19.2.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 41/1

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Ramy prawne podstawą dla zwiększania konkurencyjności przemysłu motoryzacyjnego w XXI w. — Stanowisko Komisji w sprawie sprawozdania końcowego grupy wysokiego szczebla CARS 21 — Wkład w strategię UE na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia”(COM(2007)0022),

—

uwzględniając konkluzje Rady ds. Konkurencyjności z dni 21-22 maja 2007 r.,

—

uwzględniając sprawozdanie końcowe grupy wysokiego szczebla pod tytułem „CARS 21 — Ramy prawne podstawą dla zwiększania konkurencyjności przemysłu motoryzacyjnego w XXI wieku”,

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz opinie Komisji Handlu Międzynarodowego, Komisji Gospodarczej i Monetarnej, Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisji Transportu i Turystyki oraz Komisji Prawnej (A6-0494/2007),

A.

mając na uwadze, że Komisja udzieliła odpowiedzi na sprawozdanie grupy wysokiego szczebla CARS 21, w której znalazły się wszystkie zainteresowane podmioty w celu zbadania głównych obszarów polityki mających wpływ na przemysł motoryzacyjny w UE oraz opracowania zaleceń odnośnie do przyszłych ram prawnych,

B.

mając na uwadze, że przemysł motoryzacyjny UE jest jednym z jej najważniejszych sektorów gospodarki, produkuje bowiem rocznie 19 milionów pojazdów i zapewnia bezpośrednio 2,3 mln miejsc pracy, a pośrednio dodatkowych 10 mln miejsc pracy w sektorach pomocniczych,

C.

mając na uwadze, że rynek samochodowych części zamiennych różnych marek, a także serwisowania i naprawy odgrywa znaczną rolę w zapewnianiu mobilności w przystępnych cenach, zapewnianiu konsumentom, czyli 270 mln kierowców w UE, większego wyboru w zakresie serwisu posprzedażowego, w utrzymywaniu na drogach w Europie bezpiecznych i ekologicznie czystych pojazdów oraz w zachowaniu rozsądnego przekroju małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP) w Europie poprzez zapewnianie zatrudnienia 3,5 mln osób w MŚP,

D.

mając na uwadze, że Komisja promuje zintegrowaną strategię dla zapewnienia ciągłej konkurencyjności przedsiębiorstw Unii Europejskiej w coraz bardziej zglobalizowanym otoczeniu, oraz mając na uwadze, że strategia została określona w komunikacie zatytułowanym „Globalny wymiar Europy — konkurowanie na światowym rynku — wkład do strategii na rzecz wzrostu i zatrudnienia UE”(COM(2006)0567), w jej dokumencie roboczym zatytułowanym „Globalny wymiar Europy: wzmocnione partnerstwo na rzecz lepszego dostępu do rynku dla europejskich eksporterów — ocena wpływu”(SEC(2007)0452) oraz w jej komunikacie zatytułowanym „Europa w erze globalizacji: Europejskie instrumenty ochrony handlu w kontekście zmian w gospodarce światowej — zielona księga do konsultacji społecznej”(COM(2006)0763),

E.

mając na uwadze, że strategia określona w tych dokumentach jest aktualnie wdrażana w ramach negocjacji nad szeregiem dwustronnych i regionalnych umów o wolnym handlu,

F.

mając na uwadze, że przemysł motoryzacyjny różni się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich pod względem strategii, struktury i globalnego zasięgu, oraz że należy w pełni uwzględnić te różnice, rozwijając nową strategię handlową o bardziej globalnej orientacji,

G.

mając na uwadze, że w 2006 r. wyeksportowano 20 % pojazdów wyprodukowanych w UE, a w 2004 r. wywóz pojazdów silnikowych oraz części i akcesoriów do nich stanowił odpowiednio 8,7 % i 2,8 % eksportu przemysłowego UE, co pokazuje szczególną wrażliwość przemysłu motoryzacyjnego na warunki wywozu, oraz mając na uwadze, że w 2004 r. nadwyżka w zewnętrznym handlu UE w odniesieniu do urządzeń transportowych była szacowana na 60,2 mld EUR; mając na uwadze, że wysoka pozycja Unii Europejskiej na skalę światową wynika w szczególności z faktu, że jest ona największym na świecie producentem samochodów osobowych i drugim największym producentem ciężarówek, a również z wielkości i stopnia konsolidacji rynku wewnętrznego, rosnącej internacjonalizacji branży motoryzacyjnej, reputacji marek i jakości usług europejskich, mocnej pozycji eksportowej producentów europejskich oraz ich znaczącej obecności na rynkach o dużym potencjale wzrostu,

1.

z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie końcowe grupy wysokiego szczebla ds. inicjatywy CARS 21 oraz komunikat Komisji nakreślający kierunki przyszłej polityki dotyczącej przemysłu motoryzacyjnego;

2.

wyraża nadzieję, że parlamenty państw członkowskich i ich regionów zechcą przyłączyć się do wyników procesu CARS 21; zauważa, że badająca sprawy przemysłu motoryzacyjnego sieć współpracy międzyparlamentarnej, koordynowana przez Parlament, mogłaby przynieść realne korzyści w dziedzinie bezpieczeństwa na drogach, ochrony środowiska naturalnego, innowacyjności i konkurencyjności;

3.

wzywa władze państw członkowskich do ścisłej współpracy z Komisją we wdrażaniu zaleceń grupy CARS 21; zauważa w szczególności potrzebę zapewnienia, że nowe przepisy regulujące sektor przemysłu motoryzacyjnego będą uchwalane w sposób skoordynowany i nie doprowadzą do zakłóceń na rynku wewnętrznym;

4.

podkreśla potrzebę udoskonalenia unijnego systemu homologacji typu pojazdów, obejmującego wszystkie pojazdy silnikowe;

5.

potwierdza swoje poparcie dla skutecznej procedury homologacji typów pojazdów określone w swoim stanowisku przyjętym w drugim czytaniu w dniu 10 maja 2007 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej ramy dla homologacji pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, części i oddzielnych zespołów technicznych przeznaczonych do tych pojazdów (1);

6.

zwraca się do Komisji o coroczne przedstawianie Parlamentowi sprawozdań na temat funkcjonowania procedur homologacji typów pojazdów i monitorowania procesu komitologii przez Komisję;

7.

wzywa Komisję do zapewnienia właściwego wykonania swojego rozporządzenia (WE) nr 1400/2002 z dnia 31 lipca 2002 r. (2) w odniesieniu do dystrybucji pojazdów silnikowych w UE (rozporządzenie o wyłączeniach grupowych); jest ponadto zdania, że w procesie przeglądu tego rozporządzenia Dyrekcja Generalna Komisji ds. Konkurencji powinna uważać się za uczestnika działań opartych na zintegrowanym podejściu do prawodawstwa w tej dziedzinie;

8.

proponuje — w celu zwiększenia konkurencyjności przemysłu motoryzacyjnego w Unii Europejskiej — powiązać przegląd rozporządzenia o wyłączeniach grupowych z przeglądem średniookresowym CARS 21, ułatwiając w ten sposób współpracę między podmiotami sektora, uniemożliwiając nieprawidłowe wykorzystywanie pomocy państwowej i wspierając politykę konkurencji na szczeblu międzynarodowym;

9.

zwraca się do Komisji o zaproponowanie mechanizmów dotyczących procedury rejestracyjnej, co ułatwi transgraniczny handel pojazdami, w szczególności używanymi, popiera opinie Komisji w sprawie procedur rejestracji pojazdów silnikowych (3) i rozwiązywania problemów, jakie niektóre przepisy krajowe stwarzają w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego; zauważa wpływ przepisów krajowych w dziedzinach gospodarki, takich jak leasing i wynajem pojazdów; wzywa państwa członkowskie do niezwłocznego dokonania niezbędnych zmian w swoich przepisach;

10.

zwraca uwagę na nowo uchwalone przepisy prawne dotyczące części zamiennych, które wpływają na osiągi w zakresie bezpieczeństwa i środowiska, oraz zauważa, że wdrożenie tych przepisów stworzy jednolity rynek takich części;

11.

z zadowoleniem przyjmuje włączenie przepisów wymagających nieograniczonego dostępu do odpowiednich informacji technicznych dotyczących napraw do rozporządzenia (WE) nr 715/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie homologacji typu pojazdów silnikowych w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z lekkich pojazdów pasażerskich i użytkowych (Euro 5 i Euro 6) oraz w sprawie dostępu do informacji dotyczących naprawy i utrzymania pojazdów (4) oraz do rozporządzenia (WE) nr 1400/2002, oraz wzywa Komisję do kontynuowania wysiłków mających na celu egzekwowanie przepisów prawa o konkurencji mającego zastosowanie do sektora auto-motoryzacyjnego w całej Wspólnocie;

12.

wzywa Komisję do dalszego promowania skutecznej konkurencji na samochodowym rynku posprzedażnym poprzez podjęcie kwestii wyboru konsumentów i prawdziwego dostępu niezależnych operatorów rynkowych do informacji technicznych, szkoleń, części zamiennych, narzędzi diagnostycznych dla wielu marek oraz wyposażenia testowego w przyszłej polityce motoryzacyjnej oraz we wszelkich późniejszych przepisach po rozporządzeniu (WE) nr 1400/2002, które wygaśnie 31 maja 2010 r.;

13.

zwraca uwagę na znaczenie, jakie mają dla konsumentów informacje na temat niezawodności i trwałości użytkowania, uzyskane dzięki kompleksowym badaniom konsumenckim; zauważa, że władze publiczne mogłyby ułatwić przeprowadzenie tych badań, zezwalając organom rejestrującym na udostępnienie danych kontaktowych właścicieli pojazdów, którzy wyrażają zgodę na udział w badaniach;

14.

wzywa Komisję do odpowiedniego potraktowania kwestii „otwartego rynku napraw” pojazdów we wszystkich nowych inicjatywach legislacyjnych, przy zaangażowaniu wszystkich właściwych Dyrekcji Generalnych, z myślą o zapewnieniu swobody wyboru dla konsumenta i konkurencji na rynku posprzedażnym; wyraża przekonanie, że zasada powinna również być zastosowana w odniesieniu do przyszłych środków związanych z rozpowszechnianiem informacji o nowych pojazdach i technologiach komunikacyjnych oraz inteligentnych systemach transportu;

15.

wzywa Komisję do przedłożenia wniosków w sprawie utworzenia wewnętrznego rynku części wykonywanych na zamówienie i wykorzystywanych do tuningu, takich jak specjalne rodzaje opon, kół oraz inne części tuningowe i zamienne, ponieważ obecna różnorodność przepisów krajowych stanowi przeszkodę w dalszym rozwoju tego sektora, który w rezultacie skorzystałby z harmonizacji przepisów Wspólnoty oraz odpowiedniej ochrony w zakresie własności intelektualnej;

16.

wzywa Komisję do zintensyfikowania walki z importem podrabianych części zamiennych;

17.

podkreśla znaczenie likwidowania niepotrzebnych obciążeń biurokratycznych, w tym unikania powielania przepisów istniejących umów międzynarodowych;

18.

podkreśla kluczową rolę, jaką odgrywają zasady lepszego stanowienia prawa (tj. właściwa ocena wpływu, zasada optymalizacji kosztów i korzyści, odpowiednie terminy realizacji itd.) w tworzeniu konkurencyjnego otoczenia prawnego dla przemysłu motoryzacyjnego, jak odnotowano w ramach procesu CARS 21; przypomina, że mapa drogowa odnosząca się do przepisów stanowi integralną część końcowego sprawozdania w sprawie CARS 21 i powinna być uszanowana;

19.

przyznaje, że lepiej określone, przejrzyste zasady, uwzględniające aktualne potrzeby społeczne i środowiskowe — stosowane bez wyjątków oraz zintegrowane z międzynarodowymi przepisami dotyczącymi przemysłu motoryzacyjnego — mogą przyczynić się do większej konkurencyjności oraz uczciwej konkurencji w tym sektorze;

20.

wyraża przekonanie, że strategiczna normalizacja jest kluczowym czynnikiem sprzyjającym konkurencji; dlatego wzywa Komisję do podjęcia działań mających na celu uznanie na skalę światową norm europejskich;

21.

z zadowoleniem przyjmuje plany Komisji dotyczące zastąpienia 38 dyrektyw wspólnotowych istniejącymi regulaminami Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ, a także wprowadzenia możliwości samotestowania lub testowania wirtualnego oraz wzywa Komisję do kontynuowania procesu upraszczania przepisów; podkreśla, że poparcie PE dla tych propozycji uzależnione jest od wyraźnego zastrzeżenia dla Parlamentu prawa do apelowania o wprowadzenie przepisów niezależnie od systemu EKG ONZ, jeśli uważa, że jest to konieczne dla spełnienia zobowiązań UE;

22.

przyjmuje z zadowoleniem propozycję Komisji sporządzenia skierowanego do Parlamentu Europejskiego rocznego sprawozdania dotyczącego postępu prac w EKG ONZ i w procedurze komitologii;

23.

przychylnie odnosi się do planowanego przez Komisję wprowadzenia mechanizmu rewizji i przeglądu, zważywszy na właściwości branży motoryzacyjnej wymagające rozwiązań technologicznych i rozwojowych; niemniej uważa również, że w prawodawstwie należy w większym zakresie korzystać z klauzul wygaśnięcia, aby nie hamowało ono stale czynionych postępów technologicznych dzięki badaniom i siłom rynkowym, ani nie przeciwdziałało im;

24.

wzywa Komisję do jak najszybszego rozpoczęcia procesu upraszczania dyrektyw 74/297/EWG (5), 76/115/EWG (6) oraz 78/932/EWG (7), a także Regulaminu EKG ONZ nr 122;

25.

uważa, że prawo wspólnotowe reguluje rynek, na którym sprzedaje się od 17 do 18 milionów pojazdów rocznie i który równa się rynkowi samochodów osobowych w Stanach Zjednoczonych; oczekuje, że ambitna polityka na rzecz zmniejszenia emisji będzie miała pozytywny wpływ w skali światowej na zmniejszenie emisji związanych z transportem;

26.

uważa, że mobilność jednostki oraz sektor motoryzacyjny powinny być postrzegane w szerszym kontekście zrównoważonej mobilności; wyraża przekonanie, że mobilność i ochrona środowiska niekoniecznie wykluczają się wzajemnie, a technologia samochodowa w przyszłości będzie musiała przyczyniać się do połączenia mobilności i dbałości o środowisko; w rzeczy samej uważa, że wyzwanie, jakim są zmiany klimatu dostarcza okazji do dokonania postępu technologicznego i do innowacji;

27.

zdaje sobie sprawę ze znaczenia pojazdów dla mobilności osób starszych, zwłaszcza na obszarach wiejskich, oraz osób niepełnosprawnych;

28.

wzywa Komisję do tworzenia warunków uwzględniających zrównoważony pod względem wpływu na środowisko transport drogowy, korzystnych dla elastyczności produkcji i zwiększających kwalifikacje europejskiej siły roboczej;

29.

wyraża przekonanie, że normy dotyczące emisji zanieczyszczeń okazały się prawdziwym sukcesem i doprowadziły do powstania nieszkodliwych dla środowiska samochodów osobowych; podkreśla ponadto znaczenie zastosowania tych norm do pojazdów ciężarowych o dużej ładowności; jest przekonany, że korzyści, które niesie ze sobą prawodawstwo UE w dziedzinie ochrony środowiska mogą rozszerzyć się poza granice rynku UE;

30.

z zadowoleniem przyjmuje szybkie wprowadzenie norm Euro 5 i Euro 6 mających na celu obniżenie emisji zanieczyszczeń z samochodów prywatnych;

31.

uważa, że do poprawy jakości powietrza można doprowadzić jedynie poprzez szybsze odnowienie floty samochodów, a także wprowadzanie do obrotu mniejszej ilości pojazdów powodujących zanieczyszczenie; uważa, że należy wprowadzić środki finansowe, które będą dla konsumentów zachętą do wymiany ich starych samochodów na modele w mniejszym stopniu zanieczyszczające środowisko;

32.

z zadowoleniem przyjmuje wniosek, aby przegląd dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/70/WE z dnia 13 października 1998 r. w sprawie jakości paliwa (8) uwzględniał emisję gazów cieplarnianych podczas całego cyklu życia paliw wykorzystywanych w transporcie drogowym;

33.

w kontekście wspólnotowego prawodawstwa wzywa Komisję do rozpoczęcia ponownej oceny i przeglądu procedur badania emisji, aby lepiej odpowiadały one faktycznym warunkom eksploatacji, bez uszczerbku dla toczącej się dyskusji na temat emisji CO2 z samochodów;

34.

wyraża głębokie zaniepokojenie brakiem harmonizacji wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (9); uważa, że dyrektywa ta nie jest wystarczająco ambitna;

35.

z zadowoleniem przyjmuje plan Komisji dotyczący zmniejszenia emisji CO2 z samochodów osobowych; wyraża przekonanie, że najodpowiedniejszym sposobem jest podejście zintegrowane, uwzględniające wszystkie możliwości zmniejszenia emisji CO2 związane z infrastrukturą, zachowaniami kierowców, systemem zachęt dla użytkowników mniej szkodliwych dla środowiska samochodów, biopaliwami i technologią budowy pojazdów; zachęca Komisję do rozważenia możliwości opracowania wspólnych ram dla skoordynowanego stosowania neutralnych pod względem technologicznym i na ile to możliwe zharmonizowanych zachęt podatkowych w dziedzinie CO2, o znacznym potencjale w zakresie zmniejszania emisji CO2, przy jednoczesnym uniknięciu zakłóceń konkurencji; zwraca się do Rady o osiągnięcie porozumienia w sprawie wniosku Komisji, aby uzależnić podatki od samochodów osobowych od ilości emitowanych przez nie zanieczyszczeń takich jak dwutlenek węgla, celem uniknięcia dalszej fragmentacji rynku wewnętrznego wynikającej z różnych sposobów wdrażania przepisów przez państwa członkowskie;

36.

nalega, aby Komisja ustanowiła cele ambitne i realistyczne zarazem, uwzględniając realną sytuację na rynku UE, gdzie wskaźnik wymiany floty wynosi poniżej 10 % rocznie; w związku z tym podkreśla fakt, że przystępne ceny nowych samochodów odgrywają główną rolę pod względem osiągnięcia celu obranego przez Wspólnotę; podkreśla, że im ambitniejsze są wiążące cele dotyczące emisji CO2, tym więcej czasu potrzebuje przemysł motoryzacyjny na dostosowanie się;

37.

przypomina Komisji, że opracowanie nowego rodzaju samochodów pasażerskich zajmuje od pięciu do siedmiu lat; jest zdania, że przemysłowi motoryzacyjnemu należy zapewnić odpowiedni czas na reakcję; zwraca się zatem do Komisji o ustanowienie wiążących celów dotyczących emisji CO2 dopiero na rok 2015;

38.

wyraża przekonanie, że możliwy do osiągnięcia jest cel w postaci średniej docelowej emisji CO2 w 2015 r. przez nowe samochody osobowe w wysokości 125g/km; podkreśla, że Komisja powinna opracować bardziej ambitne długoterminowe cele zmniejszenia emisji dwutlenku węgla w przemyśle samochodowym; uważa w tym kontekście, że niezmiernie istotne jest zapewnienie, by docelowe wielkości były dostosowane do masy pojazdu;

39.

odnotowuje plan Komisji dotyczący ustanowienia wiążącego celu w zakresie biopaliw i wzywa Komisję do opracowania obowiązkowego, kompleksowego systemu certyfikacji, mającego zastosowanie do biopaliw wprowadzanych na rynek UE; uważa, że kryteria certyfikacji powinny być określone tak, aby zapewniały zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 50 % w ciągu całego cyklu życia w stosunku do paliw konwencjonalnych, w uzupełnieniu do kryteriów środowiskowych i społecznych;

40.

zauważa, że aby osiągnąć cel, jakim jest zwiększenie wykorzystania biopaliw i wodoru z większą korzyścią dla środowiska, należy koniecznie promować tworzenie sieci stacji na szczeblu lokalnym, umożliwiających zaopatrzenie ludności;

41.

wyraża przekonanie, że działania zmierzające do zmniejszenia emisji CO2 powinny w większym stopniu uwzględniać wzrost świadomości kierowców w zakresie oszczędnej jazdy i umiejętnego wykorzystania nowych technologii;

42.

wyraża przekonanie, że zwiększająca się świadomość konsumentów poprzez lepsze znakowanie wydajności paliwa i lepsze dane dotyczące zanieczyszczeń przyczyni się do ograniczenia emisji CO2; wzywa zatem do wprowadzenia zmian w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 1999/94/WE z dnia 13 grudnia 1999 r. w sprawie dostępności dla konsumentów informacji o zużyciu paliwa i emisjach CO2 w odniesieniu do obrotu nowymi samochodami osobowymi (10), z uwzględnieniem obecnie wypracowanych najlepszych praktyk;

43.

przypomina, że emisję CO2 z samochodów można najłatwiej obniżyć poprzez zmianę struktury systemów transportu publicznego;

44.

wyraża uznanie dla wiodącej roli Międzynarodowej Federacji Samochodowej w innowacyjnych technologiach służących ochronie środowiska umożliwiających zmniejszenie emisji CO2 i uzyskanie korzyści w postaci zwiększenia wydajności we wszystkich nowych samochodach;

45.

nalega, aby Międzynarodowa Federacja Samochodowa nadal podejmowała coraz intensywniejsze działania w kierunku innowacyjnych badań naukowych związanych z transportem drogowym zmierzających do m.in. zwiększenia wydajności energetycznej pojazdów;

46.

uznaje rolę, jaką sport samochodowy może odgrywać w zmianie zachowań i podejścia konsumentów do technologii przyjaznej środowisku; w związku z tym zwraca się do Międzynarodowej Federacji Samochodowej i innych podmiotów związanych z wyścigami Formuły 1 o wprowadzenie odpowiednich zmian do ich przepisów, tak aby możliwe było łatwiejsze zastosowanie technologii przyjaznych środowisku takich jak biopaliwa, silniki czterocylindrowe lub hybrydowe;

47.

wzywa do przeprowadzenia badania celem rejestrowania dodatkowych środków nietechnicznych przyjętych w celu ograniczenia emisji dwutlenku węgla w UE;

48.

z zadowoleniem przyjmuje działania Komisji zmierzające do zmniejszenia liczby ofiar wypadków drogowych, w tym działania w zakresie znaczących nowych technologii; wzywa Komisję do zapewnienia, że wszelkie wymogi dotyczące wyposażenia pojazdów zwiększające ich bezpieczeństwo są wprowadzane zgodnie z zasadą lepszego stanowienia prawa zgodnie z postanowieniami grupy wysokiego szczebla ds. inicjatywy CARS21; zaznacza, że aby w opłacalny sposób zrealizować cele bezpieczeństwa drogowego konieczne jest przyjęcie zintegrowanego podejścia obejmującego ulepszenia technologiczne w zakresie samochodów, środki związane z infrastrukturą i edukacją, akcje informacyjne i egzekwowanie przepisów;

49.

uznaje, że rynek samochodów wysokiej jakości odgrywa rolę katalizatora, jako że zazwyczaj pierwszy wprowadza nowe technologie; wskazuje jednak na fakt, że dodatkowe systemy bezpieczeństwa zwiększą masę samochodów osobowych, co doprowadzi do wzrostu emisji CO2;

50.

wyraża zaniepokojenie negatywnym wpływem zwiększenia prędkości pojazdów na bezpieczeństwo drogowe; w tym kontekście wzywa do zastosowania się do zaleceń badań na temat przyszłych możliwości egzekwowania przydatności do ruchu drogowego w Unii Europejskiej opublikowanych w 2007 r. przez Międzynarodowy Komitet Kontroli Pojazdów Silnikowych (CITA); popiera kampanię uświadamiającą na rzecz bezpiecznego tuningu oraz jak najszybsze wprowadzanie elektronicznych systemów kontroli stabilności (ESC) jako standardowego wyposażenia;

51.

wzywa Komisję do wzmocnienia systemu bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez zobowiązanie państw członkowskich do zaostrzenia wymogów w zakresie szkolenia kandydatów na kierowców, rozszerzenia obowiązkowych szkoleń oraz wprowadzenia zasady szkoleń okresowych dla kierowców zawodowych;

52.

wzywa Komisję do zrealizowania w latach 2007-2009 deklarowanej oceny warunków sprzyjających działaniom prowadzącym do zmniejszenia liczby ofiar wypadków drogowych;

53.

wzywa Komisję do opracowania systemu umożliwiającego producentom samochodów produkowanie pojazdów emitujących więcej CO2, bez ponoszenia kar z tego tytułu, jeśli te dodatkowe emisje wynikałyby z zastosowanych na szczeblu wspólnotowym i prawnie obowiązujących środków bezpieczeństwa;

54.

nie uważa, że jazda z włączonymi światłami w ciągu dnia powinna być obowiązkowa na całym terytorium UE;

55.

w szczególności wzywa Komisję do poprawy systemu kontroli granicznej pojazdów i do transgranicznego egzekwowania kar nałożonych w związku z naruszeniem przepisów ruchu drogowego w innym państwie członkowskim;

56.

stwierdza, że przemysł motoryzacyjny UE jest jedną z najbardziej konkurencyjnych dziedzin przemysłu na skalę światową; wyraża jednakże przekonanie, że nieuczciwa konkurencja oraz nieprzestrzeganie praw własności intelektualnej zagraża jego pozycji;

57.

podkreśla znaczenie systemu WTO dla przemysłu motoryzacyjnego w coraz bardziej zglobalizowanym otoczeniu handlowym; uważa za niezwykle istotne, by w wyniku negocjacji podczas obecnej rundy rozwojowej w Ad-Dausze w jak największym stopniu otworzyć dla producentów samochodów rynki krajów trzecich, a w szczególności potencjalnie duże, tworzące się rynki państw trzecich;

58.

podkreśla znaczenie mechanizmu rozstrzygania sporów WTO dla rozwiązywania problemów dotyczących wywozu do państw trzecich; przypomina o pozytywnym rozstrzygnięciu sporów wniesionych przed WTO w sprawach z udziałem Kanady, Indii oraz Indonezji;

59.

wzywa do ostrożności w wysiłkach Komisji mających na celu ogólny przegląd instrumentów ochrony handlu; przypomina, że przemysł motoryzacyjny może być przedmiotem stosowanych przez kraje trzecie praktyk godzących w konkurencję, i wzywa Komisję do zabezpieczenia podstawowych założeń instrumentów ochrony handlu w celu chronienia przemysłu UE przed nieuczciwymi praktykami;

60.

przypomina, że priorytetem UE powinno pozostać pomyślne zakończenie wielostronnych negocjacji handlowych; popiera jednak zamiar Komisji negocjowania nowych dwustronnych porozumień handlowych w pierwszej kolejności w Azji w celu poprawy warunków dostępu do rynku; podkreśla, że porozumienia o wolnym handlu (FTA) zawsze winny zapewniać szeroki dostęp do rynku w kraju partnerskim; nalega, by polityka Unii Europejskiej służyła ochronie konkurencyjności unijnych producentów samochodów działających w UE i w krajach spoza UE; jest przekonany o znaczeniu, jakie ma dla przemysłu motoryzacyjnego zawarcie porozumień dwustronnych między UE a ASEAN, Indiami i krajami Mercosuru;

61.

wzywa Komisję, by w ramach bieżących negocjacji w sprawie porozumienia o wolnym handlu UE-Korea dopilnowała, by Korea zniosła wszystkie istniejące bariery celne i pozacelne i nie wprowadziła nowych oraz wdrożyła więcej rozporządzeń EKG ONZ; zwraca się do Komisji o rozważenie strategii stopniowego znoszenia ceł importowych UE z zabezpieczeniami oraz w związku z tym zaleca, aby proces ten powiązać ze znoszeniem barier pozacelnych ze strony Korei;

62.

ponownie podkreśla, że Korea podpisała i ratyfikowała porozumienie EKG ONZ z 1958 r., zobowiązując się w ten sposób do wdrażania przepisów rozporządzeń EKG ONZ; wzywa Komisję, by podkreśliła ten fakt podczas przyszłych negocjacji i by domagała się szybkiego wdrożenia tych przepisów; zauważa, że w porozumieniach o wolnym handlu należy wymóc na Korei, aby zezwoliła na wprowadzanie na rynek koreański importowanych z UE samochodów, które spełniają normy określone przez EKG ONZ;

63.

wzywa Komisję do dokonania oceny możliwości stworzenia grupy roboczej ds. pojazdów oraz specjalnej, przyspieszonej procedury rozstrzygania sporów w zakresie środków związanych z pojazdami, tak jak uczyniono to w ramach porozumienia o wolnym handlu USA-Korea;

64.

podkreśla wagę ścisłego partnerstwa z Chinami przy opracowywaniu ram prawnych zapewniających równe reguły gry; stwierdza, że skuteczna ochrona praw własności intelektualnej jest niezbędnym warunkiem istnienia takiego partnerstwa;

65.

przyjmuje z zadowoleniem wniosek Komisji o ustanowienie panelu WTO w celu rozwiązania nierozstrzygniętych kwestii dotyczących postępowania Chin odnośnie do importowanych części pojazdów, które, wedle argumentacji Komisji, jest niezgodne z szeregiem artykułów różnych umów WTO;

66.

popiera działania Komisji w kwestiach związanych z chińskim otoczeniem regulacyjnym mające na celu zagwarantowanie przedsiębiorcom UE działającym na tym rynku sprawiedliwych zasad i pewności prawnej;

67.

wskazuje na przemysł oponiarski UE, mający istotny wkład w sukces europejskiego sektora motoryzacyjnego; wzywa w związku z tym Komisję do zbadania z bliska kwestii nieuzasadnionych technicznych barier handlowych takich jak lokalne przepisy techniczne, które przemysł oponiarski napotyka na kluczowych wschodzących rynkach azjatyckich;

68.

wyraża entuzjazm w związku z tym, co dotychczas osiągnięto dzięki wspólnotowemu finansowaniu badań i rozwoju w ramach programów takich jak siódmy program ramowy w zakresie badań, rozwoju technologicznego i działań demonstracyjnych, program na rzecz konkurencyjności i innowacji oraz i2010; zachęca Komisję do ukierunkowania programów roboczych w większym stopniu na potrzeby sektora motoryzacyjnego wynikające z przyszłych przepisów lub wiążących celów;

69.

wzywa Komisję do przyjęcia do 2020 r. strategii mającej na celu zwiększenie w znaczącym i odpowiednim stopniu funduszy przeznaczonych na badania naukowe i rozwój w sektorze motoryzacyjnym, ze szczególnym uwzględnieniem dziedzin przemysłu zaopatrujących przemysł motoryzacyjny;

70.

nalega, aby państwa członkowskie uzależniły jakiekolwiek przyszłe zwiększenie pochodzących ze źródeł publicznych środków finansowych przeznaczonych na badania naukowe i rozwój od wiążącego charakteru celów w zakresie redukcji emisji CO2;

71.

podkreśla znaczenie tego, by dokonała się zmiana w korzystaniu z samochodów w miastach; uważa, że wraz z bardziej paliwooszczędnymi samochodami istotne jest wprowadzenie samochodów miejskich z napędem elektrycznym; wzywa zatem do wsparcia prac badawczo-rozwojowych nad niezbędnymi technologiami;

72.

wzywa państwa członkowskie i instytucje UE do udzielenia wszelkiego potrzebnego wsparcia pracom badawczo-rozwojowym nad nowatorskimi technologiami takimi jak silniki wodorowe, ogniwa paliwowe czy silniki hybrydowe;

73.

podkreśla, że technologie informatyczne i komunikacyjne mogą przyczynić się do zapobiegania szkodliwemu wpływowi na środowisko i zdrowie publiczne, wypadkom i marnotrawstwu energii w przypadku wykorzystania tych technologii na skalę europejską w inteligentnych systemach kontroli i zarządzania ruchem, które mają umożliwić płynny ruch; jest zdania, że urządzenia komunikacyjne powinny spełniać normy UE, żeby zapewnić sprawną komunikację pojazdów i infrastruktury we wszystkich państwach członkowskich;

74.

jest zdania, że olbrzymie znaczenie ma wykorzystanie inicjatywy „Inteligentny samochód” (11), programu Galileo oraz innych instrumentów mających swój udział w inteligentnych systemach wspomagających transport; w związku z tym zwraca się do Komisji o wspieranie ich rozwoju;

