;

I.	mając na uwadze, że zmierzenie ubytku przychodów wynikającego z transgranicznych oszustw związanych z VAT to bardzo trudne zadanie, ponieważ tylko dwa państwa członkowskie – Zjednoczone Królestwo i Belgia – gromadzą i rozpowszechniają statystyki na ten temat;

J.	mając na uwadze, że kilka państw członkowskich, których działanie koordynowały Eurojust i Europol, przeprowadziło ostatnio trzy kolejne udane operacje Vertigo, dzięki którym ujawniono system oszustwa karuzelowego na ogólną kwotę 320 mln EUR;

mając na uwadze, że istniejący system VAT, w szczególności w obrocie transgranicznym, powoduje wysokie koszty administracyjne, które można by znacznie obniżyć zwłaszcza w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw, w tym dzięki środkom upraszczającym wykorzystującym cyfrowe narzędzia sprawozdawcze i wspólne bazy danych;

L.	mając na uwadze znaczne możliwości poprawy, jeśli chodzi o usuwanie barier administracyjnych i podatkowych, które wpływają szczególnie na projekty współpracy transgranicznej;

mając na uwadze, że VAT jest podatkiem od konsumpcji, który bazuje na systemie płatności cząstkowych, co umożliwia podatnikom kontrolę własnej działalności, oraz mając na uwadze, że podatek ten muszą ponosić wyłącznie konsumenci końcowi, aby zagwarantować neutralność podatku z punktu widzenia przedsiębiorstw; mając na uwadze, że to państwa członkowskie powinny organizować pobór VAT w praktyce, aby zapewnić obciążenie nim konsumenta końcowego;

N.	mając na uwadze, że po 23 latach od wprowadzenia dyrektywy VAT tzw. odstępstwa zawieszające nie są już aktualne, w szczególności w odniesieniu do nowoczesnej gospodarki cyfrowej;

O.	mając na uwadze, że w minionych dwóch dekadach Komisja wszczęła ponad 40 postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko ponad dwóm trzecim państw członkowskich, ponieważ naruszyły one przepisy dyrektywy;

P.	mając na uwadze, że nie udaje się uzyskać większości dla zasady kraju pochodzenia w odniesieniu do ostatecznego systemu VAT, ponieważ wówczas konieczna byłaby większa harmonizacja stawek podatkowych, aby zapobiec poważnym zakłóceniom konkurencji;

Q.	mając na uwadze, że zwalczanie oszustw podatkowych jest jednym z głównych wyzwań związanych z podatkami, przed którymi stoją państwa członkowskie;

R.	mając na uwadze, że oszustwa związane z VAT to niezwykle szkodliwa praktyka, która uszczupla dochody budżetów państw członkowskich o znaczne kwoty, niwecząc wysiłki tych państw na rzecz konsolidacji finansów publicznych;

S.	mając na uwadze, że transgraniczne oszustwa związane z VAT kosztują państwa członkowskie i podatników europejskich blisko 50 mld EUR rocznie;

mając na uwadze, że typy oszustw związanych z VAT są wielowymiarowe, wciąż się zmieniają i dotyczą wielu sektorów gospodarki, a zatem wymagają szybkiego dostosowywania odnośnych przepisów w celu uzyskania trwałego i prostego systemu VAT umożliwiającego zapobieganie oszustwom i potencjalnej utracie dochodów z podatków;

U.	mając na uwadze, że żadne projekty pilotażowe dotyczące odwrotnego obciążenia nie mogą być przyczyną opóźnienia ani nie mogą prowadzić do jakiegokolwiek opóźnienia we wprowadzeniu ostatecznego systemu VAT zgodnie z harmonogramem przewidzianym w planie działań Komisji;

mając na uwadze, że najpopularniejszą techniką oszustw związanych z VAT jest oszustwo karuzelowe; mając na uwadze, że ten rodzaj oszustwa, które jest bardzo rozpowszechnione w sektorach handlu częściami elektronicznymi, telefonii komórkowej i tekstyliów, polega na „obrocie” towarami między kilkoma przedsiębiorstwami w różnych państwach członkowskich i wykorzystywaniu faktu, że wewnątrzunijne dostawy towarów nie są obciążone podatkiem;

mając na uwadze, że pilnie potrzebne są intensywniejsze i nieustanne wysiłki w ramach współpracy między państwami członkowskimi na rzecz stworzenia kompleksowych i zintegrowanych strategii zwalczania oszustw, zważywszy zwłaszcza na obecne ograniczenia w budżecie UE oraz na wzrost znaczenia handlu elektronicznego, który osłabił kontrolę terytorialną nad poborem VAT;

X.	mając na uwadze, że ochrona interesów finansowych Unii Europejskiej i państw członkowskich jest podstawowym elementem unijnej agendy politycznej mającej na celu ugruntowanie i zwiększenie zaufania obywateli oraz zapewnienie prawidłowego wykorzystania ich pieniędzy;

mając na uwadze, że oszustwa związane z VAT powodują straty w dochodach państw członkowskich, a zatem w dochodach UE, zniekształcają otoczenie podatkowe, co przynosi szczególne szkody małym i średnim przedsiębiorstwom, i są popełniane przez organizacje przestępcze, które wykorzystują luki prawne istniejące między państwami członkowskimi a ich właściwymi urzędami nadzoru;

Z.	mając na uwadze, że Europejski Trybunał Obrachunkowy w swoim sprawozdaniu specjalnym nr 24/2015 stwierdził, że oszustwa związane z VAT są w większości przypadków zaliczane do działań przestępczych, którym należy położyć kres;

AA.	mając na uwadze, że w wyroku w sprawie Taricco i inni (C-105/14) Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że pojęcie „nadużycie”, określone w art. 1 Konwencji w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich, obejmuje wpływy pochodzące z VAT;

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja zamierza zaproponować do 2017 r. ostateczny system VAT, który będzie prosty, sprawiedliwy, solidny, efektywny i mniej podatny na oszustwa;

podkreśla, że aby jednolity rynek cyfrowy funkcjonował właściwie, niezbędny jest prosty system VAT wymagający mniej zwolnień;

jest zdania, że ekspertyza naukowa, na której opierają się wnioski Komisji dotyczące programu działania, zawiera szereg ważnych zaleceń; podkreśla, że lista wniosków Komisji mających na celu stworzenie solidnego, prostego i mniej podatnego na oszustwa systemu VAT jest niewyczerpująca;

z zadowoleniem przyjmuje niedawny komunikat Komisji z dnia 7 kwietnia 2016 r. oraz planowane dodatkowe środki mające zapobiegać oszustwom i przyczynić się do udoskonalenia obecnego systemu VAT;

uważa, że usprawnienie obecnego systemu jest również ważne i domaga się gruntownych reform, dzięki którym problemy istniejącego systemu zostaną usunięte lub przynajmniej znacznie zmniejszone, zwłaszcza jeśli chodzi o europejski problem poboru VAT;

jest zdania, że Komisja powinna w równej mierze i bez zakładania z góry rezultatu przeanalizować wszystkie możliwe opcje i włączyć je do procedury ustawodawczej;

zauważa, że potrzebne są skoordynowane wysiłki państw członkowskich, aby porozumieć się co do ostatecznego systemu VAT;

uznaje, że jednomyślność będzie niezbędnym warunkiem wstępnym do osiągnięcia porozumienia w sprawie lepiej funkcjonującego systemu VAT, a zatem apeluje o jasną wizję, jeśli chodzi o prostotę i mniejszą liczbę zwolnień, w powiązaniu z pragmatycznym podejściem respektującym interesy szybko rozwijającej się gospodarki cyfrowej;

zauważa, że przyjęcie przez państwa członkowskie skoordynowanej polityki podatkowej oraz szybsza i częstsza wymiana informacji dotyczących handlu wewnątrzunijnego między nimi są niezbędne, aby skuteczniej walczyć z uchylaniem się od opodatkowania i unikaniem opodatkowania oraz ostatecznie zamknąć istniejącą lukę w podatku VAT;

10.

zachęca Komisję i agencje rządowe do badania i testowania w ramach programu RegTech nowych technologii, takich jak technologia zdecentralizowanej księgi rachunkowej i kontrola w czasie rzeczywistym, w celu znacznego zmniejszenia istniejącej pokaźnej luki w podatku VAT w Unii;

11.

podkreśla, że to organy podatkowe poszczególnych państw członkowskich odpowiadają za dopilnowanie, by VAT był uiszczany w prosty i przyjazny MŚP sposób, co można ułatwić dzięki ściślejszej współpracy organów krajowych;

12.

jest zdania, że współpraca i wymiana informacji między organami podatkowymi państw członkowskich była w przeszłości niewystarczająca oraz że działania sieci Eurofisc nie przyniosły dotychczas zadowalających rezultatów; uważa, że informacje wymieniane za pośrednictwem Eurofisc powinny być bardziej ukierunkowane na wykrywanie oszustw; oczekuje na mający się wkrótce pojawić wniosek Komisji dotyczący usprawnienia funkcjonowania Eurofisc;

13.

zauważa, że system wymiany informacji o VAT (VIES) okazał się pomocnym narzędziem w zwalczaniu oszustw dzięki umożliwieniu organom podatkowym porównywania danych o podmiotach handlowych w różnych państwach, lecz że wciąż wykazuje on słabości, w szczególności pod względem terminowości dostarczanych informacji, szybkości odpowiedzi na zapytania oraz szybkości reakcji na zgłoszone błędy; zaleca zatem państwom członkowskim, by należycie rozważyły usunięcie tych niedociągnięć;

14.

zauważa, że dane przekazywane do Eurofisc przez organy krajowe nie są filtrowane w taki sposób, by informować jedynie o podejrzanych przypadkach, co uniemożliwia optymalne funkcjonowanie całości; popiera inicjatywę kilku państw członkowskich opowiadających się za stworzeniem krajowych narzędzi analizy ryzyka, które umożliwią filtrowanie danych, nie stwarzając przy tym ryzyka pominięcia podejrzanych przypadków w którymkolwiek z państw członkowskich, i dadzą Eurofisc możliwość szybkiego reagowania na transgraniczne oszustwa związane z VAT;

15.

podkreśla, że to organy podatkowe poszczególnych państw członkowskich odpowiadają za dopilnowanie, by VAT był uiszczany we właściwy i prosty sposób;

16.

przypomina, że państwa członkowskie – jeśli chodzi o zdolność poboru VAT na swoim terytorium – w znacznym stopniu polegają na informacjach dotyczących handlu wewnątrzunijnego otrzymywanych od pozostałych państw członkowskich; apeluje, aby właściwe organy prowadziły automatyczną wymianę w szczególności informacji dotyczących VAT i akcyzy oraz by korzystały z niezawodnych i przyjaznych dla użytkownika narzędzi informatycznych, takich jak standardowe formularze elektroniczne, do rejestrowania transgranicznych dostaw towarów i usług na rzecz konsumentów końcowych; uważa w związku z tym, że pomocne może być stosowanie numerów lokalizacyjnych płatnika VAT (VLN), co uniemożliwi klientom odliczenie naliczonego podatku, jeżeli na fakturze będzie ujęty VAT bez ważnego VLN;

17.

uważa, że brak porównywalnych danych i odpowiednich wskaźników do pomiaru wyników osiągniętych przez państwa członkowskie niekorzystnie wpływa na skuteczność systemu UE, jeśli chodzi o przeciwdziałanie wewnątrzunijnym oszustwom związanym z VAT, a zatem wzywa organy podatkowe do ustanowienia, w koordynacji z Komisją, wspólnego systemu oceny zasięgu oszustw wewnątrzunijnych, a następnie do określenia celów dotyczących ograniczenia tego zasięgu, gdyż umożliwi to ocenę wyników państw członkowskich w radzeniu sobie z tym problemem;

18.

wzywa państwa członkowskie, by ułatwiły także wymianę informacji z organami wymiaru sprawiedliwości i organami ścigania, takimi jak Europol i OLAF, zgodnie z zaleceniem Trybunału Obrachunkowego;

19.

zauważa, że procedura celna 42 przewidująca zwolnienie z VAT towarów importowanych do jednego z państw członkowskich, gdy następnie zostają one przewiezione do innego państwa członkowskiego, okazała się podatna na nadużycia; zauważa, że skuteczne kontrole krzyżowe danych w posiadaniu organów podatkowych z danymi w posiadaniu organów celnych mają zasadnicze znaczenie dla wykrywania i eliminowania tego rodzaju oszustw; wzywa zatem państwa członkowskie i Komisję do działania na rzecz ułatwienia przepływu informacji między organami podatkowymi i celnymi dotyczących przywozu w ramach procedury celnej 42, zgodnie z zaleceniem Europejskiego Trybunału Obrachunkowego;

20.

popiera cel planu działania polegający na wprowadzeniu jednolitego europejskiego obszaru VAT, który ma być filarem głębszego i sprawiedliwszego jednolitego rynku oraz przyczynić się do wspierania sprawiedliwości podatkowej, zrównoważonej konsumpcji, zatrudnienia, wzrostu gospodarczego, inwestycji i konkurencyjności, a jednocześnie ma ograniczyć możliwości popełniania oszustw związanych z VAT;

21.

wzywa w związku z tym do jak najszybszego pełnego uwzględnienia w nowym systemie usług, a w szczególności apeluje o to, by opodatkowaniu VAT podlegały usługi finansowe;

22.

podziela zdanie Komisji, że uzgodniony system VAT powinien opierać się na zasadzie opodatkowania w kraju przeznaczenia towarów i usług, ponieważ wprowadzenie zasady kraju pochodzenia nie było możliwe;

23.

opowiada się za stosowaniem zasady kraju przeznaczenia jako zasady ogólnej w przypadku sprzedaży na odległość osobom prywatnym oraz za wprowadzeniem zharmonizowanych środków dla małych przedsiębiorstw;

24.

apeluje, aby przy wprowadzaniu uzgodnionego systemu VAT uwzględnić w istniejących modelach opodatkowania postęp technologiczny w świecie cyfrowym i w ten sposób stworzyć system VAT na miarę XXI wieku;

25.

zauważa, że obecne współistnienie wielu różnych stawek podatku VAT powoduje dużą niepewność wśród przedsiębiorstw prowadzących działalność transgraniczną, w szczególności w sektorze usług i wśród MŚP; stwierdza, że powodem niepewności są również kwestie dotyczące ustalenia podmiotu odpowiedzialnego za pobór VAT, dowód dostawy wewnątrzunijnej, ryzyko udziału w oszustwie typu „znikający podmiot gospodarczy”, przepływy pieniężne oraz różne stawki VAT na różne kategorie produktów w tym samym państwie; wzywa zatem Komisję do zbadania do połowy 2017 r. skutków oszustw typu „znikający podmiot gospodarczy”; wzywa państwa członkowskie, aby uzgodniły zwiększenie konwergencji stawek VAT;

26.

wzywa Komisję, by oceniła skutki braku harmonizacji stawek podatkowych na szczeblu Unii, zwłaszcza w przypadku działalności transgranicznej, a także możliwości usunięcia tych barier;

27.

popiera zaproponowaną przez Komisję możliwość prowadzenia regularnego przeglądu wykazu towarów i usług mogących korzystać z obniżonych stawek, który ma uzgodnić Rada; apeluje, aby w tym wykazie uwzględnić priorytety polityczne takie jak aspekty społeczne i kulturalne oraz aspekty płci, zdrowia, środowiska i żywienia;

28.

jest zdania, że całkowite zniesienie minimalnych stawek podatkowych jako rozwiązanie alternatywne, za którym opowiada się Komisja, może prowadzić do poważnych zakłóceń konkurencji i problemów na jednolitym rynku; jest zdania, że należy uwzględnić konieczność większej harmonizacji, niezbędnej dla właściwego funkcjonowania jednolitego rynku;

29.

apeluje o przeprowadzenie analizy, czy możliwe byłoby sporządzenie jednolitego europejskiego wykazu towarów i usług objętych obniżonymi stawkami podatkowymi w celu znalezienia alternatywy dla obecnego systemu obniżonych stawek VAT, co mogłoby znacznie poprawić efektywność systemu VAT, zapewniając bardziej uporządkowany system niż obecnie;

30.

jest zdania, że w zwalczaniu oszustw związanych z VAT ważne jest zmniejszenie liczby zwolnień, a najlepszą i najskuteczniejszą metodą eliminacji oszustw jest prosty system VAT z możliwie najniższą stawką;

31.

jest zdania, że istniejący skomplikowany system można znacznie uprościć, jeżeli zmniejszona zostanie liczba towarów i usług, dla których mogą być stosowane obniżone stawki podatkowe, i niektóre towary i usługi, dla których mogą być stosowane obniżone stawki podatkowe, będą ustalane wspólnie przez państwa członkowskie na szczeblu UE, a jednocześnie państwa członkowskie będą mogły decydować o stawkach podatkowych, o ile będą one zgodne z minimalnymi stawkami podatkowymi ustalonymi w dyrektywie VAT i pod warunkiem że nie stwarza to ryzyka nieuczciwej konkurencji;

32.

apeluje, aby produkty objęte zasadą kraju przeznaczenia podlegały jednakowemu opodatkowaniu, niezależnie od tego, w jakiej formie lub na jakiej platformie są one nabywane i czy są dostarczane w postaci cyfrowej czy fizycznej;

33.

zauważa, że głównym problemem dla MŚP jest obecnie to, iż państwa członkowskie różnie interpretują, co można uznać za towar, a co za usługę; w związku z tym apeluje do Komisji, by podawała jaśniejsze i bardziej jednoznaczne definicje;

34.

wzywa państwa członkowskie, by stosowały VAT jednakowo wobec przedsiębiorstw prywatnych i publicznych w obszarach, w których konkurują one ze sobą;

35.

wskazuje, że w programie OECD dotyczącym BEPS (działanie 1) wybrano system płatności cząstkowych VAT jako punkt odniesienia w dziedzinie podatków pośrednich, gdyż zapewnia on skuteczny pobór podatku, a ze względu na swój charakter pozwala podmiotom na kontrolowanie własnej działalności;

36.

zauważa, że art. 199 i 199a dyrektywy VAT przewidują tymczasowe i ukierunkowane stosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia do transakcji transgranicznych i niektórych krajowych sektorów wysokiego ryzyka w państwach członkowskich;

37.

wzywa Komisję, aby starannie przeanalizowała konsekwencje mechanizmu odwrotnego obciążenia i zbadała, czy ta procedura uprości sytuację MŚP i zmniejszy liczbę oszustw związanych z VAT;

38.

wzywa Komisję, aby oceniła za pomocą projektów pilotażowych skutki procedury odwrotnego obciążenia – nie tylko dla pojedynczych branży szczególnie podatnych na oszustwa – pod względem korzyści, kosztów przestrzegania, skuteczności i problemów związanych z jej stosowaniem oraz trwałych korzyści i wad, tak jak zażądały niektóre państwa członkowskie, a Komisja w międzyczasie wyraźnie potwierdziła, nawet jeżeli nie zostało to dotychczas uwzględnione w planie działania; podkreśla, że jakikolwiek projekt pilotażowy tego rodzaju nie może być jednak w żadnym razie przyczyną opóźnienia ani nie może prowadzić do jakiegokolwiek opóźnienia w opracowaniu i wdrożeniu stałego systemu VAT zgodnie z harmonogramem przewidzianym w planie działań Komisji;

39.

jest zdania, że w przypadku ogólnego stosowania zasady kraju przeznaczenia krajowe administracje podatkowe muszą wziąć na siebie większą odpowiedzialność za zapewnienie przestrzegania przepisów podatkowych i ograniczenie możliwości uchylania się od opodatkowania; zgadza się z Komisją, że istnieją jeszcze szerokie możliwości zwiększenia skuteczności walki z oszustwami związanymi z VAT za pomocą konwencjonalnych środków administracyjnych oraz dzięki poprawie zdolności i kwalifikacji pracowników państw członkowskich w zakresie poboru podatków i kontroli; zwraca uwagę na konieczność wzmocnienia kontroli podatkowych oraz sankcji wobec największych oszustów; wzywa Komisję, aby zapewniła w tym zakresie odpowiednią pomoc finansową i techniczną;

40.

jest zdania, że Komisja powinna bacznie monitorować wyniki działalności krajowych organów podatkowych i usprawnić koordynację ich działań;

41.

z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź Komisji, że zamierza rozwinąć mały punkt kompleksowej obsługi w punkt kompleksowej obsługi o pełnym zakresie funkcji; zauważa, że szczególnie ważne jest, aby był on przyjazny użytkownikom i działał równie sprawnie we wszystkich 28 państwach członkowskich; zauważa, że stworzenie punktu kompleksowej obsługi złagodziłoby obciążenia administracyjne, które uniemożliwiają przedsiębiorstwom działalność transgraniczną, oraz obniżyłoby koszty ponoszone przez MŚP (COM(2016)0148);

42.

zauważa, że punkt kompleksowej obsługi jest niezbędny do wprowadzenia zasady kraju przeznaczenia i uczynienia jej mniej podatną na oszustwa; wzywa do udoskonalenia punktu kompleksowej obsługi w oparciu o dotychczasowe doświadczenia małych punktów kompleksowej obsługi w zakresie produktów cyfrowych; zauważa, że nawet wtedy, gdy istnieje mały punkt kompleksowej obsługi, małe przedsiębiorstwa i mikroprzedsiębiorstwa mogą borykać się ze znacznymi obciążeniami administracyjnymi wynikającymi z nowej zasady przeznaczenia; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje propozycję zawartą w planie działania Komisji w sprawie VAT, aby wprowadzić wspólny ogólnounijny środek upraszczający (próg VAT); wzywa do jasnego zdefiniowania, które państwo członkowskie jest odpowiedzialne za kontrolę podatkową w przypadku transakcji transgranicznych; z zadowoleniem przyjmuje, że w ramach planu działania w sprawie VAT Komisja zamierza znieść zwolnienie przywozów o niskiej wartości;

43.

dostrzega, że różne systemy VAT w Unii Europejskiej mogą także być postrzegane jako bariera pozataryfowa na jednolitym rynku oraz podkreśla, że mały punkt kompleksowej obsługi VAT (VAT MOSS) to dobry sposób, by pomóc w usunięciu tej bariery i, w szczególności, wesprzeć MŚP prowadzące działalność transgraniczną; przyznaje, że wciąż występują pewne drobne problemy dotyczące VAT MOSS; apeluje do Komisji, aby dalej ułatwiała opłacanie zobowiązań z tytułu VAT przez przedsiębiorstwa w UE;

44.

zwraca uwagę na orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-97/09 (Ingrid Schmelz przeciw Finanzamt Waldviertel); odnotowuje istnienie 28 różnych progów zwolnienia z podatku VAT; dostrzega wynikające stąd trudności finansowe, przed jakimi stają MŚP i mikroprzedsiębiorstwa, które byłyby zwolnione na podstawie swoich systemów krajowych; wzywa Komisję, by przeprowadziła dodatkowe analizy dotyczące ustanowienia progu zwolnienia mikroprzedsiębiorstw z płacenia VAT;

45.

wzywa do rozpatrzenia wszystkich wniosków, aby zminimalizować obciążenia administracyjne MMŚP wynikające z podatków obrotowych; zachęca w związku z tym Komisję, aby przyjrzała się również międzynarodowym najlepszym praktykom, takim jak systemy złotej karty stosowane w Singapurze i Australii, uznając, że ryzyko popełnienia oszustwa przez niektórych dostawców jest bardzo niskie;

46.

z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź Komisji, że w 2017 r. przedstawi ona pakiet VAT dla MŚP; zaleca jednak stopniowe wprowadzanie nowych ram prawnych, gdyż spowoduje ono dodatkowe koszty administracyjne (takie jak infrastruktura IT lub procesy VAT);

47.

zauważa skomplikowany system dokumentacji, który nakłada na MŚP duże obciążenia i tym samym zniechęca je do handlu transgranicznego; wzywa Komisję, aby w pakiecie w sprawie MŚP zawarła wniosek dotyczący ujednoliconej dokumentacji VAT oraz zharmonizowanych wymogów w zakresie sprawozdawczości i terminów;

48.

podkreśla, że niezbędne jest zharmonizowane otoczenie VAT w przypadku sprzedaży na odległość w relacji między przedsiębiorstwami oraz między przedsiębiorstwem a konsumentem; zauważa, że z powodu braków w koordynacji próg VAT nie jest stosowany z jednakowym powodzeniem w poszczególnych państwach członkowskich;

49.

podkreśla, że nowy uproszczony system VAT musi być zaprojektowany w taki sposób, aby MŚP mogły łatwo stosować się do przepisów w zakresie handlu transgranicznego oraz by w każdym państwie członkowskim mogły znaleźć wsparcie, jeśli chodzi nie tylko o dostosowanie się do przepisów, ale i o radzenie sobie z procedurami VAT;

50.

wzywa do stworzenia w krótkim czasie obszernego, ogólnodostępnego portalu internetowego, w którym przedsiębiorstwa i użytkownicy końcowi będą mogli w nieskomplikowany i przejrzysty sposób uzyskać szczegółowe informacje na temat stawek VAT na poszczególne produkty i usługi w państwach członkowskich; podkreśla, że pod względem języka i projektu portal ten powinien być łatwo zrozumiały i prosty w obsłudze; ponownie wyraża przekonanie, że pomoc przedsiębiorstwom w dokładnym zrozumieniu przepisów VAT stosowanych w państwach członkowskich przyczyni się do dalszego wzmocnienia środków przeciwdziałania oszustwom związanym z VAT; zauważa także, że certyfikowane oprogramowanie podatkowe mogłoby pomóc ograniczyć ryzyko konkretnych rodzajów oszustw i innych nieprawidłowości oraz może dać pewność uczciwym przedsiębiorstwom prowadzącym transakcje krajowe i transgraniczne; wzywa ponadto Komisję, by udzieliła krajowym organom podatkowym wskazówek dotyczących klasyfikacji transakcji pod względem zastosowanej stawki VAT w celu obniżenia kosztów przestrzegania przepisów i zmniejszenia liczby sporów prawnych; wzywa państwa członkowskie, by stworzyły publiczne systemy informacji, np. portale internetowe dotyczące VAT, w celu udostępniania wiarygodnych informacji;

51.

wzywa Komisję do sporządzenia wykazu aktualnych informacji na temat przepisów VAT w każdym państwie członkowskim; podkreśla jednocześnie, że to na państwach członkowskich spoczywa obowiązek zgłaszania Komisji przepisów i stawek;

52.

zauważa, że w przypadku handlu elektronicznego brak harmonizacji progu VAT wiąże się z wysokimi kosztami transakcji ponoszonymi przez MŚP prowadzącymi działalność w zakresie handlu elektronicznego, jeśli przypadkowo lub nieumyślnie przekroczą ten próg;

53.

wzywa państwa członkowskie, aby pilnie przekazały Komisji informacje dotyczące stosowanych przez nie stawek VAT, specjalnych wymogów i zwolnień; wzywa Komisję, by zgromadziła te informacje i udostępniła je przedsiębiorstwom i konsumentom;

54.

jest zdania, że plany reformy VAT zapowiedziane przez Komisję w programie działania muszą podlegać kompleksowej i wiarygodnej pod względem jakości ocenie skutków, dokonanej z udziałem środowiska naukowego, administracji podatkowych państw członkowskich UE, MŚP i przedsiębiorstw z UE;

55.

podkreśla, że przepisy podatkowe pozostają w wyłącznej kompetencji państw członkowskich; podkreśla, że zgodnie z art. 329 ust. 1 TFUE grupa co najmniej dziewięciu państw członkowskich może ustanowić między sobą wzmocnioną współpracę; wzywa Komisję, aby popierała propozycje wzmocnionej współpracy, której celem jest zwalczanie oszustw i zmniejszanie obciążeń administracyjnych w dziedzinie VAT;

56.

jest zdania, że rozwiązanie w ramach OECD jest lepsze niż odrębne środki, które muszą zostać zharmonizowane z zaleceniami OECD i planem przeciwdziałania BEPS;

57.

z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany „Plan działania UE na rzecz administracji elektronicznej na lata 2016–2020 – Przyspieszenie transformacji cyfrowej w administracji” (COM(2016)0179);

58.

zauważa, że ten nowy plan działania obejmuje dalsze kroki zmierzające ku ostatecznemu systemowi VAT, który będzie skuteczniejszy, odporniejszy na oszustwa i bardziej przyjazny dla przedsiębiorstw w epoce gospodarki cyfrowej i handlu elektronicznego;

59.

popiera propozycję Komisji, by VAT od sprzedaży transgranicznej (towarów lub usług) był pobierany przez organ podatkowy państwa pochodzenia według stawek obowiązujących w państwie konsumpcji i przekazywany do państwa, w którym następuje ostateczna konsumpcja towarów lub usług;

60.

podkreśla, jak ważne jest przedstawienie wniosku ustawodawczego mającego na celu objęcie jednolitym mechanizmem elektronicznym (dotyczącym rejestracji i zapłaty VAT przez przedsiębiorstwa transgraniczne) internetowej sprzedaży towarów fizycznych konsumentom, aby zmniejszyć obciążenia administracyjne, które stanowią jedną z głównych barier napotykanych przez przedsiębiorstwa w ich działalności transgranicznej;

61.

apeluje do Komisji, by zajęła się sprawą obciążeń administracyjnych przedsiębiorstw, które wynikają z rozdrobnienia systemu VAT, i przedstawiła wnioski ustawodawcze rozszerzające zakres obecnych małych punktów kompleksowej obsługi na dobra materialne sprzedawane przez internet, co umożliwi przedsiębiorstwom składanie jednej deklaracji i dokonywanie jednej płatności VAT w ich własnym państwie członkowskim;

62.

wzywa państwa członkowskie, by uprościły krajowe systemy podatkowe i zwiększyły ich spójność i solidność w celu ułatwienia przestrzegania przepisów, zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania, zniechęcania do nich i ich karania oraz w celu zwiększenia skuteczności poboru VAT;

63.

jest zaniepokojony tym, że cel polegający na uproszczeniu systemu rozliczania VAT jako zasobu własnego nie został w pełni osiągnięty; przypomina o potrzebie dalszego uproszczenia systemu zarządzania związanego z zasobami własnymi w celu ograniczenia możliwości wystąpienia błędów i nadużyć; ubolewa nad tym, że nowy plan działania nie zajmuje się skutkami dla zasobów własnych opartych na VAT;

64.

wskazuje, że luka w podatku VAT w państwach członkowskich oraz szacunkowe straty w poborze VAT w obrębie Unii wyniosły w 2015 r. 170 mld EUR, oraz podkreśla fakt, że w 13 spośród 26 państw członkowskich zbadanych w 2014 r. szacowana średnia strata VAT przekraczała 15,2 %; apeluje do Komisji, by korzystała w pełni ze swoich uprawnień wykonawczych w celu zarówno kontrolowania państw członkowskich, jak i ich wspierania; zwraca uwagę, że skuteczne działanie w celu zmniejszenia luki w podatku VAT wymaga skoordynowanego i wielodyscyplinarnego podejścia, gdyż luka ta wynika nie tylko z oszustw, lecz również z połączenia różnych czynników, w tym upadłości i niewypłacalności, błędów statystycznych, opóźnień w płatnościach, uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania; ponawia swój apel do Komisji, by niezwłocznie wsparła prace nad prawodawstwem w sprawie minimalnej ochrony demaskatorów w UE w celu skuteczniejszego śledzenia oszustw i zniechęcania do ich popełniania oraz by ustanowiła wsparcie finansowe dla transgranicznego dziennikarstwa śledczego, które wyraźnie udowodniło swoją skuteczność w związku ze skandalami LuxLeaks, Dieselgate i Panama Papers;

65.

ubolewa nad tym, że oszustwa związane z VAT, a zwłaszcza tzw. oszustwo karuzelowe czy oszustwo typu „znikający podmiot gospodarczy”, zakłócają konkurencję i pozbawiają krajowe budżety znacznych zasobów, a także są szkodliwe dla budżetu Unii; jest zaniepokojony faktem, że Komisja nie posiada wiarygodnych danych dotyczących oszustw karuzelowych; apeluje zatem do Komisji, by zainicjowała skoordynowane działania państw członkowskich na rzecz ustanowienia wspólnego systemu gromadzenia danych statystycznych dotyczących oszustw karuzelowych; zwraca uwagę, że taki system mógłby oprzeć się na praktykach już stosowanych w niektórych państwach członkowskich;

66.

nalega na Komisję, by rozpoczęła tworzenie wspólnego systemu, który w wyniku gromadzenia danych statystycznych na temat wewnątrzunijnych oszustw VAT pozwoli na precyzyjniejsze szacowanie rozmiarów wewnątrzunijnych oszustw związanych z VAT, co umożliwiłoby poszczególnym państwom członkowskim dokonywanie oceny ich wyników w tym zakresie w oparciu o precyzyjne i wiarygodne wskaźniki spadku liczby przypadków wewnątrzunijnych oszustw związanych z VAT, wzrostu liczby wykrytych oszustw oraz powiązanej z nimi poprawy ściągalności podatków; jest zdania, że nowe sposoby kontroli, takie jak jednorazowa kontrola lub wspólne kontrole, powinny zostać tak rozszerzone, by objąć działalność transgraniczną;

67.

podkreśla znaczenie, jakie ma wdrożenie nowych strategii oraz efektywniejsze wykorzystanie istniejących struktur UE do energiczniejszego zwalczania oszustw związanych z VAT; podkreśla fakt, że większa przejrzystość umożliwiająca należytą kontrolę oraz przyjęcie bardziej ustrukturyzowanego podejścia opartego na analizie ryzyka są kluczowe dla wykrywania systemów nadużyć i korupcji oraz zapobiegania im;

68.

ubolewa nad tym, że współpraca administracyjna między państwami członkowskimi w zakresie zwalczania oszustw związanych z VAT nadal nie jest wystarczająco skuteczna, by zaradzić zjawisku wewnątrzunijnego uchylania się od VAT i zwalczać mechanizmy oszustw związanych z VAT oraz by zarządzać działalnością lub handlem transgranicznym; podkreśla potrzebę uproszczonego, efektywnego i przystępnego systemu VAT, który umożliwi wszystkim państwom członkowskim zmniejszenie obciążeń wynikających z VAT i zwalczanie oszustw związanych z VAT; zwraca się w związku z tym do Komisji, by podczas oceny umów o współpracy administracyjnej częściej przeprowadzała wizyty monitorujące w państwach członkowskich, wybranych według kryterium ryzyka; ponadto zwraca się do Komisji, by w związku z tą oceną porozumień administracyjnych skupiła się na usunięciu przeszkód prawnych uniemożliwiających wymianę informacji między organami administracyjnymi, organami sądowymi i organami ścigania na szczeblu krajowym i unijnym; poza tym apeluje do Komisji o zalecenie państwom członkowskim, by wprowadziły wspólną analizę ryzyka, w tym analizę korzystania z sieci społecznościowych, w celu dopilnowania, by informacje wymieniane za pośrednictwem Eurofisc były ukierunkowane na zwalczanie oszustw; wzywa państwa członkowskie do ustanowienia skutecznych, proporcjonalnych i zniechęcających sankcji oraz do udoskonalenia obecnie istniejącego systemu wymiany informacji;

69.

podkreśla potrzebę wzmocnienia sieci Eurofisc w celu przyspieszenia wymiany informacji; zwraca uwagę, że wciąż występują problemy z kompletnością, dokładnością i terminowością dostarczania informacji; uważa za niezbędne wzajemne powiązanie działań i skoordynowanie strategii organów podatkowych, sądowych i policyjnych państw członkowskich oraz organów europejskich, takich jak Europol, Eurojust i OLAF, zajmujących się zwalczaniem nadużyć finansowych, przestępczości zorganizowanej i prania pieniędzy; zachęca wszystkie zainteresowane strony do dalszego poszukiwania prostych i zrozumiałych modeli wymiany informacji w czasie rzeczywistym, aby umożliwić szybką reakcję lub podjęcie działań minimalizujących szkodliwe skutki z zamiarem zwalczania istniejących lub nowych systemów oszustw;

70.

uważa, że istotne jest, by wszystkie państwa członkowskie uczestniczyły w Eurofisc, w każdym z obszarów działalności sieci, aby umożliwić podejmowanie skutecznych działań w celu zwalczania oszustw związanych z VAT;

71.

zwraca się do Komisji, by przedstawiła propozycje, które umożliwią skuteczne kontrole krzyżowe między danymi pochodzącymi od organów celnych i podatkowych, oraz by ukierunkowała monitoring państw członkowskich na środki świadczące o poprawie, jeśli chodzi o terminowość odpowiedzi na wnioski o udzielenie informacji oraz o wiarygodność systemu wymiany informacji o VAT (VIES);

72.

zwraca się do Komisji, aby zachęciła państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do wdrożenia dwupoziomowego systemu numerów identyfikacyjnych VAT (w którym numer przyznawany przedsiębiorstwom handlowym pragnącym uczestniczyć w handlu wewnątrzunijnym różni się od krajowego numeru identyfikacyjnego VAT) i do przeprowadzania weryfikacji przewidzianych w art. 22 rozporządzenia (UE) nr 904/2010, przy czym przedsiębiorstwom handlowym należy udzielać nieodpłatnych porad;

73.

wzywa Komisję do zapewnienia, by elektroniczne systemy odpraw celnych państw członkowskich umożliwiały prowadzenie automatycznej kontroli numerów identyfikacyjnych VAT i by przeprowadzały taką kontrolę;

74.

apeluje do Komisji o wystąpienie z wnioskiem w sprawie zmiany dyrektywy VAT w celu osiągnięcia dalszej harmonizacji wymogów państw członkowskich dotyczących sprawozdawczości związanej z VAT od wewnątrzunijnych dostaw towarów i usług;

75.

ubolewa nad tym, że wniosek Komisji w sprawie odpowiedzialności solidarnej w sprawach związanych z handlem transgranicznym nie został przyjęty przez Radę; wskazuje, że zmniejsza to siłę odstraszania od prowadzenia interesów z przedsiębiorstwami handlowymi dopuszczającymi się oszustw; uważa, że państwa członkowskie wdrażają dyrektywę VAT w sposób niejednolity pod względem okresu składania informacji podsumowujących, co zwiększa obciążenia administracyjne przedsiębiorstw handlowych działających w więcej niż jednym państwie członkowskim; wzywa zatem Radę do zatwierdzenia wniosku Komisji w sprawie odpowiedzialności solidarnej;

76.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do większej aktywności na szczeblu międzynarodowym, do zacieśnienia współpracy z państwami spoza UE i do skutecznego egzekwowania VAT, aby ustanowić standardy i strategie współpracy oparte przede wszystkim na zasadach przejrzystości, dobrej administracji i wymiany informacji; zachęca państwa członkowskie do wymieniania się informacjami otrzymywanymi od państw spoza UE, aby ułatwić egzekwowanie VAT, zwłaszcza w handlu elektronicznym;

77.

apeluje do Rady o włączenie podatku VAT w zakres dyrektywy w sprawie zwalczania oszustw na szkodę interesów finansowych Unii za pośrednictwem prawa karnego (dyrektywa PIF) z myślą o jak najszybszym osiągnięciu porozumienia w tej kwestii;

78.

apeluje do Komisji, aby nadal oceniała dochody osiągane przez organizacje przestępcze w wyniku oszustw związanych z VAT i aby przedstawiła kompleksową, wspólną, interdyscyplinarną strategię zwalczania modelu biznesowego organizacji przestępczych opartego na oszustwach związanych z VAT, przewidującą w razie potrzeby wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze;

79.

uważa, że niezmiernie ważne jest ustanowienie jednej, silnej i niezależnej Prokuratury Europejskiej, zdolnej prowadzić dochodzenia, ścigać i stawiać przed sądem sprawców przestępstw powodujących szkody dla interesów finansowych Unii, w tym oszustw związanych z VAT, zgodnie z definicją w wymienionej wyżej dyrektywie PIF, i uważa że każde słabsze rozwiązanie oznaczałoby koszty dla budżetu Unii; podkreśla ponadto, że należy zapewnić, aby podział kompetencji między Prokuraturę Europejską a organy dochodzeniowo-śledcze państw członkowskich nie doprowadził do wyłączenia z kompetencji Prokuratury Europejskiej przestępstw mających istotny wpływ na budżet UE.

80.

wzywa wszystkie państwa członkowskie do opublikowania szacunkowych strat spowodowanych wewnątrzunijnymi oszustwami związanymi z VAT, do usunięcia niedociągnięć w Eurofisc oraz do lepszego koordynowania polityki odwrotnego obciążenia VAT w odniesieniu do towarów i usług;

81.

uważa za sprawę kluczową, by państwa członkowskie prowadziły kontrole wielostronne, czyli prowadzone przez co najmniej dwa państwa członkowskie skoordynowane kontrole zobowiązań podatkowych jednego podatnika lub większej liczby powiązanych podatników, gdyż jest to użyteczne narzędzie zwalczania oszustw związanych z VAT;

82.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz państwom członkowskim.

(1) Dz.U. C 94 E z 3.4.2013, s. 5.

(2) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0234.

(3) Dz.U. C 346 z 21.9.2016, s. 27.

(4) Komisja Europejska, sprawozdanie finansowe za 2014 r.

