15.6.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 169/1

—

uwzględniając dyrektywę 2004/39/WE w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID) (1),

—

uwzględniając dyrektywę 2003/6/WE w sprawie wykorzystywania poufnych informacji i manipulacji na rynku (nadużyć na rynku) (2),

—

uwzględniając oświadczenia ze szczytów G20 z dnia 2 kwietnia 2009 r. w Londynie, z dnia 25 września 2009 r. w Pittsburghu oraz z dni 26 i 27 czerwca 2010 r. w Toronto,

—

uwzględniając porady techniczne CESR udzielone Komisji Europejskiej w kontekście przeglądu MiFID – rynki akcji (Ref.: CESR/10-394),

—

uwzględniając porady techniczne CESR udzielone Komisji Europejskiej w kontekście przeglądu MiFID – sprawozdawczość transakcyjna (Ref.: CESR/10-292),

—

uwzględniając porady techniczne CESR udzielone Komisji Europejskiej w kontekście przeglądu MiFID – ochrona inwestorów i pośrednicy (Ref.: CESR/10-417),

—

uwzględniając apel CESR o ewidencjonowanie kwestii mikrostrukturalnych dotyczących europejskich rynków akcji (Ref.: CESR/10-142),

—

uwzględniając sprawozdanie francuskiego ministerstwa gospodarki, przemysłu i zatrudnienia z lutego 2010 r. w sprawie przeglądu MiFID,

—

uwzględniając sprawozdanie z konsultacji IOSCO z lutego 2009 r. w sprawie polityki dotyczącej bezpośredniego dostępu elektronicznego,

—

uwzględniając zalecenia CPSS i IOSCO dla partnerów centralnych z listopada 2004 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji Papierów Wartościowych i Giełd w sprawie struktury rynku akcji (nr 34-61358; dossier nr S7-02-10),

—

uwzględniając porady techniczne CESR udzielone Komisji Europejskiej w kontekście przeglądu MiFID oraz odpowiedzi na wniosek Komisji Europejskiej o przekazanie dodatkowych informacji (ref. CESR/10-802, ref. CESR/10-799, ref. CESR/10-808, ref. CESR/10-859, ref. CESR/10-860),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu PE,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A7-0326/2010),

A.

mając na uwadze, że na szczycie G20 ustalono, iż żadna instytucja finansowa, żaden produkt finansowy i żadne terytorium nie powinno być wyłączone z zakresu przemyślanych regulacji i skutecznego nadzoru oraz że wszystkie znormalizowane kontrakty pozagiełdowe dotyczące instrumentów pochodnych powinny być przedmiotem obrotu na giełdach lub elektronicznych platformach obrotu, w zależności od przypadku,

B.

mając na uwadze, że brak przejrzystości systemu finansowego, szczególnie w zakresie rodzajów zagrożeń, był czynnikiem pogłębiającym kryzys finansowy i przyczynił się do rozprzestrzeniania się powszechnego braku zaufania, a tym samym do drastycznego zmniejszenia przepływów pieniężnych,

C.

mając na uwadze, że ochrona konsumentów, przejrzystość, zwłaszcza procesu kształtowania cen, sprawne i płynne rynki oraz konkurencja na równych zasadach były głównymi celami w momencie wejścia w życie MiFID, jednak nie zostały dotychczas osiągnięte i dlatego muszą pozostać priorytetem; mając na uwadze, że w następstwie kryzysu finansowego przy przeglądzie MiFID konieczne jest priorytetowe potraktowanie ograniczania ryzyka systemowego,

D.

mając na uwadze, że przy wprowadzaniu zmian do MiFID należy zawsze uwzględniać ich znaczenie dla zarządzania przepływem kapitału do gospodarki realnej i tym samym ich potencjalny wpływ na zatrudnienie, inwestycje i świadczenia emerytalne,

E.

mając na uwadze, że do 40 % wolumenu obrotu realizuje się nadal pozagiełdowo; mając na uwadze, że należy zachęcać uczestników rynku do przeprowadzania większej liczby operacji w ramach zorganizowanego systemu obrotu,

F.

mając na uwadze, że włączenie do MiFID zwolnień od wymogu przejrzystości przedtransakcyjnej oraz ustanowienie wielostronnych platform obrotu (MTF) i „dark pools” miało na celu ułatwienie przejścia na bardziej regulowane i przejrzyste systemy,

G.

mając na uwadze, że MiFID określa obrót pozagiełdowy jako transakcje, które mają charakter ad hoc i nieregularny, które zawiera się z kontrahentami hurtowymi i które stanowią część powiązań handlowych charakteryzujących się transakcjami przekraczającymi standardową wielkość rynku, zawieranymi poza systemami zazwyczaj stosowanymi przez dane przedsiębiorstwo do prowadzenia działalności w charakterze podmiotu prowadzącego regularną działalność giełdową w oparciu o ustalone zasady,

H.

mając na uwadze, że pomimo przepisów zawartych w MiFID dotyczących zwolnień pozwalających na anonimowy obrót na rynkach zorganizowanych, ustanowienia wielostronnych platform obrotu (MTF), i systemu podmiotów giełdowych prowadzących regularną działalność w oparciu o ustalone zasady (SI) oraz określenia obrotu pozagiełdowego jako mającego charakter ad hoc i nieregularny, obrót pozagiełdowy odbywający się poza systemem podmiotów giełdowych prowadzących regularną działalność w oparciu o ustalone zasady (SI) nadal posiada istotny udział w rynku obrotu akcjami, wynoszący 38 % wszystkich zawieranych transakcji według CESR/10-394 i niezmniejszony od momentu wdrożenia MiFID; mając na uwadze, że powinno się zapewnić w związku z tym ściślejsze i bardziej skuteczne wykonanie przepisów i zwolnień zawartych w MiFID,

I.

mając na uwadze, że rozdrobnienie rynku obrotu akcjami wywarło niepożądany wpływ na płynność i efektywność rynku ze względu na mniejszą przejrzystość spowodowaną wzrostem „dark pools” i sieci brokerów (crossing networks), większą liczbą systemów zarówno giełdowych, jak i pozagiełdowych i obrotem w coraz większym stopniu opartym na technologii, a ponadto przyczyniło się do spadku średniej wartości wykonanych transakcji z 22 266 EUR w 2006 r. do 9 923 EUR w 2009 r., powodując wzrost całkowitego kosztu transakcji dla niektórych użytkowników,

J.

mając na uwadze, że spadek ilości transakcji doprowadził do zmniejszenia się zdolności uczestników rynku do natychmiastowego realizowania dużych zleceń na konkretnym rynku, a chęć uniknięcia wpływu rynkowego na duże zlecenia przyczyniła się do rozpowszechnienia obrotu w ramach „dark pools”; mając na uwadze, że mniej niż 10 % całego obrotu akcjami EOG na zorganizowanych rynkach wykorzystuje zwolnienia od wymogu przejrzystości przedtransakcyjnej przewidziane w MiFID (CESR/10-394), ponadto mając na uwadze, że te zwolnienia dotyczą obrotu w ramach „dark pools”, ponieważ stanowią bardziej przejrzystą i lepiej uregulowaną alternatywę dla nieprzejrzystego obrotu pozagiełdowego, a także mając na uwadze, że brak dostatecznego uregulowania transakcji pozagiełdowych, w tym sieci brokerów (BCN), zapewnia obrotowi pozagiełdowemu przewagę konkurencyjną i przyczynia się do zwiększenia liczby nieprzejrzystych transakcji i ogólnie szkodzi przejrzystości rynku; mając na uwadze, że obecnie około połowa wszystkich transakcji nie podlega wymogom przejrzystości przedtransakcyjnej, lecz połowa transakcji pozagiełdowych jest poniżej wielkości rynkowej i dlatego nie wymaga ochrony przed wpływem rynkowym,

K.

mając na uwadze, że w celu zapewnienia równych zasad należy przeprowadzić dogłębne badanie modeli biznesowych BCN, aby zagwarantować, że w przypadku gdy świadczą one usługi – co oznacza, że zasadniczo funkcjonują jak rynki regulowane, wielostronne platformy obrotu (MTF) lub jako podmioty giełdowe prowadzące regularną działalność w oparciu o ustalone zasady (SI) – są objęte odpowiadającymi tej roli regulacjami,

L.

mając na uwadze, że korzyści płynące z konkurencji w sensie bardziej konkurencyjnej i innowacyjnej infrastruktury obrotu nie zostały stwierdzone, ponieważ całkowite koszty transakcji nie uległy zmniejszeniu, natomiast nastąpiło obniżenie przejrzystości, a jednocześnie jest jasne, że jakość i integralność dla wszystkich uczestników bardziej rozdrobnionego rynku nie jest odpowiednio zapewniona,

M.

mając na uwadze, że w obliczu przypisywanej HFT zdolności zapewniania płynności rynków finansowych, należałoby sprawdzić, czy istnieją zagrożenia związane z systemami zleceń elektronicznych oraz znaczącym odsetkiem wielkości obrotu związanym z niektórymi strategiami HFT, szacowanym na 70 % w Stanach Zjednoczonych, szczególnie w kontekście wniosków Komisji Papierów Wartościowych i Giełd dotyczących gwałtownych wahań notowań giełdowych (flash crash) w USA w dniu 6 maja 2010 r., kiedy generatory płynności HFT zniknęły z rynku,

N.

mając na uwadze, że strategie HFT są stosunkowo nowym zjawiskiem w Europie i szacuje się obecnie, że stanowią 35 % wielkości rynku,

O.

mając na uwadze, że za pośrednictwem sprawozdawczości przed- i potransakcyjnej dotyczącej obrotu wszystkimi kategoriami aktywów należy stworzyć większą przejrzystość w celu zapewnienia lepszego wczesnego ostrzegania o natężeniu i skali pojawiających się problemów, a także w celu poprawy skuteczności procesu kształtowania cen i zaufania między podmiotami rynkowymi,

P.

mając na uwadze, że zgodnie z decyzjami G20 z dni 24 i 25 września 2009 r. w Pittsburghu, „wszystkie standardowe pozagiełdowe kontrakty dotyczące instrumentów pochodnych powinny być przedmiotem obrotu na giełdach lub elektronicznych platformach obrotu”,

Q.

mając na uwadze, że rozbieżności we wdrażaniu między państwami członkowskimi spowodowały niekompletne wdrożenie ram MiFID,

1.

przyznaje, że infrastruktura rynkowa wykazała się odpornością przez cały okres trwania kryzysu, wzywa pomimo to Komisję do wzmocnienia infrastruktury rynkowej we wszystkich systemach obrotu i systemach rozliczeniowych, aby umożliwić im radzenie sobie z przyszłym ryzykiem dzięki większej przejrzystości, lepszej prężności i nadzorowi regulacyjnemu nad wszystkimi transakcjami zbiorczymi;

2.

z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, partnerów centralnych i repozytoriów transakcji jako nieodzowny warunek zwiększenia przejrzystości i bezpieczeństwa na rynkach instrumentów finansowych i uznaje ten wniosek za pierwszy krok w kierunku przeniesienia znacznej części obrotu z obrotu transakcjami pozagiełdowymi na systemy obrotu na mocy przepisów MiFID;

3.

proponuje, by w interesie równego traktowania MTF podlegały takiemu samemu poziomowi nadzoru i w związku z tym były regulowane w podobny sposób, a konkurencja pomiędzy MTF i rynkami regulowanymi powinna odbywać się na tych samych zasadach, pamiętając o istotnym znaczeniu MTF dla wejścia na rynek;

4.

domaga się, by Europejski Organ Nadzoru nad Giełdami i Papierami Wartościowymi (ESMA) przeprowadził analizę funkcjonowania systemu podmiotów giełdowych prowadzących regularną działalność w oparciu o ustalone zasady (SI) i przedłożył propozycję usprawnień sposobu regulowania tej kategorii, aby zagwarantować, że system ten będzie wykorzystywany przy wykonywaniu zleceń na zasadzie dwustronnej z udziałem kontrahenta finansowego;

5.

domaga się, by firmy inwestycyjne, które świadczą usługi w zakresie zarządzania portfelem i występują w charakterze zarządzającego portfelem, miały zapewnione najlepsze możliwości realizacji ze strony firm inwestycyjnych, u których składają zlecenia, niezależnie od faktu, że zarządzający portfelem jest sklasyfikowany w MiFID jako uprawniony kontrahent;

6.

wzywa ESMA do sprawdzenia, czy najlepsza realizacja poszczególnych zleceń wymaga lepszej regulacji w odniesieniu do dostępności danych potransakcyjnych i danych dotyczących jakości realizacji oraz w odniesieniu do technologii rynkowej, takiej jak przesyłanie zleceń i połączenia systemowe;

7.

wzywa do gruntownego wykonania tych przepisów zawartych w MiFID, aby zagwarantować, że BCN prowadzące działalność odpowiadającą działalności rynków regulowanych, MTF czy SI podlegają takiej właśnie regulacji, i aby ułatwić to wykonanie nalega, by wszystkie BCN podlegały wymogowi przekazania właściwym organom wszystkich niezbędnych informacji, obejmujących:

8.

domaga się, by zbadać pozagiełdowy obrót akcjami, i wzywa do poprawy sposobu regulowania transakcji pozagiełdowych, aby zapewnić większe wykorzystanie rynków regulowanych i MTF przy wykonywaniu zleceń na zasadzie wielostronności oraz SI przy wykonywaniu zleceń na zasadzie dwustronnej, a także by zapewnić znaczne ograniczenie pozagiełdowego obrotu akcjami;

9.

zwraca się do Komisji o zbadanie skutków wprowadzenia minimalnej ilości zleceń dla wszystkich transakcji „dark pool” oraz o ustalenie, czy w interesie opracowywania informacji na temat przyszłych cen rynkowych może ono być konsekwentnie stosowane, tak aby zapewnić utrzymanie odpowiedniego przepływu transakcji w przejrzystych systemach obrotu;

10.

apeluje do Komisji o dokonanie przeglądu obowiązujących zgodnie z MiFID zwolnień od wymogu przejrzystości przedtransakcyjnej, aby:

11.

zwraca się o jednolite stosowanie zwolnień przedtransakcyjnych w państwach członkowskich w celu ograniczenia różnic we wdrażaniu, które mogą prowadzić do niepewności, arbitrażu regulacyjnego i nierównych zasad; sugeruje, że normy techniczne określone przez ESMA mogłyby być odpowiednim sposobem osiągnięcia tego celu zgodnie z koncepcją jednolitego zbioru przepisów dla usług finansowych;

12.

przyjmuje z zadowoleniem niedawną zapowiedź uczestników rynku dotyczącą rozdziału ich danych przed- i potransakcyjnych oraz wzywa do dalszych wysiłków zmierzających do wypracowania wspólnych norm dotyczących danych i zapewnienia lepszej dostępności danych;

13.

wzywa Komisję do powołania grupy roboczej w celu przezwyciężenia trudności uniemożliwiających ujednolicenie danych rynkowych w Europie, a w szczególności przeciwdziałania złej jakości danych sprawozdawczych dotyczących wszystkich transakcji;

14.

wzywa ESMA do opracowania wspólnych norm sprawozdawczości oraz formatów przedstawiania wszelkich danych po dokonaniu transakcji, zarówno dotyczących zorganizowanych systemów obrotu, jak i systemów pozagiełdowych, aby umożliwić konsolidację danych;

15.

zwraca się o zobowiązanie wszystkich systemów sprawozdawczych do rozdziału danych potransakcyjnych od danych przedtransakcyjnych, tak aby umożliwić udostępnianie informacji wszystkim uczestnikom rynku po racjonalnych z handlowego punktu widzenia i porównywalnych cenach; ponadto zwraca się do Komisji o rozważenie wprowadzenia uzgodnionych wymogów publikacyjnych (APA), aby ustanowić normy jakości dotyczące publikacji w obrocie i ograniczyć liczbę systemów, w których transakcje mogą być zgłaszane, a także korzystanie ze stron internetowych, które są przeszkodą dla konsolidacji;

16.

wzywa do ograniczenia możliwości odroczonego podawania do publicznej wiadomości informacji o transakcjach, tak by trzeba je było zgłaszać organom regulacyjnym w ciągu dwudziestu czterech godzin po ich dokonaniu; w przypadku podawania transakcji do publicznej wiadomości uważa, że w zwykłych warunkach za niedopuszczalną należy uznać zwłokę dłuższą niż 1 minuta;

17.

jest zdania, że należy koniecznie dokonać analizy podziału obrotu na rynku pozagiełdowym i jego modeli biznesowych, i dlatego apeluje o wprowadzenie specyficznych znaczników dotyczących przed- i potransakcyjnej przejrzystości obrotu na rynku pozagiełdowym, aby umożliwić jeszcze lepsze zrozumienie charakterystyki takiego obrotu na rynku pozagiełdowym oraz ocenę tego, które rodzaje transakcji mogą być dokonywane w prawnie uzasadniony sposób pozagiełdowo ze względu na ich szczególne cechy;

18.

nalega, by po gwałtownych wahaniach notowań giełdowych w USA wszystkie platformy obrotu były w stanie wykazać swoim krajowym organom nadzorującym, że ich technologie i systemy nadzoru mogą sprostać takiej kumulacji zleceń, jaka miała miejsce w dniu 6 maja 2010 r., w celu zagwarantowania, że poradzą one sobie skutecznie z działaniami związanymi z HFT oraz handlem algorytmicznym w skrajnych warunkach, oraz wykazania, że mogą odtworzyć swoje księgi zamówień przed końcem dnia, tak aby można było określić przyczyny nietypowej aktywności rynkowej oraz zidentyfikować wszelkie domniemane nadużycia na rynku;

19.

apeluje do ESMA o przeprowadzenie analizy kosztów i korzyści handlu algorytmicznego oraz HFT na rynkach i jego wpływu na innych użytkowników rynku, szczególnie inwestorów instytucjonalnych, w celu określenia, czy znaczący, generowany automatycznie przepływ na rynku zapewnia rzeczywistą płynność rynku i jaki wpływ ma to na ogólne opracowywanie informacji na temat przyszłych cen rynkowych na podstawie rynków terminowych, a także zbadanie potencjału naruszeń spowodowanych manipulowaniem rynkiem, prowadzących do nierównych warunków działania uczestników rynku oraz jego wpływu na ogólną stabilność rynku;

20.

apeluje o wyraźne określenie praktyki zwanej „layering” lub „quote stuffing” (składanie, a następnie natychmiastowe wycofywanie dużej liczby zleceń) jako nadużycia na rynku;

21.

wzywa do zbadania, czy konieczne jest uregulowanie firm, które realizują strategie HFT, w celu zagwarantowania, że będą one posiadały mocne systemy, przeprowadzały kontrole połączone z regularnymi przeglądami regulacyjnymi stosowanych przez nie algorytmów, będą dysponowały możliwością dziennego monitorowania oraz dochodzenia w sprawie pozycji oczekujących w czasie rzeczywistym i dźwigni oraz będą w stanie wykazać, że dysponują solidnymi procedurami zarządzania na wypadek anormalnych sytuacji;

22.

apeluje o przeanalizowanie wyzwań związanych z HFT w odniesieniu do monitorowania rynku; uznaje potrzebę, by organy regulacyjne dysponowały odpowiednimi środkami wykrywania i monitorowania potencjalnych nadużyć; mając na uwadze powyższe, apeluje o zgłaszanie właściwym organom wszystkich zleceń otrzymywanych na rynkach regulowanych i MTF oraz transakcji realizowanych na tych platformach;

23.

domaga się, by wszystkie systemy obrotu umożliwiające wspólne korzystanie z serwerów, bezpośrednio lub za pośrednictwem strony trzeciej będącej dostawcą danych, gwarantowały zachowanie równego dostępu dla wszystkich klientów objętych tymi systemami i w miarę możliwości na tych samych warunkach dotyczących podatności infrastruktury na utajnione czynniki w celu zapewnienia zgodności z praktyką niedyskryminacji określoną w MiFID;

24.

wzywa organy regulacyjne, by monitorowały i regulowały zapewnianie sponsorowanego dostępu, a Komisję, by rozważyła dodatkowe środki obejmujące:

25.

niezależnie od koniecznego stosowania zabezpieczeń apeluje do ESMA o dalsze zbadanie, czy sponsorowany dostęp nie przekracza progu niedyskryminującego dostępu;

26.

wzywa Komisję do przyjęcia opracowanych przez komitet techniczny IOSCO zasad dotyczących bezpośredniego dostępu elektronicznego, w tym dostępu sponsorowanego; zasady te będą obejmowały kryteria wyboru klientów, którym można udzielić sponsorowanego dostępu, i kryteria dotyczące stosunku umownego między platformą, członkiem a klientem, a także będą określały ich odnośne obowiązki w zakresie stosowania tych zasad przy odpowiednich zabezpieczeniach i filtrach;

27.

uważa, że w celu zapewnienia zgodności z zasadą równego traktowania wszystkich inwestorów należy wyraźnie zakazać praktyki składania błyskawicznych zleceń (flash orders);

28.

wzywa ESMA do zbadania struktury opłat w celu zagwarantowania, że opłaty za realizację, dodatkowe opłaty, prowizje firm inwestycyjnych i inne powiązane zachęty będą przejrzyste, niedyskryminujące i spójne z wiarygodnym kształtowaniem cen oraz będą ustalane i wprowadzane w taki sposób, by nie wspierać niewłaściwego obrotu, ponadto wzywa do oceny, czy użytkownicy składający zamówienia powinni ponosić minimalną opłatę, niezależnie od tego, czy zlecenia te są realizowane, ponieważ zlecenia te muszą zostać przetworzone przez infrastrukturę rynku;

29.

proponuje przeprowadzenie przez ESMA badania modelu opłat „maker-taker” w celu określenia, czy którykolwiek odbiorca korzystniejszej struktury opłat typu „maker” powinien również podlegać oficjalnym, spoczywjącym na animatorach rynku obowiązkom i nadzorowi;

30.

domaga się, by ESMA nadzorował i określił w drodze aktów wykonawczych solidne mechanizmy hamowania niestabilności i wyłączniki automatyczne funkcjonujące równolegle we wszystkich unijnych systemach obrotu, aby zapobiec sytuacji w stylu amerykańskich gwałtownych wahań notowań giełdowych;

31.

domaga się, by żaden niepodlegający uregulowaniom uczestnik rynku nie mógł uzyskać bezpośredniego lub pozbawionego filtrów sponsorowanego dostępu do oficjalnych systemów obrotu i by istotni uczestnicy rynku dokonujący transakcji na własny rachunek byli rejestrowani przez organy regulacyjne i zezwalali na poddawanie ich działalności transakcyjnej odpowiedniemu nadzorowi i kontroli w celu zachowania stabilności;

32.

wzywa, by prywatna działalność transakcyjna prowadzona za pośrednictwem algorytmicznych strategii obrotu przez niepodlegające uregulowaniom podmioty odbywała się wyłącznie poprzez uregulowanego kontrahenta finansowego;

33.

domaga się objęcia zakresem zastosowania systemu przejrzystości przewidzianego w dyrektywie MiFID wszystkich instrumentów typu kapitałowego, w tym kwitów depozytowych, funduszy notowanych na giełdzie (ETF), sprzedanych opcji giełdowych (EDC) i certyfikatów;

34.

zwraca się do Komisji i ESMA o rozważenie wprowadzenia wymogu przejrzystości przed- i potransakcyjnej obejmującego wszystkie niekapitałowe instrumenty finansowe, w tym rynki obligacji rządowych i korporacyjnych oraz instrumenty pochodne CPP, który to wymóg byłby stosowany w sposób umożliwiający, w razie potrzeby, rozróżnienie pomiędzy kategoriami aktywów, a jednocześnie byłby połączony ze środkami, prowadzącymi do dalszej standaryzacji pochodnych produktów pozagiełdowych w celu zapewnienia większej przejrzystości;

35.

uwzględniając doświadczenia związane z jakością danych oraz konsolidacją danych potransakcyjnych dotyczących europejskich akcji, jest zdania, że Komisja powinna dopilnować, by dane potransakcyjne dotyczące produktów niekapitałowych były dostarczane w formie łatwej do skonsolidowania;

36.

popiera zamiar Komisji dotyczący objęcia instrumentów pochodnych szerszym zakresem zastosowania postanowień MiFID, ponieważ obrót takimi produktami jest przenoszony w coraz większym stopniu do oficjalnych systemów obrotu i podlega coraz większej standaryzacji oraz wymogom w zakresie rozliczeń centralnych;

37.

apeluje o przygotowanie przez Komisję wniosku w celu zagwarantowania, że w razie potrzeby wszystkie pozagiełdowe kontrakty dotyczące instrumentów pochodnych, które mogą podlegać standaryzacji, były przedmiotem obrotu na giełdach lub elektronicznych platformach obrotu, aby zapewnić przejrzyste, uczciwe, skuteczne i niepodlegające konfliktom interesów kształtowania cen tych kontraktów;

38.

domaga się przeglądu standardów IOSCO dla izb rozrachunkowych, systemów rozliczeń papierów wartościowych i istotnych z punktu widzenia ryzyka systemowego systemów płatności w celu dalszego zwiększenia przejrzystości na rynku;

39.

uważa, że organy regulacyjne zajmujące się poszczególnymi rynkami towarów fizycznych i produktów finansowych powinny koniecznie posiadać dostęp do tych samych danych, aby móc określać tendencje i wzajemne powiązania; apeluje zatem do Komisji o skoordynowanie wysiłków w ramach UE oraz na skalę światową;

40.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz Europejskiemu Bankowi Centralnemu.