75.

zdecydowanie popiera dalsze prace badawczo-rozwojowe nad innowacjami opartymi na technologiach informatycznych i komunikacyjnych (ICT); uważa, że do inicjatywy na rzecz „inteligentnego samochodu” można by wprowadzić nowe osiągnięcia techniczne w celu wsparcia kontroli natężenia ruchu tak, by ruch drogowy stał się bardziej energooszczędny dzięki ułatwieniu kierowcom podejmowania właściwych decyzji i wyboru najszybszej trasy do miejsca przeznaczenia; wzywa wszystkie zainteresowane strony, a w szczególności państwa członkowskie, do wydania przepisów niezbędnych do wdrożenia systemu elektronicznego powiadamiania o wypadkach (eCall);

76.

postrzega prace nad inteligentnymi systemami transportowymi jako kluczowe dla powodzenia przemysłu motoryzacyjnego oraz dążeń do ograniczenia oddziaływania branży na środowisko; uważa, że program Galileo należy podawać jako wzór i wobec tego znalezienie rozwiązania kwestii jego finansowania w ramach konsorcjum, którego członkowie czynią zobowiązania dotyczące rozwoju projektu, musi mieć charakter priorytetowy;

77.

wyraża przekonanie, że jedna z pierwszych wspólnot wiedzy i innowacji Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii powinna zajmować się zmniejszeniem emisji CO2 w technologii budowy pojazdów;

78.

uważa za konieczne ustanowienie ogólnych warunków dla osiągnięcia zrównoważonego charakteru przemysłu motoryzacyjnego UE i umożliwienia, aby nadal grał on wiodąca rolę w dziedzinie innowacji technologicznych, ekologicznych i społecznych, z pomocą wysoko wykwalifikowanej siły roboczej;

79.

przyznaje, że zarówno producenci, jak i dostawcy w przemyśle motoryzacyjnym UE dysponują wysoko wykwalifikowaną siłą roboczą, a czynnik ten odgrywa istotną rolę w zapewnieniu wysokiego poziomu wydajności przemysłu motoryzacyjnego w UE;

80.

podkreśla znaczenie przemysłu motoryzacyjnego UE dla zatrudnienia, wzrostu gospodarczego, innowacji i konkurencyjności; wyraża przekonanie, że pomimo iż przemysł samochodowy będzie musiał przejść zasadnicze zmiany, należy także dostosować politykę, aby zapewnić, że wspólnotowe przepisy nie doprowadzą do zmniejszania liczby miejsc pracy;

81.

uważa, że wspólnotowe przepisy w zakresie ochrony środowiska, bezpieczeństwa drogowego i efektywności energetycznej wymagają odpowiedniej edukacji i szkolenia zawodowego pracowników, aby umożliwić im lepsze dostosowywanie się do zachodzących zmian, zarówno o charakterze technicznym jak i prawnym oraz korzystanie z tych samych lub lepszych perspektyw zawodowych;

82.

wzywa Komisję do koordynowania skutecznego wykorzystania funduszy strukturalnych i Europejskiego funduszu dostosowania do globalizacji w odniesieniu do przemysłu samochodowego;

83.

wzywa Komisję do wstrzymania wsparcia dla przedsiębiorstw, które po otrzymaniu tego rodzaju pomocy w jednym z państw członkowskich przenoszą swoją produkcję do innego kraju, nie wywiązując się w pełni z porozumień zawartych z danym państwem członkowskim;

84.

podkreśla, że w odniesieniu do przyszłych procesów restrukturyzacji UE i państwa członkowskie powinny również koncentrować się na sposobach ich wspierania i łagodzenia ich skutków, dbając o stworzenie pracownikom nowych możliwości;

85.

uważa, że należy wzmocnić informowanie i konsultowanie pracowników, a także dostępne dla nich mechanizmy, poprzez konieczną rewizję dyrektywy Rady 94/45/WE z dnia 22 września 1994 r. w sprawie ustanowienia Europejskiej Rady Zakładowej lub trybu informowania i konsultowania pracowników w przedsiębiorstwach lub w grupach przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym (12);

86.

uważa, że należy wzmocnić konsultacje z pracownikami i ich prawo do informacji w całej Europie, tak by mogli w pełni zaangażować się w proces podejmowania decyzji na wczesnych etapach i złagodzić niepożądane skutki restrukturyzacji; zauważa w związku z tym znaczenie wniosku w sprawie forum ds. restrukturyzacji, o którym mowa w wyżej wspomnianym komunikacie Komisji w sprawie sprawozdania CARS 21;

87.

wzywa partnerów społecznych do stosowania odpowiednich strategii politycznych w przypadku osób zagrożonych skutkami restrukturyzacji przemysłu;

88.

nawołuje do lepszego informowania pracowników i zasięgania ich opinii w procesie przystosowywania przemysłu do nowych wyzwań wynikających z projektowania i produkcji pojazdów bardziej przyjaznych dla środowiska;

89.

podkreśla konieczność przeprowadzenia rewizji stosunków pomiędzy producentami i sprzedawcami, których wpływ na konkurencyjność przemysłu samochodowego UE niesie negatywne skutki dla wielu małych i średnich przedsiębiorstw w sektorze; wyraża przekonanie, że należy promować bardziej stabilną współpracę w zakresie badań i rozwoju oraz strategii przemysłowych; nalega, aby Komisja i państwa członkowskie przyjęły w tym celu konieczną politykę lub ustanowiły ramy wymagane do ustabilizowania tych stosunków i przezwyciężenia trudności strukturalnych;

90.

zwraca uwagę na znaczenie bardziej systematycznego wykorzystywania zasobów Europejskiego Banku Inwestycyjnego w celu wpierania MŚP w sektorze motoryzacyjnym i ułatwienia im dostępu do kapitału podwyższonego ryzyka;

91.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

19.2.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 41/10

—

uwzględniając komunikat Komisji pt.: Przepisy podatkowe a straty w sytuacjach transgranicznych (COM(2006)0824),

—

uwzględniając komunikat Komisji pt.: Wkład polityki podatkowej i celnej do strategii lizbońskiej (COM(2005)0532),

—

uwzględniając odpowiednie orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (Trybunał Sprawiedliwości), w szczególności sprawy C-250/95, Futura Participations SA and Singer v. Administration des contributions  (1) , C-141/99, AMID v. Belgische Staat  (2) , połączone sprawy C-397/98 i C-410/98 Metallgesellschaft Ltd and Others v. Commissionners of Inland Revenue and HM Attorney General  (3), C-446/03, Marks & Spencer plc przeciwko David Halsey (HM Inspector of Taxes)  (4) oraz C-231/05, Oy AA  (5),

—

uwzględniając dyrektywę Rady 94/45/WE z dnia 22 września 1994 r. w sprawie w sprawie ustanowienia Europejskiej Rady Zakładowej lub trybu informowania i konsultowania pracowników w przedsiębiorstwach lub w grupach przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym (6),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2005 r. w sprawie opodatkowania przedsiębiorstw w Unii Europejskiej: wspólna skonsolidowana podstawa wymiaru opodatkowania osób prawnych (7),

—

uwzględniając komunikat Komisji pt.: Realizacja wspólnotowego programu poprawy wzrostu i zatrudnienia oraz konkurencyjności przedsiębiorstw w UE: Dalsze postępy w 2006 r. i kolejne działania zmierzające do przedstawienia wniosku w sprawie ustanowienia wspólnej jednolitej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCCTB) (COM(2007)0223),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 września 2007 r. w sprawie przeglądu jednolitego rynku: przezwyciężanie barier i niewydolnych rozwiązań poprzez lepsze wprowadzanie w życie przepisów prawa i ich stosowanie (8),

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz opinię Komisji Prawnej (A6-0481/2007),

A.

mając na uwadze, że krajowe systemy podatkowe państw członkowskich w coraz większym stopniu muszą uwzględniać globalizację gospodarki oraz być dostosowane do zasad i funkcjonowania rynku wewnętrznego, aby możliwe było osiągnięcie celów strategii lizbońskiej w zakresie wzrostu i konkurencyjności,

B.

mając na uwadze, że globalizacja gospodarki doprowadziła do takiego wzrostu konkurencji podatkowej, że przeciętne stawki podatku od osób prawnych w państwach uprzemysłowionych dramatycznie spadły w ciągu ostatnich 30 lat,

C.

mając na uwadze, że obniżanie stawek podatkowych przybrało na sile od czasu ostatniego rozszerzenia Unii Europejskiej, a w państwach członkowskich da się zaobserwować wyraźną tendencję do wprowadzania specyficznych rozwiązań podatkowych, których celem jest przyciągnięcie szczególnie mobilnych przedsiębiorstw,

D.

mając na uwadze, że istnienie w Unii Europejskiej 27 różnych systemów podatkowych stanowi przeszkodę dla sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego, powoduje znaczne koszty dodatkowe dla handlu transgranicznego i przedsiębiorczości jeśli chodzi o obciążenia administracyjne i wymóg przestrzegania procedur, utrudnia restrukturyzację przedsiębiorstw i prowadzi do występowania przypadków podwójnego opodatkowania;

E.

mając na uwadze, że obniżenie kosztów dostosowania do przepisów w odniesieniu do różnic w krajowych przepisach prawnych w zakresie podatku od przedsiębiorstw, przejrzystość zasad, likwidowanie barier podatkowych utrudniających działalność transgraniczną oraz stworzenie takich samych warunków dla przedsiębiorstw w UE prowadzących działalność na rynku wewnętrznym może doprowadzić do korzyści ekonomicznych obejmujących całą UE dzięki dynamicznemu środowisku biznesowemu,

F.

mając na uwadze, że odpowiednia koordynacja podatkowa na szczeblu UE, nie dążąca do harmonizacji stawek podatkowych, może sprawić, że uniknie się zakłóceń konkurencji i może przynieść korzyści, które mogą stać się w większym stopniu udziałem przedsiębiorstw, ich pracowników i konsumentów państw członkowskich i obywateli;

G.

mając na uwadze, że osiągnięcie celów strategii lizbońskiej wymaga zwiększenia koordynacji polityki podatkowej państw członkowskich,

H.

mając na uwadze, że państwa członkowskie tradycyjnie usiłują koordynować swe systemy podatkowe poprzez rozbudowaną sieć dwustronnych umów podatkowych, które nie obejmują w pełni takich kwestii jak odliczanie strat transgranicznych, mając na uwadze, że w ramach Unii Europejskiej podejście dwustronne jest mniej wydajne i nie podnosi stopnia spójności w takim wymiarze jak skoordynowane podejście wielostronne; mając na uwadze, że wspólne podejście na szczeblu UE w zakresie jednolitej podstawy opodatkowania osób prawnych, takie jak wniosek dotyczący CCCTB, to najodpowiedniejsze rozwiązanie kwestii transgranicznego wyrównywania strat i zysków na rynku wewnętrznym, które doprowadzi do zwiększenia przejrzystości oraz podniesienia poziomu inwestycji i konkurencyjności,

I.

mając na uwadze, że państwa członkowskie stosują różne przepisy w zakresie odliczania podatku z tytułu strat poniesionych przez oddziały, filie czy podmioty powiązane grup przedsiębiorstw, co negatywnie wpływa na podejmowanie decyzji gospodarczych i inwestycyjnych na rynku wewnętrznym oraz wiąże się z konsekwencjami w odniesieniu do ich odpowiednich długoterminowych strategii przemysłowych i przychodów z tytułu podatków,

J.

mając na uwadze, że dosłownie wszystkie systemy podatkowe w Unii Europejskiej traktują nierówno zyski i straty, innymi słowy: zyski opodatkowuje się w roku podatkowym, w którym zostały uzyskane, natomiast wartość podatku odpowiadająca stracie nie jest zwracana przez administrację podatkową w momencie poniesienia straty; mając na uwadze, że niedawno ogłoszone orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości nie zawierają należytej analizy tego czynnika czasowego oraz znaczenia, jaki ma on dla wzrostu inwestycji transgranicznych w Unii Europejskiej,

K.

mając na uwadze, że wprowadzenie transgranicznego systemu ulg podatkowych w odniesieniu do strat byłoby równoznaczne w niektórych państwach członkowskich ze zrzeczeniem się dochodów z tytułu podatku od osób prawnych bez pewnych gwarancji prawnych,

L.

mając na uwadze, że podczas gdy straty poniesione przez oddziały działające w kraju macierzystym są automatycznie uwzględniane w wyniku netto przedsiębiorstwa macierzystego, sytuacja staje się mniej jednoznaczna w przypadku strat poniesionych przez oddziały zagraniczne, jak i macierzystych lub zagranicznych członków grupy;

M.

mając na uwadze, że brak możliwości odliczania strat zagranicznych utrudnia wejście na inne rynki, faworyzując zakładanie działalności w większych państwach członkowskich, w których rozmiar runku wewnętrznego jest wystarczający, by pomóc zamortyzować ewentualne straty,

N.

mając na uwadze, że opisana sytuacja stawia w gorszej pozycji małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), gdyż w mniejszym stopniu są one w stanie podołać inwestycjom transgranicznym wobec niepewności dotyczącej wyrównywania strat oraz częstych przypadków występowania strat początkowych,

1.

wyraża głębokie zaniepokojenie negatywnym wpływem, jaki różnice w systemach stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do strat transgranicznych mają na działanie rynku wewnętrznego;

2.

odnotowuje, że wszelkie rozwiązania utrudniające korzystanie ze swobody przedsiębiorczości są sprzeczne z art. 43 Traktatu WE, a tym samym ich zniesienie powinno być celem ukierunkowanych działań; przypomina, że zróżnicowanie systemów podatkowych przedsiębiorstw stwarza przeszkody w wejściu na różne rynki krajowe, utrudnia właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego, zakłóca konkurencję i uniemożliwia zagwarantowanie równych szans dla przedsiębiorstw na szczeblu UE, a zatem wymaga tego typu uwagi;

3.

uważa, że ukierunkowane działania na szczeblu UE w dziedzinie odliczania transgranicznych strat podatkowych mogą o wiele korzystniej wpłynąć na funkcjonowanie rynku wewnętrznego;

4.

sygnalizuje swe poparcie dla komunikatu Komisji w sprawie przepisów podatkowych a strat w sytuacjach transgranicznych jako ważnego kroku na drodze do rozwiązania tego problemu i wzywa do zapewnienia właściwej koordynacji wśród państw członkowskich w zakresie wyboru odpowiedniego terminu i rozwiązań;

5.

podkreśla, że wszelkie ukierunkowane środki mające na celu wprowadzenie transgranicznego wyrównywania strat należy określać i realizować w oparciu o wielostronne wspólne podejście i skoordynowane działania państw członkowskich, aby zagwarantować spójny rozwój rynku wewnętrznego; przypomina, że tego rodzaju ukierunkowane działania stanowią rozwiązanie przejściowe przed przyjęciem CCCTB; uważa, że CCCTB stanowi wszechstronne długoterminowe rozwiązanie kwestii barier podatkowych związanych z transgranicznym wyrównywaniem strat i zysków, jak również kwestii cen transferowych oraz transgranicznych połączeń i przejęć oraz działań restrukturyzacyjnych, i dopełni zdobycze rynku wewnętrznego charakteryzującego się uczciwą konkurencją;

6.

zwraca uwagę, że niektóre państwa członkowskie stosują różne metody zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu: albo stosując metodę proporcjonalnego odliczania podatków płaconych za granicą (metoda proporcjonalna), albo metodę wyłączania dochodów zagranicznych od podstawy opodatkowania (metoda wyłączania); odnotowuje, że jedynie w niektórych państwach członkowskich, w których stosuje się metodę wyłączania, nie ma możliwości wyrównania strat spowodowanych działalnością zagranicznych oddziałów;

7.

zwraca uwagę na fakt, że tam, gdzie strat poniesionych przez stałe „zakłady” przedsiębiorstwa nie można odliczyć od zysku siedziby głównej, występuje różnica w traktowaniu w porównaniu z sytuacją przedsiębiorstwa prowadzącego wyłącznie działalność krajową, co stanowi przeszkodę dla korzystania z prawa przedsiębiorczości;

8.

uznaje priorytetowy charakter działań na rzecz grup przedsiębiorstw prowadzących działalność w kilku państwach członkowskich, gdyż to właśnie te grupy doświadczają nierównego traktowania w zakresie strat transgranicznych w porównaniu z grupami przedsiębiorstw prowadzącymi działalność w pojedynczym państwie członkowskim;

9.

stwierdza, że zakłócenia wynikające z różnic między systemami krajowymi stawiają w niekorzystnym położeniu w stosunku do potencjalnych konkurentów w szczególności MŚP, dlatego też zwraca się do Komisji o przyjęcie konkretnych środków w tym właśnie zakresie;

10.

przypomina, że istnieje niewiele ogólnych rozwiązań umożliwiających odliczanie strat między filiami a przedsiębiorstwami macierzystymi (grupy) w sytuacji transgranicznej, a więc w grupie przedsiębiorstw straty nie są automatycznie rozliczane w taki sam sposób, jak w ramach jednego przedsiębiorstwa;

11.

zwraca uwagę, że większość państw członkowskich umożliwia odliczanie strat grupom, traktując je w rzeczywistości jako jedną całość, ale tylko nieliczne kraje posiadają systemy umożliwiające takie odliczanie w sytuacjach transgranicznych; przypomina, że brak możliwości odliczania przez grupy strat w sytuacjach transgranicznych może prowadzić do zakłócania podejmowania decyzji inwestycyjnych dotyczących tak ich lokalizacji, jak i formy prawnej (oddział lub filia);

12.

stwierdza, że ze względu na zróżnicowane podstawy wymiaru opodatkowania nie można tak po prostu rozszerzyć systemów krajowych na sytuacje transgraniczne;

13.

domaga się uznania zasadności transgranicznego wyrównywania strat, chociaż należy stwierdzić, że konieczna jest dalsza dogłębna dyskusja na temat systemu transgranicznego wyrównywania strat; uważa, iż należy podjąć decyzję, czy transgraniczne wyrównywanie strat powinno być ograniczone do relacji między filiami a przedsiębiorstwem macierzystym lub odwrotnie, oraz podjąć decyzję o przeprowadzeniu dokładnej oceny skutków budżetowych systemu przy założeniu, że zyski jednostek zależnych mogą wyrównywać straty poniesione przez przedsiębiorstwo macierzyste;

14.

uważa, że wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Marks & Spencer może być interpretowane w ten sposób, że państwom członkowskim przyznaje się prawo do utrzymania swych systemów podatkowych, szczególnie w odniesieniu do kwestii dotyczących uchylania się od zobowiązań podatkowych;

15.

jest zdania, że wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Oy AA wykazuje, że poszczególne krajowe systemy podatkowe różnią się w podejściu do strat i dlatego nie jest jasne, czy we wszystkich sytuacjach transgranicznych straty mogą być skonsolidowane w obrębie grupy przedsiębiorstw, nawet gdy straty te są ostateczne i z tego względu mogą doprowadzić do zniekształconej sytuacji, na co zwrócono uwagę w sprawie Marks & Spencer;

16.

uważa, że grupy przedsiębiorstw działające w różnych państwach członkowskich powinny być traktowane w miarę możliwości w taki sam sposób, jak przedsiębiorstwa działające tylko w jednym państwie członkowskim; podkreśla, że w sytuacjach strat transgranicznych poniesionych przez zagraniczne filie należy unikać podwójnego opodatkowania przedsiębiorstwa macierzystego, państwa członkowskie muszą mieć równe prawa do opodatkowania, strat nie wolno uwzględniać dwukrotnie oraz należy zapobiegać uchylaniu się od podatków;

17.

uważa, że należałoby rozpocząć dyskusję na temat definicji i charakterystycznych cech grup przedsiębiorstw w UE, uwzględniając przy tym istnienie wspólnych podmiotów europejskich, takich jak „spółka europejska” i „spółdzielnia europejska”, nie mając w zamyśle jednak ograniczania zakresu środków transgranicznego wyrównywania strat wyłącznie do takich organizmów;

18.

ponownie podkreśla znaczenie zdefiniowania koncepcji „grupy przedsiębiorstw”, aby firmy nie mogły w sposób oportunistyczny rozprowadzać zysków i strat pomiędzy państwami członkowskimi; uważa, że w celu zdefiniowania grupy przedsiębiorstw należałoby określić specyficzne cechy mające decydujące znaczenie dla przedsiębiorstwa, takie jak przewidziano w dyrektywie 94/45/WE. w sprawie w sprawie ustanowienia Europejskiej Rady Zakładowej lub trybu informowania i konsultowania pracowników w przedsiębiorstwach lub w grupach przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym;

19.

przyjmuje z zadowoleniem trzy opcje zaproponowane w komunikacie Komisji w sprawie przepisów podatkowych a strat w sytuacjach transgranicznych; wyraża swe poparcie dla ukierunkowanych działań umożliwiających skuteczne i niezwłoczne odliczenie strat przez zagraniczne filie (corocznie, a nie tylko ostatecznie, jak w przypadku sprawy Marks and Spencer), które, gdy tylko filie zaczną ponownie przynosić zyski, zostaną odzyskane za pomocą odpowiedniego dodatkowego opodatkowania przedsiębiorstwa macierzystego;

20.

w celu wdrożenia tych propozycji w taki sposób, aby zapobiec unikaniu opodatkowania, zaleca rozważenie możliwości wprowadzenia automatycznego systemu wymiany informacji, podobnego do systemu VIES dla podatku VAT, tak aby państwa członkowskie mogły sprawdzić istnienie negatywnej podstawy opodatkowania zadeklarowanej przez spółki zależne w innych państwach członkowskich;

21.

niemniej jednak wzywa Komisję do głębszego przeanalizowania możliwości wprowadzenia dla przedsiębiorstw jednolitej podstawy opodatkowania osób prawnych z myślą o ich działalności obejmującej całą UE;

22.

zauważa, że dalsza nader szczegółowa analiza ma ogromne znaczenie dla oceny skali, na jaką proponowany system transgranicznego wyrównywania strat mógłby wspierać transgraniczną działalność MŚP;

23.

dostrzega, że wszelkie ukierunkowane działania w zakresie przepisów podatkowych dotyczących strat w sytuacjach transgranicznych, podejmowane przez poszczególne państwa członkowskie, same nie rozwiążą problemu zakłócania konkurencji ani kwestii wysokich kosztów przestrzegania przepisów, ponoszonych przez przedsiębiorstwa w UE działające na rynku wewnętrznym, i wynikających z utrzymywania 27 różnych systemów podatkowych;

24.

podkreśla potrzebę skoordynowanego postępowania państw członkowskich w przypadku wprowadzania środków ukierunkowanych na rzecz transgranicznego wyrównywania strat w ramach jednego przedsiębiorstwa lub grupy; przypomina o potrzebie lepszej koordynacji w sprawach podatkowych między państwami członkowskimi i wzywa Komisję do podjęcia odpowiednich działań;

25.

wspiera Komisję w jej staraniach mających na celu utworzenie ogólnoeuropejskiej i jednolitej CCCTB; zauważa, że CCCTB doprowadzi do większej przejrzystości i wydajności, umożliwiając przedsiębiorstwom działalność opartą na tych samych zasadach zarówno w kraju, jak i za granicą, stwarzając równe warunki dla wszystkich podmiotów i poprawiając konkurencyjność przedsiębiorstw w UE, zwiększając handel transgraniczny i transgraniczne inwestycje, co w pełni umożliwia czerpanie korzyści z rynku wewnętrznego w zakresie inwestycji i wzrostu, a także znacznie zmniejszając obciążenia administracyjne i koszty stosowania przepisów oraz niebezpieczeństwo oszustw i uchylania się od podatków;

26.

przypomina, że CCCTB wiąże się ze wspólnymi zasadami dotyczącymi podstawy opodatkowania i w żaden sposób nie oddziałuje na przysługującą państwom członkowskim swobodę ustanawiania własnych stawek podatku;

27.

z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji dotyczący ustanowienia CCCTB nawet w ramach wzmocnionej współpracy; zaznacza jednak, że jest to najlepsze rozwiązanie zastępcze, jako że brak wszechstronnego systemu obejmującego całą UE może częściowo ograniczyć korzyści wynikające z przejrzystości i niższych kosztów administracyjnych;

28.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

19.2.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 41/14

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Podniesienie wydajności i jakości w pracy: wspólnotowa strategia na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2007-2012”(COM(2007)0062) oraz dołączone do niego dokumenty robocze służb Komisji (SEC(2007)0214), (SEC(2007)0215) oraz (SEC(2007)0216),

—

uwzględniając Traktat WE, a w szczególności jego art. 2, 136, 137, 138, 139, 140, 143 i 152,

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (1), a w szczególności jej art. 27, 31 i 32,

—

uwzględniając konwencje i zalecenia MOP w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy,

—

uwzględniając dyrektywę Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (2)(dyrektywa ramowa) i jej dyrektywy szczegółowe,

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/54/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy (3),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2007/30/WE z dnia 20 czerwca 2007 r. zmieniającą dyrektywę Rady 89/391/EWG, jej dyrektywy szczegółowe oraz dyrektywy Rady 83/477/EWG, 91/383/EWG, 92/29/EWG i 94/33/WE w celu uproszczenia i racjonalizacji sprawozdań z praktycznego wdrażania dyrektyw (4),

—

uwzględniając konkluzje Prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 8-9 marca 2007 r.,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 października 2002 r. w sprawie wspólnotowej strategii na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2002-2006 (5),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie promowania zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy (6),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2006 r. z zaleceniem do Komisji w sprawie ochrony europejskich pracowników opieki zdrowotnej przed zakażeniami krwiopochodnymi wynikającymi ze zranień igłą (7),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 maja 2007 r. w sprawie upowszechniania godnej pracy dla wszystkich (8),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie danych statystycznych Wspólnoty dotyczących zdrowia publicznego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy (9),

—

uwzględniając swoje oświadczenie z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie zapalenia wątroby typu C (10),

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A6-0518/2007),

A.

mając na uwadze, że między jakością norm zdrowotnych i norm bezpieczeństwa w miejscu pracy a wynikiem finansowym występuje pozytywna współzależność pod względem wyników ogólnych, absencji, stopy rotacji pracowników, motywacji pracowników, lepszego wizerunku przedsiębiorstwa oraz wydajności,

B.

mając na uwadze, że najbardziej konkurencyjne gospodarki charakteryzują się najlepszymi wynikami w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, a wysoki poziom ochrony zdrowia i bezpieczeństwa ma pozytywny wpływ na finanse publiczne z uwagi na oszczędności w sektorze opieki socjalnej i wyższą wydajność; mając na uwadze, że bezpieczeństwo i higiena pracy przyczyniają się nie tylko do wzrostu wydajności, konkurencyjności i dobrego samopoczucia pracowników, lecz także prowadzą do ogólnospołecznych i gospodarczych redukcji kosztów,

C.

mając na uwadze, że w celu lepszej ochrony pracowników konieczne są dodatkowe badania długotrwałych skutków niektórych rodzajów działalności zawodowej na zdrowie, ponieważ niektóre schorzenia ujawniają się dopiero po upływie kilku lat od wykonywania pracy, która je spowodowała,

D.

mając na uwadze niepokojący fakt, że zmniejszanie się liczby wypadków przy pracy i chorób zawodowych nie rozkłada się równomiernie, ponieważ w przypadku niektórych kategorii pracowników (np. migrantów, pracowników bez stałej umowy o pracę, kobiet, pracowników młodszych oraz starszych wiekiem), niektórych przedsiębiorstw (zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) i mikrofirm), niektórych sektorów działalności (w szczególności budownictwa, rybołówstwa, rolnictwa, transportu), a także niektórych państw członkowskich bieżący odsetek wypadków przy pracy i chorób zawodowych jest znacznie wyższy niż średnia UE,

E.

mając na uwadze, że działania w zakresie bhp muszą stanowić konsekwentnie część kultury przedsiębiorczości, i że kultura ta powinna iść w parze ze szkoleniem ustawicznym pracowników i menedżerów,

F.

mając na uwadze, że konsekwentnie wprowadzana kultura w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwach może przyczynić się do niebiurokratycznego wdrażania procedur bhp, tym samym przyczyniając się do skutecznej ochrony zdrowia i bezpieczeństwa,

G.

mając na uwadze, że okresy odpoczynku mają pierwszorzędne znaczenie dla wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników,

H.

mając na uwadze, że według szacunków MOP ok. 167 000 osób zmarło w UE w 2006 r. w wyniku wypadków przy pracy lub chorób związanych z wykonywaną pracą oraz mając na uwadze szacunki zawarte w powyższym komunikacie Komisji, według których corocznie ok. 300 000 pracowników dotyka trwała niesprawność różnego stopnia,

I.

mając na uwadze, że, rzeczywista strategia na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy powinna opierać się na właściwym połączeniu następujących: odpowiedniej świadomości ogólnej, ukierunkowanego kształcenia i szkolenia, odpowiednich służb i kampanii prewencyjnych, dialogu społecznego i współuczestnictwa pracowników, odpowiedniego prawodawstwa i jego wdrożenia, uwagi dostosowanej do potrzeb poszczególnych grup, sektorów działalności i typów przedsiębiorstw, kompetentnych inspekcji i skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar,

J.

mając na uwadze, że starzejący się pracownicy powinni możliwie długo zachować zdrowie, zdolność do pracy i możliwość zatrudnienia, należy zatem przyjąć odpowiednie środki,

K.

mając na uwadze, że inspekcje odgrywają ważną rolę w egzekwowaniu obowiązujących przepisów i dzięki temu zapobiegają wykorzystywaniu w miejscu pracy, przyczyniając się w ten sposób do propagowania koncepcji godnej pracy; mając na uwadze, że pracę inspektorów należy wspierać bliższą współpracą i wymianą informacji między inspektorami w państwach członkowskich,

L.

mając na uwadze, że oceny ryzyka na szczeblu przedsiębiorstwa nie można uważać za jednorazową akcję, lecz należy ją przeprowadzać regularnie, dostosowując do nowych okoliczności i/lub zagrożeń; mając na uwadze, że brak takiej oceny lub jej niewłaściwe wykonanie stanowi naruszenie prawa, a także jest jedną z głównych przyczyn wypadków przy pracy i chorób zawodowych,

M.

mając na uwadze, że niedostępne są statystyki dotyczące negatywnego wpływu pożarów na bezpieczeństwo i higienę pracy,

N.

mając na uwadze, że pracownicy opieki zdrowotnej narażeni są na zakażenie ponad 20 zagrażającymi życiu wirusami, w tym wirusem zapalenia wątroby typu B, zapalenia wątroby typu C oraz HIV/AIDS,

O.

mając na uwadze, że jednym z celów strategii lizbońskiej jest osiągnięcie do 2010 r. ogólnego wskaźnika zatrudnienia na poziomie 70 %, jak również stopy zatrudnienia kobiet na poziomie 60 %, a pracowników starszych — 50 %, a także mając na uwadze, że pracownicy cierpiący na choroby chroniczne lub przewlekłe często nie wracają do pracy, chociaż uznaje się ich za zdolnych do jej wykonywania, natomiast ci, którzy powracają do zawodu często spotykają się z różnego rodzaju dyskryminacją, na przykład obniżeniem dochodów, oraz mając na uwadze, że w szczególności dotyczy to pacjentów chorych na raka, ponieważ jak wynika z najnowszych badań, jedna piąta byłych pacjentów cierpiących na raka piersi nie powraca do pracy, mimo że byliby w stanie ją podjąć,

P.

mając na uwadze, że więcej kobiet niż mężczyzn zatrudnionych jest „na czarno” na rynku pracy, bez ubezpieczenia, co nieuchronnie odbija się znacząco na warunkach zdrowia i bezpieczeństwa, w jakich są zatrudnione,

Q.

mając na uwadze, że kobiety i mężczyźni nie stanowią jednorodnej grupy, a w związku z tym strategie i środki mające na celu poprawę bhp muszą być specjalnie dostosowane do poszczególnych miejsc pracy i uwzględniać fakt, że niektóre czynniki mogą wpływać inaczej na kobiety niż na mężczyzn,

1.

