ISSN 1977-1002

Dziennik Urzędowy

Unii Europejskiej

C 147

European flag  

Wydanie polskie

Informacje i zawiadomienia

Tom 57
16 maja 2014


Powiadomienie nr

Spis treśći

Strona

 

II   Komunikaty

 

KOMUNIKATY INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

 

Komisja Europejska

2014/C 147/01

Wszczęcie postępowania (Sprawa M.7000 – Liberty Global/Ziggo) ( 1 )

1

2014/C 147/02

Brak sprzeciwu wobec zgłoszonej koncentracji (Sprawa M.7145 – Veolia Environnement/Dalkia International) ( 1 )

2

 

IV   Informacje

 

INFORMACJE INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

 

Komisja Europejska

2014/C 147/03

Kursy walutowe euro

3

2014/C 147/04

Opinia Komitetu Doradczego ds. Praktyk Ograniczających Konkurencję i Pozycji Dominujących wydana na posiedzeniu w dniu 17 lutego 2014 r. dotycząca wstępnego projektu decyzji w sprawie C.39398 – Visa MIF – Sprawozdawca: Malta

4

2014/C 147/05

Sprawozdanie końcowe urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające – Visa MIF (AT.39398)

5

2014/C 147/06

Streszczenie decyzji Komisji z dnia 26 lutego 2014 r. dotyczącej postępowania przewidzianego w art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz w art. 53 Porozumienia EOG (Sprawa AT.39398 Visa MIF) (notyfikowana jako dokument nr C(2014) 1199 final)

7

 

V   Ogłoszenia

 

POSTĘPOWANIA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ POLITYKI KONKURENCJI

 

Komisja Europejska

2014/C 147/07

Pomoc państwa – Republika Łotewska – Pomoc państwa nr SA.36612 (2014/C) (ex 2013/NN) – Niezgłoszona pomoc udzielona przez Łotwę na rzecz Citadele i Parex – Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ( 1 )

11

 


 

(1)   Tekst mający znaczenie dla EOG

PL

 


II Komunikaty

KOMUNIKATY INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

Komisja Europejska

16.5.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 147/1


Wszczęcie postępowania

(Sprawa M.7000 – Liberty Global/Ziggo)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

2014/C 147/01

W dniu 8 maja 2014 r. Komisja podjęła decyzję o wszczęciu postępowania w powyższej sprawie, po wcześniejszym stwierdzeniu, iż zgłoszona sprawa wzbudza poważne wątpliwości co do jej zgodności ze wspólnym rynkiem. Niniejsze wszczęcie postępowania otwiera drugą fazę dochodzenia w stosunku do zgłoszonej koncentracji i nie determinuje końcowej decyzji w tej sprawie. Obecna decyzja jest oparta na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c) rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 (1).

Komisja zaprasza zainteresowane strony trzecie do przedłożenia jej ewentualnych uwag o planowanej koncentracji.

Spostrzeżenia te muszą dotrzeć do Komisji nie później niż w ciągu 15 dni od daty niniejszej publikacji, aby mogły zostać w pełni wzięte po uwagę podczas procedury. Mogą one zostać nadesłane Komisji za pomocą faksu (+32 22964301) lub listownie, z zaznaczonym numerem referencyjnym: M.7000 – Liberty Global/Ziggo, na adres:

European Commission

Directorate-General for Competition

Merger Registry

1049 Bruxelles/Brussel

BELGIQUE/BELGIË


(1)  Dz.U. L 24 z 29.1.2004, s. 1 (rozporządzenie w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw).


16.5.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 147/2


Brak sprzeciwu wobec zgłoszonej koncentracji

(Sprawa M.7145 – Veolia Environnement/Dalkia International)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

2014/C 147/02

W dniu 7 maja 2014 r. Komisja podjęła decyzję o niewyrażaniu sprzeciwu wobec powyższej zgłoszonej koncentracji i uznaniu jej za zgodną z rynkiem wewnętrznym. Decyzja ta została oparta na art. 6 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 (1). Pełny tekst decyzji dostępny jest wyłącznie w języku angielskim i zostanie podany do wiadomości publicznej po uprzednim usunięciu ewentualnych informacji stanowiących tajemnicę handlową. Tekst zostanie udostępniony:

w dziale dotyczącym połączeń przedsiębiorstw na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji: (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Powyższa strona została wyposażona w różne funkcje pomagające odnaleźć konkretną decyzję w sprawie połączenia, w tym indeksy wyszukiwania według nazwy przedsiębiorstwa, numeru sprawy, daty i sektora,

w formie elektronicznej na stronie internetowej EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/en/index.htm) jako dokument nr 32014M7145. Strona EUR-Lex zapewnia internetowy dostęp do europejskiego prawa.


(1)  Dz.U. L 24 z 29.1.2004, s. 1.


IV Informacje

INFORMACJE INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

Komisja Europejska

16.5.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 147/3


Kursy walutowe euro (1)

15 maja 2014 r.

2014/C 147/03

1 euro =


 

Waluta

Kurs wymiany

USD

Dolar amerykański

1,3659

JPY

Jen

139,17

DKK

Korona duńska

7,4644

GBP

Funt szterling

0,81520

SEK

Korona szwedzka

8,9740

CHF

Frank szwajcarski

1,2227

ISK

Korona islandzka

 

NOK

Korona norweska

8,1050

BGN

Lew

1,9558

CZK

Korona czeska

27,440

HUF

Forint węgierski

303,62

LTL

Lit litewski

3,4528

PLN

Złoty polski

4,1792

RON

Lej rumuński

4,4328

TRY

Lir turecki

2,8466

AUD

Dolar australijski

1,4589

CAD

Dolar kanadyjski

1,4845

HKD

Dolar Hongkongu

10,5882

NZD

Dolar nowozelandzki

1,5786

SGD

Dolar singapurski

1,7108

KRW

Won

1 401,78

ZAR

Rand

14,1337

CNY

Yuan renminbi

8,5090

HRK

Kuna chorwacka

7,5910

IDR

Rupia indonezyjska

15 599,43

MYR

Ringgit malezyjski

4,4064

PHP

Peso filipińskie

59,797

RUB

Rubel rosyjski

47,4450

THB

Bat tajlandzki

44,333

BRL

Real

3,0197

MXN

Peso meksykańskie

17,6440

INR

Rupia indyjska

80,9842


(1)  Źródło: referencyjny kurs wymiany walut opublikowany przez EBC.


16.5.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 147/4


Opinia Komitetu Doradczego ds. Praktyk Ograniczających Konkurencję i Pozycji Dominujących wydana na posiedzeniu w dniu 17 lutego 2014 r. dotycząca wstępnego projektu decyzji w sprawie C.39398 – Visa MIF

Sprawozdawca: Malta

2014/C 147/04

(1)

Komitet Doradczy podziela wątpliwości Komisji wyrażone w projekcie decyzji przekazanej Komitetowi Doradczemu w dniu 5 lutego 2014 r. na mocy art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”) i art. 53 Porozumienia EOG.

(2)

Komitet Doradczy zgadza się z Komisją, że postępowanie dotyczące przedsiębiorstwa Visa Europe można zamknąć w drodze decyzji na podstawie art. 9 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1/2003.

(3)

Komitet Doradczy zgadza się z Komisją, że zobowiązania zaproponowane przez przedsiębiorstwo Visa Europe są odpowiednie, niezbędne i proporcjonalne oraz że powinny być prawnie wiążące dla przedsiębiorstwa Visa Europe.

(4)

Komitet Doradczy zgadza się z Komisją, że – w świetle zobowiązań zaproponowanych przez przedsiębiorstwo Visa Europe i bez uszczerbku dla art. 9 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1/2003 – nie ma już podstaw do podejmowania przez Komisję działań względem przedsiębiorstwa Visa Europe.

(5)

Komitet Doradczy zwraca się do Komisji o uwzględnienie wszystkich pozostałych kwestii poruszonych podczas dyskusji.

(6)

Komitet Doradczy zaleca publikację swojej opinii w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.


16.5.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 147/5


Sprawozdanie końcowe urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające (1)

Visa MIF (AT.39398)

2014/C 147/05

Wprowadzenie

(1)

Projekt decyzji na podstawie art. 9 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 (2) jest skierowany do przedsiębiorstwa Visa Europe Limited („Visa Europe”) i dotyczy części postępowania w sprawie AT.39398 – Visa MIF.

(2)

W dniu 6 marca 2008 r., po przeprowadzeniu postępowania z urzędu rozpoczętego w dniu 28 listopada 2006 r., Komisja wszczęła postępowanie w związku z ustaleniem uzgodnionych wielostronnie opłat interchange stosowanych do transakcji transgranicznych i, w niektórych przypadkach, transakcji krajowych, przeprowadzanych w punktach sprzedaży w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) przy użyciu kart płatniczych Visa.