(5) http://ec.europa.eu/taxation_customs/sites/taxation/files/resources/documents/common/publications/studies/ey_study_destination_principle.pdf

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/117

P8_TA(2016)0454

Plan działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie planu działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą (2016/2076(INI))

(2018/C 224/19)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Plan działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą” (COM(2016)0087),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie przestępczości przeciwko dzikiej przyrodzie (1),

—

uwzględniając Konwencję o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES) wdrożoną w UE rozporządzeniem Rady (WE) nr 338/97 w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi oraz rozporządzeniem Komisji (WE) nr 865/2006 ustanawiającym szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97,

—	uwzględniając decyzję Rady (UE) 2015/451 z dnia 6 marca 2015 r. w sprawie przystąpienia Unii Europejskiej do Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES) (2),

—	uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych z 2003 r. przeciwko korupcji,

—	uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych z 2000 r. przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej,

—	uwzględniając Konwencję o różnorodności biologicznej (CBD) oraz Konwencję o ochronie gatunków dzikiej fauny i flory europejskiej oraz ich siedlisk (konwencję berneńską),

—	uwzględniając raport Biura Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości (UNODC) z 2016 r. w sprawie przestępstw przeciwko dzikiej faunie i florze na świecie,

—	uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ 69/314 z dnia 30 lipca 2015 r. w sprawie zwalczania nielegalnego handlu dziką fauną i florą,

—	uwzględniając rezolucję Zgromadzenia ONZ ds. Ochrony Środowiska 2/14 w sprawie nielegalnego handlu dziką fauną i florą oraz pochodzącymi z niej produktami,

—	uwzględniając oenzetowskie cele zrównoważonego rozwoju na lata 2015–2030,

—	uwzględniając Międzynarodowe Konsorcjum ds. Zwalczania Przestępstw przeciwko Dzikiej Faunie i Florze (ICCWC) obejmujące CITES, Interpol, UNODC, Bank Światowy oraz Światową Organizację Celną,

—	uwzględniając deklarację podpisaną w 2014 r. w Londynie na Konferencji w sprawie nielegalnego handlu gatunkami dzikiej fauny i flory,

—	uwzględniając deklarację z Pałacu Buckingham z 2016 r. w sprawie zapobiegania nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą w sektorze transportu,

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 995/2010 z dnia 20 października 2010 r. ustanawiające obowiązki podmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna (3), a także sprawozdanie Komisji z 2016 r. z wdrażania tego rozporządzenia,

—	uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1005/2008 z dnia 29 września 2008 r. ustanawiające wspólnotowy system zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom oraz ich powstrzymywania i eliminowania (połowy NNN) (4),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 605/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1185/2003 w sprawie obcinania płetw rekinom na pokładach statków (5) oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 206/2009 z dnia 5 marca 2009 r. (6), które umożliwia przywóz 20 kg produktów rybołówstwa na własny użytek,

—	uwzględniając znaczenie Europejskiej Agencji Kontroli Rybołówstwa, ustanowionej rozporządzeniem Rady (WE) nr 768/2005, w zwalczaniu nielegalnych połowów i nielegalnej sprzedaży gatunków wodnych,

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/99/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne (7),

—	uwzględniając dyrektywę Rady 1999/22/WE z dnia 29 marca 1999 r. dotyczącą trzymania dzikich zwierząt w ogrodach zoologicznych (8),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (9),

—	uwzględniając dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (10),

—	uwzględniając studium na temat przestępstw wobec dzikiej fauny i flory opublikowane w marcu 2016 r. przez departament tematyczny PE dla Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

—	uwzględniając sieć Natura 2000, która obejmuje kluczowe obszary rozrodu i odpoczynku gatunków rzadkich i zagrożonych oraz niektóre naturalne typy siedlisk, które są chronione w sposób odrębny,

—	uwzględniając sprawozdanie z projektu badawczego z 2014 r. dotyczącego działań UE w zakresie zwalczania przestępstw przeciwko środowisku (projektu EFFACE),

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 lutego 2016 r. w sprawie zwalczania finansowania terroryzmu,

—

uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego Komisji ONZ ds. Zapobiegania Przestępczości i Sądownictwa Karnego z dnia 4 marca 2003 r. pt. „Illicit trafficking in protected species of wild flora and fauna and illicit access to genetic resources” [Nielegalny handel chronionymi gatunkami dzikiej flory i fauny oraz nielegalny dostęp do zasobów genetycznych],

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie planu działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą,

—	uwzględniając ocenę z 2016 r. przeprowadzoną w trybie pilnym przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP) i Interpol pt. „The Rise of Environmental Crime” [Wzrost przestępczości przeciwko środowisku naturalnemu],

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz opinie Komisji Rozwoju, Komisji Handlu Międzynarodowego, Komisji Rybołówstwa i Komisji Prawnej (A8-0303/2016),

mając na uwadze, że nielegalny handel dziką fauną i florą jest formą międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, której wartość szacuje się na ok. 20 mld EUR rocznie, że w ostatnich latach nastąpił wzrost tego procederu na całym świecie oraz że stał się on jedną z najpowszechniejszych i najbardziej lukratywnych form transgranicznej przestępczości zorganizowanej; mając na uwadze, że nielegalny handel dziką fauną i florą służy do finansowania innych form poważnej i zorganizowanej przestępczości oraz jest z nimi ściśle powiązany;

B.	mając na uwadze wielką skalę utraty różnorodności biologicznej na całym świecie, która stanowi szóstą falę masowego wymierania gatunków;

mając na uwadze, że różnorodność biologiczna na świecie i usługi ekosystemowe są zagrożone ze względu na zmianę sposobu użytkowania gruntów, niezrównoważone wykorzystywanie zasobów naturalnych, zanieczyszczenie i zmianę klimatu; mając na uwadze w szczególności, że wiele zagrożonych gatunków stoi przed większymi niż kiedyś wyzwaniami wynikającymi z szybkiej urbanizacji, utraty siedlisk oraz nielegalnego handlu dziką fauną i florą;

D.	mając na uwadze, że nielegalny handel dziką fauną i florą wywiera poważny negatywny wpływ na różnorodność biologiczną, istniejące ekosystemy, naturalne dziedzictwo krajów pochodzenia, zasoby naturalne i ochronę gatunków;

mając na uwadze, że nielegalny handel dziką fauną i florą jest poważnym i coraz większym zagrożeniem dla światowego bezpieczeństwa, stabilności politycznej, rozwoju gospodarczego, lokalnych warunków życia i rządów prawa, w związku z czym domaga się strategicznego i skoordynowanego podejścia UE przy zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych podmiotów;

F.	mając na uwadze, że powstrzymanie nielegalnego handlu zagrożonymi gatunkami zwierząt i roślin oraz produktami pochodnymi ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju ONZ;

G.	mając na uwadze, że CITES to znaczące porozumienie międzynarodowe obejmujące 35 000 gatunków zwierząt i roślin, które obowiązuje od 1975 r. i które podpisały 183 strony (w tym wszystkie państwa członkowskie UE, a od lipca 2015 r. – sama UE);

H.	mając na uwadze, że polityka handlowa i rozwojowa powinna sprzyjać między innymi poprawie przestrzegania praw człowieka, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska;

I.	mając na uwadze, że wymiana informacji na temat handlu dziką przyrodą w UE (EU-TWIX) zapewnia od 2005 r. monitorowanie nielegalnego handlu gatunkami dzikiej fauny i flory przez utworzenie baz danych dotyczących konfiskat oraz kanałów komunikacji między urzędnikami w państwach europejskich;

J.	mając na uwadze, że niedostatek informacji i zaangażowania politycznego to główne przeszkody utrudniające skuteczną walkę z nielegalnym handlem dziką fauną i florą;

mając na uwadze, że w unijnej agendzie bezpieczeństwa na lata 2015–2020 określono przestępstwo przeciwko dzikiej przyrodzie jako formę zorganizowanej przestępczości, którą należy zwalczać na szczeblu UE, przewidując dalsze sankcje karne w UE w drodze przeglądu istniejących przepisów dotyczących przestępstw przeciwko środowisku;

mając na uwadze, że przeprowadzona w maju 2015 r. operacja COBRA III była największą w historii skoordynowaną akcją egzekwowania prawa międzynarodowego wymierzoną w nielegalny handel zagrożonymi gatunkami i doprowadziła do zatrzymania 139 osób oraz do 247 konfiskat mienia, które obejmowały kość słoniową, rośliny lecznicze, rogi nosorożca, łuskowce, palisander, żółwie oraz wiele innych gatunków roślin i zwierząt;

M.	mając na uwadze, że popyt na nielegalne produkty z dzikiej fauny i flory na rynkach przeznaczenia promuje korupcję w łańcuchu dostaw nielegalnego handlu dziką przyrodą;

N.	mając na uwadze, że UE jest nie tylko istotnym rynkiem docelowym i szlakiem tranzytowym dla nielegalnego handlu dziką fauną i florą, ale też punktem źródłowym przemytu niektórych zagrożonych europejskich gatunków fauny i flory;

mając na uwadze, że w przyjętej w kwietniu 2013 r. rezolucji, popartej 25 lipca 2013 r. przez Radę Ekonomiczną i Społeczną ONZ, Komisja ONZ ds. Zapobiegania Przestępczości i Wymiaru Sprawiedliwości zachęca „państwa członkowskie do uznania nielegalnego handlu chronionymi gatunkami dzikiej fauny i flory przy udziale grup przestępczych za poważne przestępstwo”, a tym samym zrównania go z handlem ludźmi oraz handlem narkotykami;

Uwagi ogólne

z zadowoleniem przyjmuje plan działania Komisji przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą, w którym podkreślono potrzebę skoordynowanych działań na rzecz przeciwdziałania jego przyczynom, skutecznego wdrożenia i egzekwowania obowiązujących przepisów, a także zacieśnienia globalnej współpracy między krajami pochodzenia, tranzytu i przeznaczenia;

wzywa Komisję, państwa członkowskie, Europejską Służbę Działań Zewnętrznych oraz agencje unijne Europol i Eurojust do uznania, że przestępczość przeciwko dzikiej faunie i florze stanowi poważne i rosnące zagrożenie oraz do potraktowania tego problemu jako priorytetu politycznego; podkreśla potrzebę kompleksowych i skoordynowanych podejść w różnych obszarach polityki, w tym dotyczącej handlu, rozwoju, spraw zagranicznych, transportu i turystyki oraz sprawiedliwości i spraw wewnętrznych;

podkreśla, że zasadnicze znaczenie dla wdrażania planu działania ma określenie i przydzielenie odpowiednich zasobów ludzkich i finansowych; podkreśla potrzebę wyasygnowania odpowiednich zasobów finansowych w budżecie UE i w budżetach krajowych w celu zapewnienia skutecznej realizacji tego planu;

uznaje znaczenie planu działania, jednak podkreśla jego braki w odniesieniu do uwzględnienia gatunków wodnych;

domaga się pełnego i terminowego wdrożenia wszystkich elementów planu działania w celu odzwierciedlenia pilnej potrzeby powstrzymania nielegalnych praktyk niezgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz zapobiegania dalszemu zanikaniu gatunków; wzywa Komisję do corocznego przekazywania Parlamentowi i Radzie na piśmie aktualnych informacji na temat wdrażania oraz do opracowania szczegółowego mechanizmu stałego monitorowania i oceny poczynionych postępów, w tym działań podejmowanych przez państwa członkowskie;

wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia lepszej ochrony siedlisk gatunków docelowych oraz podkreśla, że należy zapewnić większą ochronę obszarów określonych jako wrażliwe ekosystemy morskie, obszary morskie o znaczeniu ekologicznym lub biologicznym oraz obszary sieci Natura 2000;

wzywa Komisję do ustanowienia specjalnego urzędu koordynatora ds. nielegalnego handlu dziką fauną i florą na wzór modelu wykorzystanego przy zwalczaniu handlu ludźmi w celu zapewnienia połączonych działań różnych służb Komisji i państw członkowskich;

przypomina Komisji, że wiele gatunków wodnych jest również zagrożonych wyginięciem, co wywrze niekorzystny wpływ na zrównoważony charakter wielu ekosystemów;

wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszego prowadzenia badań naukowych nad technologicznym dostosowaniem narzędzi połowowych w celu unikania przyłowu, biorąc pod uwagę fakt, że szereg gatunków, w tym żółwi, jest zagrożonych zarówno przez przyłów, jak i nielegalny handel dziką fauną;

Zapobieganie nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą oraz przeciwdziałanie jego przyczynom

10.

apeluje do UE, państw trzecich, zainteresowanych stron i społeczeństwa obywatelskiego o ukierunkowane i skoordynowane kampanie informacyjne mające na celu zmniejszenie popytu związanego z nielegalnym handlem produktami z dzikiej fauny i flory za pośrednictwem rzeczywistej i trwałej zmiany zachowań indywidualnych i zbiorowych; uznaje rolę, jaką organizacje społeczeństwa obywatelskiego mogą odgrywać we wspieraniu planu działania;

11.

wzywa UE do wspierania inicjatyw promujących rozwój alternatywnych i zrównoważonych źródeł utrzymania dla społeczności wiejskich żyjących blisko dzikiej fauny i flory, w celu zwiększenia lokalnych korzyści ze stosowania środków ochronnych, zminimalizowania konfliktów między ludźmi a dziką przyrodą oraz propagowania dzikiej przyrody jako cennego źródła dochodów społeczności; uważa, że takie inicjatywy, o ile są podejmowane w porozumieniu z zainteresowanymi społecznościami, zwiększą wsparcie przeznaczane na ochronę oraz zrównoważone gospodarowanie dzikimi populacjami i ich siedliskami;

12.

podkreśla, że ochrona dzikiej przyrody musi być kluczowym elementem strategii UE na rzecz zmniejszenia ubóstwa w skali globalnej, i apeluje o włączenie działań, które umożliwiają społecznościom lokalnym czerpanie bezpośrednich korzyści z zaangażowania w ochronę dzikiej fauny i flory, do różnych umów o współpracy negocjowanych z państwami trzecimi;

13.

przypomina Komisji, że nielegalny handel gatunkami wodnymi wywiera też wpływ na rozwój gospodarczy społeczności obszarów przybrzeżnych i zdatność środowiskową naszych wód;

14.

wzywa UE, by w trybie pilnym zajęła się problemem korupcji i braków w międzynarodowych środkach z zakresu zarządzania w całym łańcuchu nielegalnego handlu dziką fauną i florą; wzywa UE i jej państwa członkowskie do współpracy z krajami partnerskimi w ramach Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji i innych forów na rzecz zwalczania tego problemu na rynkach pochodzenia, tranzytu i przeznaczenia; wzywa państwa członkowskie do pełnego przestrzegania i skutecznego wdrażania przepisów tej konwencji; z zadowoleniem przyjmuje międzynarodowe zobowiązanie do zwalczania korupcji na mocy art. 10 rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 69/314 z lipca 2015 r.;

15.

dostrzega potrzebę dostarczenia państwom pochodzenia, tranzytu i przeznaczenia pomocy, wytycznych i szkoleń w odniesieniu do dochodzenia, egzekwowania przepisów i postępowań sądowych na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym; podkreśla potrzebę skutecznego skoordynowania tych działań z wszystkimi zaangażowanymi w nie agencjami; wzywa UE do wspierania wymiany najlepszych praktyk oraz do umożliwiania w razie potrzeby udostępniania sprzętu specjalistycznego i wiedzy fachowej;

16.

odnotowuje konkluzje Rady z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie planu działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą, uznając, że przestępstwa przeciwko dzikiej przyrodzie stanowią poważne i coraz większe zagrożenie dla różnorodności biologicznej i środowiska, a także dla bezpieczeństwa światowego, rządów prawa, praw człowieka i zrównoważonego rozwoju; wyraża głębokie ubolewanie z powodu braku jasnych zobowiązań państw członkowskich; podkreśla decydującą rolę państw członkowskich w pełnym i spójnym wdrażaniu planu działania na szczeblu krajowym oraz w realizacji celów w nim wyznaczonych;

17.

wzywa rządy krajów dostarczających do: (i) podniesienia poziomu praworządności i stworzenia skutecznych metod odstraszania przez wzmocnienie procedur w zakresie prowadzenia dochodzeń, ścigania przestępstw i wydawania wyroków; (ii) ustanowienia bardziej rygorystycznych przepisów uznających nielegalny handel dziką fauną i florą za „poważne przestępstwo” zasługujące na takie samo traktowanie i mające taką samą wagę jak inne formy transgranicznej przestępczości zorganizowanej; (iii) przydzielenia większej ilości zasobów na potrzeby walki z przestępstwami przeciwko dzikiej przyrodzie, zwłaszcza w celu lepszego egzekwowania prawa dotyczącego dzikiej fauny i flory, kontroli handlowych, monitorowania oraz wykrywania i konfiskowania przez służby celne; (iv) zobowiązania się do prowadzenia polityki „zerowej tolerancji” wobec korupcji;

Poprawa skuteczności wdrażania i egzekwowania przepisów

18.

wzywa państwa członkowskie do opracowania planów działania dotyczących nielegalnego handlu dziką fauną i florą określających szczegółowo strategie egzekwowania przepisów oraz kary, a także do publikowania i wymiany informacji dotyczących konfiskat i aresztowań w związku z przestępstwami przeciwko dzikiej przyrodzie w celu zapewnienia spójności i zharmonizowanych podejść między państwami członkowskimi; popiera stworzenie mechanizmu służącego regularnemu przekazywaniu Komisji aktualnych danych i informacji o konfiskatach i aresztowaniach w państwach członkowskich oraz propagowaniu wymiany najlepszych praktyk;

19.

podkreśla znaczenie pełnego wdrożenia i egzekwowania unijnych rozporządzeń dotyczących dzikiej fauny i flory;

20.

proponuje, aby kary za nielegalny handel dziką fauną i florą – zwłaszcza na obszarach z wrażliwymi ekosystemami morskimi lub na obszarach sieci Natura 2000 – były wystarczająco surowe, by odstraszyć potencjalnych przestępców;

21.

wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, by organy ścigania, prokuratury i krajowe organy sądownicze dysponowały niezbędnymi środkami finansowymi i zasobami kadrowymi, a także odpowiednią wiedzą fachową, umożliwiającymi im walkę z przestępczością przeciwko dzikiej faunie i florze; usilnie zachęca Komisję i państwa członkowskie do intensywniejszych działań szkoleniowych i informacyjnych skierowanych do wszystkich odpowiednich agencji i instytucji;

22.

pochwala wysiłki Europejskiej Sieci Wdrażania i Egzekwowania Prawa Ochrony Środowiska (IMPEL), Europejskiej Sieci Organów Ścigania w dziedzinie Środowiska (ENPE), Europejskiego Forum Sędziów w dziedzinie Ochrony Środowiska (EUFJE) oraz sieci funkcjonariuszy policji zajmujących się zwalczaniem przestępstw przeciwko środowisku (EnviCrimeNet);

23.

odnotowuje włączenie nielegalnego handlu dziką fauną i florą do unijnej agendy bezpieczeństwa na lata 2015–2020, w której uznano, że nielegalny handel gatunkami dzikiej fauny i flory zagraża różnorodności biologicznej w regionach pochodzenia, zrównoważonemu rozwojowi i stabilności regionalnej;

24.

sugeruje, by państwa członkowskie inwestowały wpływy z grzywien nakładanych za nielegalny handel w ochronę i zachowanie dzikiej fauny i flory;

25.

domaga się zdecydowanej zmiany w zakresie zbierania informacji, stanowienia prawa i jego egzekwowania oraz walki z korupcją w odniesieniu do nielegalnego handlu dziką fauną i florą w państwach członkowskich UE oraz w innych krajach przeznaczenia i tranzytu; w związku z tym wzywa Komisję do poświęcenia szczególnej uwagi tym aspektom administracyjnym oraz związanym z kontrolą egzekwowania międzynarodowych norm dotyczących nielegalnego handlu dziką fauną i florą;

26.

podkreśla, że harmonizacja strategii politycznych i ram prawnych w odniesieniu do przestępstw przeciwko dzikiej przyrodzie jest szczególnie ważna, gdyż pomaga unikać „migracji” siatek przestępczych zajmujących się tego rodzaju działalnością;

27.

podkreśla potrzebę lepszej współpracy między właściwymi agencjami oraz sprawnej i terminowej wymiany danych między organami odpowiedzialnymi za wdrażanie i egzekwowanie na szczeblu krajowym i unijnym; wzywa do utworzenia strategicznych sieci egzekwowania przepisów na szczeblu UE i państw członkowskich w celu ułatwienia i poprawy takiej współpracy; wzywa wszystkie państwa członkowskie do utworzenia jednostek ds. przestępczości przeciwko dzikiej faunie i florze w celu ułatwienia wdrażania w różnych agencjach;

28.

wzywa państwa członkowskie do stałego dostarczania Europolowi istotnych informacji i danych wywiadowczych; wzywa Europol do uwzględnienia problemu przestępstw przeciwko dzikiej faunie i florze w następnej ocenie zagrożenia poważną i zorganizowaną przestępczością (SOCTA); wzywa do stworzenia w Europolu specjalnej jednostki ds. przestępczości przeciwko dzikiej florze i faunie, która będzie dysponowała międzynarodowymi uprawnieniami i obowiązkami, dostatecznymi zasobami finansowymi i kadrowymi w celu scentralizowanego gromadzenia i analizowania informacji oraz koordynowania strategii egzekwowania prawa i dochodzeń;

29.

wzywa Komisję do promowania systemu EU-TWIX jako sprawdzonego i dobrze działającego narzędzia umożliwiającego wymianę danych i informacji między państwami członkowskimi oraz do zapewnienia długoterminowego wkładu finansowego w ten system; uważa, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego mogą odegrać istotną rolę w egzekwowaniu monitorowania i sprawozdawczości w zakresie przestępstw przeciwko dzikiej przyrodzie; apeluje o dalszą współpracę między UE i państwami członkowskimi w celu wspierania takich wysiłków organizacji pozarządowych;

30.

odnotowuje powiązania między przestępczością przeciwko dzikiej faunie i florze a innymi formami przestępczości zorganizowanej, m.in. praniem pieniędzy oraz finansowaniem bojówek i grup terrorystycznych, i uznaje współpracę międzynarodową w dziedzinie walki z nielegalnymi przepływami finansowymi za priorytet; wzywa UE i państwa członkowskie do wykorzystania wszystkich odpowiednich instrumentów, w tym współpracy z sektorem finansowym, oraz do monitorowania i prowadzenia badań nad skutkami nowych produktów i praktyk finansowych stosowanych w tej działalności;

31.

wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia przepisów dyrektywy 2008/99/WE w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne oraz do ustalenia odpowiednich poziomów sankcji za przestępstwa przeciwko dzikiej faunie i florze; wyraża zaniepokojenie, że niektóre państwa członkowskie jak dotąd nie wdrożyły w pełni ww. dyrektywy, i wzywa Komisję do oceny wdrożenia w poszczególnych państwach członkowskich, zwłaszcza w odniesieniu do kar, oraz do zapewnienia wytycznych; wzywa Komisję do przeglądu dyrektywy 2008/99/WE, w szczególności pod kątem jej skuteczności w walce z przestępstwami przeciwko dzikiej faunie i florze, w ramach czasowych określonych w unijnej agendzie bezpieczeństwa oraz do przedłożenia w razie potrzeby wniosku dotyczącego jej zmiany; wzywa Komisję, by podjęła kroki zmierzające do określenia i wdrożenia wspólnych norm minimalnych odnoszących się do definiowania przestępstw oraz kar związanych z nielegalnym handlem dziką fauną i florą, zgodnie z art. 83 ust. 1 TFUE dotyczącym szczególnie poważnej przestępczości o wymiarze transgranicznym;

32.

uważa, że należy bardziej uwypuklić wymiar celny planu działania zarówno w odniesieniu do współpracy z krajami partnerskimi, jak i do lepszego i skuteczniejszego wdrażania w Unii; oczekuje w związku z tym na przegląd wdrożenia i egzekwowania obowiązujących ram prawnych UE, który ma zostać przeprowadzony przez Komisję w 2016 r., i domaga się, aby zawierał on ocenę procedur celnych;

33.

wzywa państwa członkowskie do skutecznego wdrożenia i przestrzegania Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, będącej podstawą międzynarodowych działań i wzajemnej pomocy prawnej oraz kluczowym krokiem ku wypracowaniu wspólnego skoordynowanego podejścia do zwalczania przestępstw przeciwko dzikiej przyrodzie; w związku z tym wyraża głębokie ubolewanie, że jedenaście państw członkowskich nie wdrożyło dotychczas tej konwencji; wzywa te państwa członkowskie do jak najszybszego wdrożenia konwencji;

34.

uważa, że działania zapobiegające przestępstwom przeciwko dzikiej przyrodzie wymagają konsekwentnych, skutecznych i odstraszających sankcji karnych; wzywa państwa członkowskie do uznania nielegalnego handlu dziką fauną i florą za poważne przestępstwo zgodnie z art. 2 lit. b) Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej;

35.

uznaje, że organy sądowe i prokuratorzy w państwach członkowskich potrzebują wytycznych dotyczących ścigania i nakładania kar, a urzędnicy celni i urzędnicy organów ścigania na punktach wejścia do UE – szkoleń; uważa, że takie inicjatywy UNEP jak światowy program dla sędziów (Global Judges Programme) oraz partnerstwo na rzecz zielonej inicjatywy celnej są wzorami do naśladowania;

36.

wzywa Komisję, odpowiednie agencje UE i państwa członkowskie do uznania skali nielegalnego handlu dziką fauną i florą w internecie oraz do budowania potencjału w ramach jednostek ds. przestępstw przeciwko środowisku i jednostek celnych, koordynacji z jednostkami ds. cyberprzestępczości oraz współpracy z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, aby umożliwić korzystanie z pomocy transgranicznych jednostek specjalizujących się w cyberprzestępczości;

37.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do współpracy z operatorami platform mediów społecznościowych, wyszukiwarek i platform handlu elektronicznego w związku z problemem nielegalnego handlu dziką fauną i florą w internecie; wzywa państwa członkowskie i Komisję do wzmocnienia środków kontroli oraz do opracowania strategii zwalczania potencjalnie nielegalnej działalności w internecie; w tym kontekście wzywa Komisję do opracowania wytycznych dotyczących sposobów radzenia sobie z problemem przestępstw internetowych przeciwko dzikiej faunie i florze na szczeblu UE;

38.

wzywa organy ścigania UE i państw członkowskich do określenia i monitorowania wzorów innych form poważnej i zorganizowanej przestępczości, takich jak handel ludźmi, w celu wsparcia działań prewencyjnych i badania nieprawidłowości w łańcuchu dostaw przy zwalczaniu nielegalnego handlu dziką fauną i florą, na przykład podejrzanych przesyłek i transakcji finansowych;

39.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że UE wzięła udział w COP17 po raz pierwszy jako strona CITES, a ponadto pochwala, że UE i państwa członkowskie wykazują zdecydowane zaangażowanie w sprawy dotyczące tej konwencji oraz zapewniają jej znaczne wsparcie finansowe;

40.

pochwala proces przeglądu eksperckiego UNEP, którego celem jest określenie powszechnie uznawanej definicji przestępstwa przeciwko środowisku; zauważa w tym względzie, że granice prawne między różnymi rodzajami przestępstw przeciwko środowisku są niekiedy niejasne, co może ograniczać możliwości skutecznego ścigania i karania;

Wzmocnienie globalnego partnerstwa

41.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do intensywniejszego dialogu i współpracy z krajami pochodzenia, tranzytu i przeznaczenia w łańcuchu nielegalnego handlu dziką fauną i florą, a także do dostarczania im pomocy technicznej i gospodarczej oraz wsparcia dyplomatycznego; uważa, że UE musi podejmować na szczeblu międzynarodowym działania mające na celu wspieranie państw trzecich w walce z nielegalnym handlem dziką fauną i florą oraz przyczyniać się do dalszego rozwoju niezbędnych ram prawnych za pośrednictwem umów dwu- i wielostronnych;

42.

podkreśla, że szerząca się korupcja, słabość instytucjonalna, erozja państwa, niegospodarność i niskie kary za przestępstwa przeciwko dzikiej przyrodzie stanowią główne wyzwania, którym należy stawić czoła, aby skutecznie zwalczać transgraniczny handel dziką fauną i florą; wzywa UE, by wspierała kraje rozwijające się w ich wysiłkach na rzecz ograniczenia zachęt do kłusownictwa przez zwiększenie możliwości ekonomicznych oraz promowanie dobrego sprawowania władzy i praworządności;

43.

wzywa instytucje UE, państwa członkowskie i wszystkie zainteresowane państwa do bardziej systematycznego badania powiązań między nielegalnym handlem dziką fauną i florą a konfliktami regionalnymi i terroryzmem;

44.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do ustanowienia funduszu powierniczego lub podobnego porozumienia prawnego na mocy art. 187 zmienionego rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Unii w celu zabezpieczenia obszarów chronionych, a także zwalczania nielegalnego handlu dziką fauną i florą oraz kłusownictwa w ramach planu działania przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą;

45.

wzywa UE do modernizacji wsparcia finansowo-technicznego zapewnianego w ramach Instrumentu Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju i Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), którego celem jest pomoc krajom rozwijającym się we wdrażaniu krajowych regulacji dotyczących dzikiej przyrody zgodnie z zaleceniami CITES, zwłaszcza krajom, które nie dysponują wystarczającymi zasobami, aby móc egzekwować przepisy i ścigać przemytników;

46.

wzywa Komisję, aby rozważyła finansowanie w ramach Instrumentu Partnerstwa inicjatyw mających na celu ograniczenie popytu na nielegalne produkty z dzikiej fauny i flory na kluczowych rynkach zgodnie z priorytetem 1 planu działania; podkreśla, że udział społeczeństwa obywatelskiego w strukturach monitorowania na podstawie rozdziałów dotyczących handlu i zrównoważonego rozwoju w umowach handlowych zawieranych przez UE może odgrywać istotną rolę w tym zakresie;

47.

podkreśla, jak ważne jest, aby w ramach partnerstwa strategicznego UE-Chiny zająć się drażliwą kwestią rosnącego popytu na produkty z dzikiej fauny i flory, np. z kości słoniowej, rogu nosorożca i kości tygrysich, gdyż popyt ten stwarza realne zagrożenie dla ochrony tych gatunków i ogólnie dla różnorodności biologicznej;

48.

wzywa Komisję do włączania obowiązkowych i możliwych do wyegzekwowania rozdziałów dotyczących zrównoważonego rozwoju do wszystkich umów i negocjacji handlowych UE, ze szczególnym uwzględnieniem powstrzymania nielegalnego handlu dziką fauną i florą we wszystkich sektorach gospodarki, a ponadto apeluje do Komisji o włączanie analiz tych przepisów do swoich sprawozdań z realizacji; wzywa Komisję do położenia większego nacisku na wdrażanie CITES i środków zapobiegających przestępczości przeciwko dzikiej przyrodzie w ramach systemu GSP+;

49.

zauważa, że korupcja jest jednym z głównych czynników, które umożliwiają nielegalny handel dziką fauną i florą oraz nielegalnymi produktami z dzikiej fauny i flory, a także sprzyjają temu procederowi; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie podjęte w strategii Komisji pt. „Handel z korzyścią dla wszystkich”, aby we wszystkich przyszłych umowach handlowych umieszczać ambitne przepisy antykorupcyjne w celu przeciwdziałania bezpośrednim i pośrednim skutkom korupcji oraz nielegalnego handlu dziką fauną i florą; w związku z tym wzywa Komisję do poświęcenia najwyższej uwagi aspektom administracyjnym oraz związanym z kontrolą stosowania norm międzynarodowych handlu dziką fauną i florą;

50.

wzywa UE, aby zbadała w ramach WTO, w jaki sposób globalne systemy handlu i ochrony środowiska mogą się wzajemnie lepiej wspierać, zwłaszcza w związku z bieżącymi pracami nad wzmocnieniem spójności między WTO a wielostronnymi umowami środowiskowymi, a także w świetle umowy o ułatwieniach w handlu, która otwiera nowe możliwości współpracy między urzędnikami zajmującymi się cłami, dziką fauną i florą oraz handlem, szczególnie w krajach rozwijających się; uważa, że należy zbadać dodatkowe możliwości współpracy między WTO a CITES, zwłaszcza pod względem zapewniania pomocy technicznej urzędnikom z krajów rozwijających się oraz budowania ich zdolności w odniesieniu do kwestii handlowych i środowiskowych;

51.

podkreśla kluczową rolę współpracy międzynarodowej organizacji w łańcuchu egzekwowania prawa; wzywa UE i państwa członkowskie do dalszego wspierania Międzynarodowego Konsorcjum ds. Zwalczania Przestępstw przeciwko Dzikiej Faunie i Florze (ICCWC); z zadowoleniem przyjmuje wszelkie zwiększenie tego wsparcia, w tym zapewnienie środków finansowych i wiedzy fachowej, aby ułatwić budowanie zdolności, promować wymianę informacji i danych wywiadowczych oraz wspieranie egzekwowania i przestrzegania przepisów; wzywa Komisję do wykorzystania wskaźników ICCWC do oceny skuteczności wsparcia finansowego UE przekazywanego państwom trzecim na walkę z nielegalnym handlem dziką fauną i florą, a także do ułatwienia jednolitej i wiarygodnej oceny finansowania rozwoju;

52.

z zadowoleniem przyjmuje takie międzynarodowe operacje ścigania jak akcja COBRA III, która doprowadziła do konfiskaty produktów pochodzących z nielegalnego handlu dziką fauną i florą oraz zatrzymania handlarzy, a także zwróciła uwagę opinii publicznej na fakt, że nielegalny handel dziką fauną i florą jest poważną przestępczością zorganizowaną;

53.

wzywa państwa członkowskie do zwiększenia budżetu CITES, aby organizacja mogła rozszerzyć działania monitorujące i oznaczanie gatunków; w tym względzie wyraża ubolewanie, że w latach 1992–2015 sześć państw członkowskich wciąż nie uregulowało płatności na rzecz CITES;

54.

z zadowoleniem przyjmuje również fakt, że plan działania UE w ogromnym stopniu przyczynia się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju określonych w programie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, który został uzgodniony przez szefów państw na szczycie ONZ we wrześniu 2015 r.;

UE jako rynek przeznaczenia, miejsce pochodzenia i punkt tranzytowy

55.

zauważa, że CITES, rozporządzenie UE w sprawie drewna oraz ramy regulacyjne UE dotyczące połowów NNN są ważnymi narzędziami regulowania międzynarodowego handlu dziką fauną i florą; wyraża jednak zaniepokojenie z powodu braku ich właściwego wdrażania i egzekwowania oraz wzywa państwa członkowskie do zwiększenia wspólnych i skoordynowanych wysiłków na rzecz zapewnienia skutecznego wdrażania; wyraża ponadto zaniepokojenie z powodu luk w obecnych ramach regulacyjnych w odniesieniu do gatunków i podmiotów; wzywa zatem UE do przeglądu istniejących ram prawnych, aby uzupełnić je o zakaz udostępniania i wprowadzania do obrotu, transportu, nabywania i posiadania dzikiej fauny i flory nielegalnie pozyskanej w państwach trzecich; uważa, że takie przepisy mogłyby ujednolicić obowiązujące ramy prawne UE i że ich oddziaływanie na szczeblu międzynarodowym mogłoby odegrać kluczową rolę w ograniczaniu nielegalnego handlu dziką fauną i florą na świecie; w tym kontekście podkreśla, że takie przepisy muszą zapewnić pełną przejrzystość w odniesieniu do wszelkich zakazów handlu gatunkami, jeżeli jest on uznawany za nielegalny w państwie trzecim, aby dać pewność prawa osobom prowadzącym legalną działalność handlową;

56.

podkreśla, że polowania w celu pozyskania trofeów myśliwskich przyczyniły się do powszechnego zanikania populacji gatunków zagrożonych wymienionych w załącznikach I i II do konwencji CITES, i wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do przyjęcia podejścia ostrożnościowego do przywozu trofeów myśliwskich z gatunków chronionych na mocy unijnych rozporządzeń w sprawie handlu gatunkami dzikiej fauny i flory, do wspierania dalszego wzmocnienia unijnych przepisów regulujących przywóz trofeów myśliwskich do państw członkowskich UE oraz wprowadzenia wymogu pozwoleń na przywóz trofeów z wszystkich gatunków wymienionych w załączniku B do rozporządzenia (WE) nr 338/97;

57.

pochwala deklarację z Pałacu Buckingham z 2016 r., w której sygnatariusze reprezentujący linie lotnicze, firmy spedycyjne, operatorów portów, agencje celne, organizacje międzyrządowe i organizacje charytatywne zajmujące się ochroną przyrody zobowiązali się do podnoszenia standardów w sektorze transportu, ze szczególnym uwzględnieniem wymiany informacji, szkoleń pracowników, usprawnień technologicznych i współdzielenia zasobów wśród przedsiębiorstw i organizacji na całym świecie; wzywa wszystkie strony do pełnego wdrożenia zobowiązań tej deklaracji; zachęca państwa członkowskie do propagowania dobrowolnych zobowiązań na wzór deklaracji z Pałacu Buckingham w innych obszarach, zwłaszcza w sektorze finansów i handlu elektronicznego;

58.

apeluje o wprowadzenie na szczeblu europejskim całkowitego i natychmiastowego zakazu handlu kością słoniową, w tym „przedkonwencyjnymi” okazami kości słoniowej i rogów nosorożców, ich wywozu lub ponownego wywozu na i poza terytorium UE; apeluje o wdrożenie mechanizmu służącego ocenie konieczności wprowadzenia podobnych środków ograniczających w odniesieniu do innych gatunków zagrożonych wyginięciem;

59.

zauważa, że uregulowania UE mające na celu zapobieganie połowom NNN, odstraszanie od nich i ich eliminowanie wywarły pewien wpływ, ale zaznacza, że należy poprawić ich wdrażanie, aby nie dopuścić do wprowadzania ryb z nielegalnych połowów na rynek europejski; proponuje, aby państwa członkowskie UE zapewniły większą spójność i skuteczność w kontrolowaniu dokumentów połowowych (świadectw połowowych) oraz ładunków (zwłaszcza z krajów uznawanych za kraje wysokiego ryzyka), aby zagwarantować legalność połowów;

60.

podkreśla znaczenie angażowania sektora prywatnego w walkę z nielegalnym handlem dziką fauną i florą za pomocą samoregulacji oraz społecznej odpowiedzialności biznesu; uważa, że identyfikowalność w całym łańcuchu dostaw jest niezwykle istotna dla legalnego i zrównoważonego handlu o charakterze komercyjnym lub niekomercyjnym; podkreśla potrzebę współpracy i koordynacji na szczeblu międzynarodowym, jak również pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym, a ponadto wzywa UE do wzmocnienia istniejących instrumentów kontroli, w tym wykorzystania mechanizmów identyfikowalności; uważa, że sektor transportu powinien odgrywać centralną rolę, na przykład dzięki wprowadzaniu systemu wczesnego ostrzegania i wykrywania; zwraca uwagę na istotną rolę, jaką mogą przy tym odegrać partnerstwa publiczno-prywatne;

61.

wzywa państwa członkowskie, by oprócz kontroli granicznych wymaganych na mocy rozporządzenia (WE) nr 338/97 zagwarantowały wykonanie rozporządzenia na poziomie krajowym przez regularne kontrole handlowców i właścicieli zezwoleń, w tym sklepów zoologicznych, hodowców, ośrodków badań naukowych i szkółek, jak również monitorowanie takich sektorów jak moda, sztuka, medycyna i catering, w których mogą być wykorzystywane części roślin i zwierząt pochodzących z nielegalnego handlu;

62.

wzywa państwa członkowskie do zapewnienia natychmiastowych konfiskat wszelkich przejętych okazów oraz do opieki nad przejętymi lub skonfiskowanymi żywymi okazami oraz ich przywracania do naturalnych siedlisk w centrach ratunkowych dostosowanych do potrzeb poszczególnych gatunków; wzywa Komisję do zapewnienia wytycznych w celu dopilnowania, by wszystkie centra ratowania dzikiej fauny wykorzystywane przez państwa członkowskie miały odpowiedni standard; ponadto wzywa UE i państwa członkowskie do zapewnienia tym ośrodkom właściwego finansowania;

63.

wzywa państwa członkowskie do przyjęcia krajowych planów postępowania z żywymi skonfiskowanymi okazami zgodnie z załącznikiem 3 do rezolucji przyjętej na konferencji CITES 10.7 (Rev. CoP15); podkreśla, że państwa członkowskie powinny zgłaszać wszystkie skonfiskowane żywe okazy do bazy EU-TWIX oraz że należy publikować ogólne sprawozdania podsumowujące, a ponadto że państwa członkowskie powinny zapewnić urzędnikom odpowiedzialnym za egzekwowanie prawa szkolenia z zakresu dobrostanu i bezpieczeństwa w ramach postępowania z żywymi zwierzętami; wzywa UE i państwa członkowskie do przeznaczenia odpowiedniego wsparcia finansowego dla centrów ratowania dzikiej fauny;

64.

wzywa państwa członkowskie do rozważenia systemów „pozytywnej listy” gatunków, w ramach których gatunki egzotyczne byłyby oceniane obiektywnie według kryteriów naukowych pod kątem bezpieczeństwa oraz zdatności do handlu i hodowli w charakterze zwierząt domowych;

o o

65.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0031.

(2) Dz.U. L 75 z 19.3.2015, s. 1.

(3) Dz.U. L 295 z 12.11.2010, s. 23.

(4) Dz.U. L 286 z 29.10.2008, s. 1.

(5) Dz.U. L 181 z 29.6.2013, s. 1.

(6) Dz.U. L 77 z 24.3.2009, s. 1.

(7) Dz.U. L 328 z 6.12.2008, s. 28.

(8) Dz.U. L 94 z 9.4.1999, s. 24.

(9) Dz.U. L 20 z 26.1.2010, s. 7.

