16.4.2009

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 87/2

Komunikat Komisji w ramach wdrażania dyrektywy Rady z dnia 3 maja 1988 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących bezpieczeństwa zabawek (88/378/EWG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Publikacja tytułów i odniesień do norm zharmonizowanych na mocy dyrektywy)

2009/C 87/02

ESO (1)	Odniesienie i tytuł normy zharmonizowanej (oraz dokument referencyjny)	Pierwsza publikacja Dz.U.	Odniesienie do normy zastąpionej	Data ustania domniemania zgodności normy zastąpionej Przypis 1
CEN	EN 71-1:2005+A6:2008 Bezpieczeństwo zabawek – Część 1: Właściwości mechaniczne i fizyczne	16.9.2008	EN 71-1:2005+A4:2007 Przypis 2.1	Termin minął (30.11.2008)
Uwaga: „W przypadku zabawek zawierających pociski zakończone przyssawką wymóg określony w pkt 4.17.1 lit. b), w którym przewidziano, że próba na wytrzymałość mechaniczną jest przeprowadzana zgodnie z pkt 8.4.2.3, nie obejmuje ryzyka uduszenia związanego z tymi zabawkami.” – Decyzja Komisji 2007/224/WE z dnia 4 kwietnia 2007 r. (Dz.U. L 96 z 11.4.2007, s. 18.).
CEN	EN 71-2:2006+A1:2007 Bezpieczeństwo zabawek – Część 2: Palność	16.9.2008	EN 71-2:2006 Przypis 2.1	Termin minął (16.9.2008)
CEN	EN 71-3:1994 Bezpieczeństwo zabawek – Część 3: Migracja określonych pierwiastków	12.10.1995	EN 71-3:1988 Przypis 2.1	Termin minął (30.6.1995)
	EN 71-3:1994/A1:2000	14.9.2001	Przypis 3	Termin minął (31.10.2000)
	EN 71-3:1994/A1:2000/AC:2000	8.8.2002
	EN 71-3:1994/AC:2002	15.3.2003
CEN	EN 71-4:1990 Bezpieczeństwo zabawek – Część 4: Zestawy do wykonywania doświadczeń chemicznych i podobnych	9.2.1991
	EN 71-4:1990/A1:1998	5.9.1998	Przypis 3	Termin minął (31.10.1998)
	EN 71-4:1990/A2:2003	9.12.2003	Przypis 3	Termin minął (31.1.2004)
	EN 71-4:1990/A3:2007	4.10.2007	Przypis 3	Termin minął (30.11.2007)
CEN	EN 71-5:1993 Bezpieczeństwo zabawek – Część 5: Zabawki (zestawy chemiczne) nie przeznaczone do wykonywania doświadczeń chemicznych	1.9.1993
CEN	EN 71-5:1993/A1:2006	31.5.2006	Przypis 3	Termin minął (31.7.2006)
CEN	EN 71-6:1994 Bezpieczeństwo zabawek – Część 6: Znak graficzny ostrzegawczy dotyczący wieku	22.6.1995
CEN	EN 71-7:2002 Bezpieczeństwo zabawek – Część 7: Farby do malowania palcami – Wymagania i metody badań	15.3.2003
CEN	EN 71-8:2003 Bezpieczeństwo zabawek – Część 8: Huśtawki, zjeżdżalnie i podobne zabawki aktywizujące przeznaczone do użytku domowego – wewnątrz i na zewnątrz	9.12.2003
CEN	EN 71-8:2003/A1:2006	26.10.2006	Przypis 3	Termin minął (30.11.2006)
CENELEC	EN 62115:2005 Zabawki elektryczne – Bezpieczeństwo użytkowania IEC 62115:2003 (Zmodyfikowana) + A1:2004	8.3.2006	EN 50088:1996 + A1:1996 + A2:1997 + A3:2002 Przypis 2.1	Termin minął (1.1.2008)

Przypis 1:

Data ustania domniemania zgodności jest zasadniczo datą wycofania („dw”) określoną przez europejskie organizacje normalizacyjne. Zwraca się jednak uwagę użytkowników tych norm na fakt, że w niektórych szczególnych przypadkach data ustania i data domniemania mogą nie być tożsame.

Przypis 2.1:

Nowa (lub zmieniona) norma ma taki sam zakres, jak norma zastąpiona. W określonym dniu ustaje domniemanie zgodności normy zastąpionej z wymogami zasadniczymi dyrektywy.

Przypis 2.2:

Zakres nowej normy jest szerszy od zakresu normy zastąpionej. W określonym dniu ustaje domniemanie zgodności normy zastąpionej z wymogami zasadniczymi dyrektywy.

Przypis 2.3:

Zakres nowej normy jest węższy od zakresu normy zastąpionej. W określonym dniu ustaje domniemanie zgodności normy zastąpionej (częściowo) z wymogami zasadniczymi dyrektywy w odniesieniu do produktów, które obejmuje zakres nowej normy. Domniemanie zgodności z wymogami zasadniczymi dyrektywy w odniesieniu do produktów, które nadal obejmuje zakres normy zastąpionej (częściowo), a których nie obejmuje zakres nowej normy, pozostaje bez zmian.

Przypis 3:

W przypadku zmian, normą, do której dokonuje się odniesienia jest EN CCCCC:YYYY, z wcześniejszymi zmianami, o ile takie miały miejsce, oraz nowa przytoczona zmiana. Zastąpiona norma (kolumna 3) składa się zatem z EN CCCCC:YYYY z wcześniejszymi zmianami, o ile takie miały miejsce, ale nowa przytoczona zmiana nie wchodzi w jej skład. W określonym dniu ustaje domniemanie zgodności normy zastąpionej z wymogami zasadniczymi dyrektywy.

Uwaga:

—	Wszelkie informacje na temat dostępności norm można uzyskać w europejskich organizacjach normalizacyjnych lub w krajowych organach normalizacyjnych, których lista znajduje się w załączniku do dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, zmienionej dyrektywą 98/48/WE.

—	Publikacja odniesień w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nie oznacza, że normy są dostępne we wszystkich językach Wspólnoty.

—	Lista ta zastępuje wszystkie poprzednie listy opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Komisja czuwa nad uaktualnianiem listy. [this note has only to be included in the case of a consolidated list]

—	Więcej informacji na temat zharmonizowanych norm można uzyskać pod następującym adresem: http://ec.europa.eu/enterprise/newapproach/standardization/harmstds/

(1) ESO: Europejskie organizacje normalizacyjne:

—	CEN: Avenue Marnix 17, B-1000, Brussels, Tel. +32 2 5500811; fax +32 2 5500819 (http://www.cen.eu)

—	CENELEC: Avenue Marnix 17, B-1000, Brussels, Tel. +32 2 5196871; fax +32 2 5196919 (http://www.cenelec.org)

—	ETSI: 650, route des Lucioles, F-06921 Sophia Antipolis, Tel. +33 492 944200; fax +33 493 654716 (http://www.etsi.eu)

16.4.2009

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 87/5

POMOC PAŃSTWA – NIDERLANDY

Pomoc Państwa C 45/08 (ex NN 97/05) – Pomoc na rzecz Farm Dairy Flevoland

Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 88 ust. 2 Traktatu WE

2009/C 87/03

Pismem z dnia 26 listopada 2008 r., zamieszczonym w języku oryginału na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Niderlandy o swojej decyzji wszczęcia postępowania określonego w art. 88 ust. 2 Traktatu WE dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.

Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka pomocy, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i następującego po nim pisma. Uwagi należy kierować do Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Komisji Europejskiej na następujący adres lub numer faksu:

Commission européenne

Direction générale de l'agriculture et du développement rural

Direction M. Législation agricole

Unité M.2. Concurrence

Rue de la Loi, 130 5/94A

B-1049 Bruxelles

Faks (32-2) 296 76 72

Otrzymane uwagi zostaną przekazane władzom niderlandzkim. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.

STRESZCZENIE

1. PROCEDURA

Analiza arkusza informacyjnego doręczonego w ramach wniosku o zwolnienie na podstawie rozporządzenia (WE) nr 68/2001, Komisja dysponowała informacjami w sprawie pomocy, która została, lub która mogła być przyznana na rzecz Farm Dairy Flevoland. Pismem z dnia 29 czerwca 2004 r. Komisja zwróciła się z wnioskiem do władz niderlandzkich o dostarczenie informacji dotyczących przedmiotowego środka.

2.	Władze niderlandzkie odpowiedziały pismem z dnia 28 listopada 2005, zarejestrowanym z datą 29 listopada 2005 r.

3.	Pismem z dnia 22 maja 2007 r. Komisja zwróciła się z wnioskiem o dostarczenie dodatkowych informacji. Władze niderlandzkie udzieliły na nie odpowiedzi pismem z dnia 22 czerwca 2007 r. zarejestrowanym z datą 25 czerwca 2007 r.

2. OPIS ŚRODKA

Dnia 24 sierpnia 1998 r. Farm Dairy złożyło wniosek o przyznanie pomocy na mocy punktu 3.3. jednolitego dokumentu programowego (Enig Programmeringsdocument) prowincji Flevoland. Przedsiębiorstwo zamierzało stworzyć zarówno bezpośrednie jak i pośrednie miejsca pracy. Farm Dairy jest przedsiębiorstwem produkującym przetwory mleczne.

Dnia 23 września 1998 r. prowincja wydała pozytywną opinię w sprawie wyżej wspomnianego wniosku o przyznanie pomocy i zwróciła z wnioskiem o zapewnienie finansowania do niderlandzkiego Ministerstwa Rolnictwa (Ministerie voor Landbouw, Natuur and Voedselkwaliteit – LNV), które również wyraziło pozytywną opinię w tej sprawie.

W związku ze stanowiskiem przyjętym przez LNV, władze prowincji wydały decyzję przyznającą Farm Dairy całkowita kwotę w wysokości 1 575 miliona NLG (715 909 EUR) oraz dnia 3 marca 1999 r. zawiadomiły Farm Dairy o decyzji przyznania pomocy. Przedmiotowa dotacja miała być finansowana za pośrednictwem EFOGR, przez władze centralne oraz władze prowincji.

Na podstawie informacji przykazanych przez Komisję Europejską, zgodnie z którymi przyznanie pomocy przedsiębiorstwu zajmującemu się produkcją przetworów mlecznych miało nie być dozwolone, LNV zadecydowało o nieprzyznawaniu finansowania ze środków publicznych, o czym poinformowało władze prowincji pismem z dnia 14 września 1999 r.

