Wprowadzanie do obrotu i stosowanie prekursorów materiałów wybuchowych (od 31 stycznia 2021 r.)

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2019/1148 w sprawie wprowadzania do obrotu i stosowania prekursorów materiałów wybuchowych

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

• W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się ogólnounijne przepisy dotyczące udostępniania*, wprowadzania, posiadania i stosowania substancji* i mieszanin*, które mogą być niezgodnie z przeznaczeniem stosowane do wytwarzania domowym sposobem materiałów wybuchowych.
• W niniejszym rozporządzeniu ogranicza się dostępność tych substancji lub mieszanin dla ogółu społeczeństwa oraz nakłada obowiązek zgłaszania podejrzanych transakcji dotyczących takich substancji właściwym organom.
• Rozporządzenie zapewnia dalsze zaostrzenie systemu zapobiegania nielegalnemu wytwarzaniu materiałów wybuchowych w odpowiedzi na zmieniające się zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego spowodowane terroryzmem i innymi poważnymi działaniami przestępczymi.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

W rozporządzeniu:

• określono dwie odrębne kategorie prekursorów materiałów wybuchowych*:
  • prekursory materiałów wybuchowych podlegające ograniczeniom, takie jak kwas azotowy, nadtlenek wodoru i azotan amonu, wskazane w załączniku I, które nie mogą być udostępniane przeciętnym użytkownikom, wprowadzane, posiadane lub stosowane przez nich, chyba że ich stężenia nie przekraczają określonych wartości granicznych;
  • prekursory materiałów wybuchowych podlegające obowiązkowi zgłoszenia, takie jak aceton, azotan sodu i magnez sproszkowany, wymienione w załączniku II;
• nakłada się obowiązek zgłaszania wszelkich podejrzanych transakcji, znaczących przypadków zniknięcia i kradzieży w odniesieniu do którejkolwiek kategorii właściwym organom (krajowym punktom kontaktowym) w państwach członkowskich UE w ciągu 24 godzin.

Państwa członkowskie:

• mogą wydawać pozwolenia w odniesieniu do niektórych prekursorów materiałów wybuchowych podlegających ograniczeniom przeciętnym użytkownikom mającym uzasadniony interes, aby nabyć prekursory materiałów wybuchowych podlegające ograniczeniom;
• powinny ustanowić jeden krajowy punkt kontaktowy lub większą ich liczbę, działających całodobowo, w celu przyjmowania zgłoszeń podejrzanych transakcji, znaczących przypadków zniknięcia i kradzieży;
• zapewniają odpowiednie zasoby na szkolenia organów ścigania, organów celnych i służb ratunkowych („służb interwencyjnych”) w zakresie rozpoznawania prekursorów materiałów wybuchowych podlegających regulacji oraz w zakresie reagowania na jakąkolwiek podejrzaną działalność;
• zapewniają ustanowienie właściwych organów do celów przeprowadzania inspekcji i kontroli stosowania przepisów;
• wprowadzają skuteczne, proporcjonalne i odstraszające sankcje w przypadku naruszenia rozporządzenia;
• mogą ograniczać udostępnianie, wprowadzanie, posiadanie i stosowanie substancji, które ich zdaniem mogą być użyte do wytwarzania domowym sposobem materiałów wybuchowych, lub zakazywać takiego udostępniania, wprowadzania, posiadania i stosowania, nawet jeżeli nie zostało to określone w przepisach (w takim przypadku Komisja Europejska analizuje środek tymczasowy i może zobowiązać dane państwo do uchylenia lub zmiany takiego środka tymczasowego);
• Udzielają Komisji do dnia 2 lutego 2022 r., a następnie co roku, informacji o:
  • zgłoszonych podejrzanych transakcjach, znaczących przypadkach zaginięcia i kradzieżach;
  • wnioskach o wydanie pozwolenia otrzymanych, wydanych i najczęstszych powodach odmowy wydania pozwoleń;
  • kampaniach informacyjnych;
  • przeprowadzonych inspekcjach i objętych nimi podmiotach gospodarczych.

Rozpatrując wniosek o wydanie pozwolenia, organy krajowe:

• powinny uwzględnić:
  • zapotrzebowanie na dany prekursor materiałów wybuchowych oraz zgodność zamierzonego stosowania z prawem;
  • dostępność substancji alternatywnych o niższych stężeniach;
  • informacje na temat wnioskodawcy, w tym informacje dotyczące wcześniejszych wyroków skazujących;
  • bezpieczeństwo zaproponowanych rozwiązań w zakresie składowania;
• odmawiają wydania pozwolenia, jeżeli mają uzasadnione powody, by wątpić w to, że zamierzone stosowanie jest zgodne z prawem;
• mogą ograniczyć ważność pozwolenia, a okres ważności nie może przekraczać trzech lat, oraz zawiesić lub cofnąć pozwolenie, jeżeli warunki, na jakich pozwolenie zostało wydane, przestały być spełniane;
• mogą zażądać od wnioskodawcy uiszczenia opłaty za wniosek o udzielenie pozwolenia.

Podmioty gospodarcze* są zobowiązane do:

• poinformowania podmiotu gospodarczego, któremu udostępniają prekursory materiałów wybuchowych podlegające regulacji, że prekursor materiału wybuchowego podlega ograniczeniom lub obowiązkom w zakresie zgłaszania;
• upewnienia się, czy ich pracownicy, w trakcie dostarczania prekursorów materiałów wybuchowych podlegających regulacji użytkownikom zawodowym lub przeciętnym użytkownikom, wiedzą, które produkty zawierają prekursory materiałów wybuchowych podlegające regulacji, i zostali poinformowani o obowiązkach wynikających z niniejszego rozporządzenia;
• sprawdzenia, przy każdej transakcji, dowodu tożsamości i pozwolenia przeciętnego użytkownika, któremu udostępniają prekursory materiałów wybuchowych podlegające ograniczeniom;
• sprawdzenia, przy każdej transakcji, informacji dotyczących potencjalnego nabywcy i zamierzonego stosowania prekursorów materiałów wybuchowych, udostępniając prekursory materiałów wybuchowych podlegające ograniczeniom użytkownikom zawodowym lub innym podmiotom gospodarczym (w załączniku IV określono formularz oświadczenia nabywcy);
• przechowywania informacji przez 18 miesięcy;
• podmioty gospodarcze mogą odmówić udostępnienia prekursorów materiałów wybuchowych, jeżeli ich zdaniem dana transakcja jest podejrzana;
• zgłaszania znaczących przypadków zniknięcia i kradzieży krajowemu punktowi kontaktowemu w ciągu 24 godzin.

Podmioty gospodarcze i internetowe platformy handlu elektronicznego:

• zgłaszają podejrzane transakcje, w szczególności jeżeli potencjalny nabywca prekursorów materiałów wybuchowych podlegających regulacji:
  • wydaje się niepewny co do ich zamierzonego stosowania lub wydaje się niezaznajomiony z takim zamierzonym stosowaniem;
  • zamierza je nabyć w ilościach, kombinacjach lub stężeniach nietypowych dla normalnego stosowania;
  • nie chce przedłożyć dowodu tożsamości, podać miejsca zamieszkania lub potwierdzić, w stosownych przypadkach, statusu użytkownika zawodowego lub podmiotu gospodarczego;
  • nalega na skorzystanie z nietypowych metod płatności, w tym płatności dużą ilością gotówki;
• ustanawiają odpowiednie, rozsądne i proporcjonalne procedury służące wykrywaniu podejrzanych transakcji;
• mogą odmówić przeprowadzenia podejrzanych transakcji i zgłaszają przypadki takich transakcji krajowemu punktowi kontaktowemu w ciągu 24 godzin.

Komisja Europejska:

• regularnie zapewnia wytyczne we wszystkich językach urzędowych UE, aby wspierać zainteresowane podmioty i ułatwiać współpracę między podmiotami gospodarczymi;
• może przyjąć akty delegowane w celu modyfikacji wartości granicznych określonych w załączniku I oraz dodania substancji do załącznika II niniejszego rozporządzenia;
• przedstawia do dnia 2 lutego 2026 r. Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie na temat sposobu stosowania rozporządzenia, poprzez dokonanie oceny.

Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do niektórych rodzajów wyrobów pirotechnicznych* i wyposażenia pirotechnicznego – zwłaszcza tych stosowanych przez siły zbrojne, organy ścigania, straż pożarną, w rolnictwie, umieszczanych na pokładach statków lub stosowanych w przemyśle lotniczym i kosmicznym – spłonek przeznaczonych do zabawek lub produktów leczniczych udostępnianych na podstawie recepty lekarskiej.

Niniejsze rozporządzenie zmienia rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów oraz uchyla rozporządzenie (UE) nr 98/2013 (zob. streszczenie) od 1 lutego 2021 r., niemniej jednak:

• pozwolenia wydane na podstawie rozporządzenia (UE) nr 98/2013 pozostają ważne do upływu ich terminu ważności lub do dnia 2 lutego 2022 r., w zależności od tego, co nastąpi wcześniej;
• posiadanie, wprowadzanie i stosowanie przez przeciętnych użytkowników prekursorów materiałów wybuchowych podlegających ograniczeniom nabytych zgodnie z prawem przed dniem 1 lutego 2021 r. jest dozwolone do dnia 2 lutego 2022 r.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 1 lutego 2021 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Unia bezpieczeństwa: Komisja z zadowoleniem przyjmuje porozumienie polityczne w sprawie nowych przepisów dotyczących prekursorów materiałów wybuchowych – komunikat prasowy (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (EU) 2019/1148 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie wprowadzania do obrotu i stosowania prekursorów materiałów wybuchowych, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 i uchylające rozporządzenie (UE) nr 98/2013 (Dz.U. L 186 z 11.7.2019, s. 1–20)

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) 2019/1148 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej i Rady – Realizacja Europejskiej agendy bezpieczeństwa w celu zwalczania terroryzmu i utorowania drogi ku rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa (COM(2016) 230 final z 20.4.2016)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Europejska agenda bezpieczeństwa (COM(2015) 185 final z 28.4.2015)

Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz.U. L 396 z 30.12.2006, s. 1–849). Tekst opublikowany ponownie w sprostowaniu (Dz.U. L 136 z 29.5.2007, s. 3–280)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 22.10.2021