9.10.2008   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 257/1

—

Optymalna polityka aktywnej integracji wymaga czwartego filaru, który będzie miał charakter przekrojowy: uczestnictwa w życiu społecznym.

—

Aktywne zwalczanie wykluczenia to najważniejszy element aktywnej integracji. Aktywna integracja opiera się na zasadzie „praca przede wszystkim”: każdy bezrobotny obywatel powinien zostać włączony do środowiska pracy lub w proces kształcenia.

—

Należy opracować i wdrożyć spójną politykę przede wszystkim na szczeblu lokalnym i regionalnym. Główny ciężar odpowiedzialności za tworzenie miejsc pracy spoczywa na przedsiębiorstwach i partnerach społecznych, jako kluczowych podmiotach w tym obszarze, we współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi.

—

Pojęcie wystarczających dochodów jest różne w poszczególnych krajach, regionach lub społecznościach lokalnych. Wsparcie dochodu należy uważać za odpowiednie, jeśli możliwe jest zwalczenie strukturalnego ubóstwa, i wówczas poziom ten można określić jako „wystarczający”. Dla UE jako całości nie można sformułować ogólnej zasady określającej wystarczający poziom finansowy. Władze krajowe, lokalne i regionalne wspólnie odpowiadają za politykę zmierzającą do zapewnienia odpowiedniego wsparcia dochodu. Na szczeblu UE kwestia ta powinna być omawiana w ramach otwartej metody koordynacji.

—

W wypadku regionów i miast europejskich znajdujących się w niekorzystnej sytuacji ekonomiczno-społecznej realizacja opartej na najlepszych wzorcach polityki aktywnej integracji obywateli najbardziej odsuniętych od rynku pracy wymaga finansowego wsparcia ze strony UE. Konieczne jest zapewnienie władzom lokalnym i regionalnym bezpośredniego dostępu do budżetu EFS w celu realizacji polityki aktywnej integracji.

—

Praca społeczna, dotowana lub chroniona, przedsiębiorstwa społeczne i spółdzielnie są narzędziami, które mogą pełnić istotną rolę w połączeniu różnych dziedzin polityki na szczeblu lokalnym i regionalnym. Przedsiębiorstwa te nie mogą być oceniane według zwykłych zasad konkurencyjnego rynku europejskiego (np. potrzebne są tu mniej rygorystyczne zasady dotyczące zamówień publicznych oraz pomocy udzielanej przez państwo).

Sprawozdawca

:

Henk KOOL (NL/PSE), zastępca burmistrza Hagi (Holandia)

1.

W 2006 r. w 25 krajach Wspólnoty Europejskiej 80 mln ludzi (16 % ludności) było zagrożonych ubóstwem. Aktywna integracja i walka z ubóstwem w dużym stopniu zależy od integracji osób najbardziej oddalonych od rynku pracy. Utrzymująca się wysoka liczba osób zagrożonych ubóstwem i wykluczonych z rynku pracy stanowi wyzwanie, którego nie można uniknąć, dążąc do celu dotyczącego spójności społecznej, zawartego w Traktacie o Unii Europejskiej.

2.

Komisja Europejska przedstawiła trzy filary mające na celu zwiększenie aktywnej integracji osób najbardziej oddalonych od rynku pracy: 1) odpowiednie i wystarczające wsparcie dochodu, 2) aktywna integracja, 3) usługi socjalne wysokiej jakości.

3.

Optymalna polityka aktywnej integracji wymaga czwartego filaru, który będzie miał charakter przekrojowy: uczestnictwa w życiu społecznym.

4.

Aktywna integracja wymaga zintegrowanego i wszechstronnego podejścia do wymienionych czterech filarów.

5.

Aktywne zwalczanie wykluczenia (drugi filar) to najważniejszy element aktywnej integracji. Aktywna integracja opiera się na zasadzie „praca przede wszystkim”: każdy bezrobotny obywatel powinien zostać włączony do środowiska pracy lub w proces kształcenia. Filary pierwszy (odpowiednie i wystarczające wsparcie dochodu) oraz trzeci (usługi socjalne wysokiej jakości) stanowią elementy wspierające. Czwarty filar (uczestnictwo w życiu społecznym) to ostateczny środek w polityce aktywnej integracji. Obywatelom niezdolnym do pracy należy poprzez zapewnienie dochodu i inne środki działania pomagać uczestniczyć w życiu społecznym. Zgadzamy się z Komisją, że filary te tworzą zintegrowane, wszechstronne podejście. Dlatego też każdy organ władzy powinien dążyć do osiągnięcia właściwej równowagi między opieką społeczną, usługami socjalnymi, usługami świadczonymi w najbliższym sąsiedztwie oraz zarówno finansowymi, jak i niefinansowymi zachętami do pracy.

6.

Państwa członkowskie i ich władze lokalne i regionalne są głównymi instancjami odpowiedzialnymi za strategię i politykę aktywnej integracji. Jednakże w celu stymulowania rozwoju tych strategii i wymiany między nimi, proponuje się wspólne zasady zgodne z celem UE dotyczącym spójności społecznej.

7.

Pierwszoplanowymi podmiotami opracowującymi i wdrażającymi politykę w tym zakresie są władze lokalne i regionalne. UE odgrywa rolę wspierającą. Taka definicja wszechstronnej polityki aktywnej integracji ma charakter proporcjonalny i jest oparta na zasadzie pomocniczości.

8.

Cztery filary (wsparcie dochodu, polityka aktywnej integracji, dostęp do usług socjalnych wysokiej jakości i uczestnictwo w życiu społecznym) są wzajemnie ze sobą powiązane i powinny wzajemnie się wzmacniać. Dla poszczególnych regionów, grup docelowych i zainteresowanych osób należy ustalić optymalne połączenie dziedzin polityki dotyczących tych czterech filarów. Polityka aktywnej integracji jest dostosowana do konkretnych potrzeb, tak aby uwzględnić różnice między grupami docelowymi oraz poszczególnymi jednostkami. W zależności od krajowego modelu gospodarczego względne znaczenie omawianych czterech filarów i instrumentów polityki wybranych w każdym filarze może się różnić między państwami członkowskimi oraz władzami lokalnymi i regionalnymi.

9.

Rezultaty polityki mającej na celu integrację osób najbardziej oddalonych od rynku pracy najwyraźniej odczuwają władze lokalne i regionalne. Ponoszą one również konsekwencje niedociągnięć tej polityki na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym lub europejskim. Stąd spójna polityka powinna zostać opracowana i zrealizowana przede wszystkim na szczeblu lokalnym i regionalnym. Władze lokalne i regionalne znają lokalne warunki, cechy charakterystyczne rynku pracy i wiele podmiotów, które mogą odegrać kluczową rolę w realizacji wszechstronnego podejścia w ramach aktywnej integracji.

10.

Władze lokalne i regionalne powinny zatem tworzyć skuteczne partnerstwa z innymi władzami publicznymi, przedsiębiorstwami prywatnymi, partnerami społecznymi, organizacjami pozarządowymi oraz przedstawicielami konsumentów w celu wdrożenia i realizacji spójnej polityki.

11.

Władze lokalne i regionalne potrzebują znacznej politycznej swobody przy opracowywaniu i wdrażaniu takich strategii, które powinny być tworzone i realizowane we współpracy z innymi organami publicznymi i prywatnymi. Europejska i krajowa polityka (w zakresie podatków, imigracji, kształcenia, umów o pracę itd.) powinna być dostosowana do potrzeb związanych z opracowywaniem i wdrażaniem lokalnych i regionalnych strategii politycznych oraz powinna być z tymi potrzebami zgodna.

12.

Należy wyeliminować przeszkody i utrudnienia spowodowane europejskimi, krajowymi, regionalnymi i lokalnymi przepisami prawnymi i praktykami.

13.

Najważniejszym narzędziem aktywnego zwalczania wykluczenia jest ulepszenie aktywnej integracji. W celu włączenia wszystkich osób niezbędne jest przyjęcie wszechstronnego podejścia do aktywnej integracji. Dla każdego regionu, grupy docelowej i osoby konieczna jest zintegrowana kombinacja strategii politycznych. Władze lokalne i regionalne to główne podmioty opracowujące i wdrażające takie spójne kombinacje strategii politycznych ze swoimi partnerami (tj. rządami krajowymi, pracodawcami, innymi władzami publicznymi, organizacjami pozarządowymi). Istota wszechstronnej i zintegrowanej kombinacji strategii politycznych polega na wyeliminowaniu utrudnień dla jak największej liczby osób, tak aby włączyć je do rynku pracy. Można tego dokonać poprzez zapewnienie doradztwa, ukierunkowania i szkolenia dla osób pragnących podjąć płatną pracę oraz poprzez tworzenie miejsc pracy dla grup chronionych. Praca chroniona oznacza zatrudnienie dla osób, które nie są jeszcze gotowe, by podjąć od razu zwykłą pracę.

14.

Optymalna polityka i wszechstronne podejście do aktywnej integracji obejmują następujące elementy:

15.

Wykorzystanie intensywnych zindywidualizowanych planów działania pomaga ulepszyć realizację założeń aktywnej integracji.

16.

Grupy docelowe są istotnym elementem całościowej, spójnej polityki. Na szczeblu lokalnym i regionalnym władze publiczne powinny opracowywać i realizować kierunki polityki, które są najskuteczniejsze w kontekście aktywnej integracji wszystkich osób, niezależnie od środowisk, z jakich się wywodzą, a jednocześnie zajmują się konkretnymi barierami, jakie napotykają te osoby.

17.

Główny ciężar odpowiedzialności za tworzenie miejsc pracy spoczywa na przedsiębiorstwach i partnerach społecznych, jako kluczowych podmiotach w tym obszarze, we współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi. Na szczeblu krajowym i regionalnym zadaniem rządu jest służenie wsparciem poprzez kreowanie optymalnych warunków gospodarczych, np. zapewnianie kształcenia na dobrym poziomie, skuteczne pośrednictwo pracy, środki podatkowe i flexicurity (bezpieczeństwo socjalne oraz elastyczne możliwości zatrudnienia). Władze lokalne i regionalne, usługi socjalne oraz organizacje pozarządowe to końcowe ogniwo łańcucha, szczególnie dla osób najbardziej oddalonych od rynku pracy. Rzecz jasna, poszczególne osoby mają także swoje odpowiedzialne zadania.

18.

Należy w dużym stopniu zachęcać pracodawców publicznych, społecznych i prywatnych do podnoszenia jakości istniejących miejsc pracy i tworzenia nowych miejsc pracy wysokiej jakości (oferujących wystarczający poziom dochodów, dobre warunki pracy oraz szkolenie lub kształcenie). Szczególnie potrzebne są miejsca pracy o charakterze praktycznym (wymagające niskich kwalifikacji). Władze krajowe, lokalne i regionalne mogą stymulować pracodawców prywatnych do tworzenia miejsc pracy, zapewniając im optymalny klimat do prowadzenia działalności.

19.

Ważnymi pracodawcami są same władze lokalne i regionalne. Jako takie powinny one wdrażać zasady określone w niniejszym dokumencie.

20.

W przypadku osób najbardziej oddalonych od rynku pracy z powodu upośledzenia fizycznego bądź umysłowego potrzebne może okazać się również tworzenie i finansowanie pracy społecznej, dotowanej i miejsc pracy dla grup chronionych. Władze lokalne i regionalne mogą tu odgrywać istotną rolę dzięki wspieraniu przedsiębiorstw społecznych.

21.

Współistnienie wszystkich rodzajów miejsc pracy (czasowej, elastycznej, w niepełnym wymiarze godzin i pełnoetatowej oraz pracy w domu) może pomóc wejść na rynek pracy osobom najbardziej od tego rynku oddalonym.

22.

Wszystkie rodzaje formalnych i nieformalnych sposobów kształcenia i szkolenia, systemy szkolenia częściowego, systemy doskonalenia zawodowego, akredytacja wcześniejszej nauki i koncentracja na uczeniu się przez całe życie powinny również stanowić część skoordynowanych wysiłków na rzecz poprawy kwalifikacji osób najbardziej oddalonych od rynku pracy.

23.

Do poprawy jakości kształcenia zgodnie z zapotrzebowaniem na rynku pracy potrzebne są większe wysiłki władz krajowych, regionalnych i lokalnych. Władze lokalne powinny prowadzić bardziej aktywną politykę zatrudnienia i jak najlepiej uwzględniać potrzeby lokalnego rynku. W państwach członkowskich, w których polityka rynku pracy wchodzi w zakres kompetencji władz lokalnych, rządy krajowe powinny z pomocą UE wspierać władze lokalne w działaniach mających na celu monitorowanie lokalnego rynku pracy.

24.

Całościowa, spójna polityka aktywnej integracji powinna obejmować zachęty do ułatwiania prowadzenia własnej działalności gospodarczej przez osoby najbardziej odsunięte od rynku pracy.

25.

Osoby najbardziej odsunięte od rynku pracy potrzebują wsparcia dochodu i innych form pomocy pozwalających na godne życie oraz utrzymanie określonej zdolności pozwalającej na ponowną integrację na rynku pracy. Zasadne jest podkreślenie tutaj, że jest to fundamentalna zasada w Unii Europejskiej.

26.

Pojęcie wystarczających dochodów jest różne w poszczególnych krajach, regionach lub społecznościach lokalnych. Na to, czy ich wysokość jest wystarczająca, wpływ mają poziom wsparcia dochodu, ceny, cechy gospodarstwa domowego, podatki, czas wykluczenia, czynniki społeczne i historyczne itd. Wsparcie dochodu należy uważać za odpowiednie, jeśli możliwe jest zwalczenie strukturalnego ubóstwa, i wówczas poziom ten można określić jako „wystarczający”. Dla UE jako całości nie można sformułować ogólnej zasady określającej wystarczający poziom finansowy. Władze krajowe, lokalne i regionalne wspólnie odpowiadają za politykę zmierzającą do zapewnienia odpowiedniego wsparcia dochodu. Na szczeblu UE kwestia ta powinna być omawiana w ramach otwartej metody koordynacji.

27.

Na szczeblu UE można byłoby sformułować wspólną zasadę zakładającą, że różnica między minimalnymi dochodami uzyskiwanymi na rynku pracy a poziomem wsparcia dochodu powinna być na tyle duża, aby zachęcać indywidualne osoby oraz całe grupy docelowe do pracy. Różnica ta jest istotną zachętą finansową w ramach całościowej polityki. Sprawianie, by praca opłacała się jest istotną zasadą, którą kieruje się Komisja, wiele państw członkowskich oraz władze lokalne i regionalne. Przy opracowywaniu i realizacji środków wsparcia dochodu władze krajowe, lokalne i regionalne powinny zatem brać pod uwagę ryzyko związane z pułapką ubóstwa.

28.

Wsparcie dochodu powinno być zapewniane wyłącznie osobom, które nie są w stanie czerpać dochodów na rynku pracy lub są w stanie czerpać jedynie dochody na poziomie niższym niż koszty utrzymania (np. z powodu swojej niskiej wydajności lub konieczności wykonywania niskopłatnych prac). Władze krajowe, lokalne i regionalne nie powinny utrudniać funkcjonowania rynku pracy oraz powinny zająć się ścisłym monitorowaniem oraz poważną oceną i selekcją wniosków osób, które starają się uzyskać wsparcie dochodów. Jednocześnie należy prowadzić aktywną politykę ukierunkowaną na dotarcie do wszystkich osób potrzebujących ubezpieczenia społecznego, wsparcia dochodu i uczestnictwa w życiu społecznym.

29.

Wsparcie dochodu mogłoby przybierać różne formy, a idealne byłoby jego dostosowanie do sytuacji lokalnej i indywidualnej. Przykładami mogą być: wsparcie dochodu na poziomie kosztów utrzymania dla niezatrudnionej i nieuczącej się siły roboczej, pomoc rzeczowa w postaci wyżywienia, odzieży, edukacji, mieszkań i opieki zdrowotnej, wsparcie dochodu w celu uzupełnienia dochodów z pracy (w wypadku, gdy ich wysokość uzależniona jest od poziomu wydajności, który jest niski), wsparcie dochodu w celu pokrycia wysokich kosztów mobilności, wsparcie dochodu w celu podniesienia kwalifikacji i kompetencji, wsparcie przeznaczone na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej.

30.

Niektóre osoby najbardziej oddalone od rynku pracy są z wielu powodów upośledzone lub niepełnosprawne fizycznie. W ich wypadku integracja na rynku pracy, a nawet praca chroniona nie jest realnym rozwiązaniem. Wszechstronne podejście zakłada również, że władze lokalne i regionalne dbają także o tych obywateli. Do stymulacji uczestnictwa tych obywateli w życiu społecznym należy wykorzystać wiele narzędzi.

31.

Władze lokalne i regionalne powinny wykorzystać wszystkie rodzaje finansowych i niefinansowych narzędzi, aby ułatwić osobom niepracującym uczestnictwo w życiu społecznym. Narzędzia te stymulują działalność społeczną, kulturalną, sportową, socjalną i wolontariacką osób, które w przeciwnym razie byłyby narażone na izolację społeczną.

32.

Do osiągnięcia jak największej skuteczności wsparcia dochodu, aktywnej integracji i uczestnictwa w życiu społecznym potrzebne są zindywidualizowane plany działania. Dzięki nim możliwe jest zagwarantowanie i planowanie z odpowiednim wyprzedzeniem niezbędnych środków wsparcia skierowanych do konkretnych osób. Władze lokalne i regionalne potrzebują środków do stworzenia infrastruktury usług wysokiej jakości oraz opracowania zindywidualizowanych planów działania.

33.

Ze względu na potrzebę opracowania zindywidualizowanych planów działania i ich cechy władze lokalne i regionalne muszą dysponować szeroką gamą narzędzi.

34.

Władze lokalne i regionalne powinny stymulować stosowanie narzędzi i praktyk zarządzania, które mogą poprawić jakość usług socjalnych (powszechny dostęp do internetu, punkty kompleksowej obsługi, lex silentio — zasada domniemania zgody; ściśle określone i odpowiednie terminy podejmowania decyzji o wsparciu dochodu lub pomocy rzeczowej).

35.

Powodzenie polityki aktywnej integracji wymaga połączenia obszarów polityki lokalnej, regionalnej, krajowej i wspólnotowej. Muszą one obejmować i łączyć kwestię minimalnego dochodu, aktywne działania dotyczące rynku pracy, edukację i usługi socjalne. Istnieje wiele pułapek, które mogą utrudnić realizację całościowej, spójnej polityki na szczeblu lokalnym i regionalnym. Władze krajowe, lokalne i regionalne powinny wspólnie stymulować wszechstronne podejście.

36.

W wypadku regionów i miast europejskich znajdujących się w niekorzystnej sytuacji ekonomiczno-społecznej realizacja opartej na najlepszych wzorcach polityki aktywnej integracji obywateli najbardziej odsuniętych od rynku pracy wymaga finansowego wsparcia ze strony UE. Konieczne jest zapewnienie władzom lokalnym i regionalnym bezpośredniego dostępu do budżetu EFS w celu realizacji polityki aktywnej integracji. Potrzebny jest również budżet europejski na finansowanie uczestnictwa w życiu społecznym. Podejście oparte na inicjatywie Interreg jest dobrym przykładem skutecznego wsparcia ze strony Unii Europejskiej.

37.

Praca społeczna, dotowana lub chroniona, przedsiębiorstwa społeczne i spółdzielnie są narzędziami, które mogą pełnić istotną rolę w połączeniu różnych dziedzin polityki na szczeblu lokalnym i regionalnym. Przedsiębiorstwa te nie mogą być oceniane według zwykłych zasad konkurencyjnego rynku europejskiego (np. potrzebne są tu mniej rygorystyczne zasady dotyczące zamówień publicznych oraz pomocy udzielanej przez państwo).

38.

Założenia wszechstronnego podejścia są realizowane głównie przez władze lokalne i regionalne w odniesieniu do lokalnych mieszkańców. Władze te powinny posiadać prawne możliwości adresowania swojej polityki aktywnej integracji do własnych mieszkańców.

39.

Władze lokalne i regionalne powinny odgrywać wiodącą rolę w realizacji środków przewidzianych w ramach polityki aktywnej integracji. Zgodnie z unijną zasadą pomocniczości można byłoby sformułować wspólną zasadę UE zakładającą, że przepisy i praktyki krajowe oraz unijne powinny odpowiadać na potrzeby określone na szczeblu lokalnym i regionalnym (niewielkie podatki, struktury świadczeń, bodźce zachęcające do uczenia się przez całe życie, finansowe zachęty dla pracodawców, prawo pracy, prawo antydyskryminacyjne, zróżnicowanie płacy minimalnej itd.).

40.

Otwarta metoda koordynacji zapewnia ramy politycznej koordynacji bez ograniczeń prawnych. W ramach otwartej metody koordynacji państwa członkowskie zgadzają się wskazywać i promować swoje najskuteczniejsze kierunki polityki w dziedzinie aktywnej integracji w celu korzystania z doświadczeń innych państw członkowskich. Poniższe założenia mają na celu wzmocnienie otwartej metody koordynacji.

41.

Skuteczność wielu obszarów polityki, których celem jest ulepszenie realizacji założeń aktywnej integracji i wsparcia dochodu osób najbardziej odsuniętych od rynku pracy, jest niedostateczna. W związku z tym potrzebne są wysokiej jakości badania porównawcze i oceny dotyczące regionalnych i lokalnych kierunków polityki aktywnej integracji, aby poprawić ich efektywność i skuteczność. Komisja Europejska mogłaby zachęcać do takich badań wysokiej jakości.

42.

Wzajemna ocena dokonywana przez władze lokalne i regionalne może sprzyjać procesowi uczenia się. Jakość tej oceny oraz jakość i działalność sieci obserwatorów regionalnych i lokalnych muszą być od początku jasno określone.

43.

Różnice w podaży i popycie na rynku pracy, zróżnicowane poziomy płac i wsparcia dochodu w Europie powodują przemieszczanie się siły roboczej, co może utrudniać aktywną integrację lokalnej ludności najbardziej oddalonej od rynku pracy. Otwarta metoda koordynacji może zostać wykorzystana w dyskusji na temat wpływu tego przemieszczania się na kwestię aktywnej integracji.

44.

Rozwój najlepszych rozwiązań oraz ich rozpowszechnianie można stymulować poprzez coroczny wybór władz lokalnych i regionalnych najlepiej radzących sobie z aktywną integracją oraz przyznawanie im europejskiego wyróżnienia. Przykłady najlepszych rozwiązań można by usystematyzować na wzór prac prowadzonych przez grupy tematyczne EFS.

