19.5.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 181/1

19.5.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 181/2

—

uwzględniając Konwencję Organizacji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, otwartą do podpisu w Meridzie w dniu 9 grudnia 2003 r.,

—

uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,

—

uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

—

uwzględniając Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych,

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając Konwencję Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych funkcjonariuszy publicznych w międzynarodowych transakcjach handlowych, otwartą do podpisu w Paryżu w dniu 17 grudnia 1997 r., i uzupełniające ją kolejne zalecenia,

—

uwzględniając wspólny komunikat Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2011 r. zatytułowany „Prawa człowieka i demokracja w centrum działań zewnętrznych UE – dążenie do bardziej skutecznego podejścia” (COM(2011)0886),

—

uwzględniając ramy strategiczne UE dotyczące praw człowieka i demokracji oraz plan działań UE na rzecz praw człowieka i demokracji przyjęty na 3179. posiedzeniu Rady do Spraw Zagranicznych w dniu 25 czerwca 2012 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 8 maja 2001 r. zatytułowany „Rola Unii Europejskiej we wspieraniu praw człowieka i demokratyzacji w krajach trzecich” (COM(2001)0252),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 25 października 2011 r. zatytułowany „Odnowiona strategia UE na lata 2011–2014 dotycząca społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw” (COM(2011)0681),

—

uwzględniając zbiór dokumentów Rady zatytułowany „Włączanie problematyki praw człowieka i płci do głównego nurtu europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony” (1) a w szczególności dokument Rady zatytułowany „Ogólne normy postępowania w działaniach prowadzonych w ramach EPBiO” (doc. 08373/3/2005),

—

uwzględniając deklarację milenijną ONZ z dnia 8 września 2000 r.,

—

uwzględniając globalny plan działania zatytułowany „Dotrzymać obietnicy: zjednoczeni dla osiągnięcia milenijnych celów rozwoju”, przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne ONZ dnia 10 października 2010 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 27 lutego 2013 r. zatytułowany „Godne życie dla wszystkich: eliminacja ubóstwa i zapewnienie światu zrównoważonej przyszłości” (COM(2013)0092),

—

uwzględniając sprawozdanie Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) dotyczące polityki w zakresie zapobiegania korupcji, oszustwom, zmowom, wymuszeniom, praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz zwalczania tego typu praktyk w ramach działalności Europejskiego Banku Inwestycyjnego (polityka EBI w zakresie zapobiegania nadużyciom finansowym) przyjęte w 2008 r.,

—

uwzględniając politykę i procedury wykonawcze Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR), które weszły w życie w marcu 2009 r.,

—

uwzględniając wytyczne dotyczące biznesu i praw człowieka: wdrożenie ram ONZ dotyczących ochrony, przestrzegania i środków zaradczych, (HR/PUB/11/04),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 7 lipca 2011 r. w sprawie polityki zewnętrznej UE na rzecz demokratyzacji (2),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie strategii wolności cyfrowej w polityce zagranicznej UE (3),

—

uwzględniając wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka przyjęte podczas 2914. posiedzenia Rady do Spraw Ogólnych w dniu 8 grudnia 2008 r.,

—

uwzględniając dokument z Montreux, adresowany do państw, dotyczący międzynarodowych zobowiązań prawnych, i zawierający spis wzorcowych praktyk związanych z operacjami prowadzonymi przez prywatne przedsiębiorstwa zajmujące się systemami bezpieczeństwa i agencje wojskowe w trakcie konfliktu zbrojnego („Montreux Document on pertinent international legal obligations and good practices for States related to operations of private military and security companies (PMSCs) during armed conflict”), przyjęte w Montreux dnia 17 września 2008 r.,

—

uwzględniając Prawnokarną konwencję o korupcji, otwartą do podpisu w dniu 27 stycznia 1999 r. i Cywilnoprawną konwencję o korupcji, otwartą do podpisu w dniu 4 listopada 1999 r., oraz rezolucje (98)7 i (99)5 przyjęte przez Komitet Ministrów Rady Europy odpowiednio w dniu 5 maja 1998 r. i 1 maja 1999 r. powołujące Grupę Państw Przeciwko Korupcji (GRECO),

—

uwzględniając oświadczenie z Dżakarty w sprawie zasad funkcjonowania agencji antykorupcyjnych, przyjęte w dniach 26–27 listopada 2012 r.,

—

uwzględniając zasady paryskie dotyczące krajowych instytucji ds. praw człowieka (4),

—

uwzględniając wytyczne OECD dla przedsiębiorstw międzynarodowych (5),

—

uwzględniając „Trójstronną deklarację zasad dotyczących przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej” Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) (6),

—

uwzględniając inicjatywę ONZ Global Compact (7),

—

uwzględniając Międzynarodowy kodeks postępowania dla podmiotów prywatnych świadczących usługi ochrony,

—

uwzględniając Traktat o handlu bronią przyjęty na końcowej konferencji Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie Traktatu o handlu bronią w dniach 18–28 marca 2013 r. (8),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinię Komisji Rozwoju (A7–0250/2013),

A.

mając na uwadze, że zgodnie z definicją UNCAC korupcję można definiować jako nadużycie powierzonej władzy dla prywatnych, indywidualnych lub zbiorowych korzyści pośrednich lub bezpośrednich, oraz mając na uwadze, że akty korupcji obejmują przestępstwa przekupstwa, sprzeniewierzenia środków finansowych, płatnej protekcji, nadużyć stanowisk oraz nielegalnego wzbogacania się; mając na uwadze, że oszustwa, wymuszanie, szantaż, nadużycia władzy, faworytyzm, nepotyzm i klientelizm, a także nielegalne subwencjonowanie partii politycznych i kampanii wyborczych są blisko powiązane z korupcją; mając na uwadze, że korupcja może być związana z przestępczością zorganizowaną prowadzoną w ramach wspólnej władzy sprawowanej równocześnie z władzą publiczną, szczególnie tam, gdzie organy władzy nie egzekwują prawa;

B.

mając na uwadze, że korupcja utrwala i pogłębia nierówne, nieuczciwe i dyskryminacyjne praktyki odnośnie do równego korzystania z praw człowieka, w tym praw obywatelskich, politycznych i gospodarczych lub praw społecznych i kulturalnych; mając na uwadze, że korupcja może mieć negatywny wpływ na środowisko i niewspółmiernie dotyka najbardziej zmarginalizowane i znajdujące się w niekorzystnej sytuacji grupy społeczne, uniemożliwiając im równoprawny dostęp do udziału w życiu politycznym, do usług administracyjnych, sprawiedliwości, bezpieczeństwa, ziemi, rynku pracy, szkolnictwa, opieki zdrowotnej i mieszkalnictwa; mając również na uwadze, że korupcja wywiera szczególnie wpływ na starania związane ze zwalczaniem dyskryminacji, z równouprawnieniem płci oraz uwłasnowolnieniem kobiet poprzez ograniczanie ich zdolności do dochodzenia swoich praw;

C.

mając na uwadze, że korupcja może być szkodliwa dla rozwoju gospodarczego państw, stanowiąc czasem przeszkodę dla handlu i inwestycji;

D.

mając na uwadze, że walka z korupcją stanowi element zasady dobrego sprawowania władzy, która została wyrażona i zdefiniowana w art. 9 ust. 3 i art. 97 umowy z Kotonu;

E.

mając na uwadze, że przypadki korupcji oraz naruszania praw człowieka związane są zwykle z nadużyciem władzy, brakiem odpowiedzialności oraz instytucjonalizacją różnych form dyskryminacji; mając na uwadze, że zjawisko korupcji jest zwykle częstsze w przypadku braku egzekwowania praw człowieka lub egzekwowania ich w niewystarczającym zakresie, oraz mając na uwadze, że korupcja wpływa często negatywnie na funkcjonowanie instytucji i organów, które zapewniają zazwyczaj mechanizmy kontroli i utrzymania równowagi oraz zapewniają poszanowanie zasad demokracji i praw człowieka, takich jak parlamenty, organy ścigania, systemy prawne i sądowe oraz społeczeństwo obywatelskie;

F.

mając na uwadze, że korupcja jest generalnie głęboko zakorzeniona w mentalności społeczeństw, do których przenika i wszystkie wysiłki zmierzające do jej zwalczania powinny przede wszystkim koncentrować się na systemie edukacji, tak aby docierać do ludzi od jak najmłodszych lat;

G.

mając na uwadze, że działania państw zapobiegające korupcji w sektorze publicznym i prywatnym lub wymierzania za nią kar bywają nieskuteczne, naruszając tym samym zobowiązania międzynarodowe wynikające z Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych oraz innych stosownych międzynarodowych i krajowych instrumentów dotyczących praw człowieka;

H.

mając na uwadze, że korupcja zniekształca obraz wielkości oraz struktury wydatków publicznych, w poważny sposób naruszając możliwości państwa związane z maksymalnym wykorzystaniem dostępnych środków w celu pełnego skorzystania z praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, oraz mając na uwadze, że korupcja powoduje zmianę przeznaczenia dużych kwot środków przewidzianych na inwestycje w gospodarkę, hamując ożywienie gospodarcze w państwach znajdujących się w trudnej sytuacji gospodarczej, w tym w państwach członkowskich UE;

I.

mając na uwadze, że korupcja osób na wysokich stanowiskach może spowodować poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa i stabilizacji w państwach, w których zjawisko to występuje, stanowiąc zagrożenie dla samego państwa;

J.

mając na uwadze, że według Banku Światowego korupcja stanowi 5 % światowego PKB (2,6 bln USD), a łapówki wypłacane każdego roku przekraczają kwotę 1 bln USD; mając również na uwadze, że korupcja sięga 10 % całkowitych kosztów prowadzenia działalności gospodarczej na świecie oraz 25 % kosztów umów zawieranych w związku z zamówieniami publicznymi w państwach rozwijających się (9);

K.

mając na uwadze, że według szacunków Banku Światowego co roku na skutek korupcji na wysokim szczeblu w państwach rozwijających się rozkradane i ukrywane za granicą jest od 20 do 40 mld USD, co stanowi od 20 do 40 % oficjalnej pomocy rozwojowej (10);

L.

mając na uwadze, że w latach 2000-2009 państwa rozwijające się utraciły 8,44 bln USD na skutek nielegalnych przepływów finansowych, które 10-krotnie przekraczają otrzymaną przez nie pomoc zagraniczną; mając także na uwadze, że w ostatnim dziesięcioleciu państwa rozwijające się straciły na skutek nielegalnych przepływów 585,9 mld USD; mając na uwadze, że pieniądze rozkradane każdego roku na skutek korupcji wystarczyłyby na wykarmienie głodujących na świecie ponad 80-krotnie, a łapówki i kradzieże powodują zwiększenie o 40 % całkowitych kosztów projektów w zakresie zapewnienia bezpiecznych dostaw wody pitnej i kanalizacji (11);

M.

mając na uwadze, że korupcja, zagrażając konsolidacji demokracji oraz egzekwowaniu praw człowieka, pozostaje podstawową przyczyną i katalizatorem konfliktów, powszechnych naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego oraz bezkarności w krajach rozwijających się, oraz mając na uwadze, że status quo korupcji oraz nielegalnego bogacenia się przez osoby zajmujące stanowiska państwowe doprowadził do przechwycenia oraz utrzymania władzy, jak również do utworzenia nowych bojówek oraz szerzenia się powszechnej przemocy;

N.

mając na uwadze, że korupcja w wymiarze sprawiedliwości narusza zasadę niedyskryminacji, dostęp do sprawiedliwości oraz prawo do rzetelnego procesu sądowego i skutecznego środka odwoławczego, które mają zasadnicze znaczenie dla egzekwowania wszystkich innych praw człowieka, oraz mając na uwadze, że korupcja poważnie narusza niezależność, kompetencję i bezstronność sądownictwa oraz administracji publicznej, wzmacniając brak zaufania do instytucji publicznych, podważając zasadę praworządności oraz prowadząc do przemocy;

O.

mając na uwadze, że świadczenie usług publicznych umożliwia państwom realizację swoich międzynarodowych zobowiązań w dziedzinie praw człowieka poprzez zapewnianie dostaw wody, żywności, dostępu do opieki zdrowotnej, szkolnictwa, mieszkalnictwa, bezpieczeństwa oraz porządku, jako elementów rozwoju społecznego, oraz mając na uwadze, że korupcja w dziedzinie zamówień publicznych rozwija się przy braku jawności, przejrzystości, informacji, konkurencji, środków zachęty, jasnych zasad oraz regulacji, które są ściśle egzekwowane, a także w przypadku braku niezależnego monitoringu oraz mechanizmów sankcji;

P.

mając na uwadze, że powszechna korupcja, brak przejrzystości, dostępu do informacji oraz czynnego uczestnictwa w podejmowaniu decyzji uniemożliwiają obywatelom pociągnięcie rządów oraz przedstawicieli politycznych do odpowiedzialności w celu zadbania o to, by przychód z badania zasobów i rynku wykorzystywany był do zapewnienia przestrzegania praw człowieka; mając na uwadze, że władze publiczne powinny dołożyć wszelkich starań, aby zwalczyć korupcję w przedsiębiorstwach publicznych i prywatnych;

Q.

mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka, media i organizacje społeczeństwa obywatelskiego, a także związki zawodowe oraz dziennikarze śledczy odgrywają istotną rolę w walce z korupcją poprzez nadzorowanie budżetów publicznych, monitorowanie działań rządowych oraz dużych przedsiębiorstw (w szczególności wielonarodowych), finansowanie partii politycznych, oferując wiedzę fachową i umiejętności w zakresie budowania potencjału oraz wymagając przejrzystości i odpowiedzialności; mając na uwadze, że dziennikarze donoszący o korupcji oraz przestępczości zorganizowanej są coraz częściej obierani za cel oraz prześladowani przez zorganizowane grupy przestępcze, „władze równoległe” oraz organy publiczne, w szczególności w krajach rozwijających się;

R.

mając na uwadze, że niezależna prasa i media, zarówno internetowe jak i inne, mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia przejrzystości i kontroli – czynników niezbędnych do zwalczania korupcji – gdyż stanowią platformę umożliwiającą nagłośnienie korupcji i udostępnienie informacji obywatelom i społeczeństwu;

S.

mając na uwadze, że otwarte dane i otwarty rząd umożliwiają obywatelom dostęp do informacji na temat budżetu i wydatków rządowych;

T.

mając na uwadze, że osoby ujawniające nielegalne działania mają kluczowe znaczenie dla ujawniania przypadków korupcji, oszustw, niewłaściwego zarządzania oraz łamania praw człowieka, pomimo dużego ryzyka osobistego, oraz mając na uwadze, że brak ochrony przed odwetem, kontrole informacji, przepisy dotyczące pomówienia i zniesławienia oraz nieodpowiednie dochodzenie roszczeń osób ujawniających nielegalne działania mogą zarówno zniechęcić ludzi do mówienia otwarcie, jak i narazić ich bezpieczeństwo osobiste oraz bezpieczeństwo ich rodzin; mając na uwadze, że UE ma obowiązek zapewnienia im ochrony przy jak najlepszym wykorzystaniu instrumentów współpracy, a w szczególności Europejskiego Instrumentu na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka (EIDHR);

U.

mając na uwadze, że sytuacje nadzwyczajne oraz otrzymywana pomoc stwarzają możliwości wystąpienia przypadków korupcji ze względu na charakter działań i złożoność wykonywanych czynności oraz zaangażowanych w to podmiotów, oraz mając na uwadze, że „możliwości” te obejmują przekupstwo, utrudnienia, wymuszenia, z którymi spotykają się pracownicy agencji pomocowych, naruszenia przepisów przez pracowników agencji pomocowych, oszustwa, nieprawdziwe zapisy rachunkowe, zmiana przeznaczenia otrzymanej pomocy oraz wykorzystywanie osób ubogich, a także pogłębiają bezsilność wobec wszelkich instytucji publicznych; mając na uwadze, że wykorzystanie pomocy niezgodnie z przeznaczeniem stanowi poważne naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego,

V.

mając na uwadze, że 25 % wszystkich dochodzeń wszczętych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) dotyczyło europejskiej pomocy zewnętrznej na rzecz krajów trzecich, a na skutek tych dochodzeń odzyskano 17,5 mln EUR (12);

W.

mając na uwadze, że pomoc UE dla krajów rozwijających się może zostać zmarnowana przy braku systemu zapewniającego prawidłową kontrolę i utrzymanie równowagi państw-beneficjentów oraz pełnego niezależnego monitoringu systemu uczciwości, który towarzyszy korzystaniu ze środków;

X.

mając na uwadze, że europejskie banki publiczne będące instytucjami UE (EBI) lub takie, których udziałowcami są w większości państwa członkowskie UE (EBOR), są rzekomo wmieszane w skandale korupcyjne w działaniach prowadzonych poza Unią Europejską,

Y.

mając na uwadze, że ofiarodawcy pomocy oraz międzynarodowe instytucje finansowe, takie jak Bank Światowy oraz Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW), powinny wspierać skuteczną reformę systemu zarządzania w państwach-dłużnikach oraz przyczynić się do skutecznej walki z korupcją, również w drodze krytycznej oceny i zajęcia się dowiedzionym ryzykiem wystąpienia korupcji oraz degradacji praw człowieka w związku z licznymi środkami nakładanymi w kontekście programów dostosowania strukturalnego, takimi jak prywatyzacja przedsiębiorstw i zasobów państwowych;

Z.

mając na uwadze, że handel ludźmi opiera się w dużej mierze na złożonych sieciach korupcyjnych we wszystkich gałęziach władzy, administracji publicznej, organów ścigania oraz w sektorze prywatnym w krajach pochodzenia, tranzytu i krajach docelowych dla ofiar handlu ludźmi, oraz mając na uwadze, że korupcja osłabia działania podmiotów walczących z handlem ludźmi, ze względu na korupcję w policji oraz wśród pracowników wymiaru sprawiedliwości oraz w procedurach aresztowań oraz ścigania osób zajmujących się handlem ludźmi, a także w świadczeniu pomocy prawnej oraz zapewnianiu ochrony świadków ofiarom handlu ludźmi;

AA.

mając na uwadze, że korupcja oraz naruszanie przepisów przez siły zbrojne, sektor obrony, organy ścigania oraz siły pokojowe stwarzają poważne zagrożenie dla życia, integralności cielesnej, ochrony, wolności i praw obywateli krajów rozwijających się, oraz mając na uwadze, że sektor obrony i zamówienia w dziedzinie obronności nadal charakteryzują się niedopuszczalnym poziomem korupcji oraz są w sposób szczególny chronione tajemnicą w oparciu o przepisy dotyczące bezpieczeństwa narodowego; mając na uwadze, że zamówienia publiczne w dziedzinie dostaw sprzętu bezpieczeństwa powinny podlegać ścisłej kontroli;

AB.

mając na uwadze, że korzystanie z prywatnych agencji wojskowych i przedsiębiorstw zajmujących się systemami bezpieczeństwa zarówno przez podmioty publiczne jak i prywatne wzrosło gwałtownie na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat, oraz mając na uwadze, że ze względu na charakter ich działań, przedsiębiorstwa te są szczególnie narażone na korupcję i oskarżane o poważne naruszenia praw człowieka, pomimo że prowadzą działania głównie w obszarze niepodlegającym ścisłym regulacjom, nie ponosząc odpowiedzialności wobec społeczeństwa, której powszechnie wymaga się od sił zbrojnych;

AC.

mając na uwadze, że poziom wdrażania, korzystania z wzajemnej pomocy prawnej oraz z mechanizmów odzyskiwania mienia na mocy rozdziału IV i V UNCAC, a także poziom skuteczności takiej pomocy i mechanizmów pozostają na niskim poziomie wśród państw będących stronami tej konwencji, oraz mając na uwadze, że zobowiązania państw-stron na mocy rozdziału IV (Współpraca międzynarodowa) oraz rozdziału V (Odzyskiwanie mienia) Konwencji dotyczące współpracy międzynarodowej nie zostały jeszcze w pełni przez nie zrealizowane, a w szczególności nie zostały jeszcze w dostateczny sposób zrealizowane zobowiązania dotyczące wzajemnej pomocy prawnej na mocy art. 46 UNCAC;

AD.

mając na uwadze, że źle regulowany i nieprzejrzysty światowy handel bronią konwencjonalną i amunicją zaognia konflikt, nasila korupcję, pogłębia ubóstwo, łamanie praw człowieka oraz bezkarność;

AE.

mając na uwadze, że wielka korupcja w krajach rozwijających się występuje przede wszystkim przy współudziale, a nawet pomocy, przedsiębiorców, prawników, instytucji finansowych oraz urzędników publicznych w krajach rozwijających się, w tym w państwach członkowskich UE, oraz mając na uwadze, że przy rażącym lekceważeniu przepisów dotyczących zapobiegania praniu pieniędzy na poziomie UE oraz poziomie międzynarodowym, te instytucje oraz przedsiębiorstwa zapewniały kanały umożliwiające pranie wpływów z korupcji w krajach rozwiniętych i rozwijających się, w celu stworzenia nieprzejrzystych struktur oraz ukrycia mienia na „terytoriach zapewniających tajemnicę transakcji”;

AF.

mając na uwadze, że oparte na prawach człowieka podejście do polityki antykorupcyjnej wzmacnia ogólną świadomość, że korupcja wpływa nie tylko na środki publiczne, ale również na prawa i szanse obywateli; mając na uwadze, że ścisłe powiązanie pomiędzy międzynarodowymi ruchami antykorupcyjnymi i ruchami obrony praw człowieka wzbudzi publiczną świadomość oraz potrzebę otwartości, odpowiedzialności i sprawiedliwości, oraz mając na uwadze, że wiązanie działań korupcyjnych z naruszeniami praw człowieka daje nowe możliwości działania, w szczególności gdy z korupcją można zmierzyć się korzystając z istniejących krajowych, regionalnych i międzynarodowych mechanizmów monitorowania przestrzegania praw człowieka;

1.

uważa, że UE może stać się wiarygodnym i wpływowym leaderem w walce z korupcją, wyłącznie jeżeli w odpowiedni sposób odniesie się do problemów związanych z przestępczością zorganizowaną, korupcją oraz praniem pieniędzy w ramach własnych granic; z zadowoleniem przyjmuje w tym względzie „Sprawozdanie o walce z korupcją w UE”, które ma zostać sporządzone przez Komisję; wyraża nadzieję, że określenie przez Komisję obszarów narażonych na korupcję w państwach członkowskich przyspieszy działania antykorupcyjne, ułatwi wymianę wzorcowych praktyk, wskaże tendencje występujące w UE, a także pobudzi do wzajemnego uczenia się oraz dalszego wypełniania zobowiązań w ramach UE i na szczeblu międzynarodowym; zwraca się do Komisji, by przedstawiła dalsze inicjatywy w ramach polityki UE w obszarze przeciwdziałania korupcji, takie jak unijny plan antykorupcyjny;

2.

w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje renegocjacje dyrektywy w sprawie podatku od oszczędności w celu skutecznego zlikwidowania tajemnicy bankowej; uważa, że wzmocnienie regulacji oraz przejrzystości odnośnie do rejestrów spółek i rejestrów funduszy powierniczych we wszystkich państwach członkowskich UE stanowi warunek walki z korupcją, zarówno w UE, jak i krajach trzecich; uważa, że przepisy UE powinny nakładać obowiązek rejestracji na wszystkie struktury prawne oraz dane beneficjentów rzeczywistych, a także że dane takie powinny być publikowane w internecie, posiadać identyfikator elektroniczny, oraz być dostępne w formacie umożliwiającym bezpłatny dostęp do nich;

3.

uważa, że UE powinna podążyć za przykładem Stanów Zjednoczonych przy wcielaniu w życie ustawy im. Siergieja Magnickiego o odpowiedzialności za łamanie zasad praworządności z 2012 r. (Sergei Magnitsky Rule of Law Accountability Act 2012) oraz przyjąć podobne ustawodawstwo na poziomie UE, które stanowiłoby ramy symboliczne i operacyjne określające powiązanie pomiędzy korupcją a łamaniem praw człowieka; wzywa zatem Radę do przyjęcia decyzji w sprawie stworzenia wspólnego unijnego wykazu urzędników zamieszanych w śmierć Siergieja Magnickiego, w późniejszą próbę zatuszowania faktów w sądzie oraz w stałe i nieprzerwane nękanie jego rodziny; dodaje, że decyzja Rady powinna nakładać na tych urzędników ukierunkowane sankcje, takie jak zakaz wydania wizy pobytowej obejmującej UE oraz postanowienie o zabezpieczeniu wszelkiego majątku, które urzędnicy lub członkowie ich najbliższej rodziny mogą posiadać na terenie Unii Europejskiej; wzywa Komisję do sporządzenia planu działania, mając na względzie stworzenie mechanizmu tworzenia wykazu oraz nakładania podobnych ukierunkowanych sankcji na urzędników krajów trzecich (funkcjonariuszy policji, prokuratorów i sędziów) zamieszanych w poważne łamanie praw człowieka oraz „manipulacje” sądowe w stosunku do osób ujawniających nielegalne działania, dziennikarzy donoszących o korupcji oraz działaczy na rzecz praw człowieka w krajach trzecich; podkreśla, że kryterium włączenia na listę powinno opierać się na dobrze udokumentowanych, zbieżnych i niezależnych źródłach oraz przekonujących dowodach, umożliwiających osobom objętym sankcjami korzystanie z mechanizmów dochodzenia roszczeń;

4.

w pełni wspiera zobowiązanie UE do przyjęcia oraz włączenia koncepcji odpowiedzialności demokratycznej w główny nurt polityki rozwoju, tj. skutecznego oraz pełnego uczestnictwa osób w projektowaniu, wdrażaniu i monitorowaniu strategii rozwoju oraz polityki rządów darczyńców oraz rządów partnerskich; uważa, że taka polityka wspiera zaangażowanie beneficjentów programu, a zatem przyczynia się do skuteczniejszego monitoringu oraz większej odpowiedzialności w walce z korupcją; zachęca Komisję i państwa członkowskie do stosowania zasady uzależnienia programów pomocy rozwojowej od przestrzegania międzynarodowych norm w dziedzinie korupcji i wprowadzenia klauzuli antykorupcyjnej do umów w sprawie udzielania zamówień publicznych zgodnie z zaleceniami OECD; zwraca się do Komisji o dalsze wspieranie wysokiej przejrzystości pomocy w dokumentach w formatach cyfrowych, przeznaczonych do odczytu komputerowego oraz o stosowanie wspólnego standardu celem zapewnienia porównywalności zarówno z innymi darczyńcami jak również, w szczególności, zgodnie z potrzebami rządów krajów-beneficjentów;

5.

podkreśla, że aby zapewnić skuteczniejsze finansowanie rozwoju przy pomocy instrumentów łączonych, należy dokonać weryfikacji sposobu zarządzania tymi instrumentami w celu zagwarantowania większej przejrzystości kryteriów wyboru projektu i rozliczalności wobec całego społeczeństwa; przypomina, że utworzenie krytycznej liczby wymogów minimalnych dla wyboru, monitorowania i oceny projektu mogłoby ułatwić porównywalność i stworzyć spójne podstawy informacji dotyczących skuteczności prowadzonych działań; stwierdza, że konieczna jest systematyczna sprawozdawczość na temat postępów w realizacji projektów i ich skutków dla rozwoju, aby uzasadnić wykorzystanie środków pomocowych w ramach instrumentów łączonych, i to nie tylko wobec darczyńców i zaangażowanych europejskich instytucji finansowych, ale również wobec ogółu społeczeństwa;

6.

