30.6.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 146/1

—

Zaleca uznanie wspólnej europejskiej polityki w dziedzinie migracji, która umożliwiłaby lepszą współpracę i koordynację pomiędzy państwami członkowskimi a krajami trzecimi.

—

Domaga się utworzenia instrumentu finansowego przeznaczonego w szczególności dla obszarów, w których odsetek imigrantów jest największy, oraz dla stref tranzytowych, które odczuwają masowe napływy imigrantów, jak np. Ceuta, Lampedusa, Malta, Melilla, Wyspy Kanaryjskie oraz ogólnie południe Włoch; w strefach tych masowy napływ imigrantów stanowi poważny problem.

—

Zaleca podjęcie wszystkich środków koniecznych do zlikwidowania handlu ludźmi i do wyeliminowania mafii parających się tym procederem. Apeluje, by umieścić ten cel wśród priorytetów UE i przeznaczyć na niego odpowiednie środki finansowe. Za wszelką cenę należy unikać nielegalnej imigracji i zwalczać szarą strefę gospodarki, która ją stymuluje.

—

Podkreśla ważną rolę, jaką pełnią władze lokalne i regionalne, zarówno dzięki swoim doświadczeniom w stosunkach z krajami pochodzenia, jak i ze względu na opracowywane u siebie środki na rzecz integracji imigrantów, w szczególności w dziedzinie zdrowia (która stanowi największy odsetek wydatków publicznych), mieszkalnictwa, edukacji i zatrudnienia.

—

Wnosi o utworzenie mechanizmu śledzenia opinii w sprawie imigracji, aby zapewnić obecność Komitetu w różnych inicjatywach Komisji w tej dziedzinie, poprzez działania przewodniczącego Komisji Spraw Konstytucyjnych lub sprawozdawców, w zależności od przypadku. Mechanizm ten pozwoliłby aktywnie uczestniczyć w różnych etapach procesu legislacyjnego: a) w fazie prelegislacyjnej (konsultacje z Komitetem jako zainteresowaną stroną, ocena oddziaływania); b) w fazie oceny strategii (roczne raporty na temat migracji i integracji, doroczne forum integracji).

1)

Europa stoi obecnie przed najpoważniejszym w swojej historii wyzwaniem związanym z migracją. W związku z tym, że ostateczną konsekwencją tego zjawiska jest wstęp na jej terytorium, problem ten nie ogranicza się jedynie do państw członkowskich i regionów przyjmujących imigrantów i musi być rozpatrywany zarówno z perspektywy UE, jak i państw członkowskich, państw pochodzenia i państw tranzytu migrantów, które wspólnie muszą stawić czoła nowym wyzwaniom stawianym na co dzień przez ruchy migracyjne, w tym ruchy wewnątrz UE. Program haski, przyjęty przez Radę Europejską w listopadzie 2004 r., naszkicował już kalendarz prac w celu utworzenia wspólnej polityki imigracyjnej, czyniąc z niej priorytet UE.

2)

Nie ma wiarygodnych danych statystycznych potrzebnych do dokładnej oceny związku między migracją legalną i nielegalną a migracją jako zjawiskiem ogólnym, dlatego też właściwe jest kontynuowanie działalności Europejskiej Sieci Migracji w celu zgromadzenia obiektywnych informacji oraz wspieranie wspólnej polityki imigracyjnej i azylowej.

3)

Integracja społeczności imigrantów powinna być rozpatrywana zarówno z perspektywy ich włączenia do rynku pracy (ze szczególną uwagą poświęconą kobietom), jak i z szerszej perspektywy, obejmującej m.in. aspekty: edukacyjny, kulturalny, polityczny i społeczny.

4)

Integracja jest procesem dwukierunkowym, który zakłada zarówno wolę włączenia się imigrantów w życie społeczeństwa przyjmującego (oraz jej urzeczywistnienie), jak również gotowość obywateli UE do włączenia imigrantów. Niezbędne stają się więc działania uświadamiające i edukacyjne w celu wywarcia pozytywnego wpływu na zachowania obu grup.

5)

Władze lokalne i regionalne — jako że to one przyjmują imigrację bezpośrednio i to im przypada główna rola we wdrażaniu właściwych środków (zawodowych, edukacyjnych, kulturowych, politycznych i społecznych) — powinny odgrywać zasadniczą rolę w definiowaniu polityki imigracyjnej w celu zapewnienia skutecznej integracji imigrantów na szczeblu najbliższym obywatelowi.

1.1

Sądzi, zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w poprzednich opiniach w sprawie powrotu nielegalnych imigrantów oraz wdrażania programu haskiego na szczeblu lokalnym i regionalnym (1), że imigracja musi być postrzegana całościowo, z uwzględnieniem jasnej wizji najważniejszych działań, które należy podjąć w obszarze polityki migracyjnej, ponieważ polityka ta nie może opierać się na fragmentarycznych środkach. Należy rozważyć wszelkie niezbędne w tym zakresie inicjatywy legislacyjne, operacyjne i gospodarcze, począwszy od współpracy na rzecz rozwoju z krajami pochodzenia oraz walki z handlem ludźmi, a skończywszy na przyjęciu koniecznych środków w celu zintegrowania wszystkich osób osiadłych w naszych krajach oraz zwalczania szarej strefy, która w sposób oczywisty przyciąga imigrantów i sprzyja ich wykorzystywaniu. Stwierdza ponadto, że grupy przestępcze przyczyniają się do nasilenia zjawiska nielegalnej imigracji.

1.2

Podkreśla, że mimo wzrostu imigracji od lat 80. oraz faktu, iż do UE napływa poważna liczba imigrantów z krajów rozwijających się (obecnie szacuje się ich na 40 mln), nie stworzono do tej pory wspólnej polityki europejskiej w dziedzinie regulacji ruchów migracyjnych, w związku z czym państwa członkowskie podejmują jednostronne decyzje, co utrudnia przyjęcie wspólnej pozycji.

1.3

Poza tym zwraca uwagę, że w odniesieniu do zarządzania przepływami migracyjnymi nie należy czekać, aż dojdzie do poważnych w skutkach wydarzeń. Nadzwyczajne sytuacje nie mogą być wstępnym warunkiem zawierania umów stowarzyszeniowych.

1.4

Uważa, że umowy stowarzyszeniowe podpisywane z państwami trzecimi powinny uwzględniać aspekty polityczne, społeczne, gospodarcze i kulturalne, tak aby można było ustanowić rzeczywiste powiązania lub współzależność pomiędzy migracją a rozwojem, jak zaleca sprawozdanie Parlamentu Europejskiego w sprawie rozwoju i migracji (2).

1.5

Potwierdza, że w celu uniknięcia niekontrolowanej migracji należy przede wszystkim rozwinąć współpracę na rzecz zintegrowanego rozwoju za pośrednictwem projektów takich jak: tworzenie miejsc pracy, powołanie forum gospodarczo-handlowego, utworzenie sieci uniwersytetów, udostępnienie mikrokredytów, wdrożenie środków ułatwiających imigrantom przyczynienie się do rozwoju ich własnych krajów, a także budowa infrastruktury, przeznaczonej w szczególności na dostarczanie wody pitnej (42 % mieszkańców Afryki nie ma dostępu do wody pitnej) i elektryczności (jedynie 20 % dysponuje regularnym dostępem do prądu) oraz na tworzenie ośrodków zdrowia i szkół. Należy przy tym pamiętać, że centralnym zagadnieniem musi być współpraca w zakresie wzmocnienia instytucji poprzez tworzenie w państwach, które są odbiorcami pomocy na rzecz rozwoju, warunków wstępnych, takich jak przejrzystość zarządzania i demokratyzacja struktur, koniecznych do skutecznego odbioru i wykorzystania tejże pomocy. Ogólnie rzecz ujmując, chodzi o poprawienie jakości, nie zaś poszerzenie współpracy na rzecz rozwoju. Szczególnie istotne jest zapewnienie dużej przejrzystości w wykorzystaniu środków pomocowych, tak by faktycznie stały się one źródłem rozwoju.

1.6

Podkreśla ważną rolę, którą pełnią władze lokalne i regionalne, zarówno dzięki swoim doświadczeniom w stosunkach z krajami pochodzenia, jak i ze względu na opracowywane u siebie środki na rzecz integracji imigrantów, w szczególności w dziedzinie zdrowia (na które przeznacza się największy odsetek wydatków publicznych), mieszkalnictwa, edukacji i zatrudnienia. We współpracy z krajami pochodzenia władze lokalne i regionalne zawarły szereg umów i przygotowały wiele projektów. Należy tu wspomnieć m.in. o domach dla powracającej młodzieży otwartych w Marrakeszu przez Wspólnotę Autonomiczną Madrytu w ramach programu AENEAS.

1.7

Przypomina o deklaracji z piątej konferencji parlamentów regionów miast-stolic UE z 26-27 kwietnia 2006 r., podczas której przyznano, iż regiony miast-stolic, ze względu na panującą w nich koniunkturę i dynamikę, są w dużym stopniu atrakcyjne dla obywateli państw trzecich poszukujących nowych perspektyw. W związku z tym uważa, że należy przedsięwziąć środki, które pozwolą uniknąć nieuregulowanego, masowego napływu osób przez lotnicze, portowe i drogowe przejścia graniczne oraz posłużą opracowaniu odpowiednich planów prowadzących do integracji imigrantów w innych regionach naszych krajów.

1.8

Przywołuje stanowisko regionów miast-stolic, które zaangażowały się na rzecz opracowania wspólnotowej polityki imigracyjnej, obejmującej całokształt zagadnień dotyczących pełnej integracji imigrantów w społeczeństwie. Integracja jest jedynym sposobem na to, aby imigranci podzielali wartości demokratycznego współżycia i poszanowania praw człowieka, którymi to kierują się systemy polityczne UE. W tym kontekście Komitet zwraca uwagę na znaczenie inicjatyw w zakresie nauczania języka lub języków urzędowych i kultury społeczeństwa przyjmującego oraz projektów, dzięki którym imigranci poczują się ważną częścią społeczeństwa i staną się współodpowiedzialni za jego przyszłość.

1.9

Uważa, że imigracja stanowi wyzwanie dla wszystkich; każdy z nas ma do odegrania jakąś rolę, począwszy od administracji na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym, a skończywszy na obywatelach europejskich i samych imigrantach. Tylko w ten sposób będziemy w stanie rozwiązać zaistniałe problemy i wykorzystać istniejące szanse, co odnosi się również do krajów pochodzenia.

1.10

W związku z tym sądzi, iż niezbędne jest ulepszenie współpracy:

1.11

Zaleca następujące kroki:

1.12

Apeluje do Komisji i państw członkowskich o wdrożenie środków w zakresie skierowania wysyłanych przez imigrantów przekazów pieniężnych na inwestycje produkcyjne w ich krajach pochodzenia i ułatwienie im dostępu do mikrokredytów. Podkreśla, że należy skierować przekazy w taki sposób, aby związać je z inwestycjami przeprowadzanymi za pośrednictwem funduszy przeznaczonych na współpracę na rzecz rozwoju. Zaleca także wprowadzenie zobowiązania wykorzystania anulowanego długu na inwestycje produkcyjne, które ze swojej strony mogą zostać związane ze wspomnianymi przekazami, tak aby dla występującego w roli inwestora imigranta inwestycja własnych oszczędności w te projekty stanowiła najbardziej rentowną opcję.

1.13

Dlatego też wzywa do utworzenia funduszu gwarancyjnego w celu zapewnienia kontynuacji mikroprojektów oraz maksymalizacji ich wpływu na rozwój; popiera także powołanie forum gospodarczo-handlowego oraz sieci złożonych ze specjalistów pochodzących z Unii Europejskiej i krajów rozwijających się.

1.14

Zwraca się do państw członkowskich o włączenie władz lokalnych i regionalnych do opracowywania polityki imigracyjnej oraz krajowych planów na rzecz integracji i zatrudnienia, ponieważ środki niezbędne do ich realizacji wprowadzane są w życie na szczeblu lokalnym i regionalnym.

1.15

Domaga się utworzenia instrumentu finansowego przeznaczonego w szczególności dla obszarów, w których odsetek imigrantów jest największy, oraz dla stref tranzytowych, które odczuwają masowe napływy imigrantów, jak np. Ceuta, Lampedusa, Malta, Melilla, Wyspy Kanaryjskie oraz ogólnie południe Włoch. W strefach tych masowy napływ imigrantów stanowi poważny problem, zważywszy na brak środków, dzięki którym można by im zapewnić odpowiednią opiekę humanitarną. Należy przypomnieć, iż nigdzie na świecie różnica w zarobkach nie jest tak duża jak na południowej granicy UE.

1.16

Wzywa Unię Europejską i państwa członkowskie do uwzględnienia wyjątkowego charakteru zjawiska masowej imigracji nieuregulowanej, która ma miejsce na wybrzeżach wysp UE, a także związanej z nią tragedii humanitarnej oraz konsekwencji dla bezpieczeństwa i spójności terytorialnej UE. Unia Europejska powinna wykorzystać potencjał regionów tworzących jej granice morskie jako pomost służący rozwijaniu wzajemnie satysfakcjonujących stosunków z państwami trzecimi.

1.17

Sądzi, zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym we wcześniejszych opiniach w sprawie łączenia rodzin, wdrażania programu haskiego na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz zielonej księgi w sprawie odsyłania nielegalnych rezydentów, a także zgodnie ze sprawozdaniem Parlamentu Europejskiego w sprawie rozwoju i migracji (3), iż należy przedsięwziąć środki zmierzające do zwiększenia bezpieczeństwa prawnego w dziedzinie migracji, i to na wielu płaszczyznach, takich jak:

1.18

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym wcześniej w opinii w sprawie zielonej księgi w sprawie odsyłania nielegalnych rezydentów (4), opowiada się za opracowaniem środków sprzyjających dobrowolnym powrotom i przyznaniem im pierwszeństwa w stosunku do polityki przymusowego odsyłania. Pozytywnym zjawiskiem byłoby stworzenie bodźców zachęcających potencjalnych imigrantów do pozostawania w swoich krajach pochodzenia. W wypadku przymusowego odesłania należy mieć szczególny wzgląd na grupy osób wymagających ochrony. W każdym wypadku niezbędna jest współpraca z krajami pochodzenia.

1.19

Przypomina, że zgodnie z międzynarodowymi konwencjami dotyczącymi dzieci, nadrzędne dobro dziecka wymaga, by wychowywało się ono, zawsze gdy to możliwe, w swoim środowisku rodzinnym. Należy świadczyć pomoc w krajach pochodzenia, gdzie dzieci powinny uzyskać wychowanie i wykształcenie pozwalające im na uzyskanie pracy na miejscu, w pobliżu swoich rodzin. Dlatego też Konwencja praw dziecka zobowiązuje państwa do walki z nielegalną zmianą kraju pobytu.

1.20

Pragnie, aby w zarządzaniu europejskim funduszem na rzecz integracji uwzględniać specyficzne potrzeby władz lokalnych i regionalnych oraz popiera uczestnictwo tych ostatnich w negocjacjach dotyczących programów krajowych oraz związanych z nimi programów operacyjnych.

1.21

Zgodnie ze sprawozdaniem Parlamentu Europejskiego w sprawie rozwoju i migracji, wzywa Komisję do przygotowania instrumentów finansowych koniecznych do integracji imigrantów w ramach życia politycznego i społecznego państwa przyjmującego za pomocą kształcenia w zakresie języka, kultury i wychowania obywatelskiego, bez ograniczania możliwości zachowania ich własnej tożsamości. Ponadto podkreśla, że należy uwzględnić specyficzne problemy związane z integracją potomków imigrantów (ich dzieci i wnuków).

1.22

W obliczu alarmująco złych wyników szkolnych uzyskiwanych przez imigrantów w porównaniu z resztą obywateli UE, podkreśla szczególnie rolę edukacji, która w największym i najlepszym stopniu sprzyja integracji. Przypomina, że w celu integracji imigrantów niezwykle ważne jest zazębianie się instrumentów niezbędnych do ich włączenia do systemu edukacyjnego i rynku pracy. W tym celu proponuje następujące kroki:

1.23

Zgodnie z zaleceniami podręcznika do integracji Komisji Europejskiej uważa za istotne co następuje:

2.1

Jest zdania, że w przypadku legalnej migracji osoby emigrujące ze względu na swoje umiejętności mogłyby przysłużyć się rozwojowi własnego kraju.

2.2

Jest zdania — jak już podkreślał w swojej opinii w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich dla potrzeb studiów, szkolenia zawodowego lub wolontariatu (5) — że należy uwzględnić problem drenażu mózgów, z jednej strony wzmacniając potencjał, który stanowią obywatele państw trzecich dla gospodarek europejskich, z drugiej jednak ułatwiając im powrót do własnych krajów, aby mogli przyczynić się do ich rozwoju. Należy przy tym umożliwić im ponowny wstęp na terytorium UE w celu kontynuowania lub uzupełnienia edukacji, a tym samym zapewnić nieustanny przepływ doświadczeń i korzyści zarówno dla kraju pochodzenia, jak i dla państwa przyjmującego.

2.3

Sądzi, że migracja cyrkulacyjna stanowi ważną podstawę ugruntowania pozytywnego wkładu migracji do rozwoju.

2.4

Popiera podstawowy cel Komisji, którym jest zagwarantowanie praw wszystkim obywatelom państw trzecich, legalnie zatrudnionym i mającym prawo pobytu w państwie członkowskim. Podkreśla zwłaszcza, że powinna ona podjąć temat uznawania i zrównania tytułów i pozostałych kwalifikacji w celu uniknięcia sytuacji, w których imigranci pracują poniżej swoich umiejętności.

2.5

Podkreśla znaczenie dostępu do zatrudnienia w celu zapewnienia integracji imigrantów i wskazuje na kontrast pomiędzy upraszczającym podejściem, które koncentruje się wyłącznie na konieczności przyjęcia jak największej liczby imigrantów i zwyczajnym zalegalizowaniu siły roboczej, a wysiłkami władz lokalnych i regionalnych na rzecz zwalczania wykluczenia społecznego, marginalizacji, ksenofobii oraz wdrażania środków w zakresie integracji kobiet, których bliskość z dziećmi stanowi fundament integracji rodziny w społeczeństwie.

2.6

Jest zdania, że legalna migracja powinna obejmować kwestię łączenia rodzin jako jedną z podstawowych osi integracji społecznej imigrantów, gdyż w przeciwnym razie strategia okaże się niepełna. Jednakże łączenie rodzin, które jest katalizatorem integracji, powinno być wspierane jedynie wówczas, gdy ogranicza się do podstawowej komórki złożonej z rodziców, dzieci i dziadków.

2.7

Podkreśla w tym kontekście zaniepokojenie władz lokalnych i regionalnych znaczeniem nadawanym koncepcji rasy, ponieważ stanowi ono o podwójnej dyskryminacji kobiet — ze względu na płeć oraz pochodzenie etniczne. Apeluje więc do Komisji i państw członkowskich o zintensyfikowanie dialogu z krajami pochodzenia w celu krzewienia praw kobiet i równości płci.

2.8

Popiera uwagi Komisji dotyczące pracowników sezonowych oraz uważa za konieczne opracowanie bardziej otwartych przepisów w dziedzinie mobilności sezonowej siły roboczej. Należy bez wątpienia unikać sytuacji, w której praca sezonowa przekształca się w napływ nieuregulowanej imigracji. Jednym z możliwych sposobów jest włączenie pracy sezonowej w struktury projektów na rzecz współpracy z krajami pochodzenia, tak aby zachęcić pracowników, którym wygasły kontrakty, do powrotu do kraju i kontynuowania pracy w ramach tychże projektów. Można by ponadto sprzyjać napływowi pracowników tymczasowych pochodzących nie tylko z państw bliskich geograficznie, lecz również z tych bardziej oddalonych, jak np. z Ameryki Łacińskiej, wykorzystując obecne obniżenie kosztów podróży.

2.9

Zgodnie z poglądem Komisji uważa za niezbędne ulepszenie gromadzenia danych w celu odpowiedniego rozwinięcia europejskiej polityki imigracyjnej, która za każdym razem powinna uwzględniać potrzeby rynku pracy jako decydującego czynnika przy przyjmowaniu imigrantów. Nie do zaakceptowania jest fakt, że 90 % imigrantów przed uregulowaniem sytuacji prawnej należało do kategorii imigrantów nielegalnych.

2.10

Cieszy się z wyrażonej w komunikacie Komisji gotowości wzmocnienia roli Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej, który udostępnia w internecie informacje o sieci współpracy EURES (europejskie służby zatrudnienia). Jej celem jest świadczenie usług informacyjnych, służenie radą oraz pomaganie pracownikom i przedsiębiorcom w zatrudnianiu lub znajdowaniu zatrudnienia (szukaniu pracy) poprzez informowanie i kierowanie kandydatów oraz udzielanie im rad zarówno co do szans na znalezienie pracy, jak i warunków życia i pracy w ramach europejskiego obszaru gospodarczego, a także pomaganie przedsiębiorcom w zatrudnianiu pracowników z innych krajów. Komitet mógłby wnieść wkład w ten proces, wskazując Komisji portale internetowe prowadzone przez władze lokalne i regionalne, które mogą stanowić cenne źródła informacji dla wszystkich zaangażowanych stron (6).

2.11

Popiera stanowisko Komisji, że Europa powinna stać się atrakcyjna dla wykwalifikowanych pracowników, wyróżniających się studentów i naukowców. Co więcej, należy zezwolić studentom na podejmowanie pracy podczas studiów (inaczej niż ma to obecnie miejsce w niektórych państwach członkowskich), ponieważ może im to ułatwić wejście na rynek pracy. W celu uniknięcia drenażu mózgów i ułatwienia kształcenia zagranicznych studentów, którzy stanowią nieoceniony kapitał ludzki dla swoich krajów pochodzenia, można by również utworzyć specjalne programy sprzyjające ich mobilności, na wzór takich ogólnych i udanych programów wspólnotowych jak Erasmus czy Leonardo da Vinci.

2.12

Popiera rozważenie możliwości wystawiania w określonych wypadkach zezwolenia na pobyt wraz z zezwoleniem na pracę jako sposobu na uniknięcie biurokracji i zwiększenie kontroli. Jednocześnie proponuje homologację zezwoleń na pracę i pobyt w całej Unii.

2.13

Podkreśla przekonanie Komisji Europejskiej, że imigracja nie jest odpowiedzią na starzenie się Europy — to jedynie instrument, który łagodzi problem deficytu demograficznego w Europie, nie stanowi jednakże sam z siebie rozwiązania.

2.14

Cieszy się z przypisywanego przez Komisję w komunikacie znaczenia współpracy z krajami pochodzenia i popiera wzmocnienie istniejących już instrumentów finansowych w dziedzinie imigracji, jak i utworzenie nowych, specyficznych instrumentów.

2.15

Stwierdza, że władze lokalne i regionalne, ze względu na swoje kompetencje w dziedzinie zarządzania, są bezpośrednio zainteresowane kwestiami imigracji; dlatego też podkreśla, że mogą wnieść istotną wartość dodaną do działań i dyskusji dotyczących wymiany doświadczeń i przewidzianych przez Komisję w dziedzinie kształtowania świadomości, informowania i szkolenia na rok 2007 (7).

2.16

Oferuje Komisji wniesienie swojego wkładu w przeprowadzenie analizy oddziaływania, którą pragnie ona zrealizować przed opracowaniem konkretnych propozycji w dziedzinie legalnej migracji, oraz w systematyczne konsultacje z władzami lokalnymi i regionalnymi (8).

3.1

Popiera w szczególności potrzebę współpracy z krajami trzecimi w celu uniknięcia nielegalnej imigracji i dlatego też opowiada się za decyzją Rady Europejskiej z 15-16 grudnia 2005 r. o przeznaczeniu 3 % z puli Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa na zwiększenie pomocy finansowej w tych obszarach, które są bezpośrednio związane z imigracją.

