Broń masowego rażenia: zwalczanie rozprzestrzeniania

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Decyzja (WPZiB) 2017/809 w sprawie wdrożenia rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 1540 (2004) w sprawie nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia

JAKIE SĄ CELE DECYZJI?

Decyzja, która jest zgodna z unijną strategią przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia z 2003 r., wspiera wdrażanie rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 1540. Nawiązuje ona do szeregu podobnych decyzji przyjętych w 2006 r., w 2008 r. oraz w 2013 r.

Strategia UE ma na celu zapobieganie tworzeniu, powstrzymywanie, wstrzymywanie i eliminowanie, w miarę możliwości, programów rozprzestrzeniania broni masowego rażenia (BMR) na całym świecie. Poniżej wymieniono podstawowe zasady strategii opracowanej w 2003 r.

Wzmocnienie międzynarodowych mechanizmów powstrzymujących rozprzestrzenianie broni masowego rażenia oraz usprawnienie systemów weryfikacji naruszania norm ustanowionych przez traktaty wielostronne.
Promowanie stabilnego środowiska regionalnego i międzynarodowego poprzez wzmacnianie programów ukierunkowanych na pomoc w rozbrojeniu oraz włączenie celu, jakim jest nierozprzestrzenianie, do wszelkich politycznych, dyplomatycznych i ekonomicznych działań UE.
Ścisła współpraca z kluczowymi partnerami, takimi jak Stany Zjednoczone, Rosja czy NATO, oraz z innymi współpracującymi państwami trzecimi.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Rada stale monitoruje tę strategię, a co sześć miesięcy otrzymuje sprawozdania dotyczące postępów.

Strategię wdraża się za pomocą takich projektów i działań jak:

wsparcie haskiego kodeksu postępowania – zbioru zasad przeciwko rozprzestrzenianiu rakiet balistycznych (decyzja 2014/913/WPZiB),
wsparcie dla Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej (decyzja 2015/259/WPZiB),
europejska sieć niezależnych ośrodków analitycznych zajmujących się nierozprzestrzenianiem (decyzja 2010/430/WPZiB),
wsparcie działań Światowej Organizacji Zdrowia w zakresie bezpieczeństwa biologicznego i ochrony biologicznej (decyzja 2013/668/WPZiB).

W 2008 r. UE przyjęła nowe kierunki działań na rzecz zwalczania rozprzestrzeniania BMR. Zostały one opracowane w celu zwiększenia skuteczności strategii z 2003 r. poprzez, na przykład, zwiększenie świadomości w instytucjach naukowych, akademickich i finansowych oraz opracowanie środków w celu powstrzymania przekazywania wiedzy na temat BMR niepożądanym stronom. Przypomniano w nich znaczenie strategii z 2003 r., zasad warunkujących działania UE (skuteczna wielostronność, zapobieganie i współpraca międzynarodowa) oraz ich rolę odnośnie do pomocy we wdrażaniu rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 1540.

Zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1540 jej sygnatariusze powstrzymują się od zapewniania jakiegokolwiek wsparcia podmiotom niepaństwowym* w odniesieniu do:

opracowywania,
nabywania,
wytwarzania,
posiadania,
transportowania,
przekazywania lub wykorzystywania

broni jądrowej, chemicznej lub biologicznej i środków przenoszenia tych rodzajów broni.

W 2011 r. Rada Bezpieczeństwa przyjęła rezolucję nr 1977, w której potwierdzono, że rozprzestrzenianie broni jądrowej, chemicznej i biologicznej oraz środków przenoszenia tych rodzajów broni stanowi zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa na świecie. Na je mocy przedłużono do 2021 r. mandat Komitetu 1540, którego zadanie polega na aktywnej współpracy z państwami i właściwymi organizacjami międzynarodowymi, regionalnymi i subregionalnymi w celu wspierania wymiany doświadczeń i skutecznych praktyk w obszarach objętych rezolucją RBONZ nr 1540.

W decyzji wskazano, że UE wspiera – zgodnie ze swoją strategią dotyczącą BMR – cel polegający na zwiększaniu roli Rady Bezpieczeństwa ONZ oraz pogłębianiu przez nią wiedzy fachowej z myślą o stawieniu czoła wyzwaniom związanym z rozprzestrzenianiem. W wymiarze praktycznym wsparcie to przybiera formę warsztatów subregionalnych, wizytacji krajów, posiedzeń, imprez, szkoleń oraz przedsięwzięć w zakresie public relations. Biuro ds. Rozbrojenia Sekretariatu ONZ jest odpowiedzialne za techniczne wdrażanie projektów. W stosownych przypadkach współpracuje ono przy tym z Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Unią Afrykańską, Organizacją Państw Amerykańskich oraz Ligą Państw Arabskich.

KONTEKST

Więcej informacji:

Działania UE podejmowane z myślą o zwalczaniu rozprzestrzeniania BMR (Europejska Służba Działań Zewnętrznych).

KLUCZOWE POJĘCIA

Podmioty niepaństwowe: osoby fizyczne lub organizacje mające znaczące wpływy polityczne, które nie są jednak powiązane z żadnym konkretnym państwem.

GŁÓWNY DOKUMENT

Decyzja Rady (WPZiB) 2017/809 z dnia 11 maja 2017 r. wspierająca wdrożenie rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 1540 (2004) w sprawie nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia (Dz.U. L 121 z 12.5.2017, s. 39–44)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja Rady (WPZiB) 2015/259 z dnia 17 lutego 2015 r. w sprawie wsparcia działań Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW) w ramach wprowadzania w życie strategii UE przeciwko rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia (Dz.U. L 43 z 18.2.2015, s. 14–28)

Decyzja Rady 2014/913/WPZiB z dnia 15 grudnia 2014 r. w sprawie wsparcia Haskiego kodeksu postępowania i nierozprzestrzeniania rakiet balistycznych w ramach wprowadzania w życie strategii UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia (Dz.U. L 360 z 17.12.2014, s. 44–52)

Decyzja Rady 2013/668/WPZiB z dnia 18 listopada 2013 r. wspierająca działania Światowej Organizacji Zdrowia w zakresie bezpieczeństwa biologicznego i ochrony biologicznej w ramach strategii Unii Europejskiej przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia (Dz.U. L 310 z 20.11.2013, s. 13–19)

Decyzja Rady 2013/391/WPZiB z dnia 22 lipca 2013 r. wspierająca praktyczne wdrożenie rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 1540 (2004) w sprawie nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia (Dz.U. L 198 z 23.7.2013, s. 40–44)

Kolejne zmiany decyzji 2013/391/WPZiB zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Decyzja Rady 2010/430/WPZiB z dnia 26 lipca 2010 r. ustanawiająca europejską sieć niezależnych ośrodków analitycznych zajmujących się nieproliferacją, wspierających realizację strategii UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia (Dz.U. L 202 z 4.8.2010, s. 5–9)

Wspólne działanie Rady 2008/368/WPZiB z dnia 14 maja 2008 r. wspierające wdrożenie rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 1540 (2004) w ramach realizacji strategii UE przeciwko rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia (Dz.U. L 127 z 15.5.2008, s. 78–83)

Wspólne działanie Rady 2006/419/WPZiB z dnia 12 czerwca 2006 r. wspierające wdrożenie rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 1540 (2004) w ramach realizacji strategii UE przeciwko rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia (Dz.U. L 165 z 17.6.2006, s. 30–34)

Strategia UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia z dnia 10 grudnia 2003 r. (dok. 15708/03 – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej)

Ostatnia aktualizacja: 02.03.2018