19.8.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 195/1

1)

W dniu 7 lipca 2009 r. Rada przeanalizowała zaktualizowany program stabilności na lata 2008–2011 przedstawiony przez Słowenię.

2)

Stabilny wzrost gospodarczy Słowenii w ostatnim okresie – wynoszący w latach 2004–2008 średnio 5 % – charakteryzowała wysoka dynamika eksportu i inwestycji. Bardzo duża otwartość gospodarki spowodowała, że boleśnie odczuwalne stały się skutki światowego kryzysu. W 2008 r. aktywność gospodarcza wyraźnie spadała, przy czym w ostatnim kwartale spadek ten był gwałtowny. Jednocześnie gospodarka odnotowała wzrost jednostkowych kosztów pracy. Ponadto spożycie prywatne było wprawdzie wspierane przez dynamiczny wzrost zatrudnienia i wynagrodzeń, ale jednocześnie wstrzymywały je wysoka inflacja i spadek zaufania konsumentów. Korzystając z pola manewru budżetowego dzięki umiarkowanemu poziomowi deficytu i zadłużenia na początku kryzysu, władze przyjęły środki wspierające gospodarkę, mające na celu stabilizację systemu finansowego, ochronę miejsc pracy i wzmocnienie potencjału wzrostowego, natomiast firmy korzystają także z ulg podatkowych, przyjętych jeszcze zanim zaczął się kryzys. Jednocześnie wobec konieczności poprawy długoterminowej stabilności finansów publicznych podjęto środki konsolidacyjne i już po przedstawieniu programu przyjęto dalsze oszczędności (w budżecie uzupełniającym, przyjętym przez rząd w dniu 17 czerwca), mające powstrzymać szybki wzrost deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych, który zwiększył się z poniżej 1 % PKB w 2008 r. do ponad 5 % PKB w roku 2009 (przy czym około połowy tego wzrostu jest wynikiem działania automatycznych stabilizatorów). Najpoważniejszym wyzwaniem na przyszłość będzie wycofanie budżetowych środków stymulacyjnych oraz powrót do konsolidacji budżetowej, a także konieczność poprawy długoterminowej stabilności finansów publicznych poprzez reformę systemu emerytalnego. W związku z niedawnymi zmianami wynagrodzeń i wydajności kolejnym wyzwaniem będzie zwiększenie konkurencyjności za pomocą odpowiedniej polityki płacowej oraz działania w dziedzinie badań naukowych i innowacji, które powinny przyczynić się do zwiększenia zaawansowania technologicznego w przemyśle wytwórczym.

3)

Scenariusz makroekonomiczny będący podstawą programu przewiduje, że po wzroście o 3,5 % w 2008 r. realny PKB spadnie o 4 % w roku 2009, a następnie powróci na ścieżkę wzrostową, a tempo tego wzrostu będzie coraz większe w pozostałych latach okresu objętego programem. Z dostępnych obecnie informacji (2), zwłaszcza danych o realnym PKB za pierwszy kwartał 2009 r., które zostały przedstawione już po przedstawieniu programu, wynika że scenariusz ten jest oparty na optymistycznych założeniach dotyczących wzrostu gospodarczego. W 2009 r. wzrost gospodarczy może być niższy, niż przewidziano w programie, a ożywienie w 2010 r. może być słabsze. Z tego względu również bezrobocie może rosnąć nieco szybciej, niż przewidziano w aktualizacji programu. Przewidywania programu co do poziomu inflacji, zakładające jej znaczne wyhamowanie po skoku zanotowanym w 2008 r., wydają się realistyczne. W aktualizacji przewiduje się, że deficyt bilansu płatniczego zmniejszy się w 2009 r. bardziej, niż prognozują to służby Komisji (z poziomu 5,6 % PKB w 2008 r.), w związku ze znaczną korektą w dół wzrostu wynagrodzeń w sektorze prywatnym.

4)

W wiosennej notyfikacji fiskalnej z 2009 r. szacuje się, że w 2008 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniósł 0,9 % PKB, co jest zgodne z celem wyznaczonym w poprzedniej aktualizacji programu stabilności, ale ma miejsce w warunkach niższego, niż przewidywano wzrostu PKB (wynik 3,5 % wobec planowanych 4,6 %). Wykonanie budżetu charakteryzowało się przekroczeniami planu wydatków. Uniemożliwiły one uzyskanie wyniku lepszego, niż zakładano na 2008 r., co byłoby możliwe dzięki: i) lepszemu o ponad 1 punkt procentowy PKB wynikowi w 2007 r. w porównaniu z przewidywaniami zawartymi w poprzednim programie oraz ii) wyższemu niż zapisano w budżecie wzrostowi dochodów w 2008 r. Dochody wzrosły o 7,1 % zamiast planowanych 6,4 %, a większe od oczekiwanych były wpływy z podatku dochodowego, składek na ubezpieczenia społeczne i dochody pozapodatkowe. Wydatki wzrosły o 10,7 % zamiast planowanych 7,4 %, a przekroczenie planu zanotowano w inwestycjach publicznych, transferach społecznych i kosztach pracy.

5)

Zgodnie z aktualizacją programu w 2009 r. planuje się znaczny wzrost deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do poziomu 5,1 % PKB w następstwie działania automatycznych stabilizatorów oraz różnych środków uznaniowych, a także wysokiej dynamiki transferów społecznych (zwłaszcza w związku z indeksacją) oraz kosztów pracy (w związku z umową o niwelowaniu „dysproporcji płacowych”). Zgodnie z programem łączna wartość zawartych w rządowych pakietach stymulacyjnych środków wspierających gospodarkę oraz środków o charakterze ekspansywnym podjętych jeszcze przed kryzysem (przede wszystkim ulg podatkowych dla przedsiębiorstw) wynosi niemal 2 % PKB. Jednocześnie przyjęto środki konsolidacyjne w postaci podwyżki stawek akcyzy oraz ograniczeń wydatków na wynagrodzenia w sektorze publicznym, zużycie pośrednie i inwestycje. Te ostatnie zapowiedziano w programie stabilności, a następnie jedynie częściowo potwierdzono w budżecie uzupełniającym. W programie przewiduje się wzrost deficytu strukturalnego (tj. salda w ujęciu uwzględniającym zmiany cykliczne po skorygowaniu o działania jednorazowe i tymczasowe) o 1,25 punktu procentowego PKB (obliczonego zgodnie z powszechnie przyjętą metodyką), co oznacza ekspansywny kurs polityki budżetowej.

6)

Przewidziana w programie strategia średniookresowa polega na obniżaniu deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych w całym okresie objętym programem, z poziomu nieznacznie przekraczającego 5 % PKB w 2009 r. do 3,4 % PKB w roku 2011, przy czym korekta skoncentrowana jest w początkowych latach tego okresu. Deficyt pierwotny ma spadać nieco szybciej w związku z przewidywanym wzrostem obciążenia odsetkami. W programie potwierdzono, że średniookresowym celem budżetowym Słowenii jest deficyt strukturalny w wysokości 1 % PKB, jednak choć zamierza się dążyć do tego celu począwszy od 2010 r., to nie przewiduje się jego osiągnięcia w okresie objętym programem. Odzwierciedlając zamiar wycofania budżetowych środków stymulacyjnych wraz z poprawą sytuacji gospodarczej w 2011 r., przewidywana konsolidacja ma miejsce przede wszystkim po stronie wydatków, a jej centralnym elementem jest obniżenie subsydiów o 1 punkt procentowy PKB w latach 2009–2011. Program dopłat do wynagrodzeń powinien zostać wycofany w 2010 r., a pozostałe środki stymulacyjne po stronie wydatków – w roku 2011. Przewidywany wzrost obciążenia odsetkami o 0,25 punktu procentowego PKB w okresie objętym programem jest zasadniczo skompensowany spadkiem kosztów pracy jako odsetka PKB. Planuje się zamrożenie puli środków na transfery społeczne do końca 2010 r. (na poziomie osiągniętym w pierwszej połowie 2009 r.).