W następstwie kontroli przeprowadzonej przez DG ds. Rolnictwa, Komisja zdecydowała, że projekt nie może być finansowany za pośrednictwem jednolitego dokumentu programowego (JDP) i w związku z tym część środków finansowych pochodzących z EFOGR nie zostanie przyznana. Pismem z dnia 25 czerwca Komisja poinformowała władze prowincji o swojej decyzji.

9.	Jednakże władze prowincji podjęły decyzję o przyznaniu środków finansowych na projekt wyłącznie ze środków własnych. Pismem z dnia 20 listopada 2000 r. Farm Dairy zostało poinformowane o ostatecznym przyznaniu dotacji oraz o wypłaceniu pomocy.

10.

Dnia 23 lutego 2001 r. doszło do nieoficjalnego spotkania urzędników DG ds. Rolnictwa i przedstawicieli prowincji Flevoland, na wniosek tych ostatnich. Podczas spotkania urzędnicy zaznaczyli, iż przyznanie Farm Dairy pomocy było niezgodne z prawem, w związku z czym powinna ona podlegać zwrotowi w celu przeznaczenia jej na inny projekt.

11.

Mimo to władze prowincji zdecydowały o przyznaniu Farm Dairy pomocy w formie rekompensaty za szkody wyrządzone w wyniku cofnięcia decyzji o przyznaniu wyżej wspomnianej pomocy. Przedmiotowa rekompensata była równa kwocie, która zostałaby przyznana Farm Dairy w przypadku zatwierdzenia przedmiotowej pomocy.

3. WSTĘPNA OCENA

12.	Na podstawie dostępnych informacji Komisja stwierdza na obecnym etapie, iż środek, o którym mowa, podlega przepisom art. 87 ust. 1 Traktatu i stanowi pomoc państwa. Pomoc ta została przyznana przedsiębiorstwu działającemu na rynku konkurencyjnym i z funduszy prowincji Flevoland.

13.	Ponieważ przyznanie i wypłata pomocy nastąpiły bez wcześniejszego zgłoszenia tego faktu, jest to pomoc przyznana niezgodnie z prawem w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 659/1999.

14.

Na bieżącym etapie Komisja nie może ocenić zgodności pomocy. Komisja nie dysponuje obecnie wystarczającymi informacjami, aby móc ocenić, czy pomoc jest zgodna z wymaganiami przewidzianymi w wytycznych dotyczących pomocy państwa i pomocy inwestycyjnej udzielanej na potrzeby przetwarzania i zbytu produktów rolnych (1), mających zastosowanie w momencie przyznania pomocy. Wyżej wspomniane wytyczne wyraźnie wykluczają inwestycje w sektorze mleka krowiego i produktów z niego wytwarzanych, chyba że produkcja wiąże się z dużą ilością innowacji lub spełnia inne kryteria związane ze zdolnością produkcyjną lub istnieniem innych rynków zbytu. Nie wykazano, aby te kryteria zostały spełnione.

15.

Zgodnie z pkt 3 lit. d) wyżej wspomnianych wytycznych Komisja musi dokonać oceny kwalifikowalności przedmiotowych środków do współfinansowania wspólnotowego zgodnie z przepisami rozporządzenia (EWG) nr 2328/91 Rady (2). Z powyższych informacji wynika, że projekt nie mógł być finansowany za pośrednictwem jednolitego dokumentu programowego (JDP). W związku z tym na bieżącym etapie Komisja ocenia, że przedmiotowy środek nie kwalifikuje się do odstępstw, o których mowa w pkt 3 lit d) wyżej wspomnianych wytycznych.

16.

Władze niderlandzkie zmieniły następnie podstawę prawną pomocy, stwierdzając, że pomoc została przyznana z tytułu rekompensaty za szkody poniesione w wyniku błędnego przyznania przez władze pomocy, która następnie okazała się niezgodna z prawem i być może jest niezgodna ze wspólnym rynkiem. Jednakże z orzecznictwa jasno wynika , że biorąc pod uwagę obowiązkowy charakter kontroli pomocy państwa dokonywanej przez Komisję na mocy art. 88 Traktatu WE, przedsiębiorstwa będące beneficjentami tej pomocy zasadniczo nie powinny mieć uzasadnionego zaufania co do prawidłowości tej pomocy, chyba że została ona przyznana zgodnie z procedurą przewidzianą w wyżej wspomnianym artykule. Sumienny podmiot gospodarczy powinien normalnie upewnić się, czy przedmiotowa procedura była przestrzegana (3).

17.

Przyznanie pomocy z tytułu rekompensaty stanowiłoby obejście zakazu przyznawania pomocy bez zgody Komisji. Ponadto w momencie, w którym prowincja Flevoland stwierdziła, że pomoc została przyznana z tytułu rekompensaty za błąd popełniony przez administrację, była ona całkowicie świadoma faktu, iż przyznanie pomocy powinno nastąpić po wcześniejszym uzyskaniu zgody Komisji.

18.

Ponieważ władze niderlandzkie nie powołały się na żadną inną podstawę prawną, na bieżącym etapie nie można wykluczyć, że przedmiotowa pomoc stanowi pomoc operacyjną, czyli pomoc mającą na celu zniesienie kosztów ponoszonych w normalnych warunkach przez przedsiębiorstwo z tytułu bieżącego zarządzania i normalnej działalności. Taka środki pomocy powinny być zasadniczo uznane za niezgodne ze wspólnym rynkiem.

19.

Dlatego też w świetle dostępnych informacji oraz po dokonaniu wstępnej oceny Komisja ma wątpliwości co do zgodności pomocy przyznanej Farm Dairy ze wspólnym rynkiem i w związku z tym podjęła decyzję o wszczęciu postępowania zgodnie z art. 88 ust. 2 Traktatu WE. Zgodnie z art. 14 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 wszelka pomoc przyznana niezgodnie z prawem, uznana za niezgodną ze wspólnym rynkiem, podlega odzyskaniu od beneficjenta, o ile nie jest to sprzeczne z ogólną zasadą prawa wspólnotowego.

TEKST PISMA

„Hierbij deelt de Commissie Nederland mee dat zij na onderzoek van de door uw autoriteiten verstrekte informatie over de hierboven genoemde maatregel heeft besloten de procedure van artikel 88, lid 2, van het EG-Verdrag in te leiden.

1. PROCEDURE

In het kader van het onderzoek van de beknopte informtatie die in verband met een verzoek om vrijstelling op grond van Verordening 68/2001 is toegestuurd, is de Commissie geïnformeerd over steun die is of zou zijn verstrekt aan Farm Dairy Flevoland. Bij brief van 29 juni 2004 (ref. AGR/16887) heeft de Commissie Nederland verzocht om informatie aangaande deze maatregel.

2.	De Nederlandse autoriteiten hebben hierop gereageerd bij brief van 28 november 2005, geregistreerd op 29 november 2005 (ref. AGR 35198).

3.	Bij brief van 22 mei 2007 (ref. AGR 12814) heeft de Commissie om aanvullende informatie gevraagd, op welk verzoek Nederland heeft geantwoord bij brief van 22 juni 2007, geregistreerd op 25 juni 2007 (ref. AGR 17675).

2. BESCHRIJVING VAN DE MAATREGEL

2.1. Context van de maatregel

Farm Dairy is een bedrijf dat zuivelproducten vervaardigt. De onderneming is verhuisd naar haar huidige locatie te Lelystad in Flevoland, dat een onder doelstelling nr. 1 vallende regio is. Op 24 augustus 1998 heeft Farm Dairy een steunaanvraag ingediend op grond van punt 3.3 van het EPD (Enig Programmeringsdocument) van de Provincie Flevoland. De vestiging van deze onderneming zou zowel direct als indirect voor extra werkgelegenheid in de regio zorgen.

Op 23 september 1998 heeft de Provincie naar aanleiding van deze steunaanvraag een gunstig advies afgegeven. De Provincie baseerde zich in dit besluit onder andere op de gunstige perspectieven in termen van werkgelegenheid, milieu, het drukken van de transportkosten voor de melk (tot die tijd werd de in Flevoland geproduceerde melk buiten Flevoland verwerkt, soms zelfs in België) en de rentabiliteitsverwachtingen van de onderneming. Farm Dairy verwachtte namelijk contracten te kunnen afsluiten met de in Flevoland gevestigde zuivelproducenten, alsmede met een bekende supermarktketen, waarmee men verzekerd zou zijn van de afname van de zuivelproducten. Farm Dairy zou naar schatting 48 miljoen kilo melk op jaarbasis verwerken.

Op 14 december 1998 heeft de Provincie bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) een verzoek om medefinanciering ingediend, alsmede een verzoek om projectevaluatie. Het ministerie heeft zich vóór het project uitgesproken, op basis van een onder andere vanuit economisch perspectief gunstige beoordeling. Het ministerie heeft ook aangegeven dat het productieproces op zichzelf niet innoverend was, maar dat er wel sprake was van marktinnovatie.

Naar aanleiding van dit standpunt van het ministerie van LNV heeft de Provincie besloten een subsidie van in totaal 1,575 miljoen gulden (zijnde 715 909 euro) aan Farm Dairy te verlenen. De Provincie heeft Farm Dairy op 3 maart 1999 meegedeeld dat zij voornemens was deze subsidie te verstrekken. De subsidie zou gefinancierd worden door middel van bijdragen uit het EOGFL, van de rijksoverheid en de Provincie.

8.	Naar aanleiding van twijfels over de mogelijkheid dat de Europese Commissie de steun zou goedkeuren, heeft het ministerie van LNV besloten dat geen overheidsfinanciering zou plaatsvinden, waarvan zij de Provincie bij brief van 14 september 1999 op de hoogte heeft gesteld.

Het directoraat-generaal Landbouw heeft naar aanleiding van een door haar uitgevoerde controle vastgesteld dat het project niet via het EDP kon worden gefinancierd, en dat het uit het EOGFL te financieren deel van de steun daarom niet zou worden toegekend. Van dit besluit heeft het DG Landbouw de Provincie bij brief van 25 juni 1999 in kennis gesteld.

10.	De Provincie heeft niettemin besloten het project te financieren, en wel uitsluitend uit provinciefondsen. Bij brief van 20 november 2000 is Farm Dairy op de hoogte gebracht van de definitieve toekenning van deze subsidie en de betaling daarvan.