15.6.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 169/8

—

uwzględniając art. 3 TUE oraz art. 2 ust. 5, art. 67, 74, 196 i 222 TFUE,

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając program Rady i Komisji z 20 grudnia 2002 r. mający na celu poprawę współpracy wewnątrz Unii Europejskiej w dziedzinie zapobiegania terrorystycznym atakom chemicznym, biologicznym, radiologicznym i nuklearnym oraz ograniczania ich skutków (program CBRJ 2002) (1),

—

uwzględniając decyzję ramową Rady 2002/475/WSiSW z 13 czerwca 2002 r. w sprawie zwalczania terroryzmu (2), zmienioną decyzją ramową Rady 2008/919/WSiSW (3),

—

uwzględniając strategię UE przeciwko rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia z 2003 r.,

—

uwzględniając europejską strategię bezpieczeństwa pt. „Bezpieczna Europa w lepszym świecie” z 2003 r., przyjętą przez Radę Europejską na szczycie w Brukseli w dniu 12 grudnia 2003 r., a także strategię bezpieczeństwa wewnętrznego UE z 2010 r. (4) i komunikat Komisji w tej sprawie (COM(2010)0673),

—

uwzględniając program solidarności UE z 2004 r. dotyczący skutków zagrożeń i ataków terrorystycznych (5),

—

uwzględniając unijną strategię walki z terroryzmem z 2005 r (6)., przyjętą przez Radę Europejską na szczycie w Brukseli w dniu 1 grudnia 2005 r. oraz plan działania mający służyć jej realizacji (7),

—

uwzględniając plan działania 2005–2015 (8) z Hyogo w formie przyjętej podczas światowej konferencji poświęconej ograniczaniu zakresu klęsk żywiołowych, która odbyła się w dniach 18–22 stycznia 2005 r. w Japonii,

—

uwzględniając siódmy program ramowy w zakresie badań i rozwoju technologicznego (9), w szczególności finansowanie w jego ramach projektu w dziedzinie CBRJ Emap (10),

—

uwzględniając decyzję Rady 2007/162/WE, Euratom z dnia 5 marca 2007 r. ustanawiającą instrument finansowy ochrony ludności (11),

—

uwzględniając decyzję Rady 2007/779/WE, Euratom z dnia 8 listopada 2007 r. ustanawiającą wspólnotowy mechanizm ochrony ludności (przekształcenie) (12),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 428/2009 z dnia 5 maja 2009 r. ustanawiające wspólnotowy system kontroli wywozu, transferu, pośrednictwa i tranzytu w odniesieniu do produktów podwójnego zastosowania (13),

—

uwzględniając dyrektywę Rady 2008/114/WE z dnia 8 grudnia 2008 r. w sprawie rozpoznawania i wyznaczania europejskiej infrastruktury krytycznej oraz oceny potrzeb w zakresie poprawy jej ochrony (14), w szczególności w przypadkach działań mających transgraniczne oddziaływanie, w której m.in. nakreśla się wytyczne dotyczące zintegrowanego podejścia do zwiększenia możliwości ochrony infrastruktury krytycznej na szczeblu UE, w tym potrzebę utworzenia sieci ostrzegania o zagrożeniach dla infrastruktury krytycznej (CIWIN), oraz która zobowiązuje Komisję do sporządzania wniosków i dbania o koordynację w zakresie poprawy ochrony infrastruktury krytycznej,

—

uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy bezpieczeństwa chemicznego, biologicznego, radiologicznego i jądrowego w Unii Europejskiej – plan działania UE w obszarze CBRJ (COM(2009)0273),

—

uwzględniając konkluzje Rady z 30 listopada 2009 r. w sprawie zwiększenia bezpieczeństwa chemicznego, biologicznego, radiologicznego i jądrowego (CBRJ) w Unii Europejskiej oraz zatwierdzenie planu działania UE w obszarze CBRJ (15),

—

uwzględniając dokument pt. „Program sztokholmski – otwarta i bezpieczna Europa dla dobra i ochrony obywateli” (16),

—

uwzględniając komunikat pt. „Unijna polityka przeciwdziałania terroryzmowi – najważniejsze osiągnięcia i nadchodzące wyzwania” (COM(2010)0386),

—

uwzględniając komunikat Komisji pt. „Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości dla europejskich obywateli. Plan działań służący realizacji programu sztokholmskiego” (COM(2010)0171),

—

uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje na tematy dotyczące CBRJ oraz w sprawie zapobiegania kataklizmom i reagowania na nie, a także uwzględniając w tym kontekście własną rezolucję z 10 lutego 2010 r. w sprawie trzęsienia ziemi na Haiti (17), w której wzywa do utworzenia europejskich sił ochrony ludności,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 września 2010 r. w sprawie komunikatu Komisji w sprawie wspólnotowego podejścia do zapobiegania klęskom żywiołowym oraz katastrofom spowodowanym przez człowieka (18),

—

uwzględniając zmieniony wniosek prezydencji w Radzie z dnia 25 października 2010 r. dotyczący projektu konkluzji Rady w sprawie gotowości i zdolności reagowania w przypadku ataku chemicznego, biologicznego, radiologicznego i jądrowego, sporządzony w oparciu o cele określone w działaniu H.29 dotyczącym poprawy planowania w sytuacjach kryzysowych, zawartym w planie działania UE w obszarze CBJR (19), przyjętym przez Radę w dniu 8 listopada 2010 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Parlamentu Europejskiego i Rady pt. „Wzmacnianie europejskiej zdolności reagowania w przypadku klęsk i katastrof – rola ochrony ludności i pomocy humanitarnej” (COM(2010)0600),

—

uwzględniając art. 48 swojego Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz opinie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A7-0349/2010),

A.

mając na uwadze, że UE może wykazać się długofalowym zaangażowaniem w programy CBRJ, poczynając od konkluzji Rady Europejskiej na szczycie w Gandawie w dniu 19 października 2001 r. oraz w Laeken w dniach 13–14 grudnia 2001 r.; mając na uwadze, że w 2002 r. przyjęto program CBRJ, który następnie zastąpiono programem solidarności UE w 2004 r., a także mając na uwadze, że w dniu 12 listopada 2009 r. Rada przyjęła nowy plan działania UE w obszarze CBRJ,

B.

mając na uwadze, że katastrofy chemiczne, biologiczne, radiologiczne i jądrowe, czy to w wyniku wypadku, czy też ataku terrorystycznego, stanowią poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia obywateli UE, ponieważ paraliżując kluczową infrastrukturę i możliwości zarządzania, mają wpływ na ich życie, środowisko i majątek, w tym ich dziedzictwo kulturowe i funkcjonowanie społeczeństwa w jednym lub w kilku państwach członkowskich UE,

C.

mając na uwadze zgodną ocenę Rady i Komisji, według której liczba zdarzeń związanych z użyciem materiałów chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych, w tym działań terrorystycznych, jest do tej pory względnie niewielka i mając na uwadze, że do większości katastrof związanych z użyciem substancji chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych dochodzi w wyniku katastrof przemysłowych lub wskutek zwiększenia liczby i ogólnoświatowego rozpowszechnienia groźnych patogenów,

D.

mając na uwadze, że stałe utrzymywanie się zagrożenia katastrofami chemicznymi, biologicznymi, radiologicznymi i jądrowymi na obszarze Unii Europejskiej, tak przypadkowymi jak i zamierzonymi, poważnie naraża na szwank pełne korzystanie ze wszystkich podstawowych praw i swobód oraz stoi w sprzeczności z obietnicą i rozwijaniem europejskiej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości,

E.

mając na uwadze, że jedno z najpoważniejszych zagrożeń chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych wynika z rozprzestrzeniania materiału CBRJ przez organizacje terrorystyczne, a także mając na uwadze, że wobec tego ważny środek dotyczy wzmocnienia systemu nierozprzestrzeniania i rozbrojenia poprzez powszechne i pełne wdrożenie wszystkich odpowiednich traktatów i porozumień międzynarodowych (mianowicie Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, konwencji o zakazie broni chemicznej i konwencji o zakazie broni biologicznej), a także osiągnięcia porozumienia w sprawie układu o zakazie produkcji materiałów rozszczepialnych dla celów militarnych (Traktat o zakazie produkcji materiałów rozszczepialnych dla broni jądrowej i cywilnych jądrowych instalacji wybuchowych),

F.

mając na uwadze, że produkcja, posiadanie, nabywanie, transport, dostarczanie lub wykorzystywanie broni i materiałów wybuchowych lub broni jądrowej, biologicznej lub chemicznej, a także prowadzenie badań naukowych nad bronią biologiczną i chemiczną oraz prowadzenie prac rozwojowych w tej dziedzinie, jak również szkolenie w zakresie produkcji lub wykorzystania materiałów wybuchowych, broni palnej lub innych rodzajów broni do celów niezgodnych z prawem stanowi część unijnej definicji terroryzmu i szkolenia dla celów terrorystycznych, zgodnie z ramowymi decyzjami Rady 2002/475/WSiSW i 2008/919/WSiSW,

G.

mając na uwadze, że środki dotyczące materiałów chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych stanowią jedną z podstaw unijnej strategii walki z terroryzmem, a także mając na uwadze, że w rezultacie w dniu 30 listopada 2009 r. Rada zatwierdziła plan działania UE w obszarze CBRJ,

H.

mając na uwadze, że problem niewłaściwego stosowania niektórych substancji chemicznych szeroko dostępnych ogółowi społeczeństwa na rynku, jako prekursorów materiałów wybuchowych domowej roboty, może wywołać serię terrorystycznych oraz innych wypadków kryminalnych w UE; mając na uwadze, że wymaga to ścisłego monitorowania i nadzorowania wdrażania wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wprowadzania do obrotu i używania prekursorów materiałów wybuchowych (COM(2010)0473);

I.

mając na uwadze, że po wejściu w życie traktatu lizbońskiego powstaje nowy podział zakresu odpowiedzialności między różnymi instytucjami UE, w tym kompetencji w zakresie obrony, z jednej strony a UE i jej państwami członkowskimi z drugiej strony; mając na uwadze, że utworzenie takich nowych ram stanowi ciągły proces wymagający zrozumienia wspólnych wartości i wspólnego celu,

J.

mając na uwadze, że co do zasady państwa członkowskie są odpowiedzialne za politykę w obszarze CBRJ, mając jednak również na uwadze, że konieczna jest ścisła współpraca i koordynacja na szczeblu UE,

K.

mając na uwadze, że stworzenie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) umożliwia dokonanie poprawy ogólnego mechanizmu reagowania UE poprzez działania w ramach Instrumentu na rzecz Stabilności (IfS),

L.

mając na uwadze, że plan działania UE w obszarze CBRJ powinien służyć skutecznemu połączeniu krajowych i unijnych inicjatyw na rzecz ograniczenia zagrożeń CBRJ i przygotowania niezbędnych mechanizmów reagowania, usprawniając zarówno koordynację w płaszczyźnie horyzontalnej między Komisją a państwami członkowskimi, jak i w płaszczyźnie pionowej między instrumentami UE a instrumentami państw członkowskich w celu poprawy skuteczności i szybkości przepływu informacji, wymiany najlepszych praktyk, sprawozdań analitycznych na wszystkich etapach, wspólnego planowania, opracowywania procedur działania, działań operacyjnych i wydajnego pod względem finansowym mobilizowania istniejących zasobów,

M.

mając na uwadze, że kilka organów ścigania UE, np. Europol, jest zaangażowanych w działania z obszaru CBRJ poprzez utworzenie europejskiej bazy danych o bombach i systemu wczesnego ostrzegania przed materiałami wybuchowymi oraz materiałami chemicznymi, biologicznymi, radiologicznymi i jądrowymi; mając na uwadze, że wymaga to wprowadzenia odpowiednich procedur w zakresie sprawowania kontroli przez Parlament Europejski i parlamenty krajowe, jak to przewidziano na przykład w art. 88 TFUE,

N.

mając na uwadze coraz częstsze pojawianie się zagrożeń dla zdrowia i związane z tym powszechne występowanie niebezpiecznych czynników chorobotwórczych na terenie UE i na całym świecie, czego dowiódł ostatnio wybuch choroby spowodowanej wirusem grypy A/H1N1,

O.

mając na uwadze, że incydenty CBRJ mogą wywoływać zanieczyszczenie i skażenie środowiska, w tym o charakterze transgranicznym, dlatego konieczne jest włączenie do polityki UE w zakresie CBRJ strategii naprawy i odkażania,

P.

mając na uwadze, że ogólnym celem nowej polityki UE w zakresie CBRJ jest „zmniejszenie zagrożenia incydentami CBRJ i powodowanych przez nie szkód dla obywateli Unii Europejskiej”, a cel ten ma zostać osiągnięty poprzez „zminimalizowanie prawdopodobieństwa występowania incydentów CBRJ i ograniczanie ich skutków, jeżeli do takich incydentów dochodzi”,

Q.

mając na uwadze, że w swoim komunikacie pt. „Rola UE w kontekście zdrowia na świecie” (20) Komisja uznaje potrzebę koordynowania środków na szczeblu UE i ogólnoświatowym, aby szybko reagować na zagrożenia dla zdrowia, oraz zobowiązuje się do poprawy mechanizmów gotowości i reagowania w sytuacji epidemii lub wystąpienia choroby, w tym działań zamierzonych, takich jak bioterroryzm,

R.

mając na uwadze, że w porównaniu z technologią jądrową i wcześniejszymi technologiami, materiały biologiczne takie jak wąglik są tańsze i zdecydowanie łatwiejsze do zdobycia i rozprzestrzeniania, co umożliwia niekonwencjonalne zamachy terrorystyczne, które stanowią poważne, długoterminowe zagrożenie dla zdrowia i środowiska, w tym dla rolnictwa i dostaw żywności,

S.

mając na uwadze, że służby interwencyjne, w tym policja, straż pożarna i pogotowie ratunkowe, nie są w stanie pomóc ofiarom na miejscu incydentu CBRJ, nie narażając samych siebie na niebezpieczeństwo, chyba że zapewniono im przedekspozycyjną ochronę w postaci medycznych środków zaradczych i odpowiedniego szkolenia,

T.

mając na uwadze, że regionalne zapasy medycznych środków zaradczych oferują obywatelom właściwą ochronę dzięki równoważeniu ochrony zdrowia publicznego i trudności ekonomicznych, zapewniając jednocześnie odpowiedzialność i solidarność państw członkowskich,

U.

mając na uwadze, że Światowa Organizacja Zdrowia za pomocą programu globalnego ostrzegania i reagowania (21) w sytuacji epidemii i pandemii dąży do zwiększenia bezpieczeństwa biologicznego, ochrony biologicznej i gotowości na wypadek wystąpienia ognisk zakażenia niebezpiecznymi i nowo pojawiającymi się czynnikami chorobotwórczymi,

V.

mając na uwadze, że za pośrednictwem państw członkowskich i Komisji Europejskiej UE aktywnie uczestniczy w dyskusjach w ramach Ogólnoświatowej Inicjatywy na rzecz Bezpieczeństwa Zdrowotnego, której celem jest podjęcie wspólnie zaplanowanych globalnych działań na rzecz poprawy gotowości w zakresie zdrowia publicznego i reagowania na zagrożenie międzynarodowym terroryzmem biologicznym, chemicznym, radiologicznym i jądrowym,

W.

mając na uwadze, że zagrożenie bezpieczeństwa chemicznego, biologicznego, radiologicznego i jądrowego wynika nie tylko z ataków terrorystycznych lub zaniedbania, ale również z obszarów zanieczyszczonych obecnie bronią chemiczną z czasów II wojny światowej, pozostawioną na dnie morza lub na składowiskach odpadów jądrowych w UE,

X.

mając na uwadze, że odpowiedni poziom bezpieczeństwa chemicznego, biologicznego, radiologicznego i jądrowego w UE zależy również od poziomu bezpieczeństwa panującego w krajach trzecich,

Y.

mając na uwadze, że zagrożenia bezpieczeństwa mogą wynikać z korzystania z nowych technologii przy planowaniu nowych aktów terrorystycznych, podczas gdy normy bezpieczeństwa nie są dostosowywane wystarczająco szybko do postępu technologicznego,

Z.

mając na uwadze, że konieczny jest szczegółowy przegląd obowiązujących obecnie rozmaitych norm w celu określenia niezbędnych i wystarczających wymogów w zakresie bezpieczeństwa,

AA.

mając na uwadze, że plan działania UE w obszarze CBRJ składa się z trzech głównych części: zapobiegania, wykrywania oraz gotowości i reagowania, a także zawiera czwarty rozdział pt. „Działania w obszarze zapobiegania zdarzeniom CBRJ, ich wykrywania oraz reagowania na nie”; mając również na uwadze, że zrozumienie znaczenia każdego z etapów decyduje o właściwym wdrożeniu wniosków wypływających z ocen ryzyka, reakcjach i środkach zaradczych przy jednoczesnym przyjęciu podejścia przekrojowego i transgranicznego w kwestiach dotyczących materiałów CBRJ, np. poprzez właściwe wyznaczanie na każdym etapie wymiernych celów i działań,

AB.

mając na uwadze, że zmiany wprowadzone przez Radę do bieżącego planu działania UE w obszarze CBRJ, zaproponowanego przez Komisję, osłabiają ów plan działania, pozbawiając zobowiązania państw członkowskich wiążącego charakteru i łagodząc przewidziane środki, z których wiele utrzymuje się na szczeblu krajowym, zamiast nadać im ogólnoeuropejski charakter, a także osłabiając monitorowanie i kontrolę procesu wdrażania przez Komisję, niekiedy nawet pomijając Komisję jako „podmiot zaangażowany” na równi z państwami członkowskimi,

1.

zauważa, że plan działania UE w obszarze CBRJ uwzględnia nowy podział kompetencji między państwami członkowskimi a UE po wejściu w życie traktatu lizbońskiego, jak przewidziano w art. 5 TUE w związku z zasadą powierzenia, zasadą pomocniczości i zasadą proporcjonalności; zwraca uwagę, że plan działania UE w obszarze CBRJ obejmuje wspólne kompetencje wewnętrzne (art. 4 TFUE) w odniesieniu do obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, kwestii dotyczących wspólnego bezpieczeństwa i transportu, środków ochrony ludności (art. 196 TFUE), a także działań zewnętrznych UE (art. 21 i 22 TUE);

2.

zauważa jednak, że wdrażanie wspólnego systemu bezpieczeństwa w dziedzinie CBRJ nie powinno zmniejszać kompetencji państw członkowskich w tym obszarze polityki;

3.

uważa, że plan działania odegra kluczową rolę w kwestii zagwarantowania sprawnego powiązania inicjatyw krajowych i europejskich w zwalczaniu zagrożeń w obszarze CBRJ;

4.

przyznaje, że ważne jest zagwarantowanie kompetentnej znajomości przedmiotu i unikanie powielania, fragmentacji i niespójności w odniesieniu do wysiłków instytucji UE lub państw członkowskich w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, gdzie zagrożone jest podstawowe prawo do życia, a skutki niedbalstwa i nieprzestrzegania standardów są trudne do określenia;

5.

podkreśla, że UE powinna wzmocnić wspólne podejście do kwestii zapobiegania, wykrywania i reagowania w obszarze CBRJ poprzez utworzenie konkretnych mechanizmów (instrumentów regulacyjnych, legislacyjnych lub nielegislacyjnych), które zobowiązują do współpracy i udostępniania środków pomocowych w przypadku katastrofy chemicznej, biologicznej, radiologicznej bądź jądrowej w wyniku wypadku lub ataku terrorystycznego; przypomina, że głównym celem instytucji UE powinno być zagwarantowanie skuteczności reagowania na szczeblu krajowym lub ponadnarodowym w odpowiedzi na wypadek lub atak terrorystyczny w obszarze CBRJ w oparciu o solidarność UE, w sposób skoordynowany pod auspicjami Komisji i na skalę europejską;

6.

przypomina, że plan działania UE w obszarze CBRJ stwarza UE i jej państwom członkowskim możliwość znalezienia środków legislacyjnych na rzecz skutecznego wdrożenia klauzuli solidarności zawartej w art. 222 TFUE, oraz że państwa członkowskie muszą wzajemnie informować się o planach i sprawdzonych metodach reagowania na katastrofy chemiczne, biologiczne, radiologiczne i jądrowe oraz przeciwdziałania im bez względu na to, czy są one wynikiem wypadku czy zamierzonego działania, aby móc sobie nawzajem pomagać w sposób skoordynowany i skuteczny;

7.

podkreśla, jak ważne jest poszerzenie zakresu interwencji Komisji o charakterze normatywnym i regulacyjnym, której rola w odniesieniu do wielu przewidzianych celów i działań w obecnej wersji planu działania UE w obszarze CBRJ jest niezbyt jasno określona; w związku z tym wzywa Komisję do wydania wniosków legislacyjnych, jeśli to możliwe we wszystkich dziedzinach objętych planem działania; podkreśla również, że jedynie w przypadku wyraźnie zarysowanej regulacyjnej roli Komisji można zapełnić luki w wysiłkach podejmowanych przez poszczególne państwa członkowskie;

8.

nalega, aby zobowiązanie państw członkowskich dotyczące kontroli w obszarze CBRJ wykraczało poza prostą wymianę najlepszych praktyk i informacji oraz aby wspólnie korzystano z technologii i infrastruktury w celu uniknięcia powielania i marnotrawienia zasobów, tak aby na szczeblu UE powstał cenny efekt synergii, również kosztowej; wzywa państwa członkowskie do osiągnięcia porozumienia w sprawie metod wykrywania katastrof w obszarze CBRJ i zapobiegania im, przenoszenia materiałów CBRJ w UE i środków reagowania, w tym również dzielenia się informacjami dotyczącymi CBRJ oraz pomocy transgranicznej;

9.

wobec tego zachęca państwa członkowskie, które są najbardziej zaawansowane w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego, mimo wrażliwej i typowo krajowej specyfiki tej dziedziny, do dzielenia się informacjami, technologiami i infrastrukturą oraz do wspólnego podejmowania strategicznych projektów; wzywa Komisję i Radę do utworzenia i regularnego aktualizowania bazy danych dotyczących dostępnych w państwach członkowskich medycznych środków zaradczych służących reagowaniu w przypadku zdarzeń CBRJ, a także do propagowania dzielenia się istniejącymi zdolnościami i do skoordynowania opłacalnej polityki zakupu tych środków zaradczych;

10.

wzywa UE do opracowania norm jakości i bezpieczeństwa, a także do wprowadzenia systemu i sieci laboratoriów na potrzeby certyfikacji sprzętu i technologii w dziedzinie bezpieczeństwa CBRJ; podkreśla, że ścisłe normy bezpieczeństwa i procedur przyjmowania do pracy muszą mieć również zastosowanie do pracowników zatrudnianych w obiektach o dostępie do szkodliwych substancji; wzywa do dzielenia się i najlepszego wykorzystania wiedzy i znajomości przedmiotu zarówno w obszarze cywilnym, jak i wojskowym; podkreśla konieczność zapewnienia – pod przewodnictwem Komisji – funduszy na badania naukowe i rozwój, aby zagwarantować prowadzenie badań stosowanych i realizację programów demonstracyjnych o charakterze ogólnoeuropejskim, oraz – z uwagi na fragmentację tego rynku i akcentując również potrzebę polityki przemysłowej UE w dziedzinie bezpieczeństwa ludności – stymulowania współpracy między przedsiębiorstwami w UE oraz podnoszenia wsparcia dla MŚP oraz małych i średnich branż, które tworzą znaczącą część innowacji w ramach 7. programu ramowego w zakresie badań i rozwoju technologicznego/bezpieczeństwa oraz konieczność wzmacniania wysiłków celem ożywienia współpracy (w szczególności transgranicznej) między europejskimi przedsiębiorstwami; pragnie wyłonienia ogólnego generalnego wykonawcy, który mógłby przejąć w całości projekty bezpieczeństwa w dziedzinie obrony chemicznej, biologicznej, radiologicznej i jądrowej (CBRJ), obejmując wszystkie etapy istnienia zagrożenia w dziedzinie CBRJ, tj. zapobieganie, wykrywanie i reagowanie; wzywa Komisję Europejską do zaproponowania strategii na rzecz rozwoju przemysłu bioobrony w Europie;

11.

z zadowoleniem przyjmuje uznanie ochrony w obszarze CBRJ za temat ustanowionych między Komisją, Europejską Agencją Kosmiczną i Europejską Agencją Obrony europejskich ram współpracy na rzecz badań nad bezpieczeństwem i obronnością; podkreśla, że wzajemne uzupełnianie się, koordynacja i synergia między inwestowaniem w badania i technologię w dziedzinie obronności oraz inwestowaniem w badania nad bezpieczeństwem cywilnym przez Komisję w ramach 7. programu ramowego wymagałaby rzeczywistej poprawy odpowiednich warunków prawnych regulujących wymianę informacji w ramach Komitetu Ekonomiczno-Finansowego oraz w ramach działań na szczeblu krajowym i unijnym, zgodnie z decyzją Rady 2006/971/WE z dnia 19 grudnia 2006 r. dotyczącą programu szczegółowego „Współpraca” wdrażającego siódmy program ramowy Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji (2007–2013) (22); zachęca do rozwoju badań stosowanych o wymiarze europejskim w zakresie bezpieczeństwa urządzeń, aby chronić ludność i środowisko oraz do wdrożenia szeroko zakrojonych programów demonstracyjnych; zachęca do utworzenia ośrodków wiedzy specjalistycznej wyspecjalizowanych w zakresie zagrożeń CBRJ oraz do mobilności naukowców;

12.

nalega na wprowadzenie odpowiednich zabezpieczeń i środków bezpieczeństwa przy postępowaniu ze zbiorczymi bazami danych państw członkowskich i poufnymi danymi badawczymi, ponieważ takie skoncentrowanie się na bezpieczeństwie danych zachęci do bliższej współpracy i wymiany informacji między władzami i organami państw członkowskich;

13.

podkreśla znaczenie wzmocnionej gotowości i wzywa do systematycznego tworzenia wykazu krajowych zdolności i zasobów, jak również prowadzenia wspólnych ćwiczeń przez państw członkowskie;

14.

wzywa do ustanowienia w trybie pilnym europejskiego mechanizmu reagowania w sytuacjach kryzysowych, usytuowanego w służbach Komisji, który powinien służyć koordynacji środków cywilnych i wojskowych, gwarantując tym samym, że UE będzie w stanie szybko reagować na katastrofy o charakterze chemicznym, biologicznym, radiologicznym i jądrowym; ponawia jednocześnie wezwanie do utworzenia europejskich sił ochrony ludności w oparciu o istniejący w UE mechanizm ochrony ludności, które umożliwią UE skoncentrowanie zasobów niezbędnych do udzielania pomocy w sytuacjach nagłych, w tym pomocy humanitarnej, w ciągu 24 godzin od chwili wystąpienia katastrofy w obszarze CBRJ na terytorium UE lub poza nim; podkreśla, że należy również zadbać o właściwe powiązania i partnerstwo między takimi organami jak Europol, Interpol i organy ścigania w państwach członkowskich w celu utworzenia odpowiedniej i skutecznej sieci służącej proaktywnej antycypacji sytuacji nagłych i ich monitorowaniu w czasie rzeczywistym, a także działaniom operacyjnym i ich koordynacji w przypadku katastrof związanych z zagrożeniami chemicznymi, biologicznymi, radiologicznymi i jądrowymi, oraz podkreśla również potrzebę informowania Komisji; przypomina o sprawozdaniu Michela Barniera pt. „Europejskie siły ochrony ludności: Europe Aid” (23), które Parlament zdecydowanie poparł, oraz w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje gotowość Komisji do utworzenia europejskiego mechanizmu reagowania w przypadku klęsk i katastrof, zgodnie z komunikatem Komisji pt. „Wzmacnianie europejskiej zdolności reagowania w przypadku klęsk i katastrof – rola ochrony ludności i pomocy humanitarnej” (COM(2010)0600);

15.

wzywa do wykorzystywania dwoistego cywilno-wojskowego charakteru technologii jako źródła synergii; w ramach jasno zdefiniowanych osi współpracy strategicznej zachęca do współpracy z Europejską Agencją Obrony, państwami członkowskimi NATO, takimi jak Stany Zjednoczone i Kanada, i wiodącymi w dziedzinie bezpieczeństwa CBRJ krajami trzecimi poprzez wymianę najlepszych praktyk, ustrukturyzowany dialog pomiędzy ekspertami i wspólne rozwijanie zdolności; podkreśla znaczenie prowadzenia przez państwa członkowskie Unii Europejskiej wspólnych ćwiczeń w zakresie zapobiegania zdarzeniom związanym z bezpieczeństwem CBRJ i ich zwalczania, w których będą uczestniczyły siły zbrojne, oddziały ochrony cywilnej państw członkowskich i unijny mechanizm ochrony cywilnej;

16.

zauważa, że istniejący w UE mechanizm ochrony ludności, zgodnie z definicją zawartą w decyzji Rady 2007/779/WE, stanowi obecnie właściwy instrument reagowania na katastrofy chemiczne, biologiczne, radiologiczne i jądrowe, a także podkreśla, że struktura ta powinna stanowić miejsce podejmowania decyzji dotyczących przygotowania na wypadek wystąpienia katastrof CBRJ i reagowania na nie; zauważa jednak, że aby osiągnąć ten cel oraz zapewnić należyty stopień prewencji i wykrywalności, konieczna jest współpraca z organami ochrony ludności, ze służbami wywiadowczymi i organami ścigania, a także ze służbami bezpieczeństwa, wojskowymi ośrodkami informacyjno-operacyjnymi w każdym z państw członkowskich i na szczeblu UE, takimi jak Komórka Planowania i Prowadzenia Operacji Cywilnych (CPCC) Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa (KPiB) oraz Wspólne Centrum Sytuacyjne (SitCen); przypomina również o roli Stałego Komitetu Współpracy Operacyjnej w zakresie Bezpieczeństwa Wewnętrznego (COSI), którego zadaniem jest ułatwianie, wspieranie i wzmacnianie współpracy operacyjnej odnośnych władz krajowych państw członkowskich w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego;

17.

przypomina, że w obrębie nowej Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych uruchomiono Wspólne Centrum Sytuacyjne (SitCen), a jego pracownicy wywodzą się głównie ze służb wywiadowczych i politycznych państw członkowskich; podkreśla, że jego rola ma zasadnicze znaczenie, jeżeli chodzi o wsparcie krajowych centrów zarządzania kryzysowego;

18.

wzywa państwa członkowskie do koordynowania swych wysiłków, pod nadzorem Komisji, w celu zwiększenia współdziałania wyposażenia, potencjału i technologii w dziedzinie ochrony ludności, aby skutecznie stosować w praktyce nową klauzulę solidarności w przypadku katastrofy chemicznej, biologicznej, radiologicznej bądź jądrowej (CBRJ);

19.

podkreśla, że wzmocnienie potencjału UE w zakresie ochrony ludności oprócz wykorzystania technologii podwójnego zastosowania musi obejmować infrastrukturę i zdolności, a także strategiczną współpracę z Europejską Agencją Obrony (EAO), Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), Międzynarodową Agencją Energii Atomowej (MAEA), Organizacją ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW) i innymi międzynarodowymi ośrodkami CBRJ lub programami doskonałości;

20.

wzywa państwa członkowskie do wyznaczenia lub utworzenia organu krajowego, który w przypadku ataku lub katastrofy CBRJ działałby jako główny koordynator wszystkich zaangażowanych organów krajowych i lokalnych, a także wszystkich działań podejmowanych w odpowiedzi na takie zdarzenie;

21.

zgadza się z oceną, że ataki bronią CBRJ stanowią poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa mieszkańców UE; popiera w związku z tym wszystkie środki służące poprawie ochrony przed atakami CBRJ;

22.

podkreśla, że walka z terroryzmem musi być prowadzona z pełnym poszanowaniem prawa międzynarodowego w dziedzinie praw człowieka i europejskiego prawa w zakresie praw podstawowych, zasad i wartości, w tym zasady praworządności; przypomina o konieczności przestrzegania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska;

23.

przypomina, że uniemożliwienie terrorystom dostępu do materiałów chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych stanowi kluczowy priorytet zarówno w obecnej strategii UE w dziedzinie walki z terroryzmem z 2005 r. i przyszłej strategii w tym zakresie, jak również w strategii UE przeciwko rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia z 2003 r.; dlatego postuluje o to, aby koordynator UE ds. walki z terroryzmem regularnie informował Parlament, poprzez właściwe i odpowiednie agencje UE i ekspertów, o stopniu wszelkich potencjalnych zagrożeń chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych w samej UE lub o zagrożeniach dla obywateli UE oraz interesów UE poza jej obszarem; podkreśla, że potrzebne są dalsze wyjaśnienia dotyczące odpowiednich ról różnych organów unijnych i krajowych zaangażowanych w walkę z terroryzmem; w tym kontekście docenia rolę COSI oraz SitCen w zakresie koordynacji; domaga się, aby w ramach swoich uprawnień Parlament – jako jedyny organ wybierany bezpośrednio i demokratycznie w UE – gwarantował demokratyczny nadzór nad tymi dwoma organami oraz był natychmiast i w pełni informowany o ich działalności w sposób pozwalający na utrzymanie ich bezpiecznego funkcjonowania;

24.

wzywa instytucje UE do utrzymania demokratycznej kontroli i przejrzystości w odniesieniu do rozwoju i wdrażania wszystkich części unijnego planu działań w zakresie CBRJ, respektujących powszechne prawo dostępu do wszystkich informacji i stosownych dokumentów dotyczących bezpieczeństwa publicznego oraz powszednich zagrożeń związanych z katastrofami CBRJ;

25.

wzywa do włączenia środków przewidzianych w planie działania UE w obszarze CBRJ do wszystkich instrumentów polityki zewnętrznej UE dotyczących współpracy gospodarczej i dialogu politycznego z krajami trzecimi (w tym do unijnych klauzul o nierozprzestrzenianiu); apeluje do Komisji i Rady, aby w dialogu politycznym i gospodarczym z krajami trzecimi korzystały ze wszystkich dostępnych środków (w tym z instrumentów wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz instrumentów dotyczących stosunków zewnętrznych) w celu propagowania standardów wykrywania wypadków związanych z CBRJ w krajach trzecich, zapobiegania im i reagowania na nie, w tym dzielenia się informacjami, zgodnie z planem działania.