(10) Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/127

P8_TA(2016)0455

Nowe możliwości dla małych przedsiębiorstw transportowych, w tym modele biznesowe oparte na współpracy

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie nowych możliwości dla małych przedsiębiorstw transportowych, w tym modeli biznesowych opartych na współpracy (2015/2349(INI))

(2018/C 224/20)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 5 ust. 3,

—	uwzględniając Protokół nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności,

—	uwzględniając białą księgę Komisji pt. „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” (COM(2011)0144),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 września 2015 r. w sprawie wdrożenia białej księgi w dziedzinie transportu z 2011 r.: podsumowanie i dążenie w kierunku mobilności zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju (1),

—	uwzględniając zalecenie Komisji 2003/361/WE dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw,

—	uwzględniając roczne sprawozdanie o europejskich MŚP 2014/2015,

—	uwzględniając komunikaty Komisji pt. „»Najpierw myśl na małą skalę« – program »Small Business Act« dla Europy” (COM(2008)0394) oraz „Przegląd programu »Small Business Act« dla Europy” (COM(2011)0078),

—	uwzględniając komunikat Komisji pt. „Europejski program na rzecz gospodarki dzielenia się” (COM(2016)0356),

—	uwzględniając komunikat Komisji pt. „Europejska strategia na rzecz mobilności niskoemisyjnej” (COM(2016)0501),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie poprawy dostępu MŚP do finansowania (2),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 maja 2015 r. w sprawie możliwości dla MŚP w związku z ekologicznym wzrostem gospodarczym (3),

—	uwzględniając instrument dla MŚP, inicjatywy INNO-SUP, COSME, „Twoja Europa – Biznes”, działanie pilotażowe „Szybka ścieżka do innowacji” (FTI) i sieć kontaktów przedsiębiorczości w ramach programu „Horyzont 2020”,

—	uwzględniając dyrektywę w sprawie handlu elektronicznego (2000/31/WE) oraz dyrektywę w sprawie usług (2006/123/WE),

—	uwzględniając komunikat Komisji pt. „Strategia jednolitego rynku cyfrowego dla Europy” (COM(2015)0192),

—	uwzględniając komunikat Komisji pt. „Usprawnianie jednolitego rynku: więcej możliwości dla obywateli i przedsiębiorstw” (COM(2015)0550),

—	uwzględniając instrument „Łącząc Europę” (ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. (4)),

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A8-0304/2016),

A.	mając na uwadze, że małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) są motorem napędowym europejskiej gospodarki oraz że stanowią – na podstawie danych z 2014 roku – 99,8 % wszystkich przedsiębiorstw sektora niefinansowego i zapewniają dwie trzecie wszystkich miejsc pracy;

B.	mając na uwadze, że MŚP tworzące miejsca pracy w ciągu ostatnich lat zaliczały się głównie do sektora usług;

C.	mając na uwadze, że małe przedsiębiorstwa transportowe odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu prawidłowej mobilności w Europie, ale często napotykają trudności w uzyskaniu dostępu do rynku lub utrzymaniu się na nim, głównie z powodu istniejących na nim monopoli;

mając na uwadze, że małe przedsiębiorstwa zapewniają wartość dodaną zwłaszcza w rejonach odizolowanych i gęsto zaludnionych dzięki doskonałej znajomości lokalnego rynku, bliskim kontaktom z klientem lub elastyczności w działaniu i zdolności do wprowadzania innowacji; mając ponadto na uwadze, że są one w stanie świadczyć zindywidualizowane usługi oraz przyczyniają się do zwalczania wykluczenia społecznego, do tworzenia miejsc pracy i działalności gospodarczej, do usprawnienia zarządzania mobilnością i rozwoju turystyki (gdzie usługi w zakresie mobilności są bezpośrednio związane z zapotrzebowaniem użytkowników na nowe produkty i doświadczenia);

E.	mając na uwadze, że zarówno zapotrzebowanie na transport osób i towarów, jak i warunki świadczenia usług transportowych, są w znacznym stopniu zróżnicowane oraz że ograniczenie mobilności nie wchodzi w grę;

mając na uwadze, że organizacja transportu w dużych miastach oraz na drogach dojazdowych do nich powoduje powstawanie zatorów komunikacyjnych i korków, co stanowi znaczne obciążenie dla gospodarki; mając na uwadze, że MŚP w sektorze transportu stanowią ważne uzupełnienie sieci transportu publicznego w dużych miastach, szczególnie w godzinach, kiedy częstotliwość kursowania środków publicznego transportu jest bardzo niska, oraz na obszarach peryferyjnych bez należycie rozwiniętych usług transportu podmiejskiego;

mając na uwadze, że z badania przeprowadzonego niedawno przez Komisję wynika, że 17 % europejskich konsumentów skorzystało z usług świadczonych w ramach gospodarki dzielenia się, a 52 % jest świadomych oferowanych usług tego rodzaju; mając na uwadze oczekiwania konsumentów poszukujących łatwo dostępnych i elastycznych form korzystania z usług transportowych przy zachowaniu ceny usługi adekwatnej do realnych kosztów jej świadczenia oraz łatwego dostępu do rezerwacji i bezpiecznej płatności za wykonaną usługę;

H.	mając na uwadze, że gospodarka dzielenia się w sektorze transportu może aktywnie wspierać rozwój zrównoważonych form mobilności; mając na uwadze, że samoregulacja nie zawsze stanowi rozwiązanie, i że niezbędne są odpowiednie ramy regulacyjne;

mając na uwadze, że konieczność zapewnienia zrównoważonego rozwoju i rewolucja w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych stworzyły niespotykane dotychczas możliwości i wyzwania dla przedsiębiorstw, niezależnie od ich wielkości, pod względem reagowania na rosnący popyt na zrównoważoną mobilność w ramach ograniczeń wynikających z niedostatecznie rozwiniętej infrastruktury;

mając na uwadze, że wykładniczy wzrost nasycenia inteligentnymi urządzeniami mobilnymi oraz powszechny dostęp do szerokopasmowego internetu o dużej przepustowości umożliwiły stworzenie nowych narzędzi cyfrowych zarówno dla podmiotów świadczących usługi transportowe, jak i klientów, przez co zmalały koszty transakcji oraz znaczenie fizycznej lokalizacji usługodawców, którzy mogą korzystać z powszechnej łączności w celu świadczenia usług na poziomie nie tylko regionalnym, ale i globalnym, w tym za pośrednictwem sieci cyfrowych oraz z obszarów oddalonych;

mając na uwadze, że sektor transportu przeszedł w ostatnich latach istotne przemiany w wyniku postępu technologicznego, nowych modeli biznesowych oraz digitalizacji, co wywarło znaczny wpływ na tradycyjne modele biznesowe oraz warunki pracy i zatrudnienia w tym sektorze; mając na uwadze, że, z jednej strony, sektor transportu stał się otwarty, zaś z drugiej, warunki pracy w wielu przypadkach pogorszyły się z powodu kryzysu gospodarczego i niekiedy niewystarczającego poziomu wdrożenia obowiązujących przepisów;

mając na uwadze, że sektor transportu obejmuje nie tylko podmioty świadczące bezpośrednio usługi transportowe, ale także MŚP oferujące usługi takie jak serwisowanie środków transportu, sprzedaż części zamiennych, szkolenie personelu czy wynajem pojazdów i sprzętu; mając na uwadze, że z działalnością tą wiąże się ogromny potencjał tworzenia miejsc pracy, w tym zatrudnienia wysoko wykwalifikowanych pracowników; mając na uwadze, że polityka w sektorze transportu powinna brać pod uwagę interesy całego łańcucha wartości;

M.	mając na uwadze, że jedynie 1,7 % przedsiębiorstw w UE w pełni wykorzystuje zaawansowane technologie cyfrowe, a 41 % wcale z nich nie korzysta; mając na uwadze, że jeśli UE ma utrzymać i zwiększyć swoją konkurencyjność, kluczowe znaczenie ma cyfryzacja wszystkich sektorów;

N.	mając na uwadze, że elastyczność i łatwość wejścia na rynek leżące u podstaw gospodarki dzielenia się mogą zapewnić możliwość zatrudnienia grupom tradycyjnie wykluczonym z rynku pracy, w szczególności kobietom, ludziom młodym i migrantom;

O.	mając na uwadze, że usługi transportowe mogą stanowić dobry sposób na rozpoczęcie działalności na własny rachunek i wspierać kulturę przedsiębiorczości;

P.	mając na uwadze, że internetowe platformy usług transportowych mogą dostarczyć możliwości sprawnego pogodzenia z jednej strony usług poszukiwanych przez konsumentów, a z drugiej strony miejsc pracy oferowanych przez zarejestrowanych przedsiębiorstw lub pracowników;

Q.	mając na uwadze, że według OECD wysokiej jakości praca jest niezbędnym czynnikiem w staraniach służących rozwiązaniu problemu wysokiego poziomu nierówności i w promowaniu spójności społecznej;

I. Wyzwania dla małych przedsiębiorstw transportowych

uważa, że przedsiębiorstwa transportowe stawiają czoła poważnym wyzwaniom w celu reagowania na rosnące zapotrzebowanie na mobilność w warunkach ograniczeń infrastrukturalnych i coraz większych wymogów środowiskowych; zaznacza, że chociaż wszystkie przedsiębiorstwa transportowe odczuwają presję, by w ramach COP21 zapewnić bezpieczne, zrównoważone, szczególnie konkurencyjne i odpowiedzialne pod względem środowiskowym rozwiązania, które jednocześnie ograniczą zatory komunikacyjne, to małym przedsiębiorstwom jest trudniej stawić czoła tym wyzwaniom i jest to dla nich bardziej kosztowne;

podkreśla, że zbyt częste zmiany norm dotyczących emisji spalin przez pojazdy mogą spowodować szczególne trudności dla małych przedsiębiorstw transportowych, zważywszy na okresy amortyzacji ich flot pojazdów;

zwraca uwagę na złożony charakter sektora transportu, który cechuje wielopoziomowe zarządzanie (na szczeblu lokalnym, krajowym, europejskim i globalnym) w dużej mierze nadal podzielone ze względu na rodzaj transportu; zauważa, że sektor ten podlega rygorystycznym uregulowaniom, zwłaszcza w kwestii dostępu do zawodu, przedmiotowej działalności, a także rozwoju usług transportowych, korzystania z nich i obrotu nimi (wyłączne prawa, ograniczenie liczby licencji) oraz subsydiowania; podkreśla, że ochrona i bezpieczeństwo mają fundamentalne znaczenie dla sektora transportu, jednak ubolewa nad faktem, że kwestie te są czasami wykorzystywane jako pretekst do tworzenia sztucznych barier;

wzywa państwa członkowskie, by położyły kres nadmiernej regulacji, która jest często powiązana z odruchem obronnym korporacji zawodowych i prowadzi do fragmentacji, złożoności i braku elastyczności rynku wewnętrznego, co pogłębia nierówności; uważa, że wskazane byłoby, aby państwa członkowskie nie szukały licznych rozwiązań kwestii legalności platform internetowych i aby tym samym unikały nieuzasadnionych i jednostronnych środków ograniczających; wzywa państwa członkowskie, aby stosowały się do postanowień dyrektywy w sprawie handlu elektronicznego (2000/31/WE) i dyrektywy w sprawie usług (2006/123/WE) oraz aby w pełni wdrażały te postanowienia; uważa, że swobodny przepływ usługodawców i swoboda przedsiębiorczości, określone odpowiednio w art. 56 i 49 TFUE, są niezbędne do osiągnięcia europejskiego wymiaru usług, a przez to rynku wewnętrznego;

podkreśla, że z powodu obecnego braku niepewności prawa co do definicji „usługodawcy” w sektorze transportu nie jest możliwe zapewnienie uczciwej konkurencji, a także wyraża ubolewanie w związku z trudnościami, jakie napotyka wiele małych przedsiębiorstw w uzyskiwaniu dostępu do rynku krajowego i międzynarodowego oraz w opracowywaniu lub oferowaniu nowych usług; podkreśla fakt, że powyższy stan rzeczy utrudnia dostęp MŚP do tego sektora;

jest zdania, że należy zmienić rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009, aby rozwiązać kwestię poważnych zakłóceń, jakie wystąpiły na krajowych rynkach transportowych wielu państw członkowskich po jego wprowadzeniu;

z zadowoleniem przyjmuje możliwości oferowane przez małe przedsiębiorstwa transportowe i nowe modele biznesowe oparte na współpracy, jednocześnie ubolewając nad istnieniem praktyk antykonkurencyjnych spowodowanych niejednakowym stosowaniem zasad UE w państwach członkowskich, w szczególności w zakresie wynagrodzeń i systemów zabezpieczenia społecznego, co może prowadzić do poważnych zakłóceń, takich jak dumping społeczny, i do wyzwań związanych z bezpieczeństwem;

wzywa Komisję i państwa członkowskie do lepszego egzekwowania prawa; uważa, że wszelka zmiana prawodawstwa dotyczącego warunków socjalnych i warunków pracy musi przebiegać z poszanowaniem wszystkich podstawowych wolności w UE oraz nie może ograniczać uczciwej konkurencji opartej na obiektywnej przewadze konkurencyjnej ani nakładać żadnych nowych obciążeń administracyjnych czy dodatkowych kosztów na małe przedsiębiorstwa transportowe;

stwierdza, że małe przedsiębiorstwa transportowe muszą inwestować nie tylko po to, aby działać zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa, ale także po to, by utrzymać konkurencyjność (np. poprzez skupienie się na nowych technologiach); ubolewa nad faktem, że w przeciwieństwie do dużych firm dostęp do kredytów i finansowanie rynkowe tych przedsiębiorstw pozostają ograniczone pomimo środków luzowania ilościowego, podczas gdy z drugiej strony publiczna pomoc finansowa, zwłaszcza europejska, jest rzadko uruchamiana z powodu zbyt skomplikowanych i długich procedur administracyjnych; podkreśla znaczenie upowszechniania wiedzy i świadczenia pomocy wnioskodawcom będącym małymi przedsiębiorstwami w ramach Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego;

10.

zauważa, że w kontekście coraz powszechniejszej urbanizacji transport powinien być zorganizowany w sposób bardziej zintegrowany, zdigitalizowany i multimodalny oraz że ośrodki miejskie mają coraz częściej do odegrania centralną rolę w organizacji zrównoważonej mobilności; podkreśla rosnący wpływ aplikacji do planowania podróży multimodalnych oraz znaczenie, jakie dla małych przedsiębiorstw ma znalezienie się w wykazie dostępnych aplikacji i portfeli usług transportowych; zaznacza, że powszechny dostęp do internetu sprzyjałby udostępnianiu transportu i lepszemu planowaniu podróży;

11.

zauważa, że w związku z trudnościami ekonomicznymi i brakiem środków na utrzymanie „kapilarnej sieci” transportu w wielu regionach, zwłaszcza tych gorzej skomunikowanych i słabo zaludnionych, dochodzi do licznych przypadków zamknięcia linii o drugorzędnym znaczeniu; uważa, że pojawienie się modeli biznesowych opartych na współpracy nie może w żaden sposób uzasadniać rezygnacji z usług transportu publicznego w tych regionach;

12.

podkreśla szczególne znaczenie dla mobilności miejskiej wypożyczalni lekkich pojazdów takich jak rowery czy skutery; zauważa, że zdecydowana większość takich podmiotów operuje w sektorze MŚP; zachęca aby potencjał tych podmiotów w procesie zwiększania poziomu mobilności miejskiej oraz kształtowania efektywnego energetycznie i zasobooszczędnego transportu w miastach był częściej uwzględniany;

13.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do rozważenia możliwości tworzenia grup małych przedsiębiorstw transportowych, co ułatwiłoby rozwój partnerstwa między takimi przedsiębiorstwami i pomogłoby klientom w lokalizowaniu odpowiadających ich potrzebom usług świadczonych przez małe przedsiębiorstwa transportowe;

14.

wzywa Komisję, aby przy ustalaniu wytycznych w tym zakresie uwzględniała trudności związane z wdrażaniem modeli biznesowych opartych na współpracy w obrębie środowisk wiejskich i pozamiejskich;

15.

stwierdza, że optymalizacja wykorzystania pojazdów i infrastruktury jest możliwa dzięki rozwojowi modeli biznesowych opartych na współpracy, co z kolei pomaga w bardziej zrównoważony sposób zaspokoić zapotrzebowanie na mobilność; zauważa, że rosnące wykorzystywanie danych generowanych przez użytkowników może powodować tworzenie wartości dodanej w łańcuchu transportowym; podkreśla jednak, że koncentracja danych w rękach zaledwie kilku platform pośrednictwa mogłaby mieć niekorzystny wpływ zarówno na sprawiedliwy podział dochodów, jak i na zrównoważony udział w inwestycjach infrastrukturalnych i w innych istotnych kosztach, co ma bezpośredni wpływ na MŚP;

16.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że platformy pośrednictwa zapoczątkowały ideę wzajemnego kwestionowania swoich pozycji, pozycji dotychczasowych graczy rynkowych i struktur korporacji zawodowych, a także podważania istniejących monopoli i zapobiegania powstawaniu nowych; podkreśla, że sprzyja to powstaniu rynku ukierunkowanemu w dużo większym stopniu na zaspokajanie popytu konsumpcyjnego i skłaniającemu państwa członkowskie do ponownego zastanowienia się nad strukturą rynku; zaznacza jednak, że jeżeli nie powstaną odpowiednie i jasne ramy prawne, platformy pośrednictwa – charakteryzujące się modelem działania, w którym „zwycięzca bierze wszystko” – doprowadzą do powstania monopoli i zaszkodzą różnorodności tkanki gospodarczej;

17.

zwraca uwagę na możliwości i wyzwania (np. małe przedsiębiorstwa mogłyby powstać również w tych nowych dziedzinach) wynikające z rozwoju pojazdów zintegrowanych z siecią i samosterujących (samochody, statki, drony, system jazdy w kolumnie pojazdów); w związku z tym wzywa Komisję do przedstawienia planu działania dotyczącego pojazdów zintegrowanych z siecią i samosterujących oraz do opracowania analizy potencjalnych skutków, jakie powszechne wykorzystanie tej technologii może mieć dla europejskiego sektora transportu, szczególnie dla MŚP;

II. Zalecenia: jak wyzwania przekształcić w możliwości

18.

zachęca, by nie ustawać w wysiłkach na rzecz ukończenia budowy jednolitego europejskiego obszaru transportu; uważa, że wszystkie regulacje nakładające nowe wymagania na małe przedsiębiorstwa, zwłaszcza w kwestiach podatkowych, socjalnych i środowiskowych, powinny być proporcjonalne, proste i jasne, nie powinny hamować ich rozwoju, za to powinny odzwierciedlać w razie konieczności specyfikę regionalną i krajową różnych państw członkowskich; jest zdania, że takim regulacjom muszą towarzyszyć odpowiednie zachęty (o charakterze regulacyjnym i/lub finansowym);

19.

uważa, że ukierunkowanie wysiłków na utworzenie skoordynowanego i zintegrowanego europejskiego systemu mobilności jest najlepszą metodą, aby odpowiednio zintegrować wszystkie przedsiębiorstwa oferujące usługi z wykorzystaniem wszystkich rodzajów transportu w ramach wspólnego dynamicznego procesu, w którym digitalizacja i promocja innowacji realizowana przez sam sektor transportu jest najlepszym sposobem na zagwarantowanie klientom jednego spójnego systemu, a osobom zatrudnionym lepszej pozycji umożliwiającej pozyskiwanie wartości;

20.

zauważa, że poziom dostosowania usług oferowanych przez MŚP w sektorze transportu nie zawsze w wystarczającym stopniu uwzględnia potrzeby osób niepełnosprawnych i osób starszych; zachęca, aby wszelkie narzędzia i programy ukierunkowane na wsparcie tych podmiotów uwzględniały konieczność jak najlepszego dostosowania usług transportowych do potrzeb osób o ograniczonej mobilności;

21.

zaznacza, że w obliczu braku inwestycji w infrastrukturę koszty powinny ponosić wszystkie podmioty odnoszące korzyści z korzystania z tej infrastruktury, z pełnym uwzględnieniem wszystkich istniejących już podatków i opłat transportowych oraz negatywnych skutków dla środowiska i zdrowia; w odniesieniu do transportu drogowego podkreśla znaczenie internalizacji negatywnych efektów zewnętrznych oraz przeznaczania przychodów na cele związane z korzystaniem z infrastruktury transportowej, w tym transgranicznej; uważa jednak, że może to powodować szczególne problemy dla małych przedsiębiorstw, również w regionach najbardziej oddalonych, co należy mieć na uwadze w pierwszej kolejności;

22.

przypomina, że Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych został ustanowiony w celu wspierania wysoce innowacyjnych projektów opartych na potrzebach rynkowych, i w związku z tym uznaje go za instrument mający zasadnicze znaczenie dla MŚP działających w sektorze transportu w kwestii opracowywania nowych rozwiązań z zakresu mobilności; wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyspieszenia wdrażania funduszu i zwiększenia pomocy dla MŚP oraz przedsiębiorstw typu start-up przygotowujących tego typu projekty;

23.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do podjęcia odpowiednich działań w celu zwalczania praktyk antykonkurencyjnych dużych, zintegrowanych grup, aby uporać się z dyskryminacją i ograniczeniami w dostępie do rynku niezależnie od wielkości czy rodzaju przedsiębiorstwa, zwłaszcza w odniesieniu do nowych modeli biznesowych; wzywa do dialogu i poprawy stosunków – głównie na nowych i potencjalnych rynkach – między przewoźnikami a podmiotami zamawiającymi oraz do rozwiązania problemu pozornego samozatrudnienia;

24.

zachęca do włączania MŚP w projekt budowy zintegrowanego europejskiego systemu biletowego; zauważa, że skuteczność takiego systemu będzie uzależniona od objęcia nim jak największej liczby firm i podmiotów oferujących usługi transportowe; zauważa, że proces wymiany informacji i doświadczeń między dużymi operatorami a MŚP może przynieść efekt synergii, niezwykle korzystny dla projektowania efektywnej sieci transportu w Europie;

25.

z myślą o zwiększeniu przejrzystości wzywa do przeglądu i harmonizacji zasad dostępu do zawodów i działalności regulowanych w Europie oraz kontroli dotyczących tych zawodów, aby nowe podmioty gospodarcze i usługi związane z platformami cyfrowymi, a także gospodarka dzielenia się mogły rozwijać się w środowisku przyjaznym przedsiębiorczości, obejmującym większą przejrzystość zmian w ustawodawstwie, oraz współistnieć z tradycyjnymi podmiotami gospodarczymi w warunkach zdrowej konkurencji; dostrzega pozytywne skutki działalności prowadzonej przez podmioty w ramach gospodarki dzielenia się pod względem tworzenia nowych miejsc pracy dla młodych ludzi wchodzących na rynek pracy i osób pracujących na własny rachunek;

26.

wzywa Komisję do niezwłocznego opublikowania planu działania dotyczącego uwolnienia danych na temat transportu finansowanego ze środków publicznych oraz wprowadzenia zharmonizowanych norm dotyczących interfejsów danych o transporcie i interfejsów programowania w związku z transportem, aby pobudzać innowacje związane z przetwarzaniem dużych ilości danych i świadczenie nowych usług transportowych;

27.

uznaje, mając na względzie rozwój gospodarki dzielenia się, że rozwiązaniem nie są ani regulacje sektorowe, ani regulacje ukierunkowane wyłącznie na platformy i że system mobilności należy ujmować w przyszłości jako jedną całość; wzywa do ustanowienia unowocześnionych, multimodalnych ram regulacyjnych, które wspierałyby innowacyjność i konkurencyjność, ochronę konsumentów i ich danych oraz praw pracowniczych, a także zapewniałyby równe warunki działania różnych podmiotów; w związku z tym zwraca uwagę na ważne znaczenie interoperacyjności w sektorze transportowym, ponieważ umożliwia ona małym przedsiębiorstwom jednolite rozwiązania;

28.

wzywa państwa członkowskie, aby dokonały oceny konieczności dostosowania krajowych przepisów prawa pracy do epoki cyfrowej, z uwzględnieniem cech modeli gospodarki dzielenia się i odpowiednich przepisów prawa pracy każdego z państw członkowskich;

29.

uważa, że ten cel wymaga konwergencji modeli opartej na czytelnej, spójnej i pozbawionej powielonych elementów definicji pośredników i usługodawców; apeluje o dokonanie rozróżnienia między tymi platformami pośrednictwa, które nie przynoszą ich użytkownikom zysków handlowych, a tymi, które umożliwiają kontakt dostawcy usługi (czerpiącego zysk) i klienta, niezależnie od tego, czy między usługodawcą a platformą zachodzi relacja pracodawca-pracownik; sugeruje, aby – w celu ułatwienia wywiązywania się przez wszystkie strony ze zobowiązań podatkowych i zobowiązań dotyczących zabezpieczenia społecznego oraz w celu zagwarantowania kompetencji i należytych kwalifikacji usługodawców korzystających z platform (tak aby zapewnić ochronę konsumentów) – organy krajowe miały prawo występowania do platform pośrednictwa o informacje, które uznają za niezbędne; podkreśla, że istniejące już systemy opinii i ocen również pomagają pośrednikom budować zaufanie w relacjach z klientami oraz że uzyskane w ten sposób dane powinny być przetwarzane zgodnie z dyrektywą 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady;

30.

uważa, że wysoki potencjał przejrzystości gospodarki dzielenia się umożliwia sprawne śledzenie świadczonych usług transportowych zgodnie z celem egzekwowania obowiązujących przepisów; wzywa Komisję, by opublikowała wytyczne w sprawie sposobu stosowania prawa UE do poszczególnych modeli prowadzenia działalności w ramach gospodarki dzielenia się w celu wypełnienia, w razie konieczności, luk regulacyjnych w dziedzinie zatrudnienia i zabezpieczenia społecznego z poszanowaniem kompetencji krajowych;

31.

podkreśla, że do przedsiębiorstw transportowych zaliczają się także podmioty nieświadczące wprost usług transportowych, takie jak podmioty oferujące usługi szkoleniowe, wypożyczalnie pojazdów oraz warsztaty i punkty serwisowe; zauważa, że zdecydowana większość tych podmiotów działa w sektorze MŚP; wzywa do uwzględnia potrzeb tych podmiotów przy projektowaniu rozwiązań prawnych i programów inwestycyjnych mających na celu wspieranie rozwoju MŚP;

32.

zachęca Komisję do wspierania MŚP działających w sektorze transportu w zakresie tworzenia w tym obszarze klastrów otwartych zarówno dla konsumentów, jak i dla innych zainteresowanych podmiotów;

33.

zwraca uwagę, że większość usługodawców w gospodarce dzielenia się pochodzi spoza UE; uważa, że UE musi opracować więcej innowacyjnych przedsiębiorstw typu start-up w sektorze transportu, i zachęca do większego wsparcia dla takich firm, zwłaszcza w zakresie szkolenia młodych przedsiębiorców w tej dziedzinie;

34.

ubolewa, że odpowiedź państw członkowskich na rozwój gospodarki dzielenia się była jak dotąd bardzo fragmentaryczna, a w niektórych przypadkach zdecydowanie nieadekwatna do potencjału i korzyści płynących z rozwoju tego sektora, a także sprzeczna z oczekiwaniami konsumentów, ponadto uważa, że pożądane jest skoordynowane i całościowe podejście na szczeblu europejskim, obejmujące kwestie związane z modelami biznesowymi opartymi na współpracy; odnotowuje rozsądne podejście Komisji do tego „nowego modelu biznesowego” określone w niedawnym komunikacie, w którym położono szczególny nacisk na znaczenie gospodarki dzielenia się dla wzrostu gospodarczego w przyszłości (COM(2016)0356);

35.

zauważa ogromny potencjał nowych technologii dla powstawania nowych form świadczenia usług w sektorze transportu towarów; szczególnie podkreśla ogromne możliwości związane z dronami, które już teraz stanowią bardzo skuteczne narzędzie pracy w trudnych warunkach; podkreśla, że UE powinna wspierać potencjał MŚP zajmujących się projektowaniem, produkcją i wykorzystaniem dronów;

36.

uważa, że modele biznesowe oparte na współpracy stanowią ważny wkład w zrównoważony rozwój połączeń w rejonach peryferyjnych, górskich i wiejskich oraz że przynoszą one pośrednio korzyści sektorowi turystycznemu;

37.

jest zdania, że wymogi prawne powinny być proporcjonalne do charakteru prowadzonej działalności i wielkości przedsiębiorstwa; ma jednak wątpliwości co do tego, czy zwolnienie lekkich pojazdów dostawczych ze stosowania szeregu europejskich przepisów jest wciąż uzasadnione, biorąc pod uwagę rosnące wykorzystywanie tych pojazdów w międzynarodowym transporcie towarów, a także zwraca się do Komisji o przedstawienie diagnostycznego sprawozdania na temat konsekwencji gospodarczych oraz wpływu na środowisko i bezpieczeństwo;

38.

wzywa do ustanowienia struktur współpracy między małymi przedsiębiorstwami transportowymi, ośrodkami badań naukowych oraz władzami lokalnymi i regionalnymi w celu lepszego zorganizowania zrównoważonej mobilności w miastach i między miastami, aby skutecznie reagować na pojawianie się nowych usług i produktów, łącznie z oferowanymi przez MŚP (np. pierwszy i ostatni etap usługi transportowej „od drzwi do drzwi”), a także do lepszego dostosowania istniejących sieci transportu publicznego do potrzeb i oczekiwań pasażerów; domaga się włączenia informacji na temat usług w zakresie mobilności oferowanych przez małe przedsiębiorstwa do usług informowania o podróżach i planowania podróży;

39.

wzywa do tworzenia grup zadaniowych ds. innowacji, aby umożliwić pełne wdrożenie koncepcji „wspólnych miast” i wspomóc władze lokalne, regionalne i krajowe w skutecznym reagowaniu na pojawianie się nowych usług i produktów;

40.

podkreśla znaczenie ukierunkowanych szkoleń (np. dotyczących dużych zbiorów danych, usług zintegrowanych itp.) dla wsparcia przedsiębiorstw transportowych w wytwarzaniu wartości dodanej ze sfery cyfrowej; apeluje zatem o dostosowanie sposobu szkolenia profesjonalistów zgodnie z umiejętnościami i kwalifikacjami, których wymagają nowe modele biznesowe, w szczególności w celu rozwiązania problemu niedoboru pracowników, zwłaszcza kierowców;

41.

zwraca uwagę, że MŚP działające w sektorze transportu często powstrzymują się przed poszerzaniem zakresu działalności ze względu na większe zagrożenia związane z działalnością transgraniczną, które wynikają z rozbieżności między systemami prawnymi w różnych państwach (członkowskich); wzywa Komisję, aby w porozumieniu z organami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi państw członkowskich rozwijała platformy współpracy i komunikacji w celu oferowania MŚP doradztwa i szkoleń na temat różnych systemów finansowania, dotacji i umiędzynarodowienia; zwraca się do Komisji, by w większym stopniu wykorzystywała istniejące programy wspierania MŚP i szerzej informowała o nich podmioty działające w sektorze transportu w kontekście synergii między różnymi funduszami UE;

42.

zachęca władze lokalne do czynnego zaangażowania na rzecz przestrzegania zasad obniżania emisyjności transportu miejskiego zawartych w białej księdze w sprawie transportu a podmioty rynkowe do działania w obrębie nowych ram konkurencyjności i działalności, co zapewni im przewagę konkurencyjną w postaci oferowania usług transportowych o zerowej emisji oraz dalszej cyfryzacji ich struktur zarządzania, działalności i udostępniania na rynku;

43.

wzywa Komisję, państwa członkowskie i władze lokalne, by wspierały innowacje w dziedzinie gospodarki dzielenia się, którym z kolei będzie sprzyjać pojawienie się modeli biznesowych opartych na współpracy, a należą do nich między innymi: współdzielenie samochodu, współdzielenie roweru, wspólny przewóz ładunków, wspólne korzystanie z taksówek, wspólne korzystanie z samochodu, usługi autobusowe na żądanie oraz wzajemne połączenia tych rodzajów transportu z transportem publicznym;

44.

wzywa Komisję do ścisłego monitorowania – w drodze pogłębionej współpracy między jej dyrekcjami generalnymi – rozwoju gospodarki cyfrowej oraz wpływu inicjatyw ustawodawczych realizowanych w ramach agendy cyfrowej na sektor transportu;

45.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby we współpracy z partnerami społecznymi regularnie dokonywały oceny wpływu digitalizacji na liczbę i rodzaj miejsc pracy w sektorze transportu oraz by zadbały o to, by zatrudnienie i polityka społeczna nadążały za digitalizacją rynku pracy w sektorze transportu;

46.

zaleca, by przedsiębiorstwa funkcjonujące w ramach gospodarki dzielenia się, a także osoby zatrudnione w sektorze transportu wypracowały modele umożliwiające współpracę przy realizacji wspólnych celów, jak np. w dziedzinie ubezpieczeń;

47.

z zadowoleniem przyjmuje elastyczne modele czasu pracy wynegocjowane przez partnerów społecznych w sektorze transportu, które ułatwiają pracownikom godzenie życia zawodowego i prywatnego; podkreśla jednak, że należy monitorować przestrzeganie wymogów dotyczących godzin pracy oraz czasu prowadzenia pojazdu i odpoczynku, co powinno stać się łatwiejsze w wyniku digitalizacji sektora transportu;

o o

48.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0310.

(2) Dz.U. C 24 z 22.1.2016, s. 2.

(3) Dz.U. C 353 z 27.9.2016, s. 27.

(4) Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 129.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/135

P8_TA(2016)0456

Sytuacja na Białorusi

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie sytuacji na Białorusi (2016/2934(RSP))

(2018/C 224/21)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje i zalecenia w sprawie Białorusi,

—	uwzględniając wybory parlamentarne, które odbyły się 11 września 2016 r., oraz wybory prezydenckie, które odbyły się 11 października 2015 r.,

—	uwzględniając oświadczenie przewodniczącego Delegacji ds. stosunków z Białorusią z dnia 13 września 2016 r. w sprawie ostatnich wyborów parlamentarnych na Białorusi,

—	uwzględniając oświadczenie rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych z dnia 12 września 2016 r. w sprawie wyborów parlamentarnych na Białorusi,

—	uwzględniając wstępne oświadczenie OBWE/ODIHR, Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE i Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 12 września 2016 r. w sprawie wyborów parlamentarnych na Białorusi,

—	uwzględniając konkluzje Rady w sprawie Białorusi, zwłaszcza konkluzje z dnia 16 lutego 2016 r. znoszące środki ograniczające wobec 170 osób i trzech białoruskich przedsiębiorstw,

—	uwzględniając sprawozdanie końcowe OBWE z dnia 28 stycznia 2016 r. w sprawie wyborów prezydenckich na Białorusi, które odbyły się 11 października 2015 r.,

—	uwzględniając liczne deklaracje władz białoruskich zapowiadające, że niektóre z zaleceń OBWE/ODIHR wydanych po wyborach prezydenckich w 2015 r. zostaną wdrożone przed wyborami parlamentarnymi w 2016 roku,

—

uwzględniając uwolnienie w dniu 22 sierpnia 2015 r. przez władze Białorusi sześciu więźniów politycznych oraz wydane w związku z tym oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini oraz komisarza ds. europejskiej polityki sąsiedztwa i negocjacji w sprawie rozszerzenia Johannesa Hahna z dnia 22 sierpnia 2015 r. w sprawie uwolnienia więźniów politycznych na Białorusi,

—	uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.	mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu końcowym w sprawie wyborów prezydenckich na Białorusi w 2015 r. OBWE/ODIHR wraz z Komisją Wenecką Rady Europy opracowały zestaw zaleceń, które powinny zostać wdrożone przez Białoruś przed wyborami parlamentarnymi w 2016 roku;

B.	mając na uwadze, że, w celu poprawy stosunków z Zachodem władze białoruskie niechętnie podjęły działania umożliwiające partiom demokratycznej opozycji łatwiejszą rejestrację niż w przypadku poprzednich wyborów oraz zapewniające zagranicznym obserwatorom lepszy dostęp do liczenia głosów;

mając na uwadze, że w dniu 6 czerwca 2016 r. prezydent Białorusi ogłosił wybory do Izby Reprezentantów; mając na uwadze, że wybory te odbyły się w dniu 11 września 2016 r.; mając na uwadze, że akredytacje na obserwacje wyborów otrzymało ponad 827 międzynarodowych obserwatorów oraz 32 100 obywateli; mając na uwadze, że jak stwierdzono w konkluzjach OBWE/ODIHR, większość obywateli obserwujących wybory reprezentowało dotowane przez państwo stowarzyszenia publiczne, które także angażowały się aktywnie w kampanie wspierające prorządowych kandydatów; mając na uwadze, że misja OBWE/ODIHR do obserwacji tych wyborów została uruchomiona na zaproszenie białoruskiego ministerstwa spraw zagranicznych;

mając na uwadze, że w ocenie OBWE/ODIHR wybory parlamentarne w 2016 r. zostały dobrze zorganizowane, choć wciąż występuje szereg długotrwałych niedociągnięć systemowych, mi.in. prawne ograniczenia praw politycznych i podstawowych wolności; mając na uwadze, że stwierdzono liczne nieprawidłowości proceduralne oraz brak przejrzystości przy obliczaniu głosów i zestawianiu wyników;

mając na uwadze, że po wielu latach w parlamencie białoruskim zasiadać będą przedstawiciele opozycji demokratycznej; mając na uwadze, że według specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka na Białorusi prawny i administracyjny system leżący u podstaw ograniczeń praw człowieka pozostaje wciąż w niezmienionej postaci; mając na uwadze, że oczekuje się, iż dwóch niezależnych członków parlamentu będzie pełniło rolę prawdziwej opozycji;

F.	mając na uwadze, że od 1994 r. na Białorusi nie odbyły się żadne wolne i uczciwe wybory na podstawie ordynacji wyborczej zgodnej z uznawanymi na szczeblu międzynarodowym standardami OBWE/ODIHR;

mając na uwadze, że w lutym 2016 r. UE w geście dobrej woli zniosła większość środków ograniczających wobec białoruskich urzędników państwowych i podmiotów prawnych, aby zachęcić Białoruś do poprawy sytuacji w zakresie przestrzegania praw człowieka, demokracji i praworządności; mając na uwadze, że w swoich konkluzjach w sprawie Białorusi z dnia 15 lutego 2016 r. Rada podkreśliła potrzebę wzmocnienia współpracy między UE a Białorusią w licznych dziedzinach powiązanych z gospodarką, handlem i udzielaniem pomocy, co stworzyło Białorusi możliwość ubiegania się o finansowanie z EBI i EBOR; mając na uwadze, że podjęto szereg działań na rzecz rozwiązania pewnych istniejących od dawna problemów przed wyborami w 2016 r., mimo że nadal wiele kwestii dotyczących prawnych i proceduralnych ram wyborczych pozostaje nierozwiązanych;

mając na uwadze, że dwie białoruskie grupy obserwacji wyborów, tj. Obrońcy Praw Człowieka na rzecz Wolnych Wyborów oraz Prawo Wyboru 2016 (Right to Choose-2016) potępiły ostatnie wybory, ponieważ nie odpowiadały one wielu kluczowym standardom międzynarodowym i nie odzwierciedlały w wiarygodny sposób woli białoruskich obywateli;

mając na uwadze, że białoruskie grupy obserwacji wyborów zgromadziły konkretne dowody na to, że w całym kraju podejmowano masowe działania mające na celu zawyżenie frekwencji podczas pięciodniowego okresu wczesnego głosowania (w dniach 6–10 września 2016 r.) oraz w dniu wyborów (11 września 2016 r.); mając na uwadze, że jedyny niezależny instytut badania opinii publicznej na Białorusi (NISEPI) zawiesił działalność w wyniku nacisków ze strony rządu, w związku z czym bardzo trudno jest ocenić, jakie są rzeczywiste preferencje polityczne Białorusinów;

J.	mając na uwadze, że część białoruskich sił opozycyjnych w dniu 18 listopada 2015 r. po raz pierwszy zaprezentowała wspólne porozumienie o współpracy mające na celu ich wspólny start w wyborach parlamentarnych w 2016 r.;

K.	mając na uwadze, że pierwsza od 2002 r. oficjalna wizyta Delegacji Parlamentu ds. stosunków z Białorusią miała miejsce w Mińsku w dniach 18–19 czerwca 2015 r.; mając na uwadze, że Parlament Europejski nie utrzymuje obecnie oficjalnych stosunków z parlamentem Białorusi;

