Dyrektywa 2009/125/WE określa ramy dla Komisji Europejskiej w celu ustanowienia zharmonizowanych minimalnych wymogów dotyczących ekoprojektu1 dla produktów związanych z energią, które są sprzedawane w Unii Europejskiej (UE). Nie dotyczy środków transportu wykorzystywanych w celach przewozu osób lub towarów.
Dyrektywa ma zwiększać efektywność energetyczną2 produktów i poziom ochrony środowiska, dzięki czemu przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, przy czym robi to w sposób zharmonizowany, aby wspierać jednolity rynek UE i uniknąć fragmentacji rynku oraz wyższych cen, które mogłyby wynikać z rozbieżnych przepisów krajowych dotyczących tych samych zagadnień.
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
Wymogi dotyczące ekoprojektu mogą obejmować wszystkie etapy cyklu życia produktu oraz naprawę i recykling po zakończeniu użytkowania. Do tej pory w większości przypadków koncentrowano się na zużyciu energii w trakcie eksploatacji, ponieważ działania w tym obszarze były traktowane priorytetowo. Najnowsze przepisy uwzględniają jednak bardziej holistyczną perspektywę, obejmującą całość energii zużywanej przez cały okres użytkowania produktu. W szczególności w przypadku produktów elektronicznych etap produkcji odpowiada za od jednej trzeciej do nawet dwóch trzecich energii zużywanej w całym okresie użytkowania produktu, co wskazuje na konieczność zmaksymalizowania wykorzystania tej zużytej energii poprzez wprowadzenie wymagań dotyczących niezawodności i możliwości naprawy, aby przedłużyć okres użytkowania produktu, oraz możliwości recyklingu, aby skuteczniej odzyskiwać materiały.
Produkty spełniające wymogi posiadają oznakowanie CE, co oznacza, że mogą trafić do sprzedaży na terenie całej UE.
Akty wykonawcze
W drodze aktów wykonawczych przyjętych na mocy dyrektywy Komisja ustanowiła wymogi dotyczące ekoprojektu dla wprowadzania do obrotu następujących towarów:
zmywarek dla gospodarstw domowych (rozporządzenie (WE) nr 1275/2008);
wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW (rozporządzenie (UE) nr 327/2011);
klimatyzatorów i wentylatorów przenośnych (rozporządzenie (UE) nr 206/2012);
pomp cyrkulacyjnych bezdławnicowych wolnostojących i pomp cyrkulacyjnych bezdławnicowych zintegrowanych z produktami (rozporządzenie (UE) nr 622/2012);
suszarek bębnowych dla gospodarstw domowych (rozporządzenie (UE) 2023/2533);
komputerów i serwerów (rozporządzenie (UE) nr 617/2013);
systemów wentylacyjnych (rozporządzenie (UE) nr 1253/2014);
szaf chłodniczych lub mroźniczych, schładzarek lub zamrażarek szokowych, urządzeń skraplających i agregatów do oziębiania cieczy (rozporządzenie (UE) 2015/1095);
miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe (rozporządzenie (UE) 2015/1185);
kotłów na paliwo stałe (rozporządzenie (UE) 2015/1189);
produktów związanych z energią, produktów do ogrzewania powietrznego, produktów chłodzących, wysokotemperaturowych agregatów chłodniczych i klimakonwektorów wentylatorowych (rozporządzenie (UE) 2016/2281);
Rozporządzenie (UE) 2023/826, które uchyla rozporządzenia (WE) nr 1275/2008 i 107/2009, ustanawia wymogi dotyczące ekoprojektu w odniesieniu do zużycia energii przez elektryczne i elektroniczne urządzenia gospodarstwa domowego i urządzenia biurowe w trybie wyłączenia, czuwania i czuwania przy podłączeniu do sieci, i będzie stosowane od
Uchylenie
Dyrektywa 2009/125/WE została uchylona rozporządzeniem (UE) 2024/1781 (zob. streszczenie) od Jednak niektóre zapisy dyrektywy będą nadal obowiązywać, by umożliwić przyjęcie środków, które były opracowywane na mocy tej dyrektywy (do 2026 r.), lub zmianę środków już obowiązujących (do 2030 r.). Ponadto akty wykonawcze przyjęte na mocy dyrektywy pozostaną w mocy do czasu ich uchylenia.
OD KIEDY ZASADY OBOWIĄZUJĄ?
Transpozycja dyrektywy do prawa krajowego miała nastąpić do . Przepisy określające wymagania dotyczące ekoprojektu dla poszczególnych grup produktów obowiązują we wszystkich państwach członkowskich i nakładają obowiązki od daty(-ów) stosowania określonej w poszczególnych rozporządzeniach.
Ekoprojekt. Uwzględnienie aspektów środowiskowych przy projektowaniu produktu celem poprawy ekologiczności produktu podczas jego całego cyklu życia.
Efektywność energetyczna. Zapewnienie tych samych usług przy mniejszym zużyciu energii. Przykładowe produkty to energooszczędne lodówki i pralki.
GŁÓWNY DOKUMENT
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (Dz.U. L 285 z , s. 10–35).
Kolejne zmiany dyrektywy 2009/125/WE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.
