Śródlądowe drogi wodne – statki

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Rozporządzenie delegowane (UE) 2020/474 w sprawie europejskiej bazy danych o jednostkach pływających

Dyrektywa (UE) 2016/1629 w sprawie wymagań technicznych dla statków żeglugi śródlądowej

Rozporządzenie (UE) 2016/1628 w sprawie wymogów dotyczących wartości granicznych emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych oraz homologacji typu w odniesieniu do silników spalinowych wewnętrznego spalania przeznaczonych do maszyn mobilnych nieporuszających się po drogach

Dyrektywa 2010/35/UE w sprawie ciśnieniowych urządzeń transportowych

Dyrektywa 2009/100/WE w sprawie wzajemnego uznawania świadectw zdolności żeglugowej statków żeglugi śródlądowej

Dyrektywa 2008/68/WE w sprawie transportu lądowego towarów niebezpiecznych

JAKIE SĄ CELE AKTÓW PRAWNYCH?

• Ustanawia się w nich system wymagań technicznych dla statków żeglugi śródlądowej, a także system inspekcji. Mają one na celu ujednolicenie obowiązujących w UE wymogów dotyczących świadectw zdolności żeglugowej, a tym samym uproszczenie obowiązujących przepisów i przyczynienie się do podwyższenia poziomu bezpieczeństwa.
• Ustanawiają one szczegółowe przepisy dotyczące:
  • przewozu urządzeń ciśnieniowych i towarów niebezpiecznych;
  • wartości granicznych emisji zanieczyszczeń w odniesieniu do silników;
  • wzajemnych ustaleń w zakresie uznawania świadectw;
  • europejskiej bazy danych o jednostkach pływających (EHDB).

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Dyrektywa (UE) 2016/1629 określa wymagania techniczne dla statków żeglugi śródlądowej. Ustanawia ona wymagania techniczne umożliwiające bezpieczną żeglugę po śródlądowych drogach wodnych wymienionych w załączniku, które to drogi klasyfikuje się do rejonów 1, 2, 3 lub 4 oraz do rejonu R (ustalenia szczególne odnoszące się do zrewidowanej Konwencji o żegludze na Renie). Nie ma ona zastosowania do promów, okrętów wojennych i większości statków morskich, w tym holowników i pchaczy, które jedynie okresowo pływają po śródlądowych drogach wodnych.

Świadectwa zdolności żeglugowej

Państwa UE zapewniają, aby jednostki pływające po śródlądowych drogach wodnych UE były budowane i utrzymywane zgodnie z dyrektywą. Świadectwo zdolności żeglugowej jest wydawane po inspekcji technicznej przeprowadzanej przed dopuszczeniem jednostki do eksploatacji.

• Organy mogą wydawać świadectwa tymczasowe w razie utraty lub uszkodzenia istniejącego świadectwa, jak również w przypadkach, w których mają zastosowanie odstępstwa wskazane w załącznikach.
• Okres ważności świadectw zdolności żeglugowej wydawanych nowo zbudowanym jednostkom nie może przekraczać pięciu lat (w przypadku statków pasażerskich i statków o dużej prędkości) lub dziesięciu lat (w przypadku wszystkich innych jednostek).
• Wyjątkowo ważność można przedłużyć bez kolejnej inspekcji o okres nieprzekraczający sześciu miesięcy.
• Jeżeli znaczące zmiany lub znaczące naprawy mają wpływ na stabilność konstrukcji, żeglowność, właściwości manewrowe lub szczególne cechy, jednostka musi zostać ponownie poddana inspekcji technicznej przed odbyciem następnego rejsu.
• Jeżeli świadectwo nie zostaje odnowione, organ krajowy podaje powody takiej odmowy i informuje właściciela o procedurze odwoławczej oraz o mających zastosowanie terminach.
• Państwa UE mogą uznawać świadectwa żeglugowe jednostek wydane w państwach trzecich w oczekiwaniu na wejście w życie regulujących tę kwestię umów.

Identyfikacja

Państwa UE zapewniają, aby wyznaczone przez nie organy nadawały każdej jednostce jednolity europejski numer identyfikacyjny statku (ENI), który nie zmienia się podczas całego cyklu życia jednostki.