Przewiduje się wzrost dochodów o 0,5 punktu procentowego PKB w 2010 r. Przewiduje się, że dług brutto sektora instytucji rządowych i samorządowych, szacowany na 22,8 % PKB w 2008 r., zwiększy się o 13,5 punktu procentowego w okresie objętym programem. Ponad połowa wzrostu wskaźnika zadłużenia wynika ze znacznego wzrostu deficytu pierwotnego, ale przyczyniają się do niego również efekt kuli śnieżnej oraz znacząca korekta przepływów kapitału w 2009 r., będąca następstwem operacji dokapitalizowania i zastrzyków płynności w ramach wsparcia sektora finansowego.

7)

Wyniki budżetowe mogą być gorsze, niż przewidziano w programie w całym objętym nim okresie. Po pierwsze wzrost gospodarczy może być niższy, niż przewidziano w programie. Po drugie, jak sugeruje przyjęty po przedstawieniu programu budżet uzupełniający, zapowiadane w programie stabilności ograniczenia wydatków na zużycie pośrednie i inwestycje w 2009 r. mogą nie zostać w pełni zrealizowane. Istnieje również ryzyko przekroczenia pułapów wydatków. Na przykład przewidywane dalsze obniżenie kosztów pracy musi jeszcze zostać uzgodnione z partnerami społecznymi. Trudne okazać się może również doprowadzenie do planowanego wycofania środków stymulacyjnych po stronie wydatków, które obejmują przede wszystkim subsydia. Po trzecie, oprócz skutków potencjalnie niższego wzrostu gospodarczego, począwszy od roku 2010 nastąpić może zmniejszenie dochodów, zwłaszcza z podatków pośrednich. Kolejne zagrożenie dla realizacji celów budżetowych związane jest również z dużymi gwarancjami rządowymi udzielonymi w ramach środków wsparcia sektora finansowego (w przypadku skorzystania z gwarancji wydatki wzrosną). Zagrożenia dla realizacji celów budżetowych, na które nakłada się niepewność co do korekty przepływów kapitału, mogą doprowadzić do szybszego wzrostu wskaźnika zadłużenia, niż przewidziano w programie.

8)

Długoterminowy wpływ starzenia się społeczeństwa na budżet jest w Słowenii znacznie powyżej średniej UE, co wynika głównie ze stosunkowo dużego przewidywanego wzrostu wydatków na emerytury w relacji do PKB w nadchodzących dekadach. Zgodnie z oceną zamieszczoną w programie sytuacja budżetowa w 2008 r., która jest gorsza niż wyjściowa sytuacja z poprzedniego programu, potęguje wpływ starzenia się społeczeństwa na długoterminową stabilność finansów państwa. Obniżenie deficytu pierwotnego w perspektywie średniookresowej, jak przewiduje się w programie, i podjęcie dalszych reform systemu emerytalnego w celu ograniczenia znaczącego wzrostu wydatków związanych ze starzeniem się społeczeństwa, zwłaszcza poprzez zachęcanie do dłuższej aktywności zawodowej, przyczyniłoby się do zmniejszenia wysokiego ryzyka dla długoterminowej stabilności finansów publicznych.

9)

Ramy budżetowe Słowenii mogłyby zostać udoskonalone, zwłaszcza w zakresie kontroli nad wydatkami, w sytuacji gdy strategia konsolidacji oparta jest na ich ograniczaniu. Jednocześnie można by poprawić efektywność i skuteczność wydatków publicznych, między innymi w dziedzinie opieki zdrowotnej, tak aby ograniczenia wydatków nie miały negatywnego wpływu na poziom świadczonych usług. Aby osiągnąć ten cel, rząd zamierza od następnego cyklu budżetowego (2010–2011) wprowadzić budżetowanie zadaniowe, ale w programie nie podano szczegółowych informacji, jak ma to wyglądać w praktyce.

10)

Słowenia przyjęła szereg środków mających chronić stabilność sektora finansowego. Jesienią 2008 r. wprowadzono nieograniczone gwarancje skarbu państwa dla depozytów bankowych osób fizycznych. Ponadto rząd ma prawo korzystać z następujących środków: (i) udzielać pożyczek instytucjom kredytowym, towarzystwom ubezpieczeniowym i reasekuracyjnym oraz towarzystwom emerytalnym, a także dokonywać inwestycji w akcje i udziały tych podmiotów; (ii) udzielać gwarancji skarbu państwa instytucjom kredytowym na potrzeby operacji refinansowych; (iii) dokonywać wykupu roszczeń od instytucji kredytowych. Planuje się wycofanie tych środków do końca 2010 r. Pułap łącznej wartości gwarancji skarbu państwa ustalono na poziomie 12 mld EUR (33 % PKB). Drugi pakiet środków, przyjęty na początku 2009 r., obejmuje program gwarancji skarbu państwa dla kredytów bankowych dla przedsiębiorstw, a także dokapitalizowanie Słoweńskiego Banku Eksportu i Rozwoju oraz Funduszu Przedsiębiorczości (łącznie na kwotę 0,6 % PKB). Ponadto rząd tymczasowo zdeponował w bankach przychody z niedawnych emisji obligacji.

11)

Zgodnie z Europejskim planem naprawy gospodarczej, zatwierdzonym w grudniu 2008 r. przez Radę Europejską, Słowenia przyjęła dwa pakiety stymulacyjne. Wraz z przyjętymi jeszcze przed kryzysem ulgami podatkowymi dla przedsiębiorstw łączna wartość tych środków stymulacyjnych wynosi niemal 2 % PKB i zostanie częściowo sfinansowana za pomocą zapowiedzianych i przyjętych już środków konsolidacyjnych. Według budżetu uzupełniającego skutek netto wynosi ok. 0,75 % PKB. Wydaje się, że środki te stanowią adekwatną reakcję na pogorszenie koniunktury gospodarczej, biorąc pod uwagę fakt, że pole manewru budżetowego, które Słowenia zawdzięcza umiarkowanemu poziomowi deficytu i zadłużenia na początku kryzysu, ograniczone jest względami związanymi z długoterminową stabilnością finansów publicznych.

Przyjęte środki stymulacyjne można uznać za wprowadzone we właściwym momencie i właściwie ukierunkowane, jako że koncentrują się one na powstrzymaniu pogorszenia sytuacji na rynku pracy oraz na zwiększeniu potencjału wzrostu i konkurencyjności poprzez stymulowanie inwestycji w nowe technologie oraz nakładów na badania i rozwój. Po przedstawieniu programu stabilności rząd przyjął trzeci pakiet środków stymulacyjnych, dokonujący realokacji części środków z poprzednich dwóch pakietów w związku z niewielką popularnością programu dopłat do wynagrodzeń. Pakiet ten przewiduje dalsze wspieranie rynku pracy i wypłaty zryczałtowanych świadczeń dla osób w niekorzystnej sytuacji. Środki stymulacyjne związane z wydatkami (przede wszystkim subsydia) mają w założeniu charakter tymczasowy i obowiązywać mają przez rok lub dwa lata, natomiast pozostałe środki, w tym przyjęte wcześniej ulgi podatkowe, mają charakter stały. Do ożywienia koniunktury przyczynić się powinny także prowadzone inwestycje infrastrukturalne. Przyjęte przez władze środki związane są ze średniookresowym programem reform i z zaleceniami dla Słowenii, przedstawionymi przez Komisję w dniu 28 stycznia 2009 r. w ramach strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia i zatwierdzonymi podczas wiosennego posiedzenia Rady Europejskiej w dniu 19 marca.

