Rynek wewnętrzny i pomoc państwa – kolejowy i drogowy transport pasażerski
STRESZCZENIE DOKUMENTU:
Rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego
JAKI JEST CEL ROZPORZĄDZENIA?
- Rozporządzenie znane jako rozporządzenie w sprawie zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych określa warunki, na podstawie których organy publiczne mogą przyznać podmiotom świadczącym usługi rekompensatę lub wyłączne prawa do świadczenia usług użyteczności publicznej w zakresie transportu publicznego, które w przeciwnym przypadku nie byłyby opłacalne. Poprzez ustanowienie zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych organy dążą do zapewnienia pasażerom dostępu do bezpiecznych, sprawnych, atrakcyjnych i charakteryzujących się wysoką jakością usług transportu pasażerskiego.
- Na mocy tego rozporządzenia uchylone zostaje rozporządzenie (WE) nr 1191/69 oraz rozporządzenie (EWG) nr 1107/70. Rozporządzenie zostało ostatnio zmienione rozporządzeniem (UE) 2016/2338.
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
Rozporządzenie w sprawie zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych określa:
- zobowiązanie organów do zawarcia umów o świadczenie usług publicznych w przypadku gdy
- przyznają wyłączne prawa, które upoważniają podmiot świadczący usługi w zakresie transportu publicznego do świadczenia niektórych usług publicznych w zakresie transportu pasażerskiego na danej trasie, w danej sieci lub na danym obszarze z wyłączeniem innych takich podmiotów świadczących usługi lub
- przyznają rekompensatę podmiotom świadczącym usługi w zakresie transportu publicznego na pokrycie kosztów poniesionych z tytułu świadczenia usług publicznych;
- zasady dotyczące sposobu udzielania zamówienia prowadzącego do zawarcia umowy o świadczenie usług publicznych;
- zasady dotyczące sposobu obliczania wysokości rekompensaty.
Zakres
Rozporządzenie ma zastosowanie do autobusowego lub kolejowego transportu pasażerskiego. Państwa członkowskie mogą jednak stosować niniejsze rozporządzenie do publicznego pasażerskiego transportu wodnego śródlądowego oraz na krajowych wodach terytorialnych.
Umowy o świadczenie usług publicznych oraz zasady ogólne
- Organ właściwy dla danego obszaru zawiera umowę o świadczenie usług publicznych przyznającą danemu podmiotowi wyłączne prawo lub rekompensatę w zamian za świadczenie usług w zakresie transportu publicznego.
- Zobowiązania dotyczące stosowania taryf maksymalnych dla wszystkich lub niektórych kategorii pasażerów mogą zostać nałożone również na podstawie zasad ogólnych, które mają zastosowanie do wszystkich podmiotów w sposób niedyskryminacyjny.
- Organ przyznaje rekompensatę, aby zrównoważyć wpływ zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych na koszty i przychody podmiotów.
- Umowy o świadczenie usług publicznych (oraz zasady ogólne) określają:
- zobowiązania z tytułu świadczenia usług publicznych, które mają zostać zrealizowane;
- zasady obliczania rekompensaty oraz rodzaj i zakres wszelkich praw wyłącznych;
- obowiązek unikania nadmiernych rekompensat;
- zasady podziału kosztów związanych ze świadczeniem usług (koszty personelu, energia, infrastruktura, tabor kolejowy, konserwacja, itd.) powinny być podzielone;
- zasady podziału dochodów ze sprzedaży biletów (czy może je zatrzymać podmiot świadczący usługi publiczne, czy mają być przekazywane właściwym organom lub dzielone pomiędzy obie strony).
- Okres obowiązywania umów o świadczenie usług publicznych nie przekracza dziesięciu lat w przypadku usług autokarowych i autobusowych oraz piętnastu lat w przypadku transportu kolejowego i innych środków transportu szynowego.
