6.3.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 51/1

1.1

Uważa, że konieczny socjalny charakter europejskiej gospodarki — wystarczający poziom ochrony w dziedzinach takich jak bezrobocie, emerytury i inne świadczenia społeczne oraz pewien stopień ochrony zatrudnienia — powinien zostać zachowany, lecz zmodernizowany na właściwym szczeblu europejskim, krajowym lub regionalnym zgodnie z zasadą pomocniczości, tak aby zapewnić konkurencyjność gospodarki europejskiej i aby mogła ona sprostać problemom demograficznym i związanym z globalizacją.

1.2

Z zadowoleniem przyjmuje propozycję utworzenia funduszu dostosowania do globalizacji (EGF), poprzez który Wspólnota mogłaby pokazać swoją solidarność z pracownikami dotkniętymi zwolnieniami wynikającymi ze zmian w handlu światowym. Uważa, że pomoc pracownikom indywidualnym w przekwalifikowaniu, tak aby mogli w przyszłości znaleźć zatrudnienie, nie stanowi „subsydiowania pracy”, lecz zmniejsza ciężar bezrobocia dotykającego jednostki i państwo, maksymalizuje wykorzystanie istotnego zasobu gospodarczego i przyczynia się do zwiększenia wiedzy o globalizacji i poziomu jej akceptacji oraz do wzrostu elastyczności rynku pracy. Uznaje, że wiele przypadków restrukturyzacji w UE wynika ze zmian technologicznych lub ze zmian w upodobaniach konsumentów, które nie są związane z handlem światowym i z tego względu nie kwalifikowałyby się do pomocy z EGF. Propozycja Komisji ogranicza więc zakres dostępności EGF do przypadków, gdy można wykazać powiązanie między utratą zatrudnienia a znaczącymi zmianami strukturalnymi w handlu światowym. Komitet uważa, że w celu rozwiązania problemów wynikających z utraty miejsc pracy ze względu na relokację przedsiębiorstw w ramach UE należy wykorzystywać zwłaszcza istniejące instrumenty w powiązaniu ze środkami z funduszy strukturalnych. Komitet jest przekonany, że zasada współfinansowania i finansowania dopasowanego powinna być stosowana także w odniesieniu do EGF w celu zapewnienia prawdziwej motywacji w działaniu na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym.

1.3

Stwierdza, że prawidłowe przewidywanie, planowanie i właściwe strategie inwestycyjne, w tym inwestycje w kapitał ludzki, stanowią odpowiednie podejście długoterminową, które pozwoli sprostać wyzwaniu globalizacji, podczas gdy cele i zakres finansowania funduszu EGF (według definicji ze szczytu prezydencji brytyjskiej w grudniu 2005 r.) ograniczają się do zajmowania się negatywnymi konsekwencjami zmian strukturalnych w handlu światowym poprzez interwencje a posteriori.

1.4

Podkreśla ogólny pozytywny wpływ globalizacji na wzrost i zatrudnienie we Wspólnocie i z tego względu zwraca uwagę na fakt, że fundusz łagodzący negatywne skutki globalizacji powinien mieć do swojej dyspozycji odpowiednie środki. Komitet Regionów sugeruje więc, aby pułap wydatków rocznych został ustalony na 1000 milionów euro, o ile jest to zgodne z postanowieniami perspektyw finansowych na lata 2007-2013.

1.5

Podkreśla, że władze lokalne i regionalne odgrywają aktywną rolę w zakresie łagodzenia skutków masowych zwolnień. Z tego powodu uważa, że powinny one uczestniczyć w ubieganiu się o środki z tego funduszu. Przyjmuje jednak do wiadomości, że wymagane zatwierdzenie przez państwa członkowskie takiego ubiegania się będzie odbierane jako pośrednie potwierdzenie powagi sytuacji i zobowiąże te państwa do wzięcia odpowiedzialności za jej rozwój. Fundusz EGF nie może podważać odpowiedzialności państw członkowskich za znalezienie ich własnej odpowiedzi na restrukturyzację gospodarki.

1.6

Dostrzega, że łączenie zakresów odpowiedzialności funduszu EGF i funduszy strukturalnych nie jest ani zamierzone, ani możliwe, ani też pożądane (biorąc pod uwagę uciążliwe i czasochłonne procedury programowania i zarządzania oraz audytu) i że państwa członkowskie będą musiały w swoich zgłoszeniach wykazać brak takiego nakładania się oraz komplementarność różnych instrumentów finansowych. Przyjmuje do wiadomości, że fundusz EGF nie zajmuje się ogólnym rozwojem regionu, lecz możliwością masowych zwolnień w poszczególnych firmach, pojmując jednocześnie, że takie wydarzenia mogą mieć szerszy wpływ na sytuację w regionie poprzez wpływ na dostawców, którzy z kolei mogą stanowić istotny czynnik rozwoju regionalnego.

1.7

Dostrzega, że w odróżnieniu od funduszy strukturalnych, nie będzie „sprawiedliwego podziału” środków funduszu EGF w oparciu o relatywne poziomy rozwoju; zamiast tego występować będzie koncentracja środków tam, gdzie rzeczywiście będą miały miejsce zwolnienia.

1.8

Uznaje, że chociaż ostatecznym beneficjentem jest indywidualny pracownik, wdrożenie działań funduszu EGF (np. realizacja usług doradczych) nie będzie się odbywało poprzez indywidualnych pracowników, lecz poprzez władze lub przedsiębiorstwa lokalne/regionalne/krajowe.

1.9

Przypomina stwierdzenie komisarza, że fundusz EGF „musi być instrumentem interwencji szybkiej i niebiurokratycznej”. Wyraża więc ubolewanie, że proponowane procedury podejmowania decyzji, według których każda interwencja EGF musi zostać zatwierdzona indywidualnie i w kolejnych częściach przez władze budżetowe UE (Radę i Parlament), działają na niekorzyść szybkiej reakcji, niezbędnej zarówno z moralnego, jak i obiektywnego punktu widzenia.

—

Fundusze strukturalne UE zapewniają współfinansowanie mechanizmów krajowych, które umożliwiają państwom członkowskim podjęcie działania w przypadku masowych zwolnień. Jednakże mechanizmy te niekoniecznie mają formę działań o krótkim lub średnim okresie trwania. Powinna zatem istnieć możliwość, by działania finansowane w ramach EGF uzupełniały pomoc płynącą z innych instrumentów finansowych wspólnoty w krótkim okresie czasu.

—

Ponadto 5. motyw oryginalnego tekstu wydaje się być sprzeczny z art. 5 ust. 2 lit. d), który stwierdza, że wniosek o finansowanie z EGF „zawiera następujące informacje: konkretne działania, które mają być finansowane, z podziałem na szacunkowe koszty, w tym informacje dotyczące ich komplementarności z działaniami finansowanymi z funduszy strukturalnych”.

6.3.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 51/7

1)

Od wydania dyrektywy w roku 1989 i jej zmiany w roku 1997 rozwój technologiczny wciąż idzie naprzód. W szczególności technologia cyfrowa i konwergencja mediów sprawiły, że konieczne stało się dostosowanie obowiązujących ram prawnych. W przyszłości będzie możliwe rozpowszechnianie cyfrowych treści komunikacyjnych różnymi drogami transmisji, a co za tym idzie, zapewnienie odbiorcom obszernej oferty informacyjnej i rozrywkowej za pośrednictwem dowolnych urządzeń konsumenckich.

2)

Przepisy prawa muszą uwzględniać ten rozwój choćby po to, by uniknąć zakłóceń konkurencji pomiędzy klasycznymi usługami telewizyjnymi i innymi usługami medialnymi. Komitet Regionów i Parlament Europejski wielokrotnie popierały dostosowanie obecnej dyrektywy telewizyjnej do zmian strukturalnych i rozwoju technologicznego oraz wzywały do wprowadzenia podstawowych przepisów dla wszystkich usług medialnych.

3)

Właśnie ze względu na kluczowe znaczenie, jakie media audiowizualne mają dla utrzymania różnorodności kulturowej i rozwoju pluralistycznego społeczeństwa w Europie, europejskie ramy prawne należy dopasować w taki sposób, aby umożliwić i wspierać dalszy pozytywny rozwój mediów. Media mają w ogóle szczególne znaczenie dla zachowania różnorodności i tożsamości kulturowej na szczeblu regionalnym i lokalnym. Ponadto istnienie mediów regionalnych i lokalnych przyczynia się do rozpowszechniania odpowiednich treści, a często także języków mniejszości.

4)

Urozmaicone oferty elektroniczne, z którymi użytkownik stale ma do czynienia, na różne sposoby doprowadziły do zmian w postrzeganiu przekazu handlowego. Z tego powodu w zmienionej dyrektywie proponuje się wprowadzenie ograniczeń ilościowych reklamy w takim stopniu, na ile jest to właściwe i odpowiednie. Niemniej należy ustanowić pewne ograniczenia jakościowe zapewniające niezależność redakcyjną i programową medialnych usług audiowizualnych, która jest niezbędna dla budowania demokracji na szczeblu krajowym i regionalnym. Należy przy tym uwzględnić w odpowiednim stopniu interesy młodzieży i ochrony konsumentów,

1.1

Przyjmuje z zadowoleniem rozszerzenie zakresu dyrektywy. Ze względu na rosnącą konwergencję wszystkie usługi medialne trzeba podporządkować określonym minimalnym normom w zakresie ochrony małoletnich i ochrony godności ludzkiej, a jednocześnie wspierać utwory twórców europejskich i niezależnych oraz prawa do krótkich relacji informacyjnych o wydarzeniach o znaczeniu publicznym.

1.2

Jednakże jest zdania, że wniosek Komisji nie jest wystarczający pod tym względem i z powodu technicznej konwergencji, powodującej w coraz większym stopniu także konwergencję pod względem treści, uważa, że konieczny jest dalej idący rozwój dyrektywy telewizyjnej w kierunku dyrektywy neutralnej w stosunku do platform, obejmującej wszelkie treści rozpowszechniane drogą elektroniczną, które wykorzystują także ruchome obrazy.

1.3

Opowiada się za tym, aby usługi medialne, które oprócz dźwięku lub tekstu wykorzystują również ruchome obrazy, spełniały także minimalne normy w zakresie ochrony małoletnich i godności ludzkiej, a nie podlegały jedynie regulacjom prawa gospodarczego, np. dyrektywie o handlu elektronicznym.

1.4

Uważa, że przyjęta przez Komisję stopniowana regulacja pomiędzy linearnymi i nielinearnymi audiowizualnymi usługami medialnymi z punktu widzenia różnych możliwości wyboru i kontroli przez użytkowników jest właściwa i popiera podporządkowanie wszystkich usług medialnych określonym podstawowym normom.

1.5

Z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż Komisja trzyma się zasady kraju nadawcy, apeluje jednakże o bardziej skuteczne możliwości działania dla kraju odbiorcy w przypadku, gdy dostawca medialnych usług audiowizualnych prowadzi swoją działalność wyłącznie lub głównie na terytorium państwa członkowskiego inne niż państwo nadawcy.

1.6

Przyjmuje z zadowoleniem fakt, że Komisja opowiada się za wprowadzeniem mechanizmów samokontroli i wzywa państwa członkowskie do wspierania odpowiednich regulacji.

1.7

Opowiada się jednak, ze względu na zakres kompetencji, za pozostaniem przy tej regulacji. Z uwagi na różnorodność kulturową i pomocniczość należy zrezygnować z wytycznych co do mechanizmów samokontroli w państwach członkowskich i regionach w zakresie treści.

1.8

Opowiada się za tym, aby w celu zagwarantowania transgranicznego przepływu informacji i swobodnego dostępu do informacji zapewniono w przyszłości prawo do krótkich relacji informacyjnych. Przyczynia się to zdecydowanie do różnorodności poglądów, a także do transgranicznego informowania o istotnych wydarzeniach z innych regionów. Ponadto w ten sposób dostosowuje się regulacje w sprawie telewizji do odpowiedniego porozumienia Rady Europy.

1.9

Ponownie opowiada się za tym, aby prawo do krótkich relacji informacyjnych było zagwarantowane także w przypadku podmiotów nadających w językach mniejszości.

1.10

Przyjmuje z wyraźnym zadowoleniem utrzymanie systemu limitów w celu wsparcia europejskich produkcji, ponieważ przyczyniają się one w istotny sposób do zachowania i rozwoju regionalnego poczucia tożsamości; apeluje jednakże o bardziej rygorystyczne i jednolite stosowanie tego systemu.

1.11

Uważa, że niezbędne jest zobowiązanie się państw członkowskich, aby w ramach realnych możliwości i za pomocą odpowiednich środków zadbały o to, by także będący pod ich jurysdykcją dostawcy nielinearnych usług medialnych wspierali produkcję i dostęp do utworów europejskich i niezależnych.

1.12

Jest zdania, że złagodzenie przepisów w sprawie dozwolonego po raz pierwszy w projekcie dyrektywy lokowania produktu w programach jest zbyt daleko posunięte, co niesie ze sobą poważne zagrożenia dla niezależności redakcyjnej, nawet mimo próby zapobieżenia temu przez art. 3 h ust. 1 lit. a) wniosku.

1.13

Utrzymuje, że zawarte w art. 11 regulacje w sprawie odstępów pomiędzy przerwami na reklamę i w art. 18 w kwestii ograniczenia czasu reklamowego przypadającego na godzinę przestały być stosowne i w związku z tym zachęca do silniejszego złagodzenia ilościowych przepisów dotyczących reklamy w odniesieniu do dostawców usług linearnych.

1.14

Dostrzega jednak w przypadku skreślenia tych przepisów konieczność wprowadzenia zakazu przerywania przez reklamę programów dla dzieci i programów informacyjnych.