12)

Przewiduje się, że po silnym wzroście w 2009 r. deficyt będzie stopniowo malał, zwłaszcza w roku 2010. Biorąc pod uwagę zagrożenia dla realizacji celów budżetowych, deficyt nie zostanie sprowadzony do poziomu poniżej wartości referencyjnej, wynoszącej 3 % PKB, do końca okresu objętego programem (2011). W 2009 r. prawdopodobny jest znaczny wzrost deficytu, być może powyżej celu przyjętego w programie. Przewidziany w programie kurs polityki budżetowej w latach 2010 i 2011 nie zapewnia odpowiedniej poprawy strukturalnej w kontekście potrzeby zapewnienia długoterminowej stabilności finansów publicznych, o ile nie przeprowadzona zostanie dalsza reforma systemu emerytalnej i nie zostaną usunięte wspomniane wyżej zagrożenia dla realizacji celów budżetowych, zwłaszcza poprzez wycofanie środków stymulacyjnych wraz z umocnieniem się poprawy koniunktury, wdrożenie dalszych środków konsolidacyjnych oraz zapewnienie ścisłej kontroli nad wydatkami. Ponadto wobec przewidywanego umocnienia się wzrostu gospodarczego należy przyspieszyć zaplanowane tempo korekty w 2011 r.

13)

Jeśli chodzi o wymagania co do danych określone w kodeksie postępowania dotyczącym programów stabilności i konwergencji, w programie zanotowano brak pewnych danych obowiązkowych i opcjonalnych (3).

(i)

w 2009 r. realizowała środki stymulacyjne zgodnie z Europejskim planem naprawy gospodarczej i w ramach paktu stabilności i wzrostu;

(ii)

w 2010 r. rozpoczęła wycofywanie budżetowych środków stymulacyjnych, jak zaplanowano w programie, a następnie za pomocą konkretnych środków przeprowadziła znaczną konsolidację; a jednocześnie by utrzymała wydatki administracji publicznej pod ścisłą kontrolą, udoskonalając zgodnie z planem ramy budżetowe;

(iii)

poprawiła długoterminową stabilność finansów publicznych poprzez podjęcie dalszych reform systemu emerytalnego, mając na względzie zwłaszcza zachęcanie do wydłużenia okresu aktywności zawodowej, wobec przewidywanego wzrostu wydatków związanych ze starzeniem się społeczeństwa.

19.8.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 195/6

19.8.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 195/8

Food Safety and Inspection Service (FSIS) of the United States Department of Agriculture (USDA)

Washington D.C., 20250

UNITED STATES OF AMERICA

19.8.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 195/9

1)

Na spotkaniach w dniach 20 marca i 18–19 czerwca 2009 r. Rada Europejska potwierdziła zamiar działania na rzecz przywrócenia zaufania do rynków finansowych oraz ich prawidłowego funkcjonowania, co jest koniecznym warunkiem wyjścia z obecnego kryzysu finansowego i gospodarczego. W obliczu systemowego charakteru kryzysu i wzajemnych powiązań istniejących w sektorze finansowym podjęto szereg działań na poziomie wspólnotowym w celu przywrócenia zaufania do systemu finansowego, utrzymania rynku wewnętrznego i zabezpieczenia kredytowania gospodarki (1).

2)

Inicjatywom tym powinny towarzyszyć działania na poziomie poszczególnych instytucji finansowych, aby umożliwić im przezwyciężenie obecnego kryzysu i odzyskanie długoterminowej rentowności do prowadzenia bardziej stabilnej akcji kredytowej bez wsparcia państwa. Do Komisji wpłynęło już wiele spraw dotyczących pomocy państwa związanych z interwencjami państw członkowskich mającymi na celu uniknięcie problemów z płynnością, wypłacalnością lub kredytowaniem. W trzech kolejnych komunikatach Komisja sformułowała wskazówki dotyczące opracowania i wdrożenia pomocy państwa na rzecz banków (2). W komunikatach tych uznano, że kryzys jest na tyle poważny, iż uzasadnia przyznawanie pomocy, która może być uznana za zgodną na mocy art. 87 ust. 3 lit. b) Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Przedstawiono w nich zasady spójnego stosowania gwarancji państwowych, dokapitalizowania i pomocy związanej z aktywami o obniżonej jakości przez państwa członkowskie. Głównym powodem opracowania tych zasad było zapewnienie pełnego osiągnięcia celu, jakim w przypadku środków pomocy przeznaczonych na ratowanie jest stabilność finansowa i utrzymanie kredytowania, przy jednoczesnym zagwarantowaniu równych szans bankom (3) działającym w różnych państwach członkowskich oraz bankom otrzymującym wsparcie publiczne i tym, które są go pozbawione, a także unikając prześcigania się w udzielaniu dotacji, ograniczając pokusę nadużyć oraz zapewniając konkurencyjność europejskich banków na rynkach wspólnotowych i międzynarodowych.

3)

Dzięki zasadom pomocy państwa możliwe jest zapewnienie spójności środków stosowanych przez te państwa członkowskie, które podjęły działania pomocowe. Jednak sama decyzja w sprawie wykorzystania zasobów państwowych, na przykład w celu ochrony banków przed aktywami o obniżonej jakości, należy do państw członkowskich. W niektórych przypadkach, instytucje finansowe będą w stanie przetrwać obecny kryzys bez większych dostosowań lub dodatkowej pomocy. W innych przypadkach, konieczna może być pomoc państwa w formie gwarancji, dokapitalizowania lub pomocy związanej z aktywami o obniżonej jakości.

4)

W przypadku udzielenia pomocy państwa instytucji finansowej, państwo członkowskie powinno przedstawić plan odzyskania rentowności lub bardziej zasadniczy plan restrukturyzacji mający na celu potwierdzenie lub przywrócenie długoterminowej rentowności poszczególnych banków niewymagającej dalszej pomocy państwa. Określono już kryteria dotyczące warunków, w jakich może zaistnieć konieczność zastosowania bardziej gruntownej restrukturyzacji, oraz konieczność zastosowania środków przeciwdziałających zakłóceniu konkurencji wynikającemu z pomocy (4). Niniejszy komunikat nie zmienia tych kryteriów, lecz je uzupełnia, aby zwiększyć przewidywalność i zapewnić spójne podejście poprzez wyjaśnienie zasad oceniania przez Komisję tego, czy pomoc restrukturyzacyjna (5) przyznana przez państwa członkowskie instytucjom finansowym w dobie obecnego kryzysu systemowego jest zgodna ze wspólnym rynkiem w myśl art. 87 ust. 3 lit. b) Traktatu.