z zadowoleniem przyjmuje ambitny plan Komisji zmniejszenia średnio o 25 % liczby wypadków przy pracy w całej UE; uznaje, że liczba ta może być inna w poszczególnych krajach z powodu różnych punktów wyjścia, ale uważa, że nadal bardzo ważną sprawą pozostaje określenie jasnych i odpowiednio ukierunkowanych działań wraz z ich harmonogramem i zobowiązaniami finansowymi, które następnie można by zmierzyć i ocenić; wobec braku powyższych środków, harmonogramem i zobowiązaniami finansowymi; wzywa Komisję do przedłożenia Parlamentowi sprawozdanie z postępów wdrażania strategii na lata 2007-2012 na jej półmetku;

2.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do uwzględnienia istnienia nierówności nie tylko między państwami członkowskimi, ale również w ramach pojedynczych państw członkowskich, oraz do zobowiązania się do ich ograniczenia;

3.

zauważa, że propozycje Komisji, aby stosować niewiążące instrumenty, w przypadkach gdy wiążące przepisy nie są wykonalne lub odpowiednie, pozwalając państwom członkowskim na szukanie rozwiązań przynoszących w ich konkretnej sytuacji najlepsze efekty w zakresie bezpieczeństwa i higieny;

4.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja kładzie większy nacisk na uproszczenie przepisów i zmniejszenie obciążeń administracyjnych oraz zauważa, że uproszczenie takie przynosi obywatelom większe korzyści oraz pomaga zarówno pracodawcom, jak i pracownikom koncentrować się na praktycznym zarządzaniu bezpieczeństwem i higieną, a nie na procedurach biurokratycznych, w celu zapewnienia lepszych wyników; uważa za szczególnie ważne, aby tego typu uproszczenie w żaden sposób nie podważało stopnia ochrony oferowanej pracownikom;

5.

wzywa Komisję do priorytetowego potraktowania w swej strategii szczególnie niebezpiecznych zajęć lub branż takich jak obróbka metali, budownictwo, elektryczność lub leśnictwo;

6.

wzywa Komisję do intensywniejszego włączenia w ten proces Europejskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy, z siedzibą w Bilbao, a także o zwrócenie się do agencji o przedłożenie oceny, w których branżach niebezpieczeństwo wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych jest najwyższe i jak można temu skutecznie zapobiegać;

7.

uważa skupienie wysiłków Komisji na pomocy MŚP w wypełnieniu ich zobowiązań w zakresie bhp za znakomitą sprawę i w pełni popiera takie podejście;

8.

ubolewa, że komunikat Komisji nie zawiera celów związanych z ograniczaniem zjawiska chorób zawodowych, jednak rozumie trudności związane z określaniem chorób zawodowych; dlatego wzywa Komisję do dokonania przeglądu stosowania i wdrażania istniejących procedur statystycznych w celu prawidłowego identyfikowania i określania chorób zawodowych, w szczególności przypadków raka spowodowanego wykonywaną pracą, w celu określenia celów ich ograniczenia; proponuje, aby Komisja rozważyła możliwość zastąpienia zalecenia Komisji 2003/670/WE w sprawie europejskiego harmonogramu dotyczącego chorób zawodowych (11) dyrektywą;

9.

podkreśla potrzebę włączenia problematyki równouprawnienia płci do głównego nurtu polityki przy okazji rozpatrywania problemów bhp i z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji wzywającą do opracowania specjalnych metod oceny wpływu w zakresie bhp uwzględniających specyfikę płci; krytycznie odnosi się jednak do tego, że Komisja w swych komunikatach jak również albo w swoich „Celach dotyczących strategii wspólnotowej na lata 2007-2012” albo w swojej ocenie wpływu nie uwzględniła w odpowiedni sposób problematyki włączenia równouprawnienia płci do głównego nurtu polityki;

10.

wzywa Komisję do dokonania oceny dostępności na poziomie wspólnotowym danych statystycznych z podziałem na płeć na temat śmiertelnych i nieśmiertelnych chorób wywołanych wykonywaną pracą;

11.

wzywa państwa członkowskie do wdrożenia obowiązujących dyrektyw w sprawie bhp, zwracając większą uwagę na sprawy płci oraz do wdrożenia ocen wpływu tych dyrektyw pod względem kwestii związanych z płcią;

12.

podkreśla, że rehabilitacja i reintegracja pracowników po chorobie lub wypadku przy pracy ma podstawowe znaczenie oraz pochwala fakt, że w krajowych strategiach wezwano do zwrócenia specjalnej uwagi na rehabilitację i reintegrację; uważa, że ważne jest, aby w strategiach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy rządy przewidziały obowiązek zachowania miejsca pracy (np. poprzez szkolenie, inny podział zadań itp.) dla osób, które w trakcie kariery zawodowej zapadły na chorobę fizyczną lub psychiczną;

13.

wzywa Komisję, aby zgromadziła więcej liczb i danych o pracownikach cierpiących na choroby chroniczne, przeanalizowała ich warunki pracy oraz opracowała kartę chroniącą prawa pacjentów chorych na raka oraz osób cierpiących na inne choroby chroniczne w miejscu pracy, w celu zobowiązania przedsiębiorstw do umożliwienia pacjentom utrzymania zatrudnienia w trakcie leczenia i powrotu na rynek pracy po jego zakończeniu;

14.

wyraża głębokie zaniepokojenie wyjątkowo wysokim odsetkiem wypadków wśród pracowników zatrudnionych na umowy czasowe, krótkoterminowe oraz pracowników nisko wykwalifikowanych, który w pewnych państwach członkowskich jest przynajmniej dwukrotnie wyższy niż w przypadku innych pracowników, dostrzegając jednocześnie związek między takimi kategoriami zatrudnienia i zatrudnieniem w branżach podwyższonego ryzyka, takich jak budownictwo; podkreśla, że dyrektywa Rady 91/383/EWG z dnia 25 czerwca 1991 r. uzupełniająca środki mające wspierać poprawę bezpieczeństwa i zdrowia w pracy pracowników pozostających w stosunku pracy na czas określony lub w czasowym stosunku pracy (12) wprowadza ogólną zasadę, że pracownicy czasowi posiadają takie same prawa pracownicze w zakresie ochrony zdrowia jak inni pracownicy, zauważa jednak, że dyrektywa nie ustanawia szczególnych mechanizmów zapewniających funkcjonowanie tej zasady w praktyce; wzywa Komisję do zajęcia się tymi niedociągnięciami w trybie pilnym;

15.

zauważa również rosnącą liczbę nietypowych umów o pracę i podkreśla, że zawarte w nich warunki nie mogą stanowić zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników i wykonawców;

16.

wzywa do udostępnienia narzędzi, umożliwiających przestrzeganie prawa do bezpieczeństwa i ochrony zdrowia kobiet pracujących w nietypowych miejscach, np. opiekujących się chorymi w domu;

17.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do uwzględnienia w pełni wpływu zmian demograficznych na bezpieczeństwo i higienę pracy; zachęca Komisję i państwa członkowskie w szczególności do wzmocnienia środków prewencyjnych oraz do przyjęcia środków mających na celu skompensowanie zmniejszających się możliwości fizycznych pracowników, zwłaszcza dzięki ergonomice i projektowaniu miejsc pracy oraz poprzez środki i zachęty służące podtrzymaniu motywacji, zdolności i zdrowia starzejących się pracowników;

18.

zwraca uwagę na udowodniony naukowo związek pomiędzy wzrostem poziomu stresu w miejscu pracy a wynikającymi z niego chorobami, szczególnie w zakresie chorób przewlekłych, chorób serca i układu krążenia oraz chorób układu mięśniowo-szkieletowego;

19.

uważa, że sprawą najwyższej wagi jest zapewnienie lepszego stosowania istniejących instrumentów prawnych w zakresie bhp, wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do wykorzystania wszystkich dostępnych środków dla osiągnięcia tego celu; działania, które należy rozważyć, powinny obejmować:

20.

uważa, że Komisji dotkliwie brakuje środków, aby właściwie sprawdzać skuteczność transpozycji i wdrożenia przyjętych dyrektyw w sprawie bhp; uważa, że Komisja powinna wykorzystywać wszystkie dostępne środki pozostające do jej dyspozycji, w tym szerzej stosować postępowanie w sprawie naruszenia przepisów;

21.

zwraca uwagę, że bhp obowiązuje wszystkich pracowników w Unii Europejskiej w takim samym zakresie i że taka ochrona opiera się w na podstawowym prawie do integralności fizycznej; zwraca uwagę, że stosowanie odstępstw od prawodawstwa w zakresie bhp zagraża bezpieczeństwu pracowników i równym szansom oraz może doprowadzić do swoistej mody idącej w dół w zakresie takiej ochrony;

22.

wzywa Komisję do podjecia zobowiązania przeprowadzania takiej samej oceny oddziaływania bhp, jaką prowadzi się w przypadku oceny oddziaływania na środowisko naturalne;

23.

uznaje inspekcje pracy za zasadniczy element wdrażania prawa w zakresie bhp;

24.

uznaje, że należy nadać prewencji kluczowe znaczenie i wzywa Komisję aby w swojej strategii:

25.

podkreśla znaczenie zapewnienia przez państwa członkowskie bezpłatnego dostępu do dokumentacji technicznej i norm dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na szczeblu krajowym;

26.

gratuluje Komisji zawarcia w komunikacie propozycji dotyczących kształcenia i szkolenia; uważa to za kluczowy czynnik w tworzeniu podejścia nastawionego na prewencję, jest także zdania, że powinien to być stały proces dostosowany do nowej sytuacji technologicznej w miejscu pracy, odnoszący się również do pracowników powracających do pracy po chorobie lub przerwie w wykonywaniu zawodu ze względu na obowiązki związane z opieką nad członkami rodziny;

27.

uważa, że pracownikom oraz przedstawicielom bhp należy zaoferować dostosowane do ich potrzeb szkolenia zawodowe i możliwości przekwalifikowania, szczególną uwagę zwracając na podwykonawstwo, pracę tymczasową, pracę w niepełnym wymiarze, kobiety i migrantów; uważa, że w tym celu należy w dalszym ciągu wykorzystywać fundusze krajowe i UE;

28.

uważa, że pracodawcy powinni być zobowiązani do ułatwiania badań lekarskich robotnikom dniówkowym oraz pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze godzin;

29.

wzywa Komisję do pełnego wykorzystania istniejących funduszy wspólnotowych (zwłaszcza Europejskiego Funduszu Społecznego) na działania w zakresie bhp (prewencja oraz rozwój podejścia nastawionego na prewencję, wzrost świadomości, szkolenia zawodowe, uczenie się przez całe życie, rehabilitacja i reintegracja pracowników, którzy ulegli wypadkowi przy pracy lub zapadli na chorobę zawodową), skierowane w szczególności do MŚP; wzywa Komisję, aby inne fundusze Wspólnoty (np. fundusze z 7. programu ramowego na rzecz badań) oraz fundusze krajowe zostały na badania w zakresie chorób zawodowych;

30.

uważa, że ze względu na podwyższone ryzyko, na jakie narażeni są pracownicy w górnictwie, w sektorze metalurgicznym, stalowym oraz stoczniowym, ważne jest, by państwa członkowskie wraz z Komisją przyznały odpowiednie fundusze na niezbędne inwestycje gwarantujące ochronę zdrowia i bezpieczeństwo w miejscu pracy;

31.

zwraca się do państw członkowskich i do Komisji, aby opracowując krajowe i wspólnotowe strategie w zakresie bhp oraz gromadząc dane statystyczne, przeprowadzając ankiety i prowadząc badania w dziedzinie bhp, dbały o zachowanie planowego podejścia wyczulonego na sprawy płci; wzywa państwa członkowskie i Komisję do wyczerpania możliwości, jakie daje w tej kwestii finansowanie z programu PROGRESS. w szczególności w obszarze związanym z równością mężczyzn i kobiet;

32.

zachęca państwa członkowskie do oceny możliwości przyjęcia zachęt finansowych w celu promowania bhp, zwłaszcza ulg podatkowych lub pierwszeństwa w przetargach dla bezpiecznych przedsiębiorstw i firm posiadających certyfikat bhp, wprowadzenia systemu bonus malus w polityce ubezpieczeniowej i składkach na ubezpieczenia społeczne oraz zachęt finansowych w celu wymiany przestarzałego lub niebezpiecznego sprzętu;

33.

ponadto proponuje, by państwa członkowskie rozważyły możliwość uwzględniania pewnych standardów z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy przy udzielaniu zamówień publicznych;

34.

uwzględniając obecne zmiany społeczne i ekonomiczne, które oddziałują również na rynek pracy i powodują jego ewolucję, wzywa Komisję do wspierania dobrej polityki zatrudnienia i przyzwoitych warunków pracy, a także do zachęcania pracodawców, by propagowali zdrowy styl życia w miejscu pracy poprzez kampanie propagujące bhp, wdrażanie zakazów palenia w miejscu pracy oraz systemów wspierania pracowników rzucających palenie, oraz do zapewnienia odpowiedzialności i spójności polityki w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy z innymi obszarami polityk, a w szczególności z polityką zdrowia publicznego;

35.

wzywa Komisję do podjęcia rewizji dyrektywy Rady 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią (13);

36.

uważa, że problemy zdrowotne związane z narażeniem na kontakt z azbestem są dobrze znane, a przepisy europejskie dotyczące azbestu są odpowiednie; podkreśla, że prognozy wskazują na utrzymywanie się jeszcze przez wiele lat bardzo wysokiego poziomu zapadalności na choroby wywołane przez kontakt z azbestem; wzywa w związku z tym Komisję do zorganizowania przesłuchania na temat sposobów rozwiązania ogromu problemów bhp związanych z azbestem znajdującym się w budynkach i innych konstrukcjach, takich jak statki, pociągi i maszyny; wzywa również państwa członkowskie do opracowania krajowych planów stopniowego eliminowania azbestu, w tym obowiązku określenia miejsc występowania azbestu w budynkach i zapewnienia jego bezpiecznego usunięcia;

37.

wyraża ubolewanie, że mimo ponawianych, konkretnych wezwań ze strony Parlamentu Komisja nie przedstawiła do tej pory wniosku legislacyjnego zmieniającego dyrektywę 2000/54/WE w celu uwzględnienia poważnych zagrożeń dla pracowników służby zdrowia wynikających z pracy z igłami i narzędziami chirurgicznymi; wzywa Komisję do szybszego zakończenia prac nad oceną wpływu poprzez przetarg 2007/S 139-171103 oraz oczekuje przyjęcia odpowiednich poprawek do dyrektywy na długo przed końcem kadencji władzy ustawodawczej w połowie 2009 r., zgodnie z wyżej wymienioną rezolucją w sprawie ochrony europejskich pracowników opieki zdrowotnej przed zakażeniami krwiopochodnymi wynikającymi ze zranień igłą; wzywa Komisję do wdrożenia odpowiednich środków zapobiegawczych i kontrolnych w celu zmniejszenia ryzyka chorób wynikających z zakażeń krwiopochodnych takich jak zapalenie wątroby typu C;

38.

wzywa Komisję, aby pokierowała działaniami prowadzącymi do opracowania i uzgodnienia kodeksu postępowania UE w sprawie zapobiegania zakażeniom związanym z opieką zdrowotną;

39.

wzywa Komisję do poprawy bezpieczeństwa i higieny w obiektach opieki zdrowotnej, w tym w domach opieki, poprzez zainicjowanie działań zachęcających do prowadzenia rutynowych badań przesiewowych pracowników opieki zdrowotnej umożliwiających wczesne wykrywanie i leczenie w celu zmniejszenia liczby zakażeń nabywanych lub przekazywanych w trakcie wykonywania pracy, takich jak zakażenie MRSA — gronkowcem złocistym opornym na metycylinę;

40.

z zadowoleniem przyjmuje wymóg opracowania strategii krajowych przez państwa członkowskie; podkreśla, że strategie te powinny obejmować ten sam okres, a ich początek przypadać na ten sam rok, tak aby ułatwić porównanie strategii krajowych i ich wyników, strategie powinny wyznaczać jasne, wymierne cele i w sposób szczególny koncentrować się na MŚP i grupach najbardziej zagrożonych, takich jak migranci, pracownicy młodzi i starsi wiekiem, kobiety, pracownicy czasowi zatrudnieni za pośrednictwem agencji oraz pracownicy niepełnosprawni;

41.

podkreśla, że podstawową sprawą jest zapewnienie pracownikom niepełnosprawnym dostępu do miejsca pracy i jego bezpieczeństwa poprzez stworzenie odpowiednich udogodnień, zapewnienie specjalnego sprzętu przystosowanego do indywidualnych potrzeb, a także zapewnienie usług zdrowotnych niezbędnych osobom niepełnosprawnym właśnie z uwagi na ich niepełnosprawność, w tym usług mających na celu minimalizowanie i zapobieganie dalszej niepełnosprawności;

42.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o stosowanie i egzekwowanie dyrektywy ramowej i istniejących przepisów w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa wobec wszystkich pracowników w pełni i niezależnie od ich statusu prawnego oraz o poprawienie obecnego prawodawstwa dotyczącego zawodów związanych z zagrożeniami, jeżeli okazało się ono nieskuteczne, łącznie z pracownikami często pomijanymi takimi jak pracujący na roli, pracownicy służby zdrowia, zawodowi kierowcy, osoby wykonujące prace domowe i chałupnicy, a w stosownych przypadkach wojsko; jak również o zapewnienie pełnego stosowania i egzekwowania dyrektywy Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (14); zwraca się również do Komisji i państw członkowskich o rozważenie wszelkich istniejących możliwości rozszerzenia przepisów UE w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa, aby objąć nimi osoby samo-zatrudnione oraz usługi pracy chronionej oferowane osobom niepełnosprawnym;

43.

wzywa państwa członkowskie do poważnego przeanalizowania różnych zagrożeń związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy pracowników obu płci oraz do przewidzenia różnego rodzaju infrastruktury socjalnej i fizycznej służącej przeciwdziałaniu tym zagrożeniom;

44.

podkreśla, że konieczność zbadania zagrożeń, na jakie narażeni są mężczyźni i kobiety, i podjęcia odpowiednich kroków nie oznacza ponownego wprowadzenia ochronnej polityki wykluczania, ani nie oznacza tworzenia różnych miejsc pracy dla kobiet i mężczyzn;

45.

uważa, że skoro obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa ograniczone są wyłącznie do tych osób, z którymi jest on prawnie związany na mocy umowy o pracę, w celu włączenia polityki w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy do polityki dotyczącej odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw należy, gdzie jest to możliwe, zachęcać przedsiębiorców do analizowania polityki bhp swoich podwykonawców i łańcucha podwykonawców;

46.

oczekuje na wyniki drugiego etapu konsultacji z partnerami społecznymi na temat zaburzeń układu mięśniowo-szkieletowego oraz zwraca się do Komisji o rozważenie opracowania wniosku w sprawie dyrektywy, biorąc pod uwagę coraz częstsze występowanie zaburzeń układu mięśniowo-szkieletowego oraz fakt, że obecne przepisy wydawałyby się niewystarczające, ponieważ nie odnoszą się do wszystkich warunków pracy, ani nie obejmują wszystkich zagrożeń dotyczących zaburzeń układu mięśniowo-szkieletowego związanych z wykonywaną pracą; zauważa, że należy w pełni uwzględnić zasady naukowe;

47.

oczekuje na wyniki drugiego etapu konsultacji z partnerami społecznymi w sprawie rewizji dyrektywy z 2004 r. dotyczącej czynników rakotwórczych i uważa, że najkorzystniejszym rozwiązaniem mogłaby być zmiana dyrektywy, tak aby obejmowała ona (skreślenie) substancje działające szkodliwie na rozrodczość oraz propozycja rewizji obowiązujących dopuszczalnych wartości narażenia w miejscu pracy w odniesieniu do czynników rakotwórczych i mutagenów wymienionych w dyrektywie oraz ustalenie nowych dopuszczalnych wartości narażenia w miejscu pracy w odniesieniu do niektórych czynników rakotwórczych, mutagenów i substancji działających szkodliwie na rozrodczość dotychczas nieujętych w dyrektywie;

48.

przypomina, że zagrożenia zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy nie ograniczają się do pracy fizycznej; domaga się zwrócenia baczniejszej uwagi na zdrowie psychiczne, uzależniania i psychologiczne zagrożenia w miejscu pracy, takie jak stres, molestowanie i przemoc; apeluje ponadto o to, by w polityce zatrudniania zwracano większą uwagę na propagowania dobrego zdrowia fizycznego i psychicznego;

49.

uznaje za kluczowe osiągnięcie większej koordynacji z nową Europejską Agencją Chemikaliów (ECHA) w Helsinkach oraz wyjaśnienia pewnej liczby kwestii, jakie pojawiły się w związku z rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) (15) oraz z innymi dyrektywami odnoszącymi się do zdrowia;

50.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do wzięcia pod uwagę jednoczesnego wdrożenia strategii wspólnotowej oraz rozporządzenia REACH: strategia powinna dążyć do uzupełnienia rozporządzenia REACH w sprawie ochrony przed zagrożeniami chemicznymi i powinna wykorzystać możliwość wzmocnienia działań prewencyjnych przed zagrożeniami chemicznymi w miejscu pracy z związku z wdrożeniem dyrektywy REACH;

51.

z zadowoleniem przyjmuje niedawne zawarcie porozumień ramowych między partnerami społecznymi dotyczących prześladowania i przemocy w miejscu pracy; wyraża jednak żal, że porozumienie w sprawie prześladowania nie obejmuje wyraźnie sprawy przemocy ze strony trzeciej; wzywa zatem partnerów społecznych do odbycia konsultacji w tej sprawie;

52.

podkreśla trudne warunki pracy kierowców ciężarówek jeżdżących po Europie z powodu niewystarczającej ilości obiektów umożliwiających odpowiedni odpoczynek; w art. 12 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 (16) w sprawie czasu prowadzenia pojazdu i okresów odpoczynku uznano znaczenie zapewnienia zawodowym kierowcom odpowiedniej liczby bezpiecznych i zabezpieczonych miejsc odpoczynku wzdłuż sieci autostrad w UE; wzywa zatem Komisję do nadzorowania projektu pilotażowego w zakresie bezpiecznych miejsc postojowych zainicjowanego przez Parlament Europejski, uwzględniając środki zalecane w opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie bezpiecznych miejsc parkingowych (17);

53.

wzywa Komisję do zbadania możliwości wprowadzenia wymogu montażu, gdzie jest to bezpieczne, instalacji tryskaczowych we wszystkich nowych budynkach przeznaczonych na miejsca pracy oraz do zbadania korzyści wynikających z takiego rozwiązania zarówno dla bezpieczeństwa i higieny pracy, jak i dla całego społeczeństwa;

54.

podkreśla znaczenie stałego dialogu między wszystkimi zainteresowanymi stronami, w tym organami publicznymi, pracodawcami, pracownikami, ich przedstawicielami i społeczeństwem obywatelskim, jako głównego narzędzia skutecznego tworzenia wysokich norm zdrowotnych i norm bezpieczeństwa; dialog ten powinien prowadzić do lepszego poznania rzeczywistych zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, a także szczególnych potrzeb i wymagań niektórych grup pracowników na szczeblu przedsiębiorstw i branży oraz do wymiany najlepszych wzorców;

55.

wzywa państwa członkowskie do zapewnienia na wszystkich szczeblach właściwej reprezentacji kobiet w procesach decyzyjnych dotyczących bhp;

56.

uważa odpowiedzialność społeczną przedsiębiorstw (CSR) za jedno ze skutecznych narzędzi poprawy konkurencyjności, bezpieczeństwa i higieny pracy, środowiska pracy i zachęca w związku z tym do wymiany dobrych wzorców między państwami członkowskimi na szczeblu lokalnym, krajowym i europejskim, a także globalnie na szczeblu międzynarodowym; zachęca również do dalszego stosowania CSR w sposób dobrowolny, ale jako integralną część strategii rozwoju przedsiębiorstw;

57.

uważa, że dużą rolę w każdej polityce bhp powinna odgrywać reprezentacja pracowników; uważa, że nie można nie doceniać pozytywnej współzależności między istnieniem przedstawicieli ds. bhp w miejscu pracy a lepszą wydajnością oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie do propagowania współuczestnictwa i zapewnienia jak największej liczbie pracowników dostępu do przedstawicieli ds. bhp;

58.

uważa, że zbyt długie godziny pracy/zbyt krótkie okresy odpoczynku stanowią główny czynnik zwiększający liczbę wypadków przy pracy i chorób w pracy oraz wzywa do zachowania właściwej równowagi między życiem zawodowym a rodzinnym;

59.

wyraża uznanie dla agencji z Bilbao i Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy w Dublinie za ich dotychczasową pracę i uważa, że należy w pełni wykorzystać wiedzę specjalistyczną i uprawnienia tych organów; uważa, że agencje te należy nadal używać jako narzędzi do podnoszenia świadomości, gromadzenia, analizy i wymiany informacji, wymiany dobrych wzorców oraz badań w celu przewidywania nowych, pojawiających się zagrożeń, wywoływanych zarówno przez zmiany społeczne, jak i związanych z innowacjami technicznymi;

60.

uważa, że zasadnicze znaczenie ma określenie i monitorowanie w odpowiednim czasie nowych, pojawiających się zagrożeń, np. zagrożeń psychospołecznych; wyraża w związku z tym uznanie dla obserwatorium zagrożeń przy agencji w Bilbao za jego pracę oraz wzywa Komisję do kierowania się jego ustaleniami i przedstawi niezbędne wnioski, kiedy zostaną zidentyfikowane nowe zagrożenia;

61.

zaleca państwom członkowskim podjęcie działań niezbędnych, aby pracy w ciężkich i niebezpiecznych warunkach towarzyszyły odpowiednie uprawnienia w zakresie ochrony socjalnej, zarówno w czasie aktywności zawodowej pracowników, jak i po przejściu na emeryturę;

62.

zaleca agencji w Bilbao przeprowadzenie szczegółowych badań szczególnych problemów i zagrożeń, na jakie narażeni są pracownicy czasowi i agencyjni oraz pracownicy firm podwykonawczych, w celu ułatwienia Komisji i państwom członkowskim zwalczania tych zagrożeń i właściwego wdrożenia prawodawstwa dotyczącego tych grup; dostrzega jednocześnie, że przy wykonywaniu przez te grupy niektórych rodzajów prac, takich jak prace budowlane, w niektórych państwach członkowskich z powodu charakteru tych prac częściej dochodzi do wypadków;

63.

wyraża pogląd, że w globalnym środowisku konieczna jest współpraca z międzynarodowymi organizacjami takimi jak WTO, WHO, MPO oraz zapewnienie przyjęcia i wdrożenia międzynarodowych konwencji i porozumień w sprawie bhp przez wszystkie strony; uważa, że jest to ważny czynnik służący zachowaniu konkurencyjności UE i uniknięciu przenoszenia przedsiębiorstw poza UE w poszukiwaniu łagodniejszego otoczenia prawnego w zakresie bhp; uważa ponadto, że jest to kwestia ochrony praw człowieka i jako taka powinna być podejmowana podczas negocjacji z krajami trzecimi;

64.

wzywa w związku z tym państwa członkowskie do przestrzegania międzynarodowych przepisów w zakresie bhp, a w szczególności do ratyfikacji konwencji C-187 MOP i do wdrożenia zalecenia R-197;

65.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

19.2.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 41/24

—

uwzględniając art. 6 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej,

—

uwzględniając konkluzje Prezydencji Rady Europejskiej w Brukseli w dniach 21-22 czerwca 2007 r. dotyczące procesu reformy traktatów,

—

uwzględniając brzmienie nowego art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, dodanym przez art. 1 pkt 4 Traktatu z Lizbony, w którym stwierdzono, że Unia „zwalcza […] dyskryminację oraz wspiera […] ochronę praw dziecka” oraz uściślono, że „w stosunkach zewnętrznych Unia […] przyczynia się do […] ochrony praw człowieka, w szczególności praw dziecka”,

—

uwzględniając decyzję podjętą przez głowy państw i rządów na zakończenie Konferencji Międzyrządowej w Lizbonie w dniu 19 października 2007 r. w sprawie uczynienia z Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (1) wiążącego dokumentu prawnego; art. 24 karty wyraźnie odnosi się do „praw dziecka” i stanowi między innymi, że „wszystkie działania dotyczące dzieci, zarówno podejmowane przez władze publiczne, jak i instytucje prywatne, należy podporządkować najlepszym interesom dziecka”,

—

uwzględniając decyzję Unii w sprawie przystąpienia do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950 r., która przewiduje sankcje w razie jej nieprzestrzegania,

—

uwzględniając Konwencję o prawach dziecka ONZ oraz protokoły fakultatywne do niej, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.,

—

uwzględniając Program działania ONZ przyjęty na międzynarodowej Konferencji na temat ludności i rozwoju w Kairze we wrześniu 1994 r.,

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 168/2007 z dnia 15 lutego 2007 r. ustanawiające Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej (2),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 4 lipca 2006 r. zatytułowany „W kierunku strategii UE na rzecz praw dziecka”(COM(2006)0367),

—

uwzględniając sprawozdanie okresowe mediator Parlamentu Europejskiego ds. rodzicielskiego uprowadzenia dziecka za granicę z dnia 1 marca 2007 r., które zaalarmowało Komisję Europejską, Parlament Europejski oraz inne instytucje dramatycznym wzrostem liczby przypadków rodzicielskiego uprowadzenia dziecka,

—

uwzględniając wyniki konsultacji przeprowadzonej przez organizację Save the Children i Plan International w sprawie ww. komunikatu Komisji zatytułowanego „W kierunku strategii UE na rzecz praw dziecka” (3),

—

uwzględniając Europejskie Forum ds. Praw Dziecka ustanowione przez Komisję po opublikowaniu tego komunikatu, które po raz pierwszy odbyło się w Berlinie dnia 4 czerwca 2007 r.,

—

uwzględniając deklarację polityczną przyjętą w Berlinie dnia 4 czerwca 2007 r. podczas pierwszego forum, w której ponownie wyraża się wolę systematycznego uwzględniania praw dziecka w polityce wewnętrznej i zewnętrznej Unii Europejskiej,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie niedyskryminacji i równych szans dla wszystkich — strategia ramowa (4),

—

uwzględniając komentarz merytoryczny nr 4 z dnia 25 maja 2006 r. sieci UE niezależnych ekspertów w dziedzinie praw podstawowych, zatytułowany „Wdrażanie praw dziecka w Unii Europejskiej” (5),

—

uwzględniając badanie Sekretarza Generalnego ONZ w sprawie przemocy wobec dzieci, przedstawione Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ w dniu 11 października 2006 r.,

—

uwzględniając wytyczne UNICEF-u z września 2006 r. w sprawie ochrony dzieci — ofiar handlu ludźmi,

—

uwzględniając decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW z dnia 22 grudnia 2003 r. dotyczącą zwalczania seksualnego wykorzystania dzieci i pornografii dziecięcej w Europie (6),

—

uwzględniając art. 34 i 35 Konwencji o prawach dziecka, które dotyczą ochrony dzieci przed wszelkimi formami wykorzystywania seksualnego i maltretowania na tle seksualnym oraz zmierzają do przeciwdziałania uprowadzeniom, sprzedaży bądź handlowi dziećmi,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 22 maja 2007 r.„W kierunku ogólnej strategii zwalczania cyberprzestępczości”(COM(2007)0267),

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz opinie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Rozwoju, Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Kultury i Edukacji oraz Komisji Prawnej (A6-0520/2007),

A.

mając na uwadze, że głównym celem ww. komunikatu Komisji zatytułowanego „W kierunku strategii UE na rzecz praw dziecka” jest pozytywna afirmacja praw dziecka, w tym przede wszystkim prawa do własnej tożsamości, do dorastania w bezpiecznych warunkach / prawa do opieki, prawa do posiadania rodziny, prawa do uczuć i zabawy, prawa do ochrony zdrowia, do nauki, integracji społecznej, równych szans, sportu oraz czystego i podlegającego ochronie środowiska, a także prawa do uzyskiwania informacji na ten temat, w celu rozwijania społeczeństwa przyjaznego dziecku i do niego przystosowanego, w którym dzieci będą mogły czuć się chronione i którego będą uczestnikami,

B.

mając na uwadze, że art. 24 ust. 3 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (karta praw podstawowych) stanowi, że „każde dziecko ma prawo do utrzymywania stałego, osobistego związku i bezpośredniego kontaktu z obojgiem rodziców, chyba że jest to sprzeczne z jego interesami”;

C.