11.

Op 23 februari 2001 heeft er op verzoek van de Provincie Flevoland een informele ontmoeting plaatsgevonden tussen ambtenaren van het DG Landbouw en vertegenwoordigers van de Provincie Flevoland, op aanvraag van de Provincie. Tijdens deze bijeenkomst zouden ambtenaren van het DG Landbouw aangegeven hebben dat de steun aan Farm Dairy niet verenigbaar was met de gemeenschappelijke markt en dat deze teruggevorderd moest worden, waarbij deze fondsen desnoods in het kader van een ander project konden worden gebruikt.

12.

De Provincie heeft er desondanks voor gekozen de steun te verlenen in de vorm van een vergoeding aan Farm Dairy wegens de geleden schade als gevolg van het intrekken van het steunverleningsbesluit. De hoogte van die schadevergoeding was gelijk aan het bedrag dat Farm Dairy zou hebben ontvangen indien de steunverlening wel zou zijn toegestaan. De Provincie was namelijk van mening dat, aangezien in het steunverleningsbesluit niet de mogelijkheid was opgenomen de steun in te trekken, zij aan dit besluit gebonden was en verplicht was de steun toe te kennen, wilde zij niet geconfronteerd worden met gerechtelijke stappen van de zijde van Farm Dairy. De Provincie heeft haar voorstel tot schadevergoeding bij brief van 10 mei 2001 aan Farm Dairy voorgelegd. Farm Dairy heeft dit voorstel bij brief van 21 mei 2001 aanvaard.

2.2. Rechtsgrondslag

13.	Aanvankelijk was de steun verleend in het kader van het EDP van de Provincie Flevoland. Vervolgens is de steun, om redenen die hiervoor uiteengezet zijn, verleend in de vorm van een vergoeding voor de geleden verliezen als gevolg van het besluit tot intrekking van de steunverlening.

2.3. Bedrag van de steun

14.	De steun bedraagt 1 575 000 NLG, d.i. 715 909 euro. Dit bedrag komt overeen met 8,5 % van het bedrag aan investeringen, die 18 597 000 NLG belopen.

2.4. Begunstigde

15.	De begunstigde is Farm Dairy B.V., gevestigd te Lelystad. Het gaat om een onderneming die zuivelproducten vervaardigt, zoals yoghurt en andere desserts op basis van melk.

2.5. Duur van de maatregel

16.	De steun is verleend voor de periode 1 oktober 1998 tot 1 mei 2000, zijnde de data van aanvang en einde van het project van Farm Dairy. Het steunverleningsbesluit als zodanig is op 3 maart 1999 genomen.

3. VOORLOPIGE BEOORDELING

17.

Overeenkomstig artikel 6, lid 1, van Verordening (EG) nr. 659/1999 van 22 maart 1999 behelst de beschikking om de formele onderzoeksprocedure in te leiden een samenvatting van de relevante feiten en rechtspunten, een eerste beoordeling van de Commissie omtrent de steunverlenende aard van de voorgestelde maatregel, alsmede de redenen waarom getwijfeld wordt aan de verenigbaarheid ervan met de gemeenschappelijke markt.

3.1. Het bestaan van staatssteun in de zin van artikel 87, lid 1, van het EG-Verdrag

18.

Op grond van artikel 87, lid 1, van het EG-Verdrag zijn steunmaatregelen van de staten of in welke vorm dan ook met staatsmiddelen bekostigd, die de mededinging door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de gemeenschappelijke markt, voor zover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt.

19.	Steunmaatregel van de staat: aan deze voorwaarde is voldaan, aangezien de steunmaatregel door de Provincie Flevoland is toegekend.

20.

Steunmaatregel die leidt tot ongunstige beïnvloeding van het handelsverkeer en de mededinging vervalst of dreigt te vervalsen: de zuivelsector staat open voor mededinging op communautair niveau (4) en is derhalve gevoelig voor elke maatregel ten gunste van de productie in een van de lidstaten. In het onderhavige geval was het doel de melk te verwerken in de provincie Flevoland, terwijl de melk voordien voor een deel in België werd verwerkt. Daarom dreigt deze maatregel de mededinging op de markt voor melk en melkproducten te vervalsen.

21.	Maatregel waardoor bepaalde ondernemingen of bepaalde producties worden begunstigd: de steun werd aan één enkele onderneming verstrekt, te weten Farm Dairy.

22.	Om deze redenen komt de Commissie in dit stadium tot de conclusie dat de maatregel in kwestie onder artikel 87, lid 1, van het EG-Verdrag valt en als staatssteun moet worden aangemerkt.

3.2. Het kwalificeren van de maatregel als onrechtmatige steun

23.	Aangezien de steun is toegekend en uitbetaald zonder vooraf te zijn aangemeld, gaat het om onrechtmatige steun in de zin van artikel 1, punt f) van Verordening (EG) nr. 1659/1999.

3.3. Voorlopige beoordeling van de verenigbaarheid van de steun

24.

De Nederlandse autoriteiten hebben de steun op tweeërlei wijze gerechtvaardigd. Aanvankelijk, dat wil zeggen bij het toekennen van de steun, werd aangegeven dat het om investeringssteun ging, die binnen het kader van het EPD Flevoland zou moeten vallen (zie hierboven). Vervolgens, nadat de Europese Commissie had aangegeven dat op deze basis geen financieringsbijdrage zou worden verstrekt, hebben de autoriteiten van de Provincie Flevoland deze investeringssteun omgezet in een schadevergoeding voor de geleden verliezen als gevolg van het niet toekennen van de steun. Het voorlopige onderzoek van de steunmaatregel in het onderhavige besluit zal dan ook in drie onderdelen worden opgesplitst: onderzoek naar de verenigbaarheid van de steun als investeringssteun (3.3.1.), als schadevergoeding (3.3.2.) en onderzoek naar eventuele andere rechtsgrondslagen (3.3.3.).

3.3.1. Investeringssteun

25.

De Commissie heeft de maatregelen onderzocht in het licht van de regelgeving die van toepassing was op het moment waarop de maatregel werd toegekend, dat wil zeggen op 3 maart 1999. In dit geval gaat het om de kaderregeling inzake staatssteun voor investeringen voor de verwerking en de afzet van landbouwproducten (5) (hierna „de kaderregeling” genoemd).

26.

Krachtens punt 3, onder b), van de kaderregeling wordt investeringssteun ten behoeve van investeringen als genoemd in punt 1.2, tweede en derde streepje, van de bijlage bij Beschikking 94/173/EG van de Commissie geacht onverenigbaar te zijn met de gemeenschappelijke markt. Daarnaast worden investeringen die op grond van punt 2 van diezelfde bijlage zijn uitgesloten, eveneens geacht onverenigbaar te zijn met de gemeenschappelijke markt indien niet wordt voldaan aan de daarin genoemde bijzondere voorwaarden.

27.

In het onderhavige geval is punt 2.3 van Beschikking nr. 94/173/EG van belang, waarin het volgende wordt bepaald:

„In de sector koemelk en koemelkprodukten komen de volgende investeringen niet voor bijstand in aanmerking:

—

[…]

—	investeringen met betrekking tot de volgende producten: boter, weipoeder, melkpoeder, butteroil, lactose, caseïne en caseïnaten,

—

investeringen voor de bereiding van verse producten en kaas, behalve producten die in belangrijke mate innoverend inspelen op de ontwikkeling van de vraag, producten waarvoor is aangetoond dat de capaciteit ontoereikend is en dat er daadwerkelijk afzetmogelijkheden voor die producten bestaan, en producten die volgens de in de Gemeenschapsvoorschriften omschreven traditionele of biologische methoden worden bereid.

De bovenstaande beperkingen gelden niet voor de volgende investeringen, voor zover zij niet leiden tot een uitbreiding van de capaciteit:

—	investeringen met het oog op aanpassing aan de sanitaire voorschriften van de Gemeenschap,

—	investeringen op het gebied van milieubescherming.”

28.

Hieruit volgt dat, a priori, een investeringssteun voor de bereiding van verse produkten zoals de steun die hier onderzocht wordt, niet verenigbaar zou zijn met de gemeenschappelijke markt, tenzij deze investering in aanmerking zou komen voor de toepassing van één van de uitzonderingen vermeld in punt 2.3 van de bijlage bij Beschikking 94/173/EG.

29.

In dit stadium beschikt de Commissie niet over voldoende elementen op basis waarvan kan worden geconcludeerd dat de door Farm Dairy gedane investeringen voldoen aan een van de bovengenoemde voorwaarden, waardoor op hen het verbod inzake investeringssteun niet van toepassing zou zijn. Met name is niet duidelijk of er bij de productie in belangrijke mate sprake is van innovatie, in overeenstemming met de ontwikkelingen aan de vraagzijde, of er onvoldoende capaciteit is dan wel of er reële of effectieve afzetmogelijkheden bestaan.

30.

De Commissie merkt op dat de Nederlandse autoriteiten in de briefwisseling niet hebben aangegeven dat aan deze voorwaarden was voldaan. Integendeel, uit de door de Nederlandse autoriteiten overgelegde documentatie blijkt dat het productieproces niet innoverend is (zie nota van het ministerie van Landbouw van 14 december 1998, die als bijlage is gevoegd bij de brief van Nederland aan de Commissie van 29 november 2005). Daarom plaatst de Commissie in dit stadium twijfels bij de verenigbaarheid van de maatregel in kwestie met de regelgeving inzake investeringssteun.

31.

Overigens heeft de Commissie de steun nagekeken in het licht van artikel 3, d) van de vermelde richtlijnen, die aangeven dat de Commissie per geval moet onderzoeken in hoeverre een steunmaatregel die op grond van deze richtsnoeren en dienstige maatregelen moet worden uitgesloten maar in beginsel wel voor communautaire medefinanciering op grond van Verordening 2328/91 (6) in aanmerking komt. Uit de brief die door de Commissie aan Nederland opgestuurd werd op 25 juni 1999 volgt dat het project niet gefinancierd kon worden door middel van het EPD. Bijgevolg is de Commissie in dit stadium van mening dat de uitzonderingen vermeld in punt 3, d) van vermelde kaderregeling niet van toepassing zijn op de onderhavige maatregel.

3.3.2. Vergoeding van de geleden schade als gevolg van het niet toekennen van de steun

32.

