9.3.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 93/1

9.3.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 93/2

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Badania i innowacje w służbie przyszłej mobilności w Europie – Opracowanie europejskiej strategii w dziedzinie technologii transportu” (COM(2012)0501),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany: „»Horyzont 2020« – program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji” (COM(2011)0808),

—

uwzględniając białą księgę Komisji z 2011 r. zatytułowaną „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” (COM(2011)0144),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europa 2020 – strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 września 2011 r. w sprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego w Europie w latach 2011-2020 (1),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki oraz opinię Komisji Rozwoju Regionalnego (A7-0241/2013),

A.

mając na uwadze, że Komisja stwierdziła słabości w europejskim systemie innowacji w sektorze transportu;

B.

mając na uwadze, że nakłady na badania i innowacje w sektorze transportu są jednocześnie inwestycjami w gospodarkę i tworzenie miejsc pracy, a tym samym mogą wywołać potrójny efekt;

C.

mając na uwadze, że innowacje są niezbędne, aby stworzyć bardziej intuicyjny, bezpieczny i inteligentny system transportu dla obywateli, sprostać wyzwaniom środowiskowym, wobec jakich staje sektor transportu, oraz przejść na gospodarkę niskoemisyjną;

D.

mając na uwadze, że określone w strategii „Europa 2020” cele z zakresu zmiany klimatu i energii są ściśle powiązane z innowacjami w sektorze transportu: niższe o 20 % emisje gazów cieplarnianych w porównaniu z 1990 r., 20 % energii ze źródeł odnawialnych oraz wzrost efektywności energetycznej o 20 %, jak również zmniejszenie o 50 % liczby zgonów w wypadkach drogowych w porównaniu z 2001 r.;

E.

mając na uwadze, że prawdziwa zmiana nastawienia użytkowników i poziomu ich oczekiwań jest nieodzownym bodźcem, jakiego potrzebują liczne przedsiębiorstwa i wielu usługodawców, aby zmodyfikować swe paradygmaty i wykorzystać możliwości innowacyjności, jakie niosą ze sobą twórcza spójność i nieszablonowe myślenie, opisane w punkcie 5.3 komunikatu Komisji (COM(2012)0501);

F.

mając na uwadze, że z zadowoleniem przyjmowane są inicjatywy określone w białej księdze w sprawie transportu, a szczególnie te wymienione w sekcji 3.2 (zatytułowanej „Innowacje na przyszłość – technologia i zachowanie”) oraz w punkcie 7 („Multimodalny transport towarów: e-Freight”) i punkcie 22 („Niezakłócona podróż »od drzwi do drzwi«”);

G.

mając na uwadze, że w celu stworzenia jednolitego, intermodalnego, połączonego, zintegrowanego oraz efektywnego w gospodarowaniu zasobami europejskiego systemu transportu strategia europejska powinna zapewnić równowagę między wysiłkami zmierzającymi do zmniejszenia wpływu sektora transportu na środowisko oraz wysiłkami na rzecz zapewnienia swobody przemieszczania na obszarze Unii Europejskiej;

H.

mając na uwadze, że w 2012 r. w wypadkach drogowych w Unii Europejskiej zginęło jeszcze ponad 31 000 ludzi, a ponad 1 500 000 osób odniosło, niekiedy ciężkie, obrażenia;

I.

mając na uwadze, że obecnie istnieją już technologie ułatwiające zrealizowanie celu, jakim jest „Europejski obszar bezpieczeństwa ruchu drogowego”, jednak nie zostały jeszcze wprowadzone na rynek;

1.

podkreśla, że europejska strategia w dziedzinie technologii transportu w służbie przyszłej zrównoważonej mobilności w Europie w pierwszym rzędzie musi zachęcać do jakości świadczenia usług, komfortu pasażerów i przedsiębiorstw oraz zrównoważonej mobilności, a to w oparciu o unijne cele i prawodawstwo w zakresie ograniczenia zużycia energii, hałasu powodowanego przez ruch, czynników zanieczyszczenia powietrza, surowców oraz emisji gazów cieplarnianych do 2020 r., 2030 r. i 2050 r., jak również poprawy zdrowia i jakości życia, podnoszenia jakości usług, dostarczania rozwiązań coraz lepiej dostosowanych i zadowalających potrzeby użytkowników oraz zwiększania bezpieczeństwa;

2.

wzywa Komisję i Radę, aby ze względu na ważkość badań naukowych i innowacyjności dla całej ekonomii europejskiej uznać znaczenie inicjatywy „Horyzont 2020” i zapewnić jej wystarczające finansowanie;

3.

potwierdza zamiar Komisji dotyczący dostosowania w większym stopniu badań naukowych i innowacji w sektorze transportu do celów europejskiej polityki transportowej i planów działania w poszczególnych dziedzinach, uważa jednak, że podejście zaproponowane w komunikacie Komisji należy dostosować zgodnie ze zdefiniowanymi dalej priorytetami;

4.

uważa, że skuteczna strategia w dziedzinie technologii transportu powinna obejmować wszystkie regiony UE, aby usprawnić przemieszczanie się ludzi i transport towarów, a tym samym osiągnąć prawdziwie jednolity rynek europejski;

5.

uważa, że bardziej efektywne, spójne i ukierunkowane wykorzystanie badań naukowych i innowacji przy opracowywaniu i realizacji polityki transportowej ma kluczowe znaczenie, jeżeli chodzi o reagowanie na nowe okoliczności, odchodzenie od myślenia konwencjonalnego i koncentrowanie się na pionierskich pomysłach w celu zaoferowania użytkownikom pionierskich rozwiązań w zakresie transportu, odpowiadających ich potrzebom oraz spełniających wymogi dostępności, opłacalności, rzetelności, jakości oraz ciągłości;

6.

zachęca Komisję do opracowania ram korzystnych dla badań naukowych i innowacji poprzez ustanowienie sprawiedliwych, efektywnych i innowacyjnych systemów cen dla wszystkich rodzajów mobilności i transportu, w szczególności poprzez internalizację kosztów zewnętrznych, z uwzględnieniem zasad „zanieczyszczający płaci” i „użytkownik płaci”;

7.

podkreśla użyteczność systemu monitorowania i informacji dotyczącego badań i innowacji w dziedzinie transportu (TRIMIS), zaproponowanego przez Komisję Europejską, a jednocześnie utrzymuje, że należy do niego włączyć punkt widzenia użytkowników, gdyż zaoferowałby on doskonałe narzędzie do wykrywania ograniczeń w innowacjach narzucanych przez przyzwyczajenia, do wskazywania okazji i rozpowszechniania nowych możliwych usług, jakie mogą zapoczątkować i propagować zmiany w społecznym nastawieniu do zrównoważonego transportu;

8.

podkreśla, że ustalenia technologiczne uniemożliwiają pełną realizację potencjału innowacji w dziedzinie transportu i mogą utrudniać swobodny rozwój innowacyjnych idei; podkreśla, że unijne strategie polityczne powinny być technologicznie neutralne w odniesieniu do alternatywnych technologii („neutralność pod względem technologicznym”), natomiast decyzje dotyczące priorytetów i finansowania należy podejmować na podstawie wyników uzyskiwanych w ramach całego cyklu życia w konkretnych obszarach transportu oraz że wysiłki związane z harmonizacją nie mogą stanowić przeszkody w opracowywaniu pionierskich i alternatywnych rozwiązań w sektorze transportu, zróżnicowaniu form energii ani wdrażaniu inteligentnych technologii komunikacyjnych;

9.

podkreśla, że aby pomóc przedsiębiorstwom i organom publicznym we wdrażaniu nowych rozwiązań i innowacyjnych technologii, niezbędna jest większa efektywność w ramach łańcucha innowacji oraz zwiększone inwestycje w środki takie, jak zachęty ekonomiczne do pokonywania barier wdrożeniowych oraz barier przy wprowadzaniu na rynek („działania obejmujące cały cykl”); w związku z tym umacnia Komisję w jej przekonaniu, że w celu uwolnienia całego potencjału innowacji w sektorze transportu oraz w celu umocnienia innowacyjnych przedsiębiorstw wsparcie powinno być wykorzystane także na działania mające na celu wprowadzenie nowych rozwiązań na rynek, ich prezentację oraz pełną realizację, a także że odpowiednie instrumenty zarządzania i finansowania mogą zagwarantować szybkie wykorzystanie wyników badań;

10.

uważa, że wszystkie regiony europejskie i ich odpowiednie zasoby siły roboczej powinny odnosić korzyści z takiej strategii, oraz podkreśla, że należy uwzględniać regionalne uwarunkowania i potencjał, zwłaszcza przy opracowywaniu bardziej ekologicznych sposobów transportu; zachęca władze na poziomach pomocniczości do utworzenia wraz z zainteresowanymi stronami partnerstwa na rzecz innowacji w zakresie zrównoważonej mobilności;

11.

wzywa do większego wsparcia działalności małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w obszarze badań naukowych i innowacji, szczególnie poprzez łatwiejszy dostęp do funduszy UE i zmniejszanie obciążeń administracyjnych, a także wskazuje na znaczenie tworzenia i utrzymywania miejsc pracy oraz zrównoważonego wzrostu gospodarczego dzięki badaniom naukowym i innowacjom;

12.

stwierdza, że inwestycje ze środków pochodzących z unijnych funduszy strukturalnych i inwestycyjnych stwarzają w regionach europejskich duże możliwości rozwoju inteligentnej specjalizacji w zrównoważonej mobilności;

13.

zachęca władze krajowe i regionalne do opracowania strategii w zakresie badań i innowacji w oparciu o inteligentną specjalizację w celu lepszego wykorzystania funduszy strukturalnych oraz poprawy synergii między inwestycjami w sektorze publicznym i prywatnym;

14.

w związku z tym przypomina, że strategię dotyczącą innowacyjnej technologii należy opracować na podstawie cech charakterystycznych i specyfiki danych obszarów, ponieważ w tym kontekście ujednolicone podejście nie sprawdzi się; uważa na przykład, że regiony borykające się ze szczególnymi trudnościami terytorialnymi, takie jak regiony wyspiarskie, górskie, najbardziej oddalone i słabo zaludnione mają szczególne rodzaje potencjału gospodarczego i innego, które – aby były wykorzystane – wymagają odpowiednich i innowacyjnych rozwiązań w zakresie mobilności; w związku z tym podkreśla, że należy przeznaczyć odpowiednie zasoby na infrastrukturę dla zrównoważonego transportu;

15.

kładzie nacisk na potrzebę dalszego upraszczania procedur administracyjnych dla finansowania badań i innowacji na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym, lokalnym i transgranicznym, tak by ustanowić jasne i przejrzyste ramy prawne;

16.

podkreśla, że nie wolno osłabić starań mających na celu redukcję liczby zabitych i rannych w ruchu drogowym; nalega, aby Komisja Europejska rozpatrzyła i zrealizowała przyjęte znaczącą większością wnioski Parlamentu mające na celu poprawę bezpieczeństwa w ruchu drogowym;

17.

jest zdania, że zmiany w technologii transportu są słuszne i ważne; podkreśla jednak, że zmiany te nie mogą być skutkiem zakazów, lecz raczej bodźców dla rozwoju nowych zasobooszczędnych technologii;

18.

podkreśla, że dopuszczalne są wszelkie innowacje w zakresie nowoczesnych rozwiązań transportowych oraz przy zastosowaniu wyselekcjonowanych i sprawdzonych procedur w nowych kombinacjach;

19.

uważa, że badania naukowe i innowacje w dziedzinie zrównoważonej mobilności powinny bazować na zasadzie integracji, szczególnie dzięki likwidacji luk w połączeniach transgranicznych (wzajemne połączenia), zwiększonej kompatybilności między systemami i w ramach systemów (interoperacyjność) oraz celowi, jakim jest realizacja przejścia na kombinację środków transportu najbardziej stosownych i zrównoważonych dla danej trasy (intermodalność);

20.

przypomina, że UE powinna opracować rzeczywistą wspólną politykę transportową, zapewniającą znaczenie transportu w ramach regionów europejskich i między nimi, a także jego spójność na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim; wzywa państwa członkowskie oraz regiony, by sprawiły, że mieszanka wzorców zagwarantuje dążenie do urzeczywistnienia bardziej zrównoważonej mobilności;

21.

podkreśla, że strategia ta musi opierać się na integracyjnym modelu, w którym najważniejsze znaczenie przypisuje się połączeniom międzyregionalnym i brakującym połączeniom transgranicznym, m.in. w regionach cechujących się brakiem ciągłości geograficznej, a innowacyjne rozwiązania na rzecz transportu multimodalnego mogą zmniejszyć różnice regionalne, stymulować mobilność siły roboczej i wzmocnić spójność terytorialną; uwzględnia fakt, że w tym momencie istnieją znaczne różnice w sieciach transportowych między regionami i zwraca uwagę na inwestycje w zakresie zrównoważonych technologii i rozwiązań transportowych w regionach o szczególnie niekorzystnej sytuacji, także przy uwzględnieniu potencjału instrumentu „Łącząc Europę”;

22.

podkreśla, że badania naukowe i innowacje muszą także koncentrować się na rozwoju zrównoważonych elementów infrastruktury we wspieraniu przejścia na wykorzystywanie surowców odnawialnych, takich jak drewno lub materiały kompozytowe jako elementów infrastruktury kolejowej (np. słupy do sieci trakcyjnej lub sygnalizacyjnej, materiały do budowy peronów lub wiaduktów); podkreśla, że dotyczy to również działań w dziedzinie badań naukowych i innowacji mających na celu wynalezienie substancji impregnującej do drewnianych podkładów kolejowych będącej alternatywą dla kreozotu, którego stosowanie na mocy ustawodawstwa UE zostanie zakazane w 2018 r.;

23.

podkreśla, że nie da się wymusić korzystania z nowych koncepcji mobilności oraz że dla wsparcia bardziej zrównoważonego zachowania konieczne jest zintensyfikowanie wysiłków badawczych w obszarze wiedzy ekologiczno-społecznej, planowania miejskiego i przestrzennego oraz technologii w dziedzinie popytu na mobilność i zmiany behawioralnej ukierunkowanej na lepszą kontrolę przepływów transportowych, między innymi dzięki innowacyjnym instrumentom zarządzania mobilnością, łańcuchom niezakłóconej podróży „od drzwi do drzwi” zgodnym z wymaganiami użytkowników, ekologicznym i inteligentnym systemom kierowania pojazdami oraz wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych przekazujących informacje w czasie rzeczywistym;

24.

uznaje za konieczne zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych w europejskie zarządzanie polityką innowacyjności, ponieważ ma ona zastosowanie do transportu i mobilności; uznaje doświadczenie i wiedzę, jakie w tym obszarze mogą wnieść organy administracji publicznej – zarówno w odniesieniu do integracji technologii, infrastruktury, pojazdów i osób, jak również w zakresie promowania nowych społecznych nawyków mających związek z mobilnością; zauważa, że organy lokalne i regionalne mogą identyfikować najbardziej palące problemy mobilności i są odpowiedzialne za rozwiązywanie ich, nieustannie testują i wprowadzają w życie dobre praktyki oraz innowacyjne pomysły, zaś ze względu na różnorodność sytuacji, z jakimi muszą się zmierzyć, szczególnie mocno przywykły do innowacyjności;

25.

podkreśla potrzebę prowadzenia badań naukowych dotyczących uczciwej intra- oraz intermodalnej konkurencji w sektorze transportu oraz barier wynikających z interesów związanych z obecnymi modelami biznesowymi w branży, w tym zwłaszcza narzędzi technologicznych na rzecz poprawy spójnego i skutecznego wdrażania i kontroli przepisów w dziedzinie przewozów kabotażowych, przepisów socjalnych w ruchu drogowym, a także warunków pracy pracowników tej branży;

26.

podkreśla, że istnieje pilna potrzeba opracowania innowacyjnych rozwiązań, mających na celu redukcję hałasu powodowanego przez wszystkie rodzaje transportu, w szczególności u źródła, w celu ochrony zdrowia i jakości życia obywateli UE oraz zapewnienia akceptacji społecznej; z naciskiem odsyła w tym kontekście do swojej rezolucji w sprawie jednolitego europejskiego obszaru transportu, nawołującej do zmniejszenia hałasu i wibracji oraz zużycia energii przez pojazdy szynowe o 20 % do 2020 r. (w porównaniu z wartościami referencyjnymi z 2010 r.) oraz ponownie podkreśla, że kwestia emisji hałasu powinna od samego początku stanowić jeden z priorytetów przy opracowywaniu nowych technologii, koncepcji i infrastruktury w sektorze transportowym;

27.

wyraża przekonanie, że innowacyjne technologie zajmujące się interakcją między infrastrukturą oraz pojazdami odgrywają znaczącą rolę, jeżeli chodzi o ograniczenie liczby wypadków, hałasu i wibracji, zużycia energii, emisji gazów cieplarnianych oraz wpływu na klimat;

28.

potwierdza, że wysiłki na rzecz uzyskania czystszej energii dla transportu oraz rozwoju technologii w dziedzinie mobilności należy powiązać z bardziej efektywnymi koncepcjami, jak również z doskonalszym projektowaniem pojazdów; podkreśla potencjał innowacyjnych metod oszczędzania energii poprzez wykorzystywanie takich innowacyjnych pomysłów, jak procesy odzyskiwania energii, które czerpią korzyści z możliwości oferowanych przez energie odnawialne i paliwa alternatywne;

29.

podkreśla konieczność brania pod uwagę przy tworzeniu koncepcji badań i rozwoju nie tylko tworzenia nowej infrastruktury transportowej, lecz także uwzględniania kwestii naprawiania, utrzymywania i udoskonalania (np. wyposażania w komponenty inteligentnego kierowania ruchem czy technologii „car to infrastructure”);

30.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do inwestowania w badania związane z inteligentnymi systemami transportowymi (ITS) oraz postęp w ich realizacji, co przyczyni się do zmniejszenia zatłoczenia, do zwiększenia eko-efektywności transportu europejskiego i zwiększenia jego bezpieczeństwa;

31.

wzywa Komisję Europejską do przeanalizowania możliwości ujednolicenia kontenerów i innych pojemników transportowych, a także wymiarów pojazdów we wszystkich rodzajach transportu w celu propagowania interoperacyjności oraz intermodalności;

32.

wzywa Komisję Europejską do udostępnienia państwom członkowskim podręcznika ze sprawdzonymi praktykami ułatwiającymi przestrzeganie limitów przewidzianych w dyrektywie w sprawie jakości powietrza;

33.

uznaje istotę badań naukowych i innowacji w dziedzinie mobilności indywidualnej i podkreśla, że zachowanie użytkowników środków transportu ma decydujące znaczenie; apeluje o tworzenie zachęt do wybierania zrównoważonych, związanych z aktywnością fizyczną, bezpiecznych i zdrowych środków transportu i sposobów poruszania się, aby rozwijać innowacyjne podejścia promujące przyjazne dla środowiska transport publiczny, jazdę rowerem i chodzenie pieszo, z uwzględnieniem potrzeb i specyfiki obszarów miejskich, podmiejskich, międzymiejskich oraz wiejskich; uznaje za ważne polepszenie ineroperacyjności między usługami transportowymi, a także jest przekonany, że konieczne będzie rozpatrywanie przez właściwe organy odpowiedzialne za homologację ze szczególną troską i szybkością problemów, jakie mogą się pojawić w zakresie administracyjno-technicznym, w celu wprowadzenia na rynek nowych alternatywnych rozwiązań transportowych o takich cechach;

34.

podkreśla, że instytucje UE powinny dawać przykład dobrych praktyk w ramach swoich własnych usług zarządzania mobilnością, a także zarządzać koniecznymi działaniami i ich wynikami w przejrzysty sposób, czyniąc je znakiem rozpoznawczym instytucji unijnych;

35.

podkreśla, że należy upowszechniać sprawdzone wzorce w dziedzinie zrównoważonego transportu oraz nasilić współpracę i wymianę sprawdzonych wzorców między regionami o podobnym potencjale rozwojowym; zaleca władzom lokalnym opracowanie przykładów dobrych praktyk poprzez realizację zrównoważonych planów mobilności miejskiej w ścisłej konsultacji ze społeczeństwem obywatelskim;

36.

uznaje, że europejskie systemy nawigacji satelitarnej, takie jak Galileo, będą stanowiły główny filar do opracowania inteligentnego i wydajnego transportu w Europie;

37.

popiera badania i innowacje, które mogą przyczynić się do przejścia z posiadania pojazdów na niekonwencjonalne zachowania użytkowników oraz nowe formy usług związanych z transportem, takie jak dzielona własność samochodów i rowerów; zachęca Komisję do intensywniejszego propagowania bardziej skolektywizowanych form indywidualnej mobilności oraz bardziej zindywidualizowanych publicznych i masowych systemów transportowych;

38.

zachęca, aby badania objęły również obszar fiskalny i administracyjny, wspierając tworzenie zachęt w postaci podatków, opłat i cen publicznych, skierowanych zarówno do osób prywatnych, jak i producentów i dostawców towarów, usług lub treści, w celu promowania korzystania z rowerów, pieszego przemieszczania się oraz połączenia tych sposobów z transportem publicznym i innymi formami mobilności zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju;

39.

ponownie wskazuje na konieczność usprawnienia i wsparcia transportu multimodalnego dzięki zintegrowanym elektronicznym systemom informacyjnym i biletowym oraz systemom e-biletów opartym na rozwiązaniach wykorzystujących wolny przepływ danych; wskazuje, że badania i innowacje w tym zakresie powinny mieć na celu przede wszystkim likwidację barier, interoperacyjność, przystępność cenową, przejrzystość cen, wygodę użytkowania oraz efektywność;

40.

podkreśla potrzebę tworzenia innowacyjnych trwałych rozwiązań infrastrukturalnych – w tym intensywniejszego rozwoju systemów informacyjnych, płatniczych i rezerwacyjnych – uwzględniających w szczególności dostęp bez barier dla wszystkich pasażerów, a zwłaszcza osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej, takich jak osoby na wózkach inwalidzkich, osoby z wózkami dziecięcymi, rowerami lub ciężkim bagażem;

41.

wzywa do udostępniania danych związanych z rozkładami jazdy i ewentualnymi opóźnieniami środków transportu publicznego, co umożliwi osobom trzecim opracowywanie różnorodnych aplikacji telematycznych z myślą o dalszej poprawie komfortu podróżnych, takich jak informacje w czasie rzeczywistym na określonej trasie podróży z wykorzystaniem różnych środków transportu lub porównanie śladu ekologicznego różnych środków transportu na określonej trasie;

42.

jeżeli chodzi o rozwój innowacji dotyczących transportu oraz mobilności na obszarach miejskich i mieszkalnych, kładzie nacisk na kwestie zdrowia i jakości życia, w tym na sprawiedliwy podział przestrzeni między wszystkich, ograniczenia hałasu oraz czystsze powietrze;

43.

przypomina Komisji o pilnej potrzebie zwiększenia bezpieczeństwa wszystkich użytkowników dróg, przede wszystkim tych szczególnie zagrożonych, takich jak dzieci, osoby starsze, piesi, rowerzyści czy osoby niepełnosprawne lub o ograniczonej sprawności ruchowej; popiera projekty w dziedzinie badań naukowych i innowacji, w ramach których łączy się rozwiązania technologiczne z inteligentnymi kierowcami oraz ich podejściem behawioralnym

44.

uważa, że w celu zmniejszenia natężenia ruchu na obszarach miejskich i w zatłoczonych regionach oprócz poprawy efektywności istniejących środków transportu ważne jest, aby za pośrednictwem postępu technologicznego znaleźć sposoby alternatywnego transportu i zachęcić do korzystania z nich;

45.

zachęca Komisję do intensywnego promowania innowacji w dziedzinie konstrukcji statków o zerowej emisji spalin, w szczególności promów, wycieczkowych statków pasażerskich i statków żeglugowych, wykorzystujących energię odnawialną z siły wiatru, słońca, fal, w połączeniu z technologiami ogniw paliwowych;

46.

wzywa Komisję do skoncentrowania wysiłków badawczych na dalszym ograniczaniu skutków zdrowotnych i klimatycznych różnych emisji z wszelkiego rodzaju środków transportu;

47.

jest zdania, że spójna i skuteczna europejska strategia dotycząca technologii transportu musi być zgodna ze strategią „Europa 2020” (COM(2010)2020) oraz z określonymi w 1990 r. celami dotyczącymi ograniczenia, a także wykazywać pełną zgodność z białą księgą z 2011 r. zatytułowaną „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” (COM(2011)0144) z punktu widzenia spójności terytorialnej i zrównoważonego rozwoju; uważa, że strategia ta powinna umożliwić ograniczenie zużycia energii, hałasu powodowanego przez ruch drogowy, potrzeb transportowych, czynników zanieczyszczenia powietrza oraz emisji gazów cieplarnianych; podkreśla, że Unia Europejska powinna wyznaczyć służące temu, konkretne cele na rok 2020, 2030 i 2050;

48.

podkreśla potrzebę zintensyfikowania badań naukowych i innowacji w dziedzinie nawigacji śródlądowej, mianowicie w celu rozwijania czystych ekologicznie statków oraz technologii przystosowanych do nawigacji tzw. niskiego zanurzenia, jak na przykład statków przystosowanych do żeglugi rzecznej w ramach zrównoważonej nawigacji śródlądowej (RASSIN), co umożliwiłoby oszczędności w dziedzinie infrastruktury śródlądowych dróg wodnych;

49.

z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji w sprawie ustanowienia systemu monitorowania i informacji dotyczącego badań i innowacji w dziedzinie transportu (TRIMIS); podkreśla znaczenie udzielania regularnych, bezpłatnych, łatwo dostępnych i wiarygodnych informacji regionalnym decydentom politycznym; ubolewa, że w dalszym ciągu bardzo trudno uzyskać informacje dotyczące finansowania przez UE projektów w dziedzinie transportu.

