Przestępstwa i kary – nielegalny handel narkotykami

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Decyzja ramowa 2004/757/WSiSW – minimalne przepisy w zakresie przestępstw i kar w dziedzinie nielegalnego handlu narkotykami

JAKIE SĄ CELE DECYZJI?

Jej celem jest zwalczanie handlu narkotykami, tak aby ograniczyć podaż i używanie narkotyków (zdefiniowane w „kluczowych zagadnieniach” poniżej).

Określono w niej minimalne zasady, których należy przestrzegać, oraz minimalne kary, które mają być stosowane przez państwa UE.

Zawiera wykaz czynów karalnych związanych z handlem narkotykami i zobowiązuje państwa UE do podjęcia środków przeciwko osobom zamieszanym w ten proceder.

Decyzja ramowa została zmieniona dyrektywą (UE) 2017/2103 w celu ograniczenia dostępności nowych substancji psychoaktywnych* poprzez wprowadzenie środków pozwalających na skuteczniejsze podejmowanie działań na szczeblu unijnym. Zmiana wchodzi w pełni w życie z dniem 23 listopada 2018 r.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Przestępstwa

Decyzja ramowa zobowiązuje każde państwo UE do podjęcia niezbędnych środków w celu ukarania wszystkich umyślnych czynów związanych z handlem narkotykami i półproduktami*.

Decyzja definiuje „narkotyk” jako substancję objętą Jednolitą konwencją Narodów Zjednoczonych (ONZ) o środkach odurzających z 1961 r. zmienioną protokołem z 1972 r. lub objętą Konwencją Narodów Zjednoczonych o substancjach psychotropowych z 1971 r. Gdy zmiana decyzji ramowej wejdzie w życie w listopadzie 2018 r., definicja narkotyków obejmie również wszystkie substancje wymienione w załączniku do zmienionej decyzji.

Czynności związane z handlem narkotykami obejmują produkcję, wytwarzanie, sporządzanie wyciągów, sprzedaż, przewożenie, przywóz i wywóz. Pod uwagę brane są również posiadanie i zakup w celu zaangażowania się w działalność związaną z handlem narkotykami, podobnie jak wytwarzanie, przewóz lub rozprowadzanie półproduktów. Podżeganie do handlu narkotykami, pomocnictwo w takich działaniach oraz usiłowanie handlu narkotykami są również uważane za przestępstwa.

Niniejsza decyzja ramowa nie obejmuje jednak działań związanych z handlem narkotykami do calów konsumpcji własnej.

Włączenie nowych substancji psychoaktywnych do definicji „narkotyku” (obowiązującej od 23 listopada 2018 r.).

Dyrektywa (UE) 2017/2103 wprowadza procedurę włączania nowych substancji psychoaktywnych do definicji „narkotyku”. Komisji Europejskiej przyznaje się uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych w celu dodania nowych substancji psychoaktywnych do wykazu zawartego w załączniku. Zastąpi to obecną praktykę sporządzania wykazów nowych substancji psychoaktywnych decyzją wykonawczą Rady (UE) 2017/2170 na mocy decyzji Rady 2005/387/WSiSW.

Rozważając, czy dodać nową substancję do wykazu, Komisja musi wziąć pod uwagę, czy:

Ponadto Komisja musi ocenić, czy szkody społeczne wyrządzone przez nową substancję psychoaktywną jednostkom i społeczeństwu są poważne oraz czy działalność przestępcza, w tym przestępczość zorganizowana związana z nową substancją psychoaktywną ma charakter systematyczny, wiąże się ze znacznymi nielegalnymi korzyściami lub pociąga za sobą znaczne koszty gospodarcze.

W celu wsparcia procesu podejmowania decyzji przez Komisję Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA) przygotuje sprawozdanie z oceny ryzyka, które obejmie wszystkie te elementy.

Równocześnie z przyjęciem dyrektywy (UE) 2017/2103 UE przyjęła rozporządzenie (UE) 2017/2101 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1920/2006 w sprawie wymiany informacji i systemu wczesnego ostrzegania oraz procedur oceny ryzyka w odniesieniu do nowych substancji psychoaktywnych. Rozporządzenie wejdzie w pełni w życie z dniem 23 listopada 2018 r.

Odpowiedzialność osób prawnych

Państwa UE muszą podjąć środki w celu w celu ustanowienia odpowiedzialności osób prawnych (na przykład przedsiębiorstw) za przestępstwa związane z handlem narkotykami i półproduktami, jak również za pomocnictwo w takich działaniach, podżeganie do nich lub usiłowanie ich podjęcia. Używane tu pojęcie osób prawnych nie obejmuje państw lub innych instytucji publicznych wykonujących jego prawa oraz organizacji.

