Prawo do informacji w postępowaniu karnym

Osoby podejrzane lub oskarżone o popełnienie przestępstwa w kraju UE muszą zostać poinformowane o swoich prawach procesowych i stawianych im zarzutach.

AKT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/13/WE z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie prawa do informacji w postępowaniu karnym

STRESZCZENIE

Osoby podejrzane lub oskarżone o popełnienie przestępstwa w kraju UE muszą zostać poinformowane o swoich prawach procesowych i stawianych im zarzutach.

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZEJ DYREKTYWY?

Niniejsza dyrektywa określa normy minimalne dla wszystkich krajów UE, niezależnie od statusu prawnego, obywatelstwa czy narodowości podejrzanej lub oskarżonej osoby. Dyrektywa ma za zadanie pomagać w zapobieganiu błędom wymiaru sprawiedliwości i w ograniczeniu liczby apelacji.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Osoby podejrzane i oskarżone muszą być niezwłocznie informowane, ustnie lub pisemnie, o prawach procesowych. Obejmują one:

• prawo dostępu do adwokata,
• wszelkie uprawnienia do bezpłatnej porady prawnej,
• prawo do informacji dotyczących oskarżenia,
• prawo do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego,
• prawo do odmowy składania zeznań.

Ponadto osoby aresztowano muszą niezwłocznie otrzymać od organów ścigania (tj. od policji lub ministerstwa sprawiedliwości, zależnie od danego kraju UE) pouczenie o prawach, spisane prostym językiem, zawierające informacje na temat dalszych praw, w tym:

• dostępu do akt sprawy,
• prawa do poinformowania osoby trzeciej i kontaktu z organami konsularnymi,
• prawa dostępu do pilnej pomocy medycznej,
• prawa do poznania maksymalnego okresu, w godzinach i dniach, przez jaki będą zatrzymane zanim staną przed organem sądowym,
• prawa do zakwestionowania legalności zatrzymania.

W przypadku gdy dana osoba została aresztowana na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, musi ona otrzymać od organów ścigania szczegółowe pouczenie o prawach uwzględniające różne prawa obowiązujące w takiej sytuacji.

Dodatkowo osoby podejrzane lub oskarżone muszą niezwłocznie otrzymać informacje na temat czynu zabronionego, o popełnienie którego takie osoby są oskarżane, i (na późniejszym etapie) szczegółowe informacje na temat oskarżenia. Jeśli osoby takie zostaną aresztowane lub zatrzymane, muszą także zostać poinformowane o powodach takiego aresztowania lub zatrzymania. Muszą także mieć dostęp do materiałów sprawy, by mogły egzekwować swoje prawo do obrony.

OD KIEDY NINIEJSZA DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Niniejsza dyrektywa weszła w życie w dniu 21 czerwca 2012 r., a jej zapisy musiały zostać wprowadzone do prawodawstwa krajów UE do 2 czerwca 2014 r.

KONTEKST

Niniejsza dyrektywa stanowi drugi krok w serii działań, których celem jest ustanowienie minimalnych zasad praw procesowych w całej UE zgodnie z harmonogramem działań mających na celu umocnienie praw procesowych 2009. Jest to kontynuacja dyrektywy z roku 2010 w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i pisemnego.

Więcej informacji można znaleźć na:

• stronie Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Sprawiedliwości i Konsumentów dotyczącej praw osób podejrzanych lub oskarżonych,
• w komunikacie prasowym Komisji Europejskiej.

Ostatnia aktualizacja: 02.03.2015