19.2.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 65/1

19.2.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 65/2

—

uwzględniając prawa zawarte w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, włączone do prawa unijnego na mocy art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), a szczególnie art. 38 karty, który stanowi, że w polityce Unii we wszystkich dziedzinach zapewnia się wysoki poziom ochrony konsumentów,

—

uwzględniając art. 26 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), który stanowi, że „rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, w którym jest zapewniony swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału, zgodnie z postanowieniami traktatów”,

—

uwzględniając art. 3 ust. 3 TUE, który zobowiązuje Unię do działania na rzecz społecznej gospodarki rynkowej o wysokiej konkurencyjności, zmierzającej do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego oraz do wysokiego poziomu ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego,

—

uwzględniając art. 9 TFUE, który stanowi, że „przy określaniu i realizacji swoich polityk i działań Unia bierze pod uwagę wymogi związane ze wspieraniem wysokiego poziomu zatrudnienia, zapewnianiem odpowiedniej ochrony socjalnej, zwalczaniem wyłączenia społecznego, a także z wysokim poziomem kształcenia, szkolenia oraz ochrony zdrowia ludzkiego”,

—

uwzględniając art. 11 TFUE, który stanowi, że „przy ustalaniu i realizacji polityk i działań Unii, w szczególności w celu wspierania stałego rozwoju, muszą być brane pod uwagę wymogi ochrony środowiska naturalnego”,

—

uwzględniając art. 12 TFUE, który stanowi, że „wymogi ochrony konsumentów są uwzględniane przy określaniu i urzeczywistnianiu innych polityk i działań Unii”,

—

uwzględniając art. 14, art. 114 ust. 3 oraz art.169 TFUE oraz protokół nr 26 do traktatu, dotyczący usług świadczonych w interesie ogólnym (gospodarczym),

—

uwzględniając art. 169 ust. 1 TFUE, który stanowi, że „dążąc do popierania interesów konsumentów i zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentów, Unia przyczynia się do ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i interesów gospodarczych konsumentów, jak również wspierania ich prawa do informacji, edukacji i organizowania się w celu zachowania ich interesów”,

—

uwzględniając zalecenie Rady 98/560/WE z dnia 24 września 1998 r. w sprawie rozwoju konkurencyjności europejskiego przemysłu usług audiowizualnych i informacyjnych poprzez wspieranie ram krajowych mających na celu osiągnięcie porównywalnego i efektywnego poziomu ochrony nieletnich i godności ludzkiej (1),

—

uwzględniając sprawozdanie dotyczące stosowania rozporządzenia (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów („rozporządzenie w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów”) (COM(2009)0336),

—

uwzględniając dyrektywę 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotyczącą nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniającą dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady („dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych”) (2),

—

uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1926/2006/WE z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiającą program działań Wspólnoty w dziedzinie zdrowia i polityki ochrony konsumentów (2007–2013) (3),

—

uwzględniając zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/952/WE z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony małoletnich, godności ludzkiej oraz prawa do odpowiedzi w odniesieniu do konkurencyjności europejskiego przemysłu audiowizualnego oraz internetowych usług informacyjnych (4),

—

uwzględniając dyrektywę 2007/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2007 r. zmieniającą dyrektywę Rady 89/552/EWG w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich, dotyczących wykonywania telewizyjnej działalności transmisyjnej (5),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego zatytułowany „Strategia polityki konsumenckiej UE na lata 2007-2013 – wzmocnienie pozycji konsumentów, polepszenie ich dobrobytu oraz zapewnienie ich skutecznej ochrony” oraz rezolucję Parlamentu z dnia 20 maja 2008 r. w sprawie strategii polityki konsumenckiej UE na lata 2007-2013 (6),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiające wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu (7), którego celem jest stworzenie ogólnych ramowych przepisów i zasad dotyczących akredytacji i nadzoru nad rynkiem,

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/48/WE z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa zabawek (dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa zabawek) (8),

—

uwzględniając zalecenie Komisji z dnia 29 czerwca 2009 r. w sprawie środków na rzecz poprawy funkcjonowania jednolitego rynku oraz zalecenie Komisji z dnia 12 lipca 2004 r. w sprawie transpozycji dyrektyw dotyczących rynku wewnętrznego do prawa krajowego (9),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 lipca 2009 r. w sprawie egzekwowania dorobku wspólnotowego w dziedzinie praw konsumenta (COM(2009)0330) oraz sprawozdanie Komisji z dnia 2 lipca 2009 r. dotyczące stosowania rozporządzenia (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów (rozporządzenie w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów) (COM(2009)0336),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 lipca 2009 r. dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie zharmonizowanej metodologii klasyfikacji i zgłaszania skarg i zapytań konsumentów (COM(2009)0346) oraz dołączony do niego projekt zalecenia Komisji (SEC(2009)0949),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Rady Europejskiej zatytułowany „Europa 2020 – strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2010 r. w sprawie ochrony konsumenta (10),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych (11)),

—

uwzględniając sprawozdanie prof. Mario Montiego z dnia 9 maja 2010 r. dla Komisji dotyczące ożywienia jednolitego rynku, zatytułowane „Nowa strategia na rzecz jednolitego rynku”,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 maja 2010 r. w sprawie przybliżenia jednolitego rynku konsumentom i obywatelom (12),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 września 2010 r. w sprawie pełnego ukształtowania rynku wewnętrznego w handlu elektronicznym (13),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 października 2010 r. w sprawie kryzysu finansowego, gospodarczego i społecznego: zalecenia dotyczące działań i inicjatyw do podjęcia (sprawozdanie śródokresowe) (14),

—

uwzględniając dokument roboczy Komisji z dnia 22 października 2010 r. zatytułowany „Wykorzystanie rynków na rzecz konsumentów”, czyli czwarte wydanie tablicy wyników dla rynków konsumenckich (SEC(2010)1257),

—

uwzględniając sprawozdanie z dnia 27 października 2010 r. na temat obywatelstwa UE – 2010 r.: Usuwanie przeszkód w zakresie praw obywatelskich UE (COM(2010)0603),

—

– uwzględniając dokument roboczy Komisji z dnia 4 marca 2011 r. zatytułowany „Konsumenci czujący się pewnie na jednolitym rynku”, czyli piąte wydanie tablicy wyników dla warunków konsumenckich (SEC(2011)0299),

—

uwzględniając roczne sprawozdanie Sieci Europejskich Centrów Konsumenckich za rok 2010 opublikowane przez Urząd Publikacji Unii Europejskiej w 2011 r.,

—

uwzględniając swoje stanowisko z dnia 23 czerwca 2011 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw konsumentów (15),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2011 r. w sprawie wydajniejszego i bardziej sprawiedliwego rynku detalicznego (16),

—

uwzględniając dokument roboczy Komisji z października 2011 zatytułowany „Wykorzystanie rynków na rzecz konsumentów”, czyli szóste wydanie Tablicy wyników dla rynków konsumenckich (SEC(2011)1271),

—

uwzględniając krakowską deklarację pierwszego Forum Jednolitego Rynku, które odbyło się w Krakowie (Polska) w dniach 3–4 października 2011 r.,

—

uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 października 2011 r. ustanawiającego instrument „Łącząc Europę” (COM(2011)0665),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 października 2012 r. w sprawie praw pasażerów we wszystkich środkach transportu (17) oraz rezolucję z dnia 25 października 2011 r. w sprawie mobilności i integracji osób niepełnosprawnych oraz europejskiej strategii na rzecz osób niepełnosprawnych 2010-2020 (18),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie funkcjonowania i stosowania nabytych praw osób podróżujących drogą lotniczą (19),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (20),

—

uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie programu ochrony konsumentów na lata 2014–2020 (COM(2011)0707) i towarzyszące mu dokumenty (SEC(2011)1320 i SEC(2011)1321),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie nowej strategii dla polityki ochrony konsumentów (21),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 grudnia 2011 r. zatytułowany „Europejska wizja dotycząca pasażerów: komunikat w sprawie praw pasażerów we wszystkich środkach transportu” (COM(2011)0898),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 stycznia 2012 r. pt. „Spójne ramy na rzecz wzmocnienia zaufania na jednolitym rynku cyfrowym handlu elektronicznego i usług online” (COM(2011)0942),

—

uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (COM(2012)0011),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 2 lutego 2012 r. pt. „W stronę spójnego europejskiego podejścia do zbiorowego dochodzenia roszczeń” (22),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 kwietnia 2012 r. pt.„Strategia na rzecz e-zamówień” (COM(2012)0179),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 maja 2012 r. zatytułowany „Europejska strategia na rzecz lepszego internetu dla dzieci” (COM(2012)0196),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie strategii na rzecz wzmocnienia praw szczególnie wrażliwych konsumentów (23),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie tabeli wyników rynku wewnętrznego (24),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów z dnia 22 maja 2012 r. zatytułowany „Europejski program na rzecz konsumentów – Zwiększanie zaufania i pobudzanie wzrostu gospodarczego”, (COM(2012)0225),

—

– uwzględniając dokument roboczy Komisji z dnia 29 maja 2012 r. zatytułowany „Konsumenci czujący się pewnie na jednolitym rynku”, czyli siódme wydanie tablicy wyników dla rynków konsumenckich (SWD(2012)0165),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 7 grudnia 2012 r. zatytułowany „Wykorzystanie rynków na rzecz konsumentów: ósme wydanie tablicy wyników dla rynków konsumenckich” (SWD(2012)0432),

—

uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym (COM(2012)0238),

—

uwzględniając dokument roboczy Komisji z dnia 19 lipca 2012 r. w sprawie poprawy aspektów wiedzy i pozycji konsumentów w okresie 2012-2014 (SWD(2012)0235),

—

uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 3 października 2012 r. zatytułowany „Akt o jednolitym rynku II – Razem na rzecz nowego wzrostu gospodarczego” (COM(2012)0573),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie stworzenia jednolitego rynku cyfrowego (25),

—

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczącą komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowanego „Europejski program na rzecz konsumentów – Zwiększanie zaufania i pobudzanie wzrostu gospodarczego”, (COM(2012)0225),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A7-0163/2013),

A.

mając na uwadze, że promowanie i ochrona konsumentów i ich praw są podstawowymi wartościami UE;

B.

mając na uwadze, że konsumenci odgrywają zasadniczą rolę w gospodarce, ponieważ konsumpcja jest jedną z głównych sił napędowych wzrostu gospodarczego w Unii;

C.

mając na uwadze, że w osiągnięciu celów strategii „Europa 2020” w postaci inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu obywatele UE – jako konsumenci – mają do odegrania kluczową rolę oraz że rola konsumentów winna zostać uznana za część polityki gospodarczej UE;

D.

mając na uwadze, cele Unii, jakimi są osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony konsumentów, ich uświadamiania i osiągnięcie przez nich mocnej pozycji, a także zachowanie równowagi w odniesieniu do konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw i gospodarek, w szczególności chroniąc zdrowie, bezpieczeństwo i interesy gospodarcze konsumentów oraz promując przysługujące im prawo do otrzymywania informacji, prawo do edukacji i organizowania się;

E.

mając na uwadze, że konsumenci nie tworzą jednorodnej grupy oraz że w programie na rzecz konsumentów należy uwzględnić wynikające z tego zmienne, ponieważ występują między nimi znaczne różnice, jeżeli chodzi o umiejętności konsumenckie, świadomość prawa, asertywność oraz gotowość do dochodzenia roszczeń; mając na uwadze, że podczas realizacji europejskiego programu na rzecz konsumentów należy zwrócić uwagę na niedyskryminację i dostępność;

F.

mając na uwadze, że należy zwiększać zaufanie konsumentów, ich bezpieczeństwo na rynku oraz znajomość przysługujących im praw, ze szczególnym uwzględnieniem grup konsumentów najbardziej podatnych na zagrożenia, takich jak dzieci, osoby starsze i inne grupy konsumentów znajdujące się w trudnej sytuacji; mając na uwadze, że w związku z tym bardzo ważne jest, aby zaoferować konsumentom w Unii lepszą ochronę wobec towarów i usług, które mogą zagrażać ich zdrowiu lub bezpieczeństwu;

G.

mając na uwadze, że „istotne i odpowiednie informacje” oznaczają informacje łatwo dostępne, przejrzyste, niewprowadzające w błąd i porównywalne;

H.

mając na uwadze, że dokończenie tworzenia skutecznie działającego rynku wewnętrznego jest spójne z celami strategii lizbońskiej dotyczącymi pobudzania wzrostu i zatrudnienia, aby służyć 500 milionom europejskich konsumentów;

I.

mając na uwadze, że handel elektroniczny jest wyjątkowo przydatny wszystkim konsumentom ze względu na ogromny potencjał transgraniczny, który pozwala konsumentom ciągnąć jak największe korzyści z jednolitego rynku; mając na uwadze, że handel elektroniczny jako sposób integracji jest bardzo przydatny konsumentom niepełnosprawnym zamieszkującym obszary wiejskie lub obszary o trudnych warunkach geograficznych;

J.

mając na uwadze, że korzyści z integracji rynków umniejsza brak bezpieczeństwa w postaci niezapewnienia praw konsumentów przy zakupach transgranicznych;

K.

mając na uwadze, że rozwój handlu elektronicznego jest spowalniany przez przepaść cyfrową, jaka nadal istnieje między obywatelami Unii, szczególnie w przypadku osób starszych; mając na uwadze, że większość publicznych i prywatnych stron internetowych jest nadal niedostępna dla osób niepełnosprawnych lub osób o niższych umiejętnościach cyfrowych;

L.

mając na uwadze, że rozczłonkowanie jednolitego rynku cyfrowego stanowi zagrożenie dla praw konsumentów; mając na uwadze, że niektóre strony internetowe nie jest dostosowane do użytku transgranicznych kupujących i konsumentów; mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich (ADR) oraz rozporządzenie w sprawie internetowego systemu rozstrzygania sporów konsumenckich (ODR) wkrótce wejdą w życie i zapewnią konsumentom użyteczne narzędzia, zwłaszcza w przypadku transakcji transgranicznych; mając na uwadze, że odpowiednie mechanizmy umożliwiające skuteczne wnoszenie roszczeń zbiorowych zasługują na rozpatrzenie;

M.

mając na uwadze, że ostatni kryzys finansowy podkreślił silną potrzebę ochrony i informowania konsumentów w dziedzinie usług finansowo-bankowych, ponieważ produkty te mogą wywierać bezpośredni wpływ na ich globalny dobrobyt, a także potrzebę udzielania konsumentom bardziej bezstronnych porad;

N.

mając na uwadze, że europejski program na rzecz konsumentów określa środki mające na celu umieszczenie konsumentów w głównym nurcie wszystkich dziedzin polityki Unii, aby zrealizować cele strategii „Europa 2020”;

O.

mając na uwadze, że obecny kryzys gospodarczy również wpływa na siłę nabywczą konsumentów na jednolitym rynku, w szczególności tych konsumentów, którzy znajdują się w trudnej sytuacji ze względu na dotyczące ich okoliczności społeczno-finansowe; mając w związku z tym na uwadze, że należy uznawać w odpowiednim stopniu prawa konsumentów;

P.

mając na uwadze, że jednolity rynek zapewnia unijnym konsumentom dostęp do szerokiej gamy produktów i usług wysokiej jakości o konkurencyjnych cenach; mając na uwadze, że wytwarzanie przyjaznych środowisku produktów oraz świadczenie takich usług zachęca do odpowiedzialnej konsumpcji, pobudzając tym samym zrównoważony rozwój, zatrudnienie i wzrost gospodarczy; mając na uwadze, że Komisja powinna podjąć i zbadać kwestię nowych form konsumpcji, takich jak wspólna konsumpcja;

Q.

mając na uwadze, że w miarę rozwoju wiedzy naukowo-technicznej należy wprowadzić niezbędne dostosowania w odniesieniu do bezpieczeństwa żywności i innych produktów pierwszej potrzeby;

R.

mając na uwadze, że należy umocnić rolę stowarzyszeń konsumentów we wszystkich dziedzinach, przyjmując niezbędne środki prawne i gospodarcze, oraz że należy je wspierać poprzez budowanie potencjału; mając na uwadze, że stowarzyszenia konsumenckie odgrywają wyjątkową rolę w gwarantowaniu zaufania do jednolitego rynku oraz jego rozwijaniu;

S.

mając na uwadze, że pasażerowie nie są wystarczająco informowani o przysługujących im prawach oraz jakości usług, jakiej mają prawo oczekiwać, i często mają trudności z dochodzeniem roszczeń prawnych i egzekwowaniem swoich praw; mając na uwadze, że potrzebne są wytyczne, aby ułatwić i ulepszyć stosowanie różnych regulacji dotyczących praw pasażerów we wszystkich środkach transportu; mając na uwadze, że podczas zbliżającego się przeglądu dyrektywy w sprawie podróży zorganizowanych Komisja powinna dokładnie zbadać wpływ handlu elektronicznego i rynków cyfrowych na zachowania konsumentów w europejskim przemyśle turystycznym;

T.

mając na uwadze, że obowiązujące prawo UE oferuje podstawową ochronę pasażerów we wszystkich środkach transportu, jednak w przypadku niektórych z tych praw pasażerów ich stosowanie, monitorowanie i egzekwowanie nie jest zapewniane we właściwy sposób we wszystkich rodzajach transportu i we wszystkich częściach UE, co zakłóca swobodny przepływ na jednolitym rynku, ponieważ wpływa na zaufanie podróżujących obywateli i osłabia uczciwą konkurencję między przewoźnikami;

U.

mając na uwadze, że podczas korzystania z komputerowego systemu rezerwacji regulowanego rozporządzeniem (WE) nr 1008/20081 w sprawie wspólnych zasad wykonywania przewozów lotniczych na terenie Wspólnoty (wersja przekształcona) (26) pasażerowie muszą być w stanie wyraźnie rozróżnić między zawartymi w opłatach kosztami operacyjnymi, które nie mają charakteru fakultatywnego, a elementami fakultatywnymi podlegającymi rezerwacji, aby zapewnić dla konsumentom rezerwującym bilety przez internet większą przejrzystość cen;

V.

mając na uwadze czterema głównymi celami zapisanymi w komunikacie Komisji w sprawie programu na rzecz europejskich konsumentów jest: 1) zwiększenie bezpieczeństwa konsumentów; 2) podnoszenie posiadanej przez nich wiedzy; 3) lepsze egzekwowanie i gwarantowanie odszkodowania; oraz 4) dostosowanie przysługujących praw i głównych strategii politycznych do zmian zachodzących w społeczeństwie i gospodarce; mając na uwadze, że Parlament Europejski i parlamenty państw członkowskich powinny ułatwiać skuteczną i szybką transpozycję przepisów dotyczących ochrony konsumentów;

W.

mając na uwadze, że Unia określiła cele dotyczące redukcji emisji CO2, aby osiągnąć poziomy wyznaczone na 2020 r., oraz spowodować, że do 2050 r. większa części dostarczanej energii będzie pochodziła ze źródeł odnawialnych;

X.

mając na uwadze, że opracowane wnioski powinny być spójne z czterema wymienionymi głównymi celami;

1.

z zadowoleniem przyjmuje całościowe podejście europejskiego programu na rzecz konsumentów, a w szczególności fakt, że program ten obejmuje prawie wszystkie istotne dla konsumentów obszary polityki, sygnalizując tym samym wyraźne poparcie dla zwiększenia roli i znaczenia bezpieczeństwa i praw konsumentów na jednolitym rynku oraz dla wzmocnienia stowarzyszeń konsumenckich; podkreśla jednak, że musi to również znaleźć odzwierciedlenie we wnioskach legislacyjnych i innych propozycjach Komisji Europejskiej;

2.

z zadowoleniem przyjmuje gotowość Komisji do współpracy z handlowcami i pośrednikami, aby propagować inicjatywy w zakresie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw promujących bezpieczeństwo konsumentów; uważa, że Komisja powinna prowadzić stały dialog z sektorem prywatnym, tak aby inicjatywy były przyjmowane i stosowane w rzeczywistości;

3.

domaga się, aby konsumenci mogli w łatwy i skuteczny sposób wykonywać swoje prawa w podstawowych dziedzinach, obejmujących żywność, zdrowie, energetykę, usługi finansowe i cyfrowe, dostęp do sieci szerokopasmowych, ochronę danych, transport i telekomunikację;

4.

wzywa Komisję do ścisłej współpracy z rządami krajowymi przy prowadzeniu ogólnounijnej kampanii poszerzającej wiedzę o prawach i interesach konsumentów; podkreśla, że aby taka kampania powiodła się, należy w nią włączyć nie tylko sektor publiczny i organizacje ochrony konsumentów, lecz również sektor prywatny;

5.

uważa, że konieczne jest propagowanie platform elektronicznych, takich jak europejska sieć wspierania przedsiębiorstw i strona internetowa „Twoja Europa”, które przyczyniają się do rozwoju europejskiego jednolitego rynku i dostarczają konsumentom i MŚP ważnych informacji;

6.

wzywa Komisję do przedstawienia wniosku proponującego sposoby poszerzenia wiedzy obywateli na temat sektora finansowego, tak aby przed podjęciem decyzji o zaciągnięciu pożyczki dysponowali oni niezbędnymi informacjami; uważa, że należy zwrócić szczególną uwagę na młodsze pokolenie oraz na edukowanie społeczeństwa w zakresie pożyczek krótkoterminowych;

7.

podkreśla, że edukowanie konsumentów zmniejsza ryzyko, jakie grozi im w związku z produktami niebezpiecznymi lub podrobionymi, spekulacyjnymi produktami finansowymi i reklamą wprowadzającą w błąd; uważa, że edukacja (w tym również edukacja finansowa) oraz umacnianie pozycji konsumentów powinny rozpoczynać się w szkole i trwać przez całe życie; podkreśla konieczność unikania nadmiaru informacji, lecz zmniejszania braków wiedzy i zwiększania świadomości konsumentów za pomocą wiarygodnych, jasnych, porównywalnych i ukierunkowanych informacji;

8.

podkreśla, że aby konsumenci w pełni korzystali z przysługujących im praw, nie należy zapominać o roli i edukacji przedsiębiorstw; uważa, że dobra znajomość w przedsiębiorstwach praw przysługujących konsumentom ma zasadnicze znaczenie dla pełnego wdrożenia przepisów obowiązujących w zakresie ochrony konsumentów; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia środków niezbędnych do osiągnięcia tego celu, ze szczególnym uwzględnieniem małych i średnich przedsiębiorstw;

9.

podkreśla, że według ustaleń różnych badań w perspektywie długoterminowej konsumenci są zaniepokojeni możliwymi różnicami w jakości produktów tej samej marki i w takim samym opakowaniu, które są rozprowadzane na jednolitym rynku; uważa, że konsumenci w różnych państwach członkowskich nie korzystają z dostępu do jednakowej jakości podczas zakupu produktów tej samej marki i w takim samym opakowaniu na jednolitym rynku; podkreśla, że dyskryminacja między konsumentami w jakiejkolwiek postaci jest niedopuszczalna;

10.

wzywa Komisję do przeprowadzenia merytorycznego dochodzenia w tej sprawie, które pozwoli ocenić, czy istnieje konieczność dostosowania obowiązujących przepisów Unii; wzywa Komisję do poinformowania Parlamentu Europejskiego i konsumentów o wynikach tego dochodzenia;

11.

zwraca się do Komisji, aby określiła zaktualizowane i ujednolicone normy zapewniające bezpieczeństwo i autentyczność produktów; ma nadzieję, że w każdym przypadku wniosek w sprawie zmiany dyrektywy 2001/95/WE dotyczącej ogólnego bezpieczeństwa produktów będzie gwarantował wysoki poziom bezpieczeństwa produktów przeznaczonych dla konsumentów;

12.

z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji, aby wprowadzić ramy prawne dotyczące bezpieczeństwa w odniesieniu do produktów; podkreśla w związku z tym znaczenie, jakie ma skuteczna kontrola nad rynkiem, ponieważ na jednolitym rynku europejskim nadal znajdują się niebezpieczne produkty, w tym produkty oznakowane CE;

13.

domaga się, aby konsumenci mogli bezpiecznie korzystać z postępów nauki i technologii i aby mogli dostęp do informacji, bezstronnego doradztwa oraz do niezbędnych instrumentów umożliwiających sprawiedliwe i skuteczne zadośćuczynienie;

14.

apeluje do państw członkowskich i Komisji, aby wspierały inicjatywy mające na celu przekładanie wyników postępu naukowego, rozwoju technologicznego i innych innowacji na korzyści dla konsumentów, zwracając należytą uwagę na przepisy w zakresie bezpieczeństwa produktów;

15.

apeluje o odpowiednią ochronę konsumentów i bezpieczeństwo produktów na rynkach wyrobów wyprodukowanych za pomocą nanotechnologii lub organizmów zmodyfikowanych genetycznie;

16.

podkreśla konieczność zagwarantowania niezależności i przejrzystości ekspertyz naukowych i opinii o charakterze regulacyjnym, w szczególności w obszarze polityki w zakresie zdrowia, środowiska i żywności, aby zapewnić najwyższy poziom ochrony zdrowia konsumentów i ich zaufania;

17.

podkreśla, że należy lepiej chronić prawa najsłabszych grup konsumentów, takich jak dzieci i osoby starsze lub inne grupy znajdujące się w trudnej sytuacji, w szczególności w odniesieniu do transportu, usług finansowych, energii, a także ICT; podkreśla, że potrzebne są środki zarówno na szczeblu Unii, jak i na szczeblu krajowym, aby odpowiednio zagwarantować tym konsumentom ochronę;

18.

podkreśla, że Komisja i państwa członkowskie powinny promować odpowiedzialną i zrównoważoną konsumpcję, trzymając się celów wyznaczonych w strategii „Europa 2020”, oraz zapewnić konsumentom pełny dostęp do rynków z punktu widzenia wysoce konkurencyjnej społecznej gospodarki rynkowej w Unii, opartej na zasadzie solidarności; uważa, że należy zwalczać marnotrawienie żywności, wydłużyć przydatność dóbr konsumpcyjnych do użytkowania, propagować recykling i konsumpcję dóbr używanych, a także dalej podnosić efektywność energetyczną produktów dostępnych na jednolitym rynku;

19.

nalega, aby Komisja nadal bacznie monitorowała sposoby stosowania prawa wspierającego rozwój jednolitego rynku; wzywa Komisję, aby zgodnie z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej podjęła niezbędne działania prawne wobec państw członkowskich, które naruszają prawo w zakresie jednolitego rynku, nie wdrażają go lub nie egzekwują;

20.

z zadowoleniem przyjmuje dodatkowe inicjatywy ustawodawcze mające na celu stworzenie w pełni zintegrowanego jednolitego rynku, aby zwiększyć konkurencję i efektywność oraz zapewnić konsumentom w Unii więcej możliwości wyboru;

21.

wzywa w szczególności Komisję i państwa członkowskie, aby zadbały o terminowe i spójne wdrożenie unijnego dorobku prawnego w dziedzinie praw konsumenta, zwłaszcza dyrektywy w sprawie praw konsumentów (27), dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych (28) i dyrektywy w sprawie reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej (29); wzywa ponadto Komisję i państwa członkowskie, aby monitorowały skuteczność dorobku prawnego w dziedzinie praw konsumentów; zwraca uwagę na dowody wskazujące, że obywatele nadal nie są świadomi swoich praw na jednolitym rynku i w związku z tym apeluje do Komisji i państw członkowskich o dalsze wspieranie – w ramach procesu wdrażania – dostępności jasnych i zrozumiałych informacji dla konsumentów, a także informacji o dostępnych konsumentom sposobach dochodzenia zadośćuczynienia;

