24.2.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 46/1

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1946/2005 z dnia 14 listopada 2005 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2007/2000 wprowadzające nadzwyczajne środki handlowe dla krajów i terytoriów uczestniczących lub powiązanych z procesem stabilizacji i stowarzyszania Unii Europejskiej (1),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1085/2006 z dnia 17 lipca 2006 r. ustanawiające instrument pomocy przedakcesyjnej (IPA) (2),

—

uwzględniając wnioski prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej w Salonikach w dniach 19-20 czerwca 2003 r., na którym wszystkim państwom Bałkanów Zachodnich złożona została obietnica, że przystąpią one do Unii Europejskiej,

—

uwzględniając decyzję Rady Europejskiej z dnia 16 grudnia 2005 r. o przyznaniu Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii statusu kraju kandydującego do członkostwa w UE oraz uwzględniając wnioski prezydencji Rady Europejskiej z dnia 15-16 czerwca 2006 r., 14-15 grudnia 2006 r. i 19-20 czerwca 2008 r.,

—

uwzględniając decyzję Rady Europejskiej z dnia 3 października 2005 r. o otwarciu negocjacji akcesyjnych z Chorwacją,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 marca 2008 r. zatytułowany „Bałkany Zachodnie: wzmocnienie perspektywy europejskiej” (COM(2008)0127),

—

uwzględniając rezolucję 1244 Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych z dnia 10 czerwca 1999 r.,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie przyszłości Kosowa i roli UE (3),

—

uwzględniając swoje stanowisko z dnia 12 października 2006 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady o przyznaniu Kosowu wyjątkowej pomocy finansowej Wspólnoty (4),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie sprawozdania o postępach Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii w 2007 r. (5),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 kwietnia 2008 r. w sprawie sprawozdania o postępach Chorwacji w 2007 r. (6),

—

uwzględniając swoje zalecenie dla Rady z dnia 15 marca 2007 r. w sprawie Bośni i Hercegowiny (7),

—

uwzględniając swoje zalecenie dla Rady z dnia 25 października 2007 r. w sprawie stosunków między Unią Europejską a Serbią (8),

—

uwzględniając swoje stanowisko z dnia 6 września 2006 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady i Komisji w sprawie zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Albanii, z drugiej strony (9),

—

uwzględniając swoje stanowisko z dnia 13 grudnia 2007 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady i Komisji w sprawie zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Czarnogóry, z drugiej strony (10),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 31 stycznia 2007 r. zatytułowany „Wydłużenie głównych transeuropejskich osi transportowych do krajów sąsiadujących - wytyczne w zakresie transportu w Europie oraz regionach sąsiadujących” (COM(2007)0032),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 marca 2008 r. dotyczący postępu rozmów wyjaśniających z krajami sąsiedzkimi w sprawie współpracy w dziedzinie transportu (COM(2008)0125),

—

uwzględniając traktat ustanawiający Wspólnotę Energetyczną UE i Europy Południowo-Wschodniej podpisany w Atenach w dniu 25 października 2005 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 listopada 2007 r. dotyczący strategii rozszerzenia i najważniejszych wyzwań w latach 2007-2008 (COM(2007)0663),

—

uwzględniając swoje rezolucje z dnia 16 marca 2006 r. w sprawie dokumentu strategicznego Komisji z 2005 r. dotyczącego rozszerzenia (11) i z 13 grudnia 2006 r. w sprawie komunikatu Komisji dotyczącego strategii rozszerzenia i głównych wyzwań w latach 2006-2007 (12),

—

uwzględniając wszystkie poprzednie rezolucje dotyczące krajów Bałkanów Zachodnich,

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinie Komisji Spraw Zagranicznych, jak również Komisji Rozwoju Regionalnego (A6-0489/2008),

A.

mając na uwadze, że na posiedzeniu Rady Europejskiej w Salonikach określono wyraźnie „europejską perspektywę” wobec państw Bałkanów Zachodnich i stwierdzono, że proces stabilizacji i stowarzyszania będzie stanowił ogólne ramy stosunków Unii Europejskiej z krajami Bałkanów Zachodnich,

B.

mając na uwadze, że obecnie Chorwacja prowadzi z UE negocjacje w sprawie przystąpienia, zaś Była Jugosłowiańska Republika Macedonii uzyskała status kandydata w 2005 r.,

C.

mając na uwadze, że koncesje handlowe oraz pomoc finansowa UE odgrywają główną rolę w procesie stabilizacji i stowarzyszania Bałkanów Zachodnich,

D.

mając na uwadze, że Chorwacja pewnie zmierza do pełnego członkostwa w Unii Europejskiej, przy przewidywanym zakończeniu negocjacji w 2009 r., nadal spełnia kopenhaskie kryteria polityczne i gospodarcze oraz że uznano Chorwację za kraj o funkcjonującej gospodarce rynkowej, która może służyć za pozytywny przykład dla innych krajów w regionie,

E.

mając na uwadze, że w dniu 17 lutego 2008 r. Zgromadzenie Narodowe Kosowa przyjęło rezolucję, w której ogłosiło niepodległość Kosowa, mając na uwadze, że w dniu 18 lutego 2008 r. Rada uzgodniła, że państwa członkowskie zgodnie ze swoją praktyką krajową i prawem międzynarodowym podejmą decyzję o tym, jak będą wyglądały ich stosunki z Kosowem, mając na uwadze, że ogólna pomoc UE dla Kosowa w okresie 2007-2010 jest szacowana na ponad 1 mld EUR i obejmować będzie wsparcie na rozwój polityczny i gospodarczy Kosowa oraz finansowanie unijnego udziału w obecność sił międzynarodowych w Kosowie,

F.

mając na uwadze zasadnicze znaczenie dobrobytu gospodarczego oraz pełnej integracji z rynkiem wewnętrznym i systemem handlu światowego dla długofalowej stabilności oraz zrównoważonego wzrostu gospodarczego i społecznego całego regionu Bałkanów Zachodnich,

G.

mając na uwadze, że zgodnie z oczekiwaniami ostrożne i stopniowe otwarcie rynku na Bałkanach Zachodnich – w tym podejście do każdego kraju z osobna, co wzmocni głównie ustanowienie rynku regionalnego – będzie stanowiło znaczący wkład w proces politycznej i gospodarczej stabilizacji w regionie,

H.

mając na uwadze, że bliższa współpraca gospodarcza w regionie Bałkanów Zachodnich oferuje również perspektywy sprzyjające wzrostowi gospodarek państw członkowskich leżących na południowym-wschodzie UE i będzie sprzyjać ich silniejszej integracji z jednolitym rynkiem,

I.

mając na uwadze, że Środkowoeuropejska umowa o wolnym handlu (CEFTA) połączyła 32 dwustronne umowy o wolnym handlu, których stronami były kraje południowej Europy, w jedną kompleksową regionalną umowę o wolnym handlu, która zwiększa obecny poziom liberalizacji w regionie poprzez jednolitą sieć sprawiedliwych, przejrzystych i przewidywalnych zasad,

J.

mając na uwadze, że wzrost gospodarczy Bałkanów Zachodnich cechuje znaczące zróżnicowanie – od 3% w Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii do 10,3% w Czarnogórze; mając na uwadze, że zróżnicowanie cechuje także stopę bezrobocia, która w 2007 r. obejmowała wysokie wskaźniki bezrobocia, takie jak w Kosowie (40%), po niższe wskaźniki, takie jak w Czarnogórze (11,9%),

K.

mając na uwadze, że gospodarki państw Bałkanów Zachodnich są mocno uzależnione od handlu zewnętrznego oraz że ogół importu i eksportu stanowi znaczną część ich PKB; mając na uwadze, że 61% obrotów handlowych tego regionu jest skierowana do Unii Europejskiej, mimo że stanowią one jedynie 2% wartości unijnego handlu zewnętrznego,

L.

mając na uwadze, że infrastruktura transportowa oraz związane z nią ułatwienia mają zasadnicze znaczenie dla rozwoju gospodarczego, spójności społecznej i integracji,

M.

mając na uwadze, że silniejsze wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw krajów Bałkanów Zachodnich jest potrzebne do zagwarantowania zrównoważonego rozwoju, tworzenia miejsc pracy i eksportu,

N.

mając na uwadze, że sektor usług, w szczególności turystyka, ma duże znaczenie w gospodarkach krajów Bałkanów Zachodnich,

O.

mając na uwadze, że małe rynki, takie jak rynki niektórych krajów na Bałkanach Zachodnich, szczególnie sprzyjają powstawaniu karteli, praktykom ograniczającym konkurencję i nadużywaniu pozycji rynkowej, co może mieć duży wpływ na wzrost gospodarczy regionu, stopę bezrobocia i rozwój społeczny,

P.

mając na uwadze, że gospodarki krajów Bałkanów Zachodnich są bardzo heterogeniczne i mają odmienne cechy, np. Albania, Chorwacja i Czarnogóra odróżniają się od gospodarek innych krajów na Bałkanach Zachodnich w ten sposób, że zasadniczą gałąź stanowi w nich sektor turystyczny,

Q.

mając na uwadze, że wszystkie kraje Bałkanów Zachodnich zawarły z UE układy o stabilizacji i stowarzyszeniu,

1.

z zadowoleniem odnosi się do postępów poczynionych w procesie stabilizacji i stowarzyszenia, w szczególności do niedawnego podpisania układów o stabilizacji i stowarzyszeniu z Bośnią i Hercegowiną oraz z Serbią; wzywa państwa członkowskie do jak najszybszego zakończenia procesów ratyfikacji wszystkich USS; z zadowoleniem przyjmuje postępy dokonane we wdrażaniu umów przejściowych i wzywa kraje Bałkanów Zachodnich do kontynuowania wysiłków w tej dziedzinie; podkreśla znaczenie dalszego zwiększenia wielostronnego wymiaru procesu stabilizacji i stowarzyszenia w celu pełnego wznowienia współpracy regionalnej we wszystkich obszarach;

2.

ponownie odnosi się do „europejskiej perspektywy” krajów Bałkanów Zachodnich, którą określono wyraźnie podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Salonikach; zauważa jednak, że przystąpienie krajów Bałkanów Zachodnich do Unii Europejskiej w przyszłości jest ściśle uzależnione od spełnienia wszystkich warunków i wymogów ustanowionych przez Unię Europejską, w tym kopenhaskich kryteriów członkostwa, i pomyślnego zakończenia procesu stabilizacji i stowarzyszania, który obejmuje współpracę regionalną, stosunki dobrosąsiedzkie oraz pełną współpracę z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla byłej Jugosławii;

3.

podkreśla, że poważna perspektywa członkostwa państw Bałkanów Zachodnich w UE może posłużyć za katalizator zachęcający ludność i rządy tych krajów do zarzucenia regresywnego nacjonalizmu i przemocy na tle religijnym oraz do podążania w kierunku przyszłej integracji z resztą Europy; ponadto poprawi ona dość słaby wizerunek Bałkanów Zachodnich w Unii Europejskiej spowodowany niedawnymi wojnami i kontrowersjami politycznymi ostatniego dziesięciolecia, co z kolei zachęci przedsiębiorstwa UE do zwiększenia działalności w tym regionie;

4.

zachęca Unię Europejską do ciągłego okazywania zaangażowania w kwestie dotyczące Bałkanów Zachodnich, zwłaszcza w tym politycznie delikatnym okresie; wzywa Radę i Komisję do zrozumienia, że tworzenie „czarnej dziury” w Kosowie nie leży w interesie ani Unii Europejskiej, ani Bałkanów Zachodnich; zwraca się w związku z tym do instytucji UE o aktywne zaangażowanie, aby uniknąć napięć;

5.

uważa, że ważne jest, aby w ramach ogólnego podejścia przyjętego wobec Bałkanów Zachodnich uwzględnić różnice w poziomie rozwoju gospodarczego, zgodności z prawodawstwem wspólnotowym i przepisami Światowej Organizacji Handlu (WTO) pomiędzy państwami tego regionu; podkreśla zatem znaczenie bardzo indywidualnej drogi do członkostwa w UE każdego państwa Bałkanów Zachodnich opartej m. in. na spełnieniu przez poszczególne kraje kryteriów kopenhaskich oraz warunków i wymogów ustanowionych przez Unię Europejską;

6.

z zadowoleniem przyjmuje umowy o ułatwieniach wizowych i readmisji, które weszły w życie w styczniu 2008 r. oraz dialog w sprawie planów stopniowej liberalizacji systemu wizowego dla krajów Bałkanów Zachodnich; uważa, że istnieje rzeczywista potrzeba udoskonalenia i utworzenia sprawnych systemów celnych dla ułatwienia przepływu handlowego i zapewnienia ściślejszej współpracy gospodarczej, naukowej, technologicznej i handlowej; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja postanowiła zaoferować coraz więcej stypendiów dla studentów z krajów Bałkanów Zachodnich w ramach programu Erasmus Mundus;

7.

wzywa Komisję i Radę do podjęcia wszelkich odpowiednich działań zachęcających do coraz lepszego włączania Bałkanów Zachodnich do światowego systemu handlowego i gospodarczego, w szczególności poprzez przystąpienie do Światowej Organizacji Handlu tych państw regionu, które nie są jeszcze jej członkami; odnotowuje z zadowoleniem, że Albania, Chorwacja i Była Jugosłowiańska Republika Macedonii są już członkami WTO; podkreśla, że liberalizacji handlu musi towarzyszyć zmniejszanie skali ubóstwa i bezrobocia, promowanie praw gospodarczych i socjalnych oraz poszanowanie środowiska;

8.

podkreśla, że współpraca regionalna i stosunki dobrosąsiedzkie stanowią bodziec do wzrostu gospodarczego w regionie, a także wielką rolę, jaką w tym procesie odgrywa CEFTA; zwraca uwagę, że CEFTA może również odgrywać ważną rolę w dalszej integracji regionu z Unią Europejską poprzez zacieśnienie stosunków gospodarczych i handlowych pomiędzy Unia Europejską a Bałkanami Zachodnimi; jest zatem zdania, że CEFTA wnosi znaczący wkład w przygotowanie państw Bałkanów Zachodnich do wejścia do Unii Europejskiej;

9.

apeluje do rządów krajów Bałkanów Zachodnich o dalsze badanie możliwości podejmowania środków na rzecz większej liberalizacji handlu w obszarach, które dotychczas jej nie podlegały, a także do ustanowienia mechanizmów na rzecz systematycznego zwalczania wszelkich naruszeń międzynarodowych praw własności intelektualnej i przemysłowej; wzywa również rządy do dostosowania się do prawodawstwa wspólnotowego i podjęcia działań zmierzających do położenia kresu wszelkiej praktyce i środkom, które zwiększają pozataryfowe bariery w handlu;

10.

wspiera kraje Bałkanów Zachodnich w ich wysiłkach zmierzających do dokonania reform oraz we współpracy regionalnej z wykorzystaniem instrumentu pomocy przedakcesyjnej; podkreśla, że kraje Bałkanów Zachodnich ponoszą całkowitą odpowiedzialność za proces reform; apeluje do państw Bałkanów Zachodnich o przejęcie odpowiedzialności za opracowanie wystarczająco ambitnych projektów w celu wykorzystania dostępnych funduszy europejskich bez zbyt pasywnej postawy i nadmiernej zależności od inicjatyw europejskich;

11.

podkreśla rolę regionów w rozwoju gospodarczym i społecznym i w związku z tym znaczenie instrumentu pomocy przedakcesyjnej (IPA) w zakresie pomocy krajom Bałkanów Zachodnich w procesie demokratyzacji, transformacji gospodarczej i społecznej, dostosowania przepisów do norm europejskich, jak również zbliżenia tych krajów do struktur Unii Europejskiej;

12.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o zapewnienie instrumentowi IPA dodatkowych koniecznych środków finansowych w celu opracowywania dostosowanych do potrzeb projektów oraz zapewnienia skutecznego i skoncentrowanego wsparcia na szczeblach lokalnym i regionalnym; podkreśla znaczenie projektów typu „people to people”, które nadają się szczególnie do bezpośredniego informowania obywateli o wartości dodanej Unii Europejskiej;

13.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że jednym z priorytetów IPA jest wkład w rozwój możliwości instytucjonalnych i administracyjnych na Bałkanach Zachodnich, zarówno na szczeblu krajowym, jak i regionalnym, wzywa Komisję do wzmocnienia tego obszaru działalności, tak aby zapewnić bodziec do rozwoju w zakresie sprawowania rządów, przygotować te kraje i regiony na przyjęcie środków strukturalnych i wesprzeć ich dostosowanie do standardów europejskich z uwagi na ich ewentualne przyszłe członkowstwo; wzywa Komisję do zapewnienia wysokiego stopnia przejrzystości w strukturze instytucji oraz do przyjęcia odpowiednich środków w celu przeciwdziałania korupcji;

14.

zwraca się do Rady i Komisji o udzielenie państwom tego regionu, we współpracy z organizacjami międzynarodowymi i regionalnymi zajmującymi się kwestiami gospodarczymi dotyczącymi Bałkanów Zachodnich, pomocy technicznej wyspecjalizowanej w dziedzinie gospodarki i administracji, umożliwiającej wzmocnienie lokalnych struktur publicznych, utworzenie bardziej skutecznej i zróżnicowanej struktury gospodarczej, jak również pozwalającej na lepszą penetrację rynków zagranicznych, a w szczególności rynku Unii Europejskiej, przez produkty lokalne;

15.

proponuje, aby państwa członkowskie oferowały krajom Bałkanów Zachodnich programy międzyrządowe, świadcząc im w ten sposób konkretną pomoc i oferując szkolenie w departamentach krajowych w dziedzinach, o które wyraźnie prosiły władze krajów Bałkanów Zachodnich; podkreśla, że programy te mogą odegrać istotną rolę we wdrażaniu dorobku UE w regionie i jednocześnie umożliwiają krajom Bałkanów Zachodnich dokładne sprecyzowanie form pomocy, jakiej potrzebują;

16.

wzywa Komisję do przedkładania we właściwym czasie do zatwierdzenia przez Parlament wszelkich nowych wniosków mających na celu udzielanie krajom Bałkanów Zachodnich szczególnej pomocy budżetowej; podkreśla, że dalszą pomoc finansową na rzecz Bałkanów Zachodnich (w szczególności na rzecz Kosowa) należy uzależnić od stworzenia kompleksowego i realistycznego planu długotrwałego rozwoju gospodarczego przy wsparciu ze strony międzynarodowych instytucji finansowych;

17.

uważa, że władze lokalne i regionalne odgrywają podstawową rolę w zakresie trwałego rozwoju gospodarczego i wzmocnienia społeczeństwa obywatelskiego, określając priorytety krajowe i wspólnotowe poprzez projekty wiążące partnerstwa pomiędzy podmiotami sektora publicznego i prywatnego;

18.

podkreśla znaczenie współpracy transgranicznej i międzynarodowej w celu opracowywania wspólnych projektów i ustanowienia trwałych związków zarówno pomiędzy regionami Bałkanów Zachodnich, jak i między tymi regionami a regionami państw członkowskich; podkreśla ponadto, że korzyści takiej współpracy wykraczają poza obszar gospodarki i mają także wymiar polityczny i ludzki, pozwalający na zbliżenie między narodami i władzami i zapewniający długofalową stabilność i dobrobyt w tym regionie;

19.

zachęca regiony Unii do podejmowania inicjatyw w zakresie wdrożenia projektów transgranicznych z regionami Bałkanów Zachodnich w celu zawiązania ścisłej współpracy długoterminowej na szczeblu regionalnym, jak również w dziedzinie wymian doświadczeń i dobrych praktyk w ramach europejskich sieci współpracy regionalnej; uważa, że współpracę w regionie można wspomóc poprzez wzmocnienie Rady Współpracy Regionalnej;

20.

wzywa kraje regionu, aby poprzez pewną politykę fiskalną i monetarną, w ścisłej współpracy z Komisją i innymi odpowiednimi międzynarodowymi instytucjami finansowymi, utrzymały i zwiększyły zyski w zakresie stabilności makroekonomicznej, co stanowi warunek konieczny trwałego rozwoju gospodarczego; apeluje do tych krajów również o zwiększenie tempa reform strukturalnych, zwłaszcza w dziedzinie polityki podatkowej, ceł i administracji poprzez promowanie zasad przejrzystości i odpowiedzialności oraz wspieranie właściwego zarządzania w sektorze publicznym;

21.

podkreśla potrzebę udzielenia większego wsparcia dla rozwoju regionalnego sektora prywatnego i dla inwestycji w infrastrukturę między innymi poprzez wzmożoną współpracę z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI), jak również z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOR) i innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi;

22.

uważa, że zasadnicze znaczenie dla rozwoju gospodarczego regionu ma stworzenie korzystnego klimatu inwestycyjnego, oraz wzywa Komisję i państwa Bałkanów Zachodnich, żeby pracowały nad intensyfikacją reform gospodarczych poprzez opracowywanie strategicznych planów na rzecz rozwoju, mających na celu wdrażanie projektów inwestycyjnych mających znaczenie dla regionu jako całości;

23.

pochwala rządy Bałkanów Zachodnich za ich dotychczasowe postępy w dziedzinie gospodarki i jednoczesne utrzymanie stabilności makroekonomicznej; z zadowoleniem przyjmuje wdrażanie przez rządy polityki podatkowej i polityki w zakresie dyscypliny fiskalnej, które przyniosły większe dochody budżetu tych państw;

24.

podkreśla znaczenie rozwijania współpracy w regionie w dziedzinie energii, zwłaszcza w wykorzystywaniu odnawialnych źródeł energii, utworzenia otwartych, wiarygodnych i konkurencyjnych rynków oraz poprawy ogólnych warunków ekspansji infrastruktury energetycznej w regionie, łącznie ze zwiększeniem możliwości wzajemnych połączeń między państwami członkowskimi UE sąsiadującymi z krajami tego regionu a krajami partnerskimi; podkreśla ważną rolę Wspólnoty Energetycznej w dążeniu do tego celu;

25.

jest zdania, że rozbudowa portu w Rijece w Chorwacji jest projektem niezwykle istotnym dla Unii Europejskiej; uważa, że możliwie jak najszybsze postępy rozbudowy są w interesie Unii Europejskiej;

26.

podkreśla, że ochrona środowiska stanowi istotny element zrównoważonego rozwoju regionu Bałkanów Zachodnich; uważa za konieczne, żeby Komisja oraz rządy państw Bałkanów Zachodnich promowały właściwą politykę i strategię ochrony środowiska, zgodne z prawodawstwem UE w zakresie ochrony środowiska;

27.

uważa za istotne, żeby państwa Bałkanów Zachodnich stosowały zasady i wytyczne wspólnej europejskiej polityki morskiej, oraz podkreśla potrzebę wydajnego i przyjaznego dla środowiska wykorzystania Dunaju jako szlaku transportowego i źródła cennych zasobów, zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego; w związku z tym popiera realizowane obecnie inicjatywy regionalne i organizacje (w szczególności Międzynarodową Komisję ds. Ochrony Dunaju – ICPDR), w których pracuje się nad ochroną środowiska naturalnego, lepszym wykorzystaniem zdolności transportu na wodach śródlądowych i wyższym poziomem zapobiegania klęskom żywiołowym dla Dunaju;

28.

przypomina, że koniecznie należy także zwiększyć handel rolny z Chorwacją, żeby przy przystąpieniu Chorwacja mogła jak najprędzej dostosować się do wspólnej polityki rolnej;

29.

dostrzega szczególne położenie geograficzne i strategiczne regionu, które czyni ten obszar naturalnym punktem tranzytowym w handlu towarami, zwłaszcza pierwotnymi produktami energetycznymi (ropą naftową i gazem ziemnym) między Europą a Azją; przyjmuje z zadowoleniem wielkie wewnątrzregionalne przedsięwzięcia transportowe, takie jak „południowo-wschodnia oś”, które w praktyce ułatwią włączenie krajów Bałkanów Zachodnich do szerszej sieci gazociągów łączącej Unię Europejską z Turcją i krajami Kaukazu; apeluje do Komisji i krajów Bałkanów Zachodnich o udostępnienie wystarczających zasobów finansowych na modernizację infrastruktury, ze szczególnym uwzględnieniem sektora logistyki, oraz o przeprowadzenie niezbędnych reform w celu zwiększenia konkurencyjności i dynamiki sektora;

30.

podkreśla, że należy znieść w handlu detalicznym przeszkody administracyjne, które utrudniają pojawienie się bardziej konkurencyjnych podmiotów handlujących artykułami spożywczymi, gdyż nieskuteczność handlu żywnością przeszkadza producentom europejskim w dostępie do rynku;

31.

podkreśla potrzebę większego wspierania rozwoju MŚP w oparciu o Europejską Kartę Małych Przedsiębiorstw, którą poparły wszystkie kraje Bałkanów Zachodnich; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zagwarantowania MŚP dostępu do funduszy strukturalnych UE oraz do lepszego finansowania przedsięwzięć związanych z MŚP; apeluje do Komisji o ustanowienie ram instytucjonalnych w celu zacieśniania współpracy między sektorem wspólnotowym i prywatnym w krajach Bałkanów Zachodnich, co zapewni właściwe wykorzystanie funduszy wspólnotowych;

32.

podkreśla potrzebę poszerzenia zakresu współpracy między Unii Europejskiej i krajami Bałkanów Zachodnich w dziedzinie edukacji i badań naukowych, co stworzy w regionie warunki dla stabilnego rozwoju i wzrostu gospodarczego, a przez to wsparte zostaną: integracja Bałkanów Zachodnich we wspólnej przestrzeni gospodarczej, wspólnej przestrzeni badań naukowych i edukacji, a także ich udział we wspólnym rynku pracy, zgodnie z przepisami i wymogami unijnymi;

33.

z uwagi na fakt, że międzynarodowy kryzys finansowy dotarł do Europy i może mieć pośredni wpływ na handel oraz inwestycje zagraniczne na Bałkanach Zachodnich, wzywa Komisję do monitorowania rozwoju sytuacji i, w razie konieczności, do przyjęcia odpowiednich środków w celu zagwarantowania sprawnej kontynuacji procesu stabilizacji i stowarzyszenia, który stanowi ważny element stabilności w regionie, a także w interesie samej Unii Europejskiej;

34.

uważa, że dla rozwoju gospodarczego państw tego regionu konieczne jest przeprowadzenie szerokich reform systemu bankowego i systemu ubezpieczeń, utworzenie skutecznego systemu mikrokredytów oraz poprawienie przepisów bankowych i nadzoru nad działalnością bankową, tworząc w ten sposób podstawy stopniowego otwierania rynków finansowych;

35.

zwraca się do państw regionu, które borykają się z korupcją w sektorze publicznym, o podjęcie wszelkich odpowiednich działań mających na celu jej zwalczanie i o zagwarantowanie bardziej skutecznego i przejrzystego funkcjonowania systemu celnego zgodnie z zasadami określonymi przez Unię Europejską i Światową Organizację Ceł;

36.

podkreśla konieczność częstszych i bardziej restrykcyjnych kontroli celnych w celu zwalczania zjawiska przemytu, podrabiania towarów oraz piractwa towarowego, która to działalność poza powodowaniem utraty dochodów stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego mieszkańców zarówno Unii Europejskiej, jak i krajów Bałkanów Zachodnich;

37.

z zadowoleniem przyjmuje poprawę warunków dla przedsiębiorstw oraz działania na rzecz zmniejszenia prawnych i administracyjnych barier dla rozpoczęcia działalności gospodarczej; wyraża jednak zaniepokojenie istnieniem karteli i nadużywaniem pozycji na rynku przez tzw. magnatów w niektórych krajach Bałkanów Zachodnich oraz przez przedsiębiorstwa wykorzystujące dominującą pozycję na rynku; wzywa rządy państw Bałkanów Zachodnich do zaostrzenia walki z korupcją i rozwinięcia odpowiedniej polityki konkurencji, która musi objąć także przedsiębiorstwa państwowe;

38.

zachęca kraje Bałkanów Zachodnich do wytyczenia polityki fiskalnej i w zakresie zatrudnienia w celu rozwiązania problemów związanych z zatrudnieniem, relatywnie wysokimi zarobkami oraz dużym rozmiarem szarej strefy w gospodarce;

39.

podkreśla, że uczciwa i przejrzysta, regionalna konkurencja transgraniczna w zakresie zamówień publicznych stanowi istotny element prawdziwie zintegrowanego rynku regionalnego; wzywa kraje Bałkanów Zachodnich do oceny potencjału zamówień publicznych dla utwierdzenia trwałego rozwoju gospodarczego oraz do zwiększenia wysiłków na rzecz bardziej zintegrowanego i lepiej funkcjonującego regionalnego systemu zamówień publicznych przy zastosowaniu zasady niedyskryminacji w odniesieniu do dostawców krajowych i regionalnych;

40.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również parlamentom i rządom państw członkowskich oraz zainteresowanych krajów.

