7.7.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 199/1

—

uwzględniając dyrektywę 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (1),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiające wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 339/93 (2),

—

uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 768/2008/WE z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie wspólnych ram dotyczących wprowadzania produktów do obrotu, uchylającą decyzję Rady 93/465/EWG (3),

—

uwzględniając decyzję Komisji 2010/15/UE z dnia 16 grudnia 2009 r. ustanawiającą wytyczne dotyczące zarządzania wspólnotowym systemem szybkiej informacji „RAPEX” utworzonym na mocy art. 12 oraz procedurą zgłoszeniową ustanowioną na mocy art. 11 dyrektywy 2001/95/WE (dyrektywa w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów) (4),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące wdrażania dyrektywy 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, (COM(2008)0905),

—

uwzględniając dokument roboczy Komisji pt. „Przegląd dyrektywy w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów – Podsumowanie przewidywanych działań”, DG ds. Zdrowia i Konsumentów, 18 maja 2010 r.,

—

uwzględniając plan działania pt. „Dostosowanie do nowych ram prawnych (decyzja nr 768/2008/WE)”, DG ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu, 15 kwietnia 2010 r.,

—

uwzględniając plan działania pt. „Przegląd dyrektywy 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów”, DG ds. Zdrowia i Konsumentów, 25 marca 2010 r.,

—

uwzględniając dokument roboczy Komisji w sprawie zależności między dyrektywą 2001/95/WE w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów a przepisami dotyczącymi nadzoru rynku zawartymi w rozporządzeniu (WE) nr 765/2008, DG ds. Zdrowia i Konsumentów, 2 marca 2010 r.,

—

uwzględniając dokument roboczy Komisji pt. „Przegląd dyrektywy w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów – Określenie głównych kwestii”, DG ds. Zdrowia i Konsumentów, 15 września 2009 r.,

—

uwzględniając notatkę informacyjną przygotowaną na zamówienie komisji IMCO w sprawie nadzoru rynku w państwach członkowskich, opublikowaną w październiku 2009 r.,

—

uwzględniając notatkę informacyjną przygotowaną na zamówienie komisji IMCO w sprawie przeglądu dyrektywy w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów i nadzoru rynku, opublikowaną we wrześniu 2010 r.,

—

uwzględniając warsztaty na temat przeglądu dyrektywy w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów i nadzoru rynku, które odbyły się dnia 30 września 2010 r.,

—

uwzględniając szczyt trójstronny UE, Stanów Zjednoczonych i Chin, który odbył się w dniach 25–26 października 2010 r. w Szanghaju,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów oraz opinie Komisji Handlu Międzynarodowego, jak również Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A7-0033/2011),

A.

mając na uwadze, że zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich produktów wprowadzanych do obrotu w UE jest bardzo istotne, aby zagwarantować wysoki poziom ochrony między innymi konsumentów,

B.

mając na uwadze, że w lipcu 2008 r. zostały przyjęte nowe ramy prawne (zwane dalej NRP), a rozporządzenie (WE) nr 765/2008 w sprawie nadzoru rynku zaczęło obowiązywać od dnia 1 stycznia 2010 r.,

C.

mając na uwadze, że konieczny jest przegląd dyrektywy 2001/95/WE w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, która ustanawia ogólne wymogi bezpieczeństwa produktów konsumpcyjnych na szczeblu UE, oraz jej uzgodnienie z NRP za pomocą integracji, w szczególności z rozporządzeniem w sprawie nadzoru rynku,

D.

mając na uwadze, że ramy prawne dotyczące bezpieczeństwa produktów i nadzoru rynku składają się z trzech warstw aktów prawnych (dyrektywy w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, NRP i dyrektyw sektorowych wprowadzających harmonizację), co powoduje niepewność i nieporozumienia na rynku wewnętrznym,

E.

mając na uwadze, że poziom nadzoru rynku bardzo się różni w poszczególnych państwach członkowskich, a wiele z nich nie przydziela zasobów niezbędnych do efektywnego nadzoru rynku i różnie interpretuje pojęcie „produktów stanowiących poważne zagrożenie”, co może być powodem powstawania barier dla swobodnego przepływu towarów, zakłócania konkurencji i zagrożenia bezpieczeństwu konsumentów w ramach rynku wewnętrznego,

F.

mając na uwadze, że istotne znaczenie mają współpraca między organami sprawującymi nadzór rynku oraz wspólne działania w zakresie nadzoru rynku, w związku z czym należy je dodatkowo wzmocnić i przydzielić na nie zasoby,

G.

mając na uwadze, że w porównaniu z dyrektywami rozporządzenia przynoszą takie zalety jak jasność, przewidywalność i skuteczność, jak stwierdzono również w sprawozdaniu Mario Montiego,

1.

uważa, że obecne ramy prawne dotyczące nadzoru rynku nie zapewniają wystarczającej spójności i powinny w związku z tym zostać poddane przeglądowi i dodatkowo skoordynowane;

2.

proponuje Komisji ustanowienie wspólnych ram europejskich dotyczących nadzoru rynku odnośnie do wszystkich produktów znajdujących się na rynku wewnętrznym lub wprowadzanych na rynek UE; wzywa Komisję, by odgrywała aktywniejszą rolę w koordynowaniu działań europejskich organów nadzoru rynku, organów celnych i właściwych organów państw członkowskich;

3.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do wykorzystywania odpowiednich zasobów na skuteczne działania z zakresu nadzoru rynku; podkreśla, że niewydolne systemy nadzoru rynku mogą powodować zakłócanie konkurencji, zagrażać bezpieczeństwu konsumentów i zmniejszać zaufanie obywateli do rynku wewnętrznego; wskazuje na znaczenie ochrony granic zewnętrznych rynku wewnętrznego, w szczególności dużych portów morskich, oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia działań przeciwko nielegalnym produktom pochodzącym z krajów trzecich; sugeruje, by Komisja podjęła się pełnej oceny punktów wwozu produktów na rynek UE włącznie z oceną zasobów potrzebnych do zapewnienia odpowiedniej kontroli;

4.

wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia w skoordynowany sposób kar, w tym wysokich grzywien, dla podmiotów gospodarczych umyślnie wprowadzających na rynek wewnętrzny produkty niebezpieczne lub niezgodne z przepisami; proponuje, by jak najczęściej podawać do publicznej wiadomości zakaz obrotu danym produktem, co bardziej uwidoczni kontrole graniczne i nadzór rynkowy oraz odstraszy nieuczciwe podmioty gospodarcze;

5.

wzywa Komisję, by wraz z organami sprawującymi nadzór nad rynkiem i z organami celnymi w większej mierze współfinansowała wspólne działania nadzoru rynku;

6.

podkreśla konieczność wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi; wzywa do współpracy, połączenia zasobów wiedzy specjalistycznej i wymiany najlepszych praktyk wśród organów sprawujących nadzór rynku; przypomina o znaczeniu współpracy między organami celnymi a organami sprawującymi nadzór rynku na granicach zewnętrznych w celu prowadzenia stosownych kontroli produktów wprowadzanych do Wspólnoty; docenia obecny znaczący wkład organizacji PROSAFE w koordynację wspólnych działań na rzecz nadzoru rynkowego oraz wymianę najlepszych sposobów postępowania w ramach dyrektywy w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów; wzywa zatem Komisję do rozważenia, na jakich warunkach organizacja PROSAFE mogłaby posłużyć za platformę poszerzonej koordynacji między państwami członkowskimi w zakresie produktów zharmonizowanych i niezharmonizowanych; uznaje za konieczne ustanowienie podstawy prawnej i przydzielenie organizacji PROSAFE wystarczających zasobów przeznaczonych na wypełnianie tego zadania; zauważa, że z uwagi na nieformalną strukturę i ograniczone środki organizacji PROSAFE obecnie prowadzona przez nią koordynacja ma zawężony charakter;

7.

wzywa państwa członkowskie UE do dzielenia się z innymi państwami członkowskimi wszelkimi informacjami i analizami dotyczącymi bezpieczeństwa produktów; uważa, że należy załączać numery referencyjne odnośnych produktów, aby ułatwić ich identyfikację przez inne władze, które mogą z pożytkiem dla nich przetłumaczyć i wykorzystać informacje zawarte w tych analizach; wzywa państwa członkowskie do umożliwienia ich właściwym władzom podejmowania działań mających na celu nadzór rynkowy na podstawie wyników testów lub analiz, włącznie z wynikami testów lub analiz przeprowadzonych przez inne państwa członkowskie, aby w ten sposób uniknąć powtarzania tej samej pracy;

8.

proponuje utworzenie urzędów zajmujących się edukacją w zakresie bezpieczeństwa produktów, np. w ramach punktów kontaktowych ds. produktów, które mogłyby ułatwiać prowadzenie szkoleń i przekazywanie informacji między sektorami;

9.

wzywa Komisję do utworzenia publicznej informacyjnej bazy danych dotyczącej bezpieczeństwa produktów konsumenckich, obejmującej platformę przeznaczoną do składania skarg, w miarę możliwości opartej na systemach regionalnych i krajowych już istniejących w państwach członkowskich; jest zdania, że zwiększy ona transgraniczną świadomość istnienia niebezpiecznych produktów na rynku wewnętrznym oraz umożliwi konsumentom powiadamianie w formie elektronicznej odpowiednich organów o produktach niebezpiecznych; uważa, że taka baza danych mogłaby powstać poprzez dostosowanie istniejących baz danych, takich jak europejski system nadzoru rynku (ICSMS) czy baza danych o urazach (IDB); podkreśla, że baza danych potrzebuje podstawy prawnej, a korzystanie z niej powinno być obowiązkowe dla państw członkowskich; wzywa do utworzenia systemu statystyk dotyczących wypadków opartego na tej bazie danych, z którego publikowane byłyby obowiązkowe sprawozdania roczne; apeluje, by baza danych była publicznie dostępna, przy zachowaniu koniecznej poufności w odniesieniu do przedsiębiorstw;

10.

zauważa, że w związku z globalizacją, powszechniejszym stosowaniem outsourcingu oraz wzrostem handlu międzynarodowego, więcej produktów podlega wymianie handlowej na światowych rynkach; jest zdania, że ścisła współpraca organów regulacyjnych oraz innych podmiotów na świecie w dziedzinie bezpieczeństwa produktów konsumpcyjnych ma kluczowe znaczenie w stawianiu czoła wyzwaniom pojawiającym się w związku ze złożonym łańcuchem dostaw i rosnącą wielkością handlu;

11.

wzywa Komisję do pogłębienia międzynarodowej współpracy w zakresie bezpieczeństwa produktów, co pozwoli na wymianę najlepszych sposobów postępowania oraz na wspólne ukrócenie wytwarzania w krajach trzecich produktów niebezpiecznych przeznaczonych na europejski rynek wewnętrzny;

12.

popiera przegląd dyrektywy w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów i rozporządzenia nr 765/2008/WE w odniesieniu do definicji i obowiązków podmiotów gospodarczych określonych w decyzji 768/2008/WE, przy równoczesnym uniknięciu tworzenia zbędnych obciążeń administracyjnych, zwłaszcza dla MŚP; uważa, że posiadanie jednego rozporządzenia jest jedyną metodą posiadania jednolitego systemu nadzoru rynku obejmującego wszystkie produkty; wzywa zatem, by Komisja stworzyła jednolity system nadzoru rynku obejmujący wszystkie produkty, oparty na jednym akcie ustawodawczym obejmującym zarówno zakres dyrektywy w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, jak i rozporządzenia 765/2008/WE; uważa, że ten nowy akt ustawodawczy powinien powstać w celu osiągnięcia wysokiego poziomu bezpieczeństwa produktów i nadzoru rynku, precyzyjniej określając podstawę prawną i uwzględniając przepisy szerzej opracowane w dwóch obowiązujących obecnie aktach ustawodawczych;

13.

wzywa do uzgodnienia wymogów dotyczących możliwości identyfikacji produktów, zawartych w dyrektywie w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów i NRP, tak aby zapewnić spójny system identyfikowania produktów, unikając tworzenia nowych środków biurokratycznych;

14.

domaga się, by Komisja rozważyła opracowanie bardziej precyzyjnych kryteriów oceny bezpieczeństwa i zagrożeń wynikających z niezgodności produktów z przepisami UE;

15.

stwierdza, że problemem jest brak uwzględnienia produktów wykorzystywanych przez usługodawców w obecnej dyrektywie w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, tj. w przypadku, w którym stosuje się ogólne wymogi bezpieczeństwa, jeżeli z produktu korzysta konsument na terenie usługodawcy, lecz nie wówczas, gdy ten sam produkt jest eksploatowany przez usługodawcę; podkreśla konieczność usunięcia tej luki prawnej;

16.

wzywa do uproszczenia europejskiego prawodawstwa dotyczącego bezpieczeństwa produktów, zwłaszcza z punktu widzenia celów Komisji Europejskiej określonych jako „lepsze stanowienie prawa” i „najpierw myśl na małą skalę” w komunikacie pt. „W kierunku Aktu o jednolitym rynku”, i apeluje o uwzględnienie w zmienionym wniosku przepisów dotyczących produktów przypominających żywność;

17.

apeluje o wprowadzenie odniesienia do osób niepełnosprawnych (oprócz uwzględnionych już odniesień do dzieci i osób w podeszłym wieku), aby zapewnić bezpieczeństwo jak najszerszego grona konsumentów szczególnie podatnych na zagrożenie;

18.

wzywa Komisję do uwzględnienia obowiązku wytwórców w zakresie dokonywania analizy ryzyka w fazie projektowania; apeluje o to, by w razie identyfikacji ryzyka zostało ono wskazane w dokumentacji i udostępnione władzom publicznym;

19.

podkreśla konieczność bardziej skutecznych ram regulacyjnych, umożliwiających szybkie interwencje i niezawodne długoterminowe rozwiązania bez konieczności powierzania zadania podejmowania decyzji politycznych organom normalizacyjnym lub Komisji, wobec braku jasnego zestawu najważniejszych wymogów programowych, jaki istnieje dla zharmonizowanego ustawodawstwa;

20.

podkreśla, że produkty stanowiące poważne zagrożenie muszą być trwale i jak najszybciej wycofane z rynku lub odzyskane od konsumentów oraz że trzeba zapewnić możliwości ich identyfikacji na przestrzeni całego łańcucha dostaw, co wymaga zapewnienia wystarczających środków dla organów sprawujących nadzór nad rynkiem;

21.

podkreśla znaczenie zapewnienia wiarygodnej identyfikowalności na wszystkich etapach cyklu życia produktu, dopilnowując jednocześnie, że nie spowoduje to dodatkowego obciążenia administracyjnego;

22.

podkreśla znaczenie identyfikowalności produktu i etykiet identyfikujących dla określenia kraju pochodzenia produktu i odpowiedzialnego za niego producenta;

23.

nalega na skuteczne wykonywanie funkcjonujących już procedur identyfikacji; zachęca Komisję do dokonania ocen wykorzystania nowych technologii, jednocześnie wyrażając pogląd, że stosowanie nowych technologii powinno być proporcjonalne i nie powinno zagrażać prywatności ani bezpieczeństwu konsumentów;

24.

podkreśla jednak, że nie należy narzucać jednego rozwiązania technicznego jako oficjalnego systemu/metody identyfikacji na rynku UE; apeluje zatem o zachowanie ogólnych proporcji;

25.

podkreśla potrzebę poprawy i dalszej intensyfikacji wymiany w systemie RAPEX informacji o niebezpiecznych produktach pochodzących z krajów trzecich (takich jak Chiny i Indie) oraz potrzebę oceny najnowszych badań;

26.

przyznaje, że RAPEX jest pożytecznym i skutecznym narzędziem rozpowszechniania wśród państw członkowskich informacji na temat środków podejmowanych w związku z produktami niebezpiecznymi, lecz uważa, że narzędzie to można dodatkowo ulepszyć;

27.

wzywa Komisję do umożliwienia specjalistom w dziedzinie bezpieczeństwa produktów, producentom, pracownikom branży handlowej, organizacjom konsumentów i władzom krajowym dostępu do wszystkich odpowiednich informacji przy zachowaniu koniecznej poufności; wzywa Komisję do zwiększenia wiedzy na temat systemu RAPEX i unijnych systemów wycofywania produktów z rynku poza UE;

28.

z zadowoleniem przyjmuje nowe wytyczne dotyczące systemu RAPEX, które przyczyniają się do polepszenia jego funkcjonowania; zachęca Komisję do ujednolicenia nowej metody oceny ryzyka z metodami stosowanymi w przypadku zharmonizowanych produktów, aby pomóc organom sprawującym nadzór rynku w ich pracach;

29.

wzywa Komisję do doprecyzowania klasyfikacji produktów jako produktów stanowiących poważne zagrożenie dla potrzeb zgłoszeń za pośrednictwem systemu RAPEX;

30.

zauważa, że coraz więcej produktów konsumpcyjnych wprowadzanych na europejski rynek wewnętrzny pochodzi z państw trzecich; jest w szczególności zaniepokojony tym, że w systemie RAPEX co roku pojawia się więcej zgłoszeń dotyczących produktów pochodzenia chińskiego, które stanowią ponad połowę zgłoszeń w systemie RAPEX, oraz tym, że w 20 % przypadków okazuje się, że nie jest możliwe określenie wytwórców tych produktów; w związku z tym wzywa do podjęcia większych wysiłków na skalę międzynarodową oraz z zadowoleniem przyjmuje współpracę UE, Chin i Stanów Zjednoczonych w zakresie strategii dotyczących możliwości identyfikowania produktów; z zadowoleniem przyjmuje wszelkie wsparcie, szkolenia i seminaria organizowane przez UE i władze chińskie w celu poprawy bezpieczeństwa produktów; podkreśla, że potrzebne są wieloletnie programy w celu sprostania tym wyzwaniom;

31.

wzywa Komisję do rozważenia użyteczności utworzenia systemu podobnego do systemu RAPEX-Chiny dla innych partnerów handlowych, zwłaszcza tych, których produkty były zgłaszane w systemie RAPEX;

32.

zwraca się do Komisji o włączenie do systemu RAPEX (czy każdego innego odpowiedniego systemu na szczeblu UE) kar za naruszenia ze strony państw członkowskich, tak aby zapewnić przejrzystość i zachęty wszystkim zainteresowanym stronom;

33.

jest zaniepokojony trudnościami, których doświadczają organy sprawujące nadzór rynku, gdy podejmują działania wobec produktów niebezpiecznych sprzedawanych przez Internet;

34.

z zadowoleniem przyjmuje projekt Komisji C2013 w dziedzinie bezpieczeństwa produktów, którego wynikiem będą wytyczne dotyczące kontroli celnych w UE; wzywa Komisję do zapewnienia organom celnym konkretnych narzędzi umożliwiających prowadzenie odpowiednich kontroli przywożonych produktów; wzywa do jeszcze ściślejszej współpracy między organami ścigania;

35.

zauważa wzrost liczby produktów pochodzących z krajów trzecich, nabywanych przez konsumentów przez Internet, które nie spełniają europejskich norm, zagrażając w ten sposób bezpieczeństwu i zdrowiu konsumentów; wzywa Komisję do nasilenia i znormalizowania kontroli celnych produktów nabywanych przez Internet oraz do prowadzenia nadzoru nad rynkiem, ze zwróceniem szczególnej uwagi na produkty, które mogą spowodować bezpośrednie szkody dla konsumentów, takie jak produkty farmaceutyczne i spożywcze; wzywa Komisję do zbadania możliwych rozwiązań tego problemu, żeby zwiększyć zaufanie konsumentów do handlu elektronicznego;

36.

wzywa Komisję i władze państw członkowskich do zapewnienia właściwego szkolenia urzędników, tak aby zapewnić skuteczniejsze wykrywanie produktów stwarzających zagrożenie; wzywa do lepszej współpracy między organami celnymi a organami sprawującymi nadzór rynku przed dopuszczeniem produktów do obrotu, gdzie również należałoby utworzyć wieloletni program;

37.

wzywa Komisję i właściwe władze krajowe do dalszego prowadzenia kampanii społecznych skierowanych do konsumentów w celu informowania ich o ryzyku zakupienia podrabianych produktów, zwłaszcza przez Internet;

38.

podkreśla, że organy sprawujące nadzór rynku muszą systematycznie uczestniczyć w procesie opracowywania norm bezpieczeństwa, ponieważ jest to odpowiedni sposób zapewnienia właściwego wykorzystania ich wiedzy w procesie normalizacyjnym i pogłębienia zrozumienia norm, a przez to zagwarantowania wyższego poziomu bezpieczeństwa i lepszego zdrowia konsumentów dzięki dobrowolnemu stosowaniu norm oraz pewności prawa dzięki umożliwieniu właściwej interpretacji i stosowania europejskich norm przez władze państw członkowskich;

39.

wzywa Komisję do zwiększenia jasności upoważnień dotyczących norm i rozważenie innych ewolucyjnych sposobów poprawy krajowych i europejskich systemów normalizacyjnych i ich włączania do niezharmonizowanego obszaru, z naciskiem na uczestnictwo MŚP, przy zachowaniu głównych elementów obecnej struktury;

40.

wzywa do ulepszenia stosowanych obecnie procedur Komisji ustanawiania upoważnień do opracowywania norm europejskich w taki sposób, aby zagwarantować terminową reakcję na nowe lub kształtujące się zagrożenia w sposób bardziej efektywny; podkreśla jednak, że nowe lub zmienione procedury powinny również podlegać kontroli Parlamentu; podkreśla, że Parlament powinien także być uprawniony do kontrolowania procedur przyjmowania lub stosowania norm międzynarodowych, pozaeuropejskich i innych;

41.

apeluje do europejskich organizacji normalizacyjnych i Komisji o zbadanie wszelkich możliwych metod przyspieszenia procesu opracowywania norm przy jednoczesnym dopilnowaniu odpowiedniego udziału wszystkich właściwych interesariuszy, takich jak wprowadzenie procedury przyspieszonej lub umożliwienie Komisji publikowania odniesień do obowiązujących norm europejskich lub ISO opracowanych poza systemem upoważnień Komisji, jeżeli uznano, że takie normy gwarantują wysoki poziom ochrony konsumentów lub zapobiegają konkretnemu zagrożeniu, w charakterze tymczasowego środka do czasu pojawienia się trwałego rozwiązania;

42.

wzywa do poprawy systemu upoważnień Komisji dotyczących norm w celu umożliwienia europejskiej organizacji normalizacyjnej opracowania europejskich norm spełniających techniczne wymogi, za pomocą których osiągana lub oceniana jest zgodność z decyzją polityczną; w związku z tym uważa za konieczne większy udział i współpracę między Komisją Europejską a europejskimi organizacjami normalizacyjnymi w trakcie procesu opracowywania; mając na uwadze, że organizacje te pracują na zasadzie konsensusu, uważa za kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania systemu, aby kwestie polityczne były rozwiązywane na szczeblu politycznym, a nie powierzane Komisji Europejskiej, organom normalizacyjnym lub odpowiedzialnym za egzekwowania prawa;

43.

wzywa do włączenia procedury zgłaszania formalnego zastrzeżenia do normy, takiej jak przewidziana w decyzji nr 768/2008/WE, do dyrektywy w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów; uważa, że zastosowanie tej procedury powinno być możliwe nawet przed podaniem normy w Dzienniku Urzędowym UE, ale nie powinno być dla państw członkowskich substytutem znacznie zwiększającym udział ich organów sprawujących nadzór rynku w systemie normalizacji;

44.

nawołuje Komisję i wszystkie zainteresowane podmioty do zagwarantowania równowagi finansowej europejskiego systemu normalizacji, między innymi za pośrednictwem partnerstwa publiczno-prywatnego oraz wieloletniego programowania finansowego, ponieważ ma to kluczowe znaczenie dla zapewnienia skuteczności i wydajności tego systemu;

45.

wzywa Komisję do podjęcia dalszych działań zgodnie z nowymi ramami prawnymi, aby wzmocnić proces wprowadzania niezbędnych zmian;

46.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przedłożenia niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

7.7.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 199/7

—

uwzględniając art. 168 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając Międzynarodowe przepisy zdrowotne – IHR (2005) 2005 (1),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 listopada 2005 r. w sprawie stanu gotowości i planu reagowania w sytuacji wystąpienia pandemii grypy we Wspólnocie Europejskiej (COM(2005)0607),

—

uwzględniając dokument roboczy Rady z dnia 30 listopada 2007 r. w sprawie kwestii związanych z bezpieczeństwem zdrowia (2),

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie bezpieczeństwa zdrowia (3),

—

uwzględniając wytyczne zawarte w tymczasowym dokumencie Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) w sprawie stosowania szczególnych szczepionek przeciwko grypie pandemicznej podczas pandemii wirusa H1N1 w 2009 r. (4),

—

uwzględniając wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z kwietnia 2009 r. w sprawie stanu gotowości i reagowania w sytuacji wystąpienia pandemii grypy (5),

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 30 kwietnia 2009 r. (6) w sprawie zarażenia wirusem grypy A/H1N1,

—

uwzględniając wymianę poglądów między dyrektorem ECDC a Komisją Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności Parlamentu Europejskiego, która odbyła się dnia 4 września 2009 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 września 2009 r. w sprawie pandemii H1N1 w 2009 r. (7),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 15 września 2009 r. w sprawie wspólnego zaopatrzenia w szczepionki przeciwko grypie A (H1N1) (8),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 15 września 2009 r. w sprawie przekazywania społeczeństwu i środkom przekazu informacji na temat pandemii (H1N1) w 2009 r. (9),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 15 września 2009 r. w sprawie wspierania krajów trzecich w zwalczaniu grypy A (H1N1) (10),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 15 września 2009 r. w sprawie procesu regulującego wydawanie zezwoleń na leki antywirusowe i szczepionki przeciwko pandemii grypy (H1N1) w 2009 r. (11),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 15 września 2009 r. w sprawie strategii szczepień przeciwko pandemii (H1N1) w 2009 r. (12),

—

uwzględniając dokument zatytułowany „Europejska strategia w zakresie grypy A/H1N1 – monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka w odniesieniu do szczepionek” z października 2009 r. (13),

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 października 2009 r. w sprawie strategicznego podejścia do pandemii (H1N1) w 2009 r. (14),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 23 listopada 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa zdrowia w Unii Europejskiej i na świecie (15),

—

uwzględniając sprawozdanie z oceny z dnia 16 kwietnia 2010 r. w sprawie reakcji na pandemię (H1N1) w 2009 r. w całej UE (16),

—

uwzględniając końcowe sprawozdanie z oceny Europejskiej Agencji Leków (EMA) ze stycznia 2010 r. (17),

—

uwzględniając rezolucję 1749 (2010) w sprawie podejścia do pandemii grypy H1N1 i potrzeby zwiększenia przejrzystości, przyjętą przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy w czerwcu 2010 r. (18),

—

uwzględniając wnioski z konferencji na temat wniosków wyciągniętych z pandemii grypy A (H1N1), która odbyła się w dniach 1 – 2 lipca 2010 r. (19),

—

uwzględniając zalecenia Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 29 kwietnia i z dnia 19 maja 2010 r. (20) dotyczące Europejskiej Agencji Leków,

—

uwzględniając sprawozdanie z oceny z dnia 25 sierpnia 2010 r. w sprawie strategii szczepień przeciwko pandemii w całej UE (21),

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 13 września 2010 r. w sprawie wniosków wyciągniętych z pandemii A/H1N1 oraz w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego w UE (22),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 18 listopada 2010 r. w sprawie wniosków wyciągniętych z pandemii grypy H1N1 oraz w sprawie bezpieczeństwa zdrowia w Unii Europejskiej (SEC(2010)1440),

—

uwzględniając „Roczne sprawozdanie epidemiologiczne na temat chorób zakaźnych w Europie w 2010 r.” przygotowane przez Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (23),

—

uwzględniając warsztaty, które dnia 5 października 2010 r. zorganizowała Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności Parlamentu Europejskiego dotyczące pandemii grypy A (H1N1) – Odpowiedź państw członkowskich i Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A7– 0035/2011),

A.

mając na uwadze, że krajowe i międzynarodowe organy ds. zdrowia, w tym WHO, poinformowały w maju 2009 r., że grypa H1N1 powodowała w owym czasie jedynie łagodne choroby, jednak nie należy przyjmować za rzecz oczywistą, że sytuacja ta nie ulegnie zmianie,

B.

mając na uwadze, że zgodnie z Międzynarodowymi przepisami zdrowotnymi (IHR) – aktem prawnym wiążącym dla państw będących jego sygnatariuszami – WHO jest uprawniona między innymi do nadzorowania zdrowia publicznego, koordynowania międzynarodowych działań w tej dziedzinie, a w przypadku wirusów mogących potencjalnie spowodować pandemię – do określania aktualnego stopnia zagrożenia w sześciostopniowej skali;

C.

mając na uwadze, że określenie stopnia światowej pandemii odbywa się na podstawie Międzynarodowych przepisów zdrowotnych po przeprowadzeniu konsultacji z innymi organizacjami, instytucjami i państwami członkowskimi objętymi pandemią,

D.

mając na uwadze, że kryteria dotyczące „pandemii”, których przegląd w 2009 r. przeprowadziła WHO, opierają się jedynie na rozprzestrzenianiu się wirusa, a pomijają ciężkość chorób, które wirus ten wywołuje,

E.

mając na uwadze, że państwa członkowskie, Komisja Europejska i organy zewnętrzne, takie jak WHO, powinny uwzględnić zjadliwość przyszłego wybuchu grypy oraz zakres rozprzestrzeniania się wirusa podczas podejmowania decyzji w sprawie zdrowia publicznego, które mogą wpływać na zdrowie publiczne i politykę społeczną w państwach członkowskich,

F.

mając na uwadze wysoką nieprzewidywalność w zakresie tego jak poważna będzie pandemia i jaki będzie jej rozwój, jak również prawdopodobieństwo pogorszenia się sytuacji w Europie, tak jak miało to miejsce w 1918 i 1968 r.,

G.