22.

wzywa Komisję do aktywniejszego działania, aby ocenić, w jakim stopniu obywatele w państwach członkowskich mają dostęp do konta bankowego; zwraca się do Komisji, aby przed końcem pierwszego kwartału 2014 r. przedstawiła Parlamentowi sprawozdanie w tej sprawie;

23.

zaleca, aby lepiej wykorzystywać dostępne informacje o zachowaniach konsumentów i uważa w szczególności, że można skuteczniej wykorzystywać tabelę wyników dla rynków konsumenckich; w związku z tym proponuje, aby Wspólne Centrum Badawcze przeprowadziło analizę i monitoring – w postaci dotowanego projektu badawczego – z myślą o określeniu obszarów priorytetowych dla konsumentów pod względem poprawy przysługujących im praw na jednolitym rynku, aby następnie odpowiednio dostosować treść, format i pracę organizacji, które rozpowszechniają informacje wśród konsumentów;

24.

podkreśla, że polityka UE powinna wspierać współpracę między stowarzyszeniami konsumentów a instytucjami publicznymi we wszystkich dziedzinach, umożliwiając dostęp do niezbędnych zasobów finansowych, a także zachęcać do wymiany dobrych praktyk i wiedzy między stowarzyszeniami; podkreśla, że należy utworzyć europejski rejestr stowarzyszeń, który umożliwi powstawanie takich stowarzyszeń;

25.

zauważa, że Komisja nie powinna się skupiać jedynie na kwestii nabywania treści cyfrowych w otoczeniu cyfrowym, lecz również na sposobach wspierania sprzedaży towarów i usług w otoczeniu cyfrowym oraz na wzmacnianiu zaufania konsumentów, tak aby konsumenci wiedzieli, w jaki sposób mogą bronić swoich praw i rozstrzygać spory w przypadku nabycia produktu lub usługi o niskiej jakości;

26.

wzywa Komisję, aby zwróciła szczególną uwagę na ochronę konsumentów w zakresie pożyczek krótkoterminowych, ponieważ w czasach kryzysu to osoby z najsłabszych grup społecznych korzystają z takich produktów finansowych, nie zdając sobie w pełni sprawy z obowiązków kredytobiorcy i związanego z tym ryzyka;

27.

przypomina, że odpowiednie i istotne informacje dla konsumentów muszą iść w parze ze środkami wzmacniającymi ich pozycję, aby mogli oni w pełni wykorzystać możliwości istniejące na jednolitym rynku;

28.

wzywa Komisję do współpracy z Parlamentem i władzami krajowymi w celu poprawy dostępnych konsumentom informacji o lepszym gospodarowaniu zużyciem energii w gospodarstwach domowych;

29.

uważa, że należy realizować transgraniczne projekty energetyczne zawarte w programie „Łącząc Europę”, ponieważ przyczyni się to do pobudzenia konkurencji między dostawcami energii elektrycznej i gazu oraz zwiększy niezależność sektora energetycznego w państwach członkowskich;

30.

apeluje do Unii, aby wzmocniła politykę konkurencji i potraktowała wspieranie praw konsumentów jako centralną kwestię w tym procesie; uważa, że takie dostosowanie ma szczególne znaczenie dla rozwoju prężnego, jednolitego rynku cyfrowego; podkreśla w związku z tym ważną rolę, jaką odgrywają strony internetowe zawierające porównania cen oraz podkreśla, że należy zapewnić im niezależność;

31.

zwraca się do Komisji Europejskiej i państw członkowskich, aby zatwierdziły zasoby wymagane do skutecznej realizacji programu, z uwzględnieniem ponadto wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020, i aby systematycznie przeprowadzały oceny skutków;

32.

podkreśla, że szybszy rozwój handlu elektronicznego ma kluczowe znaczenie dla konsumentów, gdyż oferuje im szerszy wybór, zwłaszcza w przypadku obywateli mieszkających na obszarach trudno dostępnych, oddalonych lub peryferyjnych, ale również w przypadku osób o ograniczonej zdolności poruszania się, które w przeciwnym wypadku nie miałyby dostępu do szerokiej gamy towarów;

33.

wzywa Komisję do podjęcia działań, aby zwalczać nierówne traktowanie konsumentów na jednolitym rynku związane z ograniczeniami przy wysyłce stosowanymi przez firmy w transgranicznej internetowej sprzedaży wysyłkowej;

34.

podkreśla, że nie wszyscy konsumenci mają możliwość lub umiejętności, aby korzystać z internetu i że w związku z tym należy konsumentom oferować usługi za pośrednictwem różnorakich kanałów;

35.

podkreśla, że w handlu elektronicznym, zarówno krajowym, jak i transgranicznym, niezbędne jest zaufanie konsumenta; podkreśla, że handel w internecie powinien oferować produkty wysokiej jakości, bezpieczne, identyfikowalne i autentyczne, bez stosowania przestępczych ani nieuczciwych praktyk i przy poszanowaniu zasad ochrony danych osobistych, a w stosownych przypadkach dawać gwarancję, że konsument został poinformowany, że udostępnione przez niego dane osobowe będą wykorzystane, i wydał na to wyraźną zgodę;

36.

podkreśla, że ochrona danych osobowych jest podstawowym wymogiem wstępnym ochrony konsumenta oraz funkcjonowania i rozwoju jednolitego rynku cyfrowego;

37.

podkreśla, że konsumenci oczekują od handlu elektronicznego szybkich, wiarygodnych i konkurencyjnych usług doręczania oraz że dobrze funkcjonujące usługi doręczania są konieczne, aby zapewnić zaufanie konsumentów;

38.

z zadowoleniem przyjmuje środki, jakie zamierza podjąć Komisja w dziedzinie usług finansowych i podkreśla, że potrzebne są kompleksowe ramy prawne zapewniające konsumentom korzystającym z usług finansowych niezależne doradztwo, w szczególności w dziedzinie usług finansowych; podkreśla, że informacje rynkowe powinny być wiarygodne, jasne i porównywalne, a także dostępne w formie elektronicznej i innych formach; podkreśla, że należy wszczynać postępowania prawne w sprawach dotyczących nieuczciwych praktyk handlowych lub nieuczciwych postanowień umownych; podkreśla, że należy chronić konsumentów, którzy „wpadli w pułapkę” danego produktu finansowego;

39.

przyjmuje do wiadomości nowy wniosek (COM(2013)0130 z dnia 13 marca 2013 r.) zmieniający rozporządzenie (WE) nr 261/2004 ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów oraz rozporządzenie (WE) nr 2027/97 w sprawie odpowiedzialności przewoźnika lotniczego w odniesieniu do przewozu drogą powietrzną pasażerów i ich bagażu; wzywa do szerokiego rozpowszechniania zwięźle sformułowanego we wszystkich językach urzędowych UE wykazu praw pasażerów we wszystkich rodzajach transportu;

40.

podkreśla, że należy ułatwiać wszystkim konsumentom prawo dostępu do podstawowego konta płatniczego i podawać im jasne i odpowiednie informacje o produktach inwestycyjnych, jak przewidziano między innymi we wniosku w sprawie dokumentów zawierających kluczowe informacje, dotyczących produktów inwestycyjnych (COM(2012)0352); podkreśla, że aby regulować rynki finansowe, potrzebne są ścisłe zasady; podkreśla, że obecny kryzys gospodarczo-finansowy osłabia pozycję dużej liczby konsumentów, coraz bardziej zwiększając ich zagrożenie, oraz że rosnąca niepewność pracy, coraz wyższa stopa bezrobocia i utrata siły nabywczej pogłębiają nierówności; wzywa Komisję do uwzględnienia tej nowej sytuacji przy opracowywaniu strategii politycznych;

41.

podkreśla, że potrzebna jest ścisła współpraca między organami europejskimi, krajowymi i lokalnymi a stowarzyszeniami konsumentów, aby określić mechanizmy konsultacji i zastosować środki przewidziane w programie;

42.

domaga się od Komisji, aby system szybkiego informowania w dziedzinie produktów nieżywnościowych RAPEX był bardziej przejrzysty i skuteczny; uważa, że należy rozwinąć sieć Europejskich Centrów Konsumenckich (ECC) oraz system współpracy w dziedzinie ochrony konsumenta (CPCS); jest zdania, że Komisja powinna rozważyć wprowadzenie systemu podobnego do systemu RAPEX, ale odnoszącego się do usług;

43.

podkreśla, że mechanizmy zadośćuczynienia, takie jak alternatywne sposoby rozstrzygania sporów (ADR) lub internetowe rozstrzyganie sporów (ODR), powinny być szybkie, dostępne i skuteczne; podkreśla, że rzeczywistego dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sporach transgranicznych nie powinny utrudniać problemy wynikające z transgranicznego charakteru sporu, braku środków lub braku informacji o dostępności pomocy prawnej; w związku z tym wzywa do lepszego wdrożenia dyrektywy Rady 2003/8/WE z dnia 27 stycznia 2003 r., a jeżeli zajdzie taka potrzeba, do jej zmiany, aby zaradzić niedociągnięciom;

44.

podkreśla, że ADR i ODR nie mogą zastępować mechanizmu dochodzenia roszczeń zbiorowych; w związku z tym wzywa Komisję do zbadania środków umożliwiających utworzenie ogólnounijnego mechanizmu dochodzenia roszczeń zbiorowych w dziedzinie ochrony konsumenta, który miałby zastosowanie do spraw transgranicznych; podkreśla, że nieskoordynowane inicjatywy realizowane w Unii mogą prowadzić do rozczłonkowania; podkreśla, że – aby zagwarantować skuteczność roszczeń zbiorowych i uniknąć ewentualnych nadużyć – unijne podejście do zbiorowego dochodzenia roszczeń powinno obejmować jedynie działania podejmowane przez przedstawicielskie organy uznane na szczeblu krajowym (organy publiczne, takie jak rzecznik praw obywatelskich lub organizacje konsumentów); podkreśla, że unijne podejście do dochodzenia roszczeń zbiorowych powinno się opierać na zasadzie wyrażenia zgody (opt-in);

45.

podkreśla konieczność zapewnienia dostępności towarów i usług w Unii, obejmujących takie obszary jak środowisko zbudowane, transport i ICT; wzywa Komisję do zaproponowania daleko idącego, ambitnego „unijnego aktu o dostępności”;

46.

podkreśla, że kolejne wieloletnie ramy finansowe na okres 2014-2020 powinny umożliwiać przyznanie wystarczająco ambitnych środków finansowych na program na rzecz konsumentów;

47.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, jak również parlamentom i rządom państw członkowskich.

19.2.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 65/12

—

uwzględniając dyrektywę Rady 2003/8/WE z dnia 27 stycznia 2003 r. w celu usprawnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sporach transgranicznych poprzez ustanowienie minimalnych wspólnych zasad odnoszących się do pomocy prawnej w sporach o tym charakterze (1),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 23 lutego 2012 r. dla Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczące stosowania dyrektywy 2003/8/WE w celu usprawnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sporach transgranicznych poprzez ustanowienie minimalnych wspólnych zasad odnoszących się do pomocy prawnej w sporach o tym charakterze (COM(2012)0071),

—

uwzględniając art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając Konwencję haską z dnia 25 października 1980 r. o ułatwieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości w stosunkach międzynarodowych,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinię Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A7-0161/2013),

A.

mając na uwadze, że art. 47 ust. 3 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej stanowi, iż „[p]omoc prawna jest udzielana osobom, które nie posiadają wystarczających środków, w zakresie, w jakim jest ona konieczna dla zapewnienia skutecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości”;

B.

mając na uwadze, że dyrektywa Rady 2003/8/WE zawiera przepisy zapewniające dostęp do wymiaru sprawiedliwości obywatelom będącym stroną sporów transgranicznych;

C.

mając na uwadze, że podstawowy przepis tej dyrektywy zapewnia, iż nie można odmówić pomocy prawnej wyłącznie na podstawie tego, że spór ma charakter transgraniczny, a zatem każde państwo członkowskie zachowuje swój własny system prawny, ale musi on być dostępny dla osób z innych państw członkowskich;

D.

mając na uwadze, że dyrektywa ustanawia warunki udzielania transgranicznej pomocy prawnej, związane w szczególności ze środkami finansowymi, istotą sporu oraz jego transgranicznym charakterem;

E.

mając na uwadze, że pomoc prawna musi być udzielona jedynie osobom, którym brak środków finansowych uniemożliwia dostęp do wymiaru sprawiedliwości bez takiej pomocy;

F.

mając na uwadze, że środki te poddaje się ocenie na podstawie wytycznych obowiązujących w państwie członkowskim siedziby sądu, a w szeregu państw członkowskich obowiązują ustalone pułapy;

G.

mając na uwadze, że pułapy te różnią się znacząco pomiędzy państwami członkowskimi, a obywatel uznany za potrzebującego pomocy prawnej w jednym państwie członkowskim może nie być uznany za takiego w innym państwie członkowskim, a także mając na uwadze, że art. 5 ust. 4 dąży w pewien sposób do zajęcia się tym problemem;

H.

mając na uwadze, że aby zająć się tymi rozbieżnościami, należy rozważyć, czy obywatele powinni też mieć możliwość ubiegania się o pomoc prawną w państwie członkowskim zamieszkania, tak aby wniosek był rozpatrywany przez organy tego państwa członkowskiego;

I.

mając na uwadze, że dla dobra zarówno obywateli, jak i organów stosujących dyrektywę, obywatelom – w przypadku transgranicznych wniosków o pomoc prawną – należy dać wybór, czy wniosek ma być rozpatrywany w państwie członkowskim zamieszkania czy w państwie członkowskim siedziby sądu lub wykonania wyroku;

J.

mając na uwadze, że gdyby istniał taki wybór, organy państwa członkowskiego mogłyby stosować własne kryteria zamiast przekazywania wniosku dalej lub kierowania się warunkami i wytycznymi innych państw członkowskich;

K.

mając na uwadze, że obywatele, których prawo do pomocy prawnej zostało uznane w państwie członkowskim zamieszkania, mogliby otrzymywać odpowiednie zaświadczenie, które byłoby uznawane przez organy państwa członkowskiego siedziby sądu lub wykonania wyroku;

L.

mając na uwadze, że zgodnie z dyrektywą transgraniczna pomoc prawna pokrywa także dodatkowe koszty związane ze sprawami transgranicznymi, takie jak tłumaczenie ustne i pisemne oraz koszty podróży;

M.

mając na uwadze, że informacje wyjaśniające rodzaje pomocy prawnej, jakimi dysponuje obywatel, muszą być sformułowane w jednym z języków Unii, aby zagwarantować, że obywatel został właściwie poinformowany w zrozumiałym dla niego języku;

N.

mając na uwadze, że Konwencja haska z dnia 25 października 1980 r. o ułatwieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości w stosunkach międzynarodowych zawiera podobne przepisy na szczeblu międzynarodowym, lecz stosuje ją tylko 17 spośród 27 państw członkowskich;

O.

mając na uwadze, że należy w związku z tym zachęcić pozostałe państwa członkowskie do zawarcia lub ratyfikacji tej konwencji;

1.

gratuluje Komisji przedstawionego sprawozdania ze stosowania dyrektywy 2003/8/WE;

2.

ubolewa, że Komisja nie zajmuje się osobno kwestią procedur europejskich, do których dyrektywa w sprawie pomocy prawnej również ma zastosowanie, takich jak europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń, mimo że oczywiście można było dogłębnie zbadać stosowanie tej dyrektywy do wspomnianej wyżej procedury w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r.;

3.

odnotowuje z zadowoleniem, że wszystkie państwa członkowskie dokonały transpozycji dyrektywy; zauważa jednak, że wykładnia niektórych punktów dyrektywy różni się pomiędzy państwami członkowskimi;

4.

wskazuje, że kolejne sprawozdanie powinno obejmować liczbę i merytoryczny charakter przypadków w poszczególnych krajach, tak aby uzyskać bardziej szczegółowy i dokładny zarys stosowania instrumentu;

5.

ubolewa nad faktem, że stosunkowo niewielu obywateli i prawników zdaje się mieć świadomość praw wynikających z dyrektywy;

6.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia środków w celu zwiększenia świadomości prawa do transgranicznej pomocy prawnej w sprawach cywilnych i handlowych oraz do usprawnienia w ten sposób swobodnego przepływu obywateli;

7.

wyraża uznanie dla pracy wykonywanej na europejskim portalu „e-Sprawiedliwość”, dla pracy europejskiej sieci sądowej, a także projektu e-CODEX (wymiana informacji z dziedziny e-sprawiedliwości poprzez wymianę danych online), zwłaszcza w odniesieniu do dostępności na europejskim portalu „e-Sprawiedliwość” formularzy wniosków o pomoc prawną, o których mowa w dyrektywie Rady 2003/8/WE; apeluje jednakże o większą jasność tych formularzy wniosków o pomoc prawną i łatwy dostęp do nich na wszystkich wyżej wymienionych platformach, w tym o jasne i praktyczne informacje dotyczące najlepszego sposobu występowania o pomoc prawną w poszczególnych państwach członkowskich w transgranicznych sporach cywilnych i handlowych;

8.

wzywa ponadto Komisję i państwa członkowskie do rozpoczęcia skutecznej kampanii informacyjnej z myślą o dotarciu do szerokiego grona potencjalnych beneficjentów oraz prawników;

9.

jest również zdania, że inne europejskie procedury, np. postępowanie w sprawie drobnych roszczeń czy postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, nie są dobrze znane i nie staną się popularne, ponieważ bieżąca polityka informacyjna nie prowadzi do znacznego zwiększenia wiedzy na ich temat;

10.

zauważa, że można by posłużyć się nowymi technologiami i narzędziami komunikacyjnymi w celu ułatwienia dostępu do informacji o pomocy prawnej; zaleca w związku z tym Komisji oraz państwom członkowskim wykorzystywanie szerokiego wachlarza kanałów komunikacyjnych, łącznie z kampaniami internetowymi, a także wykorzystywanie platform interaktywnych, takich jak portal „e-Sprawiedliwość”, jako tanich sposobów docierania do obywateli;

11.

zauważa, że w celu zapewnienia ciągłości wszczętych postępowań należy usprawnić sposoby tymczasowego i trwałego przechowywania formularzy niezbędnych do wystąpienia o pomoc prawną, jak również formularzy dotyczących innych procedur, zwłaszcza postępowania w sprawie drobnych roszczeń, zapewniając m.in. by były one jednakowo widoczne we wszystkich językach, w tym na stronie internetowej europejskiego atlasu sądowego w sprawach cywilnych, jak i na portalu „e-Sprawiedliwość”; wzywa Komisję, by niezwłocznie podjęła działania w tym celu;

12.

uważa, że należy ustanowić bazy danych prawników posiadających umiejętności w zakresie języków i prawa porównawczego, wystarczające do występowania w sprawach obejmujących transgraniczną pomoc prawną, co zapewni wyznaczanie tych prawników, którzy są zdolni prowadzić takie sprawy; choć uznaje istnienie transgranicznych baz danych prawniczych, takich jak platforma Find-a-Lawyer (Znajdź prawnika), za przykład dobrej praktyki w tej dziedzinie, apeluje o dalsze opracowywanie tego typu narzędzi z myślą o włączeniu ich do bazy danych prawników na portalu „e-Sprawiedliwość”;

13.

sugeruje, że pożądane byłyby specjalne systemy szkoleń rozwijających kompetencje transgraniczne prawników, z naciskiem na kursy językowe i prawo porównawcze; apeluje do Komisji, by we współpracy z państwami członkowskimi wsparła wprowadzenie specjalnych szkoleń dla adwokatów świadczących usługi w ramach pomocy prawnej;

14.

przyznaje, że pomoc prawna i szkolenia powodują koszty w państwach członkowskich oraz że w obecnej sytuacji gospodarczej środki finansowe na te cele mogą być ograniczone w wielu państwach członkowskich; apeluje w związku z tym do Komisji o dostarczenie – w miarę możliwości – państwom członkowskim środków finansowych na zapewnienie spójnego szkolenia wysokiej jakości na temat transgranicznej pomocy prawnej w sprawach cywilnych i handlowych;

15.

podkreśla znaczenie zapewnienia prostoty procedur rozpatrywania wniosków, tak aby obywatele zawsze byli w stanie ubiegać się o pomoc prawną bez pomocy prawnika; proponuje, aby obywatele zaangażowani w te procedury byli automatycznie informowani o istnieniu portalu prawnego „e-Sprawiedliwość” w celu ułatwienia im dostępu do informacji;

16.

uważa za stosowne wyznaczenie w oparciu o istniejące krajowe systemy pomocy prawnej jednego właściwego organu ds. pomocy prawnej w sporach transgranicznych z głównym biurem w każdym państwie członkowskim, które przyjmowałoby i przekazywało dalej wnioski o pomoc prawną;

17.

jest zdania, że przy ustalaniu gospodarczych kryteriów przyznania pomocy prawnej należy lepiej uwzględnić zróżnicowane koszty życia w państwach członkowskich i wyjaśnić, w jaki sposób należy brać pod uwagę te różnice;

18.

sugeruje, że wnioskodawcom należy dać wybór ubiegania się o pomoc prawną w państwie członkowskim zamieszkania lub w państwie członkowskim siedziby sądu lub wykonania wyroku; zauważa, że w ramach takich ustaleń organy państwa członkowskiego byłyby w stanie stosować własne kryteria przy podejmowaniu decyzji w sprawie wniosku;

19.

proponuje, aby każda decyzja władz państwa członkowskiego zamieszkania o przyznaniu pomocy prawnej, udokumentowana wspólnym zaświadczeniem była także skuteczna w państwie członkowskim siedziby sądu lub państwie wykonania wyroku;

20.

zaleca, aby koszty pokrywane w związku ze świadczeniem pomocy prawnej obejmowały też koniecznie koszty każdego obowiązkowego stawienia się przed sędzią lub innym organem dokonującym oceny wniosku oraz inne koszty z tym związane;

21.

apeluje do Komisji i państw członkowskich, by zwróciły szczególną uwagę na grupy najbardziej podatne na zagrożenia, by zagwarantować, że ich potrzeby są należycie uwzględniane;

22.

zwraca się do Komisji o przedstawienie wniosku dotyczącego zmiany dyrektywy zgodnie z powyższymi propozycjami, z myślą o ustanowieniu wyższych wspólnych standardów transgranicznej pomocy prawnej;

23.

zachęca państwa członkowskie do stworzenia bardziej skutecznych systemów współpracy między władzami publicznymi a organizacjami pozarządowymi, aby zapewnić obywatelom łatwiejszy dostęp do pomocy prawnej i doradztwa prawnego;

24.

chciałby, aby wprowadzono system przekazywania wiadomości między krajowymi wymiarami sprawiedliwości w celu przekazywania innym państwom członkowskim informacji o wniosku o pomoc złożonym w danym państwie członkowskim;

25.

sugeruje także większą współpracę Komisji, państw członkowskich oraz prawniczych organów i organizacji zawodowych, takich jak europejskie i krajowe izby adwokackie czy stowarzyszenia prawnicze;

26.

z zadowoleniem przyjmuje liczne inicjatywy, które okazały się dobrym przykładem najlepszych praktyk w dziedzinie bezpłatnego doradztwa prawnego, takie jak agencje pro bono i uniwersyteckie poradnie prawne;

27.

zachęca państwa członkowskie do zapewnienia dostępności pomocy przedsądowej i ułatwienia dostępu do niej, w tym doradztwa na temat alternatywnych metod rozstrzygania sporu, które często okazują się tańsze i mniej czasochłonne niż postępowanie sądowe;

28.

apeluje do państw członkowskich, które nie zawarły lub nie ratyfikowały dotychczas Konwencji haskiej z dnia 25 października 1980 r. o ułatwieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości w stosunkach międzynarodowych, aby to uczyniły, zapewniając dzięki temu obywatelom lepszy dostęp do wymiaru sprawiedliwości poza granicami Unii Europejskiej;

29.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i państwom członkowskim.