L.	mając na uwadze, że Białoruś odegrała konstruktywną rolę w ułatwieniu porozumienia w sprawie zawieszenia broni na Ukrainie;

mając na uwadze, że rosyjska agresja na Ukrainę oraz nielegalna aneksja Krymu pogłębiły obawy społeczeństwa białoruskiego dotyczące destabilizacji sytuacji wewnętrznej w wyniku zmiany władzy; mając na uwadze, że obywatele Białorusi nie porzucili nadziei na przeprowadzenie gruntownych reform i pokojową transformację ich kraju;

mając na uwadze, że w gospodarce Białorusi od ponad 20 lat panuje stagnacja, przy czym główne sektory są wciąż własnością państwa i są objęte administracyjnym systemem nakazów i kontroli; mając na uwadze, że uzależnienie gospodarcze Białorusi od pomocy gospodarczej Rosji jest coraz większe, a wyniki gospodarcze Białorusi należą do najsłabszych wśród państw Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej, np. PKB Białorusi w latach 2015–2016 spadł o ponad 30 mld USD;

mając na uwadze, że Białoruś jest jedynym krajem w Europie, w którym wciąż wykonuje się karę śmierci; mając na uwadze, że w dniu 4 października 2016 r. białoruski Sąd Najwyższy utrzymał w mocy wyrok kary śmierci dla Siarhieja Wostrykaua, co stanowi czwarte utrzymanie w mocy wyroku śmierci w 2016 r. przez białoruski Sąd Najwyższy;

mając na uwadze, że organizacje praw człowieka zwróciły uwagę na nowe metody prześladowania opozycji; mając na uwadze, że władze Białorusi nie zaprzestały stosowania represyjnych praktyk wobec swoich przeciwników politycznych: uczestnicy pokojowych demonstracji nadal podlegają odpowiedzialności administracyjnej, ograniczane są inne prawa obywatelskie i polityczne, a w kraju przybywa nowych więźniów politycznych; mając na uwadze, że władze Białorusi nie podjęły żadnych działań w celu przeprowadzenia systemowych i jakościowych zmian w obszarze praw człowieka, zwłaszcza na szczeblu legislacyjnym;

mając na uwadze, że poprawa stosunków między UE a Białorusią zależy od spełnienia warunków wstępnych, do których należą: wyraźne zwiększenie wolności słowa i wolności mediów, przestrzeganie praw politycznych zarówno zwykłych obywateli, jak i działaczy opozycji, a także poszanowanie zasad państwa prawa i praw podstawowych; mając na uwadze, że Unia Europejska pozostaje głęboko oddana dalszej obronie praw człowieka na Białorusi, w tym obronie wolności słowa i wolności mediów;

mając na uwadze, że w dniu 25 października 2016 r. Białoruś przyjęła swój pierwszy plan działania w dziedzinie praw człowieka, który został zatwierdzony uchwałą Rady Ministrów; mając na uwadze, że według białoruskich władz plan ten określa główne kierunki działania w celu wdrożenia zobowiązań Białorusi w zakresie praw człowieka;

mając na uwadze, że jednym z celów udziału Białorusi w Partnerstwie Wschodnim oraz w jej organie parlamentarnym – zgromadzeniu Euronest – jest zacieśnienie współpracy między Białorusią a UE; mając na uwadze, że parlament Białorusi nie ma żadnego oficjalnego statusu w Zgromadzeniu Parlamentarnym Euronest;

mając na uwadze, że Białoruś buduje obecnie swoją pierwszą elektrownię jądrową w Ostrowcu przy granicy z UE; mając na uwadze, że każdy kraj rozwijający energetykę jądrową musi bezwzględnie stosować się do międzynarodowych wymogów i standardów w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony środowiska; mając na uwadze, że rząd Białorusi, który ponosi wyłączną odpowiedzialność za bezpieczeństwo obiektów jądrowych na terytorium swojego kraju, musi wypełniać zobowiązania względem swoich obywateli oraz krajów sąsiadujących; mając na uwadze, że u podstawy rozwoju, działania i likwidacji każdego obiektu jądrowego muszą leżeć zasady otwartości i przejrzystości;

mając na uwadze, że Białoruś należy do Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (OUBZ) i uczestniczy wraz z Rosją w wojskowych manewrach „Zapad”, które obejmują scenariusze symulujące ataki na jej zachodnich sąsiadów, w tym wykorzystanie broni jądrowej przeciwko Polsce; mając na uwadze, że w przyszłym roku Białoruś ma wziąć udział w manewrach „Zapad-2017”, obejmujących prawdopodobnie dalsze agresywne scenariusze;

pozostaje głęboko zaniepokojony uchybieniami odnotowanymi przez niezależnych obserwatorów międzynarodowych podczas wyborów prezydenckich w 2015 r. i wyborów parlamentarnych w 2016 r.; odnotowuje próby poczynienia postępów, które jednak wciąż są niewystarczające; zwraca uwagę, że w nowo wybranym parlamencie będzie zasiadał jeden przedstawiciel partii opozycyjnej oraz jeden przedstawiciel sektora pozarządowego; uważa jednak, że są to raczej nominacje polityczne niż efekt wyniku wyborów; zauważa, że rozpatrywanie przyszłych wniosków ustawodawczych przedkładanych przez tych dwóch parlamentarzystów będzie papierkiem lakmusowym politycznych zamiarów władz kryjących się za ich wyborem;

wzywa władze Białorusi do bezzwłocznego wznowienia prac nad kompleksową reformą systemu wyborczego w ramach szerszego procesu demokratyzacji i we współpracy z partnerami międzynarodowymi; podkreśla, że zalecenia OBWE/ODIHR powinny zostać wdrożone w odpowiednim czasie przed wyborami samorządowymi, które odbędą się w marcu 2018 r., a wybory te powinny być obserwowane przez obserwatorów krajowych i międzynarodowych; podkreśla, że ma to kluczowe znaczenie dla osiągnięcia upragnionych postępów w stosunkach między UE a Białorusią;

ponownie wzywa władze białoruskie do zadbania o to, aby bez względu na okoliczności przestrzegano zasad demokracji, praw człowieka i podstawowych wolności zgodnie z Powszechną deklaracją praw człowieka oraz międzynarodowymi i regionalnymi instrumentami dotyczącymi praw człowieka ratyfikowanymi przez Białoruś;

wzywa rząd Białorusi do rehabilitacji uwolnionych więźniów politycznych oraz do pełnego przywrócenia im praw obywatelskich i politycznych;

wyraża zaniepokojenie faktem, że od 2000 r. na Białorusi nie zarejestrowano żadnej nowej partii politycznej; apeluje o zniesienie wszelkich ograniczeń w tym zakresie; podkreśla, że wszystkie partie polityczne muszą mieć prawo do prowadzenia nieograniczonej działalności politycznej, zwłaszcza w okresie kampanii wyborczej;

oczekuje od władz zaprzestania prześladowań niezależnych mediów ze względów politycznych; apeluje o odejście od praktyki prowadzenia postępowań administracyjnych i arbitralnego stosowania art. 22.9 ust. 2 kodeksu administracyjnego przeciwko niezależnym dziennikarzom za współpracę z zagranicznymi mediami bez uzyskania akredytacji, gdyż ogranicza to prawo do wolności wypowiedzi i rozpowszechnianie informacji;

apeluje do rządu Białorusi o niezwłoczne uchylenie art. 193/1 kodeksu karnego, który penalizuje organizowanie prac niezarejestrowanych stowarzyszeń i organizacji publicznych oraz uczestnictwo w tych pracach, a także o zezwolenie na pełne, swobodne i nieograniczone funkcjonowanie prawne stowarzyszeń i organizacji publicznych; w szczególności zwraca uwagę Komisji na fakt, że obecnie, w wyniku stosowania art. 193/1 oraz innych środków ograniczających, ponad 150 białoruskich organizacji pozarządowych jest zarejestrowanych na Litwie, w Polsce, w Czechach oraz w innych krajach;

wzywa władze białoruskie do zrewidowania polityki nakładania dużych obciążeń podatkowych na międzynarodowe wsparcie finansowe dla sektora pozarządowego na Białorusi;

zdecydowanie potępia politykę rządu białoruskiego polegającą na wykorzystywaniu sił specjalnych do ingerowania w wewnętrzne sprawy organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w tym organizacji reprezentujących mniejszości narodowe, takich jak niezależna organizacja pozarządowa Związek Polaków na Białorusi;

10.

wzywa Białoruś – jedyny kraj w Europie, który nadal stosuje karę śmierci i który niedawno wznowił egzekucje – do przyłączenia się do światowego moratorium na wykonywanie kary śmierci, co byłoby pierwszym krokiem do trwałego zniesienia tej kary; przypomina, że kara śmierci jest wyrazem nieludzkiego i poniżającego traktowania, nie ma dowiedzionego skutku odstraszającego i sprawia, że ewentualne błędy sądu stają się nieodwracalne; apeluje o to, by Europejska Służba Działań Zewnętrznych i Komisja nadały zdecydowany priorytet wyżej wymienionym kwestiom w ramach bieżącego dialogu UE–Białoruś dotyczącego praw człowieka; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Rada Ministrów Białorusi zatwierdziła plan działania na rzecz wdrożenia zaleceń wydanych przez grupę roboczą Rady Praw Człowieka ONZ ds. powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka, i oczekuje pełnej realizacji tego planu;

11.

wzywa UE do utrzymania tempa działań na rzecz dalszej normalizacji stosunków z Białorusią; ponownie podkreśla, że istniejące różnice można najlepiej wyeliminować poprzez usprawnienie kanałów komunikacji oraz że dalsze zaangażowanie UE, a zwłaszcza Parlamentu Europejskiego, w dialog z Białorusią, a w szczególności z jej obywatelami i społeczeństwem obywatelskim, a także z parlamentem i różnymi partiami politycznymi, może przynieść wymierne efekty i przyczynić się do niezależności, suwerenności i dobrobytu tego kraju;

12.

apeluje o to, by ESDZ i Komisja kontynuowały i zwiększały wsparcie dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego działających na Białorusi oraz poza jej granicami; podkreśla w tym kontekście potrzebę wspierania wszelkich niezależnych źródeł informacji dla społeczeństwa białoruskiego, w tym przekazów medialnych w języku białoruskim, również z zagranicy;

13.

zauważa, że w styczniu 2014 r. rozpoczęły się negocjacje w sprawie ułatwień wizowych, co ma służyć poprawie kontaktów międzyludzkich i zachęceniu do tworzenia społeczeństwa obywatelskiego; podkreśla, że Komisja i ESDZ powinny podjąć niezbędne działania w celu przyspieszenia postępów w rej kwestii;

14.

popiera prowadzoną przez UE politykę „krytycznego zaangażowania” wobec władz Białorusi i wyraża gotowość do wniesienia wkładu w tę politykę, również za pośrednictwem Delegacji do spraw stosunków z Białorusią; wzywa Komisję, aby uważnie monitorowała inicjatywy ustawodawcze oraz aby kontrolowała ich wdrażanie; przypomina, że UE musi dbać o to, aby jej zasobów nie wykorzystywano do represjonowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego, obrońców praw człowieka, niezależnych dziennikarzy i liderów opozycji;

15.

jest zaniepokojony problemami w zakresie bezpieczeństwa, jakie niesie ze sobą budowa białoruskiej elektrowni jądrowej w Ostrowcu, niespełna 50 km od Wilna, stolicy Litwy, i w pobliżu granicy polskiej; podkreśla potrzebę kompleksowego międzynarodowego nadzoru nad realizacją tego projektu w celu zapewnienia jego zgodności z międzynarodowymi wymogami i normami w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony środowiska, w tym z konwencjami ONZ z Espoo i Aarhus; wzywa Komisję, aby poruszyła kwestie bezpieczeństwa i przejrzystości dotyczące budowy tej elektrowni jądrowej w ramach dialogu z Białorusią i Rosją, mając na względzie, że projekt ten jest finansowany przez Rosję i opiera się na technologii opracowanej przez Rosatom, a także aby przedkładała regularne sprawozdania Parlamentowi i państwom członkowskim, zwłaszcza tym sąsiadującym z Białorusią; wzywa Radę i Komisję, aby wykorzystały dostępne im środki nacisku, takie jak uzależnienie unijnej pomocy makrofinansowej od spełnienia określonych warunków, w celu zapewnienia przestrzegania przez Białoruś międzynarodowych standardów bezpieczeństwa, jeżeli chodzi o elektrownię jądrową w Ostrowcu, zwłaszcza w odniesieniu do przeprowadzenia testu wytrzymałościowego, jak uzgodniono z Komisją w dniu 23 czerwca 2011 r.;

16.

przykłada dużą wagę do przystąpienia Białorusi do Zgromadzenia Parlamentarnego Euronest, zgodnie z aktem ustanawiającym, jak tylko spełnione zostaną warunki polityczne, a także z niecierpliwością oczekuje na to przystąpienie, ponieważ byłoby ono naturalnym przedłużeniem uczestnictwa Białorusi w wielostronnych ramach współpracy w obrębie Partnerstwa Wschodniego;

17.

ponownie podkreśla swoje zobowiązanie do działania na rzecz narodu białoruskiego, do wspierania jego demokratycznych aspiracji i inicjatyw oraz do działania na rzecz zapewnienia temu krajowi stabilnej, demokratycznej i dostatniej przyszłości;

18.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, Radzie, Komisji, państwom członkowskim, OBWE/ODIHR, Radzie Europy oraz władzom białoruskim.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/140

P8_TA(2016)0464

Fundusz Solidarności Unii Europejskiej: ocena

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie Funduszu Solidarności Unii Europejskiej: ocena (2016/2045(INI))

(2018/C 224/22)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając art. 175 i art. 212 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—	uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 z dnia 11 listopada 2002 r. ustanawiające Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (1),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie Funduszu Solidarności Unii Europejskiej – wdrożenia i stosowania (2),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 661/2014 z dnia 15 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 ustanawiające Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (3),

—	uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 ustanawiające Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (COM(2013)0522) (4),

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji pt. „Fundusz Solidarności Unii Europejskiej – Sprawozdanie roczne za 2014 r.” (COM(2015)0502),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 września 2002 r. w sprawie katastrofalnych powodzi w Europie Środkowej (5),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 września 2005 r. w sprawie tegorocznych katastrof naturalnych (pożarów i powodzi) w Europie (6),

—	uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. „Przyszłość Funduszu Solidarności Unii Europejskiej” (COM(2011)0613),

—	uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie Funduszu Solidarności Unii Europejskiej (7),

—	uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (8),

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego oraz opinie Komisji Budżetowej, jak również Komisji Kontroli Budżetowej (A8-0341/2016),

mając na uwadze, że Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE) został ustanowiony na mocy rozporządzenia (WE) nr 2012/2002 w odpowiedzi na katastrofalne powodzie, do których doszło w Europie Środkowej latem 2002 r., jako instrument umożliwiający UE reakcję na poważne katastrofy naturalne i wyjątkowe katastrofy regionalne wewnątrz Unii i w krajach uczestniczących w negocjacjach w sprawie przystąpienia oraz umożliwiający okazanie solidarności z kwalifikującymi się regionami i państwami; mając na uwadze, że fundusz ten finansuje działania prowadzone w trybie pilnym i działania w zakresie odbudowy przez władze publiczne w następstwie klęsk żywiołowych, które mają bezpośredni wpływ na życie mieszkańców, środowisko naturalne lub gospodarkę regionu dotkniętego klęską (należy zatem zauważyć, że w 2005 r. Komisja przedłożyła wniosek mający na celu dalsze rozszerzenie początkowego zakresu);

mając na uwadze, że fundusz ten od czasu utworzenia służył bardzo pożytecznemu celowi, w jego ramach uruchomiono łącznie 3,8 mld EUR w związku z ponad 70 klęskami w 24 państwach członkowskich i państwach przystępujących do UE w odpowiedzi na różnorodne klęski żywiołowe, takie jak trzęsienia ziemi, powodzie, pożary lasów, burze, czy – ostatnio – susze; mając na uwadze, że FSUE pozostaje jednym z najbardziej wyrazistych symboli unijnej solidarności w trudnych czasach;

mając na uwadze, że instrument ten przeszedł w 2014 r. poważną reformę mającą na celu: usprawnienie i uproszczenie procedur oraz zapewnienie szybszej reakcji w ciągu 6 tygodni po złożeniu wniosku; ponowne określenie jego zakresu; ustanowienie jasnych kryteriów klęski regionalnej oraz usprawnienie zapobiegania klęskom i strategii zarządzania ryzykiem, a przez to zwiększenie skuteczności finansowania pomocy zgodnie z licznymi wnioskami zgłaszanymi na przestrzeni lat przez Parlament oraz władze lokalne i regionalne; mając na uwadze, że proponowanym „rozporządzeniu zbiorczym” (COM(2016)0605 – 2016/0282(COD)) zaproponowanym przez Komisję dnia 14 września 2016 r. przewiduje się nowy przegląd funduszu w celu poprawienia gotowości i skuteczności systemu finansowania działań prowadzonych w trybie pilnym;

D.	mając na uwadze, że Parlament zdecydowanie poparł propozycje reform, a większość z tych propozycji sam sformułował w swoich wcześniejszych rezolucjach;

E.	mając na uwadze, że otrzymane przed czerwcem 2014 r. wnioski (rok wejścia w życie rozporządzenia po przeglądzie) były oceniane w ramach rozporządzenia początkowego, podczas gdy wnioski otrzymane później były oceniane zgodnie z rozporządzeniem po przeglądzie;

mając na uwadze, że inwestycje w zapobieganie klęskom żywiołowym mają ogromne znaczenie w reakcji na zmiany klimatu; mając na uwadze, że znaczące kwoty finansowania UE zostały przydzielone na inwestycje w zapobieganie klęskom żywiołowym oraz strategie zarządzania zagrożeniami, w szczególności w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (EFSI);

G.	mając na uwadze, że w sytuacji, gdy w danym roku środki finansowe są niewystarczające, w wyjątkowych wypadkach można skorzystać ze środków na rok następny, biorąc przy tym pod uwagę roczny pułap budżetowy funduszu zarówno na rok, w którym wystąpiła klęska żywiołowa, jak i na rok następny;

przypomina, że od utworzenia w 2002 r. FSUE był istotnym źródłem wsparcia podczas katastrof naturalnych dla władz lokalnych i regionalnych, łagodząc skutki klęsk żywiołowych, do których dochodziło w całej Europie, od powodzi po trzęsienia ziemi i pożary lasów, dając wyraz europejskiej solidarności wobec dotkniętych regionów; podkreśla, że FSUE jest dla obywateli jednym z najbardziej konkretnych i wymiernych przejawów wsparcia, jakiego UE może udzielić społecznościom lokalnym;

podkreśla, że od utworzenia FSUE znacznie częściej dochodziło w Unii Europejskiej do klęsk żywiołowych oraz że były one poważniejsze w skutkach i bardziej nasilone, co jest konsekwencją zmiany klimatu; podkreśla w związku z tym wartość dodaną, jakiej źródłem jest taki solidny i elastyczny instrument, dzięki któremu możliwe jest dawanie wyrazu solidarności i zapewnianie realnej i szybkiej pomocy osobom dotkniętym poważnymi klęskami żywiołowymi;

przypomina, że FSUE jest instrumentem finansowanym poza budżetem Unii Europejskiej, a przydzielone mu środki finansowe osiągają maksymalnie 500 mln EUR (w cenach z 2011 r.), oraz że pomimo elastycznej konstrukcji przepisów (przeniesienie N+1), każdego roku może dojść do niewykorzystania znacznych kwot; zauważa w tym kontekście częściowe uwzględnienie w budżecie rocznego przydziału środków finansowych przewidziane w proponowanym „rozporządzeniu zbiorczym” w celu przyspieszenia uruchomienia procedury i dostarczenia wcześniejszej i bardziej skutecznej pomocy obywatelom dotkniętym klęską;

zwraca uwagę, że wykorzystanie rocznego pułapu dowodzi, że roczny poziom środków po rozpoczęciu nowego okresu programowania WRF jest odpowiedni;

podkreśla wagę reformy z 2014 r., która doprowadziła do przezwyciężenia blokady w Radzie oraz przyniosła wreszcie odpowiedź na ponawiane przez Parlament apele o poprawę zdolności reakcji i skuteczności pomocy w celu zapewnienia szybkiej i przejrzystej reakcji niosącej pomoc osobom dotkniętym klęskami żywiołowymi; z zadowoleniem przyjmuje ponadto niedawny „wniosek zbiorczy” wprowadzający nowe przepisy w zakresie uproszczenia i wcześniejszego uruchamiania finansowania;

podkreśla główne elementy reformy, takie jak: wprowadzenie przedpłat, dzięki czemu do 10 % kwoty przewidywanego wkładu może zostać udostępnione na wniosek w krótkim czasie po przedłożeniu Komisji wniosku o wkład finansowy z funduszu (maksymalnie 30 mln EUR); kwalifikowalność kosztów związanych z przygotowaniem i wdrożeniem działań prowadzonych w trybie pilnym i działań w zakresie odbudowy (główny postulat Parlamentu Europejskiego); przedłużenie terminów składania wniosku, do których kwalifikujące się państwa muszą złożyć wnioski (12 tygodni po stwierdzeniu pierwszych szkód) i wdrożyć projekt (18 miesięcy); wprowadzenie sześciomiesięcznego terminu udzielenia przez Komisję odpowiedzi na wnioski; nowe przepisy w sprawie zapobiegania klęskom żywiołowym oraz usprawnienie procedur w odniesieniu do należytego zarządzania finansami;

podkreśla jednak, że mimo możliwości otrzymywania przedpłat w krótszym terminie niż byłoby to możliwe w ramach procedury zwykłej, beneficjenci w dalszym ciągu jeszcze borykają się z długotrwałym procesem od złożenia wniosku do wypłaty kwoty końcowej; podkreśla w tym kontekście potrzebę jak najszybszego przedłożenia wniosku po wystąpieniu klęski, a także dalszych usprawnień etapu oceny i dalszych etapów, co ułatwi realizację płatności; jest zdania, że niedawno zaproponowane „przepisy zbiorcze” dotyczące FSUE mogą przyczynić się do szybszego uruchamiania środków, a przez to do rzeczywistego zaspokojenia potrzeb w terenie; podkreśla również, że państwa członkowskie muszą przeanalizować własne procedury administracyjne w celu przyspieszenia mobilizowania pomocy dla dotkniętych regionów i krajów; sugeruje ponadto – z myślą o ewentualnych usprawnieniach w ramach przyszłej reformy – wprowadzenie wniosku w sprawie obowiązkowych zaktualizowanych planów krajowych w zakresie zarządzania klęskami oraz wymogu przekazywania informacji o przygotowywaniu umów dotyczących zamówień w sytuacjach nadzwyczajnych;

zwraca się do samych państw członkowskich o poprawę środków komunikacji i zacieśnienie współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi, zarówno wtedy, gdy wymagana jest ocena szkód kwalifikujących się do wsparcia finansowego z FSUE, jak i na etapie przygotowywania wniosków oraz podczas wdrażania projektów w celu wyeliminowania skutków katastrof naturalnych, co przyczyni się do zapewnienia skuteczności pomocy Unii w terenie i upowszechniania zrównoważonych rozwiązań; uważa ponadto, że informacje o wsparciu FSUE powinny być przekazywane opinii publicznej; wzywa odnośne władze do usprawnienia komunikacji i dostarczania informacji na temat FSUE bez stwarzania dodatkowych obciążeń administracyjnych;

podkreśla znaczenie zagwarantowania, że państwa członkowskie przestrzegają procedur udzielania zamówień publicznych w odpowiedzi na klęski żywiołowe w celu określenia i rozpowszechniania najlepszych praktyk, a także wyciągnięcia wniosków dotyczących zamówień w sytuacjach nadzwyczajnych;

10.

z zadowoleniem przyjmuje objaśnienie przez Komisję zasad dotyczących kwalifikowalności regionalnych klęsk żywiołowych, przypomina jednak, że na mocy ostatecznego porozumienia między Parlamentem a Radą próg przyjmowania wniosków wyznaczono na poziomie 1,5 % regionalnego PKB, czyli na poziomie przewidzianym we wniosku Komisji, pomimo wysiłków Parlamentu, by obniżyć ten poziom do 1 %; zauważa, że trudna sytuacja regionów najbardziej oddalonych została uwzględniona, ponieważ próg w ich przypadku obniżono do 1 %;

11.

przyznaje, że fundusz zapewnia pomoc w przypadku szkód, które nie podlegają ubezpieczeniu, i nie przewiduje odszkodowania strat prywatnych; podkreśla fakt, że działania długoterminowe, takie jak zrównoważona odbudowa, lub działania w zakresie rozwoju gospodarczego i prewencji, mogą uprawniać do ubiegania się o finansowanie z innych instrumentów Unii, zwłaszcza z EFSI;

12.

wzywa państwa członkowskie do optymalizacji wykorzystania finansowania UE, w szczególności pięciu funduszy strukturalnych inwestycje w zapobieganie występowaniu klęsk żywiołowych oraz wskazuje na wagę rozwoju synergii między różnymi funduszami i strategiami politycznymi Unii w celu zapobiegnięcia skutkom klęsk żywiołowych oraz, w przypadku uruchamiania FSUE, w celu zapewnienia w perspektywie długoterminowej konsolidacji i zrównoważonego rozwoju projektów odbudowy; w tym celu domaga się, aby w momencie wykorzystania FSUE państwo członkowskie składało formalne zobowiązanie do wdrożenia wszystkich środków ukierunkowanych na zapobieganie katastrofom i na zrównoważoną odbudowę dotkniętych obszarów; wzywa – w przypadku uruchomienia synergii – do jak największego uproszczenia administracyjnego procesu korzystania z funduszy połączonych;

13.

podkreśla zatem, że należy zwielokrotnić wysiłki na rzecz inwestowania w łagodzenie skutków zmiany klimatu i w dostosowywanie się do niej przy jednoczesnym uwzględnianiu środków zapobiegawczych podczas wspierania odbudowy i ponownego zalesiania w ramach FSUE; uważa, że zapobieganie klęskom powinno stać się zadaniem o charakterze horyzontalnym, oraz sugeruje zidentyfikowanie środków zapobiegawczych z zastosowaniem podejścia opartego na ekosystemie w wypadku łagodzenia skutków klęsk z wykorzystaniem FSUE; wzywa ponadto państwa członkowskie do ustanowienia strategii zapobiegania zagrożeniom i zarządzania nimi, uważając również, że wiele klęsk żywiołowych, do których obecnie dochodzi, jest bezpośrednim skutkiem działalności człowieka;

14.

podkreśla znaczenie zapewnienia jak największej przejrzystości w zakresie przyznawania, zarządzania i wdrażania FSUE; uważa, że ważne jest określenie, czy środki z FSUE zostały wykorzystane zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami w celu określenia, opracowania i wymiany najlepszych praktyk oraz wyciągnięcia wniosków; zwraca się zatem do Komisji i państw członkowskich o zwiększenie przejrzystości oraz zapewnienie dostępu do informacji ogółowi społeczeństwa na wszystkich etapach procesu uruchamiania pomocy, od złożenia wniosku po zamknięcie projektu; wzywa także Europejski Trybunał Obrachunkowy do sporządzenia sprawozdania specjalnego z funkcjonowania FSUE, zwłaszcza z uwagi na fakt, że ostatnie dostępne sprawozdanie datuje się sprzed przeglądu rozporządzenia w sprawie FSUE w 2014 r.;

15.

stwierdza, że w 2014 r. otrzymanych zostało trzynaście nowych wniosków, i zwraca uwagę na szczególną sytuację, jaka miała miejsce w tym roku, gdyż sześć wniosków ocenionych zostało w ramach dawnego systemu, podczas gdy pozostałych siedem wniosków zostało poddanych ocenie zgodnie z przepisami przyjętymi w reformie;

16.

przypomina, że dwa wnioski zostały odrzucone w 2014 r. na podstawie poprzedniego rozporządzenia w sprawie FSUE, gdyż przedmiotowe klęski nie były w ramach dawnego systemu traktowane jako nadzwyczajne, nawet jeśli spowodowały poważne szkody o bezpośrednim wpływie na rozwój gospodarczy i społeczny dotkniętych regionów, i z zadowoleniem przyjmuje zatem wyjaśnienia w tym względzie w zmienionym rozporządzeniu w sprawie FSUE; sugeruje jednak – z myślą o przyszłych reformach i z uwzględnieniem możliwości ponownego zdefiniowania regionalnych klęsk żywiołowych – umożliwienie składania pojedynczych wniosków w sposób łączny przez kilka kwalifikujących się państw dotkniętych klęską żywiołową na szczeblu transgranicznym, gdy klęska ma tę samą przyczynę i do jej skutków doszło w tym samym czasie, oraz sugeruje, aby przy ocenie wniosków brano pod uwagę szkody pośrednie;

17.

zwraca się do Komisji – w świetle przyszłym reform – o wzięcie pod uwagę możliwości podniesienia progu przedpłat z 10 % do 15 %, a także skrócenia terminów rozpatrywania wniosków z sześciu do czterech tygodni; zwraca się także do Komisji o rozważenie możliwości ustalenia progu kwalifikowalności regionalnych klęsk żywiołowych na poziomie 1 % regionalnego PKB oraz możliwości wzięcia pod uwagę poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego dotkniętych regionów przy ocenianiu wniosków;

18.

ponownie podkreśla konieczność rozważenia, czy można stosować nowe wskaźniki inne niż PKB, takie jak wskaźnik rozwoju społecznego i regionalny wskaźnik postępu społecznego;

19.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja zaakceptowała siedem wniosków otrzymanych w ramach przepisów po reformie, w tym cztery wnioski, które zatwierdzono pod koniec 2014 r., lecz w przypadku których środki musiały zostać przeniesione na 2015 r., co zapisano w rocznym sprawozdaniu FSUE za 2015 r.; przypomina w tym kontekście, że rok 2015 był pierwszym pełnym rokiem wdrażania na mocy przepisów po reformie, oraz że analizy pokazują, iż objaśnienia prawne wprowadzone wraz z reformą zapewniły pozytywne rozpatrywanie wniosków, co nie miało miejsca w ramach starych przepisów, zgodnie z którymi około dwie trzecie regionalnych wniosków o udzielnie pomocy w związku z klęską żywiołową było ocenianych jako niekwalifikujące się;

20.

ubolewa z powodu długiego czasu trwania procedur oceny sprawozdań z wdrażania oraz z powodu znacznych opóźnień sprawozdań z zamknięcia w ramach dawnego rozporządzenia i przewiduje, że na mocy zmienionego rozporządzenia zamykanie projektów będzie bardziej skuteczne i przejrzyste, a jednocześnie zapewniona zostanie ochrona interesów finansowych Unii;

21.

podkreśla ponadto, że art. 11 zmienionego rozporządzenia przyznaje Komisji i Trybunałowi Obrachunkowemu uprawnienia do przeprowadzania kontroli i umożliwia Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych – zawsze, gdy zachodzi taka konieczność – prowadzenie postępowań;

22.

wzywa Komisję i Trybunał Obrachunkowy do dokonania oceny funkcjonowania FSUE przed końcem obecnego wieloletniego okresu finansowania;

23.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, państwom członkowskim oraz władzom regionalnym.

(1) Dz.U. L 311 z 14.11.2002, s. 3.

(2) Dz.U. C 440 z 30.12.2015, s. 13.

(3) Dz.U. L 189 z 27.6.2014, s. 143.

(4) Dz.U. C 170 z 5.6.2014, s. 45.

(5) Dz.U. C 272 E z 13.11.2003, s. 471.

(6) Dz.U. C 193 E z 17.8.2006, s. 322.

(7) Dz.U. C 114 z 15.4.2014, s. 48.

(8) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/145

P8_TA(2016)0476

Sytuacja we Włoszech po trzęsieniach ziemi

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie sytuacji we Włoszech po trzęsieniach ziemi (2016/2988(RSP))

(2018/C 224/23)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

—	uwzględniając art. 174, art. 175 (akapit trzeci) i art. 212 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (1),

—	uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2016/369 z dnia 15 marca 2016 r. w sprawie udzielania wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii (2),

—	uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 z dnia 11 listopada 2002 r. ustanawiające Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (3) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 661/2014 z dnia 15 maja 2014 r. zmieniające to rozporządzenie (4),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 375/2014 z dnia 3 kwietnia 2014 r. ustanawiające Europejski Ochotniczy Korpus Pomocy Humanitarnej („inicjatywa »Wolontariusze pomocy UE«”) (5),

—	uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1257/96 z dnia 20 czerwca 1996 r. dotyczące pomocy humanitarnej (6),

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 11 kwietnia 2011 r. w sprawie dalszego opracowywania oceny ryzyka na potrzeby zarządzania katastrofami w Unii Europejskiej,

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 28 listopada 2008 r. zawierające apel o wzmocnienie zdolności w zakresie ochrony ludności dzięki europejskiemu systemowi wzajemnej pomocy wykorzystującemu podejście oparte na modułach ochrony ludności (16474/08),

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji pt. „Fundusz Solidarności Unii Europejskiej – Sprawozdanie roczne za 2014 r.” (COM(2015)0502),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 listopada 2007 r. w sprawie regionalnego wpływu trzęsień ziemi (7),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie zwiększenia zdolności Unii do reagowania w przypadku katastrof (8),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 października 2009 r. (9) w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej: Włochy, trzęsienie ziemi w Abruzji ,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie Funduszu Solidarności Unii Europejskiej – jego wdrożenia i stosowania (10),

—	uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie Funduszu Solidarności Unii Europejskiej (11),

—	uwzględniając pytania do Komisji w sprawie sytuacji we Włoszech po trzęsieniach ziemi (O-000139/2016 – B8-1812/2016, O-000140/2016 – B8-1813/2016 i O-000141/2016 – B8-1814/2016),

—	uwzględniając sprawozdanie specjalne Trybunału Obrachunkowego nr 24/2012 pt. „Pomoc z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej udzielona w związku z trzęsieniem ziemi w Abruzji z 2009 r. – adekwatność i koszt działań”,

—	uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

mając na uwadze, że po trzęsieniu ziemi o niszczycielskiej sile, które miało miejsce w środkowej części Włoch w dniu 24 sierpnia 2016 r., trzy inne poważne trzęsienia w postaci fali gwałtownych wstrząsów uderzyły w regiony położone w środkowych Włoszech z siłą 5,5 i 6,1 w dniu 26 października 2016 r. oraz z siłą 6,5 w dniu 30 października 2016 r.;

mając na uwadze, że w ostatnich miesiącach trzęsienia i wstrząsy wtórne stale nawiedzają środkowe Włochy; mając na uwadze, że ostatnie trzęsienie ziemi (z dnia 30 października 2016 r.) charakteryzowało się najsilniejszymi wstrząsami, jakich Włochy doświadczyły w ciągu ostatnich ponad trzydziestu lat, i całkowicie zrównało z ziemią całe wsie, doprowadzając do rozpaczy wielu mieszkańców zniszczonych obszarów i powodując też różne pośrednie formy szkód na przyległych obszarach;

C.	mając na uwadze, że według doniesień w wyniku niedawnych wstrząsów ponad 400 osób zostało rannych, a 290 poniosło śmierć;

D.	mając na uwadze, że niszczycielskie trzęsienia ziemi kumulują się w „efekt domina” i doprowadziły do przesiedlenia 100 000 tys. mieszkańców;

mając na uwadze, że te niedawne trzęsienia zniszczyły miasta, poważnie uszkodziły infrastrukturę o znaczeniu lokalnym i regionalnym, spustoszyły miejsca związane z dziedzictwem historycznym i kulturowym, a także zaszkodziły działalności gospodarczej – zwłaszcza w przypadku MŚP – rolnictwu, krajobrazowi oraz potencjałowi branży turystycznej, hotelarskiej i gastronomicznej;

mając na uwadze, że obszary, na których wystąpiło trzęsienie ziemi, są dotknięte deformacją na powierzchni około 130 kilometrów kwadratowych, przy największym odkształceniu wynoszącym co najmniej 70 centymetrów; mając też na uwadze, że nieprzewidywalne hydrogeologiczne skutki mogą doprowadzić – w trudnych warunkach zimowych – do kolejnych klęsk żywiołowych, takich jak powodzie, osuwanie się gruntów i skumulowane szkody;

mając na uwadze, że niektóre regiony w Unii Europejskiej są bardziej narażone na duże ryzyko sejsmiczne; mając na uwadze, że mogą one być wręcz skazane na powtarzające się klęski żywiołowe różnego rodzaju, niekiedy w odstępach krótszych niż jeden rok, przy czym ostatnie takie przypadki miały miejsce we Włoszech, w Portugalii, Grecji i na Cyprze;

mając na uwadze, że zrównoważona odbudowa wymaga właściwej koordynacji w celu likwidacji strat gospodarczych i społecznych oraz że należy zwrócić też szczególną uwagę na bezcenne włoskie dziedzictwo kulturowe i promować międzynarodowe i europejskie projekty mające na celu ochronę budynków i obiektów o znaczeniu historycznym;

I.	mając na uwadze, że Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE) został ustanowiony rozporządzeniem (WE) 2012/2002 w reakcji na katastrofalne powodzie, które dotknęły Europę Środkową latem 2002 r.;

J.	mając na uwadze, że różne instrumenty unijne, takie jak europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne lub mechanizm i instrument finansowy ochrony ludności, mogą być wykorzystane do wzmocnienia działań zapobiegawczych w przypadku trzęsienia ziemi oraz naprawczych po jego wystąpieniu;

mając na uwadze, że reforma FSUE przeprowadzona w 2014 r. umożliwiła państwom członkowskim składanie wniosków o zaliczki, o których wypłacie decyduje Komisja, jeżeli dostępne są odpowiednie zasoby finansowe; mając jednak na uwadze, że kwota zaliczki nie może przekraczać 10 % przewidywanej całkowitej kwoty wkładu z FSUE, a jej maksymalna wysokość jest ograniczona do 30 mln euro;

mając na uwadze, że poszkodowane państwo członkowskie musi złożyć do Komisji wniosek o pomoc z FSUE najpóźniej w terminie dwunastu tygodni od ustalenia pierwszych szkód spowodowanych klęską żywiołową; mając na uwadze, że państwo będące beneficjentem jest odpowiedzialne za wykorzystanie dotacji oraz przeprowadzenie kontroli sposobu jej wydatkowania, jednak Komisja może przeprowadzić kontrole działań finansowanych z FSUE na miejscu;

mając na uwadze, że proces odbudowy musi uwzględniać wcześniejsze doświadczenia; mając też na uwadze, że konieczność przeprowadzenia prac jak najszybciej, z wykorzystaniem odpowiednich zasobów, przy uproszczeniu procedur biurokratycznych i w sposób przejrzysty powinna stanowić podstawę trwałej odbudowy, podobnie jak zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności mieszkańcom dotkniętym katastrofą, aby dopilnować, by mogli oni nadal żyć w tych regionach;

N.	mając na uwadze, że prewencja powinna być coraz ważniejszym etapem zarządzania kryzysowego i nabierać coraz większego znaczenia społecznego oraz że wymaga ona również starannego programu działań w zakresie rozpowszechniania informacji, uświadamiania i edukacji;

O.	mając na uwadze potrzebę wzmocnienia środków zapobiegania klęskom zgodnie z wcześniejszymi propozycjami Parlamentu w celu skonsolidowania strategii zapobiegania – na szczeblu UE – klęskom żywiołowym i katastrofom spowodowanym przez człowieka;

wyraża najgłębszą solidarność i przekazuje wyrazy współczucia wszystkim osobom dotkniętym trzęsieniami ziemi oraz ich rodzinom, a także włoskim władzom krajowym, regionalnym i lokalnym zaangażowanym w działania pomocowe po katastrofie;

wyraża zaniepokojenie dużą liczbą osób przesiedlonych, narażonych na trudne warunki pogodowe z związku z nadchodzącą zimą; wzywa w związku z tym Komisję do wskazania wszelkich możliwych sposobów zapewnienia pomocy włoskim władzom, by zagwarantować godziwe warunki życia ludziom pozbawionym dachu nad głową;

docenia nieustający wysiłek jednostek ratunkowych, służby ochrony ludności, wolontariuszy, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych, regionalnych i krajowych na zniszczonych terenach w celu ratowania życia, powstrzymania szkód oraz zagwarantowania wspólnych podstawowych działań w celu utrzymania godnego standardu życia;

podkreśla poważne skutki gospodarcze i społeczne następujących po sobie trzęsień ziemi oraz zniszczeń powstałych w ich następstwie;

podkreśla powagę sytuacji w terenie, wywierającą znaczną i silną presję finansową na włoskie organy władzy na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym;

przyjmuje z zadowoleniem większy poziom elastyczności przy obliczaniu deficytu budżetowego na wydatki związane z trzęsieniami ziemi, który został przyznany Włochom zgodnie z Traktatami, w celu sprawnego i szybkiego sprostania problemom związanym z obecną nadzwyczajną sytuacją oraz przeprowadzenia dalszych działań niezbędnych do zabezpieczenia dotkniętych obszarów; wzywa też włoski rząd do zadbania o to, by wszystkie dodatkowe zasoby, jakie udostępniono, zostały faktycznie przeznaczone na ten konkretny cel;

w świetle tej wyjątkowej i bardzo poważnej sytuacji zwraca się do Komisji z propozycją rozważenia, czy zrównoważona odbudowa i wszelkie inwestycje antysejsmiczne, w tym inwestycje współfinansowane z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych przeznaczonych na cel tematyczny 5 (działania na rzecz zapobiegania zmianie klimatu, dostosowania do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem), mogłyby zostać wyłączone z obliczania deficytów krajowych w ramach paktu stabilności i wzrostu;

z zadowoleniem przyjmuje solidarność wyrażoną przez instytucje UE, inne państwa członkowskie, regiony europejskie i podmioty międzynarodowe, o czym świadczy wzajemna pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych;

wzywa Komisję, aby rozważyła rozszerzenie aktualnej metody obliczania Funduszu Solidarności, która obecnie opiera się na skutkach szkód spowodowanych przez pojedynczą katastrofę, tak aby obejmowała ona łącznie szkody spowodowane przez szereg klęsk żywiołowych w tym samym regionie w danym roku;

10.

podkreśla problemy związane z systemami przewidywania trzęsień ziemi oraz wysoką aktywność sejsmiczną w regionie Morza Śródziemnego oraz w Europie Południowo-Wschodniej; wzywa państwa członkowskie do przyśpieszenia badań służących zapobieganiu szkodom, zarządzaniu kryzysom i ograniczeniu do minimum zakresu skutków klęsk żywiołowych w połączeniu z działaniami w ramach programu „Horyzont 2020”; z niepokojem stwierdza, że w ciągu ostatnich 15 lat wskutek niszczycielskich trzęsień ziemi w Europie tysiące ludzi zginęło, a setki tysięcy osób zostało pozbawionych dachu nad głową;

11.

przypomina, jak ważne jest, aby spełniać wymogi dotyczące budowy budynków i infrastruktury publicznej odpornych na trzęsienia ziemi; wzywa władze krajowe, regionalne i lokalne do zintensyfikowania wysiłków na rzecz zapewnienia zgodności konstrukcji z obowiązującymi normami w zakresie trzęsienia ziemi oraz do zwracania należytej uwagi przy wydawaniu pozwoleń na budowę;

12.

podkreśla znaczenie unijnego mechanizmu ochrony ludności dla zacieśniania współpracy między krajowymi organami ochrony ludności w całej Europie w razie niekorzystnej sytuacji oraz dla minimalizowania skutków zdarzeń nadzwyczajnych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszego uproszczenia procedur uruchamiania tego mechanizmu, aby udostępniać go szybko i skutecznie, w bezpośrednim następstwie katastrofy;

13.

przyjmuje do wiadomości złożony przez włoski rząd wniosek o udostępnienie środków z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej oraz wzywa Komisję do podjęcia wszelkich niezbędnych działań umożliwiających bezzwłoczne rozpatrywanie wniosków o udzielenie pomocy w ramach Funduszu Solidarności Unii Europejskiej (FSUE), by zapewnić jego szybkie uruchamianie; podkreśla w tym kontekście, jak ważne jest możliwie najszybsze udostępnianie płatności zaliczkowych organom krajowym, aby mogły one reagować na pilne wymogi danej sytuacji;

14.

zauważa w tym kontekście, że częściowe uwzględnienie w budżecie rocznego przydziału środków finansowych na FSUE, przewidziane w proponowanym „rozporządzeniu zbiorczym”, mogłoby pomóc przyśpieszyć uruchamianie procedury w przyszłości w celu wcześniejszego i skuteczniejszego reagowania na potrzeby osób dotkniętych klęską; ponadto zwraca się do Komisji, aby w kontekście ewentualnych przyszłych reform przeanalizowała możliwości zwiększenia progów płatności zaliczkowych oraz skrócenia terminów rozpatrywania wniosków;

15.

podkreśla znaczenie tworzenia synergii pomiędzy wszystkimi dostępnymi instrumentami, w tym europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi (EFSI), oraz zapewnienia skutecznego wykorzystania zasobów do działań związanych z odbudową i wszelkich innych niezbędnych interwencji, w pełnej współpracy z włoskimi władzami krajowymi i regionalnymi; apeluje do Komisji, by w tym celu była gotowa do przyjęcia zmian w programach i programach operacyjnych, w miarę możliwości jak najszybciej po przedłożeniu przez państwo członkowskie wniosku o wprowadzenie zmiany; podkreśla również możliwość wykorzystania Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) do wspierania obszarów wiejskich i utrzymania działalności rolniczej na obszarach, które zostały dotknięte trzęsieniem ziemi;

16.

podkreśla też znaczenie optymalizacji wykorzystania istniejących funduszy UE w celu inwestowania w zapobieganie klęskom żywiołowym oraz znaczenie zapewnienia konsolidacji i długoterminowego zrównoważonego rozwoju projektów odbudowy; przypomina również o potrzebie uproszczenia procedur administracyjnych dotyczących koordynacji funduszy; podkreśla, że po otrzymaniu pomocy z FSUE zainteresowane państwa członkowskie powinny zwiększyć starania na rzecz opracowania odpowiednich strategii zarządzania ryzykiem i wzmocnienia krajowych mechanizmów zapobiegania klęskom;

17.

odnotowuje uruchomienie, na wniosek rządu włoskiego, usługi reagowania kryzysowego w ramach unijnego programu Copernicus, mającej na celu ocenienie szkód na dotkniętych klęską obszarach za pomocą satelity; zachęca do współpracy między międzynarodowymi ośrodkami badawczymi i z zadowoleniem przyjmuje wykorzystanie transpondera radarowego (SART), który może ocenić i zmierzyć ruchy ziemi z dokładnością co do centymetra poprzez chmury zarówno w dzień, jak i w nocy, również do celów zapobiegania ryzyku i zarządzania nim;

18.

podkreśla znaczenie publicznych działań badawczo-rozwojowych dla zapobiegania klęskom i katastrofom oraz zarządzania kryzysowego, wzywa też do poprawy koordynacji i zacieśnienia współpracy między instytucjami badawczo–rozwojowymi państw członkowskich, a zwłaszcza między podmiotami, które mają do czynienia z podobnymi zagrożeniami; wzywa do doskonalenia systemów wczesnego ostrzegania w państwach członkowskich oraz tworzenia nowych powiązań i wzmacniania powiązań już istniejących między poszczególnymi systemami wczesnego ostrzegania;

19.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządowi Włoch oraz władzom regionalnym i lokalnym na obszarach dotkniętych klęską.

