5.2.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 33/1

—

uwzględniając dyrektywę 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników (dyrektywa o usłudze powszechnej) (1),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów (2),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/136/WE z dnia 25 listopada 2009 r. zmieniającą dyrektywę 2002/22/WE w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników, dyrektywę 2002/58/WE dotyczącą przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów (3),

—

uwzględniając dyrektywę 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa) (4),

—

uwzględniając dyrektywę 2002/19/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie dostępu do sieci łączności elektronicznej i urządzeń towarzyszących oraz wzajemnych połączeń (dyrektywa o dostępie) (5),

—

uwzględniając dyrektywę 2002/20/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie zezwoleń na udostępnienie sieci i usług łączności elektronicznej (6),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/140/WE z dnia 25 listopada 2009 r. zmieniającą dyrektywy 2002/21/WE w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej, 2002/19/WE w sprawie dostępu do sieci i usług łączności elektronicznej oraz wzajemnych połączeń oraz 2002/20/WE w sprawie zezwoleń na udostępnienie sieci i usług łączności elektronicznej (7),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1211/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. ustanawiające Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC) oraz Urząd (8),

—

uwzględniając dyrektywę 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 lipca 2002 r. dotyczącą przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej (9),

—

uwzględniając konsultacje publiczne rozpoczęte w dniu 2 marca 2010 r. przez Komisję na temat przyszłych zasad usługi powszechnej w obszarze usług i sieci łączności elektronicznej,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 września 2010 r. zatytułowany „Internet szerokopasmowy w Europie: inwestycje na rzecz rozwoju opartego na technologiach szerokopasmowych” (COM(2010)0472),

—

uwzględniając wniosek Komisji dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie utworzenia pierwszego programu dotyczącego polityki w zakresie widma radiowego (COM(2010)0471),

—

uwzględniając zalecenie Komisji z dnia 20 września 2010 r. w sprawie regulowanego dostępu do sieci dostępu następnej generacji,

—

uwzględniając dokument roboczy Komitetu ds. Łączności Komisji Europejskiej pt. „Dostęp szerokopasmowy w UE: sytuacja na dzień 1 lipca 2010 r.”,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 sierpnia 2010 r. zatytułowany „Sprawozdanie okresowe na temat jednolitego europejskiego rynku łączności elektronicznej w 2009 r. (sprawozdanie nr 15) SEC(2010)0630” (COM(2010)0253),

—

uwzględniając czwartą edycję „Tablicy wyników dla rynków konsumenckich – wykorzystanie rynków na rzecz konsumentów”, opublikowaną w październiku 2010 r.,

—

uwzględniając decyzję Rady 91/396/EWG z dnia 29 lipca 1991 r. w sprawie wprowadzenia jednego europejskiego numeru alarmowego (10),

—

uwzględniając zalecenie Komisji w sprawie przetwarzania informacji o miejscu przebywania osoby wywołującej w sieciach łączności elektronicznej na potrzeby usług powiadamiania o wypadkach z informacją o lokalizacji,

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 717/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2007 r. w sprawie roamingu w publicznych sieciach telefonii ruchomej wewnątrz Wspólnoty oraz zmieniające dyrektywę 2002/21/WE (11),

—

uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych ratyfikowaną przez UE w dniu 23 grudnia 2010 r.,

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, a zwłaszcza jej art. 2 (prawo do życia), art. 3 (prawo człowieka do integralności), art. 6 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego), art. 26 (integracja osób niepełnosprawnych) oraz art. 35 (prawo do ochrony zdrowia),

—

uwzględniając badanie zatytułowane „Europejski numer alarmowy 112” (Eurobarometr, badanie błyskawiczne 314),

—

uwzględniając dokument roboczy Komitetu ds. Łączności Komisji Europejskiej pt. „Wprowadzenie europejskiego numeru alarmowego 112 – wyniki czwartej rundy gromadzenia danych” (10 lutego 2011 r.),

—

uwzględniając swoje oświadczenie z dnia 25 września 2007 r. w sprawie wspólnego europejskiego numeru alarmowego 112 (12),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu PE,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów oraz opinię Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A7-0220/2011),

A.

mając na uwadze, że dyrektywa o usłudze powszechnej zapobiega wykluczeniu społecznemu, gdyż dba o to, aby obywatele na obszarach wiejskich i oddalonych lub gospodarstwa domowe o niskim dochodzie miały dostęp do podstawowych i niezbędnych usług telekomunikacyjnych po korzystnych cenach,

B.

mając na uwadze, że należy położyć szczególny nacisk na dotarcie do grup narażonych na zagrożenia oraz że w każdych okolicznościach należy wdrażać skuteczne środki specjalne na rzecz integracji społecznej tych grup oraz zapewnienia im dostępu do usług na takim samym poziomie jak reszcie obywateli,

C.

mając na uwadze, że rozwój technologii, a zwłaszcza przystępnej cenowo telefonii komórkowej, przyczynia się do zapewnienia większości obywateli dostępu do podstawowych usług telekomunikacyjnych,

D.

mając na uwadze, że usługę powszechną definiuje się jako „minimalny zestaw usług określonej jakości, do których dostęp mają wszyscy użytkownicy końcowi po cenie przystępnej w świetle konkretnych warunków krajowych, bez zakłócania konkurencji”,

E.

mając na uwadze, że usługa powszechna powinna zapewniać wszystkim obywatelom dostęp do usług niezbędnych do uczestnictwa w społeczeństwie, kiedy same siły rynkowe nie wystarczają do realizacji tego celu,

F.

mając na uwadze, że jednym z kluczowych wskaźników realizacji agendy cyfrowej jest zapewnienie do roku 2013 podstawowego dostępu do łączy szerokopasmowych wszystkim obywatelom UE; mając jednocześnie na uwadze, że tam, gdzie łącza szerokopasmowe są już dostępne, średni popyt wynosi około 50% gospodarstw domowych,

G.

mając na uwadze, że wciąż niemożliwa jest ocena wdrożenia zmienionej dyrektywy w sprawie usługi powszechnej i praw użytkowników, ponieważ ostateczny termin transpozycji upływa 25 maja 2011 r., a trzyletni okres wymagany przed dokonaniem oceny poprawnego i całościowego wdrożenia wszystkich przepisów dyrektywy dopiero się rozpoczął,

H.

mając na uwadze, że chociaż istniejące prawodawstwo przynosi pozytywne rezultaty dla obywateli, nie jest ono celem samym w sobie i konieczna jest również maksymalizacja korzyści płynących z nowych instrumentów poprzez ciągłe monitorowanie przez państwa członkowskie, jak również działania służące poprawie jakości, kompletności i widoczności informacji,

I.

mając na uwadze, że wspólnego rynku nigdy nie można rzeczywiście uznać za kompletny i należy go zawsze poddawać ponownej ocenie, aby uwzględnić gwarancje ochrony socjalnej, potrzeby społeczne, postęp technologiczny i pojawianie się innowacyjnych rozwiązań; mając ponadto na uwadze, że środki wspierające wzrost i zatrudnienie mają kluczowe znaczenie dla zagwarantowania niezwłocznego urzeczywistnienia jednolitego rynku oraz jednolitego rynku cyfrowego, co przyniesie korzyści europejskim obywatelom, konsumentom i przedsiębiorstwom,

J.

mając na uwadze, że dążenie do postępu stanowi siłę napędową i sposób realizacji wizji i celów określonych przez prawodawców europejskich; mając na uwadze, że propozycje nowego prawodawstwa lub zmian w prawodawstwie muszą uwzględniać rzeczywiste doświadczenia i możliwości wdrożenia; mając na uwadze, że dostosowania legislacyjne muszą uzyskać wyraźne poparcie polityczne, podbudowane dodatkowo obiektywną oceną pod kątem kosztów i korzyści oraz czynników społeczno-gospodarczych, która stanowi czynnik decydujący,

K.

mając na uwadze, że europejski numer alarmowy 112, ustanowiony w roku 1991 na mocy decyzji Rady, zapewniający obywatelom dostęp do wszystkich służb ratunkowych (takich jak straż pożarna, policja, służby medyczne), jest jedynym numerem alarmowym, z jakiego można korzystać we wszystkich państwach członkowskich UE, a także mając na uwadze, że większość Europejczyków wciąż nie jest świadoma jego istnienia, a sytuacja ta nie uległa zmianie od 2000 r.,

L.

mając na uwadze, że oświadczenie Parlamentu z dnia 11 marca 2008 r. w sprawie systemu wczesnego ostrzegania obywateli w przypadku poważnych katastrof (13) podpisane zostało przez 432 posłów do Parlamentu Europejskiego,

M.

mając na uwadze, że wciąż należy dołożyć starań na rzecz oceny i zapewnienia wysokiej jakości obsługi wywołań numeru 112, zarówno jeżeli chodzi o telekomunikację, jak i działania służb ratunkowych i ich koordynację, które to elementy zależą od wielu czynników, a także mając na uwadze, że nie przeprowadzono jeszcze całościowej, szczegółowej oceny faktycznego stanu realizacji usługi 112w UE z punktu widzenia obywateli, zwłaszcza oceny dostępności, interoperacyjności i czasu interwencji,

N.

mając na uwadze, że kilka niedawnych katastrof pokazało, że wczesne ostrzeganie i alarmowanie obywateli w przypadku zbliżającej się bądź trwającej poważnej sytuacji nadzwyczajnej lub katastrofy jest konieczne w celu ograniczenia cierpienia i zagrożenia utraty życia,

1.

podkreśla znaczenie obowiązku świadczenia usługi powszechnej, który stanowi sieć bezpieczeństwa dla integracji społecznej w przypadku, gdy same siły rynkowe nie wystarczyły do zapewnienia obywatelom i przedsiębiorstwom podstawowych usług;

2.

opowiada się za tym, aby w ramach dyrektywy w sprawie usługi powszechnej i praw użytkowników regularnie poddawano ponownej ocenie odpowiedniość istniejących przepisów prawnych UE dla usługi powszechnej w świetle rozwoju sytuacji społecznej, gospodarczej i technologicznej, aby określić i wprowadzić odpowiednie definicje, które odzwierciedlają zmieniające się faktyczne potrzeby i wymagania obywateli i przyczyniają się do poprawy jakości usług;

3.

wzywa Komisję do wydania wytycznych dotyczących najlepszego sposobu wdrożenia i egzekwowania zmienionej dyrektywy o usłudze powszechnej, aby uniknąć zakłóceń na rynku, a jednocześnie umożliwić państwom członkowskim przyjęcie przepisów, które najlepiej odpowiadają sytuacji w ich krajach;

4.

popiera zawarty w agendzie cyfrowej cel „szerokopasmowego dostępu dla wszystkich” i jest przekonany, że powszechny dostęp do łączy szerokopasmowych pomaga obywatelom i przedsiębiorstwom osiągnąć pełne korzyści z jednolitego rynku cyfrowego, szczególnie dzięki poprawie integracji społecznej, tworzeniu nowych możliwości dla przedsiębiorstw innowacyjnych pod względem społecznym i środowiskowym, zapewniających miejsca pracy, wzrost i większe możliwości dla handlu transgranicznego; w tym celu popiera promowanie umiejętności wykorzystywania technologii cyfrowych;

5.

wzywa Komisję, aby w większym stopniu wspierała finansowo lokalne projekty umożliwiające dostępność łączy cyfrowych, jak również by wspomagała wszystkie te podmioty, które dzięki udostępnianiu połączeń w budynkach użyteczności publicznej z bezpłatnym dostępem do Internetu umożliwiają grupom narażonym na zagrożenia korzystanie z rozwiązań technologicznych;

6.

podkreśla, że połączenie strategii politycznych i technologii (takich jak sieci kablowe, światłowodowe, komórkowe czy satelitarne) może przyczynić się do opracowania przez przedsiębiorstwa i organy publiczne nowych usług i aplikacji online, takich jak e-rządzenie, e-zdrowie i e-edukacja, napędzając popyt na szybsze łącza internetowe, sprawiając, że inwestycje w otwarte sieci szerokopasmowe będą bardziej opłacalne, a tym samym zachęcając do tworzenia partnerstw publiczno-prywatnych i rozwoju jednolitego rynku cyfrowego przy jednoczesnej poprawie sytuacji w zakresie integracji zmarginalizowanych obywateli;

7.

podkreśla znaczenie unijnych przepisów dotyczących zamówień publicznych i sądzi, że w kontekście szerszego przeglądu owych przepisów bardzo istotne jest to, by zarówno lokalne, jak i regionalne władze czerpały korzyści ze środków zachęcających je do udziału w inwestycjach w dziedzinie technologii komunikacyjnych oraz w zamówieniach przedkomercyjnych (służących udostępnianiu na rynku korzyści z badań), a także, by powszechnie wprowadzono elektroniczne zamówienia publiczne;

8.

apeluje o skuteczną transpozycję ram telekomunikacyjnych, w szczególności postanowień dotyczących neutralności sieci, w taki sposób, by użytkownicy końcowi mogli mieć dostęp do usług i treści oraz mogli używać aplikacji dowolnie wybranych w Internecie;

9.

podkreśla, że usługa powszechna nie jest jedynym ani głównym czynnikiem służącym osiągnięciu celu „szerokopasmowego dostępu dla wszystkich”, mając na względzie wysokie wymagane koszty inwestycji, które nie muszą oznaczać, że usługi świadczone konsumentom będą znacznie lepsze; zwraca jednak uwagę, że art. 15 dyrektywy o usłudze powszechnej przewiduje okresową ocenę zakresu usługi powszechnej i podkreśla, że ocena ta powinna uwzględniać ocenę wdrożenia przepisów tej dyrektywy oraz wyniki trwającej oceny skutków, w szczególności jeżeli chodzi o zakres wykorzystywania sieci szerokopasmowych oraz rzeczywisty popyt na nie wśród gospodarstw domowych;

10.

uważa, że wprowadzenie obowiązku udostępniania łącz szerokopasmowych nie poskutkuje automatycznie zwiększonym zainteresowaniem; dlatego zwraca się do Komisji i państw członkowskich raczej o wzmocnienie środków napędzających popyt oraz pobudzanie zainteresowania niż tylko o zapewnianie podłączenia do sieci; sądzi ponadto, że obowiązek świadczenia usługi powszechnej mógłby ostatecznie – na przykład jako cel średnioterminowy – stać się dodatkową zachętą do rozwoju sieci szerokopasmowych, jednak cel, jakim jest powszechny dostęp do sieci szerokopasmowych, powinien zostać zrealizowany w oparciu o odpowiednio sporządzone programy krajowe;

11.

uważa, że skuteczna polityka w zakresie widma radiowego, umożliwiająca zharmonizowane korzystanie z „dywidendy cyfrowej”, a także stworzenie przyjaznych dla inwestorów regulacji są równie istotnymi instrumentami służącymi zwiększeniu dostępu do sieci szerokopasmowych;

12.

wzywa Komisję do zakończenia trwającej oceny skutków i do dostarczenia prawodawcom solidnych danych na temat istniejącego i oczekiwanego popytu oraz ulepszenia realizacji obowiązku świadczenia usługi powszechnej dzięki łączom szerokopasmowym, a także analizy dotyczącej tego, jaki jest najskuteczniejszy mechanizm finansowania wprowadzenia obowiązku świadczenia usługi powszechnej z punktu widzenia państw członkowskich, konsumentów i przedsiębiorstw, który pozwoliłby uniknąć niepotrzebnych kosztów i nadmiernych obciążeń;

13.

wzywa Komisję, aby działając równolegle z krajowymi organami regulacyjnymi oraz we współpracy z nimi, uważnie monitorowała rynki celem zagwarantowania, że te państwa członkowskie, które już są w stanie realizować obowiązek świadczenia usługi powszechnej za pomocą szeregu technologii szerokopasmowych o różnych prędkościach lub pragną to robić, będą mogły to robić w przypadku niewydolności rynku, nie powodując zakłóceń na rynku;

14.

z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji o przeprowadzeniu dogłębnej analizy świadczenia usług internetowych po opublikowaniu czwartej tablicy wyników dla rynków konsumenckich;

15.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby przy wsparciu krajowych organów regulacyjnych zbadały możliwości równego stosowania obowiązku świadczenia usługi powszechnej i przepisów dotyczących praw użytkowników, co gwarantowałoby dostępność dla grup narażonych na zagrożenia, w szczególności dla osób niepełnosprawnych, nie tylko poprzez wprowadzenie specjalnych urządzeń końcowych i korzystnych taryf, ale również poprzez dostępność wystarczających informacji, a także rzeczywisty wybór dla konsumenta w odniesieniu do dostępnych usług i usług posprzedażnych;

16.

uważa jednak, że podstawowy zapis o finansowaniu usługi powszechnej, z zapewnieniem niedyskryminacyjnego i przejrzystego zarządzania środkami finansowymi, powinien pozostać w mocy w prawodawstwie UE, a jego zakres powinien zostać rozszerzony w taki sposób, by obejmował zarówno dane, jak i zobowiązania dotyczące usług głosowych;

17.

podkreśla, że dzięki europejskiemu numerowi alarmowemu 112 można ratować ludzkie życie i numer ten zwiększa ochronę obywateli UE, ponieważ pełni funkcję głównego systemu wsparcia dla obywateli i konsumentów mieszkających na obszarze jednolitego rynku; zwraca uwagę na istotne znaczenie zapewnienia sprawnego działania numeru 112 w całej Unii; jest zdania, że Komisja powinna zadbać o to, by wszystkie grupy społeczne miały dostęp do przedmiotowej usługi, w tym osoby niepełnosprawne (z wadami słuchu, mowy itp.) oraz należące do innych grup o szczególnych potrzebach;

18.

ubolewa jednak nad tym, że daleko jest jeszcze do pełnego wykorzystania potencjału europejskiego numeru alarmowego 112; w związku z tym uważa, że należy wciąż podejmować podstawowe kroki, aby uświadomić obywatelom istnienie takiego numeru, a także aby rozwiązać inne kwestie związane z technologią i lepszą koordynacją;

19.

zwraca uwagę, że z badania Eurobarometru opublikowanego w lutym 2011 r. wynika, iż jedynie 26% obywateli UE wie, że chcąc wezwać służby ratownicze na terytorium UE, należy wybrać numer 112, a 58% obywateli UE wciąż uważa, że mieszkańcy ich kraju nie są odpowiednio poinformowani o istnieniu numeru alarmowego 112 (14);

20.

wzywa Komisję Europejską oraz państwa członkowskie, aby wspólnie podjęły bardziej intensywne działania na rzecz podniesienia świadomości społecznej istnienia i wykorzystywania numeru 112, poprzez opracowanie dalekosiężnej i ukierunkowanej strategii komunikacji skoncentrowanej na obawach i pytaniach obywateli w odniesieniu do działania systemu;

21.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby jeszcze bardziej zintensyfikowały działania informacyjne, tak aby informacja o ogólnoeuropejskim numerze alarmowym 112 dotarła do wszystkich obywateli i podróżnych w UE za pośrednictwem mediów, szczególnie prasy i mediów audiowizualnych, a także dzięki kampaniom informacyjnym, takim jak kampanie pod hasłem „Numer alarmowy dla całej UE”, a także wzywa do organizowania i wspierania działań promocyjnych mających na celu podnoszenie świadomości społecznej, a także corocznych imprez organizowanych w dniu 11 lutego, który ustanowiono Europejskim Dniem Numeru 112; podkreśla, że szczególną uwagę należy poświęcić praktycznym informacjom, takim jak podkreślenie, że numer 112 jest ogólnoeuropejskim numerem alarmowym, pod który można bezpłatnie dzwonić z telefonów stacjonarnych i komórkowych w całej UE;

22.

zauważa znaczące rozbieżności między państwami członkowskimi w zakresie znajomości europejskiego numeru alarmowego 112 i wzywa państwa członkowskie do dzielenia się doświadczeniami i wymiany najlepszych wzorców, aby do roku 2020 numer alarmowy 112 – jako numer służb ratowniczych, pod który można zadzwonić z każdego miejsca w Unii Europejskiej – był znany co najmniej 80% obywateli UE;

23.

wzywa państwa członkowskie do upowszechniania informacji o numerze alarmowym 112 w najlepiej nadających się do tego miejscach, stanowiących punkty informacyjne łatwo dostępne dla wielu gospodarstw domowych, zwłaszcza w gabinetach lekarskich i aptekach, szpitalach i klinikach, w placówkach edukacyjnych takich jak szkoły i uniwersytety, na lotniskach, w portach i na dworcach kolejowych, ponieważ numer 112 jest szczególnie użyteczny dla podróżnych, a także na łamach portali informacyjnych krajowych służb ratunkowych;

24.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby promowały numer 112 jako unijny numer alarmowy również w Internecie i w radio, które są dwoma najpowszechniejszymi mediami wśród młodzieży i osób często podróżujących; podkreśla, że spośród osób, które wiedzą o istnieniu numeru 112, jedynie 16% usłyszało o tym w radio, a jedynie 11% dowiedziało się o tym przez Internet;

25.

wzywa wszystkie państwa członkowskie do dopilnowania, by numer 112 wyświetlał się w widocznym miejscu na wszystkich pojazdach uprzywilejowanych, w tym pojazdach policyjnych, karetkach pogotowia ratunkowego, pojazdach straży pożarnej i pojazdach należących do innych służb;

26.

zauważa jednak, że państwa członkowskie posiadają własne, obowiązujące od wielu lat numery alarmowe i podkreśla, że – jeżeli zamierzają utrzymać te numery krajowe – ważne jest, aby nie powodować zamieszania i nie doprowadzić do niepewności co do tego, który numer należy wybrać;

27.

ubolewa nad tym, że państwa członkowskie nie zapewniają jeszcze służbom ratunkowym 112 natychmiastowych, dokładnych i niezawodnych informacji dotyczących lokalizacji osoby dzwoniącej; w związku z tym wzywa Komisję, aby w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi jak najszybciej zadbała o wyraźną poprawę dokładności i niezawodności informacji dotyczących lokalizacji osoby dzwoniącej, zgodnie z nowymi przepisami unijnymi w zakresie telekomunikacji, oraz o ulepszenie technologii, aby doprowadzić do realizacji ostatecznego celu, jakim jest obowiązkowa automatyczna lokalizacja w ciągu kilku sekund dla wszystkich wywołań numeru 112, w tym w ramach roamingu, dzięki czemu dyspozytorzy otrzymają kluczowe informacje, co przyniesie korzyści obywatelom; wzywa Komisję do uwzględnienia możliwości podjęcia działań przeciw państwom członkowskim, które nie wypełnią swoich zobowiązań w tym zakresie;

28.

domaga się, aby państwa członkowskie i Komisja wprowadziły środki mające na celu poprawę dostępu do środków finansowych wspierających projekty badawcze celem zadbania o to, by opracowano najlepsze możliwe technologie określania lokalizacji osoby dzwoniącej, w tym za pomocą technologii VoIP, i w związku z tym popiera opracowanie standardów i uregulowań nowej generacji; domaga się przeznaczenia funduszy z programu na rzecz wspierania polityki dotyczącej TIK przewidzianych w budżecie UE na lata 2009, 2010 i 2011 na wsparcie badań dotyczących innowacyjnych usług oraz wdrażania tych usług (opartych na połączeniach z numerem 112 za pomocą VoIP oraz IP), które mogłyby zostać wprowadzone za pośrednictwem aplikacji niezależnych od sieci w oczekiwaniu na stworzenie w UE systemu dostępu następnej generacji do numeru 112; wzywa także Komisję do przeprowadzenia analizy wdrożenia aplikacji dostępu następnej generacji do numeru 112, takich jak aplikacje SMS, aplikacje wideo, sieci społecznościowe, a także do zbadania, w jaki sposób tego rodzaju aplikacje, które są obecnie dostępne obywatelom, mogą zostać wykorzystane do wywołań alarmowych, w celu poprawy dostępu do numeru 112 oraz usprawnienia reakcji służb ratunkowych zainicjowanych przez obywateli;

29.

uważa, że za pomocą uregulowań należy wprowadzić system e-call jako usługę obowiązkową;

30.

podkreśla znaczenie lepszej koordynacji między organami służb ratunkowych zarówno na szczeblu krajowym, jak na szczeblu międzynarodowym/Unii Europejskiej, aby osiągnąć najwyższy poziom skuteczności oraz, mając to na uwadze, zwraca się do Komisji o współpracę z organami administracyjnymi państw członkowskich w celu zbadania, w jaki sposób można poprawić interoperacyjność ich systemów, a także o wsparcie tych organów;

31.

wzywa Komisję, aby w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi jak najszybciej określiła wymogi w zakresie niezawodności i jakości dla całego systemu usługi 112 oraz określiła wskaźniki wydajności i wytyczne dotyczące jakości usługi 112 z punktu widzenia obywateli, z uwzględnieniem potrzeby dostępności, interoperacyjności służb ratunkowych, wielojęzyczności oraz natychmiastowych i wysokiej jakości interwencji służb ratunkowych;

32.

w celu poprawy skuteczności usługi ratunkowej 112 w UE zaleca stworzenie programu działania wspierającego wymianę doświadczeń i najlepszych praktyk między krajowymi organami regulacyjnymi, służbami ratunkowymi oraz organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w państwach członkowskich, rozszerzającego tę wymianę o organizacje w krajach kandydujących oraz sąsiedzkich; proponuje, aby w tym celu stworzono sieć ekspertów; zaleca w szczególności wymianę najlepszych praktyk między państwami członkowskimi w zakresie obsługi wywołań numeru 112, w szczególności w zakresie szkolenia operatorów, korzystanie z jednego operatora obsługującego rozmowy oraz wykorzystanie usług online i usług tłumaczenia ustnego, które mogłyby pomóc osobom nieznającym języka kraju, w którym korzystają z usług służb ratunkowych;

33.

wzywa państwa członkowskie do podjęcia działań niezbędnych do zmniejszenia liczby nieudanych prób wywołania alarmowego, do skrócenia czasu potrzebnego na nawiązanie połączenia i przyjęcie zgłoszenia, do zmniejszenia liczby fałszywych alarmów/fałszywych telefonów; wzywa państwa członkowskie do wymiany najlepszych praktyk dotyczących blokowania połączeń z telefonów komórkowych nieposiadających karty SIM;

34.

podkreśla potrzebę zapewnienia dostępności numeru 112 dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności i grup podatnych na zagrożenia i domaga się, aby ustandaryzowano metody dostępu do numeru 112 szczególnie dla tych grup, na przykład poprzez zapewnienie użytkownikom z wadami słuchu lub wzroku specjalnych terminali, telefonów tekstowych, tłumaczenia na język migowy lub innych specjalnych urządzeń; wzywa także Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia wysiłków służących poszerzeniu zakresu znajomości numeru 112 wśród tych osób dzięki wykorzystaniu środków komunikacji najlepiej przystosowanych do ich potrzeb;

35.

wzywa Komisję do przeprowadzenia analizy dotyczącej dotychczasowego funkcjonowania numeru 112, współpracy między właściwymi organami w celu poprawienia tej usługi oraz dotychczasowych indywidualnych działań podejmowanych przez państwa członkowskie; ponadto wzywa Komisję do rozważenia możliwości rozszerzenia zakresu usługi 112 dla połączeń głosowych o wiadomości SMS o treści „112”, których otrzymanie wywoła interwencję służb ratunkowych;

36.

zwraca się do Komisji o dopilnowanie, by niezależne organy dokonały najpóźniej do końca 2012 r. oceny faktycznego stanu realizacji usługi numeru 112 w UE z punktu widzenia obywateli, zwłaszcza oceny dostępności, interoperacyjności oraz czasu interwencji; w związku z tym wzywa się również Komisję do przeprowadzenia w tym samym terminie przeglądu prawnie wiążącego i stosowanego w UE czasu na interwencję oraz aby przygotowywana w ramach systemu eCall ocena wpływu objęła ludzkie i finansowe konsekwencje działania usługi „numer 112”;

37.

wzywa państwa członkowskie i Komisję – mając na uwadze, że odpowiednia technologia już istnieje – o propagowanie utworzenia „odwrotnego systemu 112”, tj. obejmującego całą UE, uniwersalnego, wielojęzycznego, dostępnego, uproszczonego i skutecznego połączonego systemu ostrzegania i alarmowania obywateli w przypadku nadchodzącej lub trwającej poważnej klęski żywiołowej bądź katastrofy wywołanej przez człowieka lub innej katastrofy; jest zdania, że taki system należałoby wdrożyć bez naruszania prywatności oraz w połączeniu z odpowiednimi kampaniami informacyjnymi i edukacyjnymi dla obywateli;

38.

wzywa Komisję do przeanalizowania wykonalności wprowadzenia w przyszłości usługi „numer 116” – na wzór usługi „numer 112” – dla obywateli z zaburzeniami emocjonalnymi, cierpiących na depresję lub mających inne problemy ze zdrowiem psychicznym;

39.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

5.2.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 33/9

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 5 lipca 2010 r. zatytułowane „Nadzór nad rynkiem handlu i dystrybucji. W kierunku bardziej wydajnego i sprawiedliwego wewnętrznego rynku handlu i dystrybucji w perspektywie roku 2020” (COM(2010)0355) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji w sprawie wewnętrznego rynku handlu i dystrybucji (SEC(2010)0807),

—

uwzględniając odpowiedzi na konsultacje publiczne Komisji dotyczące sprawozdania w sprawie nadzoru nad rynkiem handlu i dystrybucji (przeprowadzone w dniach 5 lipca-10 września 2010 r.),

—

uwzględniając obrady okrągłego stołu w sprawie wydajniejszego i bardziej sprawiedliwego rynku detalicznego dla przedsiębiorstw i konsumentów, zorganizowanego przez Komisję Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów w dniu 25 stycznia 2011 r.,