jest zdania, że Komisja powinna nałożyć obowiązek stosowania najwyższej uczciwości w procedurach udzielania zamówień dla celów wdrażania projektów finansowanych ze środków UE, szczególnie w drodze propagowania większej dostępności zaproszeń do składania ofert dla organizacji lokalnych; podkreśla, że oparta na prawach człowieka procedura udzielania zamówień korzysta z uczestnictwa szerszego zakresu podmiotów, tj. podmiotów, których dotyczy procedura przetargowa (takich jak stowarzyszenia właścicieli gruntów czy grupy znajdujące się w niekorzystnej sytuacji); uważa, że podejście do zamówień publicznych oparte na przestrzeganiu praw człowieka zachęca również władze do wzmacniania pozycji grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, aby zgłaszały się do uczestnictwa w procedurach udzielania zamówień, zachęca ono również do rozszerzenia kryteriów, na podstawie których ocenia się przedsiębiorstwa w procedurach udzielania zamówień; przypomina, że wyniki monitorowania projektów we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim oraz pociąganie do odpowiedzialności władz lokalnych jest niezbędne do określenia, czy środki UE są wykorzystywane w sposób prawidłowy; wzywa Komisję do nieprzydzielania projektów wykonawcom, których beneficjenci rzeczywiści nie są znani, lub których struktura korporacyjna umożliwia im łatwe angażowanie się w proces ustalania cen transferowych;

7.

wzywa UE do dalszego promowania przejrzystości poprzez wspieranie tworzenia globalnego systemu śledzenia zobowiązań do udzielenia pomocy, aby umożliwić rozliczenie państw udzielających pomocy ze złożonych obietnic oraz ze wspieranych przez nie projektów, instytucji lub grup;

8.

przypomina ponadto o potrzebie zapobiegania technikom korupcyjnym, takim jak inflacja kosztów projektu, płatności na rzecz fikcyjnych projektów oraz pracowników, nieprawidłowe i korupcyjne korzystanie z wzajemnych rozliczeń gospodarczych lub przemysłowych, otwarta kradzież środków państwowych, zawyżone koszty podróży oraz łapówki m.in. przy realizacji projektów finansowanych ze środków UE; podkreśla zatem potrzebę monitorowania całego łańcucha finansowania ze środków UE, w tym kształtowania polityki i regulacji, planowania i budżetowania, finansowania, przelewów podatkowych, zarządzania i opracowania programu, udziału w przetargach i procedurze udzielania zamówień, budowy, obsługi i konserwacji oraz płatności za usługi;

9.

sugeruje, aby Komisja podawała do wiadomości publicznej mechanizmy sprawozdawcze stosowane przez OLAF dotyczące niewłaściwego korzystania ze środków unijnych przez uczestników procedur przetargowych i beneficjentów pomocy unijnej, a także by opracowywała wytyczne polityczne dotyczące sposobu traktowania informacji przekazywanych przez osoby ujawniające nielegalne działania w krajach trzecich, pozwalające na stosowne działania następcze, uzyskanie informacji zwrotnej oraz ochronę przed odwetem, przy zwracaniu szczególnej uwagi na sytuację grup społecznych znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, w szczególności kobiet, w wielu krajach rozwijających się ze względu na fakt, iż są one wyjątkowo narażone na korupcję oraz współpracują przy ujawnianiu tego rodzaju zjawisk, ale są również bardziej wrażliwe oraz piętnowane z powodu takiej współpracy;

10.

podkreśla, że UE musi kłaść nacisk na to, jak ważne jest wdrażanie prawa do uczestnictwa oraz prawa dostępu do informacji, a także mechanizmów odpowiedzialności publicznej, w formie takiej, jak otwarty dostęp do danych, jako głównych zasad demokracji w ramach wszystkich platform dialogu z krajami trzecimi, w tym w ramach stosunków dwustronnych, również na najwyższym szczeblu; podkreśla, że wolność prasy i mediów, zarówno internetowych, jak i innych ma w tym kontekście zasadnicze znaczenie; sugeruje, aby UE finansowała projekty w krajach trzecich służące wspieraniu egzekwowania tych zasad, zwłaszcza w państwach będących w trakcie procesu demokratyzacji, zapewniając włączanie problematyki płci do głównego nurtu polityki oraz angażowanie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności obrońców praw człowieka, związków zawodowych, kobiet i grup szczególnie wrażliwych w główny nurt polityki oraz pomoc w formułowaniu przepisów służących skutecznej ochronie osób ujawniających nielegalne działania;

11.

zauważa w tym kontekście, że UE musi dawać przykład; nalega, aby UE oraz jej państwa członkowskie aktywnie angażowały się w międzynarodowe inicjatywy służące poprawie przejrzystości budżetu, takie jak partnerstwo na rzecz otwartego rządu (Open Government Partnership), inicjatywa na rzecz otwartego budżetu (Open Budget Initiative) oraz międzynarodowa inicjatywa na rzecz przejrzystości pomocy (International Aid Transparency Initiative) celem propagowania zaangażowania ze strony państw partnerskich, jako konieczności w kontekście międzynarodowych standardów praw człowieka;

12.

wzywa Komisję, aby złożyła wniosek dotyczący rozszerzenia definicji obrońców praw człowieka zamieszczonej w wytycznych UE w sprawie obrońców praw człowieka w taki sposób, aby definicja obejmowała również działaczy antykorupcyjnych, dziennikarzy śledczych oraz, w szczególności, osoby ujawniające nielegalne działania;

13.

zwraca uwagę, że jako czołowy darczyńca na świecie UE powinna kontynuować i popularyzować przyjęte niedawno praktyki wiązania pomocy zewnętrznej UE z reformami budżetowymi nastawionymi na większą przejrzystość, dostęp do danych oraz procesy uczestnictwa i harmonizowania zasad przewodnich w tym zakresie z innymi darczyńcami; jest zdania, że UE powinna określić i podać do wiadomości publicznej jasne punkty odniesienia oraz kryteria – w ramach podejścia opartego na bodźcach – dla rządów będących beneficjentami w celu otwarcia ich procedur budżetowych oraz włączenia w podejmowane działania – poprzez szkolenie i pomoc techniczną – przejrzystości, publicznego uczestnictwa oraz dozoru; wzywa UE do promowania i wspierania rozwoju środowiska umożliwiającego działanie w krajach rozwijających się organów dozoru (w tym parlamentów, trybunałów obrachunkowych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz mediów), które będą wypełniać swoje zasadnicze funkcje, a przez to zwalczać korupcję;

14.

z drugiej strony zwraca uwagę, że UE powinna wykorzystywać struktury zaawansowanych stosunków z krajami trzecimi, aby skutecznie wywierać nacisk na reżimy, w których występuje powszechna korupcja, aby przyjmowany reformy prowadzące do wdrażania wyżej wymienionych zasad; uważa, że dialog polityczny, nacisk i współpraca ze strony UE ukierunkowane na reformę powinny być widoczne i przejrzyste, a także powinny obejmować odpowiednie i ambitne mechanizmy monitorowania; jest zdania, że UE powinna publicznie potępić wprowadzanie w życie przepisów ograniczających wolność mediów i działalność społeczeństwa obywatelskiego stanowiących podwaliny odpowiedzialności, powinna ona również wypracować strategie mające na celu kształtowanie stosunków z takimi państwami, aby wspierać reformy w widoczny sposób; podkreśla zapotrzebowanie na jasno zdefiniowane i przestrzegane klauzule dotyczące ochrony praw człowieka w porozumieniach z krajami trzecimi, które umożliwiłyby zawieszenie każdej umowy o partnerstwie w obliczu poważnego łamania praw człowieka;

15.

popiera poprawę przejrzystości procesu podejmowania decyzji dotyczących inwestowania europejskich środków publicznych, szczególnie w ramach projektów EBI i EBOR, które mogą mieć niekorzystny wpływ na prawa człowieka; nalega, by EBI i EBOR umocniły strategie przeciwdziałania nadużyciom finansowym i korupcji w celu zapewnienia pełnej przejrzystości inwestycji dokonywanych poza Unią Europejską; podkreśla potrzebę potwierdzenia przez EBI i EBOR woli unikania ryzykownych inwestycji, szczególnie dokonywanych z udziałem pośredników finansowych oraz przyjęcia podejścia opartego na ryzyku i poprawy w zakresie ocen wpływu finansowanych projektów na prawa człowieka jako uzupełnienia badania due diligence w dziedzinie praw człowieka i uczciwości we wszystkich operacji przeprowadzanych przez klientów; jest zdania, że ze szczególną uwagą należy potraktować zapewnienia udziału społecznego, jak również dobrowolnych i świadomych konsultacji z odnośnymi społecznościami na wszystkich etapach planowania, wdrażania, monitorowania i oceny finansowanych projektów; ponagla państwa członkowskie UE i Komisję do wykorzystania swoich wpływów jako jedynych członków EBI i udziałowców większościowych EBOR w celu spowodowania istotnych reform tych instytucji, które umożliwią lepszą kontrolę demokratyczną podejmowanych decyzji i ich rozliczalność;

16.

uważa, że międzynarodowe instytucje finansowe, takie jak MFW czy Grupa Banku Światowego, powinny przeprowadzać ocenę ryzyka korupcyjnego w ramach środków proponowanych krajom będącym dłużnikami poprzez programy dostosowania strukturalnego w uzupełnieniu oceny oddziaływania tychże na prawa człowieka; uważa, że programy dostosowania strukturalnego powinny obejmować reformy poprawiające zarządzanie oraz przejrzystość; nalega, aby wdrażanie programów śledzono za pomocą odpowiednich, dobrze wyposażonych i niezależnych systemów dozoru, przeprowadzając częste kontrole i inspekcje; jest zdania, że należy zwrócić szczególną uwagę na zawłaszczanie gruntów, przymusowe przesiedlenia, zamówienia publiczne w dziedzinie obronności, oddzielne budżety na obronność oraz finansowanie działań wojskowych i paramilitarnych w krajach będących dłużnikami; wzywa państwa członkowskie, by wykorzystywały swe wpływy wynikające z członkostwa w MFW oraz Banku Światowym w celu domagania się większej przejrzystości oraz mechanizmów uczestnictwa w negocjacjach programów dostosowania strukturalnego oraz innych programów finansowania oraz wspierania znaczniejszej kontroli demokratycznej podejmowanych przez nie decyzji oraz większej odpowiedzialności;

17.

wzywa dwustronne i wielostronne instytucje finansowe, w tym Grupę Banku Światowego, MFW, banki rozwoju regionalnego, agencje kredytów eksportowych oraz banki sektora prywatnego do tego, aby wymagały od przedsiębiorstw wydobywczych oraz rządów stosowania się do wymogów „Opublikuj, ile płacisz” (Publish What You Pay) lub do standardów EITI dotyczących przejrzystości płatności, jako warunku wszelkiego wsparcia inwestycji;

18.

z zadowoleniem przyjmuje plan walki z korupcją przyjęty przez G20 w Seulu i uważa, że należy utrzymać tempo skoordynowanych na skalę międzynarodową wysiłków ukierunkowanych na walkę z korupcją w kluczowych obszarach;

19.

podkreśla, że najbiedniejsi mieszkańcy krajów rozwijających się, którzy są w dużym stopniu uzależnieni od usług publicznych, w sposób nieproporcjonalnie dotkliwy doświadczają problemu drobnej korupcji, w tym tzw. „cichej korupcji”, do której dochodzi, gdy urzędnicy państwowi nie świadczą usług, za których wykonywanie są opłacani przed rząd (np. absencja nauczycieli w szkołach publicznych lub lekarzy w przychodniach);

20.

podkreśla, że korupcja utrudnia bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) i zniechęca podmioty zewnętrzne do współpracy gospodarczej z krajami rozwijającymi się;

21.

jest zdania, że zwalczanie korupcji, w tym rajów podatkowych, uchylania się od opodatkowania oraz nielegalnego odpływu kapitału, składa się na szerzej zakrojone wysiłki zmierzające do wspierania dobrych rządów, które określono jako jeden z kluczowych priorytetów wzmacniających skuteczność unijnej polityki rozwoju w programie działań na rzecz zmian z 2011 r. (COM(2011)0637); podkreśla potrzebę pełnego i natychmiastowego wdrożenia UNCAC;

22.

zwraca uwagę, że wszystkim wysiłkom na rzecz walki z korupcją powinno towarzyszyć wsparcie programów, które mają zapobiegać korupcji poprzez kształcenie i kampanie uświadamiające;

23.

przypomina o zobowiązaniach podjętych w ramach Partnerstwa z Pusan w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju oraz wzywa UE i jej państwa członkowskie do ich realizacji w celu zintensyfikowania wspólnych wysiłków na rzecz walki z korupcją i nielegalnymi przepływami pieniędzy;

24.

uważa, że zapewnienie spójności polityki na rzecz rozwoju jest niezbędne w celu przeciwdziałania i zwalczania korupcji; podkreśla również, że należy zwiększyć pomoc UE – w ramach instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju (DCI) i Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) – w zakresie zarządzania fiskalnego i działań dotyczących oszustw podatkowych;

25.

zwraca się do państw członkowskich UE o wprowadzenie koniecznych zmian przepisów prawa karnego celem ustanowienia właściwości nad osobami dowolnej narodowości znajdującymi się na terytorium państwa członkowskiego, które dopuściły się korupcji lub sprzeniewierzenia środków publicznych, niezależnie od tego, gdzie doszło do popełnienia przestępstwa, o ile wpływy z takich działań przestępczych znajdują się na terytorium danego państwa członkowskiego lub doszło tam do ich prania, lub nad osobą będącą „w ścisłym związku” z państwem członkowskim, poprzez obywatelstwo, miejsce pobytu lub fakt bycia rzeczywistym właścicielem przedsiębiorstwa z siedzibą lub filiami na terytorium państwa członkowskiego;

26.

podkreśla jednak, że państwa członkowskie UE powinny być ostrożne w udzielaniu informacji krajom trzecim na temat osób oskarżonych o korupcję, sprzeniewierzenie lub unikanie opodatkowania, tak aby nie uwikłać przypadkowo obrońców praw człowieka, jak miało to miejsce w przypadku Alaksandra Bielackiego;

27.

jest zdania, że przepisy dotyczące zniesławienia/pomówienia mogą odwodzić od zgłaszania przypadków korupcji w krajach trzecich; wzywa zatem wszystkie państwa członkowskie do dawania przykładu i depenalizacji zniesławienia/pomówienia w obrębie własnych systemów prawnych, przynajmniej w zakresie domniemania przestępczości zorganizowanej, korupcji i prania pieniędzy w państwach członkowskich i za granicą;

28.

ponagla państwa członkowskie, aby zgodnie z zaleceniami UNCAC przyjęły środki prawne i pozaprawne w celu uznania bezprawnego wzbogacenia się, tj. znacznego powiększenia mienia urzędnika publicznego, którego nie jest on(-a) w stanie w sposób uzasadniony wyjaśnić w stosunku do swoich dochodów uzyskanych w sposób zgodny z prawem, za wkroczenie karne, jeżeli zostało ono popełnione świadomie;

29.

z zadowoleniem przyjmuje oświadczenie z Dżakarty w sprawie zasad funkcjonowania agencji antykorupcyjnych wydane w listopadzie 2012 r.; zachęca UE oraz państwa członkowskie do dalszych działań i rozmachu na szczeblu międzynarodowym w kwestii reagowania na brak skuteczności w walce z korupcją instytucji antykorupcyjnych tworzonych w wielu krajach rozwijających się, powodowany głównie układami instytucjonalnymi, brakiem funkcjonalnej niezależności od władz wykonawczych, brakiem wsparcia politycznego, źródłami finansowania, zasadami wyboru i powoływania urzędników oraz ich uprawnieniami w zakresie egzekwowania prawa;

30.

wzywa UE oraz jej państwa członkowskie do zainicjowania prac nad międzynarodowymi standardami dotyczącymi niezależności i skuteczności organów antykorupcyjnych, opracowywanymi na szczeblu międzyrządowym celem ostatecznego przyjęcia przez Zgromadzenie Ogólne ONZ oraz stanowiącymi odpowiednik zasad paryskich dotyczących krajowych instytucji ds. praw człowieka, i mających równie obszerny zakres; podkreśla, że zasady te powinny stanowić punkt odniesienia dla odpowiedzialności przy ocenie działania prowadzonej w formie oceny wzajemnej;

31.

wzywa Komisję do skonsolidowania współpracy z innymi darczyńcami oraz z Międzynarodową Organizacją Najwyższych Organów Kontroli na rzecz rozszerzenia możliwości działania najwyższych organów kontroli w państwach będących odbiorcami pomocy w celu wdrożenia międzynarodowych standardów najwyższych organów kontroli w państwach rozwijających się;

32.

wzywa UE oraz jej państwa członkowskie do okazywania przychylności i wsparcia dla tworzenia Niezależnej Komisji ds. Walki z Korupcją powstałej na mocy międzynarodowego traktatu lub protokołu do UNCAC, który stanowiłby podstawę dla utworzenia międzynarodowego organu ścigania o uprawnieniach odpowiadających uprawnieniom krajowych organów ścigania oraz organów odpowiedzialnych za egzekwowanie przestrzegania prawa, w celu dochodzenia i ścigania przestępstw korupcyjnych na krajowych terytoriach państw-sygnatariuszy oraz w celu zapewnienia możliwości oskarżenia przed krajowymi sądami karnymi;

33.

zachęca państwa członkowskie UE do opowiedzenia się za powołaniem specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. przestępczości finansowej, korupcji i praw człowieka, dysponującego mandatem w pełnym zakresie, obejmującym plan zorientowany na osiąganie celów, oraz okresową ocenę środków antykorupcyjnych podejmowanych przez państwa; wzywa państwa członkowskie, które podpisały prawnokarną konwencję o korupcji będącą owocem prac Rady Europy i oddaną do podpisu w dniu 27 stycznia 1999 r., ale nie ratyfikowały jej, aby to jak najszybciej uczyniły;

34.

zwraca uwagę na istnienie podręcznika opartego na Konwencji OECD o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych urzędników państwowych w międzynarodowych transakcjach handlowych, który umożliwia przedsiębiorstwom prowadzenie skutecznej kontroli wewnętrznej oraz podejmowanie środków etycznych i środków zgodności w celu zapobiegania i wykrywania korupcji transgranicznej;

35.

wzywa wszystkie przedsiębiorstwa UE do wypełnienia swoich zobowiązań wynikających z ich społecznej odpowiedzialności przestrzegania praw człowieka zgodnie z wytycznymi ONZ; z zadowoleniem przyjmuje gotowość Komisji do opracowania wskazówek dotyczących praw człowieka skierowanych do małych i średnich przedsiębiorstw; wzywa państwa członkowskie UE do opracowania krajowych planów wdrażania wytycznych ONZ oraz nalega, by kraje partnerskie również przyjęły międzynarodowe standardy w zakresie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, takie jak Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz Trójstronna deklaracja zasad dotyczących przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej MOP;

36.

wzywa do opracowania bardziej skutecznych standardów przejrzystości i rozliczalności przedsiębiorstw technologicznych w UE w związku z eksportem technologii, które mogą być wykorzystywane do łamania praw człowieka, wspierania korupcji lub do prowadzenia działań sprzecznych z interesami UE w zakresie bezpieczeństwa;

37.

zauważa, że większość inicjatyw służących poprawie praktyk przedsiębiorstw w krajach trzecich, zwłaszcza w strefach konfliktu, takich jak „Global Compact” ONZ czy wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka, nie zapewnia jednolitej podstawy ani właściwego egzekwowania wytycznych, opierając się na dobrowolnym zastosowaniu się przedsiębiorstw do wytycznych; wzywa UE, aby stanęła na czele międzynarodowych starań służących wprowadzeniu takich normatywnych standardów, przynajmniej w obrębie jurysdykcji UE, koncentrując się na odpowiedzialności dyrektorów korporacji transnarodowych oraz mechanizmach dochodzenia roszczeń przez ofiary;

38.

wzywa Komisję do zaproponowania przepisów zobowiązujących przedsiębiorstwa UE do zapewnienia, by dokonywane przez nie zakupy nie przyczyniały się do wspierania sprawców korupcji, konfliktów ani do poważnego łamania praw człowieka, poprzez prowadzenie kontroli i audytów w zakresie swoich łańcuchów dostaw surowców oraz publikowanie wyników; jest zdania, że nałożenie na przedsiębiorstwa unijne obowiązku należytej staranności, zgodnie z wytycznymi opublikowanymi przez OECD, stymulowałoby przedsiębiorstwa europejskie oraz doprowadziłoby do większej spójności polityki unijnej w dziedzinie praw człowieka i rozwoju, zwłaszcza na obszarach nękanych konfliktami;

39.

podkreśla, że konieczne jest, aby UE i jej państwa członkowskie podjęły odpowiednie środki w ramach prawa karnego w celu kontroli i ewentualnego nałożenia sankcji na przedsiębiorstwa, których siedziba znajduje się na terenie tych państw, a które dokonują praktyk korupcyjnych w państwach trzecich; wzywa Komisję, aby utworzyła publicznie dostępny wykaz przedsiębiorstw, które zostały skazane za praktyki korupcyjne lub których pracownikom postawiono zarzuty dokonywania praktyk korupcyjnych w państwach członkowskich lub w krajach trzecich; jest zdania, że figurowanie w takim wykazie powinno uniemożliwiać przedsiębiorstwom uczestnictwo w procedurach zamówień publicznych lub korzystanie z funduszy UE w państwach członkowskich UE lub w państwach trzecich w przypadku skazania oraz do czasu ostatecznego orzeczenia sądu w sprawie oczyszczenia z zarzutów; podkreśla, że umieszczanie na czarnej liście może być skutecznym sposobem zniechęcania przedsiębiorstw do działań korupcyjnych oraz stanowić zachętę do tego, by przedsiębiorstwa doskonaliły i wzmacniały swoje wewnętrzne procedury na rzecz uczciwości;

40.

z zadowoleniem przyjmuje swoje ustalenia z Radą w sprawie wymagania od przedsiębiorstw sektora wydobywczego oraz przedsiębiorstw prowadzących wyrąb lasów pierwotnych do ujawniania płatności dokonywanych na rzecz rządów na zasadzie wskazywania poszczególnych państw i projektów; wzywa rządy wszystkich krajów partnerskich, aby wymagały podobnego ujawniania płatności od przedsiębiorstw międzynarodowych zarejestrowanych lub notowanych na rynkach finansowych podlegających ich jurysdykcji; wzywa UE do propagowania tego standardu sprawozdawczości w kontekście jej relacji z krajami partnerskimi; uważa, że dokonując niedługo rewizji odnośnego ustawodawstwa Komisja powinna rozważyć rozszerzenie zakresu sprawozdawczości dotyczącej poszczególnych państw, aby objąć nim przedsiębiorstwa międzynarodowe prowadzące działalność we wszystkich sektorach i przekazywanie bardziej szczegółowych informacji na temat sprzedaży, aktywów, pracowników, zysków i podatków;

41.

podkreśla, że korupcja często napędza przestępczość oraz sprzyja konfliktom i niestabilności, a także jest zdania, że UE powinna przykładać większą wagę do walki z korupcją w swoich działaniach mających na celu zapobieganie konfliktom oraz reagowanie na sytuacje braku stabilności;

42.

podkreśla kluczową rolę wysokich standardów uczciwości wśród sił pokojowych w ramach ONZ oraz UA w kontekście Instrumentu na rzecz pokoju w Afryce; popiera głosy nawołujące do reformy systemu środków ONZ na rzecz uczciwości, to jest zebranie wszystkich dochodzeń dotyczących uchybień urzędników – w tym dochodzeń w terenie – w jednej wewnętrznej jednostce dozoru; wzywa zatem ONZ do podjęcia kroków mających na celu zapewnienie, że osoby będące ofiarami sił pokojowych będą miały prawo dochodzić roszczeń, a także do poprawienia mechanizmów zgłaszania incydentów oraz polityki ochrony osób ujawniających nielegalne działania;

43.

podkreśla potrzebę opracowania i aktualizacji Ogólnych norm postępowania oraz Kodeksu postępowania dla unijnych misji WPBiO, aby w odpowiedni sposób odzwierciedlały one wysiłki na rzecz walki z korupcją, zarówno w ramach misji, jak i na terenach, gdzie prowadzi się misje; wzywa UE oraz jej państwa członkowskie do podjęcia kroków mających na celu zapewnienie, że osoby będące ofiarami służb europejskich działających w ramach misji pokojowych oraz misji służących przywracaniu praworządności będą miały rzeczywiste prawo do dochodzenia roszczeń; wzywa Radę do wprowadzenia bezpiecznych i odpowiednich mechanizmów zgłaszania incydentów oraz skutecznej polityki ochrony osób ujawniających nielegalne działania; podkreśla, że mechanizmy te muszą uwzględniać czynnik płci;

44.

z zadowoleniem przyjmuje takie inicjatywy jak porozumienie z Montreux czy Międzynarodowy kodeks postępowania prywatnych podmiotów świadczących usługi ochrony (ICoC); z zadowoleniem przyjmuje poparcie udzielone ostatnio przez Unię Europejską porozumieniu z Montreux oraz wysoką i stale rosnącą liczbę sygnatariuszy-państw członkowskich UE; podkreśla przy tym, że konieczne jest skuteczniejsze egzekwowanie wprowadzonych zasad; wzywa wszystkie państwa członkowskie UE do dalszych prac nad przepisami krajowymi oraz regulacjami pozostającymi w zgodzie ze standardami określonymi w porozumieniu z Montreux oraz zaleca, aby wraz z UE zawierały umowy wyłącznie z prywatnymi przedsiębiorstwami zajmującymi się systemami bezpieczeństwa i przedsiębiorstwami wojskowymi, które przestrzegają zasad inicjatyw; wzywa UE oraz jej państwa członkowskie do opowiadania się za tworzeniem mechanizmu nadzoru ICoC, który powinien wiązać się z powołaniem organu odpowiedzialnego za zgodność, zajmującego się skargami i nakładającemu sankcje zniechęcające (w tym zmiany umów zakładające dodatkowe obostrzenia, wystosowanie oficjalnych upomnień, kary finansowe oraz tymczasowe lub trwałe usunięcie podmiotu świadczącego usługi ochroniarskie z systemu ICoC) w celu zapewnienia zgodności i doprowadzenia do sytuacji, w której prywatne przedsiębiorstwa zajmujące się systemami bezpieczeństwa i przedsiębiorstwami wojskowymi będą odpowiadać za swoje zobowiązania w ramach ICoC;

45.

domaga się, aby UE i jej państwa członkowskie wsparły stworzenie międzynarodowych ram, które uregulują działalność prywatnych przedsiębiorstw zajmujących się systemami bezpieczeństwa i przedsiębiorstw wojskowych, zapewniając wszystkim równe szanse, tak aby państwa-gospodarze posiadały uprawnienia do regulowania działalności tych przedsiębiorstw, a państwa umawiające się mogły wykorzystywać swe uprawnienia do ochrony praw człowieka i zapobiegania korupcji; podkreśla, że tego typu ramy muszą uwzględniać zniechęcające sankcje za naruszenia, odpowiedzialność naruszających oraz skuteczny dostęp ofiar do dochodzenia roszczeń, jak również system licencjonowania i monitorowania, w ramach którego wszystkie prywatne przedsiębiorstwa zajmujące się systemami bezpieczeństwa i przedsiębiorstwa wojskowe będą zobowiązane do poddania się niezależnym kontrolom i do przeszkolenia całego personelu w zakresie praw człowieka;

46.