Europejska baza danych o jednostkach pływających

• Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2020/474 ustanawia przepisy dotyczące gromadzenia, przetwarzania i dostępu do danych w EHDB. Komisja Europejska jest odpowiedzialna za prowadzenie EHDB w celu wspierania środków służących zachowaniu bezpieczeństwa i swobody żeglugi oraz w celu zapewnienia stosowania dyrektywy (UE) 2016/1629. Państwa UE zapewniają, aby ich organy aktualizowały tę bazę danych na potrzeby stosowania dyrektywy, zarządzania ruchem na drogach wodnych oraz infrastrukturą, utrzymywania bezpieczeństwa i gromadzenia danych statystycznych, w drodze:
  • wprowadzania danych identyfikujących i opisujących jednostkę;
  • wprowadzania danych dotyczących wydanych, odnowionych, wymienionych lub cofniętych świadectw, a także kopii cyfrowych wszystkich świadectw wydanych zgodnie z dyrektywą;
  • wprowadzania danych dotyczących odrzuconych lub jeszcze nierozpatrzonych wniosków o wydanie świadectwa;
  • usuwania danych dotyczących jednostki, kiedy jednostka ta zostanie zezłomowana;
  • wprowadzania wszelkich zmian danych wymienionych powyżej.
• W indywidualnie rozpatrywanych przypadkach organy mogą przekazywać dane osobowe państwu trzeciemu lub organizacji międzynarodowej. Wszelkie przetwarzanie danych osobowych przez państwa UE odbywa się zgodnie z przepisami UE dotyczącymi ochrony danych osobowych, zwłaszcza z rozporządzeniem (UE) 2016/679 (RODO). Komisja może, w indywidualnie rozpatrywanych przypadkach, przekazywać dane osobowe organowi państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej lub udzielać im dostępu do EHDB, pod warunkiem że spełnione są wymogi określone w rozporządzeniu (UE) 2018/1725 (zob. streszczenie).
• Komisja może przyjmować akty delegowane uszczegóławiające:
  • dane, które mają być wprowadzone do bazy danych przez państwa UE;
  • rodzaje dozwolonego dostępu;
  • instrukcje dotyczące użytkowania i eksploatacji bazy danych, w szczególności w odniesieniu do środków w zakresie bezpieczeństwa danych, kodowania i przetwarzania.

Wymagania techniczne

Wymaganiami technicznymi mającymi zastosowanie do jednostek w rejonach 1, 2, 3 i 4 są wymagania określone w normie ES-TRIN 2019/1 opracowanej przez Europejski Komitet ds. Opracowywania Norm w Żegludze Śródlądowej (CESNI).

Inspekcje

• Organy inspekcyjne są ustanawiane przez państwa UE. Do każdego organu powołuje się przynajmniej:
  • jednego urzędnika z organu administracji publicznej właściwego do spraw żeglugi śródlądowej;
  • jednego eksperta ds. budowy statków żeglugi śródlądowej oraz ich silników;
  • jednego eksperta ds. żeglugi posiadającego patent żeglarski kapitana żeglugi śródlądowej, upoważniający posiadacza do prowadzenia statku poddawanego inspekcji;
  • jednego eksperta ds. żeglugi tradycyjnej na potrzeby inspekcji tradycyjnych jednostek pływających.
• Państwa UE zapewniają, aby wyznaczone organy przeprowadzały początkowe, okresowe, specjalne i dobrowolne inspekcje, o których mowa w dyrektywie.

Odstępstwa dla określonych kategorii jednostek

• Utrzymując odpowiedni poziom bezpieczeństwa, państwa UE mogą zezwolić na odstępstwa w przypadku jednostek pływających po niepołączonych śródlądowych drogach wodnych lub niektórych jednostek o nośności nieprzekraczającej 350 ton lub jednostek nieprzeznaczonych do transportu towarów.
• Aby zachęcać do innowacji i stosowania nowych technologii, Komisja może dopuszczać tymczasowe odstępstwa w odniesieniu do instalacji lub aspektów projektowych innych niż te ujęte w załącznikach (lub w odniesieniu do celów testowych), pod warunkiem zapewnienia równoważnego poziomu bezpieczeństwa.