26.

podkreśla ścisły związek między bezpieczeństwem wewnątrz UE a bezpieczeństwem poza nią oraz efekt lustrzanego odbicia pomiędzy nimi; z zadowoleniem przyjmuje zatem działania prowadzone przez regionalne ośrodki doskonałości CBRJ na obszarach napięć poza UE, mające na celu ułatwianie tworzenia sieci ekspertów, zwiększanie zdolności kontroli wywozu i zapobiegania nielegalnemu handlowi substancjami CBRJ oraz wzmocnienie zbioru regulacji tych państw i zacieśnienie współpracy regionalnej w tej dziedzinie; zachęca do kształcenia w Europie międzynarodowych ekspertów ds. państw ryzyka z poszanowaniem odpowiednich zasad bezpieczeństwa i poufności;

27.

pilnie wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do nieulegania presji ze strony przemysłu i innych zainteresowanych stron dążących do ucieczki od ciężaru, jakim są ściślejsze uregulowania, czego należy oczekiwać (i co wynika również jasno z porównania komisyjnej wersji planu działania UE w obszarze CBRJ z wersją Rady); uważa, że należy uwzględnić obawy przemysłu dotyczące jakości i skutków proponowanych środków regulacyjnych, nie można jednak stracić z oczu celu, jakim jest prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa wszystkich ludzi w Europie i ich społeczeństw; podkreśla priorytetowe znaczenie zapewnienia nadzoru i ochrony materiałów CBRJ w całej UE oraz skutecznej reakcji UE na katastrofy, niezależnie od tego, czy następują one przypadkowo, czy wskutek działań celowych oraz znaczenie działania na rzecz wyeliminowania takich zagrożeń;

28.

wzywa państwa członkowskie do pełnego uczestnictwa w fazach wdrażania planu działania UE w obszarze CBRJ oraz do współpracy w tym zakresie z organami UE, które przekształcają określone w tym planie cele i działania w konkretne kroki, aby zapewnić bezpieczeństwo w obszarze CBRJ w każdym państwie członkowskim UE;

29.

wzywa Komisję do działania jako główny organ koordynujący i monitorujący w odniesieniu do tworzenia i regularnej aktualizacji unijnych list substancji chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych, przy czym to do Komisji powinna należeć decyzja w sprawie rozsądnego harmonogramu takich działań; podkreśla, że listy te powinny zawierać również opis ewentualnych środków zapobiegawczych i możliwości reagowania w odniesieniu do każdej substancji chemicznej, biologicznej, radiologicznej i jądrowej, odpowiednio do poziomu powodowanych przez nie zagrożeń, możliwości ich szkodliwego wykorzystania oraz stopnia narażenia na nie;

30.

jest zdania, że plan działania UE w obszarze CBRJ musi określać wyższe standardy w oparciu o analizę ryzyka, jeżeli chodzi o kryteria oceny bezpieczeństwa obiektów CBRJ wysokiego ryzyka, i podkreśla rolę i odpowiedzialność władz krajowych za przeprowadzanie regularnych kontroli tych obiektów, ponieważ kryteria zawarte w obecnym planie działania, zmienionym i przyjętym przez Radę, są niewystarczające i określają zadziwiająco niskie standardy, czemu towarzyszy niski poziom odpowiedzialności organizacji zajmujących się materiałami CBRJ, właściwych organów państw członkowskich oraz organów UE; zauważa ponadto, że wszelkie podejmowane działania powinny być współmierne do prawdopodobnych zagrożeń;

31.

podkreśla, że ustalenia i wymogi w zakresie bezpieczeństwa dotyczące obiektów CBRJ wysokiego ryzyka w całej UE muszą podlegać uregulowaniom UE, a nie jedynie „dokumentom określającym dobre praktyki”, poprzez spójny proces konsultacji z udziałem organów UE, organów państw członkowskich i organizacji zajmujących się substancjami CBRJ; domaga się, aby do momentu przyjęcia i wprowadzenia w życie takich uregulowań przyznano Komisji większe uprawnienia w zakresie monitorowania i kontroli;

32.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy realizowane przez Wspólne Centrum Badawcze (JRC) w połączeniu z programami Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (IAEA) i czynnościami kontrolnymi w dziedzinie energii jądrowej; zachęca do działań w kierunku wzajemnego udostępniania baz danych i wyników badań w ramach wymiany z państwami członkowskimi;

33.

popiera opracowanie strategii na rzecz zwiększania świadomości przedsiębiorstw, środowiska naukowego i akademickiego oraz instytucji finansowych w zakresie zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem materiałów CBRJ i handlem nimi w ramach ich prac i działalności; uważa, ogólnie rzecz ujmując, że poufność jest istotnym elementem składowym skuteczności niektórych środków bezpieczeństwa planu działania, oraz że należy chronić się przed zagrożeniem związanym z ujawnieniem informacji, co mogłoby uczynić takie środki nieskutecznymi;

34.

uważa, że Komisja i organy państw członkowskich powinny nadzorować działania prowadzone przez organizacje zajmujące się materiałami CBRJ wysokiego ryzyka oraz powinny zadbać o to, aby organizacje te spełniały oparte na ocenie ryzyka standardy w zakresie ochrony i bezpieczeństwa publicznego, co oznacza, że należy regularnie przeprowadzać odpowiednie kontrole obiektów wysokiego ryzyka;

35.

uważa, że należy zmienić plan działania UE w obszarze CBRJ w części dotyczącej kwestii zapobiegania tak, aby skłonić przemysł chemiczny do zastąpienia substancji chemicznych wysokiego ryzyka odpowiednimi substancjami alternatywnymi o niższym ryzyku wszędzie tam, gdzie jest to możliwe z naukowego, technologicznego i środowiskowego punktu widzenia i jednoznacznie skutkuje poprawą bezpieczeństwa; dostrzega koszty gospodarcze, jakie mogą wynikać z tego rodzaju substytucji, a także skutki tych kosztów dla odpowiednich branż przemysłu, wzywa jednak UE, państwa członkowskie i sektor prywatny do przyjęcia, że bezpieczeństwo obywateli UE jest najważniejsze; w związku z tym zaleca ustanowienie specjalnego powiązania z istniejącym rozporządzeniem REACH (24), do czego słusznie dążyła już wersja planu działania proponowana przez Komisję; wobec powyższego wzywa Komisję do przedłożenia analizy wdrożenia rozporządzenia REACH;

36.

podkreśla, że największe zagrożenie CBRJ wynika z rozprzestrzeniania materiałów CBRJ przez ugrupowania terrorystyczne; podkreśla w związku z tym znaczenie zapewnienia większej skuteczności międzynarodowych systemów kontroli oraz poprawy kontroli granicznych i kontroli eksportu;

37.

wzywa Radę i Komisję, aby skłoniły wszystkie państwa członkowskie do podpisania i wypełnienia ich zobowiązań wynikających z konwencji o broni chemicznej (CWC) i konwencji o broni biologicznej (BWC) oraz do dołożenia wszelkich starań w celu propagowania uzupełniającego protokołu weryfikacyjnego do konwencji o broni biologicznej, który zawiera wykaz niebezpiecznych czynników biologicznych i patogenów oraz postanowienia dotyczące oświadczeń ujawniających i monitorowania inspekcji; wzywa również państwa członkowskie, Radę, Komisję i społeczność międzynarodową do sporządzenia, w ramach załącznika weryfikacyjnego do konwencji o broni chemicznej, wykazu wszystkich potencjalnie szkodliwych substancji chemicznych, w tym białego fosforu;

38.

wzywa ponadto Komisję i Radę do kontynuowania nasilenia działań wspierających system traktatowy, w szczególności konwencje o broni chemicznej i biologicznej, tym samym wzywając wszystkie państwa członkowskie UE do wprowadzenia ścisłego zakazu produkcji i stosowania broni biologicznej i chemicznej oraz do likwidacji posiadanej przez nie broni;

39.

zdając sobie sprawę, że rozprzestrzenianie zwiększa zagrożenie niewłaściwego wykorzystania przez grupy terrorystyczne, zachęca UE do dalszych starań na rzecz upowszechniania ram prawnych zwalczania terroryzmu jądrowego oraz do zapewnienia przestrzegania obowiązujących przepisów; popiera projekty współpracy z państwami trzecimi – np. z krajami śródziemnomorskimi – w zakresie zwalczania nielegalnego handlu materiałami jądrowymi i radiologicznymi; wzywa UE do upowszechniania konwencji o zakazie broni chemicznej i konwencji o zakazie broni biologicznej w związku z konferencją przeglądową dotyczącą konwencji o zakazie broni biologicznej i toksycznej w 2011 r.;

40.

wzywa Komisję do przedstawienia danych porównawczych i ogólnej oceny sytuacji sektorów przemysłu w Europie, jeżeli chodzi o zapewnianie i zwiększanie kontroli nad materiałami CBRJ wysokiego ryzyka, obejmującej przegląd wszystkich odnośnych przepisów krajowych dotyczących wdrożenia konwencji o zakazie broni chemicznej, konwencji o zakazie broni biologicznej oraz innych instrumentów międzynarodowych dotyczących materiałów CBRJ; przegląd ten powinien zawierać informacje o tym, do jakiego stopnia państwa członkowskie i sektory przemysłu wypełniają swoje zobowiązania międzynarodowe; uznaje jednak, że wprowadzenie takich środków jak konwencja o zakazie broni biologicznej i konwencja o zakazie broni chemicznej mogą nie wystarczyć, aby zapobiec zagrożeniu stwarzanemu przez wykorzystywanie CBRJ przez podmioty niepaństwowe, zwłaszcza siatki terrorystyczne;

41.

wzywa Radę i Komisję do propagowania istniejącego projektu konwencji o zakazie prowadzenia badań, produkcji, składowania, transferu i stosowania broni uranowej oraz jej likwidacji, a także do przedłożenia tej konwencji krajom członkowskim ONZ do podpisu i ratyfikacji; wzywa wszystkie państwa członkowskie UE i kraje członkowskie ONZ do wprowadzenia moratorium na stosowanie broni ze zubożonym uranem do czasu uzgodnienia światowego zakazu takiej broni;

42.

zachęca do wprowadzenia środków przeciwdziałania finansowaniu rozprzestrzeniania, wzorując się na mechanizmach ustanowionych w dziedzinie walki z finansowaniem terroryzmu;

43.

z zadowoleniem przyjmuje działania Komisji podejmowane w ramach instrumentu stabilności mające na celu realizację działań w ramach CBRJ; uznaje te działania za uzupełniające w stosunku do planu działania i wzywa Komisję do rozszerzenia projektów na inne regiony niż jedynie kraje byłego Związku Radzieckiego (SEDE); w oparciu o doświadczenia zdobyte w ramach instrumentu stabilności wzywa Komisję do uruchomienia procedury przetargowej mającej na celu poprawę bezpieczeństwa i ochronę laboratoriów cywilnych, aby uniknąć rozprzestrzeniania broni CBRJ w przyszłości;

44.

uważa, że plan działania UE w obszarze CBRJ powinien zawierać jednoznaczne wezwanie do opracowania unijnych wytycznych w sprawie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i standardowych wymogów, które należy wdrożyć we wszystkich 27 państwach członkowskich, a także powinien gwarantować konkretne programy szkoleniowe dla pracowników ochrony mających do czynienia z materiałami CBRJ wysokiego ryzyka, w tym pracowników w sektorach przemysłu i ośrodkach badawczych, w których znajdują się substancje CBRJ wysokiego ryzyka, jak również powinien prowadzić do określenia wymogów dla urzędników zajmujących się materiałami CBRJ (rola, kompetencje i szkolenia); podkreśla, że służbom interwencyjnym należy zapewnić szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i podnoszenia poziomu świadomości;

45.

podkreśla, że w ramach przyszłego krótkoterminowego przeglądu planu działania UE w obszarze CBRJ nie należy tylko dążyć do samoregulacji zainteresowanych sektorów i nie należy jedynie doradzać sektorom, aby przyjmowały kodeksy postępowania, lecz trzeba rzeczywiście wezwać Komisję do opracowania ogólnoeuropejskich wytycznych i uregulowań mających zastosowanie do wszystkich sektorów zajmujących się substancjami CBRJ wysokiego ryzyka;

46.

uważa, że kluczowe znaczenie ma uważne śledzenie wszystkich transakcji z udziałem materiałów CBRJ wysokiego ryzyka w UE oraz że zamiast jedynie „wzywania” przemysłu do przedstawiania sprawozdań z transakcji, Komisja i państwa członkowskie powinny pracować nad właściwymi ramami prawnymi dotyczącymi regulowania i monitorowania transakcji, co poprawi poziom bezpieczeństwa oraz zagwarantuje właściwe i szybkie przekazywanie informacji na temat wszystkich podejrzanych transakcji oraz utraty lub kradzieży materiałów CBRJ; podkreśla, że uregulowania te powinny stanowić odpowiednią podstawę dla pełnej przejrzystości we wszystkich sektorach zajmujących się substancjami CBRJ, a tym samym sprawiać, że przedsiębiorstwa będą pociągane do odpowiedzialności za takie transakcje; uważa, że należy wziąć pod uwagę zdolność sektora prywatnego do egzekwowania odpowiednich przepisów i zasad dotyczących monitorowania zobowiązań w zakresie sprawozdawczości, aby zapewnić prawidłowy nadzór;

47.

podkreśla, że zabezpieczenie zarówno transportu, jak i przechowywania materiałów CBRJ jest w sposób niezaprzeczalny i nieunikniony częścią procesu polegającego na maksymalnym utrudnieniu dostępu do tych materiałów oraz rozwiązaniu problemów związanych z bezpieczeństwem w obszarze CBRJ;

48.

podkreśla, że należy prowadzić dalsze badania i konkretne działania w zakresie zagrożeń związanych z handlem substancjami chemicznymi za pośrednictwem Internetu;

49.

wzywa do wyjaśnienia kwestii zaostrzenia zasad przywozu i wywozu w odniesieniu do ról państw członkowskich i Komisji; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia istniejących uregulowań międzynarodowych oraz do zadbania o to, aby były one stosowane, a Komisję wzywa do prowadzenia działań monitorujących, dokonywania oceny zgodności z przepisami oraz składania sprawozdań na ten temat; zauważa, że biorąc pod uwagę rozwój technologiczny, ważne jest przystąpienie do przeglądu i zmiany przedmiotowego ustawodawstwa i przepisów dotyczących zakupu, przywozu, sprzedaży, bezpiecznego magazynowania i transportu materiałów CBRJ;

50.

w kontekście aktów terrorystycznych popełnionych w krajach europejskich poprzez umieszczanie substancji wybuchowych w paczkach przesyłanych pocztą podkreśla potrzebę wzmacniania już istniejących – oraz tworzenia tam, gdzie ich nie ma – mechanizmów kontroli i bezpieczeństwa wszystkich usług pocztowych, w których dochodzi do rozdzielania korespondencji;

51.

wzywa Komisję do przeprowadzenia analizy, we współpracy z organami państw członkowskich, w celu dokonania oceny sytuacji na miejscu, jeżeli chodzi o wykrywanie substancji CBRJ i oceny bezpieczeństwa elektrowni jądrowych w UE i w jej sąsiedztwie na wypadek awarii lub celowego ataku terrorystycznego; zachęca Komisję do wykorzystania wyników takiej oceny i pracy nad wspólnymi wytycznymi UE dotyczącymi sposobów radzenia sobie z takimi wypadkami lub celowymi atakami, w tym znalezienia środków gwarantujących, że państwa członkowskie będą przeznaczać wystarczające zasoby ludzkie i materialne na takie działania;

52.

wzywa do wzmocnienia roli Centrum Monitoringu i Informacji (MIC), które zostało powołane w ramach unijnego mechanizmu ochrony ludności celem zapewnienia wymiany informacji i dobrych praktyk między państwami członkowskimi, co doprowadziłoby do powstania ogólnoeuropejskich standardów w zakresie wykrywania działań w obszarze CBRJ;

53.

zwraca się do Komisji o monitorowanie zgodności działań państw członkowskich z przepisami, dokonywanie oceny tej zgodności oraz przedstawianie corocznych sprawozdań na ten temat Parlamentowi, a także zwraca się do organów krajowych o zadbanie o to, aby te uregulowania i wytyczne były przestrzegane i stosowane przez odnośne sektory i organizacje mające do czynienia z materiałami CBRJ wysokiego ryzyka;

54.

uważa, że konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich analiz w celu obowiązkowego zaangażowania wszelkich zainteresowanych organów krajowych i unijnych oraz innych zainteresowanych stron, w tym analizy sposobów szybszej i łatwiejszej wymiany informacji oraz współpracy, które sprawią, że reakcja na zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego będzie skuteczniejsza;

55.

wzywa Radę do powierzenia Komisji roli „koordynatora”, jeżeli chodzi o planowanie w sytuacjach kryzysowych, aby mogła ona pełnić funkcje monitorujące, a tym samym mogła zadbać o to, aby rzeczywiście istniały lokalne i krajowe plany na wypadek sytuacji kryzysowych; podkreśla, że Komisja powinna przyjąć rolę depozytariusza takich planów, co najlepiej pozwoli jej na identyfikację ewentualnych luk oraz na szybsze podejmowanie odpowiednich działań niż mogą to uczynić odnośne organy;

56.

z zadowoleniem przyjmuje zamiar wzmocnienia systemu ochrony ludności UE; zwraca jednak uwagę, że w wielu państwach członkowskich UE organy obrony wojskowej zyskują sprawność dzięki doświadczeniom praktycznym w walce z katastrofami CBRJ; apeluje w związku z tym do państw członkowskich i Komisji, aby prowadziły wymianę wzorcowych praktyk oraz zwiększyły nakłady na staranną koordynację pracy ekspertów cywilnych i wojskowych;

57.

wzywa Komisję do dalszego określania potrzeb, które należy zaspokoić, aby poprawić system ochrony ludności, z myślą o wspólnych projektach zamówień publicznych; apeluje w związku z tym o zwrócenie szczególnej uwagi na określenie potrzeb UE w zakresie gotowości i zdolności reagowania na ataki CBRJ, w tym medycznych środków zaradczych, tak aby dostępność medycznych środków zaradczych w przypadku incydentu CBRJ była oceniana zarówno na szczeblu UE, jak i na szczeblu państw członkowskich;

58.

wzywa do organizowania wspólnych ćwiczeń państw członkowskich UE oraz państw członkowskich i krajów trzecich, aby zapobiegać niebezpiecznym sytuacjom w zakresie bezpieczeństwa chemicznego, biologicznego, radiologicznego oraz jądrowego;

59.

z zadowoleniem przyjmuje planowanie na szczeblu UE ćwiczeń symulujących wypadki lub ataki z wykorzystaniem substancji CBRJ i podkreśla, że plan działania UE w obszarze CBRJ powinien przewidywać, że wyniki i oceny takich ćwiczeń będą uwzględniane w debacie na temat opracowania standardów ogólnoeuropejskich, która powinna mieć charakter ciągły;

60.

zwraca uwagę na fakt, że Komisja powinna odgrywać wiodącą rolę w określaniu standardów w oparciu o potrzeby w zakresie potencjału mechanizmów reagowania; podkreśla, że jest to jedyny sposób osiągnięcia najwyższych możliwych standardów bezpieczeństwa w całej UE, ponieważ stanowiłoby to jedyny możliwy sposób zadbania o to, aby wszystkie państwa członkowskie kierowały się tymi samymi wytycznymi i stosowały te same zasady przy tworzeniu i przygotowywaniu odpowiednich zasobów ludzkich i materialnych w odpowiedzi na katastrofę, niezależnie od tego, czy jest ona przypadkowa, czy wywołana celowo;

61.

podkreśla potrzebę stworzenia regionalnych/unijnych magazynów zasobów antykryzysowych, których rozmiar w miarę możliwości powinien odzwierciedlać obecny stan zagrożenia, w tym magazynów sprzętu medycznego i innych odpowiednich rodzajów sprzętu, w ramach unijnego mechanizmu ochrony ludności, finansowanych przez UE i odpowiadających wspólnie uzgodnionym wytycznym UE; podkreśla znaczenie utrzymywania dobrze zarządzanych magazynów, tak aby zasoby antykryzysowe, sprzęt medyczny i inne odpowiednie rodzaje sprzętu były w pełni funkcjonalne, aktualne i nowoczesne; apeluje, aby do czasu wejścia w życie uregulowań dotyczących gromadzenia zasobów na szczeblu regionalnym/unijnym plan działania UE w obszarze CBRJ wskazywał możliwości dzielenia się przez państwa członkowskie mechanizmami reagowania i zasobami w razie wypadku lub ataku terrorystycznego z wykorzystaniem substancji CBRJ, aby praktycznie stosować nową klauzulę solidarności; podkreśla, że wszelka pomoc udzielana konkretnemu państwu członkowskiemu UE musi być poprzedzona wnioskiem odpowiednich organów politycznych tego państwa i nie powinna kolidować ze zdolnością tego państwa do chrony własnych obywateli;

62.

wzywa do dokonania przeglądu zasad europejskiego funduszu solidarności, aby stał się on bardziej dostępny w przypadku klęsk żywiołowych oraz aby był dostępny w przypadku katastrof przemysłowych i tych spowodowanych przez człowieka, i wzywa państwa członkowskie do wykorzystania dostępnych zasobów funduszy strukturalnych na rzecz poprawy środków zapobiegawczych i gotowości;

63.

w celu przygotowania się na nieszczęśliwe wydarzenie, jakim jest wypadek, wybuch lub umyślne użycie CBRJ wzywa Komisję do utworzenia mechanizmów przekazywania informacji, aby zapewnić powiązanie między działaniem unijnego mechanizmu ochrony ludności a innymi unijnymi systemami wczesnego ostrzegania w odpowiednich obszarach, takich jak zdrowie, ochrona środowiska, produkcja żywności i dobrostan zwierząt; wzywa również Komisję to stworzenia mechanizmów wymiany informacji i analizy z organami międzynarodowymi, takimi jak Światowa Organizacja Zdrowia, Światowa Organizacja Meteorologiczna i Organizacja NZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa;

64.

wzywa do utworzenia unijnych/regionalnych wyspecjalizowanych zespołów reagowania, obejmujących personel medyczny, personel organów ścigania i personel wojskowy, i zwraca uwagę, że jeżeli takie zespoły powstaną, należy regularnie organizować specjalne szkolenia i ćwiczenia operacyjne;

65.

wzywa Komisję do zapewnienia odpowiedniego finansowania w celu rozwoju lepszego sprzętu do wykrywania i identyfikowania czynników biologicznych na wypadek ataku lub wypadku; wyraża ubolewanie, że obecny sprzęt wykrywający ma ograniczone zdolności i ograniczoną szybkość działania, co oznacza stratę cennego czasu w przypadku sytuacji nagłej; podkreśla, że personel ratunkowy musi być z wyprzedzeniem odpowiednio wyposażony i posiadać ochronę medyczną, tak aby móc bez narażania własnego życia pracować na obszarze katastrofy, na którym możliwa jest obecność szkodliwych patogenów; podkreśla, że lepszy sprzęt do identyfikacji czynników oraz diagnostyki jest również konieczny w szpitalach i innych jednostkach, do których kierowane są ofiary wypadków;

66.

wzywa różne organy UE oraz organy krajowe zaangażowane w zbieranie informacji do dokonania przeglądu własnej struktury organizacyjnej i w przypadku stwierdzenia braku odpowiednich osób posiadających ekspertyzę i wiedzę na temat identyfikacji i oceny zagrożeń i ryzyka związanych z CBRJ – do zatrudnienia takich osób;

67.

wzywa Komisję do regularnego składania Parlamentowi sprawozdań w sprawie oceny zagrożeń i ryzyka związanego z CBRJ;

68.

wzywa do prowadzenia na szczeblu europejskim programów edukacyjnych i uświadamiających, biorąc pod uwagę możliwości, jakie daje Internet jako kluczowe źródło przekazywania obywatelom informacji na temat CBRJ; podkreśla znaczenie koordynacji mechanizmów szybkiego ostrzegania i informowania obywateli UE o zdarzeniach CBRJ; z zainteresowaniem odnotowuje studium wykonalności na temat europejskiego centrum szkoleniowego w zakresie bezpieczeństwa jądrowego we Wspólnym Centrum Badawczym;

69.

zwraca uwagę na nieskoordynowane nadmierne inwestowanie w szczepionki podczas pandemii A/H1N1; z zadowoleniem przyjmuje projekt konkluzji Rady pt. „Wnioski na przyszłość po pandemii grypy A/H1N1 – bezpieczeństwo zdrowia w Unii Europejskiej” (12665/2010), przewidujący opracowanie mechanizmu wspólnego nabywania szczepionek i leków antywirusowych, który ma być stosowany przez państwa członkowskie na zasadzie dobrowolności i zachęca państwa członkowskie do wspólnego opracowania rozwiązań w zakresie gotowości na poziomie regionalnym, w tym wzajemnego udostępniania obecnego potencjału i koordynowania racjonalnego pod względem kosztów zaopatrzenia w medyczne środki zaradcze przy jednoczesnym zapewnieniu w całej UE wysokiego poziomu gotowości w zakresie CBRJ;

70.

zwraca uwagę, że prawodawstwo UE (decyzja Rady 90/424/EWG zmieniona decyzją Rady 2006/965/WE) przewiduje wspólnotowe podejście do zwalczania, kontroli i monitorowania chorób zwierzęcych i odzwierzęcych, w tym nabywania i składowania weterynaryjnych środków zaradczych mających chronić zwierzęta przed zakażeniem; ubolewa nad brakiem takiego wspólnotowego podejścia do koordynacji nabywania i składowania medycznych środków zaradczych mających chronić ludność UE przed zakażeniem niebezpiecznymi biologicznymi czynnikami chorobotwórczymi;

71.

zwraca uwagę, że incydent lub zamach z użyciem biologicznych czynników chorobotwórczych – np. wąglika, ale nie tylko – skazi zaatakowany obszar na dziesiątki lat, poważnie szkodząc roślinom, zwierzętom oraz życiu i zdrowiu ludzi, a także pociągając za sobą długotrwałe koszty gospodarcze; wzywa Komisję do włączenia do polityki w zakresie CBRJ strategii naprawy i odkażania;

72.

podkreśla, że incydent z użyciem materiałów CBRJ wywierający wpływ na jakość gleby lub na dostawy wody pitnej może powodować niszczące i daleko idące skutki dla zdrowia i jakości życia wszystkich ludzi na obszarze dotkniętym incydentem; wzywa Komisję do uwzględnienia tej kwestii przy sporządzaniu projektu planu działania UE w obszarze CBRJ;

73.

podkreśla znaczenie zadbania o skuteczną kontrolę incydentów związanych ze skażeniem wody, które pociągają za sobą zanieczyszczenie środowiska, skażenie gleby, unieszkodliwianie odpadów lub uwolnienie substancji radioaktywnych;

74.

ubolewa nad poświęceniem niewystarczającej uwagi problemom gotowości i reagowania w komunikacie Komisji oraz konkluzjach Rady dotyczących planu działania UE w obszarze CBRJ, które zdecydowanie skupiają się na wykrywaniu i zapobieganiu; wzywa Komisję i Radę do poświęcenia większej uwagi opracowaniu mechanizmów gotowości i reagowania wymaganych w celu ochrony zdrowia publicznego i środowiska, w przypadku gdy incydent CBRJ rzeczywiście ma miejsce na terytorium UE;

75.

ubolewa nad brakiem w planie działania w dziedzinie CBRJ środków służących ochronie bezpieczeństwa infrastruktury i materiałów radiologicznych i jądrowych, oraz środków na rzecz poprawy planów reagowania w odniesieniu do różnych typów nagłych sytuacji radiologicznych i ich konsekwencji dla ludności i dla środowiska;

76.

jest zaniepokojony przypadkami osób lub aktywistów nabywających odpady jądrowe z różnych zakładów przetwarzających w Europie i wzywa do podjęcia pilnych wspólnych działań mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa radiologicznych i jądrowych materiałów i infrastruktury;

77.

ubolewa nad tym, że w komunikacie Komisji i konkluzjach Rady dotyczących planu działania UE w obszarze CBRJ nie kładzie się nacisku na właściwą ochronę sieci transportu publicznego i zdrowia ich użytkowników, biorąc pod uwagę liczne zamachy terrorystyczne na transport w ostatnich latach i ogólnie zwiększone zagrożenie incydentami CBRJ występującymi podczas transportowania materiałów CBRJ; wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania przedekspozycyjnej ochrony służbom interweniującym podczas incydentów CBRJ i poekspozycyjnej opieki ofiarom takich incydentów, w szczególności w przypadku biologicznych czynników chorobotwórczych;

78.

zwraca uwagę, że incydent CBRJ może mieć długotrwałe konsekwencje dla wzrostu upraw przeznaczonych do produkcji żywności i w związku z tym może źle wpływać na bezpieczeństwo żywności i dostęp do żywności w UE; wzywa Komisję do uwzględnienia tej kwestii przy sporządzaniu projektu planu działania UE w obszarze CBRJ;

79.

zachęca do współpracy i wymiany najlepszych praktyk z krajami, które nabyły fachowego doświadczenia w dziedzinie oceny ryzyka, zapobiegania, wykrywania, informowania i reagowania w zakresie CBRJ, takimi jak Stany Zjednoczone, Australia i Indie;

80.

sprzyja wspólnej polityce służącej zaradzaniu skutkom chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych zanieczyszczeń gruntów, tak by gleba i grunty mogły zostać jak najszybciej przywrócone do użytku, co tym samym zmniejszy zagrożenia dla zdrowia i środowiska;

81.

wzywa Komisję i Radę do rozważenia opracowania wzorów reakcji, które przewidywałyby idealną odpowiedź w razie incydentów CBRJ, i w ramach których szczególną uwagę poświęcono by placówkom edukacyjnym, placówkom opieki medycznej i ośrodkom opieki geriatrycznej;

82.

wzywa państwa członkowskie do poświęcenia szczególnej uwagi potrzebom ludzi starszych, dzieci, osób będących pod opieką lekarską, osób niepełnosprawnych i innych narażonych grup osób przy opracowywaniu planów ewakuacyjnych na wypadek incydentu CBRJ;

83.

wzywa państwa członkowskie do przyznania szczególnego znaczenia budowie schronów obrony cywilnej zarówno w instytucjach (publicznych i administracyjnych), jak i na szczeblu lokalnym i regionalnym, w których ludność europejska będzie mogła szukać schronienia w razie katastrofy;

84.

pilnie wzywa Komisję, by dążyła do osiągnięcia dotyczącego minimalnych norm bezpieczeństwa porozumienia z sąsiadującymi krajami trzecimi, które posiadają na swoim terytorium obiekty mogące stanowić w razie wypadku poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa środowiska i ludności w UE;

85.

wzywa Komisję do przewidzenia w swoim planie działania bardziej elastycznego dostosowywania środków bezpieczeństwa do postępu technologicznego;

86.

pilnie wzywa Komisję do dokonania dokładnej oceny istniejących środków bezpieczeństwa pod względem ich wpływu na środowisko i zdrowie, a także do dopilnowania, by nowe środki były wprowadzane tylko w oparciu o wyniki takiej oceny, która powinna być przeprowadzana okresowo;

87.

wzywa Komisję do opracowania mapy drogowej UE w dziedzinie CBRJ obejmującej okres od chwili obecnej do 2013 r. – kiedy to plan działania UE w dziedzinie CBRJ zostanie poddany przeglądowi i określającej wyzwania dla UE i działania polityczne w tym zakresie, które będą przedmiotem regularnie przedstawianych Parlamentowi przez Komisję sprawozdań na temat aktualnego rozwoju sytuacji i postępów w omawianym zakresie;

88.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do dokonania szybkiego przeglądu i stosowania planu działania UE w obszarze CBRJ zgodnie z jego zaleceniami oraz oczekuje od nich sprawnego wdrożenia tego planu; wymaga ponadto od Komisji i Rady, aby przedstawiła Parlamentowi kolejny plan działań UE w obszarze CBRJ co najmniej na rok przed jego wejściem w etap realizacji, tak aby Parlament mógł w odpowiednim czasie przedstawić swoją opinię;

89.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz parlamentom państw członkowskich.