3.2

Uważa za konieczne sprzyjanie zawieraniu umów stowarzyszeniowych z krajami pochodzenia, aby zapobiec ewentualnym sytuacjom nadzwyczajnym w dziedzinie migracji oraz kryzysom humanitarnym. Przedmiotem takich umów musi być zarówno współpraca w zwalczaniu nielegalnej imigracji oraz kwestie powrotu i repatriacji nielegalnych imigrantów, jak i pomoc na rzecz rozwoju oraz tworzenie możliwości zatrudnienia społeczności autochtonicznej tych krajów.

3.3

Uważa za niezbędne rozwinięcie wszelkich źródeł informacji dostępnych w krajach pochodzenia i odnoszących się do zagadnień związanych z migracją — jej zasięgiem, istniejącym prawodawstwem w tej dziedzinie oraz możliwościami skierowania jej na drogę legalną.

3.4

Popiera propozycję Komisji zmierzającą do ustanowienia mechanizmu szybkiego udzielania pomocy państwu członkowskiemu, które staje w obliczu szczególnej presji migracyjnej na granicy zewnętrznej. Nalega, by Rada wyposażyła Komisję w instrumenty wystarczające do odpowiedniego wdrożenia tego mechanizmu.

3.5

Podkreśla wyrażoną w komunikacie Komisji potrzebę położenia kresu handlowi ludźmi i działalności mafii, które za nim stoją, oraz apeluje, aby kwestia ta została podniesiona do rangi priorytetu UE i otrzymała odpowiednie wsparcie finansowe. Należy uzmysłowić sobie rozmiar dramatu humanitarnego: według statystyk różnych organizacji międzynarodowych co trzeci imigrant ponosi śmierć w drodze do kraju przeznaczenia.

3.6

W związku z powyższym zaleca, aby państwa europejskie unikały zrzucania odpowiedzialności za powrót imigrantów na sąsiednie kraje, w których prawa człowieka nie są wystarczająco respektowane, tak aby zapewnić jak największą kontrolę tych praw.

3.7

Podkreśla w tym kontekście, iż europejska strategia zatrudnienia i ogólne wytyczne powinny sprzyjać legalnemu zatrudnieniu poprzez takie inicjatywy jak ograniczenie pozapłacowych kosztów pracy i zmniejszenie obciążenia podatkowego z tytułu zatrudnienia pracowników nisko dochodowych i nisko wykwalifikowanych, które mogą skutkować ograniczaniem zachęt do oferowania pracy na czarno, a co za tym idzie, do zatrudniania nielegalnych imigrantów. Te środki uelastycznienia rynku pracy powinny prowadzić do legalnego zatrudniania imigrantów.

3.8

Popiera sprzyjanie kampaniom informacyjnym dotyczącym korzyści legalnej migracji i zagrożeń stwarzanych przez migrację nielegalną, jak również inicjatywę Komisji zmierzającą do zapoczątkowania w 2007 r. badania dotyczącego stosowanych obecnie praktyk i skutków działań w zakresie uregulowania pobytu imigrantów w państwach członkowskich. Badanie to będzie stanowić podstawę przyszłej dyskusji i tworzenia na szczeblu UE wspólnych ram prawnych dla uregulowania pobytu nielegalnych imigrantów.

3.9

Uważa, że przedstawicielstwa dyplomatyczne państw członkowskich i tajne służby powinny być koordynowane na szczeblu wspólnotowym, tak by móc identyfikować i zwalczać we współpracy z kompetentnymi władzami lokalnymi organizacje przestępcze zaangażowane w przemyt imigrantów.

4.1

Akceptuje zakres kompetencji przyszłej sieci migracji, na które składa się dostarczanie Komisji, państwom członkowskim i społeczeństwu obiektywnej, wiarygodnej i porównywalnej informacji w zakresie azylu i migracji, oraz popiera jej udostępnienie społeczeństwu, z wyjątkiem sytuacji o charakterze konfidencjonalnym i zawsze w zgodzie z organami ochrony danych.

4.2

Zgadza się, że konkretne zadania, takie jak gromadzenie danych, analiza informacji, badania, publikacja opinii i zaleceń oraz przeprowadzanie kroków uświadamiających powinny być przekazane jednej strukturze, gdyż koncentracja zwiększa ekonomię skali i ułatwia koordynację.

4.3

Stawia przed Europejską Siecią Migracji jeszcze jedno zadanie: powinna zająć się koordynacją transpozycji prawodawstwa wspólnotowego w poszczególnych państwach członkowskich.

4.4

W celu zagwarantowania ścisłej współpracy z zainteresowanymi podmiotami i ciałami odpowiedzialnymi za gromadzenie informacji sugeruje, w zgodzie ze stanowiskiem Parlamentu Europejskiego (9), utworzenie punktów kontaktowych w każdej z tych grup i korzystanie ze strony internetowej zarezerwowanej dla zainteresowanych użytkowników i specjalistów. Potrzebne są także punkty kontaktowe między organami krajowymi a międzynarodowymi, zajmującymi się tym zagadnieniem. Organy te powinny poszukiwać sposobów współpracy w celu rozwiązywania problemów.

4.5

W sprawie struktury Europejskiej Sieci Migracji zaleca opcję 1, czyli sieć związaną z Komisją, gdyż ułatwi ona kontrolę, koordynację i stosunki z pozostałymi instytucjami europejskimi. Jeśli chodzi o krajowe punkty kontaktowe, to przedstawiciele krajowi muszą być odpowiedzialni za gromadzenie danych i studiowanie problemów. Rolą punktów kontaktowych powinno być zbieranie, analizowanie (jeśli to możliwe) iprzekazywanie danych sieci i podmiotom krajowym zgodnie z krajowymi uregulowaniami dotyczącymi zadań i działalności punktów kontaktowych Statut punktów kontaktowych musi zapewniać niezależność od władzy każdego z państw, a ich struktura powinna obejmować regiony i władze lokalne. W każdym wypadku należy zapewnić płynność przekazu informacji.

4.6

Za kwestię o fundamentalnym znaczeniu uważa osiągnięcie za pośrednictwem ESM następujących celów:

5.1

Uważa za konieczne sprzyjanie przygotowywaniu rocznych sprawozdań na temat migracji i rozwoju, które dostarczają danych pozwalających na sterowanie imigracją i opracowywanie odpowiedniej polityki imigracyjnej. Planowanie polityki publicznej bez wystarczających informacji jest niemożliwe, szczególnie w tym obszarze.

5.2

Wzywa do wymiany informacji za pośrednictwem istniejących sieci i przyszłej Europejskiej Sieci Migracji, pomiędzy państwami członkowskimi oraz między władzą centralną a władzami lokalnymi i regionalnymi. Wszystkie zainteresowane strony powinny mieć dostęp do jak najobszerniejszej informacji.

5.3

Podkreśla, iż wszelkie idee powinny zostać przełożone na programy, każdy zaś program czy akt prawny musi zostać oceniony a posteriori pod kątem swojej użyteczności i sposobu, w jaki jest wdrażany. Komitet z zadowoleniem przyjmuje więc inicjatywę Komisji zmierzającą do opracowania rocznego raportu oceniającego na temat migracji i integracji.

5.4

Popiera propozycję Komisji zmierzającą do utworzenia dorocznego forum integracji, na którym eksperci, imigranci, osoby odpowiedzialne za administrację publiczną, w tym przedstawiciele władzy szczebla lokalnego i regionalnego, oraz ogólnie wszystkie zainteresowane strony mogliby wymieniać się najlepszymi praktykami i uzyskiwać praktyczne rozwiązania. Komitet podkreśla, że wymiana najlepszych praktyk, do której w konkretny sposób mogą przyczynić się władze samorządowe, ma fundamentalne znaczenie dla osiągnięcia postępu oraz ujednolicenia rezultatów działań podejmowanych w tej dziedzinie. W każdym wypadku należy wdrożyć instrumenty niezbędne do uzyskania zakrojonych na szeroką skalę i dokładnych danych na temat zjawiska migracji, które później zostaną wykorzystane w prowadzeniu wspomnianych działań. Doroczne forum powinno uwzględnić sprawozdania roczne; należy również utrzymywać stałe kontakty ze wszystkimi zainteresowanymi stronami.

6.1

Zaleca uznanie wspólnej europejskiej polityki w dziedzinie migracji, która umożliwiłaby lepszą współpracę i koordynację pomiędzy państwami członkowskimi a krajami trzecimi.

6.2

Uważa, że poprawa jakości i ilości dostępnych danych oraz znajomość potrzeb rynku pracy ma zasadnicze znaczenie dla właściwego opracowania europejskiej polityki w dziedzinie imigracji i kontroli ruchów migracyjnych.

6.3

Zaleca promowanie współrozwoju jako sposobu na wykorzystanie potencjału, który posiadają społeczności imigrantów osiadłych w państwach Unii, do rozwoju ich krajów pochodzenia oraz doradza zbadanie innych kreatywnych możliwości ukierunkowania legalnej imigracji, które eliminowałyby istniejące przeszkody w zatrudnianiu imigrantów w ich krajach pochodzenia.

6.4

Zaleca podjęcie wszystkich środków koniecznych do zlikwidowania handlu ludźmi i do wyeliminowania mafii parających się tym procederem. Apeluje, by umieścić ten cel wśród priorytetów UE i przeznaczyć na niego odpowiednie środki finansowe. Za wszelką cenę należy unikać nielegalnej imigracji i zwalczać szarą strefę gospodarki, która ją stymuluje.

6.5

Ponownie stwierdza, że na płaszczyźnie wewnętrznej władze lokalne i regionalne, w ramach swoich kompetencji, są bezpośrednio konfrontowane z zagadnieniami dotyczącymi imigracji, w związku z tym wnosi o utworzenie mechanizmu śledzenia opinii w sprawie imigracji, aby zapewnić jego obecność w różnych inicjatywach Komisji w tej dziedzinie, poprzez działania przewodniczącego Komisji Spraw Konstytucyjnych lub sprawozdawców, w zależności od przypadku. Mechanizm ten pozwoliłby aktywnie uczestniczyć w różnych etapach procesu legislacyjnego:

6.6

Pragnie uczestniczyć w formalnych i nieformalnych grupach roboczych Komisji do spraw polityki migracyjnej. Uważa, że ten mechanizm pozwoliłby Komisji skorzystać z doświadczeń zgromadzonych w terenie przez samorządy lokalne i regionalne w zakresie migracji.

6.7

Pragnie włączenia regionów i samorządów lokalnych w struktury Europejskiej Sieci Migracji.

6.8

Pragnie wziąć udział w przygotowaniu internetowego portalu na temat imigracji, jaki zamierza utworzyć Komisja, i wskazuje na portale internetowe administrowane przez władze lokalne i regionalne, które ze względu na swoje znaczenie mogłyby stanowić źródło informacji dla wszystkich zaangażowanych w to przedsięwzięcie podmiotów.

6.9

Pragnie wzmocnienia istniejących środków finansowych i prawnych oraz utworzenia nowego instrumentu, skierowanego specyficznie na integrację poprzez kształcenie niedawno przybyłych imigrantów, przedstawicieli drugiego i trzeciego pokolenia oraz ich potomków (dzieci i wnuków).

6.10

Proponuje zorganizować pierwszy szczyt na temat: „Rola regionów europejskich w zarządzaniu przepływami migracyjnymi” w celu wspierania wymiany poglądów i doświadczeń w tym obszarze pomiędzy naszymi regionami.

30.6.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 146/10

—

Mieszkalnictwo to nie tylko cegły i zaprawa murarska, lecz także dzielnice i społeczności, w których mieszkamy. Zajmowanie się programem mieszkaniowym oznacza dążenie do większego bezpieczeństwa, czystości i zazielenienia dzielnic naszych miast i regionów, gdzie ludzie mogą żyć i rozwijać stosunki międzyludzkie. Kwestie mieszkalnictwa dotyczą również dostępu do zatrudnienia, transportu i usług oraz stworzenia wysokiej jakości środowiska. Stąd też, pomimo iż mieszkalnictwo nie leży w zakresie szczególnych kompetencji Unii Europejskiej, wiele obszarów polityki unijnej ma bezpośredni bądź pośredni wpływ na zagadnienia z nim związane. Należą do nich strategie dotyczące środowiska miejskiego, energooszczędności, energii odnawialnych, zanieczyszczenia hałasem i zdrowia, a także te dotyczące urzeczywistniania wewnętrznego rynku usług i polityki konkurencji.

—

Nowe państwa członkowskie mogą wykorzystać na mieszkalnictwo do 3 % dotacji przeznaczonej na odpowiednie programy operacyjne lub 2 % całkowitej dotacji na EFRR. Opinia zawiera praktyczne porady oraz przykłady dobrych wzorców w Unii Europejskiej w celu wsparcia tych wydatków. Obejmą one pomysły w zakresie optymalnych powiązań fizycznych między krajobrazem a budynkami, domami, miejscami pracy i usługami, a także kwestie energooszczędności i rozwoju zrównoważonego oraz unikania tworzenia gett w dzielnicach mieszkaniowych.

—

Wszystkie państwa członkowskie powinny rozważyć rolę szkolenia w tworzeniu społeczności zdolnych do zrównoważonego rozwoju. Szkolenie miejscowej ludności z zakresu umiejętności potrzebnych do ulepszenia ich dzielnic mieszkaniowych, tworzenia terenów zielonych i zwiększenia energooszczędności może dostarczyć rozwiązań podupadającym dzielnicom i stanowić nowe źródło zatrudnienia.

1.

Wynik kompromisu zawartego przez szefów rządów w grudniu 2005 r., zgodnie z którym mieszkalnictwo uznano za koszt uprawniony do dotacji z funduszy strukturalnych tylko dla nowych państw członkowskich i to w ograniczonej części, zgodnie z art. 7 ust. 2 rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR): 3 % dotacji przeznaczonej na odpowiednie programy operacyjne lub 2 % całkowitej dotacji na EFRR. Wydatki są ponadto ograniczone do budownictwa wielorodzinnego i socjalnego i muszą zostać poniesione w ramach programów rozwoju obszarów miejskich. Nowe instrumenty stworzone w ramach funduszy strukturalnych poprzez współpracę między Komisją Europejską a EBI, takie jak JESSICA, które umożliwią finansowanie projektów w szerszych ramach rozwoju obszarów miejskich.

2.

Faktem jest, że mieszkalnictwo nie leży w zakresie szczególnych kompetencji Unii Europejskiej, ale wiele obszarów polityki unijnej ma bezpośredni bądź pośredni wpływ na zagadnienia z nim związane. W szczególności należą do nich strategie dotyczące środowiska miejskiego, energooszczędności, energii odnawialnych, zanieczyszczenia hałasem i zdrowia, a także te dotyczące urzeczywistniania wewnętrznego rynku usług i polityki konkurencji.

3.

Władze lokalne i regionalne w Unii Europejskiej są ogólnie odpowiedzialne za kwestie mieszkalnictwa na swym obszarze, a środowisko miejskie stanowi w tym względzie największe wyzwanie.

4.

Dostęp do budownictwa mieszkaniowego na przyzwoitym poziomie jest głównym warunkiem zachowania spójności społecznej i terytorialnej wewnątrz Unii Europejskiej. Mieszkalnictwo i agenda lizbońska są zatem ściśle ze sobą powiązane. Budownictwo mieszkaniowe na przyzwoitym poziomie ma fundamentalne znaczenie dla konkurencyjności regionów. Bez budownictwa mieszkaniowego o wystarczająco dobrej jakości regiony nie mogą przyciągnąć ani zatrzymać pracowników, co prowadzi do złej sytuacji gospodarczej.

1.

Budownictwo mieszkaniowe jest jednym z kluczowych czynników walki z wykluczeniem społecznym i bezrobociem, powoduje bowiem, że miasteczka, miasta, obszary i regiony wiejskie stają się lepszymi miejscami zamieszkania i pracy, sprzyja powstawaniu harmonii między poszczególnymi społecznościami oraz przyczynia się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju.

2.

Wiele regionów i miast Unii Europejskiej przechodzi bądź powinno przejść proces odnowy na obszarach, gdzie budownictwo mieszkaniowe stoi na niskim poziomie, gdzie występuje zawodność rynku mieszkaniowego pogłębiona przez podupadanie bazy gospodarczej, a substancja materialna i dostęp do infrastruktury socjalnej (edukacja, zdrowie i kontakty wewnątrz społeczności) ulegają pogorszeniu.

3.

Mieszkalnictwo to nie tylko cegły i zaprawa murarska, lecz także dzielnice i społeczności, w których mieszkamy. Zajmowanie się programem mieszkaniowym oznacza dążenie do większego bezpieczeństwa, czystości i zazielenienia dzielnic naszych miast i regionów, gdzie ludzie mogą żyć i rozwijać stosunki międzyludzkie. Kwestie mieszkalnictwa dotyczą również dostępu do zatrudnienia, transportu i usług oraz stworzenia wysokiej jakości środowiska. Tak brzmi program dotyczący „społeczności zdolnych do zrównoważonego rozwoju”. Należy omówić dwa wymiary tego programu: terytorialny i społeczny.

1.1

Dziesięciolecia zaniedbań w wielu starych, a zwłaszcza nowych państwach członkowskich UE zostawiły nam w schedzie nieodpowiednie budownictwo mieszkaniowe i wykluczone społeczności. Brak inwestycji w budownictwie doprowadził w takich przypadkach do spychania do gett biedniejszych, wykluczonych społeczności, wywołując ich niezadowolenie, a czasami także niepokoje społeczne i przemoc, co niedawno dało się zauważyć w niektórych państwach członkowskich.

1.2

Planowanie przestrzenne miast jest niezbędną podstawą przyszłych strategii i istotne jest dostosowanie strategii mieszkaniowych do strategii przestrzennych regionów. Stare państwa członkowskie odniosły zarówno sukcesy, jak i porażki w tej dziedzinie, starając się zwalczyć niekontrolowany rozwój miast i nadmierne natężenie ruchu w celu stworzenia bardziej atrakcyjnych i nadających się do mieszkania miast oraz wsparcia i wzbudzenia przywiązania do danego miejsca na szczeblu lokalnym, w obrębie dzielnicy. Nowe państwa członkowskie muszą uwzględnić te doświadczenia, by uniknąć podobnych błędów.

1.3

Działania na rzecz rewitalizacji dzielnic muszą się z zasady różnić w zależności od warunków lokalnych, lecz powinny mieć charakter całościowy i obejmować środki na rzecz poprawy edukacji, zdrowia i innych usług publicznych, zwiększenia możliwości szkoleniowych, gospodarczych i związanych z zatrudnieniem, wprowadzenia proaktywnego zarządzania dzielnicą, rozwiązania problemu zachowań antyspołecznych, podniesienia jakości środowiska i ulepszenia planowania urbanistycznego oraz zapewnienia dobrej jakości usług transportu publicznego (patrz załącznik, przykład 4).

1.4

Pierwszeństwo należy dać ponownemu wykorzystaniu opuszczonych terenów i rekultywacji nieużytków poprzemysłowych w celu zachowania bardziej zwartej zabudowy miast i zapobieżenia ich niekontrolowanemu rozwojowi oraz wkraczaniu na teren społeczności wiejskich. Działania te są często bardziej kosztowne w pespektywie krótkoterminowej, lecz przynoszą długoterminowe korzyści w postaci spójności społeczności lokalnych, ponownego wykorzystania zasobów i zatrudnienia. Dotacje i zachęty na infrastrukturę na szczeblu lokalnym i regionalnym to dobre narzędzia promowania takich działań zamiast nowego budownictwa na terenach niezagospodarowanych.

1.5

Należy również potraktować priorytetowo remontowanie, utrzymanie i odnowę dawnego budownictwa mieszkaniowego dzięki środkom przeznaczonym na odnowienie i rekonstrukcję, a także kwestię osiedlania się młodych ludzi w części historycznej miast lub na obszarach rolniczych, zarówno nadmorskich, jak i w głębi kraju, opuszczonych albo zamieszkałych przez ludzi starych.

1.6

Tworzenie partnerstwa publiczno-prywatnego w celu wykorzystania opuszczonych terenów i stworzenia możliwości odnowienia zaniedbanych budynków wielorodzinnych może zmienić nie tylko ich wygląd, ale także umożliwić dzielnicom zwiększenie własnej atrakcyjności jako miejsca pracy i zamieszkania.

1.7

W małych dzielnicach, w których mieszkalnictwo jest zaprojektowane zgodnie z wysokimi standardami, formy użytkowania są mieszane, a wielkość budownictwa zróżnicowana, gęstość zabudowy i zaludnienia umożliwi wspieranie zintegrowanych usług oraz dostęp do sklepów i transportu, zapewniając tym samym ich rentowność. Dostępność mieszkań musi być również powiązana ze świadczeniem usług publicznych — należy zwracać uwagę na zachowanie optymalnej wielkości populacji, by móc utrzymać podstawowe usługi. W czasie odnowy miejskich dzielnic mieszkaniowych zachowanie właściwej wielkości populacji bywa trudne, co wpływa negatywnie na usługi. Państwa członkowskie powinny uznać znaczenie ciągłości usług w czasie, gdy w danej społeczności zachodzą poważne zmiany.

1.8

Potrzebne jest całościowe spojrzenie na planowanie przestrzenne, tak by zrozumieć powiązanie fizyczne między krajobrazem, budynkami, domami, miejscami pracy i usługami. Osiedla muszą dobrze pasować do siebie oraz do otaczającej je przestrzeni. Odnawiając budynki mieszkalne czy też budując nowe, regiony i władze lokalne muszą uwzględnić takie zagadnienia jak planowanie urbanistyczne — tak by zarówno zapobiegać przestępczości, jak i stworzyć wysokiej jakości dzielnice — zrównoważony rozwój i dziedzictwo, potrzeby i aspiracje swych lokalnych społeczności oraz szerszy wpływ na spójność.

1.9

Uznanie historii i dziedzictwa danej dzielnicy może być kluczowym czynnikiem przyciągającym inwestorów i mieszkańców. Wykorzystywanie, a nie ukrywanie bogatego dziedzictwa przemysłowego lub miejskiego może być siłą napędową odnowy i zmiany, tworzyć pożądane miejsca zamieszkania, wiążące się z silnym poczuciem tożsamości, by wzbudzić poczucie dumy w społeczności lokalnej. Zatem decyzje o tym, co zachować, a co odnowić bądź zburzyć, nie powinny być podejmowane do czasu rozważenia czynników fizycznych, środowiskowych, społecznych i gospodarczych.

1.10

Przedsiębiorstwa społeczne, w tym spółdzielnie mieszkaniowe, zajmują istotne miejsce w rewitalizacji budownictwa mieszkalnego w niektórych państwach członkowskich. Mogą one zapewnić stabilność oraz rozwiązać problemy integracji i dostępności przedmieść, a także udzielić wsparcia społecznościom przeżywającym trudności. Spółdzielnie mieszkaniowe jako dostawcy budownictwa socjalnego są elastyczne i bezpośrednio związane ze społecznościami lokalnymi, które mogą im umożliwić znalezienie rozwiązań odpowiadających potrzebom mieszkańców. Tworzą one również zatrudnienie i mogą działać na rzecz przyciągnięcia wsparcia publicznego i prywatnego dla projektów (patrz załącznik, przykłady 1 i 2).

1.11

Ze względu na to, że zmiany klimatyczne są coraz większym powodem do niepokoju ze strony rządów, energooszczędne projektowanie domów oraz zapewnienie ogrzewania po przystępnych cenach — i tym samym rozwiązanie problemu ubóstwa energetycznego — to wszystko istotne czynniki projektowania przyszłego budownictwa mieszkaniowego. Niemniej jednak pokonanie problemu słabej izolacji w starszych domach ma również duże znaczenie i może zarówno stworzyć miejsca pracy, jak i zapewnić energooszczędność. Jednym z czynników przyczyniających się do małej atrakcyjności wielu obszarów jest niska jakość środowiska zabudowanego, do którego należy budownictwo mieszkaniowe. Przygotowując infrastrukturę mieszkaniową, urbaniści muszą od samego początku brać pod uwagę warianty oparte na równowadze środowiska. Na przykład instalowanie geotermicznych urządzeń grzewczych na wodę jest nie tylko energooszczędne, ale również zmniejsza koszty ogrzewania. Unikanie marnotrawienia energii jest niezbędne, by UE mogła zrealizować cele protokołu z Kioto. Kwestia ta powinna być brana pod uwagę w przeprowadzaniu procesów rewitalizacji miejskiej i interwencji związanych z mieszkalnictwem, szczególnie w ramach dyrektywy UE dotyczącej racjonalizacji zużycia energii w budynkach.