1.15

Zaleca zmianę przepisu, zgodnie z którym spoty emitowane pojedynczo powinny pozostać wyjątkiem, tak aby możliwe było odstępstwo od niego uzasadnione względami merytorycznymi.

1.16

Popiera przewidywaną niezależność krajowych organów regulacyjnych, przy czym jest zdania, iż organizacja nadzoru nad mediami musi pozostać w gestii państw członkowskich i regionów o suwerennym ustawodawstwie, zwłaszcza wtedy gdy publiczne radio i telewizja są ukształtowane w sposób pluralistyczny.

6.3.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 51/16

1.1.1

uważa dalszy rozwój Bałkanów za wspólny europejski projekt pokojowy w pełni odpowiadający ideom przyświecającym ustanowieniu Wspólnot oraz podkreśla, że Bałkany Zachodnie, jako integralna część rodziny europejskiej, powinny — za sprawą swoich własnych wysiłków oraz ze wsparciem Unii Europejskiej — na zawsze stać się strefą pokoju, wolności, bezpieczeństwa oraz dobrobytu;

1.1.2

uważa, że uporanie się z przeszłością jest punktem wyjścia do pojednania między krajami, narodami i grupami etnicznymi Bałkanów Zachodnich; w związku z tym podkreśla, że zainteresowane państwa są zobowiązane do pełnej współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla byłej Jugosławii (ICTY);

1.1.3

podkreśla, że członkostwo w Unii Europejskiej obejmuje nie tylko jednolity rynek i swobodny przepływ osób, ale także podzielane przez narody Unii Europejskiej wartości poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości;

1.1.4

z zadowoleniem zauważa postępy w zakresie reform politycznych i gospodarczych, będące wynikiem otwarcia europejskich perspektyw dla krajów Bałkanów Zachodnich w 2003 roku w Salonikach oraz potwierdza, że społeczność europejska poczuwa się do odpowiedzialności za te kraje;

1.1.5

przyjmuje z zadowoleniem fakt, że sprawy państw Bałkanów Zachodnich są omawiane, zarówno we wszystkich radach ministrów, jak również w Radzie (zagadnienia ogólne) i że wyniki zostaną zebrane w czerwcu 2006 r.;

1.1.6

z zadowoleniem odnosi się do negocjacji w sprawie układów o stabilizacji i stowarzyszeniu (USS) z Serbią i Czarnogórą oraz Bośnią i Hercegowiną;

1.1.7

wyraża nadzieję, że negocjacje w sprawie układu o stabilizacji i współpracy (USS) z Serbią będą niezwłocznie wznowione, kiedy tylko ze strony serbskich partnerów negocjacyjnych zostanie znów spełniony warunek ku temu;

1.1.8

z zadowoleniem przyjmuje otwarcie negocjacji w sprawie układu o stabilizacji i współpracy z Czarnogórą w dniu 26 września 2006 r.;

1.1.9

zwraca uwagę na fakt, że państwa Bałkanów Zachodnich są bardzo zróżnicowane pod względem struktury i tradycji, a częściowo również na poziomie regionalnym i lokalnym; również poziom ich rozwoju jest znacznie zróżnicowany, co trzeba w należnym stopniu wziąć pod uwagę w procesie transformacji, stabilizacji i demokratyzacji.

1.1.10

uznaje program roboczy Chorwacji jako kraju przewodniczącego w procesie współpracy w Europie Południowo-Wschodniej (SEECP) na okres od maja 2006 r. do maja 2007 r., którego powodzenie ostatecznie zależy od konstruktywnej współpracy państw Bałkanów Zachodnich i który jest ważnym krokiem w realizacji europejskiej perspektywy dla tego regionu.

1.2.1

podkreśla istniejącą perspektywę europejską dla państw Bałkanów Zachodnich, której ostatecznym celem jest członkostwo w Unii Europejskiej; dlatego też obecna debata o zasadniczych perspektywach rozszerzenia nie odnosi się do Bałkanów Zachodnich. Tempo rozszerzenia musi uwzględniać zdolność absorpcyjną Unii;

1.2.2

dostrzega znaczenie, bogactwo i wartość, jakie Bałkany Zachodnie, poszczególne państwa i narody, wniosą do Unii Europejskiej jako całości;

1.2.3

ponownie wyraża swe przekonanie, że konieczne jest prowadzenie debaty dotyczącej podstawowych celów oraz granic Unii Europejskiej, włącznie z możliwymi formami współpracy z krajami sąsiednimi (np. polityka sąsiedztwa czy też uprzywilejowane partnerstwa). Oznacza to, że państwa, przed którymi — jak dotąd — nie otworzyły się perspektywy członkostwa, otrzymują propozycje wyraźnie określonych europejskich stosunków na płaszczyźnie gospodarczej, politycznej i strategicznej. Stanowi to część strategii przekazywania tym państwom zachęcających sygnałów, która to strategia zakłada ich stopniowe zintegrowanie ze strukturą polityczną i gospodarczą Europy;

1.2.4

popiera wystosowanie przez Parlament Europejski wniosku do Komisji o przedłożenie do 31 grudnia 2006 r. sprawozdania dotyczącego zdolności absorpcji przy uwzględnieniu charakteru i obszaru geograficznego Unii Europejskiej oraz deklaruje gotowość wniesienia wkładu w opracowanie na ten temat sprawozdania z inicjatywy własnej Parlamentu Europejskiego;

1.2.5

podkreśla znaczenie, jakie ma akceptacja społeczeństwa dla procesu rozszerzenia zarówno w państwie kandydującym, jak i w obecnych państwach członkowskich; niemniej podkreśla, że nie powinno to stanowić dodatkowego kryterium przystąpienia do Unii.

2.1.1

podkreśla, że kluczem do trwałej stabilności jest stworzenie demokratycznie umocowanych i wyposażonych w niezbędne środki finansowe instytucji politycznych oraz powołanie do życia sprawnych władz na poziomie lokalnym i regionalnym, gdyż zapewniają one stosowanie zasad pomocniczości, demokracji oddolnej i partnerstwa oraz poszanowanie podstawowych wolności obywateli;

2.1.2

podkreśla, że układy o stabilizacji i współpracy, przygotowujące do przyszłego członkostwa w UE, mogą przynieść trwałe rezultaty jedynie przy silnym zaangażowaniu władz regionalnych i lokalnych;

2.1.3

zaleca państwom Bałkanów Zachodnich podpisanie lub ratyfikowanie (3) Europejskiej konwencji ramowej o współpracy transgranicznej, Europejskiej karty języków regionalnych i języków mniejszości oraz Europejskiej karty samorządu lokalnego oraz zapewnienie odpowiedniego zastosowania ich postanowień; to ostatnie dotyczy również Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych;

2.1.4

wzywa państwa Bałkanów Zachodnich do wypełnienia zobowiązań, jakich podjęły się na regionalnej konferencji ministrów Europy Południowo-Wschodniej w sprawie skutecznego demokratycznego sprawowania rządów na szczeblu lokalnym i regionalnym (Zagrzeb, 24-25 października 2004 r.) i do przygotowania się do kolejnej konferencji, która ma się odbyć w Skopje („Była Jugosłowiańska Republika Macedonii”) w dniach 8-9 listopada 2006 r. pod auspicjami paktu stabilizacyjnego dla Europy Południowo-Wschodniej i Rady Europy;

2.1.5

wzywa państwa Bałkanów Zachodnich do wzmocnienia władz poniżej szczebla krajowego w sensie zasady pomocniczości, stworzenia niezbędnych do tego ram prawnych oraz oddania do dyspozycji regionów i władz lokalnych środków niezbędnych do sprawowania przez nie zwierzchnictwa (w rozszerzonym zakresie);

2.1.6

wzywa rząd i stowarzyszenia regionów i władz lokalnych w rejonie Bałkanów Zachodnich do wspólnych działań i podjęcia inicjatyw i programów w zakresie zwiększania zdolności — jest to niezbędne do skutecznego wypełniania zadań regionów i władz lokalnych; przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Rady Europy w sprawie ustanowienia Centrum ds. Reform Samorządów Lokalnych i wzywa Komisję do wzięcia pod uwagę nawiązania partnerstwa z tym Centrum w celu skutecznego wdrażania programów pomocowych;

2.1.7

zachęca do umożliwiania i wspierania udziału wszystkich grup ludności, szczególnie zaś mniejszości, w życiu publicznym, we wszystkich organach politycznych i strukturach administracyjnych oraz przedsiębiorstwach publicznych oraz do zintensyfikowania dialogu między społecznościami, szczególnie na obszarach zamieszkanych przez ludność mieszaną, co wymaga opracowania i wdrożenia średniookresowych planów strategicznych;

2.1.8

zaleca skorzystanie z doświadczenia państw członkowskich w zakresie ich polityki poszanowania praw człowieka oraz ochrony praw mniejszości; jedynie polityka i przepisy przewidujące działanie na niewielką skalę, zaakceptowane przez ludność i przez nią realizowane, mogą zapewnić długoterminową stabilność;

2.1.9

w procesie przystąpienia do UE dostrzega istotny bodziec do zaakceptowania wspólnego życia obok siebie różnych grup ludności; wskazuje na fakt, że rozwiązanie problemów związanych z grupami ludności wymaga indywidualnego podejścia w każdym wypadku ze względu na skomplikowaną sytuację prawną i zróżnicowaną strukturę zamieszkania;

2.1.10

dla zrównoważonego wykorzystania środków z Unii Europejskiej uważa za nieodzowne włączenie regionów, władz lokalnych i ich stowarzyszeń przedstawicielskich w krajach Bałkanów Zachodnich w proces opracowywania i wdrażania programów wspólnotowych oraz przekazanie im (współ)odpowiedzialności zgodnie z ich możliwościami administracyjnymi; zwraca uwagę na wyasygnowane przez Unię w latach 2000-2006 środki finansowe w wysokości ok. 5,4 miliarda euro, mające służyć wspieraniu reform politycznych i gospodarczych; podkreśla istotną wagę kontynuowania wsparcia finansowego w celu umacniania i dalszego trwania partnerstw w działaniach poświęconych tworzeniu zdolności przede wszystkim poprzez instrument pomocy przedakcesyjnej, a w nadchodzącym okresie finansowania 2007-2013 oczekuje ponownie odpowiedniego dofinansowania dla Bałkanów Zachodnich;

2.1.11

opowiada się za wspieraniem dialogu przedstawicieli władz regionalnych i lokalnych na Bałkanach Zachodnich z Komitetem Regionów; potwierdza swą gotowość wniesienia konkretnego wkładu — np. poprzez wspólne komisje konsultacyjne — w tworzenie instytucji i wzmacnianie możliwości administracyjnych krajowych związków władz regionalnych i lokalnych; uważa, że należy spełniać prośby regionów i władz lokalnych Bałkanów Zachodnich o informacje z zakresu praktyki administracyjnej, doradztwa w kwestiach politycznych oraz pomocy technicznej;

2.1.12

wzywa do zaangażowania Komitetu Regionów, regionów państw członkowskich oraz instytucji oświatowych (4) i europejskich organizacji regionalnych, jak np. Stowarzyszenia Europejskich Regionów Przygranicznych, posiadających odpowiednie doświadczenie w stworzenie Wyższej Szkoły Reformy Administracji Publicznej, działającej w skali regionu (COM 2006/27, str. 13); zaleca szkolenia w dziedzinach: „decentralizacja i regionalizacja”, „tworzenie administracji regionalnej i lokalnej oraz zarządzanie nią”, „międzyregionalna współpraca transgraniczna” czy „zarządzanie różnorodnością (diversity management)”;

2.1.13

z zadowoleniem przyjmuje rezultaty regionalnego okrągłego stołu, który odbył się 30 maja 2006 r. w Belgradzie w ramach paktu stabilności. Jego uczestnicy uzgodnili, że przyjmą na siebie odpowiedzialność za nową formę współpracy regionalnej; deklaruje swoją gotowość do uczestnictwa w regionalnych radach kooperacji (RCC), które w 2008 r. zastąpią pakt stabilności i do dzielenia się swym doświadczeniem na szczeblu regionalnym i lokalnym;

2.2.1

uważa transgraniczną współpracę regionów i władz lokalnych na Bałkanach Zachodnich w dziedzinie polityki, kultury, spraw socjalnych i gospodarki nie tylko za bodziec do stymulowania lokalnej i krajowej gospodarki, lecz jako konkretny sposób przyczyniania się do wzajemnego zrozumienia i zaufania w regionie i pomocy w unikaniu konfliktów na tle etnicznym;

2.2.2

wzywa władze regionalne i lokalne w Unii Europejskiej do dzielenia się konkretnymi doświadczeniami z politykami regionalnymi i lokalnymi i administracjami w państwach Bałkanów Zachodnich w ramach projektów bliźniaczych (twinningowych) (5), programów wymiany i seminariów; również doświadczenia władz regionalnych i lokalnych w państwach, które przystąpiły do UE w 2004 r., są szczególnie pouczające; wzywa Komisję, aby informacje na temat istniejących projektów bliźniaczych były rozpowszechniane poprzez krajowe punkty kontaktowe szczególnie wśród władz regionalnych i lokalnych w państwach członkowskich;

2.2.3

sugeruje spotkania przedstawicieli europejskich stowarzyszeń regionalnych i lokalnych, urzędników wybieranych szczebla regionalnego i lokalnego, ekspertów w dziedzinie administracji oraz naukowców z UE i z państw Bałkanów Zachodnich, w ramach których wyniki wymiany doświadczeń zostałyby wykorzystane do konkretnych działań na rzecz zwiększania zdolności oraz odsyła do stworzonego we wrześniu 2005 r. przez Radę Europy (6) podręcznika demokracji lokalnej (Toolkit of Local Government Capacity-Building Programmes), jak również do „Praktycznego podręcznika współpracy transgranicznej”, opracowanego przez Stowarzyszenie Europejskich Regionów Przygranicznych i opublikowanego przez Komisję Europejską w dziewięciu językach;

2.2.4

wzywa Biuro Wymiany Informacji o Pomocy Technicznej (TAIEX), które rozpoczęło działalność w regionie w 2004 r., aby nie kierowało swoich propozycji jedynie do administracji centralnej czy stowarzyszeń gospodarczych, lecz by objęło swym działaniem szczególnie regiony, władze lokalne i ich stowarzyszenia przedstawicielskie;

2.2.5

podkreśla odpowiedzialność regionów i władz lokalnych w państwach Bałkanów Zachodnich w kwestii powrotu osób wysiedlonych i ich rozlokowania, edukacji, zatrudnienia oraz integracji; w związku z tym uważa, że konieczna jest wzmożona współpraca międzyregionalna i wykorzystanie doświadczeń innych państw, regionów oraz władz lokalnych;

2.2.6

uznaje, że przewidywane wprowadzenie trybu lokalnego ruchu granicznego na zewnętrznych granicach lądowych państw członkowskich rokuje pomyślnie (COM 2005/56 z 23 lutego 2005 r.) oraz zaleca ustanowienie odpowiednich regulacji między państwami bałkańskimi (7) z uwzględnieniem Rady Europy (8);

2.2.7

proponuje Komisji wykorzystanie doświadczeń członków Komitetu Regionów oraz krajowych i europejskich stowarzyszeń regionów i władz lokalnych do wspierania systemów partnerstwa regionów, gmin i miast;

2.2.8

we współpracy transgranicznej dostrzega nowoczesny instrument ochrony mniejszości i odsyła do art. 117 Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych.