15.6.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 169/23

—

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 174-178,

—

uwzględniając wniosek Komisji w sprawie przeglądu rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Unii Europejskiej z dnia 28 maja 2010 r. (COM(2010)0260),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 Rady z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności (1),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zarządzania i partnerstwa na poziomie krajowym i regionalnym i podstawy dla projektów w dziedzinie polityki regionalnej (2),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 15 czerwca 2010 r. w sprawie przejrzystości w kwestiach finansowych (3),

—

uwzględniając białą księgę Komitetu Regionów w sprawie wielopoziomowego sprawowania rządów z dni 17-18 czerwca 2009 r. oraz sprawozdanie z konsultacji,

—

uwzględniając wnioski z nieformalnego posiedzenia ministrów, które odbyło się w dniach 16-17 marca 2010 r. w Maladze,

—

uwzględniając Komunikat Komisji z dnia 6 września 2004 r. pt. „Zakres odpowiedzialności państw członkowskich i Komisji w ramach wspólnego zarządzania funduszami strukturalnymi i Funduszem Spójności – sytuacja obecna i perspektywy na nowy okres planowania po roku 2006” (COM(2004)0580),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 maja 2008 r. na temat wyników negocjacji w sprawie strategii i programów dotyczących polityki spójności na okres programowania 2007-2013 (COM(2008)0301),

—

uwzględniając sprawozdanie roczne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dotyczące wykonania budżetu za lata budżetowe 2006 i 2008,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 lutego 2008 r. pt. „Plan działania na rzecz umocnienia nadzoru Komisji nad działaniami strukturalnymi w ramach zarządzania dzielonego” (COM(2008)0097),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 lutego 2009 r. pt. „Sprawozdanie z realizacji planu działania na rzecz umocnienia nadzoru Komisji nad działaniami strukturalnymi w ramach zarządzania dzielonego” (COM(2009)0042),

—

uwzględniając komunikat z dnia 28 października 2009 r. skierowany przez komisarzy Pawła Sarneckiego i Vladimira Špidlę do Komisji, w którym przekazano sprawozdanie okresowe dotyczące działań podjętych w wyniku planu działania na rzecz umocnienia nadzoru Komisji nad działaniami strukturalnymi w ramach zarządzania dzielonego (SEC(2009)1463),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 lutego 2010 r. w sprawie skutków planu działania na rzecz umocnienia nadzoru Komisji nad działaniami strukturalnymi w ramach zarządzania dzielonego” (COM(2010)0052),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego (A7–0280/2010),

A.

mając na uwadze, że wdrażanie polityki spójności jest w dużym stopniu zdecentralizowane i opiera się na przekazaniu odpowiedzialności władzom poniżej szczebla krajowego,

B.

mając na uwadze, że największą rolę w wielopoziomowym sprawowaniu rządów odgrywa polityka spójności jako narzędzie poprawy jakości procesu decyzyjnego za pomocą aktywnego zaangażowania władz lokalnych już w przedlegislacyjnej fazie debaty,

C.

mając na uwadze, że rządy sprawowane na wielu poziomach należy rozumieć jako skoordynowane działanie Unii, państw członkowskich oraz władz regionalnych i lokalnych, jak również partnerów społeczno-ekonomicznych i organizacji pozarządowych oparte na partnerstwie i współfinansowaniu i służące opracowaniu i realizacji strategii politycznych Unii Europejskiej, zaś definicja ta zakłada wspólną odpowiedzialność organów na różnych poziomach sprawowania władzy,

D.

mając na uwadze, że w sprawozdaniu Europejskiego Trybunału Obrachunkowego za 2006 r. stwierdzono, iż stosowane systemy kontroli dotyczące polityki spójności nie były dość skuteczne, a poziom błędu w odniesieniu do wydatków, za które dokonano zwrotu, był zbyt wysoki (12 %), zaś sprawozdanie za 2008 r. potwierdziło te dane – 11 % stanowiły niezależnie wypłacone środki,

E.

mając na uwadze, że w celu ograniczenia poziomu błędu Komisja winna zwiększyć nadzór, ulepszając tym samym system kontroli i zwiększając wsparcie dla władz lokalnych oraz beneficjentów, co w dłuższej perspektywie doprowadzi do stworzenia polityki bardziej zorientowanej na wyniki i przyjaznej dla użytkownika,

F.

mając na uwadze, że procedury składania wniosków o finansowanie są zbyt złożone oraz że zbędne kontrole mogą zniechęcić potencjalnych beneficjentów polityki spójności,

G.

mając na uwadze, że rozwiązania praktyczne, jakich oczekują nasi obywatele w zakresie usług publicznych (takich jak transport publiczny, woda pitna, zdrowie publiczne, mieszkania komunalne czy szkolnictwo publiczne), mogą być skuteczne jedynie przy zastosowaniu dobrego rządzenia, na które składają się dwa uzupełniające się systemy: z jednej strony system instytucjonalny, który obejmuje podział kompetencji i środków budżetowych między administrację centralną i władze regionalne i lokalne, z drugiej zaś strony system partnerstwa skupiający różne podmioty publiczne i prywatne zajmujące się tą samą problematyką na danym obszarze,

H.

mając na uwadze, że partnerstwo musi obejmować wszelkie zainteresowane społeczności i grupy, że może przynieść korzyści i wartość dodaną przy realizacji polityki spójności dzięki większej legitymacji, zapewnieniu przejrzystości i lepszemu wykorzystaniu funduszy, oraz że musi ono być również oceniane przez pryzmat swojej wartości dla społeczeństwa i obywateli,

I.

mając na uwadze, że zintegrowane podejście musi uwzględniać cechy konkretnych regionów (niekorzystne położenie geograficzne i warunki naturalne, wyludnienie, peryferyjność itp.), aby odpowiadać na problemy lokalne i regionalne,

1.

z zadowoleniem przyjmuje białą księgę Komitetu Regionów w sprawie wieloszczeblowego sprawowania rządów i uznania pomocniczego charakteru władz lokalnych w Traktacie z Lizbony; podkreśla, że podejście wielopoziomowe należy stosować nie tylko w strukturze pionowej, lecz także poziomej, wśród podmiotów znajdujących się na tym samym poziomie w ramach wszystkich strategii politycznych Unii realizowanych w ramach kompetencji dzielonych, w tym w polityce spójności;

2.

z zadowoleniem przyjmuje wnioski nieformalnego posiedzenia ministrów, które odbyło się w marcu 2010 r. w Maladze i wyraża przekonanie, że wielopoziomowe sprawowanie rządów jest warunkiem osiągnięcia spójności terytorialnej w Europie; wzywa do uznania obowiązkowego charakteru tej zasady w państwach członkowskich w obszarach polityki silnie wpływających na rozwój terytorialny, by zagwarantować zrównoważony rozwój terytorialny zgodnie z zasadą pomocniczości; wskazuje, że taki przepis nie powinien w żadnym wypadku prowadzić do tworzenia nowych żmudnych procedur;

3.

uważa, że zadowalające wielopoziomowe sprawowanie rządów musi opierać się na podejściu oddolnym (bottom-up), uwzględniając różnorodność struktur administracyjnych na poziomie każdego państwa członkowskiego; zwraca się do państw członkowskich o określenie najskuteczniejszych metod wielopoziomowego sprawowania rządów oraz o poprawę współpracy z władzami regionalnymi i lokalnymi, jak również ze służbami administracyjnymi Wspólnoty np. w drodze zapraszania urzędników wszystkich poziomów władzy na regularnie organizowane spotkania w Komisji lub zawierania europejskich paktów terytorialnych umożliwiających dobrowolną współpracę organów władzy różnych szczebli;

4.

zaleca usystematyzowanie oceny oddziaływania terytorialnego poprzez włączenie do niej od wstępnego etapu decyzji politycznej różnych zainteresowanych podmiotów, tak by uwzględnić skutki gospodarcze, społeczne i środowiskowe wspólnotowych wniosków ustawodawczych i nieustawodawczych dotyczących terytoriów;

5.

podkreśla, iż wielopoziomowe sprawowanie rządów pozwala lepiej wykorzystać potencjał współpracy terytorialnej dzięki ponadgranicznym stosunkom pomiędzy podmiotami prywatnymi i publicznymi; wzywa te państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do jak najszybszego przyjęcia niezbędnych przepisów pozwalających na utworzenie europejskich ugrupowań współpracy terytorialnej; zaleca, by w ramach realizowanych programów Komisja promowała wymianę informacji pomiędzy już istniejącymi i obecnie tworzonymi europejskimi ugrupowaniami współpracy terytorialnej; wyraża uznanie dla Komitetu Regionów za jakość działań podjętych w związku z europejskimi ugrupowaniami współpracy regionalnej i wzywa do korzystania z dostępnych narzędzi Komitetu, w szczególności platformy monitorowania procesu lizbońskiego oraz sieci monitorowania stosowania zasady pomocniczości, w celu wspierania wymiany najlepszych rozwiązań między regionami i państwami członkowskimi służących wspólnej identyfikacji i wyznaczeniu niezbędnych celów i działań w zakresie planowania oraz dokonaniu oceny porównawczej wyników osiągniętych w realizacji polityki spójności;

6.

zachęca władze krajowe, regionalne i lokalne do częstszego stosowania zintegrowanego podejścia w obecnym okresie programowania; proponuje, aby to podejście miało obowiązkowy charakter w kontekście przyszłej polityki spójności; uważa, że zintegrowane i elastyczne podejście musi uwzględniać nie tylko aspekty gospodarcze, społeczne i środowiskowe rozwoju terytorialnego, ale również umożliwić koordynację interesów poszczególnych zainteresowanych podmiotów z uwzględnieniem specyfiki terytorialnej, tak by móc sprostać wyzwaniom lokalnym i regionalnym;

7.

wzywa Komisję do stworzenia wytycznych dla podmiotów prywatnych i publicznych dotyczących wdrażania w praktyce zasad wielopoziomowego sprawowania rządów i podejścia zintegrowanego; zaleca, by działania mające na celu promowanie powyższych dwóch podejść były finansowane w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) — Pomoc techniczna;

8.

zaleca, by Komitet Regionów wykorzystał dni otwarte 2011 i w miarę możliwości dni otwarte 2010 do promocji i pogłębiania debaty ws. najskuteczniejszych metod wielopoziomowego sprawowania rządów; proponuje stworzenie europejskiego logo wielopoziomowego sprawowania rządów i stosowania go od 2011 r. we wszystkich regionach UE;

9.

wskazuje, że mechanizmy zdecentralizowanej realizacji są kluczem do wieloszczeblowego sprawowania rządów; mając na względzie konieczność dokonania uproszczeń, nawołuje państwa członkowskie i regiony do podzlecania w miarę możliwości wykonania części programu operacyjnego, by lepiej wykorzystać ogólne dotacje; zachęca państwa członkowskie do decentralizacji uprawnień zarówno na poziomie prawodawstwa, jak i procedury budżetowej, aby umożliwić prawidłowe funkcjonowanie systemu rządów wielopoziomowych przy poszanowaniu zasad partnerstwa i pomocniczości; podkreśla, że władze regionalne i lokalne, szczególnie te organy, które posiadają uprawnienia legislacyjne, powinny być bardziej zaangażowane w ten proces, ponieważ posiadają największą wiedzę na temat swojego regionu, jego potencjału i potrzeb, a w związku z tym będą mogły przyczynić się do poprawy wdrażania polityki spójności;

10.

wzywa państwa członkowskie do zaangażowania odnośnych władz regionalnych i lokalnych oraz podmiotów społeczeństwa obywatelskiego już we wczesnej fazie negocjacji ws. przepisów unijnych oraz ws. programów korzystających z funduszy strukturalnych, by odpowiednio wcześnie umożliwić dialog władz różnych szczebli; wzywa te władze do zaangażowania w działania odpowiednich organów podejmujących decyzje na takich samych zasadach jak przedstawiciele władz krajowych;

11.

podkreśla, że do skutecznego wykorzystania funduszy i zapewnienia im jak największego wpływu niezbędne jest zapewnienie wystarczającej zdolności administracyjnej na poziomie UE, regionalnym i lokalnym, w związku z tym wzywa Komisję do poprawy potencjału administracyjnego, by zwiększyć wartość dodaną polityki spójności i zadbać o zrównoważenie działań, zaś na poziomie państw członkowskich zagwarantować odpowiednie struktury administracyjne i zasoby kadrowe, uwzględniając rekrutację, płace, zasoby szkoleniowe, procedury, przejrzystość i dostępność;

12.

wzywa państwa członkowskie do wzmocnienia, w uzasadnionych przypadkach, roli władz regionalnych i lokalnych i środków, jakie mają do dyspozycji w przygotowaniu programów i zarządzaniu nimi oraz ich wdrażaniu; w ramach polityki spójności zaleca przyjęcie metodologii rozwoju lokalnego, opartej na partnerstwach lokalnych, w szczególności w odniesieniu do projektów dotyczących miast, obszarów wiejskich i kwestii granicznych; prosi Komisję, by zachęcała do partnerstwa między regionami o podobnym specyficznym potencjale rozwoju i by zapewniła istnienie mechanizmu koordynacji w ramach współpracy makroregionalnej na poziomie UE;

13.

uważa, że zasady partnerstwa i współfinansowania sprawiają, że władze szczebla niższego niż krajowy są odpowiedzialne za realizację polityki spójności; przypomina o swoim przywiązaniu do tych zasad dobrego zarządzania i domaga się, by były one przestrzegane pomimo ograniczenia wydatków publicznych w związku z kryzysem gospodarczym;

14.

zaleca pogłębienie stosunków partnerskich i wzywa Komisję do uzgodnienia definicji pojęcia partnerstwo, jako warunku tworzenia rzeczywistych partnerstw z władzami regionalnymi i lokalnymi oraz podmiotami społeczeństwa obywatelskiego; zwraca się do Komisji, by precyzyjnie weryfikowała wdrażanie zasady wielopoziomowego sprawowania rządów, poprzez tworzenie konkretnych narzędzi oceny i promowanie właściwych rozwiązań praktycznych w tym obszarze za pomocą narzędzi informacyjno komunikacyjnych; przypomina, że partnerstwo może przyczynić się do skuteczności, wydajności, legitymacji i przejrzystości wszystkich etapów programowania i wdrażania funduszy strukturalnych oraz umocnić zaangażowanie i poczucie odpowiedzialności za wyniki programu; podkreśla, że w procesie partnerstwa ważną rolę odgrywa wolontariat;

15.

przypomina o obowiązku prowadzenia publicznych konsultacji z obywatelami i organizacjami przedstawicielskimi społeczeństwa obywatelskiego, jak również organizacjami pozarządowymi w celu uwzględniania ich propozycji oraz zaznacza, że udział społeczeństwa obywatelskiego przyczynia się do legitymacji procesu decyzyjnego; stwierdza, że wyniki zmierzające do zapewnienia publicznego udziału na etapie przygotowywania programów operacyjnych na lata 2007-2013 nie były tak skuteczne, jak przewidywano; zwraca się do Komisji o określenie dobrych rozwiązań i ułatwienie ich stosowania w celu zwiększenia udziału obywateli w kolejnym okresie programowania;

16.

wzywa do uwzględniania zasady wielopoziomowego sprawowania rządów na wszystkich etapach tworzenia i wdrażania strategii UE 2020, by upewnić się, że władze regionalne będą czuły się rzeczywiście odpowiedzialne za wyniki wśród władz regionalnych i lokalnych, które mają wdrażać tę strategię; przypomina w związku z powyższym o propozycji dotyczącej paktu terytorialnego władz lokalnych i regionalnych w sprawie strategii Europa 2020, której celem jest zachęcenie regionów i gmin do działania na rzecz skutecznej realizacji celów strategii Europa 2020;

17.

zaleca, aby Komisja ponownie przeanalizowała możliwości wdrożenia projektów pilotażowych inicjowanych przez Parlament Europejski pt. „Erasmus dla przedstawicieli lokalnych i regionalnych wyłonionych w wyborach” w celu podwyższenia skuteczności proponowanych projektów; wzywa Komisję do uruchomienia w ramach EFRR linii budżetowej przeznaczonej na operacyjną pomoc techniczną oraz wdrożenia programu mobilności i szkoleń dla podmiotów lokalnych i regionalnych zaangażowanych wraz z partnerami społecznymi wyspecjalizowanymi we wdrażaniu zintegrowanego podejścia do wielopoziomowego zarządzania w realizację programów w ramach polityki spójności; w związku z tym zwraca się do Komisji, by przeznaczyła odpowiednie fundusze na te inicjatywy oraz by pogłębiła stosunki z regionalnymi i lokalnymi organami władzy, w tym przy pomocy Komitetu Regionów;

18.

uważa, że europejskie sieci wymiany dobrych rozwiązań powinny zintensyfikować działania w zakresie zarządzania i partnerstwa, traktując z większą uwagą wnioski polityczne i strategiczne wypływające z wcześniejszych cykli programowania, w tym powinny zapewnić publiczny dostęp do kluczowych informacji w zakresie tych doświadczeń we wszystkich językach Unii Europejskiej, przyczyniając się tym samym do faktycznego wdrażania dobrych rozwiązań;

19.

jest zdania, że większe znaczenie władz szczebla regionalnego i lokalnego musi wiązać się z większymi uprawnieniami nadzorczymi Komisji, które powinny obejmować przede wszystkim kontrolę systemów audytu, a nie poszczególnych projektów; w związku z powyższym domaga się stworzenia europejskiego systemu certyfikacji krajowych organów kontroli; zwraca się do Komisji o ostateczne zatwierdzenie sprawozdań z oceny zgodności, tak by uniknąć opóźnień w płatnościach i utraty środków z powodu uwolnień zobowiązań, oraz o przedstawienie wniosku w sprawie dopuszczalnego ryzyka błędu przed 2012 r.;

20.

z zadowoleniem przyjmuje wnioski sprawozdania Komisji w sprawie planu działania z lutego 2010 r. oraz rozpoczęte już działania naprawcze i zapobiegawcze; wzywa DG REGIO do dalszego prowadzenia tych działań podczas całego okresu wdrażania, tak aby utrzymać impet, jaki nadał pracom plan działań;

21.

podkreśla, że europejskie inicjatywy w dziedzinie polityki spójności i polityki strukturalnej muszą być lepiej skoordynowane, aby nie zaprzepaścić spójności polityki regionalnej; dlatego domaga się wzmocnionej koordynacji wewnątrz Komisji, pomiędzy dyrekcją generalną REGIO odpowiedzialną za politykę spójności i politykę strukturalną a dyrekcjami generalnymi właściwymi w zakresie inicjatyw sektorowych w tej dziedzinie; domaga się, by mając na względzie wzmocnienie praw władz regionalnych i lokalnych na mocy Traktatu z Lizbony, zostały one ściśle włączone w tworzenie polityki na poziomie Komisji, aby zwiększyć odpowiedzialność na poziomie wykonawców projektów; ponadto domaga się, by Komisja dokładniej kontrolowała wyniki na miejscu, aby lepiej ocenić skuteczność struktur projektu i działań w stosunku do wyznaczonych celów;

22.

zwraca się do Komisji o wzmocnienie inicjatywy zatytułowanej „Szkolenie instruktorów” przeznaczonej dla organów zarządzających oraz certyfikujących; podkreśla, że należy nieustannie dbać o to, by treść szkoleń rzeczywiście przekazywano na niższe szczeble w sposób harmonijny, bez pomijania podmiotów lokalnych;

23.

wzywa Komisję do szybkiego uruchomienia nowego portalu w ramach bazy danych SFC 2007, który pozwalałby na bezpośredni dostęp do informacji istotnych dla wszystkich podmiotów zajmujących się funduszami strukturalnymi; zaleca, by państwa członkowskie promowały i rozpowszechniały informacje dotyczące tego instrumentu wśród władz regionalnych i lokalnych, a także beneficjentów końcowych;

24.

zwraca się do Komisji o ustanowienie dodatkowych mechanizmów wsparcia technicznego w celu promowania na szczeblu regionalnym i lokalnym wiedzy na temat problemów związanych z wdrażaniem, zwłaszcza w państwach członkowskich, w których - zgodnie z przeprowadzoną przez Komisję oceną ex post programów polityki spójności w latach 2000-2006 - widoczne są nadal poważne problemy ze zdolnością administracyjną w zakresie wdrażania programów w dziedzinie polityki spójności;

25.

zwraca się o ujednolicenie stosowania jednolitego modelu informacji i audytu (SISA) na wszelkich szczeblach audytowania, tak aby uniknąć powielania audytów i nadmiernej kontroli; wzywa Komisję do wydania podręcznika na temat jednolitego audytu zawierającego wszystkie dotychczas sformułowane wytyczne;

26.

zwraca się do państw członkowskich o szersze wykorzystywanie narzędzi inżynierii finansowej jako środków podnoszenia jakości projektów i zwiększania uczestnictwa podmiotów prywatnych, zwłaszcza MŚP, w projektach europejskich; wzywa Komisję do uproszczenia przepisów dotyczących funkcjonowania tych instrumentów, gdyż ich obecny stopień skomplikowania ogranicza ich wykorzystanie;

27.

jest przekonany, że zgodność z procedurami nie może być przestrzegana na niekorzyść jakości działań; zwraca się do Komisji o to, by w przyszłości prowadziła politykę bardziej skupioną na wynikach, jakości i strategicznym rozwoju projektów, nie zaś na kontroli; w tym celu wzywa Komisję do opracowania obiektywnych i mierzalnych wskaźników umożliwiających dokonywanie porównań na terenie całej Unii i służących lepszemu nadzorowi i ocenie oraz do przeprowadzenia dalszej analizy w zakresie potrzeby zapewnienia elastyczności przepisów w obliczu kryzysu gospodarczego;

28.

podkreśla, że przejrzyste i jasno określone procedury przyczyniają się do dobrego zarządzania; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje uproszczenie rozporządzenia finansowego i przepisów dotyczących funduszy strukturalnych i wzywa państwa członkowskie do pełnego przestrzegania wymogów zmienionego rozporządzenia finansowego i ujawniania informacji w sprawie końcowych beneficjentów funduszy strukturalnych; wzywa Komisję do zaproponowania zrozumiałych zasad, które nie będą wymagać ciągłych modyfikacji; wzywa do uproszczenia systemu funduszy po 2013 r. – nie w konsekwencji kryzysu gospodarczego, ale w imię ogólnej zasady przyszłej polityki spójności, tak by umożliwić korzystanie ze środków finansowych w ramach funduszy oraz zaleca większą przejrzystość i elastyczność w wykorzystaniu funduszy UE, tak by unikać zbytecznej biurokracji, która może zniechęcać ewentualnych partnerów od uczestnictwa w projektach;

29.

przyjmuje z zadowoleniem strategiczne sprawozdanie Komisji w sprawie wdrażania programów polityki spójności w 2010 r., gdyż może ono dostarczyć ważnych informacji o procesie decyzyjnym; wyraża przekonanie, że jej wnioski muszą zostać również należycie uwzględnione przy formułowaniu propozycji poprawy skuteczności wdrażania programów w dziedzinie polityki spójności;

30.

przypomina, że przywiązuje dużą wagę do silnej i odpowiednio finansowanej polityki spójności, zapewniającej harmonijny rozwój wszystkich regionów Unii Europejskiej; domaga się, by środki finansowe tej polityki zostały utrzymane po roku 2013 i by odrzucić wszelkie próby jej ponownej nacjonalizacji;

31.

wzywa Komisję do pełnego uwzględnienia zasad różnicowania i proporcjonalności w przyszłych przepisach oraz do dostosowania wymogów do skali programu i rodzaju partnerów, zwłaszcza gdy zaangażowane są organy publiczne niewielkich rozmiarów; zwraca się o szersze wykorzystanie płatności i stawek ryczałtowych we wszystkich funduszach, zwłaszcza w odniesieniu do kosztów ogólnych i wsparcia technicznego; proponuje, by stosować bardziej elastyczne kryteria oceny w odniesieniu do innowacyjnych projektów, aby zachęcać do ich realizacji, i łagodniejsze wymogi kontrolne w odniesieniu do projektów pilotażowych; zachęca Komisję do szerzenia zasady wzajemnego zaufania z państwami członkowskimi zobowiązującymi się do właściwego wykorzystania funduszy i będącymi w stanie to zapewnić;

32.

z myślą o stworzeniu bardziej przyjaznej dla użytkowników przyszłej strategii politycznej wzywa do większej harmonizacji i integracji przepisów dotyczących funduszy strukturalnych, unikając rozbijania projektu na różne części powiązane z poszczególnymi funduszami; zaleca skupienie się nie tylko na prawidłowości wydatków, ale także na jakości zaangażowania oraz przeznaczanie skoncentrowanych środków na zwiększenie wsparcia po stronie zarządzania;

33.

nawołuje Komisję do jak najszybszego przedstawienia wniosków dotyczących przepisów w sprawie następnego okresu programowania, aby przyjąć rozporządzenie wykonawcze, opracować niezbędne wytyczne i przeprowadzić w odpowiednim czasie szkolenia w ich zakresie; wzywa także do uproszczenia procesu negocjowania i zatwierdzania programów operacyjnych w celu uniknięcia wszelkich opóźnień we wdrażaniu polityki spójności i wykorzystaniu funduszy po roku 2013;

34.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz państwom członkowskim.