(1) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320.

(2) Dz.U. L 70 z 16.3.2016, s. 1.

(3) Dz.U. L 311 z 14.11.2002, s. 3.

(4) Dz.U. L 189 z 27.6.2014, s. 143.

(5) Dz.U. L 122 z 24.4.2014, s. 1.

(6) Dz.U. L 163 z 2.7.1996, s. 1.

(7) Dz.U. C 282 E z 6.11.2008, s. 269.

(8) Dz.U. C 286 E z 27.11.2009, s. 15.

(9) Dz.U. C 230 E z 26.8.2010, s. 13.

(10) Dz.U. C 440 z 30.12.2015, s. 13.

(11) Dz.U. C 114 z 15.4.2014, s. 48.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/150

P8_TA(2016)0477

Deklaracje komisarzy o braku konfliktu interesów – wytyczne

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie deklaracji komisarzy o braku konfliktu interesów – wytyczne (2016/2080(INI))

(2018/C 224/24)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 17 ust. 3,

—	uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 245,

—	uwzględniając załącznik XVI do swojego Regulaminu (Wytyczne dotyczące zatwierdzania Komisji Europejskiej), w szczególności pkt 1 lit. a) akapit trzeci,

—	uwzględniając swoją decyzję z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie weryfikacji deklaracji o braku konfliktu interesów finansowych kandydatów na komisarzy (wykładnia pkt 1 lit. a) załącznika XVI do swojego Regulaminu) (1),

—	uwzględniając porozumienie ramowe w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską (2), w szczególności jego punkty odnoszące się do sekcji II – odpowiedzialność polityczna,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 września 2015 r. w sprawie procedur i praktyk dotyczących przesłuchań kandydatów na komisarzy w 2014 r. – wnioski płynące z procedury za 2014 r. (3),

—	uwzględniając Kodeks postępowania komisarzy z dnia 20 kwietnia 2011 r. (4), w szczególności jego pkt 1.3, 1.4, 1.5 i 1.6,

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinię Komisji Kontroli Budżetowej (A8-0315/2016),

mając na uwadze, że zgodnie z załącznikiem XVI pkt 1 lit. a) Regulaminu (Wytyczne dotyczące zatwierdzania Komisji Europejskiej) Parlament może wyrażać swoją opinię na temat przydziału obowiązków przez przewodniczącego-elekta oraz wystąpić o informacje mające znaczenie dla podjęcia przezeń decyzji na temat kwalifikacji kandydatów na komisarzy; mając na uwadze, że Parlament oczekuje, że otrzyma wszystkie informacje związane z interesami finansowymi kandydatów na komisarzy oraz że złożone przez nich deklaracje o braku konfliktu interesów zostaną przekazane do rozpatrzenia komisji właściwej w kwestiach prawnych;

mając na uwadze, że zgodnie z pkt 3 sekcji II dotyczącej odpowiedzialności politycznej, zawartej w porozumieniu ramowym w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską, kandydaci na członków Komisji dbają o pełne ujawnienie wszelkich istotnych informacji zgodnie z obowiązkiem niezależności, jaki na nich spoczywa na podstawie traktatów; mając na uwadze, że informacje te są ujawniane zgodnie z procedurami mającymi na celu zapewnienie otwartej, uczciwej i spójnej całościowej oceny kandydata na komisarza;

mając na uwadze, że zgodnie z powyższą decyzją z dnia 28 kwietnia 2015 r., weryfikacja deklaracji o braku konfliktu interesów finansowych kandydatów na komisarzy dokonywana przez komisję właściwą w kwestiach prawnych polega nie tylko na sprawdzeniu, czy deklaracja jest należycie wypełniona, lecz także na ocenie, czy treść deklaracji jest zgodna z prawdą i czy można z niej wywnioskować, że istnieje konflikt interesów;

mając na uwadze, że zgodnie z pkt 1 lit. a) załącznika XVI do Regulaminu Parlament Europejski ocenia kandydata na komisarza m.in. pod kątem jego osobistej niezależności, przede wszystkim ze względu na specjalną rolę gwaranta interesów Unii, jaka została powierzona Komisji Europejskiej na mocy traktatów;

mając na uwadze, że w swojej ww. rezolucji z dnia 8 września 2015 r. Parlament wskazał, że potwierdzenie przez Komisję Prawną braku konfliktu interesów stanowi niezbędny warunek wstępny, który musi być spełniony przed przesłuchaniem kandydata na komisarza, przede wszystkim ze względu na fakt, że mandat polityczny Komisji został wzmocniony traktatem lizbońskim;

mając na uwadze, że w swojej ww. rezolucji z dnia 8 września 2015 r. Parlament uznał za istotne, aby Komisja Prawna nakreśliła pewne ogólne wytyczne w formie zalecenia lub sprawozdania z własnej inicjatywy, aby ułatwić reformę procedur dotyczących deklaracji komisarzy o braku interesów finansowych, a jednocześnie wezwał Komisję do wprowadzenia zmian w przepisach dotyczących deklaracji komisarzy o braku konfliktu interesów finansowych;

mając na uwadze, że zgodnie z pkt 1.3 Kodeksu postępowania komisarzy w sprawie bezinteresowności, prawości, przejrzystości, uczciwości, odpowiedzialności i poszanowania godności Parlamentu, komisarze muszą deklarować wszelkie interesy finansowe i składniki majątku, które mogłyby wywołać konflikt interesów w ramach sprawowanych funkcji oraz że deklaracja ta dotyczy także udziałów współmałżonka/partnera członka Komisji – zgodnie z obowiązującymi przepisami (5) –, które mogą wywołać konflikt interesów;

H.	mając na uwadze, że interesy finansowe, które należy deklarować, polegają na wszelkiego rodzaju indywidualnych udziałach finansowych w kapitale przedsiębiorstwa;

mając na uwadze, że zgodnie z pkt 1.4 Kodeksu postępowania komisarzy, aby zapobiec wystąpieniu jakiegokolwiek ryzyka konfliktu interesów, członkowie Komisji są zobowiązani deklarować działalność zawodową współmałżonka/partnera oraz że w deklaracji należy wskazać charakter działalności, nazwę sprawowanej funkcji oraz, w stosownych przypadkach, nazwę lub nazwisko pracodawcy;

mając na uwadze, że zgodnie z pkt 1.5 Kodeksu postępowania komisarzy deklarację należy składać na formularzu załączonym do Kodeksu postępowania komisarzy oraz mając na uwadze, że formularz ten musi być wypełniony i udostępniony zanim Parlament przesłucha kandydata na komisarza oraz że w trakcie kadencji należy go aktualizować w przypadku zmiany danych, a co najmniej raz do roku;

mając na uwadze, że informacje zawarte w tym formularzu są ograniczone i nieadekwatne, nie zawierają szczegółowej definicji wyjaśniającej, co stanowi konflikt interesów, i dlatego nie pozwalają Parlamentowi prawidłowo, sprawiedliwie i spójnie ocenić, czy konflikt interesów istnieje lub może zaistnieć ani też czy dany kandydat na komisarza będzie mógł sprawować swój mandat z poszanowaniem Kodeksu postępowania komisarzy;

L.	mając na uwadze, że zgodnie z pkt 1.6 Kodeksu postępowania komisarzy członek Komisji nie może podejmować działań w sprawach należących do zakresu jego kompetencji, jeżeli ma on w tym osobisty interes, zwłaszcza rodzinny lub finansowy, który mógłby niekorzystnie wpłynąć na jego niezależność;

mając na uwadze, że Komisja jest ostatecznie odpowiedzialna za decyzję co do charakteru i zakresu informacji, które należy zawrzeć w deklaracji o braku interesów finansowych swoich członków; mając w związku z tym na uwadze, że na Komisji spoczywa obowiązek właściwego zapewnienia przejrzystości niezbędnej do prawidłowego przebiegu procedury mianowania kandydatów na komisarzy;

mając na uwadze, że zgodnie z pkt 5 porozumienia ramowego w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską Parlament może się zwrócić do przewodniczącego Komisji o wycofanie poparcia udzielonego któremuś z członków Komisji; mając na uwadze, że zgodnie z pkt 7 tego porozumienia przewodniczący Komisji musi informować Parlament o zmianach w rozdziale obowiązków członków Komisji, aby umożliwić przeprowadzenie konsultacji parlamentarnej na temat tychże zmian;

mając na uwadze, że obecne deklaracje o braku konfliktu interesów członków Komisji można uznać za udoskonalenie w porównaniu do procedury składania tych deklaracji w latach 2008–2009, niemniej miały miejsce sytuacje, gdy konieczne było dodatkowe wyjaśnienie niektórych deklaracji o braku konfliktu interesów;

mając na uwadze, że należy ubolewać, iż przyjęty w 2011 r. Kodeks postępowania komisarzy nie uwzględnił wystarczająco niektórych zaleceń Parlamentu dotyczących udoskonaleń, w szczególności jeżeli chodzi o oświadczenia majątkowe członków Komisji, ograniczenia dotyczące zatrudnienia po upływie kadencji i wzmocnienie pozycji komitetu ad hoc ds. etyki w zakresie oceny konfliktów interesów; mając na uwadze, że w tym kontekście należy również uwzględnić stanowiska przyjęte przez Parlament w odniesieniu do zmian i udoskonaleń procedury przesłuchiwania kandydatów na komisarzy;

Q.	mając na uwadze, że jednym z filarów europejskiego systemu rządów jest poprawa etyki i przejrzystości w instytucjach UE, żeby zwiększyć zaufanie obywateli do tych instytucji, przede wszystkim w związku ze wzmocnieniem mandatu politycznego Komisji traktatem lizbońskim;

Uwagi ogólne

przypomina, że celem weryfikacji deklaracji finansowych składanych przez komisarzy jest zapewnienie, aby kandydaci na komisarzy mogli wykonywać swoje obowiązki w całkowitej niezależności oraz zapewnienie jak największej przejrzystości i rozliczalności ze strony Komisji, zgodnie z art. 17 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, art. 245 TFUE oraz z Kodeksem postępowania komisarzy; zauważa w związku z tym, że weryfikacja nie powinna się odbywać tylko przy mianowaniu nowej Komisji, ale także w przypadku wakatu powstałego w wyniku rezygnacji, dymisji lub śmierci komisarza, przystąpienia nowego państwa członkowskiego lub istotnej zmiany zakresu kompetencji komisarza lub interesów finansowych;

uważa, że ocena ewentualnego konfliktu interesów powinna się opierać na rozstrzygających, obiektywnych oraz istotnych elementach związanych ze sprawami należącymi do kompetencji kandydata na komisarza;

przypomina, że konflikt interesów jest definiowany jako „każda sytuacja, w której dochodzi do nałożenia się interesu publicznego oraz interesów publicznych na interesy prywatne, która może wpływać lub wydaje się móc wpływać na niezależne, bezstronne i obiektywne sprawowanie pełnionej funkcji”;

potwierdza, że Komisja Prawna jest właściwym organem odpowiedzialnym za przeprowadzenie rzeczowej analizy deklaracji o braku konfliktu interesów finansowych w drodze dogłębnej weryfikacji mającej na celu ocenienie, czy treść deklaracji o braku interesów finansowych danego kandydata na komisarza jest zgodna z prawdą, czy odpowiada kryteriom i zasadom określonym w traktatach i Kodeksie postępowania oraz czy można z niej wywnioskować, że istnieje konflikt interesów, a także że Komisja Prawna musi mieć możliwość zaproponowania przewodniczącemu Komisji, aby zastąpił tego komisarza; w związku z tym wzywa Komisję, aby dała Komisji Prawnej wszystkie narzędzia merytoryczne i informacyjne umożliwiające przeprowadzenie pełnej i obiektywnej analizy;

uważa, że kwestią najwyższej wagi jest, aby Komisja Prawna miała wystarczająco dużo czasu, aby zapewnić skuteczność tej gruntownej analizy;

przypomina, że Komisja Prawna rozpatruje kwestie odnoszące się do deklaracji o braku konfliktu interesów kandydatów na komisarzy z zachowaniem największej poufności, zapewniając jednocześnie, zgodnie z zasadą przejrzystości, upublicznianie swoich wniosków po ich wydaniu;

uważa, że jeżeli Komisja Prawna stwierdzi ewentualny konflikt interesów, oprócz normalnego czasu przeznaczonego na pytania, które komisja zamierza zadać kandydatowi na komisarza, należy jej przyznać prawo do kontynuacji przesłuchania w celu uzyskania niezbędnych wyjaśnień;

Procedura weryfikacji deklaracji o braku konfliktu interesów przed przesłuchaniem kandydatów na komisarzy

uważa, że potwierdzenie przez Komisję Prawną – na podstawie rzeczowej analizy deklaracji o braku konfliktu interesów finansowych – braku konfliktu interesów stanowi niezbędny warunek wstępny przeprowadzenia przesłuchania przez komisję przedmiotowo właściwą (6);

uważa w związku z tym, że jeżeli brak takiego potwierdzenia lub jeżeli Komisja Prawna stwierdzi, że istnieje konflikt interesów, procedurę mianowania kandydata na komisarza należy zawiesić;

10.

uważa, że weryfikując deklaracje o braku interesów finansowych Komisja Prawna powinna stosować następujące wytyczne:

jeżeli w trakcie weryfikacji deklaracji o braku interesów finansowych Komisja Prawna stwierdzi na podstawie złożonych dokumentów, że deklaracja jest zgodna z prawdą, kompletna i nie zawiera żadnych informacji wskazujących na istnienie lub możliwość zaistnienia konfliktu interesów związanego ze sprawami należącymi do kompetencji kandydata na komisarza, przewodniczący komisji przesyła komisjom odpowiedzialnym za przeprowadzenie przesłuchania lub zainteresowanym komisjom w przypadku procedury przeprowadzanej w trakcie trwania mandatu pismo, w którym potwierdza brak konfliktu interesów;

jeżeli Komisja Prawna uważa, że deklaracja o braku interesów finansowych kandydata na komisarza zawiera niepełne lub sprzeczne ze sobą informacje lub jeżeli potrzebne są dodatkowe informacje, zwraca się ona do kandydata na komisarza, zgodnie z Regulaminem (7) oraz porozumieniem ramowym w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską (8), o przedstawienie wymaganych dodatkowych informacji bez nieuzasadnionej zwłoki, a po ich rozpatrzeniu i odpowiedniej analizie wydaje opinię; Komisja właściwa w kwestiach prawnych w odpowiednim przypadku może zaprosić kandydata na komisarza na przesłuchanie;

jeżeli Komisja Prawna stwierdzi, że z deklaracji o braku konfliktu interesów lub z dodatkowych informacji przedstawionych przez kandydata na komisarza wynika, że istnieje konflikt interesów, sporządza ona zalecenia mające położyć kres konfliktowi interesów; zalecenia te mogą obejmować rezygnację z rzeczonych interesów finansowych i zmianę przez przewodniczącego Komisji zakresu kompetencji kandydata na komisarza; w bardziej poważnych sprawach, jeżeli żadne zalecenie nie może położyć kresu konfliktowi interesów, komisja właściwa w kwestiach prawnych w ostateczności może uznać, że kandydat na komisarza jest niezdolny do wykonywania swoich zadań zgodnie z traktatami i Kodeksem postępowania; Przewodniczący Parlamentu zwraca się do przewodniczącego Komisji z pytaniem, jakie dalsze kroki zamierza on poczynić;

Procedura weryfikacji deklaracji o braku konfliktu interesów w trakcie kadencji

11.

podkreśla, że każdy komisarz musi dbać o niezwłoczne aktualizowanie swojej deklaracji o braku konfliktu interesów za każdym razem, gdy w jego sytuacji finansowej zachodzą zmiany, i wzywa Komisję do bezzwłocznego informowania Parlamentu o wszelkich zmianach lub jakiejkolwiek sytuacji powodującej lub mogącej spowodować konflikt interesów;

12.

uważa w związku z tym, że deklaracja o braku konfliktu interesów musi zawierać obecne i przeszłe interesy lub działalność prowadzoną w ciągu ostatnich dwóch lat, mające charakter majątkowy, zawodowy, osobisty lub rodzinny powiązane z proponowanym zakresem kompetencji; deklaracja ta musi również uwzględniać fakt, że interes może dotyczyć przysporzenia korzyści sobie samemu lub innej osobie oraz że może być natury niematerialnej, materialnej lub finansowej;

13.

uważa, że każda zmiana deklaracji o braku interesów finansowych komisarza w trakcie kadencji lub każda zmiana przydziału obowiązków między członków Komisji stanowi nową sytuację ze względu na możliwość zaistnienia konfliktu interesów; dlatego też uważa, że w takiej sytuacji Parlament powinien przeprowadzać procedurę weryfikacji na warunkach przewidzianych w ust. 10 niniejszej rezolucji oraz ust 2 załącznika XVI (Wytyczne dotyczące zatwierdzania Komisji Europejskiej) do Regulaminu Parlamentu Europejskiego;

14.

przypomina, że jeżeli komisarz ma być zastąpiony w trakcie kadencji, zgodnie z art. 246 akapit drugi TFUE, należy przeprowadzić konsultację z Parlamentem; uważa, że taka konsultacja musi koniecznie polegać m.in. na sprawdzeniu, że nie istnieje konflikt interesów zgodnie z ust. 10 niniejszej rezolucji oraz przepisami załącznika XVI (Wytyczne dotyczące zatwierdzania Komisji Europejskiej) do Regulaminu Parlamentu Europejskiego (9) w sprawie kompetencji Parlamentu Europejskiego w przypadku zmian składu Komisji bądź znaczącej zmiany przydziału obowiązków w trakcie jej kadencji;

15.

uważa, że jeżeli w trakcie mandatu komisarza zostanie stwierdzony konflikt interesów i w wyniku procedury przewidzianej w ust. 10 niniejszej rezolucji przewodniczący Komisji nie zareaguje na zalecenia Parlamentu, aby przerwać konflikt interesów, Komisja Prawna może zalecić, aby Parlament zwrócił się do przewodniczącego Komisji o wycofanie poparcia udzielonego temu komisarzowi, zgodnie z art. 17 ust. 6 TUE, oraz w odpowiednich przypadkach, aby Parlament wezwał przewodniczącego Komisji do działania zgodnie z art. 245 akapit drugi TFUE w celu pozbawienia tego komisarza prawa do emerytury lub innych podobnych korzyści;

Kodeks postępowania komisarzy

16.

zauważa, że przyjęty w dniu 20 kwietnia 2011 r. Kodeks postępowania komisarzy dotyczący bezstronności, uczciwości, przejrzystości, staranności, prawości, odpowiedzialności i roztropności został udoskonalony w porównaniu do poprzedniego kodeksu przyjętego w 2004 r. jeżeli chodzi o deklarację o braku konfliktu interesów, ponieważ wymogi dotyczące jawności rozszerzono na partnerów komisarzy, a deklaracja podlega przeglądowi w razie zmiany sytuacji lub co najmniej raz do roku;

17.

podkreśla, że wiarygodność deklaracji o braku konfliktu interesów zależy od ścisłości sformułowań figurujących w formularzu przedkładanym do wypełnienia kandydatom na komisarzy; uważa, że obecny zakres deklaracji o braku konfliktu interesów składanych przez komisarzy jest zbyt ograniczony, a ich treść wyjaśniająca jest niejednoznaczna; dlatego też wzywa Komisję dokonania przeglądu Kodeksu postępowania w możliwie najkrótszym terminie, tak aby informacje zawarte w deklaracjach o braku konfliktu interesów przedkładane Komisji Prawnej były precyzyjne i pozwoliły jej na jednoznaczne uzasadnienie podjętej decyzji;

18.

uważa, że aby uzyskać pełniejszy obraz sytuacji finansowej komisarza składającego deklarację, deklaracje o braku interesów finansowych, o których mowa w pkt 1.3 i 1.5 Kodeksu postępowania komisarzy, powinny obejmować wszystkie rodzaje interesów finansowych i wszystkie rodzaje działalności kandydata na komisarza oraz współmałżonka/partnera i w żadnym przypadku nie powinny się ograniczać do tych, które „mogłyby stanowić konflikt interesów”;

19.

uważa, że interesy rodzinne, o których mowa w pkt 1.6 Kodeksu postępowania komisarzy, powinny być umieszczane w deklaracjach o braku konfliktu interesów, podobnie jak interesy finansowe; w związku z tym wzywa Komisję do wprowadziła uczciwe metody określania interesów rodzinnych, które mogą stwarzać ryzyko powstania konfliktu interesów;

20.

jest zdania, że aby rozszerzyć i ulepszyć przepisy dotyczące konfliktów interesów, deklaracje o braku interesów finansowych powinny też zawierać szczegóły wszelkich stosunków umownych kandydatów na komisarzy, które mogłyby powodować konflikt interesów podczas wykonywania przez nich obowiązków;

21.

ubolewa nad faktem, że kodeks postępowania nie kodyfikuje odpowiednio wymogu, o którym mowa w art. 245 TFUE, zgodnie z którym członkowie Komisji „zobowiązują się szanować, w trakcie pełnienia swojej funkcji i po jej zakończeniu, zobowiązania […], zwłaszcza obowiązki uczciwości i roztropności przy obejmowaniu niektórych stanowisk lub przyjmowaniu niektórych korzyści po zakończeniu pełnienia funkcji”;

22.

ubolewa, że kodeks postępowania nie przewiduje żadnych wymogów dotyczących zbycia, mimo że takie wymogi muszą być standardem we wszelkich systemach etyki; uważa, że jak najszybsze uregulowanie tej kwestii jest priorytetową sprawą;

23.

podkreśla, że kodeks postępowania nie wyznacza konkretnych terminów na złożenie deklaracji przed przesłuchaniem kandydata na komisarza w Parlamencie; uważa, że taki wymóg to ważny aspekt przeglądu procedury przesłuchania kandydatów na komisarzy;

24.

ubolewa, że Komisja nie przedkłada regularnie sprawozdań na temat stosowania Kodeksu postępowania komisarzy, zwłaszcza w odniesieniu do deklaracji o braku konfliktu interesów, i uważa, że kodeks postępowania należy zmienić wprowadzając do niego możliwość wnoszenia skarg lub nakładania sankcji w przypadku naruszeń, z wyjątkiem poważnego uchybienia, o którym mowa w art. 245 i 247 TFUE;

25.

ubolewa w szczególności nad negatywną odpowiedzią, jakiej udzielił przewodniczący Komisji Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich, który domagał się bezzwłocznego publikowania decyzji w sprawie zezwoleń na działalność po upływie kadencji udzielanych byłym komisarzom, a także opinii komitetu ad hoc ds. etyki; podkreśla, że sama publikacja protokołów z posiedzeń Komisji nie wystarcza, aby zapewnić Parlamentowi i społeczeństwu obywatelskiemu wgląd w praktyczną wykładnię „potencjalnych konfliktów interesów” i polityki uczciwości, jakie opracował w tym zakresie komitet ad hoc ds. etyki;

26.

zaznacza, że byłych komisarzy obowiązuje 18-miesięczny zakaz lobbowania wśród „członków Komisji i podległych im służb na rzecz własnego przedsiębiorstwa, klienta lub pracodawcy w sprawach, za które byli odpowiedzialni”, lecz że po odejściu z Komisji przez trzy lata otrzymują oni sowity dodatek przejściowy, który wynosi 40–65 % ostatniego wynagrodzenia podstawowego;

27.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że kodeks postępowania wprowadził przepis o ponownym przydziale zadań członkom Komisji w razie ryzyka konfliktu interesów, lecz ubolewa, że:

a)	brak szczegółowej definicji konfliktu interesów;

b)	przepis ogranicza się do spraw objętych kompetencją danego komisarza, a zatem nie uwzględnia obowiązków komisarza jako członka kolegium;

nie istnieją kryteria, na podstawie których przewodniczący decyduje o ponownym przydziale zadań, ani żadne wiążące ramy dotyczące powiadamiania Parlamentu, ani procedura obowiązująca w przypadku, gdy komisarz zaniecha zgłoszenia konfliktu interesów lub bierze udział w działalności niedającej się pogodzić z charakterem jego obowiązków;

28.

zwraca się do Komisji o dokonanie w trybie pilnym przeglądu Kodeksu postępowania komisarzy z 2011 r., aby uwzględnić zarówno zalecenia Parlamentu zawarte w jego ostatnich rezolucjach, jak i rozwój ogólnych norm etyki i przejrzystości obowiązujących we wszystkich instytucjach unijnych; zaleca Komisji zmianę Kodeksu postępowania komisarzy w celu zapewnienia:

a)	aby komisarze deklarowali wszystkie swoje interesy finansowe, w tym aktywa i pasywa powyżej 10 000 EUR;

aby komisarze deklarowali wszystkie swoje interesy (akcje, członkostwo w zarządach, działalność doradczą, członkowsko w fundacjach działających w danej dziedzinie itp.) w odniesieniu do wszystkich przedsiębiorstw, w działalność których byli zaangażowani, uwzględniając interesy najbliższych członków rodziny oraz zmiany, jakie zaszły od momentu ogłoszenia ich kandydatury;

c)	aby pozostający na utrzymaniu członkowie rodzin oraz członkowie najbliższej rodziny komisarzy ujawniali te same informacje co małżonkowie lub partnerzy;

d)	aby komisarze w pełni wyjaśniali cele organizacji, w których działają oni sami lub ich małżonkowie lub dzieci pozostające na ich utrzymaniu, co pozwoli ustalić, czy istnieje konflikt interesów;

e)	aby komisarze ujawniali swoje członkostwo w organizacjach pozarządowych, tajnych stowarzyszeniach lub stowarzyszeniach, które ukrywają swoje istnienie i prowadzą działalność mającą na celu wywieranie wpływu na funkcjonowanie organów publicznych;

f)	aby komisarze i członkowie rodzin komisarzy pozostający na ich utrzymaniu ujawniali członkostwo w organizacjach pozarządowych i wszelkie darowizny na rzecz organizacji pozarządowych w kwocie powyżej 500 EUR;

aby kodeks postępowania został zmieniony zgodnie z art. 245 TFUE, tak aby wydłużyć okres obowiązywania ograniczeń dotyczących zatrudnienia byłych komisarzy do co najmniej trzech lat i aby okres ten nie był on krótszy niż ten, w którym byli komisarze są uprawnieni do pobierania odprawy przejściowej określonej w rozporządzeniu nr 422/67/EWG;

h)	aby kodeks postępowania zawierał szczegółowe wymogi dotyczące zbycia;

aby kandydaci na komisarzy składali deklaracje w określonym terminie i z odpowiednim wyprzedzeniem przed ich przesłuchaniem w Parlamencie, tak aby komitet ad hoc ds. etyki mógł przedstawić Parlamentowi swoją opinię o potencjalnych konfliktach interesów odpowiednio wcześniej przed przesłuchaniem w Parlamencie;

j)	aby komisarze spotykali się wyłącznie z przedstawicielami grup interesów zarejestrowanych w rejestrze służącym przejrzystości, zawierającym informacje o osach starających się wpływać na kształtowanie polityki w instytucjach UE;

k)	aby w momencie mianowania komisarze przedstawiali podpisane oświadczenie, w którym wyrażą zgodę na stawienie się przed dowolną komisją Parlamentu Europejskiego w związku z działaniami prowadzonymi w ramach ich mandatu;

l)	aby to oświadczenie było publikowane w formacie kompatybilnym z otwartymi danymi, tak by można je było łatwo przetwarzać w bazach danych;

aby procedura przenoszenia spraw w przypadku konfliktu interesów została ulepszona dzięki uwzględnieniu obowiązków komisarza jako członka kolegium, przy wprowadzeniu kryteriów dotyczących uczciwości i roztropności, na podstawie których przewodniczący będzie podejmował decyzję o ponownym przydziale zadań, stosowaniu wiążącej procedury i sankcji w przypadkach, gdy komisarz nie przedstawi informacji o możliwym konflikcie interesów, i wprowadzeniu wiążącej procedury powiadamiania Parlamentu o ww. przypadkach;

n)	aby Komisja corocznie przedstawiała sprawozdanie w sprawie stosowania Kodeksu postępowania komisarzy oraz ustanowiła procedury skarg i wprowadziła sankcje nie tylko za poważne uchybienia, lecz także za naruszenia wymogów, zwłaszcza w odniesieniu do deklaracji o braku konfliktu interesów;

o)	aby kodeks określał kryteria zapewniające przestrzeganie art. 245 TFUE, który nakłada na komisarzy „obowiązki uczciwości i roztropności przy obejmowaniu pewnych stanowisk lub przyjmowaniu pewnych korzyści po zakończeniu funkcji”;

p)	aby decyzje w sprawie zezwolenia na działalność byłych komisarzy po upływie kadencji oraz opinie komitetu ad hoc ds. etyki były bezzwłocznie publikowane;

q)	aby komitet ad hoc ds. etyki składał się z niezależnych ekspertów, którzy sami nie pełnili nigdy funkcji komisarza;

r)	aby komitet ad hoc ds. etyki sporządzał i publikował coroczne sprawozdanie z działalności, zawierające zalecenia w sprawie udoskonaleń kodeksu postępowania lub sposobu jego stosowania, zgodnie z własnym uznaniem.

29.

wzywa Komisję do wszczęcia negocjacji z Parlamentem, aby wprowadzić konieczne zmiany do porozumienia ramowego w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską;

30.

zwraca się do Komisji Spraw Konstytucyjnych o zaproponowanie poprawek do Regulaminu Parlamentu, w szczególności do załącznika XVI, niezbędnych do wdrożenia niniejszej rezolucji;

o o

31.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Dz.U. C 346 z 21.9.2016, s. 110.

(2) Dz.U. L 304 z 20.11.2010, s. 47.

(3) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0287.

(4) C(2011)2904.

(5) Osoba pozostająca w konkubinacie zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu (EURATOM, ECSC, EEC) nr 2278/69 (Dz.U. L 289 z 17.11.1969, s. 1) oraz w art. 1 ust. 2 lit. c) załącznika VII do Regulaminu pracowniczego.

(6) Zob. rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 września 2015 r. w sprawie procedur i praktyk dotyczących przesłuchań kandydatów na komisarzy w 2014 r. – wnioski płynące z procedury za 2014 r.

(7) Zob. ust 1 lit. a) załącznika XVI do Regulaminu.

(8) Zob. sekcja II pkt 3 porozumienia ramowego w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską.

(9) Zob. ust. 2 załącznika XVI do Regulaminu Parlamentu Europejskiego.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/157

P8_TA(2016)0478

Odpowiedzialność, odszkodowania i zabezpieczenia finansowe w odniesieniu do działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie odpowiedzialności, odszkodowań i zabezpieczeń finansowych w odniesieniu do działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich (2015/2352(INI))

(2018/C 224/25)

Parlament Europejski,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące odpowiedzialności, odszkodowań i zabezpieczeń finansowych w odniesieniu do działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich na podstawie art. 39 dyrektywy 2013/30/UE (COM(2015)0422),

—	uwzględniając dokument roboczy służb Komisji zatytułowany „Odpowiedzialność, odszkodowania i zabezpieczenia finansowe w razie awarii na obszarach morskich w Europejskim Obszarze Gospodarczym” oraz towarzyszące sprawozdanie Komisji w tej sprawie (SWD(2015)0167),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/30/UE z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich oraz zmiany dyrektywy 2004/35/WE (1) (dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa na obszarach morskich),

—	uwzględniając ocenę skutków towarzyszącą dokumentowi „Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie bezpieczeństwa działalności związanej z poszukiwaniem, badaniem i eksploatacją podmorskich złóż ropy naftowej i gazu ziemnego” (SEC(2011)1293),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/99/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne (2),

—	uwzględniając dyrektywę 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu (3) (dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za środowisko),

—

uwzględniając międzynarodowy i regionalny dorobek prawny dotyczący roszczeń o odszkodowanie za incydenty wynikające z działalności związanej ze złożami ropy naftowej lub gazu ziemnego na obszarach morskich, a w szczególności Międzynarodową konwencję o odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami (konwencja o odpowiedzialności cywilnej) z dnia 27 listopada 1992 r., Międzynarodową konwencję o utworzeniu Międzynarodowego Funduszu Odszkodowań za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami (konwencja o Funduszu) z dnia 27 listopada 1992 r., Międzynarodową konwencję o odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami bunkrowymi (konwencja o zanieczyszczeniu olejami bunkrowymi) z dnia 23 marca 2001 r., nordycką konwencję o ochronie środowiska zawartą między Danią, Finlandią, Norwegią i Szwecją oraz protokół o działalności na morzu do barcelońskiej Konwencji o ochronie środowiska morskiego i regionu przybrzeżnego Morza Śródziemnego (protokół o działalności na morzu),

—	uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 września 2005 r. (4),

—	uwzględniając art. 83 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (wersja przekształcona rozporządzenia Bruksela I) (5),

—	uwzględniając Konwencję o jurysdykcji i uznawaniu oraz wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych (6) (konwencja z Lugano z 2007 r.),

—	uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (7) (rozporządzenie Rzym II),

—	uwzględniając sprawozdanie końcowe opracowane dla Komisji przez firmę konsultingową BIO by Deloitte pt. „Civil liability, financial security and compensation claims for offshore oil and gas activities in the European Economic Area” (8),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 września 2011 r. w sprawie problemów bezpieczeństwa w eksploatacji podmorskich złóż ropy naftowej i gazu ziemnego (9),

—	uwzględniając katastrofę na platformie Deepwater Horizon w kwietniu 2010 r. w Zatoce Meksykańskiej,

—	uwzględniając incydenty związane z działalnością platformy „Castor” u wybrzeży hiszpańskich prowincji Castellón i Tarragona, w tym ponad 500 odnotowanych trzęsień ziemi, których skutki bezpośrednio dotknęły tysiące obywateli Unii;

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinię Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A8-0308/2016),

A.	mając na uwadze, że art. 194 TFUE wyraźnie podtrzymuje prawo państw członkowskich do określania warunków wykorzystania własnych zasobów energetycznych, przy poszanowaniu zasady solidarności i zapewnieniu ochrony środowiska naturalnego;

B.	mając na uwadze, że lokalne źródła ropy naftowej i gazu ziemnego mogą znacząco przyczynić się do zaspokojenia istniejących potrzeb energetycznych Europy i mają szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa i zróżnicowania energetycznego;

C.	mając na uwadze, że działalność związana ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich jest prowadzona w coraz bardziej ekstremalnych warunkach i może mieć potencjalnie poważne niszczycielskie skutki dla środowiska oraz gospodarki morskiej i obszarów przybrzeżnych;

D.	mając na uwadze, że choć w ostatnich latach produkcja ropy naftowej i gazu ziemnego na Morzu Północnym spada, liczba instalacji morskich w Europie może z dużym prawdopodobieństwem wzrosnąć w przyszłości, zwłaszcza na Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym;

mając na uwadze, że wypadki spowodowane przez naftowe i gazowe morskie platformy wiertnicze mają katastrofalne skutki transgraniczne, co uzasadnia unijne działanie w celu zapobiegania takim wypadkom oraz łagodzenia ich skutków, w związku z czym niezbędne i proporcjonalne jest dążenie do przeciwdziałania skutkom takich wypadków;

F.	mając na uwadze, że szczególnie ważna jest pamięć o tragicznej śmierci 167 pracowników sektora naftowego, którzy zginęli w katastrofie na platformie Piper Alpha u wybrzeży Aberdeen w Szkocji w dniu 6 lipca 1988 r.;

mając na uwadze, że szereg analiz, w tym analiza przeprowadzona przez Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego i analiza Wspólnego Centrum Badawczego, określa liczbę wypadków w sektorze ropy naftowej i gazu w UE na kilka tysięcy (a dokładniej na 9 700 w latach 1990–2007); mając na uwadze, że skumulowane skutki takich wypadków, nawet niewielkiej skali, są znaczące i długotrwałe dla środowiska morskiego, i że należy je uwzględnić w dyrektywie;