19.2.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 65/16

—

uwzględniając swoją decyzję z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie powołania Komisji Specjalnej ds. Przestępczości Zorganizowanej, Korupcji i Prania Pieniędzy oraz w sprawie określenia jej kompetencji, składu liczbowego i okresu funkcjonowania, przyjętą zgodnie z art. 184 Regulaminu,

—

uwzględniając swoją decyzję z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie przedłużenia mandatu Komisji Specjalnej ds. Przestępczości Zorganizowanej, Korupcji i Prania Pieniędzy do dnia 30 września 2013 r.,

—

uwzględniając art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, art. 67 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz jego część trzecią tytuł V rozdział 4 (art. 82–86) i rozdział 5 (art. 87–89), a także Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności art. 5, 6, 8, 32, 38, 41, tytuł VI (art. 47–50) i art. 52,

—

uwzględniając konkluzje Rady w sprawie utworzenia i wdrażania cyklu polityki UE dotyczącej zwalczania przestępczości zorganizowanej i poważnych form przestępczości międzynarodowej, który to cykl rozpoczyna wieloletni proces mający na celu spójne zwalczanie najpoważniejszych zagrożeń przestępczością dzięki optymalnej współpracy państw członkowskich, UE oraz krajów trzecich,

—

uwzględniając konkluzje Rady w sprawie ustanowienia priorytetów UE w zakresie walki z przestępczością zorganizowaną na lata 2011–2013,

—

uwzględniając program sztokholmski w zakresie wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (1), komunikat Komisji zatytułowany „Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości dla europejskich obywateli: plan działań służący realizacji programu sztokholmskiego” (COM(2010)0171) oraz komunikat Komisji zatytułowany „Strategia bezpieczeństwa wewnętrznego UE w działaniu: pięć kroków w kierunku bezpieczniejszej Europy” (COM(2010)0673),

—

uwzględniając strategię antynarkotykową UE na lata 2005–2012 oraz plan działania UE w zakresie narkotyków na lata 2009–2012,

—

uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 15 listopada 2000 r. (rezolucji nr 55/25), otwartą do podpisu w Palermo w dniu 12 grudnia 2000 r., i protokoły do niej,

—

uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, otwartą do podpisu w Meridzie w dniu 9 grudnia 2003 r.,

—

uwzględniając konwencję ONZ o zwalczaniu nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne 20 grudnia 1988 r. (rezolucja 1988/8) oraz otwartą do podpisu w Wiedniu od 20 grudnia 1988 r. do 28 lutego 1989 r., a następnie w Nowym Jorku do 20 grudnia 1989 r.,

—

uwzględniając Prawnokarną i Cywilnoprawną konwencję Rady Europy o korupcji, otwarte do podpisu w Strasburgu odpowiednio w dniu 27 stycznia i 4 listopada 1999 r., oraz rezolucje (98)7 i (99)5 przyjęte przez Komitet Ministrów Rady Europy odpowiednio w dniu 5 maja 1998 r. i 1 maja 1999 r. ustanawiające Grupę Państw Przeciwko Korupcji (GRECO),

—

uwzględniając akt Rady z dnia 26 maja 1997 r. ustanawiający – na podstawie art. K.3 ust. 2 lit. c) Traktatu o Unii Europejskiej – Konwencję w sprawie zwalczania korupcji, w którą zaangażowani są urzędnicy Wspólnot Europejskich lub urzędnicy państw członkowskich Unii Europejskiej (2),

—

uwzględniając Konwencję OECD o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych funkcjonariuszy publicznych w międzynarodowych transakcjach handlowych, otwartą do podpisu w Paryżu w dniu 17 grudnia 1997 r., i jej kolejne uzupełnienia,

—

uwzględniając Konwencję Rady Europy o praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa oraz o finansowaniu terroryzmu, otwartą do podpisu w Warszawie w dniu 16 maja 2005 r., oraz rezolucję CM/Res(2010)12 Komitetu Ministrów Rady Europy z dnia 13 października 2010 r. w sprawie statutu Komitetu Ekspertów ds. Oceny Środków Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu (MONEYVAL),

—

uwzględniając 40 zaleceń i 9 zaleceń specjalnych Grupy Specjalnej FATF/GAFI ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy, Finansowaniu Terroryzmu i Proliferacji,

—

biorąc pod uwagę pracę Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego (BCBS),

—

uwzględniając decyzję ramową Rady 2008/841/WSiSW z dnia 24 października 2008 r. w sprawie zwalczania przestępczości zorganizowanej (3),

—

uwzględniając decyzję ramową Rady 2001/500/WSiSW z dnia 26 czerwca 2001 r. w sprawie prania brudnych pieniędzy oraz identyfikacji, wykrywania, zamrożenia, zajęcia i konfiskaty narzędzi oraz zysków pochodzących z przestępstwa (4), decyzję ramową Rady 2003/577/WSiSW z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie wykonania w Unii Europejskiej postanowień o zabezpieczeniu mienia i środków dowodowych (5), decyzję ramową Rady 2005/212/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie konfiskaty korzyści, narzędzi i mienia pochodzących z przestępstwa (6) oraz decyzję ramową Rady 2006/783/WSiSW z dnia 6 października 2006 r. w sprawie stosowania zasady wzajemnego uznawania do nakazów konfiskaty (7),

—

uwzględniając decyzję Rady 2007/845/WSiSW z dnia 6 grudnia 2007 r. dotyczącą współpracy pomiędzy biurami ds. odzyskiwania mienia w państwach członkowskich w dziedzinie wykrywania i identyfikacji korzyści pochodzących z przestępstwa lub innego mienia związanego z przestępstwem (8) oraz sprawozdanie Komisji COM(2011)0176 na podstawie art. 8 tej decyzji,

—

uwzględniając decyzję ramową Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi (9) wraz z późniejszymi zmianami,

—

uwzględniając decyzję ramową Rady 2002/465/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych (10) oraz sprawozdanie Komisji dotyczące przeniesienia przepisów tej decyzji ramowej (COM(2004)0858),

—

uwzględniając decyzję Rady 2009/902/WSiSW z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającą Europejską Sieć Zapobiegania Przestępczości (ESZP) (11),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępującą decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW (12), oraz komunikat Komisji zatytułowany „Strategia UE na rzecz wyeliminowania handlu ludźmi na lata 2012–2016” (COM(2012)0286),

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych oraz fakt, iż na pierwszym miejscu należy zawsze stawiać najlepszy interes dzieci biorących udział w handlu ludźmi i migracji,

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/93/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, zastępującą decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW (13),

—

uwzględniając dyrektywę 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2005 r. w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (14) oraz sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące stosowania tej dyrektywy (COM(2012)0168),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1889/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2005 r. w sprawie kontroli środków pieniężnych wwożonych do Wspólnoty lub wywożonych ze Wspólnoty (15),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 273/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie prekursorów narkotykowych (16),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1781/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 listopada 2006 r. w sprawie informacji o zleceniodawcach, które towarzyszą przekazom pieniężnym (17),

—

uwzględniając decyzję ramową Rady 2003/568/WSiSW z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie zwalczania korupcji w sektorze prywatnym (18) oraz sprawozdanie Komisji dla Rady w oparciu o art. 9 tej decyzji ramowej (COM(2007)0328),

—

uwzględniając dyrektywę 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującą procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (19) oraz dyrektywę 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, z późniejszymi zmianami (20),

—

uwzględniając dyrektywę 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych,

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. ustanawiającą normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz zastępującą decyzję ramową Rady 2001/220/WSiSW (21),

—

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej COM(2013)0045 w sprawie dyrektywy w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu,

—

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej COM(2012)0085 w sprawie dyrektywy dotyczącej zamrożenia i konfiskaty dochodów pochodzących z działalności przestępczej w Unii Europejskiej,

—

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej COM(2010)0517 w sprawie ataków na systemy informatyczne oraz w sprawie zastąpienia decyzji ramowej Rady 2005/222/WSiSW,

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowany „Plan działania zakładający poprawę skuteczności walki z oszustwami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowaniah (COM(2012)0722),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowany „Pierwsze sprawozdanie roczne w sprawie wykonania strategii bezpieczeństwa wewnętrznego UEh (COM(2011)0790),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego zatytułowany „Zwalczanie przestępczości w erze cyfrowej: ustanowienie Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością (COM(2012)0140),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany „W stronę kompleksowych europejskich ram dla hazardu online (COM(2012)0596),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowany „Statystyki dotyczące przestępczości UE: plan działania w zakresie statystyk na lata 2011-2015” (COM(2011)0713),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie konkretnych sposobów usprawnienia walki z oszustwami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowania, w tym w odniesieniu do państw trzecich (COM(2012)0351),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany „W kierunku polityki kryminalnej UE: Zapewnienie skutecznej realizacji polityki UE poprzez prawo karne” (COM(2011)0573),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Rady z dnia 6 czerwca 2011 r. w sprawie zasad uczestnictwa Unii Europejskiej w Grupie Państw Przeciwko Korupcji (GRECO) Rady Europy (COM (2011)0307),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowany „Dochody pochodzące z przestępczości zorganizowanej: przestępstwo nie popłaca” (COM(2008)0766),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawie zapobiegania i zwalczania przestępczości zorganizowanej w sektorze finansowym (COM(2004)0262),

—

uwzględniając zalecenie Komisji 2007/425/WE z dnia 13 czerwca 2007 r., określające działania dotyczące wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97 w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 marca 2011 r. na temat „Podatki a rozwój – współpraca z krajami rozwijającymi się w zakresie wspierania dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania” (22),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 15 września 2011 r. w sprawie działań UE na rzecz walki z korupcją (23), rezolucję z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przestępczości zorganizowanej w Unii Europejskiej (24) oraz rezolucję z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie podejścia UE do prawa karnego (25),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 listopada 2011 r. w sprawie zwalczania nielegalnego rybołówstwa na świecie – rola UE (26),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie ustawiania wynikw meczw i korupcji w sporcie (27),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2013 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie prawodawstwa dotyczącego postępowania administracyjnego w Unii Europejskiej (28),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 czerwca 2005 r. zawierającą projekt zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady w sprawie walki z finansowaniem terroryzmu (29),

—

uwzględniając raport Europolu w sprawie oceny zagrożenia poważną i zorganizowaną przestępczością (SOCTA) z 2013 r.

—

uwzględniając rezolucję z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie walki z oszustwami podatkowymi, uchylaniem się od opodatkowania i rajami podatkowymi (30),

—

uwzględniając wnioski z wysłuchań publicznych, dyskusji na temat dokumentów roboczych i wymian opinii z osobami wysokimi rangą, a także z misji przeprowadzonych przez delegacje Komisji Specjalnej ds. Przestępczości Zorganizowanej, Korupcji i Prania Pieniędzy,

—

uwzględniając odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu wysłanym do parlamentów narodowych dotyczącym ich roli i doświadczeń w dziedzinie walki z przestępczością zorganizowaną, korupcją i praniem pieniędzy,

—

uwzględniając wkłady tematyczne dotyczące prania pieniędzy, które przedstawili posłowie Inés Ayala Sender, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Emma McClarkin i Gay Mitchell,

—

uwzględniając wkłady tematyczne dotyczące prania pieniędzy, które przedstawili posłowie Cornelis de Jong, Mariya Gabriel, Theodoros Skylakakis i Barbara Weiler,

—

uwzględniając wkłady tematyczne dotyczące prania pieniędzy, które przedstawili posłowie Mario Borghezio i Rui Tavares,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie śródokresowe Komisji Specjalnej ds. Przestępczości Zorganizowanej, Korupcji i Prania Pieniędzy (A7-0175/2013),

A.

mając na uwadze, że Komisji Specjalnej ds. Przestępczości Zorganizowanej, Korupcji i Prania Pieniędzy (CRIM) powierzono zbadanie zakresu przestępczości zorganizowanej, korupcji i prania pieniędzy w oparciu o najlepszą dostępną ocenę zagrożenia oraz zaproponowanie UE odpowiednich środków umożliwiających zapobieganie zagrożeniom, reagowanie na nie oraz zwalczanie ich na poziomie międzynarodowym, europejskim i krajowym;

B.

mając na uwadze, że tradycyjne organizacje przestępcze rozszerzyły stopniowo własne sfery wpływów na skalę międzynarodową, wykorzystując możliwości związane z otwarciem wewnętrznych granic Unii Europejskiej, a także z globalizacją gospodarki i postępem technologicznym, wchodząc w układ z grupami przestępczymi z innych państw (na przykład z południowoamerykańskimi kartelami narkotykowymi oraz rosyjskojęzycznymi zorganizowanymi grupami przestępczymi), aby dzielić między siebie rynki i sfery wpływów; mając na uwadze, że coraz częściej grupy przestępcze dywersyfikują swe działania, a tym samym rozrasta się sieć powiązań między handlem narkotykami, handlem ludźmi, przemytem nielegalnych imigrantów oraz handlem bronią; mając na uwadze, że powiązania terroryzmu z przestępczością zorganizowaną mają w coraz większym stopniu charakter zintegrowany;

C.

mając na uwadze, że globalny kryzys gospodarczy nie tylko stwarza sprzyjający grunt dla rozwoju nielegalnej działalności w przypadku niektórych osób, lecz także prowadzi do powstawania nowych rodzajów zorganizowanej działalności przestępczej, takiej jak oszustwa i korupcja w sporcie zawodowym, podrabianie produktów codziennego użytku takich jak żywność i leki, nielegalny handel tanią siłą roboczą oraz handel ludźmi; mając na uwadze, że poprzez infiltrację legalnej gospodarki przestępczość zorganizowana, nadużycia i pranie pieniędzy mają tragiczne skutki dla państw członkowskich;

D.

mając na uwadze, że tylko w bardzo rzadkich przypadkach zorganizowana grupa przestępcza nie ma wymiaru transgranicznego oraz że jest to największe niewidoczne zagrożenie dla bezpieczeństwa i dobrobytu obywateli europejskich, którzy nie są informowani o gwałtownym wzroście przestępczości transgranicznej ani o niemożności przeciwdziałania jej ze strony krajowych organów ścigania poza terytorium własnego kraju;

E.

mając na uwadze, że odnotowuje się rosnącą tendencję do wzajemnego wspierania się różnych grup przestępczych, którym udaje się w ten sposób – również dzięki ich nowym międzynarodowym strukturom i zróżnicowaniu rodzajów działalności – przezwyciężyć różnice językowe, etniczne lub różnice w interesach handlowych, aby prowadzić wspólny handel, umożliwiający zmniejszenie kosztów i zmaksymalizowanie zysków w czasie światowego kryzysu gospodarczego;

F.

mając na uwadze, że według szacunków zawartych w raporcie SOCTA 2013 Europolu w Unii Europejskiej działa co najmniej 3 600 organizacji przestępczych, oraz uznając, że najczęściej charakteryzują się one takimi cechami, jak między innymi tworzenie siatek i współpraca między poszczególnymi organizacjami, silna obecność w strukturze gospodarczo-prawnej na szczeblu międzynarodowym, tendencja do prowadzenia jednocześnie różnych rodzajów działalności przestępczej, występująca szczególnie w dużych organizacjach, a także wskazując na fakt, że aż 70 % istniejących organizacji ma członków różnej narodowości, co świadczy o międzynarodowym charakterze tego zjawiska;

G.

mając na uwadze, że ubóstwo stanowi czynnik sprzyjający rozwojowi przestępczości zorganizowanej, ponieważ organizacje przestępcze wykorzystują ubóstwo;

H.

mając na uwadze, że likwidacja ubóstwa oraz poprawa dostępu do zatrudnienia i ochrony socjalnej są kluczowe;

I.

mając na uwadze, że międzynarodowe organizacje przestępcze zajmują się często procederem handlu ludźmi i ludzkimi organami, przymusową prostytucją, niewolnictwem czy tworzeniem przymusowych obozów pracy; mając na uwadze, że zachodzi pilna konieczność objęcia stałym monitoringiem procederu międzynarodowego handlu organami oraz jego powiązań z organizacjami przestępczymi; mając na uwadze, że handel ludźmi jest przejawem przestępczości i szybko zmieniającym się zjawiskiem, które przynosi zyski rzędu 25 mld EUR każdego roku i dotyka wszystkie państwa członkowskie;

J.

mając na uwadze, że całkowitą liczbę pracowników przymusowych w państwach członkowskich UE szacuje się na 880 000, z czego 30 % to ofiary wykorzystywania seksualnego, 70 % to ofiary pracy przymusowej, a większość ofiar w Unii stanowią kobiety; mając na uwadze, że praca przymusowa przynosi znaczne zyski organizacjom przestępczym, prowadzi do dumpingu socjalnego i szkodzi społeczeństwu poprzez utratę dochodów podatkowych;

K.

mając na uwadze, że ofiary handlu ludźmi pochodzą zarówno z UE, jak i z poza niej;

L.

mając na uwadze, że ofiary handlu ludźmi są werbowane, przewożone lub przetrzymywane z użyciem siły lub przy wykorzystaniu innej formy przymusu lub oszustwa, w celu wykorzystania obejmującego wykorzystywanie seksualne, pracę przymusową lub usługi o charakterze przymusowym, w tym żebranie, niewolnictwo, czyny przestępcze, pracę w gospodarstwie domowym, adopcję, przymusowe małżeństwo lub usunięcie organów; mając na uwadze, że ofiary są wykorzystywane i całkowicie zniewolone przez handlarzy lub wyzyskiwaczy, zobowiązywane do spłacania ogromnych długów, często pozbawiane dokumentów tożsamości, więzione, odizolowywane i zastraszane, przez co żyją pozbawione pieniędzy we wpojonym im strachu przed odwetem i lokalnymi przedstawicielami władzy, tracą jakąkolwiek nadzieję na ucieczkę czy na powrót do normalnego życia;

M.

mając na uwadze, że zamknięcie zewnętrznych granic Unii jest niemożliwe;

N.

mając na uwadze, że każdego roku 2 000 osób ginie w wodach Morza Śródziemnego, próbując przedostać się do UE;

O.

mając na uwadze, że choć handel ludźmi zmienia się wraz ze zmieniającymi się warunkami społeczno-gospodarczymi, ofiary pochodzą głównie z krajów i regionów zmagających się z trudną sytuacją gospodarczą i społeczną, a czynniki ryzyka od lat pozostają takie same; mając na uwadze, że wśród pozostałych czynników sprzyjających procederowi handlu ludźmi występuje rozwój sektora usług seksualnych, wzrost zapotrzebowania na tanią siłę roboczą i tanie produkty, a czynnikiem wspólnym dla ofiar handlu ludźmi jest zasadniczo obietnica lepszego życia dla ofiar i/lub ich rodzin;

P.

mając na uwadze, że nielegalny handel organami, bronią, narkotykami (w tym substancjami chemicznymi, biologicznymi, radiologicznymi i jądrowymi oraz prekursorami, a także lekami na receptę), gatunkami dzikiej flory i fauny i ich częściami, papierosami i tytoniem, dziełami sztuki i innymi produktami pochodzi z wielu źródeł, pobudza rozwój nowych rynków przestępczych w całej Europie, zapewnia ogromne możliwości zysku organizacjom przestępczym i stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa granic UE i państw członkowskich oraz zagraża jednolitemu rynkowi i interesom finansowym UE;

Q.

mając na uwadze, że grupy przestępcze rozszerzyły szlaki narkotykowe oraz połączyły handel narkotykami z handlem innymi towarami. mając na uwadze, że internet stanowi narzędzie i nowy szlak, zarówno w przypadku zaopatrzenia w prekursory narkotykowe, jak i dystrybucji środków psychotropowych; mając na uwadze, że handel prekursorami narkotykowymi, takimi jak efedryna, pseudoefedryna i bezwodnik octowy nie jest dostatecznie nadzorowany w Unii i stanowi poważne zagrożenie;

R.

mając na uwadze, że kontrola chemikaliów pełniących rolę prekursorów oraz kontrola sprzętu wykorzystywanego do produkcji narkotyków syntetycznych stanowi kluczowy element ograniczania podaży narkotyków;

S.

mając na uwadze, że chemikalia używane do legalnych celów mogą być zdobywane przez organizacje przestępcze z legalnych źródeł i wykorzystywane jako prekursory narkotykowe; mając na uwadze, że w 2008 r. 75 % skonfiskowanego na świecie bezwodnika octowego, głównego prekursora narkotykowego do produkcji heroiny, przejęto w UE, a także mając na uwadze, że w swych corocznych raportach Międzynarodowy Organ Kontroli Środków Odurzających ONZ zwraca uwagę na stosowanie przez UE niedostatecznie rygorystycznych środków zapobiegawczych w zakresie wykorzystywania tego prekursora chemicznego do nielegalnych celów;

T.

mając na uwadze, że wielu obywateli Unii żyje w ubóstwie i zmaga się z bezrobociem, podczas gdy zakres przestępczości transgranicznej zwiększa się z każdym rokiem;

U.

mając na uwadze fakt, że przestępcy nie publikują raportów, przez co nie można dokładnie obliczyć liczby legalnych miejsc pracy, które traci rynek unijny na skutek nielegalnej działalności grup przestępczych, choć można przyjąć, że liczba miejsc pracy utraconych w ten sposób jest rzędu dziesiątek milionów;

V.

mając na uwadze, że dokładna kwota utraconych dochodów podatkowych na poziomie rządów krajowych i UE jest również niemożliwa do wyliczenia, jednak prawdopodobnie jest ona rzędu setek miliardów euro rocznie i wciąż rośnie;

W.

mając na uwadze, że nielegalny handel papierosami przynosi skarbom państw stratę w wysokości około 10 mld euro rocznie; mając na uwadze, że zyski z handlu bronią strzelecką i lekką na świecie szacuje się na kwotę od 170 do 320 mln dolarów rocznie, przy czym w Europie w obrocie znajduje się ponad 10 mln sztuk nielegalnej broni, co stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa obywateli oraz dla egzekwowania prawa; mając na uwadze, że handel wspomnianymi towarami może przynosić straty skarbom państw i szkodę zakładom produkcyjnym oraz że ułatwia rozwój innych form przestępczości zorganizowanej, które stanowią poważne zagrożenie dla społeczeństwa, gdyż zjawisko to może łatwo przerodzić się w źródło finansowania terroryzmu;

X.

mając na uwadze, że kwoty pochodzące z handlu gatunkami dzikiej fauny i flory i ich częściami szacuje się na 18–26 mld euro rocznie, a UE jest głównym ich odbiorcą na świecie;

Y.

mając na uwadze, że taki handel powoduje straty dla dochodów państwa, szkodzi producentom i ma negatywny wpływ na rynek pracy oraz warunki społeczne i środowiskowe;

Z.

mając na uwadze, że zdolność przenikania organizacji przestępczych przeszła proces zmian, w wyniku którego organizacje te działają obecnie w sektorach takich, jak roboty publiczne, transport, dystrybucja na dużą skalę, gospodarowanie odpadami, handel dzikimi gatunkami i zasobami naturalnymi, bezpieczeństwo prywatne, rozrywka dla dorosłych i wiele innych, z których większość poddawana jest kontroli politycznej i decyzyjnej; mając w związku z tym na uwadze, że przestępczość zorganizowana w coraz większym stopniu upodabnia swoje struktury do globalnego podmiotu gospodarczego, posiadającego znaczne możliwości w zakresie przedsiębiorczości i wyspecjalizowanego w jednoczesnej dostawie różnych rodzajów nielegalnych, ale coraz częściej także legalnych towarów i usług, i mającego wpływ na gospodarkę europejską i światową, co kosztuje przedsiębiorców 870 miliardów dolarów rocznie;

AA.

mając na uwadze, że działalność przestępcza o zorganizowanym i mafijnym charakterze, dotycząca środowiska – prowadzona w różnych formach, takich jak nielegalny handel odpadami i ich nielegalne usuwanie oraz niszczenie dziedzictwa środowiskowego, krajobrazowego, artystycznego i kulturowego – osiągnęła już tak dużą skalę międzynarodową, że zjawisko to wymaga zjednoczenia sił wszystkich krajów europejskich w celu wdrożenia skuteczniejszej strategii zapobiegania działalności ekomafii i ich zwalczania;

AB.

mając na uwadze, że ogromne zasoby finansowe generowane przez zorganizowaną przestępczość i sieci mafijne zasilają instytucje bankowe i rynki finansowe, działające także na terenie UE, które, w konsekwencji, współdziałają w praniu pieniędzy;

AC.

mając na uwadze, że banki międzynarodowe odgrywają ważną rolę w procederze prania pieniędzy i były bezpośrednio zaangażowane w pranie pieniędzy pochodzących z przestępczości zorganizowanej;

AD.

mając na uwadze, że raport SOCTA opublikowany przez Europol w 2013 r. podkreśla, że podrabianie dóbr codziennego użytku i nielegalny handel dobrami stanowi wschodzący rynek przestępczy, napędzany przez kryzys gospodarczy; mając na uwadze, że obrót środkami odurzającymi pozostaje największym rynkiem przestępczym; mając ma uwadze, że nielegalny obrót odpadami i oszustwa energetyczne stanowią nowe wschodzące zagrożenia, które zasługują na szczególną uwagę;

AE.

mając na uwadze, że skuteczna walka z przestępczością zorganizowaną we wszystkich jej formach wymaga opracowania i wdrożenia środków mających na celu pozbawienie organizacji przestępczych ich zasobów finansowych poprzez – w razie potrzeby – uchylając tajemnicę bankową;

AF.

mając na uwadze, że organizacje przestępcze korzystają również z szarej strefy zmowy z innymi podmiotami, łącząc się w celu przeprowadzenia niektórych operacji z przestępcami w „białych kołnierzykach” (przedsiębiorcami, urzędnikami publicznymi na wszystkich poziomach decyzyjnych, politykami, bankami, przedstawicielami różnych zawodów itp.), które to podmioty, chociaż nie należą do organizacji przestępczych, prowadzą z tymi organizacjami interesy korzystne dla obydwu stron;

AG.

mając na uwadze, że w niektórych państwach europejskich, nie będących członkami UE, znaczna część społeczeństwa pozostaje w szarej strefie, często utrzymując się z działalności przestępczej; mając na uwadze, iż sytuacja ta dotyczy przede wszystkim osób młodych;

AH.

mając na uwadze, że typowe sposoby działania organizacji przestępczych obejmują – oprócz przemocy, zastraszania i terroryzmu – teraz również korupcję; mając na uwadze, że pranie pieniędzy jest powiązane nie tylko z typowymi rodzajami działalności organizacji przestępczych, ale również z korupcją i przestępstwami podatkowymi; mając na uwadze, że przyczyną korupcji i nadużyć finansowych mogą być konflikty interesów; mając w związku z tym na uwadze, że przestępczość zorganizowaną, korupcję i pranie pieniędzy – chociaż są to odrębne procedery – często cechują wzajemne powiązania; mając na uwadze, że zorganizowane grupy przestępcze mogą także wykorzystywać organizacje z sektora publicznego i prywatnego, w tym organizacje nienastawione na zysk, jako „przykrywkę” dla korupcji i prania pieniędzy;

AI.

mając na uwadze, że dziennikarze śledczy odgrywają kluczową rolę w procesie wykrywania korupcji, nadużyć finansowych i przestępczości zorganizowanej, w związku z czym są narażeni na groźby o charakterze finansowym oraz zagrożenia dla ich bezpieczeństwa; mając na uwadze, że na przykład w okresie pięciu lat w 27 państwach członkowskich opublikowano w sumie 233 artykuły dotyczące śledztwa dziennikarskiego w sprawie przypadków nadużyć związanych z niewłaściwym wykorzystaniem środkw unijnych (31); mając na uwadze, że dodatkowe fundusze, zwłaszcza ze strony Komisji i innych instytucji międzynarodowych, są niezbędne do dalszego rozwoju dziennikarstwa śledczego;

AJ.

mając na uwadze, że procedery prania pieniędzy, korupcji i przestępczości zorganizowanej dokonywane przez podmioty europejskie znacząco wpływają na kraje rozwijające się i stanowią przeszkodę na drodze ich rozwoju, sprzeniewierzając ich zasoby naturalne, ograniczając przychody podatkowe i zwiększając dług publiczny;

AK.

mając na uwadze, że internet pozwala grupom przestępczym na działanie szybsze oraz na większą skalę, a przez to zmienia schemat działalności przestępczej; mając na uwadze, że cyberprzestępczość, a w szczególności oszustwa i wykorzystywanie dzieci, stanowią rosnące zagrożenie, podczas gdy organizacje przestępcze wykorzystują internetowe zakłady sportowe jako narzędzie do osiągania zysków i prania pieniędzy na całym świecie;

AL.

mając na uwadze, że ustawianie wyników zawodów sportowych to nowa forma przestępczości przynosząca duże zyski, charakteryzująca się niskimi wyrokami i bardzo dochodowa ze względu na niski stopień wykrywalności;

AM.

mając na uwadze, że ochrona obywateli oraz legalnej i konkurencyjnej gospodarki zależy od woli politycznej na wszystkich szczeblach, a także od zdecydowanego zwalczania przestępczości zorganizowanej, handlu ludźmi, korupcji i prania pieniędzy – procederów, które przynoszą znaczne szkody społeczeństwu i w szczególności stanowią zagrożenie dla utrzymania się przestrzegających prawa przedsiębiorców, dla bezpieczeństwa obywateli i konsumentów oraz dla podstawowych demokratycznych zasad państwowości;

AN.

mając na uwadze, że grupy przestępcze wykorzystują współczesną technologię, środowiska i możliwości odzwierciedlające legalne możliwości i cele biznesowe; mając na uwadze, że grupy przestępcze wykazują się wysokim poziomem wiedzy, organizacji, doświadczenia i wyrafinowania, a także charakteryzują się większą mobilnością, lepszą łącznością i łatwością podróżowania; mając na uwadze, że doprowadziło to do tego, iż zorganizowane grupy przestępcze trudniej zlokalizować i łatwiej jest im wykorzystywać różne systemy prawne i różne jurysdykcje krajowe;

AO.

mając na uwadze, że według UNODC w skali ogólnoświatowej wpływy z nielegalnej działalności wynoszą ok. 3,6 % globalnego PKB oraz że obecnie na całym świecie przepływy środków pieniężnych będących przedmiotem przestępstwa prania pieniędzy oscylują wokół 2,7 % globalnego PKB; mając na uwadze, że Komisja Europejska szacuje, że koszt korupcji tylko w Unii Europejskiej wynosi ok. 120 mld euro rocznie, tj. 1 % PKB UE; mając na uwadze, że chodzi o skradzione zasoby, które można było przeznaczyć na wspieranie rozwoju gospodarczego i społecznego, finansów publicznych i dobrobytu obywateli;

