Instrument „Łącząc Europę” (2021–2027)

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2021/1153 ustanawiające instrument „Łącząc Europę”

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

W okresie obowiązywania wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2021–2027 rozporządzenie:

• ustanawia instrument „Łącząc Europę” na lata 2021–2027 (CEF 2.0);
• określa jego cele i budżet;
• wskazuje formy finansowania ze środków Unii Europejskiej (UE) oraz zasady kwalifikowalności.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Cele

Cele CEF 2.0 są zbliżone do celów CEF 1.0 (który dotyczył okresu 2014–2020), przy czym większy nacisk kładzie się na:

• zrównoważenie, dekarbonizację i niższe emisje;
• komplementarność rodzajów transportu (a także synergie między sektorami transportu, energii i technologii cyfrowych);
• poprawę mobilności wojskowej w całej UE.

Ogólnym celem CEF 2.0 jest budowa, rozwój, modernizacja i ukończenie transeuropejskich sieci w sektorach transportu, energii i technologii cyfrowych, a także ułatwianie współpracy międzynarodowej w dziedzinie energii odnawialnej, zwłaszcza w 3 poniższych obszarach.

Transport

• Projekty dotyczące wydajnych, wzajemnie połączonych i multimodalnych transeuropejskich sieci transportowych (TEN-T) i infrastruktur na potrzeby inteligentnej, interoperacyjnej, zrównoważonej, sprzyjającej włączeniu społecznemu, dostępnej, bezpiecznej i chronionej mobilności.
• Dostosowanie elementów infrastruktury TEN-T w celu poprawienia mobilności zarówno cywilnej, jak i wojskowej (objęte specjalnymi zasadami kwalifikowalności).

Energia

• Ułatwianie transgranicznej współpracy w dziedzinie energii, w tym energii odnawialnej.
• Stworzenie projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, dotyczących dalszej integracji wewnętrznego rynku energii oraz interoperacyjności sieci w wymiarze ponadgranicznym i ponadsektorowym, co ułatwi dekarbonizację gospodarki, rozpowszechni efektywność energetyczną oraz zapewni bezpieczeństwo dostaw.

Sektor technologii cyfrowych

• Upowszechnienie oraz zapewnienie dostępu do bezpiecznych i chronionych sieci o bardzo dużej przepustowości, w tym systemów 5G, zdolnych do obsługi połączeń gigabitowych na obszarach, gdzie znajdują się podmioty stymulujące rozwój społeczno-gospodarczy.
• Nieprzerwany zasięg systemów 5G w odniesieniu do wszystkich głównych szlaków transportowych, w tym TEN-T.
• Zwiększenie odporności i przepustowości cyfrowych sieci szkieletowych na terytoriach UE poprzez połączenie ich z sąsiadującymi terytoriami.
• Cyfryzacja sieci transportowych i energetycznych.

Budżet (w cenach z 2021 r.)

• Transport: 25,81 mld EUR (w tym 11,29 mld EUR przesunięte z Funduszu Spójności).
• Energia: 5,84 mld EUR.
• Technologie cyfrowe: 2,07 mld EUR.

CEF zapewnia finansowanie w postaci dotacji i zamówień.

Wnioski są składane przez co najmniej jedno państwo członkowskie UE lub, za zgodą zainteresowanych państw członkowskich, przez organizacje międzynarodowe, wspólne przedsięwzięcia lub przez przedsiębiorstwa publiczne lub prywatne bądź podmioty publiczne lub prywatne, w tym władze regionalne lub lokalne.

Kwalifikujące się państwa trzecie

W CEF uczestniczyć mogą, pod określonymi warunkami, następujące państwa trzecie:

• członkowie Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, będący również członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
• państwa przystępujące, państwa kandydujące i potencjalni kandydaci;
• państwa objęte europejską polityką sąsiedztwa;
• inne państwa trzecie, na mocy umowy szczegółowej.

Dofinansowanie

W odniesieniu do większości projektów związanych z transportem kwota wsparcia finansowego ze środków UE nie przekracza 30 % łącznych kosztów kwalifikowalnych, przy czym może zostać zwiększona do 50 % w przypadku badań, działań traktowanych priorytetowo i działań dotyczących podwójnego zastosowania do celów cywilnych i obronnych oraz do 85 % w przypadku projektów, w których środki są przesuwane z Funduszu Spójności.

W odniesieniu do projektów związanych z energią kwota wsparcia finansowego ze środków UE nie przekracza 50 % łącznych kosztów kwalifikowalnych, przy czym może zostać zwiększona do 75 % w przypadku projektów, które zapewniają wysoki poziom regionalnego lub ogólnounijnego bezpieczeństwa dostaw, zwiększają poziom solidarności w UE lub oferują wysoce innowacyjne rozwiązania.

W odniesieniu do projektów związanych z technologiami cyfrowymi kwota wsparcia finansowego ze środków UE nie przekracza 30 % łącznych kosztów kwalifikowalnych, przy czym może zostać zwiększona do 50 % w przypadku działań, które mają wyraźny wymiar transgraniczny, oraz do 75 % w przypadku wdrażania połączeń gigabitowych dla podmiotów stymulujących rozwój społeczno-gospodarczy.

W każdym z sektorów transportu, energii i technologii cyfrowych w odniesieniu do robót prowadzonych w regionach najbardziej oddalonych zastosowanie ma specjalna maksymalna stopa dofinansowania w wysokości 70 %.

Aby ułatwić uzyskiwanie synergii między sektorami transportu, energii i technologii cyfrowych, działania przyczyniające się do osiągania celów w co najmniej 2 z tych sektorów mogą skorzystać z wyższej stopy dofinansowania zgodnie z programem prac obejmującym co najmniej dwa z tych sektorów.

Rozporządzenie uchyla rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 oraz (UE) nr 283/2014.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 1 stycznia 2021 r.

KONTEKST

Zobacz również:

• Europejska Agencja Wykonawcza ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (Komisja Europejska)
• Strategia na rzecz mobilności (Komisja Europejska)
• Europejska Agencja Wykonawcza ds. Zdrowia i Cyfryzacji (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1153 z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające instrument „Łącząc Europę” i uchylające rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 i (UE) nr 283/2014 (Dz.U. L 249 z 14.7.2021, s. 38–81)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz.U. L 231 z 30.6.2021, s. 159–706)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/694 z dnia 29 kwietnia 2021 r. ustanawiające program „Cyfrowa Europa” oraz uchylające decyzję (UE) 2015/2240 (Dz.U. L 166 z 11.5.2021, s. 1–34)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82–209)

Kolejne zmiany dyrektywy (UE) 2018/2001 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 663/2009 i (WE) nr 715/2009, dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE, 98/70/WE, 2009/31/WE, 2009/73/WE, 2010/31/UE, 2012/27/UE i 2013/30/UE, dyrektyw Rady 2009/119/WE i (UE) 2015/652 oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013 (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 1–77)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady – Poprawa mobilności wojskowej w Unii Europejskiej (JOIN(2017) 41 final z 10.11.2017)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Europa w ruchu: Program działań na rzecz sprawiedliwego społecznie przejścia do czystej, konkurencyjnej i opartej na sieci mobilności dla wszystkich (COM(2017) 283 final z 31.5.2017)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej i uchylające decyzję nr 661/2010/UE (Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 1–128)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej, uchylające decyzję nr 1364/2006/WE oraz zmieniające rozporządzenia (WE) nr 713/2009, (WE) nr 714/2009 i (WE) nr 715/2009 (Dz.U. L 115 z 25.4.2013, s. 39–75)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 17.09.2021