—

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 20 stycznia 2011 r. na temat sprawozdania pt. „Nadzór nad rynkiem handlu i dystrybucji. W kierunku bardziej wydajnego i sprawiedliwego wewnętrznego rynku handlu i dystrybucji w perspektywie roku 2020”,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 kwietnia 2011 r.„Akt o jednolitym rynku. Dwanaście dźwigni na rzecz pobudzenia wzrostu gospodarczego i wzmocnienia zaufania. »Wspólnie na rzecz nowego wzrostu gospodarczego« ” (COM(2011)0206),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 27 października 2010 r. zatytułowany „W kierunku Aktu o jednolitym rynku. W stronę społecznej gospodarki rynkowej o wysokiej konkurencyjności. 50 propozycji na rzecz wspólnej poprawy rynku pracy, przedsiębiorczości i wymiany” (COM(2010)0608),

—

uwzględniając sprawozdanie prof. Mario Montiego z dnia 9 maja 2010 r. pt. „Nowa strategia dla jednolitego rynku”,

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie Aktu o jednolitym rynku,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 8 października 2010 r. pt. „Inteligentne regulacje w Unii Europejskiej” (COM(2010)0543),

—

uwzględniając czwarte wydanie „Tablicy wyników dla rynków konsumenckich – wykorzystanie rynków na rzecz konsumentów” (wydanie jesienne – październik 2010 r.) oraz piąte wydanie „Tablicy wyników dla warunków konsumenckich – konsumenci czujący się pewnie na jednolitym rynku” (wydanie wiosenne – marzec 2011 r.),

—

uwzględniając 21. wydanie tabeli wyników rynku wewnętrznego, opublikowane w dniu 23 września 2010 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowany „Europa 2020: Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 października 2009 r. pt. „Poprawa funkcjonowania łańcucha dostaw żywności w Europie” (COM(2009)0591),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 czerwca 2008 r. zatytułowany „ »Najpierw myśl na małą skalę«. Program »Small Business Act« dla Europy” (COM(2008)0394),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (1),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 764/2008 z dnia 9 lipca 2008 r., ustanawiające procedury dotyczące stosowania niektórych krajowych przepisów technicznych do produktów wprowadzonych legalnie do obrotu w innym państwie członkowskim oraz uchylające decyzję nr 3052/95/WE (2),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r., ustanawiające wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 339/93 (3),

—

uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 768/2008/WE z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie wspólnych ram dotyczących wprowadzania produktów do obrotu, uchylającą decyzję Rady 93/465/EWG (4),

—

uwzględniając dyrektywę 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie usług na rynku wewnętrznym (5),

—

uwzględniając swoje stanowisko z dnia 23 czerwca 2011 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw konsumentów (6),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 kwietnia 2011 r. w sprawie zarządzania i partnerstwa na jednolitym rynku (7),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 kwietnia 2011 r. w sprawie jednolitego rynku sprzyjającego przedsiębiorstwom i wzrostowi gospodarczemu (8),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 kwietnia 2011 r. w sprawie jednolitego rynku dla Europejczyków (9),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 października 2010 r. w sprawie przyszłości europejskiej normalizacji (10),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 września 2010 r. w sprawie ostatecznego utworzenia wewnętrznego rynku handlu elektronicznego (11),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 września 2010 r. w sprawie sprawiedliwego wynagrodzenia dla rolników: poprawa funkcjonowania łańcucha dostaw żywności w Europie (12),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 maja 2010 r. w sprawie przybliżenia jednolitego rynku konsumentom i obywatelom (13),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2010 r. w sprawie ochrony konsumentów (14),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2010 r. w sprawie tabeli wyników rynku wewnętrznego (15),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2010 r. w sprawie SOLVIT (16),

—

uwzględniając swoje oświadczenie z dnia 19 lutego 2008 r. w sprawie zbadania przypadków nadużywania władzy przez duże supermarkety prowadzące działalność w Unii Europejskiej oraz przeciwdziałania im (17),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A7–0217/2011),

A.

mając na uwadze, że powiew protekcjonizmu w Europie jest niepokojący,

B.

mając na uwadze, że gospodarce realnej należy przywrócić centralne miejsce w agendzie politycznej, aby uwolnić pełny potencjał jednolitego rynku,

C.

mając na uwadze, że rynek detaliczny jest istotnym elementem naszego zaangażowania w ponowne uruchomienie jednolitego rynku,

D.

mając na uwadze, że rynek detaliczny, jako jeden z głównych użytkowników energii i wytwórców odpadów, może w zasadniczy sposób przyczynić się do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju, w tym celów energetycznych UE 20-20-20,

E.

mając na uwadze, że potencjał gospodarczy transgranicznego handlu elektronicznego nie jest wystarczająco wykorzystywany z powodu szeregu przeszkód, takich jak bariery językowe, brak bezpieczeństwa w systemie, nieodpowiednie i niewystarczające informacje, a także brak koordynacji i współpracy administracyjnej, które zniechęcają konsumentów do zakupów online u detalistów w innych państwach członkowskich, a detalistów do prowadzenia transgranicznej sprzedaży drogą elektroniczną,

1.

podkreśla, że sektor detaliczny jest motorem wzrostu gospodarczego, konkurencyjności oraz zatrudnienia w Europie i odgrywa kluczową rolę w realizacji celów strategii UE 2020;

2.

podkreśla, że detaliści oferują różnorodne nowoczesne sposoby kupna i sprzedaży towarów i usług oraz przyczyniają się do zwiększenia wyboru dla konsumentów, a także do tworzenia elastycznych i godnych możliwości zatrudnienia, w szczególności dla młodzieży;

3.

wzywa instytucje UE do nadania najwyższej rangi politycznej sektorowi handlu detalicznego jako jednemu z filarów Aktu o jednolitym rynku oraz instrumentowi służącemu przywróceniu zaufania publicznego do jednolitego rynku;

4.

wzywa Komisję, aby poprawiła koordynację strategii politycznych i przyjęła całościowe, długoterminowe podejście do sektora handlu detalicznego;

5.

wyraża ubolewanie, że poważne przeszkody w dalszym ciągu utrudniają handlowi detalicznemu osiągnięcie pełni możliwości online i offline; podkreśla konieczność niezwłocznego usunięcia tych przeszkód;

6.

podkreśla, że detaliści i dostawcy wspólnie ponoszą odpowiedzialność za utworzenie skuteczniejszego, bardziej przejrzystego i bardziej sprawiedliwego rynku detalicznego;

7.

uważa, że przed rozważeniem w stosownych przypadkach podejścia regulacyjnego przede wszystkim należy się skupić na skutecznym egzekwowaniu zasad wynikających z Traktatu, obowiązujących przepisów i instrumentów dotyczących rynku wewnętrznego i samoregulacji;

8.

wyraża zaniepokojenie, że restrykcyjne przepisy krajowe, rozbieżne wykładnie i niedostateczne egzekwowanie utrudniają swobodny przepływ towarów i usług w UE; podkreśla, że wymogi dotyczące dodatkowych badań i rejestracji, nieuznawanie świadectw i norm, terytorialne ograniczanie dostaw i tym podobne środki są źródłem dodatkowych kosztów dla konsumentów i detalistów, w szczególności dla MŚP, a tym samym ograniczają potencjalną przydatność jednolitego rynku dla Europejczyków i sektora biznesu;

9.

uznaje konieczność dalszego przeprowadzania przez Komisję analizy przyczyn różnic cenowych w UE w oparciu o odpowiednie narzędzia statystyczne w celu zapewnienia konsumentom większej przejrzystości i porównywalności cen bez uszczerbku dla europejskich i krajowych przepisów podatkowych oraz przepisów dotyczących rynku pracy, co będzie sprzyjać podejmowaniu bardziej świadomych wyborów i jednocześnie zwiększy zaufanie do handlu transgranicznego; przypomina o potrzebie prowadzenia w tym celu aktywnej współpracy między krajowymi urzędami statystycznymi;

10.

wzywa państwa członkowskie do pełnego i prawidłowego wdrażania zasad i przepisów rynku wewnętrznego – w szczególności pakietu towarowego, dyrektywy usługowej, dyrektywy w sprawie opóźnień w płatnościach, dyrektywy o handlu elektronicznym, programu „Small Business Act” oraz dyrektywy w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych; zwraca się również do państw członkowskich o zlikwidowanie nakładania się zakresów oraz o zmniejszanie obciążeń administracyjnych i barier regulacyjnych, które mogą hamować wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy;

11.

występuje do Komisji o ściślejsze monitorowanie państw członkowskich w celu zmniejszenia deficytu transpozycji oraz zapewnienia skutecznego wzajemnego uznawania towarów i usług; zwraca się do Komisji, aby zapewniła także uproszczenie obowiązujących przepisów;

12.

dostrzega trudności, z jakimi borykają się niezależni detaliści europejscy, i jest zdania, że przepisy dotyczące rynku detalicznego należy bardziej oprzeć na dowodach, w szczególności w zakresie potrzeby odpowiedniego zbadania i zrozumienia wpływu prawodawstwa na małe przedsiębiorstwa;

13.

zachęca federacje przedsiębiorstw i stowarzyszenia konsumentów, aby – przy wsparciu ze strony Komisji – zapewniały zainteresowanym stronom więcej informacji, szkoleń i porad prawnych w zakresie przysługujących tym stronom praw i dostępnych im instrumentów służących rozwiązywaniu problemów, takich jak SOLVIT, oraz aby wspierały wzajemną wymianę najlepszych praktyk;

14.

podkreśla, że rozdrobnienie systemu płatności stanowi przeszkodę dla wymiany handlowej; wzywa Komisję do usprawnienia systemu SEPA w celu rozbudowania podstawowej usługi płatniczej dostępnej w przypadku wszystkich kart, sprzyjania konkurencji w zakresie środków płatności poprzez usunięcie barier, zwiększenie przejrzystości kosztów transakcyjnych i zniesienie nieuzasadnionych opłat za wymianę; wzywa także Komisję do zapewnienia szybszych przelewów bankowych wewnątrz UE; przypomina ponadto, że system SEPA można postrzegać jako użyteczny instrument zwalczania szarej strefy w gospodarce;

15.

zwraca uwagę na obawy wyrażane przez część społeczeństwa obywatelskiego i niektóre MŚP co do wzrostu liczby centrów handlowych oraz spadku liczby lokalnych sklepów i rynków na obszarach oddalonych i w centrach miast;

16.

podkreśla, że planowanie sprzedaży detalicznej powinno zapewnić przedsiębiorstwom ramy strukturalne umożliwiające konkurencję, zwiększyć swobodę wyboru dla konsumentów i umożliwić im dostęp do towarów i usług, zwłaszcza w regionach mniej dostępnych i słabo zaludnionych lub też w przypadku konsumentów o ograniczonej możliwości poruszania się; ponadto podkreśla rolę społeczną, kulturową i środowiskową odgrywaną przez lokalne sklepy i rynki w rewitalizacji obszarów wiejskich i miejskich; wzywa zatem państwa członkowskie, aby zachęcały stabilne społeczności lokalne poprzez sprzyjanie innowacji i rozwojowi MŚP;

17.

podkreśla, że MŚP stanowią trzon europejskiej gospodarki i mają do odegrania wyjątkową rolę w tworzeniu miejsc pracy, w szczególności na obszarach wiejskich, oraz we wspieraniu innowacji i wzrostu w lokalnych sektorach detalicznych w całej UE;

18.

uważa, że problem dostępności należy rozwiązać przy pełnym poszanowaniu zasady pomocniczości;

19.

uznaje, że państwa członkowskie odpowiadają za swoje strategie polityczne dotyczące lokalizacji sklepów oraz że stabilność, mobilność, planowanie regionalne i centralna konsolidacja stanowią najważniejsze czynniki, które muszą być uwzględniane podczas podejmowania decyzji dotyczących zatwierdzania lokalizacji nowych sklepów;

20.

jest zdania, że zachęty do restrukturyzacji budynków miejskich, również z wykorzystaniem funduszy strukturalnych, mogłyby umożliwić obniżkę czynszów (w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego) oraz przyczynić się do przywrócenia działalności gospodarczej, zwłaszcza małych sklepów, sprzyjających rozwojowi gospodarczemu i społecznemu;

21.

wzywa Komisję, aby we współpracy z państwami członkowskimi sporządziła ankietę dotyczącą wpływu i ewentualnych konsekwencji tworzenia hipermarketów lub centrów handlowych w odniesieniu do rynku pracy, MŚP i konsumentów;

22.

przyjmuje do wiadomości obawy wyrażone przez obwoźnych sprzedawców prowadzących działalność na terenach publicznych w związku z możliwością stosowania w państwach członkowskich dyrektywy 2006/123/WE, co przyczyniłoby się do rozszerzenia pojęcia zasobów naturalnych również na grunty publiczne i spowodowało ograniczenia czasowe w przypadku zezwoleń na prowadzenie działalności handlowej na terenach publicznych, a zatem bardzo niekorzystnie wpłynęłoby na zatrudnienie, swobodę wyboru dla konsumentów oraz istnienie tradycyjnych rynków w dzielnicach miast;

23.

podkreśla, że handel elektroniczny jest ważnym uzupełnieniem handlu pozainternetowego i że należy podjąć odpowiednie działania, aby w pełni rozwinąć jego potencjał, w tym poprawić dostęp do internetu na najbardziej oddalonych obszarach Unii Europejskiej; wzywa Komisję, aby do nadchodzącego komunikatu w sprawie handlu elektronicznego włączyła środki na rzecz zwiększenia zaufania, w szczególności poprzez uproszczenie rejestracji domen za granicą, poprawę bezpieczeństwa płatności online i ułatwienia w transgranicznym odzyskiwaniu długów, a także poprzez sprawniejsze udzielanie konsumentom informacji o ich prawach, zwłaszcza dotyczących anulowania transakcji i możliwości odwoływania się;

24.

wyraża ubolewanie z powodu znacznej liczby przeszkód w swobodzie detalistów, dotyczącej przedsiębiorczości na terenie UE; w szczególności wyraża zaniepokojenie niektórymi przepisami krajowymi dotyczącymi handlu i podatków, które de facto skutkują dyskryminacją zagranicznych detalistów;

25.

wzywa Komisję do podejmowania bardziej zdecydowanych działań w odniesieniu do wszystkich państw członkowskich naruszających zasady rynku wewnętrznego, do przyspieszenia postępowania w sprawie naruszenia przez przyjęcie „przyspieszonego podejścia” i do przedstawiania Parlamentowi Europejskiemu rocznych sprawozdań z rozwiązanych spraw w dziedzinie handlu detalicznego;

26.

potwierdza, że kluczem do dobrego funkcjonowania rynku detalicznego jest wolna i uczciwa konkurencja, swoboda zawierania umów oraz właściwe egzekwowanie odpowiednich przepisów prawnych;

27.

uznaje, że spółki różnią się siłą rynkową, że muszą one działać w sposób ekonomiczny i że UE potrzebuje gospodarczych mistrzów, aby móc konkurować w skali globalnej;

28.

podkreśla jednak, że panuje powszechne zaniepokojenie z powodu dominacji rynkowej większych podmiotów, które – jak się często uważa – nakładają nieuczciwe warunki na słabszych dostawców i detalistów na przykład poprzez nieuzasadnione mechanizmy dystrybucji selektywnej, segmentację geograficzną, kontrolę cen, skreślanie z listy bez uprzedzenia i inne praktyki ograniczające konkurencję, co powoduje zakłócanie konkurencji; podkreśla, że takie praktyki wywierają wpływ na wszystkie ogniwa łańcucha dostaw handlu detalicznego; potępia praktyki nadużywające braku równowagi sił pomiędzy podmiotami gospodarczymi i wpływające na rzeczywistą swobodę zawierania umów; podkreśla, że zwiększenie świadomości wszystkich podmiotów, w szczególności MŚP, na temat ich praw umownych przyczyni się do zapobiegania wspomnianym praktykom;

29.

uznaje, że franchising jest dobrą formułą dla niezależnych detalistów, która umożliwi im utrzymanie się na rynku w warunkach ostrej konkurencji; zauważa z niepokojem, że umowy franchisingu dla detalistów są coraz bardziej rygorystyczne;

30.

podkreśla, że marki własne należy rozwijać w sposób poprawiający wybór dla konsumenta, szczególnie pod kątem przejrzystości, jakości informacji i różnorodności, oraz zapewniać wyraźne możliwości wprowadzania innowacyjnych rozwiązań i rozszerzania działalności przez MŚP;

31.

uważa, że „pasożytnicze kopiowanie”, które może być wynikiem m.in. podwójnej roli detalisty jako klienta i jako konkurenta wytwórcy produktów markowych, jest niedopuszczalną praktyką wymagającą niezwłocznych działań; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja przeprowadza badanie mające na celu dalsze wyjaśnienie ram prawnych i praktyk związanych z tajemnicami handlowymi i „pasożytniczym kopiowaniem” w 27 państwach członkowskich UE;

32.

uznaje potrzebę bardziej zrównoważonych stosunków i przejrzystości w łańcuchu dostaw handlu detalicznego; podkreśla konieczność przejścia od konfrontacji do dialogu opartego na faktach, w celu przywrócenia zaufania i umożliwienia sprawiedliwszych negocjacji i jednakowych warunków dla wszystkich, co umożliwi wszystkim podmiotom w łańcuchu dostaw czerpanie korzyści z wartości dodanej ich produktów i wykorzystywanie w pełni potencjału jednolitego rynku;

33.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do pełnego i spójnego egzekwowania prawa konkurencji, a w stosownych przypadkach na szczeblu krajowym – przepisów dotyczących nieuczciwej konkurencji oraz przepisów antymonopolowych;

34.

podkreśla, że w celu zapewnienia właściwego wdrażania reguł konkurencji i zapobiegania nadużywaniu pozycji dominującej przede wszystkim konieczne jest wzmocnienie lokalnych urzędów ochrony konkurencji oraz zagwarantowanie nieprzerwanych i niezakłóconych sposobów komunikacji i współpracy między nimi a Dyrekcją Generalną ds. Konkurencji w Komisji Europejskiej;

35.

wspiera owocne prace platformy ekspertów – dotyczące praktyk w zakresie umów zawieranych między przedsiębiorstwami (B2B) – na Forum Wysokiego Szczebla ds. Poprawy Funkcjonowania Łańcucha Dostaw Żywności, w szczególności obejmujące określenie, sporządzenie wykazu i ocenę tego, co stanowi wyraźnie nieuczciwą praktykę handlową, na podstawie danych i konkretnych przykładów; wnosi o zdecydowane poparcie dla inicjatyw na rzecz dialogu między stronami w tej sprawie; wyraża swoje niezadowolenie w związku z tym, że Parlament Europejski nie jest oficjalnie zaangażowany w prace platformy i forum wysokiego szczebla; uważa, że Parlament powinien niezwłocznie zająć się tą kwestią i aktywnie uczestniczyć w pracach forum;

36.

popiera wyrażoną przez zainteresowane strony konieczność przyjęcia szerzej zakrojonego, horyzontalnego podejścia wykraczającego poza przemysł rolno-spożywczy; zwraca się do Komisji i federacji przedsiębiorców, aby – w oparciu o trwające prace platformy ekspertów – zbadały możliwości stworzenia nowego, otwartego forum poświęconego ogółowi zagadnień handlu detalicznego;

37.

jednocześnie zdecydowanie popiera trwające obecnie intensywne prace federacji detalistów i dostawców, zmierzające do nawiązania nieformalnego dialogu i wprowadzenia regularnych mechanizmów konsultacji w zakresie prawa konkurencji; z zadowoleniem przyjmuje ich dobrowolną inicjatywę co do porozumienia dotyczącego deklaracji w sprawie wspólnych zasad dobrych praktyk handlowych w całym łańcuchu dostaw handlu detalicznego;

38.

przyjmuje również z zadowoleniem opracowane przez Komisję europejskie narzędzie do monitorowania cen żywności oraz podobne inicjatywy podejmowane przez państwa członkowskie w celu zapewnienia sprawiedliwych dochodów w całym łańcuchu dostaw żywności poprzez analizę kosztów, procesów, wartości dodanej, ilości, cen i marż we wszystkich ogniwach tego łańcucha;

39.

zauważa z niepokojem, że istniejące instrumenty prawne nie są w pełni wykorzystywane, zwłaszcza przez MŚP, do domagania się przysługujących im praw, ze względu na zależność ekonomiczną i obawę o spadek obrotów; zwraca się do Komisji, państw członkowskich i federacji przedsiębiorców o określenie sposobów przywrócenia zaufania i ułatwienia dostępu do systemów sądowniczych, w tym możliwości składania anonimowych skarg oraz ustanowienia funkcji rzecznika UE w tym obszarze; wyraża ponadto przekonanie, że konieczne jest dalsze rozwijanie ram konceptualnych, aby zapewniać uczciwą konkurencję zarówno w wertykalnych, jak i horyzontalnych stosunkach między przedsiębiorstwami, co utoruje drogę do stworzenia przedsiębiorstwom rzeczywiście równych szans;

40.

zwraca się do Komisji o opublikowanie do końca 2011 r. komunikatu prezentującego obowiązujące krajowe przepisy i narzędzia dotyczące praktyk handlowych oraz stosunków umownych, a także o przeprowadzenie dokładnej oceny, czy przepisy te są prawidłowo egzekwowane i czy potrzebne są dalsze działania;

41.

uważa, że należy zbadać alternatywne i nieformalne mechanizmy rozstrzygania sporów i zbiorowego dochodzenia roszczeń oraz ocenić ich skuteczność, gdyż dla detalistów mogłyby one stanowić sposób rozwiązywania sporów; wzywa Komisję do przedstawienia do końca 2011 r. środków w zakresie alternatywnych metod rozwiązywania sporów, aby podnieść poziom zaufania przedsiębiorców i konsumentów;

42.

zwraca się do Komisji i operatorów w łańcuchu dostaw handlu detalicznego, aby corocznie informowali Parlament o postępach czynionych w istniejących platformach i mechanizmach nieformalnego dialogu; sugeruje, aby wyniki były przedmiotem obrad dorocznego Okrągłego Stołu Rynku Detalicznego, organizowanego przez Komisję Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów;

43.

podkreśla spoczywającą na sektorze detalicznym odpowiedzialność w zakresie zrównoważonego rozwoju; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że detaliści oraz dostawcy przodują pod względem odpowiedzialności ekologicznej, zwłaszcza w odniesieniu do odpadów, zużycia energii, transportu i redukcji CO2; popiera zobowiązania podjęte już przez detalistów na rzecz zrównoważonej konsumpcji, uważając jednak, że potrzebne są dalsze działania; uważa, że odpowiedzialność przedsiębiorstw powinna w większym stopniu koncentrować się na kwestiach społecznych i środowiskowych;

44.

podkreśla, że detaliści i dostawcy są siłą napędową innowacji, badań i rozwoju; zaznacza, że cały sektor musi kontynuować podnoszenie poziomu inwestowania w innowacyjne technologie i praktyki w celu dalszej poprawy konkurencyjności wzdłuż całego łańcucha dostaw, co obejmuje logistykę i transport, efektywność energetyczną, opakowania, usuwanie odpadów i recykling produktów, a także wymianę najlepszych praktyk;

45.

wzywa Komisję do opracowania wspólnego systemu oceny i znakowania, jak wskazano w jej rezolucji w sprawie jednolitego rynku sprzyjającego przedsiębiorstwom i wzrostowi gospodarczemu, w oparciu o cały cykl życia produktu, w szczególności aby z korzyścią dla przedsiębiorców i konsumentów uprościć, zharmonizować i wyeliminować koszty rozdrobnienia;

46.

wzywa zainteresowane strony do podejmowania dalszych inicjatyw na rzecz rozwiązania problemu odpadów spożywczych;

47.

z zadowoleniem przyjmuje wspólne porozumienie organizacji EuroCommerce i UNI-Europa, które pokazuje, że dialog społeczny dobrze sprawdza się w handlu; uznaje, że potrzebne są dalsze działania na rzecz lepszego informowania konsumentów na temat społecznej odpowiedzialności detalistów, uzupełniania inwestycji w nowe technologie inwestycjami w kapitał ludzki, zwłaszcza poprzez rozwój umiejętności, oraz zwalczania szarej strefy w gospodarce;

48.

przypomina o znaczeniu właściwego wdrażania obowiązujących przepisów prawa społecznego i prawa pracy; wyraża ubolewanie z powodu występowania wysokiego wskaźnika pracy nierejestrowanej, co skutkuje znacznym poziomem oszustw podatkowych i uniemożliwia ustanowienie równych warunków traktowania podmiotów handlowych na rynku wewnętrznym;

49.

przypomina, że do głównych wyzwań tego sektora należy poprawa warunków pracy, zwalczanie szarej strefy oraz utrzymanie określonego poziomu zatrudnienia i konkurencyjności poprzez większą zgodność między wymaganiami podmiotów handlowych a kompetencjami ich pracowników; podkreśla w związku z tym potrzebę inwestowania w szkolenia i rozwój kompetencji, gdyż pomoże to w szybkim dostosowaniu się sektora do nowych technologii;

50.

zwraca się do Komisji o przygotowanie, w konsultacji z sektorem detalicznym, kompleksowego europejskiego planu działania w zakresie handlu detalicznego w celu nakreślenia strategii – w oparciu o dotychczasowe osiągnięcia i z myślą o rozwiązaniu nierozstrzygniętych kwestii – wraz z zaleceniami dla poszczególnych sektorów; z zadowoleniem przyjmuje to, że Parlament poparł tę inicjatywę w rezolucji w sprawie jednolitego rynku sprzyjającego przedsiębiorstwom i wzrostowi gospodarczemu;

51.

podkreśla, że taki plan działania powinien uwzględniać inicjatywy opracowane już przez Komisję w celu zbadania powyższych priorytetów, takie jak Forum Wysokiego Szczebla ds. Poprawy Funkcjonowania Łańcucha Dostaw Żywności, inicjatywy dotyczące zrównoważonego rozwoju i zmiany klimatu oraz odpowiednie wnioski Aktu o jednolitym rynku;

52.

zaleca, aby podczas pierwszych obrad Okrągłego Stołu Rynku Detalicznego zostały przedstawione i omówione działania następcze w stosunku do inicjatyw zaleconych w planie działania, łącznie z postępami poczynionymi w zakresie dialogu między zainteresowanymi stronami;

53.

oczekuje, że dalsza optymalizacja procesów kupna i sprzedaży w całym łańcuchu dostaw handlu detalicznego – od badania rynku, poprzez wprowadzanie produktów do obrotu, do relacji z dostawcami, logistyki i zarządzania zapasami, a także zarządzania wadliwymi towarami, rozpatrywania skarg konsumentów i opieki nad konsumentami – zwiększy konkurencyjność sektora detalicznego, spowoduje obniżenie cen dla konsumentów i poprawę jakości usług;

54.

zachęca detalistów i dostawców do aktywnego udziału w otwartym, konstruktywnym i ciągłym dialogu, aby znaleźć pragmatyczne rozwiązania; zwraca się do państw członkowskich i instytucji UE o aktywne wspieranie tego procesu;

55.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

5.2.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 33/17

—

uwzględniając art. 2, 3, 4, 6 i 7 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), art. 49, 56, 114, 167 i 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej i europejską Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC), dotyczące poszanowania, ochrony i promowania praw podstawowych,

—

uwzględniając nową ustawę zasadniczą Węgier przyjętą w dniu 18 kwietnia 2011 r. przez Zgromadzenie Narodowe Republiki Węgierskiej (dalej zwaną „nową konstytucją”), która wejdzie w życie dnia 1 stycznia 2012 r.,

—

uwzględniając opinie nr CDL(2011)016 i CDL(2011)001 Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji i Prawa (Komisji Weneckiej) w sprawie nowej konstytucji Węgier oraz w sprawie trzech kwestii prawnych nasuwających się w związku z procesem opracowywania nowej konstytucji Węgier,

—

uwzględniając projekt rezolucji nr 12490 złożony w dniu 25 stycznia 2011 r. w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy i poświęcony znacznemu pogorszeniu sytuacji w zakresie rządów prawa i praw człowieka na Węgrzech,

—

uwzględniając wyrok nr 30141/04 Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (sprawa Schalk i Kopf przeciwko Austrii), a zwłaszcza sformułowane w nim obiter dicta,

—

uwzględniając pytanie wymagające odpowiedzi ustnej złożone w Parlamencie Europejskim i dotyczące węgierskiej konstytucji, a także oświadczenia Rady i Komisji w sprawie zmiany węgierskiej konstytucji i debatę przeprowadzoną w ich następstwie w dniu 8 czerwca 2011 r.,

—

uwzględniając art. 115 ust. 5 oraz art. 110 ust. 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że Unia Europejska opiera się na wartościach, jakimi są demokracja i państwo prawa, jak określa art. 2 TUE, na wyraźnym poszanowaniu praw podstawowych i wolności, jak przewiduje Karta praw podstawowych Unii Europejskiej i EKPC, a także na uznaniu mocy prawnej wspomnianych praw, wolności i zasad, co znajduje dalsze potwierdzenie w bliskim przystąpieniu UE do EKPC,

B.

mając na uwadze, że Węgry podpisały EKPC i Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, a także inne międzynarodowe instrumenty prawne zobowiązujące je do przestrzegania i wdrażania zasad dotyczących rozdziału władz, do wdrożenia równowagi i kontroli instytucjonalnej i do promowania demokracji i praw człowieka,

C.

mając na uwadze, że mimo iż opracowywanie i przyjmowanie nowych konstytucji należy do kompetencji państw członkowskich, obecne i przystępujące państwa członkowskie, a także UE mają obowiązek dopilnowania, by ich treść i stosowane procedury były zgodne z wartościami UE, z Kartą praw podstawowych, z EKPC, a także by sformułowania i duch przyjmowanych konstytucji nie były sprzeczne z tymi wartościami i instrumentami; mając na uwadze, że dobitnym wyrazem tego jest fakt, że wiele aktualnych państw członkowskich UE musiało dokonać przeglądu i zmiany swoich konstytucji, aby móc przystąpić do UE, lub dostosować swoje konstytucje do wymogów związanych z kolejnym traktatem UE, w szczególności na wniosek Komisji,

D.

mając na uwadze, że proces opracowywania nowej konstytucji był nieprzejrzysty, a proces jej przyjmowania zakończono wyjątkowo szybko, przez co zabrakło czasu na gruntowną i merytoryczną debatę publiczną nad projektem konstytucji; mając też na uwadze, że skuteczna i oparta na legitymacji konstytucja powinna wynikać z możliwie najszerszego konsensusu,