24.2.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 46/10

—

uwzględniając art. 33 traktatu WE,

—

uwzględniając rezolucję z dnia 25 października 2007 r. w sprawie podwyżki cen paszy i żywności (1), a także rezolucję z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie podwyżek cen żywności w UE i w krajach rozwijających się (2),

—

uwzględniając rezolucję z dnia 29 listopada 2007 r. w sprawie komunikatu „Wspieranie rozwoju rolnictwa w Afryce” – wniosek w sprawie rozwoju rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego w Afryce (3),

—

uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego instrument umożliwiający szybkie reagowanie na gwałtowny wzrost cen żywności w krajach rozwijających się (COM(2008)0450),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 maja 2008 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany „Reakcja na kwestię wzrostu cen żywności. Wskazówki dotyczące działania na szczeblu UE” (COM(2008)0321),

—

uwzględniając konkluzje światowego szczytu żywnościowego, który odbył się w Rzymie w dniach 13-17 listopada 1996 r. oraz cel polegający na zmniejszeniu o połowę liczby osób cierpiących z powodu głodu do 2015 r.,

—

uwzględniając raport „Agricultural Outlook 2008–2017” wydany przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) oraz Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD),

—

uwzględniając zalecenia międzynarodowej oceny wpływu nauk i technologii rolniczych na rozwój (IAASTD),

—

uwzględniając wyniki oceny funkcjonowania wspólnej polityki rolnej (WPR),

—

uwzględniając toczące się na forum WTO negocjacje na w sprawie dauhańskiej agendy rozwoju,

—

uwzględniając deklarację paryską z dnia 2 marca 2005 r. w sprawie skuteczności pomocy,

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz opinie Komisji Rozwoju, Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Handlu Międzynarodowego, jak również Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A6-0505/2008),

A.

mając na uwadze, że po raz pierwszy od lat 70. świat stanął w obliczu dotkliwego kryzysu żywnościowego spowodowanego zarówno czynnikami strukturalnymi, długofalowymi, jak też innymi przyczynami, przy trzykrotnym wzroście cen kukurydzy od roku 2006 i wzroście światowych cen pszenicy o ponad 180% w okresie dwóch lat oraz ogólnym wzroście światowych cen żywności o około 83%,

B.

mając na uwadze, że w krótkim czasie, tzn. od września 2006 r. do lutego 2008 r., nastąpił nieprzewidziany, gwałtowny wzrost cen oraz że światowe ceny innych artykułów żywnościowych podwoiły się w ciągu ostatnich 2 lat i – jak pokazuje rynek kontraktów futures – pomimo rejestrowanych obecnie spadków cen różnych zbóż najprawdopodobniej pozostaną na wysokim poziomie,

C.

mając na uwadze, że wzrost cen pasz dla zwierząt powoduje wzrost kosztów produkcji, co wiąże się z ryzykiem obniżenia produkcji hodowlanej, w przypadku której odnotowuje się i powinno się odnotowywać wzrost popytu, zwłaszcza w gospodarkach wschodzących,

D.

mając na uwadze, że zgodnie z prognozami FAO i OECD, choć ceny artykułów spożywczych mogą obniżyć się w stosunku do wysokiego poziomu z ubiegłego roku, to nie przewiduje się, że spadną one poniżej poziomu z 2006 r.; mając jednak na uwadze, że gwałtowne wahania cen artykułów spożywczych mogą stać się wyraźniejszą i stałą cechą światowego rynku oraz że wyższe ceny żywności nie przekładają się automatycznie na wyższe dochody gospodarstw rolnych, przede wszystkim ze względu na szybki wzrost kosztów produkcji rolnej,

E.

mając na uwadze, że światowe zapasy żywności zmniejszyły się do dramatycznie niskiego poziomu, z zapasów wystarczających na rok, jakie gromadzono po II wojnie światowej do zapasów wystarczających na 57 dni w 2007 r. i tylko 40 dni w 2008 r.,

F.

mając na uwadze, że te i inne czynniki mają bezpośrednie, poważne konsekwencje dla ogromnej liczby osób oraz że na całym świecie kryzys na rynku cen żywności doprowadził kolejne miliony ludzi do ubóstwa i głodu; mając na uwadze, że omawiana sytuacja wywołała zamieszki i rozruchy na całym świecie prowadząc do dalszej destabilizacji wielu krajów i regionów; mając na uwadze, że nawet w UE zapasy zostały zmniejszone do tego stopnia, że w ramach programu pomocy żywnościowej zabrakło żywności do przekazania,

G.

mając na uwadze, że, zgodnie z obecnymi szacunkami organizacji walczących z głodem na świecie, w krajach rozwijających się jedna osoba na pięć jest niedożywiona i cierpi z powodu ciągłego uczucia głodu, a każdego dnia na świecie ponad 30 tys. dzieci umiera z powodu głodu i ubóstwa,

H.

mając na uwadze, że rolnictwo dostarcza zatrudnienia i utrzymania dla ponad 70% siły roboczej w krajach rozwijających się, a w wielu krajach afrykańskich dla ponad 80% siły roboczej, i że polityka rozwoju rolnictwa ma zatem zasadnicze znaczenie dla skutecznej walki z ubóstwem i głodem,

I.

mając na uwadze, że w krajach rozwijających się kobiety wytwarzają między 60 a 80% żywności oraz są odpowiedzialne za połowę ogólnoświatowej produkcji żywności, a także z uwagi na niezmiernie ważną rolę kobiet w utrzymaniu rodziny i fakt, że dostęp kobiet do ziemi i środków produkcji jest zdecydowanie trudniejszy niż w przypadku mężczyzn oraz że w związku z tym kobiety muszą być odpowiednio promowane i wspierane,

J.

mając na uwadze, że obecny kryzys najsilniej odbija się na gospodarstwach domowych o najniższych dochodach, zarówno w Unii Europejskiej, jak i w krajach rozwijających się, gdzie odsetek dochodów gospodarstwa przeznaczanych na żywność wynosi 60–80% jego łącznych dochodów, przy czym w UE średnia ta nie przekracza 20%,

K.

mając na uwadze, że Parlament i Rada wielokrotnie nawoływały do zdecydowanej reakcji na ogólnoświatowe problemy, obejmującej między innymi niezbędne finansowanie środków produkcji rolnej oraz pomoc w skorzystaniu z rynkowych instrumentów zarządzania,

L.

mając na uwadze, że UE jest nadal głównym producentem żywności, dostarczając 17% światowej produkcji pszenicy, 25% światowych dostaw mleka, 20% światowej produkcji wieprzowiny i 30% światowej produkcji wołowiny, ale także jest ona znaczącym importerem produktów rolnych, a stopień zaopatrzenia jest znacznie niższy od progu samowystarczalności w przypadku wielu podstawowych produktów rolnych,

M.

mając na uwadze, że UE pełni rolę lidera w ustanawianiu norm w produkcji żywności na najwyższym poziomie, skupiając uwagę na systemie śledzenia „od pola do stołu” oraz gwarantując bezpieczeństwo żywności wyprodukowanej w UE,

N.

mając na uwadze, że UE jest również liderem w zakresie inicjatyw z dziedziny ochrony środowiska naturalnego, które służą ochronie zasobów naturalnych, lecz równocześnie nakładają na unijnych rolników dodatkowe koszty,

O.

mając na uwadze, że UE jest jednym z największych światowych darczyńców na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej, jednak w skali międzynarodowej od lat 80 ubiegłego wieku. pomoc dla rolnictwa wciąż się zmniejsza, a w szczególności pomoc niesiona przez Unię Europejską,

P.

mając na uwadze, że UE tradycyjnie finansuje około 10% światowej współpracy na rzecz rozwoju oprócz udziału państw członkowskich, czego potwierdzeniem jest obecny wkład za pośrednictwem instrumentów WE (około 1,8 mld euro, z czego 1 mld euro za pośrednictwem nowego instrumentu szybkiego reagowania na gwałtownie rosnące ceny żywności w krajach rozwijających się, zaś pozostała część poprzez dotychczasowe instrumenty pomocy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej),

Q.

mając na uwadze, że w związku z presją na wykorzystanie zasobów naturalnych, do 2050 r. spodziewany jest dwukrotny wzrost światowego popytu na żywność, zaś światowa produkcja żywności będzie musiała wzrosnąć,

R.

mając na uwadze, że według FAO wystarczyłoby inwestować 30 mld euro rocznie w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego populacji świata, która w 2050 r. wyniesie 9 mld,

S.

mając na uwadze, że aktualne umowy międzynarodowe i regionalne okazały się być niewystarczające, by uregulować zaopatrzenie rynku i handel; mając na uwadze, że ostatni wzrost cen żywności powinien być sygnałem alarmowym dla rządów całego świata, że nie należy nadmiernie eksploatować produkcji rolnej,

1.

potwierdza, że światowe bezpieczeństwo żywnościowe jest kwestią o najwyższym znaczeniu dla UE, i wzywa do podjęcia natychmiastowych i ustawicznych działań w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego obywatelom UE oraz w skali całego świata; uważa za istotne, by podnieść wartość wszystkich typów rolnictwa i zwyczajów żywnościowych świata; podkreśla, że konsumenci powinni mieć dostęp do żywności po umiarkowanych cenach, a równocześnie powinno się zapewnić rolnikom godziwe warunki życia;

2.

podkreśla znaczenie WPR jako sposobu na zabezpieczenie produkcji żywności w Unii Europejskiej; jest zdania, że WPR od jej ustanowienia w 1962 r. zapewnia obywatelom europejskim podaż bezpiecznej żywności, a także chroni i wspiera środowisko wiejskie oraz ustanawia unijne normy produkcji żywności, które są najwyższe na świecie; podkreśla, że w przyszłości rolnictwo wspólnotowe powinno nadal wypełniać tę rolę;

3.

zwraca jednak uwagę, że w ciągu ostatnich 25 lat liczne reformy WPR doprowadziły do zmniejszenia produkcji rolnej w UE oraz do przeniesienia nacisku z ilości na jakość produkcji odpowiadającą wymogom rynku; uważa, że zmiana kierunku polityki doprowadziła do straty wielu możliwości rynkowych dla producentów z UE i do rosnącego uzależnienia od żywności przywożonej spoza UE, wytwarzanej zgodnie z zupełnie innymi normami produkcji, co stworzyło nierówne warunki konkurencji dla produktów rolnych UE;

4.

podkreśla, że przed ostatnią podwyżką cen żywności ponad 860 mln ludzi na całym świecie doświadczało chronicznego głodu; zwraca uwagę, że zgodnie z prognozami Banku Światowego wzrost cen żywności może doprowadzić kolejne 100 mln ludzi do jeszcze większego ubóstwa;

5.

zwraca uwagę na pogląd FAO, zgodnie z którym kraje będące importerami żywności netto zostały najciężej dotknięte przez rosnące ceny żywności oraz że wiele z tych krajów to najsłabiej rozwinięte kraje świata; przypomina, że ubóstwo i uzależnienie od przywozu żywności to główne przyczyny braku bezpieczeństwa żywnościowego; ma na uwadze fakt, że tylko niewielki odsetek światowej produkcji żywności jest sprzedawany na rynkach międzynarodowych, przy czym coraz częściej żywność ta pochodzi z niewielkiej liczby krajów eksportujących;

6.

zwraca uwagę, że zbiory podstawowych zbóż w latach 2007 i 2008 były wysokie; zwraca uwagę, że najpilniejszy problem w 2007 r., jakim był brak bezpieczeństwa żywnościowego, był spowodowany obniżeniem popytu i wzrostem cen podstawowych artykułów spożywczych; wyraża głębokie zaniepokojenie niskim poziomem światowych zapasów żywności, które w chwili obecnej obejmują ilość ziarna wystarczającą dla populacji całego świata na okres krótszy niż 40 dni;

7.

podkreśla, że działania na rzecz zaspokojenia podstawowych potrzeb społeczeństw, w szczególności w odniesieniu do żywności i wody, często stanowią źródło konfliktów; zauważa, że wzrost światowej populacji, oceniany na dodatkowe 3 miliardy osób w roku 2050, zaostrzy te napięcia we wszystkich regionach świata; domaga się w związku z tym uwzględnienia tej kwestii geostrategicznej przy opracowywaniu przyszłej polityki rolnej;

8.

z zaniepokojeniem odnotowuje rosnące ceny środków produkcji rolnej (wzrost cen nawozów, materiału siewnego itp.), które przeożyły się na wzrost kosztów, za które nie wszyscy rolnicy (zwłaszcza w sektorze hodowlanym) otrzymali równe rekompensaty i które uniemożliwiły ewentualny wzrost dochodów rolników wynikający z wyższych cen podstawowych artykułów spożywczych i żywności, likwidując tym samym bodźce do zwiększania produkcji; wyraża zaniepokojenie możliwością bardziej ograniczonego stosowania środków produkcji rolnej w związku ze wzrostem ich cen mogącą skutkować zmniejszeniem produkcji, co zaostrzy kryzys żywnościowy w EU i na świecie;

9.

zauważa, że na rynkach towarowych odnotowano w bieżącym sezonie gwałtowny spadek cen, co wywołało zaniepokojenie producentów i spadek zaufania wśród rolników;

10.

podkreśla wagę całościowej analizy rosnących cen żywności z uwzględnieniem rosnących cen energii, gwałtowniejszych zjawisk pogodowych oraz większego popytu na energię w związku ze wzrostem liczby ludności na świecie oraz wzywa Komisję do głębszego zbadania możliwego związku między wysokimi cenami żywności i rosnącymi cenami energii, szczególnie paliwa; podkreśla w związku z tym, że należy podjąć działania mające na celu zmniejszenie uzależnienia rolnictwa od kopalnych źródeł energii poprzez racjonalizację zużycia energii i rozwój energooszczędnych sposobów uprawy;

11.

wzywa do przyjęcia instrumentów politycznych zapobiegających tak drastycznym i szkodliwym wahaniom cen oraz uwzględniających potrzebę zapewnienia godziwych warunków życia producentom; uważa, że system jednolitych płatności na gospodarstwo zapewnia rolnikom możliwość wprowadzania zmian w produkcji zależnie od zapotrzebowania na rynku, lecz może okazać się niewystarczający w walce z gwałtownymi wahaniami cen;

12.

zwraca uwagę na wpływ długofalowych czynników strukturalnych na niedawny wzrost cen podstawowych artykułów rolnych, w tym stale rosnącego światowego popytu oraz ciągłego spadku inwestycji w produkcję rolną; zwraca uwagę, że spośród wspomnianych czynników wzrost cen energii, a zwłaszcza cen paliw, wywarł znaczący wpływ na światową produkcję rolną (poprzez zwiększenie kosztów produkcji rolnej i dystrybucji żywności) oraz na powstanie kryzysu żywnościowego w krajach uboższych (ze względu na koszty transportu żywności wewnątrz państw);

13.

zwraca uwagę, że w 2007 r. 2% unijnej produkcji zbożowej zostało przeznaczone na biopaliwa w porównaniu z 25% produkcji kukurydzy w Stanach Zjednoczonych, które w tym samym roku przeznaczono na produkcję etanolu; wzywa do dokonania światowej oceny powyższej tendencji oraz jej wpływu na ceny żywności oraz do skoordynowania polityki na szczeblu światowym, tak aby dostawy żywności nie były ograniczane przez dążenie do produkcji energii ze źródeł odnawialnych; żąda też, by porozumienia międzynarodowe i regionalne zawierały zobowiązania, na mocy których subwencje przyznawane producentom biopaliw nie mogłyby zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu na świecie oraz byłyby wypłacane z poszanowaniem właściwych zasad, tak aby nie powodować zakłóceń konkurencji między partnerami handlowymi; wzywa jednak UE do zdecydowanego zaangażowania się w promowanie biopaliw drugiej generacji;

14.

podkreśla konieczność osiągnięcia równowagi między produkcją biopaliw i bioenergii z jednej strony a zaopatrzeniem w konieczne produkty żywnościowe w skali światowej z drugiej strony; zauważa, że wzrost produkcji biopaliw i bioenergii może mieć korzystny wpływ na sektor rolno-spożywczy, który w chwili obecnej cierpi z powodu podwyżki cen surowców koniecznych w sektorze przetwórczym, takich jak nawozy, ropa naftowa itp.; stwierdza, że rozwijanie odnawialnych źródeł energii stanowi zatem możliwą alternatywę gospodarczą i społeczną dla rozwoju wsi, a jednocześnie działanie zapewniające trwałą ochronę środowiska, tym bardziej, jeśli uwzględnia się cele Unii Europejskiej dotyczące odnawialnych źródeł energii do roku 2020; wskazuje jednocześnie, że należy przedsięwziąć środki mające zapobiec ewentualnemu negatywnemu wpływowi wzrostu produkcji upraw energetycznych na różnorodność biologiczną, ceny żywności i sposoby wykorzystania gruntów;

15.

zauważa, że Unia Europejska wniosła istotny wkład w zwiększenie dostaw artykułów rolnych dzięki rezygnacji z planu odłogowania;

16.

zwraca uwagę na szybko zmieniające się nawyki żywieniowe konsumentów, zwłaszcza w krajach wschodzących, w których obserwowany jest wzrost spożycia mięsa i białka wymagający większej ilości ziarna; odnotowuje również z zadowoleniem wzrost realnego dochodu w takich krajach jak Chiny i Indie, który będzie czynnikiem stymulującym popyt na produkty rolne i produkty przetwórstwa żywności;

17.

uważa, że rosnąca koncentracja w sektorze detalicznego handlu żywnością powinna być monitorowana, tak aby nie doprowadzić do powstania monopoli, ponieważ działalność wielkich detalistów nie zawsze jest zgodna z interesem producentów, przetwórców czy konsumentów;

18.

zwraca się o przyjęcie alternatywnych rozwiązań w celu przywrócenia równowagi z korzyścią dla małych producentów, którzy nie są w stanie negocjować z wielkimi detalistami. Na poziomie EU istnieją ramy prawne zakazujące monopoli, co uniemożliwia wielkim producentom nadużywanie ich dominującej pozycji na rynku UE - nie istnieją jeszcze jednak odrębne przepisy umożliwiające walkę z praktykami monopolistycznymi stosowanymi przez część dużych sklepów, takich jak supermarkety i hipermarkety;

19.

uważa, że WPR powinna być w dalszym ciągu podstawą unijnej polityki w dziedzinie bezpieczeństwa żywnościowego tak obecnie, jak i po 2013 r. jest zdania, że dobrze funkcjonujące ekosystemy, żyzne gleby, stabilne zasoby wodne i zróżnicowana gospodarka rolna są niezbędne dla długotrwałego bezpieczeństwa żywnościowego; uważa także, że zasadnicze znaczenie ma to, by WPR wraz z innymi strategiami politycznymi Wspólnoty przyczyniała się w większym stopniu do światowej równowagi żywnościowej;

20.

zdecydowanie uważa jednak, że WPR powinna zostać dostosowana w celu uwzględnienia problemów w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego; wyraża ubolewanie z powodu braku odpowiedniej reakcji Komisji na ten problem we wnioskach legislacyjnych dotyczących oceny funkcjonowania WPR przedłożonych w maju 2008 r.; sprzeciwia się likwidacji środków zarządzania rynkiem oraz obniżek płatności w ramach pomocy dla rolników;

21.

w kontekście przeglądu budżetu UE na lata 2008–2009 wzywa do stabilnego i stałego poziomu wydatków UE i państw członkowskich na WPR, gwarantujących rolnikom godziwy dochód; przypomina, że potrzebują oni stabilnej polityki w zakresie ochrony środowiska naturalnego, aby móc planować przyszłe działania; podkreśla, że tego rodzaju polityka powinna przede wszystkim opierać się na ustanowieniu systemu zabezpieczającego zyski przed zagrożeniami związanymi z kryzysami spowodowanymi nagłymi katastrofami naturalnymi lub zakłóceniami na rynku i niespotykanie długotrwałym spadkiem cen na wyjątkową skalę; podkreśla w tym względzie, że rolnictwo wnosi istotną wartość dodaną do gospodarek poszczególnych krajów i Unii;

22.

podkreśla, że rynek jako taki nie zapewni producentom bezpieczeństwa dochodu, który jest im potrzebny, aby nadal prowadzić gospodarstwo, ze względu na wysoki koszt dostosowania do unijnych norm produkcji żywności, jej bezpieczeństwa, ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt; z zadowoleniem przyjmuje jednak większe uwzględnienie w WPR warunków rynku; z drugiej strony wyraża ubolewanie z powodu niepełnej realizacji celów reformy z 2003 r. związanych z zapewnieniem wyższych cen rynkowych i ograniczeniem biurokracji dotykającej rolników;

23.

jest przekonany, że liczne zasady współzależności zniechęcają producentów oraz że w miarę możliwości należy upraszczać te zasady; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy Komisji na rzecz upraszczania;

24.

wyraża zaniepokojenie faktem, że projekty unijnego prawodawstwa (na przykład dotyczącego środków ochrony roślin) mogą mieć tragiczne skutki poprzez ograniczenie dostępnych dla rolników narzędzi maksymalizacji plonów i w efekcie mogą doprowadzić do drastycznego obniżenia wydajności gospodarstw UE; wzywa do przeprowadzenia szczegółowej oceny wpływu, zwłaszcza wpływu na bezpieczeństwo żywnościowe, wszystkich projektów aktów prawnych;

25.

apeluje do Komisji o przeanalizowanie wpływu inicjatyw służących ograniczeniu zmian klimatycznych na sektor rolnictwa; rolnictwo musi wnieść swój wkład w zwalczanie zmian klimatu, ale musi również otrzymać instrumenty pozwalające mu, jako jednemu z najbardziej wrażliwych na konsekwencje zmian klimatu sektorów gospodarki, na stawienie im czoła, tak aby nie obniżały one produkcji gospodarstw UE i nie prowadziły do jej zastąpienia produktami z przywozu;

26.

uważa, że powinno się dokonać przeglądu unijnych i innych międzynarodowych systemów monitorowania produkcji i rynku, aby zapewnić sprawniejszy mechanizm ostrzegawczy pozwalający na określenie tendencji w produkcji; uważa, że istnieje potrzeba stworzenia światowego systemu monitorowania i gromadzenia zapasów żywności oraz że UE powinna objąć przewodnictwo w pracach nad tego rodzaju systemem; apeluje do Komisji o działanie wraz z jej światowymi partnerami oraz o przedstawienie wniosku w tej sprawie;

27.

apeluje o stworzenie dostępu do skutecznych polis ubezpieczeniowych, chroniących przed ogromnymi wahaniami cen i dochodów, a także przed wpływem czynników pogodowych na produkcję;

28.

zwraca się do Komisji o opracowanie skutecznego systemu kontroli rynku UE, który mógłby mierzyć ewolucję cen produktów rolnych i kosztów środków produkcji oraz dotyczące ich tendencje; podkreśla, ze system ten powinien być przejrzysty i pozwalać na porównanie podobnych produktów w poszczególnych państwach;

29.

uważa, że w ramach FAO należy powołać międzynarodowe obserwatorium cen produktów rolnych, czynników produkcji i żywności, tak by móc nadzorować te dane w skali światowej;

30.

zwraca uwagę, że poprzez kolejne reformy WPR zniwelowano zakłócające handel elementy unijnej polityki rolnej, wpływające niekorzystnie na sytuację rolników w krajach rozwijających się, jednak że relacje handlowe pozostają nierówne i że należy podjąć starania na rzecz stworzenia bardziej sprawiedliwego systemu;

31.

zwraca jednak uwagę, że reformy polityki UE służące spełnieniu wymogów WTO doprowadziły do zmiany wsparcia w ramach WPR i odejścia od płatności powiązanych z produkcją, zlikwidowania narzędzi zarządzania rynkiem oraz otwarcia rynków, przez co wyeliminowano zabezpieczenia chroniące konsumentów i producentów przed niestabilnością światowego rynku; wzywa, by strategie polityczne WPR obejmowały postanowienia dotyczące bezpieczeństwa żywnościowego oraz by porozumienia handlowe zobowiązywały partnerów tak samo jak postanowienia rynkowe nienarażające światowego bezpieczeństwa żywnościowego; wzywa Komisję, aby w ramach negocjacji z WTO opowiedziała się za warunkowym dostępem do rynku, który zagwarantuje, że wysokie normy ekologiczne rolnictwa UE oraz prawo każdego państwa członkowskiego do bezpieczeństwa żywnościowego nie zostaną osłabione z powodu taniego importu;

32.

zwraca uwagę, że UE konsekwentnie realizuje zobowiązanie do zniesienia wszelkich refundacji wywozowych do 2013 r. oraz że w ramach oceny funkcjonowania WPR wprowadzane są kolejne reformy narzędzi wspierania rynku, zgodne z umowami zawartymi wewnątrz WTO;

33.

jest zdania, że instrument finansowy szybkiego reagowania na rosnące ceny żywności w krajach rozwijających się to niezbędny pierwszy krok w kierunku zaspokojenia najpilniejszych potrzeb ludności najbardziej dotkniętej kryzysem żywnościowym; podkreśla jednak, że instrument ten jest jednorazowym środkiem, w ramach którego środki z działu 4 budżetu ogólnego UE zostaną skierowane do małych gospodarstw w najbardziej poszkodowanych krajach, za czym powinny jednak iść dalsze inwestycje; jest zdania, że Komisja powinna kontrolować sposób wydatkowania środków i zapewniać, że będą one zawsze trafiały tam, gdzie są najbardziej potrzebne, oraz regularnie składać Parlamentowi sprawozdania w tej sprawie; ponadto Parlament powinien móc stale nadzorować wykonanie w ramach procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą;

34.

wzywa Komisję do wzmocnienia obecnych programów służących zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego w Europie i na całym świecie; wzywa do wzmocnienia programu tematycznego na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego (na lata 2007–2010), na który jak dotąd przeznaczono 925 mln EUR na cały okres programowania; z zadowoleniem przyjmuje zwiększenie przydziału w budżecie na program dystrybucji żywności dla osób najbardziej potrzebujących we Wspólnocie, przedstawiony przez Komisję w dniu 17 września 2008 r.; zwraca się do Komisji o przyjęcie ogólnej strategii dotyczącej kwestii bezpieczeństwa żywnościowego, która zapewniłaby spójność między wszystkimi wspólnotowymi strategiami politycznymi Unii;

35.

wyraża zaniepokojenie z powodu obecnego światowego kryzysu finansowego, który może doprowadzić do zmniejszenia środków przeznaczanych na rolnictwo; wzywa Komisję do przeanalizowania skutków kryzysu finansowego dla rolnictwa oraz do rozważenia propozycji zapewnienia stabilności tego sektora, także w zakresie dostępu do pożyczek i gwarancji kredytowych;

36.

wskazuje na badania, z których wynika, że konsumenci są w większości przypadków nieświadomi istotnych korzyści płynących z WPR w postaci bezpieczeństwa żywnościowego i umiarkowanych cen żywności (4); wzywa do przyjęcia polityki informowania obywateli oraz do odnowy zobowiązania do uproszczenia prowadzącego do większej wiedzy na temat instrumentów i korzyści płynących z WPR; proponuje, by wyjaśnić obywatelom, jakie koszty ponieśliby oni w przypadku braku wspólnej polityki rolnej;

37.

uważa, że WPR powinna odgrywać znaczącą rolę w polityce UE w zakresie spraw zagranicznych i rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem zewnętrznej polityki bezpieczeństwa żywnościowego; uważa, że poza zabezpieczaniem produkcji żywności UE, WPR może przyczynić się do sprostania zwiększonemu zapotrzebowaniu na żywność na całym świecie;

38.

zauważa, że konflikty zbrojne bardzo negatywnie odbijają się na produkcji żywności i na dostępie do niej; wyraża zaniepokojenie poważnymi konsekwencjami, jakie skłonność do konfliktów niesie dla bezpieczeństwa żywności, takimi jak: masowe migracje, wstrzymanie produkcji rolnej czy szkodliwe oddziaływanie na podstawowe infrastruktury;

39.

uważa, że uniknięcie destrukcyjnej rywalizacji o skąpe zasoby żywności ma pierwszorzędne znaczenie; wzywa w związku z tym do skuteczniejszego koordynowania działań UE z organizacjami pozarządowymi, FAO i innymi międzynarodowymi agencjami na szczeblu technicznym, a z ONZ na szczeblu politycznym, w celu wspierania sprawiedliwego dostępu do światowych zasobów żywności oraz do zwiększenia produkcji żywności w kluczowych krajach rozwijających się, jednocześnie stale biorąc pod uwagę kryteria związane z różnorodnością biologiczną i trwałym rozwojem;

40.

nalega, by UE pomagała państwom narażonym na konflikty w rozwijaniu solidnej własnej polityki rolnej opartej na łatwym dostępie do surowców, dobrej edukacji i odpowiednim finansowaniu, a także niezawodnej infrastrukturze; uważa, że pomoc UE powinna być ukierunkowana na ulepszanie samowystarczalności w zakresie żywności krajów rozwijających się będących biorcami pomocy, co zwiększy regionalne bezpieczeństwo żywnościowe, jak i poprawi dostęp najuboższych warstw społeczeństwa do żywności;

41.

zauważa, że niektóre rosnące w siłę gospodarki mogą rozważać wydzierżawienie szerokich połaci ziemi w uboższych częściach Afryki i Azji dla celów hodowli upraw, a następnie przetransportowania płodów rolnych z powrotem na własne rynki, aby zwiększyć swoje bezpieczeństwo żywnościowe; uważa, że Unia Europejska wraz z FAO powinny potraktować to zjawisko poważnie, jako zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego oraz wydajnej polityki rolnej w krajach przyjmujących;

42.

podkreśla, że obecne wyzwania żywnościowe wymagają zwiększenia produkcji żywności, aby nadążyć za rosnącym popytem, przy jednoczesnej poprawie jakości, obniżeniu kosztów i zagwarantowaniu większej trwałości; uważa, że aby osiągnąć ten cel, konieczne jest przeformułowanie strategii polityki publicznej w celu ulepszenia metod produkcji, zarządzania rezerwami i uregulowania rynków międzynarodowych;

43.

podkreśla potrzebę zwiększenia liczby działań średnio- i długoterminowych służących rozwojowi rolnictwa i produkcji żywności w krajach rozwijających się, zwłaszcza w Afryce, z uwzględnieniem zaleceń rady ekspertów Organizacji Narodów Zjednoczonych (IAASTD); jest zdania, że rozwój rolnictwa może stanowić punkt wyjścia dla szeroko rozumianego rozwoju gospodarczego kraju;

44.

uważa, że Europejski Fundusz Rozwoju powinien w większym stopniu koncentrować się na rolnictwie, zwłaszcza na małych gospodarstwach rolnych oraz na dalszym przetwarzaniu produktów na miejscu, ponieważ znaczna większość ubogiej ludności świata zamieszkuje na obszarach wiejskich, które są wysoce uzależnione od produkcji rolnej; jest ponadto zdania, że należy podjąć starania w celu ustanowienia zasad handlu w rolnictwie gwarantujących dostawy we wszystkich krajach; uważa, że krajom rozwijającym się należy przyznać ułatwienia w handlu wspierające zwiększenie produkcji krajowej; wzywa Komisję do uwzględnienia powyższych uwag podczas negocjacji z WTO, a także podczas negocjacji umów o partnerstwie gospodarczym z krajami rozwijającymi się;

45.

jest zdania, że jedną z poważniejszych przeszkód w zwiększeniu produkcji rolnej w krajach rozwijających się jest brak dostępu właścicieli małych gospodarstw do pożyczek i mikrokredytów na inwestycje w ulepszony materiał siewny, nawozy i mechanizmy nawadniające; podkreśla ponadto kwestię gwarancji kredytowych, które w większości przypadków są dla nich niedostępne; wzywa Europejski Bank Inwestycyjny do przeanalizowania sposobów zapewnienia lokalnym producentom żywności w krajach rozwijających się programów obejmujących gwarancje kredytowe, aby zwiększyć dostęp do kredytów i mikrokredytów;

46.

potwierdza swoje przekonanie, że potrzebne są zintegrowane na szczeblu regionalnym rynki rolne; wzywa Komisję do wspierania regionalnej współpracy i integracji; przypomina grupie krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) o sukcesie integracji rolnictwa w Europie oraz o stabilizacji, jaką zapewniła ona przez ponad 50 lat; zachęca w związku z tym regionalne wspólnoty gospodarcze państw AKP do wzmocnienia działań w sektorze rolnictwa i wzywa kraje rozwijające się do zmniejszenia barier w wymianie handlowej między nimi;

47.

podkreśla ponadto fakt, że rolnictwo należy przekształcić z gospodarki produkującej na własne potrzeby w tworzącą nowe miejsca pracy gospodarkę rolną; uważa także, że w celu rozwoju prężnego sektora rolniczego szczególny nacisk należy położyć na środki wspierające młodych rolników w krajach rozwijających się; jest przekonany, że UE powinna rozwijać współpracę i nasilić działania wspierające modernizację łańcuchów żywnościowych w krajach rozwijających się, aby zwiększyć ich wydajność; uważa ponadto, że UE powinna wspierać inicjatywy, takie jak wspólny program nasienny, zapoczątkowany przez Unię Afrykańską oraz jej krajowych i regionalnych partnerów;

48.

ocenia, że w ramach skutecznej polityki rozwoju tych krajów rozwijających się konieczne jest wyposażenie tych państw we wspólne krajowe lub regionalne strategie rozwoju rolnego wraz z konkretnymi środkami wsparcia dla producentów i produktów; jest zdania, że w tym kontekście niesiona przez UE pomoc na rzecz rozwoju nie będzie rozdrobniona, lecz objęta ramami krajowej lub regionalnej wspólnej strategii rozwoju rolnictwa podlegającej wspólnemu finansowaniu;

49.

oczekuje, że zostanie stworzony stały fundusz na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego wspierający najuboższą ludność świata w ramach działu 4 budżetu ogólnego UE w uzupełnieniu do pozostałych instrumentów na rzecz rozwoju finansowanych przez UE;