5)

Komunikat bankowy, komunikat o dokapitalizowaniu oraz komunikat w sprawie aktywów o obniżonej jakości przywołują podstawowe zasady ustanowione w wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (6). Zasady te przewidują przede wszystkim, że pomoc na restrukturyzację powinna prowadzić do przywrócenia długoterminowej rentowności przedsiębiorstwa bez pomocy państwa. Poza tym w miarę możliwości pomocy na restrukturyzację powinien towarzyszyć odpowiedni podział obciążeń oraz środki mające na celu zminimalizowanie zakłócenia konkurencji, które w dalszej perspektywie znacznie osłabiłoby strukturę i funkcjonowanie właściwego rynku.

6)

Stosując powyższe zasady, należy mieć przede wszystkim na uwadze integralność rynku wewnętrznego i rozwój banków we Wspólnocie. Należy unikać rozdrobnienia i podziału rynku. Z chwilą, gdy obecny kryzys się skończy, europejskie banki powinny mieć silną pozycję światową opartą na jednolitym europejskim rynku finansowym. Komisja potwierdza również potrzebę wyprzedzania zmian i zarządzania nimi w sposób odpowiedzialny pod względem społecznym oraz podkreśla konieczność zachowania zgodności z prawodawstwem krajowym wdrażającym dyrektywy wspólnotowe dotyczące informowania pracowników i konsultacji z nimi (7).

7)

Niniejszy komunikat ma na celu wyjaśnienie, jak Komisja będzie badać pomoc na restrukturyzację banków w czasie obecnego kryzysu, uwzględniając konieczność zmiany dotychczasowej praktyki w świetle charakteru i światowego wymiaru kryzysu, systemową rolę sektora bankowego w całej gospodarce oraz skutki systemowe, które mogą wyniknąć z potrzeby restrukturyzacji wielu banków w tym samym okresie:

8)

Sekcja 2 dotyczy przypadków, w których państwo członkowskie ma obowiązek zgłosić plan restrukturyzacji (9). Zasady przywołane w tej sekcji poprzez analogię mają zastosowanie do sytuacji, w których państwo członkowskie nie ma formalnego obowiązku zgłoszenia planu restrukturyzacji, ale musi wykazać rentowność (10) banku będącego beneficjentem. W tym drugim przypadku, z wyjątkiem sytuacji budzących wątpliwości, Komisja będzie zwykle wymagać mniej szczegółowych informacji (11). W przypadku wątpliwości, Komisja będzie, w szczególności, wnosić o przedstawienie dowodów przeprowadzenia odpowiedniego testu warunków skrajnych, zgodnie z pkt 13 oraz potwierdzenia wyników testu warunków skrajnych przez właściwe władze krajowe. Sekcje 3, 4 i 5 mają zastosowanie tylko w przypadkach, w których państwo członkowskie ma obowiązek zgłoszenia planu restrukturyzacji. W sekcji 6 wyjaśniono tymczasowy charakter niniejszego komunikatu. Ma ona zastosowanie zarówno do państw członkowskich, które mają obowiązek zgłoszenia planu restrukturyzacji dla beneficjenta pomocy, jak i do państw członkowskich, od których wymaga się tylko wykazania rentowności beneficjenta pomocy.

9)

Jeżeli w związku z poprzednimi wskazówkami lub decyzjami Komisji państwo członkowskie ma obowiązek przedłożyć plan restrukturyzacji (12), powinien on być kompleksowy, szczegółowy i oparty na spójnej koncepcji. Należy w nim wykazać, w jaki sposób bank zamierza jak najszybciej powrócić do długoterminowej rentowności niewymagającej dalszej pomocy państwa (13). Zgłoszenie każdego planu restrukturyzacji powinno zawierać jego porównanie z innymi opcjami, takimi jak podział lub przejęcie przez inny bank, aby Komisja mogła ocenić (14), czy dostępne są rozwiązania oparte na warunkach rynkowych, mniej kosztowne lub mniej zakłócające konkurencję, zgodne z utrzymaniem stabilności finansowej. Jeżeli przywrócenie rentowności danego banku nie jest możliwe, w planie restrukturyzacji należy wskazać sposób jego zorganizowanej likwidacji.

10)

W planie restrukturyzacji należy podać przyczyny problemów banku i jego słabe punkty oraz wyjaśnić, jak proponowane środki restrukturyzacyjne pomogą rozwiązać najważniejsze problemy banku.

11)

W planie restrukturyzacji powinny znaleźć się informacje dotyczące modelu działalności beneficjenta, w tym w szczególności jego struktury organizacyjnej, finansowania (wykazujące rentowność krótko- i długoterminowej struktury finansowania (15), ładu korporacyjnego (wykazujące zapobieganie konfliktom interesu i konieczne zmiany w systemie zarządzania (16), zarządzania ryzykiem (w tym ujawnienia aktywów o obniżonej jakości i rozważnego tworzenia rezerw na wypadek zagrożonych aktywów), zarządzania aktywami i pasywami, przepływów środków pieniężnych (które powinny osiągnąć wystarczający poziom bez udziału wsparcia państwa), zobowiązań pozabilansowych (wykazujące ich bezpieczeństwo i konsolidację w przypadku znacznego zaangażowania banku (17), stosunku zadłużenia do kapitału własnego, bieżącej i przyszłej adekwatności kapitałowej z odpowiednimi przepisami dotyczącymi nadzoru (opartymi na zasadach ostrożnej wyceny i odpowiedniego tworzenia rezerw), a także struktury zachęt w zakresie wynagrodzeń (18), wykazujące w jaki sposób wspiera ona długoterminową rentowność beneficjenta.

12)

Analizę rentowności należy przeprowadzić dla każdej działalności gospodarczej i każdego ośrodka zysków, w odpowiednim rozbiciu. Powrót banku do rentowności powinien wynikać przede wszystkim ze środków wewnętrznych. Może się on opierać o takie czynniki zewnętrzne jak zmiany cen i zmiany popytu, na które przedsiębiorstwo nie ma większego wpływu, tylko jeżeli poczynione założenia rynkowe są ogólnie uznane. Restrukturyzacja wymaga wycofania się z działalności, która w perspektywie średnioterminowej nadal przynosiłaby straty strukturalne.

13)

Bank osiąga długoterminową rentowność, jeśli jest w stanie pokryć wszystkie swoje koszty wraz z amortyzacją i opłatami finansowymi oraz wypracować odpowiedni zwrot zaangażowanego kapitału z uwzględnieniem profilu ryzyka banku. Bank poddany restrukturyzacji powinien być w stanie konkurować o kapitał na rynku na podstawie własnych osiągnięć zgodnie z odpowiednimi wymogami prawnymi. Przewidywane wyniki planowanej restrukturyzacji należy przedstawić w oparciu o scenariusz podstawowy oraz scenariusz „warunków skrajnych”. W tym celu, w planach restrukturyzacji należy wziąć pod uwagę między innymi obecny stan rynków finansowych oraz ich perspektywy, zakładając zarówno scenariusz podstawowy jak i najgorszy. Przeprowadzanie testu warunków skrajnych powinno przebiegać z uwzględnieniem kilku scenariuszy i obejmować kombinację różnych sytuacji problemowych oraz opcję przedłużonej globalnej recesji. Założenia należy porównać z odpowiednimi wskaźnikami dla całego sektora, odpowiednio zmienionymi w celu uwzględnienia nowych elementów obecnego kryzysu na rynkach finansowych. Plan powinien obejmować środki umożliwiające spełnienie ewentualnych wymogów mogących wyniknąć z przeprowadzania testu warunków skrajnych. Test należy w możliwie największym stopniu oprzeć na wspólnych parametrach uzgodnionych na poziomie wspólnotowym (jak na przykład metodyka opracowana przez Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego), w odpowiednich przypadkach dostosowanych do szczególnych warunków danego kraju i banku.