Powiązane akty prawne

• Dyrektywa 2008/68/WE ustanawia przepisy dotyczące bezpiecznego drogowego, kolejowego lub śródlądowego transportu towarów niebezpiecznych w UE. Obejmuje ona także takie aspekty, jak załadunek, rozładunek, przeładunek na inne środki transportu oraz postoje w trakcie przewozu. Rozszerza ona zakres stosowania przepisów międzynarodowych na krajowy transport towarów niebezpiecznych. W różnych aktach wykonawczych ustanowiono odstępstwa pozwalające uwzględnić szczególne okoliczności krajowe, które zazwyczaj odnoszą się do limitów ilościowych i ładunków mieszanych.
• Dyrektywa 2009/100/WE w sprawie wzajemnego uznawania świadectw zdolności żeglugowej ma zastosowanie do statków żeglugi śródlądowej o nośności co najmniej 20 ton, które mają mniej niż 20 metrów długości lub mniej niż 100 m³ objętości i które są wykorzystywane do transportu towarów śródlądowymi drogami wodnymi. Na podstawie tej dyrektywy państwa UE:
  • określają procedury wydawania świadectw zdolności żeglugowej;
  • uznają świadectwa zdolności żeglugowej wydane przez inne państwo UE, tak jakby były one wydane przez nie same;
  • mogą, do usunięcia usterek, zatrzymać statek, jeżeli znajduje się on w stanie, który stanowi zagrożenie dla otoczenia.
• Dyrektywa 2010/35/UE wprowadza szczegółowe przepisy dotyczące ciśnieniowych urządzeń transportowych* z myślą o poprawie bezpieczeństwa i zapewnieniu swobodnego przepływu w UE. Aktualizuje ona poprzednie akty prawne, zwłaszcza w odniesieniu do wymagań zgodności, ocen zgodności i badań okresowych. Dyrektywa obejmuje transport drogowy, kolejowy i śródlądowy, a ponadto jest blisko powiązana z dyrektywą 2008/68/WE.
• Rozporządzenie (UE) 2016/1628 (zob. streszczenie) ustanawia wartości graniczne emisji zanieczyszczeń w odniesieniu do nowych silników montowanych w maszynach mobilnych nieporuszających się po drogach (w tym w statkach żeglugi śródlądowej). W szczególności określa ono wartości graniczne emisji zanieczyszczeń etapu V oraz terminy ich stosowania. Rozporządzenie ma na celu ograniczenie poziomów emisji zanieczyszczeń i wycofywanie urządzeń wyposażonych w silniki emitujące najwięcej zanieczyszczeń.

OD KIEDY AKTY PRAWNE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

• Dyrektywa 2008/68/WE ma zastosowanie od dnia 20 października 2008 r., przy czym do porządku krajowego państw UE miała zostać włączona do dnia 30 czerwca 2009 r.
• Dyrektywa 2009/100/WE uchyliła i ujednoliciła dyrektywę 76/135/EWG ze skutkiem od dnia 22 października 2009 r.
• Dyrektywa 2010/35/UE ma zastosowanie od dnia 20 lipca 2010 r., przy czym do porządku krajowego państw UE miała zostać włączona do dnia 30 czerwca 2011 r.
• Jeśli chodzi o silniki do statków żeglugi śródlądowej, rozporządzenie (UE) 2016/1628 ma zastosowanie od dnia 1 stycznia 2019 r. (silniki o mocy poniżej 300 kW) i od dnia 1 stycznia 2020 r. (silniki o mocy co najmniej 300 kW). W przypadku wskazanych powyżej dat obowiązuje ponadto 24-miesięczny okres przejściowy.
• Dyrektywa (UE) 2016/1629 ma zastosowanie od dnia 6 października 2016 r., przy czym do porządku krajowego państw UE miała zostać włączona do dnia 7 października 2018 r.
• Rozporządzenie (UE) 2020/474 ma zastosowanie od dnia 21 kwietnia 2020 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Śródlądowe drogi wodne (Komisja Europejska)
• Informacje na temat CESNI (CESNI).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2020/474 z dnia 20 stycznia 2020 r. w sprawie europejskiej bazy danych o jednostkach pływających (Dz.U. L 100 z 1.4.2020, s. 12–19)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1629 z dnia 14 września 2016 r. ustanawiająca wymagania techniczne dla statków żeglugi śródlądowej, zmieniająca dyrektywę 2009/100/WE i uchylająca dyrektywę 2006/87/WE (Dz.U. L 252 z 16.9.2016, s. 118–176)

Kolejne zmiany dyrektywy (UE) 2016/1629 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1628 z dnia 14 września 2016 r. w sprawie wymogów dotyczących wartości granicznych emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych oraz homologacji typu w odniesieniu do silników spalinowych wewnętrznego spalania przeznaczonych do maszyn mobilnych nieporuszających się po drogach, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1024/2012 i (UE) nr 167/2013 oraz zmieniające i uchylające dyrektywę 97/68/WE (Dz.U. L 252 z 16.9.2016, s. 53–117)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/35/UE z dnia 16 czerwca 2010 r. w sprawie ciśnieniowych urządzeń transportowych oraz uchylająca dyrektywy Rady 76/767/EWG, 84/525/EWG, 84/526/EWG, 84/527/EWG oraz 1999/36/WE (Dz.U. L 165 z 30.6.2010, s. 1–18)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/100/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie wzajemnego uznawania świadectw zdolności żeglugowej statków żeglugi śródlądowej (wersja ujednolicona) (Dz.U. L 259 z 2.10.2009, s. 8–13)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa 2008/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 września 2008 r. w sprawie transportu lądowego towarów niebezpiecznych (Dz.U. L 260 z 30.9.2008, s. 13–59)

Zobacz tekst skonsolidowany.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii i swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 45/2001 i decyzji nr 1247/2002/WE (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 39–98)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1–88)

Ostatnia aktualizacja: 13.10.2020