1.12

Projektowanie budynków mieszkalnych w dzielnicach musi uwzględniać to, jak wykorzystane zostaną przestrzenie między budynkami i jak przestrzenie publiczne mogą pomagać w interakcjach międzyludzkich. Na przykład ulice muszą być budowane z myślą o ludziach, a nie postrzegane tylko jako arterie dla samochodów. „Strefy mieszkaniowe”, w których samochody mają drugorzędne znaczenie w stosunku do potrzeb przechodniów i mieszkańców, to jeden z przykładów interakcji przestrzennej. Wykorzystywanie na takich obszarach programów zatrudnienia przejściowego (zatrudnianie osób bezrobotnych na pewien czas, żeby zdobyły doświadczenie i kwalifikacje zawodowe) i szkolenie z zakresu ogrodnictwa mogą zmienić fizyczne postrzeganie danego obszaru, poprawić samopoczucie mieszkańców i zamienić mało wykorzystywany teren w bardziej produktywną przestrzeń zieloną.

1.13

Samo planowanie przestrzenne dzielnic może zachęcić ludzi do prowadzenia zdrowego stylu życia, który jest zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju — chodzi tu na przykład o usługi i infrastrukturę umieszczone w odległościach możliwych do pokonania pieszo, centra przyjmujące odpady nadające się do przetworzenia, parki, place zabaw i łatwy dostęp do transportu.

1.14

Fundamentalne znaczenie mają w tym względzie komunikacja i zaangażowanie obywateli od etapu początkowego danego projektu rewitalizacji, tak by aktywnie ich włączyć w ten proces odnowy i by odnowie fizycznej dzielnicy towarzyszyło odnowienie ducha wspólnoty oraz pogłębienie integracji i spójności społecznej. Odnowa dzielnicy musi w pierwszej kolejności służyć mieszkańcom i nie może doprowadzić do wykluczenia społecznie słabszej ludności.

1.15

Szkolenie lokalnych mieszkańców, by mogli zdobyć umiejętności potrzebne do ulepszenia swych dzielnic, stworzenia zielonych przestrzeni oraz zwiększenia energooszczędności może rozwiązać dwoiste problemy zatrudnienia i niezadowolenia w wypadku podupadających dzielnic (patrz załącznik, przykład 5).

1.16

Partnerstwo publiczno-prywatne często koncentruje się na projektach w zakresie infrastruktury publicznej, takiej jak transport, gospodarka odpadami oraz świadczenie usług komunalnych. Chociaż niektóre organizacje uznały wartość partnerstwa publiczno-prywatnego dla rewitalizacji obszarów miejskich, mogłoby ono jeszcze zostać w pełni rozwinięte. Wstępnym warunkiem takiego rozwoju byłoby doprecyzowanie wspólnotowych ram prawnych dotyczących partnerstwa publiczno-prywatnego, gdyż w obecnym stanie rzeczy istnieją pewne niejasności co do pojęcia in-house (wewnętrzne świadczenie usług), określenia mianem partnerstwa publiczno-prywatnego niektórych działań mieszanych dotyczących mieszkalnictwa socjalnego i określenia mianem zinstytucjonalizowanego partnerstwa publiczno-prywatnego niektórych organizacji zarządzających mieszkaniami komunalnymi.

1.17

Rewitalizacja terenów miejskich stanowi mniej lub bardziej poważne wyzwanie dla władz miejskich w całej Europie i wymaga znacznych inwestycji, czy to finansowych, czy twórczych, czy też związanych z zarządzaniem. Wiele miast nie jest już w stanie sprostać samodzielnie tym wyzwaniom inwestycyjnym ze względu na brak środków publicznych, ograniczone zasoby umiejętności zawodowych albo ze względu na to, że związane z tym czynniki ryzyka są zbyt duże lub po prostu ze względu na ograniczenia ustawowe (ograniczenia możliwości zaciągania kredytów).

1.18

Partnerstwo publiczno-prywatne może pomóc na tym polu, nie tylko zapewniając dostęp do dodatkowego kapitału finansowego, lecz także przyczyniając się do znalezienia najlepszych rozwiązań, by odsunąć każdą ze stron partnerstwa od czysto tradycyjnej roli interesariusza. Uzupełniające umiejętności podmiotów prywatnych mogą wspomóc zarządzanie projektami i uprościć je pod względem organizacyjnym. Organizacje społeczności lokalnych, które są bardziej elastyczne od formalnych struktur miejskich i bliższe nieformalnych sieci oraz reprezentują długoterminowe interesy społeczności lokalnych, mogą pomóc w wydajności i zapewnieniu akceptacji oraz wsparcia społecznego. Projekty można zatem realizować szybciej i mogą one być trwalsze w perspektywie długoterminowej.

1.19

Niemniej jednak istnieje ryzyko, że wprowadzenie finansowania prywatnego może doprowadzić do sztucznej inflacji cen na rynku mieszkaniowym, co może mieć wiele negatywnych skutków. Zawyżone ceny mogą uniemożliwić społecznościom lokalnym zachowanie nieruchomości i wymusić rozpad społeczności w sytuacji, gdy mieszkańcy zmuszeni są opuścić swoją dzielnicę, rodziny oraz sieci wsparcia. To na tym polu budownictwo socjalne może i powinno odegrać istotną rolę. Może ono zmniejszyć wpływ takiej inflacji, a społeczności lokalne można dodatkowo zabezpieczyć przez programy wspólnej własności i dostępność tanich kredytów mieszkaniowych. Działania te mogą zatrzymać odpływ miejscowych, przyciągnąć nowych mieszkańców do dzielnicy przeżywającej trudności i dostarczyć świeżego impulsu lokalnej gospodarce.

2.1

By wspomóc ogół społeczeństwa w dostępie do budownictwa mieszkaniowego, należy podjąć starania na rzecz wystarczającej podaży mieszkań do wynajmu, zachęcić i pomóc ludziom w nabywaniu domów oraz w zachowaniu ich tkanki fizycznej. Pomocy można udzielić w formie obniżenia kosztów administracyjnych, zachowania niskich stóp oprocentowania i zachęt podatkowych dla niektórych grup oraz zapewnienia infrastruktury dostępu do produktów bankowych. Takie zachęty jak dotacje na rzecz zachowania fasad budynków i ich zazielenienia, mogą również pomóc w opracowaniu standardów mieszkaniowych (patrz: załącznik, przykład 4, 5, i 6).

2.2

Budowanie zintegrowanych społeczności ponad podziałami społecznymi, rasowymi i wyznaniowymi może często nastąpić poprzez zaspokojenie potrzeb i aspiracji mieszkaniowych różnych części społeczności. Może to przybrać formę mieszanego użytkowania, w tym wspólnej własności mieszkań i ich różnej wielkości, co pozwala na zasiedlenie ich przez rodzinę wielopokoleniową lub osobę samotną. Wartość ziemi można wykorzystać jako narzędzie do stworzenia takich tanich opcji w tych wypadkach, w których władze miejskie są gotowe wykorzystać na ten cel swoje grunty. Potrzeby grup wyznaniowych, na przykład wymóg posiadania wody bieżącej do rytualnego obmywania, powinny być również brane pod uwagę przy budowaniu nowych domów lub ich przydzielaniu. Dostępne domy na całe życie mogą być również ważne dla osób niepełnosprawnych i starszych osób pracujących.

2.3

Wybory mieszkaniowe obywateli mogą się przyczynić do skoncentrowania w konkretnych okolicach ludzi o tym samym pochodzeniu etnicznym. Samo w sobie nie stanowi to problemu i istnieje wiele przykładów pomyślnie funkcjonujących społeczności o dużym nagromadzeniu mieszkańców o jednym pochodzeniu etnicznym. Niestety jednak w niektórych dzielnicach różne społeczności ludności czarnoskórej i mniejszości etnicznych skupiają się w prywatnych budynkach mieszkaniowych niskiej jakości, a zubożali członkowie białej społeczności — na osiedlach domów czynszowych. Brak interakcji, częściowo z powodu segregacji fizycznej, może doprowadzić do lęku i braku zaufania, pogłębionych przez fakt, że budownictwo mieszkaniowe, w którym występuje segregacja rasowa, prowadzi do segregacji w nauce i zajęciach w czasie wolnym.

2.4

Schemat upośledzenia ekonomicznego i społecznego dotykający wiele społeczności składających się z mniejszości bądź grup wykluczonych oznacza, że dużo należących do „głównego nurtu” strategii i programów odnowy ma na celu rozwiązanie tych problemów w ramach szeroko zakrojonych pakietów działań. Działania w zakresie mieszkalnictwa muszą odgrywać rolę w tych programach i powinny być również włączone do szerszych rozważań na temat wpływu interwencji i inwestycji na przeprowadzenie pomyślnej odnowy.

2.5

Ważne jest, by dzielnice mieszkaniowe odzwierciedlały kulturę zamieszkujących je społeczności. Charakterystyczne obiekty lokalne, takie jak domy kultury, miejsca kultu religijnego, lokalne targowiska czy sklepy specjalistyczne, są istotne dla budowania wspólnot. Takie organizacje jak Habitat for Humanity mogą dostarczyć mechanizmów tworzenia nowego budownictwa mieszkaniowego, które byłoby otwarte dla wszystkich — lecz szczególnie dla tych, którzy ze względów religijnych sprzeciwiają się długom bądź kredytom hipotecznym — oferując nietradycyjny sposób nabycia domu lub mieszkania.

2.6

Zmiany demograficzne i mobilność pracowników w UE są czynnikami mającymi wpływ na potrzeby i wymogi mieszkaniowe. W niektórych miastach i regionach większa liczba domów jest opuszczona, gdyż mieszkańcy wyprowadzili się, by znaleźć zatrudnienie w innych regionach, powodując tym samym spadek liczby ludności. Wiele państw członkowskich musi stawić czoła nowym komplikacjom wynikającym ze zjawiska zakładania rodzin w późniejszym wieku, rodzenia się mniejszej liczby dzieci i przedłużania się życia ludzi starszych, co skutkuje zapotrzebowaniem na więcej mieszkań dla ludzi samotnych. Regiony muszą być świadome zarówno wyzwań demograficznych, jak i skutków imigracji i migracji pracowników i dostosować odpowiednio swe strategie mieszkaniowe.

3.1

Parlament Europejski powinien kontynuować debatę zainicjowaną przez raport (1) z inicjatywy własnej oraz włączyć do niego projekt Europejskiej karty budownictwa mieszkaniowego, przyjęty przez Intergrupę PE ds. Urbanistyki i Mieszkalnictwa, gdyż UE nie może stale ignorować niepokojów swych obywateli dotyczących mieszkalnictwa, które jest głównym elementem agendy na rzecz wzrostu i wydajności.

3.2

Należy uznać rolę, jaką mieszkalnictwo odgrywa we wspieraniu wzrostu społeczno-gospodarczego. Budynki mieszkaniowe na przyzwoitym poziomie w społecznościach zdolnych do zrównoważonego rozwoju, przyczyniające się do wysokiej jakości środowiska, to miejsce, w którym ludzie chcą mieszkać. Przyciągnięcie ludzi zachęci do inwestycji i do zrównoważonego rozwoju gospodarczego.

3.3

Należy wykorzystać instrument JESSICA dla celów mieszkalnictwa w nowych państwach członkowskich, jako narzędzie zdolne uzupełnić inne inicjatywy EFRR na rzecz odnowy i rozwoju obszarów miejskich. Komitet Regionów zaleca w tym względzie włączenie mieszkalnictwa do strategii na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, które mogą zostać sfinansowane przez instrument JESSICA. Bardzo przydatne dla realizacji skutecznej polityki mieszkaniowej może być wykorzystanie inżynierii finansowej, a szczególnie mikrokredytów na remont i odnowienie budynków mieszkalnych, które mogą zostać wsparte finansowo przez inicjatywę JEREMIE.

3.4

Nowe państwa członkowskie powinny zwiększyć środki finansowe, którymi dysponują władze lokalne, w celu skutecznego uporania się z problemami zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich i mieszkalnictwa, nadania dynamiki państwowym strategiom (programów) mieszkaniowym wspierającym budowę mieszkań komunalnych i socjalnych oraz udostępnienia środków na inwestycje w rozbudowę infrastruktury.

3.5

Pierwszeństwo należy przyznać ponownemu wykorzystaniu opuszczonych terenów i rekultywacji nieużytków poprzemysłowych w celu zachowania bardziej zwartej zabudowy miast oraz zapobieżenia ich niekontrolowanemu rozwojowi i wkraczaniu na teren społeczności wiejskich.

3.6

Zaleca udział obywateli w procesach odnowy miejskiej, szczególnie w wypadku rewitalizacji dzielnic zdegradowanych, w których należy odbudować ducha wspólnoty i kontakty między mieszkańcami sprzyjające ich integracji. W związku z tym należy udostępnić państwom członkowskim doświadczenia z projektów wspieranych przez UE (np. INTERREG IIIC POSEIDON) i uwzględnić je.

3.7

Wszystkie państwa członkowskie powinny rozważyć rolę szkolenia w tworzeniu społeczności zdolnych do zrównoważonego rozwoju. Szkolenie miejscowej ludności z zakresu umiejętności potrzebnych do ulepszenia ich dzielnic mieszkaniowych, tworzenia terenów zielonych i zwiększenia energooszczędności może dostarczyć rozwiązań podupadającym dzielnicom i stanowić nowe źródło zatrudnienia.

3.8

Powołując się na wnioski z nieformalnego posiedzenia Rady Ministrów w sprawie społeczności zdolnych do zrównoważonego rozwoju, które odbyło się w Bristolu, Komitet Regionów przypomina, że konieczne jest udoskonalenie umiejętności i rozwinięcie podstaw wiedzy wśród urbanistów. Apeluje w tym względzie do Komisji Europejskiej, by podjęła dalsze inicjatywy, zwłaszcza w dziedzinie współpracy i przekazywania dobrych rozwiązań, oraz postuluje uruchomienie europejskiej sieci gromadzenia i rozpowszechniania dobrych praktyk w dziedzinie inteligentnej energii w mieszkalnictwie i edukowania mieszkańców.

3.9

Należy przeprowadzić rewizję dyrektywy UE w sprawie racjonalizacji zużycia energii w budynkach i dokładne badanie jej wdrażania w państwach członkowskich. Energooszczędność w mieszkalnictwie można promować również poprzez programy UE takie jak „Inteligentna energia dla Europy” lub inicjatywa CONCERTO (7. program ramowy) na lata 2007-2013.

3.10

Zaleca, by położyć nacisk przede wszystkim na edukację obywateli w zakresie energooszczędności; powstałe mimo to zapotrzebowanie na energię będzie trzeba zaspokoić przede wszystkim za pomocą odnawialnych źródeł energii. W tym sensie Komitet zaleca przeznaczenie większej ilości środków na prowadzenie badań i uwrażliwianie opinii publicznej w omawianej dziedzinie.

3.11

Należy włączyć mieszkalnictwo jako istotny element do wszystkich kierunków polityki miejskiej UE, w świetle nieformalnego posiedzenia Rady Ministrów odpowiedzialnej za politykę rozwoju miast, które odbędzie się w Lipsku w maju 2007 r.

3.12

Potrzebne jest całościowe spojrzenie na planowanie przestrzenne, by poprawić fizyczny związek między krajobrazem, budynkami, domami, miejscami pracy i lokalnymi usługami. Poprzez działania na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym trzeba przeznaczyć niezbędne tereny w szczególności na budownictwo socjalne oraz zapewnić ich wykorzystanie zgodne z przeznaczeniem.

3.13

Należy uwzględnić fakt, że zasoby mieszkaniowe muszą wiązać się ze świadczeniem usług publicznych, a przy budowie nowych mieszkań konieczne jest stworzenie infrastruktury niezbędnej dla świadczenia tych usług. Ponadto należy zwrócić uwagę na zachowanie optymalnej liczby ludności, by móc utrzymać podstawowe usługi.

3.14

Należy uznać rolę spółdzielni mieszkaniowych, gdyż są one zarówno elastyczne, jak i bezpośrednio związane ze społecznościami, co pozwala im znaleźć takie rozwiązania problemów, które odpowiadają potrzebom mieszkańców.

3.15

Należy rozważyć rolę mieszkalnictwa w kontekście zmian demograficznych, a także w integracji imigrantów w ramach polityki imigracyjnej UE, oraz uznać szczególną rolę, jaką władze lokalne i regionalne mogą odgrywać na tym polu.

3.16

Utworzona ostatnio międzywydziałowa grupa zadaniowa Komisji Europejskiej odpowiedzialna za sprawy miejskie powinna zająć się mieszkalnictwem jako istotnym elementem polityki miejskiej.

3.17

Komitet wyraża zadowolenie z faktu uznania przez Komisję — w jej komunikacie w sprawie usług socjalnych użyteczności publicznej — istotnej roli odgrywanej przez mieszkalnictwo socjalne w urzeczywistnianiu celów traktatowych w dziedzinie wzmacniania spójności społecznej i praw podstawowych.

3.18

Apeluje się do państw członkowskich o uproszczenie i nadanie przejrzystości procedurom administracyjnym dotyczącym odnowy zabudowy mieszkaniowej.

3.19

Należy wykorzystać sieć URBACT i nową inicjatywę „Regiony na rzecz zmian gospodarczych” jako potencjalne narzędzie wymiany ekspertyzy i najlepszych rozwiązań między miastami i regionami w Unii Europejskiej.

3.20

W dyrektywie UE w sprawie efektywności energetycznej należy dać pierwszeństwo odnowie i odzyskiwaniu dawnego budownictwa mieszkaniowego, tak aby zablokować zagospodarowywanie nowych powierzchni, zanim wykorzystane zostaną istniejące budynki spełniające warunki do zamieszkania. Tym samym uniknie się zbędnego obciążenia danego terenu.

30.6.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 146/19

—

Widzi potrzebę gromadzenia i właściwej analizy wystarczających danych oraz zapewnienia dostępu do informacji, co pozwoli decydentom politycznym i zainteresowanym stronom na podejmowanie właściwych decyzji.

—

Zwraca się do Komisji z prośbą o przedstawienie europejskiego planu działania w zakresie polityki morskiej, który winien obejmować m.in. następujące działania:

1.

Oceany i morza stanowią jedną z podstaw życia na Ziemi — pozwalają na utrzymanie wysokiego stopnia różnorodności biologicznej, przyczyniają się do regulacji klimatu, dostarczają ważnych zasobów, takich jak żywność (ryby, glony, skorupiaki itd.), energia i minerały, oraz są głównym nośnikiem transportu, zwłaszcza w handlu międzykontynentalnym.

2.

Europa jest kontynentem morskim i potrzebuje zintegrowanej polityki morskiej w duchu preambuły Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, w której stwierdza się między innymi, że „zagadnienia dotyczące prawa morza” powinny być rozstrzygane „w duchu wzajemnego zrozumienia i współpracy”, że „problemy obszarów morskich są ściśle ze sobą powiązane i wymagają rozpatrywania jako całość”, że należy ułatwiać „komunikację międzynarodową” oraz że należy sprzyjać „sprawiedliwemu i efektywnemu wykorzystaniu ich zasobów, zachowaniu ich zasobów żywych oraz […] ochronie i zachowaniu środowiska morskiego”.

3.

Właściwa europejska polityka morska winna uwzględniać skomplikowane i często rozbieżne realia różnych obszarów geograficznych Europy, zwłaszcza dotyczące różnorodności przyrodniczej i dostępności zasobów, jak również zakres i zrównoważony charakter ich wykorzystania i interakcji.

4.

Morza i oceany same w sobie stanowią wartość dla ludzkości i w związku z tym zrównoważona eksploatacja ich zasobów oraz ich ochrona są celami, do których Unia Europejska musi dążyć w sposób aktywny.

5.

Władze lokalne i regionalne, zwłaszcza w regionach nadmorskich, posiadają szerokie doświadczenia, co sprawia, że są one żywotnie zainteresowane kształtowaniem przyszłej polityki morskiej.

1.1

Z zadowoleniem przyjmuje zieloną księgę, której celem jest przedstawienie całościowego zarysu głównych elementów składających się na politykę morską.

1.2

Z zadowoleniem przyjmuje całościowe podejście, łączące we wspólnej europejskiej polityce morskiej główne strategie sektorowe, dotyczące kwestii takich jak transport, przemysł, porty, rybactwo, energia, środowisko naturalne i turystyka.

1.3

Uznaje pogląd Komisji, iż to całościowe podejście powinno znaleźć odzwierciedlenie w zintegrowanym podejściu do zarządzania na szczeblu europejskim, regionalnym i lokalnym.

1.4

Podkreśla, że w różnych aspektach europejskiej polityki morskiej należy uwzględniać konieczność koordynacji i dostosowania na szczeblu międzynarodowym w tej dziedzinie, aby zagwarantować efektywność zrównoważonej eksploatacji zasobów mórz i oceanów oraz ochrony ich środowiska naturalnego.

1.5

Popiera zdecydowane przekonanie wyrażone w zielonej księdze, iż przyszła europejska polityka morska powinna uwzględniać kryteria ustalone w strategii lizbońskiej oraz strategii tematycznej w sprawie zachowania i ochrony środowiska morskiego.

1.6

Z zadowoleniem przyjmuje przeprowadzony przez Komisję długotrwały proces szerokich konsultacji, angażujący wszystkie zainteresowane strony i obywateli, których poglądy winny zostać uwzględnione w procesie tworzenia przyszłej polityki morskiej.

1.7

Odnotowuje nadanie odpowiedniego znaczenia zbieraniu i przejrzystemu rozpowszechnianiu informacji, co stanowi podstawowy warunek skutecznego łączenia różnych sektorowych polityk i interesów.

1.8

Nadal zgłasza gotowość do odegrania znaczącej roli w obecnym procesie konsultacji, rozpoczętym publikacją zielonej księgi, oraz podkreśla użyteczność długoterminowej kampanii informacyjnej z udziałem władz lokalnych i regionalnych, zapewniającej, że obywatele europejscy, których w sposób najbardziej bezpośredni dotknie ta nowa polityka, nie tylko zrozumieją proponowane rozwiązania, lecz również będą zachęcani do przedstawienia własnych poglądów, stanowisk i niepokojów.

1.9

Docenia to, jakie znaczenie Komisja przypisuje roli wymiaru regionalnego w zarządzaniu działalnością morską oraz podkreśla funkcję władz lokalnych i regionalnych w kształtowaniu i realizowaniu przyszłej europejskiej polityki morskiej.

1.10

Uznaje za konieczne właściwe uwzględnienie specyficznych czynników lokalnych i regionalnych, w tym ekologicznych, występujących w mniejszych i większych europejskich basenach morskich: basenie Morza Bałtyckiego, Morza Czarnego, kanału La Manche, Morza Śródziemnego, Morza Północnego i północnego Atlantyku; dotyczy to także mórz otaczających regiony peryferyjne UE: Atlantyku wzdłuż wybrzeży Afryki, Morza Karaibskiego i Oceanu Indyjskiego, które pozwalają UE na zaznaczenie swej obecności w skali globalnej.

1.11

Z dużym zadowoleniem przyjmuje stanowisko Komisji w sprawie roli władz lokalnych i regionalnych w realizacji zasad i celów ustalonych w ramach nowej polityki morskiej oraz potwierdza swoją gotowość do włączenia się w opracowanie priorytetów przyszłej polityki, jak i chęć bycia regularnie informowanym o dalszym rozwoju wypadków w zakresie tejże polityki.