De Nederlandse autoriteiten hebben aangegeven dat de steun is verleend in de vorm van een vergoeding voor de geleden schade als gevolg van de door de overheid gemaakte fout, aangezien zij de steun in eerste instantie had toegekend, terwijl later bleek dat die steun onrechtmatig en misschien onverenigbaar was.

33.

Het Hof heeft geoordeeld dat de betaling van schadevergoeding niet als steun kan worden aangemerkt (7). Het Hof heeft zich daarbij gebaseerd op het feit dat overheidssteun en schadevergoeding een verschillend rechtskarakter dragen. Daarom levert de betaling van een schadevergoeding de begunstigde daarvan in beginsel geen voordeel op, omdat het eenvoudigweg gaat om compensatie voor een door hem genoten recht.

34.

In onderhavig geval kan moeilijk worden beweerd dat de begunstigde recht op steun heeft, aangezien dit vermeende recht reeds vanaf het begin zijn grondslag vond in een onrechtmatige gedraging van de lidstaat. Uit constante jurisprudentie blijkt namelijk dat gezien het dwingende karakter van de door de Commissie op grond van artikel 88 van het EG-Verdrag uitgevoerde controle op staatssteun, ondernemingen die staatssteun genieten in beginsel alleen een gewettigd vertrouwen in de rechtmatigheid van die steun mogen hebben indien deze is verleend met inachtneming van de in genoemd artikel vastgestelde procedure. Normaal gesproken mag van een serieuze deelnemer aan het economisch verkeer namelijk worden verwacht dat hij in staat is zich ervan te vergewissen dat deze procedure is nageleefd (8).

35.

In dezen is het eveneens van belang op te merken dat het verlenen van steun in de vorm van een schadevergoeding zou betekenen dat het verbod op het toekennen van steun zonder goedkeuring door de Commissie zou worden omzeild. Dit wordt overigens bevestigd door het feit dat op het moment dat de Provincie Flevoland aangaf dat de steun in kwestie zou worden toegekend in het kader van een vergoeding voor de door de overheid gemaakte fout, zij zich terdege bewust was van het feit dat de steun vóór toekenning daarvan ter goedkeuring aan de Commissie had moeten worden voorgelegd.

36.	De Commissie plaatst dan ook haar twijfels bij de vraag of het verlenen van het predicaat schadevergoeding een afdoende rechtvaardiging vormt om te concluderen dat de onderhavige maatregel niet als steun moet worden aangemerkt.

3.3.3. Andere rechtsgrondslagen op grond waarvan de steun verenigbaar zou zijn

37.

Nu de Nederlandse autoriteiten geen andere rechtsgrondslagen hebben aangevoerd ten behoeve van het onderzoek en het eventueel goedkeuren van de aan Farm Dairy toegekende maatregel, kan in dit stadium niet worden uitgesloten dat de voorgenomen steun als exploitatiesteun moet worden aangemerkt, anders gezegd steun die erop gericht is de onderneming te vrijwaren van de kosten die zij zelf normaliter voor het dagelijks beheer of de normale bedrijfsvoering had moeten dragen. Dergelijke steun moet in beginsel als onverenigbaar met de gemeenschappelijke markt worden beschouwd.

38.

Op basis van het thans voorliggende dossier beschikt de Commissie niet over informatie op grond waarvan zij kan beoordelen of de steun verenigbaar is met andere op het moment van de steunverlening geldende richtsnoeren of kaderregelingen. De Commissie herinnert er in dit opzicht aan dat het aan de betrokken lidstaat is om in het kader van diens samenverwerkingsverplichting jegens de Commissie alle informatie te verstrekken aan de hand waarvan deze laatste kan verifiëren of is voldaan aan de voorwaarden op grond waarvan deze lidstaat zou mogen afwijken van de relevante regelgeving (9).

4. BESLUIT

39.

Gelet op bovenstaande overwegingen verzoekt de Commissie Nederland in het kader van de procedure van artikel 88, lid 2, van het EG-Verdrag binnen een maand na de datum van ontvangst van deze brief zijn opmerkingen kenbaar te maken en alle informatie te verstrekken die van nut kan zijn voor de beoordeling van de maatregel. Zij nodigt uw autoriteiten uit onmiddellijk een kopie van deze brief aan de mogelijke begunstigde van de steun te doen toekomen.

40.	De Commissie herinnert Nederland aan de opschortende werking van artikel 88, lid 3 van het EG-Verdrag en verwijst naar artikel 14 van Verordening (EG) nr. 659/1999 van de Raad, waarin is bepaald dat iedere onrechtmatig verleende steun van de begunstigde kan worden teruggevorderd.

41.

De Commissie attendeert Nederland er hierbij op dat zij de betrokkenen op de hoogte zal brengen door middel van de bekendmaking van deze brief en een samenvatting daarvan in het Publicatieblad van de Europese Unie. Alle bovengenoemde betrokkenen zullen in de gelegenheid worden gesteld binnen een maand na de datum van die bekendmaking hun opmerkingen kenbaar te maken.”

(1) Dz.U. C 29 z 2.2.1996, s. 4.

(2) Dz.U. L 218 z 6.8.1991, s. 1.

(3) ETS, 14 stycznia 1997 r. Królestwo Hiszpanii przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, C-169/95, s. I-35.

(4) Op grond van jurisprudentie van het Hof van Justitie vormt een verbetering van de concurrentiepositie van een onderneming als gevolg van staatsteun over het algemeen een bewijs voor het feit dat sprake is van concurrentievervalsing ten opzichte van andere ondernemingen die een dergelijke steun niet hebben ontvangen (Zaak C - 730/79, Jur. 1980, blz. 2671, punten 11 en 12).

(5) PB C 29 van 2.2.1996, blz. 4.

(6) PB L 218 van 6.8.1991, p. 1.

(7) HvJ, 27.9.1988, Asteris AE vs. Helleense Republiek en EEG, gevoegde zaken 106-120/87, Jur. 1988, blz. 5515.

(8) HvJ, 14 januari 1997, Spanje/Commissie, zaak C-169/95, Jur. blz. I-135.

(9) Arrest van het Gerecht van 15 juni 2005, Regione autonoma della Sardegna/Commissie, T-171/02, Jur. blz. II-2123, punt 129.

16.4.2009

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 87/14

Publikacja wniosku w sprawie zmian zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 510/2006 w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych

2009/C 87/06

Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu wobec wniosku w sprawie zmian zgodnie z art. 7 rozporządzenia Rady (WE) nr 510/2006 (1). Oświadczenia o sprzeciwie muszą wpłynąć do Komisji w terminie sześciu miesięcy od daty niniejszej publikacji.

WNIOSEK W SPRAWIE ZMIAN

ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) Nr 510/2006

Wniosek w sprawie zmian zgodnie z art. 9

„PARMIGIANO REGGIANO”

N.WE: IT-PDO-0317-0016-26.7.2007

CHOG ( ) CHNP ( X )

1. Nagłówek w specyfikacji produktu, którego dotyczy zmiana:

—		Nazwa produktu
—		Opis produktu
—		Obszar geograficzny
—		Dowód pochodzenia
—		Metoda produkcji
—		Związek z obszarem geograficznym
—		Etykietowanie
—		Wymogi krajowe
—		Inne [określić jakie]

2. Rodzaj zmian:

—		Zmiana jednolitego dokumentu lub streszczenia specyfikacji
—		Zmiana specyfikacji zarejestrowanej ChNP lub zarejestrowanego ChOG, w odniesieniu do których nie opublikowano ani jednolitego dokumentu ani streszczenia specyfikacji
—		Zmiana specyfikacji niewymagająca zmian w opublikowanym jednolitym dokumencie (art. 9 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 510/2006)
—		Tymczasowa zmiana specyfikacji wynikająca z wprowadzenia obowiązkowych środków sanitarnych lub fitosanitarnych przez władze publiczne (art. 9 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 510/2006)

3. Zmiana (zmiany):

3.1. Opis produktu

W sposób bardziej precyzyjny opisane są cechy charakterystyczne wyrobu gotowego.

W celu wyraźniejszego wskazania elementów podlegających kontroli bardziej szczegółowo opisano sposób karmienia bydła, od którego pochodzi mleko wykorzystywane do produkcji sera „Parmigiano Reggiano D.O.P.”.

3.2. Metoda produkcji

Sprecyzowano dozwolone i niedozwolone rodzaje paszy dla bydła mlecznego.

Aby nie dopuścić do skażenia warunków panujących w oborach, również za pośrednictwem gleb i paszy, zakazuje się stosowania w obiektach hodowlanych jakichkolwiek kiszonek, włącznie z ich przechowywaniem. Przewiduje się, że ewentualna hodowla zwierząt mięsnych i zwierząt mlecznych powinna być prowadzona w oddzielnych obiektach.

Wprowadzono kilka bardziej precyzyjnych wytycznych odnośnie do wymiarów kotłów serowarskich i zasad ich wykorzystania. Wytyczne te dokładniej opisują tradycyjny sposób produkcji w celu zachowania jej rzemieślniczego charakteru i związku z obszarem pochodzenia. Wprowadzono możliwość ponownego wykorzystania 15 % kotłów serowarskich serowarni do przeprowadzenia drugiej fazy produkcji sera, uzasadnionej szczególnymi warunkami techniczno-produkcyjnymi panującymi na obszarze produkcji sera „Parmigiano-Reggiano D.O.P.”. Ten nowy przepis ma zaradzić problemowi zwiększenia laktacji krów, jaki występuje w związku z krzywą laktacji, aby umożliwić producentom sera wykorzystanie większej ilości produkowanego mleka bez konieczności instalowania nowych kotłów serowarskich lub nowych urządzeń. 15% kotłów serowarskich odpowiada maksymalnej średniej wzrostu produkcji mleka.

Usunięto informacje dotyczące znakowania przez wypalanie, ponieważ obowiązujące przepisy nie dopuszczają stosowania otwartego ognia w pomieszczeniach, w których odbywa się sezonowanie.

3.3. Etykietowanie

W celu zagwarantowania autentyczności i umożliwienia prawidłowej identyfikacji sera „Parmigiano Reggiano” wprowadzanego do obrotu w opakowaniach zawierających produkt tarty lub porcjowany, wprowadza się jako specjalną zasadę dotyczącą etykietowania obowiązkowe umieszczanie znaku, który składa się w części górnej z rysunku porcji sera, kręgu sera „Parmigiano Reggiano” i noża oraz w części dolnej z napisu „PARMIGIANO REGGIANO”.

