31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/1

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/2

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 2 października 2015 r. zatytułowane „Przegląd śródokresowy unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r.” (COM(2015)0478),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 20 maja 2015 r. zatytułowane „Stan przyrody w Unii Europejskiej Sprawozdanie na temat stanu typów siedlisk i gatunków objętych dyrektywą ptasią i siedliskową oraz tendencji w tym zakresie w latach 2007–2012 wymagane na podstawie art. 17 dyrektywy siedliskowej oraz art. 12 dyrektywy ptasiej” (COM(2015)0219),

—

uwzględniając sprawozdanie w sprawie otwartych konsultacji społecznych na temat oceny adekwatności dyrektywy ptasiej i dyrektywy siedliskowej (1),

—

uwzględniając ankietę Eurobarometru opublikowaną w październiku 2015 na temat podejścia Europejczyków do kwestii różnorodności biologicznej („Specjalny Eurobarometr 436”),

—

uwzględniając raport Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska zatytułowany „Środowisko Europy 2015: stan i prognozy (SOER 2015)”,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 lutego 2014 r. w sprawie podejścia UE do nielegalnego handlu dziką fauną i florą (COM(2014)0064),

—

uwzględniając opublikowane w 2015 r. sprawozdanie końcowe grupy ekspertów Horyzont 2020 w dziedzinie rozwiązań opartych na przyrodzie i zrównoważonych miast zatytułowane „Towards an EU Research and Innovation policy agenda for Nature-Based Solutions and Re-Naturing Cities”,

—

uwzględniając Mechanizm Finansowania Kapitału Naturalnego (NCFF), stanowiący część Instrumentu Finansowego na rzecz Środowiska i Klimatu (LIFE),

—

uwzględniając konsultacje Komisji na temat przyszłej inicjatywy unijnej pod hasłem „Zapewnienie zerowej utraty netto różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych”,

—

uwzględniając wyniki 12. Konferencji Stron (COP 12) dotyczącej Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej (CBD), a w szczególności przegląd śródokresowy postępów dokonanych w strategicznego planu działania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej na okres 2011–2020, w tym czwartą edycję „Perspektyw różnorodności biologicznej na świecie” (Global Biodiversity Outlook), z myślą o realizacji celów z Aichi, a także uwzględniając środki na rzecz poprawy wdrażania,

—

uwzględniając decyzję X/34 w sprawie różnorodności biologicznej podjętą podczas 10. Konferencji Stron (COP 10), podkreślającą znaczenie różnorodności biologicznej w rolnictwie, aby zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe i żywieniowe, szczególnie w obliczu zmiany klimatu i ograniczonych zasobów naturalnych, jak uznano w deklaracji rzymskiej z 2009 r. przyjętej podczas światowego szczytu w sprawie bezpieczeństwa żywnościowego,

—

uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady ds. Środowiska, które odbyło się w dniu 12 czerwca 2014 r., w szczególności zobowiązanie UE i państw członkowskich do zwiększenia zasobów w celu realizacji zobowiązań z Hajdarabadu przez podwojenie całkowitych przepływów środków finansowych związanych z różnorodnością biologiczną do 2015 r.,

—

uwzględniając opublikowane w 2015 r. sprawozdanie sekretariatu CBD i Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zatytułowane „Connecting Global Priorities: Biodiversity and Human Health – A State of Knowledge Review”,

—

uwzględniając projekt rezolucji, złożony na 69. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ w celu przyjęcia agendy rozwoju po roku 2015, pt. „Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development” („Przekształcamy nasz świat: program działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030”),

—

uwzględniając sprawozdania dotyczące ekonomiki ekosystemów i różnorodności biologicznej (TEEB) oraz światowej inicjatywy ukierunkowanej na „uwidocznienie wartości środowiska naturalnego”,

—

uwzględniając Konwencję o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES) oraz Konwencję o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt (CMS),

—

uwzględniając czerwoną listę gatunków zagrożonych wyginięciem Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1143/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych (2),

—

uwzględniając Międzynarodową konwencję Międzynarodowej Organizacji Morskiej o kontroli i postępowaniu ze statkowymi wodami balastowymi i osadami,

—

uwzględniając Wspólną Politykę Rolną po roku 2013, a w szczególności Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej (3) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (4),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa, zmieniające rozporządzenia Rady (WE) nr 1954/2003 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylające rozporządzenia Rady (WE) nr 2371/2002 i (WE) nr 639/2004 oraz decyzję Rady 2004/585/WE (5),

—

uwzględniając wieloletnie ramy finansowe (WRF) na lata 2014–2020,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie naszego ubezpieczenia na życie i naszego kapitału naturalnego – strategia ochrony różnorodności biologicznej UE do 2020 r. (6),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie zielonej infrastruktury – zwiększania kapitału naturalnego Europy (7),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie nowej strategii leśnej UE na rzecz lasów i sektora leśno-drzewnego (8),

—

uwzględniając badanie swojego Biura Analiz z kwietnia 2015 zatytułowane „Safeguarding biological diversity – EU policy and international agreements” (Ochrona różnorodności biologicznej – polityka UE a umowy międzynarodowe),

—

uwzględniając sprawozdanie Forest Europe w sprawie stanu europejskich lasów w 2015 r. (9),

—

uwzględniając badanie swojego Departamentu Tematycznego ds. Praw Obywatelskich i Spraw Konstytucyjnych z 2009 r. dotyczące krajowego ustawodawstwa i działań związanych z wdrażaniem dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, w szczególności jej art. 6,

—

uwzględniając opinię Komitetu Regionów, przyjętą podczas 115. sesji plenarnej w dniach 3–4 grudnia 2015 r., zatytułowaną „Wkład w kontrolę sprawności dyrektywy ptasiej i dyrektywy siedliskowej”,

—

uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz opinię Komisji Rozwoju (A8-0003/2016),

A.

przypominając, że różnorodność biologiczna to niezwykłe bogactwo ekosystemów, siedlisk, gatunków i genów na Ziemi, od którego człowiek jest silnie zależny;

B.

mając na uwadze, że różnorodność biologiczna ma niezrównaną i nieodłączną wartość, którą należy chronić dla dobra przyszłych pokoleń; mając na uwadze, że różnorodność biologiczna niesie ze sobą korzyści dla zdrowia ludzi oraz ma olbrzymią wartość społeczną i ekonomiczną, a także mając na uwadze, że społeczno-gospodarczy koszt alternatywny niezrealizowania celu w zakresie różnorodności biologicznej szacuje się na 50 mld EUR rocznie;

C.

mając na uwadze, że rolnictwo odgrywa istotną rolę w osiąganiu celów w zakresie różnorodności biologicznej; mając na uwadze, że konieczność wydajnej produkcji żywności dla szybko rosnącej światowej populacji, a także cele polityki energetycznej, w ramach których apeluje się o większe wykorzystanie biomasy jako źródła energii, stawiają sektorowi rolnictwa wysokie wymagania;

D.

mając na uwadze wkład sektora rolnictwa i leśnictwa w utrzymanie różnorodności biologicznej w ramach stosowania obowiązującego prawodawstwa;

E.

mając na uwadze, że różnorodność gatunków i odmian roślin tradycyjnie uprawianych w małych i średnich gospodarstwach rolnych oraz gospodarstwach rodzinnych ma bardzo duże znaczenie nie tylko ze względu na zaspakajanie różnych potrzeb i użyteczność dla społeczności wiejskich, ale również dlatego, iż wpływa na zmniejszenie wrażliwości upraw na niekorzystne warunki pogodowe, szkodniki i choroby;

F.

mając na uwadze, że zrównoważona i odpowiedzialna uprawa ziemi oraz hodowla zwierząt przyczyniają się znacząco do zachowania różnorodności biologicznej;

G.

mając na uwadze, że różnorodność biologiczna jest poważnie zagrożona na całym świecie, co pociąga za sobą nieodwracalne zmiany w najwyższym stopniu szkodliwe dla środowiska, społeczeństwa i gospodarki;

H.

mając na uwadze, że w ramach celu 11 z Aichi wzywa się do ochrony co najmniej 17 % obszarów lądowych i wód śródlądowych przez skutecznie zarządzane systemy obszarów chronionych; mając na uwadze, że udział europejskich ekoregionów posiadających 17 % swojego obszaru w obrębie obszarów chronionych jest znacznie mniejszy po wykluczeniu obszarów chronionych wyłącznie w ramach programu Natura 2000;

I.

mając na uwadze, że odbudowa ekosystemów może mieć pozytywny wpływ zarówno na łagodzenie zmiany klimatu, jak i przystosowanie się do niej;

J.

mając na uwadze, że co najmniej 8 na 10 obywateli UE uważa skutki utraty różnorodności biologicznej za poważne oraz że 552 470 obywateli wzięło udział w konsultacjach społecznych dotyczących oceny adekwatności dyrektyw środowiskowych, co stanowi najliczniejszą jak dotąd reakcję na konsultacje organizowane przez Komisję; mając na uwadze, że z badań Eurobarometru wynika, iż obywatele pragną otrzymywać więcej informacji na temat utraty różnorodności biologicznej oraz że większość z nich nie zna programu Natura 2000;

K.

mając na uwadze, że wielu zaangażowanych obywateli, samodzielnie albo w ramach lokalnych lub regionalnych grup działania, rozwija lokalne i regionalne inicjatywy na rzecz różnorodności biologicznej, osiągając dzięki temu pozytywne wyniki w stosunkowo krótkim czasie;

L.

mając na uwadze, że 65 % obywateli UE mieszka w obrębie 5 km od obszaru Natura 2000, a 98 % w obrębie 20 km, co sugeruje, że obszary te mogą potencjalnie pomóc poszerzyć wiedzę na temat różnorodności biologicznej oraz zapewniać usługi ekosystemowe przyczyniające się do dobrostanu znacznej części populacji UE;

M.

mając na uwadze, że polityka dotycząca różnorodności biologicznej musi być całkowicie zgodna z zasadą pomocniczości, aby zapewnić pełne poszanowanie regionalnych różnic krajobrazowych i siedliskowych;

N.

mając na uwadze znaczenie różnorodności biologicznej w regionach najbardziej oddalonych oraz krajach i terytoriach zamorskich, które stanowią wyjątkowe rezerwaty endemicznych gatunków roślin i zwierząt; mając jednocześnie na uwadze fakt niestosowania dyrektywy ptasiej i siedliskowej w niektórych z tych regionów;

1.

z zadowoleniem przyjmuje sprawozdania dotyczące śródokresowego przeglądu strategii ochrony różnorodności biologicznej, stanu przyrody oraz SOER 2015; podkreśla strategiczne znaczenie tych raportów dla realizacji założeń UE w zakresie różnorodności biologicznej;

2.

wyraża poważne zaniepokojenie w związku z postępującą utratą różnorodności biologicznej; stwierdza, że cele na rok 2020 nie zostaną osiągnięte bez poważnych dodatkowych i stałych działań; jednocześnie zauważa, że dowody naukowe wskazują, iż środowisko naturalne Europy byłoby w znacznie gorszym stanie bez pozytywnego wpływu unijnej dyrektywy ptasiej i dyrektywy siedliskowej oraz że ukierunkowane i odpowiednio finansowane działania przynoszą wymierne rezultaty; podkreśla jednak, że nadal jest wiele możliwości poprawy;

3.

podkreśla, że niszczenie siedlisk jest najważniejszym czynnikiem powodującym utratę różnorodności biologicznej i stanowi szczególny priorytet w kontekście rozwiązania tego problemu, tzn. zmniejszenia degradacji i fragmentacji;

4.

podkreśla, że utrata różnorodności biologicznej odnosi się nie tylko do gatunków i siedlisk, lecz także do różnorodności genetycznej; wzywa Komisję do opracowania strategii na rzecz ochrony różnorodności genetycznej;

5.

podkreśla decydującą rolę różnorodności biologicznej wśród celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności celu 14 „Zachowanie i zrównoważone wykorzystywanie oceanów, mórz i zasobów morskich” i celu 15 „Ochrona, odnowa i promowanie zrównoważonego wykorzystania ekosystemów lądowych, zrównoważona gospodarka leśna, zwalczanie pustynnienia oraz zatrzymanie i odwrócenie procesu degradacji gruntów i utraty różnorodności biologicznej”; przypomina, że UE dysponuje niezwykłą różnorodnością biologiczną, w szczególności dzięki regionom najbardziej oddalonym, ale także dzięki krajom i terytoriom zamorskim, które są z nią powiązane; apeluje zatem do UE o stałe zdecydowane zaangażowanie na rzecz dalszego wzmacniania Konwencji o różnorodności biologicznej oraz zadbanie o jej skuteczne wdrożenie;

6.

zwraca uwagę, że rozdrobnienie, degradacja i niszczenie siedlisk w wyniku zmiany sposobu użytkowania gruntów, zmiany klimatu, wzorców konsumpcji niezgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju i użytkowania mórz są jednymi z głównych czynników i przyczyn powodujących utratę różnorodności biologicznej w UE i poza jej granicami; podkreśla zatem konieczność wyodrębnienia i określenia wskaźników mierzących w sposób jednoznaczny i naukowy stan różnorodności biologicznej na określonym obszarze lub w danym regionie oraz wspierania rozsądnego i zrównoważonego korzystania z zasobów zarówno w UE, jak i w skali światowej, także w krajach rozwijających się, i w szczególności wzywa UE do solidniejszego ugruntowania swoich międzynarodowych zobowiązań w dziedzinie różnorodności biologicznej w unijnej strategii w zakresie zmiany klimatu i strategii „Europa 2020”; podkreśla, że bardziej zasobooszczędna gospodarka i ograniczenie nadmiernej konsumpcji mogłyby umożliwić zmniejszenie zależności UE od zasobów naturalnych, w szczególności tych pochodzących spoza Europy; przypomina również, że podejścia ekosystemowe do łagodzenia zmiany klimatu i dostosowania się do niej mogłyby zapewnić opłacalne alternatywy dla rozwiązań technologicznych oraz że postęp w wielu dziedzinach nauk stosowanych zależy od długoterminowej dostępności i różnorodności bogactw naturalnych;

7.

podkreśla zasadnicze znaczenie zdecydowanej woli politycznej na najwyższym szczeblu, by zachować różnorodność biologiczną i powstrzymać jej utratę; uważa, że wdrożenie obowiązującego prawodawstwa, jego egzekwowanie i dalsze włączanie kwestii ochrony różnorodności biologicznej do innych obszarów polityki mają kluczowe znaczenie; apeluje w szczególności do organów regionalnych i lokalnych w państwach członkowskich, aby zadbały o informowanie i zwiększanie wiedzy społeczeństwa na temat różnorodności biologicznej;

8.

wyraża ubolewanie, że w Europie prawie jedna czwarta dzikich gatunków jest zagrożona wyginięciem, a wiele ekosystemów uległo degradacji, co naraża UE na poważne straty społeczne i gospodarcze;

9.

podkreśla, że środowisko naturalne i rozwój gospodarczy nie wykluczają się wzajemnie; jest przekonany o konieczności zwiększenia znaczenia środowiska naturalnego w społeczeństwie, a także w gospodarce i dla prywatnych przedsiębiorstw, w celu zapewnienia zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz podjęcia proaktywnych środków na rzecz ochrony środowiska naturalnego, przywrócenia jego dobrego stanu oraz poprawy zarządzania nim; uważa w szczególności, że zobowiązanie do zmniejszenia eksploatacji zasobów musi stanowić kluczowy element wzajemnego dostosowywania celów środowiskowych i gospodarczych;

10.

podkreśla, że utrata różnorodności biologicznej oznacza dla społeczeństwa olbrzymie koszty gospodarcze, których dotychczas nie uwzględniono w wystarczającym stopniu w polityce gospodarczej i w innych obszarach polityki; uważa za konieczne uznanie, że inwestowanie w różnorodność biologiczną ma kluczowe znaczenie ze społeczno-gospodarczego punktu widzenia; zauważa, że 1 na 6 miejsc pracy w UE jest w pewnym stopniu zależne od przyrody i różnorodności biologicznej; podkreśla, że różnorodność biologiczna może przyczynić się w istotny sposób do powstania nowych umiejętności, miejsc pracy i możliwości gospodarczych; z zadowoleniem przyjmuje metody pomiaru wartości ekonomicznej różnorodności biologicznej; jest zdania, że instrumenty te mogą przyczynić się do zwiększenia świadomości, lepszego wykorzystania dostępnych środków oraz poprawy procesu decyzyjnego;

11.

wzywa Komisję do zwiększenia roli, jaką odgrywają różnorodność biologiczna i ekosystemy w sprawach gospodarczych w celu przejścia na zieloną gospodarkę, oraz apeluje do Komisji o zwiększenie środków podejmowanych na rzecz zazieleniania europejskiego semestru; podkreśla, że różnorodność biologiczna podlega ogólnej odpowiedzialności społecznej, która nie może opierać się wyłącznie na wydatkach publicznych;

12.

uważa, że gospodarcza wartość różnorodności biologicznej powinna znaleźć odzwierciedlenie we wskaźnikach stanowiących podstawę procesu decyzyjnego, nie prowadząc do utowarowienia różnorodności biologicznej, i wykraczających poza PKB; wyraża przekonanie, że będzie to korzystne z punktu widzenia realizacji celów zrównoważonego rozwoju; w związku z tym apeluje o systematyczne włączanie wartości z zakresu różnorodności biologicznej do systemów rachunków narodowych jako elementu procesu monitorowania realizacji celów zrównoważonego rozwoju;

13.

podkreśla, że UE i jej państwa członkowskie nie zrealizowały celów strategii ochrony różnorodności biologicznej na 2010 r.; biorąc pod uwagę brak postępów w realizacji celów w zakresie różnorodności biologicznej na rok 2020, wzywa Komisję do przedstawiania Parlamentowi sprawozdań w cyklu dwuletnim, w których Rada i Komisja opisują aktualny stan, powody niezrealizowania celów i strategię wypełnienia zobowiązań w przyszłości;

14.

wzywa pilnie Komisję i państwa członkowskie do bardziej priorytetowego traktowania realizacji celów na rok 2020; wzywa do podejścia opartego na porozumieniu zainteresowanych stron i podkreśla kluczową rolę podmiotów krajowych, regionalnych i lokalnych oraz ich pełnego uczestnictwa w tym procesie; podkreśla, że kluczowe znaczenie mają też finansowanie, większa świadomość społeczna, zrozumienie i popieranie ochrony różnorodności biologicznej; uważa, że właściwa polityka informacyjna i wczesne angażowanie wszystkich zainteresowanych podmiotów, w tym podmiotów społeczno-gospodarczych, są zatem niezwykle istotne dla realizacji tych celów;

15.

wzywa UE do ograniczenia wpływu na różnorodność biologiczną na świecie, zgodnie z zasadą spójności polityki na rzecz rozwoju, oraz do dostosowania go do ekologicznych ograniczeń ekosystemów przez postęp w realizacji głównych celów w dziedzinie różnorodności biologicznej i wywiązywanie się z zobowiązań w zakresie jej ochrony; ponadto wzywa UE do udzielenia wsparcia krajom rozwijającym się w ich wysiłkach na rzecz ochrony różnorodności biologicznej i zapewnienia jej zrównoważonego wykorzystania;

16.

ubolewa nad powolnym postępem osiąganym przez państwa członkowskie we wdrażaniu unijnych przepisów dotyczących ochrony środowiska; podkreśla potrzebę pełniejszego informowania o stanie wdrożenia w państwach członkowskich;

17.

podkreśla, że pełne wdrożenie, egzekwowanie i odpowiednie finansowanie dyrektyw środowiskowych jest niezbędnym warunkiem zapewnienia udanej realizacji całej strategii i jej głównego celu; biorąc pod uwagę ograniczenia czasowe, wzywa wszystkie zainteresowane strony do dołożenia wszelkich starań, aby to osiągnąć, oraz do zapewnienia szerokiego poparcia;

18.

wzywa przywódców UE do wysłuchania pół miliona obywateli, którzy apelują o przestrzeganie i lepsze wdrożenie naszych solidnych przepisów dotyczących ochrony środowiska naturalnego;

19.

wzywa Komisję do poprawy wytycznych, które powinny ułatwić pełne wdrożenie i egzekwowanie dyrektyw zgodnie z obowiązującym orzecznictwem; wzywa Komisję do większego zaangażowania w dialog z państwami członkowskimi i wszystkimi właściwymi podmiotami, w tym podmiotami społeczno-gospodarczymi, w celu wspierania wymiany najlepszych praktyk;

20.

przyznaje, że jedną z głównych korzyści dyrektyw środowiskowych jest zakres, w jakim pomagają one zapewnić równe warunki w całej UE, gwarantując podstawowe normy ochrony środowiska, których muszą przestrzegać wszystkie państwa członkowskie, zgodnie z wymaganiami dotyczącymi wspólnych norm oraz zasadą wzajemnego uznawania w ramach jednolitego rynku;

21.

zauważa, że w 2012 r. jedynie 58 % obszarów Natura 2000 miało plany zarządzania; wyraża zaniepokojenie w związku z różnymi poziomami wdrożenia; wzywa państwa członkowskie do zakończenia procesu wyznaczania lądowych i morskich obszarów Natura 2000 i do sporządzenia planów zarządzania, w porozumieniu ze wszystkimi zainteresowanymi podmiotami;

22.

podkreśla, że choć zarządzanie obszarami Natura 2000 w całej UE kosztuje co najmniej 5,8 mld EUR, to przynoszą one korzyści środowiskowe i społeczno-gospodarcze warte 200–300 mld EUR rocznie; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia zarządzania obszarami Natura 2000 w przejrzysty sposób;

23.

uznaje istotny wkład, jaki chronione obszary morskie wyznaczone w ramach sieci Natura 2000 wniosą w osiągnięcie do 2020 r. dobrego stanu środowiska na mocy dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej oraz w realizację światowego celu 10 % chronionych obszarów przybrzeżnych i morskich zgodnie z celem 11 z Aichi dotyczącym różnorodności biologicznej; wyraża ubolewanie, że wciąż daleko nam do osiągnięcia tego celu;

24.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do szerzej zakrojonego gromadzenia danych oraz monitorowania siedlisk i gatunków, w szczególności w przypadku występowania poważnych luk, aby ocenić postępy na drodze do realizacji tych celów;

25.

wyraża zaniepokojenie w związku z faktem, że nadal brakuje szczegółowego wglądu w rzeczywistą pulę środków finansowych i finansowanie ochrony środowiska w poszczególnych państwach członkowskich; uważa, że jest to istotna luka w naszej wiedzy; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby niezwłocznie określiły i opracowały odpowiednie krajowe linie budżetowe;

26.

ponawia swoje wcześniejsze apele o unijne współfinansowanie zarządzania obszarami Natura 2000, które powinno być uzupełnieniem funduszy wspierających rozwój obszarów wiejskich i rybołówstwa, funduszy strukturalnych, a także funduszy udostępnianych przez państwa członkowskie;

27.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszej starannej kontroli egzekwowania dyrektyw środowiskowych; podkreśla, że należy usprawnić przestrzeganie i egzekwowanie prawodawstwa UE, na przykład przez stosowanie proporcjonalnych, skutecznych i odstraszających sankcji;

28.

wzywa w tym kontekście do podjęcia dodatkowych działań w celu powstrzymania nielegalnego zabijania i odławiania ptaków oraz handlu ptakami, a także w celu rozwiązania związanych z tym lokalnych konfliktów; wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania nowych narzędzi wykrywania nielegalnych działań na obszarach Natura 2000;

29.

wzywa Komisję do przedstawienia do 2017 r. szczegółowego wniosku dotyczącego rozwoju transeuropejskiej sieci zielonej infrastruktury (TEN-G); zachęca do wspólnego opracowania wraz z państwami członkowskimi strategii europejskich korytarzy ekologicznych dla gatunków docelowych;

30.

wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do niezwłocznego opracowania i wdrożenia ram priorytetowego traktowania odbudowy ekosystemów;

31.

wzywa państwa członkowskie do priorytetowego traktowania celu na rok 2020, jakim jest regeneracja 15 % naruszonych ekosystemów, i do wykorzystania środków dostępnych w ramach wieloletnich ram finansowych; wzywa Komisję do przedstawienia wytycznych dotyczących sposobu wykorzystywania takich środków do regeneracji naruszonych ekosystemów i ogólnie do ochrony różnorodności biologicznej;

32.

zwraca uwagę na duże znaczenie rolnictwa i leśnictwa dla osiągnięcia tego celu i na potrzebę opracowania zrównoważonych rozwiązań dla tych sektorów;

33.

uznaje negatywny wpływ zanieczyszczenia powietrza na różnorodność biologiczną i usługi ekosystemowe, przy zastosowaniu krytycznych ilości azotowych związków pokarmowych i kwasowości jako wskaźnik presji wywieranej na naturalne ekosystemy i różnorodność gatunków;

34.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do inwestowania w różnorodność biologiczną w celu wsparcia potencjału przedsiębiorstw w zakresie innowacyjności, szczególnie w dziedzinie inżynierii ekologicznej;

35.

zauważa, że uwzględnianie ochrony środowiska naturalnego w innych obszarach polityki jest nadal niezwykle ważne i podkreśla w związku z tym zasadniczą rolę rolnictwa i leśnictwa;

36.

podkreśla, że zachowanie różnorodności biologicznej ma kluczowe znaczenie dla produkcji żywności i paszy, dlatego też leży w żywotnym interesie rolników; zwraca uwagę na znaczenie wielopodmiotowego podejścia polegającego między innymi na aktywnym udziale rolników i leśników we wspólnym podejmowaniu tych wyzwań i zachęcaniu ich do tego;

37.

przypomina, że we wspólnej polityce rolnej (WPR) istnieją już instrumenty służące odtwarzaniu, ochronie i wzbogacaniu różnorodności biologicznej, takie jak obszary proekologiczne; zauważa, że odtwarzanie, ochronę i wzbogacanie ekosystemów związanych z rolnictwem i leśnictwem, w tym na obszarach Natura 2000, podkreślono jako jeden z sześciu kluczowych priorytetów rozwoju obszarów wiejskich w UE;

38.