1.12

Podkreśla, że niniejszy projekt opinii odnosi się do dwóch podstawowych pytań: w jaki sposób można realizować nową europejską politykę morską oraz czy przyszłe zintegrowane podejście przyniesie korzyści w stosunku do obecnej sektorowej polityki morskiej. Właśnie na te pytania należy odpowiedzieć w pierwszym rzędzie.

1.13

Nadal twierdzi, że ogólnym celem przyszłej polityki morskiej UE jest uznanie i zachowanie ogromnego potencjału europejskich mórz oraz opracowanie aktywnej polityki morskiej w sposób pozwalający także przyszłym pokoleniom na czerpanie ze środowiskowego, gospodarczego, biologicznego i kulturowego bogactwa mórz.

1.14

Widzi potrzebę gromadzenia i właściwej analizy wystarczających danych oraz zapewnienia dostępu do informacji, co pozwoli decydentom politycznym i zainteresowanym stronom na podejmowanie właściwych decyzji opartych na najlepszych dostępnych w danym momencie danych naukowych otrzymanych dzięki wysokiemu poziomowi badań morskich, technologii i innowacji.

1.15

Popiera udział przedstawicieli odpowiednich podmiotów z różnych właściwych obszarów polityki sektorowej i z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Komisji zmierzające do zwiększania świadomości ogółu społeczeństwa co do znaczenia sektora morskiego ogólnie, a szczególnie polityki morskiej.

1.16

Uważa, że realizacja zintegrowanej europejskiej polityki morskiej nie powinna przeszkodzić równolegle przebiegającemu procesowi realizacji poszczególnych sektorowych polityk morskich, które powinny być kształtowane z uwzględnieniem zasad zrównoważonego podejścia do środowiska naturalnego.

1.17

Podkreśla, że europejska polityka morska musi być sformułowana i wdrażana w oparciu o zasady pomocniczości i proporcjonalności.

1.18

Popiera pomysł zawierania europejskich paktów terytorialnych i wierzy, że te pakty umożliwią wypełnienie w sposób elastyczny, skuteczny i dobrowolny kluczowych europejskich celów i priorytetów politycznych oraz osiągnięcie skutecznego zarządzania umowami i porozumieniami trójstronnymi, jak to początkowo proponowała Komisja Europejska, w celu znalezienia rozwiązań uwzględniających troski obywateli.

1.19

Popiera opracowywanie konkretnych działań na rzecz osiągnięcia głównych celów, o których mowa w zielonej księdze, takich jak dobrobyt ludzi i społeczności, zrównoważone korzystanie z zasobów morskich, rozwój dobrego zarządzania morskiego oraz zwiększona świadomość Europejczyków co do dziedzictwa morskiego Europy, z zachowaniem lokalnej i regionalnej różnorodności kulturowej.

1.20

Uważa, że należy ustanowić europejski plan działania na rzecz polityki morskiej zawierający zestaw konkretnych wartości referencyjnych wraz z trójfazowym podejściem, polegającym na tym, iż dla każdej wartości referencyjnej należałoby określić cel, dokładny opis oraz propozycję realizacji, przy czym najlepiej byłoby gdyby ta ostatnia nastąpiła przed końcem roku 2008, a propozycje działań finansowych zostały przedstawione przed końcem roku 2007.

2.1.1

Opracowanie zestawu sprawdzonych rozwiązań istniejących na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, zwłaszcza w odniesieniu do regionalnych zgrupowań gospodarczych, utrzymywania sieci kontaktów badawczych, współpracy sektora publiczno-prywatnego, gospodarki przestrzennej i właściwego zarządzania oraz w celu propagowania przykładów istniejących, sprawdzonych rozwiązań i ich przekazywania do innych regionów bądź podmiotów.

2.1.2

Zachęcanie regionów do opracowywania takich sprawdzonych rozwiązań i wspieranie regionów w tym procesie oraz tworzenie w ten sposób europejskich centrów doskonałości w zakresie polityki morskiej.

2.1.3

Wzmacnianie roli regionów nadbrzeżnych i wyspiarskich jako głównych podmiotów w określaniu, wdrażaniu i ocenie polityki morskiej.

2.1.4

Utworzenie europejskiej platformy morskiej, w ramach której będzie można wspierać regularną, skuteczną i oszczędną pod względem angażowanych zasobów wymianę sprawdzonych rozwiązań szczebla europejskiego, krajowego, regionalnego i lokalnego, i do której zostaną włączone Komisja i Komitet Regionów.

2.1.5

Ocena i koordynacja określonych planów strategicznych na rzecz europejskich mórz i oceanów (północno-wschodni Ocean Atlantycki i Morze Arktyczne) oraz półzamkniętych większych i mniejszych basenów morskich (Morze Śródziemne, Morze Bałtyckie, Morze Północne, Morze Czarne i kanał La Manche), zaproponowanych przez Komisję i opracowanych przez państwa członkowskie, w sposób ustalony w ramach strategii tematycznej w sprawie zachowania i ochrony środowiska morskiego, zalecającej utworzenie większych regionów morskich. HELCOM (Komisja Helsińska) rozpoczął już prace, proponując plan działania dla Morza Bałtyckiego. Jest to projekt ambitny i szeroko zakrojony, który można postrzegać jako pilotażowy projekt lub analizę strategii morskiej; dlatego powinno się realizować ten plan we współpracy z HELCOM-em.

2.1.6

Wspieranie regionalnych sieci tematycznych mających na celu opracowywanie wspólnych przedsięwzięć w dziedzinie transportu, wzmacniania i ponownej kwalifikacji infrastruktury, ochrony środowiska naturalnego, koordynacji działalności rybackiej i współpracy handlowej oraz uwzględnienie już istniejących rad rybackich.

2.2.1

Poprawa w szczególności regionalnych baz danych na szczeblu regionalnym i lokalnym na podstawie systemów pochodnych od Systemu Informacji Geograficznej oraz włączenie do nich całościowych danych lądowych i morskich, pochodzących z satelitów, samolotów i bojek, dotyczących lokalnych poziomów morza, ruchu statków lub danych klimatycznych, tworzących systemy monitorowania oceanów.

2.2.2

Gromadzenie danych na temat gospodarczych i środowiskowych aspektów poszczególnych zasobów morskich oraz ich wpływu społecznego; wprowadzenie jednolitego europejskiego rejestru morskiego.

2.2.3

Przeprowadzanie monitoringu zasobów rybnych wód wspólnotowych i gatunków migrujących, jak również wdrożenie modelu gromadzenia danych na temat eksploatacji zasobów rybnych poprzez wsparcie tworzenia sieci transmisji danych dotyczących rynków rybnych, połączonej z bazami danych.

2.2.4

Dalsze działania w sprawie propozycji utworzenia Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji Środowiska Morskiego (EMODN), która winna być wykorzystana do zintegrowania dotychczasowych i nowych danych morskich, umożliwiając tym samym długoterminowy monitoring oraz wysokojakościowy proces oceny ryzyka, w szczególności pod względem bezpieczeństwa transportu morskiego oraz badania i eksploatacji zasobów naturalnych, a także ochrony środowiska morskiego i jego różnorodności biologicznej.

2.2.5

Większe uwzględnienie zintegrowanego podejścia w przyszłych programach badawczych.

2.2.6

Wsparcie ściślejszych związków między istniejącymi europejskimi instytutami badawczymi, prowadzących do powstania Europejskiego Instytutu Badań Oceanicznych, w celu wspierania ogólnoeuropejskich przedsięwzięć w zakresie badań morskich. Prowadzi to do zwiększenia jakości europejskich badań morskich, które dzięki temu zajęłyby czołową pozycję na świecie.

2.2.7

Zgromadzenie statków badawczych oraz sprzętu ciężkiego w ramach europejskiej sieci badań morskich w celu uzyskania jednolitego systemu miar, zwiększenia ich efektywności pod względem kosztów oraz ich jakości, a także wsparcie tego podejścia poprzez wspólne udzielanie zamówień, które mogłyby zyskać wsparcie ze strony Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

2.2.8

Wsparcie wykorzystania odnawialnych źródeł energii określonych w zielonej księdze, m.in. energii morskich wiatrów i fal, jeśli tylko są zgodne z inną działalnością oraz interesem społeczno-gospodarczym i ekologicznym, a także dalszych badań i innowacji w tej dziedzinie.

2.2.9

Zbadanie możliwości sekwestracji CO2 w wyeksploatowanych morskich polach naftowych i gazowych.

2.2.10

Wzmożenie wysiłków na rzecz rozwoju innowacji naukowych i technologicznych w dziedzinie badań morskich, takich jak morska biotechnologia, nawigacyjne systemy naprowadzania i turystyka, odpowiadających na istniejące i potencjalne zagrożenia, zwłaszcza pod względem zmian klimatu, malejących zasobów rybnych, turystyki niezgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz zmieniającej się sytuacji demograficznej w społecznościach nadmorskich, a w konsekwencji formułowanie i promowanie łatwo dostępnych zachęt wspierających badania i rozwój w takich dziedzinach działalności.

2.2.11

Sformułowanie zachęt do promowania badań i rozwoju w dziedzinie zrównoważonej hodowli ryb, ustanawiając procedury hodowli, których hodowcy muszą przestrzegać, w przekonaniu, że ryby stanowią podstawowy artykuł spożywczy oraz zważywszy na to, że hodowla ryb jest procesem wysoce zasobochłonnym.

2.2.12

Zintensyfikowanie analizy potencjalnych zagrożeń europejskiego środowiska morskiego, zwłaszcza poprzez zmiany klimatyczne oraz wynikający z nich wzrastający poziom wód morskich. Ponadto zintensyfikowanie monitoringu podmorskiej działalności tektonicznej oraz określenie odpowiednich reakcji na jej zmiany.

2.2.13

Zachęcanie do stosowania i opracowywania procedur hodowli ryb dla akwakultury ekologicznej.

2.2.14

Wspieranie i promowanie badań mających na celu określenie parametrów pozwalających na ustalenie stopnia wpływu poszczególnych rodzajów działalności człowieka (rybołówstwo, akwakultura, sport, turystyka, rekreacja, transport, energia itd.), związanych z wykorzystaniem zasobów morskich, na trwały i zrównoważony rozwój środowiska naturalnego i społecznego.

2.3.1

Przedstawienie strategii dotyczącej sposobów utrzymania i rozszerzenia przez Unię Europejską udziałów rynkowych w poszczególnych sektorach gospodarki morskiej w światowej konkurencji z uwzględnieniem rozwoju zrównoważonego, kosztów i czynników technologicznych.

2.3.2

Szczegółowe zbadanie, w jakim zakresie poszczególne sektory gospodarki (np. energia, transport, turystyka, rybactwo, biotechnologia morska i budownictwo okrętowe) sprzyjają zwiększaniu europejskiej konkurencyjności i innowacji, zwłaszcza z uwagi na cele i priorytety ustalone w strategii lizbońskiej.

2.3.3

Przedstawienie danych naukowych dotyczących tego, czy i w jakim stopniu te poszczególne sektory gospodarki przyczynią się do:

2.3.4

Sprzyjanie dalszemu rozwojowi współpracy między środowiskiem badawczym a sektorem prywatnym, zwłaszcza między zgrupowaniami (klastrami) w ramach sektora morskiego. Ustanowienie europejskiej konferencji zgrupowań w ramach sektora morskiego mogłoby być idealnym forum, na którym mogliby regularnie spotykać się i wymieniać poglądy oceanolodzy i przedstawiciele przemysłu.

2.3.5

Wzmocnienie roli transportu w ramach przyszłej polityki morskiej, mając na względzie, że stanowi on jedną z najważniejszych i przekrojowych dziedzin działalności morskiej.

2.3.6

Wsparcie idei wyznaczenia autostrad morskich, odnotowując, że to ambitne przedsięwzięcie do czasu jego zakończenia w roku 2010 zwiększy natężenie żeglugi morskiej na europejskich morzach i oceanach. Z tego powodu Komitet zwraca się do Komisji z prośbą o zmobilizowanie państw członkowskich do wdrożenia bardziej uważnego monitorowania zanieczyszczenia środowiskowego głównych dróg morskich i uważa, że do tego celu można z powodzeniem zastosować nową technologię GMES.

2.3.7

Ożywienie wysiłków na rzecz ukończenia terminali morskich, począwszy od tych o wyraźnym charakterze intermodalnym, pamiętając, że opóźnia się realizacja pewnych przedsięwzięć w zakresie TEN-T wpływających na wymiar morski.

2.3.8

Poprawa infrastruktury portowej i połączeń transportowych z wyspami, przy określeniu i podjęciu środków koniecznych do uwzględnienia regionów najbardziej oddalonych, oraz zapewnienie im dostępu do rynków kontynentalnych, przy jednoczesnym zagwarantowaniu regularnych przewozów towarów i osób po przystępnych cenach zarówno między kontynentem a wyspami, jak i pomiędzy wyspami tego samego archipelagu, a także przyśpieszenie rozwoju sieci pobocznych, tak by wyspy, a w szczególności regiony najbardziej oddalone, były w pełni połączone z „autostradami morskimi” bez niepotrzebnej zwłoki.

2.3.9

Kontynuacja współpracy z państwami członkowskimi i regionami nadmorskimi w celu wzmocnienia, poprawy i rozwinięcia dróg morskich oraz odpowiedniego ich uwzględnienia jako elementów sieci transeuropejskich.

2.3.10

Przeprowadzenie badania w zakresie zalet i wad ustanowienia wspólnej europejskiej bandery.

2.3.11

Wzmocnienie roli strategicznych portów jako priorytet dla rozwoju przyszłej polityki morskiej, równolegle ze zleceniem przeprowadzenia analizy współzależności między głównymi i pomniejszymi portami, jak i potencjalnej delokalizacji i dekoncentracji niektórych aspektów działalności portowej na rzecz mniejszych ośrodków.

2.3.12

Utworzenie sieci europejskich szkół morskich w celu poprawy szkoleń i kształcenia marynarzy oraz sformalizowania ścieżek kariery w celu zapewnienia Europie profesjonalnej i wykwalifikowanej siły roboczej; przedłożenie propozycji dotyczącej kształcenia i uczenia się przez całe życie we wszystkich sektorach morskich, a nie tylko w zakresie pracy na morzu.

2.3.13

Zapewnienie istnienia i wprowadzenia w życie w całej Europie minimalnych standardów w zakresie warunków zatrudnienia i pracy w transporcie morskim oraz wszystkich innych sektorach morskich, a także zapobieganie stosowaniu wszelkich niewłaściwych praktyk.

2.3.14

Opracowanie nowych ram ustalania skoordynowanego podejścia w UE do turystyki morskiej zgodnej z zasadami rozwoju zrównoważonego, w szczególności odzwierciedlających potrzeby regionów. Należy zauważyć, że turystyka morska stanowi jeden z największych elementów gospodarek morskich, wykazuje doskonały potencjał wzrostu, lecz jednocześnie częściowo przyczynia się do wzrostu zanieczyszczenia wybrzeży i nadmiernej eksploatacji zasobów oraz pogorszenia stanu środowiska naturalnego w obszarach nadmorskich.

2.3.15

Ułatwienie dalszego rozwoju morskich farm wiatrowych w UE, tj. prowadzenie przedsięwzięć pokazujących rozwiązania problemów wielorakich kompetencji szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego, zwłaszcza w przypadku linii kablowych bądź farm o zastosowaniu kombinowanym (np. turbiny wiatrowe i hodowla małżów).

2.3.16

Pilne przedłożenie propozycji dotyczącej rozwoju nowych odkryć technologicznych w dziedzinie innych odnawialnych źródeł energii mórz, takich jak pływy i fale morskie, w których to sferach działalności Unia Europejska mogłaby osiągnąć strategiczną przewagę na poziomie światowym.

2.3.17

Uregulowanie działalności wydobywczej tradycyjnych morskich zasobów energii, jak ropa naftowa i gaz, na podstawie właściwie określonych standardów bezpieczeństwa środowiskowego, oraz wdrożenie skutecznego monitoringu takiej działalności.

2.3.18

Opracowanie scenariuszy w zakresie środków ochrony wybrzeża, które mogą się okazać niezbędne, na podstawie różnorodnych prognoz dotyczących wzrostu poziomu mórz oraz zmiennych warunków pogodowych. Należy rozważyć już istniejące scenariusze, jak te ustalone przez forum w sprawie Morza Waddena.

2.3.19

Sprzyjanie umowom międzynarodowym mającym na celu zapewnienie zrównoważonej eksploatacji wspólnych zasobów rybackich (gatunków migrujących).

2.3.20

Wdrażanie projektów badawczych mających na celu opracowanie takich systemów kotwiczenia, które pozwoliłyby zapobiec, na szczególnie wartościowych obszarach, niszczeniu posydonii (Posidonia oceanica).

2.3.21

Utworzenie publicznej struktury ds. stref przybrzeżnych, która zapewniałaby takie środki działania na rzecz pracowników morza, jak nadzór nad stanem środowiska naturalnego, kontrole graniczne, ratownictwo morskie, nadzór rybacki, opieka medyczna i ochrona cywilna.

2.4.1

Wskazanie, w jaki sposób można skutecznie chronić i odbudowywać istniejące środowisko naturalne oraz określenie i wdrożenie kryteriów ochrony środowiska na szczeblu europejskim i zapewnienie jakości ekosystemów i siedlisk przybrzeżnych i morskich.

2.4.2

Dalsze objaśnienie, w jaki sposób strategia tematyczna dotycząca środowiska morskiego i dyrektywa w sprawie strategii morskiej będą włączone do przyszłej ogólnej polityki morskiej, uwzględniając zmianę ram czasowych proponowaną przez Komitet Regionów. W celu uzyskania największej skuteczności, ramy czasowe powinny być koordynowane z innymi ważnymi programami europejskimi, takimi jak fundusze strukturalne czy rolnicze.

2.4.3

Koordynacja działań regionów morskich i wsparcie ich w znajdywaniu sposobów skutecznej ochrony istniejącego środowiska, w szczególności poprzez ustanawianie ponadregionalnych i/lub ponadnarodowych morskich stref chronionych, opracowanie konkretnych propozycji dotyczących znacznego ograniczenia uwalniania substancji promieniotwórczych do środowiska, skażenia powodowanego przez statki (szczególnie emisji gazów, spuszczania do morza zanieczyszczeń i balastu wodnego, który może przyczyniać się do wprowadzania do środowiska gatunków obcych) oraz szkód wywołanych działalnością człowieka w szczególnie cennych siedliskach morskich, o których mowa w dyrektywie dotyczącej siedlisk, a także wspieranie wysiłków zmierzających do zapewnienia jakości ekosystemów i siedlisk przybrzeżnych i morskich, z uwzględnieniem istotnego wpływu, jaki mogą mieć różne rodzaje działalności gospodarczej na stan środowiska morskiego, zwłaszcza poprzez wprowadzanie do mórz składników odżywczych.

2.4.4

Szczegółowe ustalenie, gdzie i w jaki sposób technologie przyjazne środowisku mogą zastąpić tradycyjne technologie, oraz zapewnienie zachęt finansowych i programów wsparcia skłaniających do podejmowania takich zmian i ułatwiających je.

2.4.5

Zwiększenie nacisku i nałożenie sankcji prawnych na tych, którzy nie spełniają prawnie ustanowionych wymagań i standardów; zwłaszcza w odniesieniu do nielegalnego składowania odpadów w morzu, nielegalnych połowów czy nielegalnego transportu osób i towarów.

2.4.6

Lepsza ochrona szlaków morskich i zbadanie możliwości wprowadzenia obowiązkowego pilotażu tankowców i innych statków przewożących niebezpieczne ładunki, a także zbadanie możliwości wprowadzenia obowiązkowego pilotażu dla wszystkich statków na wąskich odcinkach szlaków żeglownych.

2.4.7

Wspieranie inicjatyw zmierzających do unowocześnienia lub poprawy stanu urządzeń portowych służących do zbierania wody zanieczyszczonej olejem oraz wspieranie innowacji technologicznych w transporcie i przeładunku ropy, także w celu zapobiegania wprowadzaniu do środowiska inwazyjnych gatunków obcych.

2.4.8

Wspieranie i zachęcanie do porozumień międzynarodowych mających na celu ochronę ważnych handlowo zasobów rybnych silnie migrujących gatunków ze świadomością, że stosowanie środków służących ochronie przyrody wyłącznie w stosunku do flot wspólnotowych nie przynosi znaczących wyników pod względem ochrony gatunku.

2.4.9

Sprzyjanie tworzeniu sieci chronionych obszarów morskich i sieci monitorowania, szczególnie między państwami członkowskimi Unii Europejskiej i krajami sąsiadującymi, by propagować wymianę doświadczeń i najlepszych wzorców w dziedzinie zarządzania.

2.4.10

Wspieranie inicjatyw mających na celu opracowanie procedur zarządzania i postępowania z balastem wodnym, biorąc pod uwagę fakt, iż jest on potencjalną przyczyną wprowadzania do środowiska morskiego gatunków obcych, co może stanowić zagrożenie dla różnorodności biologicznej.

2.5.1

Przygotowanie wykazu istniejących indywidualnych instrumentów finansowania dla polityki morskiej na poziomie europejskim, tj. funduszy strukturalnych, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejskiego Funduszu Rybackiego, funduszu na rzecz uczenia się przez całe życie czy 7. wspólnotowego programu ramowego badań i rozwoju i zbadanie ich skuteczności w celu ustalenia, czy należy je uprościć lub lepiej nagłośnić.

2.5.2

Przedstawienie zestawienia przedsięwzięć w sektorze morskim, które są już finansowane przez Komisję.

2.5.3

Pełniejsze uwzględnienie zintegrowanego podejścia w przyszłych systemach finansowania (po roku 2014).

2.5.4

Zbadanie możliwości zmiany europejskiego systemu finansowego w celu utworzenia jednolitego, uproszczonego systemu nastawionego na wszystkie lub większość zagadnień morskich obsługiwanych w ramach europejskiego funduszu stref przybrzeżnych i wysp.

2.5.5

Wsparcie finansowe dla terenów szczególnie cennych pod względem biologicznym, środowiskowym i architektonicznym, obecnie podupadających, których gospodarka w dużym stopniu jest zależna od działalności związanej z morzem.

2.5.6

Dokonanie przeglądu istniejących ram prawnych UE z perspektywy polityki morskiej, zwracając uwagę na wąskie gardła i brakujące ogniwa w integracji potencjału poszczególnych strategii, a także lepsze prawodawstwo w istniejących ramach prawnych.

2.5.7

Określenie i zastosowanie instrumentów finansowych ad hoc na terytoriach o dużej wartości środowiskowej i kulturowej, charakteryzujących się rybołówstwem przybrzeżnym na niewielką skalę, czasem połączonym z drobną działalnością rolniczą, gdzie obecne instrumenty finansowe nie mogą zostać zastosowane, ponieważ istniejące tu niewielkie podmioty nie spełniają wymogów ekonomicznych i związanych z wielkością przedsiębiorstwa.

2.5.8

Wprowadzenie dla regionów przybrzeżnych i wysp instrumentów finansowych, które pomogą zrekompensować koszty ponoszone przez nie na rzecz ochrony ogólnych interesów Unii Europejskiej, w szczególności koszty związane z walką z przemytem narkotyków i ludzi, nielegalną imigracją i zanieczyszczeniem mórz oraz z nadzorowaniem wyłącznych stref ekonomicznych.

2.5.9

Dalsze rozwijanie współpracy międzynarodowej i wdrażanie praw międzynarodowych zgodnie z UNCLOS.

2.6.1

Zbadanie, w jaki sposób, z uwzględnieniem szczególnej sytuacji wysp, można skutecznie zastosować planowanie przestrzenne i zintegrowane gospodarowanie strefą przybrzeżną do wspierania integracji strategii sektorowych na obszarach, które mogą służyć realizacji różnych celów.

2.6.2

Opracowanie solidnego, opartego na zależnościach geograficznych narzędzia dla sektora morskiego, podobnego do systemu informacji przestrzennej INSPIRE, opartego na informacjach dotyczących przestrzeni lądowej.