2.3.1

popiera fakt, że instytucje europejskie, przeprowadzając reformy gospodarcze, zwracają szczególną uwagę na zwalczanie bezrobocia, wykluczenia społecznego i dyskryminacji oraz na propagowanie dialogu społecznego, gdyż jednocześnie z przeprowadzaniem reform politycznych należy rozwiązywać problemy gospodarcze i społeczne (słabość gospodarki narodowej, wysokie bezrobocie, niedostateczna spójność społeczna);

2.3.2

w związku z tym uznaje za niezbędne wypracowanie i wdrożenie rozwiązań gospodarczych i zatrudnieniowych w państwach Bałkanów Zachodnich przy udziale regionów i władz lokalnych, które to rozwiązania miałyby na celu trwałe ożywienie gospodarcze oraz stworzenie miejsc pracy na miejscu, jak i stworzenie transgranicznych powiązań;

2.3.3

zaleca — w ramach kompetencji władz regionalnych i lokalnych oraz w oparciu o pozytywne przedsięwzięcia zrealizowane już w regionie — dalszy rozwój lub zorganizowanie– tam gdzie ich jeszcze nie ma — ośrodków doradczych, obejmujących przekazywanie podstawowej wiedzy o przedsiębiorstwach i przedsiębiorczości oraz rozwijanie ducha przedsiębiorczości, w szczególności u młodzieży (SEC 2006/283) celem rozbudowania trwałych struktur małych i średnich przedsiębiorstw, które mają duży wpływ na zatrudnienie;

2.3.4

zachęca do wspierania władz regionalnych w usprawnianiu komunikacji elektronicznej oraz dostępu elektronicznego do informacji istotnych dla gospodarki (doradztwo, składanie wniosków, informacje prawne i podatkowe) i tym samym przyczyniania się do tworzenia regionalnej i lokalnej struktury gospodarczej;

2.3.5

proponuje dalszy rozwój systemów informacyjnych oraz systemów wspierania przedsiębiorstw na poziomie regionalnym i lokalnym; zachęca, aby zapobiegać problemowi drenażu mózgów oferując perspektywy na przyszłość — tworząc regionalne platformy na rzecz badań i rozwoju oraz edukacji i kształcenia zawodowego.

2.4.1

opowiada się za bazowaniem na doświadczeniach związanych z programem „TEMPUS”, który w okresie 2001-2005 dysponował budżetem na działalność na rzecz Bałkanów Zachodnich w wysokości 83 mln euro i w ramach którego każdego roku do 250 studentów oraz ponad 1000 pracowników dydaktycznych miało możliwość odbycia studiów i szkoleń za granicą, jak również za dalszym zwiększeniem możliwości udziału w programie „Młodzież” także na obszarach wiejskich;

2.4.2

zaleca, by w ramach Erasmus Mundus Komisja stworzyła specjalne stypendium (ang. „window”), które umożliwiłoby studentom z tego regionu uczęszczanie na europejskie studia magisterskie — zwłaszcza na te, które przewidują zajęcia w grupach międzynarodowych i okresy stażu — ze względu na to, że podejście takie sprzyja wzajemnemu zrozumieniu kulturowemu i rozwojowi stosunków gospodarczych;

2.4.3

jest zdania, że ważny jest fakt, iż uczenie się to proces dwukierunkowy. Nie tylko obywatele państw Bałkanów Zachodnich powinni korzystać z możliwości studiowania w państwach UE, ale powinno się także zachęcać obywateli UE do studiowania w państwach Bałkanów Zachodnich;

2.4.4

uważa za konieczne wprowadzenie zapowiedzianych ułatwień dla studentów i pracowników dydaktycznych w zakresie możliwości pobytu w państwach członkowskich, tak aby roztoczyć przed młodym pokoleniem perspektywy europejskie; zwraca uwagę na zaplanowane ułatwienia wizowe, przede wszystkim dla studentów;

2.4.5

wzywa Komisję, aby w przypadku konserwacji lub odtwarzania zabytków lub miejsc stanowiących część dziedzictwa kulturowego władze regionalne i lokalne były włączane w proces tworzenia koncepcji, planowania i wykonania;

2.4.6

wskazuje na potencjał turystyki kulturowej w tym regionie jako narzędzia rozwoju gospodarczego i wspiera w związku z tym wysiłki podejmowane na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i architektonicznego również na obszarach wiejskich;

2.4.7

podkreśla istotną rolę współpracy w dziedzinie sztuki i kultury dla długofalowej stabilizacji i włączenia państw Bałkanów Zachodnich do unijnych projektów współpracy w dziedzinie kultury i sztuki;

2.4.8

pragnie zachęcić do przemyślenia kwestii otwarcia portalu e-Bałkany, który służyłby przede wszystkim młodzieży jako dodatkowa platforma dialogu i współpracy. Poza celami edukacyjnymi portal taki może krzewić bezpośrednią wymianę społeczną i kulturalną.

2.5.1

przypomina lokalnym i regionalnym władzom lokalnym o ich odpowiedzialności przy wydawaniu zezwoleń odnoszących się do najważniejszych celów turystycznych, mając na uwadze również zrównoważonego rozwoju turystyki wysokiej jakości i bliskiej przyrody;

2.5.2

wzywa Komisję, aby przy stosowaniu Instrumentu pomocy przedakcesyjnej (IPA), zastępującego istniejące rozporządzenia przedakcesyjne i rozporządzenia w sprawie CARDS (9), wzięto pod uwagę ocenę programu CARDS, w której wyraźnie wymaga się większej decentralizacji planowania programu i zarządzania nim. Regionalny wymiar programu CARDS jest dość niewielki, jego strategiczne przywództwo pozostawia wiele do życzenia, jest również określany jako nieprzystępny przez partnerów lokalnych. Te krytyczne opinie należy uwzględnić w dalszych pracach nad rozwojem Bałkanów Zachodnich;

2.5.3

wzywa kraje Bałkanów Zachodnich do uwzględnienia w swych reformach celów lizbońskich w świetle aktualizacji dokonanych przez Radę Europejską w dniach 23 i 24 marca 2006 r. oraz do włączenia poziomu regionalnego i lokalnego w założenia i realizację owych reform, a także sugeruje opracowanie obszernych planów strategii rozwoju regionalnego;

2.5.4

proponuje, aby władze odpowiedzialne w państwie za kwestie ochrony środowiska naturalnego (często są to władze regionalne i lokalne) były włączane w najważniejsze obszary działalności Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska, która od 2006 r. będzie wspierać programy robocze tych krajów poprzez wybrane struktury wspólnotowe w ramach programów Phare i CARDS 2005.

2.6.1

zwraca uwagę na konieczność uwzględniania zdolności absorpcyjnej UE przez cały czas trwania negocjacji, podkreślając, że nie chodzi w tym wypadku o nowe kryterium przyjmowania, a także na konieczność oceniania postępów według przejrzystych kryteriów, nie zaś szacunków politycznych, oraz wzywa do tego, aby rzetelnie podchodzono do oczekiwań ludności państw członkowskich UE i europejskich krajów partnerskich;

2.6.2

wzywa państwa członkowskie oraz instytucje europejskie do informowania obywateli o negocjacjach w drodze komunikacji intensywniejszej niż miało to miejsce w wypadku Rumunii i Bułgarii (gdzie informacje te zostały zdominowane przez dyskusję w Konwencie wokół konstytucji) oraz aby włączyły regiony i władze lokalne (poprzez Komitet Regionów) w założenia i realizację koncepcji i środków informacyjnych, gdyż owe władze są najbliżej obywateli oraz mają dostęp do mediów lokalnych i regionalnych;

2.6.3

zwraca uwagę na konieczność wzmożonego informowania obywateli przez instytucje wspólnotowe i państwa Bałkanów Zachodnich o celach, problematyce i wymaganiach dla obu stron w związku z procesem integracji, tak aby zapobiec sytuacji, w której proces integracji byłby postrzegany jako coś narzuconego „z zewnątrz” bądź „z góry” oraz ponownie zwraca uwagę na istotną rolę regionów i władz lokalnych w przypadku wszelkich środków komunikacji;

2.6.4

opowiada się za włączeniem Bałkanów Zachodnich do dialogu społeczeństwa obywatelskiego, który musi być prowadzony za pośrednictwem wolnych, niezależnych i profesjonalnych mediów; proponuje jak najszybsze dopuszczenie państw Bałkanów Zachodnich do wspólnotowego programu działań mającego na celu wspieranie organizacji propagujących aktywne obywatelstwo unijne (zaangażowanie obywateli).

2.7.1

popiera propozycję Komisji dotyczącą tego, aby albański plan działań na rzecz zapobiegania i zwalczania korupcji nie ograniczał się jedynie do administracji na poziomie państwa, lecz objął również poziom regionalny i lokalny (COM 2005/1421 s. 18);

2.7.2

proponuje wzmocnienie współpracy międzyregionalnej i transgranicznej z sąsiednimi regionami należącymi do państw UE;

2.7.3

popiera Parlament Europejski w jego wezwaniach do wzmożonej walki z korupcją, zagwarantowania wolności mediów oraz prawa wyborczego odpowiadającego standardom europejskim.

2.8.1

z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż Bośnia i Hercegowina na poziomie regionalnym dysponuje organami o szczególnych kompetencjach, odgrywającymi ważną rolę w rozwiązywaniu problemów na tle etnicznym; zwraca uwagę na okoliczność, że w tym silnie zregionalizowanym państwie ze względu na niewystarczającą tradycję polityczną, względnie kulturę decentralizacji, należy poprawić również finansową skuteczność i wydajność struktur;

2.8.2

uznaje za niezbędną zmianę konstytucji mającą na celu usprawnienie instytucji państwowych i oczekuje, że będą spełnione warunki właściwego przeprowadzenia wyborów planowanych na październik 2006 r.;

2.8.3

zwraca uwagę na doświadczenia i umiejętności urzędników wybieranych na szczeblu regionalnym w państwach federalnych (takich jak Belgia) związane z poprawą ram prawnych oraz przebiegiem relacji między krajem i tworzącymi go podmiotami (republiki i kantony) i jest przekonany o konieczności zastosowania innowacyjnych rozwiązań;

2.8.4

z zadowoleniem przyjmuje rozszerzenie regularnego dialogu w kwestiach gospodarczo-politycznych na Bośnię i Hercegowinę;

2.8.5

z zadowoleniem przyjmuje rozszerzenie regularnego dialogu w kwestiach gospodarczo-politycznych na Bośnię i Hercegowinę; wzywa do wspierania integracji uchodźców i wypędzonych w strukturę miast i gmin (patrz umowa o readmisji z 31 stycznia 2005 r., zawarta pomiędzy Chorwacją, Bośnią i Hercegowiną oraz Serbią i Czarnogórą).

2.9.1

wyraża ubolewanie, że przy uchwalaniu nowej konstytucji Serbii nie wykorzystano okazji do wzmocnienia procesu decentralizacji i jest zdania, że dalsze wzmacnianie owej autonomii spowodowałoby również wzmocnienie spójności całego państwa;

2.9.2

podkreśla znaczenie wieloetnicznego charakteru autonomicznego regionu Wojwodina i przyjmuje z zadowoleniem panującego tam ducha wzajemnego zaufania i tolerancji, a także podejście polegające na zaangażowaniu różnych grup narodowościowych w podejmowanie decyzji politycznych;

2.9.3

przyjmuje z zadowoleniem liczne działania autonomicznego regionu Wojwodina na rzecz transgranicznej współpracy regionalnej i międzyregionalnej zgodnie z procesem integracji europejskiej i w związku z tym opowiada się za większym udziałem władz regionalnych i lokalnych w dalszych negocjacjach USS;

2.9.4

stanowczo zaleca reformę samorządu lokalnego mającą na celu wzmocnienie instytucji politycznych i administracji szczebla lokalnego oraz wyposażenie ich w niezbędne środki, ponieważ działania takie oraz wzmocnienie szczebla regionalnego odzwierciedla zasady pomocniczości, bliskości i partnerstwa, a także pozwala odciążyć szczebel krajowy;

2.9.5

oczekuje, że Serbia podpisze tak szybko jak to będzie możliwe Europejską konwencję ramową o współpracy transgranicznej oraz ratyfikuje Europejską kartę samorządu lokalnego;

2.9.6

zachęca władze Serbii do stworzenia warunków pozwalających na kontynuowanie negocjacji w sprawie zawarcia Układu o stabilizacji i współpracy (SAA) poprzez współpracę z Międzynarodowym Trybunałem Karnym ds. Byłej Jugosławii w Hadze.