zaleca, aby państwa członkowskie popracowały nad wdrożeniem rozdziału IV (Współpraca międzynarodowa) oraz V (Odzyskiwanie mienia) UNCAC, zwłaszcza w celu nadania większej skuteczności wzajemnej pomocy prawnej, o którą wnioskują kraje trzecie, szczególnie poprzez interpretowanie krajowych przepisów w sposób ułatwiający udzielanie takiej pomocy oraz poprzez oddzielenie konfiskaty od wyroku skazującego w państwie wnioskującym w celu zapewnienia wzajemnej pomocy prawnej, a także poprzez dostarczenie systemom prawnym zasobów ludzkich i finansowych, które umożliwią szybkie i właściwe rozpatrywanie spraw; apeluje do UE o potraktowanie tej kwestii jako priorytetu o ogromnym znaczeniu dla krajów trzecich przechodzących przez procesy demokratyzacji, szczególnie poprzez rozwiązanie problemu barier prawnych oraz braku woli współpracy ze strony centrów finansowych w UE, które często w sposób obojętny i nieskuteczny podchodzą do wzajemnej pomocy prawnej;

47.

jest zdania, że standardowa klauzula dotycząca praw człowieka wprowadzona do wszystkich umów z państwami trzecimi powinna również obejmować zobowiązanie na rzecz ochrony i promowania dobrego sprawowania władzy;

48.

zachęca Komisję, aby przy kolejnej rewizji umowy z Kotonu zaproponowała, by poszanowanie zasady dobrego sprawowania rządów stało się zasadniczym elementem umowy i by poszerzyła definicję korupcji, umożliwiając sankcjonowanie przypadków naruszania klauzuli dotyczącej dobrego sprawowania rządów we wszystkich poważnych okolicznościach, a nie tylko w odniesieniu do strategii i programów gospodarczych i sektorowych, w których Unia Europejska jest istotnym parterem ze względu na udzielane wsparcie finansowe;

49.

z zadowoleniem przyjmuje decyzję grup zadaniowych UE-Egipt i UE-Tunezja dotyczącą sfinalizowania planu działania dotyczącego zwrotu bezprawnie uzyskanych środków, które w dalszym ciągu pozostają zamrożone w szeregu krajów trzecich; nalega, by UE i jej państwa członkowskie w pełni przestrzegały obowiązujących norm międzynarodowych dotyczących odzyskiwania mienia, takich jak rozdział V UNCAC, plan działania w zakresie odzyskiwania mienia opracowany w ramach partnerstwa z Deauville przez G8 przy udziale krajów arabskich znajdujących się w okresie transformacji, a także nowe ramy ustawodawcze opracowane przez Radę w dniu 26 listopada 2012 r.; uważa, że przepisy dotyczące odzyskiwania mienia będą stanowić wsparcie dla wysiłków podejmowanych przez te państwa w celu zaradzenia najpoważniejszym skutkom korupcji oraz ponagla UE i jej państwa członkowskie do podjęcia dalszych istotnych działań w celu dokonania zwrotu społeczeństwu sprzeniewierzonych środków rozkradzionych przez upadłe reżimy w państwach arabskiej wiosny; podkreśla znaczenie opartego na prawach człowieka podejścia do traktowania odzyskiwania mienia oraz długu publicznego w państwach, które wyzwoliły się z reżimów i w których panuje powszechna korupcja; wspiera inicjatywy na rzecz objęcia audytem zewnętrznego i wewnętrznego długu publicznego w celu wykrycia przypadków korupcji i jej wpływu na przestrzeganie praw człowieka; wzywa państwa członkowskie do wsparcia inicjatyw na rzecz audytu zadłużenia;

50.

wzywa UE i państwa członkowskie do zapewnienia pomocy prawnej i technicznej krajom rozwijającym się, które chcą odzyskać skradzione aktywa (lub aktywa nielegalnie zgromadzone przez dyktatury) przechowywane na terytorium Unii Europejskiej;

51.

zwraca uwagę, że korupcja w handlu bronią ma znaczny udział w korupcji, mającej miejsce w zawieranych na świecie transakcjach; z zadowoleniem przyjmuje Traktat o handlu bronią przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 2 kwietnia 2013 r. wprowadzający wspólne wiążące standardy i kryteria oceny międzynarodowych transferów broni; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie państw członkowskich do jak najszybszego podpisania Traktatu o handlu bronią i wzywa je także do objęcia przewodnictwa w podejmowanych przez ONZ staraniach na rzecz szybkiego ratyfikowania i wdrożenia międzynarodowego traktatu o broni przez wszystkie państwa członkowskie ONZ; zachęca UE do większej czujności w odniesieniu do wywozów dokonywanych przez europejskich producentów broni, a także do walki z brakiem przejrzystości w sektorze handlu bronią, szczególnie jeżeli chodzi o korzystanie z usług pośredników oraz kompensaty gospodarcze/przemysłowe, zgodnie ze wspólnym stanowiskiem Rady 2008/944/WPZiB z dnia 8 grudnia 2008 r. określającym wspólne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego;

52.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, rządom i parlamentom państw członkowskich UE, państwom kandydującym i stowarzyszonym, Radzie Europy, Unii Afrykańskiej, Międzynarodowemu Funduszowi Walutowemu, Bankowi Światowemu, Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu, Europejskiemu Bankowi Odbudowy i Rozwoju oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych.

19.5.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 181/16

—

uwzględniając budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2013 (1), w szczególności zawarte w budżecie na 2013 r. działanie przygotowawcze „Międzyinstytucjonalny system określania tendencji długoterminowych”,

—

uwzględniając rozporządzenie finansowe (UE, Euratom) nr 966/2012, w szczególności jego art. 54 ust. 2 lit. a), b) i e), mające zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz przepisy wykonawcze do tego rozporządzenia,

—

uwzględniając sprawozdanie ESPAS (europejskiego systemu analiz strategicznych i politycznych) pt. „Globalne tendencje do 2030 r. – obywatele w połączonym i wielocentrycznym świecie”, sporządzone przez Instytut Unii Europejskiej Studiów nad Bezpieczeństwem (IUESB) (2),

—

uwzględniając art.48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej oraz opinie Komisji Rozwoju Regionalnego i Komisji Spraw Konstytucyjnych (A7-0265/2013),

A.

mając na uwadze, że znajdujemy się obecnie w okresie szybkiej transformacji – widocznej w odniesieniu do dynamiki władzy, zmian demograficznych, zmiany klimatu, urbanizacji i technologii – co powoduje coraz pilniejszą konieczność podjęcia przez decydentów we wszystkich jurysdykcjach większych wysiłków w zakresie badania i monitorowania głównych tendencji globalnych;

B.

mając na uwadze, że z inicjatywy Parlamentu w budżecie UE na 2010 r. przewidziano realizację przez Komisję dwuletniego projektu pilotażowego w celu zbadania możliwości utworzenia „międzyinstytucjonalnego systemu określania długoterminowych tendencji odnoszących się do kluczowych kwestii politycznych, jakim UE musi stawić czoła”;

C.

mając na uwadze, że w budżecie UE na 2012 r. zatwierdzono realizację – w ciągu trzech lat: od 2012 r. do 2014 r. – następnego etapu projektu jako działania przygotowawczego w celu utworzenia do końca 2014 r. w pełni funkcjonującego „europejskiego systemu analiz strategicznych i politycznych” (ESPAS), w którym uczestniczyłyby wszystkie odpowiednie instytucje UE, poprzez zacieśnienie „współpracy między działami badawczymi różnych instytucji i organów UE, zajmującymi się analizą średnio- i długoterminowych trendów w zakresie polityki” (3);

D.

mając na uwadze, że utworzenie na szczeblu administracyjnym stałego międzyinstytucjonalnego systemu identyfikacji i przeglądu głównych tendencji mogących kształtować przyszłą sytuację polityczną pomogłoby instytucjom UE przygotować się i reagować na wyzwania oraz określać spójne warianty strategii na przyszłe lata, a także wsparłoby je w tych działaniach;

E.

mając na uwadze, że taki ugruntowany i uznany system mógłby zapewnić podstawę refleksji w kontekście przygotowywania budżetu UE oraz określania rocznych i wieloletnich priorytetów politycznych, a także bardziej bezpośredniego powiązania zasobów finansowych z celami politycznymi;

F.

mając na uwadze, że wzmocnienie pozycji kobiet nie jest możliwe bez uznania i skutecznego wdrożenia ich praw; mając na uwadze, że w ramach ESPAS możliwe byłoby również sporządzenie skutecznej analizy wyzwań, jakie wiążą się z promowaniem równouprawnienia płci, poczynając od politycznego upodmiotowienia, a kończąc na zwalczaniu wszelkich form dyskryminacji kobiet;

G.

mając na uwadze, że w pierwszym sprawozdaniu sponsorowanym przez ESPAS pt. „Globalne tendencje do 2030 r. – obywatele w połączonym i wielocentrycznym świecie”, sporządzonym na zlecenie IUESB, określono szereg globalnych tendencji, które, jak się wydaje, mogą kształtować sytuację na świecie w następnych dziesięcioleciach;

H.

mając na uwadze, że tendencjami tymi są w szczególności: coraz mocniejsza pozycja jednostki, wynikająca częściowo z rozwoju technologii, większy nacisk na zrównoważony rozwój w kontekście coraz większego niedoboru zasobów i długotrwałego ubóstwa, potęgowanych przez skutki zmiany klimatu oraz powstawanie międzynarodowego systemu charakteryzującego się zmniejszeniem znaczenia państw, w których występują coraz większe luki w systemach rządów, ponieważ tradycyjne mechanizmy regulujące stosunki międzypaństwowe nie odpowiadają właściwie na potrzeby publiczne;

1.

uważa, że spójne i skuteczne kształtowanie polityki UE będzie w coraz większym stopniu zależeć od określenia w odpowiednim czasie tych długoterminowych tendencji globalnych, które mają wpływ na wyzwania i wybory, w obliczu których stoi Unia w coraz bardziej złożonym i połączonym wzajemnymi zależnościami świecie;

2.

podkreśla znaczenie skutecznej współpracy między instytucjami UE w zakresie monitorowania i analizowania tych długoterminowych tendencji, a także współpracy i tworzenia sieci kontaktów z innymi podmiotami – w tym szerszą społecznością badaczy w Unii Europejskiej i poza nią – zainteresowanymi podobnymi zagadnieniami w państwach trzecich; w związku z tym podkreśla znaczenie, jakie ma kontynuacja procesu rozwoju zdolności efektywnego zapewniania niezależnych, międzyinstytucjonalnych, wysokiej jakości analiz i doradztwa na temat najważniejszych tendencji, z którymi muszą zmierzyć się decydenci w systemie UE;

3.

zaznacza, że zgodnie z zasadą pomocniczości za opracowywanie długoterminowych strategii społeczno-gospodarczych oraz wdrażanie rozwiązań politycznych w UE odpowiedzialność ponosi szereg organizacji publicznych, takich jak instytucje europejskie, ministerstwa, wydziały administracji lokalnej lub regionalnej oraz wyspecjalizowane agencje; podkreśla, że oprócz instytucji publicznych w państwach członkowskich oraz instytucji europejskich w opracowywaniu długoterminowych strategii uczestniczą również partnerzy społeczni i gospodarczy, organizacje pozarządowe oraz inne zainteresowane strony; w związku z tym podkreśla, że powinno się zastosować wielopoziomowy system rządzenia;

4.

podkreśla, że ze względu na jej wieloletni charakter, długoterminowość i przekrojowy zasięg politykę spójności z natury rzeczy cechuje wyraźne ukierunkowanie na realizację długofalowych celów, a z uwagi na to, że na realizację polityki spójności przeznacza się znaczną część środków przewidzianych w budżecie UE, polityka ta musi stanowić istotny element wszystkich dalekosiężnych planów budżetowych;

5.

uważa, że opracowywanie strategii politycznych w odniesieniu do polityki spójności i innych dziedzin polityki w coraz większym stopniu zależy od wskazania w odpowiednim momencie długoterminowych tendencji globalnych; odnotowuje w związku z tym różne wybiegające w przyszłość sprawozdania, takie jak „Projekt Europa 2030” (sprawozdanie Grupy Refleksji nad Przyszłością Unii Europejskiej dla Rady Europejskiej) czy sprawozdanie zatytułowane „Globalne tendencje do roku 2030 – obywatele w połączonym i wielocentrycznym świecie”, sporządzone przez Instytut Unii Europejskiej Studiów nad Bezpieczeństwem (IUESB) w ramach projektu europejskiego systemu analiz strategicznych i politycznych (ESPAS); zaleca lepszą koordynację inicjatyw dotyczących sporządzania takich sprawozdań;

6.

apeluje o włączenie aspektu płci do oceny długoterminowych tendencji globalnych oraz przyszłych sprawozdań w celu przeciwdziałania łamaniu praw człowieka, dyskryminacji i ubóstwu;

7.

z zadowoleniem przyjmuje zwłaszcza dotychczasowe rezultaty realizowanego na szczeblu administracyjnym projektu pilotażowego (lata 2010–2011) i działania przygotowawczego (lata 2012–2014) mających na celu opracowanie europejskiego systemu analiz strategicznych i politycznych (ESPAS) wspomagającego określanie długoterminowych tendencji odnoszących się do kluczowych kwestii politycznych, jakim UE musi stawić czoła, i zdecydowanie zaleca, aby proces ten był kontynuowany po zakończeniu obecnego działania przygotowawczego; uważa również, że do tego systemu powinni zostać włączeni pracownicy wszystkich właściwych instytucji i organów UE, w tym Komitetu Regionów; jest przekonany, że mechanizm sprawozdawczy powinien zostać poddany pod dyskusję z udziałem wszystkich właściwych grup interesów, przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych;

8.

wzywa cztery instytucje i organy, które obecnie biorą udział w procesie ESPAS – Komisję, Parlament, Radę i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych – do opracowania i podpisania pewnego rodzaju porozumienia międzyinstytucjonalnego, które najlepiej byłoby zawrzeć wiosną 2014 r., przy czym każdy z partnerów zobowiązałby się do utrzymania porozumienia i stałego udziału w nim;

9.

podkreśla, że zaangażowane instytucje i organy muszą przeznaczyć niezbędne zasoby kadrowe i środki finansowe na system ESPAS w swoich budżetach, w pełnej zgodności z rozporządzeniem finansowym, a zwłaszcza z jego art. 54 lit. e), oraz w kontekście rocznej procedury budżetowej, tak aby w przyszłości zapewnić możliwość realizacji tych zadań w sposób pozostający bez wpływu na budżet, podkreśla potrzebę inwestowania przez wszystkie instytucje UE w personel posiadający specjalistyczną wiedzę umożliwiającą pełny udział w szczegółowej analizie i monitorowaniu globalnych tendencji, a także identyfikowanie opcji i przedstawianie zaleceń politycznych odpowiadających szczególnym potrzebom każdej instytucji UE;

10.

utrzymuje, że ESPAS powinien być kierowany i nadzorowany przez międzyinstytucjonalną radę w odpowiednim składzie, która ustalałaby mandat i priorytety ESPAS oraz wyznaczała dyrektora lub innych urzędników, i w której Parlament – jeśli tak postanowi – będzie reprezentowany przez posłów, przy założeniu, że szczegółowe prace ESPAS w ramach jego mandatu powinny być wykonywane w niezależny sposób;

11.

z zadowoleniem przyjmuje zamiar wykorzystania procesu ESPAS – i bazowanie na jego światowej sieci – do utworzenia globalnego internetowego zbioru dokumentów i materiałów dotyczących średnio- i długoterminowych tendencji, pochodzących z różnych źródeł, który byłby bezpłatnie dostępny dla decydentów i obywateli na całym świecie;

12.

z zadowoleniem przyjmuje to, że efektem bliższej współpracy administracyjnej między instytucjami UE w ramach procesu ESPAS będzie przedstawienie – w ramach działania przygotowawczego – dalekowzrocznego sprawozdania zawierającego analizę długoterminowych tendencji i ich wpływu na wyzwania i wybory czekające Unię w latach 2014–2019, które ma zostać przedłożone do wiadomości osób stojących na czele instytucji Unii w 2014 r.; uważa, że działanie to jest skuteczne, a zatem powinno być w przyszłości powtarzane przynajmniej co pięć lat;

13.

uważa, że stały system – mający na celu zapewnienie instytucjom UE regularnej analizy średnio- i długoterminowych tendencji, aby zachęcić do przyjęcia bardziej strategicznego podejścia do podejmowania decyzji – powinien przewidywać przedstawienie instytucjom rocznego „sprawozdania na temat strategicznych tendencji” przed debatą na temat stanu Unii i publikacją rocznego programu prac Komisji w celu identyfikacji i oceny zmieniającego się schematu długoterminowych tendencji oraz dostarczenia władzy budżetowej konkretnych danych do wykorzystania w przygotowaniach do negocjacji w sprawie wieloletnich ram finansowych (MRF) po 2020 r., a także w śródokresowym przeglądzie MRF na lata 2014–2020;

14.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego sprawozdania Radzie, Komisji oraz Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych.

19.5.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 181/19

—

uwzględniając art. 12, 15, 16, 27, 28, 30, 31 i 33 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 3 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 45, 81 i 146 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach C-18/02 (1), C-341/05 (2) i C-438/05 (3),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A7-0291/2013),

A.

mając na uwadze bardzo udany przegląd rozporządzenia Bruksela I (4), dzięki któremu wprowadzono istotne poprawki do przepisów dotyczących jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych w Unii Europejskiej;

B.

mając na uwadze, że zakres procedury przekształcenia nie objął niektórych zagadnień prawa pracy;

C.

mając na uwadze, że porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 28 listopada 2001 r. (5) przewiduje, że z techniki przekształcania należy korzystać w przypadku często zmienianych aktów prawnych;

D.

mając na uwadze, że należy zapewnić spójność przepisów dotyczących jurysdykcji oraz przepisów dotyczących prawa właściwego w danym sporze;

E.

mając na uwadze, że w centrum zainteresowania międzynarodowego prawa prywatnego na szczeblu europejskim leży również zapobieganie wybieraniu sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy – zwłaszcza w przypadku działania na niekorzyść słabszej strony sporu, np. pracowników – oraz zapewnienie przewidywalności jurysdykcji w możliwie jak największym stopniu;

F.

mając na uwadze, że co do zasady sądem właściwym dla rozstrzygania danego sporu powinien być sąd mający najbliższy związek ze sprawą;

G.

mając na uwadze, że liczba głośnych europejskich spraw sądowych w sprawie jurysdykcji i prawa właściwego w związku z indywidualnymi umowami o pracę oraz sporami zbiorowymi budzi obawy co do podporządkowywania krajowych przepisów prawa pracy przepisom europejskim, co może w niektórych przypadkach prowadzić do stosowania prawa jednego państwa członkowskiego przez sąd w innym państwie członkowskim (6);

H.

mając na uwadze istotne znaczenie prawa pracy dla tożsamości konstytucyjnej i politycznej państw członkowskich, należy zapewnić, by prawo europejskie uwzględniało w tym zakresie tradycje krajowe;

I.

mając na uwadze, że jak najszersze dostosowanie przepisów o jurysdykcji do przepisów o prawie właściwym jest także w interesie należytego administrowania wymiarem sprawiedliwości;

J.

mając na uwadze, że wydaje się wskazane rozważenie, czy należy wprowadzić zmiany w przepisach o jurysdykcji w zakresie prawa pracy;

K.

mając na uwadze, że w szczególności w odniesieniu do sporów zbiorowych jurysdykcję powinny sprawować sądy w państwie członkowskim, w którym taki spór ma zostać lub został podjęty;

L.

mając na uwadze, że w odniesieniu do indywidualnych umów o pracę należy w odpowiednim zakresie zapewnić sprawowanie jurysdykcji przez sądy tego państwa członkowskiego, które ma najbliższy związek z danym stosunkiem pracy;

1.

gratuluje instytucjom udanej rewizji rozporządzenia Bruksela I;

2.

jest zdania, że Komisja powinna dalej analizować zagadnienia prawa pracy w celu dokonania w przyszłości ewentualnego przeglądu;

3.

odnotowuje, że jedną z głównych zasad międzynarodowego prawa prywatnego regulującego właściwość sądu jest ochrona słabszej strony sporu oraz że cel ochrony pracownika wskazano w obecnych przepisach o jurysdykcji;

4.

zauważa, że pracownicy generalnie podlegają dobrej ochronie w przepisach o jurysdykcji w sprawach pracowniczych, w których są pozywani przez swoich pracodawców, a to dzięki jurysdykcjom wyłącznym określonym w rozporządzeniu Bruksela I;

5.

wzywa Komisję, by dokonała oceny, czy obecne ramy prawne ustanowione rozporządzeniem Bruksela I w wystarczającym stopniu uwzględniają szczególny charakter działań w sektorze zatrudnienia;

6.

wzywa Komisję, by zwróciła szczególną uwagę na następujące kwestie:

7.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu.

19.5.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 181/21

—

uwzględniając art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), w którym podkreśla się wartości wspólne państwom członkowskim, takie jak pluralizm, niedyskryminacja, tolerancja, sprawiedliwość, solidarność oraz równouprawnienie kobiet i mężczyzn, a także art. 8 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w którym określa się zasadę włączania problematyki płci w główny nurt życia społeczno-politycznego, stanowiąc, że we wszystkich swoich działaniach Unia zmierza do zniesienia nierówności oraz wspierania równouprawnienia mężczyzn i kobiet,

—

uwzględniając art. 19 TFUE dotyczący zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć,

—

uwzględniając art. 23 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając Konwencję ONZ z dnia 18 grudnia 1979 r. w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW),

—

uwzględniając deklarację pekińską oraz platformę działania przyjętą na IV Światowej Konferencji w sprawie Kobiet, która odbyła się w Pekinie w dniu 15 września 1995 r. oraz swe rezolucje z dnia 18 maja 2000 r. (1), 10 marca 2005 r. (Pekin + 10) (2) oraz 25 lutego 2010 r. (Pekin + 15) (3),

—

uwzględniając milenijne cele rozwoju (MCR) przyjęte na Szczycie Milenijnym ONZ we wrześniu 2000 r., w szczególności MCR dotyczący propagowania równości płci i równouprawnienia kobiet jako warunku wstępnego do likwidacji głodu, ubóstwa i chorób, wprowadzenia równości na wszystkich poziomach nauczania i we wszystkich dziedzinach pracy, równego zarządzania zasobami i równej reprezentacji w życiu publicznym i politycznym,

—

uwzględniając europejski pakt na rzecz równouprawnienia płci (2011–2020) przyjęty przez Radę Europejską w marcu 2011 r.,

—

uwzględniając Konsensus europejski w sprawie rozwoju,

—

uwzględniając europejską konwencję o prawach człowieka i biomedycynie,

—

uwzględniając wytyczne Unii Europejskiej w sprawie promowania przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego, w sprawie kary śmierci, tortur i innych form okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania, w sprawie obrońców praw człowieka, a także w sprawie dialogów na temat praw człowieka z państwami spoza UE, promowania i ochrony praw dziecka, a także w sprawie aktów przemocy wobec kobiet i zwalczania wszelkich form dyskryminacji kobiet ,

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 2 grudnia 1998 r., w których stanowi się, że roczna ocena wdrażania pekińskiej platformy działania opierać się będzie na kryteriach ilościowych i jakościowych oraz poziomach odniesienia,

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 2 i 3 czerwca 2005 r., w których wzywa się państwa członkowskie i Komisję do wzmocnienia mechanizmów instytucjonalnych służących wspieraniu równouprawnienia płci i stworzenia ram umożliwiających ocenę realizacji pekińskiej platformy działania w celu zapewnienia monitorowania postępów w bardziej spójny i systematyczny sposób,

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 5 i 6 grudnia 2007 r. w sprawie przeglądu realizacji pekińskiej platformy działania przez instytucje UE i państwa członkowskie, a także załączone do niej sprawozdanie opracowane przez prezydencję portugalską i potwierdzające wskaźniki dotyczące kobiet i ubóstwa,

—

uwzględniając opracowaną przez Komisję „Strategię na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010–2015” przedstawioną w dniu 21 września 2010 r. oraz załączony do niej dokument roboczy służb Komisji w sprawie działań zmierzających do wdrożenia strategii,

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji dotyczący unijnego planu działania w sprawie równouprawnienia płci oraz uwłasnowolnienia kobiet w kontekście współpracy na rzecz rozwoju (2010–2015),

—

uwzględniając wspólną deklarację ministrów UE ds. równouprawnienia płci z dnia 4 lutego 2005 r. w ramach przeglądu pekińskiej platformy działania po 10 latach, w której ponownie potwierdzono między innymi zdecydowane poparcie i zaangażowanie na rzecz pełnej i skutecznej realizacji pekińskiej platformy działania,

—

uwzględniając konkluzje przyjęte w dniu 15 marca 2013 r. podczas 57. sesji Komisji ONZ ds. Statusu Kobiet, w których po raz pierwszy w międzynarodowym tekście wyraźnie uznano zjawisko zabójstw ze względu na płeć lub „kobietobójstw”,

—

uwzględniając opracowane w 2011 roku międzyagencyjne oświadczenie zatytułowane „Zapobieganie praktykom wyboru płci uwarunkowanym postrzeganiem płci w ujęciu społeczno-kulturowym”, przedstawione przez Biuro Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka (OHCHR), Fundusz Ludnościowy Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNFPA), Fundusz ONZ na rzecz Dzieci (UNICEF), Jednostkę ONZ ds. Równości Płci i Uwłasnowolnienia Kobiet (UN WOMEN) i Światową Organizację Zdrowia (WHO),

—

uwzględniając program działania i deklarację Międzynarodowej Konferencji ONZ na rzecz Ludności i Rozwoju, która odbyła się w Kairze w 1994 r., kluczowe działania mające na celu ich dalsze wdrażanie, a także rezolucję Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 65/234 w sprawie działań następczych po Międzynarodowej Konferencji ONZ na rzecz Ludności i Rozwoju po 2014 r. (grudzień 2010 r.),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 13 marca 2008 r. w sprawie równości płci oraz równouprawnienia kobiet w kontekście współpracy na rzecz rozwoju (4), w szczególności jej ustęp 37,

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 16 grudnia 2010 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka na świecie za rok 2009 oraz polityki UE w tym zakresie (5), w szczególności jej ustęp 76, w którym podkreślono konieczność eliminowania wszelkich form dyskryminacji i przemocy wobec kobiet i dziewcząt, w tym aborcję podyktowaną płcią dziecka,

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2011 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie (6),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 11 października 2007 r. w sprawie zabójstw kobiet (kobietobójstwa) w Ameryce Środkowej i Meksyku oraz roli Unii Europejskiej w zwalczaniu tego zjawiska (7),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz opinię Komisji Rozwoju (A7-0245/2013),

A.

mając na uwadze, że termin „ludobójstwo ze względu na płeć” jest płciowo neutralnym określeniem służącym do opisania procederu systematycznego, celowego i uwarunkowanego płciowo masowego zabijania ludzi o określonej płci, co stanowi coraz bardziej palący i rzadko sygnalizowany problem w szeregu krajów; mając na uwadze, że w sprawozdaniu tym analizuje się szczególnie przyczyny, aktualne tendencje, konsekwencje i sposoby walki z praktykami selekcji płci uwarunkowanymi postrzeganiem płci w ujęciu społeczno-kulturowym, które przyjmują również formy dzieciobójstwa i przemocy poprzez selekcję ze względu na płeć (do określenia zabijania kobiet i dziewcząt, jako najbardziej ekstremalnego wyrazu dyskryminacji i przemocy wobec kobiet stosowano inne terminy, takie jak kobietobójstwo, którego dotyczy specjalne sprawozdanie Parlamentu (8));

B.