(3)

Po wydaniu pierwszego pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń w 2009 r. Komisja przyjęła w dniu 8 grudnia 2010 r. pierwszą decyzję zgodnie z art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 1/2003, która nadała moc wiążącą niektórym zobowiązaniom przedsiębiorstwa Visa Europe dotyczącym wewnątrzregionalnych i niektórych krajowych wielostronnych opłat interchange mających zastosowanie do transakcji przy użyciu konsumenckich kart debetowych natychmiastowego obciążenia (3). Komisja kontynuowała postępowanie dotyczące wielostronnych opłat interchange mających zastosowanie do transakcji przy użyciu kart kredytowych przeznaczonych dla klientów indywidualnych.

(4)

W dniu 31 lipca 2012 r. Komisja przedstawiła przedsiębiorstwu Visa Europe uzupełniające pisemne zgłoszenie zastrzeżeń, w którym zasadniczo wyraziła wstępną opinię, że ustanowienie przez przedsiębiorstwo Visa Europe systemu wielostronnych opłat interchange oraz pewnych zasad mających zastosowanie do transakcji przeprowadzanych z użyciem konsumenckich kart kredytowych VISA, w przypadku których akceptant ma siedzibę na terytorium EOG, nie może być zwolnione z zakazu ustanowionego w art. 101 ust. 1 TFUE i art. 53 ust. 1 Porozumienia EOG.

Dostęp do akt

(5)

W sierpniu 2012 r. przedsiębiorstwu Visa Europe udzielono dostępu do akt w formie płyty DVD. Przedsiębiorstwo zwróciło się następnie o dostęp do: 1) wyników badania dotyczącego banków świadczących usługę acquiringu przeprowadzonego przez Komisję w 2010 r. („badanie banków”); oraz 2) dokumentów dotyczących badania zleconego przez Komisję w 2008 r. dotyczącego kosztów i korzyści dla akceptantów z tytułu uznawania różnych metod dokonywania płatności („badanie kosztów”).

Dostęp do biur danych dotyczących badania banków

(6)

W odpowiedzi na wniosek przedsiębiorstwa Visa Europe DG ds. Konkurencji zaproponowała zorganizowanie oddzielnych biur danych gromadzących informacje przedstawione przez banki świadczące usługi acquiringu w kontekście badania dotyczącego akceptantów, przy czym zewnętrzni doradcy prawni przedsiębiorstwa Visa Europe mieliby dostęp jedynie do anonimowych danych jakościowych, a zewnętrzni doradcy ekonomiczni – jedynie do danych ilościowych. W związku z tym w styczniu 2013 r. zewnętrzni doradcy prawni przedsiębiorstwa Visa Europe uzyskali dostęp do części informacji banków świadczących usługi acquiringu dotyczącej „transgranicznego świadczenia usługi acquiringu”.

(7)

W odniesieniu do pozostałych informacji przekazanych przez banki świadczące usługi acquiringu przedsiębiorstwo Visa Europe nie doszło jednak do porozumienia z DG ds. Konkurencji co do pewnych zasad określających warunki dostępu do biura danych i skierowało sprawę do mnie na mocy art. 7 decyzji 2011/695/UE. Przedsiębiorstwo Visa Europe zwróciło się do mnie w szczególności o: a) umożliwienie ujawnienia jego doradcom zewnętrznym państw, w których siedzibę mają banki uczestniczące w badaniu banków; b) zmianę zasady, zgodnie z którą zewnętrzni doradcy prawni i ekonomiczni mają dostęp jedynie do odpowiednio danych jakościowych i danych ilościowych.

(8)

Odrzuciłem wniosek a), jako że w tym przypadku istniało poważne ryzyko, że w razie upublicznienia państw, w których banki mają swoją siedzibę, ujawniona zostanie tożsamość banków uczestniczących w badaniu. Ponadto przedsiębiorstwo Visa Europe nie wykazało, że informacje dotyczące państw, w których te banki mają siedzibę, były niezbędne do wykonania prawa obrony. Jeśli chodzi o wniosek b), stwierdziłem, że zewnętrznym doradcom prawnym i ekonomicznym przedsiębiorstwa Visa Europe należy udzielić pełnego dostępu do informacji znajdujących się w biurze danych, jako że proponowane ograniczenie dostępu nie wydawało się uzasadnione w danych okolicznościach pod względem zabezpieczenia informacji poufnych, a z drugiej strony istotne było, aby w kontekście prawa do obrony przysługującego przedsiębiorstwu Visa Europe doradcy prawni i ekonomiczni mogli się konsultować co do udostępnionych dokumentów.

Dostęp do dokumentów dotyczących badania kosztów

(9)

Odmawiając dostępu do dokumentów dotyczących badania kosztów, DG ds. Konkurencji stwierdziła, że dokumenty te nie stanowią części akt Komisji, nigdy nie były wykorzystane ani nie stanowiły podstawy w uzupełniającym pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń, nie zawierają też żadnych argumentów obrony. Biorąc pod uwagę, że warunki przetargu na wykonanie badania kosztów odnosiły się jednak do postępowania prowadzonego przeciwko przedsiębiorstwu Visa Europe, oraz uwzględniając definicję określoną w pkt 8 obwieszczenia o dostępie do akt (4), doszedłem do wniosku, że dokumenty dotyczące badania kosztów stanowią część akt Komisji. Wskazałem jednak, że nie wszystkie te dokumenty należało udostępnić przedsiębiorstwu Visa Europe. Korespondencja między Komisją i jej zleceniobiorcami w sprawie oceny pracy zleceniobiorców i aspektów finansowych badania, korespondencja zawierająca wewnętrzne dyskusje między Komisją a jej ekspertami, jak również pozostałe dokumenty o charakterze tymczasowym stanowią dokumenty wewnętrzne (do których nie udzielono dostępu (5)).

Termin udzielenia odpowiedzi na uzupełniające pisemne zgłoszenie zastrzeżeń

(10)

Visa Europe udzieliła odpowiedzi w odniesieniu do części uzupełniającego pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń w lutym 2013 r., po przedłużeniu przez DG ds. Konkurencji terminu udzielenia odpowiedzi, który początkowo wynosił 12 tygodni.

Zobowiązania

(11)

W dniu 10 maja 2013 r. przedsiębiorstwo Visa Europe przedstawiło zobowiązania w odpowiedzi na zastrzeżenia Komisji. W dniu 14 czerwca 2013 r. Komisja opublikowała zawiadomienie zgodnie z art. 27 ust. 4 rozporządzenia nr 1/2003 (6) i otrzymała siedemnaście odpowiedzi od zainteresowanych stron trzecich. W listopadzie 2013 r. Visa Europe przedstawiła projekt zmienionego zobowiązania.

(12)

Projekt decyzji Komisji nadaje moc wiążącą zobowiązaniom zaproponowanym przez przedsiębiorstwo Visa Europe na okres czterech lat. Zasadniczo w decyzji stwierdzono, że nie istnieją już przesłanki uzasadniające dalsze działania w odniesieniu do wielostronnych opłat interchange stosowanych wobec transakcji przeprowadzanych na terenie EOG przy użyciu konsumenckich kart płatniczych VISA oraz zasad stosowanych przez przedsiębiorstwo Visa Europe dotyczących transgranicznego świadczenia usługi acquiringu.

(13)

Nie otrzymałem od żadnej ze stron postępowania wniosków ani skarg dotyczących proponowanych zobowiązań (7).

(14)

W świetle powyższego stwierdzam, że zapewniono skuteczne wykonanie praw procesowych każdej ze stron.

Bruksela, dnia 19 lutego 2014 r.

Wouter WILS


(1)  Na podstawie art. 16 i 17 decyzji Przewodniczącego Komisji Europejskiej 2011/695/UE z dnia 13 października 2011 r. w sprawie funkcji i zakresu uprawnień urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające w niektórych postępowaniach z zakresu konkurencji (Dz.U. L 275 z 20.10.2011, s. 29) („decyzja 2011/695/UE”).

(2)  Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu (Dz.U. L 1 z 4.1.2003, s. 1).

(3)  Zob. sporządzone przeze mnie sprawozdanie końcowe z dnia 26 listopada 2010 r. (Dz.U. C 79 z 12.3.2011, s. 6).

(4)  Obwieszczenie Komisji dotyczące zasad dostępu do akt Komisji w sprawach na mocy art. 81 i 82 Traktatu WE, art. 53, 54 i 57 Porozumienia EOG oraz rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 (Dz.U. C 325 z 22.12.2005, s. 7).