Znosi się obowiązek umieszczania napisu „Parmigiano Reggiano o CFPR” na płytce kazeinowej. Zniesienie tego obowiązku ma na celu umożliwienie stosowania również innych napisów, np. „Consorzio del Formaggio Parmigiano Reggiano” lub zbiorowego znaku towarowego.

Wprowadza się wyrażenie „pierwsze sezonowanie”, które jest równoważne określeniu „druga kategoria” lub „średnio dojrzały”.

3.4. Wymogi krajowe

Do specyfikacji produkcji sera wprowadza się odniesienie do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 listopada 1991 r., które już wcześniej obowiązywało i miało zastosowanie.

3.5. Inne

Przewiduje się, że porcjowanie i pakowanie muszą odbywać się na obszarze pochodzenia w celu zapewnienia jakości i identyfikowalności. Zgodnie z wytycznymi sformułowanymi przez Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 25 czerwca 2002 r. (C-66/00) i w wyroku z dnia 20 maja 2003 r. (C-469/00) jedynym odpowiednim sposobem ochrony konsumenta i zapewnienia autentyczności sera „Parmigiano Reggiano” wprowadzanego do obrotu w opakowaniach zawierających ser tarty lub porcjowany jest pakowanie na obszarze pochodzenia. Wynika to z utraty (w przypadku porcji bez skórki) lub braku widoczności (w przypadku podzielenia na wiele porcji ze skórką) znaków identyfikacyjnych produktu, które składają się ze znaku pochodzenia i znaku selekcji i umieszczane są na nienaruszonych kręgach, a więc z konieczności zapewnienia autentyczności pochodzenia produktu pakowanego i jego pełnej identyfikowalności. Z punktu widzenia jakości rozkrojenie kręgu pozbawia ser ochrony, jaką zapewnia skórka, która ze względu na duży stopień odwodnienia doskonale izoluje ser od otoczenia. Skórka chroni więc ser przed wysuszeniem, utlenieniem, wydzielaniem wilgoci, topieniem się części tłuszczowej i rozwojem pleśni. Aby zapobiec takim nieodwracalnym zjawiskom, zasadniczą kwestią jest ograniczenie do minimum czasu od rozkrojenia kręgu, wykonywanego w ściśle określony sposób i pod nadzorem przeszkolonego personelu, do zapakowania porcji sera próżniowo lub w kontrolowanej atmosferze.

JEDNOLITY DOKUMENT

ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) Nr 510/2006

„PARMIGIANO REGGIANO”

Nr WE: IT-PDO-0317-0016-26.7.2007

CHOG ( ) CHNP ( X )

1. Nazwa:

„Parmigiano Reggiano”

2. Państwo członkowskie lub kraj trzeci:

Włochy

3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego:

3.1. Rodzaj produktu (zgodnie z załącznikiem II)

Klasa 1.3 –

Sery

3.2. Opis produktu noszącego nazwę podaną w pkt1

„Parmigiano Reggiano” to ser o masie twardej, gotowany i wolno dojrzewający, produkowany z mleka krowiego, surowego, częściowo odtłuszczonego w procesie naturalnego wytrącania się tłuszczu. Mleko nie może być poddawane obróbce termicznej i musi pochodzić od krów karmionych paszą pochodzącą z określonego obszaru geograficznego. Sezonowanie musi trwać co najmniej 12 miesięcy. Ser „Parmigiano Reggiano” może być wprowadzany na rynek w całych kręgach, porcjowany lub tarty.

Ser „Parmigiano Reggiano” charakteryzuje się następującymi cechami:

—	kształt walca o bokach lekko wypukłych lub prawie prostych i podstawach lekko obrębionych,

—	wymiary: średnica podstaw od 35 do 45 cm, wysokość brzegu od 20 do 26 cm,

—	minimalna waga kręgu: 30 kg,

—	wygląd zewnętrzny: skórka o naturalnej barwie słomkowożółtej,

—	grubość skórki: około 6 mm,

—	barwa masy: od lekko słomkowej do słomkowej,

—	charakterystyka smakowo-zapachowa masy serowej: pachnąca, delikatna, o smaku pełnym, ale nie pikantnym,

—	struktura masy: drobnoziarnista, krusząca się na kawałki,

—	zawartość tłuszczu w suchej masie: min. 32 %.

3.3. Surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)

Mleko krowie, sól, podpuszczka cielęca.

Mleko pochodzi od krów hodowanych na określonym obszarze geograficznym.

Niedopuszczalne jest stosowanie dodatków.

3.4. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego)

Pasza dla krów pochodzi z określonego obszaru geograficznego, a jej ilość i jakość są ściśle określone.

Co najmniej 75 % suchej masy paszy musi być wyprodukowane na określonym obszarze geograficznym.

Karma nie może stanowić więcej niż 50 % suchej substancji racji żywieniowej.

Zabrania się stosowania jakichkolwiek kiszonek.

3.5. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym

Hodowle krów mlecznych, od których pochodzi mleko przeznaczone do produkcji sera „Parmigiano Reggiano”, znajdują się na określonym obszarze geograficznym.

Produkcja mleka i jego przetwarzanie muszą odbywać się na określonym obszarze geograficznym. Surowe i pełne mleko uzyskiwane z udoju wieczornego i porannego jest dostarczane do serowarni zgodnie ze specyfikacją produkcji. Mleko z porannego udoju przelewane jest do miedzianych kotłów serowarskich i mieszane z mlekiem z wieczornego udoju, częściowo odtłuszczonym w procesie naturalnego wytrącania się tłuszczu. Do mleka dodaje się naturalną serwatkę. Niedopuszczalne jest stosowanie wyselekcjonowanych enzymów. Po koagulacji, do której doprowadza się wyłącznie przez zastosowanie podpuszczki cielęcej, następuje krajanie skrzepu i gotowanie. Wytrącona masa serowa przelewana jest do odpowiednich form celem uformowania kręgów. Następnie nanosi się oznakowanie. Po kilku dniach odbywa się solenie w solance, a następnie sezonowanie, które powinno trwać przynajmniej 12 miesięcy.

Sezonowanie przez minimum 12 miesięcy musi odbywać się na określonym obszarze geograficznym.

Po zakończeniu minimalnego okresu sezonowania przeprowadza się badania w celu sprawdzenia zgodności ze specyfikacją produkcji.

3.6. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itd.

Ser „Parmigiano Reggiano” może być wprowadzany do obrotu w całych kręgach, porcjowany lub tarty.

Aby chronić konsumenta i zagwarantować autentyczność sera „Parmigiano Reggiano” wprowadzanego do obrotu w postaci tartej lub porcjowanej, operacje tarcia i porcjowania oraz późniejszego pakowania muszą odbywać się na określonym obszarze geograficznym. Jest to związane z utratą lub brakiem widoczności na serze tartym i porcjowanym znaków identyfikujących ser „Parmigiano Reggiano”, które widoczne są na nienaruszonych kręgach sera, a więc z koniecznością zagwarantowania pochodzenia produktu pakowanego. Wynika to również z konieczności zapewnienia, że operacja pakowania sera porcjowanego odbywa się niedługo po porcjowaniu, w sposób pozwalający uniknąć wysuszenia, utlenienia i jakiejkolwiek utraty pierwotnych cech organoleptycznych „Parmigiano Reggiano”. Rozkrojenie kręgu pozbawia bowiem ser naturalnej ochrony, jaką zapewnia skórka, która ze względu na wysoki stopień odwodnienia doskonale izoluje ser od otoczenia.

Dopuszczalne jest pakowanie porcji „Parmigiano Reggiano” w zakładzie, w którym ser jest porcjowany.

Tarty może być tylko ser z nienaruszonego kręgu, noszącego oznaczenie chronionej nazwy pochodzenia „Parmigiano Reggiano”, a późniejsze pakowanie musi odbywać się niezwłocznie po tarciu, bez żadnej dodatkowej obróbki lub dodawania substancji mogących zmienić zdolność konserwacji i pierwotne cechy organoleptyczne.

3.7. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania

Znak identyfikacyjny umieszczany na każdym kręgu sera „Parmigiano Reggiano” składa się z napisu linią kropkowaną o treści „Parmigiano Reggiano”, numeru identyfikacyjnego serowarni-producenta, roku i miesiąca produkcji odciśniętych na powierzchni brzegu za pomocą specjalnych matryc (taśmy znakujące), odcisku owalnej pieczęci o treści „Parmigiano Reggiano Consorzio Tutela”, płytki kazeinowej zawierającej kod identyfikacyjny kręgu i – w przypadku kręgów drugiej kategorii – odpowiednie jej oznaczenie.

Znak identyfikacyjny sera „Parmigiano Reggiano” wprowadzanego na rynek w opakowaniach zawierających produkt tarty lub porcjowany składa się ze znaku, w którego górnej części znajduje się rysunek porcji sera, kręgu sera „Parmigiano Reggiano” i noża, a w dolnej części napis „PARMIGIANO REGGIANO”. Taki znak, stanowiący obowiązkowy element etykiety, musi być naniesiony techniką ustaloną przez Konsorcjum, określoną w odpowiedniej konwencji.

4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego:

Obszar geograficzny obejmuje tereny położone w prowincji Bolonia na lewym brzegu rzeki Reno, w prowincji Mantua na prawym brzegu Padu, w prowincji Modena, Parma i Reggio nell’Emilia.

5. Związek z obszarem geograficznym:

5.1. Specyfika obszaru geograficznego

W zakresie czynników naturalnych należy w szczególności podkreślić cechy glebowe terenów określonego obszaru geograficznego rozciągających się od łańcucha apenińskiego po Pad, połączone z warunkami klimatycznymi, które mają bezpośredni wpływ na skład roślinności naturalnej, a także specyficzną fermentację produktu. W zakresie czynników ludzkich, poza historycznym znaczeniem sera dla lokalnej gospodarki, należy podkreślić, że skomplikowane operacje, jakim jest poddawany ser „Parmigiano Reggiano”, są owocem tradycyjnej sztuki serowarskiej zakorzenionej przez wieki na obszarze produkcji, wiernie przekazywanej z zachowaniem miejscowych zwyczajów.