mając na uwadze, że mimo wprowadzenia w ostatnim czasie przepisów zakazujących praktyk w zakresie selekcji płci, dziewczęta są w dalszym ciągu w nieproporcjonalnym stopniu ofiarami bezwzględnej dyskryminacji płciowej, która obejmuje nierzadko także nienarodzone płody płci żeńskiej, które są poddawane aborcji, porzucane lub zabijane tylko ze względu na ich płeć;

C.

mając na uwadze szacunki, które wskazują, że już w roku 1990 skutkiem selekcji płci była luka demograficzna w obrębie populacji światowej obejmująca ponad 100 mln kobiet (9); mając na uwadze, że według najnowszych szacunków liczba kobiet, których „brakuje” w populacji światowej, wzrosła do niemal 200 mln (10);

D.

mając na uwadze, że ludobójstwo ze względu na płeć stanowi globalny problem nie tylko w Azji i Europie, lecz także w Ameryce Północnej, Afryce i Ameryce Łacińskiej; mając na uwadze, że selekcja płci jest zjawiskiem powszechnym, a ciężarne kobiety celowo lub pod naciskiem decydują się nie rodzić dziewczynek, ponieważ dziewczynki są uważane za obciążenie dla społeczeństwa;

E.

mając na uwadze wyjątkowe zaburzenie wskaźników struktury płci na terenie Azji, w szczególności w Chinach, Indiach i Wietnamie; mając na uwadze, że w roku 2012 w Chinach na każde 100 dziewczynek rodziło się 113 chłopców, a w Indiach i Wietnamie na każde 100 dziewczynek rodziło się 112 chłopców (11);

F.

mając na uwadze, że w niektórych państwach Europy wskaźniki struktury płci są wyjątkowo zaburzone, co potwierdzają dane z roku 2012, według których w Albanii, Armenii, Azerbejdżanie i Gruzji na każde 100 dziewczynek rodziło się 112 chłopców (12);

G.

mając na uwadze, że praktyka ludobójstwa ze względu na płeć jest najczęściej głęboko zakorzeniona w kulturach, dla których charakterystyczne są preferowanie synów, brak równouprawnienia, uporczywa dyskryminacja i utrzymujące się stereotypy wobec córek, a w niektórych przypadkach występuje też w krajach stosujących politykę rządową opartą na przymusie;

H.

mając na uwadze, że zjawisko preferowania synów jest głęboko zakorzenione, stanowi część wieloletnich tradycji i pozostaje związane z kwestiami takimi, jak dziedziczenie majątku, uzależnienie starzejących się rodziców od wsparcia ekonomicznego i bezpieczeństwa zapewnianego przez synów, przedłużenie nazwiska i linii rodowej oraz chęć uniknięcia kłopotów finansowych przez zaoszczędzenie na tradycyjnie wysokich kosztach posagu wręczanego córkom;

I.

mając na uwadze, że nieodpowiednie systemy zabezpieczenia społecznego i programy ubezpieczania rodzin mogą w niektórych kulturach w sposób zwodniczy prowadzić do zjawiska preferowania synów oraz praktyk w zakresie selekcji płci;

J.

mając na uwadze, że praktyki w zakresie selekcji płci prowadzą do naruszenia równowagi płci w obrębie społeczeństw, powodują zniekształcenie wskaźników struktury płci, a także wywierają skutki gospodarcze i społeczne; mając na uwadze, że brak równowagi płci w postaci nadmiaru mężczyzn w dłuższej perspektywie czasowej wpływa negatywnie na stabilność społeczną, prowadząc do ogólnego wzrostu przestępczości, frustracji, przemocy, handlu ludźmi, niewolnictwa seksualnego wykorzystywania, prostytucji i gwałtów;

K.

mając na uwadze, że patriarchalna kultura stałego preferowania synów nie tylko utrwala stereotypy i pogłębia deficyt demokracji oraz nierówności między płciami, lecz także dyskryminuje kobiety, a tym samym utrudnia im pełne korzystanie z dobrodziejstw równego traktowania oraz równych szans we wszystkich dziedzinach życia;

L.

mając na uwadze, że fakt występowania praktyk w zakresie selekcji płci, wyższych wskaźników śmiertelności wśród małych dziewczynek oraz niższej niż wśród chłopców liczby zapisów dziewczynek do szkół może sugerować dominację w niektórych społeczeństwach kultury preferowania synów, dlatego też w tym kontekście istotne jest przeanalizowanie oraz wskazanie, czy tego rodzaju zjawiskom towarzyszą dalsze przejawy deficytu demokracji w odniesieniu do dziewczynek, takie jak pogorszenie ich dostępu do wyżywienia, edukacji, opieki zdrowotnej, urządzeń sanitarnych, zdatnej do picia wody, opieki medycznej i wsparcia socjalnego, w celu określenia skutecznych metod zwalczania tych zjawisk;

M.

mając na uwadze, że problem deficytu demokracji wśród kobiet w wielu krajach nie może zostać rozwiązany z uwagi na brak wiarygodnych danych statystycznych dotyczących monitorowania narodzin i zgonów;

N.

mając na uwadze, że uwłasnowolnienie kobiet pomoże w promowaniu zmian zachowań i zmian społecznych potrzebnych do wyeliminowania praktyk selekcji płci w dłuższej perspektywie czasowej;

O.

mając na uwadze, że wyeliminowanie praktyk selekcji płci to złożony proces, który wymaga zastosowania szeregu wzajemnie powiązanych strategii i metod, w tym organizacji specjalistycznych szkoleń dla przedstawicieli personelu medycznego, aby mogli oni doradzać w kwestii praktyk selekcji płci i zapobiegać takim praktykom w UE i na całym świecie;

P.

mając na uwadze, że działania budujące wsparcie, środki polityczne oraz wzorcowe praktyki, takie jak prowadzona w Chinach kampania „Care for Girls”, która jest ukierunkowana na pogłębianie świadomości wartości dziewcząt, a także realizowany w Indiach program „Balika Samriddhi Yojana”, w ramach którego udziela się dotacji na kształcenie dziewcząt z ubogich rodzin, są niezbędne do zmiany nastawienia wobec dziewcząt i kobiet;

Q.

mając na uwadze znaczący sukces Korei Południowej jako państwa, w którym zniwelowano niekorzystne zjawisko wysoce zakłóconej struktury płci, doprowadzając do obniżenia wskaźnika liczby urodzeń chłopców z poziomu 114 chłopców na każde 100 dziewczynek w roku 1994 do poziomu 107 chłopców na każde 100 dziewczynek w roku 2010 (13);

1.

podkreśla, że ludobójstwo ze względu na płeć jest poważnym przypadkiem naruszenia praw człowieka i przestępstwem, które wymusza podjęcie skutecznych działań zmierzających do zajęcia się wszystkimi głównymi przyczynami kultury patriarchatu i wykorzenienia ich;

2.

podkreśla, że wszystkie państwa i rządy zobowiązane są promować i chronić prawa człowieka oraz zapobiegać dyskryminacji, co jest podstawą działań na rzecz wyeliminowania wszelkich form przemocy wobec kobiet;

3.

wzywa rządy do opracowania i zastosowania środków powodujących głęboką zmianę mentalności i stosunku do kobiet, jak również do zwalczania szkodliwych przekonań i zachowań, które podtrzymują przemoc wobec kobiet;

4.

wzywa rządy do wyraźnego uznania kobietobójstwa lub ludobójstwa ze względu na płeć za zbrodnię, a w konsekwencji do opracowania i zastosowania środków prawnych umożliwiających przeprowadzenie śledztwa w przypadku kobietobójstwa, aby agresorzy zostali postawieni przed sądem, a kobiety, którym udało się przeżyć, miały łatwy dostęp do służby zdrowia i długoterminowego wsparcia;

5.

podkreśla, że w rozumieniu Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej oraz deklaracji pekińskiej i platformy działania wszelkie naciski wywierane na kobietę przez rodzinę lub społeczeństwo w celu przeprowadzenia aborcji ze względu na płeć stanowią przypadki przemocy fizycznej i psychologicznej;

6.

zwraca uwagę, że wyplenienie praktyk selekcji ze względu na płeć to skomplikowany proces wymagający przyjęcia szeregu wzajemnie powiązanych podejść i metod, od zbadania przyczyn leżących u źródła tych praktyk oraz czynników kulturowych i społeczno-gospodarczych krajów, w których preferuje się synów/mężczyzn, po prowadzenie kampanii na rzecz praw i statusu dziewcząt i kobiet oraz wprowadzanie przepisów i regulacji w tym zakresie; w szerszym kontekście uważa, że jedynym trwałym sposobem zapobieżenia dalszemu rozwijaniu praktyk selekcji płci jest propagowanie równej wartości obu płci w każdym społeczeństwie;

7.

podkreśla potrzebę wspierania dogłębnych analiz i badań naukowych dotyczących głównych przyczyn praktyk w zakresie selekcji płci w celu propagowania badań tych charakterystycznych dla niektórych krajów zwyczajów i tradycji, które mogą prowadzić do selekcji płci, oraz badań społecznych konsekwencji selekcji płci, a także wzywa Komisję do podjęcia działań w tym względzie;

8.

apeluje o szczegółowe przeanalizowanie motywów finansowych i gospodarczych leżących u podstaw praktyk selekcji opartej na płci i przyczyniających się do nich; wzywa ponadto rządy do aktywnego zajęcia się obciążeniami, jakie mogą spoczywać na rodzinach, a tym samym prowadzić do zjawiska nadwyżki mężczyzn;

9.

podkreśla znaczenie opracowania przepisów zwalczających selekcję w oparciu o płeć, które powinny obejmować pakiety ochrony socjalnej dla kobiet, lepsze monitorowanie wdrażania obowiązujących przepisów i silniej skupiać się na kulturowych i społeczno-gospodarczych przyczynach tego zjawiska, aby zająć się jego rozwiązaniem w trwały i całościowy sposób, utrzymując przy tym w mocy równouprawnienie płci i zachęcając do czynnego udziału ze strony społeczeństwa obywatelskiego;

10.

wzywa rządy do wyeliminowania deficytów demokracji i próżni legislacyjnych, do walki z utrzymującymi się przejawami dyskryminacji dziewczynek, do zapewnienia kobietom prawa dziedziczenia, do egzekwowania krajowych przepisów gwarantujących równość kobiet i mężczyzn wobec prawa we wszystkich dziedzinach życia, a także do uwłasnowolnienia dziewcząt i kobiet w wymiarze gospodarczym, edukacyjnym i politycznym;

11.

wzywa Komisję do wspierania i stymulowania wszelkich inicjatyw zmierzających do propagowania świadomości na temat dyskryminacji ze względu na płeć, w tym ludobójstwa ze względu na płeć, a także do znalezienia skutecznych środków walki z tym zjawiskiem poprzez poradnictwo, pomoc, wykorzystanie odpowiednich strategii politycznych i finansowania, w ramach swoich stosunków zewnętrznych, pomocy humanitarnej i włączania problematyki płci w główny nurt życia społeczno-politycznego;

12.

zwraca uwagę, że niepowodzenie w uwłasnowolnieniu kobiet i dziewcząt, jak również niepodejmowanie wysiłków, by zmienić normy i struktury społeczne, mają poważne konsekwencje prawne, etyczne, zdrowotne oraz w zakresie praw człowieka i w skali długoterminowej mogą pociągnąć za sobą katastrofalne skutki przynoszące szkodę społeczeństwom, które się tego dopuszczają;

13.

podkreśla, że według kilku badań brak równowagi płciowej mógłby prowadzić do nasilenia się nielegalnego handlu dla celów zawarcia małżeństwa lub wykorzystywania seksualnego, przemocy wobec kobiet, małżeństw dzieci i małżeństw przedwczesnych lub pod przymusem, oraz do HIV/AIDS i innych chorób przenoszonych drogą płciową, zagrażając tym samym stabilności i bezpieczeństwu społecznemu, zagrażający tym samym stabilności i bezpieczeństwu społecznemu; domaga się zatem wyczerpującego przeglądu ewentualnych konsekwencji, jakie niesie za sobą postępująca nadwyżka mężczyzn dla zdrowia, gospodarki i bezpieczeństwa;

14.

wspiera odpowiednie reformy oraz procesy stałego monitorowania i skutecznego wdrażania przepisów gwarantujących równouprawnienie płci oraz zakazujących dyskryminacji, szczególnie w krajach o niskim lub średnim dochodzie lub będących w okresie transformacji;

15.

wzywa Komisję do podjęcia intensywnych działań na rzecz zapobiegania praktykom selekcji płci uwarunkowanym postrzeganiem płci w ujęciu społeczno-kulturowym, które nie będą przejawiały się nakładaniem ograniczeń w dostępie do usług i technik medycznych w dziedzinie zdrowia rozrodczego, ale w promowaniu ich odpowiedzialnego wykorzystywania, a także do wprowadzenia i wzmocnienia wytycznych, do zapewnienia personelowi medycznemu specjalistycznego przeszkolenia w zakresie poradnictwa dotyczącego praktyk selekcji płci i zapobiegania im, z wyłączeniem rzadkich i uzasadnionych przypadków chorób genetycznych związanych z płcią, a także do zapobiegania wykorzystaniu i promowaniu rozwiązań technicznych w celu selekcji płci lub w celach komercyjnych;

16.

podkreśla, że ustawodawstwo w zakresie zarządzania praktykami selekcji płci lub ich ograniczania musi chronić prawo kobiet do dostępu do legalnych technologii i usług medycznych z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego bez zgody małżonka, zapewnić efektywne wdrażanie przepisów i nakładanie odpowiednich sankcji na osoby łamiące prawo;

17.

zachęca rządy i środowisko medyczne do większego zaangażowania i ściślejszej współpracy, a także do wprowadzenia surowszych wytycznych dotyczących samoregulacji klinik i szpitali w celu aktywnego zapobiegania selekcji płci jako działalności prowadzonej dla korzyści finansowych;

18.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do identyfikowania klinik w Europie, które przeprowadzają aborcje ze względu na płeć, udostępnienia danych statystycznych na ten temat i opracowania godnych naśladowania praktyk w celu zapobiegania tym aborcjom;

19.

uznaje, że gwarantowanie i promowanie praw dziewcząt i kobiet przez zapewnienie im równych szans, szczególnie w dziedzinie edukacji i zatrudnienia, ma istotne znaczenie dla zwalczania seksizmu i utworzenia społeczeństwa, w którym faktycznie przestrzega się zasady równości kobiet i mężczyzn; podkreśla fakt, że poprawa poziomu wykształcenia, możliwości zatrudnienia i zintegrowanej opieki zdrowotnej, obejmującej usługi zdrowotne w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego dla kobiet, mają kluczowe znaczenie w dążeniach do wyeliminowania praktyk selekcji płci – od aborcji po dzieciobójstwo – a także dla osiągnięcia ogólnego wzrostu gospodarczego w krajach rozwijających się oraz ograniczenia ubóstwa; podkreśla, że uwłasnowolnienie kobiet oraz zaangażowanie mężczyzn stanowią klucz do zwalczania nierówności płciowej i promowania zmian zachowania i zmian społecznych, koniecznych do wyeliminowania w perspektywie długoterminowej praktyk selekcji w oparciu o płeć;

20.

w związku z tym wzywa Komisję do wspierania rozwoju takiego otoczenia edukacyjnego i społecznego, w którym obie płcie byłyby szanowane i traktowane na równi i w którym uznawałoby się na równi umiejętności i potencjał obu płci, bez stereotypów i przejawów dyskryminacji, przy jednoczesnym intensywniejszym włączania problematyki płci w główny nurt życia społeczno-politycznego oraz wzmacnianiu równych szans i równego partnerstwa;

21.

wzywa Komisję i odpowiednie organizacje międzynarodowe do wspierania programów edukacyjnych ukierunkowanych na równouprawnienie kobiet i umożliwiających im wzmocnienie poczucia własnej wartości, zdobycie wiedzy oraz podejmowanie decyzji dotyczących ich życia, zdrowia i zatrudnienia, a także pozwalających im na niezależność finansową;

22.

wzywa Komisję, ESDZ i rządy państw trzecich do opracowania kampanii uświadamiających i informujących w celu promowania zasady równouprawnienia kobiet i mężczyzn oraz do spowodowania wzrostu wrażliwości społecznej w stosunku do potrzeby wzajemnego poszanowania praw człowieka każdej osoby w związku, szczególnie pod względem prawa własności, prawa do pracy, do należytej opieki zdrowotnej, do sprawiedliwości i edukacji;

23.

przywołuje milenijne cele rozwoju oraz podkreśla, że dostęp do edukacji i opieki zdrowotnej, w tym do zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie, stanowi podstawowe prawo człowieka; podkreśla potrzebę poczynienia specjalnych i wyraźnych odniesień do ludobójstwa ze względu na płeć oraz kwestii związanych z selekcją płci w ramach dialogu i w sprawozdaniach dotyczących MCR, a także na innych międzynarodowych forach wymiany doświadczeń;

24.

podkreśla, że zdolność kobiet do korzystania z przysługujących im praw łączy się nierozerwalnie z ich zdolnością do indywidualnego podejmowania decyzji, niezależnie od ich małżonków, dlatego zagwarantowanie kobietom dostępu do edukacji, pracy, opieki zdrowotnej, swobodnego dostępu do antykoncepcji, do konta bankowego bez konieczności uzyskiwania zgody lub zezwolenia małżonka bądź innej osoby ma kluczowe znaczenie;

25.

wzywa rządy państw partnerskich do ograniczenia kosztów opieki zdrowotnej za leczenie dzieci, zwłaszcza dziewczynek, które niejednokrotnie umierają w wyniku złej lub nieodpowiedniej opieki, jaką otrzymują;

26.

wzywa rządy do polepszenia dostępu kobiet do opieki zdrowotnej, szczególnie dla kobiet w ciąży i matek, do edukacji, rolnictwa, kredytów i mikropożyczek, majątku oraz do zapewnienia im szans ekonomicznych;

27.

wzywa do położenia szczególnego nacisku na stworzenie warunków do wprowadzenia w krajach rozwijających się systemów opartych na solidarności, między innymi poprzez utworzenie funduszy emerytalnych, co doprowadzi do zmniejszenia obciążenia ekonomicznego rodzin i jednostek, ograniczając ich zależność od dzieci płci męskiej oraz występowanie zjawiska preferowania synów;

28.

zauważa, że praktyki w zakresie selekcji płci utrzymują się nawet w dostatnich regionach, których mieszkańców charakteryzuje wysoki poziom wykształcenia;

29.

zachęca do rozwoju mechanizmów wsparcia dla kobiet i rodzin, w ramach których kobiety mogłyby uzyskiwać informacje i porady na temat zagrożeń i niebezpieczeństw związanych z praktykami selekcji płci, a także otrzymywać pomoc w przypadku presji na usunięcie płodów płci żeńskiej;

30.

zachęca społeczeństwo obywatelskie oraz jednostki administracji publicznej do wspólnej organizacji kampanii informacyjnych i społecznych dotyczących negatywnych skutków praktyk selekcji płci, które mogą dotknąć matkę;

31.

wzywa Komisję do udzielenia wsparcia technicznego i finansowego innowacyjnym działaniom i programom edukacyjnym zmierzającym do zainicjowania debaty publicznej oraz szerszego uświadomienia równej wartości dziewcząt i chłopców, wykorzystując do tego wszystkie dostępne media i sieci społecznościowe w celu dotarcia do młodych ludzi, przywódców religijnych i duchowych, nauczycieli, liderów społeczności lokalnych i innych wpływowych osób oraz ich zaangażowania w celu zmiany uwarunkowanego kulturowo nastawienia do równouprawnienia płci w danym społeczeństwie i uwypuklenia potrzeby niedyskryminacyjnych zachowań;

32.

wzywa UE do zdecydowanego podkreślenia aspektu płci we wszystkich partnerstwach i rozmowach z krajami rozwijającymi się oraz do podkreślania w nich kwestii uwłasnowolnienia kobiet, jak stwierdzono w Konsensusie europejskim w sprawie rozwoju; uważa ponadto, że konieczne jest uwzględnianie aspektu płci na wszystkich etapach wsparcia budżetowego, m.in. przez promowanie dialogu ze stowarzyszeniami kobiet w krajach rozwijających się i poprzez wprowadzanie wskaźników w rozbiciu na płeć;

33.

wzywa władze zainteresowanych państw do wzmocnienia systemów monitorowania i zbierania danych statystycznych na temat wskaźników struktury płci, a także do podjęcia działań w celu usunięcia ewentualnych przypadków zakłócenia równowagi; wzywa w związku z tym do bliższej współpracy między UE, agencjami ONZ i innymi partnerami międzynarodowymi oraz rządami partnerskimi;

34.

wzywa Komisję i wszystkie zainteresowane strony do podjęcia niezbędnych działań ustawodawczych lub działań o innym charakterze w celu zagwarantowania penalizacji praktykowania przymusowych aborcji i chirurgicznych zabiegów przerywania ciąży ze względu na płeć w przypadku braku uprzedniej, świadomej zgody kobiety lub braku jej wiedzy na temat charakteru przeprowadzanej interwencji;

35.

wzywa rządy i wszystkie zainteresowane strony do zagwarantowania skutecznego wdrażania przepisów dotyczących selekcji płci oraz do zagwarantowania, by na osoby łamiące prawo nałożone zostały odpowiednie sankcje;

36.

wzywa Komisję do zacieśnienia współpracy z innymi organizacjami i instytucjami międzynarodowymi, takimi jak ONZ, WHO, UNICEF, OCHCHR, UNFPA i UN Women w celu podjęcia walki z praktykami selekcji płci oraz zwalczania ich głównych przyczyn we wszystkich krajach, a także do połączenia sił z rządami, parlamentami, zainteresowanymi stronami, środkami masowego przekazu, organizacjami pozarządowymi, organizacjami kobiecymi oraz innymi podmiotami społecznymi w celu podniesienia poziomu świadomości na temat ludobójstwa ze względu na płeć oraz sposobów zapobiegania temu procederowi;

37.

wzywa Komisję i ESDZ do współpracy z wyżej wymienionymi organizacjami międzynarodowymi w celu podjęcia walki z praktykami selekcji płci oraz zwalczania ich głównych przyczyn we wszystkich krajach, a także do połączenia sił z rządami, parlamentami, zainteresowanymi stronami, środkami masowego przekazu, organizacjami pozarządowymi, organizacjami kobiecymi oraz innymi podmiotami społecznymi w celu podniesienia poziomu świadomości na temat ludobójstwa ze względu na płeć oraz sposobów zapobiegania temu procederowi;

38.

wzywa Komisję oraz ESDZ, by dyskutując na temat pakietów pomocy humanitarnej, priorytetowo traktowały kwestię ludobójstwa ze względu na płeć w programie dialogu politycznego z zainteresowanymi państwami trzecimi, zlecając im nadanie priorytetowego charakteru działaniom zmierzającym do wykorzenienia ludobójstwa ze względu na płeć, a także podniesienie poziomu świadomości wokół tej kwestii oraz naciskając na zapobieganie temu procederowi;

39.

wzywa UE i jej kraje partnerskie do poprawy, poprzez współpracę na rzecz rozwoju, monitorowania i gromadzenia danych dotyczących struktury płci przy narodzinach oraz do podjęcia natychmiastowych działań w celu zwalczania możliwych zakłóceń równowagi; podkreśla, że międzynarodowe umowy handlowe oraz umowy o współpracy powinny zawierać klauzule dotyczące dyskryminacji ze względu na płeć.

40.

wzywa Unię Europejską do zastosowania podejścia opartego o ochronę praw człowieka, które obejmowałoby wszystkie prawa człowieka, oraz do uwzględnienia znaczenia promowania, poszanowania i wykonywania praw kobiet i dziewcząt, w tym praw seksualnych i reprodukcyjnych, oraz uwłasnowolnienia ich, a także równouprawnienia kobiet i mężczyzn jako warunków koniecznych do zwalczania problemu ludobójstwa ze względu na płeć, co byłoby istotną kwestią w programie polityki rozwoju po roku 2015;

41.

utrzymuje, że w kontekście wdrażania określonych klauzul dotyczących zakazu stosowania przymusu w dziedzinie seksualności i zdrowia reprodukcyjnego, sformułowanych przez Międzynarodową Konferencję w sprawie Ludności i Rozwoju (ICPD), która odbyła się w Kairze, w odniesieniu do prawnie wiążących międzynarodowych instrumentów praw człowieka, dorobku wspólnotowego UE oraz kompetencji politycznych Unii w tym zakresie, pomoc Unii nie może zostać udzielona żadnemu organowi, organizacji lub programowi, który wspiera lub uczestniczy w zarządzaniu wszelkimi działaniami, w ramach których dochodzi do naruszenia praw człowieka, takiego jak przymusowa aborcja, wymuszona sterylizacja kobiet i mężczyzn, określanie płci płodu w celu dokonania selekcji prenatalnej lub dzieciobójstwa;

42.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i rządom państw członkowskich.