9.10.2008   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 257/6

—

Przypomina, że by mobilizacja na rzecz walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym przyniosła owoce, musi być postrzegana jako inicjatywa długoterminowa, a zatem podkreślać potrzebę długofalowości działań podejmowanych w 2010 r. lub wcześniej.

—

Apeluje o wprowadzenie usystematyzowanych działań w celu wywołania decydującej zmiany w walce z ubóstwem i wszystkimi formami wykluczenia społecznego, które ograniczają wolność jednostek oraz szkodzą samemu społeczeństwu, oraz uważa, że przydatne byłoby z pewnością umożliwienie udziału w Europejskim Roku nie tylko państwom członkowskim, lecz również władzom lokalnym i regionalnym lub ich stowarzyszeniom jako odrębnym podmiotom.

—

Podkreśla potrzebę położenia szczególnego nacisku na sytuację dzieci, gdyż dzieci, które dorastają w ubóstwie i wykluczeniu społecznym, są uwikłane w „cykl” międzypokoleniowy, który wywołuje poważne długofalowe konsekwencje, pozbawiając je prawa do pełnego rozwinięcia osobistego potencjału, a także zagrażając ich rozwojowi, kształceniu i ogólnej sytuacji psychologicznej i materialnej.

—

Apeluje do instytucji wspólnotowych o zwrócenie szczególnej uwagi na skomplikowane i wielowymiarowe formy ubóstwa i wykluczenia społecznego, a także o wprowadzenie spójnych strategii i działań zapobiegawczych skoncentrowanych na upodmiotowieniu (empowerment) społecznym.

Sprawozdawca

:

Linetta SERRI (IT-PES), członek rady miasta Armungia (CA)

1.

Z wielkim zainteresowaniem odnosi się do inicjatywy ogłoszenia roku 2010 Europejskim Rokiem Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym.

2.

Podziela obawy, które doprowadziły do ogłoszenia Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym, gdyż ubóstwo i wykluczenie społeczne 78 mln europejskich obywateli to sprawa, którą muszą zajmować się przede wszystkim samorządy lokalne i regionalne.

3.

Przypomina, że by mobilizacja na rzecz walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym przyniosła owoce, musi być postrzegana jako inicjatywa długoterminowa, a zatem podkreślać potrzebę długofalowości działań podejmowanych w 2010 r. lub wcześniej.

4.

Stwierdza, że władze lokalne i regionalne mają do odegrania szczególną rolę w uznawaniu i promowaniu warunków rzeczywistego dostępu do usług socjalnych, gospodarczych i kulturalnych dla osób dotkniętych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Władze lokalne, regionalne i krajowe ponoszą zasadniczą odpowiedzialność za opracowanie, finansowanie i prowadzenie polityki mającej na celu zagwarantowanie integracji osób wykluczonych.

5.

Zgadza się, że jeżeli chodzi o realizację polityki społecznej, władze lokalne, regionalne i krajowe ponoszą główną odpowiedzialność za opracowanie, finansowanie i prowadzenie polityki zmierzającej do zagwarantowania integracji osób najbardziej oddalonych od rynku pracy. Usługodawcy — prywatni, publiczni lub mieszani — odgrywają kluczową rolę we wdrażaniu tej polityki na szczeblu lokalnym.

6.

Podkreśla, że Rok Walki z Ubóstwem powinien zwiększyć udział osób dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz organizacji, do których one należą. Powinien on potwierdzać zasadę społeczeństwa sprzyjającego integracji poprzez tworzenie przestrzeni dla osób wykluczonych w sferze publicznej, wykorzystując kluczowy wkład organizacji, do których one należą.

7.

Uważa, że w ramach procesu wzajemnego uczenia się należy rozwinąć wymianę doświadczeń między państwami członkowskimi, władzami lokalnymi i regionalnymi oraz organizacjami międzynarodowymi zaangażowanymi w walkę z ubóstwem.

8.

Zgadza się z propozycją potwierdzenia znaczenia odpowiedzialności zbiorowej nie tylko decydentów politycznych na wszystkich szczeblach, lecz również podmiotów publicznych i prywatnych.

9.

Zwraca uwagę, że należy ponownie zaakcentować i kontynuować zaangażowanie na rzecz walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym na wszystkich szczeblach władzy, a zwłaszcza zaangażowanie polityczne na rzecz zapobiegania tym zjawiskom.

10.

Apeluje o wprowadzenie usystematyzowanych działań w celu wywołania decydującej zmiany w walce z ubóstwem i wszystkimi formami wykluczenia społecznego, które ograniczają wolność jednostek oraz szkodzą samemu społeczeństwu.

11.

Zachęca do większej determinacji we wdrażaniu działań uzupełniających odpowiednie instrumenty i przedsięwzięcia wspólnotowe związane z integracją społeczną, takie jak program PROGRESS, fundusze strukturalne i Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), a także instrumenty i przedsięwzięcia w dziedzinie walki z dyskryminacją, promowania praw podstawowych i równości kobiet i mężczyzn oraz działania w zakresie kształcenia i szkolenia, kultury i dialogu międzykulturowego, młodzieży, opieki nad dziećmi i osobami starszymi, obywatelstwa, imigracji, azylu i badań naukowych.

12.

Wyraża życzenie, by stawić czoła wszelkim rodzajom dyskryminacji sprzyjającym zjawisku ubóstwa i wykluczenia społecznego.

13.

Uważa, że przydatne byłoby z pewnością umożliwienie udziału w Europejskim Roku nie tylko państwom członkowskim, lecz również władzom lokalnym i regionalnym lub ich stowarzyszeniom jako odrębnym podmiotom.

14.

Uważa, że należy wzmocnić otwartą metodę koordynacji w zakresie opieki społecznej, integracji społecznej oraz europejskiej strategii na rzecz zatrudnienia przy większym udziale podmiotów szczebla lokalnego i regionalnego. Jej skuteczność zależy w dużym stopniu od zaangażowania władz lokalnych i regionalnych w opracowanie planów działań regionalnych na rzecz walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym w celu promowania bardziej całościowego podejścia łączącego trzy główne zasady aktywnej integracji.

15.

Podkreśla, że jeżeli chodzi o ułatwienie dostępu do usług, w większości państw członkowskich usługi socjalne świadczone są przez władze lokalne i regionalne. Są one zatem lepiej przygotowane do opracowania i zastosowania nowych zasad zarządzania usługami w celu ułatwienia dostępu do nich.

16.

Podkreśla potrzebę położenia szczególnego nacisku na sytuację dzieci, gdyż dzieci, które dorastają w ubóstwie i wykluczeniu społecznym, są uwikłane w „cykl” międzypokoleniowy, który wywołuje poważne długofalowe konsekwencje, pozbawiając je prawa do pełnego rozwinięcia osobistego potencjału, a także zagrażając ich rozwojowi, kształceniu i ogólnej sytuacji psychologicznej i materialnej. Niezbędne jest zwrócenie większej uwagi na młode i wielodzietne rodziny podczas analizy potencjalnych czynników ryzyka wykluczenia społecznego.

17.

Przypomina, że pełną integrację młodych pokoleń zapewnia przede wszystkim dostęp do usług edukacyjnych; ostatnie badanie PISA-OECD zwróciło uwagę na ścisłe powiązanie między niskim poziomem kompetencji a wykluczeniem społecznym. Zaangażowanie i udział obywatelu Unii jest czynnikiem o fundamentalnym znaczeniu dla spójności społecznej oraz rozwoju Europy.

18.

Apeluje do instytucji wspólnotowych o zwrócenie szczególnej uwagi na skomplikowane i wielowymiarowe formy ubóstwa i wykluczenia społecznego, a także o wprowadzenie spójnych strategii i działań zapobiegawczych skoncentrowanych na upodmiotowieniu (empowerment) społecznym.

19.

Wzywa do większego uwzględnienia problemów, jakie napotykają władze lokalne i regionalne, szczególnie na obszarach granicznych UE, jeżeli chodzi o przekraczanie granicy przez osoby ubiegające się o azyl oraz przez nielegalnych imigrantów.

9.10.2008   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 257/15

—

podkreśla konieczność szybkiego i spójnego wprowadzenia w życie rozporządzenia na całym terytorium Unii zgodnie z europejskim duchem tego nowego instrumentu;

—

podkreśla, że EUWT poprzez nadanie wspólnotowego charakteru prawnego zróżnicowanym formom współpracy terytorialnej między podmiotami instytucjonalnymi na różnych szczeblach należącymi do dwóch lub większej liczby państw członkowskich może zapoczątkować proces horyzontalnej integracji europejskiej zgodnie z zasadami pomocniczości i zbliżenia do obywateli;

—

podkreśla, że możliwość włączenia w jedną strukturę współpracy różnych szczebli instytucjonalnych otwiera drogę dla nowych form wieloszczeblowego sprawowania rządów, umożliwiając europejskim władzom lokalnym i regionalnym przyjęcie roli stymulującej opracowywanie i wdrażanie kierunków polityki unijnej oraz przyczyniając się do bardziej otwartego, partycypacyjnego, demokratycznego, odpowiedzialnego i przejrzystego sprawowania rządów w Europie;

—

potwierdza zamiar pełnienia kluczowej roli w zakresie informowania i promowania instrumentu EUWT poprzez mobilizację sił politycznych, inicjatywy z zakresu komunikacji, tworzenie sieci wymiany doświadczeń i sprawdzonych rozwiązań oraz działalność badawczą;

—

apeluje do Komisji Europejskiej o zainicjowanie refleksji strategicznej na temat EUWT w przyszłej zielonej księdze w sprawie europejskiej spójności terytorialnej.

Sprawozdawca

:

Mercedes BRESSO (PSE/IT), Przewodnicząca regionu Piemont

1.

Wyraża zadowolenie z powodu przyjęcia rozporządzenia w sprawie Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej (EUWT); stanowi ono skuteczną odpowiedź na istotną potrzebę pogłębienia procesu integracji europejskiej przy poszanowaniu różnorodności regionalnej poprzez dostosowanie obecnych modeli sprawowania rządów do wyzwań, jakim musi stawić czoło Unia Europejska.

2.

Przyjmuje do wiadomości, że Unia Europejska stoi wobec zmian o zasadniczym znaczeniu dla swojej przyszłości: wystarczy wspomnieć o nowym traktacie lizbońskim, podpisanym 13 grudnia 2007 r., o ostatnim rozszerzeniu strefy Schengen na dziewięć nowych państw, o przyjęciu euro przez Cypr i Maltę na początku 2008 r. i o przeprowadzanym obecnie przeglądzie budżetu.

3.

Zasadniczo wyraża zadowolenie z faktu, że nowy traktat lizboński wprowadza w art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej do celów Unii również spójność terytorialną i stwierdza, że szczególną uwagę należy poświęcić regionom transgranicznym. Chodzi o wyraźne uznanie, że przy opracowywaniu polityki Unii należy wspierać harmonijny i równomierny rozwój policentrycznego terytorium Europy; wzywa Komisję do opracowania propozycji, jakie środki i działania na szczeblu europejskim mógłby ten cel w przyszłości obejmować.

4.

Przyznaje, że przyszłość Unii Europejskiej i jej terytoriów zależy od wzmocnionej synergii między polityką spójności i strategiami wspierania konkurencyjności, a także od działań sektorowych pozwalających — głównie regionom w trudniejszej sytuacji — stawić czoła wyzwaniom globalizacji, zgodnie z podejściem transgranicznym, transnarodowym i międzyregionalnym. Zauważa, że transgraniczna, ponadnarodowa i międzyregionalna współpraca już przyniosła i nadal przynosi wartość dodaną w wymiarze europejskim, politycznym, instytucjonalnym, gospodarczym i społeczno-kulturowym.

5.

Przypomina, że spójność terytorialna znajduje się w samym centrum agendy terytorialnej Unii Europejskiej. Agenda wskazuje na potrzebę bardziej wyrazistej roli wymiaru terytorialnego w przyszłej europejskiej polityce spójności i w innych obszarach przyszłej polityki wspólnotowej.

6.

Uważa, że spójność terytorialna stanowi zasadniczy element potrzebny do osiągnięcia celów wzrostu gospodarczego i solidarności oraz urzeczywistnienia społecznej gospodarki rynkowej o wysokiej konkurencyjności, której celem jest pełne zatrudnienie, postęp społeczny i rozwój zrównoważony.

7.

Stwierdza, że jednocześnie spójność terytorialna może wzmocnić konkurencyjność oraz zrównoważony rozwój regionów Europy zgodnie z celami nowej strategii lizbońskiej zaktualizowanej przez państwa członkowskie w 2008 r.

8.

Sądzi, że współpraca terytorialna, a zwłaszcza współpraca transgraniczna, stanowi kluczowy element integracji europejskiej i priorytet polityczny UE i przypomina szczególne znaczenie współpracy terytorialnej w wypadku regionów najbardziej oddalonych, wysp i regionów górskich.

9.

Apeluje do Komisji Europejskiej o zainicjowanie refleksji strategicznej na temat EUWT w przyszłej zielonej księdze w sprawie europejskiej spójności terytorialnej.

10.

Popiera współpracę terytorialną jako podstawowe narzędzie polityki spójności służące rozwiązywaniu kwestii o silnym wymiarze terytorialnym w sektorach o kluczowym znaczeniu z punktu widzenia gospodarczego, społecznego, kulturalnego i środowiskowego.

11.

Podkreśla, że współpraca terytorialna stanowi właściwą odpowiedź na potrzebę bardziej równomiernej — pod względem geograficznym — dystrybucji funduszy przewidzianych na okres programowania 2007-2013.

12.

Wyraża zadowolenie z faktu, że okres programowania 2007-2013 przewiduje znaczne wzmocnienie współpracy terytorialnej w polityce spójności poprzez:

13.

Uważa, że rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 w sprawie Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej (EUWT) stanowi ważne narzędzie prawne wzmacniania współpracy między samorządami terytorialnymi w Europie przy pomocy jednolitych przepisów wspólnotowych stosowanych bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich.

14.

Uważa, że oczekiwany potencjał tego instrumentu wzrasta także dzięki bezpośredniemu oparciu go na wspólnotowym dorobku prawnym, co nadaje mu szczególne znaczenie, ułatwia włączenie do systemu prawnego oraz zwiększa jego zakres i dynamikę w porównaniu z klasycznymi instrumentami współpracy.

15.

Zwraca uwagę, że poprzednie ramy prawne, do których zniesienia rozporządzenie zresztą nie zmierza, często powodowały sytuację niepewności.

16.

Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w rozporządzeniu w sprawie EUWT uwzględniono dużą część zmian, jakie dzięki dorobkowi Rady Europy wprowadzono w zakresie współpracy terytorialnej. W istocie to w Radzie Europy, wraz z Europejską konwencją ramową o współpracy transgranicznej między wspólnotami i władzami terytorialnymi z 1980 r. i jej protokołami dodatkowymi z 1995 r. i 1998 r., po raz pierwszy uznano prawo samorządów terytorialnych do współpracy transgranicznej.

17.

Zwraca uwagę, że EUWT stanowi narzędzie tworzące strukturę współpracy europejskiej, która ma umożliwić podejmowanie i rozwiązywanie tradycyjnych problemów prawno-administracyjnych związanych z realizacją programów i projektów transgranicznych, transnarodowych i międzyregionalnych oraz zarządzaniem nimi, jak również ogólnie współpracą terytorialną.

18.

Podkreśla, że EUWT przyczynia się do większej stabilności i pewności inicjatyw współpracy terytorialnej dzięki tworzeniu grup współpracy posiadających osobowość prawną, jak również środki niezbędne do realizacji projektów i działań przy współudziale finansowym Wspólnoty lub bez niego.

19.

Powtarza, że EUWT może stanowić skuteczną platformę koordynacji i wdrażania polityki europejskiej, krajowej i regionalnej w wielu kluczowych obszarach, jak infrastruktura, konkurencyjność przedsiębiorstw, badania i innowacje, szkolenie, ochrona środowiska, zapobieganie zagrożeniom, sieci energetyczne i transportowe, zdrowie i opieka społeczna, zrównoważony i policentryczny rozwój miast.

20.

Przypomina, że europejskie programy takie jak INTERREG spowodowały stworzenie licznych struktur, porozumień i umów mających na celu urzeczywistnienie form współpracy transgranicznej i międzyregionalnej między samorządami terytorialnymi w sprawach leżących w ich wspólnym interesie.

21.

Uważa, że EUWT może stanowić nową szansę na stworzenie ram prawnych i spójny rozwój euroregionów, które w ubiegłych latach wniosły decydujący wkład do rozwoju prawdziwej współpracy w szerokim zakresie działań, wzmacniania stosunków sąsiedzkich, zbliżenia ludności, przekazywania wiedzy i wymiany sprawdzonych rozwiązań poprzez inicjatywy na rzecz współpracy.

22.

Podkreśla, że celem rozporządzenia w sprawie EUWT nie jest zniesienie istniejących euroregionów ani też stworzenie dodatkowej struktury administracyjnej, ale zapewnienie wiarygodnej alternatywy dla transeuropejskiej współpracy terytorialnej.

23.

Podkreśla, że EUWT zapewnia sprawne narzędzie prowadzenia zdecentralizowanej współpracy w wielu dziedzinach polityki na terytorium Unii Europejskiej w oparciu o stabilne struktury, sprzyjające zaangażowaniu obywateli i podejmowaniu wspólnych decyzji, które zostaną w pełni wdrożone, a nawet doprowadzą do długoterminowej współpracy strategicznej.

24.

Zwraca uwagę, że EUWT może i powinien być pierwszoplanowym, funkcjonalnym instrumentem, ułatwiającym dostęp do rynku kredytowego celem finansowania infrastruktury lub usług użyteczności publicznej w poszczególnych regionach UE, które będą z kolei źródłem przychodów niezbędnych dla zapewnienia rentowności omawianych działań.

25.

Podkreśla, że na szczeblu wspólnotowym należałoby zachęcać do stosowania EUWT jako preferowanego narzędzia współpracy, zarówno ze względu na znaczne korzyści wynikające z uproszczenia zarządzania działaniami, planami i projektami współpracy, jak i z uwagi na upowszechnianie wzorcowych rozwiązań administracyjnych w całej UE.

26.

Uważa, że zastosowanie takiego narzędzia jak EUWT może przyczynić się do tego, że obecne struktury współpracy będą nie tylko działać w sposób bardziej spójny i efektywny, co poskutkuje racjonalnym wykorzystaniem funduszy i zapobiegnie ich rozproszeniu, lecz podniosą również jakość osiągniętych wyników.

27.

Podkreśla ponownie, że EUWT przyczyni się w znacznej mierze do bardziej skutecznej alokacji środków i zarządzania nimi dzięki większemu zaangażowaniu władz lokalnych i regionalnych oraz podmiotów gospodarczych i społecznych na szczeblu terytorialnym.

28.

Podkreśla, że EUWT poprzez nadanie wspólnotowego charakteru prawnego zróżnicowanym formom współpracy terytorialnej między podmiotami instytucjonalnymi na różnych szczeblach należącymi do dwóch lub większej liczby państw członkowskich może zapoczątkować proces horyzontalnej integracji europejskiej zgodnie z zasadami pomocniczości i zbliżenia do obywateli.

29.

Stwierdza, że dzięki instrumentowi EUWT europejskie władze lokalne i regionalne mogą przyjąć istotną rolę stymulującą opracowywanie i wdrażanie kierunków polityki unijnej, przyczyniając się do bardziej otwartego, partycypacyjnego, demokratycznego, odpowiedzialnego i przejrzystego sprawowania rządów.

30.

Podkreśla, że możliwość włączenia w jedną strukturę współpracy różnych szczebli instytucjonalnych otwiera drogę dla nowych form wieloszczeblowego sprawowania rządów, w ramach których zainteresowane strony przyczyniają się zgodnie z właściwymi sobie kompetencjami do całościowego sukcesu przedsięwzięcia.

31.

Podkreśla, że rozporządzenie to forma gwarantująca jednolite uregulowanie współpracy terytorialnej we wszystkich państwach członkowskich i zmniejszenie nierówności spowodowanych rozdrobnieniem przepisów; po raz pierwszy będzie istniał wspólny instrument o takim zasięgu geograficznym.

32.

Uważa, że wdrożenie rozporządzenia powinno być również odpowiednio koordynowane, tak aby poszczególne akty prawne opracowane przez państwa członkowskie na podstawie rozporządzenia (WE) 1082/2006 były do siebie dopasowane i nie zawierały żadnych niezgodności.

33.

Podkreśla konieczność szybkiego i spójnego wprowadzenia w życie rozporządzenia na całym terytorium Unii zgodnie z europejskim duchem tego nowego instrumentu.

34.

Podkreśla, że zgodnie z procedurami, o których mowa w preambule do rozporządzenia w sprawie EUWT, istotne jest bezzwłoczne zaangażowanie krajów trzecich w realizację nowego instrumentu wspólnotowego, które przyjęłoby najbardziej odpowiednią formę.

35.

Przyjmuje do wiadomości fakt, że niektóre państwa członkowskie przyjęły już przepisy wykonawcze do rozporządzenia, lecz zastrzega sobie prawo do przeprowadzenia uważnej analizy tych przepisów w celu oceny ich zgodności z celami, takimi jak harmonizacja uregulowań prawnych i promowanie współpracy terytorialnej.

36.

Wyraża ubolewanie, iż większość państw członkowskich nie poczyniła jeszcze kroków w celu przyjęcia przepisów wykonawczych do rozporządzenia i zachęca właściwe władze, by to uczyniły bez dalszych opóźnień oraz zwraca się do nich, by nie stwarzały przeszkód i obciążeń biurokratycznych na drodze do powołania EUWT i osiągnięcia przez nie pełnej zdolności operacyjnej.

37.

Wskazuje, że instrument EUWT został także pomyślany w celu uproszczenia procedur zarządzania inicjatywami współpracy terytorialnej i ich realizacji, a przez to w ramach każdego państwa członkowskiego wymaga on szerszej współpracy pomiędzy różnymi organami władz krajowych regionalnych i lokalnych, zgodnie z zakresem ich kompetencji.

38.

Dlatego też uważa, że obok bezpośredniego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych zasadnicze znaczenie mają współpraca i wymiana informacji pomiędzy państwami członkowskimi.

39.