z żalem zauważa, że dotychczas nie nastąpiła wymierna poprawa stanu różnorodności biologicznej w rolnictwie, ale zdaje sobie sprawę, że jest jeszcze za wcześnie, aby zmierzyć faktyczną skuteczność zreformowanej WPR; z zadowoleniem przyjmuje przewidzianą przez Komisję ocenę postępów we wdrażaniu WPR oraz zachęca Komisję i państwa członkowskie do monitorowania, oceny i w razie konieczności zwiększenia efektywności środków zazieleniania – w tym oceny elastyczności państw członkowskich – oraz innych istotnych środków w zakresie rozwoju obszarów wiejskich w ramach WPR; wzywa Komisję do uwzględnienia jej ustaleń w przeglądzie śródokresowym WPR;

39.

apeluje do państw członkowskich o lepsze wykorzystywanie istniejących instrumentów WPR i polityki spójności, aby pomóc rolnikom i leśnikom osiągnąć cele w zakresie różnorodności biologicznej; zwraca uwagę na potrzebę promowania zrównoważonego wykorzystywania zasobów genetycznych roślin i tradycyjnych odmian roślin rolniczych, wraz ze zrównoważonymi rozwiązaniami dla rolnictwa i leśnictwa;

40.

podkreśla, że obszary proekologiczne powinny być z zasady obszarami ochrony i promocji procesów agroekologicznych, takich jak zapylanie i ochrona gleby; zwraca się do Komisji o opublikowanie danych dotyczących liczby państw członkowskich, które zezwalają na stosowanie pestycydów i nawozów na tych obszarach proekologicznych od czasu wejścia w życie rozporządzenia (UE) nr 1307/2013;

41.

wzywa Komisję, aby w imię zachowania przejrzystości upubliczniła podane przez państwa członkowskie uzasadnienia wyboru środków zazieleniania;

42.

nalega, aby Komisja i państwa członkowskie zapewniły przekierowanie środków finansowych w ramach WPR z dotowania działań szkodliwych dla środowiska naturalnego na finansowanie zrównoważonych praktyk rolniczych i utrzymanie powiązanej różnorodności biologicznej;

43.

podkreśla potrzebę ochrony różnorodności biologicznej w rolnictwie krajów rozwijających się, aby zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe; wzywa w związku z tym Komisję do inwestowania w agroekologię w krajach rozwijających się zgodnie z zaleceniami specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. prawa do pożywienia;

44.

wzywa Komisję, aby promowała zrównoważone zarządzanie lasami na świecie przez zapewnianie procesów ekologicznych, różnorodności biologicznej lasów i ich produktywności oraz przez poszanowanie praw ludów tubylczych do utrzymania zasobów leśnych; wzywa ponadto Komisję, aby zakazała niszczenia naturalnych lasów, zapewniła ochronę zagrożonych gatunków, zakazała stosowania toksycznych pestycydów i sadzenia genetycznie modyfikowanych drzew;

45.

wzywa Komisję, aby w ramach strategii na rzecz różnorodności biologicznej w większym stopniu uwzględniała lasy tropikalne z uwagi na zagęszczenie na ich terenie ekosystemów, siedlisk i szczególnie zagrożonych wrażliwych gatunków, na ich zasadnicze znaczenie dla równowagi środowiska i klimatu oraz ich funkcje społeczne i kulturowe w życiu ludów tubylczych;

46.

wzywa państwa członkowskie do opracowania i wdrożenia planów gospodarki leśnej w celu poprawy stanu ochrony siedlisk i gatunków leśnych oraz poprawy dostępności informacji; zwraca się do Komisji o opracowanie kryteriów i standardów gromadzenia informacji na temat różnorodności biologicznej lasów z myślą o zapewnieniu spójności i porównywalności;

47.

zwraca uwagę na potencjalne zagrożenie dla różnorodności biologicznej w wyniku zmiany charakteru i degradacji siedlisk i ekosystemów takich jak tereny podmokłe i lasy, które może zostać spowodowane przez wzrost popytu na agropaliwa i ciągle rosnący nacisk na ich produkcję w krajach rozwijających się;

48.

apeluje, aby kryteria społeczne i kryteria dotyczące zrównoważenia środowiskowego w odniesieniu do produkcji biomasy stanowiły integralną część ram ustanowionych dyrektywą w sprawie odnawialnych źródeł energii; uważa, że kluczowe znaczenie ma opracowanie norm zrównoważonego rozwoju dla wszystkich sektorów, w których może być stosowana biomasa, a także kryteriów zrównoważonej gospodarki leśnej, aby zadbać o to, żeby bioenergia nie przyczyniała się do zmiany klimatu ani nie stała się dodatkowym czynnikiem stwarzającym warunki do zawłaszczania gruntów i wywołującym brak bezpieczeństwa żywnościowego;

49.

z zaniepokojeniem zauważa, że 90 % oleju palmowego zużywanego na świecie produkuje się w Indonezji i Malezji ze szkodą dla lasów torfowiskowych, które są wypalane, aby zrobić miejsce dla wielkich plantacji akacji i palm olejowych; zwraca uwagę na fakt, że według badania przeprowadzonego przez Bank Światowy Indonezja stała się trzecim krajem na świecie pod względem emisji gazów cieplarnianych, właśnie z powodu pożarów lasów;

50.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do prawidłowej i szybkiej realizacji zreformowanej wspólnej polityki rybołówstwa przez wprowadzenie opartego na ekosystemie zarządzania rybołówstwem celem urzeczywistnienia zasady maksymalnego podtrzymywalnego połowu, między innymi, dzięki wspieraniu zrównoważonych i innowacyjnych metod połowów; podkreśla znaczenie, jakie zmniejszenie zanieczyszczenia ma dla ochrony między innymi morskiej różnorodności biologicznej i zasobów morskich oraz wsparcia wzrostu gospodarczego za pomocą niebieskiej gospodarki;

51.

podkreśla fundamentalne znaczenie ekosystemów i zasobów morskich jako podstawy zrównoważonego rozwoju krajów nadbrzeżnych; wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia wcześniejszych zobowiązań oraz do współpracy z rządami na poziomie globalnym, regionalnym i krajowym, aby zapewnić znaczące zwiększenie skali ambicji i działań w celu osiągnięcia sprawiedliwego, zrównoważonego pod względem gospodarczym i ekologicznym rybołówstwa;

52.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do zadbania o to, żeby UE odgrywała przywódczą rolę, jeśli chodzi o osiągnięcie porozumienia w ramach Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS) dotyczącego ochrony i zrównoważonego wykorzystywania morskiej różnorodności biologicznej wykraczającego poza jurysdykcję państw;

53.

wzywa Komisję do współpracy z państwami członkowskimi i państwami trzecimi w celu poprawy wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1005/2008 w sprawie nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów;

54.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do poprawy jakości środowiska mórz UE dzięki projektom mającym na celu zmniejszenie zanieczyszczenia chemicznego, fizycznego i mikrobiologicznego w wyniku optymalizacji zrównoważoności ruchu morskiego i ochrony niewątpliwie zagrożonej różnorodności biologicznej; zauważa w związku z tym, że co roku 12,7 mln ton tworzyw sztucznych (5 % całkowitej produkcji) trafia do oceanów przez kanalizację, cieki wodne i składowiska położone na wybrzeżach, stanowiąc tym samym zagrożenie dla środowiska naturalnego i różnorodności biologicznej całej planety;

55.

wzywa Komisję do niezwłocznego ustanowienia zgodnie z art. 4 rozporządzenia (UE) nr 1143/2014 dokładnego i kompleksowego wykazu inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii, przy założeniu, że taki wykaz nie powinien ograniczać się do określonej liczby gatunków i powinien przewidywać kompletne i spójne działania wdrażające – poparte odpowiednimi zasobami – służące osiągnięciu celów; podkreśla, że ważne jest regularne aktualizowanie tego wykazu oraz przeprowadzanie dodatkowych ocen ryzyka dla poszczególnych gatunków, aby przepisy dotyczące inwazyjnych gatunków obcych mogły spełniać rolę silnego środka nacisku;

56.

wzywa państwa członkowskie do ratyfikowania konwencji Międzynarodowej Organizacji Morskiej o postępowaniu z wodami balastowymi, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się obcych gatunków inwazyjnych przez transport morski i śródlądowy oraz przyczynić się do wdrożenia i osiągnięcia celu;

57.

wzywa państwa członkowskie do monitorowania przywozu gatunków egzotycznych na ich terytorium i do regularnego składania Komisji oraz pozostałym państwom członkowskim sprawozdań na ten temat; apeluje o większe ograniczenia w zakresie przywozu i posiadania przez osoby prywatne zagrożonych gatunków, w tym ssaków naczelnych, gadów i płazów;

58.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do stopniowego wycofania do 2020 r. dotacji szkodliwych dla środowiska naturalnego i dopilnowanie, by do 2016 r. zakończono oceny takich dotacji oraz włączono do odpowiednich obszarów unijnej polityki sektorowej wymogi sprawozdawcze; nalega na Komisję i państwa członkowskie, aby w pełni poparły i ułatwiły proces przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym;

59.

wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie zrobiły, do ratyfikowania przed COP-MOP2 w grudniu 2016 r. Protokołu o dostępie do zasobów genetycznych oraz sprawiedliwym i równym podziale korzyści wynikających z wykorzystania tych zasobów (protokół z Nagoi);

60.

przypomina, że w skali światowej UE w znaczący sposób uczestniczy w walce przeciwko utracie różnorodności biologicznej, a wraz z państwami członkowskimi jest głównym donatorem funduszy na rzecz ochrony różnorodności biologicznej i ma największy udział w oficjalnej pomocy rozwojowej w dziedzinie różnorodności biologicznej;

61.

z zadowoleniem przyjmuje projekt przewodni Komisji B4 Life na lata 2014–2020, ale uważa, że UE musi zwiększyć swój wkład w zapobieganie utracie różnorodności biologicznej na świecie i wzywa UE i jej państwa członkowskie, aby spełniły zobowiązania z Hajdarabadu do podwojenia do 2015 r. przepływów łącznych środków finansowych związanych z różnorodnością biologiczną do krajów rozwijających się i utrzymały je na tym poziomie do co najmniej 2020 r.;

62.

podkreśla, że przestępstwa przeciwko dzikiej przyrodzie i utrata siedlisk stanowią bezpośrednie i powszechne zagrożenie dla różnorodności biologicznej na świecie; uznaje, że pominięcie kwestii handlu dziką fauną i florą oraz brak działań związanych z uczestnictwem UE w CITES stanowi poważną lukę w unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej; podkreśla pilną potrzebę podjęcia skoordynowanych działań w celu zwalczania nielegalnego handlu dziką fauną i florą; wzywa Komisję do przedstawienia ambitnego planu działania dotyczącego zwalczania nielegalnego handlu dzikimi zwierzętami i roślinami oraz uzyskanymi z nich produktami, a także wzywa do przyjęcia podobnych środków w celu przeciwdziałania wylesianiu i degradacji lasów;

63.

podkreśla, że dyrektywy środowiskowe stanowią kamień milowy w polityce dotyczącej środowiska naturalnego nie tylko w obrębie UE, ale również w wymiarze międzynarodowym; jest zdania, że dzięki zwięzłej, spójnej i harmonijnej formie dyrektywy środowiskowe można uznać w pewnym sensie za inteligentne regulacje avant la lettre;

64.

podkreśla, że Natura 2000 nadal stanowi stosunkowo młodą sieć i daleko jest jeszcze do osiągnięcia jej pełnego potencjału; jest zdania, że dyrektywy środowiskowe nadal pełnią istotną rolę, a najlepsze praktyki we wdrażaniu wykazują ich skuteczność; podkreśla, że dyrektywy środowiskowe zapewniają dostatecznie dużą elastyczność, w tym możliwość dostosowania w miarę postępu technicznego i naukowego; odnotowuje, że inteligentne wdrożenie i międzynarodowa współpraca mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów w zakresie różnorodności biologicznej;

65.

sprzeciwia się ewentualnej zmianie dyrektyw środowiskowych, gdyż zagroziłoby to wdrażaniu strategii ochrony różnorodności biologicznej, spowodowałoby przeciągający się okres braku pewności prawa oraz ryzyko, że w efekcie dojdzie do osłabienia ochrony prawnej i finansowania, a także byłoby niekorzystne dla przyrody, ludzi i działalności gospodarczej; podkreśla w związku z tym, że trwająca w ramach REFIT kontrola dyrektyw środowiskowych powinna koncentrować się na ulepszeniu wdrażania;

66.

jest przekonany, że wszelkie trudności w osiągnięciu celów dyrektyw środowiskowych i strategii ochrony różnorodności biologicznej ogólnie nie leżą w przepisach, lecz przede wszystkim w ich niepełnym, niejednolitym i nieodpowiednim wdrożeniu, egzekwowaniu i włączeniu do innych obszarów polityki;

67.

podkreśla, że dyrektywy środowiskowe zapewniają dostatecznie dużą elastyczność, ułatwiającą ich wdrażanie z uwzględnieniem wymogów ekonomicznych, społecznych, kulturowych i regionalnych, jak zapisano w dyrektywie siedliskowej; apeluje jednak do Komisji o sprecyzowanie wytycznych dotyczących ich interpretacji i wdrożenia, aby unikać kwestii spornych i je rozwiązywać;

68.

apeluje o dokładne zbadanie roli dużych drapieżników i ewentualne wprowadzenie środków dostosowawczych, aby zachować różnorodność biologiczną, krajobraz rolniczy i praktykowany od wieków wypas zwierząt na obszarach górskich;

69.

dostrzega korzyści, jakie przynosi unijne prawodawstwo w dziedzinie ochrony ekosystemów, siedlisk i gatunków na obszarach chronionych; ubolewa jednak nad tym, że francuskie regiony najbardziej oddalone, będące wyjątkowymi rezerwatami gatunków i ekosystemów oraz mające znaczny udział w tworzeniu światowej i europejskiej różnorodności biologicznej, są wykluczone z zakresu tych ram prawnych oraz wszystkich innych ram prawnych dostosowanych do ich specyfiki; zwraca jednak uwagę na sukces wszystkich projektów finansowanych z programu LIFE+ w tych regionach oraz europejskiej inicjatywy BEST na rzecz wzmocnienia ochrony różnorodności biologicznej i przystosowania się do zmiany klimatu w regionach najbardziej oddalonych oraz krajach i terytoriach zamorskich;

70.

wzywa Komisję, aby w kontynuacji działania przygotowawczego BEST wprowadziła trwały mechanizm finansowania ochrony różnorodności biologicznej w regionach najbardziej oddalonych oraz krajach i terytoriach zamorskich;

71.

postrzega utratę różnorodności biologicznej poza chronionymi obszarami przyrodniczymi jako lukę w strategii; zachęca Komisję i państwa członkowskie do gromadzenia informacji o tych siedliskach i gatunkach oraz do opracowania odpowiednich ram, które – w drodze współpracy z władzami lokalnymi i społeczeństwem obywatelskim – będą zapobiegać rozdrobnieniu siedlisk oraz utracie netto różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych;

72.

uważa, że takie ramy muszą obejmować pakiet działań uzupełniających ukierunkowanych na pierwotne przyczyny utraty różnorodności biologicznej i usprawniających włączanie różnorodności biologicznej do polityki sektorowej, w tym dotyczącej rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa, energetyki i transportu;

73.

zachęca państwa członkowskie, aby za pomocą inicjatyw w zakresie planowania przestrzennego zadbały o dokładnie przemyślane wykorzystywanie przestrzeni i odpowiednią ochronę sieci Natura 2000, o zachowanie otwartej przestrzeni, w szczególności przez popieranie pasterstwa zamiast odłogowania ziemi, które zwiększa ryzyko wystąpienia zagrożeń naturalnych takich jak lawiny, lawiny błotne i osunięcia terenu, oraz o ustanowienie spójnej sieci niebiesko-zielonej infrastruktury na obszarach wiejskich i miejskich, przy jednoczesnym zapewnieniu niezbędnej pewności prawa w działalności gospodarczej; wzywa Komisję do opracowania przeglądu najlepszych praktyk w tym obszarze;

74.

uważa, że dla wydajniejszego i bardziej ukierunkowanego wykorzystania dostępnych środków niezwykle istotne jest, by Komisja opracowała szczegółowe kryteria mechanizmu finansowego na rzecz kapitału naturalnego, który musi gwarantować, że projekty przyniosą odpowiednie, pozytywne i namacalne pod względem naukowym skutki dla różnorodności biologicznej; uważa, że projekty LIFE powinny być powiązane z finansowaniem z innych strumieni programowych, takich jak fundusze strukturalne, aby rozszerzać i powielać udane projekty w całej UE i wywołać większy efekt mnożnikowy;

75.

zwraca się do Komisji o rozszerzenie podejścia polegającego na finansowaniu różnorodności biologicznej z wielu funduszy i wzywa do lepszego powiązania poszczególnych narzędzi finansowania;

76.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do poprawy spójności w obrębie odpowiednich obszarów polityki sektorowej, aby uwzględnić cele w zakresie różnorodności biologicznej, a jednocześnie dopilnować, aby następne WRF gwarantowały, że nie nastąpi ogólna utrata netto różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych;

77.

wzywa Komisję do ustanowienia grupy wysokiego szczebla ds. kapitału naturalnego, aby osiągnąć te cele dzięki nadaniu im większej rangi politycznej i priorytetu;

78.

ubolewa, że unijne prawo środowiskowe nie podlega spójnym i skutecznym kontrolom środowiskowym i nadzorowi środowiskowemu, mającym na celu wykrywanie naruszeń prawa środowiskowego w różnych sektorach i przeciwdziałanie im, w tym w odniesieniu do chronionych obszarów ochrony przyrody; z zadowoleniem przyjmuje prace przygotowawcze podjęte w związku z unijnymi ramami kontroli środowiskowych i wzywa Komisję do niezwłocznego przedstawienia wniosku ustawodawczego;

79.

podkreśla znaczenie innowacji, badań i rozwoju dla osiągnięcia celów dyrektyw środowiskowych oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby skoncentrowały się w szczególności na powiązaniach między zachowaniem różnorodności biologicznej a korzyściami dla zdrowia ludzi i dobrobytem gospodarczym, a także by koordynowały środki w zakresie gromadzenia danych; przypomina, że nadal istnieją poważne braki wiedzy na temat stanu ekosystemów morskich oraz zasobów połowowych; wzywa państwa członkowskie, by zadbały o gromadzenie i publiczne udostępnianie danych na temat wpływu rybołówstwa i akwakultury na szeroko pojęte środowisko;

80.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do niezwłocznego podjęcia – w oparciu o strategie polityczne już realizowane w państwach członkowskich – europejskiej inicjatywy dotyczącej owadów zapylających, ze zwróceniem szczególnej uwagi na odporność roślin na szkodniki, która ma wpływ na pszczoły i inne owady zapylające, a także do przedstawienia bez dalszej zwłoki wniosków w sprawie dyrektywy ramowej dotyczącej gleby, dyrektywy w sprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz zmienionych ram prawnych UE dotyczących kontroli środowiskowych;

81.

z zaniepokojeniem zwraca uwagę na coraz większą liczbę dowodów naukowych potwierdzających negatywny wpływ, jaki pestycydy neonikotynoidowe mogą wywierać na podstawowe usługi, takie jak zapylanie i naturalne metody kontroli szkodników; wzywa w związku z tym Komisję do utrzymania zakazu stosowania neonikotynoidów;

82.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wydając zezwolenia na wykorzystywanie i uwalnianie do środowiska żywych zmodyfikowanych organizmów, stosowały w pełni zasadę ostrożności w celu uniknięcia jakiegokolwiek negatywnego wpływu na różnorodność biologiczną;

83.

podkreśla znaczenie programu LIFE dla środowiska, a w szczególności podprogramu poświęconego przyrodzie i różnorodności biologicznej, dla ochrony i wzbogacania różnorodności biologicznej w Europie;

84.

jest głęboko przekonany, że środowisko naturalne oraz innowacyjność wzajemnie się dopełniają i zwraca szczególną uwagę na rozwiązania oparte na przyrodzie, które oferują inteligentne rozwiązania gospodarcze i ekologiczne problemów takich jak zmiana klimatu, niedobór surowców, zanieczyszczenie i oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe; wzywa odpowiednie zainteresowane strony do podjęcia tych wyzwań w ramach programu „Horyzont 2020”; wzywa państwa członkowskie, by były bardziej efektywne, jeśli chodzi o pozostawianie przestrzeni regulacyjnej w celu ułatwienia inteligentnych rozwiązań, które przyniosą pozytywne skutki dla różnorodności biologicznej;

85.

podkreśla niepodzielność kwestii z zakresu różnorodności biologicznej, zmiany klimatu i niedoboru surowców; przypomina, że utrzymanie wzrostu temperatury jako wskaźnika zmiany klimatu znacznie poniżej 2 oC w porównaniu z poziomami sprzed epoki przemysłowej będzie miało zasadnicze znaczenie dla zapobiegania utracie różnorodności biologicznej; przypomina tymczasem, że wiele ekosystemów funkcjonuje jako bufor chroniący przed zagrożeniami naturalnymi, a tym samym przyczynia się do realizacji strategii dotyczących łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej;

86.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do uwzględnienia tego przez zapewnienie pełnej integracji unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na 2020 r. ze stanowiskiem UE w dyskusjach na temat nowego międzynarodowego porozumienia w sprawie zmiany klimatu, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że zgodnie z finansowanym przez UE projektem ROBIN ochrona różnorodności biologicznej jest jednym z elementów rozwiązania problemu łagodzenia zmiany klimatu i dostosowania się do niej, szczególnie z uwagi na to, że lasy tropikalne mogą złagodzić skutki 25 % całkowitych emisji gazów cieplarnianych;

87.

zwraca się do Komisji o włączanie do zawieranych przez nią umów międzynarodowych kwestii związanych ze środowiskiem i zmianą klimatu oraz o przeprowadzanie analiz środowiskowych ukierunkowanych na możliwości ochrony i poprawy różnorodności biologicznej; podkreśla, jak ważne jest systematyczne identyfikowanie i ocenianie potencjalnych skutków dla różnorodności biologicznej; wzywa Komisję do podjęcia działań następczych w związku z ustaleniami zawartymi w badaniu pt. „Identification and mitigation of the negative impacts of EU demand for certain commodities on biodiversity in third countries” [Identyfikacja i łagodzenie negatywnego wpływu, jaki popyt na niektóre towary w UE wywiera na różnorodność biologiczną w państwach trzecich] i zaproponowanie sposobu, w jaki można by przyczynić się do unikania lub minimalizowania utraty różnorodności biologicznej na świecie, którą wywołują niektóre modele produkcji i konsumpcji w UE;

88.

wzywa państwa członkowskie, aby kierując się zasadą ostrożności i zasadą działania zapobiegawczego oraz biorąc pod uwagę zagrożenia i negatywne skutki dla klimatu, środowiska i różnorodności biologicznej związane z wydobyciem węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych metodą szczelinowania hydraulicznego oraz luki w unijnym systemie regulacji działań związanych z gazem łupkowym, nie wydawały zezwoleń na żadne nowe operacje szczelinowania hydraulicznego w UE;

89.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o czuwanie nad realizacją planu działania z Gwadelupy przyjętego w październiku 2014 r. i wdrożenie narzędzi koniecznych do ochrony różnorodności biologicznej w regionach najbardziej oddalonych oraz krajach i terytoriach zamorskich;

90.

podkreśla globalną rolę unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej; wzywa Komisję do włączenia przepisów dotyczących różnorodności biologicznej do prowadzonych negocjacji handlowych oraz do uwzględnienia celów w zakresie różnorodności biologicznej w polityce handlowej UE;

91.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/14

—

uwzględniając petycje złożone przez obywateli UE borykających się z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem, w szczególności petycję nr 924/2011, którą złożył Dan Pescod (Wielka Brytania) w imieniu Europejskiej Unii Niewidomych (EBU) i Królewskiego Narodowego Instytutu Niewidomych (RNIB), w sprawie dostępu osób niewidomych do książek i innych materiałów drukowanych,

—

uwzględniając Traktat z Marrakeszu w sprawie ułatwienia dostępu do opublikowanych utworów drukowanych osobom niewidomym i słabowidzącym oraz osobom z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem (Traktat z Marrakeszu),

—

uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych,

—

uwzględniając art. 216 ust. 2 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia z 2010 r. w Europie mieszka 2 550 000 osób niewidomych oraz 23 800 000 niedowidzących, co daje ogółem 26 350 000 osób z zaburzeniami widzenia;

B.

mając na uwadze, że jedynie 5 % wszystkich opublikowanych książek w krajach rozwiniętych oraz mniej niż 1 % w krajach rozwijających się zostało wydanych w formatach dostępnych dla osób z zaburzeniami widzenia;

C.

mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie są stronami Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych;

D.

mając na uwadze, że UE i państwa członkowskie podpisały Traktat z Marrakeszu w kwietniu 2014 r. i w związku z tym podjęły polityczne zobowiązanie do jego ratyfikacji;

E.

mając na uwadze, że w uwagach końcowych na temat wstępnego sprawozdania Unii Europejskiej w sprawie wdrożenia tej konwencji Komitet ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych zwrócił się do Unii Europejskiej o podjęcie wszelkich odpowiednich środków w celu jak najszybszego ratyfikowania i wdrożenia Traktatu z Marrakeszu;

F.

mając na uwadze, że Komisja przedstawiła wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Traktatu z Marrakeszu (COM(2014)0638);

1.

przypomina, że w art. 24 i 30 Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych podkreślono prawo osób niepełnosprawnych do edukacji, bez dyskryminacji i przy zapewnieniu równych możliwości oraz przy dopilnowaniu, by przepisy chroniące prawa własności intelektualnej nie stanowiły nieuzasadnionej i dyskryminującej przeszkody w dostępie osób niepełnosprawnych do materiałów kulturalnych;

2.

wyraża głębokie oburzenie z powodu faktu, że siedem państw członkowskich UE stworzyło mniejszość blokującą, która utrudnia proces ratyfikacji wspomnianego traktatu; wzywa Radę i państwa członkowskie do przyspieszenia procesu ratyfikacji, bez uzależniania jej od przeglądu ram prawnych UE lub od decyzji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

3.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, państwom członkowskim, Komisji Europejskiej i Komitetowi ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych.