50.

z zadowoleniem przyjmuje takie inicjatywy jak grupa zadaniowa wysokiego szczebla Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. światowego kryzysu bezpieczeństwa żywnościowego i jest zdania, że Unia Europejska powinna skoordynować swoje działania z działalnością grupy zadaniowej; podkreśla znaczenie przyjęcia przez członków FAO w listopadzie 2004 r. dobrowolnych wytycznych służących wspieraniu stopniowego zapewniania prawa do odpowiedniej żywności w kontekście krajowego bezpieczeństwa żywności; proponuje ponadto, aby w celu zapewnienia dostępu do żywności stworzony został światowy program zobowiązań w zakresie utrzymywania zapasów żywności, a także lepszy podstawowy system tworzenia zapasów w zakresie kluczowych czynników produkcji (białka, nawozów, materiału siewnego, pestycydów), najlepiej w oparciu o podmioty sektora prywatnego, w tym spółdzielnie rolnicze;

51.

jest świadomy zobowiązań, jakie Unia Europejska ma wobec krajów rozwijających się, a także jej bieżących i przyszłych zobowiązań w ramach WTO; zwraca się o dopilnowanie, by unijne działania w ramach wsparcia ułatwiały realizację celów określonych w deklaracji rządów afrykańskich z Maputo z 2002 r.; wzywa państwa członkowskie do przestrzegania zobowiązań w zakresie realizacji milenijnych celów rozwoju ONZ, a w szczególności przekazania 0,7% produktu narodowego brutto na pomoc na rzecz rozwoju; jest jednak zdania, że ważniejsza jest jakość pomocy na rzecz rozwoju niż kwoty na nią wydawane;

52.

wyraża ubolewanie z powodu zmniejszenia kwoty pomocy na rzecz rozwoju przekazywanej na potrzeby rolnictwa i rozwoju wsi, na które w 1980 r. przeznaczono 17% pomocy, a w 2006 r. jedynie 3%; apeluje do Komisji o skierowanie wkładu UE w ramach wsparcia finansowego i o jego monitorowanie w celu osiągnięcia wzrostu za pomocą rolnictwa oraz o dołożenie wszelkich starań, by rządy przeznaczały 10% krajowego budżetu na sektor rolnictwa, zgodnie z przyjętym zobowiązaniem (ustalając na przykład określone cele w ramach krajowej polityki rolnej poszczególnych państw);

53.

ponownie stwierdza, że dla krajów AKP rolnictwo jest sektorem, który w większym stopniu niż inne może przyczyniać się do wzrostu gospodarczego z korzyścią dla ubogiej ludności wiejskiej, tym samym stanowiąc konkretny wkład w osiągniecie pierwszego Milenijnego Celu Rozwoju, jakim jest likwidacja skrajnego ubóstwa i głodu, a także podkreśla jak ważne jest zatem natychmiastowe działanie i promowanie większych inwestycji w rolnictwo i rozwój wsi;

54.

podkreśla, że rozwój rolnictwa musi opierać się przede wszystkim na prawie do żywności i prawie do produkowania żywności, a także zapewniać wszystkim ludziom prawo do żywności bezpiecznej, pożywnej, dostosowanej do danej kultury i wytwarzanej z zastosowaniem uzasadnionych ekologicznie i trwałych metod w ramach samodzielnej struktury agrarnej;

55.

wzywa UE do uznania prawa krajów rozwijających się do suwerenności żywnościowej oraz do wspierania jej specjalnymi środkami, kierując się przy tym zasadą wykorzystywania i rozwoju w pierwszej kolejności dotychczasowej struktury i zasobów, np. materiału siewnego, nawozów, środków produkcji, oraz wspierania integracji regionalnej;

56.

wzywa UE do ponownego umieszczenia rolnictwa w centrum agendy rozwoju i priorytetowego traktowania programów rozwoju rolnictwa, w tym jasno sprecyzowanych i możliwych do zrealizowania celów w zakresie zmniejszania ubóstwa, a w szczególności do popierania działań na rzecz małych gospodarstw rolnych i produkcji żywności na potrzeby rynków lokalnych z wykorzystaniem różnorodności biologicznej własnej produkcji, ze szczególnym uwzględnieniem budowania potencjału właścicieli małych gospodarstw rolnych i kobiet;

57.

wzywa UE o połączenie sił z państwami członkowskimi, rządami państw AKP, organizacjami międzynarodowymi, bankami rozwoju regionalnego, prywatnymi fundacjami, organizacjami pozarządowymi i władzami lokalnymi w celu lepszego włączenia w programy regionalne nowych projektów i interwencji programowych na rzecz walki z rosnącymi cenami żywności;

58.

nalega na wprowadzenie środków podwyższających jakość szkoleń z myślą o umożliwieniu młodym ludziom zdobywania wyższego poziomu wykształcenia w dziedzinie rolnictwa, w tym również w zakresie przestrzegania wspólnotowych norm sanitarnych i fitosanitarnych, a także na tworzenie możliwości pracy dla dyplomowanych rolników w celu zmniejszenia ubóstwa i migracji z obszarów wiejskich do miast oraz w celu zapobieżenia migracji wykwalifikowanej kadry z krajów rozwijających się do krajów rozwiniętych;

59.

zwraca uwagę na kodeks dobrego postępowania w zapobieganiu kryzysowi żywnościowemu z 2008 r., sporządzony przez Sieć na rzecz Przeciwdziałania Kryzysowi Żywnościowemu (FCPN), i nalega na wdrożenie lub uwzględnienie tych zasad w ramach WPR; ponadto popiera i nalega na zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego oraz na wspieranie zwłaszcza kobiet, spółdzielni drobnych rolników i grup producentów rolnych w celu zagwarantowania bezpieczeństwa żywności i samowystarczalności żywnościowej;

60.

wyraża głębokie zaniepokojenie faktem, że w wielu przypadkach środki przeznaczone na wojsko i obronność są większe niż budżet na rolnictwo i żywność;

61.

uważa, że właściciele drobnych gospodarstw stanowią podstawę rozwoju rolnictwa; podkreśla jedne z najpoważniejszych problemów, z jakimi borykają się rolnicy w krajach rozwijających się, takie jak dostęp do rynku, ziemi, szkoleń, finansowanie, środki produkcji i technologia; potwierdza znaczenie budowy infrastruktury wiejskiej i inwestycji w małe gospodarstwa oraz tradycyjne, dostosowane do miejscowych warunków, niskonakładowe metody produkcji;

62.

zauważa, że brak handlu artykułami spożywczymi jest ważnym czynnikiem w globalnej produkcji żywności i że, według FAO, mimo wzrostu światowej produkcji ryżu w 2007 r., w roku tym zmniejszyła się jego wymiana handlowa;

63.

uważa, że zwiększona i nieuregulowana liberalizacja handlu żywnością prowadziłaby do większej niestabilności cen; podkreśla, że najbardziej ucierpiałyby najbardziej wrażliwe, importujące żywność kraje rozwijające się; podkreśla też, że zasady handlu światowego nie mogą w żadnym wypadku podważać prawa państw czy regionów do wspierania własnego rolnictwa w celu zagwarantowania bezpieczeństwa żywnościowego ich mieszkańców;

64.

jest zdania, że strategie otwarcia rynku dla produktów rolnych w ramach umów WTO i dwustronnych umów o wolnym handlu w dużym stopniu przyczyniły się do utraty bezpieczeństwa żywnościowego w wielu krajach rozwijających się oraz w kontekście obecnego światowego kryzysu dostaw żywności; wzywa w związku z tym Komisję do dokonania ponownego przeglądu swojej wolnorynkowej strategii dotyczącej handlu produktami rolnymi;

65.

wzywa duże kraje eksportujące żywność (Brazylia, Argentyna, Tajlandia itd.) do funkcjonowania w roli niezawodnych dostawców podstawowych produktów spożywczych oraz do unikania ograniczeń eksportowych, które mogłyby mieć katastrofalne skutki, zwłaszcza dla biednych i importujących żywność krajów rozwijających się;

66.

wyraża zaniepokojenie z powodu obecnego światowego kryzysu finansowego, który może doprowadzić do zmniejszenia środków przeznaczanych na publiczną pomoc na rzecz rozwoju; zwraca się do Komisji o przeanalizowanie wpływu kryzysu finansowego na sektor pomocy na rzecz rozwoju i o dalsze prace nad wnioskami mającymi na celu wsparcie rolnictwa w najbiedniejszych krajach;

67.

zauważa, że światowy kryzys żywnościowy jest jednym z największych zagrożeń dla pokoju i bezpieczeństwa na świecie; w tym kontekście przyjmuje z zadowoleniem niedawne wysiłki Komisji mające na celu zbadanie sposobów rozwiązania kwestii światowego bezpieczeństwa żywnościowego; wzywa państwa członkowskie do wspierania takich inicjatyw na poziomie krajowym i lokalnym;

68.

potwierdza swoje zobowiązanie do inwestowania w technologię i innowacje w rolnictwie i produkcji rolnej;

69.

podkreśla znaczenie badań naukowych finansowanych ze środków publicznych i służących bezpieczeństwu żywnościowemu, a nie jednostronnym interesom branżowym; wzywa do inwestowania nie tylko w badania poszczególnych nowych technologii, ale również w kompleksowe systemy rolnicze, które służą długoterminowemu bezpieczeństwu żywnościowemu; podkreśla przy tym pionierską rolę, jaką w tej dziedzinie mogłaby odgrywać przykładowo technologiczna platforma UE na rzecz badania produkcji ekologicznej;

70.

podkreśla znaczenie badań, a także przeniesienia wiedzy zdobytej dzięki badaniom do poziomu gospodarstw poprzez skuteczne wsparcie dla rozbudowy gospodarstwa, zwłaszcza w krajach rozwijających się; wzywa do zwiększenia badań i zdobywania wiedzy w dziedzinie rolnictwa;

71.

wyraża zaniepokojenie naciskiem, jaki w UE kładzie się na współzależność oraz jego możliwym negatywnym wpływem na badania i doradztwo w dziedzinie produkcji rolnej; podkreśla konieczność zapewnienia jednego i drugiego;

72.

wzywa do przyspieszenia programu badań i rozwoju w dziedzinie zrównoważonego, dostosowanego do miejscowych warunków i energooszczędnego rolnictwa; zachęca państwa członkowskie do wsparcia badań służących zwiększeniu wydajności w zakresie ich zastosowań w rolnictwie; jest świadom zaniepokojenia wśród konsumentów UE;

73.

wyraża zaniepokojenie z powodu zmian w schematach pogodowych spowodowanych zmianami klimatycznymi, które zgodnie z prognozami mają wywoływać częstsze susze i powodzie, które będą mieć niekorzystny wpływ na wysokość zbiorów oraz na przewidywalność światowej produkcji rolnej;

74.

wyraża zaniepokojenie faktem, że wprowadzenie w życie w UE aktów prawnych dotyczących dalszego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych może niekorzystnie wpływać na produkcję żywności UE, zwłaszcza na hodowlę zwierząt;

75.

uznaje, że rolnictwo, które przyczynia się do powstawania znacznej części całkowitej emisji CO2, wymaga większej wydajności energetycznej;

76.

uważa, że rozszerzenie produkcji biopaliw i bioenergii może mieć pozytywny wpływ na sektor rolnictwa i przetwarzania żywności, który boryka się z problemem wysokich cen czynników produkcji, takich jak nawozy, środki ochrony roślin i olej napędowy oraz z kosztami transportu i przetwarzania;

77.

uznaje, że sektor rolny jest źródłem utrzymania większości ludności w wielu państwach rozwijających się i w związku z tym zachęca te państwa do opracowania mechanizmów stabilnych i przejrzystych strategii polityki rolnej, który zagwarantuje długoterminowe planowanie i trwały rozwój;

78.

zwraca się do Komisji o ścisłe monitorowanie skutków zwiększenia produkcji bioenergii w UE i w krajach trzecich w zakresie zmian w wykorzystaniu gruntów, cen podstawowych artykułów żywnościowych oraz dostępu do żywności;

79.

ponownie stwierdza, że zachęty dla trwałych upraw na cele energetyczne nie powinny zagrażać produkcji żywności;

80.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania badań naukowych i rozwoju w celu zapobiegania zmianom klimatycznym i przystosowywania się do nich, w tym, między innymi badań nad nowymi generacjami biopaliw, a w szczególności stosowaniem wydajnych upraw energetycznych, przyjaznych dla środowiska i możliwie najbardziej skutecznych nawozów, nowych technologii rolnych powodujących minimalne negatywne skutki dla wykorzystania gruntów, nad rozwojem nowych odmian roślin, które są odporne na zmiany klimatu i związane z nimi choroby, a także badań naukowych w dziedzinie sposobów wykorzystania odpadów w rolnictwie;

81.

sądzi, że dalsze badania naukowe w dziedzinie rolnictwa są niezbędne w celu zwiększenia trwałej wydajności tego sektora oraz wzywa państwa członkowskie do pełnego wykorzystania możliwości, jakie oferuje w tym zakresie siódmy program ramowy Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i działań pokazowych, a także do przyjęcia środków, które wpłyną na poprawę produkcji rolnej w sposób trwały i skuteczny pod względem energetycznym;

82.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

24.2.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 46/23

—

uwzględniając Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, podpisany w dniu 13 grudnia 2007 r. w Lizbonie,

—

uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

—

uwzględniając rezolucję z dnia 20 lutego 2008 r. w sprawie Traktatu z Lizbony (1),

—

uwzględniając wiele przyjętych w bieżącej kadencji rezolucji, które odwołują się do społeczeństwa obywatelskiego,

—

uwzględniając zorganizowane przez Komisję Spraw Konstytucyjnych warsztaty z udziałem przedstawicieli organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które odbyły się w dniu 3 czerwca 2008 r.,

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych (A6-0475/2008),

A.

mając na uwadze, że demokratyczna i bliska obywatelom Unia Europejska wymaga ścisłej współpracy instytucji unijnych i państw członkowskich ze społeczeństwem obywatelskim na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym,

B.

mając na uwadze, że otwartość instytucji unijnych, władz krajowych, regionalnych i lokalnych na dialog i współpracę z obywatelami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego jest warunkiem podstawowym ich zaangażowania w proces stanowienia prawa i sprawowania władzy na wszystkich szczeblach,

C.

mając na uwadze, że Traktat z Lizbony wzmacnia prawa obywateli UE wobec Unii poprzez ułatwienie im i stowarzyszeniom reprezentatywnym dla społeczeństwa obywatelskiego udziału w debatach nad „Europą obywateli”,

D.

mając na uwadze, że aktualne przepisy, również wprowadzone Traktatem z Lizbony, tworzą niezbędne ramy prawne dla rozwoju dialogu obywatelskiego na poziomie europejskim; mając wszelako na uwadze, że praktyka ich stosowania nie zawsze jest zadowalająca,

E.

mając na uwadze, że społeczeństwo obywatelskie w 27 państwach członkowskich znajduje się na różnych poziomach rozwoju, w różnym stopniu korzysta z demokracji partycypacyjnej, z możliwości udziału w procesie tworzenia prawa oraz w dialogu z władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi,

F.

mając na uwadze, że pojęcie „społeczeństwo obywatelskie” odnosi się do licznych organizacji pozarządowych i organizacji non-profit założonych przez obywateli z ich własnej woli, które są obecne w przestrzeni publicznej, wyrażają interesy, idee i ideologie swoich członków lub innych osób, oparte na względach etycznych, kulturalnych, politycznych, naukowych, religijnych lub charytatywnych,

G.

mając na uwadze, że kwestia określenia poziomu reprezentatywności organizacji społeczeństwa obywatelskiego budzi wiele wątpliwości, a także że aktywność i efektywność w promowaniu określonych poglądów przez niektóre organizacje nie zawsze idzie w parze z ich reprezentatywnością,

H.

mając na uwadze istniejące rozbieżności w podejściu do dialogu obywatelskiego poszczególnych instytucji Unii Europejskiej,

1.

docenia wkład, jaki Unia Europejska wnosi w rozwój dialogu obywatelskiego, zarówno na poziomie europejskim, jak i na poziomach krajowym, regionalnym i lokalnym w państwach członkowskich;

2.

podkreśla, że społeczeństwo obywatelskie Europy odgrywa znaczącą rolę w europejskim procesie integracji, przedstawiając instytucjom europejskim stanowiska i żądania obywateli Unii; wskazuje na znaczenie fachowej wiedzy, jaką społeczeństwo obywatelskie udostępnia instytucjom, oraz podkreśla wagę i znaczenie funkcji informacyjnych i popularyzujących dialog obywatelski, zwłaszcza w zakresie promowania i propagowania działań i zamierzeń Unii Europejskiej, w budowaniu sieci współpracy europejskiej oraz wzmacnianiu wśród społeczeństwa obywatelskiego tożsamości i identyfikacji europejskiej;

3.

podkreśla, iż jeśli Unia Europejska chce osiągnąć swoje cele i zamierzenia polityczne, to potrzebuje szerszej debaty publicznej, efektywniejszego dialogu obywatelskiego i większej świadomości politycznej;

4.

podkreśla swoje szczególne przywiązanie do dialogu obywatelskiego oraz wagę nadaną temu dialogowi przez Traktat z Lizbony, który przyznał mu rangę nadrzędnej zasady wiążącej wszystkie strefy działalności Unii Europejskiej;

5.

z zadowoleniem przyjmuje wzmocnienie demokracji przedstawicielskiej i demokracji uczestniczącej, wynikające z wprowadzenia do Traktatu z Lizbony tzw. „inicjatywy obywatelskiej”, dopuszczającej wezwanie Komisji Europejskiej przez milion obywateli z kilku państw członkowskich do przedstawienia wniosku legislacyjnego;

6.

wzywa instytucje Unii Europejskiej, a także władze krajowe, regionalne i lokalne państw członkowskich, do jak najpełniejszego wykorzystania istniejących ram prawnych oraz katalogu dobrych praktyk dla rozwoju dialogu z obywatelami oraz organizacjami społeczeństwa obywatelskiego; w szczególności uważa, że biura informacji Parlamentu Europejskiego w każdym państwie członkowskim powinny odgrywać aktywną rolę w promowaniu i organizacji forów, a także zarządzaniu tymi forami, które odbywają się przynajmniej raz w roku z udziałem Parlamentu i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w danym państwie członkowskim, oraz podkreśla znaczenie udziału w tych forach posłów do PE zarówno z kraju organizacji forum, jak i z innych państw członkowskich;

7.

wzywa instytucje Unii Europejskiej do włączenia w dialog obywatelski wszystkich zainteresowanych przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego; kluczowy w tym kontekście jest głos młodych obywateli Europy, którzy będą kreślili kształt i odpowiadali za „Unię Europejską jutra”;

8.

wzywa instytucje Unii Europejskiej do zapewnienia, aby wszyscy obywatele UE, w tym kobiety i mężczyźni, ludzie starzy i młodzi, pochodzący ze wsi i z miasta, mieli szansę na aktywne, wolne od dyskryminacji i oparte na równych prawach zaangażowanie w dialog obywatelski, a zwłaszcza by przedstawiciele mniejszości językowych mogli wypowiadać się na takich forach w swoich językach ojczystych. Funkcjonowanie Unii Europejskiej w tym zakresie powinno sprzyjać urzeczywistnieniu idei równości kobiet i mężczyzn oraz stanowić przykład jej propagowania zarówno w państwach członkowskich, jak i poza UE;

9.

wzywa instytucje Unii Europejskiej do ustanowienia w drodze porozumienia międzyinstytucjonalnego wiążących wytycznych dotyczących powoływania przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, metod organizowania konsultacji i ich finansowania, zgodnego z „Ogólnymi zasadami i minimalnymi standardami konsultacji z zainteresowanymi stronami” (2); wskazuje, że w tym celu wszystkie instytucje UE powinny prowadzić i aktualizować rejestry wszystkich odpowiednich organizacji pozarządowych, niezależnie od tego czy działają w państwach członkowskich, czy też skupiają się na instytucjach unijnych;

10.

wzywa instytucje Unii Europejskiej do uczynienia dialogu obywatelskiego przekrojowym zadaniem wszystkich dyrekcji generalnych Komisji, wszystkich roboczych grup doradczych w Radzie Ministrów i wszystkich komisji Parlamentu Europejskiego, w sposób przejrzysty i przy zachowaniu pełnej równowagi pomiędzy sektorami publicznym i prywatnym;

11.

wzywa instytucje Unii Europejskiej, aby dla zapewnienia lepszej komunikacji, przepływu informacji i koordynacji ich działań w zakresie konsultacji ze społeczeństwem, podjęły bliższą współpracę na rzecz budowania europejskiego dialogu obywatelskiego i promowania aktywnej postawy europejskiej wśród obywateli UE; stwierdza, że w związku z tym bardzo pożądane byłyby regularne spotkania przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego i komisarzy w ramach forów odbywających się w państwach członkowskich jako sposób zmniejszenia postrzeganego rozdźwięku między UE i obywatelami Europy;

12.

wzywa Radę do ułatwienia i uproszczenia dostępu do jej prac, co jest postrzegane jako warunek sine qua non dla nawiązania prawdziwego dialogu ze społeczeństwem obywatelskim;

13.

podkreśla znaczenie rozwoju europejskiej polityki komunikacyjnej w zakresie dostarczania nowych narzędzi i sposobów komunikowania się z obywatelami UE (z zastosowaniem Internetu, użyciem e-technologii oraz nowoczesnych technik audiowizualnych);

14.

apeluje o kontynuowanie dotychczasowych, już sprawdzonych unijnych inicjatyw, które zmierzają do zwiększenia udziału społeczeństwa obywatelskiego w procesie integracji europejskiej, takich jak: Europe by Satelite, Agora Obywatelska, tematyczne fora obywatelskie (np. Your Europe), debaty internetowe itp;

15.

podkreśla znaczenie profesjonalnych badań europejskiej opinii publicznej pod kątem zidentyfikowania i zrozumienia potrzeb i oczekiwań obywateli UE w odniesieniu do funkcjonowania Unii; wzywa instytucje UE i społeczeństwo obywatelskie w państwach członkowskich, by we wzajemnych stosunkach i dyskusjach miały te oczekiwania na uwadze;

16.

wzywa władze krajowe, regionalne i lokalne państw członkowskich do wspierania dialogu obywatelskiego, w szczególności w tych krajach i regionach oraz w tych dziedzinach, gdzie nie jest on jeszcze w pełni rozwinięty lub wystarczająco wdrożony; ponadto nalega na te organy, by aktywnie wspierały rozwój wzajemnych stosunków regionalnych społeczeństwa obywatelskiego w państwach członkowskich oraz inicjatywy transgraniczne; uważa, że należałoby również rozważyć powoływanie zespołów w państwach członkowskich jako sposób wspierania wymiany pomysłów i doświadczeń w UE;

17.

apeluje do przedstawicieli społeczeństwa europejskiego o aktywne włączanie się w dialog obywatelski oraz w opracowywanie programów i europejskich strategii politycznych, co pozwoli wpływać na procesy decyzyjne;

18.

zachęca obywateli UE do szerszego udziału w debatach i dyskusjach europejskich, a także do uczestnictwa w nadchodzących wyborach do Parlamentu Europejskiego;

19.

zwraca uwagę, iż prowadzenie dialogu z obywatelami na wszystkich szczeblach: europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym wymaga odpowiednich środków finansowych i zwraca się do podmiotów zainteresowanych i odpowiedzialnych za jego organizację o zapewnienie stosownego wsparcia finansowego;

20.

podkreśla, że poza dialogiem ze społeczeństwem obywatelskim potrzebny jest również otwarty, przejrzysty i systematyczny dialog prowadzony przez Unię z Kościołami i wspólnotami wyznaniowymi, zgodnie z postanowieniami traktatu lizbońskiego;

21.

zaleca instytucjom unijnym, żeby wspólnie udostępniały informacje o reprezentatywności i dziedzinach działalności organizacji społeczeństwa obywatelskiego w Europie, np. poprzez publiczną i przyjazną użytkownikom bazę danych;

22.

zwraca się do Komisji o przedstawienie nowego wniosku dotyczącego stowarzyszeń europejskich, żeby europejskie organizacje społeczeństwa obywatelskiego miały oparcie we wspólnej podstawie prawnej;

23.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji parlamentom państw członkowskich, Radzie, Komisji oraz Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów.

24.2.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 46/26

—

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, a w szczególności jego postanowienia dotyczące ustanowienia rynku wewnętrznego i zagwarantowania przedsiębiorstwom swobody świadczenia usług w innych państwach członkowskich,

—

uwzględniając dyrektywę 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotyczącą nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym (1) („dyrektywa dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych”),

—

uwzględniając dyrektywę 2006/114/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącą reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej (2),

—

uwzględniając dyrektywę 97/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 października 1997 r. zmieniającą dyrektywę 84/450/EWG dotyczącą reklamy wprowadzającej w błąd w celu włączenia do niej reklamy porównawczej (3),

—

uwzględniając dyrektywę Rady 84/450/EWG z dnia 10 września 1984 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących reklamy wprowadzającej w błąd (4),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów („rozporządzenie w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów”) (5),

—

uwzględniając dyrektywę 98/27/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 1998 r. w sprawie nakazów zaprzestania szkodliwych praktyk w celu ochrony interesów konsumentów (6) oraz sprawozdanie Komisji z dnia 18 listopada 2008 r. dotyczące stosowania niniejszej dyrektywy (COM(2008)0756),

—

uwzględniając zieloną księgę Komisji z dnia 27 listopada 2008 r. w sprawie dochodzenia zbiorowych roszczeń konsumentów (COM(2008)0794),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 marca 2007 r. dotyczący strategii polityki konsumenckiej UE na lata 2007-2013 (COM(2007)0099),

—

uwzględniając otrzymanych przez Komisję Petycji ponad 400 petycji w sprawie nieuczciwych przedsiębiorstw oferujących wpisy do katalogów z 24 państw członkowskich i 19 krajów trzecich,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie nieuczciwych przedsiębiorstw oferujących wpisy do katalogów biznesowych (7),

—

uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie lepszego stanowienia prawa (8),

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów oraz opinię Komisji Petycji (A6-0514/2008),

A.

mając na uwadze, że przygotowana przez Komisję strategia polityki konsumeckiej UE na lata 2007-2013 ma na celu „lepsze monitorowanie rynków konsumenckich oraz krajowych polityk konsumenckich” oraz osiągnięcie „terminowej i jednolitej transpozycji dyrektywy w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych” w szczególności,

B.

mając na uwadze, że dyrektywa dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych odzwierciedla nowe podejście w dziedzinie prawa konsumenckiego UE przewidując najwyższy stopień harmonizacji w zakresie ochrony konsumentów przeciwko nieuczciwym praktykom handlowym,

C.

mając na uwadze, że dyrektywa dotycząca reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej kodyfikuje postanowienia dyrektywy 84/450/EWG, a w szczególności poprawki wprowadzone do niej dyrektywą 97/55/WE, a także ogranicza jej zastosowanie do transakcji między przedsiębiorstwami,

D.

mając na uwadze, że dyrektywa dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych dotyczy jedynie transakcji pomiędzy przedsiębiorstwami i konsumentami i nie obejmuje wszystkich praktyk handlowych, lecz jedynie te, które można uznać za nieuczciwe; mając na uwadze, że obejmuje ona praktyki handlowe, które mogą przynieść szkodę gospodarczą konsumentom i jej ramy prawne nie wymagają dostosowania praw krajowych w zakresie ochrony przedsiębiorstw przed nieuczciwymi praktykami handlowymi innych przedsiębiorstw,

E.

mając na uwadze, że trzy państwa członkowskie, a mianowicie Niemcy, Hiszpania i Luksemburg, nie poinformowały Komisji o środkach podjętych z myślą o transpozycji dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych; mając na uwadze, że do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich wpłynęły trzy sprawy dotyczące wydania orzeczenia wstępnego w odniesieniu do zgodności środków krajowych z dyrektywą dotyczącą nieuczciwych praktyk handlowych; mając na uwadze, że Komisja doszła do wniosku, iż w niektórych państwach członkowskich transpozycja przeprowadzona została w sposób niedostateczny,

F.

mając na uwadze, że dyrektywa dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych i dyrektywa dotycząca reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej pozostawiają państwom członkowskim znaczną swobodę w zakresie działań naprawczych i kar związanych z niedotrzymaniem wynikających z nich zobowiązań,

G.

mając na uwadze brak skutecznych prawnych środków naprawczych w przypadku naruszenia dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych, a także wykazane nieegzekwowanie przestrzegania tej dyrektywy m.in. przez przedsiębiorstwa, które oferują wpisy do katalogów stosując wprowadzające w błąd praktyki,

1.

podkreśla znaczenie dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych i dyrektywy dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej dla zwiększenia zaufania konsumentów i handlowców do transgranicznych transakcji oraz dla zapewnienia przedsiębiorstwom większej pewności prawnej, jeśli chodzi o dopuszczalność różnych praktyk handlowych i reklamowych na rynku wewnętrznym;

2.

zwraca uwagę na przełomowy charakter dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych w dziedzinie prawa konsumenckiego UE oraz na fakt, że jej transpozycja, wdrażanie i egzekwowanie będą podstawą przyszłego rozwoju prawa konsumenckiego UE oraz pełnego rozwoju możliwości rynku wewnętrznego, rozwoju transgranicznego handlu i handlu elektronicznego;

3.

jest głęboko przekonany, że właściwa transpozycja, wdrażanie i egzekwowanie dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych i dyrektywy dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej są istotne dla osiągnięcia celów tych dyrektyw, w szczególności ze względu na różnice między systemami egzekwowania prawa i sposobami wdrażania przepisów w poszczególnych państwach członkowskich, ze względu na złożony charakter niektórych pojęć prawnych zawartych we wspomnianych dyrektywach, wielorakie i kompleksowe istniejące przepisy krajowe dotyczące nieuczciwych praktyk handlowych i reklamowych oraz szeroki zakres zastosowania tych dyrektyw;

4.

zgodnie z punktem 8 preambuły dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych wzywa Komisję do rozpatrzenia potrzeby ochrony małych i średnich przedsiębiorstw przed agresywnymi praktykami handlowymi oraz, jeśli zajdzie taka potrzeba, do podjęcia odpowiednich kroków;

5.

z zadowoleniem przyjmuje starania Komisji w zakresie pomocy państwom członkowskim w transpozycji dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych i dyrektywy dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej;

6.

zauważa, że art. 3a ust. 2 dyrektywy 84/450/EWG zmienionej dyrektywą 97/55/WE, w którym mowa o „reklamie porównawczej związanej z ofertą specjalną”, został usunięty i nie pojawił się ani w dyrektywie dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych ani w dyrektywie dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej; wyraża ubolewanie, że usunięcie tego artykułu spowodowało chaos w odniesieniu do transakcji między przedsiębiorstwami a konsumentami, co objawiło się w szczególności poprzez różne traktowanie przez państwa członkowskie kwestii zachowania w krajowym prawodawstwie - po przyjęciu dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych - istniejących przepisów wdrażających art. 3a ust. 2 dyrektywy 84/450/EWG zmienionej dyrektywą 97/55/WE; wzywa państwa członkowskie, by z pomocą Komisji przeanalizowały tę kwestię i podjęły ewentualne dalsze działania;