(5)  Obwieszczenie dotyczące dostępu do akt, pkt 12.

(6)  Komunikat Komisji opublikowany na podstawie art. 27 ust. 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 w sprawie AT.39398 – VISA MIF (Dz.U. C 168 z 14.6.2013, s. 22).

(7)  Zgodnie z art. 15 ust. 1 decyzji 2011/695/UE strony postępowania, które proponują zobowiązania na podstawie art. 9 rozporządzenia (WE) nr 1/2003, mogą na każdym etapie procedury zwrócić się do urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające, aby zapewnić sobie możliwość skutecznego wykonywania praw procesowych.


16.5.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 147/7


Streszczenie decyzji Komisji

z dnia 26 lutego 2014 r.

dotyczącej postępowania przewidzianego w art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz w art. 53 Porozumienia EOG

(Sprawa AT.39398 Visa MIF)

(notyfikowana jako dokument nr C(2014) 1199 final)

(Jedynie tekst w języku angielskim jest autentyczny)

2014/C 147/06

W dniu 26 lutego 2014 r. Komisja przyjęła decyzję dotyczącą postępowania przewidzianego w art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz w art. 53 Porozumienia EOG. Zgodnie z przepisami art. 30 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 (1) Komisja podaje niniejszym do wiadomości nazwy stron oraz zasadniczą treść decyzji, wraz z informacjami na temat wszelkich nałożonych kar, uwzględniając jednak uzasadnione prawo przedsiębiorstw do ochrony ich tajemnic handlowych.

(1)

Sprawa dotyczy ustalania uzgadnianych wielostronnie opłat interchange („wielostronne opłaty interchange”) przez Visa Europe Limited („Visa”), które odnoszą się do transakcji na poziomie regionalnym, niektórych transakcji krajowych (2) i transakcji z punktów sprzedaży spoza EOG w ramach Visa Europe (3), dokonanych z użyciem konsumenckich kart kredytowych Visa oraz kart debetowych Visa oraz zasad odnoszących się do transgranicznego świadczenia usługi acquiringu.

1.   WSTĘPNE WĄTPLIWOŚCI DOTYCZĄCE KONKURENCJI

(2)

W pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń z dnia 3 kwietnia 2009 r. („pisemne zgłoszenie zastrzeżeń”) Komisja wstępnie stwierdziła, że Visa Europe naruszyła art. 101 Traktatu oraz art. 53 Porozumienia EOG przy ustalaniu wielostronnych opłat interchange.

(3)

W dniu 8 grudnia 2010 r. Komisja przyjęła decyzję na mocy art. 9 rozporządzenia nr 1/2003 („decyzja w sprawie zobowiązań”). Decyzja nadała prawnie wiążący charakter zobowiązaniom podjętym przez Visa Europe na okres 4 lat, dotyczącym: (i) ograniczenia do poziomu 0,20 % średniej ważonej wielostronnej opłaty interchange stosowanej do objętych postępowaniem konsumenckich transakcji debetowych; oraz (ii) utrzymania lub wprowadzenia szeregu zmian w wewnętrznych zasadach sieci.

(4)

W uzupełniającym pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń („uzupełniające pisemne zgłoszenie zastrzeżeń”) w dniu 31 lipca 2012 r. Komisja przeformułowała i dopracowała swoje zastrzeżenia w odniesieniu do wielostronnych opłat interchange dla konsumenckich kart kredytowych. Ponadto Komisja rozszerzyła zakres postępowania na bezpośrednie stosowanie międzyregionalnych (lub międzynarodowych) wielostronnych opłat interchange, w sytuacjach, gdy akceptanci znajdują się na obszarze EOG, a także przyjęła wstępny pogląd, że zasady Visa Europe dotyczące transgranicznego świadczenia usługi acquiringu naruszyły art. 101 Traktatu oraz art. 53 Porozumienia EOG.

(5)

Opłaty interchange są w rzeczywistości uiszczane przez bank akceptanta („agent rozliczeniowy”) na rzecz banku posiadacza karty („wydawca karty płatniczej”) za każdą transakcję dokonaną w punkcie handlowym przy użyciu karty płatniczej. Gdy posiadacz karty używa karty płatniczej, nabywając towary lub usługi od akceptanta, w rzeczywistości to akceptant uiszcza opłatę na rzecz swojego agenta rozliczeniowego. Agent rozliczeniowy zatrzymuje część tej opłaty (marżę agenta rozliczeniowego), część przekazywana jest wydawcy karty płatniczej (wielostronna opłata interchange), a niewielka część trafia do operatora systemu (w tym przypadku przedsiębiorstwa Visa). W praktyce istotną część opłaty akceptanta stanowi wielostronna opłata interchange.

(6)

We wstępnej ocenie wyrażono obawę, że celem i skutkiem wielostronnych opłat interchange jest znaczące ograniczenie konkurencji na rynkach usług acquiringu, ze szkodą dla akceptantów oraz, pośrednio, ich klientów. Wydaje się, że wielostronne opłaty interchange zawyżają podstawę, na której agenci rozliczeniowi ustalają wysokość opłaty akceptanta, gdyż wprowadzają istotny czynnik kosztów wspólny dla wszystkich agentów rozliczeniowych. Według wstępnej oceny Komisji wielostronne opłaty interchange stosowane przez przedsiębiorstwo Visa Europe nie są w sposób obiektywny konieczne. Ograniczający skutek na rynkach usług acquiringu potęguje się w efekcie wpływu, jaki wielostronne opłaty interchange wywierają na sieć i rynki emisyjne, jak również na inne zasady i praktyki sieci, mianowicie zasada honorowania wszystkich kart, zasada niedyskryminacji, łączenie (4) oraz segmentacja rynków usług acquiringu ze względu na zasady ograniczające transgraniczne świadczenie tych usług (5). Ponadto, według pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń i uzupełniającego pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń, wielostronne opłaty interchange nie spełniają wymogów pozwalających na objęcie ich wyjątkiem na podstawie art. 101 ust. 3 Traktatu ze względu na przyczynianie się do większej skuteczności, przy zastrzeżeniu dla użytkowników słusznej części zysku, który z tego wynika.

(7)

W systemie Visa Europe agenci rozliczeniowi świadczący transgranicznie usługi acquiringu podlegają zasadzie polecającej stosowanie wielostronnych opłat interchange w kraju transakcji. Zgodnie z tą zasadą tacy agenci rozliczeniowi muszą stosować jako standard wielostronne opłaty interchange specyficzne dla poszczególnych krajów, międzyregionalne wielostronne opłaty interchange lub zarejestrowane krajowe wielostronne opłaty interchange. Członkowie systemu wydający karty Visa oraz działający jako agenci rozliczeniowi w kraju zawierania transakcji oraz świadczący usługi acquiringu za granicą mogą stosować inne opłaty interchange niż krajowe lub specyficzne dla danego kraju po zawarciu dwustronnych umów o niższych bądź zerowych opłatach interchange. Jeśli jednak podmioty świadczące transgranicznie usługi acquiringu zechcą zawrzeć umowy dwustronne tego rodzaju, mogą znaleźć się w niekorzystnym położeniu, ponieważ prawdopodobnie nie będą miały silnych powiązań z krajowymi podmiotami wydającymi karty. W krajach, w których istnieją znaczące dwustronne umowy obejmujące krajowych agentów rozliczeniowych, agenci działający transgranicznie będą przeważnie musieli zastosować wyższe, specyficzne dla danego kraju, lub międzyregionalne wielostronne opłaty interchange lub zarejestrowane krajowe wielostronne opłaty interchange. Zasada ta uważana jest również ze względu na cel i skutek za terytorialne i cenowe ograniczenie, które utrudnia agentom rozliczeniowym w krajach, w których wielostronna opłata interchange jest niższa, oferowanie swoich usług w innych krajach po cenach odzwierciedlających ich niskie opłaty. Zważywszy, że celem jest stworzenie wewnętrznego rynku płatności, jest to bardzo poważne ograniczenie, które wydaje się nieuzasadnione. Taki sztuczny podziału rynków usług acquiringu szkodzi konsumentom, ponieważ akceptanci zmuszeni są do płacenia wyższych cen za te usługi. W związku z tym Komisja w uzupełniającym pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń wstępnie przyjęła pogląd, że celem i treścią tego przepisu jest utrzymanie segmentacji krajowych rynków poprzez ograniczenie wejścia na rynek i konkurencji cenowej agentów rozliczeniowych świadczących transgranicznie usługi acquiringu.