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/15

—

uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję FG72 (MST-FGØ72-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych,

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (1), w szczególności jego art. 7 ust. 3 i art. 19 ust. 3,

—

uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (2),

—

uwzględniając fakt, że Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, postanowił w głosowaniu w dniu 18 listopada 2015 r. nie wydawać opinii,

—

uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z dnia 16 lipca 2015 r. (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/2279 z dnia 4 grudnia 2015 r. zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę NK603 × T25 (MON-ØØ6Ø3-6 × ACS-ZMØØ3-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (4),

—

uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

—

uwzględniając art. 106 ust. 2 i 3 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że w dniu 24 czerwca 2011 r. przedsiębiorstwo Bayer CropScience AG zwróciło się, zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, do właściwego organu Belgii z wnioskiem o wprowadzenie do obrotu żywności, składników żywności i pasz zawierających soję FG72, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych;

B.

mając na uwadze, że zmodyfikowana genetycznie soja MST-FGØ72-2, zgodna z opisem we wniosku, wykazuje ekspresję białka 2mEPSPS nadającego tolerancję na herbicydy zawierające glifosat oraz białka HPPD W336 nadającego tolerancję na herbicydy zawierające izoksaflutol; mając na uwadze, że Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem – wyspecjalizowana agencja Światowej Organizacji Zdrowia – w dniu 20 marca 2015 r. zaklasyfikowała glifosat jako substancję prawdopodobnie rakotwórczą dla ludzi (5);

C.

mając na uwadze, że projekt decyzji wykonawczej Komisji został poddany pod głosowanie na posiedzeniu Stałego Komitetu w dniu 18 listopada 2015 r., ale nie wydano żadnej opinii;

D.

mając na uwadze, że w dniu 22 kwietnia 2015 r., w uzasadnieniu wniosku ustawodawczego zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1829/2003, Komisja wyraziła ubolewanie w związku z faktem, że od czasu wejścia w życie tegoż rozporządzenia decyzje zatwierdzające są przyjmowane przez Komisję, zgodnie z obowiązującymi przepisami, bez poparcia w formie opinii komitetów z państw członkowskich oraz że zwrot dokumentacji do Komisji w celu podjęcia ostatecznej decyzji, zdecydowanie stanowiący wyjątek w całej procedurze, stał się normą w zakresie podejmowania decyzji w sprawie zatwierdzania genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy;

E.

mając na uwadze, że Parlament w dniu 28 października 2015 r. (6) odrzucił wniosek ustawodawczy z dnia 22 kwietnia 2015 r. zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 ze względu na to, że o ile uprawa z natury rzeczy ma miejsce na terytorium państwa członkowskiego, to handel GMO jest transgraniczny, co oznacza, że krajowy zakaz „sprzedaży i stosowania” zaproponowany przez Komisję może okazać się niemożliwy do wyegzekwowania bez ponownego wprowadzenia kontroli granicznych w odniesieniu do przywozu; mając na uwadze, że Parlament odrzucił wniosek ustawodawczy zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 oraz zwrócił się do Komisji o wycofanie tego wniosku i o przedstawienie nowego;

1.

uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji jest niespójny z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 396/2005 (7), zakładającemu – zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 (8) – stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumentów w odniesieniu do genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy, przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

2.

wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej;

3.

wzywa Komisję, aby przedstawiła nowy wniosek ustawodawczy na podstawie Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 z uwzględnieniem często wyrażanych na szczeblu krajowym zastrzeżeń, które dotyczą nie tylko kwestii związanych z bezpieczeństwem GMO dla zdrowia lub środowiska;

4.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/17

—

uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87708 × MON 89788 (MON-877Ø8-9 × MON-89788-1), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych,

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (1), w szczególności jego art. 7 ust. 3 i art. 19 ust. 3,

—

uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (2),

—

uwzględniając fakt, że Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, postanowił w głosowaniu w dniu 18 listopada 2015 r. nie wydawać opinii,

—

uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z dnia 18 czerwca 2015 r. (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/2279 z dnia 4 grudnia 2015 r. zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę NK603 × T25 (MON-ØØ6Ø3-6 × ACS-ZMØØ3-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (4),

—

uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

—

uwzględniając art. 106 ust. 2 i 3 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że w dniu 23 marca 2012 r. przedsiębiorstwo Monsanto Europe SA zwróciło się, zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, do właściwego organu Niderlandów z wnioskiem o wprowadzenie do obrotu żywności, składników żywności i pasz zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87708 × MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych;

B.

mając na uwadze, że zmodyfikowana genetycznie soja MON-877Ø8-9 × MON-89788-1, zgodna z opisem we wniosku, wykazuje ekspresję białka DMO nadającego tolerancję na herbicydy na bazie dikamby oraz białka CP4 EPSPS nadającego tolerancję na herbicydy na bazie glifosatu; mając na uwadze, że Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem – wyspecjalizowana agencja Światowej Organizacji Zdrowia – w dniu 20 marca 2015 r. zaklasyfikowała glifosat jako substancję prawdopodobnie rakotwórczą dla ludzi (5);

C.

mając na uwadze, że projekt decyzji wykonawczej Komisji został poddany pod głosowanie na posiedzeniu Stałego Komitetu w dniu 18 listopada 2015 r., ale nie wydano żadnej opinii;

D.

mając na uwadze, że w dniu 22 kwietnia 2015 r., w uzasadnieniu wniosku ustawodawczego zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1829/2003, Komisja wyraziła ubolewanie w związku z faktem, że od czasu wejścia w życie tegoż rozporządzenia decyzje zatwierdzające są przyjmowane przez Komisję, zgodnie z obowiązującymi przepisami, bez poparcia w formie opinii komitetów z państw członkowskich oraz że zwrot dokumentacji do Komisji w celu podjęcia ostatecznej decyzji, zdecydowanie stanowiący wyjątek w całej procedurze, stał się normą w zakresie podejmowania decyzji w sprawie zatwierdzania genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy;

E.

mając na uwadze, że Parlament w dniu 28 października 2015 r. (6) odrzucił wniosek ustawodawczy z dnia 22 kwietnia 2015 r. zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 ze względu na to, że o ile uprawa z natury rzeczy ma miejsce na terytorium państwa członkowskiego, to handel GMO jest transgraniczny, co oznacza, że krajowy zakaz „sprzedaży i stosowania” zaproponowany przez Komisję może okazać się niemożliwy do wyegzekwowania bez ponownego wprowadzenia kontroli granicznych w odniesieniu do przywozu; mając na uwadze, że Parlament odrzucił wniosek ustawodawczy zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 oraz zwrócił się do Komisji o wycofanie tego wniosku i o przedstawienie nowego;

1.

uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji jest niespójny z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 396/2005 (7), zakładającemu – zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 (8) – stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumentów w odniesieniu do genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy, przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

2.

wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej;

3.

wzywa Komisję, aby przedstawiła nowy wniosek ustawodawczy na podstawie Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 z uwzględnieniem często wyrażanych na szczeblu krajowym zastrzeżeń, które dotyczą nie tylko kwestii związanych z bezpieczeństwem GMO dla zdrowia lub środowiska;

4.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/19

—

uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87705 × MON 89788 (MON-877Ø5-6 × MON-89788-1), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych,

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (1), w szczególności jego art. 7 ust. 3 i art. 19 ust. 3,

—

uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (2),

—

uwzględniając fakt, że Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, postanowił w głosowaniu w dniu 18 listopada 2015 r. nie wydawać opinii,

—

uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z dnia 16 lipca 2015 r. (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/2279 z dnia 4 grudnia 2015 r. zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę NK603 × T25 (MON-ØØ6Ø3-6 × ACS-ZMØØ3-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (4),

—

uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

—

uwzględniając art. 106 ust. 2 i 3 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że w dniu 11 sierpnia 2011 r. przedsiębiorstwo Monsanto Europe SA zwróciło się, zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, do właściwego organu Niderlandów z wnioskiem o wprowadzenie do obrotu żywności, składników żywności i pasz zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87705 × MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych;

B.

mając na uwadze, że zmodyfikowana genetycznie soja MON-877Ø5-6 × MON-89788-1, zgodna z opisem we wniosku, wykazuje zmniejszoną ekspresję kwasu tłuszczowego Δ12-desaturazy (FAD2) oraz enzymów tioesteraz palmitoilo-ACP (FATB), co skutkuje zwiększoną zawartością kwasu oleinowego i zmniejszoną zawartością kwasu linolowego; wykazuje także ekspresję białka CP4 EPSPS nadającego tolerancję na herbicydy zawierające glifosat; mając na uwadze, że Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem – wyspecjalizowana agencja Światowej Organizacji Zdrowia – w dniu 20 marca 2015 r. zaklasyfikowała glifosat jako substancję prawdopodobnie rakotwórczą dla ludzi (5);

C.

mając na uwadze, że projekt decyzji wykonawczej Komisji został poddany pod głosowanie na posiedzeniu Stałego Komitetu w dniu 18 listopada 2015 r., ale nie wydano żadnej opinii;

D.

mając na uwadze, że w dniu 22 kwietnia 2015 r., w uzasadnieniu wniosku ustawodawczego zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1829/2003, Komisja wyraziła ubolewanie w związku z faktem, że od czasu wejścia w życie tegoż rozporządzenia decyzje zatwierdzające są przyjmowane przez Komisję, zgodnie z obowiązującymi przepisami, bez poparcia w formie opinii komitetów z państw członkowskich oraz że zwrot dokumentacji do Komisji w celu podjęcia ostatecznej decyzji, zdecydowanie stanowiący wyjątek w całej procedurze, stał się normą w zakresie podejmowania decyzji w sprawie zatwierdzania genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy;

E.

mając na uwadze, że Parlament w dniu 28 października 2015 r. (6) odrzucił wniosek ustawodawczy z dnia 22 kwietnia 2015 r. zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 ze względu na to, że o ile uprawa z natury rzeczy ma miejsce na terytorium państwa członkowskiego, to handel GMO jest transgraniczny, co oznacza, że krajowy zakaz „sprzedaży i stosowania” zaproponowany przez Komisję może okazać się niemożliwy do wyegzekwowania bez ponownego wprowadzenia kontroli granicznych w odniesieniu do przywozu; mając na uwadze, że Parlament odrzucił wniosek ustawodawczy zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 oraz zwrócił się do Komisji o wycofanie tego wniosku i o przedstawienie nowego;

1.

uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji jest niespójny z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 396/2005 (7), zakładającemu – zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 (8) – stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumentów w odniesieniu do genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy, przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

2.

wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej;

3.

wzywa Komisję, aby przedstawiła nowy wniosek ustawodawczy na podstawie Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 z uwzględnieniem często wyrażanych na szczeblu krajowym zastrzeżeń, które dotyczą nie tylko kwestii związanych z bezpieczeństwem GMO dla zdrowia lub środowiska;

4.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/21

—

uwzględniając Układ ogólny w sprawie handlu usługami (GATS) (1), który wszedł w życie w styczniu 1995 r. w wyniku negocjacji Rundy Urugwajskiej w ramach WTO,

—

uwzględniając sprawozdanie z dnia 21 kwietnia 2011 r. dotyczące specjalnej sesji negocjacyjnej w sprawie handlu usługami (2), przedstawione w komitecie ds. negocjacji handlowych WTO przez przewodniczącego Rady ds. Handlu Usługami WTO, ambasadora Fernanda de Mateo,

—

uwzględniając oświadczenie grupy „prawdziwych przyjaciół umowy o handlu usługami” (RGF) z dnia 5 lipca 2012 r. (3),

—

uwzględniając dyrektywy UE w sprawie negocjacji porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA), przyjęte przez Radę w dniu 8 marca 2013 r., odtajnione i podane do publicznej wiadomości przez Radę w dniu 10 marca 2015 r. (4),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lipca 2013 r. w sprawie rozpoczęcia negocjacji nad wielostronną umową o usługach (5),

—

uwzględniając wytyczne polityczne na następną kadencję Komisji, przedstawione przez przewodniczącego Jeana-Claude’a Junckera w dniu 15 lipca 2014 r. i zatytułowane: „Nowy początek dla Europy: Mój program na rzecz zatrudnienia, wzrostu, sprawiedliwości oraz zmian demokratycznych”,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 października 2015 r. zatytułowany „Handel z korzyścią dla wszystkich: W kierunku bardziej odpowiedzialnej polityki handlowej i inwestycyjnej” (COM(2015)0497),

—

uwzględniając wersję ostateczną sprawozdania wstępnego z dnia 17 lipca 2014 r. sporządzonego przez ECORYS dla Komisji i zatytułowanego „Ocena wpływu handlu na zrównoważony rozwój mająca na celu wsparcie negocjacji w sprawie wielostronnego porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)” (6),

—

uwzględniając dokumenty negocjacyjne zgłoszone przez wszystkie strony porozumienia TiSA, w szczególności odtajnione i podane do publicznej wiadomości przez Komisję w dniu 22 lipca 2014 r., w tym pierwotną ofertę UE (7),

—

uwzględniając oświadczenie pani komisarz Malmström z dnia 5 lutego 2015 r. w sprawie mobilności pacjentów w porozumieniu TiSA (8),

—

uwzględniając wspólne oświadczenie UE i USA z dnia 20 marca 2015 r. w sprawie usług publicznych (9) w kontekście negocjacji porozumień TiSA i TTIP,

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji,

—

uwzględniając art. 39 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), art. 8 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej dotyczący ochrony danych osobowych oraz art. 12 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka,

—

uwzględniając art. 2 i 3 TUE oraz art. 8 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), które promują równość kobiet i mężczyzn jako jedną z podstawowych wartości UE,

—

uwzględniając art. 14 i 106 TFUE oraz załączony do niego Protokół nr 26 w sprawie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2003 r. w sprawie Układu ogólnego o handlu usługami (GATS) w ramach Światowej Organizacji Handlu, w tym różnorodności kulturowej (10),

—

uwzględniając art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 207 i 218 TFUE,

—

uwzględniając zasadę spójności polityki na rzecz rozwoju określoną w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając opinię Komitetu Regionów na temat lokalnego i regionalnego wymiaru porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA)” (CDR 2700/2015),

—

uwzględniając art. 108 ust. 4 oraz art. 52 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinie Komisji Rozwoju, Komisji Gospodarczej i Monetarnej, Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisji Transportu i Turystyki, Komisji Rozwoju Regionalnego, Komisji Wolności Obywatelskich, a także Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A8-0009/2016),

A.

mając na uwadze, że negocjacje w sprawie porozumienia TiSA powinny pozwolić zapewnić skuteczne regulacje na szczeblu międzynarodowym, a nie obniżyć uregulowania na szczeblach krajowych;

B.

mając na uwadze, że choć TiSA – w swojej obecnej formie i biorąc pod uwagę negocjujących obecnie partnerów – jest porozumieniem wielostronnym, należy dążyć do tego, by zawarta umowa osiągnęła masę krytyczną, dzięki której stanie się wielostronnym porozumieniem w ramach WTO;

C.

mając na uwadze, że każde porozumienie handlowe musi zapewniać europejskim konsumentom większe prawa i niższe ceny, więcej miejsc pracy oraz lepszą ochronę pracowników; mając na uwadze, że musi ono także przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju, promować społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw na całym świecie, a europejskim przedsiębiorstwom zapewniać jednakowe warunki działania; mając na uwadze, że polityka handlowa powinna przyczyniać się do realizacji programu godnej pracy MOP oraz programu ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i być spójna z tymi programami;

D.

mając na uwadze, że każde porozumienie handlowe powinno otwierać zagraniczne rynki, a jednocześnie stanowić siatkę bezpieczeństwa dla obywateli w warunkach krajowych; mając na uwadze, że porozumienie TiSA powinno zapewnić lepszy dostęp do zagranicznych rynków, promować sprawdzone rozwiązania oraz kształtować globalizację w taki sposób, by zagwarantować uwzględnienie wartości, zasad i interesów UE oraz pomóc unijnym przedsiębiorstwom w odnoszeniu sukcesów w erze globalnych łańcuchów wartości; mając na uwadze, że prawa konsumentów oraz standardy społeczne i środowiskowe nie stanowią barier handlowych, lecz niepodlegające negocjacji części składowe strategii „Europa 2020” na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu; mając na uwadze, że unijna polityka handlowa musi wspierać cele gospodarczej, społecznej i terytorialnej spójności sformułowane w art. 174 TFUE; mając na uwadze, że świadczenie usług w UE przebiega w oparciu o zasady powszechnego dostępu, wysokiej jakości, bezpieczeństwa, przystępności cenowej i równego traktowania, które muszą być niezmiennie zagwarantowane we wszystkich miastach i regionach; mając na uwadze, że UE powinna promować równość płci na szczeblu międzynarodowym;

E.

mając na uwadze, że w kontekście procesów globalizacji, serwicyzacji oraz cyfryzacji zarówno naszych gospodarek, jak i handlu międzynarodowego konieczne jest podjęcie pilnych działań politycznych w celu wzmocnienia międzynarodowych zasad; mając na uwadze, że w żywotnym interesie UE leży wzmocnienie zasad globalnego handlu, by uregulować globalne łańcuchy dostaw; mając na uwadze, że wielostronny system handlu pozostaje najskuteczniejszym mechanizmem ramowym pozwalającym osiągnąć otwarty i uczciwy handel na całym świecie;

F.

mając na uwadze, że porozumienie TiSA stanowi dla UE sposobność do umocnienia swojej pozycji jako największego na świecie eksportera usług, o udziale w światowym eksporcie usług wynoszącym 25 % i dodatnim bilansie handlowym w wysokości 170 mld EUR w 2013 r.; mając na uwadze, że wartość eksportu usług z UE podwoiła się na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat i osiągnęła w 2014 r. wartość 728 mld EUR; mając na uwadze, że w usługach zatrudnione jest 70 % unijnej siły roboczej, a na ten sektor przypada 40 % wartości towarów eksportowanych z Europy; mając na uwadze, że 90 % nowych miejsc pracy, które powstaną w UE w latach 2013–2025, zostanie utworzonych w sektorze usług; mając na uwadze, że to porozumienie jest potencjalnie w stanie pobudzić tworzenie miejsc pracy w UE;

G.

mając na uwadze, że handel usługami stanowi siłę napędową wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy w UE, którą mogłoby umocnić ambitne porozumienie TiSA;

H.

mając na uwadze, że wiele ważnych rynków – co istotne również w krajach stanowiących gospodarki wschodzące – jest nadal zamkniętych dla europejskich przedsiębiorstw; mając na uwadze, że zbędne bariery w handlu usługami, które – przekładając na równoważne stawki celne – wynoszą 15 % w Kanadzie, 16 % w Japonii, 25 % w Korei Południowej, 44 % w Turcji i 68 % w przypadku Chin, nadal uniemożliwiają firmom europejskim czerpanie pełnych korzyści ze swojej konkurencyjności; mając też na uwadze, że Unia Europejska, w której ograniczenia dotyczące usług w przeliczeniu na równoważne stawki celne wynoszą jedynie 6 %, jest znacznie bardziej otwarta niż większość jej partnerów; mając na uwadze, że UE powinna wykorzystać swoją pozycję jako największego importera i eksportera usług, by zagwarantować równe warunki działania poprzez mechanizm wzajemnego dostępu do rynku oraz stworzenie warunków uczciwej konkurencji;

I.

mając na uwadze, że bariery pozataryfowe, średnio przekraczające 50 % kosztu usług transgranicznych, mają nieproporcjonalny wpływ na małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), które stanowią jedną trzecią unijnych eksporterów usług i którym często brakuje zasobów ludzkich i finansowych koniecznych do pokonania tych przeszkód; mając na uwadze, że zniesienie niepotrzebnych barier może ułatwić umiędzynarodowienie MŚP, o ile bariery te można usunąć, nie zagrażając realizacji celów polityki publicznej leżących u podstaw tych barier; mając na uwadze, że należy utrzymać środki konieczne do osiągnięcia uzasadnionych celów polityki publicznej;

J.

mając na uwadze, że globalizacja łańcuchów wartości zwiększa odsetek składników importowanych w produkcji krajowej i eksporcie; mając na uwadze, że handel towarami i handel usługami są ze sobą wzajemnie powiązane i potrzebne są globalne zasady regulujące te łańcuchy dostaw; mając na uwadze, że w kontekście globalnych łańcuchów wartości wiążące podstawowe normy międzynarodowe stały się jeszcze bardziej konieczne, aby uniknąć dalszego równania w dół oraz dumpingu socjalnego i środowiskowego;

K.

mając na uwadze, że zaufanie obywateli do polityki handlowej UE należy wzmocnić poprzez zapewnienie nie tylko korzystnych rezultatów pod względem tworzenia miejsc pracy i dobrobytu dla obywateli i przedsiębiorstw, ale również poprzez zagwarantowanie najwyższego poziomu przejrzystości, zaangażowania i odpowiedzialności, prowadząc stały dialog z partnerami społecznymi, społeczeństwem obywatelskim, władzami lokalnymi i regionalnymi i wszelkimi innymi stosownymi zainteresowanymi podmiotami, a także poprzez określenie jasnych wytycznych w negocjacjach;

L.

mając na uwadze, że większość zobowiązań w programie UE odnosi się do krajowego ustawodawstwa państw członkowskich; mając na uwadze, że realizacja zobowiązań szczególnie odbija się na instytucjach lokalnych i regionalnych;

M.

mając na uwadze, że ochrona danych nie stanowi obciążenia ekonomicznego, lecz jest źródłem wzrostu gospodarczego; mając na uwadze, że przywrócenie zaufania do świata cyfrowego ma kluczowe znaczenie; mając na uwadze, że przepływy danych są niezbędne dla handlu usługami, ale nigdy nie powinny podważać dorobku prawnego UE dotyczącego ochrony danych ani prawa do prywatności;

N.

mając na uwadze, że Parlament w swej rezolucji z dnia 4 lipca 2013 r. w sprawie rozpoczęcia negocjacji nad wielostronną umową o usługach nalegał, by „Komisja zrealizowała zamiar przygotowania oceny wpływu na zrównoważony rozwój”;

O.

mając na uwadze, że TiSA spowoduje przemieszczanie się osób fizycznych między krajami, które są stronami porozumienia i że w związku z tym konieczne jest równe traktowanie wszystkich obywateli europejskich pod względem dostępu do terytoriów odnośnych stron porozumienia;

P.

mając na uwadze, że Parlament Europejski ma ostatnie słowo, zgodnie z procedurą zgody, w sprawie umów handlowych, a posłowie podejmą decyzję o zatwierdzeniu lub odrzuceniu porozumienia TiSA dopiero po zakończeniu negocjacji; mając na uwadze, że ratyfikacja w niektórych państwach członkowskich może wymagać ratyfikowania przez parlamenty regionalne lub izby parlamentarne reprezentujące szczebel regionalny;

Q.

mając na uwadze, że Parlament zastrzega sobie prawo do wyrażenia opinii po zapoznaniu się z jakimikolwiek przyszłymi wnioskami i projektami dotyczącymi TiSA;

1.

W kontekście trwających negocjacji porozumienia w sprawie handlu usługami zwraca się do Komisji z następującymi zaleceniami:

2.

wzywa Komisję do pełnego uwzględnienia niniejszej rezolucji i udzielenie odpowiedzi w terminie sześciu miesięcy od jej przyjęcia;

3.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji zawierającej zalecenia Parlamentu Europejskiego Komisji oraz, do wiadomości, Radzie, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz administracji i parlamentom wszystkich stron porozumienia TiSA.