mając na uwadze, że zgodnie z art. 24 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i art. 12 Konwencji ONZ o prawach dziecka ważne jest, aby wszystkim dzieciom zagwarantować prawo do „uczestnictwa” tak, aby zawsze brać pod uwagę ich doświadczenie i poglądy we wszystkich sprawach, które ich dotyczą, przyjmując je z należytą wagą stosowanie do wieku i dojrzałości dziecka; mając również na uwadze, że prawo to jest bezwarunkowe i nie można nakładać na nie ograniczeń; mając na uwadze, że należy znaleźć sposoby komunikowania się z wszystkimi dziećmi, nawet z dziećmi, które wyrażają się w sposób mało zrozumiały dla dorosłych, jak np. bardzo małe dzieci, dzieci niepełnosprawne i dzieci niemówiące tym samym językiem, co my,

D.

mając na uwadze podstawowe znaczenie uwzględniania i ochrony praw dziecka we wszystkich politykach Unii, które go dotyczą bezpośrednio lub pośrednio (mainstreaming),

E.

mając na uwadze, że ubóstwo i wykluczenie społeczne rodziców jest dla dzieci poważną przeszkodą w wykonywaniu należnych im praw; mając na uwadze, że istnieje wiele innych czynników uniemożliwiających dzieciom wykonywanie ich praw — wśród czynników tych wymienić można niezadowalające wywiązywanie się rodziców z zadań rodzicielskich, konieczność reprezentowania dzieci przez dorosłych w sprawach prawnych lub fakt, że prawo do opieki zdrowotnej może być realizowane jedynie za zgodą osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem,

F.

mając na uwadze, że dorośli powinni tworzyć sprzyjające warunki, umożliwiające dzieciom zabieranie głosu, aby mogły one wyrażać swoje opinie i być wysłuchane; mając również na uwadze, że dorośli powinni dostrzegać wartość gestów pokoju i przyjaźni u dzieci i zachęcać je do łączenia się w grupy z innymi dziećmi; mając na uwadze, że czas to ważny czynnik dla tworzenia warunków sprzyjających uważnemu słuchaniu oraz dawaniu dzieciom możliwości zabierania głosu, co nie powinno się ograniczać wyłącznie do jednorazowych imprez, a także mając na uwadze, że finansowanie programów publicznych powinno uwzględniać ten wymóg,

G.

mając na uwadze, że naruszanie praw dzieci, przemoc wobec dzieci i handel dziećmi dla celów nielegalnej adopcji, prostytucji, nielegalnej pracy, wymuszonych małżeństw, żebrania na ulicy lub innych celów wciąż stanowi problem w UE,

H.

uwzględniając fakt, że coraz więcej dzieci cierpi na choroby przewlekłe, takie jak atopowe zapalenie skóry i alergie, a także na schorzenia dróg oddechowych oraz z powodu nadmiernego hałasu,

I.

uwzględniając fakt, że prawa dziecka w zakresie środowiska naturalnego znajdują swoje oparcie w Konwencji ONZ o prawach dziecka,

J.

mając na uwadze, że środowisko rodzinne stanowi odpowiednie ramy dla ochrony praw dziecka, rozwoju jego zdolności, zdobywania wiedzy niezbędnej do wykonywania jego praw oraz uczenia się obowiązków, i że w związku z tym należy dołożyć wszelkich starań w celu wspierania rodziny za pomocą odpowiedniej polityki publicznej, lecz mając na uwadze, że w przypadku braku takich ram wszystkie dzieci powinny być objęte zgodnie z Konwencją ONZ o prawach dziecka, ochroną zastępczą, która zapewni ich rozwój wolny od dyskryminacji w jakiejkolwiek postaci,

K.

mając na uwadze, że strategia UE na rzecz dziecka powinna być zakorzeniona w wartościach i zasadach określonych w Konwencji ONZ o prawach dziecka,

L.

mając na uwadze, że należy uznać prawa dziecka jako niezależnej osobowości prawnej i że mimo międzynarodowych i krajowych przepisów dziewczynki i kobiety są często ofiarami nierówności prawnych, społecznych i ekonomicznych, dotyczących wykonywania przysługujących im pozytywnych i podstawowych praw, takich jak dostęp do edukacji, szkoleń i ochrony zdrowia, bezpiecznej żywności, czystej wody oraz praw reprodukcyjnych dla nastolatek,

M.

mając na uwadze, że podstawowe wartości i prawa, w tym także równouprawnienie płci, powinny stanowić nieodłączny element edukacji w dzieciństwie oraz fundament wszystkich dalszych etapów życia,

N.

mając na uwadze, że równość między mężczyznami i kobietami rozpoczyna się od uznania równości między chłopcami a dziewczynkami od pierwszych lat życia, kluczowe znaczenie ma wprowadzenie perspektywy płci do każdego z obszaru polityk mającego wpływ na dziecko,

O.

mając na uwadze, że takich przypadków gwałcenia praw kobiet i dziewcząt-alochtonów, jak tzw. przestępstwa honorowe, wymuszone małżeństwa, okaleczenia narządów płciowych oraz inne naruszenia nie można uzasadnić żadnymi kulturowymi czy religijnymi względami i w żadnych okolicznościach nie powinno się ich tolerować,

P.

mając na uwadze, że dzieci w Europie już w młodym wieku konfrontowane są z obrazami z gatunku horroru, scenami pornograficznymi i scenami przemocy, oraz że przemoc pokazywana w mediach może mieć pustoszące skutki psychospołeczne, takie jak stany lękowe i depresje, wzrost agresywności i problemy w szkole,

1.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji, która dość wyraźnie uwidacznia, że wszystkie konwencje dotyczące podstawowych praw człowieka obejmują w równej mierze dzieci i dorosłych oraz że podobnie dzieje się w przypadku szeregu praw dodatkowych, w tym postanowień Konwencji ONZ o prawach dziecka, sporządzonej specjalnie z myślą o szczególnej sytuacji dzieci i młodzieży;

2.

z zadowoleniem przyjmuje decyzję konferencji międzyrządowej z dnia 19 października 2007 r., by prawa dziecka — jako jeden z celów UE — ująć w Traktacie Lizbońskim, dostarczając w ten sposób nowej podstawy prawnej prawom dzieci;

3.

z zadowoleniem przyjmuje opracowanie planu działania Komisji na rzecz dzieci w stosunkach zewnętrznych, który wpisze się w zatwierdzone ramy i zobowiązania strategii UE na rzecz praw dziecka;

4.

stwierdza, że coraz większa liczba dziedzin podlegających kompetencjom UE wywiera bezpośredni lub pośredni wpływ na prawa dziecka i zwraca się do Komisji o zamieszczenie w badaniu dotyczącym oceny wpływu przewidzianym w komunikacie z dnia 27 kwietnia 2005 r. zatytułowanym „Przestrzeganie Karty Praw Podstawowych we wnioskach legislacyjnych Komisji — Metodologia zapewniająca systematyczną i ścisłą kontrolę”(COM(2005)0172) części poświęconej uwzględnianiu praw dziecka z prawnego punktu widzenia;

5.

zwraca się do Komisji o wystąpienie z wnioskiem w sprawie utworzenia odnośnej pozycji budżetowej dotyczącej praw dziecka, która pozwoliłaby na sfinansowanie pracy nad wdrożeniem ww. komunikatu Komisji zatytułowanym „W kierunku strategii UE na rzecz praw dziecka” oraz i projektów dotyczących dzieci, takich jak takich jak europejski system szybkiego ostrzegania dotyczący uprowadzania dzieci, oraz gremium koordynacyjne składające się z przedstawicieli organów centralnych państw członkowskich, upoważnionych do ograniczenia przypadków uprowadzenia dziecka; odpowiednia linia budżetowa powinna objąć udzielanie dotacji sieciom organizacji pozarządowych działających w tej dziedzinie i zapewnić udział dzieci w pracach nad wdrożeniem tego komunikatu i tych projektów;

6.

wzywa do stworzenia skutecznego systemu monitoringu wspieranego środkami finansowymi oraz do sporządzania rocznych sprawozdań w celu zapewnienia wykonania zobowiązań określonych w ww. komunikacie Komisji zatytułowanym „W kierunku strategii UE na rzecz praw dziecka” i wdrożenia przyszłej strategii na rzecz praw dziecka;

7.

przypomina, że skuteczność przyszłej strategii wymaga zaangażowania i przyjęcia długoterminowych działań, wzmocnionej i skutecznej kontroli wdrażania praw dziecka poprzez rozwijanie wskaźników oraz zaangażowanie organizacji pozarządowych, rodziców i stowarzyszeń edukacyjnych, jak również koordynacji z innymi inicjatywami i polityką krajową i międzynarodową w zakresie obrony praw dziecka;

8.

wzywa Komisję do opracowywania co dwa lata, począwszy od roku 2008, obszernego sprawozdania Unii Europejskiej na temat dzieci i młodzieży;

9.

z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji wprowadzenia numeru interwencyjnego dla dzieci potrzebujących pomocy w całej UE oraz zwraca uwagę, że taka usługa musi być bezpłatna i dostępna 24 godziny na dobę; wzywa państwa członkowskie, aby poinformowały dzieci za pośrednictwem środków informacji o możliwości korzystania z tej usługi;

10.

z zainteresowaniem oczekuje na sprawozdanie Komisji w sprawie wdrożenia w państwach członkowskich ww. decyzji ramowej z 2003 r. dotyczącej zwalczania seksualnego wykorzystywania dzieci i pornografii dziecięcej;

11.

wzywa do zaliczenia ochrony praw dziecka, ustanowionej na mocy Konwencji ONZ o prawach dziecka, do priorytetów wieloletnich ram działalności Agencji Praw Podstawowych (zwanej dalej „Agencją”) oraz ustanowienia przez nią w możliwie krótkim terminie sieci współpracy z instytucjami międzynarodowymi, w szczególności z rzecznikami praw dziecka, oraz organizacjami pozarządowymi aktywnymi w tej dziedzinie w celu pełnego wykorzystania ich doświadczenia i informacji, którymi dysponują;

12.

zwraca się do Komisji, Agencji i państw członkowskich do czynienia starań we współpracy z właściwymi agencjami ONZ, organizacjami międzynarodowymi i ośrodkami badawczymi na rzecz lepszego gromadzenia porównywalnych danych statystycznych dotyczących sytuacji dzieci w UE, w razie konieczności poprzez rozszerzenie mandatu Eurostatu, w celu opracowania i uwzględnienia większej liczby wskaźników bezpośrednio dotyczących dzieci, np. ubóstwa czy wykluczenia społecznego wśród dzieci; należy zapewnić udział dzieci w gromadzeniu danych;

13.

zwraca się do Komisji o zebranie danych według płci i wieku dotyczących wszystkich form dyskryminacji i przemocy wobec dzieci, włączenie problematyki równości kobiet i mężczyzn do wszystkich strategii politycznych oraz instrumentów przyszłej strategii, w tym do działań Forum ds. praw dziecka, oraz o zapewnienie monitorowania i oceny tych strategii politycznych między innymi za pomocą budżetowania uwzględniającego problematykę płci („gender budgeting”);

14.

wzywa do włączania praw dziecka do głównego nurtu polityki zewnętrznej i zewnętrznych działań UE, w tym europejskiej polityki sąsiedztwa i partnerstwa strategicznego z Rosją, zgodnie z treścią przyszłego dokumentu roboczego służb Komisji „Plan działań Unii Europejskiej na rzecz praw dziecka w stosunkach zewnętrznych”, oraz w procesie rozszerzenia, przy uznaniu, że te dziedziny polityki są potężnymi narzędziami stwarzania możliwości promowania praw dziecka, oraz wzywa Komisję do przełożenia tych możliwości na konkretne cele w działaniach zewnętrznych UE i państw członkowskich; wzywa Komisję do przełożenia tych możliwości na konkretne cele w działaniach zewnętrznych Wspólnoty i państw członkowskich;

15.

wzywa Komisję do przedstawienia sprawozdania w sprawie możliwości włączenia do wszystkich umów międzynarodowych zawartych między Wspólnotą Europejską a krajami trzecimi specjalnej prawnie wiążącej klauzuli dotyczącej przestrzegania praw dziecka określonych na szczeblu międzynarodowym.

16.

wzywa Komisję do podwojenia wysiłków na rzecz pomocy krajom rozwijającym się w przeniesieniu do ich prawa krajowego przepisów Konwencji ONZ o Prawach Dziecka i jej protokołów fakultatywnych;

17.

wzywa do rozważenia przystąpienia UE do Konwencji ONZ o prawach dziecka oraz dwóch protokołów fakultatywnych, a także do konwencji Rady Europy dotyczących praw dziecka, w tym do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka (EKPC), oraz do konwencji o wykonywaniu praw dzieci, o przysposobieniu dzieci, o wykorzystywaniu i wyzysku seksualnym, i zwraca się do Rady o przyjęcie zasadniczego stanowiska w celu umożliwienia w przyszłości uczestnictwa UE w negocjowaniu konwencji mających na celu ochronę praw dzieci;

18.

zwraca uwagę, że wszelkie strategie dotyczące praw dziecka powinny być zakorzenione w wartościach i czterech podstawowych zasadach zapisanych w konwencji ONZ o prawach dziecka: ochrona przed wszelkimi formami dyskryminacji; zabezpieczenie interesów dziecka sprawą wagi nadrzędnej; prawo do życia i rozwoju; prawo do wyrażania opinii, która będzie ponadto uwzględniana we wszelkich sprawach i procedurach dotyczących dzieci;

19.

wyraża ubolewanie, że jak dotąd nie wszystkie państwa członkowskie powołały rzecznika praw dziecka zgodnie z wezwaniem Komitetu Praw Dziecka ONZ w celu wsparcia urzeczywistniania praw dziecka i dalszego wykonywania Konwencji ONZ o prawach dziecka i wzywa państwa członkowskie, które dotąd tego nie zrobiły, do jak najszybszego podjęcia tego kroku; jest zdania, że UE powinna udostępnić Europejskiej Sieci Rzeczników Praw Dziecka (ENOC) wsparcie finansowe, tak aby sieć ta mogła bardziej intensywnie i na skalę europejską zajmować się problemami związanymi z prawami dziecka;

20.

wskazuje, że rozporządzenie Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej (7) jest różnie interpretowane przez władze krajowe; wzywa Komisję do opracowania wytycznych oraz zbioru najlepszych praktyk, aby wyjaśnić i ułatwić stosowanie tego rozporządzenia;

21.

podkreśla znaczenie pełnego wywiązania się przez państwa członkowskie i kraje kandydujące z istniejących zobowiązań międzynarodowych, w szczególności wynikających z Konwencji o prawach dziecka ONZ, Konwencji ONZ w sprawie praw osób niepełnosprawnych, która zawiera szczegółowe przepisy dotyczące niepełnosprawnych dzieci, oraz konwencji MOP w sprawie pracy dzieci;

22.

wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie zrobiły, do ratyfikacji Konwencji haskiej z dnia 19 października 1996 r. o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu orzeczeń i współpracy w odniesieniu do odpowiedzialności rodzicielskiej i środków ochrony dzieci; nalega, aby poszczególne instytucje Unii Europejskiej zachęcały kraje trzecie do ratyfikacji głównych międzynarodowych aktów prawnych dotyczących ochrony dzieci, w szczególności aktów, które mogą wpłynąć na poprawę sytuacji nieletnich imigrantów;

23.

wzywa UE do aktywnego udziału poprzez wyjaśnianie i zalecanie w szerzeniu znajomości Konwencji ONZ o prawach dziecka i jej rozpowszechnianiu na terenie UE i poza nią za pośrednictwem „łagodnej perswazji”;

24.

przypomina państwom członkowskim, że muszą bezzwłocznie przestrzegać swoich europejskich i międzynarodowych zobowiązań w dziedzinie ochrony praw dziecka;

25.

zachęca państwa członkowskie do tworzenia programów wymiany nauczycieli i uczniów z krajami spoza UE, w szczególności z krajami Bliskiego Wschodu i krajami rozwijającymi się, i wspierania oraz szerzenia praw dziecka ze szczególnym uwzględnieniem prawa do nauki i równouprawnienia płci;

26.

podkreśla konieczność uwzględniania potrzeb dzieci i różnorodności tych potrzeb; dobrym przykładem takiej zróżnicowanej skali jest siódmy raport UNICEF z serii Innocenti Report Card, który przedstawia sytuację dzieci w odniesieniu do sześciu różnych obszarów — sytuacji materialnej, zdrowia i bezpieczeństwa, edukacji, relacji z rodziną i rówieśnikami, zagrożeń oraz postrzegania swojego statusu przez dzieci i młodzież;

27.

wzywa Komisję i państwa członkowskie Unii do podjęcia działań na rzecz zapewnienia przestrzegania praw dzieci niepełnosprawnych umysłowo, szczególnie w kontekście prawa do wolności, edukacji, dostępu do wymiaru sprawiedliwości, oraz ochrony od tortur i okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania;

28.

wzywa państwa członkowskie do zapewnienia dzieciom skutecznego oraz niezależnego przedstawicielstwa we wszelkich dotyczących ich postępowaniach sądowych i postępowaniach podobnych do sądowych, a także prawnie wyznaczonego opiekuna w przypadku, gdy brakuje odpowiedzialnego, kompetentnego i odpowiedniego dorosłego członka rodziny, który byłby zdolny do pełnienia takiej funkcji;

29.

podkreśla, że skoro olbrzymia większość dzieci, przede wszystkim małych, wychowywana jest w rodzinie, to strategia dotycząca praw dziecka musi obejmować zwiększanie dobrobytu rodzin;

30.

zwraca się do Komisji o opracowanie polityki i prowadzenie wszechstronnych i przekrojowych działań w zakresie ochrony praw dzieci w celu uzyskania spójności terytorialnej i równości szans dzieci;

31.

proponuje, by UE określała pojęciem „dzieci w niebezpieczeństwie” wszystkie dzieci znajdujące się w sytuacji społecznej stanowiącej zagrożenie dla ich nienaruszalności umysłowej lub fizycznej lub też narażającej je na niebezpieczeństwa przestępczości, bez względu na to, czy stałyby się sprawcami, czy ofiarami przestępstw;

32.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do podejmowania inicjatyw (kampanii informacyjnych, wymiany najlepszych wzorców itp.) mających na celu zapobieganie sytuacjom, w których dzieci znalazłyby się „w niebezpieczeństwie”, w tym zapobieganie przestępczości nieletnich;

33.

przypomina, że prawo do edukacji i szkolenia to podstawowe prawo socjalne, i wzywa wszystkie państwa członkowskie i kraje kandydujące do zapewnienia tego prawa niezależnie od pochodzenia społecznego i etnicznego dziecka lub jego rodziców, oraz stanu fizycznego lub sytuacji prawnej dziecka;

34.

zwraca się o włączenie do przyszłej strategii UE w sprawie praw dziecka działań zapobiegających przemocy ze względu na płeć, obejmujących między innymi kampanie uwrażliwiające na temat równości kobiet i mężczyzn skierowane do dzieci, rodziców, wychowawców oraz szczególnie narażonych społeczności, mających na celu umożliwienie emancypacji dziewczynek oraz skuteczniejszej obrony ich praw; wzywa do propagowania aktywnego udziału chłopców i mężczyzn we wspomnianych środkach zapobiegawczych; zwraca się do Komisji o uzależnienie swojej polityki wspierania rozwoju oraz umów handlowych od wdrożenia przepisów prawnych zapewniających równość kobiet i mężczyzn oraz znoszących wszelkie rodzaje przemocy wobec kobiet i dzieci;

35.

wzywa Komisję, aby w ramach swych stosunków z państwami trzecimi zachęcała do ratyfikowania międzynarodowych konwencji, których celem jest wyeliminowanie przypadków dyskryminacji kobiet, a także aby wspierała ich udział w życiu gospodarczym, społecznym i politycznym, przyczyniając się w ten sposób do poprawy sytuacji dzieci;

36.

z zadowoleniem przyjmuje zorganizowanie przez Komisję forum skupiającego przedstawicieli państw członkowskich, Parlamentu i Komisji, organizacji pozarządowych, organizacji krajowych i międzynarodowych aktywnych w dziedzinie praw dziecka, oraz same dzieci; uważa, że udział dzieci powinien być jednym z głównych celów forum; wzywa Komisję do zapewnienia udziału dzieci, a także rzeczników praw dziecka państw członkowskich oraz stowarzyszeń rodziców i rodzin;

37.

z zadowoleniem przyjmuje powołanie przez Komisję grupy międzyresortowej i wyznaczenie koordynatora ds. praw dziecka oraz wzywa do utworzenia w Parlamencie zgodnie z postanowieniami traktatu lizbońskiego jednostki koordynującej działającej w sposób skoordynowany z międzyresortową grupą Komisji, w celu połączenia i racjonalizacji wszystkich inicjatyw i działań parlamentarnych dotyczących praw dziecka; jest zdania, że organy te powinny również zapewnić sieć wymiany informacji i dobrych wzorców nawiązujących do krajowych planów strategicznych na rzecz dzieci wdrażanych przez niektóre państwa członkowskie; wzywa te organy do nawiązania bezpośredniego kontaktu z organizacjami dziecięcymi i młodzieżowymi w celu wypracowania, wdrożenia, monitorowania i zagwarantowania konkretnego i skutecznego udziału dzieci we wszelkich dotyczących ich procesach decyzyjnych;

38.

przypomina, że dzieci i młodzież, niezależnie od wieku, mają prawo do wyrażania swoich poglądów; uważa, że dziewczęta, podobnie jak chłopcy mają prawo do własnego zdania oraz że prawo to powinno zostać zagwarantowane w trakcie prac nad unijną strategią praw dziecka oraz, że należy w niej zapewnić równy udział dziewcząt i chłopców;

39.

uznaje, że czynne uczestnictwo jest ściśle związane z informacją; przychylnie odnosi się do przyjęcia strategii komunikacji i informacji, dzięki której działania UE będą publikowane w przyjazny dla dzieci sposób i będą dostępne dla wszystkich;

40.

z zainteresowaniem oczekuje na opublikowanie przez Komisję w 2008 r. analizy skutków dokonywanych już przez UE działań dotyczących praw dziecka oraz dokumentu konsultacyjnego zmierzającego do zdefiniowania priorytetów przyszłych działań UE w dziedzinie praw dziecka, mającego na celu przyjęcie białej księgi; zwraca się do Komisji o uwzględnienie wyników ww. konsultacji przeprowadzonej na początku 2007 r. przez organizację Save the Children i Plan International wśród około tysiąca dzieci, która wykazała, że zdaniem dzieci priorytetowe tematy obejmują stosowaną wobec nich przemoc, dyskryminację, wykluczenie społeczne i rasizm, skutki zażywania narkotyków, alkoholu i tytoniu, prostytucję i handel ludźmi, jak również ochronę środowiska; uważa, że oprócz tych szczególnych spraw priorytetowych szerokim celem strategii musi być prawo dzieci do uczestnictwa i wpływu; z tego względu wzywa Komisję do zainicjowania procesu, w którym wszystkie zaangażowane strony, w tym dzieci, będą mogły uczestniczyć w konsultacjach prowadzących do określenia strategii UE na rzecz praw dziecka;

41.

uważa za niezwykle istotne udzielanie dzieciom informacji o prawach dziecka w sposób im przyjazny i za pomocą odpowiednich środków; wzywa Komisję do:

42.

oświadcza, że przemoc wobec małoletnich — niezależnie od formy, jaką przybiera, i otoczenia, w tym dom, — nie ma uzasadnienia i że każda przemoc musi być potępiona; wzywa zatem do uchwalenia na szczeblu wspólnotowym aktów prawnych zakazujących wszelkich form przemocy, wykorzystywania na tle seksualnym, uwłaczających godności kar i szkodliwych praktyk tradycyjnych; potępia wszelkie formy przemocy dokonywane na dzieciach, w tym akty przemocy fizycznej, psychicznej i seksualnej, takie jak tortury, wykorzystywanie i eksploatacja dzieci, uprowadzanie, handel dziećmi lub sprzedaż ich albo ich organów, przemoc w rodzinie, pornografia dziecięca, prostytucja dziecięca, pedofilia i szkodliwe praktyki tradycyjne, jak np. okaleczanie kobiecych organów płciowych, przymusowe małżeństwa, zbrodnie w imię honoru;

43.

przypomina o zaleceniach sformułowanych w ww. badaniu poświęconym przemocy wobec dzieci przeprowadzonym przez Sekretarza Generalnego ONZ, które dotyczą zapobiegania i przeciwdziałania wszelkim formom przemocy wobec dzieci, w szczególności zauważa potrzebę uprzywilejowania rozwiązań w dziedzinie polityki prewencyjnej i wzmocnienia usług socjalnych, zwłaszcza usług z zakresu mediacji rodzinnej, wzmocnienia wsparcia udzielanego ofiarom przemocy, pociągania sprawców do odpowiedzialności oraz usprawnienia procesu gromadzenia i analizy danych dotyczących tego ukrytego problemu; w obrębie ram policyjnych wzywa do propagowania zapobiegania przemocy wymierzonej przeciwko dzieciom, działań wspierających poszerzanie wiedzy, akcji informacyjnych i edukacyjnych, działań z zakresu budowania potencjału na rzecz grup zawodowych pracujących dla dzieci i z dziećmi;

44.

wzywa państwa członkowskie do wdrożenia szczegółowych przepisów prawnych dotyczących okaleczania genitaliów kobiet, lub do przyjęcia takich przepisów ustawowych, na mocy których można ścigać na drodze sądowej wszystkie osoby, które dokonują okaleczenia genitaliów kobiet;

45.

wzywa państwa członkowskie do przeciwdziałania przestępstwom „w obronie honoru” niezależnie od ich motywu i tego czy wiąże się on z homoseksualizmem, religią czy tożsamością płci, z przymusowymi małżeństwami lub małżeństwami z niepełnoletnimi;

46.

wzywa państwa członkowskie do uwrażliwiania pracowników służby zdrowia na szkodliwe praktyki wynikające z tradycji oraz do zapewnienia, że winni tych przestępstw zostaną ukarania zgodnie z obowiązującymi przepisami zwracając szczególną uwagę na najbardziej zagrożone grupy, w tym dziewczynki i kobiety imigrantki, dziewczynki i kobiety pochodzące z mniejszości etnicznych oraz dziewczynki niepełnosprawne;

47.

wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia obowiązkowego rejestrowania przez pracowników służby zdrowia wszystkich przypadków okaleczania genitaliów kobiet, jak i przypadków, w których istnieje podejrzenie, że może nastąpić okaleczenie genitaliów kobiet;

48.

wzywa państwa członkowskie do głośnego piętnowania przemocy kobiet podyktowanej tradycją, do potępiania przypadków przemocy i pogwałcenia praw człowieka dziewcząt alochtonem na gruncie rodzinnym oraz do skontrolowania, na mocy których przepisów można pociągać członków rodziny do odpowiedzialności, zwłaszcza w przypadku tak zwanych przestępstw honorowych;

49.

utrzymuje, że w celu rozpoznania i przeciwdziałania na wczesnym etapie przemocy wobec dzieci i ich wykorzystywaniu trzeba wprowadzić szczególną formalną procedurę rejestrowania i rozpatrywania takich przypadków, jak również programy szkoleniowe dla personelu medycznego i pracowników opieki zdrowotnej odpowiedzialnych za sprawy związane ze zdrowiem fizycznym i psychicznym dzieci;

50.

popiera mianowanie specjalnego przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ ds. likwidacji przemocy wobec dzieci, wyposażonego w mandat i środki potrzebne do wypełnienia przyjętych na globalnym szczeblu zobowiązań do położenia kresu przemocy wobec dzieci;

51.

podkreśla, że należy określić ramy prawne w odniesieniu do wykorzystywania seksualnego dzieci i maltretowania dzieci oraz wzmocnić współpracę sądową między państwami członkowskimi, Europolem, Eurojustem i wszystkimi właściwymi organami międzynarodowymi;

52.

wzywa państwa członkowskie do przeznaczenia środków na akcje edukacyjne i medialne, skierowane do rodziców i przedstawicieli odpowiednich zawodów, w celu zagwarantowania przyjaznych dziecku usług prawnych, medycznych i psychologicznych;

53.

wzywa wszystkie instytucje i państwa członkowskie do zaangażowania się w zwalczanie seksualnego wykorzystywania dzieci, handlu dziećmi, pedofilii, wykorzystywania seksualnego dzieci za pośrednictwem internetu, prostytucji dziecięcej, turystyki seksualnej z udziałem dzieci oraz do podjęcia przy tym wszelkich niezbędnych środków w celu realizacji zbliżenia prawodawstwa krajowego w oparciu o wspólne zasady minimalne, przyjęte ww. decyzją ramową 2004/68/WSiSW, a także dzięki innym instrumentom legislacyjnym przewidującym udział wszystkich zainteresowanych podmiotów — publicznych i prywatnych, o czym wspomniano także w ww. komunikacie Komisji zatytułowanym „W kierunku ogólnej strategii zwalczania cyberprzestępczości”;

54.

uważa, że wykorzystywanie seksualne dzieci powinno być traktowane pod względem sankcji karnych tak samo, jak przestępstwo gwałtu; uważa, że w przypadku gdy ofiarą wykorzystania lub wyzysku seksualnego jest dziecko należy to uwzględnić jako okoliczności obciążające;

55.

wzywa państwa członkowskie do przyjęcie neutralnych pod względem płci przepisów w zakresie przemocy seksualnej oraz do karania zakupu dziecięcych usług seksualnych (tzn. świadczonych przez osoby niepełnoletnie) zgodnie z art. 1 Protokołu fakultatywnego do konwencji ONZ o prawach dziecka w sprawie zwalczania handlu dziećmi, prostytucji dziecięcej i pornografii dziecięcej, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 25 maja 2000 r.; świadomość ma kluczowe znaczenie dla zwalczania i zmniejszenia popytu na prostytucję dziecięcą i pornografię dziecięcą;

56.

przypomina swoje zalecenie z dnia 16 listopada 2006 r. dla Rady w sprawie zwalczania handlu ludźmi — zintegrowane podejście i propozycje planu działań (8), gdzie w punkcie E preambuły postuluje się, aby za cel przyjąć zmniejszenie liczby ofiar handlu ludźmi o połowę w ciągu najbliższych 10 lat, przy czym oczywiście celem nadrzędnym powinno być możliwie najszybsze i najpowszechniejsze wyeliminowanie tego rodzaju przestępczości;

57.

wzywa państwa członkowskie do podejmowania skutecznych legislacyjnych lub innych środków w tym zbieranie danych z podziałem na płeć i wiek w celu zapobiegania i eliminowania wszelkiego rodzaju przemocy dokonywanej na ich terytorium w sferze prywatnej i publicznej;

58.

wzywa ponadto Komisję, by dołożyła starań w celu szybkiej ratyfikacji ww. Protokołu fakultatywnego do Konwencji ONZ o prawach dziecka oraz jej protokołu do tej samej konwencji, dotyczącego angażowania dzieci w konflikty zbrojne;

59.

wzywa wszystkie instytucje UE i państwa członkowskie do zapewnienia pełnej ochrony ofiar handlu ludźmi i zapewnienia im pomocy, zwracając szczególnie uwagę na wypracowanie odpowiedniego, trwałego rozwiązania dla dzieci będących ofiarami handlu ludźmi;

60.

wzywa wszystkie instytucje i państwa członkowskie do aktywnego uczestnictwa w walce z handlem dziećmi mającym na celu wszelkie formy wykorzystywania, w tym pracę (np. pracę dzieci (9), pracę przymusową, służbę domową, niewolnictwo i żebractwo), przymusowe małżeństwo, nielegalną adopcję i nielegalne działania (np. handel narkotykami, kradzież kieszonkowa), wykorzystywanie seksualne i prostytucję;

61.