Przypomina, że poprzez rozporządzenie w sprawie EUWT prawo wspólnotowe tworzy nową kategorię osób prawnych, które pomimo istotnych odwołań do prawa krajowego, mają podlegać zasadniczo jednolitemu traktowaniu w poszczególnych państwach członkowskich w myśl zasad bezpośredniego stosowania i bezpośredniej skuteczności.

40.

Podkreśla, że art. 2 rozporządzenia ustanawia dokładną hierarchię, na podstawie której nie tylko przepisy wspólnotowe, lecz również postanowienia zawarte w konwencjach i statutach powstających EUWT mają pierwszeństwo wobec prawa państwa członkowskiego, w którym EUWT ma siedzibę, znajdującego zastosowanie jedynie w wypadku dziedzin nieuregulowanych bądź częściowo uregulowanych przez rozporządzenie.

41.

Podkreśla, że te postanowienia rozporządzenia, które nie odwołują się do prawa krajowego, stosują się bezpośrednio do każdego przypadku tworzenia EUWT.

42.

Uważa, że rozporządzenie przyznaje potencjalnym członkom EUWT znajdującym się na terytorium przynajmniej dwóch państw członkowskich rzeczywiste prawo, które mogą bezpośrednio zastosować, do powołania EUWT zgodnie z postanowieniami rozporządzenia.

43.

Przypomina, że niewywiązanie się państw członkowskich z obowiązku przyjęcia odpowiednich przepisów wykonawczych utrudnia wykorzystanie potencjału EUWT i wzywa w związku z tym Komisję Europejską, by nakłoniła państwa członkowskie do wypełnienia swych zobowiązań w tej dziedzinie.

44.

Uważa, że Komisja Europejska może odegrać decydującą rolę dla zapewnienia pełnej operacyjności EUWT zgodnie z prawdziwym duchem rozporządzenia.

45.

Wzywa Komisję Europejską, by ponagliła państwa członkowskie do przyjęcia niezbędnych przepisów wykonawczych, udzielając jednocześnie odpowiedniego wsparcia właściwym władzom krajowym poprzez przyjęcie wytycznych, kryteriów interpretacji i wskazówek technicznych. W tym celu Komisja mogłaby wykorzystać prace przeprowadzone przez grupę ekspertów ds. EUWT utworzoną przez Komitet Regionów.

46.

Ma nadzieję, że w przypadku gdyby nadal nie podjęto działań, Komisja Europejska rozważy możliwość wszczęcia koniecznego postępowania w sprawie naruszenia przepisów wobec państw członkowskich, które bez uzasadnionej przyczyny nie wywiązały się z obowiązku przyjęcia niezbędnych środków wykonawczych do rozporządzenia.

47.

Uważa, że Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej można promować przez konkretne działania wspólnotowe w dziedzinie komunikacji i kształcenia, a także przez wszelkie inne przydatne środki, w tym zachęty o charakterze prawnym, gospodarczym i finansowym.

48.

W związku z tym uważa, że podstawowe bodźce ekonomiczno-finansowe można podzielić na dwie duże grupy. Sugeruje zatem, by pierwsze z nich zakładały przygotowanie odrębnego programu z udziałem finansowania wspólnotowego, zasadniczo ze środków EFRR, który służyłby do tworzenia nowych EUWT lub do przekształcania planowanych projektów współpracy, zarządzanych w ramach starych, konwencjonalnych systemów.

49.

Zwraca uwagę, że druga grupa bodźców ekonomiczno-finansowych zakładałaby włączenie do ogłoszeń opracowywanych przez Komisję wyższych wymagań co do skuteczności przy ocenie projektów, jeśli są one związane z utworzeniem EUWT oraz uwzględnienie kwestii jego trwania po zakończeniu samego projektu. Przyczyniłoby się to do nadania instytucjonalnego charakteru kulturze współpracy w perspektywie średnio- i długoterminowej i do poszukiwania nowych formuł finansowania obok sięgania do budżetu wspólnotowego.

50.

Jeśli chodzi o środki natury prawnej, które należy przyjąć, aby przyczynić się do powodzenia tej formy instytucjonalnej w całej UE, uważa, iż odpowiedzialność spoczywa tu w pierwszym rzędzie na Komisji, przy technicznym wsparciu ze strony Komitetu Regionów.

51.

Proponuje Komisji Europejskiej prowadzenie bardziej intensywnych działań informacyjnych w swych dyrekcjach generalnych w celu pogłębienia wiedzy na temat roli EUWT w realizacji polityki sektorowej Unii Europejskiej.

52.

Deklaruje swą gotowość do współpracy z podmiotami instytucjonalnymi w podejmowaniu wyżej opisanych działań promocyjnych.

53.

Przypomina, że posiada specjalne kompetencje w zakresie konsultacji w sprawach współpracy transgranicznej zgodnie z art. 265 Traktatu WE:

54.

Potwierdza zamiar pełnienia kluczowej roli w zakresie informowania i promowania instrumentu EUWT poprzez mobilizację sił politycznych, inicjatywy z zakresu komunikacji, tworzenie sieci wymiany doświadczeń i sprawdzonych rozwiązań, działalność badawczą.

55.

Podkreśla, ze powołano grupę ekspertów terytorialnych ds. EUWT, której zadaniem jest monitorowanie przyjmowania krajowych przepisów wykonawczych i ułatwiania wymiany doświadczeń związanych z utworzeniem i zarządzaniem EUWT na szczeblu terytorialnym.

56.

Zobowiązuje się do wskazania możliwości oferowanych zarówno przez ustawodawstwa państw członkowskich, jak i państw trzecich sąsiadujących z UE w celu maksymalnego zwiększenia możliwości współpracy między samorządami terytorialnymi Unii Europejskiej i państw trzecich.

57.

Nasili współpracę z paneuropejskimi organizacjami regionalnymi, które mają konkretne i długie doświadczenia w dziedzinie transeuropejskiej współpracy terytorialnej.

58.

Podkreśla, że ścisła współpraca międzyinstytucjonalna, angażująca instytucje europejskie, rządy krajowe, samorządy regionalne i lokalne stanowi zasadniczy warunek powodzenia EUWT i współpracy terytorialnej.

9.10.2008   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 257/20

—

Uważa, że Unia Europejska musi jak najszybciej stworzyć rzeczywistą wspólną politykę imigracyjną, uwzględniając kompetencje poszczególnych szczebli władzy, a jednocześnie wykonując zadania, które należą do jej własnych kompetencji.

—

Wyraża zadowolenie z inicjatyw podjętych przez Komisję celem ustanowienia mechanizmów ułatwiających uregulowaną migrację pracowników, o ile istnieje brak proporcji między restrykcyjnymi środkami przyjętymi w ramach walki z nieuregulowaną imigracją a środkami na rzecz imigracji uregulowanej, i wzywa Komisję do prowadzenia całościowej europejskiej polityki migracyjnej oraz zapewnienia, iż działania na szczeblu europejskim przyniosą wartość dodaną, jak ma to miejsce w przypadku wysoko wykwalifikowanej siły roboczej.

—

Zgadza się co do tego, że nielegalne zatrudnienie jest jednym z głównych czynników nieuregulowanej imigracji; w związku z tym państwa członkowskie powinny się na nim skoncentrować i nasilić działania celem podjęcia wszystkich niezbędnych środków na rzecz zwalczania nielegalnej pracy.

—

Wyraża żal, iż kwestia roli Komitetu Regionów nie została wspomniana w żadnym z dokumentów wskazanych jako źródłowe oraz zaniepokojenie wobec niewielkiej uwagi poświęconej wymiarowi terytorialnemu, pomimo uznanej roli samorządów lokalnych i regionalnych w zarządzaniu zjawiskiem migracji oraz roli konsultacyjnej Komitetu Regionów w tej dziedzinie.

—

Stwierdza, że w związku z jednoczesnym pojawieniem się wymiaru zewnętrznego omawianej polityki oraz wspólnotowych instrumentów zarządzania imigracją, należy wzmocnić również wymiar terytorialny, włączając samorządy lokalne i regionalne w opracowanie całościowego podejścia do migracji. Pragnie zatem, by Komisja Europejska umożliwiła Komitetowi Regionów odgrywanie bardziej proaktywnej roli w początkowej fazie działań wspólnotowych.

—

Wyraża zadowolenie z inicjatywy na rzecz migracji wahadłowej i uważa, że może ona pozytywnie oddziaływać na rynki pracy państw członkowskich i na rozwój krajów pochodzenia.

Sprawozdawca

:

Anna TERRÓN I CUSÍ (ES/PSE) przedstawicielka rządu wspólnoty autonomicznej Katalonii przy Unii Europejskiej

1.

Uważa, że Unia Europejska musi jak najszybciej stworzyć rzeczywistą wspólną politykę imigracyjną, uwzględniając kompetencje poszczególnych szczebli władzy, a jednocześnie wykonując zadania, które należą do jej własnych kompetencji.

2.

Wyraża zadowolenie z inicjatyw podjętych przez Komisję celem ustanowienia mechanizmów ułatwiających uregulowaną migrację pracowników, o ile istnieje brak proporcji między restrykcyjnymi środkami przyjętymi w ramach walki z nieuregulowaną imigracją a środkami na rzecz imigracji uregulowanej, i wzywa Komisję do prowadzenia całościowej europejskiej polityki migracyjnej oraz zapewnienia, iż działania na szczeblu europejskim przyniosą wartość dodaną, jak ma to miejsce w przypadku wysoko wykwalifikowanej siły roboczej.

3.

Zgadza się co do tego, że nielegalne zatrudnienie jest jednym z głównych czynników nieuregulowanej imigracji; w związku z tym państwa członkowskie powinny się na nim skoncentrować i nasilić działania celem podjęcia wszystkich niezbędnych środków na rzecz zwalczania nielegalnej pracy.

4.

Jest zdania, że środki zmierzające do zwalczania nielegalnego rynku pracy muszą być ukierunkowane przede wszystkim na tych pracodawców lub osoby prywatne, którzy zatrudniają osoby przebywające nielegalnie w którymś z państw członkowskich. Sami imigranci często znajdują się w bardzo trudnej sytuacji, co łatwo może zostać wykorzystane w sposób niemoralny lub bezprawny.

5.

Uważa, że jedno zezwolenie jest odpowiednim narzędziem dla uniknięcia nieuregulowanej imigracji; przypomina, że art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej uznaje prawo do dobrej administracji.

6.

Uważa, że współpraca z krajami trzecimi jest sprawą podstawową w całościowym i spójnym podejściu do imigracji, jak uznała to Rada Europejska w swych konkluzjach w 2005 r. (1), w których przypomniała, że „zagadnienia migracji są centralnym elementem stosunków UE z licznymi krajami trzecimi, w tym w szczególności z regionami sąsiadującymi z Unią”.

7.

Opowiada się za tym, by przy tworzeniu tzw. partnerstw na rzecz mobilności dawać pierwszeństwo tym krajom trzecim, które są gotowe podejmować znaczne wysiłki w celu zwalczania nielegalnej imigracji i handlu ludźmi.

8.

Wyraża zadowolenie z propozycji mających na celu ściślejszą współpracę z krajami trzecimi poprzez partnerstwo na rzecz mobilności oraz pomoc techniczną lub finansową; wzywa Komisję do poszukiwania nowych form współpracy z krajami pochodzenia i tranzytu opartych na zasadach równości, a także do stworzenia atmosfery zaufania umożliwiającej tym krajom współpracę w dziedzinie walki z nieuregulowaną imigracją oraz do ustanowienia racjonalnych mechanizmów imigracji uregulowanej.

9.

Zwraca uwagę na kluczową rolę, którą odgrywają samorządy lokalne i regionalne w negocjacjach i stosunkach z krajami pochodzenia i tranzytu, szczególnie w takich dziedzinach jak rozwój i współpraca. Przypomina o istotnej roli samorządów lokalnych i regionalnych w odpowiednim funkcjonowaniu takich programów jak AENEAS, MEDA i TACIS. Podkreśla związki z krajami pochodzenia i tranzytu oraz wiedzę zdobytą dzięki wspólnocie imigrantów.

10.

Wyraża żal, iż kwestia roli Komitetu Regionów nie została wspomniana w żadnym z dokumentów wskazanych jako źródłowe oraz zaniepokojenie wobec niewielkiej uwagi poświęconej wymiarowi terytorialnemu, pomimo uznanej roli samorządów lokalnych i regionalnych w zarządzaniu zjawiskiem migracji oraz roli konsultacyjnej Komitetu Regionów w tej dziedzinie.

11.

Stwierdza, że w związku z jednoczesnym pojawieniem się wymiaru zewnętrznego omawianej polityki oraz wspólnotowych instrumentów zarządzania imigracją, należy wzmocnić również wymiar terytorialny, włączając samorządy lokalne i regionalne w opracowanie całościowego podejścia do migracji. Pragnie zatem, by Komisja Europejska umożliwiła Komitetowi Regionów odgrywanie bardziej proaktywnej roli w początkowej fazie działań wspólnotowych (2).

12.

Podkreśla pracę administracji lokalnej i regionalnej wykonywaną w ramach działań na rzecz integracji imigrantów oraz zapewniania odpowiedniego funkcjonowania mechanizmów dostępu do rynku pracy. Zwraca uwagę na rolę, jaką może ona odgrywać w szkoleniu imigrujących pracowników celem ich integracji zarówno na europejskich rynkach pracy, jak i — w wypadku powrotu — na rynku pracy w kraju pochodzenia.

13.

Przypomina, że samorządy lokalne i regionalne odgrywają kluczową rolę w świadczeniu usług publicznych imigrantom (z imigracji uregulowanej i nie), szczególnie w zakresie ich przyjmowania, usług zdrowotnych, edukacji i mieszkalnictwa. Jak przypomniano w deklaracji z piątej konferencji parlamentów regionów stołecznych Unii Europejskiej w kwietniu 2006 r., dla niektórych regionów i gmin zjawisko imigracji powodowało w przeszłości, i nadal powoduje, znaczne koszty w dziedzinie usług publicznych. W związku z tym należy przeanalizować nowe formy działania pozwalające administracjom lokalnym i regionalnym na odgrywanie aktywniejszej roli w opracowywaniu inicjatyw i strategii krajowych w dziedzinie dostępu do rynku pracy i integracji w jego ramach.

14.

Opowiada się za używaniem wyrażenia „imigracja nieuregulowana”, gdyż w wielu językach urzędowych UE termin „nielegalna” wyraźnie odsyła do postaw przestępczych; w każdym razie wzywa do odstąpienia od stosowania terminu „nielegalny imigrant”.

15.

Zauważa odniesienie do innych obszarów polityki UE, które mogą mieć znaczenie dla imigrantów, takich jak polityka rozwoju, europejska strategia na rzecz zatrudnienia oraz działania związane z polityką społeczną i gospodarczą; w związku z tym wzywa do lepszej koordynacji wszystkich działań dotyczących imigrantów.

16.

Wzywa Komisję, by uwzględniła przewidywania państw członkowskich w zakresie zapotrzebowania na pracowników na podstawie informacji przekazanych przez te państwa Eurostatowi oraz informacji o zawodach, w których istnieją problemy z zaspokojeniem potrzeb, tak aby lepiej poznać działania i prognozy w poszczególnych państwach członkowskich UE. Jednak należy przy tym szanować krajowe kompetencje w zakresie dopuszczania obywateli krajów trzecich do rynku pracy.

17.

Podkreśla znaczenie wiarygodnego i aktualnego systemu statystycznego umożliwiającego państwom członkowskim dobrowolną wymianę informacji i doświadczeń w zakresie polityki zatrudnienia i rynku pracy, zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 862/2007 w sprawie statystyk Wspólnoty z zakresu migracji i ochrony międzynarodowej (3).

18.

Podkreśla znaczenie samorządów lokalnych i regionalnych w uzyskiwaniu informacji i danych statystycznych oraz wkład, jaki mogą wnieść samorządy lokalne i regionalne np. w opracowanie europejskiego portalu na temat imigracji lub też wzbogacenie usług sieci EURES. Samorządy lokalne i regionalne zarządzają licznymi portalami internetowymi, które mogą uzupełnić te inicjatywy.

19.

Wyraża niepokój wobec pomijania milczeniem umów międzynarodowych podpisanych przez państwa członkowskie w ramach Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP). Przypomina, że państwa te powinny działać zgodnie z deklaracją MOP z 1998 r. dotyczącą podstawowych zasad i praw w pracy, z planem działania na rzecz pracowników migrujących (MOP, 2004) i, ogólnie, z zasadą poszanowania podstawowych praw osoby, zgodnie z zapisami obowiązujących umów międzynarodowych.

20.

Uważa za niezmiernie istotne utworzenie sieci samorządów lokalnych i regionalnych w celu opracowania narzędzi statystycznych i wspólnych wskaźników, które pozwolą w większym stopniu zapoznać się z rzeczywistą migracją.

21.

Zwraca uwagę na znaczenie wspierania organizacji stałych grup roboczych i forów (konferencji, seminariów itp.) dla wymiany doświadczeń i wzorcowych działań w zakresie przyjmowania oraz społecznej i zawodowej integracji imigrantów.

22.

Popiera ratyfikację przez państwa członkowskie międzynarodowej Konwencji w sprawie ochrony praw wszystkich pracowników migrujących i członków ich rodzin.

23.

Wyraża zadowolenie z inicjatywy na rzecz migracji wahadłowej i uważa, że może ona pozytywnie oddziaływać na rynki pracy państw członkowskich i na rozwój krajów pochodzenia.

24.

Uznaje, że migracja wahadłowa może prowadzić do powstania pozytywnej więzi między krajem pochodzenia a krajem przyjmującym i może stanowić narzędzie wspierania dialogu, współpracy i wzajemnego zrozumienia.

25.

Podkreśla znaczenie dobrego funkcjonowania migracji wahadłowej, jeśli chcemy uniknąć przekształcenia jej w źródło imigracji nieuregulowanej, a także skutecznych kanałów gwarantujących powrót imigrantów i sprzyjających zjawisku wahadłowości. Przypomina jednocześnie, że migracja wahadłowa nie może zastępować imigracji stałej ani ograniczyć inicjatyw państw członkowskich w zakresie działań na rzecz integracji imigrantów.

26.

Zaleca ściślejsze powiązanie polityki imigracyjnej z innymi obszarami polityki będącymi w kompetencji UE, tak aby poprawić sytuację gospodarczą i społeczną krajów pochodzenia i przyczynić się do eliminowania czynników wywołujących nielegalną migrację (4).

27.

Wyraża zadowolenie z partnerstw na rzecz mobilności z krajami trzecimi i uznaje znaczenie dążenia do umów o stowarzyszeniu z krajami pochodzenia. Komisja podkreśla w swoim komunikacie, że przy zawieraniu partnerstw na rzecz mobilności należy wziąć pod uwagę podział kompetencji między UE a państwa członkowskie. W ramach tych partnerstw należy uwzględnić instrumenty dla potrzeb wspólnego zarządzania przepływami migracyjnymi, środki na rzecz zwalczania nieuregulowanej imigracji oraz ułatwiania readmisji i powrotu uczestników nieuregulowanej imigracji, a także mechanizmy przyczyniające się do rozwoju gospodarczego tych krajów.

28.

Podkreśla znaczenie zawarcia umów o readmisji z krajami trzecimi w ramach podejmowanych zobowiązań i zwraca uwagę na konieczność dokonywania wydaleń z poszanowaniem praw imigrantów i praw uznanych na płaszczyźnie międzynarodowej.

29.

Wnosi o uznanie praw samorządów lokalnych i regionalnych w międzynarodowej współpracy transgranicznej i wzywa do wspierania ich udziału w Europejskim Instrumencie Sąsiedztwa. Zachęca władze lokalne i regionalne do podjęcia współpracy z samorządami terytorialnymi w państwach pochodzenia, przy wykorzystaniu programów Komisji Europejskiej, a zwłaszcza wspólnie zaplanowanej pilotażowej inicjatywy na rzecz współpracy terytorialnej z regionami ultraperyferyjnymi i sąsiadującymi krajami trzecimi. Przypomina, że to one zdają sobie najlepiej sprawę ze skutków gospodarczych i społecznych imigracji i jej konsekwencji dla regionów pochodzenia.

30.

Przypomina o konieczności przeanalizowania skutków migracji wahadłowej dla krajów pochodzenia oraz znaczenia dla tych krajów przesyłanych do nich przekazów pieniężnych. Zaleca, w świetle wyników tych analiz, zastosowanie niezbędnych instrumentów, aby to przesyłanie ułatwić.

31.

Wnosi o zbadanie możliwości włączenia regionów i miast pochodzenia i przeznaczenia przepływów migracyjnych do partnerstw na rzecz mobilności, co przyczyniłoby się do ułatwienia mobilności imigrantów i miało pozytywny wpływ na ich integrację społeczną.

32.

Podkreśla konieczność wspierania mechanizmów na rzecz mobilności w ramach UE imigrantów przebywających i pracujących legalnie w jednym z państw członkowskich.

33.

Podkreśla, że państwa trzecie tworzące partnerstwa na rzecz mobilności powinny dążyć do skutecznego sprzyjania powrotom i reintegracji imigrantów poprzez czynne środki zmierzające do wspierania efektywnej infrastruktury pracy i godnych stosunków pracy. Organy państwa przyjmującego powinny zwracać na to uwagę państwom pochodzenia, z którymi zawarły partnerstwo na rzecz mobilności, oraz wspierać je poprzez doradztwo i inne działania, które nie wiązałyby się jednak z nakładami finansowymi.

34.

Z aprobatą przyjmuje pomysł wydawania wiz pozwalających na wielokrotny wjazd i mających długi okres ważności celem ułatwienia migracji wahadłowej. Popiera inicjatywy na rzecz udziału w rynkach pracy państw członkowskich obywateli państw trzecich przyjętych wcześniej jako studenci oraz tych, którzy uczestniczyli w mechanizmach migracji wahadłowej i wypełnili swe zobowiązania co do powrotu.

35.

Wzywa Komisję do poczynienia wszelkich wysiłków, by po powrocie do kraju pochodzenia uczestnicy migracji wahadłowej mogli przenieść do swego kraju nabyte przez nich prawa emerytalne.

36.

Z zadowoleniem przyjmuje zwiększenie zachęt w dziedzinie współpracy z krajami trzecimi, jako środek dodatkowy wobec innych działań, co sprzyja udziałowi samorządów lokalnych i regionalnych w projektach rozwoju.

37.

Popiera pomysł stworzenia wspólnych ośrodków składania wniosków wizowych w krajach trzecich i wzywa, by inicjatywa ta przełożyła się nie na wzrost obciążeń biurokratycznych, lecz na uproszczenie i na zwiększenie elastyczności.