15.6.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 169/29

—

uwzględniając Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, szczególnie jego tytuł I i tytuł XVIII,

—

uwzględniając konkluzje ze szczytu Rady Europejskiej w dniach 25- 26 marca 2010 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, zatytułowany: „Globalny wymiar Europy: Konkurowanie na światowym rynku – Wkład w strategię wzrostu gospodarczego i zatrudnienia UE” (COM(2006)0567),

—

uwzględniając sprawozdanie roczne OECD z 2009 r.,

—

uwzględniając „Successful partnerships: a guide” (przewodnik dotyczący skutecznego partnerstwa) OECD LEED - Forum for Partnerships and Local Governance z roku 2006,

—

uwzględniając sprawozdanie w sprawie globalnej konkurencyjności w latach 2009-2010 Światowego Forum Gospodarczego (Genewa, Szwajcaria, 2009 r.),

—

uwzględniając niezależne sprawozdanie „An Agenda for a Reformed Cohesion Policy – A place-based approach to meeting European Union challenges and expectations” (Agenda dla zreformowanej polityki spójności –ukierunkowane na konkretny obszar podejście służące sprostaniu wyzwaniom i oczekiwaniom, przed którymi stoi Unia Europejska) przygotowane w kwietniu 2009 r. przez Fabrizia Barkę na wniosek Danuty Hübner, komisarz ds. polityki regionalnej,

—

uwzględniając dokument strategiczny Rady Europejskich Gmin i Regionów na temat przyszłości polityki spójności UE, opublikowany w Brukseli w grudniu 2009 r.,

—

uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Regionów Europejskich (AER) na temat polityki regionalnej po roku 2013 przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne AER dnia 8 listopada 2007 r. w Udine (Włochy),

—

uwzględniając komunikat Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie wyników negocjacji dotyczących strategii i programów w ramach polityki spójności w okresie programowania 2007–2013 (COM(2008)0301),

—

uwzględniając własną rezolucję z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wykonania rozporządzenia w sprawie funduszy strukturalnych w latach 2007-2013 – wyniki negocjacji dotyczących krajowych strategii spójności i programów operacyjnych (1),

—

uwzględniając własną rezolucję z dnia 24 marca 2009 r. dotyczącą dobrych praktyk w dziedzinie polityki regionalnej i przeszkód w wykorzystaniu funduszy strukturalnych (2),

—

uwzględniając własną rezolucję z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zarządzania i partnerstwa na szczeblu krajowym i regionalnym oraz podstawy dla projektów w dziedzinie polityki regionalnej (3),

—

uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. dotyczącą zielonej księgi w sprawie spójności terytorialnej oraz stanowiska w debacie na temat przyszłej reformy polityki spójności (4),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 16 czerwca 2010 r. w sprawie strategii UE 2020 (5),

—

uwzględniając czwarte sprawozdanie w sprawie spójności gospodarczej i społecznej (COM(2007)0273),

—

uwzględniając dwudzieste sprawozdanie roczne Komisji na temat realizacji funduszy strukturalnych (2008) (COM(2009)0617),

—

uwzględniając komunikat Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, zatytułowany: Wspieranie inwestycji publiczno-prywatnych krokiem w kierunku naprawy gospodarki i długoterminowej zmiany strukturalnej: zwiększanie znaczenia partnerstw publiczno-prywatnych (COM(2009)0615),

—

uwzględniając ust. 37 własnej rezolucji z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie reformy pomocy państwa na lata 2005-2009 (6),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego (A7-0309/2010),

A.

mając na uwadze, że wspieranie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz solidarności między państwami członkowskimi należą do celów Unii Europejskiej, zgodnie z art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej,

B.

mając na uwadze, że Unia może być konkurencyjna jedynie w takiej mierze, w jakiej jej polityki wewnętrzne wspierają zdolność do skutecznego działania w obliczu globalnych wyzwań poprzez wprowadzenie zrównoważonej gospodarki, wytwarzającej niewielkie ilości dwutlenku węgla i dbającej o różnorodność biologiczną, zaś okresy recesji pokazały, że regiony mniej rozwinięte posiadają mniejszą zdolność do odbudowy gospodarczej,

C.

mając na uwadze, że konkurencyjność i spójność nie są ze sobą sprzeczne ani niezgodne, lecz zawierają elementy uzupełniające się,

D.

mając na uwadze, że pomimo dużych osiągnięć w zakresie spójności w Unii, zauważa się tendencję do pogłębiania się różnic terytorialnych między regionami UE, na przykład w zakresie dostępu, szczególnie w regionach, w których występują utrudnienia strukturalne, a także wewnątrz regionów i obszarów UE, co może przerodzić się w zjawisko segregacji przestrzennej i pogłębić różnice między poziomami dobrobytu w poszczególnych regionach UE oraz zmniejszyć ogólną konkurencyjność UE,

E.

mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu rocznym za rok 2009 OECD zawarła zalecenie dotyczące długofalowego wzrostu gospodarczego, w którym skoncentrowano się na znaczeniu polityki fiskalnej, inwestycji w infrastrukturę, edukację i siłę roboczą oraz regulacji rynków produkcji, podkreślając w ten sposób ich rolę,

F.

mając na uwadze, że Światowe Forum Gospodarcze w swoim sprawozdaniu w sprawie globalnej konkurencyjności w latach 2009-2010 i innych sprawozdaniach wskazało na decydującą rolę infrastruktury jako drugiego z dwunastu filarów, na podstawie których ocenia się światową konkurencyjność, oraz stwierdziło, że infrastruktura wysokiej jakości stanowi klucz do zmniejszenia tzw. efektu odległości, przyciągania inwestycji zagranicznych i umożliwiania rozwoju gospodarczego,

G.

mając na uwadze, że w długoterminowej perspektywie konkurencyjność można osiągnąć jedynie w kontekście naprawdę zrównoważonego wzrostu gospodarczego w całej UE,

H.

mając na uwadze, że w sprawozdaniu grupy niezależnych ekspertów w sprawie innowacji i prac badawczo-rozwojowych powołanej po szczycie Hampton Court pod przewodnictwem Esko Aho określono kluczowe dziedziny – e-zdrowie, farmacja, transport i logistyka, środowisko, zasoby cyfrowe, energetyka i bezpieczeństwo – w których może działać innowacyjny rynek i w których istotną rolę odgrywa polityka publiczna,

I.

mając na uwadze, że by osiągnąć cele strategii UE 2020, konieczne jest określenie sytuacji wyjściowej w zakresie rozbieżności w poziomie rozwoju oraz ograniczenia, w związku z czym wyznaczane cele powinny odzwierciedlać rzeczywistą sytuację oraz potrzeby określone w wyniku konsultacji ze wszystkimi zainteresowanymi podmiotami na różnych szczeblach administracji,

J.

mając na uwadze, że Rada Europejska na szczycie w marcu 2010 r. podkreśliła znaczenie promowania spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, również za pomocą rozbudowy infrastruktury, dla zapewnienia powodzenia strategii UE 2020, biorąc pod uwagę, że nowa strategia ma eliminować przeszkody w rozwoju gospodarczym,

K.

mając na uwadze, że polityka spójności okazała się skutecznym narzędziem elastycznego reagowania na społeczno-gospodarcze wyzwania wynikające z kryzysu finansowego,

L.

mając na uwadze, że oprócz zadowalającej infrastruktury podstawowymi warunkami konkurencyjności jest promowanie badań, innowacji i rozwoju technologicznego oraz dostępność odpowiednio wysokiej jakości szkolenia dla ludności w regionach,

M.

mając na uwadze, że regiony będą odgrywać kluczową rolę w ograniczaniu skutków kryzysu dla obywateli, w związku z czym powinny uwzględniać zasadę partnerstwa i wypracować właściwe instrumenty oceny ex-ante wpływu różnych rodzajów polityki na dany obszar w celu sprostania nowym wyzwaniom, takim jak dostosowanie do globalizacji, zmiany demograficznym i wynikające z nich wyludnianie się regionów, zmiana klimatu oraz problemy związane z sektorem energii, a także ochrona różnorodności biologicznej, jak również nowe wyzwania powstałe w wyniku światowego kryzysu,

N.

mając na uwadze, że - jak pokazały wyniki dyskusji dotyczących strategii i programów w dziedzinie polityki spójności w okresie programowania 2007-2013 - jakość programów i zaangażowanie podmiotów wzrosły na każdym szczeblu administracji, stanowiąc krok naprzód w kierunku realizacji celów lizbońskich w zakresie konkurencyjności gospodarczej i wzrostu zatrudnienia,

O.

mając na uwadze, że reforma polityki spójności powinna prowadzić do jej udoskonalenia przez wzmocnienie powiązań, lepszą koordynację i synergię polityki europejskiej, unikając jednak podporządkowania jednej polityki innej polityce, zgodnie z potrzebami i celami Unii w zakresie trwałego rozwoju,

P.

I. mając na uwadze, że zaangażowanie podmiotów lokalnych i regionalnych na rzecz polityki spójności jest odzwierciedlone w ich lokalnych i regionalnych strategiach mających poprawić rozwój gospodarczy oraz integrację społeczną,

Q.

mając na uwadze, że konkurencyjność gospodarcza regionów pozostających w tyle jest wspierana za pośrednictwem rozwijania ich potencjału, w tym infrastruktury wszelkiego rodzaju, co umożliwia dostęp do edukacji, badań naukowych i innowacji,

R.

mając na uwadze, że chociaż niektóre elementy architektury tych instrumentów, np. jednakowe ramy czasowe oraz dostosowanie do strategii lizbońskiej, umożliwiają synergię, to nadal występują takie różnice, jak odmienne podstawy prawne, podejście tematyczne w opozycji do terytorialnego oraz współzarządzanie w opozycji do zarządzania scentralizowanego,

1.

podkreśla osiągnięcia w polityce spójności UE oraz fakt, że jej wdrażanie jest niezbędne do zapewnienia powodzenia strategii EU 2020, jako instrumentu służącego wyeliminowaniu rozbieżności między regionami poprzez podniesienie ich konkurencyjności, ułatwienie podjęcia reform strukturalnych oraz poprawę zdolności tych regionów do dostosowania się do globalnych warunków gospodarczych;

2.

docenia, że na lata 2007–2013 wszystkie państwa członkowskie przeznaczyły znaczne kwoty z ich łącznych przydziałów finansowych na badania naukowe i rozwój, innowacje oraz rozwój gospodarki opartej na wiedzy, co skutkuje 246 krajowymi lub regionalnymi programami operacyjnymi, w których na badania i innowacje przeznaczono w przybliżeniu 86 miliardów euro, z czego już 50 miliardów euro na podstawowe cele w zakresie badań naukowych, rozwoju i innowacji; podkreśla, że badania naukowe i innowacje są głównymi narzędziami zwiększenia konkurencyjności UE w obliczu światowych wyzwań, w związku z czym należy utrzymać regularne inwestycje w tych dziedzinach i przeprowadzać okresowe oceny postępów na podstawie osiągniętych wyników; zachęca państwa członkowskie i Komisję do przeznaczenia w ramach następnego okresu programowania wystarczających środków z funduszy strukturalnych na badania i innowacje, w szczególności trwałe innowacje, oraz wzmocnienie zdolności badawczych; podkreśla, że konieczne jest propagowanie i stosowanie udanych wzorców w trójkącie wiedzy dla zapewnienia trwałego rozwoju regionalnych działań badawczych i strategicznych ram dla innowacji we współpracy z przedsiębiorstwami, ośrodkami badań naukowych, uniwersytetami i organami publicznymi; podkreśla potencjał innowacyjnych zespołów regionalnych ukierunkowanych na wiedzę w zakresie stymulowania konkurencyjności na szczeblu regionów i nawołuje do lepszej koordynacji funduszy strukturalnych i siódmego programu ramowego na rzecz badań naukowych i rozwoju technologicznego;

3.

podkreśla, że większe skupienie środków na politykę spójności może zapewnić znaczny wkład tej polityki we wspieranie konkurencyjności, innowacji i zatrudnienia w UE;

4.

podkreśla, że przez wdrażanie polityki spójności zarówno sektor publiczny na wszystkich szczeblach administracji, jak i sektor prywatny odgrywają kluczową rolę w przywróceniu zaufania i solidarności w dobie recesji i po niej, zapewniając równe szanse w dostępie do inwestycji publicznych, zwłaszcza w zakresie infrastruktur, nowych technologii i kapitału ludzkiego, oraz gwarantując trwały rozwój;

5.

podkreśla, że konkurencyjność gospodarcza regionów UE jest ściśle związana z istnieniem odpowiedniego poziomu zatrudnienia, wykształconej i wykwalifikowanej siły roboczej, zabezpieczenia społecznego i dostępu do usługi publicznych; zauważa w związku z tym, że wspieranie spójności społecznej osiągniętej dzięki polityce spójności zwiększa znaczenie tej polityki dla ogólnej konkurencyjności regionów w skali światowej;

6.

uważa, że zgodnie z duchem traktatów polityka spójności, której celem jest zmniejszenie różnic między regionami w poziomie rozwoju i która przygotowuje regiony do sprostania wyzwaniom w krótkiej i dłuższej perspektywie czasowej (globalizacja, zmiany demograficzne, zmiany klimatu i ochrona różnorodności biologicznej, uwzględniając atuty i słabe punkty każdego z nich, okazała się kluczowa w procesie integracji europejskiej;

7.

zaznacza, że dzięki zwiększeniu synergii stworzonej między polityką badań naukowych, rozwoju i innowacji a polityką spójności można skuteczniej odpowiedzieć na wyzwania strategii UE 2020 podkreśla, że polityka spójności musi odegrać ważną rolę przy realizacji strategii UE 2020, gdyż pobudza ona zmiany strukturalne w całej Europie oraz wspiera kluczowe priorytety w zakresie inwestycji na wszystkich poziomach: lokalnym, regionalnym i krajowym oraz inwestycje transgraniczne, zapewniając spójność społeczną, gospodarczą i terytorialną; podkreśla jednak, że chociaż priorytety polityki spójności powinny być dostosowane do celów strategii UE 2020, to musi ona pozostać polityką niezależną, zdolną uwzględnić regionalną specyfikę i wesprzeć słabsze i najbardziej potrzebujące regiony, by zdołały one pokonać trudności społeczno-gospodarcze, przeszkody naturalne i ograniczyć nierówności; jest zdania, że zapewnienie dalszego stosowania już funkcjonujących wytycznych dotyczących polityki spójności zagwarantuje regionalny wymiar działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej oraz spowoduje powstawanie miejsc pracy w innowacyjnych sektorach;

8.

popiera poglądy dotyczące konkurencyjności przedstawione w zielone księdze nt. spójności terytorialnej, która polega na istnieniu „związków z innymi regionami, tak aby zapewnić skoordynowane i zrównoważone wykorzystanie wspólnych atutów” i umożliwić uwolnienie potencjału, jakim jest różnorodność obszarów UE; podkreśla w związku z tym, że sprawne i skoordynowane funkcjonowanie usług transportowych, należyty dostęp do telekomunikacji oraz w miarę możliwości łączenie zasobów i dzielenie kosztów energii, służby zdrowia, badań naukowych, ochrony środowiska i infrastruktury stanowią podstawowe warunki dalszej poprawy konkurencyjności; wzywa Komisję do przedstawienia konkretnych propropozycji zdefiniowaniaharmonijnej realizacji celu spójności terytorialnej;

9.

wyraża pogląd, że przy nakreślaniu i realizacji polityki spójności państwa członkowskie muszą wspierać podejście ukierunkowane na konkretne obszary; przyznaje, że rola regionów w poszczególnych państwach członkowskich jest różna, w zależności od ich struktury politycznej i administracyjnej; domaga się, by zasada pomocniczości, we wzmocnionym i poszerzonym rozumieniu określonym w TFUE, była należycie stosowana oraz by w obecnym okresie programowania wprowadzić ulepszenia poprzez wspieranie decentralizacji wzmacniającej władze lokalne, w celu poprawy wykorzystania środków; uważa, że w związku z powyższym zarządzanie w regionach średnio jedynie 30,5 % budżetu ogólnego przeznaczonego na politykę spójności, podczas gdy resztą administrują rządy centralne, przynosi efekty odwrotne do zamierzonych; dlatego uważa, że w przyszłości należy znacznie upowszechnić zasadę partnerstwa;

10.

uważa, że szczególnie obszary przygraniczne obrazują trudności, jakie napotyka Unia Europejska w związku z wyzwaniami takimi jak otwarcie granic, ukończenie tworzenia jednego rynku i globalizacja; podkreśla, że obszary te mogą cierpieć na brak konkurencyjności z powodu konkurencji podatkowej i socjalnej, złożoności administracyjnej oraz międzyregionalnych i międzypaństwowych przepływów migrantów; podkreśla znaczenie, jakie ma rozwój narzędzi współpracy transgranicznej oraz wielopoziomowego sprawowania rządów i zachęca Komisję do wspierania wymiany informacji i dobrych wzorców;

11.

podkreśla, że spójność terytorialna ma charakter horyzontalny i wielosektorowy, w związku z czym do jej wypracowania musi przyczyniać się polityka Unii; przypomina, że pojęcie to nie ogranicza się do skutków polityki regionalnej, ale też koncentruje się na koordynacji z innymi obszarami polityki Unii ukierunkowanymi na zrównoważony rozwój i zapewniającymi widoczne wyniki na poziomie regionalnym, w celu rozwoju i pełnego wykorzystania szczególnych form potencjału regionalnego oraz zwiększenia ich skutków w terenie, co prowadzi do wzrostu konkurencyjności i atrakcyjności regionalnej oraz do osiągnięcia spójności terytorialnej; jest zdania, że „koncentracja, współpraca i więzi” to kluczowe współrzędne spójności terytorialnej umożliwiające wypracowanie bardziej wyważonego rozwoju terytorialnego w UE;

12.

podkreśla, że wielopoziomowe sprawowanie rządów obejmuje zdecentralizowaną odpowiedzialność za programy, co umożliwia lepsze wykorzystywanie potencjału współpracy terytorialnej; w związku z czym, aby Unia Europejska mogła dążyć do wspólnych celów za pomocą spójnych i ukierunkowanych na wyniki środków, jednocześnie ustalając szczególne priorytety regionalne i lokalne, należy wdrożyć zasady wielopoziomowego sprawowania rządów;

13.

wyraża zadowolenie z wyników inicjatyw URBAN i LEADER, podkreśla, że należy wykorzystać zgromadzone doświadczenia i podobne przykłady najlepszych rozwiązań w celu stworzenia zintegrowanych ram zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich i wiejskich; nawołuje Komisję do rozpatrzenia i zaproponowania metod pracy, które sprzyjają partnerstwu między obszarami miejskimi i wiejskimi, przeciwdziałają wyludnieniu obszarów wiejskich i pobudzają zrównoważony rozwój miast, jako że blisko 80 % populacji UE zamieszkuje obszary miejskie; zaznacza, że zarówno obszary miejskie, jak i wiejskie odgrywają dynamiczną rolę w regionalnym rozwoju gospodarczym, oraz podkreśla, że w ramach następnego programowania należy przewidzieć inwestycje zarówno w projekty dotyczące miast, jak i regionów podmiejskich, a także inwestycje na rzecz lepszej koordynacji z programami rozwoju obszarów wiejskich;

14.

uważa, że partnerstwo jest podstawową zasadą przy kształtowaniu polityki spójności, zaś podejście oddolne poprawia zdolność administracyjną i jakość procesu programowania; uważa, że władze administracyjne każdego szczebla powinny uczestniczyć w podnoszeniu konkurencyjności gospodarczej UE w spójny i skuteczny sposób, wzajemnie się uzupełniając; nawołuje Komisję do podania jaśniejszej definicji zasady partnerstwa, aby zapewnić ustanawianie rzeczywistych partnerstw z władzami regionalnymi i lokalnymi oraz ułatwić wymianę najlepszych praktyk między regionami;

15.

przypomina, że wspólne finansowanie jest podstawową zasadą prawidłowego kierowania polityką spójności; domaga się, aby chronić tę zasadę, pomimo ograniczenia wydatków publicznych ze względu na kryzys gospodarczy;

16.

podkreśla, że potrzebne jest promowanie przedsiębiorczości i wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), uznając tym samym, że odgrywają one kluczową rolę w poprawie konkurencyjności gospodarczej i tworzeniu nowych miejsc pracy; podkreśla potrzebę przeglądu i konsolidacji roli instrumentów UE wspierających europejską konkurencyjność z myślą o racjonalizacji procedur administracyjnych, ułatwieniu dostępu do finansowania, szczególnie dla MŚP, oraz wprowadzeniu innowacyjnych mechanizmów zachęcających opartych na realizacji celów związanych z inteligentnym, zrównoważonym i sprzyjającym włączeniu społecznemu wzrostem gospodarczym, a także z promowaniem ściślejszej współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym i innymi instytucjami finansowymi; docenia w tym kontekście wartość dodaną oferowaną przez instrumenty inżynierii finansowej i zachęca do ich stosowania na jak najszerszą skalę, tak aby wykorzystać środki dostępne w ramach funduszy strukturalnych i dotacji globalnych, z myślą o osiągnięciu pozytywnych synergii i o maksymalizacji wyników; nawołuje również do ułatwienia dostępu do kapitału wysokiego ryzyka i mikrofinansowania;

17.

podkreśla ponadto, że skuteczne wdrażanie polityki spójności w dużym stopniu zależy od tego, w jaki sposób jest ona pomyślana, dlatego istotne znaczenie ma zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych na wczesnym etapie kształtowania i wdrażania przyszłej polityki spójności; zaznacza również, że potrzebny jest rozwój horyzontalnych i wertykalnych partnerstw między władzami publicznymi na wszystkich szczeblach z myślą o osiągnięciu jak najskuteczniejszego zarządzania na poszczególnych szczeblach; przypomina, że wielopoziomowe sprawowanie rządów stanowi jedną z kluczowych zasad polityki spójności oraz że jest ono niezwykle ważne dla zapewnienia jakości procesu podejmowania decyzji; podkreśla także w tym kontekście znaczenie partnerstwa władz regionalnych z Komitetem Regionów;

18.

z zadowoleniem przyjmuje zmianę rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006, które upraszcza procedury korzystania z funduszy strukturalnych i funduszu spójności i zachęca Komisję do dalszego upraszczania procedur, aby zapewnić ich elastyczność i zmniejszyć obciążenia administracyjne dla beneficjentów wsparcia pochodzącego z funduszy, tak by władze mogły sprostać wyzwaniom w odpowiednim czasie i przy wykorzystaniu odpowiednich środków; uważa, że partnerstwo publiczno-prywatne może dostarczyć prawdziwego wsparcia jako uzupełnienie wysiłków podejmowanych na poziomie lokalnym i regionalnym, i nawołuje Komisję Europejską do przedstawienia konkretnych propozycji konsolidacji partnerstwa publiczno-prywatnego w ramach polityki spójności;

19.

podkreśla znaczenie stałego wspierania głównie projektów na rzecz regionów mniej rozwiniętych w celu zniesienia różnic, tak by wyniki oczekiwane w tym okresie programowania zostały utrzymane i odpowiadały wstępnym założeniom; uważa, że zwiększenie dostępności i liczby udogodnień infrastrukturalnych przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności zapóźnionych regionów na rynku wewnętrznym oraz konkurencyjności UE jako całości na rynku zewnętrznym; wyraża pogląd, że wycofanie takiego wsparcia spowodowałoby zmniejszenie skutków pierwotnych pozytywnych wyników;

20.

podkreśla, że chociaż polityka spójności skupia się na regionach mniej rozwiniętych, dotyczy ona wszystkich regionów europejskich, bez względu na ich poziom rozwoju; podkreśla zatem potrzebę wspierania celu konkurencyjności regionalnej i zatrudnienia; przypomina, że silna i dobrze finansowana polityka spójności, posiadająca budżet odpowiadający przynajmniej obecnemu budżetowi zarówno pod względem wartości absolutnych, jak i realnej wartości, jest warunkiem wstępnym realizacji celów strategii EU 2020 zmierzającej do przekształcenia UE w inteligentną i zrównoważoną gospodarkę sprzyjającą włączeniu społecznemu i konkurencyjną na arenie światowej oraz do zapewnienia harmonijnego rozwoju wszystkich regionów i osiągnięcia celu spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej;

21.

jest zdania, że PKB musi pozostać głównym kryterium służącym ustalaniu kwalifikowalności regionów do uzyskania pomocy w ramach polityki spójności, zaś inne wymierne wskaźniki mogłyby zostać uwzględnione, jeżeli okażą się istotne, przy czym władze krajowe powinny dysponować swobodą stosowania, na odpowiednim szczeblu decyzyjnym, innych wskaźników uwzględniających szczególne cechy regionów i miast;

22.

podkreśla znaczenie uwzględnienia przy przyznawaniu środków szczególnych cech np. peryferyjnych regionów przybrzeżnych, górskich, regionów, w których występuje zjawisko wyludnienia, czy oddalonych regionów i miast granicznych; zachęca regiony do występowania z inicjatywami dotyczącymi wykorzystywania ich specyfiki regionalnej; nawołuje Komisję do dostosowania poszczególnych instrumentów finansowych umożliwiających uzyskanie wartości dodanej w perspektywie krótko- i średnioterminowej i do uwzględnienia przy tym skutków kryzysu gospodarczego i finansowego;

23.

zachęca Komisję do zbadania nowych możliwości w dziedzinie inżynierii finansowej w celu poprawy skuteczności i wpływu polityki spójności oraz aby osiągnąć jak najlepsze wyniki w ramach wybranych projektów;

24.

podkreśla korzystny wpływ równości kobiet i mężczyzn na wzrost gospodarczy i spójność społeczną, a także na konkurencyjność UE;

25.

podkreśla, że rozwój regionalny i spójność terytorialna w Europie, ze względu na swoją wartość dodaną, odgrywają decydującą rolę w poprawie konkurencyjności gospodarczej UE i w dążeniu do osiągnięcia celów strategii UE 2020, uznając podejście ukierunkowane na konkretny obszar za główny sposób osiągnięcia równowagi gospodarczej;

26.

podkreśla potrzebę zintegrowanego podejścia do korzystania z funduszy strukturalnych, ponieważ są one ważnym instrumentem pomagającym regionom osiągnąć zrównoważony wzrost, zwiększyć zatrudnienie i dobrobyt;

27.

podkreśla, że należy nadal utrzymywać systemy przejściowe, aby umocnić i zwiększyć osiągnięty poziom rozwoju, który mógłby ucierpieć, gdyby drastycznie zmniejszono środki finansowe z powodu osiągnięcia określonego celu; w ten sposób zapewnia się takie same podejście do regionów znajdujących się w podobnej sytuacji, co pozwoli również skutecznie zorganizować programy; skreślony;

28.

przypomina Komisji i państwom członkowskim, że oczekiwania obywateli europejskich wiążą się z ich potrzebami, a w szczególności z potrzebą dostępu do odpowiedniej infrastruktury i usług publicznych wysokiej jakości, które muszą być świadczone sprawiedliwie i dostępne cenowo dla wszystkich obywateli europejskich, bez względu na ich miejsce zamieszkania i pracy; podkreśla, że należy przestrzegać zasady równych szans oraz że wszystkie infrastruktury i projekty finansowane z funduszy strukturalnych powinny być dostępne dla osób niepełnosprawnych;

29.

zauważa, że do konsolidacji wiedzy i innowacji jako bodźca do przyszłego wzrostu gospodarczego i europejskiej konkurencyjności konieczna jest poprawa jakości edukacji, opieranie się na wynikach badań, promowanie innowacji i transferu wiedzy w całej Unii, jak najszersze wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych, zadbanie, aby innowacyjne pomysły owocowały postawaniem nowych produktów i usług, które przyczynią się do wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy o wysokiej jakości i pomogą stawić czoła wyzwaniom wynikającym z przemian społecznych w Europie i na świecie, promowanie przedsiębiorczości, nadanie pierwszorzędnego znaczenia potrzebom użytkowników i możliwościom rynkowym oraz zapewnienie dostępności i odpowiedniego poziomu finansowania, w którym fundusze strukturalne będą odgrywać kluczową rolę;

30.

podkreśla, że spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna daje możliwość wykorzystania w pełni potencjału badań naukowych, rozwoju i innowacji oraz zapewnienia obywatelom europejskim lepszych warunków życia i większego zaufania do UE; selektywne i połączone inwestycje w badania naukowe, rozwój i innowacje muszą uwzględniać możliwości oraz potencjał regionów i miast, a także wspierać rozwój kluczowych dziedzin, takich jak e-zdrowie, farmacja, transport i logistyka, środowisko, zasoby cyfrowe, energetyka i bezpieczeństwo, przez programy rozwoju instytucjonalnego i budowania potencjału;

31.

jest zdania, że niektóre środki finansowe przyznane na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną w ramach polityki spójności powinny zostać wykorzystane do osiągnięcia i utrzymania pozycji światowego lidera w sektorach, w których Europa ma już przewagę konkurencyjną, i w sektorach, w których otwierają się przed nią szanse na osiągnięcie pozycji światowego lidera;

32.

jest zdania, że w celu skonsolidowania rynku wewnętrznego potrzebne są szczególne środki służące pobudzaniu konkurencji na poziomie europejskim, jednak bez zakłócania równowagi między państwami członkowskimi; uważa, że w ten sposób można osiągnąć zadowalający poziom stabilności i dobrobytu gospodarczego w skali europejskiej;

33.