2.   DECYZJA W SPRAWIE ZOBOWIĄZAŃ

(8)

W dniu 10 maja 2013 r., zgodnie z art. 9 rozporządzenia (WE) nr 1/2003, aby odpowiedzieć na obawy Komisji dotyczące konkurencji, Visa Europe zaproponowała przyjęcie zobowiązań.

(9)

W dniu 14 czerwca 2013 r., zgodnie z art. 27 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1/2003, w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowano zawiadomienie, w którym streszczono sprawę i podsumowano zaproponowane zobowiązania oraz wezwano zainteresowane strony trzecie do przedstawienia uwag na temat zobowiązań w terminie jednego miesiąca od daty publikacji zawiadomienia. W dniu 30 sierpnia 2013 r. Komisja przekazała przedsiębiorstwu Visa Europe uwagi zainteresowanych osób trzecich otrzymane po opublikowaniu zawiadomienia. W dniu 5 listopada 2013 r. przedsiębiorstwo Visa Europe przedstawiło zmienione zobowiązania.

(10)

Decyzją z dnia 26 lutego 2014 r., zgodnie z art. 9 rozporządzenia (WE) nr 1/2003, Komisja nadała zmienionym zobowiązaniom charakter wiążący dla Visa Europe przez okres czterech lat. Zasadnicza treść zobowiązań jest przedstawiona poniżej.

a)

Visa Europe zobowiązuje się do ograniczenia średniej ważonej wielostronnej kredytowej opłaty interchange w ramach EOG stosowanej do transakcji przy użyciu jej konsumenckich kart kredytowych do poziomu 0,3 % w terminie dwóch miesięcy od momentu powiadomienia Visa Europe o decyzji w sprawie zobowiązań.

b)

Pułap ten będzie także stosowany dwa lata po ogłoszeniu decyzji o zobowiązaniach oddzielnie w każdym z krajów EOG, w którym Visa Europe bezpośrednio określa konkretne stawki wielostronnych opłat interchange dla krajowych konsumenckich kart kredytowych, oraz w krajach EOG, w których wielostronne opłaty interchange dla kart kredytowych w ramach EOG stosowane są do transakcji krajowych w przypadku braku innych wielostronnych opłat interchange.

c)

Visa Europe proponuje również, że zagwarantuje, by począwszy od dnia 1 stycznia 2015 r.:

pułap 0,3 % dla wielostronnych opłat interchange dla kart kredytowych miał również zastosowanie do wszystkich wielostronnych opłat interchange ustalanych przez Visa Europe w odniesieniu do transakcji z udziałem akceptantów znajdujących się w EOG, dokonanych przy użyciu konsumenckich kart kredytowych Visa wydanych w krajach nienależących do EOG położonych na obszarze działalności Visa Europe (6) (stosowanych w ramach Visa Europe wielostronnych opłat kredytowych interchange poza EOG), oraz

pułap 0,2 % dla wielostronnych opłat debetowych interchange miał zastosowanie również do wszystkich wielostronnych opłat interchange ustalanych przez Visa Europe w odniesieniu do transakcji z udziałem akceptantów znajdujących się w EOG przy użyciu konsumenckich kart debetowych Visa wydanych w krajach nienależących do EOG położonych na obszarze działalności Visa Europe (stosowanych w ramach Visa Europe wielostronnych opłat debetowych interchange poza EOG).

d)

Visa Europe zobowiązuje się zmienić swoje przepisy dotyczące transgranicznego świadczenia usług acquiringu, począwszy od dnia 1 stycznia 2015 r., w celu umożliwienia agentom rozliczeniowym świadczącym takie usługi oferowania krajowych debetowych wielostronnych opłat interchange, krajowych kredytowych wielostronnych opłat interchange mających zastosowanie na terenie akceptanta lub wielostronnej opłaty interchange w wysokości 0,2 % w przypadku transakcji debetowych konsumentów i 0,3 % w przypadku transakcji kredytowych konsumentów, z zastrzeżeniem spełnienia określonych warunków.

e)

Visa Europe zobowiązuje się nadal wdrażać dalsze środki służące przejrzystości. Visa Europe zobowiązuje się w szczególności do:

wprowadzenia zasady, która będzie zobowiązywać agentów rozliczeniowych do oferowania akceptantom opłaty akceptanta wycenionej według podstawy „wielostronna opłata interchange plus plus” w odniesieniu do opłaty administracyjnej (innymi słowy agent rozliczeniowy musi, na żądanie, wyraźnie rozdzielić w swoich umowach i fakturach opłatę za obsługę akceptanta na trzy elementy, mianowicie wielostronną opłatę interchange, wszystkie pozostałe należne opłaty dotyczące systemu płatności oraz opłatę agenta rozliczeniowego). Visa Europe będzie wymagała od agentów rozliczeniowych wdrożenia tej zasady w terminie 12 miesięcy od powiadomienia Visa Europe o decyzji w sprawie zobowiązań w odniesieniu do wszystkich nowych umów i w terminie 18 miesięcy w odniesieniu do umów już zawartych,

wprowadzenia uproszczonej struktury wielostronnych opłat interchange ustalanych przez Visa Europe przewidującej zmniejszenie o co najmniej 25 % liczby kategorii opłat w celu poprawy przejrzystości i porównywalności stawek.

(11)

Visa Europe wyznaczy pełnomocnika ds. monitorowania, który będzie kontrolował wywiązywanie się ze zobowiązań przez Visa Europe. Komisja jest upoważniona do przyjęcia lub odrzucenia kandydatury pełnomocnika ds. monitorowania, zanim zostanie on mianowany.

(12)

Zobowiązania będą obowiązywać przez okres czterech lat od daty powiadomienia Visa Europe o decyzji w sprawie zobowiązań.

(13)

Przedstawiona w zobowiązaniach średnia ważona wielostronna opłata interchange została poddana ocenie w ramach „testu obojętności dla handlowca”. W decyzji uznano, że zobowiązania są odpowiednie i niezbędne dla rozwiązania kwestii określonych w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń i uzupełniającym pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń oraz że nie są nieproporcjonalne.

(14)

Dnia 17 lutego 2014 r. Komitet Doradczy ds. Praktyk Ograniczających Konkurencję i Pozycji Dominujących wydał pozytywną opinię dotyczącą przyjęcia decyzji. W dniu 19 lutego 2014 r. urzędnik przeprowadzający spotkanie wyjaśniające wydał sprawozdanie końcowe.

(15)

Decyzja ta zakończyła postępowanie w odniesieniu do uzgadnianych wielostronnie przez Visa Europe opłat interchange dla kart kredytowych w krajach EOG, stosowanych przez Visa Europe wielostronnych krajowych opłat interchange dla kart kredytowych, stosowanych w ramach Visa Europe wielostronnych opłat interchange dla kart kredytowych i debetowych spoza EOG, międzynarodowych wielostronnych opłat interchange oraz przepisów sieci Visa Europe dotyczących wielostronnych opłat interchange w przypadku transgranicznego świadczenia usług acquiringu.

(16)

Niniejsza decyzja nie dotyczy jednak wielostronnych opłat interchange stosowanych przez Visa Inc. oraz Visa International Service Association, w sprawie których Komisja będzie nadal prowadzić dochodzenie.


(1)  Dz.U. L 1 z 4.1.2003, s. 1.

(2)  Obecnie w Belgii, na Węgrzech, w Irlandii, w Islandii, we Włoszech, w Luksemburgu, na Malcie, w Niderlandach, na Łotwie i w Szwecji.

(3)  Są to transakcje przeprowadzane z akceptantami znajdującymi się w EOG z użyciem konsumenckich kart Visa wydanych na obszarze działalności Visa Europe w krajach nienależących do EOG. Obszar działalności Visa Europe obejmuje EOG, Andorę, Wyspy Owcze, Grenlandię, Izrael, Monako, San Marino, wyspy Svalbard i Jan Mayen, Szwajcarię, Turcję oraz Watykan.

(4)  HACR jest zasadą systemu Visa zobowiązującą akceptantów, którzy zawarli umowę o przyjmowaniu płatności określoną marką karty (na przykład Visa, Visa Electron lub V PAY) do akceptowania wszystkich prawidłowo przedstawionych kart takiej marki w sposób niedyskryminacyjny oraz bez względu na to, jaki wydał ją bank, i na typ karty w ramach danej marki. NDR jest zasadą systemu Visa, która uniemożliwia akceptantom doliczanie dodatkowych opłat do transakcji dokonywanych z użyciem kart płatniczych Visa, Visa Electron lub V PAY, chyba że miejscowe przepisy zawierają wyraźny wymóg, aby akceptant mógł pobierać dopłatę. Łączenie jest praktyką, zgodnie z którą agencji rozliczeniowi pobierają od akceptantów takie same opłaty za akceptację różnych kart płatniczych w ramach tego samego systemu płatności (np. debetowe i kredytowe karty Visa) lub za akceptację kart płatniczych należących do różnych systemów kart płatniczych (np. kart kredytowych Visa i MasterCard). W swojej wstępnej ocenie, że te zasady i praktyki prowadzą do zmniejszenia zdolności akceptantów do utrudniania zbiorowego wykorzystywania siły rynkowej członków sieci Visa Europe poprzez wielostronne opłaty interchange, wzmacniając w ten sposób antykonkurencyjne skutki wielostronnej opłaty interchange.