E.

mając na uwadze, że konstytucja ta jest szeroko krytykowana przez krajowe, europejskie i międzynarodowe organizacje pozarządowe, Komisję Wenecką i przedstawicieli rządów państw członkowskich, i została przyjęta wyłącznie głosami posłów z partii rządzących, co oznacza, że nie osiągnięto politycznego i społecznego konsensusu,

F.

mając na uwadze, że Parlament Europejski podziela zgłaszane przez Komisję Wenecką obawy dotyczące w szczególności poszanowania zasady przejrzystości, otwartości i uczestnictwa w procesie uchwalania nowej konstytucji i ustalania jego harmonogramu oraz dotyczące osłabienia systemu równowagi i kontroli instytucjonalnej, zwłaszcza postanowień dotyczących Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów i sędziów, które mogą stwarzać zagrożenie dla niezależności węgierskiego wymiaru sprawiedliwości,

G.

mając na uwadze, że nowa konstytucja nie określa w sposób wyraźny szeregu zasad, których Węgry mają obowiązek przestrzegać i które mają propagować na mocy prawnie wiążących zobowiązań międzynarodowych, takich jak zakaz kary śmierci i zakaz kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości zwolnienia warunkowego, zakaz dyskryminacji ze względu na orientację seksualną oraz zakaz zawieszania lub ograniczania przestrzegania praw podstawowych za pomocą specjalnych nakazów prawnych,

H.

mając na uwadze, że nowa konstytucja, za pomocą wartości, na jakich się opiera, i niejasnego sformułowania podstawowych pojęć, takich jak rodzina czy prawo do życia od poczęcia, stwarza ryzyko dyskryminacji określonych grup społecznych, tj. mniejszości etnicznych, religijnych i seksualnych, niepełnych rodzin, osób, które zawarły cywilne związki partnerskie, i kobiet,

I.

mając na uwadze, że niejasne sformułowanie preambuły, szczególnie części dotyczących obowiązków węgierskiego państwa wobec rodowitych Węgrów żyjących za granicą, mogą tworzyć podstawę prawną do działań, które sąsiadujące państwa uznałyby za mieszanie się do ich spraw wewnętrznych, co może prowadzić do wywołania napięcia w regionie,

J.

mając na uwadze, że nowa konstytucja stanowi, iż jej preambuła ma moc prawną, co może wywierać skutki prawne i polityczne oraz może prowadzić do niepewności prawnej,

K.

mając na uwadze, że włączenie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej do nowej konstytucji może skutkować nakładaniem się na siebie kompetencji sądów węgierskich i sądów międzynarodowych, jak wskazano w opinii wydanej przez Komisję Wenecką,

L.

mając na uwadze, że nowa konstytucja przewiduje szerokie stosowanie tzw. ustaw kwalifikowanych, które są również przyjmowane większością dwóch trzecich głosów i które będą miały zastosowanie do bardzo wielu dziedzin odnoszących się do systemu instytucjonalnego Węgier, egzekwowania praw podstawowych oraz ważnych ustaleń społecznych; mając na uwadze, że w praktyce ich przyjmowanie staje się częścią nowego węgierskiego procesu konstytucyjnego,

M.

mając na uwadze, że na mocy nowej konstytucji szereg kwestii, takich jak szczegółowe aspekty prawa rodzinnego oraz systemu podatkowego i emerytalnego, które formalnie należą do kompetencji rządu lub podlegają zwyczajnym uprawnieniom decyzyjnym parlamentu, będzie również obowiązkowo rozstrzyganych za pomocą ustaw kwalifikowanych, co oznacza, że przyszłe wybory będą miały mniejsze znaczenie, a rząd dysponujący większością dwóch trzecich głosów otrzyma większe pole do działania w celu cementowania jego preferencji politycznych; mając na uwadze, że proces wdrażania konkretnych i szczegółowych przepisów w drodze ustaw kwalifikowanych może zatem zagrozić zasadzie demokracji,

N.

mając na uwadze, że – jak podkreśliła Komisja Wenecka – polityka kulturalna, religijna, społeczno-gospodarcza i finansowa nie powinna być ustalona na trwałe poprzez ustawy kwalifikowane,

O.

mając na uwadze, że Rada Budżetowa – organ nieparlamentarny o ograniczonej demokratycznej legitymacji – będzie mieć prawo do zawetowania przyjęcia budżetu ogólnego, w którym to przypadku głowa państwa będzie mogła rozwiązać Zgromadzenie Narodowe, co ściśle ogranicza działanie demokratycznie wybranej władzy ustawodawczej,

P.

mając na uwadze, że skuteczny system czterech komisarzy parlamentarnych zostanie sprowadzony do jednej struktury, obejmującej ogólnego rzecznika praw obywatelskich i dwóch zastępców, którzy mogą nie zapewniać takiego samego poziomu ochrony praw i którzy nie będą mieli takich samych uprawnień, co były Komisarz ds. Danych Osobowych i Wolności Informacji; mając na uwadze, że uprawnienia wspomnianego komisarza zostaną przekazane organowi, którego sposób działania nie jest sprecyzowany,

Q.

mając na uwadze, że wraz z przyjęciem nowej konstytucji rząd Węgier i partie rządzące dokonały wielu nowych nominacji na kluczowe stanowiska, takie jak prokurator generalny, prezes Państwowej Izby Kontroli i przewodniczący Rady Budżetowej; mając na uwadze, że węgierski parlament wybrał niedawno sędziów, którzy na mocy nowej konstytucji będą zasiadali w nowym węgierskim Trybunale Konstytucyjnym; mając na uwadze, że procedura nominacji i wyboru nie opierała się na konsensusie politycznym,

R.

mając na uwadze, że nowa konstytucja wprowadza bardzo ogólne zasady regulujące wymiar sprawiedliwości oraz pozostawia niepewność co do tego, czy Sąd Najwyższy pod nową nazwą będzie nadal kierowany przez aktualnego prezesa,

S.

mając na uwadze, że Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy postanowiło sporządzić sprawozdanie na temat nowej konstytucji Węgier na podstawie opinii Komisji Weneckiej,

T.

mając na uwadze, że opracowywanie i przyjmowanie nowej konstytucji nie znalazło się w manifeście wyborczym partii rządzących,

U.

mając na uwadze, że sekretarz generalny ONZ Ban Ki-moon stwierdził, że „pożądane byłoby, gdyby rząd Węgier zwracał się o opinie i wytyczne do własnych obywateli i Rady Europy lub Organizacji Narodów Zjednoczonych” oraz jest zdania, że Węgry jako państwo członkowskie UE powinny zwrócić się do instytucji europejskich o zaopiniowanie i przegląd nowej konstytucji,

1.

wzywa władze Węgier do rozważenia spraw i problemów podniesionych przez Komisję Wenecką oraz do wdrożenia jej zaleceń poprzez zmianę nowej konstytucji albo uchwalenie w przyszłości odpowiednich ustaw kwalifikowanych i ustaw zwykłych, w szczególności w celu:

2.

wzywa Komisję do przeprowadzenia szczegółowego przeglądu i analizy nowej konstytucji i ustaw kwalifikowanych, które będą przyjmowane w przyszłości, aby skontrolować, czy są one zgodne ze wspólnotowym dorobkiem prawnym, a zwłaszcza z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej oraz z literą i duchem traktatów;

3.

zobowiązuje właściwe komisje parlamentarne do monitorowania sprawy, we współpracy z Komisją Wenecką i Radą Europy, oraz do ocenienia, czy zalecenia zostały uwzględnione, a jeżeli tak – w jaki sposób;

4.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Radzie Europy, rządom i parlamentom państw członkowskich, Agencji Praw Podstawowych, OBWE oraz sekretarzowi generalnemu ONZ.

5.2.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 33/21

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 9 listopada 2010 r. pt. „ Wnioski z piątego sprawozdania w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej: przyszłość polityki spójności (COM(2010)0642) (dalej zwany „wnioskami”),

—

uwzględniając piąte sprawozdanie Komisji na temat spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej pt. „Inwestowanie w przyszłość Europy” z dnia 9 listopada 2010 r. (dalej zwane „piątym sprawozdaniem na temat spójności”),

—

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego część III tytuł XVIII,

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1080/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 (1),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1081/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999 (2),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1082/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) (3),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności (4),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające Fundusz Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1164/94 (5),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1085/2006 z dnia 17 lipca 2006 r. ustanawiające instrument pomocy przedakcesyjnej (IPA) (6),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1906/2006 z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiające zasady uczestnictwa przedsiębiorstw, ośrodków badawczych i uczelni wyższych w działaniach prowadzonych w ramach siódmego programu ramowego oraz zasady upowszechniania wyników badań (7),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 kwietnia 2007 r. w sprawie skutków dalszego procesu rozszerzenia dla skuteczności polityki spójności (8),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie zielonej księgi w sprawie spójności terytorialnej oraz stanowiska w debacie na temat przyszłej reformy polityki spójności (9),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 maja 2010 r. w sprawie wkładu polityki spójności w osiągnięcie celów lizbońskich i celów „UE 2020” (10),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 września 2010 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego regionów górskich, wysp i obszarów słabo zaludnionych (11),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 października 2010 r. w sprawie polityki spójności i polityki regionalnej UE po 2013 r. (12),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 października 2010 r. w sprawie przyszłości Europejskiego Funduszu Społecznego (13),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 czerwca 2011 r. w sprawie aktualnej sytuacji i przyszłych efektów synergii na rzecz większej skuteczności EFRR i innych funduszy strukturalnych (14),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 maja 2004 r. pt. „Zacieśnione partnerstwo na rzecz regionów najbardziej oddalonych” (COM (2004) 0343) oraz komunikat Komisji z dnia 17 października 2008 r. pt. „Regiony najbardziej oddalone atutem Europy” (COM (2008)0642),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowany „Europa 2020” – strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 października 2010 r. zatytułowany „Polityka regionalna jako czynnik przyczyniający się do inteligentnego rozwoju w ramach strategii „Europa 2020” – (COM(2010)0553),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 stycznia 2011 r. zatytułowany „Polityka regionalna jako czynnik przyczyniający się do trwałego rozwoju w ramach strategii „Europa 2020” – (COM(2011)0017),

—

uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Ogólnych z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie piątego sprawozdania na temat spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej (06762/2011),

—

uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 1 kwietnia 2011 r. dotyczącą piątego sprawozdania na temat spójności (15),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego oraz opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Kontroli Budżetowej i Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A7-0222/2011),

A.

mając na uwadze, że polityka spójności UE znacząco przyczyniła się do tego, że w minionym i bieżącym okresie programowania odnotowano wzrost produktywności we wszystkich regionach UE; mając na uwadze, że oceny ex post wykazały wyraźne zmniejszenie różnic gospodarczych, społecznych i regionalnych; mając na uwadze, że procesy te miały w równym stopniu pozytywne skutki dla zabezpieczenia socjalnego i dla inwestycji w zakresie ochrony środowiska,

B.

mając na uwadze, że polityka spójności miała być przeciwwagą dla jednolitego rynku oraz wspierać rozwój innowacyjnej i opiekuńczej Europy w oparciu o zasadę solidarności w obliczu wyzwań wynikających z globalizacji, zmian demograficznych i ochrony zasobów naturalnych, a także mając na uwadze, że wykorzystanie endogennego potencjału wszystkich regionów powinno służyć wsparciu wzrostu oraz spójności regionalnej i społecznej,

C.

mając na uwadze, że polityka spójności stanowi realną wartość dla obywateli, gdyż dzięki niej Europa ma wpływ na życie codzienne, odczuwalny w całej UE w sposób konkretny i widoczny,

D.

mając na uwadze, że polityka spójności i polityka strukturalna wykazały elastyczność w sytuacjach kryzysowych i znacząco przyczyniły się do rozmaitych krajowych planów pobudzania gospodarki i programów podnoszenia kwalifikacji oraz że istotne jest utrzymanie tej elastyczności,

E.

mając na uwadze, że europejska polityka strukturalna w znacznym stopniu przyczynia się do przezwyciężenia kryzysu gospodarczego i finansowego, gdyż jej ukierunkowanie na innowacje i wyrównywanie szans daje regionom europejskim istotne bodźce do unowocześniania infrastruktury, zwiększania potencjału innowacyjności regionalnej oraz wspierania ekologicznie zrównoważonego rozwoju,

F.

mając na uwadze, że skierowanie funduszy strukturalnych na cele strategii lizbońskiej sprawdziło się, co potwierdzają znakomite wskaźniki wykorzystania w przypadku celów „konwergencja” oraz „konkurencyjność regionalna i zatrudnienie”, a także mając na uwadze, że 20 % projektów w ramach europejskiej współpracy terytorialnej odpowiada celom lizbońskim,

G.

mając na uwadze, że współpraca terytorialna ma na celu wspieranie współpracy terytoriów i regionów w celu sprostania wspólnym wyzwaniom, zmniejszenie barier natury fizycznej, administracyjnej i regulacyjnej, które stoją na przeszkodzie tej współpracy, oraz przyczynienie się do stopniowego zacierania się granic;

H.

mając na uwadze, że częściowe niepowodzenie strategii lizbońskiej nie jest spowodowane niewystarczającym wdrożeniem polityki spójności, gdyż jest to raczej skutkiem wielopoziomowego sprawowania władzy i przypisania tej strategii na szczeblu regionalnym i lokalnym, kryzysu finansowego i braków we wdrażaniu rynku wewnętrznego, braku dyscypliny budżetowej oraz niedostatecznych makroekonomicznych warunków ramowych w poszczególnych państwach członkowskich,

I.

mając na uwadze, że poziom błędów i nadużywanie finansowania zostały w ostatnich okresach programowania znacznie ograniczone; ubolewając jednak nad faktem, iż polityka strukturalna nadal stanowi obszar polityki o wysokim współczynniku nieprawidłowości, a niektóre państwa członkowskie nadal nie posiadają skutecznych mechanizmów przeciwdziałających nadużyciom finansowym i umożliwiających odzyskiwanie środków wypłaconych niezgodnie z prawem; mając na uwadze, że nieprawidłowości mogą pozostać niezgłoszone przez zaniedbanie lub celowo, a także mając na uwadze, że znaczącą część błędów w polityce spójności można przypisać wymogom prawnym w dziedzinach niewchodzących w jej zakres, takich jak zamówienia publiczne, wymagania środowiskowe i pomoc państwa,

J.

mając na uwadze, że istniejący system celów polityki spójności i polityki strukturalnej (konwergencja, konkurencyjność regionalna i zatrudnienie, europejska współpraca terytorialna) w połączeniu z podejściem wielopoziomowego sprawowania rządów, celami horyzontalnymi i pewnością w zakresie planowania w oparciu o pewne źródła finansowania i uzgodnione ramy czasowe (siedem lat) sprawdził się ogólnie, jednak mając na uwadze, że mają miejsce znaczne opóźnienia w programowaniu uwarunkowane przedłużającymi się negocjacjami finansowymi i legislacyjnymi w ramach procesu decyzyjnego UE oraz istotną zmianą zasad mających zastosowanie do polityki spójności,

K.

mając na uwadze, że zrównoważone wsparcie i rozwój regionów konwergencji wpływa pozytywnie na popyt na towary i usługi na ich rynkach, co ma także wyraźne pozytywny wpływ na zamożniejsze państwa członkowskie UE,

L.

mając na uwadze, że zaburzenia równowagi gospodarki regionalnej i różnice społeczne, utrudnienia ze względu na położenie geograficzne niektórych regionów (w szczególności regionów najbardziej oddalonych), jak również specyficzne problemy strukturalne, a także potrzeba dostosowania do nowych wyzwań nadal wymagają obszernej i dobrze ugruntowanej europejskiej polityki spójności we wszystkich regionach europejskich; mając na uwadze, że wymaganie to zapisano również w traktacie lizbońskim,

M.

mając na uwadze znaczenie strategiczne polityki spójności nie powinna ona ulegać dostosowaniom wprowadzanym podczas prowadzonych w przyszłości negocjacji budżetowych,

1.

domaga się wyraźniejszego podkreślenia europejskiej wartości dodanej w przypadku programów polityki spójności i polityki strukturalnej; dostrzega tę wartość, gdy przedsięwzięcia UE prowadzą do trwałej poprawy sytuacji gospodarczej, infrastrukturalnej, społecznej lub ekologicznej mniej rozwiniętych regionów znajdujących się w niekorzystnym położeniu, która nie byłaby możliwa bez impulsu ze strony Europy;

2.

wartość dodaną europejskiego wsparcia dostrzega ponadto, gdy wspierane przedsięwzięcia szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego przyczyniają się do osiągania ogólnoeuropejskich celów w zakresie integracji europejskiej, wzrostu gospodarczego, badań naukowych, ochrony środowiska, kultury, oszczędności zasobów naturalnych, sportu, rozwoju demograficznego, zrównoważonych dostaw energii, spójności społecznej lub rozwoju transgranicznego, co nie byłoby możliwe bez impulsu ze strony Europy;

3.

widzi we wdrażaniu europejskich celów dzięki zdecentralizowanemu podejściu oraz zasadzie podziału odpowiedzialności i wielopoziomowego sprawowania rządów jedną z głównych zalet polityki spójności i wobec tego wartość dodaną samą w sobie; uważa, że wielopoziomowe zarządzanie w ramach jasno określonych struktur i takiegoż zakresu odpowiedzialności stanowi praktyczną realizacje zasady pomocniczości oraz należyte uznanie znaczenia władz regionalnych w procesie wdrażania polityki spójności; domaga się dalszego wzmocnienia zasady partnerstwa oraz poczucia przynależności zaangażowanych podmiotów poprzez wprowadzenie – na mocy decyzji poszczególnych państw członkowskich – do paktu terytorialnego wiążących postanowień gwarantujących, że proces planowania i realizacji będzie w większym stopniu zorientowany na wyniki;

4.

uważa, że przejrzystość w odniesieniu do polityki spójności i jej cyklu programowania, alokacja wydatków oraz dostęp do informacji dla potencjalnych beneficjentów funduszy strukturalnych są najważniejszymi warunkami osiągnięcia ogólnych celów polityki spójności; uważa zatem, że przejrzystość powinna zostać wprowadzona jako wiodąca zasada ponadsektorowa w programowaniu spójności i procesach decyzyjnych w kolejnym okresie finansowania; podkreśla, że należy nadal ujawniać wykaz beneficjentów, zwłaszcza on-line, gdyż jest to skuteczne narzędzie poprawy przejrzystości;

5.

uważa, że przepisy dotyczące przejrzystości (obowiązek ujawniania informacji o beneficjentach końcowych) stanowią niezbędny instrument służący ekspertom, opinii publicznej i decydentom politycznym do oceny zgodności wykorzystania środków strukturalnych z określonymi celami i prawem; domaga się, aby przepisy te były dostępne nie tylko w języku narodowym, lecz również w jednym z trzech języków roboczych (angielskim, niemieckim lub francuskim) oraz zaleca dalsze ujednolicanie tych przepisów;

6.

podkreśla, że różnice regionalne wprawdzie maleją, ale nadal istnieją znaczne rozbieżności, które w niektórych państwach członkowskich nawet się pogłębiają, m.in. na skutek kryzysu gospodarczego i finansowego, i dlatego polityka spójności nadal musi się koncentrować na zmniejszaniu różnic i dążeniu do harmonijnego i trwałego rozwoju wszystkich regionów UE bez względu na to, w jakim państwie członkowskim się znajdują;

7.

zauważa szczególne potrzeby regionów o szczególnie utrudnionych warunkach gospodarowania ze względu na położenie i warunki naturalne; ponownie wzywa państwa członkowskie i Komisję do zachowania szczególnych preferencyjnych warunków wsparcia – pod warunkiem że są one skuteczne i mają europejską wartość dodaną – dla typów regionów, o których mowa w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, znajdujących się w szczególnie trudnym położeniu (regiony najbardziej oddalone, bardzo rzadko zaludnione regiony wysunięte najbardziej na północ, regiony wyspiarskie, górskie i przygraniczne);

8.

dostrzega szczególną sytuację i potrzeby pewnych regionów ze względu na położenie geograficzne, zmiany demograficzne lub szczególne utrudnienia, takie jak środowisko naturalne, zwraca jednak również uwagę na ich potencjał; domaga się – podobnie jak w przeszłości – zachowania szczególnych preferencyjnych warunków wsparcia, elastyczności i specjalnego finansowania budżetowego dla tych typów regionów, a zwłaszcza dla regionów, o których mowa w art. 349 i 174 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, znajdujących się w szczególnie trudnym położeniu (regiony najbardziej oddalone, w tym obszary rolnicze, bardzo rzadko zaludnione regiony wysunięte najbardziej na północ, które m.in. zmagają się z dużymi odległościami i klimatem typowym dla Północy, regiony wyspiarskie, górskie i przygraniczne), a także korzystniejszych warunków inwestowania w tych regionach dzięki bezpośredniej pomocy lub zwolnieniom podatkowym; wzywa również do opracowania badań na temat zachowania lub wprowadzenia pewnych preferencyjnych form wsparcia dla tych typów regionów, tak aby stosowanie instrumentów polityki spójności zostało dostosowane do ich gospodarek z należytym uwzględnieniem znaczenia działających w nich małych i średnich przedsiębiorstw oraz potrzeby zapewnienia konkurencyjności i równości szans, aby gospodarki tych regionów mogły stać się integralną częścią rynku wewnętrznego UE;

9.

podkreśla, że UE będzie w stanie zachować konkurencyjność wśród globalnej konkurencji tylko wtedy, gdy polityka spójności będzie mogła w pełni wykorzystać potencjał rozwojowy wszystkich regionów, obszarów zurbanizowanych i miast oraz pozostawi regionom wystarczający stopień elastyczności w zakresie reagowania na wyzwania i trudności sprecyzowane w strategii „Europa 2020”; w tym kontekście podkreśla, że celowe wykorzystanie środków pochodzących z funduszy strukturalnych w oparciu o zakrojone na szeroką skalę podejście terytorialne musi ponadto przyczynić się do wyrównania słabości strukturalnych również w silniejszych regionach; podkreśla jednak, że polityka spójności nie stanowi jedynie narzędzia realizacji strategii „Europa 2020” oraz że ciągła koncentracja na podstawowych zasadach polityki spójności przyniesie wartość dodaną w postaci utrzymania osiągnięć tej strategii nawet po zakończeniu jej realizacji;

10.

przypomina, że polityka spójności musi być w dalszym ciągu poświęcona spójności terytorialnej i podkreśla, że traktat lizboński dodał do celów spójności gospodarczej i społecznej także „spójność terytorialną”; stwierdza, że cel ten nadal pozostaje nierozłącznie powiązany z wyzwaniami w zakresie spójności gospodarczej i społecznej i zwiększa europejską wartość dodaną polityki spójności; podkreśla wreszcie, że „spójność terytorialna” musi rozgrywać się również poniżej szczebla regionalnego, w szczególności na obszarach miejskich (dzielnice miast w trudnej sytuacji, zjawisko niekontrolowanego rozwoju miast), również w regionach uznawanych za zamożne;

11.

podkreśla, że strategie makroregionalne – pod warunkiem że władze regionalne mają udział w zarządzaniu nimi – stanowią główną szansę wykorzystania potencjału ponadnarodowego, poprawy współpracy między różnymi szczeblami zarządzania i stosowania wspólnego podejścia do wyzwań takich jak ochrona środowiska lub wykorzystanie zasobów i możliwości rozwojowe, co sprzyja skuteczniejszemu, bardziej zrównoważonemu i trwałemu rozwojowi; podkreśla potrzebę skuteczniejszego połączenia programów na rzecz współpracy terytorialnej ze strategiami terytorialnymi, takich jak plany rozwoju regionalnego, strategie rozwoju lokalnego i lokalne plany rozwoju); uważa, że lepsza koordynacja istniejących mechanizmów wsparcia może pozwolić na bardziej celowe wykorzystanie funduszy strukturalnych UE bez konieczności zwiększania środków przeznaczonych na finansowanie tych obszarów współpracy międzyregionalnej; jest ponadto zdania, że nie należy tworzyć nowych instrumentów ani zasobów finansowych bądź struktur wdrażania tych strategii oraz że należy pozostawić bez zmian wsparcie finansowe udzielane regionom na realizację mniejszych projektów rozwojowych; uważa, że w perspektywie silniejszego powiązania polityki spójności z polityką sąsiedztwa można zastosować podejście makroregionalne; zachęca Komisję Europejską i państwa członkowskie do uwzględnienia w większym stopniu terytorialnego wymiaru Europejskiego Funduszu Społecznego, zwłaszcza w odniesieniu do dostępu do rynku pracy;

12.

powątpiewa, czy specjalne programy operacyjne dla funkcjonalnych jednostek geograficznych, takich jak grupy samorządów, w tym regiony lokalne lub baseny mórz i koryta rzek, przyniosą dodatkowe korzyści, zwłaszcza przy braku politycznej (także demokratycznie wybranej) instancji o wystarczającej odpowiedzialności za ich wdrażanie; domaga się intensywniejszej koordynacji strategii makroregionalnych, metropolitalno-regionalnych lub przyrodniczo-środowiskowych na szczeblu międzyrządowym i wzywa do odpowiedniego uwzględnienia tych funkcjonalnych jednostek geograficznych w ramach krajowych programów operacyjnych, tak aby ułatwiać wykorzystanie funduszy UE w przypadku międzyregionalnych przedsięwzięć rozwojowych; uważa, że szczególne programy operacyjne powinny stanowić opcję w regionach, w których realizacja na szczeblu poniżej szczebla regionalnego przynosi wartość dodaną w stosunku do programów regionalnych i krajowych oraz gdzie istnieje partnerstwo podmiotów politycznych w celu realizacji celów; w przypadku programów transgranicznych, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie EUWT, domaga się włączenia ugrupowań transgranicznych do procesu kształtowania programów operacyjnych;

13.

podkreśla kluczową rolę obszarów miejskich, w tym stolic i ich regionów, w osiągnięciu gospodarczych, ekologicznych i społecznych celów strategii „Europa 2020”; sprzyja dynamice, która w poprzednim okresie programowania wystąpiła na korzyść zintegrowanych programów miejskich i podkreśla znaczenie bieżących doświadczeń; domaga się wsparcia modelowych koncepcji i przedsięwzięć na podstawie zintegrowanych planów rozwoju i wielostronnego dowartościowania relacji między miastami a obszarami wiejskimi funkcjonalnie z nimi powiązanymi; uważa, że zwiększenie spójności między tymi obszarami jest szczególnie ważne w kontekście podejmowania problemów terenów zamieszkałych przez społeczności w niekorzystnym położeniu; podkreśla w związku z tym, że największe różnice społeczno-ekonomiczne często występują w miastach, a miasta o obszarach ubóstwa i biedy znajdują się również w bogatych regionach;

14.

podkreśla, że miasta, jako centra i czynniki wzrostu, mogą w kluczowy sposób przyczyniać się do rozwoju danego regionu; podkreśla jednocześnie potrzebę udziału ośrodków wiejskich w zintegrowanych rozwiązaniach dla danej funkcjonalnej jednostki geograficznej poprzez wspieranie partnerstwa i sieci; podkreśla szczególne wymogi większych ośrodków miejskich w odniesieniu do złożoności ich funkcji społecznych, gospodarczych i związanych ze środowiskiem; w tym kontekście zwraca uwagę na endogeniczny potencjał obszarów wiejskich i podmiejskich jako szansę na rozwój nie tylko wokół aglomeracji i dużych miast; dostrzega ponadto szansę dla rozwoju gospodarczego obszarów o szczególnie utrudnionych warunkach poprzez właściwe wykorzystanie i wsparcie endogenicznego potencjału obszarów wiejskich, w tym ich walorów środowiskowych i kulturowych; uważa również, że w ramach polityki strukturalnej i polityki spójności partnerstwo między obszarami wiejskimi i miejskimi w większym stopniu należy postrzegać w kategoriach zapewnienia na obszarach wiejskich takich samych warunków rozwoju i jakości życia, pod względem czynników społecznych i gospodarczych; biorąc pod uwagę dynamiczny wpływ miast na rozwój gospodarczy regionów i pobudzanie gospodarki na przyległych obszarach wiejskich, wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania zasobów niezbędnych do wdrażania wymaganych przedsięwzięć miejskich i podmiejskich;

15.

odrzuca stosowanie obowiązkowych kwot, zwłaszcza w przypadku krajowych przydziałów w ramach programów EFS i EFRR, dla rozwoju lokalnego i rozwoju miast, obszarów wiejskich oraz innych kategorii aglomeracji przestrzennych lub obszarów funkcjonalnych, gdyż mogłoby to zapewnić większą masę krytyczną działań; uważa, że obligatoryjne określanie miast i innych obszarów kwalifikujących się do wsparcia już w programach operacyjnych stanowi opcję, która powinna uzyskać priorytet wówczas, gdy metoda ta zapewnia wartość dodaną i koncentrację pomocy, przy czym kwestie te należy negocjować w oparciu o zasady wielopoziomowego zarządzania; jest zdania, że państwom członkowskim i regionom należy przyznać więcej odpowiedzialności za opracowanie procedur wyboru ukierunkowanych na konkurencję i osiągnięcia;

16.

podkreśla, że w ramach polityki strukturalnej i polityki spójności nie może dochodzić do jednostronnego uprzywilejowania typów regionów; domaga się, aby partnerstwo między obszarami wiejskimi i miejskimi w większym stopniu postrzegać w kategoriach relacji społecznych, gospodarczych i środowiskowych;

17.

podkreśla, że w ramach finansowania ze środków strukturalnych i funduszy spójnościowych należy również brać pod uwagę wyzwania oświatowe, kulturalne i społeczno-polityczne określone w strategii „Europa 2020”, realizując jednocześnie nadrzędne cele UE w zakresie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, zapisane w traktacie, i przestrzegając zasady pomocniczości; jest jednak zdania, że całkowita europeizacja odpowiednich obszarów polityki skazana jest na niepowodzenie ze względów finansowych; domaga się zatem dalszego rozwoju miejscowych modelowych podejść lokalnych przy zachowaniu obecnych kompetencji na szczeblu krajowym i regionalnym;