7.

jest zdania, że Komisja powinna albo złożyć wniosek w sprawie zmiany dyrektywy dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej w celu uwzględnienia tzw. czarnej listy praktyk, które w każdym przypadku należy uznać za wprowadzające w błąd, albo rozszerzyć zakres dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych, tak by objąć nią umowy między przedsiębiorstwami ze szczególnym uwzględnieniem punktu 21 załącznika I do tej dyrektywy; zwraca się do Komisji o sporządzenie sprawozdania dotyczącego podjętych działań do grudnia 2009 r.;

8.

zauważa, że szereg państw członkowskich transponując i wdrażając dyrektywę dotyczącą nieuczciwych praktyk handlowych podzieliło na części tzw. czarną listę zawartą w załączniku I do tej dyrektywy; uważa, że rozdzielenie elementów tzw. czarnej listy między różne akty prawne państw członkowskich wprowadza przedsiębiorstwa w błąd i może prowadzić do nieprawidłowości w stosowaniu dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych; zwraca się do Komisji o współpracę z państwami członkowskimi przy dostosowywaniu ich ustawodawstwa krajowego, tak aby tzw. czarna lista była widoczna i przydatna dla konsumentów w jak najpełniejszym zakresie;

9.

nawołuje państwa członkowskie do kontroli swoich systemów prawnych, tak by uniknąć ewentualnego pokrywania się przepisów przyjętych w ramach transpozycji dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych i dyrektywy dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej oraz już istniejących przepisów krajowych, a tym samym zapewnić konsumentom i przedsiębiorstwom większą przejrzystość procesu transpozycji;

10.

zwraca się do państw członkowskich o skoncentrowanie wysiłków na odpowiednim transponowaniu, wdrażaniu i egzekwowaniu dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych i dyrektywy dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej oraz o zapewnienie przestrzegania wszystkich istotnych orzeczeń sądów krajowych i Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości;

11.

uważa, że w transgranicznych transakcjach konsumentom i przedsiębiorcom przeszkadza nieprawidłowa lub opóźniona transpozycja dyrektyw przez państwa członkowskie;

12.

zauważa, że niektóre państwa członkowskie przewidują, iż egzekwowaniem przepisów przyjętych w ramach wdrażania dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych mogą zajmować się jedynie określone organy regulacyjne oraz że konsumenci nie dysponują prawem do bezpośredniego odwołania, a zatem nie mogą występować o odszkodowanie za straty poniesione w wyniku nieuczciwych praktyk handlowych; wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie zrobiły, do rozważenia konieczności przyznania konsumentom prawa do bezpośredniego odwołania się w celu zapewnienia wystarczającej ochrony przed nieuczciwymi praktykami handlowymi;

13.

z zadowoleniem przyjmuje mechanizm systematycznej kontroli UE nad praktykami stosowanymi przez linie i lotnicze i firmy oferujące dzwonki do telefonów komórkowych (z ang. EU Sweep) jako pierwszy krok w kierunku lepszego nadzoru nad wdrażaniem i egzekwowaniem prawodawstwa dotyczącego rynku wewnętrznego; podkreśla potrzebę poszerzonych i regularnych kontroli w tym zakresie; wzywa Komisję, by w ramach współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów zbierała podobne dane w sprawie wdrażania prawodawstwa dotyczącego rynku wewnętrznego w innych kluczowych sektorach tego rynku;

14.

zachęca Komisję, by opracowała skuteczniejsze narzędzia nadzoru nad wdrażaniem prawodawstwa, takie jak mechanizmy kontroli (z ang. EU Sweeps), tak aby usprawnić egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów; wzywa Komisję do rozpatrzenia możliwości włączenia mechanizmów kontroli (z ang. EU Sweeps) do mechanizmów nadzoru tablicy wyników dla rynków konsumenckich;

15.

wzywa państwa członkowskie do pełnej współpracy z Komisją przy wdrażaniu mechanizmów kontroli Komisji;

16.

podkreśla, że odpowiednia kontrola rynku dóbr konsumenckich wymaga uzasadnionych, dokładnych i dostarczonych na czas danych i informacji; zauważa kluczową rolę przedsiębiorstw i organizacji konsumenckich w dostarczaniu tych danych;

17.

podkreśla znaczenie transgranicznego wdrażania dla funkcjonowania rynku wewnętrznego; zwraca się do Komisji o rozwijanie wykorzystania sieci ochrony konsumentów, tak aby poprawić transgraniczne egzekwowanie prawa; podkreśla potrzebę dalszego podnoszenia świadomości na temat Sieci Europejskich Centrów Konsumenckich;

18.

wzywa państwa członkowskie, by z myślą o transgranicznym wdrażaniu prawa oddelegowały odpowiednią liczbę pracowników i przeznaczyły odpowiednie środki finansowe;

19.

wzywa państwa członkowskie i krajowe organy wymiaru sprawiedliwości do intensyfikacji transgranicznej współpracy w odniesieniu do wprowadzających w błąd usług w zakresie baz danych;

20.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji polegającą na utworzeniu publicznie dostępnej bazy danych obejmującej środki krajowe podjęte w ramach transpozycji dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych, odnośne orzeczenia sądowe i inne istotne materiały; wzywa Komisję do włączenia do tej bazy danych sprawozdań kontrolnych ekspertów, które, na podstawie przypadków udokumentowanych w bazie danych, formułują konkretne zalecenia działań mających na celu poprawę stanu egzekwowania prawa; wzywa Komisję ponadto do wykorzystania tej bazy danych do utworzenia strony internetowej będącej „jednym punktem dostępu”, dzięki któremu zarówno przedsiębiorstwa, jak i konsumenci, będą mogli uzyskać informacje w sprawie prawodawstwa obowiązującego w państwach członkowskich;

21.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do organizowania kampanii informacyjnych dla zwiększenia świadomości konsumentów na temat ich praw, zapewniając im większą ochronę przed nieuczciwymi praktykami handlowymi i wprowadzającą w błąd reklamą porównawczą;

22.

zauważa, że monitorowanie transpozycji, wdrażania i egzekwowania wymaga dużego nakładu środków; uważa zatem, że z myślą o skuteczniejszym nadzorowaniu wdrażania prawa Komisji należy zapewnić odpowiednie zasoby ludzkie;

23.

wzywa państwa członkowskie do sporządzenia odpowiednich wytycznych dla przedsiębiorstw na szczeblu krajowym; jako przykład najlepszej praktyki stawia publikację pt. „Ochrona konsumentów przed nieuczciwą kontrolą handlową: podstawowy podręcznik dla przedsiębiorców” wydany przez Wydział ds. działalności handlowej, przedsiębiorstw i reformy regulacyjnej Wielkiej Brytanii we współpracy z Urzędem ds. uczciwych praktyk handlowych Wielkiej Brytanii;

24.

nalega, aby zgodnie z art. 18 dyrektywy w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych Komisja przedstawiła do dnia 12 czerwca 2011 r. obszerne sprawozdanie na temat wdrażania, omawiające również doświadczenia wynikające z dyrektywy dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej;

25.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

24.2.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 46/31

—

uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r.,

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 2371/2002 z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie ochrony i zrównoważonej eksploatacji zasobów rybołówstwa w ramach wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb) (1),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Rola WPRyb we wprowadzaniu podejścia ekosystemowego do gospodarki morskiej” (COM(2008)0187),

—

uwzględniając konkluzje Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa z dnia 29 i 30 września 2008 r., dotyczące wymienionego powyżej komunikatu Komisji,

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rybołówstwa (A6-0485/2008),

A.

mając na uwadze, że we wszelkich obszarach geograficznych wszystkie żywe organizmy (ludzie, rośliny, zwierzęta i mikroorganizmy), ich fizyczne otoczenie (jak gleba, woda, powietrze) oraz podtrzymujące je naturalne cykle są ze sobą wzajemnie powiązane,

B.

mając na uwadze, że rozwój, interakcje i zmiany w takich ekosystemach mają bezpośredni i często niepożądany lub nieprzewidziany wpływ na inne elementy, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz systemu oraz, podobnie, zmiany na zewnątrz systemu mogą mieć bezpośredni wpływ na system,

C.

mając na uwadze, że podejście ekosystemowe do rybołówstwa zapewnia obecnie najlepszą podstawę dla systemu globalnego zarządzania i podejmowania decyzji, który uwzględnia wszystkie zainteresowane strony i właściwe elementy, ich wymogi i potrzeby, a także przyszły wpływ na system i jego interakcje,

D.

mając na uwadze, że połowy w wodach wyłącznych stref ekonomicznych każdego z państw członkowskich mają duże znaczenie dla suwerenności i niezależności tych państw, w szczególności w zakresie żywności,

E.

mając na uwadze, że nasza znajomość oceanów oraz czynników mających na nie wpływ jest nadal ograniczona, niemniej jednak jest wystarczająca, byśmy wiedzieli, że wiele zarówno handlowych, jak i niehandlowych zasobów rybnych jest zubożonych w UE i w innych częściach świata, jak również, że mimo iż spowodowane jest to wieloma czynnikami, w wielu przypadkach główną przyczyną jest przełowienie,

F.

mając na uwadze, że badania naukowe dotyczące trwałości zasobów połowowych zakładają odrzucenie wszelkich hipotez opartych na przyjętych z góry koncepcjach, w związku z czym proponowana ekosystemowa analiza oceny zasobów połowowych będzie rzeczywiście ekosystemowa jedynie wówczas, jeżeli będzie oparta o zweryfikowane dane naukowe,

G.

mając na uwadze, że taki ekosystem powinien być dynamiczny i elastyczny w związanym z nim procesie informowania i podejmowania decyzji z uwagi na konieczność stałej adaptacji spowodowanej nową wiedzą naukową i nowymi wzajemnymi zależnościami,

H.

mając na uwadze, że według komunikatu Komisji COM(2008)0670 poważne i niepokojące naruszenia zasad WPRyb są nadal częste, mimo starań na rzecz zmniejszenia liczebności floty wspólnotowej,

I.

mając na uwadze, że ocena zasobów połowowych dotyczy trwałości zasobów, że kwestia ta ma fundamentalne znaczenie na działalności połowowej, a zagwarantowanie tej trwałości jest zadaniem państw członkowskich,

J.

mając na uwadze, że głównym celem polityki rybołówstwa, przyjętym przez wszystkie państwa uczestniczące w światowym szczycie w sprawie trwałego rozwoju, który odbył się w Johannesburgu w 2002 r., jest osiągnięcie maksymalnych zrównoważonych połowów,

K.

mając na uwadze, że radykalny spadek dochodów w sektorze rybołówstwa jest spowodowany zmniejszeniem wielu zasobów rybnych posiadających wartość handlową, w związku z którym konieczne było narzucenie ograniczania działalności połowowej, oraz stagnacją lub spadkiem cen pierwszej sprzedaży, czemu towarzyszy wzrost kosztów produkcji w postępie geometrycznym (olej napędowy i benzyna); sytuacja jest jeszcze gorsza w krajach, gdzie koszty te są wyższe, w szczególności z uwagi na brak lub nieodpowiedniość środków wsparcia przemysłu w porównaniu ze środkami przyjętymi przez inne kraje,

L.

mając na uwadze, że Komisja zaproponowała rozpoczęcie debaty w sprawie ewentualnych reform WPRyb,

1.

z zadowoleniem przyjmuje wspomniany powyżej komunikat Komisji i podkreśla, że ta inicjatywa stanowi wkład na rzecz zapewnienia takiego sposobu wykorzystania zasobów połowowych, który stworzy zrównoważone warunki z punku widzenia społecznego, środowiskowego i gospodarczego;

2.

podkreśla konieczność rozwinięcia tego podejścia ekosystemowego do zarządzania rybołówstwem w celu osiągnięcia dynamicznego i elastycznego systemu zarządzania, wzajemnego uczenia się oraz badań naukowych, tak aby mógł uwzględnić dalsze zmienne, które mogą pojawić się w przyszłości w związku z nieprzewidzianymi i mającymi wpływ czynnikami lub innymi dyscyplinami naukowymi;

3.

w tym kontekście wzywa Komisję do włączenia do swojego wniosku metod i narzędzi umożliwiających wszystkim zainteresowanym stronom obopólną wymianę informacji i danych i proces ustawicznego uczenia się w celu umożliwienia dalszego rozwijania przez wszystkie zainteresowane strony podejścia ekosystemowego z myślą o osiągnięciu i wykazaniu korzyści przez wszystkich;

4.

zwraca uwagę, że rybołówstwo jest jedną z podstawowych działalności służących zapewnieniu ludziom żywności i środków przetrwania i uważa, że taki cel leży u podstaw każdej strategii politycznej w zakresie rybołówstwa;

5.

zwraca uwagę na kluczowe znaczenie, jakie sektor rybołówstwa ma dla niektórych społeczności nadbrzeżnych w UE z gospodarczego, społecznego i kulturowego punktu widzenia;

6.

ponownie stwierdza, że WPRyb powinna sprzyjać modernizacji i zrównoważonemu rozwojowi sektora rybołówstwa, zapewniając jego rentowność społeczno-gospodarczą i trwałość zasobów rybnych oraz gwarantując zaopatrzenie ludności w ryby, samodzielność i bezpieczeństwo żywnościowe, utrzymanie miejsc pracy i poprawę warunków życia rybaków;

7.

uważa, że każda strategia polityczna w zakresie rybołówstwa powinna uwzględniać wiele aspektów – społecznych, środowiskowych i gospodarczych – wymagających zintegrowanego i zrównoważonego podejścia, które nie dają się pogodzić z wizją hierarchizującą te aspekty według z góry określonych priorytetów;

8.

podkreśla, że WPRyb, mając na uwadze swoje własne cele, nie może pełnić podrzędnej roli wobec określonych w późniejszym czasie innych strategii polityki wspólnotowej; wręcz przeciwnie – te strategie polityczne muszą gwarantować i przejmować cele polityki rybołówstwa;

9.

zwraca uwagę, że trwały rozwój danego regionu przybrzeżnego wymaga większego wpółdziałania między jego elementami środowiskowymi, naturalnymi i ludzkimi, a także wspierania wysokiej jakości życia społeczności rybackich; potwierdza, że polityka rybołówstwa musi opierać się na zasadzie współzależności między dobrobytem społeczności rybackich a trwałością ekosystemów, których stanowią integralną część;

10.

w tym kontekście podkreśla, że należy koniecznie uznać szczególny charakter i znaczenie prowadzonego na niewielką skalę rybołówstwa przybrzeżnego oraz rybołówstwa nieprzemysłowego;

11.

w związku z tym podkreśla, że dążenie do zaspokojenia potrzeb żywnościowych każdego państwa członkowskiego, zagwarantowania rentowności strategicznego sektora rybołówstwa oraz ochrona społeczności rybackich, a także utrzymanie trwałości ekosystemów morskich nie stanowią celów niemożliwych do zrealizowania;

12.

uważa, że w celu utrzymania światowych zasobów rybnych należy ustalić górne limity dotyczące liczby dni, w których rybacy mogą pozostawać na morzu;

13.

zwraca uwagę, że stosowanie podejścia ekosystemowego do zarządzania obszarami morskimi wymaga wielodyscyplinarnych i międzysektorowych działań, obejmujących różne środki i strategie polityczne wpływające na ekosystemy morskie, bazujące na strategiach politycznych przyjętych w obszarze rybołówstwa i wykraczające poza nie, bez których nie będzie możliwe osiągnięcie celów tego podejścia;

14.

ponownie podkreśla potrzebę opracowania i przyjęcia środków w odniesieniu do szeregu czynników wywierających ogromny wpływ na trwałość ekosystemów morskich oraz stan zasobów połowowych, a tym samym na działalność połowową, do których zaliczają się zanieczyszczenie wybrzeża i wód przybrzeżnych, ścieki przemysłowe i rolnicze, zmiany biegów rzek, pogłębianie dna morskiego, działalność portów, transport morski i turystyka;

15.

podkreśla, że istnieją znaczne różnice między poszczególnymi obszarami morskimi oraz ich zasobami połowowymi, a także między poszczególnymi flotami rybackimi i wykorzystywanym sprzętem rybackim oraz ich wpływem na ekosystemy, co wymaga, aby środki zarządzania rybołówstwem, takie jak techniczna modyfikacja sieci, zamknięcie niektórych obszarów połowowych i zmniejszenie nakładu połowowego, były zróżnicowane, konkretne i dostosowane do każdego przypadku;

16.

podkreśla konieczność stosowania mechanizmów przyznawania dotacji lub rekompensat rybakom dotkniętym społeczno-gospodarczymi skutkami wieloletnich planów odnawiania zasobów i zarządzania, a także środków ochrony ekosystemów;

17.

zwraca uwagę, że konieczne stopniowe stosowanie globalnego, interdyscyplinarnego i międzysektorowego podejścia do zarządzania obszarami morskimi wymaga ciągłego poszerzania i pogłębiania wiedzy naukowej, aby zagwarantować przyjęcie środków opartych na zweryfikowanych danych naukowych;

18.

zwraca uwagę na konieczność włączenia przez Komisję sektora rybołówstwa do prawdziwego międzysektorowego planu na rzecz zachowania środowiska morskiego, zgodnie z postanowieniami „dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej” (2), będącej środowiskową podstawą nowej europejskiej polityki morskiej;

19.

podkreśla, że badania naukowe z dziedziny rybołówstwa stanowią kluczowe narzędzie zarządzania rybołówstwem, niezbędne dla określenia czynników, które wpływają na rozwój zasobów połowowych, przeprowadzenia oceny ilościowej oraz opracowania modeli umożliwiających prognozowanie tego rozwoju, ale również dla unowocześnienia sprzętu połowowego, statków oraz warunków pracy i bezpieczeństwa dla rybaków oraz zwiększenia ich wiedzy i doświadczenia;

20.

z uwagi na wpływ niedawnych zmian zarejestrowanych w fizycznych i chemicznych parametrach wód, spowodowanych zmianami klimatycznymi, proponuje przeprowadzenie analiz naukowych umożliwiających określenie redystrybucji gatunków morskich eksploatowanych w rybołówstwie; uważa, że analizy te powinny posłużyć jako podstawa ponownego określenia szeregu planów odnowy istniejących zasobów rybnych, np. planu odnowy zasobów morszczuka nowozelandzkiego i homara na wybrzeżu Półwyspu Iberyjskiego;

21.

zwraca uwagę na konieczność opracowania projektów badawczych w dziedzinie akwakultury w celu uzupełnienia zasobów najbardziej zagrożonych gatunków;

22.

w związku z tym uważa, że konieczne jest inwestowanie w szkolenia personelu, zapewnienie odpowiednich środków finansowych oraz promowanie współpracy pomiędzy różnymi organami publicznymi w państwach członkowskich;

23.

zauważa, że badania naukowe powinny uwzględniać społeczne, ekologiczne i gospodarcze aspekty działalności połowowej; uważa za kluczową ocenę wpływu różnych systemów/instrumentów zarządzania rybołówstwem na zatrudnienie i dochody w środowiskach rybackich;

24.

zauważa, że ponieważ rybołówstwo to działalność wykorzystująca samoodnawiające się zasoby, pierwszym i nadrzędnym zadaniem podmiotów zarządzających rybołówstwem jest bezpośredni lub pośredni nadzór nad całością nakładów połowowych w sposób pozwalający na osiągnięcie celu określonego podczas wspomnianego wyżej szczytu zorganizowanego w 2002 r. w Johannesburgu;

25.

wzywa Komisję do ponownego przeanalizowania obecnego systemu całkowitych dopuszczalnych połowów (TAC) i kwot jako głównego instrumentu zarządzania zasobami morskimi oraz jego przydatności w świetle obecnych ograniczeń połowowych;

26.

wzywa Komisję do analizy i zaproponowania bardziej otwartego systemu kontroli i nadzoru wobec wyładunków, nielegalnych połowów i wyrzucania przyłowów do morza;

27.

uważa, że wyżej wymienione środki mają podstawowe znaczenie dla właściwej oceny stanu zasobów połowowych przez odpowiednie organy naukowe;

28.

uważa, że istniejące obecnie instrumenty zarządzania rybołówstwem, oparte na całkowitych dopuszczalnych połowach (TAC), oddziałują w bezpośredni sposób na połowy oraz pośrednio na nakłady połowowe; podkreśla jednak, że zarządzanie nakładem połowowym jest konieczne dla bardziej optymalnego funkcjonowania tej metody; wzywa Komisję do analizy różnych instrumentów zarządzania zasobami połowowymi przy jednoczesnym zapewnieniu, że aktualne instrumenty nie ulegną zmianie dopóki nie zostanie udostępniona alternatywa, która zagwarantuje bardziej odpowiednią eksploatację zasobów połowowych;

29.

podkreśla, że przydział TAC według floty i sprzętu rybackiego przy poszanowaniu zasady względnej stabilności leży w zakresie wyłącznej kompetencji poszczególnych państw członkowskich; uważa, że podczas przydzielania kwot w każdym państwie członkowskim powinno się uwzględniać rodzaj sprzętu (włoki i inne) oraz odnośne rozmiary połowów;

30.

wyraża głębokie zaniepokojenie możliwością dokonania jakichkolwiek zmian w zakresie WPRyb promujących koncentrację działalności rybackiej, zwłaszcza w odniesieniu do prawa dostępu do zasobów;

31.

zauważa, że redukcja kwot i ich skupienie w rękach ograniczonej liczby operatorów nie oznacza koniecznie zmniejszenia nakładów połowowych, lecz jedynie ograniczony dostęp do możliwości wykorzystywania zasobów połowowych;

32.

z zadowoleniem przyjmuje pozytywną dyskryminację w zakresie pomocy na odnowę floty w niektórych najbardziej oddalonych regionach UE i uważa, że podstawowe znaczenie ma utrzymanie tej pomocy po zakończeniu obecnych ram finansowych 2007-2013, tak aby możliwe było zagwarantowanie, również po tym okresie, zrównoważonej i przyjaznej dla środowiska formy rybołówstwa;

33.

za kluczowe uznaje utrzymanie odstępstwa w zakresie dostępu do obszarów należących do wód terytorialnych wynoszącego co najmniej 12 mil jako sposobu na wspieranie trwałości ekosystemów znajdujących się u wybrzeży mórz, tradycyjnej działalności rybackiej oraz przetrwania społeczności rybackich; wzywa, aby odstępstwo to miało trwały charakter;

34.

wzywa do trwałego uznania strefy odpowiadającej wyłącznym strefom ekonomicznym regionów najbardziej oddalonych za „strefy wyłącznego dostępu”, aby zapewnić trwałość ekosystemów morskich, działalności rybackiej i lokalnych społeczności rybackich;

35.

za niewystarczające uważa ocenianie nakładów połowowych w sposób ujednolicony, bez uwzględnienia różnorodności floty i sprzętu połowowego; uważa, że przy nadzorze nad nakładami połowowymi należy brać pod uwagę wielorakie gatunki, różnorodny sprzęt połowowy oraz oceniony wpływ połowów na zasoby każdego gatunku;

36.

uważa, że nacisk, jaki kładzie się na nakłady połowowe mierzone na podstawie współczynnika wyrażonego w Kw/dzień, jest użyteczny jedynie w przypadku połowów trałowych, lecz nie jest właściwy dla innych rodzajów połowów;

37.

uważa, że ograniczenia obszarowe (obszary zamknięte lub chronione, takie jak chronione obszary morskie) wymagają interdyscyplinarnych podstaw naukowych na swoje uzasadnienie, zwłaszcza w odniesieniu do wpływu różnych działań i czynników mających rzeczywisty wpływ na ekosystemy oraz do prawdziwych korzyści płynących z ich utworzenia, które winny obejmować konkretne, gruntowne badania dotyczące ich wpływu ekologicznego oraz oddziaływania społeczno-gospodarczego na społeczności rybackie;

38.

zauważa, że ograniczenia dotyczące zdolności połowowych powstały głównie poprzez promowanie złomowania statków, lecz nie były stosowane w sposób jednolity w różnych państwach członkowskich; podkreśla w związku z tym, że dostosowanie różnych flot krajowych do istniejących zasobów musi uwzględniać już dokonane redukcje nakładów połowowych;

39.

uważa, że polityka propagująca masowe złomowanie statków bez uwzględnienia specyfiki floty, zasobów połowowych i potrzeb w odniesieniu do konsumpcji w każdym z państw członkowskich, a także wpływu społeczno-gospodarczego, jest niestosowna i nieuzasadniona;

40.

jest zdania, że jednym z pierwszych działań, które należy w związku z tym podjąć w dziedzinie zarządzania rybołówstwem jest ocena naukowa mająca na celu stwierdzenie, czy istnieją zbyt duże floty i nadmiernie eksploatowane zasoby oraz zidentyfikowanie ich, tak aby można było zastosować odpowiednie konkretne środki;

41.

zauważa, że ostrożne podejście do zarządzania rybołówstwem zdefiniowane zostało w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2371/2002 w ten sposób, że „brak odpowiednich informacji naukowych nie powinien być usprawiedliwieniem dla odkładania lub niepodejmowania środków zarządzania dla ochrony docelowego gatunku, gatunków pokrewnych lub zależnych oraz gatunków niedocelowych i ich środowiska”;

42.

ponownie potwierdza znaczenie nadzoru nad zarządzaniem rybołówstwem, który wchodzi w zakres kompetencji państw członkowskich;

43.

wzywa do wsparcia na rzecz ustanowienia i unowocześnienia własnych środków państw członkowskich w zakresie nadzoru, monitorowania i kontroli ich wyłącznych stref gospodarczych z uwzględnieniem walki z nielegalnymi, nieraportowanymi i nieuregulowanymi połowami, zwiększenia bezpieczeństwa morskiego i ochrony ekosystemów morskich;

44.

uważa za fundamentalne dalsze stosowanie już podjętych działań wymierzonych przeciwko nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom i wzywa państwa członkowskie do wzmocnienia ich mechanizmów kontroli;

45.

zwraca się do Komisji o zaproponowanie środków, które sprawią, że importowane produkty rybołówstwa wprowadzane na rynek wewnętrzny będą podlegały tym samym wymogom, które mają zastosowanie do produktów rybołówstwa w różnych państwach członkowskich;

46.

podkreśla ponownie potrzebę ciągłego ulepszania narzędzi połowowych w celu zwiększenia ich selektywności, co będzie istotnym czynnikiem zmniejszania przyłowów i ich wpływu na środowisko; wzywa Komisję do opracowania konkretnych instrumentów polityki mających na celu zachęcenie rybaków do podejmowania wszelkich dostępnych środków w celu jak największej redukcji przyłowów;

47.

uważa, że wprowadzenie przemysłowego sprzętu trałowego doprowadziło do zwiększenia śmiertelności połowowej, co spowodowało konieczność wprowadzenia odrębnych kontroli tego sprzętu, na przykład przez utrzymanie restrykcji nałożonych na obszary połowowe (bliskość brzegu lub odległość od niego);

48.

wzywa Komisję do promowania bardziej przyjaznych dla środowiska praktyk połowowych poprzez wykorzystanie bardziej selektywnych technik połowowych, które umożliwiają zmniejszenie przyłowów i zużycia paliwa w okresach połowowych;

49.

wzywa Komisję do przyspieszenia procesu ekologicznego oznakowania ryb jak tylko to możliwe, tak aby promować czyste i bardziej przyjazne środowisku połowy;

50.

podkreśla, że zaangażowanie przemysłu połowowego w kształtowanie, zastosowanie i ocenę różnych środków wprowadzonych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa ma zasadnicze znaczenie dla realizacji odpowiednich i skutecznych strategii politycznych;

51.

zauważa, że regionalne komitety doradcze mogą odgrywać istotną rolę w procesie decyzyjnym w ramach wspólnej polityki rybołówstwa, ponieważ angażują one rybaków i naukowców odpowiedzialnych za ocenę zasobów połowowych; jest zdania, że na ich działanie powinno się przeznaczać odpowiednie środki finansowania;

52.

podkreśla, że w ramach polityki regionalnej i polityki dobrego sąsiedztwa współpraca z flotami spoza Wspólnoty eksploatującymi wspólne zasoby powinna zostać wzmocniona w celu zapewnienia możliwości przetrwania tych zasobów;

53.

podkreśla konieczność wspierania grup rybaków i organizacji branżowych gotowych przejąć część odpowiedzialności za wdrażanie Wspólnej Polityki Rybołówstwa (współzarządzanie);

54.

zwraca się o większą decentralizację Wspólnej Polityki Rybołówstwa, tak aby umożliwić większy udział rybaków, reprezentujących ich organizacji i wspólnot rybackich we Wspólnej Polityce Rybołówstwa i w zarządzaniu połowami, przy jednoczesnym zapewnieniu zgodności i spójności minimalnych norm, które mają być przestrzegane w całej Wspólnocie;

55.

zobowiązuje swego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i parlamentom państw członkowskich.