19.5.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 181/29

—

uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 28 i 29 czerwca 2012 r. (1),

—

uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 14 i 15 marca 2013 r. (2),

—

uwzględniając bieżące negocjacje międzyinstytucjonalne dotyczące przyszłej polityki spójności i wieloletnich ram finansowych,

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 listopada 2012 r. zawierającą zalecenia dla Komisji dotyczące sprawozdania przewodniczących Rady Europejskiej, Komisji Europejskiej, Europejskiego Banku Centralnego i Eurogrupy pt. „W kierunku faktycznej unii gospodarczej i walutowej” (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 czerwca 2011 r. w sprawie europejskiej agendy miejskiej i jej przyszłości w polityce spójności (4),

—

uwzględniając swoje stanowisko z dnia 12 marca 2013 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych przepisów dotyczących monitorowania i oceny wstępnych planów budżetowych oraz zapewnienia korekty nadmiernego deficytu w państwach członkowskich strefy euro (5),

—

uwzględniając swoje stanowisko z dnia 12 marca 2013 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wzmocnienia nadzoru gospodarczego i budżetowego nad państwami członkowskimi strefy euro dotkniętymi lub zagrożonymi poważnymi trudnościami w odniesieniu do ich stabilności finansowej (6),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie polityki spójności: inwestowanie w realną gospodarkę (7),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2013 r. w sprawie konkluzji ze szczytu Rady Europejskiej w dniach 7–8 lutego 2013 r. dotyczących wieloletnich ram finansowych (8),

—

uwzględniając projekt opinii Komitetu Regionów z dnia 6 marca 2013 r. pt. „Synergia między inwestycjami prywatnymi a finansowaniem publicznym na szczeblu lokalnym i regionalnym – partnerstwo w zakresie rozwoju gospodarczego i dobrobytu”,

—

uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie „Osiągania większej synergii między budżetami unijnym, krajowym i władz niższego szczebla”,

—

uwzględniając notatkę Komitetu Regionów z 2012 r. w sprawie „Wpływu oszczędności budżetowych na lokalne finanse i inwestycje”,

—

uwzględniając notę Europejskiego Banku Inwestycyjnego z dnia 14 grudnia 2012 r. w sprawie „Wpływu recesji z lat 2008–2009 na konwergencję regionalną UE” (9),

—

uwzględniając dokumenty okazjonalne Komisji z grudnia 2012 r. w sprawie „Jakości wydatków publicznych w UE” (10),

—

uwzględniając światową prognozę gospodarczą Międzynarodowego Funduszu Walutowego z października 2012 r.,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego i opinie Komisji Budżetowej oraz Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A7-0269/2013),

A.

mając na uwadze, że światowy kryzys gospodarczy i finansowy negatywnie wpłynął na spójność społeczną, gospodarczą i terytorialną w UE, przyczyniając się do zwiększenia bezrobocia, zmniejszenia PKB i zwiększenia różnic regionalnych i deficytu budżetowego na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym;

B.

mając na uwadze, że istnieją duże różnice w przebiegu czasowym i stopniu nasilenia kryzysu w poszczególnych regionach UE, które ujawniają wcześniej istniejące wady strukturalne, przyczyniając się do poważnego spadku tempa wzrostu PKB, rekordowego poziomu bezrobocia, znacznej pauperyzacji najbardziej wrażliwych grup społecznych, pogorszenia się warunków prowadzenia działalności gospodarczej i spadku zaufania konsumentów;

C.

mając na uwadze, że ze względu na spadek szacowanej zdolności kredytowej władz regionalnych i rządów krajowych banki i rynki finansowe są coraz bardziej niechętne do udzielania pożyczek;

D.

mając na uwadze, że obecnie za najlepsze rozwiązanie uznaje się pakt na rzecz wzrostu gospodarczego, który umożliwia znaczne inwestycje na skalę wspólnotową, ze względu na nieskuteczność paktu fiskalnego w walce z kryzysem oraz że istnieje obecnie zgoda co do tego, że oszczędności fiskalne, cięcia budżetowe i ograniczanie inwestycji nie skutkują ożywieniem gospodarczym i nie stworzą sprzyjających warunków dla tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego;

E.

mając na uwadze, że celem europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych jest promowanie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w całej UE, zmniejszanie różnic między poszczególnymi regionami, promowanie konwergencji i stymulowanie rozwoju gospodarczego, zatrudnienia i postępu społecznego poprzez efektywne inwestycje;

F.

mając na uwadze, że europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne są również przeznaczone do wspierania inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu i konkurencyjności, wpływając dzięki temu pozytywnie na relację deficytu do PKB;

G.

mając na uwadze, że ogólnounijne załamanie finansów publicznych wywołane przez kryzys związany z długiem państwowym spowodowało upowszechnienie się polityki oszczędności; mając na uwadze, że wprowadzenie polityki oszczędności bardzo negatywnie wpłynęło na finanse lokalne, przyczyniając się do ograniczenia lub zmiany niektórych pozycji budżetowych i poważnie zagrażając zdolnościom finansowania lub współfinansowania efektywnych inwestycji ze strony władz krajowych, regionalnych i lokalnych;

H.

mając na uwadze, że tylko kilka państw zdecydowało się kontynuować wsparcie finansowe dla lokalnych inwestycji, a pozostałe państwa w obliczu kryzysu związanego z długiem państwowym postanowiły zamrozić lub ograniczyć pomoc finansową na rzecz inwestycji władz lokalnych, często centralizując lub wprowadzając wewnętrzne przepisy paktu stabilności, które doprowadziły do znacznego ograniczenia inwestycji;

I.

mając na uwadze, że jeden z największych problemów, z jakimi mierzą się obecnie władze lokalne i regionalne stanowią poważne cięcia budżetowe w istotnych dziedzinach i sektorach;

J.

mając na uwadze, że władze regionalne są kluczowymi podmiotami w ramach rozwoju regionalnego: odpowiadają one za 60 % inwestycji publicznych i 38 % skonsolidowanych wydatków rządowych na „sprawy gospodarcze”, czyli za większość wydatków, które mogą mieć wpływ na rozwój regionalny, takich jak wydatki na handel, zatrudnienie, rolnictwo, transport czy badania i rozwój;

K.

mając na uwadze, że w UE inwestycje odgrywały rolę zmiennej dostosowawczej w dwóch trzecich państw, częściowo dzięki działaniom podjętym w 2009 r. na rzecz zwalczania kryzysu; mając na uwadze, że poziom inwestycji bezpośrednich spadł w 2011 r. w porównaniu do 2010 r. w 17 państwach członkowskich, z czego o ponad 10 % w dziesięciu krajach w 2011 r. (Austria, Łotwa, Republika Czeska, Słowacja, Bułgaria, Portugalia, Grecja, Węgry i Hiszpania); mając na uwadze ciągły spadek inwestycji trwający od 2010 r. (dotacje rządowe na inwestycje zmniejszyły się o -8,7 %) i prawdopodobieństwo wystąpienia efektu negatywnej spirali;

L.

mając na uwadze, że poziom zadłużenia władz regionalnych jest znacznie niższy od poziomu zadłużenia podmiotów krajowych;

M.

mając na uwadze, że od władz regionalnych wymaga się udziału w działaniach konsolidacyjnych i ograniczania deficytu i długu przy jednoczesnym pogorszeniu się warunków kredytowania słabszych finansowo rządów regionalnych;

N.

mając na uwadze, że inwestycje publiczne są kluczowe z punktu widzenia włączenia społecznego, a potrzeby inwestycyjne mają kluczowe znaczenie dla wielu ważnych sektorów gospodarki UE, takich jak rynek pracy, infrastruktura, badania i innowacje, MŚP;

O.

mając na uwadze, że po okresie zwiększonej konwergencji w UE w latach 2000–2007 recesja doprowadziła do znacznego osłabienia tempa konwergencji; mając na uwadze, że regiony, które zostały w największym stopniu dotknięte skutkami kryzysu, to regiony o wysokim odsetku niezrównoważonych i spekulacyjnych inwestycji oraz posiadające silnie rozwinięte sektory produkcji eksportowej;

P.

mając na uwadze, że mechanizm wykorzystania środków z funduszy strukturalnych UE zakłada, że Komisja może dokonywać płatności pośrednich jedynie w oparciu o deklaracje wydatków już poniesionych w państwach członkowskich;

Q.

mając na uwadze, że krajowe współfinansowanie publiczne z funduszy strukturalnych w UE 27 w odniesieniu do okresu programowania 2007–2013 wynosi około 132 mld EUR oraz że kwota ta stanowi niezbędne minimum umożliwiające zarówno prawidłowe wykorzystanie funduszy strukturalnych, jak i odpowiednią jakość inwestycji, zwiększając prawo własności i odpowiedzialność w wykorzystywaniu funduszy UE;

R.

mając na uwadze, że publiczne współfinansowanie programów wspieranych w ramach polityki spójności może być zagrożone ze względu na brak elastycznego podejścia przy wdrażaniu paktu stabilności i wzrostu, ograniczając w ten sposób wkład polityki spójności w poprawę konkurencyjności i w przezwyciężenie obecnego kryzysu;

1.

zauważa z niepokojem wyraźną tendencję wzrostu nierówności regionalnych w dzisiejszej UE, z wieloma stosunkowo biednymi regionami w grupie nowych państw członkowskich oraz w Europie Południowej oraz z większością bogatych regionów w Europie Środkowej i Północnej, a nawet w obrębie państw członkowskich i regionów; podkreśla w tym kontekście pierwszorzędne znaczenie polityki spójności UE, będącej głównym instrumentem inwestycyjnym na rzecz konwergencji i zrównoważonego rozwoju w UE;

2.

podkreśla, że gospodarka lokalna stanowi kluczowy czynnik w procesie odradzania się społeczności lokalnych, co ma istotne znaczenie w obecnej sytuacji kryzysu; podkreśla w tym kontekście ekonomiczny i społeczny wpływ gospodarki społecznej na poprawę spójności społecznej na szczeblu lokalnym; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia możliwości finansowania gospodarki społecznej w ramach funduszy strukturalnych na lata 2014–2020;

3.

podkreśla znaczenie polityki spójności jako głównego instrumentu inwestycyjnego Unii, odgrywającego kluczową rolę w walce z kryzysem oraz w redukcji zaburzeń równowagi i prowadzącego UE i jej regiony na ścieżkę zrównoważonego rozwoju; podkreśla szczególną rolę Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) we wspieraniu inwestycji społecznych i realizacji strategii „Europa 2020”, w szczególności poprzez wkład na rzecz wysokiego poziomu trwałego zatrudnienia i wydajności, a jednocześnie poprzez skuteczną walkę z ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz zwiększanie spójności społecznej; w związku z tym podkreśla znaczenie zapewnienia, w kontekście negocjacji w sprawie WRF, wystarczających środków budżetowych na rzecz funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, zwracając szczególną uwagę na kluczową rolę ich udziału w inwestycjach w takich sektorach, jak zatrudnienie, innowacje, zrównoważony rozwój, gospodarka niskoemisyjna i wsparcie dla MŚP;

4.

zwraca uwagę, że polityka spójności okazała się skuteczna w walce z kryzysem poprzez dostosowywanie swoich strategii politycznych i instrumentów finansowania, pozwalając tym samym na większą elastyczność i znacząco wpływając na obszary, w których inwestycje są potrzebne w celu modernizacji gospodarki i poprawy konkurencyjności oraz zmniejszania rozbieżności geograficznych;

5.

podkreśla rolę, jaką odgrywają niektóre władze regionalne w ponownym równoważeniu budżetu poprzez utrzymywanie poziomu inwestycji publicznych i współfinansowanie nowych przedsięwzięć oraz zapewnianie efektu dźwigni, zwłaszcza w przypadku niskiego poziomu inwestycji prywatnych; podkreśla, że w czasach recesji i słabego wzrostu gospodarczego udzielanie zrównoważonych zamówień publicznych oraz zdolność finansowania lub współfinansowania i zaciągania zobowiązań na inwestycje mają kluczowe znaczenie dla utrzymania potencjału wzrostu;

6.

wyraża swe zaniepokojenie przedłużającym się stosowaniem środków oszczędnościowych i ścisłych przepisów w zakresie zarządzania gospodarczego wprowadzonych w 2011 r. i 2012 r., które w konsekwencji oznaczają zwiększenie presji na budżety publiczne oraz wprowadzanie cięć, a także grożą zmniejszeniem zakresu lokalnych strategii politycznych ukierunkowanych na realizację strategii „Europa 2020”;

7.

podkreśla potrzebę przywrócenia i poprawy zdolności finansowych na szczeblu regionalnym oraz zapewnienia odpowiedniej pomocy technicznej, szczególnie we wdrażaniu złożonych wspólnych projektów lokalnych, w celu zabezpieczenia inwestycji publicznych przeznaczonych na finansowanie programów i projektów ukierunkowanych na pobudzenie zrównoważonego wzrostu gospodarczego, walkę z wykluczeniem społecznym i przywracanie tkanki społecznej, zapewnianie odpowiedniej służby zdrowia i usług socjalnych oraz miejsc pracy, zwłaszcza na szczeblu regionalnym i lokalnym; wskazuje, że dodatkowy przydział o specjalnym przeznaczeniu na regiony najbardziej oddalone nie powinien podlegać koncentracji tematycznej i być wykorzystywany do zrekompensowania dodatkowych kosztów związanych z charakterystycznymi cechami i ograniczeniami, o których mowa w art. 349 TFUE, poniesionych przez regiony najbardziej oddalone; zauważa ponadto, że dodatkowy przydział o specjalnym przeznaczeniu może być wykorzystywany jako wsparcie finansowania pomocy operacyjnej i wydatków obejmujących zobowiązania z tytułu świadczenia usług publicznych oraz zamówień na usługi publiczne w regionach najbardziej oddalonych;

8.

podkreśla potrzebę dalszego wzmacniania zdolności administracyjnych władz regionalnych i lokalnych oraz podejmowania dalszych wysiłków na rzecz zmniejszania biurokracji, która wywiera również negatywny wpływ na te władze jako beneficjentów i ogranicza ich zdolność do wdrażania projektów finansowanych przez UE;

9.

zwraca się do instytucji o poprawienie istniejących przepisów, aby regiony niektórych państw członkowskich szczególnie dotkniętych kryzysem finansowym mogły nadal zwiększać ich zdolności absorpcji środków z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności oraz by zapobiegły przewidywanemu ogromnemu umorzeniu środków;

10.

wzywa do dalszego upraszczania przepisów oraz zwiększania elastyczności i przejrzystości w programowaniu i zarządzaniu funduszami strukturalnymi, co umożliwi lepszą realizację projektów oraz szybsze i bardziej stosowne reagowanie na wyzwania i zagrożenia społeczne;

11.

z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie Komisji z 2012 r. w sprawie finansów publicznych w UGW, a zwłaszcza rozdział poświęcony decentralizacji fiskalnej w UE, w którym podkreślono skuteczność federalistycznego modelu fiskalnego, zgodnie z którym obowiązki związane z wydatkami oraz ze zwiększaniem dochodów spadają na władze regionalne; zwraca się do Komisji z prośbą o włączenie rozdziału dotyczącego stanu finansów publicznych i reform na szczeblu regionalnym w przyszłorocznym sprawozdaniu dotyczącym finansów publicznych w UGW;

12.

podkreśla potrzebę zwiększenia synergii między budżetami na wydatki publiczne na szczeblu krajowym, regionalnym i europejskim poprzez jasne określenie roli i zakresu odpowiedzialności różnych organów budżetowych na szczeblu UE, państw członkowskich i regionów, w tym jasne określenie roli i zasadności polityki UE i jej ingerencji w finansowanie, przestrzeganie terminów płatności ustalonych w dyrektywie 2011/7/UE w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych, z poszanowaniem zasady pomocniczości i uprawnień budżetowych władz lokalnych i regionalnych (ich roli w podejmowaniu decyzji i kontroli), tj. ich demokratycznej rozliczalności przed wyborcami; konieczne jest również zagwarantowanie autonomii poszczególnych szczebli zarządzania w zakresie określania priorytetów i celów wydatkowania; zwraca się do Komisji o przedłożenie jasnych i rzeczowych danych na temat sposobu, w jaki można by wzmocnić rolę budżetu UE we wspieraniu inwestycji na różnych szczeblach;

13.

zdecydowanie popiera zwiększenie przejrzystości i uproszczenie procesów budżetowych na wszystkich szczeblach zarządzania (w tym wyraźne określanie źródeł finansowania UE na szczeblu budżetów krajowych i regionalnych), a także udostępnianie danych na szczeblu UE na temat profili wydatkowania środków z programów finansowania UE na szczeblu regionalnym (w miarę możliwości), przy jednoczesnym określeniu sposobu dostosowania priorytetów i finansowania na szczeblu UE, państw członkowskich i regionów do priorytetów ustalonych na szczeblu UE;

14.

podkreśla znaczenie dostosowania się do obecnych ograniczeń budżetowych w całej Europie, jednocześnie nadal inwestując w przyszłość; przypomina państwom członkowskim, że nie sztuką jest wydawać więcej, lecz wydawać bardziej wydajnie;

15.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż stosowanie instrumentów finansowych jest obecnie rozszerzane na mocy polityki spójności na wszystkie cele tematyczne i na wszystkie europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne; wzywa Komisję do opracowania szczegółowej analizy i oceny potencjału nowych środków i źródeł finansowania w zakresie wspierania inwestycji w rozwój, takich jak rynek obligacji, instrument podziału ryzyka i wykorzystanie innowacyjnych instrumentów finansowych; wzywa Komisję i Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) do zaproponowania innowacyjnych sposobów finansowania długoterminowych inwestycji władz lokalnych i regionalnych, w tym poprzez przyciągnięcie kapitału prywatnego; podkreśla zasadniczą rolę, jaką odgrywają programy kredytowe EBI w finansowaniu projektów o znaczeniu europejskim i wzywa do zwiększenia koordynacji i synergii między tymi programami a funduszami strukturalnymi;

16.

podkreśla znaczenie programu Jessica we wspieraniu zrównoważonego rozwoju miast i rewitalizacji obszarów miejskich poprzez mechanizmy inżynierii finansowej i wzywa do szerszego zastosowania tego programu w przyszłym okresie programowania;

17.

podkreśla rolę, jaką władze lokalne i regionalne mogłyby odgrywać w realizacji celów strategii „Europa 2020” w zakresie inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu; podkreśla znaczenie partnerstwa pomiędzy władzami centralnymi a władzami regionalnymi i lokalnymi w zakresie ustalania priorytetów i zapewniania niezbędnego współfinansowania na potrzeby realizacji programów jako zasadniczego warunku umożliwiającego osiągnięcie maksymalnych efektów przy ograniczonych zasobach w realizacji tych celów; podkreśla w tym kontekście znaczenie nowego instrumentu na rzecz rozwoju kierowanego przez lokalną społeczność, który umożliwi grupom działania na szczeblu lokalnym tworzenie i realizację lokalnych strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia takich możliwości w ramach trwającego procesu programowania, aby wykorzystać duży potencjał innowacyjny lokalnych grup działania; podkreśla ważną rolę władz lokalnych i regionalnych, a także w stosownych przypadkach partnerów społecznych i innych istotnych partnerów, w programowaniu, wdrażaniu, monitorowaniu i ocenianiu funduszy strukturalnych oraz przygotowywaniu umów o partnerstwie, co mogłoby pozwolić na lepsze współdziałanie strategii unijnych, narodowych i regionalnych;

18.

wyraża przekonanie, że niezbędna jest koncentracja tematyczna na niewielkiej liczbie priorytetów; niemniej jednak podkreśla potrzebę elastyczności, aby pozwolić państwom członkowskim i regionom na jak najskuteczniejsze osiąganie wspólnych celów, szanując przy tym uwarunkowania terytorialne, gospodarcze i społeczne,

19.

zdecydowanie sprzeciwia się uwzględnieniu warunkowości makroekonomicznej w polityce spójności na lata 2014–2020, co miałoby negatywny wpływ na te regiony i grupy społeczne, które już teraz są dotknięte skutkami kryzysu, mając na uwadze, że zawieszenie płatności mogłoby mieć nieproporcjonalny wpływ na niektóre państwa członkowskie, a zwłaszcza na niektóre regiony, pomimo ich pełnego zaangażowania w działania mające na celu zrównoważenie budżetu publicznego i spowodowałoby jedynie osłabienie państw borykających się z trudnościami finansowymi oraz zniweczenie wysiłków na rzecz solidarności, które są konieczne do utrzymania równowagi makroekonomicznej w Unii; ponadto jest zdania, że takie narzędzie sankcjonujące mogłoby nie zostać zrozumiane przez ogół społeczeństwa i mogłoby zwiększyć nieufność społeczeństwa w momencie, w którym jest już ono silnie dotknięte przez kryzys i przez skutki polityki oszczędnościowej;

20.

uważa, że w okresie ograniczenia finansów publicznych zasada dodatkowości powinna zostać ponownie rozważona, aby jej wdrożenie było spójne z ramami europejskiego zarządzania gospodarczego i wyraża nadzieję, że kwestia ta zostanie poddana pod debatę w negocjacjach dotyczących polityki spójności po roku 2013;

21.

przyjmuje do wiadomości ostatnie uwagi MFW, według którego polityka oszczędnościowa osłabia kraje, w których jest ona mechanicznie stosowana: w słabym światowym kontekście gospodarczym szybkie uzdrowienie finansów publicznych ciąży na krótkoterminowym ożywieniu, zmniejszając wpływy podatkowe, a w konsekwencji dodatkowo zwiększając deficyt; zgadza się z MFW, że należy położyć nacisk już nie tylko na konsolidację podatkową, lecz także na zrównoważenie konsolidacji i wzrostu;

22.

z zadowoleniem przyjmuje propozycję złożoną przez kilka państw członkowskich, aby włączyć w zakres negocjacji na temat wieloletnich ram finansowych temat „klauzuli przeglądowej” w odniesieniu do roku 2015 i 2016, co umożliwi zwiększenie aktualnego budżetu na rzecz promowania zatrudnienia młodzieży, MŚP oraz innych kluczowych sektorów;

23.

zachęca Komisję oraz państwa członkowskie do wykorzystania do maksimum marginesu swobody, jaką przewiduje prewencyjna funkcja paktu stabilności i wzrostu w celu zrównoważenia potrzeb związanych z efektywnym i zrównoważonym inwestowaniem publicznym z celami dyscypliny fiskalnej; uważa, że jest to możliwe do zrealizowania na przykład poprzez zwolnienie całkowitej kwoty krajowego współfinansowania z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych z ograniczeń określonych w pakcie stabilności i wzrostu, poprzez oparcie wyliczeń dla celów paktu na zapotrzebowaniach państwa na środki netto, a nie brutto, to znaczy bez podatków od rzeczywistych wydatków (ze szczególnym uwzględnieniem podatku VAT), bądź poprzez zastosowanie innej modulacji czasowej dwóch źródeł finansowania programów (unijnego i krajowego), umożliwiając pełne wykorzystanie funduszy unijnych w pierwszych latach programu i pełne wykorzystanie źródeł krajowych w jego ostatnich latach, zakładając, że do tego czasu dane państwo członkowskie uzyska wymierne wyniki w zakresie polityki zmniejszania relacji długu do PKB;

24.

zwraca się do Komisji o zapewnienie, aby wydatki publiczne ponoszone przez państwa członkowskie na współfinansowanie programów wspieranych z funduszy strukturalnych nie były traktowane jako wydatki publiczne bądź równoważne wydatki strukturalne, uwzględniane w ramach umów o partnerstwie w celu kontroli przestrzegania paktu stabilności i wzrostu, gdyż są to wydatki obowiązkowe, wynikające bezpośrednio z przestrzegania zasady dodatkowości; wzywa zatem do tego, aby wydatki publiczne związane z realizacją programów współfinansowanych z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych były całkowicie wyłączone z zakresu definicji deficytu strukturalnego wyrażonej w pakcie stabilności i wzrostu, ponieważ wydatki tego typu przyczyniają się do realizacji celów strategii „Europa 2020”, wspierają konkurencyjność, wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy, ze szczególnym uwzględnieniem zatrudnienia młodzieży;

25.

zachęca Komisję do zgłoszenia zakresu możliwych działań w ramach istniejących ram fiskalnych, tak aby podjąć dalsze działania w związku z oddzieleniem przy obliczaniu deficytu budżetowego bieżących wydatków od inwestycji i uniknąć traktowania inwestycji publicznych przynoszących zyski netto w długim okresie jako wartości negatywnych;

26.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do uwzględnienia w bieżących negocjacjach na temat przyszłości unii gospodarczej i walutowej maksimum swobody w zakresie zarządzania makroekonomicznego, umożliwiającej efektywne inwestowanie, zwłaszcza poprzez przeanalizowanie związku między paktem stabilności i wzrostu a efektywnym inwestowaniem publicznym, i wyłączenie wydatków publicznych na realizację programów współfinansowanych z funduszy strukturalnych i inwestycyjnych związanych z polityką sprzyjającą wzrostowi gospodarczemu z zakresu przepisów w sprawie kontroli budżetowej wynikających z paktu stabilności i wzrostu;

27.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

19.5.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 181/35

—

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—

uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r.,

—

uwzględniając rezolucje Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych dotyczące rybołówstwa, w szczególności ust. 157 rezolucji 66/68 odnoszącej się do zobowiązań krajów rozwiniętych wobec krajów najsłabiej rozwiniętych i małych rozwijających się państw wyspiarskich,

—

uwzględniając porozumienie z 1995 r. w sprawie wykonania postanowień Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r. odnoszących się do ochrony międzystrefowych zasobów rybnych i zasobów rybnych masowo migrujących oraz zarządzania nimi,

—

uwzględniając międzynarodowy plan działania FAO na rzecz zarządzania zdolnościami połowowymi, zatwierdzony przez Radę FAO w listopadzie 2000 r.,

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1005/2008 z dnia 29 września 2008 r. ustanawiające wspólnotowy system zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom oraz ich powstrzymywania i eliminowania, zwanym dalej połowami NNN (1),

—

uwzględniając Umowę o środkach stosowanych przez państwo portu w celu zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom oraz ich powstrzymywania i eliminowania, zatwierdzoną przez Konferencję FAO na 36. sesji w dniu 22 listopada 2009 r.,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie zewnętrznego wymiaru wspólnej polityki rybołówstwa (2),

—

uwzględniając wspólny komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 21 marca 2012 r. pt. „W kierunku odnowionego partnerstwa na rzecz rozwoju między UE a regionem Pacyfiku” (3),

—

uwzględniając Konwencję o ochronie i zarządzaniu zasobami ryb masowo migrujących w zachodnim i środkowym Pacyfiku, której UE jest stroną na mocy decyzji 2005/75/WE od dnia 25 stycznia 2005 r. (4),

—

uwzględniając decyzję Rady 2006/539/WE z dnia 22 maja 2006 r. w sprawie zawarcia, w imieniu Wspólnoty Europejskiej, Konwencji na rzecz wzmocnienia Międzyamerykańskiej Komisji ds. Tuńczyka Tropikalnego ustanowionej Konwencją pomiędzy Stanami Zjednoczonymi Ameryki a Republiką Kostaryki z 1949 r. (5),

—

uwzględniając Konwencję w sprawie ochrony pełnomorskich zasobów rybnych na południowym Oceanie Spokojnym i zarządzania nimi (6), zatwierdzoną w imieniu Unii Europejskiej zgodnie z decyzją Rady 2012/130/UE (7) i ustanawiającą Regionalną Organizację ds. Zarządzania Rybołówstwem na Południowym Pacyfiku,

—

uwzględniając decyzję Rady 2011/144/UE z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie zawarcia Umowy przejściowej o partnerstwie między Wspólnotą Europejską, z jednej strony, a państwami Pacyfiku, z drugiej strony (8),

—

uwzględniając Umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, podpisaną w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r. (9) zwaną dalej umową z Kotonu,

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 215/2008 z dnia 18 lutego 2008 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 10. Europejskiego Funduszu Rozwoju (10),

—

uwzględniając Umowę o partnerstwie między Wspólnotą Europejską a Sfederowanymi Stanami Mikronezji w sprawie połowów na wodach przybrzeżnych Sfederowanych Stanów Mikronezji (11),

—

uwzględniając Umowę o partnerstwie w sprawie połowów między Wspólnotą Europejską, z jednej strony, a Republiką Kiribati, z drugiej strony (12),

—

uwzględniając Umowę o partnerstwie w sprawie połowów między Unią Europejską a Wyspami Salomona (13),

—

uwzględniając decyzję Komisji z dnia 15 listopada 2012 r. w sprawie powiadomienia państw trzecich o możliwości uznania ich za niewspółpracujące państwa trzecie zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1005/2008 ustanawiającym wspólnotowy system zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom oraz ich powstrzymywania i eliminowania (14),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rybołówstwa oraz opinię Komisji Rozwoju (A7–0297/2013),

A.

mając na uwadze, że w celu wdrożenia spójności polityki na rzecz rozwoju unijnej polityki mającej wpływ na rybołówstwo w państwach AKP regionu Pacyfiku – tj. politykę rybołówstwa oraz politykę handlową i rozwojową – należy realizować w sposób zapewniający jej udział w osiąganiu celów z zakresu zrównoważonego rozwoju rybołówstwa wyznaczonych przez państwa AKP regionu Pacyfiku; mając na uwadze, że podejście takie powinno zostać uwzględnione przy kolejnym przedłużeniu umowy z Kotonu lub włączone do instrumentów mogących zastąpić tę umowę;

B.

mając na uwadze, że UE musi dążyć do spójności polityki na rzecz rozwoju na podstawie art. 208 ust. 1 TFUE, zgodnie z którym przy „realizacji polityk, które mogłyby mieć wpływ na kraje rozwijające się, Unia bierze pod uwagę cele współpracy na rzecz rozwoju”;

C.

mając na uwadze, że UE jest drugim po Australii największym darczyńcą w tym regionie, przekazującym pomoc w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), oraz że jedynie 2,3 % pomocy w ramach 10. EFR przeznaczane jest na działalność związaną z rybołówstwem, pomimo że zasoby rybołówstwa stanowią główne i jedyne wspólne źródło dochodów państw AKP regionu Pacyfiku i że państwa z regionu zachodniego i środkowego Pacyfiku przy licznych okazjach wyrażały zamiar uczynienia połowów tuńczyka motorem rozwoju społeczno-gospodarczego w tym regionie;

