Kodeks wizowy

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (WE) nr 810/2009 ustanawiające kodeks wizowy UE

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

• Ustanawia się w nim tryb i warunki wydawania wiz krótkoterminowych na pobyt w strefie Schengen nieprzekraczający 90 dni w dowolnym okresie 180 dni.
• Ponadto rozporządzenie zawiera przepisy dotyczące tranzytowych wiz lotniskowych.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Tryb i warunki wydawania wiz

Państwo członkowskie Unii Europejskiej (UE), którego terytorium stanowi jedyne lub główne miejsce docelowe wizyty, odpowiada za rozpatrzenie wniosku wizowego. Jeśli nie można określić głównego miejsca docelowego, za rozpatrzenie wniosku odpowiada państwo wjazdu na terytorium strefy Schengen.

Wnioski

• Wniosek wizowy składa osoba ubiegająca się o wizę, akredytowany pośredniczący podmiot komercyjny lub instytucja lub stowarzyszenie zawodowe, kulturalne, sportowe lub edukacyjne działające w imieniu swoich członków.
• Co do zasady wniosek musi być złożony w okresie od sześciu miesięcy (dziewięciu miesięcy w przypadku marynarzy) do 15 dni przed planowaną wizytą.

Wiza jednolita (ważna na całym terytorium strefy Schengen) może zostać wydana na więcej wjazdów z okresem ważności nie dłuższym niż pięć lat.

Wiza o ograniczonej ważności terytorialnej (ważna na terytorium konkretnych państw członkowskich) jest wydawana wyjątkowo, gdy osoba ubiegająca się o wizę nie spełnia wszystkich warunków wjazdu, z przyczyn humanitarnych, z uwagi na interes państwowy lub zobowiązania międzynarodowe, jak również w sytuacjach, gdy inne państwa strefy Schengen, których opinii zasięgnięto, sprzeciwiają się wydaniu wizy.

Dopuszczalność

Po sprawdzeniu, czy wniosek jest dopuszczalny (tj. czy został złożony zgodnie z przepisami), właściwy organ:

• tworzy wpis w wizowym systemie informacyjnym (VIS), zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 767/2008;
• przystępuje do dalszej analizy wniosku w celu ustalenia, czy osoba ubiegająca się o wizę:
  • spełnia warunki wjazdu określone w rozporządzeniu (UE) 2016/399 ustanawiającym kodeks graniczny Schengen (zob. streszczenie),
  • nie stanowi zagrożenia pod względem nielegalnej imigracji lub zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa,
  • zamierza opuścić terytorium strefy Schengen przed wygaśnięciem wizy.

Zgodnie z rozporządzeniem zmieniającym (UE) 2021/1134 wzmocnione zostaną procedury podstawowego sprawdzenia wnioskodawców, które są realizowane przed podjęciem decyzji o wydaniu wizy. Określone zostały zasady i procedury dotyczące wyszukiwania w bazach danych UE zawierających wrażliwe i niewrażliwe informacje na temat bezpieczeństwa i migracji. Po wejściu w życie państwa członkowskie będą zobowiązane do pobierania od wnioskodawców identyfikatorów biometrycznych obejmujących wizerunek twarzy i dziesięć odcisków palców (będą one przechowywane w VIS). W chwili składania pierwszego wniosku, a następnie co najmniej raz na 59 miesięcy, wnioskodawca będzie też zobowiązany do osobistego stawiennictwa.

Jeśli wniosek jest niedopuszczalny, organ:

• zwraca formularz wniosku i dokumenty uzupełniające oraz nie rozpatruje wniosku;
• niszczy pobrane dane biometryczne;
• zwraca opłatę wizową.

Tranzytowe wizy lotniskowe

• Obywatele państw trzecich wymienionych w załączniku IV muszą posiadać tranzytowe wizy lotniskowe podczas tranzytu przez międzynarodowe strefy tranzytowe portów lotniczych na terytorium strefy Schengen. W nagłych przypadkach masowego napływu nielegalnych imigrantów każde państwo członkowskie może rozszerzyć taki wymóg na obywateli innych państw trzecich.
• Przy składaniu wniosku o tranzytową wizę lotniskową osoba ubiegająca się o wizę musi przedstawić dowody dotyczące miejsca, z i do którego podróżuje, dowód spójności przebiegu podróży oraz dowód dalszej podróży do miejsca stanowiącego ostateczny cel.