18.

podkreśla również, że polityka spójności nie może stać się narzędziem lub instrumentem służącym zagadnieniom sektorowym, takim jak strategie polityczne na rzecz badań i rozwoju, innowacji przemysłowych i zwalczania zmiany klimatu, ponieważ oznaczałoby to rozproszenie jej pierwotnego celu i ograniczenie jej stosowania w zakresie wspierania potencjału rozwojowego regionów, który ma podstawowe znacznie dla zbliżenia regionów znajdujących się w najbardziej niekorzystnym położeniu do regionów najbardziej rozwiniętych;

19.

domaga się w szczególności w obliczu konieczności zwrotu w kierunku energii ze źródeł odnawialnych i dyskusji na temat klimatu zwiększonego wkładu polityki spójności w szybki rozwój technologii środowiskowej i energii ze źródeł odnawialnych; uważa, że powinien to być jeden z priorytetów, jeżeli w ramach programów będą dostępne wystarczające kwoty, a koncentrowanie się na odnawialnych źródłach energii przyniesie wartość dodaną na szczeblu UE w oparciu o plany dotyczące zdecentralizowanych koncepcji energetycznych obejmujących wydajne technologie magazynowania energii w regionach; opowiada się za wykorzystaniem potencjału gospodarki regionalnej w tej dziedzinie;

20.

dostrzega możliwości funduszy strukturalnych we wspieraniu inwestycji w infrastrukturę energetyczną, które jednak powinny być dostępne jedynie w regionach, gdzie rynkowe rozwiązania w zakresie dostaw energii są znacznie ograniczone z przyczyn politycznych i geograficznych; domaga się ponadto, aby wsparcie z funduszy strukturalnych zawsze wiązać ze wzmocnieniem wewnętrznego rynku energii i bezpieczeństwem dostaw, a także zasadą podziału odpowiedzialności finansowej;

21.

również w odniesieniu do koniecznego wypełniania luk oraz zmniejszenia zatorów w transeuropejskiej sieci bazowej osi transportowych o znaczeniu europejskim, zwłaszcza w regionach przygranicznych, które dotychczas były w tym kontekście znacznie zaniedbywane, zauważa potrzebę wprowadzenia odpowiedzialności w dziedzinie polityki spójności;

22.

podkreśla, że transeuropejskie sieci transportowe odgrywają decydującą rolę dla spójności regionów europejskich, więc należy położyć nacisk na ich rozbudowę i poprawić dostęp do infrastruktury TEN, autostrad morskich i klasyfikowanych dróg europejskich w szczególności w regionach przygranicznych i regionach najbardziej oddalonych; wzywa do podjęcia wszelkich niezbędnych środków w celu zapewnienia wystarczającego finansowania i zagwarantowania realizacji we właściwym czasie priorytetowych projektów TEN-T; sugeruje, że niektóre transgraniczne przedsięwzięcia infrastrukturalne powinny zostać uznane za przedsięwzięcia priorytetowe kwalifikujące się do uzyskania finansowania w ramach celu 1, 2 i 3 z obowiązkowo przysługującym prawem składania pierwszego wniosku na szczeblu regionalnym w przypadku tego rodzaju działań oraz równym udziałem regionów przygranicznych i władz lokalnych w procesie planowania;

23.

zachęca do stosowania zasobów krajowych, biorąc pod uwagę wartość dodaną takich działań dla zwiększania konwergencji regionalnej, spójności terytorialnej i działań rozwojowych, takich jak turystyka, które mają znaczenie dla regionów oddalonych, takich jak regiony wyspiarskie;

24.

wspiera rozwój gospodarczy i zatrudnienie w MŚP oraz w mikroprzedsiębiorstwach; dlatego zwraca się z prośbą o to, by podstawowe zasady programu Small Business Act dla Europy (SBAE), tj. „najpierw myśl na małą skalę” i „tylko raz”, zostały uznane za jedną z podstaw polityki spójności i uważa, że zasady te powinny być stosowane przez państwa członkowskie i regiony przy opracowywaniu przez nie programów operacyjnych;

25.

podkreśla, że kluczowe elementy strategii „Europa 2020” (innowacja, edukacja, energia, środowisko, zatrudnienie, konkurencyjność, kwalifikacje, zwalczanie ubóstwa) stanowią już część składową polityki spójności i polityki strukturalnej; jest zdania, że wyzwania strategii „Europa 2020” bardzo dobrze integrują się w system trzech sprawdzonych struktur docelowych (konwergencja, konkurencyjność regionalna i zatrudnienie oraz europejska współpraca terytorialna), który dowiódł swojej skuteczności;

26.

podkreśla, że inwestowanie w innowacje i edukację również może przyczynić się do wzrostu; podkreśla jednak, że konieczne jest współdziałanie odpowiedniej infrastruktury (transport, internet szerokopasmowy, energia) z właściwymi instytucjami (zrównoważone połączenie inwestycji publicznych z konsolidacją fiskalną w przypadku środków makroekonomicznych, usługi e-administracji, transgraniczne uczenie się);

27.

jest zdania, że także rozwój podstawowej infrastruktury należy postrzegać jako zgodny ze strategią „Europa 2020”, ponieważ dopiero konkurencyjne sieci transportowe, energetyczne i komunikacyjne, a także infrastruktura gospodarki odpadami dają regionom konwergencji możliwość przyczynienia się do realizacji celów strategii „Europa 2020”, wobec czego musi istnieć pewna elastyczność w odniesieniu do interpretacji tych celów przez najsłabsze i najbardziej potrzebujące regiony;

28.

podkreśla, że EFS jest najważniejszym instrumentem służącym wdrożeniu społecznego wymiaru strategii „Europa 2020” oraz może istotnie przyczynić się do osiągnięcia głównych celów tej strategii, mianowicie celów dotyczących zatrudnienia, przejścia na zrównoważoną gospodarkę, obniżenia liczby osób przedwcześnie kończących naukę oraz walki z ubóstwem, dyskryminacją i wykluczeniem społecznym, a także do znalezienia odpowiedzi na problemy osób w różnych sytuacjach społecznych; podkreśla w związku z tym, że oprócz PKB w analizie SWOT pożyteczne byłyby również inne wskaźniki społeczne;

29.

uważa, że EFS ma kluczowe znaczenie dla polityki spójności i może przyczynić się do zwiększenia jej wkładu w osiągnięcie celów określonych w strategii „Europa 2020”, w tym również w dziedzinie zrównoważonego wzrostu poprzez wsparcie MŚP w tworzeniu zielonych miejsc pracy;

30.

uważa, że zwalczanie dyskryminacji na rynku pracy, czy to dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną, przynależność etniczną, wiek, niepełnosprawność, czy też miejsce zamieszkania ma kluczowe znaczenie dla promowania prawdziwej równości szans; zwraca uwagę, że zwiększenie wskaźnika zatrudnienia kobiet ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celu dotyczącego zatrudnienia, określonego w strategii „Europa 2020” oraz że w związku z tym należy usunąć wszystkie przeszkody utrudniające kobietom dostęp do rynku pracy; podkreśla, że EFS powinien udostępnić odpowiednie środki na rozwiązanie problemu nierównego traktowania ze względu na płeć na rynku pracy;

31.

jest zdania, że PKB nadal powinien pozostawać głównym kryterium określającym obszary o najwyższej potrzebie dofinansowania (PKB na mieszkańca poniżej 75 % średniej UE) i w razie potrzeby państwa kohezyjne (DNB na mieszkańca poniżej 90 % średniej UE); uważa, że właściwe organy krajowe i regionalne powinny mieć możliwość stosowania – na odpowiednim szczeblu decyzyjnym, w odniesieniu do każdego celu i w sposób odzwierciedlający koncentrację geograficzną – dodatkowych wskaźników, które należy uzgodnić w umowach o partnerstwie rozwojowym i inwestycyjnym i dzięki którym będzie się oceniać wyzwania społeczne, gospodarcze, środowiskowe, demograficzne i geograficzne;

32.

domaga się, aby polityka spójności zgodnie z założeniem traktatu lizbońskiego w dalszym ciągu kierowana była do regionów najsłabiej rozwiniętych; podkreśla, że w ramach celu 1 (konwergencja) do najbardziej potrzebujących regionów należy skierować stosowną część środków, uwzględniając powagę ich problemów rozwojowych;

33.

wzywa do ograniczenia okresów finansowania dla regionów, którym po kilku okresach programowania, pomimo otrzymania maksymalnego wsparcia finansowego, nie udaje się osiągnąć postępów zmierzających do znaczącej poprawy sytuacji gospodarczej, społecznej i ekologicznej;

34.

wzywa Komisję do przedstawienia propozycji na cały następny okres programowania, która umożliwi udzielanie w sposób elastyczny miarodajnej i proporcjonalnej pomocy przejściowej regionom nieobjętym już celem „konwergencja”, aby uwzględnić ich specyficzną sytuację, a także regionom, których PKB na mieszkańca wynosi 75–90 % średniej UE, przez co zaliczają się one do kategorii pośredniej, aby uniknąć problemu nierównego traktowania regionów mimo podobieństwa sytuacji, w jakiej się znalazły; uważa, że to szczegółowe rozwiązanie musi zastąpić obecny system „wycofywania” i „wprowadzania”, dzięki czemu powstanie sprawiedliwy system lepiej przystosowany do radzenia sobie z negatywnymi skutkami kryzysu gospodarczego i finansowego w regionach oraz dojdzie do wzmocnienia poczucia sprawiedliwości i solidarności, a więc podstawowych wartości, na których opiera się polityka spójności; podkreśla, że owych środków przejściowych na potrzeby następnego okresu programowania nie należy wprowadzać kosztem obecnych regionów konwergencji (cel 1) i konkurencyjności (cel 2) ani kosztem celu, jakim jest europejska współpraca terytorialna (cel 3);

35.

wzywa do wzmocnienia celu 2 (konkurencyjność regionalna i zatrudnienie) poprzez nadanie mu charakteru horyzontalnego, aby osiągać wyniki odnośnie do ograniczonej liczby priorytetów UE, takich jak wsparcie dla MŚP, innowacje ekologiczne, gospodarki lokalne, oświata i szkolenia, infrastruktura, zrównoważona mobilność, odnawialne źródła energii i dostawy energii, oszczędne gospodarowanie zasobami i integracja społeczna; podkreśla, że należy utrzymać i w dalszym ciągu rozwijać sprawdzony system gwarantujący, że lepiej rozwinięte regiony są w stanie likwidować regionalne przeszkody strukturalne, ograniczać różnice terytorialne, przyczyniać się do realizacji wspólnych europejskich celów i podejmować przyszłe wyzwania, korzystając ze struktur, które są w stanie elastycznie reagować na zmieniające się okoliczności, w tym m.in. z klastrów innowacyjnych i konkurencji o dofinansowanie w tych regionach; w przypadku obszarów w dużym stopniu dotkniętych przemianą strukturalną wzywa do wprowadzenia dodatkowych instrumentów, które mogą przyczyniać się do usprawnień społeczno-ekonomicznych i infrastrukturalnych; w związku z tym podkreśla, że powinno się opracowywać strategie o wystarczającej elastyczności, aby móc uwzględnić problemy i charakterystykę poszczególnych regionów;

36.

wzywa do podjęcia działań, aby zapewnić regionom bardziej rozwiniętym możliwości modernizacji ich kapitału społecznego i ekonomicznego, a także podejmowania kwestii obszarów ubóstwa i niedostatecznego rozwoju gospodarczego;

37.

jest zdecydowanie zdania, że należy wzmocnić cel 3 współpracy „terytorialnej” na wszystkich granicach wewnętrznych UE i w jego trzech wymiarach (transgranicznym, międzyregionalnym, transnarodowym) i domaga się podwyższenia udziału funduszy strukturalnych do 7 %; domaga się, aby przyznawanie środków na każdy program współpracy terytorialnej odbywało się na podstawie zharmonizowanych kryteriów, aby odpowiedzieć w strategiczny i zintegrowany sposób na potrzeby i specyfikę każdego objętego terenu i obszaru geograficznego; podkreśla rolę regionów przygranicznych w osiągnięciu celów „Europa 2020”; uważa, że istnieje potrzeba usprawnienia koordynacji między sieciami transeuropejskimi, w szczególności sieciami transportowymi i energetycznymi a infrastrukturą transgraniczną, a także potrzeba wyższych dotacji dla tych sieci zgodnie z europejskimi priorytetami, wobec czego apeluje o odpowiednie zwiększenie wsparcia dla wszystkich regionów przygranicznych; apeluje o uproszczenie przepisów wykonawczych regulujących wdrażanie programów celu 3, w oparciu o zasadę proporcjonalności, a także o opracowane wspólnego zbioru zasad kwalifikacji, z których wszystkie stawiają takim programom warunek uzyskania większej skuteczności i widoczności; podkreśla potrzebę ścisłego zaangażowania decydentów na szczeblu lokalnym, ponieważ tylko w ten sposób możliwe jest wdrożenie programów;

38.

uważa, że EUWT stanowi jedyny w swoim rodzaju, niezwykle cenny instrument zarządzania terytorialnego, który odpowiada potrzebom uporządkowanej współpracy i musi być promowany jako narzędzie służące ustanowieniu systemów transgranicznego zarządzania gwarantujących odpowiedzialność za poszczególne strategie polityczne na szczeblu regionalnym i lokalnym;

39.

zdecydowanie odrzuca wszystkie propozycje nacjonalizacji polityki spójności lub nadania jej charakteru sektorowego; jest zdania, że nowe fundusze tematyczne (klimat, energia, transport) zagrażałyby sprawdzonej zasadzie podziału odpowiedzialności w zakresie zarządzania i zintegrowanym programom rozwojowym, a także możliwościom tworzenia synergii i skuteczności interwencji i w ten sposób wkładowi regionów w realizację celów strategii „Europa 2020”;

40.

zdecydowanie opowiada się za pozostaniem EFS częścią polityki spójności, gdyż tylko w ten sposób można opracować i wdrożyć całościowe strategie na rzecz przezwyciężenia problemów gospodarczych i społecznych;

41.

popiera Komisję w jej dążeniu do zadbania o to, aby EFS był silniejszy, skuteczniejszy i bardziej widoczny; w tym celu wzywa Komisję i państwa członkowskie do osiągnięcia porozumienia w ramach negocjacji dotyczących niezbędnej wysokości wkładu EFS do funduszy strukturalnych;

42.

jest zdania, że wydajność Europejskiego Funduszu Społecznego należy zwiększyć przede wszystkim poprzez zastosowanie zachęt, a nie sankcji;

43.

podkreśla, że kryzys gospodarczy, iż potrzeba podjęcia działań w sektorach podlegających Europejskiemu Funduszowi Społecznemu stała się jeszcze bardziej pilna, w szczególności w celu promowania zatrudnienia, zmiany profilu zawodowego, włączenia społecznego i zmniejszenia ubóstwa;

44.

podkreśla, że EFS stanowi kluczowe wsparcie dla strategii politycznych dotyczących rynku pracy, takich jak strategie zapobiegania oraz strategie lokalne, a także strategie, które pomagają młodym ludziom wejść na rynek pracy i zwalczają bezrobocie; podkreśla, że państwa członkowskie powinny wykorzystywać EFS do inwestowania w rozwój kompetencji, edukację (w tym edukację przedszkolną), uczenie się przez całe życie, działania ukierunkowane na przekwalifikowanie i zmianę profilu zawodowego i podkreśla, że fundusz odgrywa ważną rolę w pobudzaniu wszystkich wymiarów włączenia społecznego, w tym w odniesieniu do grup znajdujących się w najbardziej niekorzystnej sytuacji i podatnych na zagrożenia;

45.

wzywa Komisję do zintensyfikowania podejmowanych w ramach EFS działań mających na celu promowanie integracji na rynku pracy; zachęca państwa członkowskie, aby przez edukację inwestowały w dzieci od jak najmłodszego wieku, a następnie aby wprowadziły poradnictwo szkolne oparte na lokalnych i regionalnych możliwościach zatrudnienia oraz uczenie się przez całe życie w celu umożliwienia pracownikom dostosowania ich kompetencji do wymagań rynku pracy, jednocześnie wdrażając środki mające na celu zwalczenie bezrobocia wśród młodych ludzi oraz ubóstwa występującego wśród osób mających pracę, a także opracowując programy dopasowane do potrzeb pomocy osobom znajdującym się w niekorzystnej sytuacji i najbardziej wrażliwym grupom społecznym, takim jak Romowie, migranci, osoby niepełnosprawne oraz osoby przedwcześnie kończące naukę, w celu promowania skutecznego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz gospodarki europejskiej opartej na wiedzy;

46.

wzywa do zwrócenia większej uwagi na podmioty, które dotknięte są głębokim ubóstwem i często napiętymi relacjami w związku ze współistnieniem większości i mniejszości kulturowych na szczeblu subregionalnym, a także apeluje o dodatkowe wsparcie techniczne dla tych podmiotów; uważa, że takie podmioty subregionalne mogą z łatwością stać się enklawami głębokiego ubóstwa zagrożonymi segregacją nawet w obrębie regionów, które nie zawsze znajdują się poniżej średnich statystycznych; zauważa, że należy podjąć wzmożone starania na rzecz rozwoju takich podmiotów subregionalnych;

47.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że na okres finansowania 2007–2013 niektóre państwa członkowskie po raz pierwszy opracowały również w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego programy operacyjne obejmujące wszystkie obszary docelowe;

48.

podkreśla, że nieocenione doświadczenia zdobyte w związku z inicjatywą wspólnotową EQUAL są w dalszym ciągu istotne, zwłaszcza w odniesieniu do łączenia środków lokalnych i regionalnych oraz ogólnounijnej wymiany najlepszych praktyk;

49.

wskazuje na synergię zintegrowanych podejść lokalnych i regionalnych do kwestii rozwoju, w szczególności w połączeniu EFS z EFRR, i domaga się wprowadzenia wspólnych zasad kwalifikowalności oraz zwiększenia i ułatwienia możliwości finansowania krzyżowego między tymi funduszami, zwłaszcza w odniesieniu do zintegrowanego planowania rozwoju na konkretnym obszarze; wspiera wprowadzenie opcji wielofunduszowych programów operacyjnych, które jeszcze bardziej ułatwiłyby stosowanie zintegrowanych podejść; wzywa ponadto do lepszej synergii między EFR a EFRR;

50.

dążąc do zwiększania synergii, apeluje o większą integrację politycznych strategii sektorowych (transport, energetyka, badania naukowe, ochrona środowiska, edukacja) w ramach polityki spójności i polityki strukturalnej, aby osiągnąć większą skuteczność i lepszą koordynację funduszy strukturalnych, CIP i programów ramowych w zakresie badań i rozwoju; jest zdania, że wielofunduszowe programowanie mogłoby przyczynić się do podejmowania działań w bardziej zintegrowany sposób i zwiększyłoby skuteczność działań podejmowanych w ramach tych różnych funduszy; uważa, że krajowe lub regionalne partnerstwo na rzecz rozwoju jest odpowiednim instrumentem do scalenia różnorakich strategii politycznych; pod tym względem podkreśla konieczność wyznaczenia przejrzystych celów i stwierdzenia, czy cele te zostały osiągnięte w państwach członkowskich;

51.

proponuje nadanie wymiaru terytorialnego strategiom w dziedzinie badań i rozwoju; podkreśla wobec tego znaczenie, jakie ma przystosowanie polityki spójności oraz polityki badań naukowych i innowacji do specyficznych potrzeb poszczególnych obszarów, ponieważ większe włączenie władz regionalnych i lokalnych w przygotowania i realizację funduszy rozwoju regionalnego oraz programów w dziedzinie badań i innowacji ma zasadnicze znaczenie ze względu na niemożność stosowania tej samej strategii rozwoju we wszystkich regionach;

52.

domaga się wspólnych ram strategicznych dla EFRR, EFS, Funduszu Spójności, EFRROW i EFR na okres po 2013 r.; jest zdania, że należy położyć większy nacisk na model zharmonizowanego podejścia regulacyjnego (administracja, kwalifikowalność, rachunkowość, przepisy w zakresie sprawozdawczości) przy pomocy wspólnego rozporządzenia ramowego; podkreśla pod tym względem znaczenie wspólnego i sprawnego funkcjonowania różnorakich funduszy dla osiągnięcia wyników; apeluje do Komisji o wprowadzenie niezbędnych korekt, które w miarę możliwości pozwolą takim funduszom wzajemnie się uzupełniać;

53.

apeluje do Rady i Parlamentu o przyjęcie nowych wspólnych ram strategicznych zgodnie ze zwykłą procedurą legislacyjną na podstawie art. 177 TFUE;

54.

jest zdania, że EFS należy włączyć do wspólnych ram strategicznych, nie zmieniając przy tym jego szczególnych zasad działania ani przepisów oraz zachowując odpowiednie zasoby; wzywa Komisję, aby wzmocniła rolę EFS, zwiększyła jego widoczność i uprościła kontrolę budżetową przez opracowanie łatwych i skutecznych procedur współpracy między organami zarządzającymi a podmiotami kontroli budżetowej;

55.

sugeruje w tych ramach zbadanie ponownego wdrożenia programów EFRROW dotyczących regionów (istniejące osie wsparcia 3 i 4); jest jednak przeciwny, aby powodowało to zmniejszenie środków przeznaczonych na EFRR i EFRROW; apeluje o przyjęcie wiążących standardów dla państw członkowskich i regionów służących stworzeniu zharmonizowanych struktur administracyjnych funduszy strukturalnych UE i regionalnych programów rozwoju obszarów wiejskich;

56.

apeluje o przegląd rozporządzenia w sprawie współpracy transgranicznej na zewnętrznych granicach oraz obecnego Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (ENPI) w celu zintegrowania odnośnych funduszy w ramach celu 3 (europejska współpraca terytorialna);

57.

przyjmuje z zadowoleniem cele proponowanych przez Komisję umów o partnerstwie na rzecz rozwoju i inwestycji (zamiast wcześniejszych poszczególnych narodowych strategicznych ram odniesienia) między UE a państwami członkowskimi; domaga się określenia kluczowych priorytetów inwestycyjnych służących wdrożeniu strategii „Europa 2020” i kolejnych celów w zakresie polityki spójności; uważa za konieczne jak najszybsze sprecyzowanie konkretnego podziału kompetencji pomiędzy zaangażowanymi szczeblami i domaga się zachowania kompetencji krajowych lub regionalnych i lokalnych zgodnie z zasadą pomocniczości; apeluje o przyjęcie wyraźnego zobowiązania do odpowiedniego angażowania partnerów w umowy o partnerstwie na rzecz rozwoju i inwestycji;

58.

wspiera zachowanie programów operacyjnych jako najważniejszego narzędzia wdrażania dokumentów strategicznych w postaci konkretnych priorytetów inwestycyjnych; domaga się w tym przypadku wyznaczenia jasnych i mierzalnych celów;

59.

domaga się wiążącego włączenia władz lokalnych i regionalnych oraz ich stowarzyszeń, zgodnie z systemami konstytucyjnymi i instytucjonalnymi poszczególnych państw członkowskich, we wszystkie etapy wdrażania polityki spójności (planowanie strategiczne, zdefiniowanie i negocjowanie umów w sprawie partnerstw na rzecz rozwoju i działalności inwestycyjnej oraz programów operacyjnych, monitorowanie i ocena) w ustrukturyzowany i systematyczny sposób; uważa za niezbędne zamieszczenie odpowiednich sformułowań w rozporządzeniach dotyczących funduszy strukturalnych;

60.

uważa, że w celu zwiększenia skuteczności przyszłej strategii wykorzystania EFS należy uwzględnić regionalne i lokalne szczeble zarządzania, które są zdolne dostosować cele strategiczne do szczególnych cech terytorialnych na podstawie zorganizowanego dialogu ze wszystkimi zainteresowanymi podmiotami;

61.

wspiera proponowany przez Komisję system priorytetów tematycznych; im niższy poziom rozwoju danego państwa członkowskiego lub regionu, tym szerzej powinna być ujęta taka lista priorytetów, przy czym należy uwzględnić specyficzne potrzeby regionu i zapewnić, że wdrażanie takiego tematycznego podejścia do programowania funduszy strukturalnych i spójności nie przyniesie szkody zintegrowanemu podejściu ukierunkowanemu na konkretny obszar;

62.

wzywa państwa członkowskie, w przypadku niektórych priorytetów obligatoryjnych dla wszystkich państw członkowskich, do włączenia do ich obszarów priorytetowych sektora innowacji, infrastruktury, transportu i ochrony zasobów naturalnych, pozostawiając jednak pewien stopień elastyczności przy podejmowaniu decyzji, z uwzględnieniem również zakresu programów, sytuacji wyjściowej poszczególnych regionów oraz rezultatów, które mają zostać osiągnięte, tak aby priorytety te były dostosowane do specyficznych potrzeb każdego regionu; w związku z tym podkreśla konieczność szerokiego zrozumienia innowacji w kontekście projektu przewodniego Unii innowacji; zwraca uwagę, że MŚP są głównym źródłem zatrudnienia w UE oraz inkubatorem pomysłów biznesowych; podkreśla, że należy utrzymać i wzmacniać wsparcie dla MŚP w świetle ich kluczowej roli we wdrażaniu strategii „Europa 2020”; podkreśla, że w związku z inicjatywą „Unia innowacji” należy przyjąć szeroką definicję „innowacyjności”, a jednocześnie w dalszym ciągu ułatwiać MŚP dostęp do środków finansowych; podkreśla, że kolejne priorytety należy proponować i wdrażać na zasadzie dobrowolności i w zgodzie z zasadą pomocniczości; domaga się, aby energia, edukacja i działania w zakresie zwalczania ubóstwa zostały uwzględnione wśród proponowanych priorytetów;

63.

domaga się unikania opóźnień rozpoczęcia programów i zasadniczo szybszej realizacji procedur decyzyjnych i ewaluacyjnych; podkreśla, że ma to ogromne znaczenie zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw; domaga się w tym celu poprawy wyposażenia technicznego w zaangażowanych jednostkach administracyjnych oraz ich bliższego wzajemnego połączenia, ograniczenia wymogów publikacji i znacznego skrócenia terminów zaproszeń do składania ofert i wniosków; zwraca się do Komisji o ocenę możliwości utworzenia obszarów priorytetowych w celu sprawdzenia nowych uregulowań na mniejszą skalę, jeszcze zanim będą one obowiązywały pozostałe regiony, ażeby zidentyfikować ewentualne problemy związane z wdrażaniem;

64.

domaga się powiązania wypłat w ramach umów o partnerstwie na rzecz rozwoju i inwestycji z pewnymi szczególnymi zobowiązaniami ustalonymi ex ante w ramach dialogu między Komisją i państwami członkowskimi; jest zdania, że te warunki ex ante muszą zobowiązywać państwa członkowskie do wdrażania reform w celu zapewnienia wydajnego wykorzystania środków wsparcia w dziedzinach bezpośrednio związanych z polityką spójności, że w razie konieczności należy o to zaapelować do państw członkowskich i że należy uzależnić fundusze od tych warunków; wzywa do umożliwienia podmiotom zaangażowanym w zarządzanie programami operacyjnymi zmiany uwarunkowań; uważa za stosowne połączenie zwłaszcza powiązania z prawidłowym wdrażaniem już przyjętego prawodawstwa UE (przepisy dotyczące cen, procedury przetargowe, transport, środowisko, zdrowie i inne) w celu zapobiegania nieprawidłowościom i zapewnienia wydajności; odrzuca jednak standardy wymagające od państw członkowskich przeprowadzania fundamentalnych reform społecznych i gospodarczych; wszystkie warunki powinny być w pełni zgodne z zasadami pomocniczości i partnerstwa;

65.

uważa, że żadne nowe warunki nie mogą nakładać dodatkowych obciążeń administracyjnych na zaangażowane podmioty; zachęca do rozwoju spójnych, standardowych systemów uwarunkowań zarówno dla EFRR, jak i EFS, które można poddać obiektywnej ocenie;

66.

uważa, że Komisja jest odpowiedzialna za ustanowienie przepisów warunkujących i ich kontrolę oraz zachęca do opracowywania odpowiednich planów działania dla państw członkowskich i regionów;

67.

przyjmuje z zadowoleniem propozycję Komisji dotyczącą większego zorientowania polityki spójności na wyniki przez określenie ex ante odpowiednich standardów docelowych i wskaźników; podkreśla, że może tu być mowa jedynie o nielicznych, jasno zdefiniowanych i mierzalnych wskaźnikach pozostających w bezpośrednim związku skutkowym ze wsparciem, które należy uzgodnić wspólnie z regionami lub państwami członkowskimi; uważa jednak, że ogół narzędzi i kryteriów proponowanych w celu przeprowadzenia oceny realizacji powinien w dalszym ciągu opierać się na jakościowym podejściu do programów;

68.

uważa, że wskaźniki określające dotacje regionalne w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności muszą opierać się na najnowszych danych statystycznych Eurostatu, aby w pełni uwzględniać gospodarczy i społeczny wpływ kryzysu na regiony;

69.

wzywa do zwiększenia skuteczności i przejrzystości EFS przez podejmowanie działań ukierunkowanych na wyniki i wzywa do określenia jasnych i wymiernych celów i wskaźników wyników ex ante, bezpośrednio związanych z celem finansowania, które oceniają przede wszystkim postępy w zwalczaniu ubóstwa i wykluczenia społecznego oraz w integracji na wysokiej jakości rynku pracy; uważa, że w proces określania tych celów i wskaźników powinny być zaangażowane zainteresowane strony na wszystkich szczeblach zarządzania oraz że wskaźniki należy wyraźnie określić odpowiednio wcześnie przed zapewnieniem środków, aby zarówno państwa członkowskie, jak i Komisja mogły ocenić osiągnięte wyniki i wykorzystać zdobyte doświadczenie w kolejnej fazie planowania; popiera propozycję Komisji, by uzależnić przydział środków z Europejskiego Funduszu Społecznego od warunkowości ex ante, w tym od warunku wstępnego dotyczącego transpozycji prawodawstwa UE i celów UE, które są niezbędne dla pomyślnego wykorzystania środków z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz przeprowadzenia reform strukturalnych, a także dla zapewnienia odpowiednich zdolności administracyjnych; podkreśla, że ukierunkowanie na wyniki nie może prowadzić do dyskryminacji drobnych beneficjentów ani do powstania nowych przeszkód utrudniających wykonawcom dostęp bądź nowych zagrożeń;

