JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Celem rozporządzenia jest zapewnienie, aby Europejski Fundusz Rozwoju (EFR) finansował działania w zakresie współpracy zgodnie z postanowieniami umowy z Kotonu*.

Nadrzędnym celem działań Unii Europejskiej (UE) w zakresie współpracy jest ograniczanie, a docelowo także likwidacja ubóstwa.

Współpraca ta musi się także przyczyniać do:

stwarzania korzystnych warunków dla trwałego, sprzyjającego włączeniu społecznemu rozwoju gospodarczego, społecznego i w dziedzinie środowiska;
konsolidacji i wspierania demokracji, praworządności, dobrych rządów, praw człowieka i odpowiednich zasad prawa międzynarodowego;
realizowania podejścia opartego na poszanowaniu praw obejmujących wszystkie prawa człowieka.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

EFR finansowany jest z wkładów bezpośrednich państw członkowskich UE przekazywanych zgodnie z konkretnymi udziałami we wkładach („klucze”) i jest objęty własnymi przepisami finansowymi. Nie stanowi części budżetu UE.

Całkowite zasoby finansowe 11. EFR przeznaczone na lata 2014–2020 wynoszą 30,5 mld EUR. (Należy zauważyć, że począwszy od 2021 r. EFR został włączony do budżetu UE).

Europejski Bank Inwestycyjny przekaże z własnych zasobów kolejne 2,6 mld EUR w formie pożyczek.

W ramach 11. EFR „klucze do ustalania wkładów” państw członkowskich UE zostały dostosowane do budżetu UE (w oparciu o dochód narodowy brutto na osobę).

Poprzednikiem 11. EFR był 10. EFR, który trwał sześć lat, od 2008 do 2013 r., i którego budżet wynosił 22,7 mld EUR. Stanowiło to około 30% wydatków UE na pomoc w zakresie współpracy na rzecz rozwoju. Pozostała część środków pochodziła bezpośrednio z budżetu UE.

Komisja Europejska podejmuje decyzje dotyczące przydziału środków finansowych do poszczególnych państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) oraz ich regionów na podstawie kryteriów określonych w umowie z Kotonu. Państwom AKP zapewniona jest współpraca dostosowana do ich specyfiki z uwzględnieniem:

ich potrzeb;
ich zdolności do generowania zasobów finansowych, możliwości dostępu do źródeł finansowania, a także ich zdolności absorpcyjnej;
ich zobowiązań i osiąganych wyników; oraz
możliwego wpływu pomocy UE.

Podczas przyznawania środków priorytetowo traktuje się kraje najbardziej potrzebujące, w szczególności kraje najsłabiej rozwinięte, kraje o niskich dochodach, kraje znajdujące się w sytuacji kryzysowej, pokryzysowej, niestabilnej i podatne na zagrożenia.

Kryzys bezpieczeństwa żywnościowego i wstrząs gospodarczy w państwach Afryki, Karaibów i Pacyfiku w następstwie prowadzonej przez Rosję wojny napastniczej przeciwko Ukrainie

Na mocy przyjętej jednogłośnie decyzji Rady (UE) 2022/1223 środki z EFR mogą zostać ponownie wykorzystane po ich umorzeniu. Jest tak w przypadku środków z 11. EFR przeznaczonych na finansowanie Instrumentu na rzecz Pokoju w Afryce oraz działań podejmowanych w związku z kryzysem bezpieczeństwa żywnościowego i wstrząsem gospodarczym w państwach AKP w następstwie prowadzonej przez Rosję wojny napastniczej przeciwko Ukrainie.

Środki te zapewnią państwom AKP wsparcie i zostaną przekazane na pomoc humanitarną (150 mln EUR), zrównoważoną produkcję żywności i odporność systemów żywieniowych (350 mln EUR) oraz na wsparcie makroekonomiczne (100 mln EUR).

To finansowanie stanowi element działań UE na rzecz globalnego bezpieczeństwa żywnościowego, które są podejmowane w celu zaradzenia kryzysowi żywnościowemu. Uzupełnia ono już uruchomioną na całym świecie pomoc humanitarną, a także środki z Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – Globalny wymiar Europy przeznaczone na projekty w dziedzinie zrównoważonego rolnictwa, podstawowego żywienia, wody i infrastruktury sanitarnej oraz ochrony socjalnej.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 6 marca 2015 r. i obowiązuje do ostatecznej daty rozpoczęcia stosowania umowy wewnętrznej 11. EFR.

KONTEKST

KLUCZOWE POJĘCIA

Umowa z Kotonu. Umowa partnerska pomiędzy członkami grupy państw AKP, która jest obecnie znana jako Organizacja Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, a UE, podpisana 23 czerwca 2000 r. w Kotonu (Benin). Określa ona ramy współpracy UE z 79 państwami AKP. Partnerstwo opiera się na trzech komplementarnych filarach:

współpraca na rzecz rozwoju;
współpraca gospodarcza i handlowa; oraz
wymiar polityczny.

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Rady (UE) 2015/322 z dnia 2 marca 2015 r. w sprawie realizacji 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju (Dz.U. L 58 z 3.3.2015, s. 1–16).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 z dnia 9 czerwca 2021 r. ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – Globalny Wymiar Europy, zmieniające i uchylające decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 466/2014/UE oraz uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 i rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 (Dz.U. L 209 z 14.6.2021, s. 1–78).

Kolejne poprawki do rozporządzenia (UE) 2021/947 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst poprawiony ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie Rady (UE) 2018/1877 z dnia 26 listopada 2018 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju i uchylającego rozporządzenie (UE) 2015/323 (Dz.U. L 307 z 3.12.2018, s. 1–21).

Rozporządzenie Rady (WE) nr 617/2007 z dnia 14 maja 2007 r. w sprawie realizacji 10. Europejskiego Funduszu Rozwoju na mocy umowy o partnerstwie AKP-WE (Dz.U. L 152 z 13.6.2007, s. 1–13).

Współpraca UE z państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku: 11. Europejski Fundusz Rozwoju