mając na uwadze, że ogłoszenie alarmu pandemicznego przez WHO oraz wynikających z tego zaleceń, zgodnie z zasadą ostrożności, spowodowało szybką reakcję państw członkowskich, które przedsięwzięły przewidziane środki w celu realizacji planów działań sanitarnych; mając na uwadze, że ogłoszenie najwyższego stopnia zagrożenia oznaczającego wystąpienie pandemii doprowadziło do podjęcia decyzji w zakresie zdrowia publicznego, które w niektórych przypadkach okazały się nieproporcjonalne,

H.

mając na uwadze, że WHO ogłosiła koniec alarmu w związku z grypą H1N1 dopiero w sierpniu 2010 r. (oświadczenie dyrektor generalnej WHO z dnia 10 sierpnia 2010 r. (24),

I.

mając na uwadze, że zgodnie z zasadą pomocniczości przygotowanie się do pojawiających się w Unii Europejskiej zagrożeń dla zdrowia i reagowanie na te zagrożenia należy do kompetencji państw członkowskich; mając na uwadze, że na mocy traktatu lizbońskiego wzywa się państwa członkowskie do wzmocnienia współpracy, wymiany informacji i dobrych praktyk w ramach WHO oraz istniejących struktur UE; mając na uwadze, że wzmocnione środki koordynacyjne ustanowione przez Komisję Europejską przy wsparciu Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób i Europejskiej Agencji Leków w ramach Międzynarodowych przepisów zdrowotnych wzmacniają skuteczność środków podejmowanych na szczeblu krajowym,

J.

mając na uwadze, że przemysł farmaceutyczny musiał odpowiedzieć na niespodziewane, naglące i gwałtowne zapotrzebowanie na szczepionki, których domagały się państwa członkowskie; mając na uwadze, że przemysł farmaceutyczny musiał w ogromnym pośpiechu opracować nową szczepionkę, która byłaby skuteczna w walce z wirusem,

K.

mając na uwadze, że koszty zarządzania tym kryzysem, jakie poniesiono w państwach członkowskich, można było zmniejszyć, zacieśniając współpracę między państwami członkowskimi oraz usprawniając koordynację między państwami członkowskimi a ECDC,

L.

mając na uwadze, że wydatki, jakie niektóre państwa członkowskie poniosły w związku z opracowaniem planów reagowania, wiążą się przede wszystkim z zakupem dużych ilości szczepionek i leków przeciwwirusowych oraz że procedury zakupu doprowadziły w niektórych państwach członkowskich do powstania obaw dotyczących zgodności z przepisami w zakresie zamówień publicznych i przejrzystości,

M.

mając na uwadze, że wystąpiły znaczące rozbieżności cenowe między państwami członkowskimi, które wcześniej dysponowały umowami kupna-sprzedaży szczepionek, co wynikało między innymi z różnych warunków dotyczących odpowiedzialności, przewidzianych w poszczególnych umowach,

N.

mając na uwadze sprawy – skierowane do sądu w różnych państwach członkowskich – dotyczące korupcji i zmowy urzędników w związku z umowami zawartymi latem 2009 r. przez ministrów zdrowia oraz producentów szczepionek przeciwko grypie H1N1,

O.

mając na uwadze, że zdaniem Komisji Europejskiej niechęć dostawców szczepionek do ponoszenia pełnej odpowiedzialności za produkt mogła przyczynić się do ograniczenia zaufania obywateli do bezpieczeństwa szczepionek; mając na uwadze, że zaufanie do szczepionek przeciwko grypie H1N1 zostało również podważone wskutek podawania do wiadomości publicznej niepełnych i sprzecznych informacji na temat korzyści i ryzyka, jakie niosą ze sobą szczepionki, oraz potencjalnych zagrożeń, jakie grypa H1N1 niesie dla społeczeństwa,

P.

mając na uwadze, że sprzeczne zalecenia w Unii Europejskiej i państwach członkowskich dotyczące grup docelowych szczepionych w pierwszej kolejności odzwierciedlają ogromną niepewność i rozbieżność opinii w zakresie odpowiedniej reakcji na wystąpienie grypy H1N1,

Q.

mając na uwadze, że planowanie gotowości na wypadek pandemii grypy opiera się w dużej mierze na strategii szczepień; mając na uwadze, że skuteczne strategie szczepień powinny spełniać trzy warunki: szczepionki powinny być skuteczne, stosunek ryzyka do korzyści wynikających ze stosowania szczepionki powinien być korzystny i należy określić docelowe grupy ryzyka,

R.

mając na uwadze, że przy spełnianiu tych warunków należy zachować przejrzystość,

S.

mając na uwadze, że stosunek ryzyka do korzyści dotyczący stosowania szczepionki został już wykazany w badaniach tolerancji i immunogenności prowadzonych w oparciu o praktyczne stosowanie szczepionki,

T.

mając na uwadze, że istnieje potrzeba przeprowadzenia badań nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, które byłyby niezależne od badań prowadzonych przez koncerny farmaceutyczne, co pozwoli na osiągnięcie równowagi między badaniami finansowanymi ze środków prywatnych i publicznych,

U.

mając na uwadze, że na wypadek przyszłej pandemii grypy należy przedsięwziąć więcej działań mających na celu zwiększenie skuteczności szczepionek przeciwko grypie, zwłaszcza w odniesieniu do grup wysokiego ryzyka i różnych odmian grypy,

V.

mając na uwadze, że ze względu na wczesne nabycie szczepionek i strategie systematycznych szczepień, zwłaszcza w przypadku grup najbardziej narażonych, UE była najlepiej przygotowanym regionem na świecie; mając na uwadze, że wystąpiły jednak znaczne różnice w zakresie gotowości poszczególnych państw członkowskich UE, a brak faktycznej współpracy osłabił ogólny stan gotowości UE,

W.

mając na uwadze, że ograniczona współpraca między państwami członkowskimi, a zwłaszcza brak wspólnych przetargów na szczepionki, brak wspólnych zapasów, brak solidarności i mechanizmu pośrednictwa między państwami członkowskimi oraz fakt, że niektóre państwa członkowskie nie zawarły wcześniej umów kupna-sprzedaży szczepionek, były głównymi czynnikami, które spowodowały pogorszenie stanu gotowości UE,

X.

mając na uwadze, że pomimo ponawianych wniosków Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich kierowanych do Europejskiej Agencji Leków, będące w posiadaniu agencji dokumenty dotyczące protokołów badań, badań klinicznych i niepożądanych skutków produktów leczniczych dostarczanych do agencji w celu poddania ich ocenie nie zawsze są publicznie dostępne,

Y.

mając na uwadze, że informacje i komunikacja na temat grypy H1N1 w UE w latach 2009–2010 pokazały, jak ważną rolę odgrywają media zarówno w informowaniu o środkach ostrożności i zaleceniach dotyczących zdrowia publicznego, jak i w podkreślaniu wybranych aspektów wybuchu pandemii grypy i jej skutków, tym samym potencjalnie zmieniając postrzeganie opinii publicznej i reakcje władz publicznych,

1.

wzywa do ponownej oceny opracowanych przez UE i państwa członkowskie planów zapobiegawczych na wypadek przyszłej pandemii grypy, aby były one bardziej skuteczne i spójne oraz wystarczająco niezależne i elastyczne, co umożliwi ich szybkie dostosowanie do rzeczywistego zagrożenia z uwzględnieniem specyfiki danego przypadku, w oparciu o aktualne właściwe informacje;

2.

wzywa do wyjaśnienia, a w razie potrzeby do ponownej oceny ról, obowiązków, uprawnień, ograniczeń, stosunków i zadań najważniejszych podmiotów i struktur zarządzania zagrożeniami dla zdrowia na szczeblu UE, do których zalicza się Komisję Europejską, Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejską Agencję Leków oraz państwa członkowskie, a także bardziej nieformalne podmioty, takie jak Komitet ds. Bezpieczeństwa Zdrowia, Centrum reagowania na sytuacje kryzysowe (HEOF) czy grupę ds. zdrowia publicznego, złożone z wysokich rangą urzędników, którzy mogą ingerować w proces podejmowania decyzji dotyczących zarządzania kryzysem zdrowotnym – oraz wzywa do podania tej informacji do publicznej wiadomości;

3.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja zajęła się badaniem możliwości przeprowadzenia przeglądu i długoterminowym wzmacnianiem podstawy prawnej działalności Komitetu ds. Bezpieczeństwa Zdrowia;

4.

domaga się, aby zwrócono szczególną uwagę na przygotowanie międzysektorowe w zakresie współpracy pomiędzy państwami członkowskimi w ramach Komitetu ds. Bezpieczeństwa Zdrowia;

5.

podkreśla potrzebę zacieśniania współpracy między państwami członkowskimi UE oraz poprawy koordynacji państw członkowskich z ECDC w celu zagwarantowania spójnego zarządzania ryzykiem w przypadku wybuchu pandemii, zgodnie z Międzynarodowymi przepisami zdrowotnymi;

6.

wzywa do kontynuacji i poprawy współpracy i koordynacji między państwami członkowskimi, instytucjami oraz organizacjami międzynarodowymi i regionalnymi, zwłaszcza na wczesnych etapach wybuchu pandemii, w celu określenia stopnia nasilenia pandemii i podjęcia właściwych decyzji w zakresie zarządzania;

7.

uważa, że wskazane jest rozszerzenie uprawnień Komisji Zdrowia Publicznego, której działania i rola powinny ulec poprawie, w celu zapewnienia państwom członkowskim lepszego wsparcia w zakresie osiągania spójnego podejścia do kwestii gotowości i reagowania na zagrożenia dla zdrowia publicznego i sytuacje wyjątkowe o zasięgu międzynarodowym określone w Międzynarodowych przepisach zdrowotnych;

8.

wzywa WHO do zmiany definicji pandemii, uwzględniając nie tylko kryterium zasięgu geograficznego, ale również kryterium ciężkości zachorowań;

9.

zwraca się do państw członkowskich o większe zaangażowanie pracowników służby zdrowia na każdym etapie opracowywania i stosowania strategii zapobiegania pandemii i jej zwalczania;

10.

wzywa Unię Europejską do zwiększenia środków na badania i rozwój obejmujące środki profilaktyczne w zakresie publicznej opieki zdrowotnej, co jest zgodne z celem zakładającym przekazanie na rzecz badań i rozwoju 3 % europejskiego PKB; wzywa zwłaszcza do zwiększenia inwestycji na rzecz lepszej oceny i skuteczniejszego prognozowania w zakresie działania wirusa grypy zarówno w okresach między pandemiami, jak i na początku pandemii;

11.

domaga się dalszych inwestycji w krajowe ośrodki odpowiedzialne za nadzór epidemiologiczny, wirusologiczny i serologiczny;

12.

aprobuje wprowadzenie procedury umożliwiającej państwom członkowskim grupowy zakup przeciwwirusowych szczepionek i produktów leczniczych na zasadzie dobrowolności, aby uzyskać m.in. sprawiedliwy dostęp do danego produktu, korzystną cenę i elastyczność zamówienia;

13.

przypomina, że zgodnie z obecnie obowiązującym prawodawstwem Unii dotyczącym produktów leczniczych odpowiedzialność za jakość, bezpieczeństwo i skuteczność dopuszczonych wskazań do stosowania danego produktu leczniczego spoczywa na producencie; wzywa również państwa członkowskie do pełnego przestrzegania obowiązującego prawodawstwa we wszystkich umowach zakupu szczepionek, co jest ważnym elementem służącym zachowaniu/przywróceniu zaufania obywateli do bezpieczeństwa szczepionek;

14.

w ramach wspólnego i odpowiedzialnego zarządzania dostawami szczepionek wzywa do rozważenia możliwości poprawy dostępu krajów rozwijających się do szczepionek w przypadku wybuchu pandemii;

15.

uważa, że Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób musi wykonywać swoje uprawnienia jako niezależna agencja, aby móc oceniać stopień ryzyka infekcji i o nim informować oraz aby otrzymać odpowiednie środki finansowe do wykonywania wszystkich swoich zadań;

16.

zachęca Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, aby przy wsparciu ze strony WHO włączyło się w przegląd najlepszych praktyk w zakresie krajowych planów gotowości na wypadek grypy oraz wydało zalecenia dotyczące najlepszych praktyk w dziedzinach takich jak techniki zarządzania kryzysowego, strategie szczepień i komunikacji;

17.

domaga się wzmożonej czujności i zapewnienia całkowitej przejrzystości w zakresie oceny i sprawozdawczości dotyczącej produktów leczniczych zalecanych w sytuacji zagrożenia zdrowia, a w szczególności w przypadku prawdziwej pandemii;

18.

ponownie podkreśla konieczność prowadzenia badań – niezależnych od badań przeprowadzanych przez koncerny farmaceutyczne – dotyczących szczepionek i leków przeciwwirusowych, także w kontekście kontroli ludności objętej szczepieniami;

19.

pragnie upewnić się, że eksperci naukowi nie mają w przemyśle farmaceutycznym żadnych finansowych ani innych interesów, które mogłyby wpłynąć na ich bezstronność; zwraca się o opracowanie europejskiego kodeksu postępowania regulującego pełnienie funkcji eksperta naukowego w organach europejskich odpowiedzialnych za kwestie bezpieczeństwa, zarządzanie ryzykiem i przewidywanie zagrożeń; domaga się, aby przed rozpoczęciem wykonywania swoich obowiązków każdy ekspert uznał zasady etyczne zawarte we wspomnianym kodeksie postępowania;

20.

zwraca się z wnioskiem, aby eksperci działający w branży farmaceutycznej mogli jedynie udzielać konsultacji i byli wyłączeni z procesu decyzyjnego;

21.

wzywa szczególnie Komisję Europejską, aby przy wsparciu Europejskiej Agencji Leków usprawniła przyspieszone procedury wydawania zezwoleń, które umożliwiają wprowadzanie na rynek produktów leczniczych opracowanych w odpowiedzi na kryzys zdrowotny, między innymi poprzez dostosowanie tych procedur do różnych odmian grypy, zmieniających się poziomów zjadliwości i różnic w odniesieniu do grup docelowych tak, aby odpowiednie badania kliniczne były przeprowadzane jeszcze przed wystąpieniem pandemii w celu zapewnienia pełnej oceny stosunku ryzyka do korzyści związanego ze stosowaniem tych produktów leczniczych w odniesieniu do właściwej grupy docelowej, a w razie potrzeby w celu opracowania właściwych wniosków ustawodawczych;

22.

wzywa do przeprowadzenia oceny strategii szczepień przeciwko grypie zalecanych w UE i zastosowanych w państwach członkowskich, uwzględniając elementy takie jak skuteczność szczepionek, stosunek ryzyka do korzyści oraz różne zalecane grupy docelowe, z myślą o bezpiecznym i skutecznym zastosowaniu;

23.

wzywa państwa członkowskie, aby do dnia 8 września 2011 r. przekazały Komisji następujące informacje:

24.

wzywa Komisję, aby – przy wsparciu ECDC i EMA – sporządziła sprawozdanie podsumowujące zawierające informacje, o których mowa w pkt 23, z podziałem na poszczególne państwa członkowskie, do dnia 8 marca 2012 r. oraz aby udostępniła je publicznie jako istotny wkład w przegląd obecnie istniejących planów gotowości na wypadek pandemii grypy;

25.

przypomina Europejskiej Agencji Leków o przepisowym obowiązku udostępniania wszystkich dokumentów dotyczących badań klinicznych, protokołów badań i niepożądanych skutków produktów leczniczych ocenianych przez ekspertów agencji, w tym szczepionek i leków antywirusowych zalecanych w ramach zwalczania grypy H1N1; z zadowoleniem przyjmuje nowe przepisy dotyczące dostępu do dokumentów przyjęte przez EMA w październiku 2010 r.;

26.

uważa, że konflikty interesów wśród ekspertów, którzy doradzają organom ds. zdrowia publicznego, rodzą podejrzenia o nadużycie wpływu i szkodzą ogólnej wiarygodności organów ds. zdrowia publicznego oraz wydawanych przez nie zaleceń; uważa, że należy unikać wszelkich konfliktów interesów;

27.

zwraca się o przyjęcie definicji konfliktu interesów, która będzie wspólna dla wszystkich europejskich organów ds. zdrowia publicznego;

28.

stwierdza, że przy pomocy badania wewnętrznego, przeprowadzonego przez Komisję Kontroli Budżetowej, należy zwrócić uwagę Parlamentu na tego rodzaju konflikty interesów w celu zweryfikowania poprawności i przejrzystości procedury wypłacania wynagrodzeń dla wspomnianych ekspertów, a także w celu sprawdzenia czy przestrzegane są procedury stosowane zwykle przez instytucje europejskie w celu zapobiegania konfliktom interesów;

29.

wzywa do opublikowania deklaracji dotyczących konfliktu interesów wszystkich ekspertów, którzy doradzają europejskim organom ds. zdrowia publicznego, w tym deklaracji członków grup nieformalnych;

30.

jest świadomy potrzeby informowania społeczeństwa o zagrożeniach i korzyściach w sposób bardziej zrozumiały i przejrzysty; podkreśla potrzebę ustalenia spójnego komunikatu skierowanego do obywateli niezwłocznie po dokonaniu oceny zagrożenia dla zdrowia; podkreśla znaczenie spójnego przekazywania przez państwa członkowskie informacji na temat zawartości informacyjnej takiego komunikatu (z uwzględnieniem charakteru wirusa i zagrożenia, najskuteczniejszych sposobów zapobiegania zarażeniu oraz zagrożeń i korzyści związanych z prewencją i/lub leczeniem);

31.

wzywa do opracowania ogólnoeuropejskiego podejścia strategicznego do tak zwanych grup ryzyka; podejście to powinno określać sposób dotarcia do tych grup i sposób komunikowania się z nimi w przypadku wystąpienia pandemii;

32.

wzywa do budowania relacji zaufania z mediami zajmującymi się przekazywaniem komunikatów w sprawie zdrowia publicznego; zwraca się o ustanowienie wybranej grupy dostępnych ekspertów, którzy odpowiadaliby na pytania dziennikarzy, oraz o powołanie rzecznika;

33.

podkreśla potrzebę poczucia odpowiedzialności specjalistów zarządzających informacją i rozwagi w odniesieniu do przetwarzania komunikatów zawierających informacje dotyczące zdrowia, tym bardziej w kontekście pandemii;

34.

oczekuje, że krajowe organy monitorujące sytuację zdrowotną będą w pełniejszy sposób zbierały spójne dane i natychmiast przekazywały je właściwym instytucjom UE;

35.

uważa, że Komisja i państwa członkowskie powinny sprawnie przeprowadzić niezbędne przeglądy, w tym opracować lepsze strategie szczepień i komunikacji, w celu zbudowania zaufania do strategii w zakresie zdrowia publicznego, które mają służyć przygotowaniu się do wybuchu pandemii i jej zapobieganiu;

36.

zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, WHO oraz parlamentom krajowym.

7.7.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 199/15

—

uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 17 czerwca 2010 r. i konkluzje Rady Europejskiej z dnia 11 grudnia 2009 r.,

—

uwzględniając protokół posiedzenia ECOFIN z dnia 19 października 2010 r. i cytowane w nim sprawozdanie Rady Europejskiej,

—

uwzględniając program prezydencji belgijskiej, zwłaszcza wnioski w sprawie innowacyjnych metod finansowania,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie podatków od transakcji finansowych i ich wprowadzenia (1),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 października 2010 r. w sprawie kryzysu finansowego, gospodarczego i społecznego (2),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 września 2010 r. w sprawie europejskich organów nadzoru (3), a zwłaszcza następujące rezolucje: z 22 września 2010 r. w sprawie Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (4), z 22 września 2010 r. w sprawie Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (5), z 22 września 2010 r. w sprawie Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (6) oraz z 22 września 2010 r. w sprawie nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym i ustanowienia Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (7),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji w sprawie innowacyjnych metod finansowania na szczeblu globalnym i europejskim (SEC(2010)0409) oraz komunikat Komisji w sprawie opodatkowania sektora finansowego (COM(2010)0549), a także towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji (SEC(2010)1166),

—

uwzględniając wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, partnerów centralnych i repozytoriów transakcji, (COM(2010)0484),

—

uwzględniając komunikat Komisji w sprawie bankowych funduszy naprawczych (COM(2010)0254),

—

uwzględniając deklarację wydaną przez państwa grupy G20 dnia 15 listopada 2008 r. w Waszyngtonie, deklarację wydaną przez państwa grupy G20 dnia 2 kwietnia 2009 r. w Londynie i oświadczenie przywódców wydane na szczycie państw grupy G20 dnia 25 września 2009 r. w Pittsburghu,

—

uwzględniając sprawozdanie MFW z 2010 r. dla grupy G20 w sprawie opodatkowania sektora finansowego,

—

uwzględniając dokument Komitetu Doradczego Związków Zawodowych OECD zatytułowany „Parametry podatku od transakcji finansowych a różnice w zakresie zasobów dóbr publicznych OECD na świecie w latach 2010–2020” z dnia 15 lutego 2010 r.,

—

uwzględniając sprawozdanie OECD z 2010 r. zatytułowane „Król jest nagi: potrzeba zapanowania nad działalnością banków”,

—

uwzględniając badanie Austriackiego Instytutu Badań Gospodarczych (WIFO) pt. „Powszechny podatek od transakcji finansowych: motywy, dochody, wykonalność i skutki” z marca 2008 r.,

—

uwzględniając dokument Fundacji Progresywnych Badań Europejskich pt. „Podatki od transakcji finansowych: potrzebne, wykonalne i pożądane” z marca 2010 r.,

—

uwzględniając badanie Ośrodka Badań Polityki Gospodarczej pt. „Korzyści z podatku od transakcji finansowych” z grudnia 2008 r.,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji „Tabela wyników w dziedzinie pomocy państwa – sprawozdanie na temat aktualnej sytuacji w dziedzinie pomocy w związku z kryzysem dla sektora finansowego” (COM(2010)0255),

—

uwzględniając badanie Naszej Europy zatytułowane „Czy możliwa jest Unia mniej zanieczyszczona związkami węgla? W stronę lepszego europejskiego opodatkowania przeciwdziałającego zmianie klimatu”,

—

uwzględniając dokument końcowy posiedzenia plenarnego na wysokim szczeblu w ramach Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych pt. „Dotrzymanie obietnicy: zjednoczeni z myślą o osiągnięciu milenijnych celów rozwoju” z września 2010 r.,

—

uwzględniając deklarację z siódmego posiedzenia plenarnego Wiodącej Grupy Innowacyjnego Finansowania na rzecz Rozwoju, które odbyło się w Santiago w styczniu 2010 r.,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Ekspertów Grupy Roboczej ds. Międzynarodowych Transakcji Finansowych na rzecz Rozwoju „Globalizacja solidarności: argumenty za wprowadzeniem podatków” z 2010 r.,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz opinie Komisji Rozwoju i Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A7-0036/2011),

A.

mając na uwadze, że bezprecedensowy światowy kryzys finansowy i gospodarczy w 2007 r. ujawnił znaczne dysfunkcje w zakresie ram prawnych i nadzorczych globalnego systemu finansowego, które można określić jako połączenie braku regulacji rynków finansowych, nadmiernie skomplikowanych produktów i nieprzejrzystej jurysdykcji; mając na uwadze, że Europie potrzebne są bardziej przejrzyste i skuteczniejsze rynki finansowe,

B.

mając na uwadze, że wolne rynki stanowią podstawę bogacenia się na całym świecie oraz że gospodarki rynkowe i wolny handel pozwalają się bogacić i umożliwiają ludziom wyjście z ubóstwa,

C.

mając na uwadze, że spektakularny wzrost liczby transakcji finansowych w światowej gospodarce w ostatnim dziesięcioleciu – w 2007 r. osiągnęła ona poziom 73,5 razy wyższy niż nominalny światowy PKB, przede wszystkim za sprawą boomu na rynku instrumentów pochodnych – wyraźnie ilustruje rosnącą przepaść między transakcjami finansowymi a potrzebami prawdziwej gospodarki,

D.

mając na uwadze, że sektor finansowy jest bardzo uzależniony od takich wzorców handlowych jak transakcje wysokiej częstotliwości (HFT) ukierunkowane przede wszystkim na krótkoterminowe zyski i narażone na silne działanie dźwigni finansowej, co stało się jedną z najważniejszych przyczyn kryzysu finansowego; mając na uwadze, że wywołało to zbyt dużą niestabilność cen i utrzymujące się odbieganie cen towarów od ich poziomów podstawowych,

E.

mając na uwadze, że zdolność przedsiębiorstw, rządów i osób indywidualnych w zakresie udzielania sobie pożyczek stanowi decydujący czynnik w gospodarce globalnej; mając na uwadze, że w ramach kryzysu finansowego można było zaobserwować przykłady niedoskonałych cech międzynarodowego rynku kapitałowego; mając na uwadze, że z tego to powodu konieczne jest znalezienie równowagi między potrzebą podejmowania działań pomagających zachować stabilność finansową a potrzebą utrzymania zdolności banków do udzielania kredytów podmiotom gospodarczym,

F.

mając na uwadze, że na szczytach państw grupy G20 w Waszyngtonie w 2008 r. i w Pittsburghu w 2009 r. osiągnięto porozumienie w sprawie wdrażania reform celem wzmocnienia systemów regulacji rynku finansowego i nadzoru nad nim, aby nakłonić instytucje finansowe do przyjęcia przypadającej na nie części odpowiedzialności za powstałe zamieszanie,

G.

mając na uwadze, że większość kosztów kryzysu ponoszą jak dotąd podatnicy, których pieniądze zostały w wielu częściach świata wykorzystane przez rządy na dofinansowanie prywatnych banków i innych instytucji finansowych; mając na uwadze, że nasilają się żądania, by instytucje finansowe i zainteresowane podmioty, które przez lata cieszyły się nadmierną stopą zwrotu z kapitału własnego i wygórowanymi rocznymi premiami, a także uzyskiwały największą część światowych zysków wśród przedsiębiorstw, pokryły odpowiednią część powstałych kosztów,

H.

mając na uwadze, że zwłaszcza w UE koszt dofinansowania pogłębił i przyspieszył kryzys finansowy i zadłużeniowy, obciążając nieoczekiwanie budżety publiczne oraz silnie zagrażając tworzeniu miejsc pracy, działaniom państwa opiekuńczego i osiągnięciu celów z zakresu klimatu i ochrony środowiska naturalnego,

I.

mając na uwadze, że krótkoterminowość i spekulacje na europejskim rynku obligacji były ważnymi czynnikami pogarszającymi sytuację podczas kryzysu deficytu państwowego w strefie euro w latach 2009–2010 i odsłoniły ścisłe powiązania między wadami sektora finansowego a problemami w zakresie zagwarantowania trwałości finansów publicznych w okresie nadmiernego deficytu budżetowego oraz rosnącego długu publicznego i prywatnego,

J.

mając na uwadze, że nieskuteczność paktu stabilności i wzrostu w jego obecnej postaci oraz rozbieżności w zakresie konkurencyjności między państwami członkowskimi zapoczątkowały debatę na temat zarządzania gospodarczego w Europie, którego kluczowymi elementami powinny być działania służące wzmocnieniu paktu stabilności i wzrostu, a głównie jego części zawierającej środki zapobiegawcze, zapoczątkowanie bez dodatkowych opóźnień nieuniknionych reform strukturalnych, koordynacja polityki podatkowej oraz walka z unikaniem zobowiązań podatkowych, oszustwami i uchylaniem się od płacenia podatków w celu ochrony sprawiedliwości podatkowej, przy jednoczesnym przesuwaniu ciężaru podatkowego z sektora pracy na sektor kapitałowy i działalność powodującą silne negatywne skutki zewnętrzne,

K.

mając na uwadze, że kryzys podkreślił potrzebę uzyskania nowych, uczciwych i trwałych dochodów o szerokiej podstawie źródłowej w celu egzekwowania istniejącego prawa w zakresie unikania podatków i poprawy jego skuteczności z myślą o skutecznym połączeniu konsolidacji fiskalnej z długofalowym ożywieniem gospodarczym oraz trwałością finansów publicznych, tworzeniem miejsc pracy i integracją społeczną jako priorytetami agendy UE 2020,

L.

mając na uwadze, że poważne ograniczenia budżetowe wynikające z ostatniego kryzysu pojawiają się w momencie podjęcia przez UE bardzo ważnych zobowiązań na szczeblu globalnym, związanych głównie z celami dotyczącymi zmiany klimatu, z milenijnymi celami rozwoju i z pomocą rozwojową, a zwłaszcza z przystosowaniem do zmiany klimatu i z łagodzeniem jej skutków w krajach rozwijających się,

M.

mając na uwadze, że dnia 17 czerwca 2010 r. Rada Europejska oświadczyła, iż UE powinna przewodzić działaniom na rzecz stworzenia globalnego podejścia do wprowadzenia systemów opłat i podatków dla instytucji finansowych oraz wezwała do zgłębienia i dalszego rozwinięcia kwestii wprowadzenia globalnego podatku od transakcji finansowych,

N.

mając na uwadze, że Parlament Europejski zwrócił się już do Komisji o dokonanie oceny skutków i przedstawienie analizy zalet podatku od transakcji finansowych; postanawiając wobec tego czekać na tę analizę przed podjęciem dalszych działań,

1.

odnotowuje dotychczasowe prace wykonane przez Komisję w odpowiedzi na wezwanie ze strony Parlamentu, wyrażone w rezolucji z 10 marca 2010 r., do przeprowadzenia studium wykonalności w odniesieniu do podatków od transakcji finansowych na szczeblu globalnym i na szczeblu UE; podkreśla potrzebę przeprowadzenia kompleksowej oceny skutków i wzywa do upublicznienia wyników tej oceny skutków i ewentualnych konkretnych wniosków do lata 2011 r., zgodnie z zapowiedzią w komunikacie Komisji w sprawie opodatkowania sektora finansowego; podkreśla, że wyważone i dogłębne studium wykonalności w odniesieniu do podatku od transakcji finansowych w UE powinno stanowić podstawę wdrożenia procedury wprowadzenia takiego podatku;

2.

podkreśla, że wzrost stawek i poszerzenie zakresu istniejących narzędzi podatkowych oraz dalsze cięcia wydatków publicznych mogą okazać się niewystarczającym i nietrwałym sposobem podjęcia najważniejszych wyzwań na szczeblach europejskim i globalnym; podkreśla, że stawiając czoła tym wyzwaniom i dyskutując na temat nowych sposobów finansowania, za jeden z głównych priorytetów należy uważać wprowadzenie środków poprawiających europejską konkurencyjność i sprzyjających wzrostowi gospodarczemu;