70.

uważa publiczne i prywatne współfinansowanie za jedną z podstawowych zasad polityki spójności; domaga się zbadania maksymalnego udziału środków UE, który powinien być bardziej uzależniony od regionalnego poziomu rozwoju, europejskiej wartości dodanej i rodzaju działań i musi zostać odpowiednio podwyższony lub obniżony;

71.

wzywa państwa członkowskie i regiony do wcześniejszego zaplanowania środków przeznaczonych na współfinansowanie oraz do wzmocnienia inżynierii finansowej;

72.

w związku z bezpośrednimi subwencjami dotyczących działalności operacyjnej domaga się uwzględnienia faktu, iż zwłaszcza w przypadku większych przedsiębiorstw polityka spójności finansuje raczej dodatkowe efekty, zamiast odnosić się do miejsca działalności; domaga się w związku z tym skoncentrowania subwencji dotyczących dużej prywatnej działalności operacyjnej na inwestycjach w badania i rozwój lub oferowania ich, częściej niż obecnie, pośrednio poprzez wsparcie rozwoju infrastruktury; domaga się ponadto jasnego przepisu w ogólnym rozporządzeniu dotyczącym funduszy strukturalnych, które to regulacje wykluczałyby wszelkie finansowanie europejskie wobec przenoszenia działalności wewnątrz UE, znacznego obniżenia progu kontroli tego rodzaju inwestycji, wykluczenia dużych przedsiębiorstw z bezpośrednich subwencji i ograniczenie czasu trwania działalności do 10 lat;

73.

uznaje efekt dźwigni i potencjał mobilizacyjny nowych instrumentów finansowania, opowiada się ogólnie za zwiększonym finansowaniem w formie pożyczek i domaga się rozszerzenia odnawialnych instrumentów finansowych na te obszary wsparcia, które okażą się odpowiednie; domaga się w tym celu uproszczeń i zwiększenia pewności prawnej przez cały okres wsparcia, a także ustanowienia katalogu unijnego określającego, na jakie przedsięwzięcia udzielane są pożyczki, a na jakie dotacje; apeluje o zapewnienie instrumentom elastyczności, aby mogły one faktycznie służyć wszystkim regionom i miastom; jest zdania, że odpowiedzialność za wykorzystanie środków powinna przechodzić na szczebel krajowy lub poziom danego przedsięwzięcia najpóźniej po upływie jednego okresu wsparcia; zauważa, że nie wszystkie państwa członkowskie przyjęły w obecnym okresie zdecentralizowane podejście do wdrażania takich instrumentów finansowych, jak JESSICA; podkreśla konieczność zapewnienia bezpośredniego dostępu miastom;

74.

podkreśla, że wsparcie poprzez subwencje musi zawsze pozostać środkiem do wyboru i że podmioty lokalne muszą być zobowiązane do zastosowania odpowiedniego w danej sytuacji połączenia rodzajów finansowania zgodnie z wymogami regionalnymi;

75.

jest zdania, że EBI powinien odgrywać większą rolę w przypadku finansowania infrastruktury TEN; domaga się większej liczby inicjatyw dla samodzielnych rozwiązań w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego; dostrzega znaczącą odpowiedzialność Parlamentu Europejskiego za należytą przejrzystość, a także działania decyzyjne i kontrolne;

76.

z zadowoleniem przyjmuje skuteczną współpracę między EBI a Komisją we wdrażaniu trzech wspólnych inicjatyw – JESSICA, JEREMIE i JASMINE – które powinny zwiększyć wydajność i skuteczność polityki spójności oraz usprawnić funkcjonowanie funduszy strukturalnych; wzywa Komisję do dalszego czynnego podejmowania z EBI wspólnych inicjatyw, zwłaszcza w obszarze polityki spójności, w celu zapewnienia wsparcia finansowego dla MŚP;

77.

dostrzega w subwencjach globalnych na szczeblu poniżej regionów stosowne narzędzie dla samodzielnych strategii innowacyjnych zgodnie z europejskimi celami polityki regionalnej;

78.

odrzuca jednak kwotowania lub wymogi dotyczące dotacji globalnych, ponieważ mogłyby one udaremnić określenie nadrzędnych priorytetów dostosowanych do wymogów regionów;

79.

jest zdania, że ustanowienie siedmioletnich okresów programowania sprawdziło się w przypadku polityki spójności i że powinny one zostać zachowane przynajmniej do końca następnego okresu planowania (2020 r.); domaga się jednak systemu służącego szybszej ponownej strategicznej ocenie warunków wyjściowych w celu umożliwienia jeszcze szybszego i bardziej elastycznego reagowania na szczególne zdarzenia (takie jak kryzys finansowy i energetyczny, katastrofy naturalne);

80.

podkreśla, że obecna struktura budżetu UE i zawarte w niej mechanizmy przyznawania środków z podstawą w postaci rozporządzeń dotyczących funduszy sprawdziły się we wdrażaniu polityki spójności, oraz że zmian należy dokonać tylko tam, gdzie nie sprawdziły się procedury lub występują sprzeczności z istniejącym rozporządzeniem finansowym; w związku z tym popiera wnioski Komisji dotyczące harmonizacji zasad dla wszystkich funduszy dostępnych w zakresie rozwoju regionalnego; domaga się jednak najwyższej ostrożności w postępowaniu przy każdej najdrobniejszej zmianie w ustalonych i sprawdzonych strukturach w celu uniknięcia nieprawidłowego funkcjonowania, niepewności krajowych i regionalnych organów zarządzających oraz zwiększenia obciążeń dla beneficjentów, w szczególności tych o niewielkiej strukturze i ograniczonej zdolności;

81.

uważa integrację celów „Europa 2020” z istniejącą strukturą celów i funduszy za możliwą; odrzuca podział budżetu UE na pojęciowe działy wzrostu „inteligentnego”, „sprzyjającego włączeniu społecznemu” i „zrównoważonemu” oraz wszelkie rozbicie polityki spójności na różne działy w budżecie; uważa, że polityka ta powinna mieć swój własny dział w ramach budżetu UE;

82.

dostrzega w polityce spójności po 2013 r. potencjał do wnoszenia coraz istotniejszego wkładu w dalszy zrównoważony rozwój regionów UE oraz decydujący obszar polityki dla ponadsektorowego wdrażania strategii „Europa 2020” i domaga się w związku z tym przeznaczania na tę politykę przynajmniej takich samych środków budżetowych;

83.

przypomina, że Europejski Trybunał Obrachunkowy od wielu lat informuje, iż płatności w dziedzinie spójności wykazują wskaźnik błędu na poziomie przekraczającym 5 %, choć zauważa, że w poprzedniej procedurze udzielania absolutorium poziom ten wynosił 11 %, o czym jest mowa w rocznym sprawozdaniu ETO, oraz że systemy nadzoru i kontroli nie są w pełni skuteczne; ponadto wzywa do wyjaśnienia metody obliczania błędów, ponieważ rozbieżności w liczbach podawanych przez Europejski Trybunał Obrachunkowy i przez Komisję są źródłem nieporozumień i braku zaufania do oficjalnych danych liczbowych;

84.

wzywa do przyjęcia ostrzejszych reguł kontroli w odniesieniu do monitorowania nieprawidłowości w korzystaniu z funduszy strukturalnych wobec państw członkowskich, które cechuje wysoki poziom nieprawidłowości w wykorzystaniu środków strukturalnych, a także w odniesieniu do procedury konsekwentnego wstrzymywania i zawieszania płatności, gdy tylko stwierdzone zostaną istotne uchybienia w działaniu akredytowanych organów; przeciwnie – domaga się zniesienia niepotrzebnych kontroli w państwach członkowskich, które posiadają odpowiedni system zarządzania funduszami; uważa, że jak najczęściej należy stosować zasadę „paktu zaufania” i „jednego audytu”;

85.

domaga się od państw członkowskich lub władz publicznych wyznaczenia organów lub podmiotów ponoszących wyłączną odpowiedzialność za prawidłowe zarządzanie środkami z funduszy strukturalnych;

86.

uważa, że roczne, potwierdzone oświadczenia administracyjne składane przez dyrektorów organów zarządzających środkami (podmiot wypłacający/ organ administracyjny) są skutecznym środkiem służącym wzmocnieniu systemu składania sprawozdań i nadzoru oraz podkreśla bezwzględną konieczność zapewnienia merytorycznej poprawności tego typu oświadczeń; w związku z tym domaga się opracowania systemu sankcji za składanie błędnych oświadczeń; nadal popiera cel zakładający wymóg składania krajowych poświadczeń wiarygodności;

87.

apeluje o przyjęcie większej odpowiedzialności przez Komisję, od początku następnego okresu programowania, za poprawę krajowych procedur administracyjnych; w związku z tym uważa, że pilnie potrzeba uproszczenia i wyjaśnienia sposobu, w jaki zarządza się programami wsparcia, zwłaszcza w zakresie zarządzania finansami i kontroli finansowej; uważa więc Komisję za odpowiedzialną za przeprowadzanie procedur akredytacyjnych dla krajowych lub federalnych administracji i organów kontrolnych; uważa, że prawo do uproszczonej i rzadszej sprawozdawczości należy powiązać ze skuteczną akredytacją i osiągnięciem niższego współczynnika błędów;

88.

wzywa ponadto do wzmocnienia nadzorczej roli Komisji poprzez wprowadzenie mechanizmu systematycznego przerywania i zawieszania płatności, kiedy pojawią się dobrze udokumentowane dowody sugerujące wysoki stopień niewydolności w funkcjonowaniu akredytowanych organów; wzywa też Komisję do przedstawienia solidnych planów zwiększenia poziomu odzyskiwania błędnie dokonanych płatności;

89.

wzywa do uproszczenia systemu kontroli i zmniejszenia liczby poziomów kontroli oraz do doprecyzowania odnośnych kompetencji Komisji i państw członkowskich; wzywa do stosowania procedury obejmującej jeden poziom kontroli, na mocy której państwa członkowskie dokonywałyby kontroli projektów, a Komisja kontrolowałaby systemy kontroli państw członkowskich;

90.

jest zdania, że w celu poprawy wydajności programów operacyjnych należy w większym stopniu wykorzystywać konkursowe procedury wyboru projektów w ramach regionów;

91.

w celu uproszczenia administracji domaga się rozszerzenia procedur standardowych o wyższych standardowych kosztach jednostkowych oraz zryczałtowania kosztów ogólnych w przypadkach, w których system ten okaże się odpowiedni; domaga się lepszego uwzględnienia zasady proporcjonalności, tzn. wymagania mniejszej liczby sprawozdań i kontroli w przypadku realizacji mniejszych programów;

92.

wzywa Komisję do przeprowadzania corocznej publicznej kontroli uchybień wynikających z niewystarczającego i/lub opóźnionego wywiązywania się z obowiązków w zakresie sporządzania sprawozdań i ujawniania informacji, a także kontroli nieprawidłowości, nadużyć i oszustw w zakresie wykorzystywania środków z funduszy strukturalnych; domaga się przy tym wprowadzenia rozróżnienia w zależności od państwa członkowskiego i funduszu;

93.

wyraża zaniepokojenie faktem, że obciążenie administracyjne utrudnia małym przedsiębiorstwom i małym organizacjom korzystanie z funduszy strukturalnych; domaga się, aby teksty przepisów i dokumentów technicznych były jak najbardziej zrozumiałe;

94.

domaga się wprowadzenia w nowym okresie programowania rocznych procedur rozliczania rachunków również w odniesieniu do programów wieloletnich;

95.

uważa, że dla całego systemu rozrachunku i kontroli konieczne jest opracowanie skuteczniejszych rozwiązań w zakresie e-administracji (jednolite formularze); wzywa do koordynowanej przez Komisję wymiany doświadczeń pomiędzy państwami członkowskimi oraz do stworzenia koordynowanych ugrupowań wdrożeniowych dla administracji i organów kontrolnych;

96.

popiera wniosek Komisji dotyczący zwrotu wydatków organom krajowym dopiero, gdy odpowiednie środki UE zostały wypłacone beneficjentom; dostrzega w tym szansę na przyspieszenie wypłat oraz decydującą zachętę do rygorystycznych kontroli krajowych; wskazuje jednak na fakt, że mogą wystąpić ewentualne problemy z płynnością finansową w państwach członkowskich lub regionach i trzeba będzie w tym przypadku znaleźć rozwiązania zabezpieczające;

97.

w zaproponowanym przez Komisję silniejszym ukierunkowaniu wypłaty środków na wyniki dostrzega sprzeczność, zważywszy na to, że wyniki można osiągnąć dopiero poprzez realizację finansowanych przedsięwzięć; obawia się bardzo biurokratycznego monitoringu i uważa, że ewentualnie właściwe byłoby wprowadzenie takich wymogów, które uzależniałyby wypłatę środków od udokumentowanej zgodności przedsięwzięcia z np. strategią „Europa 2020”;

98.

uważa, że choć zwrot wydatków powinien następować dopiero po wypłacie środków UE na realizację projektów, nie można nakładać na beneficjentów żadnych dodatkowych obciążeń w postaci odsetek, bowiem nie odzwierciedlają czynnika niskiego ryzyka związanego z takimi pożyczkami udzielanymi przez jakiekolwiek banki lub inne instytucje finansowe;

99.

domaga się zróżnicowania mechanizmów sankcji między innymi w formie systemu bonusów dla tych państw członkowskich, które prowadzą prawidłowe działania wdrożeniowe, zwłaszcza poprzez zastosowanie ułatwień administracyjnych;

100.

przypomina, że w odróżnieniu od innych funduszy strukturalnych specyfika Europejskiego Funduszu Społecznego polega na jego ścisłym powiązaniu z grupami docelowymi, które wspiera, oraz że należy go kształtować w sposób umożliwiający realizację wielu zakrojonych na niewielką skalę lokalnych przedsięwzięć; domaga się zobowiązania państw członkowskich do natychmiastowego przekazania środków na rzecz realizacji przedsięwzięć, tak aby mniejsi beneficjenci mogli uniknąć problemów; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia elastyczności w zakresie finansowej realizacji programów, uwzględnienia podczas ustalania obowiązków w zakresie kontroli i audytu zasady proporcjonalności w odniesieniu do czasu, wysiłków i wkładu finansowego oraz do uproszczenia procedur i zmniejszenia nadmiernych kosztów administracyjnych, jak również innych przeszkód w celu ułatwienia realizacji przedsięwzięć oraz przyniesienia korzyści potencjalnym beneficjentom, dzięki czemu EFS będzie mógł w większym stopniu przyczynić się do osiągnięcia celów UE w zakresie wzrostu i tworzenia nowych miejsc pracy; wzywa Komisję do zaoferowania organom zarządzającym i beneficjentom większych możliwości wyboru opcji finansowania oraz do zaproponowania – obok tradycyjnej rachunkowości – standardowych opcji kosztowych;

101.

popiera propozycję Komisji, żeby w niektórych sytuacjach stosowano systematycznie normy N+2 i N+3, ewentualnie na poziomie środków z państw członkowskich, żeby zapewnić większą elastyczność, z wyjątkiem pierwszego roku finansowania oraz programów transgranicznych, oraz żeby wszelkie inne odstępstwa od zasady automatycznego umarzania odzwierciedlały jedynie dostosowanie do obciążeń administracyjnych, jakie nakładają nowe przepisy dotyczące programowania strategicznego, zorientowania na wyniki i warunkowości ex ante; w przypadku programów transgranicznych nawet popiera stosowanie „zasady n+3”, tak aby zapewnić zgodność z procesami administracyjnymi, spowolnionymi w związku z wymogami językowymi i kulturowymi; dostrzega w tym gwarancję zrównoważonego stosunku między inwestycjami wartościowymi jakościowo a sprawnym i szybkim wdrażaniem programów;

102.

podkreśla znaczenie europejskiego instrumentu sąsiedztwa i partnerstwa (ENPI) z punktu widzenia polityki spójności dla współpracy transgranicznej z państwami spoza Unii Europejskiej; zwraca uwagę na bieżące problemy we wdrażaniu programu; jest przekonany, że ostatecznie okaże się konieczne ponowne włączenie programów współpracy transgranicznej ENPI do polityki spójności; dostrzega pozytywne skutki szczególnie dzięki połączeniom infrastrukturalnym (transport, energia i ochrona środowiska) z państwami sąsiednimi także dla europejskich regionów przygranicznych; domaga się większego skoncentrowania środków ENPI na strategicznej konieczności dostaw energii i infrastruktury transportowej; podkreśla, że istotną rolę mogą w tym kontekście odgrywać makroregiony; domaga się od Komisji rozważenia możliwości utworzenia bardziej skutecznej synergii między inicjatywami związanymi z EFRR, Instrumentem Wsparcia Przedakcesyjnego, Europejskim Instrumentem Sąsiedztwa i Partnerstwa, Europejskim Funduszem Rozwoju; ponadto zwraca się do Komisji o sprawdzenie możliwości zastosowania do administrowania ENPI również struktur już funkcjonujących w ramach polityki regionalnej;

103.

podkreśla także znaczenie, jakie dla spójności ma proces rozszerzenia UE, w ramach którego instrument pomocy przedakcesyjnej (IPA) służy państwom kandydującym do merytorycznego i organizacyjnego przygotowania się do realizacji polityki spójności; zwraca uwagę na problemy państw członkowskich związane z wdrażaniem; przypomina o pierwotnym celu instrumentu pomocy przedakcesyjnej, zwłaszcza związanym z finansowaniem budowania zdolności i rozwoju instytucjonalnego oraz ze wspieraniem państw kandydujących w przygotowaniach do wdrożenia wspólnotowej polityki spójności w celu przygotowania ich do pełnego wdrożenia dorobku prawnego Wspólnoty z chwilą przystąpienia; zwraca się do Komisji o zidentyfikowanie problemów związanych z bieżącym funkcjonowaniem IPA;

104.

ponawia wezwanie do odpowiedzialnego włączenia Komisji Rozwoju Regionalnego do przyszłego kształtowania instrumentów;

105.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz przewodniczącym regionów UE.

5.2.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 33/38

—

uwzględniając zobowiązania dotyczące zakresu pomocy, pomocy Afryce Subsaharyjskiej oraz jakości pomocy podjęte przez kraje G8 podczas szczytu w Gleneagles w 2005 r. oraz na kolejnych szczytach G8 i G20,

—

uwzględniając deklarację milenijną Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjętą w dniu 8 września 2000 r.,

—

uwzględniając Konsensus europejski w sprawie rozwoju (1) oraz Unijny kodeks postępowania w sprawie komplementarności i podziału pracy w ramach polityki na rzecz rozwoju (2),

—

uwzględniając deklarację paryską w sprawie skuteczności pomocy oraz plan działania z Akry,

—

uwzględniając art. 208 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, na mocy którego „przy realizacji polityk, które mogłyby mieć wpływ na kraje rozwijające się, Unia bierze pod uwagę cele współpracy na rzecz rozwoju”,

—

uwzględniając art. 25 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1905/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiającego instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju (3) („instrument współpracy na rzecz rozwoju” (DCI)),

—

uwzględniając art. 61 ust. 2 umowy z Kotonu,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 kwietnia 2006 r. w sprawie skuteczności pomocy oraz korupcji w krajach rozwijających się (4),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 maja 2010 r. zawierającą uwagi, które stanowią integralną część decyzji w sprawie udzielenia absolutorium z wykonania budżetu siódmego, ósmego, dziewiątego i dziesiątego Europejskiego Funduszu Rozwoju na rok budżetowy 2008 (5),

—

uwzględniając swoje stanowisko z dnia 3 lutego 2011 r. w sprawie stanowiska Rady w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1905/2006 ustanawiające instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju (6),

—

uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 11/2010 zatytułowane „Zarządzanie przez Komisję ogólnym wsparciem budżetowym w krajach AKP, Ameryki Łacińskiej i Azji”,

—

uwzględniając zieloną księgę Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie przyszłości wsparcia budżetowego UE na rzecz państw trzecich (COM(2010)0586),

—

uwzględniając dokument Komisji z 2007 r. zatytułowany „Wytyczne dotyczące programowania i opracowywania ogólnego wsparcia budżetowego i zarządzania nim”,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z 2008 r. zatytułowane „Wsparcie budżetowe: skuteczna metoda finansowania rozwoju?”,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Gospodarczego, Finansów i Handlu Zgromadzenia AKP-UE w sprawie wsparcia budżetowego jako sposobu oferowania oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) krajom AKP,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju oraz opinie Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Budżetowej i Komisji Kontroli Budżetowej (A7-0206/2011),

A.

mając na uwadze, że zgodnie z postanowieniami Traktatu z Lizbony ograniczanie i ostatecznie likwidacja ubóstwa stanowią główny cel polityki Unii Europejskiej na rzecz rozwoju,

B.

mając na uwadze, że wsparcie budżetowe stało się jedną z najważniejszych metod udzielania pomocy,

C.

mając na uwadze, że wielu ofiarodawców pomocy postrzega ogólne i sektorowe wsparcie budżetowe jako sposób na przejęcie przez kraje partnerskie odpowiedzialności za politykę rozwoju i proces trwałych reform, wzmocnienie krajowych instytucji i systemów dotyczących rozliczalności, a także pobudzanie wzrostu gospodarczego, ograniczanie ubóstwa i ułatwianie osiągania celów rozwoju,

D.

mając na uwadze, że skuteczne budowanie potencjału jest konieczne, aby w ogóle stworzyć wstępne warunki dla podejść opartych na programach, łącznie ze wsparciem budżetowym lub bardziej zaawansowanymi modelami,

E.

mając na uwadze, że wsparcie budżetowe pozwala na przezwyciężenie niektórych słabości tkwiących w tradycyjnym podejściu projektowym (charakteryzującym się wysokimi kosztami transakcji i fragmentarycznymi, równoległymi systemami) i tym samym na poprawę spójności i skuteczności środków UE, na które zwraca się uwagę w traktacie lizbońskim,

F.

mając na uwadze, że wsparcie budżetowe powinno przyczynić się do poprawy jakości i skuteczności pomocy, w szczególności zasad odpowiedzialności i harmonizacji, ponieważ dzięki dialogowi politycznemu miedzy darczyńcami a beneficjentami będzie możliwe dostosowanie wkładów do ustalonych przez kraje priorytetów oraz do ich krajowych strategii walki z ubóstwem,

G.

mając na uwadze, że pomimo ryzyka, o którym wspomina Europejski Trybunał Obrachunkowy w swoich sprawozdaniach poświęconych wsparciu budżetowemu, dynamiczne podejście do ogólnych warunków korzystania ze wsparcia budżetowego pozostaje bardzo ważnym instrumentem dialogu politycznego; mając jednak na uwadze, że wsparcie budżetowe w żadnym wypadku nie może być traktowane jako czek in blanco,

H.

mając na uwadze, że ogół zobowiązań podjętych przez kraje otrzymujące pomoc wobec wszystkich partnerów może w niektórych przypadkach utrudnić jej wykorzystanie, biorąc pod uwagę, że warunki ofiarodawców pomocy okazują się czasem ze sobą sprzeczne;

I.

mając na uwadze, że dotychczas w umowach o partnerstwie Unia Europejska często poruszała kwestię łamanie praw człowieka (tzw. praw pierwszej generacji), a nie kwestię łamania praw społecznych, gospodarczych i praw w zakresie kultury (tzw. praw drugiej generacji),

J.

mając na uwadze, że wszyscy ofiarodawcy pomocy powinni konsultować się wzajemnie ze sobą, aby zapobiec wszelkim niespójnościom w warunkach korzystania ze wsparcia budżetowego,

K.

mając na uwadze, że zgodnie z art. 2 ust. 3 traktatu lizbońskiego celem Unii Europejskiej jest wspieranie trwałej społecznej gospodarki rynkowej i że powinno się to odnosić również do polityki na rzecz rozwoju oraz stosunków w ramach polityki sąsiedztwa,

L.

mając na uwadze, że rozliczalność rządu partnerskiego w zakresie zarządzania budżetem wobec własnych obywateli stanowi zasadniczy czynnik rozwoju jego zdolności dzięki kontroli sprawowanej przez parlament tego kraju i informowaniu społeczeństwa obywatelskiego w zakresie finansów publicznych,

1.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji przedstawioną w zielonej księdze poświęconej wsparciu budżetowemu, która ma przede wszystkim na celu sprzyjanie rozwojowi endogenicznemu krajów partnerskich, i domaga się się sprecyzowania kryteriów kwalifikujących do otrzymania wsparcia budżetowego tak, aby uniknąć ryzyka wystąpienia ewentualnych uchybień lub złego wykorzystania tego rodzaju pomocy, mając na uwadze dane takie jak wskaźniki korupcji w poszczególnych krajach;

2.

z zadowoleniem przyjmuje konsultacje na poziomie europejskim; wyraża nadzieję, że praktyka udzielania wsparcia budżetowego zostanie obiektywnie przeanalizowana i ulepszona w celu zwiększenia jej skuteczności;

3.

przypomina, że zgodnie z postanowieniami Traktatu z Lizbony zmniejszenie skali ubóstwa oraz jego wyeliminowanie stanowi główny cel polityki rozwojowej UE; podkreśla, że istnieje wiele aspektów ubóstwa: ludzki, gospodarczy, społeczno-kulturowy, środowiskowy, polityczny i związany z płcią, którym należy stawić czoła w ramach polityki rozwojowej UE;

4.

jest zdania, że pomoc UE powinna powodować faktyczną zmianę jakościową w krajach partnerskich oraz uznaje wsparcie budżetowe za skuteczne narzędzie służące osiągnięciu tego celu, o ile korzysta się z niego przy zachowaniu jego warunkowości i o ile towarzyszy mu skuteczny dialog polityczny i strategiczny;

5.

podkreśla kluczową i obowiązkową rolę spójności politycznej we wdrażaniu wysoce skutecznej polityki rozwojowej; wzywa ponadto, aby polityka zagraniczna i bezpieczeństwa UE koncentrowała się na wspieraniu demokracji, praw człowieka, pokoju i bezpieczeństwa, będących warunkami wstępnymi zrównoważonego rozwoju; wzywa do bardziej systematycznych wysiłków na rzecz włączenia do głównego nurtu działań mających na celu dostosowanie się do zmiany klimatu i ograniczenie ryzyka występowania katastrof;

6.

jest zdania, że opodatkowanie gwarantuje niezależne źródło finansowania na rzecz zrównoważonego rozwoju i zapewnia ważne ogniwo między rządami, a obywatelami karjów rozwijających się; domaga się, by uznać opracowanie realnego zarządzania finansami i kompleksowej infrastruktury podatkowej za jeden z najistotniejszych priorytetów wsparcia budżetowego; zaleca, by polityka wsparcia budżetowego objęła środki zwalczania rajów podatkowych, uchylania się od opodatkowania i nielegalnego odpływu kapitału;

7.

podkreśla konieczność korzystania w stosownych przypadkach z sektorowego wsparcia budżetowego, aby bardziej ukierunkować pomoc na podstawowe sektory socjalne, zwłaszcza opiekę zdrowotną, edukację, wsparcie dla osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, a w szczególności osoby niepełnosprawne;

8.

zauważa, że wsparcia budżetowego nie można wykorzystywać do wspierania partykularnych interesów gospodarczych i strategicznych UE, należy je natomiast wykorzystywać do osiągnięcia celów w zakresie rozwoju krajów rozwijających się i na ich rzecz, zwłaszcza tych dotyczących eliminacji ubóstwa i głodu;

9.

przypomina nowatorską rolę Unii Europejskiej w dziedzinie wsparcia budżetowego oraz wartość dodaną wnoszoną przez Komisję Europejską dzięki jej specjalistycznej wiedzy w tej dziedzinie;

10.

zauważa, że wsparcie budżetowe może zwiększać nie tylko odpowiedzialność rządów, lecz również koordynację po stronie ofiarodawców dzięki powiązanemu dialogowi poświęconemu kwestiom budżetowym; zaznacza, że jest to możliwy sposób dalszego działania służący lepszej koordynacji z udziałem nowych ofiarodawców pomocy;

11.

podkreśla również rolę Unii Europejskiej polegającą na umożliwianiu innym podmiotom instytucjonalnym korzystania z doświadczenia, w szczególności podczas forum wysokiego szczebla w sprawie skuteczności pomocy w Pusanie;

12.

podkreśla, że dynamiczne podejście, przyjęte przez Komisję oraz przez większość innych podmiotów udzielających wsparcia budżetowego, pociąga za sobą szereg rodzajów ryzyka, które należy odpowiednio uwzględnić; wzywa Komisję do dokonania na poziomie krajowym oceny ewentualnych zagrożeń i korzyści wynikających z udzielenia wsparcia budżetowego państwom partnerskim;

13.

wzywa UE do gospodarowania wsparciem budżetowym w taki sposób, by wykorzystać jego komplementarność z innymi metodami pomocy;

14.

podkreśla konieczność wzmocnienia zarówno mechanizmów kontroli stosowanych przez Komisję, jak i kontroli parlamentarnej i informowania społeczeństwa obywatelskiego w krajach otrzymujących wsparcie budżetowe; podkreśla również, że wstępnym warunkiem wszelkiego udostępnienia środków musi być wprowadzenie optymalnej kontroli finansów publicznych w krajach otrzymujących wsparcie;

15.

przypomina, że jasno określone, zyskujące szerokie poparcie i ściśle monitorowane wskaźniki są niezbędne do wykazania konkretnych skutków wsparcia budżetowego w państwach trzecich, oraz że odpowiednie organy budżetowe powinny regularnie otrzymywać informacje na temat wskaźników i wytycznych kształtujących proces decyzyjny w odniesieniu do wsparcia budżetowego; podkreśla, że należy bardziej dostosować te wskaźniki do specjalnych potrzeb krajów partnerskich w celu unikania przyjmowanego przez Komisję podejścia „jednego rozwiązania dobrego dla wszystkich”, które potencjalnie przynosi efekty przeciwne do zamierzonych;