38.

Popiera zamiar Komisji dotyczący zwalczania pracy nielegalnie wykonywanej przez osoby z państw trzecich. Stosowanie sankcji — o charakterze ekonomicznym, administracyjnym lub, jeśli to uzasadnione, karnym — za naruszenie unijnych przepisów leży w kompetencjach państw członkowskich, z wyjątkiem sankcji, które mają gwarantować skuteczność prawa UE.

39.

Stwierdza, że konieczne jest sprawdzenie adekwatności użycia terminu „pracodawca” lub „przedsiębiorca” w poszczególnych wersjach językowych dyrektywy. Uważa, że jeśli w przepisach danego państwa istnieje rozróżnienie między tymi terminami, to stosowniejsze byłoby użycie terminu „pracodawca” zamiast „przedsiębiorca”, tak aby oddzielić pojęcie ducha przedsiębiorczości od zachowań przestępczych i uwzględnić sytuacje, w których ktoś może proponować legalne zatrudnienie, nie będąc przedsiębiorcą w sensie prawnym.

40.

Uważa, że walka z nieuregulowaną pracą powinna być prowadzona za pomocą kar przeciwko osobom zatrudniającym pracowników o nieuregulowanej sytuacji, ale także poprzez wzmocnienie inspekcji pracy, zwiększenie możliwości legalnego zatrudniania oraz rozważenie alternatywnych systemów, pozwalających na wykorzystanie wzorcowych rozwiązań. Wyniki inspekcji pracy powinny być podawane do wiadomości publicznej, aby konsumenci i potencjalni pracownicy mogli świadomie podejmować decyzje.

41.

Potwierdza priorytetowe znaczenie walki z nieuregulowaną pracą, będącą jednym z głównych czynników przyciągania i podtrzymywania przepływów nieuregulowanej migracji, w działaniach UE związanych z polityką imigracji. Uważa, że podstawa prawna dyrektywy powinna skupiać się na walce z nieuregulowaną pracą celem ograniczenia nieuregulowanej imigracji, a nie odwrotnie.

42.

Przypomina, że samorządy lokalne i regionalne, w zgodzie z przepisami krajowymi, mogą odegrać istotną rolę w stosowaniu środków kontrolnych i nadzorowaniu rynku pracy oraz że należy w razie potrzeby zwiększyć zasoby ludzkie i materialne, aby podnieść liczbę inspekcji.

43.

Uważa, że w ramach walki z nieuregulowaną pracą należy zwrócić szczególną uwagę na zwalczanie nielegalnego przemytu imigrantów i handlu ludźmi. Wskazuje na rolę mafii i sieci przestępczych w podtrzymywaniu, ogólnie, zjawiska nieuregulowanej imigracji, a w szczególności wykorzystywania osób na rynku pracy, które to zjawisko stało się opłacalną działalnością przestępczą.

44.

Popiera inicjatywy dążące do zwalczania nieuregulowanej pracy i zaleca promowanie w tej dziedzinie wspólnych inicjatyw różnych szczebli administracji (krajowej, regionalnej i lokalnej) oraz podmiotów społecznych (głównie organizacji pracodawców i związków zawodowych, ale także organizacji pozarządowych i stowarzyszeń). Wzywa do podjęcia działań informacyjnych w niektórych sektorach celem zniechęcenia pracodawców do korzystania z nieuregulowanej pracy i poinformowania ich o korzyściach płynących z legalnego zatrudniania pracowników.

45.

Uważa, że wyłączenie z zakresu stosowania dyrektywy osób prywatnych zatrudniających pracowników o nieuregulowanym statusie nie miałoby żadnego sensu; jednakże zwraca uwagę na to, że rozwiązanie tego problemu jest niemożliwe bez podjęcia adekwatnych działań, takich jak elastyczne i uzupełniające formy legalnego zatrudnienia, tak by pokryć niedobór siły roboczej na rynku pracy.

46.

Zwraca uwagę na znaczenie poprawy elastyczności i szybkiego podejmowania zatrudnienia czasowego, a także określenia zasad co do imigracji o charakterze sezonowym, jak przewiduje to plan działania w sprawie legalnej imigracji z roku 2005, tak aby uniknąć podtrzymywania zjawiska nieuregulowanego zatrudnienia.

47.

Zwraca uwagę na skrajnie niepewną sytuację zawodową i osobistą wielu kobiet imigrantek w Unii Europejskiej i wzywa do poświęcenia tej kwestii większej uwagi.

48.

Popiera decyzję co do niekarania obywateli państw trzecich, których dotyczy wniosek w sprawie dyrektywy, choć wymóg wydania decyzji o powrocie lub wydaleniu (5) może być rozumiany jako kara. Z aprobatą przyjmuje kary ekonomiczne dla popełniających wykroczenie, szczególnie karę polegającą na opłaceniu kosztów powrotu, która może zostać powiększona o koszt zakwaterowania i przejazdu imigranta, aż do zakończenia procedury związanej z powrotem. Podkreśla, że Unia Europejska musi gwarantować spójność instrumentów prawnych, obejmujących środki dotyczące powrotu, oraz ich adekwatność odnośnie do poszanowania praw podstawowych.

49.

Zaleca podjęcie decyzji zapewniających pracownikom wracającym do kraju pochodzenia wypłatę należnego im wynagrodzenia.

50.

Pragnie większej ochrony ze strony właściwych organów państw członkowskich dla pracowników, którzy padli ofiarą nadużyć. Wnosi o rozważenie możliwości przyznania im długotrwałego zezwolenia na pobyt, szczególnie w przypadkach skrajnych, zgodnie z dyrektywą 2004/81/WE w sprawie dokumentu pobytowego wydawanego obywatelom państw trzecich, którzy są ofiarami handlu ludźmi lub wcześniej byli przedmiotem działań ułatwiających nielegalną imigrację, którzy współpracują z właściwymi organami.

51.

Pozytywnie przyjmuje inicjatywy mające na celu promowanie legalnych dróg imigracji w UE oraz dążenia do zharmonizowania różnych złożonych mechanizmów dostępu do rynku pracy w państwach członkowskich.

52.

Podkreśla niezbędny charakter działań takich jak „niebieska karta”, których celem jest uczynienie Unii Europejskiej bardziej atrakcyjnym miejscem docelowym przepływów migracyjnych pracowników wykwalifikowanych i wysoko wykwalifikowanych, a także zaspokojenie potrzeb europejskich rynków pracy oraz powodzenie strategii lizbońskiej. Wnosi o to, by Komisja przedstawiła bardziej jednoznaczne definicje pojęć wykwalifikowani i wysoko wykwalifikowani imigranci i sugeruje, że owa definicja powinna uwzględniać poziom wykształcenia imigrantów, ich doświadczenia zawodowe, znajomość języków oraz inne istotne czynniki.

53.

Przypomina, że nie należy lekceważyć wkładu pracowników niewykwalifikowanych lub nisko wykwalifikowanych na rynkach pracy w niektórych państwach europejskich i przypomina Komisji — po sprawdzeniu i ocenie możliwości zatrudnienia pracowników niewykwalifikowanych lub nisko wykwalifikowanych — o zobowiązaniach Rady dotyczących przybliżenia procedur przyjmowania z powodów związanych z zatrudnieniem, jak przewidziano w Planie polityki w dziedzinie legalnej migracji.

54.

Uważa, że „niebieska karta” nie powinna być przyznawana tylko pracownikom wykwalifikowanym ubiegającym się o wjazd na teren UE, ale że należy ją również wydawać tym, którzy przebywają już na obszarze jednego z państw członkowskich.

55.

Uważa za niezbędne uzyskanie wiarygodnych podstawowych informacji co do zapotrzebowania na pracowników wykwalifikowanych na rynkach pracy państw członkowskich. Wzywa Komisję do opracowania jednolitej i skutecznej metody gromadzenia i przedstawiania danych statystycznych w tej dziedzinie, zgodnie z rozporządzeniem nr 862/2007.

56.

Zwraca się do państw członkowskich o zwiększanie udziału samorządów lokalnych i regionalnych w określaniu liczby zezwoleń na wjazd dla obywateli państw trzecich ubiegających się o pracę wymagającą wysokich kwalifikacji. Wyraża żal, że przepis taki nie został jasno zapisany we wniosku w sprawie dyrektywy.

57.

Zastanawia się, czy mobilność pracowników wysoko wykwalifikowanych może ucierpieć z powodu wymogu co najmniej dwuletniego pobytu w pierwszym państwie członkowskim. Wzywa Komisję do poszukiwania form zastępczych zapewniających mobilność pracowników i sprostanie potrzebom rynków pracy państw członkowskich.

58.

Z zadowoleniem przyjmuje warunki wjazdu dla członków rodzin pracowników wysoko wykwalifikowanych, co może okazać się decydującym czynnikiem przy zatrudnianiu personelu wysoko wykwalifikowanego, jak wskazuje na to doświadczenie innych krajów, takich jak Australia, Kanada czy Stany Zjednoczone.

59.

Przypomina o konieczności uniknięcia drenażu mózgów w krajach rozwijających się i wyraża zaniepokojenie w związku z deklaracjami Międzynarodowej Organizacji Pracy, zgodnie z którymi programy przyjmowania pracowników wykwalifikowanych (w tym niedawne inicjatywy Komisji w sprawie migracji wahadłowej) pogłębiają problem drenażu mózgów (6).

60.

Zaleca przeprowadzenie wiarygodnej, opartej na danych statystycznych, analizy poświęconej drenażowi mózgów i jego skutkom dla krajów pochodzenia, tak aby opracować wspólne działania z krajami pochodzenia i uniknąć, o ile to tylko możliwe, zagrożeń i konsekwencji związanych z tym zjawiskiem.

61.

Wzywa Komisję do podjęcia wszelkich odpowiednich działań na rzecz przemieszczania się osób wykwalifikowanych („przepływu mózgów”), będącego alternatywą dla drenażu mózgów. Koncepcja ta polega na tym, że imigranci wracają do kraju pochodzenia i dzielą się umiejętnościami nabytymi w kraju przyjmującym (7), co z kolei pozwala na dynamiczniejsze i pogłębione stosunki pomiędzy społecznością pochodzenia a społecznością przyjmującą.

62.

Wyraża zadowolenie w związku z propozycją ustanowienia łącznego wniosku o zezwolenie na pobyt i pracę i wzywa do ulepszenia ścieżek administracyjnych mogących ułatwić formalności związane z otrzymaniem takiego zezwolenia.

63.

Przyjmuje z aprobatą każdą propozycję dążącą do uproszczenia procedur wjazdowych do UE w celach zawodowych i wnosi o ustanowienie bardziej elastycznych procedur w odniesieniu do wniosków i do udzielania zezwoleń, tak aby zapewnić skuteczne działanie systemu.

64.

Uważa, że jedno zezwolenie jest odpowiednim narzędziem w walce z nieprzestrzeganiem przepisów, co jest poważnym problemem w krajach Unii Europejskiej i co narusza prawo do dobrej administracji zapisane w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.

65.

Wyraża zadowolenie z uznania wspólnego zbioru praw dla wszystkich osób posiadających jedno zezwolenie i przypomina, że prawa te muszą być uwzględniane w powiązaniu z międzynarodowymi standardami ochrony MOP.

66.

Przypomina, że opinia CdR 233/2006 (8) kładzie nacisk na znaczenie poprawy mechanizmów uznawania i zrównania tytułów i dyplomów zawodowych oraz, ogólnie, uprawnień zawodowych imigrantów celem ułatwienia im integracji zgodnej z ich umiejętnościami.

67.

Wyraża zadowolenie z gwarancji związanych z procedurą składania jednego wniosku o łączne zezwolenie, a szczególnie z konieczności uzasadnienia decyzji odmownej i z możliwości złożenia odwołania od takiej decyzji.

68.

Podkreśla, że w myśl zasady pomocniczości państwa członkowskie powinny uwzględniać samorządy lokalne i regionalne w opracowywaniu polityki imigracyjnej, szczególnie jeśli chodzi o aspekty integracji i rynku pracy, tak aby samorządy te mogły uczestniczyć w podejmowaniu decyzji co do ustalania liczby cudzoziemców uprawnionych do wjazdu na ich obszar oraz co do ich profilu zawodowego.

9.10.2008   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 257/26

—

Jest przekonany, że takie wartości jak demokracja i prawa człowieka, określone w karcie praw podstawowych załączonej do traktatu z Lizbony, są fundamentem procesu integracji europejskiej, zaś poprawa ochrony praw człowieka na obszarze UE zwiększy wiarygodność działań służących wspieraniu demokracji i praw człowieka w jej stosunkach zewnętrznych.

—

Podkreśla, że demokracja i prawa człowieka są przede wszystkim kwestiami o znaczeniu ogólnoświatowym i stanowią dobro publiczne, zaś w wielu społeczeństwach obowiązek zagwarantowania tych praw w stosunku do pojedynczych obywateli spoczywa przede wszystkim na władzach lokalnych. Zważywszy, że omawiany instrument jest w dużej mierze skoncentrowany na wzmocnieniu instytucji publicznych, więcej uwagi można w nim było poświęcić władzom lokalnym i regionalnym.

—

Zwraca również uwagę na możliwość włączenia do celu nr 5 strategii Komitetu Regionów w zakresie monitorowania przebiegu wyborów w celu rozbudowy demokracji na szczeblu bliskim obywatelom oraz zwiększenia w społeczeństwie poczucia odpowiedzialności za procesy demokratyczne.

—

Uważa, że wsparcie obserwacji wyborów jest ważną częścią budowania demokracji i jest zdania, że w przyszłych unijnych strategiach dotyczących obserwacji wyborów należy zwrócić szczególną uwagę na monitorowanie wyborów do władz lokalnych i regionalnych w krajach trzecich.

—

Uważa, że w ramach unijnych obserwacji wyborów do władz krajowych należy poświęcić więcej uwagi ocenie wpływu działań wspierania demokracji na szczeblu lokalnym i regionalnym.

Sprawozdawca

:

Heini UTUNEN-ZIV (FI/ALDE), członek rady miasta Jyväskylä

1.

Podkreśla swoje przekonanie, że takie wartości jak demokracja i prawa człowieka, określone w karcie praw podstawowych załączonej do traktatu z Lizbony, są fundamentem procesu integracji europejskiej, zaś poprawa ochrony praw człowieka na obszarze UE zwiększy wiarygodność działań służących wspieraniu demokracji i praw człowieka w jej stosunkach zewnętrznych.

2.

Uważa za niezwykle ważne, że Unia Europejska uznaje demokrację i prawa człowieka za uniwersalne wartości, które należy aktywnie propagować na całym świecie, i że wspiera działania na ich rzecz w krajach trzecich.

3.

Przypomina, że zgodnie z konsekwentnie stosowanym stanowiskiem Komitetu Regionów niemożliwe jest prawdziwie demokratyczne sprawowanie rządów bez znacznego przekazania kompetencji samorządom lokalnym i regionalnym, zaś poprzez współpracę w poszukiwaniu realnych rozwiązań dla konkretnych, codziennych problemów władze lokalne i regionalne mogą budować zaufanie wśród obywateli, wiarę w wartość demokracji lokalnej i dialogu międzykulturowego. Mogą one zapewnić większą odpowiedzialność lokalną i bardziej zrównoważony proces budowania potencjału w zakresie wspierania demokracji i praw człowieka.

4.

Podkreśla, że demokracja i prawa człowieka są przede wszystkim kwestiami o znaczeniu ogólnoświatowym i stanowią dobro publiczne, zaś w wielu społeczeństwach obowiązek zagwarantowania tych praw w stosunku do pojedynczych obywateli spoczywa przede wszystkim na władzach lokalnych. Zważywszy, że omawiany instrument jest w dużej mierze skoncentrowany na wzmocnieniu instytucji publicznych, więcej uwagi można w nim było poświęcić władzom lokalnym i regionalnym.

5.

Wyraża uznanie dla wyjątkowego wkładu EIDHR w rozwój i konsolidację demokracji oraz państwa prawa w krajach trzecich na całym świecie, a także dla jego roli w opracowaniu jednolitego i spójnego planu działania UE w tej dziedzinie.

6.

Uważa, że EIDHR jest realnym atutem Europy, wzmacniającym jej pozycję w dziedzinie wspierania demokracji i praw człowieka w krajach trzecich. Komitet podkreśla, że wyrażany przez UE zamiar wspierania demokracji nie oznacza, że UE powinna lub może przenosić swój model na zewnątrz lub narzucać jego przyjęcie krajom trzecim. EIDHR umożliwia jedynie intensywniejsze propagowanie wspólnych zasad wolności jednostki. Zwraca uwagę na to, że przyjęta przez Radę Europy Europejska karta samorządu terytorialnego w dużym stopniu posłużyła wielu nowym demokracjom Europy jako źródło inspiracji i drogowskaz przy tworzeniu sprawnych samorządów lokalnych. Także nowy projekt europejskiej karty na rzecz demokracji regionalnej Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych Europy (CLRAE, Rada Europy) może służyć temu celowi.

7.

Podkreśla, że ze względu na cel strategii, którym jest zapewnienie wsparcia bez względu na zgodę rządu państwa trzeciego, KR uważa, że demokratycznie wybrane władze lokalne i regionalne w zainteresowanych krajach powinny zostać uznane za partnerów w realizacji zadań EIDHR i wyraźnie uwzględnione na liście podmiotów na równi z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego.

8.

Przypomina, że w państwach, z którymi zostały już nawiązane kontakty, KR ustanowił instrumenty służące realizacji jego polityki; w szczególności utworzenie trzech grup roboczych — ds. Bałkanów Zachodnich, Turcji i Chorwacji — oraz zorganizowanie cyklu konferencji na temat europejskiej polityki sąsiedztwa umożliwiło rozpoczęcie regularnego dialogu politycznego i wymianę sprawdzonych rozwiązań z przedstawicielami władz lokalnych i regionalnych krajów trzecich.

9.

Opowiada się za długofalowym podejściem strategicznym do omawianego instrumentu i związanych z nim celów. Obszary priorytetowe ulegały zmianie w poszczególnych okresach programowania i dlatego rozwój oraz ocena programu i jego inicjatyw w dłuższej perspektywie są utrudnione. Szczegółowa ocena zakończonych programów oraz przedstawianie dokładnych sprawozdań z ich realizacji pomaga w usprawnianiu przyszłych programów.

10.

Zwraca uwagę na potrzebę usprawnienia procedur wdrażania w przypadku finansowania za pomocą EIDHR i apeluje o uproszczenie faktycznej realizacji programu, aby umożliwić mniej zorganizowanym strukturom pełne i elastyczne korzystanie z tego instrumentu. Zważywszy, że EIDHR jest nadal instrumentem o dość niewielkim zasięgu, kluczem do jego skuteczności jest selektywne i strategiczne wykorzystanie.

11.

Zaleca, aby ocena i weryfikacja strategii zostały przeprowadzone z punktu widzenia władz lokalnych i regionalnych z uwzględnieniem pomocniczości w krajach trzecich. Administrowanie EIDHR nie powinno zwiększyć biurokracji do tego stopnia, by stała się ona przeszkodą przede wszystkim dla projektów, które są typowe dla lokalnych podmiotów. Należy zapewnić jego optymalną elastyczność, aby uniknąć dyskryminacji, która jest częstym elementem rozbudowanych struktur.

12.

Zaangażowanie Komitetu Regionów w propagowanie demokracji, dobrego sprawowania rządów, europejskich wartości i praw człowieka uzasadnia jego udział w realizacji omawianej strategii. Spośród zaproponowanych pięciu celów w ramach wieloletniego planowania na okres 2010-2013 szczególną uwagę należy jednak poświęcić udziałowi władz lokalnych i regionalnych w realizacji celu nr 2. KR zwraca również uwagę na możliwość włączenia do celu nr 5 strategii Komitetu Regionów w zakresie monitorowania przebiegu wyborów w celu rozbudowy demokracji na szczeblu bliskim obywatelom oraz zwiększenia w społeczeństwie poczucia odpowiedzialności za procesy demokratyczne.

13.

Podkreśla, że choć wsparcie w ramach powyższego celu kierowane jest przede wszystkim do organizacji pozarządowych, należy pamiętać, że w niektórych krajach i regionach obrońcy praw człowieka, a nawet urzędnicy władz gminnych ponoszą pewne ryzyko ze względu na sprawowaną funkcję i codzienne obowiązki. Należy poczynić starania, by pozyskać wsparcie na ich rzecz.

14.

Uważa, że na szczeblu lokalnym i regionalnym demokracja uczestnicząca i inkluzywna jest w dłuższej perspektywie najlepszym sposobem budowania sprawnie funkcjonującej demokracji, która jest skoncentrowana na potrzebach obywateli, zgodna z zasadą dobrego sprawowania rządów i która cieszy się zaufaniem i poparciem obywateli.

15.

Wzywa do wdrożenia modeli demokracji inkluzywnej, na przykład poprzez zapewnienie politycznej reprezentacji mężczyzn i kobiet, ludności tubylczej, o ile takowa występuje, oraz mniejszości lokalnych; ponadto wymiana sprawdzonych rozwiązań i wspieranie władz lokalnych w kontekście zwiększania udziału obywateli wydają się szczególnie ważne w odniesieniu do udziału mniejszości lokalnych, osób niepełnosprawnych oraz dzieci i młodzieży.

16.

Zwraca uwagę, że kluczowym elementem dobrego sprawowania rządów, wynikającym z szerokiej reprezentacji politycznej i powszechnego udziału w życiu publicznym, jest uznanie, że najlepsze decyzje podejmuje się na szczeblu najbliższym obywatelom.

17.

Podkreśla, że demokratyczne procedury odpowiedzialności — począwszy od szczebla lokalnego i regionalnego — są niezbędne dla zapewnienia przejrzystości sprawowania rządów i odgrywają kluczową rolę w zwalczaniu korupcji i ograniczaniu ubóstwa.

18.

Jest zdania, że poprzez rozwijanie kontaktów międzyludzkich na mniej oficjalnym poziomie oraz koncentrowanie się na poszukiwaniu praktycznych rozwiązań codziennych problemów obywateli władze lokalne i regionalne odgrywają istotną rolę w umacnianiu współpracy na szczeblu lokalnym między grupami o rozbieżnych interesach.

19.