2.6.3

Pilne zajęcie się powołaniem koniecznych służb unijnej straży przybrzeżnej, z ustaleniem konkretnych potrzeb poszczególnych regionów morskich.

2.6.4

Ustalenie sposobów lepszego wykorzystania unijnych instrumentów finansowych, aby: (i) w perspektywie krótkoterminowej wesprzeć te państwa członkowskie i regiony, które w bezpośredni sposób doświadczają stale rosnącego napływu nielegalnych imigrantów; (ii) w perspektywie długoterminowej wspomóc państwa trzecie w osiągnięciu odpowiedniego poziomu rozwoju politycznego i gospodarczego i ograniczyć w ten sposób dążenie ich obywateli do nielegalnego wjazdu na teren UE. W związku z powyższym, Komitet popiera wniosek Komisji Budżetowej Parlamentu Europejskiego o powołanie agencji odpowiedzialnej wyłącznie za kwestie nielegalnej migracji i ubiegania się o azyl przez obywateli państw trzecich, która znajdowałaby się na Malcie.

2.6.5

Oferowanie większej pomocy dla samorządów lokalnych i regionalnych, oprócz pomocy dla władz na szczeblu krajowym, w zawiadywaniu nowo przybyłymi imigrantami po ich pojawieniu się na terytorium tych państw.

2.6.6

Uwzględnienie wymiaru wyspiarskiego i istniejących zależności między terytoriami w głębi lądu, wodami śródlądowymi, rzekami, wybrzeżem a morzem, co pozwoli na uwidocznienie istniejących powiązań.

2.6.7

Zapewnienie dalszego opracowania i wdrożenia najwyższych standardów bezpieczeństwa statków na wodach europejskich, aby uniknąć wypadków morskich na otwartym morzu, w strefach przybrzeżnych i w portach.

2.6.8

Uwzględnienie konkretnych programów i środków dla regionów najbardziej oddalonych i dla wysp, zważywszy na specyficzne warunki i trudności, zwłaszcza w takich dziedzinach jak:

2.6.9

Opracowanie krótko- i średnioterminowych strategii na rzecz ograniczenia rosnącej niewłaściwej eksploatacji oceanów i mórz Europy, także w odniesieniu do nielegalnego przemytu osób na teren Europy.

2.6.10

Przeanalizowanie niekorzystnej sytuacji operacyjnej wynikającej z różnego stopnia peryferyjności regionów nadmorskich i określenie polityki transportu morskiego opartej na pojęciu spójności w celu lepszej integracji tych regionów z obszarem europejskim.

2.6.11

Promowanie praktycznych doświadczeń zintegrowanego zarządzania w strefach nadmorskich, pozwalających na stworzenie struktur organizacyjnych i rozwój działań, które umożliwią funkcjonowanie mechanizmów koordynacji pomiędzy różnymi organami administracji, a także tworzenie warunków do udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji dotyczących stref nadmorskich.

2.7.1

Uwzględnienie propozycji stałego podnoszenia powszechnej świadomości zagadnień związanych z morzem w ramach długotrwałego procesu, obejmującego aspekty związane ze wspólną europejską tradycją morską, kulturą i tożsamością.

2.7.2

Przedstawienie propozycji włączenia wymiaru morskiego do nadchodzących obchodów Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego 2008.

2.7.3

W celu podwyższenia powszechnej świadomości, opracowanie systematycznej strategii dla współczesnej polityki morskiej w celu głębokiego jej zakorzenienia u podstaw i zapewnienia jej faktycznej realizacji.

30.6.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 146/27

—

Sugeruje, by władze EIT zostały zorganizowane w taki sposób, by równoważyły potrzebę niezależności instytutu w jego codziennym funkcjonowaniu z potrzebami państw członkowskich i instytucji UE w zakresie możliwości gwarantowania interesów UE, np. poprzez przegląd dokonywany przez panel państw członkowskich raz na pięć lat.

—

Wyraża ubolewanie, że dodatkowe środki na finansowanie działalności naukowo-badawczej przewidziane w przedstawionym wniosku są nieadekwatne do potrzeb. Nalega, by nie dokonywać cięć istniejących strumieni finansowania badań, określając w zamian dodatkowy wkład ze strony sektora prywatnego, z zapewnieniem jego przejrzystych mechanizmów. Należy zachęcać wspólnoty wiedzy i innowacji (WWI) do osiągania z czasem samowystarczalności finansowej i regularnie dokonywać przeglądu ich budżetów po kątem wyników.

—

Zaleca, by na początkowym etapie EIT nie wydawał własnych dyplomów, a raczej by stworzył on markę bądź znak nadawany przez jedną z uczelni zrzeszonych w danej WWI.

—

Zaleca, by w procedurze doboru do WWI uwzględniać zarówno osiągnięcia jak i potencjalne osiągnięcia w dziedzinie badań, edukacji i innowacji. Wzywa Komisję do określenia sposobów pomiaru tych kryteriów.

—

Zaleca, by udzielić EIT wytycznych, by przyznawał wysokie noty wnioskom o zakwalifikowanie partnerstwa jako WWI, składanym przez partnerstwa ze zorganizowanymi wspólnotami badawczymi z udziałem władz lokalnych lub regionalnych. MŚP powinny zostać wyraźnie wymienione jako potencjalne organizacje partnerskie.

1.

Drugi komunikat Komisji w sprawie utworzenia Europejskiego Instytutu Technologii (EIT) i wniosek dotyczący rozporządzenia ustanawiającego EIT były prawdziwym krokiem naprzód.

2.

Choć bezpośredni udział wszystkich unijnych instytutów badawczych w Europejskim Instytucie Technologii nie jest możliwy, żywione przez wszystkich aspiracje przynależenia doń za pośrednictwem wspólnoty wiedzy i innowacji przyczynią się do zmian na lepsze w środowisku naukowym poprzez wzmocnienie tzw. trójkąta wiedzy, tj. edukacji, badań i innowacji.

3.

Wzmocnienie trójkąta wiedzy, a zwłaszcza budowa solidnego partnerstwa między przedsiębiorstwami a ośrodkami badawczymi, będą istotnym przyczynkiem do zwiększenia konkurencyjności UE.

4.

Zrównoważony rozwój regionalny może skorzystać na dopełniającej się współpracy między wspólnotami wiedzy i innowacji EIT — skupiającymi się wokół najlepszych zespołów pracujących ramię w ramię z przedsiębiorstwami — a organami odpowiedzialnymi za regionalny i lokalny rozwój gospodarczy.

1.1

Z zadowoleniem przyjął drugi już komunikat Komisji jako pozytywny wkład w debatę na temat utworzenia Europejskiego Instytutu Technologii (EIT) oraz realizację strategii lizbońskiej.

1.2

Z zadowoleniem wita wyważone podejście przyjęte przez Komisję w trakcie przygotowywania wniosku dotyczącego rozporządzenia, w tym zmianę tytułu „Wspólnoty wiedzy” na „Wspólnoty wiedzy i innowacji” (WWI), a także odnotowuje z zadowoleniem fakt włączenia władz lokalnych i regionalnych jako potencjalnych organizacji partnerskich w ramach WWI, niemniej żywi pewne obawy względem niektórych zagadnień szczegółowych.

1.3

Popiera inicjatywę zmierzającą do wzmocnienia związków pomiędzy trzema filarami trójkąta wiedzy, jakimi są edukacja, badania i innowacje oraz propozycję rozwiązania problemu stwierdzonej w Europie luki innowacyjnej.

1.4

Ponownie wyraża pogląd, że nie można dowolnie naśladować efektywnych modeli badań i innowacji, a Unia Europejska powinna raczej działać w oparciu o wzorce najlepszych praktyk utrzymywania silnych więzi pomiędzy badaniami, innowacjami a edukacją w UE.

1.5

Dostrzega znaczenie zaangażowania w działalność EIT wszystkich głównych podmiotów w ramach trójkąta wiedzy, najlepszych zespołów badawczych, sektora prywatnego oraz władz publicznych. Należy za wszelką cenę unikać systemu dwupoziomowego.

1.6

Uznaje, że niektóre kwestie dotyczące elementów wniosku nadal pozostają problematyczne.

1.7

Wyraża ubolewanie, że dodatkowe środki na finansowanie działalności naukowo-badawczej przewidziane w przedstawionym wniosku są nieadekwatne do potrzeb oraz że wniosek nie przewiduje jasnych mechanizmów zapewniających finansowanie ze strony sektora prywatnego.

1.8

Nalega, by nie dokonywać cięć istniejących strumieni finansowania (PR i CIP), określając w zamian dodatkowy wkład ze strony sektora prywatnego.

1.9

Podkreśla zasadnicze znaczenie oddziaływania władz lokalnych i regionalnych na warunki sprzyjające interakcjom prowadzącym do innowacji.

1.10

Przypomina Komisji o znaczącej roli władz lokalnych i regionalnych, a zwłaszcza ich partnerstwa gospodarczego, w stwarzaniu warunków sprzyjających interakcjom pomiędzy trzema elementami trójkąta wiedzy poprzez stymulowanie tworzenia grup (klastrów), zapewnianie infrastruktury dla inkubatorów, stymulowania inwestycji ze strony przedsiębiorstw itp.

1.11

Ponadto przypomina Komisji, że władze lokalne i regionalne mogą najlepiej zachęcać MŚP do współpracy w ramach partnerstwa naukowo-badawczego, a także promować te rodzaje partnerstwa między przedsiębiorstwami a uczelniami, które mogą rozkwitnąć w środowisku regionalnym i lokalnym, z uwzględnieniem obecnych i przyszłych okoliczności, polityki, czynników zachęcających i zniechęcających itp.

1.12

Podkreśla ponadto, że EIT powinien skupiać się przede wszystkim na innowacjach, transferze wiedzy i projektach z zakresu nauk stosowanych.

2.1

Zaleca, by Europejski Instytut Technologii łączył w sobie najsilniejsze strony zarówno cieszących się międzynarodowym uznaniem najlepszych uczelni europejskich, ich kadry naukowo-badawczej, jak i ośrodków badawczych, a także najlepszych zespołów badawczych z innych uczelni oraz ośrodków badawczych w całej UE, które dobrze rokują na przyszłość.

2.2

Wzywa zatem Komisję do współpracy z uczelniami i ośrodkami badawczymi, które mają duże doświadczenie z zakresu działania trójkąta wiedzy. Jeżeli EIT nie nawiąże współpracy z czołowymi uczelniami i ośrodkami badawczymi Europy, będzie to miało wpływ na jego postrzeganie na arenie międzynarodowej.

2.3

Nalega, by tworzenie wspólnot wiedzy i innowacji było procesem oddolnym, odbywającym się początkowo poprzez wybór istniejących przykładów doskonałej współpracy między ośrodkami badawczymi a przedsiębiorstwami.

2.4

Odnotowuje z zadowoleniem, że procedura doboru do wspólnot wiedzy będzie otwarta, tak aby o stowarzyszenie z EIT mogły ubiegać się obiecujące zespoły badawcze. Wszystkie uczelnie, zarówno te wielkie, jak i te mniejsze, powinny żywić przekonanie, że jeśli zagwarantują właściwe struktury, partnerstwo i politykę, ich najlepsze zespoły naukowo-badawcze będą mogły w końcu aktywnie uczestniczyć w działaniach EIT. Niemniej Komitet ubolewa, że związane z tym kluczowe kryterium „osiągnięć edukacyjno-badawczych” nie odnosi się także wyraźnie do osiągnięć potencjalnych oraz wzywa Komisję do określenia sposobów pomiaru obydwu kryteriów.

2.5

Sugeruje, że sposobem na wzmocnienie stosunków we wspólnocie wiedzy i innowacji pomiędzy środowiskami naukowo-badawczymi a sektorem prywatnym może być zachęcanie WWI do osiągania z czasem samowystarczalności finansowej oraz wzywa do uwzględnienia tego podejścia we wniosku dotyczącym rozporządzenia.

2.6

Nie zgadza się z propozycją Komisji, by EIT przyznawał własne stopnie naukowe oraz zaleca, by na początkowym etapie Europejski Instytut Technologii nie wydawał własnych dyplomów, a raczej by stworzył markę bądź znak nadawany przez jedną z partnerskich uczelni zrzeszonych w danej WWI. Wydawanie przez EIT własnych dyplomów mogłoby skutkować odwróceniem się od niego wiodących uczelni.

2.7

Sugeruje, by w pierwszych latach swej działalności Europejski Instytut Technologii ograniczał się do firmowania studiów magisterskich obejmujących takie konkretne elementy jak staże w przedsiębiorstwach, interdyscyplinarność, kursy przedsiębiorczości itp.

2.8

Nalega, by zagwarantować odpowiednią reprezentację sektora prywatnego w radzie zarządzającej, która powinna posiadać autonomię w ustalaniu planów strategicznych EIT.

2.9

Sugeruje, by władze EIT zostały zorganizowane w taki sposób, by równoważyły potrzebę niezależności instytutu w jego codziennym funkcjonowaniu z potrzebami państw członkowskich i instytucji UE w zakresie możliwości gwarantowania interesów UE, np. poprzez przegląd dokonywany przez panel państw członkowskich raz na pięć lat.

2.10

Wzywa Komisję do zalecenia tejże radzie w swych wytycznych, by dobierając wspólnoty wiedzy i innowacji, przyznawała wysokie noty wnioskom o zakwalifikowanie partnerstwa jako WWI, składanym przez partnerstwa z udziałem władz lokalnych lub regionalnych dysponujących zorganizowanymi wspólnotami badawczymi, zgrupowanymi w ramach współpracy naukowo-technologicznej pomiędzy uniwersytetami, ośrodkami badawczymi a przedsiębiorstwami, które posiadają średnio- i długoterminowe plany badawcze.

2.11

Przypomina Komisji o decydującej roli, jaką w tworzeniu klastrów odgrywają władze lokalne i regionalne poprzez swoją politykę w zakresie infrastruktury, jak i inwestycje w tej dziedzinie, co prowadzi do bliskiej współpracy między uczelniami a przedsiębiorstwami.

2.12

Sugeruje, by dokonując oceny działalności EIT, rada zarządzająca ustalała cele umożliwiające pomiar kierunków strategicznych. Miarą sukcesu mogłyby być wskaźniki, które oceniają zdolność EIT do oferowania konkretnych „poszukiwanych na rynku” rozwiązań problemów, z jakimi spotykają się MŚP, przedsiębiorstwa i przemysł.

2.13

Wzywa Komisję, by wskutek silnego rozmachu i pozytywnych efektów po utworzeniu EIT nie straciła z oczu zadania, jakim jest powołanie Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych jako wiodącej siły napędowej w zakresie badań podstawowych. Rada zarządzająca EIT powinna, na ile to możliwe, budować silne więzi z Europejską Radą ds. Badań Naukowych oraz stworzyć struktury zapewniające komplementarność i pozwalające uniknąć niezależnych i nieskoordynowanych modeli pracy oraz powielania się wykonywanej pracy.

2.14

Proponuje, by wspólnoty wiedzy i innowacji EIT tworzone były raczej stopniowo, czerpiąc naukę z kolejnych doświadczeń i każdorazowo odpowiednio dostosowując struktury, a także wyraża swoje zadowolenie, iż Komisja przewiduje utworzenie sześciu wspólnot do 2013 r.

2.15

Uznaje, iż z punktu widzenia tworzenia wspólnot wiedzy i innowacji oraz zarządzania nimi kluczowe znaczenie mają następujące zagadnienia takie jak:

2.16

Zaleca rozwiązanie zagadnienia rekrutacji personelu w sposób elastyczny, tak aby zagwarantować zatrudnienie w EIT najlepszych zespołów naukowych. Podwójna przynależność organizacyjna wydaje się krokiem naprzód w kwestii zatrudniania kadry naukowej.

2.17

Sugeruje, by celem angażowania najlepszych zespołów naukowo-badawczych oraz tworzenia poczucia przynależności do EIT, wspólnoty wiedzy i innowacji zatrudniały pracowników naukowych w określonym procentowo wymiarze czasu pracy. Minimalny i maksymalny wymiar mógłby być ustalany odrębnie w każdym przypadku i dostosowywany w miarę funkcjonowania danej WWI.

2.18

Wzywa Komisję, by w przygotowywanym przez siebie wniosku legislacyjnym dotyczącym EIT podkreśliła istotne znaczenie samorządów lokalnych i regionalnych, które będą służyć zasadniczym wsparciem dla WWI w szczególności oraz ogólnie przyczyniają się do zbliżania podmiotów w ramach trójkąta wiedzy.

30.6.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 146/34

—

Uważa, że z punktu widzenia środowiska naturalnego istnieją względy przemawiające za powstaniem strategii ochrony gleb na poziomie europejskim. Istnieje związek między przykładowo zanieczyszczeniem gleb a zdrowiem ludzi oraz zwierząt i w tym aspekcie polityka gleb ma rolę do spełnienia. Ponadto takie kwestie, jak zmiany klimatyczne, transgraniczne skutki degradacji gleb czy naciski wywierane na inne sfery środowiska, i porozumienia z Kioto wymagają uwagi na poziomie europejskim.

—

Wyraża przekonanie, że dyrektywa, która ma na celu sporządzanie wykazów i ułatwianie realizacji działań państwom członkowskim, tak, jak zostało to zaproponowane przez Komisję, może przyczynić się do zapewnienia racjonalnego zagospodarowania gleb na obszarze Wspólnoty. Innymi słowy, dyrektywa powinna mieć elastyczną strukturę.

—

Wyraża zaniepokojenie, że dla władz lokalnych i regionalnych administracyjnym obciążeniem może być sporządzanie wykazów obszarów zagrożonych, przeprowadzana co dziesięć lat weryfikacja spisu obszarów zagrożonych (art. 6) i przegląd miejsc zanieczyszczonych (art. 10 i 11).

—

Pragnie, by dla właściwych władz nie istniał żaden bezpośredni obowiązek związany z oczyszczaniem i gospodarowaniem miejscami zanieczyszczonymi (art. 13).

—

Sądzi, że konieczne jest opracowanie przez Komisję zestawienia efektywnych kosztowo środków, które może posłużyć państwom członkowskim jako inspiracja do przygotowania własnego programu działań.

1.1

Gleba ma podstawowe znaczenie dla utrzymania życia ludzkiego. Jest niezbędna jako źródło substancji odżywczych i wody, regulator obiegu substancji, środowisko życia wielu organizmów, oraz jako podstawa dla utrzymania życia na jej powierzchni. Zarówno dla człowieka, jak i przyrody ważne jest, by gleba mogła nadal optymalnie i trwale wypełniać te funkcje.

1.2

Wszystkie państwa członkowskie UE w mniejszym lub większym stopniu mają do czynienia z problemami związanymi z glebami. Oczywistym faktem jest, że w niektórych częściach Europy budzące niepokój procesy degradacji gleby zachodziły w przeszłości i będą występować w przyszłości.

1.3

Gleba jest nieruchoma, ale degradacja gleby w jednym państwie członkowskim może mieć jednak skutki transgraniczne; Komitet sądzi zatem, że wniosek jest zgodny z zasadą pomocniczości. Komitet stwierdza ponadto, że jedynie dziewięć państw członkowskich prowadzi politykę ochrony gleb i że polityka ta zasadniczo ogranicza się do niektórych aspektów zanieczyszczenia gleby. Ponadto Komitet uważa, że z punktu widzenia środowiska naturalnego istnieją względy przemawiające za powstaniem strategii ochrony gleb na poziomie europejskim. Istnieje związek między przykładowo zanieczyszczeniem gleb a zdrowiem ludzi oraz zwierząt i w tym aspekcie polityka gleb ma rolę do spełnienia. Ponadto takie kwestie, jak zmiany klimatyczne, transgraniczne skutki degradacji gleb, naciski wywierane na inne sfery środowiska i porozumienia z Kioto wymagają uwagi na poziomie europejskim.

1.4

Polityka ochrony gleb jest niezwykle złożoną kwestią. W Europie istnieje ponad 320 różnego rodzaju gleb wykorzystywanych w wielu celach. Gleba posiada między innymi funkcję gospodarczą, społeczną, kulturową i ekologiczną, jest też wykorzystywana do celów rolnictwa, środowiska naturalnego, budownictwa, budowy dróg, nasypów i wałów. Z tego względu zagrożenia dla gleb są bardzo różnorodne w poszczególnych państwach członkowskich. Znaczne rozbieżności występują również pomiędzy działaniami prowadzonymi przez państwa członkowskie, a nawet regiony na obszarze tego samego kraju. Obok tych różnic geograficznych istnieją także różnice klimatyczne pomiędzy poszczególnymi regionami Europy. Różnice te wynikają z faktu, że kompetencje w tej dziedzinie należą do samorządów lokalnych i regionalnych.

1.5

Zważywszy na tak ogromną różnorodność i trudności w opracowaniu wspólnych norm, Komitet uważa, że w chwili obecnej niemożliwe jest przyjęcie jednolitych, wspólnych norm ilościowych. Komitet jest jednak zdania, że strategia przedstawiona przez Komisję stanowi pierwszy krok w kierunku osiągnięcia w niedalekiej przyszłości porozumienia co do wspólnych norm. Skuteczna ochrona gleb zależy od rozwiązań dostosowanych do konkretnych potrzeb. Polityka ochrony gleb jest dziedziną leżącą przede wszystkim w kompetencjach szczebla regionalnego i lokalnego.

1.6

W większości państw członkowskich za politykę ochrony gleb odpowiadają władze lokalne i regionalne. Zatem właśnie samorząd terytorialny powinien odgrywać znaczącą rolę w tworzeniu nowych metod i ustanawianiu środków w dziedzinie ochrony gleb.

1.7

Unia Europejska w tym obszarze ma za zadanie wspierać i dawać bodziec do działania. Prawodawstwo europejskie należy odrzucić, jeżeli nie miałaby go cechować elastyczność, dzięki której państwa członkowskie miałyby wystarczającą swobodę działania.

1.8

Komitet popiera cele strategii i uważa, że stanowią one ważny wkład w ustanowienie europejskich, elastycznych uregulowań dotyczących racjonalnego zagospodarowania gleb.

1.9

Według Komitetu przedstawione cele kładą nacisk na konieczność zwiększenia aktualnej wiedzy na temat procesów dotyczących gleb oraz na zobowiązanie państw członkowskich do działania. Zachęca się państwa członkowskie do przeciwdziałania degradacji gleb, jednak same wyznaczałyby zagrożone obszary, określałyby cele dotyczące zmniejszenia skutków degradacji oraz decydowałyby o podjęciu środków umożliwiających ich osiągnięcie. Komitet popiera to podejście, gdyż traktuje ono kwestię ochrony gleb w kategoriach globalnego procesu, co pozwala uwypuklić jej lokalny i regionalny charakter.

1.10

Przed wdrożeniem strategii należy w sposób systematyczny ocenić, w jakim stopniu istniejące unijne uregulowania dotyczące gleb przyczyniają się do racjonalnego zagospodarowania gleb na obszarze Wspólnoty. Jeśli wkład ten jest niewystarczający, należy dostosować prawodawstwo i politykę. W tym celu Komisja powinna szybko opracować plan działania.

1.11

Dlatego też Komitet uważa, że w strategii należy mocniej uwydatnić jej związek z innymi strategiami opracowanymi w ramach szóstego wspólnotowego programu działania w zakresie środowiska naturalnego, przede wszystkim ze strategiami dotyczącymi pestycydów, odpadów i recyklingu, wód powierzchniowych i gruntowych.

1.12

Komitet dostrzega znaczenie szerzenia informacji i komunikacji dla zapewnienia racjonalnego zagospodarowania gleb. Należałoby tutaj uwzględnić zarówno zagrożenia jak i szanse związane z glebami z punktu widzenia utrzymania zrównoważonego modelu społeczeństwa.