wzywa Komisję do bezzwłocznego przystąpienia do oceny krajowych środków wykonawczych podjętych na mocy decyzji ramowej 2004/68/WSiSW z myślą o przedstawieniu wniosku w sprawie natychmiastowej zmiany przepisów krajowych sprzecznych z tą decyzją, i wspiera zaangażowanie wykazane przez Komisję, która w porozumieniu z głównymi firmami wydającymi karty kredytowe, prowadzi ocenę wykonalności technicznej wyłączenia z systemu płatności on-line witryn internetowych sprzedających w sieci materiały pornograficzne lub wprowadzenia innych ograniczeń; wzywa również inne podmioty gospodarcze, takie jak banki, kantory wymiany walut, dostawców internetowych i operatorów wyszukiwarek internetowych do aktywnego udziału w wysiłkach na rzecz zwalczania pornografii dziecięcej i innych form wykorzystywania dzieci w celach komercyjnych; w związku z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2007/65/WE z dnia 11 grudnia 2007 r. zmieniającą dyrektywę Rady 89/552/EWG w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich, dotyczących wykonywania telewizyjnej działalności transmisyjnej (10) wzywa Radę i Komisję do wprowadzenia zakazu upowszechniania pornografii dziecięcej i przemocy wobec dzieci we wszystkich mediach audiowizualnych; uważa, że jednym z podstawowych priorytetów Komisji powinno być nasilenie transgranicznych działań przeciwko stronom internetowym zawierającym pornografię dziecięcą oraz poprawa współpracy między organami publicznymi i instytucjami prywatnymi, mająca na celu doprowadzenie do zobowiązania się do zamknięcia nielegalnych stron internetowych;

62.

wskazuje na zjawisko wykorzystywania dzieci i młodocianych w świecie mody, muzyki, filmu i sportu;

63.

z myślą o ochronie praw dzieci apeluje o utworzenie odpowiedniego, skutecznego i proporcjonalnego systemu regulacyjnego obejmującego dialog z dostawcami, środkami komunikacji (telewizje publiczne i prywatne, reklama, prasa, gry wideo, telefony komórkowe i internet) oraz branżami przemysłowymi, którego celem byłby między innymi zakaz rozpowszechniania obrazów i treści szkodliwych (w tym prześladowania w internecie) oraz wprowadzania do obrotu brutalnych gier wideo, które poprzez zachęcanie do przemocy i seksizmu, mogą wywierać szkodliwy wpływ na rozwój psychofizyczny dziecka; ponadto z zaniepokojeniem wskazuje na narastający problem wymiany plików multimedialnych MMS zawierających obrazy pornograficzne lub przedstawiające maltretowanie dzieci; wyraża swoje poparcie dla programu „Bezpieczniejszy internet”, którego celem jest wdrożenie środków operacyjnych i technicznych wspierających bezpieczniejsze korzystanie z internetu, zwłaszcza w celu ochrony dzieci; w związku z tym wzywa również państwa członkowskie i dostawców usług internetowych, by we współpracy z producentami wyszukiwarek i policją wdrażały technologię blokad, aby nie dopuszczać użytkowników internetu do nielegalnych stron związanych z seksualnym wykorzystywaniem dzieci, oraz przestrzega ogół społeczeństwa przed dostępem do materiałów przedstawiających seksualne wykorzystywanie dzieci;

64.

z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie wdrażania europejskich ram dla bezpieczniejszego korzystania z telefonów komórkowych przez nastolatków i dzieci, które to ramy zostały przyjęte w formie samoregulującego kodeksu przez wiodące przedsiębiorstwa tego sektora w UE, po czym powinno nastąpić przyjęcie odpowiednich samoregulujących kodeksów w poszczególnych krajach; podkreśla, że ramy te stanowią pierwszy istotny krok w zapewnieniu niepełnoletnim ochrony przed określonymi niebezpieczeństwami wynikającymi z używania telefonów komórkowych, niezbędne jest jednak, aby Komisja nieprzerwanie nadzorowała i oceniała ich wdrażanie na szczeblu krajowym, mając na celu ocenę ich rezultatu oraz zbadanie konieczności podjęcia wspólnotowej inicjatywy legislacyjnej;

65.

opowiada się za wprowadzeniem w UE jednolitego systemu klasyfikacji i oznakowania sprzedawanych i rozpowszechnianym wśród nieletnich treści audiowizualnych i gier wideo, aby norma europejska mogła służyć za przykład krajom spoza Unii;

66.

przypomina, że ostatnio do istniejącego europejskiego systemu klasyfikacji wiekowej gier komputerowych i gier wideo (PEGI) dodano specjalne oznaczenie odnoszące się do gier on-line; jest zdania, że Komisja i państwa członkowskie powinny zachęcać i bardziej zdecydowanie wspierać tego rodzaju środki samoregulacji w zakresie oznakowania gier, w celu zapewnienia lepszej ochrony nieletnich przed nieodpowiednimi treściami oraz w celu informowania rodziców o potencjalnym ryzyku związanym z grami, przy jednoczesnym kierowaniu ich uwagi na dobre wzorce;

67.

zwraca się do państw członkowskich o wzmocnienie mechanizmów kontroli treści programów telewizyjnych w porze, kiedy najwięcej dzieci zasiada przed telewizorami, a także kontroli rodzicielskiej, poprzez odpowiednie i jednolite informowanie o programach telewizyjnych; podkreśla, że technologie informatyczne dają dzieciom coraz więcej możliwości uzyskiwania dostępu do programów telewizyjnych o każdej porze z jakiegokolwiek komputera podłączonego do internetu; zauważa, że należy poświęcić więcej uwagi poddaniu przeglądowi prawo do pełnego dostępu do dzieci, jakie przysługuje środkom masowego przekazu, oraz prawo dziecka do pełnego dostępu do środków masowego przekazu;

68.

zwraca uwagę na alarmujący wzrost przestępczości nieletnich z udziałem nieletnich sprawców i — w większości przypadków — niepełnoletnich ofiar we wszystkich państwach członkowskich, co wymaga zintegrowanej strategii nie tylko na szczeblu krajowym, ale także wspólnotowym; w związku z tym koniecznie zaleca bezzwłoczne przeprowadzenie wiarygodnego badania tego problemu, a następnie opracowanie programu ramowego, zintegrowanego na poziomie Wspólnoty, obejmującego środki w trzech obszarach: prewencja, integracja społeczna nieletnich sprawców oraz interwencja sądowa i pozasądowa;

69.

podkreśla, że w ramach europejskich programów Media i Kultura należy intensywniej promować „kulturę dziecięcą” i wzywa Radę oraz Komisję do budzenia zainteresowania dzieci europejską kulturą i językami poprzez odpowiednio dostosowane innowacyjne projekty oraz do wczesnego motywowania ich do nauki; jednocześnie podkreśla rolę wychowawczą mediów, aby poprzez wprowadzanie treści pedagogicznych wspierać bardziej świadome zastosowanie rozmaitych mediów;

70.

apeluje do państw członkowskich i do Komisji, by w swej przyszłej strategii opracowała kompleksowy plan przeciwdziałania młodocianej przestępczości oraz zjawisku prześladowania w szkołach oraz innym krzywdzącym zachowaniom, a także szczególnemu problemowi gangów nieletnich, obejmującego przede wszystkim rodziny i szkoły, placówki opieki społecznej wspierające rodzinę, a także ośrodki sportowe i młodzieżowe oraz samą młodzież, koncentrujący się na stwarzaniu możliwości i wspieraniu aktywnego udziału młodzieży w społeczeństwie; zaleca, aby państwa członkowskie dzieliły się metodami właściwego postępowania w tej dziedzinie;

71.

wzywa do ustanowienia dla dzieci, ich przedstawicieli i innych osób bezpiecznych, dobrze rozpowszechnionych, poufnych i dostępnych mechanizmów zgłaszania aktów przemocy wobec dzieci; wszystkie dzieci, także te przebywające w zakładach opiekuńczych i sądowych, powinny wiedzieć o istnieniu mechanizmów składania skargi;

72.

wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia systemu dostępu do informacji na temat wyroków skazujących, których przyczynę stanowią nadużycia wobec dzieci, w celu zagwarantowania bezwzględnego zakazu — definitywnie w całej Unii — dostępu do niektórych zawodów, których wykonywanie wymaga kontaktu z dziećmi, zgodnie ze swoim stanowiskiem z dnia 1 czerwca 2006 r. w sprawie w sprawie inicjatywy Królestwa Belgii mającej na celu przyjęcie przez Radę decyzji ramowej w sprawie uznawania i realizacji w Unii Europejskiej zakazów wynikających z wyroków za przestępstwa na tle seksualnym popełnione na dzieciach (11); za niezbędne uważa wprowadzenie środków mających na celu zapobieżenie popełnianiu kolejnych przestępstw, np. gdy osoba skazana za przestępstwa seksualne wyjeżdża za granicę; w związku z powyższym przychylnie odnosi się do postępów poczynionych w Radzie w związku z wymianą informacji między państwami członkowskimi dotyczących krajowych wyroków skazujących w sprawach karnych oraz wzywa Radę do szybkiego połączenia krajowych rejestrów karnych za pośrednictwem sieci europejskiej;

73.

wzywa do walki ze zjawiskiem sprzedaży i konsumpcji narkotyków i alkoholu w placówkach oświatowych i w ich okolicach oraz do informowania dzieci o zagrożeniach płynących z konsumpcji tego rodzaju substancji;

74.

zwraca się do państw członkowskich o ustalenie wspólnego rozumienia pojęcia „maltretowanie dziecka” przy założeniu, że mają one odmienne uregulowania dotyczące np. wieku, w którym można udzielić przyzwolenia;

75.

wzywa do skutecznej ochrony dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym, w tym do uznania turystyki seksualnej z udziałem dzieci za przestępstwo we wszystkich państwach członkowskich, do stosowania wobec niej eksterytorialnego prawa karnego; wzywa do stosowania wobec wszystkich obywateli UE, którzy popełnili przestępstwo w kraju trzecim, jednolitego zbiorów przepisów eksterytorialnego prawa karnego mającego zastosowanie w całej UE, zgodnie z Protokołem fakultatywnym do konwencji ONZ o prawach dziecka w sprawie zwalczania handlu dziećmi, prostytucji dziecięcej i pornografii dziecięcej;

76.

wzywa do uprawnienia Europolu do współpracy ze służbami policyjnymi państw członkowskich i państw, których dotyczy tego rodzaju turystyka, do prowadzenia dochodzeń zmierzających do identyfikacji sprawców takich przestępstw, i w tym celu wzywa do utworzenia stanowiska europejskich urzędników łącznikowych; apeluje, by przewidziano odpowiednie środki mające na celu rehabilitację i integrację w społeczeństwie ofiar wykorzystywania na tle seksualnym, które uwolniono od wykorzystujących je osób; wzywa do szerszego informowania na temat turystyki seksualnej uprawianej w celu wykorzystywania dzieci w państwach członkowskich;

77.

zachęca państwa członkowskie do ustanowienia przepisów ramowych umożliwiających nakładanie kar na osoby uprawiające turystykę seksualną z udziałem dzieci oraz zachęca państwa członkowskie i Komisję do zbadania możliwości wprowadzenia wspólnej unijnej strategii przeciwko turystyce seksualnej, której obiektem są dzieci oraz do podpisania i promowania kodeksów postępowania w przemyśle hotelarskim i turystycznym, takich jak kodeks ECPAT (12) Kodeks postępowania mający na celu ochronę dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym w sektorze turystycznym z dnia 21 kwietnia 2004 r.

78.

podkreśla fakt, że przeważającą większość dziecięcych ofiar handlu dla celów komercyjnego wykorzystania seksualnego, jak prostytucja i produkcja dziecięcej pornografii, jak również w przypadku wymuszonych małżeństw, stanowią kilkunastoletnie dziewczynki, co sprawia, że problem handlu ludźmi należy do poważnych kwestii nacechowanych płciowo; podkreśla ponadto, że nawet w grupach zaangażowanych w kontrolowanie i powstrzymanie handlu ludźmi utrzymuje się stereotypowe podejście do stosunków między płciami oraz tradycyjne postrzeganie roli kobiet i dziewcząt;

79.

wzywa wszystkie państwa członkowskie do uznania za ofiarę przestępstwa dziecka, które doświadczyło przemocy w domu;

80.

wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie zrobiły, do ratyfikowania Protokołu dodatkowego o zapobieganiu, zniesieniu oraz karaniu za handel ludźmi, szczególnie kobietami i dziećmi, uzupełniającego Konwencję ONZ przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, przyjętego przez ONZ w Palermo w 2000 r., oraz do podjęcia wszelkich koniecznych środków do udzielenia ochrony dziecięcym ofiarom handlu ludźmi, między innymi poprzez zezwolenie ofiarom handlu na czasowe lub stałe pozostanie na swym terytorium;

81.

zaleca, aby w przyszłej strategii UE zwrócono szczególną uwagę na opiekę medyczną, psychologiczną i socjalną nad dziećmi, które są ofiarami zaniedbania, znęcania się, wykorzystywania oraz bezpośredniej lub pośredniej przemocy, przy uwzględnieniu nadrzędnego dobra dziecka oraz kwestii równości płci; przypomina, że należy uwzględnić w pracach Komisji wpływ pośredniej przemocy na dobrobyt dziecka oraz zapobieganie jej; podkreśla, że problemy te często łączą się z ubóstwem i społecznym wykluczeniem rodzin oraz że potrzebna jest nowa polityka społeczna kładąca większy nacisk na solidarność, jeśli kwestie te mają zostać rozwiązane;

82.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do zbadania, jaką rolę odgrywa popyt zarówno w wykorzystywaniu seksualnym dzieci, jak i w innych formach wykorzystywania dzieci; wzywa do przyjęcia — gdy rola popytu zostanie określona z całą pewnością — środków mających na celu ograniczenie popytu, m.in. poprzez kampanie skierowane do opinii publicznej; uznaje handel dziećmi za formę przestępczości zorganizowanej i w związku z tym wzywa państwa członkowskie do zjednoczenia wysiłków w walce z tego rodzaju przestępczością; wzywa państwa członkowskie do priorytetowego traktowania prawa dzieci do ochrony;

83.

wzywa państwa członkowskie do uznania, że dzieci płci żeńskiej są w nieproporcjonalnie większej mierze wykorzystywane seksualnie oraz że wysiłki mające na celu położenie kresu wykorzystywaniu seksualnemu dzieci muszą z tego względu przyjąć perspektywę związaną z płcią;

84.

uważa, iż stosunki między dziewczętami i chłopcami na wczesnych etapach życia stanowią wstęp do równości płci na pozostałych etapach życia;

85.

wzywa do zapewnienia nieletnim — w sposób współmierny do popełnionego wykroczenia — kar zastępczych zamiast aresztu, takich jak młodzieżowa służba na rzecz danej społeczności, oraz o zapewnienie możliwości resocjalizacji z myślą o ich przyszłej reintegracji społecznej i zawodowej, mając na uwadze konieczność nauczenia nieletnich, że nie tylko przysługują im pewne prawa, lecz spoczywają też na nich pewne obowiązki, odnotowując jednocześnie, że karę pozbawienia wolności należy stosować wobec nieletnich tylko jako ostateczność i możliwie na jak najkrótszy czas; wzywa również do wprowadzenia środków wychowawczych w celu zapewnienia reintegracji społecznej i zawodowej; jest zdania, że środki resocjalizacji powinny mieć na celu m.in. wyposażenie młodych ludzi w wiedzę i narzędzia konieczne do radzenia sobie w rzeczywistych sytuacjach życiowych, a to oznacza uświadomienie młodym ludziom obowiązku szanowania praw innych osób, a także obowiązku przestrzegania praw i zasad określonych przez społeczeństwo; uważa, że dla rozwoju młodych ludzi, w wyniku którego staną się oni osobami odpowiedzialnymi, istotna jest ich integracja i przyznanie im prawa do wpływania na własną sytuację i sprawy ich dotyczące;

86.

zauważa, że wiek odpowiedzialności karnej nie jest obecnie jednolity we wszystkich państwach członkowskich UE i zwraca się do Komisji o przeprowadzenie badania dotyczącego podejścia poszczególnych państw członkowskich do wieku odpowiedzialności karnej, traktowania nieletnich przestępców i skutecznych strategii zapobiegania przestępczości młodocianych;

87.

podkreśla potrzebę specjalnych szkoleń dla pracowników wymiaru sprawiedliwości zajmujących się sprawami osób nieletnich (sędziowie, adwokaci, pracownicy socjalni i funkcjonariusze policji);

88.

postuluje utworzenie wyspecjalizowanej sekcji ds. praw dzieci w Europejskim Trybunale Praw Człowieka;

89.

wzywa państwa członkowskie do podjęcia poważnych działań w celu zakazania wszelkich form wykorzystywania dzieci, w tym wykorzystywania do prostytucji i innych form wykorzystywania seksualnego, przymusowej pracy lub przymusowego świadczenia usług, niewolnictwa lub praktyk przypominających niewolnictwo lub poddaństwo, wykorzystywania dzieci do żebrania, działalności niezgodnej z prawem, sportu i innych powiązanych działań, nielegalnej adopcji, przymusowych małżeństw lub wszelkich innych form wykorzystywania;

90.

wzywa do podjęcia działań zmierzających do rozwiązania problemu międzynarodowego uprowadzania małoletnich, będących często przedmiotem sporu między rodzicami w następstwie ich separacji lub rozwodu, przy czym w każdych okolicznościach należy kierować się przede wszystkim dobrem dziecka;

91.

podkreśla, że art. 3 konwencji ONZ o prawach dziecka stanowi, że „we wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych przez publiczne lub prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze administracyjne lub ciała ustawodawcze, sprawą nadrzędną będzie najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka”; zauważa, że z konwencji haskiej z 1980 r. dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę (konwencja haska) wynika, że w interesie dziecka leży jego szybki powrót po uprowadzeniu; stwierdza jednak, że interesy dziecka obejmują nie tylko szybki powrót, ale także np. jego poczucie bezpieczeństwa w najbliższym otoczeniu, atmosferę czułości, pomocną i elastyczną strukturę rodzinną, właściwe wzorce ról rodziców, ciągłość wychowania i opieki, a także godne warunki bytowe; stwierdza, że konwencja haska nie bierze np. pod uwagę, który z rodziców uprowadził dziecko, czy rodzicowi temu przysługuje władza rodzicielska, w jakim wieku jest dziecko, jak długo dziecko przebywa już w innym kraju, czy uczęszcza do szkoły, czy znalazło tam przyjaciół itd.; dochodzi do wniosku, że mimo dobrych intencji konwencji haskiej oraz rozporządzenia (WE) nr 2201/2003 prawa dziecka często nie są dostatecznie chronione; wzywa Komisję do podjęcia działań na rzecz lepszej ochrony praw dziecka również w tym zakresie oraz do złożenia odpowiednich wniosków w tym względzie;

92.

wzywa do niezwłocznego wprowadzenia odpowiednich środków umożliwiających poszukiwanie i odnajdywanie zaginionych i uprowadzonych dzieci, w tym do wykorzystania Systemu Informacyjnego Schengen, aby zapobiec przekraczaniu przez nie granic; z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie europejskiego numeru interwencyjnego dla zaginionych dzieci oraz zaangażowanie organizacji pozarządowych w tę kwestię, a także zachęca Komisję do wspierania uruchomienia europejskiego telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży z problemami;

93.

zwraca się do instytucji Unii Europejskiej i do państw członkowskich o stosowanie rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ A/RES/46/121, A/RES/47/134 i A/RES/49/179 dotyczących praw człowieka i skrajnego ubóstwa, A/RES/47/196 w sprawie ustanowienia Międzynarodowego Dnia na rzecz Zwalczania Ubóstwa oraz A/RES/50/107 w sprawie obchodów Międzynarodowego Roku na rzecz Zwalczania Ubóstwa oraz ogłoszenia pierwszego Dziesięciolecia ONZ na rzecz Zwalczania Ubóstwa, a także dokumentów Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ nr E/CN.4/Sub.2/1996/13, E/CN4/1987/NGO/2, E/CN4/1987/SR.29 i E/CN.4/1990/15, dotyczących praw człowieka i skrajnego ubóstwa, E/CN.4/1996/25 dotyczącego prawa do rozwoju oraz E/CN.4/SUB.2/RES/1996/25 dotyczącego wykonywania praw gospodarczych, społecznych i kulturowych;

94.

przypomina, że w Unii Europejskiej 19 % dzieci żyje poniżej progu ubóstwa i że w związku z tym należy przedsięwziąć odpowiednie działania pomocowe ukierunkowane na potrzeby dzieci, również w celu wspierania ich rodzin, i zwraca się do państw członkowskich o przyjęcie ambitnych i osiągalnych celów w zakresie ograniczenia, a w przyszłości likwidacji ubóstwa wśród dzieci;

95.

podkreśla znaczenie utworzenia w państwach członkowskich właściwych struktur, aby pomóc dzieciom i ich rodzicom w odnalezieniu się w nowej sytuacji rodzinnej;

96.

wzywa Komisję do podjęcia kroków pozwalającym dzieciom cieszyć się dzieciństwem i brać udział w dziecięcych zabawach bez dyskryminacji społecznej lub wykluczenia;

97.

wzywa Komisję do podjęcia próby włączenia konkretnych strategii, dotyczących ubóstwa dzieci, bezrobocia wśród młodzieży i społecznej integracji mniejszości, do odpowiednich strategii rozwoju, w tym do strategicznych dokumentów w sprawie zmniejszenia ubóstwa oraz programów indykatywnych;

98.

zwraca się do zainteresowanych instytucji o danie dzieciom możliwości autentycznego włączenia się w zwalczanie ubóstwa; w trosce o większą skuteczność zwalczania ubóstwa wśród dzieci wzywa do aktywnego udziału wszystkich zainteresowanych stron, w tym dzieci najuboższych, w opracowywaniu, wdrażaniu i ocenie projektów mających na celu eliminację skrajnego ubóstwa;

99.

podkreśla, że zwalczanie wykorzystywania seksualnego dzieci w celach komercyjnych — tj. handlu dziećmi w celach seksualnych, pornografii dziecięcej oraz turystyki seksualnej uprawianej w celu wykorzystywania dzieci — powinno stać się jednym z głównych celów strategii w Unii Europejskiej i poza nią, zwłaszcza w świetle milenijnych celów rozwoju; zaznacza, że ubóstwo jest często jedną z wielu przyczyn wykluczenia społecznego, dyskryminacji i narażenia dzieci na niebezpieczeństwa, a także nasila te zjawiska; jest jednak zdania, że wykorzystywanie seksualne dzieci w celach komercyjnych ma swoje rzeczywiste źródło w popycie na seks z udziałem dzieci oraz w działalności zorganizowanych grup przestępczych gotowych do wykorzystywania sytuacji zagrażających dzieciom;

100.

wzywa do rozważenia kwestii zapewnienia opieki psychologiczno-społecznej i emocjonalnego wsparcia dzieciom żyjącym w trudnej sytuacji, takiej jak konflikt zbrojny czy okoliczności kryzysowe, dzieciom przesiedlonym czy też żyjącym w skrajnym ubóstwie;

101.

zwraca się do państw członkowskich o wypełnianie obowiązku niesienia pomocy i chronienia wszystkich dzieci przed groźbą niedożywienia, chorób, złego traktowania i maltretowania, niezależnie od statusu społecznego lub prawnego dziecka lub jego rodziców;

102.

wzywa Komisję do przedstawienia wniosku w sprawie dyrektywy obejmującego wszystkie rodzaje dyskryminacji, o których mowa w art. 13 traktatu WE, oraz wszystkie sektory wymienione w dyrektywie Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r., wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (13);

103.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o zwrócenie szczególnej uwagi na wszelkie formy dyskryminacji dzieci, w tym dyskryminacji dzieci dotkniętych trudnościami w nauce (np. dysleksją, dyskalkulią, dyspraksją) lub różnymi innymi rodzajami niepełnosprawności;

104.

z zadowoleniem przyjmuje istnienie licznych organizacji pozarządowych i licznych wolontariuszy, którzy tworzą więzy przyjaźni i solidarności między dziećmi najuboższymi a dziećmi o różnym statusie społecznym, aby pokonać skrajne ubóstwo i wykluczenie społeczne; zwraca się do instytucji UE i do państw członkowskich o umożliwienie również najuboższym dzieciom udziału w projektach wspólnotowych i o to, by projekty europejskiego wolontariatu dawały takim organizacjom więcej możliwości przyjmowania młodych wolontariuszy;

105.

wzywa, aby ukierunkowanymi działaniami objęte zostały zwłaszcza dzieci romskie i dzieci wywodzące się z innych mniejszości etnicznych, zwłaszcza w celu położenia kresu dyskryminacji, segregacji, wyłączeniu społecznemu i edukacyjnemu, jak również wykorzystywaniu, którego często są ofiarami; zwraca się do państw członkowskich o podjęcie wysiłków na rzecz wyeliminowania nadreprezentacji dzieci romskich w zakładach dla niepełnosprawnych umysłowo; wzywa ponadto do wspierania kampanii na rzecz skolaryzacji, działań zmierzających do zwalczania wysokiego wskaźnika przedwczesnego porzucania nauki szkolnej oraz projektów dotyczących profilaktyki i pomocy w dziedzinie zdrowia, w tym szczepień;

106.

jest zdania, że UE powinna wyznaczyć sobie cel polegający na zadbaniu o to, by w UE nie było dzieci bezdomnych ani dzieci ulicy; wzywa do przedsięwzięcia odpowiednich i ukierunkowanych działań w celu udzielania pomocy dzieciom bezdomnym i dzieciom ulicy, ponieważ większość z nich cierpi z powodu urazów psychicznych i społecznego wykluczenia, pozostaje poza systemem kształcenia czy opieki zdrowotnej, jest szczególnie narażona na stanie się ofiarami handlu ludźmi (np. prostytucja, handel organami i nielegalna adopcja), uzależnienie od narkotyków i przestępstw, często jest zmuszana do żebrania;

107.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich, by uznały problem tysięcy dzieci żyjących na ulicy i dzieci zmuszanych do żebrania za poważną bolączkę społeczną i istotną kwestię praw człowieka, która narusza Konwencję ONZ o prawach dziecka, i wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia sankcji wobec osób odpowiedzialnych za poniżanie dzieci zmuszanych do żebrania;

108.

zwraca się do Unii Europejskiej, do państw członkowskich i do organizacji społeczeństwa obywatelskiego o danie wszystkim dzieciom możliwości należenia do grupy lub stowarzyszenia, w których mogłyby spotykać inne dzieci i prowadzić wymianę refleksji; zwraca się również o zapewnienie środków wsparcia oferowanych przez dorosłych w trosce o umożliwienie każdemu dziecku zajęcia własnego miejsca w grupie i wyrażania w niej swoich opinii; w związku z tym wzywa państwa członkowskie i właściwe samorządy, by zachęcały do przyjęcia projektów mających na celu umożliwienie dzieciom wypowiadania się, na przykład dziecięcych rad gminy lub parlamentów, czuwając zarazem nad zapewnieniem udziału dzieci najbardziej wykluczonych;

109.

wzywa do zbadania możliwości opracowania instrumentu wspólnotowego w zakresie przysposobień, sporządzonego w zgodzie z konwencją ONZ o prawach dziecka i innymi istotnymi standardami międzynarodowymi, poprawiającego jakość usług informacyjnych, przygotowania do adopcji międzynarodowej, rozpatrywania wniosków o adopcję międzynarodową oraz usług świadczonych po adopcji, mając na uwadze, że wszystkie konwencje międzynarodowe dotyczące ochrony praw dziecka uznają prawo dzieci opuszczonych lub osieroconych do posiadania rodziny i do ochrony;

110.

wzywa państwa członkowskie do działań mających na celu zapewnienie podstawowego prawa dzieci do posiadania rodziny; w związku z tym zachęca państwa członkowskie do określenia skutecznych rozwiązań zapobiegających porzucaniu dzieci i przeciwdziałających zjawisku umieszczania dzieci porzuconych lub osieroconych w ośrodkach na czas poszukiwania nowego rozwiązania dla dziecka, pamiętając, że dobro dziecka powinno być brane pod uwagę w pierwszej kolejności, zgodnie z Konwencją ONZ o prawach dziecka;

111.

wyraża opinię, że adopcja może mieć miejsce w kraju obywatelstwa dziecka lub poprzez znalezienie rodziny w ramach adopcji międzynarodowej, zgodnie z prawodawstwem krajowym i konwencjami międzynarodowymi, a umieszczanie w ośrodkach powinno być stosowane wyłącznie jako rozwiązanie tymczasowe; alternatywnym rozwiązaniem mogą być rodziny przybrane; wzywa państwa członkowskie i Komisję, by we współpracy z konferencją haską, Radą Europy i organizacjami dziecięcymi ustanowiły ramy zapewniające przejrzystość i skuteczne śledzenie losów adoptowanych dzieci i pozwalające na koordynację ich działań w celu zapobiegania handlowi dziećmi; w tym kontekście wzywa państwa członkowskie do zwrócenia szczególnej uwagi na dzieci mające szczególne potrzeby, np. dzieci wymagające leczenia i dzieci niepełnosprawne;

112.

zachęca państwa członkowskie do opracowania działań na rzecz młodych ludzi pochodzących z sierocińców lub placówek opiekuńczych, aby mogli korzystać ze środków towarzyszących, które pomogą im w zaplanowaniu przyszłego życia zawodowego i ułatwią ich integrację w społeczeństwie;

113.

zwraca uwagę na wykluczenie społeczne, którego doświadczają nieletni sprawcy przestępstw i które bardzo często uniemożliwia ich ponowną, niezakłóconą integrację w społeczeństwie; w związku z tym zachęca państwa członkowskie, aby określiły strategie towarzyszące ukierunkowane na tych nieletnich lub młodych ludzi objętych ryzykiem, tak aby pomóc im w zaplanowaniu przyszłego życia zawodowego i ułatwić im ponowną integrację w społeczeństwie;

114.

zauważa, że dzieci, które opiekują się rodzicami lub rodzeństwem wymagającym szczególnej opieki, powinny być uprawnione do wsparcia odpowiadającego ich potrzebom;

115.

przypomina, że przyszła strategia UE powinna uznać ważną rolę rodziny jako podstawowej instytucji społecznej dla przeżycia, ochrony i rozwoju dziecka; jest zdania, że należy w pełni uwzględniać prawa dzieci przy godzeniu pracy z życiem rodzinnym oraz godzinami pracy, ze szczególnym naciskiem na sytuację matek niepełnosprawnych oraz matek dzieci niepełnosprawnych, a także politykę wsparcia publicznego lub prywatnego dla dzieci oraz dla ojców i matek, aby oboje rodzice byli w stanie brać na siebie i dzielić odpowiedzialność za wychowanie i opiekę dzieci; uważa, że należy również uwzględniać fakt, że coraz więcej osób żyje dziś w alternatywnych strukturach rodzinnych, niebędących tradycyjną rodziną dwupokoleniową składającą się z matki, ojca i wspólnych biologicznych dzieci;

116.

wzywa państwa członkowskie do zniesienia jakichkolwiek ograniczeń w stosunku do swobody kontaktów rodziców z dzieckiem wynikających z różnicy narodowościowej, w szczególności dotyczących wyboru innego języka rozmowy niż język urzędowy danego kraju; uważa, że zniesienie ograniczeń w stosunku do rodzin wielonarodowych w wypadku konfliktu rodziców powinno oznaczać pełną swobodę rozmowy w wybranym przez dziecko i rodzica języku, przy jednoczesnym uwzględnieniu szczególnych zasad dozoru spotkań, jeżeli taki obowiązek został nałożony przez sąd;

117.

przyjmuje z zadowoleniem wprowadzenie funkcji rzecznika praw dzieci i wzywa wszystkie państwa członkowskie do ułatwienia powstawania takich funkcji na szczeblu krajowym i lokalnym;

118.

podkreśla konieczność zapewnienia tym dzieciom, którym wiek pozwala na legalne podjęcie pracy, otrzymywanie wynagrodzenia zgodnego z zasadą „taka sama płaca za taką samą pracę”;

119.

wzywa Komisję do zapewnienia, że obrady komisji praw człowieka i podgrup powołanych na mocy umów o handlu i współpracy skupią się na problemie pracy dzieci i ochronie dzieci przed wszelkimi formami nadużyć, wykorzystywania i dyskryminacji;

120.

podkreśla konieczność zapewnienia, że wszystkie obszary polityki, zarówno wewnętrznej jak i zewnętrznej, na szczeblu państw członkowskich i na szczeblu UE, będą uwzględniały zakaz pracy dzieci we wszelkich postaciach; uważa, że kształcenie w pełnym wymiarze jest najlepszą metodą rozwiązania tego problemu, zarówno wśród dziewcząt, jak i chłopców, ponieważ oprócz zapobiegania wykorzystywaniu pracy dzieci przerwie ono w przyszłości błędne koło analfabetyzmu i biedy;

121.