Jest zdania, że społeczeństwo obywatelskie, lokalne organizacje pozarządowe oraz organizacje wspólnotowe (organizacje społeczeństwa obywatelskiego) działające na rzecz podstawowych wolności i praw człowieka, a także lokalni obrońcy praw człowieka mogą osiągnąć najlepsze rezultaty w egzekwowaniu praw politycznych, gospodarczych i społecznych na szczeblu lokalnym, gdy ich praca jest uznawana i gdy nie napotykają w niej gróźb, prześladowań i zagrożenia, oraz że wspieranie wartości demokratycznych i świadomości politycznej wśród obywateli jest szczególnie skuteczne na szczeblu lokalnym, gdy mogą oni współpracować z posiadającymi odpowiednie uprawnienia władzami lokalnymi i regionalnymi.

20.

Podkreśla wartość dodaną perspektywy lokalnej we współpracy transgranicznej w wielu dziedzinach, w tym w rozwiązywaniu konfliktów. Należy zwrócić szczególną uwagę na pozytywną rolę inicjatyw lokalnych — takich jak „dyplomacja miast” realizowana poprzez krzewienie dialogu międzykulturowego oraz środki budowania zaufania na szczeblu lokalnym — w kontekście sprzecznych interesów. Należy zatem aktywniej angażować się w planowanie ogólnoświatowych kampanii na rzecz demokracji i praw człowieka, przykładowo poprzez podejście ponadnarodowe, obejmujące również wyraźną perspektywę lokalną i regionalną.

21.

Przypomina, że choć rozmowy na temat praw człowieka są zwykle prowadzone z władzami państwowymi, kwestie demokracji z pewnością należą też do kompetencji podmiotów szczebla lokalnego i regionalnego. Niemożliwe jest utworzenie i utrzymanie sprawnie funkcjonującego systemu demokratycznego bez udziału podmiotów lokalnych i regionalnych i ich odpowiedzialności — oba szczeble pod każdym względem przyczyniają się do rozwoju tego systemu.

22.

Zważywszy, że zgodnie z definicją ONZ obrońcy praw człowieka to „osoby i organizacje zaangażowane we wspieranie i obronę praw człowieka i podstawowych wolności”, rola lokalnych decydentów i działaczy jest oczywista.

23.

Alarmuje, że w lokalnych więzieniach i komisariatach policji dochodzi do licznych przypadków znęcania się. Należy zatem podjąć aktywne starania w celu wdrożenia przepisów prawa krajowego i zobowiązań międzynarodowych na szczeblu lokalnym. Należy więc objąć wsparciem również lokalne organizacje pozarządowe obserwujące działania władz, a także szkolenia dla urzędników.

24.

Popiera wytyczną dotyczącą praw dzieci i dostrzega rolę władz lokalnych w zapewnieniu edukacji i dostępu do odpowiedniego kształcenia i odpowiedniej opieki zdrowotnej, w tym działania dotyczące praw w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, zwłaszcza wśród dziewcząt.

25.

Wyraża aprobatę dla komunikatu Komisji „Większy nacisk na kwestię dzieci w działaniach zewnętrznych UE” (COM(2008) 55 wersja ostateczna), w którym przyznaje się dzieciom szczególne miejsce w zewnętrznych działaniach UE, oraz zwraca uwagę na potrzebę stawiania interesów i praw dzieci w centrum wszystkich działań zewnętrznych UE.

26.

Z zadowoleniem przyjmuje umowy o współpracy z takimi podmiotami jak Rada Europy, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz Międzynarodowy Trybunał Karny i oczekuje, że działania na rzecz demokracji lokalnej oraz zwiększenia kompetencji władz lokalnych i regionalnych we wdrażaniu praw obywatelskich, politycznych, gospodarczych i społecznych zostaną potraktowane z należytą uwagą.

27.

Podkreśla prawo dzieci do udziału w sprawach bezpośrednio ich dotyczących, wpływania na takie sprawy i wyrażania swojej opinii, odpowiednio do ich wieku i dojrzałości (zgodnie z postanowieniami art. 12 Konwencji ONZ o prawach dziecka), zwłaszcza gdy podejmuje się decyzje dotyczące spraw lokalnych.

28.

Mając na uwadze doświadczenia i dotychczasowe działania w zakresie umacniania demokracji na szczeblu terytorialnym, przekazywania władzy niższym szczeblom oraz wspierania samorządności terytorialnej, jest przekonany, że zapewnianie poszanowania przez władze krajowe i europejskie kompetencji przyznanych władzom lokalnym i regionalnym jest niezbędne dla wspierania rzeczywistej demokracji i praw człowieka na całym świecie.

29.

Podkreśla, że obserwacja wyborów stała się w ciągu ostatnich dwóch lat jednym ze skutecznych instrumentów polityki zewnętrznej KR-u. W tym kontekście Komitet docenia doświadczenie oraz wieloletnie już zaangażowanie Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych Europy (CLRAE) w tej dziedzinie. Komitet z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zapewniono mu możliwość uczestniczenia w pracach Kongresu mających na celu wspieranie demokracji lokalnej i regionalnej.

30.

Uważa, że wsparcie obserwacji wyborów jest ważną częścią budowania demokracji i jest zdania, że w przyszłych unijnych strategiach dotyczących obserwacji wyborów należy zwrócić szczególną uwagę na monitorowanie wyborów do władz lokalnych i regionalnych w krajach trzecich.

31.

Uważa, że w ramach unijnych obserwacji wyborów do władz krajowych należy poświęcić więcej uwagi ocenie wpływu działań wspierania demokracji na szczeblu lokalnym i regionalnym.

32.

Podkreśla, że w przygotowywanej strategii na lata 2010–2013 należy uwzględnić rolę, jaką władze lokalne i regionalne mogłyby odgrywać w ramach wspomnianej inicjatywy, szczególnie z perspektywy lokalnych procesów wyborczych, a także europejską wiedzę specjalistyczną z zakresu ich monitorowania w krajach trzecich.

9.10.2008   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 257/30

—

Podkreśla, że w całej Unii Europejskiej szczebel lokalny i regionalny ponosi odpowiedzialność za ochronę i promowanie różnorodności językowej. Znajdują się w pozycji uprzywilejowanej do tego, by ustanowić konstruktywne partnerstwo z ośrodkami zajmującymi się nauką języków obcych w celu opracowania kursów nauczania i szkolenia zawodowego dostosowanych do specyficznych potrzeb lokalnych.

—

Uważa, że ze względu na znaczenie różnorodności językowej w Unii Europejskiej, do tworzenia wielojęzycznego społeczeństwa należy podejść z zamiarem optymalizacji korzyści płynących z różnorodności, ograniczając do minimum jej negatywne skutki.

—

Uważa, że każdy obywatel UE, zachowując swój język ojczysty lub języki ojczyste jako oznakę swojej tożsamości kulturowej, powinien przez całe życie dodatkowo nabywać czynną i bierną znajomość wspólnego drugiego języka, a także trzeciego języka wybranego ze względu na powinowactwo kulturowe lub wymogi mobilności społecznej i gospodarczej swojego kraju czy też regionu pochodzenia.

—

Podkreśla, że w perspektywie osiągnięcia celu „język ojczysty plus dwa inne języki”, regiony muszą odgrywać pierwszoplanową rolę, przede wszystkim w realizacji programów kształcenia.

—

Proponuje, aby zachęcać wszystkie regiony do stworzenia lokalnych forów poświęconych wielojęzyczności w celu monitorowania lokalnych trendów społecznych, gospodarczych i edukacyjnych i proponowania środków służących uwrażliwianiu ludności na uczenie się języków przez całe życie według formuły „język ojczysty plus dwa inne języki”, oraz ich motywowaniu do takiej nauki.

Sprawozdawca

:

Roberto PELLA (IT/EPP), radny prowincji Biella, wiceburmistrz Valdengo

1.

Wyraża zadowolenie, że Komisja Europejska dała silny impuls rozwojowi wielojęzyczności, tworząc 1 stycznia 2007 r. stanowisko komisarza ds. wielojęzyczności i powierzając je Leonardowi Orbanowi. Ze względu na znaczenie tego stanowiska oraz wiążące się z nim wyzwania, należy je wzmocnić, tak by umożliwić jego rozwój i skuteczną realizację związanych z nim celów.

2.

Podkreśla pierwszoplanową rolę wielojęzyczności w europejskiej agendzie politycznej, dotyczącą przekrojowo wszystkich obszarów działalności w życiu społecznym, gospodarczym i kulturalnym Europy.

3.

Zgadza się z kierunkiem prac wyznaczonym przez komisarza Orbana, który uważa, że zjawisko wielojęzyczności ma znaczenie dla pogłębienia integracji europejskiej i dialogu międzykulturowego.

4.

Ze względu na zasadnicze znaczenie różnorodności językowej w Unii Europejskiej, do tworzenia wielojęzycznego społeczeństwa należy podejść z zamiarem optymalizacji korzyści płynących z różnorodności, ograniczając do minimum jej negatywne skutki, tak aby różnorodność nie była tylko środkiem do celu.

5.

Zwraca uwagę na analizę przeprowadzoną przez grupę wysokiego szczebla ds. wielojęzyczności powołaną w 2005 r. i zgadza się, że należy:

6.

Podkreśla wyniki konsultacji przez internet rozpoczętych we wrześniu 2007 r., które wskazały następujące kluczowe aspekty wielojęzyczności:

7.

Akcentuje i popiera propozycje wysunięte przez grupę intelektualistów w odniesieniu do dialogu międzykulturowego, zapoczątkowanego z inicjatywy Komisji Europejskiej, pod kierunkiem Amina Maaloufa, a w szczególności potwierdza, że:

8.

Podkreśla, że promowanie oraz ochrona różnorodności kulturowej i językowej jest najważniejszym priorytetem. W Unii Europejskiej przez różnorodność językową należy także rozumieć znajomość i użycie:

Unia i jej państwa członkowskie powinny promować różnorodność językową w swych obszarach działania.

9.

W całej Unii Europejskiej szczebel lokalny i regionalny ponosi odpowiedzialność za ochronę i promowanie różnorodności językowej. Posiada on ponadto kompetencje w zakresie kształcenia, szkolenia zawodowego i edukacji dorosłych, stanowi element partnerstwa społecznego, a także koordynuje wzrost i rozwój na poziomie lokalnym i regionalnym.

10.

W szkoleniu zawodowym opartym na uczeniu się przez całe życie takie koncepcje, jak „wiedza” i „nauka” nabierają istotnych konotacji również ze względu na to, że rynek pracy ze swoimi licznymi możliwościami wymaga większych kompetencji językowych.

11.

Samorządy lokalne i regionalne znajdują się w pozycji uprzywilejowanej do tego, by ustanowić konstruktywne partnerstwo z ośrodkami zajmującymi się nauką języków obcych w celu opracowania kursów nauczania i szkolenia zawodowego dostosowanych do specyficznych potrzeb lokalnych.

12.

Uważa zatem, że władze lokalne i regionalne są najbardziej przygotowane do tego, by zaspokoić różnorodne potrzeby językowe na szczeblu lokalnym, bez uszczerbku dla wsparcia w tym obszarze ze strony władz centralnych/państwowych.

13.

Uważa, że Europa powinna budować swą spójność gospodarczą i społeczną, zwiększając jak najbardziej możliwości związane z mobilnością, globalizacją, kulturą europejską i poczuciem obywatelstwa europejskiego.

14.

Jednym z najważniejszych sposobów, jakimi można to osiągnąć, jest pokonanie przeszkód językowych, jakich doświadczają poszczególne kraje i obywatele, gdyż:

15.

Uważa, że jeżeli chodzi o otwartą metodę koordynacji w zakresie wielojęzyczności, Komisja musi czynić starania, by zaangażować nie tylko krajowy, lecz również lokalny i regionalny szczebel administracyjny, gdyż na nim spoczywa często główna odpowiedzialność za realizację różnych działań w danym regionie.

16.

W tym kontekście za konieczne uważa ponadto zwrócenie uwagi na poszanowanie i godność języków nieurzędowych, jakimi posługują się grupy mniejszościowe, stanowiących — na równi z językami urzędowymi — element różnorodności kultury terytorialnej, który należy uwzględnić w programach integracji europejskiej.

17.

Uważa, że konieczne jest uwzględnienie w formule „język ojczysty plus dwa inne języki” celów europejskiej polityki wielojęzyczności.

18.

Każdy obywatel UE, zachowując swój język ojczysty lub języki ojczyste jako element określający tożsamość kulturową, powinien jednocześnie przez całe życie dodatkowo nabywać czynną i bierną znajomość wspólnego drugiego języka, a także trzeciego języka wybranego ze względu na powinowactwo kulturowe lub wymogi mobilności społecznej i gospodarczej swojego kraju czy też regionu pochodzenia.

19.

Jest zdania, że dodatkowy język powinien zostać wybrany nie tylko spośród języków uznawanych za języki urzędowe UE, lecz także spośród europejskich języków mniejszościowych, a przede wszystkim języków nieeuropejskich, które stwarzają duże możliwości kulturalne, gospodarcze i społeczne dla wzrostu europejskiej konkurencyjności.

20.

Proponuje, by w europejskiej polityce wielojęzyczności za priorytetowe uznać następujące kluczowe zalecenia i przełożyć je na działania praktyczne, które mogą zmotywować obywateli, ochronić różnorodność, a władzom lokalnym i regionalnym dać decydujący głos w wyborze kierunków kształcenia.

21.

Rola samorządów terytorialnych jest fundamentalna, ponieważ wiele z nich posiada kompetencje polityczne i administracyjne w dziedzinie kształcenia, a także potrafią skuteczniej monitorować status wielojęzyczności wśród obywateli i śledzić jego przemiany w procesie wdrażania dyrektyw i programów wspólnotowych. W istocie to właśnie na szczeblu terytorialnym można wymiernie ocenić zdobyte umiejętności i wdrażane praktyki i dzięki takiej ocenie można silnie stymulować inicjatywy polityczne na szczeblu europejskim.

22.

Szczebel terytorialny musi, w perspektywie osiągnięcia celu „język ojczysty plus dwa inne języki”, odgrywać pierwszoplanową rolę przede wszystkim w realizacji programów kształcenia.

23.

W obrębie tego samego kraju poszczególne regiony mogą reprezentować różne tendencje historyczne, kulturalne, społeczne, socjalne i gospodarcze.

24.

Należy wspierać różnorodność terytorialną, czyli zachęcać regiony, by oferowały możliwość nauki języków, opierając się przy tym na analizach i badaniach oraz przeprowadzanych przez gminy i regiony sondażach na temat tradycji kulturalnej, woli społeczeństwa, potrzeb i perspektyw społeczno-gospodarczych danego obszaru.

25.

Metoda taka pozwoliłaby zatem na monitorowanie właściwej korelacji między potrzebami szczebla terytorialnego a obowiązującymi programami kształcenia, a także na zmianę — przy pomocy elastyczności wynikającej z autonomii szczebla lokalnego i regionalnego — inicjatyw edukacyjnych, które nie przynosiłyby spodziewanych efektów.

26.

Dodatkowy język powinien zostać swobodnie wybrany. W przypadku, gdy dane państwo członkowskie ma więcej niż jeden język oficjalny UE należy zachęcać do nauki również tych innych języków.

27.

Uważa, że polityka wielojęzyczności powinna zawierać również istotny wymiar zewnętrzny. Krzewienie języków europejskich poza Unią ma znaczenie zarówno kulturalne jak i gospodarcze. W podobny sposób Unia powinna otwierać się na języki państw trzecich, takie jak chiński, arabski, hindi, rosyjski itp.

28.

Proponuje się wobec tego, by zachęcać wszystkie regiony do stworzenia własnego lokalnego forum poświęconego wielojęzyczności w celu monitorowania lokalnych trendów społecznych, gospodarczych i edukacyjnych i proponowania niezbędnych inicjatyw służących uwrażliwianiu ludności na uczenie się języków przez całe życie według formuły „język ojczysty plus dwa inne języki”, oraz ich motywowaniu do takiej nauki.

29.

Ponadto konieczny jest silny bodziec stymulujący programy integracji obywateli będących imigrantami. Należy zachęcać imigrantów i ich dzieci do nabywania znajomości języków niezbędnych do pełnego rozwinięcia swojego potencjału w społeczeństwie europejskim oraz ułatwiać ten proces. Powinno się przy tym zapewnić pełne poszanowanie ich prawa do zachowania języka kraju pochodzenia. Języki, których powinni się oni uczyć i które powinni znać, to unijny język urzędowy państwa, a także inne języki urzędowe na terytoriach lub w regionach, w których osoby te mieszkają, zgodnie z odnośnymi przepisami konstytucyjnymi.

30.

Krótko mówiąc, instytucje lokalne, regionalne i krajowe powinny zachęcać szkoły do przyjmowania w programie nauczania szerokiej gamy języków. Systemy kształcenia powinny uwzględniać szeroką gamę języków, które byłyby wybierane na podstawie regionalnych wymogów społecznych, gospodarczych i kulturowych.

31.

Uważa, że znajomość języków stanowi ważny czynnik konkurencyjności. Badania wykazały, że przedsiębiorstwa europejskie tracą udział w rynkach z powodu braków językowych.

32.

W związku z tym zachęca Komisję do kontynuowania prac w tej dziedzinie.

33.

Jeśli chodzi o małe języki oraz języki grup mniejszościowych, trzeba pamiętać, że przyczyniają się one do utrwalenia wartości leżącej u podstaw kultury europejskiej, tj. różnorodności, i dlatego nie tylko nie należy ujmować im wagi w omawianym procesie, lecz co więcej, należy objąć je szczególną ochroną.

34.

Określenie język „mniejszościowy” czy „mały” język nie może dawać powodu do dyskryminacji pod względem wartości danego języka.

35.

Proponuje upowszechnianie dyskusji w celu ustanowienia bardziej adekwatnych terminów, które lepiej odpowiadałyby aktualnej rzeczywistości.

36.

Istotne jest zatem, by dalej wspierać proces nadawania statusu języka urzędowego takim językom mniejszościowym, które reprezentują tradycje i kultury silnie zakorzenione na gruncie europejskim.

37.

W konsekwencji języki te mogłyby zostać uznane na szczeblu instytucji europejskich, co powinno doprowadzić do tego, że UE przetłumaczyłaby swoje teksty na większą liczbę języków niż obecne 23, co sprzyjałoby bezpośrednim kontaktom między instytucjami europejskimi a obywatelami.

38.

Proces nadania statusu języka urzędowego na szczeblu europejskim i proces dywersyfikacji na szczeblu terytorialnym pozwoli na większą integrację społeczną.

39.

Pozytywnie odnosi się do konkluzji szczytu Rady Europejskiej z 13 czerwca 2005 r., które zezwalają na stosowanie w organach i instytucjach UE innych języków niż języki oficjalne uznane na mocy rozporządzenia 1/1958.

40.

Również języki nieuznane za urzędowe na szczeblu europejskim ani lokalnym lub regionalnym powinny wszakże nadal być przedmiotem programów ochrony w celu zachowania tożsamości ich użytkowników.

41.

Pojawia się ponadto kwestia, jak wspierać obywatela w procesie uczenia się przez całe życie.

42.

O ile łatwiej jest zorganizować kształcenie językowe w okresie szkolnym i wspierać dzisiejszą młodzież, by jutro nie straciła nabytej w szkole międzykulturowej wrażliwości językowej, to jednak problem staje się bardziej złożony w przypadku pokoleń, które już od dawna są wyłączone z systemów edukacji i nigdy nie uczestniczyły w kształceniu wielojęzycznym. Ważne jest także zapewnienie dostępu do nauki języków osobom należącym do starszego pokolenia, z których wiele nigdy nie zetknęło się z językami obcymi z braku takich nawyków i z braku konieczności zawodowej. Poszerzyłoby to ich środki wyrazu w zaawansowanym wieku, pozwalając im na pełniejsze zaangażowanie obywatelskie w sprawy Europy.

43.

Należy zatem wspierać mechanizmy uczenia się, które nie tylko byłyby przystępne cenowo (koszty kursów językowych stanowią często przeszkodę w rozpowszechnianiu kształcenia osób w wieku starszym), lecz także miały bierny charakter, tj. pozwalały uniknąć trudności z dostępem z powodu braku mobilności lub wskutek konieczności czynnego zaangażowania w kategoriach nakładu czasu.

44.

Komitet podkreśla ponadto, że należy dołożyć starań, aby uczono się języka możliwie najbardziej poprawnego, a także w wypadku coraz większej wspólnoty imigrantów.

45.

Komitet pragnie podkreślić, że istnieją ułatwione formy nauczania, dzięki którym można zdobyć podstawowe kompetencje językowe, pozwalające wyrażać myśli i rozumieć innych. Te formy nauczania powinny być wspierane przez państwowe, regionalne i lokalne instytucje edukacyjne oraz finansowane przez UE w celu rozpowszechnienia możliwości podejmowania nauki i pokonania różnic międzypokoleniowych w zakresie nauki języków.

46.

Należy ponadto sprzyjać także alternatywnym formom uczenia się poprzez większe wykorzystanie systemów multimedialnych, wspierając transmisje telewizyjne w języku oryginalnym z napisami (formułę tę da się zastosować do programów telewizyjnych, kina, filmów i wiadomości) oraz szersze wykorzystanie komputerowych kursów językowych i internetowych narzędzi tłumaczeniowych. Chodziłoby tu zatem o swoiste samokształcenie się przez całe życie.

47.

Z kolei wśród młodych i najmłodszych trzeba od samego początku wzbudzać motywację do przyswajania języków. Nauka drugiego języka powinna rozpoczynać się możliwie jak najwcześniej — tak aby umożliwić dziecku oswajanie się z dźwiękami obcego języka — ponieważ w ten sposób tworzy się lepsze warunki umożliwiające jego szybsze i bardziej wszechstronne opanowanie.

48.

Należy zwiększać możliwości osiągania postępów w nauce języków w szkole podstawowej i średniej. Proces kształcenia powinien zwiększać możliwości rozmawiania w obcym języku w szkole podstawowej i zaznajamiania się z drugim językiem obcym w szkole średniej.

49.

Kształcenie na szczeblu wyższym powinno stwarzać możliwość doskonalenia lub dalszego poszerzania umiejętności językowych, również poprzez rozwój projektów Erasmus i Sokrates.

50.

Szkoły wyższe powinny jednak otworzyć swe podwoje nie tylko osobom w wieku starszym, które pragną uzupełnić swoje braki językowe, lecz także przedsiębiorstwom, które należy zachęcać i którym należy pomagać, tak by umożliwiały swoim pracownikom i kierownictwu zetknięcie się z nauką nowych języków „handlowych”. W tym celu należy wspierać partnerstwa między przedsiębiorstwami i szkołami wyższymi.

