Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach — Frontex

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 ustanawiające Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach

STRESZCZENIE

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZEGO ROZPORZĄDZENIA?

Niniejsze rozporządzenie ustanawia Frontex, Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej.

Rozporządzenie (UE) nr 1168/2011 zmienia pierwotny dokument w celu poprawy zintegrowanego zarządzania granicami zewnętrznymi UE i zwiększenia współpracy pomiędzy krajowymi strażami granicznymi.

Kolejna zmiana, wprowadzona rozporządzeniem (UE) nr 656/2014, ustanawia zasady ochrony zewnętrznych granic morskich UE w kontekście współpracy operacyjnej koordynowanej przez Frontex.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Zadania

Główne zadania Agencji Frontex obejmują:

• planowanie i koordynację wspólnych działań i szybkich działań na granicy przeprowadzanych przez Agencję z wykorzystaniem pracowników i wyposażenia krajów UE na granicach zewnętrznych na morzu, lądzie i w powietrzu,
• koordynowanie wspólnych działań dotyczących powrotów obywateli krajów spoza UE i strefy Schengen* odmawiających dobrowolnego wyjazdu,
• sporządzanie wspólnych standardów i narzędzi treningowych dla krajowych służb granicznych,
• przeprowadzanie analiz ryzyka (mających na celu poprawę zintegrowanego zarządzania granicami zewnętrznymi UE),
• wspomaganie krajów strefy Schengen wymagających zwiększonej pomocy technicznej i operacyjnej na granicach zewnętrznych (np. pomoc humanitarna i akcje ratunkowe na morzu lub w wypadku nieproporcjonalnej presji na granicach),
• rozwijanie zdolności szybkiego reagowania angażujących europejskie zespoły straży granicznej (patrz niżej) oraz bazy danych dostępnego wyposażenie i zasobów, które należy rozmieścić w sytuacji kryzysowej.

Wyposażenie

Frontex może kupować lub wynajmować własne wyposażenie do kontrolowania granic (samochody, statki, helikoptery itd.) lub kupować je wspólnie z krajami UE.

Plan operacyjny

Plan operacyjny (sporządzany przed wspólnymi działaniami, szybkimi interwencjami na granicy i projektami pilotażowymi) powinien obejmować wszystkie aspekty danego działania, takie jak:

• zadania i zakres odpowiedzialności,
• skład zespołów,
• ustalenia dotyczące dowodzenia i kierowania (np. nazwiska i stopnie strażników granicznych kraju przyjmującego odpowiedzialnych za współpracę z Agencją Frontex i z zaproszonymi funkcjonariuszami z innych krajów UE pracujących nad wspólnymi działaniami),
• ocena i zgłaszanie incydentów oraz właściwa jurysdykcja (np. w wypadku działań morskich) itd.

Europejskie zespoły straży granicznej

Europejskie zespoły straży granicznej są rozmieszczane w ramach wspólnych działań, szybkich interwencji na granicy i projektów pilotażowych koordynowanych przez Frontex.

Składają się one z funkcjonariuszy straży granicznej krajów UE, ekspertów z różnych dziedzin zarządzania granicami, takimi jak:

• kontrole graniczne,
• ochrona granic lądowych i morskich,
• identyfikacja specjalistów od fałszowania dokumentów,
• identyfikacja obywatelstwa nielegalnych migrantów.

Współpraca

Frontex może współpracować z Europolem, Europejskim Urzędem Wsparcia w dziedzinie Azylu, Agencją Praw Podstawowych UE, z instytucjami krajów spoza UE i organizacjami międzynarodowymi, jak na przykład Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców czy Międzynarodowa Organizacja do spraw Migracji (IOM).

EUROSUR

W 2013 r. na mocy oddzielnego rozporządzenia europejski system nadzorowania granic (EUROSUR) rozpoczął swoją działalność. Jest to system wymiany informacji mający na celu poprawę zarządzania zewnętrznymi granicami UE. Wspiera on kraje UE poprzez:

• zwiększanie świadomości i zdolności reagowania w zwalczaniu przestępczości transgranicznej,
• rozwiązywanie problemów związanych z nielegalną migracją,
• zapobieganie stratom życia migrantów na morzu.

Frontex odgrywa istotną rolę w zestawianiu i analizowaniu europejskiego obrazu sytuacji, będącego przeglądem najświeższych zdarzeń z granic UE, co może pomagać w wykrywaniu ciągle zmieniających się szlaków i metod stosowanych przez sieci przestępcze.

OD KIEDY NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie od 1 maja 2005 r.

KONTEKST

Agencja Frontex funkcjonuje od 2005 r. Jej siedziba znajduje się w Warszawie.

W kontekście europejskiego programu w zakresie migracji w grudniu 2015 r. Komisja Europejska przedłożyła wniosek o utworzenie Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej. Agencja ta ma zostać utworzona przez Frontex i władze krajów UE odpowiedzialne za zarządzanie granicami. Pozwoli ona na poprawę zintegrowanego zarządzania granicami zewnętrznymi UE.

KLUCZOWE POJĘCIE

* Kraje strefy Schengen: Kraje Europy, które podpisały porozumienie o zniesieniu kontroli granicznych i zezwoleniu na swobodny przepływ wszystkich obywateli krajów sygnatariuszy, innych krajów UE i niektórych krajów spoza UE.

Do krajów strefy Schengen zalicza się: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Islandia, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry i Włochy.

AKT

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 z dnia 26 października 2004 r. ustanawiające Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. L 349 z 25.11.2004, s. 1–11)

Kolejne zmiany do rozporządzenia Rady (WE) nr 2007/2004 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Niniejszy tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentalną.

AKTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1052/2013 z dnia 22 października 2013 r. ustanawiające europejski system nadzorowania granic (EUROSUR) (Dz.U. L 295 z 6.11.2013, s. 11–26)

Ostatnia aktualizacja: 02.05.2016