Wizy wielokrotnego wjazdu

Wizy wielokrotnego wjazdu o długim okresie ważności mogą być wydane na jeden, dwa lub więcej wjazdów. Kodeks wizowy zawiera przepisy dotyczące wydawania wiz wielokrotnego wjazdu o odpowiednio dłuższym okresie ważności wynoszącym:

• jeden rok, jeżeli osoba ubiegająca się o wizę wykorzystała trzy wizy w ciągu ostatnich dwóch lat;
• dwa lata, jeżeli osoba ubiegająca się o wizę wykorzystała, w ciągu ostatnich dwóch lat, wizę wielokrotnego wjazdu ważną przez rok;
• pięć lat, jeżeli osoba ubiegająca się o wizę wykorzystała, w ciągu ostatnich trzech lat, wizę wielokrotnego wjazdu ważną przez dwa lata.

Tranzytowe wizy lotniskowe i wizy ważne na terytorium konkretnych państw nie są brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji w sprawie wydania wiz wielokrotnego wjazdu o długim okresie ważności.

Wizy wydawane na granicach zewnętrznych

• W wyjątkowych przypadkach z wnioskiem o wydanie wizy na pobyt nieprzekraczający 15 dni lub na pobyt nieprzekraczający czasu potrzebnego na tranzyt można wystąpić na granicy zewnętrznej państwa strefy Schengen będącego docelowym miejscem wizyty.
• Osobie niebędącej obywatelem UE, w odniesieniu do której nie zakończono weryfikacji trafień wygenerowanych w trakcie automatycznych sprawdzeń w bazach danych UE, nie wydaje się – co do zasady – wizy na granicy zewnętrznej. Niemniej jednak w wyjątkowych przypadkach takiej osobie może zostać wydana wiza o ograniczonej ważności terytorialnej ważna na terytorium wydającego ją państwa członkowskiego.

Decyzje w sprawie wniosków wizowych

• Organ sprawdza, czy spełnione są warunki wjazdu określone w kodeksie granicznym Schengen.
• Odmowa wydania wizy następuje w przypadku, gdy osoba ubiegająca się o wizę:
  • przedstawia fałszywy dokument podróży;
  • przedstawia niewystarczające potwierdzenie co do planowanego pobytu;
  • przedstawia niewystarczające dowody co do środków na pokrycie kosztów pobytu lub kosztów powrotu do państwa pochodzenia lub zamieszkania;
  • jest objęta wpisem do Systemu Informacyjnego Schengen, który został ustanowiony rozporządzeniem (UE) 2018/1860 (zob. streszczenie), nakazującym odmówić pozwolenia na wjazd;
  • jest uważana za osobę zagrażającą porządkowi publicznemu, bezpieczeństwu wewnętrznemu, zdrowiu publicznemu lub stosunkom międzynarodowym państw UE;
  • nie posiada odpowiedniego podróżnego ubezpieczenia medycznego.
• Co do zasady decyzję podejmuje się w terminie 15 dni, który można przedłużyć w indywidualnych przypadkach maksymalnie do 45 dni, zwłaszcza gdy konieczna jest dalsza kontrola wniosku.
• O decyzji w sprawie odmowy oraz powodach odmowy osobę ubiegającą się o wizę powiadamia się przy użyciu standardowego formularza określonego w załączniku VI.
• Osobom, którym odmówiono wydania wizy, przysługuje prawo do odwołania się od takiej decyzji.

