Polityka konkurencji UE: współpraca pomiędzy Komisją Europejską i sądami krajowymi

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Zawiadomienie Komisji w sprawie współpracy pomiędzy Komisją i sądami krajowymi państw UE odnośnie do stosowania art. 81 i 82 Traktatu WE

JAKIE SĄ CELE ZAWIADOMIENIA?

• W zawiadomieniu określa się, w jaki sposób Komisja Europejska i sądy krajowe współpracują ze sobą, kiedy sądy krajowe stosują art. 101 i 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) (poprzednio: art. 81 i 82 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską):
  • art. 101 zakazuje karteli i zachowań antykonkurencyjnych;
  • art. 102 zakazuje nadużywania pozycji dominującej.
• Zawiadomienie ma w założeniu wspierać sądy krajowe w stosowaniu przepisów prawa konkurencji UE. Nie ma ono dla nich mocy wiążącej ani nie wpływa na prawa i obowiązki rządów państw UE oraz osób fizycznych lub prawnych.
• Odrębne zawiadomienie Komisji dotyczy współpracy w ramach sieci właściwych organów.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Sądy krajowe państw UE:

• mogą stosować art. 101 i 102 w postępowaniu administracyjnym, cywilnym lub karnym;
• nie muszą równolegle stosować krajowego prawa konkurencji;
• gdy stosują krajowe prawo konkurencji w stosunku do praktyk uzgodnionych, które mogą mieć wpływ na transgraniczną wymianę handlową, to muszą również stosować przepisy UE w dziedzinie konkurencji;
• muszą zapewnić poszanowanie zasady nadrzędności prawa UE i nie mogą wydać wyroku, który byłby sprzeczny z przepisami prawa UE;
• wykonują decyzje Komisji lub rozporządzenia w odniesieniu do pewnych kategorii porozumień, decyzji lub praktyk uzgodnionych;
• są zobowiązane do przestrzegania orzecznictwa sądów UE w dziedzinie konkurencji, a także rozporządzeń Komisji;
• stosują, w razie braku konkretnych przepisów prawa UE, krajowe przepisy proceduralne oraz sankcje, przy jednoczesnym zapewnieniu, że ich stosowanie jest zgodne z ogólnymi zasadami prawa UE.

Jeśli sąd krajowy i Komisja rozpatrują tę samą sprawę z zakresu konkurencji, mają zastosowanie zasady szczególne. Sąd krajowy nie może wydać decyzji, która:

• mogłaby być sprzeczna z decyzją, której podjęcie rozważa Komisja. Sąd krajowy może się zwrócić do Komisji z zapytaniem, na jakim etapie znajduje się postępowanie oraz jakie jest prawdopodobieństwo podjęcia decyzji w sprawie. Sąd krajowy może wstrzymać swoje postępowanie do czasu podjęcia decyzji przez Komisję;
• byłaby sprzeczna z podjętą przez Komisję decyzją. Jeżeli jednak sąd krajowy rozważa taki krok i ma wątpliwości co do zgodności z prawem decyzji Komisji, może się zwrócić do Trybunału Sprawiedliwości o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym.

Na Komisję i sądy krajowe narzucony jest wzajemny obowiązek lojalnej współpracy, co oznacza, że Komisja ma wspierać sądy krajowe w stosowaniu prawa UE, zaś sądy krajowe mają wspierać Komisję w realizacji jej zadań.

Komisja zobowiązana jest do:

• poszanowania niezależności sądów krajowych;
• zachowania neutralności i obiektywizmu przy wypełnianiu obowiązku wspierania sądów krajowych;
• powstrzymania się od służenia prywatnym interesom stron zaangażowanych w sprawę.

W art. 15 rozporządzenia (WE) nr 1/2003 (zobacz: streszczenie) opisano najczęściej występujące rodzaje współpracy. Komisja może:

• przekazać informacje pozostające w jej posiadaniu lub informacje o charakterze proceduralnym, przy zachowaniu tajemnicy służbowej;
• wydać, na wniosek sądu krajowego, opinię odnośnie do kwestii dotyczących stosowania unijnych przepisów w dziedzinie konkurencji, a także odnośnie do kwestii gospodarczych, dotyczących faktów lub prawnych;
• przedstawiać sądom krajowym uwagi w sprawach dotyczących stosowania art. 101 i 102. Komisja i krajowe orany ochrony konkurencji mogą przedkładać uwagi pisemne (z własnej inicjatywy) lub uwagi ustne (za zgodą sądu krajowego).

Sądy krajowe:

• przekazują Komisji kopie wszystkich dokumentów, które jej zdaniem są niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy, w której chce ona przedłożyć uwagi;
• przesyłają Komisji wszystkie krajowe orzeczenia wydane na podstawie art. 101 i 102;
• w razie złożenia wniosku udzielają Komisji niezbędnych zezwoleń na kontrolowanie działalności przedsiębiorstw.

Komisja publikuje szczegółowe informacje na temat współpracy z sądami krajowymi w rocznym sprawozdaniu z realizacji polityki konkurencji.

Zawiadomienie zastąpiło obwieszczenie w sprawie współpracy sądów krajowych i Komisji przy stosowaniu art. 85 i 86 Traktatu EWG z roku 1993.

OD KIEDY ZAWIADOMIENIE MA ZASTOSOWANIE?

Zawiadomienie zostało wydane w celu zapewnienia sądom krajowym wsparcia przy stosowaniu postanowień traktatowych dotyczących ochrony konkurencji. Nie wiąże ono sądów krajowych ani nie wpływa na prawa i obowiązki państw UE oraz osób fizycznych i prawnych w świetle prawa UE.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Współpraca z sądami krajowymi (ochrona konkurencji) (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Zawiadomienie Komisji w sprawie współpracy pomiędzy Komisją i sądami państw członkowskich UE odnośnie do stosowania art. 81 i 82 Traktatu WE (Dz.U. C 101 z 27.4.2004, s. 54–64)

Kolejne zmiany zawiadomienia zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Sprostowanie do zawiadomienia Komisji w sprawie współpracy pomiędzy Komisją i sądami państw członkowskich UE odnośnie do stosowania art. 81 i 82 Traktatu WE (Dz.U. C 230 z 15.7.2017, s. 56)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część trzecia – Polityki i działania wewnętrzne Unii – Tytuł VII – Wspólne reguły w dziedzinie konkurencji, podatków i zbliżenia ustawodawstw – Rozdział 1 – Reguły konkurencji – Sekcja 1 – Reguły mające zastosowanie do przedsiębiorstw – Artykuł 101 (dawny artykuł 81 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 88–89)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część trzecia – Polityki i działania wewnętrzne Unii – Tytuł VII – Wspólne reguły w dziedzinie konkurencji, podatków i zbliżenia ustawodawstw – Rozdział 1 – Reguły konkurencji – Sekcja 1 – Reguły mające zastosowanie do przedsiębiorstw – Artykuł 102 (dawny artykuł 82 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 89)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część szósta – Postanowienia instytucjonalne i finansowe – Tytuł I – Postanowienia instytucjonalne – Rozdział 1 – Instytucje – Sekcja 5 – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – Artykuł 267 (dawny artykuł 234 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 164)

Komunikat Komisji – Zmiany do zawiadomienia Komisji w sprawie współpracy pomiędzy Komisją i sądami w państwach członkowskich UE odnośnie do stosowania art. 81 i 82 Traktatu WE (Dz.U. C 256 z 5.8.2015, s. 5)

Komunikat Komisji w sprawie współpracy w ramach sieci organów ochrony konkurencji (Dz.U. C 101 z 27.4.2004, s. 43–53)

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 773/2004 z dnia 7 kwietnia 2004 r. odnoszące się do prowadzenia przez Komisję postępowań zgodnie z art. 81 i art. 82 Traktatu WE (Dz.U. L 123 z 27.4.2004, s. 18–24)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i art. 82 Traktatu (Dz.U. L 1 z 4.1.2003, s. 1–25)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 15.05.2020