zaleca, aby państwa członkowskie i Komisja poświęciły większą uwagę wspieraniu dużych projektów, które obejmują co najmniej dwa programy operacyjne o istotnym wpływie na poziomie europejskim, co zapewni wartość dodaną, spowoduje powstawanie miejsc pracy o wysokiej jakości i zagwarantuje zrównoważony rozwój regionów;

34.

jest zdania, że w ramach polityki spójności należy nadal promować środki, które spowodują powstawanie jak największej liczby miejsc pracy, co umożliwi wykorzystanie lokalnych zasobów ludzkich i zapewni ich stały rozwój, z myślą o zagwarantowaniu wysokiej produktywności;

35.

utrzymuje, że osiągnięcie gospodarczej, społecznej i terytorialnej spójności jest warunkiem koniecznym, ale niewystarczającym do zagwarantowania konkurencyjności gospodarczej na poziomie światowym, co wymaga znacznych inwestycji w kluczowych dziedzinach, takich jak energetyka, środowisko, infrastruktura, edukacja, badania naukowe i rozwój, przemysł i usługi twórcze, logistyka i transport;

36.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

15.6.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 169/37

—

uwzględniając komunikat Komisji w sprawie jej programu prac na 2011 r.(COM(2010)0623),

—

uwzględniając porozumienie ramowe w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim a Komisją Europejską, zwłaszcza jego załącznik 4,

—

uwzględniając art. 110 ust. 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze kluczowe znaczenie dialogu między Parlamentem Europejskim a Komisją prowadzonego w odpowiednim czasie, tak by umożliwić skoncentrowanie się na określeniu głównych celów strategicznych UE na przyszły rok i kolejne lata,

B.

mając na uwadze, że priorytetom politycznym powinny odpowiadać dostępne zasoby finansowe,

C.

mając na uwadze, że polityka europejska i działania europejskie realizowane równolegle z polityką i działaniami państw członkowskich w myśl zasady pomocniczości mogą i muszą mieć rzeczywisty wpływ na rozwinięcie u obywateli umiejętności przewidywania zmian i reagowania na nie w szybko zmieniającym się społeczeństwie,

D.

mając na uwadze, że rok 2011 będzie czasem o kluczowym znaczeniu dla przyszłego sukcesu Unii oraz przyniesie istotne wyzwania dla Komisji Europejskiej i Unii jako całości,

E.

mając na uwadze, że kryzys finansowy nadal wywiera znaczny wpływ na gospodarki państw członkowskich oraz że należy dokonać gruntownych dostosowań zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym; mając na uwadze, że całkowite wyjście z kryzysu wymaga wspólnej europejskiej strategii na rzecz zrównoważonego rozwoju i tworzenia miejsc pracy, wspartej koniecznymi uprawnieniami i zasobami,

1.

zwraca uwagę, że jest to pierwszy program prac, który ma zostać przyjęty w ramach nowego cyklu programowania, i podkreśla, że nawiązany z Komisją dialog należy pogłębić w celu poprawy w zakresie oczywistej zależności między priorytetami politycznymi a budżetem przeznaczonym na ich finansowanie na szczeblu UE;

2.

apeluje do Komisji, by zobowiązała się do sporządzenia realistycznego i operacyjnego programu prac, który musi być skuteczny, znajdować odzwierciedlenie w rzeczywistości i być wdrażany lepiej niż w przeszłości; wzywa również do precyzyjniejszego określenia harmonogramu przedstawiania najważniejszych planowanych wniosków;

3.

apeluje do Komisji o jak najszybsze dostosowanie dorobku prawnego do art. 290 i 291 TFUE w oparciu o konkretny harmonogram;

4.

wzywa Komisję, aby w swoich działaniach wykorzystywała w możliwie najpełniejszy sposób swoje uprawnienia i autorytet polityczny; zauważa, że Unia Europejska nie może skutecznie funkcjonować, jeśli Komisja nie wskaże, nie określi i nie będzie propagowała ogólnego interesu Unii i obywateli oraz jeśli nie będzie efektywnie wywiązywała się ze swojego obowiązku, jakim jest nadzorowanie przestrzegania Traktatów i prawa UE;

5.

zauważa, że starania poczynione dotychczas w celu zaradzenia kryzysowi finansowemu oraz wspierania odbudowy gospodarczej Europy były dalekie od spełnienia wymagań; wyraża ponadto ubolewanie, że program prac Komisji nie przewiduje dodatkowych środków pozwalających na zwiększenie zatrudnienia; wzywa w związku z tym Komisję do przedstawienia szczegółowej odpowiedzi na temat sposobu, w jaki jej inicjatywy i wnioski pozwolą stawić czoła temu wyzwaniu;

6.

uważa, że UE musi przeprowadzić niezwłocznie reformę strukturalną, aby zwiększyć swoją konkurencyjność i przywrócić wzrost gospodarczy; uważa, że do głównych punktów strategii należą: modernizacja infrastruktury (w tym infrastruktury szerokopasmowej), intensyfikacja działań w zakresie badań naukowych, rozwoju i innowacji, polityka gwarantująca wystarczające, oszczędne i ekologiczne zasoby energii, innowacje, rozwój nowych technologii oraz jakość edukacji i szkoleń;

7.

z zadowoleniem przyjmuje priorytetowe potraktowanie reformy zarządzania gospodarką w Europie; przestrzega, że jeżeli UE nie będzie w stanie wypracować wiarygodnych metod zarządzania gospodarką, w szczególności w strefie euro, umożliwiających prawidłową politykę fiskalną i przywracających wzrost, zagrożona będzie przyszłość euro jako waluty; domaga się, aby taka reforma w pełni uwzględniała stanowisko Parlamentu, określone w rezolucji z dnia 20 października 2010 r., i miała na celu wsparcie założeń gospodarczych i społecznych Unii, określonych w art. 3 Traktatu z Lizbony;

8.

przypomina, że Parlament Europejski i Rada, jako dwa organy władzy budżetowej, powinny być w równym stopniu zaangażowane we wszelką mobilizację europejskiego mechanizmu stabilności finansowej; wzywa do niezwłocznego przedstawienia wniosków legislacyjnych pozwalających na utworzenie stałego mechanizmu rozwiązywania sytuacji kryzysowych (np. Europejskiego Funduszu Walutowego), pozwalających w pełni uwzględnić strategię Europa 2020 w długofalowych strategiach makroekonomicznych, jak również pozwalających podjąć wstępne działania w kierunku wzajemnej emisji części długu państwowego oraz wprowadzenia obligacji, zgodnie z wnioskami zawartymi w poprzednich sprawozdaniach Parlamentu Europejskiego, oraz pozwalających na powołanie wspólnego zewnętrznego przedstawiciela strefy euro; opowiada się raczej za nieznaczną zmianą Traktatu, która będzie stanowić podstawę prawną dla takiego mechanizmu, nie zaś za jego dogłębną modyfikacją;

9.

nalega, by Komisja jak najszybciej zaproponowała zmiany w obowiązującym obecnie rozporządzeniu finansowym; stwierdza, że wieloletnie ramy finansowe na okres po roku 2013 winny również odzwierciedlać zwiększony zakres odpowiedzialności; wzywa Komisję do przedstawienia ambitnych propozycji inwestycyjnych w celu wypełnienia założeń strategii UE 2020 oraz tworzenia nowych miejsc pracy, napędzania wzrostu i zapewniania bezpieczeństwa obywatelom Europy; uważa, że elastyczność w tym zakresie będzie miała zasadnicze znaczenie, a budżet UE powinien umożliwić uruchomienie alternatywnych źródeł finansowania (przeznaczanie środków, obligacje na rzecz projektów itp.);

10.

przypomina, że przyjęcie wieloletnich ram finansowych na okres po 2013 r. wymaga zgody Parlamentu Europejskiego; wzywa Komisję do ułatwienia szybkiego przyjęcia porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie roli Parlamentu w przygotowaniu i negocjowaniu nowych wieloletnich ram finansowych;

11.

zdecydowanie wzywa Komisję do przedstawienia w czerwcu 2011 r., w następstwie przyjęcia przez Parlament stanowiska w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych, odważnej i innowacyjnej propozycji zasadniczych zmian w systemie zasobów własnych w celu stworzenia systemu, który będzie sprawiedliwy, jasny, przejrzysty i neutralny pod względem obciążeń podatkowych obywateli UE; wyraża stanowcze przekonanie, że wieloletnie ramy finansowe i zagadnienie zasobów własnych są wzajemnie powiązane i należy podejmować decyzje w ich zakresie w tym samym czasie w oparciu o otwartą debatę między instytucjami, ze szczególnym zaangażowaniem parlamentów krajowych, jak również nie wolno opóźniać podjęcia tych decyzji;

12.

podkreśla, że poprzez wspieranie inwestycji w realną gospodarkę polityka spójności stanowi jeden z najważniejszych instrumentów UE pozwalających reagować na kryzys gospodarczy; w związku z tym pozytywnie odnosi się do przeprowadzonej przez Komisję pierwszej oceny wdrażania środków związanych z polityką spójności w ramach europejskiego planu naprawy gospodarczej, w której podkreślono kluczową rolę tej polityki w procesie przeciwdziałania skutkom kryzysu; podkreśla niezaprzeczalny związek polityki spójności z trzema głównymi priorytetami strategii Europa 2020, polityka ta bowiem prowadzi do osiągnięcia większego, inteligentnego, zrównoważonego i obejmującego wszystkich wzrostu przy jednoczesnym promowaniu harmonijnego rozwoju we wszystkich 271 regionach Unii;

13.

przyjmuje do wiadomości wprowadzenie europejskiego okresu oceny; uważa, że komisje Parlamentu Europejskiego muszą odgrywać istotniejszą rolę, aby wykazać się znajomością tematu przez sporządzanie sprawozdań rocznych w sprawie postępów w odniesieniu do ważnych celów poprzedzających (wspólne) rezolucje grup politycznych;

14.

wyraża ubolewanie, że wnioski dotyczące europejskiego okresu oceny i pakietu dotyczącego zarządzania gospodarczego zapewniają niewielkie możliwości dla europejskiej kontroli demokratycznej, i nalega na silne zaangażowanie Parlamentu w oba projekty;

15.

wzywa Komisję do możliwie najszybszego zaproponowania wniosków dotyczących przekształcenia dyrektywy w sprawie nadużyć na rynku oraz dyrektywy w sprawie instrumentów finansowych; zauważa, że Komisja Europejska musi mieć na uwadze możliwe łączne konsekwencje proponowanych przez siebie rozwiązań, by zapewnić, że będą one poprawiać stabilność, przejrzystość i odpowiedzialność sektora finansowego oraz jego potencjał w służeniu realnej gospodarce w odniesieniu do wzrostu i zatrudnienia;

16.

apeluje, aby inicjatywa ustawodawcza dotycząca rozwiązania kryzysu w sektorze bankowym była skoordynowana z zasadami polityki konkurencji, tak aby osiągnąć wszechstronne ramy zarządzania kryzysowego, obejmujące zarówno podmioty prywatne, jak i publiczne i chroniące podatników; wyraża przekonanie, że zmiany w rozporządzeniu w sprawie agencji ratingowych winny dotyczyć braku konkurencji w tym sektorze i zwraca się do Komisji, by zgodnie z ostatnimi wnioskami Parlamentu Europejskiego podjęła działania w celu przeanalizowania możliwości utworzenia niezależnej europejskiej agencji ratingowej i większego zaangażowania niezależnych podmiotów publicznych w wystawianie ratingów kredytowych;

17.

wzywa Komisję do przedstawienia wszechstronnego planu działań, wraz z harmonogramem i celami pozwalającego na utworzenie jednolitego rynku treści i usług online na korzyść otwartego i dostatniego społeczeństwa cyfrowego oraz przezwyciężyć przepaść cyfrową;

18.

podkreśla, że agenda cyfrowa i inwestycje w technologie informacyjno-komunikacyjne mają kluczowe znaczenie dla długoterminowej konkurencyjności Europy, i wzywa państwa członkowskie oraz Komisję do dalszego wprowadzania na rynek sieci następnej generacji oraz dostępu do nich dzięki postępującej liberalizacji wewnętrznego rynku usług łączności w celu pobudzenia innowacji w UE;

19.

zdecydowanie zachęca Komisję do zwiększenia znaczenia wiedzy i innowacji w 8. programie ramowym po przeglądzie śródokresowym, a także przypomina, jak ważna dla PE jest możliwość przedstawienia swoich priorytetów przed przyjęciem 8. programu ramowego w 2012 r.;

20.

z zadowoleniem przyjmuje ambicję Komisji w odniesieniu do unii innowacji przez przegląd ram w zakresie pomocy państwa dla badań i rozwoju oraz innowacji ze zwiększeniem roli EBI i kapitału ryzyka; uznaje również rolę, jaką przetargi publiczne mogą odgrywać w stymulowaniu innowacyjności;

21.

wzywa Komisję do ograniczania biurokracji w programach na rzecz badań i rozwoju oraz do zwiększenia udziału innowacyjnych przedsiębiorstw w projektach; wyraża przekonanie, że Komisja powinna dalej promować partnerstwa publiczno-prywatne w celu wspierania europejskiej działalności badawczo-rozwojowej i innowacyjności;

22.

podkreśla znaczenie, którym będą się cechować nowe programy wieloletnie po roku 2013 w dziedzinie edukacji, kultury, rynku audiowizualnego, młodzieży i obywatelstwa, które powinny zostać przedstawione w 2011 r.; jest zdania, że działania i środki podejmowane w ramach tych programów powinny odpowiadać potrzebom obywateli europejskich i opierać się na odpowiednich i wydajnych ramach budżetowych; uważa, że inicjatywa „Mobilna młodzież” podkreśla znaczenie tych programów.

23.

podkreśla strategiczne znaczenie głównej inicjatywy dotyczącej oszczędnego gospodarowania zasobami i zdecydowanie zachęca Komisję do szybkiego podjęcia prac nad ambitnym projektem osiągania wiążących celów i konkretnych etapów w ramach europejskiego okresu oceny koordynacji polityki UE 2020; wzywa również Komisję do przedstawienia wniosków ustawodawczych pozwalających na dalsze ograniczanie emisji CO2 w Europie;

24.

uważa, że priorytetem powinno być prawidłowe i funkcjonalne wdrożenie istniejących instrumentów legislacyjnych takich jak trzeci pakiet energetyczny, i w pełni popiera inicjatywy związane ze strategią 2050, z inteligentnymi sieciami i bezpieczeństwem dostaw;

25.

podkreśla, że aby zagwarantować zrównoważony wzrost gospodarczy, podstawowe znaczenie ma bezpieczeństwo energetyczne polegające na nieprzerwanych dostawach, przestrzeganie postanowień umownych, sprawiedliwe ceny rynkowe oraz unikanie sytuacji uzależnienia od zbyt małej liczby producentów;

26.

wyraża przekonanie, że w następstwie komunikatu na temat nowej polityki przemysłowej dla Europy powinny zostać przyjęte skuteczne środki, w szczególności celem zrealizowania pożądanego przejścia do zrównoważonej gospodarki niskoemisyjnej oraz zapewnienia realizacji 20 % celu w zakresie racjonalnego wykorzystywania energii w UE;

27.

podkreśla, że istotnym priorytetem jest również łagodzenie skutków zmian klimatu i dostosowanie się do nich, na czym skorzysta konkurencyjność przemysłu i MŚP w Europie;

28.

pozytywnie ocenia główne priorytety związane z publikacją białej księgi i apeluje do Komisji o przyspieszenie prac nad przygotowaniem przeglądu wytycznych dotyczących sieci TEN-T i jej zmodernizowanych mechanizmów finansowych zgodnie ze strategią Europa 2020 i przeglądem budżetu UE;

29.

nalega od początku, aby wynikiem procesu reformy WPR była silna, sprawiedliwa, rzeczywiście wspólna i wielofunkcyjna polityka, która spełnia oczekiwania konsumentów i producentów, skutecznie zapewnia „dobra publiczne”, zwłaszcza bezpieczeństwo żywności, i gwarantuje samowystarczalność UE pod względem żywności;

30.

przypomina, że w rezolucji z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie przyszłości wspólnej polityki rolnej po roku 2013 Parlament nalegał, aby kwoty przeznaczone na WPR w budżecie na 2013 r. były co najmniej utrzymane na tej samej wysokości w kolejnym okresie programowania finansowego;

31.

żąda, aby import produktów rolnych do UE z krajów trzecich był dopuszczalny tylko wówczas, jeżeli wytworzono je zgodnie z europejskimi normami w zakresie ochrony konsumenta, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska oraz zgodnie z minimalnymi standardami socjalnymi; nalega, aby zawieranie dwustronnych lub wielostronnych umów handlowych nie odbywało się ze szkodą dla producentów rolnych z UE;

32.

w świetle ustaleń zawartych w sprawozdaniu Trybunału Obrachunkowego na temat reformy rynku cukru apeluje do Komisji o dokonanie przeglądu procedur sporządzania ocen skutków przepisów, aby zagwarantować korzystanie przy ich przygotowywaniu z najlepszych i najbardziej aktualnych informacji, co będzie miało kluczowe znaczenie przy ocenie wpływu przyszłych dwustronnych umów handlowych na najważniejsze sektory gospodarki UE;

33.

z zadowoleniem przyjmuje planowane przez Komisję przedłożenie wniosków w sprawie wdrożenia zintegrowanej polityki morskiej, takich jak wniosek w sprawie ram planowania przestrzennego obszarów morskich, komunikat na temat zrównoważonego wzrostu w regionach przybrzeżnych i sektorach morskich oraz komunikat w sprawie integracji nadzoru morskiego; podkreśla jednak, że środki na wprowadzenie w życie zintegrowanej polityki morskiej muszą być zapewnione na szczeblu budżetu Wspólnoty w postaci proporcjonalnego wkładu wszystkich sektorów, których ta polityka dotyczy;

34.

wyraża przekonanie, że obejmujący wszystkie podmioty wzrost może zachodzić tylko w oparciu o równe traktowanie wszystkich pracowników w miejscu pracy oraz takie same warunki prowadzenia działalności dla wszystkich przedsiębiorstw; jest zdania, że w programie prac Komisji powinien znaleźć się także wniosek mający na celu zagwarantowanie tych zasad i nalega, aby wniosek ustawodawczy dotyczący wdrażania dyrektywy o delegowaniu pracowników, przewidziany w komunikacie na temat aktu w sprawie jednolitego rynku, wyjaśniał kwestię korzystania z podstawowych praw społecznych;

35.

wzywa do przedstawienia wniosku Komisji Europejskiej dotyczącego udziału finansowego pracowników w dochodach przedsiębiorstw;

36.

wzywa Komisję, aby w swoich sprawozdaniach w sprawie „nowych umiejętności i zatrudnienia” oraz „platformy zwalczania ubóstwa” uwzględniła konkretne trudności, z jakimi zmagają się kobiety, a w szczególności promowała równość w miejscu pracy jako środek zwalczania ubóstwa oraz zachęcała kobiety do przedsiębiorczości poprzez stosowanie środków z uwzględnieniem najlepszych praktyk;

37.

wyraża stanowcze przekonanie, że usunięcie różnic w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn nadal stanowi rzeczywiste wyzwanie, z którym należy się uporać, i jeszcze raz przypomina skierowane do Komisji w rezolucji z 2008 r. wezwania do przedłożenia Parlamentowi wniosku legislacyjnego w sprawie zmiany obowiązujących przepisów dotyczących stosowania zasady równego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn, przy uwzględnieniu zaleceń zawartych w załączniku do tej rezolucji;

38.

wzywa Komisję do uwzględnienia opinii partnerów społecznych w zakresie emerytur i do dopilnowania, aby biała księga odzwierciedlała oczekiwania obu stron sektora, a także wzmocniła pierwszy filar;

39.

z zadowoleniem przyjmuje reformę portalu pracy EURES, w wyniku której informacje i porady związane z zatrudnieniem stały się bardziej dostępne dla młodych ludzi, jednak ubolewa, że wniosek ten – potrzebny młodym ludziom już dzisiaj – został odłożony do 2012 r.;

40.

wzywa do zwiększenia skuteczności i poprawy rezultatów dwóch największych agencji szkoleniowych UE – Cedefop – Europejskiego Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego – i ETF – Europejskiej Fundacji Kształcenia;

41.

zdecydowanie wspiera dalszą integrację rynkową dążącą do zapełnienia istotnych utrzymujących się luk, tak jak to określił profesor Mario Monti, oraz do zwiększenia zaufania obywateli, pracowników, małych przedsiębiorstw i konsumentów w Europie; z zadowoleniem przyjmuje publikację Aktu o jednolitym rynku, jest jednak zdania, że propozycje powinny być bardziej ambitne i konkretne; wzywa Komisję do niezwłocznego przedstawienia konkretnych priorytetów iwniosków ustawodawczych;

42.

wnosi o uaktualnienie przepisów prawnych UE dotyczących procedury przetargowej poprzez harmonizację dyrektyw oraz porozumienia w sprawie zamówień publicznych oraz wzywa do jaśniejszego zarysowania harmonogramu prac na najbliższy rok;

43.

wzywa Komisję do zapewnienia spójnego podejścia pomiędzy aktem prawnym dotyczącym europejskiego prawa umów i dyrektywą o prawach konsumenckich; uważa, że Komisja winna bezzwłocznie – w 2011 r., a nie jak wcześniej proponowano w 2014 r., – zająć się w zintegrowany sposób precyzyjną strategią polityczną dotyczącą konsumentów;

44.

popiera zmianę dyrektywy w sprawie podróży zorganizowanych oraz przegląd dyrektywy w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, koncentrując się na nadzorze rynkowym;

45.

podkreśla potrzebę skutecznych przepisów dotyczących bezpieczeństwa produktów w UE; popiera zmiany w dyrektywie w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, które wymagają jaśniej zarysowanego harmonogramu, zbieżnego z procesem wprowadzania zmian w nowych ramach prawnych; wzywa Komisję do dokonania przeglądu systemu oznakowania CE, tak aby upewnić się, że oznakowanie CE może być uznawane przez konsumentów za znak bezpieczeństwa;

46.

podkreśla, że inicjatywy w zakresie prawa cywilnego mają zasadnicze znaczenie dla ożywienia jednolitego rynku; wspiera działania Komisji dotyczące wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych, wzywając do dostosowania instrumentów dostępnych w ramach prawa cywilnego do systemu e-sprawiedliwości;

47.

apeluje o ostateczne rozwiązanie problemów związanych z ustanowieniem patentu europejskiego oraz wzywa Komisję do przedstawienia w razie konieczności wniosku o wzmocnioną współpracę;

48.

wyraża ogromne ubolewanie w związku z tym, że nie wystąpiono z inicjatywą ustawodawczą w sprawie kabotażu oraz z powodu opóźnienia do 2012 r. dostępu do rynku kolejowego, w tym otwarcia rynku krajowych przewozów pasażerskich; ponownie wyraża stanowcze przekonanie o konieczności ochrony i rozwoju wszechstronnej strategii politycznej na rzecz ochrony praw pasażera;

49.

jest głęboko zaniepokojony brakiem konkretnych propozycji dotyczących praw podstawowych lub przekrojowej dyrektywy w sprawie niedyskryminacji oraz faktem, że nawet nie poruszono kwestii wolności od dyskryminacji; wzywa Komisję do sprawnego działania w celu odblokowania dyrektywy w sprawie niedyskryminacji;

50.

wzywa do przedstawienia wniosku dotyczącego komunikatu w sprawie zwiększenia solidarności wewnątrz UE w dziedzinie azylu, ale ubolewa nad brakiem wniosków legislacyjnych dotyczących azylu, pamiętając, że do 2012 r. Unia powinna ustanowić wspólną politykę azylową;

51.

wzywa do przedstawienia wniosków w sprawie migracji; przypomina, że poprawne funkcjonowanie proponowanego systemu wjazdów i wyjazdów będzie zależeć od powodzenia systemów VIS i SIS II, choć SIS II nie jest jeszcze w pełni zdolny do działania;

52.

podkreśla potrzebę przyjęcia ambitnej strategii politycznej w zakresie praw podstawowych po wejściu w życie Traktatu z Lizbony oraz jak najskuteczniejszego poszanowania praw podstawowych gwarantowanych w Karcie praw podstawowych; zwraca się do Komisji o zapewnienie zgodności wszelkich inicjatyw prawodawczych z prawami podstawowymi oraz o zadbanie o to, by państwa członkowskie wypełniały postanowienia Karty praw podstawowych podczas wdrażania prawodawstwa UE; wzywa do zwiększenia możliwości monitorowania oraz stosowania mechanizmów traktatowych w odniesieniu do naruszeń postanowień Karty praw podstawowych;

53.

podkreśla, że w walce z terroryzmem i przestępczością zorganizowaną powinno się w pełni przestrzegać praw i swobód obywateli UE oraz że ochrona danych i prawo do zadośćuczynienia mają podstawowe znaczenie w tworzeniu wiarygodnej i skutecznej polityki bezpieczeństwa; wyraża przekonanie, że wzrastająca przestępczość wymaga przyjęcia większej liczby wspólnotowych planów na rzecz zwalczania przestępczości zorganizowanej i zapewniania bezpieczeństwa w Internecie;

54.

przyjmuje z zadowoleniem wniosek dotyczący praw ofiar przestępstw, a przede wszystkim prawa do pomocy prawnej i doradztwa prawnego, ale żałuje, że jest to jedyny przewidziany środek; wzywa do przyjęcia jasno zarysowanego harmonogramu realizacji środków w zakresie praw proceduralnych;

55.

z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie w 2011 r. nowych kompleksowych ram prawnych na rzecz ochrony danych osobowych w UE; podkreśla, że dokładnie przeanalizuje wszystkie wnioski, w tym w sprawie danych dotyczących przelotu pasażera (UE-PNR) i programu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów (UE-TFTP), by zapewnić ich zgodność z poszanowaniem praw podstawowych;

56.

z zadowoleniem przyjmuje wnioski w zakresie prawa cywilnego, ale zwraca się do Komisji – w celu wypracowania wspólnych norm dla obywateli UE w różnych państwach członkowskich – o rozważenie szybszego przeglądu dorobku w zakresie prawa cywilnego i karnego oraz przedstawienie Parlamentowi sprawozdania;

57.

popiera inicjatywy mające na celu godzenie pracy z życiem rodzinnym poprzez m.in. środki dotyczące minimalnego okresu urlopu wychowawczego i upowszechnianie elastycznych form pracy dla kobiet i mężczyzn, jak również pomocy dla osób sprawujących opiekę w łączeniu pracy zawodowej z obowiązkami opiekuńczymi;

58.

ubolewa nad opóźnieniem Komisji w przedkładaniu wniosków legislacyjnych dotyczących „lizbonizacji” obecnego dorobku w zakresie współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych, co stanowi priorytet w obszarze wolności obywatelskich, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych;

59.

wyraża przekonanie, że zmiany w przepisach dotyczących Europolu i Eurojustu są nieodzowne po przyjęciu Traktatu z Lizbony i wyraża ubolewanie, że ich przyjęcie zaplanowano dopiero na lata 2012-2013; podkreśla szczególnie, że wszystkie agencje WSiSW muszą być skuteczne i – co najważniejsze – odpowiedzialne;

60.

podkreśla, że propagowanie praw człowieka na świecie jest jednym z podstawowych celów Unii Europejskiej na arenie światowej oraz że lepsze stosunki handlowe i zwiększona pomoc na rzecz rozwoju mogą przyczynić się do postępów w tym obszarze;

61.

wzywa Komisję do utrzymania dotychczasowego tempa procesu rozszerzenia;

62.

podkreśla, że nowe inicjatywy w następujących obszarach byłyby pożądane:

63.

jest przekonany, że aby UE skutecznie propagowała swoje wartości i zasady oraz przyczyniała się do stabilności politycznej i rozwoju gospodarczego w krajach ościennych, musi ona wspierać młode demokracje w Europie i umacniać stosunki ze swoimi partnerami; wzywa Komisję do zakończenia przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS) w celu zapewnienia większej spójności między celami politycznymi a instrumentami finansowymi; wyraża przekonanie, że w stosunkach z sąsiadami należy zwiększyć wymagania w zakresie praw człowieka i demokracji;

64.

wzywa Komisję do jeszcze bardziej priorytetowego traktowania bezpieczeństwa żywnościowego w Afryce; podkreśla potrzebę zrównoważonego wzmocnienia sektora rolnictwa w Afryce; w tym kontekście wzywa Komisję do zapewnienia ubogim w Afryce większego dostępu do kredytów i usług finansowych; wzywa Komisję do promowania środków na rzecz ożywienia obrotu handlowego na kontynencie afrykańskim, w tym ulepszonych pakietów wsparcia służących regionalnym wspólnotom gospodarczym oraz poprawie infrastruktury na całym kontynencie afrykańskim;

65.

wzywa Komisję do przedstawiania corocznego sprawozdania z postępów UE w realizacji milenijnych celów rozwoju do 2015 r. oraz do wprowadzenia środków zapewniających, że państwa członkowskie wypełnią swe zobowiązania dotyczące przeznaczenia 0,7 % DNB na oficjalną pomoc rozwojową i pozwalających na monitorowanie takich przedsięwzięć;

66.

podkreśla, że w kontekście trwających negocjacji nad umowami o partnerstwie gospodarczym (EPA) należy ponownie skupić się na aspekcie rozwoju;

67.