(5)  Transgraniczne świadczenie usług acquiringu jest działalnością prowadzoną przez agentów rozliczeniowych mającą na celu rekrutację potencjalnych akceptantów mających siedzibę w innym państwie niż agent rozliczeniowy.

(6)  Obszar działalności Visa Europe obejmuje EOG, Andorę, Wyspy Owcze, Grenlandię, Izrael, Monako, San Marino, wyspy Svalbard i Jan Mayen, Szwajcarię, Turcję oraz Watykan.


V Ogłoszenia

POSTĘPOWANIA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ POLITYKI KONKURENCJI

Komisja Europejska

16.5.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 147/11


POMOC PAŃSTWA – REPUBLIKA ŁOTEWSKA

Pomoc państwa nr SA.36612 (2014/C) (ex 2013/NN) – Niezgłoszona pomoc udzielona przez Łotwę na rzecz Citadele i Parex

Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

2014/C 147/07

Pismem z dnia 16 kwietnia 2014 r., zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Republikę Łotewską o swojej decyzji w sprawie wszczęcia postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącego wyżej wspomnianej pomocy.

Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat programu, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie 10 dni roboczych od daty publikacji niniejszego streszczenia i następującego po nim pisma. Uwagi należy kierować do Kancelarii ds. Pomocy Państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej na następujący adres lub numer faksu:

European Commission

Directorate-General for Competition

State Aid Greffe

1049 Brussels

BELGIQUE/BELGIË

Faks: +32 22961242

Otrzymane uwagi zostaną przekazane Republice Łotewskiej. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.

STRESZCZENIE

Procedura

1.

W dniu 15 września 2010 r. (1) Komisja zatwierdziła plan restrukturyzacji AS Parex banka. Plan restrukturyzacji przewidywał podział AS Parex banka na AS Citadele banka oraz AS Reverta (2). Dnia 10 sierpnia 2012 r. Komisja zatwierdziła zmiany w odniesieniu do trzech zobowiązań zawartych w decyzji zatwierdzającej plan restrukturyzacji (3).

2.

Od tamtej pory, w kontekście monitorowania zatwierdzonego planu restrukturyzacji i związanych z nim zobowiązań, Komisja ustaliła istnienie pomocy przyznanej przez Łotwę poza środkami pomocy zatwierdzonymi już przez Komisję.

Opis środków

3.

Z dokumentów otrzymanych przez Komisję wynika, że Łotwa bez uprzedniego zgłoszenia Komisji wprowadziła w życie następujące środki:

(i)

dnia 22 maja 2009 r. Łotwa przyznała AS Parex banka pożyczkę podporządkowaną, kwalifikującą się jako kapitał należący do kategorii 2, o terminie zapadalności siedmiu lat, który przekracza maksymalny pięcioletni okres zapadalności zatwierdzony przez Komisję na mocy przepisów dotyczących pomocy państwa;

(ii)

dnia 27 czerwca 2013 r. Łotwa przyznała AS Citadele banka dodatkowe 18-miesięczne przedłużenie terminu zapadalności w odniesieniu do pozostającej do spłaty kwoty tej samej pożyczki podporządkowanej;

(iii)

od 2011 r. Łotwa zapewniła AS Reverta wsparcie płynności przekraczające maksymalny limit zatwierdzony przez Komisję w decyzji z dnia 15 września 2010 r.

4.

Okazało się ponadto, że Łotwa nie wywiązała się z zobowiązania do zbycia w przewidzianych terminach działalności AS Citadele banka związanej z zarządzaniem majątkiem.

Ocena środków pomocy

5.

AS Parex banka, a następnie AS Citadele banka i AS Reverta, otrzymały od Łotwy inne środki pomocy oprócz środków pomocy zatwierdzonych przez Komisję na mocy przepisów dotyczących pomocy państwa.

6.

Na podstawie faktów, zgodnie z którymi:

(i)

zarówno początkowy 7-letni termin zapadalności i przedłużony termin zapadalności w odniesieniu do długów podporządkowanych, jak i zwiększone wsparcie płynności wyraźnie stanowią dodatkowe korzyści w porównaniu z zatwierdzonymi środkami pomocy, a zatem stanowią dodatkową pomoc (gdyż nadal obowiązują wszystkie pozostałe kryteria wynikające z art. 107 ust. 1 Traktatu); oraz

(ii)

nie powiadomiono Komisji o tych dodatkowych środkach pomocy, Komisja uważa, że wspomniane trzy środki stanowią pomoc niezgodną z prawem.

7.

Komisja zauważa, że w oparciu o dostępne obecnie informacje, Łotwa nie przedstawiła argumentów dla wykazania zgodności pomocy dotyczącej pierwotnego 7-letniego terminu zapadalności pożyczek podporządkowanych i dodatkowego przedłużenia o 18 miesięcy terminu zapadalności długu podporządkowanego.

8.

Komisja zauważa również, że Łotwa nie przedstawiła argumentów dla wykazania zgodności pomocy wynikającej z dodatkowego wsparcia płynności przyznanego na rzecz AS Reverta.

9.

Łotwa potwierdziła, że działalność związana z zarządzaniem majątkiem nie została zbyta w uzgodnionych terminach. Stanowi to naruszenie warunków ostatecznej decyzji w sprawie Parex, a tym samym wykorzystanie przyznanej pomocy niezgodnie z przeznaczeniem.

10.

Komisja stwierdza, w odniesieniu do opisanej powyżej pomocy niezgodnej z prawem, że w oparciu o dostępne obecnie informacje istnieją wątpliwości co do zgodności pomocy z rynkiem wewnętrznym. W związku z tym Komisja podjęła decyzję o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego na podstawie art. 13 ust. 1 i art. 4 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 659/1999.

11.

Komisja uznała ponadto, że naruszenie zobowiązania do zbycia działalności związanej z zarządzaniem majątkiem stanowi wykorzystanie pomocy niezgodnie z przeznaczeniem. Komisja podjęła zatem decyzję o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego również w odniesieniu do wykorzystania pomocy niezgodnie z przeznaczeniem na podstawie art. 16 rozporządzenia (WE) nr 659/1999.

Zgodnie z art. 14 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999, wszelka niezgodna z prawem pomoc może podlegać odzyskaniu od beneficjenta.

PISMO

‘The Commission wishes to inform Latvia that, having examined the information supplied by your authorities on the aid referred to above, it has decided to initiate the procedure laid down in Article 108(2) of the Treaty on the Functioning of the European Union (“the Treaty”).

1.   PROCEDURE

(1)

On 10 November 2008 Latvia notified to the Commission a package of State aid measures in favour of AS Parex banka (“Parex banka”), designed to support the stability of the financial system. The Commission approved those measures on 24 November 2008 (4) (“first rescue Decision”) based on Latvia’s commitment to submit a restructuring plan for Parex banka within six months.

(2)

Following requests from Latvia, the Commission approved two sets of changes to the aid measures concerning Parex banka, the first on 11 February 2009 (5) (“second rescue Decision”) and the second on 11 May 2009 (6) (“third rescue Decision”).

(3)

On 11 May 2009 Latvia notified a restructuring plan for Parex banka. By decision of 29 June 2009 (7) the Commission came to the preliminary conclusion that the notified restructuring measures constituted State aid to Parex banka and expressed its doubts that such aid could be found compatible. As a result the Commission decided to initiate the procedure laid down in Article 108(2) of the Treaty and required Latvia to provide information needed for the assessment of the compatibility of the aid.

(4)

Between 11 May 2009 and 15 September 2010, several information exchanges and discussions occurred between Latvia and the Commission concerning the restructuring plan for Parex banka. Latvia provided information and clarifications on several occasions throughout the investigation procedure, and the restructuring plan of Parex banka was also updated six times.

(5)

On 1 August 2010, some assets of Parex banka were transferred to a newly established so-called “good bank” named AS Citadele banka (“Citadele”), in line with the restructuring plan. The restructuring plan envisaged a split of Parex banka into Citadele, which would take over all core assets and some non-core assets (8), and a so-called “bad bank” (“Reverta” (9)) which kept the remaining non-core and non-performing assets.