24.2.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 46/38

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 24 czerwca 2008 r. w sprawie finansów publicznych w UGW – 2008 r.: rola jakości finansów publicznych z punktu widzenia ram zarządzania UE (COM(2008)0387),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 czerwca 2007 r. w sprawie finansów publicznych w UGW – 2007 r.: zapewnienie skuteczności części zapobiegawczej Paktu na rzecz stabilności i wzrostu (COM(2007)0316),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 maja 2008 r. w sprawie UGW@10: 10 lat istnienia unii gospodarczej i walutowej – sukcesy i wyzwania (COM(2008)0238),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie finansów publicznych w krajach UGW w 2006 r. (1),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 lutego 2005 r. w sprawie finansów publicznych w UGW – 2004 r. (2),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie rocznego przeglądu sytuacji w strefie euro – 2007 r. (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 listopada 2006 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego sytuacji w strefie euro w 2006 r. (4),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 lutego 2008 r. w sprawie wkładu w debatę dotyczącą strategii lizbońskiej na wiosennym szczycie Rady Europejskiej w 2008 r. (5),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie europejskiego interesu: osiąganie sukcesu w dobie globalizacji (6),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 lutego 2007 r. w sprawie sytuacji gospodarki europejskiej: sprawozdanie przygotowawcze na temat ogólnych wytycznych dla polityki gospodarczej na rok 2007 (7),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 października 2005 r. w sprawie wkładu polityki podatkowej i celnej do Strategii lizbońskiej (COM(2005)0532) oraz rezolucję Parlamentu z dnia 24 października 2007 r. w tej sprawie (8),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie uwzględniania problematyki płci przy opracowywaniu publicznych budżetów (ang. gender budgeting) (9),

—

uwzględniając rezolucję Rady Europejskiej w sprawie koordynacji polityki gospodarczej na trzecim etapie UGW oraz w sprawie art. 109 i 109b Traktatu WE, dołączoną do konkluzji prezydencji na zakończenie posiedzenia Rady Europejskiej w Luksemburgu w dniach 12-13 grudnia 1997 r.,

—

uwzględniając konkluzje prezydencji przyjęte po posiedzeniu Rady Europejskiej w dniach 11-12 grudnia 2008 r. oraz wnioski z nadzwyczajnego posiedzenia Rady Ecofin w dniu 16 grudnia 2008 r. dotyczące radzenia sobie z kryzysem finansowym,

—

uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady (Ecofin) z dnia 4 listopada 2008 r. na temat międzynarodowych inicjatyw w odpowiedzi na kryzys finansowy i przygotowań do międzynarodowego szczytu w sprawie kryzysu,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 29 października 2008 r. zatytułowany „Przezwyciężenie kryzysu finansowego i wyjście na prostą: europejskie ramy działania” (COM(2008)0706),

—

uwzględniając konkluzje Prezydencji na zakończenie posiedzenia Rady Europejskiej w Brukseli w dniach 15 i 16 października 2008 r. dotyczące wzmocnienia przepisów i nadzorowania rynków finansowych,

—

uwzględniając posiedzenie szefów państw i rządów tzw. Eurogrupy z dnia 12 października 2008 r., której celem było przyjęcie skoordynowanego planu ratunkowego w obliczu kryzysu gospodarczego,

—

uwzględniając wnioski Rady Ecofin z dnia 7 października 2008 r. w sprawie natychmiastowej reakcji na niepewną sytuację finansową oraz rezolucję Parlamentu z dnia 22 października 2008 r. w sprawie posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 15 i 16 października 2008 r. (10),

—

uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady Ecofin z dnia 14 maja 2008 r. w sprawie zapewnienia przyszłej efektywności i skuteczności wydatków na cele socjalne i postępów w zakresie analizy jakości finansów publicznych,

—

uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady Ecofin z dnia 9 października 2007 r. w sprawie jakości finansów publicznych: modernizacja administracji publicznej,

—

uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady Ecofin z dnia 10 października 2006 r. w sprawie jakości finansów publicznych:

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A6-0507/2008),

A.

mając na uwadze, że finanse publiczne dobrej jakości i zorientowane na trwały rozwój są naszym zobowiązaniem wobec przyszłych pokoleń, co jest szczególnie ważne w obecnej sytuacji głębokiego wstrząsu na rynkach,

B.

mając na uwadze konieczność opracowania strategii politycznych w zakresie finansów publicznych dobrej jakości na szczeblu Wspólnoty, a w szczególności w strefie euro, które będą określane i oceniane na podstawie wspólnych, jednolitych mechanizmów wprowadzonych na rzecz wspierania długoterminowego wzrostu, aby odpowiedzieć na wyzwania związane ze zmianami demograficznymi, globalizacją i zmianami klimatycznymi,

C.

mając na uwadze, że celem finansów publicznych jest wspieranie ram makro-ekonomicznych, świadczenie usług i dostarczanie dóbr publicznych, równoważąc załamania rynku i wpływy z zewnątrz,

D.

mając na uwadze, że ramy koncepcyjne i operacyjne w zakresie jakości finansów publicznych zorientowanych na wzrost, podobnie jak przyjęcie wzrostu za ostateczny punkt odniesienia dla oceny jakości finansów publicznych nie mogą zostać oddzielone od twierdzenia, iż strategie polityczne dotyczące budżetu i wydatków publicznych państw członkowskich muszą być zorientowane na zachowanie państwa opiekuńczego, ubezpieczeń społecznych i ponownego rozdziału zasobów oraz na wprowadzanie do nich innowacji,

E.

mając na uwadze, że niski poziom inwestycji publicznych w Unii Europejskiej (który wynosi mniej niż 3 % PKB) i ich rozproszenie pociągają za sobą negatywne skutki w odniesieniu do celu, jakim jest trwały i długoterminowy wzrost, który wymaga natomiast wydatków publicznych o określonym celu i pierwszeństwie,

F.

mając na uwadze konieczność i możliwość przyjęcia rzeczywistego punktu widzenia dla dokonania analizy, oceny i określenia perspektyw trwałego rozwoju finansów publicznych;

1.

stwierdza, że w analizie sytuacji finansów publicznych w 2007 r. i w pierwszej połowie 2008 r. można jasno dostrzec zmianę trendu i najnowsze prognozy sugerujące nadchodzącą recesję, którym towarzyszą stale zmniejszający się wskaźnik inflacji i powiększające się różnice w dochodach;

2.

wyraża zaniepokojenie obecną trudną sytuacją gospodarczą i finansową na świecie i w Europie, która wiąże się z bezprecedensowym stopniem niestabilności oraz zauważa nowe tendencje, jakie rozwijają się w odniesieniu do stosunków między sektorem publicznym i państwowym, do zmian w polityce walutowej i gospodarczej wszędzie tam, gdzie – w obliczu załamań rynku, luk w przepisach i w nadzorze – interwencja sektora państwowego ponownie staje się kluczowa i ważna, a często przejawia się w formie rzeczywistych przypadków upaństwowienia;

3.

wskazuje, że kryzys w sektorach strategicznych, a szczególnie w zakresie finansów i transportu, nakłania do przeznaczania środków publicznych na zakup bez zwracania uwagi na fakt, iż ratowanie sektorów powinno ograniczać się do działań niezbędnych dla utrzymania i rozwijania gospodarki europejskiej, a nie sprzyjać interesom wyłącznie krajowym;

4.

uważa za konieczne, by Komisja i państwa członkowskie dokonały odpowiedniej oceny skutków wsparcia i udziału państwa w największych przedsiębiorstwach i w sektorze finansowo-kredytowym dla finansów publicznych; uważa zatem za przydatne, by tego rodzaju skutki zostały ocenione również w odniesieniu do konkurencji, funkcjonowania rynku wewnętrznego i zachowania rzeczywistych równych warunków dla wszystkich (tzw. level-playing field);

5.

podkreśla, że Pakt stabilności po przeglądzie umożliwia już podjęcie działań w odpowiedzi na wyjątkowo poważne sytuacje oraz że umocnienie finansów i cele określone w planach stabilności i konwergencji pozostają kluczowe dla perspektywy uzdrowienia sytuacji i wzrostu; w związku z tym w pełni popiera ostatnie konkluzje prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 11-12 grudnia 2008 r., które podkreślają zarówno elastyczność, jak i trwałość finansów publicznych dla dobra szybkiej i zrównoważonej odnowy gospodarczej;

6.

ponownie wskazuje na znaczenie skoordynowanego na szczeblu Wspólnoty podejścia do walki z uchylaniem się od zobowiązań podatkowych i rajami podatkowymi w interesie obywateli, podatników i skarbu państwa, zwłaszcza w chwili, gdy umocnienie finansów i poziom długu publicznego mogą zostać negatywnie dotknięte znacznymi inwestycjami państwowymi na rzecz znaczących podmiotów finansowych i przemysłowych;

7.

podkreśla, że także w interesie obywateli, podatników i skarbu państwa leży zagwarantowanie, że każdej interwencji i każdemu przypadkowi wykorzystania środków publicznych dla ratowania instytucji finansowych towarzyszy odpowiednia kontrola, wymierna poprawa zarządzania i prowadzenia interesów przedsiębiorstwa lub instytucji, szczegółowe ograniczenia w odniesieniu do wynagrodzeń kierownictwa oraz wyraźnie określony zakres odpowiedzialności (ang. accountability) wobec władz publicznych; uważa w tym kontekście, iż pomocne byłoby promowanie przez Komisję wytycznych dla zapewnienia spójnego i skoordynowanego wdrażania poszczególnych planów krajowych;

8.

uważa, że masowe interwencje sektora publicznego na rzecz ratowania i utrzymania sektora bankowego i finansowego, które przeprowadzone zostały przez niektóre państwa członkowskie, będą mieć oczywiste skutki dla finansów publicznych i dochodów obywateli; uważa zatem za konieczne, by ciężar podatków został odpowiednio i sprawiedliwie rozdzielony na wszystkich podatników, co wiąże się z jednej strony z nałożeniem odpowiedniej wysokości podatków na wszystkie podmioty finansowe, a z drugiej z zaplanowaniem stopniowego i wyraźnego obniżania podatków w przypadku średnich i niskich pensji oraz emerytur i rent - wraz z ulgami podatkowymi, przeglądem stawek podatkowych, przywróceniem tzw. drenażu podatkowego - tak, by ograniczyć ubóstwo (nie tylko skrajne), sprzyjać konsumpcji i wzrostowi popytu, reagując w sposób antycykliczny na obecny kryzys gospodarczy, który prowadzi do recesji;

9.

podkreśla, że makroekonomiczne europejskie strategie polityczne powinny zadziałać w szybki i skoordynowany sposób, aby stawić czoła zagrożeniom, jakimi są recesja i niestabilność finansowa; zachęca Komisję i państwa członkowskie – a w szczególności kraje strefy euro – do inteligentnego i jednokierunkowego stosowania elastyczności określonej w pakcie stabilności i wzrostu i odpowiednich mechanizmów antycyklicznych zorientowanych na zmiany strukturalne, skuteczne przyznawanie środków publicznych, restrukturyzację wydatków publicznych i inwestycje na rzecz wzrostu zgodnie z celami lizbońskimi, ze szczególnym uwzględnieniem roli małych i średnich przedsiębiorstw;

10.

podkreśla w tym kontekście potrzebę wspólnego podejścia (szczególnie w strefie euro) do polityki płacowej, które przewidywałoby podwyżki pensji zgodne z rzeczywistym poziomem inflacji i wydajności, mając na uwadze fakt, iż polityka podatkowa i płacowa stanowi silną i skuteczną dźwignię dla popytu oraz dla stabilności i wzrostu gospodarczego;

11.

z zadowoleniem przyjmuje pojawianie się kręgów decyzyjnych, w których tzw. Eurogrupa działa jako (pierwsza) instancja koordynująca politykę i gospodarkę dla określenia szybkich odpowiedzi i wspólnie wypracowanych strategii nie tylko w odpowiedzi na kryzys gospodarczo-finansowy, lecz również na rzecz ożywienia makroekonomicznego i wspólnych inwestycji w celu sprzyjania perspektywie wzrostu, unikania poważnych skutków dla finansów publicznych i dla stabilności finansowej Unii Europejskiej oraz przyczyniania się do wypracowania lepszej równowagi między polityką gospodarczą i walutową w Unii Europejskiej;

12.

uważa za pożyteczne wprowadzenie obowiązkowego mechanizmu konsultacji i koordynacji między Komisją i państwami członkowskimi – a szczególnie tymi, które należą do Eurogrupy – przed zatwierdzeniem odpowiednich środków gospodarczych, przede wszystkim w przypadku kroków podejmowanych w odpowiedzi na wzrost cen energii, surowców i żywności;

13.

uważa, że trwałość finansów publicznych jest warunkiem wstępnym i priorytetem nie tylko dla stabilności i wzrostu, dla określenia makroekonomicznych strategii państw członkowskich w zakresie zatrudnienia, kwestii społecznych i środowiskowych, ale także dla przyszłości gospodarki i europejskiego modelu społecznego, nieodłącznie związanego z rozwojem Unii Europejskiej;

14.

wyraża głębokie zaniepokojenie bezpośrednimi skutkami obecnego światowego kryzysu finansowego dla trwałego rozwoju i jakości finansów publicznych państw członkowskich; w szczególności zaniepokojony jest skutkami tego rodzaju kryzysu dla realnej gospodarki i bilansu płatniczego nowych państw członkowskich, które nie należą do strefy euro i przeżywają drastyczny spadek liczby bezpośrednich inwestycji zagranicznych;

15.

wskazuje na fakt, że deficyt i dług publiczny mają negatywny wpływ na wzrost, gdyż ograniczają zakres działania państw członkowskich w okresie kryzysu, wzywa państwa członkowskie do dołożenia większych starań w celu wzmocnienia ich budżetów i zmniejszenia długu publicznego w okresach wzrostu, co jest warunkiem wstępnym osiągnięcia zdrowej, konkurencyjnej i zrównoważonej gospodarki europejskiej; wskazuje również na to, że opracowane w sposób nieporadny środki mające na celu zmniejszenie deficytu i długu publicznego – takie jak ogólne redukcje w zakresie inwestycji publicznych – mają niekorzystny wpływ na długoterminowe perspektywy dotyczące wzrostu;

16.

podkreśla, że w świetle nowych okoliczności międzynarodowych spowodowanych obecnym kryzysem i zastojem gospodarczym, który już zaczął wpływać na zatrudnienie i wzrost w strefie euro, trudno będzie uniknąć zwiększenia deficytów; sugeruje w związku z tym, aby państwa członkowskie w sposób bardziej celowy wykorzystywały elastyczność zapewnioną przez Pakt stabilności i wzrostu w celu sprzyjania odbudowie gospodarczej i wzrostowi; zwraca uwagę na konsekwencje budżetowe obecnego kryzysu finansowego i wzywa Komisję do dokonania oceny skutków, jakie pociągnie za sobą przeznaczenie środków publicznych na plany ratowania krajowych instytucji finansowych, dla finansów publicznych państw członkowskich; wzywa Komisję do zbadania wpływu kryteriów Paktu stabilności i wzrostu w obecnym kontekście, gdy wzrost gospodarczy jest powolny, a liczne państwa członkowskie stoją w obliczu recesji oraz wzywa do dokonania oceny skutków rosnących kosztów kredytów na dług publiczny państw członkowskich;

17.

zauważa, ze zmieniony Pakt stabilności i wzrostu funkcjonuje właściwie; uważa, że wdrażanie części naprawczej paktu przebiegało w ostatnich latach w zadowalający sposób i podkreśla wagę jego części zapobiegawczej jako instrumentu o zasadniczym znaczeniu pod względem stabilności i konwergencji finansowych strategii politycznych państw członkowskich, zwłaszcza w strefie euro;

18.

podziela opinię Komisji w sprawie znaczenia mechanizmu zapobiegawczego Paktu stabilności i wzrostu, wsparcia i starań państw członkowskich oraz wymiany najlepszych praktyk; uważa przede wszystkim, że część zapobiegawcza powinna opierać się na średnioterminowym podejściu do polityki budżetowej i na koordynacji na szczeblu Wspólnoty, zważywszy że skuteczne działanie wymaga wspólnego zrozumienia wyzwań polityki gospodarczej i budżetowej w Unii Europejskiej oraz silnego zaangażowania politycznego przy podejmowaniu tych wyzwań, stosując antycykliczne środki zorientowane na ten sam cel;

19.

podkreśla wagę średniookresowego celu (MTO), jako szczegółowego celu budżetowego w ramach gospodarczych, podatkowych i związanych z dochodami strategii politycznych, który powinien zostać osiągnięty za pośrednictwem dialogu makroekonomicznego, sprzężonego ze specyficzną sytuacją w poszczególnych państwach członkowskich i określanego w oparciu o wieloletnią podstawę; wzywa państwa członkowskie do wzmocnienia wiarygodności i prawnej słuszności średniookresowego celu zarówno na poziomie krajowym, poprzez ściślejsze zaangażowanie wydziałów rządowych, parlamentów krajowych i partnerów społecznych (aktywne zaangażowanie na poziomie krajowym), jak i na poziomie lokalnym (finanse publiczne na poziomie niższym niż krajowy), za pośrednictwem ustanowienia regionalnych paktów stabilności i wzrostu oraz średniookresowych celów oraz biorąc pod uwagę wpływ lokalnych wydatków publicznych i inwestycji na krajowe finanse publiczne, a także na perspektywy wzrostu w różnych państwach;

20.

uważa, że kluczowa jest spójność między wieloletnimi programami budżetowymi oraz określeniem i wdrażaniem budżetów rocznych, wzywa państwa członkowskie do większej dyscypliny przy określaniu przewidywań mokro-ekonomicznych i do lepszej koordynacji przy określaniu kryteriów, harmonogramu i celów dla wieloletnich ram wydatków dla większej skuteczności i większej efektywności budżetowych i makro-ekonomicznych strategii politycznych na szczeblu Wspólnoty;

21.

wskazuje, że państwa członkowskie potrzebują dodatkowych reform strukturalnych i większej dyscypliny budżetowej, a także antycyklicznej polityki podatkowej, ograniczając deficyt budżetowy w czasie wzrostu gospodarczego, tak aby były lepiej przygotowane na radzenie sobie z negatywnymi wstrząsami z zewnątrz;

22.

podkreśla znaczenie sporządzenia planów makroekonomicznych dla zaradzenia wstrząsom z zewnątrz (takim jak kryzys finansowy spowodowany zapaścią rynku pożyczek hipotecznych wysokiego ryzyka), które uwzględniałyby nie tylko sytuację w strefie euro, lecz także sytuację nadrabiających zaległości gospodarek Unii Europejskiej;

23.

wskazuje na fakt, że kluczowy cel, jakim są rozsądne i wzmocnione finanse publiczne, powinien zostać określony w oparciu o zobowiązania wynikające z nowego paktu stabilności oraz jednocześnie w oparciu o perspektywę rozwoju, wzrostu i konkurencyjności w ramach strategii lizbońskiej, której wymogiem są nie tylko reformy strukturalne, ale także struktury wydatków publicznych i struktury podatkowe, które wspierają inwestycje (w kapitał ludzki, badania i innowacje, edukację i szkolenia, w tym w szkolnictwo wyższe, zdrowie, infrastrukturę, środowisko, bezpieczeństwo i sprawiedliwość) i ponowny rozdział zysku, tak aby sprzyjać spójności społecznej oraz wzrostowi i zatrudnieniu;

24.

podkreśla, że cele w zakresie finansów publicznych, ustalone na podstawie zintegrowanych wytycznych w nowym cyklu strategii lizbońskiej, powinny połączyć projekty dotyczące stabilności i konwergencji z planami reform krajowych w sposób spójny i organiczny; wyraża przekonanie, że wartość dodana zdrowych i zorientowanych na wzrost europejskich finansów publicznych powinna znaleźć odzwierciedlenie – w szczególności w strefie euro – w europejskiej polityce na rzecz inwestycji publicznych w infrastrukturę, określonej i skoordynowanej w oparciu o wspólne cele, która będzie mogła być finansowana nie tylko z budżetów krajowych i (częściowo) z budżetu UE, ale także z nowych europejskich instrumentów finansowych (jak np. Eurobond lub Europejski Fundusz Inwestycyjny), których celem jest wspieranie wzrostu, wydajności i konkurencyjności Unii Europejskiej oraz strefy euro w kontekście międzynarodowym;

25.

uważa za przydatne wprowadzenie obowiązkowego mechanizmu konsultacji z parlamentami krajowymi, przy jednoczesnych konsultacjach z Parlamentem Europejskim, dla skoordynowanego opracowania programów stabilności i konwergencji, zgodnych z Paktem stabilności oraz z krajowymi programami reform, zgodnie z zintegrowanymi wytycznymi z Lizbony, tak aby programy te były ze sobą powiązane i przedstawiane razem, w miarę możliwości jesienią każdego roku;

26.

zgadza się z twierdzeniem, że zmiany demograficzne sprawiają, że reforma strukturalna staje się coraz bardziej konieczna, zwłaszcza w zakresie systemów emerytalnych, zdrowia publicznego oraz długoterminowej opieki, oraz wskazuje na fakt, że zbyt restrykcyjne byłoby skoncentrowanie się wyłącznie na starzejącej się populacji (oraz malejącym wskaźniku urodzeń), bez brania pod uwagę wpływu globalizacji, w tym niemożliwego do zatrzymania napływu imigrantów z państw trzecich, którego źródłem są nie tylko względy ekonomiczne, ale również fakt, że jest to sposób na ucieczkę przez wojną i katastrofami klimatycznymi;

27.

przypomina o znaczeniu strategii politycznych na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego, uwzględniających należycie potrzeby różnych pokoleń, obu płci oraz potrzeby indywidualne, a także opartych na zasadach modelu elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa socjalnego, a w związku z tym na aktywnych środkach mających na celu wsparcie – za pośrednictwem społecznego dialogu – wynagrodzeń i dochodów i przy jednoczesnym nadaniu priorytetowego znaczenia wzrostowi produkcyjności, nie zapominając jednakże o środkach ochrony emerytur i pamiętając o tym, że niewystarczające emerytury stanowią nie tylko problem społeczny, ale są także źródłem wzrostu wydatków związanych z zabezpieczeniem społecznym oraz, w rezultacie, wyższych kosztów ponoszonych z finansów publicznych;

28.

uważa, że rynki i usługi finansowe zintegrowane ze strategiami politycznymi opartymi na strategii lizbońskiej powinny znaleźć oparcie w stabilności finansowej i mechanizmach kontroli, dając gwarancję ochrony przed negatywnymi skutkami dla wzrostu i finansów publicznych, oraz wyraża zaniepokojenie sygnałami dotyczącymi przypadków korzystania z instrumentów pochodnych i z nowych instrumentów finansowych przede wszystkim przez administrację lokalną, co może okazać się wyjątkowo szkodliwe dla wspólnot lokalnych;

29.

uważa za konieczne przyjęcie nowego podejścia do finansów publicznych, które będzie systematyczne i koordynowane między państwami członkowskimi, a szczególnie między krajami należącymi do strefy euro, obierze za cel wspieranie długoterminowego wzrostu (i potencjału wzrostu) gospodarczego i zorientowane będzie na wielowymiarowe ramy dla określenia i zbadania jakości finansów publicznych, które pozwolą gospodarce europejskiej na wypracowanie odporności na wpływy z zewnątrz, na podjęcie wyzwań demograficznych i wyzwań związanych z konkurencją międzynarodową oraz na zapewnienia sprawiedliwości i spójności społecznej;

30.

uważa za niezwykle istotne, by państwa członkowskie dążyły do wdrożenia strategii politycznych w zakresie jakości finansów publicznych, które są spójne i opierają się na metodzie oceny obejmującej wskaźniki i cele, oraz w której opracowanie i określenie zaangażowany jest Parlament Europejski i parlamenty krajowe; uważa, ze wniosek Komisji jest użyteczny i opowiada się za systemem oceny budżetowych strategii politycznych, który koncentruje się na szczegółowych aspektach, takich jak skład, efektywność i skuteczność wydatków publicznych, struktura i skuteczność systemów dochodów, efektywność i jakość administracji publicznej, właściwe zarządzanie budżetowe i metoda koordynacji działań w zakresie strategii politycznych dotyczących jakości finansów publicznych pomiędzy państwami członkowskimi; pragnie lepszej porównywalności budżetów krajowych, aby sprostać ww. celom;

31.

wzywa państwa członkowskie do przyjęcia strategii politycznych w zakresie jakości finansów publicznych wraz z systemem oceny budżetowych strategii politycznych – (takich jak budżetowanie oparte na efektywności (ang. performance-based budgeting (PBB)) (w oparciu o model OECD) – mającym na celu poprawę jakości wydatków publicznych poprzez wzmocnienie więzi pomiędzy przydziałem środków i rezultatami; zauważa, że dobrym przykładem PBB jest uwzględnianie problematyki płci przy opracowywaniu budżetów, metoda zaproponowana i promowana przez sam Parlament i w różnym stopniu stosowana na poziomie lokalnym i centralnym w różnych państwach członkowskich oraz która powinna być bardziej konsekwentnie wdrażana, w tym na szczeblu Wspólnoty; wzywa Komisję do ustanowienia metod w zakresie PBB, wytycznych i wskaźników umożliwiających porównywanie i zharmonizowanie finansowych i makroekonomicznych strategii politycznych państw członkowskich; uznaje również, że wiąże się to z większym zaangażowaniem i w związku z tym z większym poczuciem odpowiedzialności świadomych obywateli;

32.

z zadowoleniem przyjmuje rozpoczętą przez Komisję refleksję nad sposobem wprowadzenia jakości, efektywności i skuteczności do systemu dochodów; uważa, że reformy podatkowe państw członkowskich doprowadzą do większego wzrostu jedynie pod warunkiem, że będą one dostosowane do specyficznych warunków danego systemu instytucjonalnego i administracyjnego, systemu produkcji oraz rynku pracy (w szczególności do wskaźnika zatrudnienia oraz rozmiarów szarej strefy gospodarczej) w poszczególnych państwach członkowskich;

33.

wskazuje na istniejącą dysproporcję pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie obciążenia podatkowe i struktury podatkowej; uznaje trudność opracowania jednolitej reformy podatkowej zmierzającej do większego wzrostu; przejście od podatków bezpośrednich do konsumpcyjnych podatków pośrednich ma zalety (szersza podstawa) i wady (osłabienie zasady progresywności); podkreśla jednakże, że szereg wspólnych działań reformujących w sferze podatkowej mógłby doprowadzić do znacznej poprawy skuteczności systemu podatkowego i dochodów podatkowych, wzrostu zatrudnienia, zredukowania zniekształceń i wzmocnienia wzrostu na szczeblu Wspólnoty, zwłaszcza poprzez m.in.:

34.

zwraca uwagę na fakt, że reformy ukierunkowane na właściwe finanse publiczne, wzrost, skuteczność, uproszczenie, wyeliminowanie zniekształceń i walkę z uchylaniem się od zobowiązań podatkowych i rajami podatkowymi będą bardziej skuteczne, jeżeli będą skoordynowane i ujednolicone pomiędzy państwami członkowskimi, w szczególności państwami strefy euro, przy uwzględnieniu potencjału rynku wewnętrznego w zakresie wzrostu i konkurencyjności;

35.

zwraca uwagę na centralną kwestię dotyczącą struktury wydatków publicznych, której celem jest trwały wzrost oraz podkreśla fakt, że jakość i skuteczność inwestycji w infrastrukturę i w kapitał ludzki, przy przypisaniu priorytetowego znaczenia usługom użyteczności publicznej na podstawie wcześniejszego ustalenia potrzeb ludności oraz struktury społeczności, w oparciu o szczególną uwagę poświęconą politykom równouprawnienia oraz zmianom demograficznym, przyczyniają się do zwiększenia produkcyjności i konkurencyjności gospodarki europejskiej; wskazuje na fakt, że presja wywierana na usługach socjalnych i usługach opieki zdrowotnej, spowodowana starzeniem się społeczeństwa, może być złagodzona poprzez inwestycje w edukację zdrowotną; podkreśla, że wydatki publiczne powinny zostać zreorganizowane poprzez przydzielenie na nowo pozycji budżetowych dla sektorów sprzyjających wzrostowi, z bardziej efektywnym wykorzystaniem środków publicznych i skutecznym zapewnianiem odpowiednio zintegrowanej sieci publiczno-prywatnej;

36.

wskazuje na konieczność dokonania reformy i modernizacji administracji publicznej, która jest centralnym ogniwem systemu wydatków i wpływów publicznych i zagwarantowania, że spełniają one kryteria skuteczności, wydajności i produktywności, odpowiedzialności i oceny wyników na wzór struktury systemu publicznego, instytucji centralnych i lokalnych państw członkowskich, z odpowiednim uwzględnieniem obowiązków i możliwości wynikających z funkcjonowania Unii Europejskiej, tak aby sektor publiczny kojarzony był ze zdrowymi finansami i przyczyniał się do konkurencyjności gospodarki;

37.

wskazuje na centralną rolę dobrego zarządzania budżetowego, opartego na serii zasad i procedur zorientowanych na określenie w jaki sposób należy przygotowywać, wykonywać i monitorować budżet publiczny w perspektywie średnioterminowej, biorąc pod uwagę umocnienie finansowe państw członkowskich i reorganizację wydatków publicznych, którym powinna towarzyszyć metoda analizy w danym kontekście (wspólnotowym, krajowym, lokalnym) i metoda określania celów, które powinny zawierać ocenę a priori i a posteriori wpływu, monitorowanie i ocenę wyników i osiągnięć oraz mechanizmy dostosowania zgodne z budżetowaniem efektywności; uważa, że zasady zarządzania podatkowego powinny zostać zharmonizowane i być kontekstowe w odniesieniu do planowania w czasie i do celów we wszystkich państwach członkowskich, a w szczególności w strefie euro; uważa ponadto, że takie zasady zarządzania podatkowego powinny wiązać się z zarządzaniem gospodarczym w celu sprzyjania wspólnym wyborom budżetowym, gospodarczym i inwestycyjnym, zorientowanym na te same cele, aby wzmocnić skuteczności i mieć efekt pomnażający, oraz w celu wypracowania znaczących wyników, jeszcze bardziej niezbędnych w kontekście trudności gospodarczych, obecnie przeżywanych); ocenia, że nieskoordynowanym krajowym planom ożywienia gospodarki grozi wzajemne wyeliminowanie się; uważa w związku z tym, że budżety krajowe powinny zostać sporządzone w oparciu o wspólne perspektywy i analizy w zakresie koniunktury;

38.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o opracowanie – na podstawie powyższych wskazówek – mechanizmu koordynacji na rzecz monitorowania i oceny jakości budżetowych strategii politycznych państw członkowskich, który to mechanizm byłby ściśle powiązany z mechanizmami określonymi w Pakcie stabilności i wzrostu i wprowadzałby zintegrowane wytyczne strategii lizbońskiej, opierając się na systematycznych ramach sprawozdawczości w zakresie jakości, na ocenie jakości finansów publicznych poprzez system budżetowania efektywności i na okresowym przeglądzie jakości finansów publicznych;

39.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

24.2.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 46/46

—

uwzględniając art. 116 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że blisko 14 milionów osób w Unii Europejskiej i od 1% do 3% populacji światowej cierpi na fibromialgię - obciążające schorzenie skutkujące chronicznym, rozległym bólem,

B.

mając na uwadze, że w roku 1992 Światowa Organizacja Zdrowia uznała fibromialgię za chorobę, lecz jak dotąd nie dokonano jeszcze odnośnego wpisu do oficjalnego wspólnotowego wykazu kodów, co skutkuje wyłączeniem pacjentów spod zakresu oficjalnych diagnoz,

C.

mając na uwadze, że pacjenci cierpiący na fibromialgię charakteryzują się większą częstotliwością wizyt u lekarzy ogólnych i większą liczbą konsultacji specjalistycznych, a także częstszymi zwolnieniami lekarskimi i korzystaniem z szerszej gamy usług, co powoduje w Europie znaczne obiążenie finansowe,

D.

mając na uwadze, że przy braku dostępu do właściwego leczenia i wsparcia, osoby cierpiące na fibromialgię zmuszone są do zmagania się z wieloma przeciwnościami w celu prowadzenia godnego i niezależnego życia;

1.

wzywa Komisję i Radę do:

2.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego oświadczenia, wraz z nazwiskami sygnatariuszy, Radzie, Komisji oraz parlamentom państw członkowskich.