16.

wzywa, by uzależnić wsparcie budżetowe od prowadzenia demokratycznej kontroli parlamentarnej budżetu w krajach otrzymujących wsparcie; apeluje o szeroki udział parlamentów i zasięganie opinii społeczeństwa obywatelskiego w krajach partnerskich, aby zapewnić demokratyczny sposób podejmowania decyzji dotyczących wykorzystania środków pochodzących ze wsparcia budżetowego;

17.

wzywa Komisję, aby przed udzieleniem wsparcia budżetowego zapewniła, by cele interwencji były częścią krajowych programów kraju otrzymującego pomoc oraz by przestrzegano zasad koordynacji, komplementarności i spójności w stosunku do innych donatorów, a także uzupełniającego charakteru w stosunku do środków przyznawanych przez państwo otrzymujące pomoc;

18.

wzywa Komisję, żeby usprawniła proces jego programowania i opracowania poprzez ulepszenie przygotowania i dokumentowania decyzji o operacjach wsparcia budżetowego w celu zapewnienia ważkości wsparcia budżetowego UE, z uwagi na ograniczenia środków w delegaturach, które często ograniczają niektóre z ich działań, wzywa Komisję, żeby zapewniła wystarczającą liczbę wykwalifikowanego personelu na potrzeby procesu implementacji, jako że wsparcie budżetowe wymaga różnych umiejętności analitycznych w dziedzinie finansowania projektów i programów;

19.

nalega, by parlamenty krajowe państw otrzymujących pomoc oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego odgrywały wiodącą rolę, ponieważ są to najbardziej odpowiednie podmioty, które mogą wskazywać sektory priorytetowe, przygotowywać krajowe dokumenty strategiczne i monitorować asygnowanie środków budżetowych, domaga się, by parlamenty krajowe przyjmowały krajowe dokumenty strategiczne i budżety wieloletnie po konsultacjach ze społeczeństwem obywatelskim, przed przeprowadzeniem dialogu w sprawie polityki dotyczącej wsparcia budżetowego z ofiarodawcami, aby wzmocnić kontrolę parlamentarną;

20.

podkreśla znaczenie skuteczności pomocy rozwojowej UE; wzywa do rozwijania niezależnych systemów oceny i mechanizmu rozpatrywania skarg na poziomie UE, otwartych dla podmiotów objętych pomocą UE, jak również do wspierania mechanizmów odpowiedzialności na poziomie krajowym;

21.

zwraca się do Komisji o przedstawienie w ujęciu liczbowym globalnych wyników ogólnego i sektorowego wsparcia budżetowego przyznawanego rządom lokalnym oraz o przeanalizowanie możliwości i zagrożeń, jakie decentralizacja części wsparcia budżetowego niesie dla rzeczywistego przejęcia odpowiedzialności przez podmioty systemu sprawowania władzy na szczeblu lokalnym;

22.

wzywa UE do szanowania i propagowania faktycznej odpowiedzialności krajów rozwijających się za swe strategie rozwoju oraz do powstrzymywania się od wypierania krajowych decydentów politycznych poprzez dialog na temat polityki towarzyszący wsparciu budżetowemu, co zagraża odpowiedzialności demokratycznej i przyczynia się do odpolitycznienia krajowej rzeczywistości politycznej;

23.

jest zdania, że wsparcie budżetowe powinno skupić się w pierwszym rzędzie na resortach rządowych wykazujących się lepszymi efektami w zwalczaniu ubóstwa, głównie na ministerstwach zdrowia i edukacji;

24.

uważa również, że do zagadnienia wsparcia budżetowego należy wprowadzić perspektywę płci poprzez ujmowanie jej na wszystkich etapach procesu budżetowego, propagowanie dialogu ze stowarzyszeniami kobiet i ustanawianie wskaźników w rozbiciu na płeć;

25.

podkreśla, że w celu zwiększenia wzajemnej rozliczalności Komisja Europejska musiałaby wzmocnić swoją rolę moderatora między rządami, parlamentami i społeczeństwem obywatelskim oraz uważa w związku z tym, że część wsparcia budżetowego, zarezerwowanego na pomoc techniczną na rzecz ministerstw sektorowych, mogłaby być wykorzystana również na zwiększenie potencjału parlamentów i społeczeństwa obywatelskiego, tak aby mogły one należycie pełnić rolę nadzorczą w odniesieniu do wsparcia budżetowego;

26.

podkreśla istotną rolę organizacji darczyńców we wspieraniu rozwoju potencjału krajów partnerskich oraz pozytywny wpływ dotowania lokalnych projektów na zmniejszenie ubóstwa, rozwój sprzyjający integracji społecznej oraz trwały rozwój w krajach partnerskich;

27.

jest zaniepokojony skutkami destabilizacji makroekonomicznej i konsekwencjami dla ludności najbardziej zagrożonej, jakie mogłoby pociągnąć za sobą nagłe odcięcie wsparcia budżetowego; proponuje stworzenie, w ramach wspólnego działania ofiarodawców pomocy oraz po konsultacji ze społeczeństwem obywatelskim i parlamentem kraju partnerskiego, mechanizmu stopniowego zmniejszania wypłat wsparcia budżetowego, który mógłby złagodzić te konsekwencje, sprzyjać dialogowi politycznemu i umożliwić znalezienie wspólnie ustalonych rozwiązań w obliczu napotkanych trudności;

28.

uważa, że wsparcie budżetowe, podobnie jak programowa pomoc, powinno być traktowane jako instrument przejściowy i nie powinno utrudniać wysiłków na rzecz rozwijania zdolności krajów do pozyskiwania własnych zasobów, takich jak podatki, celem uniezależnienia się od darowizn krajów trzecich;

29.

domaga się, by darczyńcy poprawili koordynację i przewidywalność wsparcia budżetowego, i podkreśla, że powinni być przygotowani na zawieranie długoterminowych porozumień z krajami partnerskimi;

30.

wzywa UE do podjęcia odpowiednich środków, tak aby uzyskać zobowiązanie ze strony krajów trzecich, że będą one inwestowały w mechanizm promujący ich stabilność finansową;

31.

nalega na rzeczywiste wdrożenie stałego obowiązku uwzględniania art. 25 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1905/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiającego instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju („instrument współpracy na rzecz rozwoju” (DCI)), który stanowi, co następuje: „Wspólnota konsekwentnie stosuje podejście oparte na wynikach i wskaźnikach wykonania oraz w wyraźny sposób definiuje oraz monitoruje ich uwarunkowania, a także wspiera wysiłki państw partnerskich na rzecz rozwijania kontroli parlamentarnej i zdolności przeprowadzania audytu oraz zwiększenia przejrzystości a także publicznego dostępu do informacji”; nalega na Komisję, żeby rozszerzyła te przepisy również na wsparcie budżetowe dla krajów-beneficjentów Europejskiego Funduszu Rozwoju (kraje AKP), w odniesieniu do których, jak dotychczas, stosuje się jedynie bardziej techniczne kryteria z art. 61 ust. 2 umowy z Kotonu;

32.

uważa, że ponieważ wykorzystanie wsparcia budżetowego jest ważną decyzją strategiczną w zakresie stosunków Unii z krajami partnerskimi, do określenia kryteriów kwalifikowalności do tego trybu pomocy stosuje się art. 290 TFUE (akty delegowane), udzielając Radzie i Parlamentowi, jako współustawodawcom, pełnego prawa współdecydowania w sprawie jej przyjęcia, w tym - w razie potrzeby - prawa unieważnienia aktu delegowanego;

33.

przypomina, że poważny niedostatek zdolności, a zwłaszcza niedoskonałe zarządzanie, mógłby pozbawić wiele krajów rozwijających się wsparcia budżetowego;

34.

uważa, że przy podejmowaniu decyzji finansowych dotyczących wsparcia budżetowego należy brać pod uwagę nie tylko oczekiwane korzyści, ale także średnio- i długoterminowe ryzyko występujące w krajach będących donatorami i krajach partnerskich; odnotowuje, że Trybunał Obrachunkowy w swoim sprawozdaniu specjalnym (7) całkowicie zgadza się z tą oceną, podkreślając, że należy jeszcze opracować i wdrożyć solidne ramy zarządzania ryzykiem;

35.

jest zaniepokojony faktem, że Trybunał Obrachunkowy (TO) w swoim sprawozdaniu rocznym w sprawie działalności finansowanej z ósmego, dziewiątego i dziesiątego Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) za rok 2009 stwierdził, że w płatnościach w ramach wsparcia budżetowego występuje wysoka częstość niekwantyfikowalnych błędów, w związku z niemożliwością wykazania w sposób formalny i ustrukturyzowany spełnienia warunków płatności; jednocześnie odnotowuje i z zadowoleniem przyjmuje znaczną poprawę w wykazywaniu kwalifikowalności, jaką TO stwierdził w dziesiątym EFR i która wynika z jaśniejszych ram oceny stosowanych obecnie rutynowo;

36.

przypomina, że inwestycje publiczne w dobra publiczne, takie jak edukacja, zabezpieczenie społeczne, infrastruktura i zdolność produkcyjna, zwłaszcza w odniesieniu do niewielkich gospodarstw rolnych i wsparcia rynków lokalnych, są niezmiernie istotne dla powodzenia strategii rozwoju;

37.

wzywa Komisję do zagwarantowania, żeby specjalne warunki dla zmiennych transz opartych na wynikach wyraźnie określały wskaźniki, cele, metody obliczania i źródła weryfikacji oraz żeby w sprawozdaniach z delegatur w sposób ustrukturyzowany i sformalizowany wykazywano postępy w zarządzaniu finansami publicznymi dzięki jasnemu wyznaczeniu kryteriów, na podstawie których należy oceniać postępy, poczynione postępy oraz przyczyny, przez które ewentualnie nie wdrożono programu reform zgodnie z planem;

38.

wzywa Komisję do podjęcia wszelkich niezbędnych kroków w celu zwalczania korupcji w krajach otrzymujących pomoc, w tym zawieszenia wypłat, jeżeli jest to konieczne; w związku z tym wzywa Komisję do prowadzenia ścisłego i regularnego dialogu z rządami partnerskimi na temat kwestii związanych z korupcją oraz do odpowiedniego uwzględniania potrzeb poszczególnych krajów otrzymujących pomoc w zakresie budowania potencjału pod kątem odpowiedzialności i mechanizmów przeciwdziałania korupcji;

39.

uważa, że przewidywalność napływu pomocy jest jednym z najważniejszych czynników gwarantujących wysoką jakość wydatkowania środków, gdyż dzięki niej kraje partnerskie mogą opracowywać dalekosiężne plany wydatków oraz kontynuować proces udoskonalania sektorowych strategii politycznych; opowiada się za wzmocnieniem takiego podejścia za pomocą polityki fiskalnej kraju partnerskiego oraz mobilizacji dochodów krajowych, co w perspektywie długoterminowej powinno ograniczyć zależność od pomocy;

40.

przypomina, że brak postępów w zakresie zarządzania finansami publicznymi wciąż wyklucza znaczną liczbę państw z programu wsparcia budżetowego;

41.

uważa, że wsparcie budżetowe powinno być stopniowo wprowadzane w krajach rozwijających się, na początku w ograniczonej ilości, następnie poprzez zwiększenie środków w miarę poprawy potencjału krajów partnerskich;

42.

powtarza, że wsparcie budżetowe powinno być wykorzystywane do zmniejszenia skali ubóstwa, w tym do realizacji milenijnych celów rozwoju oraz zasad takich jak partnerstwo, skuteczność pomocy oraz spójność polityki na rzecz rozwoju; wyraża poparcie dla uzależniania zachęt od wyników, ale podkreśla, że różnice w wypłatach środków muszą być możliwie najbardziej przewidywalne, aby nie wywierały negatywnego wpływu na planowanie budżetowe; powtarza, że wsparcie budżetowe powinno być przyznawanie jedynie krajom, które spełniają i utrzymują minimalne normy w dziedzinie sprawowania rządów i poszanowania praw człowieka; podkreśla, że warunki związane z reformami makroekonomicznymi muszą być zgodne z rozwojem ludzkim i społecznym;

43.

zachęca kraje rozwijające się i Komisję do wspierania zgodnie z odpowiednimi postanowieniami umowy z Kotonu oraz przepisami art. 19 i 20 rozporządzenia (WE) nr 1905/2006 uczestnictwa w rozwoju, w szczególności jeśli chodzi o wspieranie społeczeństwa obywatelskiego oraz władz lokalnych i regionalnych, a także konsultacje ze nimi;

44.

podkreśla, że w ramach przyznawania wsparcia budżetowego krajom AKP będącym dostawcami bananów i korzystającym ze środków towarzyszących w tej dziedzinie ważne jest włączenie do zmiennej transzy opartej na wskaźnikach zarządzania szczegółowych warunków zaproponowanych w nowym art. 17a, które to Parlament proponuje włączyć do rozporządzenia (WE) nr 1905/2006 (DCI), zgodnie z poprawką w stanowisku Parlamentu przyjętym w drugim czytaniu w dniu 3 lutego 2011 r.;

45.

wymaga, by Komisja podała do publicznej wiadomości umowy z krajami rozwijającymi się dotyczące wsparcia budżetowego oraz umowy dotyczące milenijnych celów rozwoju;

46.

podkreśla, że sektorowe wsparcie budżetowe może stanowić w pewnych okolicznościach przydatną pośrednią możliwość nakładania na zainteresowane rządy i parlamenty większej odpowiedzialności w zakresie środków pomocowych przy jednoczesnym przeznaczaniu ich na MCR;

47.

uważa, że kraje bogate w ropę naftową i złoża mineralne mają potencjał, aby finansować własny rozwój i walczyć z ubóstwem za pomocą przejrzystych systemów pobierania podatków i sprawiedliwej redystrybucji dochodów;

48.

uważa, że umowy dotyczące milenijnych celów rozwoju stanowią co do zasady przykład wsparcia budżetowego dobrej jakości (są długoterminowe, przewidywalne, zorientowane na sektory socjalne itd.) uzależnionego od wyników; w związku z tym zwraca się do Komisji Europejskiej o opublikowanie w 2011 r. oceny umów dotyczących milenijnych celów rozwoju oraz o rozważenie możliwości objęcia tymi umowami większej liczby państw;

49.

zwraca się do Komisji, by przy okazji przeglądu śródokresowego opublikowała również ogół warunków oraz wskaźniki wykonania zapisane w krajowych dokumentach strategicznych; uważa, że wskaźniki wykonania wsparcia budżetowego powinny być oceniane pod względem postępu w osiąganiu celów ograniczenia ubóstwa i MCR;

50.

ponownie wzywa Komisję do rezygnacji z kontroli danych wejściowych na rzecz kontroli wyników w oparciu o wskaźniki poprzez udoskonalenie systemu sprawozdawczego tak, by koncentrował się na skuteczności programów;

51.

stwierdza, że aby działania w zakresie polityki rozwojowej w krajach partnerskich były skuteczne, muszą one w pełni uwzględniać warunki lokalne i poszanowanie wartości UE, zgodnie z postanowieniami Traktatu, w tym zasady praworządności i demokracji; podkreśla, że potrzeby muszą pozostać jednym z zasadniczych kryteriów przydziału pomocy rozwojowej UE;

52.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do utworzenia publicznego rejestru, w którym w przejrzysty sposób notowane będą porozumienia w sprawie wsparcia budżetowego, procedury i wskaźniki rozwoju z myślą o wzmocnieniu krajowych instytucji demokratycznych i o zapewnieniu wzajemnej odpowiedzialności;

53.

zachęca państwa członkowskie do wykazywania się większą spójnością w planach krajowych i wspólnotowych w zakresie polityki pomocy rozwojowej; wzywa państwa członkowskie do korzystania z pomocy Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych z myślą o większej koordynacji działań w zakresie udzielania wsparcia budżetowego z Komisją w celu uniknięcia ich nakładania się i niespójności;

54.

przypomina Komisji i państwom członkowskim o potrzebie wzajemnej harmonizacji ich współpracy na rzecz rozwoju oraz poprawie zawartego w niej obowiązku - wiążącego dla wszystkich stron – do wzajemnego rozliczania się;

55.

jest głęboko przekonany, że dokładna analiza przyszłego wsparcia budżetowego UE dla państw trzecich musi objąć kwestię włączenia do budżetu Europejskiego Funduszu Rozwoju; jest świadomy historycznego i instytucjonalnego kontekstu obecnej sytuacji, ale wierzy, że nadszedł czas, aby Rada, państwa członkowskie i kraje AKP przyznały, że taka sytuacja negatywnie wpływa na skuteczność, przejrzystość i rozliczalność unijnego wsparcia budżetowego; podkreśla jednak, że włączenie do budżetu tego funduszu nie może skutkować zmniejszeniem ogólnej koperty finansowej przeznaczonej na politykę rozwojową;

56.

zgodnie z praktyką ustanowioną w innych obszarach polityki wzywa państwa członkowskie, Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do usprawnienia koordynacji ich odnośnego wsparcia budżetowego dla państw trzecich, tak aby unikać częściowego pokrywania się, wszelkich niespójności i niekonsekwencji lub by im zaradzać; wyraża ubolewanie w związku z przeglądami, z których wynika, że na szczeblu sektorowym donatorzy mają skłonność do stosowania własnych systemów w celu realizacji projektów oraz do działania dwustronnego zamiast działania w sposób skoordynowany z powodu słabej polityki, niewydolnych instytucji i systemów świadczenia usług, co jest tym bardziej nie do przyjęcia w kontekście ograniczonych środków finansowych oraz przez co również Unia ma duże trudności w dotrzymywaniu obietnic dotyczących zwiększenia przewidywalności pomocy; utrzymuje, że na wszystkich etapach przygotowywania i przekazywania wsparcia budżetowego UE należy skupić się na specyficznych obszarach oferujących największą wartość dodaną;

57.

zachęca Komisję do uwrażliwienia opinii publicznej na ryzyko wynikające ze stosowania wsparcia budżetowego, przy jednoczesnym podkreśleniu pozytywnego wpływu wsparcia budżetowego na uniezależnianie się partnerów;

58.

wzywa UE i jej państwa członkowskie do dalszego propagowania udzielanego przez nie wsparcia finansowego z zachowaniem bezpieczeństwa oraz jednocześnie do udzielania wsparcia konsultacyjnego przy technokratycznym administrowaniu finansami publicznymi;

59.

podkreśla, że lepsza koordynacja ma na celu optymalizację rozdziału zasobów, usprawnienie wymiany najlepszych wzorców i zwiększenie skuteczności wsparcia budżetowego;

60.

uważa, że Unia powinna uznać i wykorzystać wartość dodaną, jaką przynosi jej silna pozycja polityczna oraz potencjalnie szeroki zakres unijnego działania, przy zapewnieniu wpływu politycznego proporcjonalnego do udzielanego wsparcia finansowego;

61.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

5.2.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 33/46

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Priorytety w odniesieniu do infrastruktury energetycznej na 2020 r. i w dalszej perspektywie - plan działania na rzecz zintegrowanej europejskiej sieci energetycznej” (COM(2010)0677),

—

uwzględniając dokument roboczy Komisji w sprawie oceny skutków w zakresie priorytetów w odniesieniu do infrastruktury energetycznej na 2020 r. i w dalszej perspektywie - plan działania na rzecz zintegrowanej europejskiej sieci energetycznej (SEC(2010)1395),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Energia 2020 – strategia na rzecz konkurencyjnego, zrównoważonego i bezpiecznego sektora energetycznego” (COM(2010)0639),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europa 2020 – strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010) 2020),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Energia odnawialna: dążenie do osiągnięcia celu na rok 2020” (COM(2011)0031),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającą i w następstwie uchylającą dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (1),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Analiza możliwości zwiększenia celu 20-procentowej redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz ocena ryzyka ucieczki emisji” (COM(2010)0265),

—

uwzględniając komunikat Komisji pt. „Plan działania prowadzący do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r.” (COM(2011)0112),

—

uwzględniając trzeci pakiet legislacyjny dotyczący rynku wewnętrznego w dziedzinie energii, zatytułowany „Energiczna Europa: realny rynek i bezpieczne dostawy” (2),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 994/2010 z dnia 20 października 2010 r. w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego (3),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europa efektywnie korzystająca z zasobów – inicjatywa przewodnia strategii Europa 2020” (COM(2011)0021),

—

uwzględniając decyzję 1364/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. ustanawiającą wytyczne dla transeuropejskich sieci energetycznych oraz uchylającą decyzję 96/391/WE i decyzję 1229/2003/WE (4),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 663/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiające program wspomagania naprawy gospodarczej poprzez przyznanie pomocy finansowej Wspólnoty na projekty w dziedzinie energetyki (5),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji w sprawie realizacji programu transeuropejskich sieci energetycznych w latach 2007-2009 (COM(2010)0203),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 maja 2010 r. w sprawie wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) do ułatwienia przejścia na energooszczędną i niskoemisyjną gospodarkę (6),

—

uwzględniając komunikat Komisji Europejskiej do Rady i Parlamentu Europejskiego: Energia. Polityka energetyczna dla Europy (COM(2007)0001),

—

uwzględniając komunikat Komisji Europejskiej do Rady i Parlamentu Europejskiego: Plan Połączeń Priorytetowych (COM(2006)0846),

—

uwzględniając dyrektywę 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącą wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylającą dyrektywę 2003/54/WE (7),

—

uwzględniając dyrektywę 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącą wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE (8),

—

uwzględniając własną rezolucję z dnia 25 listopada 2010 r. zatytułowaną „W kierunku nowej strategii energetycznej dla Europy na lata 2011–2020” (9),

—

uwzględniając własną rezolucję z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie zmiany planu działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii (10),

—

uwzględniając własną rezolucję z dnia 17 lutego 2011 r. w sprawie strategii „Europa 2020” (11),

—

uwzględniając art. 194 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 170 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którym Unia ma powinność przyczyniać się do tworzenia i rozwoju transeuropejskich sieci w infrastrukturach transportu, telekomunikacji oraz energetyki,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz opinie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, jak również Komisji Rozwoju Regionalnego (A7–0226/2011),

A.

mając na uwadze, że największe wyzwania energetyczne stojące przed nami to przeciwdziałanie zmianie klimatu, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego i autonomii energetycznej przy jednoczesnym ograniczeniu ogólnego zużycia energii oraz przywozu paliw kopalnych i uzależnienia od nich, realizacja konkurencyjnego wewnętrznego rynku energii oraz zapewnienie powszechnego dostępu do trwałych, przystępnych cenowo i bezpiecznych źródeł energii,

B.

mając na uwadze, że wspólna polityka energetyczna na szczeblu europejskim budowana jest wokół wspólnego celu, jakim jest zapewnienie stałej, fizycznej dostępności produktów i usług energetycznych na rynku, w cenach przystępnych dla wszystkich konsumentów (prywatnych i przemysłowych),

C.

mając na uwadze konieczność zapewnienia bezpieczeństwa dostaw i konsolidacji solidarności pomiędzy państwami członkowskimi w sytuacjach, kiedy jedno państwo członkowskie stoi w obliczu kryzysu energetycznego,

D.

mając na uwadze, że Traktat z Lizbony ustanawia odrębną podstawę prawną dla rozwoju polityki energetycznej UE, która wspiera skuteczne wzajemne powiązania sieci energetycznych niezbędne do osiągnięcia innych celów UE w zakresie polityki energetycznej (funkcjonowanie rynku energetycznego, efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii, bezpieczeństwo dostaw oraz dywersyfikacja źródeł energii i form dostaw),

E.

mając na uwadze fakt, że nie została przeprowadzona w odpowiednim czasie modernizacja, udoskonalenie, wzajemne połączenie ani dostosowanie infrastruktury energetycznej Unii do bardziej zrównoważonego modelu produkcji, przesyłu i zużycia energii, co mogłoby poddać wątpliwości zdolność osiągnięcia celów w zakresie energii i zmian klimatu do roku 2020, a szczególnie tych dotyczących włączenia odnawialnych źródeł energii i zwiększenia ich udziału, oraz utrudnić realizację długoterminowych celów UE w zakresie ograniczenia do roku 2050 emisji gazów cieplarnianych o 80-95 %,

F.

mając na uwadze, że planowanie inwestycji infrastrukturalnych i podejmowanie decyzji z nimi związanych powinny wspierać scenariusze długoterminowe uwzględniające spodziewane rezultaty oraz potrzeby dodatkowe w zakresie rozwoju technicznego,

G.

mając na uwadze, że włączenie odnawialnych źródeł energii będzie wymagało pewnych dostosowań europejskiej infrastruktury energetycznej, zarówno na szczeblu przesyłu, jak i dystrybucji,

H.

mając na uwadze, że potrzebny jest otwarty, przejrzysty, zintegrowany i konkurencyjny unijny rynek energii, aby osiągnąć konkurencyjne ceny energii oraz zapewnić bezpieczeństwo dostawy i trwałość oraz efektywne upowszechnienie na dużą skalę odnawialnych źródeł energii, a także mając na uwadze, że pełne wprowadzenie takiego rynku nadal pozostaje ważnym wyzwaniem dla wszystkich państw członkowskich,

I.

mając na uwadze, że kluczowe znaczenie terminowego i pełnego wdrożenia obowiązujących przepisów, w tym ram regulacyjnych wymaganych w ramach trzeciego pakietu dotyczącego wewnętrznego rynku energii, a także odpowiedniego zgłaszania inwestycji w infrastrukturę energetyczną, oczekując wyroku Trybunału Sprawiedliwości (12), tak aby uzyskać ogólny obraz ewentualnych luk po stronie popytu i podaży, jak również przeszkód dla inwestycji;

J.

mając na uwadze, że w kontekście celu 10 % połączeń wzajemnych ustanowionego na posiedzeniu Rady Europejskiej w Barcelonie w 2002 r. przepustowość połączeń wzajemnych między państwami członkowskimi lub ich dostępność nadal jest niedostateczna na jednej trzeciej terytorium Unii, i mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie i regiony pozostają w dalszym ciągu odizolowane i uzależnione od jednego dostawcy, co uniemożliwia faktyczną integrację rynków i przepływów energii,

K.

mając na uwadze, że należy uwzględnić szczególne wymogi w kontekście infrastruktury energetycznej wysp i regionów najbardziej oddalonych, takich jak Wyspy Kanaryjskie, Madera, Azory i francuskie regiony najbardziej oddalone,

L.

mając na uwadze, że sieć transportu energii w Europie Południowo-Wschodniej nie jest tak gęsta, jak na pozostałym obszarze kontynentu,

M.

mając na uwadze, że alternatywne trasy dostaw i tranzytu oraz nowe połączenia wzajemne są ważne, aby zapewnić rzeczywistą solidarność między państwami członkowskimi,

N.

mając na uwadze, że w sposób szczególny należy skoncentrować się na tych projektach, które nie zostały jeszcze sfinalizowane, a UE wybrała je jako projekty priorytetowe zgodnie z decyzją 1364/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. ustanawiającą wytyczne dla transeuropejskich sieci energetycznych oraz uchylającą decyzję 96/391/WE i decyzję 1229/2003/WE,

O.

mając na uwadze, że trzeci pakiet energetyczny ustanowił ramy prawne, które powinny poprawić konkurencyjność na rynku energii,

P.

mając na uwadze, że planowana obecnie infrastruktura energetyczna musi być spójna z potrzebami rynkowymi oraz z długoterminowymi celami UE w zakresie klimatu i energii, jak również ich realizacją w ramach różnych krajowych polityk energetycznych, przy czym należy nadać priorytet tym źródłom energii, które nie powodują kosztów społecznych i środowiskowych,

Q.

mając na uwadze, że niezbędne jest zwiększenie inwestycji w zdolności przesyłowe w odniesieniu do gazu i energii elektrycznej, pamiętając jednocześnie o unijnych celach energetycznych „20-20-20” oraz o nowym, wysoce zdekarbonizowanym otoczeniu energetycznym po 2020 r.,

R.

mając na uwadze, że budowanie infrastruktury energetycznej ma strategiczne znaczenie w spełnieniu celów strategicznego planu w dziedzinie technologii energetycznych (plan EPSTE),

S.

mając na uwadze, że efektywność energetyczna stanowi ważne i wydajne narzędzie służące zapewnieniu zrównoważonej przyszłości energetycznej: poprzez ograniczenie zapotrzebowania na energię można również zmniejszyć uzależnienie od przywozu oraz przenoszenie zakładów w odpowiedzi na rosnące koszty, jak również poprzez przemyślane inwestowanie w istniejące i nowe infrastruktury można ograniczyć zapotrzebowanie na prywatne i publiczne inwestycje w infrastrukturę energetyczną,

T.

mając na uwadze, że inteligentne sieci dają istotną możliwość wydajnego powiązania produkcji energii, jej przesyłu i dystrybucji z użytkownikami, poprawiając racjonalne użytkowanie energii i zwiększając tym samym efektywność energetyczną,

U.

mając na uwadze, że zwiększenie przepustowości połączeń wzajemnych między systemami gazowymi wzdłuż osi południowo-zachodniej w ramach korytarza Północ-Południe umożliwi bezpieczeństwo energetyczne UE zarówno w oparciu o zdolności w zakresie przywozu skroplonego gazu ziemnego, jak i podziemne składowanie na Półwyspie Iberyjskim, co przyczyni się do bezpieczeństwa energetycznego UE i stanowić będzie ważny krok na drodze do utworzenia prawdziwie zintegrowanego wewnętrznego rynku energii,

V.

mając na uwadze, że długie procedury udzielania zezwoleń oraz brak koordynacji między organami administracji mogą spowodować poważne opóźnienia i dodatkowe koszty, szczególnie w przypadku projektów transgranicznych,

W.

mając na uwadze, że długie procedury udzielania zezwoleń oraz brak instrumentów podziału kosztów i korzyści w przypadku działań transgranicznych to zasadnicza przeszkoda dla rozwoju transgranicznych projektów infrastrukturalnych,

X.

mając na uwadze, że należy zapewnić wysokiej jakości debatę publiczną oraz należycie uwzględnić europejskie ustawodawstwo w dziedzinie ochrony środowiska,