14)

Podczas obecnego kryzysu rządy dokapitalizowują banki na zasadach wybranych głównie ze względu na kwestię stabilności finansowej a nie zysku, który byłby do przyjęcia dla inwestora prywatnego. Długoterminowa rentowność wymaga zatem, aby każda otrzymana pomoc państwa została w określonym czasie zwrócona, jak przewidziano w chwili jej przyznawania, lub aby była odpłatna zgodnie z normalnymi warunkami rynkowymi, gwarantując w ten sposób wstrzymanie jakiejkolwiek dalszej pomocy państwa. Ponieważ Traktat nie zawiera postanowień dotyczących prawa własności, przepisy dotyczące pomocy państwa mają zastosowanie bez względu na to, czy dany bank znajduje się w rękach prywatnych, czy państwowych.

15)

Aby szybko przywrócić rentowność, okres restrukturyzacji powinien być jak najkrótszy. Komisja może jednak, ze względu na trwający kryzys, pozwolić, aby na niektóre środki strukturalne przeznaczyć więcej czasu niż zwykle, przede wszystkim aby uniknąć pogorszenia warunków na rynkach poprzez „alarmową wyprzedaż” (19). Restrukturyzację należy jednak rozpocząć jak najszybciej i nie powinna ona trwać dłużej niż pięć lat (20), aby była skuteczna i umożliwiła wiarygodny powrót banku do rentowności.

16)

Gdyby okazało się, że w celu przywrócenia rentowności konieczna jest w okresie restrukturyzacji dalsza pomoc, nieprzewidziana w zgłoszonym planie restrukturyzacji, będzie ona podlegała obowiązkowi indywidualnego zgłoszenia ex ante i zostanie uwzględniona w ostatecznej decyzji Komisji.

17)

Sprzedaż znajdującego się w trudnej sytuacji banku innej instytucji finansowej może pomóc przywrócić długoterminową rentowność, jeśli nabywcą jest przedsiębiorstwo rentowne i zdolne do przejęcia banku w trudnej sytuacji. Może się to również przyczynić do przywrócenia zaufania do rynku oraz do konsolidacji sektora finansowego. W tym celu nabywca powinien wykazać, że nowy, zintegrowany podmiot będzie rentowny. W przypadku sprzedaży również należy przestrzegać wymogów rentowności, wkładu własnego i ograniczonego zakłócenia konkurencji.

18)

Zasadniczo należy zagwarantować przejrzysty, obiektywny, bezwarunkowy i niedyskryminujący proces sprzedaży z zachowaniem warunków uczciwej konkurencji, aby wszystkim potencjalnym inwestorom zapewnić jednakowe szanse (21).

19)

Ponadto, bez uszczerbku dla systemu kontroli połączeń, jaki może mieć zastosowanie, oraz uznając, że sprzedaż banku znajdującego się w trudnej sytuacji i otrzymującego pomoc na rzecz konkurenta może jednocześnie przyczynić się do przywrócenia długoterminowej rentowności oraz do zwiększenia konsolidacji w sektorze finansowym, nie powinno się zezwolić na taką sprzedaż, której wynikiem będzie, jak daje się stwierdzić po pobieżnej ocenie, poważne zakłócenie skutecznej konkurencji, chyba że jednocześnie podjęte zostaną odpowiednie środki mające na celu zaradzenie takim zakłóceniom.

20)

Sprzedaż banku może się wiązać również z pomocą państwa na rzecz nabywcy lub sprzedawanej działalności (22). Jeśli odbywa się ona w ramach otwartego i bezwarunkowego przetargu, przeprowadzonego z zachowaniem warunków uczciwej konkurencji, a aktywa przekazuje się oferentowi proponującemu najwyższą cenę, cenę sprzedaży uznaje się za cenę rynkową i można wykluczyć pomoc na rzecz nabywcy (23). W wyjątkowych przypadkach można uznać, że ujemna cena sprzedaży (lub wsparcie finansowe w celu rekompensaty takiej ceny) nie zawiera pomocy państwa, jeśli sprzedający poniósłby wyższe koszty w przypadku likwidacji (24). Przy obliczaniu kosztów likwidacji w takiej sytuacji Komisja uwzględni tylko te pasywa, które zaakceptowałby inwestor prywatny (25). W ten sposób wyeliminowane zostaną pasywa będące wynikiem pomocy państwa (26).

21)

Gdy nie ma możliwości wiarygodnego powrotu banku w trudnej sytuacji do długoterminowej rentowności, należy zawsze rozważyć jego kontrolowaną likwidację lub sprzedaż na aukcji. Rządy powinny zachęcać nierentowne podmioty do opuszczenia rynku, jednocześnie umożliwiając przeznaczenie na ten proces odpowiednio długiego czasu, z korzyścią dla stabilności finansowej. W komunikacie bankowym przewidziano procedurę przeprowadzania takiej likwidacji (27). Ciekawą opcją dla poprawnie funkcjonujących banków może być również nabycie „dobrych” aktywów i pasywów banku znajdującego się w trudnej sytuacji, ponieważ może to być mniej kosztowny sposób na poszerzenie bazy depozytów i budowy stosunków z rzetelnymi pożyczkobiorcami. Możliwym do zaakceptowania sposobem na powrót do rentowności jest również utworzenie autonomicznego „dobrego” banku, zachowującego „dobre” aktywa i pasywa istniejącego banku, pod warunkiem że taki nowy podmiot nie zakłóci nadmiernie konkurencji.

22)

Aby ograniczyć zakłócenia konkurencji i pokusę nadużyć, pomoc należy ograniczyć do niezbędnego minimum, a beneficjent pomocy powinien wnieść odpowiedni wkład własny w koszty restrukturyzacji. Wkład własny banku i właścicieli jego kapitału w restrukturyzację powinien być jak największy. Jest to konieczne po to, aby ratowane banki poniosły należytą odpowiedzialność za konsekwencje swoich zachowań w przeszłości oraz aby stworzyć odpowiednie zachęty na przyszłość.

23)

Pomoc na restrukturyzację należy ograniczyć do pokrycia tylko tych kosztów, które są konieczne do przywrócenia rentowności. Oznacza to, że nie należy przekazywać przedsiębiorstwu zasobów państwowych, które zostałyby wykorzystane na finansowanie działań zakłócających rynek, niezwiązanych z procesem restrukturyzacji. Na przykład, nabycia akcji innych przedsiębiorstw lub nowych inwestycji nie można finansować z pomocy państwa, chyba że jest to konieczne w celu przywrócenia rentowności przedsiębiosrtwa (28).

24)

Aby ograniczyć kwotę pomocy do niezbędnego minimum, do finansowania restrukturyzacji banki powinny w pierwszej kolejności wykorzystywać środki własne. Może się to wiązać na przykład ze sprzedażą aktywów. Pomoc państwa powinna być udzielana na zasadach odzwierciedlających odpowiedni podział obciążeń kosztami (29). Oznacza to, że koszty związane z restrukturyzacją ponosi nie tylko państwo, ale również inwestorzy, bilansując straty dostępnym kapitałem i ponosząc odpowiednią opłatę z tytułu interwencji państwa (30). Niemniej jednak, zdaniem Komisji wcześniejsze ustalanie progów dotyczących podziału obciążeń nie jest właściwe w przypadku obecnego kryzysu systemowego, ponieważ celem jest ułatwianie dostępu do kapitału prywatnego i powrót do normalnych warunków rynkowych.