H.	mając na uwadze, że zgodnie z art. 191 TFUE wszystkie działania UE w tym obszarze muszą charakteryzować się wysokim poziomem ochrony w oparciu między innymi o zasadę ostrożności i zapobiegania, zasadę „zanieczyszczający płaci”, a także zasadę zrównoważonego charakteru działań;

mając na uwadze, że od 1988 r. w UE nie wystąpiła większa awaria na obszarach morskich oraz że 73 % produkowanych w UE ropy naftowej i gazu ziemnego pochodzi z państw członkowskich leżących nad Morzem Północnym, których systemy w zakresie bezpieczeństwa na obszarach morskich już teraz uznaje się za funkcjonujące najlepiej na świecie; mając na uwadze, że należy podkreślić, że EU posiada linię brzegową o długości około 68 000 kilometrów, a liczba instalacji morskich najprawdopodobniej znacznie wzrośnie w przyszłości, zwłaszcza na Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym, przez co pilne jest pełne wdrożenie i egzekwowanie dyrektywy 2013/30/UE oraz zapewnienie wprowadzenia odpowiednich ram prawnych regulujących całą działalność morską, zanim dojdzie do poważnej awarii; mając na uwadze, że zgodnie z art. 191 TFUE, polityka Unii w dziedzinie środowiska naturalnego musi opierać się na zasadzie ostrożności i na zasadzie działania zapobiegawczego;

mając na uwadze, że systemy odpowiedzialności stanowią podstawowy środek, za pomocą którego egzekwowana jest zasada „zanieczyszczający płaci”, zapewniający, że przedsiębiorstwa ponoszą odpowiedzialność za wszelkie szkody spowodowane prowadzeniem działalności, oraz zachęcający je do przyjmowania środków zapobiegawczych, opracowywania praktyk i podejmowania kroków minimalizujących ryzyko wystąpienia takich szkód;

mając na uwadze, że chociaż zgodnie z dyrektywą w sprawie bezpieczeństwa na obszarach morskich koncesjobiorcy prowadzący działalność na obszarach morskich ponoszą bezwzględną odpowiedzialność za zapobieganie szkodom wyrządzonym środowisku spowodowanym ich działalnością oraz za usuwanie tych szkód (art. 7 w związku z art. 38 – który poszerza zakres dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za środowisko o szelf kontynentalny państw członkowskich), na podstawie tej dyrektywy nie mogły zostać wprowadzone wszechstronne ramy UE dotyczące odpowiedzialności;

mając na uwadze, że pierwszorzędne znaczenie ma wdrożenie skutecznych i odpowiednich mechanizmów rekompensat oraz odpowiednich mechanizmów szybkiego rozpatrywania roszczeń dla ofiar szkód spowodowanych działalnością związaną ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich oraz dla zwierząt i środowiska, jak również zapewnienie wystarczających zasobów w celu odtworzenia głównych ekosystemów;

mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa na obszarach morskich nie przewiduje harmonizacji w zakresie cywilnoprawnych roszczeń odszkodowawczych dotyczących awarii na obszarach morskich, a istniejące międzynarodowe ramy prawne utrudniają zgłaszanie skutecznych transgranicznych roszczeń cywilnoprawnych o odszkodowanie;

mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa na obszarach morskich ustanawia wstępne warunki udzielania koncesji mające zapewniać, że koncesjobiorcy nie staną się nigdy niezdolni pod względem technicznym lub finansowym do radzenia sobie ze skutkami własnej działalności na obszarach morskich, a także wymaga od państw członkowskich ustanowienia procedur zapewniających szybkie i właściwe rozpatrywanie roszczeń o odszkodowanie, również w odniesieniu do incydentów transgranicznych, oraz ułatwiania stosowania zrównoważonych instrumentów finansowych (art. 4);

z zadowoleniem przyjmuje dyrektywę 2013/30/UE w sprawie bezpieczeństwa na obszarach morskich, która stanowi uzupełnienie dyrektywy 2004/35/WE w sprawie odpowiedzialności za środowisko oraz dyrektywy 2011/92/UE w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko, a także ratyfikację przez Radę protokołu morskiego do konwencji barcelońskiej, jako pierwsze kroki w kierunku ochrony środowiska, działalności ludzkiej oraz bezpieczeństwa pracowników; wzywa państwa członkowskie, które jeszcze nie transponowały wspomnianych dyrektyw do swojego prawa krajowego, do uczynienia tego tak szybko, jak jest to możliwe; wzywa także państwa członkowskie do zagwarantowania niezależności właściwych organów, zgodnie z art. 8 dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa na obszarach morskich, i apeluje do Komisji o dokonanie oceny stosowności wprowadzenia dodatkowych zharmonizowanych przepisów dotyczących odpowiedzialności, odszkodowań i bezpieczeństwa finansowego w dążeniu do zapobieżenia wszelkim przyszłym awariom o skutkach transgranicznych;

ubolewa, że w dyrektywie 2013/30/UE oraz w dyrektywie 2004/35/UE za „poważne” uznaje się tylko wypadki śmiertelne lub powodujące ciężkie obrażenia ciała, a nie ma w nich wyraźnego odniesienia do konsekwencji dla środowiska naturalnego; podkreśla, że wypadek może mieć ogromne skutki środowiskowe, nawet przy braku ofiar śmiertelnych lub poważnych obrażeń, z powodu jego skali lub oddziaływania np. na obszary chronione, gatunki chronione czy siedliska przyrodnicze szczególnie wrażliwe;

podkreśla, że skuteczne stosowanie zasady „zanieczyszczający płaci” w działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich powinno obejmować nie tylko koszty zapobiegania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu i zaradzania im – co obecnie jest w pewnym stopniu osiągane dzięki dyrektywie w sprawie bezpieczeństwa na obszarach morskich oraz dyrektywie w sprawie odpowiedzialności za środowisko – ale także koszty zaradzania tradycyjnym roszczeniom o odszkodowanie zgodnie z zasadą ostrożności i zasadą zrównoważonego rozwoju; wzywa zatem Komisję do rozważenia wprowadzenia prawnego mechanizmu rekompensaty z tytułu awarii na obszarach morskich zgodnie z wytycznymi przewidzianymi w ustawie o działalności w branży naftowej w Norwegii, przynajmniej w odniesieniu do sektorów, które mogą ponieść dotkliwe straty, takich jak rybołówstwo i turystyka nadmorska oraz inne sektory „niebieskiej” gospodarki; w związku z powyższym zachęca do tego, by nadużycia i wypadki, do których doszło na skutek działalności przedsiębiorstw, były oceniane pod względem ilościowym i jakościowym oraz by rejestrowano przy tym wszelkie skutki wtórne dla społeczności; zwraca także uwagę – w odniesieniu do odpowiedzialności za szkody wyrządzone środowisku – na rozbieżności i niedociągnięcia w transpozycji i stosowaniu dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za środowisko, przedstawione również przez Komisję Europejską w drugim sprawozdaniu z wdrożenia; apeluje do Komisji o zapewnienie, aby skutecznie wdrożono dyrektywę w sprawie odpowiedzialności za środowisko oraz aby w całej UE obowiązywała w odpowiednim zakresie odpowiedzialność za szkody wyrządzone środowisku w wyniku awarii na obszarach morskich;

ubolewa w tym kontekście, że dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa na obszarach morskich nie reguluje odpowiedzialności cywilnej za szkody względem osób fizycznych lub prawnych wynikające ze spowodowanego pośrednio lub bezpośrednio uszczerbku na zdrowiu, uszkodzenia mienia czy straty ekonomicznej;

ubolewa także, że kwestia odpowiedzialności cywilnej jest traktowana w bardzo różny sposób w poszczególnych państwach członkowskich; podkreśla, że w wielu państwach członkowskich, w których prowadzi się działalność związaną ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich, nie istnieje odpowiedzialność z tytułu większości roszczeń stron trzecich dotyczących odszkodowania za tradycyjną szkodę spowodowaną awarią, w ogromnej większości państw członkowskich brakuje systemu wypłat odszkodowań, zaś w wielu państwach członkowskich brakuje pewności, że operatorzy lub osoby odpowiedzialne posiadają odpowiednie aktywa finansowe, aby zaspokoić roszczenia; podkreśla ponadto, że często nie jest pewne, jak systemy prawne państw członkowskich poradziłyby sobie z różnorodnymi roszczeniami cywilnoprawnymi wynikającymi z incydentów w ramach działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich; uważa w związku z powyższym, że potrzebne są ramy europejskie, które powinny być oparte na ustawodawstwie najbardziej rozwiniętych państw członkowskich i powinny obejmować nie tylko uszczerbek na zdrowiu i uszkodzenie mienia, ale również stratę czysto ekonomiczną, oraz powinny zapewniać skuteczne mechanizmy odszkodowań dla ofiar i dla sektorów, które mogą ponosić dotkliwe straty (takich jak rybołówstwo i turystyka przybrzeżna); apeluje w tym względzie do Komisji o sprawdzenie, czy horyzontalne europejskie ramy zbiorowego dochodzenia roszczeń mogłyby stać się rozwiązaniem, oraz o zwrócenie na tę kwestię szczególnej uwagi podczas prac nad sprawozdaniem z wdrożenia dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa na obszarach morskich;

podkreśla z tej perspektywy, że egzekwowanie roszczeń odszkodowawczych i naprawczych dotyczących tradycyjnych szkód jest w dalszym stopniu utrudniane przez zasady postępowania cywilnego dotyczące ograniczeń czasowych, koszty finansowe, brak dostępności roszczeń spornych dotyczących interesu publicznego oraz zbiorowych roszczeń deliktowych, a także przepisy w sprawie dowodów, które różnią się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich;

podkreśla, że w ramach systemów odszkodowawczych musi być możliwe skuteczne i sprawne rozpatrywanie roszczeń transgranicznych w rozsądnym terminie, bez dyskryminowania skarżących pochodzących z różnych państw EOG; zaleca, by systemy te dotyczyły zarówno szkód pierwotnych, jak i wtórnych we wszystkich dotkniętych nimi regionach, zważywszy że niektóre wypadki mają wpływ na większe obszary, a ich skutki są odczuwalne przez długi czas; podkreśla, że państwa sąsiadujące, które nie są członkami EOG, muszą przestrzegać prawo międzynarodowe;

jest zdania, że należy ustanowić surowe zasady odpowiedzialności za awarie występujące podczas działalności na obszarach morskich, aby ułatwić dostęp do wymiaru sprawiedliwości ofiarom (zarówno osobom prawnym, jak i fizycznym), które ucierpiały w wyniku awarii na obszarach morskich, ponieważ może to stanowić zachętę dla operatorów prowadzących działalność na obszarach morskich do właściwego zarządzania ryzykiem w trakcie realizowanych działań; uważa, że należy unikać limitów odpowiedzialności finansowej;

zachęca państwa członkowskie i Komisję do rozważenia szczególnej sytuacji pracowników i osób zatrudnionych w przemyśle związanym ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich, szczególnie w małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP); wskazuje, że incydenty w ramach działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich mogą mieć szczególnie poważne następstwa dla sektora rybołówstwa i turystyki, a także dla innych sektorów, które polegają na dobrym stanie wspólnego środowiska morskiego w celu prowadzenia działalności, jako że sektory te, które obejmują wiele MŚP, mogą odnosić znaczne straty ekonomiczne w przypadku poważnej awarii na obszarach morskich;

10.

podkreśla w związku z tym, że ogromne znaczenie ma aktualizacja istniejących systemów odpowiedzialności w państwach członkowskich w celu zapewnienia, by w przypadku wystąpienia incydentu na wodach tych państw nie wpłynął on negatywnie na przyszłość działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich, prowadzonej przez dane państwo ani w całej UE, jeśli incydent miałby miejsce w obszarze, którego przychody są uzależnione w dużym stopniu od turystyki; wzywa w związku z tym Komisję do ponownego przeanalizowania potrzeby wprowadzenia wspólnych norm UE dotyczących systemów roszczeń naprawczych i odszkodowawczych;

11.

podkreśla konieczność uwzględnienia osób pokrzywdzonych w wyniku szkód ubocznych związanych z pracami poszukiwawczymi, badaniami oraz działalnością instalacji morskich, a także podmiotów potencjalnie uprawnionych do otrzymania odszkodowania;

12.

zwraca uwagę, że Komisja zamierza podjąć się systematycznego gromadzenia danych za pośrednictwem unijnej grupy organów ds. wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego ze złóż podmorskich (EUOAG), aby przeprowadzić bardziej kompleksową analizę skuteczności i zakresu krajowych przepisów dotyczących odpowiedzialności;

13.

podkreśla potrzebę przeprowadzania przez Komisję systematycznych ocen zgodności zarówno krajowych systemów prawnych, jak i przedsiębiorstw z odpowiednimi przepisami dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa na obszarach morskich dotyczącymi odpowiedzialności i odszkodowań, w tym również badania sprawozdań finansowych przedsiębiorstw prowadzących działalność na obszarach morskich w razie stwierdzenia naruszenia zgodności, w celu zapobiegania poważnym incydentom i ograniczenia ich skutków dla ludzi i środowiska; zaleca stworzenie wspólnego mechanizmu na szczeblu europejskim w zakresie rejestrowania incydentów i nadużyć;

14.

podkreśla, że należy zachować równowagę między szybkim wypłacaniem odpowiedniego odszkodowania ofiarom a zapobieganiem wypłacaniu odszkodowania z tytułu nieuzasadnionych roszczeń (określanemu jako problem ustanowienia precedensu) poprzez zwiększenie pewności w odniesieniu do poziomów odpowiedzialności finansowej wielu przedsiębiorstw prowadzących działalność na obszarach morskich oraz unikanie długotrwałych i kosztownych postępowań sądowych;

15.

ubolewa, że żadne państwo członkowskie nie ustanowiło jednoznacznie szerokiego zakresu instrumentów zabezpieczenia finansowego w odniesieniu do odszkodowania za roszczenia dotyczące tradycyjnych szkód spowodowanych przez incydenty w ramach działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich; podkreśla w tym kontekście, że nadmierne poleganie na ubezpieczeniach mogłoby potencjalnie skutkować zamknięciem rynku dla instrumentów zabezpieczenia finansowego, co mogłoby doprowadzić do braku konkurencji i zwiększenia kosztów;

16.

ubolewa z powodu niewystarczającego wykorzystywania finansowych instrumentów zabezpieczających w UE w celu pokrycia szkód powstałych wskutek najbardziej kosztownych awarii na obszarach morskich; zwraca uwagę, że jednym z powodów może być fakt, iż zakres odpowiedzialności za szkody może sprawiać, że w niektórych państwach członkowskich takie instrumenty mogą nie być konieczne;

17.

wzywa państwa członkowskie do przedstawienia szczegółowych danych dotyczących wykorzystania instrumentów finansowych oraz do odpowiedniego pokrycia szkód awarii związanych z prowadzeniem działalności na obszarach morskich, w tym awarii generujących największe koszty;

18.

uważa, że wszystkie przypadki udowodnionej odpowiedzialności, a także szczegóły nałożonych kar powinny być upubliczniane, aby zagwarantować wszystkim obywatelom przejrzystość w zakresie rzeczywistych kosztów danej szkody dla środowiska;

19.

wzywa Komisję do zachęcenia państw członkowskich do opracowania instrumentów zabezpieczenia finansowego dotyczących odszkodowań tradycyjnych roszczeń wynikających z ogólnych lub uwarunkowanych transportem incydentów w ramach działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich, w tym w przypadku niewypłacalności; uważa, że mogłoby to ograniczyć przenoszenie odpowiedzialności operatorów za przypadkowe zanieczyszczenie na skarb państwa, który musiałby ponieść koszty odszkodowań, jeśli przepisy nie zostałyby zmienione; uważa że w związku z powyższym należy rozważyć ustanowienie funduszu unijnego tworzonego z opłat wnoszonych przez sektor morskiej działalności wydobywczej;

20.

uważa, że należy przeanalizować, w jakim stopniu wprowadzenie odpowiedzialności karnej na szczeblu UE mogłoby stanowić dodatkowy środek odstraszający wykraczający poza kary cywilne, co z kolei mogłoby skutkować lepszą ochroną środowiska i zapewnieniem zgodności ze środkami bezpieczeństwa; wyraża w związku z powyższym zadowolenie z wprowadzenia przez UE dyrektywy 2008/99/WE w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne, która wprowadziła zharmonizowane sankcje karne za niektóre naruszenia przepisów UE związanych z ochroną środowiska; wyraża jednak ubolewanie, że zakres dyrektywy w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne nie obejmuje całej działalności objętej dyrektywą w sprawie bezpieczeństwa działalności na obszarach morskich; ponadto wyraża ubolewanie, że definicje przestępstw oraz minimalnych sankcji związanych z naruszeniem zasad bezpieczeństwa w działalności na obszarach morskich nie są zharmonizowane w UE; wzywa Komisję do włączenia w zakres dyrektywy w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne poważnych awarii w sektorze wydobycia ropy naftowej przygotowania i do terminowego przedłożenia Parlamentowi pierwszego sprawozdania na temat wdrożenia dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa na obszarach morskich, nie później niż do dnia 19 lipca 2019 r.;

21.

wzywa Komisję do opracowania analiz niezbędnych do oceny, w jakim stopniu poszczególne państwa członkowskie i ich regiony przybrzeżne są narażone na ryzyko gospodarcze, przy uwzględnieniu podejścia gospodarczego w sektorach poszczególnych regionów, stopnia koncentracji działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich w poszczególnych regionach, warunków działalności, czynników klimatycznych, takich jak prądy morskie i wiatry, oraz stosowanych norm środowiskowych; zaleca zatem, by wprowadzić mechanizmy ochronne i strefy bezpieczeństwa na wypadek zamknięcia działalności, oraz z zadowoleniem przyjmuje stworzenie przez branżę czterech systemów tamujących wyciek ropy (ang. capping stacks), które mogą ograniczyć wyciek ropy w razie awarii na obszarach morskich;

22.

domaga się przeprowadzenia dostosowanej do potrzeb oceny wpływu na środowisko Arktyki wszystkich działań prowadzonych w tym regionie, gdzie ekosystemy są szczególnie wrażliwe i ściśle powiązane ze światową biosferą;

23.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do rozważenia możliwości wprowadzenia dalszych środków, które zabezpieczałyby skutecznie działalność związaną ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich przed wystąpieniem poważnej awarii;

24.

wzywa w związku z powyższym Komisję i państwa członkowskie do dalszego analizowania możliwości opracowania rozwiązania międzynarodowego, mając na uwadze, że wiele przedsiębiorstw zajmującej się wydobyciem ropy naftowej i gazu ziemnego działających w UE jest aktywnych na całym świecie oraz że globalne rozwiązanie zapewniłoby równe warunki działania na całym świecie dzięki wzmocnieniu kontroli przedsiębiorstw wydobywczych działających poza granicami UE; wzywa państwa członkowskie do szybkiego ratyfikowania porozumienia paryskiego w sprawie zmiany klimatu z grudnia 2015 r.;

25.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 178 z 28.6.2013, s. 66.

(2) Dz.U. L 328 z 6.12.2008, s. 28.

(3) Dz.U. L 143 z 30.4.2004, s. 56.

(4) Sprawa C-176/03, Komisja przeciwko Radzie, ECLI:EU:C:2005:542.

(5) Dz.U. L 351 z 20.12.2012, s. 1.

(6) Dz.U. L 339 z 21.12.2007, s. 3.

(7) Dz.U. L 199 z 31.7.2007, s. 40.

(8) BIO by Deloitte (2014 r.), „Civil liability, financial security and compensation claims for offshore oil and gas activities in the European Economic Area” (Odpowiedzialność cywilna, zabezpieczenia finansowe i roszczenia o odszkodowanie w odniesieniu do działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich w Europejskim Obszarze Gospodarczym), sprawozdanie końcowe przygotowane dla Komisji Europejskiej – DG ds. Energii.

(9) Dz.U. C 51 E z 22.2.2013, s. 43.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/163

P8_TA(2016)0479

Sytuacja w Demokratycznej Republice Konga

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie sytuacji w Demokratycznej Republice Konga (2016/3001(RSP))

(2018/C 224/26)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Demokratycznej Republiki Konga (DRK), w szczególności rezolucje z dni 10 marca 2016 r. (1) i 23 czerwca 2016 r. (2),

—	uwzględniając oświadczenia delegatury UE w Demokratycznej Republice Konga w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w tym kraju, zwłaszcza oświadczenia z dni 23 listopada 2016 r. i 24 sierpnia 2016 r.,

—	uwzględniając rezolucję Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP–UE z dnia 15 czerwca 2016 r. w sprawie sytuacji przedwyborczej i stanu bezpieczeństwa w DRK,

—	uwzględniając lokalne oświadczenia UE z dnia 25 czerwca 2016 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w DRK oraz z dni 2 sierpnia 2016 r. i 24 sierpnia 2016 r. w sprawie procesu wyborczego w DRK po rozpoczęciu dialogu narodowego w DRK,

—	uwzględniając roczne sprawozdanie Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka i działalności Wspólnego Biura ONZ ds. Praw Człowieka w Demokratycznej Republice Konga, opublikowane w dniu 27 lipca 2015 r.,

—

uwzględniając wspólne komunikaty prasowe Unii Afrykańskiej, Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej i Międzynarodowej Organizacji Frankofonii z dni 16 lutego 2016 r. i 5 czerwca 2016 r. w sprawie konieczności prowadzenia pluralistycznego dialogu politycznego w DRK i ich zaangażowania we wspieranie kongijskich podmiotów w wysiłkach na rzecz konsolidacji demokracji w tym kraju,

—	uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 15 sierpnia 2016 r. w sprawie przemocy w DRK,

—	uwzględniając konkluzje Rady UE w sprawie Demokratycznej Republiki Konga z dni 23 maja 2016 r. i 17 października 2016 r.,

—	uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie DRK, a zwłaszcza rezolucję nr 2293 (2016) w sprawie wznowienia sankcji nałożonych na DRK i mandatu grupy ekspertów oraz rezolucję nr 2277 (2016), w której przedłużono mandat misji stabilizacyjnej ONZ w DRK (MONUSCO),

—	uwzględniając komunikaty prasowe Rady Bezpieczeństwa ONZ z dni 15 lipca 2016 r. i 21 września 2016 r. w sprawie sytuacji w DRK,

—	uwzględniając oświadczenie współprzewodniczących Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP–UE z dnia 20 września 2016 r., w którym zaapelowano o spokój w celu rozwiązania kryzysu na drodze dialogu i z poszanowaniem konstytucji,

—	uwzględniając umowę o partnerstwie z Kotonu, podpisaną w dniu 23 czerwca 2000 r. i zmienioną dnia 25 czerwca 2005 r. oraz 22 czerwca 2010 r.,

—	uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów z czerwca 1981 r.,

—	uwzględniając Afrykańską kartę na rzecz demokracji, wyborów i dobrych rządów,

—	uwzględniając konstytucję Demokratycznej Republiki Konga przyjętą w dniu 18 lutego 2006 r.,

—	uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

mając na uwadze fakt, że Joseph Kabila sprawuje urząd prezydenta DRK od 2001 r.; mając na uwadze, że kadencja prezydenta Kabili kończy się 20 grudnia 2016 r. oraz mając na uwadze, że mandat prezydenta DRK jest konstytucyjnie ograniczony do dwóch kadencji, a następne wybory prezydenckie i parlamentarne miały się pierwotnie odbyć pod koniec 2016 r.;

B.	mając na uwadze, że przez ostatnie dwa lata prezydent Kabila wykorzystuje środki administracyjne i techniczne, próbując opóźnić wybory i pozostać u władzy po upływie konstytucyjnego mandatu;

mając na uwadze, że podjęta w 2015 r. pierwsza próba zmiany konstytucji DRK w taki sposób, aby umożliwić prezydentowi Kabili ubieganie się o trzecią kadencję nie powiodła się z powodu zdecydowanego sprzeciwu i mobilizacji społeczeństwa obywatelskiego; mając na uwadze, że takie próby spowodowały wzrost napięcia politycznego, zamieszki i eskalację przemocy w kraju, który najwyraźniej znalazł się w impasie wyborczym;

mając na uwadze, że w listopadzie 2015 r. prezydent Kabila ogłosił rozpoczęcie dialogu narodowego; mając na uwadze, że Unia Afrykańska mianowała następnie byłego premiera Togo Edema Kodjo koordynatorem ds. krajowego dialogu politycznego; mając na uwadze, że dwa główne ugrupowania opozycyjne odmówiły udziału w tym – ich zdaniem – niepluralistycznym i niedemokratycznym dialogu, który uważają za element gry na zwłokę;

mając na uwadze, że Unia Afrykańska, Organizacja Narodów Zjednoczonych, Unia Europejska i Międzynarodowa Organizacja Frankofonii wspólnie podkreśliły znaczenie dialogu i dążenia do porozumienia między podmiotami politycznymi, które będzie respektować demokrację i praworządność, oraz wezwały wszystkie podmioty polityczne w Kongo do pełnej współpracy z Edemem Kodjo;

mając na uwadze, że w dniu 18 października 2016 r. podpisano porozumienie między prezydentem Kabilą i częścią opozycji w sprawie przesunięcia wyborów prezydenckich na kwiecień 2018 r.; mając na uwadze, że zgodnie z warunkami tego porozumienia prezydent Kabila, któremu w ten sposób umożliwiono pozostanie u władzy po 2016 r., powołał na nowego tymczasowego premiera członka opozycji Samy’ego Badibangę, któremu powierzył misję sformowania nowego rządu;

mając na uwadze, że od stycznia 2015 r. kongijscy funkcjonariusze służb bezpieczeństwa i wywiadu poddają ściślejszej kontroli pokojowych działaczy oraz członków opozycji i społeczeństwa obywatelskiego, którzy sprzeciwiają się próbom umożliwienia prezydentowi Kabili pozostania u władzy po upływie przewidzianych w konstytucji dwóch kadencji;

mając na uwadze, że grupy zajmujące się prawami człowieka stale donoszą o pogarszaniu się sytuacji w zakresie praw człowieka oraz wolności słowa, zgromadzeń i demonstracji w kraju w okresie kampanii wyborczej, w tym o przypadkach użycia nadmiernej siły wobec pokojowych demonstrantów, dziennikarzy, przywódców politycznych i innych osób;

I.	mając na uwadze, że ciągle rosnący poziom przemocy oraz łamanie i naruszanie praw człowieka i prawa międzynarodowego, w szczególności ukierunkowane akcje i niesłuszne aresztowania, wywierają negatywny wpływ na wszelkie próby uregulowania i ustabilizowania sytuacji w DRK;

mając zwłaszcza na uwadze, że według doniesień ponad 50 osób poniosło śmierć, a wiele innych zaginęło podczas demonstracji w Kinszasie w dniach 19 i 20 września 2016 r.; mając na uwadze, że członkowie ruchów LUCHA i Filimbi są nadal bezprawnie przetrzymywani; mając na uwadze, że stacje, takie jak Radio France Internationale (RFI) i Radio Okapi, zostały zamknięte lub są zagłuszane; mając na uwadze, że według raportu Wspólnego Biura ONZ ds. Praw Człowieka zgłoszono 422 przypadki pogwałcenia praw człowieka przez policję i służby bezpieczeństwa podczas demonstracji, które miały miejsce w dniach 19–21 września 2016 r.;

mając na uwadze, że agencje humanitarne uważają, iż niestabilność polityczna pogrąża kraj w chaosie i sprawia, że jego ludność – już osłabiona różnymi kryzysami w przeszłości i obecnie – popada w skrajne ubóstwo i ogarnia ją dogłębne poczucie braku bezpieczeństwa, a pięć milionów osób potrzebuje aktualnie wsparcia żywnościowego;

mając na uwadze, że Unia Europejska podkreśliła, iż jakakolwiek decyzja w sprawie odroczenia wyborów musi zostać podjęta w ramach pluralistycznego, bezstronnego i przejrzystego dialogu politycznego z udziałem zainteresowanych podmiotów kongijskich przed końcem kadencji prezydenta Kabili w grudniu 2016 r.;

mając na uwadze, że krajowy program orientacyjny na rzecz DRK na lata 2014–2020 dysponujący środkami w wysokości 620 mln EUR, finansowany z 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju, na pierwszym miejscu stawia wzmocnienie zarządzania i praworządności, w tym reformy wymiaru sprawiedliwości, policji i armii;

ubolewa z powodu ofiar śmiertelnych podczas manifestacji w ostatnich tygodniach oraz wyraża najgłębsze współczucie rodzinom ofiar i narodowi DRK;

wyraża głębokie zaniepokojenie coraz bardziej niestabilną sytuacją w DRK, w napiętym kontekście przedwyborczym; przypomina władzom DRK, a przede wszystkim prezydentowi, że ich obowiązkiem jest ochrona obywateli na całym terytorium kraju, w szczególności ochrona ich przed nadużyciami i przestępstwami, a także sprawowanie rządów z najściślejszym poszanowaniem praworządności;

ubolewa nad faktem, że rząd i CENI (Niezależna Państwowa Komisja Wyborcza) nie zdołały przeprowadzić wyborów prezydenckich w terminie przewidzianym w konstytucji; ponownie apeluje o pomyślne i terminowe przeprowadzenie wyborów, w pełnej zgodności z konstytucją Konga i Afrykańską kartą na rzecz demokracji, wyborów i dobrych rządów, a także podkreśla, że kongijski rząd ma obowiązek jak najszybciej zagwarantować warunki sprzyjające przejrzystym, wiarygodnym i pluralistycznym wyborom;

przypomina, że na mocy umowy z Kotonu DRK zobowiązała się do poszanowania demokracji, praworządności i zasad praw człowieka, co obejmuje wolność słowa i mediów, dobre rządzenie i przejrzystość w sprawowaniu funkcji politycznych; zauważa, że dialog prowadzony z władzami DRK zgodnie z art. 8 umowy z Kotonu w celu otrzymania ostatecznych wyjaśnień dotyczących procesu wyborczego nie przynosi rezultatów;

wzywa UE do podjęcia konkretniejszych działań i natychmiastowego wszczęcia procedury na mocy art. 96 umowy z Kotonu oraz do przyjęcia ukierunkowanych sankcji, obejmujących zakaz wizowy i zamrożenie aktywów, wymierzonych w wysokich urzędników i funkcjonariuszy sił zbrojnych odpowiedzialnych za brutalne tłumienie demonstracji i polityczny impas, który uniemożliwia pokojowe i konstytucyjne przekazanie władzy, zwłaszcza sankcji wobec Kaleva Mutonda, generała dywizji Johna Numbiego, generała Ilungi Kampete, generała dywizji Gabriela Amisi Kumby i generała Célestina Kanyamy;

wzywa wszystkie siły polityczne do zaangażowania się w pokojowy i konstruktywny dialog, aby zapobiec pogłębieniu się obecnego kryzysu politycznego i powstrzymać dalszą przemoc i prowokacje; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Konferencji Episkopatu Konga (CENCO) zmierzające do wypracowania szerszego konsensusu w sprawie przemian politycznych; wzywa zarówno władze, jak i opozycję do powstrzymania się od wszelkich działań lub wypowiedzi, które mogłyby pogłębiać zamęt; przyznaje, że w międzyczasie potrzebny jest okres przejściowy, kiedy urząd prezydenta będzie można sprawować jedynie pod nadzorem rady tymczasowej, w której zasadniczą rolę odgrywać będzie opozycja;

wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu pogarszającej się sytuacji w zakresie praw człowieka oraz coraz większego ograniczania swobody politycznej w DRK, a w szczególności z powodu instrumentalizacji wymiaru sprawiedliwości i ataków na obrońców praw człowieka, przeciwników politycznych i dziennikarzy oraz zastraszania ich; wzywa do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich więźniów politycznych; zwraca się do władz o natychmiastowe zniesienie wszelkich restrykcji wobec mediów;

pozostaje głęboko zaniepokojony faktyczną rolą CENI, od której w dużej mierze zależeć będzie legalność procesu wyborczego; przypomina, że komisja wyborcza powinna być instytucją bezstronną i pluralistyczną, dysponującą wystarczającymi zasobami, aby umożliwić wszechstronny i przejrzysty proces;

apeluje o pełne, gruntowne i jawne dochodzenie w sprawie zarzutów o łamanie praw człowieka, do którego miałoby dojść podczas protestów, o zidentyfikowanie jego sprawców i pociągnięcie ich do odpowiedzialności;

10.

apeluje do delegatury UE o dalsze ścisłe monitorowanie rozwoju wydarzeń w DRK i sięganie po wszelkie odpowiednie narzędzia i instrumenty w celu wspierania obrońców praw człowieka i ruchów prodemokratycznych; wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel, aby rozważyła zwiększenie zdolności mediacyjnych delegatury UE z myślą o współpracy z Unią Afrykańską na rzecz wspierania bardziej pluralistycznego dialogu politycznego i zapobiegania pogłębianiu się kryzysu politycznego i dalszemu rozprzestrzenianiu się przemocy;

11.

apeluje o większe zaangażowanie Unii Afrykańskiej na rzecz zapewnienia pełnego poszanowania konstytucji Konga; wzywa do stałego dialogu między krajami regionu Wielkich Jezior, aby zapobiec dalszej destabilizacji; z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym zorganizowanie Międzynarodowej Konferencji Regionu Wielkich Jezior, aby ocenić sytuację w DRK, która odbyła się w Luandzie w październiku 2016 r.;

12.

przypomina, że pokój i bezpieczeństwo to warunki wstępne udanych wyborów i stabilnej sytuacji politycznej; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje odnowienie mandatu MONUSCO oraz wzmocnienie jej kompetencji w obszarze ochrony ludności cywilnej i przestrzegania praw człowieka w kontekście wyborów;

13.

ponownie wyraża głębokie obawy w związku z niepokojącą sytuacją humanitarną w DRK; wzywa UE i jej państwa członkowskie, by nadal niosły pomoc ludności DRK, aby poprawić warunki życia najbardziej bezbronnych grup ludności i łagodzić skutki przesiedleń, braku bezpieczeństwa żywnościowego i klęsk żywiołowych;

14.

zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządowi i parlamentowi DRK, Unii Afrykańskiej, Radzie AKP–UE, sekretarzowi generalnemu ONZ i Radzie Praw Człowieka ONZ.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0085.

(2) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0290.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/167

P8_TA(2016)0480

Dostęp do energii w krajach rozwijających się

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie dostępu do energii w krajach rozwijających się (2016/2885(RSP))

(2018/C 224/27)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając cele zrównoważonego rozwoju, w szczególności cel nr 7 dotyczący dostępu do energii oraz cele nr 12 i 13 dotyczące odpowiednio zrównoważonej konsumpcji i produkcji oraz zmian klimatu,

—	uwzględniając inicjatywę „Zrównoważona energia dla wszystkich” (SE4ALL) rozpoczętą przez ONZ w 2011 r.,

—	uwzględniając inicjatywę Komisji pt. „Energetyzacja rozwoju” rozpoczętą w 2012 r. w celu zapewnienia do 2030 r. dostępu do zrównoważonej energii dla dodatkowych 500 mln ludzi w krajach rozwijających się,

—	uwzględniając art. 208 Traktatu o funkcjonowaniu UE (TFUE), który stanowi, że podstawowym celem polityki UE w zakresie rozwoju jest ograniczenie i – w dłuższej perspektywie – wyeliminowanie ubóstwa,

—	uwzględniając art. 191 TFUE i unijną politykę w dziedzinie klimatu,

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 233/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (1) (DCI), w szczególności jego załącznik I, który zawiera przepisy dotyczące zrównoważonej energii w programach geograficznych, oraz załącznik II zawierający przepisy dotyczące komponentu zrównoważonej energii w programie tematycznym DCI dotyczącym globalnych dóbr publicznych i wyzwań,

—	uwzględniając stosowne dokumenty programowe w ramach DCI oraz w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), w tym krajowe programy orientacyjne obejmujące kluczowy sektor energetyczny, jak również roczne programy działań wdrażające te krajowe programy orientacyjne;

—	uwzględniając inicjatywę „Afrykańskiego korytarza czystej energii 2014”, mającą na celu propagowanie przyspieszonego wprowadzania energii ze źródeł odnawialnych w Afryce oraz ograniczenie ilości emisji dwutlenku węgla i uzależnienia od importowanych paliw kopalnych;

—	uwzględniając analizę odnośnych projektów dokumentów programowych dotyczących DCI i EFR przed ich zatwierdzeniem przez komitet ds. DCI i komitet ds. EFR,

—	uwzględniając 21. Konferencję Stron (COP 21) Ramowej Konwencji ONZ w Sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC) w Paryżu w grudniu 2015 r. oraz przyjęcie porozumienia paryskiego, pierwszego w historii powszechnego i prawnie wiążącego porozumienia globalnego w sprawie klimatu,

—	uwzględniając 22. Konferencję Stron (COP 22) Ramowej Konwencji ONZ w Sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC) w Marrakeszu w dniach 7–18 listopada 2016 r.,

—

uwzględniając posiedzenie wysokiego szczebla pod przewodnictwem Idrissa Déby, przewodniczącego Unii Afrykańskiej, Alphy Condégo, prezydenta Republiki Gwinei, Nkosazany Dlamini-Zumy, przewodniczącej Komisji Unii Afrykańskiej, Akinwumiego Adesiny, prezesa Afrykańskiego Banku Rozwoju, w obecności przedstawicieli Unii Europejskiej Stefana Manservisiego, dyrektora generalnego DG ds. Współpracy Międzynarodowej i Rozwoju, i Felice Zaccheo, zastępcy kierownika działu C6 ds. energii i zmiany klimatu, i Ségolène Royal, minister ds. ekologii, zrównoważonego rozwoju i energii, w sprawie inicjatywy na rzecz energii odnawialnej i partnerstwa UE–UA, które odbyło się w dniu 21 września 2016 r., przy okazji Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku,

—	uwzględniając sprawozdanie Światowej Komisji ds. Zapór Wodnych z dnia 16 listopada 2000 r. zatytułowane „A new framework for decision-making” [„Nowe ramy podejmowania decyzji”],

—

uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 27 września 2011 r. w sprawie finansowania rozbudowy infrastruktury tam w krajach rozwijających się (2), z dnia 2 lutego 2012 r. w sprawie unijnej współpracy na rzecz rozwoju w zakresie zapewnienia powszechnego dostępu do energii do 2030 r. (3) i z dnia 12 czerwca 2012 r. w sprawie nawiązania współpracy w zakresie polityki energetycznej z partnerami spoza UE: podejście strategiczne do bezpiecznych, zrównoważonych i konkurencyjnych dostaw energii (4),

—	uwzględniając sprawozdanie specjalne nr 15/2015 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z dnia 6 października 2015 r. pt. „Wsparcie z Funduszu Energetycznego AKP–UE na rzecz energii ze źródeł odnawialnych w Afryce Wschodniej”,

—	uwzględniając pytanie skierowane do Komisji w sprawie dostępu do energii w krajach rozwijających się (O-000134/2016 – B8-1809/2016),

—	uwzględniając projekt rezolucji Komisji Rozwoju,

—	uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

mając na uwadze, że trwały dostęp do przystępnej cenowo, niezawodnej i bezpiecznej energii ma zasadnicze znaczenie dla zaspokojenia podstawowych potrzeb ludzkich i przestrzegania podstawowych praw, w tym dostępu do czystej wody, kanalizacji, bezpiecznego środowiska, opieki zdrowotnej, ogrzewania i edukacji, a także ma kluczowe znaczenie dla praktycznie wszystkich rodzajów działalności gospodarczej i stanowi kluczowy czynnik rozwoju; mając na uwadze, że istnieją też aspekty dostępu do energii związane z bezpieczeństwem i czynnikami geopolitycznymi oraz że kwestie dotyczące energii mogą stać się siłą napędową konfliktów;

mając na uwadze, że 1,2 mld osób nie ma dostępu do energii elektrycznej, a w przypadku jeszcze większej liczby ludzi dostęp ten jest niepewny; mając na uwadze, że połowa ludzi bez dostępu do elektryczności żyje w Afryce oraz że ich liczba rośnie, ponieważ na tym kontynencie wzrost liczby ludności przewyższa tempo poszerzania dostępu do energii;

mając na uwadze, że z punktu widzenia dostępu do energii elektrycznej Afryka Subsaharyjska znajduje się w najgorszej sytuacji na świecie, jednak ewolucja sektora energetycznego w tym regionie może sprawić, że do 2040 r. Afryka Subsaharyjska będzie zużywać tyle samo energii co Indie i Ameryka Łacińska łącznie w 2010 r.;

D.	mając na uwadze, że ponad 70 % całkowitego zużycia energii w Afryce pochodzi ze źródeł odnawialnych, lecz niemal w całości z tradycyjnego wykorzystania biomasy; mając na uwadze, że istnieją ogromne możliwości wykorzystania także innych źródeł, zwłaszcza energii słonecznej i wiatrowej;

E.	mając na uwadze, że tendencje demograficzne w Afryce będą miały ogromny wpływ na sposób użytkowania gruntów na potrzeby produkcji roślinnej oraz na zapotrzebowanie na drewno opałowe;

mając na uwadze, że globalne wylesianie odpowiada za niemal 20 % wszystkich emisji CO2; mając na uwadze również, że silne uzależnienie od tradycyjnej biomasy i stosowanie nisko wydajnych pieców kuchennych stwarza ryzyko dla terenów leśnych i porośniętych buszem w wielu regionach kontynentu afrykańskiego;

mając na uwadze, że 2,3 mld ludzi stosuje do gotowania tradycyjną biomasę, taką jak węgiel drzewny, co ma często poważne negatywne skutki dla zdrowia i środowiska; mając na uwadze, że kobiety ponoszą nieproporcjonalne obciążenia związane ze stosowaniem takich materiałów, m.in. zbierają drewno opałowe, co może być czasochłonne i niebezpieczne; mając na uwadze, że ulepszone piece kuchenne skracają czas i wymagają mniejszego wysiłku związanego z przygotowywaniem posiłków;

H.	mając na uwadze, że kontynent afrykański posiada największy na całej planecie potencjał w zakresie energii odnawialnej oraz że występuje na nim największe zapóźnienie w dziedzinie elektryfikacji;

mając na uwadze, że ubóstwo energetyczne jest najbardziej rozpowszechnione na obszarach wiejskich, lecz zapewnienie dostępu do energii na coraz większych obszarach gwałtownie rozwijających się miast również stanowi ogromne wyzwanie, jeśli weźmie się pod uwagę realia związane z geografią, połączeniami i brakiem infrastruktury, a także mając na uwadze, że najuboższymi krajami w Afryce są te kraje, które płacą najwięcej za zużycie energii;

mając na uwadze, że duże znaczenie ma dalsze rozwijanie wciąż młodych rynków elektryfikacji na obszarach wiejskich, do czasu aż osiągną dojrzałość i staną się samowystarczalne, a także dalsze wspieranie programów na rzecz odnawialnych, energooszczędnych i zdecentralizowanych rozwiązań energetycznych na małą skalę;