Współpraca w zakresie readmisji

• Komisja Europejska dokonuje oceny współpracy państw trzecich w zakresie readmisji migrantów o nieuregulowanym statusie. Uwzględnia przy tym takie kwestie jak zarządzanie granicami, zapobieganie przemytowi migrantów i kontrolowanie przemytu migrantów oraz tranzyt migrantów o nieuregulowanym statusie.
• Jeżeli dane państwo trzecie nie współpracuje, Komisja może przedstawić Radzie wniosek dotyczący przyjęcia decyzji w sprawie tymczasowego stosowania pewnych przepisów w sposób ścisły. Jeżeli natomiast współpraca z danym państwem układa się zadowalająco, pewne przepisy mogą być stosowane w bardziej luźny sposób.

Poszanowanie godności ludzkiej i praw podstawowych

W rozporządzeniu zmieniającym (UE) 2021/1134 zapisano też, że pracownicy konsularni i pracownicy organów centralnych państw członkowskich wykonują swoje obowiązki służbowe z pełnym poszanowaniem godności ludzkiej i praw podstawowych oraz zasad uznanych w Karcie praw podstawowych UE. Nie dyskryminują oni nikogo ze względu na płeć, pochodzenie rasowe lub etniczne, religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną.

Zmiany i uchylenie

• Rozporządzenie zmieniające (UE) 2021/1134 zmienia również rozporządzenie w sprawie VIS, czyli rozporządzenie (WE) nr 767/2008 (zob. streszczenie), i kodeks graniczny Schengen, jak również art. 9–17 Konwencji wykonawczej do układu z Schengen oraz wspólne instrukcje konsularne.
• Rozporządzenie było kolejno zmieniane rozporządzeniami: (UE) nr 977/2011, (UE) nr 154/2012, (UE) nr 610/2013, (UE) 2016/399, (UE) 2019/1155 i (UE) 2021/1134.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

• Rozporządzenie (WE) nr 810/2009 ma zastosowanie od 5 kwietnia 2010 r.
• Należy wskazać, że zmiany wprowadzone rozporządzeniem (UE) 2021/1134 będą stosowane najpewniej dopiero od 2024 r.

KONTEKST

Zob. również:

• Polityka wizowa (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Wizowy (kodeks wizowy) (Dz.U. L 243 z 15.9.2009, s. 1–58).

Kolejne zmiany rozporządzenia (WE) nr 810/2009 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1134 z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 767/2008, (WE) nr 810/2009, (UE) 2016/399, (UE) 2017/2226, (UE) 2018/1240, (UE) 2018/1860, (UE) 2018/1861, (UE) 2019/817 i (UE) 2019/1896 oraz uchylenia decyzji Rady 2004/512/WE i (WE) nr 2008/633/WSiSW w celu zreformowania Wizowego Systemu Informacyjnego (Dz.U. L 248 z 13.7.2021, s. 11–87).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1860 z dnia 28 listopada 2018 r. w sprawie użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz.U. L 312 z 7.12.2018, s. 1–13).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1861 z dnia 28 listopada 2018 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) w dziedzinie odpraw granicznych, zmiany konwencji wykonawczej do układu z Schengen oraz zmiany i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1987/2006 (Dz.U. L 312 z 7.12.2018, s. 14–55).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1806 z dnia 14 listopada 2018 r. wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu (Dz.U. L 303 z 28.11.2018, s. 39–58).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1240 z dnia 12 września 2018 r. ustanawiające europejski system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) i zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1077/2011, (UE) nr 515/2014, (UE) 2016/399, (UE) 2016/1624 i (UE) 2017/2226 (Dz.U. L 236 z 19.9.2018, s. 1–71).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1953 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie ustanowienia europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich oraz uchylające zalecenie Rady z dnia 30 listopada 1994 r. (Dz.U. L 311 z 17.11.2016, s. 13–19).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz.U. L 77 z 23.3.2016, s. 1–52).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 767/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie Wizowego Systemu Informacyjnego (VIS) oraz wymiany danych pomiędzy państwami członkowskimi na temat wiz krótkoterminowych (rozporządzenie w sprawie VIS) (Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 60–81).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (WE) nr 1987/2006 z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (Dz.U. L 381 z 28.12.2006, s. 4–23).

Zob. tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 11.11.2021