3.

podkreśla, że właściwie funkcjonujący jednolity rynek jest najbardziej wartościowym narzędziem UE w zglobalizowanym i konkurencyjnym świecie oraz że jest on najważniejszym bodźcem dla europejskiego wzrostu; podkreśla, że należy koncentrować się na wzmacnianiu rynku wewnętrznego i na znajdowaniu sposobów bardziej przemyślanego wydawania krajowych i europejskich środków finansowych poprzez przyjęcie holistycznego podejścia do reformy budżetowej, obejmującej zarówno stronę wydatków, jak i wpływów budżetowych; zauważa, że potrzeby w zakresie wydatków, które mają zostać zrealizowane w sposób mający na celu osiągnięcie rezultatów i stworzenie nowych instrumentów finansowych do realizacji celów budżetowych, muszą być przemyślane, zintegrowane i elastyczne;

4.

podkreśla, że zlikwidowanie pozostałych barier na rynku wewnętrznym jest najlepszym sposobem propagowania prawdziwych strategii politycznych na rzecz wzrostu; zauważa, że zgodnie z wynikami badań każdego roku można by zaoszczędzić nawet od 200 do 300 mld euro, jeśli zlikwidowane zostałyby wszystkie bariery dla czterech swobód;

5.

podkreśla znaczenie ożywienia jednolitego rynku oraz podkreśla, że UE musi stworzyć i skutecznie wdrożyć wspólne przepisy dotyczące jednolitego rynku w celu umożliwienia mu odgrywania roli przekaźnika wzrostu strukturalnego; podkreśla, że wysiłki te muszą koncentrować się na sile napędowej europejskiej gospodarki: dwudziestu milionach europejskich przedsiębiorstw, w szczególności małych i średnich, prowadzonych przez przedsiębiorców i inne kreatywne osoby;

6.

podkreśla, że jednym z najważniejszych atutów Unii Europejskiej jest jej skala i że musi on zostać w pełni użyty poprzez wykorzystanie potencjału jednolitego rynku oraz poprzez wykorzystanie funduszy pochodzących z budżetu UE w celu stworzenia wartości dodanej ze sposobu, w jaki sektor publiczny generuje bodźce na rzecz wzrostu;

7.

podkreśla, że Komisja powinna przyjąć wspólne ramy strategiczne, w których przedstawiono by kompleksową strategię inwestycyjną, przekształcającą cele i założenia strategii „Europa 2020” w priorytety inwestycyjne, a także zidentyfikowano by potrzeby inwestycyjne w związku z najważniejszymi celami i sztandarowymi przedsięwzięciami oraz reformy konieczne do zmaksymalizowania wpływu inwestycji wspieranych w ramach polityki spójności;

8.

podkreśla, że największą zaletą innowacyjnych narzędzi finansowania jest płynąca z nich podwójna korzyść, gdyż mogą przyczyniać się do osiągnięcia ważnych celów politycznych, takich jak stabilność i przejrzystość rynku finansowego, i jednocześnie stwarzać duży potencjał dochodów; podkreśla w tym kontekście, że pod uwagę należy również wziąć wpływ tych narzędzi na negatywne skutki zewnętrzne, będące rezultatem działań sektora finansowego;

9.

przypomina, że straty finansowe spowodowane uchylaniem się od płacenia podatków i oszustwami podatkowymi w Europie wynoszą prawdopodobnie od 200 do 250 mld euro rocznie; uważa wobec tego, że obniżenie liczby oszustw podatkowych pozwoliłoby zmniejszyć deficyt publiczny bez podnoszenia podatków; w związku z tym zauważa, że innowacyjne sposoby finansowania powinny doprowadzić do zintensyfikowania wysiłków państw członkowskich, UE i społeczności międzynarodowej na rzecz przeciwdziałania uchylaniu się od podatków i oszustwom podatkowym, a także innym formom nielegalnych odpływów kapitałowych, które mają istotne skutki budżetowe;

10.

podkreśla, że w rezultacie kryzysu UE musi przekonać swoich obywateli, iż dysponuje wolą i narzędziami umożliwiającymi dalsze zrównoważone łączenie strategii dotyczącej konsolidacji podatkowej ze strategiami politycznymi zapewniającymi bodźce w celu zagwarantowania długofalowego ożywienia gospodarczego;

11.

jest zdania, że o ile największy postęp osiągnięto niedawno po stronie regulacyjnej i w sferze nadzoru, o tyle polityka podatkowa jest brakującym aspektem w podejściu UE do sektora finansowego;

12.

z zadowoleniem przyjmuje uznanie przez Komisję faktu, że sektor finansowy jest opodatkowany w niewystarczającym stopniu, zwłaszcza dlatego, że nie pobiera się w nim podatku VAT od większości usług finansowych, i wzywa do przyjęcia innowacyjnych środków finansowania w celu uzyskania większych dochodów z tego sektora i przyczynienia się do zdjęcia ciężaru podatkowego z osób pracujących;

13.

uważa, że wprowadzenie podatku od transakcji finansowych mogłoby pomóc wyeliminować wysoce szkodliwe wzorce handlowe na rynkach finansowych, takie jak krótkoterminowość i zautomatyzowane transakcje wysokiej częstotliwości, a także ograniczyć spekulację; podkreśla, że podatek od transakcji finansowych mógłby w związku z tym poprawić wydajność rynku i jego przejrzystość, zmniejszyć nadmierną niestabilność cen i stworzyć zachęty dla sektora finansowego do dokonywania długofalowych inwestycji z wartością dodaną dla prawdziwej gospodarki;

14.

podkreśla obecne szacunki dotyczące dochodu z tytułu niskich stawek podatku od transakcji finansowych, który dzięki swojej dużej podstawie podatku mógłby przynieść blisko 200 mld euro rocznie na szczeblu UE i 650 mld dolarów na szczeblu globalnym; uważa, że mógłby to być znaczący wkład sektora finansowego w pokrycie kosztów kryzysu i w trwałość finansów publicznych;

15.

zauważa rozwój debaty dotyczącej podatku od transakcji finansowych oraz zróżnicowane oceny wykonalności, wydajności i skuteczności takiego podatku, a także rozwijającą się dyskusję dotyczącą podatku od działalności finansowej, ale zauważa, że kraje grupy G20 nie były dotychczas w stanie przedstawić konkretnych wspólnych inicjatyw w tej dziedzinie; wzywa przywódców państw grupy G20 do przyspieszenia negocjacji w sprawie umowy o minimalnych wspólnych elementach globalnego podatku od transakcji finansowych i przedstawienia wytycznych dotyczących pożądanej formy tego typu różnych rodzajów opodatkowania w przyszłości;

16.

jest przychylny wprowadzeniu podatku od transakcji finansowych, który poprawiłby funkcjonowanie rynku dzięki ograniczeniu spekulacji i przyczyniłby się do finansowania światowych dóbr publicznych oraz ograniczenia deficytu publicznego; uważa, że wprowadzenie podatku od transakcji finansowych powinno mieć możliwie jak najszerszą podstawę, a UE powinna wspierać wprowadzenie takiego podatku na szczeblu światowym; jeżeli nie będzie to możliwe, UE powinna w pierwszym etapie wdrożyć podatek od transakcji finansowych na szczeblu europejski m; wzywa Komisję do szybkiego przedstawienia studium wykonalności uwzględniającego potrzebę takich samych warunków i do wystąpienia z konkretnymi wnioskami legislacyjnymi;

17.

zwraca uwagę na to, że analizując możliwości opodatkowania sektora finansowego na szczeblu globalnym i na szczeblu UE należy uwzględnić doświadczenia zdobyte podczas wdrażania sektorowych podatków od transakcji na szczeblu państw członkowskich;

18.

ponadto podkreśla, że odpływ spekulacyjnych transakcji ku innym jurysdykcjom miałby niewiele niekorzystnych skutków, lecz mógłby przyczynić się również do zwiększenia wydajności rynku; podkreśla również, że nie wszystkie działania uważane za spekulacyjne zasługują na potępienie, ponieważ pewne formy ryzyka mogą wzmocnić stabilność rynków finansowych UE;

19.

podkreśla, że na scentralizowanym rynku europejskim scentralizowane usługi rozrachunkowe i rozliczeniowe mogłyby ułatwić wprowadzenie podatku od transakcji finansowych w UE, który mógłby być tani w kategoriach administracyjnych i łatwy do wdrożenia; przypomina jednak, że opracowując techniczne aspekty podatku od transakcji finansowych, należy brać pod uwagę globalny charakter powiązań w branży finansowej;

20.

zwraca uwagę na niedawny komunikat Komisji jako na pierwszy krok mający na celu zajęcie się tą kwestią; uważa, że ciężar dowodu dotyczący ewentualnych korzyści lub wad związanych z wprowadzeniem podatku od transakcji finansowych na szczeblu UE spoczywa na Komisji, która sporządza ocenę wpływu;

21.

zauważa, że w niedawnym komunikacie Komisji zapowiedziano przeprowadzenie oceny skutków w odniesieniu do różnych możliwości opodatkowania sektora finansowego oraz wzywa Komisję, aby w swoim studium wykonalności uwzględniła geograficzną asymetrię transakcji i dochodów oraz możliwość wprowadzenia stopniowanej lub zróżnicowanej stawki w zależności od kategorii aktywów, rozkładu ciężaru podatków, charakteru zaangażowanego podmiotu lub krótkoterminowego i spekulacyjnego charakteru niektórych rodzajów transakcji; zwraca się do Komisji o wykorzystanie wszystkich dostępnych badań;

22.

wzywa Komisję do przeanalizowania w swoim studium wykonalności różnych możliwych wariantów podatku od transakcji finansowych w UE oraz ich skutków wraz z korzyściami dla gospodarki i społeczeństwa w związku z ograniczeniem skali spekulacyjnych transakcji finansowych, które obecnie powodują poważne zakłócenia rynku;

23.

podkreśla, że podatek od transakcji finansowych powinien mieć jak najszerszą podstawę, aby zagwarantować równe szanse na rynkach finansowych oraz by uniknąć odpływu transakcji ku mniej przejrzystym nośnikom; dlatego uważa, że w swoim studium wykonalności Komisja powinna uwzględnić wszystkie transakcje obejmujące aktywa finansowe, takie jak transakcje natychmiastowe i transakcje z udziałem instrumentów pochodnych będące przedmiotem obrotu na giełdzie, a także poza rynkiem regulowanym; wskazuje, że stopniowanie podatku od transakcji finansowych przy pomocy zróżnicowanych stawek we wszystkich systemach obrotu mogłoby dodatkowo zwiększyć stabilność rynku poprzez tworzenie pozytywnych bodźców dla podmiotów finansowych w celu odsuwania transakcji z dala od nośników pozagiełdowych ku bardziej przejrzystym i dobrze uregulowanym systemom obrotu;

24.

w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje niedawne wnioski Komisji dotyczące pozagiełdowych instrumentów pochodnych i krótkiej sprzedaży, nakładające wprost wymogi centralnego rozliczania i repozytorium transakcji na wszystkie transakcje z udziałem pozagiełdowych instrumentów pochodnych, zapewniając techniczną wykonalność wdrożenia podatku od transakcji finansowych o szerokiej podstawie;

25.

nalega na ustalenie, kto ostatecznie będzie płacił ten podatek, ponieważ podatki najczęściej obciążają konsumentów, którymi w tym przypadku byliby inwestorzy detaliczni i jednostki detaliczne; podkreśla potrzebę kompleksowych przepisów dotyczących odstępstw i progów, aby do tego nie dopuścić;

26.

z zadowoleniem przyjmuje niedawne propozycje MFW popierane przez Komisję, dotyczące opodatkowania aktywów bankowych w celu umożliwienia wszystkim krajom przeznaczania od 2 do 4 % PKB na sfinansowanie przyszłych mechanizmów rozwiązywania kryzysów; uważa, że opłaty bankowe powinny być proporcjonalne do systemowego znaczenia przedmiotowej instytucji kredytowej i do poziomu ryzyka związanego z daną działalnością;

27.

zauważa, że opłaty bankowe, podatek od działalności finansowej i podatek od transakcji finansowych mają różne cele gospodarcze i inny potencjał w zakresie pozyskiwania dochodów; podkreśla, że ponieważ opłaty bankowe opierają się na pozycjach bilansu, nie mogą one pełnić roli w zakresie ograniczenia spekulacji finansowych i dalszego regulowania działalności instytucji finansowych niebędących bankami, ale udzielających pożyczek; w związku z tym podkreśla ponadto znaczenie mechanizmów nadzoru finansowego i przejrzystości w odniesieniu do zwiększania odporności i stabilności systemu finansowego;

28.

odnotowuje wniosek MFW w sprawie podatku od działalności finansowej oraz ostatnie zobowiązanie Komisji do przeprowadzenia kompleksowej oceny związanych z nim możliwości; podkreśla, że podatek od działalności finansowej jest w głównej mierze narzędziem podatkowym służącym generowaniu dochodów, którego celem jest sektor finansowy, co umożliwia opodatkowanie zysków z nadmiernej gotowości do podejmowania ryzyka, i jako taki podatek ten mógłby stanowić rozwiązanie kwestii obecnego zwolnienia sektora finansowego z podatku VAT;

29.

ma świadomość różnych możliwości zarządzania dodatkowymi dochodami generowanymi przez opodatkowanie sektora finansowego zarówno na szczeblu państwowym, jak i europejskim; podkreśla, że należy odpowiedzieć na pytanie dotyczące przeznaczenia dochodów pochodzących z podatku od transakcji finansowych oraz że w celu przedstawienia podatnikom odpowiedniego uzasadnienia dla wprowadzenia dodatkowego opodatkowania sektora finansowego ocenę i hierarchizację tych możliwości należy postrzegać jako podstawowy element ogólnej debaty dotyczącej innowacyjnego finansowania; podkreśla, że z uwagi na swój globalny charakter dochód zgromadzony dzięki globalnemu podatkowi od transakcji finansowych powinien zostać wykorzystany na zapewnienie finansowania celów polityki globalnej, takich jak rozwój i ograniczanie ubóstwa w krajach rozwijających się oraz na walkę ze zmianą klimatu; odnotowuje cel Komisji polegający na zwiększeniu budżetu UE za pośrednictwem innowacyjnych instrumentów finansowych; jest przekonany, że aby zapewnić europejską wartość dodaną wspomnianym innowacyjnym narzędziom finansowania, część tych dochodów można by przeznaczyć na finansowanie przedsięwzięć i polityki UE; przypomina, że w ostatnim komunikacie Komisji w sprawie przeglądu budżetu UE opodatkowanie przez UE sektora finansowego postrzegane jest jako możliwe źródło środków własnych; wzywa do przeprowadzenia szeroko zakrojonej debaty z udziałem instytucji UE, parlamentów krajowych, zainteresowanych podmiotów z UE i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego dotyczącej istniejących możliwości w zakresie tych strategii politycznych, części dochodów, jaka miałaby zostać rozdzielona na szczeblu UE i na szczeblu krajowym oraz różnych sposób osiągnięcia tego celu; w odniesieniu do zarządzania dochodami przydzielonymi na szczeblu krajowym zauważa, że należy dokonać oceny wszystkich możliwych opcji, w tym możliwości przydziału dochodów w celu konsolidacji finansów publicznych;

30.

podkreśla, że ewentualne wprowadzenie tych nowych narzędzi podatkowych w sektorze finansowym należy przeanalizować w kontekście istniejącego w tym sektorze prawa podatkowego, uwzględniając skutki wtórne i ciągłą koncentrację na znajdowaniu synergii między starymi a nowymi podatkami;

31.

odnotowuje cel Komisji polegający na zwiększeniu budżetu UE za pośrednictwem innowacyjnych instrumentów finansowych i uznaje ewentualne korzyści wsparcia finansowania sektora prywatnego środkami publicznymi; jest jednak świadomy tego, że wykorzystanie spółek celowych do finansowania przedsięwzięć może doprowadzić do zwiększenia zobowiązań warunkowych; uważa w związku z tym, że takie środki powinny być całkowicie przejrzyste i powinny im towarzyszyć odpowiednie wytyczne dotyczące inwestycji, zarządzania ryzykiem, wartości narażenia oraz kontroli, a także procedury nadzoru, a wszystkie te elementy powinny być wprowadzane w sposób odpowiedzialny zgodnie z zasadami demokracji;

32.

zauważa, że euroobligacje coraz częściej określa się mianem wspólnego instrumentu zarządzania długiem; przyjmuje do wiadomości wszystkie ostatnie wnioski i inicjatywy w tej dziedzinie; apeluje do Rady Europejskiej i Komisji o udzielenie natychmiastowej odpowiedzi na wezwanie Parlamentu, zawarte w jego rezolucji z dnia 16 grudnia 2010 r. (8) w sprawie stałego mechanizmu kryzysowego, do wysłania niezbędnego sygnału politycznego dla przeanalizowania przez Komisję przyszłego systemu euroobligacji w celu określenia warunków, na jakich taki system byłby korzystny dla wszystkich uczestniczących w nim państw członkowskich i dla całej strefy euro;

33.

popiera pomysł emitowania wspólnych obligacji europejskich przeznaczonych na finansowanie projektów w celu sfinansowania znaczących potrzeb infrastrukturalnych w Europie i przedsięwzięć strukturalnych w ramach nowej agendy UE 2020 oraz w kontekście oczekiwanych nowych strategii UE, takich jak nowa strategia na rzecz rozwoju infrastruktury energetycznej i inne duże projekty; uważa, że obligacje UE przeznaczone do finansowania konkretnych projektów zapewniłyby wymagane inwestycje i wystarczający poziom zaufania umożliwiający dużym projektom inwestycyjnym uzyskanie potrzebnego im wsparcia, stając się tym samym ważnym mechanizmem dającym maksymalny efekt dźwigni w odniesieniu do wsparcia publicznego; przypomina, że w celu zapewnienia Europie zrównoważonej podstawy projekty te muszą przyczyniać się również do ekologicznej transformacji naszych gospodarek, torując drogę gospodarce o zerowych emisjach dwutlenku węgla;

34.

podkreśla, że budżet UE powinien być w większym stopniu wykorzystywany do zwiększania oddziaływania inwestycji; podkreśla, że normą w przypadku projektów o długoterminowym potencjale handlowym powinno być wykorzystywanie funduszy UE we współpracy z prywatnym sektorem bankowym, w szczególności poprzez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR);

35.

wzywa Komisję i Europejski Bank Centralny do zbadania ryzyka nadużyć dla państw członkowskich w przypadku finansowania projektów dotyczących kluczowej infrastruktury z wykorzystaniem unijnych obligacji na rzecz konkretnych projektów lub euroobligacji, szczególnie tam, gdzie tego rodzaju projekty infrastrukturalne mają zasięg ponadnarodowy;

36.

podkreśla, że obecny model opodatkowania powinien w pełni obejmować zasadę „zanieczyszczający płaci” poprzez zastosowanie innowacyjnych narzędzi finansowania, aby stopniowo przenosić obciążenia podatkowe na działalność, która prowadzi do zanieczyszczenia środowiska naturalnego, emisji znacznych ilości gazów cieplarnianych lub eksploatacji znacznych ilości zasobów;

37.

dlatego popiera wzmocnienie systemu handlu uprawnieniami do emisji oraz szczegółowy przegląd dyrektywy dotyczącej opodatkowania energii, aby emisje CO2 i wartość energetyczna stały się podstawowymi kryteriami opodatkowania produktów energetycznych;

38.

podkreśla, że obydwa narzędzia niosą za sobą wyraźne podwójne korzyści, zapewniając ważne zachęty do przejścia na bezwęglowe, trwałe i odnawialne źródła energii z jednej strony oraz znaczny dodatkowy dochód z drugiej strony; przypomina jednak, że głównym powodem wprowadzenia podatku węglowego jest chęć zmiany zachowań i struktur produkcyjnych, ponieważ oczekiwany dochód będzie się zmniejszał wraz z przechodzeniem wzorców produkcyjnych na zrównoważone i odnawialne źródła energii;

39.

uważa, że podatek węglowy i przegląd dyrektywy w sprawie opodatkowania energii powinny określać minimalne obowiązkowe wymogi dla wszystkich państw członkowskich, pozostawiając w kompetencji każdego z nich możliwość wprowadzenia surowszych wymogów, jeśli uznają to za stosowne;

40.

podkreśla, że należy ustanowić odpowiednie okresy przejściowe w celu uniknięcia ucieczek emisji i zapobiegnięcia przesunięciu przytłaczającego ciężaru na konsumentów o niskich dochodach; uważa ponadto, że pożytecznym posunięciem byłoby wprowadzenie konkretnych ukierunkowanych środków z korzyścią dla gospodarstw domowych o niskich dochodach oraz zwiększenie poziomu inwestycji w infrastrukturę sektora publicznego i w efektywność energetyczną gospodarstw domowych;

41.

uważa jednak, że należy w pełni zbadać możliwości zawarcia globalnego porozumienia na szczeblu G20 lub WTO, zanim wprowadzi się taki podatek od importu do UE, aby owo narzędzie dostosowania opodatkowania na granicach nie doprowadziło do braków w dostawach surowców ani do środków odwetowych ze strony krajów trzecich w stosunku do eksportu UE;

42.

ze względu na rosnące zapotrzebowanie na energię w krajach wschodzących zwraca uwagę na konieczność dokonania przez UE odpowiednich inwestycji w zakresie zaopatrzenia w energię i efektywności energetycznej, co wzmocni unijną infrastrukturę energetyczną i maksymalnie ograniczy podatność na wahania rynkowe, które mogłyby mieć negatywne skutki dla gospodarki UE i celów strategii UE 2020;

43.

wzywa państwa członkowskie do rozważenia przyznania dochodów z opodatkowania działalności prowadzącej do zmian klimatu na finansowanie działalności badawczo-rozwojowej oraz środków zmierzających do obniżenia emisji dwutlenku węgla i walki z ociepleniem klimatu, stymulowania efektywności energetycznej, zapobiegania ubóstwu energetycznemu i poprawy infrastruktury energetycznej w UE i w krajach rozwijających się; przypomina w tym kontekście, że zgodnie z dyrektywą w sprawie systemu handlu uprawnieniami do emisji co najmniej 50 % dochodów z aukcji uprawnień do emisji CO2 w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami należy przeznaczać na walkę ze zmianami klimatu, w tym również w krajach rozwijających się;

44.

zauważa, że odnawialne instrumenty finansowe przeznaczone na środki dotyczące efektywności energetycznej to innowacyjny sposób finansowania przedsięwzięć przyjaznych dla klimatu; z zadowoleniem przyjmuje utworzenie specjalnego mechanizmu finansowego, który mógłby być także atrakcyjny dla prywatnych inwestorów (w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego), w celu wykorzystania środków niewydanych na mocy rozporządzenia w sprawie europejskiego programu energetycznego na rzecz naprawy gospodarczej, by wesprzeć inicjatywy dotyczące wydajności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych; zwraca się do Komisji o rzetelną ocenę skuteczności tego instrumentu oraz o zbadanie możliwości stosowania podobnego podejścia obejmującego inicjatywy w zakresie energii, wydajności energetycznej i surowców do przyszłych niewydanych środków z budżetu UE;

45.

zauważa znaczenie wydajności energetycznej i w związku z tym wzywa Komisję i państwa członkowskie do skutecznego korzystania z funduszy strukturalnych w celu podniesienia wydajności energetycznej budynków, a w szczególności budynków mieszkalnych; wzywa do skutecznego korzystania z finansowania przez EBI i inne organy finansowania publicznego, a także do koordynacji między funduszami unijnymi i krajowymi a innymi formami pomocy, które mogą stanowić dźwignię dla inwestowania w efektywność energetyczną w celu realizacji celów UE;

46.

przypomina państwom członkowskim o możliwości stosowania obniżonych stawek podatku VAT na usługi w zakresie prac remontowych i w związku z podnoszeniem wydajności energetycznej;

47.

uważa również, że oszczędne wykorzystanie zasobów i innowacyjność w dziedzinie technologii ekologicznych to czynniki bardzo ważne dla konkurencyjności;

48.

z uwagi na tworzenie i ewentualne zastosowanie nowego, innowacyjnego opodatkowania podkreśla potrzebę przeprowadzenia ogólnej, transgranicznej i międzysektorowej oceny różnych rodzajów istniejących i planowanych instrumentów finansowania, opodatkowania i dotowania działań z zakresu ochrony środowiska naturalnego i zmian klimatu, co można by określić mianem „finansowania środowiskowego de Larosière’a”, w celu precyzyjnego i skuteczniejszego zastosowania tych nowych narzędzi oraz wyeliminowania możliwości nakładania się strategii politycznych bądź wystąpienia między nimi sytuacji konfliktowych;

49.

przyznaje, że podatek węglowy stanowiłby instrument umożliwiający ograniczanie emisji, lecz nie byłby długoterminowym źródłem dochodu, ponieważ w przypadku skuteczności tego instrumentu źródło to ostatecznie przestałoby przynosić dochód;

50.

apeluje do państw członkowskich o potwierdzenie ich zobowiązania do przeznaczania 0,7 % DNB na oficjalną pomoc rozwojową; ubolewa nad faktem, że choć wszystkie państwa członkowskie UE zaakceptowały próg 0,7 % DNB w odniesieniu do wydatków na ten cel, jedynie Szwecja, Luksemburg, Dania i Holandia osiągnęły lub przekroczyły ten cel w 2008 r.;

51.

przypomina, że pomimo światowego kryzysu Unia Europejska jako całość, w tym jej państwa członkowskie, wciąż pozostaje największym donatorem pomocy rozwojowej, zapewniając 56 % łącznej światowej pomocy, której wartość w 2009 r. wyniosła 49 mld euro, co zostało potwierdzone przez wspólne zobowiązanie rządów UE do osiągnięcia wartości 0,56 % i 0,70 % dochodu narodowego brutto jako środków na oficjalną pomoc rozwojową odpowiednio do 2010 i 2015 r.;

52.

podkreśla zasadnicze znaczenie należytego zarządzania finansami w odniesieniu do całej pomocy rozwojowej i humanitarnej UE, zwłaszcza dlatego, że instytucje europejskie zaangażowane w proces podejmowania decyzji i wdrażanie tej pomocy muszą ponosić całkowitą odpowiedzialność przed europejskimi obywatelami i podatnikami;

53.

podkreśla, że innowacyjne metody finansowania na rzecz rozwoju mogą uzupełniać tradycyjne mechanizmy pomocy rozwojowej, przyczyniając się tym samym do terminowego osiągnięcia wyznaczonych celów; przypomina, że innowacyjne instrumenty finansowania powinny uzupełniać cel ONZ, przewidujący przeznaczanie 0,7 % PKB na współpracę na rzecz rozwoju; podkreśla, że innowacyjne metody finansowania na rzecz rozwoju powinna cechować różnorodność metod finansowania w celu osiągnięcia maksymalnego potencjału dochodu, lecz że powinny one być także w pełni dostosowane do priorytetów poszczególnych krajów z zachowaniem przez nie silnego poczucia odpowiedzialności; podkreśla jednocześnie potrzebę zintensyfikowania przez kraje rozwijające się wysiłków podejmowanych w obszarze opodatkowania, głównie w odniesieniu do pobierania podatków i zwalczania unikania zobowiązań podatkowych, co ma podstawowe znaczenie dla realizacji rozważnej polityki fiskalnej;

54.

podkreśla, że zapewnianie skutecznej pomocy rozwojowej o wysokiej jakości wymaga szczególnych wysiłków pod względem koordynacji darczyńców i ustaleń dotyczących zarządzania; uważa, że rozwiązanie problemu fragmentacji europejskiej pomocy rozwojowej, powodującego brak skuteczności i mającego zarówno finansowe, jak i polityczne konsekwencje, pozwoliłoby zwiększyć wydajność państw członkowskich szacowaną na 6 mld euro rocznie, a ponadto ułatwiłoby pracę administracji krajów partnerskich;

55.

przypomina, że do realizacji milenijnych celów rozwoju do 2015 r. potrzeba 300 mld dolarów amerykańskich; ubolewa nad faktem, że mimo niedawnej deklaracji szczytu wysokiego szczebla ONZ w sprawie milenijnych celów rozwoju z września 2010 r. większość krajów rozwiniętych nie spełniła jeszcze podjętego przez nie w 2005 r. zobowiązania dotyczącego zwiększenia pomocy na rzecz rozwoju i zwraca uwagę, że potrzeba bardziej skoordynowanych działań; podkreśla, że nie można tolerować ewentualnego postrzegania innowacyjnych mechanizmów finansowania jako zachęty dla niektórych państw do rezygnacji z oficjalnej pomocy rozwojowej; podkreśla, że zobowiązania w zakresie oficjalnej pomocy rozwojowej oraz innowacyjne mechanizmy finansowania muszą być postrzegane jako elementy kluczowe i uzupełniające w walce z ubóstwem;

56.

podkreśla, że kontrola publiczna i przejrzystość innowacyjnych systemów finansowania stanowi nieodzowny warunek ich wprowadzenia, przy czym należy uwzględnić doświadczenia wyniesione z niedawnego kryzysu finansowego i żywnościowego;

57.

podkreśla pilną potrzebę poprawy koordynacji działań UE w zakresie generowania bogactwa na rynkach lokalnych i zwraca uwagę, że promowanie innowacyjnego finansowania rozwoju nie powinno koncentrować się jedynie na zwiększaniu opodatkowania, lecz powinno również poszukiwać innych sposobów, takich jak podnoszenie dochodów krajowych, co najlepiej można osiągnąć poprzez uznawanie i ochronę praw własności, opracowywanie map terenów i poprawę środowiska biznesowego i inwestycyjnego w krajach rozwijających się;

58.