Udzielanie zamówień prowadzących do zawarcia umów o świadczenie usług publicznych
- Umowy o świadczenie usług publicznych udzielane są zgodnie z zasadami ustalonymi w niniejszym rozporządzeniu. Jednakże w przypadku udzielania zamówień na niektóre usługi w zakresie autobusowego lub tramwajowego transportu pasażerskiego mają zastosowanie procedury udzielania zamówień publicznych zgodnie z dyrektywą 2014/25/WE (zob. streszczenie dokumentu „Zamówienia publiczne podmiotów działających w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych”) i dyrektywą 2014/24/WE (zob. streszczenie dokumentu „Zamówienia publiczne – ustanowienie przejrzystych zasad podstawowych”).
- Zasadniczo właściwe organy udzielają zamówień prowadzących do zawarcia umów o świadczenie usług publicznych w oparciu o przejrzyste i niedyskryminacyjne procedury.
- Zobowiązanie do udzielania zamówień prowadzących do zawarcia umów w oparciu o procedurę konkurencyjną nie ma jednak zastosowania do:
- sytuacji, w której organ lokalny samodzielnie świadczy usługi w zakresie transportu publicznego lub przydziela je wewnętrznemu podmiotowi świadczącemu usługi w zakresie transportu (odrębny organ podlegający kontroli organu lokalnego, analogicznej do kontroli, jaką sprawują one nad własnymi służbami);
- sytuacji, w której wartość przedmiotu umowy jest niewielka
- średniej wartości rocznej szacowanej na mniej niż 1 mln EUR lub
- wymiaru usług publicznych w zakresie transportu pasażerskiego wynoszącego mniej niż 300 000 kilometrów rocznie;
- sytuacji, w której podjęto środki nadzwyczajne lub narzucono umowy w odpowiedzi na rzeczywiste lub potencjalne zakłócenia.
Umowy o świadczenie usług publicznych w sektorze kolejowym
W drodze rozporządzenia (UE) 2016/2338 zmieniono niniejsze rozporządzenie poprzez wprowadzenie zasady konkurencyjnego udzielania zamówień również w odniesieniu do umów o świadczenie usług publicznych w sektorze kolejowym, które poprzednio były z niego wyłączone. Aby umożliwić organom i podmiotom przyjęcie nowych zasad, zezwolono na długie okresy przejściowe.
Bezpośrednie udzielenie zamówienia prowadzące do zawarcia umów o świadczenie usług kolejowych nadal jest możliwe w nadzwyczajnych i ściśle określonych okolicznościach, w szczególności w sytuacji gdy:
- jest to uzasadnione strukturalnymi i geograficznymi cechami rynku i sieci (rozmiar, cechy dotyczące zapotrzebowania, złożoność sieci, izolacja techniczna i geograficzna, rodzaj usług); oraz
- prowadziłoby to do poprawy jakości usług lub ich opłacalności lub do obu, w porównaniu z poprzednią umową;
- wartość przedmiotu umowy jest niewielka
- średnia wartość roczna szacowana jest na mniej niż 7,5 mln EUR lub
- mniej niż 500 000 kilometrów.
Okres przejściowy
Bezwarunkowe, bezpośrednie udzielenie zamówienia prowadzące do zawarcia umów o świadczenie usług kolejowych przestanie być możliwe z dniem 25 grudnia 2023 r.
OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?
Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie od dnia 3 grudnia 2009 r., z wyjątkiem art. 5 dotyczącego udzielania zamówień prowadzących do zawarcia umów o świadczenie usług publicznych, który ma zastosowanie od dnia 3 grudnia 2019 r.
KONTEKST
Więcej informacji:
GŁÓWNY DOKUMENT
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1370/2007 z dnia 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz.U. L 315 z 3.12.2007, s. 1–13)
Kolejne zmiany rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.
DOKUMENTY POWIĄZANE
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji (Dziennik Urzędowy L 94 z 28.3.2014, s. 1–64)
Zobacz tekst skonsolidowany.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dziennik Urzędowy L 94 z 28.3.2014, s. 65–242)
Zobacz tekst skonsolidowany.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 243–374)
Zobacz tekst skonsolidowany.
Komunikat Komisji w sprawie wytycznych interpretacyjnych w odniesieniu do rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego (Dz.U. L 92 z 29.3.2014, s. 1–21)
Ostatnia aktualizacja: 01.10.2019