Lista sygnatariuszy

Adamos Adamou, Vincenzo Aita, Jim Allister, Alexander Alvaro, Roberta Alma Anastase, Georgs Andrejevs, Laima Liucija Andrikienė, Emmanouil Angelakas, Stavros Arnaoutakis, Richard James Ashworth, Robert Atkins, Elspeth Attwooll, Margrete Auken, Liam Aylward, Pilar Ayuso, Maria Badia i Cutchet, Paolo Bartolozzi, Katerina Batzeli, Jean Marie Beaupuy, Christopher Beazley, Zsolt László Becsey, Angelika Beer, Bastiaan Belder, Ivo Belet, Irena Belohorská, Thijs Berman, Slavi Binev, Šarūnas Birutis, Johannes Blokland, Sebastian Valentin Bodu, Herbert Bösch, Victor Boștinaru, Costas Botopoulos, Catherine Boursier, John Bowis, Sharon Bowles, Emine Bozkurt, Mihael Brejc, Frieda Brepoels, Hiltrud Breyer, Jan Březina, Danutė Budreikaitė, Kathalijne Maria Buitenweg, Nicodim Bulzesc, Ieke van den Burg, Colm Burke, Philip Bushill-Matthews, Niels Busk, Cristian Silviu Bușoi, Philippe Busquin, Simon Busuttil, Jerzy Buzek, Maddalena Calia, Martin Callanan, Mogens Camre, Marie-Arlette Carlotti, David Casa, Paulo Casaca, Michael Cashman, Pilar del Castillo Vera, Jorgo Chatzimarkakis, Zdzisław Kazimierz Chmielewski, Ole Christensen, Sylwester Chruszcz, Philip Claeys, Luigi Cocilovo, Carlos Coelho, Richard Corbett, Dorette Corbey, Giovanna Corda, Jean Louis Cottigny, Jan Cremers, Gabriela Crețu, Brian Crowley, Magor Imre Csibi, Marek Aleksander Czarnecki, Ryszard Czarnecki, Daniel Dăianu, Joseph Daul, Dragoș Florin David, Chris Davies, Antonio De Blasio, Bairbre de Brún, Arūnas Degutis, Jean-Luc Dehaene, Véronique De Keyser, Panayiotis Demetriou, Gérard Deprez, Proinsias De Rossa, Marielle De Sarnez, Marie-Hélène Descamps, Albert Deß, Mia De Vits, Jolanta Dičkutė, Gintaras Didžiokas, Koenraad Dillen, Giorgos Dimitrakopoulos, Alexandra Dobolyi, Bert Doorn, Avril Doyle, Mojca Drčar Murko, Andrew Duff, Árpád Duka-Zólyomi, Constantin Dumitriu, Lena Ek, Saïd El Khadraoui, James Elles, Edite Estrela, Harald Ettl, Jill Evans, Jonathan Evans, Fernando Fernández Martín, Francesco Ferrari, Anne Ferreira, Elisa Ferreira, Ilda Figueiredo, Petru Filip, Roberto Fiore, Alessandro Foglietta, Hanna Foltyn-Kubicka, Glyn Ford, Carmen Fraga Estévez, Juan Fraile Cantón, Armando França, Monica Frassoni, Duarte Freitas, Urszula Gacek, Michael Gahler, Kinga Gál, Milan Gaľa, Vicente Miguel Garcés Ramón, José Manuel García-Margallo y Marfil, Elisabetta Gardini, Jean-Paul Gauzès, Evelyne Gebhardt, Eugenijus Gentvilas, Georgios Georgiou, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Claire Gibault, Neena Gill, Lutz Goepel, Bruno Gollnisch, Ana Maria Gomes, Hélène Goudin, Genowefa Grabowska, Dariusz Maciej Grabowski, Ingeborg Gräßle, Martí Grau i Segú, Nathalie Griesbeck, Lissy Gröner, Elly de Groen-Kouwenhoven, Françoise Grossetête, Ignasi Guardans Cambó, Ambroise Guellec, Pedro Guerreiro, Cristina Gutiérrez-Cortines, Fiona Hall, David Hammerstein, Małgorzata Handzlik, Malcolm Harbour, Marian Harkin, Rebecca Harms, Erna Hennicot-Schoepges, Jeanine Hennis-Plasschaert, Edit Herczog, Jim Higgins, Richard Howitt, Ján Hudacký, Ian Hudghton, Stephen Hughes, Alain Hutchinson, Filiz Hakaeva Hyusmenova, Monica Maria Iacob-Ridzi, Sophia in 't Veld, Mikel Irujo Amezaga, Marie Anne Isler Béguin, Caroline Jackson, Lily Jacobs, Mieczysław Edmund Janowski, Lívia Járóka, Elisabeth Jeggle, Jelko Kacin, Filip Kaczmarek, Gisela Kallenbach, Othmar Karas, Sajjad Karim, Ioannis Kasoulides, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Metin Kazak, Tunne Kelam, Glenys Kinnock, Timothy Kirkhope, Dieter-Lebrecht Koch, Jaromír Kohlíček, Christoph Konrad, Maria Eleni Koppa, Eija-Riitta Korhola, Rodi Kratsa-Tsagaropoulou, Wolfgang Kreissl-Dörfler, Ģirts Valdis Kristovskis, Sepp Kusstatscher, Joost Lagendijk, André Laignel, Jean Lambert, Alexander Graf Lambsdorff, Vytautas Landsbergis, Esther De Lange, Raymond Langendries, Romano Maria La Russa, Henrik Lax, Johannes Lebech, Roselyne Lefrançois, Klaus-Heiner Lehne, Jo Leinen, Jean-Marie Le Pen, Marcin Libicki, Peter Liese, Kartika Tamara Liotard, Alain Lipietz, Pia Elda Locatelli, Eleonora Lo Curto, Andrea Losco, Patrick Louis, Caroline Lucas, Sarah Ludford, Astrid Lulling, Elizabeth Lynne, Marusya Ivanova Lyubcheva, Jules Maaten, Linda McAvan, Arlene McCarthy, Mary Lou McDonald, Mairead McGuinness, Edward McMillan-Scott, Jamila Madeira, Eugenijus Maldeikis, Ramona Nicole Mănescu, Thomas Mann, Marian-Jean Marinescu, Catiuscia Marini, Helmuth Markov, Sérgio Marques, Maria Martens, David Martin, Miguel Angel Martínez Martínez, Antonio Masip Hidalgo, Véronique Mathieu, Marios Matsakis, Maria Matsouka, Manolis Mavrommatis, Erik Meijer, Emilio Menéndez del Valle, Rosa Miguélez Ramos, Miroslav Mikolášik, Gay Mitchell, Eluned Morgan, Luisa Morgantini, Philippe Morillon, Jan Mulder, Cristiana Muscardini, Juan Andrés Naranjo Escobar, Michael Henry Nattrass, Cătălin-Ioan Nechifor, Bill Newton Dunn, James Nicholson, null Nicholson of Winterbourne, Rareș-Lucian Niculescu, Angelika Niebler, Lambert van Nistelrooij, Péter Olajos, Jan Olbrycht, Seán Ó Neachtain, Gérard Onesta, Ria Oomen-Ruijten, Dumitru Oprea, Josu Ortuondo Larrea, Miroslav Ouzký, Siiri Oviir, Reino Paasilinna, Maria Grazia Pagano, Justas Vincas Paleckis, Marie Panayotopoulos-Cassiotou, Vladko Todorov Panayotov, Pier Antonio Panzeri, Dimitrios Papadimoulis, Georgios Papastamkos, Neil Parish, Ioan Mircea Pașcu, Aldo Patriciello, Alojz Peterle, Maria Petre, Tobias Pflüger, João de Deus Pinheiro, Hubert Pirker, Francisca Pleguezuelos Aguilar, Zita Pleštinská, Rovana Plumb, Guido Podestà, José Javier Pomés Ruiz, Mihaela Popa, Nicolae Vlad Popa, Miguel Portas, Horst Posdorf, Bernd Posselt, Christa Prets, Vittorio Prodi, John Purvis, Poul Nyrup Rasmussen, Vladimír Remek, Karin Resetarits, José Ribeiro e Castro, Teresa Riera Madurell, Frédérique Ries, Karin Riis-Jørgensen, Marco Rizzo, Bogusław Rogalski, Zuzana Roithová, Luca Romagnoli, Raül Romeva i Rueda, Dagmar Roth-Behrendt, Libor Rouček, Paul Rübig, Heide Rühle, Flaviu Călin Rus, Leopold Józef Rutowicz, Eoin Ryan, Aloyzas Sakalas, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, María Isabel Salinas García, Antolín Sánchez Presedo, Daciana Octavia Sârbu, Toomas Savi, Christel Schaldemose, Agnes Schierhuber, Carl Schlyter, Olle Schmidt, Pál Schmitt, György Schöpflin, Jürgen Schröder, Martin Schulz, Adrian Severin, Brian Simpson, Kathy Sinnott, Peter Skinner, Alyn Smith, Csaba Sógor, Renate Sommer, Søren Bo Søndergaard, María Sornosa Martínez, Jean Spautz, Bart Staes, Grażyna Staniszewska, Petya Stavreva, Dirk Sterckx, Struan Stevenson, Catherine Stihler, Theodor Dumitru Stolojan, Dimitar Stoyanov, Daniel Strož, Robert Sturdy, Margie Sudre, David Sumberg, László Surján, Gianluca Susta, Eva-Britt Svensson, József Szájer, István Szent-Iványi, Hannu Takkula, Charles Tannock, Michel Teychenné, Britta Thomsen, Marianne Thyssen, Silvia-Adriana Țicău, Gary Titley, Patrizia Toia, László Tőkés, Ewa Tomaszewska, Witold Tomczak, Jacques Toubon, Antonios Trakatellis, Catherine Trautmann, Kyriacos Triantaphyllides, Evangelia Tzampazi, Thomas Ulmer, Adina-Ioana Vălean, Johan Van Hecke, Anne Van Lancker, Geoffrey Van Orden, Daniel Varela Suanzes-Carpegna, Ioannis Varvitsiotis, Donato Tommaso Veraldi, Bernadette Vergnaud, Marcello Vernola, Cornelis Visser, Sahra Wagenknecht, Diana Wallis, Graham Watson, Henri Weber, Manfred Weber, Renate Weber, Anja Weisgerber, Jan Marinus Wiersma, Anders Wijkman, Glenis Willmott, Iuliu Winkler, Janusz Wojciechowski, Corien Wortmann-Kool, Anna Záborská, Zbigniew Zaleski, Mauro Zani, Andrzej Tomasz Zapałowski, Stefano Zappalà, Tatjana Ždanoka, Vladimír Železný, Roberts Zīle, Marian Zlotea, Jaroslav Zvěřina, Tadeusz Zwiefka

24.2.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 46/48

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (dalej zwaną Kartą) z dnia 7 grudnia 2000 r., zmienioną w dniu 12 grudnia 2007 r.,

—

uwzględniając cele polegające na uczynieniu Unii obszarem wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz wdrożeniu zasad wolności demokracji, przestrzeganiu praw podstawowych i państwa prawa, o których mowa w art. 6 i 7 Traktatu o Unii Europejskiej (dalej TUE),

—

uwzględniając innowacje, na które rządy państw członkowskich wyraziły zgodę w dniu 13 grudnia 2007 r. podpisując Traktat lizboński i wśród których w pierwszym rzędzie figuruje nadanie Karcie prawnie wiążącego charakteru i zobowiązanie do przystąpienia do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (europejskiej konwencji praw człowieka),

—

uwzględniając dyrektywę Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającą w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (1) oraz dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (2), a także Konwencję ramową Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych,

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 168/2007 z dnia 15 lutego 2007 r. ustanawiające Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej (3) (zwaną dalej Agencją),

—

uwzględniając sprawozdania Agencji, Europejskiego Centrum Monitoringu Rasizmu i Ksenofobii oraz sprawozdania zainteresowanych organizacji pozarządowych (NGO),

—

uwzględniając orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (ETS) oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka,

—

uwzględniając roczne sprawozdania w sprawie sytuacji w zakresie praw podstawowych w Unii Europejskiej, sporządzone przez grupę niezależnych ekspertów Unii Europejskiej,

—

uwzględniając sprawozdania organów Rady Europy, a w szczególności sprawozdania w sprawie sytuacji praw człowieka Zgromadzenia Parlamentarnego oraz Komisarza Praw Człowieka,

—

uwzględniając sprawozdania swojej Komisji Praw Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych z wizyt w ośrodkach zatrzymania dla nielegalnych imigrantów,

—

uwzględniając rezolucje Parlamentu Europejskiego w zakresie praw podstawowych i praw człowieka,

—

uwzględniając szereg posiedzeń publicznych i wymian poglądów zorganizowanych w ramach przygotowań do niniejszej rezolucji przez Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, a w szczególności w dniu 8 października 2007 r. z sędziami trybunałów konstytucyjnych i sądów najwyższych, w dniu 19 maja 2008 r. z Komisarzem Praw Człowieka Rady Europy oraz w dniu 6 października 2008 r. z przedstawicielami organizacji pozarządowych,

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz opinię Komisji Prawnej (A6-0479/2008),

A.

mając na uwadze, że art. 6 TUE ustanawia, że Unia Europejska opiera się na wartościach i poszanowaniu praw podstawowych zagwarantowanych przez europejską Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz wartości wynikających z tradycji konstytucyjnych wspólnych dla państw członkowskich,

B.

mając na uwadze, że Parlament jako bezpośrednio wybrany przedstawiciel obywateli Unii i gwarant ich praw, uważa, że ponosi wybitną odpowiedzialność za wdrożenie tych zasad, w szczególności z uwagi na fakt, że przy obecnym stanie traktatów prawo do indywidualnego złożenia skargi przed wspólnotowymi organami sądowymi pozostaje bardzo ograniczone,

C.

mając na uwadze, że ustanowienie procedury kontroli zgodności wniosków legislacyjnych z Kartą jest jedną z niezbędnych konsekwencji wynikających z jej przyjęcia w dniu 7 grudnia 2000 r., co Komisja uznała przyjmując w 2001 r. przepisy w tej dziedzinie i o czym przypomniał Parlament przyjmując rezolucję z dnia 15 marca 2007 r. w sprawie przestrzegania Karty we wnioskach legislacyjnych Komisji: metodologia ścisłej i systematycznej kontroli (4),

D.

mając na uwadze, że Traktat lizboński poddany ratyfikacji wyraźnie odwołuje się do Karty i nadaje jej taką samą wartość prawną, jaką posiadają traktaty,

E.

mając na uwadze, że w przypadku włączenia Karty do prawa pierwotnego Unii określone w niej prawa nabyłyby wiążącej mocy poprzez wdrożenie za pomocą prawa wtórnego,

F.

mając na uwadze, że Karta, niezależnie od statusu prawnego, stała się z biegiem lat źródłem inspiracji dla orzecznictwa europejskich organów sądowniczych, takich jak Sąd Pierwszej Instancji i ETS, Europejski Trybunał Praw Człowieka oraz wiele trybunałów konstytucyjnych,

G.

mając na uwadze, że prawdziwa „kultura praw podstawowych” w Unii wymaga rozwinięcia globalnego systemu kontroli nad tymi prawami, obejmującego Radę i decyzje podejmowane w ramach współpracy międzyrządowej, ponieważ ochrona praw podstawowych nie polega tylko na formalnym przestrzeganiu przepisów, lecz również na ich aktywnym promowaniu oraz na interweniowaniu w przypadku ich łamania lub podejmowania niezadowalających środków przez państwa członkowskie,

1.

uważa, że skuteczna ochrona praw podstawowych i ich promowanie jest podstawą demokracji w Europie i warunkiem o zasadniczym znaczeniu dla konsolidacji europejskiego obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;

2.

stwierdza, że ochrona praw podstawowych wiąże się z działaniami na wielu szczeblach (międzynarodowym, europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym) i podkreśla rolę, jaką mogą odegrać instytucje regionalne i lokalne w konkretnym wdrażaniu i promocji tego rodzaju praw;

3.

ubolewa nad faktem, że państwa członkowskie nadal uchylają się od kontroli na szczeblu Unii ich własnej polityki i praktyki w zakresie praw człowieka, i próbują ograniczyć ochronę tych praw do ram czysto krajowych, co przynosi szkodę aktywnej roli obrońcy praw człowieka, jaką odgrywa Unia Europejska na świecie i prowadzi do zachwiania wiarygodności zewnętrznej polityki UE w zakresie obrony praw podstawowych;

4.

przypomina, że zgodnie z art. 6 ust. 2 TUE, celem ETS jest czuwanie nad przestrzeganiem praw podstawowych, ponieważ wynikają one z tradycji konstytucyjnych wspólnych dla państw członkowskich oraz europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, a także innych aktów prawa międzynarodowego;

5.

podkreśla, że art. 7 traktatu UE przewiduje procedurę europejską gwarantującą, że w UE nie będzie miało miejsca systematyczne i poważne naruszanie praw człowieka; procedura ta nie została jednak nigdy zastosowana, pomimo faktu, że w państwach członkowskich UE mają miejsce przypadki naruszenia, czego dowodzą wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka; zwraca się do instytucji UE z wnioskiem o stworzenie mechanizmu nadzoru oraz o ustalenie zbioru obiektywnych kryteriów wdrażania art. 7 traktatu UE;

6.

podkreśla, że wspólne dla państw członkowskich tradycje konstytucyjne mogą być wykorzystywane jako źródło inspiracji przez ETS przy opracowywaniu orzecznictwa w zakresie praw podstawowych, że Karta praw podstawowych Unii Europejskiej stanowi wspólny trzon praw głównych oraz że państwa członkowskie nie mogą wykorzystywać argumentu, że Karta zapewniłaby niższy poziom ochrony niektórych praw niż zabezpieczenia, jakie daje ich własna konstytucja, jako pretekstu do złagodzenia tych zabezpieczeń;

7.

wyraża zadowolenie z art. 53 Karty, który umożliwi ETS rozwój orzecznictwa w zakresie praw podstawowych, nadając im podstawę prawną, co ma zasadnicze znaczenie w perspektywie rozwoju prawa Unii;

8.

podkreśla, że sądownictwo w państwach członkowskich odgrywa kluczową rolę w procesie stosowania praw człowieka; nalega na państwa, aby wprowadziły w życie system stałych szkoleń dla sędziów krajowych w zakresie systemów ochrony praw podstawowych;

9.

uważa, że realizacja praw podstawowych powinno być celem wszystkich europejskich strategii politycznych; uważa, że w tym celu instytucje Unii Europejskiej powinny je aktywnie promować i chronić, a także uwzględniać je w pełni przy opracowywaniu i przyjmowaniu przepisów prawnych;

10.

wyraża zadowolenie z utworzenia Agencji, która stanowi pierwszy krok do uznania wniosków Parlamentu Europejskiego o ustanowienie zintegrowanych ram prawnych i instytucyjnych, aby skutecznie stosować Kartę i zapewnić zgodność z systemem ustanowionym przez europejską Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności; przypomina jednak, że całościowy raport roczny w sprawie praw człowieka sporządzony przez Sieć Niezależnych Ekspertów Unii Europejskiej ds. Praw Podstawowych, opublikowany w 2005 r., rozpatrzył stosowanie wszystkich praw uznanych przez Kartę w każdym państwie członkowskim i w związku z tym wyraża zaniepokojenie faktem, że ograniczony mandat Agencji i rozwiązanie sieci może wykluczyć z zakresu systematycznych badań cały szereg ważnych dziedzin polityki w zakresie praw człowieka w Europie;

11.

podkreśla, w odniesieniu do ograniczonego mandatu Agencji, że nie można sztucznie dzielić kwestii dotyczących praw człowieka na zakres pierwszego, drugiego lub trzeciego filaru, zgodnie z wyborem państw członkowskich dotyczącym określenia zakresów kompetencji Unii Europejskiej, ponieważ stanowią one niepodzielną całość i są współzależne; uważa, że konieczne jest, aby Komisja i Rada, we współpracy z Agencją, wyrobiły sobie najpierw ogólną wizję problemów w zakresie praw człowieka w państwach członkowskich, wykraczając poza ściśle europejskie ramy i nie ograniczając się do bieżących tematów Unii Europejskiej, ani do specyficznych aktów prawnych czy instrumentów politycznych, wskazując powracające i bieżące problemu w zakresie praw człowieka w państwach członkowskich i uwzględniając wszystkie mechanizmy istniejące na płaszczyźnie międzynarodowej i europejskiej;

12.

zwraca się do Komisji i Rady o wykorzystywanie informacji dostępnych dzięki monitorowaniu prowadzonemu w Unii przez Agencję, Radę Europy, organy kontroli Narodów Zjednoczonych, krajowe instytuty praw człowieka i organizacje pozarządowe oraz o przełożenie ich na działania naprawcze lub na zapobiegawcze ramy prawne;

13.

zastrzega sobie monitorowanie prac Agencji w Unii oraz rozpatrywanie kwestii praw człowieka niepodlegających uprawnieniom Agencji i zwraca się do Komisji o dokonanie tego samego, zgodnie z jej rolą strażniczki traktatów;

14.

zwraca uwagę na fakt, że aktywna polityka w zakresie praw nie może ograniczać się do przypadków najbardziej widocznych dla opinii publicznej oraz że poważne przypadki pogwałcenia praw mają miejsce na marginesie krytycznej kontroli opinii publicznej, tj. w zakładach zamkniętych dla nieletnich, osób starszych i chorych lub w więzieniach; podkreśla, że państwa członkowskie i Unia powinny zapewnić monitorowanie przez osoby wykwalifikowane warunków życia w tego rodzaju instytucjach zarówno od strony przepisów, jak i praktyk;

15.

zwraca się do Rady o włączenie do przyszłych rocznych sprawozdań w sprawie praw człowieka na świecie zarówno analizy sytuacji na świecie, jak i w każdym państwie członkowskim; uważa, że taka dwutorowa analiza uwydatniłaby takie same zaangażowanie Unii na rzecz ochrony praw człowieka zarówno w obrębie swoich granic, jak i poza nimi, tak, aby uniknąć różnych podejść (podwójnych standardów) w zależności od przypadków;

16.

zwraca się do państw członkowskich o podjęcie środków w celu nadania krajowym instytutom praw człowieka, ustanowionym w ramach „zasad paryskich” Narodów Zjednoczonych, statusu niezależnego wobec władzy wykonawczej oraz przyznania im wystarczających środków finansowych, w szczególności mając na uwadze fakt, że jedną z funkcji tych organów jest dokonywanie przeglądu polityki w zakresie praw człowieka w celu zapobiegania uchybieniom oraz proponowania ulepszeń, pamiętając przy tym, że skuteczność mierzy się przede wszystkim zapobieganiem, a nie tylko rozwiązywaniem problemów; nalega, aby te państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, powołały ww. krajowe instytuty praw człowieka;

17.

nalega, aby Rada przekształciła grupę roboczą ad hoc ds. praw podstawowych i obywatelstwa w stałą grupę roboczą prowadzącą prace równolegle z Grupą Roboczą ds. Praw Człowieka (COHOM), i nalega, aby Komisja powierzyła jednemu komisarzowi teki praw człowieka i wolności podstawowych;

18.

przypomina zasadnicze znaczenie, jakie z politycznego punktu widzenia ma włączenie pojęcia promowania praw podstawowych do celów, jakie należy osiągnąć przy upraszczaniu i reorganizacji wspólnotowego dorobku prawnego; zwraca się o załączanie ocen wpływu na przestrzeganie praw podstawowych do każdej nowej strategii politycznej, wniosku legislacyjnego i programu, oraz o to, aby ocena ta stanowiła integralną część uzasadnienia wniosku oraz ma nadzieję, że państwa członkowskie również opracują analogiczne instrumenty wpływu na kolejnym etapie procesu transpozycji prawa wspólnotowego na gruncie krajowym;

19.

wyraża zadowolenie z perspektywy przystąpienia Unii do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, nawet jeżeli przystąpienie to nie przyniesie zasadniczych zmian, ponieważ kiedy przed Trybunałem Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich przywoływane są kwestie praw i wolności zapisanych w tej konwencji, jest ona traktowana jako część porządku prawnego Unii (5);

20.

przypomina istotną rolę instytucji i mechanizmów kontroli Rady Europy w zakresie praw człowieka oraz jej różnych konwencji; usilnie nalega, aby państwa członkowskie, instytucje Unii i Agencja oparły się na tym doświadczeniu i uwzględniły te mechanizmy w celu włączenia ich do sieciowych procedur pracy oraz aby wykorzystały standardy opracowane przez Radę Europy, a także inne namacalne wyniki jej prac; zachęca do wykorzystania całego potencjału Protokołu ustaleń między Radą Europy a Unią Europejską;

21.

wzywa do nasilenia współpracy między poszczególnymi instytucjami i organizacjami zajmującymi się ochroną praw podstawowych, zarówno na szczeblu europejskim, jak i międzynarodowym;

22.

ponownie podkreśla, że dla wiarygodności Unii na świecie ważne jest, aby nie stosowała ona „podwójnych standardów” w polityce zagranicznej i wewnętrznej;

23.

uważa, że nawet jeżeli Unia jako taka nie jest stroną konwencji lub innych międzynarodowych aktów prawnych w zakresie ochrony praw podstawowych, do których przystąpiły wszystkie państwa członkowskie, to zobowiązuje to Unię do przestrzegania tych przepisów i, w stosownym przypadku, zaleceń kierowanych przez utworzone przez nie organy, jeżeli prawo Unii nie gwarantuje równorzędnej lub wyższej ochrony; pragnie, aby ETS przyjął takie podejście w swoim orzecznictwie;

24.

zaleca Unii Europejskiej zawarcie porozumień o współpracy z instytucjami i organizacjami międzynarodowymi zajmującymi się ochroną praw podstawowych, a w szczególności z Biurem Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka oraz innymi organami tej organizacji odgrywającymi rolę w tej dziedzinie, oraz z Biurem Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka i Wysoki Komisarz OBWE ds. Mniejszości Narodowych;

25.

podkreśla potrzebę ocenienia i pełnego przestrzegania praw podstawowych i wolności indywidualnych w miarę rozszerzania się uprawnień Unii; uważa w związku z tym, że oba cele przestrzegania praw podstawowych i zapewnienia zbiorowego bezpieczeństwa są nie tylko ze sobą zgodne, ale także współzależne oraz że odpowiednia polityka może uniknąć represyjnego podejścia zagrażającego wolnościom indywidualnym;

26.

jest przekonany, że utworzenie europejskiej przestrzeni sądowej w oparciu o zasadę wzajemnej uznawalności musi opierać się na równoważnych zabezpieczeniach proceduralnych w całej Unii oraz na poszanowaniu praw podstawowych, co podkreśla art. 6 traktatu UE; wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do szybkiego przyjęcia właściwego środka legislacyjnego dotyczącego praw jednostki w postępowaniach karnych; wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania, że europejski nakaz aresztowania oraz inne środki dotyczące wzajemnego uznawania są stosowane zgodnie ze standardami UE odnoszącymi się do praw człowieka;

27.

usilnie przypomina, że każda zatrzymana osoba ma prawo do korzystania ze wszystkich gwarancji sprawiedliwego procesu oraz, jeżeli zajdzie taka potrzeba, z pomocy przedstawicielstwa dyplomatycznego kraju, którego jest obywatelem i usług niezależnego tłumacza ustnego;

28.

wyraża zaniepokojenie wysoką liczbą przypadków naruszania postanowień europejskiej konwencji praw człowieka z udziałem państw członkowskich Unii oraz domaga się od nich wykonania odnośnych wyroków i naprawienia niedociągnięć strukturalnych, a także położenia kresu systematycznym naruszeniom praw człowieka poprzez przeprowadzenie niezbędnych reform;

29.

wyraża zaniepokojenie faktem, że międzynarodowa współpraca w ramach zwalczania terroryzmu wielokrotnie doprowadziła do zmniejszenia poziomu ochrony praw człowieka i podstawowych wolności, zwłaszcza podstawowego prawa do prywatności, ochrona danych osobowych i niedyskryminacji oraz uważa, że Unia powinna działać z większą stanowczością na szczeblu międzynarodowym, aby promować prawdziwą strategię opartą na pełnym przestrzeganiu międzynarodowych standardów i zobowiązań w zakresie praw człowieka i ochrony danych osobowych oraz życia prywatnego zgodnie z art. 7 i 8 Karty; domaga się zatem, aby Rada przyjęła projekt decyzji ramowej w sprawie ochrony danych osobowych przetwarzanych w ramach współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych zgodnie z zaleceniami Parlamentu dotyczącymi wyższych standardów; uważa, że strategia taka powinna uwzględniać potrzebę skutecznej kontroli sądowej nad służbami wywiadowczymi, aby uniknąć wykorzystywania informacji uzyskanych za pomocą tortur, złego traktowania lub w innych warunkach niezgodnych z międzynarodowymi zasadami w zakresie praw człowieka jako środków dowodowych w ramach postępowań sądowych, w tym w fazie dochodzeń i śledztw;

30.

zdecydowanie wzywa instytucje Unii i państwa członkowskie do wdrożenia zaleceń zawartych w jego rezolucji z dnia 14 lutego 2007 r. w sprawie zbadania sprawy rzekomego wykorzystania krajów europejskich przez CIA (Central Intelligence Agency - amerykańska Centralna Agencja Wywiadowcza) do transportu i nielegalnego przetrzymywania więźniów (6); w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje oświadczenie amerykańskiego prezydenta-elekta w sprawie zamknięcia więzienia w Zatoce Guantanamo i postawienia więźniów przed sądem; wzywa państwa członkowskie do zadeklarowania swojej woli wspólnego znalezienia rozwiązania sytuacji pozostałych więźniów;

31.

ubolewa nad brakiem wdrożenia przez Unię wyroków Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich z dnia 12 grudnia 2006 r. oraz z dnia 4 grudnia 2008 r. oraz decyzji Trybunału Apelacyjnego Zjednoczonego Królestwa w sprawie Organizacji Mudżahedinów Ludowych Iranu z 7 maja 2008 r.