z całą mocą potępia wszelkie formy pracy dzieci, niewolnictwa i tyranii wynikającej z zadłużenia oraz inne formy pracy szkodliwe dla zdrowia i bezpieczeństwa dzieci; wzywa Komisję i Radę do wyraźniejszego powiązania handlu i pomocy rozwojowej Unii Europejskiej dla państw trzecich z przestrzeganiem przez nie konwencji MOP w sprawie zakazu wykonywania pracy przez dzieci i podjęcia natychmiastowych działań mających na celu wyeliminowanie wszystkich form tego rodzaju pracy;

122.

wskazuje na fakt, że wiele produktów sprzedawanych w Unii Europejskiej mogło zostać wyprodukowanych z wykorzystaniem pracy dzieci; wzywa Komisję do wprowadzenia mechanizmu dochodzenia przed sądami krajowymi państw członkowskich odszkodowań od przedsiębiorstw z Unii Europejskiej dla dzieci zmuszanych do pracy; wzywa Komisję do wzmocnienia przestrzegania standardów w łańcuchu dostaw, a szczególnie do zaproponowania mechanizmów zapewniających możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności w UE głównych kontrahentów w przypadku naruszenia w łańcuchu dostaw konwencji ONZ dotyczących pracy dzieci; w tym celu wzywa UE do wykorzystania procedury systemu ogólnych preferencji taryfowych (GSP) jako jednego ze sposobów skuteczniejszego zwalczania wykorzystywania pracy dzieci występującej w wielu regionach świata, ze szczególnymi środkami dotyczącymi niebezpiecznej pracy, do wykonywania której zmuszanych jest wiele dzieci;

123.

wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi — w nadrzędnym interesie dziecka — na sytuację dzieci-uchodźców, dzieci ubiegających się o azyl i dzieci-migrantów, w tym dzieci, których rodzice ubiegają się o azyl, są uchodźcami lub są nielegalnymi imigrantami, aby dzieci te mogły korzystać ze swych praw niezależnie od sytuacji prawnej swych rodziców i nie musiały ponosić negatywnych skutków sytuacji, za którą nie są odpowiedzialne, i aby ich szczególne potrzeby były zaspokajane; uważa, że w interesie dziecka leży szczególna troska o zachowanie jedności rodziny;

124.

wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi na nieletnich bez opieki w kontekście wszelkich form imigracji, gdyż zorganizowane grupy przestępcze korzystają z wszelkich okazji, aby sprowadzić dzieci do obcego kraju w celu ich wykorzystywania; dlatego też jest zdania, że państwa członkowskie powinny być czujne i zapewniać stosowanie polityki ochrony dzieci w każdej wyobrażalnej sytuacji;

125.

apeluje o dostęp do edukacji dla dzieci imigrantów oraz o tworzenie programów i zasobów w perspektywie międzykulturowej, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji dzieci szczególnie zagrożonych oraz dzieci bez opieki;

126.

przypomina, że do niepełnoletnich bez opieki przybywających na terytorium Unii Europejskiej jako nielegalni imigranci stosują się normy międzynarodowe dotyczące ochrony dzieci; zwraca się do wszystkich organów lokalnych, regionalnych i krajowych, a także do instytucji Unii Europejskiej o jak najściślejszą współpracę w ochronie nieletnich bez opieki; zwraca się do Komisji o ustanowienie z krajami trzecimi będącymi krajami pochodzenia imigrantów międzynarodowych procedur współpracy i pomocy, które zagwarantują prawidłowy powrót niepełnoletnich do tych krajów, oraz o ustanowienie mechanizmów opieki nad niepełnoletnimi po powrocie do kraju pochodzenia, zarówno w rodzinach biologicznych, jak i za pomocą mechanizmów lub instytucji, które będą ich skutecznie chronić;

127.

w kontekście adopcji wzywa, aby przyjmując w drodze współdecyzji nowe instrumenty służące za podstawę wspólnego systemu azylu, na pierwszym planie umieszczono ochronę praw dziecka oraz aby opracowano szczególne działania uwzględniające bezbronność dzieci; wzywa w szczególności do zapewnienia dzieciom odpowiedniego dostępu do systemu azylu, zapewnienia pomocy w postępowaniach dotyczących dzieci, należytego uwzględniania indywidualnych powodów udzielenia azylu dziecku w rodzinie ubiegającej się o azyl i szerszego ujęcia kwestii łączenia rodzin w procedurach azylowych;

128.

zwraca uwagę na szczególną sytuację migrujących dzieci oddzielonych od rodziców lub od ich poprzedniego opiekuna prawnego lub faktycznego i apeluje o zastanowienie się nad potrzebą przyjęcia specjalnego środka UE dotyczącego prawa wszystkich samotnych dzieci do opieki, prawa dostępu do terytorium, wyznaczenia opiekunów i ich roli, prawa do bycia wysłuchanym, warunków przyjęcia i środków odnajdowania rodziny oraz ewentualnie zawierającego trwałe rozwiązania;

129.

zwraca uwagę na fakt, że dzieci pozbawione opieki dorosłych, dzieci nieposiadające obywatelstwa żadnego państwa oraz dzieci niezarejestrowane przy narodzinach są szczególnie narażone na niebezpieczeństwo, i wzywa państwa członkowskie do podjęcia środków specjalnych, kierując się dobrem poszczególnych dzieci, zgodnie z definicją przyjętą zwłaszcza w Konwencji o prawach dziecka oraz przez Urząd Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców;

130.

zwraca uwagę na rolę edukacji, która powinna urzeczywistniać zasadę równości i w której nie należy stosować przemocy lub kar cielesnych; apeluje do Komisji o przeznaczenie niezbędnych środków na zapobieganie wszelkim formom przemocy we wspólnotach uchodźców, w szczególności przemocy związanej z płcią i wykorzystywaniu seksualnemu, poprzez tworzenie skierowanych do dzieci obu płci programów edukacyjnych i uświadamiających w zakresie płci, praw człowieka, zdrowia seksualnego i rozrodczego, okaleczania żeńskich narządów płciowych oraz HIV/AIDS;

131.

podkreśla rozbieżność między wymogami prawa a faktycznymi działaniami w zakresie wdrażania europejskich instrumentów dotyczących azylu, a także podkreśla utrzymujące się olbrzymie różnice w sposobie traktowania dzieci o statusie uchodźców w poszczególnych państwach członkowskich;

132.

podkreśla, że 5 % osób ubiegających się o azyl to małoletni bez opieki, co wskazuje na konieczność wyznaczenia dobrze wyszkolonych opiekunów prawnych dla dzieci bez opieki w celu działania w najlepszym interesie dziecka po przybyciu do państwa przyjmującego; apeluje o poprawę warunków życia dzieci w rodzinach przyjmujących; wyraża rozczarowanie brakiem procedur azylowych zwracających szczególną uwagę na potrzeby dzieci;

133.

zauważa, że wiele niebezpieczeństw, na które narażone są dzieci będące uchodźcami, w równym stopniu dotyczy dzieci, które siłą przesiedlono w granicach własnego państwa;

134.

nalega, by dzieci odsyłano do kraju pochodzenia wyłącznie w przypadku, gdy zapewniono im bezpieczeństwo i ochronę, oraz podkreśla konieczność poszukiwania członków rodzin i ich ponownego łączenia; podkreśla konieczność zakazu powrotu dziecka do kraju pochodzenia w przypadku, gdy istnieje niebezpieczeństwo wyrządzenia mu poważnej krzywdy, na przykład poprzez zmuszanie go do pracy, wykorzystywanie seksualne, przemoc lub ryzyko okaleczenia żeńskich narządów płciowych, wykluczenia społecznego lub zaangażowania w konflikt zbrojny;

135.

podkreśla konieczność poprawy gromadzenia danych na temat dzieci ubiegających się o status uchodźcy, dzieci nielegalnie przebywających na terytorium innego państwa, lecz nieubiegających się o status uchodźcy, na temat wyniku procedury azylowej oraz przyszłości takich dzieci po podjęciu ostatecznej pozytywnej lub negatywnej decyzji w sprawie ich wniosku o azyl, aby dzieci takie nie zostały zapomniane lub nie stały się ofiarami przestępstw;

136.

podkreśla negatywne konsekwencje emigracji i niepewną sytuację dzieci, które emigrujący rodzice pozostawili same w kraju; zaznacza potrzebę zapewnienia takim dzieciom kompleksowej opieki, integracji i edukacji, a także jak najszybszego ponownego połączenia rodziny;

137.

wzywa Komisję do przeprowadzenia badania dotyczącego możliwości przyznawania obywatelstwa UE dzieciom urodzonym w UE bez względu na sytuację prawną ich rodziców;

138.

przypomina, że zatrzymanie administracyjne dzieci migrantów powinno być środkiem wyjątkowym; podkreśla, że zatrzymanie dzieci z rodzinami powinno być środkiem ostatecznym, stosowanym na jak najkrótszy okres i jeżeli jest to zgodne z ich najwyższym dobrem zgodnie z art. 37 lit. b) Konwencji ONZ o prawach dziecka, a także że dzieci bez opieki nie powinny być zatrzymywane ani wydalane;

139.

przypomina, że dzieci migrantów mają prawo do nauki i zabawy;

140.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania skutecznego systemu gwarantującego, że zarówno w domu, jak i w szkole dzieci są świadome swoich praw i mogą z nich korzystać w stopniu współmiernym do ich wieku i dojrzałości umysłowej;

141.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby ułatwiały młodym dziewczętom dostęp do informacji i edukacji na temat zdrowia reprodukcyjnego i usług zdrowotnych;

142.

wzywa państwa członkowskie, aby podjęły wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia wysokiej jakości ośrodków opieki nad dziećmi, w tym ustawicznego szkolenia zawodowego oraz szkoleń w zakresie praw dziecka, dobre warunki pracy i godziwe wynagrodzenia dla osób zawodowo opiekujących się dziećmi, ponieważ ośrodki te i ich personel dają dzieciom solidną podstawę na przyszłość, a jednocześnie przynoszą korzyści rodzicom, zwłaszcza biorąc pod uwagę obciążenie matek pracą, co z kolei przyczynia się do zmniejszania ubóstwa wśród kobiet, a co za tym idzie wśród dzieci;

143.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do udzielenia uzgodnionej pomocy krajom partnerskim w osiąganiu celu, jakim jest bezpłatne i powszechne nauczanie na poziomie podstawowym (drugi milenijny cel rozwoju), a także wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia niezbędnych funduszy inicjatywie na rzecz szybszego wdrożenia programu „Edukacja dla wszystkich”;

144.

podkreśla potrzebę zwrócenia szczególnej uwagi na trzeci milenijny cel rozwoju dotyczący równości płci, potrzebę kształcenia dziewcząt, rekrutacji i szkolenia miejscowych nauczycielek, wyeliminowania z programów szkolnych wszelkich przejawów maskulinizmu, lokalizacji szkół w pobliżu społeczności, której służą, oraz zapewnienia odpowiednich urządzeń sanitarnych; podkreśla, że szkoły powinny być strefami bezpiecznymi, gdzie przestrzegane są prawa dzieci, i że należy stanowczo zapobiegać i przeciwdziałać napastowaniu seksualnemu i przemocy w szkole i w jej pobliżu;

145.

zachęca państwa członkowskie do wspierania projektów wspólnot wielopokoleniowych (np. domy wielopokoleniowe), aby umożliwić dzieciom dorastanie wraz z osobami starszymi, a osobom starszym dać z jednej strony możliwość korzystania z sieci wsparcia społecznego, a z drugiej strony poczucie, że są użyteczne dla rozwoju dzieci, dzieląc się wiedzą i doświadczeniem;

146.

podkreśla, że prawo do kształcenia stanowi podstawowy warunek rozwoju społecznego dzieci i musi być zagwarantowane wszystkim dzieciom, zgodnie z ich indywidualnymi zdolnościami i niezależnie od ich pochodzenia etnicznego i społecznego, a także sytuacji rodzinnej;

147.

jest zdania, że dzieci powinny mieć dostęp do edukacji bez względu na ich status i/lub status ich rodziców; podkreśla znaczenie tego dostępu dla dzieci emigrantów i/lub uchodźców;

148.

podkreśla, iż przyszła strategia UE powinna uznawać prawo do kształcenia w oparciu o równość szans oraz niedyskryminację;

149.

zachęca państwa członkowskie do podkreślania i włączania do programów nauczania treści związanych z prawami człowieka i wspólnymi wartościami, które stanowią podstawę obywatelstwa demokratycznego;

150.

wzywa do uwzględnienia wśród priorytetów strategii UE przyjęcia spójnego zestawu działań zmierzających do tego, aby dzieci niepełnosprawne mogły zawsze korzystać ze swych praw, w celu uniknięcia wszelkich form dyskryminacji oraz w celu wsparcia ich integracji w szkole, społeczeństwie i pracy na każdym etapie życia;

151.

zaleca ponadto Komisji i państwom członkowskim zbadanie szczególnych potrzeb uczniów niepełnosprawnych i wprowadzenia programu szkolnego dopasowanego do ich potrzeb w celu wsparcia ich integracji społecznej;

152.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwrócenia szczególnej uwagi na edukację integracyjną dzieci niepełnosprawnych, a tym samym do zapewnienia ich niezakłóconej integracji społecznej już w okresie nauki szkolnej oraz podniesienia tolerancjo dzieci pełnosprawnych w stosunku do niepełnosprawności i różnic społecznych;

153.

wzywa do bardziej stanowczego rozwiązywania kwestii dotyczących dyskryminacji, różnorodności społecznej, nauki tolerancji w szkole, wychowania do zdrowego trybu życia, edukacji żywieniowej, zapobiegania nadużywaniu alkoholu, narkotyków, leków i produktów psychotropowych oraz innych środków odurzających, a także odpowiedniej edukacji w zakresie stosunków międzyludzkich i zdrowia seksualnego;

154.

zauważa, że wczesne zapewnienie dziecku opieki w placówkach opieki zbiorowej (np. żłobek, szkoła) to jedno z najlepszych rozwiązań pozwalających pogodzić życie zawodowe z rodzinnym, a ponadto stanowi wczesne zapewnienie równości szans i uspołecznienia dziecka;

155.

zwraca uwagę, że zakazanie dziewczętom uczestniczenia w zajęciach pozalekcyjnych i zajęciach sportowych, takich jak pływanie, w oparciu o przesłanki kulturowe nie jest uzasadnione żadną kulturą ani religią i nie może być tolerowane;

156.

wzywa państwa członkowskie do udzielenia wszystkim dzieciom bezpłatnego lub taniego dostępu do obiektów sportowych i rekreacyjnych odpowiednich do ich wieku;

157.

zwraca uwagę na niepokojący fakt coraz częstszego występowania nadwagi wśród dzieci w Europie; podkreśla, że szacunkowe badania wskazują, iż przeszło 21 mln dzieci w UE ma nadwagę, a corocznie liczba ta powiększa się o 400 tysięcy; wzywa Komisję do przygotowania propozycji prawnego uregulowania agresywnych i wprowadzających w błąd reklam oraz do poprawienia przepisów dotyczących umieszczania na opakowaniach informacji o właściwościach odżywczych żywności przetworzonej w celu rozwiązania rosnącego problemu nadwagi;

158.

wzywa państwa członkowskie i ich odpowiednie organy do podjęcia wszelkich możliwych działań dla zapewnienia, że dzieci będą żyły w otoczeniu sprzyjającym zdrowiu fizycznemu, biorąc pod uwagę niewspółmierne skutki, jakie mają dla młodzieży zanieczyszczenia i złe warunki życiowe; należy zwrócić należytą uwagę na otoczenie, w jakim dzieci pobierają naukę, i wprowadzić odpowiednie standardy;

159.

przypomina prawo dzieci do zdrowia, szczególnie do zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego dorastających dziewcząt, i stwierdza, że ochrona zdrowia matek powinna stanowić nieodłączną część przyszłej strategii UE na rzecz praw dziecka, która powinna promować warunki życia i pracy dostosowane do potrzeb kobiet ciężarnych i karmiących piersią, oraz nalega na przestrzeganie istniejących przepisów dotyczących ochrony praw kobiet pracujących, jak również na równy i powszechny dostęp wszystkich kobiet do opieki zdrowotnej wysokiej jakości przed i po porodzie w celu zmniejszenia śmiertelności matek i dzieci oraz przenoszenia chorób z matki na dziecko; podkreśla ogromne znaczenie urlopu macierzyńskiego dla rozwoju dziecka, zwłaszcza przywiązanie dziecka do matki, nie tylko w pierwszych miesiącach po urodzeniu, ale także w pierwszych latach życia dziecka;

160.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja uznaje, iż dzieci w okresie od urodzenia do dorosłości mają bardzo różne potrzeby na różnych etapach życia; przypomina o prawie dzieci do jak najwyższego poziomu zdrowia oraz o szczególnym prawie nastolatków do zdrowia płciowego i reprodukcyjnego oraz do edukacji i usług w zakresie planowania rodziny, a także przypomina, że z tego względu powyższa kwestia musi stać się nieodłączną częścią przyszłej strategii UE na rzecz praw dziecka;

161.

zauważa, że prawa dziecka ustanowione w konwencji ONZ o prawach dziecka odnoszą się do wszystkich jednostek ludzkich w wieku poniżej 18 lat oraz że należy uznać szczególne potrzeby w zakresie zdrowia płciowego i reprodukcyjnego oraz prawa nastolatków do uświadomienia;

162.

podkreśla znaczenie wspierania polityki w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego w celu zmniejszenia i w miarę możliwości zapobiegania chorobom przenoszonym drogą płciową (w tym HIV/AIDS), niechcianych ciąż oraz nielegalnych i niebezpiecznych aborcji wśród młodych kobiet, oraz w celu unikania niezrozumienia przez młodych ludzi ich potrzeb w zakresie zdrowia reprodukcyjnego;

163.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia kroków na rzecz ochrony dzieci, których rodzice są chorzy na HIV/AIDS, a także podkreśla konieczność realizacji czwartego, piątego i szóstego milenijnego celu rozwoju (odpowiednio: poprawić stan zdrowia matek, ograniczyć umieralność dzieci i ograniczyć rozprzestrzenianie się HIV/AIDS, malarii i innych chorób); nalega na inwestycje w badania nad specyfikami retorowirusowymi o zastosowaniu pediatrycznym i w opracowywanie ich, w dostarczanie moskitier i w propagowanie szczepień ochronnych poprzez sojusz GAVI (dotychczas znany pod nazwą Globalnego Sojuszu na Rzecz Szczepionek i Szczepień);

164.

wzywa państwa członkowskie do zapewnienia edukacji seksualnej, informacji i doradztwa w celu zwiększenia wiedzy o seksualności i jej poszanowania oraz zapobiegania niechcianym ciążom i rozpowszechniania HIV/AIDS i innych chorób przenoszonych drogą płciową, ułatwienia dostępu do różnych środków antykoncepcyjnych i do informacji o nich;

165.

wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania, że wszystkie dzieci i nastolatki, zarówno uczęszczające, jak i nieuczęszczające do szkoły, uzyskają odpowiednio dostosowane i zrozumiałe informacje na temat zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, aby mogły dokonywać oparte na wiedzy wybory w sprawach dotyczących ich dobra osobistego, w tym w zakresie zapobiegania chorobom przenoszonym drogą płciową oraz HIV/AIDS;

166.

zachęca państwa członkowskie i Komisję do wspierania w UE i poza nią równego dostępu dziewczynek i chłopców do opieki zdrowotnej, ze szczególnym naciskiem na dzieci będące w najbardziej niekorzystnym położeniu, a zwłaszcza pochodzące z mniejszości etnicznych lub społecznych;

167.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków w zwalczaniu krzywd spowodowanych alkoholem, których ofiarą padają kobiety i dzieci, poprzez:

168.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do stworzenia warunków umożliwiających każdemu dziecku dostęp do opieki zdrowotnej wszelkiego rodzaju i na wszystkich płaszczyznach oraz w razie konieczności do podjęcia konkretnych środków w celu umożliwienia poszkodowanym grupom korzystania z usług opieki zdrowotnej, które w przeciwnym razie byłyby dla nich niedostępne;

169.

przypomina, że dyrektywa Rady 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy bezpieczeństwa w miejscu pracy i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią (14) określa prawa kobiet ciężarnych i karmiących piersią do zatrudnienia, nakładając na pracodawcę obowiązek podjęcia wszelkich koniecznych kroków, aby zapewnić, iż kobiety oraz ich nienarodzone dzieci nie są zagrożone w miejscu pracy;

170.

domaga się zbadania i oceny wpływu zanieczyszczenia środowiska na system hormonalny, nerwowy, psychiczny i odpornościowy dziecka, wprowadzenia testów typu „przyjazny dla dziecka” w odniesieniu do wszystkich przedsięwzięć w zakresie transportu i planowania przestrzennego oraz znakowania importowanych zabawek wyprodukowanych bez udziału pracy dzieci;

171.

uznaje prawo każdego dziecka do rejestracji po urodzeniu jako prawnego uznania jego istnienia oraz prawo do uzyskania obywatelstwa i tożsamości, niezależnie od płci lub pochodzenia etnicznego, a także od narodowości lub statusu (uchodźcy, imigranta lub osoby ubiegającej się o azyl) jego rodziców;

172.

uznaje, że akty urodzenia ułatwiają ochronę dziecka przed naruszaniem jego praw wynikającego z wątpliwości dotyczących jego wieku lub tożsamości; uważa, że rzetelna rejestracja urodzeń utrudni handel dziećmi i ich organami, ograniczy nielegalną adopcję, uniemożliwi zaniżanie wieku dzieci celem wczesnego zawierania małżeństw, powoływania do służby wojskowej poniżej dopuszczalnego wieku, wyzyskiwania seksualnego i zmuszania do pracy (15) oraz traktowania przed sądem nieletnich jak dorosłych;

173.

podkreśla fakt, że „niewidzialność” nieobjętych rejestracją dzieci zwiększa stopień ich narażenia i prawdopodobieństwo naruszenia ich praw w sposób niezauważony;

174.

ubolewa z powodu występującej w niektórych krajach przy rejestracji urodzeń dyskryminacji ze względu na płeć, a także z powodu istniejącego ustawodawstwa i praktyk sprzecznych z Konwencją w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, w tym odmowy rejestracji dzieci samotnych matek, odmowy przyznania narodowości matki i dyskryminacji spotykanej przy rejestracji dziewczynek nieobjętych edukacją szkolną, tam gdzie dostęp do rejestracji bazuje na systemie edukacji;

175.

apeluje do Komisji i organizacji zajmujących się ochroną praw dzieci oraz pomocą humanitarną, aby włączyły się w akcję zwiększania świadomości potrzeby rejestracji urodzeń w państwach trzecich; zauważa, że brak aktu urodzenia może uniemożliwić dzieciom uznanie ich prawa do dziedziczenia, dostęp do oświaty, świadczeń zdrowotnych lub pomocy materialnej państwa; wzywa do propagowania działań zapewniających powszechną dostępność takich świadczeń do czasu zakończenia procesu wpisu do oficjalnego rejestru;

176.

apeluje do Komisji o nakłanianie państw do tworzenia stałych systemów rejestracji działających od szczebla ogólnokrajowego po szczebel poszczególnych miejscowości, dostępnych bezpłatnie dla całej ludności, również ludności z odległych rejonów, m.in. poprzez zapewnienie w miarę potrzeby mobilnych jednostek rejestracyjnych, zapewnienie odpowiednich szkoleń dla urzędników stanu cywilnego oraz przeznaczenie wystarczających środków na sfinansowanie tych inicjatyw;

177.

wzywa instytucje Wspólnoty i państwa członkowskie do zwiększenia wysiłków na rzecz rzeczywistej koordynacji polityki zachęcania do rejestracji urodzeń, szczególnie z udziałem ONZ i właściwych zależnych od niej agencji, z myślą o uzgodnieniu wspólnego planu prac, sprzyjającemu skutecznemu działaniu na skalę światową;

178.

podkreśla bezwzględną konieczność wdrożenia wytycznych UE w sprawie dzieci oraz konfliktów zbrojnych;

179.

wzywa państwa członkowskie do wdrożenia Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego do prawa krajowego oraz do prowadzenia dochodzeń w sprawie wszystkich osób, które bezprawnie werbowały dzieci do sił zbrojnych lub grup zbrojnych lub wykorzystywały je do czynnego udziału w sytuacjach konfliktowych, do ścigania i karania ich, a tym samym do dołożenia wszelkich starań, by położyć kres bezkarności sprawców tych przestępstw;

180.

wyraża zadowolenie z przyjęcia „Zobowiązań paryskich do ochrony dzieci przed ich bezprawnym werbowaniem do sił zbrojnych lub ich wykorzystywaniem przez siły zbrojne lub grupy zbrojne” z 2007 r. jako aktualizacji zasad kapsztadzkich z 1997 r. oraz wzywa wszystkie państwa do ich przyjęcia;

181.

uważa za konieczne wprowadzenie środków zmierzających do zapewnienia dzieciom pozbawionym wolności traktowania zgodnego z międzynarodowym prawem humanitarnym i z przepisami w zakresie praw człowieka, z uwzględnieniem ich specjalnego statusu jako dzieci, oraz do wprowadzenia zakazu przetrzymywania dzieci wraz z dorosłymi, za wyjątkiem rodziców z małymi dziećmi; w związku z tym podkreśla konieczność wspierania programów kształcenia mających na celu uświadamianie funkcjonariuszy i pracowników wymiaru sprawiedliwości i policji w krajach, w których odnotowano wykorzystywanie chłopców i dziewczynek w oddziałach zbrojnych;

182.

podkreśla konieczność traktowania dzieci zgodnie z zasadami wymiaru sprawiedliwości wobec nieletnich oraz konieczność szukania rozwiązań alternatywnych dla postępowania sądowego; apeluje o udział wyspecjalizowanych prokuratorów ds. nieletnich i adwokatów zajmujących się prawem społecznym w sprawach, w których przed sądem stają dzieci; apeluje o powołanie komisji prawdy i pojednania;

183.

apeluje o reintegrację i rehabilitację fizyczną, społeczną i psychologiczną dzieci — byłych żołnierzy oraz pozostałych dzieci poszkodowanych w wyniku konfliktów zbrojnych, o ich połączenie z rodziną, o opiekę zastępczą dla dzieci, których powrót do rodziny jest niemożliwy, o zapewnienie im szkolnych zajęć wyrównawczych oraz o rozpowszechnianie informacji na temat HIV/AIDS; podkreśla konieczność zajęcia się szczególnymi niedostatkami reintegracji dziewczynek żołnierzy, czasami odrzucanych i spychanych na margines społeczeństwa, poprzez przeznaczenie konkretnych środków na tworzenie programów w zakresie edukacji, zdrowia seksualnego, wsparcia psychologicznego i mediacji rodzinnej;

184.

podkreśla konieczność podjęcia przez państwa członkowskie Unii wspólnych działań dyplomatycznych w każdym przypadku uzyskania wiadomości o werbowaniu dzieci do jednostek wojskowych lub grup zbrojnych;

185.

zauważa, że zapewnienie pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych dzieciom w niestabilnych państwach dotkniętych konfliktami rzadko obejmuje właściwą edukację, a także wzywa Komisję do wspierania działań oświatowych, wraz z wdrożeniem minimalnych standardów opracowanych przez sieć na rzecz edukacji w sytuacjach nadzwyczajnych, zarówno podczas takich sytuacji, jak i w okresie przejściowym od kryzysu do rozwoju;

186.

podkreśla, że brak ostatecznego rozwiązania zadawnionych konfliktów tworzy sytuację, w której zasady państwa prawa są odsuwane na drugi plan, a w strefach objętych tymi konfliktami dochodzi do łamania praw człowieka, co stanowi poważną przeszkodę dla zapewnienia i poszanowania praw dziecka; wzywa do podjęcia działań zmierzających do zaspokojenia szczególnych potrzeb dzieci i ich rodzin w strefach zadawnionych konfliktów;

187.

podkreśla prawo dzieci do wyrastania w wolnym i otwartym społeczeństwie, w którym przestrzega się praw człowieka i wolności wypowiedzi i nie wydaje wyroków śmierci, zwłaszcza wobec nieletnich;

188.

podkreśla, że sytuacja dzieci w państwach niedemokratycznych jest bardzo niepewna i wzywa Komisję, by zwróciła szczególną uwagę na tę grupę;

189.

wzywa Komisję do zajęcia się kwestią podnoszenia świadomości politycznej dzieci i młodych ludzi w państwach trzecich o ograniczonym poziomie demokracji, aby mogli oni wyrosnąć na świadomych politycznie obywateli;

190.

wzywa Komisję, by podkreślała znaczenie dania młodym ludziom możliwości swobodnego wyrażania swoich opinii poprzez (polityczne) organizacje młodzieżowe;

191.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, państwom członkowskim, europejskiej sieci narodowych obserwatoriów przestrzegania praw dziecka (ChildONEurope), Radzie Europy, Komitetowi Praw Dziecka Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unicef, Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), Wysokiemu Komisarzowi ONZ ds. Uchodźców (UNHCR) i Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

19.2.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 41/46

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Kształcenie dorosłych: nigdy nie jest za późno na naukę”(COM(2006)0614),

—

uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1720/2006/WE z dnia 15 listopada 2006 r. ustanawiającą program działań w zakresie uczenia się przez całe życie (1),

—

uwzględniając zalecenie 2006/962/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kluczowych kompetencji w uczeniu się przez całe życie (2),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie wyzwań demograficznych i solidarności między pokoleniami (3),

—

uwzględniając konkluzje Prezydencji z Rady Europejskiej w Lizbonie w dniach 23 i 24 marca 2000 roku,

—

uwzględniając art. 149 i 150 Traktatu WE,

—

uwzględniając swoje stanowisko z pierwszego czytania w dniu 25 września 2007 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie tworzenia i rozwoju statystyk z dziedziny edukacji i uczenia się przez całe życie (4),

—

uwzględniając swoje stanowisko z pierwszego czytania w dniu 24 października 2007 r. w sprawie wniosku dotyczącego zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (5),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 września 2007 r. w sprawie skuteczności i równego dostępu do europejskich systemów kształcenia i szkolenia (6),

—

uwzględniając swoje rezolucje z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie planu działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn (2006-2010) (7) oraz z dnia 27 września 2007 r. w sprawie równości kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej — 2007 (8),

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji oraz opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A6-0502/2007),

A.

mając na uwadze, że kształcenie dorosłych staje się politycznym priorytetem oraz wymaga konkretnych i odpowiednich programów, promocji, dostępu, środków i metod oceny,

B.

mając na uwadze, że kształcenie i szkolenie są kluczowymi elementami w procesie osiągania celów strategii lizbońskiej — wzrostu gospodarczego, podniesienia konkurencyjności i integracji społecznej,

C.

mając na uwadze, że aby osiągnąć poziom odniesienia uzgodniony przez państwa członkowskie w ramach programu „Edukacja i szkolenie 2010”, należałoby włączyć w uczenie się przez całe życie dodatkowe 4 mln dorosłych,

D.

mając na uwadze, że skuteczny system kształcenia dorosłych mający jasno określone priorytety i którego wdrażanie jest monitorowane, włączony w strategie kształcenia przez całe życie, może wspomóc językową, społeczną i kulturalną integrację marginalizowanych grup społecznych, takich jak imigranci czy Romowie, spośród których wielu przedwcześnie kończy naukę szkolną,

E.

mając na uwadze, że inwestowanie w kształcenie dorosłych przynosi korzyści społeczne i kulturalne w postaci większej satysfakcji osobistej, samorealizacji oraz aktywnej postawy obywatelskiej,

F.

mając na uwadze, jak istotne jest kształcenie dorosłych (poprzez uzyskiwanie kluczowych kompetencji) dla poprawy zdolności zatrudnienia i mobilności na rynku pracy, a także integracji społecznej,

G.

mając na uwadze, że w celu monitorowania, porównywania i oceny różnorodności w sposobach kształcenia dorosłych niezbędne są wiarygodne dane, aby opracować środki polityczne,

H.

mając na uwadze, że informacje i dostęp do systemów kształcenia dorosłych znacznie się różnią w różnych państwach członkowskich,

I.

mając na uwadze, że uznawanie i potwierdzanie formalnego, półformalnego i nieformalnego wykształcenia jest podstawą strategii uczenia się przez całe życie,

J.