51.

Ponadto konieczne jest rozwijanie kursów tłumaczenia pisemnego i ustnego, w które byłyby zaangażowane nie tylko instytucje (począwszy od zwykłych obywateli, poprzez regiony, aż po Parlament Europejski — dobrą zachętą do używania wielu języków w lokalnych instytucjach jest promowanie i nagradzanie miast, które potrafią zaproponować własny portal internetowy i dokumentację zewnętrzną w różnych wersjach językowych), lecz również podmioty kontaktujące się z ogółem społeczeństwa.

52.

Wielojęzyczność można wspierać, opierając się nie tylko na kształceniu i szkoleniu, lecz także na działaniach służących zabawie i rekreacji.

53.

Na przykład uczenie się większej ilości języków poprzez kulturę lub sport stanowi sposób uwrażliwiania bardzo różnorodnej grupy osób: od dzieci po dorosłych.

54.

Inny przykład to piosenki, które już same w sobie tworzą globalny i wielojęzyczny rynek: sensowne byłoby na przykład promowanie takich imprez jak europejski dzień drzwi otwartych poświęcony muzyce, podczas którego skoncentrowano by się na tekstach piosenek.

55.

Należałoby rozwinąć obieg utworów literackich za pomocą programu tłumaczeń literackich (publikacja w dwóch językach: oryginalnym i docelowym), nie tylko z inicjatywy poszczególnych wydawnictw, lecz także poprzez tworzenie partnerstw publicznych, tak aby zachęcać administracje lokalne i regionalne do odgrywania roli promotorów prywatnych inicjatyw w zakresie wielojęzyczności.

56.

Uznaje potrzebę wielojęzyczności instytucji w UE. Dlatego też w instytucjach unijnych trzeba bezzwłocznie zagwarantować przynajmniej możliwość tłumaczenia ustnego z języków urzędowych UE, tak by osoby uczestniczące w dyskusjach mogły przedstawiać swój punkt widzenia w swym ojczystym języku.

57.

Jest przekonany, że zachowanie różnorodności kulturowej oznacza system tłumaczeń formalnych lub nieformalnych na wszystkie europejskie języki urzędowe. Nie ma najmniejszych wątpliwości, że trzeba zachęcać do wielojęzyczności, aby także we wszystkich miejscach spotkań nieformalnych dwustronna komunikacja przebiegała w językach zrozumiałych dla rozmówców.

58.

Na spotkaniach formalnych dokumenty robocze i oficjalne muszą być przetłumaczone na wszystkie języki urzędowe państw członkowskich. Poszanowanie każdego państwa członkowskiego jest fundamentem UE, a Unia powinna ze swej strony być całkowicie dostępna i zapewniać każdemu państwu, zgodnie z jego odnośnymi przepisami konstytucyjnymi, dokumenty konieczne do realizowania czynnego obywatelstwa europejskiego przez jego obywateli.

59.

Wielojęzyczność nie może ograniczać się do rozwoju mobilności społecznej i gospodarczej w obrębie UE, lecz powinna również umożliwić obywatelowi europejskiemu otwarcie się na rynki i kultury pozaeuropejskie.

60.

Jest to istotne także ze względu na panujące trendy, które skłaniają UE do nawiązywania coraz bliższych kontaktów gospodarczych i kulturalnych z takimi rynkami, jak Chiny, Rosja, Japonia.

61.

Zwiększanie konkurencyjności zewnętrznej UE zależy zatem również od poprawy oferty szkolenia i kształcenia w zakresie języków krajów pozaeuropejskich.

62.

Dodatkowy język może zostać wybrany spośród wszystkich języków, w jakich kraje europejskie utrzymują kontakty, przy szczególnym uwzględnieniu języków wschodzących krajów pozaeuropejskich, a także cech kulturowych krajów, z którymi Europa rozwija swoje kontakty handlowe.

9.10.2008   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 257/36

—

Przypomina, że przewodniczący Barroso zareagował a priori pozytywnie na pytanie Europejskiego Stowarzyszenia Samorządowców i Parlamentarzystów Terenów Górskich o zieloną księgę w sprawie polityki europejskiej na rzecz masywów górskich, postawione przy okazji zorganizowanego dialogu na sesji plenarnej Komitetu Regionów w dniu 7 grudnia 2006 r.

—

Zwraca uwagę, że masywy górskie są z jednej strony terenami znajdującymi się w trwale niekorzystnym położeniu ze względu na warunki naturalne i geograficzne, a z drugiej strony są regionami posiadającymi zasoby przyrodnicze i ludzkie sprzyjające wzrostowi gospodarczemu i tworzeniu miejsc pracy.

—

Domaga się wdrożenia przez Unię Europejską prawdziwej zintegrowanej polityki europejskiej na rzecz wszystkich masywów górskich z poszanowaniem ich różnorodności.

—

Poparłaby aktywną realizację przez Komisję Europejską i państwa członkowskie Unii Europejskiej ogólnych celów odnowionych strategii z Lizbony i Göteborga poprzez europejski plan działania na rzecz konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju obszarów górskich.

—

Zaleca Komisji Europejskiej uwzględnienie trzech podstawowych kwestii tematycznych:

Sprawozdawca

:

Luis DURNWALDER (IT/EPP), radny regionalny, przewodniczący autonomicznej prowincji Bolzano

1.

Przypomina, że przewodniczący Barroso zareagował a priori pozytywnie na pytanie Europejskiego Stowarzyszenia Samorządowców i Parlamentarzystów Terenów Górskich o zieloną księgę w sprawie polityki europejskiej na rzecz masywów górskich, postawione przy okazji zorganizowanego dialogu na sesji plenarnej Komitetu Regionów w dniu 7 grudnia 2006 r.

2.

Podkreśla uznanie w Traktacie lizbońskim (art. 158), jako określenia celu spójności terytorialnej, potrzeby poświęcenia szczególnej uwagi regionom górskim, wśród innych regionów znajdujących się w niekorzystnym położeniu ze względu na warunki przyrodnicze lub geograficzne.

3.

Przypomina, że obszary górskie mają zasadnicze znaczenie dla życia i działalności wszystkich mieszkańców Unii Europejskiej ze względu na swoje zasoby naturalne, zasoby kulturowe, takie jak różnorodność językowa i wiedza fachowa, a także zasoby gospodarcze, takie jak rolnictwo, przemysł i turystyka.

4.

Zwraca uwagę, że całość masywów górskich obejmuje 21 państw członkowskich Unii Europejskiej, 35,69 % powierzchni Europy i 17,73 % europejskiej ludności (1).

5.

Stwierdza, że obszary górskie stanowią 26 % powierzchni lądów, mieszka na nich 10 % ludności świata i są one głównym elementem zrównoważonego rozwoju naszej planety, jak uznano w rozdziale 13 Agendy 21 z Rio.

6.

Stwierdza, że dostępność obszarów górskich jest kluczowym warunkiem doprowadzenia do prawdziwie jednolitego rynku i realizacji swobodnego przepływu osób, towarów i usług.

7.

Podkreśla, że na terenach górskich wykracza się poza ramy różnorodności, gdy chodzi o zachowanie spójności masywów górskich rozumianych jako transgraniczne lub transnarodowe przestrzenie ponadregionalne, obejmujące góry, dna dolin i podnóża gór, obszary miejskie i obszary wiejskie.

8.

Potwierdza, że środowisko górskie charakteryzuje się dużą różnorodnością biologiczną o kruchej równowadze i jest w związku z tym szczególnie podatne na zmiany klimatyczne. Dlatego też stanowi prawdziwy system wczesnego ostrzegania.

9.

Stwierdza, że tereny górskie tradycyjnie stanowią tereny pilotażowe w dziedzinie zrównoważonego rozwoju potencjalnie innowacyjnego wobec trwałych niekorzystnych warunków przyrodniczych.

10.

Przypomina, że jednostki samorządu terytorialnego mają szerokie doświadczenie w dziedzinie zrównoważonego rozwoju obszarów górskich.

11.

Przypomina o staraniach Parlamentu Europejskiego, Komitetu Regionów i Komitetu Ekonomiczno-Społecznego na rzecz waloryzacji regionów górskich w strategiach europejskich poprzez opinie i badania.

12.

Stwierdza, że w chwili obecnej nie istnieje zintegrowana polityka europejska lub strategia wspólnotowa na rzecz terenów górskich na wzór tego, co zostało zrealizowane dla regionów morskich lub obszarów miejskich.

13.

Stwierdza, że samorządy terytorialne na obszarach górskich są przywiązane do swojej autonomii i poszanowania zasady pomocniczości przy podejściu oddolnym w sprawowaniu rządów w Europie.

14.

Zwraca uwagę, że masywy górskie są z jednej strony terenami znajdującymi się w trwale niekorzystnym położeniu ze względu na warunki naturalne i geograficzne, a z drugiej strony są regionami posiadającymi zasoby przyrodnicze i ludzkie sprzyjające wzrostowi gospodarczemu i tworzeniu miejsc pracy.

15.

Stwierdza konieczność połączenia różnych kierunków polityki unijnej w zintegrowaną strategię zrównoważonego rozwoju, którą można by dostosowywać do rozmaitych realiów masywów górskich.

16.

Stwierdza pilną potrzebę wyważonych i sprawiedliwych działań Unii Europejskiej na rzecz zrównoważonej waloryzacji różnorodności europejskich obszarów miejskich, przybrzeżnych, rzadko zaludnionych i górskich.

17.

Przypomina o znaczeniu roli i pracy ludności obszarów górskich w tworzeniu krajobrazów i utrzymaniu równowagi w środowisku górskim.

18.

Popiera działania regionów i władz lokalnych, sieci, które je skupiają i pracują przy wymianie dobrych praktyk w myśl odnowionych celów z Lizbony i Göteborga oraz na rzecz spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej.

19.

Przypomina o znaczeniu strategii lizbońskiej i wytycznych polityki spójności na lata 2007-2013 dla obszarów górskich, tak jak dla innych obszarów, jako siły napędowej konkurencyjności całej Europy.

20.

Przypomina o centralnej roli transgranicznego i transnarodowego wymiaru strategii europejskich w integracji przestrzeni europejskiej.

21.

Podkreśla potrzebę zbliżenia polityki i administracji europejskiej do codziennego życia obywateli.

22.

Podkreśla dodatkowe korzyści na poziomie europejskim z pracy w skali masywów (Alpy, Pireneje, Karpaty, masywy iberyjskie, Bałkany, góry śródziemnomorskie, w tym góry na wyspach, góry Północy, góry środkowe itp.), w ich wymiarze transgranicznym i transnarodowym.

23.

Podkreśla znaczenie terenów górskich w zakresie zasobów naturalnych i kulturowych.

24.

Przypomina o znaczącej liczbie zintegrowanych strategii krajowych i regionalnych na rzecz obszarów górskich.

25.

Uwzględnia pracę Konwencji Alpejskiej i podjęcie prac przez Konwencję Karpacką.

26.

Docenia pracę Euroregionów i wspólnot roboczych w zakresie ich roli jako mediatorów i animatorów regionów granicznych.

27.

Pragnie faktycznie zintegrowanej strategii europejskiej na rzecz obszarów górskich, jako międzysektorowego uzupełnienia postępów oczekiwanych w przygotowywanej Zielonej Księdze na temat spójności terytorialnej.

28.

Podkreśla, że europejska polityka górska odnosiłaby się do dużej liczby strategii sektorowych, które są już częściowo objęte prawodawstwem europejskim, ale nie zostały dotąd skoordynowane w podejściu zintegrowanym.

29.

Wymienia poniżej strategiczne obszary polityki, które powinny być uwzględnione w aktywnej polityce dotyczącej masywów górskich:

30.

Domaga się wdrożenia przez Unię Europejską prawdziwej zintegrowanej polityki europejskiej na rzecz wszystkich masywów górskich z poszanowaniem ich różnorodności.

31.

Poparłaby aktywną realizację przez Komisję Europejską i państwa członkowskie Unii Europejskiej ogólnych celów odnowionych strategii z Lizbony i Göteborga poprzez europejski plan działania na rzecz konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju obszarów górskich.

32.

Zaleca instytucjom europejskim uwzględnienie specyfiki obszarów w procesie lepszego stanowienia prawa.

33.

Domaga się od Komisji Europejskiej uznania pozytywnego i różnorodnego wkładu, jaki wnoszą jednostki samorządu terytorialnego i regionalnego w dziedzinie zrównoważonego rozwoju masywów górskich, oraz jego włączenia do nowej polityki górskiej Unii.

34.

Zaleca Komisji Europejskiej uwzględnienie trzech podstawowych kwestii tematycznych:

35.

Zaleca Komisji Europejskiej uczynienie z masywów górskich obszarów pilotażowych w dziedzinie innowacyjności, społeczeństwa opartego na wiedzy i zrównoważonego rozwoju.

36.

Pragnie, żeby regiony górskie mogły nadal rozwijać innowacyjność w oparciu o swoje tradycje oraz zwiększać konkurencyjność swoich MŚP.

37.

Sugeruje Komisji Europejskiej i państwom członkowskim UE, żeby uwzględniły zróżnicowanie potrzeb w dziedzinie zatrudnienia i szkolenia na tych obszarach.

38.

Zaleca Komisji Europejskiej opracowanie zintegrowanej metody zarządzania odosobnionymi obszarami wysokogórskimi i średniogórskimi w oparciu o doświadczenie parków narodowych, mogącej połączyć politykę na rzecz ochrony zasobów naturalnych, szczególnie dzięki instrumentom sieci Natura 2000, z polityką na rzecz promowania obszarów górskich i ich zrównoważonego rozwoju.

39.

Zaleca Unii Europejskiej uwzględnienie specyfiki terytorialnej w ramach organizacji europejskich sił bezpieczeństwa cywilnego, znając skalę występowania zagrożeń naturalnych i przeszkód, a więc bardzo różnych technik interwencyjnych ochrony cywilnej i górskiego pogotowia ratunkowego.

40.

Wzywa do uwzględnienia w ramach reformy WPR strategicznej roli rolnictwa, pasterstwa i uprawy winorośli w górach w utrzymaniu krajobrazów, zachowaniu czystości wód i wytwarzaniu wysokiej jakości produktów i dużej identyfikowalności terytorialnej. Ta nowa, bardziej terytorialna, wspólna polityka rolna wspierałaby działalność wytwórczą o wysokiej jakości i niskiej wydajności, która jest zasadniczą składową europejskiego rolnictwa o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska.

41.

Wzywa Komisję Europejską, Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej do przedstawienia wyważonego pakietu odpowiednich działań towarzyszących zniesieniu systemu kwot produkcyjnych w sektorze mleka, zwłaszcza na obszarach górskich i w górach średnich. Powinny one być finansowane ze Śródków niewykorzystywanych odtąd przy organizacji rynku, jednak bez uszczerbku dla płatności bezpośrednich. W celu utrzymania rolnictwa, hodowli ekstensywnej i produkcji mleka na terenach górskich i w górach średnich należy nadal pracować nad bardziej ekonomicznym podejściem w drugim filarze, między innymi, aby tworzyć rynki zbytu i tym samym wspierać gospodarstwa rolne będące źródłem istotnych korzyści dla przyrody i środowiska na terenach o niekorzystnych warunkach przyrodniczych i geograficznych.

42.

Apeluje do instytucji europejskich, by w ramach swej własnej polityki rozważyły strategiczną rolę lasów górskich i zrównoważonego zarządzania obszarami leśnymi pod kątem wysoce ochronnej funkcji, jaką pełnią wobec danych obszarów, szczególnie terenów zamieszkałych, a także pod kątem ich wpływu na ochronę zasobów i różnorodności biologicznej, mając na uwadze przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, ochronę jakości powietrza i wody oraz krajobrazu, a także rozwój społeczno-gospodarczy obszarów górskich.

43.

Stwierdza, że gospodarka leśna nie jest obecnie działalnością wystarczająco wykorzystywaną w Europie, zarówno pod względem roli środowiskowej, jak i produktów gospodarczych (energia, budownictwo, materiały);

44.

Zachęca instytucje europejskie, aby do swojej analizy obszarów europejskich włączyły wyzwania energetyczne i zdolności produkcyjne regionów górskich w zakresie odnawialnych źródeł energii (elektrownie wodne, energia słoneczna, elektrownie wiatrowe, biomasa i drewno) oraz budownictwa pasywnego.

45.

Zachęca instytucje europejskie, krajowe i regionalne banki publiczne jak również Europejski Fundusz Ograniczania Emisji Dwutlenku Węgla lub Bluenext do uwzględnienia pozytywnego jakościowego wkładu środowiska górskiego (lasy, łąki i pastwiska wysokogórskie) pod względem biotopów obniżających zawartość dwutlenku węgla, które mogłyby być dowartościowywane finansowo poprzez systemy certyfikacji lub uprawnienia do emisji dwutlenku węgla.

46.

Przypomina, że transeuropejskie sieci transportowe i energetyczne oraz TIK powinny włączyć faktyczny wymiar terytorialny i w ten sposób uwzględniać uwarunkowania geograficzne, ekologiczne i sytuację ludności regionów, przez które przechodzą, aby stać się prawdziwymi europejskimi sieciami komunikacji i wymiany w skali kontynentu, wspieranymi przez społeczności lokalne.

47.

Proponuje, aby zainteresować się doświadczeniami zintegrowanego i zrównoważonego transportu lokalnego miast górskich w europejskich rozważaniach na temat zrównoważonej mobilności miejskiej.

48.

Podkreśla potrzebę stałej łączności między społecznościami górskimi a dużymi skupiskami populacji, aby osiągnąć odnowione cele europejskie dotyczące wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.

49.

Domaga się, by Komisja Europejska podjęła wszelkie kroki w celu zmniejszenia rozłamu cyfrowego i umożliwienia dostępu wszystkim obywatelom i na wszystkich obszarach europejskich do łączności naziemnej i powietrznej o dużej szybkości, a wkrótce o bardzo dużej szybkości, w szczególności w ramach inicjatywy europejskiej i2010 dotyczącej e-integracji.

50.

Zaleca włączenie do polityki zewnętrznej i sąsiedzkiej górskiego wymiaru niektórych międzynarodowych kwestii geopolitycznych, związanych z takimi kwestiami jak woda i zasoby naturalne, poszanowanie różnorodności kulturowej i edukacja, zrównoważony rozwój gospodarczy i ruchy migracyjne.

51.

Zaleca Komisji Europejskiej dostosowanie strategii komunikacyjnej do charakteru terytorialnego w celu zbliżenia się do codziennego życia obywateli Unii.

52.

Zaleca włączenie szerszego wymiaru terytorialnego do europejskich strategii oraz wspólnotowego procesu decyzyjnego i komitologii w celu ulepszenia europejskiej demokracji.

53.

Wzywa Parlament Europejski do określenia budżetowych konsekwencji działań Unii Europejskiej w podziale na masywy górskie.

54.

Zaleca, aby polityka spójności była koordynowana w sposób partnerski w skali masywu w celu uniknięcia rozproszenia oraz wzmocnienia strategicznego wymiaru działania strukturalnego.

55.

Sugeruje, aby programowanie operacyjne innych wspólnotowych strategii o oddziaływaniu terytorialnym było uzgodnione również we właściwej ku temu skali masywu w celu ustalenia zintegrowanych i partnerskich strategii przekrojowych.

56.

Popiera inicjatywę Rady ministrów ds. zagospodarowania przestrzennego zbadania wpływu zmian klimatycznych na obszary górskie w ramach planu działania Agendy terytorialnej i domaga się od Komisji Europejskiej włączenia tych kwestii do jej prac i propozycji legislacyjnych.

57.

Popiera centralną rolę polityki spójności w tej europejskiej strategii dotyczącej masywów górskich oraz rolę pilotażową celu spójności terytorialnej i programów Interreg.

58.

Wzywa państwa członkowskie i ich parlamenty do uwzględnienia w procedurze przyjęcia rozporządzenia w sprawie EUWT żywotnego dla masywów górskich znaczenia wspólnego instrumentu prawnego na rzecz współpracy terytorialnej.

59.

Podkreśla konieczność uwzględnienia w polityce konkurencji i rynku wewnętrznego decydującej roli usług interesie społecznym, partnerstwa publiczno-prywatnego w gospodarce obszarów górskich oraz wyrównania stałych dodatkowych kosztów gospodarczych i społecznych na obszarach o niekorzystnych uwarunkowaniach środowiskowych w celu waloryzacji atutów i uniknięcia wyludnienia.

60.

Wzywa Komisję Europejską do prowadzenia konsultacji z wszystkimi zainteresowanymi podmiotami i obserwatorami Konwencji Alpejskiej i Konwencji Karpackiej w celu dokonania analizy standardów rządzenia i oceny celów oraz wyrażenia na tej podstawie zgody lub jej braku na ratyfikację protokołów pierwszej konwencji oraz podpisanie i ratyfikację drugiej, a w przypadku zgody, do odegrania roli wiodącej w tych konwencjach ponadnarodowych.

61.

Proponuje, aby jeden rok europejski zadedykować obszarom górskim i by Komisja wraz z Komitetem Regionów organizowała co dwa lata konferencję europejską poświęconą masywom górskim na wzór konferencji z 2002 roku.

62.

Wzywa Parlament Europejski i Radę do powierzenia w jednoznaczny sposób, podczas przesłuchań poprzedzających nominację komisarzy, kompetencji w zakresie obszarów górskich jednemu komisarzowi, który poza swoimi innymi kompetencjami koordynowałby działania Kolegium w zakresie tego przekrojowego zagadnienia terytorialnego.

63.

Wzywa Komisję Europejską do przedstawienia propozycji w zielonej księdze na temat przyszłości strategii europejskich na rzecz masywów górskich, przesłanki do zintegrowanej i partnerskiej strategii europejskiej dotyczącej masywów pilotowanej przez Komisję Europejską i państwa członkowskie, władze regionalne i lokalne, wspomagane przez podmioty areny społeczno-gospodarczej i środowiskowej, szczególnie poprzez zaangażowanie stowarzyszeń krajowych i europejskich reprezentujących górskie organy terytorialne.

9.10.2008   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 257/41

—

Uważa za niezwykle istotne lepsze komunikowanie się z obywatelami europejskimi poprzez prowadzenie z nimi stałego dialogu celem ustanowienia demokratycznej, opartej na zaufaniu i solidarnej debaty pozwalającej im rozwijać europejskie postawy i ułatwiać utożsamianie się z aktywnym obywatelstwem europejskim.