32.

podkreśla różnicę między ochroną mniejszości a polityką antydyskryminacyjną; uważa, że równe szanse są podstawowym prawem wszystkich osób, a nie przywilejem i nie tylko obywateli jednego państwa członkowskiego; uważa w związku z tym, że należy zwalczać wszystkie formy dyskryminacji z taką samą siłą;

33.

zwraca się do państw członkowskich i Komisji o pełne zastosowanie się do zaleceń Agencji zawartych w rozdziale 7 pierwszego sprawozdania rocznego (7);

34.

z niepokojem zauważa niezadowalającą sytuację dotyczącą wdrożenia polityki antydyskryminacyjnej i popiera w tym zakresie ocenę zawartą w sprawozdaniu rocznym Agencji za rok 2008; nalega, aby państwa członkowskie, które do chwili obecnej jeszcze tego nie uczyniły, urzeczywistniły tę politykę, a w szczególności dyrektywę 2000/43/WE oraz dyrektywę 2000/78/WE i przypomina, że dyrektywy te ustanawiają minimalne standardy, w związku z czym powinny być podstawą dla budowy wszechstronnej polityki antydyskryminacyjnej;

35.

zwraca się do państw członkowskich, które jeszcze tego nie uczyniły, o ratyfikację protokołu nr 12 (8) to do europejskiej konwencji praw człowieka, ponieważ ustanawia on ogólny zakaz wszelkiej dyskryminacji i gwarantuje, że nikt nie będzie dyskryminowany z jakiegokolwiek powodu przez żaden organ publiczny; taki przepis na razie nie istnieje w obowiązujących aktach prawnych zarówno Unii Europejskiej, jak i Rady Europy;

36.

z zadowoleniem odnosi się do wniosku Komisji w sprawie dyrektywy Rady wprowadzającej zasadę równości bez względu na religię lub wiarę, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną (COM(2008)0426), rozszerzającej tym samym zakres dyrektywy 2000/43/WE na wszystkie inne formy dyskryminacji, wdrażając w ten sposób art. 21 Karty, który daje szersze pole manewru niż art. 13 Traktatu WE, ponieważ wymienia dodatkowe przypadki dyskryminacji - kolor skóry, pochodzenie społeczne, cechy genetyczne, język, przekonania polityczne lub inne, przynależność do mniejszości, posiadany majątek lub stan urodzenia;

37.

wyraża ubolewanie z powodu faktu, że proponowana dyrektywa pozostawia luki w ochronie prawnej przeciwko dyskryminacji, a mianowicie poprzez cały szereg wyjątków odnoszących się do porządku, bezpieczeństwa i zdrowia publicznego, działalności gospodarczej, stanu cywilnego i statusu rodzinnego oraz praw reprodukcji, wykształcenia i religii; wyraża niepokój, że wspomniane „klauzule zwalniające” zamiast do zakazu dyskryminacji, mogą zostać wykorzystane do kodyfikacji istniejących praktyk dyskryminacyjnych; przypomina Komisji, że dyrektywa musi być zgodna z obowiązującym orzecznictwem w dziedzinie praw lesbijek, gejów, biseksualistów i transseksualistów (LGBT), a mianowicie orzeczeniem w sprawie Maruko (9);

38.

wzywa Komisję do zaangażowania Agencji we wspólnotowy proces legislacyjny w zakresie antydyskryminacji, aby umożliwić jej odegranie ważnej roli poprzez dostarczenie regularnego źródła bieżących i specjalistycznych informacji, właściwych dla zredagowania dodatkowych przepisów prawnych i zwracając się o jej opinię już w fazie przygotowawczej sporządzania projektów aktów prawnych;

39.

z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie decyzji ramowej Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania na mocy przepisów prawa karnego pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii (10) w związku z porozumieniem politycznym z grudnia 2007 r., przypomina swoje stanowisko z dnia 29 listopada 2007 r. (11), przychylną wnioskowi; zwraca się do Komisji o przedstawienie, po konsultacji z Agencją, wniosku w sprawie podobnego aktu legislacyjnego mającego na celu zwalczanie homofobii;

40.

wyraża zaniepokojenie niskim poziomem znajomości przepisów antydyskryminacyjnych w państwach członkowskich oraz przypomina, że aby móc korzystać z przyznanych im praw, obywatele Unii muszą przyswoić sobie prawodawstwo Unii w tej dziedzinie, zwraca się do Komisji i państw członkowskich o podwojenie starań mających na celu podniesienie tego poziomu wiedzy; jednocześnie podkreśla, że przepisy są skuteczne jedynie wtedy, gdy obywatele mają łatwy dostęp do organów sprawiedliwości, ponieważ system ochrony przewidziany w dyrektywach antydyskryminacyjnych jest uzależniony od inicjatywy podejmowanej przez ofiary;

41.

uważa, że oprócz narzędzi prawnych i możliwości złożenia skargi zwalczanie dyskryminacji musi opierać się na edukacji, promowaniu najlepszych wzorców i kampaniach informacyjnych skierowanych do szerokich warstw ludności oraz obszarów i sektorów, w których dochodzi do dyskryminacji; zwraca się do krajowych i lokalnych organów publicznych, aby przy podejmowaniu akcji edukacyjnych lub promujących politykę antydyskryminacyjną wykorzystywały narzędzia edukacyjne opracowane przez Agencję i Radę Europy;

42.

podkreśla, że koncepcja akcji afirmacyjnej, która jest uznaniem faktu, że w niektórych przypadkach skuteczne działanie w celu zwalczania dyskryminacji wymaga aktywnej interwencji ze strony organów władzy w celu przywrócenia poważnie zachwianej równowagi, nie może ograniczać się do koncepcji parytetu; podkreśla, że taka akcja może w praktyce przyjąć bardzo zróżnicowane formy, takie jak zagwarantowanie przeprowadzania rozmów kwalifikacyjnych, pierwszeństwo w dostępie do szkoleń prowadzących do zdobycia zatrudnienia w dziedzinie, w której pewne społeczności są niedostatecznie reprezentowane, priorytetowe informowanie o ofertach pracy dla niektórych społeczności oraz uwzględnienie doświadczenia zawodowego, a nie tylko kwalifikacji;

43.

uważa, że ważne jest gromadzenie danych na temat sytuacji mniejszości i grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, co zostało podkreślone w kolejnych sprawozdaniach Europejskiego Centrum Monitoringu Rasizmu i Ksenofobii oraz Agencji; wzywa państwa członkowskie do udostępnienia opinii publicznej szczegółowych statystyk dotyczących przestępstw na tle rasowym oraz do przeprowadzenia badań na temat przestępczości lub ofiar przestępstw, umożliwiających zgromadzenie wymiernych i porównywalnych danych dotyczących ofiar takich przestępstw;

44.

zauważa, że w wyniku ostatnich rozszerzeń w Unii przybyło prawie sto mniejszościowych grup ludności, których liczba wynosiła około 50 w Europie piętnastki i podkreśla, że ze względu na niewielki odsetek imigrantów, uchodźców i cudzoziemców z krajów trzecich oraz na obecność rdzennych mniejszości („tradycyjnych”), bardziej widoczną w państwach członkowskich Europy środkowej i wschodniej, polityka w dziedzinie migracji i integracji została oddzielona od polityki w zakresie mniejszości;

45.

podkreśla, że choć ochrona mniejszości jest jednym z kryteriów kopenhaskich, nie istnieją ani wspólne kryteria, ani minimalne wymogi odnośnie do praw mniejszości krajowych w polityce wspólnotowej, ani też wspólna unijna definicja przynależności do danej mniejszości krajowej; zaleca ustanowienie takiej definicji na szczeblu europejskim na podstawie zalecenia 1201 Rady Europy (1993): wzywa wszystkie państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do podpisania i ratyfikowania Europejskiej karty języków regionalnych i mniejszościowych oraz Ramowej konwencji na rzecz ochrony mniejszości krajowych;

46.

podkreśla w tym kontekście, że coraz więcej obywateli Unii przenosi się z jednego państwa członkowskiego do innego oraz że powinni oni w pełni korzystać z praw przysługujących im na mocy traktatów w związku ze statusem obywatela Unii, a zwłaszcza z prawa uczestnictwa w wyborach lokalnych i europejskich oraz prawa swobodnego przemieszczania się; wzywa państwa członkowskie do pełnego zastosowania się do przepisów dyrektywy 2004/38/WE o swobodnym przemieszczaniu się, a instytucje Unii do podjęcia dalszych działań w celu zagwarantowania ochrony praw obywateli Unii na terenie całej Unii;

47.

podkreśla znaczenie ochrony i wspierania języków regionalnych i mniejszościowych przy uwzględnieniu faktu, że prawo do posługiwania się językiem ojczystym oraz prawo do kształcenia w tym języku są najbardziej podstawowymi prawami; z zadowoleniem przyjmuje działania państw członkowskich popierające dialog interkulturalny i międzyreligijny, który ma podstawowe znaczenie dla pełnego korzystania z praw przez mniejszości kulturowe i religijne;

48.

jest zdania, że zasady pomocniczości i samorządności oferują najskuteczniejszy sposób zajmowania się prawami osób należących do mniejszości narodowych, korzystając ze wzorców stosowanych już w Unii, zachęca do stosowania właściwych rodzajów rozwiązań samorządowych przy pełnym poszanowaniu niezawisłości i integralności terytorialnej państw członkowskich;

49.

podkreśla, że polityka wielojęzyczności UE powinna chronić i wspierać języki regionalne i mniejszościowe poprzez ukierunkowane finansowanie oraz programy szczegółowe będące uzupełnieniem programu uczenia się przez całe życie;

50.

uważa, że sytuacja w Unii Europejskiej bezpaństwowców zamieszkujących na stałe w państwach członkowskich jest wyjątkowa, ponieważ niektóre państwa członkowskie narzucają im wymagania nieuzasadnione lub niezupełnie konieczne, co stanowi dyskryminację w stosunku do obywateli grup większościowych; zwraca się w związku z tym do wszystkich państw członkowskich, których to dotyczy, o ratyfikację konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych dotyczącej statusu bezpaństwowców (1954) oraz w sprawie ograniczenia bezpaństwowości (1961); zwraca się do państw członkowskich, które zdobyły lub odzyskały suwerenność w latach 90. XX wieku, o niedyskryminowanie wszystkich osób zamieszkujących na ich terytorium przed zdobyciem lub odzyskaniem suwerenności i wzywa je do systematycznego znajdowania sprawiedliwych, opartych na zaleceniach organizacji międzynarodowych rozwiązań problemów napotykanych przez wszystkie osoby będące ofiarami praktyk dyskryminacyjnych; potępia szczególnie praktyki celowego usuwania osób przebywających legalnie i na stałe na terenie Unii i wzywa zainteresowane rządy do podjęcia skutecznych kroków w kierunku przywrócenia statusu tym bezpaństwowcom;

51.

uważa, ze społeczność romska potrzebuje szczególnej ochrony, ponieważ po rozszerzeniu Unii stała się ona jedną z najliczniejszych mniejszości w Unii; podkreśla, że społeczność ta była w przeszłości spychana na margines i utrudniano jej rozwijanie się w pewnych kluczowych dziedzinach ze względu na problemy związane z dyskryminacją, stygmatyzacją i wyłączeniem społecznym, które uległy nasileniu;

52.

uważa, że wyłączenie społeczne i dyskryminacja społeczności romskich jest faktem stwierdzonym, pomimo instrumentów prawnych, politycznych i finansowych wprowadzonych na szczeblu europejskim w celu zwalczania tych zjawisk; stwierdza, że nieuporządkowane i nieskoordynowane starania Unii i państw członkowskich do chwili obecnej nie przyniosły strukturalnej i trwałej poprawy sytuacji Romów, w szczególności w dziedzinach o kluczowym znaczeniu, takich jak dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej, mieszkań i zatrudnienia, co zostało publicznie uznane jako porażka;

53.

wyraża ubolewanie z powodu braku globalnej, zintegrowanej polityki unijnej ukierunkowanej specjalnie na dyskryminację wobec Romów, mającej na celu stawienie czoła priorytetowym napotykanym przez nich problemom, określonym w pewnej liczbie mechanizmów kontroli nad przestrzeganiem praw człowieka, w tym w ocenie przedakcesyjnej przeprowadzanej przez Komisję, w wyrokach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz sprawozdaniach Agencji; stwierdza, że do wspólnej odpowiedzialności Unii należy znalezienie rozwiązań tych problemów, które stanowią jedną z najbardziej rozległych i złożonych kwestii w zakresie praw człowieka, i że powinna ona do tego dążyć z determinacją;

54.

podkreśla konieczność globalnego podejścia do niedyskryminacji, opartego na prawach człowieka i ukierunkowanego na działanie odzwierciedlającego europejski wymiar dyskryminacji wobec Romów; uważa, że ramowa strategia Unii mająca na celu włączenie społeczne Romów powinna skupiać się na rzeczywistych problemach poprzez zaoferowanie państwom członkowskim programu określającego cele i priorytety oraz ułatwiającego procesy nadzoru i oceny w odniesieniu do następujących kwestii:

55.

wzywa państwa członkowskie do ściślejszego przestrzegania, ochrony i wdrażania praw wymienionych w Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet i zwraca się do państw członkowskich, których to dotyczy o wycofanie swoich zastrzeżeń i ratyfikację Protokołu dodatkowego do tej konwencji (12); podkreślając jednocześnie konieczność konsekwentnej realizacji zobowiązań powziętych w deklaracji ONZ oraz platformie działania IV Światowej konferencji w sprawie kobiet w Pekinie w 1995 r.;

56.

wzywa państwa członkowskie i UE do walki, za pomocą skutecznych środków, z bezpośrednią i pośrednią dyskryminacją kobiet we wszystkich dziedzinach (obejmujących małżeństwo, partnerstwo oraz inne relacje rodzinne) oraz z dyskryminacją wielopłaszczyznową (z powodu płci, ale jednocześnie z innych powodów);

57.

wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi na sytuację kobiet należących do mniejszości etnicznych i imigrantek, ponieważ ich marginalizację pogłębia wielopłaszczyznowa dyskryminacja – zarówno z zewnątrz, jak i wewnątrz społeczności, w których żyją; zaleca przyjęcie krajowych zintegrowanych planów działania, aby skutecznie stawić czoła wielopłaszczyznowej dyskryminacji, szczególnie w przypadku, gdy różne organy zajmują się problemami dyskryminacji w danym państwie;

58.

podkreśla, że przemoc, jakiej ofiarami są kobiety ze względu płeć, w szczególności przemoc domowa, powinna zostać uznana i zwalczana na szczeblu europejskim i krajowym, ponieważ chodzi tu o rozpowszechnione i często bagatelizowane łamanie praw kobiet oraz zwraca się w związku z tym do państw członkowskich o podjęcie odpowiednich i skutecznych środków mających na celu zagwarantowanie kobietom życia bez jakiejkolwiek przemocy, należycie uwzględniających Deklarację o eliminacji przemocy wobec kobiet (13);

59.

wzywa państwa członkowskie i UE do uznania kwestii wykorzystywania seksualnego we wszystkich jego formach oraz do zajęcia się nią; państwa członkowskie, które nie przestrzegają przepisów UE mających na celu walkę z handlem ludźmi powinny zostać pociągnięte do odpowiedzialności (14). Państwa członkowskie powinny ratyfikować Protokół o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi, uzupełniający Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej oraz Konwencję Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi; domaga się od Komisji wdrożenia planu działania w sprawie handlu ludźmi;

60.

podkreśla potrzebę podniesienia świadomości społecznej na temat prawa do zdrowia seksualnego i w zakresie rozrodczości oraz wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania by kobiety mogły w pełni korzystać ze swoich praw, do wprowadzenia odpowiedniego wychowania seksualnego, udzielania informacji, poufnego doradztwa oraz do ułatwienia dostępu do metod antykoncepcyjnych w celu zapobiegania wszelkim niepożądanym ciążom oraz nielegalnym i ryzykownym zabiegom usuwania ciąży oraz do zwalczania praktykowania okaleczeń kobiecych narządów płciowych;

61.

podkreśla, że przedstawicielki mniejszości etnicznych powinny mieć zagwarantowany dostęp do funduszy publicznych, niezależnie od ich statusu prawnego, aby umożliwić im dostęp do bezpiecznych, równych i dostosowanych kulturowo usług i praw zdrowotnych, a w szczególności zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz prawa do niego; powinno się przyjąć europejskie ramy prawne gwarantujące nienaruszalność cielesną dziewcząt oraz ochronę przed okaleczaniem ich narządów płciowych;

62.

podkreśla, że mimo postępów w zakresie zatrudnienia kobiet i pomimo ich wysokiego wykształcenia, nadal przeważają one w niektórych profesjach, pobierają niższe niż mężczyźni wynagrodzenia za taką samą pracę i zajmują mniej stanowisk, na których podejmowane są decyzje oraz są podejrzliwie traktowane przez pracodawców ze względu na ciążę i macierzyństwo; należy z całą powagą podejść do kwestii różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w celu zagwarantowania ekonomicznej niezależności kobiet oraz równości kobiet i mężczyzn na rynku pracy;

63.

zwraca się do państw członkowskich i partnerów społecznych o podjęcie niezbędnych środków w celu zwalczania molestowania seksualnego i nękania psychicznego w miejscu pracy;

64.

podkreśla konieczność wspierania kobiet w ich karierze zawodowej, także poprzez aktywne strategie polityczne dotyczące godzenia życia prywatnego, zawodowego i rodzinnego; nalega, aby Komisja i państwa członkowskie promowały zarówno wspólny urlop wychowawczy, jak i urlop ojcowski oraz równomiernie rozłożyły koszty świadczeń związanych z urlopem macierzyńskim i wychowawczym, tak aby kobiety przestały być droższą siłą roboczą niż mężczyźni; podkreśla również konieczność organizowania kampanii podnoszących poziom świadomości społecznej na temat unikania wzorców rodzinnych opierających się na stereotypach dotyczących płci, podkreślając jednocześnie znaczenie zagwarantowania elastycznych warunków pracy, rozszerzania dostępu do opieki nad dziećmi oraz gwarantowania pełnego uczestnictwa w systemach emerytalnych kobietom posiadającym dzieci;

65.

zwraca się do państw członkowskich o zwalczanie, wspólnie z partnerami społecznymi, dyskryminacji kobiet ciężarnych na rynku pracy i do podjęcia niezbędnych środków, aby zapewnić matkom wysoki poziom ochrony; zwraca się do Komisji o dokonanie dokładniejszej oceny zgodności przepisów krajowych w tej dziedzinie z prawem wspólnotowym oraz, jeżeli zajdzie taka potrzeba, o przedstawienie odpowiedniego wniosku w sprawie przeglądu przepisów wspólnotowych;

66.

zwraca uwagę na dużą liczbę partnerów (w większości kobiet) pracowników pracujących na własny rachunek (głównie w rolnictwie), których status prawny jest niepewny w wielu państwach członkowskich, co może być powodem szczególnych problemów finansowych i prawnych w związku z dostępem do urlopu macierzyńskiego lub chorobowego, nabywaniem praw do emerytury i dostępem do zabezpieczenia społecznego, podobnie jak w przypadku rozwodu;

67.

uznaje, że nierówny dostęp kobiet do zasobów ekonomicznych na rynku pracy ogranicza ich dostęp do ochrony socjalnej, a zwłaszcza praw emerytalnych, wskutek czego ryzyko ubóstwa wśród kobiet w starszym wieku jest wyższe niż wśród mężczyzn; w celu zapobieżenia dyskryminacji kobiet, rzeczą podstawowej wagi jest zagwarantowanie indywidualizacji praw w systemach ochrony socjalnej, nie zaś opieranie ich na jednostce rodzinnej; czas spędzony poza oficjalnym rynkiem pracy z powodów opieki nad osobami jej wymagającymi powinien zostać uwzględniany jako dodatnie saldo czasowe, które będzie uwzględniane w obliczaniu pełnych praw emerytalnych;

68.

podkreśla znaczenie, jakie ma fakt, aby obywatele krajów trzecich, wkraczający na obszar Unii oraz obywatele Unii byli świadomi istniejących praw i konwencji społecznych w zakresie równości między kobietami i mężczyznami, tak aby uniknąć sytuacji, w których dochodzi do dyskryminacji ze względu na brak znajomości kontekstu prawnego i społecznego;

69.

zwraca się do państw członkowskich o odrzucanie argumentów kulturowych i opartych na tradycjach lub religii w celu uzasadnienia jakiejkolwiek formy dyskryminacji, ucisku lub przemocy wobec kobiet lub o odrzucanie strategii politycznych mogących przynieść zagrożenie dla życia kobiet;

70.

wzywa Komisję do przeprowadzenia analizy dyskryminacji gospodarstw jednoosobowych, w szczególności pod kątem opodatkowania, ubezpieczeń społecznych, usług publicznych, usług ochrony zdrowia i mieszkalnictwa;

71.

uważa, że dyskryminacyjne uwagi kierowane pod adresem homoseksualistów przez skrajne kierownictwo religijne, polityczne wzniecają nienawiść i przemoc, oraz zwraca się do odpowiednich organów kierowniczych o potępienia takiej postawy;

72.

w związku z tym udziela pełnego wsparcia inicjatywie francuskiej, którą popierają wszystkie państwa członkowskie, na rzecz powszechnej legalizacji homoseksualizmu, chociaż w 91 krajach homoseksualizm wciąż stanowi przestępstwo, a w niektórych przypadkach nawet zbrodnię zagrożoną karą śmierci;

73.

z zadowoleniem przyjmuje publikację pierwszego sprawozdania tematycznego Agencji, sporządzonego na wniosek Parlamentu i dotyczącego homofobii i dyskryminacji ze względu na orientację seksualną w państwach członkowskich oraz zwraca się do państw członkowskich i instytucji UE o pilne zastosowanie się do zaleceń Agencji lub podanie przyczyn niezastosowania się do nich;

74.

przypomina wszystkim państwom członkowskim, że zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka prawo do wolności zgromadzeń można wykonywać nawet, jeżeli opinie osób wykonujących to prawo nie są zgodne z opinią większości i w związku z tym dyskryminacyjny zakaz organizowania pochodów, podobnie jak wszelkie naruszenia obowiązku zapewnienia odpowiedniej ochrony uczestniczącym w nich osobom, są sprzeczne z zasadami gwarantowanymi przez Europejski Trybunał Praw Człowieka, przez art. 6 TUE o wspólnych wartościach i zasadach Unii Europejskiej oraz przez Kartę;

75.

zwraca się do państw członkowskich, które przyjęły ustawodawstwo w zakresie związków partnerskich między osobami tej samej płci, o uznanie przepisów przyjętych przez inne państwa członkowskie i mających podobne skutki; zwraca się do tych państw członkowskich o zaproponowanie wytycznych dla wzajemnego uznawania istniejącego ustawodawstwa między państwami członkowskimi, aby zagwarantować, że prawo do swobodnego przemieszczania się w Unii Europejskiej par tej samej płci stosowane jest na takich samych warunkach co w przypadku par heteroseksualnych;

76.

nalega, aby Komisja przedstawiła wniosek w celu zapewnienia stosowania przez państwa członkowskie zasady wzajemnego uznawania par homoseksualnych, niezależnie od tego, czy są one małżeństwem czy pozostają w zarejestrowanym związku partnerskim, w szczególności przy wykonywaniu przez nie prawa do swobodnego przemieszczania się na mocy przepisów Unii;

77.

wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do podjęcia - w ramach zastosowania zasady równości - działań legislacyjnych w celu zniesienia doświadczanej przez niektóre pary dyskryminacji ze względu na orientację seksualną;

78.

zwraca się do Komisji o dopilnowanie, aby państwa członkowskie udzielały azylu osobom uciekającym przed prześladowaniami z powodu orientacji seksualnej w kraju pochodzenia, o podjęcie dwu- i wielostronnych inicjatyw zmierzających do zaprzestania prześladowań ze względu na orientację seksualną oraz rozpoczęcie badania w sprawie sytuacji transseksualistów w państwach członkowskich oraz w krajach kandydujących, między innymi w odniesieniu do zagrożenia związanego z molestowaniem i przemocą;

79.

nalega, aby Rada i Komisja, a także rządy państw członkowskich na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym skoordynowały środki mające na celu zwalczanie antysemityzmu oraz ataków na grupy mniejszościowe, w tym na Romów, tradycyjne mniejszości narodowe oraz obywateli krajów trzecich w państwach członkowskich, tak aby przestrzegać zasad tolerancji i niedyskryminacji oraz promować integrację społeczną, gospodarczą i polityczną; wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do uznania kompetencji Komitetu ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej ONZ do otrzymywania i rozpatrywania indywidualnej korespondencji w ramach Międzynarodowej konwencji ONZ w sprawie zniesienia wszelkich form dyskryminacji rasowej;

80.

nalega, aby państwa członkowskie z determinacją ścigały wszelkie przejawy nienawiści wyrażane w medialnych programach rasistowskich oraz artykułach propagujących nietolerancyjne poglądy, w postaci przestępstw powodowanych nienawiścią wobec Romów, imigrantów, cudzoziemców, tradycyjnych mniejszości krajowych i innych grup mniejszościowych, lub przez grupy muzyczne i podczas koncertów neonazistowskich, które często mogą odbywać się w miejscach publicznych bez żadnych konsekwencji; nalega także, aby partie i ruchy polityczne wywierające silny wpływ na środki masowego przekazu powstrzymały się od wyrażania nienawiści oraz szkalowania grup mniejszościowych zamieszkujących teren Unii;

81.

zwraca się do państw członkowskich o popieranie jeszcze aktywniejszego zaangażowania partnerów społecznych w podejmowanie działań zmierzających do zniesienia dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność lub wiek i zdecydowaną poprawę dostępu osób młodych, starszych i niepełnosprawnych do rynku pracy i programów szkolenia; wzywa wszystkie państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do ratyfikowania Konwencji Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ oraz protokołu fakultatywnego do tej konwencji;

82.

wzywa Komisję do zapewnienia, aby środki, które państwa członkowskie otrzymują na udostępnienie infrastruktury dla osób niepełnosprawnych, spełniały kryteria Konwencji ONZ w sprawie praw osób niepełnosprawnych oraz aby udostępniono środki na odpowiednie usługi opiekuńcze w gminach i w rodzinach oraz na możliwości prowadzenia niezależnego życia;

83.

uważa, że ważne jest zapewnienie wszystkim tym, którzy potrzebują opieki geriatrycznej lub związanej z chorobą lub inwalidztwem, dostępu do opieki lekarskiej i zabiegów oraz zwraca uwagę na konieczność poświęcenia szczególnej uwagi zapewnianiu opieki i ochrony niepełnosprawnym młodym ludziom;

84.

podkreśla znaczenie mediów w propagowaniu różnorodności, wielokulturowości i tolerancji; wzywa wszystkie ośrodki medialne do niepublikowania treści, które mogą podsycać rasizm, ksenofobię, nietolerancję lub jakąkolwiek formę dyskryminacji;

85.

zachęca państwa członkowskie, w szczególności w kontekście Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego (2008), do współpracy z szeroką grupą zainteresowanych podmiotów, w szczególności z organizacjami pozarządowymi, w celu promowania dialogu międzykulturowego i zwiększenia świadomości, zwłaszcza wśród młodych ludzi, w zakresie wspólnych wartości i poszanowania różnorodności kulturowej, religijnej i językowej;

86.

podkreśla istotną rolę sportu w upowszechnianiu tolerancji, wzajemnego szacunku i zrozumienia; zwraca się do krajowych i europejskich władz sportowych do dalszych wysiłków na rzecz zwalczania rasizmu i ksenofobii oraz zachęca do wprowadzania w życie nowych, skuteczniejszych i bardziej dalekosiężnych inicjatyw opartych na dotychczasowych działaniach;

87.

podkreśla ważną rolę umiejętności korzystania z mediów w odniesieniu do sprawiedliwych i równych możliwości kształcenia dla wszystkich obywateli Unii;

88.

wzywa państwa członkowskie do zapewnienia skutecznej integracji osób nowoprzybyłych, zwłaszcza dzieci i młodzieży, z państw spoza Unii w ramach systemów edukacyjnych państw członkowskich oraz do wspierania ich poprzez propagowanie różnorodności kulturowej;

89.

przypomina, że prawa podstawowe nie kończą się przed bramą koszar i że mają pełne zastosowanie również do obywateli w mundurze i zaleca państwom członkowskim zapewnienie przestrzegania praw podstawowych również w siłach zbrojnych;

90.

jest zaszokowany tragicznym losem osób umierających podejmując próbę przedostania się na terytorium Unii, lub wpadających w ręce paserów lub handlarzy ludźmi;

91.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do ustanowienia skutecznych strategii politycznych w zakresie legalnej imigracji w perspektywie długoterminowej oraz zagwarantowania rzeczywistego dostępu do terytorium Unii i procedur w odniesieniu do bardziej elastycznych i skoordynowanych zasad dla osób ubiegających się o azyl, zamiast koncentrować wysiłki na zapobieganiu nielegalnej imigracji, stosując coraz więcej środków kontroli na granicach, które to środki nie obejmują mechanizmów koniecznych do zidentyfikowania osób potencjalnie ubiegających się o azyl na granicach Europy, co prowadzi do łamania zasady nieodsyłania zapisanej w Konwencji z 1951 r. dotyczącej statusu uchodźcy;

92.

wzywa państwa członkowskie do stosowania wytycznych w dziedzinie płci wydanych przez Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców (2002 r.) w procesie wdrażania istniejących już dyrektyw wspólnotowych w sprawie azylu;

93.

wzywa Rade do sprecyzowania roli Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach państw członkowskich Unii Europejskiej (FRONTEX) i państw członkowskich, aby zapewnić, że kontrole na granicach charakteryzują się poszanowaniem praw człowieka; uważa, że należy pilnie zmienić uprawnienia FRONTEXU, aby włączyć w nie ratownictwo morskie i wnioskuje o demokratyczną kontrolę Parlamentu przy zawieraniu przez FRONTEX umów z krajami trzecimi, w szczególności w zakresie wspólnej organizacji powrotów;

94.

zwraca się do Rady i Komisji o uprawnienie FRONTEXU do podejmowania współpracy strukturalnej z agencją i Wysokim Komisarzem ONZ ds. Uchodźców dla ułatwienia operacji w zakresie ochrony praw człowieka;

95.

wyraża zaniepokojenie, że tendencja coraz większego oddalania kontroli granicznych od granic geograficznych Unii utrudnia kontrolę sytuacji, gdy osoby ubiegające się o status uchodźcy oraz osoby wymagające ochrony międzynarodowej wchodzą w kontakt z władzami kraju trzeciego;

96.

nalega, aby Komisja, a w szczególności Rada, szybko i ambitnie przeszły do drugiej fazy realizacji unijnej przyszłościowej strategii w dziedzinie azylu, w tym do rewizji dyrektywy Rady 2005/85/WE z dnia 1 grudnia 2005 r. w sprawie ustanowienia minimalnych norm dotyczących procedur przyznawania i cofania statusu uchodźcy w państwach członkowskich (15), a także dyrektywy Rady 2004/83/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie minimalnych norm odnoszących się do warunków, które powinni spełnić obywatele państw trzecich lub bezpaństwowcy, aby mogli oni ubiegać się o status uchodźcy lub o status osoby, która z innych względów potrzebuje ochrony międzynarodowej (16) oraz do zakresu przyznanej pomocy, a także do utworzenia Europejskiego Biura ds. Azylu;

97.

zwraca się do Komisji o dalsze skrupulatne ocenianie transpozycji dyrektywy Rady 2003/9/WE z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie minimalnych standardów przyjmowania osób ubiegających się o azyl w państwach członkowskich (17), aby brak jej transpozycji lub częściowa transpozycja nie prowadziły w wielu państwach członkowskich do praktyk poniżej minimalnych standardów nałożonych przez dyrektywę;

98.

przypomina, że imigranci, którzy nie składają wniosku o azyl również muszą zostać przyjęci w odpowiednich i dostosowanych strukturach, gdzie dzięki pomocy tłumaczy i specjalnie przeszkolonych mediatorów kulturowych, mogliby poznać swoje prawa i możliwości wynikające z prawa państwa przyjmującego, prawa wspólnotowego oraz konwencji międzynarodowych;

99.

wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi na sytuację uchodźców ubiegających się o azyl i imigrantów, którzy są dziećmi oraz dzieci rodziców ubiegających się o azyl, uchodźców lub nielegalnych imigrantów, dla zagwarantowania, że każde dziecko może w pełni korzystać ze swoich praw określonych w konwencji praw dziecka ONZ, w tym prawa do niedyskryminowania, uwzględniając przede wszystkim najlepszy interes dziecka we wszystkich podejmowanych działaniach przy jednoczesnym uznaniu ważnej roli i odpowiedzialności rodziców; zwraca uwagę na rozwój w niektórych państwach członkowskich podwójnego systemu nauczania i podkreśla, że różnice w opiece i pomocy dla dzieci obywateli danego państwa i dzieci osób nie będących obywatelami nie powinny w żaden sposób być dyskryminujące ani długotrwałe i powinny być uzasadnione pod względem zapewnienia lepszego wykształcenia dla wszystkich dzieci, obejmującego naukę języków kraju przyjmującego ;

100.

wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi na nieletnich bez opieki oraz oddzielonych od rodziców przybywających na terytorium Unii w drodze nielegalnej imigracji oraz podkreśla, że państwa członkowskie są zobowiązane do zapewnienia im pomocy i specjalnej ochrony; wzywa wszystkie władze lokalne, regionalne i krajowe oraz instytucje europejskie do wzmożonej współpracy, aby chronić te dzieci przed wszelkimi formami przemocy i wykorzystywania, do natychmiastowego wyznaczania opiekuna, do zapewnienia pomocy prawnej tym dzieciom, do poszukiwania ich rodzin oraz do poprawy warunków, w jakich są przyjmowane poprzez właściwe zakwaterowanie, ułatwiony dostęp do służby zdrowia, edukacji i szkoleń, w szczególności w zakresie nauki języka urzędowego państwa przyjmującego, szkoleń zawodowych i pełnej integracji w systemie szkolnictwa;