2.10.1

za punkt wyjścia na drodze do trwałego pojednania uważa rozwiązanie kwestii statusu Kosowa w perspektywie europejskiej oraz trwałe rozwiązanie kwestii praw obywateli różnych narodowości; oczekuje rozwiązania rozmów bezpośrednich (10) prowadzonych w Wiedniu pod egidą Narodów Zjednoczonych do końca roku 2006;

2.10.2

oczekuje zapewnienia skutecznej realizacji na poziomie lokalnym postanowień konstytucji dotyczących skutecznego modelu decentralizacji gwarantującego w sposób trwały prawa mniejszości i grup ludności oraz usprawnienia daleko niedoskonałej praworządności i pewności prawa, jak również lepszej reprezentacji politycznej mniejszości i lepszej ochrony ich praw (języki mniejszości);

2.10.3

nalega na polepszenie stosunków z kosowskimi Serbami i Albańczykami, włączenie wszystkich grup w życie demokratyczne i administracyjne oraz zapewnienie ochrony mniejszości;

2.10.4

uważa za konieczne wzmocnienie zdolności administracyjnych na poziomie gminy, przede wszystkim pod względem założeń strategii rozwoju gospodarczego oraz walki z przestępczością zorganizowaną i przestępstwami finansowymi (COM 2005/561, str. 33);

2.10.5

za szczególnie istotną uważa poprawę publicznej oferty usługowej dla wszystkich gmin, tak aby zapobiec powstawaniu, względnie umacnianiu „struktur równoległych”.

2.11.1

oczekuje, że wyniki referendum z 21 maja 2006 r. zostaną uznane i wcielone w życie przez wszystkie strony; wzywa wszystkie zainteresowane strony do konstruktywnego dialogu dotyczącego koegzystencji;

2.11.2

przyjmuje z zadowoleniem fakt, że referendum dotyczące niepodległości Czarnogóry, które odbyło się 21 maja 2006 r., zostało przeprowadzone zgodnie ze standardami międzynarodowymi i europejskimi, w sposób demokratyczny, przejrzysty i prawidłowy, co zostało również potwierdzone bez zastrzeżeń przez przedstawicieli Komitetu Regionów, którzy po raz pierwszy wystąpili w charakterze obserwatorów referendum;

2.11.3

przyjmuje z zadowoleniem fakt, że ludność Czarnogóry wykazała swoją odpowiedzialność i dojrzałość demokratyczną poprzez niezwykle wysoką frekwencję w referendum — 86,5 %. Wynik jest dowodem wysokiego poparcia;

2.11.4

w wyniku 55,5 % za niepodległością dostrzega zadanie dla zwolenników i przeciwników niepodległości — powinni oni ściśle współpracować przy wcieleniu w życie idei niepodległości. Współpraca jest konieczna zarówno między zwolennikami a przeciwnikami, jak i między Serbią a Czarnogórą;

2.11.5

zaleca wszystkim zainteresowanym stronom zaniechanie niezależnej polityki w procesie niepodległościowym i podjęcie wszystkich kroków do uzyskania wspólnego porozumienia;

2.11.6

oczekuje, że nowe państwo Czarnogóra podpisze i ratyfikuje najszybciej, jak to możliwe, Europejską konwencję ramową o współpracy transgranicznej, Europejską kartę o językach regionalnych i językach mniejszości, Europejską kartę samorządu lokalnego i Konwencję ramową w sprawie ochrony mniejszości narodowych;

2.11.7

zaleca władzom Czarnogóry, aby niezwłocznie wraz z Serbią opracowały modele współpracy transgranicznej na wspólnej granicy (Sandschak) i dążyły do podobnych porozumień z innymi krajami sąsiadującymi — Bośnią i Hercegowiną, Albanią i autonomicznym regionem Kosowo;

2.11.8

wzywa instytucje UE do wspierania nowego państwa na jego drodze do pokojowego podziału i niepodległości.

2.12.1

z zadowoleniem przyjmuje przyznanie statusu państwa kandydującego Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii w uznaniu postępów w realizowaniu porozumienia z Ohrid; naciska jednak na pełne wdrożenie porozumienia ramowego z Ohrid ze wsparciem wspólnoty międzynarodowej jako podstawą dla poprawy stabilności;

2.12.2

oczekuje, że w następstwie aktów przemocy, jakie towarzyszyły ostatnim wyborom parlamentarnym, wszystkie siły polityczne stworzą warunki niezbędne do tego, aby w przyszłości demokratyczne wybory odbywały się bez przemocy i w zgodzie z europejskimi standardami;

2.12.3

opowiada się za dalszym wzmacnianiem samorządu lokalnego i jego finansowania, gdyż przyczyniło się to do wzrostu zaufania między poszczególnymi grupami etnicznymi;

2.12.4

za niezbędne i pilne uznaje zwiększenie możliwości administracyjnych, gdyż są one punktem wyjścia do decentralizacji systemu poboru podatków i upoważnień w sprawie opłat (źródło finansowania dla jednostek lokalnych); podziela zapatrywania Komisji, że przyznane jednostkom lokalnym źródła finansowania są niewystarczające do współfinansowania przyszłych programów i projektów w ramach funduszu strukturalnego i funduszu spójności oraz do sprawowania swoich kompetencji w zakresie ochrony środowiska naturalnego (SEK 2005/1425, s. 140) oraz sugeruje, aby ochrona środowiska pojawiała się w wyraźniejszy sposób jako kwestia przekrojowa również w innych dziedzinach polityki będących w gestii władz lokalnych, takich jak planowanie przestrzenne;

2.12.5

popiera propozycję Komisji, aby wyraźniej zaznaczono rozdział między państwem a jego podmiotami (SEK 2005/1425, s. 140) oraz uznaje za nieodzowną regularną i ustrukturyzowaną współpracę między władzami na szczeblu państwowym i lokalnym (SEK 2005/1425, s. 120);

2.12.6

uważa za konieczne przeprowadzanie kontroli finansowej połączonej z kontrolami wewnętrznymi, będącej warunkiem prawidłowego funkcjonowania administracji, rozbudowanie zdolności, tak aby zapobiec nadużyciom funduszy publicznych; jak również konsekwentne zastosowanie środków mających na celu ukrócenie korupcji na poziomie lokalnym;

2.12.7

wzywa do ustanowienia środków wzmocnienia obszarów wiejskich, jak również gospodarki i rolnictwa (np. założenie filii banków na obszarach wiejskich, dzierżawa i sprzedaż rolnikom gruntów rolnych będących własnością państwową) w celu wykorzystania istniejącego potencjału samodzielnego gospodarowania;

2.12.8

ma nadzieję, że kwestia nazwy, negocjowana obecnie pod opieką ONZ wkrótce doczeka się ostatecznego i zadowalającego każdą ze stron rozwiązania.

6.3.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 51/23

1.1

przyjmuje z zadowoleniem publikację Zielonej księgi zawierającej trafną ocenę aktualnej sytuacji w dziedzinie energii oraz wskazującej drogę w kierunku strategii na rzecz zrównoważonych, konkurencyjnych i bezpiecznych dostaw energii w Europie;

1.2

stwierdza, że w dziedzinie energii Europa stoi w obliczu licznych wyzwań, takich jak np. wysokie i niezwykle zmienne ceny energii, wzrost światowego zapotrzebowania na energię, zagrożenia bezpieczeństwa dla wytwórców, krajów tranzytowych oraz szlaków transportowych, rosnąca zależność od importu i ograniczone dotychczas zróżnicowanie źródeł energii i dostawców, rosnące obciążenie dla środowiska naturalnego, potrzeba silniejszej integracji oraz tworzenia powiązań krajowych rynków energetycznych, a także znaczne zapotrzebowanie na inwestycje w infrastrukturę energetyczną;

1.3

przyjmuje z zadowoleniem fakt, że w obliczu wspomnianych wyzwań Zielona księga stanowi impuls do intensywnej debaty poświęconej polityce energetycznej w Europie oraz podkreśla znaczenie długoterminowej strategii energetycznej UE;

1.4

akcentuje fakt, że dla realizacji trojakiego celu: bezpieczeństwa dostaw, konkurencyjności i ochrony środowiska, nieodzowne jest uwzględnienie wszystkich obszarów politycznych związanych z polityką energetyczną, a przede wszystkim polityki transportowej, ochrony środowiska, r badań i rozwoju, jak również polityki zagranicznej;

1.5

z zadowoleniem przyjmuje podejście ukierunkowane na wypracowanie wspólnej europejskiej polityki energetycznej, która ustanawia partnerstwo pomiędzy władzami na szczeblu europejskim, krajowym i niższym niż krajowy, z uwzględnieniem specyficznych uwarunkowań w poszczególnych państwach członkowskich w zgodzie z zasadą pomocniczości; Tylko poprzez skoordynowane działanie możliwe będzie trwałe i zrównoważone rozwiązanie problemu bezpieczeństwa i warunków dostaw energii w Europie;

1.6

zwraca uwagę na fakt, że stabilne i niedrogie zaopatrzenie w energię ma ogromne znaczenie dla zrównoważonego rozwoju także w przypadku regionów i gmin;

1.7

akcentuje rolę samorządów lokalnych i regionalnych jako wytwórców energii (np. poprzez ich udział w przedsiębiorstwach energetycznych), którzy zależą od uczciwej konkurencji;

1.8

przyjmuje z zadowoleniem konkluzje Rady Europejskiej z 23 i 24 marca, zgodnie z którymi w celu „zapewnienia […] konkurencyjnej gospodarki europejskiej oraz zaopatrzenia w energię po przystępnych cenach” należy wspierać „rozwój regionalnej współpracy energetycznej w całej UE oraz integrację rynków regionalnych z rynkiem wewnętrznym UE”;

1.9

podkreśla potrzebę dywersyfikacji zewnętrznych i wewnętrznych źródeł energii w celu zmniejszenia uzależnienia UE od importu energii oraz od indywidualnych dostawców, zapewniając tym samym zrównoważone zaopatrzenie w energię;

1.10

akcentuje fakt, iż zgodnie z zasadą pomocniczości decyzje dotyczące kombinacji źródeł energii pozostać muszą w kompetencjach państw członkowskich;

1.11

opowiada się za zwiększeniem udziału źródeł energii odnawialnej o niewielkiej emisji gazów cieplarnianych bądź niepowodujących takowej emisji w kombinacji źródeł energii poszczególnych państw członkowskich w celu walki ze zmianami klimatycznymi;

1.12

żałuje, że w wysiłkach zmierzających do dywersyfikacji źródeł energii nie uwzględniono ani hydroenergetyki — efektywnej i wydajnej metody wytwarzania energii, wykorzystywanej często przez wytwórców oraz dostawców regionalnych i lokalnych, ani energii geotermalnej;

1.13

ubolewa nad niedostatecznym wdrożeniem w wielu państwach członkowskich dyrektyw w sprawie liberalizacji rynku wewnętrznego gazu i energii elektrycznej;

1.14

uważa za niezbędne, by dalsze kroki legislacyjne poprzedzone były pełnym wdrożeniem drugiego pakietu rynku wewnętrznego oraz oceną związanych z tym skutków;

1.15

podkreśla konieczność stworzenia jednolitej europejskiej sieci energetycznej, w związku z czym dostrzega pilną potrzebę zacieśnienia współpracy pomiędzy krajowymi organami regulacyjnymi;

1.16

odrzuca pomysł tworzenia nowych struktur administracyjnych, takich jak np. europejski „urząd regulacji energetyki”, jako że cele zaproponowane przez Komisję, a następnie poparte przez Radę, zrealizować mogą krajowe organy regulacyjne;

1.17

nie widzi obecnie potrzeby przedstawiania nowego wniosku legislacyjnego w sprawie rezerw gazu ziemnego, jako że najpierw należy wdrożyć dyrektywę w sprawie bezpieczeństwa dostaw gazu, która weszła w życie w maju 2006 r.;

1.18

przyjmuje z zadowoleniem przedłożenie strategicznego planu przyspieszenia rozwoju nowych technologii energetycznych na szczeblu europejskim, który przewiduje wsparcie dla szybkiego wprowadzenia owych technologii na rynek oraz który umożliwia koordynację wspólnotowych i krajowych programów badawczych i innowacyjnych;

1.19

uznaje poprawę efektywności energetycznej za istotny cel, zwłaszcza w kontekście zapobiegania dalszemu wzrostowi zależności od importu;

1.20

zwraca uwagę, że już dziś w UE istnieje wiele rozwiązań na rzecz efektywności energetycznej, które już weszły w życie bądź znajdują się w opracowaniu, a które dopiero zaczynają przynosić skutki lub wymagają jeszcze wdrożenia. Jako przykład można tu wymienić choćby dyrektywę w sprawie efektywności energetycznej budynków, dyrektywę w sprawie kogeneracji (CHP) czy dyrektywę w sprawie efektywnego wykorzystania energii końcowej;