25)

Każde ewentualne odstępstwo od odpowiedniego podziału obciążeń przed zastosowaniem środka, przyznane wyjątkowo w fazie ratowania z uwagi na stabilność finansową, musi zostać zrekompensowane wkładem na późniejszym etapie restrukturyzacji, na przykład w formie klauzul o wycofaniu lub bardziej dogłębnej restrukturyzacji, w tym dodatkowych środków mających na celu ograniczenie zakłócenia konkurencji (31).

26)

Banki powinny być w stanie wynagrodzić kapitał, włącznie w formie dywidendy i kuponów na zaległe długi podporządkowane, z zysków, jakie przynosi ich działalność. Nie powinny one jednak wykorzystywać pomocy państwa na wypłacanie wynagrodzenia z tytułu korzystania z własnych funduszy (kapitału i długów podporządkowanych), jeśli prowadzona działalność nie przynosi wystarczających zysków. Zatem w kontekście restrukturyzacji uznaniowe wyrównywanie strat (na przykład poprzez uwalnianie rezerw lub ograniczanie kapitału) przez banki będące beneficjentami w celu zagwarantowania wypłaty dywidendy i realizacji kuponów na zaległe długi podporządkowane jest zasadniczo niezgodne z celem, jakim jest podział obciążeń (32). Może zaistnieć konieczność zrównoważenia takiego działania poprzez zapewnienie zdolności banku do refinansowania i zaoferowanie zachęt do wycofania się z programu pomocy (33). W ramach zachęcania banku będącego beneficjentem do refinansowania Komisja może pozytywnie przyjąć realizację kuponów na nowo wyemitowane hybrydowe instrumenty kapitałowe o większym stopniu uprzywilejowania niż istniejące długi podporządkowane. W każdym przypadku w trakcie restrukturyzacji banki zazwyczaj nie powinny mieć możliwości nabywania swoich własnych akcji.

27)

Przyznanie dodatkowej pomocy w okresie restrukturyzacji powinno być możliwe, jeśli jest uzasadnione względami stabilności finansowej. Wszelką dodatkową pomoc należy ograniczyć do minimum niezbędnego do zapewnienia rentowności.

28)

Pomoc państwa może stanowić wsparcie stabilności finansowej w czasach kryzysu systemowego oraz mieć szersze pośrednie efekty pozytywne, może jednak również powodować różnego rodzaju zakłócenia konkurencji. W sytuacji, gdy banki konkurują w oparciu o swoje produkty i usługi, te, które skumulowały nadmierne ryzyko lub stosują nieodpowiednie modele działalności, ostatecznie stracą udziały w rynku i być może go opuszczą, podczas gdy bardziej skuteczni konkurenci wejdą na rynek lub rozwiną swoją dotychczasową działalność. Pomoc państwa, poprzez sztuczne utrzymywanie pozycji rynkowej beneficjentów, podtrzymuje istniejące zakłócenia konkurencji wywołane nadmiernym ryzykiem i stosowaniem nieodpowiednich modeli działalności. Może ona w ten sposób wywołać u beneficjentów pokusę nadużyć i jednocześnie osłabić motywację nie-beneficjentów do konkurowania, inwestowania i innowacji. Pomoc państwa może także negatywnie wpłynąć na jednolity rynek poprzez przerzucanie na inne państwa członkowskie niesprawiedliwie wysokich obciążeń dostosowań strukturalnych oraz powiązanych problemów społecznych i gospodarczych, jednocześnie tworząc bariery wejścia na rynek i zmniejszając zachęty do prowadzenia działalności transgranicznej.

29)

Stabilność finansowa jest podstawowym celem pomocy udzielanej na rzecz sektora finansowego w dobie kryzysu systemowego, ale skutkiem krótkoterminowej ochrony stabilności systemu nie powinny być długofalowe szkody w zakresie równości szans i konkurencyjności rynku. Dlatego właśnie ważną rolę odgrywają środki mające na celu ograniczenie zakłóceń konkurencji będących wynikiem pomocy państwa, między innymi z wymienionych poniżej powodów. Po pierwsze, kryzys dotknął banki w całej Wspólnocie w bardzo różnym stopniu, a pomoc państwa na ratowanie i restrukturyzację banków znajdujących się w trudnej sytuacji może zaszkodzić pozycji tych banków, które utrzymały zasadniczo dobrą kondycję, i wpłynąć negatywnie na stabilność finansową. W sytuacji kryzysu finansowego, gospodarczego i budżetowego różnice między poszczególnymi państwami członkowskimi pod względem zasobów dostępnych na interwencje publiczne stają się jeszcze bardziej wyraźne i szkodzą równości szans na jednolitym rynku. Po drugie, interwencje krajowe przeprowadzane podczas obecnego kryzysu będą ze swej natury koncentrowały uwagę na rynkach krajowych, co prowadzi do poważnego ryzyka repatriacji kapitału i rozdrobnienia jednolitego rynku. Obecność beneficjentów pomocy na rynku należy poddać ocenie w celu zapewnienia bardziej skutecznej konkurencji i zapobieżenia umacnianiu pozycji rynkowej, barierom wejścia i zniechęcaniu do działalności transgranicznej, interesem niekorzyścią dla europejskich przedsiębiorców i konsumentów. Po trzecie, obecna skala interwencji publicznej koniecznej do osiągnięcia stabilności finansowej oraz ewentualne ograniczenia normalnego podziału obciążeń spowodują najprawdopodobniej jeszcze większą pokusę nadużyć, którą trzeba będzie odpowiednio naprawić, aby zapobiec ponownemu stosowaniu niepożądanych zachęt i nadmiernie ryzykownym zachowaniom oraz aby utorować drogę do szybkiego powrotu do normalnych warunków rynkowych bez wsparcia publicznego.

30)

Środki mające na celu ograniczenie konkurencji powinny być dostosowane do konkretnych zakłóceń występujących na rynkach, na których działa bank będący beneficjentem po odzyskaniu rentowności na skutek restrukturyzacji, a jednocześnie być zgodne ze wspólną strategią i zasadami. Punktem wyjścia dla oceny Komisji dotyczącej konieczności podjęcia takich środków są wielkość, skala i zakres działań, jakie prowadził będzie bank po zrealizowaniu wiarygodnego planu restrukturyzacji zgodnie z sekcją 2. W zależności od charakteru zakłócenia konkurencji, można je naprawić za pomocą środków ukierunkowanych na pasywa lub aktywa (34). Charakter i forma takich środków zależeć będą od dwóch kryteriów: po pierwsze od kwoty pomocy oraz warunków i okoliczności, w jakich ją przyznano, a po drugie od cech rynku lub rynków, na których bank będący beneficjentem pomocy będzie działał.

31)

Jeśli chodzi o pierwsze kryterium, środki ograniczające zakłócenia konkurencji będą bardzo różne w zależności od kwoty pomocy, a także jej ceny i stopnia podziału obciążeń. Kwota pomocy będzie ustalana w tym przypadku zarówno w wymiarze bezwzględnym (kwota otrzymanego kapitału, element pomocy w gwarancjach i środkach pomocy związanej z aktywami), jak i w stosunku do aktywów banku ważonych ryzykiem. Komisja weźmie pod uwagę całkowitą kwotę pomocy przyznanej beneficjentowi, łącznie z jakąkolwiek formą pomocy na ratowanie. Komisja uwzględni również zakres wkładu własnego beneficjenta i podziału obciążeń w okresie restrukturyzacji. Ogólnie rzecz biorąc, im większy jest zakres podziału obciążeń i wkładu własnego, tym mniejsze są skutki negatywne wynikające z pokusy nadużyć. W ten sposób potrzeba dalszej pomocy zostaje ograniczona (35).