5.2. Specyfika produktu

Cechami charakterystycznymi sera „Parmigiano Reggiano” są: drobnoziarnista i krusząca się na kawałki struktura masy, aromatyczność i delikatny smak – pełny, ale nie pikantny, wysoki poziom rozpuszczalności i lekkostrawność.

Cechy te wynikają ze specyfiki i kryteriów selekcji mleka, które w produkcji wykorzystywane jest w postaci świeżej, przetwarzane w miedzianych kotłach serowarskich i poddawane koagulacji z wykorzystaniem podpuszczki cielęcej o wysokiej zawartości chymozyny, z solenia w nasyconej solance i długiego okresu naturalnego dojrzewania.

5.3. Związek przyczynowy zachodzący pomiędzy charakterystyką obszaru geograficznego a jakością lub właściwościami produktu (w przypadku CHNP) lub szczególnymi cechami jakościowymi, renomą lub innymi właściwościami produktu (w przypadku CHOG).

Szczególne cechy fizykochemiczne i mikrobiologiczne mleka, które gwarantują specyficzne cechy i jakość sera „Parmigiano Reggiano”, są zasadniczo związane z podawanym krowom pożywieniem, którego głównym składnikiem jest pasza pochodząca z określonego obszaru geograficznego i w przypadku którego zdecydowanie wyklucza się stosowanie jakichkolwiek kiszonek.

Sezonowanie przez co najmniej 12 miesięcy, które musi odbywać się na określonym obszarze geograficznym ze względu na jego specyficzne cechy klimatyczne, jest konieczne, by produkt uzyskany z przetworzonego mleka mógł nabrać – dzięki specyficznemu działaniu enzymów – cech typowych dla sera „Parmigiano Reggiano”.

Odesłanie do publikacji specyfikacji:

(Art.5 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 510/2006)

Skonsolidowany tekst specyfikacji produkcji znajduje się na stronie internetowej:

—	pod poniższym adresem: www.politicheagricole.it/DocumentiPubblicazioni/Search_Documenti_Elenco.htm?txtTipoDocumento=Disciplinare%20in%20esame%20UE&txtDocArgomento=Prodotti%20di%20Qualit%E0>Prodotti%20Dop,%20Igp%20e%20Stg lub

—	na stronie internetowej Ministerstwa (www.politicheagricole.it): należy wybrać „Prodotti di Qualità” (z lewej strony ekranu), a następnie zakładkę „Disciplinari di Produzione all’esame dell’UE (Reg CE 510/2006)”.

(1) Dz.U. L 93 z 31.3.2006, s. 12.

16.4.2009

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 87/20

Publikacja wniosku w sprawie zmian zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) Nr 510/2006 w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych

2009/C 87/07

WNIOSEK W SPRAWIE ZMIAN

ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) NR 510/2006

Wniosek w sprawie zmian zgodnie z art. 9

„BITTO”

Nr WE: IT-PDO-117-1502-02.08.2006

CHOG ( ) CHNP ( X )

1. Nagłówek w specyfikacji produktu, którego dotyczy zmiana

—		Nazwa produktu
—		Opis produktu
—		Obszar geograficzny
—		Dowód pochodzenia
—		Metoda produkcji
—		Związek z obszarem geograficznym
—		Etykietowanie
—		Wymogi krajowe
—		Inne (określić jakie)

2. Rodzaj zmian

—		Zmiana jednolitego dokumentu lub streszczenia specyfikacji
—		Zmiana specyfikacji zarejestrowanej CHNP lub zarejestrowanego CHOG, w odniesieniu do których nie opublikowano ani jednolitego dokumentu ani streszczenia specyfikacji
—		Zmiana specyfikacji niewymagająca zmian w opublikowanym jednolitym dokumencie (art. 9 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 510/2006)
—		Tymczasowa zmiana specyfikacji wynikająca z wprowadzenia obowiązkowych środków sanitarnych lub fitosanitarnych przez władze publiczne (art. 9 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 510/2006)

3. Zmiana (zmiany)

3.1. Opis produktu

W pkt. 3 uznano za wskazane podanie szczegółów dotyczących odżywiania pastwiskowego krów i uzupełnienie paszy suchym pokarmem w ilości niewiększej niż 3 kg dziennie, dodatkowo oprócz soli i paszy „doraźnej” opartej na sianie pochodzącym z łąk trwałych. To uzupełnienie okazało się konieczne, by sprostać wymaganiom producentów, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji ze względu na zmienione warunki górskich pastwisk i cechy genetyczne wypasanego bydła. W rzeczywistości sam wypas nie zawsze jest wystarczający, by zapewnić dobrostan zwierząt. W tym samym punkcie uściśla się, że stosowanym mlekiem jest mleko surowe; jest to tylko zmiana formalna, ponieważ obecna specyfikacja nie przewiduje dla mleka żadnej obróbki po udoju, dlatego można wnioskować, że jest już w tym punkcie mowa o „mleku surowym”.

Ponadto podnosi się z 10 na 12 cm wysokość maksymalną sera. Zwiększenie tego parametru uzasadnione jest metodami produkcji, które ze względu na ciągle ścisły związek z procesami tradycyjnymi dopuszczają produkcję sera o kształtach nie zawsze doskonale identycznych, ale zmiennych w pewnych określonych granicach. Ponadto uściśla się, że ustalenie przedziału wysokości brzegu formy sera „BITTO” (8–12 cm) jest zgodne z informacjami zawartymi w historycznych dokumentach, które przewidywały wysokość właśnie na poziomie 12 cm.

3.2. Obszar geograficzny

W punkcie dotyczącym obszaru pochodzenia uściśla się, że wnioskowana zmiana polega na dodaniu do obszaru produkcji mleka trzech pastwisk górskich o nazwach Varrone, Artino i Lareggio, położonych w prowincjach Bergamo i Lecco. O tych pastwiskach zapomniano przy sporządzaniu pierwotnego dokumentu. Rozszerzenie obszaru produkcji jest nieznaczne, ponieważ dotyczy mniej niż 1 % obecnego obszaru produkcji, a jednorodność z punktu widzenia geograficznego gwarantuje fakt, że cechy litograficzne, altymetryczne i ekspozycja terenu dodanych pastwisk górskich są takie same, jak terenów objętych obszarem produkcji. W związku z tym roślinność pastwiskowa dodanego obszaru jest całkowicie podobna do roślinności pierwotnie określonego obszaru produkcji.

3.3. Metoda produkcji

Przez wnioskowaną zmianę zamierza się wprowadzić możliwość stosowania autochtonicznych kultur starterowych. Ta technologicznie innowacyjna metoda pozwala na poprawę procesu przekształcania się mleka w masę serową, ograniczenie powstawania wad, zapewnienie higieny produktu i jednocześnie zapewnienie zachowania typowych cech, które są wyrazem związku z obszarem pochodzenia. Wśród czynników, które mają znaczenie dla procesu przekształcania się mleka w masę serową, czynniki mikrobiologiczne odgrywają bowiem zasadniczą rolę dla produkcji i dojrzewania serów. Stosowanie mleka surowego w procesie produkcji sera „Bitto” jest jego zaletą, podobnie jak w przypadku typowych serów w ogóle, ale jednocześnie może stać się znaczącą wadą, jeśli jakość mikrobiologiczna mleka nie jest wystarczająca, czy to z powodu niedostatecznej ilości bakterii mlekowych, czy też z powodu obecności mikroorganizmów pogarszających jakość nabiału. Przyczyn niedostatecznej ilości enzymów w mleku można dopatrywać się w zaostrzonych warunkach czystości i higieny zapewnianych na różnych etapach produkcji (udój, transport mleka, pojemniki i pomieszczenia do przetwórstwa) oraz w stosowaniu pojemników i naczyń metalowych lub plastikowych zamiast drewnianych: w rzeczywistości o ile z jednej strony praktyki te rozwiązują problemy higieniczno-sanitarne, to z drugiej strony, ograniczając liczbę mikroorganizmów w mleku, zubażają je również pod względem zawartości bakterii poprawiających jakość nabiału. Obecność flory mikrobiologicznej pogarszającej jakość nabiału, która czasami występuje w mleku górskim, wynika z trudnych warunków produkcji, przede wszystkim w przypadku, gdy okres lata obfituje w deszcze. W przypadku serów produkowanych z mleka surowego zastosowanie przeszczepów pozwala na „zapanowanie” nad procesami fermentacji podczas przekształcania się mleka w masę serową, ograniczając powstawanie wad sera. Gwarantuje to stworzenie prawidłowych warunków zakwaszania i oczyszczanie masy serowej (bez czego w serze pozostawałoby zbyt dużo serwatki, a w związku z tym powstawałyby dziury i nieprzyjemne, a w każdym razie niepożądane, zapachy), umożliwiając jednocześnie zrównoważony rozwój różnych gatunków mikroorganizmów poprawiających jakość nabiału obecnych w surowcu (które biorą udział w procesie dojrzewania, zapewniając typowe cechy produktu). W przypadku typowych serów bardzo ważne jest stosowanie kultur starterowych wyizolowanych i wyselekcjonowanych z mikroflory charakterystycznej dla każdego sera. W ten sposób można zachować typowe właściwości, z których słynie każdy z tych produktów i poprawić ich jakość, unikając upodobnienia ich do standardowych ale anonimowych produktów, o nieostrym i pozbawionym specyficznych cech smaku.Począwszy od 1999 r. Consorzio di Tutela (Konsorcjum Ochrony) rozpoczęło we współpracy z CNR – ISPA w Mediolanie badania, mające na celu pogłębienie wiedzy na temat mikroflory charakteryzującej ser „Bitto”, zachowania zróżnicowania biologicznego mikroorganizmów oraz cech, jakich dzięki nim nabiera produkt, a także zmierzające do polepszenia jakości. W ciągu kilku lat badań wyizolowano i przeanalizowano szczepy bakterii mlekowych i enterokoków. Na części tak otrzymanych szczepów przeprowadzono dodatkowe analizy, by ocenić cechy fizjologiczne, biochemiczne, metaboliczne i udział w procesie powstawania sera. Przez masowe rozmnażanie autochtonicznych szczepów bakterii otrzymano wyselekcjonowane przeszczepy, które po przeszczepieniu do surowego mleka nie niszczą rodzimej mikroflory obecnej w mleku, a wręcz stwarzają bardziej sprzyjające warunki do rozwoju, gwarantując zachowanie walorów smakowych sera.