Organizacja ponosi odpowiedzialność, jeśli przestępstwo zostało popełnione przez osobę zajmującą w niej kierownicze stanowisko. Ponosi ona również odpowiedzialność za niedociągnięcia w nadzorze lub kontroli. Odpowiedzialność osób prawnych nie wyklucza jednak postępowania karnego przeciwko osobom fizycznym.

Sankcje

Państwa UE muszą podjąć niezbędne środki w celu zapewnienia, by przestępstwa podlegały skutecznym, proporcjonalnym i odstraszającym karom.

Jeżeli przestępstwo zostało popełnione w całości lub w części na terytorium państwa UE, państwo to musi podjąć środki, pod warunkiem że przestępca jest jednym z jego obywateli lub że przestępstwo zostało popełnione na korzyść osoby prawnej mającej siedzibę na jego terytorium.

Maksymalne kary za przestępstwa związane z handlem narkotykami muszą wynosić co najmniej od 1 roku do 3 lat pozbawienia wolności.

Jednakże maksymalne kary muszą zostać zwiększone do co najmniej 5 do 10 lat pozbawienia wolności w przypadku gdy przestępstwo:

Państwa UE muszą również podjąć niezbędne środki w celu konfiskaty substancji będących przedmiotem przestępstw.

Jednakże kary mogą zostać zmniejszone, jeśli przestępca zrzeknie się swoich nielegalnych działań i udzieli organom administracyjnym lub prawnym informacji, które pomogą zidentyfikować innych przestępców.

Sankcje dla osób prawnych muszą obejmować grzywny za przestępstwa karne lub inne. Można również nałożyć inne sankcje, w tym objąć przedsiębiorstwo nadzorem sądowym lub zamknąć je tymczasowo lub na stałe.

OD KIEDY DECYZJA MA ZASTOSOWANIE?

Decyzja ma zastosowanie od dnia 12 listopada 2004 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

KLUCZOWE POJĘCIA

Nowa substancja psychoaktywna: oznacza substancję w postaci czystej lub w postaci preparatu nieobjętą Jednolitą konwencją ONZ o środkach odurzających z 1961 r. (zmienioną protokołem z 1972 r.) lub Konwencją Narodów Zjednoczonych o substancjach psychotropowych z 1971 r., a która może stanowić porównywalne zagrożenie dla zdrowia publicznego jak substancje wymienione w tych konwencjach.
Półprodukt: oznacza każdą substancję wymienioną w prawodawstwie wspólnotowym, powodującą konieczność wykonania obowiązków nałożonych przez art. 12 Konwencji Narodów Zjednoczonych o zwalczaniu nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi z dnia 20 grudnia 1988 r.

GŁÓWNY DOKUMENT

Decyzja ramowa Rady 2004/757/WSiSW z dnia 25 października 2004 r. ustanawiająca minimalne przepisy określające znamiona przestępstw i kar w dziedzinie nielegalnego handlu narkotykami (Dz.U. L 335 z 11.11.2004, s. 8–11)

Kolejne zmiany do dyrektywy 2004/757/WSiSW zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja wykonawcza Rady (UE) 2017/2170 z dnia 15 listopada 2017 r. w sprawie poddania nowej substancji psychoaktywnej N-[1-(2-fenyloetylo)-4-piperydynylo]-N-fenylofurano-2-karboksyamidu (furanylfentanylu) środkom kontroli (Dz.U. L 306 z 22.11.2017, s. 19–20)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2103 z dnia 15 listopada 2017 r. zmieniającą decyzję ramową Rady 2004/757/WSiSW w celu włączenia nowych substancji psychoaktywnych do definicji „narkotyku” i uchylającą decyzję Rady 2005/387/WSiSW (Dz.U. L 305 z 21.11.2017, s. 12–18)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2101 z dnia 15 listopada 2017 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1920/2006 w zakresie wymiany informacji, systemu wczesnego ostrzegania oraz procedury oceny zagrożeń w odniesieniu do nowych substancji psychoaktywnych (Dz.U. L 305 z 21.11.2017, s. 1–7)

Rozporządzenie (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1920/2006 z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (wersja przekształcona) (Dz.U. L 376 z 27.12.2006, s. 1–13)

Ostatnia aktualizacja: 20.02.2018