50.

zaleca Komisji Europejskiej rozwijanie inicjatyw, które identyfikują i nagradzają projekty zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, takich jak nagrody RegioStars;

51.

podkreśla, że całościowa strategia europejska musi uzyskać wsparcie oddolne w postaci należycie opracowanych przez lokalne i regionalne władze oraz rządy krajowe strategii zintegrowanego transportu; jest zdania, że opracowanie takich strategii powinno uzyskać wsparcie z funduszy europejskich;

52.

jest zdania, że wszelka pomoc publiczna powinna być udzielana zgodnie z obowiązującymi przepisami europejskimi w zakresie pomocy państwowej, w tym z uregulowaniami dotyczącymi badań naukowych i rozwoju oraz działalności innowacyjnej, a także finansowania działalności i infrastruktury transportowej; z drugiej strony jednak uważa, że unijne przepisy w zakresie pomocy państwowej powinny również w należyty sposób uwzględniać niekorzystne warunki panujące w niektórych regionach;

53.

podkreśla potrzebę udoskonalenia działań Komisji przy przekazywaniu wiedzy pochodzącej z badań naukowych i innowacji zainteresowanym stronom (takim jak MŚP czy instytuty naukowe) poprzez utworzenie połączonych baz danych, zapewniających jasny i sklasyfikowany przegląd wszystkich projektów w dziedzinie badań naukowych i innowacji finansowanych przez UE;

54.

podkreśla znaczenie nowych inicjatyw, takich jak współużytkowanie zdolności przewozowych i logistycznych z myślą o bardziej wydajnym przewozie towarów; wzywa Komisję do usunięcia możliwych przeszkód dla tego typu inicjatyw;

55.

podkreśla znaczenie norm emisji dla niektórych środków transportu, np. samochodów; jest zdania, że podobne podejście powinno zostać zbadane w odniesieniu do transportu lotniczego i żeglugi;

56.

wspiera dalsze badania naukowe i innowacje w dziedzinie rozwiązań z zakresu bezpieczeństwa w sektorze transportu, pod warunkiem poszanowania zasad proporcjonalności, niedyskryminacji i ochrony danych;

57.

potwierdza i wspiera zaproponowaną przez Komisję koncepcję działań w ramach europejskiej strategii w dziedzinie technologii transportu; nalega jednak, aby nie dało to podstawy prawnej do przyjmowania aktów prawnych delegowanych lub podobnych, lecz aby Komisja proponowała środki przyjmowane w ramach procedury współdecyzji;

58.

wzywa Komisję do uwzględnienia priorytetów określonych w niniejszym sprawozdaniu przy opracowywaniu europejskiego strategicznego planu dotyczącego technologii transportowych oraz opcji dalszych działań;

59.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

9.3.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 93/8

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Uruchomienie wewnętrznego rynku energii” oraz towarzyszące mu dokumenty robocze (COM(2012)0663),

—

uwzględniając swoje stanowisko z dnia 12 marca 2013 r. w sprawie wniosku Komisji dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej i uchylającego decyzję nr 1364/2006/WE (1),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 994/2010 z dnia 20 października 2010 r. w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylenia dyrektywy Rady 2004/67/WE (2),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii (3),

—

uwzględniając dyrektywę 2009/73/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącą wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego (4),

—

uwzględniając dyrektywę 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącą wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylającą dyrektywę 2003/54/WE (5),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 714/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1228/2003,

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 715/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1775/2005,

—

uwzględniając dyrektywę 2012/27/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej (6),

—

uwzględniając dyrektywę Rady 2009/71/Euratom z dnia 25 czerwca 2009 r. ustanawiającą wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych (7);

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowany „Europa 2020 – strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

—

uwzględniając decyzję nr 994/2012/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2012 r. w sprawie ustanowienia mechanizmu wymiany informacji w odniesieniu do umów międzyrządowych w dziedzinie energii między państwami członkowskimi a państwami trzecimi (8),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 grudnia 2011 r. zatytułowany „Plan działania w zakresie energii do roku 2050” (COM(2011)0885),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 października 2012 r. zatytułowany „Akt o jednolitym rynku II – Razem na rzecz nowego wzrostu gospodarczego” (COM(2012)0573),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 czerwca 2012 r. zatytułowany „Energia odnawialna: ważny uczestnik europejskiego rynku energii” (COM(2012)0271),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2010 r. zatytułowaną „W kierunku nowej strategii energetycznej dla Europy na lata 2011-2020” (9),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 czerwca 2012 r. w sprawie nawiązania współpracy w zakresie polityki energetycznej z partnerami spoza UE: podejście strategiczne do bezpiecznych, zrównoważonych i konkurencyjnych dostaw energii (10),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie przemysłu hutniczego UE (11),

—

uwzględniając zalecenia uzgodnione w dniu 12 lutego 2013 r. podczas obrad okrągłego stołu na wysokim szczeblu w sprawie przyszłości hutnictwa,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 marca 2012 r. w sprawie planu działania prowadzącego do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r. (12),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie planu działania w zakresie energii do roku 2050 – przyszłość z energią (13),

—

uwzględniając swoje rezolucje przyjęte w dniu 21 listopada 2012 r.: w sprawie przemysłowych, energetycznych i innych aspektów gazu łupkowego i olei łupkowych (14) oraz w sprawie wpływu działalności wydobywczej gazu łupkowego i oleju łupkowego na środowisko (15),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz opinię Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A7-0262/2013),

A.

mając na uwadze, że państwa członkowskie zobowiązały się do przestrzegania jednoznacznych terminów ukończenia wewnętrznego rynku energii do 2014 r. i likwidacji tzw. wysp energetycznych w UE do 2015 r.;

B.

mając na uwadze, że ukończony wewnętrzny rynek energii jest niezbędny dla ogólnego bezpieczeństwa energetycznego Unii i zrównoważonego wykorzystania energii, i jest zasadniczą wartością dla globalnej konkurencyjności Unii, wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy, co zostało uznane w Akcie o jednolitym rynku II i strategii Europa 2020;

C.

mając na uwadze, że strategia energetyczna Komisji Europejskiej na rok 2020 opiera się na szacunkach dotyczących niezbędnych potrzeb inwestycyjnych w sektorze energii, które wynoszą 1 bilion EUR do 2020 r., z czego 540 mld EUR na wytwarzanie energii, a 210 mld EUR na sieci elektryczne i gazowe o znaczeniu europejskim;

D.

mając na uwadze, że plan działania w dziedzinie energii na rok 2050 podkreśla, że pełna integracja europejskich sieci energetycznych i otwarcie rynków to najważniejsze czynniki utrzymania równowagi między bezpieczeństwem energetycznym, konkurencyjnością, opłacalnością, zrównoważoną gospodarką i interesem konsumentów; mając na uwadze, że w planie działania w zakresie energii do roku 2050 stwierdzono, iż efektywność energetyczna, energia odnawialna i infrastruktura energetyczna są opcjami nienasuwającymi obaw;

E.

mając na uwadze, że udział energii odnawialnej w koszyku energetycznym Europy zwiększa się w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej; mając na uwadze, że włączenie na dużą skalę odnawialnych źródeł energii wymaga dostosowania sieci i usprawnienia elastyczności;

F.

mając na uwadze, że jednolity rynek energii upoważni Unię do mówienia jednym głosem w stosunku do partnerów zewnętrznych i zapewni równe warunki wszystkim przedsiębiorstwom unijnym i pozaunijnym, przy jednoczesnym zapewnieniu norm społecznych i środowiskowych i działaniu na rzecz wzajemności w państwach trzecich;

G.

mając na uwadze, że należy utworzyć system, który umożliwi państwom członkowskim wymianę informacji dotyczących zawartych z krajami trzecimi porozumień o dostawach energii;

H.

mając na uwadze, że europejski wewnętrzny rynek energii i odnośne krajowe rynki energii muszą być konkurencyjne i oferować wszystkim konsumentom, którzy zajmują centralne miejsce na rynku energii, rzeczywisty wybór oraz przejrzyste informacje, mając na uwadze, że urzeczywistnienie wewnętrznego rynku energii jest istotne dla obniżenia kosztów i cen energii do przystępnego i konkurencyjnego poziomu w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej; mając na uwadze, że obniżone ceny na rynkach energii często nie znajdują przełożenia na konsumentów;

I.

mając na uwadze, że Europejska Wspólnota Energetyczna, stosując wspólnotową metodę, musi opierać się na silnym wspólnym rynku energii, koordynacji zakupu energii poza UE i wspólnym europejskim finansowaniu nowych zrównoważonych technologii energetycznych, zwłaszcza w dziedzinie badań i innowacji;

J.

mając na uwadze, że osiągnięto pewien postęp w kierunku lepszej współpracy transgranicznej, częściowej likwidacji wysp energetycznych i zapobieganiu przerw w dostawach;

1.

z zadowoleniem przyjmuje istotny komunikat i towarzyszący mu plan działania, który streszcza osiągnięte dotychczas postępy i czekające nas wyzwania związane z ukończeniem wewnętrznego rynku energii;

2.

przyjmuje do wiadomości, że prawdopodobnie utrzyma się tendencja wzrostu cen energii, ponieważ są one obecnie powiązane – w przypadku gazu – z cenami baryłki ropy, a w przypadku energii elektrycznej – z cenami paliw kopalnych, a ponadto dodatkowo oddziałuje na nie uzależnienie Europy od importu ropy i gazu, wpływ środków interwencyjnych, niewystarczające działania mające na celu wspieranie efektywności energetycznej oraz brak inwestycji niezbędnych do utrzymania i modernizacji systemów energetycznych (w tym przesyłów w obie strony i połączeń wzajemnych), w celu utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa dostaw i ułatwienia integracji odnawialnych źródeł energii; dlatego opowiada się, przy jednoczesnym poszanowaniu swobody wymiany handlowej, za oddzieleniem mechanizmu ustalania cen gazu od indeksacji ropy na rzecz bardziej elastycznych alternatyw;

3.

podkreśla, że rozwój zasobów własnych doprowadzi do powstania nowych węzłów wymiany handlowej w UE oraz rynków spot dla gazu i energii elektrycznej, tym samym zapewniając UE i państwom członkowskim rzeczywistą możliwość ustalania swych własnych cen energii, także na szczeblu regionalnym i lokalnym;

4.

uznaje europejską wartość dodaną lepszej koordynacji polityki energetycznej i współpracy państw członkowskich, w duchu solidarności, a także tworzenia skutecznych i bezpiecznych transgranicznych systemów energetycznych, w ten sposób budując synergię poprzez usprawnione zarządzanie popytem i podażą energii, ułatwione dzięki inteligentnym technologiom na szczeblu systemu dystrybucyjnego;

5.

zwraca uwagę na znaczenie rynków regionalnych oraz współpracy między państwami członkowskimi w odniesieniu do usuwania barier, przyspieszania procesu integracji i poprawy wydajności sieci;

6.

przypomina o swym poparciu dla utworzenia Europejskiej Wspólnoty Energetycznej państw członkowskich i zwraca się do Komisji i Rady Europejskiej o przedstawienie sprawozdania na temat postępów w jej tworzeniu;

7.

podkreśla, że końcowi odbiorcy energii – zarówno osoby prywatne, MŚP, jak i przemysł – znajdują się w centrum przyjaznego użytkownikom i przejrzystego wewnętrznego rynku energii; zauważa, że dlatego muszą być oni odpowiednio chronieni oraz dokładnie informowani, a także mieć łatwy dostęp do informacji, tak by byli w stanie w pełni korzystać ze swoich praw, a jednocześnie być zachęcani do odgrywania aktywniejszej roli w pobudzaniu konkurencji na rynku, przechodząc z pozycji biernych odbiorców do aktywnych, dobrze poinformowanych konsumentów i prosumentów;

8.

podkreśla znaczenie zapewnienia konkurencyjnego, łatwego w zarządzaniu i przejrzystego rynku energii, oferującego rzeczywisty wybór i konkurencyjne ceny konsumentom oraz dostarczającego wszystkim obecnym i przyszłym odbiorcom energii w UE bezpiecznych, zrównoważonych, dostępnych cenowo i niezawodnych sposobów wytwarzania energii, uwzględniającego interesy przyszłych pokoleń;

9.

jest zdania, że większy udział ze strony konsumentów będzie ułatwiony dzięki lokalnym spółdzielniom na rzecz energii odnawialnej, inicjatywom na rzecz zbiorowej zmiany operatora, agregatorom lub innym elementom umożliwiającym działanie, takim jak zdecentralizowane magazynowanie i inteligentne urządzenia; uważa, że takie elementy umożliwiające działanie pomogą konsumentom w lepszym zrozumieniu i zarządzaniu zużyciem energii, a tym samym staną się bardziej elastyczne i reagujące (zarówno z perspektywy popytu, jak i podażu), i że mogą poprawić dostęp do energii odnawialnej i tworzyć niezbędne inwestycje finansowe;

10.

przypomina o korzyści, jaką przynosi zastosowanie zmiennych opłat za korzystanie z sieci, tak by zachęcić konsumentów do zużywania energii poza okresami dużego obciążenia sieci gwoli promowania zrównoważonego wykorzystywania energii;

11.

jest przekonany, że inteligentne technologie muszą dostarczać konsumentom dokładnych, zrozumiałych i przyjaznych dla użytkownika informacji oraz muszą umożliwiać im kontrolę swego zużycia i produkcji energii; uważa dlatego, że inteligentne technologie musi uzupełniać dynamiczne, internetowe zarządzanie siecią przesyłową i dystrybucyjną integrujące takie usługi, jak usługi wspierania sieci, dobrowolne reagowanie strony popytowej, usługi w zakresie efektywności energetycznej, mikorgeneracja i rozwiązania w zakresie magazynowania energii oraz lokalne lub domowe pośrednictwo; podkreśla jednak, że należy gruntownie skontrolować poziom zużycia energii wymagany w przypadku inteligentnych liczników do zapewnienia korzyści ekonomicznych, a od konsumentów ilości energii poniżej tego poziomu nie należy wymagać nabywania inteligentnych liczników;

12.

wyraża zaniepokojenie z powodu sytuacji, w której firmy telekomunikacyjne są zachęcane do zarządzania danymi sieci dystrybucyjnych, ponieważ przejęcie przez nie takiej odpowiedzialności wzbudza poważne wątpliwości co do ochrony danych, a także zawiera ryzyko, że operatorzy będą musieli nabywać dane techniczne niezbędne do wypełniania swej funkcji jako operatorzy systemu dystrybucyjnego;

13.

przyznaje, że ubóstwo energetyczne stanowi poważne wyzwanie dla państw członkowskich; zwraca uwagę, że jednakowe dla wszystkich podejście nie uwzględnia zróżnicowania realiów krajowych; uważa dlatego, że szczególnie narażeni konsumenci wymagają specjalnej i skutecznej ochrony, i że w tym celu należy wprowadzić odpowiednie mechanizmy, unikając jednocześnie zakłóceń rynku; podkreśla, że istnieją już konkretne środki, zgodnie z wymogami trzeciego pakietu energetycznego;

14.

zauważa, że rewolucja związana z gazem łupkowym w USA zmniejszyła emisje CO2, jednocześnie dając przemysłowi USA znaczną przewagę konkurencyjną;

15.

podkreśla, że wewnętrzny rynek energii nie został jeszcze utworzony i że krajowe rynki energii nie zaspokajają potrzeb ani oczekiwań odbiorców, ponieważ w niektórych państwach członkowskich nadal są oni narażeni na wysokie ceny, ograniczony wybór dostawców, producentów i taryf, ogólnie niską jakość usług, często zbyt słabą ochronę konsumentów oraz trudności przy zmianie dostawcy; dlatego podkreśla potrzebę budowania rynku bardziej przyjaznego użytkownikom, gdzie konsumenci mogą odgrywać aktywną rolę i stać się prosumentami na ogólnounijnym rynku, na którym dysponują oni informacjami na temat warunków oferowanych przez poszczególnych dostawców w sposób umożliwiający ich łatwe porównanie; w tym kontekście odnotowuje rolę zbiorowej zmiany operatora przy wzmocnieniu pozycji konsumentów i zapewnieniu niższych cen energii;

16.

jest przekonany, że brak pełnego wdrożenia przepisów dotyczących wewnętrznego rynku energii pozostaje jedną z głównych przeszkód w ukończeniu tego rynku; uważa, że niezbędna konsolidacja rynku wewnętrznego obejmuje rozszerzenie infrastruktury przy jednoczesnym wdrożeniu przepisów w zakresie rynku wewnętrznego i egzekwowaniu przepisów dotyczących konkurencji;

17.

podkreśla, że modernizacja istniejącej infrastruktury oraz budowa nowej, inteligentnej i elastycznej infrastruktury wytwarzania, przesyłu (zwłaszcza transgranicznych gazowych i elektrycznych linii międzysystemowych), dystrybucji i magazynowania energii to najważniejsze czynniki stabilnego, dobrze zintegrowanego i dobrze połączonego rynku energii, gdzie unika się jakichkolwiek negatywnych skutków, jak np. nieplanowanych przepływów energii, i gdzie zapewnione są dostawy po przystępnych i konkurencyjnych cenach, potencjał wszystkich zrównoważonych źródeł energii, mikrogeneracji, kogeneracji i wydajności, zarządzania strony popytowej i magazynowania jest w pełni wykorzystany, a do 2015 r. należy zrealizować to, by żadne państwo członkowskie nie pozostawało w izolacji od europejskich sieci gazowych i elektrycznych, np. poprzez synchroniczne zintegrowanie odizolowanych systemów energetycznych z europejskimi sieciami kontynentalnymi; podkreśla, że inwestycje na dużą skalę powinny być realizowane równolegle z inwestycjami w sieci regionalne lub nawet lokalne, ponieważ wytwarzanie energii w coraz większej mierze odbywa się na szczeblu regionalnym/lokalnym;

18.

zauważa w związku z tym, że zdecentralizowane dostawy energii odnawialnej zmniejszają potrzebę budowy nowych linii przesyłowych, a tym samym związanych z tym kosztów, ponieważ zdecentralizowane technologie – które można bezpośrednio zintegrować w domach, miastach i oddalonych obszarach – są znacznie bliżej użytkowników końcowych;

19.

przyjmuje do wiadomości, że umożliwienie wzrostu produkcji energii odnawialnej bez współmiernego rozwoju niezbędnej infrastruktury może prowadzić do nieskoordynowanych transgranicznych przepływów pętlowych, a tym samym nieoptymalnych cen energii;

20.

przypomina, że cel państw członkowskich polegający na osiągnięciu poziomu połączeń międzysystemowych energii elektrycznej i gazu wynoszącego co najmniej 10 % ich zainstalowanych mocy produkcyjnych, który został uzgodniony na szczycie Rady Europejskiej w 2002 i 2007 r., nie został do tej pory zrealizowany;

21.

przyjmuje z zadowoleniem nacisk, jaki Komisja kładzie na to, by przyszłe systemy energetyczne Europy charakteryzowały się elastycznością; zauważa, że dla wszystkich ram czasowych sprawnie funkcjonujące transgraniczne rynki hurtowe stanowią łatwo dostępne źródło elastyczności; apeluje o podjęcie dalszych starań na rzecz stymulowania przyszłego wdrożenia technologii magazynowania energii oraz zdolności reagowania strony popytowej, co zaoferuje dodatkowe źródła elastyczności;

22.

uważa, że efektywność energetyczna jest jednym z najbardziej zrównoważonych i opłacalnych sposobów na zmniejszenie rachunków za energię, zwiększenie bezpieczeństwa dostaw, zmniejszenie zapotrzebowania na import paliw kopalnych oraz unikanie emisji dwutlenku węgla; przyznaje, że każdy środek wspierający efektywność energetyczną musi odpowiadać potrzebom konsumentów, być opłacalny i wspierany właściwymi zachętami;

23.

podkreśla, że zgodnie z ustaleniami Międzynarodowej Agencji Energetycznej bardziej energiczne działania w zakresie efektywności energetycznej mogą zmniejszyć import gazu do UE o jedną trzecią do 2035 r., co odpowiada 100 mld metrów sześciennych gazu;

24.

przypomina, że synergia pomiędzy rozwojem, wdrażaniem i utrzymywaniem infrastruktury telekomunikacyjnej i energetycznej będą odgrywały kluczową rolę w realizacji celów Unii Europejskiej w zakresie efektywności energetycznej;

25.

podkreśla potrzebę dalszego rozdziału europejskich rynków energii w celu zapewnienia konkurencji oraz dostaw energii elektrycznej po możliwie jak najniższej cenie;

26.

wyraża przekonanie, że należy zachęcać do inwestycji w infrastrukturę poprzez stabilne, sprzyjające innowacjom i przewidywalne ramy regulacyjne, które nie zakłócają funkcjonowania rynku wewnętrznego, oraz że należy pozwolić funduszom emerytalnym i inwestorom instytucjonalnym inwestować w przesył, uznając że nie można tego osiągnąć inaczej niż w oparciu o rynek; jednocześnie jest jednak przekonany, że w niektórych szczególnych przypadkach transformacja infrastrukturalna jest trudna do zrealizowania bez zapewnienia środków publicznych wspierających kluczowe projekty infrastrukturalne, które mogą nie być opłacalne; podkreśla w związku z tym rolę instrumentu „Łącząc Europę” i ubolewa, że jego budżet w części „Energia” jest niższy w stosunku do propozycji Komisji Europejskiej;

27.

zwraca się o zbadanie możliwości ustanowienia europejskiego funduszu inwestującego w sieci energetyczne;

28.

podkreśla, że uproszczenie procedur wydawania zezwoleń w państwach członkowskich przyczyni się do rozwinięcia sieci infrastruktury oraz do odblokowania inwestycji; podkreśla, że władze lokalne i regionalne powinny odgrywać ważną rolę w tym zakresie, upraszczając procedury planowania i integrując infrastruktury energetyczne z lokalnymi i regionalnymi planami;

29.

zauważa, że brak otwartego i niedyskryminacyjnego dostępu do infrastruktury przesyłowej ciągle powstrzymuje w niektórych przypadkach nowe podmioty przed podłączeniem się do sieci, a nawet konkurowaniem na rynku na równych zasadach z dominującymi przedsiębiorstwami; podkreśla potrzebę zajęcia się strukturalnymi zakłóceniami rynku, które prowadzą do wysokiego poziomu koncentracji mającego miejsce w szeregu państw członkowskich;

30.

podkreśla w związku z tym, że przepisy trzeciego pakietu energetycznego powinny być stosowane w pełnym zakresie w stosunku do przedsiębiorstw europejskich i zagranicznych; uważa, że należy ograniczyć wszelkie przyznane przez Komisję odstępstwa od tych przepisów w zakresie i czasie ich stosowania oraz że powinny one podlegać przeglądowi Parlamentu i Rady;

31.

podkreśla, że brak przejrzystości i występowanie antykonkurencyjnych praktyk na hurtowych rynkach energii podważa zaufanie klientów; uważa, że istnieje pilna potrzeba zrozumienia powstawania kosztów na rynkach hurtowych, a także ich wpływu na rachunki konsumentów;

32.

w pełni popiera środki podjęte w celu zapewnienia równych warunków działania, poprzez tworzenie bardziej zdecentralizowanych i konkurencyjnych modeli rynkowych, biorąc pod uwagę, że stwarzają one więcej możliwości lokalnym producentom energii i nowym podmiotom przemysłowym;

33.

przypomina, że aby zapobiec ograniczaniu otwarcia rynku przez podmioty posiadające pozycję dominującą, ważne jest umożliwienie rozwoju nowych modeli biznesowych, takich jak możliwość zawierania umów jednocześnie z kilkoma dostawcami.