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/35

—

uwzględniając art. 2 oraz art. 3 ust. 3 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i art. 8 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—

uwzględniając art. 23 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając deklarację pekińską i pekińską platformę działania, przyjęte podczas czwartej Światowej Konferencji w sprawie Kobiet w dniu 15 września 1995 r., oraz późniejsze dokumenty końcowe przyjęte na posiedzeniach specjalnych Organizacji Narodów Zjednoczonych Pekin + 5 (2000 r.), Pekin + 10 (2005 r.), Pekin + 15 (2010 r.) i Pekin + 20 (2015 r.),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 21 lutego 1996 r. pt. „Uwzględnianie aspektu równych szans dla kobiet i mężczyzn we wszystkich obszarach polityki i działaniach Wspólnoty” (COM(1996)0067), w którym Komisja zobowiązała się do propagowania równości kobiet i mężczyzn we wszystkich swoich działaniach i obszarach polityki na wszystkich szczeblach, praktycznie ustanawiając tym samym zasadę uwzględniania aspektu płci,

—

uwzględniając europejski pakt na rzecz równości płci (2011–2020), przyjęty przez Radę Unii Europejskiej w marcu 2011 r.,

—

uwzględniając przygotowane przez Komisję sprawozdanie z badania z dnia 21 września 2010 r. pt. „Ocena mocnych i słabych stron strategii na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010–2015”,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 marca 2010 r. pt. „Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami, Karta Kobiet” (COM(2010)0078),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 21 września 2010 r. pt. „Strategia na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010–2015” (COM(2010)0491),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 czerwca 2015 r. w sprawie strategii UE na rzecz równości kobiet i mężczyzn w okresie po 2015 r. (1),

—

uwzględniając analizę konsultacji społecznych dotyczących równości kobiet i mężczyzn w UE, opublikowaną w październiku 2015 r.,

—

uwzględniając nowy „Plan działania: Nowy start w celu sprostania wyzwaniom związanym z zachowaniem równowagi między pracą a życiem prywatnym w pracujących rodzinach” – pakiet wniosków ustawodawczych i dokumentów o charakterze nieustawodawczym, opublikowany przez Komisję w sierpniu 2015 r.,

—

uwzględniając wynik posiedzenia Komitetu Doradczego ds. Równości Szans dla Kobiet i Mężczyzn przy Komisji Europejskiej, które odbyło się w dniu 26 listopada 2015 r.,

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 3 grudnia 2015 r. zatytułowany „Strategic engagement for gender equality 2016–2019” [Strategiczne zaangażowanie na rzecz równouprawnienia płci w latach 2016–2019] (SWD(2015)0278),

—

uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Ochrony Konsumentów (EPSCO) w dniu 7 grudnia 2015 r., zwłaszcza pkt 35 tych konkluzji,

—

uwzględniając deklarację trzech kolejnych prezydencji UE w sprawie równouprawnienia płci z dnia 7 grudnia 2015 r., wydaną przez Niderlandy, Słowację i Maltę,

—

uwzględniając pytanie skierowane do Komisji w sprawie nowej strategii na rzecz praw kobiet i równouprawnienia płci w Europie po 2015 r. (O-000006/2016 – B8-0103/2016),

—

uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że równouprawnienie płci stanowi podstawą wartość UE – zapisaną w traktatach i Karcie praw podstawowych – którą UE zobowiązała się uwzględniać we wszystkich swoich działaniach, a także mając na uwadze, że równouprawnienie płci ma istotne znacznie – jako cel strategiczny – dla realizacji ogólnych celów strategii „Europa 2020”, a mianowicie pobudzenia wzrostu gospodarczego, tworzenia nowych miejsc pracy i zapewnienia włączenia społecznego;

B.

mając na uwadze, że prawo do równego traktowania jest prawem podstawowym, uznanym w unijnych traktatach i głęboko zakorzenionym w europejskim społeczeństwie, które jest nieodzowne dla dalszego rozwoju tego społeczeństwa i które powinno być stosowane w ustawodawstwie, praktyce, orzecznictwie i w życiu codziennym;

C.

mając na uwadze, że chociaż z historycznego punktu widzenia UE poczyniła ważne kroki w kierunku zwiększenia praw kobiet i równości płci, to w ostatnim dziesięcioleciu na szczeblu UE nastąpiło spowolnienie działań politycznych i reform na rzecz równouprawnienia płci; mając na uwadze, że poprzednia strategia Komisji na rzecz równości kobiet i mężczyzna na lata 2010–2015 nie była wystarczająco kompleksowa, by przyczynić się do równouprawnienia płci w wymiarze europejskim i międzynarodowym, a przewidziane w niej cele nie zostały skutecznie zrealizowane; mając na uwadze, że nowa strategia na okres po 2015 r. będzie musiała zapewnić nowy impuls i zaowocować konkretnymi działaniami na rzecz umocnienia praw kobiet i propagowania równości płci;

D.

mając na uwadze, że z oceny strategii na lata 2010–2015 oraz stanowisk zainteresowanych stron, którą zawarto w przygotowanym przez Komisję sprawozdaniu z badania pt. „Ocena mocnych i słabych stron strategii na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010–2015”, jednoznacznie wynika potrzeba dalszego wzmacniania podejścia strategicznego przyjętego w 2010 r.;

E.

mając na uwadze, że w swojej rezolucji z dnia 9 czerwca 2015 r. Parlament wyraźnie zaapelował o przyjęcie odrębnej strategii na rzecz równouprawnienia płci i praw kobiet na okres po 2015 r.; mając na uwadze, że z konsultacji społecznych wynika, że 90 % respondentów opowiada się za przyjęciem nowej strategii;

F.

mając na uwadze, że w swoich konkluzjach z dnia 7 grudnia 2015 r. (pkt 35) Rada EPSCO wezwała Komisję do przyjęcia – w formie komunikatu – nowej strategii na rzecz równouprawnienia płci na okres po 2015 r.; mając na uwadze, że w swojej deklaracji z dnia 7 grudnia 2015 r. trzy kolejne prezydencje UE zobowiązały się do przekazania Radzie EPSCO projektu konkluzji Rady w sprawie strategii UE na rzecz równouprawnienia płci na okres po 2015 r.;

1.

przypomina, że postanowienia art. 2 TUE i Karty praw podstawowych zobowiązują Komisję do podejmowania działań na rzecz równouprawnienia płci;

2.

zauważa, że w przeszłości Komisja stanowczo opowiadała się za przyjęciem jasnego, przejrzystego, zasadnego i publicznego komunikatu w sprawie strategii na rzecz równości kobiet i mężczyzn, cieszącego się poparciem wszystkich instytucji UE na najwyższym szczeblu politycznym;

3.

ubolewa, że w programie prac Komisji na 2016 r., opublikowanym w listopadzie 2015 r., nie wspomniano wprost o strategii UE na rzecz równouprawnienia płci na okres po 2015 r.; z przykrością przyjmuje fakt, że w dniu 3 grudnia 2015 r. Komisja opublikowała dokument roboczy służb Komisji pt. „Strategiczne zaangażowanie na rzecz równouprawnienia płci w latach 2016–2019”, tym samym nie tylko prezentując dokument niższej rangi, lecz także ograniczając horyzont czasowy swojego działania;

4.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja opublikowała w sierpniu 2015 r. swój „Plan działania: Nowy start w celu sprostania wyzwaniom związanym z zachowaniem równowagi między pracą a życiem prywatnym w pracujących rodzinach” – pakiet wniosków ustawodawczych i dokumentów o charakterze nieustawodawczym;

5.

zwraca się do państw członkowskich o przyjęcie pełnej odpowiedzialności za poprawę wdrażania zasad równego traktowania oraz równych szans kobiet i mężczyzn na szczeblu krajowym;

6.

ubolewa nad faktem, że w dniu 7 grudnia 2015 r. Radzie EPSCO nie udało się uzgodnić oficjalnego stanowiska w sprawie kilku kwestii na rzecz równouprawnienia płci, w tym w sprawie dyrektywy dotyczącej kobiet w zarządach, której od dawna oczekuje Parlament;

7.

z zadowoleniem przyjmuje sformułowane w wyżej wspomnianym dokumencie podejście Komisji do strategicznego zaangażowania na rzecz równouprawnienia płci, ubolewa jednak nad brakiem konkretnych wskaźników referencyjnych i przydzielonych środków z budżetu, bez czego pomiar stanu realizacji założonych celów i wskaźników i ich osiągnięcie nie będą możliwe;

8.

wzywa Komisję do zrewidowania swej decyzji i przyjęcia komunikatu w sprawie nowej strategii na rzecz równouprawnienia płci i praw kobiet na lata 2016–2020, w którym podjęta zostanie problematyka równouprawnienia płci, i który będzie zgodny z założeniami inicjatyw międzynarodowych, a mianowicie dokumentem końcowym Pekin + 20 z 2015 r. i nowym dokumentem ramowym pt. „Równouprawnienie płci i wzmocnienie pozycji kobiet: odmiana losu dziewcząt i kobiet w kontekście stosunków zewnętrznych UE (2016–2020)”;

9.

wzywa Komisję do współpracy z Parlamentem i Radą oraz apeluje o zorganizowanie unijnego szczytu poświęconego równouprawnieniu płci i prawom kobiet z myślą o zewidencjonowaniu dotychczasowych postępów i podjęciu nowych zobowiązań w perspektywie mającego się odbyć w marcu 2016 r. posiedzenia Rady EPSCO;

10.

przypomina, że wdrażanie prawa UE i unijnych narzędzi politycznych musi być zgodne z zasadą pomocniczości oraz wartości dodanej, że jednolite zasady nie są zawsze konieczne dla praktycznego i konkurencyjnego funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz że Komisja musi wziąć pod uwagę obciążenie administracyjne wynikające z jej wniosków prawodawczych oraz różne konteksty kulturowe oraz odmienne praktyki stosowane w poszczególnych państwach członkowskich;

11.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i rządom państw członkowskich.

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/38

—

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Partnerstwa Wschodniego, Ukrainy i Federacji Rosyjskiej,

—

uwzględniając sprawozdania misji oceniającej stan poszanowania praw człowieka na Krymie, przeprowadzonej przez Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE (ODIHR) oraz Wysokiego Komisarza ds. Mniejszości Narodowych OBWE (HCNM),

—

uwzględniając decyzje Rady Europejskiej (z dnia 21 marca, 27 czerwca i 16 lipca 2014 r.) o nałożeniu sankcji na Federację Rosyjską w następstwie nielegalnej aneksji Krymu,

—

uwzględniając sprawozdanie Biura Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka w sprawie stanu przestrzegania praw człowieka na Ukrainie w okresie od 16 sierpnia do 15 listopada 2015 r.,

—

uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ 68/262 z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie integralności terytorialnej Ukrainy,

—

uwzględniając sprawozdanie organizacji Freedom House dotyczące wolności prasy na świecie z 2016 r., w którym oceniono stan poszanowania praw politycznych i obywatelskich na nielegalnie zaanektowanym Półwyspie Krymskim, uznając ten obszar za „nie wolny”,

—

uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że Federacja Rosyjska nielegalnie zaanektowała Krym i Sewastopol, naruszając tym samym prawo międzynarodowe, w tym Kartę ONZ, Akt końcowy z Helsinek, memorandum budapeszteńskie z 1994 r. i podpisany w 1997 r. traktat o przyjaźni, współpracy i partnerstwie między Federacją Rosyjską a Ukrainą;

B.

mając na uwadze, że w chwili nielegalnej aneksji Krymu przez Federację Rosyjską w marcu 2014 r. Ukraińcy, w tym Tatarzy krymscy, a także żołnierze ukraińscy wykazali wielką odwagę i lojalność wobec Ukrainy i pokojowo sprzeciwili się aktowi zbrojnej aneksji; mając na uwadze, że szereg organizacji międzynarodowych i stowarzyszeń obrońców praw człowieka potępia fakt, iż od czasu okupacji i nielegalnej aneksji półwyspu przez Federację Rosyjską na początku 2014 r. na Krymie znacznie pogorszył się stan ochrony praw człowieka;

C.

mając na uwadze, że odnotowuje się nadużycia skierowane przeciwko społeczności Tatarów, z których większość sprzeciwiła się przejęciu półwyspu przez Rosję i zbojkotowała tzw. referendum w dniu 16 marca 2014 r., oraz że nadużycia te przybierają głównie postać egzekwowania niejasnych i niezwykle szeroko sformułowanych rosyjskich przepisów „antyekstremistycznych”, wykorzystywanych do zastraszania i uciszania głosów krytyki; mając na uwadze, że nadużycia te obejmują porwania, wymuszone zaginięcia, przemoc, stosowanie tortur i egzekucje pozasądowe, co do których faktyczne władze nie prowadzą dochodzeń i nie ścigają sprawców;

D.

mając na uwadze, że przywódcom Tatarów krymskich, np. Mustafie Dżemilewowi, posłowi do Rady Najwyższej Ukrainy, i Refatowi Czubarowowi, przewodniczącemu Medżlisu, zakazano wjazdu na Krym; mając na uwadze, że obecnie mają oni prawo wjechać na półwysep, ale grozi im aresztowanie; mając na uwadze, że rosyjski sąd wydał nakaz aresztowania Mustafy Dżemilewa, który spędził już 15 lat w radzieckim więzieniu za dążenie do umożliwienia swojemu narodowi powrotu do ojczystej ziemi na Krymie;

E.

mając na uwadze, że ograniczono działalność wszystkich wspólnot wyznaniowych, w tym kościołów chrześcijańskich niezależnych od Moskwy; mając na uwadze, że trudności te wynikają z poważnych ograniczeń wolności stowarzyszeń, wywłaszczania, nieprzedłużania ważności dokumentów i regularnie prowadzonych przeszukiwań w pomieszczeniach należących jeszcze do tych organizacji religijnych;

F.

mając na uwadze, że osoby, które odmówiły przyjęcia obywatelstwa rosyjskiego po aneksji półwyspu, są dyskryminowane i napotykają poważne trudności we wszystkich dziedzinach życia politycznego, społecznego i gospodarczego;

G.

mając na uwadze, że Rosja ograniczyła wjazd na Krym przedstawicieli OBWE, ONZ i Rady Europy, nie wspominając o organizacjach pozarządowych występujących w obronie praw człowieka i o niezależnych dziennikarzach; mając na uwadze, że brak dostępu do półwyspu poważnie utrudnia monitorowanie stanu poszanowania praw człowieka na Krymie i przekazywanie informacji na ten temat;

H.

mając na uwadze, że w 1944 r. wszyscy Tatarzy krymscy, rdzenna ludność Półwyspu Krymskiego, zostali przymusowo zesłani do innych regionów ówczesnego ZSRR i nie mogli wrócić na swoje ziemie do 1989 r.; mając na uwadze, że w dniu 12 listopada 2015 r. Rada Najwyższa Ukrainy przyjęła uchwałę, w której uznała zsyłkę Tatarów krymskich w 1944 r. za akt ludobójstwa i ustanowiła dzień 18 maja Dniem Pamięci;

1.

przypomina o swoim zdecydowanym zaangażowaniu na rzecz suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy w granicach uznanych na arenie międzynarodowej oraz na rzecz jej wolnej i suwerennej decyzji o dążeniu do integracji z Unią Europejską; ponownie zdecydowanie potępia nielegalną aneksję Półwyspu Krymskiego przez Rosję i przypomina o zobowiązaniu UE, jej państw członkowskich i społeczności międzynarodowej do pełnego wdrożenia polityki nieuznawania nielegalnej aneksji Krymu; podkreśla również, że przywrócenie ukraińskiej kontroli nad półwyspem to jeden z warunków ponownego nawiązania stosunków współpracy z Federacją Rosyjską, w tym zawieszenia nałożonych na nią sankcji;

2.

zdecydowanie potępia bezprecedensowych rozmiarów łamanie praw człowieka, które głównie pod pretekstem walki z ekstremizmem i terroryzmem kierowane jest przeciwko mieszkańcom Krymu, przede wszystkim Tatarom krymskim, którzy nie podporządkowują się narzuconym rządom tzw. władz lokalnych;

3.

potępia poważne ograniczenia wolności wypowiedzi, stowarzyszeń i pokojowych zgromadzeń, obejmujące tradycyjne uroczystości upamiętniające, np. obchody rocznicy zesłania Tatarów krymskich przez stalinowski totalitarny reżim Związku Radzieckiego, oraz kulturowe zgromadzenia Tatarów krymskich; podkreśla, że zgodnie z prawem międzynarodowym Tatarzy, jako rdzenna ludność Krymu, mają prawo do utrzymania i umacniania odrębnych instytucji politycznych, prawnych, gospodarczych, społecznych i kulturalnych; wzywa do poszanowania Medżlisu jako uprawnionej reprezentacji społeczności Tatarów krymskich oraz do unikania jakiegokolwiek nękania i systematycznego prześladowania jej członków; wyraża zaniepokojenie z powodu ograniczania przynależnych im praw własności i swobód, zastraszania i więzienia oraz braku poszanowania ich praw obywatelskich, politycznych i kulturowych; odnotowuje z równym niepokojem restrykcyjne wymogi dotyczące ponownej rejestracji mediów i organizacji społeczeństwa obywatelskiego;

4.

wzywa władze rosyjskie i faktyczne władze lokalne do przeprowadzenia autentycznych, bezstronnych i przejrzystych dochodzeń we wszystkich sprawach dotyczących zaginięcia, tortur i łamania praw człowieka przez policję i oddziały paramilitarne działające na Półwyspie Krymskim od lutego 2014 r.;

5.

przypomina Federacji Rosyjskiej, że jako mocarstwo okupacyjne ma obowiązek zapewnić bezpieczeństwo wszystkim mieszkańcom, a także poszanowanie praw człowieka oraz praw kulturowych i religijnych rdzennej ludności tatarskiej i wszystkim innym mniejszościom na Krymie, a także utrzymać porządek prawny na półwyspie;

6.

przypomina, że instytucjom i niezależnym ekspertom OBWE, ONZ i Rady całkowicie lub w części uniemożliwiono wjazd na Półwysep Krymski, przez co nie mogli oni monitorować stanu poszanowania praw człowieka mimo przyznanego im mandatu do prowadzenia takiej działalności na Krymie;

7.

wzywa władze Federacji Rosyjskiej i faktyczne władze Krymu, które wiąże międzynarodowe prawo humanitarne i międzynarodowe prawo dotyczące praw człowieka, by zapewniły nieograniczone prawo wjazdu na półwysep międzynarodowym instytucjom i niezależnym ekspertom OBWE, ONZ i Rady Europy, a także wszelkim organizacjom pozarządowym występującym w obronie praw człowieka lub mediom chcącym odwiedzić Krym oraz ocenić panującą na nim sytuację i przedstawić informacje na ten temat; wzywa Radę i ESDZ, by w tej kwestii wywierały nacisk na Rosję; z zadowoleniem przyjmuje decyzję sekretarza generalnego Rady Europy o wysłaniu na Krym specjalnego przedstawiciela ds. praw człowieka, gdyż była to pierwsza tego rodzaju wizyta od czasu aneksji półwyspu przez Rosję i oczekuje się, że przyniesie ona świeżą ocenę sytuacji na miejscu; oczekuje przedstawienia wyników tej wizyty; podkreśla, że jakakolwiek obecność przedstawicieli społeczności międzynarodowej na miejscu powinna być skoordynowana z Ukrainą;

8.

z zadowoleniem przyjmuje ukraińską inicjatywę utworzenia międzynarodowego mechanizmu negocjacji w sprawie przywrócenia suwerennej ukraińskiej władzy na Krymie, w formacie „Genewa plus”, który powinien obejmować bezpośredni udział UE; wzywa Rosję do rozpoczęcia negocjacji z Ukrainą i innymi stronami w sprawie zakończenia okupacji Krymu, zniesienia embarga handlowego i energetycznego oraz odwołania stanu wyjątkowego na Krymie;

9.

ubolewa z powodu utrudniania przywódcom Tatarów powrotu na Krym i z powodu prześladowania ich, a także z powodu narastających i niemożliwych do zaakceptowania nacisków na innych członków Medżlisu; ubolewa również z powodu bezprawnego zamknięcia telewizji ATR, która była powszechnie odbierana przez społeczność Tatarów krymskich; wzywa Komisję do zwiększenia niezbędnego wsparcia finansowego potrzebnego do zapewnienia funkcjonowania tej telewizji i innych mediów na uchodźstwie na Ukrainie; uważa zamknięcie tatarskich szkół i klas oraz ograniczanie używania języka za poważne naruszenie podstawowych praw członków społeczności, podobnie jak fakt, że ze sfery publicznej usunięto język ukraiński;

10.

apeluje o zachowanie wielokulturowego otoczenia na Krymie i o pełne poszanowanie dla języków i odrębnych kultur Ukraińców, Tatarów i innych mniejszości;

11.

ubolewa z powodu działań faktycznej administracji utrudniających funkcjonowanie Medżlisu Narodu Tatarów Krymskich, najwyższego organu władzy wykonawczej i przedstawicielskiej Tatarów krymskich, w wyniku zamknięcia jego siedziby, przejęcia części majątku i innych aktów zastraszania;

12.

potępia regularne rozprawianie się z niezależnymi mediami, dziennikarzami i działaczami społeczeństwa obywatelskiego na Krymie; wyraża ubolewanie, że Federacja Rosyjska zmusza obywateli ukraińskich na Krymie do przyjmowania rosyjskich paszportów; potępia również praktyki faktycznych władz polegające na narzucaniu mieszkańcom Krymu rosyjskiego obywatelstwa;

13.

przypomina, że popiera decyzję UE o zakazie przywozu produktów pochodzących z Krymu, jeśli nie towarzyszy im świadectwo pochodzenia wydane przez ukraińskie władze, a także decyzję o przyjęciu środków ograniczających wywóz niektórych towarów i technologii oraz inwestycje, handel i świadczenie usług na Krymie; wzywa Radę do utrzymania sankcji do czasu pełnej reintegracji Krymu w porządku prawnym Ukrainy;

14.

apeluje do Federacji Rosyjskiej o przeprowadzenie dochodzenia w sprawie wszystkich przypadków torturowania więźniów nielegalnie przetrzymywanych na Krymie, o zwolnienie takich więźniów jak Ołeh Sencow i Ołeksandr Kołczenko, a także Achtem Czyjhoz, wiceprzewodniczący Medżlisu, oraz Mustafa Dehermendżi i Ali Asanow, których aresztowano na Krymie za pokojowe wyrażanie protestu przeciwko okupacji, oraz o zagwarantowanie im bezpiecznego powrotu na Ukrainę; wzywa Federację Rosyjską do położenia kresu politycznie umotywowanemu prześladowaniu dysydentów i działaczy społeczeństwa obywatelskiego; potępia ich przewiezienie do Rosji i przymusowe nadanie im obywatelstwa rosyjskiego;

15.

potępia militaryzację Półwyspu Krymskiego i jej istotny negatywny wpływ na życie gospodarcze i społeczne, a także rosyjskie groźby dotyczące rozmieszczenia na Krymie broni jądrowej, co stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa regionalnego, europejskiego i światowego; ponawia apel o wycofanie wszystkich sił rosyjskich z Krymu i wschodniej Ukrainy;

16.

podkreśla, że współpraca gospodarcza oraz dostawy towarów i usług między Ukrainą a tymczasowo okupowanym Półwyspem Krymskim należy prowadzić zgodnie z przepisami ukraińskimi, co powinny uszanować wszystkie strony, by uniknąć wszelkich negatywnych konsekwencji dla mieszkańców Krymu; wzywa władze o przeprowadzenie dochodzeń w razie nieprzestrzegania tych zasad i o położenie kresu wszelkim naruszeniom;

17.

wyraża poważne zaniepokojenie sytuacją osób LGBTI na Krymie, która pogorszyła się znacznie od czasu rosyjskiej aneksji półwyspu, oraz represjami i groźbami stosowanymi przez faktyczne władze i oddziały paramilitarne;

18.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Ukrainy, Radzie Europy, OBWE, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej, a także Medżlisowi Narodu Tatarów Krymskich.

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/42

—

uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Bahrajnu, zwłaszcza rezolucję z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie Bahrajnu, dotyczącą w szczególności sprawy Nabeela Rajaba (1),

—

uwzględniając Niezależną Komisję Dochodzeniową w sprawie Bahrajnu powołaną dekretem królewskim, aby przeprowadzić dochodzenie i przedstawić sprawozdanie w sprawie wydarzeń, do których doszło w Bahrajnie w lutym 2011 r. i ich skutków, która opublikowała swoje sprawozdanie w listopadzie 2011 r.;

—

uwzględniając fakt, że w dniu 27 stycznia 2016 r. przewodniczący Krajowego Instytutu ds. Praw Człowieka dr Abdulaziz Abul przedstawił ministrowi spraw wewnętrznych, generałowi broni szejkowi Rashidowi bin Abdullahowi Al-Khalifie drugie sprawozdanie roczne za 2014 r.,

—

uwzględniając wspólne oświadczenie w sprawie Bahrajnu wydane przez 33 państw na 30. sesji Rady Praw Człowieka ONZ w dniu 14 września 2015 r.,

—

uwzględniając wspólne oświadczenie w sprawie Bahrajnu z dnia 16 lipca 2015 r. wydane przez specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. sytuacji obrońców praw człowieka, specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. Promocji i Ochrony Prawa do Wolności Opinii i Wypowiedzi oraz specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. prawa do wolności pokojowego zgromadzania się i zrzeszania się,

—

uwzględniając przyjęte w listopadzie 2011 r. sprawozdanie Niezależnej Komisji Dochodzeniowej w sprawie Bahrajnu,

—

uwzględniając wezwanie do natychmiastowego uwolnienia więźnia sumienia dr Abduljalila al-Singace, który prowadzi strajk głodowy,

—

uwzględniając decyzję Rady Ministerialnej Ligi Państw Arabskich, która spotkała się w Kairze w dniu 1 września 2013 r., o utworzeniu panarabskiego trybunału praw człowieka w stolicy Bahrajnu Manamie,

—

uwzględniając umowę o współpracy między Unią Europejską a Radą Współpracy Państw Zatoki Perskiej (GCC) z 1988 r.,

—

uwzględniając wytyczne UE w sprawie kary śmierci, zmienione w dniu 12 kwietnia 2013 r.,

—

uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., Konwencję ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, a także Arabską kartę praw człowieka, których Bahrajn jest stroną,

—

uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ 68/178 i rezolucję Rady Praw Człowieka ONZ 25/7 w sprawie ochrony praw człowieka i podstawowych wolności podczas zwalczania terroryzmu,

—

uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że Bahrajn jest kluczowym partnerem Unii Europejskiej w Zatoce Perskiej, w tym w dziedzinie stosunków politycznych i gospodarczych, energii i bezpieczeństwa; mając na uwadze, że w naszym wspólnym interesie jest dalsze pogłębianie partnerstwa w celu lepszego reagowania na przyszłe wyzwania;

B.

mając na uwadze, że od początku protestów w 2011 r. władze Bahrajnu zintensyfikowały stosowanie środków represyjnych – w tym kary śmierci – wobec pokojowych demonstrantów, pod zarzutem terroryzmu; mając na uwadze, że sądy Bahrajnu wydały siedem nowych wyroków śmierci w 2015 r.;

C.

mając na uwadze, że w dniu 18 lutego 2014 r. Mohammed Ramadan, 32-letni strażnik portu lotniczego, został aresztowany przez władze Bahrajnu z powodu rzekomego udziału – wraz z Husainem Alim Moosą, który został aresztowany wcześniej – w zamachu bombowym w Al Dair w dniu 14 lutego 2014 r., w którym zginął funkcjonariusz ds. bezpieczeństwa, a kilka innych osób zostało rannych;

D.

mając na uwadze, że M. Ramadan został przypuszczalnie aresztowany bez nakazu i że obydwaj mężczyźni donoszą, że zostali brutalnie pobici i poddani torturom, dopóki nie zgodzili się przyznać do winy, lecz później wycofali się ze swoich zeznań przed prokuraturą; mając na uwadze, że zeznania przypuszczalnie wymuszone torturami były głównym dowodem w procesach przeciwko M. Ramadanowi i H. A. Moosie;

E.

mając na uwadze, że w dniu 29 grudnia 2014 r. bahrajński sąd karny skazał M. Ramadana i H. A. Moosę na śmierć; mając na uwadze, że zostali oni skazani wraz z innymi dziesięcioma oskarżonymi, z których dziewięciu zostało skazanych na sześć lat więzienia, a dziesiąty na dożywocie; mając na uwadze, że w bahrajńska ustawa antyterrorystyczna posłużyła do uzasadnienia kary śmierci;