101.

przypomina, że zatrzymanie administracyjne dzieci nie powinno istnieć oraz że dzieci, którym towarzyszy rodzina nie powinny być zatrzymywane, chyba że w wyjątkowych okolicznościach na możliwie najkrótszy czas i jedynie, jeżeli takie zatrzymanie leży w interesie dziecka, zgodnie z art. 3 i 37 lit b konwencji praw dziecka ONZ;

102.

zwraca się o lepsze koordynowanie krajowych polityk integracji osób pochodzących z krajów trzecich oraz inicjatyw europejskich w tym zakresie; podkreśla, że wspólne zasady podstawowe w ramach spójnych ram europejskich w tym zakresie powinny gwarantować, że polityka integracji obejmuje politykę walki z dyskryminacją, a także wykracza poza nią i obejmuje dziedziny, takie jak zatrudnienie i edukacja, a także szkolenie zawodowe;

103.

nawołuje do opracowania programów integracji i dialogu międzykulturowego mających na celu uniknięcie potencjalnych napięć pomiędzy migrantami wewnątrzwspólnotowymi i społecznościami autochtonicznymi w kontekście zjawiska imigracji w następstwie rozszerzeń;

104.

uważa, że najpilniejszą potrzebą mniejszości pochodzących z imigracji jest jak najszybsze zintegrowanie się ze społeczeństwem kraju, w jakim się osiedliły przy jednoczesnym zapewnieniu, że przebiega to w duchu wzajemności; uważa, że równie istotne jest, by uznać prawo każdej osoby, która urodziła się i mieszka w danym państwie członkowskim, do dostępu do praw obywatelskich; jest przekonany, że prawo wieloletnich rezydentów do uczestnictwa w życiu politycznym na szczeblu lokalnym wsparłoby integrację społeczną i polityczną;

105.

niepokoi się faktem, że brak skutecznej polityki integracyjnej powoduje wykluczenie setek tysięcy osób niebędących obywatelami i bezpaństwowców z życia zawodowego, społecznego i politycznego, co utrudnia również realizację celu Unii, jakim jest wzrost mobilności pracowników celem zwiększenia konkurencyjność i poprawy sytuacji gospodarczej; zdaje sobie sprawę z zagrożenia związanego z tym, że wykluczenie może postawić ludzi w trudnej sytuacji, w której pojawia się ryzyko radykalizacji, handlu ludźmi oraz innych form wyzysku;

106.

nalega na fakt, że ludzie mogą być odsyłani do krajów pochodzenia jedynie po sprawiedliwym i całościowym zbadaniu ich wniosków; uważa, że jeżeli powrót byłby niemożliwy lub niehumanitarny ze względu na krytyczną sytuację pod względem poszanowania praw człowieka w kraju pochodzenia lub kraju tranzytu, państwa członkowskie powinny powstrzymać się od odsyłania tych osób zgodnie orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka;

107.

wzywa państwa członkowskie do kontrolowania warunków, w jakich żyją i integrują się osoby odesłane do krajów pochodzenia i tranzytu oraz podjęcie wszelkich środków celem zapewnienia tym osobom odpowiedniej pomocy;

108.

wyraża zaniepokojenie faktem, że od wielu lat liczba ośrodków zatrzymania dla cudzoziemców zwiększyła się w państwach członkowskich i na ich granicach; zwraca się, w oparciu o liczne raporty, w tym sprawozdania delegacji Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych donoszące o częstym łamaniu praw człowieka, o podjęcie następujących działań:

109.

wyraża zaniepokojenie faktem, że od roku 2002 w większości umów bilateralnych zawartych miedzy Unią a krajami trzecimi, w tym umów handlowych, włącza się klauzule dotyczące readmisji, co prowadzi do rosnącej eksternalizacji polityki imigracyjnej Unii, charakteryzującej się niewystarczającą kontrolą Parlamentu, tak na szczeblu europejskim, jaki i krajowym; zwraca się w związku z tym do Komisji i Rady o uwzględnienie Parlamentu we wstępnej fazę negocjacji w sprawie tego typu porozumień oraz o regularne przedstawianie sprawozdań dla Parlamentu w sprawie liczby osób wydalonych z Unii w oparciu o te klauzule;

110.

staje w obronie wolności słowa jako wartości podstawowej Unii; uważa, że powinna ona być realizowana w ramach przepisów prawa, współistnieć z osobistą odpowiedzialnością oraz opierać się na poszanowaniu prawa innych osób;

111.

wyraża zadowolenie z ogólnie zadowalającej sytuacji wolności prasy w państwach członkowskich, ponieważ wszystkie 27 państw członkowskich figuruje wśród pierwszych 56 państw w „Klasyfikacji wolności prasy na świecie za rok 2007” opracowanej przez Reporterów bez Granic;

112.

zwraca się do państw członkowskich, które w ostatnich latach wykorzystały swoje instytucje sądowe do łamania prawa dziennikarzy do nieujawniania źródeł, a także prawa dziennikarzy i wydawców do publikowania informacji, lub które planują dokonać zmiany swych przepisów prawnych w tej dziedzinie, o poprawę ich przepisów i praktyk, tak by były zgodne z orzeczeniem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 27 marca 1996 r,. oraz zaleceniem komitetu ministrów Rady Europy w sprawie prawa dziennikarzy do nieujawniania źródeł informacji (18), ponieważ łamanie tego prawa stanowi dzisiaj największe zagrożenie dla wolności słowa dziennikarzy w UE i nie odnotowano znaczącej poprawy sytuacji w ostatnich latach;

113.

uważa, że wolność słowa i niezależność prasy stanowią prawa powszechne, które nie mogą być naruszane przez jakakolwiek osobę czy grupę, która czuje się atakowana tym, co zostało powiedziane; podkreśla jednocześnie, że należy zagwarantować sądowe domaganie się prawa do odszkodowania w przypadku nieprawdziwych wiadomości lub pomówień, które byłoby zgodne z istniejącymi przepisami;

114.

uważa, że wolność prasy powinna być realizowana w granicach prawa, ale jednocześnie wyraża zaniepokojenie faktem, że w wielu państwach członkowskich tendencja do unikania w debacie publicznej niektórych tematów prowadzi do pewnej formy nieoficjalnej cenzury lub autocenzury w mediach;

115.

potępia wszelkie formy przemocy wobec dzieci oraz nalega przede wszystkim na konieczność zwalczania najbardziej rozpowszechnionych form przemocy w państwach członkowskich, takich jak: pedofilia, przemoc seksualna, przemoc w rodzinie, kary cielesne w szkołach oraz wszelkie formy nadużyć w instytucjach; domaga się ustanowienia pewnych, poufnych i dostępnych mechanizmów umożliwiających dzieciom we wszystkich państwach członkowskich doniesienie o przypadkach przemocy oraz by szeroko informowano o tych mechanizmach;

116.

zwraca się do państw członkowskich o wprowadzenie w życie skutecznych środków mających na celu zakazanie różnych form wykorzystywania dzieci, w tym wykorzystywania do prostytucji, w celu produkcji pornografii dziecięcej, przemytu narkotyków, kradzieży kieszonkowych, żebractwa i wszelkich innych form wykorzystywania;

117.

zwraca się do państw członkowskich o podjęcie kroków mających na celu wyeliminowanie nieurzędowych małżeństw zawieranych przez osoby niepełnoletnie, często bardzo młode; uważa, że praktyki te stanowią formę wykorzystywania seksualnego, szkodliwego dla rozwoju dzieci i przyczyniającego się do porzucania szkoły;

118.

zwraca się do trzynastu państw członkowskich nie posiadających przepisów w tym zakresie, o wprowadzenie całkowitego zakazu kar cielesnych, zgodnie z badaniem ONZ z 2006 r. na temat przemocy wobec dzieci, które to są najbardziej rozpowszechnioną formą przemocy wobec dzieci;

119.

kładzie nacisk na konieczność zagwarantowania, że wszystkie strategie polityczne na szczeblu UE i krajowym uwzględniają wyeliminowanie wszelkich form pracy dzieci; uważa, że całodniowa edukacja jest najlepszym środkiem, by rozwiązać ten problem, z jednej strony, aby zapobiec tego typu nadużyciom, z drugiej zaś, aby przerwać zaklęty krąg analfabetyzmu i ubóstwa;

120.

zauważa, że w niektórych państwach członkowskich tysiące dzieci jest zatrudnianych w najgorszych formach pracy w rejonach miejskich i wiejskich oraz wzywa w związku z tym państwa członkowskie do zajęcia się tym problemem poprzez ścisłe stosowanie obowiązujących przepisów krajowych oraz organizowanie krajowych kampanii edukacyjnych kierowanych do rodziców i dzieci;

121.

przypomina, że około 20% dzieci w Unii żyje poniżej progu ubóstwa oraz że dzieci najbardziej narażone pochodzą z rodzin niepełnych lub posiadają rodziców, którzy urodzili się za granicą; podkreśla w związku z tym, że należy przyjąć odpowiednie środki dostępu do praw, koncentrujące się na potrzebach dzieci, w tym środki wsparcia dla rodzin, oraz wzywa państwa członkowskie, w szczególności te, w których stopa ubóstwa jest najwyższa, do przyjęcia ambitnych i dających się zrealizować celów, aby zmniejszyć ubóstwo wśród dzieci i ich rodzin;

122.

wzywa Komisję do podjęcia próby włączenia różnych strategii w zakresie ubóstwa dzieci i ich rodzin, bezrobocia wśród młodzieży i społecznej integracji mniejszości, do wszystkich odpowiednich strategii rozwoju, w tym do strategicznych dokumentów w sprawie zmniejszenia ubóstwa oraz programów indykatywnych; ponadto wzywa państwa członkowskie do podjęcia skutecznych działań przeciwko handlowi dziećmi, do rozszerzenia współpracy transgranicznej, do zapewnienia specjalnych szkoleń oraz wdrożenia w tym celu odpowiednich norm prawnych;

123.

podkreśla znaczenie ochrony dzieci; wyraża przekonanie, że inicjatywy odnoszące się do strategii UE na rzecz praw dziecka, takie jak strona internetowa w całości poświęcona sprawom związanym z dziećmi, alarmowe numery telefonów i telefony zaufania, a także środki budżetowe dla programów UE na rzecz dzieci powinny zostać w pełni wdrożone i być dalej rozwijane;

124.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o zwrócenie szczególnej uwagi na wszelkie typy dyskryminacji dotykającej młodych ludzi i dzieci, które często przybierają różne formy i szczególnie dotykają dzieci żyjące w ubóstwie, dzieci ulicy i młodych ludzi z mniejszości etnicznych i grup imigrantów oraz dzieci i młodych ludzi oraz dzieci niepełnosprawne oraz prowadzą do braku dostępu do edukacji i służby zdrowia;

125.

domaga się, by dzieci romskie, w szczególności -choć nie tylko- w państwach członkowskich, gdzie Romowie stanowią znaczącą mniejszość etniczną- były objęte specjalnymi środkami mającymi na celu położenie kresu dyskryminacji, segregacji, wykluczeniu społecznemu i szkolnemu, których często padają ofiarą; domaga się w szczególności, by państwa członkowskie podjęły wysiłki na rzecz ograniczenia nadmiernej i całkowicie nieuzasadnionej populacji dzieci romskich w ośrodkach dla niepełnosprawnych umysłowo, zorganizowały kampanie informacyjne dotyczące uczęszczania do szkoły i zwalczały zjawisko pozbawiania dzieci romskich dowodu tożsamości;

126.

wzywa państwa członkowskie do zapewnienia skutecznej integracji dzieci znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i wykluczonych społecznie, od najmłodszych lat i w ramach systemu edukacji oraz do wspierania w tym celu wymiany najlepszych praktyk;

127.

wzywa państwa członkowskie do zwalczania dyskryminacji w edukacji, takiej jak przykładowo segregacja dzieci romskich, zgodnie z niedawnym orzeczeniem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wydanym w tej sprawie (19);

128.

uważa, że zatrzymywanie nieletnich przestępców powinno być stosowane jedynie w ostateczności i na jak najkrótszy okres oraz wzywa o wprowadzenie alternatywnych rozwiązań dla więzienia nieletnich; nalega, by zagwarantowano środki resocjalizacji, takie jak działania na rzecz społeczeństwa dla zapewnienia reintegracji społecznej i zawodowej tych osób;

129.

zauważa, że w poszczególnych państwach członkowskich wiek odpowiedzialności karnej jest różny i wyraża zaniepokojenie faktem, że w niektórych państwach dzieci regularnie są stawiane przed sadem dla dorosłych, a w innych państwach zamyka się specjalistyczne sądy dla nieletnich; wzywa państwa członkowskie do ujednolicenia ich systemów sądownictwa, tak by żadne dziecko nie było sądzone jako dorosły;

130.

zwraca się do wszystkich państw członkowskich o zapewnienie skutecznego i niezależnego reprezentowania dzieci we wszystkich procedurach sądowych lub quasi sądowych, które ich dotyczą oraz o prawne wyznaczenie opiekuna, jeżeli żaden z członków rodziny nie może wystąpić w imieniu dziecka; podkreśla, że wszystkie dzieci, również te, które przebywają w instytucjach podlegających wymiarowi sprawiedliwości, powinny być informowane przez władze o istnieniu mechanizmu wnoszenia skargi;

131.

zwraca się do państw członkowskich o działanie w sposób gwarantujący prawo dziecka do posiadania rodziny oraz do znalezienia skutecznych rozwiązań w celu unikania rozłączania dziecka z rodzicami oraz porzucania dzieci; wzywa je do zaniechania polityki wielkich instytucji i do reformowania, rozbudowywania i wzmacniania skutecznych alternatywnych struktur edukacyjnych opierających się na rodzinie i wspólnocie; w przypadku umieszczenia dziecka w placówce wychowawczej zwraca się do państw członkowskich o podjęcie niezbędnych kroków umożliwiających powrót dziecka do swojej rodziny;

132.

wywiera nacisk na państwa członkowskie, by te podjęły środki konieczne do zapewnienia odpowiedniej jakości struktur przyjęcia dzieci, w tym szkoleń zawodowych, dobrych warunków pracy i godnych wynagrodzeń dla osób zajmujących się dziećmi zawodowo; podkreśla, że takie struktury i ich personel stanowią solidne podstawy przyszłości dzieci i są korzystne dla rodziców, w szczególności tych, którzy ciężko pracują lub rodzin niepełnych oraz że stanowią one również alternatywę dla dzieci, których opieka rodzinna jest nieodpowiednia lub niewystarczająca;

133.

przypomina, że dzieci mają prawo do wyrażania swoich opinii, zgodnie ze swoim wiekiem i stopniem dorosłości oraz że należy zapewnić im możliwość bycia w grupie dzieci lub stowarzyszenia, tak by spotykały inne dzieci i wyrażały swoje opinie w tym kontekście; wzywa w związku z tym państwa członkowskie i władze lokalne do promowania projektów mających na celu umożliwienie dzieciom wyrażania się w ten sposób, w ramach rad lub parlamentów lokalnych dla dzieci, zapewniając jednocześnie zaangażowanie się w nie dzieci, które w największym stopniu doświadczają wykluczenia społecznego, oraz do szerokiego informowania dzieci o tego typu działaniach;

134.

wyraża zadowolenie z faktu, że Komisja zainicjowała forum jednoczące przedstawicieli instytucji europejskich i organizacji krajowych oraz międzynarodowych działających w dziedzinie praw dziecka; uważa, że udział dzieci powinien być jednym z podstawowych celów forum oraz wzywa Komisję do zapewnienia uczestnictwa dzieci na wszystkich etapach działalności forum;

135.

uważa za istotne, by informacje dotyczące praw dziecka były dostarczane dzieciom w sposób dostępny i przy użyciu odpowiednich środków; wzywa Komisję do opracowania skutecznych narzędzi komunikacyjnych poprawiających wiedzę dzieci w zakresie ich praw, sytuacji dzieci w państwach członkowskich i działań Unii w tym zakresie;

136.

uważa, że ubóstwo i wykluczenie społeczne można zwalczyć jedynie poprzez zagwarantowanie wszystkich praw podstawowych, a w szczególności praw gospodarczych i socjalnych dla wszystkich; popiera w związku z tym decyzję, by rok 2010 uczynić Europejskim Rokiem walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym; wzywa Komisję i państwa członkowskie do uzgodnienia i realizacji ambitnych celów w tym zakresie;

137.

podkreśla fakt, że istnieje zestaw praw podstawowych nierozerwalnych i współzależnych, do których rzeczywisty dostęp musi zostać zagwarantowany wszystkim osobom;

138.

zwraca uwagę na fakt, iż art. 30 zaktualizowanej Europejskiej karty społecznej ustanawia prawo do ochrony przed ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz zwraca się do państw członkowskich o jej ratyfikację;

139.

podkreśla rosnące znaczenie polityk „aktywnej integracji” osób najbardziej oddalonych od rynku pracy;

140.

zwraca uwagę na fakt, iż skrajne ubóstwo i wyłączenie społeczne stanowią pogwałcenie wszystkich praw podstawowych;

141.

wyraża nadzieję na rzeczywiste włączenie wymiaru społecznego i praw podstawowych do wszystkich strategii politycznych Unii;

142.

wyraża poparcie dla modelu rozwoju społecznego i trwałego, który byłby zgodny z podejściem opierającym się na prawach społecznych i którego celem byłaby spójność społeczna;

143.

przypomina, że w art. 34 i 36 Karty uznaje się uprawnienie do świadczeń zabezpieczenia społecznego oraz do usług społecznych, a także dostęp do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym; wzywa państwa członkowskie do zadbania o to, aby wszyscy obywatele, w tym ci najbardziej narażeni na zagrożenia, posiadali dostęp do tych praw;

144.

przypomina, że walka z ubóstwem powinna przebiegać we współpracy z najbiedniejszymi populacjami, których ten problem dotyczy najbardziej i które mogą świadczyć o konsekwencjach braku dostępu do praw i możliwości zaradzenia temu; wymaga wprowadzenia demokracji uczestniczącej ze szczególnym uwzględnieniem uczestnictwa osób stykających się z ubóstwem, wykluczeniem, dyskryminowaniem i nierównością;

145.

wzywa Komisję do opracowania europejskiej ramowej definicji bezdomności, do zgromadzenia możliwych do porównania i wiarygodnych danych statystycznych, a także do corocznego dostarczania aktualnych informacji na temat podjętych działań oraz postępów poczynionych w państwach członkowskich w dziedzinie zniesienia bezdomności;

146.

domaga się do państw członkowskich, aby w ramach szerszej strategii dotyczącej bezdomności opracowały „zimowe plany awaryjne”;

147.

przypomina, że w art. 34 ust. 3 Karty uznaje się prawo wszystkich osób pozbawionych wystarczających środków do pomocy społecznej i mieszkaniowej w celu zwalczania wykluczenia społecznego i ubóstwa; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do zapewnienia dostępu do godziwych warunków mieszkaniowych;

148.

przypomina uwagi i zasady określone w sprawozdaniu Komisarza Praw Człowieka Rady Europy na temat godziwych warunków mieszkaniowych (20);

149.

przypomina, że art. 35 Karty zapewnia wszystkim ludziom prawo dostępu do profilaktycznej opieki zdrowotnej i prawo do korzystania z leczenia; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wystarczającego dostępu do opieki zdrowotnej szczególnie osobom o niskich dochodach oraz osobom, których stan zdrowia wymaga długiego lub drogiego i intensywnego leczenia;

150.

wzywa państwa członkowskie oraz Unię jako całość do dołożenia starań, aby osoby nadużywające substancji narkotycznych miały pełny dostęp do wyspecjalizowanych usług zdrowotnych oraz leczenia alternatywnego i nie były traktowane jako przestępcy wyłącznie z powodu prywatnego zażywania nielegalnych narkotyków;

151.

nalega na konieczność poprawy przejrzystości rynku pracy, tak by wszelkie typy zatrudnienia (czasowe, stałe, na pełen etat lub na część etatu oraz prace wynagradzane w systemie godzinowym) były deklarowane, godnie wynagradzane i w pełni respektowały prawa pracowników;

152.

zdaje sobie sprawę, że nie wszystkie państwa członkowskie posiadają przepisy krajowe określające płacę minimalną; apeluje o wprowadzenie instrumentów służących zagwarantowaniu wszystkim możliwości uzyskania godziwego dochodu, aby zadbać o to, by wszyscy pracownicy w UE otrzymywali płacę pozwalającą im na godne życie;

153.

wzywa państwa członkowskie i kraje kandydujące do ratyfikowania i pełnego stosowania konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wsparcia MOP we wzmocnieniu systemu i mechanizmów nadzoru;

154.

zachęca przedsiębiorstwa do odpowiedzialnej i wolnej od dyskryminacji polityki zatrudnienia i rozwoju zawodowego w celu zwiększenia zatrudnienia kobiet i osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji;

155.

przypomina, że dyskryminacja powinna być również postrzegana jako naruszenie czterech podstawowych swobód - zwłaszcza swobodnego przepływu osób - i że jako taka stanowi ona przeszkodę w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego; wzywa Komisję, aby zachęcała państwa członkowskie do dokonania przeglądu przepisów przejściowych regulujących dostęp do ich rynków pracy w celu wyeliminowania różnego traktowania obywateli Europy pod tym względem;

156.

zwraca się do państw członkowskich do dokonania przeglądu swych przepisów prawnych w celu zagwarantowania, że osoby świadczące usługi seksualne, niezależnie od ich statusu prawnego, nie będą wykorzystywane przez organizacje przestępcze, że osobom tym zagwarantuje się podstawowe prawa oraz że będą one miały dostęp do odpowiednich usług socjalnych i zdrowotnych;

157.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o wsparcie integracji społecznej osób, które najbardziej oddaliły się od rynku pracy i o zajęcie się problemem tzw. biednych pracujących; uważa, że takie strategie powinny powodować osiągnięcie właściwej równowagi w kwestiach odpowiedniego poziomu wynagrodzenia, odpowiedniej równowagi pomiędzy życiem zawodowym i rodzinnym, ochrony socjalnej, dobrych warunków pracy, możliwości zatrudnienia oraz bezpieczeństwa zatrudnienia;

158.

zwraca się do państw członkowskich o ratyfikowanie konwencji ONZ w sprawie praw pracowników migrujących (21) oraz zwraca uwagę na fakt, że większość pracowników nie posiadających odpowiednich dokumentów imigracyjnych, wykonuje pracę legalną i konieczną dla gospodarek europejskich, jak na przykład: zbiór owoców, budowa i utrzymanie budynków, opieka nad chorymi, osobami starszymi i dziećmi;

159.

zwraca się do instytucji UE i państw członkowskich o zaprzestanie używania pojęcia „nielegalni imigranci”, które to niesie negatywne konotacje i o stosowanie raczej pojęć „pracownik/imigrant o nieuregulowanym statusie” lub „nie posiadający dokumentów”;

160.

powtarza, że prawo pracy służy ochronie pracownika znajdującego się w sytuacji nierówności, co dotyczy pracowników „nie posiadających dokumentów” i wzywa państwa członkowskie do ochrony prawa do zrzeszania się pracowników, w tym pracowników „nie posiadających dokumentów”;

161.

zwraca się do Komisji o takie samo priorytetowe i terminowe traktowanie- poprzez rozpatrzenie w jednym pakiecie- opracowywanej polityki imigracyjnej i sankcji wobec pracowników pochodzących z krajów trzecich o nieuregulowanym pobycie;

162.

Nalega na fakt, że podstawowym zadaniem inspekcji pracy jest ochrona pracowników oraz wzywa w związku z tym państwa członkowskie do:

163.

jest zdania, że starzenie się społeczeństwa stanowi wyzwanie i powinno być traktowane jako możliwość włączenia w życie społeczne osób posiadających duże i istotne doświadczenie, przyczyniając się tym samym do aktywnego starzenia się; jest zdania, że należy podjąć wysiłki w kierunku włączenia osób w starszym wieku do rynku pracy;

164.

jest zdania iż należy zwrócić szczególną uwagę na samotne starsze kobiety, które stanowią wyjątkowo narażoną grupę i często jako pierwsze popadają w ubóstwo w przypadku spowolnień w gospodarce;

165.

zwraca uwagę na konieczność walki z dyskryminacją kobiet w starszym wieku oraz zwiększenia ich udziału w rynku pracy (np. poprzez programy uczenia się przez całe życie) biorąc pod uwagę ich słabą pozycję w tej dziedzinie oraz rosnącą ich liczbę na terenie Unii;

166.

przypomina, że art. 25 Karty przyznaje osobom w podeszłym wieku prawo do godnego i niezależnego życia; dlatego zaleca – w związku z art. 34 i 35 Karty – zapewnienie osobom starszym profilaktycznej opieki zdrowotnej i zabezpieczenia społecznego, aby osoby te mogły żyć godnie;

167.

zwraca się do państw członkowskich, które jeszcze tego nie uczyniły, do wprowadzenia przepisów prawnych dotyczących testamentów życia w celu zagwarantowania, że zgodnie z art. 9 konwencji z Oviedo o prawach człowieka i biomedycynie „należy uwzględnić życzenia dotyczące interwencji medycznej wyrażone z wyprzedzeniem przez pacjenta, który w czasie takiej interwencji nie będzie w stanie podjąć decyzji na jej temat”, a także do zapewnienia prawa do godnego zakończenia życia;

168.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich i krajów kandydujących, Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Komitetowi Ministrów, Zgromadzeniu Parlamentarnemu, jak również Komisarzowi Praw Człowieka Rady Europy, odpowiednim organom Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz ONZ;

24.2.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 46/69

—

uwzględniając wniosek Komisji dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wdrożenia Umowy zawartej między Stowarzyszeniem Armatorów Wspólnoty Europejskiej (ECSA) a Europejską Federacją Pracowników Transportu (ETF) w sprawie Konwencji o pracy na morzu z 2006 r., oraz zmieniającej dyrektywę 1999/63/WE (COM(2008)0422),

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając dyrektywę Rady 1999/63/WE z dnia 21 czerwca 1999 r. dotyczącą Umowy w sprawie organizacji czasu pracy marynarzy przyjętej przez Stowarzyszenie Armatorów Wspólnoty Europejskiej (ECSA) i Federację Związków Zawodowych Pracowników Transportu w Unii Europejskiej (ETF) (1),

—

uwzględniając Umowę zawartą pomiędzy Stowarzyszeniem Armatorów Wspólnoty Europejskiej (ECSA) a Europejską Federacją Pracowników Transportu (ETF) w sprawie Konwencji o pracy na morzu z 2006 r. (zwaną dalej Konwencją),

—

uwzględniając fakt, że umowa zawierała skierowany do Komisji wspólny wniosek o jej wdrożenie wraz z załącznikiem A w drodze decyzji Rady podjętej na wniosek Komisji, zgodnie z art. 139 ust. 2 Traktatu,

—

uwzględniając art. 78 ust. 3 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że art. 31 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej stanowi, iż wszyscy pracownicy mają prawo do warunków pracy uwzględniających ich zdrowie oraz gwarantujących im bezpieczeństwo i godność, a także do ograniczenia maksymalnego wymiaru czasu pracy, okresów dziennego i tygodniowego odpoczynku oraz do corocznego płatnego urlopu,

B.

mając na uwadze, że art. 139 ust. 1 Traktatu umożliwia partnerom społecznym dialog na poziomie wspólnotowym, który może prowadzić, jeżeli sobie tego życzą, do nawiązania stosunków umownych, w tym umów,

C.

mając na uwadze, że art. 139 ust. 2 Traktatu stanowi, iż wdrażanie umów zawartych na poziomie wspólnotowym może odbywać się na wspólne żądanie stron-sygnatariuszy w drodze decyzji Rady podjętej na wniosek Komisji,

D.

mając na uwadze, że w przypadku ratyfikowania Konwencji przez wszystkie państwa członkowskie osiągnięty zostałby próg konieczny do wprowadzenia jej w życie,

E.

mając na uwadze, że ratyfikacja Konwencji stanowić będzie istotny wkład w propagowanie godziwych warunków pracy na całym świecie,

1.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż pomimo, że art. 139 ust. 2 Traktatu nie przewiduje konsultacji z Parlamentem w przypadkach wniosków przedkładanych Komisji przez partnerów społecznych, Komisja przesłała Parlamentowi swój projekt i zwróciła się o przekazanie odnośnej opinii zarówno jej, jak i Radzie;

2.

wyraża poparcie dla zapisów zawartej przez partnerów społecznych umowy z zakresu niektórych aspektów warunków zatrudnienia pracowników w sektorze żeglugi morskiej, jako że charakteryzuje się ona właściwą równowagą związaną z polepszeniem warunków pracy, ochroną zdrowia i bezpieczeństwem marynarzy;

3.

wyraża zgodę na przedłożenie umowy Radzie; w związku z powyższym wzywa Radę do przyjęcia wniosku Komisji mającego na celu wprowadzenie w życie umowy zawartej przez partnerów społecznych, uwzględniając wszelkie szczególne interesy państw członkowskich i odpowiednio UE;

4.

wyraża przekonanie, że zasadnicze znaczenie ma określenie i wprowadzenie w życie ogólnoświatowych minimalnych standardów z zakresu zatrudnienia oraz warunków ochrony zdrowia i bezpieczeństwa marynarzy zatrudnionych lub pracujących na pokładach statków morskich;

5.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że umowa zawarta przez partnerów społecznych oraz wniosek Komisji przewidują jedynie wymogi minimalne, pozostawiając państwom członkowskim i partnerom społecznym swobodę co do przyjęcia środków, które będą korzystniejsze dla pracowników w danym obszarze i zasadniczo równoważne przepisom części A kodeksu Konwencji;

6.

ponownie zwraca uwagę na elastyczność przewidzianą w art. II ust. 6 Konwencji w odniesieniu do państw, które ją podpisały;

7.

podkreśla istotną rolę odgrywaną przez partnerów społecznych w zakresie poprawy warunków ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników; wyraża swoje pełne poparcie dla zaangażowania partnerów społecznych w negocjacje z zakresu dialogu społecznego, a także zawierania umów z zakresu warunków pracy;

8.

zaleca przyjęcie wniosku Komisji;

9.

wzywa wszystkie państwa członkowskie do bezzwłocznego podpisania Konwencji o pracy na morzu z 2006 r.;

10.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz parterom społecznym.

24.2.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 46/71

—

uwzględniając poprzednie rezolucje w sprawie Komisji Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNCHR) uchwalone od 1996 r., a w szczególności rezolucję z dnia 16 marca 2006 r. w sprawie wyniku negocjacji dotyczących Rady Praw Człowieka i 62. sesji UNCHR (1), z dnia 29 stycznia 2004 r. w sprawie stosunków pomiędzy Unią Europejską a Organizacją Narodów Zjednoczonych (2), z dnia 9 czerwca 2005 r. w sprawie reformy Organizacji Narodów Zjednoczonych (3), z dnia 29 września 2005 r. w sprawie rezultatów Światowego Szczytu Organizacji Narodów Zjednoczonych w dniach 14-16 września 2005 r. (4), z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie siódmej sesji Rady Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNHRC) (5) oraz z dnia 8 maja 2008 r. w sprawie rocznego sprawozdania z zakresu sytuacji praw człowieka na świecie w roku 2007 oraz polityki UE w tej dziedzinie (6),

—

uwzględniając pilne rezolucje na temat praw człowieka i demokracji,