1.21

przyjmuje z zadowoleniem plany Komisji przewidujące dokonywanie corocznych przeglądów strategii UE począwszy od 2007 r., w tym celów średniookresowych i długookresowych, a także środków niezbędnych do ich realizacji;

1.22

przyjmuje z zadowoleniem publikację planu działania w sprawie biomasy, którego wykonanie stanowić może istotny wkład w realizację trzech celów opisanych w Zielonej księdze;

1.23

przyjmuje z zadowoleniem plany Komisji przewidujące szybsze niż dotąd zwiększanie udziału biomasy wśród energii ze źródeł odnawialnych oraz uznaje zarysowany przez Komisję obszerny pakiet środków za właściwą podstawę dla zwiększenia wykorzystania biomasy do produkcji energii;

1.24

przyjmuje z zadowoleniem fakt, iż Komisja podkreśla znaczenie regionów w zakresie promowania biopaliw i innych form bioenergii w ramach polityki spójności oraz polityki rozwoju obszarów wiejskich;

1.25

zwraca uwagę na fakt, że wykorzystanie biomasy może przyczynić się w znaczącym stopniu do osiągnięcia celu, jakim jest pozyskiwanie 12 % całkowitej energii zużywanej w UE ze źródeł odnawialnych do 2010 roku, dlatego też podkreśla znaczenie biomasy jako istotnej alternatywy dla paliw kopalnych;

1.26

akcentuje fakt, że plan działania po raz pierwszy wskazuje, w jaki sposób ustalony w białej księdze z 1997 roku cel potrojenia zużycia w UE energii pierwotnej pochodzącej z biomasy do poziomu ok. 150 mln ton ekwiwalentu olejowego (MToe) należy rozdzielić na poszczególne obszary: wytwarzanie ciepła, energii elektrycznej i paliw (ciepło — 75 MToe, energia elektryczna — 55 Mtoe, paliwa — 19 Mtoe);

1.27

podkreśla, że scenariusz przedstawiony w planie działania oznaczałby wzrost udziału biomasy w zużyciu energii pierwotnej w Unii Europejskiej z dzisiejszych około 4 % do poziomu 8 % w 2010 r. i zwraca uwagę, że dla osiągnięcia tego celu konieczne jest podjęcie działań, jednocześnie respektując na każdym szczeblu zasadę pomocniczości, w celu zagwarantowania dostaw biomasy, np. poprzez obowiązkowe rezerwy, poprawę łańcucha dostaw itd.

1.28

przyjmuje z zadowoleniem decyzję Rady z 14 lutego 2006 r. o wpisaniu usług ogrzewania zbiorowego na listę towarów i usług, do których państwa członkowskie mogą zastosować obniżoną stawkę podatku VAT i uważa za istotne, by zastosowały tę stawkę;

1.29

przypomina, że wiele samorządów lokalnych i regionalnych zrealizowało już pomyślnie i nadal realizuje konkretne projekty w zakresie wytwarzania ciepła i energii elektrycznej z biomasy, odgrywając tym samym pionierską rolę w tej dziedzinie i uważa za istotne, by promowano takie projekty;

1.30

podkreśla znaczenie biomasy jako źródła energii na obszarach wiejskich — jej wykorzystanie zapewnić może nowe źródła dochodów zwłaszcza dla rolnictwa („rolnik jako producent energii”) i leśnictwa, jak również przyczynić się do tworzenia nowych miejsc pracy;

1.31

przyjmuje z zadowoleniem komunikat Komisji w sprawie strategii UE na rzecz biopaliw, które w transporcie mogą przynajmniej częściowo zastąpić paliwa kopalne oraz które można włączyć do systemów zaopatrzenia w paliwo;

1.32

podkreśla fakt, że floty pojazdów użytkowane przez samorządy lokalne i regionalne już dziś napędzane są biopaliwami;

1.33

zwraca uwagę na znaczenie zrównoważonej produkcji biopaliw dla uniknięcia utraty bioróżnorodności. Należy uniknąć sytuacji, w której wielkie „monokultury” określonej rośliny energetycznej (koncentracja uprawy jednej określonej rośliny na rozległych obszarach) nadmiernie zakłócałyby równowagę lokalnego ekosystemu.

1.34

wzywa Komisję Europejską, aby wzmogła wysiłki w zakresie badań w dziedzinie biopaliw — zarówno w odniesieniu do surowców (aby zwiększyć zbiory uprawianych roślin i poprawić ich właściwości energetyczne oraz by wykorzystywać oleje pirolityczne jako surowce w przemyśle petrochemicznym), jak i w procesie technologicznym (przekształcenie biomasy w energię poprzez gazyfikację, pirolizę itd.).

2.1

wzywa — dla zapewnienia uczciwej konkurencji — do niezwłocznego, pełnego wdrożenia dyrektyw w sprawie liberalizacji rynków gazu i energii elektrycznej we wszystkich państwach członkowskich;

2.2

opowiada się za dokonywaniem gruntownej analizy kosztów i korzyści przedstawianych przez Komisję nowych wniosków legislacyjnych;

2.3

wzywa w ramach weryfikacji systemu handlu emisjami w UE, do dalszego rozszerzenia i usprawnienia tego systemu zgodnie z Zieloną księgą; zapewni to stabilny klimat, w którym przemysł będzie mógł podejmować konieczne decyzje dotyczące długoterminowych inwestycji; wzywa również do usunięcia zbędnych obciążeń dla gospodarki wynikających zwłaszcza z oddziaływania na ceny energii elektrycznej i zakłóceń konkurencji wskutek niedostatecznej koordynacji krajowych planów rozdziału pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi;

2.4

stwierdza, że koordynacja na szczeblu UE wykazała swoją skuteczność podczas kryzysu w zakresie dostaw gazu ziemnego w styczniu 2006 r. oraz wzywa, by w przyszłości nadal uznając podstawową odpowiedzialność państw członkowskich za zabezpieczenie swoich dostaw energii, zapewnić w oparciu o zasady solidarności i pomocniczości skuteczne mechanizmy koordynacji na wypadek kryzysu zaopatrzeniowego;

2.5

wzywa do nadania priorytetowego znaczenia w badaniach i rozwoju zagadnieniom trwałych źródeł energii oraz efektywności energetycznej oraz do przeznaczenia na ten cel odpowiedniej części wspólnotowych środków finansowych;

2.6

proponuje, by we wszystkich obszarach polityki UE zaoferowała w ramach swoich kompetencji zachęty do korzystania z trwałych źródeł energii;

2.7

przyjmuje z zadowoleniem zamiary Komisji w zakresie przyczyniania się do dalszego rozwoju rozwiązań mających na celu poprawę efektywności energetycznej oraz opowiada się za rychłym przedstawieniem obszernego planu działania w zakresie efektywności energetycznej;

2.8

wzywa przy tworzeniu tego rodzaju planów do stosowania efektywnych kosztowo instrumentów działających na zasadach rynkowych, takich jak np. informowanie, doradztwo, wsparcie, dobrowolne porozumienia itp., jak również do uwzględniania granic w zakresie obciążeń, jakie nałożyć można na podmioty publiczne, przedsiębiorstwa i konsumentów;

2.9

jest przeciwny definiowaniu absolutnych celów zwiększania efektywności. Państwa członkowskie, w których już uzyskano oszczędności lub wdrożono szczególnie wydajne technologie, mają ograniczone możliwości dalszego zwiększenia efektywności i znalazłyby się w niekorzystnym położeniu konkurencyjnym w przypadku zastosowania absolutnych wartości docelowych;

2.10

popiera propozycję międzynarodowego porozumienia w sprawie efektywności energetycznej oraz zapoczątkowanie dialogu dotyczącego efektywności energetycznej i oszczędzania energii z krajami o wysokim zużyciu energii oraz gospodarkami wschodzącymi;

2.11

popiera opracowanie wspólnej koncepcji polityki zagranicznej i bezpieczeństwa dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw i dywersyfikacji źródeł energii, jak również celem rozwoju partnerstw energetycznych i intensyfikacji dialogu z głównymi krajami produkującymi, przesyłającymi i konsumującymi energię; w tym przypadk;u w proces ten należałoby włączyć także sąsiednie państwa nie należące do UE

2.12

wzywa Komisję do uwzględniania znaczenia samorządów lokalnych i regionalnych przy realizacji i opracowywaniu planów działania, wyraźnego odwoływania się do wymiaru lokalnego i regionalnego, a tym samym do pobudzenia ogólnego rozwoju obszarów wiejskich;

2.13

popiera pogląd Komisji w kwestii zaopatrzenia w biomasę, zgodnie z którym decyzje o uprawach energetycznych „najlepiej podejmuje się na szczeblu regionalnym lub lokalnym”;

2.14

w celu poprawy bezpieczeństwa dostaw, ochrony zasobów, redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz promowania obszarów wiejskich i energii ze źródeł odnawialnych, obok zachęcania do oszczędzania energii i podnoszenia efektywności energetycznej za konieczny uznaje także dalszy rozwój wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, a w związku z tym dalsze zrównoważone zwiększanie wykorzystania biomasy zarówno jako źródła energii, jak i surowca;

2.15

uważa za niezbędne usunięcie obecnie istniejących przeszkód technicznych w zakresie wykorzystania biopaliw oraz zmianę normy EN 142114, aby ułatwić wykorzystanie szerszego zakresu olejów roślinnych w produkcji biodiesla, na ile jest to możliwe bez uszczerbku dla jakości paliwa., dDlatego też popiera zamiary Komisji przewidujące uprzednią analizę przyczyn owych przeszkód oraz określenie tych specyfikacji normy, które należy zmienić przy jednoczesnym zagwarantowaniu, iż biopaliwa nie staną się z tego powodu przedmiotem jakiejkolwiek dyskryminacji.

2.16

wzywa Komisję do należytego uwzględniania wymiaru lokalnego i regionalnego także w przypadku dalszego rozwoju strategii na rzecz biopaliw;

2.17

przyjmuje z zadowoleniem zamiary Komisji dotyczące zwiększenia udziału biopaliw w ogólnym zużyciu paliwa, a w tym kontekście także zastosowanie działań nadzorczych mających na celu propagowanie biopaliw.

6.3.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 51/27

1.

Globalizacja w gospodarce i związana z nią rosnąca konkurencja przedsiębiorstw prywatnych i państwowych, której poprawa była jednym z celów strategii lizbońskiej, zdecydowanie wymusza bliską współpracę pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym w zakresie partnerstwa publiczno-prywatnego z korzyścią dla każdego z nich, a przede wszystkim z korzyścią dla obywateli, na rzecz których świadczone są usługi.

2.

Przez rozwój partnerstwa publiczno-prywatnego opartego na współpracy podmiotu publicznego i partnera prywatnego każda ze stron (rządowa albo samorządowa) oraz sektor prywatny realizują wspólne przedsięwzięcia, z obopólną korzyścią i z wykorzystaniem własnych potencjałów, ukierunkowane nie tylko na realizację celów komercyjnych, ale także społecznych, w tym zwłaszcza umożliwiają lepszą jakość świadczonych usług.

3.

Władze lokalne i regionalne powinny bardziej angażować się w partnerstwo publiczno-prywatne, mając na względzie, iż oddolne angażowanie się w projekty partnerstwa oparte na zasadach traktatowych UE służyć będzie przede wszystkim obywatelom, dla których świadczone są usługi.

1.1

Stwierdza, że skoro partnerstwo publiczno-prywatne nie zostało dotąd precyzyjnie zdefiniowane, a przede wszystkim z uwagi na brak doświadczenia w tej dziedzinie, zwłaszcza nowych członków UE, istnieje potrzeba opracowania komunikatu wyjaśniającego, obejmującego wszystkie formy umów PPP.

1.2

Uważa, że to władze lokalne i regionalne, będąc najbliżej obywatela, na rzecz którego świadczone są usługi publiczne, rozstrzygają o tym, jak powinny być finansowane usługi i jaką formę powinno przyjąć partnerstwo publiczno-prywatne albo czy same mają świadczyć usługi.

1.3

Uważa, że wybór partnerstwa publiczno-prywatnego musi przede wszystkim służyć poprawieniu jakości świadczonych usług na rzecz obywateli w realizacji ściśle określonego projektu i nie w każdym przypadku zostanie uznane za optymalne rozwiązanie.

1.4

Uważa, że w partnerstwie publiczno-prywatnym dąży się do przeniesienia ryzyka na tę stronę, która najlepiej potrafi nim zarządzać, z jednoczesnym zagwarantowaniem odpowiedniego zabezpieczenia w razie wystąpienia niekorzystnych uwarunkowań w realizacji danego przedsięwzięcia.

1.5

Stwierdza, iż w partnerstwie publiczno-prywatnym zasadą jest przejęcie przez sektor publiczny odpowiedzialności za zapewnienie odpowiedniej infrastruktury i świadczenie danego rodzaju usług, jak również aktywna współpraca z sektorem prywatnym zmierzająca do realizacji danego przedsięwzięcia; sektor prywatny ponosi natomiast odpowiedzialność za pozyskanie funduszy na sfinansowanie prac związanych z danym przedsięwzięciem, zapewnia transfer technologii, realizuje zadania ukierunkowane na osiągnięcie celów sektora publicznego, a po wykonaniu obiektu lub jego modernizacji gwarantuje jego eksploatację za wynagrodzenie z tytułu świadczonych usług na rzecz obywateli. Celem partnerstwa publiczno-prywatnego jest zatem takie kształtowanie stosunków pomiędzy obiema stronami, aby ryzyko związane z danym fragmentem przedsięwzięcia podejmowała ta strona, która najlepiej potrafi je kontrolować.