DOKUMENTY POWIĄZANE
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2023/2534 z dnia uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 w odniesieniu do etykietowania energetycznego suszarek bębnowych dla gospodarstw domowych oraz uchylające rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 392/2012 (C/2023/4741) (Dz.U. L, 2023/2534, ).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/826 z dnia ustanawiające wymogi dotyczące ekoprojektu dla zużycia energii przez elektryczne i elektroniczne urządzenia gospodarstwa domowego i urządzenia biurowe w trybie wyłączenia, czuwania i czuwania przy podłączeniu do sieci na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE oraz uchylające rozporządzenia Komisji (WE) nr 1275/2008 i (WE) nr 107/2009 (Dz.U. L 103 z , s. 29–47).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2019/424 z dnia ustanawiające wymogi dotyczące ekoprojektu dla serwerów i produktów do przechowywania danych zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE oraz zmieniające rozporządzenie Komisji (UE) nr 617/2013 (Dz.U. L 74 z , s. 46–66).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2019/1781 z dnia ustanawiające wymogi dotyczące ekoprojektu dla silników elektrycznych i układów bezstopniowej regulacji obrotów na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 641/2009 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla pomp cyrkulacyjnych bezdławnicowych wolnostojących i pomp cyrkulacyjnych bezdławnicowych zintegrowanych z produktami oraz uchylające rozporządzenie Komisji (WE) nr 640/2009 (Dz.U. L 272 z , s. 74–94).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2019/1782 z dnia ustanawiające wymogi dotyczące ekoprojektu dla zasilaczy zewnętrznych na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE oraz uchylające rozporządzenie Komisji (WE) nr 278/2009 (Dz.U. L 272 z , s. 95–106).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2019/1783 z dnia zmieniające rozporządzenie (UE) nr 548/2014 w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do transformatorów elektroenergetycznych małej, średniej i dużej mocy (Dz.U. L 272 z , s. 107–120).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2019/1784 z dnia ustanawiające wymogi dotyczące ekoprojektu dla sprzętu do spawania na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE (Dz.U. L 272 z , s. 121–135).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2019/2019 z dnia ustanawiające wymogi dotyczące ekoprojektu dla urządzeń chłodniczych na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE oraz uchylające rozporządzenie Komisji (WE) nr 643/2009 (Dz.U. L 315 z , s. 187–208).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2019/2020 z dnia ustanawiające wymogi dotyczące ekoprojektu dla źródeł światła i oddzielnego osprzętu sterującego na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE oraz uchylające rozporządzenia Komisji (WE) nr 244/2009, (WE) nr 245/2009 i (UE) nr 1194/2012 (Dz.U. L 315 z , s. 209–240).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2019/2021 z dnia ustanawiające wymogi dotyczące ekoprojektu dla wyświetlaczy elektronicznych zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE, zmieniające rozporządzenie Komisji (WE) nr 1275/2008 i uchylające rozporządzenie Komisji (WE) nr 642/2009 (Dz.U. L 315 z , s. 241–266).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2019/2024 z dnia ustanawiające wymogi dotyczące ekoprojektu dla urządzeń chłodniczych z funkcją sprzedaży bezpośredniej na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE (Dz.U. L 315 z , s. 313–334).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/2281 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE ustanawiającej ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów do ogrzewania powietrznego, produktów chłodzących, wysokotemperaturowych agregatów chłodniczych i klimakonwektorów wentylatorowych (Dz.U. L 346 z , s. 1–50).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1095 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla szaf chłodniczych lub mroźniczych, schładzarek lub zamrażarek szokowych, urządzeń skraplających i agregatów do oziębiania cieczy (Dz.U. L 177 z , s. 19–51).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1185 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe (Dz.U. L 193 z , s. 1–19).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1188 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń (Dz.U. L 193 z , s. 76–99).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1189 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe (Dz.U. L 193 z , s. 100–114).
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 66/2014 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla domowych piekarników, płyt grzejnych i okapów nadkuchennych (Dz.U. L 29 z , s. 33–47).
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 548/2014 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do transformatorów elektroenergetycznych małej, średniej i dużej mocy (Dz.U. L 152 z , s. 1–15).
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1253/2014 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla systemów wentylacyjnych (Dz.U. L 337 z , s. 8–26).
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 617/2013 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla komputerów i serwerów (Dz.U. L 175 z , s. 13–33).
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 666/2013 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla odkurzaczy (Dz.U. L 192 z , s. 24–34).
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 801/2013 z dnia zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1275/2008 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla zużycia energii przez elektryczne i elektroniczne urządzenia gospodarstwa domowego i urządzenia biurowe w trybie czuwania i wyłączenia oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 642/2009 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla telewizorów (Dz.U. L 225 z , s. 1–12).
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 813/2013 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla ogrzewaczy pomieszczeń i ogrzewaczy wielofunkcyjnych (Dz.U. L 239 z , s. 136–161).
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 814/2013 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla podgrzewaczy wody i zasobników ciepłej wody użytkowej (Dz.U. L 239 z , s. 162–183).
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 206/2012 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy 2009/125/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla klimatyzatorów i wentylatorów przenośnych (Dz.U. L 72 z , s. 7–27).
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 547/2012 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla pomp do wody (Dz.U. L 165 z , s. 28–36).
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 622/2012 z dnia zmieniające rozporządzenie (WE) nr 641/2009 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla pomp cyrkulacyjnych bezdławnicowych wolnostojących i pomp cyrkulacyjnych bezdławnicowych zintegrowanych z produktami (Dz.U. L 180 z , s. 4–8).
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 327/2011 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW (Dz.U. L 90 z , s. 8–21).
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1275/2008 z dnia w sprawie wykonania dyrektywy 2005/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla zużycia energii przez elektryczne i elektroniczne urządzenia gospodarstwa domowego i urządzenia biurowe w trybie czuwania i wyłączenia (Dz.U. L 339 z , s. 45–52).