Obowiązki wizowe dla obywateli państw trzecich

W niniejszym rozporządzeniu wymieniono państwa spoza Unii Europejskiej (EU), których obywatele muszą posiadać wizę lub są zwolnieni z obowiązku wizowego podczas przekraczania zewnętrznej granicy UE.

AKT

Rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca 2001 r. wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu.

STRESZCZENIE

Rozporządzenie (WE) nr 539/2001 ustanawia obowiązki wizowe i zwolnienia z tych obowiązków dla osób niebędących obywatelami UE i wjeżdżających na jej teren na pobyt krótkotrwały. Przewiduje ono też odstępstwa od obowiązku wizowego i zniesienie obowiązku wizowego, których państwa UE mogą udzielić określonej kategorii osób.

LISTA POZYTYWNA I NEGATYWNA

Rozporządzenie przewiduje wspólną listę państw, których obywatele muszą posiadać wizę podczas przekraczania zewnętrznej granicy państwa członkowskiego (załącznik I lub lista negatywna). Rozporządzenie określa też państwa, których obywatele wyłączeni są z obowiązku wizowego (załącznik II - lista pozytywna).

Listy te są regularnie aktualizowane kolejnymi zmianami rozporządzenia (WE) nr 539/2001.

Decyzje odnośnie do zmian w listach podejmowane są na podstawie indywidualnej oceny państw spoza UE, biorąc pod uwagę takie kryteria jak nielegalna imigracja, porządek oraz bezpieczeństwo publiczne, korzyści gospodarcze (turystyka i handel zagraniczny), stosunki zewnętrzne, w tym względy przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności, oraz spójność i wzajemność regionalna. Decyzje te podejmowane są niekiedy w wyniku zakończonych sukcesem negocjacji w sprawie liberalizacji systemu wizowego z zainteresowanymi państwami trzecimi.

WIZA KRÓTKOTERMINOWA

Zasadniczo wiza krótkoterminowa wydana przez którekolwiek z państw strefy Schengen upoważnia jej posiadacza do przemieszczania się po 26 państwach strefy Schengen na pobyt nie dłuższy niż 90 dni w dowolnym 180-dniowym okresie.

Wizy na pobyt przekraczający ten okres podlegają procedurom krajowym.

Dodatkowo rozporządzenie stanowi, że obowiązki wizowe uchylane są w przypadku:

• osób niebędących obywatelami UE i posiadających zezwolenie na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego,
• uczniów niebędących obywatelami UE i zamieszkujących na stałe w państwie członkowskim, podróżujących ze szkołą celem odbycia wycieczki szkolnej,
• osób ze statusem uchodźcy oraz bezpaństwowców posiadających dokument podróży wydany przez państwo członkowskie, w którym zamieszkują na stałe.

ODSTĘPSTWA OD OBOWIĄZKU WIZOWEGO

Państwo członkowskie może odstąpić od obowiązku wizowego lub znieść taki obowiązek w odniesieniu do określonej kategorii osób, czyli na przykład posiadaczy paszportów dyplomatycznych, paszportów dla osób pełniących obowiązki oficjalne oraz innych paszportów oficjalnych, cywilnych załóg samolotów i statków lub załogi i obsługi lotu odbywających loty w ramach misji awaryjnych lub ratunkowych.

Inne szczególne przypadki odstępstw opisane są w rozporządzeniu.

MECHANIZM WZAJEMNOŚCI

Wprowadzenie obowiązku wizowego dla obywateli jednego z państw członkowskich lub większej ich liczby przez państwo spoza UE znajdujące się na pozytywnej liście powoduje uruchomienie mechanizmu. W takim przypadku zainteresowane państwo członkowskie powiadamia Komisję i Radę, po czym wdrażane są określone procedury mające na celu przywrócenie ruchu bezwizowego. Jeśli państwo wprowadzające obowiązek wizowy utrzymuje go przez sześć miesięcy od publikacji powiadomienia o sytuacji braku wzajemności, Komisja może zaproponować, jako środek wzajemnego oddziaływania, czasowe przywrócenie obowiązku wizowego, obejmujące określone kategorie obywateli tego państwa. Ten szczególny mechanizm wzajemności ma zastosowanie do UE jako całości. Stąd, jeśli państwo spoza UE obejmuje obowiązkiem wizowym obywateli danego państwa UE, nastąpić może wspólna odpowiedź UE ze strony wszystkich państw członkowskich.

MECHANIZM ZAWIESZAJĄCY

W ściśle określonych warunkach i po dokonaniu wnikliwej oceny przez Komisję inny mechanizm zezwala na tymczasowe przywrócenie obowiązku wizowego dla obywateli państw spoza UE, w przypadku gdy zaistnieje sytuacja kryzysowa spowodowana naruszeniem ruchu bezwizowego przez obywateli państwa spoza UE znajdującego się na liście pozytywnej, prowadząca do znacznego i nagłego wzrostu liczby:

• bezzasadnych wniosków o udzielenie azylu,
• nielegalnych imigrantów lub
• odrzuconych wniosków o readmisję.

Ostatnia aktualizacja: 12.08.2014