przypomina, że główne choroby pandemiczne – AIDS, gruźlica i malaria – które dotykają kraje rozwijające się, w szczególności kraje Afryki Subsaharyjskiej, stanowią główną przeszkodę na drodze do osiągnięcia milenijnych celów rozwoju; w związku z tym podkreśla, że podatek solidarnościowy od biletów lotniczych jest ważnym narzędziem finansowym do rozwiązywania problemów w zakresie zdrowia i należy go dalej udoskonalać; wzywa Komisję w szczególności do przeanalizowania dalszych mechanizmów finansowych w celu zajęcia się kwestią zdrowia na świecie i ułatwienia dostępu do lekarstw w biednych krajach;

59.

wskazuje, że zmiany klimatu dotkną w szczególności kraje rozwijające się i jest zdania, że finansowanie środków na rzecz łagodzenia skutków zmian klimatu i ograniczenia ubóstwa energetycznego przyczyni się do realizacji milenijnych celów rozwoju;

60.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że deklaracja końcowa szczytu ONZ w sprawie milenijnych celów rozwoju, przyjęta w dniu 22 września 2010 r., po raz pierwszy odnosi się wyraźnie do roli innowacyjnych rozwiązań finansowych mających na celu osiągnięcie milenijnych celów rozwoju;

61.

podkreśla dotychczasowy sukces innowacyjnych mechanizmów finansowania, w szczególności międzynarodowej inicjatywy na rzecz zakupu leków UNITAID, międzynarodowego instrumentu finansowania szczepień (IFFI) oraz umowy gwarantującej korzystne warunki rynkowe dla nowych szczepionek (AMC) przeciw chorobom pneumokokowym, które do tej pory zgromadziły ponad 2 mld dolarów; zauważa, że inne innowacyjne mechanizmy finansowania również okazały się skuteczne, np. ekokonwersja długów lub zamiana wierzytelności na cele w zakresie zdrowia, bądź też podatek od paliwa bunkrowego;

62.

przypomina o zdecydowanym poparciu wyrażonym na szczycie ONZ w sprawie milenijnych celów rozwoju we wrześniu 2010 r. przez licznych europejskich szefów państw i rządów dla wprowadzenia podatku od transakcji finansowych i oczekuje od nich stanowczych działań na rzecz poparcia dla tego zobowiązania;

63.

wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do dołączenia do grupy pilotażowej ds. innowacyjnych mechanizmów finansowych ustanowionej w 2006 r. i uczestniczenia we wszystkich istniejących mechanizmach, w tym w podatku solidarnościowym od biletów lotniczych;

64.

wzywa Komisję do zaproponowania wdrożenia na szczeblu UE innowacyjnych mechanizmów finansowania rozwoju;

65.

wzywa instytucje i rządy UE do dokładnego przeanalizowania możliwości utworzenia ogólnoświatowej loterii celem sfinansowania działań na rzecz zwalczania głodu, co zaproponowane zostało przez Światowy Program Żywnościowy, zgodnie z Projektem na rzecz Żywności;

66.

jest zdania, że oficjalna pomoc rozwojowa nie doprowadzi do wyeliminowania ubóstwa, jeżeli G20, UE i instytucje finansowe nie przyjmą stanowczej postawy sprzeciwu wobec skorumpowanych organów administracji w państwach otrzymujących pomoc; podkreśla zatem potrzebę sprawniejszego udzielania pomocy przez UE w odniesieniu do wzmocnienia organów podatkowych, sądów i agencji antykorupcyjnych w krajach rozwijających się; wzywa państwa członkowskie UE do zwalczania przekupstwa popełnianego przez przedsiębiorstwa mające siedzibę w swoich jurysdykcjach, ale prowadzące działalność w krajach rozwijających się;

67.

przypomina, że państwa rozwijające się tracą rocznie blisko 800 mld EUR, co stanowi dziesięciokrotność oficjalnej pomocy rozwojowej, w wyniku stosowania niedozwolonych praktyk, takich jak nielegalny przepływów kapitału i uchylanie się od opodatkowania, oraz że przeciwdziałanie temu zjawisku i jego ograniczenie może mieć decydujące znaczenie w osiągnięciu milenijnych celów rozwoju; wzywa UE i jej państwa członkowskie do nadania walce z rajami podatkowymi, korupcją i szkodliwymi strukturami podatkowymi priorytetowego charakteru na wszystkich międzynarodowych forach, tak aby umożliwić krajom rozwijającym się zwiększenie dochodów wewnętrznych;

68.

przypomina o wspólnej odpowiedzialności G20 za złagodzenie wpływu kryzysu na kraje rozwijające się, które znacznie ucierpiały z powodu jego skutków ubocznych;

69.

domaga się, aby w celu osiągnięcia przejrzystości w oficjalnej pomocy rozwojowej wspierano kwestię odpowiedzialności przez wzmocnienie krajowych mechanizmów kontroli i parlamentarny nadzór nad pomocą; wzywa UE i G20 do realizacji ich agendy i ostatecznego rozwiązania kwestii rajów podatkowych i tajemnicy podatkowej poprzez promowanie standardów sprawozdawczości z rozbiciem na poszczególne kraje;

70.

wzywa Radę i Komisję do prac na rzecz wprowadzenia innowacyjnych instrumentów finansowania rozwoju, takich jak międzynarodowy podatek od transakcji finansowych, opłaty transportowe, walka z nielegalnymi przepływami kapitału, ograniczenie lub złagodzenie kosztów przekazów pieniężnych, oraz do ich promowania;

71.

zauważa, że kryzys gospodarczy i finansowy pogrąży wiele krajów rozwijających się w nowym kryzysie zadłużenia, i wzywa Komisję oraz państwa członkowskie, aby ponowiły starania na rzecz zmniejszenia ciężaru zadłużenia krajów rozwijających się;

72.

przypomina, że kraje rozwijające się są najsłabiej przygotowane do podejmowania środków w odpowiedzi na zmianę klimatu i będą prawdopodobnie, ogólnie rzecz biorąc, głównymi ofiarami tego zjawiska; wzywa do spełnienia obietnicy finansowej UE danej w ramach porozumienia kopenhaskiego i światowego sojuszu na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu; wzywa UE do odegrania wiodącej roli we wspólnych inicjatywach krajów uprzemysłowionych na rzecz większego i konkretniejszego wkładu celem wspierania rozwoju w Trzecim Świecie, wobec którego ciąży na nich historyczna odpowiedzialność;

73.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji Parlamentu Europejskiego ds. Wyzwań Politycznych, Komisji Europejskiej, Radzie Europejskiej, EBI, EBC, MFW oraz Wspólnemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu AKP–UE.

7.7.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 199/25

—

uwzględniając art. 168 i 184 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 35 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 23 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej dotyczący równości płci we wszystkich dziedzinach,

—

uwzględniając komunikat Komisji pt. „Solidarność w zdrowiu: zmniejszanie nierówności zdrowotnych w UE” (COM(2009)0567),

—

uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1350/2007/WE z dnia 23 października 2007 r. ustanawiającą drugi wspólnotowy program działań w dziedzinie zdrowia na lata 2008-2013 (1),

—

uwzględniając decyzję Rady 2010/48/WE z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych (2),

—

uwzględniając opinię Komitetu Ochrony Socjalnej zatytułowaną „Solidarność w zdrowiu. Zmniejszanie nierówności zdrowotnych w UE”,

—

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie „Równości i zdrowia we wszystkich obszarach polityki: solidarność w zdrowiu”,

—

uwzględniając sprawozdanie na temat drugiej wspólnej oceny Komitetu Ochrony Socjalnej i Komisji dotyczącej społecznych skutków kryzysu gospodarczego oraz rozwiązań w zakresie polityki,

—

uwzględniając konkluzje Rady w sprawie wspólnych wartości i zasad w systemach zdrowotnych Unii Europejskiej (3),

—

uwzględniając rezolucję Rady z dnia 20 listopada 2008 r. w sprawie zdrowia i dobrej kondycji młodzieży,

—

uwzględniając sprawozdanie końcowe Komisji ds. społecznych determinantów zdrowia (WHO, 2008 r.),

—

uwzględniając opinię Komitetu Regionów zatytułowaną „Solidarność w zdrowiu: zmniejszanie nierówności zdrowotnych w UE” (4),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 1 lutego 2007 r. w sprawie promowania zdrowego żywienia i aktywności fizycznej: europejski wymiar zapobiegania nadwadze, otyłości i chorobom przewlekłym (5) oraz swoją rezolucję z dnia 25 września 2008 r. w sprawie białej księgi na temat zagadnień zdrowotnych związanych z odżywianiem, nadwagą i otyłością (6),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 października 2008 r. w sprawie białej księgi Komisji pt. „Razem na rzecz zdrowia: Strategiczne podejście dla UE na lata 2008-2013” (7),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, a także opinie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A7-0032/2011),

A.

mając na uwadze, że powszechność, dostęp do opieki o wysokiej jakości, równość i solidarność są wspólnymi wartościami i zasadami, na których opierają się systemy opieki zdrowotnej w państwach członkowskich UE,

B.

mając na uwadze, że podczas gdy ludzie średnio żyją coraz dłużej i w coraz lepszym zdrowiu w porównaniu do poprzednich pokoleń, to jednak w sytuacji starzenia się populacji UE stoi w obliczu ogromnego wyzwania, a mianowicie dużych różnic w stanie zdrowia fizycznego i psychicznego występujących między państwami członkowskimi UE i w obrębie tych państw,

C.

mając na uwadze, że różnica w średniej długości życia w momencie narodzin dla grup w najkorzystniejszej i najmniej korzystnej sytuacji społeczno-ekonomicznej wynosi 10 lat u mężczyzn i 6 lat u kobiet,

D.

mając na uwadze, że aspekt płci przy średniej długości życia to również ważne wyzwanie, które należy podjąć w kontekście nierówności zdrowotnych,

E.

mając na uwadze, że poza czynnikami genetycznymi na zdrowie wpływa przede wszystkim styl życia ludzi, ich dostęp do usług opieki zdrowotnej, w tym informacji i edukacji zdrowotnej, do profilaktyki chorób oraz do leczenia krótko- i długotrwałych zachorowań; mając na uwadze, że grupy o niższym statusie społeczno-ekonomicznym są częściej dotknięte problemem ubogiej diety oraz uzależnienia od tytoniu i alkoholu, które to problemy są głównymi czynnikami wywołującymi wiele chorób i schorzeń, w tym chorób układu krążenia i chorób nowotworowych,

F.

mając na uwadze, że różnice w stanie zdrowia między osobami o różnym poziomie wykształcenia, statusie zawodowym i dochodach występują we wszystkich państwach członkowskich,

G.

mając na uwadze, że istnieją dowody na różnice związane z płcią w odsetku osób niedożywionych, które wskazują na to, że kobiety częściej cierpią na niedożywienie oraz że ta nierówność jest większa na niższych poziomach skali społeczno-ekonomicznej,

H.

mając na uwadze, że nierówności związane z płcią i wiekiem w odniesieniu do badań biomedycznych oraz niedostateczna reprezentacja kobiet w próbach klinicznych naraża na szwank opiekę nad pacjentami,

I.

mając na uwadze, że porównawczy pomiar nierówności w dziedzinie zdrowia jest pierwszym podstawowym krokiem w kierunku skutecznego działania,

J.

mając na uwadze, że wskaźnik zachorowalności jest zwykle wyższy w grupie osób o niskim poziomie wykształcenia, niskim statusie zawodowym i niskich dochodach oraz że znaczne nierówności można zauważyć w występowaniu określonych typów niepełnosprawności oraz w występowaniu określonych przewlekłych chorób niezakaźnych, chorób jamy ustnej i chorób umysłowych,

K.

mając na uwadze, że częstość palenia tytoniu wśród kobiet, a szczególnie wśród młodych kobiet, szybko wzrasta, co pociąga za sobą niszczycielskie skutki dla ich przyszłego stanu zdrowia; mając również na uwadze, że palenie tytoniu w przypadku kobiet ulega nasileniu w wyniku szeregu niekorzystnych czynników,

L.

mając na uwadze, że Komisja Europejska stwierdza występowanie gradientu społecznego w stanie zdrowia we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej (komunikat Komisji z dnia 20 października 2010 r. pt. „Solidarność w zdrowiu: zmniejszanie nierówności zdrowotnych w UE”); mając na uwadze, że Światowa Organizacja Zdrowia definiuje ten gradient społeczny jako powiązanie nierówności społeczno-gospodarczych z nierównościami w zakresie zdrowia i dostępu do opieki zdrowotnej,

M.

mając na uwadze, że liczne projekty i badania potwierdziły, że początkowy etap nadwagi i w szczególności otyłości charakteryzuje się wczesnymi różnicami związanymi ze środowiskiem społeczno-ekonomicznym oraz że najwyższe współczynniki nadwagi i otyłości odnotowuje się w grupach o niższym statusie społecznym; mając na uwadze, że sytuacja ta może doprowadzić do jeszcze większych nierówności zdrowotnych i społeczno-gospodarczych z uwagi na większe ryzyko chorób spowodowanych otyłością,

N.

mając na uwadze, że pomimo postępów społeczno-gospodarczych i środowiskowych, które w długiej perspektywie doprowadziły do ogólnej poprawy stanu zdrowia mieszkańców, różne czynniki, np. warunki higieniczne i mieszkaniowe oraz warunki pracy, niedożywienie, edukacja, poziom dochodów, spożywanie alkoholu czy palenie tytoniu, nadal bezpośrednio wpływają na powstawanie nierówności zdrowotnych,

O.

mając na uwadze, że przewiduje się, iż zmiany klimatu będą miały wiele potencjalnych skutków dla zdrowia ze względu na większą częstotliwość skrajnych zjawisk pogodowych, takich jak fale upałów i powodzie, zmiany w zapadalności na choroby zakaźne oraz zwiększone narażenie na promieniowanie ultrafioletowe; mając na uwadze, że nie wszystkie państwa UE są jednakowo przygotowane na stawienie czoła tym wyzwaniom,

P.

mając na uwadze, że nierówności zdrowotne to nie tylko wynik szeregu czynników gospodarczych i środowiskowych oraz stylów życia, ale również trudności w dostępie do opieki zdrowotnej,

Q.

mając na uwadze, że nierówności zdrowotne wiążą się również z trudnościami w dostępie do opieki zdrowotnej, zarówno z przyczyn ekonomicznych – niekoniecznie w przypadku poważnych zabiegów, których koszty są odpowiednio pokrywane w państwach członkowskich, ale w przypadku zabiegów bieżących (np. zabiegi dentystyczne lub okulistyczne) czy też w przypadku profilaktyki – jak i z powodu złej dystrybucji zasobów medycznych na niektórych obszarach UE,

R.

mając na uwadze, że kwestia niedoborów personelu medycznego w niektórych częściach UE oraz fakt, że może on z łatwością przemieszczać się do innych części UE, stanowią prawdziwy problem, a także mając na uwadze, że sytuacja ta pociąga za sobą głębokie nierówności pod względem dostępu pacjentów do opieki zdrowotnej i bezpieczeństwa,

S.

mając na uwadze, że ludzie żyjący na obszarach oddalonych i wyspiarskich nadal mają ograniczony dostęp do natychmiastowej opieki zdrowotnej o wysokiej jakości,

T.

mając na uwadze, że pacjenci żyjący z chorobami lub stanami przewlekłymi stanowią szczególną grupę, którą dotykają nierówności w zakresie dostępu do diagnostyki, opieki zdrowotnej, usług socjalnych i innych rodzajów wsparcia oraz utrudnienia takie jak obciążenia finansowe, słaby dostęp do zatrudnienia, dyskryminacja społeczna i stygmatyzacja,

U.

mając na uwadze, że przemoc wobec kobiet jest powszechnym zjawiskiem we wszystkich krajach i wśród wszystkich klas społecznych oraz że ma dramatyczne skutki dla fizycznego i emocjonalnego zdrowia kobiet i dzieci,

V.

mając na uwadze, że niepłodność jest stanem uznanym przez Światową Organizację Zdrowia jako mający szczególny wpływ na zdrowie kobiet i mając na uwadze, że krajowe badanie poziomu uświadomienia w Wielkiej Brytanii wykazało, że ponad 94 % kobiet cierpiących na niepłodność cierpi również na różne formy depresji,

W.

mając na uwadze, że pomiędzy państwami członkowskimi istnieją znaczne różnice w odniesieniu do dostępu do leczenia bezpłodności,

X.

mając na uwadze, że według urzędu statystycznego Unii Europejskiej (Eurostat) stopa bezrobocia w UE-27 sięgnęła we wrześniu 2010 r. 9,6 %, oraz mając na uwadze, że Komitet Ochrony Socjalnej Rady Unii Europejskiej w opinii z dnia 20 maja 2010 r. wyraża zaniepokojenie faktem, że aktualny kryzys gospodarczy i finansowy może negatywnie wpłynąć na dostęp obywateli do opieki zdrowotnej oraz na środki budżetowe przeznaczane przez państwa członkowskie na służbę zdrowia,

Y.

mając na uwadze, że obecny kryzys gospodarczy i finansowy może mieć poważne skutki dla sektora opieki zdrowotnej w kilku państwach członkowskich UE, zarówno po stronie popytu, jak i podaży,

Z.

mając na uwadze, że ograniczenia spowodowane aktualnym kryzysem gospodarczym i finansowym w połączeniu ze skutkami wyzwania demograficznego, z którym Unia będzie się musiała niedługo zmierzyć, mogą poważnie zagrozić stabilności finansowej i organizacyjnej systemów opieki zdrowotnej państw członkowskich, a tym samym utrudnić równy dostęp do opieki zdrowotnej na ich terytoriach,

AA.

mając na uwadze, że połączenie ubóstwa i innych przyczyn trudnej sytuacji społecznej, takich jak wiek dziecięcy lub podeszły, niepełnosprawność lub przynależność do mniejszości, powoduje dalsze zwiększenie ryzyka wystąpienia różnic zdrowotnych, a także mając na uwadze, że również odwrotnie słabe zdrowie może prowadzić do ubóstwa lub wykluczenia społecznego,

AB.

mając na uwadze, że lata młodości rzutują na wiele aspektów zdrowia i dobrobytu człowieka przez całe jego życie – od otyłości, chorób serca i zdrowia psychicznego po wykształcenie, osiągnięcia zawodowe, status ekonomiczny i jakość życia,

AC.

mając na uwadze, że nierówności zdrowotne mają istotne implikacje gospodarcze dla UE i państw członkowskich; mając na uwadze, że szacuje się, iż straty związane z nierównościami zdrowotnymi wynoszą około 1,4 % PKB,

AD.

mając na uwadze, że w wielu krajach UE nielegalnym migrantom nie zagwarantowano równego dostępu do opieki zdrowotnej ani w praktyce, ani w prawie,

AE.

mając na uwadze, że w państwach członkowskich wciąż zdarza się, że członkowie różnych grup społecznych (np. osoby niepełnosprawne) napotykają przeszkody w równym dostępie do ośrodków ochrony zdrowia, co ogranicza ich dostęp do usług zdrowotnych,

AF.

mając na uwadze, że w sytuacji starzenia się społeczeństw państwa członkowskie stoją przed problemami zależności i wzrostu zapotrzebowania na opiekę i zabiegi geriatryczne; mając na uwadze, że niezbędna jest w związku z tym zmiana podejścia do organizacji opieki zdrowotnej; mając także na uwadze, że obserwujemy wzrost nierówności w dostępie osób starszych do opieki zdrowotnej,

1.

z zadowoleniem przyjmuje najważniejsze sugestie Komisji zawarte w jej komunikacie zatytułowanym „Solidarność w zdrowiu: zmniejszanie nierówności zdrowotnych w UE”: 1) dążenie do zmniejszania różnic zdrowotnych jako część ogólnego rozwoju społecznego i gospodarczego; 2) ulepszanie danych i poprawa podstaw wiedzy (w tym mechanizmów służących pomiarowi, monitorowaniu, ocenie i sprawozdawczości); 3) budowanie zaangażowania społecznego na rzecz zmniejszania nierówności zdrowotnych; 4) wychodzenie naprzeciw potrzebom najsłabszych obywateli oraz 5) rozwój wkładu polityki UE w działania na rzecz zmniejszania nierówności zdrowotnych;

2.

podkreśla, że istotne jest, by świadczenia zdrowotne były udzielane zgodnie z założeniami praw podstawowych; wskazuje konieczność utrzymania i zwiększenia powszechnego dostępu do systemów opieki zdrowotnej oraz do opieki zdrowotnej za przystępną cenę dla wszystkich;

3.

podkreśla znaczenie poprawy dostępu do profilaktyki, promowania zdrowia, podstawowych i wyspecjalizowanych usług opieki zdrowotnej i zmniejszenia nierówności między różnymi grupami społecznymi i wiekowymi oraz podkreśla, że cele te mogą zostać osiągnięte poprzez optymalizację wydatków publicznych na zapobiegawczą i leczniczą opiekę zdrowotną oraz programy dla grup znajdujących się w trudnej sytuacji;

4.

zachęca Komisję Europejską i państwa członkowskie do dalszych wysiłków na rzecz rozwiązania problemu nierówności społeczno-gospodarczych, co pozwoliłoby docelowo na zmniejszenie części nierówności zdrowotnych; ponadto, w oparciu o uniwersalne wartości takie jak godność ludzka, wolność, równość i solidarność, wzywa Komisję i państwa członkowskie do skupienia się na potrzebach grup podatnych na zagrożenia, zwłaszcza migrantów w niekorzystnej sytuacji i członków mniejszości etnicznych, dzieci i nastolatków, osób niepełnosprawnych, ze szczególnym uwzględnieniem chorób umysłowych, pacjentów, u których zdiagnozowano choroby lub stany przewlekłe, osób starszych, osób żyjących w ubóstwie i osób, których dotyczy problem alkoholizmu i uzależnienia od narkotyków;

5.

wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, by grupy znajdujące się w najbardziej niekorzystnej sytuacji, w tym nielegalni migranci, miały prawo do równego dostępu do opieki zdrowotnej oraz by korzystały z tego dostępu; wzywa państwa członkowskie do oceny możliwości wspierania opieki świadczonej nielegalnym migrantom przez stworzenie opartej na wspólnych zasadach definicji podstawowych świadczeń zdrowotnych przewidzianych w ich prawie krajowym;

6.

zachęca państwa członkowskie do rozważenia specyficznych wymogów ochrony zdrowia imigrantek, ze szczególnym uwzględnieniem gwarancji oferowania przez struktury zdrowotne stosownych usług pośrednictwa językowego; w strukturach takich muszą być rozwijane ukierunkowane inicjatywy szkoleniowe, dzięki którym lekarze i inne podmioty przyjmą podejście międzykulturowe, oparte na uznaniu i poszanowaniu różnorodności i wrażliwości osób przy jednoczesnym uwzględnianiu strefy geograficznej pochodzenia; należy poza tym uznać za priorytetowe działania i kampanie informacyjne skierowane przeciw praktykom okaleczania kobiecych narządów rodnych, przewidujące nadzwyczaj represyjne środki wobec tych, którzy się do nich uciekają;

7.

wzywa Unię Europejską i państwa członkowskie do szybkiego znalezienia rozwiązań kwestii dyskryminacji na tle pochodzenia etnicznego, w szczególności w niektórych państwach członkowskich, w których nie wdrożono dyrektywy 2000/43/WE Rady zabraniającej tego rodzaju dyskryminacji, i w których kobiety z mniejszości etnicznych nie mają zapewnionej ochrony socjalnej lub mają do niej prawo w minimalnym zakresie, ani też nie posiadają dostępu do opieki zdrowotnej lub dostęp ten jest minimalny;

8.

wzywa państwa członkowskie do promowania dostępu do wysokiej jakości doradztwa prawnego i informacji w koordynacji z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w celu pomagania zwykłym obywatelom, w tym osobom nieposiadającym zezwolenia na pobyt, w zdobywaniu szerszych informacji na temat przysługujących im praw;

9.

podkreśla, że kryzys gospodarczy i finansowy oraz środki oszczędnościowe wprowadzone przez państwa członkowskie, zwłaszcza pod względem podaży, mogą prowadzić do redukcji poziomu środków finansowych przeznaczonych na zdrowie publiczne, promocję zdrowia, profilaktykę zdrowotną oraz na usługi opieki długoterminowej w wyniku cięć budżetowych i niższych wpływów podatkowych, podczas gdy popyt na usługi zdrowotne i usługi w zakresie opieki długoterminowej może wzrosnąć z uwagi na splot czynników, które przyczyniają się do pogorszenia się stanu zdrowia całej populacji;

10.

podkreśla, że nierówności zdrowotne w UE stanowią znaczne obciążenie dla państw członkowskich i dla obowiązujących w tych państwach systemów opieki zdrowotnej oraz że skuteczne funkcjonowanie rynku wewnętrznego i aktywna polityka publiczna w dziedzinie zapobiegania – w miarę możliwości skoordynowane – mogą przyczynić się do poprawy sytuacji w tym obszarze;

11.

podkreśla, że przeciwdziałanie czynnikom społeczno-ekonomicznym takim jak otyłość, uzależnienie od palenia tytoniu itp., dostępność do systemów opieki zdrowotnej (utrudniana przez brak zwrotu kosztów opieki i leków, niewystarczające zapobieganie oraz fragmentację demografii medycznej) oraz skuteczna diagnostyka powinny być uważane za kluczowe aspekty środków przeciwdziałania nierównościom zdrowotnym, a ponadto dostępność i przystępność cenowa terapii farmakologicznych również powinna być uważana za aspekt kluczowy dla zdrowia poszczególnych osób; w związku z tym wzywa państwa członkowskie, aby zapewniły prawidłowe wdrażanie dyrektywy w sprawie przejrzystości (89/105/EWG) oraz odpowiednio zareagowały na konkluzje komunikatu Komisji z 2008 r. w sprawie analizy sytuacji w sektorze farmaceutycznym;

12.

podkreśla, że opieka zdrowotna nie jest i nie powinna być uznawana za zwykły towar lub usługę;

13.

wzywa Radę i państwa członkowskie do oceny i przedsięwzięcia nowych działań pozwalających na poprawę skuteczności wydatków na opiekę zdrowotną, w szczególności poprzez inwestowanie w profilaktykę zdrowotną, by ograniczyć przyszłe długoterminowe koszty i obciążenia społeczne, oraz do restrukturyzacji systemów opieki zdrowotnej celem zapewnienia równego dostępu do niedyskryminacyjnej opieki zdrowotnej wysokiej jakości (szczególnie w zakresie standardowej opieki zdrowotnej) w całej UE, a także zachęca Komisję do zbadania kwestii wykorzystywania istniejących funduszy europejskich do dalszego wspierania inwestycji w zakresie infrastruktury zdrowotnej, badań i szkoleń w dziedzinie zdrowia oraz do promowania i wzmocnienia profilaktyki zdrowotnej;

14.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby zapewniły uwzględnienie w swoich strategiach i programach zdrowotnych równego dostępu do opieki zdrowotnej i możliwości leczenia dla osób starszych oraz aby odpowiedni dostęp starszych osób do opieki zdrowotnej i leczenia stał się jednym z priorytetów Europejskiego Roku Aktywnego Starzenia się i Solidarności Międzypokoleniowej zaplanowanym na rok 2012; apeluje do państw członkowskich o promowanie inicjatyw na rzecz rozwiązania kwestii izolacji społecznej starszych pacjentów, ponieważ ma ona poważny wpływ na zdrowie pacjentów w perspektywie długofalowej; podkreśla stojącą przed Unią Europejską i państwami członkowskimi konieczność wyprzedzania za pomocą odpowiedniej strategii długoterminowej społecznych i gospodarczych skutków starzejącego się społeczeństwa europejskiego w celu zagwarantowania trwałości finansowej i organizacyjnej systemów opieki zdrowotnej, a także jednakowej i stałej opieki zapewnianej pacjentom;

15.

wzywa państwa członkowskie do zwiększenia zdolności ścisłego monitorowania – na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym – skutków zdrowotnych i społecznych kryzysu;

16.

wzywa Komisję, by wspierała wymianę doświadczeń w dziedzinie wychowania w zdrowiu, propagowania zdrowego stylu życia, profilaktyki, wczesnego diagnozowania i właściwego leczenia, zwłaszcza w kwestii alkoholu, tytoniu, żywienia, otyłości i narkotyków; apeluje do państw członkowskich o promowanie aktywności fizycznej, dobrego stylu odżywiania i programów „zdrowa szkoła” skierowanych do dzieci, w szczególności na mniej uprzywilejowanych obszarach, oraz o poprawę poziomu edukacji indywidualnej, społecznej i zdrowotnej w celu propagowania zdrowszych zachowań i zachęcania do zachowań związanych z pozytywnym stylem życia;

17.

zachęca wszystkie państwa członkowskie do inwestowania w infrastrukturę socjalną, edukacyjną, środowiskową i zdrowotną, zgodnie z zasadą „zdrowie we wszystkich obszarach polityki”, a także do jednoczesnego koordynowania działań dotyczących kwalifikacji, szkolenia i mobilności pracowników służby zdrowia, gwarantując w ten sposób kompetencje i trwałość infrastruktury i siły roboczej w sektorze zdrowia zarówno na szczeblu UE, jak i krajowym;

18.

podkreśla, że nierówności zdrowotne w Unii nie zostaną przezwyciężone bez wspólnej i całościowej strategii na rzecz europejskiej siły roboczej w sektorze opieki zdrowotnej, która to strategia obejmowałaby skoordynowane linie działania dotyczące kwestii takich jak zarządzanie zasobami, edukacja i szkolenia, minimalne standardy jakości i bezpieczeństwa oraz rejestracja specjalistów;

19.

wzywa państwa członkowskie, by zapewniły dostępność informacji na temat zdrowia, zdrowego stylu życia, troski o zdrowie, możliwości profilaktyki, wczesnego rozpoznawania chorób i ich właściwego leczenia – w formie i języku zrozumiałym dla wszystkich obywateli, z wykorzystaniem nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych, zwłaszcza w dziedzinie e-zdrowia;

20.

wzywa państwa członkowskie, by wspierały wprowadzanie technologii telemedycyny, które mogą zdecydowanie zmniejszyć różnice geograficzne w dostępności niektórych, zwłaszcza specjalistycznych rodzajów opieki zdrowotnej, szczególnie w regionach przygranicznych;

21.

wzywa państwa członkowskie do promowania publicznych strategii politycznych mających na celu zagwarantowanie zdrowych warunków życia wszystkim niemowlętom, dzieciom i młodzieży, łącznie z opieką przed poczęciem, opieką nad matkami, środkami wsparcia rodziców, w szczególności ciężarnych i karmiących kobiet, w celu zagwarantowania zdrowego początku życia wszystkich noworodków i uniknięcia dalszych nierówności zdrowotnych, uznając tym samym znaczenie inwestowania we wczesny rozwój dziecka, jak również podejście obejmujące cały bieg życia;

22.

wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania, że wszystkie kobiety w ciąży i dzieci, niezależnie od ich statusu, są uprawnione do ochrony społecznej przewidzianej w ich prawie krajowym i rzeczywiście ją uzyskują;

23.

przypomina o zobowiązaniu UE w ramach Konwencji ONZ w sprawie praw osób niepełnosprawnych do zapewnienia prawa osób niepełnosprawnych do najwyższych możliwych standardów zdrowotnych, bez dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność; kładzie nacisk na fakt, że uwzględnienie niepełnosprawności we wszystkich odnośnych wskaźnikach pomiaru stanu zdrowia jest kluczowym krokiem ku wypełnieniu tego zobowiązania;

24.

nawołuje Unię Europejską i państwa członkowskie do włączenia stanu zdrowia kobiet i kwestii starzenia się (starsze kobiety) jako czynników problematyki płci (gender mainstreaming) oraz do wykorzystywania budżetowania uwzględniającego problematykę płci w polityce w dziedzinie zdrowia, programach i badaniach, od etapu ich rozwoju i planowania do oceny wpływu; zwraca się o to, by finansowane przez UE ramowe programy badawcze oraz finansowane ze środków publicznych agencje włączyły ocenę wpływu pod kątem płci do swych strategii politycznych, i o zapewnienie gromadzenia i analizowania danych z podziałem na płeć i wiek w celu określenia kluczowych różnic pomiędzy kobietami i mężczyznami w odniesieniu do zdrowia, w celu wspierana zmiany strategii politycznej oraz stworzenia i gromadzenia narzędzi epidemiologicznych pozwalających analizować przyczyny różnicy w długości życia mężczyzn i kobiet;

25.

uważa, że Unia Europejska i państwa członkowskie muszą zagwarantować kobietom łatwy dostęp do środków antykoncepcyjnych, a także prawo do bezpiecznego usuwania ciąży;

26.

wzywa Komisję do udostępnienia państwom członkowskim przykładów dobrych i najlepszych praktyk w celu zapewnienia bardziej jednolitego dostępu do leczenia bezpłodności;

27.

wzywa Unię Europejską i państwa członkowskie do położenia nacisku na prawa człowieka kobiet, w szczególności za pomocą zapobiegania i zakazywania przymusowej sterylizacji kobiet i okaleczania kobiecych narządów rodnych oraz karania osób dopuszczających się tych działań;

28.

wzywa UE i państwa członkowskie do uznania przemocy mężczyzn wobec kobiet za kwestię zdrowia publicznego, niezależnie od form tej przemocy;

29.

wzywa Unię Europejską i państwa członkowskie do podjęcia niezbędnych środków w odniesieniu do dostępu do metod sztucznego zapłodnienia, aby wyeliminować dyskryminację kobiet ze względu na stan cywilny i orientację seksualną oraz pochodzenie etniczne i kulturowe;

30.

wzywa państwa członkowskie do pójścia w ślad za Światową Organizacją Zdrowia i uznania otyłości za przewlekłą chorobę i tym samym do zapewnienia dostępu do programów zapobiegania otyłości i zagwarantowania dostępu do leczenia o dowiedzionych pozytywnych skutkach medycznych dla osób cierpiących na otyłość, które wymagają leczenia, również w celu zapobiegania rozwojowi dalszych choroób;

31.

wzywa Unię Europejską i państwa członkowskie do włączenia problematyki płci w kontrolę palenia tytoniu zgodnie z zaleceniem Ramowej Konwencji Antytytoniowej Międzynarodowej Organizacji Zdrowia (WHO-FCTC) i zainicjowanie kampanii antynikotynowych skierowanych do młodych dziewcząt i kobiet;

32.

zachęca państwa członkowskie do stymulowania i popierania badań medycznych i farmaceutycznych w sektorze chorób, które dotykają w większości kobiety we wszystkich fazach ich życia, a nie tylko w wieku rozrodczym;

33.

zwraca się do państw członkowskich o rozwiązanie problemów nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej, które wywierają wpływ na życie codzienne, np. w dziedzinie usług dentystycznych czy okulistycznych;

34.

sugeruje Unii Europejskiej i państwom członkowskim wdrożenie spójnej polityki i akcji solidarnościowych na rzecz kobiet niepracujących lub zatrudnionych w sektorach, w których nie są objęte indywidualnym ubezpieczeniem zdrowotnym, oraz szukanie sposobów na objęcie ich ubezpieczeniem;

35.

wzywa Komisję, w kontekście jej współpracy z właściwymi organami państw członkowskich, aby promowała wzorcowe rozwiązania w zakresie wyceniania i zwrotu kosztów leków, w tym nadające się do zastosowania modele różnicowania cen produktów farmaceutycznych, tak aby zoptymalizować przystępność i zmniejszyć nierówności w dostępie do leków;

36.

przypomina, że przyjęcie patentu europejskiego wraz z odpowiednimi uzgodnieniami językowymi i ujednoliconym systemem rozstrzygania sporów ma zasadnicze znaczenie dla naprawy gospodarki europejskiej;

37.

zauważa, że praca, którą wykonano w Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, m.in. w zakresie bezpieczeństwa produktów oraz reklamy, pomogła w rozwiązaniu pewnych aspektów dotyczących nierówności zdrowotnej w UE, podkreśla w związku z tym znaczenie zapewnienia ścisłej kontroli informacji przekazywanych przez firmy farmaceutyczne pacjentom, zwłaszcza najsłabszym i najmniej doinformowanym grupom, a także potrzebę skutecznego i niezależnego systemu nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii;

38.

wzywa państwa członkowskie do dostosowania systemów opieki zdrowotnej do potrzeb osób w najtrudniejszej sytuacji za pomocą wprowadzenia takich metod ustalania honorariów pobieranych przez pracowników ochrony zdrowia, które zagwarantują dostęp do opieki zdrowotnej wszystkim pacjentom;

39.

wzywa Komisję, aby dołożyła wszelkich starań w celu zachęcenia państw członkowskich do zaoferowania pacjentom zwrotu kosztów oraz podjęła wszelkie działania niezbędne do zmniejszenia nierówności w dostępie do leków stosowanych w leczeniu chorób takich jak osteoporoza pomenopauzalna i choroba Alzheimera, które nie są objęte refundacją w niektórych państwach członkowskich, a także aby dokonała tego w trybie pilnym;

40.

podkreśla, że poza administracją publiczną władze regionalne odgrywają w wielu państwach ważną rolę w zakresie zdrowia publicznego, promowania zdrowia, profilaktyki i świadczeń zdrowotnych, a więc muszą być aktywnie zaangażowane; podkreśla, że władze regionalne i lokalne i inne zainteresowane strony także mogą odegrać istotną rolę, np. w miejscach pracy czy szkołach, w szczególności w zakresie edukacji zdrowotnej, promocji zdrowego stylu życia, skutecznej profilaktyki oraz wczesnego monitorowania i diagnozowania chorób;

41.

wzywa państwa członkowskie do wspierania podejścia polegającego na świadczeniu lokalnie usług opieki i do świadczenia zintegrowanej opieki zdrowotnej dostępnej na szczeblach lokalnym i regionalnym oraz umożliwiającej pacjentom uzyskiwanie większego wsparcia w ich własnym otoczeniu lokalnym i społecznym;

42.

zachęca wszystkie państwa członkowskie do ponownej oceny ich polityki mającej znaczący wpływ na nierówności zdrowotne, takie jak w dziedzinie tytoniu, alkoholu, żywności, leków, a także zdrowia publicznego i świadczenia opieki zdrowotnej;

43.

zachęca państwa członkowskie do nawiązywania stosunków partnerskich w regionach przygranicznych w celu dzielenia się kosztami infrastruktury i personelu oraz zmniejszenia nierówności zdrowotnych, m.in. w równym dostępie do najnowocześniejszego sprzętu;

44.

zwraca się do Komisji, aby zbadała skutki decyzji opierających się na krajowych i regionalnych ocenach skuteczności leków i urządzeń medycznych na rynku wewnętrznym, w tym pod względem dostępu pacjentów, innowacyjności nowych produktów i praktyk medycznych, które należą do głównych elementów mających wpływ na równy dostęp do opieki zdrowotnej;

45.

uznaje, że wdrażanie dyrektywy w sprawie praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej 2011/24/UE powinno pociągnąć za sobą oceny wpływu mające na celu jak najdokładniejsze zmierzenie jej skuteczności w zakresie walki z nierównościami zdrowotnymi oraz zadbanie, aby utrzymywała ona ochronę publiczną i chroniła bezpieczeństwo pacjentów, szczególnie jeżeli chodzi o rozmieszczenie geograficzne zasobów medycznych, zarówno ludzkich, jak i materialnych;

46.

zauważa, że wysokiej jakości i skuteczna transgraniczna opieka zdrowotna wymaga większej jawności informacji oferowanych społeczeństwu, pacjentom, organom regulacyjnym i podmiotom świadczącym usługi zdrowotne na temat szerokiego zestawu kwestii obejmujących prawa pacjentów, dostęp do odszkodowań i uregulowania prawne dotyczące pracowników służby zdrowia;

47.

ubolewa, że dyrektywie w sprawie transgranicznej opieki zdrowotnej nie towarzyszył wniosek ustawodawczy w sprawie mobilności pracowników służby zdrowia, uwzględniający ryzyko drenażu mózgów w UE, który niebezpiecznie zwiększa nierówności geograficzne w niektórych państwach członkowskich, a także zwraca się do Komisji o zaradzenie temu błędowi, ewentualnie w ramach przyszłego przeglądu dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (2005/36/WE);

48.

wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia obowiązującej dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (2005/36/WE); ze względu na złożony charakter kwalifikacji medycznych zachęca Komisję, aby w ramach oceny i przeglądu dyrektywy zajęła się pewnymi lukami regulacyjnymi, które mogą narażać pacjentów na szkody i zagrażać ich prawu do bezpiecznego leczenia; zwraca się do Komisji, aby ponownie rozważyła możliwość wprowadzenia wobec właściwych organów obowiązku rejestracji w systemie IMI oraz możliwość zwiększenia zakresu, w jakim właściwe organy mogą proaktywnie dzielić się informacjami o środkach dyscyplinarnych stosowanych wobec pracowników służby zdrowia dzięki utworzeniu odpowiedniego mechanizmu ostrzegania;

49.

wzywa Komisję, aby w następnym wniosku ustawodawczym dotyczącym kwalifikacji zawodowych poczyniła kroki w kierunku wzmocnionego mechanizmu uznawania kwalifikacji w państwach członkowskich;

50.

podkreśla, że większa innowacyjność często prowadzi do lepszego dostępu do leczenia, co ma szczególne znaczenie w odizolowanych lub wiejskich społecznościach;

51.

wzywa Komisję, by we współpracy z państwami członkowskimi wspierała rozwój usług telemedycyny jako narzędzia służącego zmniejszaniu różnic geograficznych w dostępie do usług zdrowotnych, w tym na szczeblu regionalnym i lokalnym;

52.

wzywa Radę i Komisję do poważniejszego potraktowania w ramach strategii „Europa 2020” faktu, że zdrowie fizyczne i psychiczne oraz dobra kondycja odgrywają kluczową rolę w zwalczaniu wykluczenia oraz do włączenia wskaźników porównawczych uwzględniających status społeczno-ekonomiczny i stan zdrowia publicznego do procedur monitorowania strategii „Europa 2020” oraz do wzięcia pod uwagę dyskryminacji związanej z wiekiem, zwłaszcza w badaniach klinicznych w zakresie leczenia lepiej dostosowanego do potrzeb osób starszych;

53.

uważa, że Unia Europejska i państwa członkowskie muszą wspierać społeczeństwo obywatelskie i organizacje kobiet, które propagują prawa kobiet, w tym prawa kobiet w zakresie praw seksualnych i reprodukcyjnych, prawo do zdrowego stylu życia i prawo do pracy, aby zapewnić możliwość zabierania głosu przez kobiety w kwestiach związanych z europejską i krajową polityką zdrowia;

54.

zachęca wszystkie państwa członkowskie do promowania i rozwijania kompetencji oraz wymiany międzynarodowej i współpracy między wszystkimi odnośnymi zainteresowanymi stronami reprezentującymi wiele sektorów przy opracowywaniu i realizowaniu polityki, która zmniejsza nierówności zdrowotne;

55.

wzywa państwa członkowskie do wspierania i realizowania wspólnego podejścia do prowadzenia polityki na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym, dążąc tym samym do stosowania podejścia zakładającego uwzględnianie zdrowia we wszystkich obszarach polityki;

56.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania wspólnej grupy wskaźników do monitorowania nierówności zdrowotnych w rozbiciu na grupy wiekowe, płeć, status społeczno-ekonomiczny, położenie geograficzne, a także ryzyko wynikające z alkoholizmu i uzależnienia od narkotyków oraz do określenia metodologii analizy sytuacji zdrowotnej w państwach członkowskich w celu zidentyfikowania i priorytetowego potraktowania obszarów wymagających poprawy i opracowania wzorcowych praktyk;

57.

podkreśla, że nierówności w zdrowiu opierają się na nierównościach społecznych w zakresie warunków życia i modeli zachowań społecznych związanych z płcią, rasą, standardami wykształcenia, zatrudnieniem oraz nierównym podziałem nie tylko dochodów, ale również pomocy medycznej, profilaktyki i usług promujących zdrowie;

58.

podkreśla, że za kwestią nierówności w zakresie zdrowia stoją zagrożenia dla zdrowia członków najmniej uprzywilejowanych (biedniejszych) warstw społecznych i ma na uwadze, że te zagrożenia są spotęgowane przez połączenie ubóstwa z innymi czynnikami ryzyka;

59.

wzywa Komisję do dopilnowania, aby w pełni zrealizowano zadania polegające na zmniejszeniu różnic zdrowotnych i poprawie dostępu do świadczeń w zakresie zdrowia fizycznego i psychicznego oraz by je włączono do bieżących inicjatyw takich jak Partnerstwo na rzecz aktywnego starzenia się w dobrym zdrowiu oraz Platforma UE przeciw ubóstwu i wykluczeniu społecznemu, a także do przyszłych inicjatyw dotyczących wczesnego rozwoju dziecka i polityki poświęconej młodzieży, skupiającej się na edukacji, szkoleniu i zatrudnieniu;

60.

wzywa do lepszej koordynacji pomiędzy agencjami UE, które odgrywają ważną rolę w zakresie walki z nierównościami zdrowotnymi, zwłaszcza między Europejską Fundacją na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy, Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób oraz Europejską Agencją Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy;

61.

wzywa Komisję do pomocy państwom członkowskim w celu lepszego wykorzystania przez nie otwartej metody koordynacji, aby wspierać projekty w zakresie oddziaływania na podstawowe czynniki wpływające na nierówności zdrowotne;

62.

wzywa Komisję do opracowania metod zaangażowania i udziału wszystkich interesariuszy na szczeblu europejskim w celu propagowania stosowania i rozpowszechniania dobrej praktyki w dziedzinie zdrowia publicznego;

63.

podkreśla, że wśród czynników wpływających na zdrowie duże znaczenie ma spożywanie urozmaiconego i dobrej jakości pożywienia i zachęca w związku z tym Komisję do szerszego wykorzystywania skutecznych programów uruchomionych w ramach WPR (darmowa dystrybucja mleka i owoców w szkołach oraz żywności dla najuboższych);

64.

zachęca państwa członkowskie do zorganizowania specjalnych sieci usług społeczno-zdrowotnych i doradczych, wspomaganych także specjalnymi liniami telefonicznymi, dla kobiet, małżeństw i rodzin w celu zapobiegania przemocy w rodzinie i udzielenia osobom zainteresowanym wsparcia i pomocy w sposób wykwalifikowany i profesjonalny we współpracy z innymi właściwymi instytucjami;

65.

wzywa Komisję do pomocy państwom członkowskim w celu lepszego wykorzystania przez nie polityki spójności UE i funduszy strukturalnych, aby wspierać projekty przyczyniające się do uwzględniania społecznych czynników warunkujących zdrowie i zmniejszania nierówności zdrowotnych; wzywa ponadto Komisję, by pomogła państwom członkowskim lepiej korzystać z programu PROGRESS;

66.

wzywa państwa członkowskie do położenia kresu obecnym cięciom w wydatkach publicznych na opiekę zdrowotną, które odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu kobietom i mężczyznom wysokiego poziomu opieki zdrowotnej.

67.

wzywa Komisję do rozpropagowania podejścia opartego na ekonomicznych i środowiskowych determinantach zdrowia i na zasadzie „równość i zdrowie we wszystkich obszarach polityki” podczas opracowywania całej wewnętrznej i zewnętrznej polityki UE, zwłaszcza z myślą o osiągnięciu milenijnych celów rozwoju, i ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia matki;

68.

usilnie nawołuje wszystkie państwa członkowskie do uznania znaczenia zdrowia dla społeczeństwa i wykroczenie poza podejście oparte na PKB w celu mierzenia rozwoju społecznego oraz rozwoju społeczności i jednostki;

69.

wzywa Radę do promowania rozwiązywania problemu nierówności zdrowotnych jako priorytetu politycznego we wszystkich państwach członkowskich, biorąc pod uwagę społeczne determinanty zdrowia oraz czynniki ryzyka związane ze stylem życia, takie jak alkohol, tytoń czy sposób odżywiania się, za pomocą działań w takich obszarach polityki jak polityka ochrony konsumenta, zatrudnienie, mieszkalnictwo, polityka społeczna, środowisko, rolnictwo i żywność, edukacja, warunki życia i pracy oraz badania zgodnie z zasadą „zdrowie we wszystkich obszarach polityki”;

70.

wzywa Komisję do wspierania działań finansowanych w ramach planu działania w zakresie zdrowia publicznego obecnie i w przyszłości w celu uwzględnienia społecznych determinantów zdrowia;

71.

wzywa Komisję do przygotowania wytycznych w celu poprawy mechanizmów monitorowania nierówności zdrowotnych w całej UE (pomiędzy państwami członkowskimi i w ich obrębie) poprzez usprawnienie gromadzenia danych za pomocą bardziej systematycznych i porównywalnych informacji, które uzupełnią istniejące dane na temat nierówności zdrowotnych, oraz za pomocą regularnych kontroli i analiz;

72.

zwraca się do Komisji, aby rozważyła sporządzenie wniosku w sprawie zalecenia Rady lub jakiejkolwiek innej odpowiedniej inicjatywy wspólnotowej zmierzającej do zachęcania do opracowywania przez państwa członkowskie zintegrowanych strategii krajowych – na szczeblu krajowym lub regionalnym – mających na celu zmniejszanie nierówności zdrowotnych, a także do wspierania ich w tych działaniach;

73.

wzywa Komisję do oceny w sprawozdaniach z postępu prac skuteczności działań na rzecz zmniejszania nierówności zdrowotnych oraz poprawy zdrowia w wyniku realizacji strategii związanych ze społecznymi, ekonomicznymi i środowiskowymi determinantami zdrowia;

74.

wzywa Komisję do stosowania podejścia polegającego na uwzględnianiu zdrowia we wszystkich obszarach polityki przy prowadzeniu polityki na szczeblu UE i do zapewnienia skutecznych ocen wpływu, które biorą pod uwagę skutki w zakresie równości zdrowotnej;

75.

wyraża przekonanie, że otwarte, konkurencyjne i właściwie funkcjonujące rynki mogą pobudzać innowacje, inwestycje i badania w sektorze opieki zdrowotnej, oraz uznaje, że musi temu towarzyszyć silne wsparcie finansowe w dziedzinie badań publicznych w celu dalszego opracowywania trwałych i skutecznych modeli opieki zdrowotnej oraz w celu wspierania rozwoju nowych technologii i ich stosowania w tej dziedzinie (np. telemedycyna), a także poprzez wspólną metodologię oceny technologii medycznych, przy czym wszystko to powinno przynosić korzyści wszystkim osobom, również należącym do grup o niższym statusie społeczno-ekonomicznym, przy jednoczesnym uwzględnieniu starzenia się ludności;

76.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania informacji publicznej i programów podnoszenia świadomości oraz do intensywniejszego dialogu ze społeczeństwem obywatelskim, partnerami społecznymi i organizacjami pozarządowymi w zakresie zdrowia i usług medycznych;

77.

uważa, że niezbędne jest zwiększenie liczby kobiet biorących udział w opracowywaniu strategii politycznych dotyczących zdrowia, w planowaniu programów i świadczeniu usług w dziedzinie zdrowia;

78.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

7.7.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 199/37

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 lutego 2010 r. w sprawie wspierania dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania (1),

—

uwzględniając komunikat Komisji w sprawie podatków i rozwoju – współpracy z krajami rozwijającymi się w zakresie wspierania dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania (COM(2010) 0163),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 marca 2010 r. w sprawie wpływu światowego kryzysu finansowego i gospodarczego na kraje rozwijające się oraz na współpracę na rzecz rozwoju (2), a także uwzględniając deklarację z Monterrey (2002 r.), konferencję w sprawie finansowania rozwoju w Ad-Dausze (2008 r.), deklarację paryską (2005 r.) i program działania z Akry (2008 r.), gdzie wyraźnie określono, że ucieczka kapitału oraz nielegalny przepływ środków finansowych stanowią zasadnicze przeszkody na drodze do mobilizacji dochodów krajowych i przeznaczenia ich na rzecz rozwoju,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 czerwca 2010 r. w sprawie postępów w osiąganiu milenijnych celów rozwoju: przegląd śródokresowy w ramach przygotowań do posiedzenia wysokiego szczebla ONZ we wrześniu 2010 r. (3),

—

uwzględniając szczyt G20, który odbył się w Seulu w dniach 11-12 listopada 2010 r., oraz inicjatywę na rzecz zacieśnienia współpracy międzynarodowej z krajami rozwijającymi się w celu przeciwdziałania zjawiskom unikania zobowiązań podatkowych i uchylania się od płacenia podatków, zapoczątkowaną przez niemieckie Ministerstwo Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, znaną jako „International Tax Compact” (ITC),

—

uwzględniając wnioski z międzynarodowej konferencji w sprawie opodatkowania, która odbyła się w Pretorii w dniu 29 sierpnia 2008 r.,

—

uwzględniając wnioski ze szczytu grupy G20, który odbył się w Londynie w dniach 2–3 kwietnia 2009 r.,

—

uwzględniając oświadczenie przywódców wydane po szczycie grupy G20, który odbył się w Pittsburghu w dniach 24–25 września 2009 r., i swoją rezolucję z dnia 8 października 2009 r. w tej sprawie (4),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 kwietnia 2009 r. w sprawie szczytu G20 w Londynie w dniu 2 kwietnia 2009 r. (5),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 listopada 2007 r. w sprawie projektu rozporządzenia Komisji zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1725/2003 przyjmujące niektóre międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do międzynarodowego standardu sprawozdawczości finansowej (MSSF) 8 dotyczącego ujawniania segmentów operacyjnych (6),

—

uwzględniając sprawozdanie norweskiej komisji rządowej „Raje podatkowe a rozwój” z czerwca 2009 r.,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju, jak również opinie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz Komisji Handlu Międzynarodowego (A7-0027/2011),

A.

mając na uwadze, że wzmocnienie systemu podatkowego stanowi jedno z głównych wyzwań stojących przed krajami rozwijającymi się, dążącymi do osiągnięcia milenijnych celów rozwoju (MCR),

B.

mając na uwadze, że opodatkowanie może być niezawodnym i trwałym źródłem finansowania rozwoju, o ile istnieje progresywny system podatkowy oraz skuteczna i wydajna administracja podatkowa sprzyjająca przestrzeganiu przepisów podatkowych, a dochody publiczne wykorzystywane są w sposób przejrzysty i odpowiedzialny,

C.

mając na uwadze, że kraje rozwijające się doświadczają dużych trudności w zwiększaniu dochodów z podatków, a to z uwagi na niewystarczające zasoby kadrowe i finansowe dla celów ściągania podatków, słaby potencjał administracyjny, korupcję, brak legitymizacji systemu politycznego, nierówny podział dochodów i złe zarządzanie podatkami,

D.

mając na uwadze, że do najważniejszych przejawów nielegalnego przepływu środków finansowych i ucieczki kapitału należą zwłaszcza: nieprawidłowości w cenach transferowych między krajami służące przyciąganiu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ), transakcje fikcyjne, tzw. double-dipping (nieuprawnione wyciąganie podwójnych korzyści), masowe przepływy środków pieniężnych, nieprzejrzyste i niekorzystne protokoły inwestycyjne oraz przemyt,

E.

mając na uwadze, że centra offshore oraz raje podatkowe ułatwiają nielegalną ucieczkę kapitału w wysokości 1 biliona USD rocznie; mając na uwadze, że te nielegalne odpływy środków pieniężnych są około dziesięciu razy większe niż kwota pomocy przyznawanej krajom rozwijającym się na zmniejszenie ubóstwa i na rozwój gospodarczy,

F.

mając na uwadze, że raje podatkowe – oferujące zasady tajemnicy transakcji i fikcyjnego miejsca zamieszkania w połączeniu z systemami podatkowymi oferującymi zerową stawkę w celu przyciągnięcia kapitału i dochodów, które powinny być opodatkowane w innych krajach – prowadzą do szkodliwej konkurencji podatkowej,

G.

mając na uwadze, że konkurencja podatkowa doprowadziła do przeniesienia obciążenia podatkowego na pracowników i na gospodarstwa domowe o najniższych dochodach oraz wymusiła szkodliwe cięcia w usługach publicznych ubogich krajów,

H.

mając na uwadze, że oszustwa podatkowe w krajach rozwijających się prowadzą do rocznej straty w dochodach płynących z podatków, która jest dziesięć razy większa od kwoty pomocy na rzecz rozwoju przekazywanej przez państwa uprzemysłowione,

I.

mając na uwadze, że czynnikiem dodatkowo zmniejszającym szansę na lepszą mobilizację zasobów krajowych jest kontekst światowy, który cechuje liberalizacja rynków międzynarodowych, pociągająca za sobą zastąpienie dochodów z ceł innymi zasobami krajowymi; mając na uwadze, że – jak pokazują badania MFW – chociaż bogatym krajom udało się skompensować spadek wpływów z opodatkowania handlu jako głównego źródła dochodów przy pomocy innych źródeł dochodów, w szczególności VAT, kraje najuboższe zdołały zastąpić w najlepszym przypadku tylko około 30 % utraconych wpływów z opodatkowania handlu (7),

J.

mając na uwadze, że badanie porównawcze prowadzone przez ITC wskazuje na potrzebę dalszej koordynacji donatorów w dziedzinie opodatkowania i rozwoju,

K.

mając na uwadze, że występowanie w gospodarce dużego nieformalnego sektora wstrzymuje mobilizację zasobów wewnętrznych,

L.

mając na uwadze, że wiele krajów rozwijających się nie odnosi korzyści z dobrej koniunktury na rynku surowców, gdyż nie otrzymuje godziwej części uzasadnionych zysków z surowców mineralnych,

M.

mając na uwadze, że wiele krajów rozwijających się nie osiąga nawet minimalnego progu podatkowego niezbędnego do finansowania usług publicznych i zobowiązań międzynarodowych, takich jak ograniczenie ubóstwa,

N.

mając na uwadze, że podatek stanowi źródło dochodu, które jest potencjalnie bardziej stabilne i trwałe niż przepływ pomocy i bardziej sprzyja odpowiedzialności poszczególnych krajów,

O.

mając na uwadze, że sprawozdawczość skonsolidowana często utrudnia wskazanie przedsiębiorstw, które należy objąć opodatkowaniem, oraz ustalenie właściwego poziomu opodatkowania z powodu złożonych struktur organizacyjnych przedsiębiorstw i podziału między nimi działalności gospodarczej,

P.

mając na uwadze, że fundusze spekulacyjne lokujące środki w nieruchomości (tzw. „vulture funds”), często mające siedzibę w raju podatkowym, coraz częściej wykupują z ogromną zniżką zadłużenie krajów rozwijających się, a następnie występują z pozwem o pierwotną kwotę zadłużenia (nierzadko wraz z odsetkami i opłatami karnymi), a przez to w znacznym stopniu ograniczają zakres, w jakim kraje rozwijające się mogą działać dzięki dodatkowym dochodom z podatków,

Q.

mając na uwadze, że nie istnieją żadne przepisy ograniczające wysokość zysków, jakie może czerpać fundusz spekulacyjny lokujący środki w nieruchomości (tzw. „vulture fund”) na drodze postępowania sądowego przeciwko krajom rozwijającym się, aby odzyskać należny dług, a także mając na uwadze, że brak jest struktur regulacyjnych ujawniających tożsamość takich funduszów oraz wysokość kwoty zapłaconej przez nie za ten dług, który wcześniej uważano za bezwartościowy,

R.

mając na uwadze, że w wielu krajach rozwijających się istnieje wiele stawek podatku od osób prawnych (CIT), które to stawki uzależnione są nie tylko od dochodów i dywidend, ale również od sektora działalności, co oznacza, iż różnice stawek podatkowych zakłócają przydział zasobów w poszczególnych sektorach,

S.

mając na uwadze, że przestrzeganie przepisów podatkowych powinno być zdefiniowane jako dążenie do zapłaty we właściwym miejscu i we właściwym czasie, przy czym termin „właściwy” oznacza tu, iż istota gospodarcza przeprowadzonych transakcji zbiega się z miejscem i formą, w jakiej informacje o nich przekazywane są do celów podatkowych,

1.

zgadza się z Komisją co do tego, że dla ograniczenia ubóstwa, zapewnienia dobrych rządów i budowania państwa zasadnicze znaczenie mają wydajne i uczciwe systemy podatkowe;