F.

mając na uwadze, że sąd kasacyjny, będący najwyższym bahrańskim sądem apelacyjnym, w dniu 16 listopada 2015 r. utrzymał w mocy wyroki śmierci wydane na M. Ramadana i H. A. Moosę, pomimo iż mężczyźni wycofali swoje zeznania i podkreślili, że przyznali się w wyniku stosowania tortur; mając na uwadze, że sądy bahrańskie nie uwzględniły ich oświadczeń ani nawet nie wszczęły dochodzenia;

G.

mając na uwadze, że M. Ramadan jest tylko jedną z dziesięciu osób skazanych na karę śmierci w Bahrajnie i pierwszą skazaną na karę śmierci od 2011 r.; mając na uwadze, że M. Ramadan jest jedną z pierwszych osób, które wykorzystały wszystkie prawne środki odwoławcze i której grozi rychła egzekucja; mając na uwadze, że z tego co wiadomo, nie toczy się żadne dochodzenie w sprawie zarzutów o tortury wobec M. Ramadana;

H.

mając na uwadze, że w dniu 14 sierpnia 2014 r. pięciu ekspertów ONZ ds. praw człowieka wyraziło przed rządem Bahrajnu zaniepokojenie zarzutami dotyczącymi arbitralnych aresztowań, zatrzymań i torturowania dziewięciu obywateli Bahrajnu, w tym M. Ramadana, a następnie wydania wobec nich wyroków skazujących w następstwie procesów sądowych, które nie spełniały międzynarodowych standardów uczciwego i sprawiedliwego procesu sądowego;

I.

mając na uwadze, że liczne organizacje pozarządowe sporządziły dokumentację dotyczącą niesprawiedliwych procesów, stosowania tortur i wyroków kary śmierci w Bahrajnie, które stanowią naruszenie szeregu międzynarodowych konwencji, w tym Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych (ICCPR), do którego Bahrajn przystąpił w 2006 r.;

J.

mając na uwadze, że Niezależna Komisja Dochodzeniowa w sprawie Bahrajnu powołana w dniu 29 czerwca 2011 r. dekretem królewskim nr 28 w Królestwie Bahrajnu w celu przeprowadzenia dochodzenia i przedstawienia sprawozdania w sprawie wydarzeń, do których doszło w Bahrajnie w lutym 2011 r., wydała szereg zaleceń dotyczących praw człowieka i reform politycznych;

K.

mając na uwadze, że wśród 26 zaleceń Niezależnej Komisji Dochodzeniowej w sprawie Bahrajnu było również zalecenie złagodzenia wszystkich wyroków śmierci, jakie zapadły w następstwie wydarzeń, które miały miejsce w lutym i marcu 2011 r.; mając na uwadze, że zalecenie to było jednym z dwóch, do którego w pełni się zastosowano, co stanowi pozytywny krok w kierunku zniesienia kary śmierci;

L.

mając na uwadze, że dzięki tym zaleceniom rząd Bahrajnu ustanowił trzy organy od 2012 r. – Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich przy ministerstwie spraw wewnętrznych, specjalną jednostkę dochodzeniową w ramach Urzędu Prokuratora Generalnego oraz Komisję ds. praw więźniów i osób zatrzymanych – których wspólnym zadaniem jest wyeliminowanie stosowania tortur podczas przesłuchań oraz w strukturach więziennych;

M.

mając na uwadze, że wiele niedawnych działań władz Bahrajnu nadal narusza i ogranicza prawa i wolności różnych grup populacji, zwłaszcza prawo obywateli do pokojowych protestów, do wolności słowa i wolności cyfrowej; mając na uwadze, że stale i regularnie wymierza się działania przeciwko działaczom na rzecz praw człowieka, są oni ofiarą prześladowań i przeprowadza się ich aresztowania;

N.

mając na uwadze, że według doniesień w więzieniach bahrańskich nadal przebywa wielu więźniów sumienia;

O.

mając na uwadze, że według doniesień bahrańskie siły bezpieczeństwa nadal torturują zatrzymanych;

1.

wyraża zaniepokojenie i rozczarowanie powrotem do praktyki kary śmierci w Bahrajnie; wzywa do ponownego wprowadzenia moratorium na wykonywanie kary śmierci jako pierwszego kroku do jej zniesienia; wzywa rząd Bahrajnu, a w szczególności Jego Wysokość szejka Hamada Ibn Isę Al Khalifę, do ułaskawienia przez króla Mohammeda Ramadana lub do złagodzenia jego wyroku;

2.

stanowczo potępia ciągłe stosowanie tortur i innego okrutnego lub poniżającego traktowania lub karania więźniów przez siły bezpieczeństwa; jest niezwykle zaniepokojony integralnością fizyczną i psychiczną więźniów;

3.

wyraża zaniepokojenie z powodu wykorzystywania przepisów antyterrorystycznych w Bahrajnie do karania za poglądy i przekonania polityczne i do uniemożliwiania obywatelom prowadzenia działalności politycznej;

4.

podkreśla zobowiązanie do zagwarantowania obrońcom praw człowieka ochrony i umożliwienia im pracy bez utrudnień, bez zastraszania i prześladowania;

5.

zauważa obecne wysiłki rządu Bahrajnu na rzecz zreformowania kodeksu karnego i procedur prawnych oraz zachęca do kontynuowania tego procesu; wzywa rząd Bahrajnu do przestrzegania międzynarodowych norm dotyczących prawa do rzetelnego i sprawiedliwego procesu sądowego oraz do przestrzegania międzynarodowych norm minimalnych określonych w art. 9 i 14 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych;

6.

wzywa właściwe władze do przeprowadzenia niezwłocznego i bezstronnego dochodzenia w sprawie wszystkich doniesień o torturach, do ścigania domniemanych sprawców tortur i do unieważnienia wszystkich wyroków skazujących na podstawie zeznań uzyskanych w warunkach stosowania tortur;

7.

przypomina władzom Bahrajnu, że art. 15 Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania zakazuje wykorzystywania jakichkolwiek zeznań złożonych w wyniku stosowania tortur jako dowodu w postępowaniach sądowych; wzywa do bezzwłocznego ratyfikowania Protokołu fakultatywnego do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur i drugiego protokołu fakultatywnego do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, mających na celu zniesienie kary śmierci;

8.

wzywa rząd Bahrajnu do wydania natychmiastowego i otwartego zaproszenia dla specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. tortur do odbycia wizyty w kraju i do zapewnienia mu nieskrępowanego dostępu do więźniów oraz do wszystkich miejsc zatrzymania;

9.

przyjmuje do wiadomości zalecenia wydane przez Rzecznika Praw Obywatelskich, Komisję ds. praw więźniów i zatrzymanych i Krajową Instytucję ds. Praw Człowieka, w szczególności w sprawie praw osób zatrzymanych i warunków, w jakich przebywają w więzieniach, w tym w odniesieniu do domniemanego złego traktowania i tortur; jednakże wzywa rząd Bahrajnu do zagwarantowania niezależności Urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich i Komisji ds. praw więźniów i zatrzymanych oraz do zagwarantowania niezależności specjalnej jednostki dochodzeniowej w ramach Urzędu Prokuratury;

10.

podkreśla znaczenie wsparcia udzielanego Bahrajnowi, w szczególności w odniesieniu do jego systemu sądowego, w celu zapewnienia zgodności z międzynarodowymi standardami w dziedzinie praw człowieka; usilnie zachęca do utworzenia grupy roboczej ds. praw człowieka UE-Bahrajn;

11.

wzywa władze Bahrajnu, aby zniosły arbitralny zakaz podróżowania wobec Nabeela Rajaba i odstąpiły od wszystkich ciążących na nim zarzutów związanych z wolnością słowa;

12.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Królestwa Bahrajnu oraz Radzie Współpracy Państw Zatoki.

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/46

—

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie sytuacji w Chinach, w szczególności rezolucję z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie stosunków UE-Chiny (1) oraz rezolucję z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie priorytetów UE na 25. sesję Rady Praw Człowieka ONZ (2),

—

uwzględniając oświadczenie rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z dnia 7 stycznia 2016 r. w sprawie zaginięcia osób związanych z wydawnictwem Mighty Current w Hongkongu,

—

uwzględniając oświadczenie ESDZ z dnia 29 stycznia 2016 r. w sprawie zaniepokojenia sytuacją praw człowieka w Chinach,

—

uwzględniając roczne sprawozdanie Komisji z 2014 r. w sprawie Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong, opublikowane w kwietniu 2015 r.,

—

uwzględniając fakt nawiązania stosunków dyplomatycznych między UE a Chinami od dnia 6 maja 1975 r.,

—

uwzględniając zapoczątkowane w 2003 r. partnerstwo strategiczne UE-Chiny,

—

uwzględniając strategiczny program współpracy między UE a Chinami do roku 2020, uzgodniony dnia 21 listopada 2013 r.,

—

uwzględniając zawieszone negocjacje nad nową umową o partnerstwie i współpracy,

—

uwzględniając przyjęcie nowej ustawy o bezpieczeństwie narodowym przez Stały Komitet Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych z dnia 1 lipca 2015 r. oraz publikację drugiego projektu nowej ustawy o zarządzaniu zagranicznymi organizacjami pozarządowymi w dniu 5 maja 2015 r.,

—

uwzględniając rozpoczęty w 1995 r. dialog na temat praw człowieka między UE a Chinami oraz 34. rundę tego dialogu, która odbyła się w dniach 30 listopada i 1 grudnia 2015 r. w Pekinie,

—

uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z dnia 16 grudnia 1966 r.,

—

uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

—

uwzględniając uwagi końcowe Komitetu Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie trzeciego sprawozdania okresowego dotyczącego Hongkongu, Chiny, przyjęte przez na 107. sesji komitetu (w dniach 11–28 marca 2013 r.),

—

uwzględniając uwagi końcowe Komitetu ONZ przeciwko Torturom w sprawie piątego sprawozdania okresowego dotyczącego Chin, przyjęte na 1391. i 1392. posiedzeniu komitetu w dniach 2–3 grudnia 2015 r.,

—

uwzględniając Ustawę zasadniczą Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong Chińskiej Republiki Ludowej (zwaną dalej „ustawą zasadniczą”), a w szczególności jej artykuły dotyczące wolności osobistych i wolności prasy, a także uwzględniając Kartę praw Hongkongu,

—

uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że w ciągu ostatnich czterech miesięcy w niewyjaśnionych okolicznościach zaginęło pięciu księgarzy (Lui Bo, Gui Minhai, Zhang Zhiping, Lin Rongji i Lee Po) – czterech mieszkających w Hongkongu i jeden spoza Hongkongu – którzy byli związani z wydawnictwem Mighty Current i jego księgarnią sprzedającą dzieła literackie krytyczne wobec Pekinu; mając na uwadze, że dwóch z nich jest obywatelami UE – Gui Minhai posiada szwedzkie obywatelstwo, natomiast Lee Po posiada brytyjskie obywatelstwo; mając na uwadze, że w styczniu 2016 r. potwierdzono, że obaj obywatele UE przebywają w Chinach kontynentalnych, oraz istnieją podejrzenia, że to samo dotyczy pozostałych trzech osób; mając na uwadze, że dnia 23 stycznia 2016 r. Lee Po spotkał się z żoną w nieznanym miejscu w Chinach kontynentalnych; mając na uwadze, że ciągły brak informacji o ich samopoczuciu i miejscu pobytu jest wysoce niepokojący;

B.

mając na uwadze przekonujące zarzuty mediów i obawy ze strony prawników, organizacji praw człowieka i licznych osób cywilnych, że pięciu księgarzy zostało uprowadzonych przez władze Chin kontynentalnych; mając szczególnie na uwadze, że Lee Po został porwany w Hongkongu, a Gui Minhai został uprowadzony ze swojego domu w Tajlandii;

C.

mając na uwadze, że w dniu 10 stycznia 2016 r. na ulicach Hongkongu zgromadziły się tysiące demonstrantów domagających się podjęcia działań przez radę miejską w celu wyjaśnienia zaginięcia pięciu księgarzy; mając na uwadze, że zaginięcia te nastąpiły po serii brutalnych ataków na dziennikarzy z Hongkongu krytycznych wobec Pekinu w 2013 i 2014 r.;

D.

mając na uwadze, że Hongkong szanuje oraz chroni wolność słowa, wypowiedzi i publikacji; mając na uwadze, że publikacja jakichkolwiek materiałów krytycznych wobec chińskiego przywództwa jest legalna w Hongkongu, chociaż zakazana w Chinach kontynentalnych; mając na uwadze, że zasada „jeden kraj, dwa systemy” gwarantuje Hongkongowi autonomię od Pekinu pod względem swobód określonych w art. 27 ustawy zasadniczej;

E.

mając na uwadze opublikowanie informacji, zgodnie z którymi 14 wydawców i 21 publikacji w Hongkongu zostało uznanych za cele w dokumencie wewnętrznym partii komunistycznej z kwietnia 2015 r., w którym ujawniono strategię „wytępienia” zakazanych książek u ich źródła w Hongkongu i Makau; mając na uwadze, że niektórzy księgarze w Hongkongu ze strachu przed odwetem zdjęli z półek książki krytyczne wobec Chin;

F.

mając na uwadze, że rząd Chin kontynentalnych ściśle ogranicza i uznaje za przestępstwo wolność wypowiedzi, wykorzystując w tym celu zwłaszcza cenzurę; mając na uwadze, że internetowy „wielki firewall chiński” pozwala rządowi na ocenzurowanie wszelkich niepożądanych ze względów politycznych informacji; mając na uwadze, że Chiny utrzymują surowe ograniczenia wolności wypowiedzi, a popularność krytykujących Chiny książek wśród czytelników w Chinach kontynentalnych uznawana jest za zagrożenie dla stabilności społecznej;

G.

mając na uwadze, że dnia 17 stycznia 2016 r. Gui Minhai wydał w Chinach kontynentalnych oświadczenie w mediach, twierdząc, że udał się do Chin kontynentalnych dobrowolnie oraz przyznał się do wcześniejszego wyroku za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości, co sprawiało wrażenie wymuszonego zeznania;

H.

mając na uwadze, że zarówno szwedzkie, jak i brytyjskie władze zwróciły się do chińskich władz o pełne wsparcie w celu ochrony praw ich dwóch obywateli oraz pozostałych „zaginionych”;

I.

mając na uwadze, że Komitet ONZ przeciwko Torturom zgłaszał poważne obawy z powodu powtarzających się doniesień z różnych źródeł na temat utrzymującej się praktyki nielegalnego przetrzymywania osób w tajnych i nielegalnych zakładach karnych znanych jako „czarne więzienia”; mając na uwadze, że komitet wyraził również poważne obawy z powodu powtarzających się relacji o tym, że praktyka tortur i brutalnego traktowania jest wciąż głęboko zakorzeniona w systemie sądownictwa karnego, który w zbyt dużym stopniu uzależnia wydanie wyroku skazującego od przyznania się do winy;

J.

mając na uwadze, że Chiny – oficjalnie i teoretycznie – zaakceptowały powszechność praw człowieka i w ciągu ostatnich trzech dziesięcioleci przyjęły międzynarodowe ramy dotyczące praw człowieka, podpisując szereg traktatów w tej dziedzinie, przez co stały się częścią międzynarodowych ram prawnych i instytucjonalnych dotyczących praw człowieka;

K.

mając na uwadze, że art. 27 ustawy zasadniczej – de facto konstytucji Hongkongu – gwarantuje„wolność słowa, prasy i publikacji, wolność zrzeszania się i zgromadzeń, wolność pochodów i demonstracji”; mając na uwadze, że ustawa ta – wynegocjowana między Chinami i Wielką Brytanią – gwarantuje te prawa na okres 50 lat, który upływa w 2047 r.;

L.

mając na uwadze, że podczas 17. szczytu UE-Chiny, który odbył się dnia 29 czerwca 2015 r., otwarto nowy rozdział w dwustronnych stosunkach oraz mając na uwadze, że w swoich ramach strategicznych na rzecz praw człowieka i demokracji UE zobowiązała się do umieszczania kwestii praw człowieka w centrum swoich stosunków z wszystkimi krajami trzecimi, w tym ze swoimi strategicznymi partnerami;

M.

mając na uwadze, że UE i Chiny prowadzą dialog na temat praw człowieka od 1995 r., oraz mając na uwadze, że obie strony uznają prawa człowieka za istotny element swoich dwustronnych stosunków;

N.

mając na uwadze, że według 21. rocznego sprawozdania (z lipca 2014 r.) stowarzyszenia dziennikarzy Hongkongu rok 2014 był najgorszym rokiem dla wolności prasy w Hongkongu od dziesięcioleci; mając na uwadze, że niektórzy dziennikarze byli celem fizycznych ataków lub byli zwalniani, podczas gdy inni dziennikarze głoszący krytyczne poglądy byli przenoszeni do działów wzbudzających mniejsze kontrowersje;

1.

wyraża poważne zaniepokojenie brakiem informacji na temat miejsca pobytu i samopoczucia pięciu zaginionych księgarzy; wzywa do natychmiastowego opublikowania szczegółowych informacji na temat miejsca pobytu i samopoczucia Lee Po i Gui Minhai, a także do ich natychmiastowego bezpiecznego uwolnienia i przyznania im prawa do komunikacji; wzywa do natychmiastowego uwolnienia wszystkich pozostałych osób niesłusznie aresztowanych za korzystanie przez nie z prawa do wypowiedzi i publikacji w Hongkongu, w tym trzech innych księgarzy;

2.

wzywa chiński rząd do bezzwłocznego opublikowania wszelkich informacji na temat zaginionych księgarzy oraz do natychmiastowego nawiązania pluralistycznego i przejrzystego dialogu i komunikacji w tej sprawie z władzami Hongkongu; uważa, że wiadomość od Lee Po i jego spotkanie z żoną to pozytywne sygnały;

3.

wzywa odpowiednie władze w Chinach, Hongkongu i Tajlandii do zbadania i wyjaśnienia okoliczności towarzyszących tym zaginięciom, zgodnie z zasadami państwa prawa, oraz – o ile to możliwe – do wsparcia bezpiecznego powrotu wydawców do domu;

4.

wyraża zaniepokojenie z powodu zarzutów, że organy ścigania Chin kontynentalnych działają w Hongkongu; przypomina, że działalność organów ścigania Chin kontynentalnych w Hongkongu byłaby pogwałceniem ustawy zasadniczej; jest zdania, że byłoby to sprzeczne z zasadą „jeden kraj, dwa systemy”; wzywa Chiny do poszanowania gwarancji autonomii przyznanej Hongkongowi na mocy ustawy zasadniczej;

5.

stanowczo potępia wszelkie przypadki naruszeń praw człowieka, w szczególności niesłuszne aresztowania, nielegalne wydawanie więźniów, wymuszone zeznania, tajne przetrzymywanie, zatrzymanie bez prawa kontaktu, a także naruszenia wolności publikacji i wypowiedzi; przypomina, że należy zagwarantować niezależność wydawcom książek, dziennikarzom i blogerom; wzywa do natychmiastowego położenia kresu naruszeniom praw człowieka i politycznemu zastraszaniu;

6.

potępia ograniczenia i penalizację wolności wypowiedzi oraz ubolewa z powodu zaostrzenia ograniczeń wolności wypowiedzi; wzywa chiński rząd, by zaprzestał blokowania swobodnego przepływu informacji, w tym przez nakładanie ograniczeń w korzystaniu z internetu;

7.

wyraża zaniepokojenie z powodu przyjęcia w najbliższym czasie projektu ustawy o zarządzaniu zagranicznymi organizacjami pozarządowymi, ponieważ ustawa ta w jej obecnym kształcie drastycznie utrudniałaby działalność chińskiego społeczeństwa obywatelskiego i poważnie ograniczałaby wolność zrzeszania się i wolność słowa w tym kraju, wprowadzając między innymi zakaz finansowania jakiegokolwiek obywatela lub organizacji w Chinach przez zagraniczne organizacje pozarządowe, które nie są zarejestrowane w chińskim Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego i wydziałach bezpieczeństwa publicznego w poszczególnych prowincjach, a także zakaz prowadzenia przez chińskie grupy „działań” w imieniu niezarejestrowanych zagranicznych organizacji pozarządowych lub za ich pozwoleniem, w tym organizacji posiadających siedzibę w Hongkongu i Makau; wzywa chińskie władze do gruntownej rewizji projektu tej ustawy, tak aby dostosować ją do międzynarodowych standardów praw człowieka, w tym do międzynarodowych zobowiązań podjętych przez Chińską Republikę Ludową;

8.

wyraża zaniepokojenie nowym projektem ustawy dotyczącej bezpieczeństwa cybernetycznego, która mogłaby wzmocnić i zinstytucjonalizować praktyki cenzury i kontroli cyberprzestrzeni, a także przyjętą ustawą dotyczącą bezpieczeństwa narodowego oraz projektem ustawy o zwalczaniu terroryzmu; zwraca uwagę na obawy chińskich proreformatorskich prawników i obrońców praw obywatelskich dotyczące tego, że ustawy te spowodują dalsze ograniczenie swobody wypowiedzi i nasilenie autocenzury;

9.

uważa, że silne obecnie stosunki UE-Chiny muszą zapewniać skuteczną platformę dla dojrzałego, konkretnego i otwartego dialogu dotyczącego praw człowieka opartego na wzajemnym szacunku;

10.

popiera zobowiązanie Unii Europejskiej do wzmacniania demokracji, w tym praworządności, niezawisłości sądownictwa, podstawowych praw i wolności, przejrzystości, a także wolnego dostępu do informacji i wolności słowa w Hongkongu;

11.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządowi i parlamentowi Chińskiej Republiki Ludowej oraz szefowi rządu i zgromadzeniu Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong.

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/50

—

uwzględniając konkluzje prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej w Salonikach w dniach 19–20 czerwca 2003 r. dotyczące perspektywy przystąpienia państw Bałkanów Zachodnich do Unii Europejskiej,

—

uwzględniając decyzję Rady 2008/213/WE z dnia 18 lutego 2008 r. w sprawie zasad, priorytetów i warunków zawartych w partnerstwie europejskim z Serbią oraz uchylającą decyzję 2006/56/WE (1),

—

uwzględniając opinię Komisji z dnia 12 października 2011 r. w sprawie złożonego przez Serbię wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej (SEC(2011)1208),

—

uwzględniając Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi a Republiką Serbii, który wszedł w życie dnia 1 września 2013 r.,

—

uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1244 (1999), opinię doradczą Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS) z dnia 22 lipca 2010 r. w sprawie kwestii zgodności jednostronnej deklaracji niepodległości Kosowa z prawem międzynarodowym oraz rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ A/RES/64/298 z dnia 9 września 2010 r., w której uznano treść opinii i z zadowoleniem przyjęto gotowość UE do ułatwienia dialogu między Serbią a Kosowem,

—

uwzględniając oświadczenie i zalecenia z czwartego posiedzenia Komisji Parlamentarnej ds. Stabilizacji i Stowarzyszenia UE–Serbia z dni 7–8 października 2015 r.,

—

uwzględniając wyniki konferencji wysokiego szczebla w sprawie szlaku wschodniośródziemnomorskiego i zachodniobałkańskiego, która odbyła się w dniu 8 października 2015 r. w Luksemburgu,

—

uwzględniając konkluzje Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie środków na rzecz radzenia sobie z kryzysem uchodźczym i migracyjnym oraz konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 12 października 2015 r. w sprawie migracji,

—

uwzględniając 17-punktowy plan uzgodniony podczas posiedzenia w sprawie zachodniobałkańskiego szlaku migracyjnego, zorganizowanego w dniu 25 października 2015 r. z udziałem przywódców państw członkowskich UE i państw nienależących do UE w związku z niepokojącą sytuacją dotyczącą napływu uchodźców i migrantów;

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 10 listopada 2015 r. z postępów Serbii w 2015 r. (SWD(2015)0211),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 marca 2015 r. w sprawie sprawozdania z postępów Serbii w 2014 r. (2),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 kwietnia 2015 r. z okazji Międzynarodowego Dnia Romów – antycyganizm w Europie i uznanie przez UE dnia pamięci o ludobójstwie Romów podczas drugiej wojny światowej (3),

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 15 grudnia 2015 r. w sprawie rozszerzenia oraz procesów stabilizacji i stowarzyszenia,

—

uwzględniając pracę stałego sprawozdawcy Komisji Spraw Zagranicznych ds. Serbii Davida McAllistera,

—

uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że w dniu 28 czerwca 2013 r. Rada Europejska postanowiła rozpocząć negocjacje akcesyjne z Serbią; mając na uwadze, że w dniu 21 stycznia 2014 r. odbyła się pierwsza konferencja międzyrządowa; mając na uwadze, że w marcu 2015 r. zakończono przegląd zgodności prawa krajowego z prawem unijnym; mając na uwadze, że we wrześniu 2015 r. Serbia zatwierdziła pełny skład swojego zespołu negocjacyjnego;

B.

mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu za 2015 r. w sprawie Serbii Komisja zdała relację z postępów Serbii poczynionych na drodze do integracji europejskiej i oceniła starania tego kraju, by spełnić kryteria kopenhaskie oraz warunki procesu stabilizacji i stowarzyszenia; mając na uwadze, że Komisja zastosowała nowe podejście do sprawozdawczości, zgodnie z którym odnośne państwa otrzymują znacznie precyzyjniejsze wskazówki dotyczące obszarów, na których muszą się skoncentrować;

C.

mając na uwadze, że Serbię, jak każde państwo ubiegające się o członkostwo w UE, należy oceniać na podstawie postępów w wypełnianiu, wdrażaniu i stosowaniu wspólnego dla wszystkich zbioru kryteriów, a także mając na uwadze, że harmonogram akcesji zależy od zaangażowania w realizację niezbędnych reform oraz ich jakości;

D.