32)

Jeśli chodzi o drugie kryterium, Komisja przeanalizuje prawdopodobny wpływ pomocy na rynki, na których bank będący beneficjentem pomocy działa po zakończeniu restrukturyzacji. W pierwszej kolejności analizie poddany zostanie rozmiar i względne znaczenie banku na rynku lub rynkach, na których działa on po odzyskaniu rentowności. Jeżeli pozycja rynkowa banku po restrukturyzacji jest ograniczona, wówczas najprawdopodobniej nie będą konieczne dodatkowe ograniczenia w postaci transakcji zbycia lub zobowiązań zabezpieczających właściwe postępowanie. Środki zostaną odpasowane do konkretnych okoliczności rynkowych (36), aby zapewnić utrzymanie skutecznej konkurencji. W niektórych obszarach zbycie może wywołać niekorzystne skutki i może nie być konieczne do osiągnięcia pożądanych rezultatów; wówczas odpowiedniejsze może okazać się ograniczenie naturalnego wzrostu. W innych obszarach, szczególnie na rynkach krajowych z wysokimi barierami wejścia, zbycie może być konieczne w celu umożliwienia konkurentom rozwoju lub wejścia na rynek. Środki ograniczające zakłócenia konkurencji nie powinny stać na przeszkodzie powrotowi banku do rentowności.

33)

Komisja zwróci także uwagę na ryzyko szkód, jakie restrukturyzacja może wyrządzić jednolitemu rynkowi, oraz będzie przychylnie oceniać środki przyczyniające się do otwartości i konkurencyjności rynków krajowych. Skoro celem pomocy jest podtrzymanie stabilności finansowej i kredytowania realnej gospodarki, to można uznać, że ma ona ważne dodatkowe pozytywne skutki, jeśli jednym z warunków jej otrzymania jest przestrzeganie przez bank będący beneficjentem pewnych poziomów kredytowania obowiązujących w innych państwach członkowskich niż państwo udzielające pomocy. Będzie to szczególnie istotne w przypadkach, gdy poziomy kredytowania są stosunkowo wysokie w porównaniu z wiarygodnym scenariuszem alternatywnym, jeśli osiągnięcie tych poziomów podlega odpowiedniemu monitoringowi (na przykład poprzez współpracę krajowych organów nadzorczych oraz organów państwa przyjmującego), jeśli system bankowy państwa przyjmującego jest zdominowany przez banki, których siedziby główne znajdują się za granicą, oraz jeśli takie zobowiązania kredytowe zostały skoordynowane na poziomie wspólnotowym (na przykład w ramach negocjacji w sprawie pomocy w odzyskaniu płynności).

34)

Odpowiednia opłata z tytułu jakiejkolwiek interwencji państwa jest zasadniczo jednym z najodpowiedniejszych ograniczeń zakłóceń konkurencji, ponieważ ogranicza kwotę pomocy. Jeżeli z uwagi na stabilność finansową cenę wejścia ustalono na poziomie znacznie niższym od ceny rynkowej, w planie restrukturyzacji należy zweryfikować warunki wsparcia finansowego (37), aby ograniczyć zakłócający skutek dotacji.

35)

Na podstawie oceny przeprowadzonej zgodnie z kryteriami przedstawionymi w niniejszej sekcji od banków korzystających z pomocy państwa można wymagać zbycia spółek zależnych lub oddziałów, portfeli klientów lub jednostek, lub też podjęcia innych działań tego rodzaju (38), również na krajowym rynku detalicznym beneficjenta pomocy. Aby tego rodzaju środki zwiększyły konkurencję i przyczyniły się do rozwoju rynku wewnętrznego, powinny sprzyjać wchodzeniu konkurentów na rynek i działalności transgranicznej (39). Zgodnie z wymogami przywrócenia rentowności Komisja przychylnie oceni takie środki strukturalne, jeśli są one podejmowane bez faworyzowania przedsiębiorstw w różnych państwach członkowskich i przyczyniają się w ten sposób do utrzymania rynku wewnętrznego w sektorze usług finansowych.

36)

Wymagane może być także ograniczenie rozwoju banku na niektórych polach działalności gospodarczej lub obszarach geograficznych, na przykład poprzez środki zaradcze oparte na warunkach rynkowych, takie jak szczególne wymogi kapitałowe, jeśli konkurencja na rynku miałaby zostać osłabiona przez bezpośrednie ograniczenia rozwoju lub w celu ograniczenia pokusy nadużyć. Jednocześnie Komisja będzie przykładać szczególną wagę do konieczności unikania repatriacji kapitału i rozdrobnienia jednolitego rynku.

37)

Jeżeli znalezienie kupca na spółki zależne, inne rodzaje działalności lub aktywa wydaje się obiektywnie trudne, Komisja przedłuży okres przysługujący na wdrożenie tych środków, jeśli otrzyma wiążący harmonogram ograniczania działalności (w tym oddzielenia konkretnych rodzajów działalności). Okres konieczny do wdrożenia tych środków nie powinien jednak być dłuższy niż pięć lat.

38)

Dokonując w danej sprawie oceny wymaganego zakresu środków strukturalnych mających zaradzić zakłóceniom konkurencji oraz należycie uwzględniając zasadę równego traktowania, Komisja weźmie pod uwagę środki przedstawione w tym samym czasie w sprawach dotyczących tych samych rynków lub segmentów rynku.

39)

Pomoc państwa nie może być wykorzystywana ze szkodą dla konkurentów, którzy nie dysponują podobnym wsparciem publicznym (40).

40)

Zgodnie z pkt 41 banki nie powinny wykorzystywać pomocy państwa na zakup konkurencyjnych przedsiębiorstw (41). Warunek ten powinien obowiązywać co najmniej przez trzy lata i może być przedłużony do końca okresu restrukturyzacji w zależności od zakresu, wysokości i czasu trwania pomocy.

41)

W wyjątkowych okolicznościach i po wcześniejszym zgłoszeniu transakcje kupna mogą zostać zatwierdzone przez Komisję, jeśli stanowią one część procesu konsolidacyjnego koniecznego do przywrócenia stabilności finansowej lub do zapewnienia skutecznej konkurencji. Przy transakcji kupna należy przestrzegać zasad równych szans dla wszystkich potencjalnych nabywców, a jej wynik powinien gwarantować warunki skutecznej konkurencji na właściwych rynkach.

42)

Jeżeli zbycie lub zakaz kupna nie są w danym przypadku odpowiednie, Komisja może zatwierdzić wprowadzenie przez państwo członkowskie mechanizmów wycofania, na przykład w formie opłaty dla beneficjentów pomocy. Umożliwiłoby to odzyskanie części kwoty pomocy od banku po przywróceniu jego rentowności.

43)

Jeżeli banki otrzymujące pomoc państwa są zobowiązane spełnić pewne wymogi w zakresie kredytowania realnej gospodarki, muszą one udzielać pożyczek na zasadach komercyjnych (42).

