Dyrektywa (UE) 2015/2366 (nazywana także nową dyrektywą w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego i określana skrótem PSD2) zapewnia podstawy prawne pod dalszy rozwój lepiej zintegrowanego rynku wewnętrznego płatności elektronicznych w Unii Europejskiej (UE).
Ustanawia ona kompleksowe przepisy dotyczące usług płatniczych1, których celem jest zapewnienie zharmonizowanych zasad świadczenia usług płatniczych w UE oraz wysokiego poziomu ochrony konsumenta.
Celem dyrektywy jest otwarcie rynków płatności na nowych graczy, co ma zwiększyć konkurencyjność oraz zapewnić możliwość wyboru i korzystniejsze ceny dla konsumentów.
Rozporządzenie (UE) 2024/886 zmienia dyrektywę (UE) 2015/2366 w odniesieniu do niektórych ustaleń, które niebankowi dostawcy usług płatniczych muszą wprowadzić przed złożeniem wniosku o uczestnictwo w systemach płatności wyznaczonych na podstawie dyrektywy 98/26/WE.
Rozporządzenie (UE) 2015/2366 uchyliło dyrektywę Rady 2007/64/WE z dniem .
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
Niniejsza dyrektywa ustanawia szczególne przepisy w następujących obszarach:
zasady licencyjne dla instytucji płatniczych, w tym tych oferujących usługi dostępu do informacji o rachunku i inicjowania płatności („bankowość otwarta”);
przejrzystość warunków i wymogów informacyjnych dotyczących usług płatniczych, w tym opłat;
prawa i obowiązki użytkowników i dostawców usług płatniczych;
surowe wymogi bezpieczeństwa płatności elektronicznych i ochrony danych finansowych konsumentów, co gwarantuje bezpieczne uwierzytelnianie i ogranicza ryzyko oszustw.
W kierunku lepszej integracji unijnego rynku płatności
Niniejsza dyrektywa określa zbiór jasnych i kompleksowych zasad, które mają zastosowanie zarówno do obecnych, jak i do nowych dostawców innowacyjnych usług płatności. Zasady te mają na celu zapewnienie, by te podmioty mogły ze sobą konkurować na równych warunkach, co doprowadzi do zwiększenia wydajności, wyboru i przejrzystości usług płatniczych, jednocześnie wzmacniając zaufanie konsumentów do zharmonizowanego rynku płatności.
Otwarcie rynku UE na nowe usługi i dostawców
Niniejsza dyrektywa ma także na celu otwarcie unijnego rynku płatności na firmy oferujące usługi płatności dla konsumentów lub przedsiębiorstw w oparciu o dostęp do rachunku płatniczego, a zwłaszcza:
usługi dostępu do informacji o rachunku, pozwalające użytkownikom usługi płatniczej na wgląd w stan swoich finansów w dowolnej chwili, a tym samym umożliwiające lepsze zarządzanie własnym budżetem;
usługi inicjowania płatności, które polegają na zainicjowaniu zlecenia na wniosek użytkownika usług płatniczych w odniesieniu do rachunku płatniczego posiadanego u innego dostawcy usług płatniczych.
Prawa konsumentów
Prawa konsumentów zostały wzmocnione w następujących obszarach:
zmniejszona odpowiedzialność z tytułu nieautoryzowanych płatności ze 150 EUR do 50 EUR;
bezwarunkowe prawo do otrzymania zwrotu przez okres ośmiu tygodni w odniesieniu do poleceń zapłaty w euro;
zniesienie dodatkowych opłat za korzystanie z konsumenckich kart debetowych lub kredytowych.
Na początku 2018 r. Komisja Europejska wydała przyjazną dla użytkownika elektroniczną broszurę, w której wymienione zostały prawa konsumentów wynikające z niniejszej dyrektywy i powiązanych praw UE.
Wniosek instytucji płatniczych o udzielenie zezwolenia
Dyrektywa nie zmienia zasadniczo warunków przyznawania zezwoleń dla instytucji płatniczych w porównaniu do dyrektywy 2007/64/WE. Mimo to instytucje płatnicze oferujące usługi inicjowania płatności lub usługi dostępu do informacji o rachunku będą zobowiązane uzyskać ubezpieczenie odpowiedzialności z tytułu prowadzenia działalności zawodowej lub porównywalną gwarancję jako warunek, odpowiednio, udzielenia zezwolenia lub dokonania rejestracji.
Ponadto dyrektywa zawiera przepisy dotyczące nadzoru nad posiadającymi zezwolenie instytucjami płatniczymi, a także określa działania podejmowane w przypadku nieprzestrzegania przepisów.
opracowania ogólnodostępnego centralnego rejestru posiadających zezwolenie instytucji płatniczych, który musi być na bieżąco aktualizowany przez organy krajowe;
udzielania wsparcia przy rozwiązywaniu sporów pomiędzy organami krajowymi;
opracowania regulacyjnych standardów technicznych dla kwestii takich jak:
silne uwierzytelnianie klienta i bezpieczne kanały komunikacji, które wszyscy dostawcy usług płatniczych zobowiązani są spełniać,
regulacyjne standardy techniczne w zakresie współpracy i wymiany informacji między organami nadzorczymi.
Przelewy natychmiastowe
Rozporządzenie (UE) 2024/886 w sprawie natychmiastowych przelewów w euro zmienia dyrektywę (UE) 2015/2366 w odniesieniu do niektórych uzgodnień, które instytucje płatnicze i instytucje pieniądza elektronicznego muszą wdrożyć przed złożeniem wniosku o uczestnictwo w systemie płatności oraz, w przypadku przyznania dostępu, podczas uczestnictwa w systemach płatności wyznaczonych na mocy dyrektywy 98/26/WE. Takie instytucje płatnicze i instytucje pieniądza elektronicznego wdrożą:
opis działań podjętych w celu ochrony środków użytkowników usług płatniczych, na przykład poprzez zdeponowanie środków na odrębnym rachunku w instytucji kredytowej lub banku centralnym lub zainwestowanie ich w bezpieczne, płynne aktywa niskiego ryzyka określone przez właściwe organy macierzystego państwa członkowskiego;
opis ich ustaleń dotyczących zarządzania i mechanizmów kontroli wewnętrznej w odniesieniu do usług płatniczych lub usług pieniądza elektronicznego, które zamierzają świadczyć, w tym procedur administracyjnych, zarządzania ryzykiem i księgowych;
plan likwidacji na wypadek upadku.
Akty wykonawcze i delegowane
Komisja przyjęła następujące akty wykonawcze i delegowane dotyczące standardów wdrożeniowych lub regulacyjnych standardów technicznych.
Rozporządzenie delegowane (UE) 2017/2055 w sprawie współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami w związku z korzystaniem ze swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług przez instytucje płatnicze;
Rozporządzenie delegowane (UE) 2018/389 (zmienione przez Rozporządzenie delegowane (UE) 2022/2360) w sprawie silnego uwierzytelniania klienta i wspólnych i bezpiecznych otwartych standardów komunikacji;
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/410 dotyczące szczegółów i struktury informacji przekazywanych w dziedzinie usług płatniczych przez właściwe organy Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Bankowego.
Rozporządzenie delegowane (UE) 2019/411 w sprawie opracowania, obsługi i prowadzenia elektronicznego centralnego rejestru w dziedzinie usług płatniczych i w zakresie dostępu do informacji w nim zawartych.
Rozporządzenie delegowane (UE) 2020/1423 dotyczące kryteriów wyznaczania centralnych punktów kontaktowych w dziedzinie usług płatniczych oraz w zakresie funkcji tych centralnych punktów kontaktowych.
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/1722 dotyczące ram współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami państw członkowskich w kontekście świadczenia usług płatniczych w wymiarze transgranicznym.
OD KIEDY PRZEPISY TE MAJĄ ZASTOSOWANIE?
Dyrektywa miała być transponowana do prawa krajowego do Zasady zawarte w dyrektywie weszły w życie z tą samą datą.
Usługi płatnicze. Usługi umożliwiające złożenie gotówki lub wycofanie jej z rachunku płatniczego oraz wszelkie operacje niezbędne do prowadzenia rachunku. Usługi takie obejmują transfer środków pieniężnych, polecenia zapłaty, polecenia przelewu i płatności kartą. Dyrektywa nie obejmuje transakcji papierowych.
GŁÓWNY DOKUMENT
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniająca dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 oraz uchylająca dyrektywę 2007/64/WE (Dz.U. L 337 z , s. 35–127).
Kolejne zmiany do dyrektywy (UE) 2015/2366 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.
DOKUMENTY POWIĄZANE
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/2360 z dnia zmieniające regulacyjne standardy techniczne określone w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2018/389 w odniesieniu do obejmującego okres 90 dni wyłączenia dotyczącego dostępu do rachunku (Dz.U. L 312 z , s. 1–4).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1230 z dnia w sprawie płatności transgranicznych w Unii (tekst jednolity) (Dz.U. L 274 z , s. 20–31).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/1722 z dnia uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających ramy współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami państwa członkowskiego pochodzenia a właściwymi organami przyjmującego państwa członkowskiego w kontekście nadzoru nad instytucjami płatniczymi i instytucjami pieniądza elektronicznego świadczącymi usługi płatnicze w wymiarze transgranicznym (Dz.U. L 343 z , s. 1–30).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2020/1423 z dnia w sprawie uzupełnienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych w zakresie kryteriów wyznaczania centralnych punktów kontaktowych w dziedzinie usług płatniczych oraz w zakresie funkcji tych centralnych punktów kontaktowych (Dz.U. L 328 z , s. 1–3).
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/410 z dnia ustanawiające wykonawcze standardy techniczne w odniesieniu do szczegółów i struktury informacji przekazywanych w dziedzinie usług płatniczych przez właściwe organy Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Bankowego zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 (Dz.U. L 73 z , s. 20–83).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/411 z dnia uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających techniczne wymogi w zakresie opracowania, obsługi i prowadzenia elektronicznego centralnego rejestru w dziedzinie usług płatniczych i w zakresie dostępu do informacji w nim zawartych (Dz.U. L 73 z , s. 84–92).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2018/389 z dnia uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących silnego uwierzytelniania klienta i wspólnych i bezpiecznych otwartych standardów komunikacji (Dz.U. L 69 z , s. 23–43).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2017/2055 z dnia uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami w związku z korzystaniem ze swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług przez instytucje płatnicze (Dz.U. L 294 z , s. 1–25).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/751 z dnia w sprawie opłat interchange w odniesieniu do transakcji płatniczych realizowanych w oparciu o kartę (Dz.U. L 123 z , s. 1–15).