—

Podkreśla, że pochodzący z wyboru przedstawiciele szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego wspólnie odpowiadają za uwzględnianie wymiaru europejskiego w swoich działaniach. Wnosi z tego względu, by zachęcano do partnerstwa między instytucjami UE, rządami krajowymi, parlamentami krajowymi i samorządami terytorialnymi w dziedzinie komunikacji, tak aby dostarczać obywatelom więcej wiedzy na temat Europy i przekazywać im jasne i obiektywne informacje co do działań podejmowanych na poziomie Unii Europejskiej.

—

Z zadowoleniem przyjmuje nową fazę planu D „Debata o Europie”, w której zachowane jest podejście „działać lokalnie” i która zapewnia dodatkowe środki dotarcia do obywateli, nawiązania kontaktu i działania w partnerstwie w kontekście wyborów europejskich i ratyfikacji traktatu lizbońskiego.

—

Z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji, by współfinansować nową serię projektów społeczeństwa obywatelskiego w ramach planu D oraz zgadza się, że należy skupić się na zdecentralizowanych zaproszeniach do składania wniosków i działaniach wspierających lokalne projekty. Ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje fakt, że w odniesieniu do tych zaproszeń wśród pierwszoplanowych celów znalazł się udział członków Komitetu Regionów oraz ułatwianie dialogu z lokalnymi decydentami politycznymi. Wzywa jednak Komisję do zapewnienia, że same władze lokalne i regionalne będą się kwalifikować do udziału w tych zaproszeniach do składania wniosków.

—

Sugeruje, by lokalizacja „Domów Europy”, będących publicznymi miejscami spotkań przyciągającymi obywateli bogatą ofertą, nie była ograniczona do stolic, ale by ich tworzenie — na odpowiednich zasadach — było możliwe również z inicjatywy samorządów terytorialnych i miast. W tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji, by działać na poziomie jeszcze bardziej lokalnym, stymulując debaty także poza stolicami europejskimi z udziałem przedstawicielstw Komisji oraz „drugiej generacji” centrów Europe Direct, które zostaną otwarte w 2009 r.

—

Jest gotów aktywnie pomagać i uczestniczyć w inicjatywach podejmowanych przez inne instytucje, w tym w spotkaniach z obywatelami, które mogłyby być organizowane przez prezydencje UE.

Sprawozdawca

:

Claude DU GRANRUT (FR/PPE), radna regionu Pikardia

1.

Popiera inicjatywę Komisji Europejskiej dotyczącą opracowania nowej strategii komunikowania się z obywatelami europejskimi, zgodnie z wolą Rady Europejskiej, bardziej angażującej instytucje wspólnotowe i państwa członkowskie oraz uznającej znaczenie działań prowadzonych na szczeblu regionalnym i lokalnym.

2.

Uważa bowiem za niezwykle istotne lepsze komunikowanie się z obywatelami europejskimi poprzez prowadzenie z nimi stałego dialogu celem ustanowienia demokratycznej, opartej na zaufaniu i solidarnej debaty pozwalającej im rozwijać europejskie postawy i ułatwiać utożsamianie się z aktywnym obywatelstwem europejskim.

3.

Ponownie wyraża swe przekonanie o absolutnej konieczności prowadzenia — za pomocą zdecentralizowanego dialogu — refleksji na temat wspólnych wartości, dorobku integracji europejskiej i oddziaływania polityki wspólnotowej na życie obywateli oraz zadań Unii Europejskiej na przyszłość, także w celu zwiększenia wiedzy obywateli UE na temat Europy.

4.

Podkreśla, że pochodzący z wyboru przedstawiciele szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego wspólnie odpowiadają za uwzględnianie wymiaru europejskiego w swoich działaniach. Wnosi z tego względu, by zachęcano do partnerstwa między rządami krajowymi, parlamentami krajowymi i samorządami terytorialnymi w dziedzinie komunikacji, tak aby dostarczać obywatelom więcej wiedzy na temat Europy i przekazywać im jasne i obiektywne informacje co do działań podejmowanych na poziomie Unii Europejskiej.

5.

Wnosi zatem, by Komisja Europejska udostępniła obywatelom rzeczywiste narzędzia uczestnictwa; zwraca zarazem uwagę na rolę środków komunikacji o powszechnym zasięgu, szczególnie zaś internetu jako narzędzia bliskiego kontaktu i zasadniczego instrumentu przekazu, szczególnie dla władz lokalnych i regionalnych.

6.

Wyraża zadowolenie z dążenia Komisji Europejskiej do wzmocnienia partnerstwa między instytucjami Unii Europejskiej a państwami członkowskimi. Kładzie nacisk na konieczność uznania istotnej roli, jaką w tej dziedzinie odgrywa on sam, a także władze regionalne i lokalne. Zauważa bowiem, że Komisja przyznała, iż nieznajomość Unii spowodowana jest głównie słabym zaangażowaniem państw członkowskich, uznała natomiast pozytywne wyniki prowadzenia komunikacji zdecentralizowanej oraz konieczność działania na szczeblu lokalnym i regionalnym.

7.

Z zadowoleniem przyjmuje nową fazę planu D „Debata o Europie”, w której zachowane jest podejście „działać lokalnie” i która zapewnia dodatkowe środki dotarcia do obywateli, nawiązania kontaktu i działania w partnerstwie w kontekście wyborów europejskich i ratyfikacji traktatu lizbońskiego.

8.

Wnosi, by Komisja uwzględniła potrzebę komunikacji przy opracowywaniu każdego obszaru polityki europejskiej, szczególnie zaś w odniesieniu do tych obszarów, które wywierają wpływ na szczebel terytorialny, ze szczególnym uwzględnieniem funduszy strukturalnych. Jest zdania, że zmieniony budżet UE powinien zawierać rozdział dotyczący komunikacji z obywatelami.

9.

Uważa, że należy skorzystać z okresu ratyfikacji traktatu lizbońskiego oraz z przyszłych wyborów europejskich, by pobudzić rzeczywistą debatę na temat Europy. Powołał w związku z tym specjalną grupę roboczą celem optymalnego wykorzystania potencjału swych członków w komunikowaniu się z obywatelami europejskimi na temat Europy.

10.

Przypomina wypowiedź komisarz Margot Wallström na temat podejścia terytorialnego i podstawowego znaczenia władz regionalnych i lokalnych, jeśli chodzi o kontakt z obywatelami i wyjaśnienie im sensu i pozytywnych wyników działań politycznych Unii w zakresie rozwoju gospodarczego, spójności terytorialnej, środowiska naturalnego, bezpieczeństwa i zdobyczy socjalnych przy okazji setek imprez organizowanych w ramach planu D na całym obszarze Unii.

11.

Potwierdza w związku z tym wolę oparcia się na zapisach umowy o współpracy z Komisją Europejską, ze szczególnym uwzględnieniem załącznika na temat polityki komunikacyjnej, celem zorganizowania debat i imprez poświęconych tematom związanym z życiem codziennym obywateli, takim jak zatrudnienie, bezpieczeństwo, migracje, prawa podstawowe, ochrona środowiska, zaopatrzenie w energię, dla wykazania wartości dodanej polityki wspólnotowej połączonej z kompetencjami demokratycznie wybranych członków władz działających w terenie.

12.

Wnosi, by osoby kontaktowe w każdym przedstawicielstwie Komisji, które zostały wyznaczone zgodnie z umową o współpracy między KR-em a Komisją Europejską i które są odpowiedzialne za rozwijanie na szczeblu regionalnym i lokalnym tematów działań komunikacyjnych ustalonych przez grupę międzyinstytucjonalną ds. informacji, stały się naprawdę dobrze funkcjonującymi przekaźnikami informacji między Komisją a członkami KR-u. Powinny one ułatwiać udział władz lokalnych i regionalnych w zdecentralizowanych wydarzeniach oraz w oficjalnych wizytach członków Komisji w państwach członkowskich.

13.

Przypomina, że nowa strategia komunikacyjna wymaga większego współdziałania między instytucjami unijnymi i organami wspólnotowymi, ale że musi ona także znajdować pożywkę w reakcjach oddolnych, które mogą przeanalizować i przekazać tylko organa odpowiadające za obywateli i będące z nimi w kontakcie oraz znające procesy decyzyjne w Unii. Podkreśla w tym miejscu postanowienia protokołu w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności włączonego do traktatu lizbońskiego, które zobowiązują Komisję Europejską do uwzględnienia we wnioskach legislacyjnych i dotyczących innych przepisów ich skutków finansowych i administracyjnych dla samorządów terytorialnych.

14.

Stwierdza, że zaangażowanie podmiotów lokalnych i regionalnych i włączanie samorządów lokalnych i regionalnych do oficjalnych konsultacji z Komisją Europejską na wstępnym etapie opracowywania wszelkich aktów legislacyjnych wzmacnia działania miast i regionów będących pośrednikami w procesie informowania i komunikowania na temat Unii Europejskiej oraz wpisuje się w zasadę wielopoziomowego sprawowania rządów. To dwukierunkowe informowanie mogłoby odbywać się z udziałem biur regionów i samorządów terytorialnych w Brukseli oraz krajowych i europejskich stowarzyszeń demokratycznie wybranych członków władz lokalnych i regionalnych.

15.

Zwraca uwagę na konieczność zapewnienia lepszego dostosowania informacji o UE do różnych docelowych grup ludności, i do rzeczywistości w terenie.

16.

Wzywa do wyciągnięcia wniosków z imprez organizowanych w ramach planu D przez władze regionalne i przez miasta, o których mówią dwa sprawozdania okresowe na temat wdrażania komunikacji zdecentralizowanej przez Komitet Regionów.

17.

Z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji, by współfinansować nową serię projektów społeczeństwa obywatelskiego w ramach planu D oraz zgadza się, że należy skupić się na zdecentralizowanych zaproszeniach do składania wniosków i działaniach wspierających lokalne projekty. Ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje fakt, że w odniesieniu do tych zaproszeń wśród pierwszoplanowych celów znalazł się udział członków Komitetu Regionów oraz ułatwianie dialogu z lokalnymi decydentami politycznymi. Wzywa jednak Komisję do zapewnienia, że same władze lokalne i regionalne będą się kwalifikować do udziału w tych zaproszeniach do składania wniosków.

18.

Podkreśla, że aby faza planu D „Debata o Europie” została skutecznie przeprowadzona we wszystkich państwach członkowskich, trzeba dążyć do uzyskania większej synergii między posłami do PE, obieralnymi przedstawicielami szczebla lokalnego i regionalnego, rzecznikami rządów krajowych, szefami przedstawicielstw Parlamentu Europejskiego i Komisji oraz przedstawicielami krajowych stowarzyszeń władz lokalnych i regionalnych.

19.

Sugeruje, by lokalizacja „Domów Europy”, będących publicznymi miejscami spotkań przyciągającymi obywateli bogatą ofertą, nie była ograniczona do stolic, ale by ich tworzenie — na odpowiednich zasadach — było możliwe również z inicjatywy samorządów terytorialnych i miast. W tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji, by działać na poziomie jeszcze bardziej lokalnym, stymulując debaty także poza stolicami europejskimi z udziałem przedstawicielstw Komisji oraz „drugiej generacji” centrów Europe Direct, które zostaną otwarte w 2009 r.

20.

Podkreśla, że komunikacja z młodzieżą musi mieć na celu przekazanie informacji, które przekonają młodzież do tego, że zaangażowanie w budowanie Unii Europejskiej leży w jej interesie.

21.

Wzywa wszystkie szczeble władzy do zagwarantowania, by podczas nauki szkolnej młodym ludziom przekazywane były podstawowe wiadomości, tak aby rozumieli, jakie są kompetencje UE, zasady jej funkcjonowania, jej działania i możliwości, jakie oferuje ona ich przyszłości osobistej i zawodowej w świetle wyzwań XXI w.

22.

Zaleca wdrażanie działań państw członkowskich w zakresie komunikacji we współpracy z demokratycznie wybranymi członkami władz krajowych, władz regionalnych i lokalnych, np. poprzez organizację imprez zdecentralizowanych w terenie oraz regularne debaty w zgromadzeniach regionalnych i lokalnych na temat działań Unii Europejskiej w obecności — o ile to możliwe — deputowanego do Parlamentu Europejskiego oraz przedstawiciela jednej z dyrekcji Komisji Europejskiej, jak ma to już miejsce w wypadku parlamentów krajowych.

23.

Przypomina, że demokratycznie wybrani członkowie władz terytorialnych mogą odgrywać niezmiernie istotną rolę przy wdrażaniu dwukierunkowej komunikacji, umożliwiającej informowanie obywateli o roli i rzeczywistości Unii Europejskiej, wywoływaniu ich reakcji na te informacje i zwiększaniu obecności Europy tam, gdzie zostali oni wybrani; mają również możliwość przekazywania reakcji z terenu, to znaczy opinii ludności na szczeblu lokalnym i regionalnym, decydentom, którzy odpowiedzialni są za przygotowanie i zatwierdzanie działań politycznych UE.

24.

Zwraca uwagę na rolę partii politycznych w dziedzinie komunikacji na szczeblu lokalnym i regionalnym, jeśli chodzi o propagowanie projektu europejskiego i zachęca pochodzących z wyboru przedstawicieli szczebla lokalnego i regionalnego do wprowadzania młodych ludzi zajmujących się polityką w zagadnienia Unii, tak aby jutrzejsi decydenci byli w stanie uwzględnić wymiar europejski w swoich działaniach.

25.

Uważa za niezwykle istotne, by w sposób jasny i wiarygodny przedstawione zostały korzyści płynące z traktatu lizbońskiego, jego logika, zawarte w nim udoskonalenia z punktu widzenia przejrzystości, skuteczności i prawowitości działań Unii Europejskiej i zaangażowania obywateli w kształtowanie polityki.

26.

Zaleca organizację, np. w Dniu Europy (9 maja), w radach regionalnych i gminnych specjalnej sesji poświęconej osiągnięciom procesu integracji europejskiej oraz funkcjonowaniu instytucji UE, otwartej dla deputowanych do Parlamentu Europejskiego oraz dla członków Komitetu Regionów pochodzących z tego samego okręgu wyborczego.

27.

Zapowiada następujące działania priorytetowe Komitetu Regionów w dziedzinie komunikacji w 2008 r.:

28.

Pragnie ściśle współpracować z Komisją Europejską przy opracowaniu planu działań — na podstawie inicjatyw w zakresie komunikacji podejmowanych w ramach współpracy międzyinstytucjonalnej oraz poprzez dwustronne partnerstwa z państwami członkowskimi w zakresie zarządzania operacyjnego.

29.

Jest gotów aktywnie pomagać i uczestniczyć w inicjatywach podejmowanych przez inne instytucje, w tym w spotkaniach z obywatelami, które mogłyby być organizowane przez prezydencje UE.

30.

Jest przekonany, iż międzyinstytucjonalne ramy w dziedzinie informowania i komunikowania umocniłyby zasadę partnerstwa między instytucjami i organami wspólnotowymi, państwami członkowskimi i władzami regionalnymi i lokalnymi; zarazem powinny one uwzględniać odpowiednie środki finansowe.

31.

Podkreśla wartość dodaną, jaką wnosi jego udział w pracach grupy międzyinstytucjonalnej ds. informacji (IGI); ma zamiar co roku przedstawiać swój roczny program komunikacji zdecentralizowanej i w związku z tym wnosi o włączenie go w opracowywanie rocznego programu międzyinstytucjonalnego w tej dziedzinie.

32.

Opowiada się za oceną działań IGI celem określenia ewentualnych ulepszeń, a jeśli miałby powstać zespół ds. koordynacji wdrażania wytycznych określonych przez IGI, Komitet gotów jest w nim uczestniczyć.

33.

Wyraża zadowolenie z możliwości uczestniczenia w dorocznej debacie międzyinstytucjonalnej poświęconej komunikowaniu i wnosi, by uznano jego wkład, obok Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Rady, jako kluczowego partnera strategii zdecentralizowanej komunikacji.

34.

Podkreśla, że aby osiągnąć cel rozpowszechnienia wiedzy na temat UE wśród obywateli Unii, należy utworzyć więcej skuteczniejszych i łatwiej dostępnych kanałów komunikacji. Zaleca także rozwijanie współpracy pomiędzy władzami lokalnymi i regionalnymi a środkami przekazu oraz wykorzystywanie nowych technologii.

35.

Wyraża zadowolenie z faktu, że w 2008 r. uruchomiony zostanie projekt Komisji Europejskiej dotyczący pilotażowych sieci informacyjnych, co ma na celu lepsze zaangażowanie parlamentów krajowych w debatę europejską, oraz domaga się, by został włączony w tę inicjatywę wraz z parlamentami regionalnymi oraz pochodzącymi z wyboru przedstawicielami szczebla lokalnego i regionalnego.

36.

Zwraca się do Komisji Europejskiej z wnioskiem, by portale internetowe jej przedstawicielstw w 27 państwach członkowskich zawierały linki do stron internetowych krajowych zrzeszeń władz lokalnych i regionalnych, miast i regionów oraz by przekazywane informacje były dostosowane do lokalnego kontekstu, szczególnie w odniesieniu do wdrażania kierunków polityki europejskiej.

37.

Zaleca, by portal internetowy „Europa” zawierał specjalną stroną poświęconą roli władz lokalnych i regionalnych w europejskim procesie decyzyjnym, dzięki czemu podkreślono by fakt, że blisko 75 % prawodawstwa europejskiego wdrażane jest na szczeblu lokalnym i regionalnym; ponadto na stronie tej znajdowałby się też link odsyłający do portalu Komitetu Regionów oraz linki krajowych i europejskich zrzeszeń władz lokalnych i regionalnych, które wyraziłyby życzenie ich zamieszczenia.

38.

Kładzie nacisk na znaczenie inicjatywy Komisji Europejskiej „e-uczestnictwo” mająca skłonić obywateli do udziału w opracowywaniu polityki, szczególnie na szczeblu lokalnym i regionalnym. W związku z tym zachęca władze lokalne i regionalne, by rozwijały portale internetowe swoich miejscowości, tak aby obywatele mogli wyrażać swoje zdanie w ramach konsultacji i interakcji on-line, zwłaszcza w odniesieniu do ich oczekiwań dotyczących polityki europejskiej.

39.

Zachęca Komisję Europejską, by umieszczała w portalu „EU Tube” nagrania wideo wykonane przez Komitet Regionów.

40.

Wnosi na koniec, by Komisja Europejska utworzyła na stronie „Europa” platformę dyskusyjną dla demokratycznie wybranych przedstawicieli szczebla lokalnego i regionalnego, na której odpowiadaliby oni na pytania obywateli, np. w ramach forum „Debate Europe”; inicjatywa taka mogłaby zwiększyć poziom interakcji między członkami Komitetu a obywatelami w ich odpowiednich państwach członkowskich.

41.

Podkreśla znaczenie różnorodności kanałów informacji i komunikacji, tak by wszyscy obywatele Unii mieli możliwość przyswojenia sobie wiedzy o UE oraz uczestniczenia na równych zasadach.

9.10.2008   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 257/46

—

Przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Komisji dotyczącą Europejskiego Roku Twórczości i Innowacji (2009). Realizacja celów strategii lizbońskiej zmierzającej do uczynienia z Europy najbardziej innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy, zależy od potencjału twórczego Europy.

—

Akcentuje fakt, że kultura, twórczość i innowacja są istotnymi źródłami wzrostu gospodarczego, inwestycji i nowych miejsc pracy w europejskich miastach, regionach oraz na szczeblu lokalnym.

—

Podkreśla szczególne znaczenie wczesnej edukacji na etapie nauczania przedszkolnego oraz w szkole podstawowej, a także przyswajania sobie dalszej wiedzy, dla rozwoju podstawowych kompetencji, rozumianych jako wiedza, umiejętności i postawy, dzięki którym ludzie mogą odnosić sukcesy osobiste i zawodowe we współczesnym społeczeństwie europejskim.

—

Podkreśla, że inicjatywa ta doskonale wpisuje się w kontekst Roku Dialogu Międzykulturowego. Powiązanie tematyczne kolejnych „Europejskich Lat” pomaga uzyskać średnio- i długoterminowe rezultaty, które są jednym z celów tej inicjatywy.

—

Przyjmuje do wiadomości, że nie przewidziano osobnych środków budżetowych na przeprowadzenie Roku Twórczości i Innowacji. Jeśli twórczość rozumiemy jako źródło rozwoju społeczeństw europejskich, niewłaściwe staje się ograniczenie tego pojęcia jedynie do oświaty i kultury. Nowe, twórcze rozwiązania wywodzą się z podejścia interdyscyplinarnego.

Sprawozdawca

:

Gerd HARMS (DE/PSE), pełnomocnik kraju związkowego Brandenburgia ds. federalnych i europejskich, sekretarz stanu w kancelarii stanu

1.

Przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Komisji dotyczącą Europejskiego Roku Twórczości i Innowacji (2009). Twórczość, rozumiana bardzo ogólnie, to zdolność znajdowania nowych rozwiązań w różnorodnych dziedzinach działalności ludzkiej, jak to słusznie przyjmuje Komisja w swym wniosku. Jest ona niezbędnym warunkiem innowacji technicznej, kulturalnej i społecznej. Realizacja celów strategii lizbońskiej zmierzającej do uczynienia z Europy najbardziej innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy, zależy od potencjału twórczego Europy.

2.

Zgadza się z wnioskami Komisji z analizy dotyczącej podstawowych uwarunkowań rozwoju twórczości i innowacji, a zarazem podkreśla szczególne znaczenie wczesnej edukacji na etapie nauczania przedszkolnego oraz w szkole podstawowej, a także przyswajania sobie dalszej wiedzy, dla rozwoju podstawowych kompetencji, rozumianych jako wiedza, umiejętności i postawy, dzięki którym ludzie mogą odnosić sukcesy osobiste i zawodowe we współczesnym społeczeństwie europejskim.

3.

Popiera stanowisko Komisji, uznające znaczenie edukacji dla wspierania twórczości, i stwierdza, że twórczość nie może ograniczać się jedynie do nauczania przedszkolnego i pierwszych lat szkoły podstawowej. Przedmioty artystyczne powinny zajmować ważne miejsce w trakcie całego procesu edukacji szkolnej. Twórczość nie powinna ograniczać się do tzw. „przedmiotów artystycznych”. Zdolność twórczego rozwiązywania problemów i myślenia innowacyjnego musi być nieodłączną częścią wszystkich formalnych procesów nauczania. W tym kontekście Komitet szczególnie podkreśla znaczenie wielojęzyczności.