mając na uwadze, że Serbia poczyniła istotne kroki w celu normalizacji stosunków z Kosowem, czego wynikiem jest Pierwsze porozumienie w sprawie zasad regulujących normalizację stosunków z dnia 19 kwietnia 2013 r.; mając na uwadze, że dnia 25 sierpnia 2015 r. osiągnięto cztery ważne porozumienia; mając na uwadze, że postępy negocjacji akcesyjnych Serbii muszą odbywać się równolegle z postępami w procesie normalizacji stosunków z Kosowem zgodnie z ramami negocjacyjnymi; mając na uwadze, że dalsze wysiłki mają fundamentalne znaczenie dla trwałego uspokojenia tych stosunków; mając na uwadze, że sprawą najwyższej wagi jest pełne wdrożenie wszystkich porozumień przez obie strony;

E.

mając na uwadze, że w lipcu 2015 r. Serbia przystąpiła jako 33. państwo do unijnego mechanizmu ochrony ludności;

F.

mając na uwadze, że UE podkreśliła konieczność wzmocnienia zarządzania gospodarczego, praworządności i zdolności administracji publicznej we wszystkich krajach Bałkanów Zachodnich;

G.

mając na uwadze, że UE uczyniła praworządność głównym elementem polityki rozszerzenia;

H.

mając na uwadze, że w styczniu 2015 r. Serbia objęła przewodnictwo Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE);

1.

z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie negocjacji oraz otwarcie rozdziałów 32 (kontrola finansowa) i 35 (inne kwestie – punkt 1: normalizacja stosunków między Serbią a Kosowem) na konferencji międzyrządowej w Brukseli w dniu 14 grudnia 2015 r.; z zadowoleniem przyjmuje stałe zaangażowanie Serbii w proces integracji europejskiej; wzywa Serbię do czynnych działań w celu upowszechniania wiedzy o tej strategicznej decyzji w społeczeństwie serbskim; zauważa z zadowoleniem, że Serbia przyjęła ambitny program reform; wzywa Serbię do stanowczego stawienia czoła reformom systemowym i społeczno-gospodarczym; wzywa Serbię, aby podczas wdrażania reform potraktowała ze szczególną uwagą młodzież;

2.

z zadowoleniem przyjmuje przygotowania Serbii do faktycznego rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych, obejmujące zakończenie przeglądu zgodności prawa krajowego z prawem unijnym oraz opracowanie i złożenie kompleksowych planów działania dotyczących rozdziałów 23 (wymiar sprawiedliwości i prawa podstawowe) i 24 (sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo); wyraża nadzieję, że rozdziały te będzie można otworzyć na początku 2016 r.; podkreśla, że szczegółowe negocjacje w sprawie rozdziałów 23 i 24 są niezbędne, aby poruszyć kwestię koniecznych reform w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i praw podstawowych oraz sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa; przypomina, że postępom w tych obszarach powinny towarzyszyć ogólne postępy w negocjacjach; podkreśla, że negocjacje w sprawie rozdziału 35 mają kluczowe znaczenie dla postępów Serbii na ścieżce ku integracji z UE; w związku z tym jest zdania, że pełna normalizacja stosunków między Serbią a Kosowem jest istotnym warunkiem przystąpienia Serbii do UE;

3.

podkreśla, że gruntowne wdrożenie przepisów i strategii politycznych pozostaje głównym wskaźnikiem pomyślnego procesu integracji; zachęca serbskich przywódców politycznych do kontynuowania reform koniecznych do dostosowania do standardów UE; wzywa władze serbskie, by usprawniły planowanie, koordynację i monitorowanie wdrażania nowych przepisów i strategii politycznych;

4.

z zadowoleniem przyjmuje postępy Serbii w dziedzinie przedsiębiorczości, w ograniczaniu deficytu budżetowego, a także na rynku pracy, w tym w odniesieniu do prawa pracy i polityki zatrudnienia; zachęca władze serbskie do dalszej poprawy klimatu inwestycyjnego w całej Serbii oraz do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych między regionami, zapewnienia ochrony inwestycji zagranicznych i rozwiązania długotrwałych sporów inwestycyjnych oraz, uznając postępy w restrukturyzacji przedsiębiorstw publicznych, wskazuje na znaczenie odpowiednich dalszych postępów i przejrzystości procesu prywatyzacji; podkreśla, że Serbia musi dostosować przepisy w dziedzinie kontroli pomocy państwa do wspólnotowego dorobku prawnego;

5.

z zadowoleniem przyjmuje postępy w reformach gospodarczych, które poprawiły sytuację budżetową Serbii, a także wzywa Komisję do dalszego wspierania rządu w jego planach przeprowadzenia kolejnych reform, w szczególności dotyczących nierównowagi budżetowej oraz reform najważniejszych sektorów gospodarki;

6.

pochwala konstruktywną postawę Serbii w obliczu kryzysu migracyjnego; stwierdza jednak, że konieczne jest pogłębienie konstruktywnej postawy wobec krajów sąsiadujących; zauważa, że Serbia jest ważnym i pomocnym partnerem UE na Bałkanach i że z tego względu UE powinna koniecznie zapewnić zasoby i odpowiednią pomoc finansową; zauważa z zadowoleniem, że Serbia poczyniła znaczne starania, aby – przy wsparciu UE i międzynarodowym – zapewnić obywatelom państw trzecich schronienie i pomoc humanitarną; wzywa Serbię do niezwłocznego zwiększenia swoich zdolności recepcyjnych; zauważa, że konieczne są kompleksowe reformy, aby usprawnić cały system azylowy i dostosować go do dorobku prawnego UE i norm międzynarodowych; odnotowuje, że Serbia podjęła dalsze działania, aby zająć się problemem bezzasadnych wniosków o udzielenie azylu składanych przez obywateli serbskich w państwach członkowskich UE i państwach stowarzyszonych w ramach Schengen; wzywa Serbię, aby przyczyniła się do dalszego zmniejszenia liczby bezzasadnych wniosków; podkreśla, że zdolności i zasoby umożliwiające reintegrację osób powracających pozostają ograniczone;

7.

wzywa Serbię, by zwiększyła starania w celu stopniowego dostosowania swojej polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa do polityki prowadzonej przez UE, w tym polityki wobec Rosji; w tym kontekście ubolewa nad przeprowadzeniem wspólnych serbsko-rosyjskich ćwiczeń wojskowych; z zadowoleniem przyjmuje aktywny udział Serbii w międzynarodowych operacjach utrzymywania pokoju;

8.

podkreśla nadrzędne znaczenie zasad praworządności; podkreśla istotne znaczenie niezawisłego sądownictwa; zauważa, że choć poczyniono pewne postępy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości, a mianowicie przyjęto przepisy dotyczące oceny sędziów i prokuratorów, ingerencja polityczna nadal jest znaczna; zauważa, że profesjonalne organy sądowe domagają się zapewnienia odpowiednich zasobów; wzywa władze do wdrożenia krajowej strategii reformy sądownictwa zgodnie z planem działania dotyczącym rozdziału 23, do zapewnienia niezawisłości sądownictwa oraz do dopilnowania, by praca sędziów i prokuratorów była wolna od wpływów politycznych; wzywa rząd do przyjęcia nowej ustawy o bezpłatnej pomocy prawnej oraz wprowadzenia zmian prawnych mających na celu poprawę jakości i spójności praktyki sądowej i kształcenia sędziów; wyraża zaniepokojenie z powodu ciągłych zaległości w rozpatrywaniu spraw sądowych pomimo programu ograniczenia liczby takich spraw przygotowanego przez Najwyższy Sąd Kasacyjny oraz wzywa Serbię do poczynienia dalszych kroków, aby zwiększyć zaufanie do wymiaru sprawiedliwości;

9.

przypomina rządowi serbskiemu, by w pełni i w sposób wykluczający dyskryminację wdrożył ustawę o rehabilitacji; sugeruje rządowi Serbii, by wprowadził dalsze poprawki do ustawy o restytucji w celu usunięcia wszelkich przeszkód proceduralnych i prawnych uniemożliwiających restytucję w naturze;

10.

zauważa, że w regionie szerzy się korupcja i przestępczość zorganizowana, które stanowią przeszkodę dla demokratycznego, społecznego i gospodarczego rozwoju Serbii; odnotowuje, że poczyniono pewne postępy w zwalczaniu korupcji, która jednak nadal stanowi niepokojący element serbskiej rzeczywistości, dzięki stałemu wdrażaniu przepisów i uchwaleniu ustawy o ochronie demaskatorów; podkreśla potrzebę odniesienia wymiernych sukcesów w zakresie śledztw dotyczących korupcji i ostatecznych aktów oskarżenia o to przestępstwo, w tym o korupcję na wysokim szczeblu, a także potrzebę koordynacji i monitorowania pełnej realizacji strategii antykorupcyjnej, o której mowa w planie działania dotyczącym rozdziału 23, we wszystkich kluczowych instytucjach; wzywa władze do dopilnowania, by Agencja Antykorupcyjna i Rada Antykorupcyjna były w stanie w pełni i skutecznie realizować swój mandat, a instytucje publiczne podejmowały działania następcze na podstawie ich zaleceń; jest zdania, że aby skuteczniej walczyć z tymi problemami, niezbędna jest strategia regionalna oraz ściślejsza współpraca wszystkich krajów w regionie; wzywa ośrodki akademickie, aby wraz z władzami państwowymi i urzędnikami państwowymi przyjęły przepisy w tym obszarze w celu przeprowadzenia dochodzenia w przypadkach plagiatu i zapobiegania takim sytuacjom w przyszłości;

11.

wzywa władze serbskie do nowelizacji i wdrożenia przepisów kodeksu karnego dotyczących przestępstw gospodarczych i korupcji, aby zapewnić wiarygodne i przewidywalne ramy prawa karnego; kolejny raz powtarza, że jest głęboko zaniepokojony zapisami i wdrożeniem art. 234 kodeksu karnego dotyczącego nadużywania władzy wynikającej z zajmowania odpowiedzialnych stanowisk; ponownie wzywa do przeprowadzenia niezależnego i dogłębnego przeglądu przekwalifikowanych spraw związanych z nadużywaniem władzy wynikającej z zajmowania odpowiedzialnych stanowisk, tak aby można było niezwłocznie wycofać długoletnie niesprawiedliwe oskarżenia;

12.

zauważa, że konieczne są większe wysiłki w walce z przestępczością zorganizowaną oraz wymierne sukcesy w wydawaniu prawomocnych wyroków skazujących, zgodnie z planem działania dotyczącym rozdziału 24; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia Serbii wsparcia eksperckiego, aby mogła ustanowić ramy instytucjonalne i pozyskać wiedzę fachową w celu skutecznego zwalczania przestępczości zorganizowanej; w związku z tym wzywa do bezpośredniej współpracy między serbskimi i kosowskimi organami ścigania oraz biurami łącznikowymi w Belgradzie i Prisztinie;

13.

odnotowuje wysiłki mające na celu poprawę procesu konsultacji w parlamencie i dalszy wzrost zaangażowania parlamentu w proces negocjacji akcesyjnych; jest nadal zaniepokojony zbyt częstym stosowaniem trybu nadzwyczajnego przy uchwalaniu prawa, w tym prawa dotyczącego procesu przystąpienia do UE, ponieważ w tym trybie nie zawsze jest możliwe przeprowadzenie wystarczających konsultacji z zainteresowanymi stronami i opinią publiczną; podkreśla, że należy dodatkowo wzmocnić nadzór parlamentarny nad władzą wykonawczą; podkreśla znaczenie aktywnego i konstruktywnego udziału opozycji w procesie podejmowania decyzji i instytucjach demokratycznych; podkreśla, że finansowanie partii politycznych musi być przejrzyste i zgodne z najwyższymi międzynarodowymi standardami;

14.

podkreśla znaczenie działalności organizacji społeczeństwa obywatelskiego w społeczeństwie demokratycznym; zauważa, że poprawiła się współpraca między rządem a organizacjami społeczeństwa obywatelskiego; zachęca władze serbskie do podjęcia dodatkowych działań, aby zapewnić przejrzysty dialog między społeczeństwem obywatelskim a instytucjami państwowymi oraz zwiększyć skuteczne zaangażowanie przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego i mniejszości narodowych w proces podejmowania decyzji; wzywa władze do zagwarantowania odpowiedniego wsparcia finansowego dla skutecznego funkcjonowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego; apeluje o terminowe i przejrzyste informowanie obywateli, organizacji i opinii publicznej o postępach w procesie negocjacji akcesyjnych oraz o ułatwianie im szerokiego udziału w tym procesie;

15.

ponawia swój apel do serbskiego rządu o pełne wprowadzenie zaleceń wydanych misje obserwacji wyborów z ramienia OBWE/ODIHR, zwłaszcza dotyczących przejrzystości finansowania kampanii i procesów wyborczych; wzywa władze do odpowiedniego zbadania przypadków użycia przemocy, zastraszania i nieprawidłowości, do których doszło w trakcie wyborów samorządowych oraz podczas kampanii wyborczej;

16.

ponownie zaznacza, jak ważną rolę odgrywają niezależne organy regulacyjne, w tym Rzecznik Praw Obywatelskich, w zapewnianiu nadzoru nad władzą wykonawczą i jej rozliczaniu; wzywa władze, by udzieliły Rzecznikowi Praw Obywatelskich pełnego wsparcia politycznego i administracyjnego w jego pracy oraz powstrzymały się od narażania go na nieuzasadnioną krytykę;

17.

z zadowoleniem odnotowuje przyjęcie planu działania dotyczącego kompleksowej reformy administracji publicznej, ustawy o kontroli inspekcji, krajowej strategii szkoleniowej dla samorządów oraz ustawy o maksymalnej liczbie pracowników sektora publicznego, a także apeluje o ich natychmiastowe wdrożenie; podkreśla potrzebę odpolitycznienia i profesjonalizacji administracji publicznej oraz zwiększenia przejrzystości procedur rekrutacji i zwolnień z myślą o zapewnieniu profesjonalizmu, neutralności i ciągłości administracji publicznej;

18.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Serbia dysponuje odpowiednimi ramami prawnymi i instytucjonalnymi, aby chronić prawa człowieka i podstawowe wolności; zauważa jednak, że nadal występują uchybienia w ich wdrażaniu, zwłaszcza w odniesieniu do zapobiegania dyskryminacji grup szczególnie wrażliwych, w tym osób niepełnosprawnych, osób z HIV/AIDS i osób LGBTI; wyraża zadowolenie z powodu pomyślnego przeprowadzenia parady równości w dniu 20 września 2015 r.; podkreśla jednak, że dyskryminacja i przemoc wobec osób LGBTI wciąż jest przedmiotem zaniepokojenia; w związku z tym zachęca rząd, by zastosował się do zalecenia CM/Rec(2010)5 Komitetu Ministrów Rady Europy dla państw członkowskich; wyraża zaniepokojenie liczbą ataków na członków grup szczególnie wrażliwych, które nie zostały jeszcze w pełni zbadane; ponadto wyraża zaniepokojenie utrzymującym się problemem przemocy domowej; wzywa władze do aktywnego promowania poszanowania praw człowieka dla wszystkich;

19.

wyraża zaniepokojenie faktem, że nie poczyniono postępów w celu poprawy sytuacji dotyczącej wolności słowa i mediów; z niepokojem odnotowuje ciągłą presję polityczną, która podważa niezależność mediów, prowadząc do rosnącej autocenzury mediów; jest zaniepokojony, że dziennikarze są poddawani presji politycznej, zastraszani, brutalnie traktowani i kierowane są pod ich adresem groźby, kiedy wykonują swój zawód; wzywa władze do prowadzenia dochodzeń we wszystkich przypadkach ataków na dziennikarzy i redakcje, silnie potępianych również przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Dziennikarzy; przypomina, że nowe ustawy medialne muszą zostać wdrożone w całości; podkreśla, że konieczna jest całkowita przejrzystość w zakresie własności mediów i ich finansowania, a także niedyskryminacji w kwestii przydziału reklam państwowych;

20.

jest poważnie zaniepokojony powtarzającymi się przeciekami do mediów na temat toczących się postępowań karnych, które naruszają domniemanie niewinności; wzywa serbskie władze, aby dogłębnie zbadały szereg głośnych przypadków, w których dowody rzekomych nadużyć zostały przedstawione przez media;

21.

podkreśla, jak ważna jest rola Krajowych Rad Mniejszości we wspieraniu praw mniejszości narodowych oraz ich demokratycznego charakteru, a także zachęca do odpowiedniego i podlegającego weryfikacji finansowania tych rad; wyraża zadowolenie z powodu zaangażowania Serbii w przygotowanie odpowiedniego planu działania dla mniejszości narodowych, który dalej usprawni wdrażanie i rozwój praktyk i ram prawnych dotyczących mniejszości narodowych; ponawia apel do Serbii o dopilnowanie, by poziom nabytych praw i kompetencji pozostał niezmieniony w procesie ich prawnego dostosowywania do decyzji serbskiego Trybunału Konstytucyjnego, oraz wzywa do jak najszybszego przyjęcia ustawy o Krajowych Radach Mniejszości w celu wyjaśnienia ich statusu prawnego i pewności co do ich jurysdykcji; wyraża poważne zaniepokojenie w związku z przerwaniem nadawania programów w językach mniejszości z powodu zapowiedzianej prywatyzacji mediów; wzywa Serbię do zwiększenia wysiłków mających na celu skuteczne i spójne wdrożenie przepisów dotyczących ochrony mniejszości i niedyskryminacyjnego traktowania mniejszości narodowych w całej Serbii, w tym w dziedzinie edukacji, zwłaszcza w kwestii terminowego finansowania i tłumaczenia podręczników w językach mniejszości, używania języków mniejszości, reprezentacji w organach administracji publicznej i organach przedstawicielskich na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym oraz dostępu do mediów i posługi religijnej w językach mniejszości; zachęca rząd Serbii do wdrożenia wszystkich traktatów międzynarodowych i umów dwustronnych dotyczących praw mniejszości;

22.

zauważa, że różnorodność kulturowa Wojwodiny również wnosi wkład w tożsamość Serbii; podkreśla, że autonomii Wojwodiny nie należy osłabiać oraz że należy bez dalszej zwłoki przyjąć ustawę o zasobach Wojwodiny, zgodnie z konstytucją;

23.

wzywa władze serbskie do wdrożenia konkretnych środków na rzecz poprawy sytuacji Romów, zwłaszcza w odniesieniu do wydawania dokumentów osobistych, edukacji, mieszkalnictwa, opieki zdrowotnej i zatrudnienia; apeluje ponadto do władz serbskich o zagwarantowanie sprawiedliwej reprezentacji Romów w instytucjach publicznych i życiu publicznym, w tym również o poświęcenie szczególnej uwagi włączeniu społecznemu kobiet romskich; podkreśla, że należy dalej wzmacniać politykę integracji Romów i skutecznie zwalczać dyskryminację, uwzględniając przemoc doświadczaną przez przedstawicieli organizacji pozarządowych reprezentujących tę mniejszość, w związku z tym oczekuje na środki z zapowiadanego planu działania i strategii włączenia społecznego Romów; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje „deklarację z Prisztiny”, w której wezwano rządy, organizacje międzynarodowe i międzyrządowe oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego do powszechnego stosowania zasad niedyskryminacji i równości w pracach i działaniach na rzecz wspierania i przestrzegania praw Romów;

24.

docenia konstruktywną postawę serbskiego rządu w stosunkach z krajami sąsiedzkimi, gdyż umożliwiła ona znaczne postępy zarówno we współpracy regionalnej, jak i w zacieśnianiu stosunków z UE, oraz wzywa Serbię do dalszego zacieśniania stosunków dobrosąsiedzkich; wzywa Serbię do wspierania dobrosąsiedzkich stosunków oraz pokojowego rozwiązywania sporów, co obejmuje propagowanie klimatu tolerancji i potępianie wszelkich form nawoływania do nienawiści lub retoryki wojennej oraz unikanie gestów, takich jak publiczne powitania osób skazanych za zbrodnie wojenne; zauważa, że nierozstrzygnięte spory i problemy, zwłaszcza kwestie wytyczenia granic, sukcesji, zwrotu dóbr kultury i ujawnienia jugosłowiańskich archiwów, należy rozwiązać zgodnie z prawem międzynarodowym i ustalonymi zasadami, m.in. przez wykonywanie prawnie wiążących umów, w tym umowy w sprawie sukcesji, oraz że spory dwustronne należy rozwiązać na wczesnych etapach procesu akcesyjnego zgodnie z prawem międzynarodowym; podkreśla konstruktywną rolę Serbii w „procesie berlińskim” oraz w inicjatywie sześciu państw Bałkanów Zachodnich i jej programie dotyczącym sieci połączeń; z zadowoleniem przyjmuje inne inicjatywy ukierunkowane na przyszłość Bałkanów Zachodnich, zwłaszcza proces z Brda, który tworzy ważne ramy współpracy w obszarze politycznym i technicznym; ponadto jest zdania, że konkretna współpraca w obszarach wzajemnego zainteresowania może przyczyniać się do stabilizacji Bałkanów Zachodnich; w związku z tym pochwala pierwsze wspólne posiedzenie ministerialne Serbii oraz Bośni i Hercegowiny, które odbyło się dnia 4 listopada 2015 r. w Sarajewie; wzywa Serbię do dalszego promowania stabilizacji i umocnienia instytucjonalnego Bośni i Hercegowiny w ramach istniejących kontaktów i stosunków dobrosąsiedzkich z tym krajem; ponownie wzywa władze serbskie do podjęcia dalszych środków na rzecz współpracy transgranicznej z sąsiadującymi państwami członkowskimi UE, w tym również w ramach programów współpracy transgranicznej i transnarodowej na lata 2014–2020 oraz strategii UE na rzecz regionu Dunaju; z zadowoleniem przyjmuje koncepcję rozpoczęcia negocjacji w sprawie podpisania traktatu o stosunkach dobrosąsiedzkich z sąsiadującymi krajami i ma nadzieję, że wpłynie to korzystnie na rozwój w całym regionie; wyraża zadowolenie z powodu spotkania premierów Bułgarii, Rumunii i Serbii w sprawie współpracy w dziedzinie infrastruktury energetycznej i transportowej;

25.

zachęca Serbię do dalszej współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla Byłej Jugosławii (MTKJ) w duchu pojednania i stosunków dobrosąsiedzkich; podkreśla znaczenie nadrzędnej strategii krajowej na rzecz rozliczania na szczeblu krajowym zbrodni wojennych; wzywa władze do dalszych prac poświęconych losowi osób zaginionych oraz przygotowaniu systemu odszkodowań dla ofiar i ich rodzin będącego ważnym warunkiem wstępnym pojednania, a także zapewnieniu rodzinom ofiar możliwości poznania losu ich zaginionych członków rodziny; zaznacza, że ustawa o ofiarach cywilnych powinna zostać przyjęta bez zbędnej zwłoki, zważywszy że istniejące przepisy nie uznają wielu grup ofiar zbrodni wojennych; zauważa, że nadal pojawiają się kontrowersje, zwłaszcza dotyczące różnych interpretacji najnowszej historii; ponownie wyraża poparcie dla inicjatywy RECOM, komisji regionalnej ds. ustalenia faktów dotyczących zbrodni wojennych i innych poważnych przypadków naruszenia praw człowieka popełnionych w byłej Jugosławii;

26.

wyraża zadowolenie z powodu publikacji projektu krajowej strategii w sprawie zbrodni wojennych, określającej plany ścigania przestępstw popełnionych w latach 90. ubiegłego wieku w byłej Jugosławii; podkreśla potrzebę wzmocnienia i odpolitycznienia serbskich instytucji zajmujących się zbrodniami wojennymi; wzywa Serbię do ustanowienia efektywnego systemu ochrony świadków i ofiar oraz do zagwarantowania ofiarom i ich rodzinom prawa do odszkodowania; wzywa do poprawy współpracy regionalnej w sprawach dotyczących zbrodni wojennych; ponawia apel do Serbii o powtórne zbadanie przepisów dotyczących jurysdykcji w sprawach dotyczących zbrodni wojennych w duchu pojednania i dobrosąsiedzkich stosunków oraz we współpracy z Komisją i sąsiadami;

27.

z zadowoleniem przyjmuje stałe zaangażowanie Serbii w proces normalizacji stosunków z Kosowem oraz finalizację kluczowych porozumień w dniu 25 sierpnia 2015 r., a mianowicie porozumień dotyczących ustanowienia stowarzyszenia/wspólnoty gmin kosowskich zamieszkiwanych w większości przez Serbów, energetyki, telekomunikacji oraz mostu w Mitrowicy; wzywa Serbię do szybkiego wdrożenia jej części tych porozumień i do konstruktywnej współpracy z Kosowem w formułowaniu i wdrażaniu przyszłych porozumień; dostrzega postępy w następujących dziedzinach: policja i obrona cywilna, ubezpieczenia pojazdów, cła, uzgodnienia w zakresie instytucji łącznikowych i kataster; przypomina, że postępy w rozmowach powinny być mierzone konkretnymi rozwiązaniami w terenie; wzywa Serbię i Kosowo do unikania negatywnej retoryki i do dalszych działań na rzecz pełnego i terminowego wykonania w dobrej wierze wszystkich już osiągniętych porozumień oraz do stanowczej kontynuacji procesu normalizacji; wzywa oba rządy i instytucje UE do podejmowania nieustannych wysiłków w celu komunikowania i wyjaśniania postanowień osiągniętych porozumień, aby zbliżyć do siebie albańskie i serbskie wspólnoty etniczne w Kosowie; wyraża uznanie dla wysiłków środowiska przedsiębiorców, któremu przewodzą izby handlowe, na rzecz normalizacji stosunków przez zaangażowanie w dialog między izbami handlowymi Serbii i Kosowa w celu zniesienia barier w prowadzeniu działalności gospodarczej między dwiema stronami i ułatwienia kontaktów oraz współpracy między przedsiębiorstwami; apeluje do Komisji, aby wspierała utrzymanie i rozwój tych działań w przyszłości; zachęca Serbię i Kosowo do wskazania nowych tematów dialogu z myślą o poprawie warunków życia ludzi i o kompleksowej normalizacji stosunków; wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do przeprowadzenia oceny wyników obu stron w wypełnianiu ich zobowiązań; apeluje do Serbii o prowadzenie działań w duchu stosunków dobrosąsiedzkich i wyraża nadzieję, że kwestia odrzuconego wniosku Kosowa o członkostwo w UNESCO nie przeszkodzi w dialogu ani dalszej integracji Kosowa w organizacjach regionalnych i międzynarodowych oraz że nadal będzie trwać współpraca i będą podejmowane wysiłki na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego; zachęca Belgrad i Prisztinę do utrzymywania dobrosąsiedzkich stosunków; z zadowoleniem przyjmuje wznowienie rozmów między premierem Serbii A. Vučiciem i premierem Kosowa I. Mustafą w dniu 27 stycznia 2016 r.; zauważa, że tematem dyskusji było między innymi wzajemne uznawanie dyplomów szkół wyższych i dyplomów zawodowych oraz poprawa połączeń drogowych i kolejowych; podkreśla, że postępy na miejscu przyniosą korzyści całemu regionowi;

28.

w kontekście procesu berlińskiego popiera utworzenie Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Bałkanów Zachodnich, które daje przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego z tego regionu okazję do wymiany idei, wyrażenia niepokojów i formułowania konkretnych zaleceń dla decydentów, oraz wzywa do kontynuacji tego procesu na następnym szczycie, który ma odbyć się w 2016 r. w Paryżu, i do zorganizowania warsztatów przygotowawczych dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego w regionie;

29.

podkreśla, że Serbia jako strona Wspólnoty Energetycznej powinna nadal odgrywać czynną rolę w pracach instytucji tej Wspólnoty i kontynuować wdrażanie dorobku prawnego, aby budować zrównoważone i bezpieczne systemy energetyczne; wzywa władze, by rozpoczęły realizację celów ustanowionych w strategii rozwoju sektora energetyki, ponieważ w sektorze energii ze źródeł odnawialnych nie ma żadnej znaczącej inwestycji; zachęca Serbię do rozwijania konkurencji na rynku gazu oraz do podjęcia działań w celu lepszego dostosowania przepisów w dziedzinie energii ze źródeł odnawialnych i efektywności energetycznej do dorobku prawnego Wspólnoty, a także wzywa Serbię do zwrócenia większej uwagi na zieloną energię; wzywa Komisję do wspierania rządu Serbii w jego staraniach na rzecz zmniejszenia zależności kraju od importu energii oraz dywersyfikacji dostaw gazu do Serbii; odnotowuje, że ostatnio przyjęty pakiet IPA II 2015 obejmuje program o wartości 155 mln EUR na wsparcie finansowania ważnych regionalnych projektów infrastrukturalnych w sektorach energetyki i transportu na Bałkanach Zachodnich; zachęca Serbię, aby dołączyła do średnich zobowiązań UE w obszarze zmiany klimatu i porozumienia osiągniętego w Paryżu na konferencji COP21;

30.

w związku ze znaczeniem europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) dla dalszego rozwoju współpracy transgranicznej pomiędzy państwami członkowskimi UE i ich sąsiadami, wzywa rząd Serbii do zapewnienia niezbędnych ram prawnych, które pozwolą na udział Serbii w EUWT;

31.

wyraża zaniepokojenie brakiem egzekwowania przepisów dotyczących odpadów i wzywa władze serbskie do zwiększenia wysiłków na rzecz zamknięcia i uprzątnięcia nielegalnych wysypisk śmieci oraz do opracowania wiarygodnej polityki ograniczania ilości odpadów zgodnie z dyrektywą ramową w sprawie odpadów;

32.

z zadowoleniem przyjmuje plan odbudowy, unowocześnienia i modernizacji części sieci kolejowej i zachęca serbskie władze do dalszego udoskonalania transportu publicznego we współpracy z krajami sąsiadującymi;

33.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządowi i parlamentowi Serbii.