mając na uwadze, że należy pilnie połączyć kształcenie dorosłych z europejskimi ramami kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie oraz zwiększyć jego potencjał, jeśli chodzi o kluczowe kompetencje, jak również kompetencje społeczne i indywidualne,

1.

z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji w sprawie planu działania dotyczącego kształcenia dorosłych;

2.

przyznaje, że w celu promowania, umocnienia i określenia wzrostu kultury uczenia się, zwłaszcza w przypadku dorosłych, należy podjąć działania na różnych szczeblach, w których obok państw członkowskich musi uczestniczyć również Unia Europejska;

3.

wzywa państwa członkowskie do zaprowadzenia kultury uczenia się przez całe życie, koncentrując się przede wszystkim na kształceniu i szkoleniach dla dorosłych, poprzez realizację polityki i działań mających na celu promowanie zdobywania wiedzy oraz zwiększanie jej atrakcyjności i dostępu do niej, oraz nieustanne uaktualnianie kwalifikacji;

4.

podkreśla znaczenie równouprawnienia kobiet i mężczyzn w odniesieniu do programów dotyczących uczenia się przez całe życie, umożliwiających zarówno mężczyznom, jak i kobietom korzystanie w równej mierze z możliwości oferowanych przez tego rodzaju kształcenie; wzywa Komisję do korzystania z wszelkich dostępnych narzędzi monitorowania sensytywnej polityki równouprawnienia kobiet i mężczyzn przy przygotowywaniu kształcenia dorosłych, w tym również we współpracy z Europejskim Instytutem ds. Równości Kobiet i Mężczyzn;

5.

wzywa do zwiększenia promocji programów kształcenia dla dorosłych w celu zachęcania coraz większej liczby osób do udziału w takich programach; uważa, że kształcenie dorosłych powinno odgrywać kluczową rolę w działaniach promujących ogólna kulturę nauki poprzez kampanie w mediach, informowanie, poradnictwo oraz w szczególności informacje i poradnictwo skierowane do grup w niekorzystnym położeniu; uważa, że działania promocyjne, by były skuteczne, muszą iść w parze z aktywną polityką państw członkowskich sprzyjającą godzeniu uczenia się z życiem rodzinnym i zawodowym;

6.

zgadza się, że specjalne linie telefoniczne i strony internetowe są bardzo skutecznym sposobem promowania kształcenia dorosłych;

7.

uważa, że promowanie umiejętności informatycznych w kształceniu ogólnym i zawodowym ma istotne znaczenie dla przezwyciężenia „przepaści cyfrowej” między pokoleniami;

8.

uważa, że porównywalne dane statystyczne są potrzebne dla rozwoju, przeglądu i oceny polityki w zakresie kształcenia dorosłych w celu dostarczenia wskazówek i wytycznych dla zintegrowanego programu uczenia się przez całe życie;

9.

uważa, że należy wspierać europejskie badania dotyczącego kształcenia dorosłych jako metodę gromadzenia porównywalnych informacji na temat kształcenia dorosłych oraz promowania wspólnych koncepcji;

10.

wzywa Unię Europejską oraz państwa członkowskie do wspierania wymiany dobrych praktyk;

11.

przypomina cele ustalone na szczycie Rady Europejskiej w Barcelonie w dniach 15-16 marca 2002 r. i podkreśla postępy poczynione przez państwa członkowskie w realizacji celu zapewnienia miejsc w żłobkach i przedszkolach, a także instytucjach kształcenia przedszkolnego oraz w związku z wprowadzeniem dnia opieki nad dziećmi i innymi osobami zależnymi; jednocześnie zwraca uwagę na opóźnienia niektórych państw członkowskich w realizacji celów wyznaczonych w Barcelonie;

12.

zwraca uwagę, że pogodzenie życia rodzinnego, zawodowego oraz uczenia się przez całe życie wymaga nie tylko większej elastyczności w zarządzaniu czasem i przestrzenią, lecz również socjalnych i gospodarczych zachęt podatkowych mających na celu promowanie dostępu dorosłych do szkoleń i programów kształcenia;

13.

podkreśla potrzebę lepszego wykorzystywania nowych technologii i zauważa w związku z tym, że należy dążyć do zwiększenia dostępu do Internetu i programów na rzecz e-integracji, aby przezwyciężyć „przepaść cyfrową” oraz zachęcać do korzystania z nowych źródeł wiedzy i nowych sposobów uczenia się, takich jak programy nauki na odległość i zapewnienie miejsca kształcenia, umożliwiając dostęp wszystkim zainteresowanym;

14.

akcentuje potrzebę rozszerzenia dostępu kobiet do nowych technologii, w szczególności kobiet zamieszkujących obszary oddalone i wiejskie oraz kobiet w starszym wieku, aby miały one równe szanse w rywalizacji na rynku pracy; podkreśla ponadto potrzebę wspierania działań niwelujących różnice między mężczyznami i kobietami w zakresie kwalifikacji technicznych i naukowych;

15.

zwraca uwagę na potrzebę poszerzenie publicznej i prywatnej oferty w zakresie opieki nad dziećmi oraz stworzenia zachęt dla pracodawców, którzy mogliby taką ofertę stworzyć, umożliwiając rodzicom, zwłaszcza matkom, powrót do pracy, tak aby mieli oni możliwość kontynuowania uczenia się przez całe życie przy równoczesnym wykonywaniu zawodu; ponadto uważa, że niezbędna jest poprawa oferty państwowych usług z zakresu opieki nad osobami wymagającymi stałej opieki i ludźmi starszymi;

16.

przypomina, że zmiany geograficzne postawią państwa członkowskie przed szeregiem złożonych, powiązanych ze sobą wyzwań oraz że nasze społeczeństwa będą zmuszone do tworzenia nowych form solidarności między kulturami i pokoleniami;

17.

proponuje w związku z tym sprawniejsze przekazywanie i wymianę wiedzy, umiejętności i doświadczenia dorosłych, w szczególności między pokoleniami, w formie projektów mentorskich w celu zwiększenia wsparcia dla działalności przedsiębiorstw i działalności rzemieślniczej; uważa również, że ważne jest, aby tacy mentorzy byli powiązani w sieć umożliwiającą im dzielenie się informacjami i ich wymianę;

18.

podkreśla znaczenie „rodzinnego uczenia się”, gdzie rodzice są zmotywowani do powrotu do uczenia się, ponieważ chcą pomóc swoim własnym dzieciom w nauce szkolnej;

19.

popiera tworzenie programów wolontariatu ze względu na rolę, jaką odgrywają w integracji, solidarności oraz uznawaniu doświadczenia i kwalifikacji;

20.

w ramach mobilności i spójności społecznej podkreśla potrzebę zapewnienia, szczególnie imigrantom, elastycznych możliwości uczestnictwa w programach kształcenia i szkolenia, a także odpowiednich warunków do realizacji takich programów;

21.

uważa tworzenie krajowych i lokalnych ośrodków wsparcia dla imigrantów za kluczowy sposób udostępniania przydatnych informacji oraz odpowiedzi na pytania dotyczące pełnej integracji społecznej imigrantów;

22.

ponownie zwraca uwagę na znaczenie większego wsparcia dla kursów językowych, w szczególności dla imigrantów, oraz promowania nauki języków obcych w całym społeczeństwie;

23.

popiera pomysł zorganizowania egzaminów kompetencyjnych („skills audits”) dla imigrantów, osób o niskich kwalifikacjach oraz osób niepełnosprawnych; uważa, że obok korzyści gospodarczych egzaminy takie mogą również przyczynić się do zmniejszenia rasizmu, ksenofobii, dyskryminacji i wyłączenia społecznego;

24.

uważa, że więcej osób powinno mieć dostęp do szkolnictwa wyższego, w tym dorośli z doświadczeniem zawodowym i osoby starsze, oraz że należy w tym celu przystosować i uelastycznić systemy kształcenia; należy również wspierać odpowiednie środki infrastrukturalne i zasoby ludzkie;

25.

zwraca uwagę na konieczność modernizacji systemów szkolnictwa średniego, aby uczynić je bardziej konkurencyjnymi, elastycznymi, dostępnymi i skutecznymi;

26.

podkreśla potrzebę wysoko wykwalifikowanych pracowników w szkolnictwie dla dorosłych; uważa, że należy udzielić wsparcia konkretnym programom szkolenia nauczycieli pracujących z osobami dorosłymi oraz zachęca do stworzenia kursów uniwersyteckich zakończonych dyplomem w zakresie kształcenia dorosłych;

27.

wspiera działania mające na celu zwiększenie wymiany doświadczeń i mobilności w kształceniu dorosłych, takie jak:

28.

zgadza się z opinią, że uczenie się przez całe życie odgrywa ważną rolę przede wszystkim w zakresie zwiększenia integracji społecznej, poprawy zdolności zatrudnienia, jak również w osobistym rozwoju jednostki, likwidowaniu rozdźwięków na rynku pracy oraz realizacji celu lizbońskiego polegającego na zwiększeniu zatrudnienia osób powyżej 50. roku życia, a także w odniesieniu do konkurencyjności;

29.

podkreśla znaczenie edukacji dorosłych dla osiągnięcia celu, jakim jest tworzenie lepszych miejsc pracy w Europie, a także poprawa jakości życia i promowanie indywidualnego rozwoju, osobiste spełnienie i aktywne obywatelstwo; zwraca uwagę na znaczenie, jakie dla przedsiębiorstw ma przewidywanie nowych kompetencji i wymagań na rynku pracy, tak aby edukacja dorosłych odzwierciedlała popyt na kwalifikacje; wskazuje, że treść kształcenia musi być dostosowana do wymagań zawodowych i praktycznych; w związku z tym podkreśla znaczenie partnerstwa społecznego;

30.

podkreśla, że kształcenie dorosłych zwiększa nie tylko zdolność zatrudnienia pracowników, lecz również ich umiejętność przystosowywania się do nowych warunków oraz geograficzną i zawodową mobilność, co ma duże znaczenie dla funkcjonowania rynku wewnętrznego; podkreśla znaczenie propagowania nauki drugiego (i trzeciego) języka dla ułatwienia większej mobilności pracowników;

31.

podkreśla, że niski poziom kwalifikacji cechujący obecnie jedną trzecią europejskiej siły roboczej (72 mln pracowników) oznacza duże zagrożenie bezrobociem oraz że dzięki szkoleniom pracownicy utrzymują lub nabywają kompetencje niezbędne do zdobycia zatrudnienia i poprawienia jakości wykonywanej przez siebie pracy; podkreśla znaczenie rozpoznawania i uznawania kwalifikacji zdobytych w wyniku nieformalnych i nieoficjalnych form zdobywania wiedzy, co stanowi podstawę rozwoju uczenia się przez całe życie zarówno w ramach krajowych kwalifikacji zawodowych, jak i w obrębie europejskich ram kwalifikacji;

32.

podkreśla, jak ważne jest, aby wszyscy obywatele mieli równy dostęp i równe możliwości uczestniczenia w programach uczenia się przez całe życie; wyraża w związku z tym ubolewanie, że udział osób o najniższym poziomie wykształcenia, kobiet, imigrantów, osób w starszym wieku, osób zamieszkałych na obszarach wiejskich oraz osób niepełnosprawnych jest najmniej prawdopodobny; uważa, że należy im zaoferować inne odpowiednie programy i metody; w związku z tym uważa, że należy położyć szczególny nacisk na kształcenie i szkolenie pracowników oraz bezrobotnych w zakresie nowych technologii oraz wzywa państwa członkowskie do wspierania korzystania z nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych w procesie kształcenia, ponieważ odgrywają one kluczową rolę w zagwarantowaniu wszystkim równych szans poprzez ułatwienie udziału w procesie uczenia się przez całe życie, a także aby zapewnić, że ci, którzy mają najniższe wykształcenie, będą otrzymywali szczególne wsparcie i środki;

33.

podkreśla znaczenie kształcenia dorosłych, w tym nauki języków i uzyskiwania kwalifikacji zawodowych, dla integracji migrantów oraz zwiększenia ich szans na zatrudnienie i udział w rynku pracy, jak również dla wzmocnienia ich integracji społecznej;

34.

podkreśla znaczenie aktywnego udziału partnerów społecznych i innych zainteresowanych stron, w tym również społecznych organizacji pozarządowych, ponieważ tylko dzięki funkcjonującemu partnerstwu społecznemu pracownicy i pracodawcy mogą działać na równych prawach; uważa, że w państwach członkowskich bez rozwiniętej struktury partnerstwa społecznego należy wspierać jego budowę;

35.

podkreśla znaczenie Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) i innych funduszy strukturalnych dla osiągnięcia celu, jakim jest uczenie się przez całe życie, dostępne dla wszystkich, i wzywa do monitorowania funduszy strukturalnych w celu zagwarantowania, że przeznacza się więcej dla tych, którzy najbardziej potrzebują uczenia się przez całe życie; wyraża ubolewanie, że w niektórych państwach członkowskich poświęca się zbyt mało uwagi i środków na zwiększenie dostępu do możliwości kształcenia dorosłych, szczególnie dla pracowników starszych i słabo wykwalifikowanych; wzywa państwa członkowskie do bardziej aktywnego wykorzystywania funduszy strukturalnych, a w szczególności EFS; wzywa Komisję do wzmocnienia szczegółowych programów w tej dziedzinie;

36.

podkreśla, że poprawa sposobu przekazywania wiedzy dorosłym, zapewnienie informacji oraz ułatwienie łączenia pracy z życiem rodzinnym to kwestie mające zasadnicze znaczenie dla poprawy uczestnictwa w tym kształceniu, które są nader motywujące, jeżeli połączy się je z zachętami; wskazuje, że środki wspierające skuteczne sposoby przekazywania wiedzy, takie jak dostępność ośrodków kształcenia, ułatwianie nauki w miejscu pracy poprzez dostosowanie godzin pracy, lokalna infrastruktura służąca opiece nad dziećmi, usługi nauczania na odległość dla osób upośledzonych lub wymagających szczególnej troski, a mieszkających na odległych obszarach, informowanie i doradztwo w zakresie nauki przez całe życie i szans na zatrudnienie, programy dostosowane do potrzeb i elastyczne warunki uczenia się; podkreśla, że środki te muszą być powszechnie uznane i powinny przyczyniać się do rozwoju kariery zawodowej;

37.

wzywa państwa członkowskie do podjęcia odpowiednich środków w celu przeciwdziałania niskiemu wskaźnikowi zatrudnienia pracowników w starszym wieku, w szczególności tych, którzy mieli nietypowy przebieg pracy zawodowej lub nie posiadają umiejętności w zakresie technologii komunikacyjnych i informacyjnych, oraz do stworzenia warunków niezbędnych do świadczenia usług w zakresie kształcenia przez całe życie na każdym szczeblu, ułatwiających postępy w zatrudnieniu, bez względu na to, czy dotyczy to pierwszego stosunku pracy, powrotu do pracy czy też przedłużenia okresu zatrudnienia; uważa, że równie ważne jest motywowanie przedsiębiorstw oraz tworzenie odpowiednich zachęt do dłuższego zatrudniania starszych pracowników, względnie przyjmowania ich do pracy, gdyż są oni zazwyczaj bardzo kompetentni, doświadczeni, solidni i bardzo dobrze wyszkoleni;

38.

wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania pracownikom, którzy zmuszeni są do zmiany pracy po wypadku w miejscu pracy lub chorobie, możliwości uczestniczenia w kształceniu ustawicznym i poprawiania swoich perspektyw zawodowych;

39.

zachęca państwa członkowskie do stworzenia zachęt gospodarczych i innych, zarówno aby umożliwić pracownikom dłuższy okres zatrudnienia, jak i aby zachęcić pracodawców do zatrudniania i zatrzymywania pracowników w starszym wieku poprzez stwarzanie możliwości uczenia się przez całe życie i poprawę warunków zatrudnienia oraz jakości w miejscu pracy;

40.

wzywa Komisję do zagwarantowania, aby każde państwo członkowskie podjęło kroki prawne i finansowe niezbędne do zaoferowania i udostępnienia możliwości uczenia się przez całe życie wszystkim pracownikom i osobom poszukującym pracy;

41.

wzywa inwestorów, aby zwrócili uwagę na rozwój takich programów, umiejętności i kwalifikacji, które umożliwiają kobietom uzyskanie przygotowania w dziedzinie zarządzania i przedsiębiorczości, a także podnoszenie kwalifikacji w celu awansowania na stanowiska kierownicze;

42.

wzywa do rozpowszechnienia praktyki finansowania i organizowania szkoleń przez pracodawców dla pracowników oraz przyznawania pracodawcom w związku z tym ulg podatkowych, ponieważ kwalifikacje i umiejętności są kluczowymi aspektami innowacji, wydajności i konkurencyjności;

43.

uważa, że kształcenie dorosłych powinno osiągać wysoki poziom kwalifikacji we wszystkich dziedzinach poprzez działania edukacyjne i kulturalne, a także wysokiej jakości modele kształcenia zapewniające adekwatność zdobywanej wiedzy i umiejętności do zmieniających się wymogów dla profili zawodowych, a także organizacji i metod pracy;

44.

wzywa do koordynacji, współpracy, skuteczności i przejrzystości między środkami prawnymi i ramami instytucjonalnymi, sieciami i partnerstwem, obejmującymi podmioty bądź stowarzyszenia związane z kształceniem dorosłych, z wykorzystaniem lokalnych, regionalnych, krajowych i europejskich (publicznych lub prywatnych) środków finansowych;

45.

uważa za konieczne stworzenie zachęt finansowych mających na celu zapewnienie wolnego dostępu do szkoleń, edukacji oraz wynikających stąd korzyści; zwraca uwagę na fakt, że takie zachęty finansowe mogą przybrać formę ulg podatkowych, dodatków, stypendiów, współfinansowania lub zmniejszenia kosztów podatków czy ubezpieczeń społecznych dla pracodawców, którzy stworzą odpowiednie warunki pracy sprzyjające kształceniu dorosłych;

46.

docenia znaczenie kształcenia wewnątrzzakładowego i podkreśla, że małe i średnie przedsiębiorstwa oraz mikroprzedsiębiorstwa i nowe przedsiębiorstwa wymagają priorytetowego traktowania z uwagi na to, że mogą sobie w najmniejszym stopniu pozwolić na szkolenie swoich pracowników;

47.

w kontekście społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw zachęca pracodawców do finansowania programów szkolenia zawodowego promujących kształcenie przez całe życie, skierowanych zwłaszcza do pracowników płci żeńskiej, w celu wydłużenia ich aktywnego życia zawodowego oraz rozszerzenia ich możliwości uczestniczenia w rynku pracy i możliwości rozwoju zawodowego;

48.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

19.2.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 41/53

—

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Południowego Kaukazu, a w szczególności rezolucję z dnia 26 lutego 2004 r. zawierającą zalecenie Parlamentu Europejskiego dla Rady w sprawie polityki UE wobec Południowego Kaukazu (1),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Synergia czarnomorska — Nowa inicjatywa współpracy regionalnej”(COM(2007)0160),

—

uwzględniając komunikat Komisji w sprawie wzmocnienia Europejskiej Polityki Sąsiedztwa (COM(2006)0726),

—

uwzględniając plany działania w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa (EPS) przyjęte wspólnie z Armenią, Azerbejdżanem i Gruzją,

—

uwzględniając Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa (ENPI), ściśle powiązany z wdrażaniem wspólnie przyjętych planów działania, który zastępuje pomoc techniczną świadczoną dotąd w ramach programów TACIS i MEDA,

—

uwzględniając Komunikat Komisji zatytułowany „Europejska polityka energetyczna”(COM(2007)0001),

—

uwzględniając konferencję Komisji w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa, która odbyła się w dniu 3 września 2007 r.,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie wzmocnienia europejskiej polityki sąsiedztwa (2),

—

uwzględniając zalecenie nr 1771 (2006) oraz rezolucję nr 1525 (2006) Zgromadzenia Rady Europy w sprawie ustanowienia paktu stabilności na rzecz Południowego Kaukazu,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 września 2007 r. w sprawie wspólnej europejskiej polityki zagranicznej w dziedzinie energetyki (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 stycznia 2008 r. w sprawie polityki regionalnej w regionie Morza Czarnego (4) ,

—

uwzględniając konkluzje prezydencji z Rady Europejskiej w dniach 14-15 grudnia 2006 r. i w dniach 21-22 czerwca 2007 r. oraz sprawozdanie prezydencji niemieckiej z postępów w sprawie wzmocnienia europejskiej polityki sąsiedztwa z dnia 15 czerwca 2007 r.,

—

uwzględniając konkluzje Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych Radzie w sprawie bezpieczeństwa i rozwoju w dniach 19-20 listopada 2007 r. oraz zobowiązanie UE do wdrożenia rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 (2000) w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa,

—

uwzględniając umowy o partnerstwie i współpracy zawarte z Armenią, Azerbejdżanem i Gruzją,

—

uwzględniając oświadczenie końcowe oraz zalecenia dziewiątego posiedzenia Parlamentarnej Komisji Współpracy UE-Armenia z dnia 30 stycznia 2007 r.,

—

uwzględniając oświadczenie końcowe oraz zalecenia ósmego posiedzenia Parlamentarnej Komisji Współpracy UE-Azerbejdżan z dnia 12 września 2007 r.,

—

uwzględniając oświadczenie końcowe oraz zalecenia dziewiątego posiedzenia Parlamentarnej Komisji Współpracy UE-Gruzja z dnia 26 czerwca 2007 r.,

—

uwzględniając wyniki ostatnich wyborów parlamentarnych w Armenii i Azerbejdżanie oraz sprawozdania z obserwacji sporządzone przez OBWE/ODIHR,

—

uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1781 (2007) z dnia 15 października 2007 r. w sprawie konfliktu gruzińsko-abchaskiego i rozszerzenia mandatu misji obserwatora ONZ w Gruzji,

—

uwzględniając deklaracje prezydencji Rady nr 14818/07 w sprawie bieżącej sytuacji w Gruzji i nr 14809/07 w sprawie skazania Eynulla Fatullayewa w Azerbejdżanie,

—

uwzględniając inicjatywę z Baku oraz na rzecz rozwoju współpracy w dziedzinie energii oraz protokół ustaleń między UE i Azerbejdżanem w sprawie strategicznego partnerstwa w dziedzinie energii, podpisany w dniu 7 listopada 2006 r. w Brukseli,

—

uwzględniając zobowiązanie się UE do promowania osiągnięcia milenijnych celów rozwoju ONZ oraz zobowiązanie w ramach europejskiego konsensusu w sprawie rozwoju (5),

—

uwzględniając europejską strategię bezpieczeństwa zatytułowaną „Bezpieczna Europa w lepszym świecie”, zatwierdzoną przez Radę Europejską w dniu 12 grudnia 2003 r.,

—

uwzględniając sprawozdania monitorujące Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy,

—

uwzględniając art. 45 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinię Komisji Handlu Międzynarodowego (A6-0516/2007),

A.

mając na uwadze, że podczas szczytu Rady ds. Ogólnych w dniu 26 lutego 2001 r. UE wyraziła gotowość do odgrywania bardziej aktywnej roli politycznej w regionie Południowego Kaukazu, do szukania metod wspierania wysiłków na rzecz uniknięcia i rozwiązania konfliktów w tym regionie oraz do uczestnictwa w odbudowie pokonfliktowej;

B.

mając na uwadze, że uruchomienie linii kolejowej Baku-Tbilisi-Kars spowoduje powstanie nowego połączenia regionu Południowego Kaukazu, Turcji i Europy Zachodniej, ale także spotęguje izolację Armenii, naruszając tym samym cele EPS; mając jednak na uwadze, że zalecenia grupy wysokiego szczebla ds. transportu zostaną wdrożone, a korytarz transportowy Europa-Kaukaz-Azja (TRACECA) pozostaje główną osią transgraniczną dla Kaukazu, łączącą wszystkie kraje w regionie ,

C.

mając na uwadze, że rozszerzenie EPS na Armenię, Azerbejdżan i Gruzję oznacza ważny krok naprzód w zaangażowaniu Unii w sprawy tego regionu, ponieważ tworzy konieczne warunki wstępne dla aktywnego zaangażowania UE na Południowym Kaukazie oraz umożliwia krajom tego regionu bliższą współpracę z UE; mając na uwadze, że należy stworzyć więcej zachęt, aby zmotywować Armenię, Azerbejdżan i Gruzję do czynienia postępów na drodze reform,

D.

mając na uwadze, że EPS opiera się na wspólnych wartościach i skutecznym wdrażaniu reform politycznych, gospodarczych i instytucjonalnych, przy określonym celu, jakim jest utworzenie obszaru przyjaznego sąsiedztwa z krajami o silnej demokracji, opartymi na funkcjonującej gospodarce rynkowej i praworządności,

E.

mając na uwadze konieczność rozwoju EPS w celu poprawy i zwiększenia skuteczności polityki UE wobec tego regionu oraz w celu nadania UE roli strażnika bezpieczeństwa i stabilności, którą mogłaby odgrywać; mając na uwadze potrzebę wypracowania przez UE wyraźnego statusu i silniejszej obecności w regionie,

F.

mając na uwadze, że włączenie krajów Południowego Kaukazu do EPS wiąże się również ze zwiększeniem obowiązków dla tych krajów, a także zobowiązań z ich strony; mając na uwadze, że dobrosąsiedzkie stosunki i współpraca regionalna stanowią fundamentalne elementy EPS,

G.

mając na uwadze, że pokojowe rozwiązanie konfliktu armeńsko-azerskiego w Górskim Karabachu, który powoduje napięcie w stosunkach armeńsko-azerskich, i wewnętrznych konfliktów w Gruzji w Abchazji i Południowej Osetii ma zasadnicze znaczenie dla stabilności w sąsiedztwie UE, a także dla rozwoju gospodarczego i społecznego w regionie Południowego Kaukazu,

H.

mając na uwadze, że kwestia dalszego umiędzynarodowienia nierozwiązanych konfliktów poradzieckich musi być jednym z kluczowych zagadnień w stosunkach UE-Rosja, tak by można było bardziej skutecznie radzić sobie z problemami wspólnych krajów sąsiadujących,

I.

mając na uwadze, że znaczenie tego regionu dla pozytywnego zaangażowania UE jest związane nie tylko z jego położeniem geograficznym na szlaku dostaw energii z Azji Środkowej do Europy, ale opiera się także na wspólnym interesie wszystkich zainteresowanych w rozwoju regionu w celu wzmocnienia demokracji, dobrobytu i praworządności, tworząc skuteczne ramy rozwoju regionalnego i międzyregionalnego oraz współpracy w regionie Południowego Kaukazu,

J.

mając na uwadze, że region ten stał się areną konkurencji interesów strategicznych kilku poważnych graczy geopolitycznych, mając na uwadze, że indywidualne plany działania na rzecz partnerstwa opracowane przez wszystkie trzy kraje z NATO sprawiają, że sojusz ten staje się nowym graczem w regionie,

K.

mając na uwadze, że dialog i koordynacja między UE, Rosją a Stanami Zjednoczonymi mógłby pomóc w promowaniu demokracji, zwiększaniu bezpieczeństwa energetycznego i umacnianiu bezpieczeństwa regionalnego na Południowym Kaukazie,

L.

mając na uwadze, że Gruzja i Armenia doświadczyły w ostatnich latach silnego wzrostu gospodarczego, a gospodarka Azerbejdżanu należy do najszybciej rozwijających się na świecie, z wzrostem PNB w wysokości 34,5 % w 2006 r., spowodowanym głównie rezerwami gazu i ropy; mając na uwadze, że niezależnie od tych wskaźników wzrostu społeczeństwa tych trzech krajów charakteryzuje nadal bardzo wysoki poziom ubóstwa i bezrobocia, ograniczony dostęp do podstawowych usług społecznych oraz niski dochód i jego nierówna dystrybucja,

M.

mając na uwadze, że na Południowym Kaukazie toczy się destabilizujący wyścig zbrojeń, który cechuje się tworzeniem arsenałów wojskowych na niespotykaną dotąd skalę;

1.

z zadowoleniem przyjmuje objęcie Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji EPS oraz zatwierdzenie obustronnych planów działania w ramach EPS przez poszczególne Rady Współpracy w dniu 14 listopada 2006 r. i wyraża poparcie dla obecnych wysiłków na rzecz ich wdrożenia, w którego proces należy włączyć wszystkie uczestniczące strony;

2.

podkreśla, że polityczna koncepcja wobec tych trzech krajów Południowego Kaukazu nie powinna lekceważyć indywidualnych cech charakterystycznych tych trzech narodów; wspiera automatycznie zróżnicowane stosowanie strategii EPS wobec omawianych krajów i podkreśla potrzebę wzmocnienia stosunków UE z tymi krajami odpowiednio do ich indywidualnych osiągnięć we wdrażaniu poszczególnych planów działania w ramach EPS;

3.

zwraca uwagę na geopolityczną sytuację Armenii, Gruzji i Azerbejdżanu w stosunkach z Rosją, Iranem i Turcją oraz wzrastające zainteresowanie tym regionem innych potęg gospodarczych, takich jak Rosja, Stany Zjednoczone i Chiny; uważa zatem za sprawę najwyższej wagi nadanie absolutnego pierwszeństwa współpracy z Południowym Kaukazem, szczególnie w kwestiach związanych z energetyką;

4.

potwierdza, że głównym celem UE w regionie jest zachęcanie krajów Południowego Kaukazu do rozwoju w stronę państw otwartych, pokojowych, bezpiecznych i stabilnych, zdolnych wnieść wkład w dobrosąsiedzkie stosunki i stabilność w regionie, gotowych podzielać europejskie wartości oraz kształtować interoperacyjność instytucjonalną i prawną w swoim gronie i z UE; aby umożliwić osiągnięcie tego celu, wzywa UE do opracowania polityki regionalnej na rzecz Południowego Kaukazu, która będzie wdrażana wspólnie z krajami w tym regionie i zostanie uzupełniona politykami dwustronnymi z poszczególnymi krajami;

5.

podkreśla, że EPS została stworzona, aby przekraczać linie podziału w Europie poprzez stopniowe rozszerzanie obszaru demokracji, dobrobytu i bezpieczeństwa; wzywa UE i państwa Południowego Kaukazu do korzystania przy pomocy programów bliźniaczych, oddelegowywania i innych dostępnych programów pomocowych z rozległej wiedzy i doświadczenia, zdobytych przez nowe państwa członkowskie podczas reform społecznych i gospodarczych w procesie integracji z UE, zwłaszcza jeśli chodzi o wzmocnienie służb kontroli granicznej i administracji celnej oraz nawiązanie regionalnej współpracy między nimi;

6.

podkreśla, że przeglądy EPS i finansowanie muszą być wykorzystywane, aby wspierać rozwój instytucjonalny, poszanowanie praw człowieka, praworządność, demokratyzację i współpracę regionalną; potwierdza potrzebę podjęcia przez UE dalszych zdecydowanych kroków mających na celu wspieranie prawdziwej współpracy i integracji regionalnej; wzywa Komisję do regularnego składania sprawozdań z postępów w procesie współpracy regionalnej i odpowiedniego dostosowania jej polityk i instrumentów; oczekuje, że między UE i różnymi podmiotami, a w szczególności społeczeństwem obywatelskim krajów partnerskich rozwijać się będą stale konstruktywne stosunki, które zdynamizują proces EPS i nadadzą mu większą przejrzystość,

7.

zwraca uwagę, że ze względu na gwałtowny i silny wzrost PNB Azerbejdżan stał się dawcą pomocy, podczas gdy międzynarodowi dawcy wyraźnie ograniczają swoją działalność w tym kraju; proponuje, aby UE skoncentrowała się na transferze specjalistycznej wiedzy i sprawdzonych wzorców postępowania w ramach programów bliźniaczych oraz programu TAIEX i Sigma (w ramach EPS);

8.

uważa, że polityka handlowa jest podstawowym elementem dla zagwarantowania politycznej stabilności i rozwoju gospodarczego, prowadzącym do zmniejszenia ubóstwa w Południowym Kaukazie, oraz że ma ona zasadnicze znaczenie dla dalszej integracji UE z Południowym Kaukazem; podkreśla, że w zakresie polityki handlowej należy uwzględnić wymiar społeczny;

9.