D.

mając na uwadze, że dwustronne i wielostronne porozumienia handlowe negocjowane obecnie przez UE należy poprzedzić ocenami skutków, zwłaszcza w odniesieniu do ochrony żywych zasobów morskich i wpływu przedmiotowych porozumień na miejscową ludność; mając na uwadze, że tego rodzaju dwustronne i wielostronne porozumienia powinny opierać się na wynikach takich ocen skutków;

E.

mając na uwadze, że w toku trwających negocjacji w ramach umowy o partnerstwie gospodarczym UE i państw AKP regionu Pacyfiku w celu dostosowania ogólnego systemu preferencji taryfowych wynikającego z postanowień umowy z Kotonu do zasad Światowej Organizacji Handlu produkty rybołówstwa odgrywają kluczową rolę zarówno w kwestii dostępu do rynków europejskich, jak i w kwestii dostępu do zasobów i dobrego zarządzania w zakresie rybołówstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju;

F.

mając na uwadze zagrożenia wynikające z odstępstwa od reguł pochodzenia przewidzianego w art. 6 ust. 6 protokołu II w sprawie reguł pochodzenia załączonego do Umowy przejściowej o partnerstwie między WE a państwami Pacyfiku, które to odstępstwo prowadzi do zagrożenia nieuczciwą konkurencją na europejskim rynku produktów rybołówstwa;

G.

mając na uwadze zainteresowanie UE zacieśnieniem stosunków z tym regionem Pacyfiku oraz współpracą na rzecz realizacji celu, jakim jest zrównoważony rozwój, przy założeniu konserwacji zasobów rybołówstwa, promocji zrównoważonego rozwoju rybołówstwa i wsparcia przejrzystego zarządzania rybołówstwem;

H.

mając na uwadze, że blisko połowa połowów tuńczyka na świecie odbywa się na wodach zachodniego i środkowego Pacyfiku, z czego 80 % odpowiada działalności w ramach wyłącznych stref ekonomicznych państw wyspiarskich, a zaledwie 20 % działalności na obszarze wód międzynarodowych;

I.

mając na uwadze, że najnowsze oceny zasobów przeprowadzone w 2012 r. przez Komitet Naukowy WCPFC na obszarze podlegającym jego regulacji nie wskazują na przeławianie bonito (Katsuwonus pelamis), ani tuńczyka żółtopłetwego (Thunnus albacares), ale wskazują na fakt przeławiania opastuna (Thunnus obesus); mając na uwadze, że duże zaniepokojenie budzą dane dotyczące śmiertelności młodych osobników z gatunku opastuna w połowach przy użyciu okrężnic, zwłaszcza w połowach wykorzystujących urządzenia do sztucznej koncentracji ryb;

J.

mając na uwadze, że chociaż odnotowano nieznaczną poprawę monitorowania i nadzoru tego obszaru Pacyfiku, stwierdzono znaczny wzrost liczby statków sejnerów, głównie pochodzących z Azji oraz z państw wyspiarskich, wzrost nakładów połowowych oraz nielegalnych połowów zagrażających trwałości zasobów regionu;

K.

mając na uwadze, że podejście Unii Europejskiej w dziedzinie rybołówstwa w regionie Pacyfiku powinno polegać na aktywnym wspieraniu wysiłków podejmowanych obecnie w regionie w celu rozwiązania problemu nadmiernej zdolności połowowej i w celu sprawniejszego zarządzania rybołówstwem;

L.

mając na uwadze tradycję istnienia agencji i struktur regionalnych ds. zarządzania połowami tuńczyka, takich jak Agencja Forum Wysp Pacyfiku ds. Rybołówstwa (Pacific Islands Forum Fisheries Agency), znana jako FFA, lub subregionalna organizacja Sygnatariusze Porozumienia z Nauru (Parties to the Nauru Agreement), zwana dalej PNA;

M.

mając na uwadze, że system handlu dniami połowowymi przez statki (VDS) wprowadzony został przez Sygnatariuszy Porozumienia z Nauru (PNA) w 2008 r. w ramach starań mających na celu zarządzanie dostępem do wód państw PNA, ograniczenie nakładu połowowego na tych wodach i uzyskanie jak największych korzyści z rybołówstwa przez małe rozwijające się państwa wyspiarskie z regionu Pacyfiku;

N.

mając na uwadze, że nadmierne nakłady połowowe stron są faktem oraz że w WCPFC prowadzi się dyskusje nad nowym środkiem na rzecz ochrony i zarządzania na następne lata, który ureguluje ograniczenia nakładów;

O.

mając na uwadze, że Stany Zjednoczone od 1988 r. posiadają wielostronną umowę z państwami zachodniego i środkowego Pacyfiku i że umowa ta, obecnie w trakcie ponownej negocjacji jej postanowień, gwarantuje dostęp do około 20 % dni połowowych regionu;

P.

mając na uwadze, że system handlu dniami połowowymi przez statki (Vessel Day Scheme), zwany dalej VDS, musi być w pełni przejrzysty, a przepisy regulujące system muszą zostać udoskonalone i wdrożone przez wszystkie objęte nim państwa, aby możliwe było osiągnięcie celów systemu oraz zapewnienie pełnej zgodności środków mających zastosowanie zarówno do wyłącznych stref ekonomicznych, jak i do morza pełnego;

Q.

mając na uwadze, że na przestrzeni najbliższych lat spodziewany jest dalszy znaczny wzrost kosztów dostępu flot dalekomorskich do zasobów, jako że opłaty te stanowią istotne źródło dochodów państw tego obszaru; mając na uwadze, że obecnie koszt dnia połowowego uzgodniony podczas dorocznego spotkania państw PNA wynosi co najmniej 6 000 USD na rok 2014;

R.

mając na uwadze, że podpisane przez UE umowy o partnerstwie w sprawie połowów tradycyjnie opierały się na ograniczeniu liczby statków w połączeniu z orientacyjnym tonażem referencyjnym, również w odniesieniu do państw tego obszaru, oraz że w związku z tym powstały rozbieżności w wyniku wprowadzenia systemu VDS przez państwa PNA i ich chęci stosowania tego systemu w odniesieniu do umów o partnerstwie podpisanych przez UE;

S.

mając na uwadze, że odpowiednio opracowany i należycie egzekwowany system handlu dniami połowowymi przez statki może stanowić sposób na zapobieganie dalszym wzrostom nakładu w regionie;

T.

mając na uwadze, że współpraca i przestrzeganie przepisów w zakresie połowów NNN to wymóg ustanowiony przez UE w odniesieniu do stosunków z państwami trzecimi w kontekście przyszłych umów o partnerstwie w sprawie połowów; mając na uwadze, że art. 38 ust. 9 rozporządzenia (WE) nr 1005/2008 o zwalczaniu połowów NNN stanowi, iż Komisja nie powinna podejmować z państwami niewspólpracującymi w tym zakresie negocjacji prowadzących do zawarcia wspomnianych umów o partnerstwie;

U.

mając na uwadze, że umowy o partnerstwie gospodarczym powinny zawierać konkretne odniesienie do wdrożenia rozporządzenia w sprawie połowów NNN zamiast tylko ogólnej wzmianki o konieczności zwalczania połowów NNN, a ponadto nie powinny być zawierane z państwami trzecimi uznanymi za państwa niewspółpracujące;

V.

mając na uwadze, że w decyzji z dnia 15 listopada 2012 r. Komisja stwierdziła, że między innymi Republika Fidżi oraz Republika Vanuatu mogą być niewspółpracującymi państwami trzecimi w rozumieniu rozporządzenia w sprawie połowów NNN, zarówno z uwagi na brak odstraszających działań i sankcji w odniesieniu do statków praktykujących połowy NNN pływających pod banderą tych państw, jak i ze względu na niewprowadzenie zaleceń regionalnych organizacji ds. zarządzania rybołówstwem;

W.

mając na uwadze, że wieloletnia działalność połowowa sejnerów wspólnotowych prowadzona jest głównie na obszarze środkowego Pacyfiku, zarówno na wodach międzynarodowych, jak i w obrębie wyłącznej strefy ekonomicznej Kiribati, Tuvalu, Tokelau i Nauru na mocy umów prywatnych;

X.

niemniej, mając na uwadze, że poza umową o partnerstwie z Republiką Kiribati, UE bezskutecznie negocjowała umowy o partnerstwie w sprawie połowów z niektórymi państwami zachodniego Pacyfiku i że umowy te nie zostały wprowadzone w życie, ponieważ umowa ze Sfederowanymi Stanami Mikronezji nie została ratyfikowana przez parlament tego państwa, zaś negocjacje w zakresie odnowienia umowy z Wyspami Salomona są zablokowane od 2012 r.;

Y.

mając na uwadze, że Komisja Europejska zakończyła wstępną ocenę Wysp Cooka i Tuvalu w kontekście rozpoczęcia negocjacji porozumień w sprawie połowów z tymi państwami oraz że podpisano odpowiednie protokoły ustaleń, co stanowiło kroki przygotowawcze do przedłożenia Radzie wniosku o udzielenie mandatów negocjacyjnych;

Z.

mając na uwadze, że Europejska Służba Działań Zewnętrznych nie posiadała do tej pory personelu odpowiedzialnego za kwestie z dziedziny rybołówstwa przypisanego do jej delegatury na Fidżi;

1.

zachęca Komisję do zapewnienia spójności wszelkich obszarów polityki unijnej mających znaczenie w tym regionie, zgodnie z wymogami art. 208 TFUE, zwłaszcza obszarów polityki związanych z rybołówstwem, handlem i rozwojem, wspierając ewentualne synergie, w celu osiągnięcia efektu mnożnikowego, maksymalizując korzystne skutki zarówno dla państw tego regionu, jak i dla państw członkowskich UE, propagując wymiar międzynarodowy, a także zwiększając strategiczną obecność oraz widoczność działań UE na obszarze zachodniego i środkowego Pacyfiku oraz przyczyniając się do zrównoważonej eksploatacji zasobów regionu Pacyfiku;

2.

w kontekście przyszłych ram stosunków z państwami AKP regionu Pacyfiku po upływie okresu obowiązywania umowy z Kotonu strategię połowową powinno cechować podejście regionalne wzmacniające pozycję i rolę UE w regionie zachodniego i środkowego Pacyfiku;

3.

zwraca się do Komisji o dopilnowanie, by w 11. EFR wzięto pod uwagę tę strategię, jak również możliwość ustanowienia wyższej stawki pomocy sektorowej przeznaczonej na zaspokajanie potrzeb społeczności rybackich (w tym zwiększanie ich udziału w zapewnianiu bezpieczeństwa żywnościowego na danym obszarze), rozwijanie miejscowej infrastruktury rybackiej do wyładunku i przetwórstwa połowów, jako że rybołówstwo stanowi jeden z głównych zasobów gospodarczych tego regionu;

4.

pozytywnie ocenia to, że w ostatnim okresie do delegatury UE na Fidżi został zaangażowany personel, który skupi się w szczególności na kwestiach z dziedziny rybołówstwa, a także ufa, że pomoże to ustanowić trwałą i wyspecjalizowaną więź z państwami tego regionu w tym zakresie;

5.

wzywa również do lepszej koordynacji i wzajemnego uzupełniania z innymi podmiotami tego regionu w zakresie pomocy rozwojowej zgodnie z Porozumieniem Cairns z sierpnia 2009 r.; z zadowoleniem przyjmuje fakt zorganizowania w dniu 12 czerwca 2012 r. drugiego posiedzenia ministerialnego UE-Forum Wysp Pacyfiku, które wzmacnia dialog polityczny między UE a Pacyfikiem, w szczególności w dziedzinie rybołówstwa i rozwoju, zapewniając tym samym większą skuteczność działań podejmowanych w tych dziedzinach przez Unię i państwa tego regionu;

6.

zwraca uwagę, że flota dalekomorska – we współpracy z krajami Pacyfiku – musi przyczyniać się do zmniejszenia presji połowowej w związku z połowami zasobów tuńczyka tropikalnego, w tym poprzez istotne zmniejszenie poziomów śmiertelności młodych opastunów, które mają duże znaczenie gospodarcze dla regionu i są obecnie nadmiernie poławiane.

7.

podkreśla, jak istotne jest ustanowienie strategii połowowej w odniesieniu do zachodniego i środkowego Pacyfiku z uwagi na znaczenie tego regionu ze względu na rybołówstwo, jak również jego zainteresowanie flotą UE oraz unijnym rynkiem i przemysłem przetwórczym produktów rybołówstwa, przy jednoczesnym zagwarantowaniu pewności prawa statkom prowadzącym tam swą działalność;

8.

stwierdza, że strategia UE w kontekście dostępu do zasobów wyłącznych stref ekonomicznych państw tego regionu za pośrednictwem umów o współpracy w zakresie sektora rybołówstwa nie okazała się skuteczna, z wyjątkiem przypadku Republiki Kiribati, i ocenia, że rewitalizacja i konsolidacja umów wymaga ustanowienia nowych ram bliższych i bardziej owocnych stosunków między wszystkimi zaangażowanymi podmiotami;

9.

ocenia, że część problemów wywodzi się z tego, iż UE prowadziła bezskuteczne negocjacje dotyczące umów z państwami zachodniego Pacyfiku, gdzie znajdują się wyłączne strefy ekonomiczne Wysp Salomona i Sfederowanych Stanów Mikronezji, zamiast skierować swe wysiłki w stronę Pacyfiku środkowego, gdzie unijne sejnery od lat koncentrowały swą działalność;

10.

bardzo pozytywnie ocenia to, że Komisja Europejska zakończyła wstępną ocenę Wysp Cooka i Tuvalu w kontekście rozpoczęcia negocjacji dotyczących umów o partnerstwie w sprawie połowów oraz że podpisano odpowiednie protokoły ustaleń, co stanowiło kroki przygotowawcze do przedłożenia Radzie wniosku o udzielenie mandatów negocjacyjnych;

11.

ocenia, że ta nowa droga negocjacji jest bliższa regionalnemu podejściu, o którego przyjęcie przy licznych okazjach zwracał się Parlament, w szczególności w odniesieniu do połowów gatunków masowo migrujących; wzywa Komisję do zapewnienia zgodności z przepisami WCPFC w przypadku negocjacji ze stronami PNA i innymi krajami AKP regionu Pacyfiku;

12.

zauważa, że podejście UE do regionu Pacyfiku powinno polegać na wspomaganiu państw rozwijających się, w szczególności małych rozwijających się państw wyspiarskich, w staraniach o uzyskanie większych korzyści ze zrównoważonej eksploatacji międzystrefowych zasobów rybnych i zasobów rybnych masowo migrujących, oraz powinno wzmacniać wysiłki podejmowane na szczeblu regionalnym w celu zrównoważonej ochrony takich stad i zrównoważonego zarządzania ich połowami, zgodnie z postulatem wyrażonym na konferencji przeglądowej porozumienia ONZ w sprawie wykonania postanowień Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, odnoszących się do ochrony międzystrefowych zasobów rybnych i zasobów rybnych masowo migrujących i zarządzania nimi;

13.

wyraża zaniepokojenie występowaniem połowów NNN na tym obszarze i choć przyznaje, że nastąpiła pewna poprawa w zakresie zarządzania, ocenia ten postęp jako nadal niewystarczający, zwłaszcza w zakresie wdrożenia podstawowych narzędzi zwalczania połowów NNN;

14.

wzywa Komisję do uwzględnienia jednoznacznego odniesienia do rozporządzenia (WE) nr 1005/2008 w sprawie połowów NNN w postanowieniach umowy o partnerstwie gospodarczym negocjowanej z państwami regionu Pacyfiku;

15.

zwraca się do państw AKP o dalszy aktywny udział w regionalnych organizacjach ds. rybołówstwa i o bardziej regularne informowanie społeczeństwa obywatelskiego i organizacji społeczno-zawodowych o decyzjach podejmowanych w dziedzinie rybołówstwa.

16.

zwraca się do Komisji z wnioskiem, aby przewidziano możliwość ustanowienia długoterminowej strategii prowadzącej do regulacji dostępu floty UE do zasobów wyłącznych stref ekonomicznych państw tego obszaru, opartą na regionalnym porozumieniu ramowym zawartym pomiędzy Unią Europejską a państwami zachodniego i środkowego Pacyfiku, o treści wynegocjowanej z Agencją Forum Wysp Pacyfiku ds. Rybołówstwa, powołującym się na następujące kwestie:

17.

podkreśla, że w końcowym etapie tego procesu należy wypracować podejście o charakterze wyłącznie regionalnym, które powinno przyjąć formę wielostronnego porozumienia o współpracy w zakresie sektora rybołówstwa z państwami sygnatariuszami umowy o partnerstwie gospodarczym, umożliwiające flocie unijnej dostęp do zasobów w obrębie wyłącznych stref ekonomicznych tych państw;

18.

zaleca, aby Komisja wzięła pod uwagę tę strategię połowową w odniesieniu do regionu Pacyfiku, jak również aby uwzględniła cechy szczególne państw wyspiarskich podczas weryfikacji umowy z Kotonu;

19.

podkreśla, że Parlament musi być odpowiednio zaangażowany w przygotowanie i proces negocjacji, a także w długoterminowe monitorowanie i ocenę funkcjonowania umów dwustronnych zgodnie z postanowieniami TFUE; utrzymuje, że Parlament powinien być niezwłocznie i w pełni informowany, na równi z Radą, na wszystkich etapach procedury zawierania umów o partnerstwie w sprawie połowów, zgodnie z art. 13 ust. 2 oraz art. 218 ust. 10 TFUE; przypomina swoje zdanie, że Parlament powinien być reprezentowany przez obserwatorów na posiedzeniach wspólnego komitetu przewidzianego w ramach umów w sprawie połowów; domaga się, aby w posiedzeniach tych uczestniczyli również obserwatorzy reprezentujący społeczeństwo obywatelskie, w tym sektora rybołówstwa – zarówno z UE, jak i z państw trzecich;

20.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego sprawozdania Radzie, Komisji oraz Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych.

19.5.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 181/41

—

uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r. (UNCLOS),

—

uwzględniając umowę z 1995 r. w sprawie wykonania postanowień Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r. odnoszących się do ochrony i zarządzania zasobami rybnymi międzystrefowymi i zasobami rybnymi masowo migrującymi,

—

uwzględniając Kodeks odpowiedzialnego rybołówstwa Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) przyjęty na konferencji FAO w październiku 1995 r.,

—

uwzględniając Konwencję o ochronie Morza Czarnego przed zanieczyszczeniem, podpisaną w kwietniu 1992 r. w Bukareszcie,

—

uwzględniając Konwencję o ochronie środowiska morskiego i regionu przybrzeżnego Morza Śródziemnego, podpisaną w lutym 1976 r. w Barcelonie i zmienioną również w Barcelonie w czerwcu 1995 r., oraz protokoły do tej konwencji;

—

uwzględniając strategiczny plan działania na rzecz ochrony i odnowy środowiska i Morza Czarnego, przyjęty w kwietniu 2009 r. w Sofii,

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. ustanawiającą ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego (dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej) (1),

—

uwzględniając wniosek Komisji dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej ramy planowania przestrzennego obszarów morskich oraz zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną (COM(2013)0133),

—

uwzględniając [część VII dotyczącą polityki zewnętrznej] rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr …/2013 w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa (2),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 20 stycznia 2011 r. w sprawie strategii UE na rzecz regionu Morza Czarnego (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 września 2011 r. w sprawie bieżącego i przyszłego zarządzania rybołówstwem na Morzu Czarnym (4),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie zewnętrznego wymiaru wspólnej polityki rybołówstwa (5),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 10 października 2007 r. zatytułowany „Zintegrowana polityka morska Unii Europejskiej” (COM(2007)0575),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 października 2010 r. w sprawie zintegrowanej polityki morskiej – ocena dokonanych postępów i nowe wyzwania (6),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 11 września 2009 r. zatytułowany „W kierunku zintegrowanej polityki morskiej zmierzającej do lepszego zarządzania Morzem Śródziemnym” (COM(2009)0466),

—

uwzględniając europejską politykę sąsiedztwa i powiązane instrumenty finansowania;

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 września 2010 r. zatytułowany „Wiedza o morzu 2020 – dane morskie i obserwacje środowiska morskiego na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju” (COM(2010)0461),

—

uwzględniając program ENPI w zakresie współpracy transgranicznej w obrębie basenu Morza Śródziemnego na lata 2007–2013 przyjęty przez Komisję w dniu 14 sierpnia 2008 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 13 września 2012 r. zatytułowany „»Niebieski wzrost« – szanse dla zrównoważonego wzrostu w sektorach morskich” (COM(2012)0494),

—

uwzględniając art.48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rybołówstwa oraz opinię Komisji Rozwoju (A7-0288/2013),

A.

mając na uwadze, że rozwój urbanistyczny w regionie Morza Śródziemnego może osiągnąć w 2025 r. poziom 60 %, przy czym jedna trzecia ludności będzie skupiona na obszarach przybrzeżnych, co sprawi, że zapotrzebowanie na wodę i zasoby rybne zwiększy się dwukrotnie;

B.

mając na uwadze, że na Morzu Śródziemnym odbywa się 30 % światowego ruchu morskiego;

C.

mając na uwadze, że Morze Śródziemne i Morze Czarne mają szczególne cechy z punktu widzenia oceanograficznego, rybackiego, środowiskowego i społeczno-gospodarczego;

D.

mając na uwadze, że zarządzanie obszarami morskimi i przybrzeżnymi jest złożone i wymaga udziału wielu organów publicznych i podmiotów prywatnych;

E.

mając na uwadze, że baseny Morza Śródziemnego i Morza Czarnego mają bardzo niski wskaźnik wymiany wody (odpowiednio 80-90 i 140 lat) i z tego powodu są wyjątkowo wrażliwe na zanieczyszczenie morza;

F.

mając na uwadze, że około 75 % stad rybnych w Morzu Śródziemnym jest przeławianych;

G.

mając na uwadze, systemy prawne regulujące dostęp statków do łowisk krajowych różnią się w zależności od przynależności państwowej statku;

1.

wyraża zaniepokojenie coraz większą konkurencją o kurczące się stada i zasoby morskie, co wywołuje regionalne napięcia i ewentualne spory o obszary morskie między państwami nadbrzeżnymi; w związku z tym wzywa do nasilenia wysiłków na szczeblu regionalnym, krajowym i unijnym, zmierzających do lepszego uregulowania kwestii dostępu do zasobów;

2.

wzywa wszystkie państwa nadbrzeżne do wzmożenia starań zmierzających do stopniowego położenia kresu zjawisku przeławiania w Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym, ponieważ kurczące się stada zwiększą możliwości wystąpienia konfliktów na tym obszarze;

3.

głęboko wierzy, że pokojowe rozwiązywanie sporów dotyczących obszarów morskich i wyznaczania granic morskich zgodnie z prawami i obowiązkami państw członkowskich i krajów trzecich na mocy prawa unijnego i międzynarodowego, w szczególności Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, jest głównym elementem dobrego zarządzania oceanami;

4.

uważa, że gospodarka morska na Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym wymaga większej spójności politycznej i większej współpracy między zainteresowanymi państwami nadbrzeżnymi; podkreśla ważną rolę, jaką odgrywają dwustronna współpraca i porozumienia międzynarodowe, zważywszy, że większość państw położonych nad Morzem Czarnym i Morzem Śródziemnym nie należy do UE i w związku z tym nie musi przestrzegać przepisów prawa unijnego;

5.

z zadowoleniem odnosi się do roli, jaką odgrywa Komisja Europejska w promowaniu solidniejszego i lepiej zorganizowanego dialogu z nienależącymi do UE państwami położonymi nad Morzem Śródziemnym i Morzem Czarnym w sprawie zarządzania wspólnymi stadami w basenach tych mórz; zachęca Komisję do nasilenia wysiłków w tym zakresie i przyjęcia podejścia regionalnego;

6.

uważa, że gospodarka morska w regionie Morza Śródziemnego i Morza Czarnego daje okazje do rozwijania stosunków międzynarodowych i do skutecznego zarządzania regionem;

7.

podkreśla, że konkurencja o ograniczone stada rybne i zasoby morskie może stać się źródłem tarć z krajami trzecimi; wzywa UE i państwa członkowskie do współpracy, aby zapewnić bezpieczeństwo i ochronę europejskich wód przybrzeżnych i terytorialnych, wyłącznych stref ekonomicznych, szelfu kontynentalnego, infrastruktur morskich i zasobów morskich, a także nadzór i kontrolę nad nimi; zauważa, że UE powinna utrzymać ważną rolę polityczną w tym zakresie i starać się zapobiegać międzynarodowym sporom;

8.

wzywa UE do zastosowania środków dyplomatycznych w celu wspierania dialogu między państwami członkowskimi i krajami trzecimi tak, aby zapewnić z ich strony poszanowanie zasad wspólnej polityki rybołówstwa UE oraz kontrolować przestrzeganie tych zasad; podkreśla, że w szczególności kraje kandydujące do przystąpienia do UE powinny przestrzegać zasad polityki rybołówstwa UE, a także odpowiednich przepisów unijnych i międzynarodowych mających zastosowanie do działalności rybackiej;

9.

zauważa, że na 21 państw śródziemnomorskich trzy nie podpisały ani nie ratyfikowały Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza; zwraca się do Komisji, aby zaapelowała do tych krajów, w szczególności jeżeli kandydują one do przystąpienia do UE, aby zostały stronami konwencji i stosowały jej przepisy jako nieodłączny element ram regulacyjnych UE dotyczących spraw morskich;

10.

wzywa Komisję i kraje trzecie do opracowania regionalnego podejścia do ochrony ryb i do rybołówstwa w wodach Morza Śródziemnego i Morza Czarnego przy uwzględnieniu transgranicznego wymiaru rybołówstwa i faktu, że niektóre gatunki są gatunkami migrującymi; podkreśla w związku z tym znaczącą rolę, jaką odgrywa Generalna Komisja Rybołówstwa Morza Śródziemnego (GFCM) w zapewnianiu równych warunków konkurencji, oraz ważną rolę, jaką odgrywa ona jako regionalne forum zapewniające zrównoważone rybołówstwo na Morzu Czarnym;

11.

podkreśla potrzebę ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w tych basenach, a także potrzebę nasilenia starań zmierzających do osiągnięcia gospodarki morskiej i kontroli zgodnych z prawem międzynarodowym – w szczególności z Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie morza – jako sposobu przyczynienia się do poprawy ochrony środowiska na obszarach przybrzeżnych i morskich;

12.

uważa, że zintegrowana polityka morska, a w szczególności planowanie przestrzenne obszarów morskich, może odgrywać główną rolę w zapobieganiu konfliktom między państwami członkowskimi UE, jak również państwami trzecimi;

13.

zachęca państwa członkowskie do wprowadzenia zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną oraz przestrzennego planowania obszarów morskich – produkcji morskiej energii wiatrowej, układania kabli i rurociągów podwodnych, transportu morskiego, rybołówstwa i akwakultury, wyznaczania obszarów, w których prowadzone jest zarybianie – w ramach strategii na rzecz „niebieskiego” wzrostu oraz zgodnie z istniejącymi porozumieniami zawartymi z państwami ościennymi, w tym z państwami trzecimi położonymi nad tym samym morzem regionalnym;

14.

