Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES)

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

JAKIE SĄ CELE ARTYKUŁÓW I REGULAMINU WEWNĘTRZNEGO?

Artykuł 300 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) stanowi, że Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej i Komisja Europejska są wspomagane przez Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES), który pełni funkcje doradcze. W skład EKES-u wchodzą przedstawiciele organizacji pracodawców, pracowników oraz inni przedstawiciele podmiotów reprezentujących społeczeństwo obywatelskie, w szczególności z dziedzin społeczno-ekonomicznej, obywatelskiej, zawodowej i kultury. Członków EKES-u nie wiążą żadne instrukcje i są oni w pełni niezależni w wykonywaniu swoich funkcji, w ogólnym interesie UE.
W artykule 301 TFUE określono maksymalną liczbę członków EKES-u. Stanowi on, że Rada jednomyślnie przyjmuje decyzję określającą skład EKES-u oraz określa diety członków.
W artykule 302 TFUE określono (odnawialny) okres, na jaki mianowani są członkowie EKES-u, oraz proces mianowania przeprowadzany przez Radę po konsultacji z Komisją.
Artykuł 303 TFUE stanowi, że EKES wybiera przewodniczącego i uchwala swój regulamin wewnętrzny.
Artykuł 304 TFUE stanowi, że EKES może być konsultowany przez Parlament, Radę lub Komisję w przypadkach przewidzianych w traktatach oraz w przypadkach, gdy uznają to za stosowne. Może on wydawać opinie z własnej inicjatywy w przypadkach, gdy uzna to za stosowne. Opinie EKES-u są przesyłane Parlamentowi, Radzie i Komisji.
W artykule 13 Traktatu o Unii Europejskiej wymieniono instytucje Unii Europejskiej (UE) i stanowi on, że Parlament, Rada i Komisja są wspomagane przez EKES oraz Europejski Komitet Regionów, które pełnią funkcje doradcze.
W regulaminie wewnętrznym EKES-u określono sposób jego funkcjonowania i organizacji pracy. Regulamin wewnętrzny uchwala Zgromadzenie EKES-u bezwzględną większością głosów.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Regulamin wewnętrzny kodyfikuje wewnętrzne zasady funkcjonowania EKES-u oraz uzupełnia podstawowe zasady określone w Traktacie o Unii Europejskiej i TFUE.
Regulamin wewnętrzny obejmuje kodeks postępowania członków, który zawiera:
- standardy etyczne;
- przejrzystość finansową;
- zasadę niedyskryminacji;
- zasadę równości szans;
- zasadę poszanowania godności w miejscu pracy;
- sankcje nakładane w przypadku nieprzestrzegania kodeksu postępowania.
Na mocy kodeksu ustanawia się również komisję etyki.

Członkowie

W skład EKES-u wchodzą poniższe trzy grupy.
- Organizacje pracodawców. Członkowie pochodzący z prywatnych i publicznych sektorów przemysłu, małych przedsiębiorstw, izb handlowych, handlu hurtowego i detalicznego, usług bankowych i ubezpieczeniowych, transportu i rolnictwa (Grupa I).
- Pracownicy. Członkowie krajowych związków zawodowych, zarówno na poziomie konfederacji, jak i na poziomie federacji sektorowych (Grupa II).
- Organizacje społeczeństwa obywatelskiego. Na przykład organizacje rolników i konsumentów, małe przedsiębiorstwa, rzemiosła, wolne zawody oraz organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną socjalną i ochroną środowiska (Grupa III).

Członkowie nie muszą należeć do żadnej z tych trzech grup. Członkowie, którzy nie należą do żadnej z grup, mają takie sama prawa i obowiązki jak członkowie należący do grupy. Ustanowiono nowe zasady dotyczące udziału członków niezrzeszonych w pracach grup analitycznych, mianowania ich na sprawozdawców i ich uczestnictwa w sesjach plenarnych.
Członkowie EKES-u są proponowani przez rządy państw członkowskich UE i mianowani przez Radę na okres pięciu lat. W decyzji (UE) 2019/853 określono, że aktualna liczba członków, po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z UE, wynosi 329. W artykule 301 TFUE przewidziano, że liczba członków nie przekracza 350. Aktualna liczba członków według kraju jest następująca:
- 24 – Niemcy, Francja i Włochy;
- 21 – Hiszpania i Polska;
- 15 – Rumunia;
- 12 – Belgia, Bułgaria, Czechy, Grecja, Węgry, Niderlandy, Austria, Portugalia i Szwecja;
- dziewięciu – Dania, Irlandia, Chorwacja, Litwa, Słowacja i Finlandia;
- siedmiu – Estonia, Łotwa i Słowenia;
- sześciu – Cypr i Luksemburg;
- pięciu – Malta.
Trzy grupy wybierają swoich przewodniczących i wiceprzewodniczących na okres dwóch i pół roku. Uczestniczą oni w przygotowywaniu, organizacji i koordynacji prac EKES-u.
W regulaminie wewnętrznym z 2022 r. wprowadzono nowy próg większości stosowany w przypadku przyjmowania wniosku o wotum nieufności – obecnie są to dwie trzecie oddanych głosów.

Rola EKES-u w procedurze ustawodawczej

EKES opracowuje opinie, o które zwraca się Parlament, Rada lub Komisja.
Przygotowuje także oceny polityki lub instrumentów prawnych UE, których wdrażanie jest już w toku, a oceny takie mogą przybierać formę opinii lub raportów z oceny.
Może również wydawać opinie z własnej inicjatywy, opinie rozpoznawcze na wniosek instytucji UE lub Prezydencji Rady Unii Europejskiej i publikować raporty informacyjne lub podejmować uchwały we wszystkich sprawach dotyczących zadań powierzonych UE.

Organizacja

W skład EKES-u wchodzą następujące organy:

Zgromadzenie plenarne EKES-u złożone ze wszystkich członków, które zbiera się co roku na dziewięciu sesjach plenarnych.
Kierownictwo, w skład którego wchodzą przewodniczący i dwóch wiceprzewodniczących.
Przewodniczący, który:
- kieruje pracami EKES-u;
- reprezentuje EKES w stosunkach zewnętrznych;
- składa EKES-owi sprawozdanie z działań i środków podjętych w jego imieniu;
- na początku kadencji przedstawia swój program pracy na czas trwania kadencji, a na koniec kadencji przedstawia bilans dokonań.
Dwóch wiceprzewodniczących odpowiadających odpowiednio za budżet i komunikację.
Poszerzone kierownictwo złożone z przewodniczącego i dwóch wiceprzewodniczących komitetu oraz trzech przewodniczących grup, które:
- przygotowuje prace Prezydium i Zgromadzenia;
- ułatwia podejmowanie niezbędnych decyzji w sprawach pilnych lub w wyjątkowych okolicznościach.
W skład Prezydium, które ponosi odpowiedzialność polityczną za ogólne kierowanie EKES-em, wchodzą:
- przewodniczący i dwaj wiceprzewodniczący;
- trzej przewodniczący grup;
- sześciu przewodniczących sekcji;
- zmienna liczba członków nieprzekraczająca liczby państw członkowskich.
W regulaminie wewnętrznym z 2022 r. opisano procedury wyboru członków Prezydium.
Sekcje legislacyjne, których zadaniem jest opracowywanie opinii lub raportów informacyjnych w powierzonych im sprawach. Istnieje sześć sekcji:

EKES może również ustanawiać komisje konsultacyjne składające się z członków EKES-u i delegatów reprezentujących te dziedziny społeczeństwa obywatelskiego, które EKES chciałby objąć swoimi pracami. Komisja Konsultacyjna ds. Przemian w Przemyśle analizuje zmiany w przemyśle w wielu różnych sektorach. Stanowi ona odrębny organ w ramach EKES-u, a zakres jej kompetencji obejmuje wszystkie sektory przemysłu, zarówno w przemyśle wytwórczym, jak i usługach. W regulaminie wewnętrznym z 2022 r. omówiono rozbieżności w zakresie statusu sekcji legislacyjnych EKES-u i komisji, wyjaśniając dokładniej ich role i cele.

EKES dysponuje również:

trzema centrami monitorowania:
dwiema grupami ad hoc:
- Grupą ad hoc ds. Europejskiego semestru,
- Grupą ad hoc ds. praw podstawowych i praworządności;
Grupą Łącznikową, której zadaniem jest prowadzenie dialogu z europejskimi organizacjami i sieciami społeczeństwa obywatelskiego, które nie mają przedstawicieli w Zgromadzeniu EKES-u, oraz monitorowanie wspólnych inicjatyw.

EKES jest wspomagany przez stały sekretariat kierowany przez Sekretarza Generalnego, którego mianuje Prezydium. EKES udostępnia część swoich usług (tłumaczenia, IT, logistyka) Europejskiemu Komitetowi Regionów.

OD KIEDY REGULAMIN WEWNĘTRZNY MA ZASTOSOWANIE?

Aktualny regulamin wewnętrzny ma zastosowanie od 1 czerwca 2022 r.

KONTEKST

EKES ma swoją siedzibę w Brukseli.

Więcej informacji:

Działalność Komitetu (Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Regulamin wewnętrzny i kodeks postępowania członków Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (MAJ 2022 R.) (Dz.U. L 149 z 31.5.2022, s. 1–54).

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część szósta – Postanowienia instytucjonalne i finansowe – Tytuł I – Postanowienia instytucjonalne – Rozdział 3 – Organy doradcze Unii – Artykuł 300 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 177).

Artykuł 301 (dawny artykuł 258 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 177).

Artykuł 302 (dawny artykuł 259 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 178).

Artykuł 303 (dawny artykuł 260 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 178).

Artykuł 304 (dawny artykuł 262 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 178).

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – Tytuł III – Postanowienia o instytucjach – Artykuł 13 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 22).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja Rady (UE) 2019/853 z dnia 21 maja 2019 r. ustalająca skład Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (Dz.U. L 139 z 27.5.2019, s. 15–16).

Protokół o współpracy między Komisją Europejską a Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym (Dz.U. C 102 z 5.4.2012, s. 1–5).

Ostatnia aktualizacja: 22.06.2022