Porty: świadczenie usług portowych i przejrzystość finansowa

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2017/352 — zasady dotyczące świadczenia usług portowych i przejrzystości finansowej portów

JAKI JEST CEL ROZPORZĄDZENIA?

• To pierwszy akt prawny UE poświęcony w całości portom. Określa zasady przejrzystości finansowej portów, świadczenia usług portowych i ustalania opłat za korzystanie z infrastruktury portowej.
• Został on zmieniony rozporządzeniem (UE) 2020/697, aby umożliwić zarządcy portu lub właściwym organom zapewnienie elastyczności w odniesieniu do pobierania opłat za korzystanie z infrastruktury portowej w kontekście wybuchu pandemii COVID-19.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Prawo to ma zastosowanie do następujących kwestii:

• bunkrowanie*
• przeładunek
• cumowanie
• usługi pasażerskie
• odbieranie od statków odpadów i pozostałości ładunku
• piloci prowadzący statki w celu zapewnienia bezpiecznej żeglugi w porcie i jego pobliżu
• holowanie*.

Zarządcy portów:

• mogą wymagać od dostawców usług portowych wykazania, że spełniają minimalne wymogi, takie jak kwalifikacje zawodowe, odpowiednie wyposażenie i wystarczające środki finansowe;
• muszą zapewnić, że te minimalne wymogi są przejrzyste, obiektywne, niedyskryminacyjne, proporcjonalne i adekwatne do świadczonych usług;
• mogą ograniczyć liczbę dostawców usług z określonych przyczyn, w szczególności w przypadku restrykcji użytkowania obszaru do innych celów;
• muszą zapewnić potencjalnym dostawcom usług możliwość wypowiedzenia się poprzez opublikowanie planowanych restrykcji co najmniej 3 miesiące przed podjęciem decyzji;
• mogą postanowić o świadczeniu usług samodzielnie lub za pośrednictwem kontrolowanej spółki lub organizacji, tak jak za pośrednictwem własnych służb.

W przypadku zastosowania ograniczenia następuje procedura selekcji, która musi być otwarta dla wszystkich zainteresowanych stron, niedyskryminacyjna i przejrzysta.

Kraje UE:

• mogą nakładać na operatorów portów obowiązki świadczenia usługi publicznej, na przykład w celu zapewnienia świadczenia nieprzerwanych i dostępnych cenowo usług lub zapewnienia bezpieczeństwa, ochrony lub zrównoważenia środowiskowego;
• muszą zapewnić pobieranie opłat za korzystanie z infrastruktury portowej — nie ogranicza to prawa dostawców usług do nakładania własnych opłat;
• mogą wyłączyć spod tych przepisów porty w najbardziej oddalonych* regionach UE;
• muszą zapewnić procedury rozpatrywania skarg i ustanowić kary za naruszanie niniejszych przepisów.

Dostawcy usług portowych:

• muszą zapewnić swoim pracownikom szkolenia konieczne do wykonywania przez nich pracy, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
• muszą zapewnić regularne aktualizacje szkoleń, odpowiednie do zmian technologicznych.

Stosunki finansowe między organami krajowymi a zarządcami portów muszą być przejrzyste i wyraźnie wskazywać:

• środki publiczne udostępniane bezpośrednio lub przez pośredników zarządcom portów;
• przeznaczenie przyznanych środków;
• opłaty operatora wewnętrznego wykonującego obowiązki świadczenia usługi publicznej.

Rozporządzenie nie:

• wpływa na krajowe przepisy prawa socjalnego i prawa pracy ani na ustawodawstwo UE w zakresie zamówień publicznych lub umów koncesji;
• ma zastosowania do umów o świadczenie usług portowych zawartych przed dniem 15 lutego 2017 r. na czas określony (umowy obowiązujące przed dniem 15 lutego 2017 r. i nieograniczone czasowo muszą zostać dostosowane przed dniem 1 lipca 2025 r.).

Komisja Europejska musi przesłać ocenę wniosku ustawodawczego do Parlamentu Europejskiego i Rady najpóźniej 24 marca 2023 r.

Zmiana spowodowana wybuchem pandemii COVID-19

• Zmieniające rozporządzenie (UE) 2020/697 wprowadza nową zasadę przejściową przyznającą zarządcy portu lub właściwym organom możliwość decydowania o zrzeczeniu się, zawieszeniu, pomniejszeniu lub odroczeniu pobierania opłat za korzystanie z infrastruktury portowej w okresie od 1 marca 2020 r. do 31 października 2020 r.
• Zarządca portu lub właściwe organy muszą dopilnować, by użytkownicy portów i przedstawiciele lub stowarzyszenia użytkowników portów otrzymywali stosowne informacje.
• Zrzeczenie się, zawieszenie, pomniejszenie lub odroczenie płatności opłat za korzystanie z infrastruktury portowej musi przebiegać w sposób przejrzysty, obiektywny i niedyskryminujący.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od dnia 24 marca 2019 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Porty (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/352 z dnia 15 lutego 2017 r. ustanawiające ramy w zakresie świadczenia usług portowych oraz wspólne zasady dotyczące przejrzystości finansowej portów (Dz.U. L 57 z 3.3.2017, s. 1–18)

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) 2017/352 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Ostatnia aktualizacja: 08.07.2020