2.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą poprawy zdolności do dobrych rządów w kwestiach podatkowych na rzecz rozwoju i dostrzega potrzebę opracowania ram prawnych mających wspierać międzynarodową współpracę w sprawach podatkowych, przejrzystość, rozwój sektorów publicznego i prywatnego oraz wzrost gospodarczy;

3.

podkreśla, że stosunek wysokości podatków do PKB w krajach rozwijających się waha się od 10 do 20 %, natomiast w krajach rozwiniętych stosunek ten wynosi od 25 do 40 %; wyraża ubolewanie, że donatorzy udzielili dotychczas zbyt małej pomocy w dziedzinie opodatkowania; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji o udzielenie większego wsparcia krajom rozwijającym się w przeprowadzaniu reform systemu podatkowego i wzmacnianiu administracji podatkowej w odniesieniu do EFR na rzecz państw AKP, instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju oraz Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa, jak również o udzielenie wsparcia krajowym organom nadzoru, parlamentom i podmiotom niepaństwowym;

4.

zauważa, że większy nacisk należy położyć na działania prowadzące do budowania potencjału w krajach rozwijających się, aby pomóc im w efektywnym wykorzystywaniu wymiany informacji i skutecznym przeciwdziałaniu oszustwom podatkowym przy pomocy ich własnych przepisów wewnętrznych;

5.

zauważa z niepokojem, że system podatkowy w wielu ubogich krajach wciąż cechuje się wysoce zawężoną podstawą opodatkowania, ulgami podatkowymi dla elity, „wakacjami podatkowymi” przedsiębiorstw stanowiącymi silny bodziec do unikania zobowiązań podatkowych – gdyż aby dokonać transferu zysków, opodatkowane przedsiębiorstwa mogą wchodzić w relacje gospodarcze z przedsiębiorstwami zwolnionymi z podatku – ogromnymi nierozliczanymi dochodami z eksploatacji zasobów naturalnych oraz dużą wartością nielegalnego przepływu środków finansowych związanego z nagminnym uchylaniem się od opodatkowania;

6.

podkreśla, że wpływów z podatków nie należy traktować jako alternatywy dla pomocy zagranicznej, lecz raczej jako stanowiący część dochodów publicznych element pozwalający na rozwój danego kraju;

7.

zauważa, że skuteczne, progresywne i sprawiedliwe systemy podatkowe mają kluczowe znaczenie dla rozwoju, gdyż przyczyniają się do finansowania dostarczania dóbr publicznych oraz do tworzenia struktur państwowych i dobrych rządów, że celem krajów ubogich musi być zastąpienie zależności od pomocy zagranicznej samowystarczalnością podatkową, ale że oszustwa podatkowe i uchylanie się od płacenia podatków utrudniają realizację tych celów rozwojowych;

8.

wyraża ubolewanie, że raje podatkowe osłabiają demokratyczne sprawowanie rządów, zwiększają opłacalność przestępstw gospodarczych, zachęcają do pogoni za zyskiem i sprzyjają niesprawiedliwemu podziałowi dochodów z podatków. apeluje do UE, aby w planie działań międzynarodowych instytucji finansowo-rozwojowych nadawać najwyższy priorytet walce z rajami podatkowymi i korupcją;

9.

zwraca uwagę, że uchylanie się od opodatkowania stanowi znaczną stratę finansową w szczególności dla krajów rozwijających się oraz że walka z rajami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowania stanowi jeden z priorytetów UE z myślą o udzielaniu krajom rozwijającym się skutecznego wsparcia w zapewnianiu dochodów podatkowych; przypomina o konieczności przyjęcia na szczeblu europejskim i międzynarodowym odpowiednich środków w tym zakresie zgodnie z zobowiązaniami podjętymi w szczególności przez grupę G20;

10.

przypomina, że o ile pozytywne skutki umowy o partnerstwie gospodarczym dadzą się odczuć dopiero w średniej i dłuższej perspektywie czasowej, to straty dochodów są bezpośrednią konsekwencją obniżania taryf celnych;

11.

podkreśla, że należy zwrócić większą uwagę na trudności napotykane przez kraje rozwijające się ze zwiększaniem dochodów krajowych w kontekście globalizacji, gdyż udziela się wiele zwolnień dużym przedsiębiorstwom krajowym i zagranicznym w celu przyciągnięcia inwestycji; wzywa UE do udzielenia pomocy krajom rozwijającym się w opracowaniu systemów podatkowych, które umożliwią im korzystanie z procesu globalizacji;

12.

podkreśla, że najuboższe kraje mają trudności z rekompensowaniem spadku wpływów z opodatkowania handlu – wynikającego z globalnego kontekstu obecnej liberalizacji handlu – poprzez zastępowanie ich innymi rodzajami zasobów krajowych, gdyż w najlepszym razie zastąpiono tylko około 30 % utraconych wpływów z opodatkowania handlu;

13.

podkreśla, że poprzez zwiększanie konkurencji na rynku ruchomego kapitału raje podatkowe naruszają suwerenność krajów rozwijających się dotyczącą dochodu z opodatkowania kapitału jako sposobu na rozszerzenie podstawy opodatkowania, chociaż podstawa opodatkowania w tych krajach jest już i tak bardziej zawężona niż w krajach bogatych;

14.

przypomina, że asymetria przekazywania informacji, która wynika ze stosowanych przez raje podatkowe zasad tajemnicy transakcji, zmniejsza wydajność międzynarodowych rynków finansowych, ponieważ doprowadziła do wyższych premii za ryzyko i tym samym do wzrostu kosztów zadłużenia zarówno dla krajów bogatych, jak i ubogich;

15.

jest świadomy, że lepsza pod względem jakościowym i ilościowym mobilizacja dochodów wewnętrznych krajów rozwijających się przyniesie efekty w dłuższej perspektywie; zachęca Unię Europejską, by utrzymała oferowane we wszelkiej formie wsparcie tak długo, jak kraje rozwijające się uznają je za konieczne do finansowania własnego rozwoju;

16.

przypomina, że dobre rządy i jakość instytucji stanowią najbardziej istotny bodziec do osiągnięcia dobrobytu gospodarczego; w związku z tym apeluje do Komisji o wspieranie administracji podatkowej, sądownictwa i organów antykorupcyjnych w krajach rozwijających się w działaniach na rzecz stworzenia progresywnego i zrównoważonego systemu podatkowego, który w efekcie przyniesie „dywidendę z zarządzania” dzięki zwiększeniu legalności i odpowiedzialności oraz faktycznemu uwzględnianiu zasad dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania w programowaniu, wdrażaniu i monitorowaniu krajowych i regionalnych dokumentów strategicznych; wzywa państwa członkowskie do wywiązania się ze zobowiązań w zakresie pomocy udzielanej na cele podatkowe i do zwalczania korupcji w przedsiębiorstwach, które mają siedzibę w ich jurysdykcjach, ale prowadzą działalność w krajach rozwijających się; zaleca, aby Komisja uwzględniła w procesie budżetowym parlamenty krajów rozwijających się, wspierając w ten sposób harmonijne stosunki i promując większą przejrzystość tego procesu;

17.

przypomina, że dobre rządy w dziedzinie opodatkowania nie mogą zostać wprowadzone ani narzucone z zewnątrz oraz że każde państwo decyduje o swojej polityce podatkowej; w związku z tym zachęca Komisję i rządy krajowe, by nie stawały na przeszkodzie i współpracowały z każdym krajem, który postanowiłby zwiększyć w spójny i uczciwy sposób opodatkowanie mające wpływ na przedsiębiorstwa zagraniczne działające na jego terytorium, zwłaszcza w dziedzinie wydobycia surowców pierwotnych, która stanowi ważne źródło bogactwa w krajach rozwijających się;

18.

wzywa Komisję do włączenia do odpowiednich umów zawieranych przez UE z krajami trzecimi klauzuli zarządzania w dziedzinie opodatkowania, łącznie z monitorowaniem jej wdrażania;

19.

przypomina, że zmniejszenie należności celnych wynikające w szczególności z umów o partnerstwie gospodarczym zawieranych z Unią Europejską negatywnie wpływa na środki finansowe udostępniane bezpośrednio krajom rozwijającym się; w związku z tym, w celu zrównoważenia tych strat wzywa Komisję, aby zachęcała kraje rozwijające się – w ramach ewentualnej pomocy na rzecz ulepszania krajowych systemów podatkowych – do położenia nacisku na progresywne podatki bezpośrednie zamiast na podatki pośrednie, zwłaszcza na podatki nakładane na konsumpcję, które ze względu na swój charakter bardziej dotykają ludność o niskich dochodach;

20.

wzywa do systematycznego wdrażania – w ramach umów o partnerstwie gospodarczym – środków mających na celu wspieranie reform podatkowych, w szczególności w formie wsparcia materialnego (systemy informatyczne) i organizacyjnego (szkolenia z zakresu prawa i podatków dla pracowników administracji podatkowej), jeżeli kraje rozwijające się zgłoszą taką potrzebę; kładzie nacisk na konieczność podejmowania szczególnych działań na rzecz krajów afrykańskich, które wciąż nie otrzymują długoterminowej pomocy w dziedzinie opodatkowania;

21.

potwierdza konieczność zwiększenia spójności polityki rozwoju i polityki handlowej Unii Europejskiej; przypomina, że choć kryzys mógł zwiększyć niestabilność cen surowców i spowodować ograniczenie przepływu kapitału w krajach rozwijających się, Unia Europejska jako całość, w tym państwa członkowskie, pozostaje wiodącym światowym ofiarodawcą pomocy rozwojowej (która w 2009 r. stanowiła 56 % pomocy ogólnoświatowej o wartości 49 miliardów EUR); podkreśla, że w takiej sytuacji priorytetem dla krajów rozwijających się powinno być utworzenie skutecznego systemu podatkowego, który pozwoli zmniejszyć ich uzależnienie od pomocy zewnętrznej i od napływu innych, nieprzewidywalnych środków finansowych z zewnątrz;

22.

apeluje o spójność między wsparciem finansowym UE i oferowanym poszczególnym krajom dostępem do rynków UE oraz o zacieśnienie współpracy w odniesieniu do zasad dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania;

23.

z zadowoleniem przyjmuje regionalną inicjatywę na rzecz współpracy w dziedzinie opodatkowania, dzięki której kraje rozwijające się będą mogły rozmawiać na temat roli opodatkowania w budowaniu państwowości i tworzeniu potencjału oraz dzielić się najlepszymi rozwiązaniami w dziedzinie administracji podatkowej;

24.

przypomina, że głównym wyzwaniem stojącym przed ubogimi krajami jest rozszerzenie podstawy opodatkowania; zauważa, że oprócz innych czynników spadek wpływów z opodatkowania handlu doprowadził do wprowadzenia podatków konsumpcyjnych (VAT lub podatków od energii); uważa, że nawet jeżeli VAT może umożliwić rozszerzenie podstawy opodatkowania w gospodarkach o dużym sektorze nieformalnym, z uwagi na swój niedyskryminacyjny charakter podatek ten w największym stopniu obciąża osoby ubogie; jest zdania, że wśród inicjatyw podejmowanych w ramach pomocy rozwojowej UE należy ustalać priorytety, co poprawi skuteczność i przejrzystość systemów podatkowych, np. poprzez badanie sposobów rozszerzenia przez kraje rozwijające się podstawy opodatkowania czy zwiększenia źródeł dochodów podatkowych dzięki opodatkowaniu bezpośredniemu i pośredniemu;

25.

przypomina, że celem rozszerzenia wymiany handlowej z krajami rozwijającymi się powinno być wspieranie trwałego wzrostu gospodarczego i rozwoju tych krajów; stwierdza, że zniesienie ceł pociąga za sobą znaczne straty w dochodach z ceł oraz że w związku z tym powinno ono podlegać bardziej skrupulatnemu nadzorowi oraz być wprowadzane stopniowo i równolegle z realizacją reform systemu podatkowego, co pozwoli na wykorzystanie dochodów wyrównawczych (VAT, podatek od nieruchomości, podatek dochodowy);

26.

zauważa z niepokojem, że w latach 1991-2004 z kontynentu afrykańskiego odpływały miliardy dolarów rocznie; w szczególności podkreśla, że odpływ ten szacowany jest na 7,6 % rocznego PKB w regionie, co czyni z krajów afrykańskich wierzycieli netto państw-darczyńców; uważa, że ODA i umarzanie zadłużenia przez kraje rozwinięte będą skuteczne tylko wtedy, jeśli konkretne środki zostaną przyjęte w równym stopniu przez grupę G20, OECD i UE, co zapewni brak naruszania potencjalnej podstawy opodatkowania krajów rozwijających przez oszustwa podatkowe; zachęca w związku z tym ONZ i OECD do kontynuowania prac w tej dziedzinie w ścisłej współpracy z Afrykańskim Forum Administracji Podatkowej;

27.

podkreśla, że odpowiednie środki na rzecz opracowania alternatywnych źródeł poboru podatków powinny służyć innowacyjności, przedsiębiorczości i tworzeniu MŚP, wzmocnieniu odpowiedzialności i lokalnemu rozwojowi, zamiast do nich zniechęcać;

28.

podkreśla, że koszty administracyjne szczególnie w przypadku systemu podatku VAT o wielu stawkach mogą być zbyt wysokie dla krajów rozwijających się, których organy podatkowe nie są wyposażone w niezbędne zasoby finansowe i ludzkie, a zatem koszty te należy poddać dokładnej analizie; uważa, że w takich przypadkach podatki akcyzowe powinny być wysoce selektywne, czyli ściśle ukierunkowane na kilka towarów głównie ze względu na to, że ich użycie powoduje negatywne skutki zewnętrzne dla społeczeństwa, a popyt na nie jest zazwyczaj nieelastyczny (tytoń, alkohol itd.); w przypadku ograniczeń wzywa także do wskazania i opodatkowania tych przedsiębiorstw, które mogą wykazać zwiększenie dochodów podatkowych (jak na przykład przedsiębiorstwa zajmujące się wydobyciem surowców);

29.

podkreśla, że ważnym wymogiem zwiększenia podatków bezpośrednich powinno być włączenie sektora nieformalnego do gospodarki formalnej oraz poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej;

30.

podkreśla, że w kontekście światowym, który cechuje konkurencja podatkowa, kraje rozwijające się czerpią większą cześć swoich dochodów z podatków z kapitału i mają niewielką możliwość ściągania innych podatków; zauważa, że spadek dochodów z podatków spowodowany tą konkurencją należy kompensować rozszerzeniem podstawy opodatkowania lub całkowitym powstrzymaniem się od tej konkurencji, jeśli jest to dogodne i jeżeli wskutek konkurowania o BIZ narażone są inne elementy, takie jak dobre rządy, pewność prawna i zapobieganie nacjonalizacji; zwraca uwagę, że kraje o niskich dochodach muszą mieć możliwość prowadzenia skutecznych negocjacji z przedsiębiorstwami wielonarodowymi, aby zapewnić sprawiedliwy udział w zyskach korporacji, i przypomina, że w ich polityce powinno być dość miejsca na wprowadzenie kontroli kapitałowej, gdyż prawo do pobierania i redystrybucji dochodów z podatków jest kluczowym kryterium suwerenności i prawomocności państwa, a zatem podstawowym warunkiem dobrych rządów;

31.

zwraca uwagę, że rząd francuski zlecił przeprowadzenie badań na temat politycznych zachęt podatkowych, ale potrzebne są dalsze działania; dlatego zwraca się do Komisji o zbadanie, czy różne sposoby przekazywania pomocy, np. udzielanie dotacji w przeciwieństwie do kredytów, mogą przyczynić się do ograniczenia lub skompensowania potencjalnie negatywnego wpływu pomocy na podnoszenie dochodu oraz czy wsparcie budżetowe i związana z nim poprawa przejrzystości i skuteczności zarządzania wydatkami publicznymi przyczyniają się w dłuższej perspektywie do zwiększania gotowości obywateli do płacenia podatków;

32.

zauważa, że zbyt mało uwagi poświęca się temu, jak rządy mogą wykorzystywać politykę podatkową do zmniejszania nierówności w dochodach i dobrostanie obywateli poprzez zmniejszanie istniejących różnic wynikających z płci w zakresie zobowiązań podatkowych;

33.

wzywa do skoncentrowania się na zasadach neutralności, równości i prostoty w odniesieniu do systemów podatkowych w krajach rozwijających się, co należy osiągnąć przez:

34.

podkreśla konieczność opracowania przez OECD nowych wytycznych dotyczących cen transferowych, będących nieodzownym środkiem zapobiegania przenoszeniu przez niektóre przedsiębiorstwa międzynarodowe ich dochodów do krajów o bardziej sprzyjających warunkach opodatkowania, tak aby dopełniały swych zobowiązań podatkowych w krajach – w tym w krajach rozwijających się – w których faktycznie dochód został uzyskany;

35.

uważa, że niezbędny jest system niskich stawek opodatkowania dla osób o niskich i średnich dochodach oparty na rozszerzonej podstawie opodatkowania i wykluczający wszelkie uznaniowe zwolnienia od podatku i przywileje podatkowe, także w odniesieniu do przemysłu wydobywczego; podkreśla potrzebę wprowadzenia zachęt, aby zwiększyć inwestycje publiczne w projekty, które mają pozytywny wpływ na gospodarkę, społeczeństwo i środowisko na poziomie lokalnym, nie sprzyjając jednocześnie powstaniu jakiejkolwiek formy dumpingu podatkowego;

36.

podkreśla, że niewłaściwe oszacowanie wartości wymiany handlowej to jeden z najsilniejszych bodźców do nielegalnego odpływu środków finansowych; wzywa Komisję do przyczyniania się do podnoszenia poziomu wiedzy społeczeństwa o takich kwestiach w krajach rozwijających i do opracowania konkretnych wniosków w celu dopilnowania, aby grupa G20, OECD, ONZ i WTO stosowały szerszą gamę wskaźników i metod w przeciwdziałaniu niewłaściwemu oszacowaniu wartości wymiany handlowej, m.in. amerykańską metodę porównywania zysków, która okazała się obiecująca w rozpoznawaniu niewłaściwego oszacowania wartości transakcji;

37.

wzywa do przeciwdziałania nielegalnemu manipulowaniu cenami transferowymi oraz do przeprowadzenia przeglądu globalnych przepisów podatkowych, które wykraczają poza metodę porównywania zysków, na wypadek gdyby istniały bardziej obiecujące alternatywy skuteczniej rozwiązujące problem niewłaściwego oszacowania wartości wymiany handlowej; podkreśla, że UE, grupa G20 i WTO w ogólności powinny skoncentrować działania na podejściach opartych na zasadzie niezależnego ustalania cen, zgodnie z którą transakcje istotne z punktu widzenia opodatkowania muszą być objęte takimi samymi warunkami, jak transakcje zawierane między przedsiębiorstwami niezależnymi;

38.

apeluje do UE o obronę w ramach grupy G20 i OECD zasady automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania zgodnie z dyrektywą UE w sprawie opodatkowania oszczędności jako sposobu na ograniczenie nielegalnego przepływu środków finansowych na terytoriach zapewniających tajemnicę transakcji;

39.

wzywa do wprowadzenia podatku od transakcji finansowych, z którego dochody poprawiłyby funkcjonowanie rynku dzięki ograniczeniu spekulacji i przyczyniłyby się do finansowania światowych dóbr publicznych, takich jak rozwój i przeciwdziałanie zmianie klimatu, oraz do ograniczenia deficytów publicznych; wzywa Komisję do szybkiego przedstawienia studium wykonalności uwzględniającego równe warunki działania w skali światowej i do wystąpienia w stosownym przypadku z konkretnymi wnioskami legislacyjnymi;

40.

proponuje, by dokonując przeglądu umowy z Kotonu, włączyć do niej szczególny przepis dotyczący dobrych rządów w kwestiach podatkowych;

41.

wzywa państwa członkowskie UE, by w dwustronnych programach pomocy przyjęły podobne środki;

42.

apeluje o rozwój inicjatyw na rzecz wspierania większej przejrzystości zysków z tytułu eksploatacji zasobów naturalnych, m.in. w drodze konwencji antykorupcyjnej OECD i inicjatywy na rzecz przejrzystości w przemyśle wydobywczym; z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia w Kongu poprawek – dotyczących handlu minerałami z krajów ogarniętych konfliktem oraz przejrzystości – do projektu ustawy o reformach regulacji finansowych i zwraca się do Komisji o wystąpienie z taką samą inicjatywą ustawodawczą bez zmniejszania odpowiedzialności rządów w krajach rozwijających się oraz bez nakładania nadmiernego obciążenia biurokratycznego na przedsiębiorstwa, gdyż spotkało się to już z krytyką ze strony interesariuszy w krajach rozwijających się i może przynosić efekty odwrotne do zamierzonych;

43.

podkreśla, że zasoby naturalne powinny być eksploatowane po to, aby pomóc danemu krajowi w zaspokajaniu jego szerszych celów społeczno-gospodarczych, co dla rządów w krajach rozwijających się oznacza nakreślenie wizji – jeśli jest to pożądane, przy udziale międzynarodowych interesariuszy i przy wykorzystaniu wiedzy fachowej – pokazującej sposób wpisywania się sektora surowców w przyszłość gospodarczą kraju; uważa, że dla niektórych krajów najlepszym sposobem wykorzystania dostępnych zasobów może być pozostawienie ich w ziemi z myślą o przyszłych zastosowaniach, podczas gdy dla innych krajów najlepszym rozwiązaniem może być szybkie wydobycie tych zasobów jako pośredniego źródła dochodów krajowych, aby wygenerować przychody na utrzymanie inwestycji niezbędnych do wzrostu gospodarczego i zaspokojenia pilnych potrzeb obywateli;

44.

zwraca uwagę, że kraje rozwijające się powinny być równorzędnymi partnerami w omawianiu i przyjmowaniu nowych inicjatyw w sektorze wydobywczym; podkreśla, że nowe ustalenia w tej dziedzinie powinny przyjąć formę uogólnionych standardów międzynarodowych, aby uniknąć tworzenia kolejnej mozaiki przepisów, co byłoby szkodliwe z punktu widzenia rządów, administracji podatkowej i przedsiębiorstw międzynarodowych;

45.

podkreśla, że wnioski Komisji oraz pozarządowe inicjatywy na rzecz przejrzystości dla sektora przemysłu wydobywczego, np. Karta Zasobów Naturalnych, zasady „Equator Principles” oraz wytyczne dla inwestorów i przedsiębiorstw przygotowane przez „Critical Resource”, w rzeczywistości działają na korzyść przedsiębiorców; skutkują one bezpieczeństwem prawnym oraz trwałymi i długoterminowymi partnerstwami i działają jako zabezpieczenie przed powtórną nacjonalizacją, ponownym otwarciem negocjacji czy wydaleniem; zauważa, że występują też problemy wymagające rozwiązania, jak na przykład fakt, że przedsiębiorstwa mogą być zmuszone do ujawniania poufnych informacji handlowych, co stawia je w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej, lub że niektóre porozumienia z rządami zakładają nieujawnianie informacji;

46.

zwraca uwagę, że zyski z tytułu eksploatacji zasobów naturalnych należy zawsze uznawać za pośredni sposób na zwiększenie dochodów krajowych; podkreśla, że udane opodatkowanie zasobów często wpływa korzystnie na podatki bezpośrednie, takie jak podatek od osób prawnych (CIT), a także na dochody niepodatkowe, takie jak opłaty licencyjne;

47.

zwraca uwagę, że wiele państw „rentierskich”, które czerpią korzyści z sowitych zysków z tytułu eksploatacji zasobów naturalnych, zwłaszcza wydobycia ropy naftowej i minerałów, nie ma dostatecznej motywacji do odpowiedzialnych, elastycznych czy efektywnych działań; przypomina, że silne instytucjonalne i demokratyczne mechanizmy kontrolne mają kluczowe znaczenie dla walki z przestępczością gospodarczą; w szczególności wzywa Komisję do zwiększenia pomocy rozwojowej w zakresie sporządzania umów między przedsiębiorstwami wielonarodowymi i krajami rozwijającymi się w kwestiach eksploatacji zasobów;

48.

wzywa Komisję i Radę do aktywniejszego uczestnictwa w inicjatywie na rzecz przejrzystości w przemyśle wydobywczym poprzez zapewnienie finansowania i zasiadanie w jej organie zarządzającym;

49.

przypomina, że jakość sprawozdawczości finansowej ma zasadnicze znaczenie dla skutecznej walki z unikaniem zobowiązań podatkowych; uważa, że sprawozdawczość z podziałem na poszczególne kraje ma ogromne znaczenie dla przemysłu wydobywczego, przypomina jednak, że byłaby ona równie korzystna dla inwestorów we wszystkich sektorach, co przyczyniłoby się do dobrych rządów na całym świecie; zwraca się zatem do Komisji o wspieranie włączenia do międzynarodowego standardu sprawozdawczości finansowej nałożonego przez RMSR wymogu zgłaszania przez wszystkie przedsiębiorstwa wielonarodowe dochodów i podatków płaconych w poszczególnych krajach; przypomina, że żądanie to jest zgodne z wymogiem zwiększenia społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw wielonarodowych; wzywa Komisję do włączenia sprawozdawczości z podziałem na poszczególne kraje do reformy dyrektyw dotyczących rachunkowości;

50.

wzywa do wprowadzenia obowiązku przedstawiania sprawozdań finansowych z podziałem na poszczególne kraje w odniesieniu do przedsiębiorstw transgranicznych, z uwzględnieniem zysków przed i po opodatkowaniu, w celu zwiększenia przejrzystości i dostępu administracji podatkowych do istotnych danych; uważa, że aby zapewnić objęcie w jednolity sposób wszystkich sektorów i przedsiębiorstw, UE powinna wprowadzić tę zasadę w ramach zbliżającego się przeglądu dyrektywy w sprawie przejrzystości oraz dyrektyw UE dotyczących rachunkowości, podczas gdy w skali międzynarodowej Komisja powinna wywierać nacisk na IASB, aby szybko opracowała odpowiedni kompleksowy standard; ponownie wzywa Komisję, aby w ciągu najbliższych sześciu miesięcy przedstawiła Parlamentowi sprawozdanie na temat wyników konsultacji publicznych oraz dyskusji z IASB;

51.

podkreśla znaczenie sprawozdawczości z podziałem na poszczególne kraje i domaga się nasilenia negocjacji w tej dziedzinie:

52.

przyjmuje do wiadomości wniosek z badania porównawczego przeprowadzonego przez ITC, zgodnie z którym istnieje potrzeba dalszej koordynacji donatorów w dziedzinie opodatkowania i rozwoju; zachęca Komisję do podjęcia podobnych inicjatyw i do zwiększenia wsparcia na rzecz inicjatyw wielostronnych i regionalnych, takich jak Afrykańskie Forum Administracji Podatkowej oraz Ośrodek Administracji Podatkowej Państw Ameryki;

53.

podkreśla, że ODA w tradycyjnej postaci nie zdoła zlikwidować ubóstwa na świecie, jeżeli w ramach grupy G20, OECD i UE nie zostaną podjęte ambitne działania w celu ograniczenia działalności rajów podatkowych i szkodliwych struktur podatkowych;

54.

zauważa, że od szczytu grupy G20, który odbył się w dniu 2 kwietnia 2009 r., ośrodki finansowe umiejscowione w rajach podatkowych zobowiązały się do przestrzegania standardów OECD w zakresie przejrzystości i wymiany informacji; zauważa jednak, że szkodliwe struktury rajów podatkowych wciąż przeważają; ponownie wzywa do podjęcia działań wykraczających poza ramy OECD w celu zwalczania rajów podatkowych z uwagi na ich szkodliwy wpływ; w związku z tym ponownie wyraża zaniepokojenie faktem, że międzynarodowe standardy OECD wymagają wymiany informacji na żądanie, ale nie ma automatycznej wymiany informacji zgodnej z dyrektywą w sprawie opodatkowania oszczędności; poddaje również krytyce fakt, że OECD zezwala na wykreślenie rządów z czarnej listy po zwykłym złożeniu przez nie obietnicy przestrzegania zasad wymiany informacji, bez sprawdzenia, czy zasady te zostały skutecznie wprowadzone w życie; uważa również, że wymóg zawarcia umów z 12 innymi krajami – co skutkuje wykreśleniem z czarnej listy – jest arbitralny, ponieważ nie odnosi się do żadnych wskaźników jakościowych pozwalających na dokonanie obiektywnej oceny zgodności z praktykami dobrych rządów;

55.

podkreśla, że kraje rozwijające się tracą co roku aż 800 mld EUR na rzecz rajów podatkowych i z powodu nielegalnych przepływów finansowych; zauważa, że większa przejrzystość procesu finansowego może w sposób decydujący przyczynić się do zmniejszenia ubóstwa i osiągnięcia znacznego dobrobytu;

56.

uważa, że automatyczna wymiana informacji powinna odbywać się w każdych okolicznościach; w związku z tym przyjmuje z zadowoleniem wniosek Komisji w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania, aby dzięki temu rozszerzyć współpracę państw członkowskich na wszelkie rodzaje podatków, znieść tajemnicę bankową i jako ogólną zasadę wprowadzić automatyczną wymianę informacji;

57.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że niektóre państwa członkowskie są sygnatariuszami wspólnej konwencji Rady Europy i OECD w sprawie wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych, i wzywa do przystąpienia do tej konwencji 17 państw członkowskich, które tego nie uczyniły;

58.

wzywa UE do nasilenia działań i przyjęcia konkretnych środków – takich jak sankcje – przeciwdziałających uchylaniu się od zobowiązań podatkowych i nielegalnemu odpływowi kapitału; wzywa Radę do zbadania możliwości wprowadzenia wielostronnego mechanizmu automatycznej wymiany informacji podatkowych w ścisłej współpracy z Komitetem Ekspertów ONZ ds. Współpracy Międzynarodowej w Sprawach Podatkowych;

59.