1.13

Środki podejmowane przez państwa członkowskie są bardzo różne (patrz: pkt 1.4). Komitet jest zdania, że istnieje skuteczna i praktyczna możliwość podniesienia jakości gleb w Europie, jeśli państwa członkowskie — poprzez politykę ochrony gleb — dzielić się będą wiedzą w tym zakresie z pozostałymi krajami. Komitet zachęca zatem państwa członkowskie prowadzące politykę ochrony gleb, by podzieliły się swoją wiedzą, przekazując swoje doświadczenia krajom, które nie posiadają szczegółowych przepisów w tej dziedzinie.

1.14

W aspekcie właściwej ochrony gleb Komitet dużą wagę przywiązuje do utworzenia otwartej platformy komunikacyjnej pozwalającej na wymianę informacji na temat „najlepszych praktyk”. Ze względu na różnorodność gleb potrzebny jest szeroki wachlarz środków, których wartość została dowiedziona w praktyce.

1.15

Celem dyrektywy jest zidentyfikowanie obszarów na terytorium Unii Europejskiej, na których występuje zjawisko degradacji gleb. Dyrektywa zawiera wytyczne, dzięki którym proces ten będzie przebiegać w sposób przejrzysty i jednolity. To same państwa członkowskie będą określać, czy dany obszar jest zagrożony, jakie ewentualne środki należy podjąć oraz będą decydować o harmonogramie ich wdrażania.

1.16

Komitet wyraża przekonanie, że dyrektywa, która ma na celu sporządzanie wykazów i ułatwianie realizacji działań państwom członkowskim, tak, jak zostało to zaproponowane przez Komisję, może przyczynić się do zapewnienia racjonalnego zagospodarowania gleb na obszarze Wspólnoty. Innymi słowy, obecna dyrektywa powinna mieć elastyczną strukturę i nie powinna zawierać żadnych norm ilościowych i jakościowych. Środki te powinny zostać wprowadzone w życie na zasadzie dobrowolności, poprzez system zachęt i doradztwa. Ponadto powinno się unikać zwiększania wymogów dokumentacyjnych, aby zwalczać niepotrzebną biurokrację. Jednocześnie, nie można postrzegać obecnych propozycji Komisji jako zachęty do uważnego pilotowania tej sprawy przez UE.

1.17

Zdaniem Komitetu odpowiedzialność państwa za osiągnięcie standardów ekologicznych, wraz z odpowiedzialnością — także cywilną — właścicieli i sprawców zanieczyszczeń gleb, powinna mieć najwyższy priorytet. Innymi słowy, należy wyraźnie stwierdzić, że również w przypadku zastosowania zasady „zanieczyszczający płaci” do odpowiedzialności pociągnąć można nie tylko sprawcę, lecz także innych zobowiązanych. Komitet pragnie podkreślić, że ostatecznie to, kto jest stroną zobowiązaną, musi zostać postanowione na szczeblu krajowym.

1.18

Komitet wyraża zaniepokojenie faktem, że w celu określenia konkretnych wymogów wnioskowanej dyrektywy, a zwłaszcza w kwestii ustalenia kryteriów oceny ryzyka zanieczyszczenia gleby, trzeba się odwoływać do jakiegoś komitetu zgodnie z decyzją 1999/468/WE (komitologia). W tym wypadku należałoby wybrać procedurę uwzględniającą interesy wszystkich podmiotów, których to dotyczy, i gwarantującą ich odpowiedni udział.

1.19

Artykuł 16 określa wiele obowiązków informacyjnych nałożonych głównie na władze lokalne i regionalne. Komitet uważa, że przepisy te nie powinny nakładać niewspółmiernych obciążeń administracyjnych na gminy i regiony. W tym względzie należy odnotować, że uwaga poświęcona przygotowaniu takich sprawozdań, jak i przeznaczone na ten cel zasoby ludzkie i środki finansowe mogą niekoniecznie przełożyć się na działania zapobiegające degradacji gleb, podczas gdy ograniczenie tego zjawiska powinno być priorytetem.

1.20

Komitet zgadza się, że ważne jest uwzględnienie polityki ochrony gleb w polityce sektorowej i uregulowaniach na każdym szczeblu sprawowania władzy (art. 3). Jeżeli chodzi o politykę sektorową, należy odnieść się z rezerwą do wprowadzenia obowiązkowych kontroli na podstawie dostępnych danych (badań kontrolnych gleby). Kontrola jest celowa, kiedy istnieje zagrożenie dla gleby. Polityka określa już ściśle pewne ramy, zatem na etapie wdrażania takie badanie jest ogólnie zbyteczne, bowiem w złożonych i wieloaspektowych przypadkach już teraz wymagane jest sporządzenie sprawozdania na temat skutków dla środowiska naturalnego.

1.21

Komitet wyraża zaniepokojenie, że dla władz lokalnych i regionalnych administracyjnym obciążeniem może być sporządzanie wykazów obszarów zagrożonych, przeprowadzana co dziesięć lat weryfikacja spisu obszarów zagrożonych (art. 6) i przegląd miejsc zanieczyszczonych (art. 10 i 11).

1.22

Komitet stwierdza, że wniosek dotyczący dyrektywy przewiduje szereg obowiązków w zakresie rejestrowania i sprawozdawczości, jak również przepisy dotyczące opracowywania planów i programów mogących potencjalnie podlegać obowiązkowi dokonania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, których realizacja prowadziłaby do znacznego wzrostu obciążeń administracyjnych. Uregulowania wspólnotowe nie powinny, na ile to możliwe, wprowadzać wymogów dotyczących sprawozdawczości czy sporządzania planów i programów podlegających obowiązkowej strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko.

1.23

Zdaniem Komitetu udział opinii publicznej powinien się ograniczać do przypadków przewidzianych w dyrektywie w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska.

1.24

Komitet pragnie, by dla właściwych władz nie istniał żaden bezpośredni obowiązek związany z oczyszczaniem i gospodarowaniem miejscami zanieczyszczonymi (art. 13). Władze zapewniają, że ma miejsce oczyszczanie. Aspekty te należy uregulować w kontekście prawa i przepisów danego państwa członkowskiego, z uwzględnieniem stanu gleby w konkretnym miejscu. Naturalnie właściwe władze pozostają odpowiedzialne za przywrócenie czystości w zanieczyszczonych miejscach.

1.25

Komitet wyraża zadowolenie z działań naprawczych ukierunkowanych na funkcje gleb (art. 1 ust. 1 i art. 13 ust. 2). Środki w tym zakresie określane są w zależności od (obecnego) sposobu wykorzystywania gleby.

1.26

Ocena wpływu odnotowuje, że środki mające na celu ograniczenie zjawiska degradacji gleb przynoszą znaczne efekty społeczne. Komitet zgadza się z tym stwierdzeniem, niemniej zauważa, że taki wynik można osiągnąć, lecz najpierw trzeba poczynić inwestycje związane z glebami. Doświadczenie pokazuje, że w przypadku gmin i regionów projekty dotyczące rekultywacji gleb często grzęzną na etapie realizacji ze względu na brak środków finansowych.

1.27

Komitet uważa, że sprawozdanie o stanie gleby (art. 12) stanowi instrument wsparcia ze strony UE w sporządzaniu wykazów obszarów zanieczyszczonych gleb, gdyż z jednej strony raport taki jest użyteczny dla aktualizacji spisów miejsc zanieczyszczonych, z drugiej zaś zawiera przejrzyste informacje dla obywateli innych państw członkowskich zainteresowanych nabyciem gruntów, pozwalając im uniknąć szkód gospodarczych. Zatem konkretyzuje się tutaj zasada „zanieczyszczający płaci”, o której mowa w art. 4.

1.28

Komitet uważa, że w określaniu środków służących zachowaniu funkcji gleby oprócz aspektów społeczno-gospodarczych należy dostrzec aspekty bezpieczeństwa i obecność dziedzictwa archeologicznego, geologicznego i geomorfologicznego (art. 8).

1.29

Komitet jest zdania, że żądanie Komisji dotyczące wprowadzenia krajowych modeli finansowania na rzecz usuwania zalegających zanieczyszczeń gleby (art.13) nie dość uwzględnia istniejące specyficzne regionalne modele (finansowania), które się sprawdziły. Należy się obawiać, że unijne wytyczne w tym zakresie raczej je ograniczą.

1.30

Komitet uważa, że jednym z filarów wniosku Komisji jest utworzenie forum wymiany informacji (art. 17). Władze regionalne i lokalne muszą być aktywnymi uczestnikami tego forum, zważywszy na ich praktyczną wiedzę i doświadczenia.

2.1

Komitet sądzi, że konieczne jest opracowanie przez Komisję zestawienia efektywnych kosztowo środków, które może posłużyć państwom członkowskim jako inspiracja do przygotowania własnego programu działań. Państwa, które jeszcze nie prowadzą polityki w dziedzinie ochrony gleby lub które są w trakcie jej tworzenia, mogą działać efektywnie jedynie wtedy, gdy dysponują wystarczającą wiedzą.

2.2

Komitet jest przeciwko ustanawianiu powszechnego obowiązku sprawozdawczego na poziomie europejskim, proponując, by zamiast niego państwa członkowskie korzystały z własnych systemów raportowania oraz by Komisja miała dostęp do takich informacji (art. 16).

2.3

Obciążenia administracyjne związane z określaniem obszarów zagrożonych można ograniczyć, przeprowadzając wcześniej szybkie badanie (quick scan) sprawdzające potencjalnie istniejące ryzyko dla gleb (lub ich pewnych części) w danym państwie członkowskim (art. 6). W odniesieniu do przeglądu wykazu obszarów zagrożonych i miejsc zanieczyszczonych, nie ma potrzeby, by był on całkowity. Wystarczyć może aktualizacja na podstawie wyników kontroli.

2.4

Komitet zaleca dopracowanie harmonogramu badań przedstawionego przez Komisję Europejską w strategii tematycznej oraz określenie dla niego priorytetów i terminów. Za najwyższy priorytet należy uznać analizę wpływu zmian klimatycznych na stan gleb. Wiadomo, że zmiany klimatu prowadzą lub mogą prowadzić do szybszej utraty substancji organicznych. Zważywszy na zasadniczą rolę substancji organicznych w glebach, zmiany klimatyczne mogą mieć poważne konsekwencje dla racjonalnego zagospodarowania gleb.

1.

Państwa członkowskie określają obszary zagrożone i sporządzają wykaz (patrz: lit. b, c oraz e w tekście Komisji);

2.

Komisja Europejska sporządza zbiory, o których mowa w art. 17 (patrz: zalecenie nr 10);

3.

Państwa członkowskie ustanawiają pakiet środków (patrz: lit. a, d, f i g tekstu Komisji).

30.6.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 146/48

—

Z zadowoleniem przyjmuje strategię tematyczną Komisji, ponieważ obejmuje ona zintegrowane i holistyczne podejście do kwestii pestycydów, które oferuje wiele możliwości dla dalszych, koniecznych usprawnień w dziedzinie ochrony środowiska.

—

Ubolewa, że istniejące przepisy nie zapobiegły zwiększaniu się pozostałości pestycydów w środkach żywności w ciągu kolejnych lat; dlatego też z zadowoleniem przyjmuje fakt, że strategia tematyczna zmierza do wzmocnienia kontroli pozostałości pestycydów w żywności.

—

Uważa, że przewidziany podział na strefy zawarty we wniosku dotyczącym rozporządzenia w sprawie wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin nie uwzględnia w wystarczający sposób geologicznych, geograficznych i hydrologicznych czynników w ramach poszczególnych stref. Z uwagi na takie różnice zmienia się ryzyko przesiąkania czy wymywania niebezpiecznych pestycydów, co powinno znajdować odzwierciedlenie w prawodawstwie. Ubolewa nad tym, że podział na strefy nie odpowiada istniejącym standardom w zakresie uregulowania stosowania pestycydów w państwach członkowskich.

—

Uważa, że propozycja Komisji dotycząca obowiązkowego wzajemnego uznawania pestycydów w ramach stref nie jest idealnym rozwiązaniem, ponieważ może to prowadzić do większego zanieczyszczenia wód powierzchniowych przez pestycydy.

—

Jest zdania, że podstawa prawna dla rozporządzenia (COM(2006) 388) powinna zostać poszerzona o art. 175 Traktatu dotyczący środowiska naturalnego.

—

Wzywa do opracowania obejmujących dłuższy okres celów ilościowych dla zmniejszenia stosowania pestycydów.

1.1

Z zadowoleniem przyjmuje strategię tematyczną Komisji, ponieważ obejmuje ona zintegrowane i holistyczne podejście do kwestii pestycydów, które oferuje wiele możliwości dla dalszych, koniecznych usprawnień w dziedzinie ochrony środowiska.

1.2

Wyraża zadowolenie z faktu, że Komisja na bieżąco aktualizuje procedury i funkcje związane z Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności. W ten sposób można zapewnić zgodność dotychczasowych przepisów UE z najnowszymi osiągnięciami naukowymi, co będzie korzystne zarówno dla środowiska naturalnego, jak i zdrowia ludzkiego.

1.3

Popiera cele strategii tematycznej, jeśli chodzi o zwiększenie poziomu ochrony środowiska naturalnego i zdrowia poprzez ograniczenie stosowania pestycydów oraz wspieranie badań nad mniej szkodliwymi alternatywami.

1.4

Opowiada się za tym, aby dane uzyskane z doświadczeń na zwierzętach nie podlegały przepisom o ochronie danych. W ten sposób uniknie się niepotrzebnego powtarzania doświadczeń na zwierzętach i przyczyni do możliwie jak największego ograniczenia tych praktyk.

1.5

Wyraża zadowolenie, iż wraz ze strategią tematyczną zostaną opracowane wytyczne dotyczące stosowania pestycydów w tych wypadkach, w których dotychczasowe przepisy wspólnotowe są niewystarczające.

1.6

Z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż strategia obejmuje instrumenty monitorowania postępów państw członkowskich w zakresie urzeczywistniania celów strategii tematycznej oraz instrumenty służące przedkładaniu sprawozdań.

1.7

Przyznaje, że rozsądne stosowanie pestycydów może przyczynić się do polepszenia bezpieczeństwa żywności oraz do wzrostu wydajności, co też stwierdzone zostało w przedstawionej przez Komisję ocenie wpływu (SEC(2006) 894), zauważa jednak, że wpływ tych produktów na środowisko naturalne wciąż jeszcze pozostaje znaczny.

1.8

Przyznaje również, że przemysł produkcji pestycydów w UE jest ważnym pracodawcą, zapewniającym około 26 tys. miejsc pracy. Dlatego też wyraża zadowolenie, że strategia tematyczna stworzy, według oceny wpływu, 3 tys. nowych miejsc pracy w tym obszarze, co przysporzy rolnictwu zysków w wysokości co najmniej 380 mln euro oraz zapewni zgodność strategii z celami strategii lizbońskiej.

1.9

Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że strategia tematyczna pragnie zwiększyć bezpieczeństwo stosowania pestycydów poprzez kontrolę i certyfikację sprzętu, wymóg bezpiecznego składowania pestycydów oraz szkolenia dla sprzedawców i użytkowników profesjonalnych; w ten sposób wzrośnie skuteczność użycia pestycydów, z korzyścią dla wszystkich stron.

1.10

Ubolewa, że istniejące przepisy nie zapobiegły zwiększaniu się pozostałości pestycydów w środkach żywności w ciągu kolejnych lat; dlatego też z zadowoleniem przyjmuje fakt, że strategia tematyczna pragnie wzmocnić kontrolę pozostałości pestycydów w żywności. Jednocześnie nawołuje do rygorystycznej kontroli pozostałości pestycydów w importowanej żywności i karmie, zwłaszcza w wypadku państw, w których ograniczenia odnośnie do stosowania pestycydów mogą być mniej surowe.

1.11

Wyraża zadowolenie, że we wniosku dotyczącym dyrektywy ustanawiającej ramy wspólnotowego działania na rzecz osiągnięcia zrównoważonego stosowania pestycydów nawiązano do ramowej dyrektywy wodnej. Wzmocni to spójność wysiłków UE w zakresie ochrony środowiska. Dlatego też wzywa do uwzględnienia ramowej dyrektywy wodnej również we wniosku dotyczącym rozporządzenia w sprawie wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin.

1.12

Doskonale rozumie, że Komisja pragnie wzmocnić konkurencyjność, dynamikę i wolny handel w Unii Europejskiej, uważa jednak za nieodzowne, aby kwestie środowiska naturalnego i zdrowia obywateli znajdowały się w centrum strategii tematycznej w sprawie pestycydów.

1.13

Dlatego też jest zdania, że zawarte we wniosku zalecenie odnośnie do obowiązku wzajemnego uznawania pestycydów wewnątrz trzech stref jest niewłaściwe w kontekście obowiązujących przepisów. W poszczególnych państwach członkowskich panują różne warunki w ramach tej samej strefy, a więc każde państwo musi mieć prawo do przyjęcia zaostrzonych przepisów w zakresie pestycydów. Na przykład w wielu państwach członkowskich wody gruntowe wykorzystywane są jako woda pitna. Praktyka ta zostanie zagrożona poprzez obowiązkowe wprowadzanie zakazanych dotychczas pestycydów, co będzie miało konsekwencje gospodarcze dla władz lokalnych i regionalnych oraz dla państw członkowskich. Komitet pragnie zwrócić uwagę, że możliwość picia dobrej jakości wody prosto z kranu podnosi jakość życia.

2.1

Uważa, że przewidziany podział na strefy nie uwzględnia w wystarczający sposób geologicznych, geograficznych i hydrologicznych czynników w ramach poszczególnych stref. Z uwagi na takie różnice zmienia się ryzyko przesiąkania czy wymywania niebezpiecznych pestycydów, co powinno znajdować odzwierciedlenie w prawodawstwie. Ubolewa nad tym, że podział na strefy nie odpowiada istniejącym standardom w zakresie uregulowania stosowania pestycydów w państwach członkowskich. Jeżeli ma zostać utrzymane podejście obejmujące podział na strefy, należy przynajmniej utworzyć większą ilość stref. Jeśli system stref zostanie przyjęty, trzeba będzie znaleźć sposób na zapewnienie uznawania pestycydów w sąsiadujących ze sobą regionach należących do różnych stref, z uwzględnieniem ochrony konsumenta i środowiska naturalnego.

2.2

Uważa, że propozycja Komisji dotycząca obowiązkowego wzajemnego uznawania pestycydów w ramach stref nie jest idealnym rozwiązaniem, ponieważ może to prowadzić do większego zanieczyszczenia wód powierzchniowych przez pestycydy. Stanowiłoby to zagrożenie dla gatunków wodnych, a być może także dla jedynych w swoim rodzaju ptaków i kręgowców żyjących w odnośnych regionach. Jest zdania, że podejście takie jest niezgodne z ogólnym wymogiem ramowej dyrektywy wodnej, aby nie pogarszać stanu zasobów wodnych.

2.3

Sądzi, że cel, jakiemu służy wzajemne uznawanie, można osiągnąć poprzez ściślejszą współpracę i wymianę danych pomiędzy państwami członkowskimi w danej strefie w dążeniu do szybkiego przeprowadzenia kontroli środków, które zostały dopuszczone w innym państwie strefy. Jest zatem zdania, że obowiązkowe wzajemne uznawanie pestycydów jest niewłaściwym instrumentem. Stoi na stanowisku, że — o ile zostanie utrzymane wzajemne uznawanie — powinno się lepiej naświetlić skutki podziału na strefy w celu odpowiedniego dostosowania stref.

2.4

Wzywa do stosowania ostrzejszych kryteriów w zakresie ochrony środowiska, ponieważ dotychczasowe kryteria nie wystarczają dla utrzymania obecnego wysokiego poziomu ochrony. Opowiada się jednak za wprowadzeniem kryteriów wykluczenia przy zatwierdzaniu substancji czynnych. Takie kryteria są do zaakceptowania z punktu widzenia wpływu na zdrowie.

2.5

Jest zdania, że podstawa prawna dla rozporządzenia (COM(2006) 388) powinna zostać poszerzona o artykuł 175 dotyczący środowiska naturalnego. Będzie to miało znaczenie dla rozważenia przyszłych pytań dotyczących interpretacji, jak również instrumentów ochrony środowiska państw członkowskich.

2.6

Popiera wprowadzenie zasady zastępowania określonych środków ochrony roślin środkami mniej niebezpiecznymi lub metodami innymi niż chemiczne.

2.7

Wzywa do ulepszenia kryteriów określania potencjalnych substancji zastępczych, aby możliwe stało się zastąpienie większej ilości substancji. Powinny także zostać poprawione przepisy tak, by państwa członkowskie miały możliwość zastąpienia środków ochrony roślin według oceny cech zawartych w nich składników obojętnych.

2.8

Nalega, aby pestycydy, które mogą przenikać do wód gruntowych, były w rozporządzeniu konsekwentnie przyporządkowywane do grupy substancji wysokiego ryzyka.

2.9

Uważa, że zezwolenia dla substancji czynnych w środkach ochrony roślin nie powinny być udzielane na czas nieograniczony po ich pierwszym przedłużeniu po upływie 10-letniego okresu. Brak konieczności odnawiania zezwolenia miałby negatywny wpływ na środowisko naturalne i zdrowie gdyby, na przykład, zostały wprowadzone nowe wymagania w zakresie danych lub nowe wytyczne dla dokonywania ocen.

2.10

Sprzeciwia się wprowadzeniu mniej restrykcyjnej procedury zatwierdzania środków ochrony roślin, zawierających substancje czynne określane jako „substancje czynne niskiego ryzyka”. Wszystkie środki ochrony roślin mogą kryć w sobie pewne ryzyko dla ludzi i równowagi w naturze i powinny w związku z tym podlegać szczegółowej procedurze zatwierdzania.

2.11

Zaleca, aby sprzedaż i rozpowszechnianie pestycydów odbywały się pod nadzorem uznanej placówki specjalistycznej lub wykwalifikowanego personelu medycznego.

2.12

Wzywa do opracowania obejmujących dłuższy okres celów ilościowych dla zmniejszenia stosowania pestycydów, zgodnie z zaleceniami szóstego wspólnotowego programu działań w zakresie ochrony środowiska naturalnego oraz do wspierania metod produkcji, w których stosuje się pestycydy w ograniczonej ilości lub nie stosuje się ich wcale, jak ma to miejsce w przypadku rolnictwa ekologicznego.

2.13

Wzywa do zawarcia w art. 21 i 43 rozporządzenia bezpośredniego odesłania do art. 4 ust. 1 ramowej dyrektywy wodnej.

2.14

Przyjmuje z zadowoleniem przeprowadzenie w związku ze strategią tematyczną szeroko zakrojonego procesu konsultacji, w który włączone zostały także władze lokalne i regionalne. Zdecydowanie opowiada się za pogłębieniem udziału władz lokalnych i regionalnych poprzez włączenie ich do grupy ekspertów ds. strategii tematycznej, której zadaniem jest doradzanie w zakresie wzorowych sposobów postępowania oraz monitorowania wdrażania strategii. Władze lokalne i regionalne powinny ponadto zostać włączone w sporządzanie i realizację krajowych planów działania. Dzięki szczególnej znajomości warunków lokalnych mogą one, z udziałem społeczeństwa obywatelskiego, wnieść w to forum wartościowy wkład.

30.6.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 146/53

—

Z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji odnośnie do zwiększenia przejrzystości. Większa przejrzystość jest niezbędna, jeśli instytucje UE mają być nadal wiarygodne i demokratyczne, skuteczne i bliskie obywateli. Przypomina w tym kontekście, że do autentycznego wzmocnienia legitymacji demokratycznej UE potrzebne jest także większe zaangażowanie podmiotów lokalnych i regionalnych w procesach legislacyjnych i decyzyjnych Unii.

—

Wyraża jednak ubolewanie, że w inicjatywie tej nie wspomina się o wymiarze lokalnym i regionalnym oraz zwraca się do Komisji o jego szersze uwzględnienie.

—

Podkreśla, że UE jest partnerstwem instytucjonalnym na wielu poziomach, w którym władze regionalne i lokalne uczestniczą w tworzeniu polityki europejskiej na szczeblu krajowym i europejskim.