Y.

mając na uwadze, że organy regulacji odgrywają ważną rolę w tworzeniu zorientowanego na konsumenta, zintegrowanego i konkurencyjnego wewnętrznego rynku energii,

Z.

mając na uwadze, że zgodnie z komunikatem Komisji „Priorytety w odniesieniu do infrastruktury energetycznej na 2020 r. i w dalszej perspektywie – plan działania na rzecz zintegrowanej europejskiej sieci energetycznej”, w ciągu najbliższych dziesięciu lat potrzeba będzie 200 mld euro na sfinansowanie koniecznych inwestycji w infrastrukturę energetyczną; mając na uwadze, że połowa tej sumy powinna pochodzić od państw członkowskich,

AA.

mając na uwadze, że narzędzia rynkowe oraz zasada „użytkownik płaci” muszą pozostać podstawą finansowania infrastruktury energetycznej i mając na uwadze, że w poszanowaniu zasady przejrzystości i w zależności od przypadku wymagane będą określone kwoty środków publicznych w celu finansowania niektórych projektów o znaczeniu europejskim, które nie są opłacalne z handlowego punktu widzenia, przy czym należy zagwarantować równość szans na europejskim wewnętrznym rynku energii, zapewniając bezpieczeństwo dostaw, zapobiegając zakłóceniom konkurencji i wspierając skuteczne włączenie odnawialnych źródeł energii,

AB.

mając na uwadze konieczność jak najszybszego poczynienia inwestycji zakrojonych na szeroką skalę,

AC.

mając na uwadze decydującą rolę samorządów terytorialnych w zakresie, w jakim te podmioty zajmują kluczową pozycję w dziedzinie energetyki, ze względu na ich uprawnienia w wielu działaniach związanych z planowaniem i zarządzaniem terytoriami, wydawaniem zezwoleń oraz zatwierdzaniem dużych projektów infrastrukturalnych, inwestycjami, zamówieniami publicznymi i produkcją, oraz ze względu na to, że ich działalność ma bezpośredni wpływ na konsumentów,

1.

podkreśla, że na władzach publicznych spoczywa nadrzędna odpowiedzialność, by służyć interesowi publicznemu poprzez wypełnianie celów społecznych i środowiskowych, jednakże główna odpowiedzialność za rozwijanie infrastruktury energetycznej powinna pozostać po stronie właściwie regulowanego rynku;

2.

podkreśla kluczowe znaczenie terminowego poprawnego i pełnego wdrożenia obowiązujących przepisów, w tym ram regulacyjnych wymaganych w ramach trzeciego pakietu dotyczącego wewnętrznego rynku energii, tak aby doprowadzić do stworzenia zintegrowanego i konkurencyjnego europejskiego rynku wewnętrznego najpóźniej do 2014 r.;

3.

podkreśla konieczność wdrażania aktualnych strategii politycznych i regulacji, tak aby lepiej wykorzystywać istniejącą infrastrukturę z korzyścią dla europejskiego konsumenta; nawołuje Komisję i Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) do dokładniejszego monitorowania wykonania na szczeblu krajowym przepisów, takich jak te dotyczące zasady „czas niewykorzystany jest stracony”;

4.

uważa, że podejście unijne – opracowane we współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami – jest niezbędne w celu pełnego wykorzystania możliwości, jakie daje nowa infrastruktura, i podkreśla potrzebę opracowania dodatkowej zharmonizowanej metody wyłaniania projektów infrastrukturalnych zgodnie z zasadami rynku wewnętrznego; uważa, że metoda ta powinna uwzględniać perspektywy europejskiej i regionalne, aby zniwelować rozbieżności oraz przynieść optymalne efekty społeczno-gospodarcze i środowiskowe;

5.

podkreśla, że podczas planowania przedsięwzięć z zakresu infrastruktury energetycznej należy w pełni uwzględniać zasadę ostrożności; plany działania powinny w indywidualnych przypadkach podlegać dogłębnym ocenom oddziaływania na środowisko, w ramach których uwzględniano by lokalne i regionalne warunki środowiskowe;

6.

podkreśla potrzebę zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa dostaw surowców energetycznych do UE i rozwoju korzystnych relacji z państwami trzecimi, tj. dostawcami surowców energetycznych oraz państwami tranzytowymi, poprzez współdziałanie w ramach regionalnych i światowych systemów transportu surowców energetycznych;

7.

podkreśla, że scenariusz odniesienia przyjęty do oceny infrastruktury energetycznej na rok 2020 musi być przejrzysty i spójny z ogólnymi celami polityki energetycznej ustanowionymi na mocy art. 194 Traktatu o Unii Europejskiej oraz z planem działania UE do roku 2050, a także z innymi dziedzinami polityki unijnej (takimi jak transport, sektor budowlany czy system handlu uprawnieniami do emisji (ETS)) obejmującymi politykę efektywności energetycznej (a w szczególności wdrożenie przyszłego planu na rzecz racjonalizacji zużycia energii) oraz możliwy wpływ postępu technologicznego, zwłaszcza w dziedzinie energii odnawialnej, coraz większą rolę pojazdów elektrycznych, upowszechnienie inteligentnych sieci i szerzenie inicjatyw w zakresie „inteligentnych miast”;

8.

popiera szybkie wprowadzenie partnerstwa na rzecz innowacji pod hasłem „inteligentne miasta” oraz wzywa właściwych partnerów zaangażowanych w proces planowania zrównoważonego rozwoju miast do lepszego promowania i czerpania z korzyści, jakie mogą oferować inicjatywy JESSICA i ELENA pod względem inwestycji w zrównoważoną energię na poziomie lokalnym, z myślą o pomaganiu miastom i regionom w realizacji rentownych projektów inwestycyjnych w dziedzinie efektywności energetycznej, czystej energii spalania i odnawialnych źródeł energii oraz zrównoważonego transportu miejskiego; podkreśla ponadto potencjał transgranicznego finansowania z sąsiednimi krajami w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (ENPI);

9.

podkreśla potrzebę określenia, wedle hierarchii ważności i w interesie rentowności, w jakim przypadku infrastruktura mogłaby zostać ograniczona za pośrednictwem polityki efektywności energetycznej, gdzie istniejąca infrastruktura krajowa i transgraniczna może zostać udoskonalona lub zmodernizowana oraz gdzie potrzebna jest nowa infrastruktura, która może zostać zbudowana obok infrastruktury już istniejącej;

10.

uważa, że można doprowadzić do ograniczenia zużycia energii i emisji zanieczyszczających oraz zwiększenie efektywności energetycznej poprzez wdrożenie programów zwiększających efektywność energetyczną w sektorze budowlanym i transportowym;

11.

wskazuje na znaczenie identyfikacji ewentualnych przyszłych luk między popytem i podażą energii, jak również potencjalnych przyszłych braków w infrastrukturze produkcyjnej i przesyłowej;

12.

podkreśla znaczenie harmonizacji modelu rynku UE z rozwojem wspólnych europejskich systemów infrastruktury, tak aby zapewnić zarządzanie wewnętrznymi europejskimi połączeniami wzajemnymi i połączeniami wzajemnymi z państwami trzecimi;

13.

uważa, że rozwój infrastruktury elektroenergetycznej między UE a krajami trzecimi, a w niektórych przypadkach istniejąca infrastruktura elektroenergetyczna może stworzyć ryzyko ucieczki emisji gazów cieplarnianych oraz zwiększyć to ryzyko tam, gdzie już ono występuje; nawołuje Komisję do dokonania oceny tej ewentualności oraz do przedstawienia w razie konieczności środków, w oparciu o które UE mogłaby skutecznie podjąć tę kwestię, wymagając zgodności z dyrektywą 2009/28/WE w sprawie energii ze źródeł odnawialnych;

14.

wzywa operatorów sieci, organy regulacyjne, w tym ACER, oraz Komisję do stworzenia, w ramach współpracy z operatorami sieci oraz władzami państwa trzecich, warunków niezbędnych do zapewnienia kompatybilności i stabilności między infrastrukturą energetyczną UE i krajów trzecich w celu poprawy bezpieczeństwa energetycznego państw członkowskich;

15.

podkreśla, że należy skoncentrować się w większym stopniu nie tylko na projektach transgranicznych, ale również na wewnętrznych systemach przesyłu, które znacznie przyczyniają się do integracji rynków energii, przenikania systemów generowania energii odnawialnej i systemów bezpieczeństwa oraz do zlikwidowania tzw. wysp energetycznych i ograniczeń w przesyle, które mają wpływ na a cały europejski system energetyczny; podkreśla, że należy zagwarantować odpowiednie wzięcie pod uwagę regionów oddalonych i ich lokalnych potrzeb;

16.

podkreśla potrzebę tworzenia nowej infrastruktury energetycznej, które zlikwiduje wyspy energetyczne oraz zależność od jednego dostawcy i zwiększy bezpieczeństwo dostaw;

17.

podkreśla, że żaden region, w tym także regiony wyspiarskie, państw członkowskich UE nie powinien pozostawać odizolowany od europejskich sieci gazu i energii elektrycznej po 2015 r. a jego bezpieczeństwo energetyczne nie powinno być zagrożone z powodu braku odpowiednich połączeń;

18.

wyraża zadowolenie ze starań Komisji w zakresie wspierania współpracy regionalnej i nawołuje do przedstawienia dalszych wytycznych dotyczących takich inicjatyw regionalnych;

19.

zwraca uwagę na to, że istniejące ustalenia dotyczące współpracy międzyregionalnej w UE stanowią szansę dla rozwoju i intensyfikacji prac w ramach transgranicznych projektów dotyczących infrastruktury energetycznej, szczególnie w odniesieniu do odnawialnych źródeł energii, oraz wzywa do użycia w tym celu tych instrumentów współpracy regionalnej (euroregiony, EUWT);

20.

inicjatywy regionalne powinny być pogłębiane i dalej rozwijane, gdyż najlepiej odzwierciedlają specyfikę uwarunkowania pracy systemu energetycznego w poszczególnym regionie (np. strukturę źródeł wytwórczych w regionie, energetykę wiatrową, ograniczenia sieciowe, dostępność źródeł);

21.

podkreśla, że współpraca władz miejskich i regionów na szczeblu krajowym i europejskim przyczynia się do likwidacji tzw. wysp energetycznych, do utworzenia wewnętrznego rynku energii i wdrażania przedsięwzięć z zakresu infrastruktury energetycznej; uważa, że cel polityki spójności polegający na europejskiej współpracy terytorialnej, a także strategie makroregionalne mogą zwiększyć możliwości współpracy w ramach projektów transgranicznych, w celu stworzenia skutecznych i inteligentnych połączeń niekonwencjonalnych źródeł energii lokalnej i regionalnej z wielkimi sieciami energetycznymi; podkreśla, że odpowiednie koordynowanie projektów infrastrukturalnych może zagwarantować możliwie najlepszy stosunek kosztów do korzyści i maksymalną skuteczność unijnych funduszy; w tym kontekście uważa, że należałoby usprawnić współpracę regionalną, w szczególności aby zachować spójność między określonymi priorytetami i regionami Europy;

22.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o ustanowienie środków zapewniających odpowiednie zachęty dla operatorów systemu przesyłowego, tak aby rozważyli oni możliwość tworzenia linii międzysystemowych w kontekście regionalnym i europejskim, aby ich plany inwestycyjne bazowały na społeczno-ekonomicznych efektach energetycznych linii międzysystemowych, nie zaś na czystej ekonomice przedsięwzięcia, co pozwoli uniknąć niedoinwestowania w zakresie zdolności przesyłowych;

23.

wzywa Komisję do przedstawienia do końca 2011 r. propozycji rozwiązań konfliktów w zakresie realizacji celów, opisanych przez europejskiego koordynatora Georga Wilhelma Adamowitscha w trzecim sprawozdaniu rocznym z dnia 15 listopada 2010 r. i odnoszących się na przykład do konfliktu pomiędzy pilną potrzebą budowy niezbędnej infrastruktury a sztywnymi przepisami w zakresie ochrony środowiska;

24.

apeluje o zapewnienie zgodności z konwencjami międzynarodowymi, takimi jak konwencja z Espoo, przed tworzeniem lub rozbudową projektów transgranicznych i zwraca uwagę, że przy rozbudowie sieci energetycznych konieczne jest dążenie do ściślejszej współpracy w szczególności między Rosją i Białorusią a państwami bałtyckimi, a w związku z tym intensywniejsze wykorzystywanie dialogu energetycznego UE-Rosja, w szczególności z myślą o bezpieczeństwie energetycznym państw członkowskich i regionów UE;

25.

z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji o wprowadzeniu „testów warunków skrajnych” dla elektrowni jądrowych w Europie; uważa, że w przyszłości niezbędne będą inicjatywy legislacyjne w celu ustanowienia wspólnych ram bezpieczeństwa jądrowego, tak aby w sposób ciągły podnosić standardy bezpieczeństwa w Europie;

26.

zauważa, że istnieją poważne zagrożenia dla infrastruktury energetycznej, w tym ryzyko operacyjne (np. przeciążenia i brak ciągłości dostaw), ryzyko naturalne (np. trzęsienia ziemi, powodzie), ryzyko środowiskowe (np. zanieczyszczenie, utrata siedlisk i różnorodności biologicznej) czy ryzyko spowodowane przez człowieka/ryzyko polityczne (np. kwestie bezpieczeństwa, terroryzm); wzywa zatem do wdrożenia decyzji w sprawie rozwoju inteligentnych sieci zgodnie z dyrektywą 2008/114/WE dotyczącą infrastruktury krytycznej; proponuje, aby państwa członkowskie sporządziły mapę ryzyka jako narzędzie podejmowania decyzji i nadzorowania wyników wdrażania inteligentnych sieci w celu poprawy połączeń między sieciami;

27.

nalega, by Komisja dokonała oceny możliwości uwzględnienia w ramach priorytetów infrastruktury energetycznej projektów, które zwiększyłyby bezpieczeństwo istniejącej podstawowej infrastruktury energetycznej w Europie (rurociągi gazowe i naftowe, sieci elektryczne, elektrownie jądrowe, terminale LNG itd.) w przypadku awarii, a także klęsk żywiołowych i katastrof powodowanych przez człowieka;

28.

uważa, że dziesięcioletni plan rozwoju sieci (TYNDP) określa właściwe projekty dotyczące infrastruktury energetycznej i gazowej i powinien on przyczynić się do ustanowienia priorytetów w zakresie wyłaniania projektów leżących w interesie europejskim, które powinny być realizowane, aby osiągnąć cele UE w dziedzinie energii i klimatu bez ingerencji w funkcjonowanie rynku wewnętrznego; uważa w związku z tym, że przepustowość połączeń wzajemnych należy rozpatrywać na tym samym poziomie co cele „20-20-20”, oraz że zgodnie z powyższym TYNDP należy rozumieć jako instrument służący monitorowaniu zgodności z celem w zakresie połączeń wzajemnych na poziomie 10 %;

29.

w celu lepszego zarządzania w przyszłości planowaniem unijnej infrastruktury elektroenergetycznej i gazowej, wzywa Komisję do przedstawienia konkretnych propozycji w zakresie poprawy przejrzystości i udziału społeczeństwa w określaniu priorytetów w ramach szerszego procesu przewidującego udział zainteresowanych stron, w tym na przykład sektora energetycznego, niezależnych ekspertów, organizacji konsumenckich i pozarządowych; uważa, że publikacja danych na temat planowania technicznego ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia takiego udziału;

30.

uważa, że należy zwrócić uwagę na kwestię prawa własności do infrastruktury energetycznej UE przysługujące przedsiębiorstwom zagranicznym lub ich jednostkom zależnym, które nie posiadają przejrzystej struktury zarządczej i podlegają nadmiernym wpływom zagranicznych rządów; wzywa Komisję do przedstawienia propozycji dotyczących ustanowienia odpowiednich prawnych i instytucjonalnych środków ochronnych, szczególnie w odniesieniu do dostępu do publicznego finansowania UE;

31.

uważa, że dziesięcioletni plan rozwoju sieci/TYNDP stanowi wkład do rotacyjnego programu rozwoju europejskiej infrastruktury służącej do przesyłu energii elektrycznej w długoterminowej perspektywie planowania europejskiego oraz pod nadzorem ACER przy uwzględnieniu odpowiednich przepisów trzeciego pakietu dotyczącego wewnętrznego rynku energii;

32.

podkreśla, że to podejście oddolne należy uzupełnić dobrze ustrukturyzowanym oglądem zstępującym z perspektywy europejskiej;

33.

podkreśla, że poprawa budowania infrastruktury przesyłu i dystrybucji w celu skutecznej i inteligentnej integracji odnawialnych źródeł energii, jak również integracja nowych sposobów wykorzystania energii elektrycznej, jak na przykład pojazdów z napędem elektrycznym lub hybrydowym, jest kluczowa dla pomyślnej realizacji ogólnych celów w dziedzinie energii; wyraża zadowolenie, że przyszła europejska supersieć i projekty pilotażowe zatwierdzone przez Forum Florenckie zostały uznane za priorytet; zwraca się do Komisji o przeprowadzenie konsultacji z odpowiednimi zainteresowanymi podmiotami w celu szybszej identyfikacji tzw. autostrad energetycznych jako zintegrowanej „zcentralizowanej” infrastruktury sieci w celu optymalizacji łączności, odporności systemu, elastyczności operacyjnej oraz w celu ograniczenia kosztów, nie wykluczając żadnego obszerniejszego terytorium europejskiego z odnośnego zarysu i planowania, oraz o przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu do roku 2014 zarysu, w którym w jak największym stopniu uwzględnione zostaną szczególne potrzeby związane z przesyłem energii ze źródeł odnawialnych;

34.

przypomina, że podłączenie do sieci energetycznej Unii utrudniają przeszkody geograficzne związane z sytuacją obszarów wyspiarskich i górskich; w związku z tym wzywa Komisję do uwzględnienia różnorodności warunków w poszczególnych regionach i do zwrócenia szczególnej uwagi na regiony o szczególnych cechach geograficznych i demograficznych, takie jak wyspy, regiony górskie oraz obszary słabo zaludnione, aby zwiększyć dywersyfikację źródeł energii i promowanie odnawialnych źródeł energii i tym samym zmniejszyć zależność od przywozu energii; wzywa Komisję Europejską do włączenia szczególnej sytuacji wyspiarskich systemów energetycznych do priorytetów w dziedzinie infrastruktury energetycznej na 2020 r.;

35.

podkreśla, że potrzebna jest spójna polityka przekrojowa w odniesieniu do infrastruktur sieci energetycznych i ich związku z ramami morskiego planowania przestrzennego, która może być również przydatna w uwzględnianiu dużych projektów morskich elektrowni wiatrowych w strategii ogólnej;

36.

przypomina jednak Komisji, że każde państwo członkowskie powinno również otrzymać wsparcie, aby było producentem i konsumentem energii odnawialnej, zarówno z powodów bezpieczeństwa, jak i z powodów ekonomicznych;

37.

podkreśla, że rozwijanie regionalnej produkcji energii jest ważnym sposobem zapewnienia samowystarczalności energetycznej w poszczególnych regionach Europy, zwłaszcza w regionie Morza Bałtyckiego, który pozostaje odizolowany i zależny od jednego źródła zaopatrzenia w energię; stwierdza, że regiony mają do wykorzystania wiele zasobów i możliwości, jakie oferują zasoby naturalne, oraz że w przyszłości należy je w pełni wykorzystać, aby zróżnicować produkcję energii;

38.

podkreśla znaczenie skutecznej infrastruktury gazowej dla zwiększenia różnorodności i bezpieczeństwa dostaw, co przyczynia się do lepszego funkcjonowania wewnętrznego rynku energii, a w konsekwencji do ograniczenia zależności energetycznej, przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeby znacznego ograniczenia emisji z sektora energetycznego do roku 2050; podkreśla potrzebę wprowadzenia dodatkowych i odpowiednich wymogów elastyczności w infrastrukturze gazowej, w szczególności w celu zapewnienia przesyłu w obie strony i połączeń międzysystemowych oraz podkreśla, że infrastruktura gazowa powinna być rozwijana przy pełnym uwzględnieniu terminali LNG/ CNG, statków transportowych oraz miejsc składowania, jak również popularyzacji zgazyfikowanej biomasy i biogazu;

39.

z zadowoleniem przyjmuje wypowiedź Komisji, zgodnie z którą gaz będzie odgrywał istotną rolę jako paliwo zapasowe; zwraca jednak uwagę, że również inne źródła energii oraz sposoby magazynowania energii będą musiały przyjąć taką rolę, aby zagwarantować bezpieczeństwo dostaw; potwierdza, że bezpieczne i tanie dostawy energii będą nadal oparte na szerokim koszyku energetycznym;

40.

zauważa, że w odróżnieniu od wszystkich innych inwestycji w infrastrukturę, do których UE zamierza zachęcać, gazowe połączenia międzysystemowe i miejsca składowania, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa dostaw gazu z 2009 roku, są infrastrukturą obowiązkową; zwraca się do Komisji o ocenę, czy istnieje potrzeba dofinansowania ze strony UE ulepszeń infrastruktury wymaganych na mocy rozporządzenia z 2009 r.;

41.

domaga się, by Komisja dokonała oceny niekonwencjonalnych źródeł gazu, biorąc pod uwagę kwestie prawne, ocenę cyklu życia, dostępne rezerwy, skutki dla środowiska oraz rentowność; zwraca się do Komisji o przeprowadzenie, w oparciu o zasadę równego i przejrzystego traktowania pierwotnych źródeł energii, dogłębnej oceny potencjalnych korzyści i ryzyka związanego ze stosowaniem niekonwencjonalnych źródeł gazu w UE;

42.

uważa iż, pomimo że obniżenie emisyjności gospodarki doprowadzi do stopniowego zmniejszenia wykorzystania energii pochodzącej z paliw kopalnych, ropa naftowa pozostanie istotną częścią dostaw energii UE przez wiele lat, dlatego też należy utrzymać konkurencyjną europejską infrastrukturę transportu i rafinacji ropy naftowej w okresie przejściowym w celu zapewnienia bezpiecznych i przystępnych cenowo dostaw do konsumentów UE;

43.

podkreśla znaczenie zintegrowanego planowania w zakresie infrastruktury energetycznej dla rolnictwa oraz niewielkich źródeł energii na obszarach wiejskich, gdyż sprzyja ono decentralizacji wytwarzania energii, udziałowi w rynku oraz rozwojowi obszarów wiejskich; podkreśla znaczenie priorytetowego dostępu do sieci dla odnawialnych źródeł energii, jak zostało to nakreślone w dyrektywie UE 2009/28/WE;

44.

zaznacza potrzebę przygotowania i przystosowania sieci produkcji energii, takiej jak energia elektryczna i biogaz ze źródeł rolniczych i leśnych, w wyniku zreformowanej wspólnej polityki rolnej;

45.

uważa, że należy zwrócić uwagę na nowe rozwiązania technologiczne w dziedzinie wykorzystania energii odpadowej z przemysłu, np. gazu spalanego w pochodniach, ciepła odpadowego itd.;

46.

podkreśla znaczenie infrastruktury na poziomie dystrybucji oraz ważną rolę „prosumentów” i operatorów sieci dystrybucji we włączeniu do systemu zdecentralizowanych produktów energetycznych i skutecznych działań dotyczących zarządzania popytem na energię; podkreśla, że nadanie wyższego priorytetu zarządzaniu popytem oraz wytwarzanie energii zgodnie z popytem wzmocniłoby w sposób istotny integrację zdecentralizowanych źródeł energii, a także przyczyniło się do osiągnięcia ogólnych celów polityki energetycznej; uważa, że ma to również zastosowanie do projektów w ramach infrastruktury krajowej, mających pozytywny wpływ poza granicami krajowymi w zakresie dostaw lub połączeń międzysystemowych wewnętrznego rynku energii;

47.

domaga się, by Komisja przedstawiła do 2012 r. konkretne inicjatywy wspierające rozwój możliwości magazynowania energii (w tym gaz o różnorodnym zastosowaniu, instalacje do produkcji paliwa wodorowego, inteligentne akumulatory o przepływie zwrotnym w pojazdach elektronicznych, energia wodna, zdecentralizowane miejsca składowania biogazu, wodne elektrownie pompowe, elektrownie wysokotermiczne, instalacje magazynujące sprężone powietrze i inne technologie innowacyjne); sugeruje, by Komisja przeprowadziła ocenę dalszych inicjatyw w zakresie magazynowania energii w celu jak najlepszej integracji odnawialnych źródeł energii;

48.

uważa, że modernizacja i udoskonalenie wydajności miejskich sieci grzewczych i chłodzących muszą być unijnym priorytetem i powinny znaleźć odzwierciedlenie i wsparcie zarówno w odniesieniu do przeglądu istniejących ram finansowych, jak i w przyszłej perspektywie finansowej;

49.

wyraża zadowolenie ze zrealizowanych do tej pory projektów w zakresie wychwytywania CO2 i infrastruktury transportowej i magazynowania; nawołuje jednak Komisję do pilnego sporządzenia sprawozdania śródokresowego oceniającego z perspektywy technicznej i ekonomicznej rezultaty uzyskane z zastosowania finansowanych ze środków UE eksperymentalnych technologii wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS) dla elektrowni węglowych;

50.

domaga się, by Komisja we współpracy ze wszystkimi odnośnymi podmiotami na rynku – w tym z operatorami sieci i innymi operatorami rynkowymi – krytycznie oceniła i w razie konieczności dostosowała kwoty przeznaczone na potrzeby inwestycyjne określone w komunikacie w sprawie priorytetów w zakresie infrastruktury energetycznej, w szczególności w stosunku do ograniczenia zużycia energii poprzez środki efektywności energetycznej, a także zwraca się o przedstawienie Radzie i Parlamentowi sprawozdania w sprawie niezbędnych inwestycji;

51.

zauważa, że oprócz kosztów kapitałowych i operacyjnych tworzenie, obsługiwanie i likwidowanie przedsięwzięć z zakresu infrastruktury energetycznej generuje znaczne koszty środowiskowe; podkreśla znaczenie uwzględniania tych kosztów środowiskowych w analizie kosztów i korzyści, stosując podejście obejmujące kalkulację kosztów w całym cyklu życia;

52.

uważa, że od operatorów systemów przesyłowych powinno się wymagać, by przekazywali wszystkie linie przesyłowe do pełnej dyspozycji rynku; w ten sposób zapobiegając rezerwacji pojemności przesyłowych dla bilansowania transgranicznego itd.; uważa też, że wymóg ten powinien być ustalony w wiążącym akcie ustawodawczym opartym na bieżących wytycznych dotyczących dobrych praktyk przez Europejski Organ Nadzoru Energii Elektrycznej i Gazu (ERGEG);

53.

wspiera poszerzoną współpracę pomiędzy państwami członkowskimi mającą na celu stworzenie regionalnych organów regulacyjnych dla wielu państw członkowskich; wyraża zadowolenie z powodu podobnych inicjatyw przedsięwziętych w celu stworzenia pojedynczych regionalnych OSP;

54.

wzywa Komisję i ACER do realizacji zadania stworzenia wspólnego europejskiego rynku dnia bieżącego do roku 2014, ponieważ pozwoliłoby to na swobodną wymianę energii elektrycznej na wszystkich połączeniach przesyłowych pomiędzy państwami oraz/lub różnymi obszarami cenowymi;

55.

uważa, że infrastruktura energetyczna powinna uwzględniać w większym stopniu użytkownika końcowego i że należy też skoncentrować się bardziej na wzajemnym oddziaływaniu między potencjałem systemów dystrybucji a zużyciem energii, a także zaznacza potrzebę zapewnienia odbywających się w czasie rzeczywistym dwukierunkowych przepływów energii i informacji; wskazuje na korzyści płynące z nowego systemu elektroenergetycznego wykorzystującego efektywne technologie, materiały i usługi, takie jak inteligentne systemy pomiarowe, inteligentne sieci czy interoperacyjne usługi ICT w zakresie zarządzania zarówno dostawami, jak i zużyciem energii oraz obejmującego rozwój innowacyjnych i dynamicznych cenników i systemów aktywnie reagujących na popyt z korzyścią dla konsumentów;

56.

podkreśla potrzebę promowania rozwoju technologii przyjaznych użytkownikowi i zarządzania popytem w celu zapewnienia wykorzystania technologii inteligentnych sieci i systemów aktywnie reagujących na popyt oraz w celu uzyskania pełnych korzyści z inteligentnych sieci dla wszystkich zainteresowanych podmiotów;

57.

podkreśla, że upowszechnienie inteligentnych sieci powinno być jednym z priorytetów infrastruktury energetycznej służących realizacji celów UE w dziedzinie energii i ochrony klimatu, ponieważ pomoże w integracji produkcji przesyłanej energii odnawialnej i pojazdów napędzanych energią elektryczną, w ograniczeniu zależności energetycznej, zwiększeniu efektywności energetycznej i w zwiększeniu elastyczności i pojemności systemu elektrycznego; uważa, że inteligentne sieci oferują jedyną w swoim rodzaju możliwość stymulowania innowacyjności i procesu tworzenia miejsc pracy oraz podniesienia konkurencyjności przemysłu europejskiego, przy szczególnym uwzględnieniu MŚP;

58.

zwraca się do Komisji, by ułatwiła pilne wykorzystanie dużych projektów pokazowych inteligentnych sieci jako najlepszego sposobu mierzenia kosztów i korzyści dla społeczeństwa europejskiego; zauważa, że w celu podziału ryzyka związanego z inwestycjami niezbędnymi dla tych projektów, konieczne jest finansowanie publiczne w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, jakie oferuje Europejska Inicjatywa Inteligentnych Sieci (EEGI);

59.

zwraca uwagę, że inteligentne sieci są wynikiem konwergencji pomiędzy technologiami energetycznymi a technologiami informatycznymi i komunikacyjnymi; w związku z tym należy zwrócić szczególną uwagę na współpracę dwóch sektorów między innymi w zakresie skutecznego wykorzystania widma radiowego w całej Europie oraz zrozumienia funkcji inteligentnych sieci energetycznych w planowaniu przyszłego „Internetu przedmiotów”; zwraca się do Komisji o opracowanie planu współpracy pomiędzy różnymi jednostkami zaangażowanymi (DG ds. Badań Naukowych, DG ds. Energii, DG INFSO itd.), tak aby zapewnić najspójniejszy i najskuteczniejszy sposób stosowania i funkcjonowania inteligentnych sieci jako główną podstawę działań w dziedzinie polityki energetycznej;