wzywa Komisję, by przyjęła surowsze kryteria identyfikacji rajów podatkowych i dążyła do zawarcia na szczeblu międzynarodowym wiążącej wielostronnej umowy o automatycznej wymianie informacji podatkowych, w tym w odniesieniu do trustów i fundacji, przewidującej środki zaradcze w przypadku nieprzestrzegania jej postanowień; wzywa Komisję do udzielania wsparcia krajom rozwijającym się w zwalczaniu nielegalnego odpływu środków finansowych i kapitału, gdyż jak ustalono, stanowi to zasadniczą przeszkodę na drodze do mobilizacji dochodów krajowych i przeznaczenia ich na rzecz rozwoju; zwraca Komisji uwagę w szczególności na stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 24 kwietnia 2009 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2003/48/WE w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek (8) oraz na zalecane środki służące walce z rajami podatkowymi;

60.

wyraża zaniepokojenie w związku z niepomyślnym wpływem traktatów podatkowych na podział dochodów z podatków; zauważa, że metoda przyznawania prawa do opodatkowania w oparciu o kraj zamieszkania, nie zaś kraj źródła, przyczynia się do uczynienia rajów podatkowych bardziej korzystnym miejscem; sądzi, że gwoli sprawiedliwości należy dokonać rewizji traktatów podatkowych, co wiąże się z możliwością przyznania pierwotnego prawa do opodatkowania w kraju źródła, gdzie faktycznie prowadzona jest działalność;

61.

wyraża ubolewanie, że grupa G20 jeszcze nie zaproponowała jasnego harmonogramu ani konkretnego mechanizmu sankcji służących skutecznemu zwalczaniu rajów podatkowych; wzywa do przyjęcia międzynarodowej konwencji celem usunięcia szkodliwych struktur podatkowych, przewidującej kary zarówno dla terytoriów odmawiających współpracy, jak i dla instytucji finansowych współpracujących z rajami podatkowymi; apeluje do UE o przyjęcie środków pokrewnych amerykańskiej ustawie o przeciwdziałaniu nadużyciom ze strony rajów podatkowych oraz o rozważenie możliwości cofnięcia licencji bankowych instytucjom finansowym współpracującym z rajami podatkowymi;

62.

uważa, że UE powinna także zapewnić spójność wdrażania – na szczeblu unijnym i międzynarodowym – norm dotyczących nadzoru ostrożnościowego, opodatkowania oraz prania pieniędzy;

63.

wzywa do ujawniania w skali międzynarodowej struktur funduszów spekulacyjnych lokujących środki w nieruchomości (tzw. „vulture funds”) w celu ich identyfikacji i zakazania prowadzenia działalności;

64.

wzywa do utworzenia w ramach umów o partnerstwie gospodarczym niezależnego mechanizmu monitorowania, który pozwoli oceniać jednocześnie wpływ podatkowy netto zniesienia ceł i postępy osiągane w dziedzinie reform systemu podatkowego w każdym kraju z osobna; wzywa do wprowadzenia klauzuli przewidującej obowiązkowy ogólny przegląd każdej umowy o partnerstwie gospodarczym w ciągu trzech do pięciu lat i dającej możliwość ewentualnej zmiany postanowień umowy, tak aby w większej mierze posłużyły one walce z ubóstwem, trwałemu rozwojowi i integracji regionalnej; wzywa ponadto do obowiązkowego przeglądu postępów indywidualnych krajów w zakresie wdrażania reform systemu podatkowego lub skutecznego ściągania podatków zgodnie z najnowszymi wersjami Modelowej konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku;

65.

podkreśla, że organy podatkowe w krajach rozwijających się muszą ze sobą współpracować, jeśli nie są częścią odpowiednich Ministerstw Finansów, w szczególności w kwestiach polityki podatkowej i budżetowej, w sposób, który nie rodzi rywalizacji i zazdrości, ale sprzyja dobrym relacjom i dobrym rządom w dziedzinie opodatkowania;

66.

wzywa do powołania lub (jeśli takowe już funkcjonują) do instytucjonalnego usprawnienia tzw. (pół)autonomicznych władz podatkowych poprzez odpowiednie systemy kontroli i równowagi, żeby przeciwdziałać nadużywaniu organów podatkowych;

67.

podkreśla w tym kontekście, że wysoki status i niezależność autonomicznych władz podatkowych w zakresie zarządzania powinny być kompensowane pluralistycznymi rozwiązaniami w zakresie zarządzania, które są warunkiem tego, aby:

68.

uważa, że opracowanie skutecznego systemu podatkowego w krajach rozwijających się musi stanowić trzon finansów publicznych w tych krajach; jest zdania, że nowa polityka UE dotycząca inwestycji w krajach rozwijających się powinna przyczynić się do zapewnienia lepszych i korzystniejszych warunków dla prywatnych inwestycji zagranicznych i krajowych oraz stworzyć warunki dla skuteczniejszej pomocy międzynarodowej; przypomina, że polityka inwestycyjna UE musi skupiać się na rozwoju MŚP, w tym za pomocą udzielanych mikropożyczek, oraz wspierać innowacje, skuteczność usług publicznych, partnerstwa publiczno-prywatne i przekazywanie wiedzy w celu promowania wzrostu;

69.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

7.7.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 199/48

—

uwzględniając część III tytuł III i część V tytuł II i V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—

uwzględniając zasady odnoszące się do wymogów w zakresie dobrostanu zwierząt określone w art. 13 TFUE,

—

uwzględniając porozumienia Światowej Organizacji Handlu (WTO), a w szczególności Porozumienia o rolnictwie, które zostało wynegocjowane podczas Rundy Urugwajskiej i weszło w życie z dniem 1 stycznia 1995 r.,

—

uwzględniając deklarację przyjętą na IV konferencji ministerialnej w Ad-Dauha w dniach 9-14 listopada 2001 r., decyzję przyjętą przez Radę Ogólną WTO w dniu 1 sierpnia 2004 r. oraz deklarację przyjętą podczas VI konferencji ministerialnej, która odbyła się w Hongkongu w dniach 13-18 grudnia 2005 r.,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 kwietnia 2006 r. w sprawie oceny rundy negocjacji z Ad-Dauhy po konferencji ministerialnej WTO w Hongkongu (1),

—

uwzględniając zmieniony projekt warunków dla rolnictwa, który został rozdany w dniu 6 grudnia 2008 r. przez przewodniczącego negocjacji WTO w sprawie rolnictwa,

—

uwzględniając protokół uzgodnień z dnia 15 maja 2009 r. między Stanami Zjednoczonymi Ameryki i Komisją Europejską dotyczący przywozu wołowiny pochodzącej ze zwierząt, którym nie podawano niektórych hormonów wzrostu, i zwiększonych ceł nakładanych przez Stany Zjednoczone na niektóre produkty ze Wspólnot Europejskich,

—

uwzględniając dwustronne porozumienie osiągnięte w dniu 15 lipca 2009 r. między Kanadą i Unią Europejską w sprawie sporu „European Communities – Measures Affecting the Approval and Marketing of Biotech Products” (Wspólnoty Europejskie – środki dotyczące zatwierdzania i wprowadzania do obrotu produktów biotechnologicznych),

—

uwzględniając porozumienie zainicjowane w dniu 15 grudnia 2009 r. między UE i krajami Ameryki Łacińskiej określające warunki ostatecznego rozstrzygnięcia nierozwiązanych dotychczas sporów dotyczących unijnego systemu przywozu bananów (Porozumienie Genewskie),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie perspektyw dauhańskiej agendy rozwoju w następstwie siódmej konferencji ministerialnej WTO (2),

—

uwzględniając zakończenie w dniu 17 grudnia 2009 r. negocjacji między UE i Marokiem w sprawie porozumienia dotyczącego środków liberalizacji w zakresie produktów rolnych i rybackich,

—

uwzględniając zakończenie w dniu 1 marca 2010 r. negocjacji pomiędzy UE, Peru i Kolumbią w sprawie podpisania porozumienia wielostronnego,

—

uwzględniając dwustronne porozumienie osiągnięte w dniu 18 marca 2010 r. między Republiką Argentyny i Unią Europejską w sprawie sporu „European Communities – Measures Affecting the Approval and Marketing of Biotech Products” (Wspólnoty Europejskie – środki dotyczące zatwierdzania i wprowadzania do obrotu produktów biotechnologicznych),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 marca 2010 r. w sprawie polityki jakości produktów rolnych: jaką strategię wybrać? (3),

—

uwzględniając zakończenie w dniu 19 maja 2010 r. negocjacji pomiędzy UE i Ameryką Środkową w sprawie filaru handlowego układu o stowarzyszeniu,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie przyszłości wspólnej polityki rolnej po 2013 r. (4),

—

uwzględniając umowę o wolnym handlu między UE i Koreą Południową zawartą w dniu 6 października 2010 r.,

—

uwzględniając trwające obecnie negocjacje między UE i Mercosurem dotyczące zawarcia układu o stowarzyszeniu,

—

uwzględniając trwające obecnie negocjacje między UE i Kanadą dotyczące zawarcia kompleksowej umowy gospodarczo-handlowej,

—

uwzględniając trwające obecnie negocjacje między UE i Indiami dotyczące zawarcia umowy o wolnym handlu,

—

uwzględniając trwające obecnie negocjacje między UE i Ukrainą dotyczące zawarcia układu o stowarzyszeniu,

—

uwzględniając swoje badanie pt. „Stan negocjacji rolnych WTO po niepowodzeniu rozmów w 2008 r.” z czerwca 2009 r.,

—

uwzględniając praktyczne wskazówki pt. „Geographical Indications and TRIPs: 10 Years Later. A roadmap for EU GI holders to get protection in other WTO Members” (Oznaczenia geograficzne (GI) i porozumienia TRIPS: 10 lat później: wytyczne dla unijnych posiadaczy GI dotyczące uzyskania ochrony w innych państwach członkowskich WTO), zlecone przez Komisję,

—

uwzględniając wniosek Komisji z dnia 15 września 2010 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, partnerów centralnych i repozytoriów transakcji (COM(2010)0484),

—

mając na uwadze problem liberalizacji stawek celnych dla Pakistanu, przewidzianej w art. 1 projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady wprowadzającego nadzwyczajne autonomiczne preferencje handlowe dla Pakistanu (COM(2010)0552),

—

uwzględniając milenijne cele rozwoju ONZ,

—

uwzględniając art. 208 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz opinie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz Komisji Rozwoju (A7–0030/2011),

A.

mając na uwadze, że UE pozostaje zdecydowanie największym importerem produktów rolnych na świecie, a wartość przywozu do UE wzrosła niemal dwukrotnie w ciągu ostatnich dziesięciu lat i stanowi obecnie prawie 20 % światowego przywozu,

B.

mając na uwadze, że udział UE w światowym wywozie produktów rolnych spada w wyniku szybszego rozwoju innych głównych partnerów w obrocie produktami rolnymi, mając na uwadze, że gotowe produkty stanowiły 68 % wartości wywozu UE w latach 2007-2009, a półprodukty i artykuły spożywcze stanowiły odpowiednio 23 % i 9 %; mając na uwadze, że poziom cen na rynku światowym jest również związany z trudnościami z eksportem, jakie napotyka Unia, ogólnie spowodowane niskimi cenami i wyższymi kosztami produkcji w Unii,

C.

mając na uwadze, że deficyt UE w handlu produktami rolnymi osiągnął w 2008 r. rekordową wielkość 7 mld EUR; mając na uwadze, że na przykład deficyt UE w handlu z Mercosurem wzrósł ponad dwukrotnie od 2000 r. i obecnie przywóz do UE produktów rolnych z Mercosuru osiągnął wartość 19 mld EUR, przy wywozie o wartości 1 mld EUR,

D.

mając na uwadze, że UE jest największym na świecie importerem produktów rolnych z krajów rozwijających się, importując więcej niż USA, Japonia, Kanada, Australia i Nowa Zelandia razem wzięte; mając na uwadze, że 71 % łącznego przywozu produktów rolnych do UE pochodzi z krajów rozwijających się, w wyniku inicjatywy „Wszystko oprócz broni” na rzecz krajów najsłabiej rozwiniętych, Ogólnego Systemu Preferencji Taryfowych i umów o partnerstwie gospodarczym,

E.

mając na uwadze, że projekt warunków WTO dotyczących rolnictwa będzie wymagał nawet większych ustępstw ze strony UE niż te określone w poważnej już ofercie przedstawionej przez UE w październiku 2005 r.,

F.

mając na uwadze, że stosowanie polityki spójności na rzecz rozwoju w rolnictwie i handlu wpłynie również na wypełnianie pierwszego (wyeliminowanie skrajnego ubóstwa i głodu) oraz ósmego (ogólnoświatowe partnerstwo na rzecz rozwoju) spośród milenijnych celów rozwoju, gdyż zawiera postanowienia dotyczące bardziej sprawiedliwych zasad handlu i dostępu do rynków,

G.

mając na uwadze, że UE ograniczyła już drastycznie zakłócające handel dotacje unijne, w przeciwieństwie do największych partnerów handlowych, w szczególności USA, które utrzymało, a w niektórych przypadkach umocniło swoje instrumenty na mocy ustawy rolnej z 2008 r.,

H.

mając na uwadze, że UE znacznie zmniejszyła już jednostronnie refundacje wywozowe, których udział w budżecie WPR spadł z 29,5 % w 1993 r. do jedynie 1,2 % w roku 2009, przy czym odsetek refundacji wywozowych w stosunku do wartości eksportowanych produktów rolnych spadł z 25 % w 1992 r. do zaledwie 0,9 % w 2009 r.; mając na uwadze, że niektórzy główni partnerzy handlowi w dalszym ciągu często stosują inne formy zachęt wywozowych,

I.

mając na uwadze, że w ramach sporu dotyczącego hormonów w wołowinie, USA w dalszym ciągu nakłada sankcje na UE, a nawet ogłosiło, że będą one rotacyjnie nakładane na inne produkty rolne z UE, aby zwiększyć ich oddziaływanie (tzw. przepisy karuzelowe); mając na uwadze, że na mocy protokołu uzgodnień UE przyznała zerową kontyngentową stawkę celną na przywóz 20 000 ton wołowiny,

J.

mając na uwadze, że USA zakwestionowało w WTO unijne przepisy dotyczące higieny i wprowadzania do obrotu drobiu,

K.

mając na uwadze osiągnięcie wzajemnie uzgodnionego rozwiązania z Kanadą i Argentyną w sprawie sporu dotyczącego organizmów modyfikowanych genetycznie; mając na uwadze, że USA złożyło ogólny wniosek odwetowy,

L.

mając na uwadze, że decyzja panelu WTO w sprawie cukru była jednym z głównych motorów reformy cukrownictwa UE w 2006 r. i wciąż wywiera duży wpływ na handel cukrem; mając na uwadze, że w ramach organizacji wspólnego rynku cukru przestrzegane są wszelkie zobowiązania handlowe UE; mając na uwadze, że w ciągu trzech lat, z drugiego największego eksportera cukru, UE stała się drugim największym importerem netto tego produktu, głównie z korzyścią dla krajów rozwijających się (kraje LDC i AKP),

M.

mając na uwadze, że reforma cukrownictwa z 2006 r. zrealizowała cel zwiększenia konkurencyjności, zmniejszając ceny cukru i ograniczając jego produkcję o ok. 30 %; mając jednak na uwadze, że reforma ta doprowadziła do zamknięcia 83 z 189 zakładów w UE-27, utraty 16 500 bezpośrednich miejsc pracy na obszarach wiejskich oraz do zakończenia upraw buraka cukrowego przez około 140 000 rolników,

N.

mając na uwadze, że światowy rynek cukru jest jednym z najbardziej zmiennych rynków towarów rolnych zdominowanym przez jedno państwo (Brazylię); mając na uwadze, że unijna produkcja cukru zapewnia niezawodne dostawy na światowy rynek oraz gwarantuje użytkownikom europejskim regularną wewnętrzną podaż wysokiej jakości zrównoważonych produktów,

O.

mając na uwadze, że UE wspiera zrównoważoną produkcję energii odnawialnej za pomocą wymogów, które mają być stosowane do końca 2010 r.; mając na uwadze, że już obecnie ponad 25 % bioetanolu używanego w UE pochodzi z importu, nie uwzględniając bioetanolu importowanego w postaci mieszanek w celu ominięcia konieczności zapłaty należności celnych przywozowych; mając na uwadze, że Komisja musi zadbać o zachowanie równowagi między produkcją wewnętrzną bioetanolu a jego importem zgodnie z art. 23 ust. 5 lit. a dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii (dyrektywa 2009/28/WE) (5),

P.

mając na uwadze, że 4. sesja konferencji stron Ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu odbędzie się w listopadzie 2010 r.; mając na uwadze, że rozpoczęto konsultacje społeczne dotyczące ewentualnej rewizji dyrektywy w sprawie wyrobów tytoniowych (dyrektywa 2001/37/WE) (6); mając na uwadze, że członkowie WTO podnieśli kwestię zgodności z porozumieniem TBT kanadyjskiego projektu ustawy C-32, który w rzeczywistości wprowadza zakaz sprzedaży wszelkich tradycyjnych wyrobów tytoniowych, z wyjątkiem wyrobów, do produkcji których użyto wyłącznie tytoniu Virginia, jedynej odmiany produkowanej w Kanadzie i używanej do produkcji kanadyjskich wyrobów tytoniowych;

Q.

mając na uwadze, że w międzynarodowych umowach handlowych UE musi zwracać uwagę na zachowanie równowagi pomiędzy liberalizacją rynku a ochroną sektorów gospodarki, praw pracowników i konsumentów,

R.

mając na uwadze, że umowy handlowe między UE a krajami trzecimi powinny chronić unijne sektory dotknięte kryzysem – szczególnie sektor owocowo-warzywny, hodowlany i sektor zbóż, w których to dochody znacznie spadły –, a jednocześnie dawać im rzeczywiste możliwości eksportu,

S.

mając na uwadze, że zawieranie przez UE międzynarodowych umów handlowych nie może wpływać negatywnie na prowadzących małe gospodarstwa lokalnych rolników, którzy przyczyniają się znacząco do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego w swoich regionach;

T.

mając na uwadze, że przy zawieraniu międzynarodowych umów handlowych UE musi dążyć do lepszej kontroli praw człowieka oraz standardów socjalnych i środowiskowych,

U.

mając na uwadze, że do zawarcia umów handlowych negocjowanych przez Komisję Europejską wymagana jest zgoda Parlamentu,

1.

uważa, że unijny sektor rolnictwa stanowi wyraźną wartość dodaną europejskiej gospodarki i ma do odegrania strategiczną rolę w strategii UE 2020 wobec wyzwań gospodarczych, społecznych i środowiskowych, przed którymi stoi UE; podkreśla konieczność zapewnienia spójności poszczególnych kierunków polityki UE w dziedzinie rolnictwa, handlu i rozwoju;

2.

podkreśla, że zagraniczna polityka handlowa nie powinna stanowić zagrożenia dla zdolności UE do utrzymania silnego sektora rolnego i do zapewnienia bezpieczeństwa żywności w kontekście większej nieprzewidywalności rynku; apeluje do Komisji o ochronę – w ramach wszystkich organizacji, a w szczególności w WTO – wielofunkcyjnej roli unijnego rolnictwa, w tym zasadniczej roli, jaką odgrywa ono w zakresie zatrudnienia na obszarach wiejskich i dynamizmu tych obszarów, a także europejskiego modelu rolno-spożywczego, który stanowi strategiczny element europejskiej gospodarki;

3.

potępia podejście Komisji, która zdecydowanie zbyt często idzie na ustępstwa w zakresie rolnictwa, aby uzyskać większy dostęp do rynków krajów trzecich dla produktów przemysłowych i usług; wzywa Komisję, by zaprzestała przedkładania interesów sektora przemysłu i usług ponad interesy sektora rolnictwa;

4.

apeluje do Komisji o zaproponowanie takiego podejścia, które zrównoważy produkcję wewnętrzną i przywóz, uwzględniając – w odniesieniu do każdego sektora rolnego – opracowanie wielostronnych i dwustronnych negocjacji handlowych, a także unijnych norm środowiskowych, dobrostanu zwierząt, społecznych i norm bezpieczeństwa oraz przestrzeganie praw człowieka;

5.

podkreśla, że w odniesieniu do sektora rolnictwa Komisja musi przeprowadzić ocenę oddziaływania, która zostanie upubliczniona przed rozpoczęciem negocjacji i proponowanych aktualizacji, aby uwzględnić nowe stanowiska wynikające z negocjacji; podkreśla konieczność odpowiedniego i przejrzystego procesu konsultacji z udziałem wszystkich zainteresowanych stron, szczególnie w Parlamencie i w Komisji; przypomina, że w umowie o wolnym handlu między UE a Koreą Południową uwzględniono zapis o krajowym komitecie doradczym, oraz zauważa, że mogłoby to stanowić precedens dla zaangażowania zainteresowanych stron i podmiotów w przyszłe umowy handlowe;

6.

podkreśla, że w ocenach skutków należy uwzględniać specyfikę każdego towaru, tak jak w przypadku rynku wołowiny, biorąc pod uwagę segmentację rynku; podkreśla, że wcześniejsze oceny skutków dostarczały jedynie ogólne dane liczbowe; w związku z tym wzywa Komisję do sporządzenia szczegółowych ocen skutków, z uwzględnieniem wpływu, jaki na poszczególne segmenty rynku wywarło otworzenie rynków rolnych UE na blok handlowy Mercosur;

7.

uważa, że decyzje w sprawie dalszego otwarcia rynku UE na import towarów rolnych nie powinny być podejmowane bez zapewnienia możliwości wyrównania unijnym rolnikom poniesionych strat;

8.

zwraca uwagę na fakt, że finansowa rekompensata nie może zrównoważyć negatywnych skutków przerwania unijnej produkcji rolnej, która zapewnia bezpieczeństwo i jakość żywności oraz ma zasadnicze znaczenie dla dobrobytu na obszarach wiejskich UE i dla ochrony terenów wiejskich przed groźbą porzucenia ziemi i wyludnienia wsi; podkreśla w związku z tym potrzebę utrzymania warunków niezbędnych do tego, aby unijne rolnictwo było opłacalne, a rolnicy otrzymywali godziwe wynagrodzenie we wszystkich państwach członkowskich, co otworzy drogę do ożywienia europejskiego rolnictwa, mając na uwadze, że WPR odgrywa w UE szczególnie ważną rolę;

9.

przypomina, że unijni producenci mają obowiązek spełniać najwyższe normy pod względem jakości, higieny produktu, zrównoważonych metod wytwarzania, zdrowia roślin, zdrowia i dobrostanu zwierząt, identyfikowalności, kontroli zawartości pestycydów, medycyny weterynaryjnej i dodatków;

10.

stanowczo zaznacza, że metody produkcji krajów trzecich przeznaczonej na wywóz do UE muszą gwarantować europejskim konsumentom takie same normy pod zdrowia, bezpieczeństwa żywności, dobrostanu zwierząt, zrównoważonego rozwoju i minimalnych norm socjalnych, jak normy, którym podlegają unijni producenci; podkreśla, że jest to jedyny sposób zapewnienia producentom z UE możliwości konkurowania z krajami trzecimi na jednakowych warunkach oraz kładzie nacisk na potrzebę bardziej rygorystycznych kontroli przywozowych na granicach i nasilenia kontroli warunków, w jakich odbywa się produkcja i wprowadzanie na rynek, przeprowadzanych przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii na terenie krajów eksportujących do UE, aby zagwarantować zgodność z unijnymi normami;

11.

podkreśla – w odniesieniu do przywozu – potrzebę ścisłej zgodności z prawem pochodzenia i z mechanizmami zapobiegania handlowi trójstronnemu;

12.

ponagla Komisję do czynnego wspierania kampanii na rzecz ochrony interesów UE w zakresie rolnictwa oraz do ułatwienia produktom europejskim dostępu do rynków krajów trzecich, zważywszy na znaczny potencjał wywozowy i stabilizujący dla światowego rynku wysokiej jakości unijnych produktów rolno-spożywczych; podkreśla między innymi potrzebę nasilenia programów wsparcia; zauważa, że środki te są zgodne z zasadami WTO, podchodząc pod kategorię „zielonego pakietu” (green box);

13.

stwierdza, że najbardziej oddalone regiony stanowią integralną część Unii i że umowy handlowe mają pełne zastosowanie do tych regionów; podkreśla, że obniżenie taryf celnych stanowi zagrożenie dla ich słabej gospodarki, głównie opartej na rolnictwie, której produkty są podobne w szczególności do produktów partnerów latynoamerykańskich; przypomina, że art. 349 TFUE pozwala dostosować politykę wspólnotową do gospodarczo-społecznych realiów tych regionów; wzywa zatem Komisję do wzięcia pod uwagę w trakcie negocjacji szczególnych uwarunkowań w tych regionach, aby nie utrudniać ich rozwoju;

14.

uważa, że aby zagwarantować pomyślny wynik DDA, UE złożyła niezwykle hojną – najwyższą już – ofertę w zakresie rolnictwa, która do dzisiaj nie została jednak odwzajemniona na podobnym ambitnym poziomie przez żaden inny kraj rozwinięty lub rozwijający się na zaawansowanym poziomie;

15.

przypomina, że reforma WPR w 2003 r. oraz ocena jej funkcjonowania w 2008 r. dowiodły powagi zobowiązań UE w dziedzinie reform poprzez prognozowanie potencjalnych wyników rundy negocjacyjnej z ad-Dauhy, gdzie podobnych ustępstw oczekuje się od partnerów handlowych UE;

16.

apeluje do Komisji o ścisłe przestrzeganie mandatu negocjacyjnego od Rady, która wyznacza najnowszą reformę WPR jako granicę swojego działania, pod warunkiem uzyskania porównywalnych ulg ze strony partnerów handlowych; zwraca się do niej o powstrzymanie się od składania jakichkolwiek propozycji, które determinowałyby wstępnie decyzje dotyczące przyszłości WPR po roku 2013;

17.

podkreśla rolę kwestii pozahandlowych w dauhańskiej agendzie rozwoju; uważa, że w negocjacjach w sektorze rolnictwa należy osiągnąć równowagę między wymiarem ekonomicznym handlu i wartościami nieekonomicznymi, takimi jak wartości społeczne, kwestie środowiskowe, zdrowie ludzi oraz zdrowie i dobrostan zwierząt;

18.

wyraża ubolewanie z powodu braku postępu w przygotowaniu wielostronnego rejestru win i napojów spirytusowych oraz w rozszerzeniu ochrony oznaczeń geograficznych na wszystkie produkty rolnicze; przypomina, że elementy te są konieczne dla osiągnięcia wyważonego wyniku negocjacji rolniczych; podkreśla konieczność większego promowania, na szczeblu wielostronnym i dwustronnym, zasad przyświecających europejskiej polityce w zakresie jakości produktów rolnych;

19.

przypomina, że UE graniczyła już znacznie zakłócającą handel pomoc wewnętrzną i zwraca się do innych partnerów handlowych o zdecydowane zobowiązanie się do tego samego;

20.

przypomina o zobowiązaniu podjętym przez członków WTO podczas konferencji ministerialnej w Hongkongu w roku 2005 dotyczącym wyeliminowania wszystkich form dotacji wywozowych przy jednoczesnym nałożeniu środków dyscyplinarnych na wszystkie środki wywozowe o analogicznym działaniu, w szczególności kredyty eksportowe, państwowe rolnicze przedsiębiorstwa handlowe i kontrolę pomocy żywnościowej;

21.

uważa, że ogólne obniżenie stawek celnych należy ocenić w świetle oferty UE dotyczącej wsparcia wewnętrznego i filarów konkurencji eksportowej, i że powinno ono zależeć od możliwości utrzymania specjalnej klauzuli ochronnej, specjalnego odstępstwa od środków dyscyplinarnych za uproszczenie taryfowe i od odpowiedniej elastyczności formuły cięć stawek i określania produktów wrażliwych; jest zdania, że obowiązek osiągnięcia znacznego rozszerzenia kontyngentu taryfowego poważnie osłabia proponowany mechanizm wyznaczania produktów wrażliwych;

22.

zwraca uwagę na konieczność przestrzegania w negocjacjach WTO DDA zasady single undertaking. Obserwowane od pewnego czasu skupienie się w negocjacjach na ograniczonym zakresie obszarów negocjacyjnych, w tym na rolnictwie, gdzie UE ma ważne interesy defensywne, przy stosunkowo mniejszych postępach w pozostałych obszarach negocjacji, grozi osłabieniem pozycji negocjacyjnej UE. Dodatkowo utrudnia to ocenę możliwości zbilansowania całej Rundy;

23.

przypomina, że należy zgodnie z prawem umożliwić krajom rozwijającym się prowadzenie polityki, która przyniesie ich gospodarkom wartość dodaną;

24.

podkreśla, że według doniesień FAO niestabilność cen doprowadziła do zaostrzenia problemu niedożywienia na szczeblu globalnym oraz że większa liberalizacja światowego handlu produktami rolnymi, której sprzyjały porozumienia WTO, nie umożliwiła jak dotąd oddalenia widma głodu na świecie; podkreśla, że Unia Europejska ma ponadto obowiązek działać na rzecz światowego bezpieczeństwa żywnościowego;

25.

zwraca uwagę na fakt, że porozumienie w sprawie handlu bananami kończy 20 lat najbardziej złożonej pod względem technicznym, kontrowersyjnej politycznie i znaczącej dyskusji na forum ŚOH oraz stanowi ważny krok w kierunku konsolidacji opartego na zasadach wielostronnego systemu handlowego, a także może jednocześnie stanowić decydujący wkład w rozwiązanie problemów odnoszących się do produktów tropikalnych i preferencji w negocjacjach ŚOH;

26.

apeluje do Komisji o zagwarantowanie, że rozstrzygnięcie sporu dotyczącego „hormonów w wołowinie” umożliwi zniesienie sankcji na unijne produkty, zapewniając jednocześnie, że przywóz wołowiny do UE będzie spełniał unijne wymogi;

27.

uważa, w odniesieniu do sporu w sprawie „chlorowanego drobiu”, że przywóz takich produktów do UE byłby sprzeczny z zapotrzebowaniem unijnego społeczeństwa na bezpieczne produkty oraz z samymi zasadami europejskiego modelu żywienia;

28.

zwraca się do Komisji o zdecydowaną obronę unijnego systemu zezwoleń i wprowadzania do obrotu organizmów modyfikowanych genetycznie przed zarzutami w WTO;

29.