(6)

By decision of 15 September 2010 (10) (“the Parex Final Decision”), the Commission approved the restructuring plan of Parex banka, based on a commitment paper submitted by the Latvian authorities on 3 September 2010.

(7)

On 10 August 2012, at the request of the Latvian authorities, the Commission approved amendments to three commitments included in the Parex Final Decision (“the Amendment Decision”) (11). Those amendments: 1) extended the disposal deadline for the CIS loans (12) until 31 December 2014; 2) increased the limit of minimum capital adequacy requirements allowed for Citadele at the level of the bank and the group before the asset remuneration described in the Parex Final Decision would be triggered; and 3) allowed carry-over of previous years’ unused caps on lending, whilst respecting market share caps.

(8)

On 1 October 2013 Latvia notified a requested for a further amendment of the Parex Final Decision, asking for the postponement of the divestment deadline for one of the divisions of Citadele, the Wealth Management Business (13). While analysing Latvia’s submissions in support of that amendment request, the Commission identified aid that had been granted by Latvia over and beyond the aid measures already approved by the Commission.

(9)

Between […] (14) and 4 March 2014, several information exchanges have taken place between Latvia and the Commission with regard to the additional aid measures. Latvia submitted information and documents on 30 October 2013, 31 January 2014 and 4 March 2014 (including a revised restructuring plan of Parex banka).

(10)

Since 11 November 2013, the Commission has also received monthly updates regarding Latvia’s progress in selling Citadele, a process it began in October 2013.

(11)

The Latvian authorities have informed the Commission that for reasons of urgency they exceptionally accept that this Decision is adopted in the English language.

2.   DESCRIPTION

2.1.   The undertaking concerned

(12)

Parex banka was the second-largest bank in Latvia with total assets of LVL 3,4 billion (EUR 4,9 billion) as of 31 December 2008. It was partially nationalised in November 2008.

(13)

In April 2009, the European Bank for Reconstruction and Development (“EBRD”) acquired 25 % of the share capital of Parex banka plus one share. Following the split of Parex banka into a good bank and a bad bank in 2010 along with subsequent changes in the shareholding structure, the shareholders of Citadele are now Latvia (75 %) and the EBRD (25 %), while the shareholders of Reverta are Latvia (84,15 %), the EBRD (12,74 %) and others (3,11 %).

(14)

A detailed description of Parex banka up to the time of the Parex Final Decision can be found in recitals 11 to 15 of that decision. Parex banka was authorised to receive a series of aid measures (including liquidity support, guarantees and recapitalisation and asset relief measures) which are specified in the Parex Final Decision. Those measures were approved by the Commission in the first, second and third rescue Decisions (the “Rescue Decisions”) and the Parex Final Decision.

2.2.   The aid measures approved for Citadele and Reverta

(15)

The restructuring plan approved by the Commission with the Parex Final Decision provided that the rescue aid previously approved by the Commission was to be extended over the restructuring period and split between Citadele and Reverta. The Parex Final Decision also approved additional restructuring aid for Reverta and Citadele. It also laid down a utilisation mechanism for the aid which had been provisionally approved through the Rescue Decisions after Parex banka was split, in regard to:

a)

liquidity support in the form of State deposits for both Citadele and Reverta (15);

b)

State guarantees on liabilities of Citadele and Reverta (16);

c)

a State recapitalisation for Reverta and Citadele (17); and

d)

an asset relief measure for Citadele (18).

2.3.   The commitments given by Latvia in the Parex Final Decision and the Amendment Decision

(16)

In order to enable the Commission to find the restructuring aid compatible with the internal market Latvia provided commitments to ensure full implementation of the restructuring plan and limit distortions of competition that result from the restructuring aid (“the commitments”).

(17)

The main commitments regarding Citadele are described in recitals 73 to 83 of the Parex Final Decision. They include: a commitment to divest the CIS loans; a commitment to divest the Wealth Management Business within fixed deadlines (one which applied to divestment by Citadele itself and another which applied to divestment under the control of a Divestment Trustee); the preservation of viability, marketability and competitiveness; a hold-separate obligation in relation to the Wealth Management Business; a commitment to sell Citadele within a fixed deadline; caps on new lending and deposits in the Baltic countries; caps on the deposits in the German and Swedish branches; no increase in the number of branches; remuneration in respect of the asset relief measure; an acquisition ban; and a ban on making new CIS loans.

(18)

The main commitments regarding Reverta are described in recitals 84 to 87 of the Parex Final Decision. They include commitments that there would be no new activities; there would be a wind-down or divestment of activities; and a cap on the total amount of capital that would be provided by Latvia in whatever form.

(19)

Recitals 88 to 93 of the Parex Final Decision describe the commitments jointly applying to Reverta and Citadele. They provide for: a dividend and coupon ban; a ban on any reference to State support in advertising; a separation between Citadele and Reverta; and the appointment of Monitoring and Divestiture Trustees.

(20)

As recalled in recital 16, the Commission subsequently amended three of the commitments applicable to Citadele under the Parex Final Decision. That approval was based on new commitments undertaken by Latvia and Citadele to compensate for any distortion of competition.

2.4.   The additional measures implemented by Latvia for Parex banka, Citadele and Reverta

(21)

Based on the report submitted on 29 August 2013 by the Monitoring Trustee (19) and based on documents and information submitted by Latvia since October 2013, it appears that Latvia has put into effect the following measures without prior notification to the Commission:

(i)

on 22 May 2009, Latvia granted to Parex banka a subordinated loan of LVL 50,27 million (qualifying as Tier 2 capital) with a maturity of seven years (i.e. until 21 May 2016). The duration of that subordinated loan exceeds the maximum five-year maturity set in first rescue Decision and confirmed in the Parex Final Decision;

(ii)

on 27 June 2013, Latvia granted Citadele an additional 18-month extension of the maturity for an amount of LVL 37 million of subordinated debt (out of the total of LVL 45 million held by Latvia at that time) (20). Table 1 gives an overview of the subordinated debt maturity changes, as of 31 December 2013. Latvia did not notify the extension of the maturity of that subordinated debt to the Commission;

Table 1

Issuer

Principal (LVL million)

Maturity approved by the Parex Final Decision

Maturity date throughout the restructuring period

Extended Maturity (granted in 2013)

LPA (21)

7,87

May 2014 (five years starting from 2009)

8.8.2016

LPA

37,34

21.5.2016

20.12.2017

[…]

[…]

[…]

[…]

Total

50,27

 

 

 

(iii)

in addition, since 2011 Latvia has provided Reverta with liquidity support in excess of the maximum limit set and approved by the Commission in the Parex Final Decision, both for the base case and for the worst case scenario (presented in Table 2 (22)). The actual amounts of liquidity support from which Reverta has benefited were communicated by the Latvian authorities through the revised restructuring plan submitted in January 2014 and are reflected in Table 3:

Table 2

Liquidity caps for Reverta as reflected in the Parex Final Decision

LVL million

1.8.10

31.12.10

31.12.11

31.12.12

31.12.13

Base case

458

446

419

349

315

Best case

458

446

419

356

322

Worst case

458

446

419

344

307


Table 3

Actual amounts of liquidity from which Reverta has benefited

Outstanding of liquidity support

 

1.8.10

31.12.10

31.12.11

31.12.12

31.12.13

LVL million

446,32

446,32

427,82

384,86

362,52

In light of those developments and findings, the Commission has asked Latvia to provide additional information and explanations.

(22)

Latvia has confirmed through the submissions set out in recital 9 that those additional measures have already been put into effect.

2.5.   The breach of the commitment to divest the Wealth Management Business of Citadele

(23)

Latvia has failed to comply with its commitment to divest the Wealth Management Business of Citadele by 30 June 2013 without a Divestiture Trustee, or by 31 December 2013 with a Divestiture Trustee, which was recorded in the Parex Final Decision (23). Therefore that commitment to divest the Wealth Management Business by those deadlines has been breached.

3.   POSITION OF THE LATVIAN AUTHORITIES

3.1.   On the un-notified maturity extensions of the subordinated debt

(24)

In its submissions of information regarding the un-notified aid which are mentioned in recital 9, as well as in the revised restructuring plan, the Latvian authorities submit that the Commission had been informed of the possibility of the maturity extension of the subordinated debt on a number of occasions. In consequence, Latvia considers that the longer maturity of the subordinated debt does not entail un-notified State aid.