wzywa Komisję do aktywnego popierania widocznych postępów w toczących się negocjacjach WTO w celu jak najszybszego zakończenia rundy dauhańskiej; podkreśla wagę zwiększenia znaczenia już zawartych dwustronnych i regionalnych umów o wolnym handlu oraz zawierania nowych umów tego rodzaju, zauważa jednocześnie, że powinno to być traktowane jako strategia uzupełniająca, a nie jako alternatywa dla porozumień wielostronnych;

68.

przypomina, że wielostronność musi pozostać priorytetem UE, i żąda, aby w trwających i przyszłych negocjacjach handlowych przestrzegano zasady specjalnego i wyróżniającego traktowania krajów rozwijających się; wyraża zdecydowane przekonanie, że do stworzenia bardziej wyważonego i sprawiedliwego systemu gospodarczego, będącego elementem nowego ładu światowego służącego rozwojowi i eliminacji ubóstwa;

69.

podkreśla, że import do UE z krajów trzecich powinien mieć miejsce tylko wówczas, gdy jest to zgodne z europejskimi przepisami dotyczącymi ochrony konsumenta; wyraża przekonanie, że Komisja Europejska powinna nakłaniać partnerów handlowych w negocjacjach międzynarodowych do przestrzegania europejskich standardów w zakresie ochrony środowiska, norm społecznych oraz kodeksu pracy;

70.

zwraca się o włączenie klauzuli o zbiorowej odpowiedzialności przedsiębiorstw do międzynarodowych umów handlowych podpisywanych przez UE; wyraża przekonanie, że winna ona obejmować obowiązek sprawozdawczości i przejrzystości w przypadku korporacji oraz należytej staranności w przypadku przedsiębiorstw i grup przedsiębiorstw, dochodzenia w przypadku udowodnionych naruszeń zobowiązań w zakresie zbiorowej odpowiedzialności przedsiębiorstw, a także lepszy dostęp do sądów dla ofiar działań korporacji;

71.

zwraca się do Komisji o wystąpienie z inicjatywą ustawodawczą analogiczną do nowej amerykańskiej ustawy o handlu minerałami z krajów ogarniętych konfliktami w celu zwiększenia przejrzystości i dobrego zarządzania w sektorze wydobywczym w krajach rozwijających się; zwraca się do Komisji o wzmożenie walki z korupcją w takich krajach, ponieważ szkodzi ona prawom człowieka i dobrym rządom;

72.

wzywa Komisję do niezwłocznego przedstawienia wniosków zmieniających rozporządzenia dotyczące Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF);

73.

podkreśla, że Komisja powinna bardziej otwarcie przyczyniać się do kształtowania pozytywnego podejścia do krajowych deklaracji w sprawie zarządzania podpisywanych przez ministrów finansów; podkreśla, że Komisja powinna nakłaniać państwa członkowskie do wydawania deklaracji w sprawie zarządzania; wzywa do wprowadzenia wszechstronnych, przyjaznych dla użytkownika baz danych online;

74.

wzywa w związku z tym do przeprowadzania systematycznych, regularnych i niezależnych ocen programów UE – zarówno w ramach polityki wewnętrznej, jak i pomocy na rzecz rozwoju – co pozwoli zagwarantować, że przyniosą one pożądane rezultaty i będą opłacalne, oraz;

75.

wyraża stanowcze przekonanie, że prawidłowa i nieopóźniona transpozycja i wdrożenie dyrektyw europejskich są szczególnie istotne w przezwyciężaniu braku zaufania obywateli do działań UE; wyraża przekonanie, że wymaga to skutecznej współpracy pomiędzy Komisją a państwami członkowskimi;

76.

wzywa do uproszczenia aktów prawnych UE oraz podkreśla, że oceny wpływu, sporządzane przed wprowadzeniem takich aktów, muszą być przeprowadzane bezstronnie i skutecznie, biorąc pod uwagę wdrożenie; stanowczo popiera bieżące wysiłki Komisji Europejskiej w ramach projektu inteligentnego stanowienia prawa;

77.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż Komisja zamierza zwrócić większą uwagę na aspekty konkurencyjności w ocenach skutków regulacji oraz podkreśla znaczenie oceniania łącznego wpływu powiązanych aktów legislacyjnych (kontrola skuteczności) na konkurencyjność;

78.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

15.6.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 169/45

—

uwzględniając oświadczenie szefów państw i rządów wydane w Trypolisie w dniu 30 listopada 2010 r.,

—

uwzględniając oświadczenie wydane w dniu 27 listopada 2010 r. na zorganizowanym przed szczytem posiedzeniu Parlamentu Europejskiego i Parlamentu Panafrykańskigo,

—

uwzględniając art. 177 i 181 Traktatu o Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 110 ust. 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że podstawą partnerstwa Afryki i UE jest leżące w interesie obu stron wykorzystanie ich połączonego potencjału,

B.

mając na uwadze, że oświadczenie z Trypolisu wyraża wolę poszczególnych przywódców dotyczącą umocnienia wspólnej strategii dla obu kontynentów, ustanowionej trzy lata temu, by razem stawić czoła wspólnym wyzwaniom i wspierać trwały wzrost gospodarczy z korzyścią dla wszystkich mieszkańców Afryki,

C.

mając na uwadze, że UE dostarcza ponad połowę pomocy rozwojowej i nadal jest najważniejszym partnerem handlowym Afryki,

D.

mając na uwadze, że Afryka urozmaica swój system partnerstwa, zwłaszcza przez związki z dużymi krajami Azji i Ameryki Łacińskiej,

1.

wyraża zadowolenie z przyjęcia strategicznego planu działań na lata 2010-2013 oraz z zapisanego w nim partnerstwa, a także ma nadzieję, że będzie on źródłem wartości dodanej w stosunku do umowy z Kotonu i Unii dla Śródziemnomorza oraz że stanowi on konkretyzację ambitnych założeń w stosunkach międzykontynentalnych;

2.

podkreśla, że podstawowe zasady wspólnej strategii Afryka-UE należy opracować tak, by wspierać zaspokajanie trwałych potrzeb krajów rozwijających się z myślą o likwidacji ubóstwa, zagwarantowaniu godnych dochodów i środków do życia oraz przestrzeganiu podstawowych praw człowieka, w tym praw socjalnych, ekonomicznych i środowiskowych;

3.

liczy na wyciągnięcie wniosków z trudności, jakie wystąpiły przy realizacji pierwszego planu działań, na lata 2008-2010, i wyraża nadzieję, że dotyczące zasad intencje zapisane w oświadczeniu końcowym szefów państw i rządów przyniosą efekty;

4.

z zainteresowaniem odnotowuje fakt, że sektor prywatny i społeczeństwo obywatelskie, zwłaszcza w Afryce, mogłyby zyskać możliwość znacznie efektywniejszego przyczyniania się do realizacji wspomnianej strategii, niż to miało miejsce do tej pory;

5.

uznaje również duże znaczenie integracji regionalnej dla wzrostu i rozwoju, podkreślając w szczególności zawarte w oświadczeniu z Trypolisu zobowiązanie do osiągnięcia pełnej operacyjności afrykańskich ram pokoju i bezpieczeństwa w ścisłej współpracy z organizacjami regionalnymi;

6.

z zadowoleniem przyjmuje postępy we wdrażaniu afrykańskich ram pokoju i bezpieczeństwa w celu podjęcia występujących na kontynencie afrykańskim wyzwań z zakresu pokoju i bezpieczeństwa; podkreśla w związku z tym znaczenie przewidywalnego i trwałego finansowania afrykańskich operacji pokojowych, konieczność tworzenia miejscowego potencjału odporności na niepowodzenia, a także determinacji w ochronie ludności cywilnej podczas konfliktów zbrojnych;

7.

wyraża opinię, że polityka zapobiegania konfliktom to podstawowy warunek trwałego pokoju oraz że należy zająć się strukturalnymi przyczynami konfliktów, wprowadzając politykę trwałego rozwoju w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb ludności afrykańskiej i zwalczania bezrobocia oraz niesprawiedliwości społecznej i gospodarczej;

8.

uważa, że uchwalenie w USA nowej ustawy o „minerałach z regionów ogarniętych konfliktami” to olbrzymi krok naprzód w walce z nielegalną eksploatacją kopalin w Afryce, napędzającą wojny domowe i konflikty; jest zdania, że Komisja i Rada powinny przedstawić podobne wnioski, aby zapewnić identyfikowalność minerałów przywożonych na rynek UE, a równocześnie uwzględnić Inicjatywę Przejrzystości Przemysłu Wydobywczego (EITI);

9.

wzywa UE i Unię Afrykańską (UA), by wspólnie zajęły się kluczowymi kwestiami będącymi przedmiotem zainteresowania obu stron, np. rozwiązywaniem kryzysów politycznych i wspieraniem zarządzania gospodarczego, w celu opracowania wspólnych programów sprawowania rządów dzięki nowo powstałej platformie dialogu na temat sprawowania rządów i praw człowieka;

10.

z zadowoleniem przyjmuje wspólne zobowiązanie państw Afryki i UE do przestrzegania podstawowych zasad, które obejmują poszanowanie praw człowieka, zasad demokratycznych i rządów prawa oraz potępienie wszelkich form terroryzmu;

11.

zauważa, że szefowie państw i rządów w swoim oświadczeniu oznajmiają, że „łączą swe siły w obronie praw człowieka na obu kontynentach”; podkreśla zasadę powszechnego charakteru tych praw, której muszą odpowiadać w szczególności działania podejmowane w ramach „partnerstwa na rzecz demokratycznych rządów i praw człowieka”;

12.

głęboko ubolewa nad faktem, że pomimo naszych wielokrotnie powtarzanych zobowiązań do wspierania demokratycznych rządów i praw człowieka na trzeci szczyt Afryka-UE zaproszono Roberta Mugabe, który wziął w nim aktywny udział; wzywa wszystkie strony, by w przyszłości zajęły bardziej zdecydowane stanowisko polityczne, wyraźnie sygnalizując głęboką wiarę w praworządność i demokrację;

13.

wzywa z mocą, by wszystkie działania prowadzone w poszczególnych przypadkach partnerstwa były wolne od wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, pochodzenie rasowe lub etniczne, religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek i orientację seksualną, a także od dyskryminacji osób żyjących z wirusem HIV/AIDS;

14.

wraz z Parlamentem Panafrykańskim wzywa wszystkie państwa członkowskie Unii Afrykańskiej do ratyfikacji Karty Unii Afrykańskiej w sprawie demokracji, wyborów i sprawowania rządów;

15.

podkreśla skierowany do afrykańskich przywódców apel przewodniczącego Rady Europejskiej Hermana Van Rompuya o wsparcie Międzynarodowego Trybunału Karnego i „pełną realizację zasady walki z bezkarnością”;

16.

wzywa UE i UA, by razem dążyły do lepszej afrykańsko-europejskiej współpracy w odpowiednich organach międzynarodowych, w tym w ONZ;

17.

z zadowoleniem przyjmuje porozumienie UE-UA w sprawie nawiązania dialogu politycznego w celu znalezienia rozwiązania wspólnych obaw dotyczących umów o partnerstwie gospodarczym; uznaje fakt, że integracja regionalna, handel i inwestycje mają kluczowe znaczenie dla stabilności gospodarczej i trwałego wzrostu;

18.

z całą mocą wzywa UE i UA do współpracy na rzecz zrównoważonej eksploatacji surowców, zwłaszcza przez skupienie się na tworzeniu potencjału, sprawowaniu rządów, rozwoju infrastruktury, inwestycjach, wiedzy i umiejętnościach z zakresu geologii oraz przejrzystości umów wydobywczych; apeluje w związku z tym o wprowadzenie korzystnych dla środowiska i zrównoważonych pod względem społecznym strategii politycznych w zakresie surowców, które przyniosą korzyści również ludności lokalnej;

19.

wzywa wszystkie państwa członkowskie Unii Afrykańskiej, by ułatwiały powstanie ram prawnych i fiskalnych sprzyjających stymulowaniu wzrostu gospodarczego i przyciągających bezpośrednie inwestycje zagraniczne, a także zwalczaniu korupcji oraz ograniczaniu biurokracji i złej administracji;

20.

wzywa przywódców państw Afryki i UE, by wywiązali się z podjętych w Trypolisie zobowiązań i wykorzystywali opracowaną strategię jako narzędzie ożywiania handlu na kontynencie afrykańskim, w tym poprzez pakiety bardziej zdecydowanych działań wspierających regionalne wspólnoty gospodarcze oraz popraw® infrastruktury na całym kontynencie afrykańskim;

21.

odnotowuje odnowienie zobowiązania państw Unii Europejskiej, że do 2015 r. przeznaczać będą na oficjalną pomoc rozwojową 0,7 % PKB, co ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia milenijnych celów rozwoju do 2015 r.;

22.

dopilnuje w szczególności, by realizacja milenijnych celów rozwoju była we wszystkich przypadkach głównym zadaniem partnerstwa;

23.

przypomina, że dla realizacji milenijnych celów rozwoju kluczowe znaczenie mają konkretne działania z zakresu zdrowia matek, noworodków i dzieci, zagadnień dotyczących płci, edukacji, polityki gruntowej i trwałego rozwoju, dostępu do wody i urządzeń sanitarnych, a także problematyki osób niepełnosprawnych; zachęca do kontynuacji programów w dziedzinie edukacji i zdrowia;

24.

podkreśla znaczenie zagwarantowania bezpieczeństwa żywnościowego w całej Afryce oraz konieczność zrównoważonego umocnienia rolnictwa i rybołówstwa w Afryce, a zwłaszcza drobnych rolników i rybaków;

25.

przypomina o dominującej roli rolnictwa w gospodarce krajów afrykańskich; podkreśla w związku z tym kluczowe znaczenie ujednolicenia norm sanitarnych i fitosanitarnych oraz tworzenia potencjału dla afrykańskiego rolnictwa;

26.

ubolewa nad faktem, że na szczycie nie zajęto się kwestią prowadzonego obecnie przez zagranicznych inwestorów – popieranych przez rządy – nabywania gruntów rolnych w Afryce, które przy nieodpowiedniej realizacji grozi osłabieniem bezpieczeństwa żywnościowego na miejscu oraz poważnymi i daleko idącymi konsekwencjami;

27.

uważa, że przywódcy Afryki i UE muszą wykazać się prawdziwym zaangażowaniem we wdrażanie mechanizmu uniemożliwiającego nielegalny odpływ kapitału i uchylanie się od płacenia podatków, we wspierania pełnej przejrzystości i sprawozdawczości z podziałem na kraje oraz w zwiększanie międzynarodowej presji na wszystkie organy potencjalnie umożliwiające unikanie zobowiązań podatkowych lub uchylanie się od płacenia podatków w Afryce;

28.

uważa, że odnawialne źródła energii mają podstawowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego i społecznego w Afryce, i podkreśla wezwanie przewodniczącego J. M. Barroso do przeprowadzenia w Afryce zielonej rewolucji w sektorze energetyki;

29.

z zadowoleniem przyjmuje program współpracy państw Afryki i UE w dziedzinie odnawialnych źródeł energii, a także cele polityczne uzgodnione we wrześniu 2010 r. na wiedeńskim posiedzeniu wysokiego szczebla poświęconym energii, które mają być osiągnięte do 2020 r., a obejmują zapewnienie dostępu do nowoczesnych i zrównoważonych usług energetycznych kolejnym 100 milionom Afrykanów, podwojenie potencjału transgranicznych połączeń elektrycznych i zdwojenie wykorzystania gazu ziemnego w Afryce oraz zwiększenie korzystania z odnawialnych źródeł energii i poprawę wydajności energetycznej wszystkich sektorów w Afryce;

30.

zachęca UE i UA do połączenia wysiłków na rzecz ograniczenia emisji wynikającej z wylesiania i niszczenia lasów;

31.

przypomina, że UE zobowiązała się, iż w latach 2010-2012 przeznaczy 7,2 mld euro na szybkie rozpoczęcie projektów i inicjatyw z zakresu zmian klimatu, przy czym znaczna część tych środków ma być udostępniona Afryce;

32.

podkreśla, że zmiany klimatu w pierwszej kolejności i w największym stopniu dotykają najuboższych mieszkańców świata, i wzywa wszystkie podmioty do wspierania krajów rozwijających się w dostosowywaniu się do skutków zmian klimatu i w osiąganiu rozwoju prowadzącego do niskiej emisji dwutlenku węgla, by w ten sposób eliminować ubóstwo;

33.

zwraca uwagę, że postęp na drodze do światowego porozumienia w sprawie klimatu ma kluczowe znaczenie dla zwalczania ubóstwa, i w związku z tym kładzie nacisk na ogromny potencjał zasobów naturalnych – słońca, wiatru, rzek i pływów – które często w obfitości występują w krajach Afryki;

34.

zauważa pozytywne skutki migracji i podkreśla potrzebę opracowania wspólnej strategii wraz z harmonogramem i projektami ukierunkowanymi na zmniejszanie negatywnych skutków migracji nielegalnej;

35.

przypomina o zobowiązaniu wszystkich partnerów do tworzenia większej liczby wysokiej jakości miejsc pracy przez wspieranie trwałego, niewykluczającego nikogo wzrostu;

36.

z zadowoleniem przyjmuje rozszerzenie istniejących programów mobilności studentów i pracowników naukowych, a także takich inicjatyw, jak uniwersytet panafrykański oraz dostosowywanie struktur i programów nauczania;

37.

uważa, że drenaż mózgów to dla Afryki poważny problem oraz że specjalistom, którzy opuścili swój kraj, należy zaoferować silne zachęty do powrotu, by zdobyte przez nich wykształcenie przynosiło korzyści krajowi pochodzenia;

38.

z zadowoleniem przyjmuje nawiązanie dialogu naukowo-technicznego na szczeblu wysokich urzędników i ministerstw w celu udoskonalenia ram współpracy naukowo-technicznej z myślą o stymulowaniu szybszego, niewykluczającego nikogo wzrostu gospodarczego i rozwoju społecznego w Afryce;

39.

zwraca uwagę na brak reprezentacji Sudanu, którego władze nie uważają się za związane oświadczeniem złożonym w Trypolisie przez szefów państw i rządów, i liczy na to, że zgodnie z tym oświadczeniem wdrożone zostaną wszystkie elementy porozumienia pokojowego z 2005 r., a więc również referendum zaplanowane na styczeń 2011 r., które ma umożliwić Sudańczykom z południa podjęcie decyzji o ich własnej przyszłości;

40.

wyraża ubolewanie, że niektórzy szefowie państw i rządów reprezentujący największe państwa członkowskie Unii Europejskiej nie mogli wziąć udziału w szczycie Afryka-UE;

41.

wyraża ubolewanie, iż wspólnej strategii Afryka-UE nie towarzyszy plan finansowania, i wzywa po raz kolejny do zapisania EFR w budżecie w celu zapewnienia parlamentarnej kontroli nad wykorzystaniem poszczególnych europejskich instrumentów finansowych w realizacji poszczególnych rodzajów partnerstwa;

42.

liczy na większe zaangażowanie organów ministerialnych we wdrażanie strategii;

43.

wnosi, by umożliwiono Parlamentowi Panafrykańskiemu i Parlamentowi Europejskiemu wykonywanie przypisanej im roli nadzoru realizacji strategicznego planu działań;

44.

wzywa parlamenty wszystkich państw Afryki i UE do analizy planu strategicznego oraz do przeprowadzenia debaty na jego temat;

45.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji UE i UA, Wysokiemu Przedstawicielowi Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, Wspólnemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu AKP-UE oraz Parlamentowi Panafrykańskiemu.

15.6.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 169/49

—

uwzględniając preambułę Traktatu o Unii Europejskiej, w szczególności akapit drugi oraz akapity od czwartego do siódmego,

—

uwzględniając art. 2, art. 3 ust. 3 akapit drugi, art. 6 i 7 Traktatu o Unii Europejskiej,

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej z dnia 7 grudnia 2000 r., w brzmieniu ogłoszonym w dniu 12 grudnia 2007 r. w Strasburgu,

—

uwzględniając europejską Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPCz),

—

uwzględniając komunikat Komisji w sprawie strategii skutecznego wprowadzania w życie Karty praw podstawowych przez Unię Europejską(COM(2010)0573),

—

uwzględniając wszystkie odpowiednie konwencje i zalecenia Rady Europy i ONZ w dziedzinie praw podstawowych, w tym wyspecjalizowanych organów monitorujących,

—

uwzględniając orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TS) oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz),

—

uwzględniając Protokół ustaleń między Radą Europy a Unią Europejską (1),

—

uwzględniając dokument pt. „Program sztokholmski – Otwarta i bezpieczna Europa dla dobra i ochrony obywateli”,

—

uwzględniając działalność i roczne sprawozdania Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (APP),

—

uwzględniając sprawozdania organizacji pozarządowych dotyczące praw człowieka,

—

uwzględniając wysłuchanie publiczne zorganizowane przez Parlament Europejski w dniach 21–22 czerwca 2010 r. w sprawie wpływu Karty praw podstawowych na rozwój europejskiej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (PWBS),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 stycznia 2009 r. w sprawie stanu praw podstawowych w Unii Europejskiej w latach 2004-2008 (2),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu PE,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A7-0344/2010),

A.

mając na uwadze, że zgodnie z art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej Unia opiera się na wspólnocie niepodzielnych i powszechnych wartości poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, solidarności, praworządności, jak również poszanowania praw człowieka, które obejmują wszystkie osoby mieszkające na terytorium Unii Europejskiej, w tym członków mniejszośc; mając na uwadze, że skuteczna gwarancja i upowszechnianie praw musi być ogólnym celem wszystkich dziedzin polityki europejskiej, tym ich wymiaru zewnętrznego, oraz zasadniczym warunkiem skonsolidowania Unii Europejskiej, co przyczyni się do wspierania pokoju, wartości i zasad dotyczących praw człowieka i wolności podstawowych oraz dobrobytu ludzi,

B.

mając na uwadze, że wraz z wejściem w życie traktatu lizbońskiego powstała w UE nowa sytuacja w dziedzinie praw człowieka, w której Karta praw podstawowych (Karta) stała się prawnie wiążąca, co uczyniło z podstawowych wartości konkretne prawa; mając na uwadze, że od chwili jej przyjęcia Karta stała się źródłem inspiracji dla orzecznictwa sądów europejskich; mając na uwadze, że Komisja sporządziła roczne sprawozdanie na temat stosowania Karty, a w sprawozdaniach rocznych APP należy ujmować kwestię upowszechniania i stosowania praw podstawowych wynikających z Karty,

C.

mając na uwadze, że należy rozwijać prawdziwą kulturę praw podstawowych, upowszechniać ją i umacniać w instytucjach Unii, a także w państwach członkowskich, w szczególności wówczas, gdy stosują one i wdrażają prawo Unii zarówno wewnątrz kraju, jak i w stosunkach z krajami trzecimi,

D.

mając na uwadze, że zgodnie z Regulaminem Parlament Europejski może dorocznie rozpatrywać, analizować i oceniać sytuację praw podstawowych oraz wydawać zalecenia,

1.

podkreśla, że skuteczna ochrona i upowszechnianie praw człowieka i wolności podstawowych stanowi fundament demokracji i praworządności w Unii Europejskiej oraz niezbędny warunek skonsolidowania europejskiej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz że wymaga działań na różnych szczeblach (międzynarodowym, europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym); podkreśla ponadto rolę, jaką mogą odegrać organy regionalne i lokalne w konkretnym wdrażaniu i upowszechnianiu tego rodzaju praw; w związku z tym wzywa wszystkie instytucje UE oraz rządy i parlamenty państw członkowskich do sformułowania w nowych ramach instytucjonalnych i prawnych stworzonych przez traktat lizboński kompleksowej polityki wewnętrznej UE w zakresie praw człowieka, zapewniającej skuteczne mechanizmy odpowiedzialności na szczeblu krajowym i unijnym w celu przeciwdziałania naruszaniu praw człowieka;

2.

zwraca uwagę na swoje rezolucje oraz pytania ustne wymagające debaty i ustalenia wizyt rozpoznawczych z 2009 r., w których poruszano konkretne prawa podstawowe, takie jak ochrona prywatności, godności osobistej i danych, zakaz tortur, swoboda przekonań, sumienia i wyznania, wolność wypowiedzi i swoboda informacji, wolność prasy i mediów, niedyskryminacja i stosowanie języków mniejszości, kwestie Romów i swoboda przemieszczania, kobiety romskie, dyskryminacja par tej samej płci pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, niepełnoletni, ośrodki przetrzymywania migrantów oraz domniemane nielegalne przetrzymywanie więźniów w ramach programu CIA w sprawie wydawania osób; podkreśla, że wszystkie te rezolucje odzwierciedlają wartości zapisane w Karcie, pokazują wyraźne zobowiązanie do powszedniej ochrony praw podstawowych oraz formułują polityczny przekaz do wszystkich osób zamieszkujących w UE, państw członkowskich, instytucji unijnych oraz partnerów międzynarodowych;

3.

ubolewa, że Rada i Komisja nie zastosowały się do żadnego z zaleceń zawartych w sprawozdaniu Parlamentu Europejskiego z 2007 r. w sprawie zbadania sprawy rzekomego wykorzystania krajów europejskich przez CIA do transportu i nielegalnego przetrzymywania więźniów (3), ani nie podzieliły się z Parlamentem Europejskim informacjami na temat dyskusji między UE i USA w tej sprawie;

4.

uważa, że należy pokazać zmiany w odniesieniu do ochrony praw podstawowych w okresie po wejściu w życie traktatu lizbońskiego i w związku z tym wydając niniejszą rezolucję, zamierza wyjaśnić rolę, jaką każda instytucja i mechanizm powinny odgrywać w nowej europejskiej strukturze praw podstawowych;

5.

ponownie podkreśla, że wejście w życie traktatu lizbońskiego w dniu 1 grudnia 2009 r. przekształciły obraz prawny UE, która powinna coraz bardziej zyskiwać charakter wspólnoty podzielającej te same wartości i zasady; z zadowoleniem przyjmuje zatem nowy wielopoziomowy system ochrony praw podstawowych, który wywodzi się z wielu źródeł, a realizuje go wiele mechanizmów, w tym prawnie wiążąca Karta, prawa zagwarantowane w EKPCz, których uznanie wynika z przyjętego przez Unię obowiązku przystąpienia do konwencji, prawa oparte na tradycjach konstytucyjnych państw członkowskich oraz ich wykładnia zgodna z orzecznictwem ETPCz i TS;

6.

potwierdza, że Karta posiada taką samą wartość prawną jak Traktaty i stanowi najnowocześniejszą kodyfikację praw podstawowych, która zapewnia odpowiednią równowagę praw i solidarności oraz obejmuje prawa obywatelskie, polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturowe, a także prawa „trzeciej generacji” (tzn. prawo do dobrej administracji, zdrowego środowiska i ochrony konsumenta); uważa, że UE powinna wypracować ramy regulacyjne chroniące przed naruszaniem praw człowieka przez przedsiębiorstwa;

7.

podkreśla, że włączenie Karty do pierwotnego prawa UE, mimo że nie poszerza zakresu kompetencji Unii i jest zgodne z zasadą pomocniczości określonej w jej art. 51, stwarza nowe rodzaje odpowiedzialności po stronie instytucji podejmujących i wykonujących decyzje, a także po stronie państw członkowskich, gdy wdrażają one prawo unijne na szczeblu krajowym, oraz że postanowienia Karty stały się przez to możliwe do bezpośredniego stosowania przez sądy europejskie i krajowe; wzywa instytucje UE i państwa członkowskie, żeby zwiększyły spójność wśród swoich różnych organów odpowiedzialnych za monitorowanie i wdrażanie, tak aby skutecznie stosować ustanowione, kompleksowe ramy oraz wzmocnić ogólnounijny mechanizm monitorowania oraz system wczesnego ostrzegania, taki jak wszechstronny przegląd okresowy;

8.

przypomina, że poszanowanie zasadniczych wartości UE oraz ochrona i upowszechnianie praw człowieka i wolności podstawowych stanowią wspólną podstawę stosunków Unii z krajami trzecimi, oraz podkreśla, że UE jest związana postanowieniami Karty także w tym względzie; przypomina w związku z tym, że upowszechnianiu demokracji i rządów prawa towarzyszy poszanowanie, ochrona i upowszechnianie praw człowieka i wolności podstawowych; podkreśla, że w ramach nowej struktury instytucjonalnej UE Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ) może stworzyć okazję do zwiększenia spójności i skuteczności w dziedzinie działań polityki zewnętrznej propagujących prawa człowieka i demokrację jedynie wtedy, gdy przyjęte zostanie w stosunku do struktury służby, jej zasobów i działań podejście oparte na perspektywie praw człowieka; podkreśla, że Unia odgrywa wiodącą rolę w upowszechnianiu praw człowieka na świecie; w związku z tym wzywa UE do zagwarantowania skuteczności klauzul o prawach człowieka w umowach międzynarodowych oraz do uwzględnienia zasad Karty przy zawieraniu umów z krajami trzecimi, a także do utrzymania spójności między polityką wewnętrzną i zewnętrzną w dziedzinie praw człowieka;

9.