wspiera inicjatywę Komisji dotyczącą przeprowadzenia analizy wykonalności w celu oceny możliwości zawarcia umowy o wolnym handlu z Gruzją i Armenią; wyraża przekonanie, że wszystkie strony odniosą korzyści dzięki takiej umowie; tymczasem wzywa Komisję i Radę do wdrożenia środków zapewniających Armenii, Gruzji i Azerbejdżanowi czerpanie jak największych korzyści z systemu ogólnych preferencji taryfowych, podkreślając znaczenie członkostwa Azerbejdżanu w WTO dla dalszego rozszerzania dwustronnych stosunków handlowych; zachęca władze azerskie, aby dalej pokonywały pozostałe trudności na drodze do przystąpienia do WTO, takie jak wysokie taryfy celne, brak przejrzystości i niepowodzenia we wprowadzeniu ustaw handlowych, korupcja oraz niemożność wprowadzenia praw własności intelektualnej oraz wzywa Komisję do dalszego wspierania Azerbejdżanu w procesie przystąpienia do WTO;

10.

zwraca uwagę, że Gruzja znalazła się pod ogromną presją na skutek wprowadzonego przez Rosję ponad rok temu embarga gospodarczego, które spowodowało zamknięcie tradycyjnych rynków dla gruzińskich produktów i tym samym pozbawiło wielu obywateli środków utrzymania; podkreśla, że szybkie zawarcie z Gruzją umowy o wolnym handlu jest równie ważne dla wzmacniania stosunków UE-Gruzja i zmniejszenia dotkliwych konsekwencji rosyjskiego embarga;

11.

podkreśla, że wszystkie trzy państwa będą musiały podejmować dalsze działania mające na celu ograniczenie ubóstwa i dostosowanie się do zasad trwałego rozwoju; proponuje przyjęcie skutecznych polityk mających zapobiec polaryzacji społecznej oraz zapewnienie pełnego dostępu do systemów zabezpieczenia społecznego; wzywa Komisję, aby wspierała je w umacnianiu ich krajowych zdolności w zakresie ulepszania i wdrażania obszarów polityki mających na celu ograniczenie ubóstwa;

12.

uważa, że EPS stanowi doskonałe ramy dla współpracy regionalnej i lokalnej w celu stworzenia prawdziwej przestrzeni stabilności i demokracji zarówno na Południowym Kaukazie, jak i w regionie Morza Czarnego; jest jednak zdania, że zróżnicowane podejście dwustronne wobec trzech krajów Południowego Kaukazu musi zawierać wielostronny wymiar globalny zakładający rozwój współpracy regionalnej; w związku z tym:

13.

wyraża uznanie dla z wewnętrznych reform politycznych i instytucjonalnych podjętych przez Armenię w związku z reformą konstytucyjną i w kontekście wdrażania planu działań w ramach EPS; zachęca władze armeńskie, aby dalej podążały w tym kierunku i czyniły dalsze postępy w umacnianiu struktur demokratycznych, praworządności i ochrony praw człowieka; w szczególności wzywa do podjęcia dalszych starań na rzecz stworzenia niezależnego sądownictwa, wspierania reform w policji, służbie cywilnej i władzach samorządowych, walki z korupcją i tworzenia prężnego społeczeństwa obywatelskiego; zwraca uwagę na oświadczenie Międzynarodowej Misji Obserwacji Wyborów, według której wybory parlamentarne w maju 2007 r. zostały przeprowadzone w dużej mierze zgodnie ze standardami międzynarodowymi; wyraża nadzieję, że władze armeńskie będą ściśle współpracować z Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) i Radą Europy, aby rozwiązać pozostałe kwestie i dalej udoskonalać już osiągnięte standardy, tak aby w pełni zapewnić wolne i prawidłowo przeprowadzone wybory prezydenckie, które odbędą się w dniu 19 lutego 2008 r.; zachęca do ustanowienia konstruktywnego dialogu między rządem a opozycją w celu wzmacniania pluralizmu, który stanowi podstawę demokracji; wzywa również władze armeńskie do zbadania zarzutów przemocy i znęcania się w aresztach śledczych i zakładach karnych oraz zarzutów korupcji i łamania wolności słowa;

14.

ponownie wyraża silną obawę z powodu pogorszenia się sytuacji w zakresie praw człowieka i wolności mediów w Azerbejdżanie; wzywa władze azerskie, aby zapewniły wolność mediów, w tym kontekście przyjmuje z zadowoleniem ułaskawienie przez prezydenta z dnia 28 grudnia 2007 r., w wyniku którego zwolniono z więzienia sześciu dziennikarzy, oraz wzywa władze Azerbejdżanu do niezwłocznego uwolnienia wszystkich dziennikarzy w dalszym ciągu więzionych, zaprzestały nękania dziennikarzy, przybierającego zwłaszcza formę nadużywania przepisów karnych dotyczących zniesławienia, oraz ogłosiły moratorium na dalsze stosowanie prawa karnego z powodu zniesławienia, pokazując tymi działaniami gotowość do przestrzegania wolności słowa; oczekuje od władz azerskich zastosowania się do zaleceń Komisji weneckiej Rady Europy w celu zagwarantowania wolności zgromadzeń oraz nieutrudniania działalności partii politycznych z myślą o wyborach w 2008 r. oraz w celu zapewnienia pełnej zgodności ze standardami OBWE; wzywa ponadto władze azerskie, aby zapobiegły stosowaniu przemocy przez policję oraz zbadały wszelkie zarzuty znęcania się nad aresztowanymi; przypomina o gotowości UE do udzielenia Azerbejdżanowi wsparcia we wdrażaniu reform dotyczących poszanowania praw człowieka i demokracji;

15.

odnotowuje zakrojone na szeroką skalę reformy, które podjął rząd gruziński w następstwie rewolucji róż; zachęca do osiągania dalszych postępów w pluralistycznym rządzeniu i dialogu między rządem a opozycją, praworządności i przestrzeganiu zobowiązań w zakresie praw człowieka, zwłaszcza jeżeli chodzi o niezależność sądownictwa, brak tolerancji dla stosowania przemocy przez policję, reformy prawa karnego i poprawę warunków przetrzymywania w areszcie; wzywa władze gruzińskie do przestrzegania praw własności, wolności zgromadzeń, wolności słowa, praw mniejszości — zgodnie z Konwencją ramową o ochronie mniejszości narodowych — i mediów; oczekuje, że Gruzja spełni cele planu działania w ramach EPS i zalecenia Rady Europy, mające na celu długotrwałą stabilność demokratycznych rządów, kładąc szczególny nacisk na poszanowanie pluralizmu i opozycji, zintegrowane mechanizmy kontroli i równowagi oraz reformy instytucjonalne;

16.

ponownie wyraża stałe poparcie dla wysiłków Gruzji mających na celu przeprowadzenie reform politycznych i gospodarczych oraz umocnienie instytucji demokratycznych, łącznie z reformą ordynacji wyborczej, a tym samym budowanie w Gruzji pokoju i dobrobytu, tak by kraj mógł wnieść wkład w stabilność zarówno w regionie, jak i w Europie; wyraża głębokie zaniepokojenie w związku z politycznymi wydarzeniami w Gruzji w listopadzie 2007 r., które zakończyły się brutalnym stłumieniem pokojowych demonstracji, zamknięciem niezależnych mediów i wprowadzeniem stanu wyjątkowego; wyraża zadowolenie z ogólnej oceny dostarczonej przez Międzynarodową Misję Obserwacji Wyborów, według której wybory prezydenckie przeprowadzone w dniu 5 stycznia 2008 r. były zasadniczo zgodne z większością odnoszących się do demokratycznych wyborów zobowiązań i standardów przyjętych w ramach OBWE i Rady Europy; uważa, że pomimo ujawnienia znaczących wyzwań, które wymagają pilnego rozwiązania, te wybory były rzeczywiście otwarte, dzięki czemu społeczeństwo Gruzji mogło dać wyraz swojemu politycznemu wyborowi; nawołuje wszystkie siły polityczne w Gruzji, by dążyły do demokratycznej kultury politycznej, w które szanuje się przeciwników politycznych i w której konstruktywny dialog polityczny będzie służył wspieraniu i umacnianiu słabych instytucji demokratycznych w Gruzji; wzywa władze Gruzji do usunięcia nieprawidłowości wskazanych we wstępnym sprawozdaniu Międzynarodowej Misji Obserwacji Wyborów przed wyborami parlamentarnymi zaplanowanymi na wiosnę 2008 r.;

17.

przyjmuje z zadowoleniem pokojowy przebieg wyborów prezydenckich w dniu 5 stycznia 2008 r. i postrzega je jako kolejny krok naprzód ku dalszej demokratyzacji społeczeństwa gruzińskiego oraz budowie i umacnianiu instytucji demokratycznych w Gruzji; oczekuje, że nowo wybrany prezydent podejmie kroki konieczne do nawiązania konstruktywnego dialogu z opozycją w tym zakresie; wyraża jednak zaniepokojenie w odniesieniu do ogólnego przebiegu kampanii wyborczej, która odbyła się w klimacie konfrontacji, nacechowanym brakiem zaufania i szerzącymi się zarzutami łamania prawa, a także umyślnym mieszaniem oficjalnych obowiązków z udziałem w kampanii wyborczej przez byłego prezydenta, co przyczyniło się do stworzenia nierównych warunków prowadzenia kampanii; wzywa władze gruzińskie do stosownego i pilnego rozpatrzenia wszystkich skarg złożonych w związku z przebiegiem procesu wyborczego; apeluje do władz Gruzji, aby należycie uwzględniły uwagi obserwatorów międzynarodowych w celu rozwiązania wszystkich wskazanych problemów oraz aby odpowiednio i gruntownie przygotowały się do nadchodzących wyborów parlamentarnych; wzywa siły opozycji do odpowiedzialnego działania z poszanowaniem wyników wyborów oraz do konstruktywnego włączenia się do debaty politycznej w ramach gruzińskich instytucji demokratycznych;

18.

podkreśla, że jednoznaczne zobowiązanie się Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji do przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności ma zasadnicze znaczenie dla określenia ich przyszłych stosunków z UE; oczekuje, że kraje te spełnią cele planu działania w ramach EPS i zalecenia Rady Europy w tym zakresie; zwraca się do Komisji, aby wynegocjowała utworzenie podkomisji ds. praw człowieka ze wszystkim trzema krajami;

19.

oczekuje, że władze Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji zapewnią wolność słowa, wolność zgromadzeń i wolność mediów przed wyborami w tych krajach w roku 2008; podkreśla, że zdolność tych krajów do umożliwienia sprawiedliwego i zrównoważonego dostępu zarówno do mediów publicznych, jak i prywatnych oraz do przeprowadzenia wyborów zgodnie ze standardami międzynarodowymi ma kluczowe znaczenie dla dalszego pogłębiania ich stosunków z UE;

20.

z zadowoleniem przyjmuje decyzję o powierzeniu Polsce prowadzenia w imieniu UE mediacji pomiędzy gruzińskim rządem i mediami opozycyjnymi w okresie poprzedzającym wybory w styczniu 2008 r.; jest zdania, że zaangażowanie nowych państw członkowskich, które łączą z tym regionem silne związki kulturalne i historyczne, ma wielkie znaczenie;

21.

podkreśla wagę wspierania i wzmocnienia pozycji społeczeństwa obywatelskiego i rozwoju kontaktów międzyludzkich w szerzeniu demokracji i praworządności; zachęca Komisję do pełnego korzystania z możliwości oferowanych przez Europejski Instrument na rzecz Demokracji i Praw Człowieka, m.in. w zakresie kontroli wdrażania EPS; podkreśla, że proces wdrażania EPS, a w szczególności kontrola jego wdrażania musi być otwarta na współpracę i konsultacje ze społeczeństwem obywatelskim; apeluje do Komisji, aby dała właściwy przykład, ustanawiając konkretne mechanizmy konsultacji ze społeczeństwem obywatelskim; podkreśla znaczenie zagwarantowania sprawiedliwego rozdziału środków bez interwencji państwa motywowanej względami politycznymi; wzywa Komisję do opracowania wytycznych dla władz lokalnych i regionalnych dotyczących ich szczególnej roli we wdrażaniu planów działania EPS;

22.

podkreśla znaczenie współpracy w dziedzinie swobody przekraczania granic UE i jej sąsiadów; wzywa Komisję i Radę do jak najszybszego umożliwienia rozpoczęcia działania podkomisji ds. stosunków między UE i Gruzją w dziedzinie sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa oraz do podjęcia koniecznych kroków mających na celu rozpoczęcie negocjacji w sprawie porozumień o readmisji i ułatwieniach wizowych między UE i Gruzją, podkreślając jednocześnie, że związane z tym opóźnienia mają niekorzystny wpływ na rozwiązanie wewnętrznych konfliktów w Gruzji oraz wskazując na problemy spowodowane decyzją władz rosyjskich o przyznaniu rosyjskich paszportów mieszkańcom Abchazji i Południowej Osetii; wyraża poparcie dla rozpoczęcia negocjacji w sprawie tych porozumień z Armenią i Azerbejdżanem; zachęca państwa członkowskie do wzmożenia współpracy, aby zwiększyć skuteczność służb konsularnych w krajach Południowego Kaukazu oraz przyspieszyć tworzenie wspólnych ośrodków składania wniosków wizowych; popiera poszukiwanie dodatkowych inicjatyw w ramach opracowywania globalnego podejścia do migracji w Europie Wschodniej i Południowo-Wschodniej;

23.

wzywa Komisję do stworzenia zachęt o charakterze finansowym dla obecności europejskich organizacji pozarządowych w Armenii, Azerbejdżanie i Gruzji, aby rozpowszechniać ich wiedzę i doświadczenie w tworzeniu zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego;

24.

wzywa Komisję do podjęcia wszelkich starań w celu zgromadzenia organizacji pozarządowych i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego trzech państw Południowego Kaukazu, aby ułatwić dialog, zwiększyć wzajemne zrozumienie oraz ę zająć się gruntownie problemami tego rejonu; wzywa władze zainteresowanych państw do nieutrudniania realizacji takiej inicjatywy;

25.

podkreśla, że ułatwienia w przepływie osób są związane z zabezpieczeniem granic i z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji na rzecz wspierania współpracy na Południowym Kaukazie w dziedzinie zintegrowanego zarządzania granicami; podkreśla potrzebę skutecznego ułatwienia wymogów wizowych w przypadku lokalnego ruchu granicznego; zdaje sobie sprawę z tego, że dobra wola po obu stronach jest koniecznym warunkiem współpracy wzdłuż całej granicy Gruzji z Rosją; podkreśla znaczenie, jakie ma przejrzystość budżetu i dochodów dla zagwarantowania, że rząd jest odpowiedzialny za wydatki przed zwykłym obywatelem;

26.

wzywa wszystkie trzy kraje do zwiększenia wysiłków w walce z korupcją oraz w utworzeniu korzystnych warunków dla przedsiębiorczości; podkreśla znaczenie przejrzystości budżetu mającej na celu zapewnienie odpowiedzialności rządu za wydatki publiczne; podkreśla, że rozwój praw własności ma kluczowe znaczenie dla wzrostu małych i średnich przedsiębiorstw oraz dla trwałego rozwoju gospodarczego; zachęca do wspierania reform gospodarki rynkowej mających na celu zwiększenie konkurencyjności i konsolidację sektora prywatnego; popiera harmonizację i dalsze wzmożenie środków liberalizacyjnych zgodnie z zasadami WTO; podkreśla, że reformom gospodarczym muszą towarzyszyć odpowiednie środki socjalne;

27.

wzywa władze wszystkich trzech krajów, aby zagwarantowały, że działania podejmowane w walce z korupcją nie są wykorzystywane do celów politycznych oraz że postępowania śledcze, karne i sądowe odbywają się w uczciwy i przejrzysty sposób;

28.

zwraca uwagę, że nierozwiązane konflikty poradzieckie i niepewność, którą powodują, są przyczyną wzrostu wydatków na cele wojskowe w państwach regionu i wpływają negatywnie na ich rozwój gospodarczy i społeczny; wzywa zatem państwa regionu, aby przestały zwiększać wydatki na cele wojskowe;

29.

jest zdania, że znalezienie pokojowego rozwiązania nierozwiązanych konfliktów poradzieckich stanowi klucz do osiągnięcia stabilności politycznej i rozwoju gospodarczego na Południowym Kaukazie, a także w szerszym kontekście regionalnym; podkreśla, że UE powinna wnieść znaczący wkład w kulturę dialogu i zrozumienia w regionie oraz w zagwarantowanie wdrożenia wspomnianej wyżej rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ 1325 (2000); opowiada się za stosowaniem programów transgranicznych oraz dialogu w społeczeństwie obywatelskim, będących narzędziami transformacji konfliktu i budowania zaufania ponad liniami podziału; przyjmuje ze szczególnym zadowoleniem wysiłki Komisji zmierzające do udzielenia pomocy Abchazji i Południowej Osetii oraz rozpowszechniania informacji na tych terenach; popiera inicjatywę specjalnego przedstawiciela UE ds. Południowego Kaukazu, Petera Semneby, aby otworzyć biura informacyjne w obu regionach; zwraca się do Komisji i do Petera Semneby o objęcie Górskiego Karabachu tego typu pomocą i działaniami mającymi na celu rozpowszechnianie informacji;

30.

odrzuca politykę zagraniczną mającą na celu tworzenie wyłącznych stref wpływów; wzywa do konstruktywnego zaangażowania wszystkich krajów we wspólne sąsiedztwo i apeluje do Rosji, aby nie sprzeciwiała się zaangażowaniu UE w rozwiązywanie konfliktów i operacje utrzymywania pokoju na Południowym Kaukazie;

31.

zwraca uwagę, że sprzeczność między zasadami samostanowienia i integralności terytorialnej przyczynia się do utrwalania nierozwiązanych konfliktów poradzieckich w regionie Południowego Kaukazu; jest zdania, że problem ten można przezwyciężyć jedynie dzięki negocjacjom w oparciu o zasady zapisane w karcie ONZ i Akcie końcowym z Helsinek, a także w ramach integracji regionalnej; zwraca uwagę, że proces ten nie może mieć miejsca bez wsparcia społeczności międzynarodowej, i wzywa UE do przedsięwzięcia środków w tym celu; ponadto jest zdania, że do wypracowania wynegocjowanego rozwiązania konfliktów w regionie niezbędna jest poprawa w stosunkach między grupami etnicznymi, w oparciu o standardy europejskie, oraz zwiększenie praw mniejszości, tak aby wzmocnić spójność społeczną w państwach Południowego Kaukazu;

32.

ponownie wyraża bezwarunkowe poparcie dla terytorialnej integralności i nienaruszalności uznanych międzynarodowo granic Gruzji i dla czynionych przez władze gruzińskie stałych wysiłków na rzecz uregulowania wewnętrznych konfliktów w Abchazji i Południowej Osetii; z żalem przyjmuje jednak agresywną retorykę nadal stosowaną przez strony w sporach i popiera apel Sekretarza Generalnego ONZ, Ban Ki-moona, o zdwojenie wysiłków zmierzających do uniknięcia działań, które mogłyby doprowadzić do odrodzenia się antagonizmów w Abchazji; zachęca strony do pełnego wykorzystania dialogu i negocjacji, aby osiągnąć ostateczne rozstrzygnięcie konfliktu w Południowej Osetii; wzywa faktyczne władze i ich obrońców, aby zapewniły bezpieczne warunki powrotu osób wysiedlonych oraz aby respektowały niezbywalność prawa do własności w obszarach ogarniętych konfliktami, zgodnie ww. rezolucją 1781 (2007) Rady Bezpieczeństwa ONZ; podkreśla, że wypracowanie zadowalających rozwiązań kwestii związanych z podstawowymi prawami człowieka — takich jak powrót osób wysiedlonych i zwrot ich własności oraz przeprowadzenie przez wszystkie strony konfliktu odpowiednich dochodzeń dotyczących zbrodni wojennych i przypadków osób zaginionych — będzie odgrywało kluczową rolę w osiąganiu jakichkolwiek trwałych rozstrzygnięć; wzywa wszystkie strony do powrotu do stołu negocjacyjnego; z zadowoleniem przyjmuje pierwsze spotkanie wysokiego szczebla, w którym wzięli udział urzędnicy gruzińscy i abchascy, zorganizowane niedawno po długiej przerwie;

33.

zwraca uwagę, że dalsze opóźnienie rozstrzygnięcia konfliktu w Górskim Karabachu nie będzie korzystne dla żadnej z jego stron, ale zagrozi stabilności w regionie i zahamuje postęp regionalny i gospodarczy; powtarza, że szanuje i popiera integralność terytorialną i międzynarodowo uznane granice Azerbejdżanu oraz prawo do samostanowienia, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych oraz Aktem Końcowym z Helsinek; wzywa Armenię i Azerbejdżan do korzystania z wszelkich okazji sprzyjających pokojowemu rozwiązaniu konfliktu w Górskim Karabachu; ponownie wyraża swoje zdecydowane poparcie dla Grupy Mińskiej OBWE, wyraża jednak ubolewanie w związku z brakiem istotnych postępów w negocjacjach; wzywa strony do zastosowania odpowiednich rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ, umożliwiających w szczególności bezpieczny i godny powrót wszystkich uchodźców i osób wysiedlonych do swych domów; przestrzega przed stosowaniem jakiejkolwiek napastliwej i prowokacyjnej retoryki, która mogłaby utrudniać proces negocjacyjny;

34.

wyraża ubolewanie w związku z faktem, że istnienie nierozstrzygniętych konfliktów poradzieckich spowodowanych roszczeniami terytorialnymi i separatyzmami utrudnia działania mające na celu zbliżenie tych trzech krajów regionu; podkreśla, że obszary ogarnięte konfliktami są często wykorzystywane jako przystań dla przestępczości zorganizowanej, prania pieniędzy, nielegalnego handlu narkotykami i przemytu broni;

35.

przypomina władzom azerskim, że uchodźcy i wysiedleńcy nie powinni być instrumentalnie wykorzystywani w konfliktach; wzywa do decydujących działań na rzecz poprawy warunków życiowych i sytuacji socjalnej osób wysiedlonych, jeszcze zanim będą mogli skorzystać z prawa powrotu do domu, przysługującemu każdemu człowiekowi;

36.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszego zapewniania pomocy finansowej, aby wesprzeć Armenię, Azerbejdżan i Gruzję w ich staraniach w związku z sytuacją uchodźców i osób wysiedlonych, pomagając w remontowaniu budynków oraz budowie dróg, infrastruktury dostaw wody i energii elektrycznej, szpitali i szkół, aby umożliwić bardziej skuteczną integrację tych społeczności i ułatwić rozwój regionów, w których żyją; jednocześnie nie należy zapominać o ludności lokalnej, która również często żyje poniżej granicy ubóstwa; podkreśla potrzebę rozwiązania problemu licznych min lądowych będących pozostałością po konflikcie w Górskim Karabachu, które wciąż powodują obrażenia, a nawet okazjonalne ofiary w ludziach;

37.

wzywa głównych aktorów w regionie do odgrywania konstruktywnej roli w rozwiązywaniu nierozwiązanych konfliktów poradzieckich w regionie nierozwiązanych od czasów radzieckich oraz do podjęcia kroków na rzecz normalizacji ich stosunków z sąsiadami; ponownie wzywa Turcję do zaangażowania się w poważne i intensywne starania na rzecz rozwiązania nieuregulowanych sporów ze wszystkimi sąsiadami, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, odpowiednimi rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ i innymi właściwymi konwencjami międzynarodowymi, w tym prowadząc szczerą i otwartą dyskusję na temat wydarzeń z przeszłości; ponawia swój apel do rządów Turcji i Armenii o rozpoczęcie procesu pojednania dotyczącego obecnych wydarzeń i przeszłości oraz wzywa Komisję do sprzyjania turecko-armeńskiemu pojednaniu poprzez wykorzystanie współpracy regionalnej w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa i polityki dotyczącej synergii Morza Czarnego; wzywa Komisję i Radę do poruszyły w rozmowach z władzami Turcji i Armenii kwestii otwarcia granicy między tymi dwoma krajami;

38.

proponuje zorganizowanie konferencji 3+3 poświęconej bezpieczeństwu i współpracy na Południowym Kaukazie, z udziałem trzech państw tego regionu oraz UE, Stanów Zjednoczonych i Rosji, w celu przedyskutowania kwestii bezpieczeństwa i współpracy regionalnej na Południowym Kaukazie, której głównym zadaniem byłoby stworzenie odpowiedniego kontekstu dla rozwiązania nierozwiązanych konfliktów poradzieckich w regionie;

39.

przywiązuje wielką wagę do otwarcia gazociągu Baku-Tbilisi-Erzurum oraz ropociągu Baku-Tbilisi-Ceyhan i podkreśla znaczenie projektów dotyczących transkaspijskiego korytarza energetycznego, które przyczyniłby się do rozwoju gospodarczego i handlowego w regionie oraz poprawiłby bezpieczeństwo dostaw energetycznych i systemów tranzytowych z Azerbejdżanu i basenu Morza Kaspijskiego na rynek UE; stanowczo nalega jednak na zaangażowane kraje i Komisję, aby włączyć Armenię do gazociągu Baku-Tbilisi-Erzurum oraz do projektów dotyczących transkaspijskiego korytarza energetycznego, zgodnie z celem współpracy regionalnej promowanym przez EPS;

40.

podkreśla znaczenie pogłębienia partnerstwa energetycznego między UE i Azerbejdżanem przewidzianego w wyżej wymienionym w protokole z dnia 7 listopada 2006 r. i z zadowoleniem przyjmuje gotowość rządów Azerbejdżanu i Gruzji do dalszego odgrywania aktywnej roli we wspieraniu rynkowych dostaw energii i dywersyfikacji tranzytu w regionie, co znacznie przyczyni się do bezpieczeństwa energetycznego w Europie;

41.

z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie ww. grupy wysokiego szczebla ds. transportu oraz komunikat Komisji zatytułowany „Wydłużenie głównych transeuropejskich osi transportowych do krajów sąsiadujących”(COM(2007)0032); ponownie wyraża poparcie dla utworzenia nowej infrastruktury i dochodowych korytarzy transportowych, dzięki którym możliwe jest zróżnicowanie zarówno dostawców, jak i dróg tranzytowych, takich jak korytarz energetyczny łączący Morze Kaspijskie i Morze Czarne oraz gazociąg Nabucco, a także projekty INOGATE (Międzypaństwowy transport naftowy i gazowy do Europy) i TRACECA (Korytarz transportowy Europa-Kaukaz-Azja) łączące regiony Morza Czarnego z regionami Morza Kaspijskiego;

42.

zwraca uwagę, że zmiany klimatyczne i bezpieczeństwo dostaw są obecnie elementami o kluczowym znaczeniu; uznaje, że zapewnienie dywersyfikacji dostaw ma zasadnicze znaczenie, a jedyną drogą do osiągnięcia dywersyfikacji jest zwiększona współpraca z państwami sąsiadującymi, szczególnie w regionie Południowego Kaukazu i Azji Środkowej; wspiera rozwój regionalny i lokalny; jest zdania, że realizacja przedsięwzięć w zakresie dywersyfikacji źródeł energii powinna być jednym z priorytetów wzmocnionej EPS i wzywa do zwiększenia wsparcia dla poprawy warunków dla inwestycji i ram regulacyjnych, w oparciu o zasady Traktatu w sprawie Karty Energetycznej, w sektorach energetycznych krajów będących wytwórcami oraz krajów tranzytowych;

43.

zauważa, że trwałość azerskich zasobów gazu i ropy ocenia się na 15-20 lat; zwraca uwagę, że zgodnie z niedawnymi wyliczeniami pola naftowe pod Morzem Kaspijskim zawierają około 14 mld baryłek ropy, a złoża gazu wynoszą ok. 850-1370 mld m³; uznaje, że należy dążyć do tego, aby kraj nie wpadł w pułapkę „przekleństwa zasobów”; w związku z tym podkreśla znaczenie rozwiązań alternatywnych, trwałych z politycznego i ekonomicznego punktu widzenia; wzywa rząd Azerbejdżanu do podjęcia koniecznych kroków zmierzających do wprowadzenia niezbędnych ram prawnych i operacyjnych, w celu umożliwienia jak najlepszego wykorzystania pomocy UE w dziedzinie odnawialnych źródeł energii oraz wydajności energetycznej;

44.

z zainteresowaniem przyjmuje projekt Komisji dotyczący opracowania analizy wykonalności ewentualnej sąsiedzkiej umowy energetycznej; w związku z tym zachęca kraje partnerskie EPS do przestrzegania przepisów międzynarodowych i zobowiązań podjętych na światowych rynkach;

45.

popiera dążenie rządu Armenii do szybkiego zamknięcia obecnej jednostki elektrowni jądrowej w Mecamor oraz do znalezienia zadowalających alternatywnych rozwiązań w zakresie dostaw energii, o co zwróciła się UE, wyraża jednak zaniepokojenie decyzją rządu o budowie nowej jednostki w tej samej elektrowni, zlokalizowanej w strefie sejsmicznej, i zachęca władze armeńskie do znalezienia alternatywnych rozwiązań w dziedzinie dostaw energii;

46.

zaleca, aby w ramach współpracy w dziedzinie energii uwzględniano również potrzeby i korzyści energetyczne samych krajów, zwłaszcza w kwestii dostępu do energii; wzywa Komisję do zagwarantowania, że przedsięwzięcia energetyczne finansowane z pomocy publicznej na rzecz rozwoju w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa będą miały bezpośredni wpływ na ograniczenie ubóstwa i przyniosą korzyści miejscowej ludności; wzywa Komisję, by w większym stopniu wspierała wysiłki tych krajów na rzecz walki ze zmianami klimatycznymi i rozważyła zastosowanie konkretnych rozwiązań wobec nieefektywnej produkcji energii i wzorców zużycia, w tym poprzez transfer technologii;

47.

zwraca uwagę na przedsięwzięcie dotyczące uruchomienia połączenia kolejowego Baku-Tbilisi-Kars; uważa, że inicjatywa ta otwiera drogę do poprawy integracji gospodarczej i politycznej tej części świata z gospodarką europejską i światową oraz przyczyni się do rozwoju gospodarczego i handlowego w regionie; podkreśla jednak, że przedsięwzięcie to omija istniejące i w pełni sprawne połączenie kolejowe z Armenią; apeluje do republik południowokaukaskich i Turcji, aby skutecznie realizowały polityki mające na celu regionalną integrację gospodarczą i powstrzymały się od krótkowzrocznych i umotywowanych politycznie regionalnych przedsięwzięć w dziedzinie energii i transportu, które są sprzeczne z zasadami prawidłowego rozwoju zawartymi w EPS;

48.

ponownie wzywa, aby regularne sprawozdania Specjalnego Przedstawiciela UE ds. Południowego Kaukazu, w tym ostateczne sprawozdanie szczegółowe przedkładane na koniec misji, były udostępniane Parlamentowi;

49.

z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji z dnia 10 maja 2007 r. o podwyższeniu statusu przedstawicielstwa w Erewaniu i otwarciu przedstawicielstwa w Baku przed końcem 2007 r.; wzywa Komisję do zapewnienia natychmiastowej operacyjności tych przedstawicielstw;

50.

jest zdania, że zwiększenie widoczności działań specjalnego przedstawiciela UE ds. Południowego Kaukazu ma duże znaczenie dla lepszego informowania o podejściu UE do przedmiotowych krajów i ich obywateli; jest zdania, że w tym kontekście kluczową rolę odgrywa włączenie społeczeństwa obywatelskiego;

51.

wzywa Komisję i Radę, aby rozważyły zawarcie nowych rozszerzonych porozumień z zainteresowanymi krajami w oparciu o ich indywidualne osiągnięcia;

52.

wzywa parlamenty poszczególnych krajów do zwiększenia reprezentacji opozycji parlamentarnej w ich delegacjach do Parlamentarnych Komisji Współpracy, i wyraża poparcie dla zacieśnienia regionalnej współpracy parlamentarnej, w tym w ramach Zgromadzenia Parlamentarnego Organizacji Współpracy Gospodarczej Państw Morza Czarnego oraz Inicjatywy Parlamentarnej Południowego Kaukazu;

53.

podkreśla potrzebę wykorzystania istniejących organizacji wielostronnych do wzmocnienia interakcji między Unią Europejską a krajami Południowego Kaukazu;

54.

potwierdza potrzebę koordynacji działań instytucji UE z innymi podmiotami o charakterze dwustronnym i wielostronnym, aby zapewnić spójność planów działania ze zobowiązaniami względem Rady Europy, OBWE, NATO i ONZ;