(25)

More specifically, Latvia expresses the view that:

(i)

the Commission had been informed of the possibility of the maturity extension of the subordinated debt on a number of occasions, as it was expressly referred to in the restructuring plan and the reports of the Monitoring Trustee;

(ii)

according to the final version of the restructuring plan, it was not planned that the subordinated debt would be fully repaid by 2017. In addition, the restructuring plan assumed when determining the eligible capital for calculating capital adequacy that the maturity of the subordinated financing would be extended to avoid suffering from a 20 % amortisation rate starting from the fifth year and until maturity;

(iii)

in line with those provisions, the Parex Final Decision provided that the subordinated loans were expected to mature in the period 2015-18, thus envisaging a prospective extension of the subordinated debt (24);

(26)

Moreover, Latvia has argued that the payment by Citadele of interest rates in excess of market conditions allays any State aid concerns that could exist.

(27)

Finally, Latvia notes that discussions […] are currently being held […].

3.2.   Regarding the un-notified liquidity support granted to Reverta

(28)

Latvia explained that it provided Reverta with liquidity in excess of the support limits in the Parex Final Decision because the deposits from the State were not transformed into capital support by capitalising the principal of State treasury deposits to the extent that had been envisaged in that Decision. That transformation did not occur because after Reverta’s banking licence had been revoked the relevant Latvian legislation no longer required statutory capital to be maintained. The Parex Final Decision had mentioned capitalising LVL [40-110] million of principal in the base case, whereas in fact only LVL 12,4 million of principal was capitalised.

(29)

Latvia argues that capitalising less principal benefitted the State because:

(iv)

Latvia receives interest on liquidity aid but has no income from capital aid;

(v)

Latvia remains a senior secured creditor rather than junior equity holder, which ensures higher recoverability of funds in case of insolvency or liquidation, given that the State Treasury will have priority towards proceeds collectable within the insolvency process;

(vi)

the capital invested as Tier 1 will not be recovered by the State (25); and

(vii)

there is more burden-sharing by legacy minority stakeholders as a result of interest payments by Reverta to the State.

3.3.   Regarding the breach of the commitment for Wealth Management Business divestment

(30)

Latvia states that the return of Citadele as a stand-alone entity to the private sector would have been put at risk if Citadele had divested the Wealth Management Business by 30 June 2013 as foreseen in the restructuring plan of 2010 or, in any event before Latvia had divested its stake in Citadele. Latvia claims that Citadele without the Wealth Management Business has no viable business model.

(31)

The Latvia has therefore requested the Commission to amend the Parex Final Decision in order to allow Citadele to retain the Wealth Management Business until after the entire bank passes to the private sector.

(32)

Such a request was first made in August 2012 in discussions between Latvia and the Commission before the Amendment Decision was taken. During those discussions the Latvian authorities ultimately decided not to request an extended deadline for divesting the Wealth Management Business.

4.   ASSESSMENT

(33)

Pursuant to Article 13(1) in conjunction with Article 4(4) of Council Regulation (EC) No 659/1999 of 22 March 1999 laying down detailed rules for the application of Article 108 of the Treaty on the Functioning of the European Union (26) the Commission may open a formal investigation procedure if it finds that doubts are raised as to the compatibility with the internal market of an unlawful aid measure (27).

4.1.   Existence of unlawful aid

(34)

Article 107(1) of the Treaty provides that, save as otherwise provided in the Treaty, any aid granted by a Member State or through State resources in any form whatsoever which distorts or threatens to distort competition by favouring certain undertakings or the production of certain goods is in so far as it affects trade between Member States, be incompatible with the internal market.

(35)

As described in recital 21, Parex banka and subsequently Citadele and Reverta have obtained measures from Latvia in addition to the aid measures examined in the Rescue Decisions and the Parex Final Decision.

(36)

With regard to the subordinated debt, the fact that such a measure contains State aid was established in the first rescue Decision, when the Commission approved the issuance of subordinated debt with five years maturity as a compatible aid measure. The Commission decided at that time that a market economy investor would not have granted subordinated debt with a five-year maturity (28).

(37)

The measure which was in fact granted by Latvia in favour of Parex banka was identical with the measure approved by the Commission except for the fact that it had a longer maturity. As such, the measure which was in fact granted would also be State aid unless the longer maturity eliminated any advantage to Parex banka. However, subordinated debt with a seven-year maturity would give the borrower a greater advantage since the risk perceived by an investor for any given investment increases as the maturity of the investment is extended. When the subordinated debt with a seven-year maturity was granted, it would have been even less likely for a market economy investor to grant the subordinated debt under those extended terms than it would for it to have done so for five years. For that reason, the longer maturity of the subordinated debt represented an additional advantage for Parex banka compared to the form of the subordinated debt that was approved in the Rescue Decisions and the Parex Final Decision.

(38)

The maturity of the subordinated debt was later further extended by an additional 18 months. As the risk perceived by an investor for any given investment increases as the maturity of the investment is extended, a market economy investor would not have granted the subordinated debt under those extended terms in the absence of any countervailing payment fully offsetting the investor’s increased risk. For that reason, the longer maturity of the subordinated debt represents an additional advantage for Citadele compared to the form of the subordinated debt that was approved in the Rescue Decisions and the Parex Final Decision.

(39)

Latvia justifies granting subordinated loans with a longer maturity than approved by claiming that the Commission had been informed of a possible maturity extension through the restructuring plan and submissions of the Monitoring Trustee.

(40)

The Commission does not accept that argument. The possible need to extend the maturity of the subordinated loan was only incidentally mentioned, for information, by the Monitoring Trustee in previous monitoring reports (e.g. that of 30 June 2012) as an option under consideration by Latvian authorities. A mention of the possibility that additional aid may be granted by a Member State does not constitute or substitute for a formal notification of aid measures, within the meaning of Article 108(3) of the Treaty.

(41)

Latvia also contends that the recital 148 of the Parex Final Decision explicitly provided that the subordinated loans were expected to mature in the period 2015-18, thus envisaging a prospective extension of the subordinated debt.

(42)

The Commission does not share that interpretation. Recital 148 of the Parex Final Decision refers to the subordinated loans by legacy shareholders in Parex, and not to the subordinated loans granted by Latvia.

(43)

With regard to the liquidity support granted to Reverta , it was initially approved as part of the compatible State aid measures approved in the first rescue Decision, in the form of State deposits. At that time, the Commission noted that Parex banka lacked liquid collateral and that Latvia had deposited the funds, taking into account the bank’s liquidity needs, when no market investor was willing to provide liquidity in view of the fragile situation of Parex banka (29).

Following the Parex Final Decision (and the split in a good and a bad bank) the liquidity aid was subsequently transferred to Citadele and Reverta. The former has already repaid in full its share of the liquidity support, whereas the latter had to limit the amounts of liquidity support it received, as set out in recital 21(iii). However, the amount of liquidity support actually granted to Reverta exceeds even the worst case scenario level approved within the Parex Final Decision. That additional liquidity support provides a supplementary advantage for Reverta compared to the aid approved by the Rescue Decisions and Parex Final Decision. None of the other features of the liquidity support apart from its quantity have been altered and so the Commission concludes that the measure constitutes State aid.

(44)

None of those three additional measures (the seven-year subordinated loan; the 18-month extension; and the additional liquidity support) had been notified to the Commission. Latvia has therefore not complied with the standstill obligation under Article 108 of the Treaty.

(45)

Based on the facts that:

both the longer initial maturity and the extended maturity of the subordinated debt and the increased liquidity support clearly represent additional advantages compared to the approved aid measures, and therefore are additional aid (as all of the other criteria under Article 107(1) of the Treaty are still in place), and

the absence of any notification to the Commission for those additional aid measures,

the Commission therefore considers that the measures described in recital 21 represent unlawful aid.

4.2.   Compatibility of the aid

4.2.1.   The subordinated loans with extended maturity

(46)

In line with the 2008 Banking Communication (30) which was in force when the subordinated loan was initially granted and when it was subsequently extended, in order for aid to be compatible, it had to comply with several conditions:

appropriateness (to be well targeted to its objective, e.g. to remedy a serious disturbance in the economy, and take the most appropriate form for that purpose to remedy the disturbance),

necessity (to be necessary to achieve the objective, and remain at the minimum necessary to do that),

proportionality (the positive effects of the aid must be properly balanced against the distortions of competition, in order for the distortions to be limited to the minimum necessary to reach the measures’ objectives).

(47)

The objective of granting a subordinated loan qualifying as Tier 2 capital to Parex banka was to enable it to continue to satisfy the capital adequacy ratio and to ensure that it is sufficiently capitalised so as to better withstand potential losses, in order to avoid a serious disturbance in the Latvian economy.

(48)

In the first rescue Decision, the Commission noted that the subordinated debt for Parex banka was limited to the minimum necessary in scope and time. Among other elements, the limitation to the minimum necessary was based on the commitment of the Latvian authorities to grant subordinated debt with a maximum maturity of five years. In that regard, the Commission noted in that decision that the minimum maturity for the subordinated debt to qualify as Tier 2 capital under Latvian legislation was five years. The aid measure was therefore qualified as compatible.