3.4. Etykietowanie

Celem udzielenia konsumentowi bardziej precyzyjnej informacji a jednocześnie ułatwienia szybkiej rozpoznawalności produktu uznano za wskazane oznaczenie znakiem identyfikacyjnym przedmiotowej CHNP, który w obecnie obowiązującej specyfikacji miał tylko formę załącznika, i wprowadzenie etykiety papierowej w kształcie koła. Etykieta zawiera, poza napisem „Bitto” naniesionym kilkakrotnie promieniście, logo wspólnotowe oraz nazwy przedsiębiorstw, gospodarstw, ferm, firm oraz prywatne znaki towarowe, które nie mogą jednak mieć znaczenia reklamującego ani nie mogą wprowadzać konsumenta w błąd. Wprowadzono też możliwość podawania nazwy pastwiska górskiego, na którym ser został wyprodukowany. Służy to podkreśleniu, że ser został wyprodukowany przez wytwórców, którzy mimo niesprzyjających i trudnych warunków, jakie panują na pastwiskach górskich na obszarze produkcji „Bitto” (warunki komunikacyjne – dojazd do pastwiska i drogi lokalne, nie zawsze łatwo dostępne; skromne zakłady rolnicze; tradycyjne oprzyrządowanie, silny wpływ warunków atmosferycznych na hodowlę i na proces przekształcania się mleka w masę serową), stosują dobrowolnie omawianą metodę produkcji, mimo iż wiąże się ona ze zwiększonym ryzykiem i możliwymi stratami. Podkreślenie wartości produktu może zrekompensować większe ryzyko, jakie przyjmują na siebie producenci.

JEDNOLITY DOKUMENT

ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) NR 510/2006

„BITTO”

Nr WE: IT-PDO-117-1502-02.08.2006

CHOGI ( ) CHNP ( X )

1. Nazwa

„Bitto”

2. Państwo członkowskie lub kraj trzeci

Włochy

3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego

3.1. Rodzaj produktu (zgodnie z załącznikiem II)

Klasa 1.3 —

Sery

3.2. Opis produktu noszącego nazwę podaną w pkt (1)

Ser z mleka krowiego surowego pełnego otrzymywanego z tradycyjnych dla obszaru ras, z możliwym dodatkiem mleka koziego surowego w ilości nie przekraczającej 10 %, o średnim i długim czasie sezonowania, o kształcie regularnego walca i płaskiej powierzchni, wklęsłych i wyraźnie zakończonych brzegach. Średnica formy wynosi od 30 do 50 cm, wysokość brzegu 8–12 cm; waga od 8 do 25 kg. Na zewnątrz ma barwę słomkowożółtą, która w miarę sezonowania staje się bardziej intensywna, grubość skórki wynosi od 2 do 4 mm. Masa ma strukturę zbitą z rzadkimi nieregularnymi dziurami; po przecięciu barwa jest zmienna od białej do słomkowożółtej, w zależności od sezonowania; smak jest łagodny, delikatny, w miarę dojrzewania nabiera intensywności. Ewentualny dodatek mleka koziego powoduje, że charakterystyczny zapach staje się bardziej intensywny. Zawartość tłuszczu w suchej masie wynosi nie mniej niż 45 %, a średnia wilgotność po 70 dniach wynosi 38 %. Ser produkowany jest według tradycyjnej metody, związanej z cechami środowiska naturalnego, w okresie między dniem 1 czerwca a dniem 30 września.

3.3. Surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)

Mleko krowie, mleko kozie w ilości nie przekraczającej 10 %, podpuszczka cielęca, sól, enzymy autochtoniczne.

3.4. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego)

Paszę dla krów stanowi trawa z pastwisk górskich znajdujących się na obszarze określonym w pkt. 4. W celu utrzymania prawidłowego poziomu dobrostanu zwierząt dopuszcza się w przypadku krów mlecznych dodawanie do paszy pastwiskowej paszy suchej w ilości nie większej niż 3 kg dziennie, wyprodukowanej z następujących składników: kukurydza, jęczmień, pszenica, soja, melasa w ilości nie większej niż 3 %. Dopuszcza się stosowanie soli dla zwierząt. Dopuszcza się ponadto doraźne podawanie wyłącznie paszy na bazie siana pochodzącego z łąk trwałych w ilości nie większej niż 5 %, w przypadku wystąpienia nadzwyczajnych warunków pogodowych, które uniemożliwią wypas (jak np. śnieg, grad) i tylko przez ograniczony czas, niezbędny do przywrócenia normalnych warunków.

3.5. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym

Operacje produkcji i przetwórstwa mleka oraz sezonowanie sera „Bitto” muszą odbywać się na obszarze produkcji, określonym w pkt. 4.

3.6. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itd.

Po co najmniej roku sezonowania produkt może być spożywany w postaci tartej.

3.7. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania

W momencie wprowadzania na rynek na serze o chronionej nazwie pochodzenia „Bitto” musi być umieszczony na brzegach znak, który należy nanieść na gorąco po zakończeniu okresu dojrzewania i przed przekazaniem sera do konsumpcji. Znak ten składa się z napisu „Bitto”, w którym litera „B” jest tylko częściowo czytelna, a jej kształt dopełnia wystylizowany rysunek sera, z którego wycięto jeden kawałek. Brakująca część kształtu tworzy literę „V” – pierwszą literę słowa „Valtellina”; kształt sera na rysunku przypomina kształt samego produktu. Litera „B” jest rysunkiem, natomiast pozostała część napisu, tj. litery „ITTO” napisane są czcionką times regular powiększoną do 113,94 %.

W celu identyfikacji produktu można umieścić na jednej ze stron nienaruszonego kręgu sera etykietę w kształcie koła z kartonu odpowiedniego dla zastosowań spożywczych.

Ta okrągła etykieta ma średnicę około 30 cm. Składa się z zewnętrznej obwódki w kolorze czerwonym, na której naniesiono kilkakrotnie napis „BITTO” w kolorze żółtym i w układzie promienistym oraz logo wspólnotowe dla chronionych nazw pochodzenia o dostosowanych wymiarach oraz w oryginalnym kolorze i czcionce.

Część wewnętrzna przylegająca do zewnętrznej czerwonej obwódki ma kolor żółty i może być wykorzystana do umieszczenia na niej informacji przewidzianych w obowiązujących przepisach oraz nazw przedsiębiorstw, gospodarstw, ferm, firm, prywatnych znaków towarowych, które nie mogą jednak spełniać funkcji reklamującej ani nie mogą wprowadzać konsumenta w błąd.

W przypadku producentów, którzy zgodnie ze specyfikacją produkcji żywią krowy mleczne wyłącznie trawą pastwiskową z pastwisk górskich położonych na obszarze określonym w pkt. 4 bez dodawania dodatków za wyjątkiem soli dla zwierząt i podawanej tylko doraźnie paszy na bazie siana pochodzącego z łąk trwałych w ilości nie większej niż 20 %, oraz którzy nie stosują enzymów w procesie przekształcania mleka w masę serową i którzy rozpoczynają przetwórstwo mleka w ciągu trzydziestu minut od udoju, zezwala się na umieszczanie oznakowania zawierającego nazwę pastwiska, na którym ser został wyprodukowany. Oznakowanie to jest wyżłobione na brzegu formy, nanoszone w momencie produkcji i zawiera pełną nazwę pastwiska górskiego napisaną czcionką times, a obok niego widnieją znaki, o których mowa powyżej.

4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego

Obszar, z którego pochodzi mleko przeznaczone do przetwórstwa i do produkcji sera „Bitto”, obejmuje całe terytorium prowincji Sondrio, pastwiska górskie położone na sąsiednich terenach w następujących gminach regionu Alta Valle Brembana w prowincji Bergamo: Averara, Carona, Cusio, Foppolo, Mezzoldo, Piazzatorre, Santa Brigida, Valleve oraz pastwiska górskie o nazwach Varrone, Artino i Lareggio położone na sąsiednich terenach w gminach Introbio i Premana w prowincji Lecco.

5. Związek z obszarem geograficznym

5.1. Specyfika obszaru geograficznego

Obszar produkcji sera „Bitto” to teren górski (70 % powierzchni leży powyżej 1 500 m n.p.m., a mniej niż 8 % poniżej 500 m n.p.m., nachylenie dolin jest średnie, a zbocza mają nierówną powierzchnię), położony między Alpami Retyckimi a Alpami Orobie, rozciągający się od wschodu do zachodu. Ma to wpływ na klimat i roślinność, a także warunkuje rozwój społeczny, kulturalny i gospodarczy tego terenu. Średnia amplituda wysokości terenów pastwiskowych wynosi około 486 m, co jest wielkością wystarczająco dużą, by zapewnić racjonalne wykorzystanie pastwiska. Duża różnica poziomów jest bowiem niezbędnym warunkiem, by wykorzystywać pastwisko w odpowiednim momencie dojrzewania roślinności. Zróżnicowane ukształtowanie terenu pastwisk górskich na obszarze produkcji powoduje, że jest on odpowiedni do jednoczesnego wypasu różnych kategorii bydła (w tym krowy i kozy mleczne, których mleko wykorzystuje się do produkcji sera „Bitto”). Ekspozycja terenu jest również często zróżnicowana i wraz z takimi czynnikami, jak układ terenu, wysokość i wiejące wiatry wpływa na klimat, który mimo zmienności charakteryzuje się dużą amplitudą temperatury, suchym powietrzem, intensywnym nasłonecznieniem i obfitością opadów w okresie letnim. Prawie wszystkie pastwiska są typu kwaśnego, nie są bardzo głębokie ani mocno zakorzenione w krzemowym podłożu złożonym z gnejsów oraz łupków mikowych, talkowych i iłowych. Wśród gatunków botanicznych przeważają rośliny wieloletnie lub trwałe i odróżniają się krótką fazą rozmnażania, silnym rozwojem wegetatywnym, niskopiennością i skupioną formą, wyraźnie rozwiniętym systemem korzeniowym i liśćmi, bogactwem aromatów i wyjątkową odpornością na deptanie i rozgryzanie przez zwierzęta. Duża część roślin należy do rodziny graminaceae (trawy), a pozostałe do compositae (złożone), leguminosae (strączkowate), umbelliferae (baldaszkowate), chenopodiaceae (komosowate), rosaceae (różowate) itd. Odnośnie do prowadzenia pastwisk górskich, są one tradycyjnie podzielone na poszczególne kwatery, które mają kolejne numery i różną lokalizację.