K.	mając na uwadze, że ubóstwo energetyczne ma także wymiar związany z płcią; mając na uwadze, że konsekwencje ubóstwa energetycznego są najbardziej odczuwalne dla kobiet;

mając na uwadze, że zapewnienie wszystkim do 2030 r. dostępu do przystępnej cenowo, niezawodnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii to powszechny cel zrównoważonego rozwoju nr 7; mając na uwadze, że wypełnianie zobowiązań wynikających z działań w zakresie przeciwdziałania zmianie klimatu wymaga podjęcia zdecydowanych i rozsądnych wysiłków w dziedzinie energii, a także mając na uwadze, że Afryka stoi przed podwójnym wyzwaniem, ponieważ musi drastycznie zwiększyć dostęp obywateli do podstawowych usług energetycznych i jednocześnie wywiązać się z zobowiązań wynikających z porozumienia w sprawie zmiany klimatu;

mając na uwadze, że w sprawozdaniu Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska pt. „Global Trends in Renewable Energy Investment 2016” [„Globalne tendencje w inwestycjach w energię ze źródeł odnawialnych 2016”] wskazuje się, że w 2015 r. roczne globalne inwestycje w potencjał energii z nowych źródeł odnawialnych dwukrotnie przewyższyły te w elektrownie węglowe i gazowe; mając na uwadze, że w 2015 r. rynek energii ze źródeł odnawialnych zdominowały słoneczne panele fotowoltaiczne i energia wiatrowa; mając na uwadze również, że w 2015 r. inwestycje w energię ze źródeł odnawialnych w krajach rozwijających się po raz pierwszy przewyższyły te w krajach rozwiniętych;

mając na uwadze, że w sprawozdaniu z dnia 16 listopada 2000 r. Światowa Komisja ds. Zapór Wodnych stwierdza, że podczas gdy potężne zapory wodne nie zdołały wyprodukować aż tyle elektryczności, dostarczyć aż tyle wody ani zapobiec aż tak wielkim szkodom spowodowanym powodziami, jak oczekiwano, powodują one poważne skutki dla społeczeństwa i środowiska, zaś wysiłki włożone w zminimalizowanie tych skutków w dużej mierze nie powiodły się;

O.	mając na uwadze, że cel osiągnięcia powszechnego dostępu do energii łączy się z celem zapewnienia sprawiedliwości klimatycznej;

mając na uwadze, że sprawiedliwość klimatyczna łączy prawa człowieka z rozwojem, tak aby to człowiek znajdował się w centrum uwagi, przy zabezpieczeniu praw grup najbardziej podatnych na zagrożenia oraz założeniu sprawiedliwego i równego podziału obciążeń i korzyści płynących ze zmiany klimatu oraz jej oddziaływania;

Q.	mając na uwadze, że niespójne przepływy finansowania i technologii w związku ze zmianą klimatu mogą negatywnie wpływać na wolę rozwijania energii ze źródeł odnawialnych wśród przywódców afrykańskich w celu realizacji programu industrializacji kontynentu;

R.	mając na uwadze, że w porozumieniu paryskim podkreślono potrzebę promowania powszechnego dostępu do zrównoważonej energii w krajach rozwijających się, zwłaszcza w Afryce, przez wspieranie rozwoju energii ze źródeł odnawialnych;

mając na uwadze, że istnieją liczne dowody i szeroki konsensus co do tego, że zdecentralizowane wytwarzanie energii odnawialnej na małą skalę i lokalne sieci oraz źródła pozasieciowe są często najbardziej skuteczne, jak również że takie rozwiązania zazwyczaj przyczyniają się w największym stopniu do ogólnych postępów w dziedzinie rozwoju i nadają się najlepiej do minimalizowania niekorzystnych skutków dla środowiska naturalnego lub do zapobiegania tym skutkom;

mając na uwadze, że w rozporządzeniu w sprawie DCI położono nacisk na lokalną produkcję energii ze źródeł odnawialnych, a programy i projekty w dziedzinie energii związane z DCI i EFR powinny być opracowywane w taki sposób, by odzwierciedlały zrozumienie korzyści płynących z zdecentralizowanego wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych;

U.	mając na uwadze, że pomoc rozwojowa UE w dziedzinie energii znacznie wzrosła, a wydatki w tym zakresie w latach 2014–2020 mają wynieść 3,5 mld EUR; mając na uwadze, że 30 krajowych programów orientacyjnych, z których połowa dotyczy krajów afrykańskich, obejmuje kluczowy sektor energetyczny;

mając na uwadze, że Fundusz Energetyczny AKP–UE utworzony w czerwcu 2005 r. ma na celu wspieranie dostępu do nowoczesnych usług energetycznych dla ubogich na obszarach wiejskich i podmiejskich, ze szczególnym uwzględnieniem Afryki Subsaharyjskiej i energii ze źródeł odnawialnych; mając na uwadze, że dotyczące go sprawozdanie specjalne nr 15/2015 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego zawiera szereg zaleceń dla Komisji dotyczących bardziej rygorystycznego wyboru projektów, poprawy ich monitorowania i zwiększenia perspektyw ich trwałości;

mając na uwadze, że niedawno zainicjowano unijną inicjatywę finansowania elektryfikacji (ElectriFI), a inne sposoby finansowania obejmują mechanizmy służące łączeniu dotacji UE z pożyczkami lub kapitałem zapewnianym przez podmioty publiczne lub prywatne (instrumenty łączone) w odniesieniu do różnych części świata, działań Europejskiego Banku Inwestycyjnego w dziedzinie energii w ramach jego mandatu w zakresie pożyczek zewnętrznych oraz działań Funduszu Powierniczego UE na rzecz Infrastruktury w Afryce w sektorze energetycznym;

mając na uwadze, że rosnący wkład ze strony prywatnych inwestycji jest niezbędny do osiągnięcia celu zrównoważonego rozwoju nr 7; mając na uwadze, że każda decyzja dotycząca promowania partnerstw publiczno-prywatnych za pomocą instrumentów łączonych w krajach rozwijających się powinna opierać się na dogłębnej analizie tych mechanizmów i wnioskach wyciągniętych z wcześniejszych doświadczeń; mając na uwadze, że należy w każdym przypadku unikać przyznawania dotacji na projekty, które są już komercyjnie rentowne;

Y.	mając na uwadze, że szkolenie wyspecjalizowanego i wysoko wyspecjalizowanego personelu na poziomie lokalnym musi stanowić priorytet, aby zapewnić dostęp do energii w krajach rozwijających się, i że na ten cel należy przeznaczyć znaczną część finansowania;

mając na uwadze, że dotacje do paliw kopalnych na świecie sięgają rzędu 500 mld USD rocznie, powodują wzrost zamiast redukcji emisji gazów cieplarnianych i przynoszą więcej korzyści stosunkowo zamożnym ludziom niż ubogim; mając na uwadze, że dotacje te powinny być stopniowo wycofywane, a dzięki temu rządy będą mogły uwolnić znaczne fundusze na o wiele bardziej skuteczną politykę społeczną i na rozszerzenie dostępu do przystępnej cenowo, niezawodnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii, a przy tym ograniczyć nierówności i poprawić jakość życia;

przypomina, że dostęp do energii jest czynnikiem przyspieszającym rozwój; zwraca uwagę na skalę i skutki ubóstwa energetycznego w krajach rozwijających się oraz na silne zaangażowanie UE w działania zmierzające do ograniczenia takiego ubóstwa; podkreśla potrzebę podjęcia zdecydowanych i skoordynowanych wysiłków przez rządy, społeczeństwo obywatelskie i inne zainteresowane strony w odnośnych krajach oraz przez partnerów międzynarodowych w celu ograniczenia ubóstwa energetycznego i realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 7, który wymaga szczególnych wysiłków na oddalonych obszarach wiejskich, zwłaszcza w regionach znajdujących się poza siecią energetyczną; przypomina, że polityka przeciwdziałania zmianie klimatu i polityka handlowa powinny wzajemnie wspierać dążenia do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju i eliminacji ubóstwa zgodnie z programem działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 i z porozumieniem paryskim;

podkreśla ścisły związek między energią a potencjalnymi problemami z bezpieczeństwem oraz uważa, że zarządzanie energią, choć trudne we wdrażaniu, jest niezbędne dla rozwoju gospodarczego i społecznego we wszystkich krajach rozwijających się;

przypomina, że elektryfikację przeprowadza się dzięki wsparciu organów publicznych, co z kolei wymaga dobrego zarządzania usługami dystrybucji energii oraz zdolnością państwa do wypełniania swoich suwerennych funkcji;

wzywa UE do uwzględniania wymiaru płci we wszystkich swoich politykach energetycznych i do poświęcenia uwagi zwłaszcza kobietom o szczególnych potrzebach;

wspiera inicjatywę Komisji Europejskiej pt. „Energetyzacja rozwoju” w celu zapewnienia do 2030 r. dostępu do zrównoważonej energii dla dodatkowych 500 mln ludzi w krajach rozwijających się przez takie elementy programu jak utworzenie instrumentu pomocy technicznej z wykorzystaniem wsparcia unijnych ekspertów w celu wypracowania fachowej wiedzy technicznej w krajach rozwijających się oraz promocji budowania zdolności i transferu technologii; podkreśla rolę energii jako katalizatora wzrostu w wielu innych dziedzinach, takich jak zdrowie, edukacja, czysta woda, rolnictwo oraz telekomunikacja i łączność internetowa; podkreśla, że inicjatywa „Energetyzacja rozwoju” musi być w pełni zgodna z celami polityki rozwoju UE określonymi w Traktacie z Lizbony;

jest zdania, że odpowiednie, choć zwięzłe, przepisy rozporządzenia w sprawie DCI, przyjętego w drodze współdecyzji przez Parlament i Radę, stanowią solidną podstawę dla pomocy rozwojowej UE w dziedzinie energii; przypomina, że przepisy te koncentrują się na dostępie do energii i kładą nacisk na lokalne i regionalne odnawialne źródła energii oraz zapewnienie dostępu osobom ubogim w oddalonych regionach;

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę ElectriFI, która zapewnia elastyczną i włączającą strukturę umożliwiającą udział różnych partnerów, takich jak sektor prywatny, instytucje publiczne i władze lokalne, mogących w równym stopniu odnosić korzyści na takich samych warunkach rynkowych, przy należytym uwzględnieniu potrzeb i szans istniejących w każdym docelowym kraju czy regionie; przypomina, że zaangażowanie partnerów z lokalnego sektora prywatnego i organizacji społeczeństwa obywatelskiego będzie mieć kluczowe znaczenie dla zwiększenia skuteczności podjętych działań i odpowiedzialności za nie;

apeluje do Komisji, aby na swojej stronie internetowej regularnie informowała o postępach poczynionych w realizacji inicjatywy „Energetyzacja rozwoju”, określała, jaka część ogólnego finansowania energii w krajach rozwijających się została przeznaczona na energię ze źródeł odnawialnych, na regiony oddalone, na szkolenie personelu, na tworzenie lokalnego know-how i lokalnych kompetencji, na rozwiązania lokalne i pozasieciowe, a także sporządzała krótkie, lecz jak najbardziej precyzyjne podsumowanie zaangażowania różnych zainteresowanych stron w zakończone i prowadzone działania;

podkreśla znaczny potencjał odnawialnych źródeł energii w Afryce, takich jak energia słoneczna i wiatrowa, aby zapewnić energię dla wszystkich, w szczególności na obszarach wiejskich; wskazuje, że ceny urządzeń fotowoltaicznych mają zasadniczy wpływ na praktyczne wykorzystanie potencjału energii słonecznej w Afryce; wzywa zatem UE i państwa członkowskie do ułatwiania transferu technologii w celu ich wprowadzenia w krajach rozwijających się;

10.

zauważa, że Afryka dysponuje ok. 10 % światowego potencjału energii wodnej; przypomina, że globalne ocieplenie wpłynie na cykle opadów, co stanowi rosnące wyzwanie w dziedzinie dostępu do wody i bezpieczeństwa żywnościowego; przypomina, że Światowa Komisja ds. Zapór Wodnych wskazuje, iż osoby ubogie, inne grupy znajdujące się w trudnej sytuacji oraz przyszłe pokolenia prawdopodobnie będą musiały ponosić nieproporcjonalnie wysokie koszty społeczne i środowiskowe projektów dużych zapór, nie uzyskując przy tym proporcjonalnego udziału w wynikających z nich korzyściach gospodarczych; przypomina, że małe zapory wodne są bardziej trwałe i ekonomicznie opłacalne niż duże zapory wodne;

11.

zaleca, aby agencje odpowiedzialne za finansowanie (agencje pomocy dwustronnej, wielostronne banki rozwoju, agencje kredytujące wywóz, EBI) dopilnowały, by każda zapora potencjalnie korzystająca z dofinansowania była zgodna z wytycznymi Światowej Komisji ds. Zapór Wodnych; w szczególności podkreśla, że planowanie jakichkolwiek zapór należy oceniać pod względem pięciu wartości: sprawiedliwości, wydajności, podejmowania decyzji z udziałem zainteresowanych stron, zrównoważonego charakteru i rozliczalności; przypomina w szczególności, że tam, gdzie projekty wpływają na ludność tubylczą i plemienną, procesy muszą odbywać się po udzieleniu przez nich dobrowolnej, uprzedniej i świadomej zgody;

12.

przypomina, że bioenergia to złożone źródło energii powiązane wzajemnie z rolnictwem, leśnictwem i przemysłem, które wpływa na ekosystemy i różnorodność biologiczną; zauważa zwłaszcza, że rozwój wytwarzania energii z biomasy stwarza nowe zagrożenia, np. w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego, bezpieczeństwa własności gruntów, wylesiania i degradacji gruntów; przypomina, że ślad wodny bioenergii także należy brać pod uwagę, ponieważ w wielu częściach Afryki już teraz występuje niedostatek wody, a niemal jedna trzecia gruntów użytkowych na tym kontynencie już została sklasyfikowana jako tereny suche; podkreśla zatem potrzebę opracowania zarówno w UE, jak i w krajach rozwijających się rygorystycznych i wiążących kryteriów środowiskowych i społecznych dla wytwarzania energii z biomasy, aby zapewnić realizację celu zrównoważonego rozwoju nr 7;

13.

podkreśla potrzebę promowania wysoko wydajnych pieców kuchennych i przejścia na nowoczesne paliwa do gotowania, aby przeciwdziałać szybkiemu wyczerpywaniu się zasobów drewna;

14.

jest zadowolony z istnienia różnych inicjatyw na poziomie międzynarodowym promujących dostęp do zrównoważonej energii w krajach rozwijających się, w szczególności w Afryce, ale uważa, że zapewnienie większej efektywności wymaga lepszej koordynacji; wzywa UE i państwa członkowskie do zapewnienia wsparcia i pomocy technicznej w celu wdrożenia planu działania dotyczącego inicjatywy „Afrykańskiego korytarza czystej energii”, która w zamierzeniu ma doprowadzić do zaspokojenia połowy całkowitego zapotrzebowania na energię z ekologicznych, rodzimych, opłacalnych i odnawialnych źródeł do 2030 r., co pozwoliłoby zmniejszyć ilość emisji dwutlenku węgla; apeluje o bliższą współpracę między darczyńcami, sektorem prywatnym i rządami krajów rozwijających się, aby przyspieszyć osiąganie wyników; podkreśla potrzebę wsparcia w zakresie obsługi technicznej, przy zapewnieniu wystarczającej dostępności części zamiennych i lokalnie wyszkolonych specjalistów technicznych;

15.

popiera wykorzystywanie instrumentów łączonych, kiedy zapewnia to najbardziej efektywne wykorzystanie środków na pomoc rozwojową w ramach realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 7, w którym nacisk kładzie się na projektach o małej skali, a uczestniczące przedsiębiorstwa są zobowiązane do praktykowania społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw; apeluje do Komisji, by starannie unikała przyznawania środków na jakiekolwiek projekty, które mogłyby być rentowne bez tych funduszy, nawet w przypadku wnioskowania o te środki przez inwestora prywatnego; uważa, że należy kierować się zasadami skuteczności rozwoju również w działaniach związanych z łączeniem źródeł finansowania, i zaznacza, że ważne jest dostosowanie do planów rozwoju krajów będących beneficjentami, duże zaangażowanie zainteresowanych stron, przejrzystość oraz rozliczalność, koordynacja i skuteczność, a także mierzalne i wymierne wyniki;

16.

wzywa do stopniowego wycofywania dotacji na paliwa kopalne i zachęca do przeznaczenia uwolnionych w ten sposób środków na skuteczną politykę społeczną oraz działania na rzecz likwidacji ubóstwa energetycznego w krajach rozwijających się;

17.

podkreśla, że jedyną i ostateczną miarą sukcesu działań UE jest stopień, w jakim przyczyniają się one do realizacji celu powszechnego dostępu do energii, przy jak najmniejszej emisji gazów cieplarnianych i z uwzględnieniem zasady wspólnej, lecz zróżnicowanej odpowiedzialności;

18.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz sekretarzowi generalnemu grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku.

(1) Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 44.

(2) Dz.U. C 56 E z 26.2.2013, s. 67.

(3) Dz.U. C 239 E z 20.8.2013, s. 83.

(4) Dz.U. C 332 E z 15.11.2013, s. 28.

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/183

P8_TA(2016)0432

Dostęp organów podatkowych do informacji dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy *

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w odniesieniu do dostępu organów podatkowych do informacji dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy (COM(2016)0452 – C8-0333/2016 – 2016/0209(CNS))

(Specjalna procedura ustawodawcza – konsultacja)

(2018/C 224/33)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2016)0452),

—	uwzględniając art. 113 i 115 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, na mocy których Rada skonsultowała się z Parlamentem (C8-0333/2016),

—	uwzględniając art. 59 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0326/2016),

zatwierdza po poprawkach wniosek Komisji;

zwraca się do Komisji o odpowiednią zmianę jej wniosku, zgodnie z art. 293 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

zwraca się do Rady o poinformowanie go, jeśli uzna ona za stosowne odejście od tekstu przyjętego przez Parlament;

zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do wniosku Komisji;

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Poprawka 1

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw - 1 (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(-1)

Rola pojazdów, kont i przedsiębiorstw umiejscowionych w rajach podatkowych i jurysdykcjach niechętnych współpracy stanowi wspólny mianownik szeregu operacji, z reguły wykrywanych po fakcie, tuszujących praktyki oszustw podatkowych, ucieczki kapitału i prania pieniędzy. Sam ten fakt powinien mobilizować do działań politycznych i dyplomatycznych w celu likwidacji centrów offshore w skali globalnej.

Poprawka 2

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 1

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(1)

Dyrektywę Rady 2011/16/UE (11) zmienioną dyrektywą 2014/107/UE (12) stosuje się ją od dnia 1 stycznia 2017 r. w odniesieniu do Austrii, a od dnia 1 stycznia 2016 r. w odniesieniu do pozostałych 27 państw członkowskich. Dyrektywa ta wdraża w Unii światowy standard w zakresie automatycznej wymiany informacji finansowych w kwestiach podatkowych („światowy standard”). Jako taka zapewnia ona przekazywanie informacji dotyczących posiadaczy rachunków finansowych państwu członkowskiemu, którego posiadacz rachunku jest rezydentem.

(1)

Dyrektywę Rady 2011/16/UE (11) zmienioną dyrektywą Rady 2014/107/UE (12) stosuje się od dnia 1 stycznia 2017 r. w odniesieniu do Austrii, a od dnia 1 stycznia 2016 r. w odniesieniu do pozostałych 27 państw członkowskich. Dyrektywa ta wdraża w Unii światowy standard w zakresie automatycznej wymiany informacji finansowych w kwestiach podatkowych („światowy standard”). Jako taka zapewnia ona przekazywanie informacji dotyczących posiadaczy rachunków finansowych państwu członkowskiemu, którego posiadacz rachunku jest rezydentem , w celu zwalczania uchylania się od opodatkowania, unikania opodatkowania i agresywnego planowania podatkowego .

Poprawka 3

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 1 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(1a)	Zwalczanie uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania, w tym w powiązaniu z praniem pieniędzy, to absolutny priorytet dla Unii.

Poprawka 4

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 3

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(3)

Aby zapewnić skuteczne monitorowanie stosowania przez instytucje finansowe procedur należytej staranności określonych w dyrektywie 2011/16/UE, organy podatkowe muszą mieć dostęp do informacji dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy. W przypadku braku takiego dostępu organy te nie byłyby w stanie monitorować, potwierdzać i kontrolować stosowania przez instytucje finansowe w sposób właściwy dyrektywy 2011/16/UE poprzez prawidłowe identyfikowanie i zgłaszanie beneficjentów rzeczywistych struktur pośredniczących.

(3)

Aby zapewnić skuteczne monitorowanie stosowania przez instytucje finansowe procedur należytej staranności określonych w dyrektywie 2011/16/UE, organy podatkowe muszą mieć szybki i pełny dostęp do informacji dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i mieć do dyspozycji wystarczającą liczbę odpowiednio wykwalifikowanych pracowników, którzy wykonają to zadanie, oraz możliwość wymiany takich informacji. Dostęp taki powinien być rezultatem obowiązkowej automatycznej wymiany informacji. W przypadku braku takiego dostępu i odpowiedniego personelu organy te nie byłyby w stanie monitorować, potwierdzać i kontrolować stosowania przez instytucje finansowe w sposób właściwy dyrektywy 2011/16/UE poprzez prawidłowe identyfikowanie i zgłaszanie beneficjentów rzeczywistych struktur pośredniczących.

Poprawka 5

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 3 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(3a)

Zaobserwowany związek między uchylaniem się od opodatkowania i unikaniem opodatkowania a praniem pieniędzy wymaga maksymalnego wykorzystania synergii wynikającej z krajowej, unijnej i międzynarodowej współpracy różnych organów zajmujących się walką z tymi przestępstwami i nadużyciami. Dla poszerzenia możliwości radzenia sobie przez organy unijne z unikaniem opodatkowania i praniem pieniędzy niezwykle ważne są takie kwestie jak przejrzystość własności rzeczywistej czy zakres, w jakim podmioty, na przykład zawody prawnicze, podlegają ramom prawnym w państwach trzecich dotyczącym przeciwdziałania praniu pieniędzy.

Poprawka 6

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 3 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(3b)	Afery Swissleaks, Luxleaks, dokumenty panamskie i Bahama Leaks, będące indywidualnymi przejawami globalnego zjawiska, potwierdziły absolutną konieczność zwiększenia przejrzystości podatkowej i o wiele ściślejszej koordynacji i współpracy między jurysdykcjami.

Poprawka 7

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 3 c (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(3c)

Obowiązkowa automatyczna wymiana informacji podatkowej została uznana na szczeblu międzynarodowym przez G20, OECD i Unię za najskuteczniejszy instrument służący osiągnięciu międzynarodowej przejrzystości podatkowej. W komunikacie z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie dalszych środków na rzecz zwiększenia przejrzystości oraz przeciwdziałania uchylaniu się od opodatkowania i unikaniu opodatkowania (1a) Komisja stwierdziła, że „istnieją silne argumenty za dalszym rozszerzaniem współpracy administracyjnej między organami podatkowymi, tak by objąć nią informacje o beneficjentach rzeczywistych” oraz że „[a]utomatyczna wymiana informacji o beneficjentach rzeczywistych mogłaby zostać włączona do obowiązujących już ram przejrzystości podatkowej w UE”. Ponadto wszystkie państwa członkowskie uczestniczą już w pilotażowym projekcie służącym wymianie informacji o ostatecznych beneficjentach rzeczywistych przedsiębiorstw i instytucji powierniczych.

Poprawka 8

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 4

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(4)	Niezbędne jest zatem zapewnienie organom podatkowym dostępu do informacji, procedur, dokumentów i mechanizmów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy do celów wykonywania ich obowiązków w zakresie monitorowania właściwego stosowania dyrektywy 2011/16/UE.

(4)

W przepisach unijnych w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania praniu pieniędzy uwzględniono zmiany, jakie z upływem czasu dokonały się w zasadach międzynarodowych, w celu wzmocnienia koordynacji między państwami członkowskimi i podjęcia – w szczególności ze względu na powiązania między praniem pieniędzy, finansowaniem terroryzmu, przestępczością zorganizowaną, uchylaniem się od opodatkowania i unikaniem opodatkowania – wyzwań, pojawiających się w skali światowej. Niezbędne jest zatem zapewnienie organom podatkowym bezpośredniego i łatwiejszego dostępu do informacji, procedur, dokumentów i mechanizmów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy do celów wykonywania ich obowiązków w zakresie monitorowania właściwego stosowania dyrektywy 2011/16/UE oraz na potrzeby funkcjonowania wszystkich form współpracy administracyjnej, o których mowa w tej dyrektywie i uwzględnienie tych informacji, jeśli są one istotne, w automatycznej wymianie pomiędzy państwami członkowskimi i zapewnienie Komisji dostępu do nich na zasadzie poufności .

Poprawka 10

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 4 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(4b)

Ponadto jest ważne, aby organy podatkowe korzystały z odpowiednich technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) będących w stanie wyśledzić na wczesnym etapie działalność związaną z praniem pieniędzy. W związku z tym organy podatkowe powinny dysponować odpowiednimi ICT i zasobami kadrowymi, które poradzą sobie z dużą ilością wymienianych między państwami członkowskimi informacji dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy.

Poprawka 11

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 4 c (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(4c)	Ponadto, ponieważ zwiększona wymiana informacji i wycieki informacji zintensyfikowały spontaniczną wymianę informacji i zwiększyły ich dostępność, bardzo ważne jest, aby państwa członkowskie badały wszystkie potencjalne nadużycia i reagowały na nie.

Poprawka 12

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 4 d (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(4d)

Ponieważ informacje dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy mają często charakter transgraniczny, powinny być uwzględniane, jeśli są one istotne, w automatycznej wymianie między państwami członkowskimi oraz powinny być udostępniane na żądanie Komisji w ramach jej uprawnień do egzekwowania zasad pomocy państwa. Ponadto organy podatkowe powinny współpracować przy transgranicznych dochodzeniach ze względu na złożony charakter informacji i konieczność ich weryfikacji, np. w przypadku danych o własności rzeczywistej.

Poprawka 13

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 4 e (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(4e)	Zasadnicze znaczenie ma stosowanie automatycznej, obowiązkowej i ciągłej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania między właściwymi organami, aby zapewnić maksymalną przejrzystość i dysponować podstawowym narzędziem zapobiegania i przeciwdziałania wszelkiego rodzaju oszukańczym praktykom.

Poprawka 14

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 4 f (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(4f)	Współpraca międzynarodowa jest kluczowa w skutecznej i wydajnej walce z praniem pieniędzy ze względu na globalny charakter tego zjawiska.

Poprawka 15

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 6

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(6)

Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, a mianowicie skuteczna współpraca administracyjna pomiędzy państwami członkowskimi i jej skuteczne monitorowanie na warunkach zgodnych z prawidłowym funkcjonowaniem rynku wewnętrznego, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na wymaganą jednolitość i skuteczność możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(6)

Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, a mianowicie skuteczna współpraca administracyjna pomiędzy państwami członkowskimi i jej skuteczne monitorowanie na warunkach zgodnych z prawidłowym funkcjonowaniem rynku wewnętrznego, z myślą o zwalczaniu oszustw podatkowych, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na wymaganą jednolitość i skuteczność możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

Poprawka 16

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 7

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(7)

Stosowanie zasad należytej staranności wobec klienta przez instytucje finansowe na mocy dyrektywy 2011/16/UE już się rozpoczęło, a pierwsza wymiana ma być zrealizowana do września 2017 r. Aby zadbać o to, by skuteczne monitorowanie stosowania nie było opóźnione, niniejsza dyrektywa zmieniająca powinna wejść w życie i zostać transponowana do dnia 1 stycznia 2017 r.

(7)

Poprawka 17

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 1 – akapit 1 – punkt - 1 (nowy)

Dyrektywa 2011/16/UE

Artykuł 2 – ustęp 1

Obowiązujący tekst

Poprawka

-1)	art. 2 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

1. Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do wszystkich podatków każdego rodzaju pobieranych przez państwo członkowskie lub na jego rzecz, lub przez jednostki terytorialne lub administracyjne państwa członkowskiego, w tym także władze lokalne, lub na ich rzecz.

Poprawka 18

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 1 – akapit 1 – punkt - 1 a (nowy)

Dyrektywa 2011/16/UE

Artykuł 8 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

-1a)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

„Artykuł 8a

Organy podatkowe państwa członkowskiego przystępują w ciągu trzech miesięcy po ich uzyskaniu do automatycznej wymiany dokumentów i informacji, o których mowa w art. 22 niniejszej dyrektywy, z każdym innym państwem członkowskim, jeżeli beneficjent rzeczywisty przedsiębiorstwa, lub w przypadku trustu, ustanawiający, jeden z powierników, sprawujący nadzór (w stosownych przypadkach), beneficjent bądź jakakolwiek inna osoba sprawująca rzeczywistą kontrolę nad trustem albo posiadacz rachunku, o którym mowa w art. 32a dyrektywy (UE) 2015/849, jest podatnikiem w tym państwie członkowskim. Komisja powinna posiadać dostęp do tych informacji, na zasadzie poufności, aby móc wykonywać swe zadania.”

Poprawka 19

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 1 – akapit 1

Dyrektywa 2011/16/UE

Artykuł 22 – ustęp 1 a

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

1a. W celu wdrażania i egzekwowania przepisów prawa państw członkowskich przyjętych dla wprowadzenia w życie niniejszej dyrektywy oraz w celu zapewnienia funkcjonowania współpracy administracyjnej, którą ta dyrektywa ustanawia, państwa członkowskie zapewniają przepisami prawa dostęp organów podatkowych do rejestrów centralnych, mechanizmów, procedur, dokumentów i informacji, o których mowa w art. 7, 13, 18, 18a, 19, 27, 30, 31, 32a , 40, 44 i 48 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 (*2). Dostęp taki wynika z obowiązkowej automatycznej wymiany informacji. Ponadto państwa członkowskie gwarantują dostęp do tych informacji przez włączenie ich do scentralizowanego rejestru publicznego spółek, trustów i innych struktur o podobnym lub równoważnym charakterze lub celu.

Poprawka 20

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 1 – akapit 1 – punkt 1 a (nowy)

Dyrektywa 2011/16/UE

Artykuł 22 – ustęp 1 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

1a)

w art. 22 dodaje się ustęp w brzmieniu:

„1b. W celu skutecznego wykorzystania wymienianych informacji państwa członkowskie dopilnowują, by wszelkie wymieniane lub uzyskane informacje były terminowo rozpatrywane, bez względu na to, czy informacje zostały uzyskane przez organy na żądanie, na skutek spontanicznej wymiany informacji z innym państwem członkowskim lub z publicznego wycieku informacji. Jeżeli państwo członkowskie przekroczy ramy czasowe wyznaczone prawem krajowym, publicznie wyjaśnia ono przyczyny tej sytuacji Komisji.”

Poprawka 21

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 2 – ustęp 1 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
1. Państwa członkowskie przyjmują i publikują przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy najpóźniej do dnia 31 grudnia 2016 r. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.	1. Państwa członkowskie przyjmują i publikują przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy najpóźniej do dnia 31 grudnia 2017 r. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.

Poprawka 22

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 2 – ustęp 1 – akapit 2

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia 1 stycznia 2017 r.	Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia 1 stycznia 2018 r.

(11) Dyrektywa Rady 2011/16/UE z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania i uchylająca dyrektywę 77/799/EWG (Dz.U. L 64 z 11.3.2011, s. 1).

(12) Dyrektywa Rady 2014/107/UE z dnia 9 grudnia 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania (Dz.U. L 359 z 16.12.2014, s. 1).

(11) Dyrektywa Rady 2011/16/UE z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania i uchylająca dyrektywę 77/799/EWG (Dz.U. L 64 z 11.3.2011, s. 1).

(1a) COM(2016)0451.

(*1) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 i uchylająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE oraz dyrektywę Komisji 2006/70/WE (Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 73).

(*2) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 i uchylająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE oraz dyrektywę Komisji 2006/70/WE ((Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 73).

27.6.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 224/227

P8_TA(2016)0475

Procedura budżetowa na rok 2017: wspólny tekst

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie wspólnego projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2017, zatwierdzonego przez komitet pojednawczy w ramach procedury budżetowej (14635/2016 – C8-0470/2016 – 2016/2047(BUD))

(2018/C 224/54)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając wspólny projekt zatwierdzony przez komitet pojednawczy oraz odnoszące się do niego oświadczenia Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (14635/2016 – C8-0470/2016),

—	uwzględniając projekt budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2017, przyjęty przez Komisję dnia 18 lipca 2016 r. (COM(2016)0300),

—	uwzględniając stanowisko w sprawie projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2017, przyjęte przez Radę dnia 12 września 2016 r. i przekazane Parlamentowi Europejskiemu dnia 14 września 2016 r. (11900/2016 – C8-0373/2016),

—	uwzględniając list w sprawie poprawek nr 1/2017 do projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2017, który Komisja przedłożyła w dniu 17 października 2016 r.,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 października 2016 r. dotyczącą stanowiska Rady w sprawie projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2017 (1) i zawarte w niej poprawki budżetowe,

—	uwzględniając art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—	uwzględniając art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

—	uwzględniając decyzję Rady 2014/335/UE, Euratom z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej (2),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (3),

—	uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (4),

—	uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (5),

—	uwzględniając art. 90 i art. 91 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie delegacji Parlamentu do komitetu pojednawczego (A8-0353/2016),

zatwierdza wspólny tekst uzgodniony przez komitet pojednawczy, który obejmuje następujące dokumenty:

—	wykaz linii budżetowych niezmienionych w stosunku do projektu budżetu lub stanowiska Rady;

—	zestawienie danych liczbowych według działów ram finansowych;

—	dane liczbowe według pozycji dla wszystkich pozycji w budżecie;

—	skonsolidowany dokument zawierający dane liczbowe i ostateczne brzmienie wszystkich pozycji zmienionych w trakcie postępowania pojednawczego;

potwierdza wspólne oświadczenia Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji załączone do niniejszej rezolucji;

zauważa, że poziom zatrudnienia w Parlamencie był jedną z głównych kwestii w trakcie niniejszego postępowania pojednawczego; przypomina, że w oparciu o nieformalną umowę każda z obydwu instytucji władzy budżetowej ma wyłączną właściwość w odniesieniu do swojej sekcji budżetu; przypomina również swoją polityczną decyzję dotyczącą wyłączenia grup politycznych z zamierzonego celu redukcji zatrudnienia o 5 %, co podkreślono w jego rezolucjach dotyczących budżetu na lata 2014, 2015, 2016 i 2017; oceni wpływ decyzji budżetowych na funkcjonowanie instytucji;

zobowiązuje swojego przewodniczącego do stwierdzenia, że budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2017 został ostatecznie przyjęty, i do zarządzenia jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji ustawodawczej Radzie, Komisji, innym zainteresowanym instytucjom i organom oraz parlamentom narodowym.

(1) Teksty przyjęte w tym dniu, P8_TA(2016)0411.

(2) Dz.U. L 168 z 7.6.2014, s. 105.

(3) Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1.

(4) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.

(5) Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.

ZAŁĄCZNIK

17.11.2016

WERSJA OSTATECZNA

Budżet na rok 2017 – Treść wspólnych konkluzji

Wspólne konkluzje dotyczą następujących punktów:

1.	Budżet 2017

2.	Budżet 2016 – Projekty budżetów korygujących nr 4, 5 i 6/2016

3.	Wspólne oświadczenia

Streszczenie

A. Budżet 2017

Zgodnie z treścią wspólnych konkluzji:

—	Ogólny poziom środków na zobowiązania w budżecie na 2017 r. ustalono na poziomie 157 857,8 mln EUR. Zostawia to zasadniczo margines poniżej pułapów WRF na 2017 r. wynoszących 1 100,1 mln EUR w środkach na zobowiązania.

—	Ogólny poziom środków na płatności w budżecie na 2017 r. ustalono na poziomie 134 490,4 mln EUR.

—	Uruchamia się instrument elastyczności na rok budżetowy 2017 w wysokości 530 mln EUR w środkach na zobowiązania w dziale 3 Bezpieczeństwo i obywatelstwo.

—	Uruchamia się łączny margines na zobowiązania w wysokości 1 439,1 mln EUR w dziale 1a Konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia.

—

Uruchamia się margines na nieprzewidziane wydatki w wysokości 1 906,2 mln EUR w dziale 3 i dziele 4. Jest on kompensowany w 2017 r. nieprzydzielonym marginesem w wysokości 575,0 mln EUR w dziale 2 Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne oraz nieprzydzielonymi marginesami w dziale 5 Administracja w wysokości 507,3 mln EUR w 2017 r., 570,0 mln w 2018 r. oraz 253,9 mln w 2019 r.

—	Jak szacuje Komisja, środki na płatności w 2017 r. odpowiadające uruchomieniu instrumentu elastyczności w latach 2014, 2015 i 2016 wyniosą 981,1 mln EUR.

B. Budżet na rok 2016

Zgodnie z treścią wspólnych konkluzji:

—	Projekt budżetu korygującego nr 4/2016 oraz związane z tym uruchomienie marginesu na nieprzewidziane wydatki zostały zaakceptowane zgodnie z propozycją Komisji.

—	Projekt budżetu korygującego nr 5/2016 został zaakceptowany zgodnie z propozycją Komisji.

—	Projekt budżetu korygującego nr 6/2016 oraz związane z tym uruchomienie Funduszu Solidarności Unii Europejskiej zostały zaakceptowane zgodnie z propozycją Komisji.

1. Budżet na rok 2017

1.1. „Zamknięte” pozycje budżetowe

W przypadku braku innego stwierdzenia w konkluzjach, wszystkie linie budżetowe niezmienione ani przez Radę, ani przez Parlament oraz te, w których Parlament zaakceptował poprawki Rady podczas ich odpowiedniego czytania, uznaje się za zatwierdzone.

W przypadku pozostałych linii budżetowych komitet pojednawczy doszedł do wniosków ujętych w częściach 1.2–1.8 poniżej.

1.2. Kwestie horyzontalne

Agencje zdecentralizowane

Wkład UE (w środkach na zobowiązania i w środkach na płatności) oraz liczbę stanowisk dla wszystkich agencji zdecentralizowanych ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w projekcie budżetu zmienionym listem w sprawie poprawek nr 1/2017, z wyjątkiem:

—	Europejskiego Urzędu Policji (EUROPOL, artykuł budżetu 18 02 04), któremu przydzielono 10 dodatkowych stanowisk wraz z dodatkowymi środkami finansowymi w wysokości 675 000 EUR w środkach na zobowiązania i środkach na płatności.

—	Europejskiej Jednostki Współpracy Sądowej (EUROJUST, artykuł budżetu 33 03 04), której przydzielono 10 dodatkowych stanowisk wraz z dodatkowymi środkami finansowymi w wysokości 675 000 EUR w środkach na zobowiązania i środkach na płatności.

—	Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA, artykuł budżetu 12 02 04), któremu środki na zobowiązania i środki na płatności zmniejszono o 500 000 EUR.

—	Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO), artykuł budżetu 18 03 02), któremu środki na zobowiązania i środki na płatności zwiększono o 3 000 000 EUR.

—	Europejskiej Agencji Leków (EMA, pozycja budżetowa 17 03 12 01), której środki na zobowiązania i środki na płatności zmniejszono o 8 350 000 EUR.

Agencje wykonawcze

Wkład UE (w środkach na zobowiązania i płatności) oraz liczbę stanowisk dla agencji wykonawczych ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w projekcie budżetu na 2017 r.

Projekty pilotażowe/ działania przygotowawcze

Zatwierdza się kompleksowy pakiet 89 projektów pilotażowych/ działań przygotowawczych (PP/ DP) na łączną kwotę 76,9 mln EUR w środkach na zobowiązania, zgodnie z propozycją Parlamentu w uzupełnieniu działania przygotowawczego zaproponowanego przez Komisję w projekcie budżetu na 2017 r.

Jeżeli projekt pilotażowy lub działanie przygotowawcze wydaje się mieć już podstawę prawną, Komisja może wnioskować o przesunięcie środków do odpowiedniej podstawy prawnej, aby ułatwić realizację działania.

Pakiet ten w pełni przestrzega pułapów na projekty pilotażowe i działania przygotowawcze, przewidzianych w rozporządzeniu finansowym.

1.3. Działy wydatków w ramach finansowych – środki na zobowiązania

Wziąwszy pod uwagę powyższe konkluzje dotyczące „zamkniętych” linii budżetowych, agencji oraz projektów pilotażowych i działań przygotowawczych, komitet pojednawczy uzgodnił, co następuje:

Dział 1a — Konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia

Środki na zobowiązania w następujących liniach budżetowych ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w projekcie budżetu na 2017 r., zmienionym listem w sprawie poprawek nr 1/2017:

W EUR
Linia budżetowa	Nazwa	PB 2017	Budżet 2017	Różnica
02 02 02	Poprawa dostępu do finansowania dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w formie instrumentów kapitałowych i dłużnych	167 030 000	217 030 000	50 000 000
06 02 01 03	Optymalizacja integracji poszczególnych rodzajów transportu i ich wzajemnych połączeń oraz poprawa interoperacyjności	360 321 493	410 321 493	50 000 000
08 02 01 01	Rozwój badań pionierskich w ramach Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych	1 736 471 644	1 753 136 644	16 665 000
08 02 04	Upowszechnianie doskonałości i zapewnianie szerszego uczestnictwa	123 492 850	140 157 850	16 665 000
09 04 02 01	Przewodnia rola w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych	779 380 777	796 050 777	16 670 000
15 02 01 01	Promowanie doskonałości i współpracy w europejskim obszarze kształcenia i szkolenia oraz ich znaczenia dla rynku pracy	1 701 963 700	1 725 463 700	23 500 000
15 02 01 02	Promowanie doskonałości i współpracy w europejskim obszarze dotyczącym młodzieży oraz udziału młodzieży w europejskim życiu demokratycznym	201 400 000	227 900 000	26 500 000
	Ogółem			200 000 000 (1)

Rada i Parlament potwierdzają, że uzgodnione zwiększenie środków w dziale 1a jako część budżetu na 2017 r. w pełni przestrzega wcześniejszych uzgodnień i pozostaje bez uszczerbku dla toczących się procedur ustawodawczych.