—

Uważa, że niezbędne jest ponowne podkreślenie potrzeby wprowadzenia zróżnicowania pomiędzy konsultacjami instytucji europejskich z wybranymi władzami lokalnymi i regionalnymi i ich stowarzyszeniami z jednej strony a grupami nacisku reprezentującymi szczególne interesy z drugiej strony.

—

Z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż Komisja Europejska wprowadziła ciągły i systematyczny dialog z władzami regionalnymi i lokalnymi oraz z ich europejskimi i krajowymi stowarzyszeniami w dziedzinach, w których są one odpowiedzialne za transpozycję lub wdrożenie. Uważa jednak, że można ulepszyć zasady dotyczące tego dialogu.

—

Z zadowoleniem przyjmuje większą przejrzystość, którą wprowadzi rejestracja organizacji lobbystycznych.

—

Nie uważa jednakże, iż rozwiązanie oparte na dobrowolnej rejestracji stwarza odpowiednie ramy zapewniające wystarczającą przejrzystość.

—

Jest przekonany, że w przyszłości należy zapewnić skuteczną i prostą procedurę rejestracji. Rejestr ten powinna prowadzić Komisja Europejska.

—

Wspiera starania Komisji na rzecz zwiększenia przejrzystości w odniesieniu do wykorzystywania funduszy UE i zachęca państwa członkowskie do administrowania funduszami wspólnotowymi w ramach „zarządzania dzielonego”. Przejrzystość w odniesieniu do funduszy UE leży w interesie wszystkich beneficjentów.

1)

mając na uwadze, że przejrzystość jest jednym z kluczowych elementów demokracji z wieloszczeblową administracją,

2)

mając na uwadze, że sprawą istotną jest poświęcenie większej uwagi zasadom pomocniczości, proporcjonalności i bliskości w celu tworzenia prostego i jasnego prawodawstwa europejskiego, które byłoby zrozumiałe dla obywateli Europy,

3)

mając na uwadze, że należy koniecznie zapewnić pełne uczestnictwo podmiotów szczebla regionalnego i lokalnego, między innymi poprzez Komitet Regionów, w głównych zagadnieniach programu europejskiego,

4)

mając na uwadze, że władze szczebla regionalnego i lokalnego, o ile są odpowiednio zaangażowane w przygotowanie aktów prawnych, mogą odegrać kluczową rolę w ich transpozycji i wdrażaniu na tych szczeblach,

1.1

Z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji odnośnie zwiększenia przejrzystości. Uruchomienie europejskiej inicjatywy na rzecz przejrzystości jest ważnym krokiem podjętym przez Komisję w celu poprawy przejrzystości funkcjonowania instytucji UE. Większa przejrzystość jest niezbędna, jeśli instytucje UE mają być nadal wiarygodne i demokratyczne, skuteczne i bliskie obywateli. Przypomina w tym kontekście, że do autentycznego wzmocnienia legitymacji demokratycznej UE potrzebne jest także większe zaangażowanie podmiotów lokalnych i regionalnych w procesach legislacyjnych i decyzyjnych Unii.

1.2

Uważa, że wraz z inicjatywą na rzecz przejrzystości Komisja Europejska rozpoczęła niezbędną debatę i ocenia, że debatę taką należy przeprowadzić właśnie teraz, w związku z okresem refleksji i dyskusją nad przyszłością Europy, ponieważ decydenci powinni zapewnić i wykazać, że UE działa w sposób demokratyczny i skuteczny. Zapewnienie przejrzystości jest jedną z najważniejszych metod przybliżenia Europy jej obywatelom.

1.3

Wyraża jednak ubolewanie, że w inicjatywie tej nie wspomina się o wymiarze lokalnym i regionalnym oraz zwraca się do Komisji o jego szersze uwzględnienie. Przypomina stwierdzenie Komisji zawarte w Białej księdze nt. sprawowania rządów w Europie (2001), iż zapewni ona, aby przy opracowywaniu propozycji działań politycznych brano pod uwagę lokalną wiedzę i uwarunkowania.

1.4

Z zadowoleniem przyjmuje decyzję podjętą w okresie prezydencji fińskiej w drugim półroczu 2006 r. w sprawie dążenia do większej przejrzystości w pracach Rady. Fakt, iż Rada także zgodziła się na większą otwartość w procesie podejmowania decyzji i w dostępie do swoich dokumentów, należy ocenić bardzo pozytywnie. Uważa jednakże, że jest to pierwszy krok we właściwym kierunku i wzywa Radę do upublicznienia w większym stopniu swoich procedur. Stanowi to ważny sposób śledzenia przez obywateli procesu podejmowania decyzji.

1.5

Jest zdania, że pojęcie „nieuczciwy lobbing” należy zdefiniować możliwie jak najprecyzyjniej, aby umożliwić kontrolę działalności lobbystów i nakładanie sankcji w przypadku naruszenia przepisów.

1.6

Jest zdania, że celem inicjatywy na rzecz przejrzystości powinno być przybliżenie Unii Europejskiej obywatelom; dla zwiększania przejrzystości i tym samym zmniejszenia odległości dzielącej instytucje europejskie od obywateli uważa za niezbędne wspieranie środków, które (jak np. środki opracowane w ramach planu D: demokracja, dialog i debata) dążą do rozpowszechniania w społeczeństwie, a zwłaszcza wśród młodzieży (w ramach Forum Młodzieży), działań i kompetencji Unii.

2.1

Podkreśla, że UE jest partnerstwem instytucjonalnym na wielu poziomach, w którym władze regionalne i lokalne uczestniczą w tworzeniu polityki europejskiej na szczeblu krajowym i europejskim. Najlepszym sposobem zapewnienia, że nowe prawo unijne jest kompetentne i dające się zastosować, jest przeprowadzenie konsultacji w odnośnych sprawach i wzmocnienie dialogu z władzami regionalnymi i lokalnymi oraz lepsze włączenie ich do działań i do procesu decyzyjnego. Władze te są odpowiedzialne za wdrażanie i transpozycję strategii politycznych UE, w związku z czym odgrywają one istotną rolę w zapewnianiu przejrzystości.

2.2

Uważa jednakże, iż nie tylko Unia Europejska ma obowiązek zapewnić przejrzystość. Państwa członkowskie, lecz także Komitet Regionów i wszystkie szczeble administracji rządowej, które Komitet ten reprezentuje, powinny dawać przykład poprzez efektywną, nastawioną na pełnienie funkcji usługowej oraz demokratyczną administrację publiczną. W związku z tym władze regionalne i lokalne w państwach członkowskich także powinny wykazywać otwartość wobec zapewniania przejrzystości w odniesieniu do swoich własnych administracji.

3.1

Uważa, że niezbędne jest ponowne podkreślenie potrzeby wprowadzenia zróżnicowania pomiędzy konsultacjami instytucji europejskich z wybranymi władzami lokalnymi i regionalnymi i ich stowarzyszeniami z jednej strony a grupami nacisku reprezentującymi szczególne interesy z drugiej strony. Podkreśla, że wraz z reprezentowanymi przez siebie władzami regionalnymi i lokalnymi jest on częścią systemu sprawowania rządów w Europie oraz że powinien w związku z tym angażować się bezpośrednio we wszystkie inicjatywy Komisji Europejskiej na rzecz poprawy przejrzystości procesu decyzyjnego w Unii.

3.2

Wzywa Komisję Europejską, by do każdego wniosku legislacyjnego lub wniosku o charakterze pozalegislacyjnym załączała spis odbytych spotkań i zebranych opinii podczas przygotowywania danego wniosku.

3.3

Podkreśla, że zorganizowany dialog pomiędzy Komisją a organami samorządów regionalnych i lokalnych, który rozwija się w oparciu o białą księgę w sprawie europejskiego systemu rządów, jest ważnym krokiem w kierunku faktycznego zaangażowania władz regionalnych i lokalnych. Z zadowoleniem przyjmuje ten fakt i podkreśla kluczową rolę, jaką ma odgrywać w tym kontekście.

3.4

Z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż Komisja Europejska wprowadziła ciągły i systematyczny dialog z władzami regionalnymi i lokalnymi oraz z ich europejskimi i krajowymi stowarzyszeniami w dziedzinach, w których są one odpowiedzialne za transpozycję lub wdrożenie. Ważne jest nieustanne rozwijanie tego dialogu, aby obie strony mogły z niego w pełni skorzystać; w związku z tym kładzie szczególny nacisk na konieczność wzmocnienia tego dialogu w fazie opracowywania wniosków legislacyjnych dotyczących władz regionalnych i lokalnych.

3.5

Uważa jednak, że można ulepszyć zasady dotyczące tego dialogu i proponuje w związku z tym, aby:

3.6

Wzywa Komisję do usprawnienia istniejących instrumentów umożliwiających uzyskanie reakcji na swoje opinie, w tym konkretnych odpowiedzi na wniosek Komisji o konsultacje oraz konkretnych propozycji biorących pod uwagę interesy regionalne i lokalne. Ponadto, Komisja powinna przynajmniej przedstawić i wyjaśnić, dla których nie wzięła zaleceń KR-u pod uwagę.

3.7

Uważa, że wprowadzenie w 2003 r. minimalnych standardów na potrzeby konsultacji otworzyło nowe możliwości szerokich konsultacji z zainteresowanymi podmiotami i pogłębionych ocen oddziaływania poprzedzających projekty legislacyjne. Standardy te przywiązują szczególną wagę do władz lokalnych i regionalnych, co znalazło swoje potwierdzenie w Umowie o współpracy między Komitetem Regionów a Komisją Europejską. Ważne jest, aby konsultacje odbywały się w odpowiednim czasie i dały zainteresowanym podmiotom autentyczną możliwość odpowiedzi na projekty legislacyjne.

3.8

Wnosi, żeby poza zorganizowanym dialogiem z organami samorządów lokalnych i regionalnych rozwinęły się pod egidą Komisji również inne sposoby bezpośredniej konsultacji z miastami i regionami na etapie poprzedzającym zatwierdzenie aktów prawnych. W ten sposób ich głos, jako zainteresowanych stron, będzie regularnie wysłuchiwany w fazie przygotowania aktów prawnych. Przypomina przy okazji, że konsultacje te były przewidziane w inicjatywie Komisji z 2002 r. mającej na celu ustalenie minimalnych standardów na potrzeby konsultacji, oraz że w tym kontekście zwrócono się do Komitetu Regionów o odegranie aktywnej roli poprzez organizację konsultacji z ramienia Komisji (4).

3.9

Wyraża ubolewanie, że w zielonej księdze w sprawie europejskiej inicjatywy na rzecz przejrzystości nie wspomina się w wystarczającym stopniu o wymiarze lokalnym i regionalnym, podobnie jak w nowej strategii dotyczącej oceny oddziaływania. Zwraca się w związku z tym do Komisji o uznanie konsultacji z władzami lokalnymi i regionalnymi za przekrojową metodę pracy w ramach sprawowania rządów na wielu szczeblach oraz o rozszerzenie stosowanej z powodzeniem w dziedzinie polityki spójności metody konsultacji na wszystkie polityki, które oddziałują na wymiar lokalny i regionalny.

3.10

Uważa, że ocena wpływu musi odgrywać istotną rolę w zmniejszeniu obciążeń administracyjnych ze strony prawodawstwa UE spoczywających na władzach lokalnych i regionalnych, o czym była mowa w opinii w sprawie lepszego stanowienia prawa (CdR 121/2005).

3.11

Powtarza swoją opinię, zgodnie z którą wstępne oceny, poza analizą celu politycznego projektu legislacyjnego, muszą obejmować także ocenę wpływu aktów ustawodawczych na szczebel lokalny i regionalny, dokonaną w kategoriach finansowych.

4.1

Z zadowoleniem przyjmuje większą przejrzystość, którą wprowadzi rejestracja organizacji lobbystycznych. Będąc częścią składową systemu sprawowania rządów UE, Komitet Regionów i jego członkowie także znajdują się w sferze działań grup nacisku i w związku z tym zgadzają się, że system rejestracji/akredytacji mógłby poprawić przejrzystość europejskiego procesu politycznego.

4.2

Podkreśla, że z uwagi na swoje demokratyczne umocowanie, władze lokalne i regionalne oraz ich stowarzyszenia różnią się zasadniczo od lobbystów działających dla celów komercyjnych i od grup działających dla szczególnych celów. Władze lokalne i regionalne są częścią europejskiego systemu sprawowania rządów. Różnica ta musi zostać uwzględniona w przypadku każdej rejestracji i w związku z tym władze lokalne i regionalne nie powinny podlegać rejestracji jako organizacje o charakterze lobbystycznym w sposób, który mógłby spowodować zatarcie różnic między ich rolą, a rolą pozostałych organizacji na liście.

4.3

Nie uważa jednakże, iż rozwiązanie oparte na dobrowolnej rejestracji stwarza odpowiednie ramy zapewniające wystarczającą przejrzystość. Taka dobrowolna procedura nie powstrzyma spekulacji ze strony opinii publicznej ani też nie zmniejszy nieufności otaczającej konsultacje pomiędzy instytucjami i osobami prywatnymi. Rejestracja powinna być wymogiem, którego spełnienie umożliwia wstęp organizacji lobbystycznych na teren każdej instytucji europejskiej, jak to się już obecnie dzieje w przypadku Parlamentu Europejskiego.

4.4

Jest przekonany, że w przyszłości należy zapewnić skuteczną i prostą procedurę rejestracji. Rejestr ten powinna prowadzić Komisja Europejska. Powinien istnieć tylko jeden punkt kontaktowy dla rejestracji we wszystkich instytucjach europejskich, zaś wymóg rejestracji powinien dotyczyć raczej całych organizacji, a nie osób prywatnych. Biorąc pod uwagę fakt, że Komitet dysponuje już informacjami na temat władz regionalnych i lokalnych oraz reprezentujących ich stowarzyszeń, nie ma potrzeby, aby każdy organ władz lokalnych i regionalnych czy każde stowarzyszenie takich organów dokonywało indywidualnej rejestracji. KR mógłby zatem przekazać tę informację do Komisji w celu włączenia jej do odpowiedniej sekcji rejestru.

4.5

Jest zdania, że należy doprecyzować, jakie dane i w jakich odstępach czasu powinni przekazywać lobbyści, oraz jaki powinny one mieć zakres, aby uznać je za wystarczające.

5.1

Wspiera starania Komisji na rzecz zwiększenia przejrzystości w odniesieniu do wykorzystywania funduszy UE i zachęca państwa członkowskie do administrowania funduszami wspólnotowymi w ramach „zarządzania dzielonego”, tzn. projektów funduszy strukturalnych mających na celu wymianę najlepszych wzorców. Przejrzystość w odniesieniu do funduszy UE leży w interesie wszystkich beneficjentów.

5.2

Z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji w sprawie utworzenia strony internetowej zapewniającej dostęp do istniejących informacji na temat beneficjentów projektów i programów. Aby udostępniać informacje, które dla obywateli państw członkowskich UE byłyby porównywalne, a tym samym przejrzyste, Komisja powinna publikować odpowiednie dane w sposób scentralizowany. W interesie obywateli europejskich byłoby uzyskanie wglądu w opis wniosków z działań i ich znaczenia dla obywateli.

5.3

Z zadowoleniem przyjmuje zawartą w Zielonej księdze propozycję odnośnie ogólnowspólnotowych przepisów w sprawie ujawniania sposobu wykorzystania funduszy UE.

6.1

Wyraża satysfakcję z faktu, że w 2001 r. Komisja umożliwiła dostęp do niepublikowanych dokumentów instytucji i organów UE poprzez rejestr dokumentów lub na podstawie indywidualnych wniosków i podkreśla, że w 2002 r. kontynuowała ona działania w tym kierunku poprzez wprowadzenie „Kodeksu dobrego postępowania administracyjnego”, który określa zasady publicznego dostępu do dokumentów. Obie inicjatywy oznaczają poważny krok w kierunku zapewnienia przejrzystości funkcjonowania Komisji Europejskiej.

6.2

Oczekuje na planowaną rewizję rozporządzenia nr 1049 i zamierza wnieść swój wkład do tego procesu.

30.6.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 146/58

—

Przyjmuje z zadowoleniem komunikat Komisji, a w szczególności propozycję wypracowania strategii na rzecz skutecznego propagowania i ochrony praw dziecka w różnych dziedzinach polityki wewnętrznej i zewnętrznej UE oraz wspierania wysiłków państw członkowskich w tym zakresie.

—

Przyjmuje z zadowoleniem fakt utworzenia jednostki ds. praw dziecka w Komisji oraz dostrzega ważną rolę przypisaną koordynatorowi ds. praw dziecka w zakresie zapewniania powodzenia strategii, ale ma nadzieję, że zostaną im zapewnione wystarczające środki oraz że koordynator otrzyma wystarczający status i możliwość wywierania nacisków politycznych dla zapewnienia, że postawione cele zostaną osiągnięte. Wzywa do wyjaśnienia, w jaki sposób rola, jaką będzie odgrywał koordynator, uzupełni działania podejmowane na szczeblu krajowym.

—

Wyraża ubolewanie, że nie zwraca się większej uwagi na sytuację małoletnich pozbawionych opieki dorosłych, dziewczynek, dzieci niepełnosprawnych oraz dzieci osób migrujących, ubiegających się o azyl i uchodźców, i to zarówno w UE, jak i w kontekście globalnym; łącznie z zapewnianiem usług opiekuńczych i ochrony wszystkim tym dzieciom.

—

Zauważa, że strategia zawiera w sobie potencjał stworzenia podstaw, na poziomie europejskim i krajowym, bardziej skutecznego partnerstwa pomiędzy decydentami, władzami lokalnymi i regionalnymi oraz organizacjami pozarządowymi.

—

Wyraża jednak ubolewanie nad tym, że nie docenia się w komunikacie wyjątkowej roli władz lokalnych i regionalnych w zakresie świadczenia usług dla dzieci i gwarantowania ich praw oraz podkreśla, że władze te chcą i mogą być partnerem w opracowywaniu i wdrażaniu strategii.

—

Zaleca przeznaczenie niezbędnych zasobów finansowych i ludzkich oraz podjęcie zobowiązań politycznych na rzecz postępów w realizacji postulatów komunikatu, opracowania zielonej księgi i strategii oraz sugeruje, by Parlament Europejski rozważył ustanowienie specjalnego środka w celu finansowania strategii i proponowanych w niej działań.

1)

w myśl Konwencji o prawach dziecka ONZ za dzieci uważane są osoby w wieku poniżej 18 lat,

2)

wszystkie państwa członkowskie ratyfikowały Konwencję o prawach dziecka ONZ; ani Komisja Europejska, ani Unia Europejska nie jest i nie może być stroną tej konwencji,

3)

podstawa prawna praw dzieci w traktatach wspólnotowych jest ograniczona; ma to wpływ na dostępność środków budżetowych,

4)

uznane już zostały centralna rola rodziny, a w szczególności rola rodziców, oraz odpowiedzialność państw członkowskich w zakresie wspomagania rodziców w ich obowiązkach opiekuńczych i wychowawczych,

5)

promowanie i ochrona praw dzieci oraz stworzenie integrującego i przyjaznego dla dzieci społeczeństwa ma fundamentalne znaczenie dla przyszłości Unii Europejskiej,

6)

angażowanie dzieci i młodzieży — na wczesnym etapie — w życie publiczne jest kluczową kwestią dla rozwoju integrującego i demokratycznego społeczeństwa,

7)

władze regionalne i lokalne są szczególnie predysponowane do odgrywania roli w promowaniu i ochronie praw dzieci z uwagi na spoczywającą na nich odpowiedzialność za środowisko fizyczne, transport publiczny oraz dostęp młodych ludzi do edukacji, opieki zdrowotnej, zabawy, rekreacji i rynku pracy, a także z uwagi na ich rolę w monitorowaniu warunków życia dzieci poprzez na przykład pomoc społeczną i gromadzenie danych,

1.1

Przyjmuje z zadowoleniem komunikat Komisji, a w szczególności propozycję wypracowania strategii na rzecz skutecznego propagowania i ochrony praw dziecka w różnych dziedzinach polityki wewnętrznej i zewnętrznej UE oraz wspierania wysiłków państw członkowskich w tym zakresie.

1.2

Dostrzega, że czynione dziś inwestycje w dzieci są inwestycją w naszą przyszłość i w dalsze pogłębienie i umocnienie integracji europejskiej.

1.3

Wyraża ubolewanie z powodu impasu w procesie konstytucyjnym UE, jako że traktat konstytucyjny i Karta praw podstawowych wyraźnie uznają prawa dziecka.

1.4

Wyraża zadowolenie, że uznany został fakt, iż państwa członkowskie są zobowiązane do przestrzegania międzynarodowych traktatów, a w szczególności Konwencji o prawach dziecka ONZ (UNCRC), która została ratyfikowana przez każde z państw członkowskich; jest jednak rozczarowany tym, że nie położono większego nacisku na potrzebę pilniejszego wdrażania przez państwa członkowskie zobowiązań na rzecz praw dziecka, podjętych przez nie w kontekście europejskim i międzynarodowym.

1.5

Przyjmuje z zadowoleniem stwierdzenie, że niemal powszechna ratyfikacja przez państwa na całym świecie Konwencji o prawach dziecka ONZ stanowi szczególnie solidną podstawę do działań między Komisją Europejską a państwami nienależącymi do UE; ale wyraża ubolewanie nad tym, że ratyfikacja tej konwencji przez wszystkie państwa członkowskie UE nie została w komunikacie wykorzystana jako podstawa do wspólnych zobowiązań między państwami członkowskimi.

1.6

Przyjmuje z zadowoleniem fakt utworzenia jednostki ds. praw dziecka w Komisji oraz dostrzega ważną rolę przypisaną koordynatorowi ds. praw dziecka w zakresie zapewniania powodzenia strategii, ale ma nadzieję, że zostaną im zapewnione wystarczające środki oraz że koordynator otrzyma wystarczający status i możliwość wywierania nacisków politycznych dla zapewnienia, że postawione cele zostaną osiągnięte. Wzywa do wyjaśnienia, w jaki sposób rola, jaką będzie odgrywał koordynator, uzupełni działania podejmowane na szczeblu krajowym.

1.7

Popiera środki proponowane przez Komisję w perspektywie krótkoterminowej w celu rozwiązania pewnych pilnych problemów, w szczególności utworzenie jednego sześciocyfrowego numeru telefonu zaufania dla dzieci oraz numeru interwencyjnego przeznaczonego dla dzieci zaginionych i wykorzystywanych seksualnie, a także jest zdania, że wprowadzeniu tych numerów powinien towarzyszyć uzgodniony protokół dotyczący działań w wypadku uprowadzenia dzieci poza granice kraju. Sądzi ponadto, że te nowe telefony zaufania dla dzieci nie powinny stanowić powielenia, ale raczej uzupełnienie dla telefonów zaufania istniejących na szczeblu krajowym i regionalnym oraz że wymiana najlepszych praktyk pomiędzy państwami członkowskimi powinna zapewnić informacje na temat wprowadzenia takich usług.

1.8

Zauważa, że w komunikacie nie ma mowy o tym, że strategia będzie zobowiązywać do przestrzegania minimalnych standardów i obejmować szeroko zakrojone cele o jasno określonych zadaniach i ustalonym harmonogramie realizacji.

1.9

Zauważa, że nie istnieją obecnie systemy, które mogą dostarczyć pełnych, porównywalnych i spójnych danych na temat wskaźników w poszczególnych państwach członkowskich; przypomina, że w ramach otwartej metody koordynacji trwają prace nad stworzeniem wskaźnika (lub zestawu wskaźników) dotyczącego dobrobytu dzieci, jak również statystyk w zakresie ubóstwa związanego z poziomem dochodów, w zakresie trudności materialnych i warunków mieszkaniowych, a także że istnieje wiele różnych zbiorów danych na szczeblu państw członkowskich oraz szczeblu regionalnym i lokalnym.

1.10

Odnotowuje, że dzieci nie są jednorodną grupą — ich potrzeby się różnią, na przykład w zależności od wieku, zdolności, płci, przynależności etnicznej czy struktury rodziny.

