Bezpieczeństwo morskie: Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

EMSA wykonuje zadania podstawowe i dodatkowe.

Zadania podstawowe

• Pomoc w pracach przygotowawczych w celu opracowywania i uaktualniania odnośnych aktów prawa UE.
• Wizyty i inspekcje prowadzone w państwach członkowskich w celu zapewnienia skutecznego wdrażania odpowiednich obowiązujących aktów prawa UE.
• Działania szkoleniowe i pomoc techniczna dla organów krajowych.
• Wspieranie działań w odpowiedzi na zanieczyszczenia ze statków i instalacji naftowych i gazowych (EMSA zapewnia pomoc operacyjną tylko na wniosek dotkniętego państwa).

EMSA kieruje też Centrum Danych systemu identyfikacji i śledzenia statków dalekiego zasięgu Unii Europejskiej oraz unijnym systemem wymiany informacji morskich (SafeSeaNet). Agencja może również zapewniać wsparcie operacyjne podczas dochodzeń, gdy dojdzie do zgonu lub poważnych obrażeń ciała.

Zadania dodatkowe

EMSA wykonuje te zadania wyłącznie wdety, gdy tworzą one znaczącą wartość dodaną, co pozwala uniknąć powielania wysiłków i naruszania praw oraz obowiązków państw członkowskich. Zadania te dotyczą spraw związanych z ochroną środowiska, programem globalnego monitoringu środowiska i bezpieczeństwa (obecnie Copernicus) i żeglugi śródlądowej.

Wizyty i inspekcje EMSA

EMSA odbywa wizyty w państwach członkowskich w celu zapewnienia Komisji i organom krajowym pomocy w:

• ocenie skuteczności wykonywania przepisów prawa UE;
• zapewnianiu wysokiego i jednolitego poziomu bezpieczeństwa. Agencja przeprowadza inspekcje w towarzystwach klasyfikacyjnych, a także w państwach trzecich w zakresie szkoleń i certyfikacji marynarzy.

Struktura

• EMSA jest organem UE i ma osobowość prawną. Jej zespół składa się z urzędników rekrutowanych przez agencję i urzędników UE, a także urzędników służby cywilnej państw członkowskich tymczasowo przydzielonych lub oddelegowanych do agencji. Agencja zarządzana jest przez dyrektora zarządzającego, który jest całkowicie niezależny w pełnieniu swych obowiązków.
• W skład jej rady administracyjnej wchodzą przedstawiciele Komisji oraz przedstawiciele wszystkich państw członkowskich, z których każdy ma prawo głosu. Jej członkami są również przedstawiciele Norwegii i Islandii oraz specjaliści z czterech sektorów morskich, którzy nie mają prawa głosu. Kadencja rady wynosi pięć lat, a może być przedłużona jeden raz.

Stosunki między EMSA a Europejską Strażą Graniczną i Przybrzeżną

• Rozporządzeniem (UE) 2016/1624, które zostało następnie zastąpione rozporządzeniem (UE) 2019/1896 (zob. streszczenie) i przez nie uchylone, ustanowiono Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną, która zapewnia skuteczne wdrożenie zintegrowanego zarządzania granicami na granicach zewnętrznych UE, a także na granicach państw stowarzyszonych w ramach Schengen (Islandii, Norwegii i Szwajcarii).
• Rozporządzenie (UE) 2016/1625 zmienia rozporządzenie (WE) nr 1406/2002 w celu zacieśnienia współpracy między EMSA, Europejską Strażą Graniczną i Przybrzeżną, Europejską Agencją Kontroli Rybołówstwa (utworzoną na mocy rozporządzenia (UE) 2019/473) oraz organami krajowymi pełniącymi funkcje straży przybrzeżnej, z myślą o poprawie znajomości sytuacji na morzu oraz wspieraniu spójnych i oszczędnych działań. Obejmuje to:
  • wymianę informacji dostępnych w systemach zgłaszania statków i innych systemach informacyjnych;
  • świadczenie usług w zakresie nadzoru i łączności;
  • budowanie potencjału oraz opracowywanie najlepszych praktyk, a także organizowanie szkoleń i wymiany personelu;
  • wymianę informacji oraz współpracę w zakresie funkcji straży przybrzeżnej, w tym w drodze analizy wyzwań operacyjnych i zagrożeń pojawiających się na obszarach morskich;
  • udostępnianie potencjałów przez planowanie i realizację operacji wielofunkcyjnych i przez udostępnianie aktywów oraz innych zdolności.