5.2. Specyfika produktu

„Bitto” to ser produkowany wyłącznie z mleka surowego, pochodzącego z jednego udoju krów, ewentualnie kóz wypasanych na pastwiskach górskich. Jest to ser tłusty z masy gotowanej, o wymiarach średnio-dużych, powierzchni gładkiej i charakterystycznych wklęsłych i wyraźnie zakończonych brzegach. Masa ma strukturę zbitą z rzadkimi nieregularnymi dziurami i barwę zbliżoną do słomkowożółtej (w miarę dojrzewania nabiera intensywności). Najkrótszy okres dojrzewania wynosi siedemdziesiąt dni, ale sezonowanie tego sera może trwać kilka lat bez pogarszania jego struktury i właściwości organoleptycznych. Smak sera „Bitto” w roku produkcji jest łagodny, konsystencja masy jest maślana i rozpuszczalna. W miarę sezonowania smak staje się bardziej intensywny, konsystencja bardziej sucha, a w masie można wyczuć delikatną ziarnistość. „Bitto” ma specyficzny zapach, który zawdzięcza trawom z pastwisk, na których wypasane są zwierzęta, od których pochodzi mleko używane do produkcji sera. Ewentualny dodatek mleka koziego powoduje, że charakterystyczny zapach staje się bardziej intensywny.

Wśród różnych cech terenu, które odgrywają znaczącą rolę dla kształtowania się charakterystyk sera „Bitto”, należy wymienić skład roślinności, który uwarunkowany jest środowiskiem naturalnym (gleba, klimat) i sposobem gospodarowania górskim pastwiskiem. Na pastwisku górskim zwierzęta mają dostęp do bardzo różnorodnej roślinności. Liczne gatunki porastające pastwiska zawierają dużą ilość substancji chemicznych, które odgrywają ważną rolę w procesie trawienia i mają duże znaczenie dla metabolizmu w organizmie zwierzęcia, a więc i warunkują cechy jakościowe produktów pochodzących od tych zwierząt. Substancje lotne obecne w paszy mogą być przenoszone do produktów mleczarskich przez układ trawienny przez bezpośrednie wchłanianie z odcinka trawiennego lub przez gazy produkowane przez przeżuwacze, a więc w układzie krążenia, nadając tym produktom charakterystyczny smak i zapach. W szczególności stężenie w mleku pewnych składników, takich jak terpen, pozostaje w ścisłym związku z dietą zwierząt. Naturalne łąki górskie, charakteryzujące się dużym zróżnicowaniem gatunków, wśród których w szczególności rośliny dwuliścienne, obfitują w terpen. Również sery pochodzące z obszarów górskich są bogatsze w terpen w porównaniu z serami pochodzącymi z nizin. Ponadto ze względu na zróżnicowanie rodzajów terpenów w zależności od gatunków roślin wchodzących w skład paszy, cechy i ilość terpenu w mleku (a więc i w serze) zależą od cech gatunków traw zjadanych przez zwierzęta. Wśród mikroskładników odżywczych najczęściej spotykanych w trawach pastwiskowych szczególną uwagę w badaniach zwraca się na kwasy tłuszczowe; nienasycone kwasy tłuszczowe stanowią ponad siedemdziesiąt procent całkowitej zawartości kwasów tłuszczowych obecnych w trawie. Wśród nich kwas linolowy przekształcany jest przez specjalne bakterie obecne w przewodzie pokarmowym przeżuwaczy w izomery cis i trans, których część przekształca się później w mleko.

System hodowli i techniki przetwórcze są kolejnymi elementami, które decydują o związku produktu z obszarem produkcji. Zwierzęta w okresie produkcji sera „Bitto”, tj. od dnia 1 czerwca do dnia 30 września, są wypasane na pastwiskach na dużych wysokościach, przebywają stale na wolnym powietrzu (tylko na niektórych pastwiskach istnieją budowle do schronienia zwierząt w przypadku złych warunków atmosferycznych). Jakość mleka odzwierciedla nie tylko cechy charakterystyczne paszy, ale także warunki hodowli zwierząt i środowiska naturalnego w szerokim znaczeniu. Na przykład o zawartości tłuszczu decyduje przede wszystkim znaczna zawartość surowego włókna w trawie, późna faza laktacji zwierząt i położenie na dużej wysokości; są to czynniki, które – za wyjątkiem pierwszego z nich – w połączeniu z bogactwem pastwisk w rozpuszczalny azot – przyczyniają się do zwiększenia zawartości azotu. Na zawartość minerałów i witamin ma natomiast wpływ nie tylko dostęp do paszy ale i intensywne nasłonecznienie. Przetwórstwo mleka odbywa się niezwłocznie po udoju, na miejscu, bez dodatkowego przetwarzania mleka surowego, według tradycyjnych metod przekazywanych z pokolenia na pokolenie, które po dzień dzisiejszy pozostały nieprzemysłowe. Natychmiastowe przetwarzanie mleka w ser, który można długo przechowywać, było w przeszłości logicznym rozwiązaniem, służącym „zakonserwowaniu” mleka jeszcze na terenach górskich, by zachować jego właściwości odżywcze; następnie przewożono kręgi na nizinę pod koniec sezonu letniego. Większość czynności – począwszy od wypełniania kotła serowarskiego, przez krajanie skrzepu, mieszanie i wyjmowanie masy serowej – jest wykonywana ręcznie: doświadczenie i umiejętności serowara mają zasadnicze znaczenie. Połączenie fermentacji, odbywającej się dzięki pierwotnej mikroflorze, z techniką produkcji pozwala otrzymać wyjątkowy i niepowtarzalny produkt końcowy. Okrągły kształt z wklęsłym brzegiem pochodzi od tradycyjnych form, do których przekładana jest masa serowa po wyjęciu z kotła serowarskiego. Sezonowanie rozpoczyna się w alpejskich chatach (zwanych casere), budowlach często na wpół zakopanych w ziemi, aby zachować stałą temperaturę i odpowiedni stopień wilgotności, w których ser dojrzewa w warunkach naturalnych. Przez cały okres sezonowania kręgi sera są regularnie odwracane, czyszczone i oskrobywane.

Odesłanie do publikacji specyfikacji:

Właściwe władze administracyjne wszczęły krajową procedurę sprzeciwu, publikując wniosek w sprawie zmian dla chronionej nazwy pochodzenia di „Bitto”.

—

Skonsolidowany tekst specyfikacji produkcji można znaleźć na stronie internetowej przez poniższy link:

www.politicheagricole.it/DocumentiPubblicazioni/Search_Documenti_Elenco.htm?txtTipoDocumento=Disciplinare%20in%20esame%20UE&txtDocArgomento=Prodotti%20di%20Qualit%E0>Prodotti%20Dop,%20Igp%20e%20Stg

lub

—	wchodząc na stronę internetową Ministerstwa polityki rolnej, żywnościowej i leśnej (www.politicheagricole.it), otwierając zakładkę „Prodotti di Qualità” (po lewej stronie ekranu) a następnie zakładkę „Disciplinari di Produzione all’esame dell’UE (Reg CE 510/2006)”.

(1) Dz U. L 93 z 31.3.2006, s. 12.

		ISSN 1725-5228 doi:10.3000/17255228.C_2009.087.pol
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej		C 87

Wydanie polskie	Informacje i zawiadomienia	Tom 52 16 kwietnia 2009

Powiadomienie nr	Spis treśći	Strona
	IV Zawiadomienia
	ZAWIADOMIENIA INSTYTUCJI I ORGANÓW UNII EUROPEJSKIEJ
	Komisja
2009/C 087/01	Kursy walutowe euro	1

	ZAWIADOMIENIA PAŃSTW CZŁONKOWSKICH
2009/C 087/02	Komunikat Komisji w ramach wdrażania dyrektywy Rady z dnia 3 maja 1988 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących bezpieczeństwa zabawek (88/378/EWG)(Publikacja tytułów i odniesień do norm zharmonizowanych na mocy dyrektywy) ( 1 )	2

	V Ogłoszenia
	PROCEDURY ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ POLITYKI KONKURENCJI
	Komisja
2009/C 087/03	Pomoc Państwa – Niderlandy Pomoc Państwa C 45/2008 (ex NN 97/2005) – Pomoc na rzecz Farm Dairy Flevoland Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 88 ust. 2 Traktatu WE	5

2009/C 087/04	Zgłoszenie zamiaru koncentracji (Sprawa COMP/M.5403 – Lufthansa/British Midland) ( 1 )	12

2009/C 087/05	Zgłoszenie zamiaru koncentracji (Sprawa COMP/M.5479 – LONZA/TEVA/JV) ( 1 )	13

	INNE AKTY
	Komisja
2009/C 087/06	Publikacja wniosku w sprawie zmian zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 510/2006 w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych	14

2009/C 087/07	Publikacja wniosku w sprawie zmian zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) Nr 510/2006 w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych	20

	Waluta	Kurs wymiany
USD	Dolar amerykański	1,3173
JPY	Jen	130,70
DKK	Korona duńska	7,4498
GBP	Funt szterling	0,88210
SEK	Korona szwedzka	10,8650
CHF	Frank szwajcarski	1,5100
ISK	Korona islandzka
NOK	Korona norweska	8,8405
BGN	Lew	1,9558
CZK	Korona czeska	26,883
EEK	Korona estońska	15,6466
HUF	Forint węgierski	290,79
LTL	Lit litewski	3,4528
LVL	Łat łotewski	0,7092
PLN	Złoty polski	4,3005
RON	Lej rumuński	4,1935
TRY	Lir turecki	2,1162
AUD	Dolar australijski	1,8352
CAD	Dolar kanadyjski	1,6004
HKD	Dolar hong kong	10,2094
NZD	Dolar nowozelandzki	2,2912
SGD	Dolar singapurski	1,9810
KRW	Won	1 757,28
ZAR	Rand	12,1509
CNY	Yuan renminbi	9,0001
HRK	Kuna chorwacka	7,3767
IDR	Rupia indonezyjska	14 351,98
MYR	Ringgit malezyjski	4,7522
PHP	Peso filipińskie	62,790
RUB	Rubel rosyjski	44,1005
THB	Bat tajlandzki	46,758
BRL	Real	2,9223
MXN	Peso meksykańskie	17,4346
INR	Rupia indyjska	65,4370