AP.

mając na uwadze, że dochody z nielegalnej działalności i sieci finansowe prania pieniędzy mają negatywny wpływ na gospodarkę UE, sprzyjając wzrostowi spekulacji oraz powstawaniu baniek finansowych, które wyrządzają szkodę realnej gospodarce;

AQ.

mając na uwadze, że korupcja stanowi poważne zagrożenie dla demokracji i przeszkodę dla skutecznego i sprawiedliwego sprawowania rządów; mając na uwadze, że zniechęca to do inwestycji, fałszuje funkcjonowanie rynku wewnętrznego i uczciwą konkurencję między przedsiębiorstwami i ostatecznie zagraża samemu rozwojowi gospodarczemu poprzez niewłaściwy przydział środków, szczególnie na za szkodą dla usług publicznych ogólnie i usług socjalnych w szczególności; mając na uwadze, że skomplikowane mechanizmy biurokracji, spotęgowane wieloma niepotrzebnymi wymogami poprzedzającymi wydanie zezwoleń, mogą zniechęcać przedsiębiorców, utrudniać prowadzenie legalnej działalności gospodarczej i sprzyjać przekupywaniu urzędników oraz innym formom korupcji;

AR.

mając na uwadze, że różnice w ustawodawstwie i w egzekwowaniu prawa w kwestii przekupstwa urzędników publicznych mają negatywny wpływ na rynek wewnętrzny, nie tylko z powodu powstających w ten sposób różnic w warunkach konkurencji dla firm, ale też dlatego, że taki typ przekupstwa występuje również w Unii Europejskiej, gdy firmy mające siedzibę w jednym państwie członkowskim przekupują urzędników publicznych z innego państwa członkowskiego, zakłócając w ten sposób funkcjonowanie rynków;

AS.

mając na uwadze, że 74 % obywateli europejskich postrzega korupcję jako główny problem w swoim kraju i na szczeblu ponadnarodowym (32), a przypadki korupcji występują rzeczywiście we wszystkich sektorach społecznych; mając na uwadze, że korupcja zmniejsza zaufanie obywateli do demokratycznych instytucji i efektywność wybranych rządów w zakresie praworządności, gdyż stwarza przywileje i prowadzi do nierówności społecznej; mając na uwadze, że brak zaufania do polityków wzrasta w czasie kryzysu gospodarczego;

AT.

mając na uwadze, że obszary, w których liczba zgłaszanych przypadków drobnej korupcji jest wyższa, biorąc pod uwagę stosunek przypadków przekupstwa do liczby kontaktów, to statystycznie: usługi medyczne (6,2 %), usługi geodezyjne (5 %), służby celne (4,8 %), sądownictwo (4,2 %), policja (3,8 %), urzędy stanu cywilnego i jednostki wydające zezwolenia (3,8 %), system oświaty (2,5 %), służby użyteczności publicznej (2,5 %), urzędy skarbowe (1,9 %);

AU.

mając na uwadze, że na obszarach charakteryzujących się wysokim wskaźnikiem przestępczości organizacje przestępcze nielegalnie przejmują zasoby gospodarki lokalnej, ograniczając przez to zwykłą wolę do podejmowania działalności gospodarczej, w tym zniechęcając inwestorów z innych państw; mając na uwadze, że na tych obszarach dostęp legalnie działających przedsiębiorstw do kredytów stał się trudniejszy z powodu wyższych kosztów i większych gwarancji wymaganych przez banki; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji gospodarczej są czasami zmuszone do zwrócenia się do organizacji przestępczych w celu uzyskania kredytu na inwestycje;

AV.

mając na uwadze, że lokalne zorganizowane grupy przestępcze wykorzystują luki w legalnej gospodarce i mogą stać się głównymi dostawcami towarów codziennego użytku; mając na uwadze, że oprócz wymuszeń i zastraszania stanowiących zagrożenie dla lokalnych społeczności, proceder ten zagraża legalnej gospodarce i całemu społeczeństwu, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo przedsiębiorstw i obywateli; mając na uwadze, że cyberprzestępczość, podrabianie treści kreatywnych i nielegalny handel nimi w internecie, pornografia dziecięcą, produkty farmaceutyczne, legalne środki psychotropowe i prekursory narkotykowe, części, części zamienne i inne produkty powszechnego, codziennego użytku, a także kwestie związane z odpowiednimi prawami i licencjami stanowią zagrożenie dla zdrowia obywateli, bezpieczeństwa, miejsc pracy i stabilności społecznej oraz mogą doprowadzić do daleko idących szkód dla przedsiębiorstw działających w sektorach, w których występują te procedery, a nawet do zagrożenia istnienia tych przedsiębiorstw;

AW.

mając na uwadze, że coraz częściej popełniane przestępstwa na szkodę branży rolno-spożywczej nie tylko narażają na poważne niebezpieczeństwo zdrowie obywateli europejskich, lecz także powodują ogromne straty w tych krajach, które z wysokiej jakości produkcji rolno-spożywczej uczyniły swój mocny punkt;

AX.

mając na uwadze, że seksualne wykorzystywanie dzieci w internecie oraz pornografia dziecięca stanowią szczególne zagrożenie; mając na uwadze, że cyberprzestępczość, a zwłaszcza cyberprzestępczość motywowana chęcią zysku, a także różne formy niedozwolonego dostępu do systemów informatycznych często są związane z nadużyciami finansowymi; mając na uwadze, że przypadki cyberprzestępczość jako usługa (CaaS) są coraz częstsze, a ilość złośliwego oprogramowania dramatycznie rośnie; mając na uwadze, że organy europejskie, które zajmują się tymi kwestiami, wymagają większych nakładów finansowych;

AY.

mając na uwadze, że proceder prania pieniędzy przybiera coraz bardziej złożone, trudne do zidentyfikowania formy; mając na uwadze, że do celów prania brudnych pieniędzy organizacje przestępcze w coraz większym stopniu wykorzystują nielegalny, a czasami także legalny system zakładów i „ustawianie” wyników rozgrywek sportowych, szczególnie internetowych, oraz banki w krajach, w których nadzór nad przepływem pieniędzy jest niewystarczający, w celu zapobieżenia praniu pieniędzy i unikania opodatkowania; mając na uwadze, że „ustawianie” wyników rozgrywek sportowych należy postrzegać jako zyskowną formę przestępczości zorganizowanej; mając na uwadze, że legalne gry hazardowe jako przejaw działalności biznesowej powinny być wspierane na podstawie zasady pomocniczości i proporcjonalności;

AZ

mając na uwadze, że fałszowanie zapisów księgowych przedsiębiorstwa często służy tworzeniu „nieoficjalnej” płynności, która wpływa na obniżenie podstawy opodatkowania i może być wykorzystywana do celów korupcji i prania pieniędzy, stanowiąc zagrożenie dla uczciwej konkurencji i ograniczając możliwości państwa w zakresie pełnienia funkcji społecznych;

BA.

mając na uwadze, że w dobie polityki oszczędności oszustwa podatkowe kosztują państwa członkowskie, zgodnie z szacunkami, 1 bln euro rocznie; mając na uwadze, że unikanie opodatkowania nie dotyczy jedynie szarej strefy gospodarki, ale występuje również w legalnej gospodarce, wśród znanych korporacji;

BB.

mając na uwadze, że pewnie działania zostały już podjęte na szczeblu europejskim dla zapewnienia wyważonych ram regulacyjnych i prawnych w celu zwalczania przestępczości zorganizowanej, korupcji i prania pieniędzy;

BC.

mając na uwadze, że – szczególnie w przypadku przestępczości transgranicznej – różnorodność podejść, jakie państwa członkowskie stosują do przestępczości, oraz różnice w prawie materialnym i prawie karnym mogą tworzyć luki i słabe punkty w karnych, cywilnych i podatkowych systemach prawnych w całej Unii Europejskiej; mając na uwadze, że raje podatkowe, państwa prowadzące luźną politykę bankową oraz państwa separatystyczne, w których brakuje silnej władzy centralnej, stały się kluczowe dla prania pieniędzy przez organizacje przestępcze;

BD.

mając na uwadze, że grupy przestępcze mają często strukturę międzynarodowych sieci, które wymagają działań transgranicznych, w tym efektywnej komunikacji o dużym zasięgu oraz przepływu informacji między odpowiednimi agencjami krajowymi i międzynarodowymi;

BE.

mając na uwadze, że ochrona interesów finansowych UE i euro musi być priorytetem w zakresie monitorowania pogłębiającego się zjawiska sprzeniewierzania funduszy europejskich przez organizacje przestępcze poprzez tzw. oszustwa wewnątrz Wspólnoty oraz podrabianie waluty euro;

BF.

mając na uwadze, że programy takie, jak Herkules, Fiscalis, Cło i Perykles opracowano na poziomie europejskim w celu ochrony interesów finansowych Unii oraz w celu zwalczania nielegalnej, transnarodowej i transgranicznej działalności przestępczej;

BG.

mając na uwadze, że głównym wrogiem strefy euro jest rozbieżność w zakresie wydajności między państwami członkowskimi. mając na uwadze, że skutkuje to, średnio- i długoterminowo, powstaniem problemu rozbieżności na poziomie konkurencyjności, którego nie rozwiąże dewaluacja pieniężna, a który prowadzi do ostrych i politycznie niebezpiecznych programów oszczędnościowych mających na celu wewnętrzną dewaluację; mając na uwadze, że korupcja systemowa w sektorze usług publicznych, będąca czynnikiem hamującym efektywność, bezpośrednie inwestycje zagraniczne i innowacje, uniemożliwia właściwe funkcjonowanie unii walutowej;

BH.

mając na uwadze, że w sektorach publicznych UE odnotowano przynajmniej 20 mln przypadków drobnej korupcji oraz że zjawisko to również występuje w sektorach administracji publicznej państw członkowskich (oraz wśród odpowiednich polityków) odpowiedzialnych za zarządzanie funduszami unijnymi oraz interesami finansowymi Unii;

BI.

mając na uwadze, że w Europie istnieje poważna luka podatkowa, a każdego roku UE traci z dochodów publicznych 1 bln euro w wyniku oszustw podatkowych i unikania opodatkowania, co stanowi roczny koszt dla każdego obywatela Unii rzędu 2 000 euro;

BJ.

mając na uwadze, że aby stawić czoła przestępczości zorganizowanej, ustawodawcy państw członkowskich muszą mieć możliwość szybkiej i efektywnej reakcji na zmienne struktury i nowe formy przestępczości oraz że wszystkie państwa członkowskie, w szczególności po przyjęciu Traktatu z Lizbony, są zobowiązane zapewnić Unię wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;

BK.

mając na uwadze, że podejście stosowane na szczeblu europejskim w dziedzinie zwalczania przestępczości zorganizowanej, korupcji i prania pieniędzy musi opierać się na najlepszych dostępnych ocenach zagrożenia i na ściślejszej współpracy wymiarów sprawiedliwości i policyjnej również z państwami trzecimi, na wspólnym określeniu przestępstw, w tym przestępstwa polegającego na udziale w grupie przestępczej lub przestępstwa prania pieniędzy przez ten sam podmiot, który je uzyskał, kryminalizacji wszelkich form korupcji, na zbliżeniu ustawodawstwa państw członkowskich w zakresie niektórych przepisów istotnych z proceduralnego punktu widzenia, np. dotyczących instytucji przedawnienia, ustanowienia skutecznych środków konfiskaty i odzyskiwania mienia grup przestępczych i pochodzącego z korupcji, zapewnienia większej odpowiedzialności organów administracji publicznej, polityków, prawników, notariuszy, agentów nieruchomości, zakładów ubezpieczeń i innych przedsiębiorstw, szkolenia sędziów i funkcjonariuszy policji oraz wymiany najlepszych praktyk dotyczących adekwatnych instrumentów prewencyjnych;

BL.

mając na uwadze, że wzajemne uznanie stanowi podstawę współpracy wymiarów sprawiedliwości państw członkowskich UE w sprawach cywilnych i karnych;

BM.

mając na uwadze, że walka z handlem ludźmi stanowi dla UE priorytet, a od lat 90. ubiegłego wieku opracowano w tym zakresie wiele inicjatyw, środków działania, programów dofinansowania oraz ram prawnych, a także mając na uwadze, że art. 5 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej zabrania w szczególności handlu ludźmi;

BN.

mając na uwadze, że aby umożliwić współpracę państw członkowskich w zakresie zwalczania przestępczości i egzekwowania prawa, konieczne jest wzajemne zaufanie między organami wymiaru sprawiedliwości w UE; mając na uwadze, że zasada wzajemnego zaufania wymaga ustanowienia minimalnych standardów ochrony na możliwie najwyższym poziomie;

BO.

mając na uwadze, że prawo karne i systemy postępowania karnego państw członkowskich rozwijały się na przestrzeni wieków; mając na uwadze, że każde z państw członkowskich charakteryzuje inny system, oraz że w konsekwencji państwom członkowskim należy pozostawić wolność kształtowania kluczowych obszarów prawa karnego w ramach własnych systemów;

BP.

mając na uwadze zasadniczą różnicę między świadkami a osobami współpracującymi z wymiarem sprawiedliwości; mając na uwadze, że państwa członkowskie i Unia Europejska są zobowiązane do zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa tym, którzy zdecydowali się wystąpić przeciwko zorganizowanej przestępczości i mafiom, narażając życie własne i swoich bliskich;

BQ.

mając na uwadze, że choć system przetargów na zamówienia publiczne znajduje się pod ścisłym nadzorem, to procedura wydawania pieniędzy z przetargu nie jest przejrzysta, a państwa członkowskie różnią się od siebie znacznie w zakresie deklaracji o braku konfliktu interesów;

1.

uważa za konieczne przygotowanie odpowiedniej reakcji politycznej przeciwko obecności organizacji przestępczych i mafii na szczeblu europejskim poprzez opracowanie szczegółowego i szybkiego planu działania, w którym zostaną określone środki ustawodawcze i nieustawodawcze zmierzające do likwidacji tych organizacji oraz do wskazania i odzyskania wszelkich form wzbogacenia, które mogą być (bezpośrednio lub pośrednio) z nimi powiązane;

2.

jest przekonany, że w celu pokonania zorganizowanej i mafijnej przestępczości oraz likwidacji takich zjawisk jak korupcja i pranie pieniędzy, które, w ich całościowym wymiarze, powodują ograniczenie wolności, praw i bezpieczeństwa obecnych i przyszłych pokoleń obywateli europejskich, konieczne jest podjęcie nie tylko działań reakcyjnych, ale także szeroko zakrojonych działań prewencyjnych;

3.

wzywa Komisję do zaproponowania wspólnych standardów prawnych oraz modeli integracji i współpracy między państwami członkowskimi; wzywa Komisję w szczególności – na podstawie sprawozdania z oceny wdrożenia decyzji ramowej w sprawie zwalczania przestępczości zorganizowanej i opracowywania bardziej zaawansowanego ustawodawstwa państw członkowskich – do przedstawienia wniosku ustawodawczego zawierającego wspólną definicję przestępczości zorganizowanej, w skład której wchodzą m. in. przestępstwa polegające na udziale w grupie przestępczej o charakterze mafijnym, obejmującą zapis o ukierunkowaniu na przedsiębiorczość w ramach tego procederu i kładącą nacisk na zastraszanie stosowane przez grupę przestępczą, oraz uwzględniając art. 2a Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej; podkreśla, że wnioski dotyczące przepisów unijnego prawa karnego materialnego muszą przestrzegać praw podstawowych i zasad pomocniczości i proporcjonalności, a także stanowisk wyrażonych w rezolucji Parlamentu z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie podejścia UE do prawa karnego;

4.

wzywa Komisję do opracowania wspólnej definicji korupcji w celu opracowania spójnej globalnej polityki zwalczania korupcji; zaleca, aby w swoim sprawozdaniu w sprawie środków zwalczania korupcji przyjętych przez państwa członkowskie, które ma zostać opublikowane w 2013 r., Komisja omówiła każdą formę korupcji, zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym, w tym w przypadku organizacji nienastawionych na zysk, podkreślając najlepsze praktyki krajowe w zwalczaniu korupcji, oraz określiła kryteria umożliwiające wiarygodny pomiar tego zjawiska w celu zawarcia wyczerpującego przeglądu obszarów podatnych na korupcję w poszczególnych krajach; wzywa Komisję, aby przekazywała do Parlamentu Europejskiego i do państw będących stronami Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji (UNCAC) regularne sprawozdania dotyczące działań podejmowanych przez państwa członkowskie i na poziomie UE oraz do zaktualizowania w związku z tym ustawodawstwa europejskiego obowiązującego w tej dziedzinie;

5.

jest zdania, że skuteczne ramy prawne muszą odpowiednio uwzględniać wzajemne zależności między przepisami dotyczącymi zapobiegania praniu pieniędzy oraz podstawowym prawem do ochrony danych osobowych, aby zapewnić, że działania w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy nie obniżają ustalonych standardów w zakresie ochrony danych; w związku z powyższym z zadowoleniem przyjmuje system ochrony danych wykorzystywany przez Europol;

6.

zwraca się do Komisji o włączenie do jej wniosku dotyczącego harmonizacji prawa karnego w dziedzinie prania pieniędzy, przewidzianego na 2013 r., wspólnej definicji przestępstwa prania pieniędzy przez ten sam podmiot w oparciu o najlepsze praktyki państw członkowskich, oraz do uznania za przestępstwa źródłowe tych przestępstw, które mogą być ciężkie ze względu na dostarczanie korzyści osobom, które je popełniają;

7.

wzywa Komisję do przedstawienia wniosku o rozszerzenie art. 18 dyrektywy w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi, która zachęca państwa członkowskie do uznania za przestępstwo czynów polegających na korzystaniu z usług osób, które padły ofiarą wszelkich form wykorzystywania w związku z handlem ludźmi, przy czym mowa tu zarówno o wykorzystywaniu seksualnym, jak też o wyzysku w pracy;

8.

uważa, że warunki oraz wyniszczające skutki cierpienia, jakiego doświadczają ofiary handlu ludźmi, są niedopuszczalne i stanowią przestępstwo przeciwko prawom człowieka; z tego względu wzywa Komisję i państwa członkowskie do prowadzenia działań mających na celu społeczne napiętnowanie takich procederów poprzez organizowanie zdecydowanych i nieustających kampanii uświadamiających o jasnych i dobrze zaplanowanych celach dotyczących zmniejszenia liczby przypadków tych przestępstw; kampanie powinny podlegać corocznym ocenom w ramach Europejskiego Dnia Przeciwdziałania Handlowi Ludźmi obchodzonego 18 października każdego roku oraz przez okres kolejnych pięciu lat aż do Europejskiego Roku Przeciwdziałania Handlowi Ludźmi;

9.

zaleca państwom członkowskim opracowanie we współpracy z Komisją, Parlamentem Europejskim i przy wsparciu Europolu, Eurojustu i Agencji Praw Podstawowych – możliwie najbardziej jednolitych i spójnych wskaźników na szczeblu europejskim służących przynajmniej pomiarowi zakresu, kosztów oraz krzywdy społecznej powstałych w wyniku przestępczości zorganizowanej, korupcji i prania pieniędzy odnotowywanych w Unii Europejskiej;

10.

zwraca się do Komisji i Rady o rozważenie możliwości utworzenia europejskiej listy organizacji przestępczych na wzór europejskiej listy organizacji uznawanych za terrorystyczne;

11.

zaleca utworzenie europejskiej sieci łączącej różne instytuty uniwersyteckie zajmujące się problematyką przestępczości zorganizowanej, korupcji i prania pieniędzy w celu propagowania badań naukowych w tym zakresie;

12.

kładzie nacisk na potrzebę zastosowania w pełnym zakresie istniejących instrumentów dotyczących wzajemnego uznawania oraz przyjęcia ustawodawstwa europejskiego zapewniającego natychmiastową wykonalność wyroków skazujących i nakazów konfiskaty na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo, w którym zostały wydane; uważa, że należy poprawić wzajemną materialną pomoc prawną oraz wzajemne uznawanie środków dowodowych między państwami członkowskimi;

13.

jest zdania, że działania w zakresie walki z handlem ludźmi i pracą przymusową powinny koncentrować się na przyczynach źródłowych problemu, takich jak nierówności na świecie; z uwagi na powyższe wzywa państwa członkowskie do spełniania swoich zobowiązań w zakresie pomocy rozwojowej i MCR;

14.

wzywa Komisję oraz ESDZ do wzmocnienia działań i programów w wymiarze zewnętrznym, w tym umów dwustronnych, w celu walki z handlem ludźmi poprzez podejmowanie działań prewencyjnych w krajach pochodzenia i tranzytu, zwracając szczególną uwagę na osoby nieletnie i dzieci pozbawione opieki;

15.

wzywa Komisję do opracowania wiarygodnego systemu monitoringu w ramach UE w celu zapewnienia skuteczniejszego monitorowania przemieszczania się handlarzy ludźmi oraz ofiar tego procederu;

16.

wzywa Komisję do pilnego opracowania porównywalnego i wiarygodnego ogólnounijnego systemu zbierania danych, w oparciu o wspólne i uzgodnione wysokiej jakości wskaźniki, wspólnie z państwami członkowskimi oraz instytucjami międzynarodowymi zajmującymi się walką z handlem ludźmi; aby poprawić widoczność i podkreślić pilną potrzebę utworzenia systemu danych, pomocne może się okazać utworzenie Centrum Monitorowania ds. Przeciwdziałania Handlowi Ludźmi w ramach działającej już witryny UE dotyczącej przeciwdziałaniu handlowi ludźmi oraz nałożenie na wszystkie instytucje UE i siedem zaangażowanych agencji obowiązku wprowadzania danych, zachęcając do tego także organizacje pozarządowe i inne instytucje;

17.

wzywa Komisję do wprowadzenia w życie zaleceń określonych w Strategii UE na rzecz wyeliminowania handlu ludźmi na lata 2012-2016;

18.

wzywa Komisję do spełnienia warunków niezbędnych do uruchomienia europejskiego telefonu zaufania dla ofiar handlu ludźmi, aby pomóc w uświadamianiu ofiar o przysługujących im prawach;

19.

wzywa Komisję do przeznaczenia większych zasobów na walkę z wykorzystywaniem serwisów społecznościowych oraz cyberprzestrzeni do celów handlu ludźmi;

20.

wzywa Komisję do zwiększenia współpracy transgranicznej wymiarów sprawiedliwości oraz policji między państwami członkowskimi UE a agencjami UE, biorąc pod uwagę fakt, że przestępstwo handlu ludźmi nie ogranicza się do jednego państwa członkowskiego;

21.

wzywa do wzmocnienia sankcji wobec instytucji bankowych i finansowych, które współdziałają w paserstwie i/lub praniu pieniędzy pochodzących ze zorganizowanej działalności przestępczej;

22.

jeżeli chodzi o konfiskatę, zachęca państwa członkowskie do rozważenia – na podstawie najbardziej zaawansowanych legislacji krajowych – możliwości wdrożenia wzorców opartego na prawie cywilnym systemu zajmowania majątku w przypadkach, w których – uwzględniając zasadę prawdopodobieństwa i występując do sądu o odpowiednie zezwolenie – można stwierdzić, że mienie to pochodzi z działalności przestępczej lub jest wykorzystywane do finansowania działalności przestępczej; uważa, że wzorce prewencyjne dotyczące konfiskaty mogą być przewidywane po wydaniu orzeczenia przez sąd, zgodnie z konstytucyjnymi gwarancjami krajowymi i bez uszczerbku dla prawa własności i prawa do obrony; ponadto zachęca państwa członkowskie do sprzyjania wykorzystywaniu mienia pochodzącego z przestępstwa do celów społecznych; sugeruje podjęcie działań i uruchomienie funduszy na potrzeby finansowania działań w zakresie ochrony skonfiskowanego mienia, mających na celu zachowanie jego integralności;

23.

zaleca określenie jako przyczyny wykluczenia na co najmniej pięć lat wykonawcy z udziału w zamówieniu publicznym w całej Europie otrzymanie prawomocnego wyroku za udział w organizacji przestępczej, w procederze prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, za czyn polegający na korzystaniu z usług osób, które padły ofiarą wykorzystywania w związku z handlem ludźmi i zatrudnianiem nieletnich, korupcję lub inne poważne przestępstwo przeciwko interesom publicznym, bez względu na to, czy przestępstwo takie spowodowało utratę dochodu z podatków bądź zaszkodziło społecznie, a także za inne szczególnie poważne przestępstwa o wymiarze transgranicznym, o których mowa w art. 83 ust. 1 TFUE (tzw. europrzestępstwa”), również jeżeli przyczyna ta zostaje stwierdzona w trakcie postępowania mającego na celu udzielenie zamówienia; uważa, że procedury udzielania zamówień publicznych muszą opierać się na zasadzie legalności oraz że w tych ramach należy określić kryterium oferty najkorzystniejszej ekonomicznie w celu zapewnienia przejrzystości (również dzięki systemom e-zamówień) i zapobiegania nadużyciom, korupcji i innym poważnym nieprawidłowościom; wzywa służby Komisji do opracowania struktury lub planów współpracy, aby zapewnić całościowe podejście do walki z przestępstwami korupcyjnymi w ramach zamówień publicznych;

24.

zauważa istnienie powiązania pomiędzy legalną i nielegalną działalnością, gdyż w niektórych przypadkach legalne środki stanowią źródło zasobów przeznaczanych na cele działalności nielegalnej; podkreśla, że monitoring przepływu legalnych środków może pomóc w identyfikacji majątku pochodzącego z przestępstwa;

25.

uznaje, że w celu zwalczania handlu narkotykami oraz innych przestępstw będących formą przestępczości zorganizowanej, działania organów sądowych i policyjnych powinny obejmować nie tylko współpracę z Eurojustem i Europolem, lecz także porozumienia o współpracy – bez uszczerbku dla spoczywającego na nich obowiązku zachowania poufności – z przedsiębiorstwami z sektora transportu, logistyki, przemysłu chemicznego, z dostawcami usług internetowych, z sektorem bankowym i usług finansowych, zarówno w państwach członkowskich, jak i w państwach trzecich; podkreśla znaczenie walki z podażą narkotyków poprzez ścisłą kontrolę prekursorów narkotykowych i popiera wniosek Komisji zmieniający rozporządzenie (WE) nr 273/2004, określający sposoby zapobiegania rozprzestrzenianiu się z handlu wewnętrznego UE np. bezwodnika octowego, poprzez zaostrzenie wymogów rejestracyjnych dotyczących tego produktu;

26.

wyraża zaniepokojenie nieskutecznością narzędzi dochodzeniowych udostępnionych w różnych krajowych systemach prawnych, które nie biorą dostatecznie pod uwagę konieczności zapewnienia odpowiednich i szczególnych narzędzi do walki z organizacjami przestępczymi i mafijnymi; ponawia wniosek złożony już do Komisji Europejskiej w rezolucji przyjętej w dniu 25 października 2011 r. dotyczący opracowania studium porównawczego specjalnych technik dochodzeniowych stosowanych obecnie w różnych państwach członkowskich, które może stanowić podstawę do działań na szczeblu europejskim, aby zapewnić właściwym organom niezbędne narzędzia śledcze w oparciu o najlepsze istniejące praktyki;

27.

zachęca Komisję, państwa członkowskie i przedsiębiorstwa do wdrożenia konkretnych środków w celu zwiększenia identyfikowalności dóbr (np. informacje na etykiecie o kraju pochodzenia produktów rolno-spożywczych, oznaczenie CIP dla broni palnej lub kody cyfrowe do numerów identyfikacji podatkowej papierosów, wyrobów alkoholowych i leków na receptę) w celu skuteczniejszej ochrony zdrowia konsumentów, poprawy bezpieczeństwa obywateli, zniechęcania do przemytu i zwalczania nielegalnego handlu; ubolewa, że państwa członkowskie nie wyraziły chęci wprowadzenia kwestii identyfikowalności do znowelizowanego Wspólnotowego Kodeksu Celnego;

28.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o zacieśnienie współpracy na morzu w celu zwalczania handlu ludźmi oraz przepływu narkotyków oraz nielegalnych i sfałszowanych produktów przez wewnętrzne i zewnętrzne granice morskie Unii; uznaje, że zarządzanie granicami obejmuje także wymiar migracyjny związany z prawami podstawowymi migrantów, w tym, gdzie jest to właściwe, prawo do azylu, a także ochronę ofiar handlu ludźmi lub pracy przymusowej, w szczególności małoletnich, oraz pomoc im;

29.

uznaje pilną potrzebę dalszego rozwoju ram prawnych i instrumentów operacyjnych na szczeblu europejskim w zakresie zwalczania cyberprzestępczości na rzecz szerszej współpracy międzynarodowej, także przy wsparciu Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością (EC3), aby zapewnić obywatelom (szczególnie osobom najbardziej narażonym), przedsiębiorstwom i władzom publicznym wysoki poziom bezpieczeństwa, nie szkodząc wolności informacji i ochronie danych;

30.

z niepokojem stwierdza wykazany przez organy sądowe i policyjne znaczący związek między nielegalną zorganizowaną działalnością przestępczą a finansowaniem nielegalnej działalności grup terrorystycznych z dochodów pochodzących z nielegalnego handlu międzynarodowego; wzywa państwa członkowskie do wzmocnienia środków zwalczania tych zjawisk;

31.

biorąc pod uwagę fakt, iż przestępczość zorganizowana wykorzystuje cyberprzestrzeń i jej nielegalne narzędzia na coraz większą skalę, wzywa państwa członkowskie do bezzwłocznego przyjęcia strategii bezpieczeństwa cybernetycznego na poziomie krajowym;

32.

zwraca się do Komisji o opracowanie karty Unii Europejskiej w sprawie ochrony i pomocy ofiarom handlu ludźmi w celu gromadzenia wszystkich istniejących wskaźników, środków, programów i zasobów w sposób bardziej spójny, skuteczny i przydatny dla stron zaangażowanych w realizację celu polegającego na zwiększeniu ochrony ofiar; zwraca się do Komisji o uruchomienie telefonu zaufania dla ofiar handlu ludźmi;

33.

przypomina Komisji o szczególnym traktowaniu dzieci, które są ofiarami handlu ludźmi, jak również o zwiększeniu ochrony osób nieletnich pozbawionych opieki oraz dzieci, którymi handlują ich własne rodziny (przypadki, które należy uwzględnić, proponując powrót do krajów pochodzenia, identyfikację opiekunów, itd.); wskazuje potrzebę stosowania nie tylko podejścia uwzględniającego płeć, ale również kwestie związane z problemami zdrowotnymi i niepełnosprawnością;

34.

zwraca się do Komisji o zwiększenie środków przeznaczanych na rzecz wyspecjalizowanych organizacji pozarządowych, mediów i ośrodków badawczych w celu zapewnienia większego wsparcia, ochrony i pomocy dla ofiar, tak by ich zeznania składane przed sądami stały się w mniejszym stopniu konieczne; wzywa także Komisję do poświęcenia większej uwagi aspektom widoczności, podnoszeniu świadomości oraz potrzebom ofiar, aby ograniczyć zapotrzebowanie, które napędza ten proceder, oraz nadużycia, jakich dopuszczają się handlujący ludźmi oraz by dążyć do całkowitego wyeliminowania przypadków wykorzystywania seksualnego i wyzysku w pracy;

35.

zwraca się do Komisji o opracowanie skuteczniejszych proaktywnych technik śledczych w dochodzeniach finansowych jako kluczowej kwestii służącej zminimalizowaniu presji wywieranej na ofiary handlu ludźmi, występujące w charakterze świadków w procesach przeciwko handlarzom ludźmi; zwraca się także do Komisji o wprowadzenie specjalnych szkoleń oraz zapewnienie odpowiednich zasobów agencjom UE zwalczającym przestępstwa handlu ludźmi, w tym zapewnienie współpracy na poziomie transgranicznym oraz współpracy poza granicami; przypomina Komisji, że powyższe działania wymagają podejścia całościowego, promowania międzydyscyplinarnej współpracy na szczeblu lokalnym, krajowym i transgranicznym, zachęcania państw członkowskich do tworzenia, między innymi, specjalnych jednostek policyjnej służby wywiadowczej oraz zachęcania do współpracy pomiędzy organami administracyjnymi a organami ścigania;

36.

podkreśla znaczenie zacieśnienia współpracy i zwiększenia jej przejrzystości poprzez opracowanie skutecznej metody komunikacji i wymiany informacji wymiarów sprawiedliwości i organów ścigania między organami państw członkowskich, Europolem, Eurojustem, OLAF-em i ENISA, a także z odpowiadającymi im organami państw nienależących do UE, a w szczególności krajów sąsiadujących, w celu usprawnienia systemów zbierania dowodów oraz zapewnienia skutecznego przetwarzania i skutecznej wymiany danych i informacji potrzebnych do wykrywania przestępstw, w tym przestępstw przeciwko interesom finansowym UE, przy pełnym poszanowaniu zasady pomocniczości i proporcjonalności, jak również praw podstawowych Unii Europejskiej; w tym celu wzywa właściwe organy państw członkowskich do stosowania przyjętych instrumentów dotyczących współpracy wymiarów sprawiedliwości w obszarze prawa karnego, które zapewniają skuteczną walkę z transgraniczną przestępczością zorganizowaną; wzywa Komisję do uzgodnienia planu działania w celu jeszcze większego zacieśnienia współpracy wymiarów sprawiedliwości i policyjnej, utworzenia organów dochodzeniowych ds. karnych oraz właściwych do prowadzenia dochodzenia w sprawach dotyczących naruszeń i przestępstw popełnianych na terenie UE;

37.

wzywa Komisję Europejską do uwzględnienia w układach stowarzyszeniowych i w umowach handlowych z państwami trzecimi specjalnych klauzul dotyczących współpracy w dziedzinie walki z nielegalnym handlem prowadzonym przez organizacje przestępcze i z praniem pieniędzy; stwierdza brak współpracy międzynarodowej, w szczególności z państwami tranzytowymi lub państwami pochodzenia spoza UE; uznaje potrzebę podjęcia zdecydowanych działań dyplomatycznych w celu wezwania tych krajów do zawarcia porozumień o współpracy lub do wypełnienia porozumień, które podpisały; podkreśla znaczenie procedury rozpatrywania wniosków o pomoc prawną;

38.

podkreśla potrzebę wzmocnienia istniejącej sieci punktów kontaktowych ds. zwalczania korupcji oraz jej wspierania przez Europol, Eurojust i CEPOL; podkreśla, że punkty kontaktowe powinny służyć nie tylko jako miejsce wymiany informacji, ale również powinny być wykorzystywane do umocnienia obustronnej współpracy w konkretnych przypadkach przekupstwa zagranicznych funkcjonariuszy publicznych; zaleca, aby punkty kontaktowe podjęły kwestie różnic w ustalaniu priorytetów, w zasobach i wiedzy specjalistycznej oraz sygnalizowały problemy wynikające z takich różnic; podkreśla, że sieć powinna zachęcać do podejmowania skoordynowanych działań, w przypadku zaistnienia zjawiska przekupstwa w państwie członkowskim na szczeblu spółki zależnej danej spółki macierzystej lub spółki holdingowej utworzonej w innym państwie członkowskim;

39.

wzywa państwa członkowskie do szybkiej i pełnej implementacji przepisów UE w celu umożliwienia wspólnej walki z przestępczością w Unii;

40.

wzywa wszystkie państwa członkowskie do zaangażowania się w pełne uznanie agencji Europol i Eurojust, których działanie i wyniki, niezależnie od prowadzonych reform i koniecznych usprawnień, które mają zostać wprowadzone, są ściśle uzależnione od poziomu uczestnictwa, zaufania i współpracy krajowych organów śledczych i sądowych;

41.

podkreśla, że do zwalczania przestępczości zorganizowanej niezbędne jest stosowanie podejścia opierającego się na zwalczaniu korupcji i przestępczości zorganizowanej na szczeblu europejskim, w tym szkolenie i zaangażowanie funkcjonariuszy oraz szefów policji, w szczególności w zakresie świadomości na temat rozwijających się i mniej widocznych rodzajów działalności przestępczej; zauważa, że lokalna przestępczość często wspiera przestępczość na skalę międzynarodową;

42.

wzywa państwa członkowskie do opracowania wytycznych w sprawie ścigania korupcji i prania pieniędzy; zaleca, aby takie wytyczne składały się z najlepszych praktyk (np. potrzeba specjalistycznego personelu, współpraca pomiędzy organami dochodzeniowymi a wymiarem sprawiedliwości, metody radzenia sobie z często trudnym zbieraniem dowodów), wskazania podstawowych zasobów ludzkich i innych zasobów niezbędnych do skutecznego ścigania korupcji oraz środków wspierających współpracę międzynarodową;

43.

uważa, że zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia wysokiego poziomu wewnątrzeuropejskiej współpracy sądowej ma pełne uznanie wszystkich synergii istniejących między europejską siecią sądową a Eurojust;

44.

podkreśla wagę konsultacji pomiędzy regionalnymi i krajowymi organami ścigania oraz społeczeństwem obywatelskim podczas opracowywania ram ustawodawczych i regulacyjnych;

45.

zauważa istotę opracowania przez państwa członkowskie wspólnie z Unią Europejską oraz podmiotami międzynarodowymi, zdecydowanego, długoterminowego planu strategicznego dotyczącego kwestii lokalnych i globalnych z zakresu przestępczości zorganizowanej, w celu zidentyfikowania pojawiających się zagrożeń, stopni narażenia rynku i czynników ryzyka oraz stworzenia strategii UE zakładającej również planowanie, a nie tylko reakcję;

46.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do nadania większego znaczenia roli sędziów, prokuratorów i oficerów łącznikowych oraz do zapewnienia szkoleń w zakresie wymiaru sprawiedliwości, aby stawić czoła nowym formom przestępczości zorganizowanej, korupcji i prania pieniędzy, w tym cyberprzestępczości, w szczególności za pomocą CEPOL-u, Europejskiej Sieci Szkolenia Kadr Wymiaru Sprawiedliwości oraz pełnego wykorzystywania instrumentów finansowych, takich jak instrument na rzecz wspierania współpracy policyjnej w ramach Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub program Herkules III; zaleca propagowanie nauki języków obcych w ramach szkolenia funkcjonariuszy policji i pracowników wymiaru sprawiedliwości w celu ułatwienia współpracy międzynarodowej; wzywa do wspierania europejskiego programu wymiany najlepszych praktyk i programu szkoleń dla sędziów i funkcjonariuszy policji;

47.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do kontynuowania ich wspólnych wysiłków mających na celu zakończenie negocjacji dotyczących projektu dyrektywy w sprawie europejskiego nakazu dochodzeniowego w sprawach karnych jako instrumentu usprawniającego transgraniczne zbieranie dowodów oraz istotnego kroku na drodze do utworzenia jednej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;

48.

wzywa do wzmożonej współpracy w sprawach dotyczących fałszerstw dokumentów i oszustw oraz wzywa do podjęcia wspólnej refleksji nad poprawą wiarygodności i autentyczności dokumentów źródłowych;

49.

oczekuje utworzenia na szczeblu krajowym struktur zajmujących się działalnością dochodzeniową i zwalczaniem organizacji przestępczych i mafijnych z możliwością rozwoju, przy wsparciu Europolu, „antymafijnej sieci operacyjnej” cechującej się sprawnością i nieformalnością, w celu wymiany informacji na temat powiązań strukturalnych między mafiami obecnymi na danym terytorium, planów przestępczych i finansowych, lokalizacji majątku i prób przeniknięcia do dziedziny zamówień publicznych;

50.

jest zdania, że globalizacja przestępczości zorganizowanej wymaga bliższej współpracy państw członkowskich, a także silniejszej współpracy w ramach UE i na szczeblu międzynarodowym; zachęca do intensywniejszego współdziałania Unii Europejskiej z ONZ, OECD i Radą Europy w dziedzinie walki z przestępczością zorganizowaną, korupcją i praniem pieniędzy, aby dokonać integracji odpowiednich strategii politycznych i sformułować wspólne definicje funkcjonalne; popiera starania podejmowane przez FATF w celu promowania strategii politycznych dotyczących zwalczania procederu prania pieniędzy; pilnie wzywa państwa członkowskie do ratyfikowania i pełnego wdrożenia wszystkich istniejących instrumentów międzynarodowych w tej dziedzinie; wzywa Komisję, aby wspierała państwa członkowskie w ich staraniach w walce przeciwko zorganizowanej przestępczości; zaleca przystąpienie Unii Europejskiej do GRECO w charakterze pełnoprawnego członka;

51.

zaleca podjęcie wspólnego działania w celu zapobiegania nielegalnym zjawiskom w dziedzinie środowiska, powiązanym z przestępczą działalnością zorganizowaną i mafijną lub z niej wynikającym oraz ich zwalczania, również poprzez wzmocnienie organów europejskich, takich jak Europol i Eurojust oraz organów międzynarodowych, takich jak Interpol i UNICRI, a także poprzez wymianę metod pracy oraz informacji będących w posiadaniu państw członkowskich, które najbardziej zaangażowały się w walkę z tą formą przestępczości, aby można było opracować wspólny plan działania;

52.

wzywa Radę i państwa członkowskie do ratyfikowania i pełnego wdrożenia Konwencji Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych funkcjonariuszy publicznych w międzynarodowych transakcjach handlowych; podkreśla negatywne skutki przekupstwa zagranicznych urzędników państwowych dla praw podstawowych Unii Europejskiej, środowiska i polityki na rzecz rozwoju;

53.

wzywa do usprawnienia narzędzi zwalczania transgranicznej przestępczości zorganizowanej, takich jak europejski nakaz dochodzeniowy (EIO – European Investigation Order) i wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze; wzywa do zacieśnienia współpracy z krajami sąsiadującymi z UE przy zwalczaniu przestępczości zorganizowanej wkraczającej do UE;

54.

wzywa państwa członkowskie do opracowania właściwych globalnych strategii wymiany informacji w ramach ich służb wywiadowczych oraz analiz przewidujących rodzące się tendencje w zakresie przestępczości zorganizowanej;

55.

podkreśla konieczność zacieśnienia współpracy w zakresie nadużyć finansowych w UE pomiędzy służbami UE na wszystkich szczeblach krajowych, w tym na szczeblach regionalnym i samorządowym, odgrywających kluczową rolę w zarządzaniu funduszami unijnymi;

56.

uważa, że niemożliwe jest stworzenie skutecznej unii gospodarczej i fiskalnej bez Unii przeciwdziałającej korupcji;

57.

podkreśla, że przejrzystość jest naturalnym wrogiem korupcji, od której zaczyna się przestępstwo, i wyraża przekonanie, że działania osób zajmujących wysokie stanowiska lub posiadających znaczny majątek, którym przysługują przywileje i immunitety, powinny być całkowicie przejrzyste;

58.

uważa, że źle zorganizowana, nieprzejrzysta biurokracja i złożone procedury potencjalnie mogą szkodzić skuteczności działań administracyjnych, a także zaburzają przejrzystość procesów podejmowania decyzji, irytują obywateli i mogą w związku z tym stanowić podatny grunt dla korupcji; uważa, że w ten sam sposób hermetyczna tajemnica bankowa i tajemnica przedsiębiorstw mogą skrywać nielegalne dochody pochodzące z korupcji, prania pieniędzy i przestępczości zorganizowanej;

59.

odnosi się do konwencji z Meridy przeciwko korupcji (2003 r.) i podkreśla, że osoby zajmujące wysokie stanowiska lub posiadające znaczny majątek, którym przysługują przywileje i immunitety, powinny być kontrolowane, między innymi przez organy podatkowe, przy czym kontrole te powinny zostać wzmocnione w celu zapewnienia uczciwych i skutecznych usług dla społeczeństwa oraz zwalczania oszustw podatkowych; zaleca w szczególności, aby osoby sprawujące urząd publiczny były zobowiązane do składania oświadczeń majątkowych, oświadczeń o dochodach, o zobowiązaniach i o braku konfliktu interesów; wzywa do opracowania środków na rzecz zwiększenia przejrzystości i zapobiegania poprzez spójny system prawa administracyjnego odnoszącego się do wydatków publicznych i dostępu do dokumentów oraz poprzez wprowadzenie niezbędnych rejestrów;

60.

zaleca wzmocnienie mechanizmów przejrzystości i zintensyfikowanie procesów mających na celu zlikwidowanie biurokracji w administracji rządowej i w innych organach publicznych poprzez zagwarantowanie obywatelom dostępu do dokumentów (począwszy od szczególnie delikatnej dziedziny procedur zamówień publicznych); zachęca do promowania kultury praworządności i uczciwości w sektorze publicznym oraz w sektorze prywatnym, w tym poprzez skuteczny system ochrony osób zgłaszających nieprawidłowości (tzw. whistleblowers);

61.

popiera działania Komisji Europejskiej, których celem jest uznanie roli dziennikarstwa śledczego w odkrywaniu i zgłaszaniu faktów związanych z przestępczością zorganizowaną, korupcją i praniem pieniędzy;

62.

wzywa państwa członkowskie do wzmocnienia roli pracowników sektora publicznego w zapobieganiu, informowaniu i walce z oszustwami i korupcją;

63.

wzywa do opracowania jasnych i proporcjonalnych zasad, wraz z mechanizmami egzekwowania i monitorowania, ktre zostałyby zapisane w kodeksie postępowania, w celu zapobiegania tzw. syndromowi drzwi obrotowych czyli „pantouflage”, na mocy których urzędnicy państwowi wyższego szczebla lub odpowiedzialni za finanse nie mogliby podejmować działalności w sektorze prywatnym przez określony czas od chwili odejścia ze służby publicznej, jeżeli istniałoby ryzyko wystąpienia konfliktu interesów z ich poprzednio pełnioną funkcją publiczną; uważa także, że wszędzie tam, gdzie istnieje ryzyko wystąpienia konfliktu interesów, podobne ograniczenia powinny odnosić się do osób przechodzących z sektora prywatnego do sektora publicznego;

64.

zwraca się do Komisji Europejskiej o podjęcie inicjatywy w sprawie kodeksu postępowania administracyjnego Unii Europejskiej tak szybko, jak jest to możliwe zgodnie z zaleceniami Parlamentu Europejskiego wydanymi 15 stycznia 2013 r.;

65.

jest zdania, że rejestr lobbystów jest przydatnym narzędziem zapewniającym przejrzystość; wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia tego narzędzia, jeżeli jeszcze tego nie zrobiły; ponadto zachęca instytucje rządowe i administracji publicznej, aby uczyniły wpis w rejestrze lobbystów warunkiem spotkania z przedsiębiorstwem, grupą interesu lub organizacją lobbystyczną;

66.

zauważa, że samoregulacja nie była skutecznym mechanizmem do walki z korupcją w sporcie oraz w zakładach sportowych; zaznacza, że instytucje rządowe na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym są jednym z największych sponsorów sportowych; wzywa państwa członkowskie do ustanowienia przejrzystych zasad współpracy ze społecznością sportową oraz do przedstawienia wyników w pełni niezależnego badania korupcji w sporcie wykonanego na zlecenie krajowych władz rządowych;

67.

uważa, że pełna przejrzystość wszystkich decyzji administracyjnych na każdym szczeblu sektora publicznego jest punktem wyjścia do walki ze zjawiskami przestępczymi i ochrony obywateli przed wszelką formą złego zarządzania sektorem publicznym; wyraża sprzeciw wobec wszelkich form oporu ze strony władz publicznych wobec sprawowanej przez obywateli i prasę pełnej kontroli działań prowadzonych ze środków publicznych i w interesie wspólnoty; uważa, że na szczeblu europejskim oraz na szczeblu poszczególnych państw członkowskich konieczne jest konkretne zobowiązanie do zapewnienia pełnej przejrzystości i rozwoju form „open government” w sposób skuteczny i na podstawie najlepszych istniejących praktyk;

68.

podkreśla, że przekupstwa nie należy ukrywać przez nadużywanie pojęcia „płatności ułatwiającej”, które konwencja OECD uznaje za dopuszczalne w niektórych, szczególnych okolicznościach (niewielkie płatności, np. w celu uzyskania pozwolenia na rozładunek towarów w porcie); wzywa państwa członkowskie, by zgodziły się na odrzucenie tego pojęcia lub stosowanie go jedynie w wyjątkowych sytuacjach oraz apeluje o sporządzenie wytycznych interpretujących to pojęcie w jednolity sposób w całej UE; podkreśla, że ani łapówek, ani płatności ułatwiających nie można odpisywać od podatku;

69.

popiera wprowadzenie regularnych kontroli przestrzegania zasad/kodeksw postępowania związanych z uczciwością zawodową oraz przyznanie wystarczających zasobów przeznaczonych na szkolenia urzędników służby cywilnej z zakresu uczciwości zawodowej;

70.

przypomina partiom politycznym o ich odpowiedzialności związanej z proponowaniem kandydatów lub tworzeniem list wyborczych na wszystkich szczeblach oraz o ich zadaniu nadzorowania jakości kandydatów, również poprzez zredagowanie rygorystycznego kodeksu etycznego, którego kandydaci muszą przestrzegać, w tym kodeksu postępowania, który powinien również obejmować jasne i przejrzyste zasady dotyczące darowizn na rzecz partii politycznych;

71.

opowiada się za zasadą utraty biernego prawa wyborczego do Parlamentu Europejskiego i prawa członkostwa w służbach pozostałych instytucji UE i agencji przez osoby skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwa związane z przestępczością zorganizowaną, praniem pieniędzy, korupcją i innymi poważnymi przestępstwami gospodarczymi bądź finansowymi wymierzonymi przeciwko interesowi publicznemu; wzywa do ustanowienia podobnej zasady w odniesieniu do parlamentów narodowych i innych wybieralnych funkcji przy zachowaniu zasady proporcjonalności;

72.

zaleca, aby państwa członkowskie wprowadziły i skutecznie stosowały (jako element systemu kar) warunek niemożności kandydowania w przypadku osób prawomocnie skazanych wyrokiem za korupcję; uważa, że kara ta powinna obowiązywać przez co najmniej pięć lat, aby objęte nią zostały wszystkie rodzaje wyborów; zaleca również, by przewidziano na ten sam okres czasu niemożność pełnienia funkcji rządowych na wszystkich szczeblach, w tym na szczeblu UE;

73.

zaleca wprowadzenie możliwości odwołania z zajmowanego stanowiska (rządowego i podobnych) oraz z pełnienia funkcji kierowniczych i administracyjnych w wyniku pełnomocnego wyroku skazującego za udział w przestępczej grupie zorganizowanej, korupcję lub pranie pieniędzy;

74.

uważa, że immunitety przysługujące pewnym kategoriom osób pełniących funkcje publiczne oraz wybieranych przedstawicieli stanowią poważną przeszkodę dla walki z korupcją; wzywa Komisję i państwa członkowskie do znacznego ograniczenia kategorii osób, którym przysługują immunitety;

75.

opowiada się za ustanowieniem kodeksów etycznych dla partii politycznych i zwiększeniem przejrzystości budżetów partii; proponuje, aby publiczne finansowanie partii skuteczniej lepiej kontrolowane oraz by unikano nadużyć i marnotrawienia środków, a także aby lepiej monitorowano i kontrolowano finansowanie ze środków prywatnych w celu zapewnienia odpowiedzialności partii politycznych i ich darczyńców;

76.

wzywa państwa członkowskie do zakazania i karania kupowania głosów, w szczególności poprzez założenie, że korzyść pochodząca z obietnicy oddania głosu może polegać nie tylko na wręczeniu pieniędzy, ale również na innych korzyściach, w tym korzyściach niematerialnych i korzyściach dla osób trzecich niezaangażowanych bezpośrednio w nielegalne porozumienie;

77.

uważa, że publikowanie informacji o dochodach i korzyściach finansowych posłów do Parlamentu Europejskiego jest dobrą praktyką, którą powinno się objąć także parlamentarzystów i radnych krajowych;

78.

zaleca, aby państwa członkowskie ustanowiły efektywne, wydajne, odpowiedzialne i zrównoważone systemy sądownictwa karnego, które mogą także zapewniać przestrzeganie praw do obrony, zgodnie z Europejską kartą praw podstawowych; zaleca również stworzenie na szczeblu europejskim mechanizmu monitorowania skuteczności systemów sądownictwa karnego w zwalczaniu korupcji, w drodze przeprowadzania regularnych ocen i publikowania zaleceń;

79.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do rozważenia również środków nieustawodawczych, które wzmacniają zaufanie w obrębie poszczególnych systemów prawnych w państwach członkowskich, zwiększają spójność i przyczyniają się do powstania wspólnej kultury prawnej UE w zakresie przeciwdziałania przestępczości;

80.

zwraca się do Komisji Europejskiej o przedstawienie wniosku ustawodawczego ustanawiającego odpowiedzialność osób prawnych za przestępstwa natury finansowej, a w szczególności odpowiedzialność spółek dominujących i spółek macierzystych za działalność jednostek zależnych; podkreśla, że w tym wniosku należy sprecyzować odpowiedzialność osób fizycznych za przestępstwa popełnianie przez spółkę lub jej jednostki zależne, za które osoby te mogą być częściowo lub w całości odpowiedzialne;

81.

uważa, że środki dotyczące zbliżenia odnoszące się do korupcji powinny uwzględniać różnice w przepisach państw członkowskich o przedawnieniu w celu wzięcia pod uwagę zarówno potrzeby obrony, jak i potrzeby skutecznego i efektywnego postawienia w stan oskarżenia i postępowania dowodowego; uważa także, że tego rodzaju przepisy dotyczące przedawnienia powinny być określone zależnie od etapów postępowania i instancji, czyli przestępstwo uległoby przedawnieniu jedynie w przypadku, gdy niemożliwe jest zakończenie danego etapu lub zamknięcie sprawy w danej instancji w rozsądnych i określonych ramach czasowych; uważa także, że zgodnie z zasadą proporcjonalności i praworządności, w przypadkach dotyczących korupcji rozpoczęcie biegu przedawnienia nie powinno mieć miejsca tak długo, jak toczy się postępowanie karne;

82.

jest zdania, że zwalczanie przestępczości zorganizowanej musi jednocześnie obejmować skuteczne i odstraszające mechanizmy konfiskowania mienia pochodzącego z przestępstwa, działania mające na celu doprowadzenie przed oblicze wymiaru sprawiedliwości poszukiwanych osób, które ukrywają się z własnej woli (tzw. osoby ukrywające się przed wymiarem sprawiedliwości), aby uniemożliwić przebywającym w więzieniach szefom grup przestępczych – bez uszczerbku dla podstawowych zasad dotyczących praw więźniów – kontynuowanie kierowania ich organizacjami poprzez przekazywanie rozkazów ich członkom, mimo odbywania kary pozbawienia wolności;