(49)

The second and third rescue Decisions, the Parex Final Decision and the Amendment Decision did not alter the assessment of the first rescue Decision in that respect, concerning the limitation to the minimum necessary.

(50)

The Commission notes that Latvia has not brought forward arguments to demonstrate the compatibility of the aid stemming from the extended maturity of the subordinated loans.

(51)

Therefore, based on the information available to Commission at this time, the un-notified aid measure concerning the subordinated debt issued with a maturity of seven years instead of five years as initially approved cannot be qualified as compatible, considering that: a) the existing assessment is that a five-year maturity of the subordinated debt was what ensured limitation to the minimum necessary and b) no new arguments have been presented for justification of compatibility.

(52)

Equally, based on the information available to Commission at this time, the un-notified aid measure concerning the additional prolongation of the subordinated debt maturity by 18 months cannot be qualified as compatible, considering that: a) the existing assessment is that a five-year maturity of the subordinated debt was what ensures limitation to the minimum necessary and b) no new arguments have been presented for justification of compatibility.

(53)

The Commission invites Latvia and any interested parties to present it with additional elements relevant to whether the seven-year duration of the subordinated loan and its subsequent extension by 18 months constitutes aid which was limited to the minimum necessary.

4.2.2.   The liquidity support measure

(54)

The assessment of the restructuring plan in the Parex Final Decision was based on assumptions presented at that time regarding the expected inflows of liquidity into Reverta which would allow it to start repaying the liquidity support granted in the form of State deposits, up to a certain level (31).

(55)

The amounts expected to remain unpaid, as described in the Parex Final Decision, ranged from LVL […] million (the base case scenario) to LVL […] million (the worst case scenario). As explained in recital 21, the actual amounts from which Reverta has benefited have constantly exceeded those laid out in the Parex Final Decision.

(56)

The Commission notes that Latvia has not brought forward arguments to demonstrate the compatibility of the aid stemming from the additional liquidity support.

(57)

In view of this, and considering also the fact that the revised restructuring plan presented by Latvia includes numerous other adjustments compared to the plan approved through the Parex Final Decision, the Commission is not in the position at this time to qualify the additional liquidity support as compatible with the internal market. A more in-depth assessment of the impact the revised levels of liquidity support will have to be carried out, taking into account the revised restructuring plan in its entirety.

4.3.   The breach of the commitment to divest the Wealth Management Business

(58)

Pursuant to Article 16 of Regulation (EC) No 659/1999 the Commission may open a formal investigation procedure if aid is misused, i.e. if the beneficiary used aid in contravention of a decision taken pursuant to Article 7(3) of that Regulation.

(59)

In the Parex Final Decision (32) Latvia committed that Citadele would divest the Wealth Management Business by certain deadlines.

(60)

Latvia confirmed that the Wealth Management Business has not been divested within the agreed deadlines. This constitutes a breach of the terms of the Parex Final Decision and hence a misuse of the aid granted. The Commission invites Latvia and interested parties to comment on that conclusion and to present any elements which would allow the Commission to consider whether aid obtained by Citadele could be considered compatible with the internal market if the Wealth Management Business were not to be divested separately from Citadele.

5.   CONCLUSION

The Commission concludes, in regard to the unlawful aid described in recital 21, that doubts are raised as to the compatibility with the internal market based on the information available at this time. The Commission therefore has decided to open a formal investigation procedure pursuant to Articles 13(1) and 4(4) of Regulation (EC) No 659/1999.

Moreover, the Commission concludes that the breach of commitment described in recital 23 constitutes misuse of aid. The Commission therefore has decided to open a formal investigation procedure also for misuse of aid pursuant to Article 16 of Regulation (EC) No 659/1999.

In the light of the foregoing considerations, the Commission, acting under the procedure laid down in Article 108(2) of the Treaty on the Functioning of the European Union, requests Latvia to submit its comments and to provide all such information as may help to assess the measures (in particular the compatibility of the un-notified aid), within ten working days of the date of receipt of this letter. It requests your authorities to forward a copy of this letter to the potential recipient of the aid immediately.

The Commission would draw your attention to Article 14 of Regulation (EC) No 659/1999, which provides that all unlawful aid may be recovered from the recipient.

The Commission warns Latvia that it will inform interested parties by publishing this letter and a meaningful summary of it in the Official Journal of the European Union. It will also inform interested parties in the EFTA countries which are signatories to the EEA Agreement, by publication of a notice in the EEA Supplement to the Official Journal of the European Union and will inform the EFTA Surveillance Authority by sending a copy of this letter. All such interested parties will be invited to submit their comments within ten working days of the date of such publication.’


(1)  Decyzja Komisji C 26/2009, Dz.U. L 163 z 23.6.2011, s. 28.

(2)  Bank likwidujący „złe” aktywa początkowo utrzymał nazwę Parex banka po podziale, który miał miejsce w dniu 1 sierpnia 2010 r., jednak od maja 2012 r. był zarejestrowany pod nazwą „AS Reverta”.

(3)  Decyzja Komisji SA.34747, Dz.U. C 273 z 21.9.2013, s. 1.

(4)  Commission Decision NN 68/2008, OJ C 147, 27.6.2009, p. 1.

(5)  Commission Decision NN 3/2009, OJ C 147, 27.6.2009, p. 2.

(6)  Commission Decision N 189/2009, OJ C 176, 29.7.2009, p. 3.

(7)  Commission Decision C 26/2009 (ex N 189/2009), OJ C 239, 6.10.2009, p. 11.

(8)  In particular, performing loans to borrowers located in the Commonwealth of Independent States, the Lithuanian subsidiary, branches in Sweden and Germany and the wealth management business, with the latter including the Swiss subsidiary.

(9)  The bad bank initially kept the name of Parex banka after the split that took place on 1 August 2010, but has been registered since May 2012 under the corporate name “AS Reverta”.

(10)  Commission Decision C 26/2009, OJ L 163, 23.6.2011, p. 28.

(11)  Commission Decision SA.34747, OJ C 273, 21.9.2013, p. 1.

(12)  Meaning loans to borrowers located in the Commonwealth of Independent States.

(13)  The Wealth Management Business consists of the private capital management sector of Citadele, asset management subsidiaries and AP Anlage & Privatbank AG, Switzerland.

(14)  Confidential information.

(15)  Recitals 55-57 of the Parex Final Decision.

(16)  Recitals 58-61 of the Parex Final Decision.

(17)  Recitals 62-68 of the Parex Final Decision.

(18)  Recitals 69-70 of the Parex Final Decision.

(19)  The Monitoring Trustee was appointed through a Mandate signed by Reverta, Citadele and the Latvian authorities on 28 February 2011. The Monitoring Trustee has submitted bi-annual monitoring reports covering the preceding semester, starting with the one ending 31 December 2010.

(20)  Following the split of Parex banka, Citadele was established on 1 August 2010. The Parex Final Decision approved the transfer to Citadele of all of the subordinated loans previously granted to Parex banka. No Tier 2 capital was provided to Parex banka by Latvia at the time of the split or could have been provided by Latvia after the split.

On 3 September 2009 the EBRD agreed to refinance part of the subordinated loan previously granted by Latvia to Parex banka. As of 31 December 2009 the subordinated loans granted by Latvia to Parex banka amounted to LVL 37 million, while the subordinated loan granted by the EBRD amounted to LVL 13 million.

At the time of the split Latvia took over LVL 8 million out of the LVL 13 million subordinated loan held by the EBRD. As of 1 August 2010, the total amount of subordinated loans held by Latvia was LVL 45 million (with different maturities), while that held by the EBRD was LVL 5 million.

(21)  The Latvian Privatisation Agency, owned by Latvia.

(22)  That information is contained in Table 6 of the Parex Final Decision.

(23)  See recital 73 of the Parex Final Decision.

(24)  In that respect, Latvia points to recital 148 of the Parex Final Decision.

(25)  Recital 49 of the Parex Final Decision.

(26)  OJ L 83, 27.3.1999, p. 1.

(27)  Under Article 1 of Regulation (EC) No 659/1999, unlawful aid means new aid put into effect in contravention of Article 108(3) of the Treaty — i.e. without notification to the Commission of aid measures before they are put into effect.

(28)  Recital 40 of the first rescue Decision.

(29)  Recital 41 of the first rescue Decision.

(30)  Communication on the application of State aid rules to measures taken in relation to financial institutions in the context of the current global financial crisis OJ C 270, 25.10.2008.

(31)  Recital 55 of the Parex Final Decision.

(32)  See recital 73 of the Parex Final Decision.