stwierdza ponownie, że przystąpienie UE do EKPCz będzie stanowiło minimalny poziom ochrony praw człowieka i wolności podstawowych w Europie oraz zapewni dodatkowy mechanizm egzekwowania praw człowieka, a mianowicie możliwość odwoływania się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w związku z naruszeniem praw człowieka wynikającym z działania jednej z instytucji UE lub państwa członkowskiego wdrażającego przepisy prawa UE, wchodzącym w zakres EKPCz; stwierdza ponadto, że orzecznictwo ETPCz wniesie w związku z tym dodatkowy wkład w obecne i przyszłe działania UE na rzecz przestrzegania i upowszechniania podstawowych wolności w dziedzinie swobód obywatelskich, wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, w uzupełnieniu orzecznictwa TS w tej dziedzinie;

10.

wzywa państwa członkowskie UE i Rady Europy, żeby jasno wyraziły swoje polityczne zaangażowanie w proces przystąpienia i umowę o przystąpieniu oraz wyraziły chęć wsparcia w tym zakresie oraz żeby zadbały o przejrzystość procedu przystąpienia, podkreślając jednocześnie potrzebę należytego konsultowania się z odpowiednimi zainteresowanymi stronami; wzywa Komisję do sfinalizowania wewnętrznych konsultacji i negocjacji z Radą Europy oraz do znalezienia odpowiednich rozwiązań dla głównych kwestii technicznych, tak aby zakończyć proces przystąpienia w rozsądnym terminie oraz aby zapewnić jak najwyższy poziom ochrony praw człowieka w Europie;

11.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, żeby uświadamiały o korzyściach przystąpienia do EKPCz i o wszystkich wymogach, jakie muszą spełnić wnioskodawcy, opracowując wytyczne na temat odpowiedniego stosowania i skutków tego dodatkowego mechanizmu, aby zagwarantować, że będzie on mógł być efektywnie i skutecznie stosowany, oraz włączając te kwestie do szkolenia we wszystkich odpowiednich grupach zawodowych;

12.

ponadto z zadowoleniem przyjmuje nowe zobowiązania horyzontalne ustanowione przez traktat lizboński w celu przeciwdziałania wyłączeniu społecznemu i dyskryminacji oraz wspierania sprawiedliwości i ochrony społecznej, równości kobiet i mężczyzn, poszanowania dla życia prywatnego i rodzinnego, solidarności pokoleń i ochrony praw dziecka, opracowania wspólnej polityki azylowej i imigracyjnej oraz w celu zwalczania handlu ludźmi, a także przez wyraźne odniesienie w traktacie do osób należących do mniejszości, co odzwierciedla inną wartość podstawową Unii; przyjmuje również z zadowoleniem fakt, że Unia uzyskała osobowość prawną, która umożliwia jej przystępowanie do umów międzynarodowych, zwiększenie ochrony sądowej poprzez poszerzenie właściwości TS na dziedziny, które wyraźnie odnoszą się do ochrony praw podstawowych, takie jak współpraca policyjna i sądowa w dziedzinie prawa karnego, zwiększona rola Parlamentu Europejskiego i parlamentów krajowych w procesie podejmowania decyzji na szczeblu europejskim, w szczególności w ocenie wdrażania polityki UE w zakresie PWBS, oraz zwiększona rola obywateli europejskich, którym obecnie przysługuje prawo do inicjowania ustawodawstwa unijnego w drodze europejskiej inicjatywy obywatelskiej, a także zobowiązanie do utrzymywania otwartego, przejrzystego i regularnego dialogu ze stowarzyszeniami przedstawicielskimi i społeczeństwem obywatelskim (art. 11 ust. 2 TUE);

13.

wzywa do pełnego i spójnego wdrażania – zgodnie z międzynarodowym i europejskim prawem w zakresie praw człowieka – programu sztokholmskiego, który zobowiązania i zasady wynikające z traktatu wdroży w praktyce, ustanawiając dla PWBS wytyczne strategiczne;

14.

uważa, że instytucje europejskie często działały równolegle w dziedzinie ochrony praw podstawowych i w związku z tym wzywa do refleksji nad podejmowanymi działaniami i do usprawnionej współpracy między instytucjami, takiej jak ustanowiona współpraca międzyinstytucjonalna na rzecz corocznego monitorowania sytuacji praw człowieka w UE, tak aby każda instytucja mogła opierać się na sprawozdaniach innych instytucji;

15.

odnotowuje stworzenie w ramach Komisji nowej kompetencji „sprawiedliwość, prawa podstawowe i obywatelstwo”, gdyż wskazuje to na zobowiązanie tej instytucji do przyspieszenia wysiłków w dziedzinie praw i wolności podstawowych jako pozytywną odpowiedź na wielokrotne apele Parlamentu w tej sprawie; taki rozdział między sprawiedliwością a bezpieczeństwem nie powinien wzmacniać źle pojętej dychotomii między potrzebą ochrony praw człowieka wszystkich ludzi a potrzebą zagwarantowania ich bezpieczeństwa; nowy komisarz powinien zwrócić szczególną uwagę na politykę UE w zakresie walki z nielegalną migracją i terroryzmem, a pełne poparcie ze strony kolegium komisarzy jest kluczowe, aby nowy komisarz miał należyte poważanie;

16.

apeluje do Komisji, by rok 2013 uczyniła „europejskim rokiem obywatelstwa” w celu rozpoczęcia debaty nad obywatelstwem europejskim i powiadomienia obywateli europejskich o przysługujących im prawach, w szczególności nowych prawach wynikających z wejścia w życie traktatu lizbońskiego;

17.

oczekuje, że nowy komisarz właściwy w tych sprawach podejmie konkretne działania, zgodnie z zadeklarowanymi już zamiarami: zwłaszcza, co jest najważniejsze, z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do wprowadzenia oceny wpływu na prawa podstawowe wszelkich nowych wniosków ustawodawczych; do dokonania przeglądu procesu ustawodawczego w celu zapewnienia, że teksty opracowane w wersji ostatecznej będą zgodne z Kartą; do stosowania polityki „zero tolerancji” wobec naruszeń Karty poprzez przeprowadzanie gruntownych dochodzeń i wszczynanie procedur w sprawie uchybienia, jeżeli państwa członkowskie naruszają zobowiązania z zakresu praw człowieka przy stosowaniu praw UE; do upewnienia się, że obywatele UE są właściwie poinformowani o nowej strukturze praw podstawowych; wzywa do nadania dalszego biegu komunikatowi z 2003 r. w sprawie art. 7 Traktatu o Unii Europejskiej (COM(2003)0606), żeby określić przejrzysty i spójny sposób zaradzania ewentualnym naruszeniom praw człowieka i odpowiednio korzystać z art. 7 TUE w oparciu o nową architekturę praw podstawowych;

18.

przypomina Komisji, żeby monitorowała wszelkie nowe wnioski ustawodawcze pod kątem zgodności z Kartą oraz żeby sprawdzała w związku z tym istniejące instrumenty; proponuje, żeby oceny wpływu towarzyszące wnioskom Komisji wyraźnie wskazywały, czy takie wnioski są zgodne z Kartą, tak aby ta kwestia stała się nieodłączną częścią przedstawiania wniosków ustawodawczych; przypomina Komisji o jej wyraźnie określonym zadaniu włączania zainteresowanych stron w szerokie konsultacje w celu zapewnienia spójności i przejrzystości działań Unii (art. 11 ust. 3 TUE); podkreśla w związku z tym znaczenie platformy APP jako istotnego instrumentu do wypełnienia tego zadania;

19.

przypomina Komisji, żeby podejmowała obiektywne dochodzenie i wszczynała procedurę w sprawie uchybienia w każdym przypadku naruszenia przez państwo członkowskie praw wynikających z Karty w procesie wdrażania ustawodawstwa unijnego; przypomina ponadto Komisji, żeby żądała od państw członkowskich rzetelnych danych i informacji oraz aby zbierała te informacje także ze źródeł pozarządowych, a także by zwróciła się do APP i innych organów ds. praw człowieka o ich wkład;

20.

zwraca uwagę na odradzanie się w ostatnim czasie nacjonalizmu, ksenofobii i dyskryminacji w niektórych państwach członkowskich i podkreśla kluczową rolę, jaką Komisja Europejska powinna przyjąć w celu zapobiegania ewentualnemu naruszaniu praw podstawowych i zwalczania go;

21.

podkreśla znaczenie dorocznego monitorowania przez Komisję zgodności z Kartą oraz zauważa, że jej sprawozdania z monitoringu powinny zawierać ocenę wdrażania zagwarantowanych praw, ocenę najbardziej spornych kwestii i sytuacji najbardziej narażonych grup w Unii, istniejących luk w ochronie, najważniejszych tendencji i problemów strukturalnych na szczeblu unijnym i krajowym; z myślą o zaproponowaniu konkretnych inicjatyw i środków zaleca upowszechnianie sprawdzonych wzorców w państwach członkowskich;

22.

z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie strategii skutecznego wprowadzania w życie Karty praw podstawowych przez Unię Europejską, zwracając uwagę między innymi na ujęte w skutecznym wdrażaniu podejście prewencyjne, znaczenie szkoleń wewnętrznych w zakresie praw podstawowych, systematyczną kontrolę przez radę ds. oceny wpływu kwestii praw podstawowych w ocenach oddziaływania przygotowywanych przez Komisję, a także przewidziane w komunikacie ukierunkowane, potrzebne w tym zakresie środki dostosowane do różnych sytuacji; ponadto z zadowoleniem przyjmuje nacisk, jaki w wyżej wspomnianym komunikacie Komisja kładzie na znaczenie politycznych kryteriów przystąpienia ustalonych przez Radę Europejską w Kopenhadze w 1993 r., wymagających, aby kraje kandydujące posiadały stabilne instytucje gwarantujące demokrację, praworządność, prawa człowieka oraz poszanowanie i ochronę mniejszości; zachowanie tego kryterium wspiera ochronę praw podstawowych w przyszłych państwach członkowskich;

23.

wzywa Komisję, żeby poprzez konkretne wnioski ustawodawcze egzekwowała wartości i zasady wynikające z traktatu, Karty i strategii ustanowionej w programie sztokholmskim oraz aby podczas wykonywania tych czynności uwzględniała orzecznictwo ETPCz; ponadto wzywa do „ulizbonienia” obecnego acquis w dziedzinie współpracy policyjnej i sądowej oraz do zwiększenia demokratycznej odpowiedzialności w PWBS;

24.

proponuje ustanowienie stosunków roboczych między komisarzem właściwym dla sprawiedliwości, praw podstawowych i obywatelstwa a Komisją Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych poprzez regularne zapraszanie komisarza do wymiany poglądów o sprawach i wydarzeniach bieżących dotyczących praw podstawowych;

25.

podkreśla, że również Parlament Europejski powinien nadać większą rangę swojej niezależnej ocenie wpływu dotyczącej praw podstawowych w związku z wnioskami legislacyjnymi i poprawkami rozpatrywanymi w procedurze ustawodawczej, aby nadać jej bardziej usystematyzowany charakter, zwłaszcza przez rozszerzenie możliwości przewidzianych obecnie w art. 36 Regulaminu Parlamentu Europejskiego dotyczącym przestrzegania Karty, a także zwracać się do Wydziału Prawnego o opinie w kwestiach prawnych związanych z problematyką praw podstawowych w UE;

26.

wzywa Radę, żeby w procesie stanowienia prawa dostosowała się do zmian wymaganych przez traktat i przestrzegała Karty; z tego względu z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie stałej grupy roboczej Rady ds. praw podstawowych, praw obywatelskich i swobodnego przepływu osób oraz podkreśla, że jest istotne, aby ten nowy organ miał szeroki mandat, tak aby objąć kwestie dotyczące praw podstawowych o znaczeniu dla UE i państw członkowskich oraz stworzyć forum wymiany poglądów w Radzie na temat wewnętrznych spraw dotyczących praw człowieka, a także iż istotne jest, żeby prace tego nowego organu były przejrzyste i skuteczne, także w stosunku do Parlamentu Europejskiego;

27.

potwierdza międzyinstytucjonalne porozumienie dotyczące wspólnego podejścia w sprawie oceny wpływu (4), wymienione w komunikacie Komisji w sprawie strategii skutecznego wprowadzania w życie Karty praw podstawowych przez Unię Europejską, w którym stwierdza się, że Parlament i Rada są odpowiedzialne za dokonanie oceny wpływu ich poprawek;

28.

wzywa Radę, aby zadbała o to, by Grupa robocza Rady ds. praw podstawowych, praw obywatelskich i swobodnego przepływu osób (FREMP) dysponowała szerokimi uprawnieniami, które mogłyby obejmować na przykład omawianie i udzielanie oficjalnej odpowiedzi na sprawozdania APP (dodatkowo zalecenia organów traktatowych ONZ, szczególne procedury i mechanizmy), ocenę zewnętrznego wpływu w zakresie praw człowieka instrumentów i polityki UE w porozumieniu z Grupą roboczą Rady ds. praw człowieka (COHOM), zapewnienie koordynacji z agencjami nieposiadającymi mandatu w zakresie praw człowieka, ale których działania mają wpływ na prawa człowieka (np. EBI lub FRONTEX), badanie podpisania przez UE i państwa członkowskie, ratyfikacji i przestrzegania międzynarodowych instrumentów w zakresie praw człowieka oraz tworzenie forum umożliwiającego Radzie wymianę poglądów na tematy związane z prawami człowieka;

29.

wzywa do poszanowania prawa Parlamentu do demokratycznej kontroli, opartego na traktatach; podkreśla konieczność zwiększenia przejrzystości i dostępu do dokumentów między instytucjami UE, aby rozwinąć skuteczniejszą współpracę międzyinstytucjonalną, także w zakresie odpowiedzialności w sprawach dotyczących praw podstawowych; podkreśla swoją rolę w podejmowaniu działań w następstwie swoich rezolucji dotyczących praw człowieka w UE oraz swoją rolę w ocenie pracy innych instytucji UE – ich działań lub ich zaniechań – pracujących nad oceną wydarzeń w przedmiotowej dziedzinie (np. w formie sprawozdań rocznych), w której łączy przesłanie polityczne z podejściem opartym na faktach; podkreśla prawo –na mocy art. 218 ust. 10 TFUE – do bycia natychmiastowo i w pełni powiadamianym na wszystkich etapach procedury o międzynarodowych umowach pomiędzy Unią a państwami trzecimi lub organizacjami międzynarodowymi;

30.

potwierdza, że TS ma zwiększoną rolę w zagwarantowaniu, żeby wszystkie instytucje UE, agencje i państwa członkowskie wdrażające prawo unijne odpowiednio przestrzegały Karty, oraz zauważa, że umożliwi to TS wzmocnienie i rozwinięcie orzecznictwa w dziedzinie praw podstawowych; podkreśla potrzebę ustalonej współpracy między sądami krajowymi, TS i ETPCz w dalszym rozwoju spójnego systemu orzecznictwa w tej dziedzinie;

31.

podkreśla rolę APP w stałym przestrzeganiu praw podstawowych w Unii oraz implikacji traktatu lizbońskiego w tym zakresie, poprzez zapewnienie analizy, wsparcia i wiedzy fachowej, które to zadanie wymaga dobrej jakości, obiektywności, rzeczywistej bezstronności i przejrzystości; wzywa Komisję do przeglądu i wzmocnienia mandatu APP w celu dostosowania prac agencji do nowych wymogów wynikających z Traktatu z Lizbony i Karty; wskazuje, że w ramach zmienionego mandatu monitorującą rolę APP powinno się poszerzyć na kraje przystępujące; dlatego potrzebne są środki odpowiednie do jej zadań, których zakres powiększa wdrożenie Karty; ponownie wzywa do pełnego włączenia Parlamentu do przeglądu wieloletniego programu APP; z zadowoleniem przyjmuje włączenie do rocznego sprawozdania APP załącznika, który określa bieżącą sytuację w odniesieniu do ratyfikacji przez państwa członkowskie międzynarodowych instrumentów w zakresie praw człowieka;

32.

podkreśla, że głównym zadaniem APP jest dostarczanie instytucjom podejmującym decyzje informacji o faktach i danych w sprawach związanych z prawami podstawowymi oraz że w tym celu agencja gromadzi i analizuje informacje i dane, a także upowszechnia wiedzę, prowadząc badania naukowe i sondaże w oparciu o dokładną metodologię, publikując sprawozdania tematyczne i sprawozdania roczne oraz współpracując ze społeczeństwem obywatelskim i wspierając z nim dialog; z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie agencji za rok 2009 oraz jej podejście polegające na dokonywaniu porównawczego przeglądu i pokazywaniu sprawdzonych wzorców w 27 państwach członkowskich;

33.

wzywa instytucje UE podejmujące decyzje, żeby korzystały z danych i informacji faktycznych przekazywanych przez APP w przygotowawczej fazie działań legislacyjnych, w procesie podejmowania decyzji lub monitorowania oraz aby prowadziły stałą i ścisłą współpracę z APP, z udziałem jej platformy organizacji pozarządowych;

34.

wzywa wszystkie pozostałe agencje europejskie, aby przestrzegały swojego zobowiązania do ochrony praw podstawowych oraz aby we wszystkich swoich działaniach kierowały się podejściem zgodnym z prawami podstawowymi; ponadto wzywa UE do zapewnienia pełnej odpowiedzialności prawnej jej agencji w tym zakresie;

35.

uważa, że FRONTEX powinien nawiązać współpracę strukturalną z agencjami zajmującymi się prawami podstawowymi lub migrantami, lub sprawami azylu oraz z Wysokim Komisarzem ONZ ds. Uchodźców dla ułatwienia operacji mających skutki dla ochrony praw człowieka; z zadowoleniem przyjmuje umowę o współpracy podpisaną między FRONTEX-em i APP w 2010 r.;

36.

podkreśla, że UE i państwa członkowskie w odpowiednich zakresach dzielą się obowiązkami w dziedzinie wdrażania i/lub egzekwowania praw człowieka i praw podstawowych, zgodnie z zasadą pomocniczości, oraz że po stronie państw członkowskich i instytucji UE te dzielone obowiązki i kompetencje mają charakter zarówno możliwości, jak i obowiązku; podkreśla wzmocnioną rolę parlamentów narodowych na mocy traktatu lizbońskiego oraz opowiada się za formalnym ustanowieniem stałego dialogu między Parlamentem Europejskim i parlamentami narodowymi;

37.

przypomina państwom członkowskim o ich obowiązku dostarczania na żądanie Komisji, która stoi na straży traktatów, rzetelnych danych i informacji;

38.

podkreśla znaczenie organów sądowych w państwach członkowskich, które odgrywają pierwszorzędną rolę zapewnieniu przestrzegania i egzekwowania praw człowieka, i dlatego nalega na wspieranie łatwego dostępu do sądów i postępowań w rozsądnych granicach czasowych jako środka zwiększenia ochrony praw podstawowych i praw człowieka; nalega na państwa członkowskie, żeby stale zapewniały szkolenie krajowych sędziów w dziedzinie podstawowych praw i wolności, w tym w zakresie nowych elementów w tej dziedzinie wprowadzonych traktatem lizbońskim;

39.

wyraża przekonanie, że działania UE powinny dotyczyć nie tylko łamania praw podstawowych po dokonaniu czynu, ale również powinny mieć na celu zapobieganie takim czynom; w związku z tym apeluje o rozważenie mechanizmów wczesnego wykrywania ewentualnych przypadków łamania praw podstawowych w UE i jej państwach członkowskich, tymczasowego zawieszenia środków stanowiących takie pogwałcenie, przyspieszonych procedur prawnych w celu określenia, czy dany środek jest sprzeczny z prawami podstawowymi UE, oraz określenia sankcji, w przypadku gdy takie środki są mimo wszystko wdrażane niezgodnie z prawem UE;

40.

wzywa instytucje UE i państwa członkowskie, żeby zdwoiły wysiłki na rzecz właściwego informowania i podniesienia świadomości obywateli, jako że prawa podstawowe można chronić skuteczniej, jeżeli ludzie sami są świadomi swoich praw oraz dostępnych mechanizmów ich ochrony; wzywa do aktywnego korzystania z doświadczeń organizacji obywatelskich i odpowiednich organizacji pozarządowych oraz do utrzymywania stałej współpracy ze wszystkimi organizacjami tego rodzaju przy wdrażaniu nowej struktury praw podstawowych i podejmowaniu działań w konkretnych przypadkach;

41.

potwierdza swoje prawo do corocznego wydawania w razie potrzeby sprawozdania na temat sytuacji praw podstawowych w UE, dotyczącego kwestii związanych z prawami podstawowymi w instytucjach UE, agencjach lub państwach członkowskich;

42.

proponuje, żeby znaleziono sposoby lepszej współpracy instytucji i agencji UE z organizacjami międzynarodowymi zaangażowanymi w ochronę podstawowych praw i wolności oraz żeby lepiej wykorzystywać doświadczenia w tej dziedzinie i skutecznie je upowszechniać;

43.

wzywa instytucje UE, żeby w pełni wykorzystały potencjał protokołu ustaleń między Radą Europy i UE w interesie większej synergii i spójności na szczeblu europejskim oraz żeby lepiej korzystano z fachowej wiedzy uzyskanej dzięki mechanizmom monitorowania sytuacji praw człowieka, standardów i ustaleń opracowanych przez Radę Europy, co zapobiegnie dublowaniu prac; potwierdza, że Unia powinna bardziej zaangażować się w prace Komisarza Praw Człowieka oraz że powinna w większym stopniu uwzględniać je, realizując politykę w dziedzinie wolności, sprawiedliwości i bezpieczeństwa;

44.

wzywa państwa członkowskie UE, żeby podpisały i ratyfikowały zasadnicze konwencje Rady Europy i ONZ na temat praw człowieka oraz dodatkowe protokoły fakultatywne, m.in. Europejską kartę społeczną (zmienioną), Konwencję o przeciwdziałaniu handlowi ludźmi, Konwencję ramową o ochronie mniejszości narodowych, Europejską kartę języków regionalnych lub mniejszościowych Rady Europy, a także Konwencję ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, Konwencję ONZ dotyczącą statusu uchodźców, Konwencję ONZ o ochronie praw wszystkich pracowników-migrantów i członków ich rodzin, Konwencję ONZ o przestępczości zorganizowanej i związane z nią dwa protokoły w sprawie nielegalnego handlu ludźmi i przemytu migrantów, Konwencję ONZ o likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, Konwencję ONZ o prawach dziecka oraz konwencję o prawach osób niepełnosprawnych; ponadto sugeruje, żeby w europejskim procesie legislacyjnym bardziej brano pod uwagę dokumenty międzynarodowe i bardziej się na nie powoływano;

45.

podkreśla potrzebę zwrócenia należytej uwagi na rozmaite mechanizmy monitoringu ONZ oraz na ustalenia organów ONZ właściwych dla praw człowieka, a także sugeruje, żeby ściśle stosowano się do zaleceń tych organów wydawanych dla państw członkowskich; wskazuje na znaczenie wszechstronnego przeglądu okresowego (UPR) Rady Praw Człowieka ONZ; zaleca współpracę z Biurem Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka oraz Biurem Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców; oraz z zadowoleniem przyjmuje otwarcie w Brukseli pierwszego Europejskiego Biura Regionalnego Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka;

46.

podkreśla istotną rolę i aktywną działalność Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR), specjalnych przedstawicieli OBWE ds. wolności mediów i zwalczania handlu ludźmi oraz Wysokiego Komisarza OBWE ds. Mniejszości Narodowych;

47.

zwraca się do państw członkowskich zasiadających w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, aby zadbały o gwarancje praw proceduralnych podczas sporządzania list domniemanych grup terrorystycznych lub terrorystów i usuwania z nich wpisów, zgodnie z wymogami stosownego orzecznictwa TS;

48.

podkreśla, że nowa struktura będzie oceniana na podstawie tego, jak skutecznie właściwe instytucje w państwach członkowskich i na szczeblu europejskim rozwiązują najbardziej naglące kwestie i najczęściej powtarzające się naruszenia prawa, również w ramach stosunków zewnętrznych;

49.

w związku z tym przypomina wszystkie rezolucje i debaty, a także ustalenia misji w 2009 r. na temat praw podstawowych, które pokazały, że wiele kwestii nie zostało jeszcze rozwiązanych oraz że istnieją szczególne przypadki naruszeń praw podstawowych, które wymagają pilnych i konkretnych działań, strategii średnioterminowych i długoterminowych rozwiązań oraz działań następczych ze strony instytucji UE, takich jak:

50.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Europejskiej, Radzie i Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich i państw kandydujących, ONZ, Radzie Europy oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.

15.6.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 169/58

—

uwzględniając dyrektywę 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotyczącą nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym (1),

—

uwzględniając dyrektywę 2006/114/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącą reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej (2),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych) (3),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów (rozporządzenie w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów) (4),

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności art. 7 (poszanowanie prywatności) i art. 8 (ochrona danych osobowych),

—

uwzględniając dyrektywę 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (5),

—

uwzględniając dyrektywę 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 lipca 2002 r. dotyczącą przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej (6),

—

uwzględniając dyrektywę 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego (7),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2010 r. w sprawie ochrony konsumentów (8),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2010 r. w sprawie tabeli wyników rynku wewnętrznego (9),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 stycznia 2009 r. w sprawie transpozycji, wdrażania i egzekwowania dyrektywy 2005/29/WE dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz dyrektywy 2006/114/WE dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej (10),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 listopada 2008 r. w sprawie tablicy wyników dla rynków konsumenckich (11),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 września 2008 r. w sprawie wpływu marketingu i reklamy na równość kobiet i mężczyzn (12),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 stycznia 2009 r. zatytułowany „Monitorowanie wyników dotyczących konsumentów na jednolitym rynku – Drugie wydanie tablicy wyników dla rynków konsumenckich”(COM(2009)0025) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji zatytułowany „Drugie wydanie tablicy wyników dla rynków konsumenckich” (SEC(2009)0076),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 29 marca 2010 r. zatytułowany „Consumer Markets Scoreboard – Consumers at Home in the Internal Market – Monitoring the integration of the retail Internal Market and Benchmarking the Consumer Environment in Member States” (SEC(2010)0385),

—

uwzględniając sprawozdanie dotyczące ochrony konsumentów na rynku wewnętrznym, opublikowane przez Komisję w październiku 2008 r. w specjalnym wydaniu Eurobarometru nr 298,

—

uwzględniając sprawozdanie analityczne dotyczące postaw wobec sprzedaży transgranicznej i ochrony konsumentów, opublikowane przez Komisję w marcu 2010 r. w wydaniu Eurobarometru Flash nr 282,

—

uwzględniając europejskie podejście do umiejętności korzystania z mediów w środowisku cyfrowym (COM(2007)0833),

—

uwzględniając wytyczne Komisji dotyczące stosowania dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych (SEC(2009)1666),

—

uwzględniając opinię 2/2010 w sprawie reklamy behawioralnej on line, przyjętą w dniu 22 czerwca 2010 r. przez grupę roboczą ds. ochrony danych ustanowioną na mocy art. 29,

—

uwzględniając opinię 5/2009 w sprawie sieci społecznościowych on line, przyjętą w dniu 12 czerwca 2009 r. przez grupę roboczą ds. ochrony danych ustanowioną na mocy art. 29,

—

uwzględniając komunikat francuskiej Krajowej Komisji Informatyki i Swobód (CNIL) z dnia 5 lutego 2009 r., zatytułowany „Reklama ukierunkowana on line”,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów oraz opinię Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A7-0338/2010),

A.

mając na uwadze, że reklama pobudza konkurencję i konkurencyjność, sprzyja ograniczaniu nadużywania pozycji dominującej i zachęca do innowacyjności na rynku wewnętrznym, a zatem przynosi korzyści konsumentom, zwłaszcza w zakresie różnorodności wyboru, spadku cen i informacji o nowych produktach,

B.

mając na uwadze, że reklama stanowi ważne i często kluczowe źródło finansowania dla dynamicznych i konkurencyjnych środków przekazu oraz aktywnie przyczynia się do rozwoju różnorodnej i niezależnej prasy w Europie,

C.

mając na uwadze, że niektóre praktyki reklamowe mogą mieć jednak negatywny wpływ na rynek wewnętrzny i konsumentów (nieuczciwe praktyki, zalew reklamy w przestrzeni publicznej i prywatnej, ukierunkowanie na konkretne osoby, bariery przy wchodzeniu na rynek wewnętrzny i zakłócenia na tym rynku),

D.

mając na uwadze, że nadal niezbędne jest zwalczanie nieuczciwych praktyk handlowych w dziedzinie reklamy, ponieważ jak jasno stwierdza specjalne 29. badanie Eurobarometru – praktyki takie są nadal powszechnie stosowane,

E.

mając na uwadze duży wpływ rozwoju środków komunikacji w dziedzinie reklamy, zwłaszcza poprzez rozwój internetu, sieci społecznościowych, forów i blogów oraz rosnącą mobilność użytkowników i rozkwit produktów cyfrowych,

F.

mając na uwadze, że z uwagi na pewne zmęczenie konsumentów wielością przekazów reklamowych istnieje obecnie skłonność do wykorzystywania nowych technik komunikacji, aby upowszechniać informacje w celach handlowych, podczas gdy nie są one wyraźnie zdefiniowane jako takie i z tego względu mogą wprowadzać konsumenta w błąd,

G.

mając na uwadze, że rozwój nowych praktyk reklamowych stosowanych on line oraz za pośrednictwem urządzeń mobilnych niesie serię problemów, których należy mieć świadomość w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony użytkowników,

H.

mając na uwadze, że reklama on line odgrywa istotną rolę gospodarczą, w szczególności poprzez finansowanie bezpłatnych usług, oraz że jej występowanie znacząco się zwiększyło,