1.11

Wyraża ubolewanie, że nie zwraca się większej uwagi na sytuację małoletnich pozbawionych opieki dorosłych, dziewczynek, dzieci niepełnosprawnych oraz dzieci osób migrujących, ubiegających się o azyl i uchodźców, i to zarówno w UE, jak i w kontekście globalnym; łącznie z zapewnianiem usług opiekuńczych i ochrony wszystkim tym dzieciom.

1.12

Wyraża ubolewanie, że nie wspomina się o zapewnianiu wysokiej jakości „wczesnej edukacji” dla dzieci poniżej szóstego roku życia, i to mimo tego, że usługi w zakresie opieki nad dziećmi są w długiej perspektywie czasowej priorytetowym celem politycznym UE, oraz mimo przyjęcia ilościowych celów UE.

1.13

Zauważa, że strategia zawiera w sobie potencjał stworzenia podstaw, na poziomie europejskim i krajowym, bardziej skutecznego partnerstwa pomiędzy decydentami, władzami lokalnymi i regionalnymi oraz organizacjami pozarządowymi.

1.14

Wyraża jednak ubolewanie nad tym, że nie docenia się w komunikacie wyjątkowej roli władz lokalnych i regionalnych w zakresie świadczenia usług dla dzieci i gwarantowania ich praw oraz podkreśla, że władze te chcą i mogą być partnerem w opracowywaniu i wdrażaniu strategii.

1.15

Podkreśla, że przy opracowywaniu strategii należy w pełni przestrzegać zasad pomocniczości i proporcjonalności.

1.16

Przyjmuje z zadowoleniem stwierdzenie, że „na sytuację dzieci wpływa również ich miejsce zamieszkania”; dzieci mogą znajdować się w gorszej sytuacji ze względu na nierówności w dostępie do edukacji na odpowiednim poziomie, służby zdrowia, transportu publicznego, obiektów służących zabawie i rekreacji, informacji oraz możliwości uczestniczenia w społeczeństwie obywatelskim. Pragnąłby, aby zwrócono większą uwagę na warunki panujące w miastach, na przedmieściach i innych szczególnych obszarach wskazanych przez państwa członkowskie.

1.17

Podkreśla, że wiele władz lokalnych i regionalnych bezpośrednio finansuje i wdraża politykę rozwoju w państwach trzecich, wspierając rozwój infrastruktury i kluczowych usług, prowadząc projekty twinningowe wspólnie z władzami, dzieląc się doświadczeniem i przekazując umiejętności oraz że istnieje potencjał pozwalający bardziej skupić się w tej pracy na prawach dziecka.

1.18

Z zadowoleniem przyjmuje uznanie faktu, że dzieci mają prawo do wyrażania swoich poglądów na kwestie, które wpływają na ich życie, a także pochwala proponowane działania mające na celu zaangażowanie dzieci w opracowywanie strategii. Zaangażowanie władz regionalnych i lokalnych oraz organizacji dziecięcych będzie ważne dla powodzenia tego przedsięwzięcia.

1.19

Przyjmuje z zadowoleniem opublikowany niedawno raport ONZ na temat przemocy wobec dzieci (1). W raporcie „wzywa się państwa do zakazania wszelkich form przemocy wobec dzieci, w jakimkolwiek miejscu, w tym wszelkich kar cielesnych, szkodliwych praktyk tradycyjnych, takich jak przedwczesne i przymusowe małżeństwa, okaleczanie żeńskich narządów płciowych i tzw. honorowe zabójstwa, przemocy seksualnej i tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania lub karania” (tłum. rob.) (2). Sugeruje, by wnioski raportu zostały w pełni uwzględnione w opracowywaniu strategii.

2.1

Zaleca przeznaczenie niezbędnych zasobów finansowych i ludzkich oraz podjęcie zobowiązań politycznych na rzecz postępów w realizacji postulatów komunikatu, opracowania zielonej księgi i strategii oraz sugeruje, by Parlament Europejski rozważył ustanowienie specjalnego środka w celu finansowania strategii i proponowanych w niej działań.

2.2

Podkreśla, że władze lokalne i regionalne powinny być uznawane za istotnych partnerów w opracowywaniu strategii, oraz wzywa, by Komitet został włączony jako członek do Europejskiego Forum na rzecz Praw Dziecka, mający swoich przedstawicieli w grupie międzyresortowej, oraz by konsultować się z nim w kwestii postępów prac nad sprawozdaniem koordynatora, a także by sprawozdanie to zostało upublicznione.

2.3

Zaleca, by strategia, w oparciu o dogłębną analizę, zobowiązywała do przestrzegania minimalnych standardów i obejmowała ambitne działania o jasno określonych celach.

2.4

Zaleca osiągnięcie równowagi w strategii pomiędzy koncentracją na sytuacji światowej a wewnątrzunijnymi i międzypaństwowymi działaniami i dialogiem.

2.5

Zaleca potraktowanie jako priorytetu opracowania zestawu porównywalnych wskaźników i gromadzenia spójnych danych na poziomie państw członkowskich, a gdy jest to możliwe, także na poziomie regionów.

2.6

Wzywa do zapewnienia odpowiednich zasobów, wsparcia i mechanizmów w celu ułatwienia udziału dzieci w opracowywaniu strategii, w tym dzieci pochodzących ze środowisk znajdujących się w gorszym położeniu, dzieci wywodzących się z mniejszości etnicznych i dzieci niepełnosprawnych. Dzieci powinny zostać zaangażowane na wczesnym etapie procesu za pośrednictwem różnorodnych, dostosowanych do wieku metod, jak na przykład prace artystyczne, ukierunkowane dyskusje itp. Uznaje ponadto, że władze lokalne i regionalne także mogłyby zrobić więcej na rzecz ułatwienia takiego konsultowania się z dziećmi na temat właściwych kierunków polityki określanych na poziomie regionalnym i lokalnym.

2.7

Powtarza swoje wezwanie do pełnego wprowadzenia w życie Konwencji o prawach dziecka z 20 października 1989 r. i podkreśla znaczenie następujących praw: prawa do wolności myśli, sumienia i religii, ochrony życia prywatnego, ochrony przed przemocą, maltretowaniem i zaniedbaniem, prawa do ochrony zdrowia, prawa do kształcenia, nauki szkolnej i szkoleń oraz ochrony mniejszości, zgodnie z opinią Komitetu dotyczącą integracji i migracji (CdR 51/2006 fin), jak również prawa do odpowiedniego odżywiania i odpowiednich warunków mieszkaniowych.

2.8

W tym kontekście nalega, by w pełni uznać zasadniczą rolę władz lokalnych i regionalnych jako bezpośrednich dostawców niezbędnych usług dla dzieci, takich jak szkolnictwo i mieszkalnictwo, opieka nad dziećmi oraz inne usługi socjalne, jak również ich rolę w planowaniu, nadzorowaniu i utrzymywaniu środowiska fizycznego, gwarantującą dzieciom dostęp do wystarczającej i dostosowanej do ich potrzeb przestrzeni mieszkalnej, a także do odpowiednich obiektów służących zabawie i rekreacji oraz dorastanie w bezpiecznym otoczeniu.

2.9

Wzywa do położenia większego nacisku na potrzebę pilnego wdrożenia przez państwa członkowskie ich obecnych zobowiązań podjętych w kontekście europejskim i międzynarodowym, włącznie ze zobowiązaniami w sferze ustawodawstwa i praktyki wynikającymi z Konwencji o prawach dziecka ONZ, Europejskiej konwencji praw człowieka i środków przyjętych przez Radę Europy. Zadanie to należy włączyć do oceny wpływu dotychczasowych działań UE w zakresie praw dziecka.

2.10

Sugeruje, by celem analizy było nie tylko ocenić „skuteczność obecnych działań”, ale także ułatwić ocenę postępów państw członkowskich w zakresie przestrzegania postanowień Konwencji o prawach dziecka, poprzez porównawczą analizę danych zarysowaną w ocenie wpływu.

2.11

Sugeruje, by analiza obejmowała także przegląd tego, czy wszystkie państwa członkowskie ratyfikowały Konwencję haską o ochronie dzieci i współpracy w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego (1993 r.).

2.12

Zaleca wykorzystanie otwartej metody koordynacji jako mechanizmu tworzenia zobowiązań między państwami członkowskimi i uczenia się na przykładach najlepszych praktyk w odniesieniu do wdrażania w życie konwencji o prawach dziecka oraz pełne włączenie władz lokalnych i regionalnych w ten proces.

2.13

Zaleca, by w polityce UE i państw członkowskich uwzględniać różnorodność dzieci i ich potrzeb, na przykład dzieci znajdujących się w gorszej sytuacji ze względu na położenie geograficzne, wiek, płeć, pochodzenie etniczne czy niepełnosprawność. Konieczne będzie zwrócenie szczególnej uwagi na wpływ ubóstwa, wykluczenia społecznego, niepełnosprawności, dyskryminacji i rasizmu oraz na sytuację dzieci członków mniejszości narodowych i uchodźców, a także na konsekwencje różnorodności religijnej, językowej i kulturowej — zarówno w kontekście UE, jak i w kontekście ogólnoświatowym.

2.14

Sugeruje, by strategia uwzględniała konkretne cele gwarantujące dzieciom żyjącym na wszystkich obszarach geograficznych równe prawa; będzie to obejmowało intensyfikację działań związanych ze zwalczaniem ubóstwa wśród dzieci i nierówności w wykształceniu. Władze regionalne i lokalne odegrają tu centralną rolę.

2.15

Zaleca opracowanie, w uzupełnieniu do zarysowanych działań w krótkiej perspektywie czasowej, środka mającego umożliwić międzynarodową współpracę policji w zakresie sprawdzania w rejestrach karnych wszelkich danych dotyczących pracowników i wolontariuszy pracujących z dziećmi. Wnosi, by rozważono w strategii utworzenie unijnego rejestru sprawców przestępstw seksualnych wobec dzieci, do którego dostęp miałaby policja.

2.16

Wnosi, by strategia obejmowała sposoby lepszego rozwinięcia usług wsparcia rodziny, aby zapobiegać znęcaniu się nad dziećmi oraz dzieciobójstwu (zabójstwu dziecka przez rodzica). Można by skupić się tu na wsparciu dla rodziców, zapobieganiu znęcaniu się nad dziećmi i wczesnym wykrywaniu takich przypadków, wspieraniu ofiar przemocy i utworzeniu mechanizmu przeglądu budzących wątpliwości zgonów dzieci, aby przeanalizować skuteczność interwencji państwa w okresie poprzedzającym zgon.

2.17

Zaleca, by w strategii zajęto się negatywnym wpływem telewizji, komputerów i nowych technologii na dzieci, jak na przykład wpływem dostępu przez internet do obrazów niewłaściwych lub przeznaczonych dla dorosłych, a także wpływu siedzącego charakteru takich czynności na aktywny styl życia dzieci. Powiązaną kwestią jest negatywny wpływ reklamy i marketingu bezpośrednio kierowanych do dzieci. Należy wspierać środki służące wykorzystaniu technologii do celów edukacyjnych, takie jak programy telewizyjne wspomagające językowe i kulturalne kompetencje dzieci, co będzie szczególnie ważne dla dzieci imigrantów. Potrzebne są także twórcze działania na rzecz promowania działalności kulturalnej, takiej jak czytanie, muzyka, teatr, i udostępniania jej dzieciom.

2.18

Wnosi, by w ramach strategii dostępne były dla administracji lokalnej i regionalnej programy szkoleniowe i narzędzia służące zapoznaniu urzędników z nowymi środkami i przykładami najlepszych praktyk.

2.19

Zaleca, by strategia komunikacji była oparta na Konwencji o prawach dziecka oraz by wszystkie kampanie informacyjne były prowadzone na szczeblu regionalnym i lokalnym, dostosowane do wieku, wyrażane w wielu wersjach językowych i dostępne dla dzieci niepełnosprawnych.

2.20

Zaleca, by pomoc rozwojowa UE przewidywała przeznaczanie pewnego odsetka funduszy na działania na korzyść dzieci oraz by polityka rozwojowa władz lokalnych i regionalnych w państwach trzecich także przyznała większy priorytet transferowi umiejętności i wymianie doświadczeń w zakresie praw dzieci.

30.6.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 146/63

—

Uważa, że dostępność łączy szerokopasmowych po umiarkowanych cenach w całej Unii Europejskiej jest zasadniczym warunkiem, aby zagwarantować obywatelom wysokiej jakości usługi, zwiększyć konkurencyjność i wydajność w regionach oraz całościowo rozwinąć społeczeństwo informacyjne i oparte na wiedzy, także na tych obszarach, które zwykle proces ten omijał. Uważa, że dostęp do łączy szerokopasmowych powinien być zagwarantowany na tej samej zasadzie, co usługi podstawowe, takie jak woda pitna czy elektryczność.

—

Uważa, że ważne są poczynione przez Komisję odniesienia do rozwoju wsi, wykorzystania funduszy strukturalnych, oraz oceny zgodności z prawodawstwem wspólnotowym projektów udostępnienia infrastruktury szerokopasmowej finansowanych ze środków publicznych.

—

Ma nadzieję, że nowe ramy prawne w zakresie komunikacji elektronicznej będą rozwijały politykę w zakresie częstotliwości radiowej, wspierającą wprowadzenie technologii bezprzewodowych łączy szerokopasmowych.

—

Popiera apel Komisji skierowany do państw członkowskich, aby wzmocniły swoje strategie rozbudowy infrastruktury szerokopasmowej poprzez większe zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych.

—

Uważa, że e-administracja, pełniąca rolę integrującą, ma polegać zarówno na zwalczaniu nowych, potencjalnych przypadków marginalizacji, wynikającej ze świadczenia usług za pomocą sieci (infrastrukturalna i kulturowa przepaść cyfrowa), jak również na intensywniejszych działaniach politycznych na rzecz integracji społecznej poprzez zastosowanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych.

—

Odnotowuje, że wykorzystanie e-administracji powinno być ukierunkowane zarówno na reorganizację i modernizację usług administracji publicznej, jak i na realizację celów w zakresie efektywności, skuteczności, oszczędności, bezstronności, przejrzystości, upraszczania i uczestnictwa. Uważa, że istnieje wyraźna potrzeba wymiany najlepszych rozwiązań między organami publicznymi.

—

Zaleca ułatwienie współpracy, wymiany wiedzy i dzielenia się możliwymi do ponownego wykorzystania rozwiązaniami oraz inicjatywami na rzecz większej przejrzystości i uczestnictwa w decyzjach publicznych, a zwłaszcza w procesach decyzyjnych parlamentów.

1.1

Uważa, że Internet to jedna z najbardziej wyjątkowych nowości naszych czasów, której potencjał dla rozwoju gospodarczego może jeszcze przynieść znaczne korzyści pod względem tworzenia nowych usług, miejsc pracy i możliwości inwestowania, jak również zwiększenia produktywności, redukcji kosztów i poprawy jakości życia.

1.2

Ocenia, że rozpowszechnienie technologii informacyjnych odgrywa decydującą rolę w realizacji strategii lizbońskiej i göteborskiej ze względu na ulepszenie przez nie funkcjonowania istniejących przedsiębiorstw, rozwój nowych i nowatorskich przedsiębiorstw, oraz decydujący wkład, jaki mogą one wnieść w kształcenie pracowników i ogólnie rzecz ujmując — obywateli.

1.3

Stwierdza, że istotne jest większe rozpowszechnienie dostępnych technologii informatycznych na wszystkich szczeblach administracji publicznej, szczególnie w tych dziedzinach, w których organy publiczne zajmują się świadczeniem usług bezpośrednio dla obywateli.

1.4

Podkreśla niemniej, że takie usługi elektroniczne, jak e-administracja, e-zdrowie, e-kształcenie czy elektroniczne zamówienia publiczne będą bardziej interaktywne i będą pełnić funkcję integrującą tylko wtedy, gdy — za pośrednictwem łączy szerokopasmowych — będą one szeroko dostępne dla obywateli i przedsiębiorstw w UE.

1.5

Uważa zatem, że dostępność łączy szerokopasmowych po umiarkowanych cenach w całej Unii Europejskiej jest zasadniczym warunkiem, aby zagwarantować obywatelom wysokiej jakości usługi, zwiększyć konkurencyjność i wydajność w regionach oraz całościowo rozwinąć społeczeństwo informacyjne i oparte na wiedzy, także na tych obszarach, które zwykle proces ten omijał.

1.6

Docenia wielokrotne i wyraźne wskazanie w komunikacie na rozwój obszarów wiejskich, w tym na udostępnienie doraźnych środków finansowych, gdyż świadczy to o tym, że Komisja należycie uwzględnia potencjał, jaki powszechny dostęp do usług szerokopasmowych może mieć dla podniesienia konkurencyjności terenów wiejskich i zrównoważonego rozwoju danego regionu oraz ogólnie na obszarach o trwale gorszych warunkach geograficznych i naturalnych, a także wysoką wartość dodaną, z której skorzystać mogą sektory produkcji tradycyjnie w takich regionach funkcjonujące.

1.7

Uważa zatem, że ważne są odniesienia do kierunków polityki podchodzących pod kompetencje Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej, zwłaszcza w odniesieniu do wykorzystania funduszy strukturalnych, oraz Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji, szczególnie w odniesieniu do oceny zgodności z prawodawstwem wspólnotowym dla finansowanych ze środków publicznych projektów udostępnienia infrastruktury szerokopasmowej na terenach wiejskich.

1.8

Obawia się, że przeszkodę dla rozwijania sieci szerokopasmowych mogą stanowić typowe zjawiska zawodności rynku, jeśli prywatni dostawcy uznają, że nie opłaca się inwestować w infrastrukturę na obszarach bardzo odległych, wiejskich, słabo zaludnionych lub takich, gdzie górzyste ukształtowanie terenu czyniłoby inwestycje szczególnie złożonymi i trudnymi. Wykazanie się takim otwarciem i elastycznością to ważny i dobry znak, wziąwszy pod uwagę ogromne znaczenie łączy szerokopasmowych dla ekonomicznego i społecznego rozwoju tych obszarów.

1.9

Na poparcie tego spostrzeżenia przypomina, że po przeanalizowaniu i omówieniu przy różnych okazjach szeregu rozwiązań wprowadzanych przez władze lokalne i regionalne w całej Europie, Komitet Regionów jasno podkreślił niemożność znalezienia skutecznego rozwiązania w odniesieniu do każdego kontekstu. W szczególności to, co sprawdzi się w dużych ośrodkach miejskich, może się okazać zupełnym niewypałem np. na obszarach znajdujących się w niekorzystnym położeniu, cechujących się złożonym, górzystym ukształtowaniem terenu lub niewielką gęstością zaludnienia, które wymagałyby szczególnego wysiłku od dostawcy jakichkolwiek usług.

1.10

Przyjmuje do wiadomości, że w ostatnich latach znacznie rozpowszechniła się liczba łączy szerokopasmowych. Mając jednak na uwadze cel europejski, zgodnie z którym do 2010 r. przynajmniej 90 % społeczeństwa UE ma mieć dostęp do sieci szerokopasmowych, trzeba zauważyć, że między ośrodkami miejskimi a obszarami peryferyjnymi i między nowymi a starymi państwami członkowskimi nadal istnieją duże różnice w infrastrukturze.

1.11

Niemniej jednak podkreśla, że cel udostępnienia sieci szerokopasmowej 90 % społeczeństwa jest niewystarczający, o ile nie będą mu towarzyszyć inne czynniki (np. rozproszenie geograficzne, gęstość zaludnienia). W istocie pozostałe 10 % mogłoby oznaczać marginalizację całych obszarów geograficznych o niewielkim zaludnieniu, np. niewielkich społeczności w górach, często borykających się z trudnościami z dostępem do podstawowych usług (do telefonii komórkowej, stacjonarnej czy do telewizji naziemnej).

1.12

Przypomina ponadto, że analizując różnicę w dostępie do łączy szerokopasmowych, trzeba szczególnie pamiętać o różnicy pomiędzy rozpowszechnieniem infrastruktury szerokopasmowej a jej rzeczywistym wykorzystaniem. Aby te różnice zniwelować, potrzebne są dodatkowe, nietechniczne działania na płaszczyźnie lokalnej, które promowałyby korzystanie z łączy szerokopasmowych wśród osób starszych, grup społecznych w gorszym położeniu lub dotąd mniej otwartych, np. społeczności wiejskich (zajęcia informujące, punkty dostępu dla wszystkich itp.).

1.13

Podkreśla wreszcie, że tworząc infrastrukturę przesyłu danych, a następnie dostarczając usługi komunikacyjne, należy zwracać szczególną uwagę, by na każdym szczeblu spełnić wszystkie wymogi bezpieczeństwa i zagwarantować użytkownikom odpowiednie standardy w zakresie ochrony oraz poszanowania sfery prywatnej.

1.14

Zwraca uwagę, że jeśli chodzi o ocenę penetracji, pokrycia oraz faktycznego wykorzystania szerokopasmowych usług internetowych, w nowych państwach członkowskich nie ma dotąd żadnych danych porównywalnych z danymi z 15 państw członkowskich UE na szczeblu regionalnym.

1.15

Apeluje zatem do Komisji o niezwłoczne przeprowadzenie badań nad stanem infrastruktury w regionach nowych państw członkowskich, jak również na mniej zurbanizowanych obszarach starych państw UE, aby wskazać działania potrzebne do dostosowania istniejącej infrastruktury do standardów koniecznych dla osiągnięcia celów lizbońskich.

1.16

Z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji mającą na celu rewizję ram prawnych w zakresie komunikacji elektronicznej.

1.17

Wnosi, by ramy te, z uwzględnieniem zasady pomocniczości, gwarantowały konkurencję bez dyskryminacji pomiędzy dostawcami oraz pomiędzy obecnymi i przyszłymi technologiami, a ponadto rozwijały politykę w zakresie częstotliwości radiowej, opartą na zasadzie technologicznej neutralności. W istocie niedawne wdrożenie technologii bezprzewodowych, świetnie nadających się do rozwiązania problemów pokrycia obszarów wiejskich lub obszarów o szczególnie trudnym, górzystym ukształtowaniu terenu, wymaga zapewnienia wystarczającej częstotliwości dla łączy szerokopasmowych.

1.18

Odnośnie do częstotliwości, zgadza się całkowicie z komunikatami przedstawionymi przez Komisję we wrześniu i listopadzie 2005 r. oraz w marcu i czerwcu 2006 r., dotyczącymi neutralności technologicznej, przejrzystości, efektywnego wykorzystania częstotliwości oraz wspierania konkurencyjnego i innowacyjnego otoczenia, pozwalającego na rozwój nowych technologii.

1.19

Zgadza się ze stanowiskiem Komisji Europejskiej, że wykorzystując częstotliwości, nie należy przypisywać każdemu kanałowi określonej technologii, właściwej dla usługi danej częstotliwości (np. stosowanie w telefonii komórkowej częstotliwości 900 MHz poprzez ETACS).

1.20

Wzywa zatem, by Komisja Europejska przyczyniła się do rozwinięcia strategii, która pozwoli na elastyczne korzystanie z technologii w danym zakresie częstotliwości.

1.21

Podkreśla, że istotne jest, aby stosowanie i przestrzeganie nowych ram prawnych, opartych na neutralności technologicznej prowadziło do przydzielania częstotliwości na cele komunikacji bezprzewodowej i rozpowszechniania łączy szerokopasmowych, tak aby zmniejszyć poważny dystans obszarów o stale niekorzystnych warunkach geograficznych i naturalnych.

1.22

Zwraca uwagę, że technologie rozpowszechniania łączy szerokopasmowych, np. WiMAX, mogą umożliwić znalezienie skutecznych rozwiązań także dla regionów o gorszym uwarunkowaniu geograficznym. W tym kontekście warto wspomnieć tytułem przykładu, że dostawcy działający na rynku amerykańskim już teraz sporo inwestują w tę technologię bezprzewodową.