44)

Pomocy państwa nie można wykorzystywać w celu oferowania takich warunków (na przykład w zakresie oprocentowania lub zabezpieczenia), którym nie mogą sprostać konkurenci nieotrzymujący pomocy państwa. Jednak w przypadkach, gdy ograniczenia nałożone na zachowania cenowe beneficjenta mogą być nieodpowiednie, ponieważ mogą na przykład spowodować ograniczenie skutecznej konkurencji, państwa członkowskie powinny zaproponować inne, bardziej odpowiednie środki zaradcze w celu zapewnienia skutecznej konkurencji, na przykład środki wspierające wejście na rynek. Banki nie mogą również powoływać się na pomoc państwa jako swoją przewagę konkurencyjną, reklamując swoje oferty finansowe (43). Powyższe restrykcje powinny obowiązywać – w zależności od zakresu, wysokości i czasu trwania pomocy – przez okres od trzech lat do końca okresu trwania restrukturyzacji. Stanowiłyby one również wyraźne zachęty do jak najszybszej spłaty pomocy państwa.

45)

Komisja zbada również stopień otwarcia rynku oraz zdolność sektora do radzenia sobie z problemami banków. W swojej ogólnej ocenie Komisja może uwzględnić ewentualne zobowiązania przedstawione przez beneficjenta lub zobowiązania państwa członkowskiego dotyczące przyjęcia środków (44) mających wspierać lepszą kondycję i większą konkurencyjność rynków, na przykład wspierając wejście na rynek i jego opuszczenie. W odpowiednich okolicznościach, tego rodzaju inicjatywy mogłyby towarzyszyć innym środkom strukturalnym lub dotyczącym odpowiednich zachowań, zwykle wymaganym od beneficjenta. Komisja może pozytywnie ocenić zobowiązanie państwa członkowskiego do wprowadzenia mechanizmów mających na celu uporanie się z problemami banku na wczesnym etapie, postrzegając to jako sposób na wspieranie lepszej kondycji i większej konkurencyjności rynków.

46)

W celu kontroli właściwej realizacji planu restrukturyzacji Komisja będzie wymagać szczegółowych, regularnych sprawozdań. Pierwsze sprawozdanie powinno zazwyczaj wpłynąć do Komisji najpóźniej sześć miesięcy po zatwierdzeniu planu restrukturyzacji.

47)

Po otrzymaniu zgłoszenia planu restrukturyzacji Komisja musi ocenić, czy dzięki jego realizacji możliwe będzie przywrócenie długoterminowej rentowności oraz odpowiednie ograniczenie zakłócenia konkurencji. W przypadku poważnych wątpliwości co do zgodności planu restrukturyzacji z odpowiednimi wymogami, Komisja jest zobowiązana wszcząć formalne postępowanie wyjaśniające, umożliwiając stronom trzecim przedstawienie uwag do środka pomocy i zapewniając w ten sposób przejrzyste i spójne podejście z zachowaniem zasad poufności stosowanych w postępowaniach w zakresie pomocy państwa (45).

48)

Niemniej jednak Komisja nie ma obowiązku wszczynać formalnego postępowania, jeśli plan restrukturyzacji jest kompletny, a zaproponowane środki nie wzbudzają wątpliwości Komisji co do zgodności ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 4 ust. 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (46). Może to w szczególności dotyczyć przypadków, kiedy państwo członkowskie zgłosiło Komisji pomoc, której towarzyszy plan restrukturyzacji spełniający wszystkie warunki określone w niniejszym komunikacie, w celu uzyskania pewności prawnej co do koniecznych działań następczych. W takich przypadkach Komisja może przyjąć ostateczną decyzję stwierdzającą, że pomoc na ratowanie i pomoc na restrukturyzację są zgodne ze wspólnym rynkiem zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. b) Traktatu.

49)

Niniejszy komunikat jest uzasadniony trwającym obecnie wyjątkowym kryzysem sektora finansów i dlatego okres czasu. Dla oceny pomocy na restrukturyzację zgłoszonej Komisji najpóźniej w dniu 31 grudnia 2010 r., Komisja będzie stosować niniejszy komunikat. Jeśli chodzi o pomoc niezgłoszoną, zastosowanie będzie miało zawiadomienie Komisji w sprawie ustalania zasad stosowanych do oceny pomocy państwa niezgodnej z prawem (47). Komisja będzie stosować zatem niniejszy komunikat przy ocenie zgodności niezgłoszonej pomocy udzielonej najpóźniej w dniu 31 grudnia 2010 r.

50)

Biorąc pod uwagę, iż niniejszy komunikat opiera się na art. 87 ust. 3 lit. b) Traktatu, Komisja może dokonać przeglądu jego treści oraz okresu obowiązywania, kierując się aktualną sytuacją na rynku, zdobytym doświadczeniem w rozpatrywaniu spraw oraz nadrzędnym interesem w utrzymaniu stabilności finansowej.

19.8.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 195/21

19.8.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 195/22

1.

W dniu 12 sierpnia 2009 r., zgodnie z art. 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 (1), Komisja otrzymała zgłoszenie planowanej koncentracji, w wyniku której przedsiębiorstwo Dong Naturgas A/S, kontrolowane przez Dong Energy A/S („Dong”, Dania), przejmuje w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Rady kontrolę nad całym przedsiębiorstwem Kom-Strom AG („Kom-Strom”, Niemcy) w drodze zakupu akcji.

2.

Przedmiotem działalności gospodarczej przedsiębiorstw biorących udział w koncentracji jest:

3.

Po wstępnej analizie Komisja uznała, że zgłoszona koncentracja może wchodzić w zakres rozporządzenia (WE) nr 139/2004. Jednocześnie Komisja zastrzega sobie prawo do podjęcia ostatecznej decyzji w tej kwestii.

4.

Komisja zwraca się do zainteresowanych osób trzecich o zgłaszanie ewentualnych uwag na temat planowanej koncentracji.

Komisja musi otrzymać takie uwagi w nieprzekraczalnym terminie dziesięciu dni od daty niniejszej publikacji. Można je przesyłać do Komisji faksem (+32 22964301 lub 22967244) lub listownie, podając numer referencyjny: COMP/M.5604 – Dong/Kom-Strom, na poniższy adres Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej:

19.8.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 195/23

1.

W dniu 11 sierpnia 2009 r., zgodnie z art. 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 (1), Komisja otrzymała zgłoszenie planowanej koncentracji, w wyniku której przedsiębiorstwo Panasonic Corporation („Panasonic”, Japonia) przejmuje w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Rady całkowitą kontrolę nad przedsiębiorstwem Sanyo Electric Co., Ltd. („Sanyo”, Japonia) w drodze publicznej oferty przejęcia.

2.

Przedmiotem działalności gospodarczej przedsiębiorstw biorących udział w koncentracji jest:

3.

Po wstępnej analizie Komisja uznała, że zgłoszona koncentracja może wchodzić w zakres rozporządzenia (WE) nr 139/2004. Jednocześnie Komisja zastrzega sobie prawo do podjęcia ostatecznej decyzji w tej kwestii.

4.

Komisja zwraca się do zainteresowanych osób trzecich o zgłaszanie ewentualnych uwag na temat planowanej koncentracji.

Komisja musi otrzymać takie uwagi w nieprzekraczalnym terminie dziesięciu dni od daty niniejszej publikacji. Można je przesyłać do Komisji faksem (+32 22964301 lub 22967244) lub listownie, podając numer referencyjny: COMP/M.5421 – Panasonic/Sanyo, na poniższy adres Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: