Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 – wsparcie rozwoju obszarów wiejskich

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Rozporządzenie:

określa sposób, w jaki Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) przyczynia się do rozwoju obszarów wiejskich oraz sektora rolnictwa w okresie 2014–2020, tak by był:
- odporny, konkurencyjny i innowacyjny,
- przyjazny dla klimatu i zrównoważony środowiskowo,
- sprzyjający włączeniu społecznemu;
ustanawia przepisy regulujące wsparcie Unii Europejskiej (UE) dla rozwoju obszarów wiejskich, finansowane z EFRROW;
wyjaśnia cele EFRROW i sposób działania funduszu.

Rozporządzenie zostało zmienione rozporządzeniem (UE) 2017/2393, które wprowadziło szereg zmian technicznych do pięciu rozporządzeń dotyczących wspólnej polityki rolnej (WPR) UE:

rozporządzenia (UE) nr 1305/2013;
rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej;
rozporządzenia (UE) nr 1307/2013 w sprawie przepisów dotyczących płatności bezpośrednich dla rolników;
rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rolnych;
rozporządzenia (UE) nr 652/2014 w sprawie zarządzania wydatkami.

Rozporządzenie zostało dodatkowo zmienione rozporządzeniem (UE) 2020/2220, które m.in. ustanawia przepisy przejściowe pozwalające na wdrożenie EFRROW, w tym szczególnych zasobów mających pomóc w odbudowie unijnego sektora rolnictwa i obszarów wiejskich po pandemii COVID-19.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Cele

EFRROW ma na celu:

poprawę konkurencyjności rolnictwa;
zapewnienie zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi oraz skutecznego wdrażania działań na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu;
osiągnięcie zrównoważonego rozwoju terytorialnego obszarów wiejskich w całej UE, w tym tworzenie i utrzymywanie miejsc pracy.

Priorytety

UE wspiera działania na rzecz realizacji sześciu celów priorytetowych:

wspierania transferu wiedzy i innowacji;
zwiększenia rentowności i konkurencyjności wszystkich rodzajów rolnictwa oraz zrównoważonego zarządzania lasami;
wspierania organizacji łańcucha dostaw żywności, w tym przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych, dobrostanu zwierząt i zarządzania ryzykiem w rolnictwie;
odtwarzania, ochrony i wzbogacania ekosystemów związanych z rolnictwem i leśnictwem;
promowania efektywnego gospodarowania zasobami i przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną;
promowania włączenia społecznego, ograniczenia ubóstwa i rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich.

Państwa członkowskie i regiony UE mogą też skupić się na kwestiach szczególnie istotnych w kontekście lokalnym, takich jak:

młodzi rolnicy;
małe gospodarstwa;
obszary górskie;
kobiety na obszarach wiejskich;
łagodzenie skutków zmiany klimatu i adaptacja do niej oraz różnorodność biologiczna.

Budżet

Budżet przyznany dla EFRROW w 2015 r. wynosił 99,3 mld EUR. Przynajmniej 30 % budżetu musi zostać wykorzystane na ochronę środowiska i walkę ze zmianami klimatu, a 5 % zarezerwowane jest na strategie rozwoju lokalnego.
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/791 zmienia podział budżetu wsparcia UE na rzecz programów rozwoju obszarów wiejskich (załącznik I do rozporządzenia (UE) nr 1305/2013).

Zmiana rozporządzenia z 2017 r.

Rozporządzenie (UE) 2017/2393, które ma zastosowanie od 1 stycznia 2018 r., ma na celu uproszczenie oraz poprawę dostępu rolników do finansowania zgodnie z WPR. Wprowadza ono między innymi:

nowe narzędzie stabilizacji dochodów zapewniające rekompensatę dla rolników dotkniętych poważnym spadkiem dochodów;
wsparcie dla umów ubezpieczenia, w przypadkach gdy zniszczone zostaje więcej niż 20 % średniej rocznej produkcji rolnika, na przykład z powodu niekorzystnych warunków pogodowych.

Realizacja

Zgodnie z niniejszym rozporządzeniem polityka rozwoju obszarów wiejskich musi być spójna z innymi politykami w tym obszarze. Przepisy oraz porozumienia na szczeblu UE zapewniają skuteczne wykorzystywanie funduszy unijnych, co zmniejsza ryzyko nakładania się środków finansowych i powstawania niespójności.