zachęca do utworzenia stref morskich, w szczególności w wyłącznych strefach ekonomicznych, co nie tylko poprawi ochronę łowisk i gospodarowanie nimi na obszarach położonych poza wodami terytorialnymi, lecz równie będzie wspierać zrównoważone zasoby rybne, ułatwi kontrolę nad połowami NNN (nielegalnymi, nieraportowanymi i nieuregulowanymi) oraz zwalczanie takich połowów, a także ulepszy gospodarkę morską w tych basenach; podkreśla, że UE powinna udzielać wskazówek państwom członkowskim, koordynować je i wspierać w tym zakresie;

15.

wzywa Komisję do głębszego rozważenia tych zagadnień z myślą o zapewnieniu spójności między odpowiednimi dziedzinami polityki UE, w szczególności takimi jak wspólna polityka rybołówstwa i zintegrowana polityka morska, oraz do wspierania tej spójności i równych szans zarówno w obrębie UE, jak i w odniesieniu do sąsiadujących krajów partnerskich, za pomocą ścisłej współpracy i intensywnego dialogu;

16.

podkreśla znaczenie, jakie ma przeprowadzanie oceny stad i wzywa do nasilenia współpracy między instytucjami naukowymi w obu basenach, w tym do wymiany danych naukowych i dzielenia się informacjami; uważa, że UE powinna promować i ułatwiać współpracę między zespołami naukowymi UE a ich odpowiednikami w innych państwach, nienależących do UE, oraz zachęcać do takiej współpracy; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę „Wiedza o Morzu 2020”, która ma na celu udostępnienie danych na temat środowiska morskiego wielu podmiotom potencjalnie zainteresowanym takimi danymi na szczeblu jednostek publicznych, ośrodków przemysłowych, naukowych i badawczych oraz społeczeństwa obywatelskiego;

17.

wzywa do udoskonalenia systemu monitorowania i kontroli działalności rybackiej oraz nadzoru nad nią w ramach zintegrowanej perspektywy służącej większej ochronie ekosystemu w obu basenach, zgodnie z prawem unijnym i międzynarodowym, w szczególności Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie morza, co przyczyni się do długoterminowej zrównoważonej eksploatacji stad rybnych i do skuteczniejszego zwalczania połowów NNN;

18.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

19.5.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 181/45

—

uwzględniając art. 2, 3, 6 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 153, 191, 207 i 218 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 12, 21, 28, 29, 31 i 32 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając ramy strategiczne i plan działania UE na rzecz praw człowieka i demokracji z dnia 25 czerwca 2012 r.,

—

uwzględniając protokół w sprawie przystąpienia Chińskiej Republiki Ludowej do Światowej Organizacji Handlu z dnia 23 listopada 2001 r.,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 maja 2012 r. zatytułowaną „UE – Chiny: brak równowagi w relacjach handlowych?” (1) oraz sprawozdanie Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Zewnętrznej z lipca 2011 r. w sprawie stosunków handlowych i gospodarczych z Chinami,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie stosunków między Unią Europejską a Chinami (2),

—

uwzględniając powszechnie przyjęte zasady i praktyki, tj. tzw. zasady z Santiago zatwierdzone w październiku 2008 r. przez grupę roboczą MFW ds. państwowych funduszy majątkowych,

—

uwzględniając wspólne oświadczenie wydane przy okazji trzynastego szczytu UE-Chiny, który odbył się w Brukseli w dniu 20 września 2012 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji pt. „Handel, wzrost i polityka światowa – polityka handlowa jako kluczowy element strategii Europa 2020” (COM(2010)0612) oraz swoją rezolucję z dnia 27 września 2011 r. w sprawie nowej polityki handlowej dla Europy w ramach strategii „Europa 2020” (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie barier w handlu i inwestycjach (4),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 kwietnia 2011 r. w sprawie przyszłej europejskiej polityki inwestycji międzynarodowych (5),

—

uwzględniając swoje rezolucje z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w międzynarodowych umowach handlowych (6), w sprawie praw człowieka oraz norm społecznych i środowiskowych w międzynarodowych umowach handlowych (7) oraz w sprawie międzynarodowej polityki handlowej w kontekście nadrzędnych potrzeb związanych ze zmianami klimatu (8),

—

uwzględniając komunikat Komisji pt. „UE – Chiny: bliższe partnerstwo, większa odpowiedzialność” (COM(2006)0631) oraz towarzyszący mu dokument programowy w sprawie handlu i inwestycji UE-Chiny – Konkurencja i partnerstwo (COM(2006)0632),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 5 lutego 2009 r. w sprawie wzmocnienia roli europejskich MŚP w handlu międzynarodowym (9),

—

uwzględniając swoją niedawną decyzję nakładającą na przedsiębiorstwa wydobywcze i przedsiębiorstwa zajmujące się pozyskiwaniem drewna wymóg ujawniania informacji o płatnościach na rzecz państwa (10),

—

uwzględniając wspólną decyzję UE i Chin podjętą na 14. szczycie UE-Chiny, który odbył się w lutym 2012 r. w Pekinie, w sprawie rozpoczęcia negocjacji dotyczących dwustronnej umowy inwestycyjnej,

—

uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że od ostatnich 30 lat wymiana handlowa między UE a Chinami stale i dynamicznie rośnie, a w 2012 r. osiągnęła najwyższą łączną kwotę 433,8 mld EUR, oraz że brak równowagi w dwustronnej wymianie handlowej od 1997 r. faworyzuje pozycję Chin; mając na uwadze, że wyżej wspomniany deficyt handlowy osiągnął wartość 146 mld EUR w 2012 r. w porównaniu z 49 mld EUR w 2000 r.;

B.

mając na uwadze, że inwestycje zagraniczne UE w Chinach w 2011 r. wyniosły 102 mld EUR, a inwestycje zagraniczne Chin w UE w tym samym roku wyniosły 15 mld EUR; mając na uwadze, że inwestycje zagraniczne Chin w UE w 2006 r. wyniosły zaledwie 3,5 mld EUR;

C.

mając na uwadze, że na mocy traktatu lizbońskiego bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) wchodzą w zakres wyłącznych kompetencji Unii;

D.

mając na uwadze, że 26 państw członkowskich UE podpisało wciąż obowiązujące indywidualne dwustronne umowy inwestycyjne z Chinami; mając na uwadze, że UE nie wypracowała jeszcze długoterminowej zrównoważonej polityki przemysłowej kierującej jej interesami ofensywnymi i defensywnymi w ramach nowej polityki inwestycji zagranicznych;

E.

mając na uwadze, że Chiny w dalszym ciągu plasują się wśród trzech najbardziej atrakcyjnych dla inwestorów rynków świata, mimo iż w ostatnich latach koszty pracy wzrastały tam o 10 % rocznie;

F.

mając na uwadze, że cele rozwoju określone w 12. pięcioletnim planie rozwoju Chin oraz strategii „Europa 2020” przewidują wiele wspólnych interesów i wyzwań; mając na uwadze, że wyższy poziom integracji i wymiany technologicznej między gospodarkami Europy i Chin może prowadzić do synergii i wzajemnych korzyści;

G.

mając na uwadze, że przedsiębiorstwa prywatne i państwowe powinny korzystać z równych warunków konkurencji;

H.

mając na uwadze, że przedmiotowa umowa inwestycyjna będzie pierwszą tego rodzaju umową negocjowaną przez UE w ramach jej ogólnych kompetencji po wejściu w życie traktatu lizbońskiego; mając na uwadze, że negocjacje dotyczące przedmiotowej umowy inwestycyjnej, w tym dostępu do rynku, mogą cieszyć się dużym zainteresowaniem, a zarazem budzić obawy opinii publicznej, w związku z czym powinny być prowadzone z zachowaniem najwyższego poziomu przejrzystości, aby umożliwić niezbędny nadzór parlamentarny, co jest jednym z warunków wstępnych uzyskania niezbędnej zgody Parlamentu Europejskiego, co do rezultatu negocjacji;

I.

mając na uwadze, że inwestorzy muszą przestrzegać zarówno przepisów prawa kraju przyjmującego, jak i postanowień każdej umowy zawartej przez UE i Chiny po jej wejściu w życie, aby w pełni korzystać z możliwie najlepszej ochrony inwestycji;

J.

mając na uwadze, że brak dostatecznego wdrożenia lub zupełny brak wdrożenia przez Chiny niektórych podstawowych praw socjalnych i pracowniczych oraz norm środowiskowych, które są jednak uznane na szczeblu międzynarodowym, należą do przyczyn obecnej nierównowagi w przepływach handlowych pomiędzy UE a Chinami, która może się nawet jeszcze bardziej pogłębić ze względu na ściślejsze stosunki inwestycyjne w razie braku postępu we wdrażaniu wyżej wspomnianych praw i norm; mając na uwadze, że w związku z tym umowa inwestycyjna nie powinna skutkować dalszym obniżaniem standardów socjalnych i środowiskowych w Chinach, ale – przeciwnie i jako warunek wstępny – powinna przyczyniać się do ich poprawy, prowadząc do bardziej zrównoważonych i wzajemnie korzystniejszych stosunków handlowych i inwestycyjnych;

K.

mając na uwadze, że umowa inwestycyjna powinna także obejmować zobowiązania inwestorów, w tym odnośnie do przestrzegania praw związków zawodowych i innych praw pracy, przejrzystości i ochrony środowiska zgodnie z przepisami każdej z obu stron, jak również powinna zostać zawarta w poszanowaniu przepisów Światowej Organizacji Handlu (WTO) oraz innych istotnych międzynarodowych umów i podstawowych konwencji podpisanych i ratyfikowanych przez obie strony; mając na uwadze, że umowy inwestycyjne nie powinny obejmować inwestycji w specjalnie utworzonych strefach, które umożliwiają obchodzenie wymogów prawa pracy i standardów, a także innych przepisów;

L.

mając na uwadze, że inwestycje w ramach przedmiotowej dwustronnej umowy inwestycyjnej nie powinny wykorzystywać towarów przeznaczonych na eksport do UE, a wyprodukowanych w obozach pracy przymusowej, takich jak obozy objęte systemem reedukacji przez pracę, powszechnie zwanych Laogai;

M.

mając na uwadze, że Komisja i Rada zobowiązały się do czuwania nad tym, aby polityka inwestycyjna UE uwzględniała zasady i cele działań zewnętrznych Unii, w tym prawa człowieka, a także zadeklarowały, że będą wywiązywać się z tego zobowiązania począwszy od 2013 r.;

N.

mając na uwadze, że umowa inwestycyjna z Chinami znacząco poprawiłaby stosunki gospodarcze między UE a Chinami, w związku z czym powinna też przyczynić się do poprawy dialogu politycznego między UE a Chinami, zwłaszcza w takich kwestiach jak prawa człowieka – w ramach skutecznego i ukierunkowanego na efekty dialogu w zakresie praw człowieka – oraz praworządność, w celu utrzymania na jednakowym poziomie stosunków politycznych i gospodarczych zgodnie z duchem strategicznego partnerstwa;

O.

mając na uwadze, że inwestycje i inwestorzy powinni – poprzez politykę zarządzania i stosowane praktyki – przestrzegać celów rozwoju określonych przez kraje przyjmujące i ich władze lokalne i obowiązujących w miejscu ulokowania inwestycji;

1.

z zadowoleniem przyjmuje umocnienie stosunków gospodarczych między UE a Chinami; wzywa UE i Chiny do pielęgnowania tego zrównoważonego partnerstwa, prowadzenia regularnego dialogu na wysokim szczeblu i dążenia do wzajemnych korzyści, zamiast uciekania się do współzawodnictwa o charakterze konfrontacji;

2.

zauważa, że w związku z przystąpieniem do WTO w 2001 r. Chiny powinny położyć większy nacisk na liberalizację handlu i otwarcie rynku, aby zapewnić równiejsze warunki działania i szybciej wyeliminować sztuczne przeszkody, na jakie natrafiają przedsiębiorstwa próbujące wejść na chiński rynek;

3.

zauważa, że przedsiębiorstwa europejskie ubolewają z powodu istnienia na rynku chińskim licznych barier taryfowych i pozataryfowych, takich jak pewne formy dyskryminacji zagranicznych operatorów, a także złożonej struktury taryfowej oraz technicznych barier w handlu;

4.

z zadowoleniem odnosi się do uwzględnienia kwestii dostępu do rynku w mandacie negocjacyjnym; uważa, że warunkiem wstępnym rozpoczęcia negocjacji powinno być złożenie przez Chiny zapewnienia, że kwestia dostępu do rynku zostanie uwzględniona w negocjacjach;

5.

podkreśla konieczność jednoznacznego uwzględnienia w procesie negocjacyjnym zarówno BIZ, jak i inwestycji portfelowych;

6.

zauważa, że chińskie przedsiębiorstwa postrzegają ogólnie Unię jako stabilne środowisko inwestycyjne, lecz ubolewają z powodu ich zdaniem wciąż istniejących subwencji wywozowych dla europejskich produktów rolnych oraz pewnych barier handlowych ograniczających dostęp do rynku UE, takich jak przeszkody techniczne w handlu i bariery mające na celu blokowanie inwestycji pochodzących z krajów trzecich w pewnych państwach członkowskich, oraz że wzywają do usunięcia pozostałych nieuzasadnionych barier i do ułatwienia realizowania inwestycji w państwach członkowskich; przypomina jednak, że niedawno w Chinach wprowadzono mechanizm przeglądu bezpieczeństwa służący kontrolowaniu inwestycji zagranicznych oraz że stosowanie takich mechanizmów przez obie strony może znajdować uzasadnienie; podkreśla, że UE i Chiny mogą mieć uzasadnione obawy dotyczące bezpieczeństwa, które tłumaczą całkowite lub częściowe wyłączenie niektórych sektorów z inwestycji zagranicznych, tymczasowo lub długoterminowo.

7.

zwraca uwagę, że obecnie główną dozwoloną formą prowadzenia działalności przez firmy zagraniczne w Chinach są spółki joint venture, które są często kojarzone z transferem strategicznych technologii, promujących konkurencyjny rozwój Chin ze szkodą dla przemysłu europejskiego; jest przekonany, że dalsza otwartość Chin na inne przepisy prawa umożliwiające zagranicznym inwestorom prowadzenie działalności, w połączeniu z należytą ochroną praw własności intelektualnej, własności przemysłowej, znaków towarowych oraz oznaczeń geograficznych produktów, jest niezbędna i przyniosłaby wzajemne korzyści, a także promowałaby większą integrację gospodarki europejskiej i chińskiej na podstawie bardziej strategicznego podejścia do współpracy gospodarczej, która ukierunkowana jest między innymi na technologię przyjazną środowisku i innowacyjność;

8.

wyraża przekonanie, że lepsza ochrona praw własności intelektualnej i skuteczne wdrożenie odnośnych przepisów w Chinach znacznie przyczyniłyby się do realizacji celu dotyczącego inwestowania przez UE i innych inwestorów zagranicznych, wymiany nowych kompetencji technologicznych i unowocześniania technologii już stosowanych w tym kraju, zwłaszcza w odniesieniu do technologii ekologicznych;

9.

z zadowoleniem przyjmuje wysiłki podejmowane przez władze Chin od czasu przystąpienia Chin do WTO w celu poprawy przestrzegania praw własności intelektualnej; niemniej w dalszym ciągu wyraża ubolewanie z powodu ich niedostatecznej ochrony i braku dostępu do określonych środków umożliwiających skuteczne przeciwdziałanie naruszaniu praw własności intelektualnej dla europejskich przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP;

10.

wyraża zaniepokojenie w związku z brakiem wiarygodności chińskiego wymiaru sprawiedliwości, który nie jest w stanie egzekwować zobowiązań umownych, oraz brakiem przejrzystości i jednolitości w stosowaniu ram prawnych dotyczących inwestycji;

11.

wzywa Komisję do wynegocjowania ambitnej i wyważonej umowy inwestycyjnej między UE a Chinami, której celem będzie stworzenie lepszych warunków dla inwestorów UE w Chinach oraz inwestorów chińskich w Europie, w tym zapewnienie lepszego dostępu do rynku, aby zwiększyć poziom wzajemnych przepływów kapitału i zagwarantować większą przejrzystość w odniesieniu do zarządzania przedsiębiorstwami zarówno publicznymi, jak i prywatnymi, które inwestują w ramach gospodarki partnerskiej; jako dokument referencyjny zaleca Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) wytyczne dotyczące ładu korporacyjnego; apeluje ponadto o lepsze egzekwowanie prawa w celu zapewnienia uczciwej konkurencji pomiędzy podmiotami publicznymi i prywatnymi, ograniczenia korupcji oraz zwiększenia pewności prawa i przewidywalności warunków prowadzenia działalności w Chinach;

12.

podkreśla, jak ważne jest stworzenie – w ramach przedmiotowej umowy – warunków wstępnych do uczciwej konkurencji pomiędzy UE a Chinami; w tym celu zaleca, aby Komisja wynegocjowała surowe wiążące postanowienia dotyczące przejrzystości i uczciwej konkurencji, tak aby zasada równych warunków działania miała również zastosowanie do przedsiębiorstw państwowych i praktyk inwestycyjnych państwowych funduszy majątkowych;

13.

domaga się, aby negocjowana umowa dotyczyła zarówno dostępu do rynku, jak i ochrony inwestorów;

14.

podkreśla, że umowa inwestycyjna nie może zawierać żadnych zapisów ograniczających stronom swobodę kształtowania polityki i możliwość stanowienia prawa w celu realizowania uprawnionych i uzasadnionych celów polityki publicznej, przy jednoczesnym dokładaniu starań o nieprzekreślanie korzyści wynikających ze zobowiązań obydwu stron; podkreśla, że kwestią priorytetową musi pozostać zapewnienie praworządności wszystkim inwestorom i obywatelom UE i Chin;

15.

wzywa Komisję do zapewnienia pełnej przejrzystości w odniesieniu do państwowych funduszy majątkowych;

16.

zauważa, że należy ustanowić jasne ramy czasowe negocjacji oraz rozważyć wprowadzenie rozsądnych i sensownych okresów przejściowych;

17.

uważa, że umowa inwestycyjna z Chinami powinna bazować na najlepszych praktykach określonych na podstawie doświadczeń państw członkowskich, przyczyniać się do większej spójności i uwzględniać następujące standardy:

18.

ponownie stwierdza, że w celu pomyślnego sfinalizowania negocjacji konieczne jest, aby jakość miała zawsze pierwszeństwo nad szybkością;

19.

zauważa, że umowa dotycząca ochrony inwestycji powinna zawierać jasne definicje inwestycji i inwestorów mających podlegać ochronie oraz że ochroną nie powinny być objęte spekulacyjne formy inwestowania;

20.

wzywa do zgodności umowy z wielostronnymi zobowiązaniami wynikającymi z GATS, tak aby spełnić kryteria umowy o integracji gospodarczej;

21.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że oczekiwana poprawa co do pewności prawa pomoże MŚP inwestować za granicą i podkreśla, że należy wsłuchać się w głos MŚP podczas negocjacji (także poprzez zaangażowanie nowego unijnego ośrodka MŚP w Chinach, unijnego Helpdesku PWI MŚP oraz izby handlowej UE w Chinach), tak by umowa, która ma być zawarta, przyczyniała się do umiędzynaradawiania tych MŚP, które pragną uzyskać dostęp do rynku drugiej strony umowy;

22.

podkreśla, że warunkiem wstępnym zawarcia umowy powinno być uwzględnienie silnego zaangażowania stron w zrównoważony i sprzyjający integracji rozwój na płaszczyznach gospodarczych, społecznych i środowiskowych odnoszących się do inwestycji w celu wprowadzenia większej równowagi w stosunkach handlowych i inwestycyjnych pomiędzy UE a Chinami, tak aby stosunki te nie opierały się głównie na niskich kosztach pracy i standardach ochrony środowiska w Chinach;

23.

podkreśla, że umowy inwestycyjne zawierane przez UE nie mogą być sprzeczne z podstawowymi wartościami, jakie UE chce upowszechniać w ramach swojej polityki zewnętrznej, i nie mogą podważać możliwości interwencji państwa, w szczególności podczas realizacji takich celów polityki publicznej jak kryteria socjalne i środowiskowe, prawa człowieka, zwalczanie obrotu towarami podrobionymi, bezpieczeństwo, prawa pracowników i konsumentów, zdrowie i bezpieczeństwo publiczne, polityka przemysłowa oraz różnorodność kulturowa; wzywa do zawarcia w umowie odpowiednich i wiążących klauzul specjalnych;

24.

domaga się, aby na wzór innych zobowiązań handlowych podjętych w drodze umowy przez Unię jedną z podstawowych zasad przedmiotowej umowy była ochrona usług publicznych;

25.

podkreśla, że przyszły proces opracowywania umowy inwestycyjnej UE-Chiny musi opierać się na wzajemnym zaufaniu i pełnym poszanowaniu zobowiązań w ramach WTO; wyraża ubolewanie z powodu niezmiernie wysokiego poziomu publicznego subsydiowania niektórych sektorów o dużym potencjale pod względem wzrostu gospodarczego, w tym sektora paneli słonecznych, oraz wzywa Komisję do dopilnowania, aby szkodliwy wpływ takiego dumpingu i subsydiowania został całkowicie wyeliminowany w celu przyśpieszenia negocjacji;

26.

zaleca, by w odniesieniu do dostępu do rynku obie strony mogły zobowiązać się do wprowadzenia odpowiednich okresów stopniowego wdrażania i rozwiązań przejściowych obejmujących określone sektory w celu ułatwienia przejścia w kierunku ich pełnej lub częściowej liberalizacji; uznaje ponadto, że obie strony mogą nie być w stanie podejmować zobowiązań dotyczących niektórych sektorów; wzywa w związku z tym do wyłączenia usług kulturowych i audiowizualnych z negocjacji nad dostępem do rynku, zgodnie z odpowiednimi postanowieniami traktatów UE; podkreśla potrzebę poruszenia kwestii interwencjonistycznej polityki przemysłowej, niedostatecznej ochrony praw własności intelektualnej, nieścisłości w sformułowaniu i stosowaniu przepisów oraz innych barier pozataryfowych i technicznych w handlu;

27.

uważa, że w związku z utrudnieniami w dostępie do chińskiego rynku wynikającymi z pozycji zajmowanej przez przedsiębiorstwa państwowe i w celu nadania umowie zrównoważonego charakteru powinna ona stwarzać szczególną okazję do ustanowienia równych warunków konkurencji pomiędzy przedsiębiorstwami państwowymi i prywatnymi;

28.

podkreśla konieczność zapewnienia w umowie możliwości wyłączenia przez UE niektórych strategicznych sektorów z inwestycji realizowanych przez chińskich inwestorów;

29.

podkreśla, że umowa powinna umożliwiać stronom, w tym w przypadku Unii i jej państw członkowskich, określanie i wdrażanie głównych strategii politycznych na rzecz promowania i ochrony różnorodności kulturowej;

30.

podkreśla, że umowa musi wspierać inwestycje, które mają zrównoważony charakter, sprzyjają włączeniu społecznemu i szanują wymogi ochrony środowiska, zwłaszcza w przemyśle wydobywczym, oraz wspierają dobrej jakości warunki pracy w przedsiębiorstwach, których dotyczą dane inwestycje;

31.

wzywa do uwzględnienia klauzuli, zgodnie z którą inwestor dostarcza potencjalnemu krajowi przyjmującemu, który jest jednocześnie stroną umowy, wszelkich informacji dotyczących omawianej inwestycji, jakich strona ta może wymagać do podjęcia decyzji dotyczącej inwestycji lub w celach wyłącznie statystycznych, natomiast obowiązkiem tej strony jest ochrona przed upublicznieniem wszelkich poufnych informacji biznesowych, które mogłyby podważyć pozycję konkurencyjną inwestycji lub inwestora;

32.

kładzie nacisk na konieczność uwzględnienia w przyszłej umowie postanowień dotyczących przejrzystości oraz zarządzania przedsiębiorstwami państwowymi i państwowymi funduszami majątkowymi w oparciu o zasady z Santiago przyjęte w ramach MFW, które obejmują ustalenia dotyczące zarządzania państwowymi funduszami majątkowymi i ich struktury instytucjonalnej oraz przejrzystości ich strategii inwestycyjnych;

33.

ponownie wzywa do zawarcia klauzuli dotyczącej społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw zgodnie z wytycznymi ONZ dotyczącymi biznesu i praw człowieka; potwierdza, że inwestorzy powinni stosować się odpowiednio do postanowień trójstronnej deklaracji MOP w sprawie przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej oraz wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych, jak również ewentualnych szczegółowych lub sektorowych międzynarodowych standardów odpowiedzialnych praktyk; wzywa do zawarcia wiążących klauzul społecznych i środowiskowych jako części pełnego rozdziału dotyczącego zrównoważonego rozwoju, podlegającego mechanizmowi rozstrzygania sporów; wzywa obie strony do wdrożenia strategii na rzecz zrównoważonych i sprzyjających włączeniu społecznemu inwestycji, która powinna zawierać klauzulę dotyczącą społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw wraz z konkretnymi wytycznymi dla inwestorów oraz skuteczną metodyką oceny dla władz publicznych nadzorujących odnośne inwestycje pod kątem ich skutków społecznych i oddziaływania na środowisko;

34.

zaznacza, że umowa ma zobowiązywać chińskich inwestorów w UE do przestrzegania europejskich standardów społecznych i zasad dialogu społecznego;

35.

podkreśla, że konieczne jest, aby dwustronna umowa inwestycyjna UE-Chiny przynosiła efekty pod względem zarówno zrównoważonego wzrostu gospodarczego, jak i tworzenia miejsc pracy, a także wzmacniała efekt synergii i pozytywne wzajemne oddziaływania z innymi regionalnymi umowami handlowymi i inwestycyjnymi, których UE lub Chiny są stroną;

36.

wzywa Komisję do uzupełnienia swojej oceny skutków poprzez zbadanie wpływu umowy inwestycyjnej UE-Chiny również w dziedzinie praw człowieka, do czego Komisja zobowiązała się zgodnie z ramami strategicznymi i planem działania na rzecz praw człowieka i demokracji;

37.

uważa, że w umowie powinno znaleźć się postanowienie przewidujące, że wszyscy inwestorzy muszą w pełni przestrzegać prawa kraju przyjmującego będącego stroną umowy na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym oraz, w stosownych przypadkach, ponadnarodowym, jak również że w razie naruszania zasady praworządności inwestorzy ponosić będą odpowiedzialność cywilną egzekwowaną w drodze postępowania cywilnego przed właściwym sądem za wszelkie bezprawne działania i decyzje podjęte w związku z inwestycją, w tym w przypadku gdy wywołują one znaczne szkody środowiskowe, osobowe lub prowadzą do śmierci;

38.

nalega, by w umowie zawarta została klauzula zakazująca osłabiania przepisów socjalnych i przepisów w zakresie ochrony środowiska celem zachęcenia inwestorów oraz przewidująca zobowiązanie, że żadna ze stron nie będzie uchybiała skutecznemu egzekwowaniu tych przepisów przez trwałe lub ponawiane działania lub brak działań jako zachęty do rozpoczęcia, nabycia, rozszerzenia czy utrzymania inwestycji na swoim terytorium;

39.

nalega, by dwustronna umowa inwestycyjna UE-Chiny była zgodna z dorobkiem prawnym UE, w tym obowiązującymi przepisami socjalnymi i przepisami w zakresie ochrony środowiska, a żadna ze stron nie mogła uchybiać skutecznemu egzekwowaniu swoich przepisów w tych dziedzinach, tak aby wszystkie postanowienia umowy sprzyjały zgodnemu z prawem rozpoczynaniu, nabywaniu, rozszerzaniu lub utrzymywaniu inwestycji na terytorium jednej lub drugiej strony oraz zachęcały do stosowania najlepszych praktyk w zakresie przedsiębiorczości i uczciwego postępowania w biznesie;

40.