uważa, że Unia powinna przede wszystkim dążyć do zakończenia negocjacji wielostronnych; jest przekonany, że dwustronne porozumienia handlowe muszą uzupełniać procesy wielostronne przez przestrzeganie równych warunków pracy, wspólnych zasad dotyczących ochrony środowiska i norm bezpieczeństwa żywności obowiązujących w Unii Europejskiej oraz unikanie sprzyjania jedynie programom zrównoważonego rozwoju; przypomina, że UE ma podstawowe interesy ofensywne w rolnictwie, w szczególności w odniesieniu do wysokiej jakości produktów przetworzonych; jest przekonany, że dwustronne porozumienia handlowe z głównymi partnerami handlowymi mogą z powodzeniem sprzyjać interesom eksportowym przemysłu rolno-spożywczego UE, zapewniając znaczne korzyści ekonomiczne;

30.

apeluje o to, by przywóz produktów rolnych do UE zapewniał europejskim konsumentom takie same normy pod względem ochrony konsumenta, dobrostanu zwierząt, ochrony środowiska i minimalnych norm socjalnych jak normy, które spełniają europejskie metody produkcji, oraz zwraca uwagę na nieugięte stanowisko Parlamentu w tym względzie; wzywa Komisję Europejską, by wprowadziła do dwustronnych umów handlowych klauzul zobowiązujących kraje trzecie do spełniania takich samych warunków sanitarnych i fitosanitarnych, jak te wymagane od produktów europejskich; uważa, że w tych umowach należy przynajmniej przewidzieć zgodność z międzynarodowymi zobowiązaniami i standardami;

31.

podkreśla, że aby uniknąć podwójnych opłat – najpierw na szczeblu dwustronnym, a następnie wielostronnym – należy popierać „umowy jednokieszeniowe” (single pocket agreement), na mocy których ulgi w umowach dwustronnych będą powiązane z ostatecznym wynikiem negocjacji dauhańskich;

32.

podkreśla znaczenie rygorystycznego stosowania preferencyjnych reguł pochodzenia; domaga się, aby Unia Europejska dokonała przeglądu wszystkich preferencji handlowych na rzecz krajów o wschodzących gospodarkach będących członkami grupy G20;

33.

jest zdania, że należy ograniczyć nieprawidłowe praktyki w handlu produktami rolno-spożywczymi, takich jak np. praktyki SWAP, gdy kraj eksportuje swoją produkcję do UE, korzystając z preferencji w dostępie do rynku UE, a na własne potrzeby sprowadza produkty z zagranicy; aby przeciwdziałać ryzyku wystąpienia takich nieprawidłowości, koncesje w dostępie do rynku rolnego UE, oferowane przez UE krajom trzecimi w ramach umów handlowych, nie powinny przekraczać faktycznych zdolności produkcyjno-eksportowych tych krajów;

34.

usilnie wzywa Komisję, żeby opowiadała się za włączeniem oznaczeń geograficznych (GI) do umowy handlowej dotyczącej zwalczania obrotu towarami podrobionymi (ACTA) jako jej zasadniczej części; ubolewa, że w ramach niedawno zakończonych lub prowadzonych negocjacji handlowych nasi partnerzy handlowi muszą chronić jedynie „krótką listę” unijnych GI; przypomina, że zgodnie ze strategią „Globalny wymiar Europy” dwustronne umowy powinny prowadzić do zwiększenia poziomu międzynarodowej ochrony oznaczeń geograficznych za pomocą przepisów typu „WTO+”; podkreśla konieczność odpowiedniego i przejrzystego procesu konsultacji z udziałem wszystkich zainteresowanych stron, szczególnie w Parlamencie i w Komisji;

35.

przypomina, że umowa o wolnym handlu z Koreą Południową umożliwiła uznanie znaczącej liczby oznaczeń geograficznych; apeluje o kontynuację starań na rzecz uwzględnienia tej kwestii w umowach handlowych zawieranych w przyszłości; zauważa, że ochrona i uznanie oznaczeń geograficznych w krajach trzecich mogą być niezwykle cenne dla sektora rolno-spożywczego UE;

36.

zauważa, że według Komisji umowa o wolnym handlu pomiędzy UE i Koreą Południową umożliwi unijnym eksporterom zaoszczędzenie na cłach 380 mln EUR poprzez zniesienie ceł na 99 % unijnego eksportu rolnego;

37.

wzywa Komisję do zagwarantowania, żeby umowy handlowe nie podważały unijnego systemu cen wejścia dla owoców i warzyw, a jednocześnie żeby utrzymywała obecne harmonogramy przywozu; zwraca się jednak do Komisji o jak najszybsze wprowadzenie koniecznych zmian w celu poprawy funkcjonowania systemu;

38.

zwraca szczególną uwagę na fakt, że złożony system cen wejścia stosowany do przywozu pomidorów z Maroka jest źródłem nieprawidłowości, w związku z czym wzywa Komisję Europejską do bezzwłocznego wprowadzenia odpowiednich zmian;

39.

wyraża głębokie zaniepokojenie umową między UE a Marokiem; wskazuje na fakt, że mimo prawie całkowitego otwarcia rynków europejskich na import produktów z Maroka wciąż obowiązują kontyngenty na eksport z UE niektórych ważnych produktów takich jak owoce ziarnkowe;

40.

ubolewa nad faktem, że negocjacjom w sprawie części rolniczej układu o stowarzyszeniu z Marokiem nie towarzyszyły żadne gwarancje odnośnie do przestrzegania kontyngentów preferencyjnych oraz cen wejścia stosowanych do wywozu z Maroka;

41.

zwraca się do Komisji o przestrzeganie zobowiązań podjętych na rzecz europejskiego sektora cukru oraz o zaprzestanie systematycznego przyznawania koncesji na cukier w ramach dwustronnych i wielostronnych negocjacji handlowych; zauważa w tym kontekście inicjatywy podejmowane przez sektor cukru, który stał się bardziej konkurencyjny przy jednoczesnej poprawie zrównoważonego podejścia do rozwoju środowiska, wnosząc wkład w agendę rozwoju UE poprzez przyznanie preferencji krajom AKP i krajom najsłabiej rozwiniętym;

42.

zauważa, że wszelkie dodatkowe dwustronne zezwolenia na dostęp do unijnego rynku cukru przyznawane krajom trzecim (np. krajom Ameryki Łacińskiej i Ukrainie) będą miały charakter destabilizujący dla unijnego tynku cukru i spowodują zanik preferencji dla krajów najsłabiej rozwiniętych i krajów AKP; tym bardziej przyjmuje z zaniepokojeniem fakt, że jeżeli takich zezwoleń udziela się krajom będącym importerami netto, ułatwia to powstawanie mechanizmów wymiany; wzywa Komisję, żeby nadal z zakresu negocjacji dwustronnych wyłączała cukier i produkty cukrowe, w tym etanol;

43.

wzywa Komisję do dopilnowania, żeby nie omijano ceł importowych na etanol, gdyż coraz więcej etanolu dostaje się do UE w formie mieszanek, na które cło importowe jest bardzo niskie;

44.

wzywa KE do zapewnienia symetryczności koncesji taryfowych w umowach ustanawiających Strefy Wolnego Handlu, zawieranych przez UE z krajami o dużym potencjale produkcji rolnej i eksportu rolnego – np. z Mercosurem;

45.

zwraca uwagę na wznowienie negocjacji w sprawie układu o stowarzyszeniu UE-Mercosur –układu mającego niezwykłe znaczenie i wpływającego na życie siedmiuset milionów osób, który byłby najambitniejszym na świecie porozumieniem międzyregionalnym, w związku z tym podkreśla znaczenie głębokiego angażowania Parlamentu Europejskiego na wszystkich etapach negocjacji;

46.

uważa za niedopuszczalne, żeby Komisja wznawiała negocjacje z Mercosurem, nie upubliczniwszy szczegółowej oceny skutków oraz nie podjąwszy odpowiedniej debaty politycznej z Radą i Parlamentem; domaga się, aby przed jakąkolwiek wymianą ofert taryfowych między Unią a Mercosurem przeprowadzić i przedyskutować badanie wpływu wyników tych negocjacji na europejskie regiony i sektory rolnictwa; przypomina, że ze względu na wpływ tych negocjacji na rolnictwo, należy ja powiązać z rundą z Al-Dauhy; w związku z tym zwraca się do Komisji o zakończenie negocjacji z Mercosurem dopiero po zakończeniu negocjacji w ramach WTO, zgodnie z treścią upoważnienia do negocjacji; apeluje do Komisji, by przekazywała Radzie i Parlamentowi odpowiednie informacje o postępach w negocjacjach z krajami Mercosur oraz by w przyszłości przekazywała Radzie i Parlamentowi informacje przed rozpoczęciem takich negocjacji handlowych;

47.

jest głęboko zaniepokojony wpływem, jaki wywrze ewentualna umowa o stowarzyszeniu z Mercosurem na cały unijny sektor rolnictwa, z uwagi na przedstawiony przez Mercosur w marcu 2006 r. wniosek dotyczący dostępu do unijnego rynku rolniczego, który dalece wykroczył poza już zaawansowaną propozycję przedstawioną przez UE w 2004 r.; uważa, że w związku z tym należy rozważyć ustępstwa tak, aby chronić interesy naszych rolników;

48.

uważa, że stanowisko nowych państw członkowskich nie zostało uwzględnione w negocjacjach między UE a krajami Mercosur, w oparciu o mandat Rady z 1999 r.;

49.

zauważa, że gospodarstwa w krajach Mercosuru mają o wiele niższe koszty produkcji, w tym koszty ziemi, pracy i inne koszty kapitałowe, oraz że producenci Mercosur nie muszą spełniać tych samych standardów co producenci unijni w zakresie środowiska, dobrostanu zwierząt, bezpieczeństwa żywności oraz środków fitosanitarnych; podkreśla, że należy osiągnąć zrównoważony rezultat dla obu stron dokładając starań, aby w negocjacjach w pełni uwzględniono konsekwencje i wpływ układu, szczególnie na środowisko oraz wyzwania społeczne; wzywa Komisję do przeprowadzenie oceny wpływu takiego układu na sektor rolnictwa;

50.

jest zdania, że poziom integracji rynku w unii celnej Mercosuru jest obecnie niewystarczający do zagwarantowania odpowiedniego przepływu importowanych towarów w regionie; uważa, że umowa nie przyniesie prawdziwej wartości dodanej, jeżeli nie będzie zawierała przepisów zapewniających rzeczywisty i pełny obieg unijnych produktów rolnych na obszarze Mercosur;

51.

ubolewa z powodu niedawnych ulg celnych przyznanych przez Komisję Europejską krajom, które eksportują banany do UE; domaga się dostosowania do obecnych warunków pomocy otrzymywanej przez producentów europejskich w ramach programów wsparcia dla regionów najbardziej oddalonych (POSEI) w celu zrekompensowania im skutków, jakie to zmniejszenie ceł wywrze na ceny na rynku wspólnotowym; uważa, że należy uwzględnić interesy producentów wspólnotowych i interesy producentów z krajów AKP w prowadzonych w przyszłości zbliżonych negocjacjach handlowych, tak aby sektory te będące źródłem wielu miejsc pracy nie zostały osłabione;

52.

podkreśla fakt, że w szeregu sprawozdań Biura ds. Żywności i Weterynarii podkreślono, że brazylijska wołowina nadal nie spełnia unijnych norm producenckich i konsumenckich, dotyczących bezpieczeństwa żywności, identyfikacji i śledzenia zwierząt, zdrowia zwierząt i kontroli chorób;

53.

żywo nawołuję Komisję do zwrócenia uwagi na sprawozdania opublikowane przez krajową brazylijską Agencję Kontroli Sanitarnej (Anvisa), dotyczących masowego stosowania w Brazylii pestycydów zakazanych w UE oraz w większości państw świata i omawiających związane z tym poważne zagrożenia sanitarne;

54.

wyraża głębokie zaniepokojenie polityką realizowaną przez Argentynę z naruszeniem zobowiązań tego państwa w ramach WTO, która ma na celu ograniczanie importu produktów spożywczych konkurujących z produkcją krajową; zauważa, że te działania podejmowane są obok argentyńskiego systemu nieautomatycznych zezwoleń na import, który wywołuje już negatywne skutki dla eksportu UE; wzywa Komisję, żeby podjęła wszelkie działania niezbędne do zapewnienia, że te środki, które są sprzeczne z duchem negocjacji nad umową UE-Mercosur, zostaną skutecznie uchylone;

55.

jest zaniepokojony zezwoleniami na owoce i warzywa, udzielonymi w ramach umów euro-śródziemnomorskich; przypomina w związku z tym, że komplementarność między kalendarzem produkcji w krajach położonych na południowym i północnym wybrzeżu Morza Śródziemnego powinna nadal przyświecać liberalizacji wymiany produktów rolnych w ramach Unii na rzecz regionu Morza Śródziemnego;

56.

podkreśla, że choć wyroby tytoniowe muszą podlegać określonym ramom regulacyjnym, regulacje dotyczące składników wyrobów tytoniowych na szczeblu UE i na szczeblu międzynarodowym muszą wynikać z proporcjonalnego podejścia opartego na ocenie ryzyka i zgodnego z dowodami naukowymi; przestrzega przed jakimkolwiek zakazem dotyczącym wszelkich składników nieopartym na dowodach naukowych, prowadzącym w rzeczywistości do zakazu sprzedaży wszelkich europejskich tradycyjnych wyrobów tytoniowych produkowanych z mieszanek, czego poważne reperkusje społeczno-ekonomiczne odczuliby unijni plantatorzy tytoniu (odmian Oriental i Burley), nie przynosząc żadnych pożytków dla zdrowia publicznego;

57.

wzywa Komisję, by w negocjacjach w sprawie umów handlowych UE, w tym umów z Kanadą i Ukrainą, uwzględniła interesy obywateli UE, wykazała otwartość i regularnie przekazywała Parlamentowi informacje o postępach w negocjacjach; ubolewa, że Komisja nie poinformowała dotychczas Parlamentu o negocjacjach dotyczących umowy o wolnym handlu między UE a Kanadą, chociaż rozpoczęły się one już w październiku 2009 r.; w związku z tym wzywa Komisję do szczegółowego informowania Parlamentu i właściwych komisji parlamentarnych na temat każdej kolejnej rundy negocjacji; ponadto wyraża zaniepokojenie z powodu możliwych ustępstw Komisji w negocjacjach, szczególnie w dziedzinie otwarcia rynku, GMO, mleka, ochrony własności intelektualnej i oznaczania miejsca pochodzenia, i domaga się, by Komisja nie godziła się na żadne ustępstwa, które mogłyby mieć negatywne skutki dla europejskiego rolnictwa;

58.

wyraża zaniepokojenie z powodu perspektyw koncesji na zboża w ramach negocjacji z Ukrainą, biorąc pod uwagę dużą konkurencyjność produkcji ukraińskiej i fakt, że Ukraina jest teraz głównym beneficjentem kontyngentów taryfowych na zboża (pszenicę i jęczmień) przewidzianych dla krajów trzecich; wzywa zatem Komisję do zastosowania bardziej umiarkowanego rozwiązania w tym sektorze;

59.

potwierdza znaczenie handlu artykułami rolnymi dla rozwoju gospodarczego i walki z biedą w krajach rozwijających się; wzywa UE do wsparcia krajów AKP w przystosowaniu się do rosnącej konkurencji światowej;

60.

zachęca Komisję do uwzględnienia niniejszej rezolucji przy opracowywaniu i wdrażaniu przyszłej strategii handlowej;

61.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

7.7.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 199/58

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 listopada 2010 r. zatytułowany: „WPR do 2020 r.: sprostać wyzwaniom przyszłości związanym z żywnością, zasobami naturalnymi oraz aspektami terytorialnymi” (COM(2010)0672),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 16 lipca 2010 r. zatytułowany „Druga mapa drogowa dla TSE. Dokument strategiczny w sprawie pasażowalnych encefalopatii gąbczastych na lata 2010-2015” (COM(2010)0384),

—

uwzględniając decyzję Rady 93/355/EWG (1) z dnia 8 czerwca 1993 r. w sprawie zawarcia w ramach układu GATT protokołu ustaleń między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Stanami Zjednoczonymi Ameryki w sprawie wybranych nasion oleistych, w którym przyjęto porozumienie z Blair House ustanawiające limit produkcji nasion oleistych i roślin wysokobiałkowych dla Unii Europejskiej oraz specjalne cła dla takich nasion i roślin,

—

uwzględniając sprawozdanie przedstawione Komisji w listopadzie 2009 r. przez LMC International zatytułowane: „Ocena środków stosowanych w sektorze roślin wysokobiałkowych w ramach wspólnej polityki rolnej (2)”,

—

uwzględniając rozporządzenia Rady (EWG) nr 1431/82 (3) oraz (WE) nr 1251/1999 (4) ustanawiające specjalne środki w sektorze roślin wysokobiałkowych oraz wprowadzające maksymalną powierzchnię gwarantowaną, rozporządzenie Rady (WE) nr 1782/2003 (5) oraz art. 76-78 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 (6), które określają zasady stopniowego wycofywania specjalnej premii z tytułu roślin wysokobiałkowych, a także rozporządzenie Komisji (WE) nr 1121/2009 (7) ustanawiające szczegółowe zasady w odniesieniu do premii z tytułu roślin wysokobiałkowych,

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) 767/2009 (8) w sprawie wprowadzania na rynek i stosowania pasz,

—

uwzględniając art. 68 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009, pozwalający państwom członkowskim przyznać wsparcie na uprawę roślin wysokobiałkowych na ich obszarze, który to artykuł był w szczególności wykorzystywany przez Francję, Hiszpanię, Polskę i Finlandię,

—

uwzględniając badanie przeprowadzone w 2007 r. przez dyrekcję generalną Komisji Europejskiej ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich zatytułowane „Wpływ gospodarczy niezatwierdzonych OMG na przywóz pasz oraz produkcję bydła w UE”,

—

uwzględniając zalecenia w sprawie roli badań naukowych i wiedzy na poziomie lokalnym, w tym znaczenia wysokobiałkowych roślin strączkowych, zawarte w sprawozdaniu dotyczącym światowego zaopatrzenia w żywność w ramach międzynarodowej oceny wpływu nauk i technologii rolniczych na rozwój (IAASTD) przeprowadzonej jako część Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju, Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) oraz Banku Światowego,

—

uwzględniając badania zlecone przez parlamentarną Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które zostały przedstawione podczas warsztatów w dniu 11 października 2010 r.,

—

uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 12 marca 2008 r. zatytułowaną „Zrównoważone rolnictwo i biogaz: potrzeba przeglądu prawodawstwa UE” (9),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu PE,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz opinię Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A7-0026/2011),

A.

mając na uwadze, ze całkowita produkcja roślin wysokobiałkowych w UE zajmuje obecnie jedynie 3 % gruntów ornych Unii oraz dostarcza tylko 30 % roślin wysokobiałkowych stosowanych jako pasze w UE, przy czym w ostatniej dekadzie występowała tendencja do zwiększania się tego deficytu,

B.

mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich istnieją duże obszary rolne, które nie są co roku wykorzystywane pod uprawę, w związku z czym ich potencjał produkcyjny marnuje się,

C.

mając na uwadze, że z perspektywy historycznej ten poważny deficyt w produkcji roślin wysokobiałkowych jest konsekwencją zawartych poprzednio umów międzynarodowych, zwłaszcza ze Stanami Zjednoczonymi, które pozwalały UE chronić produkcję zbóż, lecz w zamian dopuszczały bezcłowy przywóz roślin wysokobiałkowych i nasion oleistych do UE (GATT oraz porozumienie z Blair House z 1992 r.); mając na uwadze, że wiązało się to ze znacznym postępem, jeżeli chodzi o wydajność produkcji roślin wysokobiałkowych i wykorzystanie nowych technologii poza UE, co skutkowało niekorzystnymi warunkami konkurencji dla rolników z UE, dla których produkcja roślin wysokobiałkowych była nieopłacalna,

D.

mając na uwadze, że 70 % (42 mln ton w 2009 r.) surowców bogatych w białko roślinne konsumowanych obecnie w UE, a w szczególności mąki sojowej, jest sprowadzanych głównie z Brazylii, Argentyny i Stanów Zjednoczonych, a ok. 60 % tego importu (26 mln ton) to produkty uboczne uzyskiwane w produkcji oleju roślinnego i są one wykorzystywane jako mączki, zwłaszcza mączka sojowa, w paszy dla zwierząt,

E.

mając na uwadze, że ze względu na niewielką ilość produkcji tylko 2 mln ton roślin wysokobiałkowych jest zużywane co roku przez europejski przemysł paszowy, podczas gdy według własnych szacunków byłby on w stanie wykorzystać blisko 20 mln ton rocznie,

F.

mając na uwadze, że ilość przywożonych roślin odpowiada 20 mln hektarów upraw poza granicami UE, czyli ponad 10 % gruntów ornych UE, i że produkcja ta nie podlega tym samym wymogom środowiskowym, sanitarnym i regulacyjnym w zakresie GMO co produkcja europejska,

G.

mając na uwadze, że pojawianie się nowych klientów dla dostawców z Ameryki Południowej, m.in. Chin, o mniejszych niż Unia Europejska wymaganiach, jeżeli chodzi o warunki produkcji i mało przejrzystą strategię zaopatrzenia, może ostatecznie osłabić stabilność rynków i zaopatrzenia Unii w perspektywie średniookresowej,

H.

mając na uwadze, że sektor hodowlany w UE jest zagrożony niestabilnością cen i zakłóceniami w handlu oraz jest uzależniony od przywozu przystępnego cenowo i wysokiej jakości białka; mając na uwadze, że konkurencyjność sektora osłabiają dodatkowe koszty przywozu roślin wysokobiałkowych przeznaczonych do produkcji pasz ponoszone z powodu braku w UE rozwiązania technicznego adekwatnego do aktualnie stosowanej polityki zerowej tolerancji dla niskiego poziomu obecności w białku niezatwierdzonych OMG,

I.

mając na uwadze, że ograniczenia importu soi i kukurydzy wprowadzają dodatkowe obciążenia finansowe w sektorze hodowlanym i produkcji pasz w UE oraz stanowią zagrożenie w odniesieniu do rentowności krajowej produkcji mięsa,

J.

mając na uwadze, że w związku z tak niewielką produkcją roślin pastewnych bobowatych drobnonasiennych (lucerna, koniczyna, sparceta itd.) i grubonasiennych (groch, soja, łubin, bób, wyka itd.) w UE liczba programów badawczych nad białkiem roślinnym prowadzonych w UE spadła z 50 w 1980 r. do 15 w roku 2010 i że szkolenia oraz zdobywanie praktycznych doświadczeń w krajowej produkcji roślin wysokobiałkowych zostały zaniedbane, co spowodowało niski poziomi innowacji i produkcji nasion dostosowanych do potrzeb regionalnych w UE,

K.

mając na uwadze, że UE jest w dużej mierze uzależniona od importu soi i kukurydzy z krajów trzecich i jakakolwiek przerwa w dostawach tych produktów z powodu znikomej ilości niezatwierdzonych OMG jest bardzo kosztowna dla europejskiego przemysłu produkcji pasz,

L.

mając na uwadze, że polityka badawcza ma szansę na sukces jedynie wtedy, gdy wpisuje się w zobowiązania średnio- i długoterminowe, co nie ma obecnie miejsca w przypadku roślin wysokobiałkowych,

M.

mając na uwadze, że rolnicy mogą utracić wiedzę w zakresie zrównoważonych praktyk dotyczących upraw i hodowli z wykorzystaniem zrównoważonego płodozmianu oraz właściwego wykorzystania użytków zielonych, i mając na uwadze, że jakość produkowanych lokalnie roślin wysokobiałkowych nie odpowiada normom jakości wymaganym do produkcji mieszanek paszowych w poszczególnych sektorach hodowli,

N.

mając na uwadze, że w celu włączenia na stałe roślin wysokobiałkowych do systemów upraw dochody z ich produkcji muszą się poprawić w perspektywie krótkoterminowej, między innymi dzięki specjalnemu wsparciu z tytułu WPR,

O.

mając na uwadze, że zrównoważenie podaży i spożycia zbóż, białka i nasion oleistych w UE przyniosłoby znaczne korzyści gospodarcze rolnikom oraz przemysłowi spożywczemu, a także zwiększyło różnorodność zdrowej, wysokiej jakości żywności oferowanej konsumentom, jeżeli w ramach strategicznych nadchodzącej reformy WPR wprowadzono by środki odpowiadające w pełni na wyzwania przedstawione w komunikacie Komisji,

P.

mając na uwadze, że wszelkie możliwości oferowane za pośrednictwem różnych środków wsparcia powinny być wykorzystywane do zwiększenia spożywania przez ludzi zbóż, roślin wysokobiałkowych oraz nasion oleistych, które powinny być ponadto chronione w ramach systemu jakości produktów rolnych służącego ochronie produktów tradycyjnych i pochodzących z określonych regionów, co pozwoliłoby zachować żywność lokalną i regionalną wytwarzaną z tych roślin;

Q.

mając na uwadze, że w kontekście zmiany klimatu produkcja roślin wysokobiałkowych może przyczynić się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych poprzez wchłanianie i utrzymywanie azotu w glebie (w wysokości do 100 kg N/ ha miesięcznie) oraz wynikające z tego ograniczenie stosowania syntetycznych nawozów azotowych, których potencjał tworzenia efektu cieplarnianego przez podtlenek azotu jest 310 razy wyższy od dwutlenku węgla,

R.

mając na uwadze, że program UE „GL-pro” wykazał znaczną redukcję – rzędu 10 do 15 % – emisji CO2, a także redukcję wytwarzania ozonu, wynikającą z wprowadzenia raz na cztery lata do płodozmianu roślin wysokobiałkowych,

S.

mając na uwadze, że w odniesieniu do żyzności gleb wyższy poziom upraw roślin wysokobiałkowych na gruntach ornych w ramach systemu płodozmianu przyczynia się do bardziej zrównoważonego gromadzenia składników odżywczych, lepszej odporności na choroby oraz poprawy struktury gleby (w tym zwiększenia wydajności energetycznej metod pielęgnacji gleby), do zmniejszenia zastosowania środków chwastobójczych, do większej różnorodności biologicznej sprzyjającej zapylaniu,

T.

mając na uwadze, że liczba upraw w ramach płodozmianu jest czynnikiem zmniejszającym ryzyko wystąpienia chorób i mnożenia się chwastów, a w rezultacie zmniejszającym zapotrzebowanie na środki ochrony roślin, oraz że wyższy odsetek roślin wysokobiałkowych uprawianych na gruntach rolnych w ramach rozszerzonego płodozmianu może przyczynić się do zmniejszenia zużycia energii o 10 %,

U.

mając na uwadze, że w odniesieniu do gospodarki wodnej, w szczególności przy wykorzystaniu roślin strączkowych do produkcji pasz — takich jak stała mieszanina trawy i koniczyny czy mieszanina zbóż i roślin wysokobiałkowych — oraz jako stałej pokrywy gleby może znacznie zmniejszyć wypłukiwanie składników odżywczych, zwłaszcza azotanów i fosforanów, do wód gruntowych,

V.

mając na uwadze, że w odniesieniu do różnorodności biologicznej w rolnictwie zwiększone wykorzystanie roślin wysokobiałkowych dostosowanych do warunków klimatycznych panujących w Europie, takich jak fasola, soja, groch, soczewica, łubin, ciecierzyca, lucerna (alfalfa), koniczyna, facelia, komonica zwyczajna i esparceta, zrównoważy w dużym stopniu, a nawet poprawi różnorodność w systemie produkcji,

W.

mając na uwadze, że w odniesieniu do produkcji białka i ogólnego bezpieczeństwa żywnościowego należy zapewnić lepszą równowagę między produkcją białka pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, zwłaszcza pamiętając o obecnym zużyciu energii, wody i czynników zewnętrznych w intensywnej produkcji białka zwierzęcego, w przeciwieństwie do upraw wysokobiałkowych z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi, przy czym ogólna równowaga żywnościowa powinna stanowić myśl przewodnią tej refleksji,

X.

mając na uwadze, że wiele strategii politycznych UE ma wpływ na deficyt dostaw białka w UE i że Komisja musi również przeanalizować kwestie produkcji GMO w UE i poza jej terytorium, kwestie rozwoju biopaliw i ponownej oceny całkowitego zakazu stosowania białka zwierzęcego w paszy zwierzęcej,

Y.

mając na uwadze, że oprócz wykorzystania rodzimych roślin wysokobiałkowych jakość nieimportowanych mieszanek paszowych może zostać poprawiona również dzięki zastosowaniu produktów ubocznych nasion oleistych takich jak soja, nasiona słonecznika czy rzepaku,

Z.

mając na uwadze, że zastąpienie importowanych białek złożonych przede wszystkim z makuchów sojowych bobowatymi roślinami pastewnymi drobno- i grubonasiennymi może spowodować duże zmiany w metodach hodowli i przyczynić się w ten sposób do poprawy jakości produktów rolnych (przejście od produktów standardowych do produktów certyfikowanych obejmujące zmianę specyfikacji technicznych) i dochodów producentów,

AA.

mając na uwadze, że zakaz wykorzystywania w paszach białka zwierzęcego wprowadzono w wyniku kryzysu związanego z BSE w celu uniknięcia wszelkich przypadków zakażenia TSE; mając na uwadze, że zakaz ten powinien zostać zniesiony wyłącznie w oparciu o fakty naukowe i dostateczne środki ostrożności i kontroli; mając na uwadze, że w oparciu o te warunki należy rozważyć wykorzystywanie przetworzonego białka zwierzęcego z odpadów z rzeźni do produkcji pasz dla zwierząt jednożołądkowych (trzody chlewnej i drobiu), o ile składniki pochodzą z mięsa, które zostało zatwierdzone do spożycia przez ludzi i o ile zakaz powtórnego przetwarzania wewnątrzgatunkowego i wymuszonego kanibalizmu jest w pełni wdrożony i kontrolowany,

AB.

mając na uwadze, że komunikat Komisji opublikowany dnia 17 listopada 2010 r. wyraźnie podkreśla potrzebę zwiększenia produkcji roślin wysokobiałkowych w ramach bardziej zintegrowanego systemu płodozmianu,

AC.