60.

wzywa Komisję do oceny, czy konieczne są dalsze inicjatywy ustawodawcze do wdrożenia inteligentnych sieci, zgodnie z przepisami III pakietu energetycznego dla rynku wewnętrznego; uważa, że ocena powinna uwzględniać następujące cele: i) zapewnienie odpowiedniego otwartego dostępu i dzielenia się informacjami operacyjnymi pomiędzy podmiotami i ich fizycznymi interfejsami; ii) stworzenie sprawnie działającego rynku usług energetycznych; oraz iii) zapewnienie odpowiednich zachęt dla operatorów sieci, tak aby inwestowali w inteligentne technologie dla inteligentnych sieci;

61.

wzywa do większego skoncentrowania się na interakcji pomiędzy potencjałem systemu dystrybucji a konsumpcją z uwzględnieniem wspólnej europejskiej strategii dotyczącej inteligentnych sieci i zwraca uwagę, że jak zostało podkreślone we wnioskach Rady Europejskiej z 4 lutego 2011 r., standardy techniczne dla inteligentnych sieci powinny być przyjęte najpóźniej do końca 2012 r.;

62.

podkreśla, że sieci powinny być dostosowane do nowych przedsiębiorców w celu wdrożenia ułatwień dla nowych źródeł produkcji na małą skalę, takich jak gospodarstwa domowe i MŚP;

63.

uważa, że w siódmym i ósmym programie ramowym na rzecz badań i rozwoju należy przede wszystkim stworzyć warunki dla rozwoju technologii inteligentnych sieci w odniesieniu do prywatnej infrastruktury ładowania samochodów elektrycznych, tak aby szybko stworzyć zdecentralizowaną, dwukierunkową sieć energetyczną w tym obszarze;

64.

stwierdza potrzebę stworzenia stabilnych ram regulacyjnych służących promowaniu bardzo szerokich inwestycji potrzebnych w Europie w celu utworzenia inteligentnych sieci;

65.

podkreśla, że standaryzacja inteligentnych sieci i interoperacyjność powinny być priorytetem; domaga się, by państwa członkowskie we współpracy z europejskimi i międzynarodowymi organami normalizacji oraz z sektorem przemysłu przyspieszyły prace nad wypracowaniem standardów technicznych i norm bezpieczeństwa dla pojazdów elektrycznych, infrastruktury do ładowania oraz inteligentnych sieci i instrumentów pomiarowych, z zamiarem ich ukończenia do końca 2012 r.; podkreśla, że technologie powinny być oparte na otwartych międzynarodowych standardach w celu zapewnienia ich opłacalności, co podniesie interoperacyjność systemów oraz zapewni konsumentom wybór rozwiązań;

66.

uznaje, że standaryzacja pracy w zakresie inteligentnych systemów pomiarowych postępuje wraz ze standaryzacją mandatu M/441 wydanego przez Komisję Europejską dla europejskich organizacji ds. standaryzacji (CEN, CENELEC i ETSI) i podkreśla, że standardy techniczne dla inteligentnych systemów pomiarowych powinny uwzględniać dodatkowe funkcjonalności określone w sprawozdaniu końcowym grupy koordynującej ds. inteligentnych systemów pomiarowych CEN/CELENEC/ETSI (SM-CG), a mianowicie:

67.

z zadowoleniem przyjmuje prace zrealizowane przez EEGI oraz grupę roboczą Komisji ds. inteligentnych sieci; nawołuje Komisję do pełnego uwzględnienia ich wniosków dotyczących szczegółowego prawodawstwa w sprawie inteligentnych sieci, które zostaną wyciągnięte w ciągu pierwszej połowy 2011 r.;

68.

zaznacza, że celem inteligentnych systemów pomiarowych jest zapewnienie klientom skutecznego monitorowania i kontroli ich zużycia energii;

69.

zaznacza, że państwa członkowskie są już zobowiązane pod warunkiem pozytywnej oceny do upowszechnienia do roku 2020 inteligentnych instrumentów pomiarowych wśród przynajmniej 80 % ich odbiorców końcowych i przypomina cel okresowy, który zakłada, że 50 % gospodarstw domowych będzie mieć inteligentne instrumenty pomiarowe do 2015 r., jak zostało to uzgodnione w nowej agendzie cyfrowej dla Europy:

70.

podkreśla, że państwa członkowskie powinny wspierać wystarczającą liczbę projektów pilotażowych wśród odbiorców prywatnych w celu poprawy akceptacji publicznej oraz poprawy innowacyjności, zgodnie z treścią trzeciego pakietu dotyczącego rynku energii; nawołuje Komisję do przedstawienia – na podstawie ocen wymaganych zgodnie z trzecim pakietem dotyczącym rynku energii – dalszych środków służących zapewnieniu upowszechnienia inteligentnych systemów pomiarowych wśród wszystkich klientów instytucjonalnych do roku 2014, wyłączając tymczasowo mikroprzedsiębiorstwa; domaga się ustanowienia jasnych i zgodnych z obowiązującym prawem UE zasad w zakresie bezpieczeństwa, prywatności i ochrony danych;

71.

podkreśla, że upowszechnienie instrumentów zarządzania energią, w szczególności przy instalowaniu inteligentnych liczników do użytku prywatnych konsumentów musi przede wszystkim przynosić wymierne korzyści konsumentom końcowym; podkreśla potrzebę informowania konsumentów na temat ich zużycia energii w celu aktywnego włączenia ich w wysiłki podejmowane na rzecz oszczędzania energii oraz domaga się poświęcenia szczególnej uwagi kampaniom uświadamiającym, organizowaniu szkoleń, przejrzystemu systemowi fakturowania, zapewnianiu opłacalności i promowaniu rozwoju technologii przyjaznych użytkownikowi;

72.

podkreśla w związku z tym pierwszorzędne znaczenie wsparcia na rzecz badań naukowych i innowacji, które powinno być udzielane w ramach aktywnej polityki finansowania, w tym w ramach innowacyjnych instrumentów, które trzeba opracować, np. europejskiego funduszu finansowania innowacji lub europejskiego funduszu patentowego;

73.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do pracy na rzecz wyboru standardowego licencjonowanego pasma widma radiowego dla inteligentnych instrumentów pomiarowych i sieci;

74.

domaga się, by Komisja, w ścisłej współpracy z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, oceniła potrzebę zastosowania dodatkowych środków ochrony danych, role i odpowiedzialności różnych aktorów między innymi w odniesieniu do dostępu, posiadania, przekazywania danych oraz uprawnień do nanoszenia zmian oraz, jeśli okaże się to konieczne, by przedstawiła odpowiednie projekty regulacyjne lub wytyczne;

75.

wyraża zadowolenie z wyznaczenia przez Komisję priorytetowych korytarzy oraz przyznaje, że istnieje potrzeba bardziej optymalnego wykorzystania ograniczonych środków finansowych; przypomina, że o ile odpowiedzialność za planowanie i wdrażanie projektów strukturalnych leży głównie po stronie rynku, to rolą UE jest wspieranie pewnych projektów poprzez przyznanie im statusu „projektów leżących w interesie europejskim” oraz zapewnienie publicznego finansowania niektórych z tych projektów;

76.

domaga się jasnej i przejrzystej metodologii mającej na celu wybór projektów priorytetowych, które wychodzą naprzeciw najpilniejszym europejskim potrzebom; podkreśla, że wybór projektów leżących w interesie Europy powinien być prowadzony w oparciu o obiektywne i przejrzyste kryteria oraz przy zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych podmiotów;

77.

podkreśla, że wszystkie projekty leżące w interesie europejskim powinny przyczynić się do realizacji celów polityki energetycznej UE, takich jak zakończenie tworzenia rynku wewnętrznego, efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii i poprawa bezpieczeństwo dostaw, oraz powinny przyczynić się w znacznej mierze do:

78.

uważa, że aby uzasadnić priorytetowe traktowanie określonych projektów, należy wziąć pod uwagę następujące kryteria:

79.

wyraża opinię, że w celu zapewnienia dalszej priorytetyzacji projektów, należy wziąć pod uwagę następujące kryteria:

80.

podkreśla znaczenie współpracy regionalnej w przypadku planowania, wdrażania i kontroli ustalonych priorytetów i sporządzania planów inwestycyjnych oraz opracowywania konkretnych projektów; uważa, że obecne strategie dla makroregionów (takich jak na przykład region Morza Bałtyckiego czy Dunaju) mogą również posłużyć za modele platform współpracy przy uzgadnianiu i wdrażaniu projektów energetycznych;

81.

podkreśla, że należy kontynuować integrację wewnętrznego rynku energii, wspierając w szczególności projekty, dzięki którym będzie można zapewnić jednorodny skład krajowych koszyków energetycznych w stosunku do krajów sąsiadujących.

82.

podkreśla, że należy znieść przeszkody utrudniające konkurencję oraz rozwój rynkowy wszystkich infrastruktur energetycznych, w tym sieci ciepłowniczych i chłodniczych;

83.

przypomina, że naturalne przeszkody geograficzne na obszarach wyspiarskich bardzo utrudniają integrację tych terenów z siecią elektroenergetyczną Unii oraz że należy przedsięwziąć z myślą o tych obszarach specjalne środki, aby zmniejszyć ich zależność energetyczną, co można osiągnąć dzięki rozwojowi ich wewnętrznych możliwości w dziedzinie wykorzystania odnawialnych źródeł energii lub wspieraniu efektywności energetycznej i oszczędzania energii;

84.

podkreśla, że należy poprawić przejrzystość poprzez jasne informowanie ogółu społeczeństwa o celu każdego projektu i o danych technicznych dotyczących jego planowania; domaga się, by potwierdzenia zgodności były weryfikowane w ramach konsultacji publicznych;

85.

uważa, że wsparcie powinny otrzymać nie tylko duże projekty infrastrukturalne, lecz także mniejsze projekty, które mogą mieć wysoką wartość dodaną i zostać szybciej zrealizowane;

86.

wzywa Komisję do dopilnowania, by projekty, którym nadano status projektów leżących w interesie europejskim, spełniały wyżej wymienione kryteria również po ich zatwierdzeniu; jest zdania, że w przypadku wprowadzenia do projektu poważnych zmian status projektu leżącego w interesie europejskim należy poddać przeglądowi;

87.

zgadza się z koniecznością zapewnienia terminowego wdrożenia projektów leżących w interesie europejskim (PEI) i z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący ukierunkowania i zacieśnienia współpracy w zakresie procedur udzielania zezwoleń i usprawnienia oraz przyspieszenia tych procedur, – z zastrzeżeniem poszanowania zasady pomocniczości i kompetencji poszczególnych państw w zakresie przyznawania zezwoleń – w celu dopilnowania, by obowiązujące terminy w tym zakresie nie hamowały wszystkich innowacyjnych działań inwestorów prywatnych;

88.

z zadowoleniem przyjmuje utworzenie krajowej jednostki kontaktowej dla każdego z projektów leżących w interesie europejskim („punkt kompleksowej obsługi”) stanowiącej wspólny administracyjny łącznik między wykonawcami i poszczególnymi organami uczestniczącymi w procedurze udzielania zezwolenia; jest zdania, że w odniesieniu do projektów transgranicznych należy zapewnić dalszą koordynację między krajowymi punktami kompleksowej obsługi i większą rolę Komisji w tym zakresie; zaznacza, że przed utworzeniem nowych punktów kompleksowej obsługi Komisja i władze krajowe muszą w pełni wykorzystać istniejące instytucje;

89.

podkreśla, że każda krajowa jednostka kontaktowa musi być niezależna oraz wolna od wpływu politycznego lub gospodarczego; jest zdania, że projekty leżące w interesie europejskim powinny być rozpatrywane w kolejności zgłoszenia oraz w terminie, który zostanie określony w przyszłym wniosku Komisji;

90.

podkreśla znaczenie finansowania projektów w przewidzianym czasie oraz wysokiej jakości dialogu między zainteresowanymi stronami; zachęca Komisję do opracowania systemu ostrzeżeń – od łagodnych do ostrzejszych – na wypadek, gdyby dane państwo członkowskie nie rozpatrzyło wniosku o zezwolenie w odpowiednim czasie oraz do śledzenia z bliska, czy krajowe procedury administracyjne zapewniają poprawne i szybkie wdrażanie projektów leżących w interesie europejskim; w dziedzinach, w których występują trudności, z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie orientacyjnych terminów granicznych, w których właściwe organy muszą wydać ostateczną decyzję; wobec braku takiej decyzji wzywa Komisję do zbadania, czy takie opóźnienie mogłoby być rozumiane jako przeszkoda utrudniająca danemu państwu członkowskiemu prawidłowe i szybkie urzeczywistnienie unijnego wewnętrznego rynku energii;

91.

apeluje do Komisji o określenie, przy uwzględnieniu szerokiego zakresu specyficznych aspektów projektów i ich specyfiki terytorialnej, czy możliwe jest stworzenie wspólnych lub skoordynowanych procedur ustanawiających konkretne kluczowe środki i najlepsze rozwiązania (stała wymiana informacji, terminowe informowanie o decyzjach, wspólne mechanizmy rozwiązywania problemów itp.) oraz o dokonanie oceny trwałości stosowania procedur arbitrażowych jako narzędzia podejmowania ostatecznych decyzji;

92.

podkreśla potrzebę bardziej czynnego podejścia i uznaje, że zapewnienie większej przychylności miejscowej ludności dla infrastrukturalnych projektów energetycznych idzie w parze z przedstawieniem odpowiednich informacji o celach tych projektów oraz zaangażowaniem tej ludności w opracowywanie tych projektów na jak najwcześniejszym etapie; domaga się udziału na wszystkich szczeblach społeczeństwa obywatelskiego, organizacji pozarządowych, przemysłu, partnerów społecznych i organizacji konsumenckich w procesie konsultacji dotyczącym projektów leżących w interesie europejskim; wzywa Komisję do opracowania systemu konsultacji i oceny w celu określenia i rozpowszechniania sprawdzonych rozwiązań oraz wiedzy na temat publicznej akceptacji infrastruktury;

93.

ze względu na znaczenie, jakie mają regionalne strategie w dziedzinie energii odnawialnej dla możliwości rozwoju regionalnego, podkreśla konieczność utworzenia platformy wymiany najlepszych wzorców wypracowanych w regionach, przy uwzględnieniu pozytywnych doświadczeń władz miejskich i regionalnych wyspecjalizowanych w energii odnawialnej, oszczędności energii i efektywności energetycznej; wzywa w związku z tym do utworzenia systemu konsultacji i oceny, aby w miarę możliwości wskazywać, dzielić się i powielać najlepsze wzorce oraz wiedzę o akceptacji infrastruktur przez społeczeństwo;

94.

podkreśla, że największe wyzwanie polega na uzyskaniu akceptacji społeczności lokalnej dla projektów w zakresie infrastruktury energetycznej; jest przekonany, że akceptację i zaufanie obywateli i decydentów można osiągnąć jedynie dzięki przeprowadzeniu otwartych i przejrzystych debat przed podjęciem decyzji dotyczącej projektów w zakresie infrastruktury energetycznej;

95.

zwraca się do Komisji o ocenę, czy modernizacja i udoskonalenie istniejących korytarzy energetycznych są bardziej pożądane niż budowa nowych korytarzy pod kątem opłacalności i akceptacji ze strony opinii publicznej;

96.

zaleca przekazywanie większej ilości informacji na temat znaczenia sieci energetycznych w Unii Europejskiej; wzywa Komisję do rozważenia możliwości rozpoczęcia europejskiej kampanii informacyjno-komunikacyjnej dotyczącej tych sieci z myślą o odbiorcach na szczeblu krajowym i lokalnym;

97.

zauważa, że inwestycje w sieci są cykliczne i powinny być oceniane z perspektywy czasu; zaznacza, że wiele obiektów powstałych w ostatnich dziesięcioleciach, by połączyć scentralizowane elektrownie, jest już przestarzałych; wskazuje na fakt, że społeczeństwo będzie oczekiwało zoptymalizowania kosztów utrzymania działalności istniejącej infrastruktury oraz budowy nowej infrastruktury poprzez partnerstwa publiczno-prywatne oraz rozwój innowacyjnych instrumentów finansowych; podkreśla konieczność adekwatnego spełniania wymogów infrastrukturalnych oraz unikania blokowania zdolności do wytwarzania nadwyżek, w pełni uwzględniając racjonalny pod względem kosztowym potencjał w zakresie efektywności energetycznej;

98.

podkreśla, że skuteczne funkcjonowanie rynku powinno umożliwić pokrycie znacznej części kosztów wymaganych do inwestycji infrastrukturalnych w oparciu o zasady właściwego przydziału kosztów, przejrzystości, niedyskryminacji i opłacalności oraz zgodnie z zasadą „użytkownik płaci”; apeluje do Komisji, by zbadała, czy istniejące zachęty regulacyjne są wystarczające, aby wystosować konieczne sygnały dla rynku, oraz jakie dodatkowe środki, w tym w zakresie udoskonalenia zasad podziału kosztów, są wymagane;

99.

uważa, że jeżeli nie ma żadnej innej alternatywy regulacyjnej, zaś rynek nie może sam sprostać potrzebom inwestycyjnym, finansowanie UE może być wymagane dla ograniczonej liczby projektów leżących w interesie europejskim, których specyfika sprawia, że są one nieopłacalne z handlowego punktu widzenia, lecz ich wdrażanie jest konieczne do osiągnięcia celów polityki energetycznej UE; uważa, że publiczne środki finansowe mogą zostać wykorzystane do zwiększenia inwestycji poprzez opracowanie innowacyjnej mieszanej struktury instrumentów finansowych, pod warunkiem, że nie prowadzi to do zakłócenia konkurencji;

100.

przypomina, że Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego uczestniczy w dużej mierze w finansowaniu projektów infrastrukturalnych, również z dziedzinie energii, i podkreśla, że polityka spójności na szczeblu lokalnym i regionalnym odgrywa znaczącą rolę w zwiększaniu efektywności energetycznej i osiąganiu przez Unię celów w zakresie energii odnawialnej;

101.

podkreśla, że Fundusz Spójności i fundusze strukturalne nadal powinny mieć kluczowe znaczenie dla naszych projektów infrastrukturalnych; uważa, że każda próba utworzenia nowych funduszy sektorowych z funduszy polityki spójności byłaby chybiona;

102.

wzywa Komisję do zapewnienia, że finansowanie inwestycji w infrastrukturę będzie oparte na podejściu rynkowym, aby zapobiec zakłóceniom konkurencji i niewłaściwym bodźcom do inwestycji oraz uniknąć nieuzasadnionych fluktuacji między państwami członkowskimi pod warunkiem, że jednocześnie zostanie zabezpieczony interes publiczny, zwłaszcza na poziomie lokalnym i regionalnym oraz na obszarach o szczególnych cechach geograficznych, takich jak wyspy, regiony górskie i obszary słabo zaludnione, poprzez ograniczenie kwoty finansowania publicznego, co powinno doprowadzić do innowacyjnego połączenia instrumentów finansowych pobudzających do inwestycji prywatnych;

103.

uważa, że Unia Europejska powinna finansować projekty nieatrakcyjne z punktu widzenia rynku, które nie są w stanie przyciągnąć prywatnych inwestorów, ale z punktu widzenia polityki energetycznej są kluczowe dla powiązania odizolowanych regionów UE z europejskimi sieciami energetycznymi i sieciami gazu ziemnego jako integralna część procesu tworzenia ujednoliconego rynku energetycznego w Unii Europejskiej;

104.

zwraca się do Komisji o umożliwienie finansowania ze środków publicznych tylko tym państwom członkowskim, które w pełni wdrożyły obowiązujące prawodawstwo UE i stosują je w prawidłowy sposób, w tym przepisy regulujące przewidziane w trzecim pakiecie dotyczącym rynku wewnętrznego;

105.

wzywa Komisję do przeglądu przepisów dotyczących pomocy państwa w odniesieniu do infrastruktury energetycznej oraz w miarę konieczności do przedstawienia wniosków w celu zmiany tych przepisów, tak aby umożliwić państwom zachęcanie do modernizacji infrastruktury; jednocześnie wzywa Komisję do wydania nowego dokumentu zawierającego wytyczne dotyczące finansowania projektów ze środków publicznych oraz obecnych przepisów dotyczących pomocy państwa, który określałby jasne kryteria finansowania infrastruktury energetycznej ze środków publicznych; podkreśla, że dokument ten musi zostać opracowany wspólnie przez DG ds. Energii, DG ds. Konkurencji i DG ds. Rozwoju Regionalnego, tak aby zapobiec wszelkiemu brakowi spójności w przepisach Komisji;

106.

w oparciu o cele strategiczne wzywa do uwzględnienia kryterium geograficznego w przypadku przyszłych dotacji dla sektora energetycznego w obszarze infrastruktury oraz badań i rozwoju; ponadto nalega, aby rozwinięte regiony otrzymywały środki na badania i rozwój tylko wtedy, gdy wspierana działalność prowadzona jest we współpracy z regionami słabiej rozwiniętymi;

107.

podkreśla, że stabilne, przewidywalne i adekwatne ramy prawne, w tym odpowiednia stopa zwrotu kosztów projektów i zachęty dla projektów, mają zasadnicze znaczenie dla wspierania inwestycji zarówno w zakresie przesyłu, jak i dystrybucji; podkreśla, że organy regulacyjne powinny wesprzeć wdrażanie nowych technologii za pośrednictwem zachęt rynkowych i projektów pilotażowych;

108.

jest zdania, że finansowanie prywatne może ułatwić terminową budowę wymaganej infrastruktury energetycznej, gdyż już sam wymiar wyzwania w zakresie infrastruktury jest tak duży, że należy odpowiednio odblokować środki prywatne; uważa, że mając na uwadze to, iż prywatni inwestorzy podejmują wyzwanie w zakresie infrastruktury, Komisja powinna określić jasne wytyczne dotyczące zaangażowania podmiotów rynkowych i inwestorów prywatnych w tak zwane „połączenia komercyjne”; jest zdania, że problemy związane z możliwymi skutkami oddziaływania na funkcjonowanie rynku można przezwyciężyć, jeśli połączenia komercyjne będą zobowiązane do przekazywania wszystkich swoich zdolności rynkowi;

109.

podkreśla, że należy jak najpełniej wykorzystać narzędzia rynkowe, w tym udoskonalenia w zakresie zasad podziału kosztów, obligacje infrastrukturalne, fundusze obrotowe, fundusze na rzecz energii odnawialnej, pożyczki gwarancyjne, instrumenty podziału ryzyka, zachęty dla tworzenia partnerstw publiczno-prywatnych, partnerstwa z EBI – poprzez zwiększenie jego zdolności interwencyjnej i dostępnych zasobów – oraz wykorzystać dochody ze sprzedaży na aukcji uprawnień do emisji na rzecz projektów w dziedzinie odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej, jak również, w odpowiednich przypadkach, inne innowacyjne instrumenty finansowe; nawołuje Komisję do uwzględnienia potencjału finansowego i warunków rynkowych panujących w mniej rozwiniętych państwach członkowskich;

110.

podkreśla wagę ściślejszej i skuteczniejszej współpracy z sektorem prywatnym i instytucjami finansowymi, a w szczególności z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym oraz Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju, w celu uzyskania niezbędnego finansowania, zwłaszcza dla projektów uznawanych za priorytetowe; zachęca Komisję, aby rozpatrzyła inne innowacyjne instrumenty finansowe i wspierała tworzenie partnerstw publiczno-prywatnych, którym władze lokalne, regionalne lub krajowe zapewnią odpowiednie zachęty, ramy prawne i wsparcie polityczne; podkreśla w tym kontekście potrzebę opracowania pomocy technicznej i inżynierii finansowej na poziomie władz regionalnych i lokalnych, w celu wsparcia lokalnych podmiotów w tworzeniu projektów w zakresie efektywności energetycznej, np. w oparciu o stworzony przez EBI mechanizm pomocy technicznej ELENA oraz o doświadczenia przedsiębiorstw świadczących usługi energetyczne (ESCO), jeżeli chodzi o infrastruktury służącej efektywności energetycznej;

111.

popiera pomysł wyemitowania wspólnych obligacji europejskich przeznaczonych na finansowanie projektów w celu sfinansowania znaczących potrzeb infrastrukturalnych i przedsięwzięć strukturalnych w ramach nowej agendy UE 2020, w tym nowej strategii na rzecz rozwoju infrastruktury energetycznej; uważa, że obligacje UE przeznaczone na finansowanie projektów zapewniłyby realizację wymaganych inwestycji i dawałyby wystarczający poziom zaufania, dzięki czemu najważniejsze projekty inwestycyjne łatwiej znajdowałyby wymagane wsparcie, a tym samym stałyby się ważnym mechanizmem maksymalnego wykorzystania wsparcia publicznego; przypomina, że w celu zapewnienia Europie zrównoważonej podstawy projekty te muszą przyczyniać się do ekologicznej transformacji naszych gospodarek;

112.

uważa w szczególności, że unijne obligacje na rzecz projektów mogą stać się kluczowym instrumentem finansowym sprzyjającym niezbędnym inwestycjom w dziedzinie infrastruktury energetycznej w Europie, co pomoże prywatnym spółkom celowym pozyskiwać od inwestorów środki finansowe w ramach rynku kapitałowego; wzywa Komisję do opracowania w trybie pilnym wniosku ustawodawczego dotyczącego unijnych obligacji na rzecz projektów;

113.

podkreśla znaczenie opracowania przez organy regulacyjne wspólnej metodyki, jeśli chodzi o podział kosztów transgranicznych projektów infrastrukturalnych, ponieważ tego typu zachęty do tworzenia infrastruktury sieci charakteryzują się wielorakimi niedoskonałościami rynku, przede wszystkim ze względu na naturalny monopol i brak konkurencji;

114.

podkreśla znaczenie przejrzystych, proporcjonalnych, niedyskryminujących i sprawiedliwych stawek dla zapewnienia odpowiedniego podziału kosztów inwestycji w transgraniczną i wewnętrzną infrastrukturę przesyłową, której transgraniczny wpływ w znaczny sposób przyczynia się do osiągnięcia celów politycznych UE, uczciwych cen dla konsumentów i większej konkurencyjności; wzywa państwa członkowskie do powstrzymania się od stosowania zbyt niskich regulowanych opłat taryfowych; z zadowoleniem przyjmuje przedstawiony przez Komisję Europejską wniosek dotyczący REMIT;

115.

przypomina, że trzeci pakiet nakłada na organy regulacyjne w związku z ustalaniem stawek taryfowych obowiązek oceny inwestycji nie tylko na podstawie korzyści w swoim państwie członkowskim, ale na podstawie korzyści na skalę całej UE; domaga się, by ACER zagwarantowała, że jej członkowie biorą pod uwagę ten obowiązek; zwraca się do Komisji o dalsze rozważenie, czy, jeżeli przy określaniu stawek nie można sprawiedliwie rozdzielić kosztów i korzyści, mechanizmy kompensacyjne opierające się na ścisłej przejrzystości mogłyby okazać się użyteczne przy zatwierdzaniu projektów transgranicznych, lub innych odpowiednich projektów wewnętrznych niezbędnych do realizacji celów w zakresie polityki energetycznej UE;

116.

podkreśla znaczenie zwiększenia potencjału wzajemnych połączeń sieci energetycznych w wymiarze ponadgranicznym i podkreśla, że na realizację wyznaczonych celów, w tym celów w zakresie spójności terytorialnej, należy zapewnić odpowiednie środki finansowe;

117.

wzywa do utworzenia na szczeblu europejskim ulepszonych instrumentów finansowych w celu wsparcia samorządów terytorialnych w ich wysiłkach inwestycyjnych w dziedzinie zrównoważonej produkcji energii;

118.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji, która zaproponowała, że w 2011 r. przedstawi wniosek dotyczący uregulowania kwestii podziału kosztów realizacji projektów skomplikowanych technicznie lub projektów transgranicznych, ponieważ taki podział uznaje się za jedną z głównych przeszkód utrudniających rozwój infrastruktury transgranicznej oraz nowego instrumentu finansowania przeznaczonego na wsparcie projektów priorytetowych na lata 2014-2020;

119.

uważa, że ważne jest, aby w przyszłości zwracano większą uwagę na gwarancje finansowe inwestycji oraz aby przewidywane ramy finansowe były opracowywane łącznie z planowaniem okresu budżetowego 2014-2020;

120.

uważa, że wszystkie zewnętrzne rurociągi i inne sieci energetyczne wchodzące na terytorium Unii Europejskiej powinny być zarządzane zgodnie z przejrzystymi porozumieniami międzyrządowymi oraz zasadami rynku wewnętrznego, łącznie z przepisami dotyczącymi dostępu stron trzecich, klauzulami przeznaczenia, nadzorem nad zasadami przydziału i zarządzania ograniczeniami przesyłowymi, czasem trwania umów oraz klauzulą „take-or-pay” („bierz lub płać”); wzywa Komisję do zapewnienia tego, by obecne i przyszłe porozumienia dotyczące rurociągów oraz porozumienia handlowe były zgodne z europejskim dorobkiem prawnym w dziedzinie energii, a w razie potrzeby wzywają do podjęcia odpowiednich kroków;

121.

wzywa Komisję do dalszego ograniczenia przyznawania zwolnień od dostępu stron trzecich do infrastruktury energetycznej oraz do przeglądu przyznanych zwolnień w celu sprawdzenia, czy nadal są one potrzebne; zwraca uwagę, że udostępnianie finansowania publicznego lub wspieranie projektów za pośrednictwem takich instrumentów jak obligacje infrastrukturalne zarządzane przez EBI itp. powinno zmniejszyć lub wyeliminować potrzebę otrzymywania zwolnień od dostępu stron trzecich;

122.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i państwom członkowskim.

5.2.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 33/65