Polityka spójności umożliwiająca osiągnięcie celów strategii „Europa 2020” (2014–2020)

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Komunikat (COM (2015) 639 final) – maksymalizowanie wkładu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych

Artykuł 174 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna

JAKIE SĄ CELE KOMUNIKATU I ART. 174 TFUE?

W komunikacie zaprezentowano najważniejsze wyniki negocjacji między państwami UE, ich partnerami oraz Komisją Europejską w sprawie umów partnerstwa i programów europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.

Nawiązuje on do rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, w którym zapoczątkowano pewne kluczowe reformy programów europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (EFSI) na lata 2014–2020. Najważniejszym i podstawowym celem UE jest zmniejszenie różnic gospodarczych i społecznych między poszczególnymi regionami z wykorzystaniem polityki spójności i EFSI z myślą o osiągnięciu celów strategii „Europa 2020”.

Sprawozdanie z postępów zawiera podsumowanie informacji na temat:

• wyboru projektów;
• osiągnięć; oraz
• mechanizmów wdrażania programów funduszy ESI

na podstawie analizy pierwszego roku wdrażania reform.

Artykuł 174 TFUE stanowi, że w celu wzmocnienia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii zmierza ona do zmniejszenia dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów oraz zacofania regionów najmniej uprzywilejowanych i wysp.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Do 2023 r. w ramach ponad 500 programów EFSI realizowanych we wszystkich państwach UE zainwestowane zostanie ponad 637 mld EUR z myślą o długotrwałym zrównoważonym rozwoju i zapewnieniu lepszego życia obywatelom UE. Wśród zrewidowanych priorytetów inwestycyjnych można wymienić:

• większą skuteczność działań służących poprawie warunków życia i możliwości pracy obywateli UE;
• poprawę warunków inwestycyjnych dla inwestorów prywatnych i publicznych;
• nacisk na dobre sprawowanie rządów i zwiększenie zdolności administracyjnych;
• wspieranie reform strukturalnych i zachęcanie do ich przeprowadzania;
• zbliżenie obywateli UE i poprawę ich warunków życia społeczno-gospodarczego przez współpracę międzynarodową;
• wykazywanie gotowości dostosowania się do zmieniających się okoliczności, takich jak kryzys uchodźczy;
• większy nacisk na rezultaty;
• dalsze zwiększanie wykorzystania instrumentów finansowych, takich jak pożyczki, kapitał własny i gwarancje, kosztem tradycyjnych dotacji;
• w stosownych wypadkach pełne wykorzystanie innych źródeł finansowania, takich jak „Horyzont 2020”.

Z programów EFSI realizowana jest znaczna część inwestycji publicznych. Korzystają z nich wszystkie regiony i państwa w UE. Są one skupione na czterech sektorach generujących wzrost gospodarczy:

• badania naukowe i innowacje;
• technologie cyfrowe;
• wsparcie gospodarki niskoemisyjnej;
• wsparcie małych przedsiębiorstw.

Zgodnie z założeniami europejskiego semestru i zaleceniami dla poszczególnych krajów UE inwestycje prowadzone ze środków EFSI mają na celu stworzenie korzystnych warunków do realizacji projektów wysokiej jakości, propagowanie dobrego sprawowania rządów i usprawnienie działalności administracji publicznej, co pozwoli przedsiębiorstwom prosperować. Inwestycje te mają ponadto na celu przyczynić się do poprawy codziennego życia, a przez to do nowego początku dla Europy z wykorzystaniem lepszych ram prawnych na lata 2014–2020, a ponadto zapewnić w ramach reformy inwestycje wysokiej jakości.

W komunikacie przedstawiono oczekiwane efekty realizacji programów w każdym państwie UE.

Sprawozdanie z postępów

• Do jesieni 2016 r. w małe przedsiębiorstwa, badania naukowe, sieci szerokopasmowe, efektywność energetyczną i tysiące innych projektów dotyczących priorytetów UE na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w ramach strategii „Europa 2020” zainwestowano prawie 130 mld EUR.
• Pod koniec 2015 r. niemal osiągnięto cel dotyczący dwukrotnie wyższego wykorzystania instrumentów finansowych należących do EFSI.
• Utworzono plany ocen, aby uzyskać jaśniejszy obraz osiągnięć programu zgodnie z inicjatywą budżetu UE zorientowanego na rezultaty.
• W sprawozdaniu wezwano do przyspieszenia realizacji nowych programów w całej UE. W szczególności odniesiono się w tym zakresie do dobrej jakości projektów i ich efektywnej realizacji, aby osiągnąć cele inwestycyjne i uzyskać oczekiwane korzyści społeczno-ekonomiczne. Państwa UE mają szybciej przedkładać Komisji dowody w zakresie wydatków, aby zapewnić prawidłowe zarządzanie budżetem.
• Osiągnięcia i postępy w realizacji poszczególnych programów można śledzić z wykorzystaniem otwartej platformy danych w ramach EFSI.

KONTEKST

Zob. również:

• Plan inwestycyjny dla Europy – „plan Junckera” (Komisja Europejska)
• Czym jest plan inwestycyjny dla Europy? (Komisja Europejska)
• Finansowanie inwestycji (Komisja Europejska).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Komunikat Komisji – Inwestycje na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego – maksymalizowanie wkładu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (COM(2015) 639 final z 14.12.2015).

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część trzecia – Polityki i działania wewnętrzne Unii – Tytuł XVIII – Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna – Artykuł 174 (dawny artykuł 158 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 127)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne na lata 2014–2020, sprawozdanie za 2016 r. podsumowujące roczne sprawozdania z realizacji programów w latach 2014–2015 (COM(2016) 812 final z 20.12.2016)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Gwarancja dla młodzieży i inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych trzy lata później (COM(2016) 646 final z 4.10.2016)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego i Europejskiego Portalu Projektów Inwestycyjnych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013 – Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (Dz.U. L 169 z 1.7.2015, s. 1–38)

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) 2015/1017 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Inicjatywa w zakresie zielonego zatrudnienia: pełne wykorzystanie potencjału zielonej gospodarki pod względem tworzenia miejsc pracy (COM(2014) 446 final z 2.7.2014)

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 215/2014 z dnia 7 marca 2014 r. ustanawiające zasady wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego w zakresie metod wsparcia w odniesieniu do zmian klimatu, określania celów pośrednich i końcowych na potrzeby ram wykonania oraz klasyfikacji kategorii interwencji w odniesieniu do europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (Dz.U. L 69 z 8.3.2014, s. 65–84)

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 240/2014 z dnia 7 stycznia 2014 r. w sprawie europejskiego kodeksu postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (Dz.U. L 74 z 14.3.2014, s. 1–7)

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320–469)

Zob. tekst skonsolidowany.

EUROPA 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu (COM(2010) 2020 final z 3.3.2010)

Ostatnia aktualizacja: 16.05.2018