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/58

—

uwzględniając konkluzje prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej w Salonikach w dniach 19–20 czerwca 2003 r. dotyczące perspektywy przystąpienia państw Bałkanów Zachodnich do Unii Europejskiej,

—

uwzględniając decyzję Rady z dnia 22 października 2012 r. w sprawie upoważnienia Komisji do rozpoczęcia negocjacji dotyczących umowy ramowej z Kosowem w sprawie uczestnictwa w programach unijnych,

—

uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 28 czerwca 2013 r., w których przyjęto decyzję upoważniającą do rozpoczęcia negocjacji w sprawie układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Unią Europejską a Kosowem,

—

uwzględniając Pierwsze porozumienie w sprawie zasad regulujących normalizację stosunków podpisane przez premierów Hashima Thaçiego i Ivicę Dačicia w dniu 19 kwietnia 2013 r. oraz plan jego realizacji z dnia 22 maja 2013 r.,

—

uwzględniając decyzję Rady 2014/349/WPZiB z dnia 12 czerwca 2014 r. zmieniającą wspólne działanie 2008/124/WPZiB w sprawie misji Unii Europejskiej w zakresie praworządności w Kosowie, EULEX KOSOWO,

—

uwzględniając podpisanie układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między UE a Kosowem w dniu 27 października 2015 r. i jego ratyfikację przez Zgromadzenie Kosowa w dniu 2 listopada 2015 r.,

—

uwzględniając sprawozdania Sekretarza Generalnego ONZ dotyczące bieżącej działalności Misji Tymczasowej Administracji ONZ w Kosowie (UNMIK) i odnośnych wydarzeń, w tym ostatnie sprawozdanie z dnia 3 listopada 2015 r.,

—

uwzględniając przedłużenie terminu ważności mandatu specjalnego przedstawiciela UE w Kosowie Samuela Žbogara do dnia 28 lutego 2017 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 listopada 2015 r. pt. „Strategia rozszerzenia UE” (COM(2015)0611),

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 15 grudnia 2015 r. w sprawie rozszerzenia oraz procesów stabilizacji i stowarzyszenia,

—

uwzględniając wnioski z posiedzenia Rady ds. Ogólnych z dnia 7 grudnia 2009 r., 14 grudnia 2010 r. i 5 grudnia 2011 r., w których podkreślono i potwierdzono, że Kosowo powinno również – bez względu na stanowisko państw członkowskich dotyczące jego statusu – odnieść korzyści z przyszłego docelowego złagodzenia wymogów wizowych po spełnieniu przez ten kraj wszystkich warunków,

—

uwzględniając rozpoczęcie w styczniu 2012 r. dialogu wizowego, plan działania dotyczący liberalizacji reżimu wizowego z czerwca 2012 r., drugie sprawozdanie Komisji z dnia 24 lipca 2014 r. w sprawie postępów poczynionych przez Kosowo w realizacji wymogów planu działania dotyczącego liberalizacji reżimu wizowego (COM(2014)0488) oraz misję ekspertów Komisji z lipca 2015 r.,

—

uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1244 (1999), opinię doradczą Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS) z dnia 22 lipca 2010 r. w sprawie kwestii zgodności jednostronnej deklaracji niepodległości Kosowa z prawem międzynarodowym oraz rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 64/298 z dnia 9 września 2010 r., w której uznano treść opinii MTS i z zadowoleniem przyjęto gotowość UE do ułatwienia dialogu między Serbią a Kosowem,

—

uwzględniając wspólne oświadczenia wydane na posiedzeniach międzyparlamentarnych PE–Kosowo w dniach 28–29 maja 2008 r., 6–7 kwietnia 2009 r., 22–23 czerwca 2010 r., 20 maja 2011 r., 14–15 marca 2012 r., 30–31 października 2013 r. oraz 29–30 kwietnia 2015 r.,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 10 listopada 2015 r. dotyczące postępów Kosowa w 2015 r. (SWD(2015)0215),

—

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje,

—

uwzględniając pracę stałej sprawozdawczyni Komisji Spraw Zagranicznych ds. Kosowa Ulrike Lunacek,

—

uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że niepodległość Kosowa uznało 110 ze 193 państw członkowskich ONZ, w tym 23 z 28 państw członkowskich UE;

B.

mając na uwadze, że w dniu 27 października 2015 r. podpisano układ o stabilizacji i stowarzyszeniu (SAA) między UE a Kosowem, który został ratyfikowany przez Zgromadzenie Kosowa w dniu 2 listopada 2015 r.; mając na uwadze, że Parlament Europejski wyraził zgodę na jego przyjęcie w dniu 21 stycznia 2016 r.;

C.

mając na uwadze, że (potencjalne) kraje kandydujące są oceniane na podstawie własnych osiągnięć oraz mając na uwadze, że harmonogram akcesji zależy od tempa i jakości niezbędnych reform;

D.

mając na uwadze, że UE wielokrotnie potwierdzała swoją wolę, aby wspomagać rozwój gospodarczy i polityczny Kosowa w ramach jasno określonej perspektywy europejskiej, zgodnie z europejską perspektywą regionu;

E.

mając na uwadze, że UE uczyniła praworządność głównym elementem polityki rozszerzenia;

F.

mając na uwadze, że UE podkreśliła konieczność wzmocnienia zarządzania gospodarczego, praworządności i zdolności administracji publicznej we wszystkich krajach Bałkanów Zachodnich;

G.

mając na uwadze, że mandat misji Unii Europejskiej w zakresie praworządności (EULEX) wygasa z dniem 14 czerwca 2016 r.; mając na uwadze, że trwa przegląd strategiczny misji EULEX KOSOWO;

1.

z zadowoleniem przyjmuje podpisanie układu o stabilizacji i stowarzyszeniu UE–Kosowo z dnia 27 października 2015 r., jako pierwszego takiego stosunku umownego, oraz jego szybką ratyfikację przez Zgromadzenie Kosowa w dniu 2 listopada 2015 r.; podkreśla, że układ o stabilizacji i stowarzyszeniu toruje drogę do integracji Kosowa z UE oraz będzie stanowił silną zachętę do wdrożenia i instytucjonalizacji reform, a także umożliwi nawiązanie współpracy z UE w wielu dziedzinach z myślą o pogłębieniu dialogu politycznego i zacieśnieniu integracji handlowej, umożliwiając ponadto wzmocnienie stosunków z krajami ościennymi i zapewnienie stabilności w regionie; apeluje do rządu Kosowa o skoncentrowanie działań na wdrażaniu kompleksowych reform koniecznych do wypełnienia jego zobowiązań wynikających z układu o stabilizacji i stowarzyszeniu;

2.

z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie przez Komisję pakietu mającego na celu wsparcie reform i współpracy regionalnej na Bałkanach Zachodnich; pakiet ten odzwierciedla zobowiązanie UE do wspierania krajów w procesie reform politycznych i gospodarczych na ich drodze do członkostwa w UE;

3.

podkreśla, że układ o stabilizacji i stowarzyszeniu ma na celu promowanie europejskich standardów w obszarach takich jak konkurencja, zamówienia publiczne, własność intelektualna i ochrona konsumentów, a także ma na celu ustanowienie strefy wolnego handlu będącej konkretnym krokiem ku gospodarczej integracji Kosowa z UE;

4.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2015 r. poczyniono postępy na drodze do osiągnięcia porozumień w ramach procesu normalizacji stosunków między Kosowem a Serbią, a mianowicie w sprawie powołania związku/stowarzyszenia gmin w Kosowie, w których większość mieszkańców stanowią Serbowie, w sprawie energii i w sprawie mostu w Mitrowicy, w tym również porozumień: z dnia 25 sierpnia 2015 r. w sprawie usług telekomunikacyjnych, z czerwca 2015 r. w sprawie ubezpieczeń samochodowych oraz z lutego 2015 r. w sprawie sądownictwa; popiera działania mediacyjne stale prowadzone przez wiceprzewodniczącą Komisji/wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa na rzecz normalizacji stosunków między Serbią a Kosowem, której jeszcze nie udało się w pełni osiągnąć; apeluje do Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych o dokonanie dogłębnej, całościowej oceny stanu wdrożenia wszystkich podpisanych dotychczas porozumień pod kątem przepisów przyjętych na miejscu oraz o przedstawianie Parlamentowi Europejskiemu oraz parlamentom Kosowa i Serbii regularnych sprawozdań w tej sprawie; apeluje do wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel o identyfikację istniejących braków i zażądanie od stron wywiązania się z zobowiązań, a także wzywa Serbię i Kosowo do unikania negatywnej retoryki i do dalszych działań na rzecz pełnego wykonania wszystkich już osiągniętych porozumień w dobrej wierze i terminowo oraz do stanowczej kontynuacji procesu normalizacji; podkreśla, że stały i konstruktywny dialog między Prisztiną a Belgradem oraz pełne wdrożenie osiągniętych porozumień mają kluczowe znaczenie dla normalizacji ich stosunków; z zadowoleniem przyjmuje wznowienie rozmów między premierem Serbii Vučiciem i premierem Kosowa Mustafą w środę 27 stycznia 2016 r.; zauważa, że wśród dyskutowanych zagadnień znalazło się wzajemne uznawanie dyplomów szkół wyższych i dyplomów zawodowych oraz ulepszenie połączeń drogowych i kolejowych; podkreśla, że osiągane na miejscu postępy przyniosą korzyści całemu regionowi;

5.

jest zaniepokojony wysoką liczbą osób zaginionych w okresie wojny i niewielkimi postępami osiągniętymi w tym względzie; apeluje o pełną współpracę międzypaństwową w tym zakresie, zważywszy że pełna współpraca przy ustalaniu prawdy o osobach zaginionych ma kluczowe znaczenie dla pojednania;

6.

odnotowuje decyzję Trybunału Konstytucyjnego dotyczącą utworzenia Związku Gmin Serbskich; wzywa do pełnego i dokładnego wdrożenia osiągniętych porozumień; wzywa do poszanowania praworządności, ubolewa, że siły opozycji nie wykorzystały tego okresu zawieszenia do wznowienia dialogu parlamentarnego, i zachęca wszystkie siły polityczne do podjęcia konstruktywnych działań w interesie swojego kraju, jego instytucji demokratycznych i obywateli; uważa, że pełne poszanowanie zasad demokracji, dialog polityczny i niezakłócone prace parlamentarne mają zasadnicze znaczenie dla wdrażania wszystkich aspektów programu reform Kosowa; zdecydowanie potępia przypadki agresywnego blokowania w Zgromadzeniu, wzywa do zapobiegania dalszym gwałtownym protestom w Zgromadzeniu, a także podkreśla, że Zgromadzenie powinno stanowić miejsce, w którym wybrani posłowie spotykają się i dyskutują przy zachowaniu pełnego szacunku dla tej instytucji; podkreśla, że rząd powinien szanować rezolucje i decyzje parlamentu, a także powinien składać mu sprawozdanie przed podjęciem decyzji o podpisaniu porozumień z innymi państwami, zgodnie z wymogiem organu prawodawczego; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje starannie przygotowany wniosek z dnia 20 listopada 2015 r. przedstawiony przez dwóch kosowskich posłów, z których jeden reprezentuje koalicję rządząca, a drugi opozycję; wzywa wszystkie podmioty polityczne do wznowienia dialogu politycznego w celu przełamania impasu i znalezienia praktycznego rozwiązania umożliwiającego przywrócenie normalnego funkcjonowania Zgromadzenia Kosowa; zwraca się do wszystkich przywódców Kosowa o nadanie tej kwestii najwyższego znaczenia i o podjęcie odpowiedzialnych działań, mając na uwadze, że Zgromadzenie jest wybierane przez ludność Kosowa i dla niej; wyraża głębokie zaniepokojenie powtarzającymi się aktami przemocy i wzywa organy ścigania do wywiązywania się ze swoich obowiązków w sposób zgodny z zasadami procedur prawnych; z zaniepokojeniem odnotowuje wydarzenia, które doprowadziły do aresztowania kilku posłów, i wzywa do przeprowadzenia dochodzenia w sprawie ewentualnych nadużyć władzy w związku z aresztowaniami; wzywa Zgromadzenie Kosowa do wyjaśnienia zasad dotyczących uchylania immunitetów jego członków; odnotowuje wystosowany przez rzecznika praw obywatelskich do prokuratury krajowej w Prisztinie wniosek o wszczęcie dochodzenia w sprawie interwencji policji dnia 28 listopada 2015 r.;

7.

zaznacza, że Zgromadzenie powinno stać się skuteczniejsze i przestrzegać swojego regulaminu w każdych okolicznościach oraz że rząd powinien przestrzegać tego regulaminu; podkreśla potrzebę wzmocnienia roli nadzorczej Zgromadzenia, a w szczególności wzywa Zgromadzenie do jak najszybszego przyjęcia ustawodawstwa przewidującego rozszerzenie roli Komitetu Integracji Europejskiej w procesie integracji Kosowa z UE oraz pełne zaangażowanie opozycji w ten proces; zachęca Zgromadzenie, by regularnie konsultowało się z komisją wenecką i angażowało ją w rozpatrywanie ustawodawstwa; podkreśla pilną potrzebę mianowania – w ramach przejrzystej i niepolitycznej procedury selekcji opartej na zasługach – kompetentnych członków organów regulacyjnych i nadzorczych, aby zapewnić odpowiednie funkcjonowanie administracji państwowej;

8.

zauważa, że pięć państw członkowskich nie uznało formalnie Kosowa, i jest zdania, że dalsze przypadki uznania pomogłyby wzmocnić stabilność w regionie, ułatwić dalszą normalizację stosunków między Serbią a Kosowem oraz zwiększyć wiarygodność polityki zewnętrznej UE; w tym względzie z zadowoleniem przyjmuje decyzję pięciu państw członkowskich, które nie uznały Kosowa, o ułatwieniu zatwierdzenia układu o stabilizacji i stowarzyszeniu w Radzie; apeluje do wszystkich państw członkowskich o podjęcie wszelkich starań, aby ułatwić kontakty gospodarcze, międzyludzkie i społeczne między ich obywatelami a obywatelami Kosowa, mając na uwadze układ o stabilizacji i stowarzyszeniu oraz ustanowienie formalnych stosunków umownych; z zadowoleniem przyjmuje przedstawienie przez Kosowo pierwszego programu reform gospodarczych, będącego pierwszym krokiem w kierunku pogłębienia dialogu gospodarczego z UE;

9.

z zadowoleniem przyjmuje starania podjęte przez władze Kosowa na rzecz położenia kresu tendencji związanej z nielegalną migracją, która osiągnęła swój szczytowy punkt na początku 2015 r.; podkreśla, że krótkoterminowym środkom zniechęcającym ludność do wyjazdu powinny towarzyszyć postępy społeczno-ekonomiczne i tworzenie miejsc pracy, co zachęciłoby obywateli do pozostania w Kosowie i budowania przyszłości swojego kraju; jest przekonany, że liberalizacja reżimu wizowego także przyczyniłaby się do ograniczenia nielegalnej imigracji, ponieważ umożliwiłaby obywatelom kontakty międzyludzkie i stworzyła możliwości odbywania zagranicznych podróży w celach turystycznych oraz by odwiedzić rodzinę i znajomych, bez konieczności długiej i kosztownej procedury wizowej, oraz zmniejszyłaby poczucie izolacji tych osób; przypomina o potencjalnym niebezpieczeństwie, jakie stanowi Kosowo będące przez zbyt długi okres jedynym zamkniętym i odizolowanym terytorium w regionie; apeluje również do Prisztiny, aby skutecznie zwalczała siatki przestępcze, które biorą udział w handlu ludźmi; jest zdania, że uznanie Kosowa za bezpieczny kraj pochodzenia i wpisanie go do unijnego wspólnego wykazu bezpiecznych krajów pochodzenia mogłoby pomóc w zwalczaniu nielegalnej migracji;

10.

z zadowoleniem przyjmuje postępy we wdrażaniu planu działania na rzecz liberalizacji reżimu wizowego; apeluje do władz o szybkie i pełne wdrożenie wszystkich wymaganych kryteriów; wzywa Komisję do zintensyfikowania prac nad liberalizacją reżimu wizowego obowiązującego Kosowo; jest gotów poprzeć ruch bezwizowy dla Kosowa i wzywa Radę, by również go poparła, gdy tylko Komisja w odpowiednim czasie uzna, że wszystkie kryteria techniczne zostały spełnione; jednocześnie podkreśla potrzebę dalszego poszukiwania i ścigania handlarzy ludźmi i przemytników, aby zniechęcić ich do popełniania przestępstw; wzywa wszystkie instytucje UE, zwłaszcza Komisję, by przyspieszyły liberalizację reżimu wizowego obowiązującego Kosowo, a także wzywa władze Kosowa, by wypełniły swoje zobowiązania i wprowadziły pozostałe kryteria z myślą o tym, by w 2016 r. objąć Kosowo ruchem bezwizowym, umożliwiając obywatelom Kosowa zbliżenie z UE;

11.

popiera kontynuowanie rozmów na temat umowy ramowej umożliwiającej Kosowu uczestnictwo w programach unijnych;

12.

z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie pakietu w zakresie praw człowieka wzmacniającego instytucjonalny system nadzoru nad ochroną i poszanowaniem praw człowieka; podkreśla, że niezmiernie ważne jest wdrożenie tych przepisów; z zadowoleniem przyjmuje w szczególności ustanowienie i powołanie rzecznika praw obywatelskich, zwłaszcza w kontekście budowania zaufania społecznego wśród kosowskiego społeczeństwa; wyraża jednak ubolewanie, że jego pracę utrudnia brak odpowiedniej siedziby, i wzywa władze do szybkiego przydzielenia nowego lokalu przeznaczonego na jego biuro, zgodnie z zasadami paryskimi; apeluje do władz o zapewnienie pełnej funkcjonalności wszystkim istniejącym niezależnym instytucjom i organom regulacyjnym;

13.

z zaniepokojeniem zauważa wciąż bardzo słabą wolę polityczną po stronie władz do autentycznej współpracy ze społeczeństwem obywatelskim; apeluje do władz o wdrożenie w dobrej wierze ram prawnych w sprawie współpracy ze społeczeństwem obywatelskim, zwłaszcza poprzez zapewnienie Wspólnemu Komitetowi Doradczemu wszelkich niezbędnych środków; zachęca Biuro UE do sprzyjania takim konsultacjom i ich ułatwiania w razie potrzeby;

14.

ponadto z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie w maju 2015 r. ustawy w sprawie ochrony przed dyskryminacją oraz przyznanie rzecznikowi praw obywatelskich mandatu do działania w charakterze organu ds. równości; w dalszym ciągu ubolewa nad niskim poziomem rozpatrywania i badania spraw dotyczących mowy nienawiści, zwłaszcza skierowanej przeciwko społecznościom LGBTI i mniejszościowym; zachęca grupę ds. doradztwa i koordynacji działań na rzecz praw społeczności LGBTI, aby aktywnie śledziła te sprawy i obawy;

15.

z zadowoleniem przyjmuje również przyjęcie ustawy w sprawie równouprawnienia płci i wzywa władze Kosowa do uznania za priorytet uwzględniania aspektu płci oraz dopilnowania, aby organy rządzące i władze stanowiły tu wzór do naśladowania; jest zaniepokojony przeszkodami strukturalnymi utrudniającymi wdrożenie tej ustawy; w dalszym ciągu jest zaniepokojony niedostateczną reprezentacją kobiet na stanowiskach decyzyjnych; jest zaniepokojony brakiem postępów w zwalczaniu przemocy domowej i przemocy ze względu na płeć; wzywa władze, by publicznie wspierały oraz wdrożyły środki dotyczące ochrony i schronienia dla kobiet, które przerywają milczenie i zgłaszają przypadki przemocy domowej; uznaje, że liczba kobiet będących właścicielkami nieruchomości jest niepokojąco niska; apeluje do władz o aktywne zapewnienie kobietom prawa do własności nieruchomości, w tym w drodze rejestracji wszystkich współwłaścicieli nieruchomości przez funkcjonariuszy katastralnych i odpowiedzialnych za rejestrację nieruchomości oraz poprzez kampanię informacyjną;

16.

wyraża zaniepokojenie z powodu bardzo ograniczonych postępów poczynionych w ciągu ostatniego roku w obszarze wolności słowa i wolności mediów; jest zaniepokojony, że dziennikarze są narażeni na przemoc i groźby w czasie wykonywania swojej pracy, oraz podkreśla potrzebę wzmocnienia ochrony dziennikarzy przez systematyczne reagowanie na ataki na dziennikarzy, publiczne piętnowanie takich ataków, natychmiastowe prowadzenie odnośnych dochodzeń i szybkie rozstrzyganie takich spraw; podkreśla, że należy również poczynić dalsze postępy w zakresie niezależności mediów; wzywa władze, by – po przeprowadzeniu dogłębnych i szerokich konsultacji publicznych – szybko uzupełniły systemowe luki w przepisach, tak aby zagwarantować wolność mediów, zwłaszcza pod względem przejrzystości własności mediów oraz zrównoważonego przekazu nadawców publicznych; wzywa władze do skutecznego wdrożenia przepisów dotyczących zniesławienia, mowy nienawiści i szkalowania;

17.

przypomina, że Kosowo i Serbia muszą znaleźć trwałe rozwiązania dla uchodźców zgodnie z odnośnymi ustaleniami Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) i ze sprawozdaniem specjalnego sprawozdawcy Narodów Zjednoczonych ds. praw człowieka uchodźców wewnętrznych z 2014 r.;

18.

zauważa, że potrzebne są dalsze działania na rzecz ochrony i gwarantowania w praktyce praw wszystkich mniejszości etnicznych w Kosowie, w tym społeczności romskich, aszkalskich i egipskich, jak również społeczności gorańskiej, przez pełne wdrożenie stosownych przepisów, mając na uwadze najlepsze praktyki z regionu i państw członkowskich UE; apeluje do władz krajowych i lokalnych o dołożenie większych starań w celu wdrożenia przyjętych już przepisów, tak aby mogły się one przyczynić do trwałego rozwoju wieloetnicznego społeczeństwa, zwłaszcza pod względem edukacji i zatrudnienia członków mniejszości, co pozwoli również zapobiegać bezpośredniej i pośredniej dyskryminacji; z zadowoleniem przyjmuje „deklarację z Prisztiny”, w której wezwano rządy, organizacje międzynarodowe i międzyrządowe oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego do powszechnego stosowania zasad niedyskryminacji i równości w pracach i działaniach na rzecz wspierania i przestrzegania praw Romów oraz zwalczania antycygańskości na Bałkanach Zachodnich;