Wszystkie inne środki na zobowiązania w dziale 1a ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w projekcie budżetu, zmienionym listem w sprawie poprawek nr 1/2017, włączając korekty uzgodnione w komitecie pojednawczym, które ujęte są w poniżej tabeli. Jak przewidziano podczas czytania w Parlamencie, utworzony zostaje oddzielny artykuł budżetu „Imprezy specjalne”.

W EUR
Linia budżetowa	Nazwa	PB 2017(w tym list w sprawie poprawek nr 1)	Budżet 2017	Różnica
32 02 01 01	Dalsza integracja rynku wewnętrznego energii oraz interoperacyjność transgranicznych sieci energii elektrycznej i gazu	217 403 954	206 508 927	-10 895 027
32 02 01 02	Zapewnienie Unii większego bezpieczeństwa dostaw energii	217 403 954	207 441 809	-9 962 145
32 02 01 03	Przyczynianie się do zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska	217 404 002	206 509 070	-10 894 932
32 02 01 04	Tworzenie bardziej sprzyjającego inwestycjom prywatnym otoczenia dla projektów infrastrukturalnych w dziedzinie energetyki	85 227 000	77 291 975	-7 935 025
15 02 10	Doroczne imprezy specjalne		6 000 000	6 000 000
04 03 02 01	Progress — Wspieranie działań w zakresie opracowywania, wdrażania, monitorowania i oceny unijnej polityki zatrudnienia, polityki społecznej oraz unijnych przepisów dotyczących warunków pracy	60 000 000	65 000 000	5 000 000
04 03 02 02	EURES — Promowanie dobrowolnej mobilności geograficznej pracowników i zwiększanie szans zatrudnienia	22 578 000	23 578 000	1 000 000
	Ogółem			-27 687 129

W związku z tym, oraz po uwzględnieniu agencji, projektów pilotażowych i działań przygotowawczych, uzgodniony poziom zobowiązań ustalono na 21 312,2 mln EUR, co pozostawia margines w wysokości 51,9 mln EUR w ramach pułapu wydatków w dziale 1a, a łączny margines na zobowiązania wykorzystany zostaje na kwotę 1 439,1 mln EUR.

Dział 1b — Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna

Środki na zobowiązania ustala się na poziomie zaproponowanym w projekcie budżetu na 2017 r.

Po uwzględnieniu projektów pilotażowych i działań przygotowawczych, uzgodniony poziom zobowiązań ustalono na 53 586,6 mln EUR, co pozostawia margines w wysokości 0,4 mln EUR w ramach pułapu wydatków w dziale 1b.

Dział 2 — Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne

Środki na zobowiązania ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w projekcie budżetu, zmienionym listem w sprawie poprawek nr 1/2017, w tym, zgodnie z informacjami przekazanymi przez Komisję w dniu 7 listopada 2016 r. , dodatkowe zmniejszenie środków o 325,0 mln EUR wynikające ze zwiększonych dochodów EFGR przeznaczonych na określony cel. W związku z tym komitet pojednawczy uzgodnił, co następuje:

W EUR
Linia budżetowa	Nazwa	PB 2017(w tym list w sprawie poprawek nr 1)	Budżet 2017	Różnica
05 03 01 10	System płatności podstawowej	15 621 000 000	15 296 000 000	- 325 000 000

Po uwzględnieniu agencji, projektów pilotażowych i działań przygotowawczych, uzgodniony poziom zobowiązań ustalono na 58 584,4 mln EUR, co pozostawia margines w wysokości 1 031,6 mln EUR w ramach pułapu wydatków w dziale 2, uwzględniając fakt, że wykorzystano kwotę 575,0 mln EUR do skompensowania uruchomienia marginesu na nieprzewidziane wydatki.

Dział 3 – Bezpieczeństwo i obywatelstwo

Środki na zobowiązania ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w projekcie budżetu, zmienionym listem w sprawie poprawek nr 1/2017, jednak z uwzględnieniem korekt uzgodnionych przez komitet pojednawczy, które przedstawiono szczegółowo w poniższej tabeli.

w EUR
Linia budżetowa	Nazwa	Projekt budżetu na 2017 r. (w tym list w sprawie poprawek nr 1)	Budżet na 2017 r.	Różnica
09 05 05	Działania multimedialne	19 573 000	22 573 000	3 000 000
15 04 02	Podprogram Kultura — wspieranie działań transgranicznych oraz promowanie transnarodowego obiegu i mobilności	54 350 000	55 350 000	1 000 000
	Ogółem			4 000 000

Uwagi do budżetu dotyczące artykułu 09 05 05 zostaną zmodyfikowane poprzez dodanie następującego zdania: „W odpowiednich przypadkach procedury udzielania zamówień publicznych i dotacji mogą obejmować zawarcie partnerstwa ramowego z myślą o promowaniu stabilnych ram finansowych dla paneuropejskich sieci finansowanych z tych środków”.

Uwagi do budżetu dotyczące artykułu 15 04 02 zostaną zmodyfikowane poprzez dodanie następującego zdania: „Ze środków tych można również finansować przygotowania do Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego”.

W związku z tym, a także po uwzględnieniu agencji, projektów pilotażowych i działań przygotowawczych uzgodniony poziom zobowiązań ustalono na 4 284 mln EUR, co nie pozostawia marginesu w ramach pułapu wydatków w dziale 3, ponadto uruchamia się instrument elastyczności na kwotę 530 mln EUR oraz margines na nieprzewidziane wydatki na kwotę 1 176 mln EUR.

Dział 4 – Globalny wymiar Europy

w EUR
Linia budżetowa	Nazwa	Projekt budżetu na 2017 r. (w tym list w sprawie poprawek nr 1)	Budżet na 2017 r.	Różnica
01 03 02	Pomoc makrofinansowa	30 828 000	45 828 000	15 000 000
01 03 08	Finansowanie Funduszu Gwarancyjnego EFZR	275 000 000	p.m.	- 275 000 000
13 07 01	Wsparcie finansowe w celu pobudzenia rozwoju gospodarczego społeczności Turków cypryjskich	31 836 240	34 836 240	3 000 000
19 03 01 05	Środki nadzwyczajne	69 480 000	62 850 000	-6 630 000
21 02 07 05	Migracja i azyl	448 273 912	404 973 912	-43 300 000
22 04 01 04	Wsparcie dla procesu pokojowego i wsparcie finansowe dla Palestyny oraz dla Agencji Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy Uchodźcom Palestyńskim (UNRWA)	282 219 939	310 100 000	27 880 061
22 04 01 03	Kraje śródziemnomorskie — Budowanie zaufania, zapewnianie bezpieczeństwa oraz zapobieganie konfliktom i rozwiązywanie ich	340 360 500	332 480 439	-7 880 061
22 04 02 02	Partnerstwo Wschodnie — Ograniczanie ubóstwa i zrównoważony rozwój	313 825 583	322 125 583	8 300 000
	Ogółem			- 278 630 000

Jednak w przypadku pozycji budżetowej 19 03 01 07 (specjalni przedstawiciele Unii Europejskiej) środki ustala się na poziomie z projektu budżetu na 2017 r.

W związku z tym, a także po uwzględnieniu agencji, projektów pilotażowych i działań przygotowawczych uzgodniony poziom zobowiązań ustalono na 10 162,1 mln EUR, co nie pozostawia marginesu w ramach pułapu wydatków w dziale 4, a ponadto uruchamia się margines na nieprzewidziane wydatki na kwotę 730,1 mln EUR.

Dział 5 – Administracja

Komitet pojednawczy uzgodnił liczbę stanowisk w planach zatrudnienia instytucji oraz środki zaproponowane przez Komisję w projekcie budżetu zmienionym listem w sprawie poprawek nr 1/2017, jednak z następującymi wyjątkami:

—

zatwierdzono czytanie przez Parlament Europejski jego własnego budżetu, ale zwiększenie liczby stanowisk dla grup politycznych o 76 kompensuje się w pełni obniżeniem liczby stanowisk w planie zatrudnienia administracji Parlamentu, co gwarantuje neutralność budżetową; ponadto komitet pojednawczy zgodził się włączyć do budżetu na 2017 r. skutki automatycznego dostosowania wynagrodzeń z mocą od dnia 1 lipca 2016 r. (8 717 000 EUR);

—	zatwierdzono czytanie przez Radę jej własnego budżetu, ale w budżecie na 2017 r. uwzględniono skutki automatycznego dostosowania wynagrodzeń z mocą od dnia 1 lipca 2016 r. (3 301 000 EUR);

—	zatwierdzono budżet Trybunału Obrachunkowego przy uwzględnieniu cięć środków w stosunku do projektu budżetu na 2017 r., uwzględnionych w czytaniu Parlamentu;

—

zatwierdzono budżet Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, przy czym do linii budżetowej przeznaczonej na pracowników kontraktowych (pozycja budżetowa 1200) wpisuje się kwotę w wysokości 560 250 EUR, obniżając jednocześnie środki w pozycji budżetowej 3003 (Budynki i koszty dodatkowe) o taką samą kwotę. Uwagi do budżetu dotyczące pozycji 1200 zostaną zmodyfikowane poprzez dodanie następującego zdania: „Ze środków tych pokrywa się również koszty zatrudnienia pracowników kontraktowych zaangażowanych w strategiczne działania komunikacyjne”. Ponadto dostosowuje się następujące linie budżetowe w sekcji poświęconej ESDZ, aby uniknąć przeniesienia specjalnych przedstawicieli UE sprawujących podwójną funkcję, co zaproponowano w liście w sprawie poprawek nr 1.

w EUR
Linia budżetowa	Nazwa	Różnica
3001	Personel zewnętrzny i usługi zewnętrzne	-3 645 000
3002	Inne wydatki związane z personelem	-1 980 000
3003	Budynki i koszty dodatkowe	-3 636 000
3004	Inne wydatki administracyjne	- 815 000
	Ogółem	-10 076 000

W związku z tym, a także po uwzględnieniu projektów pilotażowych i działań przygotowawczych uzgodniony poziom zobowiązań ustalono na 9 394,5 mln EUR, co pozostawia margines w wysokości 16,2 mln EUR w ramach pułapu wydatków w dziale 5, przy czym w ramach marginesu wykorzystano kwotę 507,3 mln EUR w celu skompensowania uruchomienia marginesu na nieprzewidziane wydatki.

Instrumenty szczególne

Środki na zobowiązania przeznaczone na instrumenty szczególne ustala się na poziomie zaproponowanym przez Komisję w projekcie budżetu na 2017 r. z wyjątkiem rezerwy na Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (artykuł 40 02 44), którą się likwiduje.

Kompensacja marginesu na nieprzewidziane wydatki w roku 2018 i 2019

W 2017 r. margines na nieprzewidziane wydatki zostanie wykorzystany na kwotę 1 176 mln EUR w dziale 3 oraz 730,1 mln EUR w dziale 4, co daje w sumie kwotę 1 906,2 mln EUR. Dokonuje się kompensacji na kwotę 575,0 mln EUR w ramach nieprzydzielonego marginesu w dziale 2 w roku 2017 oraz na kwotę 507,3 mln EUR w roku 2017, 570 mln EUR w roku 2018 i 253,9 mln EUR w roku 2019 w ramach nieprzydzielonych marginesów w dziale 5. Nastąpi odpowiednie dostosowanie decyzji w sprawie uruchomienia marginesu na nieprzewidziane wydatki w 2017 r., przyjętej wraz z listem w sprawie poprawek nr 1/2017.

1.4. Środki na płatności

Ogólny poziom środków na płatności w budżecie na 2017 r. ustala się na poziomie środków przewidzianych w projekcie budżetu zmienionym na mocy listu w sprawie poprawek nr 1/2017, przy czym dokonuje się następujących dostosowań uzgodnionych przez komitet pojednawczy:

Po pierwsze, uwzględnia się uzgodniony poziom środków na zobowiązania na wydatki niezróżnicowane, w ramach których poziom środków na płatności jest równy poziomowi środków na zobowiązania. Obejmuje to ograniczenie wydatków na rolnictwo o 325 mln EUR oraz dostosowanie wydatków administracyjnych w sekcjach I, II, III, IV, V, VI, VII, IX i X (13,4 mln EUR) i dla agencji zdecentralizowanych (w związku z którymi wkład UE w postaci środków na płatności ustala się na poziomie zaproponowanym w pkt 1.2 powyżej). Łączny wynik oznacza obniżenie środków o 332,3 mln EUR.

Środki na płatności z myślą o wszystkich nowych projektach pilotażowych i działaniach przygotowawczych zaproponowanych przez Parlament ustala się na poziomie 50 % odpowiednich środków na zobowiązania lub na poziomie zaproponowanym przez Parlament, jeżeli poziom ten jest poniżej progu 50 %. W przypadku przedłużenia istniejących projektów pilotażowych i działań przygotowawczych poziom środków na płatności ustala się na poziomie określonym w projekcie budżetu plus 50 % odpowiednich nowych środków na zobowiązania lub na poziomie zaproponowanym przez Parlament, jeżeli poziom ten jest niższy. Łączny wynik oznacza podwyższenie środków o 35,2 mln EUR.

3.	Środki na płatności przeznaczone na imprezy specjalne (artykuł 15 02 10) to kwota określona podczas czytania w Parlamencie (6 mln EUR).

4.	Środki na płatności (artykuł 01 03 08 – Finansowanie Funduszu Gwarancyjnego EFZR) zapisuje się jako p.m.

Dostosowania w następujących liniach budżetowych uzgadnia się w wyniku zmian w wysokości zobowiązań dotyczących środków zróżnicowanych:

w EUR
Linia budżetowa	Nazwa	Projekt budżetu na 2017 r. (w tym list w sprawie poprawek nr 1)	Budżet na 2017 r.	Różnica
01 03 02	Pomoc makrofinansowa	30 828 000	45 828 000	15 000 000
04 03 02 01	PROGRESS — Wspieranie działań w zakresie opracowywania, wdrażania, monitorowania i oceny unijnej polityki zatrudnienia, polityki społecznej oraz unijnych przepisów dotyczących warunków pracy	38 000 000	41 167 000	3 167 000
04 03 02 02	EURES — Promowanie dobrowolnej mobilności geograficznej pracowników i zwiększanie szans zatrudnienia	17 000 000	17 753 000	753 000
09 05 05	Działania multimedialne	23 997 455	26 997 455	3 000 000
13 07 01	Wsparcie finansowe w celu pobudzenia rozwoju gospodarczego społeczności Turków cypryjskich	36 031 865	39 031 865	3 000 000
15 04 02	Podprogram Kultura — wspieranie działań transgranicznych oraz promowanie transnarodowego obiegu i mobilności	43 430 071	44 229 071	799 000
22 04 01 04	Wsparcie dla procesu pokojowego i wsparcie finansowe dla Palestyny oraz dla Agencji Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy Uchodźcom Palestyńskim (UNRWA)	280 000 000	307 661 000	27 661 000
22 04 02 02	Partnerstwo Wschodnie — Ograniczanie ubóstwa i zrównoważony rozwój	167 700 000	172 135 000	4 435 000
19 03 01 05	Środki nadzwyczajne	33 212 812	30 043 812	-3 169 000
21 02 07 05	Migracja i azyl	155 000 000	115 722 000	-39 278 000
22 04 01 03	Kraje śródziemnomorskie — Budowanie zaufania, zapewnianie bezpieczeństwa oraz zapobieganie konfliktom i rozwiązywanie ich	138 000 000	134 805 000	-3 195 000
32 02 01 01	Dalsza integracja rynku wewnętrznego energii oraz interoperacyjność transgranicznych sieci energii elektrycznej i gazu	34 765 600	33 023 600	-1 742 000
32 02 01 02	Zapewnienie Unii większego bezpieczeństwa dostaw energii	26 032 000	24 839 000	-1 193 000
32 02 01 03	Przyczynianie się do zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska	26 531 000	25 201 000	-1 330 000
32 02 01 04	Tworzenie bardziej sprzyjającego inwestycjom prywatnym otoczenia dla projektów infrastrukturalnych w dziedzinie energetyki	31 200 000	28 295 000	-2 905 000
	Ogółem			5 003 000

6.	Środki na płatności dla Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (artykuł 40 02 43) ustala się na poziomie zerowym (obniżenie o 30 mln EUR), gdyż szacuje się, że środki na płatności pochodzące z dochodów przeznaczonych na określony cel wystarczą na cały rok 2017.

7.	Likwiduje się rezerwę przeznaczoną na Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (artykuł 40 02 44).

Dodatkowych cięć w płatnościach dokonuje się w następujących liniach budżetowych:

w EUR
Linia budżetowa	Nazwa	Projekt budżetu na 2017 r. (w tym list w sprawie poprawek nr 1)	Budżet na 2017 r.	Różnica
04 02 62	Europejski Fundusz Społeczny — Regiony lepiej rozwinięte — Cel „Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia”	2 508 475 000	2 490 475 000	-18 000 000
13 03 61	Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) — Regiony w okresie przejściowym — Cel „Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia”	2 214 431 000	2 204 431 000	-10 000 000
13 03 62	Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) — Regiony bardziej rozwinięte — Cel „Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia”	3 068 052 000	3 043 052 000	-25 000 000
13 03 64 01	Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) — Europejska współpraca terytorialna	884 299 000	783 299 000	- 101 000 000
	Ogółem			- 154 000 000

Działania te umożliwią ustalenie środków na płatności na poziomie 134 490,4 mln EUR, co oznacza obniżenie ich o 931,4 mln EUR w porównaniu z projektem budżetu zmienionym na mocy listu w sprawie poprawek nr 1/2017.

1.5. Rezerwa

Nie przewiduje się rezerw oprócz tych, które ujęto w projekcie budżetu zmienionym na mocy listu w sprawie poprawek nr 1/2017, z następującymi wyjątkami:

—

pozycja budżetowa 13 01 04 04 (Wydatki pomocnicze na program wspierania reform strukturalnych) i artykuł 13 08 01 (Program wspierania reform strukturalnych – Operacyjna pomoc techniczna przesunięta z działu 1b (EFS, EFRR i CF)), w przypadku których pełne kwoty środków na zobowiązania i płatności umieszcza się w rezerwie w oczekiwaniu na przyjęcie podstawy prawnej dla programu wspierania reform strukturalnych;

—

artykuł 13 08 02 (Program wspierania reform strukturalnych – Operacyjna pomoc techniczna przesunięta z działu 2 (EFRROW)), w przypadku którego pełną kwotę środków na zobowiązania i płatności umieszcza się w rezerwie w oczekiwaniu na przyjęcie podstawy prawnej dla programu wspierania reform strukturalnych;

—

pozycja budżetowa 18 02 01 03 (Stworzenie nowych systemów informatycznych wspierających zarządzanie przepływami migracyjnymi przez granice zewnętrzne Unii), w przypadku której w rezerwie umieszcza się 40 mln EUR w środkach na zobowiązania i 28 mln EUR w środkach na płatności w oczekiwaniu na zakończenie procedury ustawodawczej ustanawiającej system wjazdu/wyjazdu.

1.6. Uwagi do budżetu

Poprawki wprowadzone przez Parlament Europejski lub Radę do tekstu uwag do budżetu uznaje się za uzgodnione, chyba że we wcześniejszych ustępach wyraźnie stwierdzono coś innego, z wyjątkiem uwag dotyczących linii budżetowych wymienionych w poniższej tabeli, w przypadku których zatwierdza się tekst uwag do budżetu zaproponowany w projekcie budżetu zmienionym na mocy listu w sprawie poprawek nr 1/2017 i w związku z aktualizacją dotyczącą EFRG.

Rozumie się, że poprawki wprowadzone przez Parlament Europejski lub Radę nie mogą zmieniać ani rozszerzać zakresu istniejącej podstawy prawnej, ani naruszać administracyjnej autonomii instytucji oraz że działania można pokryć z dostępnych zasobów.

Linia budżetowa	Nazwa
04 03 02 03	Mikrofinansowanie i przedsiębiorczość społeczna — Zwiększanie dostępu do finansowania i jego dostępności dla osób prawnych i fizycznych, szczególnie najbardziej oddalonych od rynku pracy, i dla przedsiębiorstw społecznych
S 03 01 06 01	Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA)
05 02 11 99	Inne środki (inne produkty/środki sektora roślinnego)
05 04 60	Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich — EFRROW (2014–2020)
05 04 60 02	Operacyjna pomoc techniczna
18 04 01 01	Program „Europa dla Obywateli” — Wzmocnienie pamięci o przeszłości oraz zwiększenie aktywności obywatelskiej na szczeblu Unii

1.7. Nowe linie budżetowe

Uzgadnia się nomenklaturę budżetową zaproponowaną przez Komisję w projekcie budżetu zmienionym na mocy listu w sprawie poprawek nr 1/2017, co obejmuje projekty pilotażowe i działania przygotowawcze, oraz nowy artykuł dotyczący dorocznych imprez specjalnych (15 02 10).

1.8. Przychody

Wyraża się zgodę na propozycję Komisji z listu w sprawie poprawek nr 1/2017 dotyczącą ujęcia w budżecie przychodów z grzywien na kwotę 1 mld EUR.

2. Budżet na rok 2016

Projekt budżetu korygującego nr 4/2016 oraz związane z tym uruchomienie marginesu na nieprzewidziane wydatki zatwierdza się zgodnie z propozycją Komisji.

Projekt budżetu korygującego nr 5/2016 zatwierdza się zgodnie z propozycją Komisji.

Projekt budżetu korygującego nr 6/2016 oraz związane z tym uruchomienie Funduszu Solidarności Unii Europejskiej zatwierdza się zgodnie z propozycją Komisji.

3. Wspólne oświadczenia

3.1. Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych

Parlament Europejski, Rada i Komisja przypominają, że obniżenie poziomu bezrobocia wśród młodzieży pozostaje jednym z ważnych i wspólnych priorytetów politycznych, w związku z czym potwierdzają swoją zdecydowaną wolę optymalnego wykorzystywania zasobów budżetowych dostępnych w celu rozwiązania tego problemu, w szczególności w ramach inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych.

Przypominają, że zgodnie z art. 14 ust. 1 rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określającego wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (rozporządzenie w sprawie wieloletnich ram finansowych) „marginesy pozostawione poniżej pułapów wieloletnich ram finansowych na środki na zobowiązania w latach 2014–2017 stanowią łączny margines wieloletnich ram finansowych na zobowiązania, który zostanie udostępniony poza pułapami określonymi w wieloletnich ramach finansowych na lata 2016–2020 i przeznaczony na cele polityki związane z wzrostem gospodarczym i zatrudnieniem, w szczególności zatrudnieniem młodzieży”.

Rada i Parlament Europejski zwracają się do Komisji o przedstawienie w 2017 r. budżetu korygującego z myślą o przeznaczeniu w 2017 r. 500 mln EUR (2) pochodzących z łącznego marginesu na zobowiązania na inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, jak tylko przyjęte zostaną techniczne dostosowania przewidziane na mocy art. 6 rozporządzenia w sprawie wieloletnich ram finansowych.

Rada i Parlament Europejski zobowiązują się do szybkiego rozpatrzenia projektu budżetu korygującego na rok 2017, który Komisja przedłoży.

3.2. Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie środków na płatności

Parlament Europejski i Rada przypominają o potrzebie zapewnienia – w świetle wykonywania budżetu – regularnego realizowania płatności w odniesieniu do środków na zobowiązania, tak aby nie dopuścić do ewentualnego anormalnego poziomu niezapłaconych faktur na koniec roku budżetowego.

Parlament Europejski i Rada apelują do Komisji, by nadal uważnie i aktywnie monitorowała realizację programów na lata 2014–2020. W tym celu zwracają się do Komisji o terminowe przedstawienie zaktualizowanych danych liczbowych dotyczących sytuacji w zakresie wdrażania i szacunków odnoszących się do środków na płatności na 2017 r.

Rada i Parlament Europejski w odpowiednim czasie podejmą wszelkie niezbędne decyzje dotyczące uzasadnionych potrzeb, aby uniknąć nagromadzenia niezapłaconych rachunków na zbyt wysoką kwotę i zadbać o należyte rozpatrzenie wniosków o płatności.

3.3 Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie redukcji zatrudnienia o 5 %

Parlament Europejski, Rada i Komisja przywołują porozumienie w sprawie stopniowego zredukowania zatrudnienia o 5 % zgodnie z danymi zawartymi w planie zatrudnienia na dzień 1 stycznia 2013 r., która to redukcja ma zostać przeprowadzona we wszystkich instytucjach, organach i agencjach, jak stanowi pkt 27 porozumienia międzyinstytucjonalnego z 2 grudnia 2013 r. w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami.

Wszystkie trzy instytucje przypominają, że docelową datą pełnej realizacji redukcji zatrudnienia o 5 % jest rok 2017. Uzgadniają również, że podjęte zostaną odpowiednie działania następcze w celu podsumowania sytuacji i z myślą o podjęciu wszelkich działań, by uniknąć dalszych opóźnień w realizacji celu dotyczącego redukcji zatrudnienia o 5 % we wszystkich instytucjach, organach i agencjach.

Trzy instytucje z zadowoleniem przyjmują przedstawiony przez Komisję w projekcie budżetu ogólny obraz skonsolidowanych danych na temat całego personelu zewnętrznego zatrudnianego przez instytucje, zgodnie z art. 38 ust. 3 lit. b) rozporządzenia finansowego. Zwracają się do Komisji o dalsze przekazywanie tych informacji przy okazji przedstawiania projektów budżetów na kolejne lata.

Rada i Parlament podkreślają, że realizacja celu dotyczącego redukcji zatrudnienia o 5 % powinna przyczynić się do oszczędności w wydatkach administracyjnych instytucji. W związku z tym zwracają się do Komisji o rozpoczęcie oceny wyników tego działania, aby wyciągnąć z nich wnioski na przyszłość.

3.4 Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju

W celu przeciwdziałania podstawowym przyczynom migracji Komisja ustanowiła Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR), czego podstawą jest ustanowienie gwarancji EFZR i funduszu gwarancyjnego EFZR. Komisja proponuje przeznaczenie kwoty 750 mln EUR na rzecz funduszu gwarancyjnego EFZR w okresie 2017–2020, w tym 400 mln EUR z Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) w ciągu czterech lat, 100 mln EUR z ENI w latach 2017–2020 (z tego 25 mln EUR w 2017 r.) oraz 250 mln EUR w środkach na zobowiązania (i płatności) w 2017 r.

Rada i Parlament Europejski zwracają się do Komisji o przedstawienie wniosku w sprawie niezbędnych środków w postaci budżetu korygującego w 2017 r., aby zapewnić finansowanie EFZR z budżetu UE natychmiast po przyjęciu podstawy prawnej.

Rada i Parlament Europejski zobowiązują się do szybkiego rozpatrzenia projektu budżetu korygującego na rok 2017, który Komisja przedłoży.

3.5 Wspólne oświadczenie w sprawie funduszy powierniczych UE i instrumentu pomocy dla uchodźców w Turcji

Parlament, Rada i Komisja uzgadniają, że ustanowienie funduszy powierniczych i instrumentu pomocy dla uchodźców w Turcji powinno się odbyć w sposób przejrzysty i jasny, a także spójny z zasadą jedności budżetu Unii, uprawnieniami władzy budżetowej oraz celami określonymi w obowiązujących podstawach prawnych.

Zobowiązują się w razie potrzeby podjąć te kwestie w ramach rewizji rozporządzenia finansowego, aby zagwarantować właściwą równowagę między elastycznością a odpowiedzialnością.

Komisja zobowiązuje się do:

—	regularnego informowania władzy budżetowej na temat bieżącego i planowanego finansowania z funduszy powierniczych (łącznie z wkładami państw członkowskich) oraz na temat operacji;

—	przedstawiania, począwszy od 2017 r., dokumentu roboczego dołączanego do projektu budżetu na kolejny rok budżetowy;

—	zaproponowania środków mających na celu należyte zaangażowanie Parlamentu Europejskiego.

3.6 Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie rolnictwa

Budżet na rok 2017 przewiduje szereg środków nadzwyczajnych mających stanowić pomoc dla rolników w obliczu trudności rynkowych, jakich doświadczają oni od niedawna. Komisja potwierdza, że margines w dziale 2 wystarczy w przypadku ewentualnego pojawienia się nieprzewidzianych potrzeb. Komisja zobowiązuje się do regularnego monitorowania sytuacji na rynku oraz w razie potrzeby do przedstawiania odpowiednich środków w celu wyjścia naprzeciw potrzebom, których nie można zaspokoić w oparciu o środki finansowe zatwierdzone w budżecie. W takim przypadku Parlament Europejski i Rada zobowiązują się do jak najszybszego rozpatrzenia odpowiednich wniosków budżetowych.

(1) Kwoty te stanowią część ogólnego zwiększenia środków dla działu 1a do roku 2020 w ramach śródokresowego przeglądu / śródokresowej rewizji WRF.

(2) Kwota ta jest częścią ogólnych dodatkowych środków na tę inicjatywę do roku 2020 w związku ze śródokresowym przeglądem /śródokresową rewizją wieloletnich ram finansowych.

		ISSN 1977-1002
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej		C 224

Wydanie polskie	Informacje i zawiadomienia	Rocznik 61 27 czerwca 2018

	II Komunikaty
	KOMUNIKATY INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ
	Parlament Europejski
	Wtorek, 22 listopada 2016 r.
2018/C 224/29	Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie wniosku o uchylenie immunitetu Jeana-François Jalkha (2016/2115(IMM))	176
2018/C 224/30	Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie wniosku o uchylenie immunitetu Jeana-François Jalkha (2016/2107(IMM))	178

	III Akty przygotowawcze
	PARLAMENT EUROPEJSKI
	Wtorek, 22 listopada 2016 r.
2018/C 224/31	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Rady w sprawie zatwierdzenia zawarcia przez Europejski Urząd Policji (Europol) porozumienia między Ukrainą a Europolem o operacyjno-strategicznej współpracy (10345/2016 – C8-0267/2016 – 2016/0811(CNS))	180
2018/C 224/32	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie stanowiska Rady w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1342/2008 ustanawiające długoterminowy plan w zakresie zasobów dorsza i połowów tych zasobów (11309/1/2016 – C8-0403/2016 – 2012/0236(COD))	182
2018/C 224/33	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w odniesieniu do dostępu organów podatkowych do informacji dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy (COM(2016)0452 – C8-0333/2016 – 2016/0209(CNS))	183
	Środa, 23 listopada 2016 r.
2018/C 224/34	P8_TA(2016)0438 Emisje niektórych rodzajów zanieczyszczenia atmosferycznego ***I Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych rodzajów zanieczyszczenia atmosferycznego oraz zmiany dyrektywy 2003/35/WE (COM(2013)0920 – C7-0004/2014 – 2013/0443(COD)) P8_TC1-COD(2013)0443 Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 23 listopada 2016 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/… w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych rodzajów zanieczyszczeń atmosferycznych, zmiany dyrektywy 2003/35/WE oraz uchylenia dyrektywy 2001/81/WE	193
	Czwartek, 24 listopada 2016 r.
2018/C 224/35	P8_TA(2016)0447 Pomoc makrofinansowa dla Jordanii ***I Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie udzielenia dalszej pomocy makrofinansowej Jordańskiemu Królestwu Haszymidzkiemu (COM(2016)0431 – C8-0242/2016 – 2016/0197(COD)) P8_TC1-COD(2016)0197 Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 24 listopada 2016 r. w celu przyjęcia decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/… w sprawie udzielenia dalszej pomocy makrofinansowej Jordańskiemu Królestwu Haszymidzkiemu	194
2018/C 224/36	P8_TA(2016)0448 Działalność instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzór nad takimi instytucjami ***I Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami (wersja przekształcona) (COM(2014)0167 – C7-0112/2014 – 2014/0091(COD)) P8_TC1-COD(2014)0091 Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 24 listopada 2016 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/… w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami (IORP) (wersja przekształcona)	196
	Czwartek, 1 grudnia 2016 r.
2018/C 224/37	P8_TA(2016)0457 Zmiana unijnego kodeksu celnego w odniesieniu do towarów, które czasowo opuściły obszar celny Unii drogą morską lub powietrzną ***I Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 952/2013 ustanawiające kodeks celny w odniesieniu do towarów, które czasowo opuściły obszar celny Unii drogą morską lub powietrzną (COM(2016)0477 – C8-0328/2016 – 2016/0229(COD)) P8_TC1-COD(2016)0229 Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 1 grudnia 2016 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/… zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 952/2013 ustanawiające unijny kodeks celny w odniesieniu do towarów, które czasowo opuściły obszar celny Unii drogą morską lub powietrzną	198
2018/C 224/38	P8_TA(2016)0458 Data rozpoczęcia stosowania: dokumenty zawierające kluczowe informacje dotyczące detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych ***I Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1286/2014 w sprawie dokumentów zawierających kluczowe informacje, dotyczących detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych w odniesieniu do daty rozpoczęcia jego stosowania (COM(2016)0709 – C8-0457/2016 – 2016/0355(COD)) P8_TC1-COD(2016)0355 Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 1 grudnia 2016 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/… zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1286/2014 w sprawie dokumentów zawierających kluczowe informacje, dotyczących detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych w odniesieniu do daty rozpoczęcia jego stosowania	199
2018/C 224/39	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Umowy między Unią Europejską a Republiką Kiribati dotyczącej zniesienia wiz krótkoterminowych (12092/2015 – C8-0253/2016 – 2015/0200(NLE))	201
2018/C 224/40	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Umowy między Unią Europejską a Wyspami Salomona dotyczącej zniesienia wiz krótkoterminowych (09785/2016 – C8-0422/2016 – 2016/0096(NLE))	202
2018/C 224/41	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Umowy między Unią Europejską a Sfederowanymi Stanami Mikronezji dotyczącej zniesienia wiz krótkoterminowych (09780/2016 – C8-0388/2016 – 2016/0098(NLE))	203
2018/C 224/42	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Umowy między Unią Europejską a Tuvalu dotyczącej zniesienia wiz krótkoterminowych (09764/2016– C8-0268/2016 – 2016/0100(NLE))	204
2018/C 224/43	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Umowy między Unią Europejską a Republiką Wysp Marshalla dotyczącej zniesienia wiz krótkoterminowych (09775/2016 – C8-0252/2016 – 2016/0103(NLE))	205
2018/C 224/44	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie projektu decyzji Rady dotyczącej zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Umowy między Stanami Zjednoczonymi Ameryki a Unią Europejską w sprawie ochrony informacji osobowych powiązanych z zapobieganiem przestępczości, prowadzeniem postępowań przygotowawczych, wykrywaniem i ściganiem czynów zabronionych (08523/2016 – C8-0329/2016 – 2016/0126(NLE))	206
2018/C 224/45	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Wstępnej umowy o partnerstwie gospodarczym między Ghaną z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony (12396/2016 – C8-0406/2016 – 2008/0137(NLE))	207
2018/C 224/46	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia marginesu na nieprzewidziane wydatki w 2016 r. (COM(2016)0624 – C8-0399/2016 – 2016/2256(BUD))	208
2018/C 224/47	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie stanowiska Rady dotyczącego projektu budżetu korygującego nr 4/2016 Unii Europejskiej na rok budżetowy 2016 – aktualizacja środków w celu uwzględnienia najnowszych wydarzeń w dziedzinie migracji i bezpieczeństwa, obniżenie środków na płatności i środków na zobowiązania w wyniku przesunięcia zbiorczego, przedłużenie EFIS, zmiany w planie zatrudnienia agencji Frontex oraz aktualizacja środków z dochodów (zasoby własne) (13583/2016 – C8-0459/2016 – 2016/2257(BUD))	210
2018/C 224/48	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie stanowiska Rady dotyczącego projektu budżetu korygującego nr 5/2016 Unii Europejskiej na rok budżetowy 2016 – wykonanie decyzji w sprawie zasobów własnych nr 2014/335/UE, Euratom po zakończeniu procesu ratyfikacji i jej wejściu w życie w dniu 1 października 2016 r. (13584/2016 – C8-0462/2016 – 2016/2258(BUD))	213
2018/C 224/49	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej w celu udzielenia pomocy Niemcom (COM(2016)0681 – C8-0423/2016 – 2016/2267(BUD))	215
2018/C 224/50	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie stanowiska Rady dotyczącego projektu budżetu korygującego nr 6/2016 Unii Europejskiej na rok budżetowy 2016 towarzyszącego wnioskowi w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej w celu udzielenia pomocy Niemcom (13852/2016 – C8-0473/2016 – 2016/2268(BUD))	217
2018/C 224/51	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia marginesu na nieprzewidziane wydatki w 2017 r. (COM(2016)0678 – C8-0420/2016 – 2016/2118(BUD))	219
2018/C 224/52	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia instrumentu elastyczności na sfinansowanie natychmiastowych środków budżetowych służących zażegnaniu trwającego kryzysu związanego z migracją, uchodźcami i bezpieczeństwem (COM(2016)0313 – C8-0246/2016 – 2016/2120(BUD))	222
2018/C 224/53	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej w celu zapewnienia środków na wypłatę zaliczek w budżecie ogólnym Unii na 2017 r. (COM(2016)0312 – C8-0245/2016 – 2016/2119(BUD))	225
2018/C 224/54	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie wspólnego projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2017, zatwierdzonego przez komitet pojednawczy w ramach procedury budżetowej (14635/2016 – C8-0470/2016 – 2016/2047(BUD))	227

Spis treśći		Strona

	PARLAMENT EUROPEJSKI SESJA 2016–2017 Posiedzenia od 21 do 24 listopada 2016 r. Protokoły posiedzeń zostały opublikowane w Dz.U. C 352 z 19.10.2017 . TEKSTY PRZYJĘTE Posiedzenia z 30 listopada i 1 grudnia 2016 r. Protokoły posiedzeń zostały opublikowane w Dz.U. C 363 z 26.10.2017 . TEKSTY PRZYJĘTE	1

	I Rezolucje, zalecenia i opinie
	REZOLUCJE
	Parlament Europejski
	Wtorek, 22 listopada 2016 r.
2018/C 224/01	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie sprawozdania rocznego Europejskiego Banku Centralnego za rok 2015 (2016/2063(INI))	2
2018/C 224/02	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie zielonej księgi w sprawie detalicznych usług finansowych (2016/2056(INI))	8
2018/C 224/03	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie Europejskiej Unii Obrony (2016/2052(INI))	18
2018/C 224/04	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie uwolnienia potencjału pasażerskiego transportu wodnego (2015/2350(INI))	29
2018/C 224/05	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie podniesienia skuteczności współpracy na rzecz rozwoju (2016/2139(INI))	36
	Środa, 23 listopada 2016 r.
2018/C 224/06	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie finalizacji pakietu Bazylea III (2016/2959(RSP))	45
2018/C 224/07	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie wdrażania wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (na podstawie sprawozdania rocznego Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa) (2016/2067(INI))	50
2018/C 224/08	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie unijnej komunikacji strategicznej w celu przeciwdziałania wrogiej propagandzie stron trzecich (2016/2030(INI))	58
2018/C 224/09	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie języków migowych i zawodowych tłumaczy języka migowego (2016/2952(RSP))	68
2018/C 224/10	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji w sprawie odnowienia zatwierdzenia substancji czynnej bentazon, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, oraz w sprawie zmiany załącznika do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011 (D047341/00 – 2016/2978(RSP))	75
	Czwartek, 24 listopada 2016 r.
2018/C 224/11	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie Gui Minhaia, wydawcy uwięzionego w Chinach (2016/2990(RSP))	78
2018/C 224/12	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie sytuacji Indian Guarani-Kaiowá w brazylijskim stanie Mato Grosso do Sul (2016/2991(RSP))	82
2018/C 224/13	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie Ildara Dadina, więźnia sumienia w Rosji (2016/2992(RSP))	85
2018/C 224/14	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie sytuacji w Syrii (2016/2933(RSP))	88
2018/C 224/15	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie stosunków UE–Turcja (2016/2993(RSP))	93
2018/C 224/16	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie przystąpienia UE do Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (konwencji stambulskiej) (2016/2966(RSP))	96
2018/C 224/17	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie sprawozdania rocznego z działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2015 r. (2016/2150(INI))	101
2018/C 224/18	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. W kierunku ostatecznego systemu VAT i zwalczania oszustw związanych z VAT (2016/2033(INI))	107
2018/C 224/19	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie planu działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą (2016/2076(INI))	117
2018/C 224/20	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie nowych możliwości dla małych przedsiębiorstw transportowych, w tym modeli biznesowych opartych na współpracy (2015/2349(INI))	127
2018/C 224/21	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie sytuacji na Białorusi (2016/2934(RSP))	135
	Czwartek, 1 grudnia 2016 r.
2018/C 224/22	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie Funduszu Solidarności Unii Europejskiej: ocena (2016/2045(INI))	140
2018/C 224/23	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie sytuacji we Włoszech po trzęsieniach ziemi (2016/2988(RSP))	145
2018/C 224/24	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie deklaracji komisarzy o braku konfliktu interesów – wytyczne (2016/2080(INI))	150
2018/C 224/25	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie odpowiedzialności, odszkodowań i zabezpieczeń finansowych w odniesieniu do działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich (2015/2352(INI))	157
2018/C 224/26	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie sytuacji w Demokratycznej Republice Konga (2016/3001(RSP))	163
2018/C 224/27	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie dostępu do energii w krajach rozwijających się (2016/2885(RSP))	167
2018/C 224/28	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie stosowania postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty (2016/2011(INI))	173