Wymogi dotyczące ekoprojektu dla produktów związanych z energią

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 2009/125/WE ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

Określa ramy dla Komisji Europejskiej w celu ustanowienia zharmonizowanych minimalnych wymogów dotyczących ekoprojektu* dla produktów związanych z energią sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej (UE). Nie dotyczy środków transportu wykorzystywanych w celach przewozu osób lub towarów.
Celem tych działań jest zwiększenie efektywności energetycznej* produktów i ochrony środowiska, przyczyniając się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju, jednocześnie czyniąc to w sposób zharmonizowany, aby wspierać jednolity rynek UE i uniknąć fragmentacji rynku oraz wyższych cen, które mogłyby wynikać z rozbieżnych przepisów krajowych dotyczących tych samych zagadnień.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Wymogi dotyczące ekoprojektu mogą obejmować wszystkie etapy życia produktu oraz naprawę i recykling po zakończeniu użytkowania. Do tej pory w większości przypadków koncentrowano się na zużyciu energii, ponieważ działania w tym obszarze były traktowane priorytetowo. Najnowsze przepisy uwzględniają jednak bardziej holistyczną perspektywę, obejmującą całość energii zużywanej przez cały okres użytkowania produktu. W szczególności w przypadku produktów elektronicznych etap produkcji odpowiada za od jednej trzeciej do nawet dwóch trzecich energii zużywanej w całym okresie użytkowania produktu, co wskazuje na konieczność zmaksymalizowania wykorzystania tej wbudowanej energii wraz z wymaganiami dotyczącymi niezawodności i możliwości naprawy, aby przedłużyć okres użytkowania produktu, oraz możliwości recyklingu, aby skuteczniej odzyskiwać materiały.
Produkty spełniające wymogi posiadają oznakowanie CE, co oznacza, że mogą trafić do sprzedaży na terenie całej UE.

Akty wykonawcze

W drodze aktów wykonawczych przyjętych na mocy dyrektywy Komisja ustanowiła wymogi dotyczące ekoprojektu dla wprowadzania do obrotu następujących towarów:

zmywarek domowych (Rozporządzenie (WE) nr 1275/2008);
wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW (Rozporządzenie (UE) nr 327/2011);
klimatyzatorów i wentylatorów przenośnych (Rozporządzenie (UE) nr 206/2012);
pomp wody (Rozporządzenie (UE) nr 547/2012);
bezdławnicowych wolnostojących pomp cyrkulacyjnych i pomp cyrkulacyjnych zintegrowanych z produktami (Rozporządzenie (UE) nr 622/2012);
suszarek domowych (Rozporządzenie (UE) nr 2023/2533);
komputerów i serwerów (Rozporządzenie (UE) nr 617/2013);
odkurzaczy (Rozporządzenie (UE) nr 666/2013);
urządzeń elektrycznych i elektronicznych gospodarstwa domowego i urządzeń biurowych w trybie czuwania (Rozporządzenie (UE) nr 801/2013);
ogrzewaczy pomieszczeń i ogrzewaczy wielofunkcyjnych (Rozporządzenie (UE) nr 813/2013);
podgrzewaczy wody i zasobników ciepłej wody użytkowej (Rozporządzenie (UE) nr 814/2013);
domowych piekarników, płyt grzejnych i okapów nadkuchennych (Rozporządzenie (UE) nr 66/2014);
transformatorów elektroenergetycznych małej, średniej i dużej mocy (Rozporządzenie (UE) nr 548/2014);
systemów wentylacyjnych (Rozporządzenie (UE) nr 1253/2014);
szaf chłodniczych lub mroźniczych, schładzarek lub zamrażarek szokowych, urządzeń skraplających i agregatów do oziębiania cieczy (Rozporządzenie (UE) nr 2015/1095);
miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe (Rozporządzenie (UE) 2015/1185);
miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń (Rozporządzenie (UE) 2015/1188);
kotłów na paliwo stałe (Rozporządzenie (UE) 2015/1189);
produktów związanych z energią, produktów ogrzewania powietrznego, produktów chłodzących, wysokotemperaturowych agregatów chłodniczych i klimakonwektorów wentylatorowych (Rozporządzenie (UE) 2016/2281);
serwerów i produktów do przechowywania danych (Rozporządzenie (UE) 2019/424);
silników elektrycznych i układów bezstopniowej regulacji obrotów (Rozporządzenie (UE) 2019/1781);
zasilaczy zewnętrznych (Rozporządzenie (UE) 2019/1782);
transformatorów elektroenergetycznych małej, średniej i dużej mocy (Rozporządzenie (UE) nr 2019/1783);
sprzętu do spawania (Rozporządzenie (UE) nr 2019/1784);
urządzeń chłodniczych (Rozporządzenie (UE) nr 2019/2019);
źródeł światła i oddzielnego osprzętu sterującego (Rozporządzenie (UE) 2019/2020);
urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej (Rozporządzenie (UE) 2019/2024);
wyświetlaczy elektronicznych (Rozporządzenie (UE) nr 2019/2021).

Rozporządzenie (UE) 2023/826, które uchyla rozporządzenia (WE) nr 1275/2008 i 107/2009, ustanawia wymogi dotyczące ekoprojektu w odniesieniu do zużycia energii przez elektryczne i elektroniczne urządzenia gospodarstwa domowego i urządzenia biurowe w trybie wyłączenia, w trybie czuwania i w trybie czuwania z podłączeniem do sieci, i będzie stosowane od 9 maja 2025 roku.

OD KIEDY PRZEPISY TE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa miała być transponowana do prawa krajowego do 20 listopada 2010 roku. Rozporządzenia określające wymogi dotyczące ekoprojektu dla określonych grup produktów są wiążące we wszystkich państwach członkowskich i nakładają obowiązki od daty zastosowania określonej w poszczególnych rozporządzeniach.

Dyrektywa zostanie stopniowo zastąpiona jako podstawa prawna dla przepisów dotyczących konkretnych produktów przyjętych przez Komisję w nadchodzących latach przez nowe rozporządzenie w sprawie ekoprojektu dla zrównoważonych produktów przyjęte w 2024 roku.

KONTEKST

Więcej informacji:

Etykieta energetyczna i ekoprojekt (Komisja Europejska)
Rozporządzenie dotyczące ekoprojektu i zrównoważonych produktów (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

Ekoprojekt. Uwzględnienie aspektów środowiskowych przy projektowaniu produktu celem poprawy ekologiczności PWE podczas jego całego cyklu życia.

Efektywność energetyczna. Zapewnienie tych samych usług przy mniejszym zużyciu energii. Przykładowe produkty to energooszczędne lodówki i pralki.

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (Dz.U. L 285 z 31.10.2009, s. 10–35).

Kolejne zmiany dyrektywy 2009/125/WE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/826 z dnia 17 kwietnia 2023 r. ustanawiające wymogi dotyczące ekoprojektu dla zużycia energii przez elektryczne i elektroniczne urządzenia gospodarstwa domowego i urządzenia biurowe w trybie wyłączenia, czuwania i czuwania przy podłączeniu do sieci na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE oraz uchylające rozporządzenia Komisji (WE) nr 1275/2008 i (WE) nr 107/2009 (Dz.U. L 103 z 18.4.2023, s. 29–47).

Rozporządzenie Komisji (UE) 2019/424 z dnia 15 marca 2019 r. ustanawiające wymogi dotyczące ekoprojektu dla serwerów i produktów do przechowywania danych zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE oraz zmieniające rozporządzenie Komisji (UE) nr 617/2013 (Dz.U. L 74 z 18.3.2019, s. 46–66).