1.6

Stwierdza, że partnerstwo publiczno-prywatne może być korzystnym rozwiązaniem zapewniającym infrastrukturę lub usługi na rzecz ludności. Jednakże tylko dokładna analiza konkretnego celu w zakresie tworzenia określonej infrastruktury i świadczenia określonych usług powinna rozstrzygać, czy władze lokalne i regionalne powinny się ich podjąć same, we własnym zakresie, czy też zlecić je osobom trzecim, zgodnie z obowiązującymi w danym kraju członkowskim przepisami o zamówieniach publicznych, ewentualnie zrealizować te przedsięwzięcia poprzez przyznanie koncesji lub w formie zinstytucjonalizowanego partnerstwa publiczno-prywatnego.

1.7

Jest zdania, że partnerstwo publiczno-prywatne powinno być uznawane za zagadnienie, które należy oceniać nie tylko w aspekcie prawnym, ekonomicznym i technicznym, lecz także z perspektywy politycznej, zważywszy na fakt, iż decyzje w zakresie wspólnego przedsięwzięcia sektora publicznego i prywatnego poddawane są procedurom demokratycznego głosowania, a ponadto podlegają kontroli przez organy nadzorcze, co powoduje ich upublicznienie i zapewnia ich ocenę przez obywatela, na rzecz którego usługi te będą świadczone lub mogą być świadczone.

1.8

Stwierdza, że korzyściami dla partnera publicznego wynikającymi z realizacji danego przedsięwzięcia w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego (jeżeli partnerstwo takie uznane zostanie za optymalne rozwiązanie w tworzeniu określonej infrastruktury i świadczeniu określonych usług na rzecz obywateli) mogą być w niektórych wypadkach:

1.9

Podkreśla, że partnerstwo publiczno-prywatne wymaga wzajemnego zaufania między obu partnerami i przejrzystości we wzajemnych kontaktach w celu swobodnego i nieskrępowanego rozwoju, opartego na fundamentalnych zasadach traktatowych UE, takich jak zasada równych szans, zasada wzajemnego uznawania, zasada proporcjonalności. Aby partnerstwo publiczno-prywatne mogło rozwijać się na powyższych zasadach, niezbędne są:

1.10

Podkreśla, że zarówno PPP zawarte w drodze umowy, jak i zinstytucjonalizowane PPP powinno w pierwszym rzędzie zagwarantować obywatelom jakość, bezpieczeństwo i ciągłość rozwiązań infrastrukturalnych czy usług. Władze publiczne nie mogą zatem zrezygnować z obowiązku czuwania nad prawidłowym świadczeniem usług, będącego nadrzędnym celem w stosunku do interesu ekonomicznego usługodawcy, i powinny zastrzec sobie pewne kompetencje, takie jak: wprowadzanie norm jakości i bezpieczeństwa i ich modyfikowanie w trybie jednostronnym przez cały okres obowiązywania partnerstwa, jeśli wymaga tego interes publiczny; możliwość ponownego przejęcia urządzeń lub usług; otrzymanie od usługodawców, w chwili wygaśnięcia okresu obowiązywania partnerstwa, dóbr uznanych za konieczne do zapewnienia ciągłości infrastruktury lub usług.

1.11

Uważa, że chociaż większość podmiotów, z którymi konsultowała się Komisja, nie poparła inicjatywy wspólnotowej mającej na celu objaśnienie i harmonizację przepisów dotyczących podwykonawstwa w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, instytucje wspólnotowe nie powinny zapominać, że to obywatel jako świadczeniobiorca jest głównym adresatem partnerstwa i że powodzenie PPP może być zagrożone, jeśli wykonawca partnerstwa nie współpracuje należycie z podwykonawcami i podmiotami odpowiedzialnymi za częściową lub całkowitą realizację świadczeń. Ponadto władze lokalne i regionalne zainteresowane są wspieraniem małych i średnich przedsiębiorstw, które to w większości przypadków są podwykonawcami lub dostawcami. Z tego względu należy zobowiązać kontrahentów lub koncesjonariuszy do respektowania zobowiązań o charakterze ekonomicznym wobec podwykonawców i usługodawców na tych samych warunkach, na jakich podmiot zamawiający realizuje swoje zobowiązania wobec kontrahentów lub koncesjonariuszy.

2.1

Jeśli Komisja podtrzyma pomysł wydania wniosku legislacyjnego w sprawie koncesji na usługi, Komitet Regionów wzywa do uznania specyfiki takich koncesji lub koncesji na usługi w ogólnym interesie gospodarczym. Każda propozycja Komisji powinna zapewniać elastyczne, przejrzyste i niedyskryminujące procedury dotyczące selekcji podmiotów dostarczających usług, jak również elastyczny zestaw kryteriów horyzontalnych dotyczących przyznawania koncesji.

2.2

Uważa, że debata w sprawie partnerstwa publiczno-prywatnego powinna być kontynuowana na poziomie Komisji Europejskiej, ponieważ współpraca między gminami/regionami a światem biznesu nabiera coraz większej wagi w Unii Europejskiej.

2.3

Domaga się precyzyjnej definicji partnerstwa publiczno-prywatnego, wyjaśnienia terminów, np. „PPP zawarte w drodze umowy” czy „zinstytucjonalizowane PPP”, a także ewentualnego rozróżnienia pomiędzy PPP szczebla europejskiego a PPP szczebla krajowego i regionalnego.

2.4

Uważa, zgodnie z poprzednim akapitem, że należy unikać stosowania terminów „usługi publiczne” i „usługi użyteczności publicznej”, ponieważ są one definiowane w sposób odmienny w różnych systemach prawodawczych. Użytecznym pojęciem, które można by rozważyć, aby zdefiniować zinstytucjonalizowane PPP, będące przedmiotem uwagi prawodawstwa europejskiego, byłoby pojęcie „takiego partnerstwa, które ma na celu wykonanie pracy lub świadczenia skierowanego do obywateli, płatnego w całości lub częściowo przez użytkowników”.

2.5

Zachęca, by zająć się również kwestią dostępności na szczeblu europejskim niezbędnych instrumentów finansowych dla zapewnienia PPP o zasięgu ogólnoeuropejskim (reasekuracja, gwarancje publiczne).

2.6

Docenia wysiłki Komisji zmierzające do tego, aby na szczeblu UE przy udzielaniu zamówień publicznych i koncesji zagwarantować podstawowe zasady Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, takie jak przejrzystość, równość szans, proporcjonalność oraz wzajemne zaufanie.

2.7

Uważa, że dialog konkurencyjny może okazać się skuteczny w przypadku skomplikowanych zamówień publicznych, jednakże dotychczas zebrano niewiele doświadczeń związanych z funkcjonowaniem dialogu konkurencyjnego.

2.8

Zaleca opracowanie przez kraje członkowskie UE procedur przy udzielaniu koncesji opartych na przejrzystych i spójnych zasadach, uwzględniając wszelkie wspólne definicje i standardy na szczeblu europejskim, jakie może zaproponować Komisja Europejska.

2.9

Stwierdza, że w celu zapewnienia większej pewności prawnej inicjatywom z zakresu partnerstwa publiczno-prywatnego, można tworzyć przedsiębiorstwa z udziałem sektora publicznego i prywatnego w celu świadczenia usług publicznych.

2.10

Zwraca uwagę, że procedur w zakresie zamówień publicznych nie powinno się stosować wyłącznie w odniesieniu do tych oferentów (zleceniobiorców), którzy: 1) podlegają kontroli ze strony publicznego podmiotu zamawiającego, jak własne niesamodzielne jednostki podmiotu udzielającego zamówienia publicznego, 2) jednocześnie wykonują przeważającą część działalności w tym podmiocie. Zdaniem Komitetu termin „operator wewnętrzny” oznacza odrębną prawnie jednostkę podlegającą kontroli właściwych władz, analogicznej do kontroli, jaką władze te sprawują nad własnymi służbami. W celu stwierdzenia, czy taka kontrola istnieje, należy wziąć pod uwagę takie elementy jak: obecność w organach administracji, dyrekcji lub organach nadzorczych, odnośne wymogi w statutach, rzeczywista własność, prawa własności, wpływ na decyzje strategiczne i indywidualne dotyczące zarządzania oraz sprawowanie nad nimi skutecznej kontroli. Udział przedsiębiorstw prywatnych w kapitale dostawcy usług działającego w charakterze operatora wewnętrznego nie może przekraczać 33 %. Komitet Regionów w szczególności uważa za błędne założenie, że bezpośrednie przyznawanie kontraktów spółkom publiczno-prywatnym, jeżeli zostały one założone w trybie postępowania publicznego, zawsze przynosi tym spółkom korzyści, bezpośrednie lub pośrednie, i dlatego odrzuca rozumowanie, że „bezpośrednie przyznanie kontraktu równa się przewadze konkurencyjnej niezgodnej z postanowieniami Traktatu”, a także stwierdzenie, że jakiekolwiek dodatkowe ograniczenie działalności na rynku jest niezgodne z wyżej opisanym kontekstem.

2.11

Stwierdza, że komunikat wyjaśniający dotyczący udzielania koncesji oraz zinstytucjonalizowanego PPP mógłby dostarczyć dalszych wskazówek na temat sposobu przestrzegania zasad zawartych w traktacie o WE, dotyczących równego traktowania, przejrzystości, proporcjonalności oraz wzajemnego uznawania, co bardziej uwiarygodni powodzenie przedsięwzięć w ramach PPP, dając podstawy do sfinalizowania w większym stopniu niż dotychczas projektów opartych na kredytach przyznanych przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI).

2.12

Podkreśla, że gwarancją wysokiej jakości usług świadczonych na rzecz obywatela jest system demokratyczny w poszczególnych krajach UE, zapewniający centralną pozycję obywatela, chronionego przez władze, które będą zarządzać lub mieć wpływ na zarządzanie, nadzorować i monitorować świadczone usługi.

2.13

Jest zdania, że przyznając wsparcie unijne, należy dać pierwszeństwo finansowaniu projektów partnerstwa publiczno-prywatnego.

6.3.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 51/31

1)

Porozumienia i umowy trójstronne stanowią właściwy instrument propagowania wielopoziomowego zarządzania sprawami publicznymi w Europie, ponieważ angażują samorządy terytorialne we wdrażanie polityki wspólnotowej i jednocześnie uwzględniają strukturę instytucjonalną każdego z państw członkowskich.

2)

Ten nowy fakultatywny instrument zarządzania gwarantuje wyższy poziom elastyczności, skuteczności i demokratyczności w Unii Europejskiej, sprzyjając w ten sposób uczestnictwu obywateli w przedsięwzięciu europejskim.

3)

Nadanie nowej dynamiki porozumieniom i umowom trójstronnym stanowi jeden z priorytetów KR-u na rok 2006. Komitet pragnie zwłaszcza zwiększyć wykorzystanie i potencjał tego dokumentu we wdrażaniu strategii lizbońskiej.

4)

Rozpowszechnianie porozumień i umów trójstronnych należących do grupy instrumentów planowania wdrażania czyni planowanie polityczne — od szczebla UE aż po szczebel lokalny — spójniejszym i bardziej jednolitym oraz umożliwia zróżnicowanie instrumentów dialogu z wszystkimi instytucjami zajmującymi się polityką spójności gospodarczej i społecznej na poziomie regionalnym.

5)

Efekty eksperymentalnej fazy zawierania porozumień i umów trójstronnych są skromne i należałoby przedefiniować ten instrument, jego przepisy wykonawcze i cele, jak również zasięg.

6)

W interesie samorządów lokalnych i regionalnych Komitet wniósł konkretny wkład polegający na dokonaniu rewizji tego instrumentu, tak aby maksymalnie wykorzystać swój potencjał na spotkaniu grupy wyższego szczebla „Zarządzanie sprawami publicznymi a UE” w dniach 2 — 3 października 2006 r.; w swoich wnioskach grupa zaznaczyła z jednej strony, że nic nie stoi na przeszkodzie dalszemu stosowaniu instrumentu, z drugiej zaś pokazała, że niektóre państwa członkowskie zainteresowane są dobrowolnym zainicjowaniem nowej fazy eksperymentalnej.

1.1

Uważa, że w obliczu gospodarczych, społecznych, środowiskowych i demokratycznych wyzwań, przed jakimi stoi Europa, bezwzględnie konieczne jest wzmocnienie działań Unii Europejskiej, państw członkowskich oraz władz lokalnych i regionalnych na rzecz faktycznego partnerstwa w celu poprawy skuteczności Unii.

1.2

Podkreśla, że wzmocnienie zasady partnerstwa międzyinstytucjonalnego zgodnie z zasadami pomocniczości i proporcjonalności stanowi istotny filar procesu integracji Europy, która byłaby przez wszystkich jej obywateli postrzegana jako „wspólny dom”.

1.3

Uważa, że wdrożenie zasady partnerstwa na szczeblu lokalnym pozwoliłoby przezwyciężyć niedomagania obecnego systemu i wnieść rzeczywistą wartość dodaną do realizacji wspólnych, odpowiednio określonych celów w duchu „Planu z myślą o obywatelach”, przedstawionego w komunikacie Komisji z 10 maja 2006 r., co nie wpłynęłoby na podział instytucjonalnego zakresu odpowiedzialności partnerów.

1.4

Stwierdza poza tym, że bieżąca debata z udziałem opinii publicznej, którą podjęto w państwach członkowskich w ramach okresu refleksji, dowodzi, że zbliżenie do obywateli europejskich jest możliwe dzięki konkretnym i zauważalnym działaniom oraz że bezpośrednie zaangażowanie organów lokalnych i regionalnych w integrację europejską stanowi niezbędny czynnik w tym zakresie.