83.

zachęca państwa członkowskie, by ustanowiły odstraszające i skuteczne kary i sankcje, zarówno wyroki karne, jak i grzywny, w tym wysokie grzywny, za wszystkie rodzaje ciężkich przestępstw powodujących szkody dla zdrowia i bezpieczeństwa obywateli, i zaleca harmonizację kar;

84.

podkreśla – bez uszczerbku dla ust. 80 – znaczenie zapobiegania przestępczości i przestępczości zorganizowanej i zachęca państwa członkowskie do ustanawiania i wprowadzenia skutecznych instrumentów prawnych i kar alternatywnych wobec kary pozbawienia wolności, np. pracy społecznie użytecznej, w przypadkach, gdy jest to dozwolone i przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności, w tym lekkiego charakteru przestępstwa;

85.

nalega na samoregulację i przejrzystość przedsiębiorstw poprzez kodeksy postępowania i wprowadzenie procedur kontrolnych, miedzy innymi takich jak wewnętrzny bądź zewnętrzny audyt i publiczny rejestr lobbystów działających przy różnych instytucjach, w celu zapobieżenia procederowi korupcji, zmowy i konfliktów interesu między sektorem publicznym i prywatnym oraz zapobiegania nielojalnej konkurencji; zaleca także przejrzystość w zakresie obszarów, celów i informacji finansowych zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym;

86.

wzywa do sporządzenia wykazu przedsiębiorstw akredytowanych do władz publicznych oraz wykazów przedsiębiorstw, które zostały wykluczone; uważa, że te drugie powinny grupować przedsiębiorstwa, które wykazały się znaczącymi uchybieniami wobec wymogów kontraktowych lub gdy istnieje konflikt interesów na szczeblu krajowym bądź unijnym;

87.

wzywa państwa członkowskie do zwiększenia roli izb handlowych poprzez prewencję, informowanie i zwalczanie najczęstszych rodzajów ryzyka prania pieniędzy w środowisku przedsiębiorstw oraz do pełnego wdrożenia planu działania Komisji na rzecz nasilenia walki z oszustwami podatkowymi i unikanie opodatkowania;

88.

przypomina, że dziennikarstwo śledcze, a także organizacje pozarządowe i środowiska akademickie zajmujące się problemami związanymi z funkcjonowaniem administracji publicznej i przedsiębiorstw odgrywają ważną, pozytywną rolę w wykrywaniu przypadków oszustw, korupcji lub innych nieprawidłowości;

89.

apeluje do przedsiębiorstw, aby zadbały o wprowadzenie wewnętrznych wytycznych dotyczących zamówień w celu zapewnienia zgodności z prawem i maksymalnej przejrzystości procedur przetargowych o zamówienia publiczne, o unikanie stosunków z wykonawcami i dostawcami znanymi z płacenia łapówek lub dającymi podstawy do takich podejrzeń, o zachowanie należytej staranności, w stosownych przypadkach, podczas oceny ewentualnych wykonawców i dostawców, aby upewnić się, że dysponują oni skutecznymi programami przeciwdziałania przekupstwu; o informowanie wykonawców i dostawców o polityce przeciwdziałania przekupstwu; o monitorowanie głównych wykonawców i dostawców w ramach regularnego przeglądu stosunków z nimi oraz o dysponowanie prawem do wypowiedzenia umowy, w przypadku gdy płacą oni łapówki lub działają w sposób sprzeczny z programem przedsiębiorstwa;

90.

zwraca się o zacieśnienie współpracy z systemem banków i grupami zawodowymi, również z sektora finansowego i księgowego, oraz i o większą ich przejrzystość we wszystkich państwach członkowskich i w relacjach z państwami trzecimi, w szczególności w celu określenia narzędzi informatycznych oraz środków ustawodawczych i administracyjnych służących śledzeniu przepływów finansowych oraz wykrywaniu procederów przestępczych, a także w celu określenia sposobu zgłaszania ewentualnych przestępstw;

91.

wzywa Komisję i pozostałe organy nadzorcze do ustanowienia obowiązków w zakresie rzetelnej weryfikacji stosowania zasady należytej staranności wobec klienta przez banki, zakłady ubezpieczeniowe i instytucje kredytowe w celu dopilnowania, by podmioty o charakterze korporacyjnym lub podmioty prawne w państwach członkowskich otrzymywały i posiadały odpowiednie, dokładne i aktualne informacje o ich końcowych beneficjentach rzeczywistych, w tym z zagranicznych rajów podatkowych, oraz do dopilnowania, by rejestry przedsiębiorstw były regularnie aktualizowane i monitorowane pod względem jakości; uważa, że przejrzystość informacji – również dzięki publikacji krajowego rejestru beneficjentów rzeczywistych i współpracę transgraniczną – może przyczyniać się do zwalczania zjawisk takich jak pranie pieniędzy, finansowanie terroryzmu, oszustwa podatkowe i unikanie opodatkowania;

92.

wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia pojęcia beneficjenta rzeczywistego do rejestrów przedsiębiorstw oraz pracy nad wprowadzeniem tego pojęcia na skalę globalną, jak również nad wprowadzeniem mechanizmów wymiany informacji;

93.

wzywa Komisję do ustanowienia wspólnego zestawu zasad i wytycznych administracyjnych dotyczących prawidłowego stosowania cen transferowych;

94.

w pełni popiera wniosek Komisji, aby wyraźnie wskazywać na przestępstwa podatkowe jako przestępstwa źródłowe poprzedzające przestępstwo prania pieniędzy, zgodnie z zaleceniem Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF) z 2012 r.; domaga się, by UE poprawiła przejrzystość informacji dotyczących beneficjentów rzeczywistych oraz procedur należytej staranności wobec klienta związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy (AML); opowiada się za ogólnounijną harmonizacją definicji przestępstwa prania pieniędzy oraz domaga się pełnego wdrożenia standardów Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF) poprzez skuteczny nadzór, proporcjonalne sankcje oraz wiarygodne zabezpieczenia;

95.

zaleca dokładną ocenę zagrożeń związanych z nowymi produktami bankowymi i finansowymi w przypadku, gdy umożliwiają one anonimowość lub korzystanie z nich na odległość; wzywa ponadto do opracowania wspólnej definicji rajów podatkowych, gdyż są one często wykorzystywane przez organizacje przestępcze do emisji obligacji przez spółki prywatne bądź banki, których beneficjenci rzeczywiści są trudni do ustalenia;

96.

zwraca się o określenie rozwiązań operacyjnych – w zgodności z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych – umożliwiających instytucjom finansowym i kredytowym zweryfikowanie tożsamości podmiotu zwracającego się o przeprowadzenie ewentualnej transakcji, mając na uwadze, że oszustwa związane z kradzieżą tożsamości są często wstępem do procederu prania pieniędzy; z zadowoleniem przyjmuje zatem utworzenie unii bankowej;

97.

zaleca zniesienie tajemnicy bankowej;

98.

wzywa wszystkie zainteresowane strony, publiczne i prywatne, do podjęcia zdecydowanej walki wymierzonej przeciwko praniu pieniędzy; wzywa do zapewnienia pełnego wywiązania się z obowiązków w zakresie zapobiegania praniu pieniędzy przez przedstawicieli zawodów, przy jednoczesnym wspieraniu mechanizmów zgłaszania podejrzanych transakcji oraz kodeksów postępowania uwzględniających przedstawicieli zawodów prawniczych i ich stowarzyszenia;

99.

przypomina kluczową rolę jednostek ds. informacji finansowej w zapewnianiu wysokich międzynarodowych standardów zwalczania prania pieniędzy; uznaje znaczenie europejskich instrumentów śledzenia przepływów finansowych w celu zwalczania zagrożeń, takich jak cyberprzestępczość, pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu;

100.

zaleca wprowadzenie środków pozwalających na systematyczną identyfikację i weryfikację graczy, na zakaz stosowania anonimowych środków płatności do opłacania zakładów w grach hazardowych online, a także na identyfikację serwerów obsługujących te gry oraz opracowując systemy komputerowe pozwalające na dokładne śledzenie transferów pieniędzy dokonywanych za pośrednictwem gier online i offline;

101.

z zadowoleniem przyjmuje rozszerzenie zakresu stosowania zaproponowanego w tzw. czwartej dyrektywie w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy w sektorze gier hazardowych; wzywa Komisję do zaproponowania ram prawnych oraz odpowiednich środków dotyczących zwalczania procederu prania pieniędzy związanego z zakładami, zwłaszcza sportowymi, służących zdefiniowaniu nowych przestępstw, takich jak np. manipulowanie zakładami, i określeniu odpowiednich poziomów kar i wspieraniu mechanizmów monitorowania z udziałem federacji sportowych, stowarzyszeń oraz operatorów online i offline, a także – w stosownym przypadku – władz krajowych; nalega na organizacje sportowe, by ustanowiły kodeks postępowania dla wszystkich pracowników, zawierający wyraźny zakaz manipulowania wynikami meczów do celów zakładów sportowych lub innych celów, zakaz obstawiania wyników meczów ze swoim udziałem oraz zobowiązanie do zgłaszania informacji o ustawianiu wyników zawodów sportowych, w połączeniu z odpowiednim mechanizmem ochrony informatorów;

102.

stwierdza, że pranie pieniędzy za pośrednictwem zakładów sportowych stanowi często sposób działania zorganizowanych grup przestępczych; zachęca w związku z tym Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego zawierającego wspólną definicję przestępstwa korupcji i oszustwa w sporcie; zachęca państwa członkowskie do niezezwalania na organizowanie zakładów w przypadku meczów bez stawki sportowej oraz do zakazywania najbardziej niebezpiecznych form zakładów sportowych; zaleca również wprowadzenie na szczeblu krajowym środków umożliwiających zgłaszanie podejrzenia korupcji sportowej, na wzór środków wprowadzonych w odniesieniu do prania pieniędzy, którym podlegaliby operatorzy gier online i offline oraz wszystkie podmioty świata sportu;

103.

podkreśla, że należy zintensyfikować współpracę i wymianę informacji między państwami członkowskimi, ich organami regulacyjnymi, Europolem i Eurojustem w celu zwalczania działalności przestępczej związanej z transgraniczną działalnością hazardową online;

104.

uznaje, że gry hazardowe online stanowią coraz bardziej popularny sposób prania pieniędzy, w którym wygrane są często zwolnione z opodatkowania, duża liczba transakcji sprawia, że brudne pieniądze są bardzo trudne do wykrycia, a liczne podmioty przetwarzające płatności dodatkowo komplikują system; apeluje o ustanowienie ram regulacyjnych dotyczących zwalczania prania pieniędzy z wykorzystaniem wszelkiego rodzaju gier hazardowych online;

105.

nalega na państwa członkowskie, aby włączyły do prawa karnego ujednoliconą definicję „ustawiania” wyników zawodów sportowych oraz stworzyły instrument prawny służący zwalczaniu „ustawiania” zawodów sportowych, przewidujący sankcje związane z ustawianiem wyników zawodów sportowych, obejmujące m. in. grzywny i konfiskatę, a także aby stworzyły w organach egzekwowania prawa wyspecjalizowaną jednostkę do zwalczania ustawiania wyników zawodów sportowych stanowiącą centrum komunikacji i współpracy z głównymi zainteresowanymi podmiotami w celu prowadzenia dalszego dochodzenia i kierowania sprawy do organów sądowych;

106.

apeluje o ściślejszą współpracę na szczeblu europejskim, koordynowaną przez Komisję, w celu wykrycia operatorów gier hazardowych online zamieszanych w „ustawianie” wyników zawodów sportowych i inne nielegalne działania i zakazania im działalności;

107.

apeluje do organów zarządzających sportem, państw członkowskich i Komisji Europejskiej o inwestowanie w kampanie podnoszące świadomość sportowców o ustawianiu wyników zawodów sportowych, o prawnych skutkach tego przestępstwa oraz szkodliwym wpływie na uczciwość rywalizacji sportowej;

108.

wnosi o zharmonizowanie roli i kompetencji jednostek analityki finansowej w państwach członkowskich, rozszerzenie ich uprawnień i ulepszenie mechanizmów współpracy między nimi;

109.

proponuje, aby państwa członkowskie zachowały spójność w zakresie skazywania i karania oraz systemów penitencjarnych i szkolenia pracowników więziennictwa;

110.

zaleca zwiększenie znaczenia nadzoru na szczeblu europejskim w odniesieniu do prania pieniędzy prowadzonego przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych oraz Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych oraz jednolity mechanizm nadzorczy, m.in. w ramach urzeczywistniania prawdziwej europejskiej unii bankowej będącej w stanie skutecznie zwalczać proceder korupcji i prania pieniędzy poprzez skuteczne działania na podstawie zharmonizowanych zasad dotyczących konfliktu interesów oraz monitorowania systemów; nalega na wzmocnienie w międzyczasie zdolności nadzorczych, wiedzy fachowej i przenikliwości na szczeblu krajowym w celu pobudzenia i ułatwiania ściślejszej współpracy między organami krajowymi;

111.

zachęca do wprowadzenia minimalnych norm w zakresie dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania, głównie za pomocą wspólnych inicjatyw państw członkowskich w odniesieniu do ich stosunków z terytoriami funkcjonującymi jako raje podatkowe, m.in. w celu ułatwienia dostępu do informacji zastrzeżonych ewentualnych spółek nieprowadzących żadnej działalności, mających siedzibę w tych państwach; nalega na znaczenie wspominanego komunikatu Komisji z dnia 6 grudnia 2012 r. dotyczącego wzmocnienia powiązań między unijną polityką w zakresie zwalczania oszustw a polityką rozwojową, podatkową i handlową;

112.

wzywa Unię Europejską do podjęcia skutecznych działań na arenie międzynarodowej, przykładowo podczas posiedzeń G8 lub G20, mających na celu zlikwidowanie przestępczości związanej z rajami podatkowymi;

113.

podkreśla, że zasady opodatkowania powinny zostać ujednolicone z zaleceniami OECD zawartymi w sprawozdaniu dotyczącym rozwiązania kwestii erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysków, tak aby ogólna zasada opodatkowania przewidywała opodatkowanie w miejscu, w którym działalność gospodarcza generuje zysk, tj. zgodnie z zasadą pochodzenia majątku;

114.

uważa, że zasada pochodzenia majątku ułatwia organom podatkowym skuteczne opodatkowanie i zapobieganie uchylaniu się od opodatkowania; uważa, że sprawiedliwy system podatkowy jest niezbędny, zwłaszcza w okresie kryzysu, gdy obciążenia podatkowe są niesprawiedliwie przenoszone na małe przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe, oraz że uchylanie się od opodatkowania wynika częściowo z istnienia rajów podatkowych w UE;

115.

podkreśla, że przyspieszenie działań w zakresie walki z oszustwami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowania to istotny i kluczowy element promowania zrównoważonego wzrostu w UE; podkreśla, że zmniejszenie liczby oszustw i przypadków uchylania się od opodatkowania wzmocni potencjał rozwojowy gospodarki poprzez uzdrowienie finansów publicznych i stworzenie jednolitych warunków dla uczciwej konkurencji przedsiębiorstw;

116.

wzywa firmy audytorskie i doradców prawnych, by powiadamiali krajowe organy podatkowe o wszelkich oznakach agresywnego planowania podatkowego w przedsiębiorstwie, w którym prowadzona jest kontrola lub któremu udziela się porady;

117.

z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do propagowania automatycznej wymiany informacji; domaga się jednak ponownie wiążącego międzynarodowego porozumienia wielostronnego o automatycznej wymianie informacji podatkowych, które powinno obejmować również fundusze powiernicze i fundacje, a także określać sankcje nakładane na jurysdykcje niechętne do współpracy oraz instytucje finansowe współpracujące z rajami podatkowymi; apeluje do UE o przyjęcie środków pokrewnych amerykańskiej ustawie o przeciwdziałaniu nadużyciom ze strony rajów podatkowych oraz o rozważenie możliwości cofnięcia licencji bankowych instytucjom finansowym współpracującym z rajami podatkowymi; wzywa Komisję, aby w oparciu o rygorystyczne kryteria zaproponowała europejską czarną listę rajów podatkowych oraz europejski system sankcji w przypadku nieprzestrzegania przepisów lub system wzmocnionej współpracy, w przypadku gdyby podejście unijne nie było możliwe;

118.

wzywa państwa członkowskie i Parlament Europejski do szybkiego osiągnięcia porozumienia w sprawie dyrektyw UE dotyczących otwartości i rachunkowości; domaga się, by w przyszłości rozszerzono zakres dyrektyw, tak aby obejmowały one wszystkie duże przedsiębiorstwa, niezależnie od sektora;

119.

wzywa Komisję do opracowania rygorystycznych kryteriów dotyczących substancji przedsiębiorstwa, aby położyć kres tworzeniu fasadowych przedsiębiorstw lub firm-skrzynek pocztowych, które pomagają w legalnych i nielegalnych praktykach unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania;

120.

wzywa Komisję do przeprowadzenia oceny obowiązujących konwencji podatkowych między państwami członkowskimi a państwami trzecimi, które można by uznać za raje podatkowe; zwraca się również do Komisji o przedłożenie wniosków obejmujących rewizję wszelkich tego rodzaju porozumień, aby rozwiązać ten problem; wzywa Komisję do poinformowania Parlamentu Europejskiego o ustaleniach i wnioskach najpóźniej do końca 2013 r.;

121.

uważa, że satelitarne systemy pozycjonowania i obserwacji ziemi mogłyby ułatwić zidentyfikowanie tras statków wykorzystywanych do tajnego przewozu, rozładunku lub przeładunku nielegalnych towarów; wzywa w związku z tym organy sądowe do zwiększenia stopnia wykorzystania w tej dziedzinie nowych technologii, w tym wynalazków z dziedziny technologii satelitarnej, gdyż mogą one przyczyniać się do zwalczania działalności zorganizowanych grup przestępczych;

122.

zauważa, że globalny wzrost korzystania z internetu stworzył nowe możliwości przestępczości internetowej, takie jak kradzież własności intelektualnej, sprzedaż i zakup podrabianych produktów oraz kradzież tożsamości, która zagraża gospodarce, bezpieczeństwu i zdrowiu obywateli europejskich;

123.

zauważa, że kampanie edukacyjne, informacyjne i publiczne mają zasadnicze znaczenie dla rozwiązania nasilającego się problemu cyberprzestępczości; podkreśla, że brak świadomości publicznej i niezbędnych umiejętności zwiększają zdolność zorganizowanych grup przestępczych do wykorzystywania internetu i jego możliwości;

124.

z zadowoleniem przyjmuje powołanie Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością (EC3) i zachęca do rozszerzania zakresu działań tej agencji, w szczególności w odniesieniu do zwalczania przestępczości zorganizowanej w ramach współpracy transgranicznej i współpracy z państwami trzecimi;

125.

podkreśla pilną potrzebę opracowania uzgodnionej i precyzyjnej koncepcji terminu „cyberprzestępczość”, którą można by zastosować do wszystkich państw członkowskich UE;

126.

popiera promowanie badań nad wykorzystywaniem nowych technologii w różnych systemach kontroli używanych przez państwa członkowskie i ułatwieniem ich stosowania; mogłyby one obejmować, na przykład, obserwację online i natychmiastową rejestrację podatków, ceł oraz inne rodzaje kontroli prowadzone przez scentralizowane jednostki ds. zwalczania korupcji;

127.

popiera stworzenie jednolitego systemu informowania o wszystkich oszustwach i przypadkach korupcji, które są ścigane (z zachowaniem odpowiedniej ochrony danych osobowych i zasady domniemania niewinności);

128.

kładzie nacisk na utworzenie Prokuratury Europejskiej, w ramach wdrażania art. 86 TFUE, w szczególności w celu zwalczania, badania, ścigania i karania przestępstw przynoszących szkodę interesom finansowym Unii Europejskiej i poważnych przestępstw transgranicznych; zaleca, by przyszła Prokuratura Europejska miała sprawną i prostą strukturę, przy czym należy ustanowić w jej ramach stanowiska kierownicze i zapewnić bodźce ze strony władz krajowych, aby zagwarantować większą spójność dochodzeń; uważa, że szczególnie ważne jest, aby do września 2013 r. Komisja przedstawiła wniosek jasno określający strukturę urzędu Prokuratora Europejskiego, jego odpowiedzialność przez Parlamentem Europejskim oraz, w szczególności, jego zakres współpracy z Europolem, Eurojustem, OLAF-em i Agencją Praw Podstawowych, oraz aby Prokuratura Europejska opierała się na jasnych ramach praw proceduralnych, a przestępstwa, które będą w jej gestii, zostały jasno określone;

129.

jest zdania, że Eurojust mógłby nadal zajmować się przestępstwami określonymi w art. 83 ust. 1 TFUE, a także, w stosownych przypadkach, przestępstwami o charakterze uzupełniającym w stosunku do zakresu wdrażania strategii unijnych, zgodnie z art. 83 ust. 2 TFUE, przy czym w zbliżającym się przeglądzie należy zadbać o dalszą kontrolę demokratyczną i odpowiedzialność w zakresie praw podstawowych;

130.

nalega na państwa członkowskie, aby nie obniżały budżetu Unii z doraźnych nagłaśnianych pobudek, ale by zapewniły dodatkowe fundusze na Europol, Eurojust, Frontex i przyszłą Prokuraturę Europejską, ponieważ ich powodzenie wywiera efekt mnożnikowy na ograniczanie strat podatkowych państw członkowskich;

131.

pragnie dojścia do porozumienia z Lichtensteinem w celu zwalczania przestępczości transgranicznej;

132.

pilnie wzywa państwa członkowskie do jak najszybszej transpozycji dyrektywy 2012/29/UE ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw; wzywa Komisję do sprawowania nadzoru nad poprawną transpozycją do prawa krajowego; wzywa państwa członkowskie i Komisję do ukończenia planu działań na rzecz praw osób podejrzanych i oskarżonych o popełnienie przestępstwa, w tym dyrektywy w sprawie aresztu tymczasowego;

133.

wzywa do surowszego karania udziału w zorganizowanych grupach przestępczych, przestępstwach związanych z handlem narkotykami, handlem ludźmi oraz organami ludzkimi;

134.

zgodnie z konwencją ONZ przeciwko korupcji wzywa państwa członkowskie do przyjęcia środków ustawodawczych i innych w celu uznania nielegalnego wzbogacenia się za przestępstwo karne, w przypadku gdy jest ono umyślne, tzn. w przypadku znacznego wzrostu aktywów urzędnika państwowego, którego nie jest on w stanie racjonalnie uzasadnić w odniesieniu do legalnych dochodw;

135.

wyraża zaniepokojenie faktem, że cała seria tzw. nowych rodzajów przestępstw – np. nielegalny handel odpadami, nielegalny handel dziełami sztuki i gatunkami chronionymi czy podrabianie towarów – pomimo przynoszenia nadzwyczaj dużych zysków organizacjom przestępczym i wywierania szczególnie negatywnego i mającego silny wymiar transgraniczny wpływu na społeczeństwo i środowisko nie wchodzi w zakres „przestępczości o zasięgu europejskim”; uważa, że przestępstwa te muszą być odpowiednio traktowane przy dokonywaniu wyborów na szczeblu europejskim i dlatego proponuje, aby Rada na mocy przepisów dawnego art. 83 ust. 1 TFUE przyjęła decyzję w sprawie określania innych obszarów przestępczości, w tym wymienionych powyżej;

136.

zwraca się do Komisji, by możliwie najszybciej przedstawiła wniosek ustawodawczy dotyczący skutecznego europejskiego programu ochrony osób zgłaszających nieprawidłowości, o ile chodzi o transgraniczną korupcję i korupcję uderzającą w interesy finansowe UE, oraz dotyczący ochrony świadków i osób współpracujących z wymiarem sprawiedliwości, zawierający w szczególności środki umożliwiające zaradzenie trudnym warunkom ich życia, z jakimi mogą się borykać: od ryzyka odwetu do zerwania stosunków rodzinnych, od wykorzenienia z własnego terytorium do wyłączenia społecznego i zawodowego;

137.

jest zdania, że postępowanie ze świadkami procesowymi oraz zarządzanie programami ochrony nie może zależeć od uwarunkowań budżetowych, ponieważ zagwarantowanie bezpieczeństwa i nietykalności obywateli – zwłaszcza tych, którzy poddali swoje życie bulwersującym zmianom, aby stanąć po stronie państwa – to obowiązek, od którego władze krajowe i europejskie nie mogą się uchylać; apeluje do wszystkich państw członkowskich o przyjęcie środków (ustawodawczych i innych) koniecznych do zagwarantowania świadkom procesowym i ich bliskim zarówno nietykalności fizycznej, jak i prawa do kontynuowania godnego życia społecznego, zawodowego i gospodarczego, a także utrzymywania stosunków, przy odpowiednim wsparciu ze strony instytucji (w ramach którego planuje się przyjęcie świadków procesowych w obręb administracji publicznej);

138.

wzywa Komisję do jak najszybszego wdrożenia wszystkich środków i instrumentów przedstawionych w komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. „Strategia UE na rzecz wyeliminowania handlu ludźmi na lata 2012–2016(COM(2012)0286);

139.

wzywa Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego w sprawie Europolu, jak przewidziano w art. 88 ust. 2 TFUE, w celu poprawy skuteczności operacyjnej Europolu i efektywności na polu zwalczania poważnych przestępstw i przestępczości zorganizowanej; podkreśla, że przyszła reforma tej agencji nie powinna zakłócić jedynej w swoim rodzaju roli CEPOL-u w działalności szkoleniowej UE w zakresie egzekwowania prawa;

140.

wzywa wszystkie państwa członkowskie do włączenia w odpowiednim czasie do swoich przepisów wszystkich instrumentów regulacyjnych europejskich i międzynarodowych w odpowiedzi zwłaszcza na liczne wezwania Komisji dotyczące prawidłowej transpozycji rozlicznych obowiązujących decyzji ramowych;

141.

podkreśla konieczność promowania kultury legalności, a także zwiększenia świadomości obywateli na temat mafii; w tym kontekście uznaje zasadniczą rolę odgrywaną przez stowarzyszenia kulturalne, rekreacyjne i sportowe w uwrażliwianiu społeczeństwa obywatelskiego na walkę z przestępczością zorganizowaną, a także na propagowania legalności i sprawiedliwości;

142.

wzywa Komisję do opracowania europejskiego planu działania przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą, podkreślającego wyraźne korzyści zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne dla UE, aby ograniczyć nielegalny handel gatunkami dzikiej fauny i flory oraz częściami ciała zwierząt; wzywa Komisję i Radę do uruchomienia instrumentów handlu i rozwoju w celu ustanowienia ukierunkowanych programów, posiadających odpowiednie środki finansowe, które wesprą wdrażanie CITES i zapewnią środki na budowę zdolności w zakresie zwalczania kłusownictwa i nielegalnego handlu, w szczególności poprzez wspieranie, wzmacnianie i rozszerzanie takich inicjatyw jak ASEAN-WEN i HA-WEN, które mają na celu powołanie regionalnych centrów eksperckich i stworzenie modeli współpracy przeciwko przestępczości związanej z ochroną przyrody;

143.

domaga się zharmonizowanych i surowych sankcji za przemyt dzikich zwierząt i części ich ciała, a także rzadkich roślin i drzew do Unii;

144.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom narodowym, CEPOL-owi, Europolowi, Eurojustowi, OLAF-owi, Radzie Europy, OECD, Interpolowi, UNODC, Bankowi Światowemu, a także Grupie Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy.

19.2.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 65/40

—

uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności jego art. 3 ust. 3, oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 9, 14, 148, 151, 153 i 160, a także załączony do niego Protokół nr 26 dotyczący usług świadczonych w interesie ogólnym,

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 34 i 36,

—

uwzględniając protokół nr 26 TFUE w sprawie usług świadczonych w interesie ogólnym,

—

uwzględniając zrewidowaną Europejską kartę społeczną, szczególnie jej art. 30 (prawo do ochrony przed ubóstwem i marginalizacją społeczną), art. 31 (prawo do mieszkania) i ust. 16 (prawo rodziny do ochrony społecznej, prawnej i ekonomicznej),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowany „Europa 2020: Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1173/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie skutecznego egzekwowania nadzoru budżetowego w strefie euro (1),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1175/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych (2),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) nr 1177/2011 z dnia 8 listopada 2011 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu (3),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1174/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie środków egzekwowania korekty nadmiernych zakłóceń równowagi makroekonomicznej w strefie euro (4),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1176/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania (5),

—

uwzględniając dyrektywę Rady 2011/85/UE z dnia 8 listopada 2011 r. w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich (6),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 kwietnia 2012 r. zatytułowany „W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu” (COM(2012)0173),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europejska platforma współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym: europejskie ramy na rzecz spójności społecznej i terytorialnej” (COM(2010)0758), opinie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie tego komunikatu oraz odnoszącą się do niego rezolucję z dnia 15 listopada 2011 r. (7),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999 (8),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (9),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 (10),

—

uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego objętych zakresem wspólnych ram strategicznych oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności, oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 (COM(2011)0615),

—

uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i celu „Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia” oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 (COM(2011)0614),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 listopada 2008 r. zatytułowany „Europejski plan naprawy gospodarczej” (COM(2008)0800),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (11) oraz rezolucję z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie przeglądu planu działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii (12),

—

uwzględniając dyrektywę Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (13),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 marca 2011 r. zatytułowany „Reforma zasad UE dotyczących pomocy państwa w odniesieniu do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym” (COM(2011)0146) i odnoszącą się do niego rezolucję z dnia 15 listopada 2011 r. (14),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Strategia skutecznego wprowadzania w życie Karty praw podstawowych przez Unię Europejską” (COM(2010)0573),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Unijne ramy dotyczące krajowych strategii integracji Romów do 2020 r.” (COM(2011)0173),

—

uwzględniając wytyczne Komisji z dnia 15 maja 2012 r. w sprawie najlepszych praktyk dotyczących ograniczania, łagodzenia lub kompensowania procesu zasklepiania gleby (SWD(2012)0101),

—

uwzględniając przegląd Komisji pt. „Zatrudnienie i kwestie społeczne w Europie” za rok 2012 opublikowany w dniu 8 stycznia 2013 r. (15),

—

uwzględniając pakiet Komisji dotyczący inwestycji społecznych z dnia 20 lutego 2013 r.,

—

uwzględniając europejskie badanie warunków życia ludności EU-SILC oraz komunikat prasowy Eurostatu z dnia 8 lutego 2012 r. (16),

—

uwzględniając wyniki europejskich badań zawarte w sprawozdaniu dotyczącym Trzeciego europejskiego badania jakości życia, a zwłaszcza jego rozdziału 6 (17),

—

uwzględniając sporządzone przez Eurofound sprawozdanie z badań pt. „Zadłużenie gospodarstw domowych – usługi doradcze w Unii Europejskiej” (18),

—

uwzględniając sporządzone przez Eurofound sprawozdanie z badań pt. „Warunki życia Romów: warunki mieszkaniowe i zdrowotne poniżej standardu” (19),

—

uwzględniając decyzję Komisji z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie stosowania art. 106 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do wykonywania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (20),

—

uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie C-415/11 (Mohamed Aziz) chroniący konsumentów zawierających umowy hipoteczne przed bankami w przypadku nieuczciwych warunków umowy (21),

—

uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1098/2008/WE z dnia 22 października 2008 r. w sprawie Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym (2010) (22),

—

uwzględniając deklarację Rady z dnia 6 grudnia 2010 r. w sprawie Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym: współpraca w walce z ubóstwem w 2010 roku i później (23),

—

uwzględniając sprawozdanie Komitetu Ochrony Socjalnej z dnia 18 lutego 2011 r. pt. „Ocena społecznego wymiaru strategii »Europa 2020«” (24),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 5 lutego 2010 r. zatytułowany „Wspólne sprawozdanie o zabezpieczeniu społecznym i włączeniu społecznym” (SEC(2010)0098),

—

uwzględniając sprawozdanie Komitetu Ochrony Socjalnej z dnia 15 lutego 2010 r. pt. „Wspólne sprawozdanie o zabezpieczeniu społecznym i włączeniu społecznym za 2010 r.” (25),

—

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie problematyki związanej z definicją mieszkalnictwa socjalnego jako usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym (26),

—

uwzględniając opinię Komitetu Regionów pt. „W kierunku europejskiego programu na rzecz budownictwa socjalnego” (27),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 20 listopada 2012 r. w sprawie paktu na rzecz inwestycji społecznych – reakcja na kryzys (28),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 16 czerwca 2010 r. w sprawie strategii „Europa 2020” (29),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 20 maja 2010 r. w sprawie wkładu polityki spójności w realizację celów lizbońskich i celów strategii „UE 2020” (30),

—

uwzględniając rezolucję ustawodawczą z dnia 8 września 2010 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie wytycznych dla polityki zatrudnienia państw członkowskich: Zintegrowane wytyczne dotyczące strategii „Europa 2020” – część druga (31),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 20 października 2010 r. w sprawie kryzysu finansowego, gospodarczego i społecznego: zalecenia dotyczące działań i inicjatyw do podjęcia (32),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 5 lipca 2011 r. w sprawie przyszłości usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym (33),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 10 maja 2007 r. w sprawie mieszkalnictwa i polityki regionalnej (34),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 14 września 2011 r. w sprawie strategii UE na rzecz przeciwdziałania bezdomności (35),

—

uwzględniając oświadczenia pisemne z dnia 22 kwietnia 2008 r. w sprawie rozwiązania kwestii bezdomności ulicznej (36) oraz z dnia 16 grudnia 2010 r. w sprawie strategii UE na rzecz przeciwdziałania bezdomności (37),

—

uwzględniając przeprowadzone przez Eurofound trzecie Europejskie badanie jakości życia – Jakość życia w Europie: wpływ kryzysu (38),

—

uwzględniając zalecenia końcowe Europejskiej Konferencji na rzecz Konsensusu w sprawie Bezdomności, która odbyła się w dniach 9 i 10 grudnia 2010 r.,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinie Komisji Rozwoju Regionalnego i Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A7–0155/2013),

A.

mając na uwadze, że dostęp do mieszkania stanowi prawo podstawowe, które można postrzegać jako niezbędny warunek wykonywania innych praw podstawowych i prowadzenia godnego życia, a także posiadania do nich dostępu; mając też na uwadze, że zapewnienie dostępu do godnych i odpowiednich warunków mieszkaniowych stanowi międzynarodowe zobowiązanie państw członkowskich, które Unia musi uwzględnić, oraz że prawo dostępu do pomocy mieszkaniowej zostało uznane w art. 34 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, w art. 30 i 31 zmienionej Europejskiej karty społecznej Rady Europy, w art. 25 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz mowa jest o nim w wielu konstytucjach państw członkowskich;

B.

mając na uwadze, że definiowanie własnej polityki mieszkaniowej i podejmowanie działań na krajowych rynkach mieszkaniowych w celu realizacji tego prawa podstawowego, zgodnie z potrzebami mieszkańców, mającego umożliwić każdemu obywatelowi dostęp do mieszkania w godnych i na przystępnych finansowo warunkach leży w gestii państw członkowskich oraz ich władz lokalnych i regionalnych;

C.

mając na uwadze, że zapewnienie lokali mieszkaniowych po przystępnej cenie jest właściwym narzędziem na rzecz osiągnięcia sprawiedliwości i spójności społecznej oraz że inwestycje w przystępne cenowo mieszkania są niezbędnym warunkiem większej mobilności zawodowej i większych możliwości zatrudnienia, podczas gdy budowa i modernizacja mieszkań socjalnych ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia celów w zakresie zaspokajania popytu mieszkaniowego, udostępniania lokali mieszkaniowych po przystępnej cenie szerokim grupom społecznym, pobudzania gospodarki, ograniczania powstawania baniek spekulacyjnych, ograniczania ubóstwa energetycznego i zapewniania wpływów podatkowych państwom członkowskim;

D.

mając na uwadze, że państwa członkowskie, zgodnie z zasadą pomocniczości, odgrywają zasadniczą rolę i cieszą się znaczną swobodą w zakresie zapewniania, zlecania i organizowania równoległej oferty mieszkań socjalnych, uzupełniającej ofertę obecną na rynku; mając również na uwadze, że mieszkalnictwo socjalne powinno spełniać wymogi w zakresie wysokiego poziomu jakości, bezpieczeństwa i przystępności, i promować równe traktowanie oraz prawa użytkowników;

E.

mając na uwadze, że brakuje socjalnych lokali mieszkaniowych oraz że w większości państw członkowskich UE rośnie zapotrzebowanie na mieszkania po przystępnej cenie; mając na uwadze, że profil społeczny i rodzinny osób korzystających z mieszkań socjalnych zmienił się; mając na uwadze, że należy zidentyfikować te nowe czynniki społeczne, aby państwa członkowskie oraz ich odpowiednie władze lokalne i regionalne mogły opracować różne strategie mieszkaniowe, które lepiej odpowiadałyby obecnej sytuacji;

F.

mając na uwadze, że polityka w dziedzinie mieszkalnictwa socjalnego jest integralną częścią świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym i służy wspieraniu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, ułatwianiu nabywania własności, promowaniu wysokiej jakości mieszkań, ulepszaniu dotychczasowych warunków mieszkaniowych i dostosowaniu wydatków mieszkaniowych do sytuacji rodziny i zasobów lokatorów, przy założeniu, że osoby te także będą podejmowały wysiłki w tym kierunku;

G.

mając na uwadze, że w przypadku zakupu lub wynajmu mieszkania socjalnego należy uwzględnić dobry stosunek jakości do ceny, że takie mieszkanie powinno umożliwiać oszczędności energii, znajdować się w otoczeniu z terenami zielonymi, być dostosowane do potrzeb różnych pokoleń, w tym szczególnych potrzeb dzieci i osób starszych;

H.

mając na uwadze, że w celu zapobieżenia wzrostowi liczby bezdomnych i wszelkim przyszłym kryzysom mieszkaniowym należy tak opracować zasady przyznawania kredytów hipotecznych, aby chronić konsumentów i równomiernie rozłożyć ryzyko;

I.

mając na uwadze, że budownictwo socjalne odgrywa kluczową rolę w osiągnięciu celów strategii „Europa 2020” – zwłaszcza jeśli chodzi o cel dotyczący ubóstwa, w tym zapobieganie międzypokoleniowemu dziedziczeniu nierówności – w tym sensie, że wnosi wkład w zagwarantowanie wysokiego poziomu zatrudnienia, włączenia i spójności społecznej, sprzyja mobilności zawodowej, a także podejmowaniu działań w zakresie walki ze zmianą klimatu i ubóstwem energetycznym poprzez modernizację istniejących budynków;

J.

mając na uwadze, że połączenie kryzysu finansowego i gospodarczego, środków oszczędnościowych, rosnących cen nieruchomości i malejących dochodów gospodarstw domowych powoduje wzrost bezrobocia i wykluczenia społecznego w UE, zwłaszcza wśród najsłabszych grup społecznych, przez co wzrasta zapotrzebowanie na ochronę socjalną; stwierdza, że mimo jego znaczącego stabilizacyjnego wpływu finansowanie publiczne mieszkalnictwa socjalnego padło w niektórych państwach członkowskich ofiarą niedawnych działań oszczędnościowych;

K.

mając na uwadze, że kryzys gospodarczy i społeczny ma bezpośredni negatywny wpływ na działalność i wsparcie finansowe w sektorze budownictwa mieszkaniowego i usług remontowych, zwłaszcza w odniesieniu do mieszkań socjalnych, z powodu pękania baniek spekulacyjnych na rynku nieruchomości, zaciągania kredytów, opóźnień w płatnościach czy też spadku liczby zamówień publicznych, mimo iż sektor ten może być siłą napędową umożliwiającą trwałe wyjście z kryzysu w sposób sprzyjający włączeniu społecznemu oraz podjęcie wyzwań w dziedzinie klimatu i energii;

L.

mając na uwadze, że środkom oszczędnościowym oraz konsolidacji budżetowej musi towarzyszyć globalna strategia inwestycyjna na rzecz zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz realizacji celów strategii „Europa 2020”, w tym celów w dziedzinie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym;

M.

mając na uwadze, że posiadanie mieszkania jest dobrem pierwszej potrzeby, w odniesieniu do którego państwa członkowskie definiują – na podstawie odpowiednich decyzji politycznych – minimalne standardy dotyczące warunków mieszkaniowych uznanych za pozwalające na zamieszkanie i tych uznanych za komfortowe, szczegółowe przepisy zagospodarowania przestrzeni miejskiej i przepisy budowlane, maksymalne poziomy zobowiązań finansowych, uwzględniają w niektórych przypadkach zmiany cen mieszkań, a nawet ustanawiają mechanizmy przyznawania pomocy socjalnej lub ulg podatkowych w celu zmniejszenia tego istotnego obciążenia na liście wydatków gospodarstwa domowego;

N.

mając na uwadze, że z powodu poważnych gospodarczych, społecznych i długoterminowych skutków kryzysu nie tylko w zakresie wzrostu gospodarczego, poziomu zatrudnienia oraz poziomu ubóstwa i wykluczenia społecznego, ale także w odniesieniu do warunków dostępu do mieszkań oraz poziomu inwestycji w mieszkania socjalne w UE, wymagane są pilne działania ze strony państw członkowskich i Unii, aby zagwarantować dostęp do przyzwoitych i przystępnych cenowo mieszkań; w związku z tym wyraża zaniepokojenie wzrostem cen (gruntów, własności, wynajmu, zużycia energii), które stanowią od tej pory główny wydatek europejskich gospodarstw domowych, a także źródło niestabilności i obaw; mając na uwadze gwałtowny wzrost bezrobocia w UE, czego dowodem jest osiągnięcie w styczniu 2013 r. poziomu 10,9 % w UE-27, oraz fakt, że jednocześnie ludność Europy się starzeje, powstaje poważne ryzyko zwiększenia się przepaści między bogatymi i biednymi, wykluczenia społecznego i bezdomności, w sytuacji gdy już 80 mln Europejczyków zagrożonych jest ubóstwem;

O.

mając na uwadze, że Romowie mieszkają zwykle na obszarach, na których występuje duża segregacja przestrzenna i gdzie dostęp do świadczeń socjalnych i zdrowotnych jest kwestią problematyczną;

P.

mając na uwadze, że istnieją wyraźne powiązania pomiędzy warunkami mieszkaniowymi poniżej standardu a problemami zdrowotnymi: zadłużenie hipoteczne może powodować pogorszenie zdrowia psychicznego, przeludnienie może wywoływać problemy psychologiczne, gruźlicę, zapalenia dróg oddechowych, a także większe ryzyko pożaru i wypadków w domu; życie w nieodpowiednich warunkach mieszkaniowych negatywnie wpływa na zdrowie, poczucie bezpieczeństwa oraz zwiększa ryzyko wypadków w domu; życie na terenie o wysokim natężeniu hałasu może wzmagać nadciśnienie i powodować podwyższone ciśnienie; mając na uwadze, że brak mieszkania jest źródłem stresu i złego samopoczucia, czyli czynników niekorzystnie wpływających na jakość życia, zdrowie i samopoczucie;

Q.

mając na uwadze, że kobiety – wśród których 24,5 % było zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym w 2010 r. – zwłaszcza kobiety o niskich dochodach, matki samotnie wychowujące dzieci, kobiety wykonujące nisko płatne prace, kobiety będące migrantami, wdowy mające dzieci na utrzymaniu i kobiety będące ofiarami przemocy domowej – a także rodziny, na które składają się kobiety samotnie wychowujące dzieci, młode rodziny, duże rodziny, studenci, młodzież na początku kariery zawodowej, młode pary bez pracy, osoby niepełnosprawne, osoby chore lub cierpiące na zaburzenia psychiatryczne, osoby należące do marginalizowanych mniejszości, w tym Romowie, oraz osoby starsze są szczególnie dotknięte problemem braku dostosowanych mieszkań socjalnych po przystępnej cenie; mając na uwadze, że kategorie te są szczególnie narażone na bezdomność, a osoby do nich należące często zamieszkują oferowane na rynku prywatnym mieszkania poniżej standardu, których warunki znacząco podnoszą ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych; mając na uwadze, że kategorie te często szukają alternatywnych rozwiązań, tj. osoby do nich należące decydują się na zamieszkanie z rodziną, przyjaciółmi lub znajomymi, co utrudnia odpowiednią analizę i przejrzyste udokumentowanie w odniesieniu do osób bezdomnych;

R.

mając na uwadze, że kryzys gospodarczy w połączeniu z wysokimi cenami na rynku mieszkaniowym zmniejsza zdolność kobiet do podjęcia decyzji o rozwodzie lub zakończeniu nieformalnego związku, co ogranicza ich wolność i w większym stopniu naraża je na przemoc domową ze względu na płeć;

S.

mając na uwadze, że przystępna cenowo oferta mieszkań do wynajęcia ma zasadnicze znaczenie dla młodych ludzi, umożliwiając im podejmowanie kształcenia zawodowego, studiów uniwersyteckich, staży lub zatrudnienia;

T.

mając na uwadze, że państwa członkowskie określają także organizację równoległej oferty mieszkań socjalnych, stanowiącą uzupełnienie oferty obecnej na rynku i objętą szczególnymi warunkami w zakresie dostępu i cen, którą zapewniają nie nastawione na zysk podmioty utworzone specjalnie w tym celu, oraz że 25 mln obywateli europejskich mieszka dzięki temu w lokalach socjalnych, w odniesieniu do których wymogi w zakresie zagospodarowania przestrzennego, dostępu i cen określane są bezpośrednio przez władze publiczne państw członkowskich, oraz że ta równoległa oferta mieszkaniowa – dzięki swojej stabilności i kontrolowanej wysokości cen – przyczynia się zwłaszcza do ograniczenia rozpiętości cykli oraz powstawania baniek spekulacyjnych na rynku nieruchomości;

1.

zauważa, że ze względu na obecny kryzys gospodarczy i społeczny swobodnie funkcjonujący rynek, zwłaszcza na obszarach miejskich o dużej gęstości zaludnienia, w coraz mniejszym stopniu jest w stanie zaspokoić zapotrzebowanie na mieszkania po przystępnych cenach i że wzrost kosztów mieszkań i energii nasila zagrożenie rozwojem chorób, ubóstwem i wykluczeniem społecznym; stwierdza wzrost liczby eksmisji i liczby nieruchomości przejmowanych przez banki w niektórych państwach członkowskich; wzywa do podjęcia krokow w celu sprostania tym wyzwaniom; wyraża zaniepokojenie zarówno bezpośrednimi, jak i pośrednimi skutkami niektórych oszczędności budżetowych w kontekście obecnego kryzysu społecznego i gospodarczego, polegających między innymi na cięciu dodatków mieszkaniowych i usług społecznych, opodatkowaniu przedsiębiorstw działających w sektorze mieszkalnictwa socjalnego, wstrzymaniu realizacji nowych projektów mieszkaniowych czy też wystawieniu na sprzedaż części krajowych zasobów mieszkań socjalnych, co może nakręcać błędne koło długoterminowego wykluczenia społecznego i segregacji;

2.

ponownie zwraca uwagę, że strategie dotyczące mieszkalnictwa socjalnego odgrywają ważną rolę w zwalczaniu ubóstwa wśród dzieci poprzez wyeliminowanie ubóstwa wśród rodzin i zapobieganie międzypokoleniowemu dziedziczeniu nierówności społeczno-ekonomicznych; zauważa, że w obliczu zmian społecznych i demograficznych w strukturze rodziny oraz zwiększającej się liczby niestabilnych i niepewnych miejsc pracy coraz większe zapotrzebowanie na mieszkania po przystępnej cenie występuje również w tych grupach ludności, które są zintegrowane ze społeczeństwem;

3.

wzywa do przestrzegania art. 14 i protokołu nr 26 załączonego do TFUE, zgodnie z którymi władze publiczne mogą swobodnie określić sposób organizacji i finansowania sektora mieszkalnictwa socjalnego, w celu zaspokojenia potrzeb lokalnej ludności, zagwarantowania wysokiej jakości, bezpieczeństwa, przystępności, równego traktowania i propagowania praw użytkowników; ocenia, że tego rodzaju działanie stanowi dla władz publicznych sposób na zaradzenie niedoskonałościom rynku w celu zapewnienia powszechnego dostępu do godnych i przystępnych finansowo warunków mieszkaniowych oraz stosowania w ten sposób art. 16, 30 i 31 Europejskiej karty społecznej;

4.

przypomina Komisji, państwom członkowskim oraz ich władzom lokalnym i regionalnym o tym, że wydatki dokonywane w sektorze mieszkalnictwa socjalnego i po przystępnych cenach umożliwiają zagwarantowanie praw podstawowych, zareagowanie na alarmującą sytuację społeczną i jako strategiczne inwestycje społeczne przyczyniają się trwale do tworzenia lokalnych miejsc pracy niepodlegających delokalizacji, do stabilizowania gospodarki poprzez zmniejszanie ryzyka powstawania baniek spekulacyjnych na rynku nieruchomości i nadmiernemu zadłużaniu się gospodarstw domowych, do promowania mobilności zawodowej, przeciwdziałania zmianie klimatu, do ograniczania ubóstwa energetycznego, a także do łagodzenia problemów zdrowotnych wynikających z przeludnienia i złych warunków mieszkaniowych; w związku z tym nalega, aby mieszkalnictwo socjalne nie było postrzegane jako koszt, ale jako inwestycja, która zwraca się w perspektywie długoterminowej w postaci lepszego stanu zdrowia i samopoczucia społecznego, dostępu do rynku pracy i uaktywnienia społeczeństwa, zwłaszcza osób w podeszłym wieku, do prowadzenia samodzielnego życia;

5.

wzywa Komisję do określenia europejskich ram działania w dziedzinie mieszkalnictwa socjalnego w celu zagwarantowania spójności między różnymi instrumentami politycznymi, jakich UE używa, aby rozwiązać ten problem (pomoc państwa, fundusze strukturalne, polityka energetyczna, walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym, polityka zdrowotna);

6.

zwraca się do Komisji o objaśnienie definicji mieszkalnictwa socjalnego na podstawie wymiany najlepszych praktyk i doświadczeń między państwami członkowskimi oraz biorąc pod uwagę fakt, iż mieszkalnictwo socjalne jest różnie pojmowane i zarządzane (często ze względu na elastyczność w ustalaniu priorytetów) w państwach członkowskich, regionach i przez społeczności lokalne;

7.

zwraca uwagę, że inwestycje w sektorze mieszkalnictwa socjalnego wpisują się w szersze ramy polityczne mające służyć organizowaniu i finansowaniu oferty społecznych i zdrowotnych usług publicznych oraz usług edukacyjnych mających na celu zapewnienie wykonalności podstawowych praw społecznych oraz zaspokojenie zmieniających się potrzeb społecznych i reagowanie na ciągłe zmiany cyklu koniunkturalnego;

8.

podkreśla konieczność monitorowania inwestycji społecznych – z uwzględnieniem inwestycji w mieszkania socjalne – w ramach paktu na rzecz inwestycji społecznych wzorowanego na pakcie euro plus w celu wzmocnienia zarządzania gospodarką i budżetem Unii; podkreśla także zapotrzebowanie na cele w dziedzinie inwestycji społecznych, których państwa członkowskie byłyby zobowiązane przestrzegać, aby osiągnąć cele w dziedzinie społecznej, zatrudnienia i kształcenia określone w strategii „Europa 2020”; z zadowoleniem odnosi się do faktu, że niniejsza propozycja zyskała poparcie w konkluzjach Rady Europejskiej z grudnia 2012 r., w których podkreślono, że „możliwości, jakie w zakresie równoważenia potrzeb dotyczących efektywnych inwestycji publicznych z celami dyscypliny fiskalnej oferują istniejące unijne ramy fiskalne, mogą być wykorzystywane w ramach funkcji zapobiegawczej paktu stabilności i wzrostu, przy pełnym poszanowaniu tego paktu”; zachęca Komisję do lepszego monitorowania tych inwestycji społecznych z wykorzystaniem tabeli wyników zawierającej wskaźniki dotyczące inwestycji zrealizowanych przez poszczególne państwa członkowskie i w skali całej Unii, z uwzględnieniem inwestycji w sektorze mieszkalnictwa socjalnego, zmian kosztów mieszkaniowych i liczby osób oczekujących na przyznanie mieszkania w państwach członkowskich; wzywa ponadto wszystkie państwa członkowskie do ratyfikacji zmienionej Europejskiej karty społecznej, ze zwróceniem szczególnej uwagi na jej art. 31;

9.

jest zdania, że organizacje mieszkańców i lokatorów powinny uczestniczyć w opracowywaniu strategii mieszkaniowych, które mają zostać wdrożone w państwach członkowskich;

10.

podkreśla potrzebę wspierania innowacji społecznych zarówno przez Europejski program walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym, jak i przez ramowy program badawczy, w celu przeprowadzenia analizy nowych strategii politycznych mających na celu poprawę dostępu do mieszkań i ograniczenie zjawiska bezdomności;

11.

z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2011 r. (COM(2011)0142) mającej uregulować kwestie dotyczące umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi, a tym samym ograniczyć nadmierne zadłużenie gospodarstw domowych; wzywa do uwzględnienia w unijnych przepisach dotyczących kredytów hipotecznych najlepszych praktyk, które byłyby jak najkorzystniejsze dla konsumentów; wzywa do uwzględnienia procedury renegocjacji warunków kredytu i zmiany harmonogramu spłaty długu w przypadku niewypłacalnych osób fizycznych i rodzin; wzywa państwa członkowskie do podjęcia działań mających położyć kres sytuacjom, w których eksmitowane gospodarstwa domowe w dalszym ciągu spłacają kredyt hipoteczny; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia działań w celu zareagowania na trudności społeczne, z jakimi borykają się osoby najbardziej dotknięte kryzysem gospodarczym i bezrobociem, które są eksmitowane i pozbawiane swoich domów; zauważa, że tłem dla tych zdarzeń są znaczące inicjatywy publiczne mające na celu przywrócenie równowagi systemu finansowego; wzywa państwa członkowskie do podjęcia wysiłku w celu zaoferowania alternatywnych rozwiązań dla eksmisji;

12.