4.

Podkreśla, że obok wspierania doskonałości i wybitnych osiągnięć niezbędne jest zapewnienie dobrej edukacji i szkolenia dla mieszkańców wszystkich regionów jako podstawy dobrobytu jednostek i społeczeństwa oraz innowacyjności regionów.

5.

Akcentuje fakt, że kultura, twórczość i innowacja są istotnymi źródłami wzrostu gospodarczego, inwestycji i nowych miejsc pracy w europejskich miastach, regionach oraz na szczeblu lokalnym. Rozwój potencjału twórczego i zdolności innowacyjnych danego regionu warunkuje jego sukces w konkurencji na rynku europejskim i światowym. Z reguły na władzach lokalnych i regionalnych spoczywa odpowiedzialność za zorganizowanie struktur uczenia się przez całe życie, prowadzenie aktywnej polityki rynku pracy, a także za rozwój regionalnych strategii innowacyjnych oraz wspieranie innowacyjnych i twórczych sektorów gospodarki.

6.

Ponownie podkreśla istotne znaczenie miast i regionów w rozwijaniu innowacyjnych środowisk. W tym kontekście należy wspomnieć o regionalnej polityce innowacji, ośrodkach technologicznych, inkubatorach biznesu, parkach naukowo-technologicznych i kapitale podwyższonego ryzyka.

7.

Wskazuje, że nie odnosi się to jedynie do branż twórczych i nowoczesnych gałęzi przemysłu opartych na nauce i wiedzy. Wyzwania społeczne i gospodarcze, przed którymi stoją nowoczesne społeczeństwa, wymagają bowiem twórczych rozwiązań na wszystkich płaszczyznach, także dla problemów społecznych, ekologicznych i gospodarczych.

8.

Przyjmuje ze szczególnym zadowoleniem fakt, że w swym wniosku legislacyjnym Komisja jasno uznaje rolę władz lokalnych i regionalnych podkreślając, iż:

9.

Podziela tę opinię i działa na rzecz włączenia władz lokalnych i regionalnych w prace nad Europejskim Rokiem Twórczości i Innowacji.

10.

Popiera cele Europejskiego Roku Twórczości i Innowacji (sformułowane w artykule 2). Kompleksowe ujęcie tych celów umożliwia szerokie podejście do rozwoju i wykorzystania potencjału twórczego Europy, nieograniczające się do dziedzin sztuki i muzyki. Uważa za konieczne, by w Roku Twórczości i Innowacji szczególnie promować i podkreślać działania przekrojowe angażujące instytucje zajmujące się uczeniem się przez całe życie, instytucje i podmioty działające w dziedzinie kultury, gospodarki, nauki oraz społeczeństwa obywatelskiego. Niezbędne jest także promowanie kreatywnego uczenia się, opartego na poszukiwaniu i rozwoju wiedzy, nie zaś na odtwarzaniu i uczeniu pamięciowym.

11.

Podkreśla, że inicjatywa ta doskonale wpisuje się w kontekst Roku Dialogu Międzykulturowego. Powiązanie tematyczne kolejnych „Europejskich Lat” pomaga uzyskać średnio- i długoterminowe rezultaty, które są jednym z celów tej inicjatywy. Działania w ramach Roku Dialogu Międzykulturowego zmierzają do zwiększenia otwartości, tolerancji i elastyczności społeczeństwa europejskiego, co ściśle wiąże się z twórczością i innowacyjnością. To właśnie kontakt z różnymi formami wyrazu i postawami innych kultur może pobudzić twórczo i umożliwić nowe spojrzenie na swe własne problemy.

12.

Odnotowuje, że w swym zaleceniu Komisja odwołuje się zwłaszcza do wymagań, które Parlament Europejski i Rada sformułowały w zakresie kluczowych kompetencji w uczeniu się przez całe życie. Komitet wskazuje na swoją opinię (1) w sprawie tego zalecenia, w której uwypuklił znaczenie kompetencji w zakresie nauk matematycznych i przyrodniczych i jednocześnie podkreślił znaczenie promowania udziału kobiet w tych dziedzinach poprzez wykorzystanie instrumentów w zakresie uczenia się przez całe życie. Społeczeństwa Europy w przyszłości będą musiały w jeszcze większym stopniu zachęcać młodzież, a zwłaszcza młode kobiety, do kształcenia się i podejmowania pracy w dziedzinach ekonomicznych, technicznych i inżynierskich.

13.

Zauważa, że wzajemna zależność pomiędzy życiem zawodowym, społeczeństwem i wyższym wykształceniem jest ważnym warunkiem wstępnym innowacji i wzrostu na poziomie lokalnym i regionalnym. Niezbędna jest przy tym integrująca infrastruktura oraz atmosfera braku dyskryminacji, co przyczynia się do pobudzenia aktywnego obywatelstwa i współodpowiedzialności oraz zapewnienia spójności społecznej i zrównoważonego rozwoju.

14.

Opowiada się za lepszym kształceniem i szkoleniem pozwalającym na maksymalne wykorzystanie wartości największego europejskiego kapitału, jakim jest młodzież. W kształceniu istotną rolę powinno odgrywać poznawanie nowych technologii, tak aby wzmocnić dynamikę europejskiego sektora badań, rozwoju i innowacji, należy jednak zwrócić również uwagę na odpowiednie kształcenie humanistyczne i wpajanie wartości, ponadto ważne jest, by w systemie kształcenia znalazło się odpowiednie miejsce dla nauczania europejskiej historii i kultury.

15.

Wielokrotnie zwracał uwagę, że szczególne znaczenie ma wspieranie badań, kształcenia młodych naukowców, ich mobilności oraz współpracy naukowej na szczeblu europejskim. Tworzenie atmosfery sprzyjającej badaniom naukowym, wspieranie patentów i skuteczna ich ochrona przyczyniają się do rozwoju innowacyjności w społeczeństwie i w gospodarce.

16.

Podkreśla konieczność ustalenia norm i praw dla ochrony własności intelektualnej oraz opracowania europejskiej karty postępowania z własnością intelektualną.

17.

Podkreśla w związku z tym istotne znaczenie funduszy strukturalnych, w szczególności Funduszu Rozwoju Regionalnego, dla wspierania wdrażania osiągnięć badań naukowych i przekuwania ich na innowacyjne produkty i technologie.

18.

Wyraża ubolewanie, że inicjatywa ta została wysunięta tak późno. Krótki czas na jej zrealizowanie zmniejsza szanse powodzenia. W tej sytuacji nadzwyczaj ważne jest, by Komisja poczyniła wszelkie wysiłki zmierzające do włączenia w prace nad nią jak największej liczby partnerów.

19.

Akcentuje szczególną rolę mediów w rozwoju twórczego otoczenia. Powiązania pomiędzy rozwojem talentów, ośrodkami kształcenia na bardzo wysokim poziomie oraz branżą mediów prowadzi do powstania w wielu regionach Europy klastrów gospodarczych odnoszących sukcesy. Ten kierunek rozwoju powinien zostać odpowiednio doceniony w ramach Roku Twórczości i Innowacyjności.

20.

Wyraża ubolewanie, że we wniosku Komisji nie odwołano się do różnorodnych możliwości oferowanych przez europejski program na rzecz mobilności. Mobilność w procesie kształcenia, doświadczenia wyniesione z wymiany pomiędzy regionami Europy mogą w szczególny sposób przyczynić się do uwolnienia potencjału twórczego i innowacyjnego młodzieży.

21.

Ubolewa również nad tym, że we wniosku Komisji nie przewiduje się sprawdzenia rezultatów uzyskanych dzięki tej inicjatywie ani nie formułuje warunków koniecznych do realizacji jej celów.

22.

Uważa, że Rok Twórczości i Innowacji może okazać się pomyślną inicjatywą jedynie, jeśli zadania tego podejmie się Komisja jako całość oraz jeśli zostaną w pełni wykorzystane możliwości wszystkich dyrekcji generalnych. Potrzebne jest ponadto silne wsparcie ze strony państw członkowskich, miast i regionów oraz samorządów lokalnych. Proponuje wobec tego, by obok polityki edukacyjnej aktywnie włączyć w prace nad Rokiem Twórczości i Innowacji inne obszary polityki.

23.

Wskazuje na fakt, że promowanie twórczości i innowacji jest stałym elementem planów rozwoju wielu regionów. W pracach nad Europejskim Rokiem Twórczości i Innowacji należy unikać wrażenia, że potencjał ten można uwolnić wyłącznie dzięki inicjatywom Komisji. Rok ten powinien być okazją do ukazania uwieńczonych sukcesem działań podjętych przez miasta, regiony i państwa członkowskie oraz do wspierania wymiany sprawdzonych rozwiązań. We wszelkich inicjatywach Komisji musi być przestrzegana zasada pomocniczości.

24.

Wskazuje na bogate doświadczenia samorządów lokalnych i regionalnych oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego, widoczne na przykład w działaniach podejmowanych przez miasta bądź w ramach polityki regionalnej czy podczas organizowanej przez Komitet Regionów imprezy „Open Days”. Doświadczenia te pokazują, jak różnorodne są drogi rozwoju i sposoby wspierania twórczości i innowacji w naszych europejskich miastach i regionach.

25.

Przyjmuje do wiadomości, że nie przewidziano osobnych środków budżetowych na przeprowadzenie Roku Twórczości i Innowacji. We wniosku Komisji w kwestiach finansowych wyraźnie nawiązuje się jedynie do programu „Uczenie się przez całe życie” 2007-2013 oraz do programu „Kultura” 2007-2013. A przecież zagadnienia twórczości i innowacji wykraczają daleko poza te programy. Należałoby także uwzględnić naukę, współpracę pomiędzy dziedzinami gospodarki i nauki, mobilność europejską, zagadnienia rozwoju obszarów wiejskich, politykę społeczną i inne. Jeśli twórczość rozumiemy jako źródło rozwoju społeczeństw europejskich, niewłaściwe staje się ograniczenie tego pojęcia jedynie do oświaty i kultury. Nowe, twórcze rozwiązania wywodzą się z podejścia interdyscyplinarnego.

26.

Komisja proponuje we wniosku „skupienie działań informacyjnych na tematach związanych z Rokiem”. Nie wymienia jednak konkretnych działań w tej dziedzinie. Komitet wskazuje na konieczność koordynowania tych środków pomiędzy szczeblem wspólnotowym, krajowym, regionalnym oraz lokalnym.

27.

Proponuje Komisji wsparcie i współpracę w działaniach związanych z Europejskim Rokiem Twórczości i Innowacji. Miasta, regiony i samorządy lokalne są naturalnymi partnerami tego przedsięwzięcia oraz miejscem, gdzie powstaje wiele twórczych rozwiązań. Komitet oczekuje, że Komisja w pełni włączy go w prace i odpowiednio wcześnie i wyczerpująco będzie go informowała o wszystkich działaniach.

9.10.2008   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 257/51

—

pragnie zapewnić to, aby nowe ramy regulacyjne nie miały negatywnego wpływu na cele polityki kulturalnej i medialnej państw członkowskich i uwzględniały specyficzne potrzeby na obszarach wiejskich, słabo zaludnionych, w regionach najbardziej oddalonych, w dużych zespołach miejskich, a także potrzeby mniejszości kulturowych lub etnicznych;

—

sprzeciwia się środkom harmonizacji zarządzania widmem częstotliwości radiowych zaproponowanym przez Komisję Europejską; państwa członkowskie powinny zachować uprawnienia, jednocześnie zapewniając zgodność z porozumieniami międzynarodowymi; obejmuje to gwarantowanie dość szerokiego zakresu pasma dla nadawców transmisji radiowej, aby mogli wypełniać swą misję nadawczą;

—

odrzuca nowy zaproponowany środek naprawczy w formie funkcjonalnego rozdzielenia operacji i prawo sprzeciwu Komisji wobec pewnych środków korygujących podejmowanych przez krajowe organy regulacyjne; nawołuje krajowe organy regulacyjne do uwzględniania regionalnych różnic kulturowych lub językowych podczas analizy i określania odpowiednich rynków;

—

docenia wysiłki Komisji zmierzające do zapewnienia lepszej ochrony konsumentów oraz praw użytkowników, zwłaszcza poprzez zapewnianie konsumentom większej ilości informacji na temat cen i warunków świadczenia usług, poprawę ochrony danych i bezpieczeństwa oraz ułatwianie dostępu do usług, w tym dostępu do służb ratunkowych; niemniej wyraża zaniepokojenie ewentualnymi skutkami finansowymi i ekonomicznymi tych propozycji dla operatorów sieci regionalnych lub lokalnych;

—

uważa, że utworzenie Europejskiego Urzędu ds. Rynku Łączności Elektronicznej, w połączeniu ze znacznym przeniesieniem uprawnień do regulacji rynku z poziomu państw członkowskich na poziom Komisji Europejskiej, doprowadzi do braku równowagi w podziale uprawnień między krajowymi a europejskimi władzami regulacyjnymi; dlatego też opowiada się za ustanowieniem Organu Europejskich Regulatorów Rynku Telekomunikacyjnego, co osadziłoby obecną Europejską Grupę Regulatorów w prawie europejskim.

Sprawozdawca

:

Marc SCHAEFER (LU/PSE), Członek Rady Miejskiej Vianden

1.

Pochwala przyświecający Komisji cel, jakim jest otwarcie rynków telekomunikacji na konkurencję i zachęcenie do inwestycji w sieci szerokopasmowe (bez względu na technologie: stałe, mobilne, satelitarne), podobnie jak cel dotyczący zapewnienia optymalnego zarządzania widmem częstotliwości na rynku wewnętrznym, również w kontekście digitalizacji usług audiowizualnych.

2.

Ma obowiązek dopilnować, aby nowe ramy prawne nie zawierały środków, które mogą mieć negatywny wpływ na cele polityki kulturalnej i medialnej różnych państw członkowskich.

3.

Ma również obowiązek dopilnować, aby podczas tworzenia nowych mechanizmów regulacyjnych (zwłaszcza w kwestii zarządzania widmem częstotliwości) zostały uwzględnione interesy mniejszości kulturowych lub etnicznych, a także potrzeby regionów.

4.

Pragnie, aby proponowane ramy regulacyjne zawierały mechanizmy sprzyjające rozwojowi dostępu do szerokopasmowego internetu na obszarach wiejskich lub słabo zaludnionych, a także w regionach najbardziej oddalonych. W tym kontekście trzeba jednak mieć na uwadze fakt, iż może zaistnieć potrzeba dokonywania przez władze lokalne i regionalne inwestycji w rozbudowę TIK i infrastruktury, co dotyczy zwłaszcza dużych zespołów miejskich.

5.

Docenia wysiłki Komisji zmierzające do zapewnienia lepszej ochrony konsumentów, zwłaszcza w kwestii ochrony danych i bezpieczeństwa, a także sprawiedliwszego dostępu wszystkich grup użytkowników, w tym również osób niepełnosprawnych do usług łączności elektronicznej i do służb ratunkowych, lecz wyraża zaniepokojenie skutkami finansowymi i ekonomicznymi, jakie mogą przynieść propozycje Komisji, zwłaszcza w przypadku operatorów sieci regionalnych lub lokalnych.

6.

Docenia wysiłki Komisji zmierzające do rozwoju usług ogólnoeuropejskich, lecz pod warunkiem, że zostaną przy tym uwzględnione różnice krajowe i regionalne oraz potrzeby technologiczne i gospodarcze najsłabszych ekonomicznie podmiotów.

7.

Zwraca uwagę Komisji na różnorodność geograficzną rynków krajowych i regionalnych, a nawet lokalnych, która może wymagać zróżnicowanych i różnorodnych mechanizmów i procedur regulacyjnych, na przykład segmentacji geograficznej.

8.

Wyraża sceptycyzm co do wartości dodanej niektórych nowych środków, które obejmowałyby wszystkie państwa członkowskie niezależnie od ich sytuacji i postępów dokonanych w skali kraju czy regionu. Pomysł przeniesienia większych uprawnień na szczebel wspólnotowy w kontekście regulacji rynków telekomunikacji i zarządzania widmem częstotliwości wywołuje w istocie poważne zaniepokojenie KR-u.

9.

Uważa, że propozycje Komisji otwierają drogę do bardziej spójnego stosowania zasad UE, aby doprowadzić do realizacji jednolitego rynku łączności elektronicznej.

10.

Pochwala zalecenie Komisji (1) dotyczące znacznego zmniejszenia liczby rynków regulowanych ex-ante, co sprawiłoby, że regulacja, tam gdzie byłaby niezbędna, stałaby się skuteczniejsza i prostsza dla operatorów i krajowych organów regulacyjnych.

11.

Docenia propozycje Komisji dotyczące wprowadzenia skuteczniejszych mechanizmów koordynacji i harmonizacji ram regulacyjnych różnych państw członkowskich, a także procesu koordynacji, negocjacji i konsultacji między różnymi krajowymi organami regulacyjnymi.

12.

Podziela opinię Komisji, że efektywne zarządzanie widmem częstotliwości radiowych ma duże znaczenie dla ułatwienia dostępu operatorom i promowania innowacji oraz różnorodności kulturowej.

13.

Podziela opinię Komisji o potrzebie zapewnienia kolokacji i współużytkowania urządzeń przez przedsiębiorstwa udostępniające sieci łączności elektronicznej, o ile takie współużytkowanie będzie możliwe technicznie, a jego koszty będą mogły być dzielone sprawiedliwie.

14.

Popiera punkt widzenia Komisji w sprawie znaczenia harmonizacji przydziału numerów w obrębie Wspólnoty, jeżeli będzie to sprzyjać funkcjonowaniu rynku wewnętrznego albo rozwojowi usług ogólnoeuropejskich. Jednakże KR uważa, że państwa członkowskie posiadają większe kompetencje do powzięcia wszelkich środków zmierzających do tego rodzaju harmonizacji, którą można osiągnąć w ramach obecnej „europejskiej grupy regulatorów”.

15.

Uważa, że państwa członkowskie powinny posiadać wyłączną kompetencję w zakresie definiowania przydziału pasma częstotliwości w przypadku usług mogących zapewnić różnorodność językową i kulturową oraz zapewniać pluralizm mediów.

16.

Uważa, że nie należy narzucać rozdziału funkcjonalnego jako dodatkowego środka sprzyjającego liberalizacji rynków; wyraża opinię, że konkurencja opierająca się na infrastrukturze jest najbardziej skuteczna, a istniejące ramy regulacyjne już umożliwiają zastosowanie środków rozdziału, w tym również rozdział funkcjonalny.

17.

Uważa, że należy zachować wszystkie odniesienia do procedur przewidzianych w umowach międzynarodowych, jeżeli chodzi o zarządzanie widmem częstotliwości, gdyż umowy te już istnieją a ich zasięg regulacyjny wykracza poza ramy Unii Europejskiej.

18.

Popiera wysiłki Komisji prowadzące do wzmocnienia i poprawy ochrony konsumentów i praw użytkowników w sektorze łączności elektronicznej poprzez — między innymi — zapewnianie konsumentom większej ilości informacji na temat cen i warunków świadczenia usług oraz ułatwianie osobom niepełnosprawnym dostępu do usług łączności elektronicznej, w tym dostępu do służb ratunkowych, oraz korzystania z nich.

19.

Docenia propozycje zmierzające do poprawy w zakresie ochrony prywatności i danych osobowych w sektorze łączności elektronicznej, w szczególności dzięki wzmocnionym przepisom dotyczącym bezpieczeństwa i usprawnionym mechanizmom wprowadzania ich w życie.

20.

Zwraca uwagę Komisji na potrzeby konsumentów w regionach wiejskich lub słabych gospodarczo czy też w regionach trudnodostępnych pod względem geograficznym, najbardziej oddalonych lub słabo zaludnionych.

21.

Zwraca uwagę Komisji na fakt, że niektóre środki zmierzające do zapewnienia bezpieczeństwa sieci i ochrony konsumentów wymagają koordynacji i wdrażania raczej na szczeblu międzynarodowym niż wspólnotowym.

22.

Zwraca uwagę Komisji na fakt, że niektóre środki proponowane w tej dyrektywie wymagają znacznych inwestycji w infrastrukturę techniczną (np. w przypadku dostępu do jednego europejskiego numeru alarmowego lub lokalizowania dzwoniącego), które mogą być zbyt obciążające dla usługodawców o niewielkim zasięgu, na przykład operatorów lokalnych lub regionalnych.

23.

Docenia wysiłki Komisji zmierzające do promowania możliwości przenoszenia numerów między sieciami stacjonarnymi i komórkowymi.

24.

Pragnie zwrócić uwagę Komisji na specyficzne potrzeby regionów wiejskich, w których często występuje bardzo ograniczona infrastruktura opierająca się na jednej sieci tradycyjnego operatora i uważa, że należy przewidzieć specjalne środki, np. poprzez fundusze strukturalne przeznaczone dla tych regionów. Pragnie również zwrócić uwagę na ograniczenia strukturalne i dodatkowe koszty komunikacji elektronicznej, z którymi muszą się stale borykać regiony najbardziej oddalone. Z tego względu należy rozważyć specjalne środki w celu stworzenia obywatelom tych obszarów takich samych warunków, jakie panują w pozostałej części kontynentu europejskiego.

25.

Uważa, że zasady „must-carry” w przypadku usług transmisji radiowej powinny zostać rozszerzone na wszystkie dodatkowe usługi i regularnie weryfikowane.

26.

Uważa, że utworzenie Europejskiego Urzędu ds. Rynku Łączności Elektronicznej, który de facto stanowiłby dodatek do obecnego układu instytucjonalnego dotyczącego uregulowania rynków łączności elektronicznej, nie jest zgodny z zasadą pomocniczości i proporcjonalności, a ponadto zamiast ułatwiać proces, który jest przedmiotem pakietu wniosków, niesie on ze sobą ryzyko zwiększenia stopnia złożoności.

27.

Popiera zatem utworzenie Organu Europejskich Regulatorów Rynku Telekomunikacyjnego. Organ taki mógłby przejąć wiele funkcji przedstawionych we wniosku dotyczącym Europejskiego Urzędu ds. Rynku Łączności Elektronicznej (EECMA) oraz przejąć wiele zadań, które w projekcie wniosku Komisji przydzielono temu urzędowi bez nadania mu charakteru agencji, unikając w ten sposób niektórych potencjalnych problemów związanych z EECMA.