2.1

Od początku popierał koncepcję porozumień i umów trójstronnych jako partnerskiej metody mającej na celu umożliwienie elastyczniejszego i skuteczniejszego wdrażania ustawodawstwa i programów o silnym oddziaływaniu terytorialnym.

2.2

Stwierdza, że wyniki eksperymentalnej fazy porozumień i umów trójstronnych nie spełniają oczekiwań, ale uważa, że nie kwestionując z tego powodu trafności przywołanego instrumentu, należy realizować wszelkie bardziej odpowiednie inicjatywy, które mogą go wzmocnić i upowszechnić.

2.3

Zauważa w związku z tym, że jak dotąd podpisano tylko jedno porozumienie trójstronne — z regionem Lombardii — i ubolewa nad brakiem mobilizacji ze strony Komisji Europejskiej, koniecznej do sfinalizowania trzech innych pilotowych porozumień (w Birmingham, Lille i Pescarze), których nowatorska treść mogłaby wnieść faktyczną wartość dodaną. Przyjmuje w związku z tym do wiadomości nowe inicjatywy organów lokalnych i regionalnych (np. inicjatywę Księstwa Asturii i autonomicznej prowincji Trydent) i zwraca uwagę na działania niektórych stowarzyszeń europejskich i krajowych zmierzających do wsparcia i promowania omawianego instrumentu.

2.4

Przypomina, że zainicjowanie idei porozumień i umów trójstronnych spotkało się z żywym zainteresowaniem samorządów terytorialnych, których zadaniem jest transpozycja i wdrożenie dużej części prawodawstwa i działań Unii Europejskiej, co stanowiłoby argument przemawiający za ich skutecznością. Stanowią one ponadto instrument umożliwiający instytucjom wspólnotowym, rządom krajowym oraz organom lokalnym i regionalnym wyznaczenie celów, a także określenie i realizację w zintegrowany sposób działań leżących w ich kompetencji, przy jednoczesnej waloryzacji roli każdego z podmiotów instytucjonalnych.

2.5

Nie podziela zatem opinii Komisji Europejskiej głoszącej, że „żaden organ lokalny, regionalny czy centralny nie okazał szczególnego zainteresowania wnioskiem”.

2.6

Zwraca uwagę na niestabilność fazy eksperymentalnej, zakrojonej na zbyt ograniczoną skalę, i po zapoznaniu się z oceną dokonaną przez Komisję Europejską uważa, że rewizja omawianego instrumentu jest tym bardziej niezbędna, przy czym należy zwrócić szczególną uwagę na następujące kwestie:

2.7

Przypomina, że Parlament Europejski w swojej rezolucji z grudnia 2003 r. przychylnie odniósł się do instrumentu oraz domagał się wprost, żeby działania pilotażowe przeprowadzono w wystarczająco licznych i zróżnicowanych przypadkach, jak też żeby przewidziano środki finansowe na odpowiednią propagację.

2.8

Zwraca uwagę na odpowiedzi na kwestionariusz rozesłany przez fińską prezydencję do państw członkowskich, z których wynika, że większość państw członkowskich jest przychylna porozumieniom trójstronnym/wielostronnym obejmującym państwa członkowskie, organy regionalne i lokalne oraz Komisję Europejską, mając na względzie wspieranie zasady partnerstwa w procesie wdrażania różnych dziedzin polityki europejskiej.

2.9

Zamierza, poprzez zaproponowanie kilku linii działania, przyczynić się do spełnienia zasadniczych warunków określonych przez Komisję Europejską w celu zapewnienia pomyślnego wdrożenia instrumentu; ponadto jest gotowy odgrywać rolę siły napędowej zapewniającej polityczny impuls niezbędny do upowszechnienia korzystania z przywołanego instrumentu; podkreśla jednak, że żadna inicjatywa nie może zakończyć się powodzeniem bez wsparcia i zaangażowania danych państw członkowskich i Komisji Europejskiej.

3.1

Popiera przeprowadzenie rewizji porozumień i umów trójstronnych i przemianowanie ich na „europejskie pakty terytorialne”, aby dostosować je do potrzeb i interesów organów zarządzających na poszczególnych poziomach, stanowiących wtedy strony umowy.

3.2

Pragnie, by europejskie pakty terytorialne pozwalały na:

3.3

Podkreśla, że same te instrumenty miałyby bardzo dużą wartość dodaną zarówno dla organów lokalnych i regionalnych, jak i dla Unii Europejskiej, ponieważ pozwalałyby lepiej dostosować działania unijne do lokalnych i regionalnych realiów, a tym samym w szerszym zakresie stanowiłyby odpowiedź na konkretne troski obywateli.

3.4

Zgłasza gotowość współpracy z Komisją Europejską, prezydencją UE i innymi instytucjami europejskimi, w szczególności z grupą wysokiego szczebla ds. zarządzania sprawami publicznymi, w celu identyfikacji i oceny rzeczywistej wartości dodanej wniesionej przez takie porozumienia i umowy oraz ustalenia potrzebnych kryteriów i wskaźników.

3.5

Uważa, że swoboda korzystania z europejskich paktów terytorialnych i ich negocjowanie oparte na dobrej woli wyrażanej wspólnie przez poszczególne strony byłyby atutem wzmacniającym stały i regularny dialog pomiędzy trzema szczeblami władzy — włączając przypadki, gdy dotyczy to więcej niż jednego państwa członkowskiego — od etapu opracowania do wdrożenia paktu. W każdym razie tworząc ten instrument, należy jednocześnie przestrzegać obowiązujących przepisów i je stosować, zarówno na szczeblu regionalnym i krajowym, jak i wspólnotowym, czyniąc to także w odniesieniu do istniejącego podziału kompetencji w każdym państwie członkowskim, do wdrażania obowiązujących uregulowań sektoralnych czy przepisów regulujących zarządzanie zasobami finansowymi oraz ich kontrolę.

3.6

Uważa jednak, że nie można mówić o rzeczywistym partnerstwie, jeśli nie ma wkładu finansowego każdej ze stron umowy, umożliwiającego osiągnięcie wspólnie określonych celów; postuluje, by rozważania nad finansowaniem europejskich paktów terytorialnych dotyczyły możliwości osiągnięcia synergii pomiędzy istniejącymi na poziomie europejskim liniami budżetowymi w odnośnych dziedzinach i funduszami strukturalnymi a dostępnymi liniami budżetowymi na poziomie regionalnym i krajowym, bez ustanawiania dodatkowego instrumentu finansowego wspólnotowej polityki regionalnej ani czynienia starań o dodatkowe fundusze na ten cel.

3.7

Uważa, że wspólnym celem powinno być dążenie do optymalnego oddziaływania poprzez konkretne ukazywanie w terenie wartości wniesionej przez Unię w dane działanie. Owa wartość dodana jest widoczna, kiedy kilka szczebli administracji publicznej (europejski, krajowy, regionalny czy lokalny) dysponuje w zakresie pewnych obszarów polityki uprawnieniami legislacyjnymi czy kompetencjami dotyczącymi opracowywania i wdrażania tychże polityk. Wnosi ponadto, by Komisja Europejska zdefiniowała dokładne wskaźniki, które umożliwiłyby określenie wyżej wymienionej wartości.

3.8

Zachęca Komisję Europejską do rozszerzenia zakresu zastosowania europejskich paktów terytorialnych na inne dziedziny polityki europejskiej niż środowisko i do promowania jego zastosowania zwłaszcza w dziedzinie strategii lizbońskiej, polityki spójności, wielkich infrastruktur europejskich i polityki morskiej.

3.9

Uważa za stosowne zintensyfikowanie konsultacji między Komisją Europejską, Radą Unii Europejskiej, Parlamentem Europejskim a Komitetem Regionów w sprawie definicji i wdrożenia europejskich paktów terytorialnych; uważa ponadto, że w tym celu niezbędne jest poparcie ze strony zainteresowanych rządów krajowych.

3.10

Ponownie zwraca się do Komisji Europejskiej z wnioskiem o wzmocnienie, poprzez jej Sekretariat Generalny, szeroko zakrojonej współpracy na rzecz zarządzania omawianym nowym instrumentem.

3.11

Proponuje wprowadzenie mechanizmów regularnej konsultacji pomiędzy różnymi organami władzy, których dotyczy pakt terytorialny; powinny one zachować elastyczność i angażować ograniczoną liczbę personelu. Pakty terytorialne muszą być tak pomyślane, aby Komisja mogła je zawrzeć, zgodnie z zasadą obiektywizmu, jawności i przejrzystości, z wszystkimi państwami członkowskimi oraz samorządami lokalnymi i regionalnymi spełniającymi ustanowione warunki i kryteria. Regiony włączają się do współpracy z Komisją i wszystkimi państwami w celu opracowania tych kryteriów.

3.12

Uważa bowiem, że zasadnicze znaczenie ma poprawa interakcji i wymiany informacji pomiędzy organami lokalnymi i regionalnymi stanowiącymi strony paktu terytorialnego; proponuje więc rozważyć wprowadzenie systemu sprawozdawczości rocznej opartej na dorocznych spotkaniach organów rządowych uczestniczących w pakcie lub organizowaniu przesłuchań publicznych.

3.13

Wzywa wreszcie Komisję Europejską do przeprowadzenia prawdziwej kampanii informacyjnej i akcji uświadamiającej na temat wdrażania europejskich paktów terytorialnych, skierowanych do wszystkich potencjalnie zainteresowanych podmiotów, aby objaśnić im cele i znaczenie polityczne tego instrumentu.

3.14

Uważa za konieczne, by przy określaniu europejskich paktów terytorialnych formalnie uznano znaczenie lokalnych partnerów społecznych — podmiotów rozwoju terytorialnego.

3.15

Uważa, iż biorąc pod uwagę postulowaną istotną rolę udziału obywateli w określeniu celów europejskich paktów terytorialnych, instytucje europejskie powinny podjąć działania zmierzające do wspierania tego udziału oraz realizacji propozycji w sprawie instrumentów na jego rzecz.

3.16

Powierza swojemu przewodniczącemu zadanie przekazania niniejszej opinii Radzie, Komisji Europejskiej oraz rządom państw członkowskich i grupie wysokiego szczebla ds. zarządzania sprawami publicznymi i UE.

6.3.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 51/35

1)

Rezolucja Rady Europy z dnia 26 czerwca 1997 r. definiuje małoletnich obcokrajowców bez opieki jako obywateli państw trzecich poniżej osiemnastego roku życia, przybywających na terytorium państw członkowskich bez towarzystwa odpowiedzialnej za nich — prawnie lub zwyczajowo — osoby dorosłej, dopóki nie znajdą się rzeczywiście pod opieką takiej osoby.

2)

Ochrona małoletnich, małoletnich bez opieki oraz młodych osób ubiegających się o azyl, stanowiących grupy wymagające szczególnego traktowania, które w największym stopniu narażone są na wykluczenie społeczne, musi być priorytetem dla Unii Europejskiej, dla państw partnerskich oraz dla władz lokalnych i regionalnych.

3)

Z natury rzeczy grupy wymagające szczególnego traktowania, takie jak ofiary handlu ludźmi, osoby ubiegające się o azyl czy małoletni bez opieki, przekraczają granicę państw partnerskich w sposób nieuregulowany; stąd też zarządzanie przepływami migracyjnymi wymaga procedur w ramach zakrojonych na szerszą skalę strategii przeciwko nielegalnej imigracji.

4)

Migracja tego rodzaju należy do szarej strefy regulacyjnej pomiędzy nielegalnym przekroczeniem granicy a późniejszym legalnym pobytem zgodnie z ochroną zapewnioną przez prawo krajowe i międzynarodowe.

5)

Obecnie trudno jest uzyskać dane unijne w tej kwestii, gdyż władze krajowe stosują różne metody klasyfikacji małoletnich obcokrajowców bez opieki — w niektórych krajach zalicza się ich w statystykach do kategorii osób ubiegających się o azyl, w innych do imigrantów zarobkowych, a także do porzuconych małoletnich.

6)

Wysoki Komisarz Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) ocenia, że na świecie znajduje się około 25 milionów uchodźców, z których 50 % stanowią dzieci. Najnowsze szacunki wskazują, iż około 2-3 % z tego stanowią małoletni bez opieki.

7)

UNICEF szacuje, że co roku przemycanych jest około 1,2 miliona dzieci, zarówno wewnątrz granic, jak i poza nimi (raport UNICEF-u Stop the Traffic, lipiec 2003). Program Separated Children in Europe — wspólna inicjatywa International Save the Children Alliance oraz Wysokiego Komisarza Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców — ostrożnie szacuje, że w Europie znajduje się co najmniej 100 000 małoletnich bez opieki. We Włoszech, według władz odpowiedzialnych za ochronę małoletnich obcokrajowców bez opieki (Comitato Minori Stranieri), ich liczba — wzrastająca w ostatnich latach — sięga prawie 8000 rocznie. W Hiszpanii liczbę tę szacuje się na 3000-4000 rocznie, we Francji, Holandii i Belgii zaś na 5000-6000 rocznie. Liczba małoletnich bez opieki niewątpliwie wzrośnie, jeśli weźmie się pod uwagę nielegalne przekraczanie granicy; problem stanowi w tym wypadku oszacowanie liczby tych osób.

8)

Małoletni bez opieki, o których mowa, pochodzą głównie z państw Afryki Północnej (zwłaszcza z Maroka) i z państw położonych na południe od Sahary (Senegalu, Mali, Gwinei, Kamerunu itd.), z Azji (głównie z Afganistanu) oraz z krajów Europy Wschodniej (Rumunii, Mołdawii, Albanii i republik byłej Jugosławii).