kładzie nacisk na konieczność uwzględnienia w umowie wymogu przestrzegania przez inwestorów zagranicznych unijnych standardów ochrony danych;

41.

wyraża głęboką obawę w związku ze stopniem swobody sędziów w arbitrażu międzynarodowym w dokonywaniu szerokiej interpretacji klauzul o ochronie inwestorów, co prowadzi do wyeliminowania możliwości legalnych interwencji publicznych; domaga się, aby sędziowie w arbitrażu wyznaczani przez strony będące ze sobą w sporze byli bezstronni, niezależni, a wydawane orzeczenia arbitrażowe były zgodne z kodeksem postępowania opartym na zasadach przyjętych przez Komisję Narodów Zjednoczonych do spraw Międzynarodowego Prawa Handlowego (UNCITRAL) bądź przez Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (ICSID) lub na wszelkich innych konwencjach i normach międzynarodowych uznanych i przyjętych przez strony;

42.

uważa, że jednym z najważniejszych priorytetów w umowie powinno być uwzględnienie skutecznych mechanizmów rozstrzygania sporów pomiędzy państwami oraz pomiędzy inwestorem a państwem, aby zapobiec sytuacjom, w których nieodpowiedzialne roszczenia skutkowałyby nieuzasadnionym arbitrażem, oraz zapewnić wszystkim inwestorom dostęp do rzetelnego procesu sądowego wraz z bezzwłoczną egzekucją wszelkich orzeczeń arbitrażowych;

43.

uważa, że umowa powinna przewidywać procedury rozstrzygania sporów między państwami, a także mechanizmy rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, wpisujące się w stosowne ramy prawne i podlegające ścisłym kryteriom przejrzystości;

44.

wzywa UE i Chiny do wspólnego ustanowienia mechanizmu wczesnego ostrzegania, aby móc w aktywny sposób rozstrzygać wszelkie pojawiające się spory w sprawach handlowych lub inwestycyjnych na możliwie najwcześniejszym etapie przy użyciu wszelkich odpowiednich środków, w tym „miękkiej siły” i zabiegów dyplomacji handlowej;

45.

uważa ponadto, że umowa powinna zawierać postanowienia dotyczące pozasądowego rozstrzygania sporów, aby ułatwiać sprawne, mało kosztowne i ugodowe rozstrzyganie sporów pomiędzy stronami, które z własnej woli dokonują wyboru takiego rozwiązania;

46.

proponuje, aby w umowie dokładnie scharakteryzowano elastyczne mechanizmy rozstrzygania sporów takie jak mediacja, np. w odniesieniu do czasu trwania, kosztu i realizacji rozwiązań przyjętych przez strony;

47.

uważa, że umowa inwestycyjna między UE a Chinami po zawarciu i pełnym ratyfikowaniu powinna zastąpić wszystkie dotychczas obowiązujące dwustronne umowy inwestycyjne między poszczególnymi państwami UE a Chinami zgodnie z prawem Unii;

48.

zaleca, by negocjacje rozpoczęto wyłącznie pod warunkiem uprzedniego udzielenia formalnej zgody przez Radę Państwa Chińskiej Republiki Ludowej na uwzględnienie w umowie inwestycyjnej kwestii dostępu do rynku;

49.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

19.5.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 181/52

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 17 lutego 2011 r. w sprawie strategii „Europa 2020” (1),

—

uwzględniając art. 3 ust. 5 Traktatu o Unii Europejskiej i art. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w których przewidziano odpowiednio, że „w stosunkach zewnętrznych Unia […] przyczynia się do […] ścisłego przestrzegania i rozwoju prawa międzynarodowego” oraz że „zapewnia ona spójność swoich poszczególnych polityk i działań”,

—

uwzględniając swą rezolucję z 11 maja 2011 r. w sprawie rocznego sprawozdania Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat głównych aspektów i zasadniczych wyborów w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) w 2009 r. (2)

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 12 września 2012 r. w sprawie rocznego sprawozdania Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (3),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie stosunków między Unią Europejską a Chinami (4),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie praw człowieka oraz norm społecznych i środowiskowych w międzynarodowych umowach handlowych (5),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 5 lutego 2009 r. w sprawie wzmocnienia roli europejskich MŚP w handlu międzynarodowym (6),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie wpływu podrabiania towarów na handel międzynarodowy (7),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 4 września 2008 r. w sprawie handlu usługami (8),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 20 maja 2008 r. w sprawie handlu surowcami i produktami podstawowymi (9),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 19 lutego 2008 r. w sprawie strategii UE na rzecz łatwiejszego dostępu do rynku dla europejskich eksporterów (10),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 22 maja 2007 r. w sprawie Europy w czasach globalizacji – zewnętrzne aspekty konkurencji (11),

—

uwzględniając swą rezolucję z dnia 7 lipca 2005 r. w sprawie stosunków pomiędzy UE, Chinami i Tajwanem oraz bezpieczeństwa na Dalekim Wschodzie (12),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Handel, wzrost i polityka światowa – polityka handlowa jako kluczowy element strategii Europa 2020” (COM(2010)0612),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Globalny wymiar Europy: konkurowanie na światowym rynku. Wkład w strategię wzrostu gospodarczego i zatrudnienia UE” (COM(2006)0567),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji w sprawie barier w handlu i inwestycjach – 2013 r., opublikowane dnia 28 lutego 2013 r. (COM(2013)0103),

—

uwzględniając pytanie do Komisji dotyczące stosunków handlowych UE–Tajwan (O-000093/2013 – B7-0509/2013),

—

uwzględniając art. 115 ust. 5 i art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że oparty na zasadach, wielostronny system handlu opracowany przez Światową Organizację Handlu (WTO) stanowi najodpowiedniejsze ramy dla otwartego i sprawiedliwego handlu na świecie; mając na uwadze, że też kwestią zasadniczą jest zrozumienie, że umowy dwustronne są również elementem tego samego wspólnego systemu spraw międzynarodowych;

B.

mając na uwadze, że preferowanym podejściem UE jest dążenie do osiągnięcia wyważonego i sprawiedliwego wyniku dauhańskiej agendy rozwoju, UE bierze również pod uwagę równoległe zawieranie dwustronnych umów handlowych z innymi krajami uprzemysłowionymi;

C.

mając na uwadze, że w ciągu ostatnich dwudziestu lat całkowity wolumen handlu dwustronnego pomiędzy UE a Tajwanem wzrósł ponad dwunastokrotnie, przekraczając w 2011 r. kwotę 40 mld EUR;

D.

mając na uwadze, że Tajwan jest 7. co do wielkości partnerem handlowym UE w Azji, a 23. partnerem handlowym na świecie;

E.

mając na uwadze, że w 2010 r. inwestycje UE stanowiły 31,5 % ogółu obrotu bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz 21 % wartości tych inwestycji na Tajwanie oraz że UE była największym inwestorem zagranicznym w tym kraju;

F.

mając na uwadze, że nie wykorzystano jeszcze całkowitego potencjału stosunków handlowych pomiędzy UE a Tajwanem;

G.

mając na uwadze, że otwarty i sprawiedliwy handel jest ważnym narzędziem gwarancji prężniejszego wzrostu gospodarczego i dobrobytu, opierającym się na porównywalnych zaletach każdej gospodarki i potencjalnym efekcie synergii wynikającym z szerszej integracji gospodarczej, a także na nowym wkładzie w gospodarkę opartą na wiedzy,

H.

mając na uwadze, że stawki celne między tymi dwoma partnerami handlowymi są już ogólnie bardzo niskie; mając na uwadze, że UE i Tajwan prowadzą regularny zorganizowany dialog dotyczący kwestii handlowych i inwestycyjnych leżących w ich wspólnym interesie i stanowiących ich wspólny przedmiot zainteresowania; mając na uwadze, że w ramach tego dialogu utworzono cztery techniczne grupy robocze, które zajmują się kwestiami związanymi z prawami własności intelektualnej, barierami technicznymi w handlu, środkami sanitarnymi i fitosanitarnymi oraz sektorem farmaceutycznym;

I.

mając na uwadze, że pomimo stosunkowo niskich taryf celnych wolumen handlu dwustronnego pomiędzy UE a Tajwanem jest dużo niższy w stosunku do ogółu wymiany handlowej, jaką UE prowadzi z pozostałymi głównymi partnerami handlowymi;

J.

mając na uwadze, że sektor ICT jest sektorem o dużej wartości dodanej i źródłem wzrostu zarówno w UE, jak i na Tajwanie, zwłaszcza jeśli chodzi o dalszy rozwój inteligentnych produktów i usług,

K.

mając na uwadze, że UE i Tajwan mogą dalej zacieśniać wzajemne stosunki gospodarcze, tak aby były one faktycznie korzystne dla obu stron, również z uwzględnieniem walki ze wspólnymi wyzwaniami społecznymi;

L.

mając na uwadze, że Tajwan jest pełnoprawnym członkiem Światowej Organizacji Handlu (WTO) od 2002 r., a także członkiem Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC) oraz Azjatyckiego Banku Rozwoju;

M.

mając na uwadze, że przystąpienie Tajwanu do porozumienia rządowego WTO (GPA) w sprawie zamówień publicznych w lipcu 2009 r. było znaczącym i pozytywnym krokiem, dzięki któremu Tajwan nie tylko odniesie korzyści z wzajemnego otwarcia na rynki GPA, ale także poprawi skuteczność własnego rynku wewnętrznego;

N.

mając na uwadze, że Tajwan i Chińska Republika Ludowa (ChRL) przyjęły konstruktywne podejście, które przyczyniło się do zawarcia 19 umów między Straits Exchange Foundation – w imieniu Tajwanu – a Stowarzyszeniem na rzecz stosunków w Cieśninie Tajwańskiej (Association for Relations Across the Taiwan Straits) – w imieniu ChRL; mając na uwadze, że umowy te obejmują umowę ramową w sprawie współpracy gospodarczej między Chinami a Tajwanem (ECFA), umowę o ochronie praw własności intelektualnej zawartą w dniu 29 czerwca 2010 r. oraz umowę inwestycyjną i umowę w sprawie współpracy celnej, którą podpisano w dniu 9 sierpnia 2012 r.;

O.

mając na uwadze, że w wyniku innych konstruktywnych inicjatyw Tajwan zawarł 31 dwustronnych umów inwestycyjnych z krajami trzecimi, w tym z Japonią (22 września 2011 r.), oraz umowę o współpracy gospodarczej z Nową Zelandią (10 lipca 2013 r.), a także wznowił rozmowy dotyczące umowy ramowej w sprawie handlu i inwestycji (TIFA) ze Stanami Zjednoczonymi w dniu 10 marca 2013 r., a obecnie jest w trakcie negocjacji umowy inwestycyjnej z Republiką Korei oraz porozumienia w sprawie wolnego handlu z Singapurem (ASTEP);

P.

mając na uwadze, że Biuro Przedstawicielstwa Gospodarczego i Kulturalnego Tajpej w Stanach Zjednoczonych oraz Instytut Amerykański na Tajwanie zawarły porozumienie w sprawie wspólnych oświadczeń dotyczących zasad inwestycji międzynarodowych oraz w sprawie usług ICT; mając na uwadze, że Tajwan jest jednocześnie stroną kompleksowych umów w sprawie podatku dochodowego z 25 krajami, w tym z 9 państwami członkowskimi UE;

Q.

mając na uwadze fakt, że bliższe powiązania gospodarcze z Tajwanem nie stoją pod żadnym względem w sprzeczności z prowadzoną przez UE polityką jednych Chin, biorąc pod uwagę że Chiny i Tajwan przystąpiły odpowiednio do APEC w 1991 r., zaś do WTO w 2002 r.;

1.

jest zdania, że wielostronny system handlu, który uosabia WTO, stanowi jak dotąd zdecydowanie najskuteczniejsze ramy osiągnięcia otwartego i wolnego handlu na skalę światową; uważa, że UE i Tajwan powinny przyczynić się do postępów wielostronnych negocjacji handlowych;

2.

uważa, że choć UE pracuje nad poprawą stosunków handlowych z Chinami, powinna również rozważyć możliwość podjęcia takich samych działań wobec Tajwanu, aby konsekwentnie wspierać system demokratyczny Tajwanu, pluralizm społeczny i dobre wyniki w zakresie przestrzegania praw człowieka oraz praworządności;

3.

jest w związku z tym zdania, że UE powinna pozytywnie zareagować na wyrażoną przez Tajwan gotowość do rozpoczęcia negocjacji umów dwustronnych w sprawie ochrony inwestycji i dostępu do rynku, aby jeszcze bardziej wzmocnić pewność prawną inwestycji, a także podwyższyć wolumen i jakość przepływu inwestycji;

4.

uważa, że decyzja o rozpoczęciu takich negocjacji z Tajwanem powinna opierać się na przesłankach gospodarczych i nie powinna być dodatkowo wiązana z oceną stosunków między UE a Chińską Republiką Ludową;

5.

podkreśla, że Parlament popiera umowy z Tajwanem w sprawie ochrony inwestycji i dostępu do rynku, które doprowadzą do pogłębienia istniejących już stosunków pomiędzy UE a Tajwanem;

6.

jest zdania, że umowy UE-Tajwan w sprawie ochrony inwestycji i dostępu do rynku mogą przynieść rzeczywiste korzyści dla gospodarki obu krajów;

7.

zauważa, że każda umowa powinna uwzględniać MŚP i poprawiać ich zdolności do inwestowania za granicą;

8.

przypomina, że UE i Tajwan posiadają już dobrze ugruntowane stosunki gospodarcze, niskie opłaty celne po obu stronach i prowadzą ze sobą regularnie dobrze zorganizowany dialog, którego celem jest rozwiązanie dwustronnych kwestii handlowych i inwestycyjnych;

9.

podkreśla, że umowa powinna uwzględniać silne zaangażowanie stron w zrównoważony i sprzyjający integracji rozwój pod względem gospodarczym, społecznym i środowiskowym jeżeli chodzi o inwestycje;

10.

podkreśla, że umowy inwestycyjne zawierane przez UE muszą uwzględniać możliwość interwencji państwa, w szczególności podczas realizacji takich celów polityki publicznej jak normy socjalne i środowiskowe, prawa człowieka, bezpieczeństwo, prawa pracownicze i konsumenckie, zdrowie i bezpieczeństwo publiczne oraz różnorodność kulturowa; domaga się włączenia do umowy konkretnych klauzul odnoszących się do tych celów;

11.

zaleca, aby w odniesieniu do dostępu do rynku obie strony mogły wyłączyć niektóre sektory ze zobowiązań dotyczących liberalizacji, aby chronić strategiczne interesy krajowe;

12.

ponownie wzywa do zawarcia skutecznej klauzuli dotyczącej społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw oraz skutecznych klauzul socjalnych i środowiskowych;

13.

podkreśla, że umowa musi zobowiązywać inwestorów zagranicznych w UE do przestrzegania europejskich norm socjalnych i wymogów dialogu społecznego;

14.

wzywa Komisję, aby rozpoczęła negocjacje takich umów pomiędzy UE a Tajwanem;

15.

zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, jak również rządowi Tajwanu i radzie legislacyjnej tego kraju.

19.5.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 181/56

—

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Syrii, w szczególności rezolucje z dni 16 lutego 2012 r. (1), 13 września 2012 r. (2), 23 maja 2013 r. (3) i 12 września 2013 r. (4), a także w sprawie uchodźców uciekających przed konfliktami zbrojnymi,

—

uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych w sprawie Syrii z dni 23 stycznia, 18 lutego, 11 marca, 22 kwietnia, 27 maja, 24 czerwca, 9 lipca i 22 lipca 2013 r.; uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej w sprawie Syrii z dnia 8 lutego 2013 r.,

—

uwzględniając następujące oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Catherine Ashton: z dnia 21 sierpnia 2013 r. dotyczące ostatnich doniesień w sprawie użycia broni chemicznej w Damaszku, z dnia 23 sierpnia 2013 r. dotyczące potrzeby pilnego wypracowania politycznego rozwiązania konfliktu syryjskiego (odzwierciedlające uzgodnione stanowisko UE w sprawie Syrii z dnia 7 września 2013 r.), z dnia 10 września 2013 r. dotyczące propozycji umieszczenia syryjskiej broni chemicznej pod międzynarodową kontrolą oraz z dnia 14 września 2013 r. w następstwie porozumienia USA-Rosja w sprawie broni chemicznej w Syrii, jak też uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa wygłoszone w dniu 11 września 2013 r. podczas debaty plenarnej w Parlamencie w Strasburgu,

—

uwzględniając oświadczenia w sprawie uchodźców syryjskich i reakcji UE złożone przez komisarz ds. współpracy międzynarodowej, pomocy humanitarnej i reagowania kryzysowego Kristalinę Georgiewą, zwłaszcza jej oświadczenie z dnia 3 września 2013 r. w sprawie najnowszych danych liczbowych dotyczących uchodźców uciekających przed kryzysem w Syrii, a także uwzględniając sprawozdania sytuacyjne i zestawienia informacyjne ECHO (DG ds. Pomocy Humanitarnej i Ochrony Ludności) dotyczące Syrii,

—

uwzględniając uwagi wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych ds. uchodźców Antónia Guterresa przedstawione w dniu 18 lipca 2013 r. podczas nieformalnego posiedzenia Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w Wilnie (5),

—

uwzględniając opracowania Rady Bezpieczeństwa na temat Syrii przygotowane przez podsekretarz generalną do spraw humanitarnych i koordynator pomocy w sytuacjach kryzysowych Valerie Amos, w szczególności opracowanie z dnia 18 kwietnia 2013 r.,

—

uwzględniając wspólne oświadczenie posiedzenia ministerialnego krajów graniczących z Syrią, zorganizowanego przez wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych ds. uchodźców w dniu 4 września 2013 r.,

—

uwzględniając rezolucje Rady Praw Człowieka ONZ w sprawie Syrii,

—

uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,

—

uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

—

uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, Konwencję w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, Konwencję o prawach dziecka i protokół fakultatywny do niej w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne oraz Konwencję w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa, których to aktów Syria jest stroną,

—

uwzględniając art. 78, 79 i 80 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając konwencję genewską z 1949 r. oraz dodatkowe protokoły do niej,

—

uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że do dnia 20 września 2013 r. Biuro Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców (UNHCR) zarejestrowało łącznie 1 929 227 syryjskich uchodźców w krajach sąsiadujących oraz w Afryce Północnej; mając na uwadze, że łączna liczba uchodźców, w tym niezarejestrowanych, szacowana jest na 2 102 582; mając na uwadze, że według tego samego źródła 76 % syryjskich uchodźców to kobiety i dzieci; mając na uwadze, że 410 000 dzieci w grupie syryjskich uchodźców jest w wieku szkolnym (od 5 do 11 lat); mając na uwadze, że według Biura ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) na dzień 9 września 2013 r.4,25 mln osób zostało wewnętrznie przesiedlonych;

B.

mając na uwadze, że według UNHCR liczba uchodźców obecnych w krajach przyjmujących (w tym uchodźców oczekujących na rejestrację) na dzień 20 września 2013 r. przedstawiała się następująco: Turcja – 492 687; Liban – 748 608; Jordania – 531 768; Irak – 190 857; Egipt – 124 373; Maroko, Algieria i Libia – 14 289 (zarejestrowanych); mając na uwadze, że każdego dnia tysiące Syryjczyków uciekają do krajów ościennych, a w przygotowanym przez ONZ regionalnym planie reakcji na sytuację w Syrii przewiduje się, że do końca 2013 r. Syrię opuści ogółem 3,5 mln uchodźców;

C.

mając na uwadze, że w 2013 r. liczba składanych przez Syryjczyków wniosków o azyl w UE stale wzrastała, a od początku konfliktu w 2011 r. złożono łącznie 52 037 wniosków o azyl w UE i w państwach najbliżej z nią sąsiadujących (Szwajcaria i Norwegia);

D.

mając na uwadze, że wśród krajów UE-28 do Niemiec (14 842) i Szwecji (14 083) wpłynęło 59 % złożonych wniosków; mając na uwadze, że choć inne kraje odnotowały znaczny wzrost wniosków, to tylko jedno państwo członkowskie spośród nich otrzymało ponad 2 000 wniosków (Wielka Brytania: 2 634 wniosków);

E.

mając na uwadze, że brakuje w pełni dokładnych i wiarygodnych danych na temat łącznej liczby Syryjczyków przybywających do Europy oraz informacji o liczbie osób ubiegających się o azyl w państwach europejskich, a także łącznej liczbie osób już obecnych w Europie; mając na uwadze, że według UNHCR pomimo tych luk oraz faktu, że w statystykach i danych na temat praktyk rozpatrywania wniosków azylowych przez państwa członkowskie UE występują błędy, istnieją przesłanki, że uchybienia w ochronie Syryjczyków w UE utrzymują się;

F.

mając na uwadze, że kryzys związany z liczbą syryjskich uchodźców stanowi pierwszy test dla niedawno poddanego przeglądowi wspólnego europejskiego systemu azylowego (CEAS);

G.

mając na uwadze, że prawo UE już przewiduje pewne narzędzia, takie jak wspólnotowy kodeks wizowy (6) i kodeks graniczny Schengen (7), umożliwiające przyznawanie wiz humanitarnych;

H.

mając na uwadze, że państwa członkowskie należy zachęcać do wykorzystywania środków, które będą dostępne z Funduszu Migracji i Azylu oraz środków dostępnych w ramach działania przygotowawczego „Umożliwienie przesiedlenia uchodźców w sytuacjach wyjątkowych”, które obejmuje między innymi następujące środki: wsparcie dla osób mających już status uchodźców uznany przez UNHCR; wspieranie działań nadzwyczajnych w przypadku grup uchodźców uznanych za priorytetowe, które są ofiarami ataku zbrojnego i które znajdują się w wyjątkowo trudnej sytuacji, mogącej zagrażać ich życiu; zapewnianie w razie potrzeby dodatkowego wsparcia finansowego w sytuacjach nadzwyczajnych dla UNHCR i jego organizacji łącznikowych w państwach członkowskich i na szczeblu UE;

I.

mając na uwadze kolejny dramat, jaki rozegrał się 3 października 2013 r. u wybrzeży Lampedusy, gdzie 130 migrantów poniosło śmierć, a setki zaginęły, a także mając na uwadze, że dziesiątki tysięcy migrantów straciło życie, usiłując dostać się do UE, należy ponownie przypomnieć o konieczności dołożenia wszelkich starań o ratowanie ludzi w sytuacji zagrożenia życia, a także o konieczności wywiązywania się przez państwa członkowskie z ich międzynarodowych zobowiązań w dziedzinie ratownictwa na morzu;

1.

wyraża głębokie zaniepokojenie trwającym kryzysem humanitarnym w Syrii oraz tym, jak duże obciążenie stanowi on dla sąsiadujących państw; wyraża zaniepokojenie tym, że exodus uchodźców nadal się nasila i nie występują przesłanki, by miał się niedługo zakończyć;

2.

pochwala wysiłki i solidarność władz tych państw, które pomagają uchodźcom z Syrii, oraz hojność ich obywateli;

3.

z zadowoleniem przyjmuje politykę otwartych drzwi realizowaną przez państwa sąsiadujące z Syrią oraz wzywa je do niezamykania granic przed syryjskimi uchodźcami;

4.

wyraża zaniepokojenie faktem, że rosnąca liczba Syryjczyków ryzykuje życie, przemierzając Morze Śródziemne w kierunku UE na niebezpiecznych łodziach;

5.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że UE i jej państwa członkowskie przeznaczyły ponad 1 mld EUR na pomoc humanitarną i inną niż humanitarna dla Syryjczyków na terytorium Syrii i poza jej granicami; zauważa, że UE jest największym darczyńcą pomocy humanitarnej podczas kryzysu syryjskiego; wzywa również UE do monitorowania dystrybucji tej pomocy;

6.

wzywa UE do dalszego hojnego finansowania działań humanitarnych i innych niż humanitarne w odpowiedzi na potrzeby osób przebywających w Syrii oraz syryjskich uchodźców w krajach sąsiadujących;

7.

zachęca państwa członkowskie do zajmowania się pilnymi potrzebami poprzez przesiedlanie, oprócz istniejących krajowych kwot, oraz poprzez przyjmowanie uchodźców z powodów humanitarnych; zachęca państwa członkowskie, by korzystały z funduszy dostępnych jeszcze w ramach działania przygotowawczego/projektu pilotażowego dotyczącego przesiedlania;

8.

wzywa wspólnotę międzynarodową, UE i państwa członkowskie do dalszego oferowania wsparcia w reakcji na ten wyjątkowy kryzys humanitarny oraz do zobowiązania się do świadczenia skutecznej pomocy na rzecz krajów sąsiadujących z Syrią;

9.

wzywa UE do zwołania konferencji humanitarnej w sprawie kryzysu związanego z syryjskimi uchodźcami, w ramach której pierwszeństwo zostanie nadane działaniom skierowanym do krajów przyjmujących uchodźców w regionie (zwłaszcza do Libanu, Jordanii, Turcji i Iraku), aby je wspierać w przyjmowaniu wciąż rosnącej liczby uchodźców oraz w utrzymywaniu polityki otwartych drzwi; podkreśla, że w konferencji powinny wziąć udział wszystkie instytucje UE i organizacje społeczeństwa obywatelskiego i powinna ona koncentrować się na działaniach humanitarnych oraz na zwiększeniu roli i zaangażowania UE w wysiłkach dyplomatycznych w celu jak najszybszego zakończenia konfliktu w Syrii;

10.

podkreśla, że na obecnym etapie istotne znaczenie ma dokładne zbadanie, czy, jak i kiedy państwa członkowskie mogą uczynić więcej w celu wzmocnienia odpowiedzi ochronnej w Syrii; zauważa konieczność wykazania solidarności oraz aktywnego wzmocnienia ogólnej odpowiedzi ochronnej w UE za pomocą ściślejszej współpracy, wymiany informacji, budowania potencjału i dialogu politycznego;

11.

z zadowoleniem przyjmuje ogólny konsensus państw członkowskich co do tego, że Syryjczycy nie powinni być odsyłani z powrotem do Syrii; podkreśla jednak, że w kwestii przyjmowania syryjskich uchodźców konieczne jest spójniejsze podejście i większa solidarność z państwami członkowskimi, na które wywierana jest szczególna presja; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia właściwego wdrażania wszystkich przepisów dotyczących poszczególnych instrumentów CEAS;

12.

wzywa państwa członkowskie do zbadania wszystkich istniejących przepisów i procedur UE gwarantujących możliwość bezpiecznego dostania się na terytorium UE, tak aby można było na określony czas przyjmować Syryjczyków uciekających z kraju; zauważa, że preferowane jest legalne przekraczanie granicy UE w odróżnieniu od nielegalnego jej przekraczania, które niesie ze sobą ryzyko handlu ludźmi; odnotowuje, że niektóre państwa członkowskie przyznały Syryjczykom status tymczasowych rezydentów (np. Szwecja) lub przyjęły ich na swoje terytorium na czas określony (np. Niemcy);

13.

przypomina państwom członkowskim, że Syryjczykami uciekającymi z terenów ogarniętych konfliktem, którzy szukają ochrony międzynarodowej, powinny się zajmować właściwe krajowe organy ds. azylu i powinni oni mieć dostęp do sprawiedliwych i skutecznych procedur azylowych;

14.

wzywa UE do podjęcia właściwych i odpowiedzialnych działań dotyczących możliwego napływu uchodźców do państw członkowskich; wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszego monitorowania aktualnej sytuacji oraz do prowadzenia prac nad planowaniem ewentualnościowym, w tym nad możliwością zastosowania przepisów dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony (8), jeśli warunki będą tego wymagały;