19.

ponownie wyraża zaniepokojenie brakiem istotnych postępów w zwalczaniu korupcji na dużą skalę i przestępczości zorganizowanej oraz w tworzeniu rejestru postępowań i wyroków skazujących; podkreśla, że przestępczość zorganizowana wciąż stanowi poważny powód do zaniepokojenia; zauważa, że rząd Kosowa musi jasno i wyraźnie pokazać, że kraj ten prowadzi systematyczną walkę z korupcją na wszystkich szczeblach; wzywa władze do natychmiastowego przyjęcia kompleksowego i strategicznego podejścia do zwalczania powszechnej korupcji, która wciąż stanowi poważną przeszkodę na drodze Kosowa do demokratycznego, społecznego i gospodarczego rozwoju; wzywa kosowską agencję antykorupcyjną, by wszczęła większą liczbę dochodzeń, a także wzywa prokuraturę do podejmowania działań w sprawach przekazanych przez tę agencję; podkreśla, że przejrzystość postępowań jest zasadniczym elementem zwalczania korupcji i zapewnienia poszanowania praw podstawowych; podkreśla ponadto rolę i odpowiedzialność elity politycznej w zwalczaniu korupcji;

20.

z zadowoleniem przyjmuje zwiększone wysiłki i stanowcze zobowiązanie do zwalczania terroryzmu oraz zachęca do wdrożenia strategii zwalczania terroryzmu; wzywa władze do eliminacji przyczyn radykalizacji, zwłaszcza wysokiego bezrobocia wśród młodych ludzi i agresywnego ekstremizmu; z zadowoleniem przyjmuje udział Kosowa w koalicji na rzecz zwalczania terroryzmu oraz środki, jakie podejmują władze, by zapobiec radykalizacji młodych ludzi; wzywa władze do ścisłego monitorowania i zapobiegania mobilizacji potencjalnych islamskich terrorystów i bojowników z zagranicy; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że konstytucja Kosowa gwarantuje zasadę świeckości państwa i jego neutralność w kwestiach przekonań religijnych;

21.

zauważa, że według Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Kosowa około 300 obywateli Kosowa dołączyło do dżihadystów w Syrii i Iraku oraz że wielu z nich powróciło już do Kosowa; z zadowoleniem przyjmuje środki podjęte przez rząd obejmujące kary więzienia dla obywateli, którzy uczestniczyli w działalności terrorystycznej;

22.

zauważa, że poczyniono pewne postępy w zakresie sądownictwa dzięki przyjęciu odpowiedniego ustawodawstwa; podkreśla, że należy natychmiast przystąpić do jego konkretnego i skutecznego wdrożenia; pozostaje poważnie zaniepokojony opieszałością wymiaru sprawiedliwości oraz dużą liczbą zaległych spraw, brakiem zasobów w systemie sądowniczym, niskim poziomem odpowiedzialności i rozliczalności urzędników sądowych oraz możliwością wywierania politycznych nacisków na struktury sądowe, czemu obecne ustawodawstwo nadal nie przeciwdziała w wystarczający sposób, oraz podkreśla znaczenie posiadania w pełni funkcjonalnego systemu sądownictwa z ustalonymi zasadami dotyczącymi czasu na rozpatrzenie spraw sądowych; z zadowoleniem przyjmuje postępy w integracji sądownictwa na północy kraju w postaci mianowania m.in. kosowskich Serbów na stanowiska sędziów i prokuratorów; wzywa władze polityczne, aby jasno wyraziły pełne poparcie dla niezależności sędziów i prokuratorów, którzy nadal są narażeni na naciski w celu wywarcia wpływu na trwające śledztwa i postępowania sądowe; wzywa władze do zmiany konstytucji, tak aby większość członków Rady Sądownictwa Kosowa była wybierana przez osoby pełniące takie same funkcje, zgodnie z zaleceniami Komisji Weneckiej;

23.

wzywa Kosowo, by kierowało się wytycznymi wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE;

24.

z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie poprawek do konstytucji ustanawiających nadzwyczajne izby sądowe i urząd prokuratury nadzwyczajnej; z zadowoleniem przyjmuje zakończenie negocjacji między Kosowem a Holandią w sprawie umowy z państwem przyjmującym i oczekuje, że wyspecjalizowany sąd będzie jak najszybciej w pełni operacyjny, a urząd prokuratury nadzwyczajnej dysponuje odpowiednią liczbą pracowników, wystarczającą do pełnienia jego funkcji; wzywa nadzwyczajne izby sądowe i urząd prokuratury nadzwyczajnej, aby skorzystały z doświadczenia i najlepszych praktyk Międzynarodowego Trybunału Karnego dla Byłej Jugosławii (MTKJ), zgodnie z odnośnymi przepisami konstytucyjnymi dotyczącymi jego ustanowienia; wzywa władze Kosowa do pełnej współpracy z nowym sądem; wzywa UE i państwa członkowskie do zapewnienia wystarczających środków finansowych na funkcjonowanie tych izb;

25.

uważa, że przeglądowi misji EULEX i jej ostatecznemu stopniowemu wycofywaniu muszą towarzyszyć wzmocnienie i rozszerzenie mandatu Specjalnego Przedstawiciela Unii Europejskiej (SPUE) ds. Praw Człowieka, tak aby zapewnić, by SPUE miał niezbędną możliwość prowadzenia działań monitorujących, mentorskich i doradczych, rozszerzenia procesu integracji Kosowa z UE, zwalczania przestępczości zorganizowanej i korupcji oraz ścigania zbrodni wojennych; w międzyczasie wzywa do zwiększenia skuteczności misji EULEX w trakcie jej mandatu, a także do zapewnienia jej pełnej przejrzystości i odpowiedzialności; odnotowuje wnioski Rady z grudnia 2015 r. dotyczące mandatu misji EULEX i wzywa władze Kosowa, by przyczyniały się do tego, że misja ta będzie mogła w pełni i bez przeszkód wykonywać swoje zadania w ramach przedłużonego mandatu; podkreśla, że rewizja tego mandatu musi uwzględniać ustalenia i realizować zalecenia zawarte w sprawozdaniu prof. Jeana-Paula Jacquégo sporządzonym w następstwie oskarżeń o korupcję w ramach misji EULEX; wzywa EULEX do osiągnięcia porozumienia z UNMIK w sprawie przekazywania otwartych spraw właściwym władzom Kosowa; wzywa państwa członkowskie do zastępowania dobrze wyszkolonych i wykwalifikowanych rzeczoznawców na niezbędny okres oraz do zagwarantowania ich reintegracji w służbie krajowej po zakończeniu misji;

26.

ubolewa nad odrzuceniem wniosku Kosowa o członkostwo w UNESCO spowodowanym m.in. aktywnym blokowaniem tego procesu przez Serbię, sprzecznym z zobowiązaniem tego kraju do utrzymywania dobrych stosunków sąsiedzkich, jak również brakiem jednomyślności między państwami członkowskimi; z zadowoleniem przyjmuje ustawę w sprawie ochrony dziedzictwa historycznego w Prizren i wzywa do jej pełnego wdrożenia; zwraca jednakże uwagę na zagrożenia, na jakie jest narażone dziedzictwo tego miasta, z powodu szerzącej się samowoli budowlanej; z zadowoleniem przyjmuje renowację za pieniądze kosowskich podatników kilku ośrodków serbskiego dziedzictwa religijnego i kulturowego, które zostały w pożałowania godny sposób zniszczone w 2004 r., na przykład katedry prawosławnej oraz apeluje o dalsze prace nad renowacją serbskiego dziedzictwa religijnego i kulturowego; w związku z tym wzywa zainteresowane strony, w tym władze Kosowa, rząd Serbii, wspólnotę serbską w Kosowie i serbski Kościół prawosławny, by wypracowały system wspierania, ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego i religijnego Kosowa, które należy traktować jako wspólne dziedzictwo europejskie; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że konstytucja Kosowa potwierdza przywiązanie Kosowa do zachowania i ochrony dziedzictwa kulturowego i religijnego, oraz wzywa do dalszych wysiłków na rzecz ochrony praw wszystkich mniejszości wyznaniowych, w tym chrześcijańskich Kosowian; podkreśla, że przyłączenie się do międzynarodowych i regionalnych organizacji oraz mechanizmów powinno być priorytetem dla Kosowa; w związku z tym przypomina, że należy przestrzegać porozumienia osiągniętego w sprawie współpracy regionalnej; uważa, że utworzenie regionalnego biura ds. współpracy na rzecz młodzieży na Bałkanach Zachodnich (w ramach procesu berlińskiego), które wspiera wiele podmiotów, przyniesie pozytywne efekty, zwłaszcza dla stosunków między młodymi ludźmi z Serbii i Kosowa;

27.

w kontekście procesu berlińskiego popiera utworzenie Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Bałkanów Zachodnich, które daje przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego z tego regionu okazję do wymiany idei, wyrażenia niepokojów i formułowania konkretnych zaleceń dla decydentów, oraz wzywa do kontynuacji tego procesu na następnym szczycie, który ma odbyć się w 2016 r. w Paryżu, i do zorganizowania warsztatów przygotowawczych dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego w regionie;

28.

z zadowoleniem przyjmuje zaproszenie Zgromadzenia Kosowa do stałego uczestnictwa – na wszystkich szczeblach i na równych warunkach – w działalności i w posiedzeniach Zgromadzenia Parlamentarnego procesu współpracy w Europie Południowo-Wschodniej (SEECP), zgodnie z decyzją z maja 2015 r., a także uznaje ten krok za ważny element regionalnego dialogu parlamentarnego; ubolewa, że Zgromadzenie Kosowa nie uzyskało pełnoprawnego członkostwa w innych inicjatywach na rzecz regionalnej współpracy parlamentarnej, takich jak zachodniobałkańska konferencja parlamentarnych komisji integracji europejskiej państw uczestniczących w procesie stabilizacji i stowarzyszenia (COSAP) oraz sieć parlamentarnych komisji gospodarki, finansów i integracji europejskiej parlamentów Bałkanów Zachodnich (NPC); wzywa wszystkie parlamenty regionu, by przyjęły bardziej integrujące podejście do wniosków Zgromadzenia Kosowa o członkostwo w inicjatywach regionalnych, przyczyniając się w ten sposób do wzmocnienia współpracy regionalnej;

29.

ponawia swój apel do Kosowa o dokończenie prac nad ramami ustawodawczymi dotyczącymi służby cywilnej oraz o pełne wdrożenie ram strategicznych w sprawie administracji publicznej i odpowiedniego planu działania; apeluje do władz o zaprzestanie upolityczniania administracji państwowej, promocję profesjonalizmu opartego na osiągnięciach we wszystkich instytucjach publicznych, zapewnienie należytego zarządzania finansami w instytucjach publicznych oraz przejrzystości w sprawowanym przez Zgromadzenie nadzorze nad wykonaniem budżetu;

30.

podkreśla, że należy zwiększyć finansowanie projektów dla kosowskich organizacji pozarządowych, których celem jest większe poszanowanie zasad dobrych rządów, zwiększenie przejrzystości i rozliczalności, wzmocnienie mechanizmów instytucjonalnych w systemie wymiaru sprawiedliwości, dalsza konsolidacja demokracji instytucjonalnej i społecznej, większe starania na rzecz ochrony i promowania praw zmarginalizowanych grup i mniejszości etnicznych;

31.

ponownie wyraża zaniepokojenie z powodu wysokiej stopy bezrobocia, zwłaszcza wśród kobiet i osób młodych, oraz potępia powszechną dyskryminację kobiet w społeczeństwie i na rynku pracy; podkreśla, że należy dać kosowskiej młodzieży perspektywy na przyszłość; apeluje do Kosowa o skoncentrowanie działań na niwelowaniu niedoboru wykwalifikowanej kadry na rynku pracy, o usunięcie wszelkich przeszkód administracyjnych, które mogą prowadzić do praktyk dyskryminacyjnych, oraz do poprawy ogólnego otoczenia biznesowego w kraju, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw; apeluje do Komisji o dalsze udzielanie pomocy na rzecz młodych przedsiębiorców w ramach finansowania z Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA), szczególnie poprzez szkolenia, warsztaty i wymianę fachowej wiedzy, co powinno obejmować środki ułatwiające kontakty z przedsiębiorcami w państwach członkowskich UE, przy jednoczesnym podejmowaniu wszelkich wysiłków w celu uniknięcia drenażu mózgów, zwłaszcza po wejściu w życie układu o stabilizacji i stowarzyszeniu;

32.

zwraca uwagę, że reformy strukturalne wciąż mają kluczowe znaczenie dla zwiększenia potencjału wzrostu, podniesienia produktywności i zwiększenia elastyczności i konkurencyjności gospodarki Kosowa; popiera pogląd Komisji, że Kosowo powinno wzmocnić średniookresowe ramy fiskalne, poprawić przejrzystość finansów publicznych, przekierować wydatki budżetowe na środki wzrostu oraz skierować bezpośrednie inwestycje zagraniczne i środki pieniężne na sektory produkcyjne; wzywa Kosowo do przyspieszenia restrukturyzacji przedsiębiorstw państwowych, ulepszenia procedur dotyczących upadłości i niewypłacalności, a także do ograniczenia zależności od należności celnych poprzez rozbudowę krajowej bazy podatkowej i modernizację poboru dochodów;

33.

podkreśla, że reformy rynku pracy, dopełnione reformami systemu edukacji, mają kluczowe znaczenie z uwagi na wysokie bezrobocie oraz niski współczynnik aktywności zawodowej; podkreśla, że konieczne są dalsze działania mające na celu lepsze dopasowanie systemu edukacji do potrzeb rynku pracy, w szczególności zmiana programów nauczania na poziomie przeduniwersyteckim; podkreśla ponadto znaczenie rozszerzenia systemu kształcenia zawodowego, któremu muszą towarzyszyć aktywne strategie polityczne na rynku pracy;

34.

zauważa, że Kosowo jest na wczesnym etapie rozwoju gospodarki funkcjonalności; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że osiągnięto pewne postępy w dziedzinie przemysłu oraz MŚP; wzywa do dalszego zmniejszania obciążeń dla MŚP oraz wskazuje na potrzebę wprowadzenia oceny skutków regulacji prawnych dla MŚP, poza wsparciem dla przedsiębiorstw rozpoczynających działalność i innowacyjnych przedsiębiorstw, które stanowią wysoką wartość dodaną, tak aby pobudzać przedsiębiorczość, co przyniesie zarówno korzyści społeczne, jak i gospodarcze; apeluje do Komisji o dalsze udzielanie pomocy na rzecz młodych przedsiębiorców w ramach finansowania IPA, co powinno obejmować środki ułatwiające kontakty z przedsiębiorcami z państw członkowskich UE oraz uczestnictwo kosowskich stowarzyszeń przedsiębiorców w Europejskiej Konfederacji Młodych Przedsiębiorców, zwłaszcza po wejściu w życie układu o stabilizacji i stowarzyszeniu; wzywa kosowskie instytucje, by stworzyły warunki do finansowania inwestycji dla społecznych i zrównoważonych przedsiębiorstw w celu stawienia czoła wyzwaniom związanym z problemami społecznymi i trwałym wzrostem;

35.

podkreśla, jak ważne jest, aby Kosowo jak najszybciej otrzymało własny międzynarodowy kod telefoniczny, co pomoże nadać temu krajowi dodatkową międzynarodową widoczność; wzywa Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU) do poczynienia postępów w kierunku zawarcia tej umowy;

36.

podkreśla, że przy wydawaniu zaproszeń istotne jest poszanowanie kwestii drażliwych dla wszystkich społeczności, jak miało to miejsce w przypadku gen. Dikovicia, oraz wzywa KFOR do współpracy z władzami Kosowa w celu uniknięcia gestów obrażających pamięć ofiar, które ponadto szkodziłyby dialogowi między Prisztiną a Belgradem; przypomina, że biura łącznikowe w Kosowie i Serbii muszą być odpowiednio poinformowane na 48 godzin przed takimi wizytami;

37.

zwraca uwagę na poprawę infrastruktury w zakresie mobilności i transportu drogowego, zwłaszcza w odniesieniu do autostrad, a także niedawne przyjęcie w 2015 r. pakietu IPA II, który obejmuje duży projekt dotyczący infrastruktury kolejowej Kosowa; ubolewa jednak nad wysokimi kosztami budowy; wyraża nadzieję, że niedawna umowa pożyczki podpisana między Kosowem a Europejskim Bankiem Inwestycyjnym w sprawie modernizacji kosowskiej części europejskiej trasy kolejowej „European Rail Route 10” może zachęcić do opracowania kompleksowego planu na rzecz poprawy transportu publicznego i modernizacji infrastruktury kolejowej; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje porozumienie zawarte 27 stycznia 2016 r. między premierem Isą Mustafą i premierem Aleksandarem Vučiciem w sprawie rozpoczęcia rozmów na temat bezpośrednich połączeń lotniczych i kolejowych między Kosowem i Serbią; pamiętając, że Komisja nadała programowi dotyczącemu sieci połączeń jeden z najważniejszych priorytetów i że uznaje go za kluczowy czynnik rozwoju gospodarczego regionu, wzywa władze Kosowa, by zapewniły pełne i szybkie wdrożenie standardów technicznych i miękkich środków w dziedzinie transportu, które zostały uzgodnione w 2015 r. na wiedeńskim szczycie w sprawie Bałkanów Zachodnich;

38.

wyraża zaniepokojenie obecną niepewną sytuacją Kosowa w zakresie energii, która negatywnie odbija się na codziennym życiu obywateli; zwraca uwagę, że aktualny poziom straty energii elektrycznej i związanych z nimi szkód handlowych jest bardzo wysoki z uwagi na przestarzałe sieci energetyczne, i wzywa do przeprowadzenia dużych reform mających na celu zwiększenie wydajności energetycznej i bezpieczeństwa dostaw dzięki inwestycjom w renowację istniejącej sieci energii elektrycznej, ponieważ funkcjonalna sieć energii elektrycznej jest warunkiem wstępnym dla krajowych i zagranicznych przedsiębiorstw, które zamierzają podjąć działalność gospodarczą w Kosowie; apeluje do Urzędu Regulacji Energetyki o większą elastyczność w przyznawaniu licencji i pozwoleń dla nowych przedsiębiorców inwestujących w branży odnawialnych źródeł energii; zwraca uwagę na porozumienie zawarte z amerykańskim przedsiębiorstwem Contour Global w sprawie budowy elektrowni „Nowe Kosowo” o łącznej mocy 500 MW oraz wzywa do zachowania przejrzystości tego procesu, któremu powinna towarzyszyć ocena skutków tego projektu dla społeczeństwa i środowiska przy pełnym poszanowaniu standardów unijnych;

39.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych oraz rządowi i Zgromadzeniu Narodowemu Kosowa.

31.1.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 35/66

—

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Libii, w szczególności rezolucję z dnia 15 września 2011 r. (1), 22 listopada 2012 r. (2), 18 września 2014 r. (3) i 15 stycznia 2015 r. (4),

—

uwzględniając decyzję Rady 2013/233/WPZiB z dnia 22 maja 2013 r. w sprawie misji Unii Europejskiej dotyczącej pomocy w zintegrowanym zarządzaniu granicami w Libii (EUBAM Libya),

—

uwzględniając decyzję o rozpoczęciu operacji EUNAVFOR MED Sophia w dniu 18 maja 2015 r. w celu rozpoznawania, przejmowania i unieszkodliwiania statków i rozpoznawania innych zasobów wykorzystywanych przez przemytników migrantów lub handlarzy ludźmi lub gdy podejrzewa się takie ich użycie,

—

uwzględniając ostatnie oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel) Federiki Mogherini w sprawie Libii, w szczególności te z dni 30 kwietnia, 26 i 27 maja, 30 czerwca, 12 lipca, 17 sierpnia, 13 i 22 września, 9 października, 19 i 26 listopada, 14 i 17 grudnia 2015 r. oraz 7, 11 i 18 stycznia 2016 r.,

—

uwzględniając konkluzje Rady w sprawie Libii z dnia 18 stycznia 2016 r.,

—

uwzględniając libijskie porozumienie polityczne podpisane w Skhirat w Maroku w dniu 17 grudnia 2015 r.,

—

uwzględniając wspólny komunikat z posiedzenia ministerialnego na temat Libii, które odbyło się w Rzymie w dniu 13 grudnia 2015 r., przyjęty przez Algierię, Chiny, Egipt, Francję, Niemcy, Włochy, Jordanię, Maroko, Rosję, Katar, Arabię Saudyjską, Hiszpanię, Tunezję, Turcję, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone, Unię Europejską, Narody Zjednoczone, Ligę Państw Arabskich i Unię Afrykańską,

—

uwzględniając rezolucję 2259 (2015) Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie sytuacji w Libii, przyjętą jednomyślnie w dniu 23 grudnia 2015 r.,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa (5),

—

uwzględniając krajową konferencję w sprawie plemion libijskich, która odbyła się w Trypolisie w lipcu 2011 r. i w której wezwano do ogłoszenia prawa o amnestii generalnej w celu zakończenia wojny domowej,

—

uwzględniając spotkanie liderów i działaczy politycznych, które odbyło się w Algierze w dniu 11 marca 2015 r.,

—

uwzględniając oświadczenie rządów Algierii, Francji, Niemiec, Włoch, Maroka, Hiszpanii, Tunezji, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Zjednoczonego Królestwa i Stanów Zjednoczonych wyrażające wsparcie dla rządu jedności narodowej w Libii,

—

uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że pod dyktaturą Kaddafiego Libia posiadała największy arsenał wojskowy na południowym wybrzeżu Morza Śródziemnego, a od momentu upadku dyktatora stała się głównym źródłem nielegalnego handlu bronią, a także strefą zaopatrzenia dla wszystkich terrorystów i ekstremistów w rejonie Sahelu (Mali, Niger, Nigeria) oraz ruchów opozycyjnych w Sudanie, Czadzie i Syrii;

B.

mając na uwadze, że w kontekście arabskiej wiosny w lutym 2011 r. Libijczycy wyszli na ulice, co przerodziło się w dziewięciomiesięczny konflikt wewnętrzny; mając na uwadze, że NATO wspierało powstańców, którzy stali w obliczu masowych represji ze strony państwa, a wsparcie to miało decydujące znaczenie w odsunięciu od władzy reżimu Kaddafiego;

C.

mając na uwadze, że libijskie społeczeństwo – przed zamachem stanu i w szczególności po nim – zawsze było zorganizowane wokół systemu plemiennego; mając na uwadze, że sojusze plemienne według tożsamości etnicznej (głównie mniejszości Arabów i Berberów, Tubów i Tuaregów) nadal odgrywają znaczną rolę w obecnym chaosie w Libii;

D.

mając na uwadze, że grupy zbrojne, które walczyły z Kaddafim, były infiltrowane przez islamistów, którzy stopniowo uzyskiwali przewagę, a niektóre z tych grup odegrały kluczową rolę w konflikcie; mając na uwadze, że w odnośnych rezolucjach Rady Bezpieczeństwa ONZ zaliczono Daisz, Ansar al-Sharia i Al-Kaidę – wszystkie trzy obecne na terytorium Libii – do organizacji terrorystycznych;

E.

mając na uwadze, że w sierpniu 2012 r. Przejściowa Rada Narodowa przekazała władzę Powszechnemu Kongresowi Narodowemu, wybranemu parlamentowi, który przystąpił do wyboru tymczasowej głowy państwa; mając na uwadze, że w czerwcu 2014 r. wyborcy wybrali nowy parlament, zastępujący Powszechny Kongres Narodowy, w formie Izby Reprezentantów, który przeniesiono do Tobruku; mając na uwadze, że wcześniejszy Powszechny Kongres Narodowy, zdominowany przez Braci Muzułmanów, zgromadził się ponownie niedługo potem i wybrał własnego premiera, kwestionując władzę Izby Reprezentantów podczas walk, w wyniku których nawet stolica Trypolis przeszła w inne ręce; mając na uwadze, że obie zwalczające się strony otrzymują prawdopodobnie wsparcie ze strony podmiotów zewnętrznych, w szczególności Egiptu, Arabii Saudyjskiej, Zjednoczonych Emiratów Arabskich po stronie Izby Reprezentantów (Tobruk) i Turcji oraz Kataru po stronie nowego Powszechnego Kongresu Narodowego (Trypolis);

F.

mając na uwadze, że od sierpnia 2014 r. każdy z tych dwóch organów politycznych (Izba Reprezentantów w Tobruku, uznana przez społeczność międzynarodową, i nowy Powszechny Kongres Narodowy, który powstał w Trypolisie) twierdzi, że sprawuje władzę w kraju, i każdy z nich jest wspierany przez ciężko uzbrojone ugrupowania zbrojne powiązane z regionami, miastami i plemionami z różnych środowisk;

G.

mając na uwadze, że próżnię polityczną i brak stabilnych rządów wykorzystuje Daisz, w którego szeregi wchodzą cudzoziemcy i libijscy terroryści, którzy powrócili do domu po walkach w Iraku i Syrii; mając na uwadze, że ci powracający, wraz z dżihadystami z innych krajów, zajęli miasto Darna na wschód od Bengazi w listopadzie 2014 r. i złożyli przysięgę lojalności wobec Daiszu; mając na uwadze, że siły te lub siły z nimi sprzymierzone stały się od tej pory aktywne wzdłuż prawie całego wybrzeża od Darny do Trypolisu, w tym w Al-Bajdzie, Bengazi, Adżdabiji, Abu Greinie i Misracie, przy czym przejęły pełną kontrolą nad ponad 200 km wokół Syrty oraz posiadają również obóz szkoleniowy na zachód od Trypolisu w pobliżu granicy tunezyjskiej; mając na uwadze, że Daisz rozpoczął lokalną kampanię terroru – z obcinaniem głów, zabójstwami i zamachami bombowymi – jednocześnie rozszerzając swoje terytorium, przejął kontrolę nad drogą i może zaszkodzić połączeniom wschodu z zachodem;