Pandemia COVID-19

Rozporządzenie zmieniające (UE) 2020/872 zapewnia nadzwyczajne tymczasowe wsparcie rolnikom i małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) działającym w sektorze przetwórstwa, wprowadzania do obrotu lub rozwoju produktów rolnych i bawełny w ramach EFRROW.
Państwa członkowskie muszą kierować wsparcie do beneficjentów najbardziej dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19 w oparciu o dostępne dowody i obiektywne i niedyskryminacyjne kryteria wyboru.
Wsparcie jest udzielane w formie płatności ryczałtowej, która ma zostać wypłacona do 30 czerwca 2021 r., w oparciu o wnioski o wsparcie zatwierdzone przez właściwy organ krajowy do 31 grudnia 2020 r.
Maksymalna kwota wsparcia nie może przekraczać 7 000 EUR na rolnika i 50 000 EUR na MŚP.

Nadzwyczajne tymczasowe wsparcie

Rozporządzenie zmieniające (UE) 2022/1033 umożliwia państwom członkowskim udzielanie rolnikom i MŚP nadzwyczajnej tymczasowej pomocy na utrzymanie płynności finansowej w ramach EFRROW w odpowiedzi na skutki inwazji Rosji na Ukrainę. Wsparcie to ma na celu zaradzenie problemom, które zagrażają ciągłości działalności rolników i małych przedsiębiorstw działających w sektorze przetwórstwa produktów rolnych, tj. znacznym wzrostom cen nakładów, w szczególności w przypadku przedsiębiorstw wykorzystujących nawozy i pasze dla zwierząt, oraz wyższym kosztom energii.
Rolnicy i MŚP mogą otrzymać wsparcie w maksymalnej kwocie nieprzekraczającej odpowiednio 15 000 EUR i 100 000 EUR. Wsparcie ma zostać wypłacone do 15 października 2023 r. Państwa członkowskie będą musiały wprowadzić poprawki do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich, by uwzględnić to nowe działanie.

Przepisy przejściowe na lata 2021 i 2022

Rozporządzenie zmieniające (UE) 2020/2220 pozwala na dalsze stosowanie przepisów ram prawnych WPR obejmujących okres 2014–2020 oraz zapewnia nieprzerwane dokonywanie płatności na rzecz rolników i innych beneficjentów z EFRROW w latach 2021 i 2022 do momentu rozpoczęcia stosowania nowych ram od 1 stycznia 2023 r.
Dodatkowo wyjątkowe tymczasowe wsparcie przekazane rolnikom i MŚP szczególnie dotkniętym kryzysem związanym z COVID-19 pomoże rozwiązać obecne problemy z płynnością, które stanowią zagrożenie dla ciągłości działalności podmiotów rolniczych i małych przedsiębiorstw działających w sektorze przetwórstwa, wprowadzania do obrotu lub rozwoju produktów rolnych.
Całkowita kwota wsparcia UE na potrzeby rozwoju obszarów wiejskich w okresie od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2022 r. wyniesie maksymalnie 26 896 831 880 EUR w cenach bieżących, zgodnie z wieloletnimi ramami finansowymi na lata 2021–2027.
Dodatkowe wsparcie w wysokości 8 070 486 840 EUR w cenach bieżących zostanie udostępnione jako zasoby dodatkowe w ramach EFRROW na potrzeby odbudowy sektora rolnego UE oraz obszarów wiejskich w latach 2021 i 2022. Rozporządzenie określa szczegółowe zasady tego, w jaki sposób należy przydzielać te fundusze określonym priorytetom, takim jak rozwój społeczny i gospodarczy, działania w dziedzinie klimatu, dobro zwierząt itp.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 1 stycznia 2014 r.

KONTEKST

EFRROW jest jednym z dwóch funduszy UE, które zapewniają środki na realizację WPR (drugim funduszem jest Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji). Ma on promować rozwój obszarów wiejskich w całej UE we współpracy z innymi inicjatywami w tym obszarze, by zapewnić efektywne wykorzystanie unijnych pieniędzy.

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 487–548).

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 807/2014 z dnia 11 marca 2014 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i wprowadzające przepisy przejściowe (Dz.U. L 227 z 31.7.2014, s. 1–17).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 808/2014 z dnia 17 lipca 2014 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz.U. L 227 z 31.7.2014, s. 18–68).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 809/2014 z dnia 17 lipca 2014 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli, środków rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności (Dz.U. L 227 z 31.7.2014, s. 69–124).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320–469).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 549–607).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 608–670).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 671–854).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 01.01.2023