wzywa Komisję do ostrzegania państw członkowskich, w drodze indywidualnych zaleceń dla poszczególnych państw, w sytuacji gdy reformy zagrażają inwestycjom w sektorze mieszkań socjalnych lub mieszkań przystępnych finansowo, oraz do niewydawania zaleceń dotyczących wielkości sektora mieszkalnictwa socjalnego w poszczególnych państwach członkowskich; wyraża ubolewanie, że w ramach programów konsolidacji budżetowej i na podstawie indywidualnych zaleceń Komisji w dziedzinie działań na rynku mieszkaniowym niektóre państwa członkowskie ograniczają potencjał sektora poprzez wprowadzanie opodatkowania podmiotów udostępniających mieszkania socjalne; wyraża ponadto zaniepokojenie podaną przez Komisję restrykcyjną definicją lokalu socjalnego w dziedzinie polityki konkurencji, która koncentruje się wyłącznie na grupach społecznych znajdujących się w niekorzystnej sytuacji;

13.

zachęca Radę do organizowania przynajmniej raz w roku posiedzeń ministrów odpowiedzialnych za politykę mieszkaniową państw członkowskich, aby umożliwić dyskusję na temat wpływu różnych europejskich strategii politycznych na politykę mieszkaniową i zapewnić skuteczniejsze uwzględnianie aspektów gospodarczych, społecznych i środowiskowych sektora mieszkaniowego w polityce europejskiej przy jednoczesnym zaangażowaniu do współpracy zainteresowanych podmiotów, takich jak podmioty udostępniające mieszkania socjalne, stowarzyszenia przedstawicielskie mieszkańców oraz organizacje działające na rzecz ułatwienia dostępu do mieszkania;

14.

zwraca uwagę, że definicja mieszkania socjalnego i jego beneficjentów powinna być wynikiem demokratycznego dialogu w celu uwzględnienia różnych tradycji poszczególnych państw członkowskich;

15.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do przywiązywania większej wagi do kwestii związanych z dostępem do mieszkania i powiązanymi z tym usługami w ramach strategii na rzecz ochrony socjalnej i włączenia społecznego, w tym poprzez inicjatywy mające na celu ograniczenie zjawiska bezdomności i wykluczenia mieszkaniowego, na podstawie wspólnych wskaźników państw członkowskich, oraz do zachęcania do wymiany najlepszych praktyk w dziedzinie skutecznego wdrażania prawa do mieszkania;

16.

zachęca państwa członkowskie do zdwojenia wysiłków na rzecz włączenia inwestycji w dziedzinie mieszkalnictwa socjalnego na listę średnio- i długoterminowych celów budżetowych, a także do krajowych programów reform i strategicznych osi umów o partnerstwie na lata 2014-2020; wzywa Radę Europejską i Komisję do lepszego monitorowania wdrażania i osiągania celów społecznych określonych w strategii „Europa 2020”;

17.

zauważa, że strategie i programy mieszkaniowe muszą być opracowywane w porozumieniu z kobietami o niskich dochodach i kobietami pochodzącymi z różnych warstw społecznych w celu wykazania, które strategie najlepiej odzwierciedlają ich potrzeby;

18.

podkreśla, że sektor mieszkaniowy, a zwłaszcza mieszkalnictwo socjalne, dzięki zmniejszaniu zależności energetycznej odgrywa antycykliczną rolę w gospodarce poprzez wsparcie, jakiego udziela sektorowi budowlanemu i remontowemu, wsparcie na rzecz tworzenia trwałych i niepodlegających delokalizacji lokalnych miejsc pracy – przede wszystkim dzięki temu, że zatrudnia bardzo wielu pracowników – wsparcie na rzecz rozwoju ekologicznych branż lokalnej gospodarki oraz efekt mnożnikowy w pozostałych obszarach gospodarki; uważa w związku z tym, że inwestycje w budownictwo socjalne powinny być traktowane nie tylko jako wydatek, ale przede wszystkim jako pożyteczna inwestycja; zachęca ponadto państwa członkowskie do rozpoczęcia dialogu z branżą budowlaną w celu stworzenia lepszego otoczenia biznesowego i opracowania lepszych przepisów dotyczących mieszkań socjalnych, ze zwróceniem szczególnej uwagi na określenie celów w zakresie budownictwa mieszkaniowego, ustalenie kosztów infrastruktury i zapewnienie gruntów pod zabudowę;

19.

podkreśla wartość dodaną w odniesieniu do lokalnego zatrudnienia oraz poważny efekt mnożnikowy w odniesieniu do inwestycji, jakie zapewniły działania bezpośrednie w ramach funduszy strukturalnych w latach 2007–2013 w sektorze mieszkalnictwa socjalnego;

20.

jest zdania, że środki przeznaczane na Fundusz Spójności w wieloletnich ramach finansowych (WRF) na lata 2014–2020 nie powinny być mniejsze niż środki w obecnych WRF, aby zapewnić wystarczające finansowanie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), a zwłaszcza priorytetów inwestycyjnych „promujących włączenie społeczne i zwalczających ubóstwo – wsparcie rewitalizacji fizycznej i gospodarczej ubogich społeczności miejskich i wiejskich”;

21.

uznaje, że wiele państw członkowskich wdrożyło już skuteczną politykę w dziedzinie mieszkalnictwa socjalnego oraz uważa, że rolą UE w tym kontekście powinno być ułatwianie wymiany najlepszych praktyk pomiędzy państwami członkowskimi;

22.

przyjmuje do wiadomości wnioski Komisji w sprawie pakietu ustawodawczego rozporządzeń dotyczących polityki spójności w latach 2014-2020; popiera kwalifikowalność do wsparcia z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności inwestycji priorytetowych w zakresie efektywności energetycznej i wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w mieszkaniach socjalnych i przystępnych cenowo, w zakresie zintegrowanych działań służących zrównoważonemu rozwojowi urbanistycznemu i terytorialnemu, w zakresie równego dostępu społeczności marginalizowanych do mieszkań, promowania podmiotów działających na rzecz gospodarki społecznej i solidarnej, takich jak nie nastawione na zysk spółdzielnie mieszkaniowe;

23.

zachęca państwa członkowskie i ogół zainteresowanych stron do zapewnienia zarówno inwestycjom w mieszkania socjalne po przystępnych cenach, jak i wzmocnieniu sektorów budownictwa nienastawionych na zysk ważnego miejsca w krajowych programach reform i strategicznych osiach umów o partnerstwie na lata 2014–2020, a także do dopilnowania, aby planowane środki w polityce mieszkaniowej uwzględniały krajowe strategie włączenia społecznego Romów;

24.

zachęca państwa członkowskie do większego wykorzystania narzędzi z zakresu prawa prywatnego w celu ułatwienia budowy mieszkań socjalnych np. poprzez stosowanie emfiteuzy umożliwiającej budowę bez konieczności wykupu gruntu lub poprzez wykorzystanie prawa użytkowania przez podmiot udostępniający mieszkania socjalne, umożliwiając jego właścicielowi zachowanie tego statusu;

25.

podkreśla, że na budynki mieszkalne i handlowe przypada 40 % zużycia energii końcowej i łącznej emisji CO2 w Europie i że zrównoważone środowiskowo budownictwo prowadzi do obniżenia kosztów budowy i skrócenia czasu jej trwania, drastycznego ograniczenia skutków środowiskowych i zużycia energii oraz w odpowiednich przypadkach kosztów zarządzania związanych z budynkiem;

26.

popiera utrzymanie odpowiedniego budżetu w wieloletnich ramach finansowych 2014–2020 i do potraktowania polityki spójności jako siły napędowej wyjścia z kryzysu; popiera wnioski zawarte w Pakcie na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w zakresie, w jakim wzywają państwa członkowskie do ułatwienia i przyspieszenia realokacji niewykorzystanych środków z funduszy strukturalnych na projekty na rzecz efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych w okresie programowania 2007–2013; uważa, że sektor budownictwa socjalnego powinien skorzystać na tej realokacji;

27.

wzywa państwa członkowskie, ich instytucje zarządzające oraz Komisję do dopilnowania, aby podmioty działające na rynku mieszkaniowym, stowarzyszenia przedstawicielskie mieszkańców i organizacje działające na rzecz dostępu do mieszkań były ściśle uwzględniane w wykazie partnerów społecznych w celu opracowywania, monitorowania i oceny umów o partnerstwie i programów operacyjnych; podkreśla odpowiedni charakter nowych instrumentów na rzecz zintegrowanego rozwoju („Community-Led Local Development” [Rozwój lokalny kierowany przez społeczność] i zintegrowane inwestycje terytorialne) w zakresie realizacji zintegrowanych strategii na rzecz poprawy sytuacji mieszkaniowej, w których zasadniczą rolę miałyby odgrywać podmioty udostępniające mieszkania socjalne oraz mieszkańcy; uważa, że fundusze strukturalne i Fundusz Spójności muszą skutecznie wdrażać zarówno zasadę partnerstwa, jak i wielopoziomowego systemu rządzenia, a państwa członkowskie trzeba zachęcać, by współpracowały z władzami lokalnymi i regionalnymi w określaniu priorytetów i ustalaniu, w jaki sposób będą wykorzystywane środki z funduszy strukturalnych; uważa, że większa synergia między funduszami strukturalnymi a Funduszem Spójności może przyczynić się do trwałego rozwoju zaniedbanych dzielnic bądź obszarów wiejskich, dzięki zapobieganiu ich odizolowaniu i wyludnieniu, przez co można uniknąć szkodliwych skutków podziałów społecznych i sprzyjać jednorodności, spójności społecznej i równości płci;

28.

wzywa państwa członkowskie do wzmocnienia lub opracowania mechanizmów finansowych, a także propagowania w sposób skoordynowany korzystania z dotacji w ramach programu „Horyzont 2020” oraz z instrumentów finansowych i instrumentów technicznego wsparcia projektów, oferowanych przez fundusze strukturalne, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Bank Rozwoju Rady Europy oraz Europejski Fundusz na rzecz Efektywności Energetycznej (EFEE), w celu pobudzania do budowy i remontów mieszkań socjalnych o wysokiej jakości; wzywa ponadto państwa członkowskie do szukania metod zastosowania zmienionego rozporządzenia o EFRR w celu zapewnienia mieszkań marginalizowanym społecznościom;

29.

wzywa EBI do przyznania – w ścisłej współpracy z lokalnymi i regionalnymi władzami –bardziej eksponowanego miejsca sektorowi mieszkalnictwa socjalnego i przystępnego finansowo na liście priorytetów inwestycyjnych, zwłaszcza w państwach członkowskich, w których nie istnieje publiczny bank mieszkań, przy jednoczesnej poprawie warunków przyznawanych pożyczek, wzywa także EBI do określenia w jakim stopniu obligacje projektowe mogą również stać się instrumentem finansowym służącym finansowaniu infrastruktury społecznej, takiej jak mieszkania, uwzględniając wpierw ocenę fazy pilotażowej przed jej przedłużeniem;

30.

wzywa państwa członkowskie do wsparcia działań spółdzielni mieszkaniowych, które są wartościowym narzędziem umożliwiającym zakup pierwszego mieszkania po przystępnej cenie; podkreśla, że spółdzielnie są również efektywnym narzędziem wspierania inicjatyw w zakresie rewitalizacji obszarów miejskich, tworzenia synergii ze społecznościami lokalnymi i ograniczania odpływu ludności z małych miast;

31.

zachęca Komisję do udostępnienia państwom członkowskim innych możliwych źródeł finansowania do celów promowania oferty i remontów mieszkań socjalnych jako inwestycji społecznych, jak również do zachęcania państw członkowskich i władz lokalnych i regionalnych do efektywnego korzystania z dostępnych europejskich środków finansowych oraz do utrzymania obniżonych stawek podatku VAT mających zastosowanie do przedmiotowych inwestycji, ze względu na zatrudnianie przez sektor dużej liczby pracowników i na jego niewielki wpływ na handel w UE; proponuje także przeanalizować możliwość zastosowania tych samych stawek podatku VAT, które obowiązują w odniesieniu do produktów pierwszej potrzeby; zachęca państwa członkowskie do uruchomienia oszczędności prywatnych zarówno na rzecz dostępu do gruntów, jak i budowy oraz modernizacji mieszkań socjalnych;

32.

zachęca do wprowadzenia zintegrowanych modeli współpracy, w ramach których łączy się działania inwestorów, podmiotów udostępniających mieszkania socjalne oraz przedsiębiorstw budowlanych na rzecz termomodernizacji i budowy energooszczędnych mieszkań socjalnych;

33.

z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji z dnia 31 lipca 2012 r. dotyczący europejskiej strategii na rzecz branży budowlanej (COM(2012)0433); jest zdania, że w uzupełnieniu środków z zakresu zachęt podatkowych i wsparcia finansowego na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności w tym sektorze niezbędne są także środki na rzecz podniesienia poziomu kwalifikacji siły roboczej w celu podjęcia wyzwań w zakresie budowania Europy efektywnie wykorzystującej zasoby oraz gospodarki niskoemisyjnej, a także realizacji celów określonych w dyrektywie w sprawie efektywności energetycznej (2012/27/UE) (39) i dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (2010/31/UE) (40);

34.

zachęca Komisję do ściślejszej współpracy z państwami członkowskimi i właściwymi władzami lokalnymi w celu ustalenia prognoz średnio- i długoterminowych dotyczących umiejętności wymaganych na rynku pracy; wzywa odpowiedzialne podmioty do analizy zatrudnienia, aby lepiej ukierunkować podstawowe szkolenia zawodowe i uczenie się przez całe życie; wzywa państwa członkowskie i właściwe władze lokalne do szybkiego dostosowania systemów kształcenia i szkolenia zawodowego, w tym kształcenia i szkolenia zawodowego poprzez uwzględnienie zwłaszcza pojęcia zrównoważonej gospodarki, oraz do zapewnienia, aby programy uzyskiwania kwalifikacji sprzyjały dostępowi ludzi młodych do nowych zielonych miejsc pracy i do branż gospodarki ekologicznej; podkreśla, że promowanie zielonych miejsc pracy może stworzyć możliwości trwałego zatrudnienia o wysokiej jakości, przeciwdziałać ubóstwu i wykluczeniu społecznemu, a także zapewnić usługi w zakresie wspierania zatrudnienia;

35.

zwraca uwagę, że ta branża ekologiczna może zapewnić wiele różnych możliwości zatrudnienia począwszy od miejsc pracy niewymagających żadnych umiejętności lub wymagających niskich kwalifikacji aż do zatrudniania wysoko wykwalifikowanych pracowników dysponujących fachową wiedzą; w tym względzie:

36.

z zadowoleniem przyjmuje pakiet dotyczący inwestycji społecznych, w ramach którego Komisja oferuje państwom członkowskim wytyczne dotyczące stosowania skuteczniejszych i efektywniejszych społecznych strategii politycznych na rzecz wzrostu i spójności;

37.

zwraca uwagę, że te inwestycje w sektorze mieszkalnictwa socjalnego wpisują się w szersze ramy polityczne mające służyć organizowaniu i finansowaniu oferty społecznych i zdrowotnych usług publicznych oraz usług edukacyjnych mających na celu zapewnienie wykonalności podstawowych praw społecznych oraz zaspokojenie zmieniających się potrzeb społecznych;

38.

przypomina, że uznanie i korzystanie z prawa do mieszkania są warunkiem korzystania z innych praw podstawowych, w tym praw politycznych i społecznych; przypomina, że odpowiedzialność za nadanie wykonalności temu prawu do mieszkania spoczywa na państwie członkowskim lub właściwym organie publicznym poprzez poprawę – za sprawą własnych strategii politycznych i programów – powszechnego dostępu do mieszkań, zwłaszcza dla osób w trudnej sytuacji, dzięki wystarczającej podaży odpowiednich, przyzwoitych, bezpiecznych dla zdrowia i przystępnych finansowo warunków mieszkaniowych;

39.

wzywa Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej do przeprowadzenia, z udziałem odpowiednich zainteresowanych stron, oceny efektywności i warunków wdrażania prawa do mieszkania i dodatków mieszkaniowych w państwach członkowskich; wzywa agencję do promowania wymiany najlepszych praktyk w zakresie skutecznego wdrażania prawa do mieszkania dla szczególnie wrażliwych grup społecznych, w tym bezdomnych; wzywa Komisję do kontynuowania takich działań w ramach paktu na rzecz inwestycji społecznych;

40.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do wspierania i promowania innowacyjnych wymian dobrych praktyk w ramach stania na straży prawa do mieszkania grup w szczególnie trudnej sytuacji i grup marginalizowanych, kładąc szczególny nacisk na zwalczanie przemocy domowej; z ubolewaniem zauważa, że ofiary przemocy domowej częściej zostają w środowisku, w którym doznały krzywd, gdyż z powodów finansowych nie mogą znaleźć odpowiednich warunków mieszkaniowych; zachęca państwa członkowskie do zapewnienia zintegrowanych usług dla rodzin, których członkowie byli ofiarami przemocy domowej;

41.

oczekuje, że Komisja zbada, w jakiej mierze wsparcie bezpośrednie w postaci zasiłków mieszkaniowych lub wsparcie pośrednie w postaci samego mieszkania socjalnego jest bardziej skutecznym środkiem na rzecz zapewnienia przystępnych finansowo warunków mieszkaniowych grupom społecznym, które nie są w stanie zaspokoić potrzeb mieszkaniowych na rynku nieruchomości;

42.

wzywa Komisję i agencję Eurofound do przeprowadzenia w 2014 r. badania dotyczącego kosztów wynikających z braku działania w obliczu nieodpowiednich warunków mieszkaniowych w ramach programu prac tej agencji na 2014 r.;

43.

z niepokojem zauważa, że wiele państw członkowskich w obliczu zakłócenia równowagi budżetowej wstrzymuje działania, programy i akcje (na przykład dofinansowanie czynszu i kredytów hipotecznych) mające ułatwić zakup mieszkania, a jednocześnie nieproporcjonalne podwyższa podatki od nieruchomości w związku z poważnym kryzysem gospodarczym, przez co wiele grup społecznych popada w ubóstwo i traci mienie;

44.

wzywa państwa członkowskie do przeprowadzenia – w ramach strategii i programów dotyczących mieszkalnictwa socjalnego – oceny skutków społecznych, w której nacisk zostałby położony zwłaszcza na analizy uwzględniające różnice płci i różnice między gospodarstwami domowymi, ze szczególnym uwzględnieniem różnic w środkach finansowych i dochodach, jakimi dysponują kobiety i mężczyźni; podkreśla, że wszystkie dane statystyczne muszą zostać uporządkowane ze względu na płeć i rodzaj gospodarstwa domowego oraz że należy prowadzić więcej badań w celu dokładnego ustalenia, w jaki sposób polityka mieszkaniowa może wspierać osoby i grupy w trudnej sytuacji, takie jak kobiety (mając na uwadze wieloaspektową rolę kobiet jako matek samotnie wychowujących dziecko, osób opiekujących się członkami rodziny i osobami niepełnosprawnymi), rodziny, ludzie młodzi, osoby niepełnosprawne i osoby starsze;

45.

zaleca, aby państwa członkowskie i ich władze lokalne i regionalne przygotowały zintegrowane strategie polityczne na rzecz promowania włączenia społecznego, a także zagwarantowania powszechnego dostępu do przyzwoitych, bezpiecznych dla zdrowia i przystępnych cenowo mieszkań; proponuje, aby te strategie obejmowały następujące działania:

46.

wnosi, by państwa członkowskie zapewniły, że wszystkich obywateli będzie stać na dach nad głową, dbając o to, by podwyżki czynszu oparte były na obiektywizacji cen – zgodnie z metodą, która zapewnia umiarkowany wzrost cen nieruchomości – a także dostosowując swą politykę podatkową, tak by zmniejszyć zjawisko spekulacji;

47.

wzywa Komisję do niezwłocznego wdrożenia rezolucji Parlamentu w sprawie strategii Unii Europejskiej na rzecz przeciwdziałania bezdomności;

48.

podkreśla, że należy zająć się różnymi aspektami bezdomności wśród kobiet w sposób kompleksowy oraz że należy uwzględnić te aspekty we wszystkich ramach polityki UE; wzywa Komisję i państwa członkowskie do przeprowadzania systematycznej oceny wpływu w aspekcie płci i monitorowania konkretnych sytuacji i potrzeb kobiet bezdomnych, do promowania projektów dotyczących ułatwiania funkcjonowania dzięki rozwiązaniom zastosowanym w otoczeniu oraz promowania budowy dostosowanych i energooszczędnych mieszkań po przystępnej cenie oraz do włączenia często pomijanych rodzin z klasy średniej do programów dotyczących mieszkalnictwa socjalnego, ponieważ rodziny te mogą doświadczać deprywacji materialnej z powodu kryzysu gospodarczego tak samo jak inne gospodarstwa domowe;

49.

zachęca do wprowadzenia zintegrowanych modeli współpracy, w ramach których łączy się działania w zakresie usług społecznych i zdrowotnych, usług pomocowych dla osób w trudnej sytuacji, działania podmiotów udostępniających mieszkania socjalne i organizacji w celu pomagania osobom w niekorzystnej sytuacji w uzyskaniu mieszkania i jego utrzymaniu;

50.

wzywa Komisję, państwa członkowskie i właściwe władze do przeznaczenia funduszy strukturalnych na potrzeby mieszkaniowe i kwaterunkowe społeczności zmarginalizowanych, zwłaszcza w odniesieniu do mieszkań socjalnych, wpisując ten priorytet do programów operacyjnych; zachęca w związku z tym Komisję i Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej do opracowania procedury wymiany sprawdzonych rozwiązań pomiędzy władzami lokalnymi na podstawie wspólnych i przejrzystych kryteriów;

51.

zaleca państwom członkowskim i właściwym władzom inwestowanie w budowę i dostosowanie przystępnych cenowo mieszkań socjalnych w związku z zagrożeniami sanitarnymi w starych i zniszczonych mieszkaniach, różnorodnymi modelami rodziny, starzeniem się społeczeństwa, a zwłaszcza przebywaniem w mieszkaniach osób w podeszłym wieku wymagających opieki, szczególnymi potrzebami osób niepełnosprawnych i młodzieży, zwłaszcza w dziedzinie mobilności mieszkaniowej i zawodowej; zaleca skorzystanie w tym celu z funduszy strukturalnych w ramach kolejnego okresu programowania (2014–2020); uważa, że pomoc społeczna w ramach wspierania uzyskania dostępu do mieszkania jest czynnikiem sprzyjającym tworzeniu „białych” miejsc pracy, które są niezbędne do stawienia czoła obecnym i przyszłym wyzwaniom społecznym, takim jak starzenie się społeczeństwa; podkreśla pozytywną rolę, którą mógłby odegrać europejski fundusz przedsiębiorczości społecznej na rzecz projektów z zakresu pomocy mieszkaniowej i włączenia mieszkaniowego;

52.

zachęca państwa członkowskie oraz władze regionalne i lokalne do podjęcia skutecznych i zachęcających działań, na podstawie analiz prognozowanych potrzeb mieszkaniowych, na rzecz walki z problemem długotrwałego niewykorzystania pustych mieszkań, zwłaszcza w obszarach gęsto zaludnionych, w celu przeciwdziałania spekulacjom na rynku nieruchomości i wykorzystania tych mieszkań jako lokali socjalnych;

53.

podkreśla znaczenie systemu oceny warunków mieszkaniowych pod względem ich wpływu na zdrowie i bezpieczeństwa, w ramach którego przeprowadza się ocenę zagrożeń związanych z mieszkalnictwem pod względem wpływu na zdrowie;

54.

zachęca państwa członkowskie i właściwe władze do uproszczenia wniosków o przydzielenie mieszkania socjalnego oraz zwiększenia uczciwości, przejrzystości i bezstronności w ramach przyznawania takich mieszkań, biorąc pod uwagę sytuację społeczną, gospodarczą i kulturową państw członkowksich, w celu wyeliminowania i zapobiegania wszelkiej dyskryminacji i wszelkich zjawisk pomijania, zwłaszcza najsłabszych grup społecznych, które to zjawiska prowadzą do nasilenia się segregacji przestrzennej i tworzenia gett; podkreśla w związku z tym znaczenie rozwiązań obowiązujących w niektórych państwach członkowskich, takich jak lista legalnych, szczegółowych i przejrzystych kryteriów przydzielania mieszkań sprzyjających mieszaniu się grup społecznych, anonimizacja wniosków o przydzielenie mieszkania socjalnego, publiczne powiadamianie o wolnych mieszkaniach, wprowadzenie systemów kolejkowania wniosków, rozdzielenie organów sprawdzających zgodność z kryteriami i organów przeprowadzających przydział mieszkań czy też odpowiednie zarządzanie w ramach przydzielania mieszkań w celu sprzyjania mieszaniu się grup społecznych na dużą skalę;

55.

podkreśla wyzwania, jakie stwarza konieczność zaradzenia problemowi starzenia się społeczeństwa oraz potrzebę zapewnienia dostępu do przystępnych finansowo, odpowiednich i godnych warunków mieszkaniowych dla rosnącej liczby osób starszych w UE; zwraca uwagę, że we wszystkich państwach członkowskich następuje zubożenie osób w podeszłym wieku i domaga się w związku z tym, aby w ramach specjalnego segmentu nowego europejskiego partnerstwa innowacji na rzecz aktywnej starości, które koordynuje wysiłki badawcze w tej dziedzinie, zajęto się w szczególności opracowaniem przystępnych finansowo rozwiązań, które umożliwią osobom w podeszłym wieku pozostanie w swoich domach możliwie najdłużej; w tym kontekście należy stwierdzić, że poprawa warunków w zakresie dostępu do istniejących mieszkań jest odpowiednią metodą redukcji wykluczenia społecznego za pomocą środków umożliwiających zachowanie osobistej niezależności; wzywa w związku z tym państwa członkowskie do uwzględnienia w ich krajowych programach reform specjalnego komponentu służącego opracowaniu przystępnych cenowo rozwiązań w celu umożliwienia osobom starszym pozostania we własnych domach możliwie najdłużej, biorąc pod uwagę fakt, że pożądana jest poprawa warunków dostępu do istniejących zasobów mieszkaniowych, co pomaga ludziom w pozostaniu w ich miejscu zamieszkania i ułatwia im powrót do życia społecznego poprzez zwiększenie ich osobistej samodzielności;

56.

zwraca uwagę, że mieszkalnictwo socjalne należy organizować w taki sposób, aby unikać gentryfikacji i tworzenia gett; wzywa do tworzenia zachęt finansowych, tam gdzie istnieje taka potrzeba, które miałyby doprowadzić do rozwoju wspólnych, mieszanych prywatno-socjalnych obszarów mieszkaniowych, aby unikać segregacji społecznej;

57.

mając na uwadze istniejące nierówności społeczne w Europie, a zwłaszcza w państwach, które niedawno przystąpiły do UE, przywiązuje szczególną wagę do działań, jakie Unia Europejska podejmuje na rzecz wspierania grup społecznych znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, zwłaszcza w zakresie przyznawania mieszkań;

58.

zaleca, aby państwa członkowskie i właściwe władze podjęły działania na rzecz poprawy dostępu do przystępnych finansowo mieszkań poprzez zwiększenie ilości i jakości zasobów mieszkań socjalnych i przystępnych finansowo oraz poprzez rozwijanie ich integracji z kierowanymi przez lokalną społeczność usługami zdrowotnymi i socjalnymi, wykorzystując do osiągnięcia tego celu EFS i inne fundusze strukturalne;