Rozporządzenie (WE) nr 1060/2009 reguluje działalność agencji ratingowych w celu ochrony inwestorów oraz rynków finansowych Unii Europejskiej (UE) przed ryzykiem nadużyć.
Ma to zagwarantować niezależność i uczciwość procesu przeprowadzania ratingów kredytowych oraz poprawić jakość wystawianych w jego wyniku ratingów.
Rozporządzenie określa warunki wystawiania ratingów kredytowych oraz zasady organizacji i postępowania agencji ratingowych, w tym ich udziałowców, w celu wspierania:
niezależności agencji ratingowych;
unikania konfliktu interesów oraz
wyższego poziomu ochrony konsumentów i inwestorów.
Rozporządzenie zawiera także ogólne zasady obejmujące obowiązki emitentów i powiązanych stron trzecich mających siedzibę w UE w odniesieniu do instrumentów sekurytyzacyjnych1.
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
Rejestracja, zasady postępowania i nadzór
Aby zarejestrować się w UE, agencje ratingowe muszą:
unikać konfliktów interesów: np. analitycy przeprowadzający rating kredytowy nie mogą oceniać organizacji, w której mają udziały;
zapewniać jakość w zakresie wystawianych ratingów kredytowych oraz metod ratingu,
zapewniać wysoki stopień przejrzystości: np. poprzez publikowanie rocznych sprawozdań w sprawie przejrzystości.
Po zmianie rozporządzenia dyrektywą 2013/14/UE instytucje finansowe oraz inwestorzy zobowiązani są do przeprowadzania oceny ryzyka kredytowego we własnym zakresie i nie mogą opierać się wyłącznie i automatycznie na ratingach zewnętrznych w celu oceny zdolności kredytowej danej organizacji lub instrumentu finansowego.
Ratingi zadłużenia publicznego państw członkowskich UE
Agencje ratingowe muszą ustalić harmonogram, w którym wskażą daty oceny poszczególnych państw członkowskich. Państwa członkowskie będą oceniane co najmniej raz na 6 miesięcy.
Aby zapobiec zakłóceniom rynku, ratingi publikowane są po zamknięciu unijnych rynków papierów wartościowych oraz przynajmniej na godzinę przed ich ponownym otwarciem.
Inwestorzy oraz państwa członkowskie Unii Europejskiej muszą otrzymać informacje dotyczące faktów i założeń, na których oparty jest każdy rating.
Odpowiedzialność agencji ratingowych
Agencja ratingowa może zostać pociągnięta do odpowiedzialności w przypadku naruszenia niniejszego rozporządzenia, czy to celowo, czy wskutek rażącego zaniedbania, przez które inwestor lub emitent poniósł szkodę.
Niezależność i zapobieganie konfliktom interesów
Zgodnie z zasadą rotacji, emitenci informacji o złożonych instrumentach sekurytyzacyjnych zobowiązani są do zmiany agencji co cztery lata.
Agencje ratingowe muszą ujawniać sytuacje, w których dany udziałowiec posiada 5% lub większą część kapitału lub praw głosu tej agencji oraz 5% lub większą część kapitału lub praw głosu organizacji ocenianej przez tę agencję. Jeśli suma obu tych udziałów jest równa lub przekracza 10%, agencja ratingowa nie jest uprawniona do oceny takiego podmiotu.
Ponadto rozporządzenie zabrania posiadania 5% lub więcej kapitału lub praw głosu więcej niż jednej agencji ratingowej, chyba że agencje te należą do tej samej grupy.
Pojedynczy europejski punkt dostępu
Rozporządzenie zmieniające (UE) 2023/2869 włącza do rozporządzenia (UE) nr 1060/2009 nowy artykuł dotyczący dostępności informacji o europejskim pojedynczym punkcie dostępu (ESAP), ustanowionym na mocy rozporządzenia (UE) 2023/2859 – zob. streszczenie. ESAP zapewni dostęp do publicznych danych finansowych na temat przedsiębiorstw i produktów inwestycyjnych z UE i informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem. Począwszy od dnia , agencje ratingowe, podając do publicznej wiadomości określone informacje wymagane na mocy rozporządzenia (WE) nr 1060/2009, w szczególności informacje związane z ratingami oraz metodologiami, modelami i kluczowymi założeniami stosowanymi w działalności kredytowej, będą musiały przekazywać te informacje w tym samym czasie odpowiedniemu organowi gromadzącemu dane w celu udostępnienia ich w ESAP. Rozporządzenie zmieniające określa również warunki (w kontekście cyfryzacji informacji), które muszą spełniać dokumenty zawierające te informacje.
Wszystkie dostępne ratingi są publikowane na Europejskiej Platformie Ratingowej przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych.
Rozporządzenie dotyczące ESAP przewiduje, że ESAP może w przyszłości pełnić funkcje europejskiej platformy ratingowej.
OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?
Rozporządzenie ma zastosowanie od dnia . Wyjątki dotyczą:
odniesień do ratingu kredytowego w prospektach emisyjnych (art. 4 ust. 1), które obowiązują od ; oraz
agencji ratingowych mających siedzibę w krajach nienależących do UE (art. 4 ust. 3 lit. f), g) i h), które obowiązują od .
KONTEKST
Rozporządzenie UE dotyczące agencji ratingowych stanowi część inicjatywy realizowanej przez UE w odpowiedzi na zobowiązania podjęte na szczycie G-20, który odbył się w Waszyngtonie w listopadzie 2008 r.
Więcej informacji:
Agencje ratingowe (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych)
Sekurytyzacja. Transakcje, które umożliwiają pożyczkodawcy lub innemu inicjatorowi aktywów – na przykład instytucji kredytowej – refinansowanie zestawu pożyczek lub aktywów (np. hipotek, leasingu samochodów, pożyczek konsumenckich, kart kredytowych) poprzez przekształcenie ich w papiery wartościowe. Pożyczkodawca lub inicjator organizuje portfel swoich pożyczek według różnych kategorii ryzyka, dostosowanych do ryzyka i wymagań inwestorów w zakresie zysków. Zwroty dla inwestorów generowane są z przepływów pieniężnych z pożyczek bazowych.
GŁÓWNY DOKUMENT
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 z dnia w sprawie agencji ratingowych (Dz.U. L 302 z , s. 1–31).
Kolejne zmiany rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.
DOKUMENTY POWIĄZANE
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2859 z dnia w sprawie ustanowienia europejskiego pojedynczego punktu dostępu zapewniającego scentralizowany dostęp do publicznie dostępnych informacji mających znaczenie dla usług finansowych, rynków kapitałowych i zrównoważonego rozwoju (Dz.U. L, 2023/2859, ).
Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące rozwiązań alternatywnych dla zewnętrznych ratingów kredytowych, sytuacji na rynku ratingów kredytowych, konkurencji i zarządzania w branży ratingów kredytowych, sytuacji na rynku ratingów instrumentów finansowych będących wynikiem sekurytyzacji oraz możliwości utworzenia europejskiej agencji ratingowej (COM(2016) 664 final, ).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/1 z dnia uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących okresowych sprawozdań o opłatach pobieranych przez agencje ratingowe, na potrzeby bieżącego nadzoru prowadzonego przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (Dz.U. L 2 z , s. 1–23).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 2015/2 z dnia uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących prezentacji informacji, które agencje ratingowe udostępniają Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (Dz.U. L 2 z , s. 24–56).
Sprawozdanie Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego dotyczące wykonalności utworzenia sieci mniejszych agencji ratingowych (COM(2014) 248 final, ).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/14/UE z dnia zmieniająca dyrektywę 2003/41/WE w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami, dyrektywę 2009/65/WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) i dyrektywę 2011/61/UE w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi w odniesieniu do nadmiernego polegania na ratingach kredytowych (Dz.U. L 145 z , s. 1–3).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 272/2012 z dnia uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 w odniesieniu do opłat pobieranych przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych od agencji ratingowych (Dz.U. L 90 z , s. 6–10).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 447/2012 z dnia uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 w sprawie agencji ratingowych poprzez ustanowienie regulacyjnych standardów technicznych dotyczących oceny zgodności metodyk sporządzania ratingów kredytowych (Dz.U. L 140 z , s. 14–16).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 449/2012 z dnia uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących informacji do celów rejestracji i certyfikacji agencji ratingowych (Dz.U. L 140 z , s. 32–52).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 946/2012 z dnia uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 w odniesieniu do przepisów proceduralnych dotyczących grzywien nakładanych na agencje ratingowe przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych, w tym przepisów dotyczących prawa do obrony i przepisów tymczasowych (Dz.U. L 2012 z , s. 23–26).