34.

zauważa, że stabilne ramy regulacyjne – dla producentów, organów regulacyjnych, operatorów sieci, dostawców energii, dostawców usług powiązanych z popytem oraz, co najważniejsze, odbiorców końcowych i prosumentów – są bardzo ważne dla dobrego funkcjonowania rynku wewnętrznego i przyciągania długoterminowych inwestycji w rozwój infrastruktury; podkreśla, że rozwój kodeksów sieci obejmujących rozsądne, niedyskryminacyjne i racjonalne zasady powinien prowadzić do harmonizacji zarządzania siecią, struktury rynku i interoperacyjności; podkreśla, że istotne jest, by umowy dotyczące rozdziału sieci przesyłowych, produkcji i dostaw, w tym umowy w sprawie niezależnej pozycji organów regulacyjnych energetyki oraz wymogi dotyczące ochrony konsumentów, były respektowane w całej UE; z tego względu podkreśla konieczność wspierania i dalszego rozwoju roli unijnej Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER), szczególnie jej kompetencji w zakresie kontroli krajowych decyzji regulacyjnych oraz rozstrzygania sporów;

35.

zauważa, że istnieją obawy, iż niektóre państwa członkowskie już stosują lub zamierzają stosować krajowe mechanizmy wynagradzania zdolności wytwórczych, aby zapewnić dostawy energii elektrycznej bez należytego zbadania wszystkich możliwych rozwiązań alternatywnych, w szczególności w zakresie rozwiązań transgranicznych i elastyczności zasobów; zaznacza, że choć mechanizmy te są niezbędne w niektórych okolicznościach, mogą one ingerować w strukturę rynku hurtowego i ją zakłócać, a także – jeżeli są one skonstruowane w niewłaściwy sposób – ewentualnie tworzyć efekty blokady; wzywa Komisję do zapewnienia lepiej skoordynowanego podejścia na szczeblu UE, aby zapewnić, że wszelkie takie mechanizmy wynagradzania zdolności wytwórczych są konieczne, skuteczne, przejrzyste i niedyskryminacyjne;

36.

ubolewa nad faktem, że do tej pory nie zastosowano mechanizmów współpracy wprowadzonych dyrektywą 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych; powołuje się na ustalenia Komisji, według których lepsze wykorzystywanie istniejących możliwości współpracy mogłoby przynieść znaczne korzyści, takie jak pobudzenie handlu; wzywa zatem państwa członkowskie, by w stosownych przypadkach lepiej wykorzystywały mechanizmy współpracy i ponadto zintensyfikowały komunikację pomiędzy sobą;

37.

podkreśla, że – bez uszczerbku ani dla prawa państw członkowskich do wybierania własnego koszyka energetycznego, ani dla potrzeby lepszej koordynacji w całej UE – UE jako całość musi w pełni wykorzystać potencjał wszystkich zrównoważonych źródeł energii, jakimi dysponują państwa członkowskie UE, z pełnym poszanowaniem trzech celów polityki energetycznej całej UE, jakimi są w szczególności konkurencyjność, zrównoważony charakter i bezpieczeństwo dostaw;

38.

zauważa, że niektóre państwa członkowskie będące wyspami energetycznymi wciąż są całkowicie odizolowane od europejskich sieci gazowych i elektrycznych, i nadal płacą wyższe ceny za zasoby energetyczne, co pogarsza ich konkurencyjność; podkreśla, że bez znacznych inwestycji w infrastrukturę te państwa członkowskie nie będą w stanie zrealizować ponowionego przez Radę Europejską zobowiązania, że od 2015 r. żadne państwo członkowskie nie powinno pozostawać w izolacji od europejskich sieci; uważa, że Komisja powinna na wniosek tych państw brać udział w negocjacjach dotyczących cen energii prowadzonych z dostawcami energii spoza UE np. przy zakupie gazu;

39.

podkreśla, że solidarność pomiędzy państwami członkowskimi, do której wzywa Traktat UE, powinna mieć zastosowanie zarówno do codziennych wysiłków, jak i do zarządzania kryzysowego w wewnętrznej i zewnętrznej polityce energetycznej; zwraca się do Komisji o podanie jasnej definicji „solidarności energetycznej”, by móc dopilnować, że jest przestrzegana przez wszystkie państwa członkowskie;

40.

podkreśla, że należy zająć się przewidywanym wzrostem importu gazu i energii elektrycznej z państw trzecich do UE w krótkiej i średniej perspektywie, aby zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii, podział obciążenia oraz sprawiedliwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego; podkreśla, że dla wielu państw członkowskich wyzwanie to ma ścisły związek z uzależnieniem od importu gazu i ropy z jednego kraju trzeciego oraz aby sprostać temu wyzwaniu, należy podjąć środki mające na celu zróżnicowanie dostawców energii, korytarzy i źródeł dostaw; przyznaje, że strategicznym celem w tym zakresie jest budowa południowego korytarza gazowego, w tym rurociągu Nabucco, oraz ewentualne połączenie go z Europą Środkową i Wschodnią, a także budowa korytarzy, którymi będzie można dostarczać do UE ok. 10-20 % europejskiego zapotrzebowania na gaz do 2020 r., w celu zapewnienia, by każdy region europejski miał fizyczny dostęp do co najmniej dwóch różnych źródeł gazu;

41.

jest przekonany, że otwarty i przejrzysty rynek wewnętrzny, na którym wszystkie przedsiębiorstwa unijne i pochodzące z państw trzecich przestrzegają acquis communautaire w obszarze energii może wzmocnić pozycję negocjacyjną dostawców energii z UE wobec konkurentów zewnętrznych, co jest szczególnie ważne dla potencjału dalszej koordynacji zewnętrznych zakupów energii na szczeblu UE; wzywa UE do rozważenia możliwości utworzenia wspólnej agencji zajmującej się zakupem gazu oraz niezbędnych w tym celu mechanizmów, tak by utworzyć przeciwwagę w stosunku do monopolistycznej pozycji, jaką zajmują główni dostawcy zewnętrzni; zauważa, że stosunkami z dostawcami energii z UE i z krajów trzecich musi kierować zasada wzajemności; nalega na konieczność uwzględnienia przez Komisję – w ramach jej stosunków z dostawcami energii z państw trzecich – konsekwencji podejmowanych przez nią decyzji dotyczących cen płaconych przez konsumentów i informowania o tych konsekwencjach;

42.

jest przekonany, że należy udzielić Komisji mandatów do prowadzenia negocjacji nad projektami infrastruktury o strategicznym znaczeniu, dotyczących bezpieczeństwa dostaw dla całej UE, i że należy rozważyć możliwość udzielenia takich mandatów również w przypadku innych umów międzyrządowych, o których uważa się, że mają one znaczący wpływ na długoterminowe cele unijnej polityki energetycznej, w szczególności niezależności energetycznej UE; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje postępy poczynione w ramach prowadzonych przez Komisję negocjacji w sprawie umowy między UE a Azerbejdżanem i Turkmenistanem, dotyczącej budowy transkaspijskiego systemu rurociągów;

43.

podkreśla, że stopniowa konwergencja zachęt związanych z odnawialnością i efektywnością oraz harmonizacja dodatkowych kosztów energii we wszystkich państwach członkowskich na okres po 2020 r. jest bardzo ważna dla dobrego i efektywnego funkcjonowania wewnętrznego rynku energii, zarówno na szczeblu hurtowym, jak i detalicznym, oraz dla tworzenia warunków sprzyjających długoterminowemu rozwojowi i szerokiej akceptacji odnawialnych źródeł energii;

44.

uważa, że w krótkoterminowej perspektywie należy zachęcać regionalne ugrupowania sąsiadujących ze sobą państw członkowskich do zastąpienia planów krajowych ujednoliconym lub jednym regionalnym systemem wsparcia dla sektora energii odnawialnej;

45.

zachęca państwa członkowskie do regularnego przeprowadzania przeglądów taryf gwarantowanych lub innych taryf wsparcia, i w sposób transparentny, który pozwoli dostosować je do malejących cen technologii i dostaw;

46.

zauważa czasami niewystarczające wykorzystanie wspólnych projektów badawczych UE wspieranych z programów ramowych i inicjatyw takich jak plan EPSTE w perspektywie rozwoju nowych technologii pozwalających na poprawę efektywności, źródeł energii odnawialnej, bezpieczeństwa elektrowni jądrowych, niskoemisyjnego korzystania z paliw kopalnych, a także sieci inteligentnych, z których wszystkie są niezmiernie ważne dla rynku energii;

47.

uważa, że należy poczynić większe postępy na drodze ku realizacji przyszłych autostrad elektroenergetycznych, a w szczególności autostrady elektroenergetycznej Południowy Wschód – Północ (SENEH), co pomogłoby również dostosować przesył energii wytwarzanej w parkach fotowoltaicznych, takich jak projekt Helios, z Europy południowo-wschodniej do Europy północnej i zachodniej;

48.

wzywa państwa członkowskie do pełnej transpozycji i pełnego wdrożenia w trybie pilnym wszystkich odpowiednich aktów prawnych UE, a w szczególności trzeciego pakietu energetycznego; wzywa Komisję do podjęcia działań w stosunku do tych państw członkowskich, w których wdrożenie zostało zbytnio opóźnione; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja rozpoczęła już oficjalne postępowanie w celu zbadania naruszeń przepisów unijnych;

49.

podkreśla potrzebę zajęcia się strukturalnymi zakłóceniami rynku oraz brakiem przejrzystości rynku; apeluje do Komisji o zwiększenie wysiłków na rzecz egzekwowania wdrożenia trzeciego pakietu energetycznego;

50.

zwraca się do Komisji o ścisłe monitorowanie skutecznego wdrożenia przepisów Unii dotyczących energii, w szczególności ustanawiających zasadnicze prawa odbiorców, a także tych, które dotyczą operatorów systemu, krajowych organów regulacyjnych i zasad konkurencji, w tym pomocy państwa, oraz przepisów zmierzających do zmniejszenia zjawiska przepływów pętlowych na wewnętrznym rynku energii elektrycznej, które stanowią znaczne, lecz wykonalne wyzwanie dla wewnętrznego rynku energii, ponieważ osłabiają bezpieczeństwo systemu energetycznego przez zmniejszenie możliwości magazynowania i potencjału sieci; nalega na Komisję, by użyła najwłaściwszych środków leżących w jej dyspozycji w celu zaradzenia wszelkim przedłużającym się z niezgodnościom z odpowiednimi przepisami UE;

51.

zauważa, że do tej pory przerwy w dostawie energii elektrycznej wynikały z awarii w funkcjonowaniu, a nie z braku zdolności; przyznaje, że w wyniku recesji gospodarczej wysokie ceny gazu ziemnego oraz rosnąca część wytwarzania odnawialnej energii, które charakteryzuje się brakiem ciągłości, inwestorzy w UE borykają się ze sporą niepewnością przy rozwijaniu zdolności do elastycznego wytwarzania energii elektrycznej; wzywa Komisję, aby przeprowadziła wszechstronną ocenę wystarczalności mocy wytwórczych, opartą na ujednoliconej metodologii, i aby zaproponowała wytyczne w sprawie sposobów zwiększenia elastyczności i utrzymania bezpieczeństwa dostaw;

52.

nalega na Komisję i państwa członkowskie, by lepiej koordynowały projekty infrastrukturalne, tym samym zapewniając pełną ogólnounijną spójność systemu i opłacalność poprzez wykorzystanie synergii w wymiarze transgranicznym i wydajniejszą sieć infrastruktury; podkreśla, że należy wspierać zintegrowane podejście obejmujące operatorów systemów dystrybucyjnych; w tym celu zachęca Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia szybkiej oceny, wyboru, wydawania zezwoleń i wykonania projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania, szczególnie w odniesieniu do elektrycznych i gazowych transgranicznych linii międzysystemowych, w tym mechanizmów odwrotnego przepływu, skroplonego gazu ziemnego, infrastruktury magazynowania energii oraz inteligentnych sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, które mają zasadnicze znaczenie dla dobrze zintegrowanego i dobrze funkcjonującego rynku energii;

53.

zaleca Komisji, aby w ramach przyznawania środków z instrumentu „Łącząc Europę” w dziedzinie energii przyznawała pierwszeństwo projektom mającym największy wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego, wspierając w ten sposób konkurencyjność, szybkie zapewnienie dużego udziału energii ze źródeł odnawialnych, utworzenie niezbędnych połączeń transgranicznych i bezpieczeństwo dostaw;

54.

wzywa Komisję do przeprowadzenia nowego przeglądu istniejących planów dotyczących przedsięwzięć energetycznych, zwłaszcza w odniesieniu do budowy nowych terminali odbiorczych skroplonego gazu ziemnego, których planowane ukończenie potrwa ponad 10 lat, do oceny ich korzyści ekonomicznych – z uwzględnieniem nowych terminali odbiorczych skroplonego gazu ziemnego będących w budowie lub w fazie planowania w poszczególnych państwach członkowskich, i które w niedalekiej przyszłości przyczynią się do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii w państwach członkowskich określanych jako wyspy energetyczne – a także do przyczynienia się do finansowania takich projektów;

55.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia skutecznego systemu zarządzania ograniczeniami przesyłowymi, aby promować wydajne wykorzystanie istniejącej zdolności przesyłu gazu i energii elektrycznej, zmniejszając koszt związany ze zwiększaniem zdolności sieci, oraz aby zwiększyć połączenie źródeł energii odnawialnej z siecią elektryczną;

56.

wzywa państwa członkowskie do jak najszybszego powstrzymania się od ograniczania cen lub regulowania detalicznych cen energii, określanych na szczeblu krajowym poniżej ponoszonych kosztów, ponieważ takie środki poważnie zagrażają przyszłym inwestycjom w potencjał i infrastrukturę w sektorze energetycznym; podkreśla jednak, że strategie polityczne w tym zakresie powinny uwzględniać uzasadnione interesy konsumentów znajdujących się w trudnej sytuacji, którym prawdziwa konkurencja na rynku energii nie zawsze przynosi korzyści;

57.

z zadowoleniem przyjmuje determinację Komisji do wzmocnienia przepisów antymonopolowych i o pomocy publicznej w stosunku do całego sektora przedsiębiorstw energetycznych i ich filii działających na terytorium Unii Europejskiej, przepisów zapewniających równe szanse z równymi warunkami dostępu dla wszystkich uczestników rynku; wzywa Komisję do wydania wytycznych dotyczących sposobów oceniania nadużywania przez jakiekolwiek przedsiębiorstwo dominującej pozycji na rynkach gazu i energii elektrycznej, a także zapewnienia wytycznych dotyczących najlepszych praktyk i doświadczeń zdobytych w ramach systemów wsparcia dla sektora energii odnawialnej;

58.

zwraca się do Komisji, aby zmieniła zasady dotyczące pomocy państwa w odniesieniu do krajowych środków zwiększania efektywności energetycznej, a także projektów energetycznych współfinansowanych w ramach polityki spójności, aby więcej takich działań mogło otrzymać finansowanie państwa, co spowoduje, że projekty te będą kompletne;

59.

zaleca, aby Komisja wykorzystała swoje uprawnienia do kontroli nad pomocą państwa, aby wspierać rozwój infrastruktur transgranicznych;; uważa, że takie linie międzysystemowe miałyby ogromne znaczenie dla zwiększenia zdolności do korzystania z dostaw sąsiedniego kraju w nagłej sytuacji energetycznej lub w przypadku braku równowagi energetycznej, a także dla stopniowego zmniejszenia dotacji;

60.

zdecydowanie popiera wysiłki Komisji w oparciu o skoordynowane prace prowadzone przez ENTSO, zmierzające do wprowadzenia do 2014 r. zharmonizowanych kodów sieci i zasad zgodnie z planem i do zapewnienia stabilności i większej otwartości na inwestycje ram regulacyjnych wewnętrznego rynku energii;

61.

zdecydowanie popiera środki regulacyjne podjęte przez Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki i władze krajowe w celu propagowania, usprawniania i upraszczania transgranicznego handlu energią, w tym na rynkach dnia bieżącego, rynkach dnia następnego i rynkach bilansujących, oraz zbliżania systemów energetycznych różnych państw członkowskich poprzez promowanie przejrzystego korzystania z połączeń międzysystemowych; podkreśla potrzebę dysponowania przez Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki i organy krajowe odpowiednią liczbą pracowników o niezbędnych kwalifikacjach, doświadczeniu i wiedzy fachowej do prowadzenia zadań związanych z monitorowaniem transakcji hurtowych oraz wykrywaniem praktyk handlowych opartych na poufnych informacjach i prób manipulowania rynkiem;

62.

w odniesieniu do wewnętrznego rynku energii wzywa Komisję, aby w trybie pilnym przedstawiła dogłębna analizę dotyczącą wystarczalności systemu i elastyczności krajowych mocy wytwórczych w perspektywie krótko-, i długoterminowej, z pełnym uwzględnieniem potencjalnego wypływu wszystkich elastycznych środków, takich jak reakcje popytu, magazynowanie energii i połączenia międzysystemowe, a także do przedstawienia sprawozdania na temat wpływu stosowanych środków krajowych związanych z oceną możliwości i planowaniem rozwoju na wewnętrzny rynek energii i przepisy dotyczące konkurencji, uwzględniając konsekwencje pod kątem bezpieczeństwa dostaw oraz transgranicznych aspektów tej uzupełniającej polityki kształtowania struktury rynku; wzywa w związku z tym do podejmowania dalszych wysiłków w zakresie wprowadzania w przyszłości technologii magazynowania energii i reakcji popytu, które to aspekty stanowią dodatkowe źródła elastyczności;

63.

wzywa Komisję, aby przygotowała wytyczne dotyczące stosowania i wdrażania zasobów elastyczności, takich jak zarządzanie stroną popytową, magazynowanie i fizyczna infrastruktura, w tym transgraniczna, aby państwa członkowskie mogły opracować i wprowadzić w życie na swoim terytorium krajowe strategie wdrażania zasobów elastyczności;

64.

wzywa Komisję i ENTSO-E do opracowania spójnej i ujednoliconej metodologii zapewniania wystarczalności mocy wytwórczych w Europie, w tym pozytywnego wkładu odnawialnych źródeł energii, a w szczególności zmiennych źródeł energii odnawialnej;

65.

wzywa Komisję do zbadania przyszłych form rynku energii, które w przeciwieństwie do obecnych krajowych mechanizmów zdolności mogłyby stworzyć dodatkowe niedyskryminacyjne strumienie dochodów dla inwestorów we wszystkich rodzajach wytwarzania energii elektrycznej i zapewnić najbardziej opłacalne świadczenie usług w ramach elastyczności w sektorze energetycznym;

66.

wzywa Komisję, aby ustaliła zasady wspierające dalszy rozwój rynku usług pomocniczych, otwartego na udział wszystkich źródeł energii, w tym odnawialnych;

67.

wzywa Komisję, państwa członkowskie i odpowiednie podmioty do zapewniania zachęt i wspierania regionalnych inicjatyw i partnerstw mających na celu ściślejszą integrację rynku, poprzez ustanawianie regionalnych giełd energii i ośrodków handlu gazem, i poprzez bardziej ujednolicone przepisy dotyczące handlu gazem i mechanizmy łączenia rynków we wszystkich ramach czasowych, a także poprzez przyjęcie odpowiedniego poziomu płynności i przejrzystości rynku;

68.

podkreśla, że środki rynku wewnętrznego powinny propagować zróżnicowanie źródeł energii, zarówno rodzimych, jak i zewnętrznych, i nie powinny koncentrować się przede wszystkim na dalszym rozwoju lub rozszerzaniu istniejących tras i dostaw;

69.

zwraca uwagę na zewnętrzny wymiar rynku energii, którego celem jest ułatwienie wszystkim państwom członkowskich uzyskania dostępu do zróżnicowanych źródeł energii; wzywa Komisję do korzystania, w porozumieniu z ESDZ, z instrumentów polityki zagranicznej do propagowania zasad i norm wewnętrznego rynku energii wobec państw trzecich, w szczególności wobec sąsiedztwa UE; nalega na Komisję, by w drodze dialogów dwustronnych z odpowiednimi państwami trzecimi rozwiązała zagadnienie jasnych zasad zarządzania ograniczeniami przesyłowymi w transgranicznych połączeniach elektrycznych i gazowych oraz dostępu stron trzecich do sieci przesyłowych; zdecydowanie wzywa Komisję do podjęcia środków mających na celu zapobieganie praktykom antykonkurencyjnym ze strony przedsiębiorstw z państw trzecich, które mogą prowadzić do ograniczenia konkurencji, wyższych cen lub obniżenia bezpieczeństwa dostaw energii; wzywa Komisję do zapewnienia w jej stosunkach z partnerami zewnętrznymi, by przedsiębiorstwa z UE były w stanie konkurować globalnie na równych zasadach; wzywa Komisję do nasilenia współpracy w zakresie bezpieczeństwa jądrowego z państwami graniczącymi z UE; wzywa Komisję do poinformowania o wszystkich elementach, które sprawiają wciąż trudności w odniesieniu do wprowadzania w życie trzeciego pakietu energetycznego, oraz do przedstawienia klarownych liczb dotyczących ich wpływu na ceny płacone przez konsumentów;

70.

zwraca się do państw członkowskich i Komisji o zwiększenie politycznego i finansowego poparcia dla Wspólnoty Energetycznej oraz podjęcie dodatkowych środków w celu wsparcia rozszerzenia zasad rynku wewnętrznego na Europę Południowo-Wschodnią i Wschodnią;

71.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich, w związku z utworzeniem mechanizmu wymiany informacji w odniesieniu do międzyrządowych umów o polityce energetycznej zawieranych między państwami członkowskimi UE a krajami trzecimi, o wykazanie większych ambicji i zadbanie o to, aby umowy sprzeczne z ustawodawstwem dotyczącym rynku wewnętrznego nie były zawierane; uważa, że Komisja powinna móc sprawdzać projekty umów pod kątem ich zgodności z unijnym dorobkiem prawnym oraz, jeżeli zajdzie taka potrzeba, brać udział w negocjacjach;

72.

przypomina Komisji, że rynek wewnętrzny nie jest niezależny od rynku światowego; zwraca się do Komisji, aby w pełni uwzględniła zalecenia Parlamentu dotyczące zewnętrznego wymiaru polityki energetycznej (16) podczas planowania swych działań w zakresie rynku wewnętrznego; potwierdza swoje poparcie dla idei, że jedynie w pełni funkcjonujący rynek wewnętrzny umożliwi UE przemawianie jednym głosem w skali globalnej; zwraca się do Komisji o dalsze opracowywanie kolejnych działań w dziedzinie zewnętrznej polityki energetycznej;

73.

uważa, że przyszła umowa o wolnym handlu między UE a Stanami Zjednoczonymi powinna zawierać rozdział poświęcony kwestiom związanym z energią, które mogłyby wpływać na rynek wewnętrzny, m.in. takim jak: handel hurtowy energią, handel surowcami, zasady transportu energii morskiej, systemy handlu emisjami, normy bezpieczeństwa paliw, praktyki księgowe, państwowe dotacje do energii oraz transfer własności intelektualnej w odniesieniu do poszukiwania źródeł energii, jej produkcji, przetwarzania i produktów końcowych;

74.

popiera mandat udzielony Komisji przez Radę Europejską dotyczący przedstawienia przed końcem 2013 r. analizy składników cen i kosztów energii oraz czynników kosztotwórczych w poszczególnych państwach członkowskich, ze szczególnym uwzględnieniem skutków dla gospodarstw domowych, MŚP i sektorów energochłonnych, a także szerzej – w odniesieniu do konkurencyjności UE wobec jej globalnych partnerów gospodarczych; wzywa również Komisję do stałego monitorowania cen i kosztów energii w państwach członkowskich;

75.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, w odniesieniu do wewnętrznego rynku gazu, do przeprowadzenia przeglądu wszystkich umów gazowych opartych na przestarzałych mechanizmach ustalania cen, w szczególności na zasadzie indeksacji cen ropy, które narzucają wysokie ceny na konsumentów, oraz wzywa Komisję, aby pomogła w zbadaniu możliwości renegocjacji tych umów, nie tylko w kontekście ich przedłużenia; podkreśla konieczność opracowywania i wspierania wszystkich produktów i mechanizmów mających na celu wzmocnienie krótkoterminowych zdolności handlu gazem; podkreśla, że powyższe środki mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia rzeczywistej konkurencyjności w odniesieniu do cen dostaw gazu do wszystkich konsumentów na wewnętrznym rynku gazu;

76.

wzywa Komisję, państwa członkowskie i odpowiednie podmioty do poprawienia jakości i dostępności informacji przedstawianych konsumentom, oferowania konsumentom jasnych i przejrzystych metod naliczania opłat oraz do ustanowienia porównywarek cen umożliwiających konsumentom dokonywanie świadomych wyborów i zapoznających ich ze sposobami kontroli zużycia, możliwościami oszczędności energii i efektywności energetycznej oraz produkcji na małą skalę; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia dyrektywy w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich oraz rozporządzenia w sprawie internetowego systemu rozstrzygania sporów konsumenckich; z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji ustanowienia platformy informacyjnej o prawach konsumentów; zaleca Komisji i państwom członkowskim prowadzenie przyjaznych dla konsumenta kampanii informacyjnych, w których aktywnie powinny uczestniczyć władze rządowe oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego;

77.

zwraca uwagę, że choć ceny energii spadły na świecie na hurtowych rynkach energii, konsumenci nadal płacą wysokie ceny; wzywa Komisję, państwa członkowskie i urzędy regulacyjne państw członkowskich do zapewnienia, by konsumenci mogli bezpośrednio i odpowiednio korzystać ze zmian cen na hurtowych rynkach energii;

78.

zachęca państwa członkowskie i Komisję do opracowania kompleksowej strategii mającej na celu zachęcanie konsumentów i prosumentów do aktywnego uczestnictwa w rynku energii, m.in. poprzez istniejące przepisy oraz przez wdrażanie odpowiednich przepisów dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej; zachęca do regularnego dostosowywania sygnału taryfowego korzystania z sieci w celu odpowiedniego informowania obecnych i przyszłych użytkowników oraz dla wypracowania w ten sposób spójności sieci i pojedynczych decyzji;

79.

wzywa Komisję do zachęcania sektorów energii i technologii komunikacyjnych i informacyjnych do dalszej współpracy, a także zachęca do przejrzenia istniejących ram regulacyjnych w celu pobudzania innowacji dotyczących energii, tak by korzyść odnieśli wszyscy konsumenci i by ułatwić rozwój sieci inteligentnych w sposób przyjazny dla użytkownika, bezpieczny i pewny, który nie nakłada na konsumentów obciążeń finansowych i uwzględnia prywatność ich danych; wzywa do współpracy w rozwijaniu inteligentnych sieci na szczeblu europejskim, krajowym i regionalnym oraz opracowaniu europejskich norm w zakresie inteligentnych sieci energetycznych;

80.

nalega na państwa członkowskie oraz na władze regionalne i lokalne, by propagowały i tworzyły zachęty finansowe dla inwestycji w rozwiązania z zakresu technologii informacyjnych i komunikacyjnych w sieciach inteligentnych oraz by zmierzały w kierunku rynku prosumenta, prowadzącego do większej elastyczności, efektywności energetycznej i oszczędności energii oraz dobrowolnego udziału strony popytowej;

81.

oczekuje na wytyczne Komisji w celu wsparcia ustanawiania ambitnych celów politycznych wobec konsumentów szczególnie narażonych, które będą pomagać państwom członkowskim w lepszym określaniu ich podejścia do tej kategorii konsumentów; wzywa Komisję do przygotowania tych wytycznych z należytym uwzględnieniem istniejących krajowych mechanizmów i instrumentów ochrony takich konsumentów, tak by osiągnąć spójniejsze i całościowe podejście na szczeblu UE, pozostawiając państwom członkowskim wybór najodpowiedniejszych instrumentów zapewniających takie wsparcie; nadmienia, że kompleksowe doradztwo oferowane tej kategorii konsumentów oraz wymiana najlepszych praktyk mogą odegrać ważną rolę;

82.

z zadowoleniem przyjmuje zapowiedzianą przez Komisję analizę ubóstwa energetycznego w UE; uważa, że w jednej z części tej analizy Komisja powinna ująć działania, które mają sprawić, że zwalczanie ubóstwa energetycznego stanie się elementem społecznego koszyka usług w Europie, np. za pośrednictwem funduszu społecznego i Funduszu Spójności; stwierdza, że istniejące i nowe programy efektywności energetycznej powinny w każdym przypadku obejmować działania ukierunkowane na grupy o niskich dochodach;

83.

nakłania Komisję, aby opracowała i rekomendowała właściwą, ukierunkowaną na dostawcę strukturę rynku detalicznego w celu harmonizacji europejskich rynków detalicznych, a tym samym złagodzenia obciążeń administracyjnych konsumentów przez zezwolenie dostawcom na ujmowanie wszystkich opłat bezpośrednio w rachunku za energię elektryczną;

84.

wzywa państwa członkowskie, Komisję i odpowiednie podmioty do przekształcenia, tak szybko jak jest to możliwe, niezbędnych systemów wsparcia dla wszystkich producentów energii elektrycznej w przejrzyste, przewidywalne i zbieżne mechanizmy, wynikające z czynników rynkowych, tak by stworzyć wspólny rynek dla wymaganych elementów wsparcia, takich jak efektywność energetyczna, prosumenci, kogeneracja, energia odnawialna i usługi wspierania sieci, w sposób zapewniający ich współoddziaływanie i zapobiegający powielaniu się działań; wzywa Komisję do przedłożenia wytycznych dotyczących skutecznych i opłacalnych systemów wsparcia dla energii odnawialnej;

85.

wzywa Komisję, państwa członkowskie i krajowe organy regulacyjne do dokonania przeglądu wskaźników używanych do pomiaru stopnia konkurencji na rynkach energii oraz włączenie takich wskaźników jak: odsetek konsumentów korzystających z najtańszych taryf, zdolność nowych przedsiębiorstw do wejścia na rynek oraz poziomy obsługi klienta i innowacji, gdyż wszystkie z nich pomogą w stworzeniu rzeczywistego obrazu poziomu konkurencji na rynku;

86.

w odniesieniu do wewnętrznego rynku energii elektrycznej wzywa Komisję do dokładnego zbadania skutków integrowania rosnącego udziału niskoemisyjnych źródeł odnawialnych z sieciami energetycznymi w odniesieniu do wsparcia finansowego, ogólnosystemowych wymagań technicznych i struktury rynku; podkreśla, że dotychczas brak skoordynowanego podejścia do tych źródeł energii utrudniał ich integrację z europejskimi systemami energetycznymi; podkreśla fakt, że obecne europejskie sieci energetyczne i infrastruktura magazynowania muszą zostać dostosowane do udziału wytwarzania rozproszonego z odnawialnych źródeł energii; podkreśla znaczenie gazu jako paliwa alternatywnego umożliwiającego zmienność produkcji energii odnawialnej i zwraca się do Komisji o dokonanie oceny niezbędnego poziomu elastyczności w systemie energetycznym (inteligentne sieci, zarządzanie popytem, magazynowanie i elastyczne zdolności rezerwowe); uważa, że magazynowanie za pomocą zbiorników pompowych musi odegrać istotną rolę w magazynowaniu energii elektrycznej;

87.

zwraca się do Komisji, aby w następnym okresie nadal wykorzystywała fundusz rozwoju regionalnego, Fundusz Spójności i inne fundusze strukturalne UE na wspieranie tworzenia inteligentnych sieci gazowych i elektroenergetycznych, aby lepiej zintegrować nowe rodzaje i źródła energii oraz na modernizację wszystkich regionów Europy; uważa, że należy również zachęcać operatorów systemów dystrybucyjnych do akceptacji zmian w ich sieciach;

88.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania zachęt mających na celu uwolnienie niewykorzystanego potencjału mikrogeneracji oraz do zwracania uwagi na potrzebę dalszego rozwoju kogeneracji jako najefektywniejszego sposobu produkcji energii elektrycznej i ciepła, oraz do oparcia tej możliwości na szerokim zastosowaniu systemów ciepłowniczych i chłodniczych;

89.

podkreśla potencjał kogeneracji/systemu lokalnego ogrzewania i chłodzenia, jeśli chodzi o włączenie rosnącego udziału nieciągłej energii elektrycznej przez uzupełnienie rynku energii o elastyczność i odporność oraz zapewnienie ekonomicznego magazynowania energii w przypadku nadwyżki energii elektrycznej; wzywa Komisję, aby zajęła się tym tematem i doceniła te zdolności w przyszłej inicjatywie dotyczącej ram mechanizmów wynagradzania zdolności oraz wsparła taki rodzaj integracji międzysektorowej i zrównoważenia w ramach programu „Horyzont 2020”;

90.

wzywa Komisję, aby zainicjowała studium analizujące nowe i racjonalne pod względem kosztów struktury rynku w odniesieniu do europejskiego rynku energii elektrycznej w celu dopilnowania, aby konsumenci otrzymywali energię elektryczną po rozsądnych cenach oraz w celu zapobiegania ucieczce emisji;

91.

z zadowoleniem odnosi się do prac, jakie zrealizowano w celu uczynienia badań w dziedzinie energii priorytetem programu Horyzont 2020, i zwraca się do państw członkowskich, aby w pełni wykorzystały tę dziedzinę planowania; zachęca Komisję i państwa członkowskie do wspierania i rozwijania badań nad innowacyjnymi technologiami energetycznym, a także do udoskonalenia istniejących technologii, które nie są objęte programem „Horyzont 2020” ani projektami Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia synergii między unijnymi i krajowymi programami badawczymi, uznając fakt, że badania stanowią jedyny sposób, by zmniejszyć emisje, zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne, poprawić pozycję konkurencyjną przemysłu UE na rynku globalnym, zachować czołową pozycję UE w technologii oraz wnieść wkład w europejski program na rzecz wzrostu i zatrudnienia; podkreśla potrzebę zapewnienia przemysłowi pewności prawa w okresie wykraczającym poza rok 2020;

92.

nalega na Komisję, aby udostępniła wystarczające środki finansowe na rozwój inteligentnych sieci dystrybucyjnych, które zapewniają najbardziej opłacalny sposób upowszechnienia na szeroką skalę wytwarzania rozproszonego z odnawialnych źródeł energii, a jednocześnie zapewniają bezpieczeństwo dostaw i w jak największym stopniu wykorzystują potencjał oszczędności energii;

93.

zauważa, że obecny system, charakteryzujący się rozdrobnionym rynkiem wewnętrznym, stawia wyzwania związane ze stabilnością przedsiębiorstw i inwestorów w perspektywie długoterminowej, które mogą doprowadzić do zamykania zakładów oraz niepewności w odniesieniu do zatrudnienia i zdolności wytwórczych; zwraca się do Komisji o podjęcie niezależnej oceny przyszłości rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu, w której centralne miejsce zajmą kwestie dotyczące inwestycji, zatrudnienia w sektorze, środowiska i ochrony konsumentów; wnosi, aby ocenę tę zakończyć do marca 2014 oraz aby była ona wszechstronna dzięki uwzględnieniu opinii zainteresowanych podmiotów, takich jak partnerzy społeczni, przedstawiciele gospodarstw domowych o niskich dochodach, organizacje ochrony środowiska i MŚP;

94.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

9.3.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 93/21

—

uwzględniając art. 194 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 37 Karty praw podstawowych UE,

—

uwzględniając art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej,

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999,

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1080/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999,

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające Fundusz Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1164/94,

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmieniającą dyrektywy 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylającą dyrektywy 2004/8/WE i 2006/32/WE,

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowany „Europa 2020 – strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 18 kwietnia 2013 r. zatytułowane „Wsparcie finansowe na rzecz efektywności energetycznej budynków” (COM(2013)0225),

—

uwzględniając rozdział 5 („Podział Europy pod względem czystej energii i ubóstwa energetycznego”) sprawozdania Europejskiego Instytutu Związków Zawodowych (EIZZ) dotyczącego sytuacji społecznej w Europie („Benchmarking Working Europe 2013”, Bruksela 2013),

—

uwzględniając dyrektywę 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylającą dyrektywę Rady 93/76/EWG,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 czerwca 2013 r. w sprawie mieszkalnictwa socjalnego w Unii Europejskiej (1),

—

uwzględniając sprawozdanie Rady z dnia 4 marca 2013 r. zatytułowane „Realizacja europejskiego semestru – Sprawozdanie podsumowujące” (6754/13),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 stycznia 2011 r. zatytułowany „Wkład polityki regionalnej w zrównoważony wzrost w ramach strategii »Europa 2020«” (COM(2011)0017),

—

uwzględniając mały rocznik statystyczny Komisji z 2012 r. zatytułowany „Energia UE w liczbach” (2),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 16 grudnia 2008 r. zatytułowany „Polityka spójności: inwestowanie w realną gospodarkę” (COM(2008)0876),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 października 2006 r. zatytułowany „Plan działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii: sposoby wykorzystania potencjału” (COM(2006)0545),

—

uwzględniając sprawozdanie specjalne Trybunału Obrachunkowego nr 21/2012 zatytułowane „Opłacalność inwestycji w efektywność energetyczną w ramach polityki spójności”,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie europejskiego planu naprawy gospodarczej (3),

—

uwzględniając sprawozdanie zatytułowane „Wpływ na budżety publiczne programów promocyjnych KfW w ramach »Efektywności energetycznej w nowo budowanych i odnawianych budynkach«” (4),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2013 r. w sprawie roli polityki spójności UE i jej podmiotów we wdrażaniu nowej europejskiej polityki energetycznej (5),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 8 marca 2011 r. zatytułowany „Plan działania prowadzący do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r.” (COM(2011)0112),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie Europy efektywnie korzystającej z zasobów (6),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 18 kwietnia 2013 r. zatytułowane „Polityka spójności: sprawozdanie strategiczne 2013 dotyczące realizacji programów na lata 2007–2013” (COM(2013)0210),

—

uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 4 maja 2012 r. zatytułowaną „Efektywność energetyczna w miastach i regionach – różnice między obszarami wiejskimi i miastami” (7),

—

uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 14 grudnia 2011 r. zatytułowaną „Efektywność energetyczna” (8),

—

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES) zatytułowaną „Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie efektywności energetycznej” (9),

—

uwzględniając dokument programowy MARIE/ELIH-MED zatytułowany „Ulepszenie transgranicznej współpracy w zakresie programu MED rozwiązaniem problemów związanych z efektywnością energetyczną w budynkach”,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 8 marca 2011 r. zatytułowany „Plan na rzecz efektywności energetycznej z 2011 r.” (COM(2011)0109),

—

uwzględniając zalecenia projektu SF Energy Invest (fundusze strukturalne i Fundusz Spójności na rzecz inwestycji w zrównoważoną gospodarkę energetyczną) zatytułowane „Praktyczne zalecenia mające na celu zwiększenie udziału inwestycji w energię zrównoważoną w nadchodzącym okresie programowania funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności 2014–2020” (10),

—

uwzględniając sprawozdanie przekazane Komisji przez Ismeri Europa zatytułowane „Analiza polityki opracowana przez sieć ekspertów ds. oceny na temat polityki spójności 2007–2013 – podsumowanie sprawozdań krajowych za 2011 r.– energia odnawialna i efektywność energetyczna budynków mieszkalnych”,

—

uwzględniając zieloną księgę Komisji z dnia 27 marca 2013 r. zatytułowaną „Ramy polityki w zakresie klimatu i energii do roku 2030” (COM(2013)0169),

—

uwzględniając ekspertyzę Copenhagen Economics zatytułowaną „Liczne korzyści inwestowania w efektywne energetycznie odnawianie budynków” (11),

—

uwzględniając dokument Komisji przygotowany na posiedzenie Rady Europejskiej w dniu 22 maja 2013 r. zatytułowany „Wyzwania i polityka w zakresie energii”,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego oraz opinię Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A7-0271/2013),

A.

mając na uwadze, że poprawa efektywności energetycznej (EE) oznacza wykorzystywanie mniejszej ilości doprowadzanej energii przy jednoczesnym utrzymaniu niezmienionego poziomu aktywności gospodarczej lub usługi (12);

B.

mając na uwadze, że kwestia propagowania EE została określona w art. 194 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w kontekście ustanawiania i funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz potrzeby zachowania i poprawy stanu środowiska naturalnego;

C.

mając na uwadze, że osiągnięcie EE jest jednym z najwyższych priorytetów Komisji i państw członkowskich, co zostało odzwierciedlone w jednym z celów UE na rok 2020, jakim jest zwiększenie EE o 20 %;

D.

mając na uwadze, że zmniejszenie zużycia poprzez EE jest najbardziej zrównoważonym sposobem zmniejszenia zależności od paliw kopalnych, pozwalającym na zmniejszenie importu o około 25 %;

E.

mając na uwadze, że znaczna część produkowanej energii nadal pochodzi ze spalania węglowodorów, co prowadzi do uwalniania gazów cieplarnianych;

F.

mając na uwadze, że inwestowanie w EE może przynieść europejskim regionom ekonomiczne, społeczne i środowiskowe zwroty z inwestycji;

G.

mając na uwadze, że terminowe i opłacalne wdrażanie dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej może przyczynić się do zmniejszenia zużycia energii, ograniczenia importu paliw kopalnych, stworzenia nowych miejsc pracy, zapewnienia ochrony socjalnej i zwalczenia ubóstwa energetycznego;

H.

mając na uwadze, że w obecnym okresie programowania 2007–2013 w ramach budżetu polityki spójności na poprawę efektywności energetycznej, kogenerację i zarządzanie energią przeznaczono 5,5 mld EUR;

I.

mając na uwadze, że według ostatniego sprawozdania Komisji (13), do końca 2011 r. niemal 3,8 mld EUR przeznaczono na określone projekty EE, w tym na fundusze odnawialne, co stanowi wskaźnik wykonania o wartości 68 %; mając na uwadze, że w sprawozdaniu tym odnotowano również, że wartości wskaźnika wykonania w poszczególnych państwach członkowskich Unii były nierównomierne;

J.

mając na uwadze, że Rada, w swoim sprawozdaniu podsumowującym z marca 2013 r. (14), wśród czynników negatywnie wpływających na rozwój EE wskazała brak stosownych informacji i zachęt finansowych, niewielki zasięg stosowanych działań na rzecz efektywności energetycznej oraz niewłaściwą realizację obowiązującego ustawodawstwa, zwracając uwagę na to, że wspomniane czynniki mają charakter raczej praktyczny niż regulacyjny;

K.

mając na uwadze, że minimalna kwota finansowania projektu dostępna w ramach europejskiego wsparcia energetyki na poziomie lokalnym (ELENA) wynosi 50 mln EUR, zaś w ramach programu Inteligentna Energia dla Europy minimalna kwota wynosi ponad 6 mln EUR, czyli więcej niż w przypadku wielu projektów realizowanych w małych i wiejskich społecznościach;

1.

podkreśla, że w czasie obecnego kryzysu i w czasie, kiedy Unia opiera ponad 50 % swojego zapotrzebowania na energię na imporcie, zwiększenie EE w oszczędny sposób może znacząco przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności Unii, tworzenia miejsc pracy i rozwoju na szczeblu lokalnym i regionalnym, a także stanowić korzystne dla wszystkich zaangażowanych stron rozwiązanie w walce ze zmianą klimatu i bardzo dużymi wydatkami na energię;

2.

popiera zaangażowanie UE w osiągnięcie celu polegającego na zwiększeniu EE o 20 % do roku 2020; zauważa, że terminowe i prawidłowe wdrażanie dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej i jej instrumentów, dostosowane do konkretnych warunków krajowych, pozwoliłoby państwom członkowskim powrócić na ścieżkę prowadzącą do osiągnięcia tego celu; z tego względu namawia państwa członkowskie do podejmowania dalszych kroków w celu osiągnięcia celu UE na rok 2020 oraz utorowania drogi dla dalszych oszczędności po tym terminie;

3.

zauważa, że europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne mogłoby pomóc w zachęcaniu do inwestycji prywatnych w produkty, rodzaje transportu, budynki, branże, roboty i usługi charakteryzujące się efektywnością energetyczną, w tym usługi w zakresie efektywności energetycznej, oraz pomóc ograniczyć koszty energii ponoszone przez organy publiczne, pozwalając uzyskać więcej za publiczne pieniądze; z zadowoleniem przyjmuje propozycję uznania efektywności energetycznej za priorytet w dziale dotyczącym badań w zakresie energetyki programu „Horyzont 2020”;

4.

podkreśla znaczenie doświadczeń zebranych w trakcie bieżącego okresu finansowania, z których wynika, że funduszy na efektywność energetyczną wydzielonych z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych nie można w pełni wykorzystać; podkreśla zatem, że w ramach finansowych na lata 2014–2020, w których odsetek funduszy przeznaczonych na efektywność energetyczną jest większy niż kiedykolwiek wcześniej, należy zadbać o ułatwienie dostępu władz lokalnych i regionalnych do tych funduszy;

5.

podkreśla, że państwa członkowskie powinny postrzegać europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne na cele EE jako szansę na inwestowanie środków finansowych z uzyskaniem znaczącego efektu dźwigni, a nie jako wydatek; wzywa Komisję do dalszego przeglądu zasad pomocy państwa w celu umożliwienia finansowania działań związanych z EE w większym stopniu na szczeblu krajowym obok inwestycji europejskich;

6.

podkreśla wagę polityki spójności oraz przeznaczonych na nią środków finansowych w kontekście pełnego rozwoju inteligentnej infrastruktury i inteligentnych sieci przyczyniających się do powstawania efektywniejszych systemów energetycznych we wszystkich regionach oraz do mniejszego zużycia i strat energii;

7.

podkreśla, że organy lokalne i regionalne muszą mieć odpowiednie kompetencje i obowiązki nie tylko w zakresie dostaw i wykorzystania energii, ale także realizacji celów związanych z efektywnością energetyczną;

8.

wzywa Komisję do zwiększenia pewności prawa w odniesieniu do zasad regionalnej pomocy państwa w zakresie budowy mieszkań socjalnych, które spełniają normy efektywności energetycznej, oraz w zakresie inwestowania w zrównoważone budownictwo i zrównoważoną energię;

9.

przypomina, że według wyników badań naukowych blisko 9 % obywateli UE, Norwegii i Szwajcarii (52,08 mln osób) nie było w 2010 r. w stanie dostatecznie ogrzać swoich mieszkań; zauważa, że ubóstwo energetyczne jest szczególnie dotkliwe w nowych państwach członkowskich i w większości przypadków jest spowodowane słabym ociepleniem domów; wzywa Komisję do szczegółowego zbadania powiązania pomiędzy propagowaniem EE, ubóstwem energetycznym i konsumentami znajdującymi się w trudnej sytuacji; podkreśla, że oszczędności dokonane dzięki środkom EE muszą znaleźć odzwierciedlenie w niższych rachunkach konsumentów;

10.

przypomina, że potencjał EE nie został jeszcze skutecznie wykorzystany w pewnych obszarach gospodarki, m.in. w budownictwie i transporcie, oraz że środki z funduszy strukturalnych bądź z Funduszu Spójności czy też inne formy inwestycji mające na celu poprawę efektywności energetycznej powinny przyczynić się do zwiększenia oferty zatrudnienia w tych obszarach;

11.

podkreśla potrzebę zapewnienia, by budowa i renowacja mieszkań socjalnych miały na celu realizację założeń i spełnienie norm efektywności energetycznej; pamiętając o zasadzie pomocniczośći, wzywa państwa członkowskie i ogół zainteresowanych stron do uwzględnienia kwestii mieszkań socjalnych w krajowych programach reform i w kształtowaniu strategicznych priorytetów na mocy umów o partnerstwie w okresie programowania 2014–2020; w tym kontekście przypomina państwom członkowskim o przepisach określonych w art. 20 dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej;

12.

przyznaje, że jedną z największych przeszkód na drodze do realizacji oszczędności energii na poziomie lokalnym i regionalnym stanowi potrzeba wcześniejszych inwestycji; dlatego też uznaje, że wszelkie kroki podejmowane na szczeblu UE powinny w sposób adekwatny uwzględniać konsekwencje dla gmin miejskich i regionów, a także ich ograniczenia budżetowe; w związku z tym zaleca konsultacje z przedstawicielami lokalnymi i regionalnymi podczas ustalania kierunków rozwoju w obszarze energetyki oraz finansowanie programów użytkowania istniejących źródeł energii opracowanych na poziomie regionalnym i lokalnym;

13.

przypomina, że Parlament przyjął już sprawozdanie w sprawie roli polityki spójności UE i jej podmiotów we wdrażaniu nowej europejskiej polityki energetycznej, w którym uwzględniono również kwestie dotyczące efektywności energetycznej;

14.

stwierdza, że głównym celem polityki spójności pozostaje zmniejszenie rozbieżności gospodarczych, społecznych i terytorialnych pomiędzy regionami, oraz uważa, że polityka w zakresie efektywności energetycznej nie powinna być sprzeczna z tym celem; podkreśla, że priorytety niektórych najuboższych regionów UE mogą być odmienne i regiony te mogą w pierwszej kolejności wymagać inwestycji w innych obszarach; podkreśla, że siła polityki spójności tkwi w jej elastyczności i zdecentralizowanym zarządzaniu funduszami na szczeblu lokalnym;

15.

przypomina o zmianie rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) z 2009 r. w zakresie efektywności energetycznej, która to zmiana spowodowała zakwalifikowanie mieszkań do wsparcia we wszystkich częściach UE z górną granicą 4 %; zauważa, że w wyniku późnej zmiany przepisów, a mianowicie modyfikacji programów operacyjnych już podczas okresu programowania, w wielu państwach członkowskich wspomniane działanie prowadzone w ramach polityki nie przyniosło znacznego zwiększenia funduszy przekazanych na ten cel; zauważa, że ponieważ zmianie tej nie towarzyszyło przyznanie dodatkowych funduszy UE, niektóre państwa członkowskie odrzuciły tę możliwość, podczas gdy w innych odnotowano istotny związek pomiędzy niskim wykorzystywaniem funduszy a słabym wypełnianiem funkcji administracyjnych; podkreśla znaczenie przejrzystości prawnej odnośnie do kroków podjętych w ramach EE przed rozpoczęciem nowego okresu programowania 2014–2020 oraz w jego trakcie;

16.

z zadowoleniem przyjmuje nowe możliwości oferowane przez EFRR i Fundusz Spójności oraz ważniejszą rolę w realizowaniu celów EE przypisaną im w okresie programowania 2014–2020; wspiera w szczególności przyszłą rolę funduszy w ramach polityki spójności w całym sektorze budownictwa, w tym mieszkaniowego;

17.

wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia za pośrednictwem programów operacyjnych prostych, niezbiurokratyzowanych formalności, których należy dopełnić w celu wykorzystania funduszy przeznaczonych na poprawę EE mieszkań;

18.

wzywa państwa członkowskie do zapewnienia gminom miejskim bezpośredniego dostępu do funduszy przeznaczonych na poprawę EE mieszkań w ramach zdecentralizowanego systemu;

19.

uznaje wynik negocjacji na temat rozporządzenia w sprawie EFRR dotyczących wyznaczonych minimalnych odsetków funduszy, jakie mają zostać wykorzystane na określone cele tematyczne dla każdej kategorii regionów, co ma zagwarantować zwiększenie funduszy przeznaczonych na EE i na zasoby energii odnawialnej; przypomina, że udziały minimalne na wysokim poziomie mają istotne znaczenie dla łatwiejszej mobilizacji podmiotów lokalnych oraz pomagają stworzyć stabilne, długoterminowe programy;

20.

z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji dotyczącą rozszerzenia zakresu stosowania innowacyjnych instrumentów finansowych w okresie programowania 2014–2020 na wszystkie cele tematyczne, w tym EE;

21.

popiera propozycje Komisji w sprawie uproszczenia struktury europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w okresie programowania 2014–2020; uważa, że zakończenie negocjacji nad rozporządzeniem w sprawie wspólnych przepisów (RWP) powinno skutkować pomyślną realizacją procesu wykorzystania wielu funduszy, co przyniosłoby znaczącą korzyść projektom EE;

22.

z zadowoleniem odnosi się do postępów w negocjacjach w sprawie RWP w odniesieniu do umów o partnerstwie; wzywa tym samym wszystkie państwa członkowskie i organy zarządzające do współpracy ze specjalistami z dziedziny efektywności energetycznej w celu dobrego wykorzystania tego mechanizmu przy przygotowywaniu programów operacyjnych (PO);

23.

zachęca państwa członkowskie do umacniania relacji pomiędzy poszczególnymi krajowymi planami działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii i PO w celu zapewnienia, że europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne będą częścią spójnej strategii, podczas gdy wciąż będą odpowiadały na potrzeby na szczeblu terytorialnym; podkreśla fakt, że główny cel strategii EE powinno stanowić osiągnięcie niezależności energetycznej na poziomie regionalnym i lokalnym;

24.

uważa, że środki UE powinny wspierać efektywność energetyczną na etapie produkcji, dystrybucji i zużycia energii; stwierdza, że choć obecne finansowanie energii w ramach polityki spójności koncentruje się głównie na odnawialnych źródłach energii (15), należy osiągnąć lepszą równowagę, w której większą część środków przeznaczać się będzie na projekty z zakresu efektywności energetycznej;

25.

podkreśla, że zbyt szczegółowa specyfikacja oraz cele wiążące w zakresie realizowania celów efektywności energetycznej mogą przyczynić się do zwiększenia wydatków organów regionalnych i lokalnych na wdrażanie wspomnianych środków oraz do nałożenia dodatkowych kosztów na konsumentów;

26.

podkreśla znaczenie włączenia wymiaru efektywności energetycznej do strategii badań i innowacji na rzecz inteligentnej specjalizacji, jaką państwa członkowskie i regiony będą musiały opracować, aby móc korzystać ze środków na innowacje w ramach przyszłej polityki spójności;

27.

przypomina państwom członkowskim po raz kolejny o znaczeniu, jakie odpowiedni budżet ma dla wieloletnich ram finansowych 2014–2020, w których polityka spójności może i powinna być elementem napędzającym naprawę gospodarczą;

28.

wzywa Komisję do zwiększenia jakości praktycznych informacji na temat kwestii związanych z EE i usprawnienia ich rozpowszechniania wśród organów lokalnych i regionalnych, w szczególności informacji dotyczących korzyści, jakie można uzyskać z inwestowania w EE, najlepszych metod, norm i zachęt finansowych, a także dostawców danych usług, w tym umów mających na celu poprawę efektywności energetycznej; zauważa, że brak przedsiębiorstw usług energetycznych w wielu regionach i państwach członkowskich może mieć wpływ na wykorzystanie funduszy na EE;

29.

podkreśla, ze brak szczegółowych informacji o cechach zasobów mieszkaniowych na szczeblu regionalnym stanowi jedną z głównych przeszkód dla organów krajowych i regionalnych przy tworzeniu strategii i planów; stwierdza, że wymagania dotyczące wykazu takich informacji zostały określone w dyrektywie 2012/27/UE, i apeluje o przygotowanie na szczeblu regionalnym oraz o publiczne udostępnienie wspomnianego wykazu;

30.

zachęca organy zarządzające do zwiększania zauważalności PO oraz możliwości dla potencjalnych beneficjentów w zakresie projektów dotyczących zrównoważonej energii; sugeruje, że zostanie to dokonane poprzez tworzenie krajowych stron internetowych, platform lub baz danych dla potencjalnych beneficjentów i zainteresowanych stron, organizowanie warsztatów i imprez informacyjnych dla grup docelowych oraz podjęcie kroków mających na celu zwiększenie zauważalności i dostępności istniejących zasobów internetowych (takich jak portal Build Up i podręcznik SF Energy Invest);

31.

zachęca organy zarządzające, aby w okresie programowania 2014–2020 promowały projekty zintegrowane przez przyjmowanie holistycznego podejścia do EE na szczeblu terytorialnym, w szczególności do wykorzystania nowych narzędzi do programowania strategicznego, takich jak zintegrowane inwestycje terytorialne, oraz przez wykorzystanie istniejących inicjatyw, takich jak Porozumienie Burmistrzów, do pomocy w opracowywaniu zintegrowanych planów; zachęca Komisję i państwa członkowskie do stosowania „procedury przyspieszonej” wobec wniosków o przydział środków złożonych przez organy będące sygnatariuszami Porozumienia Burmistrzów i w pełni wdrażające jego postanowienia;

32.

z zadowoleniem odnosi się do corocznej konferencji „Dni Otwarte” i szeregu paneli poświęconych projektom dotyczącym efektywności energetycznej na szczeblu lokalnym i regionalnym; sugeruje, aby Komisja, państwa członkowskie i organy zarządzające korzystały z osiągnięć tej imprezy w celu stworzenia platformy wymiany informacji służącej promowaniu potrzebnego dialogu i wymiany najlepszych praktyk na rzecz wdrażania projektów EE finansowanych z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz zarządzania nimi;

33.

wzywa państwa członkowskie do stosowania się do zaleceń Komisji (16) i zwiększonego budowania zdolności przy wykorzystaniu budżetu na pomoc techniczną, aby zwiększyć skuteczny udział podmiotów lokalnych i regionalnych oraz podmiotów społeczeństwa obywatelskiego w opracowywaniu regionalnych i lokalnych strategii energetycznych;

34.

przyznaje, że przejście na technologie energooszczędne wymaga nowych umiejętności, kształcenia zawodowego i specjalnych szkoleń z uwzględnieniem aspektu środowiskowego zarówno w budownictwie, jak i w innych branżach; tym samym zachęca państwa członkowskie do dalszego wykorzystywania funduszy w celu zapewniania pomocy technicznej na wszystkich szczeblach (np. za pośrednictwem instrumentu ELENA); ponadto wzywa państwa członkowskie do wykorzystania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych do przeszkolenia i podniesienia kwalifikacji pracowników w nowo powstających miejscach pracy w ramach gospodarki niskoemisyjnej oraz do zapobieżenia deficytowi wykwalifikowanej siły roboczej w tej dziedzinie;

35.

podkreśla korzyści, jakie mogą oferować inicjatywy JESSICA (wspólne europejskie wsparcie na rzecz trwałych inwestycji w obszarach miejskich) i ELENA pod względem inwestycji w zrównoważoną energię na szczeblu lokalnym, z myślą o wspieraniu miast i regionów w realizacji rentownych projektów inwestycyjnych w dziedzinie efektywności energetycznej, i wzywa do promowania tych inicjatyw;

36.

opowiada się za dalszym udzielaniem wsparcia administracyjnego organom lokalnym i regionalnym, ułatwiającego im tworzenie grup małych i średnich projektów z zakresu efektywności energetycznej, które same znajdowałyby się poniżej minimalnych progów finansowych umożliwiających dostęp do finansowania w ramach programów ELENA, JESSICA i Inteligentna Energia dla Europy; zwraca uwagę państw członkowskich i Komisji na fakt, że w małych i średnich miastach oraz społecznościach wiejskich często brakuje potencjału administracyjnego niezbędnego do pełnego wykorzystania nowych instrumentów finansowych;

37.

podkreśla, że biurokracja i brak jasności proceduralnej utrudniły dostęp do funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności oraz zniechęciły podmioty, które najbardziej potrzebują tych funduszy, do ubiegania się o nie; opowiada się zatem za uproszczeniem zasad i procedur, wyeliminowaniem biurokracji i zwiększoną elastycznością w przyznawaniu tych środków, zarówno na szczeblu UE, jak i na poziomie krajowym; uważa, że uproszczenie przyczyni się do sprawnego przydziału funduszy, wyższego wskaźnika absorpcji środków, zmniejszenia liczby błędów i skrócenia okresów płatności oraz umożliwi najuboższym państwom członkowskim i regionom pełne skorzystanie z instrumentów finansowych mających na celu zmniejszenie dysproporcji między państwami i regionami; jest zdania, że trzeba osiągnąć równowagę między uproszczeniem a stabilnością zasad i procedur;

38.

podkreśla, że połączenie dotacji i instrumentów finansowych może stanowić udane i innowacyjne podejście mające na celu wsparcie finansowania ze środków prywatnych, stworzenie nowych modeli partnerstwa publiczno-prywatnego oraz zwiększenie innowacyjności; podkreśla znaczenie przyciągnięcia inwestorów prywatnych w obszarze EE – zarówno z UE, jak i z państw trzecich;

39.

zauważa, że wysiłki zmierzające do zdobycia środków finansowych na inwestowanie w projekty w zakresie efektywności energetycznej są często utrudniane przez przeszkody związane z rynkiem, regulacjami czy zaufaniem, takie jak wysokie koszty początkowe dla inwestorów czy trudny do przewidzenia dokładny potencjał w zakresie oszczędności energii; zaleca państwom członkowskim identyfikację adekwatnych metod wspierania w kwestii EE na poziomie gospodarstw domowych;

40.

podkreśla z zaniepokojeniem, że obecny kryzys gospodarczy i finansowy sprawił, iż znacznie trudniej jest państwom członkowskim znaleźć środki finansowe potrzebne do współfinansowania programów polityki spójności w zakresie EE; tym samym stwierdza, że znalezienie nowych innowacyjnych sposobów finansowania projektów EE, również przez sektor prywatny, ma kluczowe znaczenie;

41.

dostrzega, że Komisja zmierza do wzmocnienia roli nowych i innowacyjnych instrumentów finansowych w okresie programowania 2014–2020; podkreśla, że niedotrzymywanie terminów realizacji oraz brak przejrzystości prawa stanowi znaczne utrudnienie zarówno dla państw członkowskich, jak i dla innych zainteresowanych stron zaangażowanych w zarządzanie takimi instrumentami; nakłania Komisję do przedstawienia bez zwłoki wniosków o udostępnienie gotowych instrumentów finansowych w celu wsparcia środków EE;

42.

wzywa państwa członkowskie do dzielenia się najlepszymi praktykami w zakresie tworzenia krajowych funduszy na rzecz efektywności energetycznej, w ramach których europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne mogą być wykorzystane jako wkład na poczet kapitału własnego lub w podobny sposób oraz powiązane z dodatkowymi źródłami finansowania z sektora prywatnego;

43.

wzywa Komisję do dalszego usprawniania ukierunkowanego wsparcia finansowego Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR), Banku Rozwoju Rady Europy oraz Europejskiego Funduszu na rzecz Efektywności Energetycznej (EFEE) udzielanego projektom EE; wzywa EBI, Bank Rozwoju Rady Europy oraz EBOR do stworzenia wspólnej grupy roboczej do badania alternatyw dla nowych instrumentów finansowych, które będzie można udostępnić państwom członkowskim wraz z ich krajowymi funduszami na rzecz efektywności energetycznej lub za ich pośrednictwem w celu stymulowania dodatkowych inwestycji w sektorze prywatnym;

44.

podkreśla, że przydział funduszy musi opierać się na zasadach proporcjonalności, opłacalności i efektywności ekonomicznej oraz nie może przyczyniać się do zwiększenia obciążeń administracyjnych;

45.

podkreśla znaczenie regularnej oceny, czy środki i wymogi EE w dalszym ciągu odpowiadają zarówno warunkom klimatycznym, jak i wpływowi na konkurencyjność przemysłu i MŚP, a także oddziaływaniu na ceny energii w różnych państwach członkowskich i regionach; wzywa Komisję do starannego rozważenia tej kwestii przy przygotowywaniu zbioru wskaźników skuteczności;

46.

podkreśla konieczność uwzględnienia również specyfiki geograficznej regionów najbardziej oddalonych w kwestii efektywności energetycznej, tak aby lepiej wykorzystywać zasoby naturalne znajdujące się na ich terytorium i związane z ich wyspiarskim charakterem (źródła geotermiczne, energia słoneczna, wiatrowa i morska);

47.

popiera rozwój programu MARIE w opracowywaniu strategii zwiększania efektywności energetycznej w budownictwie śródziemnomorskim; tym samym wzywa państwa członkowskie z obszaru Morza Śródziemnego do podzielenia się najlepszymi praktykami w celu stworzenia optymalnego pod względem kosztów modelu dla południowej Europy; wzywa także do utworzenia podobnych programów w pozostałych regionach Europy, w szczególności w Europie Środkowej; uważa, że możliwe jest zastosowanie podobnego instrumentu wobec regionów najbardziej oddalonych, zwłaszcza przy uwzględnieniu specyfiki tropikalnej, która charakteryzuje większość z nich, choć nie wszystkie;

48.

wzywa państwa członkowskie do wyznaczenia ambitnych celów, pozwalających zagwarantować, że budynki publiczne i budynki służące innym celom będą spełniać najwyższe normy w zakresie efektywności energetycznej przewidziane w dyrektywie 2010/31/UE, oraz do regularnego poddawania ich procesowi certyfikacji energetycznej;

49.

wzywa Komisję do objaśnienia wspólnych wskaźników EE w ramach polityki spójności, aby mogły one być stosowane i wykorzystywane przez państwa członkowskie w okresie programowania 2014–2020;

50.

wzywa Komisję do właściwego uwzględnienia sytuacji ekonomicznej, geograficznej i społecznej przy określaniu kosztów inwestycji potrzebnych do zaoszczędzenia 1 kWh dla poszczególnych państw członkowskich lub regionów;

51.

wzywa Komisję do bezzwłocznego opracowania w ścisłym porozumieniu z państwami członkowskimi i regionami wytycznych w zakresie oceny projektów EE, które mogłyby stanowić podstawę przy tworzeniu mechanizmów oceny, monitoringu i weryfikacji projektów oraz oceny ich opłacalności;

52.

wzywa państwa członkowskie do stosowania przy projektach w zakresie EE wskaźników rezultatu, określonych w załączniku do rozporządzenia w sprawie EFRR, oraz przejrzystych kryteriów wyboru, a także standardowych, możliwych do zaoszczędzenia kosztów inwestycyjnych w przeliczeniu na jednostkę energii, określając maksymalny dopuszczalny prosty okres zwrotu nakładów;

53.

zwraca uwagę na ostatnie sprawozdanie Trybunału Obrachunkowego dotyczące opłacalności inwestycji polityki spójności w EE; podkreśla zalecenie Trybunału dotyczące stosowania przejrzystych i bardziej surowych kryteriów wyboru projektów zarówno na szczeblu UE, jak i państw członkowskich; zgadza się z wnioskiem Trybunału, że kryteria oceny wykorzystywane do podejmowania decyzji w sprawie inwestycji muszą być bardziej przejrzyste i precyzyjne odnośnie do sposobu rozpatrywania aspektów EE;

54.

zauważa jednak, że ocena Trybunału jest raczej restrykcyjna w odniesieniu do okresów próby i okresów zwrotu nakładów; podkreśla, że polityka spójności jest polityką zintegrowaną i że przy przeprowadzaniu oceny projektów należy przyjąć całościowe podejście oparte na analizie kosztów cyklu życia;

55.

zauważa, że w 2010 r. zużycie energii w budynkach stanowiło największy – 40 % – odsetek całkowitego końcowego zużycia energii w UE, z czego 26,7 % obejmowało zużycie energii w gospodarstwach domowych, oraz że zużycie to stanowiło 36 % emisji CO2 Unii; żałuje, że większość państw członkowskich nie spełnia oczekiwań w zakresie pełnego wykorzystania potencjału w zakresie oszczędności energii w budynkach; wzywa Komisję do znalezienia sposobów na zapewnienie wykorzystania tego największego potencjału w zakresie oszczędności energii poprzez przedstawienie propozycji jasnych celów w zakresie zużycia energii w budynkach w państwach członkowskich;

56.

przypomina, że budynki mają naturalny cykl renowacji wynoszący 40 lat, technologie energooszczędne wykorzystywane w tym sektorze są dobrze rozwinięte, a większość ograniczeń uniemożliwiających pełne wykorzystanie potencjału w zakresie oszczędności energii jest natury pozatechnicznej; wskazuje zatem, że ze względu na naturę projektów EE w zakresie renowacji, które często są mniej widoczne, mniejsze i trudniej dokonać ich zestawienia, europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne mają do odegrania znaczącą rolę w zapewnianiu środków niezbędnych do pokonania tych barier;

57.

zauważa, że potencjał w zakresie oszczędności energii, który w głównej mierze zależy od stanu istniejących budynków, nie rozkłada się równo między państwami członkowskimi; wzywa państwa członkowskie do dopracowania definicji „przyzwoitych warunków mieszkaniowych” i uwzględnienia w niej standardów efektywności energetycznej;

58.

podkreśla, że inwestycje publiczne w EE w budynkach są niezbędne w szczególności w najsłabiej rozwiniętych regionach i w państwach członkowskich – beneficjentach funduszy polityki spójności, w których istnieje znaczny potencjał w zakresie redukcji zużycia energii poprzez zastosowanie środków racjonalnych pod względem kosztów;

59.

zachęca państwa członkowskie do maksymalnego wykorzystywania programów krajowych i regionalnych, aby zapewnić wysoki poziom efektywności energetycznej w nowych budynkach i jego podniesienie w istniejących budynkach poprzez ich modernizację, również w przypadku budynków zamieszkiwanych przez osoby o niskich dochodach;

60.

zauważa, że obszary wiejskie i oddalone dysponują idealnymi warunkami do rozmieszczenia efektywnych form zdecentralizowanej produkcji energii, przez co zmniejszyłyby się straty energii związane z przesyłem energii elektrycznej na duże odległości;

61.

wzywa właściwe organy publiczne do przyspieszenia procesu renowacji posiadanych przez nie budynków z wykorzystaniem funduszy polityki spójności, aby osiągnąć efekt dźwigni i stać się wzorem do naśladowania;

62.

wzywa państwa członkowskie do przywiązywania szczególnej wagi do trudności, z jakimi borykają się współwłaściciele wielorodzinnych budynków mieszkalnych, co stanowi trudny do rozwiązania problem zwany efektem „gapowicza”;

63.

wzywa Komisję do zwiększania świadomości w zakresie rzeczywistego potencjału gruntownej i stopniowej renowacji budynków poprzez wspieranie państw członkowskich i regionów w przygotowaniu swoich strategii w zakresie renowacji; zaleca, aby wspomniane strategie były opracowywane równolegle z wnioskami o PO oraz aby koncentrowały się na uwzględnianiu wykorzystania innowacyjnych instrumentów finansowych oraz obejmowały orientacyjne cele pośrednie w celu zwiększenia zaufania inwestorów;

64.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i Komitetowi Regionów.

9.3.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 93/31

—

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—

uwzględniając komunikat Komisji pt.: „Strategia morska dla Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego” (COM(2012)0713),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1967/2006 z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie środków zarządzania zrównoważoną eksploatacją zasobów rybołówstwa Morza Śródziemnego, zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 2847/93 i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1626/94 (1) wraz z jego późniejszymi zmianami („rozporządzenie dotyczące Morza Śródziemnego”),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lutego 2013 r. w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa (2),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie zewnętrznego wymiaru wspólnej polityki rybołówstwa (3),

—

uwzględniając dyrektywę 2008/56/WE oraz zobowiązanie państw członkowskich do przedsięwzięcia niezbędnych środków na rzecz osiągnięcia lub utrzymania dobrego stanu środowiska morskiego najpóźniej do 2020 r.,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 lipca 2012 r. w sprawie ewolucji strategii makroregionalnych UE: obecne praktyki i przyszłe perspektywy, szczególnie w regionie Morza Śródziemnego (4),

—

uwzględniając swoje stanowisko z dnia 8 marca 2011 r. w sprawie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie niektórych przepisów dotyczących połowów na obszarze objętym porozumieniem GFCM (Generalnej Komisji Rybołówstwa Morza Śródziemnego) (5),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 21 października 2010 r. w sprawie zintegrowanej polityki morskiej – ocena dokonanych postępów i nowe wyzwania (6),

—

uwzględniając wniosek Komisji dotyczący dyrektywy ustanawiającej ramy planowania przestrzennego obszarów morskich oraz zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną (COM(2013)0133),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 czerwca 2010 r. w sprawie nowego impulsu dla strategii zrównoważonego rozwoju akwakultury (7),

—

uwzględniając dyrektywę siedliskową (8),

—

uwzględniając deklarację wydaną dnia 7 października 2012 r. przez ministrów europejskich odpowiedzialnych za zintegrowaną politykę morską oraz przez Komisję Europejską w sprawie agendy morskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia („Deklaracja z Limassol”),

—

uwzględniając komunikat Komisji pt. „»Niebieski wzrost« – szanse dla zrównoważonego wzrostu w sektorach morskich” (COM(2012)0494),,

—

uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dni 23–24 czerwca 2011 r.,

—

uwzględniając Konwencję o ochronie Morza Śródziemnego przed zanieczyszczeniami i protokoły do niej (9),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europa 2020 – strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

—

uwzględniając opinię z inicjatywy własnej Komitetu Regionów z dnia 12 października 2011 r. na rzecz utworzenia nowego makroregionu adriatycko-jońskiego (10),

—

uwzględniając deklarację z Ankony przyjętą dnia 5 maja 2010 r. podczas 12. posiedzenia Rady Adriatycko-Jońskiej,

—

uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r.,

—

uwzględniając Kodeks odpowiedzialnego rybołówstwa FAO, przyjęty dnia 31 października 1995 r.,

—

uwzględniając zalecenie nr 199 Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) dotyczące pracy w sektorze rybołówstwa,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rybołówstwa (A7-0234/2013),

A.

mając na uwadze, że siedem państw ma dostęp do Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego (11), w tym cztery państwa członkowskie (Włochy, Grecja, Chorwacja i Słowenia), jedno państwo kandydujące (Czarnogóra) i dwa potencjalne kraje kandydujące (Albania oraz Bośnia i Hercegowina);

B.

mając na uwadze, że aby można było poczynić uzgodnienia w sprawie wspólnego zarządzania działalnością połowową i zapewnić zrównoważoną eksploatację zasobów rybnych, konieczna jest współpraca transgraniczna;

C.

mając na uwadze, że pomimo iż niektóre kraje leżące nad Morzem Adriatyckim utworzyły specjalne obszary, znaczną część basenu Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego nadal stanowią wody międzynarodowe;

D.

mając na uwadze, że Parlament w swojej niedawnej rezolucji w sprawie rozwoju unijnych strategii makroregionalnych podkreślił, że adriatycko-jońska strategia makroregionalna jest ważnym elementem starań podejmowanych na rzecz pojednania krajów Bałkanów Zachodnich i może wspomóc te kraje w dążeniu do członkostwa w UE, umożliwiając w ten sposób prowadzenie całościowej polityki na rzecz całego basenu Morza Śródziemnego;

E.

mając na uwadze, że państwa sygnatariusze deklaracji z Ankony zwróciły się do Komisji o opracowanie strategii makroregionalnej na rzecz regionu Morza Adriatyckiego i Jońskiego na wzór strategii makroregionalnych już zaproponowanych przez nią dla regionu Morza Bałtyckiego (2009 r.), dla regionu Dunaju (2010 r.) i na rzecz obszaru Oceanu Atlantyckiego (2011 r.) (12);

F.

mając na uwadze, że Rada Europejska w swojej rezolucji z dni 23–24 czerwca 2011 r. wezwała państwa członkowskie „do kontynuowania we współpracy z Komisją prac nad ewentualnymi przyszłymi strategiami makroregionalnymi, w szczególności na rzecz regionu Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego”;

G.

mając na uwadze, że w jednej ze swoich ostatnich opinii Komitet Regionów wezwał Parlament do udzielenia wsparcia w tworzeniu strategii UE na rzecz makroregionu adriatycko-jońskiego uwzględniającej wielkie wyzwania, przed którymi stoi ten basen, w szczególności w sektorze rybołówstwa i akwakultury;

H.

mając na uwadze, że rybołówstwo jest tradycyjnie ważnym sektorem dla większości regionów leżących nad Morzem Adriatyckim i Morzem Jońskim i że zarządzaniem działalnością połowową na tym obszarze zajmuje się obecnie Generalna Komisja Rybołówstwa Morza Śródziemnego (GFCM) i Międzynarodowa Komisja ds. Ochrony Tuńczyka Atlantyckiego (ICCAT);

I.

mając na uwadze, że z punktu widzenia geofizycznego basen Morza Adriatyckiego, a zwłaszcza jego część północna, charakteryzuje się głównie płytkim i piaszczystym dnem morskim, osiągającym duże głębokości jedynie w odległości wielu mil od wybrzeża oraz że ukształtowanie basenu Morza Jońskiego ma podobne cechy, jak ukształtowanie pozostałych części zdecydowanie głębszego basenu Morza Śródziemnego, w szczególności w GSA 18 i GSA 19 (podobszary geograficzne GFCM), które osiągają głębokość 2 000 metrów;

J.

mając na uwadze, że połowy w basenie Morza Adriatyckiego i Jońskiego mają charakter wielogatunkowy, a działalność połowowa odbywa się przy zastosowaniu różnych narzędzi, od tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego na małą skalę po połowy z zastosowaniem dennych włoków rozprzowych, od połowów włokami pelagicznymi po połowy rekreacyjne;

K.

mając na uwadze, że Morze Adriatyckie jest obszarem, na którym występuje wiele endemicznych gatunków ryb; mając na uwadze jednak, że zwiększenie nakładu połowowego i/lub poziomu zanieczyszczenia środowiska doprowadziło do poważnych problemów dla zasobów rybnych i ogólnie dla sektora rybołówstwa, zwłaszcza na włoskim wybrzeżu południowej części Morza Adriatyckiego;

L.

mając ponadto na uwadze, że w ostatnich latach również w basenie Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego nastąpił znaczący rozwój sektora akwakultury, pomimo poważnych ograniczeń środowiskowych i przestrzennych, jakim region ten musi stawić czoła oraz pomimo faktu, że nie na wszystkich obszarach możliwe jest zakładanie hodowli offshore, oraz/lub że takie obiekty nie zawsze są zgodne z innymi rodzajami działalności;

M.

mając na uwadze, że podjęto już kilka cennych inicjatyw w zakresie współpracy regionalnej w celu promowania współpracy naukowej na rzecz odpowiedzialnego rybołówstwa na Morzu Adriatyckim, takich jak Adriamed (13);

N.

mając na uwadze, że w wielu państwach członkowskich UE brakuje szczegółowego planu zagospodarowania przestrzennego na szczeblu krajowym lub regionalnym, który regulowałby tworzenie infrastruktury w rejonach przybrzeżnych i morskich i który w przejrzysty sposób określałby obszary, na których można prowadzić działalność w sektorze akwakultury, co pozwoliłoby uniknąć łatwo przewidywalnych konfliktów interesów z innymi sektorami gospodarki, takimi jak turystyka, rolnictwo czy połowy przybrzeżne;

O.

mając na uwadze istnienie sieci morskich i przybrzeżnych obszarów chronionych Morza Adriatyckiego (AdriaPAN), będącej inicjatywą na rzecz poprawy skuteczności zarządzania i zdolności projektowania w odniesieniu do tych obszarów na zasadach partnerskich;

P.

mając na uwadze, że opracowywaniu zintegrowanego podejścia do polityki morskiej na Morzu Adriatyckim i Morzu Jońskim musi towarzyszyć proces dialogu i partnerstwa ze wszystkimi państwami nadbrzeżnymi z uwagi na transgraniczny charakter działań na morzu i współdzielone zasoby;

1.

zwraca uwagę, że wraz z wejściem w życie Traktatu z Lizbony Parlament stał się pełnoprawnym współustawodawcą odnośnie do sektora rybołówstwa i akwakultury i zamierza w pełni odgrywać swoją rolę w tworzeniu wytycznych dla rybołówstwa na szczeblu UE, jak również na poziomie regionalnym i transregionalnym;

2.

jest przekonany, że w strategii dotyczącej Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego należy w szczególności odnieść się do zrównoważonego rozwoju i wzrostu sektora rybołówstwa i akwakultury, w tym zwiększania zatrudnienia;

3.

jest przekonany, że w ramach strategii dotyczącej Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego powinno się dążyć do zachowania i ochrony środowiska,

4.

gratuluje Komisji przyjęcia komunikatu z dnia 3 grudnia 2012 r. stanowiącego ważną podstawę do przyjęcia ram prawnych pełniących rolę katalizatora dla zacieśnienia współpracy między krajami i regionami leżącymi nad Morzem Adriatyckim i Morzem Jońskim na rzecz odpowiedzialnych i ekonomicznie opłacalnych dla społeczności przybrzeżnych połowów;

5.

jest przekonany w tym kontekście, że zintegrowana polityka morska powinna odgrywać kluczową rolę w opracowywaniu długoterminowej polityki strategicznej dotyczącej Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego, mającej na celu zrównoważony rozwój mórz i obszarów morskich oraz zachowanie ekosystemów morskich dla przyszłych pokoleń;

6.

jest ponadto przekonany, że planowanie przestrzenne obszarów morskich – jako otwarty proces analizy oraz planowania przestrzennego i czasowego rozłożenia składników działalności człowieka na obszarze Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego, w szczególności na północy Morza Adriatyckiego – jest kluczowe dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju sektora rybołówstwa w przyszłości w odniesieniu do innych powiązanych działań;

7.

potwierdza swoje zaangażowanie na rzecz wdrożenia strategii makroregionalnej dla tego ważnego basenu morskiego w celu stawienia czoła wspólnym wyzwaniom i problemom, z jakimi borykają się obywatele z odnośnych regionów przybrzeżnych, oraz wspierania rozwoju gospodarczego i integracji europejskiej tych regionów;

8.

uważa, że wszystkie programy i instrumenty finansowe UE (14) dotyczące regionów basenu Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego, w tym Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA), muszą być wzajemnie zgodne i należy z nich korzystać w możliwie najbardziej efektywny sposób, tak aby stanowiły one rzeczywistą wartość dodaną dla rybaków i podmiotów działających w branży połowowej;

9.

jest zdecydowanie przekonany, że każdy wysiłek podjęty na rzecz odpowiedzialnego i zrównoważonego rybołówstwa wewnątrz basenu Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego może służyć jako katalizator dla rozwoju obszarów przybrzeżnych i wiejskich w zainteresowanych krajach i przyczynić się do rozwoju dodatkowej działalności produkcyjnej, takiej jak połowy turystyczne, wykonywane przez zawodowych rybaków i polegające na zabieraniu na pokład statków rybackich osób w celach turystyczno-rekreacyjnych lub naukowych, w całkowitej zgodności z zasadami zrównoważonego rybołówstwa, które odbywa się przy pełnym poszanowaniu ekologii i różnorodności biologicznej basenu;

10.

uważa, że konwencja barcelońska i ustanowiony w jej ramach Protokół dotyczący zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną, który wszedł w życie w marcu 2011 r., może służyć jako model obowiązkowego stosowania zintegrowanej polityki przez państwa członkowskie leżące nad Morzem Adriatyckim i Morzem Jońskim;

11.

uważa, że dostępne informacje dotyczące zasobów rybnych w basenie Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego, ich przemieszczeń i rozmieszczenia, jak również rybołówstwa rekreacyjnego, nie są wystarczające, wzywa w związku z tym właściwe organy i instytuty badawcze do podjęcia niezwłocznych działań w celu wypełnienia istniejących luk;

12.

wzywa Komisję do zintensyfikowania promocji programów badawczych związanych ze środowiskiem morskim i rybołówstwem oraz do wspierania stosowania i upowszechnienia wyników takich badań;

13.

uważa, że skuteczne systemy współpracy w dziedzinie handlowej pomiędzy organami administracyjnymi z różnych regionów (15) można uznać za przykłady „najlepszych praktyk” do stosowania w innych regionach, tak aby zapewnić lepszą identyfikowalność, rentowność i wprowadzanie do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury, w szczególności produktów lokalnych;

14.

wspiera udział wszystkich zainteresowanych stron na rzecz rozwoju zrównoważonego i produktywnego sektora rybołówstwa w tym regionie;

15.

uważa, że dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju sektora rybołówstwa i akwakultury w całym basenie Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego, jak również dla zwiększenia zatrudnienia wśród społeczności przybrzeżnych, zasadnicze znaczenie ma uznanie kluczowej roli pracy kobiet w sektorze rybołówstwa, promowanie ich kwalifikacji zawodowych oraz ich włączenia w skład przybrzeżnych grup działania i organizacji producentów;

16.

apeluje o ustanowienie zachęt, które przyciągnęłyby młodych ludzi do sektora rybołówstwa i akwakultury w tym regionie i które zachęciłyby ich do zaangażowania się tego rodzaju działalność;

17.

zauważa, że Parlament już w przeszłości zwrócił uwagę na potrzebę prostszego, bardziej spójnego i przejrzystego ustawodawstwa w dziedzinie akwakultury, pozwalającego na wyeliminowanie przeszkód, które dotychczas uniemożliwiały rozwój pełnego potencjału sektora akwakultury w UE, i że potrzebne są w tym zakresie jasne i niesprzeczne przepisy na szczeblu UE i krajowym, a także wyraźnie określone przez państwa członkowskie„morskie plany urbanistyczne”, zgodne z niedawno przyjętymi przez GFCM wytycznymi (16);

18.

przypomina, że ukierunkowany rozwój sektora akwakultury mógłby zapewnić regionom przybrzeżnym basenu Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego, w wysokim stopniu zależnym od letniego ruchu turystycznego, miejsca pracy nie podlegające wahaniom sezonowym, a zatem w sposób znaczący przyczynić się do zatrudnienia w tych regionach;

19.

podkreśla, że rozszerzenie działalności w zakresie akwakultury nie może zagrozić osiągnięciu dobrego stanu środowiska zgodnie z dyrektywą 2008/56/WE i powinno przebiegać w sposób w pełni zgodny z obowiązującym ustawodawstwem środowiskowym Unii;

20.

przypomina, że ochrona zasobów rybnych i środowiska morskiego przed zanieczyszczeniami, przeławianiem i/lub nielegalnymi połowami jest możliwa jedynie poprzez stworzenie zintegrowanej sieci systemów informowania i nadzoru działalności morskiej, w ścisłej współpracy z zainteresowanymi państwami i regionami przybrzeżnymi;

21.

wzywa państwa nadbrzeżne basenu Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego do wspólnego opracowania ogólnego opisu szczególnych cech geomorfologicznych i batymetrycznych tego regionu, występowania i rozmieszczenia poszczególnych gatunków morskich i rozmaitych technik połowów, w celu uzyskania całościowego obrazu, który służyłby jako podstawa lepszego zarządzania działalnością połowową oraz pomoc we wzmocnieniu działalności połowowej w ramach wszelkich przyszłych strategii makroregionalnych;

22.

wzywa zatem Komisję do przyjęcia w możliwie jak najkrótszym czasie i nie później niż do 2013 r. odnośnego planu działania w celu konkretnego zastosowania morskiej strategii makroregionalnej w odniesieniu do Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego oraz zauważa, że sektor rybołówstwa powinien być jednym z priorytetów w ramach tej strategii, przy uwzględnieniu specyfiki ukształtowania geofizycznego i połączeniu tego planu działania z polityką regionalną, ze zintegrowaną polityką morską Unii oraz z instrumentem „Łącząc Europę”, aby zmaksymalizować efekt dźwigni odnośnego planu.

23.

wzywa Komisję do przedstawienia w możliwie jak najkrótszym czasie wniosku w sprawie rozporządzenia określającego wspólne środki techniczne dla rybołówstwa w basenie Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego, dopuszczalny nakład połowowy, okresy połowów, narzędzia dozwolone do połowów oraz inne odpowiednie środki zarządzania;

24.

wyraża ubolewanie, że państwa członkowskie nie wykorzystały w większym stopniu tych indywidualnych planów zarządzania, które pozwalają na uchylenie określonych przepisów ogólnych w celu dostosowania ich do szczególnych warunków; wyraża przekonanie, że w znacznym stopniu ułatwiłoby to zarządzanie na poziomie lokalnym i dostarczyłoby cennych danych na temat sytuacji w różnych regionach, umożliwiając wprowadzenie odpowiednich zmian; w związku z tym apeluje do nadbrzeżnych państw członkowskich o konstruktywną współpracę między sobą i z Komisją na rzecz aktualizacji i ciągłego dostosowywania środków zarządzania działalnością połowową;

25.

wzywa Komisję do nawiązania stałego dialogu z państwami trzecimi basenu Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego dążącego do zawarcia specjalnych umów dwustronnych lub wielostronnych mających na celu dalszą harmonizację i normalizację przepisów dotyczących zarządzania połowami w celu osiągnięcia celów wspólnej polityki rybołówstwa UE na Morzu Śródziemnym i przy pełnym wykorzystaniu ram współpracy zapewnianych przez międzynarodowe i regionalne organizacje ds. rybołówstwa; zauważa, że strategia dotycząca Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego może wyłącznie stanowić wartość dodaną, jeśli uwzględni się wszystkie państwa, zarówno należące do UE jak i spoza UE, leżące nad ich brzegami;

26.

wzywa Komisję do promowania celów WPRyb, w szczególności celu, jakim jest osiągnięcie poziomu przekraczającego maksymalny podtrzymywalny połów w odniesieniu do wszystkich stad ryb najpóźniej do 2020 r., i do zachęcania do stosowania podejścia ekosystemowego wobec państw spoza UE;

27.

wzywa Komisję, aby wraz z krajami przybrzeżnymi zwiększyła wymianę najlepszych praktyk w zakresie ochrony oraz aby wspierała tworzenie morskich obszarów chronionych mających na celu odbudowę najbardziej zagrożonych gatunków;

28.

wzywa Komisję do promowania celów dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej w odniesieniu do państw spoza UE położonych nad Morzem Adriatyckim i Morzem Jońskim, a mianowicie do osiągnięcia lub utrzymania dobrego stanu środowiska morskiego najpóźniej do 2020 r.;

29.

wzywa w związku z tym Komisję do zachęcania państw członkowskich leżących nad Morzem Adriatyckim i Morzem Jońskim do opracowywania i wdrażania strategii morskich opartych na podejściu ekosystemowym i zapewniających włączenie problematyki ochrony środowiska do różnych strategii politycznych, które mają wpływ na środowisko morskie, z uwzględnieniem transgranicznego wpływu sąsiednich państw trzecich na jakość wód morskich;

30.

przypomina, że zarówno w przyszłym Europejskim Funduszu Morskim i Rybackim (EFMR) – poprzez projekty mające na celu gromadzenie danych – jak i w ramach różnych unijnych programów badawczych przewidziane jest finansowanie projektów, których celem jest pogłębianie wiedzy na temat środowiska morskiego, w tym gatunków wodnych, oraz zwiększenie innowacyjności i stosowanie lepszych praktyk w działalności połowowej; wzywa zatem państwa członkowskie do przedstawiania projektów w tym zakresie oraz wyraża przekonanie, że wcześniejsza współpraca różnych krajów nadbrzeżnych – zarówno państw członkowskich, jak i krajów spoza UE – może stać się źródłem wyjątkowo cennych inicjatyw, z których, dzięki projektom państw członkowskich, będzie mógł skorzystać cały basen Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego;

31.

wzywa Komisję do oceny możliwości utworzenia – w porozumieniu z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI) oraz w oparciu o doświadczenia zdobyte w ramach FEMIP (17) – specjalnej linii budżetowej na rzecz realizacji środków i celów ustanowionych w tej strategii, tak aby uniknąć dodatkowych komplikacji związanych z przyjęciem nowych instrumentów budżetowych; wzywa także Komisję do oceny możliwości skorzystania z pożyczek obligacyjnych oraz partnerstwa publiczno-prywatnego jako preferowanych narzędzi finansowania;

32.

wzywa Komisję, aby zaproponowała powołanie, wewnątrz już istniejącego Komitetu ds. Oceny Ryzyka ds. Morza Śródziemnego, specjalnych organów doradczych, zarówno dla Morza Adriatyckiego jak i Morza Jońskiego, w oparciu o pozytywne doświadczenia „dzielnic morskich” utworzonych na terytorialnych wodach włoskich (18) (jak na przykład Północnoadriatycki obszar połowowy utworzony w 2012 r. w celu współdzielonego i skoordynowanego zarządzania sektorem rybołówstwa na północnym Adriatyku na szczeblu politycznym, gospodarczym, społecznym i środowiskowym);

33.

wzywa Komisję, aby do przyszłego wniosku ustawodawczego w sprawie planowania przestrzennego obszarów morskich dołączyła przepisy zobowiązujące państwa członkowskie do sporządzenia wykazów obowiązujących na ich terytoriach przepisów w zakresie ochrony środowiska i turystyki, oraz – w przypadku obszarów nieobjętych ograniczeniami – przyjęła plany przestrzenne obszarów morskich i przybrzeżnych, w których określona będzie dopuszczalność i kompatybilność zajęcia tych obszarów i korzystania z nich, mające na celu ułatwienie dostępu do obszarów odpowiednich do zakładania przedsiębiorstw w sektorze akwakultury;

34.

wzywa Komisję do sporządzenia konkretnego planu prac na rzecz Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego określającego przyszłe cele dotyczące tego regionu, jak to ma obecnie miejsce w przypadku Morza Śródziemnego (projekt IMP-MED); podkreśla, że niniejszy plan prac należy uważać za projekt kwalifikujący się do uzyskania finansowania w ramach EFMR;

35.

wzywa Komisję do stworzenia zestawu sankcji w celu zapewnienia możliwości nakładania sankcji na państwa członkowskie, które nie wywiązują się ze swoich obowiązków dotyczących gromadzenia danych i ich przekazywania lub nie są w stanie rozwiązać problemu nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (NNN) na swoich wodach lub połowów NNN prowadzonych przez swoją flotę rybacką;

36.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

9.3.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 93/37

—

uwzględniając art. 286 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 września 2006 r. w sprawie sprawozdania specjalnego nr 5/2005 Trybunału Obrachunkowego dotyczącego kosztów tłumaczeń ustnych ponoszonych przez Parlament, Komisję i Radę (1),

—

uwzględniając sprawozdanie specjalne nr 5/2005 Trybunału Obrachunkowego pt. „Koszty tłumaczeń ustnych ponoszonych przez Parlament, Komisję i Radę” wraz z odpowiedziami instytucji (2),

—

uwzględniając komunikat dla członków Prezydium pt. „Pełna wielojęzyczność przy wydajnym korzystaniu z zasobów – tłumaczenie ustne – wykonanie decyzji w sprawie budżetu Parlamentu Europejskiego na 2012 r.”,

—

uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego Parlamentu Europejskiego z dnia 9 kwietnia 2013 r. pt. „Jak przygotować się na złożone wyzwania – Parlament Europejski w 2025 r. – Odpowiedzi”,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A7–0233/2013),

A.

mając na uwadze, że wielojęzyczność jest jedną z kluczowych cech Parlamentu Europejskiego i Unii jako całości oraz mając na uwadze, że dzięki niej możliwe jest poszanowanie różnorodności kulturowej i językowej oraz zapewnienie równego traktowania obywateli UE wywodzących się z różnych krajów i różnych środowisk;

B.

mając na uwadze, że zasada wielojęzyczności w Parlamencie Europejskim stanowi podstawę działalności politycznej, współustawodawczej i komunikacyjnej tego organu;

C.

mając na uwadze, że zasada wielojęzyczności w Parlamencie Europejskim chroni przed niepotrzebnym ograniczaniem prawa obywateli europejskich do kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego;

D.

mając na uwadze, że wielojęzyczność gwarantuje prawo obywateli do komunikowania się z Parlamentem w każdym z języków urzędowych UE, umożliwiając im tym samym wykonywanie prawa do demokratycznej kontroli;

E.

mając na uwadze, że służby językowe Parlamentu ułatwiają komunikację, a dzięki temu Parlament pozostaje otwarty na wszystkich obywateli europejskich, przez co zagwarantowana jest przejrzystość w ramach tej unikalnej instytucji unijnej, która opiera się na 24 językach urzędowych;

F.

mając na uwadze, że Regulamin Parlamentu stanowi, iż posłowie mogą wypowiadać się w wybranym przez siebie języku urzędowym oraz że istnieje obowiązek zapewnienia tłumaczenia ustnego na pozostałe języki urzędowe, zgodnie z demokratycznym prawem wyboru na posła do PE niezależnie od umiejętności językowych;

G.

mając na uwadze, że w wyniku kolejnych rozszerzeń wyzwanie wielojęzyczności osiągnęło całkowicie nowy wymiar, jeśli chodzi o rozmiary, stopień złożoności i znaczenie dla polityki, a także mając na uwadze, że szeroko zakrojona wielojęzyczność oznacza oczywiście znaczne i coraz większe koszty dla Parlamentu, a zatem dla obywateli Unii;

H.

mając na uwadze, że w budżecie Parlamentu na rok 2012 konieczne były znaczne oszczędności, w tym redukcja kosztów usług tłumaczenia ustnego w wysokości 10 mln EUR w skali roku, aby ograniczyć wzrost budżetu do 1,9 % w porównaniu z poprzednim rokiem;

1.

przyznaje, że Unia Europejska jest jedynym podmiotem na świecie, który prowadzi oficjalną politykę wielojęzyczności opartą na 24 językach urzędowych, co przekłada się na łącznie 552 kombinacje językowe, które trzeba obsłużyć; z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym bardzo wysoką jakość usług tłumaczenia ustnego w Parlamencie, ale jest zdania, że należy poszukiwać sposobów zmniejszenia obciążenia spowodowanego złożoną strukturą wielojęzyczności oraz jej znacznymi i coraz większymi kosztami;

2.

zauważa, że spośród wszystkich języków używanych podczas obrad plenarnych w Strasburgu i Brukseli w okresie od września 2009 r. do lutego 2013 r. w języku angielskim mówiono przez 26 979 minut (29,1 %), w języku niemieckim przez 12 556 minut (13,6 %), w języku francuskim przez 8 841 minut (9,5 %), w języku estońskim przez 109 minut (0,1 %) oraz w języku maltańskim przez 195 minut (0,2 %);

3.

podkreśla, że zarówno sesje plenarne, jak i posiedzenia komisji są powszechnie dostępne za pośrednictwem webstreamingu lub wideo na żądanie – nowych środków przekazu, dzięki którym obywatele UE mogą w sposób bardziej przejrzysty śledzić działalność Parlamentu Europejskiego – oraz że ich dostępność we wszystkich językach urzędowych uwydatnia demokratyczny i wielokulturowy charakter Parlamentu Europejskiego;

4.

zauważa, że niektóre organizacje międzynarodowe, jak Organizacja Narodów Zjednoczonych i Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, działają jedynie na szczeblu międzyrządowym i nie pełnią funkcji ustawodawczej; zwraca w związku z tym uwagę, że ONZ, zrzeszająca 192 krajów członkowskich, prowadzi politykę językową obejmującą sześć języków urzędowych, a NATO, zrzeszające 28 krajów członkowskich, posługuje się głównie językiem angielskim, mimo iż ma dwa języki urzędowe;

5.

podkreśla jednak, że Parlament jest organem politycznym wybieranym w wyborach bezpośrednich, a posłowie do PE są wybierani niezależnie od ich umiejętności językowych; ponownie potwierdza zatem, że prawo każdego posła do wypowiadania się w wybranym przez siebie języku urzędowym jest kluczową zasadą funkcjonowania Parlamentu;

6.

zauważa, że praktyczne implikacje stosowania języków urzędowych w Parlamencie Europejskim ujęto w Kodeksie postępowania w kwestii wielojęzyczności, zaktualizowanym w 2008 r.; zauważa, że wyłożona w tym kodeksie koncepcja „kontrolowanej i pełnej wielojęzyczności” zakłada równość posłów do PE i obywateli; zauważa, że realizacja pełnej wielojęzyczności, choć opiera się na zasadzie tłumaczenia ustnego na żądanie, w dłuższej perspektywie będzie zależała od pełnego uświadomienia osobom korzystającym z usług językowych kosztów ich świadczenia, a zatem od ich odpowiedzialnego podejścia do jak najlepszego wykorzystywania tych usług;

7.

uważa, że zasada należytego zarządzania finansami musi mieć zastosowanie również do tłumaczenia ustnego, a z myślą o zapewnieniu najkorzystniejszego gospodarowania pieniędzmi europejskich podatników należy nieustannie przeprowadzać krytyczną analizę, aby ustalić, w jakich obszarach i w jaki sposób można zwiększyć wydajność i kontrolować lub ograniczyć koszty;

8.

zauważa, że podjęta przez Prezydium w 2011 r. decyzja w sprawie pełnej wielojęzyczności przy wydajnym korzystaniu z zasobów w zakresie tłumaczeń ustnych zwiększa wydajność usług tłumaczenia ustnego i ogranicza ich koszty strukturalne w następujący sposób:

9.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w wyniku powyższych działań zasoby budżetowe przeznaczane na usługi tłumaczenia ustnego w Parlamencie zaczęły spadać; zauważa, że w 2010 r. kwota wykonania budżetu wyniosła 54 990 000 EUR, w 2011 r. wyniosła 56 964 283 EUR, a w 2012 r. wynosi na dzień dzisiejszy 47 000 000 EUR, chociaż ostateczna kwota wykonania za 2012 r. będzie znana dopiero po 31 grudnia 2013 r. i może okazać się wyższa;

10.

zauważa, że prognozowana kwota środków przeznaczonych na DG ds. Tłumaczeń Ustnych w budżecie na 2013 r. wynosi 58 000 000 EUR, z czego 53 000 000 przypada bezpośrednio na tłumaczenie ustne; zwraca się o szczegółowe i regularne informowanie go o konkretnym wpływie inicjatywy dotyczącej pełnej wielojęzyczności przy wydajnym korzystaniu z zasobów na budżet w 2013 r., zwłaszcza o oczekiwanym ograniczeniu lub wzroście kosztów;

11.

zauważa ponadto, że mimo iż usługi tłumaczenia ustnego w Parlamencie kosztowały 157 954 283 EUR w trzyletnim okresie zakończonym pod koniec 2012 r., to osiągnięto 17-procentowe oszczędności, jeśli zestawić kwoty wykonania budżetu w 2010 r. i 2012 r.; zauważa, że osiągnięte inteligentne oszczędności dotyczące tłumaczeń ustnych nie wpłynęły na przestrzeganie zasady wielojęzyczności i stwierdza, że należy zapewnić posłom równy dostęp do usług językowych oraz że należy utrzymywać odpowiednie warunki pracy odnośnych służb;

12.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że preliminarz dochodów i wydatków Parlamentu na rok budżetowy 2014 zakłada ograniczenie kosztów tłumaczeń ustnych o 23 % w roku wyborczym w porównaniu z kwotą 58 000 000 EUR ujętą w budżecie na rok 2013; zwraca się o przedstawienie mu szczegółowych informacji potwierdzających, że proponowane cięcia są wykonalne oraz że możliwe będzie utrzymanie doskonałej jakości tłumaczeń ustnych;

13.

podkreśla, że realizacja strategii pełnej wielojęzyczności przy wydajnym korzystaniu z zasobów doprowadziła do znacznych oszczędności dzięki bardziej równomiernemu rozłożeniu posiedzeń komisji w tygodniu, bez ograniczania ogólnej liczby posiedzeń komisji; zauważa, że wskutek tego łączna liczba dni tłumaczeniowych spadła ze 105 258 (107 047 386 EUR) w 2011 r. do 97 793 (100 237 825 EUR) w 2012 r., co przyniosło oszczędności w kwocie 6 809 561 EUR;

14.

zauważa z zaniepokojeniem, że według sprawozdań na temat Kodeksu postępowania w kwestii wielojęzyczności wskaźnik późnego odwoływania składanych przez komisje, delegacje i grupy polityczne zamówień na usługi tłumaczeniowe był wciąż wysoki i stale wzrastał, co zilustrowano w poniższych tabelach;

15.

z zaniepokojeniem zauważa, że potencjalne koszty poniesione w wyniku późnego odwoływania stanowiłyby – o ile niektórzy tłumacze ustni nie zostaliby w ostatniej chwili przeniesieni do innych zadań – znaczny odsetek ogólnego budżetu przeznaczonego na tłumaczenia ustne; zauważa w związku z tym, że w 2011 r. 4 350 000 EUR (7,6 % budżetu przeznaczonego na tłumaczenia ustne), a w 2012 r. 5 480 000 EUR (11,9 % budżetu przeznaczonego na tłumaczenia ustne) wydano by na usługi tłumaczenia ustnego, które zostały udostępnione, a następnie odwołane po upływie terminów przewidzianych w Kodeksie postępowania w kwestii wielojęzyczności; wzywa Prezydium do przedstawienia Komisji Kontroli Budżetowej szczegółowej analizy rosnącej tendencji w zakresie późnego odwoływania oraz do wprowadzenia mechanizmu zwiększania wiedzy na temat utraconych środków z powodu późnego odwoływania, jak również do istotnego zmniejszenia liczby i odsetka takich odwołań;

16.

powtarza, że przy utrzymywaniu wysokiej jakości pracy konieczne jest również bardziej wydajne wykorzystywanie zasobów językowych i kontrola ich kosztów poprzez przyjrzenie się łącznemu obłożeniu pracą każdego działu językowego i zapewnienie obniżenia kosztów wynikających z późnego (tj. z przekroczeniem terminów określonych w kodeksie postępowania) odwoływania wniosków o organizację posiedzeń i wizyt delegacji wymagających tłumaczenia ustnego; utrzymuje, że należy powiadomić komisje, delegacje i grupy polityczne o zasadach ustanowionych w kodeksie postępowania;

17.

wzywa Prezydium do opracowania systemu obejmującego dalsze środki na rzecz przeciwdziałania późnemu odwoływaniu rezerwacji usług tłumaczenia ustnego;

18.

wzywa administrację do pełnego i wydajnego wykorzystywania aktualizowanych profili językowych posłów przy organizacji obsługi językowej na potrzeby komisji, delegacji i grup politycznych w trzech miejscach pracy, jak i poza nimi; nalega, by co roku aktualizowano profile językowe posłów; zauważa ponadto, że należy przekazywać kopię zaktualizowanych profili sekretariatom komisji, delegacji, grup politycznych i grup roboczych;

19.

nalega, by – zgodnie z decyzją Prezydium Parlamentu z grudnia 2011 r. w sprawie pełnej wielojęzyczności przy wydajnym korzystaniu z zasobów – w czasie wyjazdów delegacji usługi tłumaczenia ustnego na język urzędowy były świadczone tylko na wyraźny złożony na piśmie wniosek posła do Parlamentu Europejskiego uczestniczącego w delegacji; podkreśla, że w czasie wyjazdów delegacji liczba tłumaczy ustnych powinna być bezwzględnie jak najmniejsza, zgodnie z właściwymi przepisami;

20.

przypomina propozycję sekretarza generalnego dotyczącą wprowadzenia działań uświadamiających dla osób, które korzystają z usług tłumaczeń ustnych, w tym komisji, delegacji i grup politycznych, oraz oczekuje na dalsze szczegółowe propozycje dotyczące zwiększenia świadomości na temat kosztów późnego odwoływania;

21.

wzywa administrację do dopilnowania, by szef zespołu tłumaczy ustnych w porozumieniu z sekretariatem danego posiedzenia nadal sporządzał na koniec każdego posiedzenia listę zawierającą zamówione usługi tłumaczenia ustnego, które nie zostały wykorzystane; zauważa, że kopię tej listy należy przekazywać sekretariatowi danego posiedzenia; uważa, że na tej liście należy również uwzględnić użytkowników webstreamu i VOD (wideo na żądanie);

22.

odnotowuje nową oferowaną posłom usługę indywidualnego tłumaczenia ustnego (IAP), utworzoną w następstwie projektu pilotażowego rozpoczętego w 2010 r.; zauważa, że w związku z tą nową usługą poniesiono koszty w wysokości 157 000 EUR w 2011 r. i 115 000 EUR w 2012 r.; uważa, że należy przeprowadzić przegląd tej usługi, aby zastanowić się nad sposobami jej udoskonalenia;

23.

z zadowoleniem przyjmuje zwiększenie wydajności i ograniczenie kosztu usług tłumaczenia ustnego w ostatnich latach przy jednoczesnym utrzymaniu doskonałej jakości pracy; podkreśla fakt, że wydatki na tłumaczenie ustne i pisemne nadal stanowią znaczną część budżetu Parlamentu, uważa zatem, że wyzwanie, jakim jest utrzymanie kosztów wielojęzyczności na rozsądnym poziomie, wymaga stałej uwagi Parlamentu;

24.

uważa, że należy regularnie informować Komisję Kontroli Budżetowej o ewolucji kosztów tłumaczenia ustnego; apeluje o udostępnianie członkom tej komisji sprawozdania rocznego na temat kodeksu postępowania przygotowywanego przez służbę tłumaczeń ustnych i wysyłanego sekretarzowi generalnemu;

25.

jest zdania, że należy w miarę możliwości unikać sytuacji, kiedy udostępnia się tłumaczenie ustne na dane języki, a potem z niego nie korzysta; podkreśla konieczność wprowadzenia środków służących ograniczeniu kosztów zbędnego tłumaczenia ustnego na posiedzeniach, apeluje zatem o opracowanie i pilne wdrożenie systemu zapobiegającego sytuacjom, kiedy udostępnia się tłumaczenie ustne na języki, które nie są używane na danym posiedzeniu lub nie są ujęte w zamówieniu złożonym przez użytkowników webstreamu;

26.

oczekuje, że sekretarz generalny przed końcem roku przedstawi szczegółową analizę języków, w których realizowane jest tłumaczenie ustne na wszystkich posiedzeniach grup (roboczych), komisji i delegacji, oraz języków, które są faktycznie używane na tych posiedzeniach, jak też przegląd odstępstw od ogólnych zasad tłumaczenia ustnego przyjętych przez Prezydium w dniu 12 marca 2012 r. (3), o które to odstępstwa występowano i które przyznano w przypadku wyjazdów delegacji;

27.

wzywa Prezydium do przyjęcia do końca roku kolejnej decyzji w sprawie wielojęzyczności, dotyczącej konkretnie możliwych scenariuszy realizacji usługi tłumaczenia ustnego na żądanie oraz oczekiwanego wzrostu wydajności, jaki powinien zostać w związku z tym osiągnięty;

28.

zwraca się zatem do Trybunału Obrachunkowego o przedstawienie Parlamentowi w rozsądnym terminie i najpóźniej do końca marca 2014 r. sprawozdania specjalnego dotyczącego kosztów tłumaczeń ustnych i pisemnych ponoszonych przez Parlament, Komisję i Radę, obejmującego ocenę tego, czy zarządzanie odnośnymi finansami jest należyte, a także weryfikujące z aktualną sytuacją ustalenia zawarte w sprawozdaniu specjalnym nr 5/2005; zauważa ponadto, że sprawozdanie takie można by przedstawiać regularnie i wykorzystywać na potrzeby procedury udzielania absolutorium; powtarza, że wspomniane sprawozdanie powinno dostarczać informacji na temat tego, czy odnośne instytucje dysponują właściwymi narzędziami i procedurami, które umożliwiają zagwarantowanie, że:

29.

zauważa ponadto, że wspomniane sprawozdanie powinno zawierać drobiazgowe porównanie opłacalności usług tłumaczeń ustnych świadczonych w Parlamencie z takimi usługami świadczonymi w Radzie i Komisji oraz porównanie rzeczywistych kosztów usług tłumaczeń ustnych w tych trzech instytucjach z kosztami tych usług w okresie referencyjnym objętym kontrolą;

30.

nalega ponadto, by Parlament w pierwszej kolejności zajął się kwestią znacznej liczby przypadków późnego odwoływania oraz zwraca się do Prezydium o przedstawienie szczegółowego planu działania w celu obniżenia tej liczby;

31.

powtarza, że współpraca międzyinstytucjonalna jest niezbędna, aby prowadzić wymianę najlepszych praktyk, które sprzyjają wydajności i umożliwiają oszczędności; uznaje, że należy usprawnić współpracę międzyinstytucjonalną w dziedzinie tłumaczenia ustnego; apeluje o przeprowadzenie kompleksowego przeglądu, który powinien skupiać się przede wszystkim na bardziej wydajnym dzieleniu się dostępnymi zasobami przez wszystkie instytucje oraz na konkretnych działaniach w dziedzinie tłumaczenia ustnego świadczonego przez podmioty zewnętrzne;

32.

podkreśla znaczenie oprogramowania komputerowego jako narzędzia zarządzania oraz domaga się przeznaczania większych środków na ten cel w przyszłorocznym budżecie; zauważa, że można uzyskać większą wydajność, jeśli udostępni się służbom administracyjnym Parlamentu właściwe informacje dotyczące zarządzania; uważa za godne ubolewania, że niektóre DG nadal odnotowują opóźnienia we wprowadzaniu dostępnego oprogramowania, pomimo udoskonaleń w branży komputerowej od 2010 r.;

33.

apeluje do właściwych służb o ocenę tego, czy znaczne podniesienie wydajności w dziedzinie tłumaczenia ustnego może być użytecznym przykładem dla innych DG;

34.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

9.3.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 93/42

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 października 2012 r. zatytułowany „W stronę kompleksowych europejskich ram dla hazardu online” (COM(2012)0596),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 stycznia 2011 r. zatytułowany „Rozwijanie europejskiego wymiaru sportu” (COM(2011)0012),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie ustawiania wyników meczów i korupcji w sporcie (1),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 2 lutego 2012 r. w sprawie europejskiego wymiaru sportu (2),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie gier hazardowych oferowanych w internecie w obrębie rynku wewnętrznego (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 marca 2009 r. w sprawie uczciwości gier hazardowych online (4),

—

uwzględniając deklarację nikozyjską z dnia 20 września 2012 r. w sprawie walki z ustawianiem wyników sportowych,

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 10 grudnia 2010 r. oraz sprawozdania francuskiej, szwedzkiej, hiszpańskiej i węgierskiej prezydencji z postępu prac dotyczących ram prawnych w zakresie gier losowych i zakładów w państwach członkowskich UE,

—

uwzględniając działanie przygotowawcze zatytułowane „Europejskie partnerstwa na rzecz sportu”, a w szczególności zbiór projektów koncentrujących się na zapobieganiu przypadkom ustawiania wyników zawodów sportowych dzięki edukowaniu i informowaniu odpowiednich podmiotów,

—

uwzględniając art. 51, 52 i 56 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—

uwzględniając Protokół w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności, załączony do TFUE,

—

uwzględniając orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zgodnie z którym w przypadku organizacji gier losowych Trybunał uznaje w szczególności ochronę konsumentów oraz zapobieganie oszustwom i procederowi zachęcania do nadmiernego wydawania pieniędzy na gry, a także ogólną potrzebę zachowania porządku publicznego za przyczyny związane z nadrzędnym interesem ogólnym, które mogą uzasadniać ograniczenie swobody świadczenia usług (5),

—

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 22 maja 2012 r.,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów oraz opinie Komisji Kultury i Edukacji oraz Komisji Prawnej (A7-0218/2013),

A.

mając na uwadze, że hazard nie jest zwykłą działalnością gospodarczą ze względu na jego potencjalnie negatywny wpływ na zdrowie i na społeczeństwo, który obejmuje: uzależnienie od hazardu, którego skutki i koszty trudno ocenić, przestępczość zorganizowaną, pranie pieniędzy oraz ustawianie wyników zawodów sportowych; mając na uwadze, że hazard online może wiązać się z większym ryzykiem uzależnienia niż tradycyjny hazard oferowany poza internetem ze względu między innymi na łatwiejszy dostęp oraz brak kontroli społecznej, jednak niezbędne są dalsze badania i dane w tym zakresie; zauważa na tej podstawie, że określone reguły rynku wewnętrznego, w tym swoboda przedsiębiorczości oraz swoboda świadczenia usług, a także zasada wzajemnego uznawania, nie uniemożliwiają państwom członkowskim określenia własnych dodatkowych środków służących ochronie graczy;

B.

mając na uwadze, że art. 35 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej ustanawia obowiązek ochrony ludzkiego zdrowia przy określaniu i realizowaniu wszystkich polityk i działań Unii;

C.

mając na uwadze, że art. 169 TFUE zobowiązuje UE do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentów;

D.

mając na uwadze, że ze względu na szczególny charakter sektora hazardu online ochrona zdrowia ludzkiego i konsumentów powinna stanowić naczelną zasadę, jaką należy kierować się w zaleceniach na poziomie unijnym oraz w przepisach krajowych;

E.

mając na uwadze, że – z należytym uwzględnieniem zasady pomocniczości – państwa członkowskie mają prawo decydować o sposobie organizacji i regulacji usług hazardowych online zgodnie z własnymi wartościami i wytyczonymi celami interesu ogólnego oraz z zachowaniem zasad prawa unijnego;

F.

mając na uwadze, że ze względu na szczególny charakter świadczenia usług hazardowych online oraz zgodnie z zasadą pomocniczości dostarczanie tych usług nie podlega regulacji sektorowej na szczeblu UE i jest wyłączone z zakresu dyrektywy usługowej i dyrektywy w sprawie praw konsumentów, lecz mimo to pozostaje objęte szeregiem aktów ustawodawczych prawa wtórnego UE, takich jak dyrektywa o ochronie danych, dyrektywa o prywatności i łączności elektronicznej i dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych;

G.

mając na uwadze, że sektor hazardu online różni się od pozostałych rynków z powodu zagrożeń związanych z ochroną konsumentów i zwalczaniem zorganizowanej przestępczości, co niejednokrotnie stwierdził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

H.

mając na uwadze, że Trybunał Sprawiedliwości potwierdził, iż oferowanie gier losowych lub hazardowych stanowi działalność gospodarczą o szczególnym charakterze, który może uzasadniać ograniczenia podyktowane nadrzędnymi względami interesu publicznego, takimi jak ochrona konsumentów, zapobieganie oszustwom, przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz zachowanie porządku publicznego i zdrowia publicznego; mając na uwadze, że wszelkie ograniczenia nakładane na tę działalność muszą być zgodne z tymi ustanowionymi w TFUE, tzn. muszą być proporcjonalne do zamierzonych celów i nie mogą być dyskryminujące;

I.

mając na uwadze, że państwa członkowskie – teraz bardziej niż kiedykolwiek w przeszłości – podzielają powszechne zaniepokojenie negatywnym wpływem nielegalnego hazardu online na szczeblu krajowym na ich społeczeństwa i gospodarki, a ich obawy dotyczą głównie ochrony nieletnich i szczególnie narażonych członków społeczeństwa oraz przeciwdziałania uzależnieniu, przestępczości i oszustwom podatkowym;

J.

mając na uwadze, że transgraniczny charakter hazardu online, istniejące zagrożenia, jeśli chodzi o ochronę konsumentów, zapobieganie oszustwom i egzekwowanie prawa w zakresie nielegalnej działalności, takiej jak pranie pieniędzy i ustawianie wyników zawodów sportowych, a także konieczność zwalczania nielegalnej działalności związanej z hazardem wymagają lepszego skoordynowanych działań pomiędzy państwami członkowskimi i na szczeblu UE;

K.

mając na uwadze, że zasadnicze znaczenie ma wprowadzenie mechanizmów kontroli zawodów sportowych i przepływów finansowych obok mechanizmów nadzorczych;

L.

mając na uwadze, że obecnie potrzebny jest wszechstronny przegląd sektora hazardu online pod względem informacji i danych dotyczących oferty krajowej i transgranicznej, wewnątrzunijnej i globalnej, autoryzowanej i nieautoryzowanej;

M.

mając na uwadze, że forma reklamy hazardu online jest w państwach członkowskich regulowana w różny sposób lub nie jest regulowana w ogóle;

1.

uważa, że w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentów, w szczególności konsumentów najbardziej narażonych, uczciwa i legalna oferta usług hazardowych określonych przez każde państwo członkowskie zgodnie z prawem Unii mogłaby zmniejszyć koszty społeczne i szkodliwe skutki działalności hazardowej;

2.

ostrzega, że hazard może prowadzić do groźnego uzależnienia, w związku z czym należałoby zająć się tą kwestią w każdym wniosku ustawodawczym, ze względu zarówno na konsumentów;

3.

apeluje do Komisji i państw członkowskich o podjęcie działań w celu zwalczania nielegalnych usług hazardowych oferowanych z terytorium tych państw; nalega w związku z tym na Komisję, by w planowanych zaleceniach dotyczących ochrony konsumentów i reklamy zwróciła się do państw członkowskich o przyjęcie środków egzekucyjnych wobec ofert nielegalnych usług hazardowych;

4.

uważa, że istnieje niebezpieczny związek między poważnymi trudnościami ekonomicznymi a wysokim poziomem hazardu; zwraca uwagę, że obecny wyjątkowo trudny klimat społeczny i gospodarczy przyczynił się do ogromnego rozpowszechnienia się hazardu, zwłaszcza wśród najuboższych warstw społeczeństwa, a zatem uważa, że konieczne jest uważne i ciągłe monitorowanie poziomu uzależnienia od hazardu i problematycznych zachowań hazardowych;

5.

stwierdza, że hazard online to jedna z form komercyjnego wykorzystania sportu oraz że – wobec stałego wzrostu sektora hazardu online dzięki nadążaniu za innowacjami technicznymi – państwa członkowskie mają trudności z kontrolowaniem tego sektora ze względu na specyfikę internetu, która stwarza ryzyko naruszenia praw konsumentów i poddania sektora dochodzeniom w kontekście walki z przestępczością zorganizowaną;

6.

podkreśla, że bez względu na to, w jaki sposób państwa członkowskie decydują się organizować i regulować oferty usług hazardowych online na szczeblu krajowym, trzeba zapewnić wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego i konsumentów; apeluje do Komisji, aby nadal badała środki na szczeblu UE służące ochronie najbardziej narażonych konsumentów, w tym sformalizowaną współpracę między organami regulacyjnymi w państwach członkowskich; podkreśla, że grupa ekspertów powinna dopilnować tego, by osoby niepełnoletnie nie miały dostępu do usług hazardowych online; zachęca państwa członkowskie do zobowiązania operatorów posiadających licencję danego państwa członkowskiego do umieszczania logo, znaku zaufania organu regulacyjnego w widocznym stałym miejscu na stronie internetowej operatora;

7.

zwraca się do Komisji, by zbadała, jakie działania można podjąć w celu uniemożliwienia przedsiębiorstwom z siedzibą w jednym państwie członkowskim obrotu usługami hazardowymi online, na przykład za pośrednictwem telewizji satelitarnej lub kampanii reklamowych, w innym państwie członkowskim, w którym przedsiębiorstwa te nie posiadają licencji na oferowanie takich usług;

8.

domaga się, by operatorzy byli zobowiązani do eksponowania jasnych, wyraźnych i dobrze widocznych ostrzeżeń skierowanych do nieletnich, że uprawianie przez nich hazardu online jest nielegalne;

9.

uważa, że należy zadbać o to, aby osoby w trudnej sytuacji socjalnej nie pogarszały jeszcze bardziej swoich warunków egzystencji w wyniku uprawiania hazardu;

10.

jest przekonany, że do oszacowania zakresu uzależnienia od hazardu oraz zagrożenia związanego z poszczególnymi formami hazardu potrzebne są dodatkowe badania i dane; wzywa wszystkie państwa członkowskie i Komisję do prowadzenia w skoordynowany sposób dalszych analiz, aby zrozumieć problematyczne zachowania hazardowe; zauważa, że operatorzy gier hazardowych mają obowiązek przyczyniać do zapobiegania uzależnieniu do hazardu;

11.

wzywa Komisję, aby we współpracy z państwami członkowskimi – w stosownych przypadkach za pośrednictwem grupy ekspertów – zbadała możliwość interopracyjności na szczeblu UE krajowych rejestrów samowykluczenia obejmujących między innymi samowykluczenie, osobiste straty i ograniczenia czasowe i dostępnych dla organów krajowych i licencjonowanych operatorów gier hazardowych, tak aby każdy klient, który postanowił zamknąć sobie dostęp do jednego operatora gier hazardowych lub przekroczył ograniczenia hazardowe, mógł automatycznie zrezygnować z usług wszystkich innych licencjonowanych operatorów gier hazardowych; podkreśla fakt, że wszelkie mechanizmy wymiany danych osobowych problematycznych graczy muszą podlegać rygorystycznym przepisom ochrony danych; podkreśla znaczenie, jakie ma praca grupy ekspertów na rzecz ochrony obywateli przed uzależnieniem od hazardu; podkreśla, że w celu uświadomienia konsumentom ich własnej aktywności na polu hazardu rejestr powinien przed rozpoczęciem gry wyświetlać konsumentowi wszystkie informacje związane z jego udziałem w grach hazardowych w przeszłości;

12.

zaleca jasne rozróżnienie między działalnością hazardową a innymi formami rozrywki oferowanymi online; usługi posiadające charakterystyczne cechy hazardu muszą być objęte odpowiednimi przepisami dotyczącymi hazardu, a w ramach ich świadczenia należy bezwzględnie stosować mechanizmy weryfikacji wieku i tożsamości;

13.

zauważa, iż inicjatywy samoregulujące mogą w znacznej mierze pomóc w określaniu treści wspólnych norm; potwierdza swój pogląd, że w dziedzinie tak delikatnej jak hazard samoregulacja może być jedynie uzupełnieniem prawa krajowego, ale nie może go zastąpić;

14.

wzywa Komisję, by rozważyła wprowadzenie obowiązkowej kontroli tożsamości stron trzecich w celu wykluczenia z gry osób niepełnoletnich lub osób używających fałszywej tożsamości; sugeruje, że kontrola ta mogłaby polegać między innymi na sprawdzeniu numeru ubezpieczenia społecznego, danych konta bankowego lub niepowtarzalnego identyfikatora i zauważa, że taka identyfikacja powinna mieć miejsce przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań hazardowych;

15.

uważa, że należy zapewnić większe bezpieczeństwo oprogramowania używanego do usług hazardowych online oraz ustalić wspólne minimalne wymogi w zakresie certyfikacji, aby zapewnić stosowanie jednakowych parametrów i standardów;

16.

mając na uwadze gwałtowny rozwój środowiska online, zwraca uwagę na konieczność opracowania skutecznych metod nadzoru nad zakładami, ale podkreśla również znaczenie ochrony danych osobowych użytkowników przed nadużyciami;

17.

uważa, że wspólne normy w zakresie hazardu online powinny ustalać prawa i obowiązki zarówno usługodawcy, jak i konsumenta, a także zapewniać obywatelom i konsumentom wysoki poziom ochrony, zwłaszcza nieletnim i innym najbardziej narażonym osobom, oraz zapobiegać wprowadzającej w błąd i nadmiernej reklamie; zachęca europejskie stowarzyszenia operatorów gier hazardowych do opracowania i przyjęcia samoregulacyjnych kodeksów postępowania;

18.

wzywa Komisję, aby w zaleceniach przewidziała obowiązek aktywnego promowania przez operatorów gier hazardowych stosowania samoograniczeń w momencie rejestracji oraz w przypadku powtarzających się przegranych;

19.

zaleca wprowadzenie jednolitych ogólnoeuropejskich wspólnych norm bezpieczeństwa w zakresie identyfikacji elektronicznej i transgranicznych usług e-weryfikacji; z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący dyrektywy w sprawie elektronicznej identyfikacji i uwierzytelniania, która pozwoli na interoperacyjność krajowych systemów identyfikacji elektronicznej, jeżeli takie istnieją; postuluje w związku z tym usprawnienie procedur rejestracji i identyfikacji oraz poprawienie ich skuteczności, głównie po to, aby zapewnić skuteczne mechanizmy identyfikacji i uniemożliwić posiadanie przez jednego gracza wielu kont oraz zapobiegać dostępowi niepełnoletnich użytkowników do stron internetowych oferujących hazard online; zaleca wymianę między państwami członkowskimi najlepszych praktyk w zakresie środków egzekucyjnych, takich jak sporządzanie czarnych i białych list nielegalnych stron internetowych oferujących usługi hazardowe, określenie wspólnie bezpiecznych i możliwych do prześledzenia metod płatności oraz rozważenie możliwości blokowania transakcji finansowych, aby chronić konsumentów przed nielegalnymi operatorami;

20.

wzywa państwa członkowskie i operatorów do promowania odpowiedzialnego reklamowania hazardu online; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą przyjęcia zalecenia w sprawie odpowiedzialnego reklamowania hazardu; zwraca się do Komisji o uwzględnienie wspólnych minimalnych norm gwarantujących wystarczającą ochronę najbardziej narażonych konsumentów; zaleca, żeby reklama była odpowiedzialna, zawierała wyraźne ostrzeżenia o zagrożeniu uzależnieniem od hazardu oraz aby nie była nadmierna ani eksponowana w treściach skierowanych konkretnie do nieletnich lub tam, gdzie istnieje wyższe ryzyko dotarcia do nieletnich, jak ma to miejsce zwłaszcza w przypadku reklamy w mediach społecznościowych;

21.

wzywa do określenia i realizacji działań mających na celu wyrobienie i wzmocnienie u dzieci i młodzieży umiejętności cyfrowych; uważa, że wprowadzenie szkolnych kursów skierowanych do młodzieży i poświęconych rozsądnemu korzystaniu z internetu mogłoby pomóc użytkownikom skuteczniej chronić się przed uzależnieniem od usług hazardowych online;

22.

podkreśla istotną rolę edukacji, poradnictwa i rodziców w uświadamianiu problematyki i konsekwencji hazardu online u nieletnich;

23.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia skutecznych środków w celu podniesienia poziomu wiedzy, szczególnie młodych ludzi, o zagrożeniu uzależnieniem od hazardu;

24.

postuluje, aby społecznie odpowiedzialne reklamowanie hazardu online było dozwolone jedynie w przypadku legalnych produktów hazardowych; uważa, że w żadnym przypadku nie powinno być dozwolone reklamowanie usług hazardowych online, w którym przedstawia się wyolbrzymione prawdopodobieństwo wygranej, co stwarza złudne wrażenie, że hazard stanowi rozsądną strategię poprawy sytuacji finansowej jednostki; wyraża przekonanie, że reklama powinna zawierać jasne informacje dotyczące konsekwencji uzależnienia od hazardu;

25.

podkreśla, że zdefiniowanie nieszkodliwej formy reklamy i zasad jej upowszechniania ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania hazardowi wśród osób poniżej 18 roku życia, a także zwalczania problematycznych zachowań hazardowych i uzależnienia od hazardu;

26.

podkreśla, że środki ochrony konsumentów należy stosować w połączeniu z prewencyjnymi i zaradczymi środkami egzekucyjnymi w celu zmniejszenia styczności obywateli z operatorami nieposiadającymi stosownych zezwoleń; podkreśla znaczenie wspólnego opracowania definicji legalnych operatorów usług hazardowych, aby państwa członkowskie, zgodnie z prawem UE, wydawały zezwolenia tylko tym operatorom, którzy spełniają co najmniej poniższe kryteria, a tym samym uznawani są za legalnych operatorów:

27.

uważa, że gracz musi być zobowiązany podczas procedury rejestracji do samodzielnego określenia i zdefiniowania maksymalnego limitu przegranych w danym okresie czasu; jako minimalny wymóg opcja ta powinna się znajdować w grach o wysokiej częstotliwości;

28.

podkreśla, że z jednej strony operatorzy oferujący gry hazardowe online powinni w każdych okolicznościach przestrzegać krajowych przepisów państw członkowskich, w których działają, a z drugiej strony państwa członkowskie powinny zachować prawo do nakładania ograniczeń, jakie uznają za niezbędne i uzasadnione do przeciwdziałania nielegalnemu hazardowi online, w celu wdrażania przepisów krajowych i uniemożliwienia nielegalnym operatorom dostępu do rynku;

29.

uznaje, że zgodnie z zasadą pomocniczości państwa członkowskie mają prawo określić, w jaki sposób oferta usług hazardowych online ma być zorganizowana i regulowana na szczeblu krajowym, jak również prawo do egzekwowania wszelkich środków, jakie uznają za niezbędne do zwalczania nielegalnych usług hazardowych, z zachowaniem podstawowych zasad Traktatu UE; uznaje, że takie przepisy muszą być proporcjonalne, spójne, przejrzyste i niedyskryminujące; zauważa potrzebę zapewnienia spójniejszej polityki UE w celu uwzględnienia transgranicznego charakteru hazardu online;

30.

zauważa, że Komisja skierowała do kilku państw członkowskich pisma z prośbą o udzielenie szczegółowych informacji na temat obowiązujących w tych państwach przepisów w zakresie hazardu; wzywa Komisję do kontynuacji dialogu z państwami członkowskimi; odnotowuje działania Komisji dotyczące przypadków uchybienia zobowiązaniom i skarg wniesionych przeciwko niektórym państwom członkowskim; wzywa Komisję do dalszego monitorowania i egzekwowania zgodności krajowych przepisów i praktyk z prawem UE oraz – we współpracy z państwami członkowskimi – do wszczynania postępowań o uchybienie zobowiązaniom przeciwko tym państwom członkowskim, co do których zachodzi podejrzenie naruszenia prawa UE; szanuje decyzję państw członkowskich w zakresie ustanawiania monopoli w tej branży, pod warunkiem że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości podlegają one rygorystycznej kontroli państwa i zapewniają szczególnie wysoki poziom ochrony konsumentów, że ich działalność jest zgodna z celami interesu ogólnego oraz że w konsekwentny sposób ograniczają możliwości hazardu;

31.

wzywa Komisję, państwa członkowskie oraz grupę ekspertów ds. usług hazardowych do opracowania skoordynowanych środków i strategii, obejmujących wymianę najlepszych praktyk, w celu badania i zwalczania zjawiska unikania opodatkowania przez upoważnionych operatorów, którzy świadczą usługi hazardowe online na rynku UE, ale mają swoją siedzibę w rajach podatkowych na terytorium UE lub poza nim;

32.

zauważa zagrożenia, jakie może stwarzać dostęp konsumentów do nielegalnych usług hazardowych online; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby w ramach pracy grupy ekspertów ds. usług hazardowych omówiły koszty społeczne zezwolenia na regulowaną działalność hazardową w porównaniu ze szkodliwymi skutkami korzystania przez konsumentów z usług nielegalnych operatorów;

33.

podkreśla, że te państwa członkowskie, które decydują się na otwarcie swojego sektora hazardu online muszą przewidzieć przejrzyste i pewne pod względem prawa procedury składania wniosków o licencję oparte na obiektywnych i niedyskryminujących kryteriach, w pełnej zgodności z prawem UE i przy zapewnieniu wystarczającej i rygorystycznej ochrony obywateli i konsumentów;

34.

wzywa grupę ekspertów ds. usług hazardowych i Komisję do ułatwienia, na ile jest to możliwe, przepływu danych między organami regulacyjnymi w państwach członkowskich, aby umożliwić wymianę najlepszych praktyk i informacji, co ułatwi stworzenie wspólnego systemu identyfikacji graczy, egzekwowanie środków wobec nielegalnych operatorów, zwiększenie ochrony konsumentów, odpowiedzialne reklamowanie, opracowanie białych i czarnych list, zapobieganie ustawianiu wyników zawodów sportowych oraz wprowadzenie mechanizmów samowykluczenia obejmujących między innymi osobiste ograniczenia czasu i środków pieniężnych, które miałyby zastosowanie w całej UE; wzywa Komisję, by umożliwiła grupie ekspertów korzystanie podczas pracy w jak najszerszym zakresie z wiedzy specjalistycznej, nakłania państwa członkowskie do wznowienia dialogu na temat usług hazardowych online na forum grupy roboczej Rady ds. przedsiębiorczości i usług;

35.

wzywa Komisję, aby do grup ekspertów oraz do konsultacji zawsze powoływała specjalistów w dziedzinie problematycznych zachowań hazardowych i hazardu patologicznego;

36.

jest zdania, że należy nasilić na poziomie europejskim współpracę i wymianę najlepszych praktyk pomiędzy krajowymi ekspertami w zakresie spraw socjalnych i zdrowia, specjalizującymi się w dziedzinie hazardu patologicznego oraz problematycznych zachowań hazardowych;

37.

podkreśla, że o ile sprawna wymiana informacji między organami ścigania ma istotne znaczenie dla skutecznego egzekwowania prawa, to przeciwdziałanie ustawianiu wyników zawodów sportowych musi odbywać się zgodnie z krajowymi i unijnymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi w zakresie ochrony danych;

38.

zachęca państwa członkowskie, aby w ramach grupy ekspertów współpracowały ściśle z Komisją i wzajemnie ze sobą w celu skoordynowania działań mających na celu przeciwdziałanie bezprawnemu świadczeniu transgranicznych usług hazardowych oraz wdrożenie planu działania zawartego w komunikacie Komisji w sprawie hazardu online;

39.

uznaje, że współpraca między państwami członkowskimi ma zasadnicze znaczenie, ale podkreśla, że bardzo ważna jest również ścisła współpraca grup ekspertów ds. hazardu ze wszystkimi zainteresowanymi podmiotami, w tym z branżą hazardową i z organizacjami konsumentów;

40.

podkreśla znaczenie, jakie ma praca grupy ekspertów na rzecz bardziej przejrzystych i uproszczonych procedur eliminujących zbędne obciążenia administracyjne państw członkowskich, które mogą niepotrzebnie zwiększać koszty działalności legalnych operatorów online w krajach decydujących się otworzyć swoje rynki; zauważa, że usunięcie obciążeń administracyjnych nie może odbywać się kosztem ochrony konsumentów;

41.

uważa, że należy podjąć działania zmierzające do zbliżenia krajowych systemów podatkowych dotyczących usług hazardowych, aby uniknąć sytuacji, gdy nieproporcjonalne ulgi podatkowe przyczyniają się do rozprzestrzenianiu się i koncentracji usług hazardowych online;

42.

zachęca krajowe organy regulacyjne w tych państwach członkowskich, które postanowiły wprowadzić systemy licencjonowania, do wymiany najlepszych praktyk, które ułatwiłyby stosowanie krajowych licencji na usługi hazardowe, w tym technicznych standardów dotyczących sprzętu do gier; zachęca właściwe krajowe organy regulacyjne do zezwalania na działanie przedsiębiorstwa hazardowego w ich jurysdykcji jedynie wtedy, gdy to przedsiębiorstwo nie działa z naruszeniem prawa w innym państwie członkowskim, którego przepisy nie zostały uznane przez Trybunał Sprawiedliwości za niezgodne;

43.

wskazuje na fakt, że hazard online odbywa się w otoczeniu bezgotówkowym oraz że – z uwagi na zależność od dostawców usług finansowych będących stroną trzecią – potrzebne są dodatkowe zabezpieczenia przed praniem pieniędzy; podkreśla konieczność ścisłej współpracy między krajowymi organami ds. hazardu, policją krajową i krajowymi organami ścigania na rzecz zapobiegania działalności przestępczej;

44.

wzywa Komisję, państwa członkowskie i grupę ekspertów do pojęcia skutecznych działań przeciwko praniu pieniędzy; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje wniosek w sprawie rozszerzenia zakresu przepisów dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy i objęcia nimi wszystkich rodzajów hazardu oraz wzywa właściwe organy krajowe do zadbania o to, by wszelkie transakcje, co do których istnieje podejrzenie, że mogą być powiązane z praniem pieniędzy lub inną działalnością przestępczą były zgłaszane zgodnie z tą dyrektywą;

45.

wzywa Radę do szybkiego i ambitnego kontynuowania negocjacji w sprawie wniosku Komisji dotyczącego dyrektywy w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (COM(2013)0045), aby rozwiązać problem wszystkich rodzajów hazardu, w tym hazardu online, i zapobiec wykorzystywaniu działalności w zakresie zawierania zakładów sportowych online przez środowisko przestępcze w celu prania pieniędzy;

46.

podkreśla, że solidny system rejestracji i jednoznaczny system weryfikacji to kluczowe narzędzia służące zapobieganiu nadużyciom związanym z hazardem online, takim jak pranie pieniędzy; zauważa, że do weryfikacji tożsamości można wykorzystać już istniejące i rozwijające się struktury online, takie jak systemy weryfikacji online stosowane przez banki i do obsługi kart kredytowych;

47.

jest zdania, że wszystkie przedsiębiorstwa oferujące usługi hazardowe online na terenie UE muszą być zarejestrowane jako legalne podmioty w UE;

48.

podkreśla, że wszystkie państwa członkowskie muszą określić i wyznaczyć odpowiedni organ publiczny odpowiedzialny za monitorowanie hazardu online; podkreśla, że organ ten będzie także upoważniony do interwencji, jeśli pojawi się jakikolwiek podejrzany rodzaj hazardu online; przedsiębiorstwa hazardowe powinny także spełniać wymóg informowania organu o wszelkiej podejrzanej działalności hazardowej;

49.

podkreśla, że z uwagi na ponadnarodowy charakter zjawiska ustawiania wyników zawodów sportowych zwalczanie go wymaga skuteczniejszej współpracy między wszystkimi zainteresowanymi podmiotami, w tym organami publicznymi, organami ścigania, branżą sportową, operatorami usług hazardowych, organami regulacyjnymi ds. hazardu, sportowcami i sponsorami, a jednocześnie należy kłaść nacisk na działania edukacyjne i prewencyjne w tym zakresie; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje niedawne działania przygotowawcze Komisji w 2012 r. wspierające ponadnarodowe projekty edukacyjne mające na celu zwalczanie ustawiania wyników zawodów sportowych; zauważa, że ustawianie wyników zawodów sportowych występuje na rynkach hazardowych zarówno online, jak i poza internetem oraz że w większości przypadków ustawianie wyników zawodów sportowych związane z zakładami sportowymi online odbywa się za pośrednictwem operatorów usług hazardowych działających na nieregulowanych rynkach poza UE;

50.

wzywa do przyjęcia – w ramach inicjatywy na rzecz samoregulacji – kodeksu postępowania obejmującego powszechny zakaz obstawiania własnych meczów lub wydarzeń przez wszystkich uczestników (w szczególności graczy, trenerów, sędziów, pracowników medycznych i technicznych, właścicieli i menedżerów klubów) zaangażowanych w wydarzenia sportowe, którzy mogą mieć bezpośredni wpływ na wynik; w tym kontekście podkreśla również potrzebę bezwzględnych i wiarygodnych systemów weryfikacji wieku i tożsamości na szczeblu państw członkowskich; apeluje do organizacji sportowych, by za pomocą kampanii edukacyjnych i kodeksów postępowania uświadamiały sportowcom od najmłodszych lat, a także sędziom i działaczom nielegalny charakter manipulowania wynikami zawodów sportowych;

51.

dostrzega, że wysiłki podejmowane w celu zwalczania uczestnictwa organizacji sportowych w nieuczciwej działalności, takiej jak ustawianie wyników zawodów sportowych czy pranie pieniędzy, których wyrazem są kodeksy postępowania, muszą być kierowane do wszystkich zainteresowanych stron (działaczy, właścicieli, menedżerów, pośredników, graczy, sędziów i sponsorów) oraz do wszystkich organizacji (klubów, lig, federacji itp.);

52.

wzywa państwa członkowskie, aby bardziej priorytetowo traktowały zapobieganie korupcji w sporcie i podkreśla potrzebę większego nacisku na skuteczne egzekwowanie prawa w tym zakresie; wzywa do przyjęcia na szczeblu krajowym skutecznych środków zapobiegania konfliktom interesów, zwłaszcza poprzez niedopuszczanie do sytuacji, w której podmioty z kręgów sportowych obstawiają wyniki zawodów, w które są zaangażowane; wzywa wszystkie organy zarządzające sportem do zobowiązania się do stosowania dobrych wzorców zarządzania w celu zmniejszenia ryzyka stania się ofiarą procederu ustawiania wyników zawodów sportowych; apeluje w związku z tym do Komisji, aby uwzględniła prace Rady Europy analizujące zagrożenia wynikające z niektórych rodzajów zakładów i oceniła możliwe zagrożenia powodowane przez zakłady cząstkowe umożliwiające obstawianie niektórych wyników w czasie trwania zawodów, oraz aby podjęła stosowne działania;

53.

wzywa federacje sportowe i operatorów usług hazardowych do uwzględnienia w kodeksie postępowania zakazu zawierania zakładów na tzw. zdarzenia negatywne, takie jak żółte kartki, rzuty karne lub rzuty wolne podczas meczu lub imprezy sportowej; wzywa państwa członkowskie i operatorów usług hazardowych do wprowadzenia zakazu wszelkich form obstawiania wydarzeń sportowych na żywo, gdyż okazały się one nader podatne na ustawianie wyników zawodów sportowych i stanowią tym samym zagrożenie dla uczciwości w sporcie;

54.

wzywa do wprowadzenia obowiązku współpracy i wymiany informacji na szczeblu krajowym i europejskim między organami sportowymi, organami publicznymi, Europolem i Eurojustem na temat podejrzanej działalności w celu zwalczania transgranicznej działalności przestępczej związanej z hazardem online;

55.

z zadowoleniem przyjmuje, iż Komisja zamierza promować szerszą wymianę dobrych praktyk w zakresie walki z ustawianiem wyników wydarzeń sportowych; podkreśla znaczenie wsparcia Unii Europejskiej dla trwających w Radzie Europy prac na rzecz wynegocjowania międzynarodowej konwencji w sprawie ochrony i promowania uczciwości w sporcie; podkreśla, że ustawianie wyników zawodów sportowych nie zawsze jest związane z zakładami sportowymi oraz że ten aspekt ustawiania wyników, niezwiązany z zakładami, ale także stanowiący zagrożenie dla uczciwości w sporcie, również wymaga uwagi; podkreśla potrzebę wzmocnienia współpracy na szczeblu unijnym i globalnym w walce z ustawianiem wyników zawodów sportowych; wzywa Komisję do objęcia przywództwa w zakresie tworzenia globalnej platformy wymiany informacji i najlepszych praktyk oraz koordynowania wspólnych działań prewencyjnych i wykonawczych między organami regulacyjnymi, organizacjami sportowymi, policją, organami sądowniczymi oraz operatorami usług hazardowych;

56.

uważa, że spójna polityka w zakresie sankcji karnych ma zasadnicze znaczenie dla ogólnoeuropejskiego podejścia do uregulowania sektora hazardu online oraz z tą myślą wzywa państwa członkowskie, by zagwarantowały zakaz nielegalnego manipulowania wynikami w celu uzyskania korzyści finansowych lub innych korzyści poprzez uznanie za przestępstwo każdego zagrożenia uczciwości rozgrywek sportowych, w tym związanego z zakładami bukmacherskimi; wzywa Komisję do podjęcia na szczeblu unijnym działań przeciwko nieuregulowanemu hazardowi online i do wsparcia walki z ustawianiem wyników zawodów sportowych;

57.

dostrzega, że w niektórych państwach członkowskich wpływy z hazardu i loterii stanowią istotne źródło przychodów, które mogą zostać przeznaczone na wsparcie celów społecznych i dobroczynnych, dzieł kultury, sportu masowego oraz wyścigów konnych i hodowli koni; podkreśla ponadto znaczenie tego zrównoważonego wkładu oraz jego szczególną rolę, którą należy uwzględnić w dyskusjach na szczeblu europejskim; potwierdza swoje stanowisko, że zakłady sportowe stanowią formę komercyjnego wykorzystywania zawodów sportowych; zaleca, w pełni szanując kompetencje państw członkowskich w tej sprawie, aby współzawodnictwo sportowe podlegało ochronie przed wszelkimi niedopuszczonymi formami komercyjnego wykorzystania, zwłaszcza przez uznanie prawa własności organizatorów wydarzeń sportowych, nie tylko w celu zapewnienia sprawiedliwego zwrotu nakładów z korzyścią dla sportu zawodowego i amatorskiego na wszystkich poziomach, lecz także jako sposób na wzmocnienie walki z oszustwami w sporcie, przede wszystkim ustawianiem wyników zawodów sportowych;

58.

wzywa do intensywniejszej współpracy na szczeblu europejskim, koordynowanej przez Komisję, w celu identyfikowania operatorów zakładów sportowych online zaangażowanych w nielegalną działalność, taką jak między innymi ustawianie wyników zawodów sportowych czy obstawianie zawodów juniorów z udziałem nieletnich, i zakazania im takiej działalności oraz oczekuje od branży hazardu online przestrzegania tego zakazu w drodze samoregulacji;

59.

zachęca państwa członkowskie do rozważenia zakazu obstawiania wszelkich form pojedynczych wydarzeń, takich jak rzuty rożne, rzuty wolne, wrzuty z autu i żółte kartki, gdyż okazało się, iż w przypadku tych wydarzenia nader łatwo o ustawianie wyników;

60.

wzywa Komisję do wprowadzenia europejskiego systemu alarmowego dla organów regulujących zakłady sportowe w celu szybkiej wymiany informacji o wydarzeniach sportowych, w których może dojść lub doszło do ustawiania wyników;

61.

z zadowoleniem przyjmuje ponadnarodowe projekty edukacyjne na rzecz zwalczania praktyki ustawiania wyników zawodów sportowych na szczeblu globalnym;

62.

podkreśla, że sportowcy potrzebują skutecznych mechanizmów ochrony przed wpływami korupcyjnymi, w tym również zabezpieczających ich integralność moralną i fizyczną, odpowiednich warunków pracy, a także zabezpieczenia płac lub wynagrodzeń, a organizacje sportowe notorycznie niespełniające tych warunków w stosunku do sportowców powinny mieć zakaz udziału w zawodach sportowych różnych szczebli;

63.

podkreśla, że zarzuty dotyczące ustawiania wyników zawodów sportowych są często rozstrzygane przed sądami powszechnymi i przez sportowy sąd arbitrażowy oraz że w przypadku obu tych procedur należy przestrzegać minimalnych międzynarodowych norm proceduralnych, określonych w art. 6 europejskiej konwencji praw człowieka;

64.

wzywa do restrykcyjnej regulacji lub zakazu niebezpiecznych form hazardu po przeprowadzeniu oceny zagrożenia na szczeblu każdego państwa członkowskiego;

65.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

9.3.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 93/52

—

uwzględniając art. 2 oraz art. 3 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 21 ust. 1 oraz art. 22 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając badanie EUROMOSAIC Komisji Europejskiej, które potwierdza, że języki europejskie zanikają, gdyż aktualnie obowiązujące regulacje nie zapewniają ich ochrony,

—

uwzględniając Konwencję Unesco w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego z dnia 17 października 2003 r., która uwzględnia tradycje i przekazy ustne, w tym język jako nośnik niematerialnego dziedzictwa kulturowego,

—

uwzględniając Konwencję Unesco z dnia 20 października 2005 r. w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego,

—

uwzględniając atlas języków zagrożonych wymarciem Unesco,

—

uwzględniając rezolucję Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych Rady Europy z dnia 18 marca 2010 r. pt. „Języki mniejszościowe – atut dla rozwoju regionalnego” (301/2010) (1),

—

uwzględniając sprawozdanie Rady Europy nr 12423/2010, rezolucję nr 1769/2010 oraz zalecenie nr 1944/2010,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 września 2008 r. zatytułowany „Wielojęzyczność: atut dla Europy i wspólne zobowiązanie” (COM(2008)0566),

—

uwzględniając zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2),

—

uwzględniając opinię Komitetu Regionów „Ochrona i rozwój historycznych mniejszości językowych zgodnie z Traktatem z Lizbony” (3),

—

uwzględniając rezolucję Rady z dnia 21 listopada 2008 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz wielojęzyczności (4),

—

uwzględniając Europejską kartę języków regionalnych lub mniejszościowych Rady Europy z dnia 5 listopada 1992 r.,

—

uwzględniając powszechną deklarację dotyczącą praw językowych (1996),

—

uwzględniając Konwencję ramową Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych (1995),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 stycznia 2004 r. w sprawie zachowania i wspierania różnorodności kulturowej: rola regionów Europy i organizacji międzynarodowych takich jak UNESCO i Rada Europy (5) oraz swoją rezolucję z dnia 4 września 2003 r. w sprawie europejskich języków regionalnych i rzadziej używanych – języków mniejszości w UE – w kontekście rozszerzenia i różnorodności kulturowej (6),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 stycznia 2003 r. w sprawie roli regionalnych i lokalnych władz w integracji europejskiej (7) oraz zawarte w tej rezolucji odniesienie do różnorodności językowej w Europie,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wielojęzyczności: atut dla Europy i wspólne zobowiązanie (8),

—

uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 25 września 2008 r. w sprawie mediów społecznych w Europie (9),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji (A7-0239/2013),

A.

mając na uwadze, że Traktat z Lizbony kładzie jeszcze większy nacisk na cel ochrony i wspierania dziedzictwa kulturowego i językowego Unii Europejskiej z pełnym uwzględnieniem różnorodności;

B.

mając na uwadze, że różnorodność językowa i kulturowa stanowi jedną z zasad podstawowych Unii Europejskiej, potwierdzoną w art. 22 Karty praw podstawowych: „Unia szanuje różnorodność kulturową, religijną i językową.”;

C.

mając na uwadze, że różnorodność językowa jest prawem przyznanym obywatelom w art. 21 i 22 Karty praw podstawowych, co oznacza, że próba wprowadzenia wyłączności danego języka stanowi ograniczenie i naruszenie podstawowych wartości Unii;

D.

mając na uwadze, że języki zagrożone wymarciem należy postrzegać jako część europejskiego dziedzictwa kulturowego a nie jako narzędzie służące do osiągania politycznych, etnicznych lub geograficznych celów;

E.

mając na uwadze, że wszystkie języki europejskie posiadają taką samą wartość i godność, że stanowią integralną część kultur i cywilizacji, do których należą, oraz że prowadzą do wzbogacania ludzkości;