9)

Zadanie pomocy małoletnim bez opieki często spoczywa wyłącznie na władzach lokalnych i regionalnych, które muszą podejmować działania nadzwyczajne w celu stawienia czoła temu zjawisku, gdyż nie posiadają strategii, do której mogłyby się odwołać, konkretnych kompetencji pozwalających na rozwiązanie problemów u źródła, ani zdolności prawnej do podejmowania decyzji co do łączenia rodzin lub odsyłania pod opieką do kraju pochodzenia. Zmniejsza to skuteczność i użyteczność działań, wymagając przy tym znacznych nakładów.

1.1

Uważa, iż niezbędne jest skuteczne i skoordynowane zarządzanie przepływami migracyjnymi w UE, z zapewnieniem poszanowania zasady pomocniczości i ochrony indywidualnych praw (zwłaszcza osób wymagających szczególnego traktowania), nie tylko z perspektywy zwalczania rasizmu, ksenofobii i innych źródeł zagrożeń, lecz także dlatego, że jest to konieczny warunek urzeczywistnienia celu wzrostu zawartego w strategii lizbońskiej oraz, bardziej ogólnie, wykorzystania potencjału rynku wewnętrznego.

1.2

Zdaje sobie sprawę, że aby wdrożyć spójne, przemyślane środki wobec małoletnich obcokrajowców bez opieki, potrzebne są:

1.3

W tym kontekście zdecydował się na przygotowanie opinii z inicjatywy własnej w sprawie sytuacji małoletnich obcokrajowców bez opieki w procesie migracji, starając się zilustrować zarówno znaczenie tego zjawiska dla zarządzania przepływami migracyjnymi ze względu na szczególne potrzeby nieletnich, jak i fakt, że są oni wykorzystywani celem nadużyć systemu ochrony poprzez działania prowadzące do eksploatacji i pracy małoletnich.

1.4

Zwraca uwagę, iż z powodu szczególnej natury tego zjawiska i konieczności natychmiastowego zajęcia się tą kwestią we współpracy z państwami partnerskimi, obiektywna analiza zjawiska nie może zostać przeprowadzona bez aktywnego i ciągłego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych odpowiedzialnych za opiekę nad młodocianymi.

1.5

Jest przekonany, że w podejściu do zarządzania przepływami migracyjnymi konieczny jest skok jakościowy w kwestii nielegalnej migracji, przy czym z jednej strony należy uznać znaczenie kontroli granicznych i, ogólnie, skoordynowanych działań ministerstw spraw wewnętrznych państw członkowskich, z drugiej strony jednak należy podkreślać równorzędne znaczenie lokalnej kontroli obywatelskiej i społecznej, bez której wszystkie środki zaradcze będą nieskuteczne i nie pozwolą UE w pełni opanować tego zjawiska, a do opanowania go nieustannie wzywa Komisja. Konieczne jest opracowanie środków, dzięki którym będzie można zapobiegać emigracji małoletnich i wspierać odsyłanie pod opieką do kraju pochodzenia poprzez utworzenie w tych państwach systemu ochrony nakierowanego na działania zapewniające ochronę nieletnich na miejscu.

1.6

Zauważa, że Komisja Europejska nie poświęca dostatecznej uwagi kwestii małoletnich obcokrajowców bez opieki oraz ma nadzieję, że przedstawiona przez Komisję strategia na rzecz praw dziecka (COM(2006) 367 wersja ostateczna) zajmie się skutecznie tym zagadnieniem.

1.7

Przypomina, że jedynym sposobem zmierzenia się ze zjawiskiem migracji w średnim i długim terminie jest polityka współpracy na rzecz zrównoważonego rozwoju krajów pochodzenia imigrantów, która zaoferuje ich obywatelom, zwłaszcza ludziom młodym, szanse we własnym kraju.

1.8

Wyraża zadowolenie, że w komunikacie COM(2005) 389 końcowy przyjęto interesujący punkt wyjścia, zgodnie z którym kraj pochodzenia postrzegany jest jako jeden z zainteresowanych podmiotów w procesie zarządzania migracją; w kontekście tym za kwestię o fundamentalnym znaczeniu należy uznać promowanie na większą skalę umów stowarzyszeniowych z krajami pochodzenia w celu ustanowienia bezpośredniego związku między migracją a rozwojem, którego potrzebują takie państwa.

1.9

Zauważa, że w wielu wypadkach na władzach lokalnych i regionalnych spoczywa zadanie przyjmowania małoletnich bez opieki oraz udzielania im wsparcia, obejmującego obowiązek zapewnienia mieszkania, opieki społecznej i medycznej oraz edukacji. Władze takie powinny — jeżeli będzie to właściwe — sprzyjać ich integracji zawodowej oraz wykonywać znaczące zadania administracyjno-dokumentacyjne, pokrywając związane z tym koszty.

1.10

Wnosi, by przy zarządzaniu europejskim funduszem na rzecz integracji uwzględniać specyficzne potrzeby władz lokalnych i regionalnych oraz popiera uczestnictwo tych ostatnich w negocjacjach dotyczących programów krajowych oraz związanych z nimi programów operacyjnych.

1.11

Wskazuje na obecną skalę migracji tego typu, na reperkusje dla regionów, które muszą sprostać określonym potrzebom i zapewnić dane usługi, a także na tendencję wzrostową zjawiska na przestrzeni ostatnich lat. Dlatego też władze lokalne i regionalne muszą zostać w pełni włączone w działania mające na celu skuteczne zarządzanie tymi zjawiskami w terenie; przy czym konieczne jest prowadzenie przez władze krajowe bardziej aktywnej polityki ułatwiającej współpracę między władzami lokalnymi i regionalnymi, zwłaszcza w odniesieniu do grup wymagających szczególnego traktowania.

1.12

Podkreśla, że podczas prowadzenia badań do celów niniejszej opinii, mimo że dysponowano niewielkim zakresem danych, oczywisty stał się ogrom pracy włożonej przez właściwe organa administracyjne w poszczególnych państwach. Docenia wysoki poziom profesjonalizmu i etyki zawodowej urzędników, a także wsparcie ze strony organizacji pozarządowych i organizacji zajmujących się ochroną dzieci oraz ich działania w ostatnich latach mające na celu ochronę najbardziej wrażliwych grup, w tym młodych osób ubiegających się o azyl czy ofiar handlu ludźmi.

1.13

Z żalem wskazuje na brak w niektórych państwach członkowskich jednorodnych procedur i struktur w sprawie ochrony małoletnich bez opieki i apeluje do państw członkowskich o możliwie jednolite wdrażanie już istniejących europejskich uregulowań, oraz wyraża żal z powodu podejmowania przypadkowych działań, któremu często towarzyszy konflikt sił pomiędzy różnymi szczeblami władzy, i co pociąga za sobą groźbę rzeczywistej i poważnej dyskryminacji w traktowaniu małoletnich przez różne państwa członkowskie, zwłaszcza zaś na obszarze poszczególnych państw.

1.14

Podkreśla od razu, iż problem małoletnich bez opieki dotyka w największym stopniu regionów, które graniczą z obszarami pochodzenia małoletnich oraz miast i regionów o wyższym stopniu rozwoju gospodarczego i większych możliwościach zatrudnienia. Dlatego też istnieje ryzyko, że nie zostaną dostatecznie uwzględnione trudności w miastach i regionach o dużej gęstości zaludnienia, co będzie mieć bezpośrednie przełożenie na ich zdolności do skutecznej ochrony małoletnich. Podobnie małe i średnie jednostki samorządu lokalnego i regionalnego mają do dyspozycji skromne środki, ograniczające ich możliwości działania.

1.15

Ponownie wyraża rozczarowanie podejściem Komisji i użyciem ostrożnych sformułowań w ostatnich wnioskach: COM(2005) 389 końcowy, COM(2005) 390 końcowy oraz COM(2005) 391 końcowy, w których mówi się o przymusowym powrocie małoletnich bez opieki oraz ofiar handlu ludźmi, bez żadnego wyraźnego ani wiążącego nawiązania do któregokolwiek artykułu europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności czy Międzynarodowej konwencji praw dziecka z 1989 r.

1.16

Uważa za niezbędne zapewnienie usług na poziomie lokalnym i regionalnym, wykonywanych przez wyspecjalizowany personel, odpowiadających szczególnym potrzebom małoletnich bez opieki, osób ubiegających się o azyl oraz ofiar handlu ludźmi, w dużym stopniu zagrożonych dyskryminacją i wykluczeniem społecznym, a także przeprowadzanie kontroli wymierzonych przeciwko nadużyciom prawa i oszustwom, na które narażone są systemy ochrony małoletnich. Proponuje więc co następuje:

2.1.1

Uważa za niewystarczające obecne prawodawstwo na poziomie Unii Europejskiej i w niektórych państwach członkowskich dotyczące małoletnich bez opieki ubiegających się o azyl, dlatego też wzywa do przedsięwzięcia środków, które zrównoważą:

2.1.2

Wzywa do przeprowadzenia natychmiastowej debaty z Radą, Komisją i Parlamentem Europejskim na temat lokalnego podejścia do zagadnienia małoletnich obcokrajowców bez opieki, na podstawie szczegółowej analizy trudności stojących przed władzami lokalnymi i regionalnymi oraz konkretnych propozycji wkładu ze strony tych władz w rozwiązanie problemu, podkreślając potrzebę statystycznych badań tego zjawiska na szczeblu UE. Z tego też powodu Komitet proponuje praktyczne środki na rzecz lepszego zarządzania zaistniałą sytuacją.

2.1.3

Oczekuje, że podczas debaty na szczeblu UE w tak istotnej kwestii, jaką jest zjawisko małoletnich obcokrajowców bez opieki, szczególną uwagę zwróci się na sytuację i rolę społeczności oraz rodzin z kraju pochodzenia.

2.1.4

Ma nadzieję, że wszelkie nowe, planowane środki prawodawcze i polityczne oraz programy działań w odniesieniu do małoletnich bez opieki będą opierały się — nawet w kontekście zarządzania przepływami migracyjnymi — na Międzynarodowej konwencji praw dziecka ONZ z 1989 r., a w szczególności na jej artykule 3, na zasadach zawartych w Traktacie ustanawiającym Unię Europejską, na europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, innych znaczących instrumentach międzynarodowych dotyczących małoletnich bez opieki, oraz iż będą zawsze uwzględniać dobro osób nieletnich, włączając działania mające zapobiegać zrywaniu przez małoletniego więzów ze środowiskiem rodzinnym i kulturowym, oraz przy zapewnieniu maksymalnej ochrony małoletnich zmuszonych do opuszczenia swego kraju z powodów ideologicznych lub religijnych.

2.2.1

Wzywa do zapewnienia szerszej świadomości problemu na poziomie Unii Europejskiej oraz utrzymuje, że część najnowszej legislacji pomija potrzebę ochrony praw małoletnich bez opieki. Wskutek braku w niektórych państwach członkowskich jednorodnej procedury na szczeblu krajowym, władze lokalne i regionalne zmuszone są wziąć na siebie odpowiedzialność za zarządzanie tym zjawiskiem na szczeblu lokalnym, a także związane z tym obciążenia finansowe.

2.2.2

Stwierdza pilną potrzebę ustanowienia wspólnego i spójnego podejścia do zagadnienia małoletnich bez opieki w kontekście zjawiska migracji. Podejście to powinno uwzględniać nadzwyczaj delikatną naturę kwestii nieletnich i ochrony ich praw oraz istotną rolę społeczności kraju pochodzenia i domu rodzinnego, a także konieczność szczególnego uwzględnienia roli władz lokalnych i regionalnych odpowiedzialnych za przyjmowanie i zapewnienie opieki społecznej.

2.2.3

Wzywa do zwrócenia uwagi na działania organów wymiaru sprawiedliwości dla nieletnich wobec małoletnich obcokrajowców bez opieki ze względu na potencjalne zagrożenie dyskryminacją i wykluczeniem społecznym, uwzględniając ewentualną możliwość powrotu małoletniego do rodziny pochodzenia.

2.3.1

Przyjmuje z zadowoleniem, że na poziomie UE podejmuje się coraz więcej środków w celu zarządzania migracją. Działania podejmowane wyłącznie w ramach kompetencji poszczególnych państw członkowskich nie byłyby odpowiednie ze względu na złożony związek między wieloaspektowymi strategiami zarządzania przepływami migracyjnymi a rolą władz lokalnych i regionalnych odpowiedzialnych za przyjmowanie oraz integrację społeczną grup wymagających szczególnego traktowania, włącznie z ofiarami handlu ludźmi, osobami ubiegającymi się o azyl czy małoletnimi obcokrajowcami bez opieki.

2.3.2

Wzywa do pełnego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych w celu skutecznego zarządzania omawianym zjawiskiem na szczeblu lokalnym, zwłaszcza w odniesieniu do grup wymagających szczególnego traktowania. Istotne jest także osiągnięcie komplementarności i współpracy między wszystkimi organizacjami pozarządowymi działającymi w tej dziedzinie, tak aby skoordynować wszystkie działania z odpowiednimi organami rządowymi, chyba, że byłoby to niezgodne z nadrzędnym dobrem małoletniego. W sytuacjach kryzysowych dialog i mechanizmy koordynacji powinny być ustanowione już na wczesnym etapie kryzysu i stosowane przez cały proces. Takiego podejścia wymaga skala, którą przyjęła obecnie migracja tego typu, reperkusje dla regionów pod względem konieczności sprostania specyficznym potrzebom i dostarczenia określonych usług, a także tendencja wzrostowa zjawiska na przestrzeni ostatnich lat. Wnosi ponadto, by na tej podstawie opracowano analizę prognostyczną.

2.3.3

Komitet Regionów uważa więc za konieczne: