Działania zewnętrzne UE

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Traktat o Unii Europejskiej (TUE) art. 21–46 – działania zewnętrze Unii oraz wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) art. 205–222 – działania zewnętrzne UE

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZYCH ARTYKUŁÓW TRAKTATÓW?

Ich celem jest zapewnienie UE niezbędnych narzędzi pozwalających na wspieranie, współpracę, rozwijanie stosunków i budowanie partnerstwa z państwami trzecimi, obejmujące zawieranie umów międzynarodowych, oraz z organizacjami międzynarodowymi, regionalnymi lub światowymi w dążeniu do realizacji celów działań zewnętrznych UE, określonych w art. 21 TUE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Artykuł 21 TUE przedstawia zasady i cele działań zewnętrznych UE, obejmujące:

ochronę jej wartości, podstawowych interesów, bezpieczeństwa, niezależności i integralności;
umacnianie i wspieranie demokracji, państwa prawa, praw człowieka i zasad prawa międzynarodowego;
utrzymanie pokoju, zapobieganie konfliktom i umacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego.

Artykuł 21 zobowiązuje UE do zapewniania spójności swoich działań zewnętrznych oraz innych polityk. Działania zewnętrzne UE obejmują sześć obszarów:

1. Wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa (w tym wspólną politykę bezpieczeństwa i obrony) – art. 23–46 TUE

Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa jest odpowiedzialny za:
- realizowanie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE (art. 24–41) oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (art. 42–46);
- przyczynianie się do ich rozwoju poprzez składanie wniosków; oraz
- czuwanie nad wdrażaniem decyzji podjętych przez Radę Europejską oraz Radę.
Europejska Służba Działań Zewnętrznych wspiera wysokiego przedstawiciela w wypełnianiu jego/jej mandatu.

2. Współpraca na rzecz rozwoju – art. 208–211 TFUE

Nadrzędnym długoterminowym celem współpracy na rzecz rozwoju UE jest likwidacja ubóstwa na świecie poprzez promowanie zrównoważonego rozwoju gospodarczego, społecznego i środowiskowego w krajach rozwijających się.

3. Pomoc humanitarna – art. 214 TFUE

Działania UE w dziedzinie pomocy humanitarnej mają na celu niesienie doraźnej pomocy i opieki dla ludności w państwach trzecich, która stała się ofiarą klęsk żywiołowych lub katastrof spowodowanych przez człowieka, oraz jej ochronę.

4. Wsparcie – art. 212–213 TFUE

Unia Europejska może udzielać wsparcia, również finansowego, państwom trzecim innym niż kraje rozwijające się. Działania te muszą być spójne z polityką Unii na rzecz rozwoju.

5. Handel – art. 205–207 TFUE

Wspólna polityka handlowa UE jest wyłączną kompetencją UE.
Parlament Europejski pełni wraz z Radą rolę prawodawcy w kwestiach handlowych.
Unia celna UE przyczynia się do:
- harmonijnego rozwoju handlu światowego;
- stopniowego zniesienia ograniczeń w handlu międzynarodowym i w bezpośrednich inwestycjach zagranicznych; oraz
- do zmniejszenia barier celnych i innych barier.

6. Klauzula solidarności – art. 222 TFUE

Klauzula solidarności stanowi podstawę ustaleń pozwalających UE i państwom członkowskim działać wspólnie i z wykorzystaniem wszystkich dostępnych instrumentów w celu:

zapobiegania zagrożeniu terrorystycznemu na terytorium państw członkowskich;
ochrony kraju UE przed atakiem terrorystycznym i udzielenia mu pomocy w przypadku wystąpienia takiego ataku;
udzielenia pomocy krajowi UE będącemu ofiarą klęski żywiołowej lub katastrofy spowodowanej przez człowieka.

KONTEKST

Więcej informacji:

Europejska Służba Działań Zewnętrznych – strona startowa (Europejska Służba Działań Zewnętrznych).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 1 – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii – Artykuł 21 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 28–29)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 23 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 30)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 24 (dawny art. 11 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 30–31)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 25 (dawny art. 12 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 31)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 26 (dawny art. 13 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 31)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 27 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 32)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 28 (dawny art. 14 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 32)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 29 (dawny art. 15 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 33)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 30 (dawny art. 22 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 33)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 31 (dawny Artykuł 23 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 33–34)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 32 (dawny art. 16 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 34)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 33 (dawny art. 18 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 34)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 34 (dawny art. 19 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 35)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 35 (dawny art. 20 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 35)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 36 (dawny Artykuł 21 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 35–36)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 37 (dawny art. 24 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 36)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 38 (dawny art. 25 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 36)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 39 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 36)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 40 (dawny art. 47 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 37)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 41 (dawny Artykuł 28 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 37–38)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 2 – Postanowienia dotyczące wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony – Artykuł 42 (dawny art. 17 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 38–39)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 2 – Postanowienia dotyczące wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony – Artykuł 43 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 39)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 2 – Postanowienia dotyczące wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony – Artykuł 44 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 39–40)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 2 – Postanowienia dotyczące wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony – Artykuł 45 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 40)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sekcja 2 – Postanowienia dotyczące wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony – Artykuł 46 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 40–41)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł I – Postanowienia ogólne dotyczące działań zewnętrznych Unii – Artykuł 205 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 139)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł II – Wspólna polityka handlowa – Artykuł 206 (dawny art. 131 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 139)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł II – Wspólna polityka handlowa – Artykuł 207 (dawny art. 133 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 140–141)

Skonsolidowana wersja Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł III – Współpraca z państwami trzecimi i pomoc humanitarna – rozdział 1 – Współpraca na rzecz rozwoju – Artykuł 208 (dawny art. 177 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 141)

Skonsolidowana wersja Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł III – Współpraca z państwami trzecimi i pomoc humanitarna – rozdział 1 – Współpraca na rzecz rozwoju – Artykuł 209 (dawny art. 179 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 141)

Skonsolidowana wersja Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł III – Współpraca z państwami trzecimi i pomoc humanitarna – rozdział 1 – Współpraca na rzecz rozwoju – Artykuł 210 (dawny art. 180 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 142)

Skonsolidowana wersja Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł III – Współpraca z państwami trzecimi i pomoc humanitarna – rozdział 1 – Współpraca na rzecz rozwoju – Artykuł 211 (dawny art. 181 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 142)

Skonsolidowana wersja Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł III – Współpraca z państwami trzecimi i pomoc humanitarna – rozdział 2 – Współpraca gospodarcza, finansowa i techniczna z państwami trzecimi – Artykuł 212 (dawny art. 181a TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 142)

Skonsolidowana wersja Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł III – Współpraca z państwami trzecimi i pomoc humanitarna – rozdział 2 – Współpraca gospodarcza, finansowa i techniczna z państwami trzecimi – Artykuł 213 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 143)

Skonsolidowana wersja Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł III – Współpraca z państwami trzecimi i pomoc humanitarna – rozdział 3 – Pomoc humanitarna – Artykuł 214 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 143)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł IV – Środki ograniczające – Artykuł 215 (dawny art. 301 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 144)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł V – Umowy międzynarodowe – Artykuł 216 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 144)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł V – Umowy międzynarodowe – Artykuł 217 (dawny art. 310 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 144)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł V – Umowy międzynarodowe – Artykuł 218 (dawny art. 300 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 144–146)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł V – Umowy międzynarodowe – Artykuł 219 (dawny art. 111 ust.1–3 i ust. 5 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 146–147)

Skonsolidowana wersja Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł VI – Stosunki Unii z organizacjami międzynarodowymi i państwami trzecimi oraz delegatury Unii – Artykuł 220 (dawny art. 302–303 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 147)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – część piąta – Działania zewnętrzne Unii – tytuł VII – Klauzula solidarności – Artykuł 222 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 148)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Wersje skonsolidowane Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 1–388)

Ostatnia aktualizacja: 06.07.2018